MACBETH
VERT. DOOR JAC.V LOOY







SHAKESPEARE'S MACBETH.



TRCURSPCLdN
VAN
AvlLLlAM VERTAALD DOOR
jAC.wtooy



MEIH
lZr/ÓZ.4
GEÏLLUSTREERD boon
HICCRmCR
UIJCAVEL W. DC HAAN UTROCNT



MAGEjETTH
DRAMATIS PERSONAE!
D u n c a n, Koning van Schotland. Malcolm, ) ..
A,IJ! IC.
aanvoerders van 's Konings leger.
Schotsche Edellieden.
Donalbain, Macbeth, ) B a n q u o, $ Macduff, L e n o x, Rosse, Mentheith, A n g u s, Caithness,
Fleance, zoon van Banquo.
Siward, graaf van Northumberland, aanvoerder van het Engelsche leger-
Jonge Siward, zijn zoon.
S e y t o n, een officier uit het gevolg van Macbeth.
Macduff s zoontje.
Een Engelsche dokter.
Een Schotsche dokter.
Een soldaat, een portier, een oude man.
Lady Macbeth.
Lady Macduff.
E d e 1 v r o u w, uit het gevolg van Lady Macbeth.
He ca te, en drie Heksen.
Heeren, edellieden, officieren, soldaten, moordenaars, volgelingen en boodschappers.
De Geest van Banquo en verscheiden andere verschijningen.
Het stuk speelt in Schotland, alleen het laatst van het Vierde Bedrijf in Engeland.



Aan mijn leermeesteres.
Dat telkens als de stilte ons huis bedroop en Het staag-daagsch branden slonk tot doover gloed, 'k Mij neêrboog weêr op dit heet doen van bloed, En in den schijn der schoonste hartstocht loopen
Zag wat ik 't warmst erken; dat 'k mij beslopen Gauw voelen ging van een verholen gloed, Aan heller tocht ontsteken minner moed,
Dat dank ik u, gij deedt dees glorie me open.
Mijn liever Lady, die mij hebt gespoord In dezen stokebrand — dat 't zij geen moord —
Bekoorster, ach, met wie 'k volgaarne ontvluchtt' Dees houdingloozen tijd en 't kleum gerucht:
Warmden we ons enkel, o hoonde ik Hem niet Houder des vlamgen Speers, die Hartstocht hiet.



DECORATIE-BESCHRIJVING.
Toen ik tijdens Mr. Robinson's bezoek aan ons land het Macbeth-drama in den Amsterdamschen Schouwburg zag vertoonen, werd een oude gedachte weêr geheel in mij levendig : of het niet mooi zou zijn en beter, bij opvoeringen als die van Shakespeare's tooneel-dichtingen, welke toch door de rhythme alleen al een hooger leven dan het gewone leven hebben, wanneer de decoratie, enz., daarbij in plaats van 7.00 nauwgezet mogelijk de verwezenlijking van werkelijkheid te bedoelen, zich om het belang van den algeheelen indruk en om een hoogere kunst-waarheid dan de precieze nabootsing, beperkte tot eene meer geestelijke waarde, een schijnbaar ondergeschikte, maar niet minder mooie: tot de „begeleiding" te zijn van het dichtwerk dat wordt gespeeld.
Het is natuurlijk dat iemand die een vertaling beproeft van een van Shakespeare's werken, de personen van het spel als leven zag gaan in eene omgeving die hij zich droomde, en natuurlijker nog is dit, wanneer de vertaler in zijn aagelijksch werk iemand is, welke het schilder-vak beoefent. Gesteld eens: zoo een zou zich een bijzonder fraaie voorstelling hebben gemaakt voor de aankleeding van zijn vertaald tooneelstuk, dan zou hij maar een kunstminnend vorst te ontmoeten hebben, gelijk Richard Wagner eens het geluk had, of een bizonder gezinde Schouwburg-direktie die hem vragen kwam zulk een voorstelling gelijk hij zich gedacht had, tot stand te helpen brengen, en de zaak was gezond.
Maar daar 't om vele redenen wel zeker is, dat al de voorstellerij van zoo iemand veroordeeld is in de lucht te blijven zweven en hij toch door den aard van ziin arbeid niet nalaten



zal kunnen koninkje of direktie te spelen in zijn ijl rijk, zoo komt er, en dat zonder schade voor eenige werkelijkheid (ofschoon het wel verstandiger moet geacht worden wanneer deze man praktischer doelen nastreefde) absurd bijna, maar verklaarbaar toch nog zelfs in zoo eene volkomene noodeloosheid, van al zijn droomerijen nog wel eens een soort van tooneel-daad terecht, al is het maar eene schematische op het papier.
Toen deze vertaling (die nu met zorgvuldigheid herzien eindelijk in druk gaat) bij bedrijven was verschenen in de afleveringen van de Nieuwe Gids, heb ik in een daarop volgend praatje een en ander willen te berde brengen over tooneel decoratie in onzen tijd. In 't kort betoogde ik eigenlijk wel niet veel anders dan hoe mooi het mezelf toescheen, een dier tooneel-dichten te zien gebeuren voor een achtergrond en in een aankleeding welke niet schitteren wou uit zich zelve, maar stemmen naar zulke gedichten, naar de liefelijkheid, de somberheid enz. die er de woorden van wekken. Al wat de decoratie behoort te doen, zei ik, is in hoofdzaak te zijn „duiding" en eene voortdurende houding aan te nemen die stom meewerkt en meer doet als 't kan: die draagt.
En ik geloof niet duidelijk genoeg gezegd te hebben dat ik die voortdurende houding der decoratie enz. vooral bepaald zag door de „kleur", door de tot sprakeloosheid toe te stemmene kleur; al gaf ik wel, ter eenige veralgemeening van het geval Macbeth, door mij bepaald daar als te spelen in rood en blauw, de Midzomer-nacht aan, als gezien in manige kleuren: grijs-blauw en wit-groen saamgaand met blonde ombers en gloed van okers.
Het lijkt me geëigend nu bij de uitgave dezer Hollandsche Macbeth-benadering, waarin ook enkele tekortkomingen welke mij van verre werden aangetoond, dankbaar verwerkt zijn, hier aan te halen hoe ik mijn schema heb willen afleiden uit het gedicht zelf en hoe ik er de mogelijke doorvoerbaarheid van heb nagegaan, de vijf bedrijven door, van tooneel tot tooneel.



„Barbaarsch en ontijdelijk zag ik de Macbeth rood, blauw vertoonen in mijn hoofd. Blauw: van het ultra-nachtelijke tot het verbrekelijke van dag-schemering. Rood: van het heldere af, tot het zich nachtelijk verpaarsende. Blauw de hemeling; rood de kleuring der toorts; blauw de eeuwigheid en het onontwaakte, de slaap en de dood; rood het bloed en de daad.
Het blauw met het rood en de ontstaning ervan, het violette: de worsteling naar de daad, en de gruwel erom en de als verkleuring zijnde wroeging en binnen-foltering tot er de dood op komt zwijgen.
Macbeth in wiens soldateske natuur, in de vermetele zelfgevoels-heffing der overwinning, het begeeren bovennatuurlijk, dat is als buiten hem om, wordt gewekt; maar die het kwade, of hij den dood weet die in de misdaad is, eigenlijk niet wil en toch bedrangd er naar blijft leven; de Lady die dadelijk den wil klaar heeft, als wetend dat geen leven groot wordt zonder de daad, die zich den drang maakt en de voortzetster der demonische inblazing, drijfster geworden voor hem en ook voor haar zelve. Tot het is gedaan en het hevig begeerde verkregen, en de verganing van hun aan den moord geketend beiden begint: het open wroeginsvertoon van den wild-ongelukkigen man en van de wilster welke de gevolgen aanvaardde en slechts wroegen komt uit de onbewustheid van den slaap.
In blauw en rood zag ik alles, daaraan ontleende zich alles, omstand en aankleeding; onderschikte zich alles. Schitterloos in-zich zelve omgaat het mijn spel en ik zie er maar éene langdurige flonkering: die van de Kroon waarom het alles gaat.
EERSTE BEDRIJF.
Eerste Tooneel. — Gelijk uit een grondeloos verschiet, uit de wijking van den tijd (niet willekeurig stelde de dichter de midden-eeuwsche noodlots-machten onder de beheering der antieke Hecate) komen zij, over de paarsche



zich uitrekkende heide, onder het hagel- en onweêrsblauw der beroerde luchten te samen; in kleêren roestig als braamblad en grauw-groen als de blauwende jeneverstruiken, verschijnen de rafelige weêrwijven in de violette schrijning van het weêrlicht, en wind-huilend ze gaan: dat er geen onderscheid is tusschen goor en mooi.
Tweede Tooneel. — Het gevecht is uit. In de drassige diepte gruwelt de legerplaats. Purperig-wit en met den gouden haarband om het hoofd treedt Koning Duncan in den zwangeren dag. Malcolm, zijn oudste is met hem in maliën en lichtrood; gevolg in maliën en ijzer en knierokken, ros-blauwig geruit. Op den grond zittend bij zijn rond schild, ontmoeten zij den bloedenden hopman. Na het verhaal vol gebluf en geluid van strijd nog, komt Rosse aanloopen, de hoveling in lila-grijs en wat bloemig rood, meldende de nederlaag van Cawdor, waarom Macbeth wordt verhoogd in rang.
Derde Tooneel. — De paarsche heide onder de onweêrslucht. De konkelende kollen dwalen aan. 't Getrom der overwinnaars zwelt om den buiigen horizon en dan de handen ineen, kring makend, vieren zij, ruggelings met de vezelige gezichten buitenwaarts gekeerd, den dans der heksen en trekken den noodlottigen cirkel. Macbeth komt op. Hij draagt een violetten lijfrok en is nog gedeeltelijk in ijzer, dat zwaar gedeukt is. Hij is ros-baardig en bemorst van strijd. Banquo met hem is bleeker van kleeding en eveneens gedeeltelijk nog in ijzer. Beiden zijn zonder groote wapens. Na den heil-groet en de inblazing die hun beider verhouding noodlottig bepaalt, komen de hovelingen Rosse en Angus, lilagrijs en zwartroodig en bevestigen de eerste der orakel-spreking; en de moord-verbeelding ontstaat en daarna de onrust en de bevlekking der frankheid.
Vierde Tooneel. — In den stoer-steenen opstand van het romaansche gezaalte zit Koning Duncan purper onder



den rooden daïs en met de hooge kroon op het hoofd. Malcolm spreekt helder-rood voor den troon, ter zijde staat Donalbain blond en blauwig. Macbeth komt violet binnen onder den val van een moer-kleurig en door den ijzer-arm van een wacht opgehouden tapijt, achter hem Banquo, Rosse en Angus.
Vijfde Tooneel. — Een Romaansch gezaalte van naakten rossigen steen, kleiner en gedrukter dan dat des konings en tapijtloos. Gesmeed ijzeren fakkelhouders steken de muren uit. Een rondboog-deur van beslagen hout en een diepe zich versmallende venster-nis is er, waar boven-in de avond blauwt. Lady Macbeth in zwaar-rood slepend en onder borst en buik gegordeld gewaad, de hel-roode haardracht van blauw-zwarte banden doorwonden, komt binnen met den brief van haar gemaal en loopt naar de spleet van het raam. Daarna de raafzwarte dienaar die Duncan's nadering kondigt. En Macbeth komt in violet, zonder ijzer. De moord broeit.
Zesde Tooneel. — Een rotsig plateau; de dag schemert. In het laag-landig en bosschig verschiet schimt waterplas. Een rondeel van Macbeth's kasteel stompt zich op voor de bleeke avondlucht, violettig, leugenachtig bekoorlijk. Duncan treedt aan met gevolg, blank, purper, blauw en rood, met heldere talaren en van zware steenen omhangen, er schemert wat rosbruin van bont en zwart-gelig van leder, wat kruidig blauw-groen en paarsch; de kroon schittert.
Zevende Tooneel. — Het gekamerte in Macbeth's kasteel. De fakkels uit de armen rooien en paarschen de gedrukte ruimte. De vensterholte is vol zware schaduw. Muziek van hobo's klankt als door lage gangen aan. In den toortsschijn gaan de knechten met de schotels voorbij de open deur. Macbeth komt op in violet met een gordel vol somber gesteent, waarin de dolk. Lady Macbeth daarna, zwaar rood en van donkere steenen omhangen. De moord staat vast.



TWEEDE BEDRIJF.
Eerste Tooneel. — Duister. De rauwe kanteelge muurstijging van een binnenplaats waarin een poortgat als tot een tunnel. Den muur langs zijwaarts een gaping als van een slob. In den blokkigen toren-opstand er tegenover een grootere poortrondte waarin een log-toeë deur. De nacht is laat en sterreloos te raden tusschen muur en gebouwte. Banquo komt op met Fleance die blank loopt onder de toorts. Van een put verschijnt schril ijzer en welig onkruid lager. Dan opent zich de poortdeur. Macbeth komt buiten en blijft alleen over in den nacht. Het dolk-gezicht. De bel waarschuwt.
Tweede Tooneel. — Lady Macbeth komt uit. De moord. Macbeth terugkomt verbijsterd. De bezorging der dolken. Er wordt geslagen op een deur ergens. Zijwaarts de torensnijding griezelt de ochtend boven de tanden van den muur.
Derde Tooneel. — De half-dronken portier waggelt aan uit de slob en rekt de helsche stemming. De plaats verschijnt zwoel koud onder het kille aarzellichten van den onwilligen dag. In den schuwen schijn worden Macduff en Lenox in reismantels gewikkeld ingelaten tot de afreis des konings; vervolgens komt Macbeth. De ontdekking. De storm-klok luidt. Lady Macbeth loopt aan in nachtgewaad waarover een roode mantel. Daarna Banquo, Malcolm en Donalbain haastig gekleed en gewapend. En het tusschen nacht-en-dag verward geraakt is en vol misbaar, alle gestalten vervagen in de gruweling, terwijl ruig-vuilig en bijna indigo de opstanden van torenklomp, muur en grond-beren zijn komen te staan.
Vierde Tooneel. — Het plateau. Hetzelfde vergezicht maar onder laag-hangende wolkbuien blauwend. Rosse de hoveling met korten wapper-mantel spreekt met een ouden man. Deze is kortharig en naakt van beenen en eentonig ge¬



kleed. Daarna Macduff in reismantel, donker geruiten knierok; de knieën bloot, de schenen van banden omkruist. De dag verschuilt zich.
DERDE BEDRIJF.
Eerste Tooneel. — In 't Romaansch gezaalte van rossen steen staat de dubbele, roode troon. Bloedmoer-kleurige tapijten doorweefd van bleek-zilver-grijze emblemen hangen tusschen bogen; daarboven schemer is. Banquo komt binnen en spreekt van zijn argwaan en hoop. Schalmeien bazuinen, melden de nadering van den heerscher. Macbeth treedt aan, violet, onder schouderpurper loopend, en Lady Macbeth rood, onder schouder-purper loopend. Beiden dragen de waardigheidsstaaf en hebben de gouden kroon op het hoofd. Een statie van hovelingen, krijgers en edelvrouwen volgt na, uit de intreê die van wachten wordt bewaakt en gaat zich rangen weêrszijds van de bezette tronen. Uit de onderstemming van veel blauwen vooral, lijfkleêren, maliën en talaren en wijlen en gesteenten, komen onder knierokken en boven scheen-windingen en ongelooid leêren hoozen vele bloote knieën schonken, en er is veel weelde van ongesnoeid haar. Alle mannen dragen dolken of gordel-messen. Banquo gaat, Lady Macbeth verwijdert zich met de hovelingen en als berooide edellieden in vervaalde dracht komen de moordenaars en spreken onderdanig met den koning. Dan is Macbeth een oogenblik alleen in zijn rood huis.
Tweede Tooneel. — Een nevengezaalte achter de floersen. Lady Macbeth komt op met een dienaar. De dag troebelt. Macbeth treedt binnen. Het gezaalte schemer-blauwt en roodt om het koningspaar.
Derde Tooneel. — Donker vervaagt een grassige parkvlakte voor een muur waarin een poort. In de nachtelijke diepte, boven den muur, een rond raam van het paleis, doorstookt van rood licht. Bij-zijen de sombere steenklomp schim-



mert in de lage lucht vlosse windstrook van avond nog. De huurlingen duisteren aan. Banquo treedt op met Fleance die blank loopt onder de toorts. De sluipmoord en de vlucht van Fleance.
VierdeTooneel. — De van fakkel-vlammen wild beschenen steenen en gekleurd-houten opstand eener zaal. Een groot oogrond straal-venster waardoor de nacht blauwt manig. De feestdisch staat beladen met nappen, schotels en pinten; twee hoogere zetels steken uit aan het hoofd der tafel. De gekroonden komen op met 't gevolg van gasten; die zetten zich aan, ruig in den rook-schijn. Eerste moordenaar komt en doet verslag van den slechts ten halve geslaagden moord. De koning drinkt heil. Als in het licht van een maanstraal verschijnt op den ledigen stoelzetel de van den vorst alleen geziene geest van Banquo. En ten tweeden male. De gasten nemen afscheid en gaan. Macbeth en Lady Macbeth blijven onder hun kronen in de verwilderde feestzaal.
Vijfde Tooneel. — Over de paarsche heide onder de onweêrslucht dwalen de zusters van het noodlot naar elkaar en ontmoeten hun hoofd, Hecate, in den fosfoorschijn van het kwade weerlicht.
Zesde Tooneel. — In een voorzaal waar bogen en ander wapentuig tegen de kaalsteenen muren zijn geplaatst, spreken Lenox en een edelman te samen.
VIERDE BEDRIJF.
Eerste Tooneel. — Een duister-blauwend hol met spelonkgaten - als doode gangen. Er staat een ruwe kookpot te vuur. De drie heksen komen binnen en gaan weêr vereenigd rond den ketel. Zij voeden den pot en stoken den gloed die hun oud-tijdsche en verweerde wezens begloeit. Gelijk een stem spookt Hecate en beveelt de bezwering. Dan treedt Macbeth het hol binnen, gejaagd door het ongewetene.



En in de nevelarij van zwart-witte damp en grauwrooden schijn wordt de voorzegging tot Banquo beeld, doemen op: het staalgehelmde hoofd, het bebloede kind, en het gekroonde dat het teeken der erfelijkheid draagt. Een rij van acht konings-gestalten, waarvan de laatste de houder is van eenen als eindloos het beeld vermenigvuldigenden spiegel, schrijden Banquo's gelijkenis vooraf dat besmeuld is van bloed. De ketel verzinkt. De heksen, spotgeesten geworden, ronddansen en verdwijnen. Macbeth verbijsterd tast om zich en roept, Lenox komt binnen in het stikkedonker.
Tweede Tooneel. — Een bleek steenroode torenkamer in Macduff's kasteel. Geweiën aan den muur. Lady Macduff in week-blauw gegordeld gewaad en met den witten moeder-doek om het hoofd praat voor de vensterspleet zittend met haar kleinen zoon, die in een wit-lila kleedje steekt waarop wat zwavel-geel. Rosse de hoveling komt binnen in een reismantel. Vervolgens de boodschapper, kortharig en grauw. Daarna de gemeene huurlingen van Macbeth. De vermoording.
Derde Tooneel. — De handeling verplaatst ons in Engeland buiten de bloed-sfeer van Macbeth. Het tooneel verbeeldt een lijnig opgaande paleis-poort, blank in den zuiveren dag, omgroeid van gras en wilde bloemen. Gebrekkigen in zwachtels en vale lompen komen en posten zich langs den muur om het wonder hunner genezing te wachten van den heiligen koning. Malcolm in maliën, klaar voor den krijg, spreekt met Macduff politiek. Een dokter komt in lange zwart-blauwe toog; vervolgens Rosse met de tijding van de uitroeiing der Macduffs.
VIJFDE BEDRIJF.
Eerste Tooneel. — De starre opstand van een kasteelgekamerte in de suizende stilte van den nacht. Een dokter en een hofdame komen er fluisterend spreken over de zieke



koningin. Een duistere gang-boog schroeit vol doof licht en Lady Macbeth verschijnt in 't zachte slaapkleed, schemerrood en paarsch beschaduwd voor het nachtindigo, slaapwandelend achter het schijnsel der hand-lamp, welke zij, de bevreesd-gewordene voor het donker, altijd brandend wil hebben bij haar bed; waar zij tot sterven weêr keert.
Tweede Tooneel. — Een rossig vergezicht van rots en herfstloof in nevel-waas, met hoog onder de ochtendlucht de lila-dreigende schim van Macbeth's Dunsinaan. Menteith, Caithness, Angus en Lenox, allen in maliën en ijzer en gewapend met zwaarden en schilden, treden aan, gevolgd van rauwe schotsche krijgers. De trom rommelt.
Derde Tooneel. — Een steenen zaal verward en vol wapentuig. Macbeth raast binnen, violet en met den gouden haar-band om het hoofd. Een dokter in zwart-blauwe toog volgt hem en wat gevolg; daarna komt de verschrikte dienaar, en op 's konings roepen Seyton die in roetig rood en met den halsberg omkleed is, armen en beenen in maliën. Macbeth vragend naar den toestand der koningin, laat zich sluiten in ijzer en stormt uit.
Vierde Tooneel. — Het rooie aanzicht van een najaarsbosch. De Schotten hebben zich met de Engelsche hulptroepen vereenigd; alle aanvoerders zijn overdonkerd van ijzer en staal. Voet-volk, met ijzeren kappen, woest door de verlengstukken over de neuzen; schutters met bogen groot; bijl- en speerdragers. De trom rumoert.
Vijfde Tooneel. — Hetzelfde gezaalte van het derde tooneel. Voor het geweld van de trom klettert Macbeth verwoed binnen, gevolgd van Seyton en wat trouwgeblevenen. Diep uit het kasteel-binnen misbaren vrouwen. Seyton komt terug met de doodstijding der koningin. Daarna de boodschapper met de melding van de spokige aannadering van het Birnamsche bosch. De ellendige Macbeth gewapend met zijn geweldige claymore ijlt wanhopig ten uitval.



ZesdeTooneel. — Voor een vergezicht buiig en rossig komen Malcolm en zijn soldaten achter de najaarstakken aantreden. Het alarm groeit. De trompetten blazen den aanval.
Zevende Tooneel. — Een ander vergezicht van herfstwoestheid onder de buiige lucht. Macbeth slaat jongen Siward. Het alarm groeit en het ijzer-gekletter. Macduff stormt op en weg, zoekend den tiran. Daarna Macbeth weêr en Macduff. Zij kampen. Macbeth ontkracht door het logenblijken der voorzeggingen, vecht tot het uiterst.
De terugtocht wordt geblazen. Jonge Malcolm in licht rood, nog gedeeltelijk in ijzer en met den gouden haarband om het hoofd komt op, gevolgd van zijn aanvoerders en soldeniers. Na het herdenken van den in den dag gesneuvelden treedt Macduff op, wien het blauw-verwrongene en rooddruipende hoofd van Macbeth wordt nagedragen op een speer. Heilgroeting aan den jongen koning, de trompetten jubelen."
1900.



1 TOOD66L
Een open ruimte.
Donder en Bliksem.
Drie Heksen komen op.
lste Heks. Wanneer komen we alle drie weer Saam in donder of regen-weêr?
2de Heks. Als 't holderde-boldren is gedaan, * De slag verloren, gewonnen, gedaan:
3de Heks. Eer de zon zal ondergaan.
lste Heks. Waar zoo ergens?
2de Heks. Op de hei.
3de Heks. Macbeth er ontmoeten wij.
lste Heks. Ik kom, Grimmelken!
2de Heks. Paddik roept me.
3de Heks. 'k Kom!
Allen. Goor is mooi en mooi is goor:
Dwarrel de miste' en walmen door.
(Heksen verdwijnen).



TW66D6 I TOOn€.£.L
Een kampement in den omtrek van Forres. Alarm.
Koning D u n c a n, Malcolm, Donalbain, Lenox en Gevolg komen op. Zij ontmoeten een gewond hopman.
Duncan. Wat 'n bloedend man is dat? Hij kan berichten, Naar uit zijn toestand blijkt, hoe of 't het laatst Met d'opstand stond.
Malcolm. Het is de hopman, die
Als n'braaf soldaat zich weerde om mij, dat 'k niet Raakte in gevangenschap. — Heil, wakker vriend! Doe nu den koning kondschap van het treffen,
Gelijk gij 't liet.
Hopman. Hachelijk stond «t; zoo smoren
Twee zwemmers die dood-af elkaar omklemmen,
Meteen hun kunst. Bloedgierige Macdonwald,
(Waardig te zijn een muiter, daartoe heeft Natuur met woekerende schurkigheen Hem overzwermd) van d'eilande' uit 't West Van kernen en galloglassen bijstand kreeg;
Fortuin die zijn verdoemde zaak toelachte,



Als 'n muiters hoer te kijk zat: Lonken om niet:
Want dappere Macbeth, (wef 's verdiend die naam) Fortuin versmadend, met zijn zwaaiend zwaard, Dat rooken ging van 't bloedige bedrijf,
Dapperheids troetelkind,
Sloeg zich ruimbaan tot vlak voor den hondsvot;
En gaf geen handje hem, noch zei 'm goê-dag,
Voor hij 'm had opgetornd van navel tot kaak
En spijkerde zijn kop op onze wering.
Duncan. O moedig neef, waarachtig edelman!
Hopman. Zoo waarvan-uit de zon begint te schijnen,
Wrakkende storme' en donders ijslijk breken,
Zoo uit die bron die ons te laven leek,
Borrelde onheil. Hoor, Koong van Schotland, hoor:
Pas dwong rechtvaardigheid met moed gewapend,
't Springvoetig kern-volk op hun hielen om,
Of Noorweeg's veldheer overziend den kans,
Begon met blanke wapens en versch volk
Een nieuwen aanval.
u n c a n. Ontmoedigde dit niet
Onze kapteins, Macbeth en Banquo?
Hopman. Ja,
Als musschefi aadlaars; of de haas, den leeuw.
Zoo 'k waarheid spreken moet, dan zeg 'k, zij waren Als donderbussen zwaar van 'n dubbele lading;
Zoo zij
Dubbel verdubbeld op den vijand sloegen:
Of zij zich baden wilden in dampend bloed,
Of doen onthouden 'n ander Golgotha,
Ik kan 't niet zeggen —
Maar ik word wee, mijn kerven roepen om hulp. Duncan. Zoo wel uw woorden u passen als uw wonden, Zij smakken bei van eer. — Ga, schaf hem artsen.
(Hopman af met geleide).
Rosse komt op.



Wie komt daar?
M a 1 c o 1 m. De waardige thaan van Rosse.
Lenox, Wat 'n haast kijkt uit zijn oogen! Zoo voor
Kijkt een verrukte. 'm uit,
Rosse. God sterke den koning!
Duncan. Vanwaar komt gij, mijn thaan?
Rosse. Van Fife, groot koning!
Waar de Noorweegsche banjers smaan de lucht,
En blazen ons volk wat koelte aan.
Noorwegen zelf, met schrikkelijk getal,
Geholpen door dien laagsten woordverbreker,
Den thaan van Cawdor, 'n vreeslijk vechten aanving;
Tot Belloon's bruidegom, gegespt in 't ijzer,
Als hij geharrenast hem overtrad,
Scherp tegen scherp oproerig, hard tegen hard,
En zijne roekeloosheid toomde: in 't kort,
Aan ons was ze de zege. —
Duncan. O groot geluk!
Rosse. Zoodat
Sweno, der Noren koning smeekt om peis;
Ook niet 't zijn doön begraven we hem gedoogden, Voor hij betaald heeft op St. Colm's eiland, Tien-duizend dollars, tot ons all'r profijt.
Duncan. Niet meer dees thaan van Cawdor zal
misleiën
Ons innigst hart: Ga, zeg zijn dood hem aan,
En groet Macbeth van nu af Cawdor's thaan.
Rosse. Ik ga terstond.
Duncan. Wat hij verloor, de edele Macbeth won 't..
(Af).



Een heide.
Donder. Drie Heksen komen op.
lste Heks. Waar ben je geweest, zuster?
2de Heks. 'k Keelde varkens.
3de Heks. Zuster, waar jij ?
lste Heks. Een zeemans-wijf had in haar schoot kastanjes,
En smikkelde, smikkelde, smikkelde: — „Geef me!" zei'k,
„Heks, scheer je weg!" de kliekjes-schooister grauwde.
Haar man als schipper van de Tijger naar Aleppo ging:
Maar in 'n zeef wil 'k zeilen daarheen,
En als 'n rat zonder staart zoo éen,
Wil 'k 't doen, wil 'k 't doen, en wil 'k 't doen!
2de Heks. Een wind krijg je van mij.
lste Heks. Wat lief ben jij.
3de Heks. Van mij 'n andre.
lste Heks. Ik zelf heb al de anderen:
Voor elke haven heb 'k een bui,
Uit iedere windstreek door stuurlui
| D6RDC X Tooneci



Geteekend op de kaart.
'k Mergel 'm uit als hooi zoo droog:
Slaap 't geluifelt van zijn oog
Nacht noch dag bezwaren zal;
Als 'n vervloekte hij varen zal;
Negen keer negen, weken al traagren,
Zal hij krimpen, kreunen, maagren;
Kan zijn bark al niet vergaan,
Toch zal storm op storm 'r slaan.
Kijk eens, wat 'k heb.
3de Heks. Toon 't me, toon 't me!
lste Heks. 'k Heb den duim hier van een loodsman, Verongelukt toen hij naar huis kwam.
(Tromgeroffel achter-in). 3de Heks. Een trom, men tromt!
Macbeth die komt.
Allen. De noodlot-zusters, hand in hand,
IJlboön over zee en land Aldoor zoo gaan rond, gaan rond:
Driemaal jouw kant, driemaal mijn',
Weêr driemaal om, 't moet negen zijn.
Stil, klaar is de ban.
Macbeth en Banquo komen op. Macbeth. Zoo goor en mooi zag ik nog nooit een dag. Banquo. Hoe ver zegt men is Forres? —Wie zijn dezen? Verweerde wezens, in zoo wilde plunje;
Die er als aardbewoners heel niet uitzien,
En toch er op zijn? Leeft ge? of zijt ge iets,
Dat 'n mensch wat vragen mag? 'k Geloof ge hoort me, Want elk van u lei plots haar knookgen vinger Op hare velge lippen: — Vrouwen zijt ge,
En toch uw baarden maken dat 'k geloof Dat gij het niet zijt.
Macbeth. Spreek zoo gij kunt: wat zijt ge?
lste Heks. Alle heil, Macbeth! heil aan jou, thaan van
Glamis!



1
2de Heks. Alle heil, Macbeth! heil aan jou, thaan van
Cawdor!
3de Hek s. Alle heil, Macbeth! die hierna koning zijn zult.
Banquo. Mijn beste heer, hoe schrikt ge en schijnt te
vreezen
Iets dat zoo lieflijk klinkt? — In naam der waarheid,
Zijt gij gezichtsbedrog, of werklijk dat
Wat ge van buiten-af toont? Mijn eedle maat
Groet gij met daadlijk heil, met groot voorzeggen
Van eêl bezit en van verwachting koonklijk,
Dat hij lijkt als vervoerd; mij zegt ge niets;
Zoo gij kunt zien tot in den tijd zijn zaden,
Wat korrel kiemen zal en welke niet,
Spreek dan tot mij, ik die niet vraag, niet vrees
Uw gunsten, noch uw haat.
lste Heks. Heil!
2de Heks. Heil!
3de Heks. Heil!
lste Heks. Kleiner dan Macbeth en grooter.
2de Hek s. Niet zoo gelukkig en, gelukkiger.
3de H e ks. Jij koongen wekken zult, al ben je er zelf geen.
Daarom all' heil, Macbeth en Banquo!
lste Heks. Banquo en Macbeth, all' heil!
Macbeth. Kwalijke spreeksters blijft, en zegt mij meer:
Door Sinel's dood ik weet 'k ben thaan van Glamis,
Maar hoe van Cawdor? de thaan van Cawdor leeft,
'n Welvarend heer; en 't eenmaal koning zijn
Is in 't verschiet van mijn geloof zoo min
Te speuren als 't Cawdor zijn. Zeg mij van waar
Kreegt ge dit vreemde weten? of waarom
Stuit ge onzen weg op deze kale hei
Met zulk profetisch groeten? Spreekt, 'k beveel t.
{Heksen verdwijnen. Banquo. De grond heeft bobbels als ze 't water heeft, Zoo iets zal 't zijn. Waar zijn ze toch vervluchtigd?



Macbeth. De lucht in; wat schijnbaar 'n lijf had, smolt Als aêm in wind. — Ze waren er nog, 'k wou wel. Banquo. Was werklijk zoo iets hier, waar we over
spreken ?
Of aten wij te samen van 't dol-kruid,
Dat de rede kluistert?
Macbeth. Uw kindren koningen.
Banquo. Gij koning zelf!
Macbeth. En thaan van Cawdor ook, zeurde 't niet zoo?
Banquo. Op d'eigen wijs en woorden. Wie 's daar?
Rosse en Angus komen op. Rosse. De koning, Macbeth, heeft met vreugde
ontvangen
De tijding uwer zege en als hij leest Hoe ge u persoonlijk waagdet in 't gevecht,
Gaan kampen in hem bewondering en lof,
Wat toekomt hem, wat u; gestild daarover,
Al overziend 't verloop deszelfden dags,
Hij vindt u in de stoute Noorsche rangen,
Gansch onbevreesd voor wat gij zelve maakte,
Strakke beelden van dood. Zoo dik als hagel Postbode volgde op bode en ieder droeg Uw lof aan om zijns Rijks verdediging En stortte 't uit voor hem.
Angus. Ons is gelast
Den dank van onzen koninklijken meester Te brengen u, niet het loon, alleenlijk maar Te leiden u voor hem.
Rosse. En als een handgift tot een grooter eer,
Ik, uit zijn naam, u Cawdor's thaan benoem.
Heil! in die onderscheiding, waardste thaan,
Daar die is de uwe.
Banquo. Wat, spreekt de duivel waarheid?
Macbeth. De thaan van Cawdor leeft; waarom
pronkt gij



Mij met geborgd gewaad op?
Angus. Die thaan was
Leeft ja, maar onder 'n zwaar vonnis draagt hij Dat leven, 't welk verdiend hij zal verliezen.
Of hij 't was met Noorwegen eens, of heimlijk Een lijn trok met den muiter of met beiden Wou saamwerke' aan 's lands ondergang, ik weet niet Maar hoog-verraad beleden en bewezen,
Wierp hem omver. —
M a c b e t h. Glamis, en thaan van Cawdor;
Daar achter 't grootste komt. — Dank voor uw moeiten. ■ Wel, hoopt gij niet uw kindren koongen nu?
Want zij die mij het thaanschap Cawdor gaven, Beloofden hun niet minder.
Banquo. Dat blind vertrouwd,
Kon waarlijk u ontvlammen tot den kroon,
Ondanks 't thaanschap Cawdor. Maar, het is vreemd: En vaak om ons te winnen tot onz' scha,
De duistre demonen vertellen waarheên;
Met oorbre kleinigheidjes pakken ze ons,
Om te bedriegen ons in diepsten zin. —
Heeren, 'n woord, ik bid u. —
M a c b e t h. Twee keer 't komt uit,
't Blij voorspel tot het zwellende bedrijf
Waar 't om den keizer gaat. — Ik dank u, heeren. —
Dit bovennatuurlijk mij opgedrongene
Kan slecht niet zijn; kan goed niet zijn. — Stel slecht:
Waarom dan gaf het mij 'n waarborg van slagen
Al daadlijk in 'n waarheid? Cawdor's thaan 'k ben.
Stel goed: hoe geef 'k dan toe aan dezen dwang,
Waar 't schrikbeeld van, mij 't haar zet overende
En mijn vast hart doet aan mijn ribben bonzen
Tegen alle regel in? Werklijke angsten
Zijn niet zoo naar als inbeeldsels van schrik.
Mijn denken, waarin moord nog maar fantastisch,
Schokt zoo myn mannestaat, dat iedre werking



Verstikt geraakt in argwaan en niets is Dan wat niet is. —
B a n q u o. Ziet eens hoe weg hij is. —
M a c b e t h. Wil 't lot mij koning, wel 't lot kroone mij, Zonder dat 'k stuur. —
B a n q u o. Zijn onderscheiding komt
Hem over als 'n vreemd kleed ons; 't past niet, slechts 't Gebruik 't went naar den vorm. —
Macbeth. ^ Kome wat mag,
Tijd, 't uur, 't holt al ook door den zwaarsten dag. B a n q u o. Roemruchtige Macbeth, wij wachten uw
bescheid.
Macbeth. Toegevendheid: mijn loom brein werd
doorwroet
Van veel vergeten dingen. Uw zorgen, vrienden,
Zijn daar geboekt, waar 'k telken dag de bladen Van omsla, lezend. — Komt naar den koning nu. — Bedenk wat er gebeurde, en bij meer tijd, Na tusschentijdsche overweging spreken wij Vrijelijk met elkaar daarover.
B a n q u o. . Gaarne.
Macbeth. Tot dan genoeg. — Komt vrienden.
(Af).



Forres. Een kamer in 't paleis.
Trompetgeschal. Duncan, Malcolm, Donalbain, L e n o x en gevolg komen op.
Duncan. Is recht geschied aan Cawdor? zijn degeen Die 't uitvoerden al terug?
Malcolm. Mijn leenheer,
Zij zijn nog niet terug. Maar 'k heb gesproken Een die hem sterven zag en die verhaalde Dat hij vrijwillig zijn verraad beleed,
Vergifnis afbad van uw hoogheid en Betoonde een diep berouw. Niets in zijn leven Stond hem zoo goed als deze laatste gang:
Als een die in zijn eigen dood studeerde,
Om af te kunnen werpen 't dierst bezit Of 't waar 'n beuzling, stierf hij.
Duncan. Geen kunst bestaat
't Gedachten-samenstel te speuren in 'n gelaat.
Hij was een edelman op wien ik bouwde Een vast vertrouwen. —
Macbeth, Banquo, Rosse en Angus komen op.
VI6RD6 I TOOneeL



O allerwaardste neef! De zonde mijn'r ondankbaarheid zoo even Woog zwaar op mij; gij zijt zoo ver mij voor, Dat ook het vlugste vliegen van belooning U nooit inhaalt, 'k Wou ge verdiendet minder, Dat 'k danken en loonen beide in juiste mate Vermocht te doen. 'k Voel, 't verdiende is meer dan Veel meer dan alles wel betalen kan.
Macbeth. De dienst en de gehechtheid die 'k ben
schuldig
Betaalt zich zelf in 't doen. Uw hoogheids deel is T'aanvaarden onze plichten, en onze plichten Zijn voor uw troon en houding, kindren, knechten; Zij doen maar wat zij moeten, zoo ze elk ding Slechts tot uw grootheid doen.
Duncan. Wees welkom hier:
Begonnen ben 'k te planten u en 'k zal U brengen vol in groei. — Nooble Banquo,
Wel gij verdient niet minder, dat men 't wete Dat gij niet minder deedt. Laat me u omhelzen, En hebben aan mijn hart.
Banquo. Daar, indien ik groeie
Is d'oogst uw eigen.
Duncan. Mijn overvloedige vreugd
Dartel van volheid, zoekt te bergen zich In droevige droppels. Zonen, maagschap, thaans, En gij wiens plaats de naaste hier is, weet allen, Dat vast wij willen stellen onzen rang Op onze oudst', Malcolm. Van nu af, heet hij, De prins van Cumberland: die eer moet niet Alleen, onvergezeld, hem sieren; maar Als sterren zullen adelteekens schijnen Op elk die uitblinkt. — Laat ons van hier gaan Naar Inverness, en bind ons vaster aan u.
Macbeth. De rust is wérk, die niet u is gewijd: 'k Wil zelf zijn uw heraut en met uw naadring



't Gehoor van mijne vrouw vol vreugde brengen; Dus vraag 'k needrig oorlof.
Duncan. Mijn waarde Cawdor!
Macbeth (terzijde). De prins van Cumberland! —
Dat is een trede Waar ik op tuimlen kan, dient overschreden,
Ze is in mijn weg. Bluscht sterren uw gekriel!
Dat geen licht zie tot in mijn gierige ziel;
Dat 't oog knipp' voor de hand; laat maar geschiên, Wat de oogen vreezen, is 't gedaan, te zien. —
(Af).
Duncan. In trouwe, waarde Banquo, hij is een held,
En zijne lof te spreken is mij voedsel,
Het is een feest voor mij. Laat ons hem volgen,
Zijn zorg ging ons al voor, bereidt 't welkom:
Een zeldzaam bloedverwant.
(Trompet-geschal. Af).



Inverness, een kamer in Macbeth's Kasteel.
Lady Macbeth komt op, een brief lezend:
Lady Macbeth. Zij ontmoetten mij op den dag der overwinning, en ik heb door de meest volmaakte mededeeling geleerd, dat zij meer dan menschelijke kennis in zich hebben. Toen ik van begeerte brandde om hen verder te ondervragen, maakten zij zich zelf tot lucht, waar ze in vervluchtigden. Terwijl ik in het wonder ervan verloren stond, kwamen er boodschappers van den koning, welke mij aanriepen als thaan van Cawdor; dezelfde titel waarmede deze noodlotzusters mij vroeger hadden begroet, al zinspelende op den tijd die komen zou, met: „Heil u, die koning zijn zult!" Dit heb ik goed gevonden u te melden, dierbaarste deelgenoote mijner grootheid, opdat u uw deel van verheuging niet ontgaan zou, door onwetendheid van de grootheid welke u beloofd is. Geef dit een plaats in uw hart, en vaarwel.
Glamis zijt ge en Cawdor; en gij zult zijn
Wat u beloofd werd. — Toch 'k vrees uw inborst;
Ze is van de melk der menschlijkheid te vol,
É
|VVFD£> I TOOn<L6L|



Om 't kortst pad in te slaan. Groot zijn wilt ge;
Ge zijt niet zonder eerzucht; maar wel zonder De daartoe noodige slechtheid. Wat hoogelijk Ge wilt, dat wilt ge braaf; wilt niet valsch spelen,
Toch ongeoorloofd winnen. Groote Glamis,
Gij wou 't wel, dat wat roept: dus doen moet gij Zoo gij 't zult hebben en dat wat eerder gij Zijt bang te doen, dan ongedaan wenscht. Haast U hier, dat 'k mijn geest filtre' in uw oor mag, En geeslen met het durven van mijn tong Al wat u afhoudt van de gouden rondte,
Waarmeê het lot en bovennatuurlijke hulp U schijnt te willen kroonen.
Een dienaar komt op. Wat is er?
Dienaar. De koning komt van nacht hier.
Lady Macbeth. Zijt ge gek?
Is niet uw heer met hem? Waar 't zoo, hij had
Bijtijds bericht gezonden voor de ontvangst.
Dienaar. Met uw verlof, 't is waar, de thaan is komend:
Een van mijn makkers spoedde hem vooruit,
Die bijna dood van 't hijgen, nauwelijks adem
Over had voor zijn boodschap.
Lady Macbeth. Zorg voor hem;
Hij brengt groot nieuws.
(Dienaar af). De raaf, hoor, zelf is schor, Die krast 't noodlottig intreeën van Duncan Onder mijn kanteelen. Komt, komt, demonen,
Kweekers van moordgedacht ontsekst mij hier,
En vult van kruin tot teen mij top-vol op Met barre wreedheid! Maak dik 't bloed mijn,
Stop op den mond, de gangen naar de wroeging,
Opdat geen welling van natuur, geen meelij Verwikke mijn fel plan, noch spoel' verzoening Tusschen hèt en d'uitslag. Komt aan mijn borsten



En neemt mijn melk voor gal, moordende helpers, Waar ge ook in uw onzichtbre aanwezigheid Loert op natuur haar zonden! Kom, nacht dik,
Wikkel u in den dichtsten smook der hèl,
Dat mijn scherp mes niet zie wat wonde 't maakt; Geen hemel pinkoog' door des duisters deken,
En roep' halt ....
Macbeth komt op. Groote Glamis! hooge Cawdor! Grooter dan bei naar 't alle heil daarna:
Uw brieven hebben mij ontvoerd bijna Dit domme heden, nu voel 'k heel de toekomst In 't oogenblik.
Macbeth. Mijn liefste lief, van nacht
Komt Duncan hier.
Lady Macbeth. En wanneer gaat hij weg?
Macbeth. Weêr morgen — is hij voornemens. — Lady Macbeth. O, neen nooit
De zon dat morgen zien zal! —
Uw aangezicht, mijn thaan, maakt 'n mensch nieuwsgierig,
Als 'n popelend boek. — Om te bedriegen uw tijd, Lijk op uw tijd; draag 't welkom in uw oog, Uw hand, uw tong, schijn als een bloem zoo zuiver, Maar wees de slang er onder. Hij die komt Moet goed verzorgd zijn: laat dan 't groote werk Van dezen nacht aan mijn geschiktheid over.
't Zal opbrengen ons, dat nacht en dagen wij, Als meesters houden de opperheerschappij.
Macbeth. Wij spreken later.
L a d y M a c b e t h. Dit nog, zie elk aan,
't Geweifel van een blik wekt licht argwaan:
En laat de rest mij over. (Af)-



Inverness. Voor M a c b e t h's Kasteel.
Hobo-muzielDienaars van M a c b e t h's gevolg.
Duncan, Malcol m, Donalbain, Banquo, Lenox, Macduff, Rosse, Angus en gevolg komen op.
Duncan. Dit slot is mooi gelegen en de lucht Licht en welriekend komt zoo onverlet Tot onze zachte zinnen.
Banquo. Dees zomergast,
De tempel-zoeker, zwaluw, 't ons verklapt Door zijn lief nesten-bouwen, hoe verliefd Hier 't hemel-aêmen wierookt: geen uitstek, fries,
Geen stut, geen bruikbaar hoekje, waar die vogel Zijn bed niet hangen heeft en welige wieg;
Waar graag zij broeden, huizen, merkte ik op,
Is de lucht mild.
Lady Macbeth komt op. Duncan. Zie onze gastvrouw zelf!
De vollegzame liefde is wel eens storend,
Toch danken we haar als liefde. Hiermede ik leer u,
^€,.SP<S M TOOn6CL |



Hoe gij zult bidden God loon' uw zorge' ons,
En danken ons om uw stoornis.
Lady Macbeth, Al ons dienen,
Tweevoud gedaan elk deel, gedaan dan dubbel,
Is schamel, klein bedrijf in vergelijking
Met 't eerbetoon, zoo wijdsch en diep, waarmede
Uw majesteit belaadde ons huis. Om al
Die overstelping, die van nu en vroeger
Wij voor u bidden altijd.
Duncan. Waar 's Cawdor's thaan?
Wij joegen 'm op de hielen, hadden 't plan
Te zijn voor hém de zorger: maar te wèl
Hij rijdt, en dan zijn groote liefde, scherp
Als zijn spoor, bracht 't eerst hem thuis. Mijn gastvrouw,
Wij zijn van-nacht uw gast. •
Lady Macbeth. Uw dienaars hebben
Altoos hen-zelf, de hunne' en 't hunne in reekning;
Dat moet verantwoord, wen het lust uw hoogheid
Uw eigendom te hebben.
Duncan. Reik me uw hand,
Leid tot mijn gastheer mij. Wij minnen 'm zeer, En zullen voortgaan hem te onderscheiden.
Met uw verlof, mijn gastvrouw.
(Allen af).



zeven oe. i too n ee,i_
Inverness. Een Kamer in 't Kasteel.
Hobo-muziek en toorts-licht. Een Hofmeester en verschillende bedienden die schotels en tafel-gerei dragen, komen op en gaan over het tooneel.
Dan komt Macbeth op.
Macbeth. Zoo 't waar gedaan, wen 't is gedaan,
't waar 't best, Indien 't gedaan werd haastlijk: zoo de moord Maar de gevolgen snappen kon, kon vangen Door zijn verstomming, 't slagen: dat dees stoot Maar zijn mocht 't al-zijnd' en 't eind-al hier,
Maar hier, op deze zandbank, slib des tijds, Wij waagden 't komend leven. — Maar om zulks, Wacht ons hier al het oordeel; wij maar geven Bloedige leering, die gegeven eens, weêrkeert Tot plaag des leeraars. Dit gelijk-handig recht Prijst de bestandeele' onzer giftge beker Onze eigen lippen aan. 'n Dubbel pand hij:
Eerstens daar 'k ben zijn neef en zijn vasal,
Verfoeiers bei der daad; voorts zijn gastheer,
Wien 't voor de moordenaars past de deur te grendlen,



Niet 't beuren zelf van 't mes. En dan dees Duncan
Regeerde zoo zachtzinnig, is geweest
Zoo'n klaar bestuurder, dat zijn deugden als englen
Met tongen van trompetten zullen pleiten
Tegen 't verdoemelijk onttronen-hem;
En meêlij, als 'n naakt, 'n pasgeboren kind,
Den storm beschrijdend, of als 'n Cherubin,
Rijdende op der luchten blinde renners,
Den gruwel zoo zal blazen in elks oog, dat
De wind verdrinkt in tranen. — Ik heb geen spoor
Te prikken in de flanken van mijn opzet,
Niets dan springende eerzucht, welke overspringt
Zich-zelf en valt op d'andere — Nu, wat is er?
Lady Macbeth komt op. Lady Macbeth. Zijn maal loopt af, waarom gingt
ge uit de kamer?
Macbeth. Vroeg hij naar mij ?
Lady Macbeth. Wist gij niet dat hij 't deed?
Macbeth. Wij willen verder in die zaak niet gaan. Hij heeft mij pas verhoogd en dan ik kocht me 'n Gouden dunk van alle slag van volk:
Die wil, gloed-nieuw van glans, zijn opgehouden En niet vergooid meteen.
Lady Macbeth. Was zij dan dronken
De hoop, waar ge u vermooide in? Sliep zij sinds? Ontwaakt zij nu, om groen en grauw te kijken,
Naar wat zoo gul zij deed? Van nu af aan Tel 'k evenveel uw liefde. Zijt gij bang Dezelfde man te zijn in daad en durven,
Als ge in begeerte u toont? Wilt gij dat hebben Wat gij het sieraad van het leven rekent,
En als een lafaard leven in eigen schatting;
Latend, als de arme kat in 't spreekwoord, almaar ,,'k Durf niet" saamgaan met ,,'k wou?"
Macbeth. Ik bid u, stil,



. \
Ik durf te doen al wat 'n man past te doen;
Wie meer durft is geen man.
Lady Macbeth. Wat beest was 't dan
Dat uit u losliet mij dit ondernemen?
Toen gij het durfdet doen, toen waart ge een man,
En om te zijn meer dan ge waart, ge wildet
Zijn zooveel meer de man. Noch tijd, noch plaats
U diende toen; die zoudt ge u zelf wel maken;
Zij maakten nu zich zelf en dat hun dienstig-
Zijn nu u moest ontmaken, 'k Zoogde, en ken
De teere liefde wel om 't kind dat melkt me,
Ik zou, al lachte 't op naar mijn gezicht,
't Gerukt mijn tepel hebben uit 't beenloos tandvleesch,
't Den hersenpan verbrijzeld, had 'k gezworen
Als gij 't om dit deedt.
Macbeth. Zoo we eens falen!
Lady Macbeth. Falen!
Schroef maar uw moed op tot 't niet hooger kan, En falen doen wij niet. Als Duncan slaapt {Wat de vermoeienis van dezen dag Hem gauw zal doen) met slemperij van wijn,
Zal 'k zijn twee kamerlingen overmachtigen zoo, Dat hun de wachter van het brein, herinnering, Zal worden 'n rook, de ontvanger van de rede Niets dan 'n stook-kolf. Wanneer in zwijnge slaap, Voor dood hun dronkene naturen liggen,
Wat kunnen gij en ik dan niet volvoeren Op d'onbewaakten Duncan? Wat niet op Zijn sponsige dienaars schuiven? Op hen de schuld Van ons groot dooden vall'.
Macbeth. Breng knapen alleen
Ter wereld, daar niets dan 't zwaar-gaan van mannen, Past uw ontembren aard. Zal 't zijn geloofd,
Als wij die zatte twee daar van zijn kamer,
Met bloed gemerkt hebben en hun eigen dolken Gebruiken, dat zij 't deden?



Lady Macbeth. Wie zal 't durven,
Wat anders meenen, zoo wij misbaar maken En klagen om zijn dood?
Macbeth. Goed dan; 'k ga nu,
Voor 't schriklijk feit mij iedre zenuw, spannen;
Aan 't werk, speel fijn en geef uw tijd geen erg:
Dat 't valsch gelaat 't valsch hartsgeheim verberg'.
(Af).



CCR.STC IX TOOHC6L
Inverness.
Binnenplaats in M a c b e t h's Kasteel.
B a n q u o komt op en Fleance met een Dienaar welke een toorts voor zich uit draagt.
B a n q u o. Jongen, hoe staat 't met den nacht? Fleance. De maan is onder; 'k hoorde niet de klok. B a n q u o. Ze gaat om twaalf uur onder.
Fleance. Ik houd 't voor later, heer.
B a n q uo. Hier, neem mijn zwaard; — ze worden
boven zuinig, Hun kaarsen zijn alle uit. — Neem dit meteen. Een zware vaak ligt er als lood op mij,
Toch, liefst wou 'k slapen niet: — Barmhartige machten, Ga dat verwenscht gemijmer in mij tegen Dat botviert zich als 'k slaap! — Hand mij mijn zwaard; — Macbeth komt op met een knecht die een toorts draagt. Wie 's daar?
Macbeth. Een vriend.



Banquo. Wat, heer, nog op? De koning 's al te bed;
Buitengewoon genoot hij en beschonk
Uw dienst-volk mild. Dees diamant biedt hij
Uw vrouw, zijn allerliefste gastvrouw 'r noemend,
Met zijne groetnis aan; hij trok terug
Zich wonder tevreê.
M a c b e t h. Zijnde onvoorbereid,
Moest onze wil die vrij gewerkt had anders,
Nu wel 't behelpen dienen.
Banquo. 't Ging best alles. —
Ik droomde gister-nacht van de drie zusters:
U spelden zij wat waars.
M a c b e t h. 'k Denk niet aan hen.
Toch, kunnen we eens een uurtje dienstbaar maken,
Laat ons het spillen babblend om die zaak,
Indien ge er tijd voor hebt.
Banquo. 'k Ben tot uw dienst.
M a c b e t h. Zoo ge u verstaat met mij, — als 't
zoover is,
Zal 't u eer opbrengen.
Banquo. Zoo 'k niets verlies
In 't trachten naar verhooging, zoo 'k maar houd
Mijn boezem vrij, mijn leenmans-plichten zuiver,
'k Wil zijn geraden.
M a c b e t h. Wel te ruste' intusschen.
Banquo. Dank, heer, van 't zelfde.
{Banquo en Fleance af). M a c b e t h. Vraag uw meestres, zoodra mijn drank is
klaar,
Te kleppen aan de bel. Ga dan maar slapen.
(Dienaar af). Is dat een dolk, wat ik daar zie, daar voor me,
't Handvat naar mijn hand toe? Laat me je grijpen: 
Ik heb je niet, en toch blijf ik je zien;
Zijt ge, noodlottig visioen, niet merkbaar



Voor 't voelen als voor 't zien? Of zijt ge maar Een innerlijke dolk; een valschig beeld Geschapen in de heet-benauwde hersens?
Ik zie je toch in eenen vorm zoo tastbaar,
Als deze die 'k nu trek.
Gij schikt den weg mij dien ik al was gaande; En zulk een werktuig wou ik juist gebruiken.
Mijn oogen zijn der andre zinnen narren,
Of anders waard de rest; ik zie je nog;
En op je greep en lemmer droppels bloed,
Wat er zoo pas niet was. — Er 's niet zoo'n ding: Het is de bloedige zaak die vorm aanneemt Dus voor mijn oogen. — Nu over 't een' half-rond Natuur schijnt dood, en booze droomen schenden De begordijnde slaap; heksen-kunst wijdt De bleeke Hecate offers; en de oude moord,
Ontrust geworden door zijn schildwacht, wolf, Die huilt zijn waak, dus met zijn steelschen stap, Met Tarquinius' schoffeerend schrijden, gaat Doelwaarts als 'n geest. — — Gij zeekre, vast-staande
aarde,
Hoor niet mijn stappen waar zij wandle', uit vrees Dat raatlen zullen uw steenen 't waar-naar-toe, Beroovende den nacht van 't zwart gehuiver,
Overal méégaand. — Terwijl ik dreig, hij leeft: Op daden-hitte 't woord te kouden adem geeft:
{Een bel klept). Ik ga, en 't is gedaan; de bel mij noodigt.
Hoor, Duncan, 't luien niet; want 't is een bel Die oproept u ten hemel of ter hel.
(Af).



TW6LD6 n TOOnceL
Als te voren. Lady Macbeth komt op.
Lady Macbeth. Wat hen beschonken maakte, maakt'
mij nuchter,
Wat hen uitbluschte, mij aanvuurde. — Hoor! — Stil! — 't Was de uil die schrauwde, de noodlotge toren-wachter Die 't barscht goê-nacht wenscht. — Hij is aan den gang. — De deuren open zijn: de zatte wakers
Bespotten hun plicht al snorkend; ik kruidde hun dronk, Zoodat natuur en dood nu om hen krieuwen Om leven of sterven.
Macbeth (binnen). Wie 's daar? — Wat, ho?
Lady Macbeth. Helaas! 'k ben bang zóó dat zij zijn
ontwaakt
En 't niet gebeurd is: — de aanslag, niet de daad, Verderft ons. — Hoor! — ik lei hun dolken klaar; Hij kon niet missen ze. — Had hij mijn vader Niet geleken als die sliep, ik had 't gedaan. — M'n man!
Macbeth komt op.
Macbeth. Ik heb gedaan het. — Hoorde je niet wat
leven?



Lady Macbeth. Ik hoorde schreeuwen de uil en
krekels aangaan.
Zei ge daar wat?
Macbeth. Wanneer?
Lady Macbeth. Zoo pas.
Macbeth. Als 'k afkwam ?
Lady Macbeth. Ja.
Macbeth. Hoor! —
Wie ligt er in de kamer 'r naast?
Lady Macbeth. Donalbain.
Macbeth. Het is een gruw gezicht!
Lady Macbeth. 'tls zotteklap te zeggen 'n gruw
gezicht.
Macbeth. Kén was 'r die slapend lachte en éen riep
„moord"!
Zoo maakten ze elkaar wakker: 'k stond en hoorde; Ze zeiden hun gebed, weêr zoekend dan Den slaap.
Lady Macbeth. Dat zijn er twee saam onder dak. Macbeth. De een riep „God zegen ons" en „Amen"
de ander,
Of wisten zij mij daar met dees beulshanden.
Beluistrend hun angst, ik kon niet zeggen „Amen,"
Toen zij „God z«gen ons" zeiden.
Lady Macbeth. Neem 't zoo zwaar niet.
Macbeth. Waarom kon ik dan niet uitspreken 't
„Amen"?
Ik had hard zegen noodig, het Amen 't Stikte in mijn strot.
Lady Macbeth. Dees daden moeten niet
Dus zijn bepeinsd; zoo, zou het gek ons maken.
Macbeth. Mij docht, ik hoorde een roepen: „Slaap
niet meer!
Macbeth vermoordt de slaap, de onschuldige slaap;



Slaap die de warstreng van de zorg kloent telkens; Dood van elks dag geleef, 't zuur zwoégen 'n bad, Hart-smart een balsem, natuurs naaste eigen, Hoofd-schaffer in 's levens feest.
Lady Macbeth. Wat meent ge toch?
Macbeth. 't Riep aldoor: „Slaap niet meer!" naar
heel het huis; „Glamis moordde de slaap; daarvoor zal Cawdor Slapen niet meer, Macbeth slapen niet meer!"
Lady Macbeth. Wat was 't dat aldus riep? Wel
waardige thaan, Ge ontpeest uw nooble kracht door zoo ijlhoofdig De dingen na te gaan: — Ga, haal wat water, En wasch dit vuil bewijs af van uw hand. —
Waarom bracht gij die dolken van hun plaats? Ze moeten liggen daar: ga, breng ze, en smeer Met bloed de dronken wachts.
Macbeth. 'k Wil niet meer gaan;
'k Ben bang te denken aan dat wat ik deed; 't Aankijken, 'k durf niet.
Lady Macbeth. Stumperd in 't besluiten!
Geef mij de dolken; slapers maar en dooden Als konterfeitsels zijn; 't is kind-gekijk Dat vreest 'n geverfden duivel. Zoo hij bloedt,
Sier 'k de gezichten van de wachts er meê,
Hun schuld moet 't schijnen.
(Af; geklop achterin).
Macbeth. Waar is dat kloppen? —
Hoe staat 't met mij, als elk gerucht me ontstelt? Wat handen heb 'k hier? Ha! ze graaie' in m' oogen! Zal heel Neptunus' oceaan dit bloed Wasschen mijn hand af? Neen, dees mijn hand zal Veeleer 't veel-golvig zee-vlak incarneeren,
Makend het groen één rood.
Lady Macbeth komt terug.



Lady Macbeth. Mijn handen hebben uw kleur;
maar 'k zou me schamen Te dragen 'n hart zoo wit. {Geklop), 'k Hoor kloppen aan De zuid-ingang: — laat ons naar binnen gaan; Een beetje water wischt die daad ons weg;
Hoe maklijk is 't! Uw vastberadenheid Had ongemerkt begeven u. (Geklop). Hoor, meer kloppen: Trek uw nachtgoed aan, dat bij geval niet M'ons roept, en 't blijkt wij waakten. — Wees niet tobbrig Zoo verloren in uw gedachten.
Macbeth. Kennen mijn daad — 't waar 't best mijzelf niet kennen. (Geklop). Wek Duncan met uw kloppen! — 'k Wou, gij kondt!
(Af).



P6QDC Ml TQQn^L 1
Als te voren. Een portier komt op: Geklop binnen.
Portier. Wezenlijk er wordt geklopt hier! Wanneer een mensch portier van de helle-poort was, hij zou op z'n ouwerwetsch de sleutel hebben om te draaien. (Geklop). Klop, klop, klop: Wie is daar, in den naam van Beëlzebub? — Hier is een pachter die zich zelf verhing om 't vooruitzicht van een heele boel; kom binnen pachter; heb genoeg snuitdoeken bij je; hier zal je er voor zweeten. (Geklop). Klop, klop. — Wie is daar, in d'andre duivels naam? Waarachtig daar is een woorden-verscharrelaar, die in allebei de schalen zijn eed kon leggen tegen d'andere schaal, en die valschigheid genoeg bedreef in den naam van God, maar zich toch niet naar den hemel kon scharrelen. O kom maar binnen, woorden-verscharrelaar. (Geklop). Klop, klop, klop: Wie is daar? — Waarachtig daar is een Engelsche snijer hier gekomen voor 't kapen uit een Fransche broek: Kom binnen, snijer, hier kan je je persijzer heeten. (Geklop). Klop, klop, klop: Nooit er's stil! Wie ben je? — Maar deze plek is te koud voor hel, 'k ben beu dat duivel-portieren: ik had anders gedacht zoo, eenige staaltjes te laten binnenkomen van al de beroepen,



die 't sleutelbloemetjespad bewandelen naar het eeuwige vreugde-vuur. (Geklop). Ik kom, ik kom, denk om de portier, als 't u blieft.
(Opent de poort). Macduff en Lenox komen op. M a c d u f f. Was het zoo laat, vriend, eer ge gingt
naar bed,
Dat ge zoo laat nog slaapt?
Portier. Waarachtig heer, we waren aan 't stouwen tot het tweede hanengekraai, en drinken, heer, is een groot aanvuurder van drie dingen.
Macduff. Welke drie dingen worden door drinken zoo bizonder aangevuurd?
Portier. Wel, heer, neus-kleur, slaap en urine. Bijslapen, heer, vuurt het aan en bluscht het uit: 't zet de lust aan, maar belemmert de verrichting. Daarom mag dronkenschap gezegd worden te zijn een scharrelaar met de wellust: hij maakt hem en knauwt hem; hij zet hem op en doet hem afnemen; hij haalt hem over en ontmoedigt hem; maakt hem staande en niet staande en eindelijk, verhanselt hij hem in een slaap en bezorgt hem leugenarij om hem dan in de steek te laten.
Macduff. Ik geloof, de drank bezorgde jou van nacht leugenarij.
Portier. Dat deed hij, heer, in mijn eigenste keel; maar ik heb hem zijn leugenen betaald gezet, en ik denk, zijnde hem te sterk, ofschoon hij soms wel eens mijn beenen onder me vandaan trok, dat ik hem toch ontdook met hem er uit te smijten.
Macduff. Is je meester bij de hand?
Macbeth komt op. Ons kloppen maakt' hem wakker; daar komt hij. Lenox. Goê-morgen, edel heer!
Macbeth. Goê-morgen, beiden!



Macduff. Is reeds de koning op, heer thaan? Macbeth. Nog niet.
Macduff. Hij gaf 't bevel mij tijdig hem te wekken; Ik ben al laat genoeg.
Macbeth. 'k Breng u bij hem.
Macduff. Ik weet, dat 's u een aangename moeite, Maar toch een moeite is 't.
Macbeth. 't Werk opgeruimd gedaan, al moeite lenigt. Dit is de deur.
Macduff. 'k Veroorloof m' hem te roepen,
Ik kreeg uitdruklijk last.
(Af).
Lenox. Verreist de koong nog heden ?
Macbeth. Ja: — naar hij 't zoo bestelde.
Lenox. De nacht is bar geweest: daar waar wij sliepen,
Woeien onze schoorsteene' om en zoo ze zeggen,
Geklaag loeide in de lucht; gril doods-geschreeuw,
En profeteering met klemtonen schriklijk
Van feilen opstand en verward gebeur,
Pas uitgebroed voor deze ellendige tijd.
God gansch den nacht de nare vogel krijschte;
Weêr andren zeggen, de aarde koortste en beefde.
Macbeth. 't Was 'n ruwe nacht.
Lenox. Mijn jonge erinnering kan niet vergelijken
Een eveneensche aan deze.
Macduff komt weer op. Macduff. O gruwel! gruwel, gruwel! Tong noch hart Kan dit bevatten of noemen.
Macbeth. Lenox. Wat is er?
Macduff. Vernieling leverde zijn meesterstuk! Het heiligschennigst moorden brak zich open 's Heeren gezalfde huis en stal er uit Het leven van het bouwsel.
Macbeth. Wat zegt ge, 't leven?



Lenox. Meent ge zijn Majesteit?
Macduff. Nadert de kamer en vernielt uw oogen Aan 'n nieuwen Gorgo! — Vraagt niet dat ik spreek; Ziet en dan spreekt zeiven.
[(Macbeth en Lenox af). Ontwaakt! Ontwaakt!
Rel aan de storrem-klok: — moord en verraad! Banquo en Donalbain! Malcolm! ontwaakt!
Schudt af die donzige slaap, doods konterfeitsel, En kijkt op dood hier-zelf! — Op, op en zie 't Beeld van het groote oordeel. — Malcolm! Banquo! Als uit uw graven op rijst, en komt als geesten Vergruwlijken dees gruwel!
Lady Macbeth komt op. Lady Macbeth. Wat 's hier te doen?
Dat zoo'n afschuwlijk getrompet komt roepen De slapers saam van 't huis? Spreek! spreek! Macduff. O lieve Lady,
Dat 's niet voor u bestemd wat ik kan spreken:
Dat in een vrouwen-oor te gaan herhalen Zou moorden als 't er in viel.
Banquo komt op. Banquo, Banquo,
O, onze heer vermoord is!
Lady Macbeth. Wee, helaas!
Hoe! in ons huis?
Banquo. Te wreed is 't, waar dan ook. —
Mijn beste Duff, ach, spreek u zelf toch tegen,
En zeg dat 't niet zoo is.
Macbeth en Lenox komen terug. Macbeth. Waar' 'k maar een uur voor dit geval
gestorven,
Hoe zalig had 'k geleefd; daar van af nu Niets meer is ernstig in dit verganklijk:
't Is al beuzling: gratie en roem zijn dood!



Getapt werd 's levens wijn en enkel het drab Bleef in dit hol gewelf te pochen er over.
Malcolm en Donalbain komen op. Donalbain. Wat loopt hier mis?
Macbeth. Gij zelf en zonder weten:
De spreng, de welle, de fontein uws bloeds Verstopt geraakt is, heel de bron verstopte.
Macduff. Uw koninklijke vader vermoord is. Malcolm. O, door wien ?
Lenox. Die van zijn kamer deden het naar het schijnt Hand en gelaat waren hun vuil van bloed,
Zoo ook hun dolken, die we onafgeveegd Op hunne peluws vonden;
Staroogend keken ze als zinloos: geen mensch Ooit bij zulk volk vertrouwd was.
Macbeth. O, nu kan 'k wroeging hebben om mijn
woede,
Dat ik ze doodde.
Macduff. Waarom toch deedt gij 't?
Macbeth. Wie kan wijs zijn, ontsteld; bij-zinne' en
woedend;
Trouw en onzijdig gelijkertijd? Geen mensch. 't Voortvarend gaan van mijne groote liefde Beliep den treuzlaar rede. — Hier lag Duncan,
Zijn zilvren huid omzet van 't gulden bloed;
En zijn steekwonden gaapte' als 'n bres in 't leven Wijd voor verwoesting open; daar de moordners,
Soppig in de kleur van hun vak, hun dolken Schandlijk omstold van 'n bloedscheê: Wie kon remmen Die een hart had voor liefde en in dat hart Moed tot liefdes-getuigenis?
Lady Macbeth. Leid mij henen.
Macduff. Zie naar mevrouw.
Malcolm. Hoe komt 't dat wij niets zeggen,
Die 't allermeest tot spreken reden hebben?



Donalbain. Wat zouden woorden doen hier,
Hier, waar ons noodlot, schuilend in 'n boor-gat, Ons aan kan vallen en grijpen? Gaan we: nog Zijn onze tranen niet gebrouwd.
Malcol m. Noch onze
Rouw rijp voor 't openbaar.
Banquo. Zie naar mevrouw. —
(Lady Macbeth wordt weggedragen). En als we onze arme naaktheid hebben omkleed, Die lijdt in 't opene en bloote, laat ons dan Vergaadren, scherp dit allerbloedigst stuk Met vragen pijnigen. Angst schokt ons en twijfel;
In God zijn groote hand ik sta, en dus Tegen het nog verheimlijkt doel zal 'k vechten Van 't sluw beraamde.
Macbeth. En zoo doe ik.
Allen. Zoo allen.
Macbeth. Laat elk zich gauw uitruste' en manbaar zijn En in de hal saamkomen.
Allen. Goed begrepen.
(Allen af, behalve Malcolm en Donalbain). Malcolm. Wat gaat gij doen ? Doen wij met hen niet meê. Een ongevoelden rouw toonen is 'n dienst Dien 'n valsch man maklijk doet. 'k Ga naar England. Donalbain. Naar Ierland ik: ons lot niet meer verbonden Zal beide ons veiliger maken. Hier overal Zijn dolken in 's menschen glimlach: hoe bloed-eigner Hoe eerder bloedig.
Malcolm. Nog snort de moorddadige
Pijlschicht; voor ons is die weg het zekerst,
Die afwijkt van het wit. Daarom te paard;
Laat niet kieskeurig ons zijn in 't afscheid-nemen,
Maar steelswijs gaan; die diefstal wettig is:
"t Zichzelf wegstelen waar gena niet is.
(Beiden af).



VI6RD6 ¥¥ TOOneCL
Buiten 't kasteel.
' R osse en een oud man komen op.
Oude man. Driemaal twintig en tien kan 'k me
herinren:
En binnen de omvang van die jaren zag 'k Uren aaklig en veel vreemds; doch dees nachts naarheid Spot met mijn oud geheugen.
Rosse. Och, goede vader,
De hemel, kijk, of 't mensch-doen hem beroerde,
Grimt naar 't bebloed tooneel. Wij weten 't dag,
En zie wat zwart de gaande lamp versmoort. Is 't heerschappij van nacht, of is 't dag-schaamte,
Dat 't duister dus het aard-gelaat begraaft,
Schoon 't levend licht 't moest kussen?
Oude man. Onnatuurlijk,
Als de daad die gebeurde is 't. Dinsdag laatst Werd er een valk die op zijn hoogst punt plaande Door 'n muizen-uil gehavikt en gedood.
Rosse. En Duncan's paarden — vreemd maar zeker
is 't —



De schoone en snelle, sieraan van hun ras,
Kolderden plotsling, braken hun stal uit,
Weerstreefden 't breidelen, of ze oorlog wilden Met 'n mensch maken.
O u d e m a n. 'k Hoor ze vrate' elkaar op.
Rosse. Ze deden 't; tot verbazing van mijn oogen Die 't zagen. — Daar komt de goede Macduff.
M a c d u f f komt op.
Hoe staat de weerld nu, heer?
Macduff. Wel, ziet gij 't niet?
Rosse. Weet m' al wie deden de afschuwlijke daad?
Macduff. Zij, die Macbeth versloeg.
Rosse. Helaas, helaas!
Wat winst verwachtten zij?
Macduff. Ze kochten ze om.
Malcolm en Donalbain, 's konings twee zonen,
Zich steels wegmaakten; wat op hen verdenking Legt van de daad.
Rosse. Tegen-natuurlijk weêr.
Roeklooze eerzucht, altijd verslindt ge uw eigen Midlen tot leven! — Dus zeer waarschijnlijk Zal de regeering nu aan Macbeth komen.
Macduff. Hij is alreeds benoemd en al naar Scone Ter kroning.
Rosse. Waar's Duncan's lichaam?
Macduff. Gebracht naar Colms-Kill;
De heilige grafplaats die 't gebeent bewaart Van al zijn voorgangers.
Rosse. Gaat ge ook naar Scone?
Macduff. Neen, neef, ik ga naar Fife.
Rosse. Wel, ik ga er heen.
Macduff. 'k Hoop wat ge er ziet, zij wel gedaan; —
' vaarwel!



Dat 't nieuwe pak ons passé als 't oude, wél.
Rosse. Vaarwel, vader.
Oude man. Gods zegen volge u, en datgeen' wat van Vijanden, vrienden en kwaad goed maken kan.
(Allen af).



Forres.
Een kamer in 't paleis. Banquo komt op.
B a n q u o. Gij hebt 't nu, Koning, Cawdor, Glamis, 't al,
Zooals de zusters het voorspelden; 'k vrees
Gij speelde er erg valsch om; doch, werd voorzegd,
't Zou niet bestenden in uw nageslacht;
Maar ik zou zelf de wortel zijn en vader
Van vele koongen: Ging 'r waars van hen uit —
Zoo om uw hoofd, Macbeth, straalt hun voorspelling —
Wel, bij de waarheên voor u goed gebleken,
Zijn ze ook voor mij niet evenzeer orakels,
En zou 'k niet vaster hopen? Stil, niet meer.
Getrompetter. Macbeth komt op als Koning. Lady Macbeth als Koningin. Lenox, Rosse, Edellieden en Edelvrouwen en Gevolg.
Macbeth. Daar 's onze beste gast.
Lady Macbeth. Waar' hij vergeten,
Er waar' een bres geweest in ons grootsch feest,
En 't al van kwaalke schikking.
III TOOnCGLl



Macbeth. Wij rechten 'n plechtig maal van avond aan, En k zag u gaarne aanzitten.
Banquo. Uw hoogheid
Beveel vrij over mij; mijn plichten zijn Verbonde' aan haar met 'n onverbreekbre band,
Nu en altijd.
Macbeth. Gaat ge in den na-noen rijden?
Banquo. ja> edel heer.
Macbeth. Alzo o wij missen zullen uw klemmend woord 
Immer zoo deeglijk en ons tot voordeel —
Ter raad van-daag; laat 't dan op morgen zijn.
Gaat 't rijden ver?
Banquo. Zoo ver wel, heer, dat 't nemen zal den tijd Van nu tot 't avondmaal; loopt 't paard niet best,
'k Zal moeten worden 'n borger bij den nacht Voor 'n donker uur of twee.
Macbeth. Mis niet ons feest.
Banquo. zeker niet, heer.
Macbeth. Wij hooren onze bloedige neven heulen
In England en in Ierland; onbelijdend
Hun wreeden vadermoord, vullend hun hoorders
Met vreemde bedenksels. Daarover morgen;
Als bovendien we om redenen van staat,
Noodzakelijk samen zijn. Haast u te paard;
En tot van avond dus. Gaat Fleance meê?
Banquo. Zeker, mijn goede heer: de tijd is kostbaar.
Macbeth. Ik wensch u vlugge paarden, vast ter been:
En dus beveel 'k u beiden aan hun ruggen.
Vaarwel.
(Banquo af).
Laat iedreen zijn nu meester van zijn tijd Tot zeven uur; ook wij, dat 't welkom milder Den gasten luide, wij zondren ons af Tot 't avondmaal: zoolang, God zij met u.
{Lady Macbeth met gevolg af).



Blijf jongen, 'n woord met u. Wachten die mannen Op ons believen?
Dienaar. Zij staan, heer, aan de poort van het paleis. M a c b e t h. Breng ze voor ons. —
(Dienaar af). Te zijn aldus is niets; Maar 't dus-zijn veilig. Onze angst om Banquo Steekt diep, en in zijn koninklijken aard Heerscht juist dat wat bevreesd maakt: hij durft veel; En aan dien toomlooze' aanleg van zijn geest,
Paart hij een wijsheid die zijn dapperheid Tot 'n zeker doen steeds leidt. Daar 's geen als hij Wiens zijn 'k zoo vrees: en onder hem ligt neêr Mijn genius; zoo, wordt gemeld, lag MarcusAntonius onder Cesar. Hij dwong de zusters,
Als 't eerst zij drukte' op mij den koningsnaam,
Eischte ook voor zich 'n toespraak; toen, profetisch, Heil-groetten z'm vader eener rij van koongen. Mij plaatsten ze een onvruchtbre kroon op 't hoofd, En duwden 'n dorren scepter in mijn greep,
Daaraan te ontwringen weer door 'n vreemde hand,
Geen zoon uit mij geboren. Als dit zoo is,
Voor Banquo's telgen heb ik mijn geest bezoedeld;
Voor hen den goeden Duncan heb 'k vermoord;
Ekel gegoten in 't vat van mijn vrede,
Enkel voor hen; en mijn eeuwig juweel Verkwist aan de aartsvijand van 't menschgeslacht, Te maken hen koongen, Banquo's zaad koongen!
Liever dan zoo, kom, noodlot in het perk .En daag mij uit tot 't uiterste! — Wie is daar?
Dienaar komt terug met twee moordenaars. Wat nu, ga bij de deur staan, tot we u roepen.
(.Dienaar af). Was 't gistren niet dat wij te samen spraken?
lste moordenaar. Zoo was 't, believe uw hoogheid.



Macbeth. Wel dan, nu,
Hebt gij mijn woorden goed gewogen? Denk,
Dat hij het was die u voorheen zoo laag
Hield; hij, niet ons onschuldig-zelf het was,
Zoo gij wel meendet; dit heb 'k u verklaard
Al sprekend gistren; en 'k ging met u dan na,
Hoe men u klein hield, dwars zat, domme krachten;
Wie u gebruikten, al dat andre dat
Zelfs 'n zieltjen of een zwakhoofd 't zou doen zeggen:
„Dus deed Banquo."
lste moordenaar. Gij deedt het ons verstaan.
Macbeth. Dat deed ik, en 'k ging voort; dit nu is 't punt
Van onze tweede saamkomst. Vindt gij werklijk,
't Geduld in uwen aard zoo overheerscbend,
Dat gij dit alles gaan laat? Fijmlaars, bidt ge
Nu voor dees goeden man, voor z'n kroost in-kluis,
Wiens zware hand u doemde neêr ten grave
En tot den bedel bracht?
Ie moordenaar. Heer, mannen zijn we.
Macbeth. Ja, op de woorden-lijst geldt ge voor mannen.
Zoo honden: haaz'wind-, patrijs-, mops-, en bul-,
Poedel- voor water en land en basterdwolf-,
't Draagt al den naam van hond. — De waarde-lijst,
Die onderscheidt de snelle, trage, schrandre,
De waaksche en goed-jaagsche, een elkeen naar
De gave die door de al-goede natuur
In hem besloten werd; zoo verkreeg hij
'n Bizondere bijnaam nog, behalve wat
De lijst gaf ieder 't zelfde: en dus met mannen.
Nu, staat gij in die reeks gemerkt, en niet
Bij de allerminste manne-soorten, zegt 't,
En ik zal 'n taak u prenten in uw boezems,
Waarvan de uitvoering u uw vijand rooft;
U hechten zal aan 't hart en aan de liefde
Van ons, die zieklijk leven in zijn leven,
Die welvaren in zijn dood.



lste moordenaar. Ik, heer, ben er éen,
Die door de knauwe' en stompen van de wereld Zoo werd gesard, dat wat 'k om haar te schaan Zal doen, gewetenloos doe.
2de moordenaar. En ik 'n ander,
Zoo beu van 't tobbe' en worstlen met het lot,
Dat ik mijn leven zet op elke kans :
'r Bij winnen of 't heel verliezen.
Macbeth. Beiden weet
Ge, Banquo was uw vijand.
lste moordenaar. Dat 's waar, heer.
Macbeth. Zoo ook de mijne; en op zoo kort 'n
vecht-stand,
Dat iedere minuut van zijn bestaan
Stoot naar mijn innigst leven. En toch kon 'k met
Bloot machts-vertoon hem geeslen uit mijn oogen,
En 't door mijn wil rechtvaardigen; doch 't moet niet, —
Om zeekre vrienden van hem, ook de mijne,
Wier liefde ik ongaarn' spil, — maar 'k moet beweenen
Den val van hem dien 'k zelf sloeg; en daarom,
Speel ik den hoovling aan uw sterke hulp,
Maskrend de zaak voor de oogen van de weerld,
Om zeer gewichtge reednen.
lste moordenaar. Heer, wij zullen
Uitvoeren uw bevel.
2de moordenaar. Ons leven trouwens —
Macbeth. Uw geest schijnt uit u. Binnen 'n uur
ten hoogste, Zal ik u zeggen waar gij post moet vatten;
Verwitgen u, nauwkeurig den tijd bespiedend, Het gunstigst oogenblik; want 't moet van avond Geschiên, en van 't paleis wat af; van zelve Spreekt 't: ik blijf er zuiver van; met hem —
Om geen gebroddel in het werk te laten —
Moet Fleance, zijn zoon, die hem gezelschap houdt,



En wiens verdwijnen mij niet minder waard is Dan dat zijns vaders, 't noodlot ondergaan Van dat zwart uur. Besluit nu met elkaar;
'k Kom daadlijk weêr.
2de moordenaar. Wij zijn besloten, heer. — Macbeth. Ik kom onmiddellijk bij u. Wacht binnen.
(Moordenaars af). Het is beslist: Banquo, uw ziel, indien Ze haalt den hemel, zal 'r van-nacht naar vliên.
(af).



TW66DC m TOOn<S<SL
Aldaar. Een andre kamer.
Lady Macbeth komt op met een dienaar. Lady Macbeth. Ging Banquo weg van 't hof? Dienaar. Zoo is 't, mevrouw, maar hij komt te
avond weer.
Lady Macbeth. Zeg aan den koning, dat ik, als
't hem behaagt,
'n Paar woorden wensch.
Dienaar. Mevrouw, ik ga.
(af)-
Lady Macbeth. Winst geen, 't werk om niet,
Daar 't zoo begeerde onvoldaan ons ziet:
't Is zeekrer dat te zijn wat wij verdelgen,
Dan door 't verdelgen in kwalijk 'n vreugd te zwelgen.
Macbeth komt op. Wat nu, mijn heer, hoe houdt ge u zoo eenzelvig, Van nare zinning uw gezelschap makend,
Gedachte' aftobbend inderdaad gestorven Met hen waar ze over denken? 't Onheelbare Geen blik is waard: wat werd gedaan, gedaan is.



Macbeth. Wij kerfden wel de slang, maar doodden
'r niet:
Zij hecht zich weêr, geneest, onze arme sluwheid Blijft in 't gevaar voor nog dezelfde tand.
Maar laat 't al raaflen, hemel, aard' vergaan,
Liever dan dat we ons maal in vrees zulle' eten, En slapen in de ellend van gruw gedroom,
Dat 's nachts ons opschrikt. Beter met den doode,
Wien we ter ruste zonden, om machtswil, dan Te liggen op de folter van 't geweten Rustloos bestookt. Duncan ligt in zijn graf;
Na 's levens nukge koorts hij slaapt er goed,
Verraad vermocht niets ergers: staal noch gif,
Haat binnenslands, noch krijg van buiten, niets Kan deren 'm meer.
Lady Macbeth. Kom, kom; mijn lieve heer,
Strijk glad die wilde rimpels; wees vroolk, gul,
Onder uw gasten te avond.
Macbeth. Dat zal 'k, liefste,
En 'k vraag van u 't zelfde. Laat uw gedachten Naar Banquo gaan. Toon 'm onderscheiding, dubbel, Met oog en tong: niet veilg, dewijl we onze eer Blank wasschen moeten in stroomen vleierijs Maken ons 't aangezicht vizier voor 't hart, Vermommend wie wij zijn.
Lady Macbeth. Laat los dit alles.
Macbeth. O, vol van schorpioenen is mijn hart, vrouw! Gij weet 't, dat Banquo en zijn Fleance leven.
Lady Macbeth. 't Onsterflijk niet geschreven in hun
natuur is.
Macbeth. Dat's troost ten minste: zij zijn aanrandbaar: Verheug u dus. Eer 't kloostergangig fladdren Der vleêrmuis uit is, eer op Hecate's roep,
Licht-schuwe schildtor komt en slaaprig zoemt, Omstommelt 't nachtsein voor 't geeuwen,
Zal daar gedaan zijn 'n daad schriklijk van aard.



Lady Macbeth. Wat zal gedaan zijn?
Macbeth. Blijf maar aan 't weten onschuldig, lieve lokster, Tot gij toejuicht de daad. — Kom, domper nacht, Blinddoek 't teer oog des meêly-vollen dags,
En met uw bloedige en onzichtbre hand Doorschrap die groote ceel die bleek mij maakt En scheur 'r aan stuk! — 't Licht troebelt; en de kouw Klapwiekt naar 't roekig bosch;
Al wat de dag had goeds gaat druile' en domlen,
Terwijl 't zwart nachtvolk oprekt naar zijn prooi — 't Verwondert u, wat 'k spreek; houd u maar stil, Wat slecht begon wordt sterk door slechtheids wil. Ga met mij mede, 'k bid u.
(Af).



Aldaar. Een grasveld met een poort leidend naar 't paleis. Drie moordenaars komen op.
lste moordenaar. Maar wie gelastte u naar ons toe?
3de moordenaar. Macbeth.
2de moordenaar. Onnoodig meer te wantrouwe'
hem nu 't blijkt Dat hij van alles weet en voor 't te-doene De juiste richting wees.
lste moordenaar. Blijf met ons dan.
Het westen glimmert nog met strepen dag:
Nu spoort de late reiziger, hunkrend naar De herberg, 't paard wat aan; en nader komt Het voorwerp van ons wachten.
3de moordenaar. Hoor, 'k hoor paarden.
Banquo (binnen).
Hei, geef ons 'n licht daarl
2de moordenaar. Dan is hij 't: al de andren
Die kwamen in aanmerking genood te zijn,
1 OcfL m TOOHcScSLl



Zijn al aan 't hof.
lste moordenaar. Zijn paarden maken 'n omweg. 3de moordenaar. Ten naastebij een mijl; maar
naar gewoonte
Doet hij, als elk, van hier naar het paleis Den weg te voet.
Banquo komt op, en F 1 e a n c e met een toorts.
2de moordenaar. Een licht, een licht! 3de moordenaar. Hij is 't.
lste moordenaar. Nu opgepast.
Banquo. 't Zal regenen van-nacht.
lste moordenaar. Laat vallen maar.
(Ze vallen Banquo aan). Banquo. Sluipmoord! Vlucht, beste Fleance, vlucht,
vlucht, vlucht!
Gij moet 't wreken. — O huurling!
{Sterft. Fleance ontkomt). 3de moordenaar. Wie sloeg den fakkel uit?
lste moordenaar. Was 't dan niet goed?
3de moordenaar. Er ligt er éen maar neêr; de
zoon ontsnapte. 2de moordenaar. De beste helft van 't zaakje
is ons ontgaan, lste moordenaar. Wel, laat ons gaan dan, zeggen
wat gedaan is.
(Af).



VI <f,P2 D<S
[E
TOoncdL
Een statie-zaal in 't paleis. Een feesttafel aangericht. Macbeth, Lady Macbeth, Rosse, Lenox, Heeren, en gevolg komen op.
Macbeth. Elk kent zijn eigen rang, neemt plaats;
en eens voor al:
Van harte welkom.
Heeren. Dank, uw majesteit.
Macbeth. Wij willen zelve ons in 't gezelschap schikken, D'eenvoudgen gastheer spelen.
De gastvrouw troone aan 't hoofd. Aan haar wij vragen
Ter rechtertijd het welkomswoord te spreken.
Lady Macbeth. Spreek gij 't voor mij hier, heer, tot
al de vrienden; Gesproken naar mijn hart, welkom zij zijn.
lste moordenaar komt op door de deur.
Macbeth. Zie hoe ze vol erkentlijkheid u naadren. Weêrszijds is 't zelfde: hier, midde-in, wil 'k zitten. En lustig nu; komt, drinken wij een maat De tafel rond. — Daar 's.bloed op uw gezicht.



Moordenaar. Dan is 't Banquo's.
M a c b e t h. Beter van buiten op u, dan binnen in hem. Is hij ter ziele?
Moordenaar. Mijn heer, zijn strot is af; dat deê
'k voor hem.
M a c b e t h. Gij zijt het puik van alle strot-afsnijders; Maar goed ook is, die Fleance 't zelfde deed:
Deedt gij dit ook, zoo hebt ge uw weêrga niet. Moordenaar. Mijn koninklijk gebieder, Fleance
ontsnapte.
M a c b e t h. Dan krijg 'k mijn vlagen weer, volmaakt
waar 'k anders; Berstloos als 't marmer, grondvast als de rots, Zoo al-omvamend als de wijde lucht,
Maar nu ben ik gekooid, gekribd, bed-leegrig,
Geboeid in angst en vreezen. Maar Banquo's zeker? Moordenaar. Bepaald heer, ja ligt zeker in een greppel, Met twintig versche houwen in zijn hoofd,
Waarvan de minste een doodwond.
M a c b e t h. Dank daarvoor. —
Daar ligt de slang, de groote; 't gewormt' dat vluchtte, Zal naar zijn aard eenmaal venijn wel zetten,
Doch blijft vooreerst nog tandloos. — Ga nu heen; Op-morgen weêr daarvan. —
(.Moordenaar af).
Lady Macbeth. Mijn heer en koning,
Gij gaat slecht voor: een feest waar niet genood Wordt telkens, oovral te koop is; hier klonk Gastvrij 't welkom; zich voeden gaat 't best thuis; Daarbuiten is hoflijkheid saus der gerechten,
't Bijeenzijn droog is zonder.
Macbeth. Lieve vermaanster! —
Nu, dat 'n goed bekomen goeden eetlust volge,
Ik drink op beide.
L e n o x. Uw hoogheid neme plaats.



De geest van Banquo komt binnen en zet zich op Macbeth' s stoel.
Macbeth. Nu hielden wij de keur van 't rijk gezameld, Waar' d'eedle persoon van onzen Banquo hier,
Dien 'k liever uitdaagde om zijn harteloosheid Dan om een ramp beklaag !
Rosse. Zijn wegblijven, heer,
Maakt zijn belofte 'n schand. Zou uw hoogheid Met haar gezelschap ons vereeren willen ?
Macbeth. De tafel 's vol.
L e n o x. Hier is 'n plaats bewaard, heer.
Macbeth. Waar ?
L e n o x. Hier, heer. Wat toch beroert 'r uw hoogheid.? Macbeth. Wie uwer deed dit ?
Heeren; Wat, mijn goede heer?
Macbeth. Je kunt 't niet zeggen dat ik 't deed: schud niet Naar mij met je beronnen haren.
Rosse. Heeren, staat op; zijn hoogheid wordt onwel. Lady Macbeth. Zit, vrienden, zit. Mijn heer is
dikwijls zoo, Al van zijn jeugd af aan, blijf, 'k bid u, zitten;
D'aanval duurt 'n oogenblik; in 'n omzien zal Hij wel weêr beter zijn. Zoo ge op hem let,
Zult ge hem verbitteren, zijn drift verergen;
Eet door en let niet op hem. — Zijt ge een man? Macbeth. Ja, en een dappre, die durft kijken op dat, Waar bang voor wordt de duivel.
Lady Macbeth. Dat 's zuivre onzin!
Dat is de ware schildring van uw angst:
Dat is dat dolk-beeld in de lucht, niet? dat U bracht naar Duncan. O, die schokken en scheuten, Maar huichlaars van echte angst, 't kon 'r meê door nog Bij een vertelsel 's winters bij het vuur,
Door 'n vrouw, die 't weêr had van 'r meue. Schaam u.



Waar trekt ge die gezichten om? Wel bezien Kijkt ge op een stoel maar.
M a c b e t h. 'k Smeek u, zie daar! kijk! tuur daar!
wat zegt gij? « Wel, wat raakt 't mij? Zoo gij kunt knikkebollen,
Spreek ook. — Als knekelhuis en kuil ons weêr Gaan geven dat wat wij begraven, dan Is 'n gier-maag 'n beetre grafstee!
(De geest verdwijnt). Lady Macbeth. Wat, gansch en al in razernij ontmand? M a c b e t h. Zoo waar 'k hier sta, ik zag hem.
Lady Macbeth. Foei, schaam u.
Macbeth. Bloed werd gestort al vroeg, in d'ouden tijd, Eer menschlijke ordning zuiverde 't saamwonen;
Ja, en ook daarna, moordenaars bleven doen Daden, haast onoorbaar; de tijd is heen,
Dat, was eens 't brein er uit maar, de man stierf En 't daarmeê was gedaan: nu spoken ze op,
Met twintig moordaanslagen in hun kruinen,
En jagen ons onzen stoel af. 's Vreemder nog Dan zelfs zoo'n moord is.
Lady Macbeth. Mijn waarde heer,
Uw vrienden ontberen u.
Macbeth. Och, ik vergat. —
Hebt geen hoofdbreken om mij, mijn waarde vrienden; Ik heb een vreemde kwaal, maar die mij kent Weet dat 't niets is. Kom, eer 'k ga zitten, 'n dronk, Op liefde en gezondheid. — Reik wijn: vul 'm vol: — 'k Drink op de vreugde voor geheel de tafel,
En op den dierbre dien wij missen, Banquo;
'k Wou hij waar' hier! aan allen en hem, wij drinken Allen dit alles toe.
Heeren. Uw dienaars, en 't bescheid.
(Geest verschijnt weêr).



Macbeth. Weg, weg, ga me uit 't gezicht! Laat
de aard je bergen! Je beendren zijn mergloos, en koud je bloed;
Je hebt geen bereekning in die oogen meer Waarmee je blikkert.
Lady Macbeth. Tracht, heeren, hierover
Te denken als iets gewoons; het is niets anders;
't Vergalt alleen de vreugd van 't oogenblik.
Macbeth. Wat 'n man durft, durf ik:
Kom op mij af als 'n ruige beer uit Rusland, 'n Geharnast rinosceros, 'n Hyrkaansch tijger,
Neem eiken vorm aan, dien, dien niet, geen spier Zal me ooit vertrekken: of, word weêr levend,
En daag me in 'n wildernis te kruisen 't zwaard;
Als 'k bibbrend in mijn schild dan kruip, verklaar me 'n Deerntjes speelpop. Weg, nare schaduw, weg! Oogenbedriegsel, weg!
(Geest verdwijnt). Ha zoo. — Weg maar, Ben 'k weêr 'n man. — Ik bid u blijft toch zitten. Lady Macbeth. Gij hebt de vreugde ontstoeld,
't saamzijn verbroken,
Wandoend' verwonderenswaard.
Macbeth. Kan zoo iets wezen ?
Over ons komen als een zomerwolk,
En niet slaan ons het wonder. Gij maakt mij,
Zuiver tot 'n vreemdling aan mijn eigen aard,
Als 'k denk dat gij kunt uitstaan die gezichten,
Blos-rood van wangen blijven, terwijl ik Wit word van angst.
Rosse. Wat voor gezichten heer?
Lady Macbeth. Ik bid u zwijg: hij raakt van
erg tot erger; Vragen maken hem razend: Goê-nacht, allen: —
Hecht bij het heengaan aan uw rang maar niet,
Vertrekt gelijk.



L e n o x. Goê-nacht en beterschap
Voor zijne majesteit!
Lady Macbeth. Vriendlijk goê-nacht!
(Heeren af met gevolg).
Macbeth. 't Wil hebben bloed, is 't zeggen, bloed
wil bloed:
Steenen verroerd zich hebben en boomen spraken, Gewichel en verwantschap van de teeknen,
Uit ekster, kraai en roek den diepst verscholen Bloed-schuldige ontdekten. — Hoe staat 't met den nacht?
Lady Macbeth. Alhaast met 't dagen twistend,
wie 't zal zijn.
Macbeth. Wat zegt ge er van, dat Macduff zijn persoon Onttrekt aan onze noodiging?
Lady Macbeth. Ontboodt ge hem, heer?
Macbeth. 'k Vernam het onderweg, maar zal 'm
ontbieden.
Daar is niet één van hen of in zijn huis
Bezoldig ik een dienaar. Morgen ga ik,
En tijdig wil ik gaan, de zusters spreken:
Zij zullen meer mij zeggen: 'k wil weten alles,
Door 't ergste, 't ergst. Naar wat voor mij is goed
Zal alles schikken zich: ik ben in bloed
Gestapt zoo ver er in, dat, plaste ik niet door,
De omkeer zoo walglijk waar' als 't loopen door.
Veel vreemds drangt in mijn hoofd, wil naar mijn hand,
Dat moet gedaan, eer 't hoofd het maak tot schand.
Lady Macbeth. Gij mist de reegling voor elk leven, slaap.
Macbeth. Kom laat ons slapen gaan. Al mijn gewroeg
Is angst van 'n nieuwling zonder oefning g'noeg.
Wij zijn nog jong maar in daden.
(Af).



De Heide. Donder; de drie heksen komen op en ontmoeten Hecate,
lste Heks. Wat schort 'r aan Hecate? wat kijkt ge boos. Hecate. Hoe zou ik, kollen, vriendlijk kijken? Baldadigen, die uw praktijken In raadsel-wisling en doods-wet,
Doordrijven durfdet met Macbeth.
En ik, beheerschter van uw kracht,
Beraamster van elk kwaad, nooit dacht Ge aan mij, te zetten op 't werk den kroon en De glorie onzer kunst te toonen.
En, wat is erger, al uw moeit',
Werd aan 'n weêrbarstig soort verknoeid.
Vol wrok, vol nijd, en doende als al 't Gespuis, wat hem, niet u bevalt, —
Maar toont berouw nu: rept u, ras,
En aan het Acheron-moeras Vindt me in den morgen; daar komt hij En wil zijn toekomst weten. Gij Zorgt voor 't vaatwerk en d'andre spullen,
[vy fpc ui rooncj^C



Voor kruide' en wat de pot moet vullen.
Mijn sfeer de lucht is; dees nacht maak 'k
Dat 't naar 'n noodlottig eind geraak'
Eer 't middag is, moet veel daar zijn gedaan:
Aan een der hoornen van de maan
Daar hangt een dikke droesem-drop;
Die eer ze valt, wil 'k vangen op.
Zij dan verstookt door tooverijen
Zal wekken kunstige neevlerijen;
En door de kracht van hunne waan
Zal recht in zijn verderf hij gaan.
Hij zal 't lot smaan, dood hoonen, meer
Schatten zijn hoop dan wijsheid, eer:
En stelligheid, gij weet het all',
Brengt 't gauwst den sterveling ten val.
(Gezang achter 'ttooneel: „Kom nu meê, kom nu meê enz.)
Hoor, 'k word geroepen, kijk, mijn geestje, hij
Zit in een mistge wolk, kijkt uit naar mij. ^
(Af).
lste Heks. Kom, haasten we ons, want zij komt gauw
weêrom.
(Af).



ui ToonecL
F o r r e s. Een kamer in 't paleis.
L e n o x en een ander Edelman komen op.
Lenox. Mijn vorig spreken ontstak in u 't vermoeden, En dat kan verder 't nagaan: 'k zeg alleen,
Wonderlijk liep 't. De goede Duncan werd Beschreid door Macbeth: waarlijk, hij was dood.
Banquo, 'n dapper man, ging laat nog wandlen; Die werd, zeg 't, als 't u lust, vermoord door Fleance, Want Fleance ontvlood, 'n Mensch moet zoo laat niet
wandlen.
En wie ontkomt het denken, hoe monsterlijk
Het was van Malcolm en van Donalbain
Te dooden hun vader? Verdoemlijk feit,
Hoe moest 't Macbeth aandoen! Doorstak hij niet,
In heiige woede, de twee strafbren daadlijk,
Die dorpers, slaven van drankzucht en slaap?
Was zulks niet edel? Ja, en wijslijk ook;
Zou 't iedre levende ziel niet g'ergerd hebben,
Die liên te hooren ontkennen 't? Zoodat, zeg 'k,
Hij alle dingen best deed; en, denk ik,
Dat, had hij Duncan's zoons maar achter grendels,



De heem'1 beware hen, zij 't merken zouden Wat 't zegt te moorden 'n vader. Zoo ook Fleance.
Doch stil, want om een durvig woord en ook Dat hij ontbrak bij 's dwinglands feest, hoor k, is Macduff in ongenade. Weet gij soms Heer, waar hij zich borg?
Edelman. De zoon van Duncan
Wien de tyran 't opvolgings-recht onthoudt,
Leeft aan 't hof van England. Hij is ontvangen Door den zeer vromen Edward zoo goedgunstig, Dat ondanks 't nukken van fortuin, hij kan Voeren zijn staat. Daarheen ging Macduff smeeken Den heiligen koning om den bijstand van Northumberland en d'oorlogzuchtigen Siward^,
Opdat, met hulp van hen, — van Hem boov al Die 't al bekrachtigt, — we onze disch weêr mogen Gerechten geven en onzen nachten slaap;
Vrij banketeeren en zonder bloedige messen,
Trouw hulde brengen en eerbewijze' ontvangen,
Al waar we om lijden nu: en deze tijding Vergramde zoo den koning, dat hij zich Klaar maken ging ten oorlog.
Lenox Ontbood hij Macduff?
Edelman. Dat deed hij en op 't afdoend: „Heer, niet ik," Draait me de donker-ziende bode om,
En humde, of wou hij zeggen: „u zal 't uur rouwen Dat ik te dragen kreeg dees boodschap."
r „ „ „ ^ Mocht
L* 6 n o x.
Hij er uit begrijpen dat 't is geraden, wat Te blijven op 'n afstand. Dat er 'n heilige engel Nu vloog naar 't Engelsch hof, en openlag Zijn smeekbede eer hij komt; dat 'n zoete zeegning Dan snel terug kwam voor dit land dat lijdt Onder gevloekt een hand.
Edelman. Ik geef mijn beden hem meê.
(Af).



<s<srst<s iv toohccl
Een hol. In 't midden een kokende ketel. Donder. De drie heksen komen op.
lste Heks. Driemaal mauwde de bonte kat. 2de Heks. Driemaal en eens blies 't stekelvarken. 3de Heks. En harpij krijscht: — 't is tijd, 't is tijd. lste Heks. Rond den ketel om en weêr;
Strooi er 't giftig gedarmt in neêr.
Pad, die onder 'n kille steen Nacht en dag, dertig en een,
Paffrig sliep, zweetend venijn,
Kook gij er het eerst in fijn.
Allen. Morrel, morrel, por en pook;
Vuur vlam óp en ketel, kook!
2de Heks. Moot van eene modderslang,
Kook tot murw in ketelzang;
Kikker-oog, salmander-scheen,
Adder-angel, haagdis-teen,
Vleêrmuis-wol, 'n krab en 'n spin,
Honden-tong, 'n uilvlerk 'r in;



Tot een brouw van machtge werking
Als een hei-soep zied en zing.
Allen. Morrel, morrel, por en pook;
Vuur vlam op en ketel kook! . . . . >
3de Heks. Draken-pantser, 'n haai z n krop,
Die 't aas slokt met 't brak water op.
Heksen-mummie, tand van 'n wolf,
Dolle kervel die 's nachts éen dolf;
Lever van 'n Godlastrend jood,
Gal van 'n geit en 'n taxis-loot
Bij een maan-eclips gestript;
Neus van 'n Turk en een Tartaars-lip,
't Vingertje van 't kind van 'n sloer^
Geraapt uit de goot, geworgd door z'n moêr,
Maak' de slobber vet als voêr:
Doe er 'n tijgerpens nog bij
Om 't gerak der kokerij.
Allen. Morrel, morrel, por en pook:
Vuur vlam óp en ketel kook!
2de Hek s. Strem 't met 'n baviaan zijn bloed,
Dan is 't middel klaar en goed.
H e c a t e komt op.
Hecate. Uitmuntend zoo! uw moeit was veel, En elk van u zal hebben er om haar deel.
En nu, rondom den ketel zing Als elven en feeën in een kring,
Bezwerend al wat ge er deedt in.
(,Muziek en zang).
Geesten zwart en wit, Geesten rood en grauw, Mengel, mengel, mengel, Kom nu menglen gauw.
2de Heks. Mijn duimen tintien, daar is wat Boosaardigs naar ons toe op 't pad.



Slot, knars op,
Wie er klopp'.
M a c b e t h komt op.
M a c b e t h. Wel zwart, geheimlijk, middernachtlijk tuig Heksen! wat doet ge daar?
^ 1 * e n* Een naamloos wat.
Macbeth. Bij dat wat gij belijdt, bezweer ik u, — Vanwaar ge ook haal uw wijsheid — antwoordt mij: Al bindt g'r om los de winden, hen hitsend tegen De kerken op; al slaat 't gebarn der golven Wat scheepvaart stuk en in den afgrond neêr;
Al wordt 't omhalmde koorn verhageld; boomen Omvergestormd; al tuimelen er burchten Op 's wachters hoofden in puin; al kantelen Paleizen en piramiden grondwaarts; al Viel heel natuur haar kiemenschat aan 't rotten, Verziekend zelfs de ontbinding: antwoordt mij Op wat 'k u vraag.
lste Heks. Spreek.
2de Hek s. Vraag.
3de Heks. Wij geven antwoord.
lste Heks. Zeg, hoor je 't liever uit onze monden, of
Van onze meesters?
Macbeth. Roep ze, laat mij hen zien.
lste Heks. Kr in met 't bloed der zeug, die opgevreten Haar negen keuen heeft; 't vet, welk zweette Van uit het galghout; dat het moog'
Stoken de vlam.
A 11 e n. Kom, laag of hoog;
Vertoon u, en met statie, voor zijn oog.
Donder: Eerste verschijning: een gehelmd hoofd. Macbeth. Zeg me, onbekende macht — —
lste Heks. Hij weet vooruit
Al je gedachten, luister, spreek niets uit.



Eerste Verschijning.
Macbeth! Macbeth! Macbeth! pas op den thaan
Van Fife, op Macduff. — Spaar mij. — Laat mij gaan.
(Daalt).
Macbeth. Wie gij ook zijt, voor uw waarschuwing, dank: Scherp toktet ge aan mijn angst. — Nog éen woord meer. — lste Heks. Hij laat zich niet bevelen. Daar is al 'n ander, Machtger dan d'eerste.
Donder. Tweede verschijning: een bebloed kind. Tweede Verschijning.
Macbeth! Macbeth! Macbeth! —
Macbeth. Had 'k drie paar ooren, 'k hoorde u wel.
Tweede Verschijning.
Wees wreed,
Besloten, stout en lach om macht van menschen;
Geen van 'n vrouw geboorne kan schaan Macbeth.
(Daalt).
Macbeth. Leef dan, Macduff: wat heb 'k van u
te vreezen!
Maar toch, 'k wil dubble waarborg mij verzeekren, En sluiten 'n bond met 't noodlot: niet zult gij leven, Opdat 'k die fletse angst durf noemen 'n leugen, En slapen in weerwil 't dondren.
Donder. Derde verschijning: een gekroond kind met een boom in de hand.
Wat is ? Dat oprijst als de telleg van een koning,
En boven 'n kinder-wenkbrauw draagt den band En knoop van 'n heerscher?
Allen. Luister, spreek 't niet aan.
Derde Verschijning.
Wees trotsch, leeuw-sterk en sla geen acht op 't klein Qetoorn, geplaag, of waar saamzweerders zijn:
Macbeth niet vallen zal eer 't uitgestrekt



Birnamsch bosch óp naar Dunsinaan's heuvel trekt, En hem komt tegen.
(Daalt.)
Macbeth. En nooit zal dat gebeuren;
Wie kan 't bosch pressen; op wiens gezag losscheuren
Een boom zijn wortel-stel? Gelukkig teeken;
Voor 't Birnamsch bosch staat op, zal nooit opsteken
Een oproer 't hoofd; en Macbeth hoog verheven,
Leeft uit zijn tijd, zal niet zijn aêm weêrgeven,
Voor dat hij oud van dagen is. — En toch hijgt
Mijn hart naar éen ding om te weten, zwijgt
Niet, indien gij 't weet — zal Banquo's nakroost
Ooit heerschen in dit rijk?
Allen. Houd op met vragen.
Macbeth. Ik wil voldaan zijn: weigert gij mij dit, Een eeuwge vloek valle op u! Laat mij weten. — Waarom verzinkt die ketel? Wat deunt daar?
(Hobo's).
lste Heks. Toont 't!
2de Heks. Toont 't!
3de Heks. Toont 't!
Allen. Toont 't zijn oogen, doe 't hart hem pijn;
Komt als schimmen en zoo verdwijn.
Een vertooning van acht Koningen gaan achter elkander over het tooneel; de laatste met een spiegel in zijn hand, wordt gevolgd door Banquo.
Macbeth. Gij lijkt te sterk op Banquo's geest; omlaag! Uw kroon stakkelt me blind, — en uw haar, ander Goud-bandig voorhoofd is als dat van de eerste: — Een derde weêr is juist zoo: — o vuile heksen!
Waarom 't vertoont mij? — Nog een? — spring 'r uit
oogen!
Wat! rekt die rij tot in verdoemnis tuimling? —
Een zesde? — 'n zevende? — 'k wil niet meer zien: —
En daar verschijnt de achtste en met een spiegel,



En toont er nog veel meer; 'k zie 'r dragers bij,
Van dubble rijksappels, drievoudge scepters.
Afschuwelijk gezicht! — nu zie 'k, 't is waar;
Want Banquo, bloed-beklonterd, glimlacht naar me,
En wijst mij ze aan, ze eignend. — Is 't wel zoo?
lste Heks. Heusch, Heer, het is zoo; maar waarom
Staat Macbeth daar verwonderd stom?
Kom, zusters, gaan we hem wat opbeuren
Met de allerbeste onzer leuren.
'k Zal toovren uit de lucht geluid,
Voert gij uw oude rond-dans uit:
Opdat zijn Hoogheid zeggen ons kan met gratie,
Ik kreeg mijn welkom weêr, met alle eer en statie.
{Muziek. De heksen ronddansen en verdwijnen).
Macbeth. Waar zijn ze? weg ? — Sta dit verderflijk
uur
Eeuwig vermaledijd in de kalender! —
Kom in, daarbuiten!
L e n o x komt op.
L e n o x. Wat wenschte uw genade?
Macbeth. Zaagt gij de noodlot-zusters?
L e n o x. Neen, mijn heer.
Macbeth. Gingen zij niet langs u?
L e n o x. Werklijk niet, heer.
Macbeth. De lucht word' pestilentisch waar ze op
rijden,
En al wie hen vertrouwt, verdoemd! — Ik hoorde Galop van paarden: wat reed er langs hier?
L e n o x. Het waren 'r twee of drie, heer, met de tijding Dat Macduff vlood naar England.
Macbeth. Vlood naar England?
L e n o x. Ja, edel heer!
Macbeth. Tijd, gij voorkomt mijn vreeselijk voltooien: Nooit grijpbaar 't vlottend plan, tenzij de daad



't Blijft volgen op den voet. Van nu af aan Zal 't eerst-geboorne in mijn hart zijn ook 't Eerst door mijn hand geboorne./En zoo heden, Kroon' handlen 't denken, zij 't gèdacht, gedaan: 't Kasteel van Macduff ga ik overvallen;
Aantasten Fife, aan 's zwaards scherpte overleevren Zijn vrouw, zijn kindren alle de rampzaalgen Die 'm zijn verwant. Geen bluffrig nar-gesnater: 'k Zal doen dees daad eer 't voornemen verwater; Maar geen visioenen meer. f— Waar zijn die heeren? Kom, breng mij waar zij zijn.
(Af).



ITW6CDC IV TOOnCCL |
Fife. Een kamer in Macduff's kasteel. Lady Macduff komt op, haar zoon en Rosse.
Lady Macduff. Wat deed hij dan, dat hij uit 't
land moest vluchten? Rosse. Houd uw geduld, mevrouw.
Lady Macduff. Hij hield het niet:
Zijn vlucht was dolmans-werk: als onze daden 't Niet doen, dan maakt de angst ons tot verraders. Rosse. Gij weet niet, wat hier wijsheid deed, wat vrees. Lady Macduff. Wijsheid! Zijn vrouw te laten en
zijn kindren
Te laten, huis en titels, en in 'n oord
Waaruit hij zelf vlucht. Hij houdt niet van ons; #
't Natuurlijke gevoel ontbreekt hem: 't simpelst
Vogeltje, 't winterkoninkje, vecht nog,
Als er maar jonge' in 't nest zijn tegen de uil.
De vrees is alles en niemendal de liefde;
En weinig wijsheid is er in zoo'n vlucht
Tegen alle rede in.
Rosse. Mijn lieve nicht,



'k Bid u, leeraar u zelf: want wat uw man Betreft, die 's wijs, scherpzinnig en kent best Het grillige getij: 'k durf niet meer zeggen Maar wreed noem 'k den tijd, die onbewust ons Verraders maakt, en zonder dat wij 't weten Wat ons beangst, houdt in 't rumoer van angst, Vlottende op een wilde, onstuimige zee,
Die elke koers ons uitzendt. — 'k Neem oorlof,
't Zal niet lang duren of ik ben weêr hier.
Iets wat op 't ergst raakt, staakt, of gaat van zelf Weêr op naar waar 't van uitging. — Lief neeije,
Zegen over u.
Lady Macduff. Hij heeft een vader en hij heeft
er geen meer.
Rosse. Ik mocht wel 'n nar zijn, bleef ik hier nog langer, 't Mocht ongena mij brengen, en u last;
Nu ga 'k meteen.
(Af).
Lady Macduff. Jongen, uw vader 's dood;
En wat zult gij nu doen? Hoe zult ge leven?
Zoon. Als vogels, moeder!
Lady Macduff. Wat, van worme' en vliegen?
Zoon. Ik meen, van wat ik krijg; zoo doen zij ook.
Lady Macduff. Arm vogelke! en zou je dan nooit bang
Voor net en lijmroe zijn, voor strik en knip?
Zoon. En waarom zou 'k? niet arme vogels vangt men.
Mijn vader is niet dood, u zegt het maar.
Lady Macduff. Ja, hij is dood; —wat wil je doen
voor 'n vader? Zoon. Nee, wat wil u doen voor een man?
Lady Macduff. Wel, 'k kan koopen er twintig wel
op iedre markt. Zoon. Dan zou u 'm koopen, om 'm weêr te verkoopen. Lady Macduff. Je redeneert met al je vernuft, En wezenlijk niet kwaad voor een als jij.



Zoon. Was mijn vader een verrader, moeder?
Lady Macduff. Ja, dat was hij.
Zoon. Wat is een verrader?
Lady Macduff. Wel, een die zweert en liegt.
Zoon. En zijn 't allemaal verraders die dat doen? Lady Macduff. Iedereen die zoo doet is een verrader
en moet gehangen worden.
Zoon. En moeten ze allemaal gehangen worden, die
zweeren en liegen?
Lady Macduff. Allemaal.
Zoon. En wie moeten ze hangen?
Lady Macduff. Wel, de eerlijke menschen.
Zoon. Dan zeg ik dat de zweerders en de leugnaars dwazen zijn; want er zijn zweerders en leugenaars genoeg om de eerlijke menschen te verslaan en ze op te hangen. Lady Macduff. Nu, God zal je helpen, arm aapje! Maar wat wil je doen voor een vader?
Zoon. Als hij wezenlijk dood was, dan zou u wel om hem huilen; en zou u 't niet doen, dan was 't een goed teeken dat ik gauw een anderen vader zou hebben. Lady Macduff. Arme babbel! wat heb je een praatjes!
Een boodschapper komt op.
Boodschapper. God zegen u, lieve dame! U ben 'k
'n vreemde, Maar ik ken wel uw hoogen rang en staat.
Ik vrees voor u, er is gevaar op komst.
Als een eenvoudig man u 'n raad mag geven,
Laat niemand vinde' u hier; voort met uw kleinen. Ik doe u schrikken, och, ik was te ruw;
Te zeggen meer zou 'n barre wreedheid zijn,
En die komt gauw genoeg. God zij met u!
Ik durf niet langer marren.
(Af).



Lady Macduff. Waar zou 'k vluchten?
Ik heb geen kwaad gedaan. Ach, 'k moest bedenken Dat 'k in een wereld leef waar 't doen van kwaad Vaak wordt geprezen, en goed-doen meesttijds heet Dwaasheid en wagerij: waarom dan, laas!
Neem ik dat vrouwlijk weêrtuig op met 't zeggen,
Ik heb geen kwaad gedaan? Wie zijn die tronies?
Moordenaars komen op. Moordenaar. Waar is uw man?
Lady Macduff. Ik hoop niet op zoo'n ongewijde plaats, Dat een als gij hem vindt.
Moordenaar. Hij is 'n verrader.
Zoon. Dat lieg je, ongeschoren schurk.
Moordenaar. Wat, broedsel,
Jou versch verraders-baksel!
(Steekt hem).
Zoon. Moeder, hij vermoordt me, loop weg, loop weg.
(Sterft).
Lady Macduff loopt weg, schreeuwend: „Moord!" nagezeten door de moordenaars.



Engeland. Vóór 's konings paleis.
Malcolm en Macduff komen op.
M a 1 c o 1 m. Laat ons een plek met stille schaduw zoeken En daar ons hart uitweenen.
Macduff. Laat ons liever
Klemmen 't goed zwaard, en over ons recht, dat viel, Schrijlings gaan pal staan als het mannen past. Elk' nieuwen dag er nieuwe weeuwen jammren En nieuwe weezen en n nieuwe ellend schreeuwt naar 't Gelaat des hemels, die als begaan met Schotland, Nabauwt hetzelfde huilen.
Malcolm. 'k Schrei om wat
'k Geloof; geloof wat 'k weet; en als 'k den tijd Te vriend krijg, zal ik, wat ik kan, herstellen.
Vfat gij daar zei, 't kan waarheid zijn, misschien.
Dees dwingeland, wiens naam te noemen enkel Den tong ons rauw maakt, dacht elk eens rechtvaardig \ Gij hieldt van 'm; tot nog toe trof hij u niet.
'k Ben jong, wel 's waar, maar iets toch wel zou hij
1 P6RD6 IVTOOnCCLl



Voor mij u aanbiên, en wijsheid is 't, 'n zwak En schuldloos lam aan 'n grimmig God op te offren.
M a c d u f f. 'k Heb geen verraders-aard.
M a 1 c o 1 m. Maar Macbeth wèl.
n Deugdzame aard gaat wel eens achteruit Op 't hoog bevel eens konings. Vergeef mij:
Dien wie gij zijt, kan mijn gedacht' niet andren;
Daar zijn nog englen klaar, al viel de klaarste;
Droeg elk vuil voorhoofd ook 't genade-teeken,
Genade bleef gena.
Mac du ff. 'k Verloor mijn hoop.
M a 1 c o 1 m. Misschien wel juist daar waar ik vond
mijn twijfel.
Waarom verliet gij toch uw vrouw en kindren,
Die kostbre schalmen, dat hecht slot der liefde,
Zoo ruw en zonder afscheid? — 'k Bid u, laat
Mijn achterdocht geen blaam zijn op uw eer,
Maar mij tot best-wil: — Mooglijk deedt gij naar recht,
Al denk ik 't mijne ervan.
M a c d u f f. Bloed, bloed! arm land,
Leg maar uw grondslag rustig, dwinglandij, Zachtmoedigheid ontziet u. Tors 't onrecht,
Want het berechtigd is. — Vaarwel, mijn heer,
Voor heel 't gewest dat viel in 's dwinglands greep, Wou ik de schurk niet zijn dien gij mij denkt,
Al kreeg 'k er 't rijk oost bij.
M a 1 c o 1 m. Wees niet beleedigd;
'k Zou dus niet spreken als 'k beslist u vreesde.
Ik weet ons land kan 't zwaar juk niet meer dragen;
Het kermt en bloedt; en eiken dag er komt
Een nieuwe wond bij de oude: En ik weet zeker,
Daar zullen handen opgaan voor mijn recht;
Hier, van-uit 't goede England kreeg ik 't aanbod,
Van strijdbre duizenden; maar met dit al,
Zoodra 'k mijn voet op 's dwinglands kop zal zetten.



Of dragen 't op mijn zwaard-punt, zal 't arm land Toch, rijker zijn aan kwaad dan 't was voorheen,
Meer uitstaan, en meer dwalen dan te voren,
Door wien hem opvolgt.
Mac du ff. Hoe een zal hij zijn?
M a 1 c o 1 m. 'k Bedoel mij zelf; in wien ik weet geënt,
Zoo 't eigenlijke eiker ondeugd, dat
Als ze eens ontbotten, de zwarte Macbeth
Sneeuw-wit zal schijnen gaan, en 't arm volk hem
Een lam zal vinden in vergelijk met mijn
Grensloos kwaaddoen.
M a c d u f f. Zelfs niet uit de slag-orden
Der tot kwaaddoen verdoemde duiv'ls der hel Kan 'r éen komen erger dan Macbeth.
M a 1 c o 1 m. 'k Stem toe,
Dat hij bloeddorstig, geil, gierig, valsch en listig, Boosaardig, opvliegend is en doorgeproefd Naar elke zonde smaakt, maar grondloos, ja Is mijn wellustigheid; uw vrouwen en dochters, Uw moeders en uw maagden dempen nooit Die bodemlooze put, en mijn hartstocht Zou elke kuischheid die mijn wil weêrstribbeld', Wel overwinnen. Beter 'n Macbeth koning Dan een als ik.
M a c d u f f. Losbandge onmatigheid
Werkt op 'n natuur tirannisch; 't veroorzaakte 't Ontijdig leêg staan van den schoonen troon En val van meengen koning: toch, schroom niet Daarom te nemen wat u hoort, gij moogt In stilte al uw geneucht, zelfs volop, hebben,
Schijnt ge maar koud, ge blinddoekt zoo de wereld. Wij hebben juffers te over die wel willen;
En zulk een gier huist toch in u niet, die Verslinden zou al die zoo graag zich wijden Aan een toeschietlijk Heer.



M a 1 c o 1 m. En voorts, daar groeit
In mijn zeer kwalijk saamgestelden aard,
Zulk een onstilbre hebzucht, dat, waar 'k koning,
Ik vellen zou al de adel om hun land;
Hunkren om d'een zijn huis, om d'aêrs juweelen;
En mijn vergroot bezit zou me een saus worden
Tot meerder honger krijgen en zoo zou 'k
Met d'eêlste en vroedste opzetlijk twist gaan zoeken,
Hen doodend om hun rijkdom.
M a c d u f f. Dees gierigheid
Grondt dieper zich; groeit met hardnekger wortels
Dan d'éen-zomerige wellust; 't was het zwaard
Onzer verslagen Koningen. Doch zorg' niet:
Schotland heeft overvloed in wat u hoort,
Tot stilling van uw eisch. Dit alles draagt zich,
Als er maar deugden tegenover wegen.
M a 1 c o 1 m. Maar 'k heb er geen: de koning-vormende,
Als waarheid, soberheid, rechtvaardigheid,
Goedheid, volharding, meêdooge' en geduld,
Ootmoed en zelfverzaking, geestkracht, moed,
Er is in mij geen speur van, ruimschoots echter
Kreeg 'k iedre soort van ondeugd mede, die 'k
Pleeg waar 'k kans zie. Neen, was 'k machtig, ik zou
Gieten de hel in, eendrachts zuivre melk,
D'alomme peis verstoren en oproerig
Heel d'aarde maken.
Macduff. O Schotland, Schotland!
Male olm. Indien zoo iemand voor 't regeeren deugt, Spreek: ik ben zooals 'k zei.
Macduff. Deugt voor 't regeeren?
Neen, niet voor 't leven. — O diep ellendig volk,
Krom onder een dwingland met een bloedigen scepter,
Hoe ziet gij ooit uw goede dagen weêr;
Nu d'allereerst geroepne tot uw troon,
Bij eigen ban voor u veroordeeld staat,
Zijn afkomst hoont? — Uw koninklijke vader



Was 'n heilig vorst en zij, de koningin,
Die eens u baarde, leefde afstervend daaglijks,
Op hare knieën meer dan op haar voeten.
Vaarwel; al de euvlen die gij op u laadt,
Verbannen mij uit Schotland. — O, mijn hart,
Uw hoop is uit!
M a 1 c o 1 m. Macduff, dit edel lijden
Ontstaan uit kreukloosheid, blies van mijn ziel
Het zwart vermoeden, bracht omtrent uw trouw
Mijn denken in 't reine. Duivelsche Macbeth
Heeft met dit soort van streken vaak getracht
Mij te overheeren, en mijn jonge ervaring
Heeft mij geleerd nooit overhaast te g'looven.
God oordeele ons beiden! met der daad
Stel ik mij zelf na onder uwe leiding,
En trek mijn lastring in; hierbij, bezweer 'k u,
Dat al de smet en blaam die ik mij zelf
Toedichtte, vreemd zijn aan mijn aard. 'k Weet niets
Van vrouwen nog; en zwoer nooit valsch; en haakte
Nauwlijks naar dat, wat toch mijn eigen was;
'k Schond nooit mijn woord, k zou zelfs den duivel niet
Verraden aan zijn maat; en lief als 't leven
Was mij de waarheid steeds; mijn eerste leugen
Was die omtrent mijzelf: wat 'k werklijk ben
Staat voor u klaar en voor mijn arrem land.
Genoeg, een feit is, dat alvorens gij
Kwaamt hier, er d'oude Siward met tienduizend
Van oorlogsweerbre mannen henen trok.
Nu gaan wij saam en moog' ons vriend-zijn enden,
Als ons krakeelen 't deed. Wat zijt ge stil?
Macduff. Zoo'n welkom en on-welkom iets op eens, Valt moeilijk saam te passen.
Een Dokter komt op.
M a 1 c o 1 m. Straks meer — mag 'k vragen, komt de
koning buiten?



Dokter. Ja, heer; daar staat een troep van wrakke
stumpers
Te wachten op genezing: hun kwaal weêrstaat De groote artsenij-kunst; maar raakt hij ze aan,
Zoo'n heiligheid lei God neer in zijn handen,
Dan zijn ze daadlijk beter.
M a 1 c o 1 m. Ik dank u dokter.
(Dokter af).
Macduff. Van welke kwaal sprak hij?
M a 1 c o 1 m. Ze noemen het 't euvel;
Het is een zeer groot wonderwerk, dat ik Sinds mijn verblijf in England dikwijls zag Doen door dees goeden koning. Hoe hij 'r voor bidt Dat weet hij zelf het best; doch 't vreemdst-bezocht Soort volk, vol buile' en kankers, deerniswekkend, De dokters raadloos makend, hij geneest ze Door, vroomlijk biddend, eene gouden munt Hun om den hals te hangen; en wordt beweerd,
Hij laat aan de erven van het koningschap Die kracht tot heelen na. Daarbij, o wonder,
Kreeg hij de hemelgaaf nog der voorzegging;
Een sfeer van, zegen omgeeft zijn troon, getuigend Dat hij is vol genade.
Rosse komt op. ,
Macduff. Zie, wie 's daar?
M a 1 c o 1 m. 'n Landsman van mij, maar nog herken
'k hem niet.
Macduff. Mijn altijd-hoofsche neef, wees welkom hier. M a 1 c o 1 m. Nu ken 'k hem; almachtig God, keer van ons Dat wat ons vreemdling zijn doet!
Rosse. Amen, Heer!
Macduff. Staat Schotland nog waar 't stond? Rosse. Helaas, arm land;
Bang om zich zelf te kennen bijna. Noem 't Niet langer onze moeder, noem 't ons graf;



Waar niets, dan wat niets weet nog, m' eens ziet lachen;
Waar zuchten, kerme' en luchtverscheurend krijten
Maar opgaan ongemerkt; waar heftige smart
Gewone opwinding lijkt; luidt er de doodsklok,
Daar vraagt geen mensch om wien, en waar, eer dan
't Gebloemt in hun kaproens, 't goê-volk verlept
En wegsterft, zonder 'n krankte.
Macduff. O, omschrijving,
Te mooi, doch al te waar!
M a 1 c o 1 m. Wat is 't jongst verdriet?
Rosse. Dat 'n uur maar oud is, jouwt den klager uit;. Elke minuut wordt er een nieuw geboren.
Macduff. Hoe vaart mijn vrouw?
Rosse. Wat? best!
Macduff. En al mijn kindren?
Rosse. Ook best.
Macduff. De dwingland heeft dus niet hun rust
bestookt?
Rosse. Neen, allen waren rustig toen 'k hen liet.
Macduff. Wees niet zoo'n vrek met woorden; hoe
gaat 't hun?
Rosse. Als 'k hier naar toe toog, dragend tijdings over
Die zwaar mij wogen, liep er een gerucht,
Dat veel van onze makkers trokken uit;
En mijn geloof werd te eerder zekerheid,
Toen 'k 's dwinglands leger ook ter been zag; nu
Is 't helpenstijd; één blik van u zou wekken
Soldaten in Schotland, zelfs de vrouwen daar
Aan 't vechten zetten om eigen nood.
M a 1 c o 1 m. Een troost
Zij 't hun, dat wij gaan komen, 't Goed England
Leende ons zijn Siward met tienduizend man;
Een ouder en een beter krijgsman kan
Heel 't kersten-rijk niet leevren.



Rosse. Hoe gaarn zou 'k
Ook 'n trooster zijn! maar ik heb niets dan woorden Om onder een woestijn-lucht uit te huilen,
Daar waar geen oor ze opvangt.
Macduff. Waarover is 't?
Geldt 't d' algemeene zaak? Is 't leengoed? leed Maar voor een enkel hart?
Rosse. Geen trouw gemoed
Of 't kreeg zijn deel van wee, maar 't grootste deel Behoort aan u alleen.
Macduff. Zoo 't is van mij,
Onthoud 't mij niet, laat mij 't maar daadlijk hebben.
Rosse. Dat dan uw oor mijn taal niet eeuwig hate, Zij zal 't bezetten met het zwaarst geluid,
Dat ooit er nog in klonk.
Macduff. • Oei! 'k gis, wat 't is.
Rosse. Verrast werd uw kasteel; uw vrouw en kroost Werd kannibaalsch geslacht. Te melden hoe,
Zou op den hoop dezer vermoorde reeën Uw lijk nog staaplen zijn.
M a 1 c o 1 m. Genadige hemel! —
Mensch, ruk uw hoed zoo diep niet op uw oogen:
Geef 't zwaar hart lucht: smart die niet spreekt,
Blijft murmlen er in om, dwingt het, tot 't breekt.
Macduff. Mijn kindren ook?
Rosse. Vrouw, kindren, dienaars, allen
Wie ze maar vonden.
Macduff. En dat ik weg moest wezen!
Mijn vrouw dood ook?
Rosse. Zoo zei 'k.
M a 1 c o 1 m. Kom, laat u troosten:
Laat ons uw groote wraak als medicijn Gebruiken voor dit doodelijk hartzeer.



Macduff. Hij heeft geen kindren. — Al mijn aardige
drummels? ~ Zei gij het allen? — O hei-gier! — allen?
Wat, al mijn aardige kuikens, en de kloek,
In éene felle zwieping?
M a 1 c o 1 m. Vecht er voor als een man.
Macduff. Dat zal ik doen;
Maar 'k moet 't wel voelen ook gelijk een man:
'k Kan nog niets anders vatten dan dat eens Bestond wat mij zoo dier was. — Zag 't de hemel En liet 't begaan? — Zonden-volle Macduff,
Om u was 't dat zij stierven! O, nietling, ik,
Om eigen onwaarde niet, maar om de mijne,
Viel op hun ziel de moord. De hemel heeft ze!
Male olm. Laat dit de wetsteen zijn uws zwaards;
zet smart
In toorn om, maak 't hart niet bot, maak 't razend. Macduff. O, 'k kon met m' oogen voor een vrouw
wel spelen,
Voor 'n bluffer met mijn tong! — — Gerechte heemlen!
Snijd elk beletsel af, breng d'aartsvijand
Van Schotland en van mij, man tegen man
Tot op de lengt' mijns zwaards; ontkomt hij 'r aan,
Dan schold de Hemel 'm vrij ook!
Male o lm. Die wijs klinkt manlijk.
Kom, naar den koning eerst, ons volk staat klaar;
Niets meer dan 't afscheid valt te doen: Macbeth
Wordt rijp voor maaiing, en de hoogre machten
Zetten hun zeisen aan. Houden we ons goed;
De nacht is lang die nooit den dag gemoet.
(Af).



f
Dunsinaan.
Een kamer in het kasteel. Een dokter en een hofdame komen op.
Dokter. Ik heb nu twee nachten met u gewaakt, maar kreeg geen bevestiging van uwe mededeeling. Wanneer heeft zij 't laatst gewandeld?
Hofdame. Vanaf den dag dat zijne majesteit te veld ging, heb ik haar zien opstaan van haar bed, haar nachtgewaad zich zien omslaan, haar schrijn ontsluiten, papier te voorschijn krijgen, het vouwen, er op schrijven, 't overlezen, daarna het verzegelen, en dan terugkeeren naar bed; en dit alles terwijl ze in een zeer vasten slaap was.
Dokter. Een groote verstoring in de natuur, tegelijk de voordeelen van den slaap te ontvangen en de uitingen van het wakker-zijn te doen. In deze rustige onrust, behalve haar wandelen en andere wezenlijke verrichtingen, wat hebt gij haar af en toe hooren zeggen?
Hofdame. Dat, heer, wat ik haar niet navertellen wil.
ICC^TC V TOQQ66LI



Dokter. Aan mij moogt gij het, 't zou zelfs passend zijn zoo gij 't deedt.
Hofdame. Noch aan u, noch aan eenig ander; aangezien ik geen getuige kan bijbrengen om mijn woorden te bevestigen. Zie nu eens! daar komt zij aan.
Lady Macbeth komt op met een blaker.
Dit is haar ware toestand; en, bij mijn leven, vast in slaap. Sla goed acht op haar, verroer u niet.
Dokter. Hoe kwam zij aan dat licht?
Hofdame. Wel, dat stond bij haar; zij heeft geregeld licht bij zich; zij beval het.
Dokter. Gij ziet haar oogen zijn open.
Hofdame. Ja, maar hun zin is toe.
Dokter. Wat doet ze daar nu? Kijk, hoe ze wrijft haar handen.
Hofdame. Dat is een gewone beweging van haar, oogenschijnlijk aldus haar handen wasschend. Ik heb haar dit wel een kwartier lang zien volhouden.
Lady Macbeth. Hier 's 'n vlek nog.
Dokter. Hoor! ze praat: ik zal opteekenen al wat ze loslaat, om des te zekerder mijn herinnering te kunnen te gemoet komen.
Lady Macbeth. Er uit, verdoemde vlek! er uit, zeg ik! — Een, twee: wel, dan is 't tijd om 't te doen. — Pik-zwart is de hel! — Foei mijn heer, foei! een soldaat, en bang? Wat nood te vreezen dat een 't zal weten, wanneer niemand onze macht tot verantwoording kan roepen? Maar wie zou hebben gedacht dat de oude man zooveel bloed in zich had?
Dokter. Let ge dit wel op?
Lady Macbeth. De Thaan van Fife had een vrouw: waar is zij nu? — Hoe, zullen deze handen dan nooit blank worden? — Aldus niet meer, mijn heer, aldus niet meer: gij bederft alles met dat schokken.



Dokter. Wel foei, wel foei; gij kwaamt te weten, wat ge niet weten mocht.
Hofdame. Zij heeft uitgesproken wat zij niet zeggen mocht, daar ben ik zeker van: de Hemel weet wat zij al geweten heeft.
Lady Macbeth. Hier is de lucht van het bloed nog: al het reuk-goed van Arabië zal niet welriekend maken deze kleine hand. O .... O .... O!
Dokter. Welk een zucht ging daar! Het hart is zwaar beladen.
Hofdame. Ik zou zoo'n hart niet in mijn boezem willen hebben, om de waardigheid van het heele lichaam niet.
Dokter. Wel, wel, wel, —
Hofdame. God gave, 't was wel, heer.
Dokter. Deze ziekte valt buiten mijn praktijk: toch heb ik er gekend die in hun slaap wandelden en godvruchtig stierven in hun bedden.
Lady Macbeth. Wasch uw handen, trek aan uw nachtgoed; zie niet zoo bleek. — Ik zeg u nog eens, Banquo is begraven; hij kan niet opkomen van uit zijn graf.
Dokter. Ook dat?
Lady Macbeth. Te bed, te bed: daar is geklop aan de poort. Kom, kom, kom, kom, geef mij uw hand: — Wat gedaan werd, gedaan is: — Te bed, te bed, te bed.
(af.)
Dokter. Zal ze nu te bed gaan?
Hofdame. Onmiddellijk.
Dokter, 'n Boos momplen gaat 'r. Onnatuurlijk
doen wekt
Onnatuurlijk ziek-zijn. Lepreuze zielen
Biechte' hun geheimen hun hard-hoorge peluws.
Zij heeft meer 'n geestelijk dan 'n lijf-arts noodig. —



God, God, vergeef ons allen! — Zorg voor haar;
Neem al wat schaden kan van haar vandaan,
En houd haar goed in 't oog. — Nu, wel te rusten: Zij heeft mijn geest vermoeid, verschrikt mijn oogen: Ik denk, maar durf niets zeggen.
Hofdame. Genacht dokter.
(Af.)



TW66D6 V TOOnC<LL
In den omtrek van Dunsinaan.
Menteith, Caithness, Angus, Lenox en soldaten komen met trommen en vaandels op.
Menteith. Het Engelsch heir rukt aan, gestierd door
Malcolm,
Siward diens oom en d' edelen Macduff.
Zij branden van wraakzucht; hun heilige zaak Zou tot het bloed-ziek, grimmige alarm 'n Asceet begeesteren.
Angus. Bij 't Birnamsch bosch
Daar treffen wij hen wel; dien kant ze komen.
Caithness. Wie weet of Donalbain meêkomt met
Malcolm?
Lenox. 'k Weet zeker niet, heer, want ik heb de lijst Der gansche adel: daar is Siward's zoon En menig baardloos nieuwling, die voor 't eerst 't Man-zijn beproeft.
Menteith. Wat voert de dwingland uit?
Caithness. Het groote Dunsinaan versterkt hij krachtig.



Daar zeggen 'r, hij 's gek, andren 'm niet ,zoo hatend, Noemen hem razend dapper: maar zeer zeker,
Zal hij door reegling zijn verloopen zaak Niet kunnen gordlen weêr.
Angus. Nu voelt hij 't hoe
Melaatsch zijn hand werd door het sluipend moorden; Nu, hoe, oproer na oproer, z'n trouw-breuk straft; Die hij beveelt, doen enkel op bevel,
Uit liefde niets. Nu voelt hij 't hoe zijn rang Hem loos maar omhangt, als een reus zijn mantel 't Zou doen 'n dwergachtig dief.
Menteith. Wie zou het laken
Dat zijn gesarde zinnen deinzen, bang,
Nu al wat in hem is hem aan komt tijgen,
Dat het er is.
Caithness. Vooruit dan, laat ons toonen
Gehoorzaamheid aan wie het eerlijk toekomt:
Gaan wij den dokter tegen van 't krank rijk; Verschenken wij met hem voor 's lands heil iedren Druppel uit ons.
Lenox. O, niet meer dan verkwikt
De koninklijke bloem en 't ruig verstikt.
Komt, opgerukt naar Birnam.



DCRD6
V TOOH6CL
Dunsinaan. Een zaal in 't kasteel.
M a c b e t h komt op, een dokter en gevolg.
M a c b e t h. Breng me geen tijdings meer; laat z'allemaal
vluchten;
Niet voor 't bosch Birnams komt tot Dunsinaan,
Word ik besmet met angst. Wat 's de knaap MalcolmJ? Is hij geboren van 'n vrouw niet? De geesten,
Die 't lot voor elk mensch kennen sprake' aldus:
„Vrees niet, Macbeth, geen van 'n vrouw geboorne, Zal macht hebben ooit op u." — Vlucht, valsche thanen, Vlucht maar, verbroeder u met d'Engelsche slempers: De geest dien 'k voer, en 't hart dat 'k draag, maakt dat 'k Niet domp door zwaart van twijfel, van vrees word wrak.
Een Dienaar komt op.
De duivel schroei je zwart, melkmuilge huurling!
Waar haalde je die ganzen-snuit vandaan?
Dienaar. Daar zijn tienduizend — —
Macbeth. Ganzen, schurk?
Dienaar. Heer, soldniers.
Macbeth. Voort, krab je bakkes stuk, blanket je angst»



Jou lelie-leverig zotshoofd. Wat soldniers?
Dood van je ziel! die linnen wangen van je Zijn raadgevers tot angst. Wat soldniers, laffer? Dienaar, 't Is 't Engelsch leger, heer, als 't u belieft. Macbeth. Pak weg je facie. —
(Dienaar af). Seyton! — mijn hart wordt ziek, Wanneer ik zulke — Seyton, 'k zeg! — Dees aanval Zal vesten mij voor goed, of nu m'ontzeetlen.
'k Heb lang genoeg geleefd; de weg mijns levens Verliep in dorrerij, het gelend loof;
En al wat saam moest gaan met d'ouden dag,
Als liefde, hulde en trouw en scharen vrienden,
Er is voor mij geen kijk naar: in steê 'r van,
Gevloek is, luid niet, maar diep, lippe'-eer, uiting Die 't arme hart graag loochnen wou, maar durft niet. — Seyton! —
Seyton komt op.
Seyton. Wat wenschte uw genade?
Macbeth. Welk nieuws meer?
Seyton. 't Bleek alles waar, heer, wat gemeld u werd. Macbeth. 'k Zal vechten tot al 't vleesch mij weggehakt Is van 't gebeente. Geef mij mijn harnas.
Seyton. 't Is niet noodzaaklijk nog, heer.
Macbeth. 'k Wil 't aandoen. —
Zend meerder ruiters uit, jaag d'omtrek af;
Hang die van vrees prate' op. — Geef mij 't harnas. — Hoe vaart uw zieke, dokter?
Dokter. Zoo ziek niet, heer,
Als wel gekweld door legio's hersenschimmen Die haar de rust beletten.
Macbeth. Help haar daar af:
Kunt gij niet reddren een verziekte geest,
Uitroeie 'n hart-zeer wortlend in 't geheugen,
't Gekras der onrust slijpen uit het brein,



En met wat zacht verdoovend tegenmiddel 't Verstopt gemoed de kwade stof ontnemen Die zwaar op 't hart weegt?
Dokter. Dat moet de zieke
Reddren met zich-zelve heer!
M a c b e t h. Smijt dan
Uw drankjes voor de honden, 'k wil ze niet. —
Kom, doe mij 't harnas om; geef mij mijn heir-staf. —
Seyton, zend uit — Dokter, de thaans m'ontvluchten —
Kom, heerschap, haast je. — Dokter, zoo gij schouwen
Kondt 't water van mijn land, de ziekte vinden,
En 't zuivren tot zijn vroegeren klaren staat,
'k Zou toejuiche' u, tot dat de echte echo
't Weêrom zou juichen doen. — Ruk het 'r af, zeg 'k —
Wat voor rhabarber, senne of ander goed,
Purgeert die Engelschen weg? — Hoort ge iets van hen?
Dokter. Uw koninklijk voorzorgs-maatreeglen nemen,
Heer, deed weten ons 'n weinig.
M a c b e t h. Draag dit mij na. —
Dood noch verderf kan schrik me om 't hart doen slaan, Niet voor 't bosch Birnams komt tot Dunsinaan.
(af.)
Dokter. Was ik maar goed en wel uit Dunsinaan, Geen winst ter wereld deed me 'r heen weêr gaan.
(Allen af).



"
In den omtrek van Dunsinaan. Een bosch in 't gezicht.
Met trommen en vaandels komen Malcolm, oude Siward en zijn zoon, Macduff, Menteith, Caithness, Angus, Lenox, Rosse en soldaten marcheerende op.
Malcolm. Vrienden, naar 'k hoop, de dag komt aan,
dat onze
Woonkamers veilig weêr zijn.
Menteith. Geen die 'r aan twijfelt.
Siward. Welk bosch is dat daar voor ons? Menteith. 't Birnamsch bosch.
Malcolm. Laat elk soldaat er zich een tak afhouwen, Hem dragen voor zich uit: zoo wordt 't getal Van onze schaar beschaduwd en kondschappers Geraken in de war.
Soldaat. 't Zal gedaan worden.
Siward. Wij hoorden anders niet dan dat de dwingland, Sterk in zijn Dunsinaan, stil 't zal gedoogen,
Dat wij 't beleg slaan.
VI6RD6 Y TOOn66L I



Malcolm. Zijn beste kans is 't;
Want daar waar nog wat voordeel was te halen, Gaf rijk en schamel hem de handen vol.
Niemand meer dient hem, dan 'n gedwongen zoodje, Met 't hart afwezig.
Macduff. Laat ons wakker oordeel
Afwachten wat gebeurt, ons vaardig houdend Door nijvre wapen-oefning.
Siward. De tijd nadert,
Die onpartijdig 't ons zal doen verstaan,
Waar wij in slaagden, wat bleef ongedaan.
Wie wikt en weegt spiegelt licht hoop zich voor,
Maar 'n zeker eind wacht wie zich slaat er door: Met snellen pas ten strijde.
{Af, marcheerend).



Dunsinaan. Binnen in 't kasteel. Met trommen en vaandels komen Macbeth, Seyton, en soldaten op.
Macbeth. Hang onze banjers buitenwaarts den wal; De krijgsschreeuw blijft: „Zij komen!" M'n hecht kasteel Zal lachen om 't zot beleg: laat hen 'r liggen Tot koorts en honger ze hebben uitgemergeld.
Waren versterkt zij niet door wat hier hoort,
'k Zou ginds hen gaan braveeren, baard tegen baard, En jage' hen rug-waarts thuis. Wat zeurt daar zoo?
(Binnen geschrei van vrouwen). Seyton. 't Schreien van vrouwen is't, mijn goede heer!
{af)-
Macbeth. 'k Vergat bijna hoe dat het bang-zijn
smaakt.
Die tijd is heen dat mij 't besef bevroor
Op 't hooren van 'n nacht-gil; dat mijn haar-vel
Roesde en roerde bij een naar verhaal,
Alsof 't haar leefde: 'k Ben vol gebrast van gruwlen;
Akeligheên, thuis in mijn slachtersbrein,
VVFP<£. V TOOHdCL



Vervaren mij niet langer.
Seyton komt weêr op.
Om wie was 't schreien? Seyton. De koningin, heer, is gestorven.
M a c b e t h. Zij had toch kunnen dood-gaan wel wat
later;
Er was tijd over, zat, voor zulk een konde. — Op-morgen, en op-morgen, en op-morgen, — Zoo, krieblig tredend, kruipt 't van dag tot dag,
Voort naar het eindwoord des geboekten tijds;
Al onze gistrens belantaarnen gekken Den muilen doodsweg langs. Uit, eindje kaars!
't Leven is maar 'n zwalke schaduw; 'n pover speler, Die 'n uur lang pronkt, zich opvreet op de planken, Dan wordt gehoord niet meer: 't is 'n geschiednis, Gekald door 'n idioot, vol klank en razing,
Beduiend niemendal.
Een Boodschapper komt op.
Je komt je tong verslijten', gauw, wat is 'r? Boodschapper. Genadige heer!
Ik wou boodschappe' u, dat wat 'k zag, u zeggen,
Maar 'k weet niet hoe 't te doen.
M a c b e t h. Wel zeg 't maar, heerschap!
Boodschapper. Als ik op schildwacht op den
heuvel stond,
Keek 'k in de richting Birnams, eensklaps, docht me Begon het bosch te loopen.
M a c b e t h. Leugnaar, slaaf! (slaat hem).
Boodschapper, 'k Haal' op mijn hals uw wraak,
indien 't niet waar is. Op drie mijle' afstands kunt gij 't aan zien komen; Ik zeg een loopend lommer.
M a c b e t h. Zoo je liegt,
Knoop ik je levend aan d'eerste boom de beste Totdat de honger looit je. En sprak je waar,



Wat zou 't me hindren, zoo je 't mij dorst doen. —
Mijn stelligheid begeeft me; 'k val in twijfel,
'k Verdenk des vijands dubbeltongigheid;
Hij liegt of 't waar is: „Vrees niets, zoolang 't bosch
Birnams,.
Niet komt tot Dunsinaan", — nu komt een bosch Recht-aan op Dunsinaan. — Te wapen, uit, uit!
Zoo 't naar zijn boodschap zegt, aldus spookt aan,
Helpt hier geen vluchten en geen marrend staan. — 'k Begin genoeg te krijgen van de zon,
'k Wou dat 'k de wereld mèt, te niet doen kon.
Luidt de alarrum-bel! — Blaas, wind! kom, wraak! Dat 'k sterf met 't harnas om, is nu de zaak.
(Af).



Z&.5D6 Y TOOHdCL
Een vlakte voor het kasteel. Met trommen en vaandels komen Malcolm, oude Siward, Macduff, enz. en hun leger met looftakken op.
Malcolm. Dichtbij genoeg; werp neêr uw blader-horden
En toon u, zoo gij zijt. — Gij, waarde oom,
Zult met mijn neef, met uwen eedlen zoon,
Leiden 't eerst vechten; thaan Macduff en wij
Belasten ons met wat 'r meer te doen valt,
Al naar de order 't wil.
Siward. Vaarwel, mocht eer
't Is nacht, 't heir des tirans ons 't treffen gunnen, Het mag ons slaan, zoo wij niet vechten kunnen. Malcolm. Geef de trompetten 't woord; geef ze
adem groot, 't Schallend herauten-volk van bloed en dood.
(Af. 't Alarm duurt voort).



Z<SVenD£.Y TOOn66L
Dunsinaan. Een ander gedeelte der vlakte.
M a c b e t h komt op.
M a c b e t h. Zij sjorden me aan 'n paal vast; vluchten
kan 'k niet,
'k Moet vechten als een beer, zoolang 't spel duurt. — Waar 's hij, de niet van 'n vrouw geboorne? Zulk Een heb 'k te vreeze' en anders geen.
Jonge S i w a r d komt op.
Jonge Siward. Wat is uw naam?
M a c b e t h. Rillen zal je als je hem hoort!
Jonge Siward. Nooit, al gaaft ge u zelf nog een
Jonge Siward. De satan zélf kon niet m'een naam
heeter naam
Dan er een is in de hel.
M a c b e t h.
Mijn naam 's Macbeth.
uitspreken
Meer haatlijk voor mijn oor. Macbeth.
Noch meer gevaarlijk.



J o n g e S i w a r d. Gij liegt, verafschuwd dwingland,
met mijn zwaard
Toon 'k u wat leugen 't is.
(Zij vechten en jonge Siward valt.) Macbeth. Baarling van 'n vrouw. —
'k Belach elk zwaard; het is al moeit' verloren,
Wen 't wordt gezwaaid door een van 'n vrouw geboren.
(Af).
Alarm. Macduff komt op.
M a c d u f f. Van dien kant komt 't lawaai. — Tiran
vertoon je!
Want legt gij 't af en niet door mijn slaand zwaard, Bespookt blijf 'k door de geest van vrouw en kindren. Mijn arm wil neêr niet op die wrakke kernen, Die piek-dragers voor geld: U, Macbeth, geldt 't, Of 't zwaard gaat weêr met 't ongeschaarde scherp En onbedaad ter scheê. — Ginds moogt ge zijn, —
Daar waar 'n voortreflijk schermer, naar wel schijnt, Klettert dat 't klinkt. Fortuin laat mij hem vinden! Dat 's al wat 'k eisch.
(Af. Alarm). Malcolm en oude Siward komen op.
Oude Siward. Dees weg uit, heer. — 't Kasteel
werd moeitloos ons: De helft van 's dwinglands volk liep naar ons over; De nooble thanen weerden zich geweldig;
Bijna den ganschen dag was 't voordeel u,
"t Is gauw beslist.
Malcolm. Wij maten ons met lieden
Die bijzije 'r sloegen.
Oude Siward. Heer, 't kasteel, ga binnen.
(Af. Alarm).
Macbeth komt weêr op.
Macbeth. Wat zou 'k den Roomschen gek nadoen en
sterven



Op m'eigen zwaard? Zoolang 'k nog levens zie,
Staan dien de kerven beter.
Macduff komt weer op.
M a c d u f f. Sta, hei-hond!
M a c b e t h. Van alle strijders heb 'k juist u gemeden; Keer om, ga weg, mijn ziel is al te veel Bevracht met 't bloed van de uwen.
Macduff. Mijn keel stokt me,
Mijn stem huist in mijn zwaard; bebloeder schurk Dan woorden 't kunnen zeggen!
(zij vechten).
M a c b e t h. Moeite om niet:
Vast even goed gij kondt de onkloofbre lucht Merken met uw koen zwaard, als mij doen bloeden;
Laat 't lemmer vallen op meer kwetsbre kruinen: Ik draag 'n betooverd lijf, 't kan niet geraakt Door een van 'n vrouw geboorne.
Macduff. Veil geloof;
Laat de engel dien ge eens aanriept het u melden: Macduff van uit zijn moeders buik ontijdig Gereten is geworden.
M a c b e t h. Vermaledijd de tong die dit vertelt me, De beste helft des mans in mij ontkrachtte 't!
Hoe kan ik 't guichlen van die duivels g'looven, Die leuren ons leggen met 'n dubblen zin;
Die te bewaren geven ons oor beloften,
Z'ontnemen ons hopen. — Met u vecht 'k niet.
Macduff. Lafaard, geef u dan over, en leef als 'n Toonbeeld uws tijds om aangegaapt te worden: We zullen u hebben als 'n zeldzaam monster Op 'n plakkaat geschilderd, met 't onderschrift:
„Hier valt te zien de Dwingland."
M a c b e t h. 'k Geef niet m'over,
Om voor jong Malcolm's voet den grond te kussen; Om 'n zondebok te zijn voor 't vloekend grauw.



Kwam 't Birnamsch bosch ook op naar Dunsinaan, En gij mij tege', een niet van 'n vrouw geboorne,
Toch houd ik vol tot 't uiterst: weg van 't lijf,
Werp 'k mijn krijgshaftig schild: Macduff, val aan; Verdoemd die 't eerst „houd op" zal roepen gaan.
, (Af, vechtend). Blazen van den terugtocht. Met trommen en vaandels, komen Malcolm, oude Siward, Rosse, Lenox, Angus, Menteith en soldaten op.
Malcolm. Waar' elk vriend dien wij missen, veilig
maar hier.
Oude Siward. Enkelen vielen 'r af; en toch, 'k zie
wel,
Dees groote dag werd schappelijk gekocht.
Malcolm. Macduff we missen, en uw eedlen zoon. Rosse. Uw zoon, heer, heeft eens soldniers schuld geboet. Hij leefde alleen maar tot hij was een man;
Daar, niet eer voor hij 't kloek bewees te zijn Door d'onverwrikbre houding zoo hij vocht,
Of als een man hij stierf.
Oude Siward. Aldus, hij 's dood?
Rosse. Men droeg hem 't veld af. Meet uw reên tot smart Niet af toch naar dat wat hij waard was, waar Was dan 't eind?
Oude Siward. Had hij zijn wonden van-voren? Rosse. Ja, vlak vooraan.
Oude Siward. Wel dan, Gods soldnier is hij.
Had 'k zooveel zonen als ik haren heb,
Ik zou voor hen niet hopen 'n schooner dood. En daarmeê, lui 'k hem uit.
Malcolm. Hij is wel waard
'n Grooter beklag, dies klaag 'k.
Oude Siward. Hij 's waard niet meer;
Men zegt, hij ging braaf heen, voldeed zijn reekning:



Dus, God zij met hem! — Hier komt 'n frisscher troost. Macduff, komt op met Macbeth's hoofd.
Macduff. Heil koning! want dat zijt gij. Zie 't gevloekte Hoofd des verweldgers staan daar: 't land is vrij.
'k Zie u omvat al door uws rijks gepaarlt;
Door wie mijn groeting nazegde' in hun harten; Ik wenscht' hun stem wel bij de mijne luid,—
Heil, koong van Schotland!
Allen. Koong van Schotland, heil!
(Getrompetter).
Malcolm. Wij zullen niet veel tijd te loor gaan laten, Eer wij met u, om al 't vertoon van liefde In 't effen zullen zijn. Mijn thaans en magen,
Ik maak u graven, d'eersten die ooit Schotland Zoo'n eernaam gaf. Wat daar nog meer 's te doen, Wat mettertijd dient nieuw gezet te worden:
Als, t uit de balling roepen onzer vrienden,
Het net doorslipt der waaksche tiranny;
t Opsporen der wreedaardige handlangers Dees dooden beuls en duivlig koningin,
Die, ondersteld wordt, eigenrechtig, heftig De hand sloeg aan zichzelf, — dit, en wat voorts Dringend ons roept, bij gratie Gods, wij zullen 't Ter zijnertijd en plaats en maat vervullen.
Hebt al-te-saam mijn dank, elk uwer, dien 'k Noodig naar Scone om ons gekroond te zien.
(Getrompetter, af).
EINDE.



Werken van JAC. VAN LOOY.
PROZA 5e druk Prijs f 3.50; geb. f 4.75.
FEESTEN 3e druk Prijs f 4.25; geb. f 5.50.
GEKKEN 2e druk Prijs f 2.90; geb. f 4.15.
REIZEN Prijs f 2.90; geb. f 4.15.
JAAPJE 5e druk Prijs f 2.90; geb. f 4.15.
WONDERLIJKE AVONTUREN VAN ZEBEDEUS, tijdelijk uitverkocht.
\
Uitgaven van
S. L. VAN LOOY - AMSTERDAM