F   OOSTERSCHE Vertellingen. OOSTERSCHE Vertellingen.  Ö ö S T E R S C H É OF D Ë Verhalen VAN D'ÊH W Y Z B N CALEBi PERSIAENSCH REIZIGER, ïft'« Fransck Vertdsld. Té RO TT E R D A My tj ARY VI'S, Bbekvefköojer» h' D' dé£' x' x x i' ï' i'   TO O MM M33MXT VAN DEN VERTALER. Altoos was het myrf hoógfcén v/ensch iets tot nut of veïfnaek van myne natuur- eiï laïfdgenooten toe te brengen en de vermogens , die my van God gefchohken zyn , daertoe te befteeden; dan ik vind dezelven te bekrompen tot het uitvoeren van dezen aengeharnerf tnek , ten minfte in dus verre om iets, ü'ic' my zeiven, voortebrengen, dat my dezer edle neiging vvaerdig fehynt. Wat rest my dan ? Ring dan myn; bart niet op een voorbrengzel dezer  VI V O ö R R E B É N. zer drift hoopen? Ja,aendie' geenen myner Vaderlanders, diegeene uitheemfche talen verflaen, kan ik de fchoonheden der vreemden onder de oogen brengen; ik kan dezulken de lesfen en leeringen 4 door buitenlanders gegeven, en waeruit zy nut en vermaek kunnen trekken , doen horen , gevoelen en ware dé vergelding myner pogingen zooheerelyk! betrachten en zoude ik my van dezen taek fpaneh ? Neen; dit was voor rhyn hart onverantwoordelyk. Ziétdaer* goedgunftige Leezers / de bronwel wner uit de vertaling  voorreden. vii .van dit Werkje gefproten is. Niets, buiten het gemelde, kon my dn ertoe ten fpoorflag ftrekken. Die myner leezers, welke my kennen, is het bewust, dat de zucht om de weereld met boeken te helpen opproppen nooit in my gehutstheeft, en dat de fcrjryfzucht myne dryfc veêr niet is. En ik beroep my op u allen, die dit Werkje in handen zult nemen, dat ik ook genen roem zqq zy al op myn be- ftaan kon volgen beoogde , daer het niemand, dan eenige myner vertrouwde vrienden, bekend is wie de Vertolker der Oos:erfche Vertellingen is, en ik de verwaendheid niet gehad heb van er mya-  VfH Voorreden. myn' nnem voor te plaetfen. Kon nu myn inzicht u, o myne landgenooten! behagen? hebben de lesten van den wyzen Caleb de door my gehoopte uitwerking op uw hart, ik acht dan myne» arbeid, welke my in ledige uuren ter uitfpanninge geftrekt heeft, rykelyfc vergolden; en welk een zielftreelend genoegen zoude het voor my zyn, indien de vreemde vruchten, die ik u Hechts in vaderlandfche ichotels opdisfche, fyne tongeq zoo mogten fmaken, dat het hunHe vernuften fcherpte, om beeteren op eigen grond te teelen en er uop te vergasten. DE  Bladz. t /-^aleb kwam, na lang gereisd te hebben, aen hec hof der Calïfs , hy bekleedde grooce ambten, welke hy met roem waernam ; maer Caleb kwynde : eerrfe ftaersdienaer van een magtig ryk geworden zynde, kon hy al het goed niet doen, dat hem Biogdyk fcheeri, toen hy , als een eenVouAMg burger, ver van de vorften en hunne hovelingen )eefde. Vermoeid van en afgelehriüc door tegenkantingen en hinderpalen, & moe- D E GEVALLEN VAN D A L I M E C K, OF DE WELDADIGHEID,  ■Ö OOSTERSCHS moede van het hoofd te buigen, van zich te vernederen voor eenen hoogmoedigen, ongevoeligen en wellustigen meester, die, in de weelde gedompeld , op het voorbeeld van zyne voorgangeren s de heilige en van de kroon onaffcheidelyke pligten van zyn volk gelukkig te maken , aen zyn* Vizier overliet, of die veelëer aen eenen Mufci, eenen Aga, eenen Cadi, aen eene meenigte van onderhoorige dwingelanden, de vryheid gaf om zyne onderdanen te verdrukken, verkreeg Caleb eindelyk zyn lang verzocht affcheid. Hy was aen eene bekoorelyke vrouw gehuwd , en , zederd zyne verwydering van het hof, bewoonde hy met haer een aengenaem landhuis, twee mylen van Bagdad gelegen. Zyne vrienden (fchoon hy in een' verheven ftand was, had hy vrienden ; want hy was eenvouwig in zyn doen, en zyn hart was volmaekt goed) zyne vrienden haekten yverig naer zyn byzyn; zy hoorden hem gaerne fpreken van zyne lange reizen , van de zeden der vreemde volkeren, van die van het hof, byna zoo vreemd voor den onverlichten burger, dan de zeden der volkeren, duizend mylen van hem af geplaetst. Caleb vermaekte zyne gasten door de meenigvuldige gevallen, waer-  Vertellingen. fj waervan hy getuige of wel de held geweest was. Zederd eenen geruimen tyd beloofde hy hun de gefchiedenis van Dalimeck, die men hem dikwils ten voorbedde aen Fatmé, de welbeminde van zyn hart, hoorde ftellen. Op eenen fchoonen zomerfchen avond, dat alle zyne vrienden aen eenen vyver vergaderd waren , zittende in de fcbaduw van eene dichte lommer, op groene tapyten, na dat de geur der bloemen en de lekkere fmaek der vruchten hunne reukdeelen en tongen verkwikt hadden, fmeekten zy Ca^ leb aen zyne belofte te voldoen , en by het vermaek, dat zy genooten, het oneindig grooter vermaek van hem te mogen hooren, te willen voegen. De wyze Caleb, wien het ftreelde dat hy zyne vrienden kon veraengenamen, dat hy hen kon onderhouden over de deugd, die hy het meeste beminde dat hy de weldadigheid kon roemen, ving de gevallen van Dalimeck, weduwe van Palamir, in dezer voegen, aen: Ik heb langen ryd onder de kinderen der aerde verkeerd, ik bevlytigde my hen gade te flaen, ik zocht, in hunne kalme of bewogene trekken , de geheime gedachten hunner zielen; ik leende dikwils een aenA 2 dach-  4 OOSTERSCHE dachtig oor aen hunne gefprekken , en m hun ftilzwygen heb ik op hunne daden achc geflagen. Ik zag {*) Santonnen op de kruisen groote wegen, tooneelen van hunne kastydingen en verregaende boetvaerdigheid; ik bezocht de Molakken, die in eene groote geftrengheid van zeden en eene nog grootere nauwkeurigheid in het bidden hunne eer ftellen; ik zat neder onder de tent van den regtvaerdigen , die zich in zyne ware gedaente vertoont; ik wist de onrustige meenigte , die de vorften omringt, door te dringen; ik volgde hen in de woelige legeren en in het ftille ferail; ik drong in het eenzame geheimvertrek van hunne ftaetsdienaren, en van daer daeldeik in de hut der armen, o Myne vrienden ! de oogen der menfchen openen zich zeer dikwils voor tranen en hunne zielen voor de droefheid , maar ik zag op aerde niemand wezenlyk ongelukkig als den ongevoeligen en boozen mensen. Da- C*3 Dus noemen de Oosterlingen de genen die een ftreng leven leiden: het beteekend zoo veel als Boetelingen.  Vertellingen. 5 Dalimeck , de deugdzaemfte der vrouwen, Zulima, hare dochter, de fchoonfte der geenen die de vruchtbare vlakte van Ifcheniazin bewonen, dronken eenen geruimen tyd uit den bitteren rampkelk. Zy kenden de fmart en nooddruft ; maer hare edelmoedige harten flooten zich niet voor de weldadigheid; het vermaek lachte haer fomtyds aen, en de zachte vrede ruste onder haer rieten dak, dat eens door het geluk bewoond moest worden. Dalimeck was nog jong , toen zy haren Echtgenoot ten grave zag dalen; bitter bedroefd zynde , floot zy zich gedurende veertien dagen op, om onafgetrokken den welbeminden van haer hart te betreuren: de zachte mat, waar op zy eenen onrustigen flaep genoot, was doorweekt van heete tranen , en haer brood, het eenigfte voedzel dat hare droefheid haer toeftond, was mee dezelven befproeid. Welhaest verwelkten de rozen van hare lippen en wangen, haer gelaet werd verveloos, de luifler van hare fchoone oogen verdween voor altoos , en Dalimeck, enkel gevoelig over het verlies van haten echtgenoot, bemerkte niet dat zy ophield fctioon te zyn.... Dochters der A 3 men-  1 6 OOSTKRSCHE menfcben , flaet gy geloof aen deze verwareloozing der eigenliefde , die zich aen de min opoffert ? Maer kent het oogmerk van deze mistroostige vrouw. Zy dacht Aleppo te verlaten en de vruchtbare vlakte van Hcheniazin te gaen bewonen; zy koos en bepaelde hare afzondering in die lange en diepe valeijen, welke zich tusfchen den Tyger en den Eufrates uitftrekken, in die verrukkelyke velden, de oude wieg van het menfchelyke gedacht, de gedenkwaerdige toevlugt der be'angfte ftervelingen na de overftrooming der weereld. Zy vertoefde met zich daer heen te begeven tot zy het rouwgewaed had afgelegd. De uuren der fmart gaen langzaem voort , maer echter verdwynen zy zoo wel als die van het geluk, en Dalimeck, voor eeuwig ontroostbaer, maer tegenwoordig vry, kon zich aen hare bloedverwanten vertoonen, hare vrienden ontvangen cn met de vreemdelingen handelen: de dagen van eene volftrekte afzondering, door het gebruik, den afgod en dwingeland der weereld, ingefteld, waren voorby. Nu liet zy hare kinderen tot haer brengen, zy omhelsde ze, ftorte over hun lot op nieuw tranen, en zeide: „ Uw vader leeft niet meer op aerde ; hy is uit dit 5, ra-  Vertellingen. 7 ,, paleis verdwenen; een kil graf is tegen„ woordig zyne woning. Zyne bedienin„ gen , zyne ambten , aen anderen vergeven, verzorgden de pracht, die u heden ,, omringt, maar die aen uwe mistroostige „ moeder, aen den tegenwoordigen ftaet „ van uwe omftandigheden niet meer voegt: ,. wy zullen op het land gaen wonen; dit ,, is, naer men zegt, het verblyf der deugd, ., de fchuilplaets des vredes, het vaderland „ der onfchuld ; mogt gy er het geluk „ vinden! het geluk dat voor my verloren „ is!" Dalimeck verkoft haer kostbaer huis, laer prachtig huisraed, hare blinkende karren , die eertyds met een groot geraes over de ftraten van Aleppo rolden , hare ryke jordelen, edele gefteenten en peerelenfnoeien, nutteloze en aen hare droefheid hatelyk geworden verfierfel-en, waer mede haer weleer de milddadige teederheid van eenen Echtgenoot deed pronken. Twee Magazyren, ftaende in het woeligfte gedeelte der fiad, bleven haer over; zy had gewenscht cie mede te verkoopen en geen gemeenfchap neer met Aleppo te houden; maer dezelven varen voor tien jaren verhuurd, het eene A 4 aen  t OOSTERSCME aen Mazourabac , Diamantkooper van het hof, en het ander aen Salem, die eenen tyken handel in het vorsrlyk purper dreef. Deze kooplieden , vreezende dat men hen zoude noodzaken hunne huizen te verhten , kwamen famen by Dalimeck , wi:r weldadigheid hen bekend was. Salem voerde 't eerst het woord: „ Dalimeck, „ hoor gunstig uwen dienaer. Het Magi„ zyn,dat ik gebruik, endagelykschvol vai „ ryke koopers zie, werd my voor tien ja> „ ren afgedaan: ik heb op deze lange be„ paling gerekend, alle myne verbintenis„ fcn zyn er naer ingericht; ik kan dezelver „ niet houden indien gy myne woning „ verkoopt: zou Dalimeck my een goec ,, ontrukken , waervan haer echtgenoo: ,, my het bezit verzekerde? Zou de wedu- we van Palamir een verdrag verfcbeuren, „ waerin de heilige naem van Palamir ge,, fchreven ftaet?..." Mazourabak naderde , om op zyn beurt te fpreken. „ Dat uwe ziel , die ik eertyds gevoeli* „ vond , o Dalimeck ! nog eens getroftei ?, worde ! gy weet dat de tegenheden vai ,, myn gedacht my noodzaekten koophandel te dryven , waerin my eenen geruime* ?, tyd alles mislukte. Ik zag myne kinde-  Vertellingen. 9 ren kwynen ; myne gade en ik, door „ hartzeer verteerd, vergingen: ik hoorde „ van uwen echtgenoot fpreeken dat de „ hemel hem de weldaden, die hy op aer„ de gedaen heefc, vergelde ! Gy beiden „ ontvingt my gunflig, gy deedt my in het „ zelfde Magazyn, dat gy heden verkopen „ wilt, vernachten, en gy verhuurde het aen my voor de helft der waerde. £ee„ derd vier jaren, dat ik het gehad heb, is „ alles my voorfpoedig geweest. Ik lever „ thans aen den Calif de diamanten, die op zyn hoofd en op de klederen zyner be„ gunstigde vrouwen fchitteren. Laat my nog zes jaren dit gelukkige huis en ik zal „ u in eens het geld voor den grond en de „ huur ter hand ftellen." Hoor het geen deze edelmoedige vrouw hen antiwoorde. ,, Gy hadt ftaet gemaekt om de „ Magazynen nog zes jaren te bezitten; ik „ eerbiedig het verdrag van mynen echt„ genoot: behoudt het dien tyd en voldoet „ aen uwe beloften, die ik, zoo verre van u verwyderd, u niet zal kunnen herïnne„ ren. Ik begeer in het vervolg geene an„ dere borgen dan uwe eerlykheid." Mazourabac en Salem zegenden haer; hunne Jutten waren voldaen, en Dalimeck juichte A £ 00}  IO OOSTERSCHK om dat zy hun ftof tot blydfchap gegeven had. Hare flaven vervolgens by een hebbende doen verzamelen, zeide zy: „ Ik hergeef u ,, uwe vryheid, in 't vervolg leeft gy vooru „ zeiven. Zulima, breng die tweeëndertig „ beurzen met fequinen , die ik u in bewa„ ring gegeven heb, hier: geef aen Nifa, „ aen Moulak en Cafem de drie eerden; „ verdeel de anderen, zoo als ik u gezegd „ heb. Zy zyn niet allen gelyk , myne „ vrienden, de jongeling beeft minder noo„ dig dan de grysaert, en ik begryp dat ik „ verpligt ben het meeste te geven aen hem, „ in wien ik de uitftekendfte goedheid, den fterkften yver en de grootfte deugden be„ fpeurdheb." Deze deugdzame flaven, getroffen , tot fchreijens toe bewogen, omhelsden de kniën van hunne edelmoedige Meesteresfe: zy fmeekten om haer, in hare afzondering, te mogen volgen , by haer te leven en in haren dienst te fterven. Eenige waren hoog bejaerd , verfcheiden' waren haer van geen nut meer ; maer zy hield ze allen. „ Ik heb ze niet meer noodig," zeide zy tegen Zulima, wie zy, by alle voorkomende gelegenheden, de weldadig-  Vertellincen. ii digheid aanprees , „ maer zy hebben my „ nog noodig." Zulima was niet ouder dan twaalf jaren, maer haer hart was reeds in ftaet om deze wyze lesfen te onrrangen en er de kra^t van tegevoelen ; zy wilde, raedde, zochtendeed het goede, waervan zy het voorbeeld ontving. Men vond in dit jonge meisje de onfchatbare gevoeligheid , de zachtheid en goedheid van hare moeder; zy fcheen haer eenmael in wysheid te zullen evenaeran en reeds overtrof zy ze in fchoonheid. Maer de karren zyn gereed, de kameelen wachten hunne geleiders ; Dalimeck vertrekt en gaet zich op haer dertigfte jaer in de ftille eenzaemheid van Ifcheniazin begraven. Dilezim , haer zoon, het levendige beeld van een' vader, die niet meer is; Zulima, zachter en frjsfcher dan de eerfte maend der lente , en alle hare getrouwe bedienden, die hare flaven willen fterven, begeleiden hare fchreden. Een heilije pligc ontrukte haer aen de weereld en behield haer nog in het leven. Voor haer zeiven rekende zy op geen geluk meer; maer de ftreelende hoop van hec aen hare kinderen te  13 OOSTERSCHE te verzorgen, om het on'afhangelyk te maken van de onvermydbare Hagen van het lot en van de denkbeelden , grilligheden en boosheid der menfchen , was de dryfveer van deze, door de droefheid ter nedergeflagene , ziel , en maekte haer bekwaem om deze groote onderneeming te vormen en ter uitvoer te brengen. Kinders der aerde bewondert hare moed: het jonge meisje, dat voor Dalimeck geene heilige achting gevoelt, dat in haer hart niet voorneemt haer naerteftreven , vinde nooit eenen echtgenoot, nooit moet zy de zoete blydfchap van moeder te wezen fmaken! Luiltert, deugdzame vrouwen; en gy jonge fcboonheden, de vreugd , de ffreejing en het fieraed der aerde , luiftert naer myne woorden. De waekzame zorgen van eene goede moeder zyn voor de jonge kinderen , 't geen de kundige hand van den nyvren hovenier voor de teedere bloemen en fyne planten is, hy verleent hunner zwakheid eenen ligten byftand, fnoeit de overtollige blaedjes af, roeit het onkruid, dat hun voedzel verflikt, uit: dit is het werk van alle de faizoenen ; maer in de lente verwydert hy het ongedierte van zyne geliefde planten; hy befproeït en hoedt dezelven in den zomer voor de branden-  Vertellingen. ij dende dralen der zonne , bedekt ze by de nadering van den rym , die den bevroze» adem der Pool, in het einde van den herfst, op de velden verfpreidt , en beveiligt ze voor de vinnigheid der koude , gedurende de lange nachten des winters. Dus, en nog veel zorgvuldiger, zag ik Dalimeck, in haer vreedzaem verblyf, hare kinderen dag en nacht gadeflaen en aen hen de yverigde zorgen bededen. Daer werden alle de gebeurtenisfen , alle de voorwerpen , door haer befluurd en uitgekozen, lesfen of tydverdryven voor hare voedllerlingen ; de gewoone gefprekken en daden van het leven, al wat hun gevoel of geest trof, alles, in het huis van Dalimeck, aen de gezonde reden onderworpen, en door hare keurige liefde geregeld, fpande famen om Dilezim en Zulima goed eri wys, met een woord, volmaekt gelukkig te maken. Het lust my de aengename bezigheden, de dille en verhevene vermaken van dit fchuldeloos gefJacht te fchilderen : het bearbeiden der tuinen,de fchaephoedery, het wolfpiftnen, het bereiden van het vlas, het veld- en huiswerk was met oordeel tusfehen de flaven, overeenkomstig hunne kunne, jaren of kragten,. Verdeeld. Zy werkten allen, niemand was- er  t\ OOSTERSCHK er of hy had iets te doen. De hand, welke zich bezig hield met de ryst en gierst in het hart der aerde te ftrooijen, werd van deze gewigtige bezigheid niet afgetroond om de dorstige kameelen aen den oever van den Eufrates te geleiden, of om de makke fchapen te ontlasten van hunne dikke vachten, blanker dan de lelie, die op haren buigzamen fteel waggelt; dit is het werk der grysaerten-of jonge meisjes. Alle posten werden vergeven, al het werk werd uitgevoerd, en de taek van yderen dag werd, in het huis van Dalimeck, nooit tot den volgenden uitgefteld. Zy droeg zorg dit aen Zulima te doen opmerken. „ Ik heb tegenwoordig „ gene moeite , zeide zy tegen haer , de „ volmaking van het werk, de goede ver„ ftandhouding tusfchen de werklieden „ groeit naturelyk en uit zich zeiven door „ de fchikking, van den beginne af aen hier „ ingefteld." Zy voegde 'er by: „ Laten „ hen, die door het lot onze flaven gewor„ den zyn, met zachtmoedigheid behande„ len en zy zullen ons met yver dienen." Op zekere dagen van het jaer en voornamelyk op de volle maen van ydere maend, kwamen zy tegen den nacht zamen onder twee  Vertellingen. 15 twee jonge palmboomen , eene heilige plaets, aen de weldadigheid toegewyd, alwaer Dilezim en Zulima, fier op dezen post, ter belooning van de deugd, pryzen uitdeelden. De vyf eerften waren voor de weldadigheid. Wanneer eene ilavin , vernuftiger of werkzamer dan hare gezelinnen, dezelve in hare moeilykheden had vertroost, of in haren arbeid verligt, ontving zy eene belooning , altoos geëvenredigd aen de grootheid der gedane dienden, overwonne zwarigheden, of aen het oogmerk, dat de weldaed vergroot of verkleent. Eens, dat Zulima alle hare kronen uitgedeeld had , zag zy in het veld eene vreemde flavin, gaende naer de fontein Darack, wier wateren, klaerder en frisfcher dan die van den vloed, eene verfterkende kragt bezaten. Zy zag haer een vaes met dit heilzaem water vullen, en zich fpoeden om het eene oude vrouw, door eene fchielyke flauwte in het midden van 't veld overvallen , aentebieden , terwyl zy haer ophielp en zachtjes leidde naer eenen ouden ceder, wiens dichte takken zeer verre eene ondoordringbare lommer verfpreidden. Zulima aenfchouw7 de deze menschlievende daed en, gelyk aen den  16* OOSTERSCHB den gouden pyl, die door den blaeuwen hemel fnelt, vloog zy ter hulpe van deze twee vrouwen : hare gedienftige handen heften de zieke op en onderfteunden haer. ■ „ Leun op my," zeide zy, en bood haer een' zwakken doch moedigen arm , terwyl zy haren wankelenden voet, die telkens uitgleed en in het gras verwarde, vérfterkte; dus naderde zy langzaem den grooten ceder» hare kniën knikten, haer teedér lyf kromde als de boog, hangende aen des jagers arm, haer voorhoofd was bezWeet, en hare wangen prykten met de levendige verf der ondergaende zonne. De oude vrouw, zittende aen den voet des booms, die haer voor de hitte van den dag beveiligde, opende hare oogen, fioeg ze naer den hemel, op Zulima, op de fiavin, en getroffen door hare teedere jeugd en groote fchoonheid, fprak zy haer dus aen: i, Zyt gy engelen? keert weder ten hemel, ,, geniet er de gelukzaligheden van. Be„ woont gy de aerde ? dat al het heil, 'É 5, wilk zy fchenkt, eenwig uw deel zy!" Terwyl zy nog fprak , raepte de Gavin «enige verdorde bladeren, wond ze in den  Vértbllinókn. if fiüijer, die haer aengezigt bedekte, en bood dit eenvouwig kusfen aen de oude vrouw, die er haer bezwaerd hoofd op te rusten lag; het verkwikkelyk water uit de fontein Dorack, de lommer van den grooten ceder, de koele aerde en de geur der welriekende bloemen en planten herflelden hare kragten; een zachte en geruste flaep voltooide hare genezing. Zulima, bekoord door het geen zy aenfchouwde, zeide tegen de jonge onbekende! ,, Wend uwe oogen naer den oever van de „ groote rivier, dat witte huis, dat gy door „ de takken der palmboomen ontdekt, be„ hoort Dalimeck , die het weldoen bé„ mint en vergeldt. Kom by haer als dé „ maen de geheele rondte van hare glans„ ryke fchyf aen de laetlle ftraelen derzon„ ne vertoont; dan zal ik u de pryzen ter „ belooning der weldadigheid doen aen„ fchouwen en ü den eerften fchenken." — Dus fpreekt zy , en eenen fieteldoekfchen met goud geftikten fluijer van haer aengezigt heffende, flaet zy dien over 't hoofd van 't jonge meisje , door blydfchap en verwondering fprakeloos. B Zu-  l8 OOSTE&SCHB Zulima, genoopt om de deugd aentemoe» digen, vindt zich blootgefteld aen de middagzon , de vyandin der 1'choonheid; hare half ontviechu- hairlokken befchaduwde niet dan flaeuwelyk de leliën van haer gelaet; in die wanorde klimt zy op een heuveltje, overdwarst de vlakte, en vliegt in de armen van Dalimeck , ontiust over haer afzyn. Gelukkige moeder! gy plukt de vruchten uwer zorgen ; gy drukt uwe dochter met verrukking aen uw harr en de lieffelykfte tranen rollen uit uwe oogen op hare rozenwangen. Het huis, dat Dalimeck deed bouwen aen den voet des berys Ararat , aen de zyde waer de Tyger zyn oorfprong neemt, was ruim en gemakkelyk, maer allerëenvou wigst. Men vond er geenen dier kostbaerheden, die door eene verderfelyke pracht voortgebragt worden: de tooi beftond hier in eene keurige en zelfs een weinig gedwongene fierheid. Twee lange ryen van jasmynoranjen- en linden-bomen liepen uit op den tuin; een onafmeetbaer toonee!, waer het betoverd oog, met verwondering, de aenlokkelyke gaven der lente, met derykegefchenkcn van den herfst verëenigd, aenfchouwde. Aen  Vertellingen. 29 Aen den voet van den heuvel, waer de vloed, het zinnebeeld van den mensch, by zyne geboorte , zich als een kleen beekje vertoont, is eene ruime vlakte, eertyds met nuttelooze planten en wilden heester begroeid ; Dalimeck laekte deze plantfoen; de nyvre handen der arbeideren doorploegden den van onkruid vruchtbaren fchoot van deze woeste aerde, en men zag die welhaest als overdekt met lange en volgeladene koornairen : de Zefirs , die ze ftreelden, doorkruischten niet dan bezwarelyk hare dichte ryen, zy deden hare bukkende hoofden waggelen en buigen, zonder die ooit te knotten. In het zuidwaerds afhellen van den heuvel, waren de groene velden overladen met eene groote meenigte van kudden fchapen ; hun dichte wol was blanker en lichter dan de lneeuwvlokken, die de wind van de toppen der bergen heft, in de lucht doet trillen en op ongelyke afflanden in de valeijen ftrooit. Zulima en Dilezim, zoo zacht, zoo onnozel , als de makke en teedre fchaepjes kwamen in den uchtendftond met hun dartelen. Dalimeck was getuige van hunne tydverdryven , dit fchuldeloos fchouwfpel B * hield  OOSTERSCHB hield haer aengenaem bezig. Nu onthaelde zy hen op eene vertelling van den deugdzamen Saady , eene fabel van den wyzeii Lokman , dan fchonk zy bloemenkranfen aen die van hare voedflerlingen , die het eerfte de mylpael , aen het einde van den Ioopbaen gefield, bereikte. Deze oefiening maekte hen ter zeiver ryd flerker, losfer en vlugger. Een geregelde arbeid , het lezen van leerzame of vermakelyke boeken, volgde op deze uitfpanningen; de bezigheden en vermaken waren even heilzaem. Onder twee fraeije palmboomen , wier takken, door zich in een te flrengelen, een aengenaem prieel uitmaekten , zag men eenen langen en met de grootfle kunst uitgehouwen fleen ; hy was in hardheid gelyk aen het marmer, en in fraeiheid aen de fchoonfte fteenen uit het meir Comorin. De beruchte Fhilames, die goddelyke kunftenaer, voor wien Egypte flandbeelden oprichtte, arbeidde tien jaren aen dit kostbare fluk; maer zoo deugdzaem als kunflig zynde, wilde hy op dezen fleen niet dan wet-' daden beitelen. Op een der hoeken zag men een man, in het beste van zyn leven, een rivier doorbaden, dragende eenen ftok- ou-  VlItlUlNJïn, 31 oaden grysaert op zyne fchoudren ; in de oogen en op het gelaet van delaetfte, waren de vervoering en blyjfchap, die hy gevoelde van zich aen de andere zyde van den vloed te bevinden , te lezen. By hun zag men een flaef zich zei ven wagen, om kinderen aen het geweld der golven, waerin hunne onvoorzichtigheid hun geftort had, te ontrukken. Wat verder redde een ander man, wiens kleeders geheel verbrand fchenen, eene jonge vrouw, reeds aen armen en aenzicht befchadigd, uit de vlammen, die paleizen en hutten verreerden. Men zag ook verfcheidene vrouwen , opmerklyk door hare fchoonheid , houding of daden: deze verbond de wonden van een' krygsman, die verzorgde de armoede van kleederen , een ander deelde brood uit. De allerverrukkelykfte was in het midden van deze fraeije groep geplaetst, overtrof de anderebeelden en vertoonde zich op de bedriegelykfte en verhevenfte wyze; zy laefde aen hare borften een kind van zes maenden. Philames had zoo veel vuur, leven en waerheid in dit tafreel gebragt, dat men de melk door het dunne vel zag vloeijen.... Welk een vernuft fchetst, welk eene kunst vormt bekoorelykheden , wier gelyk in de natuur E 3 niet  5» OOSTgRSCHB aiet te vinden zyn! Zelfs de leliën en rozen door een geftrengeld, om als een' bloemenkrans op het hoofd der fchoonhaid te pronken , bezitten zoo veel luifter, zulk een frisfche kleur niet ; zy vertoonen zulk eene aengenaeme mengeling, zulk eene vleijende gedaente niet^zy bieden aan yder der zinnen , die zy uitlokken en bekoren, noch de kleuren , noch de fynheid, noch den verrukkelyken omtrek van eenen fchoonen boezem, en onder het koude en harde marmer fchuilen die verleidelyke aentrekkelykheden! Van alle de zeldzaemheden, die de weduwe van Palamir bezeten had, was deze fteen de eenige dien zy behield. Een gehoorzame kameel boog zyne kniën ; de fteen werd op den rug van het beest geladen, en verfcheiden flaven bleven 'er wacht by houden. Driewerven doorwaedden zy denfnellen ftroom van den Eufrates , zy trokken door enge en rotsachtige valeijen , dwars door bergen , en gedurende dezen langen togt, vestigden zy hunne oogen onophoudelyk op den fchat, aen hunne zorgen toevertrouwd. Dalimeck wilde dat hy aen den isgang van haer huis, op cederen palen, ten toon  VUTÏILIRIKN, fi3 ♦OOfl gefteld zoude blyven aen het eerbewys der voorbygangeren, en dac men hem nimmer dan met eene heilige eerbied zoude nadren. Die onwaerdeerbare fteen was uit de groeven van Paros gehaeld, in de kunstvertrekken van Memfis bewerkt, aen den voet van den berg Libanon gevoerd en daerna in het wellusrige Armeniën overgebragr; ik heb hem gezien, hy ftrekte een' geruimen tyd ter bewondering der nieuwsgierigen en ter leering der menfchen , en ik wenschte dikwyls zoortgelyken in de paleizen der vorften , onder de renten der krygslieden, en in de hutten der herderen te ontdekken. Zul ima, Dilezim en hunne moeder, kwamen op het einde van yderen dag zich te zamen onder de palmbomen , die dezen achtingwaerdigen fteen overfchaduwden , nederzetten, zy verkwikten er zich door de koele avondlucht en den geur der bloemen, de eenvouwige verfterfelen van een* boerfchen tempel; hier toonden zy met woorden en daden hunne dankbaerheid aen eenen weldadigen God, die hun de lust tot goed B 4 doen  24 OOSTERSCHE doen en het middel om gelukkig te zya, fchonk. Op zekeren tyd dat zy, na het bewonderen van het verrukkelyke tooneel des hemels, en den loop der Herren, die de aerde eenen Heer doen kennen, hunne getroffene oogen op de groene velden floegen, befpeurden zy in het dal van Nozakin twee afgematte reizigers. De nacht naderde, en het zweet van hunne verhitte aengezigten wisfchende, verhaesten zy hunnen onzee- keren tred. „ Kinders, ziet gy die „ menfchen, die den naeuwen weg naer No„ zakin afkomen, het fchynt dat zy er nog „ dezen avond hopen te wezen? het komt ,, my voor dat zy reeds langen tyd gegaen „ hebben ; hunne natte voorhoofden zyn „ geblakerd door de zon en hunne voeten „ waggelen op ydren tred,... Laten wy „ ons verheugen: dikke muuren , de mid„ dagzon wederftaende , hebben ons voor ,, hare brandende hitte beveiligd; nu dek„ ken deze palmboomen onze hoofden, „ terwyl de laetfte ftralen van dat glinftren- de licht, tusfchen hunne bladen op het i, aengenaemfte gebreken worden ; onze „ oogen worden geftjeeld, zonder het min- » fte  Vertellingen. ^5 „ fte te lyden, wy zyn by onze wooning;; „ daer wordt ons een verkwikke!yk gerecht „ bereid ; een zacht gefpreid dons wacht „ yder onzer ; o myne kinders zyt gy dan „ niet gelukkig?..." Zulima durfde niet antwoorden, maer zag ongeduldig naer den weg: Dilezim was terftond opgerezen , hy ftond flechcs op één voet, en zyn opgeheven hand was »aer den kant van Nozakin uitgeftrekt; hy zag zyne moeder aen , naeuwlyks haelde hy adem; zyn gantfche gelaet droeg teekenen van de grootfte getroffenheid: „ Lieve kin„ ders," zeide Dalimeck, „ hoe ftreelt het „ my, dat gy niet gelukkig kunt zyn, als „ gy iemand ziet lyden! Ga, myn zoon, „ bied een verblyf aen deze vreemdelingen ; dat de bevalligheid van uw gelaet hen ge„ rust ftelle!..." Dilezim is reeds verdwenen, verheugt dat hy een goede tyding mag brengen , loopt, vliegt hy ; zyne vlugge voeten raekten naeuwlyks de aerde en lieten geen teeken van zyne fchreden achter. De vermoeide reizigers hoorden zyne ftem ; zy fcheen hen aengenamer dan de B 5 zang  t6 OOSTSKSCRB zang des Leeuriks , die den zonnefehya aenkondigd. Geheel verheugd volgden zy Dilezim tot onder de lommer, waer zyne moeder hen wachtte en een bevallig onthael bereidde. Zy vond haer vermaek Jn vreemdelingen te ontvangen , hen hunne lotgevallen te doen vertellen , en zich door hen te doen onderrichten in de wetten , zedan en gebruiken van hun land ; nooit verlieten zy hare wooning dan overladen van gefchenken , die door hare goedwilligheid en dé gepastheid dierbaer wierden. Somtyds be« ftonden zy in vruchten en verkwikkelyke dranken, om op hunne lange tochten hun dorst te lesfehen of zich tt verfterken, op andere tyden werd hun ryst , gezoute ▼leesch en verfcheidene foorten van gebakken gefchonken, hunne fmaek werd geraedpleegd; men gaf ook acht op de lengte van hunnen tocht, op den aert der oorden, die zy doorreizen moesten, en altoos was de onderftand geëvenredigd aen de behoefte. Werd een koopman opgehouden door het verlies van een' kameel, Dalimeck fpoedde zich om hem een' der haren aentcbieden. „ Zyt gy arm," zeide zy , „ ik fchenk „ hem  Vertellingen. „ hem aen u; eyt gy ryk, geef hem by uwe „ terugkomst , aejn den behoeftigen , dien gy weet dat er een' noodig heeft." De deur van deze weldadige vrouw was dikwils als overweldigd door reizigers, die in de woestynen door rovers overvallen en uitgefchud waren. Hunne verhalen ontwrongen aen Dilezim en zyne zuster tranen , federt eenen geruimen tyd had er hunne moeder geene geftort; maer zy luifterde met belangneming , en toonde zich zorgvuldiger om te troosten dan om te beklagen en yveriger in het byftaen der ongelukkigen dan in het zuchten om hunne rampen. Het beste dons van hare katoenboomen, waervan de plant aen de boorden van den Indus groeit, de vacht van hare fchapen, tot dun lynwaet of laken geweven , werd welhaest, op haer bevel, tot klederen bereid. Dilezim, werd gelast om er die byna naekte vreemdelingen mede te dekken, en, Zulima, eene lieve glimlach aen de iaetfte traen, hare oogen ontglipt, parende, floot het kleed der Pellegrimmen raet een' gefcha-kelden gordel, door hare werkzame handen, be-  fl8 OOSTBRSCHB bereid : de fchaemte en blydfchap befchilderden hare wangen en opregc voorhoofd met een zacht blosje. Dus leefde Dalimeck en haer gezin, ver van het gewoel, der kwelling, der bozen en der nayverigen , in den fchoot der onfchuld, wier ftreelingen zy fmaekie, en fleet, in hec beöeffenen der weldadigheid, gelukkige en vreedzame dagen. Maer hy, die het goede en kwade naer zyn welgevallen op het aerdryk doet nederdalen, en dienen tot zyne onbegrypelyke oogmerken, trof op nieuw Dalimeck. Wilde hy hare deugd beproeven?... Hoe! leest hy niet in het hart dat door zyne handen gevormd is? hy heeft het zoo helder voor zyn gezigt, als ondoordringbaer duirter voor de oogen der menfchen gemaekt. God dringt in het hart als het licht in den diamant, Godloozen, lasteraers der deugd, nadert, aenfchouwt hoe zuiver en beftendig die van Dalimeck is! En gy, wien de voorfpoed met zyne gunften drenkt, gy, die met mirten gekroond, met den beker der wellust in  Vertellingen. 29 awe hand, uwe marmere paleizen van uw gezang doet wedergalmen , mistrouwt het tegenwoordig oogenblik, dat 11 toelachten bedriegt : het komt, het vindt u in het midden der vreugde; naeuwlyks is het voorby of gy ftort reeds tranen. Ik raedpleegde in myne jeugd met de verloopene eeuwen en die, welke nog beftaet, doch naer den afgrond der vergetelheid vliegt, om er zich in te Horten en te verdwynen met de genen die voorgejaen zyn: twee zaken maken in het ondermaenfche het geluk uit, namelyk: het wel te gebruiken en er zich van te kunnen fparen. Myne vrienden , gy zult beven. Dewinden zwegen, eene bedriegelyke kalmte heerschte in de velden en de geheele ruimte der valei [Icheniazim ; eene dikke lucht,, bezet met onveriragelyke heete dampen e» zwavellchtige uitwademingen , drukte de lichamen en maekre ze ten uiterfte dof. Alles fliep in het huis van Dalimeck, zy fliep ook , eensklaps klonk onder de aerde en in de diepte der valeijen een hol en verfchrikkelyk geluid. Uit alle de hoeken blïe- zea  3° OOSTERSGHE zen de winden geweldig , en fchokten in hunne ongeftuimigheid eikanderen ; her. onderaerdsch geluid nam toe, het werd ysfelyk ; de verdubbelde fiagen des donders verzwaerden het zelve. De fchuddende aerde icheen zich rasfcher om hare fpil te draeijen ; hare brandende fchoot kookre, zwol en barstte, met een vervaerlyk geluid open ; twintig vuurige monden blekten brandende aerde, verkalkte fteenen en gloeijend zand. De gefmolte metalen vloeiden met gantfche ftroomen , door de van een geretene velden; andere niet min verfchrikkelyke ftroomen, door zware ftortregenen veroorzaekt, vlietten van de bergen, verdikt in hunnen loop en vlugger geworden zynde , fleepten zy de hoeven met zich. Boomen , huizen , menfchen , vee , alles verging. Het geen aen de vernieling der watervloeden ontflipte, werd welhaestdoor de aerde ingezwolgen, of verilonden door het vuur , dat hare brandende ingewanden uitbraekte. Niets bleef er overig van dit huis des vredes, waer in de arme ontvangen wierd , waer de bedroefde altoos zulke zachte vertroostingen vond. Met het zelve gingen ten afgrond het heilige outer , aen de weldadigheid toegewyd, het godsdienstig ge-  Vertellingen. 31 Jgedenkteeken , gevormd om zoo lang als de jfraeije kunften en deugd te duuren, de beItoverende lommer, de fchuilplaets der onjfchuld, en die vruchtbare akkers, waerop de befchroomde naleester zoo veel korenairen raepte als de nyvre hand, die dezelve gezaeid had. De jonge Dilezim.... Dat yder gevoelig hart over zynen al te vroegen dood tranen ftorte!... Dilezim, die een mannelyk verfland onder kindfcbe trekken verborg , en aen zyne moeder een' aengebedenen echtgenoot zoo levendig vertegenwoordigde; Dilezim, gelyk aen de blanke lelie, die zich in het midden van eenan eenzamen hof verheft en door eenen onoplettenden reiziger met den voet vertreden wordt, helaes! bloeide Hechts in den morgenftond : de avond kwam en vond hem niet; de opgaende zon zal hem niet wederzien. Zulima fliep in het vertrek van hare moeder , en aen deze gelukkige omftandigheid was zy het behoud van haer leven verfchuldigd. Beiden ontkwamen zy den dood die haer omringde, door de yver, de voorzigtigheid en de deugdzame opoffering van een' fiaef. Ryken en vcrmo^eutlen I van uwe  3^ ÖOSTERSCHÉ uwe ingebeelde troonen , door uw' hoogmoed en de lage vleijery voor uw gefticjn, verfmaedtgyden noodtydenden; uwtrotfche voet vertrapt den ortgelukkigen , wien de arbeid ter aerde kromt, gy werpt het grievende ftof der verachting op hunne hoofden ; leert dat het flechtfte gewaed, zelfs dat der diensibaerheid , dikwils een edelmoedig hart verbergt. Ik heb meer deugd, meer menschlievendheid onder het rieten dak dan in uwe met goud verfierde en op albasten zuilen rustende paleizen gevonden. Zy, die dezelven bewoonen, worden ze welhaest gelyk; het jaspis en het metael, zyn zoo koud, zoo hard niet dan hunne harten. Kamchatfcut heette de flaef die Zulima redde ; Tibet was zyn vaderland. Kundig in het behandelen van een paerd , kende hy de beste foort, en bezat verfcheidene geheimen om ze voor ongemakken te behoeden. Hy oeffende , in de Hoofdftad van Syrien, de paerden, gefchikt om den kostbaren wagen , waerop de echtgenoot van Dalimeck zich jaerne vertoonde . te trekken. Kamchatfcut kon vry worden , hy wilde liever flaef blyven van haer, die hem wil bevryden. Ik heb gezegd dat zy hem behield, maar hare wagens en paerden naer de  Verteclingén. jj <3e Bazar CO lïec voeren. Slechts eeri paerd, het fchoonfte dat Arabiën voortgebragt had, werd niet verkoft: de kooplieden , greetig naer wiast, durfden er de waerde niet voor geven. De Tartaerfche flaef was er heimelyk verheugd over; maer op eenen uchtend ontving hy last om het by den zoon van den Vizir Cazemladal te brengen, wélke beloofd had er duizend gouden ftukken vöör te geven; de flaef beefde, en, zich örti den hals van het paerd werpende , ftreelde hy het, onderhield het over zyn leedwezen en nam er affcheid van. Hy werd verftaerl ; het verftandige beest antwoorde hem in eene tael, die de Tartaer ook verftond; plotfelings verdubbelde zyne fmart; zyn gekerm, zyn geween klonk toe by Dalimeck. Zy loopt toe , en de oorzaek van zulk eené levendige droefheid, zeer ongewoon aen »en' Tartaer, verneemende , zeide zy : ,, Kamchatfcut, ik zal ,, uwe ziel niet bedroeven: dit paerd, zoo „ gedwee aen uwe Item, is uw werk, de vrucht van uwe zorgen; dat hy er de be„ looning van zy: ik fchenk het ü." De dankbare flaef viel aen de voeten van zyne edelen) Algemeene Marktplaets. G  34 ÖOSTKRSCHK edelmoedige meesteresfe,uitroepende: „Hoe! „ de zoon van Cazemladal biedt u duizend „ gouden (tukken.' nooit kunnen myne ge„ ringe dienden voldoen.... Neen, neen... „ duld dat ik bet paerd naer den zoon van * den groot Vizier geleide " Dalimeck, fl#jroJ5jn dac zy een edel beginzel in eene ziel, rot de dienstbaerheid gevormd, onu dekt had, zeide:... „ Gelooft gy dat het „ goud zoo fterk myne uitzigten flreelt, „ aar de bezittingen zoo zeer aen myn hart „ rchagen, als het tooneel der deugd? Ik „ beh uwe vreugde gezien, ik fmaek eenÈ ,, fterke vergenoeging " Vreugdetranen Vloeiden uit ha:e oogen ; zy verwyderde zich om ze voor den flaef te verbergen ; hy, aenhoHdend geknield , dankte en zegende haer nog een' geruimen tyd na zy hem niet jnwr kon horen.... Myne vrienden , gy weet intusfchen wat dexe weldadige vrouw deed. Ik ben, zonder het gewaer te worden , van het verhael van hare rampen afgeweeken, om u deze trek, hare weldadigheid tegen haren flaef, te verhalen; eerlang is zy aen hem het leven verpligt* De eerfte donderflag ontwaekte Kamchatfcut. Hy zag den hemel in vuur; de aerde beef-  VSREÏLLINGEN. g$ Ijeefde onder zyne voeten ; hy vliegt naer de Ilaepplaets van zyne weldoenfter: dé voor haer geflotene deur biedt hem niet dan eene vruchtelooze tegenftand : de fterkte zyner handen verbryzelt ze, hy nadert, werpt de eerfte kleederen, die hy vindt, op het. lyf van Dalimeck, windt er haer in, en tilc haer ylings op zyne grove fchouderen. Zy verwonderd zich. „ Laet my u red- j, den; gy zult alles zien.... alias Weten.... „ Maer, waerflaeptZulima?" „Daer, „ daer, ondanks het verfchrikkelyk geluid .j i, is zy in eene diepe rust." Hy neemt haer in zyne armen op, hy ontrukt beiden aen dezen ondankbaren grond , die onder hare voeten fchudt, hy bereikt het veld, loopt, vliegt, moedig op zyne vracht, en juichende op zyne overwinning. Dalimeck, nog verbyfterd, weet niet waer zy is, of wie haer, zonder hare toeftemming , aen haer zinkend huis, aen haren zoon, dien zy met luid gefchreeuw eischt, ontvoerd heefc. Zy roept vruchteloos. Dilezim toog reeds; Over die verfchrikkelykè brug, van het aenwezen der weereld , over den diepen afgrond , die zyne onmeetbare uitgeftrektheid. beflaet, gelegd; de grondflagen van dezeö eindelooaen boog rusten op de altoos in beC % wee»  3 ,, myne kindren!" roept zy uit, en vervolgens hare Dochter tegen haer hart drukkende , verwarmd zy haer met hare kusfen, windt haer in hare klederen , zy beproeft; doch wanhoopt om haer in het leven te herroepen. De Tartaer aenfchouwde haer mee een droefgeestig oog; hy fchreide niet, hy bad Goden en menfehen , hy riep alle gevoelige wezens, de ganfche natuur tot hulp. Vruchteloos geroep. De menfehen, in die angstvallig oogenblik, voor alle ftemmen, buiten die van het gevaer, doof, hezwee-r ken of trachtten zich door de vlugt te redden , en de beroerde natuur volgde onwederftaenbaer de bevelen der Godheid. Hare wetten zyn, als zy, onveranderlyk,, C3 In,  38 OOSTERSCHE Intusfcben hefce Zulima een verkleumden arm uit, hare vingers drukten zachtjes de hand, die ze verwarmde; zy opende hare fchoone oogen , eene lange poos gefloten geweest, en floeg ze op hare moeder, op den flaef, op het veld. ■ „ Ik zie Dile- ,, zim niet!... myn broeder is dood," dus fprak zy, en floot onmiddelyk weder hare oogen en hare armen vielen op de hygende boezem van hare moeder, die dezelven met heete tranen befproeide. Kamchatfcut, wanhoopig, fprak Dalimeck dus aen : „ Gy ,, zyt niet veilig behaegde het God dat „ gy het waert! Waerom weerftreeft gy „ my?... Blyf intusfchen hier. Ik ga van; u: maer ik zal u aen 't gevaer ontrukken. „ Ik zal alleen gaen, blyft by Zulima. De ,, fchaduwen des doods omringen haer, ert die van den nacht vergrooten de akeligheid." De bevende en verbyfterde Dalimeck , geflingerd door de drift om haer' zoon wedertevinden en de vrees om hare dochter alleen te laten, ftaet op, zet zich fteder om weder op te flaen en weet niet wat te doen. ,, Volg my niet, eer- „ waerdigé meesteresfe, vertrouw op myne ,, zorg. Ik keer naer het huis.... helaes! „ het is niet meer!... ik zal de overblyf-  Vertellingen. 39 ty felen omwroeten ; ik zal u uwen zoon „ weder bezorgen,... ik zal zonder hem „ niet keeren." Hy vertrekt, hy verwydert zich, zoo vaerdig als.de jonge das, of «ls het geitje, dat van rots op rots, over gevarelyke dieptens fpringt , zonder ze te zien of er voor te vreezen- Hy gaet naer de voet van den berg Ararat , op de plaets zelfs , waer het vuur zyn voedfel verteerende , eene wyde opening gemaekt had. Overal zocht hy zynen jongen meester; hy treedt, hy vliegt over puinhopen , hy ftreefc zonder verfchrikking dwars door de vlammen , op ydre voetftap vindt hy geflikte beesten, verbrande, verpletterde mannen en vrouwen, overal lyken en ftervenden. Het gekerm der fmart, der wanhoop, het geloei der flervende ltieren, het gehuil der wilde dieren , die verfchrjkt wegvlugten , zich mengende met het geklater der watervloeden, die van de bergen nederflorten, door het geratel des donders, die de bomen verbryzeld, en de bemelhooge rotfen in de valeijen werpt, vergrootes de akeligheid van dit ysfelyk tooneel. De niem van Dilezim klinkt onder het gekraek der verwoesting. „ Dilezim leeft nier. ,, meerzeide de jonge Tartaer, zyne C 4 oogen  40 OOSTERSCHE oogen ten hemel flaende, en de echo he*haelde in de velden: Dilezim leeft niet meer,; deze droevige galmen, tot by Dalimeck herhaeld, troffen haer opmerkzaem gehoor, en klonken in haer hart. Helaes ! deze dierbare naem was uit het boek des levens verdweenen, Gods vinger had hem uirgewischt. Het droevig overfchot van dat jonge fchepzel lag op het zand uitgeflrekt , verwond onder den zwaren plaenboom , die hem, door deszelfs val, verpletterd had. Op dit gezigt gaf de getrouwe flaef eene nare fchreeuw, befproeide het misvormde lylc met zyne tranen , nam het op zyne fchouderen , en ftreefde er mede naer Dalimeck , wiens byzyn hy meer dan de prikkelen des doods vreesde. Nauwlyks was hy tweehonderd fchreden voortgegaen , of hy hoorde een paerd giinneken; 't was het zyne, dat, door eene naturelyke drift, de zeekerfte aller gidfen, geleid, op het eerfte teeke» van gevaer in bet veld gevlugt was. Met eene gezwindheid, gelykaen die der zonnepaerden, doorliep het de door de watervloeden oyerftroomde en witbefchuimde rot-  Vertellingen. 41 rotfen, het Hgte zand ontzonk deszelfs vlugge voeten, de weeke aerde wordt door het water weggefpoeld , en de wyngaerd rok weg met den ontwortelden dennenboom, dien zy omringde. Het paerd komt in de vlakte, het volgt Kamchatfcut, het gist dat hy het is, ziet hem en haelt hem in. Zyn grinneken , zyne vlugge fprongen , bewyzen aen zynen meester de blydfchap die het gevoelt van hem wedertevinden. Kamchatfcut verwonderd en verheugd, ftsygt op het vriendlyk beest en vervolgt zynen weg, het verftyfde lyk van Dilezim in zyne armen houdende. Dalimeck, door ongerustheid ter nedergeflagen, zag hem door het licht van den blixem reeds van verre ; zy liep den flaef te gemoet. „ Komt gy my myn zoon „ wederbrengen ? .. . Deze edelmoedige „ daed zal niet onbeloond blyvenj" en haer het fmartelyk voorwerp doende overhandigen, drukte zy het tegen hare moederlyke borst en zeide: „Ja het is myn zoon! 't ;s „ Dilezim!... maer hy hoort de ftem zyner ,, moeder niet! Dilezim , gy blyft onge„ voelig voor myne tranen. Hemel!... „ dus zag ik ook zynen vader, hy was koud C 5 „ als  42 OOSTKUCBÏ als zyn zoon ; ik kuste zynen morfd en „ zyn mond gaf my myn kusjes niet weder; „ ik fprak hem nog aen, maer hy fprak niet ,* tegen my.... Hoe, myn zoon! kunt gy „ niet meer antwoorden j" Hem omhelzende valt zy in zwym. öe fmarr tref en, grieft hare ziel; maer Dalinnck bleef lydejyk, en de Hemel fchonk haer moed. Door de nyvre zorg van den flaef by zich zeiven gekomen zynde, fprak zy Zulima dus aen: Zulima, die op het aenfchouwen van den dood van haren broeder, en de bezwyming van hare moeder , wanhoopig werd: „ Zulima! fpaer u van dit hartverfcheuren,, de misbaer!... troost gy dus uwe moe„ der? Hoor, myne dochter, hoor naer }, my: de lesfen der reden zyn niet vreemd „ aen uw hart. Zullen wy tegen den on„ afhangelyken meester van ons noodlot „ zeggen: waerom leent gy ons het leven, „ en waerom ontrukt gy hei ons? Was hy ,, lange jaren, helaes ! was hy eenen dag „ aen uwen broeder verfchuidigd ?" En Dalimeck keerde , terwyl zy hare dochter vertrooste, haer hoofd van haer af om hare tranen te verbergen. „ Ik kan," „ zeide zy, s, ik kan nog meer lyden! Zulima kan on- » ge-  V E B. t E ï. t ï ** G Ê N. 43 „ fjelukkig "worden." „Höe, moeder ,, lief!... Maer gy hebt my nooit bedro„ gen en ik ben gewoon u te geloven, „ waerom zegt gy dat wy nog ongelukki- ,, ger kunnen worden ?" „ Kind der „ fmarte," hernam Dalimeck, de hand van hare dophter in de bare drukkende, „ weet ,, gy niet dat uw leven, my zoo dierbaar, „ aen eenen zyden draed hangt, dat de dood die, alle oogenblikken, kan door„ fnyden?... en zyn de dagen van uwe „ moeder veiliger dan de uwen?... lieve „ Zulima, zoo ik u zag fterven!... indien ii °P dit oogenblik uwe moeder ver- loort!... wie zou u zoo fterk als ik be„ minnen? wie op de weereld zou uw be« ,, lang ter harte nemen?..." Zulima gaf een fchreeuw, en hare oogen, welke geene tranen meer ftortten , toonden hare aandoening en fchrik. Kamchatfcut, intusfchen meer en meer Ontroerd , drong Dalimeck tot de vlugt aen. „ Dit paerd wacht u , klim er „ op ; ik zal Zulima achter u zetten , ik „ zal myn last weder opnemen ; fpoeden ,, wy ons om aen de andere zyde van den ,, berg te komen, laten wy vertrekken.... » gy  44 O O 8 T B R I C HTt »» KY zyt hier nog in gevaer, maer daer ber „ neden is alles in rust; de herders zullen „ ons wel ontvangen, ik ken ze, zy heb„ ben my dikwils de melk van hunne kudde „ geboden. Ik zal u by Fatime brengen; „ zy is arm, maer deelt gaerne aen anderen „ mede. Ik heb haer dikwils over uwe „ deugden onderhouden en dan weende zy „ van verteedering. Och! hoe zal uw ramp» „ haer rreffen.... Kom in haer huis, kom, „ toeven wy niet langer." Zy gingen een' geruimen tyd in den donker : de zon verlichtte eindelyk hunnen ! weg; 't was middag, toen zy aen de ftulp van Fatime kwamen , zy ontving hen met blydfchap, beklaegde ze en verzuimde niets om hun lyden te verzachten. Deze weduwe had twee zoonen, beiden rog zeer jong, Nourzivan en Barhem, die de fchapen op de bergen hoedden. Zy deed dezelve halen, en bood Dalimeck eenige geringe klederen , zeggende : „ Neem dit „ grove gewaed , en geeft Zulima , wien „ hetzelve mogelyk door zyne ruuwheid zou „ kunnen bezeeren, het fyne kleed, dat u j, dekt. Haesten wy ons; ik hoor de ftap „ van  Vertellingen. 45 , ,, Van Nourzivan en de fteffl van Barhem, 1 |, dekken wy voor hun nog onnozel gezigt, „ zoo veel fchoonheid en bevalligheid/* Zy kwamen wezenlyk, en Zulima, yveriger In het luifterert naer het geen Fatime zeide, als in het herftellen van de wanorde harer klederen , bloosde op hunne nadering. ,, Kinders ," zeide hunne brave moeder, y, de heilige Profeet, die ons bemint, zendt ,, ons gasten, wien het ongeluk vervolgt; „ laten wy ons zyne liefde waerdig maken, door ons te beyveren in hen wel te „ onthalen en te vertroosten." Ter zeiver ftond fpreidde zy eenige matten op den grond: Barhem liep heen om de bladeren, die de wind dien nacht van de booinen geblazen had , te rapen en fchikte ze op de matten. Dalimeck en hare dochter leiden Zich op dit rüwe bed neder, Fatime dekte haer met geiten vellen, en Barhem, Zulima Ziende weenen, weende ook, en bleef Onbeweegelyk en lprakeloo» voor haer ftaen. Maer Nourzivan vliegt naer zyne fchapen, vult een kop met eene zuivere en lauWe melk en wil dien Zulima aenbieden; eensklaps wederhoudt hy zich, bloost, flaet zy-  4& ÖOSTERSCBB zyne oogen neder en biedt den kop aën Dalimeck; zy neemt hem glimlachende aen, drinkt uit welvoegelykheid , en reikt hem; aen hare dochter, die, haer hoofd omkeerende, hem ach Nourzivan terug geeft. De jongeling wordt bedroefd. Barhem ontwaekt uit zyne mymering, hy nadert, buigt een zyner kniën voor de fchoonheid, die hy reeds aenbidr, vermaent, fmeekt, dringt haer dezen frisfchen drank aenrenemen; hy weet, hoe jong ook, de afkeer te ve'rdöven, de weigering te beftryden en te overtuigen. Zulima neemt den kop en geeft ze hem niet weder, voor zy er den dronk uitgeledigd heeft. De verliefde Herder glimlacht en de blydfchap is op zyn bloozend gelaet te lezen. Maer Fatime bewoog hare fchoone gasten om zich ter ruste te begeven en gaf hare zoonen een teeken van haer te volgen;, zy vertrok om haer beiden in vryheid te laten. Barhem volgde zynen broeder met jooden fchreden en ftiét zyn hoofd tegen de deur, die hy vvaëndê dat ver van hem was. ■ „ Moeder, wat is de 3, fmart treffelyk in de aenminnige oogen j, van Zulima! wat is zy fchoon ! welk j, eenen luifter ontleent haer gelaet van 5, hare lange en zwarte hairlokken ! haer  Vertellingen. 47 jeugdig voorhoofd , dat door dezelven ,, gekroond wordt, zweemt naer den glad„ den fteen van de fontein Barzabac , die ,, midden in de duifternis blinkt." Nourzivan voegde er by : ,, Zulima is geene „ Herderin, maer wat is zy dan ? de ,, echtgenoote van den fultan ?" Barhem antwoorde met drift: „ De echtge- ,, noote van den fultan is Hechts eene ,, vrouw , en Zulima ongetwyffeld eene ,, Toovernimf of Befchermgeest.... Meri ,, zegt dat er van die veelvermogende Too„ vernimfen zyn, die de fterren haren lui„ fter en de maen haer' zachten glans ont„ roovende, zich fchitterender vertoonen „ dan deze lichten , en gedurende de „ fchoone zomerfche nachten langs de ber„ gen wandelen. Ongelukkig de achter„ looze Herder, die de flaep in het bosch „ overvalt! hy blyft er voor altoos onbe,, wegelyk en betooverd. De jonge Ruben, „ zoo vlug in de loopbaen , werd, in de ,, voorledene lente, door eene Pens be» „ tooverd. Helaes ! federt dien tyd is ,, hy niet meer in de valeijen of op de ber„ gen verfchenen. o, Myne moeder, toen „ gy my "iept dacht ik niet dat ik u zou „ hebben kunnen volgen: ik werd als ge» „ kcè=  48 OOSTERSCHK ,, keetend door het byzyn van Zulima, dé ,, kragt van hare betoovering boeide myon- ,, getwyfeld by haer;" ■ ■ „ Ontwyk, „ het gezigt van deze gevarelyke Peris!... ,, Moeder! beeft gy niet van Barhem ? Gy ,, moet, zoo het mogelyk is, Zulima voor ,, hem verbergen." Fatime glimlachte : ,, Wat zal ik ,, doen ?" zeide zy , „ zal het my aeri menschlievendheid of voorzigtigheid man„ gelen? Zal ik myne ftulp aen Zulima, 5, die er geene meer heeft, ontzeggen ? „ Neen.... maer zy is zoo fchoon ! en „ reeds zyn myne kinderen.. .. Het zy ,, zoo! laat ons altoos weldoen; moet ik „ er myn val door veroorzaken,... kan ik ,, het beletten?" Zy kwamen achter de ftulp, in eene fchuur, waer in zich Kamehatfcut begeven had; Fatime zelve fpreidde voor hem een bed van matten en bladeren, en hare zoonen boodden hunnen gast vruchten en melkk Na deze eenvouwige maeltyd lagen zy het lyk van Dilezim in eene grotte, en de deugdzame flaef lag zich in de armen van de voor hem thans onöntbeerlyke rust. Terwyl gingen de zoons van Fatime welriekende kruiden plukken, en klommen op'  Vertellingen. 49 cf> de kostbare boomen, die den verrottïngtegengaenden halfem, de aloë, de mirré én wierook fchenken ; zy haelden er de gommen en geurige harst af, en bereidden alles tot de uitvaert van Dilezim. Dalimeck fliep , fchoon Zeer Onrustig, tot den avond. De verbeeldingskragt vari Zulima, nog getroffen door het ysfelyk fchouwfpel van den voórledeheri nacht, ontzeidë haer de rust; nü overeind, dan leggende, roept zy haren broeder, zy fmeekt om den dood. De dille nacht hoort hare klagten ; de üchtenddond was de getuige van hare wanhoop. Akelig oogenblitc! Het bebloedde lyk van haren broeder wórdt Uit dè grot in een welriekend bad gebragt en ftraks daerna gebalfemd, gelyk het de gewoonte is omtrent de dooden die men wil vereeren, Waent gy niet de frikken van Zulima te hörèn!.... Maer Dalimeck ontrukt haer aen dit grievende tooneel, brengt ze in dè ftulp, en daer, zich geweld aendoendè om, onder eene tiiterlyke bedaerdheid, dë bitterde frnert te verbergen, beproeft zy of zy hare dochter kan troosten. Fatime, die haer gadeflaet en niet veinzen kan , zegt, met een oog en houding van verwondering: D Hoé  £3 O O S T ! S 5 c m „ Hoe ! kan de Natuur zich bedriegen f „ Kan ik geloven dat zy zich fterker in het ,, hart der zus-er , dan in dat der moeder ,, van Dilezim doet horen' Wie weet be„ ter wat het is een kind te beweenen dan zyne moeder!" „ o Fatime ik ben ,, niet ongevoelig, maer als de aendoening „ de tranen der droefheid op de wangen van myne dochter doet rollen, wischt de „ red- n de mynen af." Kn echter kon Dalimeck, in dit oogenMik, hare tranen niet bedwingen „ ZouHe ik", vervolgde zy, „ begeeren dar aen Opperheer der weereld, „ voor my, de orde van 't heelal verander„ de? zouie ik willen dat hy niet wil? „ zoude ik hem iets onmogelyks vergen?". Zulima brak hare fnikken af, om naer hare moeder te luisteren;, zy durfde geene klagten meer uiten, maer liet nog eene zucht glippen. De tranen vloeiden uit hare fchoone oogen op hare zachte wangen, die zy naeuwlyks bevochtigden : dus rollen de tranen van Aurora, als vloeibare peerlen op het lagchend kruid ; de fluijer van Zulima bleef vochtig, als het linnen, aen den raorgendaeuw blootgeftejd, Fa-  V U T J t l! N O ! N. gt Fatime, meer en meer verwonderd, floeg hare oogen op Dalimeck, wiens gelaet haer hemels toefcheen, en doordrongen van eenen heiligen eerbied, zeide zy: „ Ik be„ wonder u zoo fterk als ik U beklaeg; „ maer ga voort met my teleeren, antwoord „ my: verbiedt God de tranen aen de kin„ deren der aerde ? Gy wedei houdt de „ uwen> ik zie het!.. Faüme hetzyn „ myne eerfte tranen niet; ik heb reeds „ lang de droefheid gekend, ik ben myne „ onderwerping aen myne rampen zelfs ver,, pligt. Het is zestien jaren geleden dac „ Dilezim zyne oogen voor het daglicht „ ontfloot: het was in Aleppo, zyn vader „ ontving hem in zyne armen Nooit ,, zal myn zoon Aleppo, nooit zal ik myn' ,, zoon wederzien, .... nooit zal ik zyn* „ vader, wiens wellust hy twaelf jaren ge- „ weest is, wederzien! Fatime, is „ het dan niets, twaelf jaren volmaekt ge,, lukkig te wezen? Had God, die my dit „ üit goedheid verleende , my meer be,, loofd? Nog vier jaren, na dit kind de „ vreugde myns echtgenoots was , vond ik in hem myn troost..,. Hy ftierfjong, s» zegt gy , lieve Zulima. Onze klagten zyn altoos dwaes en verkeerd: hy had 0 3 „ voor  5* OOSTIISCBJ „ voor altyd in de nietigheid kunnen hijw ,, ven, hyhal er niet, dan voor één jaer .. voor één dag, uit te voorfchyn kunnen ,s komen; en zyn dood, die nu ons flechts bedroefr, had de ziel van mynen echtgaM noot mistroosng kunnen maken!,., ik „ dank u. o Hemel! dat gy de aendoene,, lyke Palamir voor dezen ramp gefpaert „ hebt... Hy ftierf jong! Hoe! telt men „ in 't graf de jaren, die men op aerdeheefc „ do"rgebragr? Hy aenfchouwde de zon, ,, de wonderen der nauiur; hy kende het „ vermaek van te beminnen, van te ver,, pligren , de fbeelingen der deugd..., Misfchien leefde Dilezim lang genoeg! „ Gy vraegt, Farime! of God ons bet ftor,, ten van tranen verbiedt? Ach! zyn zy ,, niet het deel der menfehen? zoude ik ge,, loven dat hy, die den mensen gevoelig „ en zwak fchiep, die het denkbeeld van en de begeerte naer het geluk fchonk, „ zich zou veftoren wanneer hy lchreit, „ wanneer hy minder ongelukkig wenscht ! „ te zyn? üat almachtig Wezen is zoowel „ geheel Rechtveerdigheid als Goedheid." „ Echter" hernam Fatime, „ bezat gy ,, groote goederen, en nu hebtgy niets meer;  VïïTKitisGitfi 53 M gy bewoonde pon ra'eis, en nu leeft gy in „ eene hur! Ik acht my gelukkig, alles war. „ ik bezie met Halimeck en myae kinde,, ren te mogen dee'eu; maer gemeen/.aem „ met de etende, ?yn wilde vruchten, grove erwten en boonen onze fpyzen en wy „ zyn vergenoeg t. Zes ('chapen, myn ee„ nigerykdom, verfrisfenen ons door hare ,, melk ; wy kleden ons met hunne wol. „ Welk een voedfel, welke klederen voor „ Dalimeck en hare dochter , aen al de „ ftreelingen des overvloeds , aen al den ,, luister der grootheid gewoon ! Zal hec „ geen onze nooddruft verzadigt, voor de „ uwe genoeg zyn?" Ja, weldadige „ Fatime, wy vinden by u het noodige dat „ de natuur nimmer aen den noesten mensch „ weigerr. Wat raekt ons het overige ? „ Uwe ftulp is voor ons allen groot genoeg. „ Kamchatfcut is yverig en vernuftig; hy „ weet de groote boomen om te hakken, „ de planken te bereiden en een affchutfel „ te maken. Zyn arbeid kan my by u, en ,, onder het zelfde dak , eene gemakkelyke „ afzondering bezorgen. Somwylen ge« „ fcheiden zynde , zullen wy dikwils by „ een komen en elkander genoegelyker we* „ derzien, Hy is ook niet onkundig in den D 3 laud-  §4 OosimcHï ,, landbouw; gy zult, door zyne zorg , „ hierin het rond de ryst, de gierst, en het ,, vlas, dat gewas zulk eenen geruimentyd nutteloos, en dat hetmenfchelyk vernuft op zoo veel waerde deed (lellen , zien g, groeijen. Zulima weet er een' dikken en i, dunnen draed van te fpinnen, hare han,, den aen de fpoel gewoon, zullen erfcha„ kels van maken. Gy kent het gebruik li der netten ? Wy zullen de onze by de bebouwde landen, in het midden der wei„ den, ophangen; de onbedachtzame vo» „ gels en gretige visfchen zullen ons ten „ prooije zyn. Wat vreest gy, goede Fati„ me ? De Voorzienigheid zorgt voor ons', M zy houdt onder haer toevoorzicht in „ Aleppo, zy behield voor my, ondanks „ my zeiven, twee Magazynen, verhuurd „ voor zes duizend fequinen. Ik wilde, „ volgende de baetzuchtige raed van eene „ verkeerde voorzigtigheid , er my, ne„ vens myne andere goederen, van on„ doen; zwichtende voor de gebeden van Salem en Mazourabac, dacht ik edelmoe„ dig te zyn; en het voordeel dat ik aen de ,, beide kooplieden wilde bezorgen is my ,, geheel overgebleven. Sedert vier jaren », dat ik deae eenzame landsdouw bewoon- „ de  Vertellingen. 55 w de heb ik niets van hen gehoord, en her verwonderd my niet; wy zyn zoo verre „ van Aleppo! ik d.nk er evenwel een „ brief naer toe te zenden. Ik zal aen den jongen Mazourabac, aen den goeden „ giysaert Salem fchryven: Ik was ryk en „ ik ben arm gewordt», bezorg my myne „goederen... Üan, Fatime, dan zullen „ wy vee krygen, en wy zullen onze gebu„ ren van lammeren en melk kunnen voor„ zien. Ik weet het middel om de vrees„ achtige fchapen en de dartele geiten, van ,, hunne blanke vachten te beroven, ik ken ,, de veel moeijelyker kunst om ze teberei„ den, te fpinnen en te verwen. Werpen „ wy ons in de armen der zoete hocpe! ,, Dierbare Zulima! goede Fatime! en gy „ beminnelyke kindt-rs, die ik voortaen myne zoons zal noemen, geloof my, de „ arneid, de beö ffening der weldadigheid, „ de vrede en zachte vriend fchap, zullen ,, ons nog genoegelyke dagen fchenken»" Dus fprak Dalimtck regen Fatime en hare jonge kinderen, die aendachtiglyk naer haer luisterden. Het goddel yke vuur, dar in hare oogen glinfterde, drong door tot in hun ziel, enoatD 4 gloei-  £6 OOSTERSCHB gloeideze. De aengename overtuiging df« van hare lippen vloeide , vond plaets ia yders hart. Zulima fcheen getroost, Fatime vertrouwlyker, hare zoons en de jonge Tartaer werden door het vermaek van nuttig te zyn meer dan ooit geprikkeld. Van dien dag zelfs af werd het werk tusfchen hen geregeld en verdeeld. Kamchatfcut, gewapend met een fnydend yzer, ryt reeds den fchootder aerde van een ; reeds zag men op de vlakke kruin des bergs lange en lynregtevooren: Nourzivan kwam hem dikwils helpen en was altoos gehoorzaem aen zyne onderrichtingen. Met de jagt, de visfchery, en het houthakken befteedde hy zyn' overigen tyd Hoe goed , hoe edelmoedig is de broeder van Barhem! hy behoudt de moeijelykfte taek voor zich en laet aen zynen zwakkeren en min ftoutmoedigen broeder het fchaephoeden over ; maer genoodzaekt zich van Zulima te verwyderen, ftort hy tranen. „ Graest" , zegt hy , s, o lieve fchaepjes, in het bloemryke gras, ,, waer op Zulima komt rusten! dat de ge„ lukkige Barhem u by haer geleide, dat ,, hunne handen u ftreelen en uwe voedzas, mé melk in de heldre fchalen doe fpat3, ten!.... voor my,,.. ik flyc myn leven in  V e r"t e l l t n g e n. 57 s, in eene akeligeballingfchap! zooraschde ,,, zon de kim verlicht, dwael ik in het diepst ,, der bosfchen om de fchichtige hinden naer „ te rennen, en myne hand, vermoeid van „ eene zware vracht, zet, by hetaennaderen ,, desnachts.de vischnetten uit,... mynepoo„ gingen zyn voor Zulima en ik beklaeg er „ my van! Neen! neen! maer Zulima lacht „ alleen Barhem toe! hy zingt! Barhem} „ hy zingt en ik"! Nourzivan zucht\ overwonnen door eene wreede liefde en den minnenyd, zynen eeuwigduurende makker, p Dochter van Dalimeck , hoe geducht is uw gebet! gy zyt gewapend metdefchoonheid die Koningen onderwerpt en hun vermogen overtreft. Gy lonkt , en Nourzivan ondervind , in zynen uchtenftond , dat het beftaen een ongeluk is, en Barhem gevoelt met vervoering, dat hy voor het geluk begint te leven. De eerfte in het veld, wanneer Aurora de nacht verdryft, de hemel met purper verwt en aen de velden hare vetfcheidene kouleuren hergeeft, voegt hy by de versch qntlokene roos, de hyafinc hy ontbloot de oranjebooraen van hunne Welriekende bloeifems, van hunne goudver-v vige vruchten, vult daer mede de korf, aic zyne hand gevlochten heeft, vliegt naer de D 5 ftulp  58 OOSTERSCHE ftulp, waerin Zulimaflaept,en, leggendete« gen de deui ,naeu vvlyks adem durvende halen, luisterdhyen beidt in ftilte het oogenblik van hare ontwaking. Het mi fte gerucht ontdek, verftoorc hem; hy vreest, hy wenscnt» hy hoopt, reeds geniet hy het geluk dat hem verwacht. Wanneer het gerucht toeneemt verdubbelt zyne ontroering. Hy fchikt op nieuws zyn' korf, plaetst, bydelelyen, de bloeyende granaetappelen, metjasmynen, en duizendfchoonen. Hy wilde de kleuren famenfchikken, zoo^als hy die op het fchittertn.ie gelaet van Zulima gezien had; maer zy fcheer», by hare ontwaking , frisfcher, blozender, dan de roos, voor den dageraed geplukt; de g'ans van haer voorhoofd , verdoofde de witte citroenbloeifem, in haere hairen geplaest; Barhem verftomde, belacht zyne roekelooze onderneming, ziet er van af, nadert met fchroom, flingert, met een kloppend hart en een bevende ban i, om den arm van zyn meisje een verschbloemenkransje , en op de bekoorelykheden, die door zyn gefchenk fchooner worden, drukt hy zoo veele kusjes als hy er bloemen plaetfte. Zulima biedt geen* wederftand, denkt aen geen vervveeren, maer bloost en durft Barhem niet aenzien; Barhem vreest zy-  Vertellingen. 59 ïyne oogen op Zulima te vestigen. Hunne (chroom, hunne onnoofelheid, hunne ontroering is één. Gelukkige kinders! gelukkig levensperk! Beiden zyn zy in den uciitend van haer leven, beiden (maken zy onafgetrokken, zonder ongerustheid, zonder wroeging, de ftreelingen van eene fchuldelooze liefde ! Begeerige en (taerzuchtige (tervelingen, gy (treeft, met moeite, naer voordeel, naer glorie , naer gewaende eer! gy jaegt naer lastige en vaifche vermak«n, en gy bezit liefde A\ wat teederheid, vervoering, liefdevuur genaemd kan worden, is in het hart van Barhem te vinden. Hy weet het op eenen ftond te gevoelen, te malen en in te boezemen. Bemint hy Zulima met hart en ziel, hy wordt door haerinsgelyks bemind; hy doet, hy ontvangt er de zielbetooverende bekentenis van, zonder het voorzien , zonder het verzocht te hebben ; zyn blydfchap is buitenfporig Vrienden! welk een ftreelend oogenblik, waerin men voor het eerst zegt dat msn bemint! nog zïelvetrukkelyker is het andere oogenblik waerin men gevoelt, ziet, waer in men het geliefde voorwerp hoort belyden dat wy bemind worden! Deze eerfte gunst der liefde is de wenfchelykfte. Eeoig oogen-  (60 OOBTERfCRS genbhlr in dit leven, gy zyr niet meer, gy zyt weg gevlugt, en geen ander zal ooit uwe plaers vervullen! Heden, nu myne voeten waggelen, nu myn hoofd op myren ingezonken boezem nederbukt , nu myne hairen de kleur der zwanen, die door de vyvers zwemmen, heeft aengcnomen, ftreelt gy nog myne lande ftonden ! obetooverende herinnering! gy verlevendigt myn en ouderdom. Liefde! 't is niet htt harr, overladen met uwe wellusten, dat ik benyde; 'tis het hart voor 't welk gy ze bewaert, dat er naer verlangt, naer haekt en waeraen ze onbekent zyn Maer ik zal u de gelukkige minnaer van Zulima fchetfen. Het was de fchooi fte Herder die in de vlakte van Ifcheni.\zin de fchapen hoedde ; zyne oogen hadden de kleur van ebbenhout en den gloed des diamants, zyne lange, blonde en ongelyke hairlokken geleken naer de golven van den Paclool, rollende over het goude zand; zyn mond was als de knop der verschöntlokene mankop; zyne tanden waren als de bloeifem der meijen , zyne woorden zoet als den honig ; zyne buigzame Item booste alle geluiden naer, dat van den losgebrokenen wind  VERTELLING E~N. 6l wind in de bergen, loeyende door de Verbry.elde takken der dennen ; dat der zefieren , ademende onder de lommer van mirten en roozen ; 't was hem even gemakkelyk. den fch'-llen klank der veldfluit, als de zachte galmen der verliefde vogelen te doen horen. Barhem wist, nog een kindzynde, tot zelfs den liefelyken zang der nachtegalen naer te volgen en, terwyl hy bemint, fchoonheid by te zetten; hy maekte hem zachter, hy fchonk hem ziel en bevalligheden. Ik heb Barhem in de dagen zyner jongelingfchap gekend, wanneer hy, in de fchaduw der dichte eiken gezeten, in zyne liederen van de bosfehen, de beeken, van de bekorelykheden der lente en die der liefde zong. De oude herders omringden hem en omkranste zyn hoofd met viöolbloemen ; de jonge knapen, vreezende hen toetejuichen, of eene magtelooze fpyt tedoenblyken, verfcholen zich om naer hem te luisteren, en kramen zuchtende te rug. De meisjes verlieten de bergen om hem te horen, en hare kwynende oogen en gloeijende wangen getuigden de heimclyke beweeging van haerharr Kinders van den Profeet, hoort naer my! Drie geduchte Godheden beduren het menschdom, en drooijen gelukkige oogenblikken over  62 OOSTERSCHE over het moeijelyk levensveld: de Deugd de Dichtkunst, en de Liefde. Gelnkkig * duizendwerf gelukkig het hart, dat door de' Deugd bezield ,doorde Dichtkunstontgloeid en door de Liefde verteerd wordt! Dit is het lot van Barhem. Zyn vuur blinkt in aller oogen; Zulima doet zich door de haren verftaen; geene der twee geliefden ziet — fielt er een geheim in. Da.imeck verheugt, Fatime ontrust er zich over , Nourzivan voelt zyn hartzeer groeijen , en bevindt zich ongelukkiger. „ lk weet niet wat ik „ wii", zeide hy dikwils tegen zich zeiven, zich eenzaem naer den kant der beeken, of in defchaduw van het dicht geboomte begevende, ,, ik ken my zeiven niet meer, al,, les bedroeft my: het byzyn van Barhem, „ van myn'broeder, valt my lastig; een „ lachje zweeft op zyne lippen, de blyd„ fchap glinfEert in zyne oogen, op nie* „ mand gevestigd dan op Zulima, die al„ leen Barhem aenziet. Hy heeft het te „ wel geraden, 't is eene toovergodinne, #, zy heeftalles in dit oord betooverd, my, „ myn' broeder en zelfs de onbezielde we„ zens, die zy nadert. Op zekeren avond „ durfde ik haer wapperend kleed in de j, fchaduw aenraken; er fchoten pylen en „ vlam-  Vertellingen. 6% „ vlammen uir; ik zag het niet, maer ik voelde my kwetfen; ik bleef een'gt rui„ men tyd op de zelfde plaets, myn bloed (tolde, myn hart brande, ik kon naeuw* „ lyks adem halen. Gisteren nog, uit het ,, bosch komende, ontdekte ik in het veld „ de muren, die Zulima verbergen, en ik „ ontzette ; ik zag ze van verre ondanks de ,, duisterheid des nachts, die voor myn ge„ zigt zelfs de boomen die ik aanraekte en „ de (teen waeraen ik my ftoote, bedekte. ,, Is het ook niet door betoovering dat het „ dorre riet, 't welk de (tu^p van Zulima „ dekt, meer myne aendacht vleit en tot „ zich trekt, dan de bloemryke acacia die „ ik zoo gaerne befchouwde ? Welk een onbekend vermogen bezit deze deur, door „ myne eigene handen gemaekt en mettak„ ken doorvlochten, en die myne hand thans „ niet dan bevende aen kan raken? Het „ zyn en blyven , ten minftemy dunkt het, „ willige (tokken metteenenvastgebonden. ,, Maer Hemel! wanneer ik des morgen3 „ genoodzaekt ben bet huis te verlaten, „ om my op nieuws in het bosch te begra„ ven, en myn voet den dorpel van de„ ze noodlottige deur drukt, fchynt eene „ too verende kragt er hem aen vast te kleven, „ en  OOSTEJISCIIS „ en hetbehendïge vergift, datby uitwademr, ,, doet my verftyven; en wanneer de zoo' ,-, dikwils verlangde nacht den voet der ber- gen verbruint ; wanneer ik met vlugge „ fchreden, brandende van verlangen om „ Zulima wedertezien, die zelfde dorpel,de „ onbewuste oorzaek van zoo veel gemoeds,, beweegingen nader, durf ik er niet over,, gaen; ik wederhoude my ; ik ondervraeg ., my over het geen ik gevoele; helaes! ydle ontroering, die ik niet begryp , ee„ ne geftadige onrust, die ik niet kan ftil«, len, eene kwyning, die my pynigtendie „ echter niet zou willen derven, zie daer „ het geen ik lyde! ach! wie zal my on„ derrichten wat het is ? ik durf Barhem ,, niet ondervragen, of onderzoeken wat „ hy zelve gevoelt, en hem myn lyden ver- „ trouwen. Ik vrees hem, ik denk ,, Maer waeröm zoude ik hem vreezen?... „ Myn ziel was eerryds voor hem uitgeftort, „ en thans blyven myne overdenkingen iri ,, het diepfte van myn hart, ik wederhoude „ ze allen; en Barhem, myn broeder, wordt , er niets van ge waer! Barhem bemint my >} niet meer! federt hy Zulimagezien heeft, „ denkt hy niet meer aen den ongelukkigen sj Nourzivan!.,., ik zelve word gewaer... ,, ik  Vertellingen, 64 beef... dat ik eindelyk... Hoe! zoude ,, ik ? ... o Myn hart, wat wilt gy! nooit, ;, neen, nooit zal ik myn' broeder kunnen „ haten! " Dus fprak Nourzivan, en zyn bénaeüwdé boezem loosde diepe zuchten. Het groote bosch van Arkëbafuc wedergalmde van zyne klagten; hy herhaëlde ze aen de bebloemde boorden des Tygers, hy vertrouwde ze aen de eenzame echo der bergen, o Goede Jongeling, hoe beklaegiku ! mveten diepfte gewonde ziel vindt geene rust meer; gy weet nogriiet wat liefde is, en reeds gevoelt gy alle hare plagen, de wreede bewustheid van niet bemind te zyn , de fmerten van het af/.yn, de knagende zorgen en de pynigingeri van dén minnenyd ! Tweemael had de zon reeds haren jaerlykfchen loop volbragt, federt Dalimeck in het werk en brood der armen deelde, federt dac Zulima, eene herderinne geworden zynde, onder het ftreelend oog der liefde opwaschte en verfraeide en dat Nourzivan , gettadig verfcheurd door liefde en minhenyd, maer éven edelmoedig , onophoUdelyk zyne gevoelens, wier aërt hy in 't K ver-  66 Oost er s c h k vervolg al te wel kende , beftreed, en aen zyn huisgezin , door dagelyksch vernieuwende moeijelykheden , aengenaemheden en de rust, die hy zelf niet genoot, trachte te bezorgen. Hy beproefde, hy ondernam allesom de minnares van zyn' broeder uit zyn hart te verbannen , zy bleef het altoos beheeifchen. Zy, zelve zuchtende om het lyden , dat zy veroorzaekte, getroffen door zulk eene zuivere, ftandvastige en rampzalige teederheid, beproefde duizend middelen om Nourzivan te genezen ; zy hoort, zy beklaegthem, zy vermaent hem tot koelheid. Jeugdig lyder! deze aengename, deze rampzalige gefprekken maken hem flechts teederer, heviger verlieft en verblinder dan ooit. Alleen te beminnen is de grootfte aller plagen! Bemoedigu, Nourzivan, bouwopde deugd! demensch, voor hare lesfen vatbaer, kan niet altoos ongelukkig zyn. Maer de edelmoedige minnaer van Zulima gaet zich van haer affcheiden om haer te beter dienst te doen. Deze flaeuwe hoop.ver- zacht eindelyk zyn lyden. „Gykwynt „ federt twee jaren in de elende", zeide hy tegen Dalimeck; „ Zulima zal nevens u „ bezwyken. De Hemel, wien ik dagelyksch „ bid  Vertellingen. 67 „ bid, verhoort niet altoos myne fmeekin., gen: dikwils befproeide ik myne zonder „ vrucht gefchotene pylen met myne tra„ nen; dikwils zag ik met fmert de achter„ dochtige visfcben zich van myne netten „ verwyderen; Zulima, Dalimeck, flaeuw „ zynde, kregen niets ter verfterking, dan „ een weinig melk en eenige vruchten. Gy „ hebt reeds te lang geleden ; ik ga Zulima ,, ontvlugten, ja, morgen zal zy my niet „ meer zien. Schryf aen Salem, aen Ma„ zourabac; wys my den weg naer Aleppo; „ ik vertrek; vaerwel weldadige vrouw; „ vaerwel eerwaerdige Dalimeck; eerlang „ hebt gy tydingvan hun en van my". Hy fcheurt zich uit de armen, die hem prangen, wederhoudt zyne tranen, fmoort zyne frakken, vliegt naer Fatime, die haer kind befchreit, die hem drukt, omhelsten zich niec van hem kan fcheiden. ■ o Myn beste vriend! „ verlaet ons niet! blyf, om Da„ limeck byteftaen; zoo gy van my gaet, „ wie zal haer voor den dood behoeden? „ Ziet gy de verfchrikkelyke meenigte van „ nooddruften niet, die zich om deze ftulp „ fcharen? Ziet gy niet de honger, met een „ doodsch gelaet en ingezonkene oogen, E 2 1 „de  63 OOSTERSCÖE „ de deur bewaken ? Deze affchuwelyke „ bende zal zich op ons nederftorten ; wie „ zal ze ftniten? Zulima, hare moeder en „ de uwe zullen bezwyken...."' De Jongeling beefc. „ Maer, wat ik doe, „ zy ontberen nooddruft, haer lot is federt „ twee jaren ysfelyk. o Moeder.' wy heb,, ben reeds vroeg de armoede gekend;- Zy „ bewoont de hut en gy zyt in de hut ge„ boren; uwe zoons aenfchouwden er het „ daglicht ; in armoede geboren zynde , „ hebben wy hetonheil nooit gekend; maer „ Dalimeck! maer die Zulima, zooteeder, „ zoo gevoelig!... Laet my vertrekker). „ Het zal my ongetwyffeld zwaer vallen; „ verre van u, van alles wat my bekoort, „ zullen myne dagen traeg voortvloeijen, „ wat zullen zy wreed zyn! Maer neen , „ ik denk dat Dalimeck en hare dochter welhaest Ja, ik zal haer beter kunnen „ dienen, als ik my verre van haer verwy. „ der. „ Hoor, myn Zoon, wat „ de Hemel" my ingeeft: ik zal de fchapéh „ van Barhem hoeden; laet hem vertrekken „ laet hy aen de twee kooplieden van Alep„ po hunne beloften herinneren. Laet hy >» de overvloed aen deze vredeëngelen \ve- „ de?  Vertellingen. 69 ,, der brengen. Moge de heilzon voor „ haer nog eens ryzen en febynen!" Barhem wordt by zyne moeder geroepen; Zulima volgt hem. Warhoorenzy! men wil hen fcheiden! zy verbleken, zy beven beiden opeenenftond ; maer de pligt vindt gehoor; deze teedere gelieven offeren zich op. Nourzivan ziet hunne fmert, doet het de beide moeders opmerken, werpt zich aen hare voeten, beftrydt, meteenealtoos overwinnende levendigheid, kragt en drift, hare vrees, haren wederftand en hare reden, en overreedthaer eindelyk; zyn bewogen broeder omhelst hem en fchreit; maer hy fchreit niet. Zulima, nog fterker ontroerd, ftamelde: „ Edelmoedig vriend! ik ben u „ alles, de rust, de vreugd van myn leven „ verpligr. Helaes.' moge de Hemel voor „ uw geluk zorgen, daer gy u voor het on,, ze opoffert"! Dit zeggende omhelsde hem Zulima o Myne vrienden! gy , die den ftryd die de Teisteringen van dit jeugdige hart zoo fterk door deugd als liefde ontgloeid «*t; gy, die het affcheid van Fatime waent E 3 te  70 OOSTERSC HE te hore'i, gy zult adem halen. Uwe gevoelige z;jlen zullen de blydfchap, diehettoonr.A der deugd verfchafc, fmaken. Salem en Mazourabac zyn niet ondankbaer; maer dit is voor hun niet genoeg: weldoeners op hunne beurt, hergeven zy aen de armgeworden Dalimeck, 't geen zy, in haren voorfpoed, van haer ontvingen ; hare weldaden, zullen rondom haer uirgeftort worden ; zoo valt de verkvvikkelyke morgendaeuw, even aen de aerde ontheven, weder op de verdroogde aerde neder; zoo keeren de vloeden weder tot den oceaen, dien ze voortbragt. Mazourabac maekte zich meester van het huis, waer in de fortuin hem gunftig geweest was. „ Ik agt my gelukkig", zeide hy tegen Nourzivan, „ de ,, wooning, die Dalimeckfomtydsbezocht, „ voor altoos te bezitten, het ftreelt my te „ denken, dat ik ze, by myn overlyden , „ aen myn' zoon zal nalaten en dat myne „ kindskinderen er eens meester van zullen ,, zyn". Hy omhelst Nourzivan an fielt hem drie beurzen vol goud ter hand. ,, De „ weldadigheid", vervolgde hy, „was eer,, tyds eene ydle fchatting der goederen van ,, Dalimeck, 't voegt myne erkentenis die „ thans te vvaerdeeren. Dit. verhuurde is „ my  Vertellingen. 71 my voor drie duizend fequinen afgeflaen, „ ik zal er negen duizend voor geven ,, laet my begaen, Nourzivan! laet my be,, gaen, nooit kan ik myn fcbuld afdoen". Salem, ryker zynde als Mazourabac, overtrof hem ook in edelmoedigheid. Zyne milddadige hand voegt, by eene dergelyke hoeveelheid goud, ryke gefchenken van fyn linnen, ftoffen en andere noodwendigheden, hy fchonkkamëelen, om het over te voeren, en flaven om ze te geleiden. Nourzivan deed hen allen de weg naer Ifcheniazin neemen; hy volgde hen met zyne oogen en zuchte, zyne ziel is by hen: echter blyft hy by den goeden grysüert Salem, die zich niet van hem kan fcheiden ; Hy onderhoudt hem van Zulima, die hy ontvlugt, wil vergeten en echter nog bemint. Meer, dan de plagen van het afzyn, duchtte hy hare oogen, gewoon zyne ziel te beftormen , hare verleidelyke bekoorelykheden , die hem zoo dikwerf troffen. Zulima bleef, wat hy deed, in zyne gedachten leven; het verrukkelyke beeld van het eenige voorwerp zyner mymeringen, gedurende de lange nachten, houdt hem altoos bezig; doeh zonder feeoi te ontrusten, zonder hem mistroostig E 4 te  72 OOSTERSCHE temaken, als eertyds. Dalimeck ontving de flaven en met goud geladen kameelen, en door dezen byftand genoot zy weder den overvloed, dien zy verloren had; zymaekre er Fatime, hare behoeftige gehuren, diezy zelve opzocht, den broeder van Nourzivan, zynen beminden medeminnaer, deelgenooten van, en Nourzivan juichte om hunne onderlinge blydfchap. Wel te vrede, zeide hy tot zich zeiven: ,, Ik heb hen uit den „ onfpoed verlost". Dit denkbeeld vertrooste hem en fchonk aen zyne ziel eene ' zachte kalmte. Ziet daer de vrucht en de beiopning der deugd! Kinders van den Pro- 1 feet! de deugd is een verzachtendenbalzem, j op de wonden van den regtveerdigen gelegd; 't is de oly en wyn, door eene hulpgrage hand in de kwetftiren van eenen krygsman, na den flag, gegoten. Het beminnelyk verftand van Nourzivan bekoorde Salem. Hy vertoonde hem aen zyne Haven als eenen tweeden meester, dien zy moesten beminnen en eerbiedigen. Hy wilde hem aen zich verbinden, zich van hem doen beminnen en hem by zich houden. Bedachtzaem om de gedachten van zyn'gast te verftrooijen of hem te vermaken, bragt hy hem dagelyks in de fchouwfpelen, in de j ba-  Vertellingen. 73 baden en openbare plaetfen van Aleppo; Hy toonde hem de fraeiheden, de uitgeürektheid en de pracht der ftad; hy onderwees hem in de zeden en byzonderegewoonten van hare inwoonderen ; hy gaf hem eeq denkbeeld van hunne befchacfdheid , van, hunne zucht voor de kunsten en wetenfchappen, van de ukgeftrektheid van hunnen koophandel, die zich uitftrekc van Siriön, alwaer de robyn aen de boorden van den cnftuimigen oce'aen groeit, tot aen de ontzagphelyke zuilen, opgeregt door dien in den rang der goden geplaetften mensch, die de" leeuwen te onderbragt, en de monfters en gewapende roovers in hunne holen vernielde. Een der rykfte takken van dezen handel was in handen van Salem, die het oogmerk had om hem te doen overgaen in die van zyn* jongen vriend! ,, Hy, die het vertrouwen ,, en de vriendfchap van Dalimeck verdient", zeide Salem in zich zeiven, ,, moet deugd- zaem zyn. Dat hy by my woone, ik zal „ hem aan myn huis verbinden door de „ zachte banden der weldadigheid." Van dat oogenblik deed hy ten behoeve van, den zoon van Fatime, afttand van den handel in het purper, ten gebruike van Gods E 5 die,  T4 OOSTISSCH! dienaren en de mogendheden der aerde, in het beruchte Tyris ge verft. Nourzivan, gevoelig aen deze weldaed, vol van erkentenis, was naerltig, werkzaem en yvrig; zyne pogingen, zyn aenhoudende arbeid, deed dagelyks de voorfpoed van zynen meester, met wien hy onnoemelyke winften deelde, groeijen ; Maer na drie jaren arbeids en vordering, verlangde hy om zyn vaderland , dat hy in den 1'choot des overvloeds beweende, weder te zien; en om zyne moeder het voordeel, waer mede de Hemel zyne deugd gezegend had , ter hand te ftellen. Hybrande om zyne bloedverwanten te omhelzen... En Zulima? Houd hy op Zulima te beminnen? Hy bemint haer ongetwyffeltnog; maer als de minnaresfe van zynen broeder, ais eene zuster; dit is de lieve naem dien hy haer geeft. Och! wat is hy thans gelukkig! hy zal zyne moeder, zyn' broeder en Zulima in de vreugde doen zwemmen! vol van dit vleijende denkbeeld, trad hy op eenen morgen in het vertrek van Salem. „ Myn vader!" Hier hield hy op; hy vreest hem te zullen bedroeven; hy weet hoe fterk hy van hem bemind wordt. „ Myn vader, de oogst is voorby , eer- „ lang  Vertellingen. 75 „ lang gaen de karavanen opreis, ik wilde ., gaerne roet eene derzelven den weg naer „ Armenië inflaen , van dat aengename „ Armenië, waerin Fatime onder een rie„ ren dak woont, en waer ik voor het eerst „ den opgangderzonne aenfchouwd heb. Ik „ ga aen myne moeder den byftand, dienzy „ verlangt, brengen, en haer, alles wat ,, uwe milddadige handen my gefchonken „ hebben, overhandigen; uw goud zal ons „ allen verryken. o Edelmoedige vriend! „ het geluk van myne moeJer, dat van haren ,, zoon, her geluk van Zuüma zal de vrucht „ uwer handen zyn". Dus lpreker.de rolden rranen van teederheid uit zyne oogen op de handen van den grys'aert. Salem antwoorde hem: „ Verlaet my niet; ik noem u myn ,, zoon, ik wil dat gy het worden zult. Ilc ,, heb niet dan eene dochter; Babelmadour ,, is jong, zachtaertig en fchoon; alle my„ ne goederen zyn voor haer.... ik fchenk ,, haer aen u ten echtgenoote Gy ant- ,, woordt niet! hoe! ik biede u Badelma,, dour en uw hart juicht niet... zoudt gy „ myne oogmerken verydelen?" Nourzivan beefde en zweeg, > „ Wilt gy my- ,, nen ouderdom bedroeven?... antwoord J} my!" ■ „ o Myn vader! wat zal ik  76 OOSTERSCHK „ u zeggen! Babelmadour, gelyk aen eene ,, godheid, verdient de eerdienst deaenbid, „ ding der ftervelingen ; ik kan haer ach„ ten.... Maer de liefde! helaes! moetik, „ nog zoo jong, reeds de liefde vaerwel „ zeggen? ik heb die tyrannes der ziele ge„ kend: ach! wat zyn hare plagen onlyde„ lyk! Myn vader, ik herdenkze nog; ik ont„ vlugt, ik haet, ... ach ik moet de lief„ de vervloeken". Salem door ondervinding verftandiger, lachte hem vriendelyk toe : ' »• Luister, jongeling, zeg niet: „ ik zal niet beminnen, want niemand kan „ zyn hart verdedigen tegen de aentrekke„ lykheden der wysheid, gepaerd met fchoon„ heid. Wacht alles van den tyd, aen wien ,, alles mogelyk is, laet Babelmadour be„ gaen en ftem in uw geluk", üy ftond op, kuschte hem teeder, en zonder hemden tyd om te antwoorden te geven, bragt hy hem in het vertrek van Babelmadour, die reeds gevoelig voor Nourzivan, hare blydfchap niet verborg, hem met vervoering uit de banden van haren vader ontving en als haer echtgenoot omhelsde. De goede "rvs, aert zegende hen, drukte beiden in zyne armen; zyne door de jaren verwelkte zinnen werden verlevendigd ; in zyne oogen blonk  Vertellingen. 77 blonk de vreugde, het vuur zyner jeu^d. De genegenheid, de achting, de teederfte vriendfchap, alle de gevoelens, gefchiktom de plaets der liefde, fchoon zy zich door niers laet vervangen, te vervullen, verëeriigde Nourzivan met de bekorelyke Babelmadour. De vrede der ziel is hem hergever. Hy haekt niet naer het geluk, hy acht het voor hem onverkrygbaer: dat van zyne bloedverwanten vervult hem geheel; altoos voor zyn' geest tegenwoordig zynde, wordt hy geplaegt, verfcheurt door het verlangen om hun wedertezien. Maer Salem ducht de eenzaemheid, akelig voor den ouderdom; hy diingt zynen zoon, zyne dochter hem niet te verlaten; hy vvederhoudt hen nog twee jaren; na het verloep van dezen tyd, verwonnen door hunne gebeden, door de verhalen van Nourzivan, overlaedt hy hun met gefchenken voor Dalimeck, en ftneekt hen, inet betraende oogen, fchielyk te rug te komen. De jeugdige Echtgenooten zyn op weg; tien kameelengaen hun voor; zytorfchén goud, allerhande foorten van fpyzen en kostbare klederen. Welhaest ontdekc men den berg Ararat, wiens trotfehen kruin de wolken raekt, Het hart van Nourzivan klopt  78 OOSTERSCHE klopt van angst en vreugd. Zyne fchoone gezellinne bewondert het aengename en aen haer onbekende land; zy is overduldig om Zulima te zien. Ik zal niet ondernemen de verrukking, de vervoering der gezinnen, uitgeftrekt om eikanderen wedertezien , te ondervragen en aentehoren, te malen. Men ••moet alles niet zeggen, men kan alles niet fchilderen. De verbysrering der blydfchappe, deze byna onbegrypelyke vervoeringen duurden ganfche dagen. Nourzivan dacht, na vyf jarenafzyns en wreede ftryden, zonder gevaer de minnares van zynen broeder te kunnen aenfchouwen, en echter was zyn ziel geheel bewogen toen de lippen van Zulima de zyne liefelyk drukten, hy vreesde nog, hy durfde haer niet weder kusfchen, Zulima fcheen hem zoo fchoon als eertyds; maer de druk vertoonde zich dikwils in hare Jcwynende oogen; zy wasminlevendig,min blozende , zelfs eenigzins droefgeestig en zwaermoedig, zy wasgelykaen eenen fchoonen nacht, met ftarren verfierd. Nourzivan zeide haer; „ Ik breng rykdommen voor „ mynen broeder, ik wil dat Zulima myne , zuster wordt". Haer antwoord was een onnozel lachje; het vuur der liefde glinfter- de  Vertellingen. 79 de ïn hare opgehelderde oogen, de fchaem. te verwde haer gelaet. Nourzivan zeide den zelfden avond tegen Dalimeck: ,, Ver», werp myn* broeder niet als uw fcboon', fchoon; hy heefc deugden, en zal ook „ goud bezitten, fchenk hem de hand van ,, Zulima, die hem haer hart gefchonken „ heeft". Zy antwoorde: „ Dar. myne ,, dochter gelukkig zy! danzalmymisfchien „ van den reeks myneronheilen, niets, dan ,, een flaeuw geheugen overblyven". Nourzivan, vervoerd door blydfchap , vliegt naer zyne moeder. ,, Gy zult in uwe kin- „ deren harle ren! Dalimeck geeft hare doch„ ter aen myn' broeder, ftemt gy ïn hun ge,, luk?" Fatime omhelsthem, fchreit van getroffenheid, fielt met hem naer Dalimeck. De gelieven worden geroepen ; welk een nieuws! welk een oogenblik! Deze teedere moeders drukten hun beurtlings aen haer kloppend hart, befpoeiden ze met de lieffelykfte tranen en vereenigde ze. Eindelyk zyn de dagen des geiuks verfchenen. De houthakker , werpt, op het aenfehouwen van zyne hut, die hy met loome fchreden nadert, de zware vracht, die zyne rug kromde, achter zich, hy herftelt zich langzaem, zet  So ÖOSTER.SCHË zet zich op het gras neder en , de frisfche avondlucht inademende, vergeet hy, in eene zachte rust, de moeyelykheden, door hem dien dag uitgeftaen. Dus wierp Dalimeck verre van zich de voorledenerampen, en Fatime genoot een, haer onbekend geluk, kamchatfcut in zynen arbeid onderfteund, of eer vervangen door flaven, heeft geen ander werk, dan hun gade te flaen, hnnnan arbeid te verdeelen, en fomtyds de' nieuwelingen te onderrichten. Sedert eenen geruimen tyd vry, en den vriend van het huisgezin geworden zyndö, hadden zyne dienften hem misfehien de hand van Fatime doen verdienen. Nog jöng zynde, kon zy zonder fchande beminnen ; maer vooringenomen tegen het huwelyk, waer van zy op haer vyftiende jaer het rampzalige offer werd, ducht, verfoeit zy zyne boeyen. Op het zien der genen, die hy gelukkig gemaekt had, gevoelde Nourzivan eene aen-< gename kalmte; hy fmaekte de ftreelingenj der weldadigheid; maer hy weet dat de dagen van zyn afzyn door Salem geteld worden, door Salem, die hem voor zyn' zoon aennara, die hem zyne goederen afftond en* zy-  Vertellingen. 8i zyne dochter ten echrgenoote fchonk. • „ Laet ons vertrekken, dierbare Babelma,, dour" zeide hy tegen zyne gade, ,, ga ,, uw'vader vertroosten, kom, onderfteun „ my?.... ik heb moeite om my aen deze „ becooverende oorden te ontrukken; maer ,, ik hoorde ftem van uwen vader, hy roept „ zyne kinderen; kom, laten wy zyne be„ droefde ziel gaen verheugen", üusfpreekt hy en vertrekt, zyne traenen afwisfchende. De hoop van fpoedig weder te komen en Salem met zich te brengen, onderfteunde de moed van Nourzivan en mengde eenige verzachting door het afïcheid, en de droefheid, van de bitterlyk weenende bloedverwanten, die hem niet langer durfden houden. Babelmadour en haer echtgenoot kwamen , na zes maenden afzyns , by hunnen vader te rug, en hun byzyn maekte hem gelnkkig, zyn zoon durfde hem niet terftond voorflaen om de ftad , waerin hy geboren was, het huis, dat hy beminde, zyne oude vrienden, met welke hy van de dagen zyner jeugd fprak, te verlaten; maer hy onderhield hem dikwils over de gevoeligheid, over de wederzydfche teederheid van Barhem en Zulima $ ever de edelmoedigheid van Dalimeck, over F de  ÖOSTERSCHE de treffelyke goedheid van Fatime en over den yver van Kamchatfcut; en de grysaerc hoorde naer hem met vermaek. „ Myn „ zoon, uwe verhalen bekoren my", zeide hy, „ik bemin, ik acht medelydende har„ ten; het lieffelyke gelaet der fchoonheid, „ verheldert dikwils myne byna geheel ver„ duisterde oogen. Laet ons Zulima gaen „ bezoeken ; gy wilt het, myne dochter „ ftemt er in; Laten wy haer gaen beminnen, met haer leven, de kniën van hare „ moeder, die haer de weldadigheid leerde, „ omhelzen. Indien de deugd op aerde dael,, de, zy zoude ongetwyfTeld de tael , de „ houding en het gelaet van deze hemclfche „ vrouw aennemen". Op dit gezegde vloog de verrukte zoon in de armen van zynen deugdzamen vader, en een geruimen tyd bleef hy er bezwymd in; zyne blydfchap blonk eindelyk uit door kusfen, vervoeringen en dankzeggingen aen den hemel, die zyne werfchen verhoord had. Wat zal ik u meerzeggen, kinders der aerde 1 Ik heb u de langdurige onheilen van Dalimeck, haer moed, haer geduld, hare goedheid, door het geluk bekroond, verhaeld; gy hebt Barhem en Zulima, ter vervulling harer wenfchen, zien vereenigen, om  Vertellingen. 8| om elkander nog fterker te beminnen; gy weet waerom Fatime hare hand aen Kamchatfcut niet heeft gegeven , en dat Nourzivan van hen allen bemind, aehgebeden van Babelmadour, door de deugden en bevalligheden van zyne echtgenoote , door zyne weldaden gelukkig werd: wat verlangt gy meer? Zoo rasch de zon het blinkende huis van de hemelfche maegd verlaten had, en 'door de nachten, byna gelyk aen de dagen, de koelheid aen de aerde wedergefehonken was, nam Salem, verlangende om Aleppo te verlaten, met zyne kinderen en flaven, den weg naer Armenién. Hy zag Dalimeck en hare dochter, Fatime en Barhem, de fchoonften der menfchenkinderen; hy was er door getroffen, naby hen en de natuur, betreurde hy, in de vlakte Ifcheniazin , geeneftad, waerin hy , gedurende meer dan zestig jaren, groote fchatten, dikwils overtollig voor het geluk , gewonnen had. Een zelfde huis vereenigde hen allen. De Liefde, die de vermaken aen de aerde fchenkt j de vriendfchap die de moeijelykheden der liefde, de plagen, aen het leven gehecht, verzoet; de Deugd, die de banden der liefde en vriendfchap naeuwer doet kueüen, en F 2 die  E4 OOSTERSCHZ die alleen magt heeft om ze te vereeuwigerj, woonde by hun.... o Myne vrienden! zy flyten hunne geruste en heilryke dagen , gelyk aen de klaere beek, die zich door de bebloemde velden kronkelt, vreedzaem, tri eene gelukkige liefde, en de betrachting der weldadigheid.  Vertellingen. 85 D E VERBEETERDE VROUW. T~\e wyze Caleb verzamelde op zekeren -L/ dag zyne vrienden, om, met hun, zyn geboortefeest te vieren. Na hun, in een middagmael, dac toe den avond duurde, alle de lekkernyen, die het jaergetyde fchonk, voorgediend te hebben, leide hy hun door eene beplante laen, onder cJe lommer van oranjeboomen. Men plaetfte men ftrekte zich uit, op hettapytvanmos* dat door derzelver fchaduw overdekt werd' de oogen vermaakten zich door het dartelen der golfjes, die in de marmeren kommen zich verhefien en nederftortten ; meisjes van een ongemeene fchoonheid, goten forbetin kristallyne fchalen , anderen , jonger en fchooner, hechten, danfende, bloemenkranfen aan de takken der boomen, anderen drukten met hare vlugge vingers de zoetklinkende fnaren en fluitjes; de klank van die fpeeltuïgen paerde zich msi die der F 3 item-  OOSTÏRSCHÏ Hemmen, met den zang der vogelen , enhet geruischder watervallen. De vrienden van. Caleb, gedompeld in eene aengename verrukking , hoorden een betooverend Concert. Zooraschdit ophield en de fpeeldersde toejuiching, die hunne gaven verdienden, ontvangen hadden , deed Caleb haer vertrekken. Toen ftonden zyne vrienden op, zy naderden, zy omringden hem, en baden hem het, overige van den dag met aengename verhalen door te brengen. Myne vrienden, zeide Caleb, de laetfte keer, dat wy by eikanderen waren , onderhield ik u over de vermaken der weldadigheid, en ik toonde u de, door het geluk, beloonde deugd. Ik zag met genoegen, dat uwe zucht naer wysheid u, zonder wederzin, deed luisteren naer de lesfen, die ik in myne verhalen vlecht, en dat toegevelyke vriendfchap dezelven bekorelykheden fchonk, die zy ontbeerden. Caleb bedacht zich een oogenblik. De vogelen vervolgden hun gezang, de vluchtende vloed bruischte; maer de diepfle ftilte heerschte in het gezelfchap. Caleb nam het woord op en zeide: door uwe gretigheid  VïRTIlINCIN 87 held in naer my te hooren bemoedigd in het fpreken, overtuigd dat er leeringen zyn die men niet genoeg aen de menfehen kan herzegeen, enwaerheden die men dikwils moet herhalen, alvorens zy nuttig worden, zal ik u dezen avond in de gefchiedenis van Zirzile eene wyze les geven, ik zal u uwe oogen doen vestigen op de voorbarigheid en vermetelheid van onze oordeelvellingen , mogt ik uwe harten fluiten voor het vooroordeel, de vruchtbare oorfprong van rampen en waibedryven. Ik zal myne eigene gevallen mengen door verhalen die my tot heden vreemd waren. Hoort, kinders der menfehen, hoort het geen my gezegd, het geen my gebeurd is, en haest u. niet om uwe broeders te beoordeelen. Onder de fchoone luchtftreek Tan Geögië', waer alle de vrouwen fchoon zyn, wasZirzile de fchoonftc der vrouwen. De natuur Ind haer gevormd om de weereld te regeeren: haer noodlot was een'meester te dienen , en niets, van de liefde, dan haredwinlandy en woede, te kennen. Geögië legt aen den voet des bergs Caucafus, die haer tegen de guure noordfeh? F 4, win-  88 Oot TIISCKC winden beveiligt ; aen hare linkerhand, Vergulden de eerfte dralen der zonne, nooit door wolken verduisterd, de golven van de Caspifche zee ; aen de rechte kaetst de zwarte zee de glansryke fchyf der dagtoorts by haren ondergang te rug, de zee opent haren doorfchynenden fchoot, het lich t dael r, zinkt er in en verdwynt, het is nacht voor de helft der weereld; maer de onrustige oppervlakte van hare wateren, bezet met zout en zwavel, rookt van vuur, en dedagblyft duurenvoorde bewooners van deze heuchelyke dranden. Dit is het aengenaemfle, het gematigde oord van het vruchtbare Azia. Maer de natuur fpreidt er vruchteloos hare pracht ten toon; de onhepaelde oppermagr, die, in den fchoot dar vadzigheid, dooreen eiidelooze argwaan ontrust, en door hare eigen vrees wreed gemaekt wordt, verwoest deze fchoone gewesten. Daer worden alle menfehen flaven geboren; de vrouwen, wier noodlot het is overal ongelukkiger te zyn dan hare dwingelanden , zyn er gelyktydig fiavinnen van den vorst, hare vaderen en mannen, en fïagtoffers der zeden. Hoe bekiaeg ik u , o Zirzile ! de gierigheid fielt uwe bekoorlykheden op prys, barbaren verruilen u voor goud.... Onthoudt wel, myne  Vertbllincin. 89 11e vrienden, het geen ik u van Aladabak zal zeggen, en worden uwe harten bewogen, fchroom niet my uwe tranen te doen aenfchouwen. Aladabak reisde, zoo wel zonder oogmerk als zonder vermaek, voor zyn gezondheid, door verveeling; hy was oud, wellustig en ryk. De peerlen blonken in het borduuifel van zyne purpren klederen; de metalen, in Damascus bewerkt, de fraeye zycien van den berg Libanon, geverft te Sedin, en in Aleppo geweven, verfierden zyne prachtige kamers; kostbare perüaanfche tapyten ontvingen den ftof zyner voeten, Zyne lang verbeide geboorte werd in alle openbare plaetfen van Bagdad gevierd, reeds uit zyne wieg, die de lachjes en fpelen, eerbiedig en gedwongen geworden, zachtjes fchommelde, floeg hy zyne oogen op flaven, en zyne ooren openden zich om deftem zy»er vleijeren te hooren, Hy zoog de melk der verwyfdheid, hy dronk eenen geruimen tyd uit den beker der wellust; maer de jeu^d der menfehen duurt flechts een oogenblik, en het vermaek verliest, door de genieting, zyne bekoorlykheden. Aladabak kende de verveeling, de ouderdom overviel hem in F 5 den  co OOSTERSCHE den fchoot der liefde. Reeds hadden zyne hairen de kleur van het zilver, en zyn, door de jaren, gerimpeld voorhoofd, droeg die der blaedren , welken, de, noorden wind op het einde van den herfst, ter aerde. werpt. Dagelyks zetten zich de walging, tnet een verzadend oog, en de Droefgeestigheid, hare gezellinoe, aen zyne rafel, dagelyks bewaekten zy de deuren van zyn paleis. Zy volgden hem, 's morgens, wanneer zyn kommer hem dwong het zelve te verlaten, des avonds traden zy, met hem, binnen en vermengden zich onder den hoop. flaven, die, door hun gezang, denflaep, welke hem ontweek, tot bem noodigden. Aladabak zeide in zich zeiven: „ Ik zie dagelyks dezelfde voorwerpen, en zy „ verveelen aen myne verzadigde ziel. Laet „ ik myne laetfte jaren vermaken met de „ uitheemfche zeden: de rust verzwakt my;. „ deoefFeningen, diemy eertyds bekoorden, „ vermoeyen my thans. Laet ik in de on„ gemakken, die het reizen verzeilen, nieuwe, ,, kragten, en in hare tusfehenpoozen nieuwe , fmaek zoeken. Laet ik naer nieuwe ge' nietingen ftreven, en in yder gewest on„ derzoeken, wat mtftekendheid het ople- » vert.  Vertellingen. ot „ vert. Ik zal de vruchtbare valeyen, die „ door de fchaduwen van den Tauris overdekt worden, doortrekken, dit is het ver,, blyf, het vaderland der fchoonheid; ife „ zal aan China zyne kostbare vazen gaen ontrooven en ze in Griekenland met „ het fap van deszelfs faffraen gekleurde druiven vullen. Afrika zal my aen zyne „ barre ftranden zien; daer bedekt het gloei„ jende zand goud : de natuur, bezorgd voor. ,, alle onze behoeften, flaet dezelve ook in „ deze woestenyen gade; daer fchiep zy, ,, ten onze dienfte , en vereeuwigde voor „ de flaverny een talloos gedacht van zwar„ te menfehen. Europa, nogwoest, biedt „ niets aen onze begeerten dan gemeene me„ talen en ruu we planten, het belooft noch ,; fchatten , noch vermaken , maer echter „ moet het aengenaem wezen om er te leven! De avond is by ons zoo ver van den „ morgen! onze altoos lange dagen zyn veel ,, korter in die woeste gewesten! Gelukki„ ge Europiünen! hunne zon, die hen ge„ durende de zes maenden verlaet, verd wynt „ voor hunne oogen veel eerder dan de onze". Dus fproekt hy en vertrekt; het, kunstyk Italiën, wier wonderen hy niet zoekt of door kan dringen, ontvangt hem in zyne. fta-  9* OOSTERSCHS havens. Onverduldiger om Rome te verlaten , dan uitgeftrekt om Parys te zien trok hy fpoedjg over de Alpen; hunne verfchillende en fchilderachtige ligging, iH(nne WOes. te lchoonheden , fomtyds verfchrikkelyk altoos verheven, vertoonden aen zyne oogen niets dan rotfen, watervloeden en hoornen , die hem in zyne tocht verhinderden en zyne Penreden vertraegden. De paerden 1'e zynen wagen trokken, vielen door vermoeidheid neder; overdekt met zweet en Itof, getuigden zy, bezwykende , de ydele onrust van hunnen meester. Aladabak verdubbelde hun getal, hield zich bydag weinig op, reisde des nachts,en zie daer hem in de boofdltad van Vrankryk. Een jong Vorst, federt twee jaren den troon bekledende, regeerde toen dat byzonder volk, by wien het, naer men zegt ' even zeldzaem is een man zonder geest als' eene onbevallige vrouw te vinden. Hy bereikte naeuwlyks tweeëntwintig jaren en was een wysgeer; hy voerde het bewind over eene natie, die gewoonlyk de ondeugden beminnelyke;zwakheden noemt, en hy durfde ze ondeugden noemen. Hy ftamde af van dien Lodewyk, aen wien het westen, gedurende zyn  Vertellingen. $5 zyn leren, de naem van den Grooten gaf, en by baette den hoogmoed en de vleyery* hy was vorst en dacht dat het volk ook iets was, dat het niet volftrekr noodzakelyk is dat bet ongelukkig is, en dat het zelfs het regt heefr van te zuchten als het verdrukt wordt. Aladabak dacht in het land der fabelen ts zyn; maer de dagen vielen hem altoos lang, hy vertrok. Twee gaafche jaren reisde , of liever vloog hy van ryk tot ryk; hy toogfpoedi* van het eene gewest in het andere; hy bezocht alle landen en vestigde zich in geen een; maer hy hield zich agt dagen op in het vruchtbaer da! Saftnaar, en zyne tenten werden ten twedemalen in de Welige velden van Geögië opgericht. Daer zag hy, in defchaduw der ineengevlochte Popülierboomen , Zirzila by hare gezellinnen, wien zy in dé loopbane vooruit fnelde, na zydendanspryg behaeld had. Hare nette, ryzige en losfe geftalte, deed hem haer in het midden der nayverige meenigte onrdekken. Dus fchirtert de roos, by haren eerften morgenftond, boven de andere bloemen uit en verdooft ze allen. De wenfchen van Aladabak zyft eindelyk bepaeld ; zyne onzekere lusten, zy  94 OOSTKRSCHS zyne altoos verftrooide uitzichten, rusten 'en blyven op Zirzila gevestigd. Harefchoonheid verwondert, verrukt hem, de vreugd van nieuwe bevalligheden te ontdekken , verlevendigt zyn kil hart. Ongelukkige! hy waenr nog te beminnen, maer weinig bedacht om aen de fchoonheid, die hem betooverde, te behagen, denkt hy om niets dan haer te verkrygen. Hy geeft kostbare gefchenken aen de moeder van Zirzile, en het vrekke hart van die moeder fluit zich daer door voor het gefchrei van hare verbysterde dochter. Zirzile was van haren vader bemind; zy wierp zich aen zyne voeten, zy ftortte hare klagten in zynen boezem: Moüsful werd er door getroffen; maer Aladabak zeide tegen hem: „ Zie daer fchatten, ik fchenkzeu". Die vader, tot nu zoo teeder, durfde die 'fchatten aenfchouwen, en de fmart van zyne dochter werd daer door niet mëergezitn. Aladabak waende zich gelukkig, en, fier op zyn' prooi, juichte hy zich over zynt n rykdom toe. Onverduldig, ontrukte by Zirzila aen 's vaders armen, waer in zy zich weder met fchrik worp, hyverhaeste zynen tred, die het gewigt der jaren hem moeye)yk mackte, en begaf zich naerzyne tenten. Zy-  Vertellingen. 95 Zyne fchoorie gevangene volgde hem, zuchtende; zy werd haren broeder ge waer, hield ftand, reikt hem hare armen toe; hy werpt er zich in, drukt haer aen zyn hart, en omhelst haer met wanhoop; hunne vaerwellen waren flikken, de echo der bergen herhaelde hare fmertvolle klagten. Aladabak, getuige van hunne teederheid en tranen , beefde heihielyk en zeide: „ Van waer is het dat ik „ beef? is myne ziel gevoelig aen hunne „ ydele ftnarc? wat gaet het myne liefde aen „ of Zirzila gelukkig is". Hy deed haer Zyn wagen beklimmen , plaetfte zich aeri hare zyde, en zyne flaven gebiedende oni zyne in 't vervolg ntitteiooze tenten op té vouwen, vertrok hy en vloog naer Bagdad. Aen de bebloemde boorden, die door derf Tyger vruchtbaer gemaekt worden, verheft zich hét prachtige paleis, dat Aladabak teri wooning verkoren had. Aboulkazein, zyn? grootvader, befteedde twintig jaren in he: bouwen; hy ftierf, toen er de cederen dea. ren , met fnywerk verfierd , ingehangerf wierden. Zyn naem ftond er , in gouden' letteren, in te lezen; zyne trofeën en wapens ftaen nog voor het gezicht der voorbygangeren [ten toon, en de ryke Aboulkazein' is voor altoos verdvveenen. De wanden van dit  9*5 Oosterschk dit trotfche paleis zyn bedekt met witmarmer, en twee honderd zuilen van Jaspis onderfteunen de hooge gaenderyen. Daer was het, dat de hoogmoedige Aladabak, onafhangelyk meester van Zirzila, en trotsch op de fchoonheid, die hy in haer ontdekt, zich beyverde om haer aen de vleyers, aen de fchuimloopers, die hy zyne vrienden noemde, aen alle de ryken van Bagdad, te vertoonen. Onbefcheidene en vuige menfehen ! vermeerdert de ftraf des nay verigen uwgeluk? Zinnelooze grysaert! verbergt deze fchoonheid zelfs voor den dag, laet af haertenoodigen op die feesten, waer zy, haere lieffelyke ftem aen de welluidende klanken van de harp huwende, en voegende by het gezag der fchoonheid dat der gaven, de woelige meenigte, die gy onvoorzigtig aen de zelfde tafel doet zitten , dronken van liefdé maekt: zy vindt een'minnaer in yder uwer gasten, die allen uwe vyanden zyn. Maer, helaes ! hy die dwazelyk zoo veel mini yver en haet fart is niet gelukkig; hy bemint voor de eerfte mael, en rnogelyk ziet hy voor de eerftemael dat hy niet bemind Wordt. Treurig, mistroostig, beklaegt hy zich met bitterheid; in zynen toorn durft hy dreigen ; maer de altoos edelmoedige Zir-  Vertellingen. 9? Zirzila, ftnoorc in haren boezem de fnikkerl, die eenen doortocht zoeken, haerhand bedekt haer aengezicht en tranen. Aladabak , welhaest befchaemd over zyne; drift; teederdef, zelfs befchroomd, drukt eri {treek eene hand, die de zyne ontwykt; op eene wang , die fchreijende afgewend wordt, en die aen de oogen en den mond de frischheid en de zachte molligheid der bloozende perziken biedt, drukt hy eene bittere doch (tredende kus. Somwylen hoopt hy door zyne gefchenken een hart te winnen, dat zich aen zyne teederheid weigert overtegeven. De (lavinnen van Zirzile , fpreijen aen hare voeten de fraeifte Indiaeniche en andere doffen, verfchillende fchildcryen , waer op de vernuftige hand der kunst de natuur voortbrengt en verfraeit; beweegbare betooverde bloemperken, waer in de roos altyd hare frischheid en de mankop hare fchitterde kleuren behouden ; en die neteldoeken, met goud enzydegeborduurd, doorfchynende geweven , welke de Vernuftige wellust tot een fluijer aen de fchaemte geeft. Zirzile verfmaedde alle die ydele fieraden , dierbaer aen de Beuzelachtigheid , nutteloos voor de onverfchilligheid, onverdragelyk aen de fmart. De fchoonfte peerG kn  9$ Oosterschb lcn van Bahrein, de fchitterendfte diamnflte i van Golconde waren om haer' albasten hals geflingerr, en omringden hare elpenbeenen armen; maer Zirzile vcfierde zich zonder lust om te behagen en haekte niet naer grooter fchoonheid. Op zekeren dag. dat zy opdererrasfen voor het vrouw»ntimmer een luchtje fchepte, zag zy een groot getal flavinnen ontfchepen, om ze naer de marktplaets te voeren. Zy floeg ze oplettend gade, zoo lang zy op h^rdrand waren, zy volgde ze eenen geruimen tyd met hare oogen, en toen zy ze uit het ge?.igt verloren had, droomde hare tranen. Aladabak, die haer niet dan weinige oogenblikken verliet, vond haer zich in hare tranen badende. „ Wat ontbreekt u in het pa- „ leis van uwen minnaer, o Zirzila? van „ waer deze hevige fmert? Zyne uwe be„ velen veracht? Noem my de doutmoe- „ digefiavin, en op het oogenblik" > „ Hoor my, Aladabak, ik zag dezen mor„ gen gevangene vrouwen voorby myn vengder gaen en zeide : ik ben gevangen...." hare fnikken verdubbelden; zy hernam: „ Eenige kooplieden hebben ze j, omringd 5 zy heften hare fiuijers op; en „ d»  Vertellingen. 99 ,, de grootfte onder haer liet zulk een zacht „ gezigt, zulke berninnelyke trekken, zulk j, een treffende houding, zien! Vergeef het „ my, Aladabak! ik wenschte haer tenfla,, vinne te hebben, en ik kan myne tranen „ niet bedwingen, by het gevoelen dat ik ,, zelve flavin ben en niets vermag" * „ Gy moogt alles, ongevoelige Zirzila; gy „ zyt vermogender dan ik... wreede vrouw! „ gy overmeestert myn hart, en ik gebiede „ over het uwe niet. Weigerde ik eene uwer wenfchen te vervullen? Ik zweer ,, het u, o Zirzila ! eer het nacht is hebtgy ,, de gelukkige flavin, die u wist te beha„ gen, by u'\ Het bevalligfte lachje was de prys eener toegeeffelykheid, die Zirzila. ftreelde, en de zachte glans der blydfchap blonk eindelyk in hare fchoone oogen. Haer getroffen meecter verliet haer ter* ftond; hy liep zelfs naer de ftad en flreefde naer die openbare plaets, wien een wyze nooit dan beevende, en zich verftorende dat hyeenmensch is, voorbygaet; hy volgde de fchreden van dien koopmar|, die Zirzila uitgeduid had, tot op die marktplaets, vaek bezocht door de gierigheid, het bedrog en de baetzuchtige handelaers der wellust. Daer G & is  ib© Ooste&schë is het dat de fterkte de tederheid kluistere cn de fchoonvalline fchoonheid in hoeijen klinkt: de verneederde en van zyne regten beroofde roensch wordt door een' anderen, mensch bedongen en verkoft; zynevryheid, die on waerdeerbare gift der natnur, wordt aen de meestbiedende gekeverd en 't vuig metael is er de prys van. Aladabak zag rond dien koopman de ongelukkige flagroffers, verwachtende of de grilligheid of het geval hun een'meester zou geven, geen eene was er nog van verkoft, de geene die hy moest kopen was gemakkelyk aen de majefteit vsn haren leest te kennen, en Zirzile werd hare meestre^fe. Deze nieuwe flavin heette Mirrha, haer gedrag was edel, hare trekken fchoon , mogelyk wat te grof, men onrdekte in haer meer deftigheid dan fchoonheid: Mirrha werd altoos omringd en gevolgd door den drom der fchoone kunsten en be^aefdheden. o Myne vrienden! hare bekorelykheden zyn nog verleidelyker dan de fchoonheid! De ondankbare ficer werd onder hare vlugge vingeren welluidend; de luit, die zy met twee koorden verfierde, gaf alle de toonen; zy zong  Vertellingen, ioi KJngbevallig vloeijende en teedere veerzen, die zy zonder moeite opftelde. Ik hoorde haer dikwils in de ftilte des nachts, onder de diepe grotten, waer de eenzaeme echo woont; het ftreelende vermaek boeide myne fchreden, en ik hoorde het nog langen tyd na dat Mirrha niet meer zong. o Onuitfprei elyke bevalligheden ! o geducht vermogen der gaven! Zirzila is zoo ongelukkig niet meer; zy is aen Mirrha de bynageheele vergetelheid vin hare rampen verpligt. Maer het gedrocht, byna zoo oud als de weereld, die geesfel van alle tyden en oorden, diede Herder in zy ■ ftulp, de flaef in de ketenen en de gunfteling der koningen in de hoven plaegt, de Nyd, trof er beroerde het hare der vrouwen van Zirzila. Het veröntwaerdigde haer dat eene vreemdelinge in zoo weinige dagen het vertrouwen en de vriendfchap van hare meesteresfe had weten te wi-nnen. Zulk eene teedere aenkleeving zulke hartelyke zorgen aen den kant der flavinne, zulke eene vleijende onderfcheiding aen dien van Zirzila, bezielden hare wangunstzy brandden van verlangen om te weten" waer zulke heimelyke , meenigvuldige en uitgerekte gefprekken in beftonden, G 3 Een  ÏOÏ OOSTER SCHE Een dier flavinnen verborg zich in een eitroenboomen bosch, waerin Zirzila en hare gezellinne gewoonlyk hare morgenwandeling bepaelden. o Goddelyke Houris, wier fchoonheid die der hemelen vergroot, en die ongetwyffeld de fchoonheid op aerde beschermt, bewaek Zirzila , dia u gelykt, verwittig haer van het gevaer dat haer dreigt. Eene dienstbare verraderes volgt haer, zy is gereed een doodelyk fenyn ophaeruittefpu•wen! Maer Zirzila denkt met Mirrha alleen te zyn ; zonder wantrouwen of achterdocht, geeft zy zich over aen het vermaek, om a!« le de gehoelens van haer hart te uitten. De verfcholene flavin verftond alles wat zy zeiden; ten, nauwlyks hare booze blydfchap kunnende bedwingen, vertrekt, vlucht zy fpoedig weg. Aladabak weet dat Zirzila gevoelig is ; een minnenydig en veracht minnaer zynde , kent hy zich zeiven niet meer, zyn oog tintelt; een woest ftilzwygen wordt door fchreeu wen afgebroken; alle zyne beweegingen zyne ftuiptrekkingen. Hy vliegt naer den tuin ; maer Zirzila en Mirrha zyn reeds by hare gezellinnen wedergekeerd, Hy verfchuift zyne wraek en dit dient om ze verfchrikkelyker te maken. Hy wacht tot de zon, die flechts aen den rand des ge- zigc-  Vertellingen. 103 z'gtëinders is, de helft van haren loop volbragt heeft, en hare ftralen regter op her. aerdryk domde nederdalen, hec zelve door haren gloed zengt, Hy weet dat dan de vermoeide hovenieren hun werk ftaken, om zich aen den ilaep over te geven en Zirzila , de eenzaemheid zoekende , naer 'de dichte bomen, wier aengename lommer haer aen den dag en yders oogen onttrekt, terug zal keeren. Het uur is verfcheuen; hy wapend zich mer een' ponjaerd , terwyl 'de liefde en gramfchap zyne treden doen waggelen , hy fnelt door wyde hoven, verfierd met beelden, en ontmoet niets dandezelven; maer het rampzaligbosch, welk Zirzila even was ingetreden, ontdekt zich aen het gezicht van dezen misleiden minnaer ; zyne woede groeit; hy nadert, hy leunt met zyn hoofd tegen de welriekende en toe priëelerige-» kromde booraen; zyn wapperend kleed beroerd de fchommelende blaedjes ,J hunne rilling gaet in zyn hart over; zyn ganfcÜe ligchaem beeft en leunt op den ponjaerd, wiens punt zyne ontroerde hand van zicht keert.j De ftem van Zirzila doet zich in hec diepfte!van het bosch booren, deze treffende ftem ontftelt, verfcheurt zyn hart , nooii vondt hy ze zoo teeder. Hoort het geen zy G 4 ''""** '' " «sb  104 OOSTERSCHB aen de geenen, die men hare gezellinne dacht te zyn, zeide : ,, Dierbare Mezerou J ik 3, leefde niet dan feedert gy in myne fjaverny deelde! welke eene gunstige godheid „ heeft u by my gevoerd! laten wy gebruik 3, maken van de dooling van Aladabak: he3, laes! dat hart dat hy niet kon treffen.,,."' ,, Hy kan het doorboren", riep Aladabak woedende uit, „ fterf, trouwlooze!" Zirzila heft hare fchoone oogen ten hemel die zy niet meer mag aenfchouvven ; hare blanke boezem is overftroomd van bloed • zy dort neder, even als de bioeijende roos," die door het wreedefnoeimes van haer deeltje gerukt is; zy ftort neder in de armen van Mezerou, die haer omhelst, en haer dervend gelaet behield de gerustheid der onfchuld. De bekoorelyke mond, die den dood ontkleurt, opent zich nog eens en brengt, mer moeite, deze laetfte woorden voort: ,, Gy ,, leeft , wreede Aladabak!...." Gy zyt „ fchuldig, en ik fterf. ". o Gy, die even gevoelig zyt voor de deugd als de fchoonheid, beween Zirzila! Dit rampzalig geval verfpreidde zich welhaest door Bagdad, en werd op honderd verfphillende wyzen verhaeld ; men fprak er van  Vertellin«en. 105 van tot in het midden van het Serrail. De ongelukkige Georgiëefche maegd werd beoordeeld , en altoos ten ftrengfte gevonnist. Men vond echter eenige gevoelige harten, die haer beklaegden ; daer waren zelfs eerlyke lieden diehaerontfchuldighielden. De leedige befpiegelaers merkten aen dat onder het kleen getal braven, die Zirzila ontfchuldigden, niet eene enkele vrouw was. Dit gebeurde te Bagdad, terwyl ik om het gewoel der ftad en de moeijelykheidder bezigheden te ontwyken , met Fatmé myne echtgenoote, die ik alleen beminde, op het land geweken was, Vry van den dwazen hoogmoed , dien het menschdom p!a?gt, was ik met Fatmé, en zy met my voldaen ; de uuren, wien de vlugge vleugels des tyds onophoudelyk wegvoeren: de uuren, zoo kort voor gelukkige minnaers , die ze weten te gebruiken , fchenen in dit verblyf der vrede elkander op te volgen, om onze liefde nog te doen groeyen; geen eene liet, vluchtende, verdriet, allen lieten zy vermaek achter, G 5 Ik  IC6 OOSTKRSCKE Ik wandelde met Fatmé door die zelfde ken, die gy hier zien kunt, ik deed ba^ r de fchoonheid der opgaende zonne , de ryke gefchenken der natuur bewonderen ; wy dankten famen hunnen oorfprong. Ik zag aen dea kant van den vloed twee mannen', die naer ons toekwamen, en in etn derzelven herkende ik myn' vriend, die Azord , in gansch Bagdad door zyne fchoonheid bekend , en die, door de deugden van zyne zachte en teedere ziel, my hem deed achten en beminnen. Van onze kindsheid af waren wy vrienden; maer feedert eenigen tyd leefde Azord niet meer voor my: zyne bedieningen in het paleis van den Sultan, wien hy, met den yver van eepen vriend diende, boeiden hem aen het hof, en ik had hem niet gezien feedert drie maenden , dat ik, in deze bosfchen afgezonderd, voor Fatmé leefde. Ik liep, ik vloog hem, met opene armen, te gemoet, en ik zeide tegen Fatmé, die zich met haren fJuijer bedekte en wilde wyken, ons te wachten. Ik vond myn vermaek in haer dikwi's myne vrienden aen te bieden, en, eene voor haer harde en voor haer kunne honende gewoonte te trotferen: ik beminde myne jechtge- noo-  Vertellingen. io? noote; zy was zoo verftandig als fchoon, en myne vrienden waren deugdzaem. Ik groette den onbekenden ; ik omhelsde Azord teederlyk, en zeide tegenhem: „ Dit j„ is Fatmé, die ik gelyk myn leven bemin", Hyantwoorde: „ Dat de Hemel u beider ; „ genadig zy! nooit zag ik iets fchooners." ; Hy befchouwde haer eenen geruimen tyd , en Fatmé kreeg de kleur der roos, als zy I des morgens ontluikt. Wy plaetften ons onder het zelfde lommer, waer de vriendfchap my heden met u 1 verzamelt, en de jonge Azord verhaelde ons { den wreeden dood van Aladabaks flavinne op de zelfde wyze als ik even aen u gedaen dj heb. Ik kon myne tranen niet bedwingen ; ik had haer fomtyds by hem gezien, hy had ze my getoond als het dierbaerfte dat hy van van zyne lange reizen had medegebragt. 11c vroeg aen mynen vriead: „ Wie is die Me» „ zerou? wat is er van hem ge worden" „ Ik weet het niet, het is geheel Bagdad „ onbekend; Aladabak in de uiterftedroef-, , heid gedompeld, fpreekt niet het minfte „ van dezen flaef". Terwyl myn vriend ' fprak, herinnerde ik my de opregtheid, hei on-  XOS OOSTRRSCKE onfchuldig gelaet van Zirzila, en riep uit.» „ Azord! Fatmé! kinders van den Almagl „ tigen , aenbidden wy zyne Voorzienig„ heid, eerbiedigen wy het geen zy voor „ ons verbergt, o Zirzila! gy zyt niet fchul. „dig!" Myn vriend glimlachte, en de glimlach van myn vriend bedroefde my. Ik zag myne zielbeminde aen , zy floeg hare fchoone oogen neder, om my hare gedachten, die ik er zoo greetig in zochten altoos ontdek, te verbergen. Ik zeide tegen haer, met verdriet: „ Uw hart geeft den Engel „ des kwaeds gehoor, hy ftort er zyn ver„ gif in. Gy beoordeelt deze ongelukkige „ maegdnaer den fcbyn; o Fatmé! gedoog „ dat ik uwe jeugd onderwyze. Indien gy wist hoe dikwils den mensch door val„ fchen fchyn bedrogen wordt! beef! dat 5ï gy 5 door bare onfchuld in twyffel te „ te trekken, my de uwe doet verdenken."' Fatmé bloosde flerker, en hare wangen gelekenen naer den granaetboombloeifem. Zy was fchooner, en echter bekoorde zy veel minder aen myne oogen, om dat ik op haer ontftelt gelaet het vermeetel oordeel van haer hart ontdekte; zy dnrfde aen de deugd niet geloven! Ik zeide tegen Fatmé, tegen myn vriend: „ Hebt gy nooit deze lesr- „ ftei-  Vertellingen» 109 Helling van een onzer wyzen gelezen : ,, De voorbarige oordeelen gelykenen naer dol' „ ken in de duisterheid des nachts beftuurd? ,, En die andere : De hoogmoed is als de be„ drieglyke glazen die ygrgrooten. Indien „ hy ons de gebreken onzer broederen ver», toont, bedriegt hy ons insgelyks. Vre,, zen wy voor de gevolgen der beguichei, ling; ik zag er die verfchrikkelyk waren..,. ,, o Myne vrienden ik heb regcers, van eene uiterfte regtvcerdigheid, maer te vatbaer „ voor het vooroordeel, onfchuldigen ter „ ftraf zien zenden en hun bloed fchreeuw- de by den Profeet om wraek". Ik werd driftig, ik voelde myne vervoering, de lucht, die ik fchepte, gloeide myn'boezem. „ Gelooft gy niet", zeide ik tegen Fatmé, „ dat, op ditoogenblik, de zon in den vloed „ gedompeld en voor het oog van allemen,, fchen verborgen is? dit is almede een „ gevolg van eene bedriegelyke waerfchyne„ lykheid. Die God des daegs (wien de „ Perfiaen in zyne dwaling, moogelyk de „ verfchoonlyklte van allen, geknield aen„ bid) die zon , die toorts der weereld , „ millioenen mylen van ons geplaest, ver„ licht yder oogenbllk van haer beftaeneen »> groot gedeelte der aerde : wanneer zy „ voor  iro OosTersche „ voor die, welke wy bewoonen, verdwynr, „ verrnonr zy zich aen andere oorden en „ fchrnkt haer koesterend licht aen andere ,, volkeren. Wy weeten dit tegenwoordig, „ wy zyn er van overtuigt, ondanks de be„ richten onzer oogen , die het lochenen. „ Wees in her vervolg ingetogener, leer „ iets, dat gy niet kent, nietbeoordeelen.... Ik verwyt u uwe onkunde niet, Fatme''* voegde ik er by, befpeurende op haer gelaet, in plaets van die gerustheid, die de bevalligheid zoo veel luister byzet, een Weinig ontroering en fpyr; „ neen ik ver* „ wyt ze u niet; ik verfchoon ze zelfs in ,, uwe kunne; de onze, heerschzugtig en nayverig, wat meer is, begiftigd met de „ fterkre, die u geweigerd is, matigd zich ,, altoos het vermogen aen en behoud voor ,, zich de wetenfchappen.'' Ziende dat men naer myn luisterde, vervolgde ik met drift: ik dacht de overtuiging, die alleen myn hart gevoelde, het best door het gezag en de voorbeelden, aen myne reden te hechten en in hun geest te doen overgaen. ,, Deze kleene aerdkloot", vervolgde ik , waerOP §y gefteld zyt, om de wellust van eenen echtgenoot, die u aenbidt , te „ volmaken; deze aerde, die u hier bloem- ta-  VïRT f. llingew. ITI ,, tapyren en groene zooden, om gemakkelyk op te rusten, biedr, en wat verder „ graven, om ons te verzwelgen, vertoont; „ deze aerde eindelyk, die u onbeweegeiyk „ toefchynt, draeit intusfchen rond de/.on,, ne met eene fnetle en onophoudelyke „ beweeging, waer toe zy van den aen vang ,, der weereld, werd verordend, en die toe „ derzelver vernielingzal duuren. „Gy, ik, „ alle menfehen , yder oogenblik in eene „ andere plaets gevoerd , maken eene eeu,, wigdurenden firkel, waer van de zon liet „ middenpunt uitmaekt; dus altoos aen het zelfde gedeelte van den hemel doorloopt „ hy deszelfs uitgeftrektheid niet, gelyk „ uwe oógen u doen geloven: hy ryst of , daeltniet, zoo als gy dikwils hoorde zeg* 5, gen. Gelooft zoo ligt het geruigenis der „ menfehen niet; mistrouwt ook uwe zin* „ tuigen , zy bedriegen u gelyktydig „ Ach! welke menfehen , welken wyzen „ hebben zy niet verleid, door hun bedrog. „ o Myne dierbare Fatmé! ik relde hu ge* „ tal onzer dwalingen, en ik vond dit dat ,, der blaedjes van dit priëel overtroffen!" Ik zeide nog veel regen Fatmé, om haer ftrafwaerdig vooroordeel uitteroeij^n, en ik zag, voor de eerfte mael, dat ik haer niet kon over-  SI» OOST.ERSCHE overtuigen. Ik vroeg my zeiven de oorzaelc, en durfde niet antwoorden, maer ik was getroffen, ik gevoelde eenen my onbekenden angst, 't Scheen my verfchonelykdat Azord , gemeenzaem met dé verbastering der hoven , dac zyn' jongen en wulpfchen Vriend , met myn opregt vertrouwen lachten; maer Fatmé! Fatmé.... Ik vermoedde tusfehen myne echtgenoot en myn vriend eenige verbandhoudende inzigten; Hemel! wat leed ik! en Fatmé werd het niet gewaer! De lofiuitigen van Azörd, die geftadigvan haer begrip fcheentezyn, vervulden haer geheel. Ik keerde in huis; ik bevlytigde my om myne gasten wel te onthalen; maer ik was ondanks my zeiven neerflagtig en mymerde. Het bloed van de ongelukkige Zirzila vloeide nog voor myn gezigt, en deed myn hart byna bloeden; ik voelde het verftyven. De twyffeling van Fatmé, zoo weinig gefchikt voor hare jaren , de hardnekkige wederftand, aen begrippen van eenen echtgenoot , in wiens gevoelens zy altoos ftemde, veroorzaekte in myn hart eene foört van toorn; ik herdacht geftadig myn' ftryd, ik kon er my niet van ontdoen. Ik (liep weinig, en ftond, by het aenbreken van den dag, op; ik  Vertellingen, 113 ik zag Aurora de halföntlokene bloemen met: hare tranen befproeijen, de vogeltjes, op de takken der citroenboomen fiuimerende , wekken, en de nyverigeherdars veldvraerds roepen. De natuur was helder en lachte; ik was treurig en kwynde. De zon kwam de weereld verlichten, en myne ziel bleeffomber als de donkerfte nacht. Ik heiïnnerde my dat Azord dien zelfden dag naer Bagdad te rug moest keeren; zyne bedieningen aeiï het hof lieten hem geen langer afzyn toe. Terftond fmeedde ik het ontwerp om met hent te gaen en Fatmé aen de zorg van hare moeder, die federt ons huwelyk by ons woonde en my als haer' eigen zoon beminde, te beveelen. Ik ftaekte myne wandeling; hec veld was verrukkelyk^ maer myne ziel was niet kalm genoeg om derzelver fchoonheden op te merken, noch gerust genoeg om ze te gevoelen. Ik begaf my naer het vertrek dat ik voor myn vriend deed bereiden en met het myne gemeenfchap had; hy was reeds opgeltaen en echter beminde Azord de rust. Ik kreeg bericht, dat hy in den tuin was en dat Fatmé, die andersnooit zondermy wandelde, er zich ook naer toe begeven had; ik ging hen zoeken. Azord, die de eerfte was tfie my gewaer werd, kwam naer my toe; H ik  IT4 OOSTF. RSCHï ik ontdekte hem myn oogmerk om hem ftad waerds te verzeilen : het verheugde hem. Wy voegden ons by Fatmé in eene laen diehaer van ons verwyderde, endiezy, toenzy my ontdekte, fcheen ingeflagen te zyn. „ Ik „ ga dezen morgen", zeide ik, „ naer „ Bagdad Dezen morgen? Ja, en denkelyk zal ik er eenige dagen vertoe„ veu: Ik wil Aladabak fpreken; hy was ,, mynes vaders vriend; misfchien ontdekt „ hy my iets dat u zal kunnen overtuigen. 5, Ik hoop eindelyk Zirzila te kunnen regr- j, vaerdigen; ftelt gy het mogelyk? Ik „ beken dat ik het niet geloof Fatmé.' „ hoe! kunnen er geene omftandighedenby „ zyn? Zeide ik u niet ,dat waerïcbynlyk- „ heden? — waerfchynlykheden!.... „ dat de groote Profeet my ftraffe , indien ik immer ophoude te geloven, dat een vermomd mansperfoon in een Serrail ,, de begunftigde minnaer is van de vrouw j, die er hem ingebragt heeft." Terwyl zy fprak, vestigde ik myne oogen op de haren, ik floeg acht op het gezigt van Azord; Ik zag hen elkander aenzien en toelagchen , en zeide tegen myn' vriend: Gaen wy. Ter-  Vertellincen, 115 Terwyl hy zich reisvaerdig maekte, begaf ik my naer het vertrek der moeder van Fatmé , de godsdienftige Dorzabeth; haer aengezigt wasnaerhet oosten gewenden zy deed overluid haer morgen gebed. Ik fprak haer dus aens „ o Myne moeder! gyweec „ hoe teeder ik uwe dochter bemin; zy is „ blanker dan de verzilverde wiek der zwaen ,, en hare ftem is lieffelyker da» die van den ,, vogel, die in de lente zingt, o Moeder „ van Fatmé! ik ontving haer van u on„ fchuldig ; de hemel behoede my dat ik ,, haer nooit ontrouw vinde.... Ik ga „ voor eenige dagen naer de ftad. Helaes ! „ ik moet er henen! bewaelc, gedurende „ myn afzyn, uwe dochter; het ismynge„ luk dat ik u vertrouw; dat, terwyl ik „ van huis ben, geen mansperfoon in het „ zelve toegelaten worde. Ik zweer by „ Ali, die ik van myne eerfte kindsheid af „ gediend heb , het zal den vermeetelen „ wie hy zyn moog',.... misfchien Fat' ,, me.... het leven kosten. Ik heb te lang i, de wetten van myn vaderland overtreden • „ ik trotfeerde voor haer heilige zeden „ en gewoontens: ik deed gewis kwalyk „ Ongelukkig de ftoutmoedige. die wyzër „ dan onzen heiligen wetgever waent te zyn» I i a ó  IIÖ OOSTEKSCHE ,, o Myne moeder ! hy kan er my voor „ ftraffen " Ik fprak deze woorden overluid en met drift, de toon van myne ftem was ongelyk. De moeder van Fatmé was er van ontroerd; zy zeide: „ Ik fta „ in voor Fatmé; ga, zyt gerust". En ik zag dat zy fchreide. Ik was gevoelig aengedaen, ik vertrok zonder haer te antwoorden. Ik voegde my by Azord, die naer my wachtte , maer zyn' vriend niet ziende, toonde ik er myne verwondering over. „ Naerftiger dan wy" , zeide hy, „ heeft hy van de koelte des uchtend„ ftonds gebruik gemaekt, ik denk dat „ hy tegenwoordig reeds te Bagdad is". Wy vertrokken. Maer deze zoo eenvouwig fchynende woorden , kwamen my beftudeerd voor ; Azord fcheen my geveinsd toe, zyne redenen en houding hadden het 'uiterlyke der misleiding. Onderweg zeide ik tot my zeiven: „ Ik hebniet „ befpeurd dat myn vertrek Fatmé bedroef„ de; moest zy niet gewenscht hebben my „ te volgen"? Intusfchen gingen wy geftadig voort, en myn vriend verpoosde door zyn gefprek myn afgetrokkenheid. Sorawy1'en bleef hy ftaen en befchouwde het groot getal gefchilderde tenten , die zich overal op  Vertellingen. 117 Op de uitgeftrekte terrasfen, langs den Tyger, verheften en die in deze plaets het treffen fte tafreel opleverden. Hy bewonderde de wonderen der kunst en de vruchtbare verfcheidenheid der natuur, en vervolgens zyne denkbeelden van daer overbrengende naer de dikke muuren, die de oogen van gewoone reizigers wederbouden en hunne gedachten met hun gezigt bepalen, zeide hy: „ Daer m die trotfche paleizen woonen de „ verveeling en het onophoudelyk gekyf: » Va" bujten fchy^ alles in rust, maer de „ verflindenae nayver waekt op de prachti„ ge kusfens, die de rust en den flaep belo" T";, "0e,b,eklaeg ik het lot der fchoon,, heid! het lokaes, dat ons haer doet na„ deren , kan noch ftreelende noch duurzaem „ zyn, indien het geen voedzel krygt door „ de bem.nnelyke wederftand der deugdde grilligheid voert ons van heteenevoorl " TT-u"eI ^ andere' en daer onze hoe„ danigheid ons onbekwaem maekt om het „ geluK van eene vrouw te bevorderen „ laten ons onze zeden de wrede vryheid om „ er duizend te plagen". Zonder iets te ariN woorden volgden myne gevestigde en nedergeflagene oogen, met een afgetrokken gelae dan trotfchen loop des vloeds, in wiens kris! H 3 tal  IIB OOSTESSCHH tal de takken der populieren zich fpiegelen en die hunne verftrooide bladers verre in ï,ee voert. Ik dacht geftadig op Fatmé; ik zeide geftadig tegen my ze!ven: ,, Hoe „ heeft zy my zien vertrekken! waeröm ,, vreesde zy niet my te verliezen. VVaer„ om verzocht zy niet om my te volgen. „ Onvoorzigtige vrouw , gy zyt gelukkig „ dat uw' echtgenoot zoo lichtraerdig in „ zyn oordeelen niet is als gy in de uwen!..." Wy kwamen te Bagdad en myn vriend , zich haestende om zich by den Sultan te vervoegen, verliet my aen de poort. Ik vond er myne zuster; in myne kindsheid had ik haer zeer bemind, en in die tien jaren dat ik myne geboorteplaets veriaeten had vergat ik haer niet. Na onze eerfte omhelzing, zeide zy my dat haer man geftorven was, dat hy haer, door zynen overdaed, had bedorven en dat zy, zich overladen met fchulden en zonder toeviugt in haer vaderland bevindende, by my eene fchuilplaats kwam zoeken. Ik omhelsde haer op nieuw; ik was verblyd haer te zien, de hoop van methaer te leven bekoorde my. Den volgende dag ging ik Aladabak bezoeken ; hy erinnerde zich myn vader en, ondanks zyne droef heid, werd ik door hem gunftig ontvangen. Des an-  Vertellingen. 119 anderen daegs, ging ik er weder, by hield my ten eeten; op het einde van den maeltyd werd het gefprek levendiger, en in my meer en meer vertrouwen (tellende, ontfloot hy my zyn hart , dat door fmart verfcheurd wierd. Ik wist alles: ik beefde ; ik was getroffen.... o Vrouwen! zal eene ftrafwaerdige lichtveerdigheid altoos by uwe beflisfingen voorzitten! Ik haette ze allen, ik haette byna Fatmé. Ik fcheidde zeer vroeg van Aladabak. Myne ziel was beroerd , ik ging eenen langen tyd zonder te weten waer: ik bevond my voor de wooning van Azord; zonder oogmerk klopte ik aen. De flaef, die d,e deur opende, zeide my dat zyn meester federt twee dagen afwezig was. Myne reedt hevige ontroering verdubbelde; kon Azord, die ik niet wist dat bezigheden had , die verpligt was dagelyks by den Calif te komen , twee dagen achtereen uitblyven ? en waer toe de plaets van zyn verblyf verzwegen ? waerom alleen vertrokken? In eene wreede onrust gedompeld, keerde ik tot mynent; gedurende de ganfche nacht werd ik geteisterd, de volgende dag verfcheen Azord niet, myne onrust verzwaerde. H 4 lk  120 OOSTERSCUK Ik liep als een uitzinnige langs de ftatenvaa Bagdad, ik begaf my naer zyn huis, ik ondervroeg op nieuw zyne flaven, en ik ontvong niet dan het zelfde antwoord. De helft van den dag was met vruchtelooze navorfingen verloopen ; half dood van vermoeidheid te huis gekomen zynde, wierp ik my opku>fens; ik bleef er eenen geruimen tyd, in de akeligfte gedachten gedompeld, liggen, afgebroken fnikken, on'aenëengefchakelde woorden verpoosden myn flilzwygen. Ik riep uit: ,, Azord is niet te Bagdad! hy is er niet en ik blyf hier! Gaen, „ gaen wy .... Dat de trouwloozen!...." Ik ftond in myne woede op; ik ging, ik zette ray neder om weder op teftaen: de minnenyd, de fpyt deed myn bloed koken; beurt om beurt verhaeste en werderhield de befluiteloosheid myne fchreden. Jïindelyk, na ik twintig ontwerpen, die ik e;nielyk weder verwierp, gemaekt had, na ik twee uuren in de uiterfte, kwelling had doorgebragt, fchreef ik aen myne moeder den volgenden brief: Gy hebt met genoeg geweekt; maer in 't vervolg is alle boede nutteloos: ik hen verra' $eni Hoer my: Dat Fatmé geheel onbewust zy  Vertellingen. 121 sy van het geen ik u fchryve', vervoeg u om middennacht in haer vertrek, maek u mees. ter van den genen, dien gy by haer vindt;... denk dat gy my voor beiden moet inftaen; ik zal zeer vroeg komen, Terftond riep ik eenen yverigen en befcheiden flaef. „ Ga", zeide ik; ,, breng ,, dezen brief aen myne moeder; ftel hem „ niemand als üorzabeth ter hand, en doet ,, alles wat zy u bevelen zal". Zoo raschde ilaef vertrokken was voelde ik myne ontroering verminderen: maer ik had rust en myn verhitte borst de zuivete en verkoelende avondlucht noodig. Ik wandelde door myne tninen en kwam my nederzetten in een prieel van altoosgroene eiken , door da jonge en met vruchten geladene takken des wyngaerds omarmt, en in de lente door de kamperfoely geurig gemaekt. Myne zuster had zich in het zelve begeven, gelukkiger dan haren broeder zong zy in de eeuwigdurende lommer. Ik wilde te rug gaen ; maer Zamina op myn gelaet de wanorde , die ik vruchteloos poogde te verbergen, befpeurende , weerhield my ondanks my zeiven. Ik ontveinsde eene korte poos myn verdriet, ik dacht haer de oorzaek van myne zorgen H 5 %e  129 OeSTKRiCHE te kunnen verbeelen; maer ik zwichte welhaest voor hare dringende gebeden , voor die geduchte bevalligheid, waer mede hare kunne , die wy wanen te overheerfchen , over de onze gebiedt en ze regeert. Ik ontdekte haer myne wanhoop, myne tranen vloeiden in haren boezem ; ik ontlaste myne fmart in hare medelydende ziel. De opregte Zamina deelde in dezelve en beproefde om er de oorzaek van te verdry ven; maer ik zeide tegen haer: „ De mond ver„ deedigt kwalyk het geen het hart reeds „ veroordeelde. Uwe fmart, waerücbtiger „ dan uwe redenen, getuigt dat de myne ,, maer al te gegrond is". Myne zuster zweeg, maer zy fchreide en ik noemde my zeer ongelukkig. Een zwarte flaef, die myne deur bewaekte, naderde ons. tk het prieel gekomen zynde zeide hy: „ Myn Heer deze man" (op eenen onbekenden, die hem volgde, wyzende) ,, is dezen morgen „ na u komen vragen; ik wilde weten wat ,, zyn boodfchap was, hy weigerde zich te „ uitten: ik zeide dat gy by het aenbreken „ van den dag waert uitgegaen, hy wilde „ my niet geloven; hy is wedergekomen en ,, ik bren:> hem by u op dat hy het geheime pa-  VERTELLINGEN. 12^ „ papier, het welk hy tweemael geweigerd ,, heeft my overtegeven, u zelve ter hand ,, ftelle". De onbekende gaf my een briefje over. „ Hemel", riep ik uit, ,, het is „ het fchrift van Azord:" Ik open het, ik lees welk een onverwachte flag! God! God! behaegd het u ons te bedriegen ?.... Ik deed myn' 'laef en den geenen die hy by myn gebragj had verwyderen, hun last gevende om my in het voorpoortael te wachten ; en my naer myne zus'er keerende , riep ik uit: ,, Wat du-fde ik „ geloven! wat deed ik ! wat fchreef ik „ aen myne moeder! o Zamina! Zamtna! „ verftoot my verre van u! Ik ben een mon„ fter; ik heb de vriendfchap, deonfchuld, „ de deugd gehoond, oniëerd, mishandeld! „ Wy waren onregtvaerctig, wreed onregt,, vaerdig! o Ongelukkige Azord! Dierba- re Fatmé! ik durf my aen de blyd- „ fchap, van haer getrouw te vinden, niet „ overgeven; ik moet myn' vriend bewee„ nen. In dit oogenblik het flachtoffer van „ eene achterdocht , zoo ongegrond als „ die, welke daer even myn hart verfcheur„ de; op bf vel en zelfs in het paleis van „ den Sultan gevat, als eenen vuigen mis- » da-  OOSTERSCHE ,, dadiger, in hec hol eenes kerkers gewor„ pen, zucht hy in ketenen, in drie dagen „ hebben zyne oogen hec licht der zonne „ niet aenfchouwt. Maer ik heb de fterkfte „ bewyzen van zyne onfchuld, brieven, „ zelfs met het zegel van den Sultan be„ krasjtigd , in handen; ik ontving ze op „ het land, zy zyn er gebleven en ik vlieg „ om ze te halen; ik zal Fatmé wederzien... ,, ik zal haer, in alle harebekorelykheden , „ onfchuldig wedervinden!" — „ Hoe „ opgeruimd ben ik thans", zeide Zamina; my omhelzende! „ i3e hooge bergen van „ Celidor drukken minder de aerde dan uwe „ wanhoop myn verflagen hart deed: ik kon ,, naeuwlyks adem krygen, ik was doode,, defyk benaeuwd; maer bedaer , en zeg „ my; welk eene misdaed uw'vriend ten „ laste gelegd wordt?" „ Eene fa- menzweering, zelfs onder de oogen van ,, den Sultan gefmeed; men lag op zyn le„ ven toe. Azord kende de hoofden van „ dit bloeddorftije rot; hy woonde hunne „ byëenkomften by, hy befpiedde hen in „ de fchaduw, en om hun verfchrikkelyk „ geheim te onderfcheppen verkeerde hy ,, gemeenzaem mtt hen; dit bewerkte zyn. „ oa-  Vertellingen. 125 „• ongeluk. De edelmoedige Azord waekte voor de behoudenis van zyns meesters „ leven en intusfehen is het zyne in gevaer! „ De Sultan, door bedriegelyke fehyn ver„ leid, gelyk ik zelve geweest ben, ver,, volgt, in zynen room , zyn* befebermer „ en vriend; de boeijen , voor de misdadi„ gen gefchikc, knellen de handen der on„ fcbuld.' Helaes.' Ie ondeugd bewoont het „ menfchclyk hart en het vooroordeel het ,, paleis der vorflen! Ik vertrek dezen nacht, „ om de brieven van Azord te haien ; mor' „ g-en ben ik de eerfte aen de poort van den ,, Sultan, ik zal de overtuigende ftem der „ waerheid in zyne ooren doen klinken „ Onze groote Profeet heeft hem goed ea ,, edelmoedig gemaekr; hy zal hetzich ver„ wyten dat hy zoo ligtvaerdig geloof aen „ de redenen der leugen geflagen heeft, dat ,, hy den nyd een verfoeijelyk vermaek heeft ,, toegebragr; hy zal zyn vergryp bewee„ nen" De zon helde naer haren ondergane, zv vergulde flaeuw de toppen der hoogfte hoornen, en derzei ver lange fchaduwen fpreidden zich verëenigende, verre over het verdonker-  126 OOSTERSCHE kerde groen een floers kleed. Ik zeide tegen myne zuster: ,. Wacht my onder deze „ oude eiken ; ik ga myn vriend antwoor„ den en hem van zyne ontflaking verzekeren: o dierbare Zamina! wacht my; hoe „ zwaer zou de eenzaemheid my thans val„ len ! rayn vol gemoed moet zich by u „ ontlasten." Ik fchreef aen myn'vriend; ik zond den flaef, den brenger desbriefs, terug, ikverhaestte myne fchreden naer het prieel, getuigen van myne ontroering, blydfchap en wroeging, ik kwam terug, vol van een ontwerp dat my bezig hield, om het aen myne zuster medetedeelen. Het bekoorde my, en tegen myne verwachting, keurde zy het niet goed. Ik verliet haer; myne driftige en oploopende aert, roaekte in my den kleenften tegenftand tot eene plaeg. Maer Zamina bezat, meer dan een eenige vrouw, die fchranderheid, welke haer de natuur verleent om op onze aengeziaten de heimelyke bewegingen onzer harten te ontdekken; zy zag myn ongeduld, en fcheen het ontwerp , dat zy zoo even bedreden had, goedtekeuren; zy verzekerde my van den gelukkigen uitflagen be-  Vertellingen. 127 beloofde met my voorttegaen naer het land. Ik dacht ook op myn vertrek derwaerds en het daertoe bepaelde uur naderde. Myn brief, die onvoorzichtige brief, door my in myne doling gefchreven, kon in het hart van myne moeder fmert, en dat van myne egaó fpy ten druk, en in myn huisgezin ontftekenis verwekt hebben. Het baeide my eene doodelyke kwelling; maer het wasmy niet mogelyk een , in de hitte van eenen verwoeden minnenyd gegeven en ligt reeds uitgevoerd bevel, te herroepen. Fatmé wist thans dat ik haer verdacht hield; hoe zoude ik my regtvaerdigen? Ik zeide tegen my zeiven : „ Demensch is eeuwig ten prooij' aen „ het verdriet en de wroegimg. Welaen ,, laet ik de beminde van myn hart weder„ zien, en het kwaed door my begaen her,, ftellcn, indien het mogelyk is eenen hoon, „ aen haer die men bemint begaen, uicre„ wisfchen". Ik fcheidde my van myne zuster en week in myn vertrek om «enige oogenblikken te rusten, ikhadhettenhoogften noodig; ik kon de overmaet van zoo veel gemoedsontroering niet dulden; maer ik noodigde, ik wachte vergeefsch den flaep; ik kon myne vermoeide oogen geen oogen- blik  ia8 Oostersche blik fluiten. Myne ziel was gelyk dezeeby de nadering van eenen geweldigen ftornii Myn hart werd op de onftuimigfte. treffendfle en ontrustendfle wyze beroerd; ik kon hec noch ftilten noch erde oorzaek van opruimen. Kinders van den Profeet! zyt oplettende en bereidt uwe oogsn voor onverwachte tooneelen; gy zult door angst getroffen worden. Nadert en aenfchouwt het geen op myn landhuis gebeurde,terwyl ik eenzsem en gepynigd, in de ftilte des nachts, te Bagdad op de gebeurtenisfen van dien dag peinsde; een in den duister gefmeeddeaenflag zal u ontdekt worden, maer beveelt uw oordeel zich op te fchorten; en gy onbefcheidene en lichtgeloovige meisjes, onvoorzigtige en laetdunkende jonge vrouwen, gy, aen wien de hémel meer deugd dan zachtzinnigheid verleende , komt, treedt in het vertrek van myne echtgenoote en beeft voor u zeiven. Het rampzalig uur , dat ik bepaeld had om Azord en Fatmé re verrasfchen, was reeds gekomen. Dorzabeth, wie eene, voor het kind, dat hare teederheid beminde, gunftige twyffeling, rot nu toe had onderfleund, koorde dit verfchrikkelyk uur flaen, en Dor- za-  Vertellingen. 1*9 Sabeth dacht van aendoening en vrees te ilerven ; zy ging niet, maer fleepte zich voort naer de deur van hare dochter; mee ■eene bevende hand, vatte zy den fleutel, die reeds begon te draeijen en kraschte in hare ongewisfche vingeren. Maer Dorzabeth hield op, zy durfde, zy kon niet voortgaen. „ Open zelf", zeide zy, met eene ontftelde ftem , tegen den flaef, die haer volgde. De nieuwsgierige flaef gehoorzaemde terftond. Op het geluid van de ontflötene deur, met drift opengeftoten, fchoof Fatmé een ligt gordyn van neteldoek weg; terftond fprong een mansperfoonhaestigop, trok zyn nachtrok aen en wilde vlugten. De getrouwe flaef, die hemwaernam, hield hem met eenen forfchen arm tegen en wierp hem op het kusfen neder. Fatmé floeghare oogen met ongerustheid op hem en, verfchrikt, keerde zy dezelven naer het toornig gezigt van hare moeder, en viel in flaeuwte. „ Volg my", zeide de flaef, deze kamer van fmart en tranen verlatende, „ en „ bereid u tot den dood; by dererugkomst „ van mynen meester, zal myne hand ü, „ aen zyne regtvaerdige woede , Aagten". Fatmé, die men weder in het leven, dat I zy  Ï3& O O S T E 3. S C H S zy wenschte te verliezen, gebragL nad, hoorde dit , en eene nieuwe bezwyming ftorte haer atidermael in de armen des doods. Hare tederhartige moeder k wamhaeropnieuw ter hulpe, zy boodthaergeestryk zout aen , deed haer reukwerk, uit het wellustig Arabie inademen, en befteedde aenhaerdeliefderykfte zorgen; bare gevoeligheid en medelydendheid week niec van haer; zy oordeelde hare dochter fchuldig, maer dacht omtrent haer niet onmedelydend te mogen wezen. Reeds verliet ik Bagdad: myn wagen vloog door het veld, en de nacht begon zyne floerfchen tenten optenemen; zy vloog van hier naer het westen, zaeijende op haren duisteren weg, de rust, de vermaken en misdaden, toen ik het eerfte plein van myne woning betrad. Het grinniken derpaerden, het geluid der wielen berichtten Dorzabeth dat ikaengekomen was; ik zag haer verfehynen. Zy naderde my langzaem; hare voeten waggelden, haer gelaet was veranderd, hare oogen verkondigden de fmart en verwarring. „ Ik ,f ben de oorzaek harer moeijelykheden", zeide ik in my zeiven; „ myn verkeerde „ ach-  Vertellingen «n „ achterdocht heeft haer hart bedroefd - zv „ gevoelt en deelt in den hoon, haredo'ch- „ ter aengedaen". „ .Vergeefmy, 0 * myne moeder! eene twyffeling, honende „ voor Fatmé, wier kuis'chheid my bekend „ is en voor Dorzabeth, die haer in de „ liefde tot de deugd heeft opgevoed ■ maer „ ik zweer het by Fatmé en hare moeder „ nooit laet ik my meer verleiden; ja ik „ zal eer alles, dan de ongetrouwheid 'vaü ,, fcatmé geloven". Ikzweeg, ikdrukte Dorzaoeth in myne armen, ik verwachte haer antwoord; maer zy bleef zwygen. Ongeduld.ger, hernam ik: „ 0 Moeder van Fat» ,-, me! breng my by hater; waerom weder„ houdt gy my? vreest gy haren flaep te * ftoren? Aéh! de flaep van Fatmé bekoort >, my ; ik moet haer de bekendtenis van „ alle myne misdadige gedachten doen. Be „ duegelyke fchyn verbyfterde mynereden • ,-, ik moet de afgodesle van myn hart zien* * zy moet my vergiffenis fchenken, ik wil „ aen hare voeten van liefde of, indien zv „ voor my csverbiddelyk is, van wanhoop fterven . 1 oen wilde ik my aen de omm rr van,Dorz^th ontrukken, syverfcmdÉrde my den ingang, hield my tegen en *3 eeix  rgST Oosters che een verwonderd oog op myn flaende, zeidezy: ,, Ik begryp u niet, en ik geloof my in de aengename doling eenes drooms te „ bevinden. Hebt gy my niet gefchreven „ dat Fatmé u verried? hebt gy my geen „ bevel gezonden om my van den fchuldi- „ gen te verzekeren?" ,, o Moeder „ van Fatmé , ja , myne misdadige hand „ heeft dit bevel gefchreven. Ik dacht dat „ Azord in myn huis was; ik hield Fatmé „ voor ontrouw. Dank zy den Hemel, ,, myn vriend is deugdzaem, Fatmé is on,, fchuldig ; kom, ik wil haer zien , haer „ omhelzen, myne vergiffenis verdienen; „ wederhoud my niet langer, kom, 't is3, reeds te lang getoeft" — o Myn zoon! ,, blyf; verneem Maer myne tong 3, verftyft; zy weigert dit gruwelyk verhael 3, te doen. Myne dochter " — ,, Wel ,., nu! uwe dochter.... vervolgbiddeiku" Toen was het dat de moeder van Fatmé my, bevende, fnikkende, hare redenen twintigwerven afbreekende en twintigmalen aenvangende, verhaelde.... Kinders van den profeet, myn hand heeft u zelf by Fatmé geleid,... Uwe oogen zagen.... gy weet alles» Verheelt u den ftaet myner ziele in' dit  Vertellingen. dit oogenblik; raed myne gedachten. Ik was ontfteld; maer ik herdacht terftondonze neiging om het kwaed vast teftellen, en zeide in my zeiven: „ Waerom uit zich „ de mensch zoo fpoedig over iets dat hy ,, niet weet ? van waer komt het dat hy „ goedvindt zyn Ega, zyn eigen zoon, zyn „ besten vriend, dien hy het fterkfte bemin„ de, te vooroordeelen?" Voor my, ik was toen te wel op myne hoede tegen'het vooroordeel en het onophoudelyk bedrog van den fchyn, om te geloven hetgeen Dorzabethmy, in hare droefheid, zwoer. „ Dor„ zabeth!" zeide ik tegen haer, „"welke „ een achterdocht durft gy voeden? Azord „ is gevangen; zyn vriend.... heeft flechts „ eenigeoogenblikken by my doorgebragt; „ op wien kan myne vrees vallen? ik kan „ ze niet hebben.... Dat myne ziel de „ rust behoude!» Ik wilde het en myne ziel was niet gerust. Ik zeide nog tegen die mistroostige moeder, die my fterker fcheen te beklagen naer mate dat ik meerder vertrouwen deed blyken: „ o Moeder van „ Fatmé! kunnen uwe oogen u niet bedro„ gen hebben; kan de man, dien gy betrapt „ hebt, geen,.., wat weet ik het.... een * 3 „ ver-  J34 O09TKJSfHS vermetelencn verborgen dwa es , om Fatmé „ te verrasfcben en te verfchrikken .... we„ zen. Voormy, ik geloof het niet, ..... neen, ik kan het niet geloven,... Gaen ,, wy binnen en laten wy voor het minfte, eer wy haer vooröordeelen, hare verde„ diging horen". Dit zeggende liep ikmet drift de trap op, ik naderde en riep Fatmé. Zyj opende toen hare oogen , die zy tot hier toe altoos gefloten hield ; in dezelve was hare dooling en fehrik te lezen. „ Het „ is myn echtgenoot"! riep zyuit, „ Her „ mei! hy is het!.... Ach! zoo het waer „ is dat Zirzila!..." Zy kon niet voleinden ; hare ftem bezweek op hare ftervende lippen, en de overige van hare uitgeputte geestvermogens fchenen haer voor altoos te begeven; zy bleef koud. Dewyl hare bekorelyke trekken misvormd waren!..... Groote God!.... ik dacht haer verloren re hebben; ik was voor my zei ven een' afschrik; ik vervloekte myne wreedheid; myne razerny en gruwel yke list.... „ oMy„\>«rnoeder! ik ben een monfter! wacht 11 „ FntrrtKje verdenken ! zy is een Engel* ,, zy is zoo-duiver als de Hemel. Fat„ .mé!,.. Fatmé,.,. zy is niet meer!... ik  Vertelling*} n. 231 „ heb haren dood veroorzaekt, ik zal het „ befterven". Myne verzwakte ftemflaekte niets dan zuchten en fnikken. Myne moeder dacht dat ik onzinnig was en de overmaet van droefheid my van myn verftand beroofd had. Zy naderde my: „ Myn zoon, „ myn zoon!" zeide zy, „ Fatmé is ge„ wisfelyk fchuldig ; maer zy leefc. Zie „ haer ligchaem trekken; voel hoe haer hart „ klopt. Myn zoon! voel hoe het klopt! „ dat myne tranen, dat haer berouw „ u treffen en ontwapenen!" • „ Haer berouw! o Moeder van Fatmé! wat zege „ gy? ik moet haer om vergiffenis fmeeken„ „ Ik ben het , die een ! hatelyk vermoe„ den.... ik ben het, die haer doet fter„ ven! Groote God! gedoogt gy dan dat de „ onfchuld fomtyds misdadig fchynt!..,, „ Neen, aenbiddelyke vronw! neen gyzyc niet fchuldig!" Eensklaps fehenen de trekken van Fatmé , welke ik angstig gade floeg, te verlevendigen;' zy hernamen, door het wedergekeerde gevoel, alle die fchoonheid, waer van zy door het verliezen van dat zelfde gevoel beroofd geweest waren. Myne vrees verminderde; 1 4 raaer  13* OOITEKSCHS maer ik had Fatmé verdacht gehouden; Ut had haer doodelyk bedroefd, ik werd gepynigd door berouw. Zoo ontfteld als zy zelve, nam ik hare hand, ik drukte ze tusfchen de myne, myne lippen kuschten ze; en echter vloeiden de tranen uit hare oogen; haer voorhoofd was rood, en in de plaets van dat beminnelyke fchaemteblos, dat de liefde fchoonheid fchenkt, fcheendat der fchande, die op de zwakheid en hetmisdryf volgt, hare kaken te verwen. Befchroomd, durfde zy hare oogen niet opheffen en vreesde de mynen te ontmoeten. De ftorm van myn hart was op verre na nog niet bedaerd , ik verliet het vertrek, en fprak een oogenblik met den flaef, die met de uitvoering myner bevelen belast was. Binnen komende, was myn gelaet helderer; maer Fatmé, droevig en verflagen, bleef zwygen. Eindelyk zeide ik tegen haer; o Dierbare Fatmé! gelooft gy nu nog „ dat verdacht te worden, genoeg is om fchuldig te wezen? zal uwe deugd, die ik alleen niec in twyffel trek, u in het , oog der menfehen regtvaerdigen? Altoos „ genegen te oordeelen zyt gy reeds door ^ hun veroordeeld. Op wien zult gy u be-  VSRTELLINBIir. Ï3f ,, beroepen? wie zal u geloven? Denk dat. ?, alles u befchuldigt, de misdaed zelve ,, fchynt u ziel vernederd te hebben en de ,, fchaemteisinuw verward gelaet te lezen. „ Gy zoekt woorden ter uwer verdeediging „ en vindt zeniet. Gy hebt haer genoemd, „ die Zirzila, die uw argwaen...." By de naem van Zirzila zuchte zy. „ Haer ,, naem moet inderderdaed u befchamen. „ Ik durfde haer onfchuldig houden; zy „ was het; binnen een oogenblik zult gy er j, niet meer aen twyffelen" Hier zuchte Fatmé andermael en zag my aen met kwynende oogen, vol verwarring, liefdeen bevalligheid. Zy ontmoetten de myne en ik ontroerde. ,, Herftel u", zeide ik op eene ♦eedere wyze, „ ftil uw bewogen gemoed, „ hoor naer het geen ik u nog te zeggen }, heb. Zirzila beminde Aladabak niet, ;, maer zy was deugdzaem enftierf onfchul„ dig. Ik weet het uit den mond van Ala„ dabak, die haer al zyn leven zal bewee,, nen. Hy herkende in Mezerou den oudften „ broeder van Zirzila. Te gevoelig over „ het verlies zyner zuster en geleid door de ,, vriendfchap, die geen hinderpael kent, ?, volgde hy welhaestdefchredenderfchooIS n«  Ï38 OOSTÏBSCHI 5, ne flavinne, en vond het rampzalige pa» „ leis, waer in haer leven door droefheid verteerde. Hy vertoonde zich dikwils ,, aen den muur der terras; het oog van Zir„ züa ontdekte hem eindelyk; met behulp „ van een lang touw, ontving hy haer anc„ woord; zy fpraken af; hy nam het vrou* ,. wenkleed aen; hy mengde zich door de „ pasontfcheepte flavinnen, na hem, die „ haer meester was, door een valsch ver„ trouwen bedrogen te hebben; hy haelde ,, zonder moeite, dezen vrekken koopman „ over om hem aen den ligrgelovigen Ala„ dabak te verkoopen. o Fatmé dat dit ver„ hael der waerheid , dat het geen u dezen „ dag wedervaren is u voorzigtigdoezyn"! Ik nam andermael hare hand, ik drukte ze tegen myn hart, ik kuschte ze verfcheiden malen. „ Ik weet dat gy eerlyk zyt, Fat- mé, maer dit is nog niet genoeg , dat de rampzalige, wien het aen deugd mangel„ gelde, te gelyk uwe vei wondering en uw , medelyden wekke; het verftand beftaet niet alleen in de zwakheden te vermyden, „ zy veronderftelt ze nooit in anderen, „ weigert er eenen gernimen tyd geloof ,, acn, en, gedrongen om ze te erkennen, weet  VKtTS.LX.IN.ben. I39 „ weet hec ze overteftappen en te vergeven. „ En gy, o moeder van Fatmé! troost u, ,t hergeef haer uwe achting; gy zyt ootc ,, door den fchyn misleid.... leert ben» duchten. Fatmé dacht alleen in het bed ,, re zyn, en het was door myn bevel dac de onbekende, die gy er in gevonden hebt, „ er ingellopen is. Geleid door den zelf* „ den flaef, in wien ik myn meefte vertrou» ,, wen fel, heb ik haer op defterkfte wyze „ willen overtuigen, dat de oogen, dat de „ andere zintuigen ons bedriegen en zulke „ eene verfchrikkelyke les geven, dat zy „ die nooit weer zou vergeten. Ik ben j, overtuigt dat uwe kunne meer onvoor,, zigtig en los dan zwak is; dwazelyk ver,, wtlken zy den fchyn der boosheid, nog „ dwazer behaegt het haer dien te vergroo„ ten eh te verfpreiden. Ik heb opgemerkt dat „ wyboozerinonze gefprekken dan in onze ,, daden zyn, en dat het, by geluk, gemak„ kelyker is de misdaed te veronderftellen „ dan te bedryven." Ik omhelsde Fatmé , die zich ia myne armen geworpen had; ik zond om den flaef en de geencn die hy gevangen hield , en myne gade , kon zich fchoon aen myn boezem, niet wederhouden op  f4° OOSTERSCHE op dat gezigt te beven. „ Kom myne zus> „ ter", riep ik haer toe, ,,ontlast uwhoofd „ van dien tulband, die ons nog doetyzen, en bid Fatmé om vergiffenis. Ja dierba„ re Fatmé , gy ziet onder deze vermom„ ming die zuster die ik bemin en waervan „ ik u zoo dikwils gefproken heb; zy zal ,, in het vervolg uwe gezellinne zyn. Dat de vriendfchap, die kostbare balfem voor „ alle de plaegen dezes levens, dat de tee- derfte vriendfchap u famen verëenigen! „ Myne zuster, dit is die Fatmé , die ik aenbid.... die gy zult beminnen I... Ik deed u, ondanks u zeiven, deel nemen irj s, eene onderneming die de goedheid van uw „ hart veroordeelde, ik deed my zei ven het wreede'geweld van een hart, waerin ik zeker weet te heerfchen , in onrust te v dompelen, hoe veel heeft het myne er s, doorgeleden! maer ik dacht dat het voor s, Fatmé niet genoeg was, de fchoonfte, de verftandigfte en zedigfte der vrouwen „ te zyn, ik wilde ook dut zy de omzich„ tigfte en zachtzinnigfte zyn zoude". Hier eindigde de wyze Caleb zyn verhael; en zyne vrienden, verheugd dat Fatmé  VERTELLINGEN. l$t mé onfchuldig was, bekenden allen dat zy haer veroordeeld hadden. Caleb, die opftond, om mee hun naer huis te gaen, zeide, glimlachende tegen hen: ,, Ik heb echter „ meermaelen herhaeld , dat gy tegen de ,, verleiding van den fchyn öp uwe hoede „ moest zyn. Het waren noch lterker en ,, echter onbevestigde waerfchynlykhedeti „ dan die my eertyds noodzaekten en u dezen „ avond verleidden om de deugd van Fatmé ,-, te verdenken , die aen onzen edelmoedi„ gen Sultan het doodvonnis van mynen „ edelmoedigen vriend ontrukten.... Ik ,, heb de toebereidzelen tot zyn ftraf gezien! „ Azord was onfchuldig en echter had ik „ veel moeite om dat te bewyzen! < „ De waerheidtriumfëerde deze keer; maer „ de waerdigheden, die Azord thans aen „ het hof van onzen Oppervorst bezit, ver,, gelden naeuwlyks het geen hy geleden „ heeft, o Myne vrienden wat is het moei„ jelyk, die ge varelyke indrukzelen der on„ bezonnenheid en het vooroordeel uitte„ roeijen"! En dit zeggende tradhy, gevolgt door zyne vrienden, in eene ryk verlichte zael, waer Fatmé, die hen wachtte 1 iüch bezig hield om hen neder te doen liggen op  142 OOSTERSCBE VERTELLINGEN, op welriekende bedden rond eene keuflyk aengerechte tafel, en, zich naest Caleb nlaetfende, was zy de vreugde eh het fieraed des' avondraaelryds. EINDE.