BROCH
23721












INLEIDING.
De Jeugd-Delegatie, uitgezonden door de Jonge Arbeiders-conferentie, gehouden op 15 Augustus 1926 had tot taak speciaal de Jeugd-toestanden in SovjetRusland te onderzoeken.
Toen wij in Sovjet-Kusland kwamen, bleek het ons spoedig, dat het terrein van ons werk niet makkelijk was af te ronden.
Vooral ook hierom, daar onze Delegatie de eerste Hollandsohe Delegatie was, en zij dus bij haar terugkomst nuttig werk kon doen, wanneer in haar rapport •ook gewag werd gemaakt over de algemene toestand der arbeidersklasse. Hiermede heeft de Delegatie rekening gehouden. De delegatie heeft vier weken -Sovjet-Rusland bereisd.
Om tijd te winnen, reisde de Delegatie 's nachts, om op den dag zooveel mogelijk haar werk te doen. Op deze wijze is veel tijd uitgespaard, alhoewel 't een ieder •duidelijk zal zijn, dat het reizen in Sovjet-Rusland even goed ook dan veel tijd verslindt.
Vooraf gaat een algemeen reis-overzicht, met daarin de algemeene indrukken, door de Delegatie vastgelegd
Wij verwachten dat dit rapport, alhoewel van een Jeugd-Delegatie, niet alleen door jongeren, maar ook door oudere arbeiders gelezen zal worden, opdat ook in
"fha" f°ndnr de brTde massa van het Proletariaat bet besef zal komen, dat het Russische proletariaat met oneindige krachtsinspanning bezig is, een socialistische maatschappij op te bouwen, dat het daarom niet tegenover het wereld-proletariaat, maar naast haar en in innig strijdverbondschap de strijd tegen het wereld-kapitahsme heeft te voeren.
* * *
P„«.LS faSte" ^ de Arbeidws- en Boerenjeugd in Wand voegde men ons een commissie toe van twee Kameraden, die de technische moeilijkheden verzorgde



9
Lenin heeft voor het proletariaat van Sovjet-Rusland.
De Delegatie maakte op drie verschillende plaatsen de Internationale Jeugddag mee.
De geweldige demonstraties, zoowel te Moskou, te Leningrad als te Woronesj, lieten ons zien, met welk een enorme kracht en geestdrift de Russische jeugd bezield is voor de Internationale Jeugdeischen.
Honderdduizenden jonge arbeiders, jongens en meisjes, marcheerden mee in de reusachtige stoeten.
Ons verblijf in Moskou benutten we tevens om eens te praten met de Moskousche Sovjet.
Wij werden ontvangen door een der secretarissen, die ons eenige zaken vertelde, die hier verkort weer worden gegeven.
Er is algemeen kiesrecht voor arbeidenden vanaf 18 jaar. Uitgesloten zijn zij, die andere menschen exploiteeren, verder geestelijken, de oude politie, bankiers enz.
De Sovjet van Moskou bestaat uit 2203 gedelegeerden, gekozen op fabrieken en districten.
Op de fabrieken worden de rapporten van de Sovjet behandeld en worden de afgevaardigden opdrachten gegeven.
De Sovjet is voor één jaar gekozen en iedere afgevaardigde, die zijn plicht verzuimt, kan ieder oogenblik teruggeroepen worden.
Ook de jeugd neemt actief deel in de Sovjet. Er zitten 56 jonge arbeiders in, allen lid der Communistische Jeugdbond.
Er zijn in Moskou 1.082.000 stemgerechtigden, waarvan er 70 pet. aan de laatste verkiezingen hebben deelgenomen.
AI het werk van de Sovjet wordt onmiddellijk op de fabrieksvergadering enz. gecontroleerd. Aan deze vergaderingen nemen ook zeer veel jonge communisten deel.
Ook over de hygiëne iets. v In het oude Rusland is het, wat dit onderwerp betreft, nooit zoo erg rooskleurig gesteld geweest. Analfabetisme vooral was daarvan een oorzaak. Vooral in Moskou hebben we in de fabrieken kunen zien, maar ook elders,
Internation. Jeugddag.
De MoskouscheSovjet.
Verkiezingen.
Gezond'
heidstoestand.



10
met welk een ijver de Sovjet-Staat werkt voor de gezondheid van haar leden.
Enorme groote platen zijn overal aangeplakt, waar de oude toestand van verzorging staat afgebeeld, met daarnaast de wijze, waarop het gedaan moet worden. Vooral wat de verzorging van kinderen betreft, is dit werkelijk grootsch opgezet.
Op de fabrieken, die we bezochten, was een speciale afdeeling van den geneeskundigen dienst, met een dokter en een verpleegster, waar kosteloos de arbeiders en hun gezinnen worden behandeld.
Meer en meer gaan de arbeiders dan ook begrijpen dat zij met wat meer zorgvuldigheid hun gezondheid moeten verzorgen. Dit bewijzen de volgende getallen:
In 1913 melden zich 2.522.000 zieken aan.
In 1925 „ ,. 11.000.000 „
In 1913 werden er geen kinderen verzorgd, thans 3469.
In 1914 waren er 4423 bedden beschikbaar.
In 1925 „ ' „ 7778
Dit is opgebouwd onder de grootste moeilijkheden en offers.
We hebben in Sovjet-Rusland kennis gemaakt met rusthuizen. Oude villa's, heerenhuizen zijn behoorlijk ingericht om arbeiders die overwerkt zijn in hun bedrijf, door een rustkuur te verbeteren.
Dit is een pracht van een organisatie en wordt overal in Rusland gewaardeerd.
In 1915 bijv. gingen er 35 arbeiders naar rusthuizen. In 1924 „ „ „ 12.500 In 1925 „ „ „ 37.000
Naar Sanatoriums gingen in 1924 9000 arbeiders.
„ 1925 12400
Deze stijging' zit 'm natuurlijk in het feit dat de arbeiders gratis deze gezondheids-tehuizen kunnen bezoeken.
Ons bezoek aan de verschillende bedrijven gaf ons tevens een behoorlijke kijk op de stad zelf. Hij gaf ons een ander beeld dan over 't algemeen wordt voorgesteld.
De stad is half Oostersch en heeft daardoor een



11
ander karakter. De zindelijkheid is er niet minder om ■en wordt overal in de hand gewerkt door het plaatsen van hooge bussen langs de huizen.
Het verkeer wordt er uitstekend geregeld zoowel door vrouwen als mannen.
Wij bezochten te Moskou een in aanbouw zijnd postkantoor met een oppervlakte van 1 y2 maal zoo groot als dat in Amsterdam. Het geheel werd van beton •opgetrokken en moest vóór het winterseizoen onder de kap zijn. Met eenige trots wees 'men ons op de pas ingevoerde betonmolens en op de goede constructie voor het mengen van beton. Er werkten totaal 1900 arbeiders aan. De werklieden die wij spraken, vertelden ons, dat het leven in Moskou duur was.
Ook werd door ons een bezoek gebracht aan de Textielfabr textielfabriek „Kalinin". Er werken 1230 arbeiders „Kalinin' (sters), daarvan 50 pet. vrouwen. De vrouwen werken er 4 uur per dag, waarna zij afgelost worden door een nieuwe ploeg. Na deze 4 uur komt de eerste ploeg weer terug, zoodat 8 uur gewerkt wordt met een mstpoos van 4 uur.
Tot 18 jaar werken de jongeren 4 uur in de fabriek, zij krijgen daarnaast 4 uur theoretisch* onderwijs. Een jonge arbeider, die wij spraken, liet ons zijn loonboekje zien. Hij verdiende met premie mee 52 roebel ƒ 65 per maand.
De arbeider, die deze jonge arbeider leert werken, verdient 64 roebel plus 32 pet. premie vanwege het onderwijs dat hij geeft . ;.—. Er wordt opj deze fabriek 2 maal per jaar gratis werkgoed verstrekt.
Ook brachten wij een bezoek aan de Chemische Chem fabr fabriek de „Roode October". Op deze fabriek werken »De Roode' 1700 vrouwen en 800 mannen. Wij hadden een onder- October». houd met een' jonge arbeider, deze was 17 jaar, en verdiende 36 roebel d.i. ƒ 45 per maand. Hij werkte 6 uur per dag en kreeg 2 uur school.
Hij vertelde in verband met onze vraag, hoe de verhouding was ten opzichte van de leiding in 't bedrijf, <lat deze uiterst kameraadschappelijk is. Mocht evenwel de leiding 'n fout begaan, dan brengen de arbeiders



14
Roemenië, dié overtollige arbeidskrachten over de grens in de Oekraine jagen, zoodat vooral in de werkloosheid van de plattelandsbevolking zich groote moeilijkheden voordoen.
Toch gaat het snel vooruit. Op cnze reis van Moskou —Charkow kregen we hier reeds een tamelijk beeld van. Overal herstel, overal levendig landbouwbedrijf. Op de stationnetjes veel handel in kippen: De prijs is ongeveer 40 kopeken, 50 cent ongeveer. We kochten een emmertje appelen voor 10 kopeken.
In Charkow Oorspronkelijk was ons plan 2 dagen te Charkow te verblijven, maar een uiterst vriendelijk verzoek om den daarop volgenden Zondag den uitgestelden Internationalen Jeugddag mee te maken, veranderde -ons plan.
Ons eerste werk was de plaatselijke gevangenis te bezoeken, daarna een, op 50 Kilometer afstand gelegen, kinder-tuchthuis. Over deze bezoeken meer bij het hoofdstuk gevangenissen. Nog eens 't Ook zijn we in dien tijd nog eens bij het Roode Leger
Roode Leger geweest, Waar we een geestdriftige ontvangst hadden.
Overal waren doeken opgehangen, waar inderhaast in de Engelsche taal was opgezet: .Leve de Hollandsche Jeugd-Delegatie!"
De dag, waarop wij het kamp bezochten, was de dag, waarop vele soldaten na hun herhalingstijd en diensttijd, weer huiswaarts zouden trekken. Overal in iedere kleine afdeeling vonden kleine vergaderingen . plaats, waar de politieke leider de soldaten wees op hun plicht, nu ze als arbeider aanstonds weer in het bedrijf op het land opgingen. Wij kwamen langs een afdeeling, die 25 Roebel bij elkander had gebracht voor de Engelsche mijnwerkers. Zij hadden dit feit vol trots op een bord vermeld, als aansporing voor de andere afdeelingen.
Na onze tocht hadden we een vergadering, waar eenige duizenden soldaten aan deelnamen, die ons overstelpten met wagen over den stand van den klassenstrijd in West-Europa.
Het waren onvergetelijke momenten, als na iedere speech die masa van soldaten overeind stond, salueerend voor de Internationale.



15
Mededeeling steun Roode Leger aan Engelsche Mijnwerkers.
Ook brachten we een bezoek aan een rustoord, waar Rusthuizen voor een groot gedeelte de arbeiders hun 2 weken vacantie doorbrengen.
Een half uur buiten de stad, te midden van bosschen, liggen de verschillende vroegere lustoorden der bourgeoisie, thans ingericht voor de arbeidersklasse. De oppervlakte is 6 vierkante Kilometer en heeft vóór de revolutie toebehoord aan 23 eigenaars. Met de revolutie zijn deze echter verdwenen en nadat ze een jaar renteloos had gestaan, heeft het Districtscomité van Vakbonden in Charkow ze gerestaureerd en als vacantieoord ingericht.. Het geheele huis, tot de stallen toe, is



18
sinds de laatste 3 jaar machjn'aal ingericht. Vroeger was het het eigendom van een Belgische firma.
Een monteur van dorschmachines verdient er volgens zijn loonboekje 175 Roebel per maand. Aan deze fabriek werken hoog geschoolde arbeiders. Over 1925 leverde deze fabriek 300 stoom-dorschmachines af.
Voor de zware industrie-vuren enz. werken de arbeiders 6 uur en krijgen 8 uur uitbetaald. De verhouding voor jonge arbeiders(sters) is als overal in den Sovjetstaat.
Jeugdde- Zondag 12 September was in Charkow de Intematiomonstratie. nalen Jeugddag. We brachten eerst een bezoek aan het nieuwe stadion van de Metaalbewerkers, dat dien dag geopend zou worden. Wielerbaan, voetbalterrein, alles was in orde. Een prachtige club gymnasten liet ons staaltjes van arbeiderssport zien; 3 muziekkorpsen van metaalarbeiders zorgden voor afleiding.
Later op den dag bezochten we verschillende secties in de stad, waar meetings georganiseerd werden. In auto's renden we vliegensvlug overal rond, spraken enkel woorden, om dan weer verder te gaan.
's Avonds was er een geweldige demonstratie der Jeugd met een onbeschrijflijke geestdrift. Dienzelfden avond vertrokken we naar Artemowsk in het mijngebied.
lm het Mijn- 's Nachts om 3 uur arriveerden we daar; de vertegengebied, woordigers van den Vakbond en de Jeugdbeweging waren present, verwelkomden ons, en we reden naar een coöperatieve inrichting, speciaal voor ons opengehouden, waar we het avondeten gebruikten, om den volgenden dag 9 uur weer aan den arbeid te gaan.
In de auto's van de vakvereeniging tuften we 30 kilometer buiten het stadje. We bezochten ten eerste de zoutmijn „Karl Liebknecht".
Aan de mijn werden we verwelkomd door den voorzitter van den bedrijfsraad, die ons rondleidde. We dalen de 113 meter diepe zoutmijn af en staan in de reusachtige schachten. Deze zijn 44 meter hoog en vormen op deze wijze reusachtige ruimten. Om een voorbeeld te geven:
Het 5e congres van de mijnwerkers uit het Donetz-



19
gebied werd enkele weken terug in een der gangen van de zoutmijn gehouden!
Ruim 5000 mijnwerkers hebben er twee dagen vergaderd. In dé zaal is een podium gebouwd met op den achtergrond een geweldige trap aan de zoldering. Op eenige treden van boven af staat een 4 meter groot beeld van Lenin. „Het Leninisme daalt de mijn in". Onder het podium in een hoek staat het beeld van den vroegeren eigenaar; ook een symbolieke voorstelling: Vroeger bekleedde het een eereplaats. En thans?
Er werken twee ploegen van 60 man. Ze werken er 8 uur per dag. Het eten en het op- en afstijgen inbegrepen.
De Delegatie onderhield zich met verschillende mijnwerkers. Ze werkten vroeger 12 uur per dag en hadden geen vacantie, terwijl huur voor hun kwartier betaald moest worden.
Nu werken ze er 8 uur, 1 maand vacantie en vrij wonen, licht en brandstof. Ook is de levensstandaard lager dan voor de revolutie, terwijl hun loon gestegen is. stffejj
Hun loon bedraagt 2.25 roebel per dag, terwijl zij kleeren en schoenen gratis hebben. Bij ongeluk en ziekte krijgen ze vol loon, terwijl bij sterfte van den man, de vrouwen tevens vol loon krijgt doorbetaald.
Wij spraken een mijnwerker, vader van een gezin met 4 kinderen, die van 1 roebel per dag goed rond kon komen. Vleesch kost b.v. 28 kopeken per pond, brood 4 kopeken per pond. De arbeiders heben zelf een tuin voor verbouwen van groenten, terwijl velen er nog vee op na houden.
We zijn verscheidene woningen binnen geweest. Alles netjes in orde. De oude krotten van den Tsaren-tijd steken scherp af bij de nieuwe huisjes.
In de mijn zelf ligt een boek voor klachten, waar de arbeiders hun meening over verschillende fouten neerschrijven. Die worden regelmatig op de mijnvergadering behandeld.
Later hebben we de machinerie bezocht, de zoutmalerij, het zuiveren, enz. Er wordt dagelijks ongeveer 34000 poed zout naar boven gebracht. Er wordt gewerkt met



20
een electrische boor, een systeem, dat we later ook in de kolenmijnen tegenkwamen. Jonge arbeiders werken er niet. Het geheel maakte een bijzonder goeden indruk óp de Delegatie, vooral door de hygiënische wijze, waarop alles was georganiseerd.
De Delegatie bezocht.daarna een locomotiefwerkplaats en een steenkolenmijn te Gorlofka. Dezelfde, waar ook Purcell van de Engelsche Delegatie is geweest. Ook de Jeugd-delegatie daalde in de 550 meter diepe mijn af, en ging door de schuine schachten naar beneden, 't Was een tamelijk benauwd werkje, wat niet zonder gevaar was. De houwers, die in deze schachten werken, laten hun kolen naar beneden glijden in de gereedstaande karretjes.
De mijn Van Artemowsk vertrokken we naar Stal ine. Ook Boedjenny daar, in 't hart van het mijngebied, werden we rondgeleid door den voorzitter van de bedrijfsraad en de roode Directeur, die vroeger arbeider aan het bedrijf was geweest. Wij brachten daar een bezoek aan de mijn Boedjenny, genoemd naar de beroemde cavaleriecommandant van het Roode Leger. Het hoogste productie-cijfer was voor de revolutie geweest 63.000.000 poed. Het afgeloopen jaar bracht het cijfer van 64.000.000 poed.
Totaal werken er 11.000 arbeiders, daarbij zijn 3800 jonge arbeiders. Voor de revolutie werd overal 12 uur per dag gewerkt, thans is dit voor hen, die boven de grond werken 8 uur, onder de grond 6 uur. Voor jonge arbeiders is dat onder de 23 jaar bovengrondsch 6 uur, ondergrondsch 4 uur per dag.
In Staline is tijdens de burgeroorlog zwaar gevochten, zoodat heel wat van de mijnindustrie was vernield. Zoo was het productiecijfer in 1920, toen de arbeiders het bezit van de mijn namen slechts 17.000.000 poed. De machinerie was zoo goed als vernield. Na de vreeselijke hongerperiode gaat het snel voorwaarts.
Er zijn drie mijnen in aanbouw, volgens nieuwe constructie. Deze worden geschat op een productie van 80.000.000 poed en zullen arbeidsgelegenheid geven voor 15.000 arbeiders. Het werk gaat echter niet zoo snel als men wilde, vooral daar gebrek aan machines,



21
waarvoor men van het buitenland afhangt, remmend werkt.
In een der mijnen zijn we afgedaald, waar we een, electrische boor, ter lengte van 160 Meter, aan het werk zagen, die een enorme vooruitgang beteekent, in dit bedrijf. Verder brachten we een bezoek aan de coöperatieve keuken, waar de arbeiders voor 30 kopeken, of 40 cent, 'een stevig middagmaal en voor 15 kopeken een avondmaal kunnen krijgen.
Vooral de woningtoestand heeft een geweldige vooruitgang gemaakt. Voor de revolutie betaalden de arbeiders 3 roebel per maand voor één kamer en één keuken. Thans, althans het nieuwe gedeelte, wat spoedig al het oude verdrongen zal hebben, hebben zij gratis gebruik van een frissche woning, bestaande uit twee kamers en een keuken.
Onze tocht door het mijngebied liet ons zien hoe overal nieuwe complexen woningen verschenen. Frissche witte huizen, die als het ware lachen van een nieuwen tijd, van een nieuw leven.
Van elke poed kolen dat boven komt, wordt 2 kopeken afgetrokken voor de woningbouw. De bouw kost voor een huis van 2 gezinnen 4500 roebel.
Er was een nieuw clubgebouw in aanbouw, dat toegang gaf voor 2000 man. Geheel van beton opgetrokken. Voorzien van alles. Een compleete schouwburg Dit gebouw kost 110.000 roebel en zou 7 November gereed zijn.
We hebben vele mijnwerkersgezinnen bezocht en overal kwamen we onverwachts binnen. Zoo ontdekten we, het was juist een Heiligen-dag, dat er nog zeer velen waren, die de traditie getrouw, hun woning hadden versierd. Tot de voorzitter der bedrijfsraad, een mifnwerker, toe.
Bij de mijnen was een mijnschool verbonden, met een MnWhnni speciaal ingerichte mijnschacht voor leerlingen Daarover later.
Het geheele mijndistrict vertoonde krachtige teekenen van opbloei, dat tot gevolg heeft, dat ook de levenspositie der mijnwerkers snel verbetert. De mijnwerkers zijn over de nieuwe werkwijze tevreden en vooral wezen



22
ze er ons op, dat bijv. doordat ze nu zelf het bedrijf controleerden en verzorgden, er het laatste jaar geen enkel ongeluk- gebeurd was. Zoo wordt dit gevaarlijke bedrijf in de Arbeiders-staat onder het beheer der arbeiders tot een beroep, wat niet meer risico oplevert als het andere.
Na ons bezoek aan Staline, reisden we naar Sebastopol, waar we een dag vertoefden en er eenige bezienswaardigheden bezochten
Ook bezochten we het beroemde instituut voor psychische therapie, thans geheel ingericht voor arbeiders. 95 pet. verpleegden zijn arbeiders en boeren. De kosten van de behandeling bedraagt 50 pet van den prijs, die een niet-arbeidende betaalt. Dit wordt echter nog door hun vakorganisatie en verzekering betaald. De Staat subsidieert dit instituut met 75.000 roebel. De kosten zijn 250.000 roebel per jaar.
Vroeger kwam hier alleen de bourgeoisie.
's Avonds waren we te gast bij de jeugd en zijn we. in sloepen van de jeugdorganisatie de Zwarte Zee op geweest, waar we bij de Roode Vloot arriveerden. Na een geweldige vergadering met tot slot een fakkeldemonstratie, die ons naar huis bracht, vertrokken we den volgenden dag per auto naar Jalta, de Zuidkust van de Krim.
in de Krim- De Krim wordt aan de Noordkant en Westkant beschermd door een groot gebergte. Daardoor is er een zeer zacht klimaat.
Voor ons was deze reis iets geweldigs. 50 kilometer reden we door de bergen. We slingerden eerst tegen de bergen cp. Langs wijngaarden en tabaksvelden. Dan reden we door de Poort-Bajerd en voor ons gaapte een afgrond, waaronder de Zwarte Zee zich uitstrekt. Een zwenking van het stuur, en we rijden er langs.
We rijden nu 500 M. boven de zeespiegel en hebben een schitterend overzicht over de kust. Zoo hier en daar liggen er dorpjes verscholen tusschen donkere cypressen.
Hier rustte de bourgeoisie uit, hier probeerde ze haar gezondheid terug te winnen. Maar hier werden ook de laatste en bloedigste gevechten geleverd. We gaan



23
langs in elkaar geschoten villa's, plaatsen van gevech-. ten, en de kameraden uit de Krim ratelen in hun Russisch al maar door over den geleverden strijd.
Ons werk is hier, rusthuizen en sanatoria te bezoeken. Allereerst was onze tocht naar het oude Tsarenpaleis, Het Tsarenvroeger zomerverblijf van de Romanows, thans een P*!**8boeren-sanatorium voor tuberculozen. In de schitterende balzaal zaten thans 'bij onze komst eeltige honderden boeren aan den maaltijd.
Zeer onder den indruk, doorliepen wij dit paleis. Er schijnt dan toch wat veranderd te zijn in den SovjetStaat! De vroegere raadzaal is thans ingericht voor leeszaal, en we hebben er gezellig met een groot aantal boeren en vrouwen zitten discussieeren. De ontvangstzaal van den Tsaar is thans een school voor analfabeten.
In de kamer van den kroonprins logeeren thans elke \y2 maand een 10-tal boerenvrouwen, en zooals ze ons verzekerden, heeft de kroonprins een goede kamer gehad.
Voor steekproef vroegen we, hoeveel communisten er waren. Antwoord: Eén communist en 9 partijloozen.
In de slaapkamers van de Tsaren-dochters maffen thans een aantal boerendochters.
Het geheele paleis biedt plaats voor 400 bedden 's zomers, en 's winters 300. Bij het paleis is dan inbegrepen de woning van den vroegeren eerste minister.
De tuin heeft een oppervlakte van 17 H.A., en bevat velé tropische planten.
't Verblijf voor de boeren is kosteloos, terwijl ook de reis heen en terug kosteloos is. Alles wordt betaald uit de subsidie van de Sovjet-Unie. Er is 120 man personeel, waaronder 15 artsen .
Wij vroegen een dag-agenda. 6 maal eten daags, zonnebaden en rusturen.
Er is éénmaal per week een schouwburg-voorstelling, 2 maal per week bioscoop. De bibliotheek bevat 4000 deelen. Verder zijn er iedere week lezingen van artsen over hygiëne, en andere gezondheids-onderwerpn, terwijl voor politiek onderricht mede wordt gezorgd.
Zoo wordt deze kliniek tegelijk een school, waar de boeren naast hun gezondheidsverbetering, onder-



24
richt krijgen in alles wat hun heeft ontbroken.
De leeftijden zijn als volgt: van 20—30 jaar 50 pet. verpleegden, 30—40 jaar 30 pet., 20 pet. jonger en ouder.
Het verblijf is 's zomers 52 dagen, 's winters 61 dagen. Over het algemeen worden er 20 pet. vrouwen opgenomen. Wij hadden een onderhoud met de leiding en deze kameraden toonden ons een boek, waarin brieven voorkwamen van verpleegden, en waarin ze vol trots over hun sanatorium schreven. En al die honderden boeren, die gezond teruggaan naar hun dorpen van Wit-Rusland tot Siberië, van Jalta tot Leningrad, vertellen overal van het groote werk, dat voor de gezondheid van de arbeiders- en boerenklasse tot stand wordt gebracht.
Ook hier ligt een vragenlijst voor wenschen. Ieder gouvernement krijgt jaarlijks zijn aantar plaatsen, wat dan over de districten en dorpen wordt verdeeld. Eenige kamers zijn, voor geschiedkundig onderwijs, in de vroegere pracht gebleven. Hier ontvangt men aanschouwelijk onderwijs. De TsarenverWijven, de bibliotheek geheel intact, de kamer van den Tsaar, 'met zijn ontelbare heiligenbeeldjes, en in zijn badkamer, naast de Heilige Maria, het naaktfiguur van een Parijsche mondaine. Arbeiders- Dit sanatorium, zooals alles, heeft vooral cultureele anatorium. waarde. Vooral daar de boeren als propagandist terug naar hun dorpen gaan.
We bezochten daarna nog een arbeiders-sanatorium. Vroeger sanatorium voor landheeren; in den oorlog was het officieren-hospitaal, thans is het een arbeiderssanatorium. Er worden 140 personen verpleegd, waaronder 30 vrouwen en 15 pet. jonge arbeiders. Over het algemeen 45 pet. communisten. De meesten komen uit het Don-gebied, en alle verpleegden zijn tuberculeus. Ook hier is het verblijf kosteloos en duurt 11/2 maand. De organisatie is gelijk aan die van het Boerensanatorium.
Ook hier de bibliotheek, de voorlezingen van artsen, concerten, bioscoopvoorstellingen, enz. We hebben na onzen tocht door het sanatorium een



25
discussie gehad over... de Britsche mijn-arbeidersstaking en de taktiek der Ilde Internationale. Er is een geweldige belangstelling voor den arbeidersstrijd.
Den volgenden dag, in den middag, gingen we naar Bij de Pioeen Pionieren-kamp. De Pionier-beweging is de Kinder- nieren, organisatie; zij omvat meer dan twee millioen kinderen, We gaan 100 K.M. door de bergen. Een schitterende plaats aan de Zwarte Zee. Ongeveer op 100 M. boven het kamp arriveerden we met onze auto's. Onmiddellijk kwam er beweging en een 200-tal pioniers uit alle streken van Rusland slaan alarm en trekken ons van de bergen in het kamp.
Eenige gebouwen, vroegere ruïnes, met een 6-tal groote tenten, waarbij 200 Hectaren bosschen en tuinen.
Iedere groep blijft er \y2 maand. Ook hier worden speciaal tuberculeuse kinderen opgenomen.
We spraken hier. pioniers uit Minsk, Woronesj, Leningrad enz. Bij iedere groep is een lid van de Komsomols, de Russische Jeugdvereeniging.
Er waren: 60 pet. arbeiders-kinderen, 30 pet boerenkinderen, 10 pet. leiders, 't Geheel wordt georganiseerd door het Roode Kruis Natuurlijk moesten we mee-eten en tusschen den maaltijd waren de vragen niet van de lucht. Vooral voor de Hollandsche pionieren hadden ze belangstelling Later zal de Delegatie over het Pionieren-werk uitvoeriger berichten.
De kinderen houden dagboekjes bij en het zou interessant zijn, daaruit mededeelingen te doen
Laat in den avond keerden we onder een stortbui vanuit t gebergte te Artek naar Jalta terug, dat heerlijk gevoel van den geestdrift der jonge pionieren, dat ons telkens weer bezielde, wanneer We bij hen vandaan komen, met ons meedragend. Nog lang hoorden we hen: diepte HoIlandsche Delegatie!" roepen van uit de
De Delegatie bezocht vele rusthuizen en sanatoria in de „gezondheidsschuur" van den arbeiders-staat De wijze, waarop de Sovjet de tuberculose-bestrijding ter hand neemt, is treffend. Overal heeft dit werk cultureele waarde.



26
Beheer der De verschillende sanatoria en rusthuizen beleggen Sanatoria, regelmatig excursies door de streek en vlechten op deze
wijze een hechten band van kameraadschap dooit het
geheele land.
Maandagmorgen hadden we een onderhoud met het beheer van de Staats-Sanatoria.
Deze kameraden deden ons nog eenige interessante mededeelingen. Niet alleen tubereuloozen worden in de Krim genezen; ook andere zieken worden geholpen.
Het aantal bezoekers is, vergeleken met het grootste aantal vóór de revolutie, met 100 pet. gestegen. Dat vindt zijn oorzaak in het feit, dat de Krim thans open staat voor arbeiders.
In totaal hebben de verzekeringen, de staat en de vakbonden 900 gebouwen in gebruik, en het volgend jaar wordt dit getal belangrijk uitgebreid.
Er is veel te doen in de Krim. Want er is veel vernield in den burgeroorlog. We waren bijv. in een sanatorium, dat in 1923 nog een middelpunt van de Witten was. Thans staat dit gebouw in het middelpunt van de belangstelling. Er worden regelmatig excursies gehouden en conferenties, zoodat het in de geheele Krim het middelpunt is van de medici.
Bij het beheer der Sanatoria kregen we inzage van verschillende statistieken met een duidelijk overzicht, waaruit de energie blijkt, waarmee de zaak wordt aangepakt.
Terug naar Vandaar gingen we op onze terugtocht naar Moskou Moskou. jot sinfer0p0i; hoofdstad van de Krim, per auto, om vandaar 32 uur aan één stuk, per trein naar Moskou te gaan, waar we voor de tweede maal op Donderdag 23 September aankwamen.
Ons tweede bezoek aan Moskou duurde twee dagen. Wij bezochten het Mijerhold-Theater, 't middelpunt van revolutionaire kunst. Er werd gespeeld zonder voorhang en decors, waardoor de acteurs meer kracht in hun spel moeten leggen. Ook brachten we een bezoek aan de Opera, waar „Carmen" werd opgevoerd. De Voorstelling muntte uit door prachtige décors en schitterende aan-
Bii de Mos- kleedinS-
kousche We hadden een kort onderhoud met de leider der Universiteit Universiteit.



27
Op 15 Juni studeerden er 6085 studenten. Waaronder:
1312 arbeiders 2993 mannen.
1100 boeren 3092 vrouwen. 2800 aangestelden 800 intellecfrueelen 73 niet-arbeidenden.
Daaronder 'bevonden zich 1187 Partijleden eni Candidaten.
„ „ „ 861 Jeuïge Communisten.
„ „ 4947 Partijloozen.
Ieder bedrijf heeft het recht om een paar arbeiders naar de Universiteit te zenden.
Zoo zijn er speciale arbeiders-faculteiten, waar arbeiders die overdag werken, 's avonds een voor-bereiding krijgen. Deze voor-bereiding duurt meestal 4 jaar, aan welks einde men een examen tot toelating moet afleggen.
Er zijn ongeveer 800 onderwijzers aan de Universiteit, waaronder 10 pet. vrouwen.
Het werk wordt door commissies voorbereid, waarin minstens 1/3 uit de studenten zelf moet bestaan.
De leermiddelen worden door de Staat verstrekt. Zoo is er een algemeene bibliotheek, bestaande uit 1.200.000 deelen, terwijl voor iedere afdeeling apart, nog kleine bibliotheken zijn.
De aanvraag voor de arbeiders-faculteit is enorm Bfl de Mosstijgende. Bij de toelating tot de Universiteit hebben j^J6 arbeiders en boeren de voorkeur. '
Na een bezoek aan het Centraal Comité van de Communistische Jeugd te Moskou, vertrokken we naar Leningrad, uitgeleide gedaan door een demonstratie van vertegenwoordigers uit fabriekscellen te Moskou.
Zondagmorgen kwam de Delegatie te Leningrad aan, In Lentaopgewacht door eenige duizenden leden van de Com- éradmunistische Jeugd.
De Zondag werd door ons besteed voor een vluchtig overzicht aan de verschillende Musea's. " ,
De Delegatie bracht een bezoek aan een uitgebreide verzameling van Hollandsche schilders. Overvol zijn de zalen der Musea's van het Winterpaleis, terwijl duizenden stukken opgeborgen liggen, waar geen plaats voor



36
ander werk behartigen. Een speciale school voor leerlingen was bij de school, waar op geregelde tijden de jongens hun later uit te oefenen beroep leeren. Ook was bij de school een laboratorium voor bestudeering van gassen, aardsoorten, steenkool, enz.
Door de opvoeding der jeugd zoo veelzijdig te maken, wordt de mijnwerker op deze wijze een hooggeschoold vakman èn de studie op de vakschool heeft reeds vele begaafde arbeidersjongens naar de universiteiten doen overgaan, waar ze tot ingenieur werden opgeleid.
Zoo kwamen we op de Poetiloff-fabrieken in de vakschool, waar jongens wetenschappelijk onderwijs kregen.
Onderwijs Twee rijen van 10 jongens stonden daar aan werkin kracht- banken, en leerden er de eerste lessen in 't hanteeren beweging. Van gereedschap. De eerste rij leerde een hamer hanteeren. Hun pols lag in een uitgehold blokje, en op de 'maat sloegen ze met de hamer op een blokje. Een minuut slaan — de tweede minuut rusten, enz.
De tweede groep leerde op deze wijze het vijlen. Iedere groep staat onder leiding van een instructeur, die zijn opleiding heeft gehad op een van de wetenschappelijke instituten tot vereenvoudiging van den arbeid. Nauwkeurig wordt erop gelet, dat geen overbodige spierbeweging plaats vindt.
Groote platen met voorbeelden hoe het lichaam kan vergroeien door verkeerde toepassing van kracht, zeggen de jongens hoe het niet moet. Al het gereedschap was er op gericht het onderricht te vergemakkelijken.
Deze jongens, die pas van de school kwamen, verdienden reeds 16.75 Roebel ƒ 21 per maand, dat diende voor eerste onderhoud. Hebben ze het eerste onderwijs genoten, dan gaan ze verder en komen in hoogere Iconklassen. Maar in de eerste twee leerjaren is productief werk uitgesloten.
De jonge arbeiders(sters), die op de fabrieksschool geplaatst worden en er hun opleiding krijgen, worden automatisch in het bedrijf geplaatst.
't Zou veel ruimte in beslag nemen om al onze



UIT SOVJET-RUSLAND.
De toestand der Russische Arbeiders-Jeugd in cijfers Getalsterkte der Arbeiders-Jeugd in 1924/25/26.
Op 1 Oct. 1925 bedroeg het aantal jonge Arbeiders rot aan 23 jaar, die voor loon wenkten 1 857 000
^o7nnn 463 000 j'ongens (tot plm. 16 jaar) en 1.394.000 jonge arbeiders tot 23 jaar.
De jonge arbeiders zijn als volgt verdeeld over de verschillende industrieën:
Industriëele groot- en middenbedrijven 548000
Klem.i.nd.ustrie ISO.'oOO
!fnictbc>uw 388.500
Iransport (alle soorten:) 152 000
Kantoorbedienden 342 000
Op ander werkgebied (Dienstmeisjes enz Y 2Qfinnn
cxrl?^1 ueïie^der de j°ngeren in de industriëele groot- en middelbedrijven:
1. Januari 1923 26.6 %
1 ., 1924 25.3 %
1 1925 28.5 %
1 1926 30.8 %
(Uit de gegevens van de Economische Commissie van het L. K. der L. K. ]. V.)
Arheidsloonen der Jonge Arbeiders.
In den loop van de laatste drie jaar veranderde het arbeidsloon der Jonge Arbeiders als volgt: Gemiddelde maande'ijfcsche verdienste der JOJige Arbeiders zonder de Leerlingen in de Reriiriifc^h^.,
Nominaal loon in Reëel loon'in
iqK/o, Ts0herworK€n ***els. vóóroorlogs Roebels. 1923/24 i6.i0 6
1924/25 18.70 '™
1925/26 21.40 9*
lQ2i/9fi4/2*5,?«eg h6t nominaal !oon met 16.1 pet. en
K u \ & frWijl hCt reëe,e loon in 1924>25 steeg met 14.5 pet. en 1925/26 met 3.4 pet.



II
De loonen in de verschillende Industrietakken.
Gem. maandel. Joon van Jonge Tak van Industrie. Arbeiders van Jan. tot Maart '26 in Tscherw. Rcebels.
Levensnwdd.-Ilidustri'e 28.30
Leder-industrie 25.—
I Houtbewerkers 24.60
Drukkers 22.80
Chem. Fabr. arbeiders 22.10
Textielarbeiders 21.70
Metaalarbeiders 20.20
Papier-industrie 19.70
K'leed'ermakers 19.30
Mijnwerkers 17.90
(Uit de gegevens van de Economische Commissie van het L. K. der L. K. ]. V.)
Aantal in de Vakvereenigingen georganiseerde Jonge Arbeiders.
Op 1 April Totaal In de Industriebonden.
1923 181.500 124.400
1924 173.300 113.400
1925 207.700 128.300
1926 286.200 169.600
(Uit de gegevens van de Economische Commissie van het L. K. der L. K. J. V.)
Aantal Bedrijfsscholen en hun Leerlingen.
Gemiddeld komen
Datum. Aantal Scholen. Leerlingen. op een school.
1 Jan. 1923 748 50207 67
1 Jan. 1924 842 68819 74
1 Jan. 1925 932 76120 82
(Uit het boek „Toestand der Jonge Arb. in U.S.S.R. 1923—25")












4
HOOFDSTUK I.
REIS-OVERZICHT EN ALGEMEENE INDRUKKEN.
rjetVertrek De Delegatie vertrok Woensdagavond 25 Augustus uit Amsterdam en arriveerde Donderdagmorgen te Berlijn.
Voor het verkrijgen van een Poolsch visum hadden we 4 dagen oponthoud, welke de Delegatie benutte om de hoofdstad van de Duitsche Republiek wat nader te bezien.
Alhoewel het onze taak niet is, om de in vier dagen opgedane indrukken breedvoerig weer te geven, kunnen we toch in eenige regels er iets van schrijven. In Berlijn. De tegenstelling van de protserige bourgeoisie en de grauwe ellende, waarin het proletariaat zich bevindt, valt onmiddellijk op.
Wanneer je de vervallen, in allerslechtste toestand verkeerende woonhuizen, der arbeiders beziet, met daartegenover de ongerept gebleven paleizen en heerenhuizen van de „onttroonde" monarchie, dan vraagt men zich onwillekeurig af wat of in Duitschland veranderd is.
Als je inplaats van Wilhelm, de trotsche Hindenburg in ontelbare étalages ziet geplaatst en hoort hoe duizenden van de beste klassestrijders zuchten in de polizei-presidiums, wanneer je de omvangrijkheid hoort der werkloosheid, en de verdiensten van de arbeiders in doorsnee hoort noemen, dan blijkt spoedig, dat de Duitsche arbeidersklasse voor haar nederlaag zwaa: moet boeten, en dat op haar schouders de lasten van den oorlog zijn neergelegd, en dat ten koste van haai levensstandaard, de Duitsche industrie zich stabiliseert.
Zondagsavonds vertrokken we uit Berlijn om onze reis over Warschau en Stolbitz voort te zetten naar de Sovjet-Staat.
De reis voorbij Warschau gaf een goed beeld van het hedendaagsche Polen.
Overal verval, armoede, maar veel opgepoetste militairen, die een geweldige bluf tentoonstellen. Hoe meer we de grens naderen, hoe talrijker de soldaten worden.
In Stolbitz zelf op het belachelijke af.



5
In de wachtzaal, waar we met een 20-tal reizigers, die naar Sovjet-Rusland trokken, binnentraden, rukte onmiddellijk de wacht binnen en stelde zich aan de twee ingangen op.
Een patrouille maixheerde gedurende onze passenen bagage-controle, die ongeveer 2 uur duurde, om de leeg staande trein.
Toen we weer in onze trein kwamen, was deze overal bezet met soldaten.
En. zoo geëxcorteerd door Pilsoedki's trawanten, reden we de R o o d e Poort tegemoet.
Toen deze in 't zicht kwam, steeg ons gezellig gezelschap uit en bevrijd van de laatste resten van kapitalistische overheersching, reden we de Roode Poort door naar het eerste Russische grensplaatsje Njegoreboje.
Daar blijkt, dat men van onze komst niets afweet, In Sovjetmaar niettemin worden we hartelijk ontvangen op het Rusland. Bureau van de „Towaritsj" chef. Onze bagage wordt niet gecontroleerd.
Onmiddellijk hadden we gelegenheid om te bemerken in wat voor 'n maatschappij we aangeland waren.
In ons gezelschap was een kolenkoopman die in opdracht van de Sovjet in Duitschland zaken had gedaan.
Deze had, gebruik makend van hét salaris wat hij eischen kan, voor zijn noodzakelijke werkzaamheden, in Duitschland van de gelegenheid gebruik gemaakt, om zich vele nuttige dingen, die hij in de Sovjet-staat als specialist duur moet betalen, aan te schaffen. Overal het men hem door, maar in Njegoreboje niet
In Sovjet-Rusland moesten deze heeren, die bun krachten aan de arbeiders-staat alleen tegen hooge verdiensten afstaan, 50 pet. meer betalen voor bepaalde artikelen, dan de arbeiders.
Deze koopman dacht door zijn buitenlandsche reis hieraan te kunnen ontkomen, wat hem echter tegenviel'
Intusschen was onze reis georganiseerd, en voorzien met een arm brood en worst, namen we hartelijk afscheid en vertrokken we naar Minsk.
Nauwelijks hadden we onze vermoeide ledematen in de houten wagens uitgestrekt, of wij worden in Minsk,



6
waar de trein stopt, voor den dag gesleept door een delegatie, bestaande uit vertegenwoordigers van vakbond, partij en jeugd, die ons vriendelijk, maar dringend verzoeken, dezen nacht de gasten te zijn van Minsk, om dan den volgenden dag door te reizen.
Natuurlijk stemmen we toe, en 's nachts 3 uur worden we met onze hongerige magen voor een wel voorzienen tafel geplaatst, die vliegensvlug in orde is gemaakt op het station.
In Minsk. De vertegenwoordigers steken begroetingsspeechen af, eh nadat we onzen honger hebben verdreven, stappen we in de gereed staande auto's en om 4 uur 's nachts slapen we rustig als gasten van de arbeiders- en boerenstaat in ons eerste hotel.
De eerste ontvangst karakteriseerde onmiddellijk de hartelijkheid en de geestdrift, waarmee vertegenwoordigers van de arbeiders uit andere landen worden ontvangen.
Na de volgende dag de juist plaats hebbende Plenumzitting van de Wit-Russische Jeugd-organisatie bezocht te hebben, gingen we in twee ploegen de industrie in Minsk bekijken..
Locomotief- Wij bezochten een groote locomotief-werkplaats, die werkplaats nog duidelijk kenteekenen van de verwoestingen droeg «Lenin». en wandelden door de pas voltooide clubgebouwen, als de leeszaal, bibliotheek, enz. De arbeiders werken er 46 uur. De jonge arbeiders(sters) echter van 14-16 jaar 4 uur.
van 16-18 jaar 6 uur. Maar zij krijgen toch 8 uur uitbetaald. Op de warme dagen spelen ze in de vrije tijd op de sportvelden, op de andere dagen genieten ze onderwijs en vermaken zich in de clubs.
Werkgoed zoowel als schoenen, krijgen de arbeiders gratis van het bedrijf.
Wij werden rondgeleid door de secretaris van de bedrijfsraad, gekozen door de arbeiders uit het bedrijf.
Door de groote verwoestingen, aangebracht door de benden, die vanuit Polen nog zeer lang rooftochten organiseerden, is deze fabriek nog lang niet op volle kracht.



7
Wij kwamen bijv. in een werkplaats, waar door bandieten de machines van. bun fundaties waren gerukt, en naar den uitgang gesleept, waar ze nog lagen.
Onze kameraad wees ons echter reeds groote vorde- Glasblazerij ringen aan en binnen een jaar, verzekerde hij, was het voor-oorlogsche peil bereikt.
Zoo was het dito op een glasblazerij gesteld, waar alles handwerk was, maar naast deze primitieve werkplaats, verrees een nieuwe, goedl ingerichte fabriek met moderne machines.
Een ander gedeelte van de Delegatie bezocht een Leerfabriek lederfabriek en een drukkerij, aan beiden was een uitstekende vakschool verbonden.
Op de leder-vakschool werkten de leerlingen in drie groepen.
Ie groep 3}/2 uur arbeiden, 3 uur theoretisch onderwijs
2e „ 4 „ „ 2 „ „
3e „ 6 „2 „ ,. "
Allen krijgen ze acht uur uitbetaald.
Het loon van de tweede groep bedraagt 35 Roebel per maand, of ƒ 42.—.
Zoo bezochten we nog verschillende bedrijven, waar de arbeidsverhoudingen voor jonge arbeiders(sters) allen in overeensteming waren met het door ons hier voor omschrevene.
Buiten werktijd hebben de jongeren volop gelegenheid zich aan vakvereenigings- en politieke arbeid te geven.
Wat ook in groote mate gedaan wordt.
Wij brachten een bezoek aan het Roode Leger.RoodeLetfer Na een auto-rit van 50 kilometer kwamen we in het kamp, waarvan de bourgeois-pers pas had bericht, dat er op 30 Augustus groote muiterij zou hebben plaats gevonden. Twee dagen na deze zoogenaamde oproeren, zijn wij er geweest en brachten voor de Roode soldaten de zeer interessante mededeeling van de muiterij mee, die in de wandkrant zou worden vermeld, opdat vooral de soldaten zelf toch maar zouden weten, hoe prachtig ze volgens de bourgeoisie'-pers kunnen muiten.
De ka'meraadschap, die wij daar ondervonden, de



8
overstelpende vloed van vragen op allerlei gebied, bewees ons, welk een inhoud dit leger had.
We bezochten de tenten, de coöperatieve keuken, de Roode Lenin-hoekjes, met kleine bibliotheken, alles was netjes in orde.
De groote clubzaal, met een bibliotheek van 9000 deelen, met de talrijke wandkranten, bezochten we, en alles getuigde van een dorst naar weten. Van afstand tusschen officieren en soldaten, is geen sprake. We werden rondgeleid door Towaritsj commandant, die spoedig opzij werd gezet, waarna we in beslag genomen werden door de soldaten, vooral door hen, die Duitsch spraken.
We hebben dezen middag eens duidelijk kunnen zien hoe niet alleen het Roode Leger over een uitstekende organisatie beschikt, maar dat het eveneens een school is, waar de arbeiders en de boeren vooral, opgevoed worden tot klassebewuste arbeiders. Ieder soldaat is eén propagandist voor de Sovjet, als hij teruggaat naar zijn woning.
's Avonds kwamen we op een openbare welkomstvergadering van de jeugd, waar een geweldige geestdrift voor de Delegatie was. Ook hadden we een conferentie met den president van den Raad van Volkscommissarissen van Wit-Rusland, die ons uitvoerig het systeem van het werken en de moeilijkheden, die overwonnen moesten worden, uiteenzette. In Moskou. Na een afscheids-bijeenkomst, vertrokken we naar Moskou, waar we den volgenden dag 's middags vier uur aankwamen, verwelkomd door een twintigtal fotografen, die ons danig voor hun kranten exploiteerden. Ook de Hollandsche kolonie was aanwezig en de vele vertegenwoordigers van de jeugd en de vakbonden.
De volgende dagen was er zeer veel werk.
We bezochten vele bedrijven.
Ook het Mausoleum, waar Lenin rust, werd door ons bezocht.
Vijf avonden per week kunnen de arbeiders(sters) het Mausoleum bezoeken. En iederen avond, staan duizenden op hun plaats in de rij en de ernst en rust die hier heerschen, bewijzen welk een groote beteekenis



Cl
Kindertehuis verbonden aan de fabriek „De Roode October."



13
dit do oir middel van hun fabrieksraaJ aan de orde.. Werkgoed wordt gratis verstrekt.
Aan deze fabriek is ook een Kindertehuis verbonden. KinderIn dit Kindertehuis werden 881 kinderen verzorgd van tehuis. 8 weken tot 7 jaar toe. Alles is uiterst hygiënisch verzorgd. Toen wij binnen kwamen, werden wij voorzien van lange witte schorten. Alles was erop ingericht de kinderen collectief op te voeden.
Wij hadden een onderhoud met een moeder, die daar juist was om haar kind te zogen. Zij vertelde ons, dat de verzorging hier uitstekend was. Toen zij zwanger was, kreeg zij vóór en na haar bevalling 2 maanden verlof met doorbetaling van loon, plus 45 roebel contant voor eerste onkosten. Nu ze weer aan 't werk was, kreeg ze 3 maal daags een half uur om haar kind te voeden, tevens 9 maanden 9 roebel per maand voor extra versterkende middelen.
Deze wijze van verzorging van het nieuwe geslacht heeft een geweldigen invloed op de vrouwen en de propaganda voor de hygiëne vordert snel. Ook in dit „Octöbertjes"huis was 'n clubzaaltje, een Lenin-hoekje. Alles werd door de kinderen zelf verzorgd. Ook de wandkrant was present.
Dinsdag 7 September vertrokken we naar Charkow, ,n de de hoofdstad van de Oekraine. Oekraïne.
De Oekraine speelt een groote rol in de Sovjet-staat door haar beteekenis als industrie-gebied, haar kolenen erts-mijnen, haar uitgestrekte graanvelden, enz.
't Was ook daarom, dat hier vooral de contra-revolutie het langst heeft stand willen houden, omdat losmaking van de Oekraine van het overige Rusland, een geweldige klap zou zijn geweest. Hier zijn de bloedigste episodes uit de burger-oorlog voorgevallen, hier zijn de grootste offers gebracht. De opbouw van het industrieele leven is daarom in de Oekraine, het hart der Sovjet-industrie, reusachtig moeilijk.
Wij hadden een onderhoud met den voorzitter der Raad van Volkscommissarissen der Oekraine, die ons op de verschillende moeilijkheden wees. Vooral wat betreft de werkloosheid. Deze heeft n.I. veel te kampen met een systeem, toegepast door de staten Poien en



16
tot dit doel verbouwd, en 500 arbeiders tegelijk brengen regelmatig ieden 14 dagen daar door. Dezen zomer zouden 4500 arbeiders er gebruik van maken.
Zoo zijn er zes rusthuizen in Charkow, zoodat in totaal voor deze stad reeds 25000 mannelijke en vrouwelijke arbeidsters gebruik maken van de heerlijkheden, waar vroeger enkele gezinnen den geheelen zomer doorbrachten.
De vakbeweging trekt regelmatig de benoodigde sommen uit haar kas, de Ieden der vakbonden hebben ook hun gratis logies.
leder bedrijf stuurt er, naar gelang het bedrag, wat de vakbond stort, en naar gelang de schadelijkheid van het bedrijf, zijn arbeiders er naar toe.
In het rusthuis, dat wij bezochten, gaf men ons het volgend overzicht over de politieke gezindheid der bewoners:
Communisten 22; Jonge Communisten 58; Partijlooze Vakbondsleden 420!
Volgens de beroepen waren er, toen wij kwamen, 100 metaalarbeiders, 120 kantoorbedienden; de rest was ever andere bedrijven verdeeld, voorts een groep werkloozen, studenten en anderen, die geen verdienste hebben.
We hebben er rond gewandeld over de sportvelden, en door het bosch; we hebben de slaapzalen, de bibliotheek, alles doorloopen en overal de grootste helderheid geconstateerd. Overal waren teekenen, waaruit blijkt, dat de Russische arbeider dezen grooten stap voorwaarts weet te waardeeren. We hebben een gedeelte van onze avond bij hen doorgebracht en hebben gedisfc cussieerd. Het bleek ons, hoe groot hun verlangen is naar een betere kennis van de de toestanden der arbeiders in West-Europa.
Verder brachten we te Charkow nog een bezoek aan Fabrieken verschillende fabrieken o.a. een Tractor-fabriek „Com ' Intern", en Landbouw-werktuigenfabriek „Hamer en Sikkel", de Metaalfabriek „Lenin", de Tabaksfabriek , De Roode Vlag".
Om eens een kijkje te geven op de ontwikkeling der industrie o.a. deze cijfers:



17
Vóór de revolutie, in 1913. werd aan Hptp fahr,VL-~ - .
529.755 poed ijzer geproduceerd. Na een hopelooze inzinking gedurende de honger-periode, steeg de productie in . Juni 1926 tot 609.688 poed. Had men vol doende toevoer van ruw materiaal en zoü b.v de smederij daardoor op vollen gang kunnen komen, 'dan steeg dit cijfer minstens 'met 30 pet. — Vóór de revolutie werkten hier 7000 arbeiders en 50 leerlingen die 9J4 uur per dag werkten. Thans werken er 5800 arbeiders en 1452 jonge arbeiders, waaronder 473 leerlingen.
Daar werken 3500 arbeiders en deze fabriek produceert veel dorschmachines. Het geheele bedrijf is
Hamer en Sikkel



28
is. De inbeslagname van het bezit der bourgeoisie en van vele kerkschatten, heeft enorm veel in het bezit van den Staat gebracht, waardoor de gemeenschap thans over een onnoemelijke schat van kunstwaarden beschikt.
De Musea's waren overdruk bezocht door excursies, zoowel boeren, soldaten als arbeiders. Daar het al wat laat was, kon ons bezoek aan de Peters- en Paulsvesting, wat thans een Museum van oude dwangmiddelen is, niet doorgaan.
4y2 dag verbleven we in Leningrad. We zagen daar ook de Potemkin-film, en in gezelschap van de pas aangekomen Fransche Jeugd-Delegatie, bezochten we een uitstekende Sovjet-film. Textielfabr. De Delegatie werd er rondgeleid door den vertegen«Canai». woordiger van den Bedrijfsraad. Ons eerste bezoek: gold de leerschool, verbonden aan het bedrijf, in de vakschool werken 203 leerlingen. Daarna bezochten we het bedrijf en controleerden den toestand, waarin de arbeiders op deze fabriek werken.
Aan de hand van een loonboekje, constateerden we, dat een jonge arbeider van 19 jaar, die garen no. 24 maakt, 70 Roebel per maand verdiend. Een 'meisje van 23 jaar verdient er 62 Roebel, terwijl het loonboekje van een bekwaam spinner een verdienste aanwees van 74 tot 76 Roebel per maand.
Alle arbeiders krijgen twee maal per jaar werkgoed van de fabriek, wat daar tevens kosteloos gewasschen wordt.
Wij hadden een gesprek met een leermeester van de leerlingen. Hij verdiende volgens zijn boekje 63 Roebel plus 30 pet. toeslag als leeraar. Zijn gemiddelde ontvangst was 94 Roebel per maand of ƒ 117.50. Hij had daarbij vrij wonen, is verzekerd; terwijl bovendien aan iederen arbeider 1 Liter melk per dag wordt verstrekt.
• De productie is stijgende:
In 1924—1924 was de totale productie 248.000 poed.
1925— 1926 370.000 „
1926— 1927 zou dit minstens zijn ... 400.000 „



29
Vóór de revolutie werkten de arbeiders er 12 uur per •dag, en bedroeg de verdienste 45 Roebel, terwijl er van voorrechten, zooals nu: vacantie, rusthuizen, sanatorium, werkgoed, kindertehuis geen sprake was.
Vrouwen en meisjes verdienden er 20 tot 30 Roebel. De arbeiders die wij er spraken, waren zeer tevreden over de ontwikkeling van hun bedrijf en de daarmee gelijk opgaande verbetering van hun levenspositie.
Tijdens ons verblijf te Leningrad hebben we de Klectrifte, gelegenheid waargenomen om het Electriciteits-station tiestatton Wolgoistroi te bezoeken.
Lenin heeft begrepen, dat de electrificatie der industrie, vooral op het platteland, revolutioneerend zou werken.
Het corrupte Tsaren-stelsel, dat over veel meer mogelijkheden beschikte als de Arbeiders-staat, was niet m staat dit geweldige werk uit te voeren. Daarbij komt natuurlijk dat waar de Tsarenmacht berustte bij agrariërs, deze met minder geestdrift de electrificatie aanvatte. In 1920, onder de moeilijkste omstandigheden werd met het werk begonnen.
Het station is gezet op een plaats, waar de rivier over een afstand van 10 Kilometer 4 a 5 M. afloopt.
De strooming wordt gebruikt om een as ter lengte van 200 M., die achter een dam ter hoogte van 17 M is geplaatst in beweging te brengen. Het station, waar 10 turbines staan, beschikt over 83.000 paardenkracht en moet Leningrad en omstreken van kracht en licht voorzien.
Er werkten in 't begin 12.000 arbeiders aan, waardoor een geheel nieuw dorp ontstond.
^ De blokkade en de hongersnood deden ook hier hun invloed gelden en het werk ondervond groote stagnatie De bouw van het station is geheel uit beton geschied en sluizen ter hoogte van 17 meter opgetrokken, zorgen nu, dat in tegenstelling met vroeger, de rivier ook hier bevaarbaar is, wat een groot gemak is voor de industrie. De kosten van dit station, door waterkracht gedreven zijn 100.000.000 roebel, dat de Russische Arbeidersstaat uit eigen middelen heeft moeten halen
Den 7en November, de verjaardag van de Revolutie, De Opening



30
zond het zijn eerste stroom naar Leningrad, en dien dag vierde men door gansche de Sovjet-staat gemeenschappelijk het resyjtaat vaneen lang en moeilijk werk.
Donderdags verlieten we Leningrad, na eerst nog kennis gemaakt te hebben met de Engelsche Jeugddelegatie.
Solidariteit Een zaak lijkt ons vermeldenswaard. De Jeugd-dele'r S?v*?" gatie had ruim 4 weken de warme belangstelling en us and. soi.jdarjtejt van <je pj0nier tot de Roode Soldaat meegemaakt voor de Engelsche mijnwerkersstaking.
Toen we Zondagsmiddags Stettin binnenvaarden. was men in de haven volop aan 't werk met 't bunkeren van Engelsche schepen. Stettin is nog maar. één haven. Wreed werden we herinnerd aan 't gebrek aan proletarisch bewustzijn bij de arbeiders van West-Europa. Gruwelijk, vergeleken bij de prachtige solidariteit der Russen, verwaarloost de arbeidersklasse internationaal zijn plicht.
Gruwelijk is het, dat de stroom van laster en leugens juist uit die bronnen mede-vloeit, die, wat internationale steun betreft, van niets weten.
Dat vooral in dit stuk klassenstrijd, ook de Hollandsche arbeiders klaar en duidelijk leeren inzien, dat Sovjet-Rusland het bolwerk is waar het den internationalen klassenstrijd betreft en dat daarom een eenheidsfront met de Russische arbeiders en boeren een gebiedende noodzakelijkheid is.
Na een kort verblijf in Berlijn, was de Delegatie na een reis van weken, weer in Amsterdam terug.
HOOFDSTUK II.
DE ARBEIDSVERHOUDINGEN DER JEUGD IN SOVJET-RUSLAND. Onder het De verhoudingen onder het kapitalisme voor de Kapitalisme Arbeidersjeugd zijn aller-ellendigst. Niet alleen zijn hun loonen laag, is de vacantie uitgesloten, maar vooral van opvoeding tot veelzijdig geschoold arbeider is geen sprake. Hun arbeidskracht wordt gebruikt als verlengstuk van de machines, en verder worden ze in concurrentie tegen de oudere arbeiders gebruikt. Vooral in en



31
na den oorlog, nam dit laatste geweldig toe, ook wat betreft vrouwenarbeid.
Overat waar jonge arbeiders(sters) en vrouwen in het bedrijf onder het kapitalistisch productie-systeem verschijnen, komen ze als loondrukkers, en zijn als zoodanig een dankbaar object om de winsten der ondernemers op te voeren.
Winst is de grondslag van het kapitalisme en in haar jacht naar winst ontziet het niets. Men denke aan den kinder-arbeid in Amerika, China, enz. In Rusland was dit ten tijde van het Czarisme nog erger. Toen overal in Europa wetten werden gemaakt, welke moesten leiden tot beperking van kinder-arbeid, verklaarde de Russische regeering, dat dit voor Rusland niet mogelijk was, daar de inkomsten van de gezinnen gebaseerd waren op de gezamenlijke inkomsten van het geheele gezin, zoodat afschaffing van kinder-arbeid groote verarming der bevolking zou brengen.
Daar, waar in het kapitalistisch productie-systeem jeugd-arbeid ten doel heeft, de winsten te verhoogen, is het uitgesloten, dat binnen het raam van het kapitalisme, een grondige verandering voor de arbeidersjeugd mogelijk is, en zal de opvoeding van de jeugd tot veelzijdig ontwikkeld producent, alleen mogelijk zijn in een maatschappij, waar niet de jacht naar winst de grondslag is; maar in een maatschappij, waar arbeid het fundament is van het handelen.
In Sowjet-Rusland vooral, is het aan de opvoeding der jeugd af te meten, in hoeverre men bezig is het socialisme te bouwen.
De Maart-revolutie van 1917 vaagde het bewind van het Czarisme weg en bracht een voorloopige Regeering van industrie-bezitters in samenwerking met enkele arbeiderspartijen. In den 'toestand der arbeidersklasse kwam echter geen wezenlijke verandering.
De October-revolutie van dat jaar joeg de laatste resten van het kapitalisme weg, en de eerste veranderingen werden vastgesteld.OnmiddelIijk werd de 8-urendag doorgevoerd, en aan het einde van October werd de 6-urendag afgekondigd'voor jonge arbeiders(sters) onder) de 18 jaar. Tevens verkregen alle jonge arbeiders



32
op hun 18 de jaar het kiesrecht, zij mogen stemmen en kunnen ook gekozen worden. Men vindt dan ook in alle organen van het openbare leven vele jonge arbeiders als vertegenwoordigers verkozen.
De geweldige burgeroorlog en andere moeilijkheden verhinderden den arbeidersstaat onmiddellijk verder de verhoudingen der arbeidersjeugd te organiseeren.
In dien tijd leert de Russische arbeidersjeugd, dat, wil zij verandering in haar positie, zij zelf daarvoor de stuwende factor moet zijn.
De Jeugd op te voeden tot veelzijdig ontwikkeld arbeider, kost vele offers, vandaar dat de socialistische opvoeding dan pas volledig begonnen kan worden, wanneer er een socialistische maatschappij is, die zich volkomen kan wijden aan den welstand harer leden.
Ondanks de geweldige moeilijkheden, vooral op industrieel gebied, is de jeugdarbeid in Sovjet-Rusland nu reeds op socialistischen grondslag gereorganiseerd.
De Arbeidersjeugd van
14—16 jaar werkt 4 uur per dag. 16—18 „ „ 6 „
Tot 23 jaar hebben zij allen 4 weken vacantie met behoud van loon, terwijl allen 8 uur per dag aan loon krijgen uitbetaald. In Minsk. Onze Delegatie bezocht in Minsk een locomotiefwerkplaats. Een gedeelte van de werkplaats was ingericht voor opleidingsschool, waar, onder leiding van bekwame vaklieden, jongens en ook meisjes zich bekwaamden in het maken van alle soorten gereedschappen. Alles wordt met de hand gedaan, niet om een handigheid te krijgen voor een bepaald onderdeel van het bedrijf, maar om alle zijden van het beroep te beheerschen.
Elk half jaar doet de leerling een examen door een bepaald stuk gereedschap af te leveren, dat hem dan in een hoogere loonklasse doet overgaan. Na het practisch onderwijs, kijrijgen ze theoretisch onderwijs in de school, aan de fabriek verbonden.
De loönen der leerlingen 'loopen van 17 Roebel tot 45 Roebel per maand, ƒ 21.25—ƒ 56.25.



OJ
00
De opening van het Stadion te Charkow op 12 September.



34
• Aan de fabriek is het clubgebouw met een uitstekende Bibliotheek, beheerd door een jonge arbeidster, waarvan vooral door jonge arbeiders (sters) een flink gebruik wordt gemaakt.
Dien middag waren we te gast op het sportveld van de Jeugd, 's Zomers — wanneer het warm is — is de theoretische school op de fabriek gesloten, en beoefent de Jeugd alle soorten sport. Voetbal, athletiek, wielersport, alles wordt er beoefent, niet om zonder meer er specialist in te worden, maar ter bevordering van lichaamsbouw en gezondheid. De jongens en meisjes maakten een bijzonderen levenslustigen indruk op ons.
Wie hier in Holand de jonge arbeiders, vooral in groote bedrijven beziet, vindt bij hen die vermoeide oude-mannetjes-trek, die typeerende bleekheid, die hen zoo kenschetsen.
Ook in de andere plaatsen viel de frischeid en levendigheid en de kameraadschap, die er heerscht, op.
In Moskou op de fabrieken „Com Intern", „Lenin" enz. bezochten we de uitstekende vakscholen, midden in 't bedrijf.
In Charkow In Charkow brachten we een bezoek aan een drukkerij-school, waar 98 leerlingen werkten onder leiding van 6 onderwijzers. Een meisje van 15 jaar, die het zetten leerde, leerde een jaar, werkte 4 uur en leerde 4 uur per dag. Haar loon bedroeg 20 Roebei (ƒ25).
De leerlingen zijn op deze school in 6 klassen verdeeld:
le en 2e Groep verdient 20 Roebel. 3—4 „ „ 24
5 „ „ 30
6 „ 36
In het eerste leerjaar verdient een ieder 44 Roebel. Een jonge arbeider, die ook als leerling op 15-jarigen leeftijd in het bedrijf was gekomen, verdiende thans 62 Roebel.
Daarnaast genieten de jongeren een maand vacantie \van het bedrijf en 2 maanden van de school. 96 pet. van de leerlingen zijn tot dusver tot geschoold arbeider



35
in de fabriek aangesteld. Zij hebben hun vertegenwoordigers in den Bedrijfsraad en zijn op deze wijze nauw verbonden met de gang van zaken van hun fabriek. Ook hier de bibliotheek, het clubgebouw, met eert schietzaal.
Waarvoor dat laatste? — vroeg een Delegatie-lid verwonderd.
En een meisje antwoordde fier: — Daar leeren wij schieten, voor het geval dat de bourgeoisie zou probeeren terug te komen, dan behoeven de oudere arbeiders hen voor de tweede maal niet alleen te verjagen!
Ook bezochten we een tractcr-fabriek, waar 7200 arbeiders werken. Daaronder zijn 1452" jonge arbeiders (sters). Daarvan zijn:
445 reeds ontslagen. 564 in overgang. 473 leerlingen cp de vakschool. Ook hier, evenals in de andere plaatsen, hetzelfde systeem. — In ieder bedrijf een school voor practisch, zoowel als theoretisch onderricht, een bibliotheek, een sportveld, een clubgebouw. — Overal een opgewekte en geestdriftige Jeugd, die de eerste resultaten van een socialistische opvoeding demonstreert.
In Staline, waar we het mijngeb.'ed doortrókken, zijn we op bezoek geweest op een mijnschool.
Door de geweldige vermoestingen, aangericht door i h t den burgeroorlog in deze streek, vordert het werk hier Miingebied niet zoo vlug vooral waar uit de opbrengst van 't bedrijf de opvoeding der jeugd bekostigd moet worden.
De loodsen, waar de scholen gevestigd zijn, werden door leerling-timmerlieden, onder leiding van vaklui, gebouwd.
Er is een complete smederij, draaierij, gieterij, timmerwinkel, alles wat noodig is voor het mijnbedrijf. De jonge arbeiders — onder de 16 jaar mogen ze niet in de mijn — komen niet in 't bedrijf om kruiwagens te rijden of vuile baantjes te behartigen, ze leeren alle kanten van het bedrijf beheerschen.
De jongens worden 'als bekwame timmerlieden geschoold, zcodat uitstekende krachten het stutten en



37
ervaringen neer te schrijven. Overal was het precies hetzelfde: alle scholen zijn volgens één systeem opgebouwd Deze scholen zijn op initiatief van de Communistische Jeugd gesticht. Trouwens, het bleek ons spoedig, dat de Communistische Jeugd in SovjetRusland de eenigst stuwende factor is voor iedere verbetering in den toestand der Arbeidersjeugd
De scholen heeten , Leninistische" scholen. Lenin schreef waar 't de socialistische opvoeding betrof ditarh'IS onderwiis en opvoeding zonder productieven Lento over arbeid, noch productieve arbeid, zonder daarbij aan- de Jeugd
enTn Lr6^ kUnnen de ^ °P het nive*u haTrgiX? eischt. h°°g °ntwikke,de maatschappij van
^hrlh^Z^' dC Sp°rt' moeten '» verbinding gebracht worden met productieven arbeid, niet om als
et*L 0m dC Pr°ductie °P te voere«' maar
als een.ge methode om in de productie veelzijdig ontwikkelde arbeiders te krijgen " vcemjuig
het°wedrkZen gr°nds,aS zaSen we de Jeugd overal aan Het spreekt, waar de offers voor deze opvoeding uit de resultaten van de industrie gehaald moeten wöfden deze gezamenlijk op en neer gaan woraen, Zoo zien we, als teeken van de stabiliseerende industrie, de volgende ontwikkeling der vakscholen:
1922 V.V.ïS 5234SCh!Ien ,eer,ln«en ,926 938 " 80 760
anrbdd^yndeHnpdh°HdeZe vakschole« 10 000 geschoolde arbeiders in de bedrijven geplaatst. Deze wijze van geschoolde arbeiders kweeken, geven geweldige perspectieven voor Sovjet-Rusland. Niet alleen veef zijdig ontwikkelde arbeiders kweeken zé! maar tevens klassebewuste arbeiders; 75 pet. van de arSersjeugd op deze vakscholen zijn lid van de CommunSische Jeugd en vormen de beste garantie voor de geesSke versterking van de macht der arbeidersklasse J
heeft ah k^ZT Va" d,eZ6" tijd in Sovjet-Rusland neett als kind oorlog, revolutie, honger en alle moeë I-Jke ontberingen meegemaakt. Al dele gëbeurteSen



38
hebben hen tot strijders gemaakt, die aanstonds, als zij de erfenis overnemen van de ouderen, een geweldige kracht zullen blijken te vormen. De Comm Als leidster der Arbeidersjeugd in Sovjet-Rusland Jeugd. ' staat de Communistische Jeugd..
Zij heeft een ledental van 1.894.156. Daarvan is 35 pet. Arbeidersjeugd en 47 pet. Boerenjeugd; de organisatie is op dezen grondslag uit 63.000 cellen opgebouwd. In alle instanties is zij vertegenwoordigd, overal kan zij haar invloed doen gelden. Zij heeft de beschikking over 29 kranten, dag-, week-, maand- en tijdschriften, in een totaal-oplaag van bijna 2.000.000 Stuks per week. De boekhandel van de Jeugd gaf totaal uit 568 verschillende boeken en brochures in een oplaag van 8.822.167 exemplaren.
Als men daarbij rekent, dat onder haar leiding de Pionieren-organisatie staat, waartoe de kinderen van 10 tot 14 jaar behooren, en die bijna 2.000.000 kinderen sterk is, die 28 verschillende kranten uitgeven, in een oplaag van 180.000 exemplaren, dan zal iedere jonge arbeider begrijpen, wat een geweldige macht de Communistische Jeugd heeft.
De politieke geschooldheid van haar leden is zeer hoog, de kameraadschap, de belangstelling voor het lot der Arbeidersjeugd, die nog werkt onder het kapitalisme,, is geweldig.
Op onze reis van Minsk over Moskou, Charkow, Sebastopol, Moskou, Leningrad hebben wij dat kunnen ondervinden. Overal een onbeschrijfelijk enthousiasme, een geestdriftige ontvangst.
Aan de hand van al het geziene, kwam de Delegatie eenstemmig tot de volgende conclusie: Conclusie. De wijze, waarop de Arbeidersjeugd tot economische, politieke en cultureele ontwikkeling wordt gebracht laat 't karakter der Sovjet-staat zien. De vak- en theoretische scholen in de bedrijven, de wijze waarop de sport ter bevordering van de gezondheid wordt beoefend en gesteund, geven ons hier het beste bewijs van. Verder het feit, dat de Jeugd 4 tot 6 uur per dag werkt, terwijl verreweg het grootste deel op 19-jarigen leeftijd reeds als geschoold arbeider de volle rechten geniet als



OJ
<£>



40
volwassen arbeider. De vacantie-regeling én het voorrecht en de mogelijkheid om te studeeren, hebben ons doen zien, welke groote verwachtingen de Arbeidersen Boerenstaat van de Jeugd heeft. De Jeugd beseft dit, haar deelname aan den opbouw der Arbeidersstaat is groot. Haar activiteit in de vakbonden, haar werkzaam aandeel in het bedrijfsleven bewijzen, hoezeer de Jeugd zich van haar taak bewust is.
Deze arbeid staat onder leiding van de Communistische Jeugd. Door haar initiatief zijn groote verbeteringen aangebracht en is het peil der economische en cultureele ontwikkeling snel gestegen. De Communistische Jeugd heeft in haar rijen 50 pet. van de Arbeidersen Boerenjeugd georganiseerd. Zij is de eenig juiste ideologische leidster der Jeugd.
De Kinderen-organisatie (Pionierenbeweging) heeft zich onder leiding der Communistische Jeugd uitstekend ontwikkeld en toont reeds zooveel politiek medeleven, dat zij zeer zeker de verwachtingen niet zal beschamen.
HOOFDSTUK III.
GEVANGENIS-TOESTANDEN.
Misdrijf is een uitvloeisel van het kapitalisme. Laten we het misdrijf verslaan, zooals we het kapitalisme verslagen hebben.
Over de toestanden op 't gebied van het Gevangeniswezen zijn heel wat mysterieuze verhalen in omloop. Wij hebben op drie plaatsen kennis kunnen nemen van gevangenistoestanden, n.1. te Charkow, waar we de plaatselijke gevangenis bezochten, een kinder-tuchthuis en in Moskou de Boetirki-gevangenis.
We zullen van alle drie een afzonderlijk verslag doen. Boven het tooneel in de club van de gevangenis te Charkow staat bovenvermeld motto.
Uitgaande van dezen stelregel heeft het gevangeniswezen in de Sovjet een gansch andere grondslag als onder het kapitalisme. Berust de straf onder het kapitalisme op wraak, in de arbeidersstaat berust zij op de opvoeding tot gemeenschapsmensen.



41
In Charkow werden we ontvangen door den Directeur, In Charkow die onder het Tsarisme zelf eenige jaren had doorgebracht in het verblijf, waan hij nu de leider is.
Onmiddellijk viel ons den gemoedelijken omgang van de bewaking met de gevangenen op.
Er zijn in de gevangenis van Charkow zeer zware misdadigers.
De bedoeling van het systeem is: hen tot productieveHetSysteem krachten in de maatschappij te vormen.
We bezochten complete meubelwerkplaatsen, waar we informeerden naar de gevangenen, die er reeds met kennis van het vak binnen waren gekomen; 70 pet. waren het vak niet machtig geweest en in twee jaar tijd waren er reeds velen ver gevorderd.
Daar was een complete machine-werkplaats; verder de bakkerij, waar de gevangenen zelf hun brood bakken.
Dan was er een drukkerij, waar brochures en kranten gedrukt worden voor de organisatie. De gevangenen krijgen een derde van hun verdiensten direct uitbetaald, waarvan ze mogen koopen wat ze willen.
Iedere werkplaats kiest zijn eigen leider, die regelmatig rapport uitbrengt.
Óp een zaal, waar een twintigtal gevangenen, die zware vergrijpen gepleegd hadden, woonden, spraken we een contra-revolutionair officier uit het witte leger, die twee communisten had aangebracht, zoodat deze waren vermoord. Hij was veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. Ook had hij reeds vóór de revolutie kennis gemaakt met Tsaristische gevangenis-toestanden, zoodat hij en de directeur elkander van vroeger reeds kenden, maar toen in andere verhouding.
Op onze vraag, hoe hij over het gevangeniswezen dacht, antwoordde hij, dat hij geen klagen had. Integendeel. Vroeger: afzonderlijke opsluiting, 15 minuten luchten; enkel 's nachts gebruik van 't bed, één keen per maand een brief; één maal per 2 weken een half uur bezoek.
Thans was dit gansch anders.
Komt er familie, dan kunnen ze rustig 2 uur praten; niet achter glas of tralies, maar in een conversatiekamer' Verder twee uur wandelen buiten, door het veld.



42
De menschen kunnen thans gezamenlijk spreken, daar de gevangenen in groepen zijn verdeeld over zalen.
Allen ontvangen hun kranten van buiten en leven zoodoende politiek mee; het is den gevangene toegestaan zelf artikelen te schrijven in/de pers.
Het spreekt vanzelf, dat de muurkrant ook aanwezig is; een speciale bus ontvangt de bijdragen en de redactie, gekozen door de gevangenen zelf, zorgt voor de samenstelling.
Zij dragen hun eigen kleeding.
Op algemeene vergaderingen in de gevangenis doet de leiding regelmatig verslag van haar werkzaamheid. Dan hebben de gevangenen het volste recht de leiding te becritiseeren.
Buiten de gevangenis organiseeren de gevangenen openlucht-voorstellingen.
Zij hebben een eigen tooneelgezelschap, dat wordt aangevuld met een 6-tal vrouwen, die voor cultureel werk in de gevangenis werkzaam zijn.
Elke veertien dagen komt er een krant uit en een keer per maand een tijdschrift. Dit wondt tevens verzonden naar andere gevangenissen en verschillende organisaties. De leider schrijft bij de artikelen zijn opmerkingen, zoodat de gevangenen het oorspronkelijk opstel lezen met de meening van de leiding, zoodat in onderlinge discussie de kwesties worden opgehelderd.
Natuuriijk is er een Roode Hoek; een ruime zaal met. bibliotheek, 3000 deelen, alles zelf door gevangenen beheerd. Vooral naar politieke en technische boeken was veel navraag.
Een gewezen jonge communist bijv., die zich eenmaal vergrepen had, ontplooide nu een groote politieke arbeid in zijn nieuwe omgeving. De manier, waarop al de lui daar met elkaar omgaan en de openhartigheid van hun handelingen, verbaasde ons. Alleen de ijzeren deur herinnerde ons zoo af en toe waar we wfaren. De Boetirki- Vooral van de Boetirki en haar Directeur Doegi zijn gevangenis, pracht van verhalen in omloop, waar de bourgeoisie aan smult, en die ieder goedgeloovig mensch op deze wereld zeer zeker rillingen van afschuw moet bezorgen.
Een der gedelegeerden had opdracht, speciaal de



43
verzorging van de gevangen sociaal-revoiuuonairen na ie gaan. De leiding deelde ons echter mde, dat deze niet meer in de Boetirki waren. De laatste, die nog aanwezig waren, werden een week of 4 , 5 geleden ontslagen en naar de voor hen bestemde plaatsen .gebracht. Hij verwees ons echter naar de Engelsche delegatie, want deze had in 1924 met hen gesproken. In het rapport dezer delegatie kon men bijzonderheden vinden. *)
Ondanks deze mededeeling, hebben we ons bezoek toch doorgezet, en we kwamen, evenals in Charkow, tot zeer verrassende beelden van het gevangeniswezen onder het Sovjet-systeem.
Onmiddellijk bij onze intrede, viel ons dezelfde vrijheid van beweging en de ongedwongen omgang met de oewakers op, zooals in Chankow.
We bezochten in de eerste plaats de schoenmakerij. Daar waren 250 arbeiders(sters).
Voor hen gelden dezelfde condities als voor de arbeiders buiten de gevangenis (behalve de vacantieregeling). Ook de loonen zijn lager, in verband met kost en Inwoning. Door elkander worden er loonen van 50—60 Roebel per maand verdiend, die aan iedereen elke maand uitbetaald worden.
De verhoudingen in deze industrieën zijn dezelfde als in andere bedrijven buiten de gevangenis. Ook hier een arbeidersraad naast de leiding in de gevangenis.
't Was moeilijk voor ons, aldoor het besef mee te dn agen, dat we in Boetirki, dus in een gevangenis waren.
Heel veel gevangenen, die vóór hun gevangenname geen beroep hadden, leeren op deze wijze grondig een vak. Ook voor hun onderwijs wordt gezorgd. De gevangenen krijgen onderwijs in drie talen en er is een speciale school voor analfabeten. De onderwijzer, een mede-gevangene, vertelde ons, dat er veel gebruik gemaakt wordt van zijn lessen.
Naast het schoenbedrijf is er nog een meubelwerk-
*) Zie de Hollandsche vertaling blz. 18. Het waren dezelfde sociaal-revolutionairen, waarover bourgeoisie en sociaal-democraten indertijd zoo'n lawaai hebben gemaakt.



44
plaats met complete machinerie. De arbeiders werken er rustig en staan onder leiding van een door hen-zelf gekozen vakman.
De gevangenen, dje door goed gedrag uitblinken, hebben het recht, de club van het personeel te bezoeken.
We brachteen een bezoek aan de slaapzalen; ongeveer 20 man op een zaal. De deuren zijn allen o n g e g r e n d e 1 d, en een ieder beweegt zich vrij door de gangen en kan, als hij lust heeft, de leeszaal of clubzaal bezoeken.
Verder zijn er twee coöperatieve winkels, door de gevangenen zelf beheerd. Daar is van alles te krijgen. Er waren er van ons, die druiven kochten. Schoenen, kleeren, alles wat ze noodig hebben, kunnen de gevangenen daar koopen.
Vooral waar er zooveel verhalen over wreedheden rondgaan omtrent deze gevangenen, waren we diep getroffen door de uitstekende organisatie en de voor ons zoo vreemde wijze, waarop hier de zwaarste misdadigers werden behandeld.
Niet alleen buitenlandsche delegaties, ook binnenlandsche delegaties hebben toegang. Dit gebeurt heel vaak. Vooral van vakbonden, om er de arbeidsvoorwaarden te controleeren. Er wordt van het bezoek van deze delegaties openlijk rapport uitgebracht in de bladen.
We hebben, in gesprek met den beruchten, zoo verguisden, directeur Doegis, en eenige beambten van het personeel, plus een paar gevangenen, gezamenlijk nog eens gelachen om de klets-praatjes, die over Doegis de ronde doen. Toen wij vroegen, of er lui waren, die reeds vóór de revolutie hadden gezeten, knikte hij van „ja" en wees op zichzelf. Het Kinder- 50 Kilometer buiten Charkow ligt een van de belangtuchthuis. rijkste kloosters uit den Czarentijd, gebouwd in 1657, werd het tot de revolutie gebruikt en in Mei 1926 werd hier de kolonie van jonge misdadigers in overgeplaatst.
Bij het klooster behoort 70 H.A. grond en bosch en tevens groote complexen woningruimten. 360 jonge misdadigers met kleine en groote vergrijpen worden hier opgevoed.



45
De geheele kolonie zorgt voor zichzelf.
Wij hebben de bakkerij bezocht, de stallen met het vee, de smederij, bankwenkerij, schoenmakerij. Daar is een kleine electrische centrale, die zorgt voor licht en kracht. Er zijn drie-en-twintig afdeelingen.
In de technische afdeelingen staat een oudere uit het personeel aan 't hoofd, en als assistent-leider een der jongens of 'meisjes, door de afdeeling zelf gekozen.
We bezochten de slaapzalen — helder, maar te klein om allen te bevatten. De leider wees er ons op, dat ze vanaf Mei hier gevestigd waren, en dat de jongens zelf voor verbouwing en opruiming van de .ruïne moeten zorgen, waaraan met alle macht werd gewerkt.
We kwamen in de bibliotheek, een ruime zaal, met .lange tafels, waaraan verscheidene kinderen zich bezig hielden met damspel en lezen. Daar is de school, waar de bewoners van deze kolonie hun onderwijs genieten.
De kolonie bestaat "sinds 1920 en verpleegt nu 360 kinderen, er zijn 12 opvoeders en 14 man personeel. De bedoeling is: de kinderen in collectief werk samen te brengen, zoodat ze zich gaan thuis voelen in deze samenleving. Wanneer de verpleegde 1 jaar daar is geweest, krijgt hij een insigne en is kolonist.
De dag-agenda is als volgt: Opstaan 7 uur, eten half-acht, 8 uur aan 't werk. — 12 uur eten tot 1 uur, dan tot 4 uur wenken, dan rust, — 6 uur eten, half-negen vergaderen, 9 uur slapen.
De nieuw aangekomenen behoeven niet direct aan den slag, kunnen zich eerst thuis gaan gevoelen. Tot 16 jaar werken alle jongens en meisjes 4 uur. 's Winters leeren ze in werktijd, en het onderwijs is in overeenstemming met het vak, dat ze beoefenen. Vooral het spei en de sport, die zoo'n voorname irol spelen bij jongeren, hebben groot deel aan het onderwijs.
Toen we er waren, merkten we niet, dat we onder De jonge misdadigers waren. Ze loopen er vrij rond, zoowel discipline binnen als buiten, en het leven in de kolonie is hun zoo lief, dat gevallen van ontvluchting zelden voorkomen. De gevallen van disciplinebreuk worden op de volgende wijze opgelost: Er wordt iedere maand een commissie van vier jongens gekozen, waarbij door den leider der



46
kolonie een leider wordt toegevoegd, en deze houdt dan gerecht op een openbare bijeenkomst. De uitspraak moet door de leiding goedgekeurd worden. Keurt deze het niet goed, dan moet het terug naar het gericht, met de argumenten van den leider er bij.
Er zijn er velen, die na één jaar reeds naar een fabriek kunnen gaan. De kolonie leverde reeds 30 studenten aan de universiteit. Velen daarvan, die ouderloos zijn, komen in de vacantie terug om mee te arbeiden in den landbouw.
Wij kwamen tegen den avcnd aan en maakten een avondbijeenkomst mede. In de groote zaal waren ze vereenigd. Eerst kwamen de volksdansen aan de orde, en de rust en de orde, waarmee dit dansen werd gevolgd, trof ons. Er was kameraadschap, er was collectiviteit onder hen. De voorzitter en secretaris der Delegatie werden, onder luid gejuich, in het presidium benoemd. Öp deze bijeenkomsten, die regelmatig iederen avond werden gehouden, worden de rapporten van alle afdeelingen door de jeugdleiders zelf voorgelezen.
Dezen avond werden ons de rapporten overgegeven ter controle, om te zien, hoe deze zelf gekozen leiders hun taak opvatten. We nebben er enkele laten vertalen. Hier volgen er eenige:
De leider meldde, dat op den terugweg van het land appelen uit den boomgaard gegapt waren. — Een tweede trapport uit de timmermanswerkplaats vertelde van een vechtpartij tusschen twee kolonisten.
Op de vergadering zelf wenden we welkom geheeten door den leider, en voorts door hen uit de vergadering, die ons een welkomstwoord wilde toespreken. Verschillenden maakten er gebruik van en het bleek ons onmiddellijk, dat politieke scholing hier zeker niet werd verwaarloosd. Wij hebben reeds verscheidene Jeugdclubs bezocht, maar nog nooit zijn wij zoo ontroerd geweest als op dezen avond. Hier voelden we, welk 'n krachtig verlangen in de Sovjet moet leven om de jeugd uit alle lagen van het proletariaat omhoog te heffen. — Als wij nu maar voldoende geld en middelen hadden! sprak de leider.
Over drie jaar zullen het grootste gedeelte zwervertjes



47
ondergebracht worden. Slachtoffers van de revolutie en hongersnood zijn zij, maar het revolutionaire Rusland laat hen niet in den steek. Die overtuiging hebben we gekregen en tegelijk deze, dat dit systeem van onderbrenging van jonge misdadigers tengevolge heeft, dat zij op het goede spoor terugkomen en krachtige, nuttige strijders en werkers worden van de Sovjets.
Met het tuchthuis-systeem van de bourgeoisie, dat alleen maar misdadigers kweekt, is radicaal gebroken, en een nieuw systeem, geboren uit het initiatief van de arbeidersklasse zelf, is daarvoor in de plaats gesteld.
SLOTWOORD.
Ons Rapport moet met het oog op de betaalkracht van onze lezers beknopt zijn.
Over Sovjet-Rusland is reeds veel geschreven en is nog veel te schrijven. Wij hebben ons strikt bepaald tot de door onszelf opgedane ervaringen en zijn niet vervallen in het omzetten van schriftelijke gegevens.
Dit rapport is sober en onvoldoende voor een algeheele voorlichting voor de Hollandsche arbeidersklasse. Maar laat de Hollandsche arbeiders er zelf voor zorgen, dat uit haar midden een delegatie ko'mt van arbeiders uit alle schakeeringen, die met ruimer middelen, als waarover de Jeugd beschikt, behoorlijk zijn werk kan doen.
De Jeugd gaf het voorbeeld. Welnu, oudere arbeiders in Holland, zet de tweede stap en zorgt ervoor, dat het volgende jaar een Arbeiders-Delegatie van Holland komt.
De Russische Arbeiders en Boeren zullen haar met trots hun Staat en hun bedrijven laten zien.
De conclusie van ons werk, die eenstemmig was in de Delegatie, was als volgt:
De Industriëele toestand! in Sovjet-Rusland.
De Delegatie heeft kunnen nagaan, dat de industriëele toestand der Sovjet-Republieken vooral de laatste jaren snel vooruit gaat. Zij baseert deze meening op haar waarnemingen, de mededeelingen der arbeiders en het



48
bestudeerde materiaal. De fabrieken zijn in volle werking en overal worden nieuwe arbeidsmogelijkheden geopend. Vooral het inwerkingstellen van de Electrische Centrale te Wolgofstroi, is een geweldige stap voorwaarts naar de reconstructie en volmaking der industrie;. Dit bewijst met welk een energie de Arbeiders en Boeren van Sovjet-Rusland de geweldige moeilijkheden-, veroorzaakt door den oorlog, revolutie, honger en blokkade, met eigen kracht, zonder de hulp van het buitenland, weten te overwinnen. De conditie Herstelt het kapitalisme zijn industrie op kosten van der Arbei- de levensstandaard der arbeidersklasse, in Sovjetdersklasse. Rusland heeft deze stabilisatie tengevolge een regelmatige verbetering in de levensstandaard van de arbeidersklasse. Overal constateerde de Delegatie aan de hand van de loonboekjes en lijsten, voortdurende verbetering en bij decreet van de Sovjet-Regeering is thans vastgesteld, dat bij het afsluiten der nieuwe overeenkomsten in October, opnieuw groote verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden zullen worden aangebracht. De voorrechten, die de Arbeiders en Boeren overal genieten, zcoals vacantie-regeling, korting op kosten voor gezondheidsonderhoud, zijn oorzaak, dat hun conditie veel beter is dan onder het Czarisme. Als gevolg daarvan is in het leven der Arbeiders en Boeren een groote verandering gekomen. Overal Wordt met kracht gestreefd naar economische en cultureele ontwikkeling.
Sovjet-Rusland leverde ons het bewijs, dat de Arbeidersklasse, ondanks groote moeilijkheden, in staat is zelf haar maatschappelijk leven te besturen en dat dit alleen mogelijk is, door de macht tot zich te trekken, zooals in Rusland is geschied. De dictatuur van het proletariaat in Rusland bewijst welk een groot historisch perspectief er voor de arbeiders is geopend.



Hl
Voor Jonge Arbeiders tot voltooiing van hun studie gereserveerde plaatsen.
Aantal Jonge Arbeiders in procenten s , op ihet algemeene aantal arbeiders. f^'V 1/10 '23 1/1 '24 1/9 '24 1/12 '24
Papierwerkers 4.4 4.3 4.2 4.0
Mijnwerkers 5.7 5.2 4.7 3.9
Houtbewerkers 3.4 3.2 3.1 3.
Lederbewerkers 7.3 7.1 7.1 6.8
Metaalarbeiders 5.5 5.1 4.9 4.5
Drukkers 6.7 6.6 6.1 5.6
Arb. werkz. i/di woedsel-ind. 3.4 3.4 3.2 3.
Suikerwerkers 3.9 3.2 3.5 3j8
Bouwarbeiders 2.2 2.2 2.7 1.9
Textielarbeiders 5.8 5.8 5.2 5.3
Chemische fabr. arbeiders 6.7 6.3 6.2 5.6
Kleedermakers 6.3 6.3 6.0 6.3
Gemiddeld in de Vakver. 5. 4.9 4.6 4.2
1 Oct. 1924 1 Jan. 1925 1 Sept. 1925
Papierwerkers 3.6 4.2 3.9
Mijnwerkers 3.9 3.9 4.]
Houtwerkers 2.9 2.6 2.4
Lederwerkers 7.0 7 6.1
Metaalarbeiders 4.9 4.8 45
Drukkers 5.s 5.5 5.6
Arb. werkz. i/d VoedseWnd, 3.1 3.3 3.3
Suikerwerkers 3.8 4.9 4.8
Bouwarbeiders 2.1 2.4 2.2
Textielarfo 4.9 5.1 5,
Chemische Fafor. arbeiders 5.3 5.8 5.7
Gem. in de Vakver 4.3 4.4 4 3
Kleermakers 6.9 7.3 73
(Uit het boek „Toestand der Jonge Arb. in U.S.S.R. 1923—25.)
Aantal Jonge Arbeiders, die Rust-tehuizen, Sanatoria enz. bezochten.
Jaarlijks worden door onderzoek meer dan 100.000 onderzocht.
Resultaten van het onderzoek gedurende 3 jaar.



IV
Soort der Aantal Jonge Arb. in. % van het voorgeschreven genezing. geheel aantal' der onderzochten.-
1924 1925 1926
Afgereisd naar herstellingsoorden 1.3 2.6- 2.7
In sanatoria 4.2 3 4
In rusthuizen 21.4 26.6 . 29.6
Genezen in ziekenhuizen 10 14.4 13.7
Verlengd verlof 2.7 5.4 1.4
Verwisseling van arbeid 6.9 20 0.6
Opmerking: Ongeveer 50 pet. van de medisch onderzochten, ontving geen voorschriften.
Van degenen, die een voorschrift kregen, gingen Door de herstellingsoorden (Krim) 37.2
Sanatoria 69.2
Rusthuizen, 80.2
Genezing in Ziekenhuizen 81.5
Verlengd verlof 42.2
Verwisseling van arbeid 58.7
(Uit het materiaal van de Economische Commissie.) De betrekking van de jeugd in de Sportorganisaties.
Naar de gegevens van de hoogste raad voor lichamelijke ontjwikkeling waren op 1 October 1924 in totaal 617.584 jongeren tot 23 jaar in de sportorganisaties opgenomen, waarvan 277.283 tot 16 jaar en 75.923 leden van de K. J. V.
De jeugd in de Raden.
In de Dorpsraden werden bij de verkiezingscampagne 1925/'26 in de R.S.F.S.R. 140.625 jongeren tot 25 jaren gekozen; wat 20.7 pet. van de gehee ^ ;antal leden van de Dorpsraden beteekent, waarvan 25.746 jeugdkameraden = 8.10 pet,, gedurende 1924/'25 3.4 pet. jeugdgenooten waren. In de uitvoerende comite's werden in hetzelfde jaar 4415 jongeren tot 25 jaar gekozen, = 16.2 pet. van het totaal aantal leden van de uitvoerende comite's (1924/'25 = 4.2 pet) waarvan 1117 jeugdkameraden = 3.8 pet. (Vorig jaar 3.9 pet.)
In de Stadsraden der R.S.F.S.R. werden 1925/'26 9100 jongeren tot 25 jaar gekozen = 19 pet (1924/'25 5813).
(Uit de samenstelling over de resultaten der herkiezing der Raden in de R.S.F.S.R. in hef jaar 1924/'25).