D. Y. ALTA — AMSTERDAM 1924.



TELEFOON 63 Telegr.-adres: CRAMER LOO, COEVORDEN
ll COEVORDER °°
CONSUMPTIE-, POOTAARDAPPELEN FOURAGEHANDEL
R K. HOOGLAND & ZONEN Friescljestraat 36 - - Telefoon 100
JOH. BUREMA, COEVORDEN
> > ■ « TFT.FFOONf 95 Mim - nh.hi ■
Drogisterij - Fotohandel



VOORWOORD.
Het met de uitgave van deze gids beoogde doel: „Coevorden naar buiten meerdere bekendheid te geven" is mij dermate sympathiek dat ik gaarne heb willen voldoen aan het verzoek van den uitgever om daarbij een voorwoord te geven.
Meermalen toch is mij gebleken, dat Coevorden elders in den lande nog wordt geacht te zijn het doode, stille, oude vestingstadje van weleer, terende op zijn ouden roem uit de woelige onrustige dagen die het beleefde, dagen waarop het meermalen is voorgekomen dat het oog van geheel ons Vaderland in hoop en vreeze op onze oude veste was gericht.
Niets is evenwel meer onjuist dan die meening.
Dit aan te toonen is het doel van dezen Gids.
Men zal hierin tevergeefs zoeken naar meer of minder romantisch gekleurde beschrijvingen van onze veelbestreden Veste, van de roemrijke daden der vaderen, van hun moed en standvastigheid in de vele gevaren die onze goede stad in het grijze verleden hebben bedreigd.
Niet omdat dergelijke lectuur ook maar eenigszins „droog" belooft te zijn!
Niet wijl Coevorden zijn roemrijk verleden, de dagen waarin het de eerste stad van Drenthe was, niet achten zou! In geenen deele!
De moderne tijd vraagt evenwel naar andere zaken.
Niet het roemrijk verleden, niet de historie eener plaats interesseert den tegenwoordigen mensch in de eerste plaats.
Het heden, de toekomst, zijn het die de belangstelling vragen.
De beschrijving van het Coevorden van heden is toevertrouwd aan inwoners die door hun aanleg of werk geacht mogen worden meer in het bijzonder vertrouwd te zijn met het door hen bewerkte onderdeel, aan menschen uit de praktijk.
Het moge den lezer daaruit duidelijk worden dat te Coevorden worden gevonden de arbeidslust en de energie die het, nadat het



4
VOORWOORD.
als vesting zijn beteekenis had verloren, in een, in het leven ee,ner gemeente, zeer korten tijd hebben gebracht op het tegenwoordige peil.
Het overoude Coevorden staat, ontwaakt als de schoone slaapster yan weleer, gewekt door de aanraking van den modernen tijd, krachtig en bewust daar, als een van de jongsten in de rij harer zusteren, ondernemend de toekomst tegenblikkend. Wat zal die toekomst onze oude jonge stad brengen? Het komt me voor, dat deze vraag voor ieder die oog heeft voor de uitermate gunstige ligging van Coevorden, voor zijn verkeersmiddelen, zijn uitbreidingsmogelijkheden, voor ieder die Coevorden's nijvere en arbeidzame bevolking kent, voor ieder die geloof heeft in Coevorden en onder de bekoring kwam van den onweerstaanbaren levensdrang waarmede het voorwaarts streeft, geen vraag meer is.
Aan hen die aan de bewerking van dezen Gids deelnamen zeg ik dank voor hun belangeloozen arbeid.
Ik hoop dat waar zij dien arbeid gaarne hebben gegeven in het belang der stad en hare inwoners, de ingezetenen die daarvoor in aanmerking komen even gaarne door het steunen dezer uitgave zullen medewerken tot bereiking van het doel ervan: het geven van grootere bekendheid aan de plaats en daarmede onzer inwoning, bevordering van den bloei van Coevorden.
Coevorden, den 10 December 1923.
De Burgemeester, A. GAUTIER.



Coevorden. - De oude vesting.
De oorsprong van Coevorden moet reeds in den Römeinschen tijd worden gezocht.
Oorspronkelijk zou Coevorden allleen bestaan hebben uit een versterking, bestemd om invallen in het Noordelijk deel des lands te beletten door afsluiting van den
vuurnaamsien toegang door de oudtijds bestaande moerassen, het Bourtangemoeras en het Echtensche Veld, ten Noorden en Zuiden van de plaats.
Langzamerhand vestigden zich meer menschen in de beschermende nabijheid der sterkte, die vermoedelijk bovendien zal zijn geweest een der natuurlijke haltepunten in den ouden handelsweg tusschen de Friesche Zee-landen en Bentheim en Salland en als zoodanig door velen als plaats van vestiging zal zijn uitgekozen.
De oudere geschiedenis van Coevorden is eene aaneenscha¬
keling van beschrijvingen van Foto Terpoorteili Coevorden.
belegeringen. Interessante en antieke gevel frieschestraat.
spannende tafereelen zouden
daarvan kunnen worden geschilderd, ware zulks het doel van dit artikel.
Daaruit blijkt, dat de lotgevallen der stad steeds ten nauwste samengeweven waren met die der oude Landschap Drenthe, alsmede dat, waar het belang eener stad in die dagen veelal wordt geschat naar haar militaire waarde, Coevorden gedurende vele eeuwen de belangrijkste plaats van Drenthe was.



6
COEVORDEN. — DE OUDE VESTING.
Reeds in 1408 bekwam Coevorden een „stadsrechtenbrief", die de regeering aan burgemeesteren, schepenen en raden opdroeg.
Het enge keurslijf der vestingwallen heeft Coevorden eeuwenlang belet regelmatig uit te groeien.
Verstoken van behoorlijke verkeerswegen te land en te water, ontleende het zijn beteekenis vrijwel alleen aan de omstandigheden, dat het de rèsidentie was der „drosten" van Drenthe en als vesting eene Europeesche vermaardheid genoot.
Eerst na ± 1850, toen uitgebreide verveningen zich in de omgeving begonnen te ontwikkelen, en ontginning van heide- en dalgronden, landbouw en veeteelt deden toenemen, verkreeg Coevorden door stijging van het welvaartspeil van den omtrek, meer beteekenis.
STIELTJESKANAAL. Fol° Terpoorten, Coevorden.
Het graven van diverse kanalen als: de Hoogeveenschevaart (± 1850), Dedemsvaart (1852), Coevorderkanaal (1859/'63), Lutterhoofdwijk (1867), Alte-Picardië-kanaal (1878) en Stieltjeskanaal (± 1883), bracht Coevorden in betrekkelijk snel tempo achtereenvolgens de zoozeer gewenschte verkeerswegen te water.
De totstandkoming van die te land liet langer op zich wachten: een stoomtramverbinding met Zwolle dateert van 1897, eene met NieuwAmsterdam van 1899, met Ter-Apel van 1908, met Assen van 1914.
De opname in het groote verkeer had eerst plaats in 1904 door den aanleg van den Noord Ooster-Locaalspoorweg Zwolle—Coevorden— Assen—Stadskanaal. Aansluiting aan het Duitsche spoorwegnet kwam tot stand in 1910 door de doortrekking van de Bentheimer Kreisbahn.
Dat Coevorden niet naliet van de door een en ander geschapen ontwikkelingsmogelijkheden een gretig gebruik te maken, moge blijken.



COEVORDEN. — DE OUDE VESTING.
7
Foto Terpoorte VAN HEUTSZPARK MET RIJKS H. B. S.
Coevorden.
In betrekkelijk korten tijd ontwikkelde zich naast een vrij belangrijken binnenlandschen handel, een in- en uitvoerhandel, die, vooral ook dank zij de totstandkoming (1922) van een spoorweghaven, snel in beteekenis toenam.
In 1910 werd gesticht een Rijks Hoogere Burgerschool, aanvankelijk met 3-, later met 5 jarigen cursus, in 1920 een Nijverheidsschool
l v akscnooi voor Meisjes), die met een Rijksnormaalschool, een Vakteekenschool, een Handelscursus, een tweetal U. L. O. scholen, ontwikkeling in velerlei rich¬
ting mogelijk maken en blijkens den zeer grooten toeloop van leerlingen uit Coevorden en verre omgeving in een behoefte blijken te voorzien. Naar verkrijging eener rijks lagere landbouwschool wordt gestreefd.
Waar Coevorden in ± 30 jaren zijn bevolkingscijfer zag verdubbelen, was het noodig door gestadigen aanbouw van woningen de woon¬
ruimte op peil te houden.
Naast aanvulling door particulieren bouw vond dit plaats door bouw met overheidssteun
(Eendrachtswijk, Tuindorp, Middenstandscomplex) .
De electrificatie
der gemeente (1923) zal de industrie de gelegenheid geven zich ten volle te ontplooien, dank zij ook een overvloed van daarvoor gunstig (aan diep vaarwater, spoor en tram) gelegen terreinen.
De aanleg van het afwateringskanaal Coevorden-Ane (1922/1923), de normalisatie van de riviertjes Loodiep en Drostendiep (1922) en de vorming van de waterschappen Weijerswold (1922) en kleine Vecht
BENTHEIMERBRUG.



PLATTEGROND VAN COEVORDEN



10
COEVORDEN. — DE OUDE VESTING.
(1923), zullen spoedig een einde maken aan de ernstige belemmeringen, die het water sedert eeuwen in den weg legde aan een behoorlijke, dus intensieve, exploitatie van de duizenden Hectaren voor den landbouw zoo dankbare gronden in wijden omtrek rond Coevorden en daardoor leiden tot grootere welvaart van den boerenstand.
De week- en jaarmarkten behooren tot de drukst bezochte in de omgeving, vergemakkelijkt als aanvoer en bezoek worden, door wegen en verkeersmiddelen uit meerdere richtingen. Het terrein voor veeen paardemarkten is dit jaar grondig gemoderniseerd.
Uit de geschiedenis van Coevorden komt duidelijk naar voren, dat toen andere plaatsen in den lande, niet gehinderd door allen
Foto Terpoorten, Coevorden. COEVORDERGRACHT MET STIELTJESKANAAL.
uitgroei belettende wallen en gelegen aan natuurlijke of reeds vroeg daargestelde verkeerswegen, hun ontwikkelingsgang reeds gedurende tientallen van jaren rustig volgden of hadden beëindigd, voor Coevorden de mogelijkheden tot opbloei zich pas begonnen te vertoonen, men vergelijke slechts de hiervoren aangegeven jaartallen met die ten aanzien van andere gemeenten.
Nauwelijks was dan de bodem bereid of Coevorden ving aan te werken aan den uitbouw.
Met noesten ijver en nooit verflauwende energie werd steen op steen gelegd.
Steeds breeder, steeds hooger werd het gebouw en nog immer bouwt Coevorden voort aan het gebouw van zijn welvaart, steeds vaster bevestigt Coevorden zijn positie van centrumgemeente voor wijden omtrek, voor den Zuidoosthoek van Drenthe.
Mogen de volgende bladzijden en foto's de juistheid dezer bewering aantoonen. A. G.



Handel en Industrie.
Sinds eeuwen was Coevorden de plaats, waar men uit wijden omtrek samen kwam om in velerlei vorm handel te drijven. Een bloeiende kléin-industrie was misschien hiervan 't gevolg. Alom in 't Drentsche landschap waren de drukke boekweit- en korenmarkten bekend. Geen Drentsche of Overijsselsche boer die wel niet ettelijke keeren in zijn leven op de groote voor- en najaarsmarkten was geweest. Vandaar dan ook dat nog heden meer dan 3/* der bevolking bij handel of industrie betrokken is.
INGANG HAVEN MET GRAANSILO. Foto.Terpoorten, Coevorden.
Nog steeds worden week- en jaarmarkten druk bezocht. De vele en gemakkelijke verbindingen met den omtrek niet alleen, doch ook met de groote steden des lands en met de Duitsche naburen zijn hiervan gedeeltelijk oorzaak. Zoo kan men 's morgens omstreeks 10 uur reeds te Amsterdam, Rotterdam, den Haag, Groningen enz. zijn, terwijl men van genoemde plaatsen 's avonds om 7 uur nog Coevorden kan bereiken. De locaal-treinen hebben te Zwolle en Assen meestal directe aansluiting op de groote treinen. Per Bentheimer Kreisbahn heeft men vlugge verbinding met de groote steden van Noord-Duitschland; bovendien zijn de douane formaliteiten hier aan de grens heel



12
HANDEL EN INDUSTRIE.
wat gemakkelijker dan elders. Lang niet. genoeg wordt gedacht aan het veel goedkoopere goederen-vervoer per Bentheimer Kreisbahn via Coevorden, dan via andere Hollandsche grensplaatsen. De Dederosvaartsche Stoomtram geeft in verbinding met de verschillende Zwolsche
vrachtschepen en
stoomvaartmaatschappijen aldaar het directe verkeer met Amsterdam en Zaanstreek, Rotterdam met omgeving, de IJsselstreek enz. Voor verbinding met de uitgestrekte
drentsch overijsSelsche houthandel. veenstreken van
Oost-Drenthe en
Groningen zorgen trein, tram en vaarwater.
Met het overige deel van Drenthe verbindt de Noord-Ooster locaalspoor en de eerste Drentsche Stoomtramweg Maatschappij Coevorden.
Noordelijk en Oostelijk Overijssel heeft communicatie per Noord-Ooster, Dedemsv. Stoomtram en per vaarwater.
De verschillende kanalen geven de vele motorbooten gelegenheid tot vlug
Vervoer naar bijna Foto Terpoorten, Coevorden.
alle provincies. Nog graanpakhuizen aan de haven.
mogen genoemd
worden de beurtveeren naar Assen-Groningen; Meppel-Leeuwarden; Zwolle-Kampen; Amsterdam en Zaanstreek; Zwolle-Deventer en verdere IJsselstreek; Almelo-Twente; enz.
In alle opzichten mag dan ook gezegd worden, dat de ligging der oude veste buitengewoon gunstig is. Als bewijs mogen zeker worden



HANDEL EN INDUSTRIE.
13
aangehaald de verschillende fabrieken, als: Aardappelmeelfabriek, Machinefabriek, Drijfriemenfabriek, Zuivel-fabriek, Exportslagerij, Turfstrooiselfabrieken, Scheepsbouw, benevens talrijke klein-industriën. Wanneer dan ook langzamerhand de tijden zich meer gaan normali-
SPOORWEGEMPLACEMENT. Foto Terpoorten, Coevorden.
seeren, mag zeker verwacht worden dat nieuwe industriën zich hier zullen vestigen.
De aanwezige bouw- en fabrieksterreinen, waarvan er vele hectaren
SPOORWEGHAVEN. Foto Terpoorten, Coevorden.
aan diep vaarwater, trein en tram liggen, een flinke arbeidersbevolking, gehuisvest in een modern tuindorp, zullen deze vestiging vergemakkelijken.
Onder den groothandel noemen we de Drentsch-Overijsselsche



14
HANDEL EN INDUSTRIE.
Houthandel, die met haar uitgestrekte opslagplaatsen en fabriek voor houtbewerking één der grootste des lands is.
Voorts de korenhandel, grossierderijen in koloniale waren groenteopslagplaatsen, kunstmestpakhuizen, kolenloodsen. De pakhuizen en
graansilo s aan binnen- en spoorhaven geven het aspect van een klein Rotterdam. Wanneer niet de onzalige oorlog was gekomen, zou thans het millioenenplan der nieuwe spoorhaven
verwezenlijkt zijn
en was een nieuwe handelsbuurt geschapen.
Doch ook dat plan zal éénmaal uitgevoerd worden, want Coevorden is taai en houdt vol, als er iets groots is tot stand te brengen.
Onder de talrijke winkels, waarvan velen een respectable bestaans-
Foto Terpoórten, STATION DEDEMSVAARTSCHE STOOMTRAM.
MACHINEFABRIEK.
Foto Terpoorten, Coevor
ouderdom hebben valt wel 't meest op 't Modelhuis, de groote meubelzaak aan de Markt. Het fraaie groote gebouw met zijn toonkamers, waarin een weelde van alles, wat een huis van binnen mooi en geriefelijk kan maken, tentoongespreid wordt, is een soort pro-



HANDEL EN INDUSTRIE.
15
grammanummer voor de vele vreemdelingen die Coevorden bezoeken.
Trouwens op elk gebied geeft de winkelstand in 't oogvallend veel te aanschouwen en gaat de inkoopende omtrek dan ook gaarne stadwaarts om eens een dag te winkelen.
Wij meenen met bovenstaande in 't kort te hebben aangetoond, dat Coevorden de stad is voor handel en industrie. Menschen met durf en energie kunnen daar nog
wel een plaats vinden die hun een goede verdienste bezorgt. Met aandrang wekken wij dan ook een ieder, die öf in den handel, öf in de industrie vooruit wil, op, het eens in Coevorden te probeeren. Een gouden toekomst is hier weggelegd.
B. W. H. K. J. A. J. T.
Foto Terpoorten, Coevorden. GEDEELTE HAVEN.
Foto Terpoorten, Coevorden. STATION NOORD-OOSTER LOCAALSPOORWEG.
Foto Terpoorten, Coevorden. HOTEL VAN WELY.



De Buurtschappen.
Tot de gemeente Coevorden behooren de gehuchten: de Loo, Ballast, Steenwijksmoer, Klooster, Kleine Scheere, Pikveld, Weyerswold, Paten Vlieghuis, van welke gehuchten de bewoners bijna zonder uitzondering het landbouwbedrijf uitoefenen.
Bestond de grond rond Coevorden in vroegere eeuwen uit een bijna onbegaanbaar moeras, in den loop der jaren hebben de verschillende stroompjes, die bij Coevorden samenkomen een laag beekbezinking afgescheiden. Geologisch staat dan ook deze gemeente bekend als een der vruchtbaarste deelen van Drenthe.
Helaas was echter de productiviteit dezer gronden niet evenredig aan hunne superieure hoedanigheid.
Door dat drie verschillende stroompjes hier samenkomen, n. 1. het Drostendiep, het Loodiep het Schoonebeekerdiep, en
Futo Terpoorten, Coevorden. deze hun water slechts in een
ONTWATERING WATERSCHAP KLEINE VECHT ' , . , T- .
ma r>ir uvonoTnomr diep — eerder in de Kleine
NA DE VERBETERING. "
Vecht en later in het Coevorder Vechtkanaal — konden loozen, werden deze van nature zoo vruchtbare gronden des winters geregeld en bij eenigen regenval ook des zomers veelal overstroomd. Ook al werden deze gronden niet bepaald overstroomd, door den gebrekkigen waterafvoer hadden ze bijna het geheele jaar overlast van water, zoodat slechts een minimum opbrengst kon worden gehaald.



BUURTSCHAPPEN.
17
Gelukkig is hierin in de laatste jaren groote verandering ten goede gekomen. Door oprichting toch van het waterschap „Weijerswold" groot 1400 H. A. omvattende de gehuchten Pikveld, Weijerswold en Vlieghuis en het in wording zijnde waterschap „De Kleine Vecht
groot 1700 H. A. en omvattende de gehuchten Kleine Scheere, Klooster, Steenwijksmoer en Ballast, zullen de gronden in het overgroote deel dezer gemeente van hun grootsten natuurlijken vijand, het water, worden be¬
vrijd.
Ongetwijfeld zal door deze ontwatering een meer intensieve landbouwcultuur worden toegepast en zal het „verzopen" land, waar eens rusch, bies en seggrassen groeiden, worden herschapen in maximale opbrengst gevende landouwen.
Foto Terpoorten. Coevorden. ONTWATERING WATERSCHAP KLEINE VECCHT NA DE VERBETERING.
GROOTE VEEMARKT.
Foto Terpoorten, Coevorden.



18
BUURTSCHAPPEN.
Door die intensieve cultuur zullen vele H. A. land vrijkomen en zullen nog vele landbouwers op deze gronden van nature zoo rijk aan plantenvoedende stoffen een bestaan kunnen vinden.
Voor — een bedrijf — zoekende landbouwers zal hier ongetwijfeld komen te bestaan een goede gelegenheid zich in deze gemeente te gaan vestigen. Een voordeel van het zich als boer in deze gemeente vestigen is o. a. het wonen dicht
Foto Terpoorten, Coevorden.
zuivelfabriek. D1J een centrale
marktplaats, terwijl
de aanwezigheid van de elders in dit boekje besproken inrichtingen van onderwijs op elk gebied ook voor den boer van groot belang is. Coevorden heeft een bloeiende weekmarkt met een jaarlijkschen
aanvoer van paarden tot 2300, van rundvee tot 7000, varkens tot 20000, schapen en geiten tot 900, terwijl een nieuw geheel naar de eischen des tijds ingericht marktterrein kort geleden gereed kwam.
Dat de boeren rond r _
roto lerpoorten, Coevorden.
Coevorden de spreuk aardappelmeelfabriek. „Eendracht maakt
macht" ten volle begrijpen, bewijst wel, dat men te Coevorden aantreft de volgende Coöperatieve vereenigingen:
Coöperatieve Aardappelmeelfabriek „de Centrale" verwerkende ± 460000 H. L. aardappelen.



DE BUURTSCHAPPEN.
19
Op coöperatieven grondslag werkende Stoomzuivelfabriek annex kaasmakerij, omzet 2380242 L. melk.
Coöperatieve Drentsch-Overijsselsche Exportslachterij, annex fijne
vieescnwaremabriek exporteerende 6310 stuks vee, wegende 367000 Kg.
Coöperatieve vereeniging voor afzet van Pluimveeproducten.
Coöperatieve
Landbouwvereeniging „de Eendracht" en de Coöperatieve R. C. Landbouwvereeniging, afdeeling van de A. B. T. B. die beide hare' pakhuizen hebben aan de spoorhaven. Coöperatieve Hengstenhouderij en een Coöperatieve Stierenhouderij, welke respectievelijk 2 hengsten en 5 stieren alle ingeschreven, in deze gemeente hebben gestationneerd.
Ook een melk-controlevereeniging een Geitenfokvereeniging en een beerhouderij voor het veredeld Duitsch landvarken bestaan hier reeds eenige jaren, terwijl ook het verzekeren van paarden en vee bij meerdere onderlinge fondsen in deze gemeente mogelijk is.
W' J. B.
Foto Terpoorte EXPORTSLACHTERIJ.
Terpoorten, Coevorden.
EXPORTSLACHTERIJ.



Onderwijs en Gezondheidszorg.
Coevorden, Centrum van onderwijsinrichtingen, een niet overmoedige benaming, als men weet, dat in een gemeente met 7000 inwoners worden aangetroffen achtereenvolgens :
le. een R. H. B, S. met 5-jarigen cursus, de op een na dichtst bevolkte H. B.. S. in de drie noordelijke provinciën; een architectonisch verdienstelijk bouwwerk, gelegen op een rustige plaats in het van Heutszpark, vrij van storende invloeden van buiten af door verkeer en vervoer teweeg gebracht, zoodat het onderwijs ten opzichte daarvan, goed tot zijn recht kan komen, evenals ook de lichamelijke
Foto Terpoorten. Coevorden. ' RIJKS HOOGERE BURGERSCHOOL.
opvoeding goed kan worden verzorgd, zoowel wat betreft het beoefenen van Watersport door roeien in de gracht bijlangs het gebouw, als het openluchtspel in de vrije ruimte om en bij de school in het park (het eigenlijke sportterrein, dat bij de school behoort, ligt op op circa 5 minuten afstand er van op de z. g. Pampert).
2e. een Vakschool voor meisjes, met ruim 200 leerlingen, welk getal, zooals te verwachten is, spoedig zal toenemen, als de sociale beteekenis van dat vak- en huishoudonderwijs langzamerhand meer tot de menschen zal zijn doorgedrongen, en men daarvan de economische en hygiënische bedoeling beter gaat begrijpen. Het eenvoudige en tevens sierlijke van dit gebouw, zullen, in overeenstemming daarmee, ook weer kenmerken van het ware blijken te zijn.
3e. een 3-jarige cursus voor handelsonderwijs, gegeven door leeraren van de H. B. S., in het onder 1 genoemde gebouw, voorziende in een



ONDERWIJS EN GEZONDHEIDSZORG.
21
Foto Terpoorten, Co VAKSCHOOL VOOR MEISJES.
noodzakelijke behoefte voor iederen handeldrijvenden staatsburger in 't algemeen, maar in het bijzonder voor de neringdoende bevolking van een centrumgemeente voor handel en landbouw, als Coevorden is. 4e. een Rijksnormaalschool, sinds tal van jaren bezocht door vrijwel
een constant aantal leerlingen, dat ongetwijfeld zal toenemen als het voornemen zooals dat door de Rijksregeering reeds kenbaar is gemaakt, eenmaal verwezenlijkt is geworden en deze tweede rangs school daarmee tot een rijks-dagnormaalschool zal zijn geworden en plaats zal hebben ge¬
maakt voor een eerste rang opleidingsschool voor onderwijzers(essen), waartoe deze centrumgemeente dan ook de aangewezen plaats is.
5e. twee Ulo-scholen, een openbare en een bijzondere, die een onmisbare schakel vormen in de keten van onderwijsinrichtingen tot opleiding voor het normaalschool en voor het vakonderwijs voor l 5 ' meisjesin't bijzonder
voor die leerlingen, die daarvoor het onderwijs aan de R. H. B. S. in vollen omvang of voor een deel, om de eene of andere reden niet kunnen volgen.
6e. een vakteekenschool, die jongens
opleidt voor am-
bachtsonderwijs, en die ook reeds jarenlang getoond heeft in een ware behoefte te voorzien.
7e. een landbouwwintercur^us die hopelijk spoedig zal worden vervangen door een landbouwschool.
8e. vijf openbare lagere en drie bijzondere lagere scholen.
WÊÊÊÊi
ÉMiM
Foto Terpoorte KONINGIN WILHELMINASCHOOL.



22
ONDERWIJS EN GEZONDHEIDSZORG.
Foto Terpoorten, Coevorde R. K. SCHOOL.
Uit deze opgave blijkt, dat Coevorden heeft een aantal onderwijsinrichtingen om er jaloersch op te zijn. Daarbij heeft tegelijkertijd blijkbaar de gedachte voor gezeten, dat in de eerste plaats in een gezond lichaam een gezonde geest kan worden verwacht. Daarop is
de openbare gezondheidszorg in deze gemeente dan ook steeds bedacht geweest. Het kan als een merkwaardig feit worden geconstateerd, dat men in deze toch maar kleine stad, de beschikking heeft over
drinkwaterleiding, electrisch licht en gas voor verwarming en koken; zeer belangrijke factoren ook uit een hygiënisch oogpunt.
Verder is de volkswoningbouw met .kracht ter hand genomen, en heeft tot gevolg gehad nieuwbouw van ruim 300 woningen, waarvan een 100-tal, vereenigd in het z. g. tuindorp „de Loo", een voorbeeld
van volkswoningbouw vormen. Hier uit blijkt, dat men op gezondheidsgebied zooveel mogelijk gehuldigd heeft, dat voorkomen beter is dan genezen. Daarom bestaat het systeem schoolarts in deze gemeente reeds sinds jaren,
waarmede de volksgezondheid eveneens wordt gebaat.
Bovendien wordt hier sinds 18 jaren een particulier ziekenhuis, de Aleida-Kramerstichting en bijbehoorende barak voor besmettelijke ziekten, met succes geëxploiteerd, dat aan de ziekenverzorging ten goede komt, maar waardoor tevens uitbreiding van besmettelijke
Foto Terpoorte PARKSCHOOL.



ONDERWIJS EN GEZONDHEIDSZORG.
23
ziekten, door mogelijk geworden isolement, wordt tegengegaan.
Tevens bestaat hier een belangrijke afdeeling van het Groene Kruis, zoodat ook de ziekenverpleging in eigen huis tot haar recht kan komen.
De ontsmettingsdienst wordt verricht door bemiddeling van de Provinciale Vereeniging „Het Groene Kruis, Groningen".
Straatreiniging geschiedt zooveel mogelijk regelmatig door sproeien en vegen; voor afvoer van faecaliën wordt het bestaande tonnenstelsel geleidelijk vervangen door het spoelsysteem.
Summa summarum blijkt het duidelijk dat de oude veste Coevorden van voorheen, toen sterk door wallen en grachten, waardoor ze zich kon staande houden tegen den van buiten af aandringenden vijand, zich geheel en al heeft gemoderniseerd, en zich heeft voorzien van tal van nieuwe verkeersmiddelen, waardoor dit stadje in Drente's Zuid Oosthoek, in den teg«nwoordigen, vooral op economisch gebied zeer moeielijken tijd, zal trachten zich staande te houden in den ontegenzeggelijk zwaren strijd om het bestaan.
J. C. H.
Foto Terpoorten, Coevorden. PAUL KRUGERSCHOOL.



Volkshuisvesting.
Evenals in andere gemeenten bracht de Woningwet ook hier de volkshuisvesting in een nieuw stadium.
De toepassing van deze wet ontlokte problemen, zelfs zeer moeilijke problemen, die van de gemeentebesturen een aanhoudende zorg vroegen en van de gemeenten belangrijke financieele offers eischten, maar die ten slotte ten goede kwamen aan de bevolking, inzonderheid aan het minder goed gesitueerde gedeelte.
Tot 1907 werd door particulier initiatief in de woningbehoefte voorzien, maar op zeer gebrekkige wijze. Hier en daar verscheen een nieuw gebouw en werd door splitsing van bestaande gebouwen meer
Foto Terpoorten, Coevorden. VOLKSWONINGEN EENDRACHTSTRAAT.
woningruimte verkregen. Het opbergsysteem kon toen nog niet worden bestreden en tot afkeuring en onbewoonbaarverklaring van krotten werd nog niet overgegaan.
De oprichting van de woningstichting „De Eendracht", geboren uit de neutrale werkliedenvereeniging „Door Eendracht Sterk", die het oprichtingskapitaal afzonderde, was de eerste stap die tot verbetering van de toestanden leidde.
Deze stichting bouwde met Rijksvoorschot in 1908 de eerste 30 woningen in de Eendrachtsbuurt en dank zij de groote samenwerking die tusschen Gemeentebestuur en het bestuur dier stichting bestond, volgde in 1910 de bouw van 60 woningen, in 1912-41, in 1917-20



VOLKSHUISVESTING.
25
en in 1919-30 woningen, terwijl eindelijk in 1920 en 1921 een geheel tuindorp aan den Looweg bestaande uit 100 eenheidswoningen verrees, dat een sieraad voor de gemeente, en hoewel bij den bouw de meest mogelijke soberheid is betracht, als een lustoord voor de bewoners mag worden genoemd. Het aantal volkswoningen met Rijksvoorschot gebouwd bereikte daarmede het respectabele aantal van 281.
Toen zich in den loop der tijden ook groote behoefte aan Middenstandswoningen openbaarde en particuliere woningbouw zoo goed als uitgesloten was, bouwde diezelfde stichting met steun van het rijk en gemeente ook 20 zeer ruime en geriefelijke dubbele woningen aan den van Heutszsingel.
Tot zoover de woningbouw in de kom der gemeente. Het gemeente-
Foto Terpoorten, Coevorden. MIDDENSTANDS WONINGEN.
bestuur bleef ook zijn volle aandacht schenken aan de huisvesting van de arbeiders in de buurtschappen, die minstens evenveel, verzorging behoefde, en dank zij de totstandkoming van de landarbeiderswet, werden tot dusverre in het buurtschap Steenwijksmoer 16 nette landarbeiderswoningen gesticht, die in een ware behoefde voorzien en de be woners de gelegenheid geven door betaling van een lage rente en aflossing van de voorschotten in 30 jaren, eigenaar van de woning met de daarbij behoorende bouwgrond te worden.
Bij het aandachtig doorlezen van vorenstaande uiteenzetting zal zich de vraag kunnen voordoen: was een zoo uitgebreide woningbouw voor een gemeente als Coevorden wel noodig en loopt men geen gevaar, dat zich daardoor hier te veel niet belastingbetalende gezinnen vestigen?
De ze vraag kan ter gerustelling met een volmondig „neen" worden beantwoord. De bevolking toch, die in 1907 slechts 4400 zielen telde,



26
VOLKSHUISVESTING.
vermeerderde vooral door den aanleg van snelverkeerswegen, sporen en trams, door de vestiging van velerlei industrieele ondernemingen en door de stichting van onderwijsinrichtingen, zoowel Lagere- Middelbare- als Nijverheids tot ruim 7000 of 60 %. Bovendien werd bij iedere woningbouw vooraf nauwkeurig nagegaan of het aantal te bouwen woningen de behoefte ook overtrof.
Door de buitengewone tijdsomstandigheden heerscht ook hier eenige •werkloosheid onder de arbeiders, doch bij een weinig herleving van
handel en industrie, kan deze zonder staats- of gemeentezorg worden
bestreden.
B.
Foto Terpoorten, Coevorden. TUINDORP „DE LOO".



Coevorden als woonplaats uitverkoren.
Waar in den Zuidoosthoek van het oude Landschap de riviertjes de Vecht, het Loodiep, het Drostendiep en het Schoonebeekerdiep samen komen verrijst, als uit het moeras verheven, het aardige stadje Coevorden, kleinste van het drietal steden in Drenthe, maar daarom niet de minst belangrijke, integendeel speelt het met zijn drukke markten en levendigen handel een even voorname rol in zijne omgeving als Assen of Meppel in de hunne.
Het bewijs daarvoor is gelegen, in 't feit dat Coevorden langs 16 wegen (spoor, tram, water en straatwegen) te bereiken is, en volgt
men van uit Uedemsvaart in Overijssel of ter Apel aan de Groningsche grens per Dedemsvaartsche stoomtram, of van Zwolle of Assen-Gasselter NijenveenStadka-
naal per Noord- Foto TerpoorUn. Coevorden.
VAN HEUTSZPARK MET GRACHT.
Ooster Lokaalspoorweg, of van Assen en Hoogeveen over Oosterhesselen per Eerste Drentsche Stoomtram, of per Bentheimer Kreisbahn uit Duitschland, of langs een der vele andere verbindingen een dezer wegen, dan zal men altijd weer verrast worden door het van verre reeds zichtbare stadsbeeld van dit plaatsje.
In niets lijkt Coevorden dan ook op een dorp of streek, en wat men het van verre reeds aanziet, is het in al zijne allures en in den opzet van straten-en-grachten-plan, dan ook wel degelijk een stad, al is het dan ook in klein formaat.
Goed om te wonen is Coevorden echter zeker, een aantal onderwijsinrichtingen als nergens in Drenthe, een voortvarend stadsbestuur dat altijd zorg heeft voor allerlei verbeteringen aan verkeersmiddelen'



28
COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN.
Foto Terpoorten, Coevorden.
DALERWEG.
stadsbedrijven enz. en tevens een goed oog heeft voor sociale toestanden, een progressief belastingstelsel waardoor de middelmatige inkomens niet te zwaar worden belast, een waterleiding die de gezondheidstoestanden zeer bevordert en verder aanleg van electnsch
licht m concurrentie met een particuliere gasfabriek, geven den ingezetenen de verzekering dat voor hen wordt gezorgd.
Zooals Coevorden en zijne bewoners in 1672 geheel Nederland en half EuroDa verraste
door het bekende ontzet en de gevangenneming van het geheele garnizoen Munsterschen, verrast Coevorden thans nog xederen bezoeker door haar imponeerend voorkomen. Vele ruime hoofdstraten
als in menig andere stad niet kunnen worden getoond, hotels en restaurants, waar den vermoeiden en hongerigen reiziger een bad, een heerlijk bed en goede spijzen tegen matige prijzen worden aangeboden, rijen van ruime winkelhuizen waar zelfs de meest
veeleischende koo-
per ruimschoots tevreden kan worden gesteld, doen zien dat men in een plaats van eenige beteekenis is aangekomen.
Een ijverig bestuur van „ Vreemdelingenverkeer" zorgt ervoor, dat ook de noodige aandacht wordt geschonken aan ontspanning en
Foto Terpoorten, Coevorde WEG DOOR KLOOSTER.



COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN
29
winteravondfeesten, terwijl dit bestuur tevens door het engageeren van werkelijk goede gezelschappen, ook den liefhebbers van kunstgenot bevredigt. Zoo is hier voor „Elk wat wils", de blasé vindt hier rust, de jeugd plezier en de burger de noodige ontspanning.
Het van Heutszpark is alom om zijn zeer schoone aanleg bekend. Door den heer L. Springer, tuinarchitect te Haarlem, die dezen parkaanleg heeft ontworpen, is op geniale wijze van het geaccidenteerd terrein gebruik gemaakt, waardoor een afwisseling van heuvels en diepten, holle wegen en terrassen is verkregen, die schitterend is te noemen. Bovendien geven de oude vestinggrachten waarin statige zwanen naast de plompe eenden en het pittigs waterhoentje rondzwemmen, een buitengewoon bekorende omlijsting aan dit park met z'n rustbanken op hooggelegen punten, waar de wandelaar van heerlijke vergezichten kan ge-
g?Sfer« Foto Terpoorten, Coevorden.
meten.
NED. HERV. KERK.
Des winters geven de stadsgrachten rondom Coevorden, den liefhebbers van ijsvermaak, gelegenheid om — als 't ware naast de deur — te kunnen profiteeren. Vele ijsfeesten worden dan georganiseerd, waarbij vooral de a giorno versierde ijsbanen, een zeldzaam effect geven aan deze mooie grachten.
Voor de wandelaars en natuurliefhebbers is hier eveneens veel te genieten. De landwegen over Poppenhare, langs het Stieltjeskanaal, over het Wagensveld, door de Ballast, de Achterloo, Reindersdijk enz. zijn zeer mooi 'en de ornitholoog kan zich hier gelukkig rekenen. Hij vindt hier vogels van diverse pluimage, zoowel de wielewaal en de bonte specht als des winters de ijsvogel en in het voorjaar kan hij zich op een binnenweg naar het Duitsche Essehenbrugge verlustigen



30
COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN.
aan het leutig spel van de kemphaantjes.
De weg over Holthone naar Gramsbergen is, zoowel voor wandelaars als fietsers, zeer aan te bevelen. De natuur is hier prachüg en als de toegang tot het Scheersche bosch juist dien dag vn, ,s, wacht den bezoeker hier nog bijzonder genot n. 1. een wnle te verpoozen
onder de oude boomen, in aouthof enz.
De verkeerswegen in de stad en het overige deel der gemeente zijn uiterst goed verzorgd, het fietspad langs het Stieltjeskanaal naar Nieuw-Amsterdam is sedert eenige jaren in gebruik en toont door het drukke verkeer, hoe gewenscht en noodig deze verbinding was.
Naar het op drie kwartier afstand gelegen mooie dorp Dalen leidt, langs weelderige bouw- en groenlanden, een macadamweg voor elk verkeer geschikt en in den zomer beschaduwd door prachtig geboomte. Vooral de ingang aan deze zijde van het Dorp " Dalen is indrukwekkend mooi. ? \ Een fietstocht van Coevorden over Dalen, en het mooie dorp
(WW», het schone Êmmen « het statige naar Assen doet pas zien, hoe mooi het vaak miskende Drenthe is. Na «u* kan deze toeht evengoed per auto «eschteden evenals de „«er, me« evenveel vo.doening, «en andere ron.e van mt Coevorden
k _T_< iets ove, de stad Coevorden ze.f en dan moet me. mii elk b.l..4».elle»d bezoeker telenrgesteld worden door het geh ele gemis aaa antieke gebonwen. Antieke stadgedeeHe. of s,erh,ke ouderwetsche geveltjes vindt men hier nergens, t l * nog enkele deelen van het oude kasteel overgebleven en • zijn een wapenmagazijn „het Arsenaal" en eenige kazernes (mmtddels
Foto Terpoorten, Coevorden R. K. KERK.



COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN.
31
tot pakhuis en woonhuizen omgebouwd) door den beruchten „Bommen Berend", verzuimd omver te schieten, maar overigens heeft Coevorden van de vele aanvallen zooveel te lijden gehad en hebben genoemde Berend en zijn voorgangers hun werk zoo radicaal gedaan, dat op één gelukkige uitzondering na, de historicus op zoek naar antieke bouwfragmenten hier zijn moeite wel kan sparen.
De Ned. Herv. Kerk, gebouwd in het centrum van Coevorden en gedateerd van 1641 is het eenige vrijwel ongeschonden overblijfsel. Jammer genoeg is ruim 25 jaar geleden de oude torenspits door brand vernield en door een nieuwe moeten worden vervangen, die niettemin door hare sierlijke slankheid van verre reeds aantrekt.
De kerk in kruisvorm gebouwd, staat nu in een smalle straat, maar heeft vroeger waarschijnlijk op een plein gestaan, wat de hooge ligging ook uitwijst.
Natuurlijk heeft vandalisme hier ook zijn ruwe hand niet teruggehouden, maar een prachtige gebeeldhouwde preekstoel, een antieke doopvont en enkele avondmaalsbekers zijn nog behouden. De bevloering van de kerk bestaat bijna geheel uit grafsteenen en de hooge spitsboogramen doen met weemoed terugdenken aan de beschilderde glas in loodramen, die éénmaal deze openingen hebben gesierd.
De zoogenaamde „antieke gevel ' in de Friesche straat is dit
maar ten deele. De geheele gevel is, zeer waarschijnlijk uit deelen van een antiek gebouw en van elders aangevoerd, te Coevorden weer opgebouwd. Dit neemt niet weg dat voor den leek het een interessant gebouw is en zijne aardige opschriften als volgt: Siet hoe ick drage mine last Ellick moet draegen dat is fast Bemoyede hem ellick met het sine het ware best Want ellick sal 't sine motten draegen op 't lest.
Foto Terpoorten.'Coevorden. INTERIEUR R. K. KERK.



32
COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN.
Menschen gij moeten starven Gedenckt gij de saelicheit te arven So laetet staen die ungerechticheit Dat gij daerom niet kompt in 't vordreit
Anno 1631.
Ach Godt las Dich bevole sein Dit Haus und de da wonen in Auf das dein almechtige Hand • Dat selbe bewar vor Roef und Brant,
een antiek karakter aan het geheel geven.
Neen Coevorden zou zijn „antieke" gevel niet gaarne missen.
Het zooeven genoemde „Kasteel" bezit nog maar weinig van zijn vroegeren luister. Het is verbrokkeld en voor heerenhuizen ingericht. De torens zijn wegens bouwvalligheid weggebroken en de geweldige
Foto Terpoorten, Coevorden. GEZICHT OUDE VESTINGGRACHTEN.
kelders — hoe vaak wel als kerkers gebruikt — zijn thans tot bergplaatsen van een bierbottelaar gedegradeerd. Het plein daarvoor — vroeger waarschijnlijk een binnenhof — is niettemin nog altijd één van de mooiste punten van Coevorden, waar men nog wel den indruk van oude tijden ontvangt. Het gemeentehuis is als een tweede vleugel van het „Kasteel" ook aan dit plein geplaatst. De sleutel van dit Kasteel is nog aanwezig en draagt nog het metalen plaatje met de woorden : „Garnizoens Infermerie". In de oude Burgemeesterswoning prijkt nog 't wapen van „Hertog van Gelder". In een der zalen daarvan zou de beruchte Hertog van Alva een bal hebben bijgewoond.
Tegenover dit plein en het kasteel staat het postkantoor. Een flink gebouw, voldoende aan de eischen van het bedrijf en kort geleden nog belangrijk vergroot.



COEVORDEN ALS WOONPLAATS UITVERKOREN. .
33
En nu kom ik tot een bespreking van Coevorden van de laatste jaren en wil dan wijzen op de geweldige verandering in het stadsbeeld die zoo groot is, dat vroegere inwoners het Coevorden van thans totaal vreemd lijkt. Ze raken in de nieuwe wijken, singels en parken geheel de kluts kwijt en komen pas in het midden der stad op bekend terrein. Het oude marktplein is nog aanwezig gelukkig en Kerk- en Sallandschestraat en Kasteeldijk zijn niet veranderd.
Eerst daar komt de vroegere inwoner spoedig tot de overtuiging, hoeveel zijn stad in 20 a 25 jaar is vooruitgegaan en verbeterd.
Tal van nieuwe gebouwen, kerken, scholen, winkelhuizen zijn verrezen. Van deze moeten vooral genoemd worden de mooie Roömsch Katholieke Kerk aan de Schoolstraat en de deftige en niet
minder mooie Gereformeerde Kerk aan den Van Heutszsingel, terwijl aan den Krimweg nog een klein kerkgebouw is verrezen van de „Vereeniging voor Christelijke Belangen". De Israëlieten verlangen ook sterk naar een nieuw kerkgebouw in plaats van het te kleine kerkje in de Kerkstraat maar om verschillende en gewichtige redenen is nog niet tot dien bouw kun' nen worden besloten. De scholen zullen op een andere plaats in dit boekje door een meer versneden pen worden beschreven. De winkels en winkelhuizen zal mijn medewerker aan dezen gids voor de afdeeliné Handel
= 1-otO lerpoorten, Coevorden.
wel bespreken. gereformeerde kerk.
Mijns inziens — en als geimporteerde heb ik geen reden om Coevorden alleen van de gunstige zijde te bekijken — gaat dit stadje en door zijn welvarende omgeving en door zijn flinke en voorkomende burgerij een groote toekomst te gemoet en zal het nog eenmaal een eerste plaats in de rij der Nederlandsche steden innemen.
P. J. C. P.



N.V. Coevorder Middenstands Credietbank
GEVESTIGD TE COEVORDEN Bentheimerstraat 45 - - Tel. Nos. 45 en 67
Opent rekening-courant met rentevergoeding. Neemt gelden in deposito. Verleent credieten aan handel, nijverheid en landbouw. Koopt en verkoopt effecten. Verzilvert coupons. Incasseert op binnen- en buitenland. Koopt en verkoopt vreemd geld. Verhuurt safe-loketten. Geeft hare bemiddeling voor het plaatsen en bezorgen van gelden onder hypothecair verband.
Middenstands Girodienst
Maakt gelden voor U over aan een ieder en naar elke plaats in Nederland. Voor rekening-houders kosteloos.
Coevorder Assurantie-Kantoor
sluit verzekering bij eerste klas maatschappijen tegen concurreerende premiën op elk gebied, als:
Levens-, BrandInvaliditeits-, InbraakZiekte-, Motor-, AutoTransport-, Reisongevallen"Wettelrjko aansprakelrjkheidsBagage-, Bijwiel-
VBAAGT TARIEVEN EN INLICHTINGEN.
Verzekering



ALGEMEENE EXPEDITIE- EN TRANSPORT-ONDERNEMING
Chr. HESSELS
coevorden
STATIONSSTRAAT 18 .... TELEFOON No. 7
Verzendingen naar alle plaatsen in het Binnen- en Buitenland en naar Overzeesche Bestemmingen
Afhalen en bezorgen van Goederen
Belast zich met gecombineerde Zendingen
Inklaren en vervullen van Douane-formaliteiten
Verhuizingen onder Garantie
Speciaal adres voor Re-expeditiën der Ned. Spoorwegen en Bentheimer Kreisbahn
3)amesconfectie ZKeeren- en SKinderdleeding | ^Modeartikelen ~ ~ ~ Tricotages | JEingeries ~ 33aóygoederen
Oudste speciaalfjuis ter plaatse
SWeenverRoop cP.2). Corsetten lllllllllllllllllilli INI 'I: li li II 'LH, !■ li l.!l''I.M:' irii'K lllflIfUNIiniHIMIflUllli I I ■■HUI Illllllllll






= COEVORDEN =
PROVINCIE DRENTHE
Middenpunt van den Zuid-Oosthoek van Drenthe, Noord-Oosthoek van Overijssel en Graafschap Bentheim.
■ ■ ■ ■
Centrum van Handel en Nijverheid.
Industriëele Ondernemingen. Landbouwomgeving. Belangrijke Vee-, Paarden- en Weekmarkten.
0 -;■ ■ ■ ■ ■
Verbindingen.
Spoorwegen in 3 richtingen.
Tramwegen ,. 3 ■
Scheepvaartkanalen ,,5 ,,
Straatwegen 4
Directe Spoor-, Kanaal- en Wegverbindingen met Duitschland. Grenskantoor voor In- en Uitklaringen. Uitvoerstation van Vee en Paarden.
■ ■ ■ ■
Vooraanstaande Onderwijsinrichtingen
als:
Rijks Hoogere Burgerschool met 5-jarigen Cursus. Vakschool voor Meisjes met Opleiding tot Leerares. Rijksnormaallessen. Openbare en Bijzondere U.L.-Scholen.
■ ■ ■ ■
Bouw- en Industrie-terrein.
INLICHTINGEN TEN GEMEENTEHUIZE.



K Café-Biljart B. AMBERQEN 3
SALLANDSCHESTRAAT - TELEFOON 103
■ a ■ ■
RUIME ZALEN VOOR VERGADERINGEN BRUILOFTEN ENZ.
Zm PRIMA CONSUMPTIE mZ
Eilander & Winkelman
Stationsstraat 11 - Telefoon 47 COEVORDEN
BOEKHANDEL DRUKKERIJ
UITGAVE:
NIEUWE COEVORDER COURANT
EN
= HARDENBERGER COURANT =
De meest gelezen Weekbladen in den Zuid-Oosthoek van Drenthe en Noord-Oosthoek van Overijsel
H. W. ZWEERS - Coevorden
FRIESCHESTRAAT 41
- Zadelmakerij en
Dames- en Kinderhoeden-Magazijn



HOTEL VAN WELY
CAFÉ-RESTAURANT
STATIONSPLEIN TELEFOON No. 5 ■ ■ ■ ■
CENTRALE VERWARMING, BADKAMER, W.C GARAGE AAN HET HOTEL.
Logies met Ontbijt. . . . f 3,00 Diners f3,00 en f2,25
T. R. RIJKERSMA
J. VAN BERKUM
COEVORDEN - TELEFOON 51 Lincoln c/oVCl
Fordson
OFFICIEELE FORD DEALER
Automobielen - Trucks - Tractors Olie - Benzine - Banden Garage - Stalling voor Automobielen Reparatiën



ARCHITECTUUR-BUREAU
voor techniek, schoonheid en soliditeit in woonhuis en bedrufsbouw;
voorheen JOH. D. MEPPELINK
B. FEIJEN
grossier in koloniale waren - genot-artikelen
= COEVORDEN =
TELEFOON 15 .:.- POSTREKENING 22536
Telegram-adres: FEIJEN, COEVORDEN
O ■ ■ ■
depot n.v. verkoopcentrale vereenigde margarine fabrieken.
■ * ■ ■
depot continental petroleum company en texas gas motor-oils.
verzendingskantoor n.v. meelfabrieken de ned. bakkerij
Agenten: VAN LEEUWEN & Co.
VAN BUUREN & VAN DOORN
coevorden
TELEFOON COEVORDEN No. 10 Teleqr.-Adres: VAN BUUREN
internationale expeditie-kantoren scheepsbevrachters - transportovernemers
OPSLAGPLAATSEN TE COEVORDEN EN EMLICHEIM FILIALEN: BMLICHHEIM LAARWALD. • TELEFOON EMLICHHEIM No. 24
g:



B. J. VAN COEVORDEN
FRIESCHESTRAAT - TELEFOON 1 coevorden
Dames* en Heerenkleeding naar Maat.
Steeds de NIEUWSTE STOFFEN voorradig
GROOTE VOORRAAD - PRIMA QUALITEIT
M. H. J. E. MEERSTADT
= SALON VOOR SCHEREN EN = = ELECTRISCHE HAARBEWERKING =
VOORDEELIGE ABONNEMENTEN - - . NETTE BEDIENING Parfumerieën - Toiletartikelen - Haarwerken enz.
FRIESCHESTRAAT 13 COEVORDEN
Ir-
fn =J. C. v. d. LOF = 5
[ STATIONSSTRAAT :: :: COEVORDEN \\^ TELEFOON 41 * '
" ' ' ■ ■ ■ •
S3 ELECTRICITEIT IN AL 10
U2) HARE TOEPASSING
I ■



FIRMA G. J. DE WAARD
GRAMSBERGERSTRAAT 2 a
= GRANEN * MEEL —
VOEDERARTIKELEN = KUNSTMESTSTOFFEN =
N. V.
ARCHITECTEN- EN INGENIEURSBUREAU „SCHUITEMAKER"
HAARLEM, HELDER, MEPPEL, MIDDELHARNIS LEEUWARDEN, COEVORDEN
GRATIS INLICHTINGEN OVER ELK BOUWPROJECT
= ALS = Woningen, Fabrieken, Gebouwen voor publiek, Betonbouw, Wegen en Waterwerken
= MODES J. L. NEEP =
BENTHEIMERSTRAAT 7 COEVORDEN
Is JE ADRES voor
DAMES- EN KINDERHOEDEN - - - MANUFACTUREN WERKMANSCONFECTIE - HEEREN HOEDEN en PETTEN
Ziet steeds onze Etalage



R. M. KOOLHOF & ZOON
Dames- en Heerenkleermakerij Naar Maat en Confectie Speciaal adres voor Politiekleeding
TELEFOON 23 = FRIESCHESTRAAT 30 - COEVORDEN
Damesmodemagazij n voorheen Firma H. Troost
P. J. C PIETERS
COEVORDEN TELEFOON 89
■ ■ ■ •
HANDEL IN VERPAKTE THEE EN KOFFIE
■ ■ ■ ■
WIJNEN GEDISTILLEERD SORBETS
ONZE THEE EN KOFFIE KENMERKT ZICH DOOR HEERLIJKE GEUR EN SMAAK
CAFÉ TEBBE
TRAMSTRAAT 3 TELEFOON 74
(IN DE NABIJHEID VAN SPOOR- EN TRAMSTATION)
Ruime Stalling - le Klasse Billards - Prima Consumptie Ruime Zalen disponibel voor Vergaderingen enz.
Aanbevelend, J. C. F. TEBBE



H. H. WIND
Van HeuiszsinÉel 24 Coevorden
Machinerieën ■ Motoren * LandbouixrwerKtuiéen Hontoeïirerliinésmacinnes Windmotoren
enz. enz.
E. 6. UUIERSEmF)
HUIS- EH DECORATIESCHILDER
KERKSTRRRT Z5
COEUORÜEH
J. N. POLAK
TELEFOON 32 COEVORDEN
KRUIDENIERSWAREN COMESTIBLES DELICATESSEN
RUIMSTE S0RTEËR1NQ
VOORDEEL1QSTE PRIJZEN
H. DRENT
KASTEEL 13 COEVORDEN
STOOM- EN ELECTR.
BIERBOTTELARIJ MINERALE WATEREN
CHAMP. PILS EN LIMONADE-FABRIEK
TEL. INT. 39
Firma J. EL KoeK
Coevorden
MarKt 19
AporheeK * Drogisterij IZeroandstoffen IZerpaKie Geneesmiddelen terpleéinésartiKelen



HET EEJTIGST ADRES 18:
„DE GOEDKOOPE WINKEL"
H. C. NEEP - COEVORDEN
BENTHEIMERSTRAAT 5
Specialiteit in Fijne Vleeschwaren - Boter - Kaas - Eieren Comestibles Grutterswaren en aanverwante artikelen.
Beleefd aanbevelend.
„DE GOEDKOOPE BAZAR"
JE ADRES voor Porcelein, Glas en Aardewerk
Steeds voorradig alle soorten Emaille, Zink en Ijzerwaren
Ruime keuze in Galanterieën en Speelgoederen
Aanbevelend, A. A. MÜCKELMANN v/h M. NEEP
BENTHEIMERSTRAAT 8, COEVORDEN
F. DIJKSTRA S=Inraat 22
i RUND- EN
1 VARKENSSLAGERIJ
FIJNE VLEESCHWAREN CAFÉ
KOOPHANDEL EN SCHEEPVAART
JOH. BLOEMEN
kasteel No. 1 coevorden telefoon 104
Ruime Feest- en Vergaderzalen Stalling
Bestelhuis voor Beurtschippers



= C. F. NITZSCHE ü
HORLOGERIE -- SALLANDSCHESTRAAT -- COEVORDEN
Speciaal adres voor fijne Horloges en gecompliceerde Reparatiën
= café „centraal" &ê
MARKT COEVORDEN
GELEGENHEID VOOR VERGADERINGEN
VERKOOPLOKAAL Prima Consumptie Billijke prijzen H. J. BELT
Firma W. STEGEMAN & ZOON
FRIESCHESTRAAT 24 - COEVORDEN
■ ■ ■ ■
II IN UURWERKEN, GOUD EN ZILVER [| I! TFVFNS R F PA R ATI E-IN RICHTING II



" ÉÈ J. MEESTER p "
HOTEL CAFÉ-RESTAURANT „DE BLAUWE VAAN"
FRIESCHESTRAAT 19 TELEFOON 38
„ COEVORDEN mm
mm mm
FOTOGRAFISCH ATELIER
M. H. P. TERPOORTEN
COEVORDEN
FOTOGRAFIE OP ELK GEBIED - - OLIEVERFPORTRETTEN - - VERGROOTINGEN - - LIJSTEN
G. J. VAN DOORNUM - Coevorden
Eerste Coevorder Glas- en Verfhandel
Geribt en Draadglas - - Enkel en Dubbel Glas - - Cathedraalglas Gefigureerd Glas - Maten Mousseline - Gegolfde erv holle Dakpannen
Glaspennen - - Deurplaten. Gekookte en rauwe Lijnolie — Stopverf (handwerk) - - Plamuur Terpentijn - Terpentina - Siccatief (dubbeldroog) - - Japan- en blanke Lakken enz. enz. - KWASTEN in diverse grootten - STUCADOOR, ronde en platte
BELEEFD AANBEVELEND
CAFÉ ABELS - Coevorden
• MARKT - TELEFOON 35
■ ■ ■ •
ZALEN voor VERGADERINGEN enz.
AUTO-GARAGE BONDSCAFÉ A. N. W. B.
DE ZAAK VAN COEVORDEN



~" SLIJTERIJ EN WIJNHANDEL
VAN OUDS HET BEKENDE ADRES
J. HOEGEN COEVORDEN
ALLE SOORTEN
LIKEUREN EN LIMONADES
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
LM k Go/s Coevorder Kunstmesthandel
Kantoor: Markt 6 COEVORDEN Telefoon 29
■ ■ ■ ■
OPSLAGPLAATSEN: SPOORHAVEN
■ ■ ■ ■
Alle soorten Kunstmeststoffen
**~
'-SÏ BOAZBANK M
COEVORDEN
SPAARBANK DEPOSITO'S REKENING-COURANT
J. A. J. TRIP - COEVORDEN
FABRIEK VAN SCHELPKALK BLAUWE EN ROODE CEMENTPANNEN HANDEL IN BOUWMATERIALEN
ALLEENVERKOOP VAN: JOSSON CEMENT EN VUURVASTE STEEN
in alle vormen, van de VER. NED. CHAMOTTE-FABRIEKEN te Geldermalsen
:□



1. Z1LUERBERS
KERKSTRRRT 43 - - COEUORDEH
HU15- EH ÜEC0RRTÏE5CH1LQER
P. SCHUT Jzn.
GROOTHANDEL IN AARDAPPELEN = GROENTEN EN FRUIT =
SPECIALITEIT IN VERSCH GEÏMPORTEERDE ZUIDVRUCHTEN ■■ » EXPORTHANDEL
= R. BROEKMAN =
Gramsbergerstraat 35 -- COEVORDEN Telefoon 53
VERHUURINRICHTING VAN GESLOTEN = LUXE AUTOMOBIELEN =
6EBROEÜER5 1RN5EH
BEHTHEimERSTRRRT Z8 -- COEUORDEH
■ ■
BRNKET- EN BROODBRKKERD



J. SAUENIJE Pzn.
SALLANDSCHE STRAAT 9 COEVORDEN
Dames» en Kinder
Mantels
Mantel», Japon- en Blouse
Stoffen
Hotel „iran der Aa"
CAFÉ'RESTAUBANT
p.s. Let 8.v.v Frieschestraat 29 Coevorden
op het adres wordt evenals voorheen. STATIONSSTRAAT 42, alom genoemd.
Beleefd aanbevelend, H. J. VAN DER AA
■ ■ ■■
SléarensMaéazijn „Het Hei^aLiieihuis"
H. VAN DER WEY Stationsstraat 13 Coevorden
BB ■■
■ ■ BB
Boerenleenbank „Coevorden''
Veilige geldbelegging wegens onbeperkte aansprakelijkheid harer leden.
VERGOEDT VOOR SPAARGELDEN 33/4 °/o VERSTREKT VOORSCHOTTEN TEGEN 4% % RENTE
ZITTING VAN DEN KASSIER: MAANDAG 12—1 UUR DONDERDAG 4-6 UUR



= Dedemvaartscl>e —— Stoomtramweg-Maatschappij.
Tramlijnen: Zwolle—Dedemsvaart—Coevorden— Nieuw-Amsterdam —Ter-Ap el, Hoogeveen—Hardenburg en Meppel—Balkbrug.
Autobusdiensten: Zwolle—Coevorden v. v.
Eigen motordienst op Groningen via Ter-Hpel.
Dagelijksche dienst in rechtstreeksch tarief met Amsterdam, en de Zaanstreek per Nachtboot en driemaal per week met Rotterdam via Zwolle.
Spooraansluitingen te Coevorden, Hoo geveen, Meppel en Dedemsvaart.
HOOFDBUREAU te Dedemsvaart-Dorp.
paul KRUGERSCHOOlI
COEVORDEN -
CHRISTELIJKE SCHOOL VOOR LAGER- EN U.L.0.
OPLEIDING MULO-DIPLOMA Nadere inlichtingen geeft het Hoofd der School, van Hentszsingel 13.
R. DADE =
BENTHEIMERSTRAAT 22 . . COEVOHDEN
IN GLAS, PORSELEIN EN AARDEWERK NICKEL LUXE MEUBELTJES LEDERWAREN, SCHILDERIJEN EN LIJSTEN, ENZ.



Coevorder Confectiefabriek
COEVORDEN. |J§§
SPECIAAL WERKMANSCONFECTIE. MANUFACTUREN EN GROS. TELEFOON 108.
H. ZILVERBERG,
= ALEIDA KRAMERSINGEL No. 3.
KOOPT EN LEEST
DES MAANDAGOCHTENDS
„DE MAANDAGMORGEN"
GEÏLLUSTREERD :: PRIJS 5 CENT
UITGEBREIDE SPORTKRONIEK - LAATSTE BELANGRIJKE BERICHTEN UIT BINNEN- EN BUITENLAND
ieOAhDuerisÈheHsl
geeft alle mogelijke inlichtingen, van levend en geslacht vee, COEVORDEN -- Telefoon No 3.
AMSTERDAM
HOOFDKANTOOR:
WARMOESSTRAAT 76-78
Tel. Interc. 34009
FILIALEN:
Rotterdam: Wijnhaven N.Z. 87. Haarlem: Ged. Oude Gracht 47.
Tel. Interc. No. 7181. Tel. Interc. No. 2569.
'S-Gravenhage: Papestraat 26a. Arnhem: Lutherschesteeg 1 hoek
Tel. Interc. No. H. 5311. Tel. Interc. No. 814. (Korenmarkt.
's-Hertogenbosch: Markt 40, Groningen: Groote Markt 51.
Tel. Interc. No. 948. Tel. Interc. No. 1050.
Leeuwarden: Ruiterskwartier 85. Utrecht: Bemuurde Weerd O.Z. 21.
Tel. Interc. No. 1114. Tel. Interc. No. 2356. Bankiers CARON & SMITS, Amsterdam, Giro-Rekening 47963.



I