ÊÊÊËÊË- "IBBBfi'ApSi








TEUN DE JAGER




SERIE „VOOR RAKKERS EN BENGELS"
TEUN DE JAGER
i^L A. VAN DRIE
DOOR RUSTHOFLAAN 4,
VOORBURG.
G. TEN .NAPEL m
(Schrijver van „De Wilde Vogel")
GEÏLLUSTREERD DOOR
E. C. LEEGSTRA
AMSTERDAM - H. J. W. BECHT




HOOFDSTUK 1.
EEN PRETTIG RITJE.
Te midden van uitgestrekte bosschen, aan den hoogen oever van den Rijn, verhief zich een oud kasteel, de Borchgreve genaamd.
Weide- en akkergrond, afgewisseld door lornmerrijke lanen, strekten zich tot bijna aan de rivier uit, terwijl naar het noorden meer en meer de dorre heidevelden het wonnen van de bebouwde akkers.
In de goed ontgonnen streek stonden, rondom het kleine kerkgebouw, de houten met riet gedekte woningen van een dorpje, dat denzelfden naam droeg als het kasteel.
Op een heeten zomerdag hield op het schaduwrijke kerkpleintje een ruwe boerenwagen, bespannen met twee dartele bruintjes, stil voor de werkplaats van den wagenmaker.
„Ho bruintjes!" sprak de voerman, terwijl hij van den wagen wipte en zijn beestjes geleidde naar een voerbak, op zij van den weg.
„Kijk, de musschen hebben nog eenige haverkorrels voor jullie overgelaten", praatte hij verder, terwijl hij de kinketting los maakte en den beesten de bitten uit den bek nam.
,,'k Heb ook nog een stukje brood", en, nu het eene, dan het andere paard liefkoozend door de manen strijkend en op den hals kloppend, brak hij een grof roggebrood in stukken en strooide die in de kribbe.
„Goeden morgen Hein!" galmde hij den wagenmaker tegen, die, met het hooge leeren schootsvel voor, zijn werkplaats uitkwam.


6
,,'k Heb een karweitje voor je, en als je me direct helpen kunt, vind ik je den besten kerel uit het dorp en ga ik voor jou rekening in de taveerne hier tegenover een pint bier koopen, want ik heb een dorst voor zes".
„Dat wil ik wel gelooven", liet lachende de wagenmaker hooren, „maar als we 't nu eens om draaiden, zou 't mij beter zinnen".
„Als je 't omdraait, blijft er van ons biertje niets over"..
„Maar alle gekheid op een stokje, je moest me gauw helpen, met een kleinigheid is 't gebrek verholpen en voorkom ik misschien groote ongelukken."
,,'k Zie al aan je gezicht, dat je mij dat genoegen wel wilt doen; evenzoo — om met me te drinken."
„Ik moet het stof van den molen wat wegspoelen, anders is het geen uithouden op die korenakkers."
Daar werd hij een zestal jongens gewaar, die in de schaduw van een grooten kastanje aan 't spelen waren.
Hij klapte in zijn groote handen, dat het klonk over 't plein en schreeuwde: „Hallo!"
De jongens keken op en den molenaar herkennende, staakten ze direct hun spel en stoven op hem af.
„Zoo kleine wagenmaker, ben jij er ook bij. Ga jij eens naar je moeder, haal de twee grootste tinnen kroezen uit de keuken, en ga dan hier tegenover in de taveerne en breng ons ieder een pint bier. Zeg maar, dat ik het betalen zal".
Spoedig was Willem terug uit de keuken en stond, met de vijf anderen, klaar het plein over te steken, toen de molenaar hem terugriep en vroeg: „Wat zou je ook weer zeggen?"
„Dat jij het wel betalen zou", antwoordde Willem.
„Hoor me zoo'n kleinen leugenaar eens aan", zei de molenaar met een ernstig gezicht, maar zijn van pret glimmende oogen verrieden hem.
„Ik snap je", riep Wim eensklaps, „je wou zeker, dat ik zeggen zou, dat ik het wel betalen zou", en weg holde bij.


7
Spoedig kwamen de jongens in optocht met de twee kannen schuimend gerstenat terug.
Vooral de molenaar het het zich heerlijk smaken en met de tong klakkende, sprak hij: „Als 't van daag niet zoo stevig vroor, zou ik nog wel een pintje lusten."
„Nu wil jullie straks zeker wel een stukje meerijden, hèl"
„Ja, ja, dat zag ik wel aan je neus.
„Breng de kannen maar weer naar je moeder, Wim, en jaag jij die vliegen eens wat weg Wout, die van-de-handsche heeft er last van. Die rakkers beginnen te steken; als we van avond maar geen onweer krijgen."
Onderwijl was de wagenmaker ijverig bezig de begeerde herstellingen te verrichten.
De spraakzame molenaar kwam nu bij hem een praatje maken.
„Heb je 't ook gehoord, Hein, dat onze heer van 't kasteel gauw thuis verwacht wordt".
„Dat hebben ze al zoo vaak gezegd," bromde de wagenmaker, die op zijn rug onder den wagen lag, om een moer aan te draaien.
„Daar heb jij gelijk aan, Hein, maar Maarten, de oude huisknecht, beweert het toch maar vast en zeker, dat zijn heer thans op komst is.
Hoe lang zou 't nu al weer geleden zijn, dat hij naar dat verre land getrokken is? Zeker al wel twaalf jaar, als 't geen vijftien is. Men vertelt, dat hij naar Rome en naar Palestina is.
Die oude jager" ....
„Stil Reijn, laten we daar niet over praten, kleine potjes hebben ook ooren, en je weet, dat het onze edele vrouwe Ada al verdriet genoeg bezorgd heeft.
Oude Maarten heeft mij tenminste wel eens verteld, dat ze menigmaal voornemens is geweest, het weduwen-kleed aan te trekken.
Voor eenige maanden moet er echter een reizend koopman


8
geweest zijn, die berichten wist aangaande onzen burchtheer. Die beweerde, dat hij gezond en wel op de terugreis was."
„Ik hoop, dat de man gelijk krijgt, voor onzen jongen heer zou 't ook niet kwaad zijn," het de molenaar zich hooren, maar nu iets minder luid, ziende, dat de wagenmaker den vinger voor den mond hield.
„Ja, jongens," wendde hij zich tot de knapen, die vol ongeduld stonden te wachten, „klim er maar op, maar terug kan ik jullie niet gebruiken.
Mijn bruintjes zijn sterk genoeg, maar op een vracht koren wil ik geen zes hekkespringers hebben: als 't nu nog een vracht hooi was.
'k Moet zuinig wezen op 'mijn koren, want de rentmeester heeft al gedreigd, dat hij de pacht zou verhoogen.
Daar trek jullie je echter niets van aan, hè. Nu, dat is maar goed ook. Vooruit, maar bruin!" en klappend met zijn lange zweep, ging het in draf den hobbeligen dorpsweg over, zoodat de jongens op en neer hotsten als knikkers in een beker, en hun luid gejoel en 't gerommel van den wagen kippen en varkens en honden verschrikt op zij deed stuiven.
Mulder Reijn had schik en riep af en toe over zijn schouder: „Frisch op maar jongens, spaart je kelen niet!"
Na een kwartiertje kwamen ze op 't korenveld aan, waar des molenaars knecht vol ongeduld stond te wachten, niet begrijpende, waar zijn baas zoo lang bleef.
De jongens trokken nu de velden over, bramen zoekende langs wallen en slooten.
De oogst viel evenwel niet mede; 't scheen wel, dat anderen hen voor waren geweest, want groene en rooie vonden ze genoeg, maar slechts hier en daar een zwarte.
Aan den slootkant, aan takjes boven het water, daar lokten nog wel heerlijke rijpe, maar die konden ze niet bemachtigen.


9
„Dan gaan we naar de rivier; op de uiterwaarden, tusschen 't wilgenhout, daar vind je ze ook", riep kleine Wim, „en wordt het ons te warm, dan gaan we meteen eens zwemmen; we zijn nu toch in de buurt."—
„Ja, dat doen we", riepen allen en spoedig waren de bramen vergeten en drongen ze door het riet en wilgenhout tot ze een zandplaat bereikten, waar ze fijn gelegenheid hadden te ploeteren en te plassen naar hartelust.
Die de zwemkunst goed meester was, waagde zich wat verder de rivier op, maar de meesten bleven spelen en stoeien in 't ondiepe water.
HOOFDSTUK II.
AAN DE RIVIER.
De rivier was niet altijd zoo rustig als thans. Vooral in 't voorjaar trad ze menigmaal buiten haar oevers en dan knaagden haar wateren heele stukken uit den dijk.
Om die gaten weer te stoppen kwamen vele mannen met schoppen en kruiwagens en haalden uit 't land van de „uiterwaarden" de vette klei. Zoo werden de wonden geheeld.
Die uitgegraven plekken, „putgaten" genoemd, waren in den loop der jaren wel hier en daar weer dichtgeslibd en dichtgegroeid, maar die der laatste jaren hadden nog maar een krans van riet gekregen. Die krans verborg het glinsterende oppervlak van 't water, doch ook de gevaren, welke hier schuilden. —
De jongens hadden genoeg van 't zwemmen en dwaalden nu wat tusschen 't riet. Daar kregen ze de bruinzwarte kolven der lischdodden in 't oog.
„Wat zijn dat?" riep Wim.
„Dat zijn „toesebolten", antwoordde Wout. „Ik gaeenflin-


10
ken armvol plukken voor mijn moeder; als ze goed droog zijn en 't pluis los laat, stroopt ze ze af en vult met het pluis mijn bultzak, (bedpeluw)
Spoedig lagen eenige stapeltjes tegen den dijk, en toen een der jongens voorstelde nog een tijdje „verstoppertje" te spelen, gingen ze weldra in het zoo geliefkoosde spelletje geheel op. In het uitgestrekte rietveld, dat hoog boven hun hoofden uitgroeide, konden ze zich fijn verschuilen. Eén bezwaar was er echter: het platgetreden riet maakte het den zoeker gemakkelijk te „speuren", waar de anderen zich verborgen hadden.
Wout en Wim kwamen op de gedachte bij den rand van 't rietveld een fermen hoogen sprong te nemen, opdat de zoeker hen tenminste niet direct bij den ingang kon speuren.
Daar klonk al het „kom-kom-kommertje-kom" van een, die een gunstig plekje gevonden had, en dadelijk daarop galmde van den dijk het „atirio", als teeken, dat de zoeker op komst was.—
Wim en Wout moesten voortmaken. Ze namen een sprong van belang, over de hoogste rietpluimen heen en... .plons! plons!!
„Ik lig er in", klonk het klagend uit den mond van Wim.
„Ik ook", jammerde Wout vlak naast hem.
Door den sprong gingen ze kopje onder en raakten in den kleiachtigen bodem aardig vast. Gelukkig, dat het riet hun gelegenheid bood zich er uit te werken.
Geholpen door de vriendjes, die 't spoedig merkten aan 't geschreeuw van „help! help!!" stonden ze weldra druipnat en vol grijze klei aan den dijk.
Wat nu?
Naar huis ? dat was veel te ver. 't Zou wel weer drogen in 't heete zonnetje.—
Weldra waren de twee „natte poedels" weer uitgekleed en onder- en bovenkleeren werden uitgespoeld en afgewasschen


II
en uitgewrongen, alsof ze volleerde waschvrouwen waren.
De „wasch" werd te drogen gelegd tegen de helling van den dijk, maar 't drogen duurde hun te lang.
„We moesten een vuurtje kunnen aanleggen", opperde er een.
„Dat zou zoo kwaad nog niet zijn" riep Sweder van den bakker, „hoe komen we echter aan vuur?"
„Ik kan toch slecht naar huis loopen om een kooltje uit den oven te halen".
„Dat hoeft ook niet", kwam Otto tusschenbeide, „kijk eens, wat ik bier heb" en triomfantelijk toonde hij een tondeldoos met vuurslag.
„Ja, ja, een paaschvuurtje, dat zal fijn gaan; dan wordt je „hes" wel kurkdroog, Wout.
Gelukkig maar, vent, dan blijft de kat met zeven staarten stil aan je moeders stoel hangen, anders...." plaagde Sweder hem.
„Zou jij 't lollig vinden, als je met een nat pak naar huis moest" vroeg Wout met een benepen gezicht. Hij was bepaald bang zijn strenge moeder zoo onder 't oog te komen.
„Zoek jullie nu maar droog riet en biezen bij elkaar, de rivier heeft genoeg „daok" in de bochten neer gelegd. Hier heb ik een dotje zacht, droog hooi en 'k heb mijn grootvader het kunstje vaak genoeg afgekeken, zoodat het best lukken zal".
Hij haalde vuurslag en vuursteen weer uit zijn broekzak, sloeg een paar malen en kreeg in de „tondeldoos" spoedig een aardig klompje vuur.
Nu een dotje hooi er bij en—blazen maar... .blazen...., dat het zweet hem van 't voorhoofd lekte.
Ha! daar vatte 't hooi ook vuur, een klein vlammetje speelde door de droge sprietjes; gauw tusschen een grooter bosje kurkdroog hooi en....
„Hiep! hiep! joech he!" galmde het vijftal, dat in groote spanning rondom den geknielden Otto stond,—


12
Nu was het een draven en een heen en weer loopen van belang; alles, wat brandbaar was, werd aangesjouwd en een groote rookwolk kronkelde zich over den dijk en verloor zich over de korenvelden en tusschen de boomen.
Het „daok" in de buurt van 't vuurtje was al schoon opgebrand en de aanvoer moest van verre komen.
Plotseling gaf Sweder een schreeuw en de jongens zagen hem voorover op een hoopje daok vallen.
„Kom hier! kom hier!!" hoorden ze hem roepen.
De anderen stoven er op af, erg nieuwsgierig, wat dat wezen zou.
Dichterbij gekomen, zagen ze Sweder, terwijl hij een hoopje daok krampachtig omkneld hield, voorover in 't gras liggen.
„Daar zit een jonge haas in, voorzichtig! help me! anders vliegt hij nog weer weg."
De anderen er rondom, gereed om op 't eerste teeken toe tejgrijpen.
Voorzichtig stond Sweder op; ja— daar zagen ze wat leven.
Tien handen tegelijk grepen nu in het hoopje droge rietstengels en biezen en haalden daaruit een jong beestje te voorschijn.
Verschrikkelijk, wat ging me dat ding te keer.
Sweder had het aan de ooren, maar het sprong en krabde met voor- en achterpooten, dat het nog haast den dans ontsprongen was, als niet kleine Wim zijn zakdoek er omheen geslagen had.
Vol belangstelhng stonden de jongens het angstig trillende diertje aan te kijken, toen plotseling een groote hond luid blaffende op hen aanvloog.
Op den kruin van den dijk stond een jongeling, in een groen fluweelenpak, en een jachtzweep in de hand.
't Was de jonge burchtheer. De rookkolom had hem hierheen gelokt en mopperende op de onvoorzichtige boeren, had hij den dijk beklommen. Nu zag hij, dat het een troepje kwa-


13
jongens was, dat bier, op zijn gronden, brand durfde stichten.
„Tsa, Hector! pak ze!!" hitste hij den hond aan.
Hevig verschrikt stoven de jongens uit elkaar. Kleine Wim met zijn haasje snelde den dijk over en trachtte het bosch te bereiken, maar Hector was vlugger. De hond sprong tegen hem op, wierp hem omver en greep het ventje in den arm, dat zijn gegil ver over de velden klonk.
„Tsa, tsa, Hector, tsa!!" schreeuwde de jonker maar steeds.
Plotseling sprong uit een naburig boschje een armoedig gekleede jongen te voorschijn.
Hij scheen op jacht te zijn; althans hij droeg pijl en boog bij zich.
Hij smeet beide neer, was in een paar sprongen bij kleinen Wim, greep den woedenden hond in den strot, wurgde hem bijna, en wierp het ondier met zulk een kracht op den grond, dat het als verlamd bleef liggen.
„Roep nu nog éénmaal tsa Hector! en ik zal jou op dezelfde manier behandelen, lafaard!" hijgde de jongen.
„Wat, lummel! durf je mij hier op mijn eigen grond "
en de jonker hief de zweep op om den jongen een afstraffing toe te dienen.
Deze kruiste bedaard de jannen en keek den spreker aan. De vlammende blikken uit zijn donkere oogen deden den opgeheven arm snel dalen.
„Ik raad je aan, huiswaarts te keeren en dat mormel mede te nemen", sprak de vreemde.
Hij gaf Hector, die weer grommend was overeind gekomen, een trap, dat deze den dijk afrolde, pakte kleinen Wim op, legde hem op zijn schouder, en stapte bedaard naar de rivier, om Wims wonde uit te wasschen.
Naar den jongen snoever keek hij niet meer om.
Na een tijdje wenkte hij de andere jongens, die van verre dit tooneel hadden gade geslagen, naderbij te komen, gaf Wim


14
aan hen over en verdween, na zijn pijl en boog opgeraapt te hebben, in 't bosch.
HOOFDSTUK III.
JONKER SEBO.
Trillend van woede stond de jonge burchtheer op den kruin van den dijk toe te kijken. Hij waagde het niet, een stap nader te komen, evenmin als Hector, die kermend was blijven liggen, waar hij neergekomen was.
Hoe durfde zoo'n boerenlummel het wagen, hem te weerstaan, te dreigen zelfs, hem uit te maken voor lafaard.
Hij zou hem wel vinden en dan....—
Zijn vingers knepen krampachtig de zweep, dat het leeren handvatsel knerpte.
Hoe menigmaal had hij dat zweepje reeds laten dalen op de ruggen dier pummels. Dan beefden ze wel, en vlogen voor hem.
Maar deze wist hij slechts wie 't was.
Hij herinnerde zich niet hem ooit gezien te hebben.
De jongen kende hem bepaald ook niet, anders zou hij 't wel uit zijn hoofd gelaten hebben, hem, den eigenaar dezer landerijen en bosschen, den voet dwars te zetten.
„De kelders van 't kasteel zijn diep" siste hij tusschen de tanden, terwijl hij wanhopig rondkeek, of niet enkele zijner boeren hem te hulp konden komen.
Nergens in den omtrek ontdekte hij evenwel een zijner ondergeschikten en Hector scheen meer hulp te behoeven, dan hulp te kunnen verleenen.
Daar zag hij den vreemde den dijk weer beklimmen.... alleen.... Gelukkig, hij raapte zijn jachtgereedschap op en verdween. —


15
De andere jongens kwamen na eenigen tijd, met Wim in hun midden, voorzichtig tusschen het riet uit en sloegen den weg naar huis in.
Dat waren jongens uit het dorp, hij kende ze wel.
Zouden die hem inlichtingen kunnen geven ?
Graag zou hij die willen vragen, maar angstig keek hij telkens achter- ü ï
om, ol de
weer te voorschijn kwam.
Toen dit niet gebeurde, verhaastte hij zijn tred en gebood den jongens halt te houden.
Aan dit bevel voldeden ze oogenblik' kehjk. Wie zou het durven wagen, een bevel van
den jonker niet op te volgen?
Met hun petjes in de hand bleven ze aan den kant van den weg staan.
„Hier Hector!" snauwde de jongeling en gaf het beest een striemenden zweepslag, omdat hij tegen de knapen begon te brommen.
„Wie was die lummel ?" vroeg hij aan Wout, met zijn zweepje minachtend over den schouder wijzende.
„We weten het niet, jonker Sebo," sprak Wout half hui-


i6
lend. „We hebben hem vanmorgen ook voor 't eerst gezien."
„Hoe? Wat? Zwerven hier dan vreemden rond in mijn bosschen?" en kletsend sloeg hij met zijn zweepje tegen de kap van zijn laars.
„'k Zal mijn koddebeiers er op uitzenden, en jullie schavuiten, vuurtjestokers brandstichters, neem je in acht voor den schout en zijn rakkers!"
Trotsch stapte hij verder en verdween in een zijlaan, die naar het kasteel voerde. —
Een half uurtje daarna sukkelden de jongens het dorpspleintje over op de wagenmakerij af, om kleinen Wim thuis te brengen.
Huilende van pijn werd hij door Wout binnen de deur geduwd.
„Wat beteekent dat?" riep de wagenmaker, zijn zaag neerwerpende.„Heb jullie weer gevochten?"
„Neen vader, maar Hector van jonker Sebo heeft me in den arm gebeten, kijk eens, hoe erg" en Wim stroopte de mouw van zijn kieltje omhoog, waardoor een bloedende wonde zichtbaar werd. —
„Groote goedheid" schrok baas Hein, „alweer die ellendeling van een Sebo". rijf?
„Stil toch, man", suste moeder, die op 't gehuil naderbij was gekomen, „laat de buren het niet hooren".
„Toch blijft het een poen, een kwajongen, die heele jonker Sebo en als ik hem ooit onder vier oogen....
„Zie me zoo'n kind eens rillen" „O God", gilde moeder, „hij gaat van zijn stokje."
Inderdaad viel kleine Wim, nu hij de wonde weer zag bloeden, in zwijm. Gelukkig maar voor een kort oogenblikje.
Spoedig had moeder nu een grooten pot met wondzalf te


17
voorschijn gehaald, met frisch linnen een stevig verband gelegd en den kleinen man in bed gestopt.
Voor de deur was een heele oploop ontstaan en de verwenschingen aan het adres van j onker Sebo bleven niet achterwege.
Nu de gemoederen eenmaal los raakten, moest iedereen luchten, wat hem hinderde.
't Bleek, dat Sebo verre van bemind was bij de dorpelingen, ja velen haatten hem.
,,'t Wordt hoog tijd, dat de oude weer thuis komt, mogelijk dat die den jongen nog leiden kan" meende de schoenmaker.
„Aan zijn moeder stoort hij zich in 't geheel niet en als niet iedereen voor hem vliegt, ranselt hij er maar met de zweep op. Iedereen beeft voor hem."
„Behalve dan toch die vreemde jongen daar op den dijk," kwam de bakker tusschenbeide, die 't heele verhaal van zijn Sweder in geuren en kleuren gehoord had.
„Dat schijnt er eentje te zijn, die hem aandurfde. Wie zou het geweest zijn?"
Daarop wist niemand met zekerheid antwoord te geven, tot eindelijk Schele Hans, een bedelaar uit een naburig dorp, eenig licht bracht.
Hij beweerde in den ouden toren van Oldhuis, waar hij gister op zijn zwerftochten langs kwam, een ouden, grijzen kerel met een jongen van een jaar of zestien gezien te hebben.
Die toren werd meer gebruikt door zwervers, en 't stond daarom vast bij Hans, dat de jongen, die den jonker had durven dreigen, een zwerver was geweest.
Hans zoog echter nog al dikwijls iets uit zijn grooten duim, vooral wanneer hij een bezoek gebracht had aan de taveerne, zooals ook nu 't geval was.
Daarom heten de buren Hans maar zeuren, doch de jongens hepen een eindje met hem op.
Zij wilden er graag iets meer van weten en deden hem allerlei vragen.
Teun de Jager 2


18
„Hoe ver is het weg?" vroegen ze
„Nou, wat zal ik je zeggen, jongens.
Voor jullie met je korte pootjes is 't al gauw een uur loopen en dan mot je nog goed den weg weten door 't bosch.
Verdwalen kun je d'r heel gauw, want het is er nog zoo wild en zoo woest, dat kleine kinderen beter doen er niet te komen.
Weet je voor wie het er goed is?
Voor de stroopers. Die kunnen er nog wel eens een herte-bout bemachtigen, die voor het kasteel bestemd was. Wilde zwijnen zijn daar ook in de buurt. Verleden week "
„Hoort jongens!" riep Wout er eensklaps tusschen, „nu begint hij te liegen. Laten we nu maar naar huis gaan, want als Hans daar mee begint...."
„Satansche kwajongen", stoof Hans op, „durf je mij dat zoo maar in mijn gezicht te zeggen."
„Keer je dan om, dan doe ik het achter je rug," spotte Wout, terwijl hij behendig op zij sprong om den stok van Hans te ontgaan.
Mopperende en pruttelende toog Hans verder. Met den bedelzak op den rug bezocht hij zoo zijn vaste klantjes.
De jongens bleven onder den grooten lindeboom, op de klapbank, nog lang napraten.
Ze spraken af den volgenden morgen een bezoek te brengen aan den ouden toren van Oldhuis.
Wanneer Hans gelogen had, en de reis vergeefsch zou zijn, was 't nog zoo erg niet.
„Verbeeld je", sprak Otto bij 't naar huisgaan, „dat we een wild varken ontmoeten".
„Doe het dan maar de groeten van slager Kees, dan zul je reis zien, hoe vriendelijk zoo'n diertje met z'n staart kwispelt", kreeg hij ten antwoord.
„Steek jullie den gek er maar mee, mijn vader heeft ons
1


19
vaak verteld, dat in de hooge bosschen nog heel wat van die^ ruige gasten leven".
„Nu goe'dag, droom er maar niet van. Die Hans heeft je, geloof ik, aardig benauwd gemaakt".
HOOFDSTUK IV.
DE OUDE JAGER.
Den volgenden morgen togen Wout, Otto en Sweder al vroeg op weg. Na een half uur kwamen ze in een gedeelte van 't bosch, waar geen van hun drieën nog ooit een voet gezet had.
Ze volgden een heel nauw paadje, dat hen dwong achter elkaar te loopen. Hier en daar zelfs waren de takken van weerszijden zoo dicht in elkaar gegroeid, dat ze slechts met veel moeite voorwaarts kwamen.
,,'k Geloof, dat Hans gelijk krijgt," zuchtte Otto, „en dat we beter hadden gedaan thuis te blijven."
„Och wat," het Wout hooren, „we zijn goed en wel op de helft ;'t zal nog wel erger worden. Mijn vader heeft me verteld, dat dit bosch van Oldhuis al bijna honderd jaar onverzorgd ligt.
Toen moeten de Stichtschen het slot verwoest en de bewoners vermoord hebben.
De toren, dien we nu zoeken, is 't eenigste overblijfsel. —
Mijn vader beweert ook, juist als Hans gisteren, dat het voor zwervers en stroopers een prachtgelegenheid is, zich voor den schout en zijn rakkers te verstoppen."
„Als ze ons dan maar niet wegstoppen," klaagde Otto weer, die zich niets op zijn gemak gevoelde.
„Nou, nou, dat zou 't ergste wel zijn," meende Sweder.
„Neem aan, dat we dien jongen van gister daar aantreffen bij den toren, denk je dan, dat hij ons kwaad zal doen en ons zal opsluiten?


20
Zou hij ons gister dan zoo goed geholpen hebben?"
„Ja dat meen ik juist," hield Otto vol, „zulke zwervers willen meestal graag hun woonplaats geheim houden en wanneer wij nu "
„Waar zal 't heen, jongens?" klonk hun daar eensklaps
in de ooren.
Als vastgenageld aan den grond bleven ze staan.
Van achter een paar eeuwenoude beuken, die hun reuzenarmen wijd boven den bemosten bodem uitstrekten, trad een groote kerel op hen toe. Een ruige muts dekte zijnhoofd; lange, witte haren en dito golvende baard deden hem oud lijken, maar zijn veerkrachtige tred en
kaarsrechte gestalte schonken hem hoogstens vijftig jaar.
De donkere, schitterende oogen onder de zware wenkbrauwen vertelden van onverzettelijke wilskracht, en toch was de indruk van 't geheel die van goedheid.


21
„Heb je me niet verstaan, kereltjes?" herhaalde de man, pijl en boog bij den voet zettende.
„Jawel, baas," nam Wout het woord, „we zoeken den ouden toren van Oldhuis.
Men heeft ons verteld, dat die weer bewoond werd."
„Wel, dat treft," sprak de oude, „ga dan maar met mij mee, ik moet toch dien kant uit," en bedaard stapte hij verder langs verschillende kleine paadjes.
De jongens volgden hem op den voet, doch durfden niets te vragen, hoe nieuwsgierig ze ook waren.
„Hans heeft niet gelogen," fluisterde Sweder, „dat is vast en zeker die oude grijze. Nu zal 't mij verwonderen, of we onzen vriend van gisteren daar ook vinden."
Plotseling zagen de jongens een grooten steenklomp verrijzen tegen de helling van een kleinen heuvel.
Zware eiken verhieven zich er achter, en licht kreupelhout voerde tot aan den voet.
Zwijgend stapte de vreemde voort, regelrecht op den toren aan.
Op eenige meters afstand zette hij zijn vingers in den mond en het een schel gefluit hooren. Oogenblikkelijk kwam uit den toren een gelijkklinkend sein en vertoonde zich een knaap in de muuropening. In vroeger jaren sloot daar een deur den toegang af, maar nu hadden lucht en licht vrijen toegang.
„Goeden morgen, grootvader! Hé, wie breng je daar mee? Die jongens heb ik meer gezien." liet hij er dadelijk op volgen.
„Dat zijn dezelfde knapen, waarvan ik je gisteravond vertelde. Ze kunnen je meteen zeggen of mijn vermoeden juist is."
„Juist daarom Peter, heb ik ze meegebracht.
Ik heb ze vanmorgen al geruimen tijd bespied en beluisterd en wist daardoor al gauw, dat het de jongens waren, die jij bedoelde."


22
„Ja, ja jongens," wendde hij zich tot de knapen, die hem met de grootste verbazing aanstaarden, „ik heb niet voor niemendal bijna zeventig jaren in de bosschen rondgezworven. Als ik zoo luidruchtig de bosschen doortrok als jullie, kreeg ik nooit een stuk wild onder schot."
„Gelukkig, dat wij het beter kunnen, hè Peter."
„Zeg dat wel, grootvader," en vol trots zich omkeerende, vervolgde hij: „Kijk eens!"
„Fai!" riep de oude, met duim en middelvinger een klappende beweging makende, „dat is mannenwerk."
„Toch een beetje voorzichtig zijn, m'n jongen; zulke zwarte sinjeurs zijn gevaarlijk, vooral wanneer ze niet goed geraakt zijn."
Hij stapte op den zwarten sinjeur, een groot, wild varken, toe en sprak na eenige oogenblikken:
„Meesterlijk, meesterlijk, een niet te verbeteren schot, vent," en hij klopte Peter goedkeurend op den schouder.
Met groote verwondering, vermengd met eenigen angst stonden de drie knapen beurtelings schutter en varken aan te kijken.
' „Is die hier geschoten?" waagde Otto eindelijk te vragen.
„Wat dacht je dan," lachte Peter, „meen je, dat ik zoo'n vrachtje mee zou sjouwen uit Duitschland. Daar waren er verscheidene, hè grootvader?"
„Ja jongen, maar we zijn nu in 't Geldersche."
,,'k Heb nog nooit zoo'n beest in Borchgreve gezien," kwam Wout tusschenbeide.
„Heet dat plaatsje zoo, waar jullie gister op aantrok met dat kleine ventje?" vroeg Peter. „Vertel me eerst eens, hoe het met dat kereltje gaat?"
„Van morgen liep hij al weer buiten, maar de arm hing nog in een lichter," antwoordde Wout.
„Ja, ja, ik zag wel, toen ik de wonde schoonmaakte, dat die hond hem leelijk te pakken had gehad."


23
„Van wie was die hond?" kwam de oude, wel een beetje barsch, tusschenbeide.
„Van jonker Sebo," zei Wout.
„Is dat een zoon van den heer van de Borchgreve?" vroeg de jager.
't Antwoord was bevestigend. „Hij loopt altijd met Hektor en stuurt dat akelige beest op ons af," klaagde Wout.
„Als gisteren uw jongen niet tusschenbeide gekomen was, dan had hij kleinen Wim wel dood kunnen bijten."
„Wanneer ik dien jonker nog één keer betrap op zulke lage streken tegenover kleine jongens, dan...."
„Kalm, Peter! kalm jongen!" maande grootvader, „je mag hem wel wat leeren, maar doe dat voorzichtig, want het is fijn porcelein."
Spottend keek de oude Peter en de jongens aan en vervolgde toen: „Ga maar een tijdje naar binnen en rust wat uit; straks zal Peter jullie wel den kortsten weg naar huis wijzen."
Boven een groot vuur onder den wijden schoorsteenmantel pruttelde in een ijzeren pot het middagmaal.
Een paar boomstammen naast den haard dienden als stoelen en in een hoek lagen eenige berenhuiden.
„Dat is zeker hun slaapplaats" fluisterde Otto Wout in 't oor.
„Als de jongens een stukje vleesch lusten", riep de oude om 't hoekje van de deur, „dan moeten ze nog even wachten."
Spoedig daarop kwam hij met een flink stuk varkenvleesch den toren binnen, stak het aan een ijzeren pen en roosterde het handig boven het knetterende vuur. —
Na korten tijd nam hij zijn groote jachtmes uit de scheede, schrapte enkele zwarte plekjes weg, sneed een drietal stukken er af en bood ze gul zijn gasten aan.
Heerlijk smulden de jongens, zoo uit de vuist.


24
,,'k Had nooit gedacht" mompelde Otto met vollen mond, „dat we vanmorgen zoo fijn zouden smullen en dat nog wel van zoo'n zwartborstel." —
Peter bracht hen 't dichte bosch weer uit en 's avonds wist heel Borchgreve, dat de toren van Oldhuis weer bewoond was.
HOOFDSTUK V.
TERUGGEKEERD.
Heerhjk goot de maan haar zilveren licht door de zware eikenkruinen en langs de gladde beukenstammen en tooverde grillige schaduwen op het pleintje aan den voet van den toren.
Op een afgebrokkelden muur zat Teun, de oude jager en voor hem in 't gras, het hoofd in beide handen steunende, lag Peter.
„Wat zullen we morgen doen, grootvader ? Verder trekken ?" 't Was of de oude man opschrok uit zijn overpeinzingen. Hij wreef zich over 't voorhoofd, streek eenige keeren over zijn langen baard en sprak toen: „We bhjven voorloopig hier, Peter." „Hè? hier, in dezen toren?"
„Ja jongen, luister eens," en weer leek de oude moeite te hebben zich los te maken van herinneringen uit vroeger dagen.
,,'t Zal nu een paar maanden geleden zijn, dat we ons huisje in 't dal van den Neckar vaarwel zegden en den stroom volgende, hier aankwamen.
Alles was vreemd voor je en dat is het hier voor jou nog. Voor mij echter niet. Jaren geleden zwierf ik hier ook rond


25
in deze bosschen, toen al kende ik ieder paadje en iederen struik en belaagde het wild in zijn diepste schuilplaatsen,
ik had hier vrienden en " „vijanden", vulde hij in
gedachten aan.
„Jou ontmoeting met den jonker van de Borchgreve heeft zooveel herinneringen wakker geschud, dat ik sinds eenige uren besloten ben, voorloopig hier te blijven.
'k Weet niet, of je op je tochten in de buurt al een molen ontdekt hebt; op dien molen woont iemand, dien ik spreken moet."
„Of Reyn mij zal herkennen?" sprak hij in zich zelf.
„Morgenochtend zoek ik hem op, een eind mag je me wel vergezellen, dan keer je maar terug om voor den pot te zorgen."
„Zou het niet beter zijn grootvader dat ik meeging? Onze voorraad meel is op; wanneer wij hier nu eenigen tijd blijven, zou ik graag een oventje bouwen en brood bakken, zooals we dat vroeger deden.
Van de steenen, welke hier rondom verspreid liggen, zal dat gemakkelijk gaan."
„Ja, ja, kleine smulgraag. Begint het herten- en varkenvleesch je nu reeds tegen te staan?
Mogelijk wel verlang je weer terug naar 't stille dal en onze kleine hut, naar de geiten en de duiven".
„Grootvader, ik zou het nooit hebben aangeroerd, maar nu ge er zelf over begint, nu wil ik wel bekennen, dat ik menigmaal met heimwee aan dat alles terugdenk. Vooral op oogenblikken, zooals thans, wanneer alles rondom zoo stil en rustig is, gaan mijn gedachten terug naar dat heerlijk stille plekje in 't diepe dal.
Waarom toch gingen we zoo plotseling op reis?"
„Kind,".... en weemoedig schudde de grijze het hoofd
„eens zal de dag komen, waarop je dat begrijpt. Nu kan ik het je nog niet zeggen. Morgen misschien zul je "


26
„Neen viel hij zich zelf in de rede, „die tijd is nog niet
gekomen."
„Kom jongen, we gaan naar binnen, 't wordt frisch."
En opstaande, verdween hij met Peter in den ouden toren. ' Slechts het klaaglijk suizen van den wind door de hooge toppen onderbrak bij tusschenpoozen de groote stilte.
Den volgenden morgen waren de twee al vroeg op stap.
„Hoor je, Peter, dat is het ruischen van 't water over 't wentelende rad. We naderen den molen. Dit beekje stort zijn water in een grooten kolk. Aan den anderen oever geeft een stevige schutdeur den molenaar gelegenheid den molen aan 't werk te zetten of stil te laten staan.
Verberg je hier nu zoolang tusschen het riet; als ik het bekende signaal geef, kom dan bij me."
„Goed, grootvader, dan ga ik onderwijl probeeren een vischje te vangen."
Dit zeggende, haalde hij een vischsnoer uit den zak en bond het aan een stok, dien hij onderweg gesneden had.
„Als we hier blijven, moeten we in het dorp ook een koekepan koopen, grootvader."
„Zeker, zeker jongen; dan krijgen we weer een echt gezellig huisje."
Diep in gedachten stapte de oude verder.
Waarom was hij niet gebleven daar ver weg in 't vreemde land, waar niemand hem kende ?
Wat dreef hem toch terug naar 't land zijner geboorte, naar de bosschen, waar hij als jongeling, als man had geleefd, waar hij zooveel hef en leed had ondervonden?
„Wraak!!" riep daar een stem in 't diepste zijns harten.
Neen vergeving vergeving zocht hij, vergeving wilde
hij schenken.
Zwaar was de strijd, heden nacht nog, toen hij zich onrustig op zijn legerstede keerde en wendde.


27
Wraak! vergeving! haat! of hef de! wie zou
de overwinning behalen?
Daar naast hem lag, in 't bleeke maanlicht, dat vrijen toegang had door de verbrokkelde muurvensters, zijn geliefde Peter. Was het niet voor hem, dat hij de groote reis aanvaard had? Voor hem, voor hem alleen had hij de rustige jaren in 't verre, vreemde land prijs gegeven.
Was dat waar? Leefde daar diep in hem niet een addertje, dat hem in stille uren toesiste: Wraak! wraak!!
Schoon leek het hem dan, heerlijk! wraak te kunnen nemen op hem, die
Weg met die booze gedachten nu, zijn levensdraad zou weldra afgesponnen zijn, doch dat jonge leven had heel de toekomst nog voor zich.
Had hij 't recht, dat leven Mocht hij, zelfzuchtig, zijn
geluk stellen boven dat van Peter.... ?"
Hij was den molen genaderd. Peinzend bleef hij bij 't stampende rad staan en tuurde in 't schuimende, wielende water, dat kwam en ging in onophoudelijken drang.
„Zeg, ouwe," klonk daar een stem uit een venstertje van den molen, „sta je je erfenis te tellen?" Verschrikt keek de jager op.
„Groote God, ben jij het, Teun" riep mulder Reijn, flapte het venstertje dicht en rolde bijna van de trap door de haast om buiten te komen.
„Teun!"
„Reijn!"
Innig drukten de twee elkaar de hand en trachtten in één langen diepen blik alles te omvatten, wat jaren van scheiden had verborgen.
„Leef je nog?" verbrak Reijn 't eerst de stilte.
„Zooals je ziet, ouwe jongen," antwoordde Teun met een


28
kwinkslag, op die manier beproevende het beklemmende van de ontmoeting te verdrijven.
't Deed den ouden jager meer aan, dan hij zich zelf wilde bekennen. Een oogenblik schoot hem een brok in den keel en kostte het spreken hem moeite. .
Ook mulder Reijn was diep getroffen door de plotselinge ontmoeting.
„Wie had dat durven denken? Hoe veel jaren zijn er al verloopen, sinds... .7" vroeg hij.
't Laatste deel van zijn vraag bleef achterwege, maar den blik, dien de mannen wisselden, vertelde, dat ze elkaar begrepen.
„Vijftien jaar," zuchtte Teun.
Alsof de herinnering hem te machtig werd, balde hij de vuisten en sprak:
„Kom, laten we naar binnen gaan."
Ze verdwenen binnen den molen en eerst geruimen tijd daarna kwam Reijn naar buiten.
„Ik zal mijn vrouw waarschuwen," sprak hij, ,,'t zou 't goede mensch den doodschrik op 't lijf kunnen jagen.
Roep jij je jongen en wacht, tot ik je haal."
„Dooden, die uit het graf verrijzen," mompelde Reijn, toen hij 't paadje insloeg, dat naar zijn woning leidde.
HOOFDSTUK VI.
OP DE BINNENPLAATS.
De oude toren van Oldhuis was weer bewoond. Vrij wat was er veranderd: de opening, welke voorheen toegang gaf, was nu gesloten door een stevige deur, de vensteropeningen waren bijgemetseld en van luiken voorzien; een ruwe zoldering


20.
waarboven takkenbossen en hooi gestapeld lagen, hield 't hemelwater voldoende tegen.
Om den toren was 't hout verdwenen en liepen kakelend de kippen rond, terwijl een ton op een paal woning bood aan vier paartjes duiven. Een geit zocht voedsel in de nabijheid en een jonge, kortharige jachthond kende al precies het fluitje van zijn jongen baas.
lederen avond snelde hij Peter door 't kreupelhout te gemoet en iederen morgen bracht hij hem een eindweegs naar den molen.
Peter namelijk werkte op den molen bij mulder Reijn.
Na dien morgen van de ontmoeting tusschen de twee vrienden was Reijn menigmaal naar den ouden toren getrokken, 't Was grootendeels door zijn bemiddeling, dat de veranderingen tot stand gekomen waren.
Welke moeite hij toch had aangewend, Teun te bewegen bij hem zijn intrek te nemen, deze had dit halsstarrig geweigerd.
Wel had hij er in toegestemd, dat Peter op den molen kwam werken. Hij gaf toe, dat het voor den jongen beter was, omgang te zoeken met zijn kornuiten, dan dag in, dag uit in 't stille bosch te verkeeren, maar voor zich zelf gaf hij er de voorkeur aan boven den omgang met de dorpelingen.
Hij had het dorpje bezocht, enkele zijner vroegere vrienden gesproken, maar daarbij had hij 't gelaten.
„Teun is terug." Dat was eenige weken lang het praatje van den dag geweest in Borchgreve. Toen was het, gelijk dit met de meeste nieuwtjes gaat, geen nieuwtje meer en iedereen deed weer zijn gewone werk en liet den ouden man met rust.
I Peter daarentegen ging iederen dag molenwaarts en werkte bij oom Reyn met grooten lust.
„Peter," sprak oom op een morgen, „die zak meel moet op 't kasteel bezorgd worden, zie je daar kans toe?"


30
„Natuurlijk wel, oom, ik heb wel zwaardere vrachtjes gesjouwd. Een hert weegt meer en een wild varken zeker wel drie, viermaal zooveel."
„Ik twijfel er ook niet aan, dat je zoo'n vrachtje niet dragen kunt, maar 't is een heel eind van hier tot de Borchgreve.
Weet je den naasten weg?"
„Dan loop ik door 't dorp en vraag of een van de jongens meegaat."
„Dat is goed," zei oom, „dan
kun je den bakker zeggen, dat hij morgen zijn meel kan halen."
Met den zwaren zak op zijn sterke schouders stapte Peter de slotbrug over
en zette zijn vrachtje neder op de bank voor het huisje van den poortwachter.
Hij wischte zich met zijn bonten neusdoek 't zweet van 't voorhoofd, want op den langen weg was 't toch niet meegevallen, zoo'n zakje meel.
„Ga maar mee naar de keuken," sprak de portier, „daar ' zullen ze 't wel moeten gebruiken" en voorafgegaan door den man met zijn rammelenden sleutelbos, ging Peter 't groote binnenplein over.


3i
Wout bleef op de bank aan den ingang zitten spelen met twee jonge poesjes.
Oude Maarten, de huisknecht, had het meel in ontvangst genomen en Peter maakte zich juist gereed den terugtocht te aanvaarden, toen een groote hond grommende op hem afsprong en een nijdig: „Hier, hond!" hem terug deed deinzen in de keukendeur.
Over 't plein naderde jonker Sebo, zijn onafscheidelijk
zweepje in de hand.
Even bleef hij staan, nieuwsgierig hoe Hector zich houden zou, toen hij ontdekte, wie daar tegenover hem stond.
Wit van woede werd hij, toen hij in den molenaarsknecht den lummel ontdekte, die hem eens had durven dreigen.
„Ha!" grijnsde hij, en 't heele geval, dat hij bijna vergeten was, verrees weer helder voor zijn geest.
„Tsa Hector!" schreeuwde hij, „tsa beest!!"
„Nu zul je me niet weer ontkomen, ellendige stalboef."
„Karei, doe de poort dicht, oogenblikkelijk en roep Gijs en Kobus, dan zullen we hem een plaatsje geven in den kelder.
Durft zoo'n brutale vlegel zich hier in mijn kasteel te vertoonen. Tsa Hector, tsa!!"
Door den onverhoedschen aanval van 't woedende beest in 't nauw gedreven, was Peter zoetjes achterwaarts gegaan en stond nu met den rug tegen den muur.
Daar zag hij, een weinig zijwaarts, een bezem staan. Bliksemsnel greep hij dien en diende Hector daarmee een slag toe, dat het bloed hem uit den bek vloog. Met den staart tusschen de pooten kroop het jankende beest achter zijn woedenden meester.
Eenige knechten en meiden kwamen op 't geschreeuw en gejank toesnellen, maar staken geen hand uit om Sebo te hulp te komen.
„Toe dan toch, lafbekken!" schreeuwde deze, „durf je


32
met z'n allen zoo'n lummel niet aan, dan zal ik alleen"
en dreigend hief hij 't zweepje omhoog.
Kalm en vastberaden stond Peter tegen den muur, den bezem in de hand geklemd, de tanden op elkaar.
Zijn oogen schoten vuur, zijn spieren spanden zich, gereed, als een woedende leeuw, zich te werpen op zijn belager.
„Mijn God Sebo, wat gaat gij beginnen?"
Met dien uitroep sprong oude Maarten eensklaps voor zijn jongen meester en poogde het zweepje te grijpen, dat kletsend zou nederdalen op den molenaarsknecht.
„Wat heeft de arme drommel u gedaan? Schaamt ge u niet?"
„Terug zeg ik," kreet Sebo en striemend daalde de zweep den ouden knecht op hals en schouders.
Op 't zelfde oogenblik echter ontrukte Peter hem de zweep, smeet hem voor den grond en wilde hem een aframmeling toedienen, toen de kreet weerklonk: „Vrouwe Ada!"
Van de hooge stoep van 't hoofdgebouw kwam haastig toegesneld vrouwe Ada, Sebo's moeder.
Van uit haar kamer had ze het laatste van den -twist gezien. Wel gewoon aan 't ruwe optreden van den jonker, meende ze eerst niet tusschenbeide te komen, geloovende, dat de een of andere stalknecht zich het ongenoegen van den jonker op den hals had gehaald.
Maar toen Maarten zich in den twist mengde, was ze opgesprongen en bereikte juist de deur, toen Sebo over den grond tuimelde.
„Mijn kind, wat doet ge?"
Ze greep Sebo, die weer was opgekrabbeld, bij den schouder en hield hem tegen.
In zijn woede kende hij zich zelf niet meer en wilde weer op Peter aanvliegen.
„Vergeving, edele vrouwe" sprak Peter, die dadelijk den bezem had neergesmeten, „uw zoon is begonnen. Ik


33
wil geen twist en wensch niets liever dan huiswaarts te keeren.
Verrast staarde Ada den jongeling aan. Welk een fiere gestalte, welk een edele uitdrukking in dat trotsche gelaat.
Wat een groot verschil met de andere knechten.
„Sebo, ga naar binnen, en evenzoo gij allen, behalve Maarten!"
't Klonk zóó gebiedend, dat niemand het waagde te blijven staan. Behalve Sebo. „Moeder, u weet niet...." „Zwijg!"
Ik heb genoeg gezien. Vertrek!!"
Als een geslagen hond droop Sebo af; met verbeten woede in 't oog keerde hij zich op 't bordes nog eens om, schudde de vuist en verdween.
De gravin wendde zich tot Maarten, die af en toe zijn hand legde op den pijnlijken striem in den hals.
„Breng dezen jongen de poort uit en kom daarna op mijn kamer."
Juist wilde Maarten voldoen aan haar gebod, toen zij Peter terugriep.
„Een oogenblik nog, jongen. Hoe heet je?"
Terstond nam Peter zijn pet af en met een lichte buiging, antwoordde hij: „Peter van den molen, edele vrouwe."
Verrast keek Ada op. Zulke manieren verwachtte ze niet van een molenknecht; daar straks was haar dit ook al opgevallen. —
Teun de Jager
3


34
HOOFDSTUK VII
WAT ZAL 'T GEVOLG ZIJN?
Met groote passen stapte Peter op den molen af. In het dorp had Wout spoedig afscheid van hem genomen, blijde van dien stillen kameraad ontslagen te zijn.
Op den geheelen terugweg had Peter bijna geen woord gesproken, en had Wout moeite gehad hem bij te houden.
Van den twist op de binnenplaats had Wout niets gemerkt en Peter gevoelde geen lust dit onderwerp tegenover Wout aan te roeren.
Nu was hij alleen en hij verhaastte nogmaals zijn tred; hij brandde van verlangen oom, en straks grootvader, mededeeling te doen van wat hij dien middag had ondervonden.
Nauwelijks was hij dan ook het kleine trapje opgeklommen, dat voerde naar den werkzolder, of hij riep: „Oom! oom! waar ben je?"
„Ik geloof, dat ik hier zit," grapte oom.
Aan Peters stem hoorde hij echter, dat er iets niet in den haak was, daarom legde hij dadelijk zijn werk neer en kwam uit den half duisteren hoek te voorschijn.
„Is er wat bijzonders? Heb je je boodschap niet goed gedaan?"
Dichterbij gekomen, ontstelde bij wel een weinig van het opgewonden gelaat van den knaap.
„Petertje, Petertje!" en kalmeerend klopte hij den jongen op den schouder.
„Vertel me maar gauw wat je overkomen is."
„O, oom, ik heb gevochten met jonker Sebo. Hij wou me met de zweep slaan, toen heb ik hem op den grond gesmeten."
„Met jonker Sebo gevochten?" vroeg oom verschrikt, en bij herinnerde zich, dat de rentmeester hem al gedreigd had, de pacht te verhoogen.


35
Doch dat niet alleen. Groote kans, dat morgen de schout kwam, om zijn knecht in te rekenen en achter slot en grendel te zetten.
„Hoe kon je daar nu toch toe komen, jongen? Vechten met den jonker, je weet toch wel, dat hij, nu zijn vader nog niet is teruggekeerd van zijn groote reis, heer en meester is over heel den omtrek?"
,,'t Was ook volstrekt mijn bedoeling niet, oom, je in ongelegenheid te brengen, maar ik laat me toch niet door Hector....
„O, was dat leehjke mormel er weer bij," viel oom hem in de rede.
„En nog veel minder kan ik dulden dat een oud man met de zweep gestriemd wordt.
„Ik kon niet zien oom, dat oude Maarten door zoo'n kwaj ongen werd afgeranseld. Nog hever kreeg ik zelf een pak slaag.
En was zijn moeder niet tusschenbeide gekomen, dan "
„Vrouwe Ada? Was die er ook bij? Jongen, jongen! hoe zal dat afloopen," en meewarig schudde Reijn het hoofd, en mompelde zacht voor zich heen:
„'t Is zoo kwaad kersen eten met groote heeren; oude Teun heeft dat ondervonden, moet jij het met den jongen heer aan den stok krijgen".
„Weet je, Peter, wat het beste zal zijn," sprak hij na een poosje.
„Je gaat van avond wat vroeger naar huis en brengt grootvader er van op de hoogte, of — nog beter — ik loop mee."
„Je zult je nog wel herinneren, hoe kwaad de oude man was, toen je den eersten keer met Sebo had kennis gemaakt.
Daarom vind ik het beter, dat ik mede ga."
Verwonderd keek oude Teun op van zijn werk. Hij zat kalm aan een net te breien voor de deur zijner woning. Peter met oom Reijn! — en dat veel vroeger dan anders.


36
't Zou minstens nog wel een uur duren voor 't zonnetje schuil ging achter de heuveltoppen. Wat mocht daarvan de reden zijn ?
Haastig kwam hij hen tegemoet en vroeg; „Hoe komt dat zoo?"
„Ik heb Sebo weer ontmoet," antwoordde Peter, met zoo'n wanhopige stem, dat de oude man verschrikt uit riep: „Je hebt hem toch niet gedood?"
„Zie je wel," kwam lachende oom Reijn tusschenbeide, „ik dacht het wel, dat je het zoo zwaar zou opnemen. Neen, neen! Peter heeft hem alleen maar op den grond neergelegd, zonder hem af te drogen, doch erger is het, dat dit gebeurd is op de binnenplaats van 't kasteel in bijzijn van zijn moeder.."
Verschrikkelijk, hoe het gezicht van ouden Teun veranderde. —
Woest rolden zijn oogen heen en weer, alle bloed week uit zijn hppen en hij beproefde te spreken, doch kon geen woord uitbrengen.
Eindelijk barstte bij uit:
„Zoo'n aterling, zoo'n ongelukskind, dat zich durft vermeten jou zoo te behandelen.
Eén woord en 't is gedaan met al zijn praats.
„Als ik wil, morgen aan den dag "
„Teun, Teun! bezin je man, je raaskalt" en heftig schudde Reijn den ouden man aan den schouder heen en weer.
„Merk je wel, Peter, dat ik er goed aan gedaan heb, even mee te loopen; Grootvader maakt zich te kwaad.
Haal eens vlug wat water uit den put."
Peter, beduusd en bedremmeld door de heftigheid van grootvader, snelde haastig weg om aan 't verzoek van oom Reijn te voldoen.
Nauwelijks was hij eenige meters weg, of Reijn fluisterde: „Houd je toch bedaard Teun, wind je niet zoo op. Ik was er al bang voor, daarom ben ik juist meegekomen. De tijd is


37
nog niet aangebroken; de jongen is bij mij gelukkig, één ondoordacht woord...."
„Je hebt gelijk Reijn, maar 't valt me zwaar "
„Stil, daar komt Peter met een dronk water aan. Hij tenminste mag niets merken. Mocht de burchtvrouwe, naar aanleiding van dit gevecht "
„Grootvader!, een frissche dronk" en Peter bood hem een houten nap met regenwater aan.
Gretig dronk de oude de nap ledig.
„Dat doet goed jongen, dank je wel."
„Ik maakte me daar wat kwaad op dien akeligen Sebo, maar bedenk wel, dat je mijn eenigste schat ter wereld bent. Wat zou 't zijn, als ik jou moest missen?
En dan te hooren, dat zoo'n Sebo, zoo'n...."
„Stil nu Teun, begin nu niet weer," suste Reijn.
„Laten we liever kalm een tijdje op de bank gaan zitten, dan kan Peter ons van 't begin tot het eind den twist verhalen.
„Mogelijk wel, dat vrouwe Ada het onrecht inziet en Sebo daarvan weet te overtuigen, dan zal de heethoofd zich nog wel eens bedenken, iemand, die eigenlijk niet eens zijn onderdaan is, al werkt hij toevallig bij mij op den molen, in den kerker te stoppen."
„Als hij dat mocht wagen" viel oude Teun uit en wel zoo heftig, dat Peter hem weer verschrikt aankeek.
,,'t Zal zoo'n vaart niet loopen" liet Reijn zich hooren.
Toch was deze daar lang niet volkomen zeker van, en al wel twintigmaal had hij gewenscht:
„Had ik zelf het meel maar weggebracht, dan hadden die twee elkaar niet ontmoet."
Nog menig kwartiertje bleef Reijn bij ouden Teun zitten praten en vele herinneringen uit vroegere dagen werden opgerakeld.
Peter had zijn pijl en boog gegrepen en was met Diana 't bosch in getrokken om een haasje te verschalken of mogelijk


38
een hert te dooden.
De oude vrienden konden dus vrij uit spreken en 't maantje scheen al helder door de grillige takken, toen de molenaar het kleine boschpaadje zocht, dat molenwaarts voerde. —
„Reijn heeft gelijk," lispelde Teun, toen hij zich op zijn legerstede uitstrekte. „Geduld! geduld!"
Overhaasting zou schaden en alles in de war sturen.* Wanneer de oude zal zijn weergekeerd, dan...."
Met een glimlach op 't gelaat sluimerde hij vredig in. —
HOOFDSTUK VIII.
IN DE SNEEUW.
't Was winter, strenge winter. Dagen en dagen had de wind in den oosthoek gezeten en had de wateren in boeien geslagen.
De Rijn zelfs lag dicht, op enkele wakken na. Honderden eenden en wilde ganzen, uit 't hooge noorden gevlucht voor den machtigen wintervorst, vonden hier in 't open water nog zooveel voedsel, dat ze 't leven behielden. Met den dag werd de toestand ernstiger en de zwaksten onder hen hadden 's morgens niet meer de kracht zich los te werken uit den kouden greep van den tiran. Hongerend wachtten zij de zon af, of die hen nog wéér zooveel kon koesteren, dat hun stramme pooten losraakten uit de ijzige omWemnnng.
Dan scharrelden zij de rietlanden door en zochten onder blad en ruigte, tusschen struiken en stobben, of daar nog iets van hun gading te vinden was.
Zoo kwamen in de Molenbeek ganzen en eenden, talingen


39
en smienten, waar 's zomers nimmer dat soort wild werd aangetroffen.
In den kolk bij den molen was er zelfs overvloed van gevogelte, want door 't werken van den molen bleef boven en beneden het rad altijd een open plek. —
Sinds een paar dagen was de aanblik van 't winterlandschap gansch gewijzigd. De droge snijdende Oostenwind had het veld moeten ruimen voor zijn broeder uit het Noordwesten. Die had sneeuw meegebracht, sneeuw — voeten dik.
Veld en wei, bosch en hei alles had hij begraven onder den witten, wollen deken.
De oude knoestige eiken, die hun stramme takken smeekend ten hémel hieven en zuchtten en kraakten, omdat ze naakt daar stonden in den ijskouden nacht, had hij omkleed en ingepakt als bakerkindjes. De torenstomp had hij een wollen slaapmuts opgezet en 't rad van den watermolen, dat tot nu schurend en scheurend zich 's morgens de ijspegels van 't Hjf had geschud, moest den strijd tegen zooveel vlokken opgeven.
De molen stond stil en 't gevolg was, dat het wak in den vijver daarboven dichtvroor.
Het dunne ijslaagje werd bedekt met het donzen kleed en onderscheidde zich in niets van de plaatsen, die al dagen lagen toegevroren.
Alleen hij, die dagelijks hier verkeerde, wist, dat onder dit onschuldig witte kleed een gevaarlijke vijand verborgen zat.
Jonker Sebo was een groot liefhebber van de jacht in al haar vormen. De vlugge haas, zoowel als 't dartele konijn, het schuwe hert en 't woeste zwijn, ja, wolf en beer, hij spoorde ze op in 't diepst van 't woud en meestal kwam hij rijk beladen met jachtbuit terug.
Nu moest het gevogelte, dat in grooten getale zich in de


40
lage landen langs de rivier ophield, het ontgelden.
Ook dezen morgen was hij, met Tako, den jager, Rijnwaarts getrokken.
,,'t Zal vandaag lastig gaan jonker," sprak Tako, toen ze den dijk overklommen.
„We zakken hier al tot de knieën in de sneeuw weg, daar op de uiterwaarden zal het er niet beter op worden."
„En kijk eens, het wak achter de twijgwaard is geheel gesloten en als mijn oogen me niet bedriegen, is er van den geheelen koppel, die gisteravond daar neerstreek, niet een meer over."
„Wel alle duivels, hoe is dat mogelijk," gromde Sebo, die moeite had zijn zware jachtlaarzen uit de sneeuw te trekken. —
„Toch moet ik vandaag een wilde gans hebben, want ik heb het moeder beloofd".
„De jonker kan wel zooveel beloven, 'k zou nog maar eens denken aan de drie vette hazen, die ook niet wilden komen", lachte Tako schamper.
Hij kon nog al een potje breken bij den jonker en deze verdroeg van Tako veel meer dan van tien anderen.
Ook nu beantwoordde hij den schimp van Tako niet, schoon hij den lust ertoe wel in zich voelde opkomen. —
Zijn scherp oog zag bevestigd, wat Tako daar juist beweerde. Er was dus kans, dat bij platzak thuis kwam, althans zonder wilde gans.
Dat lekkere boutje zóu hem waarschijnhjk vandaag wel ontgaan.
Maar wien zag hij daar de uiterwaarden afkomen en den dijk over klimmen? Een jager?
De afstand was te ver, om te zien, of de man gewapend was of jachtbuit droeg.
„Tako! kijk, daar!" en hij greep zijn metgezel bij den arm en wees in de verte.
„Wie zou dat zijn? Zou een strooper ons in den vroegen


4i
morgen voor zijn geweest? De duivel hale die kerels, ze vergeten telkens weer, hoe diep de kelders van 't kasteel zijn."
,»Ja, jonker, 't wordt hoog tijd, dat die pummels eens weer een gevoehge les ontvangen; Hans van den dijk is er veel te genadig afgekomen.
Toen uw heer vader nog op 't kasteel was, haalden ze 't niet in hun hersenen.
Freerk en Kbbus zitten ook liever 's avonds in de keuken, dan dat ze hun phcht doen als koddebeier."
,,'k Geloof zoowaar," vervolgde Tako na eenige oogenblikken, „dat het die oude kerel is uit den toren van Oldhuis. Die vent heeft wel het recht te jagen op de uiterwaarden, maar als hij nu naar huis wil, zal hij onze bosschen door moeten of een grooten omweg maken."
„Laten wij dan 't bosch ingaan," stelde Sebo voor. Misschien, dat we hem wel ontmoeten en mocht hij zich laten verlokken een schot te doen op mijn gebied, dan is hij zuur."
„Heb je al gehoord, Tako, waar die kerel eigenlijk vandaan komt? Freerk heeft me verteld, dat het molenaarsjong — je weet wel — bij hem woont en grootvader tegen hem zegt.
„Als dat waar is, geef ik een span paarden, als ik dien kerel in den kelder kan krijgen."
„Dat span paarden zou ik voorloopig maar op stal laten staan, jonker, want dien oude...." en hier daalde Tako's stem af tot een geheimzinnig gefluister — „is 't beter uit de voeten te bhjven.
In de keuken wordt vreemd over hem gefluisterd. Men waande hem al jaren, dood en zie — eensklaps komt hij weer te voorschijn en gaat nog wel wonen in den toren van Oldhuis, waar 't alle nachten spookt."
Sebo moest geen kind van zijn tijd geweest zijn, om niet dadelijk toe te stemmen, dat men iemand, die durfde gaan wonen in een spooktoren, niet voor de voeten moest loopen.


42
Plotseling kraakten de takken en een reusachtig hert baande zich een weg door het besneeuwde houtgewas.
„Groote genade," riep Sebo verschrikt, „als die grijze daar achter jaagt."
Tako greep haastig een pijl, spande den boog, maar 't hert was verdwenen achter een groep dennen.
„Dien sinjeur moeten we toch achterna, Tako," schreeuwde Sebo, wiens jachtlust op 't gezicht van zoo'n buit ontwaakte.
Zoo vlug ze konden in de dikke sneeuw snelden ze den rappen viervoeter na.
Geruimen tijd volgden ze het spoor, maar 't dier zelf kregen ze niet meer te zien.
Eensklaps ontdekten ze aan 't eind eener laan de gestalte van den ouden jager. Twee wilde ganzen bungelden op zijn rug en zijn weitasch was eveneens goed voorzien.
„Wel vervloekt," siste Sebo, terwijl hij zijn boog van den schouder wierp, daar gaat die kerel met onze ganzen.
Zou je hem niet...." en trillend van woede richtte hij het wapen op den niets kwaads vermoedenden jager.
„Mijn hemel, Sebo, wat ga je beginnen, moet de jachtpijl een moordpijl worden?
Schaam je, kwajongen!" riep Tako en met kracht daalde zijn vuist op Sebo's arm.
Pijl en boog vielen neer in de sneeuw.
In de stilte van 't woud klonk dit:
„Schaam je kwajongen!" driftig en luid.
Op 't hooren van die stem wendde Teun zich om, bleef een oogenbhk staan en nam beiden scherp op.
Hij herkende den een, aan de kleeding, als een jager van de Borchgreve. „De andere zal zeker jonker Sebo zijn," mompelde hij, keerde zich om en stapte kalm verder.


43
HOOFDSTUK IX.
GERED.
„Laat hem loopen, jonker; zulke menschen zijn onkwetsbaar," fluisterde Tako, nog met huivering denkende aan wat zijn jongen meester daar in jeugdigen overmoed had willen doen.
„We zullen ons geluk liever beproeven in de Molenbeek; als 't buiten dicht zit, willen eenden en ganzen wel eens hoogerop trekken."
Zonder het antwoord van den jonker af te wachten, stapte hij op zij, tusschen eenige dennen door, op de beek af.
Verschillende sporen in de sneeuw bewezen, dat Tako wel gehjk kon krijgen en Sebo, die eerst pruttelend achteraan kwam loopen, vergat zijn booze bui, toen weldra een paar eenden een plaatsje vonden in zijn weitasch.
Eensklaps bleef Tako staan en wees hem, achter eenige struiken en langs het dorre riet, een spoor.
„Zie je dat, jonker? een buitenkansje. Als we dien kunnen snappen is onze dag goed. Ge hebt al zoo lang verlangd naar een fijne bontmuts."
„Een otter?" vroeg Sebo weifelend, want heel zeker was hij er niet van. Voor 't eerst zou hij in den winter met dit beest kennis maken.
„Juist, jonker, 't Is een spoor, waarin een ervaren jager zich niet licht vergist."
„Zou hij nog in de buurt zijn?" vroeg Sebo snel, door den toon verradende, hoe zeer hij reeds popelde, dit nieuwe soort wild op te sporen.
„Wel, wis en drie. 't Spoor is hoogstens eenige uren oud; heden morgen sneeuwde het immers nog," antwoordde Tako.
,,'t Zou mij niets verwonderen, als 't ons naar den molen van Reijn voerde. Daar is meestal open water en vinden de


44
otters gelegenheid een vischje te verschalken."
Voorzichtig volgden de twee jagers nu het spoor en kwamen werkelijk uit op den grooten vijver boven het waterrad. Eenige keeren was het dwars de beek over gegaan, nu bracht het hen naar het midden van den grooten kolk.
Een donkere plek in de sneeuw toonde aan dat hier een opening in 't ijs was.
„Een luchtgat," sprak Tako zacht. „Als we ons in de buurt van 't rad verschuilen, hebben we kans, dat we hem onder schot krijgen.
„Neen, jonker, niet dien kant langs, beneden den wind blijven, want ze hebben een fijnen neus."
De jonker was echter al te ver, hij had de plek betreden, waar slechts een dun laagje ijs onder het witte dek lag.
Plotseling verdween Sebo in de diepte.
Zonder na te denken, deed Tako een paar stappen op de
gevaarlijke plek aan.... krak! krak! en nummer twee
Spartelde in het ijskoude water.
Krampachtig klemden ze zich vast aan den ijsrand, maar bij iedere poging, zich op te werken, brokkelde deze af en gingen ze weder onder. Angstig klonk hun hulpgeroep door 't stille woud; een paar raven, opgeschrikt door 't ongewone leven, zaten krassend op 't molenrad, als zongen ze 't doodsbed van de twee, die daar worstelden om hun leven.
Eensklaps werd een deur in hun nabijheid opengegooid. Hevig verschrikt vlogen de twee zwartrokken, onder akelig geschreeuw, het bosch in.
Nu de molen stil stond, had Peter de opdracht van zijn baas gekregen enkele karweitjes te verrichten, die anders slecht gedaan konden worden. Druk was hij aan 't kloppen en vijlen, toen angstige kreten zijn oor troffen.
Opspringende, zag hij door een geopend luikje, twee mannen


45
midden in den kolk in 't water spartelen. Hij rende het trapje af, smeet de deur open, klom, vlug als een eekhoorn, over het rad en bereikte zoo den oever, vanwaar hij 't gemakkelijkst de drenkelingen kon naderen.
„Wie zouden 't zijn?" dacht hij, toen hij, buiten gekomen, den bhk sloeg naar de twee ongelukkigen.
„Dat doet er toch niet toe," sprak de stem in zijn binnenste, „de menschen zitten in nood: ze moeten geholpen worden."
„Groote God, daar verdween er een tusschen de ijsschotsen.
„En die andere? Was dat.... Sebo?.... de jonker, die hem eens dreigde met de zweep, die hem van 't kasteel wildé jagen als een schurftigen hond?"
Verstijfd van schrik bleef hij staan, zijn beenen weigerden den dienst.... verlamd hingen zijn armen naast 't lijf.
Ontzet, verstard staarden zijn oogen naar 't vreeselijke tooneel voor hem.
In doodsangst strekte Sebo de handen omhoog....
Met geweld herkreeg Peter de heerschappij over zijn spieren, in een paar sprongen was hij bij de gevaarlijke plek en plonste in 't wak, waar hij Sebo had zien verdwijnen.
Na eenige oogenblikken kwam hij weder boven, den bewusteloozen jongeling in den linkerarm, terwijl hij met den rechter zich bovenhield.
Hij wendde zich naar den kant van den molen, wetende, dat daar het ijs dunner werd. Zijn wülooze vracht duwde hij telkens met een rukje op den dunnen ijsvloer, die afbrak als koek, maar hem daardoor gemakkelijk gelegenheid gaf het trapje te naderen in de nabijheid van de schutdeur.
Na geweldige inspanning gelukte het hem dit trapje te bereiken en hij legde juist den drenkeling op 't planken vloertje, toen mulder Reijn in groote ontsteltenis, kwam toesnellen. —
Hij kwam uit zijn huisje, eenige minuten stroomafwaarts


46
aan 't beekje gelegen, met het doel zijn knecht-te helpen aan de karweitjes, toen hij met ontzetting bemerkte, wat daar werd afgespeeld op den kolk.
„Pak aan!" riep Peter hijgend, „er ligt er nog een in," en voor Reijn het kon verhinderen, sprong Peter weer te water en zwom tusschen de ijsschotsen door om nummer twee te redden. Bij den vasten ijsrand gekomen, dook hij, maar kwam onverrichter zake weer boven.
„Kom hier, jongen," schreeuwde Reijn, die in vertwijfeling
bij de trap was bhjven staan. Hij durfde niet naar binnen te gaan
om touw of ladder te halen, en hep maar handenwringend heen en weer.
Daar verdween Peter nogmaals en na een kort tijdje, dat Reijn
evenwel een eeuwigheid toescheen, kwam hij boven met nummer twee.
Reijn gaf een schreeuw van geluk en was in zenuwachtige overspanning bijna zelf te water gegaan.
Hij bedacht zich juist bij tijds, greep den langen stok, die diende om ruigte en takken onder 't rad weg te halen en stak dezen den naderkomende toe.
Gelukkig maar, want de krachten begaven Peter bijna.
Nu wist hij zijn last met behulp van den baas op 't droge te krijgen.
„Naar binnen nu, naar binnen," juichte Reijn, terwijl hij alvast den bewusteloozen Tako naar de deur sleepte.


47
Peter nam den lijkbleeken Sebo als een veertje op zijn sterke schouders met het hoofd naar beneden, en riep: „Ik breng Sebo naar huis, dan kan uw vrouw hem hulp bieden. Zoo dadelijk kom ik terug om dien te halen. Wie is het?"
,,'t Is Tako, de jager van 't kasteel."
Hijgend van de inspanning en de groote haast kwam Peter met zijn natten last de keuken binnenvallen.
,,'k Breng je een presentje, Anne-meuje," kwam er moeizaam uit, terwijl hij den jonker op den steenen vloer nederlegde, waarna hij op een stoel neerzeeg.
„Lieve hemel, wat zal me nu overkomen," kreet de verschrikte vrouw. „Een drenkeling — en jij zelf ook doornat."
„Goddank" juichte Peter opspringende. Hij had gezien, dat Sebo's mond zenuwachtig vertrok.
Hij knielde neer bij den ongelukkige, en legde zijn oor luisterend op de borst.
„Hij leeft! hij leeft!" jubelde hij „Nu ga ik oom helpen met nummer twee, Anne-meuje," en weg snelde hij.
In den molen had oom Reijn alle pogingen in 't werk gesteld om Tako in 't leven terug te roepen,- 't had niet mogen baten. Op een ladder droegen ze het lijk naar de mulderswoning.
Daar had de vrouw al droge kleeren gezocht en spoedig lag Sebo onder de wol.
Zijn redder zag hij niet. Deze was, na zich overtuigd te hebben, dat Sebo weer in 't land der levenden was, in een nevenvertrek zich gaan verkleeden en daarna op een draf huiswaarts gerend.
,,'t Is het allerbeste middeltje om de kou er uit te krijgen, oom," beweerde hij, toen deze hem uitliet.


48
HOOFDSTUK XI.
IN DE KEUKEN.
„Ik loop vlug naar 't kasteel, moeder, om de edele vrouwe het te vertellen en wip meteen bij den schout aan, dan kan die verlof geven het lijk van Tako te vervoeren," sprak Reijn, toen hij weer binnenkwam.
„Dan mag je dat wel voorzichtig aanleggen bij vrouwe Ada," antwoordde Anne-meuje, „want 't mensch zal het zich nog wel erg aantrekken.
„Al is 't nu nog zoo'n aap van een jongen," ging ze voort, ,,'t is en blijft toch haar kind."
„Dat nu zoo'n arme Tako het loodje er bij leggen moest," viel Reijn haar in de rede, terwijl hij hoofdschuddend bij 't lijk van den jager stond.
„En dan te moeten denken, dat ook Peter kans geloopen
heeft het hachje er bij in te schieten, je zou "
Zijn vuisten balden zich en met groote passen stapte hij door de keuken heen en weer.
„Als je naar je gemoed te werk ging "
„Man, man! houd je toch stil!" suste zijn vrouw, terwijl ze een hoofdbeweging maakte in de richting van de bedstede, waar Sebo achter de groene gordijnen lag.
„Die zal zich er niets van aantrekken," bromde Reijn, „voor Tako is wel een ander te vinden.
Hoor maar eens, hij snurkt als een os!"
„Dat is wel goed" hield Anne-meuje vol: „ik geloof toch, dat Sebo er wel eens heel wat door veranderen kon." —
„Dan ken jij Sebo nog niet, vrouw, 't is op lange na geen Peter," zei Reijn.
„Dat geef ik grif toe, zulke jongens loopen er niet veel.
Als oude Teun 't verneemt, springt hij weer uit zijn vel," hernam de vrouw.
„Vind je 't niet wonderbaarlijk, dat juist Peter hem redden


49
moest?" vroeg ze na een klein tijdje.
„Ik zie daarin een bestiering van den hemel, die 't plan van ouden Teun...."
„Stil toch vrouw; nu moet ik jou tot voorzichtigheid manen," zei Reijn, terwijl hij waarschuwend den vinger op de lippen legde.
In de groote zaal van het kasteel zat de edelvrouwe in haar armstoel, niet ver van den haard, waarin een heerlijk knappend vuurtje een aangename warmte verspreidde.
Twee bedienden waren bezig alles voor den maaltijd in orde te brengen. De een droeg eenige planken, terwijl de ander een paar schragen aanbracht. Het groote ammelaken werd gespreid, borden en messen kregen een plaatsje; maar met het opdienen der groote schotels met varkenvleesch en gebraden wild en de tinnen of zilveren kannen met kruidenwijn werd nog gewacht.
De vrouwe gaf meestal niet eerder haar toestemming daartoe, voor ze wist, dat Sebo weer thuis was.
Nu luisterde zij naar een verhaal, dat de oude kapelaan haar voorlas uit een dik boek.
„Wat bhjft Sebo lang weg, van morgen" viel ze den ouden man in de rede.
„Ik denk, edele vrouwe, dat de jachtbuit overvloedig is geweest" sprak de geestelijke, vermoeid opziende uit den dikken foliant.
Tersluiks wendde hij 't oog naar de tafel, in de hoop, den schotel te ontdekken, die zijn lievelingskostje bevatte.
Hij merkte echter, dat hij nog wel eenigen tijd geduld mocht oefenen.
,,'t Kan ook zijn, dat de jonker zijn belofte gestand heeft willen doen en daardoor zeer ver heeft moeten afdwalen." „Wat was dat, waarde vader?"
„De jonker zou u immers een wilde gans meebrengen."
Teun de Jager 4


50
„Zoowaar, ik was het vergeten," viel vrouwe,Ada in. „Doch hoor! daar blaast iemand op den horen; dat zullen ze zijn."
„Karei," wendde ze zich tot een der bedienden, die rustig stond te wachten bij de deur, „zeg in de keuken, dat ze voort gaan met tafeldekken."
Haastig sloeg de kapelaan zijn boek dicht.
„Ge schijnt nog al plan te hebben de tafel eer aan te doen, waarde!" schertste de burchtvrouwe
Daar naderde een bediende en fluisterde den geestelijke iets in 't oor.
„Mij? mulder Reijn?" vroeg de toegesprokene verschrikt, en met leedwezen keek hij naar de heerhjke malvezij, die juist werd binnengebracht.
„Als de vrouwe 't mij veroorlooft" wendde hij zich tot zijn gebiedster, „er is iemand, die mij noodzakelijk moet spreken".
„Waar uw phcht u roept, moet ge gaan, eerwaarde vader."
Langzaam slofte de oude man de gang in, de binnenplaats over, naar het poortgebouw.
Daar trof hij den molenaar aan, die hem in korte woorden mededeelde, wat dien morgen op den molen was voorgevallen.
„Die arme Tako! die arme!" zuchtte de grijsaard, terwijl hij, de handen gevouwen, het vertrekje op en neer liep.
„En Sebo gered door uw Peter. Hoe zal ik dat aan de hooge vrouwe mededeelen?"
„Dat is juist het lastige, daarvoor kom ik uw hulp vragen, vader," viel Reijn hem in de rede.
Zuchtende verwijderde de oude zich en liet Reijn met den portier alleen. Spoedig evenwel voegden zich anderen bij hen: de poortwachter had enkele woorden van 't gesprek opgevangen, oververteld en knechten en meiden kwamen nieuwsgierig samen.
„Dus gered door denzelfden jongen, die hier op 't plein


5i
met de zweep zou krijgen ? Je weet nog wel, toen oude Maarten tusschen beide kwam," het een stalknecht zich hooren.
„Ik had hem stil laten liggen," gromde een ander, die zeker niet te roemen had over de prettige behandeling door zijn jongen meester.
Oude Maarten kwam hen storen: hij bracht het bevel, terstond in te spannen en naar den molen te rijden.
De oploop voor het poortgebouw had het den geestelijke gemakkelijk gemaakt. De burchtvrouwe begreep, dat er iets bijzonders gebeurd moest zijn en toen de kapelaan met zoo'n bedrukt gezicht weer binnen kwam, vermeerderde haar angstig voorgevoel. —
„Zeg maar gauw, wat er met Sebo gebeurd is, is hij dood?" vroeg ze angstig.
„Neen, edele vrouwe, Sebo leeft, doch Tako is dood. Ze zijn bij den molen door 't ijs gezakt. Was Peter, de knecht, er niet geweest, dan hadden we zeker twee dooden te betreuren."
„Door Peter, den knecht, gered," herhaalde ze halfluid.
„Ja, juist, mevrouw. Den hemel zij dank voor 't toeval, dat de knecht in den molen aanwezig was.
De jongen moet zich kranig gehouden hebben," vertelde Reijn.
„Helaas! de arme Tako hebben ze niet in 't leven kunnen terugroepen."
„God hebbe zijne ziel," viel Ada hem in de rede, „voor zijn vrouw en kinderen zal ik zorgen."
Even vouwde zij de handen, als bad zij voor den gestorvene, toen stond ze krachtig op en sprak: „Hier moet gehandeld worden. Laat Maarten komen; hij moet laten inspannen. Ik zelf ga mede om Sebo te halen". —


52
In vluggen draf ging het den weg op naar den molen. Na een kort gesprek met Reijn was de edelvrouwe met Maarten ingestapt en de molenaar zocht een plaatsje naast den koetsier.
Spoedig hield het rijtuig halt voor het kleine huisje.
Stil, doodstil was het daar geweest gedurende de afwezigheid van den baas. In een hoek van 't vertrek lag onder een laken het lijk 'van Tako en in de bedstede bleef het ook zoo angstwekkend rustig, dat Anne-meuje al eenige malen op de teenen was nader geslopen, om te luisteren. Ze gevoelde zich niets op haar gemak in de nabijheid van een doode.
Tako was haar vreemd en toch — ze kwam onder den invloed van het geheimzinnige, dat iedere doode met zich brengt, 't Was haar dan ook een verlichting, dat het rijtuig stil hield voor haar deur.
Reijn leidde de burchtvrouwe regelrecht naar de groene gordijnen, en fluisterde, terwijl hij ze op zij schoof: „Stel u gerust, edele vrouwe, 't is een gezonde slaap."
„Mijn jongen," juichte de moeder, en zenuwachtig snikkend, viel ze met het hoofd op het kussen.
Sebo ontwaakte. Verwonderd keek hij rond van den een op den ander.
„Hoe is het Sebo, ken je ons niet ?" vroeg de moeder angstig.
„Jawel," kwam er norsch uit, „maar wat heeft dit alles te beduiden? Wat beteekenen die tranen? Is 't zoo erg, dat ik een nat pak gehaald heb?"
„Mijn kind, mijn kind," zuchtte de moeder, diep beschaamd door die beleedigende woorden.
Een oogenblik schrok Sebo, toen hij onder het laken den vorm van een menschelijk lichaam herkende.
„Waarom voerde hij mij ook zoo ver op den kolk, hij heeft zijn verdiende loon. Een oude rot als Tako had er toch aan moeten denken, dat het ijs daar niet sterk genoeg kon zijn," kwam er nijdig uit.


53
„Weet je niet, dat deze brav*e menschen je 't leven gered hebben en dat Tako daar zielloos nederligt?"
„Op zij maar eens, moeder, 't wordt mij hier te benauwd," en hij wierp de dekens woest van zich.
„Sebo, Sebo," snikte de arme moeder, op een stoel nederzijgende.
De molenaar en zijn vrouw, benevens Maarten, stonden, stomgeslagen door zooveel onhebbelijkheid, bij de deur dit aan te hooren.
„Maarten," snauwde Sebo, „help me kleeden."
Slaafs kwam de oude nader, maar bleef verlegen rond staan kijken, tóen hij geen kleeren zag.
„Vrouw," barstte eensklaps Reijn los „waar zijn die natte spullen? Gooi ze in 't rijtuig en dan de deur uit met dien aap van een jongen."
Hij schrok van zijn eigen uitval, ziende de groote, verschrikte oogen van de burchtvrouwe.
,,'k Vraag vergeving, edele vrouwe, ik vergat, dat u er was: zulke taal is niet aan te hooren," stamelde Reijn.
„Als de jonker eenige kleeren van mijn man aan wil trekken," kwam Anne-meuje schuchter tusschenbeide.
„Ach, mijn vrienden, vergeef het Sebo, hij weet niet, wat hij zegt. Ik blijf jullie eeuwig dankbaar; morgen kom ik terug, dan zal Sebo, hoop ik, ook wel anders praten."
Met den rug naar het gezelschap gekeerd,' stond Sebo in zijn onderkleeren nijdig het raam uit te kijken.
Geen woord kwam meer over zijn lippen.
De edelvrouwe wenkte den mulder en zijn vrouw en samen gingen ze in een vertrekje naast de keuken.
„Waar is Peter?" vroeg vrouwe Ada.
„Peter'is niet hier," antwoordde Reijn, „die is van morgen dadelijk weggedraaid naar zijn grootvader."
„Is die jongen dan niet hier in huis?" was de verwonderde vraag.


54
„Weineen, edele vrouwe, hij woont in den toren van Oldhuis."
„Dan kom ik morgen zeker terug."
Op dat oogenblik kwam Maarten binnen met de boodschap, dat Sebo in 't rijtuig wachtte.
Nogmaals betuigde Ada haar hartehjken dank en haar leedwezen over de onhebbelijke woorden van haar jongen, en gaf Maarten bevel, het lijk van Tako naar het kasteel te doen vervoeren.
Toen vertrok ze, tranen van ergernis en schaamte in 't oog.
Sebo Het zich niet weer zien. —
HOOFDSTUK XI.
NAAR DEN MOLEN.
Woest zwiepte de westenwind de takken der eeuwenoude boomen in de kasteellaan door elkaar en bij stroomen gutste het water langs de gladde beukestammen en vormde kleine beekjes aan hun voet.
De beekjes vereenigden zich tot grootere beekjes en maakten de laan hier en daar bijna onbegaanbaar.
De sneeuw verdween ziender oogen en tegen een uur of elf was zij al zoover bezweken in den strijd tegen wind en water, dat 't gras weer zichtbaar was. Vrouw Ada stond voor het raam van de groote hoekkamer, die uitzicht gaf over de gracht en de brug en de slotlaan. In een leunstoel bij den haard zat huiverend de oude kapelaan.
Zoo juist was de bediende, die den haard moest verzorgen, vertrokken en dichterbij schuivende, wachtte hij kalm op wat zijn meesteres zou zeggen.
Deze liep, schijnbaar besluiteloos, van 't eene raam naar


55
't andere. Na geruimen tijd begon ze:
,,'t Zal een vermoeiende reis zijn, eerwaarde vader en ik wil er dan ook niet op aanstaan, dat u mij vergezelt.
Wel had ik graag gezien, dat ge Sebo hadt kunnen bewegen heden naar den molen terug te keeren. —
't Is zijn plicht den redder van zijn leven dank te betuigen.
En wat deed hij ? De menschen beleedigen. O, wat smart het mij, mijn kind zoo onhebbelijk zich te zien gedragen. Wat is er toch voorgevallen tusschen die twee jongens, dat ze zoo op elkaar gebeten zijn?"
„Op elkaar gebeten, edele vrouwe, is eigenlijk niet volkomen juist, want naar ik van Maarten hoorde, heeft Peter nimmer, noch hier op de binnenplaats, noch bij den molen, zich vijandig tegenover Sebo gedragen."
„Nu ja, dat bedoel ik eigenlijk ook," viel zij hem ongeduldig in de rede.
„Sebo was vaak lastig en ongehoorzaam, ik heb hem waarschijnhjk te veel zijn zin gegeven; doch zooals nu is hij nimmer geweest."
„Hebt gij ook nog met hem gesproken?" wendde zij zich treurig tot den grijsaard.
„Op uw verzoek, edele vrouwe, heb ik mij gisteravond zeer lang met den jonker beziggehouden en heden morgen nogmaals beproefd hem tot betere gedachten te brengen; niets heeft mij mogen baten.
Niet door hem zelf, maar door ouden Maarten, ben ik tot de overtuiging gekomen, dat juist de goede, edele behandeling van Peter hem razend maakt. Hij kan niet die vurige kolen verdragen, welke die eenvoudige molenaarsknecht hem op 't hoofd stapelt.
Daarom mijn edele gebiedster, heb ik hoop, dat dit ongeluk Sebo eenmaal ten zegen zal zijn."
„Dan ga ik alleen," en driftig schudde ze de groote zilveren


56
tafelbel heen en weer. Oude Maarten trad binnen.
„Maarten, laat de groote tentwagen inspannen met de twee bruintjes er voor en maak je zelf gereed me te vergezellen naar den molen van Reijn."
„Weet u, Vrouwe," waagde Maarten op te merken, „dat de wegen onberijdbaar zullen zijn met zoo'n sterken dooi."
„Je hoort toch zeker, wat ik zeg, knecht!" bitste de burchtvrouwe terug.
De schouders bogen zich onder deze snijdende woorden en haastig slofte de oude de gang in en naar den stal, om den koetsier te waarschuwen.
„En dan vraagt de vrouwe nog, hoe haar kind zoo kan handelen," zuchtte de grijze geestelijke, terwijl hij den zwaren bijbel opensloeg, om voor zijn meesteresse te bidden.
„Toch heeft de vrouwe een medelijdend hart, of zou 't zijn haar groote trots," lispelde hij, de oogen sluitende.
Maarten had een plaatsje mogen innemen tegenover zijn meesteres. Dat gebeurde anders nooit, 't wekte dan ook de grootste verwondering onder 't heele personeel. De koetsier, in zijn zware jas, zat nu alleen op den hoogen bok, de grillen verwenschende van allen, die met zulk weer uit rijden gingen.
Zwijgend zaten meesteres en knecht een tijdlang tegenover elkaar en luisterden naar de regendroppels, die nijdig kletterden op de lederen kap van den zwaren wagen.
De lompe wielen zonken nu links, dan rechts, een eindweegs in den slijkerigen weg en de twee sterke bruintjes hadden dan groote moeite voort te gaan.
Maarten zat nog te piekeren over die bitse bejegening van heden morgen.
„Had hij daar nu iets aan miszegd ? De vorige vrouwe was toch veel aardiger dan vrouwe Ada. Zooiets zou vrouwe


57
Mathilda hem nooit toegevoegd hebben. Was zijn heer maar niet weer zoo spoedig hertrouwd. Zou hij ooit weer terugkeeren?"
„Maarten! verbrak de burchtvrouw eensklaps de stilte: „aan welke zijde staat de wind? Slaat het zeil aan den anderen kant dan een weinig terug; 't wordt hier benauwd.
„Vertel me eens," ging ze voort, nadat Maarten aan haar bevel voldaan had, „wie is toch die oude Teun, die in den toren van Oldhuis woont?"
't Was goed, dat het in den wagen schemerig was, zoodat zijn meesteres niet kon zien, hoe de oude man schrok bij die vraag.
Al na 't gevecht tusschen Sebo en Peter had hij die vraag verwacht en — na alles wat hij in de keuken over dien ouden zonderling gehoord had — vurig hoopte hij, nimmer hierop antwoord te moeten geven.
Met Tako had hij, nog pas eenige dagen geleden, over den ouden jager van Oldhuis gesproken en... .morgen zou Tako begraven worden.
't Kon ook niet anders — 's morgens hadden ze den grijze ontmoet — zoo'n ontmoeting kon niet anders dan noodlottig zijn.
„Heb je me niet verstaan, Maarten?" vroeg vrouwe Ada luider, meenende, dat het gerammel van den wagen de oorzaak was van 't lange uitblijven van 't antwoord.
„Jawel, edele vrouwe, maar " stotterde Maarten.
„Maar? maar? hernam vrouwe Ada. Wat is er toch
met dien man ? De kapelaan scheen gisteravond ook al huiverig om over hem te spreken."
„Weet u niet, edele Vrouwe, dat het in den toren van Oldhuis spookt?
In de keuken vertellen ze met zekerheid, dat die oude jager "


58
„Wat is dat?" gilde de burchtvrouwe. Eensklaps maakte de wagen een gevaarlijke zwenking naar links, zoodat zij tegen den zijwand viel en Maarten van de bank gleed.
Kobus had alle moeite de beide bruintjes in bedwang te houden, en het voertuig weer in 't rechte spoor te krijgen.
Maarten stapte uit; sprak een tijdje heel geheimzinnig met Kobus, die van den bok was gesprongen en het tuig recht schikkende, zijn dieren trachtte te kalmeeren. —
„O, edele vrouwe," sprak Maarten angstig, „het hoofd binnen den wagen stekende, „een oude grijze man stak haastig den weg over. Hij is tusschen gindsche dennen verdwenen in de richting van Oldhuis."
Vrouwe Ada zei niets. Bleek en ontdaan schikte ze zich in de kussens.
Langzaam ging het verder op den molen aan.
Na een kwartier bereikten ze het huisje, waar Reijn, die het rijtuig had zien aankomen, aan de deur stond.
De ergste regen had opgehouden, miezerig daalde een fijne motregen neer, zware wolken joegen elkaar in groote haast na door het luchtruim.
Af en toe schudde een windvlaag groote droppels van de druipende takken.
„Kom binnen, Vrouwe," sprak Reijn „hoe durft u 't wagen in zulk hondenweer naar hier te komen? Gelukkig dat het haardvuur vroohjk brandt."
Zonder een woord te spreken, zette ze zich op een stoel bij den haard neder, 't Was haar aan te zien, dat ze nog geheel onder den indruk was van de ontmoeting in 't bosch.
Reijn noch zijn vrouw durfden haar storen en angstig — nieuwsgierig wachtten ze af, wat die bleeke vrouw zou zeggen.
„Waar is Peter?" fluisterde ze na eenige oogenblikken.
„Peter is ziek," antwoordde Anne-meuje, „zijn grootvader is juist van hier vertrokken. De oude man zit in doodsangst,


59
dat zijn jongen het besterven zal."
„Ik stond klaar, genadige vrouwe" viel Reijn in, „om naar hem toe te gaan.
Ik verwachtte hem van morgen vroeg, maar wie er kwam, Peter niet.
Dat stond me niets aan, want gewoonlijk is de jongen prompt op tijd. Om den regen zou hij niet wegblijven."
„Dan ga ik met je mee, Reijn," sprak Ada, plotseling opstaande, „ik moet den jongen, die mijn Sebo gered heeft, zien en spreken.
De hemel verhoede, dat...."
„Dat is onmogelijk," viel Reijn haar in de rede, „de weg naar den toren is maar een nauw boschpaadje, aan weinigen slechts bekend.
Een rijtuig kan niet verder dan bij de drie eiken."
„Ik wil, verstaat ge," en boos stampte ze met den voet op den grond. „Waar de oude man kan loopen, kan ik ook gaan. Wijs mij den weg!"
Ontzet keek Anne-meuje in 't vastberaden gezicht van vrouwe Ada.
„Genadige vrouwe!" waagde ze te zeggen, „ik bid u, doe het niet. Wacht liever hier tot mijn man terug is. Hij zal u dadelijk kunnen zeggen, hoe 't met Peter is. De oude man heeft mogelijk in zijn angst den toestand wat overdreven."
Even aarzelde de burchtvrouwe; — het verhaal van Maarten — het spookhuis — de ontmoeting daareven — het schrikken der paarden
Neen, ze wilde niet terug — ze wilde Peter opzoeken.
„We gaan in 't rijtuig terug tot de drie eiken en zullen dan verder zien."


6o
Met die woorden stapte ze weder in met Maarten, terwijl Reijn op den bok plaats nam naast Kobus/
HOOFDSTUK XII.
MOEDERLIJKE ZORG.
Bij de drie eiken werd halt gehouden De koetsier .kreeg order hier te wachten en onder leiding van Reijn ging nu het gezelschap door de natte sneeuw op den bouwval aan. De wind begon weer op te steken en huilend gierde hij door de natte kruinen. De lage takken van het kreupelhout sloegen, hoe Reijn ook zijn best deed, dit te voorkomen, de vrouwe in het gezicht en de doorweekte kleeren plakten haar koud en kil op 't lichaam.
Het sneeuwwater sijpelde in haar schoenen en met de grootste moeite kon ze de voetstappen volgen, die Reijn met zijn groote klompen maakte.
Moedig echter hield ze vol en geen zucht ontsnapte de op elkaar geperste lippen.
Oude Maarten kwam doodmoe achter aansukkelen. In het rijtuig had hij nog de stille hoop gekoesterd, dat zijn meesteresse met Reijn alleen den tocht zou ondernemen.
Helaas! hij had moeten volgen. Hoe benijdde hij Kobus, die zijn paarden [wel aan een boom zou binden en zelf in den wagen een schuilplaats zou zoeken.
't Ergste moest echter nog komen. Regen en sneeuw «n kouden guren wind vond hij verschrikkelijk; vreeselijk evenwel leek het hem, den toren te moeten betreden... den spooktoren. Straks zou hij van aangezicht tot aangezicht staan tegenover den man, die zeker niet vreemd was aanTako's dood.
Ach God, kon hij de hooge vrouwe toch maar bewegen nog terug te keeren.


6i
Daar moesten meedere ongelukken op volgen, 't kon niet uitblijven.
Niemand sprak een woord. Plotseling klonk nijdig hondengeblaf en een groote jachthond kwam woedend hen te gemoet.
„Koest Diana" sprak Reijn en oogenbhkkelijk bedaarde het beest.
Een schel gefluit weerklonk en weg draafde Diana. „We zijn er gauw, edele vrouwe," sprak Reijn; „oude Teun is door Diana al
gewaarschuwd:. dat is zijn fluitje."
Werkelijk verrees kort daarop de oude steenklomp tusschen. de kale takken. Teun stond aan de deur. —
,,'k Heb hoop, dat het met Peter iets beter is dan van morgen," liet
de mulder hooren, „anders zou Teun niet zoo terstond naar buiten komen."
„God geve, dat ge gelijk hebt, Reijn" zuchtte vrouweAda.
Verwonderd keek Teun het naderkomende gezelschap aan.
Beleefd nam hij zijn bontmuts af en sprak, terwijl bij een lichte buiging maakte: „Zijt gegroet, edele vrouwe, zoekt ge beschutting voor den regen, zoo treed binnen in mijn armoedige woning."
„Ik dank u, goede grijsaard, voor uw aanbod en gaarne zal ik even rusten en mij warmen aan uw haard, maar het doel van mijn komst was iets anders," antwoordde de'aangesprokene minzaam.
„Dat zij zoo, maar in dit weer moogt ge niet langer buiten


62
staan; treed binnen. Ruimte is er genoeg, al kan ik u geen zetel aanbieden, zooals een edel vrouwe toekomt."
Verrast keek de burchtvrouwe den man aan, die op zoo hoofsche manier zijn gasten ontving. Was dat iemand, om bevreesd voor te zijn?
„Heb daarvoor geen zorg," sprak ze, maar vertel me gauw, hoe 't met Peter gesteld is. Ge weet zeker, dat uw jongen mijn Sebo gered heeft. Toen ik van morgen op den molen kwam om hem te bedanken, vernam ik met schrik, dat hij hier ziek ligt," en terwijl ze beide handen van den grijsaard greep, snikte ze: „Ik dank u, maar breng me gauw bij hem."
Stilzwijgend voerde Teun haar naar een hoek van 't vertrek. Op een ruwe legerstede van stroo en eenige dierenhuiden lag Peter in lichte sluimering. Naast hem, als trouwe wachter, zat Diana, zijn hond.
Vermoeid sloeg de zieke de oogen op en zuchtte: „water, water."
Haastig vulde de oude jager uit een aarden kan een kleinen beker en bracht dien den zieke aan de droge lippen.
„Peter", fluisterde hij moederhjk-teeder „terwijl hij 't zweetvan't klamme voorhoofd wischte, „ziet ge wel, wieeris?"
„Jawel, Anne-meuje. Waar is oom Reijn?
,,'k Zal terstond het sluisje openzetten, dan kan de molen weer draaien.
Is het meel al naar den bakker gebracht ?....
Wat heb ik een dorst....
Hu! paardj e nog een klein eindj e, dan mag j e rusten.."
Doodstil was het in het vertrek.
De wartaal van den zieke, hoe zacht ook gefluisterd, was duidelijk verstaanbaar. Akelig klonk het in de hoorbare stilte en 't trof allen tot in 't diepst van hun ziel.
Niemand durfde een woord te uiten, niemand wendde een oog van de legerstede af.
Voorzichtig schoof Teun een bank nader, en verzocht de


63
bezoekster door een stillen wenk, daar op plaats te nemen. Reijn en Maarten trokken zich terug bij den haard.
Onrustig wentelde Peter zich op zijn leger heen en weer, angstvallig bespied door Teun en de edel vrouwe.
De koorts scheen haar hoogste punt al bereikt te hebben, want zoetjes aan werd het ijlen minder en de sluimerpoozen langduriger.
Eindelijk waagde de vrouwe het, de angstige spanning te verbreken.
Terwijl ze opstond en met haar bankje een plaatsje bij den haard zocht, die, dank de goede zorgen van Reijn, heerlijk opvlamde, sprak ze: „Den armen Peter kan ik helaas, op 't oogenblik niet den dank brengen, die hem toekomt, maar dien
wilt ge wel voor hem in ontvangst nemen van een moeder, die haar kind terug kreeg.
Een oogenblik vreesde ik daar straks het ergste, nu echter geloof ik, dat we voorloopig gerust kunnen zijn.
Daarom wil ik u een voorstel doen.
Laat mij Peter meenemen naar
het kasteel, daar kan hij beter verpleegd worden dan hier en mijn oude kapelaan heeft in zijn kruidenboek heilrijke middelen te over. De oude man staat bekend als een kundig


64
dokter en... .ik zelf zou een groot deel van de schuld der dankbaarheid kunnen aflossen."
„Mevrouw!" viel de oude man haar plots bruusk in de rede, hoe durft u 't wagen met zoo'n voorstel te komen ?
„Ik zou m'n jongen overgeven aan anderen en hier afwachten hoe "
„Maar, Teun!" riep de burchtvrouwe de handen in elkaar slaande, ,,'t spreekt toch vanzelf, dat ge meegaat."
„Dat kan niet .Mevrouw" snikte Teun, het gelaat in beide handen verbergende.
Met groote, verwonderde oogen keek zij van den bedroefden grijze naar Reijn en naar Maarten, die hoofdschuddend in een hoekje bij 't vuur zat.
Wat kon daar nu tegen zijn? Wanneer de afstand te ver was voor den ouden man om iederen dag kippen en geit te verzorgen, dan kon ze toch een van haar bedienden zenden.
„Dat kan wel", en driftig bewoog haar voet op de haardplaat, zooals ze dat gewoon was, als iemand haar weerstreefde.
„Maarten keert dadelijk terug naar de drie eiken, rijdt naar 't kasteel en haalt de draagkoets met twee sterke dragers. Warm ingepakt in wollen dekens is Peter tegen den avond op 't kasteel, waar de kapelaan hem onder zijn behandeling neemt." —
Nog steeds zat Teun met de handen voor 't gelaat, 't Was hem aan te zien, dat hij streed een zwaren strijd, een strijd tusschen....
Alleen Reijn wist, wat er omgaan moest in het hart van den man, die jaren geleden voor 't laatst den voet zette in 't kasteel en gezworen had er niet weer te keeren, voor....
„Meent ge waarlijk," sprak Ada, opstaande en haar hand op de grijze lokken van den jager leggende, „dat ge Peter hier verzorgen kunt, zooals het hoort?
Deze oude toren moge een schuilplaats bieden aan gezonden, voor zieken wenscht ge toch zeker een beter te huis.


65
De oude kapelaan kan hier met komen, om hem de geneesmiddelen toe te dienen, die hem weer gezond en sterk zullen maken. "h
Ge wilt hem toch graag weer gezond zien?" en zachtjes trok ze de groote handen weg en dwong den ouden man haar aan te kijken.
Tranen welden in zijn oogen: de liefde voor Peter had overwonnen.
„Ik zal het doen, Mevrouw 1 snikte" hij.
Toen stond hij op en ging naast Peters legerstede zitten, diens hand in de zijne en Diana's kop op zijn knie.
Reijn was naar de drie eiken terug gegaan om Kobus te waarschuwen; hij zag wel, dat hij ouden Maarten daardoor een grooten dienst bewees.
„Ik zal ook droge kleeren en droog schoeisel voor je meebrengen, eveneens voor de edele vrouwe, anders krijgt de kapelaan drie zieken na te loopen en heeft hij geen kamille genoeg om alle kou uit te drijven," lachte hij.
„Stook het vuur maar ferm op, en vraag Teun, of hij nog wat eten in de kast heeft, want 't zal donker zijn, voor jullie op 't kasteel terug keert."
De maan stond al hoog aan den hemel en zond haar zilveren hcht door de oude, knoestige eiken van de oprijlaan, toen een draagstoel op de sterke schouders van twee arbeiders, het groote ijzeren hek naderde.
Naast het portier stapte Maarten en eenige meters er achter kwamen Reijn en Teun, in druk gesprek.
„Bemoei je zoo weinig mogelijk met het personeel," sprak Reijn, „en als Peter weer beter is, keer je terug naar den toren. Diana zou ik bij me houden, daar zal de vrouwe niet op tegen hebben en voor den jongen is 't een heerlijke afleiding. Voor de kippen en de geit zal ik wel zorgen. Teun de Jager 5


66
Zet die akelige gedachten nu van je af en bedenk, dat het is voor Peter."
„Als dat het ook niet was" viel Teun in.
„Daaraan twijfel ik ook niet, oude jongen, maar geloof me, je tijd komt wel.
Vrouwe Ada weet van niets, dat heb ik vandaag aan alles wel gemerkt.
Hoe zou dat ook?
Ze is eerst twee jaar later op 't kasteel gekomen, en heer Walter zal haar nimmer deelgenoote gemaakt hebben van.. ."
„Stil," fluisterde Teun, „oude Maarten komt hier heen.
„Hij en de kapelaan zouden iets kunnen vermoeden; zij waren in die dagen op 't kasteel en hebben...." ,
„'t Is alles om Peters bestwil, Teun" kwam Reijn tusschenbeide, „vergeet dat nooit.
't Is nog niet lang geleden, dat je me gezworen hebt, je zelf te vergeten en Peter boven alles te stellen."
„Je hebt gelijk, Reijn, maar 't valt me zwaar."
Op 't kasteel had men zeker den stoet opgemerkt, althans de groote poort werd geopend en met eenige flambouwen kwam men het gezelschap te gemoet.
Door de spookachtig verlichte poortgewelven en over de binnenplaats bereikte men het eigenlijke woonhuis.
Voorzichtig werd Peter de trappen opgedragen en onder de hoede van den ouden geestelijke naar de ziekenkamer gebracht, op den voet gevolgd door Diana, die geen oogenblik zijn jongen meester uit het oog verloor.
HOOFDSTUK XIII.
PLANNEN VAN DE BURCHTVROUW.
Dank zij de goede zorgen van Teun en van vrouwe Ada,


67
veel meer voorzeker nog dan door de likkepotjes en drankjes van den ouden geestelijke, was Peter het gevaar te boven gekomen.
Dagen evenwel had hij met één been in 't graf gestaan en had hij niet zoo'n ijzeren gestel bezeten, de hevige koortsen hadden het gewonnen. Nu was het een strijd op leven en dood geweest; een longontsteking in hevigen graad had zijn leven dagen aan een zijden draadje doen hangen.
,,'k Dacht het wel," sprak de kapelaan met zelfgenoegzaamheid, ,,'t is een oud, beproefd recept, en menigeen heeft er baat bij gevonden.
Snoekvet, dat minstens vijf jaar oud is, over de borst gesmeerd en belegd met wol van een zwart schaap, dat in September bij opkomende maan geslacht is.
't Moet helpen, vooral bij zulke krachtige naturen."
„Juist, eerwaarde," sprak Teun, die naast den grooten leunstoel zat, waarin Peter voor 't eerst sedert weken, had mogen plaats nemen, „die krachtige naturen zullen er zeker meer baat bij vinden dan oude afgeleefde grijsaards."
„Zooals gij/ hè Teun" viel de burchtvrouw in. „Of rekent ge u nog niet bij de grijsaards?" sprak ze met een knipoogje, wel wetende, dat de oude jager daar nooit van wilde hooren.
„Ik, Mevrouw, ik gevoel me nog jong, vooral nu Peter aan de betere hand is.
We gaan weldra weer naar onzen toren terug, niet waar jongen?
„Zeker grootvader. Te gaan visschen en jagen is wel zoo prettig als op een ziekenkamer te zitten.
Wat heb ik je vervelende dagen bezorgd, maar we zullen de schade inhalen, ik op den molen bij oom Reijn en u in 't bosch."
»Bhjft ge dan heusch bij uw plan," kwam vrouwe Ada tusschenbeide, „om mij te verlaten. Zou mijn plan voor Peter


68
niet veel beter zijn?
Sebo en Peter zijn thans vrij goede vrienden."
„Ja, waarde kapelaan," wendde ze zich tot den grijsaard,
die haar veelbeteekenend aankeek, „ge hebt daartoe
heel veel bijgedragen. Sebo is eindelijk gezwicht voor uw gebeden, al zullen mijn tranen hem ook hebben getroffen.
Ach, ik vond het zoo treurig, dat mijn kind zoo koel bleef tegenover zijn redder.
Nu is dat gelukkig voorbij en Sebo zelf zou gaarne zien, dat hij op de jacht en in den stal en op den akker een kameraad had. Met Tako ging dat vrij goed, maar Freerk valt niet te prijzen.
Wanneer ik Peter nu eens aanstelde als jager van 't kasteel. De plaats van Tako, opper-jager, is nog niet vervuld. Wel is Peter daar nu nog wat jong voor, doch dat is een kwaal,die met den dag afneemt."
„Wat dunkt u er van, Peter?"
Peter glimlachte; het voorstel lokte hem wel aan. Het groene wambuis met gouden knoopen, de groote haneveeren op den jagershoed.
Alleen — oom Reijn zou hij moeten laten schieten — oom, die altijd zoo goed voor hem was geweest.
Doch was de burchtvrouwe niet heel goed voor hem geweest, nu al weken lang.
En Sebo? Hoe was de verhouding tusschen hem en den jonker veranderd. Hoe gezellig konden ze zitten praten over jacht en visscherij en zoodra hij weer geheel beter was, zouden ze prijsschieten op de schijf.
Dat eenzame leventje in den toren was toch ook niet alles.
„Nu, Peter, laat eens hooren!" herhaalde Vrouwe Ada haar vraag.
Peter keek grootvader eens aan, maar deze staarde norsch voor zich uit.
Vol angstige spanning wachtte hij het antwoord van zijn


69
jongen af. Hoe zou dat antwoord luiden ?
Met geweld bedwong hij zich; hij gevoelde, dat Peter bezweek voor de lokkende voorstellen. Misschien vergiste hij zich nog.
„Als grootvader het goedvindt, dan zou ik er wel zin in hebben, Mevrouw."
Plotseling stond Teun op en richtte zich in zijn volle lengte omhoog.
Diana, die tot nu toe rustig, met den kop op de voorpooten, naast zijn stoel had gelegen, plaatste zich naast hem.
't Was, of het dier gevoelde, dat hier een strijd begonnen werd. „Nooit Mevrouw, nooit!
Zoolang ik leef, zal ik er voor waken, dat Peter vrij man blijft," viel Teun uit.
Toen, als zich schamende over die ruwheid, vervolgde hij op zachten, doch overtuigenden toon:
„Zijn geheele leven hebben wij als vrije heden rondgezworven in Gods heerlijke natuur, niemand rekenschap schuldig.
Nimmer heeft het juk van dienstbaarheid zijn schouders geraakt, nimmer zal ik er in toestemmen, dat hij ondergeschikte wordt.
't Moge op dit oogenblik, dat dankbaarheid mij moest vervullen, trotsch en onhebbelijk klinken, de hemel vergeve het mij, doch ik kan niet anders."
Verschrikt hoorden alle aanwezigen dit aan.
„Vergeef me, Teun," sprak vrouwe Ada „ ik wilde u niet beleedigen. Ik sprak veeleer in mijn eigen belang, dan in 't uwe, dat gevoel ik nu zooveel te meer.
Ik heb Peter leeren kennen als een jongen met karakter, met overwicht op mijn Sebo. Wat zou het niet heerlijk zijn, als hij kon worden de makker, de leider, de goede geest voor mijn vaak al te driftigen jongen."


70
„Daar is ook niets op tegen, Mevrouw.
Als makkers met elkaar omgaan, eikaars gelijken zijn, als vrienden lief en leed te deelen, 't is heerlijk in het leven."
Zwijgend staarde Teun voor zich.
„En 'k zou mijn jongen dat niet gunnen?"
Ten hoogste verbaasd keken de edelvrouwe en de geestelijke elkaar aan, want die laatste vraag klonk vreemd en toonloos en een snik besloot haar.
De oude man keerde zich om, veegde met den rug van zijn hand een paar tranen weg, en sprak schijnbaar luchtig: „Komaan Diana, we gaan een eindje wandelen. Je zou als de baas, stijf worden van dat in huis zitten."
De zieke evenwel vatte zijn hand en dwong hem zacht zich weer neer te zetten in den leunstoel.
„Ik mag dus niet weer op 't kasteel komen, wanneer ik beter ben?" vroeg Peter.
„Maar — jongen! hoe kom je daarbij?
Dat is geenszins mijn bedoeling geweest, dan heb je niet goed geluisterd, of ik heb me verkeerd uitgedrukt.
't Maakt een groot verschil, of je op 't kasteel verschijnt
als knecht of als vriend, als ondergeschikte of als
vrij man."
't Was Teun aan te zien, dat hij naar geschikte woorden zocht, om kalm weer te geven, wat er in hem kookte en woelde.
„Het past een zoon van een een jongen van Teun
den jager niet het kleed van een dienstknecht te dragen. De oude toren is mijn kasteel, het groote woud, de gansche natuur ligt voor mij open, wolf noch beer maken mij bevreesd, niemand — naast mijn Schepper — ben ik rekenschap schuldig, zoo wensch ik ook mijn Peter.
Peter van Oldhuis is de gelijke van Sebo van de
Borchgreve."


7i
Met groote stappen verwijderde de jager zich uit de kamer, gevolgd door Diana, en verwonderd nagestaard door de drie aanwezigen.
Met stomme verbazing bleven ze elkaar eenige oogenblikken aanzien.
Vrouwe Ada kreeg het eerst de spraak terug.
„Neen maar, die is kostelijk, "sprak ze zacht. Peter de gelijke van Sebo. Wat zoo'n oude man al niet in zijn hoofd haalt. De
toren van Oldhuis is zijn kasteel. Och, arme! Maarten
zal nog gelijk krijgen, door te beweren, dat hij niet goed bij 't hoofd is en een verbond gesloten heeft met de kwade geesten. Die spookgeschiedenissen uit den ouden toren doen iederen avond de rondte in de keuken, zegt Maarten, maar ik zou er zelf bijna aan gaan gelooven."
„Waarde kapelaan," vervolgde ze luid, „wil je me volgen naar mijn kamer?"
Daar gekomen, verzocht ze den onden man plaats te nemen, en terwijl ze tegenover hem ging zitten begon ze:
„Vertel me nu eens alles, wat ge van dien ouden zonderling weet. Wat hij daar straks uitkraamde, zult ge wel met mij tot de zotteklap willen rekenen."
„Edele vrouwe, antwoordde de grijsaard, terwijl hij onder danig zijn knie boog, „dat was taal, zooals uw ooren zeker iiimmer hoorden. Ik schaamde mij, ze te moeten aanhooren in uw tegenwoordigheid. Een jagers zoon de gelijke van heer Walters kind. Jonker Sebo de broederhand reikende aan Teuns kleinzoon, 't Is bespottelijk, 't is belachelijk."
„En toch" fluisterde hij.
„Wat weet ge van hem te vertellen," voerde ze hem bits tegemoet. „Niet veel, genadige vrouwe."
„Jaren geleden, vóór heer Walter wegtrok naar 't verre oosten, ja, nog voor u op 't kasteel uw intrek nam, moet dezelfde Teun hier in de bosschen rond gezworven hebben.


72
Plotseling was hij verdwenen. Men zegt "
De oude zweeg. Hij durfde niet te zeggen, welke praatjes de rondte deden.
„Verzwijg mij niets, 'k wensch alles te weten."
„Men zegt, dat heer Walter hem doodgeschoten
heeft," kwam er eindelijk zacht en verlegen uit.
„Mijn God, wat vertelt ge me daar? Mijn gemaal zou een moordenaar zijn?
Dat kan — dat wil ik niet gelooven."
„Mevrouw, U hebt zelf gewild, dat ik U mededeelde, wat men in de keuken, in den stal en in het dorp van den ouden zonderling verhaalt.
Oude Maarten is er vast van overtuigd en ik zelf begin met den dag er meer aan te gelooven. Het is de vroegere Teun en heer Walter is dus geen moordenaar.
Dat die strooper, na jaren in den vreemde te hebben rondgezworven, nu hier durft komen en zich verbeeldt, u in uw huis de wet voor te mogen schrijven "
„Halt! eerwaarde. Nu gaat ge te ver in uw gevolgtrekkingen. Ik wensch den man liever te beschouwen als niet wel bij 't hoofd en kan hem daarom zijn gansch verkeerde ideeën wel vergeven.
Vooral, omdat ik den invloed, dien Peter op Sebo ontegenzeggelijk heeft, gaarne wilde benutten.
Hebt ge wel opgemerkt, waarde vader, hoe Sebo in de laatste dagen is veranderd?
Als we nu den ouden gek gelijk geven en Peter als speelmakker ontvangen, laat hem dan naar Oldhuis trekken en zich vermaken in zijn paleis."
„Och, edele vrouwe, Sebo zelf zal wel zorgen, dat Peter hem niet over 't hoofd groeit."
„Van den jongen zelf spijt het me wel," sprak de burchtvrouw in zich zelf;, .in deze dagen ben ik van hem gaan houden


73
en ik zal waarlijk dat eerlijke, prettige gelaat missen."
Teun dwaalde de eene laan in de andere uit.,
Had hij goed gedaan het voorstel der vrouwe zoo boud af te slaan ? Had hij mogen toestaan, dat zijn Peter de bosschen doorkruiste met de haneveer van 't kasteel op den hoed?
Moest zijn Peter de bevelen afwachten van den jongen graaf van den Borchgreve?
Had hij niet gezworven
Met Reijn zou hij er over spreken, die zou hem raad geven; die was altijd kalmer. Hij was daar straks te driftig uitgevaren tegenover de burchtvrouwe, dat zag hij nu in.
Sebo en Peter mochten samen op de jacht gaan, zooveel ze wilden, maar bij hem moest Peter in huis bhjven.
Hij kon hem nog niet missen; hoe zou de toren uitgestorven zijn, als de jongen op 't kasteel zijn intrek nam.
Eerst laat keerde Teun op de ziekenkamer terug, toen Peter al heerlijk onder de dekens lag te droomen van allerlei jachtavonturen.
HOOFDSTUK XIV.
IN DE TAVEERNE.
Tegenover de wagenmakerij in het dorp was de taveerne, waar mulder Reijn zoo'n heerlijke kan gerstebier het halen.
Freerk wist dat „heilig huisje" ook en Freerk was een groot liefhebber van 't schuimende, bruine vocht.
Vóór Tako's dood was hij boschwachter geweest en moest 's nachts met zijn kameraad Kobus de wildstroopers in be-


74
dwang houden. Nu had hij Tako's plaats ingenomen en trok met den jongen kasteelheer ter jacht.
De jonker meende een goeden ruil gedaan te hebben, want Freerk gaf hem in alles zijn zin, wat bij Tako lang niet altijd 't geval was.
Van zijn jeugd af was hij met Tako dag in, dag uit naar buiten getrokken en Tako beschouwde zich nog, schoon de jonker nu 15 jaar was, als zijn vader.
De jonker had zich aan die „vaderlijke tucht" al menigmaal trachten te onttrekken, maar 't was hem nooit gejukt.
Hoe geheel anders nu bij Freerk. Van 't begin af aan had Sebo de leiding genomen en Freerk volgde „zeer onderdanig".
Zijn moeder had dit al heel spoedig opgemerkt en alles in 't werk gesteld Peter en Sebo tot elkaar te brengen.
De eerste, schoon slechts een paar jaar ouder, zou wel zooveel overwicht weten te verkrijgen, dat het Sebo tot heil strekte. De oude geestelijke was geen omgang voor Sebo, evenmin de oude Maarten; zij zelf kon den jongen van 15 jaar toch niet in de kamer bij zich houden en nog minder vergezellen op de jacht.
Wanneer heer Walter zou zijn teruggekeerd, dan zou in dat alles groote verandering kunnen komen.
Nu was de jongen meestal geheel aan zijn lot overgelaten, speelmakkers had hij nooit gekend, de naburige kasteden lagen veel te ver af.
Freerk was dus nu zijn metgezel. Wat bij Tako nog nooit was gebeurd, kwam nu bijna dagelijks voor: Freerk wist het altijd zoo aan te leggen, dat ze, na afloop, een taveerne langs kwamen.
De jonker had het in korten tijd al zoover gebracht, dat hij een groote tinnen kroes in een teug ledigde. Zeer tot genoegen van Freerk, die nu gereede aanleiding had om een tweede te bestellen, natuurlijk op 's jonkers kosten.
Ook nu weer traden ze de taveerne binnen. Den geheelen


75
voorjaarsdag hadden ze rondgezworven langs de rivier, en dat de jacht goed geweest was, bewezen de wel gevulde weitasschen.
Door den grooten lindeboom voor de deur was het in 't lage vertrek, schoon 't zonnetje nog scheen, reeds schemerig.
Uit de duistere diepten van 't achtervertrek kwam de waardin, een dikke schommel, aanwaggelen.
Terwijl Freerk jachtgereedschap en vangst met een luiden vloek op de groote eikenhouten tafel wierp, galmde hij:
„Hoe is 't, oude moeke, moeten we nog langer wachten? Begrijp je niet, dat de jonker dorst heeft van den langen tocht. Zoek de grootste kan met het zwaarste deksel, want ik heb met hem gewed.
Is 't niet zoo, jonker?"
Sebo herinnerde zich niets van een weddenschap, maar zoo was Freerk nu altijd; met een aardigheidje kreeg hij weer een goede pot bier.
Een leuke kerel toch, heel anders dan Tako die je zoo vaderlijk-wijs als een kind kon behandelen.
„Zeker, Maaike, schenk maar vlug in, van 't beste soort — en breng wat zacht gekookte eieren met ham er bij."
Goedkeurend klopte Freerk hem op den schouder en riep, zoodat eenige gasten, die in een hoek zaten te dobbelen, het vooral zouden verstaan:
„Jij wordt een jager van de bovenste plank. Onthoud, dat Rijnwijn met koude kip na een jachtpartij ook bovenste best smaakt."
Freerk wist al precies, hoe hij zijn jonge baasje moest behandelen.
Als ze thuis kwamen, kon hij de keuken instappen en afwachten, wat de keukenmeid opschepte; wanneer hij nu op deze manier een extra'tje los kon krijgen, zag hij daar niets bijzonders in. —
Maaike had de twee kannen schuimend gerstenat op een


76
tafeltje voor 't raam neergezet en — Freerk verloor het heusch.
„Neen, waarachtig, je hebt het gewonnen, jonker! „Ik trakteer op een nieuwe!"
„Maaike," riep hij, wel wat te luid, want Maaike stond al naast hem.
Volgens Freerk hoorde dat er echter bij, dat waren goede manieren. Hij zou den jonker wel op de hoogte er mee brengen. Een jager was geen schoenmaker, uitgedroogd als 't leer, dat hij verwerkt.
Bestellen durfde Freerk ook wel, wetende, dat de jonker, als 't op betalen aankwam, toch alleen den buidel trok.
Maaike bracht de tweede kanne, eieren en ham volgden weldra uit de keuken. Een frissche jonge dochter droeg het bestelde en bleef, evenals moeder, bij de jagers staan praten.
De jonker, onder Tako hieraan nimmer gewoon, gevoelde zich groot en gewichtig en had praats voor zes.... Of 't bier er ook aan medewerkte?
Zijn verhitte kleur en schitterende oogen duidden er wel op.
De overige gasten waren vertrokken en oude Maaike met Hil zaten zeer vriendschappelijk naast den jonker.
Deze trakteerde op Rijnwijn.
Freerk gaf af en toe moeder Maaike een knipoogje, waarop ze een beweging maakte van „Neen, nu niet meer, anders gaat de jonker nog dronken huiswaarts."
„Weet ge, wat ge dan moest doen, jonker?" vroeg Hil, haax glas nog eens bijhoudende.
Zij proefde ook alle dagen geen Rijnwijn en profiteerde van de gelegenheid.
„Het prijsschieten hier op de markt houden. Dat is veel gezelliger dan op 't kasteel."
„En voor ons veel voordeehger," fluisterde ze haar moeder in 't oor. «IMi
„De schijf tegen gindschen eik, de schutters hier onder


77
de linde; voor 't vogelschieten richtten we den paal op achter in onzen tuin, daar is ruimte genoeg.
Nu jonker, wat dunkt je er van?"
Ja, dat plannetje stond den jonker goed aan. Welk een heerlijke afwisseling van de vervelende, droge dagen op 't kasteel.
Freerk gaf Maaike onder de tafel door zoo nu en dan een stootje, of hij zeggen wilde: ,,'t Gaat den goeden kant uit, hè! 'k Verdien er toch zeker wel een potteke bier mee!"
En Maaike wisselde stille teekens weerom, om Freerk in de goede stemming te houden.
„Zeg, jonker," vroeg Hil, terwijl ze Sebo in den arm kneep want hij deed, of hij wilde gaan slapen, „is die Peter van den molen altijd nog bij jullie op 't kasteel?"
„Ja, ja," haastte Freerk te antwoorden, „daar is Sebo maar wat goede maatjes mee. Dat zijn dikke vrienden, nietwaar, jonker?"
„Ha-ha-ha-ha!" lachte Sebo, „dikke vrienden!!!
Wanneer we allebei flink gegeten hebben," vervolgde hij met dubbelslaande tong, nog eens hartehjk lachende om de aardigheid, die hij enkele dagen te voren van Freerk gehoord had en nu hier ten beste gaf.
„Toch moet je hem hier vragen, jonker, dan kan de praatsmaker zien, dat er nog jongens zijn, die 't beter kunnen dan hij," het Freerk hooren.
„Wou hij soms beweren, dat hij 't van den jonker kon winnen," fluisterde Maaike.
„Hij verbeeldt het zich wel, evenals die oude grijze," smaalde Freerk.
,,'k Heb dien oude voor eenige dagen hier over de markt zien gaan; hij schijnt heel goede maatjes te zijn met Reijn, den mulder," sprak Maaike.
„Dat hangt je de koekoek," viel Freerk uit, „mulders vrouw Anne moet «en zuster zijn van ouden Teun."


78
„Dat kan niet, Freerk," antwoordde Maaike, „want die Teun is jaren geleden doodgeschoten door
„Stil!" zei Freerk en hij legde Maaike de hand op den mond.
Gelukkig keek Sebo het raam uit en had het te druk met Hil over 't aanstaande feest om veel aandacht te schenken aan 't gesprek aan den anderen kant der tafel.
„Daar weet de jonker niets van en daar heeft hij ook niets mee te maken," fluisterde Freerk.
Eenige gasten, die binnenkwamen, riepen Maaike achter de toonbank en Hil in de keuken. Freerk vond het nu ook zoetjes aan tijd worden op 't kasteel af te zakken.
Voor den jonker werd het meer dan tijd, want erg vast op zijn beenen stond hij niet. Buiten gekomen, riep Freerk eenige jongens, die de goed gevulde weitasschen overnamen. Arm in arm sukkelden ze in de schemering verder.
„De wijn is nog wat zwaar voor je geweest, jonker. Alles went, ook dat wel. Voor we aan 't kasteel zijn, ben je wel weer opgekikkerd, pas maar op, dat uw moeder het niet merkt. Anders zegt ze nog, dat ik geen goede kameraad voor je ben en dat die andere veel beter is."
„Laat dat maar aan mij over Freerk. De stumper meent, dat mijn toenadering echt is; hij zit 's avonds nog erger te preeken dan de kapelaan."
„En die was tot tranen toe bewogen, niet waar, jonker?" spotte Freerk.
Hij verwachtte blijkbaar geen antwoord op die vraag, want Sebo had hem de heele scène in geuren en kleuren verteld en samen hadden ze braaf pret gehad over de aandoenlijke toespraak van den eerbiedwaardigen geestelijke.
„Toch is het de beste manier, jonker, om je op dien lummel te wreken, vooral nu de hooge vrouwe blijkbaar echt van


79
hem gaat houden.
„We moeten er wat op vinden, dat ze genoeg krijgt van 't ventje, en zoo mijn plan gelukt, zijn we meteen van dien ouden gek verlost.
Heb je 't gehoord " hikte Sebo — de wijn werkte
nog na — „moeder wilde den lummel opper-jager
maken."
„WatI!" riep Freerk verschrikt en vergat Sebo te steunen, zoodat deze een paar gekke zijpassen maakte en in een boschje terecht kwam, „hij opperjager? en ik dan?"
„Zou ik dan zijn ondergeschikte worden ?" hakkelde Freerk.
„Zoover is het nog niet, oude jongen.... wij.... gaan nu.... samen.... naar huis."
HOOFDSTUK XV.
OP VERKEERDE WEGEN.
Peter was geheel hersteld met grootvader naar den toren van Oldhuis teruggekeerd. Hij werkte weer op den molen, maar lang niet zoo geregeld als voor zijn ziekte. Menigmaal toog hij met Sebo ter jacht.
Freerk vergezelde hen dan en wist door zijn kwinkslagen en altijd vroohjk humeur de jongelui geheel voor zich te winnen. Alleen 't bezoek aan de taveerne vermeed hij in de eerste dagen, als Peter er bij was.
„We moeten eerst de kat eens uit den boom kijken,jonker I" had hij lachende gezegd. „Ik weet nog niet goed, wat voor vleesch we in de kuip hebben en — voorzichtigheid is altijd geraden.
Morgen, als 't „heilig boontje" er niet bij is, halen we onze schade wel weer in."


8o
„Alsof jij dat vanavond in de keuken niet doen zult, oude likkebroer!" had Sebo toen geantwoord: blijk gevende, dat hij den afstand tot zijn ondergeschikte evenmin wist te bewaren als deze tot zijn meerdere.
Op een middag evenwel waren ze doodmoe voorbij een kroegje gekomen aan den overkant van den Rijn. Hun wachtte nog een warm roeitochtje en Freerk had zoo'n benepen gezicht gezet tegen Sebo, dat deze lachende had uitgeroepen: „Nu, vooruit dan maar!"
„Je lust toch ook wel een pot bier, Peter?" sprak Sebo, terwijl hij hem spottend aankeek.
Nog nooit had Peter anderen drank gedronken, dan 't water, dat beek en bron hem schonk, of heerlijke melk, frisch uit 't vat of warm uit den uier, en hij zou er vroeger niet aan gedacht hebben, een anderen dronk te begeeren.
Nu schaamde hij zich.
Bij oom Reijn — die steeds beweerde, dat het niet voor de ganzen gebrouwen werd, onder de klanten op den molen, van de jongens in 't dorp, had hij al menigmaal moeten hooren: „Peter kent geen bier."
Hij zag aan Sebo's gezicht, dat hij een spottend woord op de lippen had en — Peter hield zich groot.
„Natuurlijk," was 't antwoord en zonder dralen stapte hij mee naar binnen.
Freerk had het toen bij één kan gelaten, maar eenige dagen daarna vond hij 't weer „erg warm" en had hij „geweldigen dorst" en wist hij een „fijn huisje."
En Peter?
De tochten, die hij maakte, stonden grootvader al niet erg aan, vanwege ,,'t edele gezelschap", doch als deze geweten had, dat Peter soms uren in de taveerne zat, inplaats van rond te dwalen over de heide of de netten te werpen in 't vischrijk water, dan had oude Teun den omgang mogelijk wel geheel en al verboden.


8i
Peter zorgde dan ook wel, dat grootvader zoo weinig mogelijk ervan zag en hoorde.
Freerk met zijn fluweelen tongetje, die Sebo al zoo handig in zijn netten gevangen had en zijn jongen meester in dat opzicht geheel naar zijn pijpen liet dansen, Freerk kreeg waarlijk Peter ook in zijn macht.
De sluwe schavuit wist steeds zelf op den achtergrond te bhjven en bij de jongens den indruk te vestigen, dat ze zich „groot" moesten houden, doch dit thuis niet moesten laten merken.
Ook bij Maaike was Peter al goed bekend en wanneer de jongens met Hil aan 't gekscheren of aan 't stoeien waren, zat Freerk zijn „potteke" te genieten.
„De jonker is er goed voor, Maaike," was Freerks vaste uitdrukking als 't op betalen aankwam.
Maaike, vindingrijk als alle goede waardinnen, had er toch al wat anders op moeten vinden, want 's jonkers beurs bleek niet onuitputtelijk. De opbrengst van de jacht verdween menigmaal achter Maaikes keukendeur.
Zoo betaalde ook Peter, want 't stuitte hem weldra tegen de borst, steeds „klaplooper" te zijn. — Ouden 1\;un durfde hij heelemaal niet te vragen en oom Reijn die hem reeds eenige voorschotten gedaan had, had wel zoovee te verstaan gegeven, dat hij hem een „kanne biers" niet misgunde, maar dat hij tegenover Teun niet wilde meewerken aan „voorschotjes."
Naast het „biertje" was het „verkeerbord" gekomen. Lang had Freerk geaarzeld zijn „leerlingen" op de hoogte te brengen van 't edele dobbelspel, maar 't toeval had hem geholpen.
Op een middag toch, dat ze, vermoeid en verhit van de zwerftochten, lafenis zochten bij moeder Maaiken, vóór hun wegen scheidden naar Oldhuis en Borchgreve, zaten eenige vreemde koopheden rond de groote tafel. Heerlijk heten ze zich 't schuimende nat smaken en luchtig rammelden de Teun de Jager 6


82
dobbelsteenen in den beker en rolden kort daarna over de tafel. Dan wisselden de duiten en grooten en schellingen van eigenaar en rammelden weer de steenen.
Nieuwsgierig bleven de jongens achter de spelers staan en volgden vol aandacht den loop van 't spel.
„Ook eens een kansje wagen?" had een gevraagd.
„Heel graag," had Sebo geantwoord en meteen den beker gegrepen.
Hij had gewonnen; ook Peter ging dien avond met winst naar huis. Nog nimmer had hij zooveel geldstukken in zijn zak gehad. Er zat zelfs zilvergeld en een enkel goudstukje tusschen.
Ook nu hadden ze weer gedobbeld. Wat was het prettig gegaan; bijna altijd had hij gewonnen.
Jammer, dat hij naar Oldhuis-moest keeren; wat woonde hij eigenlijk toch vervelend ver van 't dorp.
Sebo had wel gelijk, 't was kinderachtig van grootvader, niet te willen toestaan, dat hij op 't kasteel in betrekking kwam. De verhouding tusschen Sebo en hem zou. er toch niet door veranderen en nu gingen ze toch ook als broeders met elkaar om.
Gelukkig, dat het feest gauw zou plaats hebben, nog een dag of tien. dan zou hij alle jongens eens laten zien, wat zijn boog vermocht.
Ook Sebo zou hij een lesje geven, want die had waarlijk soms te veel praats.
Prettig toch, zooveel geld te hebben, rijk te zijn — op een kasteel te wonen. Grootvader mocht nu er van houden, alleen te wonen en zich verbeelden „graaf van Oldhuis" te zijn, zooals Freerk grappende vertelde, hij voor zich was liever in 't dorp en op 't kasteel.
Hij moest grootvader nog vertellen van 't schuttersfeest en verlof vragen, er aan mee te mogen doen.
Hoe zou de oude man dat opnemen? In den laatsten tijd


«3
werd hij zoo zonderling. Laatst sprak hij er waaratjes van, weer terug te keeren naar 't hutje in 't dal van den Neckar.
„Neen, oudje, dat doet Peter niet meer."
Zoo in zich zelf pratende, naderde hij den toren.
Van 't dobbelspel en van 't gewonnen geld sprak hij wijselijk niet dien avond, wel van 't aanstaande feest en van de kans, koning te- worden van 't feest.
Teuns oogen schitterden, toen hij ophaalde uit de dagen zijner jeugd, toen de kasteelvrouwe hem den koningsprijs overhandigde.
„Ja, mijn jongen, daar moet je bij zijn en den prijs zul je halen, of mijn naam is geen Teun.
'k Zal je nog een schot laten zien, zooals niemand in mijn dagen 't kon nadoen.
Ga mee naar buiten, 't is nog licht genoeg."
En vol jeugdig vuur greep de oude zijn boog en pijlenkoker en stapte naar buiten.
Diana sprong vroohjk blaffend op, meenende, dat hij ter jacht zou gaan.
„Die duif te treffen op gindschen eik is kinderwerk, ook voor jou, m'n jongen, dat weet ik.
Doch let nu eens op.
Dezen pijl schiet ik omhoog en hij zal terugkeeren. In zijn val hem te splijten eischt vaster hand en juister oog, dan de poelsnip te treffen, die over de watervlakte schiet."
Teun spande den boog, richtte loodrecht omhoog, trok af en snorrend verdween de pijl uit 't gezicht.
Bliksemsnel rukte hij een tweeden pijl uit den koker, dien
Peter hem voor hield, legde aan, tuurde mikte
een klein stipje vertoonde zich als een leeuwerik, die tiereliert
in 's hemels blauw — 't plekje werd grooter — zzzssst krè I
beide pijlen ontmoetten elkaar en in de stilte van den avond was 't duidelijk te hooren.


84
,,'t Is gelukt!" juichte Teun met een glans van innige gelukzaligheid in de oogen.
„Jaarlijks éénmaal heb ik me geoefend, om te weten, of mijn hand nog vast genoeg was. Want eens moet de dag aanbreken
Neen!.... weg! booze gedachten!"
Woedend smeet hij den boog op den grond en stapte naar binnen, Peter vol verbazing achterlatende.
Deze raapte boog en koker en pijlen op, trad binnen en zag den ouden man treurig pp de bank bij den haard zitten
Zag Peter goed?
Rolden er tranen over de gerimpelde wangen?
Hij sloeg den arm om den hals van den grijsaard, blikte in de treurige oogen en vroeg: „Mag ik niet weten, wat je zoo treurig stemt, grootvader? Verlang je werkelijk weer zoo terug naar het dal van den Neckar ?
„M'n jongen, laten we daar niet over spreken; eens zul je het begrijpen. Leer nu den boog hanteeren, zooals ik het je liet zien. Tien dagen resten je nog; Peter van Oldhuis moet overwinnen, mag niet onderdoen voor Teun den jager.
De oudsten uit het dorp zullen zich het misschien nog herinneren .... 't was op de weide.... van 't kasteel
Ach! wat is het jaren geleden ik was achttien....
juist zoo oud als jij, Peter."
Zijn stem ging over in zacht gefluister,
„Misschien zijn ze Teun den strooper vergeten," lispelde hij onhoorbaar.
HOOFDSTUK XVI.
HET SCHUTTERSFEEST.
Al vroeg in den morgen was het een groote bedrijvigheid


85
op het marktplein.
Voor de taveerne werden banken en tafels geplaatst. Straks zouden de feestvierenden hier onder de groote linde kunnen uitrusten onder 't genot van 't heerhjke bier, dat in een viertal groote vaten ter zijde van het huis lag.
Onder den eik aan de overzijde verrees een groote schijf, waarop de schutters, staande onder het beschuttende lindedak, de roos zouden zoeken te treffen.
Eenige werklieden, waaronder we den wagenmaker herkennen, kwamen aansjouwen met een langen mast, waarop straks een opgezette duif gehangen zou worden.
,,'t Zal mij verwonderen, wie vandaag met den eersten prijs gaat strijken," sprak hij tot zijn buurman, die even hard meewerkte, al was hij kleermaker.
,,'k Vind het verduiveld aardig van de burchtvrouwe om 't feest hier op de markt te geven, veel gezelliger voor 't heele dorp," het een bakker zich hooren, die met zijn witte sloofje voor en zijn bakkertje op, even de bakkerij was ontvlucht.
„Ik doe vast een schot mee, ik waag er nog eens een kansje."
„Als je koning wordt, trakteer je zeker op krentenbrood, oom Dirk," gierde Hil, die met een hoogroode kleur de gelagkamer uitkwam, eenige tinnen kroezen in de hand.
„Neen, Hüleke, dan heb ik voor jou een gebakje, dat nog
lekkerder smaakt dan " en tegehjk gaf hij haar een zoen
op haar frischroode wang, dat het klapte. —
Maar ons Hületje, niet van gister en gewend aan stoeipartijtjes, greep oompjes bakkertje, wierp het hoog in de lucht: „eerste prijs, koningsmutsen."
Op een vaartje verdween ze in de keuken om de kannen te reinigen.
„Weet je," sprak de bakker, terwijl hij zijn bakkersmutsje weer opzocht, „wie ons eigenlijk het feest hier bezorgd heeft? Hilleke-nicht.
Maaike heeft me verteld, dat Hil den jonker heeft gelijmd


86
en de vrouwè heeft toegestemd."
,,'t Belooft een mooie dag te worden. Zullen de kleinen ook meedoen met zakloopen en tonkruipen?" vroeg Hein, de wagenmaker, aan den bakker, „jij schijnt nog al op de hoogte te zijn."
„Dat ben ik," het de dikkerd vol zelfgenoegzaamheid hooren. „Oude Maarten is bij me geweest en heeft voor 't kleine grut eenige manden vol mikken en timpen besteld. Ze kunnen smullen, maar niet aan de krenten, dat zou te duur komen.
Ik ga nu evenwel naar mijn oven, zorg maar, buur, dat 't „gaaike"1) niet al te vast getimmerd wordt."
Tegen tienen was 't feest der kleinen in vollen gang.
Freerk en Kobus, Maarten en Sebo, alsmede Peter en de wagenmaker en de bakker leidden en regelden de verschillende spelletjes en 't was de vraag, wie meer genoten, de kleinen, die mede streden of de grooten, die er naar keken.
Vooral 't zakloopen en 't tonkruipen trok veel toeschouwers en wanneer een peuter, in zijn haast om spoedig den eindpaal te bereiken, zich vastwerkte in een ton, kwam er aan 't gelach geen einde.
Ook 't sprietloopen trok aller aandacht.
Vrouwe Ada, vergezeld van een paar jonkvrouwen van een naburig kasteel, die de"uitnoodiging tot bijwoning gaarne hadden aangenomen als een aangename afwisseling in haar wel wat eentonig leven, waren juist de lange spriet genaderd, toen kleine Wim van den wagenmaker zich op 't gladde pad waagde.
Het vet was niet gespaard; den prijswinner moest het niet te gemakkelijk gemaakt worden.
Voetje voor voetje schoof hij voort naar het einde, waar lokkende worst en ham hem wachtte. Zijn oudste kousen, nat aangetrokken, en toen, in 't zand van den weg, met een
1) de duif boven in den mast.


87
zandzool voorzien, brachten hem een goed eind op weg.
Plotseling echter maakte hij een kleine misstap, greep met uitgespreide vingers zich aan de lucht vast en tuimelde onder 't hoongelach der omstanders in 't zeil links, waarin de bakker minstens een half vat stroop leeggegoten had.
Nauwelijks had Wim zich opgewerkt uit de diepten van 't zeil en stond hij weer op den vasten grond, of een jongen smeet hem een handvol veeren in 't gezicht en over zijn kleeren.
Waar Wim toen wel op leek, wist niemand te vertellen, maar dat iedereen het lollig vond, bewees het daverend handgeklap en 't schaterend gelach. Ook kleine Wim lachte dapper mee.
„Gelukkig maar," riep hij, „nu kan ik tenminste nog likken," en hij likte al zijn best. „Aan den anderen kant had ik in 't bittere roet gelegen."
De edelvrouwe en haar gasten, moede van het rondzwerven, hadden zich neergezet onder de linde, in het afgeschoten gedeelte, waar 's middags de schutters zouden staan, die de schijf ten doel kozen, en genoten van een beker zoete mee. —
Enkele reizende gasten, die — de hemel mag weten hoe — steeds op de hoogte zijn van feesten, die ergens gegeven zullen worden en veel volks doen verwachten, bewogen zich tusschen de menigte.
Een doedelzakbespeler, die op den eentonigen deun van zijn instrument, een luien, vadzigen beer het ronddansen, een vuile, bruinoogige jongen, met een aap op zijn schouder, een tarlatan of kwakzalver, die, onder een vloed van schoone woorden de goe-gemeente zijn waren aanprees, ieder op zijn beurt had het gezelschap onder de linde al een bezoek gebracht, toen een oud taankleurig wijf, met koolzwarte schitterende oogen, ravenzwarte haren, slordig zwierende van onder een bonten hoofddoek, den boom naderde.
Groote, zware gouden oorringen hadden haar oorlellen


88
minstens met de helft verlengd en om den mageren hals was een stel bloedroode koralen geslingerd, waaraan op de ontbloote borst een prachtig kruis hing.
In gebroken Duitsch verzocht ze, de edelvrouwe en de jonge dochters uit de hjnen van de hand de toekomst te mogen voorspellen. Uit verveling, maar meer nog uit nieuwsgierigheid en waarachtig geloof aan de wonderbare gave van zulke vrouwen, het de gastvrouwe haar nader komen.
Weldra hoorden de jonkvrouwen zich bij onderdrukt gegichel, allerlei schoons toezeggen over haar aanstaande echtgenooten, over gelukkige huwelijksdagen, over tijden van voorspoed, waarin geen wolkje den zonnigen hemel verduisterde.
Onderwijl begluurde het sluwe wijf door haar lange zwarte oogharen de kasteelvrouwe, die treurig voor zich henen staarde bij 't opsommen dier zonnige, voorspoedige dagen, daarbij bedenkende, hoe spoedig na haar huwehjk met den heer van de Borchgreve deze somber, teruggetrokken en stil geworden was.
Die sombere buien had zij niet vermogen te keeren en — hoelang was het nu al geleden, dat haar gemaal naar 't heilige land was getrokken?
Waarom? Om boete te doen?
Zou 't waar kunnen zijn, wat de oude geestelijke haar
dien avond had medegedeeld — haar man, een
moordenaar?
Ze schrok op uit haar overpeinzingen.
Een tanige, knokige hand had de hare gegrepen en de vlammende oogen van 't wijf bestudeerden de hjnen in de palm harer hand.
„Edele vrouwe, deze hjn vertelt van dagen van geluk, die lange achter u hggen. Uw huwehjkszon wordt verduisterd door een monster.
Uw gemaal wordt ziek, hij sterft... .neen... .zie de kleine


89
buiging in deze lijn."
En een vuile, zwarte nagel schoof over de blanke hand der edelvrouwe, die sidderde bij de aanraking. .
„Hij sterft niet; hij gaat op reis — ver- verre weg aan
vreemde stranden zwerft hij — alleen met zijn verdriet; maar u blijft hij trouw...."
In geestverrukking strekt de heks haar mageren rechterarm uit, de linkerhand hield die der vrouwe stevig omklemd.
Als zag ze in 't ijle luchtruim de geesten zweven, die haar uit die vreemde wereld de geheimen vertolkten, staarde ze geruimen tijd voor zich uit. —
Ze scheen
iemand te zoeken.
„Ja, Gode zij dank, hij keert terug.
Wees blijde, veiheug u, vier feest...."
Plotseling, als door een pijl getroffen, zonk ze op de knieën.
In angstige stilte wachtte 't gezelschap wat er volgen zou.
Op dat oogenblik trad Freerk naderbij met Sebo en Peter.
De eerste wisselde met het wijf een blik van verstandhouding en trok zich daarna een weinig achteraf.
„Wat zullen we nu beleven, moeder? schreeuwde Sebo en maakte zich al gereed het wijf een schop te geven, toen Peter


90
tusschenbeide kwam, beschermend de hand op den bonten hoofddoek legde en sprak: „Neen Sebo, vandaag geen gekheid; ieder wil graag wat verdienen, dit oude menschje ook"
„Juist, jonker!" antwoordde 't wijf, vlug opspringende en Peters hand in de hare knijpende, „laat me hier bij u beginnen" en zonder de toestemming af te wachten, gierde ze plotseling in de grootste ontsteltenis, die zich angstwekkend op haar gelaat afteekende en zich weldra aan allen'meedeelde:
„Hemelsche goedheid! bloed! bloed!! gij, die u een broeder noemt... .gij wilt u wreken... .ondankbare....!!
Zijt gij de wolk, die ten tweeden male het zonhcht der edele vrouwe verduistert... .Nu 't gloorde aan de kimmen, dreigt gij weer met rampspoed...."
„Och, geel vel, ruk op!" barstte Sebo los, „je bederft met je gezanik den heelen feestdag" en hardhandig zette hij 't wijf buiten de afrastering, haar eenige munten nawerpende.
„Hier heb je wat voor je moeite, gedroogde paling en als 't niet genoeg is, vraag dan maar wat aan Freerk."
„En mag ik moeder en de freules naar den achtertuin geleiden om te middagmalen," sprak Sebo met een hoofsche buiging, zooals niemand van hem verwachtte, „daar kunnen we tenminste rustig zitten en zuilen geen last krijgen van waarzegsters en dergelijk gespuis."
„Je gaat toch zeker mee, mijn broeder met het bloed in de vuist," wendde hij zich tot Peter met een valschen lach, dien deze echter niet opmerkte, daar hij juist in gesprek was met een der freules.
„Heel gaarne," antwoordde hij snel.
Hij gevoelde zich waarlijk vereerd, dat hij mede mocht. —
Freerk was snel op't wijf toegeloopen, en had haar nog eenig geld in de hand gestopt. —
„Goed gedaan, hoor!" fluisterde hij.
„Neem het den jongen heer maar met kwalijk, dat hij wat ruw uitviel, dat is zoo zijn gewoonte."


9i
Terwijl het wijf in een afgelegen hoekje van het marktplein haar loon natelde, mompelde ze: „Daar zit meer achter, dan die knecht me gisteravond vertelde, ik zal ze van middag goed in 't oog houden, vooral dien Peter.
Er is waarschijnlijk nog wel meer aan te verdienen."
HOOFDSTUK XVII.
WIE ZAL KONING WORDEN?
't Was eenige uren stil geweest op 't plein. De feestgangers waren huiswaarts getrokken, of naar familie en bekenden, om den inwendigen mensch te versterken. Hun wachtte nog een prettige middag, de kleinen hadden genoten, nu kwamen de grooten aan de beurt.
In de taveerne hadden Maaike en Hil handen te kort, om alU? gasten te bedienen en door het geheele huis hing een geur van gebraden vleesch, dat door de meiden in groote koperen pannen werd gekeerd en gewend en door Hil en haar moeder in bedrijvige haast werd rondgebracht.
Stapels brood verdwenen van de tinnen schalen en telkens stapelde Maaike nieuwe er bij. 't Ging haar naar den zin, dit was haar aan te zien en Freerk had geen klagen.
Zijn altijd dorstige keel mocht hij spoelen .zooveel hij wilde.
Langzamerhand vulde zich 't plein weer met nieuwsgierige toeschouwers en de schout met zijn twee rakkers krrgen moeite genoeg de banen vrij te houden, waar straks de spelen zouden worden voortgezet.
Daar klonk het sein, gegeven door den jongen heer. De


Q2
hooge vrouwe had de voorkeur er aan geschonken, nog eenigen tijd rustig in den achtertuin te blijven.
Ze gevoelde zich ,na de voorspellingen van dat zwarte wijf, niets op haar gemak, en nog altijd klonk haar dat „bloed! bloed!! ondankbare!!!" onheilspellend in de ooren.
Ze kon het niet van zich afzetten en menigmaal keek ze Peter tersluiks aan.
Zou haar — of Sebo — of haar gemaal iets boven 't hoofd hangen — welk ongeluk zou haar beschoren zijn ?
De hand van Peter met bloed bevlekt? Vreeselijk.
Schijnbaar kalm, maar inwendig door grooten angst ver teerd, zat ze daar in 't prieel, luisterende naar 't geroezemoes, dat van 't plein tot hier doordrong.
Daar was het eerste nummer van het middagprogram begonnen, ringrijderij.
Op hun lompe werkpaarden gezeten, die door het rumoer wel wat schichtig waren en af en toe vreemde zijsprongen maakten, draafden de boeren het plein rond, langs een paal, waaraan, onder een dwarslat, een ring was bevestigd.
Met een korte speer moesten ze den ring op de punt opvangen, medenemen en brengen bij een der freules, die voor de taveerne de winnaars zaten af te wachten.
Een blauw lint was de prijs en na eenige ritten draafden drie boeren met blauwe linten om den hoed, om nu nogmaals een rit te wagen.
Die verloor, moest zijn sieraad inleveren, die won, kreeg er twee.
Onder een oorverdoovend geschreeuw bleef oom Reijn eindelijk ten derden male voor de freule staan, om het derde lint uit haar handen te ontvangen, toen juist vrouw Ada verscheen.
^Dadelijk werd haar de eeretaak overgedragen en uit den mond van de meesteresse van 't kasteel hoorde de dikke,


<?3
gelukkige molenaar: „Mulder Reijn, gij zijt dit jaar de koning der ringlijders."
Vol trotsch bracht hij zijn paard op stal en met de"drie linten, zwierende van den hoed op zijn dikken hals en bolle wangen, zat hij met zijn gehefd potteke bier voor Maaikes taveerne.
Arme Heden, die zelf geen paard bezaten en dus bezwaarHjk een handig ruiter konden zijn, hadden niet mee kunnen dingen bij de ringrijderij.
Punt twee was dan ook meer voor de arbeiders en voor de allerarmsten.
Twee jonge biggen dik ingesmeerd met gHbberig vet, werden losgelaten op 't plein en hij, die 't beestje kon grijpen en vasthouden, mocht het behouden.
Arme weduwen, die zelf niet konden medevangen, stumperige grijsaards, te oud en te stijf om zich te wagen aan zoo'n vlugheids-wedstrijd, mochten plaatsvervangers kiezen.
Liefhebbers genoeg hiervoor, want als 't op pretmaken aankwam, dan waren de jeugdige dorpelingen er bij.
In aüe waardigheid stapte de schout nog eens het plein rond en wenkte de opdringenden achteruit te gaan, toen onder woestgeschreeuw der jongens, de arme vervolgden kwamen aanvhegen. Wim en Sweder waren ook van de partij en juist meende de laatste een kleine knor-knor aan een poot beet te hebben, toen hij languit in 't zand tuimelde en aüeen een dikke laag smerig vet tusschen zijn vingers hield.
Wim, die 't zelfde beestje tot zijn doel had gekozen, rolde boven op hem en Sweder wist niet beter te doen, dan Wim het ghbberige goedje in gezicht en haren te smeren.
Op poene van een scheUing was het den omstanders verboden de handen uit te steken naar de vluchtelingen, wel mochten ze door schoppen en trappen en schreeuwen de beesten terugjagen.


94
De boerinnen, bang voor haar rokken, weken meestal terug, als zoo'n smerig steilharig monster haar naderde en zoo gebeurde het, dat de begeerde prooi, tot groot vermaak van 't publiek, al heel gauw zich zelf in 't verderf stortte.
Sweder althans kwam spoedig met een schreeuwende big aan den achterpoot bij den schout staan, in afwachting van nummer twee.
Deze had evenwel niet veel zin zich zoo spoedig te laten pakken. Hij was de taveerne in gevlucht, wierp daar stoelen en tafeltjes om, stoof in de keuken een pan met beslag omver tot grooten schrik vah de keukenmeiden, die hem met de koekepan achterna zetten, en verraste zoo, dik met beslag beloopen, de freules op de tribune.
Gelach, gegier, gejoel, geschreeuw, dat niet verminderde, toen de freules boven op de banken haar heil zochten.
Vriend krulstaart zat in 't nauw gedreven, maar niemand der dichtst bijzijnden, mocht hem aanraken.
Daar stoof hij weer 't plein op, tusschen de beenèn van den schout door, die een dikke laag beslag tot belooning kreeg en van schrik voorovertuimelde.
Nu was echter Spekmans lot gauw beslist.
Twee oude vrouwtjes werden de gelukkige prijswinsters.
„Ik kan niet meer" zuchtte oom Reijn, terwijl tranen van 't lachen hem over de wangen biggelden.
,,'t Is 't fijnste van den heelen dag," steunde de bakker, „je lacht nog eens, dat de lever je schudt, en daar wordt de mensch toch maar gezond van."
Er was rust gekomen in de schare; de lachspieren, daar even bij iedereen in werking, ontspanden zich. —
Kalm en bedaard plaatsten zich de schutters, den grooten boog aan den voet, den pijlenkoker op zij, onder den lindeboom. —


95
Niemand waagde zich nu meer in de baan. De groote schijf, op verren afstand, leek klein en de roos, het zwarte middelpunt, was nauwelijks te zien. De schutters evenwel, die daar rustig hun beurt stonden af te wachten, vonden dat kleine, zwarte stipje groot genoeg.
't Waren meest allen mannen, die zich nog wekelijks oefenden op de baan, even buiten 't dorp en wee den vijand of 't wild, dat zij in 't oog namen.
Peter en Sebo stonden ook onder de wachtenden.
Niet, dat zij straks wilden mededingen om den prijs, daartoe was hun de vaste schijf te gering. Op 't zwiepende gaaiken, daar hoog in de lucht, dat moeilijker te treffen doel, daarop zouden zij elkaar bekampen.
Onder spannende stilte werd een schot verwacht en wanneer de wachter bij de schijf, kort daarna, een roos meldde, barstte 't heele plein in daverend hoera geroep uit.
Het laatste schot was gevallen; de dikke bakker, vroeger eens tot koning uitgeroepen, had het niet verder gebracht, dan één treffer in den buitenrand en twee poedels. Van nijd smeet hij zijn boog op den grond en riep tot den wagenmaker, die hem spottend aankeek: ,,'k Heb zooeven te hard gelachen, mijn lever schudde nog te veel.
„Of je hebt te veel bier gedronken, Dirk" lachte oom Reijn, „doe als ik en bhjf rustig op je bank zitten."
„Wat is er nu nog te doen," vervolgde hij, ,,'k dacht, dat het afgeloopen was?"
De schout had alle schutters buiten het hekwerk gedreven; alleen Peter en Sebo stonden nog onder de linde.
„Een weddenschap," fluisterde Freerk den bakker in 't oor. „Die Peter van den molen meent beter te schieten, dan onze jonge heer."
„Dat kan niet," riep de bakker, zoo luid, dat alle omstanders het wel verstaan moesten, „wie heeft het ooit van Sebo kunnen winnen?"


96
„Let op. Sebo begint."
De jonker plaatste zich op de streep, spande den boog, mikte, trok af... .voort snelde de pijl.
Maar tot groote verbazing van de omstanders kwam de wachter niet van uit zijn schuilhoek, om de treffers te tellen, maar legde Sebo terstond weer aan; en schoot ten tweeden male. De derde pijl volgde evenzoo, tot verbazing van allen.
Toen stoven Peter en Sebo de baan over naar de schijf. Ze wilden zich zelf overtuigen.
Drie pijlpunten konden in de roos naast elkaar staan, dan moest het ook mogehjk zijn, die er zoo in te schieten, dat ze alle drie bleven zitten.
Vol spanning naderden de jongelui; nu kwam ook de wachter te voorschijn, alsmede Freerk, die zich hier verstopt had. —
De drie pijlen stonden dicht naast elkaar, twee raakten de roos, de derde was er even naast.
Van spijt beet de jonker zich de lippen ten bloede; hij zei niets, maar keek met verbeten woede zijn makker aan. —
„Nu is het mijn beurt" sprak deze kalm, „maar op een nieuwe schijf."
Die wisseling was gauw geschied en onder doodsche stilte deed Peter zijn drie schoten.
Allen renden mede naar de schijf, de schout was niet bij machte de mannen tegen te houden. Zoo iets hadden ze nog
nooit gezien of gehoord
— Alle drie pijlen stonden in 't zwart —
Verschrikkehjk om aan te zien, dat verwrongen gezicht van Sebo. Hij herstelde zich echter vrij spoedig en siste: „We zijn er nog niet, het gaaischieten komt nog. Ik heb dit nooit eerder gedaan en jij hebt je natuurlijk braaf op dit kunstje geoefend."
Peter zei niets en de boeren nog minder.


97
Ze durfden niet joech hei! te roepen, ofschoon ze moesten erkennen, dat het een groot kunststuk was.
De jonge heer overtroffen — zoo'n best schutter, die door de leiding van Tako al eenige jaren den koningsprijs verkreeg, al stond hij dien altijd goedmoedig af aan den opvolgenden prijswinner.
Ieder gevoelde, dat het voor den jonker een harde les was, en al waren er velen, die hem niet graag mochten lijden, vandaag was de jonker toch de gastheer.
,,'t Kwam niet te pas" zeiden sommigen.
HOOFDSTUK XVIII.
PETER VERLIEST.
In gedrukte stemming ging het nu naar den achtertuin, waar de duif aan den zwiependen mast den geheelen dag al had staan wachten. —
Iedereen gevoelde, dat hier de strijd, bij de schijf begonnen, zou worden voortgezet tusschen de twee jeugdige schutters.
De belangstelling voor de andere bogen was dan ook lang niet zoo groot als andere jaren en men vond het eigenlijk heel natuurlijk, dat de vogel nog bijna ongehavend daar hoog in de lucht zweefde, toen Sebo aan de beurt kwam.
De man, die belast was den paal en daarmede de duif, heen en weer te zwiepen, was nauwelijks terug getreden, of Sebo's pijl trof den vogel midden in de borst en vogel en pijl stortten een heel eind buiten den tuin in 't gras neder.
Oorverdoovend was 't geschreeuw en geklap, dat nu volgde.
Doodsbleek stond Peter, op zijn boog geleund, te wachten; tot de vogel opnieuw aan den neergelaten mast werd bevestigd.
Teun de Jager 7


98
„Klaar!" werd er geroepen en daar zwiepte de vogel weer heen en weder.
't Was stil als in een kerk; niemand bewoog zelfs een voet, aller oogen volgden den zwaaienden vogel.
„Hè!!"
Een zucht van verhchting ontsnapte de menigte; een donderend geschreeuw volgde er op, de vogel was verdwenen en tuimelde met den pijl in een naburig bosehje neer.
„Kamp! kamp! Weer over!! „Gelijk! Kamp!!" schreeuwde men van alle zijden.
De twee schutters keken elkaar aan, zwijgend, ernstig, doch met afgunst in 't hart. —
Gehjktijdig grepen beiden een nieuwen pijl.
„Opnieuw!" siste Sebo, de tanden op elkaar klemmend^
„Mij goed!" antwoordde Peter, een pas achteruittredend, om Sebo den voorrang te geven.
't Gebrul en geloei van de opgewonden schare bij de twee meesterschoten was al lang geluwd tot gegons en gezoem en overgegaan in hoorbare stilte.
Daar knerpte de boog onder 't krachtige spannen, daar snorde de pijl en trilde het koord — verdwenen was de vogel.
Slechts een enkel „ha!" klonk hier en daar uit de dichte groepen der toeschouwers. Men was te zeer in spanning, hoe nummer twee het er zou afbrengen.
„Teun heeft het hem geleerd en die kon het in zijn dagen," fluisterde Reijn aan 's wagenmakers oor.
Toch was hij niet erg gerust; hij drukte de hand op zijn borst, zijn hart bonsde, de seconden leken hem uren.
Even wendde hij 't oog naar Sebo, die met donker oog naar den grond staarde.
„Hiep hé! hiep hé I" schreeuwde de wagenmaker eensklaps in zijn oor en gaf hem van pure opwinding een por in de zij.
„Gewonnen! gewonnen!!"
„Kamp!! Weer kamp!"


99
„Gelijk! gelijk!!"
„Die zijn aan elkaar gewaagd!" zoo klonk van verschillende zijden en de gansche drom, op elkaar gepakt, deinde en wiegde heen en weer als een bewogen zee.
Wie baande zich daar plotseling een weg door de menigte tot vlak bij de twee kampioenen ? 't Was oude Teun.
In den laatsten tijd had hij zich meermalen in 't dorp vertoond, zoodat bijna iedereen hem kende en toch — op dit oogenblik maakte de reusachtige jager een machtigen indruk.
't Werd doodstil: iedereen rekte den hals en spitste het oor.
„Hoor!" De jager sprak.
Zijn zware stem klonk duidelijk over aller hoofden tot achter in den tuin.
„Mannen! wat we daar gezien hebben was mooi werk. Oude Teun heeft al veel schuttersfeesten meegemaakt, maar nog nooit gezien twee strijders, die zoo aan elkaar gewaagd waren.
De beslissing voor 't koningschap zal vandaag heel slecht gaan, en 't gouden lint zal waarschijnlijk niet uitgereikt kunnen worden. Daarom stel ik de burchtvrouwe voor, een nieuwen kamp uit te schrijven en moeilijker proeven te vorderen."
De edelvrouwe, van 't begin van den kamp tusschen de twee jongens al een en al aandacht en spanning, was bij de verschijning van Teun opgestaan van haar verhoogde zitplaats en met de freules naderbij gekomen.
„Wat zoudt ge dan wenschen, Teun?" vroeg ze met trillende stem, want de plotselinge komst van den ouden zonderling en zijn ongevraagde tusschenkomst maakten haar, na de woorden van 't Zigeunerwijf, gansch van streek.
„Edele vrouwe!" sta me toe u te laten zien, wat een vaste hand en een scherp oog vermogen. Onder alle omstandigheden moet een goed jager kunnen zeggen: „Mijn schot is zeker!"


100
Met een krachtig handgebaar wees hij de opdringende menigte terug, stapte over 't lage hekje, dat de tuin van een weiland scheidde en bleef een vijftigtal meters verder staan.
Nieuwsgierig volgden allen hem met de oogen, en geen zijner bewegingen ontging de menigte.
Teun spande den boog en richtte loodrecht omhoog, alsof daar een adelaar zweefde, gereed zich op zijn prooi neer te storten.
„Waar schiet hij op?" „Wat ziet hij?" „Ik zie niets," werd er gefluisterd.
Daar snorde de pijl weg en geen drie tellen er na stond Teun met een tweede pijl in afwachtende houding, het hooge luchtruim in te staren.
Voor 't nog goed doordrong tot de toeschouwers, wat de oude eigenlijk wilde, zagen ze den tweeden pijl den boog ontschieten, hoorden een krakend geluid en de eerste pijl viel in twee stukken tusschen Teun en de opdringende schare op 't weiland.
Een oogenblik bleef 't stil verstomd schenen allen —
toen daverde het van alle zijden: „Hiep hé! hiep hé!! dat is de koning, Leve Teun! Leve de oude jager!"
Kalm kwam de grijsaard nader, maakte een buiging voor de burchtvrouwe en sprak: „Ziedaar, edele vrouwe, een proefstuk, dat u den koning zal aanduiden onder de schutters van Borchgreve."
Geef den mannen tien dagen oefentijd, dan kan de verliezer zich niet verschuilen achter 't praatje: 't Is een geleerd kunststukje."
Hier keek hij Sebo aan, die tandenknersend met vlammende blikken, van 't begin tot het eind, zonder een enkel woord te spreken of eenig teeken van mstemming te geven, tegen een boom stond geleund.
„Neen," barstte de jonker nu los, „neen, dadelijk; wat


IOI
zoo'n oude vent kan, wil ik ook beproeven," en met een sprong stond hij, over het hekje, naast Teun,
„Zoo je wilt, jonkertje," spotte deze. Jonge hanen kraaien meestal scheller dan de oude."
't Bloed steeg Sebo naar het hoofd.
„Houd je mond, zotte dwaas! of 't zal je berouwen!" snauwde hij.
„Dat zijn mijn zaken, oude mal-oot!"
En heesch schreeuwde hij tot zijn knecht: „Freerk! twee nieuwe pijlen! Vlug!"
De gravin deed een stap nader, wilde wat zeggen, maar Sebo was al weg.
Op dezelfde plek, waar Teun had gestaan, spande hij den boog en suizend kliefde de scherpgepunte pijl de lucht.
Tot duizelingwekkende hoogte klom hij op, vertraagde zijn vaart, keerde en daalde in steeds sneller tempo naar zijn punt van uitgang. —
Honderden oogen volgden het aangroeiende stipje,....
krek! de tweede trof hem zoo, dat beide dwarrelend
nederstortten.
Aan 't handgeklap en bravo geroep kwam geen einde. Van aandoening zonk vrouwe Ada op een bank in haar nabijheid neder. Ze schaamde zich de tranen, die ze niet weerhouden kon.
Teun had niet geroepen, niet geklapt. Sprakeloos stond hij naast Peter, die trilde als een espenblad.
„Kranig! kranig!" mompelde de oude eindelijk, ,,'k Had het niet gedacht; nu jij, m'n jongen. Houd je goed."
Met geweld vermande Peter zich; hij gevoelde, dat hij op 't oogenblik geen meester was over zijn spieren.
Maar 't moest; zijn eer stond op 't spel.
Onder doodsche stilte stapte hij de weide opl
God! wie stond daar tusschen de boschjes?


102
't Zigeunerwijf?
Als verlamd bleef Peter een seconde staan, hij hoorde weer de krassende stem van de oude heks: „bloed! bloed!"
Zie, de handen stak ze in de hoogte. —
„Vervloekte wijf!" mompelde hij en keerde haar den rug toe. Maar hij voelde, dat de zwarte, door<lringende oogen hem volgden, hem betooverden, hem dwongen zich om te wenden.
En 't ging ook niet aan, alle menschen den rug toe te keeren.
Hij sloot een wijle de oogen, maar nog zag hij de taankleurige trekken, de magere armen, de met bloed bevlekte handen. —
Grooten lust gevoelde hij den boog neer te smijten; 't ging niet, zijn eer verbood hem dat.
Daar vloog de eerste pijl en met reuzen inspanning dwong hij zich de tweede te richten op den terugkeerende.
Het schemerde voor zijn oogen ha! daar kwam
„Bloed! bloed!!" krijschte het over de weide en aller oogen richtten zich naar 't boschje, van waaruit die schreeuw weerklonk.
Slechts enkelen zagen een bonten hoofddoek bliksemsnel verdwijnen tusschen de struiken.
Ook Teun zag het en op 't zelfde oogenblik viel Peters pijl ongedeerd voor zijn voeten.
Met een wilden vloek vloog hij 't weiland over, de boschjes in, 't wijf achterna.
„Verloren! verloren!" kermde hij
„Wraak! wraak!" riep het daar binnen, terwijl hij als een razende zich door de struiken werkte.
HOOFDSTUK XIX.
GEVANGEN.
Roerloos, als een standbeeld, stond Peter daar, den boog


103
bij den voet.
„Verloren! verloren!" ruischte het in zijn oor. Voor zijn oogen was het één zware nevel en het geroezemoes deed hem denken aan het donderend nederstorten van een waterval in den diepen afgrond.
Hij meende te staan in zijn vroeger zoo geliefde bosschen bij den waterval, hoog in de bergen.
„Petertje!" klonk hem daar sarrend in de ooren, „sta je nog te wachten op je eersten pijl, die is al lang terug hoor! hier is hij." — hij is nog heel, zie je wel!" en Freerk hield hem lachend den pijl onder den neus.
„Laten we maar een pot bier gaan (hinken; de oude is er van door, die is op de oude-wijven-jacht. Dat was ook wel goed werkje voor jou, je schijnt wat beverig te zijn uitgevallen vandaag!"
Peter keerde den laffen beleediger den rug toe, zonder hem een woord waardig te keuren.
Doch dat was in 't geheel niet naar den zin van Freerk, die den jonker daar juist in 't oor had gefluisterd:
,,'k Zal Peter eens even opwarmen."
Hij volgde Peter dan ook op den voet, en juist wilde hij hem weer aanspreken, toen oom Reijn riep: „Kijk, daar hebben we Peter."
„Niet erg gelukkig geweest, mijn jongen," troostte hij, „laten we een tijdje rustig voor 't huis gaan zitten." Freerk trok zich nu terug.
„Is grootvader nog niet weerom?" vroeg Reijn zacht. „Wat beteekende die overhaaste weg-rennerij door de boschjes?"
„Kom mee, oom en 'k zal het je vertellen, dan weet je meteen, waarom ik zoo vervloekt slecht geschoten heb" en tranen van ergernis sprongen hem weer in de oogen.
In een afgelegen hoekje vonden ze gelegenheid ongestoord met elkaar te praten.
„Tjonge-tjonge," zuchtte Reijn hoofdschuddend, dat wordt


iö4
een lamme historie. De oude Teun, dol-driftig als bij is, slaat op zijn minst dat wijf de ribben stuk. En ik moet zeggen, als 't mij zelf overkomen was, ik weet niet, maar en oom Reijn maakte zulke woeste gebaren, dat Peter hem verwonderd aankeek.
Dat was hij van de vroolijke, steeds opgewekte oom Reijn niet gewoon.'
„Zou 't ook komen van de vele biertjes?" dacht Peter.
Op dat oogenblik klonk over 't plein, door 't huis, en in den tuin een groot geschreeuw.
„Prijswinners voor! Prijswinners voor!! Mulder Reijn, waar zit je?" en oom was gedwongen zijn paard van stal te halen en in de rij der prijswinners plaats te nemen om den gebruikehjken optocht te houden. S'-SÊÈ
Vorige jaren van 't kasteel naar 't dorp, nu zouden de edelvrouwe en de freules een eindweegs uitgeleide gedaan worden, waarna voor velen het feest eigenlijk begon.
Ook Peter en Sebo waren teruggekeerd en zoo vinden we ze in de gelagkamer van Maaike terug in druk, rumoerig gesprek met de voornaamste dorpelingen.
Verscheidene kannen bier waren dien dag en dien avond al door 't keelgat gegaan; Maaike was ook al eenige keeren den kelder ingedoken, om, onder vuil en spinrag, het oudste wijntje op te snorren en dat de gemoederen zoodoende niet kalm waren, was verklaarbaar.
't Laatste uur waren de dobbelsteenen er bij gekomen en hoe meer het geld zich bij den een opstapelde en bij den ander verdween, hoe luider de uitroepen, hoe krachtiger de verwenschingen werden.
Zelfs oom Reijn, die zich zelden aan dat kwaad bezondigde, vloekte, toen hij voor de vijfde maal zijn beurs moest trekken, omdat de bakker zoo gelukkig was, de stapeltjes gedurig te zien vermeerderen.
In 't midden, bij de groote eiken tafel, onder de blinkende


105
koperen luchter, waarin de lange kaarsen reeds voor drie kwart waren opgeteerd, zaten Freerk, Sebo, Peter en de Schout.
Zwaren wijn had Sebo den heelen avond geschonken; als prijswinner achtte hij zich daartoe verplicht, en mocht hij het soms hebben willen vergeten, dan zou Freerk en ook de Schout, het hem wel hebben herinnerd.
De laatste was, evenmin als Freerk, bang voor een flesch, al had hij er drie achter de knoopen.
Peter was zijn verdriet over 't mislukte schot weer aardig vergeten.
De edelvrouwe, benevens de freules, hadden hem geprezen en getroost met de opmerking, dat hij en Sebo gelijk stonden, ieder twee keer de duif, hij-winnaar op de schijf, Sebo winnaar met den pijl in de lucht — fiat — een volgend jaar beter....
,,'t Zal van Sebo een gelukje geweest zijn," had een der freules gefluisterd, ,,'t was toch voor jou ook den eersten keer?
Toen had Peter zich geschaamd en blijde, dat het volk zoo schreeuwde en „hiep, hiep bravo!" riep, keerde hij zich om en — zweeg.
Nu had de wijn die stem van verwijt geheel gesmoord en in zijn roes gaf hij zich over aan de opwinding van 't spel.
Hierin deed hij niets onder voor zijn drie medespelers.
Van den een op den ander gingen de dobbelsteenen over en schijf, noch ring, noch 't gaaiken, noch 't bier had meer hun aandacht —, de zwarte oogen van den steen, die waren het, die hen geheel in beslag namen.
Plotseling schreeuwde Sebo:
„Dat is valsch!" en met beide handen bedekte hij de drie steenen. „Daar zit een verkeerde steen tusschen." —
De worp was van Peter, die den beker over genomen had van Freerk, de beschttldiging gold dus hem. —
Gelijktijdig sprongen alle vier op en drie riepen: „Laat zienl laat zien!!"


io6
Sebo trok de handen weg en wees valsch lachend, op een steen, iets geler van kleur dan de andere twee. Den geheelen avond hadden ze gespeeld met drie gelijk gekleurde, 't Was dus duidelijk, dat deze er tusschen gesmokkeld was.
„Probeeren, probeeren!" schreeuwde Freerk, „als 't geen
valsche is, hindert het hik! geen zier, maar
hik... .als hij... .hik valsch is "
Hij wierp den kenbaren steen op tafel zes oogen....
nogmaals... .weer zes.... ten derden male.... evenzoo zes oogen.
Ondertusschen had zich een kring van toeschouwers om de spelers , van de middentafel gevormd; nieuwsgierig, hoe dat af zou loopen, drongen ze nader.
In 't begin had Peter eigenlijk niet goed begrepen, wat daar gebeurde, alles soesde en draaide met hem rond, — hij moest zich vasthouden aan de tafel.
Zes zes! zes!! daar flitste het door zijn brein:
„Ze beschuldigen je valsch te spelen".
Hè! zijn hart bonsde hem tegen de keel — het suisde in zijn ooren — het schemerde voor zijn oog. —
Hoe! een valsche speler zou hij zijn?
Sebo boog zich voorover en grinnikte: „Kun je dat ook al, Petertje?"
„Pats! daar kreeg de jonker een draai om de ooren, dat hij suizebollend op den grond zeeg en bewusteloos bleef liggen.
Maar op 't zelfde oogenblik greep Freerk Peter in den kraag en rolden beiden vechtende onder de tafel, die spoedig kantelde en bekers, steenen en geld over den vloer het rollen. De schout, als bekleeder van 't gezag, gevoelde zich verplicht, tusschenbeide te komen, maar gevoelende, hoe onvast hij op zijn beenen stond, wankelde bij naar buiten en schreeuwde „help! help!!"
Voor de meeste der aanwezigen was dit het sein om zoo


107
gauw mogelijk de plaat te poetsen, want ze kenden de strenge keuren voor hen, die gesnapt werden bij vechtpartijen in de taveernen.
Het hulpgeroep bracht bijna oogenblikkelijk de twee rakkers naar binnen.
't Scheen wel, of ze er op gewacht hadden. Werkelijkheid was, dat Hil hun, om ze tot goede maatjes te houden, den geheelen avond aan de achterdeur potjes bier gebracht had.
Nu waren de vechtenden gauw gescheiden en op bevel van den schout werden Peter, die begonnen was, de handen geboeid.
Freerk, die zijn meester had willen bijstaan, had geen schuld volgens den waardigen magistraat.
Intusschen hadden Maaike en Hil, van achter de toonbank en uit de keuken toegeschoten op het tumult, den jonker weer zoover opgekalefaterd met koude doeken en azijn, dat hij in een grooten leunstoel kon zitten.
't Was er zitten naar.
't Leek meer een in elkaar gezakte zoutzak dan een mensch.
Freerk stond naast hem en fluisterde hem in 't oor: „Best gegaan, jonker, zullen we hem naar 't kasteel laten brengen of hier in den toren opsluiten?"
Woest flikkerden de oogen even op en nijdig klonk het: „Naar 't kasteel met den schobbejak, hoor je dat schout!",
Toen zakte hij weer slap en machteloos in elkaar; de wijn had hem te pakken. —
,,'t Zal gebeuren, jonker. Mijn beide rakkers kunnen zoo'n half dronken vrachtje wel wegbrengen, 't is lichte maan." —
„Dan komen wij straks achteraan," sprak Freerk, „ gij vergezelt ons zeker nog een eind, is 't niet heer Schout?"
„Ja ja," lachte deze, „dan kan ik tegelijkertijd nagaan, of allen rustig naar huis getrokken zijn; 't is maar goed, dat ze hier zoo handig verdwenen waren, nu behoef ik ook niemand te bekeuren."


io8
Peter was weggevoerd. Stevig geboeid, tusschen twee pootige kerels, half machteloos door den drank, geheel terneergeslagen door de vreeselijke beschuldiging, dacht hij er geen oogenblik aan zich te verzetten.
Willoos liet hij zich meenemen.
Een half uurtje daarna vertrokken Sebo en de Schout.
Freerk kwam even achter aan; hij had iets vergeten, was teruggegaan en juist zouden de twee stevig gearmden den hoek bij 't kerkje omslaan, toen de schout een hevigen gil gaf en op den weg neerzeeg.
Eenige tellen daarna kwam Freerk haastig aanhollen, al van verre roepende: „Wat is dat? wat is dat?"
Hij tilde den kermenden schout op en zette hem op een boomstam, die daar lag te wachten, tot de wagenmaker hem eens zou vervormen in schoone onderdeden van een voertuig.
Des schouts linkerarm, die daar zoo juist nog zoo stevig Sebo steunde, was getroffen door een pijl.
Met eenige moeite en onder groot geschreeuw van den schout trok Freerk den pijl uit de wonde bekeek hem in 't maanlicht langdurig en nauwkeurig en sprak toen, heel geheimzinnig:
„Een pijl van ouden Teun, kijk maar, hier staat zijn merk".
De wonde van den schout was niet erg, en alleen kon de man nog wel huiswaarts keeren, maar toch zwoer hij in groote woede: „Dat zal ik hem betaald zetten, morgen laat ik hem gevangen nemen en dan kan hij een plaatsje krijgen, naast zijn heve jongetje."
Op 't binnenplein namen Freerk en Sebo hartelijk afscheid. „Nu 't zoo mooi uitkwam en de Schout zoo broederlijk met je voort stapte, vond ik het toch nog maar beter den arm van


109
den schout te nemen dan de jouwe, vind je dat zelf ook niet, jonker?" vroeg Freerk.
„Ja," grinnikte Sebo, „ik had toch altijd kans op een stijven arm, al had je mij nu nog zoo beloofd, alleen mijn mouw te raken."
„Maar mooi bedacht is het, dat moet ik je nageven. Vanmorgen al met dat wijf, toen met dien steen en nu weer met dien pijl. Freerkje, je bent een model-jager, maar.... morgen gaan we niet op jacht, ik wil eens uitslapen."
HOOFDSTUK XX.
IN REP EN ROER.
Den volgenden morgen was de schout al vrij vroeg bij de hand. Erg rustig had hij niet geslapen. De drukke feestdag, de rumoerige avond, de zware wijn en de gewonde arm, ieder droeg 't zijne er toe bij, hem onrustig op zijn leger heen en weer te doen schuiven.
Nadat hij zijn arm opnieuw had laten verbinden door den dorps-barbier, tevens heelmeester, zat hij uit te kijken naar zijn beide ondergeschikten.
Hij verwachtte rapport van hun nachtelijken tocht en van de aflevering van den gevangene en dan — zou nommer twee in 't cachot.
Bij hoog en bij laag zwoer bij den ouden grijskop te zullen halen, maar alleen — en dat met zijn pijnlijken vlerk — dat leek hem toch wel een beetje gewaagd.
Teun stond zijn mannetje en van Oldhuis tot de Borchgreve was meer dan een uur.
Waar die rakkers toch bleven?, 't was al ver over den tijd, waarop ze anders verslag deden van hun wedervaren.
Zouden ze zich verslapen? Zulke onbeschaamde luie kerels.
Onze schout wond zich hoe langer hoe meer op. Paars van


110
nijd stapte hij voor zijn deur heen en weer, wachtte — wachtte. Geen van de twee verscheen.
Ofschoon hij het met zijn waardigheid niet best kon overeenbrengen .besloot hij eindelijk ze in hun kleine huisjes te gaan opzoeken.
Dien gemeenen belager van gisteravond moest hij hebben en liefst zoo gauw mogehjk. Als hij het nog had willen vergeten, zijn arm herinnerde hem er telkens weer aan.
Achter het kerkje sloeg hij een modderig zijwegje in en bij een vuile, onaanzienlijke hut duwde hij een deur open, deed een paar stappen naar binnen in 't schemerduister en riep: „Volk!"
Niemand verscheen. Uit een hok in 't achterhuis klonk zwijnen-geknor; eindelijk kwam een vieze, vuile totebel, de haren zwierende om 't ongewasschen gezicht, de ontbloote armen vol dampend varkenvoer, aansloffen.
Op zijn vraag waar Kees was, antwoordde de vrouw grommend: „Die is nog niet thuis, misschien moest die ook wel op een paar zwijnen passen, net als ik."
„ Hè!" bulderde de schout, „ zie j e niet tegen wien j e spreekt!''
Nu eerst ontdekte het mensch, dat het de schout was, die daar in 't half duister te wachten stond.
Verschrikt hief ze de armen in de hoogte en smeekte: „Vergeving, schout! ik kende u niet; Kees is met thuis gekomen."
„Niet thuis gekomen ? niet thuis gekomen ? Hoe voor den dit en dat is dat mogehjk? Ik ga terstond naar lange Rijk toe."
Met groote stappen verliet hij de bedompte hut en spoedde zich naar den anderen rakker, om hier al heel gauw te vernemen, dat deze ook niet was teruggekeerd.
,,'k Zal ze vinden, 'k zal ze vinden" bromde hij telkens, „drie dagen in den toren op water en brood. Is dat dienst doen? Bepaald op 't kasteel nog een biertje gepakt en nu liggen ze daar hun roes uit te slapen."
En van kwaadheid hep hij zelf bij Maaike binnen en be-


III
stelde een groote kanne bier.
Nog maar kort zat hij daar, toen Kobus, de jager van 't kasteel, van een dampend paard steeg en buiten al schreeuwde,
,,Is de schout hier?"
Met zoo'n vaart schoot de schout naar de deur, dat hij zijn bierkan met inhoud omverliep. „Wat is er, Kobus?"
„De jonker laat zeggen, dat Peter niet op 't kasteel is gekomen gisteravond."
„Hè! Wat!! Niet gekomen!!"
En onze schout zette zoo'n ongeloovig gezicht, dat Kobus zijn boodschap nog eens herhaalde.
„Ik heb je wel verstaan," donderde de schout, „maar ik begrijp het niet.
Was gisteravond alles dan dronken?"
En zijn gewonden arm vergetend, kommandeerde hij tot den stalknecht van Maaike:
„Zadel als de wind het Vosje, ik rijd met Kobus mee en zal zelf een onderzoek instellen. Dat lijkt wel tooverij; zoo iets is me nog nooit overkomen."
In vliegenden haast ging het nu naar het kasteel.
Daar was alles in rep en roer.
Toen Freerk dien morgen buiten kwam, was 't al vrij laat.
De oude portier zat reeds eenige uren in zijn hokje en was juist bezig zijn duifjes te voederen, toen Freerk op hem afkwam met de vraag:
„Ben je al bij Petertje geweest?"
Nu had de oude poortwachter toevallig een kleinzoontje, dat ook Peter heette.
't Verwonderde hem wel, dat Freerk, die anders verre van spraakzaam was, nu opeens zooveel belang stelde in 't kleine ventje, maar bij antwoordde toch:
„Dat gaat vanmorgen wel. De oude kapelaan heeft hem


112
slakkenstroop voor geschreven en nu is de hoest vrij wat minder."
„Wat raaskal je, oude teut!" viel Freerk uit, die begon te begrijpen, dat de oude aan zijn kleinzoontje dacht, „ik bedoel niet die kleine big van jou, maar Peter van Teun den jager."
„Peter van Teun den jager?" zei de oude met een uithaal.
„Ja, van Teun den jager!" bouwde Freerk hem wrevehgna.
Hij was niet in de steniming om gekheid te maken. —
„Maar, m'n goeie man, die heb ik vanmorgen niet gezien."
„Nou goed! maar gisteravond heb je hem toch ingelaten en opgeborgen?"
De oude schudde meewarig zijn hoofd.
Hij zei 't wel niet, maar hij dacht:
„Freerk, Freerk, het feest zit je nog in je bol."
„Hoe is 't," bitste Freerk nijdig, „krijg ik ook antwoord, oude grijskop; meen je mij voor den gek te kunnen houden; dat zou je wel eens kunnen opbreken."
Freerk dacht aan de belofte van Sebo, dat hij de aangewezen man was om opperjager te worden.
„Heb je dan zitten slapen?" vroeg hij sarrig, en schudde den ouden aan den schouder heen en weer.
Nu werd het dezen toch te bar.
„Handjes thuis, Freerk!" sprak hij.
„Ik heb mijn plicht gedaan, om twaalf uur de poort gesloten en hoe jij er in gekomen bent met den jonker, dat zal ik maar met aan de vrouwe verklappen."
„Dat moest je ook het hart in je ziel eens hebben," nijdigde Freerk.
„Waar is die lummel dan gebleven?, de twee rakkers van 't dorp zouden hem toch hier in den kelder opsluiten. „Waar zijn de sleutels? Kom mee, dan gaan we kijken."
Half onwillig slofte de poortwachter mee, opende een zware


H3
deur, die toegang gaf tot een trap, en volgde Freerk, die haastig naar beneden wipte. „Niets!?"
„Kunnen ze hem ook in den anderen toren gebracht hebben?" vroeg hij.
„We zullen kijken," zei de oude man kalm, maar toch ook met een weinig leedvermaak, want hij meende te mogen veronderstellen, dat Freerk zijn werk aan een ander had opgedragen en nu dit niet goed was afgeloopen, zou deze er tegen opdraaien.
In den anderen toren was ook niets te ontdekken, 't welk er op wees, dat hier een gevangene geweest was.
„Dat moet Sebo weten," riep Freerk en haastig snelde hij de trappen op, het binnenplein over, de vestibule door en stoof Sebo's slaapkamer binnen.
„Jonker! jonker!" schreeuwde hij,
„Peter is er niet! Peter is weg!!"
„Hè!!" geeuwde de jonker, „laat me toch slapen, ik ga niet jagen vandaag!" en hij keerde zich om, teneinde weer in te dommelen.
Doch Freerk schudde hem eens goed door elkaar en beet hem in 't oor:
„Peter is gisteravond niet hier gekomen."
„Wat zeg je daar?" en Sebo zat rechtop in zijn bed.
„De beide kelders zijn leeg en de poortwachter heeft geen rakkers gezien."
„Bij alle heiligen!" riep Sebo en met één sprong stond hij midden op den vloer.
Haastig schoot hij zijn kleeren aan, en juist rende hij, met Freerk achter zich aan, het bordes af, toen Kobus den stal uitkwam.
„Vlug, een paard! een paard!" schreeuwde Sebo. „Als de maan naar 't dorp en vertel den schout, dat Peter hier niet is."
Teun de Jager g


ii4
Kobus begreep er niets van, maar aan 't gezicht van Sebo zag hij wel, dat gehoorzamen geraden was.
Hij verdween met Freerk in den stal, waar deze hem de noodige inhchtingen gaf en geen vijf minuten daarna draafde Kobus de slotbrug over en den weg naar het dorp op.
In een oogwenk was de geheele Borchgreve in rep en roer. De arme poortwachter kreeg de schuld; hij had zeker zitten slapen.
Hoe de man ook bezwoer, dat hij op zijn post was geweest, en niemand op den horen had geblazen, Sebo wilde hem niet gelooven.
In woede slingerde hij den man allerlei verwenschingen naar 't hoofd en dreigde hem zelfs eenige dagen op te sluiten in den kelder, toen twee ruiters de brug overdraafden en op 't binnenplein afstegen. —
In korte woorden deelde de schout zijn bevindingen mede.
Nu begreep niemand er iets meer van.
Peter weg; de twee rakkers weg.
„Daar zal oude Teun wel van af weten," riep de schout eensklaps.
„Vooruit, met z'n allen naar Oldhuis!"
HOOFDSTUK XXI.
ENKA.
Teun had het krijschend geschreeuw van „Bloed! bloed!" gehoord en den bonten hoofddoek tusschen de struiken zien verdwijnen.
Als een razende was hij 't wijf achterna gerend, maar de heks bleek vlug ter been te zijn en zeker niet minder goed


H5
gewend zich door de struiken een weg te banen dan de jager.
Geruimen tijd had de vervolging reeds geduurd, ze naderden de beek. Een oogenbhk stond de vrouw stil, besluiteloos, of ze zich in 't water zou storten, of aan dezen kant een schuilplaats zoeken.
Verbergen kon ze zich nergens, ze hoorde haren vervolger vloekend zich door 't hout werken.
Juist toen Teun aan de beek verscheen, waagde ze den sprong.
Tot aan haar midden in 't water waadde ze naar den overkant.
Vol woede greep Teun zijn boog, meende een pijl uit den koker te pakken — mis. De koker was ledig.
Had hij ze op de weide verloren of in 't bosch? 't Deed er niet toe, hij zou op een andere manier dat akelige wijf moeten te pakken krijgen. Hij moest en zou haar hebben.
Hij stapte ook door de beek en begon opnieuw de achtervolging.
Ze vluchtte in de richting van Oldhuis.
Ha! de hond zou hem mogehjk kunnen helpen. Hij zette rijn vingers in den mond en een lang gerekt gefluit weerklonk eenige keeren door 't stille bosch.
Onderwijl zette hij zijn tocht voort, scherp luisterende, of 't gekraak van takken hem weer op 't spoor van de vluchtelinge kon brengen.
In de laatste oogenblikken was hij 't kwijt geraakt.
Plotseling werkte Diana zich door de dichte varens en sprong kwispelstaartend tegen zijn ouden meester op.
„Koest, Diana, houd je stil.
't Geldt nu geen hazen of konijnen, maar vreemdsoortig wild," en een plek wijzende, waar duidelijk te zien was, dat de vrouw het hout was binnengedrongen, sprak de oude:
„Zoek! zoek!"
Een oogenblik bleef de hond staan, snuffelde hier, snuffelde


m
daar, keek zijn baas verwonderd aan, of hij zeggen wilde:
„Waar jaag je nu achter," en snelde toen het houtgewas in.
Teun volgde zoo vlug hij kon, overtuigd, dat hij nu op den goeden weg was.
Eensklaps weerklonk een woedend geblaf.
Teun hoorde al heel gauw; dat het op dezelfde plek bleef.
Goedkeurend mompelde hij: „Diana houdt het wild al staande."
Na eenigen tijd zag hij een dood vermoeide vrouw op een boomstam zitten. Diana stond woedend voor haar, hij wachtte blijkbaar op een teeken van zijn meester om haar aan te vallen.
„Gelukkig," dacht Teun, „dat ik haar hier eerst te pakken krijg, als ik haar dadelijk gegrepen had, 'k weet het niet, maar 'k had mogehjk een moord begaan."
Zijn woedende bui was heel wat gezakt en kalm beval hij:
„Diana, ga liggen!"
De hond gehoorzaamde oogenblikkelijk, doch hield de vrouw goed in 't oog. Hij kon er met zijn honden-verstand niet bij, waar dit goed voor was.
„Mein lieber Gott, Herr Teun, bist du das?" kermde de vrouw terwijl ze de handen ten hemel sloeg.
Als van den donder getroffen bleef Teun haar aanstaren.
„Enka," zuchtte hij eindelijk, „gij hier? Hoe is dat mogehjk?" en ontroerd reikte hij haar de hand.
„Weet ge niet meer," smeekte het oudje, dat ik eens aan u mijn leven had te danken, dat je me redde uit de klauwen van een beer en nu... .wat wil je met me doen?"
Biddend vouwde ze de handen en viel op de knieën voor den jager.
„Wanneer ik een pijl in mijn koker gevonden had, was je al dood geweest," gromde Teun. „Zoo is 't misschien beter."
„Ga mee met me naar mijn huis, dan kunnen we samen


H7
praten, Enka."
Zwijgend begaven ze zich door de dichte struiken, vonden eindelijk het voetpad naar den toren, en, gevolgd door Diana, traden ze de kamer binnen.
Geen woord had Teun meer gesproken; somber staarde hij voor zich, met zich zelf het niet eens, wat hij met de vrouw zou doen.
Jaren waren er verloopen, sinds hij haar leerde kennen. In 't dal, waar zijn hutje gelegen was, had zich een Zigeunerstam gelegerd.
Een der vrouwen was, al hout sprokkelende, wat ver van 't kamp gedwaald en overvallen door een grooten beer. —
Hij had dit gezien: één welgericht schot en 't monster lag doodehjk getroffen neder.
De hevig geschrokken vrouw had hij in 't kamp gebracht; eenige dagen had hij vriendschappelijk met de stam omgegaan en de dankbaarheid gezien der arme vrouw.
Toen was de heele troep verder getrokken en nimmermeer had hij iets van haar gehoord of aan haar gedacht.
Diezelfde donkere oogen, welke hem toen zoo dankbaar hadden nagestaard, troffen hem straks tot in 't diepst van de ziel. Geen twijfel mogelijk, zij was het
En bijna was hij een moordenaar geworden.
Doch hoe kon die vrouw hem en zijn jongen nu zoo tarten en plagen en in de war brengen.
Hij zou 't eerst onderzoeken en dan....
Neen een weerlooze vrouw dooden zou hij niet, doch
wanneer ze moedwillig
„Ga zitten," gebood Teun en bood haar tegelijkertijd een dronk water aan.
Lang en ernstig staarde hij op de oude, gele, tanige gelaatstrekken, waaruit een paar trouwe zwarte oogen hem vrij en open tegenblikten.


n8
Teun wist niet goed, hoe hij 't gesprek zou beginnen. „Enka," sprak hij, na een lange, pijnlijke stilte, „hoe kom je hier? Wist je dat ik hier woonde?" „In 't geheel niet, heer jager.
Onze stam is sedert een paar dagen op de hei gelegerd en we hoorden, dat hier feest zou zijn op 't kasteel.
Waar wat voor ons te verdienen valt, trekken we gaarne op af."
„Ja, ja," viel Teun haar barsch in de rede, die praatjes kennen we wel van jullie, maar waarom bracht je mijn jongen aan 't schrikken, toen hij op de weide dat meesterschot zou doen.
Dat het mislukt is, is jou schuld" en bij de gedachte aan de nederlaag balde hij de vuist en hield ze dreigend het wijf voor.
Diana kwam grommend naast hem staan, als om hem hulp te bieden.
„Jou jongen? Ach God, wat heb ik gedaan? jou jongen? Dat heb ik niet geweten, heer.
Dat heeft die knecht me niet verteld, want geloof me, heer, wanneer ik dat geweten had, zou ik nooit me hebben laten overhalen tot zoo'n gemeenen streek."
„Welke knecht?" hijgde Teun in groote spanning, want een vaag vermoeden rees in hem.
„De knecht van 't kasteel. Die heeft me overgehaald om aan de burcht vrouwe en aan uw jongen allerlei leelijks te voorspellen en het schot te doen mislukken."
Wanhopig rukte ze zich den doek van 't hoofd, zoodat de grijze haren wild om hals en schouders zwierden.
„O, ondankbare, die ik was, den zoon van mijn redder....
Vergeef het mei vergeef het me!"
En weenend viel ze op de knieën en kuste de handen van den ouden man hartstochtelijk. „Ik wist het niet, ik wist het niet. Geloof me, heer Teun."


lig
Plotseling sprong ze op en krijschte, met de woede aan het Zigeunerras eigen: „Wraak! wraak!"
„Laat nu die knecht en de jonge heer op hun hoede zijn voor Enka.
Ik zweer het, meester.
Sta me toe uw slavin te zijn tot we ons gewroken hebben."
Ze rukte een lederen geldbuideltje uit haar keurslijf en slingerde het de kamer in, dat de goudstukken over den vloer rolden.
„Bloedgeld! bloedgeld!" gierde ze in heviger opwinding, „geen duit wil ik er van behouden.
'k Smeek u, heer jager, ga mee naar mijn kamp en alle veertig mannen staan ter uwer beschikking.
Ik ben de koningin van den stam en je weet, wat dat zeggen wil.
Mijn wraak zal vreesehjk zijn!"
Meer en meer wond ze zich op, greep den jager bij de schouders en siste hem in. 't oor: „Wraak! wraak!!"
HOOFDSTUK XXII.
BEVRIJD.
Een oogenblik Het Teun zich medesleepen door den hartstocht der oude vrouw, die hem als een verleidende slang haar „wraak, wraak" in de ooren siste. Dat die vrouw geheel onbewust hem en zijn jongen had beleedigd en benadeeld, stond klaar en helder voor hem en dat hij in Freerk en Sebo de schuldigen moest zoeken, was hem even duidelijk. J
Op die twee zou hij zich wreken.
Enka bood hem de middelen aan, waarom zou hij er geen gebruik van maken? Bij ondervinding wist hij, dat haar man-


120
nen voor niets terugdeinsden. Onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan hun koningin zat alle leden van den stam door merg en bloed en wanneer Enka wraak zwoer, zou die wraak vreesehjk zijn.
In één slag zou hij dan zijn doel bereikt hebben.
Hij zou met Peter....
Kon 't waar zijn? Zou Peter, met zijn eerlijk, rechtschapen karakter, ooit toestemmen op die manier in 't bezit te komen van
„Enka," sprak Teun ernstig, „ons Hollandsch bloed is niet zoo opbruisend als 't uwe en schoon ik moet bekennen, straks een oogenblik te hebben doorleefd, waarin ik me zelf niet meester was, nu ben ik kalm. Uw hulp sla ik niet af, maar gebruik er van maken, zooals gij dat bedoelt, wil ik geenszins.
De knecht heeft je allerlei op de mouw gespeld, of beter, heeft je laten meewerken tot handelingen, waarvan je de oorzaken en bedoelingen niet begreep.
Wanneer ik nu je hulp inroep, wil ik dat alleen doen, nadat ik je volkomen op de hoogte gebracht heb, waarom ik mij hier bevind met Peter."
„Bah!" antwoordde Enka bitter, Teun in de rede vallende, „mijn mannen hadden al lang 't mes gegrepen en de beleediging met bloed uitgewischt. Bah! die kalme, bedaarde menschenl!
En dat laat onderwijl zijn jongen alleen bij een paar vijanden, die gezworen hebben hem ten val te brengen.
In de hjnen van zijn hand zag ik het bloed, dat hedenavond ....
„Ja, lach er maar om," ging ze krijschende voort, „spot maar met de oude vrouw, die niet kan voorspellen, hoe de avond zal eindigen.
„Waar is hij nu?" gierde ze met hooge stem, en terwijl haar oogen vonken schoten, kwam ze met gekromde vingers,


121
als roofdierklauwen, op Teun aan.
„Is dat zorg dragen voor je jongen?
Enka zegt je, dat je jongen in gevaar is. —
Wraak! wraak!! red hem! red hem!" en luid schreeuwende vloog ze de deur uit, het duistere bosch in.
Wat zou Teun doen?
Nimmer had hij veel geloof geslagen aan de voorspellingen van oude heksen, maar de opwinding der laatste uren, het geheimzinnige in den toren, de overtuiging, waarmede Enka gesproken had, zijn groote angst voor Peter, alles te zamen maakte hem bang en bijgeloovig en bevreesd.
In haast greep hij eenige nieuwe pijlen en snelde Enka achterna.
Hoe was 't mogehjk, dat hij daaraan niet eerder gedacht had. Na de opwinding van den wedstrijd zou komen het bier en de wijn.
De jongen had toch al thuis kunnen zijn; Zou hij met Reijn mede gegaan zijn naar den molen?
Wat was het in 't bosch, onder de eeuwenoude kruinen, donker.
Gelukkig, dat de maan opkwam.
Waar was Enka? Zijn geoefend oor legde hij tevergeefs, te luisteren.
Geen geritsel, geen brekend takje, verried hem Enka's vlucht.
Wel snuffelde Diana links en rechts, doch ver durfde Teun hem niet te laten gaan, daar hij in de duisternis den hond niet volgen kon.
Eindelijk sloeg deze een geheel ander pad in, dan Teun gewoon was te volgen naar het dorp.
Waar zou 't beest hem brengén?
Met moeite kon hij zich door de dichte boschjes heen wringen en had hij niet zooveel vertrouwen in Diana gesteld, hij was teruggekeerd.


122
Naar het dorp of naar den molen, daar moest hij den jongen zoeken. Oom Reijn zou wel een oogje in 't zeil gehouden hebben.
Dom van hem; hij zelf had moeten blijven en waken over den jongen.
't Was de eerste maal, dat deze een schuttersfeest mede maakte.
Hij zou geen erg in den tijd hebben gehad. Mogehjk wel was hij nu thuis. Waar voerde Diana hem nu heen?
Dwars door de beek....op 't kasteel aan? Ze naderden den grooten weg, die leidde van 't dorp naar de Borchgreve.
De maan was intusschen hooger gestegen en spreidde haar zilverbleeke licht, over de toppen der boomen, langs de stammen en over de open plekken in 't bosch.
Plotseling bleef Diana grommend staan bij een grooten beuk, in welks nabijheid eenige dichte hagedoornbosschen een diepe schaduw wierpen.
„Heer Teun," hoorde de jager zich toefluisteren, „kom hier bij me en houdt Diana stevig vast.
Laat hij zich vooral koest houden opdat niemand eenig vermoeden krijgt, dat ge u hier bevindt.
Ge hebt oude Enka niet willen gelooven; over eenige minuten kunt ge u overtuigen, wie gelijk krijgt. ,,Zieü" en haar mageren arm uitstrekkende, wees ze op den maanbelichten weg een drietal personen aan, die langzaam voortsukkelden.
Twee, die zelf niet erg vast ter been waren, hadden veel moeite om een derde mede te krijgen.
„Wel allemachtig!" riep Teun opspringende, „dat is Peter, tusschen twee rakkers in. Wat moet dat beduiden?" en hij maakte zich gereed midden op den weg te springen.
Enka evenwel trok hem met geweld terug en smeekte:


123
„Laat mij nu goed maken, wat ik vanmiddag bedorven heb." „Wat wil je dan doen?" vroeg Teun gejaagd. „Die twee lummels een schrik op't hjf jagen, dat ze hals over kop er van door gaan en hun gevangene vergeten. We nemen Peter mee en gaan naar^den toren terug. Zoo je
dan nog meer hulp verlangt, Enka is uw slavin" en deemoedig boog ze even het grijze hoofd.
Doch 't volgende oogenblik sprong ze als een veer omhoog, en onder een afschuwelijk geschreeuw, de hoofddoek als een bezetene voor zich heen
„én weer zwaaiende, vloog ze op de twee rakkers af.
Zooals Enka voorspeld had, gebeurde. De twee kerels, door de vele biertjes lichtelijk aangeschoten, hadden in 't donkere bosch al eenige malen schrikkig omgekeken en verheugden zich nu, dat ze, vóór de donkere kasteellaan, een groot verlicht stuk weg kregen. —
't Was toch niet alles, zoo 's avonds tegen 't heksenuur, in een groot bosch.
Hul wat was dat?
Zonder zich te bedenken, heten ze hun gevangene in den steek en maakten rechts-om-keert.
Dat was Teun evenwel niet naar den zin. Op 't oogenblik, dat Enka was opgesprongen en als een furie de mannen was


124
tegemoet gevlogen, dacht hij: Die twee rakkers moet ik meenemen naar mijn toren, hoe Peter in hun gezelschap komt, weetik nog niet, maar 't kan nooit kwaad, die mannen zelf ook eens te hooren.
„Pak ze, Diana" schreeuwde hij woedend en terwijl de hond den eenen kerel achterna rende en hem spoedig tot staan bracht, bulderde hij den anderen na: „Sta, of ik schiet."
Oogenblikkelijk het deze zich languit aan den kant van den weg vallen.
Enka was op Peter toegeloopen.
Deze, nog half versuft door wijn en spel, stond eerst wezenloos rond te staren. Plotseling echter herkende hij het Zigeuner wijf van 't schuttersfeest.
Groote woede bruiste in hem op, hij greep het wijf bij de haren en slingerde haar aan den kant in de boschjes.
„Lig daar, geel vel!" snauwde hij haar na, „jij bent de oorzaak van al mijn ongeluk!"
In zijn blinde woede had hij haar mogehjk meer nog toebedeeld, als Teun hem niet bij den schouder gegrepen en tegengehouden had.
„Neen, jongen, die vrouw heeft niet zooveel schuld, als jij wel denkt. —
Onderweg zal ik je daar wel nader van vertellen. Nu gaan we naar Oldhuis, eerst echter moet ik weten, hoe jij in gezelschap van twee rakkers midden in den nacht hier verzeild raakt."
„Daarvan zal 't afhangen," wendde hij zich tot Enka, „wat ik met die twee kerels doe." —
In korte woorden verhaalde Peter nu wat er dien avond geschied was.
Somberder en somberder keek Teun, vooral toen hij vernam, dat Peter in korten tijd een drinker en speler geworden was.
Hoe verweet hij 't zich zelf, den jongen zooveel vrijheid


125
gegeven te hebben.
Slecht was zijn jongen evenwel niet, hij gevoelde 't; er was een complot gesmeed om hem in 't verderf te storten.
Was hij met zijn jongen maar gebleven in 't stille Neckardal....
Was het te laat?
Vurig hoopte hij van neen. Wanneer hij evenwel de vermoeide trekken van Peter aanschouwde, schudde hij treurig het hoofd.
Hij zuchtte diep en bleef langen tijd besluiteloos op den weg staan.
Diana had trouw de wacht gehouden bij de twee rakkers, die niet waagden een been te verroeren.
„Wat zullen we doen?" waagde Enka eindelijk te vragen.
„We nemen ze mee naar Oldhuis," sprak Teun en 't was al diep in den nacht, toen het vijftal op Oldhuis aankwam.
De beide rakkers werden stevig geboeid in een kelder gelegd en Diana kreeg last, bij den ingang de wacht te houden.
HOOFDSTUK XXIII.
VERDWENEN.
Reeds kort nadat ze den terugweg hadden aanvaard, had Enka eenige malen een nachtschreeuw van een reiger gehoord.
Teun, die met Peter achter de gevangenen liep, was te zeer in gedachten verdiept, zoodat hij er geen aandacht aan had geschonken.
Enka evenwel had dadelijk gehoord, dat eenige van haar mannen haar volgden.
Toen tegen den avond de koningin niet in het Zigeuner-


I2Ö
kamp was weergekeerd, was er krijgsraad belegd en een paar der voornaamste speurders waren uitgezonden, haar op te zoeken.
Klaarblijkelijk was hun dit nog al spoedig gelukt. Nu wachtten ze op een teeken, of ze haar te hulp moesten komen of niet.
Enka vond dit vooreerst nog niet noodig, overtuigd als ze was, dat op 't eerste sein een paar mannen voor haar zouden staan.
Ze kende haar mannen en vertrouwde er vast op.
Met Teun trad ze binnen en nadat de rakkers waren opgeborgen en Peter op zijn legerstede was gelegd, waar hij weldra snurkte als een os, wachtte ze bedaard af, wat Teun haar bevelen zou.
De maan wierp een zwak hcht door de open deur en Enka zag, dat de oude jager een zwaren strijd voerde.
Eenige uren geleden had ze hem bruut in de rede gevallen, toen hij op 't punt stond, haar deelgenoot te maken van een geheim, dat zij vermoedde, maar dat zij met al haar scherpzinnigheid niet kon doorgronden.
Zou Teun de hulp, welke ze hem had aangeboden, nog willen aanvaarden?
O, hoe haatte zij den knecht en ook den jongen heer, die den zoon van haar redder zoo laag behandeld hadden. Hoewas het mogehjk, dat iemand nog kon wachten met wraak te nemen, als de uitvoering zoo gemakkehjk was.
Op één teeken van haar toch zouden haar mannen het kasteel binnenckingen en beiden, knecht en jonker, dood of levend, voor den jager brengen.
Hij had maar te spreken.
Hoor, daar klonk weer de rauwe kreet van een reiger, dicht bij den toren.
De jager, die nog altijd met de hand onder de kin, somber voor zich staarde, richtte eensklaps zich op en spitste de ooren,


127
als een hert, dat onraad merkt.
„Dat is geen reiger," sprak hij „zijn je mannen in de nabijheid Enka?"
„Ja, heer, zooals ge hoort, wachten ze op een teeken van mij, om de andere twee te halen.
Wat heb je aan deze twee knechten, die eigenlijk met de zaak niets uit te staan hebben?
„Neen, Enka, wraak is zoet, maar vergeven... .is zoeter.." fluisterde Teun, met moeite een snik onderdrukkende.
Enka meende tranen te zien in de oogen van den grijsaard.
Bewogen schudde ze 't hoofd en mompelde: „Ik begrijp het niet."
„Eens zal er, hoop ik, een tijd komen, waarin je 't wel begrijpt," sprak Teun somber.
„Laat nu je mannen binnenkomen.
Nog dezen nacht gaan we weg van deze plaats, neem ons mee in je kamp, niemand zal ons daar vooreerst zoeken.
De twee rakkers nemen we eenigen tijd mee, later mogen ze weer naar Borchgreve terugkeeren.
Mijn tijd is nog niet gekomen."
Enka deed een paar schreden op 't pleintje voor de deur en bootste meesterlijk het oe-hoe van een grooten uil na.
Bijna op 't zelfde oogenblik sprong een woest uitziende Zigeuner uit een boschje in de nabijheid te voorschijn en vroeg: „Wat is er moeder?"
„Wie zijn er nog meer?" vroeg Enka.
„Misko en Borski" antwoordde de toegesprokene.
„Laat ze hierkomen" klonk het gebiedend.
Een eigenaardig, hoog sissend geluid, als van een slang, die in nood zit, klonk door de stilte van den nacht.
Daar schuifelde en ritselde het in de boschjes achter den toren en twee mannen plaatsten zich, het hoofd gebogen, voor hun koningin.


128
„Kom binnen" gebood ze, en op Term wijzende, die juist opstond om hen tegemoet te treden: „Ziedaar in de volgende dagen uw gebieder.
't Is heer Teun, de jager, die voor jaren uw moeder het leven redde.
Wezijnhemdankbaarheidschuldig. Wilt ge zijn slaven zijn ?"
De drie mannen staken beide wijsvingers omhoog en terwijl ze 't hoofd een weinig bogen, legden ze beide wijsvingers op de gesloten oogen. Ze wilden daarmede aanduiden: „We zullen u blindehngs gehoorzamen."
Teun kende de gewoonten van den stam en begreep, dat hij op 't oogenblik niet beter kon doen, dan ze zooveel mogelijk te volgen.
Hij . richtte zich in zijn volle lengte op, kruiste de armen rustig over de borst en sprak:
„Van uw koningin hoor ik, dat de stam hier drie dagen gekampeerd is, ge kent dus den weg. Van hier kunt ge den molen gemakkelijk vinden."
Even wachtte Teun, als om den indruk gade te slaan, welke zijn woorden op de mannen maakten.
Ze waren verheerlijkt, dat een grootjager zoo gunstig over hen oordeelde.
Den lof van de grootste speurders te zijn, wilden ze gaarne verdienen.
„Een van jullie gaat naar den eigenaar en vertelt hem, dat de jager Teun en zijn jongen Peter voor eenigen tijd verdwenen zijn. Binnen 't jaar keeren ze terug."
En geheimzinnig den vinger op den mond leggende, vervolgde hij:
„Tegenover den schout weet oom Reijn evenwel van niet$. Vergeet vooral dit laatste niet.
„De twee anderen brengen de rakkers naar het kamp. Tegen den morgen volgen wij. —
Zend eenige dragers naar hier; 't is wel niet veel, wat ik


I2g
bezit, maar ik wensch niets achter te laten."
De mannen maakten zich gereed, aan de hun gegeven op dracht gevolg te geven. —
„Neen, mannen," sprak Teun, zooveel haast is er niet bij.
Eenige uren rust kan geen kwaad.
Tegen dat de zon opkomt, vertrekken we." —
Weldra was nu alles stil in en bij den toren.
Nauwelijks zond de dagvorstin haar eerste stralen naar het aardrijk, of Enka wekte haar mannen. Ze wilde ze nog even op de hoogte brengen, voor zoover ze dit noodig oordeelde.
Gisteravond had ze daarvoor geen gelegenheid gehad. Wanneer de mannen straks in 't kamp kwamen, zou zwijgen de boodschap zijn. —
De gevangenen werden uit den kelder gehaald en na een stevig ontbijt begaf de oudste Zigeuner zich op weg naar den molen en de beide anderen voerden de rakkers in tegenovergestelde richting naar het kamp.
Rustig gingen ze mede; Teun had hun de verzekering gegeven, dat ze na eenige weken weer huiswaarts mochten keeren, zoo ze zich tenminste kalm wilden gedragen.
Na eenige uren kwamen een vijftal dragers; de kippen werden opgevangen, de geiten uit het hok gehaald, potten en pannen, alle draagbare have meegenomen en weldra lag de toren stil en verlaten, als voorheen, eenzaam te midden der uitgestrekte bosschen. —
In 't kamp was alles leven en beweging. De koningin had bevel gegeven op te breken en oostwaarts te trekken.
Teun en Peter hadden nog maar weinig woorden tot elkaar gesproken.
Bij zijn ontwaken had de laatste met groote verwondering de toebereidselen tot de verhuizing gade geslagen.
Flauw herinnerde hij zich, wat er was voorgevallen, 't Zigeunerwijf in gesprek met Teun. Ha, juist, toen hij door twee rakkers was weggevoerd, was ze plotseling op hen toegevlogen, Teun de Jager 0


130
Teun was er ook bij geweest.
Wat had grootvader ook weer gezegd?
„Dat mensch heeft niet zooveel schuld als je wel denkt, later vertel ik je dat wel eens."
Wat beduidde dat toch allemaal?
„Grootvader," had hij gevraagd, terwijl hij op den rand van zijn rustbed zat en toezag, dat vreemde mannen 't huisraad naar buiten droegen, „waar gaan we heen?"
„Van hier weg, het deugt hier niet voor ons op 't oogenblik.
Enka zal ons brengen naar een rustiger oord."
Met den schout voorop, waren een tiental mannen op Oldhuis aangetrokken. Bij de drie eiken werden de drie paarden van den schout, van Sebo en van Freerk achtergelaten en nu volgde men het voetpad, dat zich in grillige bochten door 't dichte hout slingerde.
Hoe meer men den toren naderde, hoe woester het bosch werd, en hoe geheimzinniger de omgeving.
Onder de bedienden, die achteraan kwamen, deden weer allerlei spookverhalen van den ouden toren de rondte en de schout en Sebo kwamen eveneens onder den invloed van de spookachtige omgeving.
't Was goed, dat 't zonnetje alles in helderen gloed zette en geen grillig maanlicht langs de takken speelde.
Toch werd, toen de toren in 't zicht kwam, halt gehouden en overlegd, hoe ze 't beste Peter en Teun in handen zouden krijgen.
Ze kenden het juiste schot en de reuzenkracht van den ouden jager en zagen er wel wat tegen op.
Een der jongste knechten wist raad.
Hij zou zich houden, als was hij verdwaald in 't bosch.
Terwijl de anderen zich nog zoolang schuil hielden, zou hij den weg naar het kasteel vragen en pools-hoogte nemen.
Uiterlijk bedaard, stapte hij op den toren aan, duwde de


I3i
deur open, riep eenige keeren „volk!" deed een paax stappen de kamer in, maar hoorde noch zag iets.
„Er is niemand," schreeuwde hij naar buiten en bleef armen-zwaaiend in de deur-opening staan.
Nu waren allen spoedig bij hem; van onder tot boven werd de toren doorzocht, doch onverrichter zake moest men vertrekken.
„Dan naar den molen," schreeuwde Sebo „wie weet, of ze daar niet zijn." Oom Reijn wist echter van niets.
Naast de verdwijning van de twee rakkers en Peter leverde nu het geheimzinnig vertrek van Teun stof tot gesprek voor weken.
HOOFDSTUK XXIV.
HEER WALTER.
Op een schoonen herfstdag was in de stad Keulen alles op de been. Rumoer en gejoel heerschte er in alle straten en iedereen reikhalsde naar de aankomst van een schoonen stoet, dien men sinds eenige uren wachtte.
Eindelijk naderde hij.
Edelen en ridders met hun gevolg kwamen uit het Zuiden, over den grooten heerweg en reden de poort binnen onder voortdurend gejuich der toegestroomde menigte.
Welk een glans van zijde en fluweel, van goudlaken en damast, alle kleuren in prachtige mengeling dooreen.
Een schitterend gewemel van allerlei blazoenen op wapenrokken en mantels; naast de kleurige dekkleeden der paarden, getooid met, bonte pluimen, tusschen wapperende banieren.


132
En boven dit paardengetrappel en gejuich klonken de vroolijke tonen van schetterende krijgsmuziek.
't Waren de ridders, die uit het Heilige land teruggekeerd, hun kasteden en vrouwen en kinderen weer opzochten na jarenlange afwezigheid.
De stoet was in de laatste weken voortdurend verminderd.
Aan den Rijn toch, de rivier waarlangs ze de laatste dagen noordwaarts trokken, lagen menigvuldige kasteden, groote en kleine. In bijna alle werd een kruisvaarder terug verwacht, en gelukkig de muren, die konden juichen over terugkeerende familieleden. —
Keulen, de vermaarde bisschopstad, ontving thans binnen haar poorten den luidruchtigen troep.
Na eenige dagen zouden kleinere groepjes verder trekken, of links en rechts afslaan.
Bij vrienden en bekenden werden ze dan gulvrij onthaald en op bijna ieder kasteel in den omtrek was 't feest, hier een tournooi, dders een jachtpartij, 't zij met de spagnoelen, 't zij met den valk.
In de stad waren ze thans om een groote mis bij te wonen in de wijd-vermaarde kathedraal, waar de bisschop zelf den dienst zou leiden, gehouden ter heilige herdenking van hen, die bleven op den verren tocht, maar ook, om God dank te brengen voor de gdukkige terugkomst.
Op den hoek van het ruime marktplein stond een forsch gebouwde grijsaard. Zijn volle, lange baard golfde over de breede borst, de grijzende lokken werden gedekt door een grooten jagershoed, getooid met eenige prachtig gebogen haneveeren.
De boog op den schouder en de pijlenkoker op den rug deden menigeen verwonderd stilstaan, hoe hier, te midden van 't drukke straatgewoel, zoo'n bewoner der wilde bosschen verzeild was.
Temeer trok hij aller aandacht, omdat hij bijna een hoofd


133
boven allen uitstak.
In zijn nabijheid rustte op een zwaar stuk zandsteen, tegen de kerk gelegen, een oude vrouw.
Zoowel de bonte hoofddoek, groote gouden oorringen, en 't zware halssnoer van bloedroode koralen, als de geel-tanige gelaatskleur en de donkere, vuur-schietende oogen vertelden, dat het een hd was van den stam der Zigeuners.
Vooral op dagen als deze, 'wanneer honderden vreemdelingen stadwaarts trokken, zag men leden van zoo'n zwervende bende tusschen de menigte zich bewegen en ieder wist wel, dat dan, even buiten de stad, hun tenten waren opgeslagen en's avonds hun vuren den omtrek fantastisch verlichtten.
De vrouw trok dan ook lang niet zooveel de aandacht als de jager en slechts weinigen bemerkten, dat deze twee af en toe teekens met elkaar wisselden, of een enkel woord met elkaar spraken. —
Zij scheen erg vermoeid en was bhjkbaar in haar schik, een zitplaatsje gevonden te hebben.
De zware, met modder bespatte laarzen van den jager wezen op een moeilijke reis langs ongebaande wegen.
„Toch nog vroeg genoeg, heer jager" had ze gefluisterd, „sta me toe, dat ik een oogenblikje uitrust. Wanneer straks de stoet nadert, kan ik op dezen steen staande, over allen heenzien en alles goed opnemen."
„Jammer, dat uw mannen nog niet aanwezig zijn, Enka, ik wilde graag, dat ook zij den burchtheer konden waarnemen, om hem later zooveel beter te kennen."
„Teun, Teun!" lachte ze schamper, „nu herken ik toch waarlijk den grooten jager niet meer. Hebt ge uw speurzin verloren te midden dezer joelende menigte?
Wanneer we in een stil bosch waren, zoudt ge op een enkelen roep van mij van drie zijden den schreeuw van een reiger hooren.
Op de brug is Misko ons zelfs rakelings voorbij gegaan."


134
,,'k Ben te zeer in spanning, Enka.
Er zijn zooveel jaren verloopen sinds ik hem 't laatst zag. Laat ons kalm wachten."
Daar klonken van de overzijde van het plein, de schelle, tonen der klaroenen.
't Waren de voorloopers van den stoet, die den weg vrij maakten. Achter hen eenige mannen te paard, die met lange zwaarden de menigte, langs den weg geschaard, achteruit drongen, om ruimte te verkrijgen voor de achter hen komende ridders en gevolg.
Teun noch Enka hadden oog voor het waarlijk heerhjk schouwspel, dat zooveel kleurenpracht bood.
Ze zochten slechts — het wapen van de Borchgreve: opeen azuren veld drie gouden sterren boven twee gekruiste degens.
Plotseling klonk van den kant van waar de stoet kwam, het gejank van een hond, die krachtig op zijn poot getrapt wordt.
„Hoor fluisterde Enka, zich voorover buigende en over Teuns schouder kijkende, als wilde ze niets missen van wat daar voorbij trok, „Borski geeft een teeken."
Waarlijk, daar vertoonde zich, hoog geheven boven de menigte, een keurig zijden vaandel, waar de drie sterren op 't blauwe veld duidelijk zichtbaar waren, schitterend in de stralen der herfstzon.
De vaandeldrager, een forsch gebouwde knaap, schreed statig voort, eenige passen voor een drietal speerruiters, allen gekleed in de kleuren van l't huis de Borchgreve.
Daar aphter volgde een ridder, 't stalen harnas blonk als zilver en wedijverde in glans met de kop-en nekplaten, welke den sterken, gebogen hals van den fieren klepper bedekten
Het vizier van den helm, waarvan een sierlijke, blauwe pluim golfde, was geheel geopend en 't gelaat van den ridder was dus duidelijk zichtbaar.


135
Op 't zelfde oogenblik, dat Enka hem in 't oor fluisterde:
„Borski geeft een teeken," had Teun de drie sterren ontdekt.
Ja, dat waren de kleuren van de Borchgreve, welke hij jaren geleden zoo menigmaal had gezien, en die hij, sinds hij Oldhuis betrok, steeds weer voor zich zag.
Die kleuren, dat wapen, ze behoorden aan den man, daar vóór hem.
Ja, hij was het....
Hij leefde nog, hij zou dus terugkeeren op 't kasteel, dat hij jaren geleden ontvluchtte.... .... O, die dagen
Eens had hij gezworen wraak te nemen op den man, die hem 't zoetste, wat hij bezat, ontnam.
„Vergeven is zoeter dan wraak" had hij dien laatsten nacht in den toren van Oldhuis gezegd.
Zou hij 't kunnen volvoeren ? Eens zou hij weer staan van aangezicht tot aangezicht tegenover hem, dien hij had beschouwd als zijn grootsten vijand.
„Teun," fluisterde Enka, „Teun zeg toch iets, Borski wacht al op een teeken. Hij staat aan de overzijde."
De jager schrok op uit zijn mijmering. Hij scheen geheel vergeten, dat hij zich bevond op een groot plein, te midden eener juichende menigte.
„Hij is het," sprak hij schor.
„Ach, wat is hij oud geworden."
Enka schudde medelijdend het hoofd en zuchtte: „Meester, meester, moed gehouden, weg met die zwaarmoedige buien."
Ze rukte haar hoofddoek af, veegde zich een paar malen over 't gelaat, als had ze 't warm tusschen zooveel volk, maar haar mannen wisten genoeg.
Ze kenden nu den ridder en zouden hem niet weer uit 't


136
oog verliezen.
Heer Walter van de Borchgreve had geen oog voor hen, die langs den weg geschaard stonden.
Treurig staarde hij voor zich. Zooals zoo menigmaal in de laatste maanden, waren zijn gedachten Verre vooruitgesneld naar zijn bezittingen aan den Veluwerand, naar vrouw en kind, naar de dagen, voorafgaande aan zijn vertrek.
Nog steeds plaagde hem die zelfde verontrustende gedachte, welke hem toen had weggedreven uit huis en hof, van gade en zoon.
Zijn tweede vrouw — zijn tweede zoon —
Het eerste huwelijk was zoo gelukkig geweest, toen was de wreede dood tusschenbeide gekomen, had hem zijn dierbare vrouw ontrukt.
En zijn eerste zoontje kwam om in de vlammen?
Neen, weg met die gedachten
In den strijd had hij beproefd ze te ontvluchten, bij zang en spel en wijn had hij gepoogd vergetelheid te zoeken
Steeds weer vervolgde hem dat eene:
„Gij zelf hebt schuld aan den dood van uw zoontje."
Eerlijk moest hij 't zich bekennen, verlangen naar huis deed hij nog niet. Eerder was er een zekere vrees, die hem tegenhield. Zouden de bekende bosschen, vijvers en parken, het kasteel en de stallen, zou alles niet dat eene, dat vreesehjke, weer naar voren dringen en hem weer ziek maken, ziek van angst en wroeging.
In de stilte van de Borchgreve, bij zijn vrouw, wie hij zijn verdriet niet durfde toevertrouwen, zou die angst hem weer overmeesteren.
Afleiding moest hij zoeken, afleiding, teneinde te ontkomen aan die vreesehjke gedachte. —
Waarom was hij al niet lang vooruit gereisd, zooals meerdere Geldersche.Hollandsche en Utrechtsche ridders ?
Waarom had hij nu weer de uitnoodiging van heer Willem


137
van Kleef aangenomen om na dit feest nog eenige dagen zijn gast te zijn?
De stoet was intusschen de kerk genaderd en gansch de bonte kleurenpracht vulde de geweldige ruimte van het majestueuze kerkgebouw. In ernstig-godsdienstige stemming volgden ridders en knechten, gewoon aan het rumoer van den strijd of van luidruchtige drinkgelagen, de heilige mis, opgedragen aan hun in den vreemde gebleven broeders.
Twee der Zigeuners hadden kans gezien, mede naar binnen te komen, Enka en Teun wachtten buiten de terugkomst af.
HOOFDSTUK XXV.
OP DE ZWIJNENJACHT.
De herfstwind voer door 't woud en van twijg en stengel daalde menig blad ter aarde. Al dunner en dunner werd het bladerenkleed. De forsche eik alleen hield zijn groene-, bruine en gele bladeren nog stevig vast, al stond de varen aan zijn voet reeds lang gerimpeld, al sierde de braamstruik zich reeds weken met gloeiend rood.
Aan den voet van een der dikste eiken uit de bosschen van heer Willem van Kleef lag een borstelig everzwijn te rusten.
De dag brak aan en steeg met zilverglans tegen 't blauw van den oostehjken hemel.
Het riet, dat weelderig opgegroeid, den kuil omsloot, wuifde vreedzaam heen en weer en niets verried eenig onraad in den omtrek. —
Toch werd de ever onrustig.
Hij richtte zich half op, toefde een wijle en gromde boosaardig, zoodat de vreesehjke slagtanden geheel ontbloot werden.


138
Daar staarden twee donkere oogen, door 't omringend riet, scherp hem aan. —
• Een speurhond was aan 't einde van zijn baan en zou weldra zijn makkers waarschuwen.
Met één sprong richtte het logge beest zich op en vloog op den jachthond aan, die echter door een vluggen zijsprong den aanval wist te ontkomen.
Snel schoot de zwarte gast hem nu voorbij en sloeg door struiken en struweel op de vlucht.
Plotseling trilde de lucht van hondengeblaf, van alle zijden, van verre en van nabij.
Kreten klonken en paarden brieschten en de schelle woudhoornen wezen ieder den weg, welken het zwijn had ingeslagen.
De dichtste struiken door was het gevlucht naar het ruwste, moerassigste gedeelte van 't woud en weldra konden ruiters niet meer verder dringen, uit vrees vast te raken in den moerassigen bodem.
Doch de drijvers rustten niet en spoorden de honden steeds aan, spoed te maken.
Onder de ruiters, die waren afgestegen en zich in het moeras waagden, springende van de eene hoogte op de andere, waren heer Willem van Kleef en zijn gast Walter van de Borchgreve.
Reeds vroeg waren ze ter jacht getogen. Bij het aanbreken van den dag reeds had het groote binnenplein weergalmd van het gebas van tientallen spagnoelen, van 't gebriesch der paarden en weerklonken de bevelen van de bedrijvig heen en weer loopende jachtmeesters.
Heer Walter had in de opwinding van de jacht zijn droeve stemming verloren. Hij gaf zich geheel over aan het heerlijke jachtgenot en den opwekkenden, frisschen herfstwind.
Blij gemoed dreef hij zijn prachtig jachtpaard naast dat van zijn gastheer voort over 't smalle boschpad.
Niet zoodra echter verkondigde het eerste, langgerekte gehuil van een der spagnoelen, dat een ever was opgespoord,


139
en weerklonken de waldhoorns, ten teeken zich te spoeden in de richting van 't lage broekland, of de twee ruiters zochten ieder voor zich een weg en met de speer in de hand en den hartsvanger op zij, drongen ze het lage hout binnen, hun viervoeter, stevig gebonden aan een boomstam, achterlatende.
De ever, wien 't schaterend jachtrumoer onvermoeid in de ooren klonk, vloog onverpoosd verder. De wakkere honden, belust op buit, waren echter vlugger dan hij. Eén haalde hem eindelijk in en greep in blinde woede den ruigen zwartkop bij het oor. Terzelfder tijd echter zwaaide deze den grooten kop en reet met zijn vreesehjke slagtanden den hond dwars door buik en ingewanden.
Een tweede, niet afgeschrikt door de wonden van zijn voorganger, onderging 't zelfde lot en 't bloed kleurde de struiken in 't rond en 't omgewoelde zand werd wit van 't lillend schuim
Verder stoof het afgematte dier, want 't huiien der gewonden was een sein, om nieuwe koppels honden te lokken.
Heer Walter was de andere jagers verre voor, althans hij was getuige van den eersten aanval der vurige speurders.
Wanneer straks nog meerdere honden de heete tanden in 't dood vermoeide dier zouden slaan, zou hij de schoonste gelegenheid krijgen, zijn hartsvanger in 't jagend hart te stooten.
Voorzeker! de prijs zou hem niet ontgaan, schoon hij hem volgaarne zijn gastheer gunde.
De af en aan hem voorbijschietende honden spoorde hij tot meerderen spoed aan en opgewonden volgde hij het pad, door 't ruige beest gebroken in 't dichte struikgewas.
Daar naderde hij een klein ondiep meertje.
Slechts enkele elzenstruiken tusschen hoog riet omzoomden den stillen waterplas. Eenige meters van den oever stond de zwartborstel tot aan de flanken in 't water, den grirnmigen kop met schitterend witte slagtanden afwachtend omlaag.


140
Even kon hij adem scheppen, zijn vervolgers was hij eenige oogenblikken vooruit.
Reeds hief heer Walter zijn speer omhoog, om met kracht het ruige monster te treffen, nog voordat de wriemelende hoop honden hem daartoe de gelegenheid zou ontnemen, toen naast hem een zware stem weerklonk:
„Laat af heer Walter, die ever behoort mij. Reeds eenmaal moest ik u dat recht ontzeggen; 't was toen duistere nacht en mijn pijl was uw jagersoog ontgaan. —
Nu is 't helder daghcht. Ziet.... mijn pijl heeft den ever doen vallen"
Verwonderd wendde heer Walter het hoofd.
Wie kon dat zijn ? 't Was niet heer Willems stem.
Als van den 1 dondereetroffen, staardeWalter in 't gelaat van den spreker — een doodelijk bleek overtoog zijn gelaat , de speer ontviel zijn sidderende hand, zwak klonk van zijn lippen: „Teun!" toen zakte heer
Walter ineen.
Even staarde Teun zijn tegenstander aan. 't Scheen, of hij zich bedacht, wat het beste was in deze oogenblikken.


I4i
„Neen, nog niet," mompelde hij.
Toen stapte hij op 't everzwijn aan, dat zieltoogend in 't water lag, slingerde met reuzenkracht het zware beest op den schouder en stapte door het meertje naar den anderen oever.
Juist kwamen eenige honden, de droge tong uit den hijgen den bek, tusschen het riet uit en sprongen woest tegen het zwijn op, dat met den kop door het water sleepte en een bloedigen streep teekende in het meer.
Van twee kanten klonk van den tegenoverliggenden oever een korte fluittoon; oogenblikkelijk daarop vielen twee honden, elk een pijl in 't hart, naast Teun neer.
De overige bleven besluiteloos staan, of keerden terug naar heer Walter, die bewusteloos aan den oever lag.
Meerdere jachthonden voegden zich bij hen, snuffelden langs den oever, gingen een eindje het water in, keerden terug, en wisten niet, wat te doen.
Daar naderde heer Willem van Kleef, op den voet gevolgd door twee zijner jagers, allen vol vurigen ijver om de eerste te zijn, die zijn hartsvanger mocht steken in 't afgejaagde dier.
Wat?
Te midden der krioelende honden geen zwarte ever, maar heer Walter, bewusteloos in 't grasveld neergezegen.
Haastig schepten de jagers wat water, wieschen heer Walters voorhoofd en polsen, waarop deze vermoeid de oogen opsloeg en zuchtte: „Teun?"
„Hoe nu, heer Walter," spotte Willem, „zit de zware Bourgonjer van gisteravond je nog in 't hoofd, dat je na een rit van goed een uur al weer slaap krijgt?"
Walter wenkte, dat de twee jagers eenige oogenblikken zijwaarts moesten gaan.
Toen sprak hij zeer geheimzinnig:
„Ik heb een geest gezien, een geest dien ik al jaren ontvlucht, dien ik al jaren vrees Laat me hier niet alleen....
ik... .ben bang. —"


142
Willem had weer een spottend woord op de lippen, maar de ernst, waarmede Walter sprak, en de vreemde, starende blik in diens oogen, deden hem de woorden binnenhouden.
Hij riep de jagers en beval hun heer Walter terug te voeren naar den rand van 't moeras, waar ze hun paarden gelaten hadden en daar op hem te wachten.
Den ever wilde hij niet in den steek laten.
„Tsa, honden, tsa!" riep hij en volgde het spoor, op den anderen oever zichtbaar.
Hoe echter Willem, als mede de andere gasten, ook hun best deden en mijlen ver den omtrek afzochten, van den ever was geen spoor meer te ontdekken.
De honden verloren aan de andere zijde van 't meer geheel het pad. —
De eene groep wilde hierheen, een andere daarheen, het zwarte monster was verdwenen.
Tegen den avond kwam een jager, die op zijn eentje zijn speurtocht had voortgezet, op 't kasteel terug met de boodschap, dat ver in 't woud de vuren brandden van een groot Zigeunerkamp.
Hij waagde de veronderstelling, temeer daar heerhjke braadgeuren hem tegenwoeien, dat 't zwijntje verdwaald was in handen dier zwervers. En daar ze in zeer groot aantal aanwezig waren, was 't aan te raden, ze maar met vrede te laten en geen verder onderzoek in te stellen naar zwijntjes levenslot.
Vermoeid en moedeloos was heer Walter op 't kasteel teruggekomen.
Weinig had hij geantwoord op de booze woorden van zijn gastheer, die 't slecht verkroppen kon, dat het jachtgenot zoo bedorven was door heer Walters vreemde kuren.
Op zijn verdere navrage toch had Walter toegegeven, dat hij 't varken bijna 't zijne had mogen noemen, als niet een vreemde jager was tusschenbeide gekomen.
En nog wel een jagei, dien hij al jaren dood waande.


143
„Kunsten" had Willem gemompeld, doch Walter had het verstaan. ,
Stil had hij deze beleediging over zich heen laten gaan.
Aan verdere feesten nam hij niet meer deel; treurig, in zich zelf gekeerd, zat hij dagen achter elkaar op zijn kamer.
HOOFDSTUK XXVI.
IN HET KAMP.
Op een groote-opene plek in het Reichswald, de bosschen van heer Willem van Kleef, heerschte een rumoerige drukte.
Diep in het dal brandden groote vuren en heerlijke braadlucht steeg op tot voor een tent, op een der hoogste heuvels opgeslagen en zich onderscheidende van de andere tenten, die rondom gelegerd waren, door haar meerdere grootte, haar kleuriger doek en een grooten rooden wimpel, die aan een langen mast vroohjk in het avondwindje wapperde.
De laatste stralen van het achter de boscbrijke heuvelen verdwijnende zonnetje zetten de toppen in fantastisch gulden gloed, terwijl 't dal reeds in schemer-nevelen verzonk. —
Gezang en muziek stegen op van rondom de knappende vuren, waar aan 't braadspit reusachtige stukken wildbraad, onder de bekwame handen der vrouwen, werden klaar gemaakt, voor de mannen, die, moede van de jacht, in zalig nietsdoen, op 't mos lagen uitgestrekt, terwijl troepen kinderen, vroohjk juichende, hand in hand rondsprongen, of kwamen aansjouwen met vrachten brandhout, om 't vuur te stoken, dat hun straks ook een lekker hapje beloofde.
Voor de groote tent lag op een paar over 't mos gespreide wolfsvellen. Enka, de koningin der Zigeuners, die op hun zwerverstocht dit woud uitkozen voor rustplaats.
Naast haar, op een boomstam, zat Teun de jager. Gedachteloos speelden zijn vingeren met den sneeuwwitten baard, zijn


i44
oogen staarden westwaarts en volgden de spelende lichtsprankelingen door de struiken op den heuvelrug.
Plotseling hchtte Diana, die met den kop op de voorpooten aan zijns meesters voeten lag te dommelen, den snuit omhoog, spitste de ooren, sprong op en naderde, met alle kenteekenen van groote bhjdschap, een jongeling, die vlug den heuvel kwam opstappen.
„Dag, grootvader!" riep de naderkomende, „dat hadt ge zeker niet verwacht he?"
„Zoo, jongen, nu al terug, dat doet me plezier," sprak Teun, terwijl hij de armen uitbreidde en den jongeling innig omhelsde.
„Heb je de opdracht naar genoegen volbracht?"
„Ja, grootvader, we zijn den boodschapper gevolgd tot aan de Borchgreve en hebben den volgenden dag het geheele dorp bezig gezien dennegroen aan te sleepen uit de bosschen om dorp en kasteel te versieren."
„Zijn Minka en Sicho ook teruggekeerd? kwam Enka tusschenbeide terwijl ze zich oprichtte van haar wolfsvellen.
„Ja, moeder Enka," haastte Peter zich te antwoorden, terwijl hij haar hartelijk de hand schudde, „ze zijn even bhjven staan bij 't groote vuur, zoo dadelijk zullen ze u wel verslag komen brengen van den tocht."
„Heeft men je ook gezien en herkend?" vroeg Teun, Peter zachtjes dwingende zich naast hem te plaatsen op den boomstam.
Peter keek den ouden man aan, of hij zeggen wilde: „Hoe heb ik het nu met u, ik ben toch geen kleine jongen, die zich noodeloos in gevaar zal begeven en die zich niet weet te verbergen, waar het noodig is."
„Nu, nu," suste Teun, den verontwaardigden blik van Peter opvangende, „het had toch kunnen zijn."
„En hoe minder men in het dorp en op het kasteel van ons


145
plan op de hoogte is", wendde hij zich tot Enka, „hoe beter het voor ons is."
Enka schudde het hoofd, haalde de schouders op en mompelde: „Jij wilt het tenminste zoo: ik zou er wel wat anders op weten."
Luid vroeg ze: „Blijf jullie hier eten, dan kunnen we de verdere plannen straks bespreken?"
Op het toestemmend antwoord van Teun zette ze een zilveren fluitje aan den mond, floot zacht, waarop twee jonge meisjes eerbiedig naderkwamen.
Ze kregen de opdracht drie stukken heerlijk "wildbraad .boven te brengen, benevens een kruik wijn.
„Ben je nog bij....?"
„Zeker grootvader. Ik heb oom Reijn nog gesproken. Toen hij 's avonds van den molen huiswaarts keerde, had ik al eenigen tijd in de boschjes verscholen, zitten wachten. Terwijl hij passeerde, bootste ik een specht na. Verrast bleef hij staan, overtuigd u te voorschijn te zien treden, want voor een specht was het veel te laat, vertelde hij me later, en niemand anders dan Teun kan het zoo natuurlijk nadoen.
U begrijpt, dat hij wel wat vreemd opkeek, mij te zien.
'k Ben meegegaan in huis, heb heerlijk uitgerust bij Annemeuje, maar Minka en Sicho hielden buiten de wacht, want, vertelde oom, de beide rakkers, die gezond en wel in 't dorp zijn teruggekeerd, slaan bijna geen dag over, waarop ze niet komen snuffelen op den molen of in den ouden toren.
De schout en Sebo zijn razend en hebben een duren eed gezworen u en mij het betaald te zetten.
Vooral de schout, zei oom, moet avond aan avond in de -taveerne zitten zwetsen, dat hij u voor een moordaanslag aan de galg zal helpen."
„Mij ?" vroeg Teun, lachend.
„Ja, grootvader, denzelfden avond, dat de twee rakkers mij naar 't kasteel voerden, is de schout bijna gedood.
Teun de Jager 10


146
Hij is in den schouder getroffen door een pijl....met ... .uw merk."
„He! wat?" riep Teun ten hoogste verbaasd, „een pijl van mij?"
„Ja, oom heeft hem zelf gezien, want de schout bewaart hem zorgvuldig."
„Dat kan zijn, ja ja " knikte Teun.
„Weet je nog, Enka, dat ik je, toen je de beek doorstapte,
een pijl achterna wilde sturen en een leegen pijlkoker
vond?
„Wie heeft nu mijn pijlen opgeraapt en er
zoo'n gemeen gebruik van gemaakt?" sprak
Teun, telkens rustende, als wilde hij zijn gedachten dwingen, hem te zeggen, wie zoo gemeen had kunnen zijn
„Die knecht!" siste Enka aan zijn oor.
„Freerk! ?" riep Teun, terwijl hij zijn handen in elkaar sloeg.
„Als dat waar is, dan....
„Neen. heer jager," sprak Enka zeer beslist, „met dien knecht reken ik af."
Minka en Sicho waren onderwijl nader getreden, brachten verslag uit, maar mochten spoedig hun kameraden beneden in 't dal opzoeken, daar Enka uit het verhaal van Peter genoeg vernomen had.
Het avondmaal was nu weldra genuttigd. Peter begaf zich in grootvaders tent, die in de nabijheid stond, ter ruste, Enka en Teun bleven nog geruimen tijd na praten.
De maan verrees al boven de bosschen, het luidruchtig rumoer om de vuren was reeds lang verstomd en nog zaten de twee op den boomstam in fluisterend gesprek.
Op eenigen afstand stond onbeweeglijk een schildwacht om te waken bij de tent van hun aller moeder.
,,'t Is dus zeker, dat heer Walter over eenige dagen zal verder reizen?
„Ja," zei Enka, „mijn mannen hebben betrouwbare inlich-


147
tingen, regelrecht op 't kasteel van heer Willem verkregen. De tocht gaat over Nijmegen en Arnhem naar de Borchgreve. Blijft ge nog bij uw oude plan?"
„Ja, Enka, dat is de zoetste wraak, iemand zoo ver te brengen, dat hij zelf erkent, verkeerd gedaan te hebben.
Ik ben er van overtuigd, dat heer Walter jaren vol wroeging heeft dóór gebracht en dat hij veel zou willen geven, 't gedane leed te kunnen herstellen."
„Helaas!" zuchtte Teun na eenige oogenblikken, „hij kan dat niet, ik kan het wel.
Altijd schud je het hoofd, Enka, je begrijpt het niet.
Heeft de graaf in al die jaren niet meer geleden, dan wanneer ik hem op d'eigen stond de hersens had ingeslagen?" Bllli
„Oog omoog, tand om tand," fluisterde Enka, terwijl ze hem met haar donkere oogen in de zijne trachtte te zien. Maar Teuns blikken verloren zich in 't duistere bosch
Zwijgend bleven ze een tijdlang zitten.
„Enka, terwille onzer vriendschap, tracht, vóór heer Walter 't kasteel daarginder gaat verlaten, hem in den tuin te ontmoeten," smeekte Teun, terwijl hij Enka's magere handen in de zijne kneep.
„Zet uw wraakplannen op zij en help mij, goed te maken, wat ik eenmaal misdreef.
Ge weet, dat heer Walter vrij geregeld zijn morgenwandeling om den vijver maakt en kunt er van overtuigd zijn, dat de stemming, waarin hij verkeert, het u vrij gemakkelijk zal maken.
Bereid hem voor op wat eenmaal zal moeten gebeuren. Je machtspreuk moet zijn: „Oldhuis zal de vrede brengen."
„Terwille onzer vriendschap, heer jager zal ik het doen," zuchtte Enka.
„Wanneer ik echter al die tenten aanschouw en bedenk,


148
hoeveel mannen daar slapen, die maar wachten op een enkel woord van mij "
„Neen, Enka, neen nogmaals neen leid mij niet
in verzoeking."
En wild keerde Teun zich om en verdween in zijn tent.
HOOFDSTUK XXVII
BIJ DEN VIJVER.
De morgennevelen waren nog niet opgetrokken, toen een bedelares, steunende op een knoestigen stok, het groote hek binnenstrompelde, dat de oprijlaan van 't kasteel van den heer Willem van Kleef scheidde van den grooten heerweg.
Niemand zou in haar de fiere koningin der Zigeuners herkennen, die trots haar ouderdom, zoo krachtig en gebiedend tegenover haar volkje kon optreden.
Een gescheurde rok, een sjofele omslagdoek, een vieze hoofddoek, gevoegd bij den schuchteren, onzekeren gang, gaven haar geheel het voorkomen van een oud besje, dat bedelende in haar onderhoud moet voorzien.
De grijze lokken, slordig onder den hoofddoek gestopt, en de scherpe trekken om den spitsen neus en ingevallen mond, door een weinig houtskool nog versterkt, schonken haar honderd jaar.
Alleen de zwarte oogen schitterden nog van jeugdig vuur, vooral toen ze, kort nadat ze een zijpaadje was ingeslagen, een zacht sissend geluid hoorde.
Even bleef ze, als vermoeid, bij eenige denneboomen staan.
Toen herhaalde zich het gesis twee malen, de zware takken


149
werden op zij geschoven en het bruin, verbrande gelaat van Minka vertoonde zich.
„Heer Walter is zoo juist voorbij gegaan en zit waarschijnlijk op de bank aan den kleinen vijver. Het tweede pad rechts af slaan," fluisterde hij.
„Dank je wel, mijn jongen; houd een oog in 't zeil. Waar is Sicho?" vroeg de vrouw, zonder haar gebogen rusthouding ! te wijzigen.
„Die zit achter de bank, veilig verscholen."
„Goed zoo," knikte Enka en strompelde verder.
De takken sloten zich en de stilte in 't bosch keerde weer Een enkele kraai alleen kraste met scherp geluid de tooverheks tegen, die daar over 't smalle boschpaadje voortschoof.
Heer Walter had slecht geslapen, buitengewoon slecht. Of het kwam van den zwaren wijn, den gast als afscheid in ruime mate geboden?
Of door de heftige woordenwisseling, die hij met zijn gastheer in 't late uur nog kreeg over dat vervloekte everzwijn, dat hem toch al zoo menig uur van zijn nachtrust gekost had?
Of hever niet het zwijn, maar de man, die het hem ontnomen had.
Had hij gedroomd dien morgen?
Was het Teun de jager geweest, die daar plotsehng voor hem gestaan had met den boog rustig aan den voet ?
Of was het zinsbedrog, overspanning van zijn toch al zoo geschokte zenuwen?
Neen ,'t was dezelfde, die in dien vreesehjken nacht tegenover hem stond en hem toebulderde, wijzende op het hjk aan zijn voeten:
„Bloed voor bloed, heer graaf, we spreken elkander nader." Alleen was de gestalte nog grooter, nog indrukwekkender geweest.
Toen, dien nacht in 't bosch, gevoelde hij zich den meester,


150
den meerdere van den strooper, dien hij op heeterdaad betrapte en hij meende volkomen in zijn recht te zijn,
thans na jaren sidderde hij,... van angst en wroeging
was hij 't tooneel van dien akeligen strijd ontvloden, in de hoop rust te vinden....
Rust! Voor hem scheen geen rust meer op aarde te zijn.
Steeds vervolgde hem dat laatste woord van den diep getroffen vader:
„Bloed voor bloed. We spreken elkander nader."
Zou Teun hem nu ter verantwoording roepen ? Had hij al die jaren nog niet genoeg geleden?
„Gekheid! Verbeelding!" had Willem geplaagd en steeds hem aangespoord tot meer drinken.
Hadden ze niet als gast en gastheer tegenover elkaar gezeten, 't zou niet zoo zijn afgeloopen.
Geen oogenblik had de slaap zich over hem ontfermd en nauwelijks kleurde de oosterkim zich, of heer Walter wierp 't raam van de torenkamer, welke hem tot slaapvertrek diende, open, kleedde zich en wachtte vol ongeduld, dat de portier de poortdeuren zou openen en de valbrug zou neerlaten.
In 't bosch aan den vijver vond hij meestal kalmte en rust.
't Donkere water, weerspiegelend het zware geboomte, beinvloedde zijn onrustig hart en 't droomerig gesuis der hooge dennen en eiken en beuken stilde vaak den woesten kringloop van gedachten, die altijd draaiden om dat ééne:
„Teun!"
Ook nu weer had hij wel een uur gezeten op 't geliefde plekje, den blik verloren in 't diepe zwait van 't zware lommer, toen plotseling zijn oor getroffen werd door een schuchter kuchje.
Opziende, ontwaarde hij een oud vrouwtje, dat bevend de hand uitstrekte om een aalmoes te ontvangen.
„Een kleinigheidje, heer graaf?" klonk het smeekend. „Ik ben de graaf niet," antwoordde heer Walter norsch,


i5i
maar stak toch de hand in den zak, haalde zijn geldbuidel te voorschijn en zocht eenige kleine geldstukjes uit. „Ziehier, en laat me met rust!"
Langzaam kwam Enka naderbij om de zilverstukjes in ontvangst te nemen, den gever met haar vurige blikken dwingende haar aan te zien.
Gehjk een vogeltje, door een slang bekropen, in machtelooze angst zijn vlerkjes niet roert en sidderend zijn belager afwacht, zoo staarde heer Walter in de vonkenschietende oogen van een draak, dien hij niet ontkomen kon.
Hij miste zelfs de kracht zijn hand terug te trekken uit de klauwen van dat roofdier, dat plots hem daar besprong.
Terwijl haar linkerhand zijn pols als in een schroef vastklemde, volgde haar rechter de lijnen in de palm zijner hand en klonk het:
„Niet heer Willem van Kleef, maar toch van edelen bloede."
„Uw geboortegrond is niet verre van hier, al verhepen er jaren, dat uw voetzolen hem drukten."
„Vrouw!" schreeuwde heer Walter en wild trok hij zijn hand terug, „hoe weet je dat?"
Akelig klonk die schreeuw door 't stille bosch over 't kalme watervlak, maar akeliger nog was het verwrongen gezicht van den ridder. —
Enka richtte zich in haar volle lengte op en haar knoestigen doornenstok plechtig omhoog strekkende, vroeg ze:
„Heer Walter, want dat zijt ge, de lijnen uit uw hand hebben het me duidelijk gezegd, heer Walter, durft ge de sterren te loochenen, die mij heden nacht uw lot verkondigden?"
Sidderend zonk Walter op de bank neder, zonder op haar vraag te antwoorden.
„Zoudt ge niet gaarne weten, wat de toekomst nog in zijn duisteren schoot verborgen houdt?
Uw levensster, eens zoo helder, werd jaren geleden, plotse-


152
ling verduisterd door een van lageren rang, die evenwel "
„Wijf, houd stil en maak dat je weg komt," bulderde hij, eensklaps opspringende.
„En toch," hield Enka vol, „brandt ge van nieuwsgierigheid: de hjnen van den duim naar het midden vertelden me dat."
Onwülekeurig keek heer Walter even in de palm van zijn hand. Van dit oogenblik maakte Enka gebruik een paar stappen nader te komen en zijn mantel te pakken.
„Wees wijs, heer Walter, 't zal u heel wat verdriet besparen," sprak Enka. „Zet u weder op de bank en laat mij rustig het lijnenspel bestudeeren."
Als gebroken van smart zette heer Walter zich weder, en Het zijn hoofd rusten in zijn rechterhand. —
Hij bedekte zijn oogen, als wilde hij niets meer zien van heel de droeve wereld. Zijn linker hing machteloos omlaag.
Enka knielde bij hem neer, nam de linkerhand in de hare en sprak na eenige oogenblikken:
„Hij was groot en forsch Gij hebt beproefd hem te
ontvluchten... .in verre landen hebt ge gezworven... .voor eenige dagen, op de jacht
„Hij leeft dus?" riep Walter, eensklaps beide handen van Enka grijpende.
„Wie?" vroeg ze heel onnoozel, maar de schittering in haar oogen bewees, dat ze in hevige spanning verkeerde.
„Teun," klonk het zacht.
„De sterren verkondigen mij nimmer de namen; wel zie ik een reuzen gestalte, met een voUen, grijzen baard.
Wolf en beer en everzwijn worden zijn buit...."
,,'t Is Teun de jager," zuchtte de ongelukkige ridder.
„Dien ken ik," fluisterde Enka hem in 't oor. ,,'k Heb niet voor niets bijna honderd jaren rondgezworven in de bosschen langs den Rijn en heb hem meermalen ontmoet.
Den laatsten keer op 't kasteel de Borchgreve. Hij woonde toen in den ouden toren van Oldhuis met zijn jongen, Peter."


153
„Maar dat kan niet," sprak de burchtheer.
Men kon het hem aanzien, dat hij met moeite de woorden uit de keel wrong.
„En ik zeg u, heer Walter, dat de sterren nimmer liegen en de lijnen in uw hand evenmin," en nogmaals aandachtig beide handen beschouwende, sprak Enka, haar slachtoffer doordringend aanziende: „Dan hebt gij hem kort geleden in 't bosch ontmoet."
Niet lettende op de pogingen, om zijn handen uit de hare te bevrijden, vervolgde ze, terwijl ze een hjn in zijn rechterhand aanwees: „Bloed! bloed!!
Steunend zonk hij achterover en kermde: „G'" ade! genade!"
„Niet ik moet u genade schenken, maar Teun en de jonge Peter tegen hen hebt ge gezondigd.
Eerst dan zal u de rust geschonken worden, waarnaar ge jaren tevergeefs gezocht hebt.
Niet hier, maar in Oldhuis is voor u vergiffenis te bekomen."
Vol ontzetting staarde heer Walter in de koolzwarte oogen der oude vrouw, die voor hem niet meer een bedelares, maar een godin der wrake was, neer gedaald uit de helle, om hem, zwakken sterveling, te martelen en te pijnigen tot het einde zijner levensbaan.
Plotseling zakte Walter op de knieën en smeekend de handen ten hemel heffende, klonk het zacht, terwijl tranen over zijn wangen rolden:
„O, zeg me, wat "is er van mijn zoon geworden?" Hebben de vlammen hem verteerd of ?
Terwijl ze zegenend hem de handen op 't hoofd legde, sprak ze, zelf ontroerd over zooveel smart:
„Oldhuis zal de rust u brengen."
Langzaam verwijderde ze zich.


154
Geruimen tijd daarna vonden eenige bedienden, door heer Willem uitgezonden, daar zijn gast niet aan de vroegdisch verscheen, den ridder bewusteloos voor de bank liggen. —
HOOFDSTUK XXVIII.
DE INTOCHT VAN DEN BURCHTHEER.
Wat hadden ze het allen druk, de wagenmaker en de bakker, de schoenmaker en de wever. Groot en klein, oud en jong had mee geholpen en een groote eerepoort was verrezen midden op het kerkplein. Daar zou hun meester doorrijden en uitrusten in de taveerne van Maaike.
Met opgestroopte mouwen stond ze midden onder de boog van groen en gaf haar bevelen, waar hier en daar nog een roos moest tusschengestoken worden.
Groote slingers van sparregroen verbonden de boomen rondom en sierlijke wapenschilden, boven gekruiste speren, wisselden af met vlaggen en banieren in de kleuren van 't huis de Borchgreve.
Hier zou de schout hem welkom heeten en een eerewacht te paard zou hem vergezellen tot aan de poort van 't kasteel.
Ook daar was alles getooid met groen en bloemen en vlaggen, schilden en banieren.
Freerk, thans de rechterhand van jonker Sebo, had hier de leiding genomen. Sebo het het gaarne aan hem over, zooveel belang stelde hij niet in de terugkomst van den oude.
't Was zijn vader, dat was waar. Hij kende hem echter niet. Hij lag nog in de wieg, toen die vertrok en wat hij in keuken en stal en hof opgevangen had over den zonderling, zooals hij hem vaak betitelde, verdrong zoetjes aan het aan-


155
gename beeld, dat moeder hem steeds had voorgehouden van den afwezige.
De laatste tijden had Freerk hieraan niet weinig meegeholpen.
Onder 't zegel van geheimhouding had hij Sebo een verhaal opgedischt over 't verdwijnen van den hqogen gebieder, zoo bezwarend voor dezen, dat Sebo de tranen meende te begrijpen, die zijn moeder menigmaal stortte.
Nu dacht hij ook den treurigen, verdrietigen trek te kunnen verklaren, die bijna altijd haar schoon gelaat ontsierde.
Hij vergat, dat hij meestal zelf de oorzaak daarvan was en dat hij, door meer kinderlijke hef de te toonen, veel van dit verdriet weg had kunnen nemen.
Geen wonder, dat hij soms wenschte, dat heer Walter maar in 't verre oosten gebleven was.
Freerk zag voor zich ook niet veel heil in de verandering.
Alleen oude Maarten en de kapelaan verheugden zich van harte over de terugkomst van hun heer. En de burchtvrouwe ?
Van dat de boodschapper was gekomen met de tijding:
„Heer Walter is in Cleve en zal binnen eenige dagen thuis komen," verkeerde ze in groote spanning.
Ze herinnerde zich nog helder de treurige dagen voor het vertrek, de gedrukte stemming van haar gemaal, afgewisseld door hevige driftbuien.
Hoe zou 't nu zijn?
Wel had die oude waarzegster haar gezegd, dat hij in den vreemde steeds aan haar dacht, maar dan weer herinnerde ze zich het gesprek met den ouden kapelaan.
„Haar gemaal een moordenaar!"
Nimmer weer had ze 't onderwerp durven aanroeren, al hoe zeer ze verlangde een' tipje van den geheimzinnigen sluier op te hchten.


156
Ze zag op tegen een wederzien, waarnaar ze jaren met smartelijkv erlangen had uitgekeken.
Op den grooten heerweg, die zich slingert over de heuvels aan den zuidkant der Veluwe, van Arnhem naar Rhenen, reden een viertal ruiters in gestrekten draf. —
't Waren heer Walter, zijn schildknaap en twee lansknechten.
Zijn gastheer had hem een grooter geleide aangeboden, maar heer Walter weigerde dit beslist.
De aanwezigheid der Zigeunerbende boezemde hem niet de minste vrees in. Na het gesprek met Enka kende hij nog slechts één doel: Oldhuis.
Zou de oude vrouw waarheid gesproken hebben? Zou Oldhuis hem de rust hergeven, waarnaar hij jaren zocht?
In bekende streken kwam hij nu.
Hij herkende vele dingen, hier een huis, ginds een boomgroep, daar een vergezicht over den Rijn, maar 't was niet een vroohjk wederzien na jaren scheiden.
Somber staarde bij voor zich, geen woord wisselde hij met zijn metgezellen, die hun heer niet durfden storen in zijn zwaarmoedige buien en zwijgend hem volgden.
Ze vreesden die buien en wisten, dat zwijgen het beste was*
Daar naderden ze het kerkje en het dorpsplein.
Plotseling klonk een luid: „hiep, hiep, joech hé! leve onze heer, leve heer Walter!"
Boven allen uit klonk de stem van oom Dirk, die naast den chout voor de eerepoort stond.
Een vriendelijke trek verhelderde nu toch het gelaat van den heer. 't Deed hem goed, zijn oude onderdanen weer te zien. Met genoegen luisterde hij naar de rede van den schout, die zijn best deed in schoone woorden zijn gebieder welkom te eet en.
Verschillende der oudsten drukte hij aangedaan de hand en hij maakte zelfs een grapje tegen Maaike, toen zij hem


137
den eerewijn aanbood in een bokaal met rozen versierd.
Nu formeerde zich op 't plein, te midden van 't kleine en groote pubhek, de eerewacht te paard, allen boerenzoons uit den omtrek, met den schout aan 't hoofd.
De meesten kenden hun heer niet, maar — ze waren vroohjk, 't was feest.
Hun paarden hadden ze bloemen in manen en staart gevlochten en zij zelf droegen kleurige sjerpen en lange linten om den hoed.
En nu Maaike, op bevel van heer Walter, in den wijnkelder moest afdalen en zij en Hil handen te kort kwamen om al de feestgenooten te bedienen, kwam de feestelijke stemming eerst recht los.
Onder 't zwaaien der vaandels en 't geschetter van een paar krijgstrompetten, die de schout ergens had weten op te scharrelen, ging het nu stapvoets den landweg op, die voerde naar het kasteel.
De meeste dorpelingen trokken mede en vroohjk wuifde de burchtheer bekende gezichten tegen, die hij, nu links, dan rechts van den weg, ontdekte.
Bij 't groote inrijhek, waarachter de prachtige eikenlaan, die voerde naar de slotbrug, stond gansch het personeel, in dubbele rij geschaard.
Bij 't naderen van den stoet trad de grijze kapelaan vooruit.
Zoodra de ridder dit zag, sprong hij uit den zadel, gaf de teugels over aan zijn schildknaap, en zijn knie buigende voor den eerwaarden grijze, smeekte hij, de handen gevouwen:
„Uw zegen Vader."
Ontroerd zagen alle omstanders toe en ontdekten zich het hoofd en knielden mede neder.
De oude man, die zijn kleine welkomstrede wilde houden, raakte geheel in de war en met tranen in de oogen bracht hij het niet verder dan:
„Mijn zoon, wees welkom!"


158
Oude Maarten kon in 't geheel niet spreken; hij streelde slechts de handen van zijn heer en glimlachte door zijn tranen heen. — 'j '.';*•')
Tusschen zijn twee getrouwen in, ging het nu, voetje voor voetje, omstuwd en gevolgd door personeel en dorpelingen, op de slotbrug aan.
Walter was te aangedaan om veel te vragen, de aanhankelijkheid zijner getrouwen trof hem dieper, dan hij zich zelf wel wilde bekennen.
Ook het weerzien dier bekende plekjes, hoe meer hij 't kasteel naderde, deed zijn hart van aandoening sneller kloppen.
Hoe indrukwekkend waren de hooge stammen dier forsche eiken, hoe rustig het zware bosch ter weerszijden.
Daar vertoonde zich zijn slot. De zware poort met ophaalbrug, thans bijna geheel schuil gaande in groen en bloemen, de twee vriendelijke torentjes, waarop de weerhaan schitterde in 't heldere zonnetje, hoe levendig herinnerden ze hem den intocht bij zijn eerste huwelijk.
De stoet was de brug genaderd.
Van onder de groene bogen kwam vriendelijk wuivend vrouwe Ada hen tegemoet. Aan haar zijde liep Sebo.
Verrast stond de burchtheer een oogenblik stil. Was die ferme, flinke knaap, die zijn moeder bijna over 't hoofd keek, dezelfde als dat ventje, dat vroohjk kraaiend in de wieg spartelde, toen hij op reis toog?
Een forsche jongen, waar een kranig ridder uit groeien kon.
O, wat zou hij niet geven, zoo zijn eerste nog leefde.... .... En zijn gedachten dwaalden terug in het verleden....
Hij zag weer hoog de vlammen laaien uit de vensters van 't kasteel, hij hoorde weer de vertwijfelende angstkreten der moeder


159
Plotseling vertoonde zich midden op den weg, voor de brug, de reuzen gestalte van Teun de jager.
Vanwaar hij gekomen was, wist niemand, maar iedereen herkende hem.
Kalm spande hij den boog en richtte den pijl op heer Walter.
Verschrikt stoven velen op zij en verscholen zich achter de boomen, vrouwen en kinderen gilden en schreeuwden, de paarden in de achterhoede begonnen te steigeren en vermeerderden het tumult niet weinig.
Ada, het gevaar ziende, waarin haar gemaal verkeerde, vloog met een doorsnijdenden gil Teun voorbij en plaatste zich met uitgespreide armen voor den ridder, die hevig ontsteld, met groote, starende oogen de geestverschijning daar voor hem aanstaarde.
Of was het heusch de jager?
Nauwelijks had Sebo den ouden grijskop opgemerkt, of vol woede sprong hij op hem toe.
Ha! daar had hij tenminste één van de twee, waarnaar hij en de schout nu al zoo lang gezocht hadden.
Door een vlugge beweging met zijn groote jachtlaars schepte Teun hem echter meesterlijk, zoodat hij languit over den grond tuimelde.
De schout en een paar stalknechten drongen naar voren om den boog aan Teuns nimmer falende hand te ontrukken, maar aarzelden even, wie de eerste zou zijn.
En de Graaf?
Met zacht geweld duwde hij zijn gemalin op zij, deed een stap op Teun aan, die nog steeds den boog gespannen hield en sprak, zoo dat ieder het duidelijk kon verstaan:
„Vergeving, Teun!"
Een heftige schok doortrilde de grijze reus op het hooren van die woorden.
Hij zette den boog bij den voet, borg kalm den pijl in den


i6o
koker en antwoordde: „Heer Walter weet, dat ieder van mijn pijlen steeds zijn doel trof.
Nu wil ik U groeten, heer Walter van de Borchgreve, maar op Oldhuis spreken we elkaar nader."
Doodbedaard keerde Teun zich om en verdween langs den gracht in het bosch.
Sebo, de schout en vele anderen maakten zich gereed den onbeschaamden vlegel, die zoo de feestvreugde durfde storen, te volgen, maar het gebiedende: „Halt!" van den ridder deed hen stilstaan.
„Dien man mag geen haar gekrenkt worden," sprak Walter met diepen ernst, en zijn gemalin den arm biedende, stapte hij diep bewogen de slotbrug over en verdween in het kasteel.
In zijn grooten leunstoel gezeten, het hoofd steunende in de linkerhand, in de rechter een grooten bokaal, half gevuld met vurigen wijn, staarde heer Walter somber voor zich.
Af en toe nam hij een kleine teuge, en bleef dan weer in gedachten zitten, treurig het moede hoofd schuddende.
Hij wachtte op den ouden kapelaan, die heden middag, na den maaltijd, hem een onderhoud onder vier oogen had verzocht.
Of het zooveel gewichtigs gold, dat het niet wachten kon tot hiorgen?
De oude man had zoo ernstig neen geschud, dat de burchtheer begreep, dit onderhoud niet te moeten weigeren. Eenige naburige edelen hadden hem nog een bezoek gebracht, de
HOOFDSTUK XXIX.
't Was avond.
DE BEKENTENIS VAN HEER WALTER.


m
schout had veel van zijn tijd in beslag genomen, de feest» vreugde, een oogenblik door Teun gestoord, was op 't plein, trots deze onaangenaamheid, voortgezet en had hem ook weer eenigen tijd opgeëischt; nu was 't stil en wachtte hij.
Met den grooten, met gouden haken versierden famüiebijbel onder den arm, kwam de grijsaard met bevenden, sloffenden tred binnen.
Op verzoek van den edelman plaatste hij zich tegenover hem, nadat hij het zware boek op tafel had gelegd.
Het was den eerwaarden geestelijke aan te zien, dat hij niet goed wist, hoe te beginnen.
Hij kende zijn heer uit vroeger dagen en vreesde de onstuimige driftbuien van vroeger weer te ontketenen, als hij wakker schudde die droeve herinneringen en toch — het moest.
Lang reeds voor Walters komst had hij 't plan opgevat, maar nu het er toe kwam, zag hij er tegen op als tegen een berg.
Hij herinnerde zich nog dien avond van het onderhoud met de hooge vrouwe. Hij kon niet weer vergeten dien treurigen blik uit haar oogen en 't zoo smartelijk geuite: „Mijn gemaal een moordenaar!"
Zekerheid, o, had hij maar eenige zekerheid.
De woorden van zijn heer, heden middag bij de brug gesproken: „Vergeving Teun!" hadden hem plots in zijn plan gesterkt, met hem te spreken, doch nu het er toe moest komen ontzonk hem de moed. ,
Geruimen tijd heerschte er een pijnlijke stilte.
Eensklaps richtte Walter zich op en zette zich recht in den zwaren armstoel, wreef zich een paar ma;d over de moede oogen en sprak.- „Eerwaarde Vader, herinnert ge u nog Teun den jager? Mijn hart is bezwaard sinds vele jaren door iets, dat tusschen hem en mij is voorgevallen, ik heb getracht hem te ontvluchten, door verre reizen mijn gefolterd harte de rust te hergeven, ik meende er bijna in geslaagd te zijn, toen ik Teun de Jager U


IÓ2
op een wilde-zwijnenjacht den doodgewaande plotseling voor me zag staan.
Sindsdien laat de gedachte mij geen oogenblik met rust, dat ik iets met den grijsaard heb goed te maken.
Ik wist, dat hij op Oldhuis vertoefde, niettemin heeft de ontmoeting van hedenmorgen me vreeselijk getroffen.
Ten aanschouwe van gade en zoon en al mijn onderhoorigen heeft hij me laten zien, dat hij beter, braver, edeler is dan indertijd heer Walter van de Borchgreve was. Op dat oogenblik gevoelde ik, dat hij mijn meerdere was, dat ik eigenlijk op mijn knieën moest liggen.
En wat was het antwoord op mijn vraag om vergiffenis?
„Op Oldhuis spreken we elkaar nader."
Een tijdje zweeg de ridder.
't Was hem aan te zien, dat zijn trots streed met zijn gevoel voor recht.
Zou de heer moeten buigen voor den jager? Zou hij de trotsche woorden, dien noodlottigen avond gesproken, terugnemen ?
O, hoe menigmaal had na dien tijd dat „bloed voor bloed" hem in de ooren geklonken.
Vorschend bespiedde de grijze priester de wisselende stemmingen op het gelaat van den man daar voor hem. Eensklaps lichtte deze 't hoofd op en vervolgde.-
„Nimmer hoorde een menschehjk oor, wat ik thans den priester toevertrouw. Moge God mij vergeving schenken, want
.... Teun had gelijk.... ik was schuldig."
- Deemoedig boog heer Walter het hoofd.
„Mijn zoon", klonk zacht de bevende stem van den ouden geestelijke, „er is meer vreugde over één, die zich bekeert, dan...."
„Berouw komt nooit te laat; ook voor u zal er vergiffenis zijn, nu ge ootmoedig uw schuld bekent."


103
„Laat mij voortgaan," zuchtte de burchtheer.
,,'t Was eenige jaren voor mijn eerste huwelijk Op een
grijzen herfstavond dwaalde ik nog laat in het bosch rond. In den laatsten tijd was mij meermalen bericht door de boschWachters, waaronder ook Teun, dat er gestroopt werd op ergerlijke wijze. Hoe ze ook hun best deden, de dader of de daders waren niet te treffen. Dit maakte mij woedend en ik besloot zelf de hand aan den ploeg te slaan.
Trokken de boschwachters naar 't oosten, ik hoorde van wilddieverij in 't westen, bleven ze in de buurt van 't kasteel, de dieven sloegen hun slag aan den Rijn of bij Oldhuis. 't Was om razend te worden.
Op dien avond liep ik op 't pad rondom den vijver, hoorde eenig geritsel, verborg me snel achter eenige struiken en — zag een jongeling, een jongen nog bijna, geknield naast èen reebok, zoo juist geveld.
De boog lag op 't voetpad en de knaap beproefde het getroffen beest, dat half in 't water lag, op den wal te trekken.
In 't volgende oogenbhk snorde mijn pijl door de lucht en — in 't hart getroffen, stortte de knaap boven op den reebok.
Een hartverscheurend „o mijn God" klonk op eenige passen aistands van mij en Teun de jager sprong op den gevallene tpe, tilde hem op, riep hem met de teederste namen, — helaas! 't leven was geweken.
Versteend stond ik achter de mij beschermende boschjes dit alles aan te zien. 'k Gevoelde niet de kracht een voet te verzetten.
'k Begreep, dat het Teuns eigen zoon moest zijn, dien ik had neergeschoten. Had de jager mij zoo bedrogen? Ging hij met zijn eigen zoon op strooptocht om zijn heer te berichten, dat er wilddieven in de bosschen van de Borchgreve waren?
'k Wist, dat die zoon een deugniet was en reeds meermalen had gepoogd, zich aan 't vaderlijk gezag te onttrekken.


IÖ4
Hoe kon het ook anders, als de vader den zoon zoo voorging?
Nog altijd staarde ik wezenloos voor me uit naar 't vreeselijk tooneel aan den rand van den vijver.
Nimmer is't me gelukt, het weer uit mijn geest te bannen en nog zie ik het in alle bijzonderheden voor me."
Zuchtend sloeg heer Walter de handen voor de oogen en viel met het hoofd voorover op tafel.
Na enkele minuten, waarin slechts het knagen van de houtwurmpjes in de dikke balken gehoord werd, wanneer 't zachte suizen van den wind langs de boogvensters bedaarde, vervolgde de edelman zich oprichtende:
„Plotseling sprong de jager op en den boog spannende, gelijk heden morgen, donderde hij me tegen.- „Kom te voorschijn, lafaard, die kinderen vermoordt, kom vooruit. De heer van den Borchgrevë weet toch wel, dat mijn pijl altijd doel treft."
„O, mijn God, was ik toen maar te voorschijn gesprongen en had zijn pijl mijn hart maar doorboord, 't ware beter geweest, dan al die jaren van smartelijk lijden. Wat is één oogenblik van pijn tegenover een zelfverwijt van vele jaren.
Ik gevoelde mij veilig achter de boomen en kon niet gelooven, dat de jager mij had gezien. Ik hield me stil, spande zelfs mijn boog, gereed den vader te treffen, die zijn zoon wilde wreken.
Daar daalde zijn boog, rustig stond de jager midden op 't pad — juist als heden morgen.
Plechtig klonk het in de doodsche stilte van het bosch:
„Nu wil ik u groeten, heer Walter, maar we spreken elkander nader. Bloed voor bloed."
Hij sloeg den boog over den schouder, nam den dooden knaap als een veertje op den arm en verdween in 't nachtelijk duister.
Niemand heeft Teun ooit weder gezien. Hij was verdwenen


i65
en van den moord op zijn zoon hoorde geen sterveling. Maar mijn geweten liet me niet met rust.
Herinnert ge u dien verschrikkelijken onweersnacht? 't Was eenige jaren na 't voorval aan den vijver, waar ik nög nooit weer een voet gezet had. Den geheelen avond had het onweer gedreigd en om nog voor de bui thuis te zijn, nam ik, van Oldhuis komende, waar ik gejaagd had met Tako, den vlugsten weg door het woud langs den vijver."
't Werd stil. Walter sloot de oogen en sloeg afwerend de handen uit, als wilde hij booze geesten, die op hem aanstormden, terug drijven.
,,'k Heb Teun gezien dien avond" klonk het eindelijk onzeker.
„Tako beweerde, dat ik moet hebben gedroomd. Er was niets op 't boschpad aan den vijver."
„We waren binnen voor de bui Vreeselijk, die
slagen" en Walter dook ineen, als hoorde hij nog den
knetterenden donderslag, die volgde op 't felle bliksemlicht. En dat geroep van: „brand! brand! !"
Vol vertwijfeling staarde heer Walter naar een hoek van de groote zaal en kermde: „Help! help! de kinderkamer staat in brand!!"
Op dat oogenblik kwam oude Maarten binnen, om de waskaarsen in den koperen lichtkroon te ontsteken.
Dit kalmeerde heer Walter aanmerkelijk. Hij schonk zich nog eens in, dronk een paar teugen, wandelde eenige keeren heen en weer en sprak, terwijl hij zich weder tegenover den priester plaatste: „Waarom alle wonden weer open gereten?"
Eerwaarde vader, ge weet, dat in dien nacht mijn eerstgeborene, mijn eenige, mijn Peter verdween.
Is hij verbrand? Is hij met de verkoolde balken, met wieg


i66
en al begraven onder het neerstortende puin?
Hoe meer ik er over nadacht, des te minder kon ik het gelooven.
Maar ik durfde mijn geheimste gedachten niet te zeggen, ik durfde mij zelf niet te bekennen, dat er een andere mogelijkheid was.
Bloed voor bloed! bloed voor bloed!! hamerde met rustelooze zekerheid dag en nacht in mijn hoofd.
Alleen 't krijgsrumoer en woeste drinkgelagen doofden voor een tijd die vreesehjke marteling.
En thans? "
HOOFDSTUK XXX.
HET GEHEIM VAN DEN OUDEN KAPELAAN.
„Thans", nam de oude kapelaan het woord, terwijl hij zegenend de handen spreidde over het groote boek, dat nog altijd gesloten voor hem lag, „thans zal dit boek u troost brengen, zooals het reeds duizenden voor u troostte."
Met bevende handen maakte hij de gouden haken los en sloeg het open, waar in sierlijke letters het doopregister van al de Borchgreves was bijgehouden.
„Ziet, heer Walter, dit zal de sleutel zijn om 't groote geheim op te lossen, dat uw leven zoolang heeft verduisterd. Nu gij zelf schuld hebt bekend en mij hebt toevertrouwd, wat u zoo jaren heeft bezwaard, nu is mij veel duidelijk geworden, wat mij gisteren nog een raadsel was.
Ik durf haast met zekerheid te zeggen: „Uw zoon Peter is niet verbrand."
„Wat zegt ge?" kreet de burchtheer.
„Pijnig me niet en zeg, wat ge weet?" en woest sprong hij op en greep de hand van den oude, die zoekend over het dikke boek schoof.
„Bedaar, heer Walter, houd u kalm. Alles kan met Gods-
i


i6y
hulp terecht komen, maar gij zelf in de eerste plaats, moet medewerken.
Kalm heb ik u aangehoord, luister nu naar mij en oordeel dan, of ik te veel heb gezegd."
„Ge hebt gelijk, oude vriend," sprak Walter, terwijl hij zich rustig nederzette, „mijn driftbuien hebben mij al leed genoeg berokkend.
Ik luister."
De kapelaan schoof een paar handluchters, die aan 't eind van de tafel stonden, dicht bij het boek en las met zachte stem:
„Inden jareonzes Heeren 12.. werd geboren op de Borchgreve:
Peter, zoon van heer Walter, heer van de Borchgreve, en vrouwe Mathilda van Nijevelt.
Dat is niets bijzonders, maar hier, in een kantteekening staat: op de linkerborst een moedervlek in den vorm van een kruis.
Ziehier, genadige heer, hoe wonderbaarlijk Gods wegen zijn. Bij den doop vernam ik dit van de oude baker Ant, de vrouw van Maarten, en om 't vreemde van 't geval schreef ik het met kleine letters hiernaast.
Zoo Ant je, nog leefde zou ze het u kunnen bevestigen. Onze geliefde vrouwe Mathilde, zaliger gedachtenisse, wist het ook; mogehjk, dat oude Maarten 't van zijn vrouw vernam, 'k Durfde er hem echter met over spreken; 't scheen onmogelijk en toch.... na uw bekentenis"....
„Ga toch voort," smeekte de edelman, „ziet ge niet, dat ik op de pijnbank zit, en me telkens afvraag, hoe "
„Kalm, mijn zoon; ik vervolg.
Voor eenigen tijd, toen het eerste gerucht zich hier verspreidde, dat ge op de terugreis waart, had Sebo een ontmoeting met een vreemden jongen, die, zooals later bleek, met een ouden jager in den toren van Oldhuis woonde. — Den eersten


i68
dag kreeg Sebo van dien knaap een gevoelige les, doch die zelfde knaap redde uw Sebo, door hem uit het ijs bij den molen te halen.
De trouwe Tako het het leven, maar ook die knaap, Peter heette hij, is op den rand van 't graf geweest. Met heel veel moeite wist de edele vrouwe gedaan te krijgen, dat die oude jager toestond, Peter hier te verplegen.
En weet ge, wie die j ager was ?'' vroeg de kapelaan aarzelend, ziende de groote verandering op het gelaat van zijn toehoorder.
„Ik vermoed het," zuchtte deze.
„Peter kwam hier en werd door mij verzorgd. Den eersten avond, dat ik hem behandelde en hem, volgens mijn oud, beproefd recept, de borst met snoekevet besmeerde, zag ik.." „het kruis" klonk zacht van den overkant van de tafel, en bleek als een doek zonk Walter in zijn stoel terug.
„Juist," sprak de grijsaard en vouwde eerbiedig de handen.
Ook de burchtheer sloot onwillekeurig zijn handen in elkaar en een stil dankgebed steeg ten hemel.
„Heb ik te veel gezegd, heer Walter?" vroeg na een wijle de oude.
„Neen, vriend, en groot is mijn dankbaarheid voor dit heuglijke nieuws, 't Is nu te laat, doch morgenochtend ga ik dadelijk naar Oldhuis, zoek ouden Teun op en smeek hem, mij mijn zoon terug te geven. O, dat ik hem ook gelukkig kon maken, door hem den zijne terug te schenken."
„Roep de vrouwe en Sebo en Maarten en allen hier in de groole zaal, opdat ik ze deelgenoot kan maken van mijn groot geluk," riep Walter met stralende oogen.
„Ten derden male, kalm mijn zoon. Roep geen hei voor alle schapen over den dam zijn. Zijt ge er van verzekerd, dat Peter ook op Oldhuis is.
Van morgen was Teun wel hier, maar voor eenige weken zijn beiden, Teun en Peter, gevlucht voor Sebo en den schout,


i6q
die hen in den kerker van 't kasteel wilden sluiten. Sebo en Peter zijn verklaarde vijanden."
„Wat!" stoof heer Walter op.
„Sebo! Hij zou zijn eigen broeder vijandig zijn?"
„Maar, heer, Sebo weet toch niet, dat het zijn broeder is, evenmin als de vrouwe Ada. Zelfs Maarten vermoedt het niet.
„En gij zelf, heer, geeft u te véél over aan uw blijdschap.
De groote vraag is toch: Waar is Peter? leeft hij nog wel?"
Als van den donder getroffen, staarde Walter den grijsaard aan.
Daaraan had hij niet gedacht, evenmin als aan de moeilijkheden, welke hij bij Sebo kon ondervinden.
„Zal de oude jager hem goedwillig aan mij afstaan?
Is Peter zelf bereid den ouden man vaarwel te zeggen en mij te volgen, dien hij nimmer leerde kennen?
En — wanneer hij mij leert kennen, zal 't zijn, als den vijand van Teun, als.... den moordenaar van diens zoon" snikte de diep-bedroefde angstig.
Na eenige oogenblikken van stilte vervolgde hij: „Verhaal me nog van mijn zoon. Dat het mijn Peter is, gevoel ik aan 't rustig slaan van mijn hart. O Teun! o, Teun! zoo ge bloed voor bloed eischt, neem het mijne, maar laat me eerst mijn zoon aanschouwen.
Was hij groot, en sterk en edel? Toe, vertel me van hem."
„Hij geleek op zijn moeder, dezelfde vriendelijke oogopslag, dezelfde fiere houding, maar minzaam en hulpvaardig voor iedereen. Geheel het tegenbeeld van Sebo," voegde de grijsaard er zacht achter.
„Veel goeds hoor ik van Sebo niet" sprak Walter norsch.
,,'t Is niet Sebo's schuld, heer; vergeet niet, dat hij alle strenge leiding miste, de vrouwe was vaak te goed voor hem.
Zij ook merkte al heel spoedig het edele karakter van den vreemden knaap op, zij heeft beproefd, door die twee bij elkaar te brengen, Sebo op te heffen. Helaas! 't heeft niet


170
mogen zijn. Zij zijn elkaar vijandig gebleven, al geleek het een tijdlang, dat ze goede vrienden waren.
't Heeft vrouwe Ada verdriet genoeg gekost.
Zoo 't aan haar gelegen had, dan zoudt ge Peter hier aangetroffen hebben. De edele vrouwe bood hem eens een plaats aan als boschwachter, doch daar wilde Teun niets van weten.
Peter van Oldhuis, zoo noemde hij zijn jongen gaarne, mag geen ondergeschikte zijn van Sebo van de Borchgreve.
Hij is minstens zijns gelijke.
Eerst nu wordt mij dat gezegde duidelijk," praatte de oude man maar voort, ziende met hoeveel genoegen zijn heer ieder woord gretig opving.
„En was hij een braaf schutter?
In mijn dagen was er geen beter dan Teun."
„Het schuttersfeest was juist de aanleiding," antwoordde de kapelaan, „dat de vijandschap, die al geruimen tijd tusschen hen broeide, tot uitbarsting kwam."
„Hoe dat zoo? Verheel mij geen woord, mijn beste," sprak Walter snel. En de oude verhaalde hem van 't feest, van 't schijfschieten, van 't kunststuk van ouden Teun, maar ook van de twist in de taveerne, zooals hij 't zelf van Maarten en de stalknechten gehoord had, en meer en meer zag Walter zijn zoon als een held, waarvoor hij gaarne zijn eigen leven gaf.
„Bloed voor bloed," had Teun gedreigd. Morgen zou hij naar Oldhuis gaan en zeggen: „Teun, hier ben ik, neem mijn leven, maar laat me eerst mijn zoon aan 't harte drukken."
Zijn besluit was genomen.
Rustig stond hij op.
„Heb dank, eerwaardevader. Ge hebt me voor een goed deel de ruste teruggeschonken, waarnaar ik jaren zocht, Teun zal morgen "
Maar eensklaps overviel hem weer diezelfde angst, welke hij daar straks gevoelde, toen de oude man de mogelijkheid veronderstelde, dat Peter er niet was. mogehjk wel... dood was.


i7i
„Nog eenige uren," zuchtte hij.
Daarop stapte hij naar een hoek der kamer, en Het de zilveren bel khnken, die op een hoektafeltje stond. Kort daarop verscheen Maarten.
„Ik wensch u goeden nacht, Eerwaarde vader," sprak heer Walter schijnbaar kalm.
„Breng mij naar mijn slaapkamer, Maarten. „Morgen om zes uur moet mijn paard gezadeld staan."
HOOFDSTUK XXXI.
WAT KLEINE WIM DEED.
Terwijl de feestvreugde in vollen gang was, zaten in een hoek van het binnenplein, onder een grooten vlierstruik, Sebo, de schout en Freerk.
„En ik zeg," sprak Freerk, terwijl hij met de vuist op tafel sloeg, „dat het nu de schoonste gelegenheid is. Als we wachten tot morgen en de graaf is met alles op de hoogte gebracht, dan is het voor ons te laat.
We moeten den kerel onschadelijk maken, nu of nooit."
„Ikben het met Freerk eens," het de schout hooren. „Toen de oude heer er niet was, heeft hij en de kleine snoeshaan gezondigd tegen de wet: niemand kan het mij kwalijk nemen, dat zoo'n man wordt ingerekend."
En met een knipoogje tegen Freerk: „Een verdwaalde pijl en
„De beide rakkers zijn 't nog niet vergeten, dat ze een tijdje in 't Zigeunerkamp hebben doorgebracht. Zij blaken van ijver om het dien grijskop en dat gele, tanige wijf betaald te zetten.
Want dat wijf...."


172
„Juist," viel Freerk in, „dat satansche wijf heeft den heelen boel in 't honderd gestuurd. Om ook voor zoo'n spook op den loop te gaan. 'k Had haar liever den hals omgedraaid."
„Tjonge, tjonge, wat een praats, Freerkbaas," mengde Sebo zich in 't gesprek, „nu je hier achter een goed glas wijn zit."
„He, jonker! wat zegje!" stoof Freerk op. „Had ik het niet fijn voor mekaar. Maar de menschen krijgen al gelijk; nu de baas thuis is, begint zoonlief al een toontje lager te zingen. Is de schout niet volkomen in zijn recht?"
„Ja, dat wel," sputterde Sebo tegen, want heel veel gevoelde hij nog niet voor 't stoute plan.
Hij had toch heel goed verstaan, wat heer Walter hedenmorgen bevolen had: „Dien man mag geen haar gekrenkt worden." Zou hij nu dadelijk beginnen met zijn vader ongehoorzaam te zijn?
„Je kunt toch ook zeer geschikt thuis bhjven, jonker," liet Freerk zich weer hooren.
De schout en zijn twee rakkers en mijn persoontje, dat zijn er toch vier. Die kunnen dien grijzen schobbejak alleen wel van zijn bed lichten."
„Als de kleine er ten minste niet bij is, want die staat zijn man ook" viel de schout in.
„Wanneer ik wist, dat die er was, bleef ik vast niet thuis," viel Sebo uit, terwijl hij zijn glas in een teug ledigde.
„Die lummel heeft mij al zoo vaak beleedigd.
„Ha, zoo!" grinnikte Freerk, „nu treffen we de juiste snaar, "t
„Wil ik je nog eens inschenken, schout, dan klinken we op den goeden afloop.
Heden avond, bij 't opkomen van de maan, wachten we elkaar bij de drie eiken. Vandaar is 't een klein eindje naar
den toren. Morgenochtend is Teun verdwenen en geen
haan kraait er naar.
Kom, jonker, stoot aan. In de feestvreugde mist niemand


173
je. Ze zullen hier denken, dat je bij Maaike zit, daar is 't heden avond ook pret."
Half onwillig gaf Sebo toe. Hij voelde wel, dat hij door Freek werd meegesleept, maar hij miste de kracht er zich tegen te verzetten.
Het edel drietal stond op, slenterde nog een tijdje tusschen de feestvierende groepjes door en ging toen uit elkaar.
Sebo stapte de hooge stoep op en verdween in de ruime vestibule, Freerk en de schout traden de stallen binnen en niet lang daarna reed de schout de slotbrug over naar het dorp.
Nauwelijks waren de drie van het tafeltje opgestaan, of van achter den grooten vlierstruik kwam een jongen te voorschijn, 't Was Willem van den wagenmaker. Met zijn kornuiten was hij natuurlijk den stoet gevolgd en op 't binnenplein gekomen.
Zooals jongens dat gewoon zijn, snuffelden ze al spoedig overal rond, maar toen ook dat verveelde, begonnen ze wegkruipertje te doen.
Tusschen de verschillende groepen wrongen ze zich handig door, achter tonnen en vaten verborgen ze zich, en al hepen ze soms van een pootigen boer een duw en een stomp op, al kregen ze van een boerin, in haar paasch-beste plunje, soms een „akelige kwajongen" te hooren, ze genoten.
Juist had Willem zich een fijn plaatsje uitgezocht achter den grooten vlierstruik en lachte hij in zijn vuistje, dat Sweder hem hier niet gauw zou vinden, toen de schout zich met Sebo aan het tafeltje zette. Even later voegde zich Freerk bij hen, gevolgd door een bediende, die een groote kanen drie groen gekleurde roemers op de tafel plaatste.
Daar zat nu ons ventje. Hij zag geen kans ongemerkt weg te sluipen. Was 't nu Freerk alleen nog geweest, dan had hij 't gewaagd. Dien kende hij wel, die kwam wel eens bij zijn vader in de werkplaats.
■


174
Maar Sebo! Hu! als bij nog aan Hektor dacht. Gelukkig, dat die aan zijn ketting lag, anders was hij zuur geweest.
En de schout had hen straks ook al zoo nijdig aangekeken, toen ze zoo ver naar voren gedrongen waren bij 't bordes.
Afwachten, dat was 't eenige, wat hij doen kon.
Hoor! daar riep Sweder al „kom, kom!" Als hij nu maar niet deze buurt uitkwam. Dan zou hij den schout wel in dé gaten krijgen.
Hè! waar had de schout het zoo druk over? Over Oldhuis en over een grijzen kerel? Zouden ze daar Teun mee bedoelen?
„Luisteren en fluisteren Is leelijk spel Weet je dat wel?"
zei zijn moeder altijd. Maar kon hij het nu helpen, dat hij het hoorde? Hij kon zijn ooren toch niet dichtstoppen?
Hè, de kleine! zouden ze daar Peter mee voor hebben? Welzeker, zijn vriend Peter, neen maar.... dat ging zoo niet, dan was hij er toch ook nog.
Van avond om negen uur? Hoe laat zou 't nu zijn? toch zeker niet later dan zes uur? Dan had hij nog drie uur den tijd.
Wat had hij dat nu toch eens prachtig getroffen, nu kon hij Peter den dienst vergelden, dien deze hem bewezen had op den dijk.
En hij wreef eens over den arm, waar nog altijd een pijnlijke plek hem aan Sebo en Hektor herinnerde. .
Hij gunde zich haast niet den tijd kalm af te wachten tot de drie tusschen de menigte verdwenen waren.
„A tirio — a-tirio" galmde hij met heldere stem en spoedig had hij Sweder en Otto gevonden.
„Waar heb jij zoo lang gezeten ?" vroeg Sweder, „we hebben je overal gezocht?"


175
„Dat is niet waar, niet overal," zei Wim, „anders had je me moeten vinden achter den vlierstruik."
„He! achter den vlierstruik? Daar in dien hoek waar de schout met Sebo zat ?
„Ja, juist en daar heb ik wat gehoord, dat ik jullie vertellen wil, maar niet hier. Kom, ga mee naar buiten, 't is hier toch gauw afgeloopen."
Nieuwsgierig stapten Sweder en Otto mee, de poort uit, de brug over en sloegen een zijpaadje in, waar ze rustig konden praten.
„Wat heb je nou?" vroeg Sweder, brand-nieuwsgierig.
In korte woorden verhaalde Wim nu, wat hij vernomen had en hij eindigde met- „Nu ga ik regelrecht naar Oldhuis om Teun te waarschuwen. Ga jullie mee?
„Natuurlijk," antwoordden beiden tegelijk, „wat dacht je dan wel van ons; dat we Peter niet zouden helpen, die ons zoo kranig tegen Hektor en Sebo verdedigd heeft?"
„'k Zie nog dien Hektor over den dijk rollen" lachte Sweder en hij bootste meesterlijk den schop na, dien Peter het mormel had toegediend.
Langs den kórtsten weg spoedden de drie knapen zich door het bosch naar Oldhuis en troffen Teun op het paadje, dat naar den molen leidde.
Eerst luisterde hij lachende naar het opgewonden verhaal van den kleinen Wim, maar zoetjes aan betrok zijn gelaat en somber wachtte hij een oogenblik, toen Wim eindigde.
„Was heer Walter er ook bij?" klonk het eindelijk.
„Wel neen, Teun, er zaten er drie."
„Ja-ja, maar ik bedoel eigenlijk: „Zou die er van afweten?"
„Natuurlijk niet," haastte Wim zich te antwoorden, „anders had de schout niet behoeven te zeggen: „Voor morgenochtend moet het klaar zijn, want je hebt groote kans, dat heer Walter dan op de hoogte gebracht is."


176
„Dat is waar".bromde Teun, „ze zullen er pret van beleven." En luider: „Dankje wel, jongens.
't Wordt nu tijd, dat je naar je moeder terugkeert, maar ik zie jullie nog wel eens. Jou ken ik wel, kleine. Jij bent van Hein, den wagenmaker, niet waar?"
„Dat kan mooi worden," hoorden de jongens hem nog mompelen, terwijl hij met groote stappen in de richting van den toren terugkeerde.
HOOFDSTUK XXXII.
NACHTELIJKE AANVAL.
Al eenigen tijd hadden de schout en zijn twee rakkers verborgen gezeten in de struiken bij de drie eiken, toen Freerk en Sebo naderden.
„Er is nog geen mensch," gromde Sebo „zie je wel, dat we veel te vroeg zijn."
„Eén moet toch de eerste wezen" antwoordde Freerk, „laten wij 't nu eens zijn."
Nauwelijks had hij dit gezegd, of de schout stak zijn hoofd van tusschen de takken en het een zacht „zzsst" hooren.
„Altijd voorzichtig, jonker, vooral als je een ouden vos wilt vangen," sprak de schout, te voorschijn komende.
„Ik heb liever den jongen vos," antwoordde Sebo.
„Dat kan gebeuren, jonker. Maar denk er om, jonge vossen bijten ook nijdig van zich af."
Weldra marcheerden de vijf nu in den ganzenpas over 't nauwe paadje, dat de hooge vrouwe op dien regenachtigen morgen ook gegaan was.
Zoo stil mogehjk slopen ze voort, de schout voorop, daarachter Freerk, op den voet gevolgd door Sebo.


177
De twee rakkers sloten de rij.
In 't lage hout, waar de takken elkaar raakten, konden ze geen hand voor oogen zien; onder de zware beuken was 't iets lichter, maar ook hier was voorzichtigheid geboden, wilden ze niet met den neus voorover in 't mos neerkomen.
Op een open plek fladderden een paar vleermuizen in grillige hjnen om de toppen rond en een enkele nachtkever zoemde brommend hun om de ooren.
Plotseling weerklonk achter hen de rauwe nachtschreeuw van een reiger, onmiddellijk beantwoord door een van zijn makkers in de buurt van den toren.
„Die is op weg naar zijn avondmaaltje" zei de schout zacht.
„Of hij heeft het al te pakken," antwoordde Sebo.
„Mij dunkt, we moeten er haast zijn" liet hij er op volgen.
Inderdaad duurde het niet lang, of het bosch werd dunner, de open vlakte vertoonde zich en tegen de grijze lucht staken de sombere muurbrokken flauwtjes af.
„Nu moeten we ons in een halven kring opstellen," begon de schout, „en dan op den toren aansluipen. De hond heeft blijkbaar nog niets vernomen, anders had hij al wel aangeslagen." „Sebo in 't midden. Kees en Rijk op de beide
vleugels....
Waar zit je Kees? Wel vervloekt, wat is het donker.
En waar blijf jij, Rijk?" Geen antwoord
„Kees!" Rijk!!"
Doodsche stilte volgde op deze twee zacht, maar nijdig geuite uitroepen.
Verschrikt staarden alle drie rond, maar ontdekten geen der twee rakkers.
„Wel alle duivels!" siste de schout, en Freerk en Sebo voegden er een hartig woordje bij.
„Zijn de kerels achtergebleven? Wat een paar dappere hazen."
Teun de Jager y.


178
Juist klonk weer een schrille reigerkreet uit de richting van den toren.
,,'t Lijkt toch wel een beetje spookachtig," Het Sebo hooren en als 't niet zoo donker was geweest, hadden zijn makkers hem kunnen zien verbleeken.
„We kunnen hier toch niet blijven staan," fluisterde Freerk.
„Als je niet meegaat, ga ik aüeen," en hij stapte vooruit.
„Neen, neen," sprak de schout en hij vatte Sebo bij de hand, „we gaan samen."
Hij schrok er van, zoo koud en klam voelde die hand aan en ze trilde in de zijne.
,,'k Ga nog Uever op de berenjacht" fluisterde Sebo.
„Kwam de maan maar even door de wolken" klaagde de schout, „dan konden Kees en Rijk ons ten minste vinden."
Eensklaps hoorden ze een geluid, alsof iemand voorover in 't gras viel, gevolgd door een gesmoord geroep om hulp.
„Mijn God, wat is dat?" riep Sebo angstig, ,,'k Geloof, dat Freerk aan 't vechten is.
„Vooruit, voor den duivel, hij zit in nood, we moeten hem helpen," en met één sprong vloog hij in de richting, vanwaar het geluid kwam.
Een oogenblikje had hij zich laten beheerschen door de spookachtige omgeving en door het raadselachtig wegblijven der twee rakkers, nu echter ontwaakte plotsehng zijn moed, zooals hij dezen altijd toonde in gevaarhjke oogenblikken op de jacht
. Ja, hij schaamde zich nu.
Op de plek aangekomen, waar hij Freerk veronderstelde, vond hij evenwel niets.
„Snap je daar nu iets van, schout?" fluisterde hij zacht, denkende dat de man achter hem stond.
Er kwam evenwel geen antwoord. Daar meende hij, op de plek, waar ze zoo juist gestaan hadden, een paar donkere gedaanten te zien worstelen.


179
Hij greep al een pijl uit den koker, maar bedacht zich juist bijtijds: hij kon immers vriend noch vijand onderscheiden en had evenveel kans den schout als den aanvaller te treffen.
Moedig echter stoof hij op de twee vechtenden aan, doch nauwehjkshad hij een paar passen gedaan, of hij zag nog twee zwaite, spookachtige schimmen zich er bij voegen en — met den schout in hun midden verdwenen ze in het duistere bosch.
Daar stond Sebo.
Wat zou hij beginnen ? Woedend balde hij de vuisten. Hij begreep, dat hij rondom door vijanden was omringd.
Kon hij ze maar zien; maar wat gaf het hem, of hij al een pijl af schoot in die inktzwarte gaten van het woud.
Hu! daar vloog zuchtend een groote uil hem voorbij. Hij zag hem wel niet, maar hij kende genoeg dat angstaanjagend gesuis.
Besluiteloos stond hij links en rechts te kijken. Die verwenschte spooktoren; was hij toch maar thuis gebleven.
Verbeeld je, dat het toch eens waar was, dat er werkelijk op Oldhuis spoken huisden.
Plotseling klonk boven van den toren een helsch gelach, zoo scherp, zoo doorsnijdend, zoo schril, dat Sebo het bloed in de aderen stolde. Hij tastte rond naar een boom om zich te steunen, want hij voelde zijn beenen trillen.
Pijl en boog smeet hij neer en met een vreeselijken schreeuw stortte hij zich in de struiken.
Alsof tientallen spoken hem op de hielen zaten, baande hij zich, waanzinnig van angst, een weg.
Lang hield hij dit niet vol, bewusteloos zeeg hij neer, midden in een grooten, stekeligen braamstruik.
Toen Wim en zijn kornuiten Teun vaarwel hadden gezegd, was de laatste met groote stappen op den toren afgegaan.


i8o
Nauwelijks had hij de open ruimte voor zijn huis bereikt, of hij zette de vingers in den mond en gaf het bekende signaal.
Haastig kwam Peter naar buiten, vooraf gegaan door Diana, die in groote sprongen zijn ouden baas tegemoet snelde.
Peter, die grootvader rustig op den molen dacht, keek heel verwonderd en riep al van verre: „Hoe komt dat zoo, grootvader?"
„Ja, jongen, dat zal ik je eens gauw vertellen."
En in weinig woorden was Peter op de hoogte gesteld van wat de jager door de jongens vernomen had.
„En wat moet er nu gebeuren, grootvader?" vroeg Peter nieuwsgierig.
„Wat er gebeuren gaat van avond? Eén groote grap, mijn jongen.
Als mijn plannetje tenminste een klein, klein beetje goed van stapel loopt, zou je je er ziek om lachen," en van louter pret sloeg de oude man Peter op den schouder, dat deze een zacht „au" niet weerhouden kon.
„We gaan oogenblikkelijk naar Enka en haar mannetjes, die hier op de heide kampeeren; als we goed aanstappen zijn we er over een uurtje, een uurtje voor den terugtocht en om negen uur ligt achter ieder struikje een van die kerels, 't Is donkere maan en de lucht bovendien betrokken,' 't kan niet mooier.
Vooruit, laat de deur maar aan een kiertje staan, dan denken ze zooveel te minder aan onraad.
De mannen in 't kamp keken niets vreemd op: ze kenden den grooten jager en zijn jongen wel en wisten allen, hoe goed bevriend hij was met hun koningin. Deze zelf keek echter uiterst verwonderd, ja, wel een weinig verschrikt, want twee dagen geleden had Teun haar hier verlaten met de verzekering, dat hij innig overtuigd was van den goeden afloop, dank zij haar uitstekende hulp.


i8i
„Haar vraag, „wat nu?" klonk Teun dan ook zeer gerechtvaardigd.
„Ja, Enka, 't kan spoedig verkeeren, luister maar -eens."
En Teun gaf haar een kort verslag en uitte zijn wensch een vijf en twintigtal mannetjes mee te mogen nemen om die grappenmakers een poets te bakken, zooals ze nog nimmer beleefd hadden.
In 't donker moest één voor één onschadelijk gemaakt worden, zóó, dat het den schijn kreeg, alsof 't spook van Oldhuis de hand in 't spel had.
„Prachtig, prachtig, fijn bedacht!" juichte Enka, „dan ga ik mee.
Als ik er nog aan denk, hoe die twee rakkers beenen maakten, toen ik op hen aanvloog."
Een kwartiertje daarna slopen de mannen 't kamp uit en hoe ze zich kweten van hun taak, ondervonden de twee rakkers het eerst.
Plotseling werden ze overvallen en voor ze nog een kik hadden kunnen geven, 't bosch ingesleept.
De Zigeunermannetjes waren daarvoor geknipt.
Toen de morgen aanbrak, lagen de twee rakkers met den schout, stevig gebonden aan handen en voeten in een der tenten van het kamp.
Freerks lijk rustte in 't groote woud. In den strijd met Minka had hij een doodelijken steek in de borst opgeloopen. Voor ze 't kamp bereikten, had hij het tijdelijke met het eeuwige verwisseld.
„Veel is er niet aan hem verloren," grijnslachte Enka.
„Toch zullen we hem begraven," sprak Teun en hij begon zelf eenige struiken uit te rukken en een kuil te maken.
Geholpen door de mannen van Enka was het gat spoedig groot genoeg, het hjk werd er in neergelegd, met takken bedekt en bezwaard door eenige steenen.
Toen Teun en Peter zich 's morgens gereed maakten naar


l82
den toren terug te keeren en Enka nogmaals dank zegden voor haar hulp, sprak ze:
,.'k Ben het nog altijd niet met je ééns, dat het goed was, Sebo te laten loopen. 't Eigenwijze ventje hadden we hier ook best eenige dagen kunnen opbergen."
HOOFDSTUK XXXIII.
VERGIFFENIS.
Het bleeke morgenlicht was ternauwernood bij machte de schaduwen van den nacht te verdrijven, toen de burchtheer reeds ongeduldig op 't bordes stond te wachten op zijn paard.
Na eenige oogenblikken bracht de stalknecht het fiere strijdros voor. Vroohjk brieschend begroette het zijn meester en begeerig snoof het de frissche morgenlucht in zijn wijde neusgaten. Daarachter volgde de staljongen met het paard van den schildknaap, die het ros van zijn meester van den stalknecht overnam en zich gereed hield om heer Walter te helpen opstijgen.
,,'k Wensch alleen te gaan, Hiddo," sprak de graaf somber. „De eerste uren heb ik uw diensten niet noodig."
De knaap kende zijn meester en zonder eenige verwondering te laten blijken, geleidde bij hem tot bij de poort.
In gestrekten draf joeg de ridder de brug over en de nog schemerige laan door.
Weinig had hij geslapen, en terwijl bij 't morgengloren afwachtte, overwogen, wat hem te doen stond. Telkens spoorde hij zijn paard tot meerderen spoed aan,


m
zekerheid wilde hij, geen minuut langer dan noodig was, wenschte hij de boetedoening uit te stellen.
Hij twijfelde er niet meer aan, of die Peter was zijn zoon. In welk een rein licht stond daar de eenvoudige jager voor hem, die gisteren nog hem had kunnen dooden.
Soms echter suisde het weer in zijn ooren: „bloed voor bloed" en dan overviel hem een namelooze angst, dat Teun op 't laatste oogenblik zich wreken zou en Peter den pijl in 't hart zou drijven, zooals hij het Teuns zoon gedaan had.
„Maar dat kan niet waar zijn" herhaalde hij zich zelf voor de zooveelste maal, dat is onmogelijk, zoo wreed kan Teun niet zijn.
„Bloed voor bloed! bloed voor bloed!!" klonk de galop van het paard, „bloed voor bloed, bloed voor bloed" suisde de wind door de toppen der boomen, in langen nagalm.
„Bloed voor bloed," voorspelde de zonneschijf, die in 't oosten boven de heuvels klom.
En woest drukte hij de sporen in de flanken van 't paard, dat opsprong en voortrende door den modderigen zandweg, dat de kluiten ver achterwaarts stoven.
Bij de drie eiken bond hij zijn ros stevig vast en ging te voet verder. De natte takken sloegen hem in het gezicht, maar het deerde hem niet.
Teun zien, Teun spreken, en zijn zoon Peter. Op zijn knieën zou hij vergiffenis vragen en ze beiden medenemen naar het kasteel.
De eereplaats aan den disch zou hij hun aanbieden,....
Haastig naderde hij den toren. De deur stond aan een kier.... Zouden ze nog slapen? Zouden ze op jacht zijn?
In zijn opwinding had hij deze mogelijkheid gansch vergeten.
Mijn God, zoo ze eens vertrokken waren.
Daar flitste hem het gezegde van den kapelaan door 't hoofd.- „Wie zegt u, dat Peter er is; wie geeft u de zekerheid, dat hij nog leeft."


184
Angstig duwde hij de deur open Niemand....
„Te laat," kermde de ongelukkige en zeeg neer op de ruwe bank, die bij den haard stond. Met het hoofd in de hand bleef hij zitten
Eensklaps schrok hij op door een heftig gebrom.
Diana stak den kop binnen de deur en een vreemdeling ziende, bleef hij dreigend staan, de haren rezen te berge.
„Koest, Diana!" klonk de zware stem van Teun en zijn reuzengestalte vulde de deuropening.
Achter hem stond Peter, nieuwsgierig den vreemdeling aanstarende, die een stap nader deed en met de handen gevouwen omhoog, voor Teun op de knieën viel.


i«5
„Vergeving Teun, vergeving," smeekte heer Walter, zoo angstig, zoo roerend, dat het hardste gemoed getroffen moest worden.
Teun wendde een wijle het hoofd om, schudde tersluiks een traan weg, dien hij niet terug kon houden, en sprak.' „Is de lafaard niet meer bevreesd voor den pijl van den vader, die 't recht had zijn zoon te wreken?"
Ieder woord trof den edelman als een dolksteek en kreunend omvatte hij des jagers knieën.
„Vergeving! vergeving!" smeekte hij hartroerend.
„Ik had schuld; maar heb ik met genoeg geleden?
Neem mijn leven, doch spaar dat van hem, mijn zoon, mijn Peter" snikte hij, de handen uitstrekkende naar den jongen, die naast Diana, vol ontroering dat schokkende tooneel beschouwde.
Een zonderlinge glans overtoog 't gelaat van deri ouden man.
„Hoort ge dat, Peter, dat uw vader u zijn zoon noemt? Nu kan oude Teun rustig sterven, nu de eenigste slechte daad uit zijn leven weer goed gemaakt is.
„Sta op, heer Walter, ik schenk u vergeving, moge de hemel u ook genadig zijn."
En Peter bij den arm nemende, drong hij hem zacht naar voren. Ontroerd klonk het' „Peter van de Borchgreve, zie hier uw vader."
Voor Walter en Peter recht begrepen, wat bier geschiedde, viel de deur dicht en Teun en Diana waren verdwenen.
„Mijn zoon, mijn jongen" snikte de bedroefde vader en sloeg de armen om den forschen knaap, als zocht hij steun. Zacht weerde Peter hem af en verzocht hem plaats te nemen. Verbaasd vroeg hij; „Wie zijt ge? Ik begrijp niets van dit alles?"
„Heeft Teun je dan nooit iets verteld?" was de wedervraag. „Welk een edel mensch, welk een hart van goud.


i86
Duizendmaal beter dan uw vader, die je smeekt hem aan te hooren. Oordeel dan.... of.... veroordeel hem.
In een onbedachtzaam oogenbhk werd de zonde begaan, mogen jaren van berouw haar uitgewischt hebben."
Even wachtte heer Walter. Toen verhaalde hij in eenvoudige, roerende woorden van 't feit en van de jaren van wroeging, die er op volgden. Ook van den twijfel, of zijn kleine Peter in den brand was gebleven of — dat de jager zijn bedreiging had volvoerd.
„En nu?" — eindigde Walter, hartstochtelijk Peters hand vattende, „moet uw vader gaan, of heeft hij genoeg geleden?
„Kunt ge zijn laatste levensdagen verhelderen of zal hij.. ,.| „Maar ik kan grootvader toch niet verlaten" bracht Peter
met moeite uit.
De aandoeningen overstelpten hem en hij kon zich nog
niet goed voorstellen, wat al veranderingen dit in zijn leven
zou maken.
Doch één ding drong zich met geweld naar voren- „ge zult grootvader moeten verlaten."
„Dat is ook volstrekt niet noodig" antwoordde heer Walter, „dacht ge waarlijk, dat ik Teun van jou zou scheiden."
„Dan gaan we eerst grootvader opzoeken," sprak Peter ernstig, „wanneer die het goedvindt".... en hand in hand stapten ze naar buiten.
Onder een der zware beuken zat Teun met Diana, schijnbaar kalm, maar inderdaad in groote spanning.
Hoe zou zijn jongen het opnemen? Zou hij hem niet verwijten, de schoonste jaren van 't leven opgesloten te zijn geweest in een eenzaam dal ? Had hij hem kunnen geven een opvoeding, zooals een jongen ridder paste?„En wat moet de oude man doen, Diana, als de jonge baas naar 't groote kasteel gaat?" kwam er snikkende uit, terwijl hij den kop van 't verstandige beest tusschen zijn groote handen nam.


187
„Eenzaam rondzwerven door de bosschen tot de dood komt om hem te verlossen?"
„Neen, grootvader, met ons gaat ge mee, de eereplaats op 't kasteel komt je toe," en Peter legde zacht de hand op de grijze lokken.
„Ik smeek er u om, Teun," voegde heer Walter er zacht bij, „word mijn vriend en blijf de trouwe verzorger van uw Peter."
Aangedaan knikte de oude en terwijl de tranen op Diana's kop vielen, lispelde hij: „Zoo is 't goed."
„Als ge 't goedvindt heer, dan gaan we eerst naar oom Reijn" sprak hij opstaande, „die verdient de eerste te zijn, om 't groote nieuws te hooren. Hij is het, die mij den rechten weg gewezen heeft."
Eenige jaren zijn voorbijgesneld. De oude toren van Oldhuis is geheel hersteld en herschapen in een zoogenaamd jachtslot. Menigmaal rusten heer Walter en zijn zoon Peter er uit van de jacht en drinken er een beker wijn of een kanne bier bij hun pachter Wim. De jonge boer doet zijn uiterste best het goed van jonker Peter flink te beheeren.
Een enkele maal komt baas Teun nog eens kijken op Oldhuis, maar meestal bhjft hij in de buurt van 't kasteel. De wandeling wordt hem wel wat ver. Beter bevalt het hem in den slottuin en rond den vijver. Vaak zit hij daar met den ouden burchtheer of met zijn Peter genoeglijk te praten over vroegere dagen. De jacht is dan zijn geliefkoosd onderwerp.
En Sebo? Ziek was bij 't slot binnengedragen. Geruimen trjd hield hij zijn kamer: hij durfde zich niet vertoonen. Schaamte over de spookhistorie, maar meer nog over de schandelijke rol, welke hij tegenover Peter gespeeld had, vervulde hem. Hij vertrok naar 't buitenland en slechts zelden vertoonde hij zich op de Borchgreve.




INHOUD.
Hoofdst. Blz.
I. Een prettig ritje 5
II. Aan de rivier 9
III. Jonker Sebo 14
IV. De oude jager 19
V. Teruggekeerd 24
VI. Op de binnenplaats 28
VII. Wat zal 't gevolg zijn 34
VIII. In de sneeuw 38
. IX. Gered 43
X. In de keuken 48
XI. Naar den molen 54
XII. Moederlijke zorg 60
XIII. Plannen van de burchtvrouw 66
XIV. In de taveerne 73
XV. Op verkeerde wegen 79
XVI. Het Schuttersfeest 84
XVII. Wie zal koning worden? 91
XVIII. Peter verliest 97
XIX. Gevangen 102
XX. In rep en roer 109
XXI. Enka 114
XXII. Bevrijd 119
XXIII. Verdwenen 125
XXIV. Heer Walter 131
XXV. Op de zwijnenjacht 137


190
Hoofdst. Blz.
XXVI. In het kamp 143
XXVII. Bij den vijver 148
XXVIII. De intocht van den burchtheer 154
XXIX. De bekentenis van heer Walter 160
XXX. Het geheim van den ouden kapelaan 166
XXXI. Wat kleine Wim deed 171
XXXII. Nachtelijke aanval 176
XXXIII. Vergiffenis 183


Tot op heden verschenen in de
Serie „Voor Rakkers en Bengels"
de volgende boeken:
Christine Doorman, „Dicky."
Mies Loman, Zieltjes zonder zorg.
Gt ten Napel, Teun de Jager,
Ch. Beek, Een kampeertocht van „de Watervogels".
J. Breton, De held der Pampa's.
Mies Loman, Miep ter Haar.
G. ten Napel» De wilde Vogel.
S. Abramsz, Wilskracht.
E. J. Blekkink, Kees Huisman.
Mies Loman, Belhamels.
Cl. Helm, Kleine Zwervers.
E. de Pressensé, Een Levenslustig Troepje.
A. Hoffmann, Eefje van den Dokter.


Wat de pers zegt:
Kleine Zwervers, door Cl. Helm.
Boeiend en aantrekkelijk is dit boek geschreven. Alle gebeurtenissen spelen zich af met een blijvende oprechtheid die weldadig aandoet.
Kees Huisman, door E. J. Blekkink.
Dit is in één woord een prachtig jongensboek. Wat zullen de jongens dit boeiende verhaal weder verslinden.
De Wilde Vogel, door G. ten Napel.
Een prettig, vlot geschreven jongensboek, boeiend van 't begin tot 't einde. Een verhaal voor onze Hollandsche jongens, dat met groote geestdrift is geschreven.
De Belhamels, door Mies Loman.
Een nieuwe „Loman" behoeft voorzeker wel geen extra aanbeveling. Zij, die „de Ongeluksvogel" en „Baby" gelezen hebben, zullen ook van dit vlotte, frisch geschreven prachtboek oprecht genieten.
Een Levenslustig Troepje, door E. de Pressensé.
Indien één boek, om verschillende redenen verdient de vriend en medeopvoeder onzer kinderen te zijn, gedurende hun geheele jeugd, dan is het wel dit.
Wilskracht, door S. Abramsz.
Een heerlijk jongensboek, met goede teekeningen geïllustreerd, is „Wilskracht." De geschiedenis van dezen ongelukkigen koorddanser, die door de hulp van goede menschen toch eindelijk gelukkig wordt, is boeiend en in prettigen verhaaltrant geschreven.