505, B 81     B R I E F VAN ROBESPIERRE, AAN DEN GENERAAL PICHEGRU* L E TT RE D E ROBESPIERRE, AU GÉNÉRAL PICHEG R U. Paris ie 3 Thermidor, (21 Juillet) l'an 2 de la Répubiique Frangoijs. I' 1 n'éft poiat tems encore, Citoyeri Général, de raettre vos obfervations fur le plan de Campagne contre la Hollande fous les yeux du Comité. Je dois avant tont ie dispofer aux changemens que vous fouhaitez. De votre cóté foyez en attitude d'agir fans cléiai, avec le plus de vigueur, lorfque vous recevrez 1'ordre conforme a vos défirs. ]e vois avec la plus parfaite fatisfadtion que le fund de ee plan s'arrange avec vos idees, & que vous en efperez un entier fuccès. Je penfe comme vous que la conquêtc des fept provinces unies coutera prodigieufement de fang a la Re'publique, & que nous devons nous pre'parer k quelques combats défaftreux dans un pays auffi difficile; mais un grand nombre de vidtoires épuiforoit nos Enncrriis, & il leur faudra pcu de de'fakes pour les perdre. je les crois bien perfuadés de eette vérité, que s'il eft pofilble de battre les Francois, il cli impoflïble de les vaincre. Que la dernière vidtoirc foit pour nous, c'efl; affez, c'elt tout: & notre perfeverance, notre courage, les motifs qui nous animent & nos reiïöurces nous la garantiffent. —— St. jufttf Barrère font charge's de re'diger, pour votre inftrudtion, le plan de votre conduite politique cn entrant & pendant tout votre féjour en Hollande. Je vais anticiper fur leur travail, pour mieux vous pénétrer de nos vues. Puifque c'efl: dans ce pays que nous devons diflbudre la ligue des puiffances coalife'es, leur didter nos volonte's, affermir a jamais la re'publique francoife, & reconque'rir nos colonies , vous fentez que c'efl: ici 1'occafion de dëployer tout ce que 1'amour de la patrie & de la liberte' peut nous infpirer de fageffe & d'e'nergie. - — Parys, den 3 Thermidor^, (21 July) het 2d.e Jaar dir Franfchè Republiek Het is nog geen tyd* burger-generaal, om uwe aanmerkingen op hei plan van den veldtogt tegen Holland onder het oog van het Comité te brengen. Ik moet hetzelve vooral eerst voor bereiden ten aanzien der veranderingen, welken gy* verlangt. Zyt van uwen kant in gereedheid, om, zonder uitftel, met de grootfte kloekmoedigheid en kragt te werk te gaan, wanneer gy de bevélen overeenkomstig uwe begeerten zult ontvangen. Ik zie mét het volkomenst genoegen , dat de grond van dit plan met uwe begrippen ftrookt, en dat gy er eenen volkomen goeden uitflag van verwagt. Ik ben met u in hetzelfde begrip, dat de verovering der zeven vereenigde provineien verbazend veel bloeds aan de republiek zal kosten , en dat wy ons op eenige rampfpoedige gevegten in zulk een moeilyk land moeten voorbereiden; maar eene menigte van overwinningen, zou onze vyanden uitputten , en zy hebben weinig neèrlaagen nodig om ze ten ondertebrengen. Ik geloof, dat zy van deze waarheid zeer wel overtuigd zyn: dat indien het mogelyk is, de Franfchen te flaan, het onmogelykis, hen te overwinnen. Laat de laatfte overwinning aan ons zyn, dit is genoeg, dit is het al: en onze ftandvaftige volharding, onze moed, en de beweegredenen, die ons aanmoedigen en onze hulpmiddelen verzekeren ons van dezelven. St. Jutt en Barrère zyn gelast, om tot uwe narigting, het plan opteftellen van uw ftaatkundig gedrag, als gy in Holland komt, én geduurende uw verblyf in hetzelve. Ik zal hunnen arbeid vooruitlopen, ten einde u onze bedoelingen des te: beter te doen bevatten. Dewyl het in dit land is, dat wy de verbindnis der vereenigde mogendheden moeten ontbinden, aan dezelven onzen wil voorfchryven, de franfchè republiek voor altoos vestigen, en onze volkplantingen heroveren, begrypt gy wel, dat hier de gelegenheid is om al de wysheid en al de kragt ten toon te fpreiden, wélke de liefde des vaderlands en der vryheid ons kan inboezemen.  Les hommes éeiairés que nous avons re'pandus ~ dans ce pays nous 1'onr fait parfaitement connoitre. Pour tout cc quj s'öppeiie adminiftration provinciale, économie p.ubüqu'- &partielle, les hollandois font les premiers hommes du monde; mais la fe borne leur intelligence. Dans ce qui eft politique inftitutive, liberté nationale & individuelle, ils lont d'une ftupiditè' radicale. Leurs organifations font un melange de réminifcences monarchiques, d'un fyftême fallacieux d'arïftocratie, & de quelques ftmulacres de démocratie. Ce compót ridicule ils 1'appellcnt une Confiimtion. Ils diferit trés férieufemenc que leur pays eft une république, & ils fe donncroient au diable qu'ils font républicains. Dans cette étrange re'publique, vous n'y appercevrez pas 1'ombre de la liberté politique, car toute la repréfentation nationale & le droit d'Election font renfcrmés dans les feuls magiftrats des villes votantes, dont les bourgs, les villagcs & les campagnes ne font ve'ritablement que les humbles fujets. La liberté civile y eft encore plus maltraitée, puifque la prétention a 1'éligibilité eft ictenue exciufivement par quelques families des villes fouveraines. Mais ce qui eft le fceaa du plus odieux efclavage, ce qui attefte 1'excès de la dégradation du caradtere national, c'eft que, chez ces orgueilleux Bataves, les magiftratures font des métairies, & que la juftice y eft entierement arbitraire au gré des intéréts ou des afiections des magiftrats, qui n'ont d'autre régie a eet égard que d'arrêter leurs prévarications au terme oü ils pourroient réveiller le peuple & 1'arracher èl fa honteufe ftupeur — EnCore une fois , en Hollande toutes ces impertinenccs fe nomment une Conjlitution. I J'arrête un inftant votre attention fur ces élémens du gouvernement hollandois, parcequ'ils peuvent vous fervir a exptiquer quelques milïiers d'inconféquences, de contradidtions & d'abfurdités que vous remarquerez dans la marche de la natiën en général, dans 1'allure de chacun des partis qui la divifent. Ce font ces partis qu'il vous importe de bien connoitre, parceque c'eft fur eux & par eux qu'il faudra agir. L'amour des fadtions eft a 1'efprit des hollandois ce que la paffion de 1'or eft a leur cceur. Ces deux affe&ions feules compofent leur caractère, & les difpofent felon leurs différens degrés d'éxaltation. Lorfque c'eft 1'intéret de fortune qui 1'emporte, ils abandonnent, ils livrent leur parti. Si c'eft 1'efprit de fadtion qui commande, il prodigüent leurs tréfors a qui veut fervir leurs fureurs. Amfterdam & Rotterdam ont foutenu notre reVolution en 1790, 91 & 92. Elles agitent fourdement & fans rélache Londres & 1'Angleterre, avec leurs marchands fouyerains en Europe, err Afrique De verlichte lieden, welken wy door dit land verfpreid hebben, hebben het ons volmaakt doen' kennen. Ten aanzien van al wat men provinciaal beftier, aigemeene en byzondere huishouding noemt,, overtreffen de Hollanders alle natiën en zyn zy de grootfte lieden; maar dit is ook ai hun verftand. In de ftaatkunde, nationaale en ondeelbaare vryheid zyn zy in den grond weetnieten. Hunne inrigting is een mengzel van flaauwe eenheerfebige denkbeelden, van een bedrieglyk ftelzel van ariftocratie en van eenige fchaduwen van democratie. Dit belachlyk mengelmoes noemen zy eene ConfiUutie. Zy zeggen in zeer goeden ernst, dat hun land eene republiek is, en, zy zouden er op zweren, dat zy republikeinen zyn. Gy zult in deze wonderiyke republiek geen fchaduw van ftaatkundige vryheid ontdekken; want de geheele nationaale vertegenwoordigingen het regt van verkiezing zyn alleen tevinden in de magillraaten der ftemhebbendefteden, van welkende kleine fteden, vlekken, dorpen» en gehugten in de daad niets anders zyn, dan de ootmoedige onderdaanen De burgerlyke vryheid word er nog flegter gehandeld, wyl eenige famiiien der fouvereine fteden het regt van verkieslykheid uitfluidyk aan zig behouden. Maar het geen het zegel 'op de haailykfte flaverny zet, het geen de overmaat der fchending van het nationaal karakter getuigt, is, dat by de trotfche Bataven de regeringen landhoeven zyn, en dat de geregtigheid er volftrekt willekeurig is,, naar dat dezelve met de belangen of de neigingen der magistraaten overeenkomt, die in dit opzigt geen anderen regel hebben, dan hunne verraderyen intehouden , wanneer zy begrypen , dat die zo verre gaan , dat zy het volk zouden kunnen wakker maken en hetzelve van zyne fchandlyke ongevoeligheid losrukken. Nog eens: al deze ortgerymdheden worden in Holland Conflitutic genoemd. Ik vestig uwe aandagt een oogenblik op deze grondbeginzels van hollandfche regering, om dat dezelven u kunnen dienen om eenige duizenden ongeregeldheden, tegenftrydigheden en ongerymdheden te verklaren, welken gy in de wyze van doen der natie in het algemeen, en in het gedrag van elke der partyen, die haar verdelen, zult op merken. Het is voor u van veel belang, die partyen wél te kennen, doordien zy het zyn, op en door welken gy moet werken. De liefde der fadtien is voor den geest der Hollanders het geen de zugt naar het goud voor hun hart is. Deze twee neigingen alleen maken hun karakter uit, en bellieren hen volgens derzelver verfchillende trappen van fterkte. Indien het belang van rykdom het overwigt heeft, verlaten zy hunne party, leveren dezelve over. Als de geest van fadtie de overhand heeft, verfpillen zy hunne fchatten aan allen, die hunne woede willen dienen. Amfterdam en Rotterdam hebben in 1790, 1791 en 1792 onze omwenteling onderfteund. Zy ontrusten heimlyk en aanhou- ):( f ):(  )•( 3 X iien Alle ; avec leur •cofrefpondanee centrale du commerce de 1'univers, elles ne cefleront de ftipendier des conjurateurs, de propager 1'efprit révolutionnaire fur toute la furface dB globe, dans 1'efpérance que la commotion univerfelle les placera ecfin dans la crife quelles défirent. Mais ce qui peint fidèlement ces gens la, & prouve fans réplique que ces beureufes difpofitions font chez eux une maladie & point du tout une vertu, c'eft que dansles plus grandes ardeurs de cettephre'néfie de fadtion, il n'entre pas la plus petite etincelle d'amour de Ja patrie, & qu'on les verra toujours, comme on les vit autrefois, fe difputer la préférence , pour vendre a Ter-nemi de leur pays les moyens de le vaincre. —— Le premier parti, celui qui eft notre implacable ennemi, eft attaché a la maifon d'Orange. II eft furmé de ia nobleflè, des families patriciennes, des gens bien élevés qui ne tiennent point au commerce, & de la trés grande majorite' du peup'le. Les premiers font la léule clafFe de la nation nollandoife qui aic quelques lumières : ils reftent attachés au Stathouder pour s'alTurer une protection contre 1'arbitraire des magiftrats , & parcequ'ils font perfuadés que, fans une autorité prépondérante, lear pays fe perdroit dans 1'anarchie. Quant au penple, il eft porcé vers les Prinees d'Orar;g;e, par ce fentiment naturel aux ames firnpips & bonnes,, quj leur fait aimer ce qu'elles adrnirent. Lu tradition des pères aux en fans, qui eft la feulé inftruction du peuple, dit fans ceile a celui de la Hollande, ce qu'il doit d'amour & de reconnoifl?ince aux grands & aux bons hommes de cette. race-, & il lui fuffit du feui inftindt, qu'aucune paflïon d'orgueil & d'ambition ne trouble, pour fentir que, .fans le pouvoir Stsdhoude-ien , il tomberoit dans le fervage des ariftocrates municipaux, ou qu'il deviendroit la vidtime de 1'ardente & infatiable cupidhé des gens qui, par une profanation des termes, fe difent les patriotes hollandois. Il le faut avouer cependant,. eet inftincT: dit vrai, & il eft de toute évidence, que les foibïes rayons de liberté qui paroiffbnt encore en Hollande, ont leur unique foyer dans 1'autorité Stadhoudérienne (*). Les patriotes forment 1c denxieme parti. Ce font les petits bourgeois, praticiens, courtiers, banquiers , négotians , agiotenrs, & marchands de toute dénomination, quircmpliüent les villes, bourgs (*) ü &ut fe rappeller que I'romme qui parle ici prétendent a ia diciature de la tépublique fïancoife. dend Londen en Engeland. Ddör'hühnê rouverèine kooplieden in. Europa, Afia en Afrika, door hunne mkldenpuntige zamenhandeling in den koophandel der vier waerelddeelen zullen zy iïeeds zamenzweerders onderhouden, den geest van omwenteling over de ganfche oppervlakte des aardbols voordplanten, in verwagting, dat de algemeene beweeging hen eindclyk in de verlangde crifis zal Hellen. Maar het geen van die lieden een getrouw tafereel geeft en zonder tegenfpraak bewyst, dat deze gelukkige gefteldheden by hun eene ziekte en in het geheel geen deugd zyn, is, dat in de grootfte hevigheid dezer fadtie razerny, niet het minfte vonkje van vaderlandsliefde plaats vind, en dat men hen altyd zal zien, gelyk men eertyds van hun gezien heeft, elkander de voorkeur betwisten, om aan de vyanden van hun land de middelen te verkopen om het te overwinnen. -—- De eerfte party, die onze onverzoenlyke vyand is, is aan het huis van Orange verknogt. Zy beftaat uit den adel, uit de eerfte famiiien, uk welopgevoede lieden, die zig met den koophandel niet bemoeijen, en uit de grootfte meerderheid des volks. De eerften zyn de eenige klasfe der hollandfche natie, die eenige kennis bezit: zy blyven aan den Stadhouder verknogt, ten einde zig van eene befcherming te verzekeren tegen de willekeurigheid der magistraaten, en om dat zy overtuigd zyn, dat zonder een overtreffend gezag hun land in de anarchie zou vervallen. Betreffende het volk, hetzelve is den Pn'nfen van Orange toegedaan uit een gevoel, hetwelk eenvoudige en brave zielen natuurlyk eigen is, en dezelven doet beminnen het geen zy bewonderen. De overlevering der vaderen tot de kinderen, welke het eenig onderwys van het volk is, fpreekt tot dat van Holland onophoudelyk van de liefde en erkendnis, die het aan de groote en goede mannen van dit geflagt venehuldigd is; en het ingefchapen vernuft, welk geen drifc van hoogmoed en eerzugt ftoort, is voor hetzelve genoeg, om te begrypen , dat, zonder het Stadhouderlyk gezag, het onder de dienstbaarheid der municipale aristocraten zou geraken, of dat het een flagtofFer zou worden van de geweldige en onverzadelyke hebzugt der lieden , die, door eene ontheiliging der woorden, zig hollandfche patriotten noemen^ Men moet egter bekennen, dat dit vernuft de waarheid fpreekt, en het is klaar, dat de flaauwe ftraalen van vryheid , die nog in Holland fchynen, derzelvcr eenig middenpunt in het ftathouderlyfë gezag hebben ( *). De tweede party beftaat in de patriotten. De* zen zyn al die kleine burgers, praktizyns, makelaars, bankiers, handelaars, wisfelaars en koop* lieden van allerlei benaming, "die de lieden, vlek- (*) Men moet zig herinneren, dat de man die bWt. fpreekt, naar het diétaiorfchap der franfchè republiek; fton&r'  X 4 .X & vülages de la Hollande. Cette tonrbe eft immenfe'ment riche dans les fept provinees. Eterneiie ennemie des rois dans les monarchies, implacable tyran des peuples dans les républiques , ejle veut i'égalité dans les lieux oü elle voic des degrés audelTus d'eile; elle pre'tend a la domination dans ceux oü elle eft au niveau. Son opulence eft la méfure de fa vanite', fa vanité celle de fes pre'tcntions: Cette progreilion devient enfuice incommenfurable; & routes les abfurdités tous les exces en fortent comme de leur fource naturelle. Certes des efprits & des ames qui fe font traine's perpétueliement dans la fentine oü 1'on ne vit que pour gagner, ne peuvent que marcncr a contre fans .des vues vaftes & des fentimens nobles qui conviennent aux inftituteurs politiques. Demandez a ces patriotes hollandois qu'elle eft la conflituiion qu'ils défirent, oü eft leur plan? ils n'auront pas un mot a vous répondre. Que vculent-ils donc? le voici: ChaiTer le Stathouder, difperfer la magiftrature, mutiier le peuple fbus un fceptre de fer, & fe difputer enfuite la dépouille des uns & des autres avec la même rage. Ils feront tout a vous tant que vous ferez oecupé contre leurs adverfaires, & ils deviendront vos plus implacables enncmis dès qu'ils s'appercevront que votre projet n'eft pas de Jes laiiier les maitres.' Telle a e'té parmi nous la marche de 1'efpece financière & mercantile; mais nous avons fu 1'arrêter dans fa courfe. Au furplus, tout le venin de ces gens-ia eft dans leur or, & 1'un de vos foins les plus importants fera de les délivrer de ce dangereux mo yen de fe compromettre. Nous leur devons ce témoignage de gratitude & d'afteétion. II eft un troifième parti qui fe reernte dans les deux autres, & qui pourtant les joue également. Lorsqu'un hollandois elt promu a une magiftrature, qu'il foit patriote é qu'il foit Stathoudérien, a 1'inftant il dépouille le vi.ei) homme, & s'édentifie complettement de coeur & d'efprit a la ligue ariftocratique a laqueile il vtent d'être agrégé. Cependant comme les róles y font diftribués, il s'cfforce de paroitre fidéle a fon ancien parti, il en conferve les réiations,même les figncs. On concoit que fans cette aftuce, le fecret du miniftère feroit en danger & qu'il en fait toute la magie. Déreiter le parti Stathoudérien parceque fon chef eft 1'azile contre 1'abus & 1'arbitraire du pouvoir judiciel & xnunicipal, abhorrer le parti patriote par la raifon qu'il prétend renverfer les trónes municipaux, furveiller ces deux.partis dans chaque Viile, protégcr 3e plus foible, réprimer le plus puifiant, éviter qu'aucun ne domine, qu'aucun ne s'éteigne, parceque le triomphateur ne manqueroit pas de crier è 1'ariftocratie & d'en faire juftice, & par defilis tout, jurer haine implacable, perfécution ét-crnelle contre le facrilège qui ólè foulever le voile hypo- ken en dorpen van Holland vervullen. Deze lchaar bezit in de zeven provinciën oneindige rykdommen. Eeuwige vyanden der koningen" in de monarchien , onverzoenlyke dwingelanden dér volken in de republieken , begeert zy de geiykheid in de plaatzen, daar zy rangen boven zig ziet; zy ftaat naar de heerfchappy in die, waar°zy gelyk ftaat. Haar rykdom is de muat van haare verwaandheid, haare verwaandheid die van haare begeerten i deze evenredige voordgang word vervolgens onmeetbaar; en ai,de ongerymdheden, al de buitenfporigheden vloeijen daaruit voord, als uit derzelver natuurlyke bron. Indedaad lieden en zielen, die geiiadig in den drek gekropen hebben, -waarin men alleen leeft om te "winnen, kunnen niet anders dan ftrydig handelen met groo' te oogmei ken en edele gevoelens , wélken ftaatkundige inftellers voegen. Vraag deze Hollandfche patriotten, welke conftitutie zy verlangen, waar is hun plan? Zy zullen u geen woord" weten te antwoorden. Wat willen zy dan ? Zie hier, wat zy zoeken:-Den Stadhouder wegjagen; de magiftraatuur verftrooijen ; het volk onder eenen yze• ren fcepter verminken , en vervolgens met dezelfde razerny elkander den buit betwisten. Zy zullen u geheel toegedaan zyn, zo lang gy mét hunne tegenftrevers bezig zult zyn, en "zullen uwe grootfte vyanden worden, zodra zy zullen merken, dat uw ontwerp niet is, hen meesters te laten. Dit is in ons land het gedrag der financiers en handelaars geweest; maar wy hebben het weten te ftuiten. Voor het overige is al het venyn dier lieden in hun goud, en.een van uwe voornaamfte zorgen zal zyn, hen van dit gevaarlyk middel van in twist te geraken te vertosfen. Wy zyn hun dit bewys van erfcendnis en genegenheid verfehuldigd. . Er is nog eene derde party, die uit de twee anderen haare aanhangers bekomt, en ze nogtbans beiden verfehalkr. Wanneer een Hollander 'tot de magiftratuur' benoemd en er in aangëftéld word, hy mag een patriot óf een ftadhoudersgezindc zyn , aanftonds legt hy den ouden mensch af, en voegt zig volkomen met hare cn ziel hy dc ariftocratifche zamenrpanning, tot dewelke hy nu toegelaten is. Daar ondertusfehen de rollen er in uitgedeeld worden , poogt hy voor zyne oude party getrouw te fchynen, hy behoud er de betrekkingen , zelfs de tekens van. Men begrypt, dat zonder deze list, het geheim van het ministerie in gevaar zou zyn, en dat hy er de geheele toverkunst van maakt. De ftadhoudersgezinde party verfoeijen, om dat haar hoofd de befchei mer is tegen het misbruik en willekeurige van de regtcrlyke en municipale magt, de patriottifchc party veragten, om reden, dat zy de municipale trocnen wil omverre werpen, deze beide partyen in elke ftad in het oog houden. de zwakfte befchermen en voorftaan, de fterfefte betengelen, zorgdragen, dat geen van betden hcerscht, geen van  x $:x . crite qui cotivre cette conféderation redoutable , les loix du pafte, telle eft la legon qui inftruit a ■ parcourir dignement la carrière. Voila, Citoyen - général, 1'état moral & politique du Pays que vous allez conquérir* On nous a longcems & grofiièrement abufés, en nous di- ; fant que les hollandois n'attendroient que notre approche pour fe lever & fe joindrc a nous. Vous. venez de voir que le parti .patriotique n'eft qu'un ramas d'orgueilleux & vils marchands. Celui du Stathouder, compofé des têtes penfantes de la nation & de presque tout le peuple , lui imprime une telle crainte, que deux cent Juifs d'amfterdam mettroient toute la Bourgeoifie de cette rille en fuite. II ne faut donc pas s'abufer fur la puiflance • du Stathouder : elle eft trés conüdérable, & elle 1'eft d'autant plus, que les moyens maladroits qu'avoient pris fes ennemis pour le decrier, n'ont fait que prouver leur mauvaife foi & redoubler 1'inté- ■ rèt pour lui. Ces gens-la ne favent pas même calomnier. L'extrême bonté eft la vertu qui attaché le plus les hommes; elle eft la plus vifible aux yeux de la mukicude, & c'eft aufil celle qui eft le plus parfaitement exprimée dans la manière d'être de M. le Prince d'Orange. Les patriotes avoient penfé qu'ils obtiendroient une grande victoire, s'üs pouvoient perfuader que cette vertu de leur Stathouder n'étoit que pure• imbécillité. Ils ne fongeoient pas que les moindres circonftances ' devroient leur donner un dementi public & acca- blant. ■ C'eft ce qui eft arrivé. Dans les pé- rils immïnens oü s'eft vuë & ou fe voit encore la Hollande , le Stathouder a fait connoitrc une tête pleinc de lurnières & de fag'effe, avec un caraclère des plus graads & des plus nerveux. Cet oppofition de la vérité a la calomnic redouble la force ^*de fon parti & de la timidité de 1'autrc; & il ne faut plus doutcr que ce Prince n'obtienne de fon pays beaucoup de moyens pour nous réfifter. D'un autre cóté , les troupes hollandoifes que '1'on efpére longtems de voir tout au moins fe parta^er en notre faveur, font maintenant reünies dans un même fentiment. Les changemens qne leur général a faits dans fes officiers, les talens qu'il a dépioyés a la guerre, enfin le penchant irréfiftible qui maitrife les hommes & les attaché aux héros, enchaine touteTarmée holiandoile a la destinée des deux jeunes Princes d'Orange, & en ont fait Tune des plus vaillantes que nous ayons a combattre, <— beiden vernietigd worde, om dat de zcgenpralende niet in gebreke zou bly ven, ariftocratie te roepen, en er zig aan te wreken, en bovenal onverzoenlyken haat en eeuwige vervolging te zweren tegen den heiügfchender, die het kleed van geveinsheid, welk dit gedugt eedgefpan bedekt, durft afligtcn: dezen zyn de wetten, deze is de les, welke leert de loopbaan waerdiglyk eindigen. Zie daar, burger generaal, den zedenlyken en ftaatkundigen ftaat van het land, welk gy gaat veroveren. Men heeft ons lang en grovelyk misleid, met ons te vertellen , dat de Hollanders flegts onze aannaderiog wagten, om opteftaan en zig by ons te voegen, Gy ziet, dat de patriotfche party niets anders is, dan een zamenraapzel van trotfehe en veragtlyke kooplieden. De party van den ftadhoudcr, beftaande uit de denkende lieden der natie en uit byna het ganfche volk, boezemt haar zodanige vrees in, dat twee honderd jooden van Amfterdam de ganfche burgery dier ftad op de ylugt zouden dry ven. Men moet zig derhalven omtrent de magt van den Stadhouder niet bedriegen. Dezelve is zeer aanmerklyk, en zy is het nog te meer, doordien de ongefchikte middelen, waarvan zyne vyanden zig bediend hadden, om hem zyne eer en zyn aanzien te benemen, niets anders uitgewerkt hebben, dan hunne kwaade trouw aan den dag te leggen , en het belang voor hem te verdubbelen. De uiterfte goedheid is de deugd, die de menfehen meest verknogt maakt; zy is in de oogen der menigte de zigtbaarfte, en deze is het ook, die in de wyze van doen van myn heer den Prins van Orange het volmaaktst uitgedrukt is. De patriotten hadden gedagt, eene groote overwinning te behalen, indien zy konden doen geloven, dat deze deugd van hunnen Stadhouder enkel zwakheid van verftand was. Zy bedagten niet, dat de minste oroftandigheden hen openlyk en bitterlyk moesten logenftraftèn. Dit is ook gebeurd. In de dringendfte gevaaren , waarin Holland zig gezien heeft en nog ziet, heeft de Stadhouder ongemeen veel doorzigt en wysheid, nevens het grëptfté en fterkfte karakter doen blyken. Deze ftrydigbeid der waarheid tegen den laster verdubbelt de magt van zyne party en de vertzaagdheid der andere; en men behoeft niet te twyfclen, of deze Prins zal van zyn land veele middelen bekomen om óns te wêerftaan. Van oenen anderen kant zyn de Hollandfche troupen, welken men zo lang zig gevleid heeft , dat zig ten minsten de helft ten onzen yoordeele zou betonen, thans in een zelfde gevoelen. De veranderingen, die hun generaal in de officier» gemaakt, de bekwaamheden, die hy in den oorlog aan den dag gelegd heeft, eindlyk de onweérftaanbaare neiging, die de menfehen bebéerscht en hen aan de helden verpligt, ketent het ganfche holiandsch leger aan het lot der beide jonge Frinfen van Orange, en hebben er een  X 6 X Vous voyez, Citoyen - général, que je ne me diflimule pas les obftacles que vous rencontrerez; & je fuis loin auffi de m'exagerer les feeours que vous pourrez obtenir. Quelques fommes d'argent, quelques moyens de fubfiftances, quelques projets de trahifons, des tentatives avortées par la peur, voila tout ce que les patriotes auront a vous offrir; mais vous aurez des forces immenfes., des troupes intrépides, votre adtivité, votre courage & vos talens; & avec cela il faudra bien enfin que la Hollande foit notre conquête. Lorsque vous entrerez dans ce pays, vous devez mettre le plus de vigilance a pourfuivre & a abbattre toutes les têtes du parti Stathoudérien, qui s'éièvent au-deffus de la populace. En frappant ainfi de terreur ce parti, vous meftrez fes chefs en fuite, vous 1'accablerez, & n'en aurez plus rien a appréhender. —- II eft de maxime conftante chez les adminiftrateurs hollandois, qu'il n'eft point de haffelle a laquelle on ne doive fe loumettre pour le plus petit intéréc politique. — Attendez vous donc a les trouver lbuples & difpofés a vous plaire. II vous faudra trés bien traiter, en débutant, cette magiftrature» Déffer.dez la de la rage des patriotes, faites lui beaucoup efpérer , jusqu'a ce quelle vous ait donné les lumières fuffifantes fur les opinions &: les fortunes des families, ainfi que fur tous les autres objets qu'il vous lera néceflaire de connoitre. — Vous aurez foin d'établir dans toutes les Villes, Bourgs & Villages oü vous entrerez des Clubs pour la réunion des patriotes. Vous leur perfuaderez qu'avant de fe livrer a a> e vengeance, & de fe porter a aucune acte d'autorite', il faut qu'ils s'accordent fur un plan de Conftitution. Vous jugez bien, que cette oeuvre ne fe fera pas comme celle des fix jours. Lorsque vous ferez le msitre , vous pourrez commencer leur jouiff.;nce, en leur abandonnant leurs magiftrats qui n'auront pas reanqué'de leur fournir, ainfi qu'a vous, de nouveaux prétextes a 1'anathéme. Vous veiilerez feulement a ce que la profcription foit complette. Un feul bomme de cette efpèce qui feroit épargné deviendroit dangereux. 11 ne refte donc plus fur Ia fcène que nos amis les patriotes. Je les vois fuer fur les projets de Conftitution. Partout il s'en forgera de différens & de plus imbécilles les uns que les autres. La discorde entre les Villes, les Bourgs, les ViJlages, entre les Citoyens, les Families, nous furcera a aller au feeours de ces énergumenes. Vous leur propoferez de notre part des loix qui ne feront nullement de leur gout. Dès lors nous netarderons pas k leur déplaire. Bientót ils nous haïront. Les der dapperften van gemaakt, welken wy hebben te beftryden. Gyziet, burger generaal, dat ik de hinderpaalen niet ontveins, welken gy zult ontmoeten, en ik ben ook verre van de hulp en den byftand te vergroten, welken gy zult kunnen verkrygen; eenige fommen gelds, eenige beftaanmiddelcn , eenige ontwerpen van verraad, door vrees mislukte ondernemingen , is alles wat de patriotten u zullen kunnen aanbieden; maar gy zult oneindig veel magt, onvertzaagde troupon hébben, gtpaard met uwe wakkerheid, uwen moed, en uwe talenten ; hiermede zal eindlyk Holland voor ons moeten bukken. Als gy in dit land zult komen, moet gy u ten uiterfte bcvlytigen, al de hoofden der ftadhoudersgezinde party te vervolgen en aftellaan, die zig boven het volk verhellen. Deze party op dae wyze met fchrik flaande, zult gy haare hoofden op de vlugt dryven , haar te onderbrengen en er niets meer van te vrezen hebben. — Het is by de hollandfche beftierders een vafte grondregel, dat er geen laagheid is, aan welke» men zig om het geringfte ftaatkundig belang nier. moet onderwerpen. ■— Stel u derhaiven voor, dac gy hen buigzaam zult vinden, en gereed om u te behagen. Gy moet beginnen met deze magiftratuur zeer wel te behandelen; befcherm haar tegen de woede der patriotten, doet haar veel hopen, tot dat zy u genoegzaam onderrigt heeft van de gevoelens en rykdommen der famiiien, gelyk ook omtrent alle andere zaaken, die gy nodig hebt te wceten. — Gy zult zorg dragen van in al de fteden, vlekken en dorpen, daar gy zult komen, ciubs opteregtcn tot vereeniging der patriotten. Gy zult hen beduiden, dat voor en aleer zig aan de wraak overtegeven en tot eenige daad van gezag te komen, zy wegens een plan van Cor.ftitutie moeten overeenkomen. Gy begrypt wel, dat dit geen werk zal zyn , dat zo fpoedig zal gaan, als dat van de zes dagen. Zodra gy meester zult zyn, zult gy kunnen beginnen, hen te gebruiken, hunne róagiftraaten aan hun overgevende, die niet in gebreke zullen zyn gebleven, hun, even als u , nieuwe voorwend-zeis van vervloekingen te verfebaffen. Gy zult allecnlyk waken, dat de uitroeijing haar volls beflag hebbe. Een eenige van die foort, die gefpaard wierd, zou gevaarlyk worden. Er blyven dus geen anderen op het toneel, dan onze vrienden de patriotten. My dunkt, ik zie ze zweten onder de ontwerpen van eene conftitutie. Overal zal men er verfchülende fmeden bec een al zotter dan het ander. De tweedragt en oneenigheid tusfehen de fteden, vlekken en dorpen , tusfehen de inwoners en famiiien, zulien ons noodzaken , die bezetenen te hulp te komen. Gy zult hun van onzen kant wetten voorfiaan, die in het geheel niet naar hunnen fmaak zullen zyn.  X 7 X griefs s'accumuleront lapidement. L'impofïïbilité d'accorder ces étranges légiflateurs nous furcera d'ineorporer leur pays a Ia re'publique francoife & de la fournettre aux mêmes loix. Alors vous donherez la plus .grande aétivité au décret qui veut que les fortunes particulières foient disponibles a la volonté nationale, & pour 1'intérêt collectif. Alors auffi ou s'appercevra que ce pays , privé de fon numéraire & de fon commerce, ne pouvant plus fournir aux dépenfes qui le garantiffenc de Ia < fubmerfion, eft inévicablement perdu. L'humanité exigera que nous fauvions au moins fes habitans •, & le Comité de falut public prévoit déja que nous finirons cette grande affaire par un décret qui émigrera tous les hollandois en france, pour y être partagés dans nos départemens, y réparer les vuides de notre population ; & que nous abandonnerons a jamais a la mer ces fept provinces, que finduftrie & 1'entêtement des hommes lui disputérent tant de fiècles. La plus grande difficnlté fera de faire arriver, dans nos ports, & les vaiffeaux & les effets de marine de la Hollande. Peut-étre faudra-t-il tout brüler. Cette lacune dans Ia puiffance commerciale & maritime de 1'Europe, &c. &c. NB. Le trans fuge, qui a apporti cette Lettre, eji un Officier de l'Etat Major de Pichegru. II n'a pü en faifir la fuite. II garantit & il eji vérifiê quelie efl entièrement écritt de la main de Robespierre. Van dit oogenblik zuilen wy hun beginnen te mishagen. Weldra zullen zy ons haten. De bezwaaren zullen in menigte op elkander volgen. De onmogelykheid om deze wonderlyke wetgevers overeentebrengen en het eens te doen worden, zal ons noodzaken hun land der franfchè republiek intely ven, en het aan dezelfde wetten te onderwerpen. Alsdan zal het tyd wezen om de grootfte werkzaamheid te geven aan het decreet, hetwelk begeert , dat al de byzondere rykdommen ter vrye befchikking ftaan van den nationalen wil en voor het algemeen belang. Dan zal men ook bevinden, dat dit land van zyn gereed geld beroofd, gelyk ook van zynen koophandel, de kosten niet meer kunnende opbrengen , die het voor overitromingen bevryden, onvermydelyk verloren is. De menschlievendheid zal vorderen , dat wy ten minften deszelfs inwoners redden, en het comité van algemeen welzyn voorziet reeds , dat wy deeze groote zaak zullen eindigen met een decreet, het welk al de Hollanders naar Frankryk zal doen verhuizen, om er m onze departementen verdeeld te worden, en er de ledige plaatzen van onze bevolking te vervullen , en dat wy die zeven provinciën voor altoos aan de zee zullen overlaten, welk de nyverheid en de koppigheid der menfehen haar Zeden zoo veel eeuwen hebben betwist. De grootfte zwarigheid zal wezen , om de fchepen en de fcheepsmaterialen van Holland in onze havens te doen brengen; misfehien zal men alles moeten verbranden. Dit ledig vak en de -magt van koophandel en zeevaart van Europa enz. enz. NB. De deferteur, die dezen brief heeft overgebragt; is een flafofficier van Pichegru. Hy heeft het vervolg van denzelven niet kunnen bekomen. Hy verzekert en het is bewaarheid, dat dezelve geheel door Rgbespierre eigenhandig ge* fchreven is.