MAATSCH. DER NEDERL. LETTERK. TE LEIDEN. Catal. bl.
Geschenk van Tooneelstukken, 1841.















"WAR D B I K G L E I| ,
in liet Ciiaractei- -van tien BIT MEESTEE, in iet Blij fp el DE SXIJDEK EST ZIJN ZOON.






HET
ZESTIENJARIG
MEISJE,
B L Y S P E L.
GEVOLGD NAAR HET ENGELSCH VAN
G A R R I C K;
DOOR
W. B I N G L E Y.
Te AMSTELDAM, ïy PIETER JOHANNES UYLENBROEK. 1791.






\7ïs liberty of Choke that fweetens life, Makes the glad husband and the happy wift.
CE N TLIVR ES.



PERSONAADJEN.
De heer simon.
de kapitein, zoon van den heer Simon.
ange lik a. vuurbal,]
^minnaars van Angelika.
rUMMEL,
jan, knecht van den kapitein.
J as per. de tante.
katryn, kamenier van Angelika.



HET
ZESTIENJARIG
MEISJE,
B L T S P E L.
EERSTE BEDRYF. EERSTE T O O N E E L.
KAPITEIN, JAN. T*V , KAPITEIN.
-L/it is de plaats waarheen men ons gewezen lieert; maar, Jan , wat zal 'er nu van my worden zo ik van haar die ik bemin geen tyding kan bekomen ? °
U JAN.
Eu van my: begryp dat ik een gehuwd perloon ben, en daarom kan u zo niet meer tegen de vermoeidheden als voordezen. Maar, mynheer' ik bid zeg my eens waarom gy het leser zo eensklaps verliet, zonder my zo veel tyd" te «mnnen om myn' knapzak te vullen? Myn gamfche lading beltaat in uw monteering, en een half douzvn hemden. 3
KAPITEIN.
ik brandde om te vertrekken, en naauwlvks kreeg ik verlof of elk oogenblik fcheen mv eene eeuw, totdat ik weör keerde ter plaatze waar ik dit jong aanvallig eenvouwdig en betooverend meisje voor de eerstemaal zag,
A JAN.



4 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
JAN.
Met een huwlyksgift van honderd vyftig duizend guldens : ik moet bekennen dat zyn ftprke beweegredenen om haar te beminnen. Maar dewyl mynheer zegt dat hy zich in deze zaak op myne zorg en bekwaamheden moet verlaaten, zo denk ik een biliyk recht te hebben, om van de om Handigheden uwer liefde onderricht te worden, ten einde des te beter in ftaai te zyn om u daarin te dienen.
KAPITEIN.
Ik zal u voldoen. Het is nu zeven maanden geleden dat ik de hooge fchool verliet, wanneer myn vader (die zyn geld meer bemint dan zyn' zoon, en my dus geen Huiver aan inkomften wilde geven) ...
JAN.
Ja, mynheer! myn'vader handelde my op dezelfde wyze. ..
K A P I T E I N.
My een vaandel bezorgde, op myn eigen, verzoek. Doch eer ik my by het regiment vervoegde ('t welk buiten 's lands moest) ging ik met een' confraterftudent een landreisje doen , om leen zyner bloedverwanten te gaan bezoeken, welke een dag reizens van hier op een landgoed woonde.
JAN.
Ja , ja, een plaizierpartytje, naar ik vermoedde.
K AP1T E IN.
Gedurende een kort verblyf aldaar geraakte ik in kennis met een jong meisje: zy was pas van de kostfchool gekomen, en fchoon zv al de eenvouwdigheid, haar' ouderdom en het land ei<ren bezat, echter was die met zulk eene gevoelige levendigheid vermengd, dat ik ten eerster vüüï vatte.
JAN.



B L T S P E L. 3
jan.
Och! mynheer op uwe jaren was ik als buskruid. Maar zeg my eens oprecht of gy ook vuur vatte eer gy van haar huwlyksgift iets'wist?
kapitein.
Ja, Jan, op myn eer.
jan.
Bravo! maar verder, mynheer.
kapitein.
Ik wierd by haar familie ingeleid , onder den naam van Valerius; (want myn reisgenoot en ik hadden _'t dus gefchikt) maar na drie weken was ik verpligt de ftem van eer te gehoorzamen, en my naar Vlaanderen te begeven.
y an.
Zekerlyk was uw affcheid zeer zielroerende.
kapitein.
Zulks voel ik nog ; wy zwoeren elkander een eeuwige ftandvastigheid , en ik beloofde haar by de eerde gelegenheid te rug te keeren: zulks deed ik , en gy weet dat wy het huis gefloten vonden, en dat het gantfche bericht, 't geen wy van haar door de buren konden verwerven, was, dat de jonge juffer, met haar tante, naar de ftad verhuist was , en hier, of hieromtrent, moest wonen.
jan.
Dewyl wy hier dan ter uitvoeringe van uwe zaak zyn aangekomen , zo ftel my uw plan voor.
kapitein.
Myn vader woont in de naaste fbraat, dus meet ik terltond decaroperen , uit vrees van ontdekt te worden ; maar dewyl hier niemai d weet dat gy myn bediende zyt, moet gy, door de gantfche buurt, naar hm vernemen, en ik zal in"de herberg op uw befcheid wachten.
A °- JAN.



4 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
JAN.
Wees genist! ik zat hieromtrent patroeljeren , en alles wat pasfeert zorgvuldig gadeflaan. Maar apropos , ik heb het woord vergeten, mejuffer... mejuffer. ..
KAPITEIN.
Angelika Goedhart.
JAN.
Ja, Angelika Goedhart, een j'onge j'uffer', verftandig, geestig , en begaafd met een huw'yksgoed van honderd vyftig duizend guldens: ik zal het wel klaren ! maar , mynheer...
KAPITEIN.
Wel nu, Jan, wat wilt gy zeggen?
JAN.
Denk , dat ik voorheen in deze ftnd een vrouw had , die ik pas een half jaar geleden , zo wat onverhoeds, hals over kop verliet: ik vertrouw ous, dat gy 't voor niet meer dan billyk zult houden, dat ik vooraf eenig onderzoek harentwegen doe, vermits het my geen kleinen troost verfchaffen zoude , om te ipogen weten of de arme vrouw nog leeft, dan, of zy zich van kant gemaakt beeft.
KAP I T EI N.
Maakmy niet razend; het verzuim van een oogenblk is van het uiterfte gewigt; ik maak (laat, dat gy myn bevelen volftrekt zult gehoorzamen.
TWEEDE T O O N E E L.
IJ A N. k geloof dat d;e jonge knapen half van den duivel' zyn bezeten. Zy denken aan niemand, dan aan zkhzelven ; hy bedenkt niet dat ik zo wel van vleesch en bloed ben als hy. 't Zou echter kunnen gebeuren dat ik twee vliegen in ééns floeg, want'het zou my niet verwonderen, zo ik
my-



B L 1' S P E L. 5 myne dame hier by de ftraat vond zwerven. Maar wie k0rat daar? dat gezicht ken ik immers, zot Ik meenen? Zyt gy 't? myn oude kennis , Jasper !
DERDE T O O N E E L.
Jan; Jasper, uit het huis van Angelika komende.
HJASPER, oe, Jan ! zyt gy hier ?
a t t 'AN-
ö Ja! myn waarde vriend! gelyk ffv ziet Wel au! hoe vaart gy al? (reeds gerust en vergenoegd? altoos dezelfde? Zeg my wat gy tegenwoordig0 al aan de hand hebt? welke meisjes gy verleid en hoe veel mannen gy tot hoorndragers gemaakt hebt,federt wy famen opdrostea? he ?
«Tl JASPER.
Wel, op myn eer! gedurende den oorlog is die negotie zeer drok geweest ; in zulke tyden zyn, gelyk gy weet, de mannen fchaars , fchoon ik my niet beklaag , ooit , in de fJechtite tyden zelfs gebrek aan tydverdryf gehad te hebben. Maar luister eens , Jan.
Ik bid u fpreek niet Overluid, want ik ben hier incognito.
U7 1 -1 JASPER.
Wel ik zou u met gekend hebben, had gv "1£t, iérfv, §efProken ^ het fchynt als of gy ook in dcshahllé zyt, zo wel als incognito. Wie verveld ?sy thans met uw'dienst ? keert §yuit het
ja n.
Ja, kookend heet, dat wil ik u verzekeren;
A 3 vuur



6 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
vuur en rook zyn kleedbedervers ; en geloof my, hy, die in zulk een' dienst, als de myne geweest is , treden wil, zal na verloop van eenigen tyd bevinden dat zyn kleederen niet beter zyn geworden door het lang dragen: maar hoe is 't nu met u , vriend Jasper ? hoe ! ik zie gy zyt ook nog dienstbaar ? gy woont in dat huis , naar ik vermoed?
JASPER.
Ik woon 'er juist niet , maar ik ben 'er den meesten tyd; ik ben federt twee maanden in dienst getreden by een' oud' heer , die een knecht van reputatie gehuurd en gekleed heeft, gelyk gy ziet, omdat hy 't in zyn hoofd gekregen heeft, verliefd te worden.
JAN.
6 Valsch verlangen, en tweede kindsheid! maar zeg my wie is het voorwerp van zyne liefde ?
JASPER. /
Niets minder dan een maagd van zestien jaaren.
JAN.
6 Hó, die tandelooze oude kwiebus!
JASPER.
Het is de moeite waard om hem by haar te zien, en hoe hy met haar omgaat, hy kan haar ftreelen totdat hy begint te watertanden, dan begint hy te huilen en uit te roepen, myn lieve
Angelika! myn goddelyke Angelika, myn
myn etcetera. Kortom, hy is gek ver¬
liefd.
j A N.
Angelika! wat wilt gy daarmeê zeggen?
JASPER.
Haar naam is Angelika.
JAN.
Angelika! Hoe! mejuffer Angelika Goedhart?
JAS-



B L T SPEL, 7
Dezelfde. JASPER'
i IkMhub, voorzcker gmfgeluk. (7> zyde.) Ha, ha, ik heb van haar hooren fpreken; ik weet zy ia van redelyk goeden huize, en zy heeft nog al een aanzienlyken bruidfchat. Maar zyn de «aken al gefclnkt? is het huwelyk reeds vastge-
jasper.
Niet volltrekt; ik geloof dat hem het meisie gantsch met lyden mag; maar hare tante, die eene brave en voorzichtige oude dame is, heeft bare toeftemming tot dit huwelyk gegeven , mits hy die van hare nicht tevens kan verwerven. Hoe dit af zal loopen weet ik niet. Maar ik ben er ook op uit.
jan.
De duivel! geen huwelyk zou ik hoopen.
n „ . jasper.
Zulks is nog niet vastgefteld. „ , ., .1 a n.
tK bid u„ zeg my, wat is het voor eene dame?
_ ' j a s p Ë r.
ken dienstmaagd in dat zelfde huisgezin, een vrouw van eer, dit kan ik u verzekeren: zy heert reeds een' gemaal, maar dat is een Hechte ïcnoelje, die wegaeloopen is, en dienst heeft genomen voor foidaat; dus hoopt zy tegen het einde der veldtogt een atteflatie te zullen ontfangen dat hy voor den kop gefchoten is: doch zo die hoop mislukt, dan zullen wy onze zaken op «en andere wyze zien te fchikken.
jan.
Goed zo! gy moet het yzer fmeeden terwyl het heet is! maar hoor, voltrek de zaken eer de -atteitatie komt, mits gy zulks doen kunt; bewaar A 4 .uw



8 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
uw' hals uit den tink: ik heb dat juk pas twee jaren gedragen , en myn fchouders zyn al deerlyk gekneusd.
JASPER.
't Is wel; ik volg uw' raad; doch ik moet naar mynheer, die ongeduldig zal zyn om antwoord op de boodfchap te ontfangen. die ik van hem aan de jonge juffer heb gebragt; en dus, myn lie>'e vriend Jan; ben ik uw oiiderdanigfte dienaar.
JASPER.
En ik moet naar onzen agent om myn gagie te ontfangen: wanneer gy een uurtje leeg tyd hebt kunt gy naar my vernemen, by George, in grooten dorst, of in de kegelbaan. Adieu! tot wederziens.
VIERDE T O O N E E L.
DJ A N. ns zvnwyeven geveins.1 en beleefd als de beste hoveling >eze Jasper en i«v hebben altyd de groote waereld in dit Huk getrouw nagevolgd; wy hebben malkanderen altoos een hartelyken haat toegedragen, nogthans geven wy elkaêr de hand als of wy de grootfte vrienden waren. Maar laat k nu naar mynheer vliegen met een hoofd vol nieuws en een verheugd hart.
Ikfchermt my, groote goön wat zit ik voor ,, myne oogen?" bet kan niet zyn ! Ja 1 by alle de elementen, het is dat kniezige Hekelvarken, dat zich myn vrouw noemt! ik ken haar niet weèrHaan wat zal ik doen ? ik zal haar trachten te myden.
FT Ft



B L T $ P Ê L. 9 V T F D E T O O N E E L.
JAN, KATRYN.
HK A T R Y N. y moet het weezen! zulks wil ik wel zweerdenal ware het op een afftand van een uur, zo znu ik den fchurktoch kennen ;hy heeft my of niet gezien, of hy wil my niet kennen. Ik zal hem toetfen, als ik my maar kan bedwingen.
J AN.
Ik zweet; ik beef; zy komt op my af!
KATRY N.
Myn goede heer, verfchoon myn ftoutigheid.
JAN.
Ga voorby, goede vrouw; ik heb niets voor u; val my niet lastig.
KATRYN.
Gelieft uw edelheid eens om te zien naar deze zyde.
JAN.
Het land krioelt van bedelaars ; de laatfle , waaraan ik iets gegeven heb. heeft zekerlyk deze Weêr naar my toe gezonden; maar ik heb geen klein geld meer by me; dus, vrouwmensen-, laat my in rust en ftoor my niet.
KATRYN.
Nu kan ik het niet langer verdragen; ó gy fciiurk! waar zyt gy geweest, fchoelje ? kent gy me nu, zeg, hondsvot?
JAN.
Hei ! wachts! wachts ! ftaat my by ! men wil my. de zakken rollen.
KATRYN.
Herken my op 't oogenblik, gy, galgenaas, en beken my alles , of ik zweer by den toorn eener beleedigde vrouw, dat ik de gantlche buurt op A5 de



io HET ZESTIENJARIG MEISJE,
de been zal brengen, jou wurgen, en je dan naar de gevangenis zenden.
JAN.
ó Verwondering aller verwonderingen ! hoe! zyt gy 't, myn lieve Kaa ! kom in myne armen, en laat my u aan myn hart drukken, dat naar u, alleen naar u, myn waarde, wettige huisvrouw, hygt ! nu heeft my 't noodlot overvloedig beloond voor alle de gevaren en moeilykheden welken ik in 't veld heb uitgellaau; ik heb overal, naar u zoekende , omgezworven , even als de held Acbilles gedaan heeft, in 't zoeken der getrouwe Penelojié, en de goden hebben my in dit gelukkig oord gebragt. (Hy omhelst haar.')
KATRYN.
De vent zyn hersfenen zyn zekerlyk gekrenkt: Jaat alle uwe zotternyen daar, en verhaal my,. fchelm, waarom gy my verlaten hebt , en waar gy nu in zes maanden tyds geweest zyt, he ?
JAN.
Wy zullen het omftandig verhaal van myne avonturen liever fparen , voor tydverdryf, in onze lange winterfche avonden; ik zal nu alleenlyk zeggen dat myn hart zo fterk in het belang myns; vaderlands deel nam , dat ik, of door eerzucht, of door den duivel , ("welke van beiden weet ik niet,) aangezet zynde, naar Vlaanderen vertrok, om lauweren te plukken, en die voor uwe voeten neder te leggen.
KATRYN.
En ondertusfchen laat gy my hier, om te gaan bedelen, of van gebrek te llerven; ó vlegel !
JAN.
Ik wil wel bekennen. dat ik u wat haastig verliet, en menigmaal heeft my 't geweten daarover geknaagd; thans ben ik in dienst by een' officier, heb verfcheiden veldflagen bygewoond , waardoor



B L T SPEL. u
door ik eenig vertrouwen heb verworven, en ben nu met myn' meester herwaarts gekeerd, om de zagtere driften te koesteren.
katryn.
Verbeeld u niet dat gy my met al die malle praatjes zult paaijen; wat hebt ge anders voor my meê t'huis gebragt?
JAN.
Eer, en overmaat van liefde.
katryn.
Ik zou u de oogen uit het hoofd kunnen krabben.
jan.
Gematigheid, of ik blaas den aftogt.
katryn.
Gematigdheid , verrader , gematigdheid ! wat kunt gy tot uw verdediging zeggen ? my dus aan de wyde waereld over te laten !
jan.
Wel, ik ben ook in de wyde waereld geweest, ben ik niet ? wat wil het vrouwmensen toch hebben ?
katryn.
My vernederen tot de noodzaaklykheid van te gaan dienen. QZy fchreit.)
JAN.
Wel hoe, ik, die uw heer en meester ben, dien immers ook , doe ik niet ? Kom , kom, zeg my maar waar gy hieromtrent woont ? heb je goede vervalletjes, en ga je ook fomtyds te markt ? Kom, myn lieveling, geef my maar een kusje , en zeg my waar ik u myn' eerbied moet komen bewyzen.
k a t ry n.
Wel nu dan, daar woon ik.
j an.
Wat zegt ge ? daar ? in dat huis ?
KA-



ia HET ZESTIENJARIG MEISJE,
KATüYN.
Ja, ja, daar, in dat huis.
JAN.
Hoezée ! Nu ?yn wy voor altoos behouden, 6 jou heksje! hoezée ! alles fchynt zich van daag famen te voegen , om my gelukkig te maken: bereid u tot een overftrooming van vreugd: myn meester is tot verzuipens toe op uw jonge juffer verliefd, en zy weêr op hem: my is bewust dat zy van zekeren ouden frommelaar gevryd word, en dat haar tante niet tegen dit huwelyk heeft; maar nu wy gekomen zyn, zal de ftad ontzet, en de gouverneur tot reden gebragt worden: om rond te fpreken , ons fortuin is gemaakt; myn meester noet uw jonge juffer tnuwen, en de oude paai mag voor den duivel varen.
KATK VN.
Wat drommel wil dit alles zeggen?
J A N.
Laat ons niet meer praten, de fteenen zyn geworpen, en wy hebben de hoogde oogen, anders niet : gaat gy maar fchielyk naar uw jonge juffer, (midlenvyl zal ik myn meester gaan vinden,) en zeg haar , dat Valerius dadelyk by haar zal verfchynen ; en als zy op deze tyding niet aariftonds blozen zal , hou my dan vry voor den grootft.cn logenaar , die ooit de aarde betreden heeft.
K A T R Y N.
Wel, dit is inderdaad gewigtig nieuws! het is nog niet lang dat ik in dezen dienst ben getreden , en dus heb ik my nog niet fterk in alle de geheimen kunnen dringen; echter weet ik dat een gedeelte van uw verhaal waar is, dus als gy uw' heer hier wilt brengen , en dat de jonge juffer hem gunstig wil wezen , blyve ik u borg, dat wy dc oude luidjes te fterk zullen zyn.
JAN,



B L T SPEL. ig
jan.
_ Ik ga 'er voort op af!... Maar apropos , myn lieve Kaatje I ik had haast vergeten.... Zeg my, bid ik, hoe vaart toch mynheer Jasper ?
K A T l< Y N
Mynheer Jasper 1 wat meent gy ?... ik... ik...
jan.
Hoe nu, myn lieve kind! word gy alreeds verlegen ? wel foei, fpreek duidelyk , myn engel! en de atteftatie,wanneer zal die komen, zeg, liefde? katryn, ter zyde.
Hy heeft zichzelven vast aan den duivel verkocht, en is een toovenaar geworden , want anders zou hy dit niet weten.
j a n«
Zyt gy niet een JefabelV zyt gy niet een heks? zyt gy niet...
katryn.
Holla! gematigdheid , of ik blaas den aftogt.
_ jan.
Ik weet wel dat gy uw oogmerk nog niet bereikt hebt, en dus ben ik gerust; maar zulks heb ik meer aan myn goed geluk te danken, dan aan u, mejuffer! (de tante roept van binnen) Kaatje! Kaatje! waar zyt ge ?
KATRYN.
Mevrouw, ik kom. Myn oude mevrouw roept my; gaat gy heen naar uw' meester, en ik zal binnen alles bereiden, opdat by wel ontfangen word.
jan.
Wil ik de attedatie met een meebrengen ?
KATRYN.
Ga heen, nietswaardige ïchurk! gy zoud het rykelyk verdienen.
Z ES-



14 HET ZESTIENJARIG MEISJE, ZESDE T O O N E E L.
KATRYN, DE TANTE. .yyT DE TANTE.
Wie was die man, Kaatje,metwien gy ftond te praten?
KAT RYN.
Mevrouw, het was myn neef, die roy eenig nieuws van myne moeije medebragt, die op 't land woont.
DE TANTE.
Waar is myn nicht? waarom zyt ge niet by haar ?
KATRYN.
Zy gebood my haar alleen te laten, mevrouw. Zy is zo neêrflagtig, dat ik niet weet wat haar fints kort gebeurd is.
DE TANTE.
De gedachten, die by den aanvang des echtenftaats eigen zyn, verwekken doorgaans een zedige befchroomdheid.
KATRYN.
En is mevrouw van gedachten, dat een echtgenoot van vyf en zestig jaaren.. .
DE TANTE.
Zacht, Katryn; hy betuigt my dat hy niet ouder is dan vyf en vyftig.
KATRYN.
Mevrouw, hy is een fchurk .en een oude fchurk, en dat zyn wel de flimfte van alle fchurken.
DE TANTE.
Och! jeugd of ouderdom, 't is haar om 't even;zy is de eenvouwdigheid zelve, zonder ondervinding. Ik zou bare geneigdheid niet gaarne dwarsboomen, maar zy is zo onnoozel dat zy geen onderfcheid zal weten.
K A-



f> L T S p E L. I5
KATRYN.
Onnoozel! wil u daar niet op verlaten mevrouw; ik was zelf ook eens onnoozel,' maar tyd en ondervinding leert, zegt een oud fpreekwoord, en waarachtig het is wel waar;ik vertrouw dat niemand in dat geval meer onnnoozelis, mevrouw, dan gy zelf; echter, fchoor» gy het onderkheid inderdaad niet weet blyf ik u nochthans borg, dat gy ze u wel zult kunnen verbeelden.
DE TANTE.
Ik zoude een groot huwlyksgoed boven een gering keuren , zie daar het al; doch het is onmooglyk dat Angelika begeerten zou kunnen Voeden: zy is eerst van 't land gekomen, en is naauwlyks zestien jaren oud.
KATRYN.
Mevrouw, dat is een gevaarlyke ouderdom; ik heb bemerkt dat zy noch eet, noch llaapt. Zy zucht, zy fchreit, en houd zeer van by maanlicht te gaan wandelen; en myns bedunkens zyn dit allen zeer fierke teekens.
DE TANTE.
Ik moet bekennen dat ze my zeer vreemd voorkomen; maar, Katryn, gy praat als iemand die van zinnen beroofd is: de hare zyn zuiver en onbevlekt.
KATRYN.
Echter zal zy hem tot koekkoek maken, in. dien gy haar dwingt met hem te trouwen.
DE TANTE.
Foei, Katryn! gy verfchrikt my met uwe ruwe uitdrukkingen. Ik zeg u, dat hare kuischheid haar bewaren zal, laat haar echtgenoot wezen wat hy wil.
KATRYN.
Kuischheid! vertrouw daar niet op, mevrouw;
geef



36 HET ZESTIENJARIG MEISfË,
geef haar een' echtgenoot die haar voegt, en ik fla u in voor hare deugd; maar met zulk een' gemaal als de heer Sjmoh, ben ik wel een karonje, als ik voor myne eigen kuischheid zou willen verantwoorden.
DE TANTE.
Wel nu, het lieve kind zal nimmer reden hebben om over myn ftrengheid te klagen; ik ftond gereed om naar den notaris te gaan, om over het huwelykskontrakt te fpreken; maar zien wy vooraf of wy geen verdere ontdekkingen kunnen doen.
KATRYN.
De hemel zal u voor die goedheid zegenen; maar, zie daar komt het arme duifje, geheel droevig en neêrflagtig; ik zal dadelyk myn middelen in 't werk (lellen, om te zien of ik niets uit haar kan krygen, voor dat gy weè. gekomen zult zyn ; en ik blyf borg dat ik wel iets zal ontdekken. (De tante vertrekt.) Daar gaat een voorbeeld: zy is noch trotsch, noch nayverig, noch kwaadaartig, en echter is zy by de zestig jaren oud, en nog vryster.
ZEVENDE T O O N E E L.
KATRYN, ANCliLIKA. WT ANGELIKA.
_ Wat ben ik een arm ongelukkigmeisjeük durf niemand myn geheim vertrouwen , en als ik zulks niet doe, ben ik verloren (Zy zacht.) Katryn, is myn tante wegens my naar haar' notaris gegaan V (Zy zucht weder.)
KAT R Y N.
Myn lieve jonge juffer, wat beteekent dat zuchten ?
A N-



ÉL ¥ $ P Ë L. J?
angelika.
Ik zuchtte niet, Katryn; ik niet... (Zy zucht weder.)
katryn. .
Nit, mèjurfer, wil ze niet fmooren : het zyn flimme dingen om te verzwelgen. Daar heerscht iets in dat kleene hartje,'t welk het benaauwt en doet opzwellen; dus als gy 't geen lucht wilt geven, dan loopt gy gevaar, dat het ten laatfte zal barsten.
angelika.
Wat wilt ge dat ik u zal vertellen ? (Al zuchtende.)
kat rvn.
Kom , kom ; gy zyt bang dat ik u verraden sal; maargy zoud beter doen dat gy maar fpraakt: mooglvk ben ik in (laat u een' dienst te doen , daar gy 't allerminst aan denkt.
^angelika, al zuchtende.
Neen, Katryn, bet is niet in uw vermogen my dat geeri te verfchaffen , wat ik wenschte te Lebben.
katryn.
Juist niet op heeter daad; maar ik zou het middel kunnen (trekken om u daaraan te help'en; als by voorbeeld: indien gy niet genegen zyt om met den ouden man te trouwen, d'en uwe tante u toegefchikt heeft , zo zou men mooglyk een' weg kunnen vinden om....
angelika, met drift.
Om hem den hals te breken, Katryn?
katryn.
Of het huwelyk ; een van beiden zal immers goed zyn , lief kind.
a nge l ika.
Welk van beiden is my om 't even, inderdaad, <ê als



i8 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
als ik maar van hem bevryd ben: my dunkt ik ben niet gefchikt om te trouwen...
katryn.
Met hem,meent ge, niet waar?gy hebt immers niets tegen 't huwelyk, maar wel tegen den per» foon, en daarover moet ik u pryzen : maar kom aan, mejuffer, verberg my niets meer;ontdek my het overige: gryp moed.
angelika.
Op alles wat ge my zult vragen , wil ik u wel oprecht antwoorden , maar uit myzelve kan ik u niets zeggen , want ik zou aanflonds blozen als ik zulks deed.
katryn.
Wel nu dan , zeg my dan in de eerfte plaats, mejuffer Angelika , of gy niet iemand anders liever hebt, dan dien ouden heer Simon ?
angelika, met een'' diepen zucht.
He - la - as!
katryn.
Wat wil he - la - as zeggen, mejuffer?
angelika.
Wanneer ik helaas! zeg, meen ik ja.
k a t r v n.
Heel goed ; en deze iemand anders is een jong, mooi mansperfoon?
angelika, al zuchtende. He - la - as!
katryn.
En als gy eens de zyne waart, dan zoud gy zo vrolyk zyn, als de beste van ons allen ? angelika , op dezelfde wyze. He - la - as !
katryn.
Dus verre gaat het goed; en dewyl ik u zo verre gebragt heb , dat uw voeten nat geworden
zy»,



B L T $ p E L. 19
4yn, fpring nu maar hals over kop in de vliet, en uw pyn zal bedaren.
angelika, htel zwaar zuchtende. Daar dan; help 'er my nu zo fchielyk moogelyk weêr uit, Katryn, want anders zal ik verdrinken.
katryn.
Ik zal. Sedert wanneer hebt gy van uw' minfeaar iets vernomen ?
angelika.
Niet federt hy naar 't leger trok.
katryn.
Hoe zo ?
a n ge l i ka.
Wel, omdat ik bang was dat de brieven in handen van myne tante mogten vervallen,zo wil* de ik niet hebben dat hy aan my zou fchryven , maar ik had 'er wel een andere reden voor.
katryn.
Ik bid u, laat my die ook hooren.
angelika.
Wel, ik dacht , als ik hem fchryf, en beloof om niemand dan hem alleen te beminnen, en ik dan naderhand van zin veranderde, hy my van ontrouw mogt verdenken, en my een wispeltuurige noemen.
katryn, ter zyde. Wat is dit toch een eenvouwdig onnoozel fchepzeltje! En zyt gy reeds van zin veranderd , mejufier ?
angelika.
Neen , inderdaad, Katryn, ik bemin hem meer dan alle de anderen.
katryn.
Dan alle de anderen! hoe, hebt gy 'er meer dan één'?



co HET ZESTIENJARIG MEISJE,
ANGELIKA.
Ik verzoek dat gy my niet vraagt.
K A T R Y N.
Wel dan , mejuffer , indien gy my maar ten halve vertrouwt, kunt gy niet verwachten...
ANGELIKA.
Neen , ik zal u alles vertrouwen.. . Zo dra hy van my fcheidde, wierd ik neêrflachtig van geesten dus liet ik my van een paar andere vryërs vryën , alleenlyk om my wat te diverteeren, tot dat hy weer kwam.
KATRYN.
Mvn lieve ziel, is 't anders niet... (Ter zyde > Magtig onnoozel, inderdaad !
ANGELIKA.
Een van hen is een fchoon wiridrig manspcrioon , en word kapitein Vuurbal genaamd ; hy praat altyd van vechten , en van den oorlog; hy waant zich zeker te zyn van myn perfoon ,°maar ik zal hem afkaatzen ; wy zullen hem dezen namiddag hier zien : hy heeft heel llerk aangehouden om te mogen komen, en dus heb ik hem daartoe vryhcid vergund , terwyl myn tante bezig fs met haar middag-uiltje te knappen.
K A T R Y N.
En wie is de andere , bid ik u?
ANGELIKA.
Dat is weer een heel ander flag van een .mannetje: hy praat precies als een'meisje , eil vloekt nooit , zo als de kapitein altyd doet maar draagt nette witte handichoentfes , zegt my wat kleur van linten my het best aanzichten , welke de beste franfche mutfenmaakfter is, waar men de beste thee verkoopt , en welke de beste favonnetten zyn , om zich te wasfehen. Altyd Ipeelt hy met myn' waaijer , en wyst my zyn tanden, en telkens, wanneer ik fpreek, dan tikt



B L T S P E L. 9i
hy me , zo, op die manier, (zy /Iaat Katryn op de handen) en dai fchreeuwt hy uit, ach! 'juffer Angelika ! om u moet ik vergaan , of de drommel haal me ! Ua! ha! ha!
KATRYN.
Wel, dat moet een mooi lief flach van een kaereltje zyn! en hoe word hy genoemd?
ANGELIKA.
Zyn naam is Fummel; gy zult hem ook dezen na niddag hier zien , want by abuis heb ik ze beiden op het zelfde uur befcheiden ; maar gy moet ,my helpen , om van hen ontflagen te geraken.
KATRYN.
En genomen dat uw favoriet op het zelfde uur ook kwam?
ANGELIKA.
Zo dat waar ware, het zou my weinig fchelen waar de andere twee dan bleven.
KATRYN.
Hoe is zyn naam ¥
ANGELIKA.
Die begint met een V... a...ï.
KATRYN.
Ik laat my hangen zo het niet Valerius is.
A N GELlKA.
Ik ben van u verfchrikt , Katryn ! gy zyt zekerlyk een tooverheks !
KATRYN.
Dat ben ik ook, en ik kan u ook daarenboven goed geluk zeggen. Zie my in 't aangezicht: de heer, dien gy op de waereld het meest bemint, zal dezen namiddag aan uw huis verfchynen; hy is dezen morgen uit het leger aangekomen, en fterft van ongeduld, om u te zien.
ANGELIKA.
Is hy waarachtig aangekomen, Katryn ! gy moest my niet foppen.
B 3 • ka-



aa HET ZESTIENJARIG MEISJE,
KATRYN.
Om u niet langer in twyffeling te houden, zo weet, dat de knecht van uw' minnaar (door het dén of ander onbegrypelyk noodlot) myn heer en voogd is : hy is zo even by my geweest, en heeft myzyn' heers aankomsten ongeduld medegedeeld...
ANGELIKA.
Och ! myn lieve Katryn , gy hebt my geheel onthutst: ik ben geheel ontroerd, ik zal uit myu vel fpringen, ik weet niet wat met myzelve te doen, ik val haast in flaauwte. Is hy gekomen, Katryn? ik zou 'er de waereld wel om willen geven, dat ik van daag myn rozeroode tabbert, met zilver, aangetrokken had.
KATRYN.
Ik verzeker u, mejuffer'. gy ziet 'er allerbekoorJykst uit.
ANGELIKA.
Is het inderdaad toch zo, Katryn ? ik zal ten eerden gaan, om myn kapfel wat in orde te brengen.
KATRYN.
Eerst zullen wy gaan eten,en dan zal ik u daarin helpen.
ANGELIKA.
Eten, zegt gy ! 6 ik kan geen fier eten : ik weet niet wat my fchort, myne ooren tuiten , myn hart klopt, myn aangezicht gloeit, en ieder lid vau myn ligchaam beeft. Ik moet op het oogenblik binnen loopen, om my in den fpiegel te bekyken.
KATRYN.
Ja, ja! zy is getroffen, en wel diep getroffen, wit is geen huigchelary.
Einde van het eerfte btdryf.
TWEE-



B L T S P E L. sj TWEEDE BEDRYF. EERSTE T O O N E E L.
KAPITEIN, ANGELIKA, KATRYN, JAN.
IE A P I T E I N. n zulk een hagchelyk tydftip hier aan te komen, en u fteeds getrouw te vinden is de hoogfte trap van gelukzaligheid.
ANGELIKA.
Niets zal my ooit dwingen van u af te zien; en zo ik van uw genegenheid verzekerd ben...
JAN.
Ik blyf borg voor hem, mejuffer! en ben bereid u alle verzekeringen deswegens te geven, die gy zoud kunnen vragen.
KATRYN.
Alles gaat naar wensch , mynheer; ik ben zo even in een tweede onderhandeling met onze oude mevrouw geweest; en zy wierd door myne redenen zodanig overtuigd, dat zy oogenblikkelyk naar haar' notaris keerde, om het fchryven van alle verdere kontrakten te beletten; ook heeft zy belloten om nimmer de genegenheid van mejuffer te dwarsboomen , en het dus aan ons beiden overgelaten om den ouden heer by zyn eerlte bezoek zyn affcheid te geven.
KAPITEIN.
Vergunt ge my zulks tegen dien ouden draak te ondernemen ?
KATRYN.
Als wy hulp noodig hebben, zullen wy u roepen.
ANGELIKA.
Ik verwacht hem ieder ogenblik; daarom zullen F, 4 wy



*4 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
wy u en uwen knecht in myn flaapkarner fluiteri
JnLn JSVPu^ Zaken met den ouden ^er zullen gefchikt hebben.
KAPITEIN.
Uoe met my wat u gelieft.
ANGELIKA.
Maar gy moet niet ongeduldig worden.
,n^LZUHVen ^on'ng uitzicht hebbende, kan ik alles ondergaan, «echts een kusje en ik zal mv onderwerpen; wys my nu maar den weg (ly geleid hem „aar haar kamer.) W S ^ J
KATRYN.
Kom, fchurk, ik zal u wel tot reden brengen, wanneer ik u maar eerst in hechtenis heb.
De atteftatie is gekomen] myn duifje; zyn uw bruidskleêren al gereed ? ' *'
KATRYN.
Ga eerlooze ,volg uw'heer, en dankintusfchen den hemel dat ik noch geduldig genoeg ben geweest om zo lang te wachten. (Zy gaan /amen in /fngelikaas kamer.) "
TWEE DE T O O N E E L.
TANGELIKA. k was zeer in angst, uit vrees dat myn twee galants ons onverwacht mogten overrompelen; had zulks gebeurd , het had 'er fle'cht uitgezien* .(k gevoel dat ik dezen Kapitein magtig lief heb, want fchoon myn twee andere jonkertjes my oneindig meer vleien . zo kan ik echter aan hen niet denken zonder te walgen. Heden heh. ik bezigheid genoeg op handen om myn kleine hoofd Te doen dramjen; maar, be^et myn hart is goed, en flps fchroom ik geen gevaren. Laat eens zien,
wat



B L T SPEL. 25
Wat zal ik met myn twee klantjes uitvoeren ? ik moet ten minlte op een betamelyke wyze met hen breken. Genomen, dat ik hen eens tegen elkaêr ophitste ? Zie daar de gelukkigib gedachten der waereld! want zo zy onderling geen rulle willen zoeken (gelyk ik denk dat zy niet zullen durven doen) dan kan ik zeer gegrond met hen breken , voorgevende dat zy bloorfaarts zyn, en hen dus met reden hun affcheid geven. Maar zo zy, in tegendeel, aan het vechten raken, en de een den ander doodfteekt, dan zal de geen die overblyft zekerlyk wegloopen, of opgehangen worden,en dus zal ik van beiden zeerfatzoenlvk ontflagen raken. Ik ben verheugd dat ik dit alles zo net'es gefchikt heb. Wel nu, Kaatje, zyn zy in veiligheid?
DERDE T O O N E E L.
ANGELIKA, KATRYN.
DK A T R Y N. at denk ik; de deur is in 't nachtflot, en jk heb den ileutel in myn' zak.
ANGELIKA.
Dat is opperbest; maar heb je hen niet iets gegeven oin zich wat meö te vermaken?
KATRYN.
Ik heb den kapitein een van uw oude handfehoenen gegeven om wat meê te fpelen, terwyl myn Strephon bezig is zich te diverteeren met de meer lyvige vertroosting van een koude hertenpasty.
ANGELIKA.
Maar wat zullen wy nu doen met den eerden die komen zal?
B 5 KA-



*6 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
KATRYN.
_ Als mynheer Fummel eerst komt, zal ik hem m mevrouws provifiekamer plakken; want ik verbeeld my dat hyzelf een groote marmulade tabrikeur is ; en dus zal hy daar gelegenheid hebben om eenige oordeelkundige aanmerkingen over onze gebakken en confituren te maken.
A N GE LI KA.
Zo ras 'er een zal gekomen zyn, moet gy zo lang op fchildwacht gaan ftaan in afwachting van den ander', en zo dra gy dien verneemt, Kom dan lchielyk binnen, en veins als of het myn tante ware, en dus doende zullen wy een voorwendfel hebben om den eerden zo lang op te fluiten, tot wy hem noodig hebben.
KATRYN.
Gy kunt 'er (laat op maken. Maar, zie' daar komt er al een.
VIERDE T O O N E E L.
DE VORIGEN, FUMMEL.
UA N G E L IK A. w dienares , mynheer.
FUMMEL.
Mejuffer Angelika, ik ben uw flaaf: ik wil niet hopen dat ik u onverhoeds op 't lyf kom; ik zou u al eerder myn opwachting gemaakt hebben, maar ben daarin verhinderd geworden, door een onvoorzien toeval, dat my noodzaakte, naar huis te keeren, om eenige van myn hofmansdroppeltjes te gebruiken.
ANGELIKA.
Inderdaad, mynheer! gy ziet 'er*-nict wel uit. Ga, Katryn, en doe als ik gezegd heb.
KA-



B L T SPEL. 27
KATRYN.
Ik zal, mejuffer. (Binnen.)
angelika.
Ik heb de meid gezonden om het oog 00 myn tante te houden, opdat zy ons niet verrasfe.
fummeu
Mejuffer, uw voorzigtigheid evenaart uwe fchoonheid; ik hoop dat uw venland geenszins zal benadeeld worden , indien gy my vergund uw handen te kusfchen.
angelika, ter zyde. Ik kan hem niet aanzien. Ik vreesde het vermaak niet te zullen genieten van u te zien ; ik bid verhaal my wat ongeluk u ontmoet is, en wat 'er toch aan uw hand fchort? ik zal niet gerust zyn tot ik zulks weet.
F U ftl M E L.
Wel, mejuffer Angelika! ik beken dat gy een allerliefst fchepfeltje zyt. Ik zal trachten al myn vermogen te verfamelen en u de gantfche zaak verhalen. Hm! hm! Maar fta my eerst toe u een klein potje van myn lippenpomade te offereeren: myn knecht heeft die heden morgen eerst gemaakt; de ingrediënten zyn zeer eenvouwdig, daar verzeker ik u van; zy beftaan uit niet anders dan de beste maagdenwasch, conferf van rozen, en water van lelytjes van dalen.
angelika.
Ik bedank u, mynheer; myn lippen zyn altyd van zelfs rood; en wanneer zy zulks niet zyn, dan byt ik ze.
f u m m e l.
Zulks doe ik ook fomtyds, mejuffer, om ze een weinig te doen uitpuilen, maar dit middel maakt haar zagt en verwekt een aangename geur. Vergun my derhalve dat ik hiervan eene nederige efferhande dee aan den voet van dat altaar, waaraan



ffi HET ZESTIENJARIG MEISJE,
aan ik reeds myn hart heb opgeofferd. CHy bied haar knielende de pot aan.)
angelika.
_ 0p myn woord , dat is heerlyk gezeid; gy zyt inderdaad het beste gezeffchap der waereld „ lk wenschte dat hy al uit het huis was." (ferzyde.)
V u m m ft l.
Maar om tot myn ongeluk te keeren en tot de reden waarom myn hand in zulk een' toefbmd is: ik bid verfchooning, dat dezelve zo onbehoorlvk uitziet, en zyt verzekerd dat niets dan de uiterl e noodzaaklykheid my ooit kon gedwongen hebben , om dus gebakerd voor u te verfebynen.
ang liLlKA.
o, Mynheer ! ik ben zeer bereid om alle ongelukken, die u zouden kunnen overkomen, van harte te verfchooncn. (Zy neigt.)
pummel.
Gy zyt inderdaad ontzagchelyk goed; luister dan het ging dus toe: hm! hm! weet dan. mejuffer , dat er geen gedierte in de gantfche icheppmg is , daar ik zulk een' afkeer van heb a s van die verbruste huürkoetzierkaerels ; zo als ik uit myn huis tree , vraagt my een van lien; gehele uwe excelentie een koets te hebben* waarop ik zo beleefd mooglyk antwoordde: neen man! nu niet. Waarom niet? zeide hy, ik zal jou en je kermispop, juffer Margriet, voorliet zeilde loon ryden ; daarop begonnen 'de overige ruwe beesten , zyn konfraters, my helder uit te lagcnen ; toen keerde ik my om , in de uiterfte dutt, en zeide: vervloekt ben ik, kaerel, zo ik U met zal ranfelen ; en terwyl ik myn hand in
f'tftire,geflnd P°StUur Cop deze wyze) naar hem u t tak , flocg hy met zyn zweep naar me, en raakte my over den nagel van myn pinkje, het welk my zulk een uitflpkende pyn veroorza'.kte,
dat



B L T S P E L. s<?
dat ik in flaauwte viel ; en wyl ik in dezen toeftand lag , wicrd my door 't kanailje de beurs gerold, en verders ontdal men my myn fchaartje, reukwaterflesje, en myn' braaizak.
ANGELIKA.
(Ter zyde.) Ik zal bem noch in zyn gezicht uitlagchen. Ik ben bevreesd dat gy zware pyn uitftaat; ga toch zitten , bid ik u, mynheer; ech. ter hoop ik niet, dat 'er gevaar by (Zy zitten.) r uw M E L-
ïn 't minste niet, mejuffer; vermoed zulks niet. Een weinigje melkpap, met een luchtig zweetmiddeltje, van avond, en wat manna, morgen ochtend, ingenomen, zal my volkomen herftellen.
ANGELIKA.
Maar ik bid u, mynheer, zeg my eens, wat doet gy met een' braaizak ?
PUMMEL.
Ik kan 'er voldrekt niet buiten, mejuffer; wy hebben onder ons een gezelfchap, de liefde focieteit van de waereld; en wy zien ons driemaal 's weeks aan elkanders huis, alwaar wy thee drinken, hooren wat 'er dagelyks omgaat, modes voor de dames inventeeren, en patroontjes van papier knippen. Wy zyn de eerste uitvinders van dit foort van borduurfel, en deze Vesten zyn de origineele voortbrengzels des vereenigden arbeids van ons kleine genootfebap.
ANGELI KA.
En wie behooren al tot dit fraai (lelletje ?
FDMME L.
Jantje Kwikdaart, Philipje Luchthart, de heer Windmolen , de Baron Witbaard, de heeren Suikerzoet , Drooghart, en uw onderdanige dienaar.
A N-



3P HET ZESTIENJARIG MEÏSjE*
angelika.
Welk een zoete verzameling van gelukkige fchepleltjes !
f u m m e l.
Dat is inderdaad waar, mejuffer! maar eeni 'en tyd geleden, wierden wy, ten huize van den heer Suikerzoet, op eene ysfelyke manier gefioord: drie befchonken ftraatdames drongen 'in onze collegiekamer, vervloekten ons , fmeten hec porcelein omverre , braken zes fpiegels, brandden ons met heet water uit den fpoelkom,cn krabden arme lantje Kw;kftaart op zulk eene fchrikkelyke wyze in zyn gezicht , dat hy al drie weeken zyn bed heeft moeten houden.
angelika.
Inderdaad,mynheer Fummel,volaens myne gedachten heeft onze kunne groote reden, om misnoegd te zyn; want als gy nu zo gelukkig zyt, nu gy lieden noch ongetrouwd zyt, zo mag de jufferlchap vergeefs om u wenfchen en zuchten.
fummel.
Gy hebt abuis, mejuffer! dat verzeker ik ui want ik kan u zeggen, dat ik, wegens myn liefdedrift tot u, magtig befpot en gekweld word, en dat ik reeds aangemerkt word als verloren voor onze focieteit ; he ! he ! he!
angelika.
Maar dewyl gy z0 verre gekomen zyt, zo bid ik u, mynheer Fummel, myn vrypostigheid te verichoonen,als ik u zeg, dat ik verlangend ben om te weten hoe gy voornemens zyt de juffer te behandelen , die de eer heeft van op uw geneHegenheid te mogen roemen?
F u m m L.
Niet zo als de meeste vrouwen behandeld worden , dat verzeker ik u; zy zal volkomen bevryd
zyn



B L T S P E L. 31
van alle huishoudelyke zaken;- ik zal de thee zetten, de honden kemmen , en zelfs de kindertjes kleeden ; in diervoegen, dat, fchoon ik maar een burger ben, mejuffrouw Fummel echter leven zal als een vrouw van r.mg . want zy zal niets anders te doen hebben, dan in bed te liggen, met de kaart te fpelen, en de dienstboden te bekyven.
ANGELIKA.
Wel dat moet een gelukkig fchepfel zyn !
FUMMEL.
Denkt gy zulks inderdaad? dan bid ik een weinig ernstig met u te mogen praten : fchoon myne liefdedrift van geen langen datum is , zo hoop ik echter, dat de oprechtheid myns voornemens...
ANGELIK A.
Ha! ha! ha!
FUMMEL.
Loop heen, loop heen, wild heksje! (Hy tikt haar op de vingers) Men kan, de duivel haal me ! met u niet praten. Hoe kunt ge my zo barbaarsch handelen ? al ware ik zo fterk als een paard, zo zoude ik onder myn lyden moeten bezwyken; de menfchelyke natuur kan 't niet uitftaan.
ANGELIKA.
Waarom ? wat zoud gy met my toch uitvoeren
mynheer?
FUMMEL.
WTel, ik zweer dat ik u flaan zal , als gy zo praat; kyk my toch op zulk een wyze niet aan: vleesch en bloed kan het niet verdragen : ik zou wel kunnen , maar ik wil niet onbefcheiden 'worden.
ANGELIKA.
Maar ik bid u, mynheer, waar zyn de vaer: zen,



S» MET ZESTIENJARIG MEISJE,zen, die gy op my maken zond ? ik bevind ■ dat , als een jonge juffer re veel op zulke m00?je heertjes, als gy zyt, vertrouwt, zy zich zekerlyk te leur ge Held zal vinden.
FUMMEL.
De ontfteltenis, waarin ik dezen middag «ebra^t ben, heeft my byna van zinnen beroofd dat wil ik zvvecren; ik heb de vaerzen echter bv me hier zyn ze, en ik geloof, dat ze u behagen zullen. °
angelika, neigende. Men kan daar niet aan twyffelen.
FUMMEL.
Mejuffer, ik betuig u , ik heb geen zin in zulk manier van neigen... z^e my aan, en richt H altyd op deze wvze. (Hy onderricht haar.) Maar, myn lieve fchcpfel, wie heeft u van daag gekapt? men heeft u verfchrikkelyk toegetakeld en uwe tooifels zyn zo geel , als de hals van de oude mevrouw Kraaivoet : als wy famen overeengekomen zyn , dan zal ikzelf u kappen.
a n g f. l i k a.
Ik bid u, mynheer Fummel, lees my toch de vaerzen voor.
FUMMEL.
Ik gehoorzaam. Hm, hm, Willem Fummel, lclnldknaap , aan mejuffer Angejika Goedhart falut.
Geen ys zo hard, zo koud als ik, Eer my uw oog verwarmde en myne koó deed vlugten
i\u fmelt ik weg, elk oogenblik, By nacht in droom op droom, en by den dag in zuchten Myn zuivre boezem kweekt geen dierelyken gloed, Die, na 't genot, ons ras van't voorwerp walgen doet; Maar eene neiging, die my hemelsch (heden i griefde,
En binnen in de ziel de zoerlle vlammen nicht Verkiezen wy dan faam het beste deel der liefde, Het donsfenveêrig wiekje, en niet den fcherpen fchicht.
Hoe



B L T SPEL. 33
Hoe behaagen ze u?
angelika.
Ha, ha, ha! ik zweer dat ze zeer mooi zyn... Maar ik verfta ze niet ter degen.
f u m lil e l.
Deze lichte ftukjes worden nooit zo goed verdaan door het lezen als wel door 't zingen; ik zelf heb bet muzicq voor deze vaersjes gecomponeerd, en zal trachten ze u voor te zingen, ia-la-la! ik ben afgrysfelyk verkouden, en kan geen noot zingen; de wys is echter niets, de 1'maak is het al. QHy zingt de voorflaanda vaerzen.) 3
V T F D E T O O N E E L.
de vorigen, katryn.
Mkatryn, haastig inkomende. ejuffer! uw tante, uw tante, uw tante.
fummel.
Wat fchort 'er aan ?
angelika.
Verfchuil mynheer, verfchuil mynheer, Katryn, of wy zyn verloren.
fummel.
Och', om 's hemels wil, verfieek my waar gy 't goed vind, mits ik myn kleeren niet hoef vuil te maken.
angelika.
Katryn, verberg hem op 't oogenblik in de provifiekamer.
fummel.
Maar het is 'er immers niet vochtig, jufvrouw Katryn! Een beplankte vloer, hoop ik?
C »a-



34 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
katryn.
Inderdaad neen, mynheer! de vloer is niet be« plankt.
fummel.
^ Och ! wat zal ik doen ? ik zal zekerlyk de nood op het lyf halen! waar zyn toch myn batiste halsdoek en myn droppeltjes? ik 2al voorzeker weer myne overvallen en zenuwtrekkingen krygen. (Met Katryn binnen.)
angelika, alleen. Ga binnen, ga binnen! . Zie zo! laat nu de andere komen zo ras hy wil: het zon my niet kunnen fcheelen al kwamen 'er zo twintig, als zy maar de een na de andere wilden komen. Was het wezenlyk myne tante, Katryn?
katryn, weder te rug komende. Neen, volgens de tred, en 't zetten van de voet, vermoede ik dat het de heer Vuurbal is.
' ■ Hy zal hier op 't oogenblik wezen...'
wat zullen wy met hem doen ?
angelika. Ik blyf u borg dat ik hem wel klein zal krygen , en zyn' moed op de proef (lellen; ffar mv maar prompt by, en wy zullen braaf pret hebben.
k a t r y n.
Stil, (lil, hy komt.
ZESDE T O O N E E L.
de voorigen, vuurbal.
-rrr/ vuur hal, zingende.
W el nu, myn fchoone bloem, hier ben ik! Wat hoop is er voor een arme hondsvot, he' Hoe! de meid ook hier! Vervloekt! dan heb ik de Had verloren; heb ik nu geen enkel paar
zest-



B L T S P E L& 35
êesthalven om den gouverneur om te koopen ? zy zul een myn doen fpiingen en my voorzeker naar dén duivel doen vliegen
angelika.
Wees niet verlegen , mynheer Vuurbal ; ik heb Katryn de gantfche zaak vertrouwd, en ik verzeker u dat zy myn vrindin is..
vuurbal, ter zyde.
Ei, ei, is zy uw vrindin ? dan zal zy zekerlyk de myne niet zyn. (Overluid.) Wel nu, jufvrouw Katryn, gy weet denkelyk wat 'er dient gedaan; deze jonge juffer en ik hebben ons onderling verbonden, en zo ty dierhalve lust hebt om als fpeelgenoot te ageeren dan zullen wy den bruiloftsdag tcrftond vastliellen.
katryn.
Den bruiloftsdag, mynheer?
vuurbal, haar napratende. Den bruiloftsdag , mynheer ? Ja , mynheer, den bruiloftsdag, mynheer; wat hebt ge daartegenin te brengen, mynheer;
angelika. Myn lieve mynheer Vuurbal, maak toch zulk een leven niet: gyzult myne tante wakker maken,
vuurbal.
Ên genomen dat ik zulks deed, wat zou het dan wezen, kind?
angelika.
Zy zou tot 'er dood verfchrikt zyn.
vi' ur e a l.
Verfchrikt, mejuffer! van my verfchrikt? in tegendeel, dat verzeker ik u; gy verzint u, kind, ik heb reden te gelooven dat ik juist zo affchuwelyk niet ben. (Met verwaandheid.)
katryn.
Inderdaad, mynheer, gy vleit uzelven — maar mag ik u bidden, waarop deunen uwe eisfchen ?
Ca vuur*
i



S<J HET ZESTIENJARIG MEISJE,
vuurbal.
Op de belofte van de dame, myne eigen genegenheid, en de beste gemonteerde kling, in het gantfche land. Kan iemant een' beter tytel produceeren, dat hy haar dan neeme; zo niet, dan mag ik lyden dat de drommel my tot fricadel fcakke, als ik één greintje van haar aflta. angelika, ter zyde.
Hy is in eene fchoone drift, als hy die maar wat vol wilde houden.
katryn.
Maar ik bid u, mynheer, luister een weinis; naar reden. ö
vuurbal.
Daar luister ik nooit naar, juffrouw; dat is' geenszins myn manier van voort te vaaren; hier is myn logica! (Hy trekt zyn degen) Sa, fa myn beste argument is, carte over de arm, juffrouw, ha, ha, (Hy maakt eenige ftootetfy en zo my iemant hierop antwoord met een Heek door de dunne darmen, juffrouw, dan is myn bloed , myn leven, myne maitres , en alles tot zyn'dienst — anders niets, juffrouw.
Zo gaat het goed, zo gaafhe't goed. (Ter zyde.)
katryn.
Maar, mynheer, mynheer, mynheer!
_ . vuurbal.
Maar, juffrouw, juffrouw, juffrouw; myn beroep is bloed, juffrouw; ik ben van kindsbeen tot dat beroep opgebragt; ik ftudeer in het bock des noodlots, en het camp is myn hooge-fchool; IR heb de verhandelingen bygewoond van prins Karei aan den Rhyn, en Bathiani, aan de Po,' en heb geleerdheid en kennis vergaêrd uit den mond van een vier- en- twintig ponder; ik ben
met



B L r S P E L. 57
met geen voetzoekers bang te maken, juffrouw, neen, neen.
ANGELIKA.
. Ik bid u, myn lieve mynheer, Hoor u niet aan haar, maar laat ik zo veel op u vermogen dat gy voor dezen keer heen gaat — uwe drift is zeker mooi, heel mooi; en als myne tante en Katryn van honk zyn, zal ik u laten weten wanneer gy weer moet komen.
VUURBAL.
Wanneer ik weêr moet komen, kind? en als ik nu niet weêr komen wil, wat zult gy dan zeggen; he? gy geeft voor dat gy voor uwe tante bevreesd zyt; uwe tante kent haar belang te wel, om zulk eene goede party af te liaan, wanneer die aangeboden word. Zie, mejuffer, ik ben een man van eer, myn grootfte'wit is roem; ik heb u gezegd wat fpoor ik betreede , en ziet gy hier, kind, (wyzende op zyn' degen) flrikken voor reizigers.
ANGELIKA.
Maar ik bid u, mynheer, hoor my.
VUURBAL.
Neen, neen , neen , mejuffer : ik ken de waereld, ik ben zo wel bekend in de algemeene duelleerplaatfen als de wyzerplaat van de ftads toren, mejuffer; ik neem aan de wacht te kloppen , een' onderfchout te ranfelen , een mothuis op te fchikken, of de glazen in te flaan. met de beste bol die maar voor den draad durft komen; wat denk je nou van me, mejuffer?
ANGELIKA.
Maar wees toch zo driftig niet, mynheer.
VUURBAL.
Kom, kom , kom, hoe minder woorden den hals gebroken, hoe beter; een zeker iemant is gelukkiger dan een zeker iemant; en ik ben een C 3 ar-



38 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
arme gekke kaerel; ha, ha, ha, anders niet. ,
Zie, kind, om kort te gaan, (want. ik ben een man van overweeging.) ik hebbe u maar een bagatel te zeggen: ik ben tot verznipens toe op u verliefd; de hemel verplette my als 't niet waar is ; maar dewyl een ander gelukkiger is dan ik , vsar wel , Angelika ! voorfpo.ed verzelle den heilryken medeminnaar, en geduld den armen Vuurbal; maar heb ik het geluk van hem éénmaal te ontmoeten, zo wenfche ik dat ik door buskruid vergaan mag, als ik de eer niet genieten zal hem eemge ooren af te fnyden. (Hy wil heen gaan.)
angelika , hem wederhoudende. Het hangt maar aan u af om hem terftond te ontmoeten.
vuurbal, met veel geweld. Terftond. zegt ge! — waar is hy! ik zal den Ichelm opofferen.
katryn.
Zwyg, zwyg, hy is in het naaste vertrek.
vuurbal.
Is 't waar? (op een'' zagter toon.^ ik mag lyden dat ik in een mortier geftampt word, als ik my met wreken zal; mvn bloed kookt om met hem aan den gang te komen — fchrik toch niet, mejuffer!
angelika.
Neen, mynheer, ik was nooit beter in mvn' ichik. J
vuurbal.
Ik zal zyne zaken fpoedig verrichten.
angelika.
Zo fpoedig als gy maar wilt; de tyd {laat aan u.
katryn.
Jk zal hem maar, aanftouds gaan halen.
VUUR,



B L T S P E L. 39
vuurbal.
Wacht, wacht, noch een weinig; ik ben in eene fchrikkelyke drift. Weet gy zeker dat hy in de naaste kanier is ? Ik zal hem zekerlyk aan flarden fcheuren ; ik wilde hem toch gaarne op zyn edelmans vermoorden, ook zou ik niet gaarne zien dat dit huisgezin , om mynent wil, in ongelegenheid zou komen. Ha! daar heb ik iets gevonden, ik zal hem op ftraat afwachten , en met zyu bloed verwen. (Hy wil weg gaan.)
ancelikA) hem wederhoudende.
Neen, ik bid u, mynheer Vuurbal, laat ik het gevecht zien: het zal my zeer vermaken u, voor my, te zien vechten; inderdaad gy zult niet jaan. (Zy houd hem vast.)
katryn, hem mede vasthoudende.
Och , mynheer, laat ik u toch zien vechten; gisteren vochten 'er hier drie heeren , en myne juffrouw heeft zich nooit zo fchoon gediverteerd; ik zal hem gaan halen, ik zal hem gaan Jialen.
ZEVENDE T O O N E E L,
vuurbal, angelika.
Sangelika. teek hem toch ter degen, myn lieve kapi. tein Vuurbal ; fteek hem toch ter degen : ik zal 'er je te liever om hebben.
vuurbal , ter zyde. De duivel haal' die liefde! ik wou dat ik maat uit het huis ware.
angelika.
Daar komt hy. Nu , mynheer, fpreek nu maar
eenige barbaariche woorden, eu fteek hem maar door en door.
C 4 VUUR-



4» HET ZESTIENJARIG MEISJE,
vuurbal.
Pas maar op dat je geen Hulpen krygt.
angelika.
Wees daar niet bang voor.
A GT S T E T O O N E E L.
vuurbal, angelika, fummel, katryn.
Gk a t r y n , tegen Fummel. eloof myn woord, mynheer! hy is een blafkaak, en anders niet.
fummel, angstig. Ik weet wel dat gy myne vrindin zyt, maar misfchien kent gy zyne gefteldheid niet.
katryn.
Ik ben zeker dat hy een bloodaart is.
fummel.
Is 't waar? Nu, dan is hy myn man.
vuurbal.
Zyn voorkomen ftaat my wel aan , maar ik zal my echter in den beginne niet te verre wagen.
katryn.
öpreek hem aan, mynheer. fummel, altoos op een befchroomlcn toon.
ik zal, ik zal. Ik. heb verdaan, mynheer, hm, hm, dat gy, hier door juffrouw Katryn, mynheer, die my onderricht heeft, hm, dat gy ïny gaarn wilde fpreken. Verdoemd. vuurbal, bars, echter niet durvende fpreken. _ ik kan tegen u fpreken , mynheer , of tegen iedereen, mynheer, of ik kan het ook laten , en zwygen naar de gelegenheid voorkomt, mynheer. Verdoemd. (Hy keert zich van hem af.)
.... angelika, altoos tegen Vuurbal.
Wel gezegd, mynheer Vuurbal} wees toch driftig.
ka-



B L IC SPEL. 4i
katryn, altoos tegen Fummel, hem voort/luwende.
Stoor u niet aan zyne blikken; hy verandert reeds van kleur; toe, mynheer, toe.
fummel, als voren.
Om 's hemels wil! juffrouw Katryn, overhaast my toch niet, anders raak ik buiten adem eer ik begin... Mynheer, als gy een' fatzoenlyk' man op geen andere wyzc kunt toefpreken , wel dan zal ik wagen,: u te zeggen, dat gy beter deed te zwygen, voor den duivel.
vuurbal.
Mynheer! gy en ik , zyn van onderfcheidene begrippen.
fummel.
Loop gy met uwe begrippen naar den fatan; daar, neem dat. Qlly keert zich van hem af, zich naar Katryn wendende.')
katryn.
Wel gezeid, mynheer, de overwinning is u.
angelika.
Wat fcheelt 'er aan, mynheer Vuurbal? is al uw vuur reeds uitgebluscht ? geeft gy my over?
f u m m e l.
Ik heb het hem gebakken. (Ey treed moedig ginds en weêr.)
vuurbal
U overgeven, mejuffer! neen, mejuffer, wanneer myn befluit vastgefleld is, ben ik altoos bedaard; dat is zo onze manier, mejuffer; en nu zal ik ter zake gaan. Mynheer, ik verzoek afzonderlyk een woordje met u te fpreken.
f umm e l.
Sta van my, kaerel, en ik zal u antwoorden. Deze dame heeft my hare genegenheid te mywaart verklaard, en dewyl zy haar hart in myn bewaring heeft gegeven, zal niemant Lhet zelve, C 5 dan



4* HET ZESTIENJARIG MEISJE,
dan ten koste van myn bloed, bekomen. VermaJedyde vent '.
katryn.
Bravo! bravo!
vuurbal.
Zo dit de voorwaarde is , welaan , dan zal ik die terftond beantwoorden. (Hy trekt.) Na, fchelm, fta op dit tydftip van alle uw gewaande rechten en eifchen ai, of de drift myner woede zal myne reden overftroomen , en ik zal de nietigheid uwer jiielen ligchaam,in een oogenblik, anatomifeeren. fummel.
Ik wou dat 'er een onderfchout by de hand ware, om ons beiden in arrest tenemen; wy zullen zekerlyk elkander nadeel toebrengen.
katryn.
Geen nood, geen nood, mynheer; hou maar vol; als gy maar uw degen trekken, en driftig wee zen wilde, zou hy ten eerfte gaan loopen.
f u m m el.
Zou 't waar zyn ? (Hy trekt) dan kan ik my niet langer inhouden. Welaan dan ! gy ruw gedierte , kom voort.
k atryn.
Ga voort, mynheer. füer ft aan zy beiden in eene vechtende geftalte zender elkander te naderen, terwyl Ange- ' lika en Katryn hen gedurig voortftooten.
vuurbal.
Kom voort.
angelika.
Ga voort.
fummel. Kom voort, fchelm.
katryn.
Ga voort, mynheer.
NE~



B L T SPEL. 43 NEGENDE T O O N E E L.
DE v0rigen, Dlï kapitein, jan. •yrrr DE kapitein.
W at is hier te doen , myn lief?
angelika.
Als gy lieden niet wilt vechten , zie hier een* ander die 't wel doen zal. Ach , Valerius, deze twee windbuilen zyn uwe medeminnaars en hebben my reeds twee maanden met hunne bezoeken verveeld ; zy hebben zich hier in huis weten in te dringen, en hebben onderling wegens my getwist, en het gantfche huisgezin ontrust; als zy nu niet willen vechten, dan bid ik u my het vermaak aan te doen hen de .deur uit te fchoppen.
DE kapitein.
Wat fchort 'er aan , mynheeren ? Zy blyven beiden in een vechtende geflalie.
vuurbal.
Schei ons toch niet, mynheer.
F U M M E l.
Neen, mag ik u bidden, mynheer, fchei ons r.pch niet, wy zullen u een ongeluk toebrengen.
de kapitein.
Jan, zie eens naar dien anderen heer, en haal een' veldfclieer.
angelika en katryn.
Ha! ha! lia!
jan, tegen Fummel. De hemel bewaar' my , mynheer! hoe kunt gy noch onder het gewigt uwer wonden ftaan blyven?
FUMMEL.
Ben ik gekwetst, mynheer?
jan.
Gekwetst, mynheer? wel gy hebt, laat zien,



44 HET ZESTIENJARIG MEISJE, fta wat meer in het licht, één, twee, drie {leken door het hart, en laat zien , hm, acht door de dunne darmen! Kom aan, mynheer, maak het douzyntje vol, en dan zullen wy u fcheiden. Allen.
Ha! ha! ha!
de kapitein.
Hoor eens hier, Jan. (Hy luistert hem iets in tziende op Vuurbal.') '
jan.
't Is vvarelyk de zelfde , mynheer.
de kap itein, tegen Vuurbal. ïk bid u, mynheer, heb ik de eer niet gehad u buitenslands te hebben gezien?
vuurbal.
Ik heb buitenslands gediend.
de kapitein.
Had gy niet het ongeluk, mynheer, by de laatfte rencontre in Vlaanderen, vermist te worden?
vuurbal.
Ik wierd, op het flagveld, onder de dooden gevonden.
jan.
Hy was de eerfte die viel, mynheer ; de wind van een' kanonkogel floeg hem plat ter aarde; hy had noch even kracht genoeg om in eene floot te kruipen, en wierd daar, naliet, einde van den veldin flag, in eene deerelyke omftandigheid gevonden.
de kapitein.
Ei lieve , mynheer , welke bevordering bekwaamt gy voor den dienst van dien dag ?
vuurbal.
Myne wonden maakten my voor den dienst onbekwaam , en ik quitteerde...
jan.
Deferteerde... meent gy, wy hebben hem, op de lucht af, nagejaagd tot aan den waterkant, van
waar



B L T S P E L. 45
waar hy zich naar Engeland te fcheep had begeven , en, zich van myns meesters afzyn bedienende , attacqueerde hy de citadel, maar wy zyn gelukkig noch in tyds gekomen, om de zelve te verlosfen, en zyne edelheid wederom in de floot te rug te jagen.
Allen.
Ha! ha! ha!
FUMMEL.
Hi! hi! hl!
DE KAPITEIN.
Hoe hebt gy u durven in 't openbaar vertoonen, mynheer, of zelf het uiterlyk bewys durven dragen van een beroep, het welk gy zo fchandelyk hebt onteerd, door uw gedrag? ik eerbiedig den naam van foldaat, en ben, als man van eer en van het zelfde kleed, verbonden, niet te dulden dat dezelve zo fchelmsch gehoond worde; dewyl gy dierhalve alle rechten tot dien titel verbeurd hebt, zo geef my op 't oogenblik uw' degen.
VUURBAL.
Maar, myn goede heer kapitein.
DE KAPITEIN.
Geen woord meer, mynheer. (Hy neemt zyn' degen.)
F UMME L.
Dat is een flechte fchoelje; ik wenschte wel dat ik hem wat fchoppen had gegeven.
DE KAPITEIN.
't Geen ik noch verder te zeggen heb, is, dat gy dit huis tentond moet verlaten, zonder ooit weder daar omtrent te durven verfchynen; verander uwe kleeding en de heldhaftigheid uwer blikken , en vertoon u in 't vervolg in de ware gedaante van zulk een laag fchepfel als gy wezenlyk zyt; want zyt verzekerd zo ik u immer in de monteering weêr ontmoet, of zo gy u ooit
durft



45 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
durft vermeten wezens trekken aan te nemen» die de laagheid uwer ziel bedekken , laar het wezen waar het wil, dat dit het ;oon zal zyn voor uw vermetel en ongehoorzaam gedrag. (Ily fchopi hem van het tooneel.)
angelika.
Ach, myn lieve Valerius !
f IJ m m e l.
Wel, dat is een infame fchurk! ik bedank u, mynheer, voor deze gunst maar ik moet hem achter naar om hem te ranfelen.
De kapitein, hem weerhoudende. Ik heb u een woordje te fpreken, mynheer. f u u me l.
My, mynheer!
de kapitein.
Beef maar niet; ik zal u niet ruw behande. len.
fummel.
ö, Daar ben ik van verzekerd, mynheer; maar ik ben deerelyk gekweld met zwakheid op de zenuwen.
de kapitein.
Gy zyt veel te verachtelyk dan dat een man van eer zich aan u zoude vergrypen; daarom fcheer je hier van daan; en, zo ik u ooit hier weder zie, zal uw nietsbeduidend voorkomen u niet befchermen.
fummel, heengaande, al buigende.
Ik ben u zeer verpligt voor uw goedheid; maar zo ik my ooit weêr met verliefde intrigues inlaat, ja, dan mag ik lyden... (Binnen.)
allen.
Ha, ha, ha!
jan.
Zal ik u van uwe trophée ontlasten, mynheer ! '
1 D Ë



B L T S P E L, 4?
DE KAPITEIN.
Neem het, Jan, als eene kleine vergelding voor uwe getrouwheid; gy kunt het beter gebruiken dan zyn eigenaar. {Hy geejt hem den degen van Vuurbal')
JAN.
Ik wou wel dat uwe genade een patent had ora diergelyke kleinigheden van ieder mooi heertje, die ze wel misfen konde, af te nemen; ik wierd met 'er haast de srootfle zwaardveegers baas van 't ganfche land.
DE KAPITEIN.
Wel gezegd, Jan.
A N GE L I KA.
Maar gy, mynheer de Vos, hoe zyt gy uit uw hol gekropen! ik meende dat gy opgefloten waart.
DE KAPITEIN.
Zo ras ik geweld hoorde, fchoof ik den grendel te rug , en, menende dat gy in gevaar waart brak ik uit myne gevangenis , zonder andere u;tzigt , dan op uwe veiligheid. (Hy kuscht haar 'de Hand.)
De heer Simon, van binnen. Angelika, Angelika; wel, Katryn, Katryn.
ANGELIKA.
Daar is de oude heer; verberg u, ga binnen.
De kapitein en Jan verbergen zich wederom in hunne vorige fcliuilplaats , terwyl Katryn de deur yoor den heer Simon opent.
TIEN*



48 HET ZESTIENJARIG MEISJE, TIENDE T O O N E E L. angelika, katryn, de heer simon,
jasper.
•yrrr De heer simon.
Waar zyt gy geweest , Angelika? ik en Jasper hebben (laan kloppen en fchreeuwen, tot wy niet meer konden: wat voerde gy uit, kind ?
ange li ka.
Ik was bezig eene komedie aan Katryn voor te lezen, en, zo dra wy u hoorden, zyn wy gekomen.
De heer simon. En welke komedie, myn duifje?
katryn.
De listige vryster; en wy waren juist aan de pasfagie met Heerman, in het tweede bedryf,toen gy aan de deur klopte.
De heer simon.
Ei, kom! nu gy de myne zyt, moet gy al die komediën en romans verbranden; zy verderven uwe onnozelheid; en wat kunt gy 'er uit leeren?
angelika.
Wat gy my niet kunt onderwyzen , dat is zeker.
De heer simon. Foei, foei, kind; ik heb u nooit te voren op zulk eene wyze hooren fpreken; ik vrees, Katryn , dat gy haar deze dingen in het hoofd brengt.
k a t ry n.
Ik, mynheer ? ik verzeker u, dat zy meer weet dan gy begrypen kunt. Ja, fchoon ik reeds twee jaren getrouwd ben, en het meeste gedeelte myns levens by oude vryers gewoond heb,
zo



B L T S P E L, 49
20 betuig ik u dat zy my veeltyds verwondert.
De heer simon. Hoor je wel, Jasper ? ik ben in 't zweet . \ Zeg my, mejuffer, hebt gy dezen namiddag geen gezelfchap by u gehad ? want , terwyl ik hier heen ging, zag ik een' jongen gekskap hier uit het huis treeden.
angelika.
Gy zoud 'er wel twee kunnen gezien hebben, mynheer Simon , waart gy maar goed by gezkt geweest.
De heer s 1110 n. Hoor'je wel, Jasper? het kind is zekerlyk bezeten... Zeg my, mejuffer, wat willen zy hier hebben ? J
anóeli k a.
Zy willen my hebben, my, mynheer.
De heer s i m o n. Ik vraag u , wat zy van u hebben willen ?
angelika.
Wel, wat wilt gy van my hebben?
De heer simon.
Hoor je wel, Jasper? ik ben als door den donder getroffen! ik kan mvne e:gen ooren niet gelooven! Zeg my de reden, zesr ik u, waarom. ..
katryn.
Mynheer Simon, als het u belieft, zal ik u de reden zeggen. De jonge juffer is, gelyk gy weet, een zeer eenvouwdig meisje, en hebbende uitgevonden ("de hemel weet hoe) dat 'er noch al een klein verfch'1 is tusfehcu vyf en zestig en vyf en twintig, zo heeft zy de gekheid ^het laatfte te kiezen; daar wanneer zy myn' raad had Gevolgd. .. a
D De



50 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
De heer simon. Zou zy my genomen hebben: niet waar? gv hebt gelyk, Katryn. 03
katryn.
Ja, mynheer, als het eenigfte middel om beidan te bekomen; want als zy met u trouwt, dan volgt de andere van zelf'.
De heer simon.
Hoor je wel, Jasper ?
ANGELIKA.
Het is waar, mynheer Simon; door gebrek aan kunde heb ik myn hart op een' jong' man gefteld, en een' jong' man wil ik hebben; er zyn hier dezen namiddag al drie geweest.
De heer simon.
Drie! drie! hoor je wel, Jasper?
angelika.
Ja, ja, en zy hebben onderling om my getwist, en dén van de drie heeft de andere twee geuVen. Nu. mynheer Simon. als gy moed hebt om &den overwinnaar aan te tasten en hem te fchoppen, zo als hy de anderen gefchopt heeft, dan krygt gy my tot belooning, en myn honderd en vyftig duizend guldens^ op den koop toe. Wat zegt myn held , he ? (Zy /laat hem op den rug.)
De heer s i m o n
De waereld loopt ten einde ! Wat moet 'er gedaan worden, Jasper ?
jasper.
Den boel inpakken, en vertrekken ; neem de party niet aan, mynheer.
De heer simon. Neen , dit is niet om te verdragen ; ik ben overal in beweging. . . ben ik bedrogen door een kind in de luieren , een pop ? waar is uwe tante, jonge ferpent ? ik zal haar doen
we*



B L T S P E L. 5t
weten... dat zy eene lage vrouw is, en dat gy een • .
angelika.
Wel, gy zyt in een fchoon humeur, om uwe dapperheid te toonen. Katryn, haal op 't oogenblik de kapitein , terwyl mynheer noch in zyn eerde vuur is, en zeg hem, dat mynheer hem hier ftaat te wachten, om zyn keel af te fnyden. (Katryn vertrekt.) Ik heb hem zo lang in myne (kapkamer opgelloten tot gy kwaamt.
De heer simon.
Dat is een kind der duisternisfe! ik wou dat myn zoon Karei hier ware, om haar' galant braaf af te fmeeren, terwyl ik hier alles het onderfte boven keerde.
jasper.
Ik geloof dat wy maar best deden de matten op te rollen en te retireeren, mynheer.
De heer simon.
Neen, neen, ik moet eerst haar bolletje zien, en hoor eens, Jasper! als ik hem toornig maak, moet gy hem maar ter neder liaan.
j a spe r.
Hou u toch bedaard, mynheer.
ELFDE en LAATSTE TOONEEL.
angelika, katryn, de heer simon,
jaste r , de kapitein, jan.
■ytrr de kapitein, driftig toetreedende.
Wat durft gy u vermeten, mynheer?... 6 hemel!.. Jan, het is myn vader; wat zal ik doen?
jan, hem by zyn rok trekkende. Val hem te voet7 mynheer.
Da De



52 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
Dc heer simon, te rug fpringende. Ik ben betooverd!
de kapitein.
Ik kan het niet ontwyken; ik moet hem (laan!
angeli ka.
Wat beteekent dit alles?
De heer simon.
Uw onderdanige dienaar, kapitein donderbus! welkom, welkom uit het >vcld, doorluchtige kapitein! nimmer had ik gedacht door zulk een' edel' heer voor den kop ge Hagen of levendig aan riemen gefneden te worden.
de kapitein.
Mynheer, ik ben zodanig verlegen, dat ik magteloos ben om u van myne onfchuld te overtuigen.
De heer simon. Onfchuld! dat zoete lam ! zo heeft mynheer zyn regiment begeven en het edele beroep van voor het vaderland te vechten verzaakt , alleen om hier uw' vader te komen onthalzen ? wel, Karel ! gy zult door den tyd een aroot man worden.
angelika. Zyn vader !. . Katryn !
De heer simon. Kom, kom, 't is fpoedig gedaan... flechts één flag is genoeg... of zo ey zelf te flaauwmoedigzyt, zo laat mynheer uw'Ychildknaap, die daar ftaat, de operatie verrichten.
jan.
Mynheer, ik bid u, breng my toch niet in dergelyke verzoekingen.
de kapitein. Zwyg, asfurante vlegel!
De heer simon. Waarom fpreekt gy niet, mynheer? wat ver.
fchoo-



B L T SPEL. 53
fchooniug kunt gy voor u inbrengen, dat gy bet leger verlaten hebt, vraag ik u?
de kapitein.
Myne genegenheid voor deze juffer.
De heer simon. Uwe genegenheid, gekskap!
de kapitein.
Mynheer, wy hebben lang elkander bemind: en ik ben geheel vreemd van alles wat 'er in n yne afreis is voorgevallen, als mede van de onbegrypclyke reden waarom ik u hier ontmoet, maar zyt verzekerd, dat, welke gedaante dit alles hebben moge, ik echter altoos geweest en noch uw gehoorzame zoon ben.
angelika.
Katryn! by fpreekt als een engel.
De heer simon. Gehoorzaam, fchobbejak! zyt ge niet myn medevryer? hebt ge my niet den voet gelicht ?
de kapitein.
Neen, mynheer, zulks hebt gy my gedaan; myn recht heeft zekerlyk den voorrang boven het uwe.
angelika.
Inderdaad , mynheer Simon, by heeft op my de beste aanfpraak.
jasper.
Maar, mynheer, de jonge heer fpreekt wel, en dewyl de bruidfchat toch in de familie blyft, zo zoude ik u raden uw' toorn te matigen , u met mynheer uw' zoon te verzoenen, en de juffer aan hem af te ftaan.
De heer simon.
Ja, ja , met al myn hart. .. ziet gy, myn zoon , ik geef u de meid; zy zou my te lterk zyn , dat moet ik u bekennen... en geloof myn woord, Karei, gy zult 'er uwe banden vol aan hebben.
D 3 an-



54 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
angelika.
Zyt verzekerd, mynheer Simon , dat ik de perloon nier ben daar gy my voor houd; heb ik u op de eene of andere wy /.e beleedigd, 't was om uws zoons wille, aan wien ik reeds myne genegenheid en belofte gefchonken had , eer ik de eer had u te kennen, en fchoon ik geloof dat gy ju st geen volmaakte vrouw aan my gehad zoud hebben , zo zal ik u echter de beste dochter der waereld zyn. Indien gy nochtans eene vrouw nood.g hebt, zo recommandeer ik u myne rnnte: zy is noch vryster, en bovendien, de beste baker. ..
De heer simo n. Neen, neen, ik bedank u, kind; gy hebt my zulk een' walg voor het huwelyk ingeprent, dat ik 111 't geheel geen trek meer daartoe heb... Maar waar is toch uwe tante? denkt gy, dat zy u niet beletten zal voort te varen?
. katryn.
Zy is tegenwoordig by haar' notaris, mynheer, en zo net u geliefde met het jonge pa,ir daar ook heen re gaan en uwe goedkeuring aan haar mede ftaa len' durf ik u voor han; toeftemming in-
a n g e li k a.
De kapitein en ik, mynheer. . .
De heer simon. Kom, kom, Karei, gy moet de meid niet bedriegen; gy zyt immers maar vaandrig?
De kapitein.
Ik had het geluk, mynheer, myn' doorluehtigen generaal, door myn gedrag in eene kleine rencontre met den vyand zodanig te behagen , dat hy my eene compagnie gefchonken heeft.
De heer s i mo n. Wel, ik filiciteer u, Karei! dit is inderdaad
nieuws!



B L T SPEL. 55
nieuws ! en als wy uwe bruiloft zullen vieren , drink ik zelf een half pints pokaal op de gezondheid van dien braven man uit.
kapitein.
En zulks verdient hy, mynheer; het voorbeeld en de gerechtigheid van zulk een' generaal moedigen ons aan tot heldendaden , en verzekeren ons van de overwinning.
De heer simon.
Braaf gezegd, myn jongen... Welaan, gaan wy dan. (Willende vertrekken.)
jan.
Halt een oogenblik, dames en heeren, als 't u belieft : ieder fchynt hier wel vernoegd te zyn behalve ik.
kapitein.
Wat ontbreekt u, Jan ?
jan.
Mynheer , naardien ik my zulk een' meester en den naam van foldaat wilde waardig maken, zo kan ik niet dulden dat myne eer in het minste benadeeld worde.
De heer simon. Hola, he! wat zyn dit voor franjes? Jan.
Hier is de man zelf. (Tegen Jasper) Kom hier guit! Hy heeft my van daag bekend dat hy in myn afzyn , eenige vryheden met myne wettige huisvrouw genomen heeft, en een' oneerlyken toeleg op myn bed had ; waarvoor ik thans voldoening vraag...
"De heer simon, hem een'' [lag gevende. Wat voddery is dit? de vent zyn hersfens zyn van de ftreek.
jan.
En van de kook, mynheer; maar gy zyt de vader van myn' heer, en dus onderwerp ik my.
D 4 KA'



56 HET ZESTIENJARIG MEISJE,
kapitein.
Kom, kom , ik zal alles wel ten beste fchikken , en zal voor u en Katryn in het vervolg zorg dragen, mits gylieden alle vyandl'chap varen laat0 en op 't oogenblik elkander de hand geeft. '
TAN.
Myne wraakzucht wykt voor myn belan°- en dus omhelze ik u op nieuw als myn' vrind.° '
jasper.
Ik ben ook weder uw vrind ; maar hoor eens, Jan... ik vrees u niet, en als gy dat eindje ftaal, dat gy by u hebt, wilt afleggen, en met de vuist een paar blaauvvc oogen, of een' gekneusden kop met my durft wagen , ben ik alle oogen blikken tot uw' dienst.
katryn.
Inderdaad , mynhetr Jasper , gy kunt fchoon kraaijen ; maar laat ik u ftil zeggen , de gek, die fchurkachtig genoeg is om op vrouwengunsten zich te beroemen , is in alle opzigten eene lage
ziel. Wat u belangt , rcyn lieve man
betoon u ter rechter plaats een rechtfchapen man te zyn , en gy behoeft voor dergelyke lhorkers niet bevreesd te wezen.
De heer simon.
De meid is grappig , dat moet ik bekennen . ha, ha, ha! '
anc b-l i k a.
Ik vrees dat de waereld kwaadaartig o'enoeg zyn zal om my in myn gedrag van wispelturigheid te verdenken; maar dewyl ik myn' lieven kapitein getrouw ben gebleven, zo hoop ik dat men vcrfchoonen zal my met andere minnaars vermaakt te hebben. Voor het overige rade ik de jufferfchap nimmer aan zotskappen of laaghartige fchepzels gunstig te fchynen , die noch door deugden noch door bekoorlykheden te binden zyn. De "verdien-



B L T S P E L. 57
dienden eens waren minnaars blyken door zyn gedrag, want hy, die de eer geen hulde doet , zal nimmer in zyne liefde getrouw zyn.
EINDE.



DRUKFEILEN.
op Pagina 8 (laat Reg. 26 ik ken, moet zyn ik kan.
~~ 11 10 gematigheid; - gematigdheid;
*—— 34 -—' 14 voor aan, voet 1 hoed
■—~ 37 ——— 18 Krikken voor reizigers; moet zyn geen (frikken voor reizigers. 39 ——— 8 en met zyn bloed verwen, moet zyn en zyn bloed met het flyk vermengen.
" 4° — hei d"ds Curcyf van onderen af, bars', ech¬
ter niet durvende fpreeken, moet zyn bars, echter niet durvende toetreden.
——— 4e — de derde Perfonaadje van boven af, p u mm b l. mott zyn fummel. (ter zyde.)



Lyst van nieuwe tooneelftukken, zo aU die afzonderlyk by den boekhandelaar Uylenbroek, te Amfteldam, te bekomen zyn.
W. Bilderdijk, Edipus, treurfpel, en brief over den
zeiven . . . j 4 •<
- ■ ■ De dood van Edipus, treurfpel . - 1 : . : .
Deukalion en Pyrrlia, tooneelftuk - • : 15 : -
W. Bingley, Het zestienjarig Meisje, blyl'pel . - - ; 6 ; I. de Clercq, H. Z. Meriones, koning van Krete,
treurfpel . . . . > : 8 : ■ Eduard en Eleonora, treurfpel - - : 8 : M. A. de Clercq, Montrofe en Amelia , tooneelfpel - - : 8 : Vanglenne, of de Karaktertoets,
tooneclfpel . . . - - : 10 :-
■ — Het Gevaarelyke der Afweezigheid,
tooneelfpel. . . . . : 8 : -
A. A. Gaignan de 1'Ami, Elize , treurfpel . - - : 6 : -
O. C. F. Hoffham, Al ftond 'er de'galg op ! blyfpel - - : 18 : .
■* De Broek, voorfpel . . - - : 6 : .
J. Houtman, Thz. Irene , treurfpel . . - - : 6 : .
■ Montrofe en Amelia, tooneelfpel - - : 3 : •
J. Hugli, Willem Teil, treurfpel . . - - : 8 : -
W. Imme , Delia en Adelaïde , tooneelfpel . - - : 8 : -
De Weldadige, tooneelfpel . . - - : 6: -
De Verftandige Ecbtgenoote , tooneelfpel - - : 8 : -
' De Jonge Walburg , of de gevolgen
van liet fentimenteelc ; tooneelfpel. . - - : ip .» r
V. J. Kasteleijn , De Marquis de Bouïllé, lieldenfpel - - : r> : -
De Juffeiiijke Kamerdienaar, blijfpel - - : 6 : -
Elfride, treurfpel . . - - : 8 : -
■ Codrus, treurfpel . . - - : 8 ; •
L. J. Lamaifon , Clementine en Desormes , too-
' neelfpel . . . . - - : 8 : .
J. Lutkeman, Codrus, treurfpel . . - - : 8 : .
Canut, treurfpel . . - - : 8 : .
P. F. Lynflager, Zoé, tooneelfpel . . -- : 8 • .
J.Nomsz, De Graaf van Warwik, treurfpel. - - : 7 : .
Bajazevh , treurfpel . . - - • 7 : -
• De Cid, treurfpel . . - - : 7 : .
Atlmlia, treurfpel . • - - • 7 : -
Amelia , treurfpel . • - - : 7 : .
Soliman de tweede, blyfpel . . - - : 8 : -
■ Cora , treurfpel, pl. . . - - : la : .
Coralli, treurfpel, pl. . . - - : ii : ,
H. Osei.



H. Ogelwight, Juni Men doet wat men kan, niet
wat men wil, blyfpel . . . f - : 6 : •
— i)e Verbeterde Dwaas, blylpel - - : 6 : -
— — Waldheim, tooneelfpel . - - : 12 : -
De Vrindenraad, of bet wclge-
lukf ontwerp, tooneelfpel . . - - : 12 : P. Pypërs, Merinval, of de gevolgen der wraakzucht, tooneelfpel . . . . - - : 10: De Graaf van Comminge, of de ongelukkige gelieven, tooneelfpel . . - - : 12 : -
: Lauftis en Lydia, treurfpel ,pl. . - - : 12 : -
}t Starrenburg, Apollo in Dordrecht, en De Zangberg, twee divertisfementen . . - - : 6 : F. van Steenwyk , Leonidas, treurfpel . . - - : 8 : P. f. Uylenbroek, Meropé, treurfpel, pl. . - ■ : 12 : N. S. v. Winter, Menzikoff. treurfpel . . - - : 8 : -
L. \Y. Louizc d'Arlac, treurfpel . . - - : 8 : -
Sebille van Anjou, treurfpel . . - - : 8 : «
Gelonide , treurfpel . . - ' * ï 8 : -
Non datur ad mufns, &c. Esther, treurfpel . - - : 7 : -
V(jjt doet vorderen. De Gcwacnde Philofooph,bl. - - : 6 : -
])e Burgemeester, tooneelfpel. . . . - - : 12 *
Van meest allen zyn eenigen voor de liefhebbers op groot papier te bekomen. Verfcheiden nieuwen zyn ter ptrsfe.
Veel Kunstprinten voor tooneelfpellen.
Algemeene kunsttitels voor allerlei dichtwerken , in •ito. en in 8v«i.