WAAROM NIET TEVREDEN?
DOOR
JOHANNA
VIJFDE DRUK
NIJKERK - G. F. CALLENBACH




Het was een warme Julidag. De zonnestralen, die in den winter en in het koele voorjaar zoo gretig worden opgevangen, werden nu met alle kracht geweerd. Het eenige huis van het dorp M., dat op den naam van prachtig aanspraak kon maken, en dat bewoond werd door den heer Van Delden, een voornaam fabrikant, was geheel door zonneblinden gesloten. Geen vroolijke kinderstemmetjes werden gehoord in den schoonen bloementuin. Geen fladderend kleedje liet zich tusschen het geboomte zien. Het was overal stil, en alles werd geblakerd door de gloeiende stralen der zon.
De bewoners van het dorp M. bestonden grootendeels uit fabrieksarbeiders. Nijpende armoede werd er niet geleden. De heer Van Delden deed al wat hij kon, om de werklieden voor gebrek te bewaren. Hij zorgde voor hen, niet door uit de hoogte hun Van tijd tot tijd een gave toe te werpen, maar in den vollen zin des woords leefde hij met hen mede en behartigde hun belangen als een vader.
Op dien warmen Julidag was de dorpsstraat stiller dan gewoonlijk. De mannen waren naar de fabriek, de vrouwen deden haar arbeid in huis, en de kinderen waren nog liever in de bedompte woningen dan in de hitte op straat.


6
Vóór in het dorp woonde Hendrik Buis, een der flinkste arbeiders van de fabriek. Zijn vrouw was even ijverig als hij; en daar zij van alles aangreep, en alles haar vlug en netjes van de hand ging, bezorgde zij iedere week de „fijne wasch" van de kinderen van den heer Van Delden. Juist dien middag was zij bezig met de laatste hand te leggen aan dezen wekelijks terugkeerenden arbeid.
Zij had een prachtig geborduurd kinderjurkje onderhanden. Het heete strijkijzer deed zij met de bijna even warme hand er vlug overheen glijden. Haar dochtertje zat bij haar. Rika sloeg nü eens stil het werk van haar moeder gade, dan weder zette zij haar eigen arbeid voort.
Rika geleek bijzonder sterk op haar moeder. Dezelfde kleur van oogen, denzelfden gelaatsvorm had zij, maar in één opzicht verschilde haar uiterlijk toch wel. Wanneer de moeder haar oogen opsloeg en u aanzag, dan bespeurdet gij op haar gelaat een vredige, blijde uitdrukking. Bij de dochter daarentegen was dikwijls een trek van' misnoegdheid en lusteloosheid duidelijk waar te nemen.
„Kom, Rika!" zei haar moeder, „vouw het goed, dat ik gestreken heb, al vast eens op, en leg het in de mand. Dan zie ik, dat ik opschiet."
Rika gehoorzaamde; en terwijl zij de fijne kleedingstukken door haar vingers liet gaan, zeide zij zuchtend: „Het moet toch wel heerlijk


zijn, zulke fraaie dingen te kunnen dragen. Hij zou mij even goed staan als dien nuffen op „het Huis".
„Het zijn geen nuffen, Rika!" antwoordde haar moeder, „dat weet jij ook wel. Het zijn # lieve, eenvoudige meisjes." lip
„Het is ook geen kunst om lief te zijn," morde Rika in stilte, „als men alles heeft wat men verlangt." De móeder zeide niets meer tot het ontevreden meisje. Niet altijd kan men met veelheid van woorden iemand van zijn verkeerdheid overtuigen. Dat wist zij; en zij wist óók, dat geen verstandelijke redeneering, doch alleen de werking des Heiligen Geestes 's menschen hart veranderen en vernieuwen kan. Daarom smeekte zij in stilte haar God, of Hij haar kind wilde geven, om, in plaats van naar vergankelijke dingen, te dorsten naar schatten, die niet vergaan.
Terwijl zij dit deed, werd zij zóó vervuld met de gedachte aan de groote liefde en genade, die God aan Zijne kinderen bewijst, en aan alle zondaren bewijzen wil, dat zij, al voortstrijkende, onwillekeurig begon te neuriën:
Des Heeren vrees is rein;
Zij opent een fontein
Van heil, dat nooit vergaat.
Zijn dierbre leer verspreidt
Een straal van billijkheid,
Daar z' alle onwaarheid haat.
Z' is 't menschdom meerder waard
Dan 't fijnste goud op aard;
7


8
Niets kan haar glans verdooven; Zij streeft in heilzaam zoet, Tot streeling van 't gemoed, Den honig ver te boven.
Rika zag haar moeder verwonderd aan. In deze hitte zulk een berg van goed te moeten strijken, was haars inziens reeds meer dan genoeg om iemand het zingen te beletten. „Het fijnste geud op aard" achter te stellen bij iets, dat naar haar meening piet te voelen en te tasten was, vond zij al zeer dwaas. Als ook haar ouders maar genoeg goud bezaten, dan woonden zij ook in zulk een mooi huis als de dochtertjes van den heer Van Delden. Dan kon ook zij alles krijgen, wat zij begeerde. Dan kon ook zij fraaie kleederen dragen, en behoefde zij niet in den heeten zonneschijn te loopen, om het gestreken goed, dat nu bijna gereed was, naar de plaats van zijn bestemming te brengen. Zij had het gaarne 's avonds weg willen brengen, als het wat koeler zou geworden zijn; maar de kleine bezitsters van de witte jurken moesten nog dienzelfden avond daarmede uitgaan, en daarom moest alles zoo spoedig mogelijk bezorgd worden.
Eindelijk legde vrouw Buis het laatste stukje in de mand en zei tot Rika: „Ziedaar, kind! breng het nu spoedig weg, anders komt het te laat."
Rika zette haar strooien hoed op; nam de mand, waarover haar moeder een helder servet had gelegd, in haar arm en liep lang-


9
zaam den weg op' die naar „het Huis" leidde.
Het was een zonnige weg, en hij kwam Rika al bijzonder lang voor. Zij kwam niemand tegen, en al wandelende kon zij zich geheel overgeven aan haar eigen gedachten. De groote hoed, dien zij ophad, belette haar naar boven te zien. * Daardoor zag zij niets anders dan den onaangenamen, stoffigen weg. De gedachten haars harten waren, evenmin als haar oogen; naar omhoog gericht. Zij bewogen zich langs dezelfde lijn als eenige oogenblikken geleden, toen zij haar moeder bij haar arbeid gadesloeg.
De meeste arbeiders van den heer Van Delden waren oppassende lieden. Enkele waren er echter onder, die door luiheid of andere ondeugden minder geld verdienden dan de overige. De noodlottige geest, die tegenwoordig als in de lucht zit, en die den verheven naam van „socialisme" draagt, maar eigenlijk niets anders is dan de bittere vrucht van het verlaten van God, was ook in het dorpje M. doorgedrongen^ „De bittere vrucht van het verlaten van God!" Zoowel rijken als armen hebben Hem verlaten. Indien onze zoogenaamd christelijke maatschappij waarlijk christelijk ware, dan zou zij zich laten leiden door den Heiligen Geest. Die Geest zou alle zelfzucht uit de harten bannen en zelfverloochenende liefde daarin brengen. Zulk een liefde werd aanschouwd in de eerste christelijke gemeente, die uit oprecht


10
geloovigen bestond, gelijk wij lezen in Hand. 4 : 32: „En de menigte van degenen, die geloofden, was één hart en ééne ziel; en niemand zeide, dat iets van hetgeen hij had, zijn eigen ware, maar alle dingen waren hun gemeen."
Wanneer aan de andere zijde allen, die zuchten onder 't juk van armoede en ontbering, hetzij door liefdeloosheid van anderen, hetzij doör eigen schuld, eveneens echte Christenen waren, — zij zouden niet van geweld en van opstand en desnoods van bloedvergieten 'verbetering van hun toestand verwachten, maar slechts van Hem, die gezegd heeft: „Roep Mij aan in den dag der benauwdheid, eh Ik zal u uithelpen, en gij zult Mij eeren."
De naaste buurman van Buis was op het dorp een der eerste aanhangers van het socialisme geweest; en Rika, die daar menigmaal aan huis kwam, had wel eens bijgewoond, dat het hoofd des huizes zijn hart tegenover zijn vrouw lucht gaf. Maar al te gretig had het meisje veel van het gehoorde in haar ontevreden hart opgenomen.
„Het is juist als Teunis Plaat gisteren nog zeide," dacht Rika. „ Wij kunnen zwoegen en slaven, om het hun maar prettig en gemakkelijk te maken. Zij — alles; wij — niets. Voor hun pleizier kan ik hier nu in dien heeten zonneschijn loopen."
De lange, zonnige weg was eindelijk afgelegd. Zij bereikte nu een laan, die aan weerszijden


11
met boomen beplant was, aan het eind waarvan „het Huis" zich bevond. Het was hier veel koeler dan op den grooten weg; en als haar arm, ontevreden hart niet met zulke bittere gedachten was vervuld geweest, dan zou de wandeling door die lommerrijke laan Rika goed gedaan hebben. Maar hoe dichter zij bij „het Huis" kwam, met des te meer afgunst dacht zij aan de gelukkige kinderen, die daarin woonden. Nu is er niets, dat zoo veeleischend is als afgunst. Vat die eenmaal post in het hart, dan laat zij geen plaats over voor iets anders; ook laat zij zich niet gemakkelijk verdrijven. Haar moeder had dit wel eens tot haar gezegd, doch Rika scheen het niet te willen begrijpen.
Zij had nu „het Huis" bereikt. Zij klom de breede treden van de hardsteenen stoep op en trok aan de schel. Het geluid was nog niet weggestorven, toen vlugge voetjes naderden en een vroolijke kinderstem Rika's oor bereikte. Weinige seconden later werd de deur geopend en stond het jongste der drie dochtertjes van den heer Van Delden vóór haar.
„O, gelukkig," zei het rijke kind, „dat ge daar het goed hebt; we gaan straks uit rijden, weet ge! Hoe keurig gestreken!" voegde zij er bij, haar blond krullekopje over de mand heenbuigend. „Het is warm," vervolgde zij, toen zij zag hoe Rika zich het bezweete aangezicht afwischte. „Ja, het is waar, je hebt


12
een heel eind geloopen. je moet even uitrusten." ■ <i||h|
Zij opende de deur van een zijkamer en deed Rika op een stoel plaats nemen. De deur liet zij open staan; en even vlug als zij gekomen was, hoorde Rika haar ook weer naar boven snellen. Het duurde niet lang, of het krulkopje vertoonde zich opnieuw aan de deur, en een vriendelijke stem vroeg, of Rika haar naar boven wilde volgen. „Mama zegt," sprak de kleine geleidster, terwijl zij Rika op de trap vóórging, „dat je wat limonade moet drinken en wat uit moet rusten, voordat je weer heengaat."
Rika trad de kamer binnen, waarin mevrouw Van Delden met haar twee oudste meisjes zich bevond.
„Wel, wel, kind, wat zult ge het warm hebben!" zei de eerste. „Nu, moeder heeft haar best weer gedaan, zie ik; maar als men zoo'n groote dochter heeft, bezit men ook een goede hulp."
Rika antwoordde niet. Zij wist wel, dat zij voor haar moeder dien morgen niet tot hulp was geweest. Integendeel, — door haar ontevredenheid en knorrigheid had zij haar moeder verdrietig gemaakt. Dat wist zij zeer goed.
„Sophie!" zei mevrouw Van Delden tot haar oudste dochter, „geef het meisje eens een lekker, frisch glas limonade. Dat zal goed smaken, nietwaar? na zoo'n wandeling. En jij, Louise! maak jij terwijl de mand eens leeg."


13
Rika zette den verkoelenden drank aan haar lippen, terwijl Louise opstond om de kleederen uit de mand te nemen.
„O mama!" riep eensklaps Louise uit, „moeten we nu diezelfde vervelende jurken weer aantrekken? De menschen zullen denken, dat we niets anders hebben. Al mijn pleizier is weg voor dezen avond." Rika zag haar met een misnoegd gelaat de fijne kledderen uit de mand nemen. Het meisje zag er niets minder ontevreden uit dan Rika zelve, toen deze ze er in had gelegd. Mevrouw Van Delden schudde het hoofd, en haar dochter droevig aanziende, zeide zij: „Louise, wanneer zul je eindelijk eens leeren vergenoegd te zijn met al de zegeningen, die God je schenkt?"
„Vergenoegd? Vergenoegd, mama?" antwoordde Louise, en de ontevreden trek week niet van haar gelaat. „Ik kan u zeggen, dat ik veel liever thuis bleef, dan met die afgezaagde jurk weer overal te moeten komen."
„Louise," sprak mevrouw Van Delden, „ga de kamer uit, en zorg dat je morgen je lessen
kent. Je weet, morgen komt "
„O, ja, mama, ik weet er alles van," viel het meisje haar moeder toornig in de rede. „Dan kan ik me nu ook nog in die warmte afsloven met die vervelende lessen." Zij verliet het vertrek en trok de deur achter zich toe, een weinigje harder dan wel voor een welopgevoed meisje paste.


14
Hoe verwonderd zag en hoorde Rika dit alles aan. Dat had zij in 't geheel niet verwacht; en toen zij weder langs denzelfden weg terugkeerde, trachtte zij het raadsel op te lossen, hoe zulk een gelukkig meisje, omringd door overvloed en weelde, nog reden tot ontevredenheid kon hebben.
Toen Rika het dorp bereikte, zag zij in de verte haar moeder reeds buiten zitten en aan het kousen-stoppen. Zij versnelde haar schreden en spoedig stond zij naast haar.
,,'t Is hier in de schaduw beter dan in den zonneschijn, moeder!" zei Rika.
„Ja, ja, kind!" antwoordde moeder, haar verblijd aanziende. „Niemand kan zoo prettig zitten, als ik hier nu zit. Ik ben wel wat moe en warm; maar wanneer ik dat niet was, dan zou ik ook niet half zooveel van de rust genieten, als ik nu doe. Kom, Rika! hang de mand op haar plaats, en ga bij me zitten, totdat vader thuiskomt. Dan zal ik je eens vertellen, welk een aardig werkje ik van avond nog voor je heb."
Rika haastte zich om de mand in het nette kamertje op te hangen. Wat zag het daar toch gezellig uit! Het vertrek was opgeruimd en op de tafel stonden brood en boter klaar, benevens een koffieblad. Op een komfoortje stond een koffieketeltje. dat een zacht pruttelend geluid deed hooren. Rika was verlangend te weten, wat haar moeder haar te zeggen had.


15
Veel tijd vóór het avondeten was er niet meer. Zij keerde dus zoo spoedig als zij kon terug, nam ook een kous van haar moeders verstelwerk en zag toen moeder vragend aan.
„Je weet wel," zei moeder fluisterend, want de deur van het huisje van buurman Plaat stond open, „het gaat met Geertje hiernaast ijjet goed; en nu kwam van middag, juist toen je met het strijkgoed weg waart, .haar moeder buiten; ze zag er erg verdrietig uit, en daarom vroeg ik: „Hoe gaat het met Geertje?"
„Och, naar, heel naar," antwoordde ze. „Geertje heeft het aldoor zoo benauwd; het is zoo hard dat te moeten aanzien en er niets aan te kunnen veranderen. Ze heeft vandaag al een paar keer gevraagd om wat aardbeien, maar we hebben ze niet; en ik weet ook niet, waar ik ze krijgen kan. En nu komt Teun straks thuis; en als hij merkt, dat ze ergens trek in heeft, dat niet te krijgen is, dan gaat hij weer zoo te keer tegen de rijken. Je begrijpt het wel, nietwaar?"
„Maar, buurvrouw!" zei ik toen, „weet je dan niet, dat daarboven in den hemel een God woont, aan Wien we alles mogen klagen en alles mogen vragen; niet alleen groote dingen, maar ook de kleinste?" Daaraan scheen ze niet gedacht te hebben, hoewel ze het wel wist; want ze zei, dat Geertje, zoo ziek als ze was, toch nooit zou vergeten te bidden, en dat ze altijd zoo sprak, als ik nü deed. Toen


16
buurvrouw Plaat weer in huis was — wantje begrijpt: ze kon niet langer van Geertje weg — ging ik er eens over denken, of er voor dat arme kind niet ergens aardbeien te krijgen zouden zijn; en nu weet ik, dat het mevrouw Van Delden's lust en leven is, om anderen te verblijden en te verkwikken. Doch ze weet niet, dat Geertje zoo naar is. en zoo naar aardbeiqp verlangt. Anders zou ze dje wel gestuurd hebben. Nu, Rika, zie je er tegen op, om nóg eens denzelfden tocht te ondernemen?"
„Wel neen, moeder, in het geheel niet," antwoordde Rika. „Ik vind het heel prettig om Geertje te verrassen. Laten we maar gauw gaan eten. Dan ga ik dadelijk."
Geertje was altijd Rika's speelmakkertje geweest. Toen zij nog niet loopen konden, gaven de twee kleine buurmeisjes, ieder in een kinderstoeltje gezeten, over de heg heen, elkander reeds vriendschapsbewijzen. Later gingen zij te zamen naar school en speelden 's avonds met elkaar. Reeds een jaar geleden hadden beiden de school verlaten; doch sedert een paar maanden moest Rika, als zij buiten aan het werk was, haar vriendinnetje missen, want Geertje was ziek geworden; en als, men haar aanzag, behoefde men niet te vragen, welke kwaal het kind had aangetast. De groote glinsterende oogen, de bleekheid van het gelaat, welke zoo sterk afstak bij de twee roode plekjes op iedere wang, en de scherpe trekken


17
om neus en kin deden iedereen spoedig zien, dat de worm des doods reeds aan dat jonge leven knaagde. Geertje was een meisje geheel tegenovergesteld aan Rika. Zij bezat die gelukkige gave om aan alles de lichtzijde op te merken. In het huis van haar ouders hoorde zij echter niet veel, dat haar hart verheugen kon. Wij hebben dit reeds uit den mond van haar moeder zoo even vernomen.
Gedurende haar ziekte had mevrouw Van Delden haar menigmaal bezocht, en altijd bracht zij iets tot verkwikking voor haar mee. Zulke bezoeken verheugden Geertje zeer. Maar nog méér had zij aan mevrouw Van Delden te danken. Deze had haar het kostbaarste gebracht, dat boven alle rijkdommen en geschenken gaat: de blijde boodschap van Gods genade. Den eersten keer, dat mevrouw Van Delden haar bezocht, bracht zij een bijbeltje mee; en vóór haar vertrek las zij Geertje daaruit voor, hoe de „goede Herder" heinde en ver rondgaat, om het verloren schaap te zoeken. (Luk. 15). Zij vertelde haar, hoe Hij Zijn eigen leven gesteld heeft voor de schapen; en hoe verblijd Hij is, wanneer door Hem een schaap, dat verdwaald en gewond is, gevonden wordt; hoe Hij het in Zijn armen neemt en het veilig thuis brengt. Geertje luisterde met ingehouden adem naar die heerlijke tijding en zei,, toen mevrouw zweeg: „O, wat wilde ik gaarne dat schaapje zijn! Maar ik ben veel
Waarom niet tevreden
2


18
te slecht, en heb veel te dikwijls gezondigd."
„Hij is gekomen om te zoeken en zalig te maken, wat verloren is," antwoordde haar bezoekster. „Wanneer ge u slechts met al uw zonden, zooals ge zijt, aan Hem overgeeft, evenals dat verloren schaap deed, dat zich door den herder in Zijn armen liet nemen, dan zal Hij ook u, even zeker als dat schaap, verzorgen, reinigen van alle boosheid, en in den veiligen stal brengen."
Mevrouw Van Delden liet Geertje haar bijbeltje behouden; en met welk een verlangen zocht deze al die plaatsen op, waar iets van den goeden Herder te lezen stond! Menigmaal rees dan de bede uit haar hart op: „Heer, laat mij ook zulk een schaapje van U zijn." De goede Herder had die bede niet onverhoord gelaten. Zeker, Geertje wist dit en gevoelde zich veilig en gelukkig, zelfs als ze pijn had, en ook als zij andere kinderen vroolijk zag dartelen en springen, terwijl zij haar leger niet kon verlaten.
Rika vergat haar vriendinnetje gedurende haar ziekte niet. lederen dag zocht zij haar getrouw op en deed, wat zij kon, om haar genoegen te verschaffen en haar lijden te verzachten; doch veel kon zij niet doen. Daarom verheugde het haar, van haar moeder te vernemen, hoe zij nog dienzelfden dag haar buurmeisje kon verblijden; en zoodra zij haar vader in de verte aan zag komen, ging zij naar binnen om brood te snijden.


19
„Hè, hè, dat is warm geweest vandaag," zei Hendrik Buis; „maar na den arbeid is het goed rusten. Wel, vrouw, hoe heb je het vandaag gehad?"
Het opgeruimde gelaat van zijn vrouw en de vroolijke glimlach, waarmee zij hem ontving, zeiden meer dan woorden konden doen. Samen gingen zij het huis binnen.
„Nu," hernam Buis, „zoolang men zulk een prettig tehuis heeft en zulk een lieve, beste vrouw, die er zoo blij en zoo netjes uitziet; en die zorgt, dat alles zoo recht gezellig is; en die alles op* zijn tijd klaar heeft, — zóólang is het nog wel uit te houden. Kom, ik ga me eerst eens wasschen en me wat opknappen, en dan — dan kom ik weer terug, hoor!"
Weinige oogenblikken later zat het gelukkige gezin om den eenvoudigen disch en liet zich het avondeten goed smaken.
„Vrouw, ik heb wat voor je meegebracht," zei Buis, toen zijn eerste honger gestild was.
„Wat dan?" vroeg zijn vrouw verwonderd.
„Ja, dat raad je nooit, en jij ook niet, Rika!"
„Een presentje?" vroeg Rika.
„Ja, een presentje, maar een heel. klein. En het aardigste er van is, dat je er veel, maar ook weinig aan kunt hebben, net zooals je verkiest."
„Het kan toch niet grooter worden dan het is," zei Rika.
„Neen, het presentje op zichzelf niet, maar


20
de uitwerking er van wel," antwoordde haar vader.
Rika verlangde er zeer naar, te weten, wat dat presentje van haar vader dan wel wezen zou; en zoodra het avondeten was gebruikt, en haar vader God voor al Zijne zegeningen had gedankt, zei hij: „Blijft nu nog even zitten, dan zul je zien, wat ik heb meegebracht."
„Och, 't is maar een courant!" riep Rika teleurgesteld uit, toen zij haar vader iets, dat daar veel op geleek, uit zijn zak zag halen.
„Ik vrees, dat Rika er weinig aan zal hebben," zei de vader ernstig, het blad opslaande. Rika zei niets meer en luisterde stil, toen haar vader het volgende versje voorlas:
„GELD."
't Is wel makk'lijk, geld te hebben: Alles kan men er mee doen; Geld geeft vreugde, bant de zorgen, Geld geeft aanzien en fatsoen.
„Slijk der aarde!" ... 't Mocht wat wezen; Ik begeer wel van dat slijk; Wanneer ik het had voor 't kiezen, Daad'lijk werd ik schat-, schatrijk. t\%Jf
't Fraaiste huis ging 'k dan bewonen; .Kleed'ren droeg ik, duur en fijn; En mijn spijzen zouden kost'lijk, Uitgezocht en smaak'lrjk zijn.
Alles kocht ik, alles deed ik, Alles, wat het hart verblijdt; Dat zou eerst eens leven wezen: Zonder zorg, vol vroolijkheid!


23
Zie, Rika! toen je nog een klein meisje was, konden we dikwijls zoo'n pleizier met je hebben. Als moeder je op haar schoot hield, en ik mijn pijp opstak, dan kraaide je van vreugd, wanneer je het vlammetje van mijn lucifer zaagt. Vol verlangen strekte je dan je kleine handjes naar dat mooie vlammetje uit, en je sprong haast van moeders schoot af om het te grijpen. Wat zou je echter nu zeggen, als ik je moest vertellen, dat wij je toch je zin gegeven hadden, en je den brandenden lucifer met de handjes hadden laten grijpen?"
„Dat u dan als een wreede, ontaarde vader gehandeld hadt, natuurlijk!" antwoordde Rika.
„Ja, dat vind je nu natuurlijk, maar toen vond je dat niet. Toen begon je luidkeels te schreien, en werd boos, en was met niets tevreden te stellen. Nu, Rika, nog veel minder dan een schootkindje begrijpen kan, waarom zijn ouders het iets onthouden, wat het zoo graag wil hebben, kunnen wij Gods opvoedingsplan met óns doorgronden. Maar ik geloof, dat je je tegenwoordig al even sterk verzet tegen Gods wil, als je het in je eerste jeugd deedt tegen den onzen."
Hij trok zijn dochtertje naar zich toe, zag haar ernstig aan en zei toen: „Rika, Jezus heeft gezegd, dat een rijke bezwaarlijk het koninkrijk der hemelen zal binnengaan. Maar het is altijd nog gevaarlijker rijk te willen worden, dan het te zijn. Denk eens aan de verzoekingen, die






21
Maar ach, arme! denkt gij waarlijk,
Dat het „geld" u alles geeft, ife^?"
Wat uw harte kan vervullen,
Wat uw ziele noodig heeft?
Weet gij 't niet, dat goud noch zilver U iets in die ure baat, Als gij, door den Heer geroepen, Sidd'rend voor Zijn Vierschaar staat?
Meent gij, dat ge één enk'le zonde Kunt bedekken met uw goud? Met dat geld, op aard zoo machtig, Iets kunt doen tot uw behoud?
Al bezat gij heel de wereld, En uw kostbre ziel leed scha, — Armer waart gij dan een beedlaar, Wien de Heere schonk gena.
Neen, verlang geen aardsche schatten, . Want „de wereld gaat voorbij;" Neen, zorg eerst, dat uwe ziele In den Heer geborgen zij.
Dan zal u ook niets ontbreken, Want dan zijt ge een kind van God, Wiens het zilver en het goud is, En die liefd'rijk stuurt uw lot.
Met de eerste versjes stemde Rika volkomen in; en toen haar vader het geheel had gelezen, stond zij op, om haar moeder te helpen afnemen.
„Maar ach, arme! denkt gij waarlijk, Dat het geld u alles geeft, Wat uw harte kan vervullen, Wat uw ziele noodig heeft?"
Dergelijke vragen waren ook wel eens in Rika's hart opgekomen, als zij bij het ziekbed


22
van haar buurmeisje stond. Zouden schatten van geld aan dat meisje dien vrede en die blijdschap hebben kunnen geven, die zij dagelijks meer en meer bij haar waarnam? En zou Geertje ooit voor alle schatten der wereld dien vrede en die blijdschap hébben willen verkoopen, indien dat mogelijk ware geweest ?.. Neen, nooit!
Zij dacht óók aan het rijke kind, dat zij zoo benijdde, en dat volop genieten kon van de heerlijkheden, die deze aarde geeft. Waarlijk, wat zij bij deze rijke lieden gehoord had — dat kon men toch óók al geen geluk noemen. Dan was Geertje toch benijdenswaardiger.
„Dat is nu alles goed en wel," sprak Rika half luid, „maar het zou toch wel heerlijk zijn, om het beide te hebben."
„Wat, Rika?" vroeg haar vader. „Bedoel je beide zaken, waarover het versje spreekt?"
Rika knikte toestemmend.
„Maar, lieve kind! dat heb ik vroeger ook wel eens gedacht; maar sedert ik geloof en weet, dat ik Gods kind ben, heb ik ook leeren inzien, met welk een zorg en liefde de hemelsche Vader ons opvoedt voor de eeuwigheid. We bidden dagelijks: „Heer, leid ons niet in verzoeking*" En Paulus heeft gezegd: „Die rijk willen worden, vallen in vele verzoekingen." Zouden we dan naar iéts verlangen, dat God ons uit liefde onthoudt, wetende, dat het onze ziel zou kunnen schaden?


24
daarmee.gepaard gaan: ondankbaarheid, nijd, afgunst, boosheid, doodslag. Ja, doodslag," herhaalde hij, toen Rika hem verwonderd aanzag. „Kind, men behoeft maar te hooren en te zien, wat ik hoor en zie, om daarvan verzekerd te zijn."
Hier liet vader zijn dochtertje los, en Rika zette haar hoed op en liep spoedig daarna weder langs denzelfden weg, dien zij 's middags gegaan was, den weg naar „het Huis".
Het was reeds laat in den avond, toen Rika met een mandje, goed gevuld met geurige donkerroode aardbeziën, bij het bed van Geertje stond. De scherpe reuk van de zieke had den héérlijken geur der vruchten spoedig geroken. Blijde verrassing verhelderde haar bleek gelaat, en beurtelings zag zij haar vader en Rika aan.
„Ziet u wel, vader!" zeide zij met zwakke stem, toen Rika haar verhaald had, hoe zij die aardbeien gekregen had, „ziet u wel, hoe lief ze voor ons zijn?"
„Als ze dat ook nog niet eens voor je over hadden: een onnoozele aardbei, die voor niets groeit," mompelde haar vader.
Dat vond Rika evenwel toch wat erg; en zij vertelde, hoe het juist de laatste uit den tuin waren; hoe zij mevrouw Van Delddn bevel had hooren geven, het mandje toch vooral goed vol te doen; en hoe deze haar op het hart had gedrukt, alles bij haar te komen vragen


25
wat het zieke meisje verder verlangen mocht.
„Neen, neen, vader," zeide Geertje, „zegniets van mijnheer en mevrouw Van Delden ...."
„Nu ja," meesmuilde de vader, „als zij allen zoo waren! Maar dat is het juist: zóó zijn er maar enkelen. De meesten houden alles voor zich alleen, schrapen maar bij elkaar en denken niet aan anderen."
„Ja, dat is waar. Zóó zijn er velen. Maar, denk er eens aan, vader! ze zullen rekenschap moeten afleggen van hetgeen ze er mee gedaan hebben."
„O, wat smaken ze heerlijk!" riep Geertje op eens in verrukking uit, toen zij de eerste van de verkwikkende vruchten, die haar moeder, na ze gewassAen te hebben, op een bordje vóór haar gelegd had, aan haar mond bracht. „Niets ontbreekt me, vader! niets. Het is juist, zooals de Heer het beloofd heeft: „Die Mij vreezen, zullen geen gebrek hebben aan eenig goed."
„Nu, ik heb dikwijls aan heel veel gebrek gehad," hernam de vader.
„Vader, God belooft het aan degenen, die Hem vreezen; en, o vader, lieve vader, deedt u dat óók maar!"
Rika hoorde natuurlijk dat gesprek aan. Zij had dien dag reeds zooveel gehoord en gezien, en er was veel in haar hart omgegaan. Zij stemde nü niet in met de woorden van Teunis Plaat. Daarom ging zij, zoodra hij de kamer


26
had verlaten, naast Geertje zitten en vroeg haar: „Geertje, hoe komt het toch, dat je zoo gelukkig bent, terwijl er toch zooveel is, dat je ongelukkig maken moest?"
„O, Rika!" antwoordde het zieke meisje, „de Heer heeft mij lief. Is dat niet genoeg om gelukkig te zijn?"
„Ja, maar," zeide Rika, „het is toch niet prettig, om ziek te zijn, en in een klein huisje te wonen, en ...."
„Ho, ho, ho! houd maar gauw op," hernam Geertje, terwijl een vroolijke lach haar ingevallen gezichtje verhelderde. „Rika, het zal niet lang meer duren, en dan zal ik nooit meer ziek zijn. Dan zal ik in een huis wonen, zóó prachtig, als je nog nodft gezien hebt!" Rika begreep wel, wat haar vriendinnetje bedoelde. Bewogen luisterde zij toe, toen Geertje vervolgde:
„Rika, als ik daar ben, waar de Heere Jezus zelf mij een plaats heeft bereid, denk je, dat het me dan iets hinderen zal, of het huis, waarin ik nu nog woon, groot of klein, mooi of leelijk is geweest? Als de Heer mij daar een prachtig kleed zal geven, dat ik altijd zal mogen dragen, dan zal ik niet meer denken aan de kleederen, die ik hier droeg. En dan, Rika, denk eens: aan de eeuwigheid zal nimmer een einde komen. Wat geeft het, of men hier een poosje alles heeft gehad, wat men wilde? Als men zegt: tien jaren, dan denkt


27
men aan een langen tijd, nietwaar, Rika ? Maar wat zijn tien jaren in vergelijking met de eeuwigheid? Niets, neen niets!"
Rika zag vol verwondering haar buurmeisje aan. De blijdschap straalde Geertje uit de oogen, terwijl alles om haar heen van ontbering en lijden getuigde. Rika trachtte Geertje's gedachten te volgen. Ook zij dacht eenige oogenblikken aan de dingen, die boven zijn, waardoor zij alles, wat haar hier beneden ontevreden maakte, voor een oogenblik kon vergeten.
„Ik wenschte, dat ik even gelukkig was als jij," zeide zij eindelijk met een zucht.
„Dat kun je worden," hernam Geertje. ;,De Heer wil ook jou gelukkig maken, evenals Hij het mij gemaakt heeft. Ja, zeker, nog nooit heeft Hij iemand, die Hem wilde toebehooren, van Zich gestooten." ♦.
Het was zeer stil in het kleine vertrek. De zieke lag daar met gesloten oogen. Zachtjes bewogen zich haar lippen.; zacht drukte zij met haar zwakke vingers Rika's hand. Rika boog zich over haar heen, en zij hoorde haar fluisteren: „Heer, laat ook Rika Uw schaapje mogen zijn!"
In Rika's oogen welden tranen op, toen zij dat hoorde. Zij knielde bij het bed neder, en zij bad. Haar verlangen strekte zich nu niet langer uit naar de schatten, die tot nog toe haar de oogen hadden verblind; maar


28
zij begeerde hetzelfde geluk te bezitten, dat haar vriendinnetje zoo blijde maakte.
Haar hoofd rustte nog op de dekens, toen zij Geertje wederom hoorde spreken: „Hij was arm; zóó arm, dat Hij zelfs geen plaats had, waar Hij het hoofd kon nederleggen; zóó arm, dat Hij niets bezat. En dat alles voor óns! Dat alles om ons te redden! Hij leed al die smart en al die armoede, alleen om óns te behouden." km\
De zomer was voorbijgegaan. De groene bladeren waren geel geworden. Het ééne voor, het andere na was van de boomen gevallen op den vochtigen grond. De najaarsstormen waren gekomen en hadden met krachtigen adem de nog overgebleven bladeren van de boomen gerukt. Kaal en somber stonden zij daar, als waren zij nooit getooid geweest met frisch groen. Geen vogeltjes zongen meer in de thans ontbladerde takken, en niemand kwam zich meer onder hun schaduw verfrisschen. Het was een koud, nat najaar geweest. Den afgevallen bladeren verdriette het zelfs, elkander langs den grond, voortgezweept door den wind, na te jagen. Weldra maakten zij één geheel uit met den morsigen bodem, en de wind zong in de naakte takken over hen zijn graflied, nu eens zacht en klagend, dan weder luid en snerpend, al naardat het hem lustte.


29
Op een van die koude, gure dagen was Geertje Plaat heengegaan. Gelijk de bloemen op het veld, en de bladeren aan de boomen, was ook zij verwelkt, was ook bij haar de teedere stengel geknakt en ter aarde gevallen.
„Maar 's Heeren gunst zal over die Hem vreezen In eeuwigheid altoos dezelfde wezen."
Stervend had zij dit betuigd. Met een glimlach had zij verzekerd, dat zij naar den Heer Jezus ging. Zacht en kalm was haar ziel ontvloden naar de eeuwige heerlijkheid.
Ook Rika had bij haar bed gestaan; en het heengaan van haar buurmeisje en de vele gesprekken, die zij, behalve op dien Juli-avond, nog met haar had gehouden, hadden een onuitwischbaren indruk op haar hart gemaakt. Met blijdschap merkten haar ouders op, hoe hun kind ten goede veranderd was; hoe niet alleen de rijkdommen en heerlijkheden dezer wereld haar jeugdig gemoed niet meer innamen, maar ook hoe haar hart naar andere dingen begon te verlangen.
De stormen en regenvlagen hadden opgehouden. Wederom was het aardrijk met een feestkleed getooid. Het was Kerstavond. Het weder was helder, en het vroor. De sneeuw, die eenige dagen geleden was gevallen, was dus op de velden en boomen blijven liggen.


30
Voor het eerst in haar leven vierde Rika waarlijk Kerstfeest, en verheugde zij zich over den Heiland, die uit den heerlijken Hemel, waar koninklijke glans en majesteit Hem omgaven, nederkwam op deze booze aarde; die in armoede en nederigheid geboren werd, een leven van ontbering en lijden tegemoetging, een leven van dienende liefde; en die eindelijk den smadelijksten dood onderging, opdat ons een onvergankelijke en heerlijke rijkdom zou kunnen geschonken worden.
Zij ging dien avond met haar ouders mee naar de kerk; en hoewel het reeds laat was, toen zij terugkeerden, zoo'was het toch niet donker, want aan 6%n heidéren hemel blonk de stille maan en bescheen alles met haar helder wit schijnsel. Alles glinsterde onder haar zilveren stralen. Het was of er ontelbare edelgesteenten over de aarde waren uitgestrooid.
Het drietal stapte stevig voort, terwijl de sneeuw onder hun voeten kraakte; maar toch stonden zij een enkele maal stil, om de onvergelijkelijk schoone natuur te bewonderen, en zij lieten hun oogen met verrukking rondgaan over het prachtige diamanten veld.
Toen zij thuis kwamen, schonk moeder heerlijke warme melk. Ook bespraken zij te zamen alles, wat zij in de kerk hadden gehoord; en, daar zij zoo gezellig bij elkander zaten, en de volgende dag toch weder een


31
feestdag zou zijn, zoo bleven zij veel langer öp dan gewoonlijk.
Maar ook de winter ging voorbij met zijn sneeuw en ijs, zijn koude en korte dagen; en daarop volgde de lente, waarop alles herleefde en herademde, — en toen kwam wederom de zomer. Op een dag, nog warmer en drukkender dan een jaar geleden, toen wij Rika voor het eerst ontmoetten, zien wij haar weer dienzelfden weg gaan; maar 't is dezelfde Rika niet meer. Haar gelaat is even sterk gekleurd als een jaar te voren; ook draagt zij dezelfde mand in haar armen; doch haar stap is nu veerkrachtig, niet zoo slepend; haar oogen zien blijde en dankbaar rond; en hoort, hoort! hoe haar vroolijk lied in de met boomen beplante laan weerklinkt:
Pracht en schoonheid moog' wat schijnen,
't Is aan d' ijdelheid gelijk;
Bij 't gebruik zal 't al verdwijnen,
Goud en zilver is als slijk.
Njets, o Jezus! dan Uw bloed
Geeft voldoening aan 't gemoed;
Wat wij lieven in dit leven,
Niets kan ons voldoening geven.
„Wat is er dan gebeurd?" vraagt ge. „Welke uitwendige gelukkige veranderingen hebben er met Rika en haar ouders plaats gegrepen?" Geen enkele. Haar vader werkt nog steeds op dezelfde fabriek en brengt hetzelfde week-


geld thuis. Haar moeder bezorgt nog evenals vroeger de fijne wasch voor de kinderen van den heer en mevrouw Van Delden, en Rika helpt haar daarbij dapper mee; want van het goed, dat in de mand ligt, heeft zij zelve het grootste gedeelte gestreken. Neen, in haar omgeving is niets veranderd. Maar in haar hart zeer . veel. Zij leerde tevreden en vergenoegd zijn met hetgeen God haar geschonken had. Zij trachtte met gebed en door strijd de les te leeren, die haar vader haar een jaar geleden in het versje had voorgelezen:
Al bezat gij heel de wereld,
En uw kostb're ziel leed scha,
Armer waart gij dan een beedlaar, '%Wm
Wien de Heere schonk gena.
Neen, verlang geen aardsche schatten, Want „de wereld gaat voorbij;" Neen, zorg eerst, dat uwe ziele In den Heer geborgen zij.
Dan zal u ook niets ontbreken, Want dan zijt ge een kind van God, Wiens het zilver en het goud is, En die liefd'rijk stuurt uw Iot.N
32