Practische administratie voor de middenstand 1. Practisch boekhouden voor de middenstand. Deze uitgave bestaat uit drie deeltjes en geeft het boekhouden, dat volgens de nieuwe VESTIGINGSWET voor de detail-handel Voortaan moet elk, die zich ergens als bakker, kruidenier, smid, schoenmaker, timmerman, kleermaker, slager enz. enz. wil vestigen een examen afleggen, waaruit o.a. moet blijken of men in staat is zijn eigen boekhouding op practische wijze (naar de enkelvoudige Deze uitgave is gebaseerd op de door de Middenstandsorganisaties gepubliceerde eisen- 2. Ook voor Practisch handeisrekenen voor de middenstand stelden we een tweetal werkjes samen. Deei I geeft: Procentberekeningen. Factuurberekeningen. Goederenvervoer. Vereffenen van vorderingen en schulden. Buitenlands geld. Eenvoudige Intrestberekeningen. Deel II geeft: Onkostenberekening. De rekeningcourant. Effecten. Geldbelegging. Kostprijsberekening. Goederenhandel. 3. Practische handelskennis voor den middenstander Het kenmerk van al deze werkjes is: Eenvoud, uiterst begrijpelijk, geschikt voor de gewone middenstanders: bakker, slager, smid, timmerman, schilder etc. Uitgaven van P. Noordhoff N.V. - Groningen - Batavia Ook virkrijflbaar door dc boekhand*! ^ed. publ K.B. BIJ DE TWEEDE DRUK. Naar aanleiding van de beoordelingen in de middenstandsbladen en de goede raadgevingen, die we ontvingen van personen, belast met de regeling van het examen ter verkrijging van het Middenstandsdiploma Algemene Handelskennis, zijn de volgende wijzigingen aangebracht: De paragraaf: „Naar welk bedrag wordt men in de inkomstenbelasting aangeslagen?" is geheel omgewerkt en vormt thans een afzonderlijk hoofdstuk onder de titel: „Het invullen van het aangifte-biljet voor de Inkomstenbelasting". We hopen in onze poging geslaagd te zijn, dat elke middenstander met behulp hiervan uit zijn boekhouding zelf zijn aangifte-biljet kan invullen naar eis der wet. Wij zeggen de belastinginspectie hartelijk dank voor de inlichtingen, die ze ons hiervoor verschafte. Paragrafen over statistiek, controle debiteuren- en crediteurensaldo en controle kassaldo werden toegevoegd. Voor het examen zijn deze zeer belangrijk! We merken nog eens op, dat dit werkje met de beide eerste deeltjes een methode voor uitgebreid enkel boekhouden geeft, die geheel is ingesteld op het onderwijs, zoals dat door de Middenstandsorganisaties is ingericht: een driejarige cursus. De beide eerste deeltjes vormen een afgerond geheel. Zij geven voor het examen ter verkrijging van het Middenstandsdiploma voldoende. Dit werkje is bedoeld als herhaling en geeft, naar gebruikers oordelen, veel prettige oefenstof. Met alle bescheidenheid delen we hier mee, dat onze werkjes hebben bewezen voor het gestelde doel zeer geschikt te zijn. Tal van leraren gaven hiervan blijk — reeds ongeveer 20.000 van onze boekhoudwerkjes zijn thans in gebruik! De reden daarvan ligt o.i. in: de eenvoudige behandeling; de geleidelijke (min of meer concentrische) leergang; de aan de middenstands-bedrijven ontleende opgaven; het geheel ingesteld zijn op het examen v/h Middenstands-diploma. Een gebruiker drukte zich aldus uit: „de werkjes zijn uit en voor de middenstand, ze zijn geheel ingesteld op de mentaliteit van den middenstander." De werkjes zijn indertijd door het Instituut voor Middenstandsontwikkeling op de boekenlijst gezet. Men leze de tal van gunstige beoordelingen en neme een proef. Voor opbouwende critiek houden we ons ook nu weer hartelijk aanbevolen. 1938. K. K. ROVERS. EXAMEN-EISEN MIDDENSTANDSDIPLOMA ALGEMENE HANDELSKENNIS. Boekhouden. Vaardigheid in het voeren van een eenvoudige administratie volgens de methode van het z.g. uitgebreid enkel boekhouden. De kennis van den candidaat omtrent dit onderwerp moet blijken uit: a. het vaardig en accuraat bijwerken van dag- en hulpboeken; b. voldoende vaardigheid in het opmaken van inventaris, van balans en van verlies- en winstrekening; c. vaardigheid in het controleren van debiteuren- en crediteuren-saldi; d. het boeken van in de handel voorkomende transacties rechtstreeks uit de bescheiden. Voorts moet de candidaat blijk geven van enig inzicht omtrent kapitaal, voorraadadministratie, splitsing der onkosten, afschrijving, privé opnamen en controle op kasmiddelen en bedrijfsvoering. In verband met dit laatste is ook enig inzicht in bedrijfsstatistieken vereist. De behandeling van dit onderwerp behoeft niet in te houden de speciale boekhouding voor bepaalde bedrijven. Dit onderdeel behoort, zo nodig, te worden behandeld bij de opleiding tot vakbekwaamheid. Inleiding. Waarom Boekhouden? Het wetboek van koophandel schrijft den koopman voor eenmaal per jaar een balans op te maken en systematisch aantekening te houden van alles wat er in zijn bedrijf voorvalt. De wetgever zal dit wel in hoofdzaak gedaan hebben met het oog op de belastingen en eventuele geschillen, die over een handelstransactie kunnen ontstaan. De inspecteur der directe belastingen zal inzage van de boeken van den koopman verlangen, als deze tegen een te hoge aanslag een bezwaarschrift mocht indienen. Hij moet hierin dan kunnen nagaan, welke de juiste bedrijfswinst van den koopman over een zeker jaar is geweest. Ook toont de balans aan of de koopman onder de vermogensbelasting valt. Het is gebeurd, dat de rechter bij geschillen tussen kooplieden over een handelstransactie, de boeken van deze kooplieden opvroeg en aan de boekhouding, welke onberispelijk in orde was, bewijskracht toekende. *) Tegenwoordig krijgt bijna iedere zaak van enige betekenis eens in de drie jaar accountantsonderzoek, ongeacht of er gereclameerd is of niet. Vaak wordt door den fiscus een voorlopige aanslag opgelegd, waarna boekenonderzoek volgt. Doch ook zonder de wettelijke verplichting, zou de koopman boekhouden. Hij moet immers weten welke zijn vorderingen en schulden zijn, anders loopt hij gevaar, dat hij zijn crediteuren te veel betaalt en van zijn debiteuren te weinig ontvangt. Hij moet ook kunnen nagaan of het bedrag aan geld, dat hij in kas heeft, het juiste is. Staat hij met een bank in rekeningcourant, dan moet hij kunnen bepalen, welk saldo hij bij de bank heeft; heeft hij een giro-rekening, dan zal hij gemakkelijk moeten kunnen vaststellen, welk saldo hij bij het Centrale Girokantoor heeft enz. enz. Alleen boekhouden stelt hem daartoe in staat. Zonder boekhouden en ook met een slordige boekhouding zouden zijn zaken hopeloos in de war raken. Het indienen van een bezwaarschrift tegen een te hoge aanslag in de belasting heeft dan geen resultaat; deze zal dus gehandhaafd blijven tot groot nadeel van de betrokkene. Een goede boekhouding kan den koopman als een kompas dienen. Ze laat hem zien of zijn zaken vooruit of achteruit gaan en welke de oorzaken hiervan zijn (statistieken). Ze waarschuwt den koopman om van ') Enige der belangrijkste wetsartikelen zijn achterjn dit deeltje opgenomen. koers te veranderen of sterkt hem in de mening om op de ingeslagen weg voort te gaan. Een slecht gevoerde boekhouding is vaak een der oorzaken van faillissement. Thans is door de „Vestigingswet Kleinbedrijf" de industriële en handeldrijvende middenstander opgelegd een degelijke studie van practisch boekhouden te maken. De eisen voor het examen ter verkrijging van het Middenstandsdiploma Alg. Handelskennis vindt men, wat het vak boekhouden betreft, aan het begin van dit werkje afgedrukt. Wat is een Balans? De koopman is dus verplicht elk jaar een balans op te maken. Elke boekhouding begint met een balans. Een balans is een staat, die de toestand ener zaak op zeker ogenblik aangeeft. Aan de debetzijde (de linkerzijde) schrijft men de bezittingen met de daaraan toegekende waarde en aan de creditzijde (de rechterzijde) de schulden der zaak. Het verschil tussen het totaalbedrag der bezittingen en schulden der zaak heet kapitaal of zuiver vermogen. Het geeft aan hoeveel er van de bezittingen overblijft voor den eigenaar, als hij zijn schulden betaalt. Daar men het kapitaal op de balans aan de creditzijde bijschrijft, zijn de totaaltellingen van beide zijden der balans steeds gelijk. Evenals bij een weegschaal, is er dus evenwicht. Voorbeeld. Debet. Balans op 31 Dec. 1935. Credit. Contanten ... ƒ 260— Crediteuren (Bijl. V) ƒ 7000 — Rotterd. Bank . . „ 2500— Hypotheek . . . „ 3000 — Giro 240 — Interest nog te bet. „ 75 — Debiteuren (Bijl. I) „ 9000— Kapitaal . . . . „ 17925 Goederen (Bijl. II) „ 4500 — / Gebouwen . . . „ 8500 — j i Gereedschappen / (Bijlage III) „ 500 — Machines (Bijl. IV) „ 2500 - // _ ƒ 28000 - ƒ 28000 - Wat is de Goodwill ener zaak? Bij verkoop der zaak, zal de koopman in het algemeen als verkoopsprijs bedingen het kapitaal der zaak vermeerderd met de z.g. goodwill of commerciële waarde der zaak, d.i. de waarde der zaak als winstgevend bedrijf, afgezien dus van de bezittingen en schulden, die de zaak heeft. De grootte van de goodwill hangt af van de winsten, die jaarlijks gemaakt worden. Wanneer men een zaak van een ander wil overnemen, is het dan ook aanbevelenswaardig, zo niet noodzakelijk, inzage van de boekhouding te vragen, ten einde het bedrag van de gevraagde goodwill te controleren. Wanneer wordt de balans opgemaakt? De balans geeft alleen de toestand van een zaak op een bepaalde dag aan, juister nog, op een bepaald ogenblik. Elke dag, ja elk ogenblik komen er immers door koop en verkoop, door betaling en ontvangst veranderingen in de bezittingen en schulden van den koopman. De balans is dus een „moment-opname". Veel kooplieden kiezen als dag, waarop ze de balans vaststellen, de laatste dag van het kalenderjaar, 31 December. Zij eindigen dan hun boekjaar en beginnen een nieuw. Men zegt dan, dat het boekjaar samenvalt met het kalenderjaar. Dit wil echter niet zeggen, dat ze op die dag de balans reeds klaar hebben. Het maken van de balans is meestal een arbeid die dagen, vaak weken vordert. Is echter de balans gereed en heeft men als datum erboven staan 31 December, dan wil dat zeggen, dat ze op die datum de toestand der zaak weergeeft. Intussen kan dus de toestand der zaak heel wat gewijzigd zijn. De wet stelt als eis, dat de koopman binnen een half jaar na het beeindigen van het boekjaar, de balans klaar moet hebben. De wet bepaalt echter niet op welke datum de balans moet worden opgemaakt. Ofschoon veel zaken daarvoor 31 December kiezen, zijn er ook verschillende zaken, die daarvoor een andere datum nemen. In de regel zal de koopman zijn balans opmaken, wanneer hem dit het beste uitkomt, b.v. als hij het minder druk heeft of als zijn voorraad goederen in verhouding tot andere dagen gering is. Zo zullen een brandstoffenhandelaar en een fouragehandelaar allicht niet op 31 Dec., als hun voorraden betrekkelijk groot zijn en ze het druk hebben, balans opmaken. Hun boekjaar zal dus niet samenvallen met het kalenderjaar. Het is echter noodzakelijk, dat elk jaar dezelfde datum gekozen wordt voor het opmaken van de balans. De balans wordt door den koopman elk jaar in zijn balansboek ingeschreven en door hem ondertekend. Hoe heeft het opmaken van de balans plaats? De balans wordt voor een deel opgemaakt uit de boeken van den koopman. Het voorbeeld op bladz. 6 zullen we eens nagaan. Aan contanten is hier vermeld een bedrag van ƒ 260. Dit bedrag is verkregen uit het kasboek. Op 31 Dec. 1935 was het kassaldo (en was er dus ook werkelijk in kas) ƒ 260. Eveneens heeft men de bedragen ƒ 2500 (de vordering op de Rotterdamsche bank) en ƒ 240 (het saldo der girorekening) respect, uit het bankboek en giroboek overgenomen of, bij het niet gebruik dezer boeken, van het laatste memorandum van post en bank, dat de stand der rekening op 31 Dec. bij post en bank vermeldt. Het totaalbedrag der vorderingen op de debiteuren is volgens de balans ƒ9000. Dit bedrag is verkregen door het maken van een saldilijst uit het debiteurenboek (bijlage 1, bl. 10). De debiteuren uit het debiteurenboek worden hierop alle vermeld met daarachter de bedragen, die nog te vorderen zijn. Evenzo verkrijgt men het bedrag ƒ 7000, dat nog aan leveranciers schuldig is '). Bij het vaststellen der debiteurenlijst, dient men er echter rekening mee te houden, dat er debiteuren kunnen zijn, die niet solide zijn, van wien men zijn vordering niet of maar voor een deel zal binnen krijgen. Heeft men een vordering op een klant van b.v. ƒ 300 en is die klant in staat van faillissement of met de noorderzon vertrokken, dan kan men deze vordering niet voor het volle bedrag op de balans plaatsen. Men moet ze schatten op haar juiste waarde, misschien zelfs geheel weglaten. Anders krijgt men een onjuiste balans, een geflatteerde balans. Opmerking. In meer uitgebreide zaken komen de verliezen op dubieuze debiteuren bijna geregeld voor. Bij het opmaken van de balans en het vaststellen van het bedrijfsresultaat houdt men hiermee rekening. Er wordt dan een bepaald bedrag z.g. afgeschreven, dat zoveel mogelijk overeen moet komen met het te verwachten verlies op de dubieuze vorderingen. Op de creditzijde van de balans neemt men dit bedrag op met de omschrijving Afschrijving (of ook wel Reserve) dubieuze debiteuren. Het bepalen van het bedrag goederen op de balans veroorzaakt in de regel de meeste arbeid. Men moet eerst een lijst (zie bijlage 2) opmaken van alle goederen, die men op de datum der balans heeft. Vooral in zaken met grote voorraden en velerlei artikelen is dit een lastig werk, temeer, daar de verkoop tijdens het inventariseren doorgaat. Is men b.v. op 15 Dec. !) Bijlage 5, de crediteurenstaat, alsmede de bijlagen 3 en 4 zijn hier ter wille van de beschikbare ruimte niet opgenomen. b. het houden van dagboeken, d.w.z. de boeken, waarin men de dagelijkse voorvallen boekt en welke o.m. zijn: het inkoopboek het verkoopboek het kasboek het bankboek het giroboek (het diverse postenboek) *). c. het houden van bijboeken, d.w.z. de boeken, waarin men de veranderingen in de bezittingen en schulden (voorraden) administreert en waaronder men rekent: het crediteurenboek het debiteurenboek (het magazijn- of voorraadboek). De dagboeken, zowel als de bijboeken, worden beide bijgewerkt uit dezelfde bescheiden of documenten. Deze zijn: de ontvangen facturen de copieën van verz. facturen de ontvangen creditnota's de copieën van verz. creditnota's de ontvangen kwitanties de incasso-nota's de stok in kwitantieboekjes de girobiljetten enz. de nota's van de bank de vrachtnota's enz. Vraag. 1. In welke boeken worden de bovengenoemde bescheiden geboekt? 2. Welke diensten verrichten de dagboeken? 3. Welke de bijboeken? 4. Kunt ge aantonen, dat het kasboek tegelijk dag- en bijboek is? Wanneer men een bescheid geboekt heeft, brengt men hierop een kenteken aan. Heeft de boeking in het inkoopboek plaats gehad, dan zette men er b.v. een 1 op, is het document in het kasboek geboekt, dan schrijve men er een K op enz. Gewoonlijk voegt men nog het folionummer er aan toe. De bescheiden dienen zorgvuldig te worden bewaard. Men bergt ze op in de daarvoor bestemde ordners. Dit geschiedt alphabetisch of volgens nummer. Facturen en copieën worden in de regel genummerd en dan veelal volgens dit nummer opgeborgen. *) Hierin worden die posten opgenomen, welke niet in de andere dagboeken kunnen worden geboekt, b.v. ontvangen en toegestane kortingen, schadevergoedingen, terugzendingen, e. d. Zie ook Pr. boekh. 11. is, en houdt men deze geregeld bij, dan verkrijgt men een kompas, dat den koopman bij het sturen van zijn zaak de weg kan wijzen. Bruto-winst ' Onkosten Netto winst Jaar Verkopen Inkopen gulden o/o gulden o/0 gulden % 1933 ƒ 10382 ƒ 7952 ƒ 2430 23.41 / 663 6.39 ƒ 1767 1 17.02 1934 - 9270 - 7213 ■ 2057 22.19 - 615 6.63 - 1442 15.56 1935 - 8759 - 6844 - 1915 21.86 - 489 5.58 - 1426 116.28 1936 - 9150 - 7110 - 2040 22.30 - 515 5.63 - 1525 1 16.67 1937 - 9345 - 7290 - 2055 21.99 - 475 5 08 - 1580 | 16 91 (Percentages van de verkopen.) De statistiek zal bij hem vragen als de volgende doen oprijzen: Wat is de oorzaak van de grotere of kleinere bruto-winst? Wat is de reden, dat het onkosten-percentage groter of kleiner is? Wat is de oorzaak van het kleiner of groter worden van het bedrag der verkopen? enz. Hij zal deze vragen in zijn eigen belang voldoende trachten te beantwoorden, hetgeen aanleiding kan zijn, dat hij zijn bedrijfsvoering wijzigt. STAAT I. ALGEMEEN EXPLOITATIEBEELD. Vooral het onkostencijfer zal men veelal trachten te verlagen. Maar dan is het niet voldoende, dat men alleen het totaalbedrag der in een periode gemaakte onkosten weet, het is dan beslist noodzakelijk, dat men een uitvoerige specificatie der onkosten van zijn bedrijf heeft. Daartoe zal men in het kasboek de kolom onkosten moeten splitsen in b.v. lonen, vrachten, drukwerk en reklame, verlichting en verwarming, onderhoud, sociale lasten e.d. Omdat het kasboek dan echter een zeer groot aantal kolommen moet hebben, neemt men vaak voor de onkosten een apart tabellarisch onkostenboek, waarin men, van de in het kasboek voorkomende kolom onkosten, een doelmatige specificatie geeft, waarvan de aard afhangt van de soort van het bedrijf. Het Economisch Instituut te Den Haag stelt den middenstander in staat zijn eigen exploitatie-gegevens te vergelijken met die van gelijksoortige bedrijven. Het verzamelt daartoe van tal van gelijksoortige bedrijven gegevens en verwerkt die in statistieken. . Reeds zijn verschenen o.a. statistieken van het kruideniersbedrijf en de handel in brandstoffen. Deze statistieken leveren een merkwaardig cijfermateriaal. We geven hier een gedeelte uit een statistiek (algemeen exploitatiebeeld) over de handel in brandstoffen ^ Samenstelling omzet in % Samenstelling omzet in % van van den omzet in guldens den omzet in tonnen ÖSX a _ ,, „ _ . , Gewaardeerd Economisch Ba-oi Ö-2„j!8 Perso- Vervoer- Omzet p Inkoop Bruto wmst Totale kosten Netto winst ^ resultaat I I 1 = s I £ g nen middelen 2) Z .?a£O™2O -C O »- ►> « ° o 3 ü s r ■> u ~ «» o u 3 i5 Q ^ 0 .2 .£ cö guldens 0/o guldens % guldens j °/o guldens % guldens j O/o guldens % guldens % Groep II. Omzet van f 5.000.— tot f 15.000 5 A — — 100 32 43 25 - 2 P + W 6.000 100.- 5.380 89.67 620 10.33 837 13.95 — 217 -3.62 1.560 26 1.777 — 29.62 6 C — 3 97 22 9 58 11 11/6 A 6.191 100 - 4.860 78.50 1.331 21 50 1.450 23.42 - 119 -1 92 1 300 21. 1.419 — 22.92 7 C — - 100 53 27 13 7 1 Ve P + W 6.492 100.- 4.345 66.93 2.147 33.07 551 8.49 1.596 24.58 975 15.02 621 9.56 8 C — — 100 18 7 71 4 11/6 - 7.027 100.- 5.516 78.50 1.511 21.50 661 9.40 8.50 1210 910 12.95 - 60 - 0.85 9 C — - 100 81 19 — — 1 P+W 7.138 100.- 5.294 74.17 1.844 25.83 524 7.34 1.320 18.49 1.100 15.41 220 3.08 10 C - - 100 66 13 20 1 2 A 7.511 100.- 3.790 50.46 3.721 49.54 885 11.78 2.836 37.76 1.300 17.31 1.536 20.45 II C - 40 60 24 9 11 56 l®/4 P + W;Mv 8.023 100— 5.523 68.84 2.500 31.16 1.470 18.32 1 030 12.84 1.150 14.34 — 120 - 1.50 12 C - - 100 35 8 30 27 2 A 9.100 100— 6.229 68.45 2.871 31 55 2.379 26.14 492 5.41 1.560 17.14 - 1.068 - 11.73 13 A - 1 99 59 21 14 6 2Vs A 9.678 100— 6.545 67.63 3.133 32.37 4 006 41.39 - 873 -9 02 200 2.07 - 1 073 — 11.09 14 C - 50 50 28 5 55 12 3 — 13.794 100— 10.557 76.53 3.237 23.47 2.193 15.90 1.044 7.57 2 080 15.08 - 1.036 - 7.51 15 A - 8 92 51 35 7 7 U/s A 13.929 100— 9 239 66.63 4.690 33.67 2.556 18 35 2.134 15.32 1 300 9.33 834 - 5.99 16 C - 20 80 26 35 3 36 2 A 14.681 100— 11.287 76 88 3.394 23.12 2.428 16.54 966 6 58 780 5.03 186 — 1.27 Gemiddelde 9.130 7O0.— | 6.547 | 71.71 2.583 28 29 1,662 18.20 921 j 10 09 1.184 12.97 - 2631— 2.8 J) A = plaatsen met meer dan 150.000 inwoners. B = „ van 20.000 tot 150.000 inwoners. C = „ met minder dan 20.000 inwoners. 2) A = vrachtauto; Mv = motorvaartuig; M = motorfiets; Ap = personenauto; V = vaartuig, dekschuit; P+W = paard en wagen. Boekhouding van een brandstoffenhandelaar. Stel de boekhouding samen over de maand Augustus 1936 van den brandstoffenhandelaar B. Zwartkop te Bedum, met behulp van de hier verder vermelde gegevens. Zwartkop houdt een tabellarisch kasboek met de volgende geldkolommen, aan de debetzijde: totaal, diversen, debiteuren, contante verkopen, onkosten en aan de creditzijde: totaal, diversen, onkosten, crediteuren, privé. Dit kasboek wordt wekelijks bijgewerkt uit een zakkasboekje, waarin B. Zwartkop dagelijks al zijn ontvangsten en uitgaven boekt. Elke avond wordt dit afgesloten en nagegaan of de kas klopt. In een bankboek boekt hij zijn vorderingen op en schulden aan zijn bankier de Rotterdamsche Bankvereniging. Aan de debetzijde hiervan komen de kolommen: totaal en diversen en aan de creditzijde de kolommen: totaal, diversen, onkosten en crediteuren voor. Verder heeft hij een inkoopboek, dat tevens dienst doet als crediteurenboek, een debiteurenboek, een verkoopboek en een magazijnboek. In een kladboek schrijft hij voorlopig al zijn leveranties. Vele klanten betalen contant of in elk geval hoogstens enkele dagen na de leverantie. Betalen ze, dan worden ze eenvoudig in het kladboek doorgehaald en de ontvangsten geboekt in het kasboek, behalve in de totaalkolom, in de kolom: contante-verkopen. De verkopen aan klanten, die later betalen en B. Zwartkop weet dat meestal wel van te voren, worden geregeld overgeboekt naar het debiteurenboek. Elke debiteur heeft hierin één of meer pagina's met de volgende kolommen: datum, omschrijving en geldbedrag. Bij het uitschrijven der rekeningen worden de geldkolommen in het debiteurenboek opgeteld en het totaalbedrag afgestreept. Per maand worden door B. Zwartkop van uit het debiteurenboek de nota's geschreven en de totaalbedragen in het verkoopboek overgebracht. Betalen deze klanten, dan worden de ontvangen bedragen in het kasboek in de kolom Debiteuren geboekt en achter de bedragen in het verkoopboek in een afzonderlijke kolom de datum van ontvangst geschreven, zodat hij hieruit kan zien, welke rekeningen onbetaald blijven. Opgave. Sluit de boeken op 31 Aug. 1936 af en heropen ze weer op 1 Sept. 1936. Stel de saldistaten samen, maak daarna de balans op per 31 Aug. en een gedetailleerde winstberekening. Bepaal ook de winst door kapitaalsvergelijking. Schrijf op de gereedschappen 1 % en op het huis ƒ 10.-— af. Op het huis is een hypotheek gesloten door B. Zwartkop groot ƒ 2000.— rente a 5 % per 30/6 en 31/12. Van de zakken zijn 10 zoek geraakt, de rest wordt voor 5 cent per stuk op de balans gebracht. De voorraad klopt niet geheel met het magazijnboek. Het magazijnboek geeft meer aan dan de werkelijke voorraad n.1. 1 hl Engelse anthraciet, 2 hl Wilhelmina anthraciet en 1 hl Parelcokes. De verschuldigde hypotheekrente bedraagt op 31 Aug. ƒ 16.67. Dubieuse debiteuren ƒ 55.—. Balans op 31 Juli 1936. Contanten ƒ 95.60 Crediteuren (bijl. IV) ƒ 695.— Rotterdamse Bank . . „ 1525.— Hypotheek . . . . „ 2000.— Goederen (bijl. I) 1454.— Hypotheekrente . . „ 8.33 Gereedschappen (bijl. II) „ 450.— Kapitaal 7866.77 Debiteuren (bijl. 111) . . „ 465.50 Huis met schuur en erf . „ 6580.— ƒ 10570.10 ƒ 10570.10 Bijl. 1. Goederenvoorraad op 31 Juli 1936. 100 hl le soort Engelsche anthraciet a ƒ 2.40 ƒ 240.- 60 „ le soort Belgische anthraciet a ƒ 1.70 - 102.- 120 „ Wilhelmina anthraciet a ƒ 1.60 - 192.- 10 ton Bakkerskolen a ƒ 13.50 - 135.- 80 hl Parelanthraciet a ƒ 1.30 - 104.- 75 „ Eierkolen a ƒ 1.— - 75.- 6000 st Briketten a ƒ 5.— per 1000 - 30. 160 hl Gietcokes a ƒ 0.60 - 96.- 200 „ Parelcokes a ƒ 0.60 - 120.- 10000 st Baggelaars a ƒ 5.— per 1000 - 50.- 2000 „ Lange turf a ƒ 10.— „ - 20.- 40000 „ Eiken talhout a ƒ 3.50 per 1000 - 140.- 100000 „ Berken „ è ƒ 1.50 „ - 150.- ƒ 1454.- Bijl. 2. Gereedschappen. 2 wagens a ƒ 80— ƒ 160.- 1 kar 20.- 1 kruiwagen „10.- 1 paard 150.- 1 bascule 25.- 150 zakken 9.- div. gereedschappen (zeven, schoppen, enz.) 76.- ƒ 450.- Bijl. 3. Debiteuren Coöperatieve broodbakkerij, alhier ƒ 62.50 S. Mink, alhier 37.50 A. Tol, alhier „ 22.50 O. Bakker, alhier 43.60 U. Polman, Onderdendam . „ 52.60 S. Laarman, Zuidwolde 64.20 H. Bolding, alhier „ 15.80 K. Bieger, alhier „ 23.60 J. Idzerda, alhier 14.50 J. v. d. Hoeven, alhier „ 17.30 S. v. Dijk, alhier „21.80 U. de Stoppelaar, alhier „ 29.60 Dubieuze vorderingen (ƒ 120.—) ') 60.— ƒ 465.50 Bijl. 4. Crediteuren. N.V. Brandstoffenhandelsvereniging, Rotterdam ƒ 165.— N.V. Carbon, Amsterdam 110.— Fa. H. v. d. Noord. Leeuwarden 160.— N.V.Kolenimport Mij., Groningen 180.— Fa. K. Derksen en Co., Nieuw Weerdinge 80.— ƒ 695.— Aug. 1 '36 Betaalbaar gesteld bij de Rotterdamsche Bank de volgende kwitanties: N.V. Brandstoffenhandelsvereniging, R'dam ƒ 165.10 N.V. Carbon, Amsterdam 110.10 N V Kolenimnnrt mii firnnino'pn 1RO 10 N.V. Kolenimport mij. Groningen 180.10 2 Gekocht van de N.V. Brandstoffenhandelsvereniging, Rotterdam: 20 ton (240 hl) le soort Eng. anthraciet a ƒ 2.40 p. hl „ 576.— Verkocht aan: H. Bolding, alh., 20 hl., le srt, Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 56.— 2) ') Dit zijn vorderingen op personen, die in het kladboek voorkomen, en waarvan velen waarschijnlijk nooit zullen betalen. 2) Op de rekening moet het zegel worden aangegeven. S. Laarman, Zuidwolde, 30 hl, le soort Eng. anthr. a ƒ 2.80 J. de Groot, alhier, 1000 briketten a ƒ 6.— per 1000 = ƒ 6.— 3000 baggelaars a „ 5.50 per 1000 = „ 16.50 (Bedrag ontvangen.) Aug. 3. Geïnd per kwitantie van: O. Bakker, alhier . . . „ H. Bolding K. Bieger J. Idzerda, S. v. Dijk Betaald loon knecht Gestort bij de Rotterdamsche Bank „ 5 Uit de kas genomen voor de huishouding Betaald voor hoefbeslag paard Bericht ontvangen van het Spoorstation, dat voor ons zijn aangekomen de 2 wagons (20 ton) anthraciet, gekocht op 2 dezer van de N.V. Brandstoffenhandelsv. Rotterdam. Hiervan wordt 80 hl in de schuur gebracht. De rest wordt heden en morgen rechtstreeks aan particulieren geleverd. Geleverd aan '): K. Bieger, alhier, 40 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 1 J. Idzerda, alhier, 20 hl. le s., Eng. anthr. „ „ 2.80 „ U. de Stoppelaar, alhier, 30 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 Geleverd aan '): J. Vis, alhier, 10 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ (Dit bedrag ontvangen.) K. Mulder, alhier, 5 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ (Dit bedrag ontvangen.) „ 6 A. Tol, alhier, 25 hl, e. s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ S. Brul, alhier, 30 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ (Dit bedrag ontvangen.) Betaald aan lossingskosten „ „ 7 Betaald fa. K. Derksen & Co. Nieuw Weerdinge „ Betaald aan postzegels en briefkaarten „ 8 Geleverd aan de Coöp. broodbakkerij, alhier, 100 hl parelcokes a ƒ 0.70 „ Geïnd de kwitantie op de Coöp. Broodbakkerij . „ Gestort bij de bank „ 1 ƒ 84.- 22.50 43.70 15.90 23.70 14.60 21.90 7.50 100.— 30.— 1.50 112.— 56.— 84.— 28.— 14.— 70.— 84.— 14.67 80.10 1.10 70.— 62.60 100.— J) Van de uit Rotterdam ontvangen wagons. Aug. 9 Geïnd de volgende kwitanties: S. Mink, alhier ƒ 37.60 A. Tol, alhier 22.60 U. Polman, Onderdendam „ 52.70 J. v. d. Hoeven, alhier . . „ 17.40 K. Smid, alhier. (Dit is één der dubieuze vorderingen.) „ 5.— „ 10 Per telefoon besteld bij de fa. K. Derksen & Co., Nieuw Weerdinge, een lading lange turf (+ 120.000 stuks) a ƒ 8.20 per 1000. (Zie post 16 Aug.) J. Schipper, aldaar liggende met zijn schip van 160 ton, zal zo spoedig mogelijk voor het vervoer der turf zorgdragen. De vracht bedraagt per stob van 10.000 stuks ƒ 12.—. Betaald aan telefoonkosten 0.60 Betaald aan loon 7.50 Gekocht rentezegels „ 12.— (Hierbij is voor ƒ 4.— voor het dienstmeisje.) „ 12 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . „ 30.— Geleverd aan: S. Mink, alhier 30 hl Wilhelmina anthraciet a ƒ 1.90 „ 57.— 2000 baggelaars „ „ 5.50 „ 11.— 2000 eiken talhout „ „ 4.10 „ 8.20 Geleverd aan: S. Laarman, Zuidwolde, 30 hl Wilh. anthr. „ „ 1.90 „ 57.— 20 hl gietcokes . „ „ 0.70 „ 14.— 100 lange turven . „ „ 1.20 „ 1.20 „ 13 Betaalbaar gesteld bij de Rotterdamse Bank de kwitantie van de fa. H. v. d. Noord, Leeuwarden „ 160.10 Ontvangen van S. Laarman, Zuidwolde . „ 64.30 U. de Stoppelaar, alhier . . . . „ 29.70 Geleverd aan: J. Smid, alhier, 20 hl eierkolen a ƒ 1.20 „ 24.— 1000 baggelaars 5.50 „ 5.50 „ 14 Geleverd aan: A. S. Bakker, alhier, 5 ton bakkerskolen ...af 15.80 „ 79.— 100 lange turven . . . . „ „ 1.20 „ 1.20 Geleverd aan: A. Mulder, alhier, 1000 lange turven ...af 12.— „ 12.— „ 15 Geleverd aan: H. Bolding, alhier, 10 hl. Wilh. anthraciet ..af 1.90 „ 19.— Aug. 15 Geleverd aan: I. Bus, alhier, 10 hl eierkolen. . a ƒ 1.20 = ƒ 12.— 500 baggelaars . „ „ 0.55 = „ 2.75 Ontvangen ƒ 14.75 Bericht ontvangen, dat J. Schipper met de lading turf (120.000 st.) gearriveerd is. Morgen en overmorgen zal de lossing plaats hebben. Voor directe levering aan particulieren wordt ƒ 1.— per 1000 in rekening gebracht en voor levering in de schuur ƒ 0.60 per 1000. „ 16 Nota ontvangen van de fa. K. Derksen Co., Nw. Weerdinge voor 120.000 lange turven, besteld 10 Aug 984.— „ 17 Geleverd (rechtstreeks) aan: O. Bakker, alhier, 10000 lange turven a „ 12.— „ 120.— S. v. Dijk, „ 5000 „ 12.— „ 60.— U. de Stoppelaar,, 10000 „ „ „„ 12.— „ 120.— K. Warmenhoven, Thezinge, 15000 „ „ „ „ 12.— „ 180.— L. Klooster, Onderdendam, 5000 „ „ „„ 12.— „ 60.— (Dit bedrag ontvangen.) Geleverd (rechtstreeks) aan: K. Stulp, alhier, 20000 lange turven a ƒ 12.— „ 240.— Betaald aan lossingskosten 98.— Betaald aan vracht per cheque op de R'damse Bank aan den heer J. Schipper 144.— Betaald loon knecht „ 7.50 „ 19 Uit de kas genomen voor de huishouding 30.— Betaald kwitantie „Radiobode" 4.15 „ 20 Betaald aan grondbelasting 25.60 „ 22 Geleverd aan S. Vis, alhier, 10000 berken talhout a ƒ 1.75 „ 17.50 (Dit bedrag ontvangen.) Geleverd aan S. v. Dijk, Alhier, * 30 hl pareicokes a ƒ 0.70 „ 21.— (Dit bedrag ontvangen.) Betaald voor paardenvoer 5.50 Betaald aan inkomstenbelasting 27.50 Aug. 23 Geleverd aan: J. Bulthuis, alh., 20 hl le s., Eng. Anthr. a ƒ 2.80 ƒ 56.— J. Idzerda, alh., 15 hl., le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 42.— L. Krol, alhier, 10 hl. Wilh. anthr. a ƒ 1.90 . . . „ 19.— (Dit bedrag ontvangen.) H. ten Hoeve, alh., 25 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 70.— „ 24 Betaald door storting op de girorekening van P. v. d. Brul, Groningen, voor costuum, Henk „ 19.50 stortingskosten . . „ 0.06 Tezamen . . . „ „ 19.56 Betaald loon knecht 7.50 „ 26 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . „ 30.— Betaald reparatiekosten aan den wagenmaker . . „ 7.50 Ontvangen van de Rotterdamse Bank 50.— „ 27 Betaald voor onkosten (autoreis voor familiebezoek) „ 7.50 „ 28 Betaald schoolgeld 30.— Geleverd aan R. Mendels, alh., 500 briketten a 60 c „ 3.— (Dit bedrag ontvangen.) J. Idzerda, alh., 20 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 56.— „ 29 Geleverd aan: S. Vonk, alh., 10 hl, le s., Eng. anthr. a ƒ 2.80 „ 28.— (Dit bedrag ontvangen.) A. Bus, Onderderdam, 20 hl, Belg. anthr. a 1.95 „ 39.— J. Klomp, Onderdendam, 30 hl, parel anthr. è ƒ 1.55 „ 46.50 Betaald collecte Koninginnefeest 2.— „ 30 Betaald voor advertenties en prijscouranten . . „ 5.10 Geleverd aan L. Korf, alhier, 10 hl parel anthr. . . a ƒ 1.55 „ 15.50 1000 berken talhout . „ „ 1.75 „ 1.75 „ 31 Betaald kwitantie „Groene Kruis" 1.50 Betaald loon knecht 7.50 Boekhouding van een kleermaker. S. Snijder heeft een heren- en dameskleermakerij. Zijn zoon is als knecht bij hem in dienst. Deze krijgt als vergoeding ƒ 5.— per week. S. Snijder heeft, zoals de meeste kleermakers, in de regel weinig stoffen in voorraad. De verkoop van costuums, jassen, mantels, enz. heeft veelal op staal plaats. De stalen, die S. Snijder heeft, zijn alle genummerd. Deze nummers heeft hij in een zakboekje genoteerd, met er achter de verkoopprijzen van de costums, pantalons, mantels, jassen, enz. Bij de berekening dezer prijzen heeft S. Snijder met verschillende factoren rekening gehouden. Als vporbeeld geven we het volgende: a. Berekening v/d. verkoopprijs van een costuum: 3.1 m stof a ƒ 5.50 ƒ 17.05 fournituren: serge 1.20 m a ƒ 1.20 = ƒ 1.44 mouwvoering 1.60 „ „ „ 0.50 = „ 0.80 rokvoering 0.55 „ „ „ 0.60 = „ 0.33 keper 0.70 „ „ „ 0.50 = „ 0.35 tussenvoering 0.70 „ „ „ 0.25 = „ 0.17]/2 kameelhaar 0.90 „ „ „ 0.90 = „ 0.81 linnen 0.30 m a „ 0.70 = „ 0.21 watten „ 0.15 knopen „ 0.51 „ U.1J „ 0.51 „ 4.771/2 ƒ 21.821/2 Winstmarge 30 % „ 6.55 ƒ 28.371/2 Werkloon (klas II) „ 21.— ƒ 49.371/2 , Omzetbel. 4 % „ 1.98 ƒ 51.351/2 Opmerking. S. Snijder is aangesloten bij de bond van kleermakerspatroons. Deze bond stelt ook de werklonen van costuums vast. Ze onderscheidt 3 klassen, waarvan het maakloon van een colbertcostuum respect. ƒ 25, ƒ 21 en ƒ 17.50 is. Er zijn ook kleermakers, die op andere wijze de prijs van hun costuums, enz. vaststellen. Als voorbeeld van een calculatie van een grote zaak geven we het volgende (van een colbert-costuum): K. K. Rovers, Pract. Boekhouden III, 2e druk. 3 zijn, opgeven. Daarna krijgt hij een aanslagbiljet over 4 % van dit bedrag (of 10 % als er weeldebelasting door hem geheven is). Deze wijze van belasting betalen wordt alleen door den inspecteur toegepast, als de boekhouding naar zijn mening hiertoe voldoende in orde is. S. Snijder heeft hiervoor vergunning ontvangen en houdt de daartoe vereiste registers der in- en verkopen bij. (Zie voorbeelden). Bij manier b. heeft de kleermaker de geheven belasting aan het Rijk reeds voldaan, doordat hij omzetbelastingzegels heeft gekocht en betaald.!) Nu op de hierboven genoemde wijze het Rijk in het bezit komt van de omzetbelasting, die op de door den kleermaker vervaardigde kledingstukken is geheven, spreekt het vanzelf dat deze niet nog eens omzetbelasting behoeft te betalen aan zijn leveranciers die hem van stoffen, voerings en fournituren voorzien. Teneinde nu deze omzetbelasting niet tweemaal behoeven te betalen, is het nodig dat de kleermaker aan den inspecteur der belastingen een „vrijstelling" aanvraagt om de stoffen, enz. te kunnen betrekken, zonder hiervoor omzetbelasting te betalen. Is deze vrijstelling door den kleermaker verkregen, dan kan hij zijn stoffen, voerings, enz. bij zijn grossier betrekken, zonder dat deze op de factuur zegels behoeft te plakken. Deze vrijstelling brengt echter de verplichting mede, dat de kleermaker van elke order, die hij aan zijn leverancier geeft, een bestelorder in duplo maakt (zie model) en de ene aan zijn leverancier en de andere aan den inspecteur der directe belastingen zendt. Af en toe komt een ambtenaar der directe belastingen controleren of deze bestellingen kloppen met de boekhouding van den kleermaker. Zoals vermeld, houdt de kleermaker hiervoor de verplichte twee model-registers bij. Deze registers kunnen tevens zijn in- en verkoopboek vormen. Het bijhouden van een verkoopboek is niet nodig in een kleermakerszaak, daar de meeste verkopen a contant plaats hebben en ook de leveranties, waarvan betaling later plaats heeft, als contante verkopen behandeld worden. Het tabellarisch kasboek en het inkoopboek vormen dan ook met een kladboek, waarin elke leverantie (met de calculatie) wordt opgenomen, de eigenlijke boekhouding van den kleermaker. Het tabellarisch kasboek kan de volgende kolommen hebben, aan de debetzijde: nieuwe cost. enz., herstelwerk, diversen, totaal en aan de creditzijde: privé, crediteuren, onkosten, diversen, totaal. Het register der inkopen kan tevens als crediteurenboek dienst doen. In de kolom „aantekeningen" kan de datum en manier van betaling worden vermeld. Opgave. Stel de boekhouding (kasboek, inkoop- en verkoopregister) samen van S. Snijder over de maand Dec. 1936, met behulp van de volgende *) De afronding van het berekende bedrag van de belasting geschiedt in gehele centen, waarbij een onderdeel van een cent voor een gehele cent wordt gerekend. B.v. 4% van ƒ16.05 = ƒ0.642 wordt ƒ0.65. 10o/0 van ƒ18.55 = ƒ1.855 wordt ƒ1.86. BESTELORDER INGEVOLGE ARTIKEL 19 VAN DE OMZETBELASTING 1933 (Staatsblad No. 546). De ondergeteekende te handelaar in verklaart, dat hij aan te de levering ten behoeve van zijn bedrijf ; - heeft opgedragen van de ' J den invoer ° navolgende goederen, te weten: Ingevolge vergunning van den Inspecteur der Invoerrechten en accijnzen te , d.d , No heeft hij aanspraak, deze goederen zonder betaling van Omzetbelasting of Invoerrecht, ingevolge bovengenoemde Wet in te slaan. den 193.. (Handteekening): Dec. 12 14 „ 15 „ 16 „ 17 „ 18 „ 19 „ 19 „ 21 „ 23 Ontvangen van V. Wolf voor gel. nieuwe jekker (De omzetbelasting is berekend over ƒ 30.28) Betaald contributie muziekvereniging .... Betaald loon knecht „ sigaren Uit de kas genomen voor de huishouding Betaald voor kippenvoer Gebracht naar de Boerenleenbank . . . Betaald aan omzetbelasting Ontvangen van A. Bootsma voor herstelwerk, ontvlekken en oppersen van een costuum Betaald voor personele belasting „ de kwitantie fa. J. v. Berkel, Amsterdam voor ontvangen stoffen (fact. nr. 67841 *)). . . . Ontvangen van mevr. C. de Gruiter-Koelman voor nieuwe mantel (Op deze mantel zit een bontkraag voor ƒ 25.—, waarover 10 % omzetbel. is berekend, de mantel zelf kost ƒ 28.85, waarover 4 % omzetbelasting is berekend). Ontvangen van E. Mooi, voor herstellen, ontvlekken en oppersen van een costuum Betaald voor telefoon (familiegesprek) . . . „ de kwitantie van fa. K. Stip, Amsterdam voor ontv. stoffen (fact. no. 194360) *) . . . Ontvangen van J. Groothelm voor gel. overjas . (De omzetbelasting is berekend over ƒ 56.15). Betaald kwitantie blinden-instituut loon knecht Uit de kas genomen voor de huishouding . . Gebracht naar de Boerenleenbank Betaald voor een nieuwe hoed Ontvangen van S. Blom voor herstelwerk costuum Betaald voor advertenties Betaald kwitantie fa. K. Jordaan, Amsterdam . ƒ 31.50 „ 2.50 „ 5.— „ 2.50 „ 20.— „ 0.90 „ 75.— „ 25.— „ 2.30 „ 7.50 „ 35.40 2) „ 57.50 3.89 0.80 15.402) 58.40 1.50 5.— 20.— 50.— 3.50 2.10 1.35 25.802) !) De hier gegeven factuurnummers zijn door de leveranciers hierop vermeld. 2) In deze bedragen zijn de zegelkosten begrepen. Nov. 18 19 20 21 23 24 Contant gekocht een koe van J. van Marle . . . „ ƒ 145.— Betaald voor keurloon 7.— Deze koe, door S. K. Hakmes aangegeven voor ƒ 125, werd door den kommies benaderd. Ontvangen voor de benaderde koe . . ƒ 125.— + 7 o/ 8.75 „ 133.75 Terug ontvangen keurloon 7.— Gekocht a contant van collega S. Slager 100 pond vlees a ƒ 0.40 ƒ 40.— Omzetbelasting 4 % „1.60 „ 41.60 Winkelontvangsten „ 34.25 Betaald rekening schoenmaker 3.50 „ schoolgeld 17.50 Winkelontvangsten 36.25 Betaald voor 9 stukken ijs 3.15 Gekocht en betaald blikvlees 8.94 Winkelontvangsten 42.30 Ontvangen voor koehuid 7.— Contant gekocht een nieuwe fietsmand 6.50 Betaald contributie leesbibliotheek 2.50 Gekocht en betaald een nieuw kasboek 1.90 Betaald loon knecht . 3.— Winkelontvangsten 59.70 Betaald voor 2 kg kruiden » 2. Betaald voor gesmolten koevet „21.45 „ „ nieuwe fietsband 2.10 „ „ de huishouding 25.— Winkelontvangsten » 20.50 Betaald inkomstenbelasting 15. Gehaald bij de spaarbank 50. Gekocht en betaald op de markt een koe voor . . „ 145.— Betaald voor reiskosten en vertering 1-75 „ „ vracht 2. „ „ keurloon » „ accijns |0 % v. d. opgegeven waarde ƒ 140.— „ 14.— Winkelontvangsten 29.50 Nov. 25 Verkocht a contant aan restaurant Sliep 20 pond koevlees a 80 c. ƒ 16.— omzetbelasting 4 % „ 0.64 Contributie Groene Kruis Reiskosten familiebezoek Collecte huwelijkscadeau Prinses Juliana . . . , Winkelontvangsten „ 26 Contant verkocht een voorbout voor . . ƒ 40.—4 % omzetbelasting „1.60 Gekocht en betaald een varken voor Betaald voor keurloon Winkelontvangsten ,. 27 Ontvangen voor koehuid >> >, afval Betaald voor 8 stukken ijs Betaald personele belasting Winkelontvangsten „ 28 Reparatie kookpot Betaald voor soda en zeep slachthuis „ „ advertenties „ loon knecht Betaald voor collecte kerstfeest (armen) Gebracht naar de Spaarbank Winkelontvangsten „ 30 Betaald voor een bezem en een paar boenders . . Betaald voor de huishouding Winkelontvangsten 16.64 1.75 5.— 1.50 37.50 41.60 52.— 2.— 44.60 7.50 6.— 2.80 5.— 40.45 1.50 0.45 1.20 3.— >1.— 50.— 60.80 0.85 25.— 19.75 Jan. 20 Betaald per kas voor de huishouding ƒ 20.— „ 21 Betaald per kas aan H. Koopmans, Deventer ƒ 25.30 *) korting „ 4.20 „ 21.10 Factuur ontvangen van C. Blaak, Zutfen 22.83 (Voor de salons ƒ 12,25). „ 22 Per kas betaald aan de Zwolse Autodienst voor vracht „ —.30 Idem de advertentie, „Programma Tentoonstelling" . „ 5.— Idem aan D. Eekmans, Leeuwarden, (25c. onk.) ƒ 44.25 korting „ —.88 „ 43.37 Idem aan B.Stoffen, voor behangsel in salon 4.50 Gehaald bij de postspaarbank 50.— „ 23 Betaald per kas aan H. v. Rietdijk te Tilburg . . . „ 38.87 Factuur ontvangen van J. C. Boldoot te Amsterdam „ 11.50 „ 24 Betaald p. kas aan de Raad v. Arb. voor premie O.W. „ 1.57 „ 25 Per kas betaald aan contributie, ziekenhuisverpleging „ 1.50 Idem de nota van Dr. Beulakker, arts 13.50 Creditnota ontvangen van C. Blaak, Zutphen2) . . „ 5.30 Betaald per kas aan loon (dienstmeisje ƒ 3.—) . . „ 10.50 Factuur ontvangen van C. Fortuin, Nijmegen 22.27 (ƒ 4.75 voor de salons). Winkelontvangsten (20/1-—25/1) 78.40 Ontvangsten salons ( „ „ ) 103.— „ 27 Betaald per kas voor de huishouding 20.— Bij de postspaarbank gebracht 50.— „ 28 Betaald per kas aan de R. v. Arbeid voor premie, ziekteverzekering 18.24 Factuur ontvangen van J. Nieuwhuis, Kampen . . . „ 20.05 „ „ P. Bakker, Oldenzaal . . . . „ 33.40 „ 29 Per kas betaald de contributie v. d. Ned. Kappersbond „ 4.— Idem de brandassurantie-premie van de O. B. M. Zwolle (voor privé ƒ 3.—) 6.98 Factuur ontvangen van R. Dijksterhuis te Wijhe . . „ 10.88 „ 30 Betaald per kas voor een rol papier aan de Papier- warenfabriek, te Kampen 27.50 Idem aan advertentiekosten „IJselbode" 3.75 Factuur ontvangen van H. v. Rietdijk, Tilburg . . . „ 21.70 „ „ „ H. Koopmans, Deventer . . „ 14.70 Creditnota ontvangen van J. C. Boldoot, Amsterdam 2) „ 2.50 i) In deze bedragen zijn de kwitantiezegels begrepen. J) Over winkelgoederen. Jan. 31 Per kas betaald aan „Parfumeries de Paris" . . . . ƒ 10.301) Ontvangsten salons (27/1—31/1) n 82.20 Factuur ontvangen van „Klaverblad" te Hengelo . . 21.64 .. » „ C. Kramer, Gouda 16.53 » » „ Dever & v. Doyer, Zwolle . „ 30.64 Bij de postspaarbank gebracht 200. Betaald salaris winkeljuffrouw-boekhoudster . . 40. Idein de nota van Apoth. de Gaper 5. Winkelontvangsten (27/1—31/1) "tt 61.05 ') In dit bedrag is het kwitantiezegel begrepen. Boekhouding van een winkelier in sigaren, die tevens agent van een levensverzekeringmaatschappij is. S. de Roker heeft een sigarenwinkel en is tevens agent van de A.V.M. (Algemene Verzekering Maatschappij). Wat de handel in tabak en sigaren betreft, zij hier het volgende medegedeeld: 1. De gekochte goederen moeten uiterlijk een maand na levering betaald worden. 2. Bij betaling binnen drie dagen (per giro) mag 1 % van het factuurbedrag worden gekort. 3. De verpakking wordt in de regel niet in rekening gebracht, daar de waarde van de emballage gering is. 4. Bestellingen boven ƒ 10.— worden franco geleverd. Omtrent het agentschap van S. de Roker der A.V.M., vermelden we het volgende: 1. S. de Roker heeft als agent een vast inkomen van ƒ 12.— per week. 2. Over de door hem geïncasseerde bedragen ontvangt hij 5 % van de premiën der volksverzekering (V.V.) en 2 % over de premiën der levensverzekering (G.P.). De volksverzekeringspremiën worden wekelijks geïnd; de premiën der levensverzekering per maand, per kwartaal, per half jaar of per jaar. 3. Voor het afsluiten van een verzekering geniet de agent de z.g.n. afsluitprovisie. Van de gesloten verzekering wordt een polis aan den verzekerde uitgereikt. De polis vermeldt behalve de naam en de woonplaats van den verzekerde o.a. het verzekerde bedrag, aan wien het zal moeten worden uitbetaald, de duur der verzekering, de te betalen premie, wanneer deze geïnd wordt, enz. Polissen, welke een verzekerd bedrag vermelden boven ƒ500.—, moeten gezegeld zijn. Het zegel bedraagt ƒ 1.—. Het zegelbedrag -j- de poliskosten (25 ct) komen ten laste van den verzekerde. Zij moeten bij het uitreiken van de polis worden betaald. Voor de ontvangsten en betalingen, die S. de Roker als agent heeft te doen, houdt hij een aparte kas. Hij boekt deze in de boeken, die de verzekeringsmaatschappij daarvoor beschikbaar stelt. Eenmaal per week stuurt hij een afrekeningstaat naar het hoofdkantoor der A.V.M. Hierop noteert hij ook zijn onkosten, incasso-provisies, afsluitprovisies en weekloon Het saldo schrijft hij over op de girorekening der A.V.M. We geven een voorbeeld van zo'n afrekeningsstaat op bladz. 57 en 58. Op 10 Jan. is dus door S. de Roker overgeschreven: ƒ 84.41. Zijn verdiensten over de afgelopen week bedragen: ƒ 12. |- ƒ 2.50 + ƒ 1.72 -f- ƒ 3.30 = ƒ 19.52. Dit, benevens een geldbedrag groot ƒ 84.41. neemt hij nu uit de kas van het agentschap en stort hij in de kas der sigarenzaak en boekt hij in zijn tabellarisch kasboek1). De ontvangsten en uitgaven in de sigarenwinkel tekent S. de Roker aan op een eenvoudig kasregister. Eenmaal per week boekt hij zijn ontvangsten en uitgaven in een tabellarisch kasboek. Hierin heeft hij de volgende kolommen, aan de debetzijde: datumkolom, omschrijvingskolom, agentschap, winkelontvangsten, diversen, totalen en aan de creditzijde: datum, omschrijving, privé, onkosten, crediteuren, diversen en totalen. S. de Roker betaalt zijn leveranciers veelal per giro. Hij spaart dan zegelkosten uit. Zoveel mogelijk doet hij dit binnen drie dagen na het ontvangen der factuur, waardoor hij 1 % kan korten. Zijn stortingen op zijn girorekening en de overschrijvingen van zijn girorekening op die van zijn crediteuren, tekent hij aan in een giroboek met de volgende kolommen, aan de debetzijde: kortingen, diversen, totaal en aan de creditzijde: diversen, crediteuren, totaal. Verder heeft S. de Roker nog een inkoopboek, waarin hij de ingekomen facturen schrijft. Dit inkoopboek doet tevens dienst als crediteurenboek. Achter de geldkolom is voor de datum van betaling een datumkolom aanwezig. Opgave. 1. Stel de boekhouding samen van S. de Roker over de maand Januari met behulp van de hier vermelde gegevens. 2. Maak op 31 Januari 1937 de balans op met vermelding van de verschillende toelichtende staten. Hij heeft nog ƒ 25/—- van klanten te vorderen. De voorraden op 31 Jan. 1937 vindt men vermeld op de volgende bladziijden. Schrijf op de winkelopstand ƒ 5.— af, de verschuldigde huur bedraagt op 31 Jan. 1937 ƒ 30.—. Balans op 31 Dec. 1936. Kas ƒ 250.— Crediteuren .... ƒ 190.70 Giro „ 225.— Huur winkel 15.— Rijkspostspaarbank . . „ 300.— Kapitaal „ 1694.30 Vorderingen 20.— / Sigaren „ 668.20 Sigaretten 81.58 Tabak „ 180.72 x Diversen „ 24.50 Winkelopstand ... „ 150.— ƒ 1900.— ƒ 1900.— l) Door de overschrijving per giro, wordt / 84.41 aan de sigarenzaak onttrokken, dit bedrag moest echter uit de kas van het agentschap betaald worden, vandaar dat dit bedrag uit deze kas in die van de sigarenzaak gestort wordt. 3. Bereken de verdienste van S. de Roker over de maand Januari 1937 en geef de gedetailleerde winstberekening. *) De crediteuren op 31 Dec. 1936 zijn: N.V. Karei I sig.fabr. . . Eindhoven . . ƒ 25.50 N.V. Willem II sig.fabr. . Valkenswaard . „ 97.50 N.V. Velasques sig.fabr. R'dam . . . „ 27.80 Fa. Karei van Welie . . Rozendaal . . „ 7.50 W. Pronk & Co Den Haag . . „ 4.50 N.V. The Vittona . . . A'dam . . . „ 3.50 Ardat Tobacco .... Dordrecht . . „ 2.10 Douwe Egberts .... Joure 12.50 N.V. British Tobacco . . A'dam 2.40 J. Jacobs A'dam . . . „ 7.40 ƒ 190.70 Opmerking. Leg voor deze crediteuren een lijst aan in de vorm van een inkoopboek en noteer hierop de datums van de betaling der schulden. Jan. 2 Gestort op mijn girorekening ƒ 100.— Betaald door overschrijving, giro, N.V. Karei I sigarenfabrieken, Eindhoven . . ƒ 25.50 Af 1 % „ 0.26 „ 25.24 Idem, N.V. Willem II, sigarenfabr., Valkenswaard ƒ 97.50 Af 1 % „ 0.98 „ 96.52 Factuur ontvangen van N.V. van Nelle, tabaksfabriek, Rotterdam 18.50 „ 3 Betaald vracht o.35 Betaald per giro aan personele belasting . . . . „ 10.-— 4 Factuur ontvangen van N.V. Turmac, Amsterdam . „ 12.40 Betaald door overschrijving, giro, N.V. van Nelle, tabaksfabriek, Rotterdam . . ƒ 18.50 Af 1 % „ 0.19 „ 18.31 Idem, N.V. Velasques fabrieken, Rotterdam ƒ 27.80 Af 1 % „ 0.28 „ 27.52 Betaald per kas electrisch licht 9.40 *) Winkelontvangsten 120. - Loon winkelmeisje 5. ') Hiervan komt ƒ 5.40 ten laste van de zaak. Afrekeningstaat I fT — - —1 1 Ontvangsten. Ontvangen van A- V- M ƒ 250 — Weekrekening Maandag 6 Jan 1937 . 3431 Maandrekening maand 19 „ Aflossing Belening V.V. 1) No. Naam ƒ y-i f - . q ::::: :z Totaal Aflossing Belening V.V. • Diversen V.V. en Zf. \ f (o.a. bewijs van inschr. V.V. V ^ aanw. beg. V.V., bel. acten l Boerstna „ 0 60V.V.. dupl. Zf) / „ I - - Totaal Diversen „ 0 60 [ Völgens premie borderel week 10-1-1937 f 147 08 ) „ bel. borderel , 19 „ Uitgereikte Polissen: No. Naam 24789 A. Diederiks 1 ^ 372 ■■ 24790 G. Klein ^ ^ 1 : : » Q.P.2) — - Totaal borderellen en uitgereikte polissen f 164 92 Herstellingen (te veel of te weinig betaald L.V.): ! * Totaal G.P. „ 164 92 2 o/0 van dit bedrag onder Uitgaven „Incasso G.P." aftrekken. Diversen G.P f | {omschrijven) m i Totaal Diversen G.P. ff Pensioenpremie _ 103 Inlage spaarbank rek. No. Te weinig betaald d.d. 19 (omschrijven) Totaal ontvangsten f 450 86 Af: Totaal uitgaven ... 366 45 Per giro gestort d.d. 10-1-1937 . f 84 41 !) Volksverzekering. 2) Gemengde Polissen. Uitgaven. Oeen uitgaven in rekening te brengen zonder kwitantie Toeslag ƒ 250 „ 1200 " 1 72 „ 330 1 045 100 - . 50 — . 19648 ... ƒ 366 45 Salaris Gegarandeerd incasso 5% Incasso V.V. 2 % . G.P. Voorschot provisie . * Salaris sub.-inc. (bijgaand kwitantiën) . . Dagvergoedingen Porti (Specificatie aan achterzijde) Diversen —, - - « ƒ Totaal Diversen Afkoop U.B.L.en U.B.O. Volksverz enT.W. (Alleen gezinsnaam en soort van uitkering te vermelden). : ƒ J. Dijkstra „ 100 — Totaal afkoop U.B.L en U.B.O. Volksverz. en T.W. Bij belening V. V. acte "eiddee: Belening V.V. en T.W. No. Naam 1247 N. Boersma ƒ 50 — Totaal Belening V.V. en T.W. Ziekte-uitkering Ziekenfonds ƒ n Totaal Ziekenfonds Uitkeringen G.P. (Specificatie aan achterzijde) Terugname Spaarbank rek. No. Te veel betaald d.d. ' 19 (omschrijven) Totaal uitgaven .... Utrecht 10 Jan. 1937 (Handtekening) Jan. 6 Factuur ontvangen van de N.V. Karei I sigarenfabrieken, Eindhoven ƒ 37.50 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . . „ 20.— Gestort op mijn postrekening „ 200.— „ 7 Factuur ontvangen van N.V. Willem II, Sig.fabr., Valkenswaard 25.80 Betaald voor waterleiding 4.50 „ 8 Betaald door overschrijving giro, fa. Karei van Welie, Rozendaal 7.50 Idem, W. Pronk & Co., Den Haag 4.50 Idem, N.V. The Vittona Eng. Sig. Comp. Amsterdam „ 3.50 Idem, N.V. Karei I, Sig.fabr., Eindhoven ƒ 37.50 Af 1 % „ 0.38 „ 37.12 „ 9 Factuur ontvangen van fa. Erven Fokke v. d. Meulen, Drachten 27.30 „ 9 Betaald per kas voor advertenties „ 0.80 Overgeschreven op de girorekening van den inspecteur der rijksbelastingen voor schoolgeld 5.— Betaald per kas rekening kleermaker „ 7.50 Idem de kwitantie, „blindeninstituut" „ 1.— „ 10 Factuur ontvangen van Crescent Cie, Eindhoven . . „ 7.50 Factuur ontvangen van N.V. Duc George, Sig.fabr., Zeelst 28.30 Overgeschreven op de postrekening der A.V.M., het saldo van de afrekeningsstaat 84.41 Een gelijk bedrag, benevens mijn verdiensten a ƒ 19.52 uit de kas v.h. agentschap in de kas der zaak gestort „ 103.93 „ 11 Betaald door overschr. giro, N.V. Willem II, Sig.fabr., Valkenswaard .... ƒ 25.80 Af 1 % „ 0.26 Idem, fa. Erven Fokke v. d. Meulen, Drachten ƒ 27.30 Af 1 % „ 0.27 25.54 27.03 Idem, N.V. Duc George, Sigarenfabrieken, Zeelst ƒ 28.30 Af 1 % „ 0.28 „ 28.02 Winkelontvangsten 146.50 Betaald aan vracht 0.25 Jan. 11 Betaald de gaskwitantie ƒ 4.75 Loon winkelmeisje 5.— Gestort op mijn girorekening „ 100.— „ 13 Uit de kas genomen voor de huishouding 20.— Betaald contributie „Groene Kruis" 1.50 Betaald reis- en verteringskosten (familiebezoek) . „ 1.80 Gestort op mijn girorekening „ 100.— „ 14 Factuur ontvangen van Gebr. v. Schuppen, Venendaal „ 17.80 „ 15 Betaald door overschr. giro, Rijksinkomstenbelasting „ 10.— Factuur ontvangen van fa. Karei van Welie, Rozen- daal 6.30 Factuur ontvangen van N.V. Turmac, Amsterdam „ 14.70 Factuur ontvangen van N.V. The Vittona Eng. Sig. Comp., Amsterdam 5.20 „ 15 Factuur ontvangen van K. Engelshoven, Leeuwarden „ 7.60 Betaald aan vracht 0.20 Betaald reparatie rijwiel „ 0.80 *) „ 16 Betaald ziekenhuisverpleging 3.50 Betaald meubelmaker O. de Jong, Drachten . . . . „ 7.50 „ 17 Factuur ontvangen van N.V. British Tabacco Comp., Amsterdam 5.70 Betaald door overschr. giro, Gebr. v. Schuppen, Venendaal ƒ 17.80 Af 1 % „ 0.18 „ 17.62 Idem, N. V. Turmac, Amsterdam .... ƒ 14.70 Af 1 % „ 0.15 „ 14.55 Idem, Ardath Tobacco Comp., Dordrecht . . . . „ 2.10 Idem, N.V. Douwe Egberts, tabaksfabriek, Joure ƒ 12.50 Af korting voor beschadiging „ 2.10 „ 10.40 Overgeschreven op de postrekening der A.V.M., het saldo van de afrekeningsstaat 96.80 Een gelijk bedrag plus mijn verdiensten a 18.70 in de kas gestort, uit de kas van de verzekering 115.50 „ 18 Betaald tuinier de Haan 3.50 Factuur ontvangen van N.V. van Nelle, tabaksfabr., Rotterdam 12.80 x) Dit rijwiel gebruikt S. de Roker als verzekeringsagent. Jan. 18 Betaald de kwitantie van N.V. British Tobacco Comp., Amsterdam , . . ƒ 2.40 Idem van J. Jacobs, Amsterdam 7.40 Winkelontvangsten 165. Loon winkelmeisje 5. „ 20 Betaald voor de huishouding „ 20.— Betaald aan de reinigingsdienst 5 — Ontvangen rente gemeente-obligatie ' 24.90 i) Gestort op mijn girorekening „ 200.— „ 21 Factuur ontvangen van Ardath Tobacco Comp., Dordrecht 17.8O „ 21 Betaald door overschrijving giro, N.V. van Nelle, tabaksfabrieken, Rotterdam . ƒ 12.80 Af 1 % „ 0.13 „ 12.67 „ 22 Fact. ontv. van fa. Erven Fokke v. d.Meulen, Drachten „ 38.50 Betaald voor reiskosten (zaak) . . 1.20 Betaald lidmaatschap ijsclub „ 1.50 „ 23 Factuur ontvangen van N.V. Karei I Siearenfabr.. Eindhoven n 52.70 Idem van W. Pronk & Co., Den Haag „ 3.20 Betaald rekening schoenmaker „ 1.80 „ 24 Betaald voor postzegels en briefkaarten 1.20 Overgeschreven op de postrekening der A.V.M. het saldo van de afrekeningsstaat. . . „ 160.40 Een gelijk bedrag met mijn verdiensten a ƒ 23.50 in de kas gestort uit de kas der verzekering 183.90 Betaald door overschrijving giro fa. Erven Fokke v. d. Meulen, Drachten .... ƒ 38.50 Af 1 % 0.39 „ 38.11 „ 25 Factuur ontvangen van fa. A. H. Wijtenburg, Leiden . 46.90 Betaald voor kippenvoer 2.80 Betaald voor de werklozen f> 2.50 Winkelontvangsten 196. Loon winkelmeisje tt 5_ „ 27 Uit de kas genomen voor de huishouding- 20.— Betaald radio-distributie n 2.50 Gestort op mijn giro-rekening 300.— x) S. de Roker is in het bezit van een obligatie. Jan. 28 Betaald door overschr. giro, N.V. Karei 1 Sig.fabr., Eindhoven ƒ 52.70 Af 1 % „ 0.53 Idem, A. H. van Wijtenburg, Leiden . . ƒ 46.90 Af 1 % „ 0.47 ƒ 52.17 46.43 , 29 Betaald voor een paar nieuwe schaatsen 3.50 Betaald abonnement dagblad 2.20 Factuur ontvangen van N.V. Willem II fabrieken, Valkenswaard 65.40 Factuur ontvangen van N.V. Karei I fabr., Eindhoven „ 150.80 Overgeschreven op de postrekening der A.V.M. het saldo van de afrekeningsstaat 260.— „ 31 Een gelijk bedrag, verhoogd met mijn verdiensten a ƒ 29.60 in de kas gestort uit de kas der verzekering „ 289.60 Gestort op mijn giro-rekening 300.—- Winkelontvangsten 145.40 Gestort bij de Rijkspost Spaarbank 50.— De navolgende goederen zijn op 31 Januari 1937 voorradig: SIGAREN. 50/10 Karei I Elegant è 10 c. per stuk.*) 40/10 „ Koerier „ 10 c. „ „ 30/10 „ Artiva „ 8 c. „ „ 40/10 „ Delgado „ 8 c 50/10 „ Sivana „ 6 c. „ „ 30/10 „ Enorm „ 6 c. „ „ 20/10 „ Fameus „ 5 c. „ „ 60/10 „ Senoritas (de Luxe) a 4 c. p, 50/10 „ „ k 3 c. per stuk. 30/10 Willem II Livia è 10 c. per stuk. 40/10 „ Royal „ 8 c. „ „ 30/10 „ Chic „ 8 c 60/10 „ Ecro „ 6 c. „ 40/10 „ Pikant „ 6 c. „ „ 50/10 „ Senoritas „ 5 c. „ „ 30/10 „ Special „ 3 c 60/10 „ Numa „ 3 c. „ „ !) De hier vermelde prijzen zijn verkoops-prijzen. Voor de balanswaarde ga men de totale waardesigaren, sigaretten en tabak met 20 % verminderen. 50/10 w.z. 50 doosjes van 10 stuks. 20/10 Willem II Actos a 5 c. per stuk. 30/10 Edelachtbare Nataval è 6 c. per stuk. 10/10 „ Eclata „ 5 c. „ 40/10 „ Charmant „ 4 c. „ „ 10/10 „ Aroma „ 4 c. „ „ 30/10 „ Succes „ 3 c. „ „ 10/20 „ Goudstaafjes „ 3 c. „ „ 30/10 Hudson Record k 8 c. per stuk. 40/10 „ Pikant „ 6 c. „ „ 20/20 Cubaantjes Maurice a 3 c. per stuk. 25/20 „ Senoritas „ 2 c. „ „ 30/10 „ Patent „ 6 c. „ „ 60/10 Duc George Eminare a 8 c. per stuk. 50/10 „ „ Victoria „ 6 c. „ „ 40/10 „ „ Concurrent (de Luxe) a 5 c. p. st. 20/10 „ „ Glorie a 4 c. per stuk. 40/10 Ritmeester Ideal è 8 c. per stuk. 10/10 „ Fiat „ 6 c 30/10 „ Succes „ 3 c. „ „ 30/10 Velasques Brillant a 10 c. per stuk. 40/10 „ Elegant k 6 c. „ „ SIGARETTEN. 30 d. Turmac Nestor k 15 c. 20 „ „ Rondo „ 20 c. 40 „ „ Special „ 20 c. 20 „ „ „ extra a 25 c. 10 „ „ Round k 25 c. 20 „ „ Queen „ 30 c. 15 „ Livanos a 30 c. 20 35 c. 10 „ Dubec Elegant a 30 c. 20 „ Caravellis Bouquet k 30 c. 10 „ „ Elegant „ 25 c. 10 „ „ Lotus „ 25 c. 20 „ „ No. 25 (dames) k 25 c. 10 „ „ North State a 25 c. 60 „ Miss Blanche Virgini k 10 c. 40 „ „ „ Medium „ 15 c. 20 „ Cocktail Virgini Every Body k 15 c. 30 „ „ Bridge club „ 15 c. 10 „ „ Old Tom „ 20 c. 30 d. Pirate a 10 c. 10 „ Fifty Fifty Blanded a 15 c. 20 „ Chief Whip a 171/* c. TABAK. Friese Herenbaai. 8 p. D. E.1) k ƒ 1.50 4 ,, }j ,, n ïï 1.10 5 ,, Ï» » n » 0.75 10 „ „ „ „ „ 0.40 30 „ F. M.2) Roodwapen de Landman a ƒ 1.25 10 „ „ „ Rood A a ƒ 1.10 Fijne geurige herenbaai. 15 p. F. M. Roodwapen van Amsterdam a ƒ 1.— 10 „ „ „ Paarsmerk a ƒ 0.85 Beste blanke krul. 8 p. F. M. Roodwapen de Hoop, no. 1 a ƒ 0.75 6 No. 10, H. B. a ƒ 0.3772 Blanke krul. 12 p. F. M. Zwartwapen de Landman no. 5 a ƒ 0.60 Pruimtabak. 4 p. F. M. Halfzware è ƒ 0.75 8 „ „ „ Halfzware Drachtster Kei a ƒ 0.65 5 „ „ „ Porterico a ƒ 0.80 10 „ „ „ van Rossums Troost baai a ƒ 0.80 Van Nelle's echte baaitabak. 3 p. a ƒ 2.— 2 „ „ „ 1.50 1 „ „ „ 1.20 5 ii ii 1.05 6 ii ii ii 8 „ „ „ 0.80 DIVERSEN. 36 pijpen ƒ 12.50 10 tabaksdozen „ 3.20 9 sigarenaanstekers „ 2.30 8 sigarettenkokers „ 2.60 diversen „ 1.90 ') D. E. = Douwe'Egberts. 2) F. M. = Folke van der Meulen. Boekhouding van een rijwielzaak. J. Wielman, rijwielhandelaar te Beetsterzwaag, verkoopt zijn zaak aan zijn neef K. Wielman. De overdracht zal plaats hebben op 12 Mei 1936. Het winkelhuis wordt door K. Wielman overgenomen voor ƒ 4500. , de gehele voorraad goederen tegen de verkoopprijs verminderd met 20 % op de waarde van de rijwielen en 30% op de waarde der onderdelen. De gereedschappen worden overgenomen voor de kostprijs met aftrek van 50 %. De vorderingen en schulden worden mede overgenomen. (Zie inventarisstaten op bi. 62 enz.). Bereken welk bedrag J. Wielman voor zijn zaak ontvangt. Het bedrag der overname wordt door K. Wielman terstond betaald op ƒ 2000.— na. Van deze schuld moet hij 5 % rente betalen en jaarlijks ƒ 200.— aflossen. Wanneer K. Wielman op 12 Mei 1936 zijn zaak begint, heeft hij nog ƒ 450.— op de Boerenleenbank staan en nog ƒ 35.— in kas. Maak voor K. Wielman op 12 Mei 1936 de beginbalans op. Door zijn studie in „Practisch Boekhouden voor de middenstand 1 en II", kan K. Wielman zelf zijn boekhouding inrichten en naar eis bijhouden. Hij richt de volgende boeken in: Een tabellarisch kasboek met de volgende geldkolommen, aan de debetzijde: totaal, diversen, contante verkopen en reparatiën, debiteuren en aan de creditzijde: totaal, diversen, crediteuren, onkosten en privé. Dit werkt hij wekelijks bij uit een zakkasboekje. Een vorderingenboek. Hierin boekt hij alleen de vorderingen op nieuwe klanten, en niet die, welke hij van zijn oom overgenomen heeft. Hij doet dit vanuit een kladboek, dat in zijn werkplaats aanwezig is. Een in- en verkoopboek. Deze vermelden alleen de handelingen, die na 12 Mei plaats hebben. Het inkoopboek doet tevens dienst als crediteurenboek. Bij het innen van de vorderingen en het betalen van de schulden der oude zaak, wordt een boeking gemaakt in het kasboek en de datum van betaling en ontvangst in het in- respect, verkoopboek genoteerd. Maandelijks worden vanuit het debiteurenboek de vorderingen op nota's geboekt en daarna in het verkoopboek gebracht. De nota's worden op de eerste van de maand bezorgd en zo spoedig mogelijk geïnd. Opgave 1. Richt de boeken in zoals K. Wielman dat doet en maak de boekingen van zijn zaak over de maand Mei, volgens de gegevens die op de volgende bladzijden vermeld zijn. 2. Sluit de boeken af op 31 Mei 1936 en open ze weer op 1 Juni 1936. 3. Maak op 31 Mei de balans en de globale winstberekening op. K. K. Rovers, Pract. Boekhouden 111, 2e druk. 5 4. Stel ook de gedetailleerde winstberekening op. Neem aan, dat de voorraad rijwielen dan een waarde heeft van ƒ 495.30 en die van de onderdelen ƒ 305.45 is. Schrijf op de gereedschappen ƒ 1.— en op het huis ƒ 5.— af. K. Wielman is op 31 Mei 1936 aan J. Wielman ƒ 5.28 rente schuldig. Goederen. Rijwielen. 1 Phoenix The Famous (heren) ƒ 35.50l) 1 „ „ „ (dames) 37.— 1 „ Standaard (heren) 39.— 1 „ „ (dames) 40.50 1 „ Populair (heren) 47.— 1 „ „ (dames) 48.50 1 „ model C, verchroomd (heren) 55.— 1 „ Chrom Kustless (heren) 67.50 1 „ „ „ (dames) 69.— 1 „ (jongens) 25.— 1 „ (transport) 49.50 1 Simplex Neo 37.— 1 „ Cycloide Holland 55-— 5 tweedehandsrijwielen (respect, a ƒ 12.50; ƒ 15.—; ƒ 17.50; ƒ 20.— en ƒ 22.50) 87.50 Onderdelen. 2 Nordlicht elec. rijwiellampen (lOvolt) a ƒ 10.75 .... ƒ 21.501) 1 ( 8 „ ) „ „ 7.75 7.75 3 „ „ „ ( 6 „ ) „ „ 6.75 20.25 2 Unigro „ „ a ƒ 7.75 » 15.50 1 Arco 5.75 5.75 3 Philips „ „ „ » 5.25 15.75 4 Rico „ „ » » 4.75 19.— 3 achterlichtjes (electrisch) a ƒ 0.70 ,2.10 3 stel naafassen a 70 c. per stel 2.10 4 bagagedragers (achter) a 60 2.40 2 bagagedragers (voor) a ƒ 1.25 2.50 4 bagageriemen a 30 1-20 5 stel balhoofdfittings a ƒ 1.— 5. 5 stel bandafnemers a 15 0.75 *) De hier gegeven prijzen zijn de verkoopsprijzen, behalve die van de tweedehands rijwielen. Dit zijn netto-prijzen. 5 buitenbanden a ƒ 1.— ƒ5 2 » .... 1-75 3 50 3 >. » » 2.— » >> » 2.25 ^ 4 50 » » » 2.50 io.— 5 » » » 2.75 13.75 ® » >> •< 3- 18.— 3 „ „ „ 3.25 >( g 75 4 » » » 3.50 j; 14 — 2 transportbanden a ƒ 3.50 7 3 » „ „ 4.— f> i2_ 5 binnenbanden a ƒ 0.70 3 50 7 » » » 0.85 't 5 95 4 transport-binnenbanden a ƒ 1.25 ; 5. 5 handremmen a ƒ 1.— " 5' 6 belastingplaathouders a ƒ 0.10 "tt 0.6O 4 » » 0.20 'I 0.8O 6 bellen a 20 c 1 20 5 » » 35 c " 1 75 4 » » 45 c „1.80 3 „ „ 55 c 1.65 2 » ,, 65 c „1.30 3 » » 70 c 2.10 1 „ 100 c 4 bracetassen compleet k f 1.85 „ 7.40 » » »> *ï 2.25 „ 4.50 1 bracetas compleet è ƒ 3.— 3. 3 stel Cranks a f 2.25 " 5^75 2 dozijn cranks spieën a 60 c !! 1.20 2 ciclometers a ƒ 1.75 " 3 50 1 duozitje !!!!!!! uo 1 frame 13.50 3 framebeschermers a 20 c 0 60 6 vrijwielen a / 1.10 " g go 10 gloeilampjes è 20 c ' 2.— 5 " 25 c " 1.25 3 paar handbeschermers a ƒ 0.60 1.8O 2 » >1 » 11 1-— 2.— 1 » .. „ 1-30 1.30 2 >• - ,, >, 1-60 3.20 1 » !» 2.45 2.45 1 •• » .. >, 2.75 n 2 75 5 handpompen a 60 c / 3.— 2 „ „ 30 c 0.60 4 voetpompen „ 100 4.— 18 paar handvatten a 20 c. . . „ 3.60 14 „ „ „ 30 4.20 3 jasbeschermers a ƒ 1 — 3.— 2 „ „ „ 1.20 2.40 1 „ a ƒ 1.50 1-50 3 kabels a 10 0-30 6 kettingen k ƒ 1.— „ 6. 4 „ „ „ 1 30 5 20 3 „ „ 1.60 . . • „ 4.80 7 kettingkasten a ƒ 1.— 7. 4 „ „ ; 1-25 5• 3 „ „ „ 1.50 4-50 3 paar kettingspanners a 10 » 0.30 5 kloksloten a ƒ 2.25 . . . „ 11.25 2 „ „ „ 3.75 — 7-50 2 gros kogels, maat 1/3 a ƒ 0.15 0-30 3 5/32 „ „ 0.20 0.60 2 „ „ 3/16 „ „ 0.30 0.60 1 „ „ „ 7/32 „ „ 0.35 0.35 1 , .. 1/4 „„0.40 0.40 2 , „ 9/32 „ „ 0.45 0.90 5 busjes lak a 35 6 „ „ „ 30 7 „ „ „ 20 L42 9 £0 7 lensglazen a 40 6 stel naven è ƒ 2.25 13-50 5 oliespuitjes è 15 0-75 5 20 U ff ft Q 8 paar pendalen a ƒ 1.— 6 „ „ „ „ 1-25 7.50 3 „ „ „ „ 4-50 10 stukjes remrubber a 10 5 remmen è ƒ1. — ^'77 3 reparatie voorvorken a ƒ 2.30 " 4 snelbinders a 50 2 „ 50 10 tuben solution a 10 • 3 gr. spaken met nippels a ƒ 1.— " i 40 7 st. spatlappen a 20 5 st. spatlappen a 30 c / 1 50 4 " » » 40 c 1 60 8 stel spatborden a / 1.50 12 — 3 sturen a ƒ 1.25 " g'yg 10 stuurbeschermers a 10 c j _ 2 stuurtassen a 80 c 1 fin 3 » » / L4° " 4.20 3 wielen a ƒ 2.25 g 75 3 zadels a ƒ 1.50 " 4'go 1 » 11 11 2 o 2 - I. -3.- : ;; 6:_ 1 » » "4-25 „ 4.25 Gereedschappen. 1 draadsnijdoos f 20 1 balhoofdsnij-ijzer 4 1 ijzerzaag 0^80 1 vorkuitzetter " 0 60 3 schroevendraaiers " 2 20 2 pendaalsleutels ' ' 2 50 1 voorvork richtapparaat "3 2 kleine moersleutels " 2 50 1 grote moersleutel " 3 1 spakentang " 1 50 2 conistangen " q'80 2 combinatietangen " ] 20 1 ponstang " ]^5q 2 nippelsleutels l] 1 boormachine " 1750 1 bankschroef " 14 50 1 amarilslijpmachine " 5. 1 wielenrichttoestel " 450 1 Columbus schuifmaat " 1.50 3 bankhamers " 2.40 Debiteuren. J. Klooster, alhier ƒ 3.60 A. Gaarman, alhier 16.40 S. Vos, alhier " 730 H. Hobbeman, alhier " 4.70 I. Geurtz, alhier . ƒ 4.— M. Schat, alhier 7.30 L. Scheerstra, alhier 34.— P. Wielinga, Beets 7.90 U. Sliep, alhier 9.40 W. Jones, Olterterp 4.60 K. Tulp, alhier 1.30 B. Hakman, alhier 4.70 A. Mook, alhier ,, 10-— Crediteuren. Phoenix rijwielenfabriek, Leeuwarden ƒ 167.50 fa. J. Koolman & Co., Amsterdam 45.70 N.V. Veeno Rijwielenfabriek, Bedum 23.50 fa. Juncker & Co., Groningen „51.80 L. Lodewijks, Drachten »■ 12.90 Gebeurtenissen in de zaak van K. Wielman, gedurende de maand Mei. Mei 12 Verkocht een „Phoenix Standaard" herenrijwiel aan J. Klaassen, alhier ƒ 39. Winkelontvangsten 13.60 Contante reparaties, enz 1-20 Gehaald van de Boerenleenbank 50.— Uit de kas genomen voor de huishouding 20. „ 13 Betaald voor advertentie: „opening der zaak" . . . „ 1.75 Winkelontvangsten 2.50 Contante reparaties, enz 1-40 M. Schat, alhier, 1 paar handvatten ƒ 0-20 1 jasbeschermer 1. 1 ketting 1-30 1 kettingkast 1-— „ 3.50 U. Sliep, alhier, 1 fiets schoongemaakt en gesmeerd . . ƒ 0.70 1 nieuwe ketting 1-30 1 paar nieuwe handvatten 0.20 F 2.20 Mei 14 Verkocht een tweedehandsrijwiel (dit is het rijwiel dat voor ƒ 12.50 werd overgenomen) ƒ 14.50 (Bedrag ontvangen) Betaald voor postzegels 0 60 Winkelontvangsten " 310 Contante reparaties, enz " 0 80 A. Bokholt, alhier, 1 nieuw zadel 3 S. Vos, alhier, 1 paar nieuwe pendalen ƒ 1.25 1 nieuw remblokje 0.10 1 spatlap " o*4o „ 1.75 Verkocht a contant aan K. Mus, alhier, een „Phoenix" jongensrijwiel (Bedrag ontvangen) ;i 25. Betaald aan plakzegels " 2 „ 15 Geïnd de kwitanties op: J. Klooster, alhier n 3 go A. Gaarman, alhier " 16.501 S. Vos, alhier " 7 30 I. Geurtz, alhier " 4 _ M. Schat, alhier 'j 7 30 P. Wielinga, Beets 7.90 U. Sliep, alhier " 9 40 W. Jones, Olterterp . 4.60 B. Hakman, alhier " 4.70 Winkelontvangsten " 3.30 Verkocht aan A. Gaarman, alhier, een „Simplex" herenrijwiel ƒ 37. en 1 „Nordlicht" electrische rijwiellamp, 8 volt „ 7.75 „ 44.75 Ontvangen van de „Phoenix" rijwielfabriek, Leeuwarden, 2 „Standaard" herenrijwielen ^ ƒ 39.— ƒ 78.— Rabat 20 % „ 15.60 „ 62.40 Contante reparaties, enz 1.70 !) Zegel inbegrepen. Mei 15 S. Klis, alhier, 1 „Arco" electrische rijwiellamp ƒ 5.75 „ 16 Betaald aan drukwerken (briefkaarten, nota's en couverten) 2.60 Betaald aan vracht 0.60 Winkelontvangsten 4.75 Contante reparaties, enz 1.70 S. Bolman, alhier, 1 bandrem ƒ 1.— 1 belastingplaathouder 0.20 1 bel 0.65 1.85 Ontvangen van de N.V. „Veeno" rijwielfabrieken, Bedum, factuur over het vernikkelen en moffelen van een rijwiel .... ƒ 12.50 Rabat 30 % „ 3.75 „ 8.75 Loon knecht 1-50 „ 18 Gehaald van de Boerenleenbank 200.— Betaald de kwitantie van de „Phoenix" rijwielfabriek, Leeuwarden 167.60 l) Betaald de kwitantie van de fa. J. Koolman c£ Co., Amsterdam 45.801) Betaald de kwitantie van de Veeno rijwielfabriek, Bedum 23.60*) Uit de kas genomen voor de huishouding 20.— Winkelontvangsten 2.05 Contante reparaties, enz 3.25 P. Wielinga, Beets, 1 Philips electrische rijwiellamp ... ƒ 5.25 1 nieuwe buitenband 2.— „ 7.25 J. Klooster, alhier, 1 tweedehandsrijwiel (deze fiets werd overgenomen voor ƒ 17.50) 19-— „ 19 H. van der Werff, Olterterp, 1 electr. achterlichtje ƒ 0.70 1 transportband 3.50 1 binnenband 1-25 1 bel 0.55 „ 6— l) Zegel inbegrepen. Mei 19 L. Scheerstra, alhier, vernikkelen en moffelen van een rijwiel ... ƒ 12.50 Factuur ontvangen van de fa. J. Koolman & Co., Amsterdam: 1 doz. bellen è ƒ 0.20 ƒ 2.40 6 kettingen a ƒ 1.30 7.80 2 „Arco" electr. rijwiellampen a ƒ 5.75 . „ 11.50 ƒ 21.70 Rabat 30%,, 6.51 15.19 20 Geïnd de kwitanties op: H. Hobbeman, alhier „ 4.70 L. Scheerstra, alhier 34.10 *) K. Tulp, alhier 1.30 Betaald de kwitantie van de fa. Juncker & Co., Groningen 51.90l) Verkocht aan W. Jones, Olterterp, 1 „Phoenix Populair" herenrijwiel 47.— Factuur ontvangen van L. Lodewijks, Drachten, 2 Mercurius rijwielen è ƒ 27.50 ... ƒ 55.— Rabat 20% „ 11.— „ 44.— Winkelontvangsten 12.50 Contante reparaties, enz 1.60 K. Smul, alhier, 1 kettingkast ƒ 1.50 1 klokslot 2.25 1 bagagedrager „1.25 „ 5.— N. Visser, alhier, 1 buitenband 2.— 21 Contante reparaties, enz 0.60 Betaald de kwitantie van L. Lodewijks, Drachten . . „ 13.—*) Winkelontvangsten „ 1.30 Gestort bij de Boerenleenbank 100.—- Zegel inbegrepen. Mei 22 Factuur ontv. van de fa. Stokvis <£ Co., Groningen, 5 buitenbanden a ƒ 2.— .... ƒ 10.— 3 Nordlicht, elec. rijwiellampen a ƒ 7.75 „ 23.25 ƒ 33.25 Rabat 30 % „ 9.98 Factuur ontvangen van de Phoenix rijwielenfabriek te Leeuwarden, 1 Phoenix jongensrijwiel ƒ 25.— 1 „ Populair herenrijwiel . . . 47.— ƒ 72.— Rabat 20% „ 14.40 Winkelontvangsten Contante reparaties, enz A. Bulthuis, alhier, 1 stuur ƒ 1.25 1 stuurbeschermer 0.10 1 nieuw zadel ,1.75 U. Sliep, alhier, Fiets schoongemaakt, nagezien en gesmeerd ƒ 1-20 1 stel nieuwe spatborden 1.50 1 paar pendalen „1.25 „ 23 Betaald aan vracht . Betaald rekening stoffeerder Winkelontvangsten Contante reparaties, enz L. Fluitman, alhier, 1 buitenband ƒ 2.25 1 binnenband geplakt 0.20 1 nieuwe rem 1.— Loon knecht „ 25 Winkelontvangsten Contante reparaties, enz Uit de kas genomen voor de huishouding Verkocht a contant een „Phoenix Standaard" herenrijwiel aan H. Bouman, alhier (Bedrag ontvangen) ƒ 23.27 57.60 3.60 1.90 3.10 3.95 0.60 13.50 1.70 3.10 3.45 1.50 0.50 4.10 20.— 39.— Mei 25 K. Tulp, alhier, 1 buitenband ƒ 1.— 1 ketting „ l.— 1 jasbeschermer „ 1.— ƒ „ 26 Winkelontvangsten „ Contante reparaties, enz B. Hakman, alhier, 1 nieuw frame . . . „ Factuur ontvangen van de Veeno rijwielfabriek te Bedum: moffelen en vernikkelen van een rijwiel (verchroomd) ƒ 19.50 Rabat 30 % „ 5.85 ' >> „ 27 I. Geurtz, alhier, moffelen en vernikkelen (verchroomd) van een rijwiel Winkelontvangsten Contante reparaties, enz „ A. v. d. Goot, alhier, 1 nieuw zadel ƒ 2.— 1 nieuwe bel 0.45 M B. v. d. Mast, Beets, nieuwe bracetassen ƒ 3.— band geplakt 0.20 »> „ 28 Verkocht a contant aan B. Brol, Beets, een „Mer- curius" rijwiel, in ruil tegen een oude damesfiets 1) . „ (Bedrag ontvangen) Betaald voor rentezegels „ Gestort bij de Boerenleenbank „ Winkelontvangsten Contante reparaties, enz „ L. Scheerstra, alhier, 1 „Rico" electr. rijwiellamp W. Wolf, alhier, wiel recht gemaakt ƒ 0.60 kettingreparatie 0.15 nieuwe as in voorwiel „ 0.45 binnenband opnieuw gelast 0.25 ' * >» !) Geschatte waarde ƒ5.—. 3.— 1.90 3.10 13.50 13.65 19.50 0.70 2.10 2.45 3.20 22.50 2.— 50.— 1.30 2.20 4.75 1.45 Mei 29 Winkelontvangsten ƒ 3.70 Contante reparaties, enz t 1.20 S. Vos, alhier, 1 stel balhoofdfittings ƒ 1.— 1 buitenband 1.75 1 binnenband 0.85 „ 3.60 M. Schat, alhier, bandreparatie ƒ 0.20 1 Philips electr. rijwiellamp 5.25 „ 5.45 Factuur ontv. van L. Lodewijks, Drachten: 6 electr. achterlichtjes a ƒ 0.70 ... ƒ 4.20 6 bagagedragers a ƒ 1.25 „ 7.50 1 doz. bagageriemen a ƒ 0.30 per stuk . „ 3.60 10 buitenbanden a ƒ 1.— 10.— 1 gros kogels 3/16 a ƒ 0.30 0.30 1 „ „ 7/32 „ „ 0.35 0.35 4 sturen a ƒ 1.25 5.— ƒ 30.95 Rabat 30 % „ 9.29 „ 21.66 ƒ 0.20 „ 1.— „ 0.30 „ 0.10 K. Tulp, alhier, 1 Phoenix, model C, verchroomd, herenrijwiel . „ 55.— A. Bokholt alhier, 1 nieuwe bel ƒ 0.35 1 nieuw vrijwiel 1.10 bandreparatie 0.20 „ 1.65 Verkocht a contant een oude damesfiets 12.50 (Deze fiets was ingeruild op 28 Mei en opgelakt en van een nieuw zadel, nieuwe pedalen en een nieuwe voorband (buiten-) voorzien). „ 30 Winkelontvangsten . . . Contante reparaties, enz. . U. Sliep, alhier, bandreparatie . . . jasbeschermer . . . nieuwe kogels in trapas bel gerepareerd . . . Boekhouding van den garagehouder. J. Tufman heeft een garage. Hoofdzaak is reparatie, handel in tweedehands auto's en verhuur van auto's (met en zonder chauffeur). J. Tufman heeft een knecht en een jongen bij zich in het bedrijf werkzaam. De garage met het daarbij behorende parkeerterrein worden door hem gehuurd. De huur bedraagt ƒ 400 per jaar en wordt bij vooruitbetaling per kwartaal voldaan. J. Tufman heeft in 1935 zijn zaak overgenomen van K. de Goede. Hij is deze toen nog ƒ 2000 schuldig gebleven. Op 1 Juli van elk jaar is hij verplicht ƒ 500 af te lossen. Tevens moet hij op die datum de rente (a 5 %) voldoen. J. Tufman doet zijn boekhouding in de volgende boeken: a. Een klein kasboekje, waarin hij dagelijks zijn ontvangsten en uitgaven boekt. Elke avond wordt dit afgesloten en het saldo vergeleken met het aanwezige kasgeld. b. Een tabellarisch kasboek, dat eenmaal per week, meestal Zaterdags, uit het kleine kasboek wordt bijgewerkt. c. Een bankboek in staffelvorm. d. Een dagboek, werkboek genoemd, waarin dagelijks alle voorkomende werkzaamheden, leveranties van goederen, enz. genoteerd worden. Het werkloon wordt in het algemeen bepaald naar het aantal uren, dat aan een reparatie is besteed, vermeerderd met ± 10 % ter dekking van de algemene onkosten. Het aantal uren wordt echter uit practische overwegingen veelal niet op de nota's geboekt. e. Een verkoopboek. Eens per maand worden van uit het dagboek de vorderingen op de verschillende klanten op nota's geboekt. Bij het schrijven hiervan wordt tevens gezorgd, dat een copie ontstaat. Deze copie's worden bewaard en doen dienst als opnieuw een nota wordt opgevraagd (b.v. door zoek raken). Voordat de rekeningen aan de debiteuren worden gezonden, worden ze in een verkoopboek geboekt en tegelijkertijd de kwitanties geschreven. Deze worden gewoonlijk enkele dagen na het verzenden der rekeningen aangeboden (door een v/h. personeel). Vorderingen, die vorige maanden niet werden betaald, worden op de nieuwe rekeningen overgeboekt. De ontvangst der vorderingen wordt behalve in het kasboek ook in het verkoopboek geboekt. Men kan er dus in nagaan, welke vorderingen onbetaald bleven en hoe groot het totaal der vorderingen nog bedraagt. ƒ. Een inkoopboek. De ontvangen facturen van leveranciers worden in een inkoopboek geboekt, dat tevens dienst doet als crediteurenboek. Er wordt derhalve ook in aangetekend, wanneer betaling plaats heeft. Opgave. Stel met behulp van de hierna volgende gegevens samen: 1. De balans per 31 Dec. 1935. 2. Het tabellarisch kasboek1), (saldo per 1 Dec. '36 ƒ 35.—) het inkoopboek, de nota's, het verkoopboek en het bankboek (saldo te-goed op 1 Dec. '36 ƒ 600.—). 3. De balans per 31 Dec. 1936. 4. De globale winstberekening op 31 Dec. 1936. 5. De gedetailleerde winstberekening op 31 Dec. 1936 door eerst de tabellen van de jaarcijfers der inkopen, verkopen en onkosten over 1936 te maken. Bereken ook de hoeveelheid benzine en olie, welke gedurende de maand December door de verhuurauto's verbruikt is. 6. Bepaal ook het bedrag dat J. Tufman aan autohuur heeft ontvangen over de maand December. Bereken ook hoeveel hiervan zijn bruto verdienste is, als de benzine hem 11 cent en de olie 40 cent per 1 kost. 7. Bepaal het zuiver inkomen, waarnaar J. Tufman door den inspecteur der directe belastingen zal worden aangeslagen over 1936, indien ge weet, dat hij voor een levensverzekering een jaarpremie van ƒ 75.— betaalt en voor steun aan zijn ouders jaarlijks ƒ 150.— geeft. Beide heeft hij in het kasboek onder privé geboekt2). Op 31 Dec. 1935 had J. Tufman de volgende bezittingen en schulden: !) Bepaal zelf de kolommen. Vergelijk daarbij het kasboek van den rijwielhandelaar. 2) Zie blz .130, e.v. a. Bezittingen: contanten ƒ 156.15, Rotterd. Bank ƒ 550.—, debiteuren ƒ 435.—, ongeboekte vorderingen ƒ 25.—, tweedehands auto's ƒ 650. , banden ƒ 300.—, diverse artikelen ƒ 650.—, gereedschappen ƒ 625.—, huur garage ƒ 100.—. b. Schulden: crediteuren ƒ 275.—, K. de Goede ƒ 1500.—, 72 jaar rente K. de Goede ƒ 37.50, nog te betalen onkosten ƒ 12.50. Op 31 Dec. 1936 worden de auto's geschat op: Opel ƒ 75.—, Fiat ƒ 300. , Chevrolet ƒ 350.—, de waarde van de voorraad banden is ƒ 350.— die van de overige artikelen ƒ 695.—, terwijl de waarde der gereedschappen ƒ 600 — bedraagt. Op 1 Juli werd ƒ 500.— aan K. de Goede betaald. Het bedrag der ongeboekte vorderingen is op 31 Dec. 1936 ƒ 35.—, terwijl aan onkosten nog te betalen is ƒ 15.50. De verkopen op rekening over 1936 zijn: in Jan. ƒ 350.17, in Febr. ƒ 375.—, in Maart ƒ 390.40, in April ƒ 380.15, in Mei ƒ 420.66, in Juni ƒ 517.90, in Juli 530.12, in Augustus ƒ 545.18, in Sept. ƒ 496,22, in Oct. ƒ 475.42, in Nov. ƒ 541.64. Van de vorderingen over November kwamen 4 niet binnen (zie opgave in verkoopb. over deze maand). Van de vorige maanden moest nog ƒ 69.25 worden geïncasseerd; ƒ 30.— van S. Moed alhier, ƒ 19.25 van K. Laverman alhier, en ƒ 20.— van S. Bergsma alhier. De contante verkopen over dit jaar bedroegen: in Jan. ƒ 275.10, in Febr. ƒ 480.60, in Maart ƒ 304.25, in April ƒ 265.15, in Mei ƒ 440.30, in Juni ƒ 475.60, in Juli ƒ 527.20, in Augustus ƒ 475.15, in September ƒ 350.25, in October ƒ 215.11, in November ƒ 395.39. De niet-contante inkopen over 1936 zijn: in Jan. ƒ 295.—, in Febr. ƒ 215.75, in Maart ƒ 245.35, in April ƒ 356.15, in Mei ƒ 425.10, in Juni ƒ 431.19, in Juli 441.11, in Augustus ƒ 312.40, in Sept. ƒ 225.65, in Oct. ƒ 305.16, in Nov. ƒ 310.54. Van de schulden over November werden 3 niet betaald (zie opgave). De contante inkopen over 1936 bedroegen: in Jan. ƒ 315.—, in Febr. ƒ 275.—, in Maart ƒ 215.—, in April ƒ 75.—, in Mei ƒ 195.—, in Juni ƒ 240.—, in Juli, nihil, in Augustus ƒ 260.—, in Sept. ƒ 175.— in Oct. nihil, in Nov. ƒ 50.—. De betaalde onkosten over 1936 bedroegen: in Jan. ƒ 95.35, in Febr. ƒ 75.60, in Maart ƒ 170.25, in April 62.37, in Mei ƒ 85.13, in Juni ƒ 142,45, in Juli ƒ 72.44, in Aug. ƒ 73.72, in Sept. ƒ 74.53, in Oct. 118.87, in Nov. ƒ 97.—. De privé uitgaven over 1936 zijn: in Jan. ƒ 235.20, in Febr. ƒ 295.35, in Maart ƒ 175.17, in April ƒ 185.13, in Mei ƒ 210.12, in Juni ƒ 135.32, in Juli ƒ 146.91, in Aug. ƒ 255.34, in Sept. ƒ 185.21, in Oct. ƒ 166.41, in Nov. ƒ 235.29. Verkoopboek. November 1936. I 378 K. Lammers, Adorp 379 K. de Jong, alhier 380 S. Boelens, „ 381 J. de Groot, Eindhoven 382 K. Diemersen, alhier 383 S. Hof, 384 N.V. Balatum, 385 | S. Bergsma 386 S. Visser, „ 387 K. Duurstra, „ 388 R. Zwierstra, „ 389 A. Kabaal, 390 J. J. Baron, Koburg 391 J. Klooster, alhier 392 H. Visser, Koolhuizen 393 M. Shulz, alhier 394 K. Boenstra, „ 395 E. Mes, „ 396 O. Bijlsma, Beilen 397 A. Jonker, alhier 398 H. Bolhof, 399 Z. Zwart, „ 400 O. v. Manen, „ 401 E. Dijkman, Zandhuis 402 G. v. d. Laast, alhier 403 S. Oosterhof, „ 404 L. v. d. Karst, „ ƒ 3170 23 35 65 80 5 — 17 40 „ 14 50 75 70 3 45 5 75 920 451 11 40 7 55 708 5 75 » 4 50 „ 19 20 4 75 25 - 765 19 35 17 70 85 60 740 5 75 ! 9 40 47 20 7 541 64~ Inkoopboek. November 1936. Nov. 2 | N.V. Texaco, Utrecht.... t 99 8 i N.V. Texaco, Utrecht .... 9n _ 8 K. Bolman, Zwolle " 17sn 9 Gebr. Hamstra, Weesp .... j77n i> 9 Gebr. Ferwerda, A'dam . ... ,n,r " in Rami> Leeuwarden ... 2240 " Ram'> Leeuwarden ... io70 " , 2 R' v' straten. Utrecht .... " qfin „ 12 N.V. Texaco, Utrecht .... " 92— - 12 Herbert Terry en Co., Den Haag ' 500 - 15 N.V. Texaco, Utrecht ..." io80 " 17 N.V. Texaco, Utrecht .... " 22— " II f?' Chr' v" Dongen- Helmond . 11 fi0 » 17 „Komeet", Arnhem " 1740 " li J- Dr°ogstoppel, Rotterdam ! ! " 47c » 23 N.V. Texaco, Utrecht ... " 91 4* ! • 27 H. Keizer, Amsterdam q 7j- - 27 N.V. Texaco, Utrecht .... " 99 " on N-v-R-s-Stokvis, R'dam . . " irqn . 30 S. Rüben, A'dam ... ' 5®° - 30 fa. L. Mooi, Utrecht .....' 5 7° ƒ 310 54 K. K. Rovers, Pract. Boekhouden lil, 2e druk. 6 De gebeurtenissen in de zaak van J. Tuf man gedurende de maand Dec. 1936. 1 kt \r Rola+itm TnHnstrip alhier. I 1^-V. UttlWlUlll , 7 20 1 benzine 1 1 olie , OpelJ) ingenomen 15 benzine. 1 1 olie. K. de Jong, alhier, 15 1 benzine S. Jongsma, Molhuizen, reparatie peugnot, werkloon 2 tankdoppen » accu bijgevuld » 30 1 benzine „ 2 10 1 benzine (ontv. per kas) » K. Duurstra, alhier, 25 1 benzine • » pomp verpakt N.V. Balatum Industrie, alhier, 25 1 benzine reparatie J. J. Baron, Koburg, 1 lamp 25 1 bougie werkloon reparatie Autohuur Ford 100 km (per kas ontv.) Factuur N.V. Texaco, Utrecht, 50 1 olie (fact. no. 72574) ; 200 1 benzine (fact. no. 72575) : „ 3 E. Mes, Kornwerd, 10 1 benzine 10 1 benzine (ontv. per kas) J. J. Baron, Koburg, 20 1 benzine Opel1) ingenomen 20 1 benzine. Ford1) „ 30 1 benzine. 2 1 olie. Autohuur Opel 40 km (per kas ontv.) » Autohuur Ford 30 km „ „ ,, » Singer1) ingenomen 5 1 olie. 10 1 benzine. 2.40 0.60 1.80 3.50 0.40 0.20 3.60 1.20 3.— 0.60 3.— 0.75 2.— 1.25 0.60 6.— 20.— 22.— 1.20 1.20 2.40 2.— 1.80 i) Verhuurauto's. 2.40 1.20 Dec. 3 S. Visser, alhier, reparatie Ford ƒ j 20 Factuur K. Bolman, Zwolle (fact. no. 0843) . . g'so Betaald per kas de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht 22 10x) „ 4 N.V. Balatum Industrie, alhier, 20 1 benzine 2 1 olie H. Bolies, alhier, 2 1 olie 1.20 5 1 benzine 0.6O reparatie 1 75 S. P. Bloem, alhier, autohuur Opel 45 km 2.25 K. de Jong, alhier, 15 1 benzine 180 1 1 olie 0.60 schoonmaken auto 0.50 H. Schoelte, alhier, 1 1 olie () o.50 Ontvangen van J. de Groot, Eindhoven ....." 5.~ A. Kabaal, alhier, autohuur Singer, 26 km > 1,30 „ 5 N.V. Balatum Industrie, alhier, reparatie buitenband t j 20 20 1 benzine 2.40 Autohuur Opel 30 km (per kas ontv.) )( 1.50 Stadsrit Ford " q.60 K. Lammers, Adorp, reparatie Chevrolet 5. K. Lameris, alhier, reparatie auto (per kas ontv.) J; 5. Singer, 20 1 benzine. Autohuur Singer 60 km (per kas ontv.) n 3, „ 6 L. v. d. Karst, alhier, Ford 40 km 2.40 Ford, 30 1 benzine. Garage, 5 1 benzine. S. Visser, alhier reparatie Ford 4_ !) Zegel inbegrepen. Hiermede ook in het vervolg rekening te houden. E. Mes, Kornwerd, reparatie versnellingsbak ƒ 4.50 1 1 olie O-®® Dec. 7 Factuur ontvangen van N.V. Rami, Leeuwarden (fact. no. 083329) 10-50 Factuur ontvangen van N.V. Texaco Utrecht, 200 1 benzine, (fact. no. 72761) 24. S. Visser, alhier, 2 1 olie 1-20 K. Duurstra, alhier, 35 1 benzine 4.20 radiateur nagezien 0-45 Autohuur Opel 50 km (per kas ontv.) 2.50 L. Kijlman, alhier, reparatie remmen (stel remvoering) . . . . „ 4.50 bandreparatie 0.75 Gehaald bij de Rotterdamsche Bank 75. Opel, 20 1 benzine. H. v. d. Klucht, alhier, remmen opgesteld, stangen ingekort . „ 1.90 Loon Huishoudgeld *5. Betaald de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht . . „ 20.10 Betaald de kwitantie van K. Bolman, Zwolle . . . „ 17.90 9 Gehaald bij de Rotterd. Bank 350- 25 1 benzine (per kas ontv.) 3-— E. Dijkman, Zandhuis, 1 lamp 2 p. 12 V. 25 k 2.— 2 „ „ „ 15 k 2.75 ^ 40 reparatie ^ Gekocht en betaald Ford Truck Onkosten koop Ford Truck 2.75 Garage, 5 1 benzine. Singer, 10 1 benzine. Singer 110 km (per kas ontv.) 5.5U Opel 50 km (+ 1 u. wachten) (per kas ontv.) . . „ 3.50 K. de Jong, alhier, reparatie auto Ontvangen van K. Lamers, Adorp 7 cn Betaald, schoolgeld 7-5ü S. Visser, alhier, stel pakkings " reparatie Betaald de kwitantie van Gebr. Hamstra, Weesp . . ƒ 17.80 Een paar nieuwe schoenen (per kas) 3.60 Dec. 10 N.V. Balatum Industrie, alhier, 20 1 benzine n 2.40 2 1 olie „ 1.20 H. Visser, Koolhuizen, 1 1 olie „ 0.60 reparatie dynamo 2.90 4 busjes verf (per kas betaald) „ 1.10 Betaald de kwitanties van Gebr. Ferwerda, Amsterdam 10.45 N.V. Rami, Leeuwarden „ 22.50 J. J. Baron, Koburg, 20 1 benzine 2.40 reparatie motor „ 5.70 Gestort bij de Rotterd. Bank 25.— Z. Zwart, alhier, compleet stel draden n 5.— werkloon n 1.50 Factuur ontvangen van S. Rüben, A'dam (fact. no. 31086) „ 15.46 „ 11 Ontvangen van R. Zwierstra, alhier 4.51 S. Oosterhof, alhier, 1 bus olie (20 1) 12.— Factuur ontvangen van J. Vromen, Arnhem (fact. no. 71068) . . . . „ 19.60 S. Bergman, alhier, stel zuigerveren en pennen plus werkloon (aangenomen) 42.50 compleet stel pakking „ 1.50 Singer, 60 km (per kas ontv.) 3.50 Ontvangen van J. Klooster, alhier 7.08 Betaald voor 4 1 petroleum 0.32 K. Duurstra, alhier, 10 1 benzine n 1.20 reparatie richtingwijzer 0.50 K. Kabaal, alhier, autohuur Singer 32 km 1.60 Betaald de kwitantie van N.V. Rami, Leeuwarden . . „ 13.80 „ 12 S. Bergman, alhier, 5 1 olie 3.— bovensmering 1.70 bout in versnellingshandle 0.25 Dec. 12 H. Schoelte, alhier, reparatie motor ƒ 2.— Singer, 20 1 benzine. 1 1 olie. Vracht Hofkamp „ 0.30 Verkocht aan K. Schepel, alhier, 1 Ford Truck (bedrag ontvangen) 395.— Gestort bij de Rotterd. Bank 300.— Factuur ontvangen van N.V. Texaco, Utrecht, 195 1 benzine (fact. no. 59884) 21.45 50 1 olie ( „ „ 59885) 20.— K. Duurstra, alhier, 1 binnenband 4.— ventiel verplaatst, nieuw ventiel 0.95 20 1 benzine 2.40 2 1 olie 1.20 15 1 benzine (per kas ontv.) 1.80 Singer 36 km (per kas ontv.) „ 1.80 S. Oosterhof, alhier, 25 1 benzine 3.— Opel, 20 1 benzine. 2 1 olie. Betaald de kwitantie van R. v. Straten, Utrecht . . „ 9.60 Betaald de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht . . „ 22.10 „ 13 K. de Jong, alhier, reparatie motor 5.75 70 km Opel 3.50 N.V. Balatum Industrie, alhier, 20 1 benzine 2.40 1 1 olie 0.60 reparatie 3.90 O. Bijlsma, Beilen, reparatie stuur, werkloon 4.— nieuwe ribben aan kogel voor V-stang 2.50 Factuur ontvangen van N.V. Texaco, Utrecht, 195 1 benzine (fact. no. 64787) 21.45 Betaald de kwitantie van de A.N.W.B., Den Haag „ 8.20 „ 14 Nota apotheker (per kas bet.) ... . „ 5.75 Drogist 4 fl. spiritus (per kas) 0.65 S. P. Bloem, alhier, 75 km Singer 3.75 Dec. 14 Ford, 60 km (per kas ontv.) ƒ 3.6O 40 1 benzine (per kas ontv.) 4.80 O. Bijlsma, Beilen, 5 1 olie 3.— Ontvangen van H. Visser, Koolhuizen „ 5.75 „ O. Bijlsma, Beilen „25.10 Loon 10.50 Huishoudgeld 25. Betaald de kwitantie van Herbert Terry en Co., Den Haag 5.80 „ 16 J. Postuma, alhier, Ford 64 km f) 3.84 Opel, 40 1 benzine. Ford, 20 1 benzine. Opel, 70 km (per kas ontvangen) „ 3.50 Ontvangen van J. J. Baron, Koburg „ 7.55 A. Kabaal, alhier „11.50 S. Visser, 5.75 K. de Jong, 23.45 S. Bergsma „ 3.45 Bericht ontvangen van de Rotterd. Bank, dat deze op mijn rekening heeft overgeschreven ten laste van de N.V. Balatum Industrie |( 75.70 Singer, 15 1 benzine. 20 1 benzine (per kas ontv.) >f 2.40 Gekocht en betaald 1 reisdeken „ 4.50 ^ Vracht Broekman 0.40 K. de Jong, alhier, compleet stel lagers t 27.50 1 stel zuigerveren () 7.50 werkloon 8.30 Factuur ontvangen van N.V. Texaco, Utrecht, 195 1 benzine (fact. no. 84763) 21.45 Factuur ontvangen van N.V. Handelmij. R. S. Stokvis en Zn., Rotterdam (fact. no. 7834) 15.75 Gestort bij de Rotterd. Bank „ lOO.— Ontvangen van K. Diemersen, alhier „ 17.50 S. Hof, alhier 14.60 Betaald de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht . . „ 12.10 x) Op onkosten te boeken. Dec. 17 S. Visser, alhier, reparatie motor ƒ 1.40 10 1 benzine 1.20 2 1 olie 1.20 Ford 40 km (per kas ontv.) 2.40 K. Laverman, alhier, Ford 70 km 4.20 Ford, 20 1 benzine. 1 1 olie. Betaald de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht . . „ 22.10 „ 18 K. Duurstra, alhier, 4 trekveren 0.80 10 1 benzine 1-20 Betaald voor trouwlinten 1.40 advertenties 1.80 telefoon 5.40 Gehaald bij de Rott. Bank 300.— Gekocht en betaald Citroën 1932 275.— Onkosten koop Citroën 3.10 N.V. Balatum Industrie, 20 1 benzine 2.40 1 1 olie 0.60 auto schoongemaakt .0.50 40 1 benzine (per kas ontv.) „ 4.80 5 1 benzine voor de garage. Ontvangen van G. v. d. Laast, alhier 5.75 L. K. Warten, alhier, auto schoongemaakt, gepoetst en gesmeerd . . „ 3.50 1 1 olie 0.60 Betaald voor plakzegels ... „ 2.— Vracht Broekman 0.90 Reiskosten 4.10 Betaald de kwitantie van de fa. Ch. v. Dongen, Helmond 11.70 „ 19 Gehaald bij de Rotterd. Bank 100.— Betaald voor een paar nieuwe schaatsen 3.50 Abonnement dagblad 2.70 Advertentiekosten 1-40 Ford geruild tegen Chevrolet, bijbetaald 100.— Factuur ontvangen van Gebr. Hamstra, Weesp (fact. no. 57942) . . . „ 8.84 Dec. 19 L. Kijlman, alhier, reparatie auto ƒ 3.40 nieuwe accu geruild tegen oude „ 8.50 Chevrolet, 30 1 benzine. 3 1 olie. „ 20 Factuur ontvangen van N.V. Texaco, Utrecht, 200 1 benzine (fact. no. 98764) „ 22.— Singer 50 km (per kas ontv.) „ 2.50 Chevrolet 200 km (per kas ontv.) „ 12.— Verteringskosten 0.75 Betaald de kwitantie van de Accumulatorenfabriek „Komeet", Arnhem „ 17.50 Ontvangen van S. Boelens, alhier „ 65.90 Factuur ontvangen van de fa. Mooi, Utrecht, (fact. no. 0987) 7.75 Betaald Chevroletverzekering „ 84.50 K. de Jong, alhier, 6 1 olie 3.60 stel pakking 1.20 werkloon 6.60 „ 21 Z. Zwierstra, alhier, Chevrolet 80 km 4.8O Chevrolet 15 1 benzine. 40 1 benzine (per kas ontvangen) 4.80 Ontvangen van K. Musch, alhier, voor les chauffeuren 20.— Z. Zwart, alhier, 2 koolborstels . 0.70 1 stel contactpunten 1.50 1 bougie 1.10 1 hoofdblad voorveer „ 1.95 werkloon n 4.8O Waterleiding " 8.75*) Electr. licht n 9.252) Loon 10.50 Huishoudgeld () 25. Verkocht 1 Citroën per chèque Rotter. Bank ('t bedrag op mijn rekening laten bijschrijven) 350.— *) 4.75 voor de zaak. 2) ƒ 4.25 voor de zaak. Dec. 23 Factuur ontvangen van N.V. Texaco, Utrecht, 195 1 benzine (fact. no. 103651) ƒ 21.45 Gehaald bij de Rotterdamsche Bank 50.— Singer 70 km (per kas ontv.) 3.50 N.V. Balatum Industrie, alhier, 30 I benzine 3.60 2 1 olie 1.20 richtingwijzer hersteld 0.40 bandreparatie 0.50 „ 24 60 1 benzine (per kas ontv.) 7.20 5 1 benzine voor de garage. K. Duurstra, alhier, radiateur reparatie 1.40 waterleidingslang 0.30 1 aftapkraan 0.40 J. H. Boenstra, alhier, Opel 40 km (per kas ontv.) 2.40 Betaald de kwitantie van J. Droogstoppel, Rotterdam „ 4.75 „ 25 Ontvangen van A. Jonker 7.65 M. Shulz 4.50 K. Bolhof 19.45 Betaald vracht 0.30 E. Mes, Kornwerd, reparatie 1-90 1 kacheltje 2.50 1 gloeilamp duplo 2.25 Singer geruild tegen Fiat, bijbetaald 75.— Gehaald bij de Rotterd. Bank 100.— Betaald de kwitantie van N.V. Texaco, Utrecht . . „ 21.55 „ 26 L. Busman, alhier, U/2 m remvoering 3.75 1 stoplamp 0.55 werkloon 2.50 30 1 benzine (per kas ontv.) 3.60 Ontvangen van K. Boenstra, alhier 19.30 Z. Zwart, „ 17.80 „ 27 Wegenkaart (per kas betaald) 22.66 Fiat, 20 1 benzine. 3 1 olie. J. Klooster, alhier, Fiat 70 km 4.20 30 1 benzine (per kas ontv.) 3.60 Dec. 27 H. Kloos, alhier, poelie op motor gezet ƒ 1.25 40 cm remvoering 1. H. Holwerda, alhier, stel bougiedraden f> o.90 pakking klepdeksel o.35 waterpomp 0.15 gesmeerd, werkloon enz )( 1.75 Opel, 140 km (per kas ontv.) 7.40 „ 28 S. v. d. Zaag, alhier, nieuwe accu „11.50 nieuwe koolborstels op dynamo 1.80 30 1 benzine ;j 3.6O 1 1 olie "t 0.6O Betaald aan loon 10.50 Huishoudgeld " 25. Betaald aan inkomstenbelasting „ 15. Fiat 150 km (per kas ontv.) (> 9. Chevrolet 100 km (per kas ontv.) „ 6. Ontvangen van O. van Manen, alhier 85.70 Betaald voor vracht 0.30 Betaald rekening schoenmaker 3.20 Betaald kantoorbehoeften 1.10 Factuur ontvangen van de fa. Herbert Terry en Co., Den Haag (fact. no. 08764) 17.50 Betaald de kwitantie van H. Keizer, Amsterdam . . 3.75 Betaald de kwitantie van N.V. Texaco Utrecht . . „ 22.10 „ 29 K. Moerman, Ouddorp, koppeling gerepareerd 4.70 1.20 m remvoering 6.25 werkloon 2. S. v. d. Kol, alhier, koppeling en vliegwiel gerepareerd 12.50 40 1 benzine (per kas ontv.) 4.80 24 1 olie (per kas ontv.) n 14.40 „ 30 P. Mol, alhier, reparatie dynamo ( 2.50 20 1 benzine 2.40 Chevrolet 80 km (per kas ontv.) 4.8O Ontvangen van L. v. d. Karst, alhier " 47.30 Betaald garagehuur, le kw. '37 100.— Dec. 31 Factuur ontvangen van J. Droogstoppel, Rotterdam (fact. no. 17098) ƒ 7.55 Opel, 20 1 benzine Opel autorit 50 km (per kas ontv.) 2.50 20 1 olie (per kas ontv.) 12.— 20 hl cokes (per kas bet.) 16.—*) H. Visser, Koolhuizen, nieuwe accu ,11.50 20 1 benzine 2.40 i) 72 voor de zaak. Boekhouding van een winkelier, tevens grossier, in kruidenierswaren. J. de Grutter te Dedemsvaart is grossier en tevens winkelier in kruidenierswaren. Voor winkel en pakhuis heeft hij een paar bedienden, hijzelf gaat wekelijks een paar dagen, meestal Donderdags en Vrijdags, met zijn auto op reis. Zijn afnemers bezoekt hij regelmatig, veelal eens per maand. Hij neemt dan bestellingen op en int zijn vorderingen. De op zijn reis geïnde kwitanties boekt hij gezamenlijk in één bedrag in het kasboek, evenzo alle daarbij toegestane reducties. Een belangrijke factor in zijn bedrijf is de emballage. In het inkoop- zowel als in het verkoopboek heeft hij daarvoor een aparte kolom (zie voorbeeld). Voor terugontvangen emballage en goederen crediteert hij de rekening van den betrokken klant in het debiteurenboek en voor teruggezonden emballage en goederen debiteert hij de rekening van den betrokken leverancier in het crediteurenboek. Dit geschiedt vanuit de retourboeken (zie verder). Sommige leveranciers hebben de gewoonte de waarde van de geretourneerde emballage en goederen en het bedrag der toegestane reductie per post of giro over te maken. Zij disponeren derhalve over het volle bedrag der facturen. In dat geval worden de voor de teruggezonden emballage en goederen ontvangen bedragen in het kasboek (giroboek) geboekt en de rekeningen van die leveranciers voor deze bedragen, waarvoor ze eerst vanuit het retourboek werden gedebiteerd, gecrediteerd. Van de geretourneerde emballage en goederen wordt nauwkeurig aantekening gehouden in de retourboeken, zodat aan het einde van het jaar precies kan worden bepaald wat op de emballage gewonnen of verloren is, aan de hand van de volgende berekening: Verkochte emballage volgens verkoopboek ƒ Teruggezonden emballage volgens retourboek Voorraad emballage op het einde des jaars „ ƒ Voorraad emballage begin des jaars .... ƒ Gekochte emballage volgens inkoopboek Terugontvangen emballage volgens retourboek . „ Winst of verlies: ƒ Inplaats van een afzonderlijk kasboek, giroboek en bankboek heeft J. de Grutter een combinatie van deze boeken tot één boek: een z.g. tabellarisch kas- bank- giroboek; hierin heeft hij maar één datum- en omschrijvingskolom (zie voorbeeld op blz. 96/97). Opgave 1. Boek nu de gebeurtenissen, die gedurende de maand Januari 1936 in de zaak van J. de Grutter plaats hebben, in de volgende boeken: a. tabellarisch kas- bank- giroboek; (op 1 Jan. 1936 was in kas ƒ 75.— en bedroeg het bank-tegoed ƒ 2500.—, terwijl de girorekening een bedrag aangaf van ƒ 750.—.) b. tabellarisch inkoopboek; c. tabellarisch verkoopboek; d. retourboek voor de teruggezonden goederen en emballage; e. retourboek voor de terugontvangen goederen en emballage. Voorbeeld Inkoopboek en Verkoopboek: Datum. PN°t Naam en woonplaats. Cred. Emba'" Goed. j Totaal. bk.i) laSe- f f f Voorbeeld Retourboek: Fol. I F , . Datum. Naam en woonplaats. Cred. 1 E"1Ddl" Goederen. bk.i) lage' / / 2. Sluit de boeken af en heropen het kas- bank- giroboek. 3. Stel daarna de gedetailleerde winstberekening samen per 31 Dec. 1936, na eerst de tabellen der jaarcijfers te hebben gemaakt, waarvoor het volgende gegeven is: a. De verkopen, incluis emballage, volgens het verkoopboek over de laatste elf maanden van het jaar 1936 zijn respect.: ƒ 2600.—, ƒ 2580.—, ƒ 2610.—, ƒ 2535.—, ƒ 2590.—, ƒ 2670.—, ƒ 2631.50, ƒ 2610.35, ƒ 2595.75, ƒ 2631.45, ƒ 2715.—. b. De contante verkopen volgens het kasboek respect.: ƒ 3875.40, ƒ 3895.65, ƒ 3910.—, ƒ 3854.75, ƒ 3917.55, ƒ 3917.25, ƒ 3985.17, ƒ 4015.60, ƒ 3985.65, ƒ 4115.65, ƒ 4015.17. x) Respect. Deb. bk. c. De teruggezonden goederen volgens het retourboek respect.: ƒ 115.—, ƒ 100.—, ƒ 97.50, ƒ 145.60, ƒ 115.60, ƒ 109.60, ƒ 115.75, ƒ 125.40, ƒ 103.65, ƒ 99.75, ƒ 125.45. rf. De teruggezonden emballage bedraagt respect.: ƒ 75.—, ƒ 80.—, ƒ 72.35, ƒ 81.60, ƒ 92.50, ƒ 75.60, ƒ 81.45, ƒ 91.30, ƒ 81.60, ƒ 91.60, ƒ 89.65. e. Gekocht volgens het inkoopboek, incluis emballage, in de laatste elf maanden van het jaar 1936 respect, voor: ƒ 4375.60, ƒ 4560.65, ƒ 4475.40, ƒ 4575.35, ƒ 5515.76, ƒ 4475.95, ƒ 5613.95, ƒ 5710.45, ƒ 5695.15, ƒ 4575.60, ƒ 4475.16. ƒ. De contante inkopen volgens kasboek bedragen respect.: ƒ 615.54, ƒ 603.25, ƒ 581.45, ƒ 596.73, ƒ 615.14, ƒ 627.35, ƒ 586.15, ƒ 599.58, ƒ 615.54, ƒ 635.16, ƒ 585.15. g. De terugontvangen goederen volgens retourboek zijn respect.: ƒ 115.54, ƒ 125.35, ƒ 103.15, ƒ 125.17, ƒ 103:12, ƒ 97.50, ƒ 113.65, ƒ 145.60, ƒ 135.65, ƒ 145.12, ƒ 122.64. h. De terugontvangen emballage bedraagt volgens het retourboek respect.: ƒ 105.60, ƒ 95.75, ƒ 110.60, ƒ 96.40, ƒ 85.60, ƒ 89.65, ƒ 91.60, ƒ 92.45, ƒ 84.60, ƒ 89.60, ƒ 92.75. /. De ontvangen reducties over de laatste elf maanden van het jaar bedragen respect.: ƒ 235.75, ƒ 215.60, ƒ 205.65, ƒ 195.65, ƒ 235.65, ƒ 224.60, ƒ 217.45, ƒ 203.45, ƒ 197.60, ƒ 240.15, ƒ 216.14. De toegestane kortingen bedragen respect.: ƒ 240.16, f 210.75, ƒ 225.60, ƒ 198.65, ƒ 215.75, ƒ 240.80, ƒ 221.35, ƒ 215.15, ƒ 195.15, ƒ 235.45, ƒ 235.16. A:. De onkosten bedragen volgens het kasboek respect.: ƒ 575.10, ƒ 545.36, ƒ 515.17, ƒ 515.13, ƒ 497,18, ƒ 495.60, ƒ 460.34, ƒ 556.90, ƒ 585.04, ƒ 575.85, ƒ 535.40. De voorraad goederen op 31 Dec. 1936 heeft een waarde van ƒ 4975.— en die op 31 Dec. 1935 van ƒ 4450.— De waarde van de emballage bedraagt op 31 Dec. 1936 ƒ 275.— en op 31 Dec. 1935 ƒ 250.—. Op winkel en pakhuis moet ƒ 300.— worden afgeschreven, op de auto ƒ 400.—, op de winkelinventaris ƒ 50.— en op de pakhuisinventaris ƒ 25.—. Van de debiteuren zijn er twee, die waarschijnlijk slechts de helft van hun schuld zullen kunnen betalen (nl. ƒ 120.—), terwijl op een derde de vordering ad ƒ 35.— geheel oninbaar is. De vorderingen op winkelklanten bedroegen op 31 Dec. 1935 ƒ 75.— en op 31 Dec. 1936 bedragen deze ƒ 115.—. Nog te betalen onkosten op 31 Dec. 1936/35.—. 2. Bereken de winst of het verlies op de emballage, indien volgens het verkoopboek in 1936 ' ƒ 1208.60 emballage aan afnemers in rekening werd gebracht, terwijl volgens het inkoopboek in 1936 voor ƒ 975.50 door leveranciers werd berekend. Voorbeeld. Ontvangsten. KAS- BANK- GIROBOEK. Uitgaven. —- - - - - | ^ Datum Omschrijving |1 LeuÏen tante ^ien' Qir° Ba"k KaS §1 teuren ^ducties Onkosten Privé Diversen Giro Bank Kas q verk. O ::::::: M Dec. 30 S. Spijkervet, Avereest. 14 60 25 60 25 40 — 40 ~ Huishouding ^ J. Koopman, Ommen 23 65 — Gehaald bij de bank. . 300— 300 300 300 w ut 577 577 Vrachten Winkelontvangsten . . , 115120 115 20 ,1 150— I 15U „ 31 Gestort op de girorek. . 150 — 150|— Reducties 8 75 8 75 J. Kieviet, H'berg, cheque 20 8360 8360 ' ï I . II ' I ' Opm. Bij stortingen en disposities bij Bank en Giro denke men er aan, dat de bedragen zowel onder „Ontvangsten" als „Uitgaven" opgenomen worden. Zie de voorbeelden. K. K. Rovers, Pract. Boekhouden III, 2e druk. 7 Handelingen in de zaak van J. de Grutter gedurende de maand Januari 1936. Jan. 2 Geïnd de kwitanties op: J. Koopmans, Ommen ƒ 37.50 C. Koekoek, Zwolle , 73.10 (Opm. In deze opgave geen rekening te houden met zegelkosten). Ontv. van de Margarine Centrale, R'dam, (voor emballage) n 2.75 Winkelontvangsten .... * „ 97.50 Verk. è cont. uit pakhuis 132.67 Betaald wissel C. J. de Groot, Utrecht 39.50 Factuur ontv. van J. Brander, Groningen 105.10 Ontv. per giro van fa. Pal, Leeuwarden (voor embal.) „ 3.— 3 Verkocht aan: E. Gaastra, Dedemsvaart (incl. embal. ƒ 0.20) „ 8.20 K. Bos, Staphorst . . . (incl. embal. „ 1.—) „ 43.79 J. Smit, Ommen 11.92 S. Bols, Hardenberg . . . (incl. embal. ƒ 0.80) „ 3.50 K. Los, Hardenberg „ 2.40 I. Pluch, De Krim „ 20.87 A. Smul, N.-Amsterdam „ 14.70 O. van Kol, N.-Amsterdam „ 3.96 R. Reinders, N.-Amsterdam (incl. embal. ƒ 0.40) „ 36.40 U. Barkmeyer, N.-Amsterdam 14.80 S. Zuidhof, N.-Amsterdam „ 23.60 S. van Dijk, Erica 42.25 L. Roelofs, Erica . . . (incl. embal. ƒ 0.45) „ 41.37 O. Kolf, Erica 1.95 L. Proost, Dalfsen „26.18 U. Mosterd, Genemuiden (inclus. embal. ƒ 0.50) „ 20.35 Per kas ontvangen van: J. Land Utrecht (emballage) „ 20.— H. Kats, Hasselt 50.30 Winkelontvangsten .' „ 225.60 Betaald, kwitantie lichtgas 13.95 Betaald wissel „Edik", Delft 92.31 Fact. ontv. van C. Koekoek, Zwolle (incl. emb. ƒ 5.—) „ 101.20 Factuur ontv. van P. Klokstra, Deventer . . . . „ 50.35 Factuur ontv. van Coöp. Zuivelfabr., Den Dolder . . „ 811.25 Betaald per giro telefoononkosten 8.64 Jan. 3 Verkocht aan: A. Bolt, Klazienaveen J. Kluchten, Klazienaveen S. v. d. Scheer, Klazienaveen 0. Broekman, Klazienaveen J. Krul, Klazienaveen . . (incl. embal. ƒ 2.75) K. Spaak, Klazienaveen (incl. embal. „ 0.40) M. Noord, Emmer Compascuum (incl. emb. „ 2.68) S. Zwart, Emmer Compascuum (incl. emb. „ 0.50) 1. Eddens, Emmer Compascuum (incl. emb. „ 0.25) P.v.d. Zee, Emmer Compascuum (incl. emb. „ 1.—) O. Bokstra, Dedemsvaart .... Gestort bij de bank „ 4 Terug ontv. van E. Gaastra, Dedemsvaart, emballage S. Kachel, Giethoorn, emballage S. Boom, Willemsoord emballage 1 eruggez. aan Vaartens Pep. Ind., Leeuwarden, embal. Geïnd de kwit. op W. Kleiterp, Balkbrug .... Winkelontvangsten Bet. J. de Boer, alhier (autorep.) Bet. per kas: J. Teweinig, Zwolle ... ƒ 215.60 af reductie „ 25.— Betaald Gekocht a contant diverse goederen Betaald arbeidslijsten Gestort op mijn girorekening Betaald per giro Coöp. Suikerfabr. Den Dolder . Geïnd de kwit. op de reis Nw.-Amsterdam te vorderen ƒ 520.— af reductie „ 15.— Verkocht aan O. Ploegstra, Dedemsvaart 6 Per kas ontv. van P. de Beitel, Avereest . Winkelontvangsten Gestort bij de Bank Betaald post- en plakzegels Betaald wissel „Maggi" Betaald loon knechts .... Ontv. korting per giro v. Erdalfabr. Rotterdam . ractuur ontv. van Leverzeep Mij., Schiedam . Factuur ontv. van Margarine Centrale, Rotterdam ƒ 21.45 „ 33.30 „ 9.76 „ 10.81 „ 46.75 „ 2.77 „ 38.48 „ 15.68 „ 25.47 „ 36.12 „ 3.80 „ 300.— „ 4.50 „ 6.70 „ 5.— „ 2.50 „ 154.37 „ 173.09 „ 15.40 190.60 98.68 0.65 350.— 811.25 „ 505.— „ 7.90 „ 130.40 „ 75.60 „ 500.— „ 15.— „ 53.96 „ 70.— „ 4.79 „ 75.95 „ 225.— Jan. 7 Ontv. van Blaukoom voor verkochte goederen a cont. ƒ 132.28 Betaald huishouding 40.— Betaald voor kantoorbehoeften 7.50 Winkelontvangsten „ 84.30 Ontv. per giro (reductie) Leverzeep Mij., Schiedam „ 4.80 Verkocht aan: S. Reeder, Hasselt (incl. emb. ƒ 0.50) „ 12.50 F. Kuperus, Balkbrug . . . (incl. emb. „ 0.50) „ 9.40 „ 8 Winkelontvangsten 116.66 Betaald vrachten „21.50 Betaald personele belasting 50.37 Verkocht aan: L. v. Meurs, Staphorst 5-50 H. Rust, Dalfsen 3.90 Teruggezonden aan F. de Ruijter, Zaandam, goederen „ 35.— emballage „ 7.50 Terugontv. van A. Bakker, Dedemsvaart, emballage „ 2.40 F. Klomp, Balkburg, . . emballage „ 8.60 W. Sliep, Staphorst . . emballage „ 3.50 J. Krul, Klazienaveen emballage „ 4.— goederen „ 7.50 „ 9 Ontv. per kas C. de Spui, Staphorst 252.36 Ontv. Bijenkorf omzetprovisie 2.63 Winkelontvangsten 166.21 Betaald advertenties Dagblad 12.66 Gestort op mijn girorekening 400. Verkocht aan: S. Tulp, Balkbrug (incl. embal. ƒ 0.40) „ 7.20 K. Hofman, Balkbrug » 8.30 T. Boelens, Balkbrug . . . (incl. embal. ƒ 1.50) „ 23.80 F. Klomp, Balkbrug .... (incl. embal. „ 4.20) „ 32.60 R. Rust, Staphorst . . . . (incl. embal. „ 0.25) „ 5.30 H. Drijver, Staphorst 3.50 N. Bulthuis, Staphorst » 15.30 W. Sliep, Staphorst . . . . (incl. embal. ƒ 0.50) \, 22.70 L. v. Meurs, Staphorst . . . (incl. embal. „ 0.70) „ 18.40 „ 10 Per kas ontv. v. Wed. Vaartsma, alhier 79.90 Per kas ontv. v. „Kams" fabr., Den Bosch (emba.1) „ 5. Winkelontvangsten 117.43 Betaald electrisch licht » 20.11 l) Betaald wissel „Kams" fabr., Den Bosch . . . . „ 330.10 Factuur ontv. v. Mij. „Utrecht", Utrecht (incl. embal. ƒ 10.) „ 222.50 i) 14.50 voor de zaak. Jan. 10 Betaald per giro Coöp. Suikerfabr., Schiedam ... ƒ 405.54 Geïnd de kwit. op de reis Hasselt, enz. te vorderen ƒ 375.— reducties „ 5.— „ 370.— Verkocht aan: J. Kaars, Hasselt 20.30 B. Schothorst, Hasselt . . . (incl. embal. ƒ 1.50) " 25.60 S. v. Dijl, Hasselt . . . . (incl. embal. „ 0.80) „ 13.50 O. Kool, Hasselt (incl. embal. „ 0.60) „ 22.30 Wed. K. Rietstra, Hasselt ... „ 14.40 U. Bok, Rauwveen .... (incl. embal. „ 0.60) 12.90 S. Pul, Rauwveen 15.80 H. Vroom, Rauwveen 23.50 P. Mook, Ruiterveen . . . . (incl. embal. ƒ 0.40) 10.60 S. Stroo, Ruiterveen .... (incl. embal. „ 0.25) „ 7.50 P. Knol, Vinkenbuurt )t 4.30 P. Vermeulen, Dedemsvaart (incl. embal. ƒ 0.80) " 7.20 A. Bakker, Dedemsvaart (incl. embal. „ 1.20) „ 14.80 „ 11 Per kas ontv. v. fa. P. Polak, Dedemsvaart . . . „ 43.80 Per giro ontv. v. N.V. Jamfabr. Tiel (emballage) „ 10.50 Winkelontvangsten 173.40 Gestort bij de Bank " 300. Verkocht aan S. Reinstra, Dedemsvaart (incl. embal. ƒ 1.—) „ 24.— „ 13 Winkelontvangsten () 75.30 Ontv. v. J. de Kool, Balkbrug f" 54.45 Bet. wissel „Asser Vetsmelterij", Assen ƒ 320.10 reductie „ 30.— „ 290.10 Betaald loon knechts ( 70. Gekocht van de Zuivelfabr. „De Hoop", per kas . . ," 54.30 Terugontv. van R. Reinders, Nw.-A'dam, goederen „ 12.20 S. v. Dijk, Erica, . . . goederen „ 5.20 emballage „ 7.50 Fact. ontv. v. C. Reuider, Zwolle (incl. embal. ƒ 2.—) „ 55.75 „ 14 Beschikt bij de bank over tl 200. Betaald de kwit. van K. Moorlag, Delft „ 150.60 Winkelontvangsten ' 105.96 Betaald huishouding " 40. Verk. aan: K. Slump, Heemse 4.20 I. v. d. Brink, De Haar (incl. emb. ƒ0.30) " 5.80 Jan. 15 Verkocht a contant uit pakhuis ƒ 35.20 Betaald fa. A. Joosten, Arnhem voor 1 bascule . . . „ 85.— Winkelontvangsten » 127.80 Per kas betaald waterleiding 9.601) Factuur ontv. v. J. Veldkamp, Assen 385.90 Ontv. per giro van fa. S. Loenen, Ommen .... 87.18 Verkocht aan S. Appelman, Heemse 5.40 K. Hofstra, Oud Leusden 4.90 16 Ontv. v. H. Hoekstra voor contant verkochte waren „ 13.70 Ontv. v. S. Spijkervet, Avereest 27.80 Winkelo.ntvangsten '30.40 Betaald reiskosten (zaak) » 5. Betaald wissel J. Koopman ƒ 65.74 korting „ 5.74 „ 60.- Factuur ontv. v. de Gron. Koffiehandel, Groningen . „ 22.75 Ontv. per giro van „de Veluwe", Ede, omzetpremie „ 7.34 Verkocht aan: I. Kamerling, Slagharen 12.60 S. Hofdijk, Slagharen . . . (incl. embal. ƒ 0.30) „ 6.80 Z. Cohen, Slagharen . . . (incl. embal. „ 0.30) „ 6.20 A. Flokstra, Gramsbergen (incl. embal. „ 1.30) „ 15.80 A. Kuipers, Gramsbergen 20.60 N. Hoff, Gramsbergen . . . (incl. embal. ƒ 5. ) „ 25.30 O. Ingwersen, Gramsbergen 19-40 S. Huisman, Gramsbergen (incl. embal. ƒ ƒ 1. ) „ 32.80 B. Bokholt, Gramsbergen 1750 17 Ontv. per giro v. H. Sjoerdsma (emballage) . . . „ 5.— Ontv v Hetebrii voor contant verkochte waren . . . „ 22.— 1 ft*} 7R Winkelontvangsten „ ïoo./o Betaald wissel H. Sjoerdsma 190.10 Betaald vracht Fact. ontv. v. Meelfabriek „Friesland" Leeuwarden „ 159.60 Fact. ontv. v. Coöp. Producten Handelsver., Leiden „ 76.40 Fact. ontv. v. R. Nieuwhuis, Groningen (incl. embal. ƒ 2.—) „ 26.20 Geïnd de kwit. op de reis Gramsbergen, enz. te vorderen ƒ 390.— reductie „ 6.50 .. 383.50 ƒ 4.50 voor de zaak. Jan. 17 Verk. aan: J. Kievit, Hardenberg (incl. embal. ƒ 2.75) ƒ 32.60 K. de Oude, Hardenberg (incl embal. „ 0.50) „ 15.17 S. Westerbeek, Hardenberg (incl. embal. „ 1. ) " 36 80 H. Mol, Hardenberg, . . . (incl. embal. „ 0^25) 19.20 U. Zijlstra, Hardenberg . . .(incl. embal.,, 5.—) 25 S. Golf, Heemse " 350 A. Popstra, Heemse .... (incl. embal. ƒ 0.30) „ 7 20 E. Gaastra, Dedemsvaart . . (incl. embal. „ 1.—) 25.— K. Bos, Staphorst .... (incl. embal. „ 0.40) „ 6.45 Teruggez. aan J. Brander, Groningen, emballage „ 12.50 goederen „ 25.— Mij. „Utrecht", Utrecht, emballage „ 9.50 ~ . „ goederen „ 16.80 Terugontv. van S. v. d. Zee, Emmer Compascuum, emballage „ 6.90 L. Huisman, Gramsbergen, emballage „ 5.40 K. v. Bruggen, Ommen, emballage „ 9.20 „ 18 Gestort bij de Bank 200 Betaald voor geleibiljetten 0 25 Factuur ontv. v. Spoor- en Wegenberg, Gorinchem Di . .. (incl. embal. ƒ 12.10) „ 62.60 Bet. per giro Crisis Zuivel Centr., Den Haag (onk.) 6.73 Winkelontvangsten " 13505 Verk. aan U. Bok, Rauwveen " 430 S. Stroo, Ruitenveen (incl. embal. ƒ 0.40) „ 7.20 20 Winkelontvangsten 76 40 Betaald contributie Grossiersbond ,', 30 Betaald wissel Kamstra f 169 50 korting „ 9.50 „ , , , _ „ 160.— hact. ontv. v. J. Brander, Groningen (incl. emb. ƒ7.50) „ 277.80 Fact. ontv. v. R. Fisscher, Dedemsvaart (incl. emb. ƒ3.—) „ 32.— Terugontv. van O. Beerstra, Dalfsen, emballage „ 6.40 K. Buikstra, Giethoorn, emballage „ 4.20 L. v. Meurs, Staphorst, emballage „ 2.50 ~ . goederen „ 3.50 leruggez. aan Leverzeep Mij., Schiedam, emballage „ 17.25 C. Reinders, Zwolle, emballage . . „ 12.— Gestort op mijn girorekening 200! Jan. 21 Verkocht a contant uit pakhuis ƒ 139.30 Per kas ontv. v. S. Fennema, Ommen 20.10 Winkelontvangsten 96.35 Beschikt bij de bank over 100.— Per kas bet. Zuivel Centrale 330.— Fact. ontv. v. W. Kransinga, Zwolle 345.70 Fact. ontv. v. Crak en Laan, Zwartsluis 99.80 Bericht v. afschr. ontv. v. de Postchèque- en Girodienst te Den Haag voor 5 giroboekjes 5.— Betaald per giro J. Brander, Groningen „ 105.10 Verk. aan: O. Bokstra, Dedemsvaart 15.— O. Ploegstra, Dedemsvaart (incl. embal. ƒ 4.—) 20.— „ 22 Geïnd de kwit. op de fa. Oosterbeek, Slagharen . . „ 77.80 Verk. a contant uit pakhuis aan Zuivelfabr. De Hoop „ 89.20 Ontv. per giro van de Leverzeep Mij. v. omzetprovisie „ 88.30 Winkelontvangsten 126.35 Betaald J. Veldkamp ƒ 222.20 af reductie „ 10.20 „ 212.— Betaald huishouding 40.— Betaald Rijksinkomstenbelasting ged 100.— Betaald vrachten 2.50 Betaald loon knechts 70. Gehaald bij de bank 400. Fact. ontv. v. Centr. Inkoop Vereen. Zwolle (incl. embal. ƒ 12.-—) „ 192.— Mijn bank verzocht om op mijn girorek. over te schrijven 300. Verkocht aan: T. Boelens, Balkbrug 17.80 „ 23 Winkelontvangsten 115.01 Betaald J. Gielstra, Amersfoort » 77.50 Betaald W. Asscher, Haarlem » 135.77 Gekocht diverse goederen per kas 44.03 Betaald J. Oudlamp, Alkmaar » 178.56 Fact. ontv. v. Coöp. Zuivelfabr. Den Dolder 496.60 Fact. ontv. v. Friesche Margarinefabr. Harlingen . . „ 227.10 Verk. aan: L. v. Meurs, Staphorst (incl. embal. ƒ 3.50) „ 35. fa. Fortuin, Balkbrug . . . (incl. embal. „ 0.70) „ 15.68 J. v. het Hart, Ommen » 25.80 K. v. Bruggen, Ommen . . . (incl. embal. ƒ 4.—) „ 38.60 S. Otten, Ommen (incl. embal. „ 2.50) „ 23.50 Jan. 23 O. v. Putten, Ommen I. Slump, Ommen . . P. de Visser, Ommen O. Klomp, Achterveld R. Hitier, Achterveld . D. v. d. Meulen, Achterveld . (incl. embal. „ 1.20) . (incl. embal. „ 0.30) . (incl. embal. „ 1.50) . (incl. embal. ƒ 0.25) 24 Ontvangen van J. Kieviet, Hardenberg Winkelontvangsten Beiiald post- en plakzegels Betaald vrachten Betaald S. Aardeman, contante goederen .... Betaald Kwattafabriek, Breda Gestort op mijn girorekening Betaald per giro Coöp. Suikerfabr., Den Dolder . . Ontv. per giro van J. Koopman, Ommen Geïnd de kwit. op de reis Ommen, enz. te vorderen ƒ 610.— reductie „ 17.50 Verk. aan: K. de Beer, Dalfsen (incl. embal. ƒ 1.50) (incl. embal. „ 3.50) (incl. embal. ƒ 1.—) (incl. embal. „ 4.50) (incl. embal. ƒ 0.25) S. Edema, Dalfsen F. Oosterbaan, Dalfsen . O. Beerstra, Dalfsen . . S. Wessels, Dalfsen . . A. Knol, Ankum . . . K. Hofstra, Oud Leusden O. Bokstra, Dedemsvaart A. Bakker, Dedemsvaart 25 Bet. Schaardenberg, Deventer v. cont. gek. goederen Bet. J. v. d. Bocht, cokes voor pakhuis Fact. ontv. v. „Vaartens Pepermunt Ind.", Leeuwarden Ontv. per giro van Leverzeep Mij., Schiedam (emball.) Ontv. per giro van C. Reinders, Zwolle (emball.) Winkelontvangsten Verk. aan A. Drijver, Staphorst (incl. embal. ƒ 0.50) 27 Winkelontvangsten Betaald huishouding Betaald rentezegels personeel Betaald loon knechts Fact. ontv. v. Mij. „Utrecht", Utrecht (incl. embal. ƒ 2.—) 92.— 37.80 25.60 4.30 13.70 12.10 33.40 105.62 10.— 12.37 137.37 37.38 300.— 496.60 54.27 592.50 35.80 27.90 22.30 44.20 19.40 2.30 5.60 10.— 3.20 250.10 3.75 57.95 37.25 22.— 195.60 15.80 67.40 40.— 12.— 70.— 40.25 Jan. 27 Fact. ontv. v. „Mercurius" Arnhem ƒ 147.85 Betaald per giro het abonn. Dagblad 5.60 Ontv. v. Blauwkoorn, Avereest (v.cont. verk. goeder.) „ 33.40 Terugontv. van O. v. Putten, Ommen, emballage „ 9.60 goederen „ 15.20 I. Slump, Ommen, emballage . . . „ 4.50 S. Edema, Dalfsen, emballage „ 6.50 Teruggez. aan W. Kransinga, Zwolle, goederen . . „ 20.50 Verkocht aan P. Vermeulen, Dedemsvaart . . . . „ 2.50 „ 28 Ontv. per giro van Kamstra provisie 3.50 Winkelontvangsten 98.20 Fact. ontv. v. F. de Ruyter, Zaandam (incl. embal. ƒ 12.—) „ 154.60 „ 29 Verkocht è contant uit pakhuis 27.80 Ontvangen per giro v. J. de Oude (emballage) „ 13.65 Winkelontvangsten . . „ 75.38 Betaald per kas K. Rijt, Groningen ,61.88 Betaald per kas L. v. d. Lei, Zwolle 150.10 Ontv. per giro v. J. Torringa, Balkbrug 29.20 Verkocht aan: E. Gaastra, Dedemsvaart 17.60 J. Smit, Ommen (incl. embal. ƒ 0.40) „ 9.80 S. v. d. Scheer, Klazienaveen 4.60 30 Ontv. per kas van fa. Fortuin, Balkbrug 17.80 Winkelontvangsten 119.24 Betaald vracht 6.50 Betaald „Mercurius", Arnhem 12.06 Betaald contante goederen 37.20 Fact. ontv. v. R. Bakhuis, Olst „ 14.34 Fact. ontv. v. Zwanenburg, Oss 27.35 Betaald per kas voor abonn. „Vakblad" 10.— Verkocht aan: S. Plat, Giethoorn (incl. embal. ƒ 1.50) „ 23.80 K. Buikstra, Giethoorn 36.40 S. Kachel, Giethoorn .... (incl. embal. ƒ 3.50) „ 32.60 0. Pot, Giethoorn 4.50 L. Koolstra, Giethoorn . . . (incl. embal. ƒ 0.35) „ 17.50 J. Spuit, Frederiksoord 15.40 K. de Rijp, Frederiksoord 13.60 1. Kooistra, Frederiksoord (incl. embal. ƒ 4.80) „ 27.80 S. Boom, Willemsoord 46.20 K. Steen, Willemsoord . . . (incl. embal. ƒ 1.50) „ 25.30 P. v. Houten, Willemsoord (incl. embal. ƒ 0.30) „ 37.90 Jan. 31 Fact. ontv. v. Niermeyer Tabaksfabr., Assen ... ƒ 40.88 Fact. ontv. v. Asser Vetsmelterij „ 160. Winkelontvangsten 115.69 Gestort bij de bank n 500. Betaald de kwit. v. d. fa. R Nieboer, R'dam ƒ 254.60 af reductie „ 34.— „ 220.60 Geïnd de kwit. op de reis Giethoorn, enz. te vorderen ƒ 635.50 reductie „ 25.20 „ 610.30 Verkocht aan: J. Languit, Blokzijl 14.20 K. Loor, Blokzijl (incl. embal. ƒ 0.25) „ 12.30 A. Hoogterp, Blokzijl . . . (incl. embal. „ 1.20) „ 27.80 K. Uddens, Blokzijl . . . . (incl. embal. „ 1.75) „ 25.90 L. Groen, Blokzijl .... (incl. embal. „ 0.40) „ 20.35 C. Damstra, Vollenhove 9.76 D. Groenhof, Vollenhove . „ 33.40 E. Kolthof, Vollenhove . . . (incl. embal. ƒ2.50) „ 45.90 G. Zwoltsman, Vollenhove (incl. embal. „ 2.—) „ 19.67 H. Stokvis, Vollenhove . . . (incl. embal. „ 1.—) „ 33.12 P. Mertens, Zwartsluis . . . (incl. embal. „ 3.—) „ 37.80 K. v. d. Berg, Zwartsluis „ 23.70 T. Zwamborn, Zwartsluis (incl. embal. ƒ 0.50) „ 14.67 W. Bloempot, Zwartsluis (incl. embal. „ 5.—) „ 43.50 Terugontv. van S. Plat, Giethoorn, goederen 7.50 S. Boom, Willemsoord, goederen „ 12.40 P. v. Houten, Willemsoord, goederen „ 9.60 Boekhouding van een timmerman-aannemer. De boekhouding van een timmerman, een smid, een loodgieter en andere ambachtslieden komt vrijwel overeen met die van een rijwielhandelaar en een garagehouder. Echter vormen vooral bij een timmerman de z.g.n. aangenomen werken een belangrijke factor van het bedrijf. We zullen nu nagaan hoe de boekhouding van een aangenomen werk door een timmerman ingericht is. Als voorbeeld nemen we het bouwen van een burgerwoning door den timmerman-aannemer S. Klopman, aangenomen voor de som van ƒ 3150. De ontvangen facturen over leveranties ten behoeve van dit werk boekt hij evenals de andere facturen in het inkoopboek-crediteurenboek, de betalingen, die tengevolge van de bouw van deze woning plaats hebben, schrijft hij in het kasboek, eventueel in een aparte kolom: „aangenomen werken". Om te kunnen vaststellen, wat hij met dit werk verdient, boekt S. Klopman alles wat er op betrekking heeft verder op staten, z.g.n. weekrapporten. Op de linkerzijde van een staat schrijft hij hoeveel grondwerkers, metselaars, opperlieden en timmerknechts gedurende een week aan het huis gewerkt hebben, hoeveel uren dit plaats had, welk uurloon ze verdienden, enz. Op de rechterzijde van het weekrapport wordt aangetekend welke materialen op het werk zijn aangevoerd. Ook wordt hier vermeld welk „meer of minder werk" verricht wordt. Het eerste vermeerdert, het tweede vermindert het bedrag der aannemingssom, die de aannemer van den aanbesteder moet ontvangen. Men vindt hier de vier eerste weekrapporten vermeld, die door den timmerman zijn ingevuld. Na deze vier weken is het werk verder door drie timmerknechts in drie weken afgetimmerd. Materialen werden niet meer aangevoerd. Opgave: Bereken met behulp van het voorgaande en de hierna volgende prijsopgaven en weekrapporten, de winst, die de timmerman met de bouw van deze woning heeft gemaakt (bedrag der lonen narekenen!). Men neme daarbij nog het volgende in acht: a. het bedrag, dat volgens de weekrapporten aan lonen is uitbetaald, dient met 10 % te worden verhoogd met het oog op de verschillende onkosten, welke de timmerman heeft te betalen (voor ongevallenverzekering, ziekteverzekering, enz.); b. de facturen van de verschillende leveranciers van materialen zijn met 5% omzetbelasting verhoogd; c. in de aannemingssommen van de timmerfabriek, de zinkwerker, de steenhouwer en de leverancier van het hang- en sluitwerk is de omzetbelasting begrepen (zie de prijsopgave); d. de drie timmerknechten, die het werk verder aftimmerden, verdienden 50 c. per uur en hadden geen regenbelet (werkweek =47,5 uur) ; e. het kasboek van S. Klopman vermelde aan onkosten, die op dit werk vielen, ƒ 9.50 voor aanbestedingskosten, brandverzekering, enz.; /. het meerderwerk wordt berekend tegen kostprijs verhoogd met 10 %. Prijsopgaven. S. Klopman ontvangt de volgende prijsopgaven, aan de hand waarvan hij de benodigde materialen, enz. inkoopt. I. Houtsoorten: houtsoort: 5x 13 5X 10 5x7 61,'2 X 12 6i/2 X 15 8 X 20 prijs per voet: 7 cent 6 5 8 9 12 2 x 8 2.8 X 10 2.2 X 17 1.6 ,x 17 1.6 X 10 2 3 4 3 2 X 33 1 X 3.3 2 X 4.5 / 8— per 1000 vt. ƒ5.— per 1000 vt. / 9.— per 1000 vt. (brede lat). II. Timmerfabriek: Alle kozijnen ramen en deuren met trap en keldertrap, de binnendeuren met sloten, worden door de timmerfabriek geleverd voor ƒ 500.—. III. Bouwmaterialen: De steen te leveren op het werk voor de doorsneeprijs van ƒ 14.— per 1000. Rivierzand per m3 ƒ 3.—. Schelpkalk per hl ƒ 1.40. Grint per m3 ƒ 9—. Potl. cement per 10 zak ƒ 1.10 per zak. Rom. gesm. pannen ƒ 70.— per 1000. Rom. gesm. vorsten 0.60 per stuk. Grèsbuizen per m ƒ 0.75. Bazalttegels 15 c. per stuk. IV. Betonwaren: Regen waterbak 1500 1 ƒ 75.- Beerput 2000 1 „ 90.— ( in de Srond betonbuis per m ƒ 0.60. V. Ijzerwaren: Draadnagels 27/11; 21/12; 18/14; 12/16 45/8. 20 c. per kg 25 c. per kg Zetluikjes ƒ 2.50 per stuk. Nisbuisen „ 0.50 per stuk. N.P. no. 18 „ 2.50 per m Lipsslot „ 2.50. Muurankers per stuk ƒ 0.60. VI. Hang- en sluitwerk: Het hang- en sluitwerk wordt geleverd voor ƒ 50.—. VII. Zinkwerker: De mastiek en zinkwerken worden door den zinkwerker geleverd voor ƒ 125.—. VIII. Steenhouwer: 2 marmeren schoorsteenmantels worden door den steenhouwer geleverd voor ƒ50.—. EERSTE WEEKRAPPORT VAN HET WERKEND PERSONEEL. (linkerzijde). w, bJj b£ b0 « « hfl M Aantal « -g | | ï - -3 Aantal Loon R . werklieden § 5 £ g ? t ï uren per uur Bedrag Aanmerkingen Onderbazen 3 Grondwerkers 8V28V28V2 5 3 X 30i/2 40 ƒ36,60 Sjouwerlieden 2 Timmerlieden 8V28V2 2 X 7 501), 302) - 3,60 i) loon v. d. enen knecht Metselaars 2) [00n v j anderen knech' Steenhouwers I Opperlieden Kalkbouwers Smeden Stukadoors Ververs Voegers -1 J—! I Gezamelijk bedrag aan arbeidsloon | ƒ 50,20 I WEERSGESTELDHEID. Dagen der week Datum Zondag Maandag 6-7-'36 de gehele week zonder belet. Dinsdag 7-7-'36 Woensdag 8-7-'36 Donderdag 9-7-'36 Vrijdag 10-7-'36 Zaterdag ll-7-'36 1 (rechterzijde v.h. weekrapport). AANGEVOERDE MATERIALEN. 10. 7. '36. 2000 miskl. Gron. Klinker. 8000 „ Gron. bleek. 40 zak Portland cement (P.C.). 10 hl schelpkalk. 14 m3 rivierzand. 11. 7. '36. 2000 z.g. harde bonte Gron. Klinker. 4000 Straatklinker (Gron.) no. II. 1 regenwaterbak. 1 beerput. 20 m gresbuis. 10 m betonbuis. 20/18 vts.1) brede lat 2 X 4,5. 5 kg 27/11 draadnagels. !) d.i. 20 latten (2 X 4.5) elk van 18 voet. STAAT VAN MEER EN MINDER WERK. HOEVEELHEID prijs BEDRAG OMSCHRIJVING Meer Minder Per .. , 1 eenheid Meer werk Minder werk werk werk eeiiueiu Transport van weekrapport No. ƒ ƒ Tezamen .... ƒ ƒ Hpn 19 ———— Opgemaakt te De Aannemer: TWEEDE WEEKRAPPORT VAN HET WERKEND PERSONEEL. . _ ba bfl . . ÖJ) öfl tuO o3 ca wr Aantal « J .§ | "S f | Aantal Loon KH werklieden § | j | | | uren per uur Bedrag Aanmerkingen Onderbazen Vergoeding regenbelet Grondwerkers 1 Sjouwerlieden 8i'2 8>/2 8V28V2 8V2 3 45'/2 30 ƒ3 65 + ƒ0.42 2 Timmerlieden 8I/2 8V2 8V2 8I/2 8V2 3 451/2 50,30 - 36.40 + - 1.12 3 Metselaars 8V2 8V2 8V2 8V2 8i/2 3 3 X 45i/2 50 -68.25 + -2.10 Steenhouwers 1 Opperlieden 8i/2 8i/2 8i/2 8'/2 8V2 3 45i/2 40 - 8. 20 + - 0.56 Kalkbouwers Smeden Stukadoors Ververs Voegers Gezamelijk bedrag aan arbeidsloon ƒ136.50 ƒ 4.20 Opm.: Regenbelet geeft de werknemers het recht 70% van het aantal regenuren uit betaald te krijgei WEERSGESTELDHEID. Dagen der week Datum Zondag Maandag 13-7-'36 Dinsdag 14-7-'36 Woensdag 15-7-'36 Donderdag 16-7-'36 Vrijdag 17-7-'36 Zaterdag 18-7-'36 Vanaf v.m. 10 u. regenbelet. AANGEVOERDE MATERIALEN. Hout. 14. 7. '36. 9/24 vts. 5 X 13, 4/19J/2 vts. 5 X 13, 1/11 + 5/16 vts. 6i/2 X 15. 10/26 vts. 8 X 20, 4/201/2 vts. 8 X 20, 5/12 vts. 6J/2 X 12. 2/16 vts. 5 X 10. Alle kozijnen. 15. 7. '36. 8000 roode genuanceerde Gron. steen. 16. 7. '36. 20 zak Porti, cement. 10 hl schelpkalk. 17. 7. '36. 2 ijzeren zetluiken. 26 muurankers. 4 nisbussen. 2 N.P. no. 18, lang 3 m. Draadnagels 10 kg 27/11, 10 kg 21/12, 5 kg 18/14, 5 kg 45/8. 18. 7. '36. 8/24 vts 6i/2 X 15, 12/18 + 2/11 vts. 5 X 13. 4/16 + 4/14 + 2/13 vts. 6J/2 X 15. STAAT VAN MEER EN MINDER WERK. Opgemaakt te HOEVEELHEID pdjs BEDRAG OMSCHRIJVING 1^— per - ~I H werk werk eenheid Meer werk Minder werk Transport van weekrapport No. ƒ ^ ƒ — Tezamen .... ƒ ƒ 19 De Aannemer: K. K. Rovers, Pract. Boekhouden III, 2e druk. : ' ' >:.. WÊÊM DERDE WEEKRAPPORT VAN HET WERKEND PERSONEEL. ba twO «f ^ bf) SP Aantal « -a -g S "S « -o Aantal Loon _ . werklieden § g J 5 -a :=■ uren per uur Bedrag Aanmerkingen N 2 Q ^ o > N Onderbazen Grondwerkers 1 Sjouwerlieden 8V2 8»/2 8V2 8V2 8V2 5 47V2 30 ƒ14.25 4 Timmerlieden 8I/2 8>/2 8I/2 8V2 8V2 5 4 X 47i/2 3/50,1/30 - 85.50 2 Metselaars 8V2 8V2 8V2 8V2 8V2 5 2X47>/2 50 - 47.50 Steenhouwers 1 Opperlieden 8V2 81/2 8Va 8ty2 8V2 5 471/2 40 - 19.00 Kalkbouwers Smeden Stukadoors Ververs Voegers Gezamelijk bedrag aan arbeidsloon ƒ166.25! WEERSGESTELDHEID. Dagen der week Datum Zondag Maandag 20-7-'36 Dinsdag 21-7-'36 Woensdag 22-7-'36 Geen belet. Donderdag 23-7-'36 Vrijdag 24-7-'36 Zaterdag 25-7-'36 Opgemaakt te De Aannemer: ■mtWT ■ AANGEVOERDE MATERIALEN. 20. 7. '36. 2000 gesmoorde Romaansche pannen. 25 vorsten. 24. 7. '36. 100/24 vts. 1.6 X 17 g.g. (dakhout). 2200 vts. 1 X 3.3 tengellat. 1400 vts. 2 X 3.3 panlat. 2 schoorsteenmantels. STAAT VAN MEER EN MINDER WERK. HOEVEELHEID prijs BEDRAG OMSCHRIJVING Meer Minder Per werk werk eenheid Meer werk Minder werk Transport van weekrapport No. ƒ ƒ Tezamen .... ƒ ƒ den 19 VIERDE WEEKRAPPORT VAN HET WERKEND PERSONEEL. AANGEVOERDE MATERIALEN. 30. 7. '36. 17/25 + 25/15 + 25/16 + 10/17 + 13/10 vts. 2.2 X 17 g.g. 35/15 + 35/13 vts. 2.2 X 17. Vloeren en zolders. 4 Holland kastdeuren met sloten. 10 Holland binnendeuren met sloten. 1 voordeur. 1 achterdeur. Ramen. 1 trap. 1 keldertrap. 31. 7. '36. 40/18 vts. 1.6 X 10 puntgroefschroot. 8/11 vts. 5X7. Hang- en sluitwerk. 200 bazalttegels. 1 lipsslot. STAAT VAN MEER EN MINDER WERK. WEERSGESTELDHEID. Dagen der week Datum Zondag Maandag 27-7-'36 Dinsdag 28-7-'36 Woensdag 29-7-'36 Geen belet. Donderdag 30-7-'36 Vrijdag 31-7-'36 Zaterdag l-8-'36 ba tuo ^ ™ bjo nf3 Aantal .g -a j -g "2 •§ "2 Aantal Loon D . c 5 S = -S S Bedrag Aanmerkingen werklieden 0 g c u ^ ~ uren per uur 6 N S Q ^ > N Onderbazen Grondwerkers Sjouwerlieden 4 Timmerlieden 8V2 8V2 8V2 8V2 8'/2 5 4 X 47i/2 3/50, 1/30 ƒ85.50 Metselaars Steenhouwers Opperlieden Kalkbouwers Smeden 2 Stukadoors 8>/2 8V2 8V2 2 X 25i/2 55 - 28 05 Ververs 1 Voegers 8I/2 8'/2 8V2 8V2 8V2 5 47l/2 50 - 23.75 2 Pandekkers 81/2 2 X 8V2 55 - 9.35 Gezamelijk bedrag aan arbeidsloon ƒ146.65 HOEVEELHEID prijs BEDRAG OMSCHRIJVING M Minder Per i'itti muiuvi .. , 1 <• • • pptihpiH Meer werk Minder werk werk werk eeiineiu Transport van weekrapport No. 1 Lips voordeurslot .... 1 ƒ 3.00 ƒ 3.00 4/12 vts. 2.2 X 17 g.g. ... 48 vts. - 0.04 - 1.92 1 kastdeur 1 - 4.00 - 4.00 werkloon timmerman .... 12 uur - 0.59 - 7.08 werkloon metselaar .... 6 uur - 0.59 - 3.54 specie - 1 50 200 straatkl. no. II - 3.20 Tezamen .... ƒ 24.24 den 19 Opgemaakt te De Aannemer: Kameralistische boekhouding. Zang- en muziekverenigingen, voetbal, dam-, en schaakclubs, pluimvee-, landbouw- en fokverenigingen, verenigingen tot instandhouding van een leesbibliotheek, schoolverenigingen, stichtingen van barmhartigheid, enz., enz. voeren een boekhouding, die men bestempelt met de naam van kameralistische of begrotingsboekhouding. Ook de boekhoudingen van het Rijk en gemeenten, alsmede die van particulieren vallen hieronder. Het grote onderscheid van de hier genoemde gemeenschappen en de handelszaken is, dat ze niet als deze ten doel hebben winst te maken. Ze hebben tal van uitgaven te doen en ze moeten zorgen, deze uitgaven door ontvangsten te dekken. Het is daarom nodig elk jaar een z.g. begroting te maken; een tekort kan zo worden voorkomen. De begroting vermeldt, wat de vermoedelijke inkomsten en uitgaven het komende jaar (het boekjaar) zullen zijn. Het is vaak zeer moeilijk de begroting sluitend te krijgen. Bij verenigingen, stichtingen en gemeenten gebeurt het, vooral bij een niet zuinig beheer, dat er aan het einde van het boekjaar een tekort is. Door geldleningen tracht men soms de tekorten te dekken. Dit lukt echter niet altijd. En voor de leningen moet rente betaald worden, terwijl ze t.z.t. moeten worden afgelost. Er zijn thans in ons land verschillende gemeenten, die hun begrotingen onmogelijk sluitend kunnen krijgen; ze moeten dan hulp van het Rijk hebben. Dit zijn z.g. gesaneerde gemeenten. Tal van verenigingen en stichtingen hebben met grote financiële moeilijkheden te kampen, doordat de ontvangsten verminderen en de uitgaven vaak zo moeilijk zijn in te krimpen (zendingsverenigingen, stichtingen met philantropische doelstellingen e.d.). Uit het voorgaande volgt, dat een kameralistische boekhouding in hoofdzaak een boekhouding van ontvangsten en uitgaven is. Het tabellarisch kasboek is dan ook het hoofdboek. Dit werkje, bestemd voor den middenstander, geeft enkel als voorbeelden de boekhouding van een particulier en die van een vereniging (bibliotheekvereniging). Ze bestaat in hoofdzaak uit: a. het maken van een begroting; b. het bijhouden van een tabellarisch kasboek. Het spreekt vanzelf, dat ook hier de bescheiden goed bewaard en doelmatig opgeborgen moeten worden. Van elke ontvangst en uitgaaf moet een bewijs aanwezig zijn. Het is het beste deze te nummeren en de nummers in het kasboek te vermelden. Boekhouding van een particulier. Ook een particulier dient boek te houden: hij moet de tering naar de nering zetten; bevordert ook de zuinigheid. Het geeft ook een zekere voldoening, wanneer men aan het einde van het jaar kan nagaan hoe zijn ontvangsten (loon, salaris, pensioen, renten, enz.) zijn besteed. Bij dit nagaan blijkt meermalen, dat sommige uitgaven wel wat hoog zijn geweest. Is men door salarisverlaging, enz. genoodzaakt te bezuinigen, dan laat de boekhouding (het tabellarisch kasboek!) wel zien, welke uitgaven het best kunnen worden besnoeid. Voorbeeld: Een ambtenaar N. Droogstoppel heeft op 1 Jan. 1936 een salaris van ƒ 5750.—. Op de Rijkspostspaarbank heeft hij een tegoed van ƒ 900.—, aan een familielid heeft hij ƒ 500.— a 5 % geleend. Op 1 Jan. 1936 maakt hij de volgende begroting: Begroting op 1 Jan. 1936. Inkomsten: Salaris ƒ 5750.— Rente Rijkspostspaarbank „ 30.— Rente geleend geld . „ 25.— ƒ 5805.— Uitgaven: Huur ƒ 600.— Belastingen, schoolgeld „ 800.— Huishouding 2500.— Kleding, schoeisel . . „ 550.— Verwarming, licht, waterleiding „ 200.— Liefdadigheid, kerk, lidmaatschappen, enz. „ 250.— Huishoudelijke hulp . „ 245.— Geneeskundige hulp . „ 100.— Ontspanning . „ 150.— Diversen 200.— Batig saldo . . . . „ 210.— ƒ 5805.— N. Droogstoppel deponeert zijn overtollige kasgelden bij de Rijkspostspaarbank, heeft hij te weinig kasgeld, dan beschikt hij hier over het nodige geld. Hij boekt zijn ontvangsten en uitgaven in een tabellarisch kasboek met de volgende kolommen: datum (van ontvangst en uitgaaf), omschrijving, ontvangsten, uitgaven (totalen), diversen, belastingen, enz., huishouding, kleding, verwarming, enz., liefdadigheden, enz., huishoudelijke hulp, geneeskundige hulp, ontspanning. Het kasboek wordt maandelijks afgesloten en heropend. Aan het einde van het jaar worden de maandtotalen van de verschillende kolommen naar een tabel gebracht, waardoor de jaarcijfers van de verschillende soorten der uitgaven verkregen worden. Uit de kolom Diversen verkrijgt men de maand en jaarcijfers der huur en eventueel van andere uitgaven. Stel, dat de volgende tabel der jaarcijfers op 31 Dec. 1936 is verkregen: Tabel der jaarcijfers. cl M MM M .M n . M cu c 'C c , c -Sc II li 11 1 I! II p 1 g| g & -g * s * 3.S ^ |p S- Jan. I ƒ f f / | ƒ | ƒ / / / f f Febr. Maart April Mei Juni Juli Aug. Sept. Oct. Nov. Dec. | I I j j I ƒ6810 ƒ 600 j ƒ 835 ƒ2450 / 530|/ 215 ƒ 210 ƒ 255 ƒ 165|ƒ 145 ƒ 150 = | " ï : ! De zgn. Staat van Meer of Minder laat overzichtelijk zien in hoeverre de ontvangsten en uitgaven afwijken van de geraamde. Gemakkelijk is deze met behulp van het voorgaande samen te stellen (zie volgende staat). Opmerking: 1. Stel nu, dat N. Droogstoppel in het vervolg zijn ouders om de een of andere reden financieel moet helpen, b.v. met een bedrag van ƒ 300 per jaar. Hij is dan genoodzaakt op zijn uitgaven te bezuinigen. Zijn overzichtelijke boekhouding stelt hem nu in staat te besluiten welke uitgaven het best besnoeid kunnen worden. 2. De staat van Meer of Minder kan een vingerwijzing zijn om sommige uitgaven te trachten te verminderen. In elk geval dient te worden nagegaan, wat de oorzaak is van de verschillen der uitgaven met de bedragen, die de begroting vermeldt. Staat van Meer of Minder. gl ? Verschil g « Verschil Om- "■£ > x schrijving Sf | Me„ , f | Meer Mn- > 03 | Qer 3 en | oer Salaris Huur ƒ 600 ƒ 600 + rente ƒ5810 ƒ5805 ƒ 5 Belasting, Meeront- schoolgeld - 835 - 800 ƒ 35 vangen Huishouding -2420 -2500 ƒ 80 dan begr. ƒ 5 Kleding,schoeisel - 530 - 550 20 Verwarming enz - 215 - 200 - 15 Liefdadigh. enz. - 210 - 250 - 40 Huish. hulp - 255 - 245 - 10 Qeneesk. hulp - 165 - 100 - 65 Ontspanning - 145 - 150 - 5 Diversen - 150 - 200 - 50 Minder uitgegeven dan de begr. - 70 Batig saldo - 285 - 210 ƒ5810 ƒ5805 ƒ 5 ƒ 5 ƒ5810 ƒ5805 ƒ 195 ƒ 195 — - Opgave: R. Rusticus, wethouder der gem. A. heeft op 31 Dec. 1935 de volgende balans opgemaakt. Er blijkt uit, dat zijn bezittingen bestaan uit huizen, effecten en geleend geld, bovendien heeft hij bij de bank een debetsaldo en nog een klein bedrag aan contanten. Hij heeft een hypothecaire schuld van ƒ 3000. Hij heeft de gewoonte de lopende schulden aan timmerman, schilder, enz. voor het einde des jaars te betalen. Balans op 31 Dec. 1935. Bank ƒ 700.— Hypotheek (a 4 %) . ƒ 3000.— Kasgeld 150.— Zuiver vermogen . . „ 31900.— Huis Korenstraat 7 . „ 5000.— Huis Dwarsvaart 15 . „ 2900.-- Huis Hoogstraat 10 . „ 6150.— Huis Leliestraat 211 . „ 4200.— Huis Vismarkt 9 . . „ 6900.— ƒ 2000 5 % Oblig. Gem. Edam „ 1800.— ƒ3000 41/2 % Westel. / Hyp.bank „ 2400.— ƒ 2000 aand. Ned. IJzerfabr. „ 1200.— J. Woltman, alhier (a 5 %) „ 2000.— K. Schippers, alhier (a 5 %) „ 1500.— ƒ 34900 - T34900.— Op 1 Jan. 1936 maakt hij de volgende begroting op: Begroting op 1 Jan. 1936. Inkomsten: Uitgaven: Huren ƒ 1600.— Belastingen .... ƒ 275.— Rente 450.— Hypotheekrente . . . „ 120.— Wethouderschap . . „ 300.— Onderhoud huizen . . „ 250.— Diversen 200.— Huishouding 1200.— / Kleding, schoeisel, enz. „ 150.— Verwarming, verlicht. „ 100.— Liefdadigheid, enz. . „ 100.— Huishoudelijke hulp . „ 140.— , Geneeskundige hulp . „ 40.— / Ontspanning 75.— / Diversen 50.— ƒ Batig saldo . „ 50.— ƒ 2550.— ƒ 2550.— 1. Stel met behulp van de volgende gegevens het kasboek van R. Rusticus samen over de maand Januari 1936. Het heeft aan de debetzijde kolommen: datum, omschrijving, huren, rente, diversen, totalen en aan de creditzijde de kolommen: belastingen, onderhoud huizen, huishouding, kleding, enz., verwarming, enz., liefdadigheid, enz., huishoudelijke hulp, geneeskundige hulp, ontspanning, diversen en totaal. 2. Maak op 31 Dec. 1936 de tabel der jaarcijfers op, als de verschillende maandtotalen uit het tabellarisch kasboek over de laatste elf maanden van het jaar de volgende zijn: Ontvangsten: a. Huren: ƒ 312, ƒ 42, ƒ 42, ƒ 312, ƒ 42, ƒ 42, ƒ 312, ƒ 42, ƒ 42, ƒ 312, ƒ 42. b. Renten: Maart ƒ 50, Juli ƒ 77.50, Sept. ƒ 50.—, November ƒ 75.—. c. Diversen: Febr. ƒ 45, Maart ƒ 105 *), Mei ƒ 20, Juni ƒ 751), Juli ƒ 15, Sept. ƒ 75*), Oct. ƒ 65, Dec. ƒ 115.— *). Uitgaven: a. Belastingen: Maart ƒ 45, Mei ƒ 70, Juni ƒ 45, Sept. ƒ 50 en Dec. ƒ 40. b. Hypotheekrente: Juli ƒ 60.—. c. Onderhoud huizen: Maart ƒ 100, Mei ƒ 75 en Dec. ƒ 50. d. Huishouding: Elke maand ƒ 100.—. J • J • J ƒ !' ƒ f 7' f 3"30> / 5' f 4-50- / 3> f 3-70> / 2. / 4-75, ƒ 6.50, g. Liefdadigheid, enz.: ƒ5, ƒ25, ƒ4.50, ƒ6.50, ƒ8, ƒ6, ƒ6, ƒ7.50, ƒ6.50, ƒ 3.50, ƒ 15. A. Huishoudelijke hulp: ƒ 10, ƒ 12, ƒ 10.50, ƒ 12.50, ƒ 25, ƒ 13.50, ƒ 10, f 10.50, ƒ 10.50, ƒ 14.50, ƒ 10.50. z'. Geneeskundige hulp: ƒ 1.50, ƒ4, ƒ 12.50, ƒ 1.50, ƒ 1.20, ƒ4, ƒ 1.50, ƒ2.50, ƒ 1.20, ƒ 1.20, ƒ 12.50. f3 50Ofn\0Panning: f2'5°' f5' fL5°' f2'5°' f2°' fL5°' f2' f5, k. Diversen: April ƒ10, Juli ƒ5, Dec. ƒ10. 3. Stel op 31 Dec. 1936 de Staat van Meer en Minder samen. 4. Maak de balans op per 31 Dec. 1936; de waarde der huizen late men dezelfde (tengevolge der devaluatie, anders moest er zeker op afgeschreven worden); de koerswaarde der effecten is achtereenvolgens (zie de balans op 31 Dec. 1935) ƒ 1900, ƒ 2790 en ƒ 1450, het kassaldo bedraagt ƒ 180 het debetsaldo bij de bank is ƒ 900. De ontvangsten en uitgaven gedurende de maand Januari 1936 zijn: Jan. 2 Betaald voor nieuw kasboek ƒ 1.50 Betaald loon morgenmeisje 2. 1) Hierbij f 75.— voor het wethouderschap. Jan. 4 Uit de kas genomen voor de huishouding .... ƒ 20.— Betaald voor een nieuwe vlag „ 6.50 „ 5 Betaald voor brandstof 3.80 „ 6 Ontvangen voor 10 kippen „ 8.— „ 7 Betaald voor sigaren 2.— Betaald nota schoenmaker . „ 1.20 „ 9 Betaald loon morgenmeisje 2.— „ 11 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . . „ 20.— „ 12 Betaald hypotheekrente (/2 jaar) 60.— „ 13 Betaald Va abonnement dagblad (le kwartaal) . . „ 1.15 Betaald contributie ziekenhuisverpleging „ 3.— „ 14 Betaald voor nieuwe hoed „ 2.75 „ 15 Ontvangen rente van J. Woltman, alhier 100.— Betaald aan de naaister 1.50 „ 16 Ontvangen van Notaris H. Woldorp voor beschrij- vingskosten huis Martkstraat 4 35.— „ 18 Gebracht bij de bank 100.— Uit de kas genomen voor de huishouding 20.— „ 19 Geïnd coupon. Westl. Hypotheekbank 67.50 „ 20 Betaald Was- en Strijkinrichting 2.25 Ontvangen dividend Ned. Ijzerfabriek ...... 60.— „ 21 Gebracht bij de bank 50.— Betaald voor post- en plakzegels 1.50 „ 22 Betaald kleermaker voor herstelwerk „ 5.75 „ 23 Betaald voor autotochtje 2.40 Betaald voor lidmaatschap Groene Kruis 1.50 Betaald loon morgenmeisje 2.— „ 25 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . . „ 20.— Betaald grondbelasting 9.50 „ 26 Betaald Rijksinkomstenbelasting „ 30.— „ 27 Betaald tandarts 3.— „ 28 Betaald voor zending 1.50 Ontvangen van Notaris H. Woldorp voor beschrij- vingskosten huis 25.— „ 29 Betaald electrisch licht 3.75 „ 30 Betaald gas 3.20 Ontvangen huren . „ 42.— Betaald kwitantie behoeftige blinden ....... 1.— Betaald loon morgenmeisje 2.— Betaald voor een nieuwe pijp 0.90 Gebracht naar de bank 50.— Boekhouding van een bibliothecaris. In het plaatsje Bommel is een leesbibliotheek opgericht. De leden betalen een contributie van ƒ 2.50 per jaar. Een dertigtal buitengewone leden gaven bij de oprichting elk een bijdrage ineens van ƒ 25.—. Verder zijn er een aantal begunstigers, die jaarlijks een bijdrage van 50 ct tot ƒ 1.50 geven. Deze hebben geen stemrecht. De voorbereidende werkzaamheden, als het uitzoeken van een 600-tal boeken, het kaften hiervan, het maken van enkele boekenkasten, het inbinden van boeken die gratis ontvangen waren, het drukken van catalogi, enz. enz. duurde enkele maanden. Daarna, op 3 Nov. 1935, werd de bibliotheek geopend. Eenmaal per week heeft uitlening plaats. De penningmeester-bibliothecaris der vereniging noteert al zijn uitgaven en ontvangsten in een tabellarisch kasboek. Op 31 Dec. 1935 sluit hij dit af en brengt op de kort daarop gehouden jaarvergadering verslag uit. Van zoveel mogelijk elke ontvangst en uitgaaf eist de penningmeester een bewijs. Elke avond, waarop de boeken uitgeleend worden, worden de ontvangsten geteld en hiervan een getekend bewijs door een der aanwezige bestuursleden aan den penningmeester afgegeven. Opgave 1. Stel het kasboek over 1935 samen, als ge weet, dat daar de volgende kolommen in voorkomen, aan de debetzijde: totaal, diversen, bijdragen begunstigers, contributies leden, contributies buitengewone leden, leesgeld, catalogi en aan de creditzijde: totaal, diversen, vergaderingsonkosten, diverse onkosten, bindwerk en kaften, inkoop boeken. Vöör de geldkolommen is aan beide zijden van het kasboek een smalle kolom, waar de nummers der bescheiden genoteerd worden. Breng deze ook in Uw kasboek aan. Van de ontvangen bedragen van leden en begunstigers is geen genummerd bewijs. Controle hiervan kan geschieden met behulp van de leden- en begunstigerslijst. 1935 Juni 4 Van buitengewone leden ontvangen ƒ 175.— „ 11 Betaald drie kwitantieboekjes „ 0.75 „ 12 Veertig plakzegels "t 4. „ 14 Ontvangen van buitengewone leden 475.— „ 15 Betaald aan kaftpapier, nota K. de Groot, alhier . . „ 2.40 „ 17 Ontvangen van buitengewone leden 50.— Juli 2 Contributies leden 10. „ 5 Bijdragen begunstigers 24.— „ 7 Ontvangen aan giften „11.05 „ 15 Ontvangen van buitengewone leden 50.— „ 17 Ontvangen van leden 12.50 „ 23 Bet. aan de jeugdvereniging voor overname bibliotheek „ 32.50 Juli 24 Ontvangen van begunstigers ƒ 6.— „ 29 Betaald maakloon boekenkasten, J. Bolleman, alhier „ 23.39 „ 30 Nota N. Bergsma alhier voor kasboek en ledenboek „ 1.25 Aug. 2 Bet. nota vergaderingsonkosten aan U. Reehoorn, alh. „ 12.85 „ 9 Ontvangen van leden . . . • 15.— „ 13 Ontvangen van begunstigers „ 2.75 „ 26 Ontvangen van leden 24.— Sept. 3 Betaald nota vergaderingskosten „ 6.25 „ 15 Ontvangen van begunstigers 2.75 Van leden 5.— „ 25 Bet. aan F v. d. Keulen, voor het nummeren der boeken „ 4.50 Oct. 2 Betaald O. v. d. Sluis, voor typewerk 9.45 „ 12 Ontvangen van leden 1.50 „ 19 Betaald aan J. v. d. Zaag, alhier, voor bindwerk . . „ 71.30 „ 27 Verkoop catalogi „ 2.35 Nov. 1 Betaald vergaderingskosten, N. Reehoorn alhier . . „ 2.70 „ 3 Leesgeld 3.37 Catalogi „ 0.90 „ 7 Ontvangen van advertenties in de catalogus . . . „ 85.— „ 10 Leesgeld „ 5.82 Catalogi „ 0.60 „ 15 Betaald S. Kever, boekhandel, Franeker, voor geleverde boeken 540.40 „ 17 Ontvangen leesgeld 7.30 Catalogi „ 0.35 „ 21 Bet. bureau „Vrije Fries" alh., voor advertentiekosten „ 6.80 „ 23 Porto's 0.45 „ 24 Ontvangen leesgeld 6.27 Catalogi 0.25 „ 27 Betaald premie -f polis brandverzekering . . . . „ 3.25 Dec. 1 Leesgeld 7.30 Catalogi 0.20 „ 3 Nota N. v. d. Sluis, alh., voor typewerk, (reglementen enz.) „ 16.52 „ 8 Leesgeld 7.64 Catalogi „ 0.10 „ 10 Betaald nota „Vrije Fries" alh., voor advertentiekosten „ 3.40 „ 15 Leesgeld 7.45 Catalogi 0.15 „ 21 Maakloon boekenkasten „ 20.17 „ 22 Leesgeld 7.47 Catalogi 0.05 Dec.23 Nota „Vrije Fries", alh., v. geleverd drukw. (catalogi) ƒ 143.53 „ 29 Leesgeld ;j 8.45 Catalogi 0 15 „ 30 Betaald N. Reehoon voor vergaderingsonkosten . . „ 1.35 Zaalhuur + zegel 45.10 Op de jaarvergadering, die in Februari 1936 gehouden werd, is door den penningmeester-bibliothecaris verslag uitgebracht over de financiële toestand der vereniging. Hieruit bleek, welk bedrag het afgelopen boekjaar aan leesgelden ontvangen was, hoeveel van buitengewone leden, leden en begunstigers geïncasseerd was, voor welke bedragen aan boeken gekocht was, wat het inbinden en kaften der boeken gekost had, hoe hoog de verschillende onkosten waren, enz. Opgave 2. Maak met behulp van het door U volgens de vorige opgave gemaakte tabellarisch kasboek een financieel verslag over het eerste boekjaar der bibliotheekvereniging. Door den penningmeester-bibliothecaris werd op de jaarvergadering, niet alleen een financieel verslag over het afgelopen boekjaar voorgelezen, maar ook een begroting voor het komende boekjaar ingediend. Deze begroting was gebaseerd op de ontvangsten en uitgaven van het afgelopen boekjaar, waarbij rekening werd gehouden met de omstandigheid, dat men op bijdragen van buitengewone leden niet meer moest rekenen en dat men misschien enige noodzakelijke uitgaven moest doen, welke thans nog niet te voorzien waren. Deze begroting, waarbij het kasgeld werd beschouwd als een saldo, dat ten bate van het nieuwe boekjaar kwam, zag er als volgt uit: Begroting 1936. Ontvangsten: Kasgeld ƒ 63.41 Contributies van leden „ 60 — Bijdr. van begunstigers „ 30.— Leesgelden 225.— Catalogi 5._ Totaal ƒ 383.41 Uitgaven: Aansch. nieuwe boeken ƒ 200.— Binden en kaften . . „ 25.— Vergaderingkosten . . „ 60.— Div. onkosten 50.— Onvoorziene uitgaven . „ 20.— Batig saldo „ 28.41 Totaal ... ƒ 383.41 Opgave 3. Stel met behulp van de hier volgende gegevens het tabellarisch kasboek samen over het tweede boekjaar. Hierin worden ook opgenomen enkele uitgaven in Jan. 1937, daar deze betrekking hebben op het afgelopen boekjaar. Sluit het kasboek daarom op 12 Jan. 1937 af. Maak ook het financieel verslag van den penningmeester-bibliothecaris op over het tweede boekjaar en stel de staat van Meer en Minder samen. 1936 Jan. 5 Ontvangen aan leesgeld ƒ 6.92 Ontvangen voor catalogi . . . „ 0.10 „ 12 Ontvangen aan leesgeld 7.69 Ontvangen voor catalogi 0.20 „ 19 Ontvangen aan leesgeld 7.90 Ontvangen voor catalogi 0.10 „ 26 Ontvangen aan leesgeld 9.05 Febr. 2 Ontvangen aan leesgeld „ 9.14 Ontvangen voor catalogi 0.10 „ 9 Ontvangen aan leesgeld 8.84 Betaald contributie voor het verenigingsgebouw . . „ 2.50 „ 14 Betaald boekhandel F. Kever, Franeker voor abonnement boeken 3.65 „ 16 Betaald vergaderingsonkosten 1.40 Ontvangen aan leesgeld 8.08 „ 23 Ontvangen aan leesgeld 8.47 Mrt. 2 Ontvangen aan leesgeld 9.46 „ 4 Betaald aan H. Riddersma voor meubilair . . . . „ 11,98') „ 9 Ontvangen aan leesgeld 7.60 Ontvangen voor catalogi 0.10 „ 16 Ontvangen aan leesgeld 7.23 „ 23 Betaald aan O. v. d. Sluis voor porto's 0.50 „ 30 Ontvangen aan leesgeld 7.— Apr. 13 Ontvangen aan leesgeld „ 6.75 „ 24 Betaald aan boekhandel F. Kever, Franeker voor boekwerken 9.15 „ 27 Ontvangen aan leesgeld 7.45 Ontvangen voor catalogi 0.10 Mei 11 Ontvangen aan leesgeld 6.55 „ 20 Betaald voor advertentiekosten aan de „Vrije Fries" „ 1.— Betaald zaalhuur „ 25.— „ 25 Ontvangen aan leesgeld 6.75 Juni 8 Ontvangen aan leesgeld „ 6.18 „ 22 Ontvangen aan leesgeld 5.32 Juli 1 Betaald aan R. Ergsma voor kaftpapier 0.60 „ 6 Ontvangen aan leesgeld 4.48 „ 20 Ontvangen aan leesgeld 4.88 Aug.12 Betaald voor etiketten en kaftpapier . 0.50 „ 13 Betaald voor postzegels 0.40 Sept. 2 Betaald aan boekh. J. de Groot voor inkt en gluton „ 1.— „ 10 Betaald voor een advertentie in de „Vrije Fries" . . „ 2.— Ontvangen van leden 30.— 1) Onvoorzien. Sept. 10 Ontvangen van begunstigers ƒ 17.5C „ 11 Betaald aan F. Kever. Franeker, voor boeken ƒ 200. voor bindwerk 19.50 voor postzegels 0.06 „ 219.56 „ 14 Ontvangen aan leesgeld 4.50 „ 16 Betaald aan telefoononkosten >t o.40 „ 21 Ontvangen aan leesgeld 4. „ 27 Betaald aan bind- en kaftwerk aan H. Reehoorn . . „ 11.39 Betaald aan vergaderonkosten 4.97 „ 28 Ontvangen aan leesgeld 4.75 Ontvangen voor catalogi 0.20 „ 29 Betaald voor contributie voor het verenigingsgebouw „ 2.50 „ 30 Betaald voor typewerk 4.50 Oct. 6 Ontvangen aan leesgeld 7.05 Ontvangen voor catalogi n o.20 „ 12 Ontvangen aan leesgeld 7.10 Ontvangen voor catalogi n o.lO „ 14 Ontvangen van leden 25. „ 15 Betaald aan advertentiekosten aan de „Vrije Fries" . „ 1.80 „ 16 Betaald voor drukwerk aan de „Vrije Fries" 25.32 „ 19 Ontvangen aan leesgeld 5. Betaald aan meubilair aan N. Bergsma „ 8.83 ') „ 26 Ontvangen aan leesgeld • 9. Ontvangen voor catalogi 0.10 Nov. 2 Ontvangen aan leesgeld " 6 35 „ 9 Ontvangen van begunstigers ,21.50 Ontvangen aan leesgeld " 9. „ 16 Ontvangen aan leesgeld ' 8.50 „ 23 Ontvangen aan leesgeld ' 9. 30 Ontvangen aan leesgeld 8. Dec. 7 Ontvangen aan leesgeld " 9.10 „ 13 Betaald aan advertentiekosten 0.75 Ontvangen van leden 'it 7.50 Ontvangen van begunstigers „ 4.50 „ 14 Ontvangen aan leesgeld [[ 8.50 „ 17 Betaald aan boekhandel F. Kever, Franeker . . . " 25.30 „ 21 Ontvangen aan leesgeld " 9.75 „ 28 Ontvangen aan leesgeld " 9 50 1937 Jan. 8 Betaald aan huur ƒ 25. „ 12 Betaald vergaderingsonkosten () 1.75 *) Onvoorzien. K. K. Rovers, Pract. Boekhouden III, 2e druk. 9 Het invullen van het aangifte-biljet voor de Inkomstenbelasting. Zoals reeds in de Inleiding werd gezegd, moet het bedrijfsresultaat voor de Inkomstenbelasting worden opgegeven. Van groot belang is nu, dat men weet op welke wijze dit behoort te geschieden en naar welk bedrag men wordt aangeslagen. Allereerst zullen we op enkele bepalingen van de wet de aandacht vestigen. Volgens art. 4 (zie bl. 130) wordt onder inkomen verstaan de som van hetgeen in geld of geldswaarde, zuiver genoten wordt als opbrengst van: le. onroerende goederen; 2e. roerend kapitaal; 3e. onderneming en arbeid; 4e. rechten op periodieke uitkeringen van het leven afhankelijk. Bekijken wij nu het uittreksel van het aangifte-biljet, dan zien wij, dat: Vraag 19 van het biljet betrekking heeft op bron sub. 1; In de art. 5 t/m. 8 wordt eerst een opsomming gegeven welke opbrengsten elke groep omvat. De tekst van de voornaamste artikelen voor zover van belang, volgt hier. De binnen het Rijk wonende natuurlijke personen zijn belastingplichtig naar hun zuiver inkomen. . . „ , ,, , Onder inkomen wordt verstaan de som van hetgeen, in geld of geldswaarde, zuiver genoten wordt als opbrengst van: 1°. onroerende goederen; 2°. roerend kapitaal; 3°. onderneming en arbeid; 4°. rechten en periodieke uitkeeringen van het leven afhankelijk. Als opbrengst van onroerende goederen worden beschouwd de voordeelen die, anders dan door de uitoefening van een bedrijf of beroep, van gebouwen en gronden worden getrokken, zooals: , huur- of pachtsommen en verdere praestatiën van huurders of pachters; vruchten waarvan het genot bij verhuring of verpachting is voorbehouden; 20 ,, yy yy yy IJ >» I» >> ,, 18 ,, ,, ,, ii ii n ii ii ii 22 „ „ „ ii ii ii ii ii 4. WET Uittreksel uit de Wet op de Inkomstenbelasting 1914. Artikel 4. Artikel 5. de huurwaarde van gebouwen, gedeelten van gebouwen of gronden bij eigen gebruik voor woning of tot huishoudelijke doeleinden; uitkeeringen ter zake van opstal, erfpacht, beklemming of vaste huur; uitkeeringen ter zake van grondrente of andere op onroerend goed gevestigde schuldplichtigheid. Artikel 6. Als opbrengst van roerend kapitaal worden beschouwd de vruchten van kapitaal, dat niet in onroerende zaken of in een eigen bedrijf of beroep is belegd, zooals: rente van inschrijving op de grootboeken der nationale of buitenlandsche schuld, dividenden en rente van aandeelbewijzen, obligatiën of andere effecten; uitkeeringen op geldschieting en commandite; rente van andere schuldvorderingen, uit welken hoofde ook, onverschillig of van de schuld een bewijs is afgegeven en of de betaling door hypotheek of op andere wijze is verzekerd; rente begrepen in de aflossing van schuldvorderingen; altijddurende rente. Artikel 7. De opbrengst van onderneming en arbeid omvat de niet onder art. 6 vallende voordeelen, die als winst, honorarium, traktement, salaris, arbeidsloon, vrije woning, aandeel in winst of overwinst, vacantie- of presentiegeld of onder welken naam en' in welken vorm ook, verkregen worden uit bedrijf of beroep (ambt, waardigheid, bediening en betrekking daaronder begrepen) en uit handelingen, werkzaamheden en diensten van eiken aard.1) Tot de opbrengst van een bedrijf wordt mede gerekend het eigen verbruik van in het bedrijf voortgebrachte of verkregen vruchten in den ruimsten zin of van waren, die in het bedrijf worden vervaardigd, bewerkt of ten verkoop ingeslagen. De betaling, die de leden eener vereeniging of de aandeelhouders eener vennootschap van de vereeniging of vennootschap ontvangen voor geleverde goederen of verrichten arbeid, wordt tot haar volle bedrag als prijs der goederen of als arbeidsloon beschouwd. Artikel 8. De opbrengst van rechten op periodieke uitkeeringen van het leven afhankelijk, omvat de verlof- en nonactiviteitstraktementen, wachtgelden, pensioenen, lijfrenten, alsmede de verschuldigde verstrekkingen van levensonderhoud, huisvesting of andere zaken en, in het algemeen, alle verschuldigde uitkeeringen en verstrekkingen, niet aan de vervulling van een ambt of dienstbetrekking verbonden, die bij overlijden van den gerechtigde, of van een derde, eindigen. Voor de toepassing van het vorige lid worden mede als verschuldigd beschouwd uitkeeringen welke enkel berusten op de voorschriften van de moraal of het fatsoen. Deze bepaling geldt niet, indien de persoon die de uitkeering geniet, met den gever samenwoont. Artikel 9. Als inkomen of deel van het inkomen wordt niet beschouwd: a. ten aanzien van minderjarigen, hetgeen zij van hunne ouders voor onder- *) Men zij er aan indachtig, dat onder onderneming en arbeid ook is begrepen het houden van pensionnaires, het geven van privaatlessen en het verhuren van kamers. houd en opvoeding genieten of hetgeen hun in den vorm van eene lijfrente of andere periodieke uitkeering door hun ouders is toegekend; b. het aandeel in de winst van coöperatieve vereenigingen, dat door de leden naar den maatstaf van de door hen bestede som wordt genoten, mits het doel der vereeniging niet met het bedrijf of beroep harer leden in verband staat; c. het aandeel in de winst van verzekeringmaatschappijen, dat door de verzekerden als zoodanig wordt genoten; d. winst ontstaan enkel door speculatie in fondsen of goederen, anders dan in de uitoefening van een bedrijf; e. voordeel uit het boschbedrijf, hieronder niet begrepen de exploitatie van hakhout; ƒ. de onder het vierde lid van art. 7 vallende voordeelen, indien en voor zoover de daar bedoelde aanspraak wordt toegekend overeenkomstig eene pensioenregeling; wordende ten deze onder pensioenregeling verstaan iedere regeling welke uitsluitend ten doel heeft de verzorging bij invaliditeit en ouderdom van werknemers of gewezen werknemers en voorziening in het levensonderhoud van hunne weduwen, minderjarige kinderen en pleegkinderen, een en ander door middel van pensioen. Artikel 10. De opbrengst eener bron van inkomen wordt, ter berekening van haar zuiver bedrag, verminderd met de kosten tot verwerving, inning en behoud der opbrengst en met de op de opbrengst rustende lasten, zooals: de bedrijfs- en beroepskosten, waaronder worden verstaan de kosten noodig voor de uitoefening van een bedrijf of beroep of rechtstreeks daartoe betrekking hebbende, met inbegrip van kosten van onderhoud, verschuldigde renten en belastingen, die op het bedrijf of beroep drukken; de volgende kosten, voor zoover zij niet reeds als bedrijfs- of beroepskosten in aanmerking komen; kosten van verzekering en onderhoud van onroerende goederen, uitkeeringen wegens opstal of ander zakelijk recht krachtens hetwelk de belastingplichtige het genot van onroerend goed heeft, op onroerende goederen rustende belastingen en uitkeeringen wegens daarop gevestigde schuldplichtigheid, kosten van verhuring of verpachting van onroerende goederen, kosten vallende op de verzilvering van coupons, kosten van beheer. Van de onzuivere opbrengst van een bedrijf of beroep worden bovendien afgetrokken de. afschrijvingen op zaken, die voor de uitoefening van het bedrijf of beroep worden gebruikt, en de afschrijvingen of schuldvorderingen, een en ander volgens goed koopmansgebruik. . Van de onzuivere opbrengst eener bron van inkomen, niet vallende onder net vorige lid, wordt bovendien afgetrokken de afschrijving welke noodig mocht zijn, wegens het afloopen van een den belastingplichtige toekomend recht, dat aan een termijn is gebonden. ,. ..... , Traktementen en andere belooningen, alsmede verlof- en nonactiviteitstraktementen wachtgelden en pensioenen worden verminderd met verplichte pensioenbijdragen; wordende ten deze onder pensioenbijdragen verstaan, bijdragen welke geschieden krachtens eene pensioenregeling, voldoende aan de in art. 9, letter f, opgenomen omschrijving. Artikel 11. Uitgaven voor aankoop, stichting, verbetering of verandering van gronden, gebouwen, werktuigen, gereedschappen en andere zaken, die voor de uitoefening van het bedrijf of beroep worden gebruikt, uitgaven voor overneming, uitbreiding, verbetering of verandering van het bedrijf en andere uitgaven van dien aard, worden niet als bedrijfs- of beroepskosten beschouwd. Uitgezonderd zijn: 1°. de uitgaven noodig ter vervanging van zaken, waarop niet wordt afgeschreven, gebouwen niet daaronder begrepen; 2°. de uitgaven tot aanschaffing van voorwerpen van geringe waarde voor zoover die uitgaven gewoonlijk tot de dagelijksche onkosten van het bedrijf of beroep worden gerekend. Voorts is geen aftrek toegelaten ter zake van het vormen of vergrooten van een reservefonds of voor intrest van eigen kapitaal. Artikel 12. Voor de heffing der belasting wordt de opbrengst bepaald van de bronnen van inkomen, die bij den aanvang van het belastingjaar voor den belastingplichtige bestaan. Bedrijven, beroepen, handelingen, werkzaamheden en diensten, die vóór dat tijdstip door hem zijn uitgeoefend, verricht of bewezen, worden als eene bestaande bron van inkomen aangemerkt, indien zij niet voorgoed zijn gestaakt. , 15" ,33nz!?" .y3" Personen die op een later tijdstip belastingplichtig worden, treedt dat tijdstip voor den aanvang van het belastingjaar in de plaats. Artikel 13. De opbrengst van iedere bron van inkomen wordt gesteld op het bedrag dat zij voor den belastingplichtige zuiver heeft opgeleverd over het laatst verloopen kalenderjaar of, voor zooveel de opbrengst van onderneming of arbeid betreft over het laatst verloopen boekjaar, indien dit niet met het kalenderjaar samenvalt' Aandeelen in de opbrengst van een bedrijf of beroep, dat niet door den belastingplichtige zeiven wordt uitgeoefend, worden beschouwd als baten van het kalenderjaar waarin hun bedrag wordt vastgesteld. Artikel 14. Is de opbrengst van eenige bron van inkomen nog niet over een vol kalenderof boekjaar door den belastingplichtige genoten, dan wordt zij in rekening gebracht tot haar bekend of te begrooten jaarlijksch zuiver bedrag. Voor de vast- bestaande "feiten^gelet W°rdt u'tslu'tend °P b'i den aanvang van het belastingjaar /a+nf-'-jn*-Van Pers°nen die °P een later tijdstip belastingplichtig worden, treedt dat tijdstip voor den aanvang van het belastingjaar in de plaats Artikel 15. Bevordering of verplaatsing in een anderen werkkring, bij een tak van open- el^11 ^'enf w,n ^fnst van een. bijzonder persoon of lichaam, wordt niet beschouwd als het ontstaan eener nieuwe bron van inkomen. aarentegen wordt het ontstaan eener nieuwe bron van inkomen aangenomen bij aanvaarding of hervatting van eenigen dienst binnen het Rijk na dienstver- rnderegwerilddee"ènen °f 6606 ^ koloniën of hezittin8en van het Rijk in Artikel 16. De jaarlijksche zuivere opbrengst van tijdelijk niet belegde gelden wordt be- nn^ apnpnarhpClW1J"' "Y331"0? zii zullen worden belegd, of, indien aan de gelden nog geen bestemming is gegeven, op vier ten honderd berekend. Artikel 17. Wanneer ten aanzien eener bron van inkomen bij toepassing der regelen omtrent de bepaling der zuivere opbrengst een verlies wordt verkregen, komt dit in mindering van de zuivere opbrengst der verdere bronnen van inkomen. Indien en voorzoover verrekening van een verlies volgens het eerste lid niet mogelijk is, heeft verrekening plaats bij de vaststelling van het inkomen voor het volgend belastingjaar en indien en voor zoover zij ook dan niet kan plaats vinden, bij de vaststelling van het inkomen in het daarop volgend belastingjaar. Artikel 18. Op zich zelf staande werkzaamheden blijven bij de toepassing der artt. 12 tot en met 17 buiten aanmerking. Heeft de belastingplichtige in het laatst verloopen kalenderjaar eene opbrengst van op zich zelf staande werkzaamheden genoten of een uit zoodanige werkzaamheden voortgesproten verlies geleden, dan wordt het volgens de genoemde artikelen bepaalde inkomen met het zuivere bedrag dier opbrengst vermeerderd of met dat verlies verminderd. Artikel 19. Van het volgens artt. 12 tot en met 18 bepaalde inkomen worden, ter berekening van het belastbaar (zuiver) inkomen, afgetrokken de door den belastingplichtige verschuldigde en niet met eene bron van zijn inkomen in verband staande.: a. lijfrenten, pensioenen en andere periodieke uitkeeringen en verstrekkingen als bedoeld bij art. 8; b. altijddurende renten; c. renten van andere schulden; d. premiën voor levensverzekering, lijfrenten of pensioen; een en ander tot het jaarlijksch bedrag bij den aanvang van het belastingjaar of bij het ontstaan van den belastingplicht in den loop van dat jaar. Voor de premiën, bedoeld onder letter d van het vorige lid, kan niet meer dan vijf ten honderd van het inkomen en niet meer dan ƒ 100 worden afgetrokken. Ter zake van onderhoud en opvoeding van minderjarige kinderen en ter zake van lijfrenten of andere periodieke uitkeeringen aan minderjarige kinderen toegekend, is geen aftrek toegelaten. Artikel 31. De bronnen van inkomen der gehuwde vrouw alsmede hare onder art 19 vallende schulden worden beschouwd als bronnen van inkomen en schulden van haren man. Artikel 32. Het vorige artikel is niet van toepassing: 1°. bij scheiding van tafel en bed; 2°. bij scheiding van goederen, zonder scheiding van tafel en bed; 3° indien en in zooverre de vrouw voor zich het beheer harer roerende en onroerende goederen en het vrije genot harer inkomsten heeft bedongen. Tot zover het uittreksel uit de wet. Allereerst wordt nu op de officiële aanwijzing voorkomende op het aangiftebiljet de aandacht gevestigd, t.w. 1W 1) „Het lezen van het onderstaande is noodig voor het invullen van blz. 5 (vragen 18 tot en met 22)." Als bron van inkomen beschouwt de wet elke betrekking, elk beroep, elk bedrijf, elk huis, elk stuk land, elk effect, elke schuldvordering, elk recht op pensioen of op lijfrente, en zoo voort. Echter bijven zaken voor zoover zij bedrijfsvermogen of beroepsvermogen vormen, hierbij buiten beschouwing. In aanmerking komt uitsluitend de jaarlijksche opbrengst der bronnen van inkomen, welke op 1 Mei voor den belastingplichtige bestaan. Van elk van deze bronnen dient men na te gaan, hoe lang zij voor den belastingplichtige heeft bestaan. Had de belastingplichtige de bron reeds op 1 Januari van het vorige (kalender)jaar, dan komt als jaarlijksche opbrengst in aanmerking de zuivere opbrengst van de bron over dat vorige kalenderjaar. Ten aanzien van dividenden, tantièmes, uitkeeringen op geldschieting en commandite en andere aandeelen in de opbrengst van een bedrijf of beroep dat niet door den aangever zelf wordt uitgeoefend, moet men als opbrengst van het vorige kalenderjaar nemen het bedrag, dat in dat jaar is vastgesteld. Had de belastingplichtige een bron van inkomen nog niet op 1 Januari van het vorige kalenderjaar, dan dient de zuivere opbrengst over het met 1 Mei aangevangen jaar van 12 maanden door den aangever te worden begroot. Hier wordt dus de toekomstige opbrengst geschat, ook al heeft de belastingplichtige nog geen opbrengst genoten. Boekjaar. Heeft de belastingplichtige in zijn bedrijf een boekjaar dat van het kalenderjaar afwijkt, dan moet, indien er op 1 Mei al een boekjaar van twaalf maanden is afgeloopen, de zuivere opbrengst van het bedrijf over het laatstverloopen boekjaar worden aangegeven. Anders is hetgeen hierboven staat toepasselijk. Het maakt geen verschil krachtens welk recht de opbrengst van een bron van inkomen genoten wordt (eigendom, vruchtgenot, enz.). , Als zuivere opbrengst der verschillende bronnen van inkomen moet worden opgegeven de zuivere opbrengst na aftrek van de kosten tot verwerving, inning en behoud der opbrengst en van de op de opbrengst drukkende lasten, alsmede van afschrijvingen op zaken, die voor de uitoefening van het bedrijf of beroep worden gebruikt. Voorts moeten worden afgetrokken de afschrijvingen welke noodig mochten zijn wegens het afloopen van een aan den belastingplichtige toekomend recht dat aan een termijn is gebonden (bijv. erfpachtsrecht) en van verplichte bijdragen voor pensioen (zie de artt. 10 en 11 der wet). Voor hem, die zich in den loop van het belastingjaar binnen het Rijk vestigt of aldaar geboren wordt, treedt het tijdstip van vestiging of van geboorte in de plaats van 1 Mei. ') Overgenomen van het aangifte-biljet. Bladz. 5. Aangifte van het inkomen. (Alvorens in te vullen, de op blz. 2 staande toelichting te lezen!) Hoe groot is het bedrag van Uw inkomen gesplitst als volgt: Uit onderneming en arbeid. Uit onroerend goed. Uit roerend kapitaal. Uit onverdeelde boedels. Uit pensioen, lijfrente, uitkeering, enz. a. Opbrengst van betrekking, ambt, waardigheid of bediening (na aftrek van verplichte bijdragen ingevolge pensioenregeling of ingevolge de Ziektewet): 1°. arbeidsloon, salaris, traktement, provisie, gratificatie, toelage 2°. emolumenten, vacatie- en presentiegeld 3°. tantième 4°. voordeelen, voortvloeiende uit aanspraken om, na verloop van tijd of onder eene voorwaarde, één of meer uitkeeringen te ontvangen of door een ander (b.v. weduwe) te doen ontvangen, voor zoover die aanspraken niet voortvloeien uit eene pensioenregeling, en voor zoover zij niet door eigen stortingen worden gedekt of gedekt gehouden 5°. vrij wonen, vrije kost en inwoning, vrij vuur, licht; belasting e.d Aftrek wegens beroepskosten en -lasten (w.o. wegens contributie I vakvereeniging ƒ en ingevolge art. 129 der wet op de I Totaal . . . inkomstenbelasting — overgangsbepaling spaarfondsen — ƒ ) Blijft zuiver . . . b. Zuivere opbrengst (winst) van onderneming, met inbegrip van eventueel door den aangever afzonderlijk berekende rente van ondernemingskapitaal en van eigen gebruik( ƒ ) van in het bedrijf voortgebrachte of verkregen vruchten (bijv. landbouwproducten) of van waren, die in het bedrijf worden vervaardigd, bewerkt of ten verkoop ingeslagen (bijv. kruidenierswaren) c. Zuivere opbrengst van vrij beroep en van' niet onder a en b genoemde handelingen, werkzaamheden en diensten, welke min of meer geregeld worden verricht (zooals niet bedrijfmatig kamerverhuren) (Opbrengst van op zich zelf staande werkzaamheden in het laatstverloopen kalenderjaar genoten aan te geven bij vraag 24.) Zuivere opbrengst van onroerende goederen, voor zoover niet gebezigd voor de uitoefening van eigen bedrijf of beroep: a. huurwaarde van gebouwen, gedeelten van gebouwen of gronden in eigen gebruik voor woning of tot huishoudelijke doeleinden (hieronder niet te begrijpen de huurwaarde van gebouwen en gronden, die de aangever in huur heeft) b. huren en pachten of andere baten uit onroerende goederen, en uitkeeringen ter zake van rechten op onroerende goederen 20. ƒ (Bij het berekenen van de opbrengst, te vermelden onder a en b, in mindering te brengen grond- en andere lasten, kosten van onderhoud en verzekering. Rente van hypothecaire en andere schulden niet hier af te trekken doch bij vraag 25, letter c.) Zuivere opbrengst van roerend kapitaal, niet belegd in eigen bedrijf of beroep: a. rente van inschrijvingen op de Grootboeken der Nationale Schuld en van Staatsschuldboekjes b. rente van inschrijvingen op andere grootboeken en rente en dividend van effecten (Bonusaandeelen enz. moeten in den regel ook worden aangegeven; zie art. 6 der wet op de inkomstenbelasting.) c. rente van hypothecaire schuldvorderingen d. rente over vorderingen op (saldi tegoed bij) banken (boerenleenbanken en spaarbanken inbegrepen), onverschillig of de rente is bijgeschreven of uitbetaald e. rente van alle andere vorderingen f. uitkeering op geldschieting en commandite; opbrengst van rechten op winstaandeelen (niet voortvloeiend uit persoonlijke werkzaamheid of uit het bezit van effecten) g. opbrengst van tijdelijk niet belegde gelden, rente begrepen in de aflossing van schuldvorderingen, en andere opbrengst van roerend kapitaal .... (Evenredig) aandeel in de zuivere opbrengst van onverdeelde boedels . . . Zuivere opbrengst van rechten op periodieke uitkeeringen van het leven afhankelijk: (Verplichte bijdragen ingevolge pensioenregeling moeten worden afgetrokken.) a. verlof- en nonactiviteitstraktement b. vóór 1 Mei 1915 ingegane wachtgelden, pensioenen en lijfrenten Af: ingevolge art. 128 der wet op de inkomstenbelasting c. wachtgelden, ingegaan na 30 April 1915 d. pensioenen (w.o. ouderdoms- en ongevallenrente), ingegaan na 30 April 1915 e. lijfrenten (w.o. uitkeeringen uit studiefondsen), ingegaan na 30 April 1915 J. andere uitkeeringen en verstrekkingen, niet aan de vervulling van een ambt of dienstbetrekking verbonden, die bij overlijden van de(n) gerechtigde of van een derde eindigen, gesplitst als volgt: 1°. wettelijk verschuldigde (bijv. echtscheidingsuitkeeringen) 2°. enkel berustend op de voorschriften van de moraal of het fatsoen (met uitzondering van hetgeen wordt ontvangen van huisgenooten) Totaal inkomen volgens de artt. 12 tot en met 17, eerste lid, der wet op de inkomstenbelasting (hierna aan te duiden als „bedrag A") Bladz. 6. Verrekening vroegere verliezen. 23. Op zich zelf staande werkzaamheden. Aftrek. 24 Alleen in te vullen indien verliezen, die voor het vóórvorige belastingjaar of voor het vorig belastingjaar waren aan te geven, nog niet verrekend konden worden. Totaal van de vorige bladzijde („bedrag A"): Indien dit „bedrag A" voor het vóórvorige belastingjaar minder bedroeg dan nul, en dus negatief was. Hier in te vullen dit negatieve bedrag ƒ Waarvan reeds verrekend het vorige belastingjaar (Af:) Blijft nog te verrekenen Indien het „bedrag A" voor het vorige belastingjaar minder bedroeg dan nul, en dus negatief was, hier in te vullen dit negatieve bedrag . . . (Bij:) Totaal dei af te trekken oude verliezen Blijft over . . . Zuivere opbrengst van op zich zelf staande werkzaamheden, handelingen en diensten, in het laatstverloopen kalenderjaar genoten (bij) Totaal van het (onzuiver) inkomen . . . 25 Met welk bedrag moet het hierboven aangegeven inkomen worden verminderd wegens op 1 Mei (of, indien de aangever op 1 Mei nog niet binnen het Rijk woonde, op het tijdstip van vestiging) jaarlijks verschuldigde en niet met een bron van inkomen in verband staande: a. Toelichting van den aangever. premiën voor levensverzekering, lijfrente of pensioen (contributie voor een begrafenisfonds daaronder begrepen) . . Deze aftrek mag niet meer bedragen dan 5 pet. van het (onzuiver) inkomen en niet meer dan ƒ100, en in geen geval meer dan het werkelijk verschuldigde jaarlijksch bedrag. Aftrek van contributie voor ziekteverzekering of ziekenfonds is niet toegestaan. lijfrenten, pensioenen en andere periodieke uitkeeringen en verstrekkingen, niet aan de vervulling van een ambt of dienstbetrekking verbonden, die bij overlijden van den gerechtigde of van een derde, eindigen, gesplitst als volgt: ƒ. 26. 1°. wettelijk verschuldigde (Hieronder vallen bijv. ondersteuningen aan behoeftige ouders en grootouders, en aan behoeftige kinderen en kleinkinderen. Ter zake van onderhoud en opvoeding van minderjarige kinderen en ter zake van lijfrenten of andere periodieke uitkeeringen aan minderjarige kinderen toegekend, is geen aftrek toegelaten.) 2°. enkel op de voorschriften van de moraal of het fatsoen berustende, toekomende aan personen die niet met den gever samenwonen 3°. renten van hypothecaire en andere schulden, altijddurende renten (Aflossing van schulden mag niet worden afgetrokken.) Totaal van den aftrek . . . Blijft: zuiver inkomen: Hij, die voor zich zeiven of voor een ander opzettelijk een onjuiste of onvolledige aangifte doet, wordt, indien daaruit nadeel voor het Rijk kan ontstaan, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden. Het niet doen van de vereischte aangifte wordt gestraft met geldboete van ten hoogste duizend gulden. Aldus zonder voorbehoud naar waarheid door mij beantwoord en onderteekend. Te den 193 De wet maakt de volgende onderscheidingen: le. Bruto opbrengst (art. 5 t/m. 8) — zakelijke lasten en kosten (art. 10 en 11) t= zuivere opbrengst; 2e. Zuivere opbrengst — persoonlijke lasten (art. 19) = zuiver of belastbaar inkomen. Tot de kenmerken van het inkomen behoort periodiciteit, m.a.w. voordelen, die zich herhalen. Uitgesloten is b.v. wat bij erfenis, making of schenking wordt verkregen; speculatie buiten de uitoefening van een bedrijf of beroep verkregen is geen inkomen; een zodanig verlies kan daarom ook niet in mindering worden gebracht (zie art. 9d b.v.). Een ander kenmerk van het inkomen is gelegen in zijn doel. Het inkomen is bestemd om te voorzien in de levensbehoeften van een persoon, c.q. tot kapitaalvorming. Voorts lette men er op, dat de wet spreekt van opbrengst uit een bron van inkomen; in het algemeen is dus de verkoop van de bron zelf buiten dit begrip vallend. Op het zuiver of belastbaar inkomen wordt voor de daarvoor in aanmerking komende kinderen, kinderaftrek toegepast, waarna de wet spreekt van belastbare som, maar van dat bedrag wordt het tarief van belasting geheven. Zoals hiervoor reeds werd gezegd, correspondeert vraag 19 met art. 5 der wet. Vraag 19a komt overeen met art. 5, 3e lid. Vraag 196 komt overeen met het overige deel van art. 5. De rechtspraak is (zie ook de aantekening op bl. 135) dat elk huis, elk stuk land als bron van inkomsten geldt. Men vatte het dus nimmer collectief op. Als lasten (art. 10) zijn te noemen: Grond-, straatbelasting, polder- en waterschapslasten, dijk- en bemalingsbelasting, kosten van verzekering van het onroerend goed (brandassurantie, glasverzekering, stormschadeverzekering) en kosten van onderhoud, d.i. kosten noodzakelijk om in de vroegere toestand te herstellen. Uitgaven voor verbetering of verandering, bij op- of aanbouw, mogen niet worden afgetrokken. Afschrijving op gebouwen, niet bedrijfsmatig aangewend, is niet geoorloofd. Voor het bedrag Vraag 19a is een geschikte grondslag, de huurwaarde voor de pers. bel. over het afgelopen jaar. Het recht van opstal is een zakelijk recht om gebouwen, werken of beplantingen op eens anders grond te hebben. Erfpachtsrecht is een zakelijk recht om het vol genot te hebben van aan een ander toebehorend onroerend goed tegen een jaarlijkse pacht. Beklemming en vaste huur komt veel voor in Groningen. Grondrente is een gevestigde schuldplichtigheid. Vraag 20 komt overeen met art. 6 der wet. Het spreekt van roerend kapitaal, dat o.a. niet in eigen bedrijfsberoep is belegd. Zou dit het geval zijn, dan zou de opbrengst onder art. 7 zijn te rangschikken. De aandacht wordt weer gevestigd op de aantekening, blz. 135: elk effect, enz. Koerswinsten of verliezen buiten bedrijf blijven buiten aanmerking. Zakelijke lasten (art. 10) kunnen zijn safehuur, kosten verzilvering van coupons e. a. Vraag 21. Daar het dikwijls moeilijk is voor den belastingplichtige, die deelgerechtigd is in nog onverdeelde boedels, wat uit de opbrengst van onroerend goed of roerend kapitaal is ontstaan, kan de zuivere opbrengst naar art. 13 of 14 der wet hier worden vermeld. Vraag 18 van het biljet is de uitwerking van art. 7, terwijl vraag 24 bedoelt op zich zelf staande werkzaamheden, waaronder wordt verstaan de inkomsten als executeur-testamentair; de bate, welke een uitvinder heeft ontvangen uit de verkoop van een octrooi, e.d. Zij vormen niet een gewone bezigheid van den belastingplichtige (uitwerking van art. 18). Men dient voorts nog onderscheid te maken tussen salaris, enz. uit arbeid in dienstbetrekking en eigen ondernemingswinst. Verkoop van bedrijfsmiddelen met winst b.v. behoort ook tot de bedrijfswinst. Privé-opnamen moeten in rekening worden gebracht. De wet bevat over waardering der voorraden geen bepaalde voorschriften; het gevolgde systeem moet in overeenstemming zijn met degelijk en eerlijk koopmansgebruik. Aftrek van rente van eigen kapitaal is niet toegelaten (art. 11). Rente van bedrijfsschulden komen in mindering volgens art. 10 op de winst en niet volgens art. 19. Aftrek. Aftrek van loon aan minderjarige kinderen in het bedrijf werkzaam is niet toegelaten. Aftrek van loon aan meerderjarige kinderen is wel mogelijk. Verder andere bedrijfskosten (art. 10). Afschrijving is toelaatbaar op zaken, welke voor de uitoefening van het bedrijf worden gebruikt, als fabrieken, machines, inventaris, betaalde goodwill en op schuldvorderingen; een en ander volgens goed koopmansgebruik. Wordt niet afgeschreven, dan worden uitgaven, nodig ter vervanging van zaken, gebouwen niet daaronder begrepen, tot bedrijfskosten gerekend, eveneens aanschaffing van voorwerpen van geringe waarde, voor zover die uitgaven gewoonlijk tot de dagelijkse onkosten van het bedrijf worden gerekend (art. 11). Voor het vormen of vergroten van een reserve wordt geen aftrek toegestaan (art. 11). Vraag 22 correspondeert met art. 8. Na deze uitweiding willen wij thans nagaan hoe het invullen van het aangifte-biljet verder plaats heeft en naar welk bedrag men wordt aangeslagen. Het uitgewerkte voorbeeld op blz. 13 heeft een winst1) becijferd van ƒ 6875.—; tevens hebben wij kunnen constateeren, dat het tijdvak was een vol kalenderjaar en wel 1936. Bestond deze bron per 1 Mei 1937 nóg, dan had belastingplichtige voor het belastingjaar 1937/8 aan te geven onder vraag 18, 5b ƒ 6875.—. Men vraagt zich dus eerst af, welke bronnen zijn aanwezig (art. 12) en dan, is de opbrengst op 1 Mei van het belastingjaar een vol jaar genoten. Was de onderneming b.v. op 1 April 1937 voorgoed van de hand gedaan of gestaakt, dan was de gehele bron per 1 Mei 1937 vervallen en behoefde derhalve ook de behaalde winst ad. ƒ 6875.— niet te worden aangegeven. Was de zaak per 1 April 1937 verkocht voor ƒ 50.000, dan komt de bron roerend kapitaal per 1 Mei 1937 daarvoor in de plaats en moet hij zijn „winst" begroten volgens art. 14. Men neemt hiervoor het toekomstige tijdvak 1 Mei 1937 tot 1 Mei 1938. Gesteld, men neemt voor ƒ 10.000.— hypotheken a 4 %, koopt ƒ 10.000.— effecten a 3y2 % en voor ƒ 10.000.— onroerend goed, terwijl men ƒ 10.000.— deposito plaatst bij de Ned. Middenstandsbank a 2/2 % en ƒ 10.000.— in een safe laat bewaren in afwachting van de bestemming, dan wordt de invulling als volgt: ƒ 400.-- rente hyp., (vraag 20, letter c); ƒ 350.— rente effecten, (vraag 20 letter b); ƒ 250.— (vr. 20 letter d); indien het onroerend goed een huuropbrengst zal doen van ƒ 550.—, schatting lasten en onderhoud, enz. ƒ 150.—, dan dient ƒ 400.—te worden vermeld achter vraag 19 b, terwijl van de laatste ƒ 10.000.— is aan te geven als tijdelijk niet belegd geld ƒ 400.— (art. 16) achter vraag 20 letter g. Vraag 23. Verliezen of negatieve winsten mogen in mindering worden gebracht, cq over de twee laatste belastingjaren geleden (art. 17). B.v. Winst en onzuiver inkomen ƒ 6875.— Verlies voorgaande jaar ƒ 1000.—- onverrekend (uit bedrijf) Verlies voorvorig jaar 2000.— „ 3000.— Blijft ... ƒ 3875 — De laatstbedoelde verrekening strekt zich niet uit tot verliezen van op zich zelf staande werkzaamheden. x) Winst in de zin van zuivere opbrengst. De toestand kan dus voor het jaar 1936/7 (boekjaar 1935/6) geweest zijn: Negatieve winst (verlies) ƒ 2000.— Netto opbrengst in 1935 van op zich zelf staande werkzaamheden „ 1000.— Verrekening verlies is niet mogelijk voor 1936/7 met opbrengst van de zich zelf staande werkzaamheden, dus wordt aanslag 1936/7 ƒ 1000.— Was de bedrijfswinst b.v. voor enig jaar ƒ 2500.— en het verlies van op zich zelf staande werkzaamheden in het zelfde jaar (zie art. 18) 300.— Dan was de aanslag maar .... ƒ 2200.— Art. 19 regelt aftrek voor persoonlijke verplichtingen, voorkomende onder vraag 25 van het biljet. Men lette er op, dat de aftrek is toegestaan, wanneer de bedragen jaarlijks verschuldigd zijn per 1 Mei van het belastingjaar. Is b.v. op 1 April een schuld aangenaam van ƒ 3000.— a 4 % (geen bedrijfsschuld dus!), dan mag per 1 Mei worden afgetrokken ƒ 120.—, ofschoon mogelijk nog niets werd betaald. Heeft men het vorige jaar bijgedragen voor ondersteuning van ouders, doch deze zijn b.v. vóór 1 Mei overleden, zodat de alimentatie-plichten per 1 Mei van het belastingjaar waren geëindigd, dan mag niet worden afgetrokken. De bronnen van inkomen der gehuwde vrouw, alsmede haar onder art. 19 vervallende schulden worden beschouwd als bronnen van inkomen en schulden van haar man (art. 31, behoudens art. 32 der wet). Is de belastbare som (dit is zuiver of belastbaar inkomen, minus kinderaftrek) ƒ 800.— of meer, dan valt men in de termen tot betaling van inkomstenbelasting. Het biljet dient tevens voor heffing van de gemeentefondsbelasting. De bepalingen van deze wet zijn in hoofdzaak gelijk aan die van de Inkomstenbelasting. De gemeenten zijn evenwel in drie klassen ingedeeld, terwijl verschil wordt gemaakt tussen gehuwde en ongehuwde belastingplichtigen. Het zuiver inkomen wordt na vermindering van de kinderaftrek verhoogd al naar gelang van de klasse, waarin de gemeente is gerangschikt en van de gehuwde of ongehuwde staat van den belastingplichtige. Belastingschuldigen, die samen wonen in gezinsverband, kunnen bovendien nog een vermeerdering krijgen van het zuiver inkomen van 10%, doch tenminste ƒ 100.— en ten hoogste ƒ 200.—, wanneer het bedrag ƒ 650.— of meer bedraagt. De verhogingen zien er als volgt uit: C.q. bovendien bijslag wegens samenwonen. Een samenwonende ongehuwde belastingplichtige in een gemeente der 3de klasse is derhalve al belasting schuldig bij ƒ 350.— inkomen. Het bedrag van ƒ 350.-— wordt verhoogd met ƒ 300.— en ƒ 100.-— wegens samenwoning, alzo totaal ƒ 750.— zijnde het aanvang-tarief (ƒ 650, 1- ƒ 100.—) van heffing der gemeentefonds belasting. Het niet of niet volledig doen van de aangifte heeft bovendien tengevolge, dat de aanslag van een bezwaar- of beroepsschrift wordt gehandhaafd, zo niet is gebleken, dat en in hoeverre hij onjuist is (art. 75/80). Volgens art. 49 der Wet op de Inkomstenbelasting 1914 is ieder wien voor hemzelven of voor een ander een aangiftebiljet is uitgereikt, verplicht, dat biljet duidelijk, stellig en zonder voorbehoud naar waarheid in te vullen of te doen invullen en te onderteekenen, ook al meent de belanghebbende dat geen aanslag moet worden opgelegd. Het aangiftebiljet moet binnen 20 dagen na de uitreiking worden terugbezorgd ten kantore van den Inspecteur der directe belastingen te Voor de terugbezorging kan binnen Nederland kosteloos gebruik worden gemaakt van de post, indien bijgevoegde omslag wordt gebezigd. Het niet doen van de vereischte aangifte voor de inkomstenbelasting of voor de vermogensbelasting wordt gestraft met geldboete van ten hoogste ƒ 1000. (art. 122). Een uittreksel uit de wettelijke bepalingen betreffende de belastingen naar inkomen en vermogen is kosteloos verkrijgbaar bij den inspecteur. in gemeenten der le klasse 2e klasse 3e klasse voor gehuwden voor ongehuwden ƒ 100 „ 200 „ 300 ƒ - „ 100 „ 200 Verplichting tot het doen van aangifte. AANHANGSEL. 1. Het kaartsysteem. Boekhouden kan inplaats van in boeken ook op kaarten plaats hebben. Zo kan men b.v. het debiteurenboek en het crediteurenboek vervangen door een stel kaarten. Men legt dan voor elke debiteur en crediteur een of meer kaarten aan. Deze kaarten worden alfabetisch gerangschikt. Door leikaarten, lipjes of ruitertjes wordt het opzoeken vergemakkelijkt. Deze geven nl. aan, waar de namen met A, B, C enz. beginnen. Ze verdelen derhalve de kaarten in bepaalde groepen. Is de kaart van een debiteur of crediteur volgeboekt, dan neemt men een tweede kaart en boekt daarop verder. Men plaatst deze kaart vlak achter de eerste, waardoor men alle boekingen van een bepaalde debiteur of crediteur bij elkaar heeft. Dit is één voordeel, dat het kaartsysteem meebrengt. In een debiteuren- en een crediteurenboek kan tegelijk maar één persoon werken. Gebruikt men echter een kaartsysteem, dan kunnen meerdere personen tegerlijkertijd bezig zijn: de kaarten kunnen onder hen in bepaalde groepen verdeeld worden. Een der grootste voordelen, dat het kaartsysteem biedt, is zeker, dat het zo gemakkelijk te hanteren is. Een der nadelen, dat het heeft is, dat een losse kaart gemakkelijk zoek kan raken. /X K. Adams. Alhier. 1937 Jan. 2 Saldo ƒ 174 30 Door stichtingen, verenigingen enz. wordt van een kaartsysteem veel gebruik gemaakt. Zo wordt b.v. de administratie van een ziekenhuis althans gedeeltelijk op kaarten gevoerd. Voor elke patiënt wordt een kaart aangelegd en hierop alle vorderingen genoteerd. De nota, die de patiënt bij het verlaten van het ziekenhuis moet betalen, wordt vanaf deze kaart ingevuld. Een beheerder van een leesbibliotheek noteert het uitlenen der boeken op kaarten. Hij legt voor elke lezer een kaart aan en tekent hierop aan het nummer van het boek, dat uitgeleend is, de datum waarop het ter leen is gegeven en de datum, waarop het weer terug ontvangen is. In een eenvoudige middenstands-boekhouding komt het kaartsysteem weinig voor. In zaken waar men een magazijnboekhouding heeft, welke men bij middenstanders juist weinig aantreft, kan men er meestal met voordeel gebruik van maken. Voor elk artikel legt men dan een kaart aan. Wenst men de voorraad van een bepaald artikel te weten, dan behoeft men slechts de kaart van dit artikel ter hand te nemen. Een kaartsysteem is handiger dan een magazijnboek. /s Sturen. Fact Copie { B - No. No. Deze kaart behoort tot de magazijn-administratie van een grossier in rijwielen. Van de ontvangen facturen worden de gekochte voorraden sturen aan de debetzijde geboekt. Het nummer der factuur en het aantal sturen wordt ingevuld. Van de copieën der verzonden facturen worden aan de creditzijde eveneens het nummer der copie en het aantal sturen, dat is verkocht, genoteerd. Hier is gerekend op drie soorten sturen. Dit aantal kan natuurlijk naar wens worden uitgebreid. 2. Enkele artikelen uit het Wetboek van Koophandel. Wanneer men het begrip „koopman" wil omschrijven, zou men kunnen zeggen, dat deze iemand is, die een bedrijf uitoefent. Dit nu legt hem o.m. bepaalde wettelijke verplichtingen op om boek te houden. Het Wetboek van Koophandel bevat namelijk de volgende bepalingen: „Ieder, die een bedrijf uitoefent, is verplicht van zijn vermogenstoestand „en van alles, wat zijn bedrijf betreft, naar de eischen van zijn bedrijf aantekening te houden op zoodanige wijze, dat uit de gehouden aanteekeningen „ten allen tijde zijn rechten en verplichtingen kunnen worden gekend. „Hij is verplicht alle jaren binnen de eerste zes maanden van elk jaar, „eene naar de eischen van zijn bedrijf ingerichte balans op te maken en „eigenhandig te onderteekenen. „Hij is gehouden de boeken en bescheiden, waarin hij overeenkomstig het „eerste lid aanteekening heeft gehouden, alsmede de balansen dertig jaren, „de ontvangen brieven en telegrammen en afschriften van de uitgaande „brieven en telegrammen tien jaren lang te bewaren." (art. 6). „Het staat den rechter vrij ten voordeele van ieder aan diens boekhouding zoodanige bewijskracht toe te kennen, als hij in ieder bijzonder geval „zal vermeenen te behooren." (art. 7). „De rechter kan, in den loop van een rechtsgeding, op verzoek, of ambtshalve, aan ieder der partijen of aan een van haar de openlegging bevelen „van de boeken, bescheiden en geschriften, welke zij ingevolge art. 6, derde „lid, moeten houden, maken of bewaren teneinde daarvan inzage of een „uittreksel te doen nemen, voorzooveel hij dit noodig acht in verband met „het punt in geschil. „Het staat hem vrij, uit de niet-voldoening aan zijn bevel de gevolgtrekking te maken, die hem geraden zal voorkomen." (art. 8). „Men kan niemand noodzaken zijn boekhouding over te leggen, dan alleen „ten behoeve van hem die als erfgenaam, als belanghebbende in eene gemeenschap, als vennoot, als aansteller van factoors of bewindvoerders, „daarbij een regelrecht belang heeft, en eindelijk in geval van faillissement." (art. 11). INHOUD. Blz. Inleiding 5 Boekhouding van een brandstoffenhandelaar 26 Boekhouding van een kleermaker 33 Boekhouding van een rund- en varkensslager 42 Boekhouding van een kapperszaak 48 Boekhouding van een sigarenwinkelier, tevens agent ener levensverzekering 54 Boekhouding van een rijwielzaak 65 Boekhouding van een garagehouder 77 Boekhouding van een kruidenier, tevens grossier 93 Boekhouding van een timmerman-aannemer 108 Kameralistische boekhouding 118 Boekhouding van een particulier 119 Boekhouding van een bibliothecaris 125 Het invullen van het aangifte-biljet voor de Inkomstenbelasting . . 130 Aanhangsel. 1. Het kaartsysteem 145 2. Enkele artikelen uit het Wetboek van Koophandel 147 MIDDENSTANDSCURSUSSEN NOORDHOFF'5 PRACTISCHE HflNDELSKENNISSERIE VOOR DE MIDDENSTAND Practisch boekhonden voor de middenstand — door K. K. ROVERS deeltje I — 4de druk ƒ 0.75; werkboekje I ƒ 0.40; II ƒ 0.20; volledige uitwerkingen ƒ 1 60 deeltje II — 3de druk ƒ 0.90; werkboekje I 45 ct.; II 55 ct.; uitwerkingen met aanvulling ƒ 1.75 deeltje III, practische toepassingen 2de dr. ƒ 1.25; werkboekje I en II a ƒ 0.55; uitwerkingen / 2.50 Practisch handeisrekenen voor de middenstand — door K. K. ROVERS deeltje I — 2de druk ƒ 0.75; deeltje II 2de dr. f 0.75. Bekn. uitw. I 25 ct.; uitwerkingen 11 90 ct. Practische handelskennis voor de middenstand — door K. K. ROVERS, 2de druk ƒ 1.25 Vragenboekje hierbij ƒ 0.25. Practische handelscorrespondentie voor de middenstand — door B. A. DIJKSTRA, leraar M.O. Ned. Taal en K. K. ROVERS ƒ 1.25. Taaloefeningen behorende bij Practische handelscorrespondentie, door B A DIJKSTRA en K. K. ROVERS ƒ 1.25. Steloefeningen voor het handelsonderwijs, door A. HARTLIEF, 4de druk, verzorgd door G. H. DRESE, ƒ 1.25, gecart. ƒ 1.50. Ter perse: Wetskennls voor het middenstandsdiploma door A. SWAAN en Mr L. E. PIETERS Reclame door A. E. GELINK. Verkoopknnde door J. TRAAST, directeur van de Vakschool voor winkelpersoneel te Amsterdam. Practische handelsaardrijkskunde D(??uu^^ddens,tax^T7Jloor Drs A- j- H- VAN HOUWELINGEN KijKHUtK en I. NAUTA P. NOORDHOFF N V. — GRONINGEN-BATAVIA Ook verkrijgbaar door de boekhandel BRINKMAN PROD NR B I 60 25 504 I DEPOT NED. PUBL. I Iflllll 2 181 600 DESEMT-EXEMPLAAR' V7-N DL:r-i UITGEVER UclL» J«n pradisch VOOR DE MIDDENSTAND DOOR K. K. ROVERS DEELTJE III TWEEDE DRUK P. NOORDHOFF N.V., 1938 GRONINGEN - BATAVIA 878.6. Rove. begonnen met het klaar maken der goederenlijsten, dan zal men die door de verkopen straks weer moeten wijzigen. Voor het bepalen van de balanswaarde der voorradige goederen neemt men als regel de inkoopsprijs. Het is echter ook mogelijk, dat deze zo is gewijzigd, dat men de marktprijs moet nemen. Het verdient aanbeveling de laagste prijs te nemen. Is de inkoopsprijs lager dan de marktprijs dan neemt men deze, is de marktprijs de laagste, dan bepaalt men hiernaar de balanswaarde der goederen. Waarom zou men dit doen? Bedenk, welke gevolgen een en ander heeft op het kapitaal en de „winst". Bij het vaststellen van de waarde der gebouwen, gereedschappen en machines, dient men er rekening mee te houden, dat ze door het gebruik in waarde verminderen. Men dient daarom elk jaar op de aanschaffingsprijs een bepaald percentage af te schrijven. Opmerking. Wanneer men dure gereedschappen of machines e. d. (b.v. een auto) heeft aangeschaft, zal men verstandig doen het jaarlijks af te schrijven bedrag te reserveren (en deze reserve goed te beleggen). Men is dan zeker, dat men, als machines e. d. niet meer bruikbaar zijn, de contanten heeft, om een nieuwe te kopen. Het geval kan zich anders voordoen, dat men het geld hiervoor niet heeft of het nodige bedrag moeilijk aan het bedrijfskapitaal kan onttrekken. Deze reserve (en de belegging) brengt men dan op de balans tot uitdrukking. Voor gebouwen neemt men in de regel als afschrijving 1 a 2 % en voor gereedschappen en machines 5 a 10 %. Maar het is natuurlijk wel mogelijk dat dit te veel of te weinig is. Een machine, die na 5 jaar bijna geheel geen waarde meer heeft, zal elk jaar voor */5 der aanschaffingsprijs minder op de balans moeten komen. Voor gebouwen is het vaak nodig, dat ze elk jaar opnieuw geschat worden. Aan de creditzijde komt op de balans in ons voorbeeld ook een hypothecaire schuld voor groot ƒ 3000. Wanneer hypotheek regelmatig wordt afgelost, zal deze schuld elk jaar verminderen. Ook de op 31 Dec. verschuldigde rente moet op de balans vermeld worden. Vandaar de post Intrest. Heeft de koopman op 31 Dec. nog andere te betalen schulden, als verschillende onkosten, dan moeten ook die aan de creditzijde der balans vermeld worden onder het hoofd Onkosten. Evenzo moeten hier worden geschreven vooruit ontvangen intrest en huur, terwijl aan de debetzijde geplaatst moeten worden vooruit betaalde intrest, huur, onkosten, waarde voorraad zegels en drukwerk en nog te vorderen intrest en huren. (Zie schema op blz. 10). Het verdient aanbeveling de balans op te maken zoveel mogelijk buiten de administratie om. Debetzijde BALANS (schema) Creditzijde a. vooruit betaalde a. te betalen intrest intrest onkosten huren onkosten b. te vorderen b. vooruit ontvangen intrest intrest huren huren Bijlage I. Debiteurenstaat op 31 December 1935. Foiio Naam v/d debiteur. °ebet- j Credit- Saldo 1 K. Vis ƒ 4000— ƒ 3000— ƒ 1000 — 2 S. Krom 1500 — „ 1200 — „ 300 — 3 I. Smoor 900 — „ 700 — , 200 — 4 M. Ploeg 1900— . 800 - , 1100 — 5 R. Stulp 400- „ 300- . 100- ƒ 47500 — "ƒ 38500 — ƒ 9000 — — Bijlage II. Goederenlijst op 31 Dec. 1935. Auto's 1 nieuwe Chevrolet ƒ 950 - 1 tweedehands Chevrolet „ 400 — 1 „ Ford 300 - 1 „ Citroën 250 — 1 » Opel „ 200 — 1 „ Ford (truck) 275 — 2 sloopauto's „ 75 — - ƒ 2450 - Banden 10 Michelin 5 5 3 F ƒ 4500 ~ Hoe wordt het bedrijfsresultaat berekend? De koopman moet weten, wat hij jaarlijks met zijn zaak verdient. Allereerst, omdat hij anders niet naar waarheid zijn belastingbiljet kan invullen. Met het oog op de huishoudelijke en andere privé uitgaven, moet hij echter ook op de hoogte zijn met de grootte van zijn verdiensten; hij kan dan de tering naar de nering zetten. De geregeld opgemaakte balansen stellen den koopman in staat zijn winst te bepalen. Vergelijken we het kapitaal van de balans op 31 Dec. 1935 (zie bi. 6) met dat van de balans (der zelfde zaak) op 31 Dec. 1936 (zie bl. 12), dan blijkt dat dit gedurende het jaar 1936 is toegenomen met ƒ 2875 (ƒ 20800— ƒ 17925). Als geen bezittingen (geld of goederen) aan de zaak voor privé doeleinden zijn onttrokken of privé-stortingen zijn gedaan, is derhalve de zuivere bedrijfswinst ƒ 2875. Is echter voor privé doeleinden b.v. ƒ 4000 aan de zaak onttrokken, dan is de zuivere handelswinst ƒ 6875 (ƒ 2875 + ƒ 4000) geweest. Want was deze ƒ 4000.— in de zaak gebleven, dan zou immers het kapitaal op 31 Dec. 1936, ƒ 4000 groter en dus ƒ 24800 geweest zijn. Balans op 31 Dec. 1936. Contanten ... ƒ 300— Crediteuren (Bijl. V) ƒ 6000 — Rotterd. Bank . . „ 2800 — Hypotheek ... , 2500 — Giro 400 — Interest, nog te bet. „ 50 — Debiteuren (Bijl. 1) „ 9700 — Kapitaal .... „ 20800 — Goederen (Bijl. II) „ 4900— .— Gebouwen ... „ 8400 — Gereedschappen ,/ (Bijlage III) , 450 — Machines (Bijl. IV) „ 2400 — / ƒ 29350 - ƒ 29350 — In de regel wordt een dergelijke winstberekening globale winstberekening geheten, als volgt opgesteld: Globale winstberekening op 31 Dec. 1936. Eindkapitaal op 31 Dec. 1936 ƒ 20800.— Beginkapitaal op 31 Dec. 1935 ƒ 17925.— Af privé-gebruik 4000.— „ 13925.— Bedrijfswinst ... ƒ 6875.— Onder de privé uitgaven vallen allereerst de gewone huishoudelijke uitgaven. Het verdient aanbeveling, dat de koopman zijn vrouw, of een ander, die de huishouding verzorgt, elke week een bepaald bedrag, als huishoudgeld geeft. Andere privé uitgaven, als de aanschaffingsprijs van rijwielen (voor vrouw en kinderen), meubelen, grote kledingstukken, lees- en leerboeken enz., de belastingen, lesgelden, pleizierreisjes enz. enz., kunnen wel apart uit de kas genomen worden, maar moeten als privé uitgaven genoteerd worden. Aan het eind van het jaar dient men het totaalbedrag dezer uitgaven te weten. Dit bedrag moet met de gewone huishoudelijke uitgaven bij de winst, welke verkregen is door vergelijken der kapitalen, worden opgeteld, om de werkelijke handelswinst te verkrijgen. Een kruidenier, een slager, een bakker enz., die voor huishoudelijk gebruik geregeld goederen aan hun zaak onttrekken, moeten aan het eind van het jaar, het bedrag, dat de waarde dezer goederen aangeeft, bij de privé uitgaven optellen. Dit bedrag wordt in de regel geschat. Juister zou het zijn, wat ook wel gedaan wordt, dat de huisvrouw, of een ander, die met de leiding van de huishouding belast is, de kostprijs der goederen, uit de zaak genomen, eenvoudig geregeld in de kas der zaak stort. Hoe kan het bedrijfsresultaat nog anders worden berekend? Behalve met behulp van de balansen, kan de winst nog op een andere manier worden berekend. De boeken dienen dan echter wel goed in orde te zijn. De hier bedoelde manier berust op het volgende: Verkoop — (inkoop + onkosten) = winst. Men ga de hier gegeven gedetailleerde winstberekening goed na. Voorbeeld. Gedetailleerde winstberekening over het boekjaar 1936 op 31 Dec. 1936. Verkopen in 1936 volgens het verkoopboek ƒ 38000.— Contante verkopen in 1936 volgens het kasboek 4000.— Voorraad op 31 Dec. 1935 . . ƒ 4500.Inkopen in 1936 volgens het inkoopboek . . . „ 29000.Contante inkopen in 1936 v.h. kasboek . „ 3000.- ƒ 42000.- ƒ 36500.— af Voorraad op 31 Dec. 1936 4900.— Inkoopsprijs van het verkochte „ 31600.- Betaald aan onkosten (lonen, hyp. rente, enz) v. h. kasboek ƒ 3300.— af nog te betalen rente op 31 Dec. '35 (zie balans op bl. 6), die in 1936 werd betaald, doch ten laste blijft van 1935 „ 75.— Bruto winst ƒ 10400.— ƒ 3225.— bij nog te betalen hyp. rente over 1936 „ 50.— ƒ 3275.— Afschrijvingen op gebouwen, machines en gereedschappen „ 250.— ƒ 3525.— Bedrijfswinst ƒ 6875.— Voor de hier gegeven winstberekening zijn blijkbaar nodig behalve het kasboek een inkoopboek en een verkoopboek, tenzij alleen contante inkopen en (of) verkopen plaats hebben. Voor het vaststellen van het totaalbedrag der jaarlijkse in- en verkopen, kan men de maandcijfers overbrengen op een tabel der inkopen resp. der verkopen (zie volgend voorbeeld). Deze tabellen geven ook nog het voor den actieven zakenman grote nut, dat ze gelegenheid geven de jaarlijkse omzetten en die van de overeenkomende maanden, kwartalen enz. van verschillende jaren met elkaar te vergelijken. Komen geregeld contante inkopen en (of) verkopen voor, dan zal men in het kasboek hiervoor een aparte kolom nemen. In dit geval kan men aan het eind van het jaar voor het verkrijgen van het totaalbedrag der contante in- en verkopen ook tabellen voor de maandcijfers aanleggen. Tabel voor de maandcijfers uit het inkoopboek over 1936. Januari / ^500 Februari « Maart 2500 ~ April n 3000 — Mei » Juni » Juli Augustus September October » November December » f 29000 - f' ' Voor het vaststellen van de jaarlijkse onkosten is het gewenst, dat in het kasboek een aparte kolom voor de onkosten is. In dit geval kan men ook hieruit de maandtotalen overbrengen op een tabel voor onkosten (zie volgend voorbeeld). De tabellen der onkosten bieden overeenkomstige voordelen, als die der inkopen en verkopen. De actieve zakenman zal weer niet tevreden zijn met een kolom onkosten in het kasboek, doch wenst een duidelijke specificatie der onkosten en legt daarvoor een apart onkostenboek aan met de kolommen: vracht, lonen, verlichting + verwarming, reclame + drukwerk, onderhoud, sociale lasten enz. Een economisch beheer kan dit zeker ten goede komen. Onkosten tabel uit het kasboek over 1936. Maand Lonen1) Div. onk. Totaal i i, .) Januari ƒ 200 — ƒ 60 ƒ 260 Februari 250 - „ 50- „ 300- Maart » » » April » » » Mei » » -•••-- Juni • » v•••• -- » : - » Juli » ■•> ••• » — < » •-< Augustus » » September » . » October » » » - November , » » December „ 225— . 65— „ 290 — / 2600— ƒ 700— / 3300 — 1) Het aantal kolommen staat in verband met de inrichting van het tabellarisch kasboek of onkostenboek. Komen in een zaak geen in- en verkoopboek voor, dan kan men op de volgende manier ook zijn winst berekenen. Voorbeeld. Winstberekening op 31 Dec. 1936 over het boekjaar 1936. Contante verkopen in 1936 v.h. kasboek ƒ 4000.— Ontvangen van debiteuren in 1936 37300.— Nog te vorderen van deb. op 31 Dec. 1936 „ 9700.— ƒ 51000.— af: Nog te vorderen van deb. op 31 Dec. 1935 9000.— Totale verkopen in 1936 ƒ 42000.—• Contante inkopen in 1936 v.h. kasboek ... ƒ 3000.— Betaald aan crediteuren in 1936 30000.— Nog schuldig aan crediteuren op 31 Dec. 1936 . „ 6000.— ƒ 39000.— af: Nog schuldig aan cred. op 31 Dec. 1935 . . „ 7000.— Totale inkopen in 1936 ... ƒ 32000.—• Voorraad op 31 Dec. 1936 ... ƒ 4900.— „31 Dec. 1935 4500.— „ 400.— Inkoopsprijs van de verkochte goederen in 1936 ƒ 31600.— Bruto winst ƒ 10400.— Betaald aan onkosten ten laste van 1936 v.h. kasboek ƒ 3300 — ƒ 75.— = ƒ 3225.— Afschrijving op gebouwen, machines en gereedschappen 250.— Nog te betalen hyp. rente 50.— „ 3525.— Bedrijfswinst ƒ 6875.— Het is zeer aan te bevelen, dat de koopman zijn winst op meer dan een manier bepaalt. De ene manier controleert dan de andere. Het maken van fouten wordt zo voorkomen. Uit het voorgaande kunnen we de volgende opstelling (z.g. Verlies- en Winstrekening) maken: Onkosten ƒ 3225 _ Verkopen ƒ 42000 Afschrijving machines. „ 250— Inkopen „ 31600 — Rente hypotheek . . „ 50— Bruto winst .... 10400 Netto winst .... „ 6875 ƒ 10400 — ƒ 10400 — Hoe is een eenvoudige boekhouding ingericht? De inrichting van een boekhouding wordt bepaald door de aard van het bedrijf. Bij de middenstand onderscheidt men in hoofdzaak: A. AMBACHTSLIEDEN: smeden, timmerlieden, rijwielhandelaars, schilders, loodgieters, stoffeerders enz. Hun boekhouding geschiedt in de volgende boeken: a. Het kladboek of dagboek, waarin dagelijks, vaak met potlood, de verkopen en verrichte werkzaamheden genoteerd worden; b. Het tabellarisch kasboek1). Dit wordt bijgehouden uit het kladboek of uit een klein kasboekje, dat dan dagelijks wordt afgesloten en heropend. Het aantal kolommen in het tabellarisch kasboek hangt af van de aard van het bedrijf. Aan de debetzijde heeft men steeds: totaal, dibiteuren, contante verkopen, diversen en soms bank en giro; aan de creditzijde treft men altijd aan de kolommen: totaal, crediteuren, onkosten, privé, diversen en vaak bank en giro. c. Het debiteurenboek, door de gebruikers vaak grootboek genoemd, dat meestal eenmaal per week nl. Zaterdags uit het kladboek wordt bijgewerkt. Elke debiteur (klant) heeft hierin één of meer pagina's. Op geregelde tijden: x) Zie Practisch Boekh. v. d. Middenstand, 2e deeltje, 4e druk. K. K. Rovers, Pract. Boekhouden lil, 2e druk. 2 maandelijks, per kwartaal, of per half jaar worden de rekeningen of nota's hieruit opgemaakt en daarna aan de klanten verzonden. Tegenwoordig brengt men vaak de gegevens uit het kladboek geregeld rechtstreeks op rekeningen over, die dan in een „blok" voorkomen. Aanbevelenswaardig is het dan door middel van carbonpapier de rekeningen in duplo te maken. Op deze wijze bespaart men veel tijd. Bij het verzenden der rekeningen houdt men de duplicaten, die dan feitelijk te zamen het debiteurenboek vormen. d. Het verkoopboek, waarin vóór het verzenden der nota's, de namen der debiteuren geschreven worden met daarachter de grootte der vordering. Achter de geldkolom is nog een datumkolom, waarin, bij het ontvangen der vordering, de datum, waarop dit plaats heeft, geschreven wordt. Daar vorderingen soms bij gedeelten binnen komen, is het aanbevelenswaardig, dat enige ruimte achter de datumkolom is voor het noteren der afbetalingen. In het volgende gedeelte van een verkoopboek is vermeld een vordering op J. Mook, alhier, groot ƒ 95.—. Op 9 April betaalt J. Mook ƒ 30.— af. op 2 Mei ƒ 25.— en op 25 Mei ƒ 40.—. Verkoopboek. Maart 1936. 1 J. Sikkes, Alhier ... ƒ 76 — April 2 2 K. Stulp, „ . . . „ 84 65 April 5 3 J. Mook, „ ... „ 95- April 9 ƒ30.—! oe 4 A. Vis, , ... „ 1750 April 7 8 6 7 8 c. Het inkoopboek, dat tevens dienst doet als crediteurenboek. Achter de geldkolom bevindt zich een kolom voor het schrijven van de datum van betaling. Ook hier is het aanbevelenswaardig nog een extra-kolom ter beschikking te hebben, waarin dan b.v. vermeld kan worden hoe de betaling heeft plaats gehad: per kas, per giro of per bank. Vaak heeft men in het inkoopboek ook nog een kolom voor eventuele kortingen en reducties. Tegenwoordig worden door verschillende leveranciers aan geregelde afnemers, behalve de factuur bij elke leverantie, maandelijks z.g.n. maandstaten gezonden vermeldende de totaalbedragen der facturen, die over een maand gezonden zijn. Wanneer men alleen deze maandstaten boekt (na vergelijking met de betrokken facturen) bespaart men tijd en wordt de "eTgofdekomf ink°°pb0ek Veel kleiner' wat de overzichtelijkheid zeker B. WINKELIERS: kruideniers, drogisten, manufacturiers, slagers bakkers, kappers, enz. Zij verkopen uitsluitend contant. eerTkladhoek^inr" de.ze *aken in de reSeI het debiteurenboek. Wel komt een kladboek voor, waarin dan worden aangetekend, de verkopen, die niet terstond worden betaald. Bij ontvangst van de vorderingen, die in het kladboek vermeld zijn trekt men in het kladboek eenvoudig een streep door de vordering en boekt de ontvangst in het kleine kasboekje; bij gebruik van een kasregister wat tegenwoordig meestal het geval is, geeft men de ontvangst der vordering hierop aan. Het tabellarisch kasboek bevat aan de debetzijde steeds de volgende kolommen: totaal, contante verkopen, diversen en vaak bank en giro aan de creditzijde zijn altijd de kolommen: totaal, privé, crediteuren, diversen ba"k en g,iro; ,Het '"koopboek en crediteurenboek worden vaak gecombineerd evenals bij de vorige categorie. C. KLEINE GROSSIERS, die vaak zelf ook een winkel hebben. Zij veropen dus: ..en-gros, en en-detail". Hiervan is een voorbeeld gegeven in de pgave: de boekhouding van een kruidenier, die tevens aan kleine kruideniers zijn waren verkoopt. Opm.: Staat men in geregelde financiële betrekking met een bank, dan kan een afzonderlijk bankboek*) worden gehouden. Heeft men een postrekening, dan richt men ook daarvoor vaak een speciaal boek, giroboek*) in. De inrichting van beide boeken komt meestal met die van het kasboek overeen en kan dus ook tabellarisch zijn. In bepaalde zaken, b.v. kaas-, brandstoffenhandel, e.d., gebruikt men dikwijls, teneinde controle op de voorraden te kunnen uitoefenen, een magazijn- ? v°orn*adboek ). Dit boek kan op verschillende wijzen ingericht zijn b v in staffelvorm of scontrovorm. ' Resumé. De boekhouding van den koopman bestaat in het algemeen uit: a. het houden van een balansboek, waarin elk jaar de balans wordt geschreven. Zie Practisch boekhouden, 2e deeltje. Ga onderstaande schema's na: De boeking der inkopen. &£/ Ji&esi/ c/' jfoüi/ te/ A/ JlastL&n/. s/yoo. - u£Omjna wi^2^AH24^/umd£^ g/dó/est itoot. Q/jxirtstcl^ Qoafate*^ i^o/^Jouduust^ ^cm^-. - ' / 0/ /Jy$&rt7aa/L\ *J<736 / +CASBOEKL / CR.EÖq"EUR£M&0£k.. /(?36 ' i&mZ ^4- •# Hoe kan men zijn boekingen controleren? De meeste bescheiden worden zowel in de dagboeken als in de hulpboeken geboekt: de ontvangen facturen in inkoopboek en crediteurenboek, de ontvangen kwitanties in kasboek en crediteurenboek, enz. enz. Het is van belang op het eind van een periode, b.v. een maand, deze gelijke boekingen te vergelijken. Van deze controle houdt men in de boeken aantekening. Zo wordt b.v. in het inkoopboek in de kolom crediteurenboek het folionummer gezet, dat de betreffende crediteur in het crediteurenboek heeft, terwijl men in het crediteurenboek in de daarvoor bestemde kolom eveneens het feit van de handeling boekt, b.v. door het schrijven van de hoofdletter 1 (inkoopboek) gevolgd door het nummer der bladzijde van het inkoopboek, waar het betreffende bedrag geboekt is (zie voorbeeld). Evenzo handelt men met de gelijke boekingen in andere boeken. Inkoopboek. Maart. 17 1938 7/3 J | H. Jansen, Amsterdam 21 I f 250 — Crediteurenboek. 21 H. Jansen, Amsterdam. 21 1938 I ' 1938 7/3 fact. no. 76 j I 17 ] f 250 — Maandelijks kan men ook ter controle van de debiteuren- en crediteurensaldi de controle toepassen, welke op blz. 10 is aangegeven bij het bepalen van deze saldi met het oog op de balans. Welke controle oefent men op de kasmiddelen uit? Aan een goede kascontrole ontbreekt het in de praktijk heel vaak. Vooral in kleinere bedrijven is dit het geval. Rasverschillen zijn daar vaak aan de orde van de dag. Wat de oorzaken daarvan zijn? Vooral de volgende feiten: a. meer dan één persoon gaat over de kas; b. de ontvangsten en uitgaven worden niet terstond geboekt. Vaak zijn privé-uitgaven de oorzaak, dat de kas niet klopt. Voor het doen van tal van privé-uitgaven, gaat men maar „gauw even" uit de kas der zaak een bedrag nemen en men vergeet het terug te storten of te noteren. Vooral de huisvrouw draagt hieraan vaak schuld. Het ontstaan van kasverschillen kan men tot een minimum beperken door slechts één persoon over de kas te laten gaan en deze er voor verantwoordelijk te stellen. Verder volge men beslist deze methode: eerst schrijven en dan ontvangen of betalen. Deze methode wordt toegepast bij het kasregister. Is dit voor den kleinen winkelier te duur, dan schaffe hij zich een contrölekastje aan. In zo'n kastje bevindt zich een strook, waarop de posten geschreven worden, voordat de lade opengaat. Het beschreven gedeelte scheurt men er dagelijks af. Van deze strook wordt het kasboek bijgewerkt. Tevens dient het olm iedere dag de kas te controleren. Daartoe begint iedere strook met het kassaldo, dat in de kas aanwezig is. Een eenvoudige optelling en aftrekking geeft het kassaldo aan, dat aanwezig moet zijn. Verschillen worden terstond genoteerd. Iedere uitgave dient door een bewijsstuk verantwoord te zijn. Is er in de zaak een kasregister aanwezig, dan geeft de kassa in de regel een bon af bij uitbetalingen, waar achterop geschreven kan worden, waarvoor de uitgave bestemd was. Na het sluitingsuur van de winkel moet elke dag de kas worden opgemaakt. Als men zich streng aan het voorgaande houdt, komen fouten weinig voor en worden toch nog voorkomende abuizen in de regel wel opgelost. Wat dient de middenstander van de bedrijfsstatistiek te weten? Hoe goed een boekhouding ook in orde moge zijn, wanneer ze den koopman alleen dient tot hetgeen in het voorgaande is besproken, nl.: tot het verkrijgen van een balans, tot het maken van een winstberekening, het hebben van een goede controle over de vorderingen en schulden, het controleren van de kasmiddelen enz. enz., dan trekt hij toch nog niet het nut van zijn boekhouding, als het wel kan en hetgeen voor een goede bedrijfsvoering nodig is. Een goede boekhouding kan namelijk den koopman een belangrijk cijfermateriaal verschaffen, waaruit waardevolle statistieken (tabellen) kunnen worden samengesteld, die den koopman op de gang van zijn bedrijf een juiste kijk kunnen geven en hem in staat kunnen stellen, zijn bedrijf economischer te beheren en alzo een meer rationele bedrijfspolitiek te voeren. De bedrijfsstatistieken kunnen ook den middenstander helpen in zijn strijd om het bestaan, in de soms zware strijd tegen het grootbedrijf, dat van bedrijfsstatistieken zeer zeker een nuttig gebruik weet te maken. We hebben gezien, dat de volgende gegevens uit een boekhouding, volgens onze methode geleerd, gemakkelijk kunnen verkregen worden, nl.: de omzet (verkoop), de inkoop en de gemaakte onkosten (en hieruit weer de bruto en netto winst.) Verwerkt men deze gegevens in een tabel, zoals b.v. op bl. 24 gedaan 3 m stof .... fournituren . . . maakloon colbert . „ pantalon vest . . Algem. onkosten 10% Winstmarge 25 % . Omzetbelasting 4 % . ƒ 15.„ 6.— „ 12.50 „ 4.50 „ 3.75 ƒ 41.75 „ 4.18 ƒ 45.93 „ 11.48 ƒ 57.41 „ 2.30 ƒ 59.71 Uit het voorgaande blijkt, dat de kleermaker omzetbelasting in rekening brengt. De wet op de omzetbelasting bepaalt, dat de omzetbelasting betaald moet worden bij de „bron". Daar de wetgever heeft uitgemaakt dat de kleermaker de „bron" is van het kledingstuk, moet deze als „fabrikant" van kleding, voor de heffing en betaling der omzetbelasting over de door hem vervaardigde en afgeleverde kleding zorg dragen. Voor de heffing der omzetbelasting kan een kleermaker zorgen op één der volgende twee manieren: a. Door 4 % op de verkoopsprijs te leggen van alle nieuwe kleding, die door hem vervaardigd en afgeleverd is (behalve luxe kleding) en 10 % op de verkoopsprijs te leggen voor rok, smoking, gala- en bontkleding (ook kleding met bont gevoerd) de z.g.n. luxe kleding. De belasting hierop geheven wordt weeldebelasting genoemd. Op de nota moet dan vermeld worden, dat in het bedrag de omzetbelasting is begrepen. b. Door op de nota van de klant omzetbelastingzegels te plakken ter waarde van 4 % (resp. 10 %) van het bedrag der nota. De zegels moeten onder aan de nota worden bijgeteld en mogen in dat geval niet in de prijs der kleding zijn begrepen. Bij de eerste manier, welke bij levering aan particulieren regel is, komt het Rijk in het bezit van de door den kleermaker geheven omzetbelasting, doordat deze aan den inspecteur der belastingen uit de boeken moet aantonen, voor welk bedrag aan kleding door hem over een bepaald tijdvak (van 1 of 3 maanden) is vervaardigd en afgeleverd. Tevens muet hij de inkoopwaarde van grond- en hulpstoffen, welke voor herstelwerk gebruikt Voorbeeld. REGISTER DER VERKOPEN. Totaal van de Nummer t Woonplaats Verkoopsprijzen e rag ™n de van de van ^Kocf er 60 V3n der goederen Omzetbelasting Leken'jn_ Factuur Fartlllir °°Per den Kooper Belast met Belast met Geheven Geheven gen raciuur naar iq naar 4 '0 Procent 4 procent pfocent procent 1936 315 Nov. 7 K. Kooi .... Alhier 48 — 192 316 , 9 S. Vonk .... „ 2850 1 14 317 , 12 B. Weid .... „ 4825 1 93 318 „ 14 Ph. de Jong. . . „ 48 20 1 93 319 „ 15 A. Mulder ... „ 10— 5250 — 2 10 Voorbeeld. REGISTER DER INKOPEN. Totaal van de ver- _ . , Bedrag van de Nummer Dagteeke- Woonplaats koopprijzen der Omzetbelasting Aan_. van de ning van van den goederen teekenin- Factuur de Factuur Leverancier Leverancier Belast met Belast met Qehev?" Geheven gen . naar 10 naar 4 10 procent 4 pocent procent procent 1936 57680 Nov. 3 S. Bol Utrecht / 65 20 67841 „ 17 Fa. J. v. Berkel . Amsterdam „ 35 30 81456 „ 20 Fa. K Jordaan . „ 25 70 84764 „ 29 C. Schouten. . . Rotterdam „ 37 40 170458 „ 30 K. Snijders . . . Utrecht , 55 — O p m. De inkoopbedragen, waarover S. Snijder geen omzetbelasting behoeft te betalen, boekt hij in de kolom „Aanteekeningen." Bij betaling noteert hij de datum naast het betreffende bedrag. gegevens (zie ook het voorbeeld: register der inkopen, waar de inkopen over de maand November vermeld zijn). Sluit het kasboek af en heropen het. Dec. 1 Saldo kasboek ƒ 35.70 Gehaald van de Boerenleenbank 50.— „ 2 Factuur ontvangen over geleverde stoffen van de fa. K. Jordaan te Amsterdam (fact. no. 78406) . „ 45.60 Betaald aan vracht 0.75 „ 3 Gestort op de girorekening van den inspecteur der directe belastingen voor omzetbel 12.76 Betaald voor St. Nicolaas-cadeaux 5.50 „ 4 Ontvangen van B. Mol voor geleverd costuum . . „ 56.80 (Het bedrag, waarover de omzetbelasting is berekend is ƒ 54.61). Betaald de kwitantie van S. Bol, Utrecht voor ontvangen stoffen 65.30x) „ 5 Betaald gaskwitantie „ 4.50 Betaald collecte huwelijkscadeau prinses Juliana en prins Bernhard 1.50 Betaald loon knecht 5.— „ 7 Uit de kas genomen voor de huishouding . . . . „ 20.— Ontvangen van L. Moëns voor vermaken herenjas tot kinderjas „ 5.50 „ 8 Betaald voor electrisch licht . ■ 8.50 (Hiervan komt ƒ 3.50 ten laste van de zaak). „ 9 Ontvangen van K. Schut voor geleverde overjas . „ 45.— (De omzetbelasting is berekend over ƒ 43.26). Ontv. van R. Colenbrander voor gel. costuum . . „ 65.— (De omzetbelasting is berekend over ƒ 62.50). „ 10 Betaald voor een paar nieuwe schoenen 4.50 Ontvangen van Mevr. L. Steenhuizen—de Jong voor geleverd mantelpak 67.40 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 64.80). „ 11 Factuur ontvangen van L. Römer, Groningen over geleverde stoffen (fact. no. 064321) 66.50 Ontvangen van L. Stuggerd voor herstelwerk (jas, mantel) 4.70 Ontvangen van B. Boom voor geleverde nieuwe pantalon 14.50 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 13.94). !) In dit bedrag zijn de zegelkosten begrepen, Dec. 24 Ontvangen van S. Schiphorst voor jongenscostuum ƒ 25.60 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 24.61). Ontvangen van L. Gaarman voor herstellen, ont- vlekken en oppersen costuum 3.75 Betaald voor postzegels „ 0.60 „ „ schrijfbehoeften 0.90 Betaald loon knecht n 5. „ de kwitantie dagblad 1.50 „ 28 Ontvangen van mevr. H. Jansen—Kip voor nieuwe mantel 35.40 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 34.03). Uit de kas genomen voor de huishouding 20.—- Gebracht naar de Boerenleenbank 50.— „ 29 Betaald de kwitantie van C. Schouten, Rotterdam voor geleverde stoffen „ 37.50') Betaald voor een nieuwe kachel 25.— Ontvangen van S. Pool voor geleverd costuum . . „ 54.60 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 52.50). Factuur ontvangen van K. Snijders, Utrecht voor geleverde stoffen (fact. no. 704321) 25.60 „ 30 Betaald voor een nieuw tabellarisch kasboek . . „ 1.75 Ontvangen van B, Voerman voor nieuwe pantalon „ 13.50 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 12.98). „ 31 Betaald voor sigaren 1,50 Ontvangen van B. Moorlag voor jongensoverjas . „ 17.50 (De omzetbelasting is berekend over ƒ 16.82). Volgens de gehouden aantekeningen is de inkoopwaarde van de grond- en hulpstoffen, welke in de maand December voor herstelwerk is gebruikt, en waarover 4 % omzetbelasting verschuldigd is . . „ 15.35 M In dit bedrag zijn de zegelkosten begrepen. Boekhouding van een rund- en varkensslager. S. K. Hakmes te Veendam heeft een rund- en varkensslagerij. Behalve aan particulieren verkoopt hij af en toe ook vlees aan wederverkopers: slagers van de kleine omliggende dorpen. In een eenvoudige rookinrichting rookt S. K. Hakmes vlees en spek, dat hij in zijn winkel verkoopt. Dinsdags gaat S. K. Hakmes gewoonlijk naar de markt te Groningen, waar hij één, soms meer koeien koopt. Varkens en kalveren betrekt hij in de regel van de boeren, die in zijn omgeving wonen. Het kopen van het vee op de markt brengt verschillende onkosten met zich mee: reiskosten, verteringskosten, vervoerkosten van het vee, e.d. Het slachten veroorzaakt ook verschillende onkosten: elk te slachten dier moet door den kommies worden geschat. Voor een koe bedraagt dit ƒ 7, dat voor een varken ƒ 2 en voor een kalf ƒ 1.—. Voor een koe en een kalf moeten bovendien 10 % accijns betaald worden, van de door den slager aan den belastingambtenaar opgegeven waarde. Die opgegeven' waarde komt lang niet altijd overeen met de kostprijs van het dier. Wanneer, naar het oordeel van den kommies, de opgegeven waarde te laag is, kan hij het betreffende dier voor die waarde benaderen1). S. K. Hakmes slacht zijn vee zelf met behulp van zijn zoon, die bij hem in de zaak is en een loon van ƒ 3 per week ontvangt. Slagers, die zelf niet slachten, betrekken hun vlees van grossiers. Deze brengen dan boven de verkoopsprijs nog 4 % omzetbelasting in rekening. S. K. Hakmes doet dit ook, als hij aan wederverkopers verkoopt. Bij leveranties aan restaurants moeten de facturen van omzetbelastingzegels zijn voorzien. Met het oog op de belastingaanslag moet een slager aan den inspecteur der directe belastingen geregeld opgeven de inkoopsprijs van het door hem geslachte vee, alsmede van het vlees, dat door hem aan wederverkopers geleverd is. In het laatste geval wordt hij aangeslagen voor het verschil tussen de inkoopsprijs en het bedrag, dat hij van de wederverkopers ontvangt, daar het aan de wederverkopers verkochte vlees bij dezen wordt belast. Zijn dagelijkse uitgaven en ontvangsten boekt S. K. Hakmes in een zakkasboekje. Elke avond maakt hij de kas op en sluit hij zijn zakkasboekje af. Eenmaal per week worden de ontvangsten en uitgaven van het zakkasboekje overgebracht naar het tabellarisch kasboek. Dit heeft de volgende kolommen, aan de debetzijde: winkelontvangsten, engros verkoop, onkosten, diversen, totaal en aan de creditzijde: privé, contante inkopen, onkosten, diversen, totaal. Geregeld worden door S. K. Hakmes en zijn zoon bestellingen bij de klanten opgenomen. Deze worden voorlopig in een zakboekje genoteerd. !) Beslag leggen tegen betaling van de aangegeven waarde, verhoogd met 7 %. De uitgevoerde bestellingen worden in het winkelboek geschreven. Bij ontvangst van de vordering, die veelal bij de leverantie plaats heeft, worden de betrokken posten eenvoudig doorgehaald. De volgens het winkelboek ontvangen bedragen worden elke dag in totaal naar het zakkasboekje overgebracht. Opgave. Stel nu met behulp van de hierna volgende gegevens het tabellarisch kasboek samen over de maand November, sluit dit af per 30 Nov. 1936 en open het weer per 1 Dec. Stel op 31 Dec. 1936 de gedetailleerde winstberekening samen na eerst de tabellen der jaarcijfers te hebben gemaakt. Gegevens voor de gedetailleerde winstberekening: a. De voorraad goederen (gerookt vlees en spek, gesmolten vet, blikvlees en vee) bedraagt op 31 Dec. 1935 ƒ 350.— en op 31 Dec. 1936 ƒ 475.—. b. Op de gereedschappen (messen, snijmachine, worstmachine, kookpot, takels, touwen, enz.) moet ƒ 25.— en op het huis ƒ 15.— worden afgeschreven. c. De te betalen rente op 31 Dec. 1935 was ƒ 20.83 en op 31 Dec. 1936 ƒ 16.67. d. Volgens het kasboek is op 1 Mei ƒ 500.— van een hypotheek afgelost en ƒ 62.50 aan rente betaald. e. Volgens het kasboek zijn de winkelontvangsten gedurende 1936 over de achtereenvolgende maanden van het jaar (behalve November) ƒ 1175.47, ƒ 1076.40, ƒ 1056.43, ƒ 1115.16, ƒ 1203.14, ƒ 1145.09, ƒ 1109,17, ƒ 1154.30, ƒ 1134.60, ƒ 1161.40, ƒ 1169.80, en de bedragen der engros verkopen, enz.: ƒ 275.60, ƒ 285.40, ƒ 279.80, ƒ 259.75, ƒ 274.40, ƒ 268.30, ƒ 273.40, ƒ 279.80, ƒ 282.40, ƒ 279.60, ƒ 268.40 terwijl de terugontvangen onkosten respectievelijk ƒ 23.10, ƒ 27.10, ƒ 24.50, ƒ 23.40, ƒ 27.20, ƒ 25.80, ƒ 26.30, ƒ 27.40, ƒ 26.70, ƒ 24.30, ƒ 23.10 zijn. /. In de maand April is door den commies ook een koe benaderd, waarvoor volgens het kasboek ƒ 143.25 ontvangen werd. g. De inkopen over 1936 bedragen volgens kasboek achtereenvolgens: ƒ 1020.17, ƒ 975.60, ƒ 997.40, 981.30, ƒ 1117.40, ƒ 992.70, ƒ 1036.20, ƒ 998.40, ƒ 1023.76, ƒ 1086.42, ƒ 992.60, terwijl aan onkosten gedurende die elf maanden betaald is respectievelijk: ƒ 265.30, ƒ 243.20, ƒ 249.20, ƒ 241.40, ƒ 277.10, ƒ 247.30, ƒ 268.40, ƒ 251.30, ƒ 246.40, ƒ 261.30, ƒ 258.70. Nov. 1 Saldo ƒ 75. „ 2 Gehaald bij de Spaarbank „ 200.— Betaald voor de huishouding 25.— Betaald rente „ 50.— „ rijwielonkosten „ 3.75 Winkelontvangsten 19.53 Nov. 3 Betaald aan slachtveefonds ƒ 4.— „ voor brandstof 12.50') „ „ blikvlees ... 17.88 Gekocht en betaald op de markt een koe voor . . . „ 150.— Betaald voor reiskosten en vertering 1.50 „ „ vracht koe 2.— Betaald voor keurloon 7.— „ „ accijns 10 °/0 van de opgegeven waarde ƒ 140.— „ 14.— Winkelontvangsten . . „ 30.94 4 Betaald voor electrisch licht 9.502) Winkelontvangsten 47.50 „ 5 Betaald voor 7 stukken ijs 2.45 Gekocht en betaald gesmolten koevet 14.30 Winkelontvangsten 40.80 „ 6 Betaald voor slijpen 0.70 „ „ levensverzekering . 5.98 Ontvangen van J. Klaver voor een voorbout ƒ32.103) Omzetbel. 4 % „ 1-29 „ 33.39 Ontvangen voor de koehuid 8.— „ afval • „ 6.— Winkelontvangsten 49.50 „ 7 Betaald voor een zak zout 2.— „ loon knecht 3.— Winkelontvangsten 72.50 „ 9 Gekocht en betaald een varken 58.30 Betaald voor keurloon 2.— „ „ de huishouding 25.— Winkelontvangsten 18.50 „ 10 Gekocht en betaald op de markt een koe 152.50 Betaald voor vracht koe 2.— „ „ keurloon 7.— „ „ accijns 10% v.d.opgeg. waarde ƒ 150.— „ 15.— „ „ reiskosten en vertering 1-50 Winkelontvangsten » 32.53 !) Hiervan is ƒ 7.50 voor de zaak. 2) Hiervan is ƒ4.— voor de zaak. s) Klaver is wederverkoper, zodat Hakmes alleen omzetbelasting verschuldigd is voor het verschil tussen de inkoopsprijs en ƒ32.10. Hij betaalt echter eerst de gehele belasting en vraagt dan later aan den inspecteur restitutie van de zegels, die te veel geplakt zijn. Nov. 11 Contributie slagersvereniging ƒ 1.— Ontvangen voor een half varken .... ƒ 35.— Omzetbel. 4 % . „ 1.40 „ 36.40 Betaald voor gas „ 6.20 Gekocht en betaald blikvlees „ 17.88 Winkelontvangsten 46.12 „ 12 Gekocht en betaald een rol papier 2.80 Betaald aan omzetbelasting 12.50 Gekocht en betaald 6 stukken ijs „ 2.10 Abonnement „Vee- en vleeshandel" „ 4.— Winkelontvangsten 45.70 „ 13 Betaald rekening kleermaker 35.— Gekocht en betaald gesmolten koevet „ 14.50 Winkelontvangsten ,51.30 „ 14 Verkocht a contant aan restaurant Sliep.!) 25 pond koevlees a 80 cent ƒ 20.— omzetbelasting 4 % „ 0.80 „ 20.80 Ontvangen voor koehuid „ 8.50 afval 7.50 Loon knecht 3.— Winkelontvangsten „ 75.50 Gebracht naar de spaarbank 50.— „ 16 Betaald voor de huishouding 25.— Gekocht en betaald twee kalveren 12.50 Betaald voor keurloon 2.— „ „ accijns 1.25 Gekocht en betaald een pak rolladetouw . . . . „ 4.— Winkelontvangsten 18.65 „ 17 Gekocht en betaald op de markt een koe voor . . . „ 100.— Betaald voor reiskosten en vertering 1.50 „ „ keurloon 7.— „ „ vracht koe 2.— „ accijns 10 o/0 . „ 10.— Ontvangen voor de huid kalveren „ 3.— Winkelontvangsten ,31.50 „ 18 Verkocht a contant een halve koe ... ƒ 65.— Omzetbelasting 4 % 2.60 „ 67.60 Gekocht en betaald een varken 40.— Betaald voor keurloon 2.— Wordt beschouwd als levering aan wederverkopers. Boekhouding van een kapperszaak. K. Haarsma, dames- en herenkapper en winkelier in toiletartikelen te Zwolle heeft op 31 Dec. 1936 de volgende balans opgemaakt1)- Balans op 31 Dec. 1936. Kasgeld ƒ 367.06 Crediteuren (zie lijst) ƒ 303.72 Rijkspostspaarbank . „ 600.— Nog te betalen huur . „ 47. Winkelgoederen . . „ 550.— Nog te bet. div. onk. „ 35. Goederen salons . . „ 50.— Kapitaal „ 2331.34 Inventaris salons . . „ 900.—• Inventaris winkel . . „ 250.— ƒ 2717.06 ƒ 2717.06 K. Haarsma heeft een tabellarisch kasboek met de volgende kolommen, aan de debetzijde: totaal, salons, winkelverkoop en diversen, en aan de creditzijde: totaal, crediteuren, onkosten, goederen, privé en diversen. Zijn niet-contante inkopen boekt hij in een inkoopboek met de volgende kolommen: totaal, winkel, salons en retouren. In de kolom winkel boekt hij de waarde der goederen, die naar de winkel gaan en in de kolom salons de waarde der goederen, welke in de salons verbruikt worden. Het inkoopboek doet tevens dienst als crediteurenboek. Hierin is nog een aparte kolom beschikbaar voor het noteren van de datum van betaling. De liniatuur van het inkoopboek is hieronder aangegeven. In de kolom Inkoopboek. Januari. Datum ,No; I Naam en woon- Totaal Winkel Salons Retouren fact. plaats leverancier j v- uel- l) De toelichtende staten zijn, behalve die der crediteuren, ter wille van de ruimte niet opgenomen. „no. der facturen" boekt K. Haarsma de nummers, die de leveranciers erop hebben vermeld. Bij correspondentie over een ontvangen factuur en betaling ener factuur is het aanbevelingswaardig het nummer, dat de leverancier op de betrokken factuur plaatste, even te noemen. Doordat K. Haarsma de goederen voor salons en winkel apart in het inkoopboek aangeeft en eveneens de ontvangsten in de winkel en de salons in een afzonderlijke kolom schrijft, kan hij ook de verdienste met winkel en salons apart berekenen. Alle ontvangsten en uitgaven (ook die in de salons) worden door K. Haarsma op een kasregister genoteerd, dat zich in de winkel bevindt. De betaalde kwitanties, enz., worden voorlopig in het kasregister opgeborgen. Ook de ontvangen facturen, nadat ze met de ontvangen goederen vergeleken zijn, worden hierin voorlopig gedeponeerd. Eenmaal per week wordt de kas opgemaakt en worden de ontvangsten en uitgaven in het tabellarisch kasboek genoteerd, de facturen worden dan in het inkoopboek geboekt. De geboekte documenten worden in mappen gedaan. Betaalde facturen worden met de kwitanties er aangehecht in een aparte ordner alfabetisch opgeborgen. Opgave: 1. Stel nu de boekhouding van den heer K. Haarsma samen over de maand Januari 1937. 2. Sluit de boeken op 31 Jan. 1937 af en heropen het kasboek weer op 1 Febr. 1937. 3. Maak ook de balans op per 31 Jan. 1937 en bereken zijn verdienste over de afgelopen maand door vergelijking der kapitalen met inachtneming van de privé-uitgaven. De twee bedienden, die K. Haarsma voor de salons heeft, zijn intern; voor onkosten levensonderhoud, enz. rekent hij ƒ 40.— per maand. (Dit bedrag komt derhalve in mindering van de privé-uitgaven). 4. Maak ook de gedetailleerde winstberekening. Bereken ook wat apart met de salons en de winkel verdiend wordt. Neem aan, dat de gemaakte onkosten voor de salons viermaal zoveel bedragen als die voor de winkel. Maak daarbij nog gebruik van de volgende gegevens: Voorraad winkelgoederen op 31 Jan. 1937: ƒ 560.—. Waarde voorraad goederen in de salons op 31 Jan. 1937: ƒ 53.—. Schrijf op de inventaris van de salons 2 % af en op de winkelinventaris 1 %. De verschuldigde huur bedraagt op 31 Jan. 1937: ƒ 23.50. De nog te betalen onkosten op 31 Jan. 1937 zijn: ƒ 30.86. Het inkoopboek over de maand December is hier verkort vermeld. Men neme dit over om de betalingen te kunnen boeken. K. K. Rovers, Pract. Boekhouden III, 2e druk. 4 Inkoopboek. December 1936. Datum. Naam en woonplaats leverancier. Factuurbedrag. Datum v. betaling. Dec. 99 99 99 99 19 99 99 99 99 99 C. Kramer, Gouda C. Fortuin, Nijmegen .... D. Eekmans, Leeuwarden . . . P. Bakker, Oldenzaal .... H. Koopmans, Deventer . . . K. de Beer, Ommen D. Eekmans, Leeuwarden . . . J. Kerkvoorde, Neede .... C. Doeden, Arnhem H. van Rietdijk, Tilburg . . . Parfumerie de Paris, Den Haag ƒ 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 33.— 34.13 36.82 26.35 25.20 22.18 44.— 11.86 21.11 38.87 10.20 ƒ 303.72 Jan. 2 Per kas betaald aan C. Molengraaf, huur .... (Hiervan is ƒ 47.— voor de zaak). Per kas betaald aan de Radio-centrale voor maandelijkse contributie Bij de Postspaarbank gebracht 3 Betaald per kas aan K. de Blauw, manufacturier, . . Idem aan C. Doeden, Arnhem „ de Zwolse Courant, voor abonnement . . 4 Factuur ontvangen van P. Bakker, Oldenzaal . . . (Hiervan is ƒ 2.70 voor de salons). Betaald per kas aan de fabriek voor bedrijfskleding voor 1 jas Per kas betaald aan loon (ƒ 3.— voor dienstmeisje) . Winkelontvangsten (1/1—4/1) Ontvangsten salons („ „ ) „ 6 Per kas betaald voor de huishouding „ 7 Betaald per kas aan C. de Oude voor 1 vitrine . . . Idem aan de Overijselse Levensverz. Mij. de premie Idem voor contributie wijkverpleging ƒ 74.50 2.— 150.— 5.12 21.21 *) 3.60 32.44 4.— 10.50 60.02 67.40 20.— 42.50 2) 5.25 2.— i) In deze bedragen zijn de kwitantiezegels begrepen. ') Winkelinventaris. 10 11 13 14 15 16 17 Jan. 8 Betaald per kas aan K. de Beer, Ommen Idem de kwitantie van J. Kerkvoorde, Neede . . . Idem de kwitantie van P. Bakker, Oldenzaal . . . Van de postspaarbank gehaald „ 9 Betaald per kas de kwitantie van C. Fortuin te Niimpcrpn j o—- Betaald per kas voor vracht aan de vrachtondern. Z.A.D. Idem de gaskwitantie (Voor de zaak ƒ 6.—) . . . Betaald per kas aan de Wasinrichting „IJssel" . . . Factuur ontvangen van F. Vellinga, Amsterdam . . Factuur ontvangen van P. Bakker, Oldenzaal voor salonartikelen Betaald per kas voor de huishouding Idem aan loon (ƒ 3.— voor dienstmeisje) . . . . Winkelontvangsten (6/1—11/1) Salons („ „ ) Betaald per kas voor electr. licht -f- kracht .... (Voor de zaak ƒ 20.02). Factuur ontvangen van D. Eekmans, Leeuwarden . . Betaald per kas aan H. Snijder, kapper, alhier (voor bij hem betrokken goederen) Betaald per kas aan Rijksinkomstenbei Per kas betaald het abonement op het kappersblad Idem voor telefoon Betaald per kas de kwitantie van de waterleiding . . (Voor de zaak ƒ 5.52). Contant betaald aan C. Hartmans, alhier (voor bij hem betrokken goederen) Betaald aan de Kamer van Koophandel (voor jaarlijkse bijdrage) 18 Factuur ontvangen van „Parfumerie de Paris" te den Haag Betaald per kas aan D. Eekmans, Leeuwarden (25 c. onk.) Idem aan de Zwolse Courant voor advertentiekosten . Betaald per kas aan J. Lageveen voor brandstof . . (Voor de zaak ƒ 10.—) Idem, het abonn. op de Centrale Boekhouding . . . Idem aan loon (dienstmeisje ƒ 3.—) Winkelontvangsten (13/1—18/1) Salon-ontvangsten ( „ „ ) ƒ 22.28') „ 11.96') „ 26.35 „ 50.- „ 34.23') „ 0.50 „ 9.08 „ 2.16 „ 2.40 „ 3.25 „ 20.— „ 10.50 „ 131.41 „ 103.99 „ 24.85 „ 44.84 „ 17.42 „ 50.— „ 3.80 „ 3.56 „ 9.20 „ 12.75 „ 2.50 „ 7.20 „ 37.07 „ 4.75 „ 23.10 „ 10.— „ 10.50 „ 67.92 „ 100.55 ') In deze bedragen zijn de kwitantiezegels begrepen.