Heldert entlGttiacrt
EEN NIEUWE REE KJ* VERTELLINGEN OIT DÉ LEVENJ' DER HEILIGEN
VERHAALD TE BETHAK H MET PRENTJE5 VANUAN WIEGMAN VanTQumSte.r'J Ult^ HU.Amsterdam.








HELDEN EN HEILIOEN


IMPRIMATUR Amstelodami, A. J. A. VAN KAMPEN,
die 21. Nov. 1927. ad hoe deleg.


HELDEN EN HEILIGEN
NAVERTELD TE BETHANIË VERSIERD MET PRENTJES VAN JAN WIEGMAN
N.V. VAN MUNSTER'S UITGEVERSMAATSCHAPPIJ — AMSTERDAM




TARCISIUS
't Moest allemaal heel stilletjes gebeuren, in 't geheim. Enkel de Christenen wisten er van. Want als 't ontdekt werd, konden zij, en de priesters, en allen, die er bij waren geweest, er zeker van zijn, dat de Keizer hen gevangen zou nemen; diezelfde dag nog. En dan.... ? Och, zoals 't al hun broeders gegaan was, zo zou 't hun óók gaan. — Ze werden dan voor den keizer geroepen en dan moesten ze zeggen of ze Christen waren of niet. Of ze soms geloofden, dat er maar één God is. En als ze „ja" zeiden, werden ze op de pijnbank gelegd om uit elkaar gerekt te worden. — Of ze werden voort gerold in 'n ton met grote scherpe punten van binnen; of verbrand in kokende olie, of verscheurd door wilde dieren.
Enkel als ze beloofden aan de afgoden te offeren en voor den keizer te zullen knielen om hem te aanbidden als God zelf, dan alleen werden vrijgelaten.
Zo kwam 't, dat 't héél stilletjes en in 't geheim gebeuren moest: het opdragen van de H. Mis. En dat enkel de gelovigen er van wisten.
z


De een of ander rijk burger uit Rome, die zélf Christen geworden was (maar dat mocht vooral de keizer niet te weten komen) stond er zijn huis voor af. 'n Zaal werd voor kapel ingericht en ze zorgden er voor, dat rond werd gezegd aan allen, die het weten mochten: die en -die dag, om zó en zó laat, wordt in dat huis de H. Mis gelezen. Heel vroeg in de morgen gebeurde dat meestal, als half Rome nog te slapen lag. Want later op de dag zouden de soldaten en „mannetjes" van den keizer gauw ontdekt hebben, dat er iets bijzonders te doen was in 'n huis, waar zoveel mensen op dezelfde tijd in gingen. En dan nog wel zo'n wondere verzameling van mensen: armen, rijken, kreupelen, blinden, lammen; van alles kwam er. Zo'n trotse Romein, zou er zich niet hebben thuis gevoeld I Die zou trouwens niet eens zo gauw de kans gekregen hebben om er in te komen; want aan de deur stonden wachters. Ze lieten er geen mens door, die niet zei: „Deo Gratias": dat was 't wachtwoord van de Christenen. En verderop, bij de zaaldeur, als je het binnenplein over liep, stonden er wéér de wacht te houden.
Daar binnen knielden de gelovigen dicht opeen, in lange rijen héél de kamer vol. Een priester las de H. Mis. Maar niet aan 'n altaar, zoals in de kerken. Dat was er niet. Aan 'n gewone tafel maar, met linnen doeken er over en in 't midden 'n kruisbeeld en links en rechts de kaarsen, dat was alles.
Ze baden er veel en vurig, die Christenen: voor henzelf en voor elkaar, en voor de broeders in de gevangenis vooral: dat ze toch niet bang zouden worden voor al de pijn, die hun te wachten stond; maar dat ze hun vast geloof in Christus en hun grote liefde bewaren mochten tot de dood. — En de priester sprak de woorden uit over
2


het brood en over de wijn; en ze aanbaden Jesus Christus, hun Lieven Heer, en ontvingen Hem in hun hart.
De arme broeders in de gevangenis kregen, als het enigszins kon, de H. Communie bij hen gebracht. Dat moest heel voorzichtig gebeuren, want als de soldaten maar 'n klein beetje dachten: dat is een Christen, die draagt de „Geheimen" (zo noemden ze de H. Communie, want ze wisten niet, wat 't eigenlijk was) bij zich, overvielen ze hem. En ze zouden Ons Heer vertrappen of meenemen en den Christen gevangen zetten.
Daarom had de Paus ook gezegd, dat de priesters zo min mogelijk op straat moesten komen. Stel je voor, als ze de priesters gevangen namen, dan was er niemand meer om de H. Mis op te dragen en te zorgen, echt te zorgen, voor de Christenen. Dan zou er op de duur ook geen H. Hostie meer zijn en konden ze niet meer te Communie gaan. 'n Ander moest dan nu maar de H. Ccrrmurie aan de gevangenen brengen. Een verstandig en voorzichtig man moest dat zijn, die de priesters er voor uitzochten.
Tarcisius, een misdienaar van 13 jaar, had daar al lang op zitten vlassen. Maar niemand dacht er aan de H. Hostie aan een kleinen jongen in bewaring te geven. Grote mensen werden er voor uitgezocht: sterke mannen, die zich konden verweren, als ze werden aangevallen.
En toch.... Tarcisius wou 't zo graag. Was 't dan zo onmogelijk, dat hij OX. Heer 'ns één keertje mocht dragen ? In zijn armen ? — Ja, later, als hij priester was: dan mocht 't. Maar dat duurde nog zo lang.
'n Morgen, toen hij net de H. Communie ontvangen had, zei hij
3


't zacht tegen O.L. Heer. „Strakjes ga ik 't vragen, Lieve Heer. Hè, zorgt U dat 't mag. Als U wilt, ben ik immers even sterk als grote mannen. En ik zal toch nooit, nooit van m'n leven, U aan die soldaten geven!"
Intussen had Dionysius, de oude, trouwe priester, de H. Hosties voor de Martelaren voorzichtig in een linnen doek gewikkeld. Wie zou hij deze keer de schat toevertrouwen? Hij dacht er over, terwijl hij zich omkeerde. Daar schoot van opzij Tarcisius naar voren: „Och, Vader, laat mij gaan! Ik zal zó goed Ons Heer bewaren!"
De priester stond versteld. Hoe kwam 'n kind aan zoveel moed? Hij zag neer in Tarcisius' klare ogen. Dat was er zo rein, zo rein, en als kristal zo helder. Wat had hij hem graag Ons Heer gegeven. Maar 't kind was te jong nog, véél te jong. Hij zei 't hem zacht; want 't speet hem écht, te moeten weigeren. „Ik mag 't niet doen, Tarcisius, je bent te jong. Je weet, ik moet voorzichtig zijn."
4


„O Vader, juist omdat ik jong ben, zal 't gaan. Daar denkt toch niemand aan, dat ik ons Heer zal mogen dragen!"
Toen aarzelde de priester. Tarcisius zag 't en vol vertrouwen reikte hij met bei zijn handen omhoog, naar 't heilige. „Geeft U 't mij, Vader. Heus, U hóeft niet bang te zijn. Ik zal Hem dragen op mijn hart, daar is het veilig."
Toen kon Dionysius niet langer weigeren. Hij gaf zich gewonnen en legde Ons Heer voorzichtig in Tarcisius' handen. Tarcisius huiverde en de tranen sprongen in zijn ogen: zó heerlijk was 't. Hij verborg zijn Schat in de binnenzak van zijn kleed en sloeg zijn armen er kruiselings overheen.
„Denk er goed aan, Tarcisius, dat ik nu het aller-, allerheiligste aan jou heb toevertrouwd. Zorg er goed voor. Ga niet over de drukke straten en pleinen; dat is te gevaarlijk. Belóóf je mij, dat je het H. Sacrament goed zult bewaren?"
„Eerder zal ik mij dood laten slaan, dan Het af te geven, Vader! Toen liet Dionysius 'hem gaan.
De wachten bij de binnenste deur knielden eerbiedig neer. Die bij de straat weken op zij enbogen het hoofd. En als Tarcisius langs hen was gegaan, kwamen ze naar voren en keken hem na, aan de deur*
Tarcisius vlóóg de straat over, als 'n engel, zo licht. Hij zag geen mensen en niets. Hoe zóu hij ? Hij drukte God aan zijn hart.
Vanuit de open deur van 'n groot, rijk huis zag 'n deftige dame hem aankomen. Zij stond versteld van zó iets'moois! Wat was er voor bijzonders aan dat kind ? — Zij zelf was heiden en geloofde niet aan God. — Toen hij voorbij kwam, vroeg zij: „Wacht 'ns éven, vent. Zeg 'ns, hoe heet je ? Waar wonen je ouders ï"
5


„Ik heet Tarcisius. Ik heb geen ouders meer/' lachte hij vriendelijk.
„Kom bij mij binnen, even maar. ik heb je iets te vertellen. Zelf heb ik geen kinderen, zie je. O.^als ik er ééntje zoals jij zou hebben. Maar kom binnen/'
„Nu kan ik niet, Mevrouw. Ik mag werkelijk geen minuut verliezen."
„Maar morgen, dan kom je wel, ss 't niet? Beloof je mij mórgen dan terug te komen?"
„Als ik nog leef ja, dan zal ik komen." Hij lachte er bijen
toch ernstig, want hij méénde, wat hij^zei. Dan liep hij haastig door. — De dame ging hem na, op 'n afstand,^ zodat hij 't niet merkte.
Maar verderop, op 't plein voor school, stonden jongens partij"te kiezen voor 'n spel, dat ze wilden beginnen.f„Ja, ben je mal. Dat doen we niet. Jullie hebben er één meer/'j
„Wat zou dat nou! De volgende keer krijgen we er één minder Vooruit, laten we beginnen."
„Omdat jullie sterk zijn, zeker. — Nee hoor, dat doe ik niet."
„Ik ook niet!"
„Ik ook niet!"
„Ik...."
„Ach wat! Lummel toch niet zo." „Hallo! Tarcisius, doe je mee?" Dat was 'n uitkomst. —
Tarcisius aarzelde: hij had 't al voelen aankomen, toen hij ze in de verte hoorde! Hoe kwam hij er langs! 't Waren meest jongens van
6


z'n klas en groteren nog, die er stonden. Geen Christenjongens. — Hij moest oppassen dus.
„Vooruit, jong. Kom er bij — dan kunnen we beginnen!"
„Nee, Petilius — ik heb geen tijd nu. Ik kan werkelijk niet."
„Niet laten gaan, jongens!" riep er een, terwijl ze allen naar hem toeliepen. „Vooruit, doe mee! Waaróm niet?"
,,'k Moet 'n boodschap [doen en er is haast bij. Toe, laat mij door."
„Ben je mal! Meespelen! Asjeblieft! — Jij hoort aan onze kant. Die boodschap doe je straks maar!" En Petilius greep hem bij z'n arm. Tarcisius rukte los, met één ruk. Maar zijn armen bleven vast tegen hem aan.
7


Petilius werd woedend. „Wij kunnen niet spelen, als je weg gaat!
— Je zal meedoen!"
„Ach toe, laat mij even door. 'k Beloof je straks terug te komen," smeekte Tarcisius.
„Onzin?Nou meedoen! Waar moet je dan heen?, Iets wegbrengen? 'n Brief 1"
„Ja hoor — kijk maar, die houdt'hij verborgen," riepen de anderen.
't Werd spannend. Petilius vóelde zich: „Geef hier dat ding! Jk bewaar het voor je tot straks."
„Dat kan ik niet, werkelijk niet." Tarcisius huiverde van binnen bij de gedachte, dat ze hem Ons Heer zouden afnemen.
Petilius zag aller ogen op zich gericht, azend op"wat hij doen zou.
— Wat hij doen zou? Doordrijven natuurlijk; wat anders! Alsof hij niet sterker was dan dat kleine joch van 'n Tarcisius! Dat zou hij 'ns eventjes laten zien!
In 'n minimum van tijd had hij^'m op de grond gegooid. Dat kostte Petilius niet eens veel, enkel wat ruwheid. En met zijn knie op Tarcisius' borst, greep hij hem beet bij zijn polsen. „Hier, die brief!"
Maar Tarcisius' armen zaten onwrikbaar vast tegen hem aan. Waar die kleine jongen die grote kracht vandaan haalde!
Van alle kanten waren de mensen toegelopen: „Wat is er te doen? Wat heeft hij? Is 't een Christen? Ja, natuurlijk."
De jongens van opzij schopten en stompten: „Laat zien, wat je hebt."
Toen kwam er 'n deftig Romein voorbij — een vriend van den Keizer. Die herkende Tarcisius. En terwijl hij even stil bleef staan,
8


zei hij minachtend tegen een van de toeschouwers: ,/t Is een Christenhond, — hij draagt de Heilige Geheimen bij zich!" — Dan ging hij door. Hij wist wel, hoe 't nu af zou lopen! Hij grinnikte al bij het vooruitzicht.
Als 'n lopend vuurtje ging 't rond: de Geheimen, de „heilige" Geheimen!
„Laat zien," schreeuwden de jongens onder 'n regen van slagen en trappen.
„Hallo, jongens, hou vol!" vuurden de mensen aan.
Tarcisius lag daar maar; hij verroerde zich niet en klaagde niet: hij liet zich dood slaan, maar bewaarde Ons Heer. — Het bloed drupte van zijn gezicht neer op de straat; geen plekje bijna was nog gezond aan hem. Maar zijn armen bleven gekruist en beschermden zijn hart. Had hij 't Dionysius niet gezegd: „Daar was 't veilig"?
Opeens kreeg hij 'n geweldige slag op zijn hoofd. Het bloed gutste uit de wond. Tarcisius duizelde, 'n Tweede volgde en 'n derde.
Maar dan De jongens stoven opzij. Petilius vloog op, de mensen
verspreidden zich in 'n ogenblik. Quadratus, 'n geweld van 'n Romein, woei die bende uiteen. Officier was hij, van den Keizer, maar meer nog van O.L. Heer.
„Wat is er, Tarcisius, heb je erge pijn?" en hij knielde bij hem neer. De jongen sloeg lachend zijn ogen op.
,/t Is niks, hoor. Maak je niet bezorgd, Quadratus. Maar weet je, ik draag de H. Geheimen. Breng die in veiligheid."
Vol eerbied nam Quadratus den jongen in zijn armen. Tarcisius vleide zijn hoofd tegen Quadratus aan. En hij lachte, lachte naar Jesus, die zo veilig rustte op zijn hart.
2—10»
9


Wat was hij sterk geweest, hij — tegen al die jongens op. Met geen gewéld zouden zij zijn armen los gekregen hebben; dat wist hij héél zeker. Uit z'n eigen had hij immers al die kracht niet; welnee! Zijn liefde voor Jesus, die had hem sterk gemaakt. Daar kan geen mens tegen op; geen enkele!
En dankbaar drukte hij de grote Schat tegen zich aan; trots als 'n dapper soldaat, die het leven van zijn Koning gered heeft.
Daar opeens hoorde Quadratus verschrikt achter zich roepen: „Kan 't waar zijn? Is dat Tarcisius? Wie heeft dat gedaan?"
Quadratus zag om. 't Was de dame, die Tarcisius was nagelopen.
„Ze hebben hem dood willen slaan.
omdat hij Christen is," zei Quadratus.
De dame boog zich over Tarcisius heen en Tarcisius sloeg zijn ogen naar haar op en keek haar aan, éven maar, maar glanzend van zaligheid. Toen stierf hij*
En de dame geloofde datzelfde ogenblik.
Die kleine held van 'n Tarcisius had haar bekeerd. Ze werd Christen en liet zich dopen.
10


Quadratus kwam met zijn last bij Dionysius aan. Vol schrik herkende hij zijn misdienaar en hij had hem nog wel de H. Hosties toevertrouwd! Waar was Ons Heer gebleven?
Quadratus legde den jongen voorzichtig neer: 'n engel leek het. 7r.jt> armen lagen nog gekruist over zijn borst; héél zijn gezicht lachte ... .Naar wie? Nog naar Jesus op zijn hart, dien hij nu zag in werkelijkheid|
Voorzichtig ontsloot de priester de armen van Tarcisius. En hij vónd er Ons Heer, gaaf en ongeschonden rusten op zijn hart. Zó veilig was 't daar.
De tranen liepen over Dionysius' wangen. Hoe kon 't anders.
Toen hebben ze hem in 'n graf gelegd, bij andere martelaren. Veel gelovigen waren er bij. En ze baden er: „Dat zij toch niet bang zouden worden voor al de pijn, die hun te wachten stond. Maar dat ze hun vast geloof in Christus en hun grote liefde bewaren mochten tot de dood, zoals hun kleine heilige broeder Tarcisius."
XI


DE H. TERESIA VAN HET KINDJE JESUS
Treesje had iets in haar hoofd gezet. En als die eenmaal iets in haar kleine hoofd had. dan bleef het erin. Als ze iets van plan was, dan moest het gebeuren. Ze had er dan alles voor over.
Treesje had in haar hoofd gezet: Ik wil het vriendinnetje van Jesus zijn.
Ze dacht: Wat er ook gebeurt met me, ik geef er allemaal niet om: ik wil het vriendinnetje van Jesus zijn.
Ze was nog maar drie jaar, toen ze dat al zo vast in haar hoofd had, dat het er nooit meer uit kon.
Als je een vriendje hebt, zei Treesje, of een broer, waar je veel van houdt, moet je hem pleizier doen. Anders heeft hij niets aan je.
En zo was Treesje er maar op uit Jesus, haar grote Vriend en Broer, pleizier te doen.
„Wilt U graag, dat ik nou leren ga, Lieve Heer? Dat is goed, Jesus". •
12


„Zou U het leuk vinden, als ik even dat boodschapje voor Moeder deed? Nou dan doe ik dat".
„Lieve Heer, hoor eens, zal ik deze chocolade eens niet opeten en straks aan Célientje geven? Ja hè? Dat doe ik dan ook voor U, Jesuslief."
Zo overlegde Treesje de hele dag met haar grote Broer. En al had ze er nog zo weinig zin in, ze deed, wat O.L. Heer pleizierig vond.
't Was niet altijd zo gemakkelijk. Bijvoorbeeld die keer, toen Céiine, haar zus, tekenles zou krijgen. Treesje hield heel veel van tekenen; maar haar zus zei: „Treesje hoeft geen tekenles te hebben, die heeft toch zoveel aanleg niet". Het brandde Treesje op de lippen om te zeggen: „Hè laat mij ook tekenles hebben!" Maar ze had een idee, dat Jesus 't veel mooier vond, als ze maar niets zei. „Zou U het een mooi offertje vinden, Lieve Heer?" vroeg ze haar Vriendje. „Dan geef ik het U direct". En O. L. Heer vond het een mooi offer en Treesje zei mets, alweer om Hem een pleizier te doen.
Als je een broer of zusje hebt, waar je heel erg veel van houdt, dan verlang je ook erg om bij hem te zijn, om hem te zien, te horen, bij je te hebben. Dan heb je altijd zin met hem te spelen, met hem samen het pleizierig te hebben.
Zo was Treesje nou met O. L. Heer.
't Is veel gemakkelijker een broertje bij je te hebben, dat je zien' kunt, dan zo'n onzichtbaar Broertje.
Treesje had Jesus nooit gezien. Het Goddelijk Kind had haar nooit Zijn Gezichtje laten zien en Zijn Oogjes niet en Zijn Handjes.
Nooit had haar Hemels Broertje haar met een stemmetje, dat
13


je 't horen kunt, bedankt; nooit had ze een kusje van hem gehad of een handje. Nee, het was voor Treesje niet gemakkelijk, die grote mooie vriendschap met den heerlijksten Vriend, den liefsten Broer, die er is. Maar daar gaf ze allemaal niet om. Als Jesus het maar prettig heeft, dacht Treesje, dan komt er de rest niet op aan. Of het voor mij niet altijd zo gemakkelijk is, telkens te
doen, wat Hij wil, geeft allemaal niet. Ik ben maar Treesje, en Jesus is de God van Hemel en aarde. En wat die wil, moet gebeuren.
O, als je een lief broertje hebt, verlang je zo om bij hem te zijn. Dat deed Treesje ook. Op de dag van de eerste H. Communie van Céline kon ze het haast niet meer uithouden.
„Houd ik dan soms niet van Jesus", zei ze maar, „dat ik Hem nog niet in mijn hart mag hebben? O, en het duurt nog zo lang". Het moest nog vier jaar duren, voor Jesus ook in Treesjes hart kwam. Maar die vier jaar was een niet te lange tijd, vond Treesje, om jezelf klaar te maken voor dat feest. Twee honderd acht weken maar, dacht ze. En dan komt Jesus zelf.
De Moeder van Treesje leefde toen al niet meer. Maar Céline en Treesje hadden wel oudere zusjes. Die leerden aan Treesje hoe
14


Ze haar hart moest klaar maken voor het grote bezoek van O. L. Heer. „Veel Offertjes brengen, Treesje", zeiden ze, „dat vindt Hij prettig". Treesje wist dat eigenlijk al wel. Vanaf dat ze drie jaar was, had ze haar Broertje immers alle offertjes, die Hij vroeg, gegeven. Maar nu zou ze nog eens heel bijzonder haar best er mee doen. Ze ging ze tellen. Op haar onderjurk hing ze aan een veiligheidsspeld een koordje, waar tien kralen aan zaten. Het koord was eigenlijk een beetje dik voor de opening van de kralen, maar dat moest ook, want Ze moesten moeilijk schuiven. Als Treesje nou een offertje voor O. L. Heer gebracht had, schoof ze een kraal naar beneden. En bij het tweede offertje weer een kraal. Zo kon je ze gemakkelijk tellen. Als alle kralen beneden zaten, had je natuurlijk tien offertjes gebracht en dan begon je weer van vorenaf aan. En dan kon je 's avonds opschrijven in een boekje, hoeveel offertjes het samen geweest waren. En als het er bijvoorbeeld twaalf waren, dan waren dat twaalf pleiziertjes voor O. L. Heer. En dat was het heerlijke ervan.
Op zich zelf vond Treesje er ook niets leuks aan, aan die offertjes. Om nou bijvoorbeeld net te gaan tollen als Célientje wou tollen of om direct op te houden met een boek, als je geroepen werd, of zo. En om niet te zeuren als je niet mee naar de hoogmis mocht en zó graag wou.... 1
Maar ze dacht: Alstublieft, Jesus. Een pleiziertje voor U! En dat maakte alle vervelende dingen prettig. Ze stelde zich dan voor, hoe O. L. Heertje lachen zou. Hoe blij Hij zijn zou met haar cadeautje. Hij kreeg er veel hoor, zo'n hele dag! Direct 's morgens opstaan en geen nare gezichten trekken, als het waswater koud was, en niets zeggen, als je per ongeluk met iets lekkers overgeslagen werd.
15


En niet brommen over het koude weer, en niet klagen over aangebrande pap, en niet het eerste willen zijn bij iets leuks. En eens niet kijken naar een mooie winkel en — o, verschrikkelijk veel kansen heb je op een dag. En wat een fijn idee, dat O. L. Heer er zo'n pleizier van heeft. Treesje dacht dan bij zichzelf: Als Hij dan komt op mijn eerste Communiedag zal Hij het^wel heerlijk bij mij vinden. En daar is het mij om te doen".
En O. L. Heer vond het heerlijk bij Treesje. „Lang al kenden en begrepen wij elkaar", zei Treesje zelf later van die dag. „Maar van toen af, gaf ik mij helemaal aan Jesus". Hij was de Meester, de Koning van haar grote hartje.
Allen, van wie ze hield, waren dicht bij haar nu. Haar lieve gestorven Moeder was dicht bij haar en Maria en de engelen. Want met Jesus kwam de hele hemel in haar hart.
Op een goede dag deed Treesje een ontdekking. Het was een geweldige ontdekking. Het was een ontdekking, zó verrassend en groot, zó verrukkelijk heerlijk, dat ze er haar leven lang blij mee is geweest.
Ze ontdekte, dat je met offertjes brengen méér kunt doen, dan Jesus een pleizier geven, al is dat opzichzelf nog zo prettig en eigenlijk al mooi genoeg. Ze ontdekte, dat je er veel meer mee kunt klaar krijgen. Ze ontdekte, dat je er zielen mee kunt kopen!
Het was eigenlijk heel gewoon, maar alleen had ze er nooit aan gedacht. Het was heel gemakkelijk ook. Je zegt maar tegen Jesus b.v.: „Dit offertje geef ik U nou voor iemand, die niet biechten wil" en die zondaar krijgt een genade van God. Of je zegt: „Dit
16


offertje geef ik U nu voor een heiden, die U niet kent", en die heiden krijgt een genade van God. Of je zegt: „Lieve Jesus, dit offertje geef ik U nu voor de bekering van een negertje", en dan krijgt dat negertje een genade van de Hemel. En als nu alleen maar die zondaar en die heiden en dat negertje die genaden aannemen, dan komen ze door het offertje dichter bij God. Dat was de ontdekking.
Treesje merkte dus, dat je met offertjes brengen voor O. L. Heer mensen redden kunt. Dat je zondaars en heidenen en ongelovigen kunt bekeren, dat je gelovige zielen uit het vagevuur kunt halen, e, van alles. Dat je dus geweldig rijk bent met je kleine offers. Dat je veel, veel rijker en machtiger bent dan welke koning of rijkaard ook, die geen offers te geven heeft. Want je kunt mensen gelukkig en heilig maken voor alle eeuwigheid.
O, wat een ontdekking! Treesje was er zo blij mee. Als ze iemand op straat zag, en dacht: „je ziet me er niet zo heel erg gelukkig uit", zei ze: „Wacht eens, ik zal eens gauw even voor jou bidden of een verstervinkje voor jou doen". Of als ze eens iemand lelijke woorden hoorde zeggen of vloeken, zei ze gauw tegen haar Goddelijk Vriendje: „Ik houd zoveel van U, en zegen dien man"; en dan was ze blij weer een beetje dat kwaad goed te maken.
O. L. Heer vond dat heel pleizierig.
Niet heel veel mensen doen dat zo trouw en zo geregeld als Treesje: zo iedere dag maar blijven bidden en offers brengen voor anderen.
Op een keer liet Jesus het duidelijk zien.
Er was in Parijs een moordenaar ter dood veroordeeld. Hij zou
17


onthoofd worden. Het was een akelig slechte man. Hij had verschillende mensen vermoord en hij had er helemaal geen spijt van. Biechten wou hij ook al niet. En of de pastoor of een pater nu al met hem praatten en zeiden, dat hij zo toch niet in de Hemel kwam, en dat hij in de hel zou komen, het gaf allemaal niets. Pranzini, zo heette hij, wou er niets van weten. Hij gaf niets om God, zei hij, en de pastoors konden gerust ophouden met preken. Hem zouden ze er toch niet mee vangen.
Toen Treesje van het geval hoorde, vond zij het natuurlijk een mooie kans. „Luister eens, Jesus," zei ze. „Ik ga al mijn best doen, al mijn mogelijke best. Ik zal voor Pranzini bidden en verstervingen opdragen en offertjes brengen en echt doen, wat ik kan. Laat U nou alstublieft alleen maar even zien, dat hij zich bekeert. Niet, dat ik het anders niet geloof, hoor, Lieve Heer, ik weet toch wel, dat U alle gebeden verhoort, als je geen domme dingen vraagt. En ik weet toch wel, dat je voor een ander genade kunt krijgen door'een offertje. Maar ik heb nou zo'n zin, om het eens te zien. Hè, doe dat nou, we zijn toch Vriendjes. En ik doe U zoveel pleiziertjes, doet U dat nou eens voor mij. Alleen maar, omdat ik het zo leuk zou vinden."
Jesus deed het, hoor !
Pranzini wou eerst van geen biechten hooren. En toen hij al boven op het schavot stond, was er nog niets met hem te beginnen. De priester stond er wel bij, maar ja, het gaf niets. Pranzini liet hem maar praten en wou niets over God hooren.
Maar opeens, vlak voor zijn dood, pakte hij het kruisbeeld, dat de priester in zijn hand hield en kuste het driemaal heel eerbiedig.
Dat was dus het teken. Treesje was er zo blij mee, dat O. L. Heer
18


haar liet zien, dat haar gebed verhoord was. „Ik wist het wel, Jesus," zei ze, „dat U alle gebeden verhoort en alle. offers aanneemt, maar het is zo aardig van U het me te laten zien. Dank U wel er voor. Wat fijn, hè Jesus, dat U dien lelijken man nu nog mooi en wel in de Hemel krijgt 1 Nu hoef ik het een hele tijd niet meer te zien, dat U mijn offertjes aanneemt."
Dat deed O. L. Heer"ook niet. Maar Treesje gaf daar niet om. Ze wist, dat ze zielen kon redden door bidden en offers brengen en daarom deed ze het.
Daarom wou ze ook naar een klooster. In de wereld kun je natuurlijk ook wel bidden en offers brengen, en zielen redden, maar in een klooster gaat het beter en gemakkelijker gewoonlijk. Je hebt er meer tijd om te bidden, je hebt er meer kans om offers te brengen, omdat je er gewoonlijk meer vindt, als je goed zoekt. En je hebt je in
19


een klooster met geen andere dingen te bemoeien dan met Jesus en de dingen, die je te doen krijgt.
Maar dat ging zo gemakkelijk niet! Treesje was nog maar veertien jaar! Ze ging naar de Moeder-Overste van het klooster, waar twee zusjes van haar in waren, maar die zei, dat ze veel ouder moest zijn. Zusters van veertien jaar hadden ze er niet, o, nee. „Dan vraag ik het aan den Bisschop," zei Treesje. „Als die het goedvindt, zullen ze me wel willen hebben."
Maar de Bisschop zei ook,[dat ze veel te jong was. Maar ja, dat zuster worden zat Treesje nu eenmaal hoog in het hoofd, dus zette ze het dóór.
En ze dacht: „Ik vraag het aan den Paus! Als die het goed vindt, is alles in orde. Dan kan geen mens op de wereld er meer iets tegen doen!"
Dat was anders geen kleinigheid: iets aan den Paus vragen! Je mag zo maar niet tegen den Paus wat zeggen, als je bij hem bent! En zou de grote Paus naar zo'n klein meisje luisteren? „Maar och," dacht Treesje dan weer. „Hij is toch ook je Vader. En aan je Vader mag je toch alles vragen?" En dan dacht ze weer: „Zou ze het durven? Zou Ze wel flink genoeg zijn, om het te durven, als het eenmaal zover was? Och,wat moet je een moed hebben," dacht Treesje, „voor alle moeilijke dingen." Ze zal O. L. Heer wel om veel dapperheid gevraagd hebben, toen.
En. ze was flink.
Gemakkelijk was het niet!
Dicht bij den Paus zaten allerlei kardinalen en bisschoppen en hoge geestelijken. En 't was doodstil in de zaal. Niemand sprak er
20


een woord. Niemand mocht er ook spreken. Verbeeld je, dat zij, klein meisje van veertien jaar, daar opeens wat zou vragen aan den Pausl Treesje keek Céline nog eens vragend aan: of ze het wel doen zou. Maar Céline knikte: ze zou het maar doen. En met een zacht, hoog stemmetje zei Treesje: „Allerheiligste Vader, ik heb U een grote gunst te vragen." De Paus werd niet boos. Heel vriendelijk boog hij het hoofd naar Treesje toe. En Treesje ging dapper door: „Allerheiligste Vader, ter ere van Uw jubilee, geef mij de toestemming om met vijftien jaar Carmelites te worden." Een van de priesters zei toen: „Allerheiligste Vader, dit kind wil in de Carmel intreden, maar de Oversten onderzoeken de zaak."
„Wel, mijn kind," zei toen de H. Vader: „doe, wat de Oversten zullen beslissen." En nog hield Treesje moedig aan: „O, heilige Vader, als U ja zegt, zal de hele wereld het goed vinden." En de Paus antwoordde: „Je zult intreden in de Carmel, als de goede God het wil"
21


Treesje had nu alles gedaan, wat ze kon. Ze*had alles geprobeerd, wat er aan te doen was. En nu was ze er gerust op: haar grote^Vriendje zou verder voor alles zorgen.
Zo gebeurde het ook.
Ze werd zuster-carmelites op vijftienjarige leeftijd.
En negen jaar is ze nog zuster geweest, voor ze stierf. Ze heette toen niet meer Treesje, maar Zuster Teresia van het Kindje Jesus. Infdie negen jaren is er niets bijzonders meer gebeurd. Alleen werd Treesje aldoor gelukkiger. Ze lachte maar en ze was rzo][blij. Ze was altijd vrolijk. Dat kwam, omdat ze aldoor meer van haar Jesus ging houden, en aldoor meer aan Hem geven kon. Grote en kleine offers kon ze Jesus brengen: er was verdriet genoeg,'dat ze opofferen kon: haar Vader werd erg ziek en ging dood. Zijzelf had haast altijd^ pijn. De andere zusters begrepen haar wel eens verkeerd. De mensen waren niet altijd aardig tegen haar. Dat waren haar schatten, die offers, waarvoor ze zondaren en heidenen kocht van Jesus.
Maar ook voor de blijde dingen was ze Jesus dankbaar. En er was veel, waarom ze blij kon zijn. Zij leefde zo gelukkig, omdat ze in alle goede, lieve en schone dingen van het heerlijke leven de liefde van Jesus zag, die haar goed wilde doen.
Op een goeie dag vond Jesus toch, dat het mooi genoeg was. Hij dacht bij Zichzelf: „O, duizenden keren wel heeft Treesje Mij laten zien, dat ze van Me houdt, nu ga Ik haar Mijzelf geven." En op een feestelijke middag kwam Hij haar halen; de H. Maria bracht haar naar de Hemel; en voor eeuwig zijn ze nu bij elkaar, Jesus en Treesje.
22


JOANNES
Ha, dat was 'n robbedoes, die Joannes. Lang stil zitten kon hij niet, met geen mogelijkheid. Maar wel buitelen in 't zand, van de duinen hoog af, naar beneden. En 't meer inlopen, met blote voeten: rits, rrts, dat 't schuim om z'n oren spatte. Dat was nog 'ns spelen!
En als hij moe was, ging hij liggen in 't zand, met de zon op z'n gezicht, dat hij er bruin van werd. O, Joannes Het zo graag die gulle zon stralen over hem heen. Hij hield van de zon en van de zee en van de lucht en van <de hemel daar achter!
Moeder vertelde hem er dikwijls van: „de hemel is zó groot, zó groot, daar komt nooit een eind aan. En in de hemel woont God. Die heeft alles gemaakt, voor jou, Joanneke, en voor Vader en voor mij en voor alle mensen. Dat is mooi speelgoed, wat God maakt, is 't niet? Mensen kunnen dat niet. Alleen God kan dat. En Hij doet 't enkel om jou er blij mee te maken, Joanneke."
Kijk, als hij dan zo op zijn rug op 't land de hemel ligt [in te kijken, dan voelt Joannes zich den koning te lijk, ja te rijk, want het
23


24
is van hem, allemaal: de zon en de zee en de lucht en de bomen en de bloemen! —
Toen hij groter werd, mocht hij met Vader mee op 't meer van Galilea. Vader had 'n eigen boot: 'n echte vissersboot met zeilen er op. — Vader huurde dan mannen om mee te vissen. Die stonden wel eens met z'n tienen te trekken aan een net, om de vangst er in te halen. En Joannes trok mee, wat hij kon, tot hij er bijna plat op z'n rug bij lag. En 't net met spartelende vissen kwam langzaam uit 't water omhoog, hokte even over de rand van de boot en plaste dan neer op 't dek, Dat was me daar dan 'n geghbber en gespartel! Vlug werden de vissen uitgezocht: de dikkers en de magere — en in manden op elkaar gepakt. Joannes nam ze ook beet, bij hun kop of staart, zoals de mannen 't deden. Ha, wat konden die vissen grappig buitelen!
Maar met altijd was er zo'n rijke vangst! Dikwijls moesten ze de hele nacht aan 't netten-uitgooien blijven,


zonder dat ze iets vingen. Daar kwam nog bij, dat ze dikwijls door storm werden overvallen en ze alle kracht moesten inspannen om heelhuids aan wal te raken.
Joannes stond dan meestal vooraan, met zijn hoofd tegen de wind op. En of de boot al steigerde en tuimelde: hij stond vast, zonder steun. En 't was z'n trots om niet te wankelen, voor geen zee en wind! Dat ging niet altijd; maar proberen deed hij 't telkens weer.
Later moest Joannes zelf er op uit om de vis te verkopen. De kopers kwamen van ver langs de Jordaan. Sluwe vossen waren 't, die voor weinig geld veel los kregen, om 't zelf duur te verkopen in hun eigen land.
'n Keer zag Joannes 't daar in de verte zwart staan van mensen. Wat zou dat zijn ? Hij ging er op af. Wel, hoorde hij dat goed ? Was er niet een aan 't woord? Ja, luister maar.
„De hemel is dicht bij. Iedereen, die goed leeft, kan er in komen; want de Messias is geboren. Bekeert U dus en laat U dopen."
't Was de Doper, die daar te preken stond, in zijn kemelharen kleed, recht uit de woestijn. Joannes zag hem aan en intussen begon zijn hart te kloppen. Als van zelf drong hij naar voren, tot vlak voor hem. De Doper had Joannes al lang ontdekt. Hij ook zag hem aan, blij verrast; want die jongen zou in hem geloven, dat voelde de Doper. En opnieuw zegt hij: „De Messias is geboren. Nu is de hemel dichtbij. Daarom laat U dopen, tot teken, dat gij spijt hebt over het kwaad, dat gij deedt.V
En Joannes geloofde, steeg af in de Jordaan en liet zich dopen. Van toen af bleef hij bij zijn Meester. Die vertelde hem over Jesus,
* —109
25


Gods Zoon, die uit de hemel op aarde gekomen was, uit liefde. Om de hemel open te maken en de mensen daarin te brengen. En de Doper was door God nu vooruit gestuurd, om dit aan de mensen te vertellen. Eerst was*hij langjto. de woestijn gaan leven: helemaal alleen, om er na te denken hoe hij 't aan de Joden zeggen zou. Als ze hem niet geloofden, zouden ze er ook niet aan denken om beter te gaan leven. En ze moesten nog wel goed maken, wat ze vroeger verkeerd hadden gedaan!
Nou, goed maken is lang niet altijd plezierig. Daarom wilde hij *t in de woestijn óók niet plezierig hebben. Dan zou hij later altijd aan de mensen kunnen zeggen: zelf heb ik 't óók gedaan.
Joannes kon wel uren blijven luisteren naar zijn Meester. Zo wilde hij ook worden. Zou de Doper zelf soms de Verlosser zijn, waarover hij altijd sprak? Maar de Doper zei: Ik ben de Christus niet. Hij is het, die na mij komt.
Joannes vertelde aan de Joden, wat hij zelf geleerd had, en hij bracht hen naar de Jordaan, waar ze gedoopt werden met water. Zo schoon als het water hen waste, zó schoon werden hun zielen, door hun berouw.
En Joannes voelde zich weer de gelukkigste van allemaal, omdat hij nu meehielp die mensen voor te bereiden op de komst van Christus.
„Die na mij komt, is groter en machtiger dan ik," had zijn Meester gezegd. — Nóg groter, nóg machtiger dan de Doper? O, wat verlangde Joannes dan naar dien Verlosser! En als Hij kwam, zou hij mannen vinden, die rein waren door het doopsel en die in Hem geloofden. Dat was dan mee het werk van Joannes !^— Zou de Christus hem daarvoor danken?
26


Enkele dagen later stond de Doper met twee van zijn leerlingen bij de Jordaan. Andreas was de een, Joannes zal de ander wel geweest zijn. Opeens zwijgt hij, legt zijn hand op Joannes' schouder en zegt, terwijl hij Jesus, die voorbij ging, blijft nastaren: „Zie het Lam Gods." — Daar is Hij — de Verlosser — Jesus! — Joannes schrikt op en wordt doodsbleek. En hij gaat Jesus na, onmiddellijk: hij met anderen! Kan hij anders? Maar Jesus keert zich om en zegt hun: „Wat zoekt ge?"
„Meester, waar woont U?"
„Komt zien," zegt Jesus en Hij neemt ze mee: Andreas en Joannes.
O, Joannes kent zijn zaligheid niet. Hij heeft Jesus' Hart gevonden ! Alles wat van hem is, zal voortaan van Jesus zijn.
Zij mochten bij Hem blijven de hele dag. En terugkomen [mochten zij ook. Jesus zelf zou hen wel roepen. Nu moesten ze eerst weer terug naar hun eigen huis; want Vader had hen nodig bij het vissen.
Maar Jesus' liefde droegen ze mee in hun hart. Gewone vissers zouden ze met lang meer blijven. Jesus maakte mensen-vissers van hen!
Joannes kon thuis de tijd bijna met afwachten. Hoe lang zou 't nog duren? Wanneer kwam Jesus hem roepen? Hij sprak er over met Jacobus zijn broer; die wilde dan ook graag mee. Zou dat mogen ? — Vader Zebedeus hoorde 't aan, terwijl hij stevigaan doorknoopte aan de kapotte netten, Hij zei mets, maar dacht bij zichzelf: Twee jongens minder! Dat scheelt veel in 't bedrijf. Aan een van zijn eigen zoons had hij meer hulp dan aan twee gehuurde mannen. Maar als ze weg wilden.... hij kon hen niet tegen houden. Zijn jongens waren groot en verstandig genoeg om te weten, wat ze wilden.
27


En Moeder ? Och. lieve deugd, die was er zo trots op, dat de grote profeet uit Nazareth met haar zoons gepraat had. De vrouwen uit het dorp had ze 't al lang en breed verteld. En alle vrienden en bekenden kregen het te horen. Ja, ja, met haar Joannes had Christus gesproken. Hij had hem zelfs meegenomen, waar Hij woonde. En 'n hele dag had Hij hen bij zich gehouden. Christus had zeker iets vóór met Joannes. Hij is toch ook zo'n bijzonder kind. En Jacobus niet minder. Die moest er ook maar heen!
Enkele dagen later wandelde Jesus voorbij het meer van Galilea. Hij zag Jacobus en Joannes, die in het scheepje met hun Vader bezig waren hun netten te herstellen. En Hij riep hen.
Tegelijk keken ze op. „Daar is Jesus!"
28


En onmiddellijk lieten zij hun netten en hun Vader en alles in de steek en volgden Hem.
Ze dachten er niet over hoe ze in 't vervolg aan eten zouden komen, nu ze er 't geld niet voor verdienden. Welnee! Jesus had hen geroepen en wat zouden ze dan anders doen dan meegaan? *— Kijk, daar waren ook Andreas en zijn broer Simon, maar Jesus noemde hem Petrus. En nog meer mannen kwamen er bij: Philippus en zijn vriend Nathanaël.
Twee dagen later was er bruiloft in Cana. Maria, de Moeder van Jesus, was gevraagd om mee te vieren. Maar Jesus zelf moest ook komen. En gerust mocht Hij Zijn leerlingen meebrengen. Dat vonden ze heel prettig: samen met hun Meester naar een bruiloft te gaan. Zouden ze er de eerste plaatsen krijgen aan tafel, vooraan, bij de hoge gasten? Ja, vast wel, want ze hoorden toch bij den Meester, en die werd zeker vooraan gezet.
't Ging er vrolijk toe, in Cana. Fluit werd er gespeeld en gezongen en gedanst naar hartelust. Maar Joannes moest telkens naar Maria kijken. Wat leek Jesus op Haar. Zou Zij 't niet heerlijk vinden zó'n Zoon te hebben? O, Joannes had graag willen zeggen, hoeveel hij van Jesus hield, 't Moest toch wel erg zijn Voor Maria om altijd alleen te zijn, terwijl Zij vroeger altijd samen geweest waren.
Daar opeens zag Joannes de knechts fluisteren tegen elkaar. Ze keken naar de kannen wijn en dan weer naar de gasten, 't Leek wel, of ze stonden te tellen, hoeveel bekers er nog in zaten en hoeveel ze er nog moesten schenken. Zouden ze niet genoeg hebben? Dat is erger. Wat vervelend voor den gastheer. Joannes zou wel niets meer
29


drinken, dat scheelde alweer een! Kon hij er maar voor zorgen, dat niemand merkte, dat er te weinig was!
Maar daar hoorde hij Maria Jesus toefluisteren: „Zij hebben geen wijn meer." Jesus zag Zijn Moeder aan, glimlachte en knikte van neen, en Joannes verstond: „Mijn uur is nog niet gekomen." — Maria vroeg niet verder meer, maar Zij wenkte de bedienden. Vlug kwamen er een paar toegeloopen. „Doe al wat Hij u zeggen zal," zei Zij hun zacht.
Maria wist wel, dat Jesus zorgen zou, en zeker nu Zij 't Hem gevraagd had.
Joannes wachtte nieuwsgierig af, wat er zou gebeuren. Daar stonden nu achterin de zaal zes stenen waterkruiken. Heel grote waren 't. In elk kon zeker wel 'n tien of twaalf emmers water. Jesus zei tegen de bedienden: „Vult de kruiken met water."
En ze vulden ze tot boven toe. Toen zei Jesus: „Schept nu, en brengt het den hofmeester." Want de hofmeester was er voor om alles te proeven, wat op tafel kwam. —
Een van de bedienden schepte er een beker uit. Het water wasJn wijn veranderd, in echte wijn! Zoals hem gezegd was, brachtjiij de beker bij den hofmeester. Die proefde er van, keek dan verwonderd den gastheer aan en zei hem:
„Maar U heeft de goede wijn tot nu bewaard!"
Toen konden de knechts zich niet langer stil houden: „Jesus van Nazareth heeft 't gedaan! Hij heeft water in wijn veranderd!" En Joannes kwam vlug naar voren gelopen, om te vertellen. Hij wist precies, hoe 't gegaan was. En allemaal proefden ze van de wijn! De knechts konden niet vlug genoeg inschenken!
30


En Petrus en5Joannes en Jacobus en Philippus en Nathanaël en Andreas, ze kwamen rond hun Meester staan. Ja, nu geloofden ze in Hem!
Een paar dagen daarna besteeg Jesus een berg. En van al de leerlingen zocht Hij er twaalf uit. Die riep Hij bij zich. Dadelijk gingen ze naar hun Meester toe. En Jesus stelde ze aan om bij Hem te blijven. Joannes en Jacobus waren er twee van. Deze twaalf leerlingen zou Hij later uitsturen/pm ,te preken, zoals Hij het zelf Yza deed. Hij noemde ze: Zijne Apostelen, en gaf hun de macht om zieken te genezen.
Dan ging Jesus zitten op de berg en de twaalf om Hem heen. En Hij zag hen aan, lang en hartelijk, en zei: „Zalig de zuiveren van hart» want zij zullen God zien."
Ze werden er stil van, een voor een, en ze keken Jesus maar aan» zonder iets te zeggen. En Jesus vertelde hun, wat zij moesten doen om goede apostelen te worden.
Dan stonden ze op en gingen naar de stad. Joannes liep naast Jesus» want hij wilde Hem iets vragen. Zijn Meester had gezegd: „Zalig zijt gij, als men u om Mijnentwil vervolgt en vals beschuldigt.' Zou dat dan gebeuren? Zou er ooit iemand zijn, die Jesus kwaad wilde doen ? Joannes voelde zich warm Iworden van verontwaardiging, bij de gedachte alleen al. Ze knoesten 't eens wagen zijn Meester iets te doen! Hij zou recht op hen afgaan, en hun de waarheid zeggen, dat zeker! IMaar Jesus gUmlachte om die heftigheid en zei: „Boanergos!" Dat betekent: „Donderzoon". Zo een leven maakte Joannes!
Een paar dagen later nam Jesus hem en Petrus en Jacobus mee
3i


naar een hoge berg. Wat zou er aan de hand zijn, dat zij met z'n drieën alleen maar mee mochten ?
Jesus sprak weinig onderweg. Zo waren zij van zelf ook stiller.
Maar toen zij boven op de berg stonden: zie, daar veranderde Jesus voor hun ogen. Zijn kleed werd zo wit als sneeuw en Zijn gezicht schitterde als de zon.
De Apostelen vielen neer op hun knieën. Was dat hun Meester nog ?
En Joannes hief zijn hoofd op, om Jesus' Zon door hem heen te laten schijnen in zijn hart. Wat was dat 'n zaligheid! Kon het maar altijd zo blijven! Maar zie, daar verscheen nog Moses en Elias en zij spraken met Jesus over Zijn lijden en hoe Hij sterven zou op 't kruis. Daarna gingen zij heen. — Maar Petrus zei vlug: „Heer, het is ons goed hier te zijn. Als ge wilt, laten wij hier dan drie tenten opslaan: één voor U en één voor Moses en één voor Elias."
Maar terwijl hij nog sprak, daalde er een lichte wolk neer, zodat ze elkaar niet meer zien konden. En een stem uit de wolk riep: „Deze is Mijn Welbeminde Zoon, luistert naar Hem."
Toen ze dat hoorden, vielen ze weer voorover, alle drie met hun gezicht op de grond: en ze dorsten niet opzien, want 't was God, die tot hen sprak.
Jesus ging dan naar hen toe, raakte hen even aan en zei: „Staat op en weest niet bang." Toen sloegen zij hun ogen op en zij zagen niemand meer, dan alleen Jesus. Zonder iets te zeggen gingen ze met Hem de berg af en Jesus zei hun aan niemand er iets van te vertellen, vóór dat Hij verrezen zou zijn.
Onder aan de berg vonden zij de andere leerlingen en samen gingen zij nu naar Kafamaum, een stad in Galilea. En onderweg praatten
32


ze druk onder elkaar, 'n beetje geheimzinnig, alsof Jesus het niet horen mocht. Maar toen zij er waren, vroeg Jesus: „Waarover hebt gij gesproken onderweg ?" Ze keken elkaar toen verlegen aan en zeiden niets, want ze hadden 't er over gehad, wie van hen wel de grootste weZen zou.
Daar dorsten ze geen van allen voor uit te komen! Maar Jesus wist toch wel, wat ze gezegd hadden. Hij ging zitten en de Apostelen kwamen rond Hem staan in een kring. Toen riep Jesus een kind, trok het naar zich toe en omhelsde het. Maar tot Zijn Apostelen zei Hij: „Wie de kleinste onder u is, die is groot. Ik zeg U: als gij niet wordt als kinderen, zult gij de hemel niet eens binnen gaan."
Daar stonden ze toen, met hun twaalven! En ze schaamden zich voor elkaar en voor dat kleine kind, want ze hadden gedacht, dat zij al lang de hemel verdiend hadden!
33


Dan stond Jesus op en samen vertrokken zij naar Jerusalem. Twee van de leerlingen had Jesus vooruit gestuurd. Die moesten vast gaan zeggen in de stad, waar ze door moesten, dat Jesus in aantocht was en dat Hij graag wat bij hen zou willen rusten. — Maar hoe ze ook hun best deden: nergens wilden ze Jesus ontvangen. De mensen zeiden botweg: „Nee hoor, bij mij niet! Probeer 't maar ergens anders." En ze maakten, de deur toe, en lieten de twee buiten staan.
Daarpcwam Jesus al aan met de leerlingen en ze hadden nog niets!
Wat ? Hun Meester weigerden ze iets ? Joannes en Jacobus schoten op, toen ze 't zagen. O, dat volk! 't Was niet waard, da£/t nog langer bestond! „Heer, wilt ge dat we zeggen, dat er vuur uit de hemel naar beneden valt om hen te Verteren?"
Maar Jesus keerde zich om en zag Joannes verwijtend aan: „De Mensenzoon is niet gekomen om mensenzielen te verderven, maar om ze te redden! — Zalig zijn de zachtmoedigen, Joannes, want zij zullen de hemel bezitten. Zoals gij wilt, dat de mensen u doen.fdoe ook gij jhun zo."
Joannes begreep zijn Meester. Hij was stil en dacht na. Wat was Jesus goed en zacht: zo wilde hij ook worden. En Jesus wist, dat Joannes later zo worden zou: het meest gelijkend op Hem. Daarom hield Jesus zo veel van Joannes. Maar veel moest hij nog leren — heel veel nog.
In hun hart dachten de Apostelen, dat Jesus wel eens ooit Koning zou worden. En al dorsten ze 't niet hardop te zeggen: elk voor zich hoopte toch, dat hij de grootste plaats zou krijgen in Jesus' Koninkrijk. De moeder van Joannes en Jacobus vond, dat haar jongens er wel op
34


de eerste plaats voor zouden uitgekozen worden. Maar zij wilde 't zo graag zeker weten. Zou ze 't Jesus eens gaan vragen?
Joannes en Jacobus vonden dat heerlijk! Ja, als Moeder het vroeg, zou de Meester het zeker niet weigeren. En dan.... dan wisten ze zeker dat ze hun hele leven dicht bij Jesus mochten blijven, en nog wel als de eersten in Zijn Rijk! Stel je voor! Samen met Joannes en Jacobus ging zij er heen en zij knielde voor O. L. Heer neer, om het te vragen. Jesus glimlachte haar toe, en vroeg „wat zij graag van Hem hebben wilde".
„Heer, laat mijn twee zonen, de een aan Uw rechterhand, de ander aan Uw linkerhand zitten in Uw Rijk."
Jesus zag Joannes en Jacobus aan. Och, ze wisten niet, watfzij vroegen. Neen, zeker niet. Want Jesus' Rijk is de hemel, en daar krijgen enkel de grootste plaatsen, die Hem hier op aarde het meest navolgen. En zouden zij dat doen? Zouden ze evenveel pijn en verdriet willen hebben, als Jesus later krijgen zou? Hij vroeg het hun, weifelend: „Kunt ge dat?"
„Dat kunnen wij, ja, Heer." Ze zeiden 't tegelijk, zo ineens, vast besloten. Joannes wilde alles, wat O. L. Heer vroeg, alles.
Drie jaar later Het hij dat zien.
Zij waren bijeen in de zaal van het Laatste Avondmaal en hadden er het Paasmaal gegeten. Joannes had naast Jesus mogen aanliggen, heel dicht bij Hem. En zonder iets te zeggen, had hij zijn hoofd laten rusten aan Jesus' Hart. Met zijn oogen toe had hij daar maar stil geluisterd.
Zo heerlijk was het te rusten aan Jesus' Hart.
35


Toen nam Jesus brood en veranderde het in Zijn eigen Lichaam en Hij gaf het aan Zijn leerlingen.
Zo heerlijk vond Jesus het te kunnen rusten in dat grote Hart van Joannes.
In de Hof, waar zij toen heen gingen, zei Jesus, dat ze maar daar moesten blijven en veel bidden. Petrus, Jacobus en Joannes nam Hij met zich mee, en Jesus begon heel droevig te worden.
Joannes had zo graag willen troosten, maar hij wist niet goed hoe. Hij durfde ook niet goed. Als Jesus verdriet had, moest er wel iets heel ergs zijn. Hij kon daar toch niets aan doen. En toch wilde hij zo graag troosten. Toen ging hij maar heel dicht naast zijn Meester lopen, zonder iets te zeggen.
Maar Jesus zeide: „Blijft hier waken met Mij en bidt."
Alle drie knielden ze neer, terwijl Jesus wat verder ging om alléén te bidden. Maar 't duurde niet lang, of ze begonnen te geeuwen en te draaien, en even later sliepen ze, alle drie. En toen Jesus, uitgeput van angst en verdriet, bij hen kwam, om door hen wat getroost te worden, — och, toen vond Hij hen alle drie in slaap gevallen.Zij hadden niet met Hem kunnen wakker blijven. Wat speet hun dat! Maar ze zouden 't weer proberen.
En Jesus kwam voor de tweede keer.... en ze sliepen weer gerust. Geen van drieën had zich wakker kunnen houden. Maar opnieuw gingen ze weer hun best doen. Ze hadden toch ook zo'n vréselijke slaap; en van verdriet kregen ze nog meer, dat is altijd zo! Een hele tijd hielden ze 't vol. Maar toen Jesus eindelijk kwam.... sliepen ze.
Toen zeide Hij hun: „Slaapt nu verder en rust."
36


O neen — klaar wakker waren ze ineens, alle drie. Hè, ze konden 't niet uitstaan, dat ze nog niet eens één uur met hun Meester hadden kunnen wakker blijven. En Joannes wilde nog wel alles, wat Jesus vroeg: alles!.... Och ja, willen wel, maar 't kunnen.... ?
Later zou hij 't willen en kunnen!
Jesus zei: „Het uur is gekomen, dat de Mensenzoon zal worden overgeleverd in de handen der zondaren."
„Dat nooit!" dachten de apostelen tegelijk. Maar op 't zelfde ogenblik hoorden ze allen gerinkel en gekletter van zwaarden. En ze zagen licht door de bomen. Daar kwamen de soldaten om Jesus gevangen te nemen!
Verschrikt grepen de drie elkaar vast. Wèg was al hun moed. De Apostelen vóór in de Hof hadden 't al lang op 'n lopen gezet. Zij hier bleven nog, want Jesus was nog bij hen!
37


De bende kwam dichter bij en Jesus, die heel goed wist, wat er met Hem gebeuren ging, liep hun tegemoet.
Daar zagen ze Judas. Die gaf Jesus een kus: „Wees gegroet, Meester!"
Maar Jesus zei hem: „Vriend, waartoe zijt gij gekomen?"
Toen vluchtte Judas weg. — Hij had zijn vriend, den heven Jesus, voor geld verkocht. — En de bende kwam naar voren om Jesus te grijpen.
Petrus vloog op! — Hij alleen tegen al die mannen. Met zijn zwaard sloeg hij er op los: links, rechts, in *t wilde weg. En hij trof er een: Malchus, den dienstknecht, en raak ook. Met een rang sloeg hij hem zijn oor af. Maar Jesus zei tot Petrus: „Laat af, niet verder. Steek het zwaard in de schede". En Hij genas het oor van den knecht en liet zich binden en meevoeren.
Toen begon Joannes voor goed met zijn trouw te laten zien. Hij volgde de stoet. En hij, de enige van al de twaalf, bleef zijn Meester volgen, tot onder 't kruis. — Daar stonden zij toen samen: Maria en Joannes, en ze zagen er Jesus lijden en konden niets er aan doen. Dat was erg!
Maar hun trouwe liefde heeft Jesus toch getroost in Zijn leed. — Voor het laatst zag Hij hen dankbaar aan. En Hij gaf Joannes toen het mooiste,! dat er op aarde was: Zijn eigen Moeder. En aan Maria gaf Hij het kind, den leerling, dien Hij het meest liefhad: Joannes.
Dat was een beloning voor Joannes, om altijd bij Maria^te zijn. En dat Jesus zo tevreden over hem was! Anders had hij niet Maria
38


zijn Moeder laten worden. En Maria vertelde Joannes over Jesus. tot Zij stierf.
Toen had Joannes niets anders meer te doen dan Jesus aan de mensen te leren.
Hij zei alleen maar, altijd door: „Kinderkens, houdt toch van elkander."
39


KLEINE NELLY VAN „HEILIGE GOD"
'n Kleine slimme guit was ze en heilig er bij! Hoe dat kan?
Toen ze bijna vier jaar was, stierf haar moeder en moest vader heel alleen zorgen voor hun vieren: voor Thomas, voor Mare, voor David en voor haar. Waren ze maar wat groter geweest; dan was 't wel gegaan. Maar nu kon dat niet. Vader was de hele dag voor hen aan 't werken, buitenshuis, en zij zouden altijd alleen moeten zijn. Dat ging immers niet.
De Pastoor heeft er toen voor gezorgd, dat ze alle vier ergens onder dak kwamen. Maria en Nelly mochten naar de zusters op de Kinderschool. De hele dag mochten ze er blijven en 's nachts ook; en eten en spelen bij de andere kinderen.
Maar toen ze er aankwamen, hoestten ze allebei zo erg, dat de dokter er bij geroepen werd. Die zei, dat ze naar 't ziekenhuis moesten om eerst goed gezond te worden. Want Nelly vooral had 't erg te pakken. Ze had al heel hard zitten huilen; maar dat 't van de pijn kwam, zei ze niet. De zuster had medelijden met de kleine speelpop.
4°


Ze haalde 'n paar balletjes om op te zuigen: dat hielp voor de kriebelhoest. En Nelly gaf er dadelijk een van terug: „U ook eentje", zei ze door haar tranen heen „en Maria óók 'n paar." Nelly deelde zo graag mee met de anderen.
Tien lange weken heeft ze in 'n wit bedje in 't ziekenhuis moeten liggen. Toen pas was ze beter. De kinderen van school waren verschrikkelijk benieuwd naar hun nieuw vriendinnetje. Zo'n kleintje van vier hadden ze nog nooit bij zich gehad. Die van zes voelden er zich verbazend groot bij.
Toen de twee aankwamen, werden alle kinderen bij elkaar geroepen om hun goede dag te zeggen. Nelly stond maar te kijken naar al die gezichten opeens. Wat waren *t er veel om mee te spelen!
Op de slaapzaal, (want ze sliepen wel met twintigen op een réuzekamer) hadden ze een extra klein bedje voor haar getimmerd. Daar mocht ze in slapen. De zuster kwam haar lekker toedekken, als moeder
4 — 109
41


vroeger, en beloofde haar, dat ge de volgende dag mee mocht naar de H. Mis in de kapel: „De kindertjes zingen daar voor O. L. Heer, Nel,"
„Ja?" geeuwde Nelly blij; ze sliep al bijna.
En de volgende morgen, in de kapel, toen 't grote 'orgel achterin begon te spelen, draaide zij f zich volf verbazing helemaal om in de bank. En met haar handjes oprhaar rug bleef ze staan kijken naar dat grote ding, waar zulke mooie- muziek uit kwam, en naar de zuster, die er op duwde met haar vinger. Nog nooit had ze 'n orgel horen spelen. Maar 't was mooi hoor, nou!
En als de zuster naast haar niet gezegd had: „Nelleke, daar is O. L, Heertje; die ziet veel liever je gezicht dan je ruggetje," was ze vast de hele mis door maar blijven kijken.
Aan tafel, op de speelplaats, overal was zij de beste maatjes met de kinderen. Ze hielden allemaal van haar, en Nelly van hen. Ze was zacht en goed en zou geen kind iets kwaads hebben kunnen doen.
Toch leek 't wel 'ns, of ze de zuster boos maakte, 't Ging om twee dingen: eten en stil zitten. Dat kon ze maar niet. 't Was altijd draaien en zuchten voor haar boterham. Eerst zeiden ze haar: „Nelleke, kom, eet 'ns wat vlugger door. Niet zo zeuren; wat is dat nou!" En dan proheerde ze, met heel veel goede wil. Maar och — 't lukte niet.
Dan was 't weer: „Niet zo draaien, Nelleke, stil zitten! Stel je voor, als we 'ns allemaal zo deden als jij!" Dan lachte ze even, bij de gedachte aan al die draaiende kinderen; maar zuchtte toch ook en.... dan ging 't weer voor 'n klein tijdje.
42


Soms^scheen ze kribbig te worden van dat altijd maar weer „stil zitten". De tranen sprongen dan in haar oogjes; óf ze begon'onbedaarlijk te huilen, 't Eind was, dat ze de zuster beloofde, van nu weer lief te zullenfzijn.
'n Zondagmorgen hadden ze haar echt op z'n Zondags aangekleed: 'n wit jurkje en met splinternieuwe rose sokjes en nieuwe schoentjes;' aan. Nelly was er verbazend mee in haar schik. Ze stond er af en^toe stil naar te kijken en speelde er wel tien keer prettiger door. Maar na 'n tijdje werd ze hangerig en ongeduldig. Ze schuifelde met haar voetjes[ heen'enweer eh trok 'n huilgezicht. De zuster had haar al 'ns aangekeken en gelachen: „Maar Nelleke, wat is dat nu voor *n gezicht. Ik zou er bang van worden." Maar Nelly'was altijd meer ongedurig geworden, tot ze op 't laatst heel hard begon te huilen.
De zuster vroeg en vroeg — en Nel zei maar niet, wat er aan scheelde. Ze dachten echt niet anders, dan dat ze stout was en straf verdiende. „Als je^niet zoet wil zijn, Nel, zal ik je je~ oude schoenen en kousen weer aan moeten geven; dan verdien je die mooie rose niet, is 't wel?"
Toen was er helemaal geen eind meer te zien aan 't verdriet. Heel haar gezichtje stond rood en nat van de tranen. Met twee' knuistjes tegelijk draaide ze er in rond, 't was toch ook zo ergl Ze had zo'n schrikkelijke pijn in haar rug; ze kon er niet stil van zitten, echt niet; hoe ze ook haar best deed. Dat was 't nu, waar ze altijd zo kribbig van werd. En nu dacht de zuster vast ook weer, dat ze stout was. Maar zeggen, dat ze zo'n pijn had, dat deed ze niet — ze wou *t]stil.maar uithouden.
't Huilen hield niet op, en de zuster haalde de oude schoentjes en de
43


gewone zwarte kousen. Nelleke zelf hielp de rose uittrekken en de zwarte aandoen. Die arme zuster kon immers niet weten, dat 't geen stoutigheid van Nelly was. Nel vond 't erg, hoor, dat zuster nu verdriet van haar had. En toen haar benen er weer op z'n door-deweeks uitzagen, stopte ze haar hoofdje weg, dicht tegen de zuster aan, en zei op z'n aller, allerliefst: „Het spijt mij zo."
Maar op 'n goeie dag, kwamen ze toch achter Nelly's geheimpje. Een van de kinderen, die naast haar sliep, had gemerkt, dat ze dikwijls heel de nacht door maar lag te huilen in haar bedje. Waarom, dat wist Ze niet. Overdag merkte ze er bijna nooit iets van. Zij zei 't de zuster van de slaapzaal. Toen kwam 't uit. 't Was om de pijn in haar rug. De dokter moest komen. Die zei, dat Nelly heel veel pijn gehad moest hebben al die tijd en nu nog; want er was iets verdraaid in haaJ rugje. En daar kon ze bijna niet mee stil zitten: zo erg was 't.
Nou, toen wisten de zusters niet, wat ze hoorden! Hoe had Nelly dat zo lang stil kunnen houden? En ze ha der nogwel zoveel standjes voor gehad! Maar van toen af zeiden ze haar nooit meer, dat ze stil moest zitten. Ze werd apart op 'n kamertje gelegd meteen ziekenverpleegster er bij, die helemaal alleen voor haar zorgde. Daar mocht ze 's morgens ook haar boterhammetje eten, en er bij draaien, zoveel ze wou — 't arme kind. Zo gauw ze alles opgegeten had, mocht ze naar de anderen toe.
'n Keer, toen de kinderen allemaal stil bij elkaar zaten les te leren, gaf de zuster aan Nel een doos met koralen, om zoet mee t& spelen. Net zuurballetjes waren 't: rode en paarse en gele en witte. Nel stak
44


er 'n paar van in haar mondje. Maar opeens — oei, oei — daar schoot er één naar binnen. Hij bleef steken in haar keeltje en ging niet voor of achteruit. De kinderen vlogen uit de bank en riepen bang doorelkaar! Arme kleine Nelly schreeuwde niet. Ze stak haar armpjes omhoog om adem te krijgen. Wat was dat benauwd!
Eén kind was de verpleegster gaan roepen. Die kwam toen aangelopen, nam Nelly in haar armen en droeg haar naar de ziekenzaal. Ja, daar hebben ze toen die lelijke kraal er uit gekregen. Maar ze was er helemaal ziek van; 't had ook zo lang geduurd. De dokter moest er weer bij komen. Hij zei, dat 't zo erg was, dat ze nooit meer beter kon worden.
Van toen af bleef ze maar altijd op haar kamertje met de verpleegster. En als ze er niet te moe voor was, speelde ze in haar klein bedje. Vlak bij haar stond 'n beeld van het Jesuskindje van Praag: zo'n kindje met 'n kroontje op zijn hoofd en 'n wijde rose mantel om met sterretjes. En 't houdt in z'n ene handje de wereldbol vast, omdat Het de Koning is van heel de wereld en van alle mensen, die er op wonen.
Nelly had er eerst een tijdje naar liggen kijken; toen vroeg ze de verpleegster: „Wat is dat?"
„Dat is Heilige God, Nel, toen Hij klein kindje was op aarde," zei de verpleegster en ze vertelde er van. „God houdt zoveel van ons, Nel, dat Hij uit de mooie hemel gekomen is naar ons toe. Hij werd 'n heel, heel klein kindje. Net zo als alle andere kindertjes, als die geboren worden. Zullen wij eens bidden tot dat Kindje en vragen of 't je beter maakt? Negen dagen achter elkaar 't zelfde vragen, dat is een noveen. Ja?"
45


„Ja/' zei Nel, en ze begon dadelijk maar.
En warempel, de negende dag begon ze beter te worden. Zij mocht 'n paar uur op zitten van den dokter. Nelly vond het Zó lief van Heilige God, dat Hij naar haar geluisterd had, dat zij de beste vriendjes samen werden. Want toen *n paar dagen later de verpléégster ziek werd, zei Nel tegen een van de grote meisjes, dat bij haar zat: Ik ga Heilige God vragen de zuster weer beter te maken. Je weet wel, mij heeft Hij immers óók beter gemaakt."
Als ze met een van de zusters uit wandelen ging, en ze kwamen beelden of schilderijtjes tegen van kleinen Heihge-God, mocht de zuster niet verder lopen. Maar ze moest er van vertellen: van elk apart, 'n Keer kwam ze langs 't beeld van de H. Maagd, die 't Kindje droeg, 't Kindje had weer zo'n aardbol in zijn handjes. Nelly streek er eens zacht overheen. Dan zag ze de blote voetjes van 't Kindje en dadelijk zei ze 't: „Als jij mij je bal geeft, zal ik je mijn schoentjes geven** t
„Maar Nel, die kun je immers niet krijgen, 't Is toch maar *n beeld, lachte de verpleegster. Maar Nelly vond 't helemaal met om te lachen: „Als Hij wjl, kan Hij hem toch geven," zei ze. En dat is ook zo: God kan alles.
Soms, als ze heel erg goed geweest was, mocht ze naar de kapel. „Dat is 't huis van God," vond ze, en daar wilde ze wel altijd graag naar
46


toe. Eerst vond ze 't heel naar, d at O. L. Heer altijd in 'n heel klein huisje zat opgesloten. Daarin moest 't toch wel erg benauwd zijn. Ze dacht zeker aan de kraal van toen. Maar de zuster stelde haar gerust. En ze vertelde, dat het witte, wat Nelly zag, geen brood was. maar O. L. Heer zelf: Heilige-God. God had dat brood veranderd in Hemzelf. God kan immers alles?
Toen was Nelly tevreden: Heilige God was daar en had 't er niet benauwd.
Een van de veertien platen langs de wand (de kruisweg was 't) moest de verpleegster ook vertellen. Nelly hield haar armpje stevig om haar hals en drukte zich tegen haar aan; want Heilige God had daar zo'n erge pijn. Ook rugpijn, zoals zij, en veel meer nog. En bij de plaat, waar O. L. Heer aan 't kruis geslagen werd, kon ze 't niet meer uithouden : „Wat doen ze daar?" vroeg ze en haar handje begon te beven, toen ze de beulen wees.
„Daar sloegen die soldaten grote spijkers door Jesus' handen; kijk maar. Ze waren zoo wreed, die soldaten."
„Maar Hij kon toch zorgen, dat 't niet gebeurde ? Waarom liet Heilige God dat dan toe?" en ze legde haar hoofdje op de schouder van de verpleegster en huilde van medelijden.
De zuster vertelde toen, dat O. L. Heer dat zo gewild had, omdat Hij zoveel van de mensen houdt. Als zij dan 'ns pijn hadden, konden ze denken: „O. L. Heer weet hoe erg 't is. Hij leed immers nog wel meer."
Nelly was er helemaal stil van. En toen ze de laatste plaat ook nog bekeken hadden, waar O. L. Heer begraven werd, begon ze weer te huilen en zei zachtjes: „Arme Heilige-God."
47


Ze ging nu dubbel goed zorgen voor het beeldje van den kleinen Heilige-God naast haar bedje. Altijd verse bloemen moesten er vóór staan en 'n lampje met olie, waar 'n klein vlammetje op dreef. Het Goddelijk Kind was haar vrindje en ze praatte er stil in haar eigen tegen, 't Zou wel erg veel houden van de bloemen, die Het zelf gemaakt had.
Maar 't Kindje hield nog veel meer van Nelly. Het gaf haar 'n keer zelf een van de mooiste bloemen, die er stonden. Niemand zou er iets van gemerkt hebben, als niet toevallig een van de meisjes was binnen gekomen. Ze zag Nelly werken om weer in haar bedje te klimmen — met de bloem in haar handje.
Het meisje schrok. Ze wist dat Nelly niet eens meer goed staan kon, alleen. En nu was ze warempel uit haar bedje geklommen, 't Kind kon elk ogenblik vallen.
„Stoute Nel, je mag toch maar zo met een bloem wegnemen, zonder te vragen, en daarvoor je bed uit komen," zei ze boos. Het meisje vertelde 't de verpleegster. Die keek Nelly toen wat verdrietig aan, of ze zeggen wou: „Waarom heb je dat toch gedaan?"
Toen hield ze zich niet langer stil: „Het spijt mij, dat ik die bloem genomen heb," antwoordde ze, „maar.... ik praatte alleen maar wat met Heilige-God en toen gaf Hij mij die bloem. Ja, heus", knikte ze nog 'ns na, „Hij gaf ze mij."
Een paar weken daarna werd ze opeens weer veel erger ziek. Slikken ging bijna niet meer. ,,'t Doet zo'n pijn," zei ze dan maar telkens.
Ze keken in haar keeltje en keken nog eens en nóg eens, maar er
48


was niets te zien. Waarom deed Nelly dan toch of ze niet slikken kon? Was 't om van haar bordje pap af te komen? Dat dachten ze eerst, ja; maar 'n paar weken later hoorden ze van den dokter, dat er 'n tandje gegroeid was: helemaal achter in haar tong. Dat moest er nu uitgetrokken worden. Hè, wat deed dat pijn. Het zat er ook zo vast ingegroeid. — Maar Nel verdroeg het allemaal heel stil en de dokter en zusters begrepen niet, hoe ze 't zo mooi kon.
Alleen Nel zelf wist 't: ze dacht aan „Arme Heilige-God*' — en dan ging 't wel.
Van die tijd af werd de pijn maar altijd erger. Ze kon 't bijna niet meer uithouden, 's Nachts sliep de verpleegster bij haar. En overdag Heten ze haar nooit meer alleen. Ze zou wel gauw dood gaan, dachten ze. Nelly wilde niets liever dan naar de hemel gaan. Ze verlangde zo naar Heilige-God. Maar Heilige-God draaide het om. Hij kwam bij haar, echt bij haar. Nelleke zag Hem staan, heerlijk vlak naast haar bedje. En Hij zei haar, zoals Hij 't alleen maar zeggen kan: dat zij nu nog niet bij Hem in de hemel kon komen, omdat Ze er nog niet klaar voor was. Nelleke's ziel moest nóg veel mooier worden. Als ze nog 'n klein tijdje wachtte, zouden ze 't samen zoveel heerlijker hebben in de hemel. Want: hoe mooier ze van binnen was, hoe heerlijker 't in de hemel zijn zou.
Nou, daar deed ze toen al haar best voor. Met 'n kruisbeeldje in haar handje, verdroeg ze de ergste pijn. En als 't heel, héél erg werd, gaf ze 't een kusje — hield het heel stijf vast en troostte: „Arme HeiHge God".
De zusters wilden zo graag, dat Nelly gevormd zou worden,
49


vóór ze naar de hemel ging. Ze was er eigenlijk nog wel veel te klein voor, maar misschien deed de bisschop het tóch. Ze vertelden, dat Nelleke al zoveel wist van de Catechismus, dat zij 't heus wel allemaal begreep. En de bisschop vond 't goed. Nelleke werd soldaatje van Heilige-God. 'n Klein soldaatje, maar 'n dapper, hoor. Als se soms hele nachten wakker lag met verschrikkelijke dorst, dan vroeg ze één keertje, heel zachtjes, om 'n klein slokje melk. En als de zuster sliep, en haar klein stemmetje met hoorde, vroeg ze er niet meer om. Zij wilde zuster niet wakker maken. Ze zou wel wachten, en vechten tegen die dorst: de hele nacht door, tot de morgen. En ze kréég 't klaar. Zo'n dapper soldaatje!
Maar 't soldaatje wilde graag bij zijn Koning zijn. Het verlangde zo naar zijn Koning en altijd meer. Waarom was Hij toch opgesloten in het tabernakel? In haar hartje was 't immers veel beter dan achter dat deurtje? En Hij wilde vast wel graag bij haar zijn. — Ze vroeg er dikwijls om. Maar 't was nog nóóit gebeurd, dat zo'n klein kindje van nog geen vijf haar eerste H. Communie doen mocht. Twaalf jaar moesten ze allemaal zün. Hoe kwam ze erbij, zoiets te vragen.
Maar Nelly hield aan en.... ze won 't.
Er kwam een Pater naast haar bedje zitten. Die vroeg, of ze eigenlijk wel wist, wat 't was, de H. Communie.
„Ja," zei Nelleke, „dat is God, die de zusters en alle andere mensen heilig maakt."
Nog meer vroeg de Pater. En *t was allemaal goed, wat ze antwoordde. Toen mocht 't. De bisschop zei, dat 't mocht. Zoiets was nog nooit gebeurd, in heel Ierland niet.
Nelly kon 't niet meer afwachten gewoon. De'volgende dag al zou
5o


't gebeuren. De hele tijd zei ze maar hardop in de kamer, of er iemand was of niet: „Heilige-God komt in mijn hartje! Heilige God komt in mijn hartje!"
En 's nachts kon ze er bijna niet van slapen. De verpleegster ook niet; want Nelly maakte haar telkens wakker, met: „Is 't nu nog geen tijd om op te staan? Nu moeten we toch wel opstaan, he?" — De verpleegster zei op 't laatst: „Nee Nelleke, nog niet hoor! Eerst moeten de sterretjes weg zijn".
En 'n uurtje later hoorde ze naast haar roepen: „Nu zijn de sterretjes weg — kijk maar nu is 't tijd om op te staan".
Ze werd dan aangekleed: helemaal in 't wit: dat leek 't meest op haar zieltje van binnen. En ze kreeg een witte sluier op met 'n kransje van bloemen om. Was er ooit zo'n klein bruidje naar Heilige-God gegaan ?J— Nelleke kon 't haast niet meer uithouden van verlangen. Maar O. L. Heer ook niet hoor. Hij hield toch ook zoveel van haar*
In de kapel zaten de zuster en kinderen al te bidden* En op het tabernakel, hoog, kon O. L. Heer in de grote H. Hostie Zijn kindje haast niet afwachten.
Daar werd ze binnen gedragen, van achter de kapel in. Haar oogjes zochten dadelijk Ons Heer en bleven Hem recht aanzien.
En toen ze haar hadden neergezet in 'n grote stoel met kussens, vlak vooraan op het altaar: toen vouwde ze eerbiedig haar handjes samen en kneep ze haar oogjes stijf toe.
De priester maakte het tabernakel-deurtje open en nam de ciborie er uit. — En Nelleke zei nog eens zacht tegen O. L* Heer, dat ze
5i


echt spijt had van de keren, dat ze niet geduldig geweest was en eigenzinnig. Veel meer had ze niet gedaan, 't Was jer mooi hoor. in haar hartje. O. L. Heer was er tevreden over.
Toen zei ze drie keer met den priester mee, dat ze 't niet waardig was, dat Hei¬
lige-God bij haar kwam. En toen.... 't was er doodstil van in de Kapel. — Ze zagen 't allemaal echt gebeuren: Nelly hief haar hoofdje omhoog, ging er verlangend mee Ons Heer tegemoet. — En de priester legde de Heilige Hostie op haar tong. — Toen was 't gebeurd! Nelleke zonk terug in de kussens, met oogjes toe en gevouwen handjes. En met. — ja, 't was echt waar nu: — met Heilige-God in haar hartje.
De kinderen zongen een lied om O. L. Heer te bedanken, maar Nel hoorde 't met eens. Ze lachte stil naar Ons \H eet in haar hartje — en Ons Heer naar haar. Wat was dat goed zo.
Na 'n tijdje droegen ze haar weer terug in haar (bedje. De kamer stond vol bloemen, en de zusters kwamen en de kinderen, met prentjes en bloemen en medaljes en met al, wat ze maar hadden. Nelleke zei niet veel. maar was dubbel lief voor allemaal. En als ze weggingen deed ze haar oogjes weer toe j dan zag ze beter nog*]haar heven Heer. — 't Was ook zo heerlijk samen met Hem!
's Middags onder 't lof werd ze Maria-kindje. De priester hing
52


haar 'n blauw lint om, met een medalje van de H. Maagd. Die mocht zejdragen als er H. Mis of lof was, voor alle Mariakinderen. Nelly vond 't fijn. Ze mochten gerust allemaal zien, dat zij van de H. Maagd hield.
'n Tijdje later werd ze opgenomen in het „Apostolaat des Gebeds". Ze vertelden haar, dat 't een hele grote bond was, met den Paus aan het hoofd. Over heel de wereld ging de jbond. En al de mensen die er in zijn, bidden samen voor den Paus en voor heel de wereld. Iedere maand zegt de Paus, wat al die leden aan O. L. Heer moeten vragen. O. L. Heer heeft zo graag, dat de mensen Hem allemaal samen iets vragen. Nel mocht daar ook aan meedoen. De Waarde Moeder gaf haar ter herinnering aan die dag een plaatje van het H. Hart. — Eerst keek Nelleke er *n tijdje) naar. Dan zei ze: „Dat is niet zoals ik Heilige-God zag".
„Hoe zag jij Hem dan?" vroeg de Moeder.
„Zo", zei Nel. En ze drukte haar handjes kruiselings over haar hart. Ze wist 't nog precies.
Kort na haar Eerste H. Communie moest ze bediend worden. De dokter zei 't, ze zou nu werkelijk dood gaan. — Nelleke was daar niets bang voor. Welnee I Met trots telde ze bij haarzelf op, hoeveel Sacramenten ze al ontvangen had, zo klein als ze was. Ze kwam tot vier: Het Doopsel, het Vormsel, de Biecht en het H. Sacrament des Altaars. Nu nog het H. Oliesel, dan waren 't er vijf van de zeven. Had Gods heilige |Kerk niet goed gezorgd voor haar? Nelly was er zo dankbaar Ivoor. Ze was niet anders van plan dan Gods H. Kerk ook alles te geven, wat
53


zij geven kon. Door veel offertjes en veel te bidden deed ze dat.
Elke dag mocht zij nu te Communie gaan.
't Allerliefst het zij zich naar beneden dragen, naar *t huis van Heilige-God. Maar als dat niet kon, als ze er te ziek voor was, üet Heilige-God zich naar Nelly dragen. Dan hoorde ze in de verte de schel al, en 't kwam al maar dichterbij... .al maar dichterbij. Nel's hartje klopte van verlangen.
En als de priester weer was heengegaan, praatte zij stil met HeiligeGod. En ze leerde van Hem geduldig zijn en pijn verdragen. En ze zei, dat ze dat graag wou doen voor Hem.
Dat meende ze. Want, als later de dokter kwam en de zuster, en die haar pijn moesten doen, omdat 't met anders kon, hield ze 't uit zonder klagen. Ze lachte Hef en hield haar kruisje vast in haar handjes: „Arme Heilige-God heeft voor mij nog meer geleden" dacht ze dan.
Maar 't werd zo erg: ze kon niet meer eten of drinken. Enkel de H. Communie kon ze nog ontvangen. Daar leefde ze van.
De zusters kwamen met aUes aandragen, wat haar maar plezier kon doen. Ze wilden haar zo graag verwennen! Van de kinderen kreeg ze telkens de groeten mee en de boodschap, dat ze allemaal samen voor haar baden. Het zou zo heerhjk zijn, als Nelly weer bij hen kwam spelen.
Maar Nel zelf verlangde daar niet meer naar. Naar de hemel, dat wilde ze 't liefst.
's Nachts maakte ze de verpleegster wakker: ze kon 't niet meer uithouden.
„Ik verlang naar Heilige-God," zei ze maar telkens. „Is het nu gauw dag?"
54


„Nog niet, Nel, toe, probeer nog wat te slapen. De priester komt nog lang niet."
„Hè, gaat U hem dan roepen," hield ze aan. „Zeg hem, dat ik zo naar Heilige-God verlang. Loopt hij soms in de tuin?"
„Neen, Nel, niet in de tuin. Hij is ver hier vandaan. Heel ver, beneden in de stad. Ik zou hem nu echt niet kunnen halen."
Nelly deed haar best om te slapen; maar 't ging niet.
Eindelijk was 't morgen en de priester kwam bij haar met Ons Heer. En toen zij de H. Communie gekregen had, ging zij liggen, met haar gezichtje naar de muur toe. En zij blééf zo liggen, doodstil, tot de avond toe. Toen een van de zusters zich over haar heen boog om te zien, of zij soms sliep, draaide Nelly zich om: „O, ik ben zo gelukkig. Ik heb met Heilige-God gepraat." Ze straalde, toen ze 't zei. En haar wangetjes gloeiden nog van 't heerlijke.
Ze was er zeker van, dat zij regelrecht de hemel in zou gaan, als zij stierf. Een van de zusters zei haar nog: toen ze weer veel pijn had: „Hoe geduldiger jij bent, Nel, hoe dichter je later bij God komt." Maar Nel antwoordde: „Ik zal naar Hem vliegen/"
En tegen 'n andere zuster: „Ik wil naar Hem toegaan, op Zijn eigen dag. Krijg ik dan mijn Communiejurk aan ? Hè, ik voel dat ik dichter bij God kom."
De 2e Februari mocht ze naar Heilige-God toe vliegen, 't Was *n Zondagmorgen. Zij keek met alle aandacht naar iets, daar bij het voeteneinde van haar bedje, 't Moest iets heel moois zijn, want ze lachte maar, terwijl de tranen in haar ogen stonden. Toen!ineens probeerde ze zich op te richten. Het mooie scheen naar haar toe te
55


komen. — Ze luisterde naar iets, dat niemand verstaan kon. Toen scheen 't mooie vlak bij haar te komen. Was 't Heilige-God ? Was 't Zijn Moeder? Wie zal 't zeggen! Dit alleen is zeker: dat zij haar zagen lachen als nooit te voren. En terwijl ze vol verrukking omhoog keek — vloog haar zieltje naar Heilige-God.
Twee jaar later hebben ze het kistje opgegraven en opengemaakt. En ze vonden haar nog net zo, als toen ze gestorven was: in haar wit jurkje met de sluier en 't kransje van haar eerste H. Communie. En met het blauwe lint en de medalje aan, als het kindje van Heilige-God en Maria
56


DE H. PETRUS CANISIUS ALS JONGEN
Ja, een verwaand ventje was die Peter,
Of het nu kwam, omdat zijn vader burgemeester was, of omdat hij zichzelf zo knap vond, verwaand was hij. En niet een beetje.
Toen hij nog heel klein was, merkte je het zo niet.
Toen leefde Peters moeder nog en in die tijd was het ook nog niet zo erg met die verwaandheid. Maar Peters moeder was gestorven, ach ja, wat herinnerde hij het zich nog allemaal goed. Het waren Zulke akelige dagen. Je mocht haast niks zeggen en dan nog heel zachtjes en ze keken allemaal zo ernstig.
Je had soms opeens zin om hard iets te schreeuwen of om een deur dicht te gooien, of om moeder iets leuks te vertellen. Maar dat was het dan juist, moeder was ziek! En niet maar zo'n beetje verkouden of zo, of hoesten. Maar echt erg ziek! Nou, als het Moeder hinderde, wou hij best alles voorzichtig doen. En eenrextra Wees gegroetje voor Moeder bidden, dat had hij ook best gevonden.
Maar toen was zoo iets ongewoons gebeurd: Vader liep met een
5 — 109
57


heel gewichtig gezicht aldoor heen en weer, grote tapijten waren neergelegd bij de voordeur en opeens mocht hij in Moeders kamer komen. Eventjes maar was het zo door zijn hoofd gegaan: Gelukkig, ik mag weer naar Moeder toe, nu is alles weer gewoon. Maar door Vaders gezicht was hij toch niet helemaal blij meer geweest.
En toen hij binnen kwam, was dat Moeder? Hij had wel meteen willen omkeren. Was dat nu Moeder: zo bleek en zulke akelige dunne handen en er brandden zulke rare bibberige kaarsen en Moeder hijgde zo.
O, wat wist hij het allemaal nog goed!
Hij had maar rondgekeken, tot Vader zei: „Bidden, Peter, daar komt de priester met Ons Heer,"
En toen waren ze allemaal op hun knieën gevallen. De priester was binnengekomen met een heel eerbiedig gezicht. En toen, ja dat was toch wel fijn: de priester had O JU Heer bij Moeder gebracht.
Langzamerhand was hij toen niet meer zo bang.
58


De priester was weggegaan. - Vader had zijn arm helemaal om hem heen gelegd en Moeder keek heel vredig. Een hele poos zei ze niets.
En toen opeens, heel langzaam en ernstig tegen Vader: — Peter had dat nooit vergeten — „Vader, blijf trouw aan het Roomse geloof. En laat Petertje daarin opvoeden."
Toen was Moeder gestorven.
Dat was al lang geleden.
Ja, verwaand was Peter.
Maar voor God wou hij onderdoen.
De jongens op school merkten dat ook wel eens.
Op een goeie dag bijvoorbeeld, toen ze samen wat ruzie hadden. Ze zeiden tegen Peter Canisius: „Jij ook altijd met je eigenwijze gezicht en je fluwelen broek aan. Natuurlijk omdat hij het burgemeesterszoontje is."
„Jij ook altijd met je geleerdheid."
„Je studeert zeker voor professor."
Peter zei niets.
Hij deed zijn boek dicht en zei:
„Goeie morgen en doe het zelf. Ik dank je."
Daar zaten de jongens wel een beetje mee te kijken. De Latijnse vertalingen waren zo ingewikkeld. Ze konden er helemaal niet uit komen. Peter had 't natuurlijk precies voor elkaar en hij kon het hun fijn uideggen ook. Maar nu deed hij het niet. En 't was hun eigen schuld. Dom was het.
59


„Zal je zien, hebben we morgen de last weer van. We krijgen natuurlijk weer strafwerk.
,,'k Wou, dat Peter ons maar hielp." Opeens zei een van de jongens: „Weet je wat, ik ga 't hem vragen."
„Wees nou wijzer! Denk je dat hij 't doet? Kan je lang wachten!' „Jawel, hij doet 't vast! 'k Ga het hem ook niet daarom vragen!" „Waarom dan?"
„Nou, ik vind het niet aardig, dat we zo waren, alsof wij geen drukte maken als we een nieuw pak hebben! En als onze vader burgemeester van Nijmegen was, waren we nog veel verwaander. Ik ga 't hem vragen."
Even daarna kwamen ze samen binnen.
„Hier is Peter, en wij vinden het vervelend, dat we zo flauw deden, en hij is niet boos, en nu beginnen we aan thema twaalf, bladzij twee, regel achttien."
En Peter begon uit te leggen.
Onderdoen voor God, dat kon Peter.
Maar lang niet altijd snapten de jongens dat.
Alleen Mijnheer van Esch, die begreep het.
Die Mijnheer van Esch was een jong priester. Hij woonde ook in Keulen, net als Peter Canisius toen.
Hij zei dan soms: „Peter, jongen, als jij nog maar niet verwaander wordt, nu je alles zo lukt. Straks ga je nog denken, dat je uit je eigen zo knap bent. En je wilt toch heilig worden? Dat gaat niet samen; verwaand en heilig."
60


Dan zeiden de jongens wel: „Ik ben blij, dat Mijnheer van Esch ons niet zo narijdt. Ik zou er lang genoeg van hebben/'
Maar Peter dacht: „Ik dank de hemel, dat hij dat doet! \nders kwam ik wel nooit van die ellendige trots af I"
Op een goeiedag zei Mijnheer van Esch:
„Je wilt toch heilig worden?"
„Tja/' zeiden de jongens, die het net hoorden.
En ze wisten niet goed, wat ze zeggen zouden.
Bij dien Peter Canisius voelde je je altijd kleintjes. Je wist niet, hoe het kwam, maar het was zo. Niet omdat hij zo knap was alléén. Maar er was meer: die trotskop van een Canisius, die zich toch ook weer zo overwinnen kon, had iets over zich, waar je niets van begreep.
Maar dat was het misschien: Canisius wou heilig worden.
Dat was het. Canisius wou heilig worden.
En als Canisius iets wou, dan gebeurde het ook.
Het begon met een goede retraite.
Pater Faber, een van de eerste Jezuïeten, gaf die.
Het was niet een retraite, zoals die tegenwoordig gegeven worden, voor twintig of meer jongens tegelijk. Nee, de retraite-pater gaf ze voor hem alleen.
Maar Canisius profiteerde er ook van. Hij moest en zou nu toch eindelijk tot een besluit komen. Wat had je nou toch eigenlijk in de wereld? En wat kon hem nou toch die wereld schelen! Hij had nu jaren gestudeerd in Keulen en in Leuven, maar ach, wat gaf hij er om? Zo studeren enkel om geleerd te worden was toch eigenlijk
61


niets voor hem. Hij wou een groot en een mooi leven hebben. Hij wou het Rijk van Christus uitbreiden. Hij wou de mensen gelukkig maken, de mensen bekeren, de mensen beter maken. En vooral, hij wou God beminnen, hij wou Christus liefhebben uit heel zijn hart, uit heel zijn verstand en uit al zijn krachten.
En hij voelde, dat het er op uitliep: dat hij Jezuïet zou worden, bij het Gezelschap van Jesus horen, net als Pater Faber.
Niet dat hij er veel zin in had in het begin. Maar je kon er met langs. Je kón er eenvoudig niet langs.
Als Pater Faber met zijn precieze gezicht en regelmatige gedachten maar doordreef in zijn ziel, dat: ge zult den Heer uwen God beminnen uit al uw krachten — als hij, Peter zelf, al links en rechts draaide in zijn hoofd en^ijn hart, hij kwam er niet langs, hij móest het wel toegeven: priester worden was groot, was mooi, was heel erg mooi. — En waarom zou hij dat mooiste met kiezen, als God hem de genade gaf?
Peter Canisius werd Jezuïet,
En dat was het begin van zijn heilig leven.
62


DE H. PETRUS CANISIUS ALS JEZUÏET
Canisius wou heilig worden.
Dat had hij heel stevig met OX. Heer afgesproken in de retraite. Hij is het geworden.
Maar je moet niet denken, dat het zo gemakkelijk ging.
Gemakkelijk gaat het nooit en zeker niet bij trotskoppen als Canisius. al hielp het een heel stuk, dat hij Jezuïet werd.
Maar toen hij het eenmaal begrepen had, dat: je kunt niet genoeg onderdoen voor God — je bent immers helemaal van Hem? — ja, toen was hij ook voor niets meer bang. Wat konden hem de mensen schelen? Als hij maar wist, dat God over hem tevreden was.
Moet je eens horen hoe flink en zonder angstig te worden hij tegen Karei de Vijfde sprak.
Hij zei:
„Uwe Majesteit begrijpe mij wel: als Keulen verloren gaat voor het Roomse geloof, blijven de Nederlanden ook niet Katholiek! 't Is alles de schuld van Keurvorst Von Wied. Sinds die Protestant is,
63


64'
is half Keulen aan het Protestant worden. Als 't zo doorgaat, kunt U niet lang meer zeggen, dat U Koning bent over een Rooms rijk!"
Was dat de jonge Petrus Canisius, die 't waagde dat alles aan Koning Karei de Vijfde te zeggen?
Alle mensen, die durfde!
Zou hij er niet aan denken, dat de Keurvorst het hem zeker betaald zou zetten? Canisius was toch slim genoeg om dat te begrijpen. En als Von Wied het tegen je had, dan mocht je wel oppassen.
O ja, Canisius begreep dat heel goed.
Maar wat gaf hij om de mensen ? God was hem genoeg.
Bang zijn voor mensen? Canisius dacht er niet aan!
God wilde nu, dat hij de Roomse godsdienst verdedigde. Dat Von Wied dan kwaad op hem zou worden, was bijzaak.
Geen koning of keizer kon hem er afbrengen.
Al hadden ze hem dood gemaakt, diezelfde dag nog, geen woord had hij er van terug genomen.


Zijn leus was immers: God dienen is heersenI En lachend ging hij zijn^gang: Vooruit! Voor de glorie van God en de liefde van Christus, vooruit!
Maar dat waren per slot de moeilijkste dingen niet.
Nooit aan je zelf denken, altijd voor^anderen klaar staan, altijd de zin van dien ander doen en niet je eigen, dat was lastiger!
Maar dit alles ging Canisius langzamerhand zo glad en gewoontjes af, dat het wel leek, alsof het hem geen moeite kostte.
Toen er in Wenen honderden mensen stierven aan de besmettelijke pestziekte en bijna niemand de arme zieken wilde verplegen, zei Canisius: „Wat kan het mij schelen, of ik ziek of gezond ben ? Die arme mensen moeten toch geholpen worden?" En met hetzelfde kalme en vriendelijke gezicht, waarmee hij de gewichtigste preken hield aan het Weense Hof, bond hij de verbanden om de zieke ledematen en waste hij de wonden, hoe eng hij het eigenlijk ook vond,
Hoe dat allemaal kwam?
Die verwaande jonge Canisius was werkelijk geworden: zachtmoedig en nederig van hart.
En wie dat is, is heilig! ' Zacht was zijn hart, en zacht waren dus zijn ogen en zijn handen en zijn gedachten en zijn woorden.
Nederig was zijn hart en dus bescheiden en vriendelijk.
Ja, werkelijk: de zachtheid en nederigheid van zijn hart leek een beetje op de zachtmoedigheid en nederigheid van het H. Hart van Jesus.
65


Van Jesus' Hart had hij het dan ook afgekeken.
Want lang vóór dat O.L. Heer aan de H. Margaretha Maria verscheen, om haar te zeggen, dat de verering van Zijn Hart Hem zo'n plezier zou doen, hield Canisius al veel van het H. Hart van Jesus.
En daar leerde hij het van om zacht en nederig te zijn.
Daarom hielden de mensen ook allemaal zo veel van hem, de kinderen vooral.
Je wist zelf niet, waarom je hem zo aardig vond. De andere paters waren toch ook^wel vriendelijk en zo, maar zoals Canisius was er niet een. Als je eens verdrietig was, of iets vervelend vond, ging je maar naar Pater Canisius en die wist er altijd wat op. Dan praatte hij wat; hij liet je eens vertellen over je verdriet; en dan, ja, voordat je 't wist, was je er al over heen.
't Was al gezellig om bij hem te zijn. Als hij het heel druk had, zei hij wel eens: „Kijk eens, lang met je praten kan ik niet, echt niet. Maar je mag hier zo lang blijven als je wilt." En dan mocht je met een boek of met oude platen in een hoekje zitten. En na een poosje zei je dan van zelf, wat je eigenlijk wou vertellen, maar er eerst niet goed uit kon krijgen, dat je dingen gedaan had, die niet goed waren, en of Jesus nu boos was.
En dan kon Pater Canisius het nog zo druk hebben, éven zei hij toch wel een paar zinnetjes: hoe goed Jezus' Hart was en hoe de H. Maagd voor je zorgde, en dat vergat je dan nooit meer — en vergenoegd ging je dan weer door met je platen en je boek.
Het was ook zo leuk om hem op straat tegen te komen. Hij bleef dan soms wel even staan om iets moois te vertellen. En terwijl hij een
66


enkel keertje een appel of een noot te voorschijn haalde en handig een tol-zweepje voor je maakte of een fluitje van een hol stukje riet. had je hem al gauw in het oor gefluisterd, dat je weer gejokt had. En terwijl de andere kinderen nog vroegen, hoe je je boog strak kon spannen, en wanneer de Pater weer langs de straat kwam, had je hem al lang beterschap beloofd.
En dan zette de pater een kruisje op het hoofd van de
kleine kinderen en dan waren ze allemaal blij en gelukkig.
't Ligt voor de hand, dat Canisius ook heilig stierf.
Je sterft nu eenmaal gewoonlijk, zoals je geleefd hebt.
Net zoals hij zijn hele leven alleen maar naar God verlangd had, had hij ook bij zijn sterven maar één grote wens: naar God te gaan.
En de rest kon hem mets schelen.
Hij vroeg om niets en hij klaagde over niets.
En wat met hem gebeurde, vond hij goed.
Toen hij uit zijn ligstoel viel en te ziek was om er zelf weer in te komen, bromde hij niet, omdat de broeder wat lang weg bleef, maar hij bleef geduldig op de grond liggen wachten.
67


Toen de ziekenbroeder dagen achter elkaar vergat hem te drinken te geven, vroeg hij er niet om. Hij zei maar: ,,Wat God doet is welgedaan. God laat dat nu toe, ik vraag mets anders."
Het enige wat hij verlangde, het enige ook, wat hij telkens zei, was: „Ik verlang zo bij God te zijn."
Maar zijn laatste woord was het niet.
Want tegen drieën, op die middag in 1597, kwam Maria hem halen voor de hemel.
En toen, toen hij Maria zag, sprak Canisius zijn laatste woord. Het was: „Wees gegroet, Maria, wees gegroet."
68


ST. PHILIPPUS NERIUS
Hij was 'n leukerd, hoor, die Flip! Die lachte al, toen hij nog heel klein was, en toen hij stierf, lachte hij nog. Toen zeidén ze geen „Flip" meer tegen hem, maar „Vader Philippus": want hij was toen bijna tachtig jaar en.... priester.
Natuurlijk had hij 'n boel vrienden, vanzelf! Ze trokken naar hem toe, omdat hij altijd vrolijk was en geen ruzie maakte.
En goed, goed — dat was buitengewoon. De jongens noemden hem dan ook „de goede Flip". En die bijnaam hield hij z'n hele leven.
Toch kon hij wel eens kwaad worden! Net zo als die keer, toen hij met z'n jongste zusje zat te lezen. Ze hadden een boek gekregen, waar een heleboel verzen in stonden, die Koning David gemaakt had: Psalmen heten die. 'n Mooi boek was 't, en om de beurt lazen ze een stukje.
Er kwam in voor, hoe God de Joden vrij maakte uit Egypte, en hoe Hij hen door de woestijn voerde naar 't beloofde land. God had toch
69


Zo goed voor de Joden gezorgd! David was daar dankbaar voor, want hij was zelf 'n Jood. Alle engelen en mensen en planten en dieren had hij wel bij elkaar willen roepen om te zeggen: Bedankt God toch, engelen in de hemel.
Bedankt Hem toch, zon en maan en jullie sterren, allemaal.
Bedankt Hem toch, hemel en water en zee en alles, wat er maar bestaat.
Want God is het Die alles geschapen heeft. En gij koningen en prinsen: bedankt Hem toch.' En jullie jongens en kinderen allemaal samen: bedankt Hem toch. Daar had die Koning David wel 'n groot blad van vol geschreven — en Flip las 't hardop, beurt om beurt met z'n zusje.
Toen kwam Catrientje, de oudste van de drie, binnen. Die wist niet zo gauw waar 't over ging. Ze hoorde de hele tijd maar: „Bedankt Hem toch, bedankt Hem toch. Daar moest ze om lachen en ze ging 't ook zeggen, voor de grap, al maar achter elkaar.
„Hè, stil nou," riep Flip, zonder op te kijken. Maar zij ging door om te plagen en veel vlugger nog.
70


„Als je niet uitscheidt., ,.!" waarschuwde Flip.
Maar Catrientje stoorde er zich niet aan. Zij ging achter hem staan. — las over hun schouder mee — en zei 't net, als 't niet moest. Pats! sloeg Flip achteruit.
Catrientje aan 't huilen en hij met z'n andere zusje de kamer uit.
,,'t Is je eigen schuld, hoor!" riepen ze nog na.
Maar in z'n hart kreeg Flip al wat medelijden. Hij kon niet goed 'n ander zien huilen. — „Maar toch is 't haar eigen schuld," dacht hij er achteraan.
„Flip!" — Oei, oei — daar riep Vader. Die had 't zeker gehoord!
En jawel hoor. Hij moest binnen komen en precies vertellen, waarom hij haar eigenlijk geslagen had. — Toen vond Flip 't zelf laf: hij was ten eerste veel sterker. Ten tweede hoefde hij toch niet kwaad te worden om 'n beetje plagen. En wat had hij ér dan nog aan, voor plezier 'n ander pijn te doen. — Als hij dat allemaal zo bedacht, speet 't hem wel. En hij riep Catrientje en zei: „Ga je met me spelen?" Toen was alles weer goed: want met Flip spelen vond iedereen heerlijk.
Ze vroegen hem wel eens, en vooral Ooms en Tantes vroegen dat, als ze op visite kwamen:
„En Flip, wat ga jij worden later?"
Dan haalde hij z'n schouders op.
„Weet je dat nog niet?"
„Och — da's nog zo lang," zei hij dan maar.
Want wat hij voor zich zelf dacht, wilde hij niet zeggen, 't Was „Priester" — en nog liever: „Pater", maar dat ging niemand wat aan.
Hij vroeg iedere dag aan O.L. Heer en aan de H. Maagd, dat hij
7i


mocht worden» wat zij 't liefste hadden. Hij zelf zoufer dan erg z'n best voor doen.
Toen Flip achttien jaar was, werd hij naar 'n rijken oom gestuurd. Die wou graag, dat Flip het hoofd van zijn zaak werd, als hij dood ging. Vader had 't ook graag, daarom ging Flip.
En Oom was zo tevreden over hem, dat hij zei: „Jongen, als ik dood ben, krijg jij alles wat ik heb: al mijn geld — en dat is veel, hoor — en alles wat je hier zo om je heen ziet."
Flip lachte 'ns, maar zei niet veel. Hij dacht bij z'n eigen: Oom is 'n beste man, maar ik ben verdwenen, voor dat hij dood is. Geld hoef ik niet te hebben. ~*(?/
Flip wist nog niet, wat hij worden zou. Dikwijls vroeg hij het aan O.L. Heer.
Na twee jaren wist hij 't. Hij zei Oom 'goedendag, bedankte hem voor al zijn zorgen, en ging naar Rome.
Niks had hij bij zich: geen brood, geen geld, niks. Ja toch een heel groot vertrouwen, waarmede hij alles verwachtte van God, en een heel grote liefde, waarmee hij alles over had voor God. Dat was 't. Maar daarmee kon hij 't dan ook doen.
In Rome dadelijk al, kwam hij terecht bij een edelman, die van hem hield, toen hij hem aanzag.
„Flip," zei hij, „jij blijft bij mij hoor. Je kunt bij mij doen, wat O.L. Heer je zegt, dat je doen moet. Ik zal er mij niet mee bemoeien. Hier heb je 'n kamer om te slapen en te werken en ik zal je elke dag eten laten brengen."
Maar Flip had aan brood alleen genoeg, meer at hjj toch niet. —
72


Uit dankbaarheid leerde hij de twee kindertjes van den edelman lezen en schrijven en rekenen. En ook catechismus. Dat ging zo leuk: met allemaal verhaaltjes er tussen door. Ze vonden 't de fijnste van alle lessen. Een ding onthielden ze hun hele leven: dat ze rein moesten blijven en veel van de H. Maagd houden. Dan kwam alles terecht.
Onder de hand leerde Flip zelf ook heel hard. Hoe meer hij wist, des te meer hij later aan de mensen zou kunnen zeggen. Want er zouden er veel bij hem komen — nu al kwamen er veel. Dat was geen wonder: want Flip stond altijd klaar voor iedereen — was altijd vrolijk — en kon met iedereen overweg. „Flip, dat is er een, waarmee je onmogelijk ruzie kan maken," zeiden ze wel eens.
Nu kwamen er naar Rome altijd verbazend veel mensen van heel ver gereisd, om er te bidden op de graven van de Apostelen en de Martelaren. En om den Paus te zien. En om de zeven kerken van Rome te bezoeken. Die lagen 'n reuze-eind uit elkaar. En 't valt niet mee daar overal heen te lopen, als de zon zo tel op je gezicht staat te branden, terwijl je toch al doodmoe bent van de lange reis. Die mensen kwamen er dan ook niet enkel voor hun olezier. Ze kwamen er echt om aan die Apostelen en Martelaren te vragen, dat zij ook zulke flinke mensen mochten worden.
Als Flip hen dan daar zag, dan dacht hij dadelijk: „Stakkers, ze zijn zo moe. Ze hebben vast erge dorst. En trek misschien ook wel» Weet je|wat, ik vraag, of ze met mij mee naar huis gaan." Dat deden zefdan ook haast allemaal, want je kon 't hem bijna niet weigeren, zo vriendelijk vroeg hij er om. 't Leek, of je er hem zelf een plezier mee
73


deed. Dat was ook zo. Want Flip dacht er aan, dat O.L. Heer gezegd had: Wat gij den minsten der Mijnen gedaan hebt, dat hebt ge Mij gedaan.
Zelf sleepte hij water aan en waste de voeten van die mensen. Dat was zo'n gebruik in Rome — omdat ze daar op blote voeten liepen. En hij gaf hun te drinken en hij smeerde boterhammen en deelde ze rond en had plezier voor tien.
Tegen z'n vrienden zei hij eens: „We konden best een beetje meer doen voor die pelgrims (want zo heten die mensen). Kijk, als we eens 'n huis huurden en zorgden, dat de pelgrims daar konden slapen en eten en uitrusten 1 Wij moeten er natuurlijk al 't werk doen. En hun de weg wijzen door Rome en zelf mee gaan naar de zeven kerken." De vrienden vonden 't een prachtig plan. Vijftien er van zeiden dadelijk, dat ze er wel aan beginnen wilden. Maar Flip moest aan 't hoofd staan en zeggen wat er voor hen te doen viel.
En Flip begon met hun te zeggen: dat zij, bij 't werk, dat ze nu
74


begonnen, er aan denken moesten, dat ze 't voor O.L. Heer deden. Dat ze er daarom alles voor over moesten hebben en geen moeite hun ooit te veel mocht zijn. Dat ze vriendelijk en goed en hartelijk moesten zijn en altijd klaar moesten staan voor de pelgrims. De pelgrims moesten 't kunnen zien aan hen: dat ze 't deden om O.L. Heer.
En als er nou eentje bij was, die iets lelijks van hen vertelde, dan moesten ze daar niet kwaad om worden — welnee. Want O L. Heer wist immers, wat er van waar was. En als de een of andere of misschien wel veel, hen niet bedankten, terwijl ze net zo hun best gedaan hadden, hemel nog toe, dan moest hun dat niks kunnen schelen. O.L. Heer, voor wien ze 't eigenlijk toch deden, had 't immers al lang gezien — en Die is er heus wel dankbaar voor. — Werkelijk, als je er altijd aan denkt: „Hoe zou OX. Heer dit vinden?" — geloof me, dan geef je op 't laatst niets meer om wat de mensen er van zeggen of denken.
En 't leukst van alles: je bent dan niet treurig meer te krijgen!
De vrienden hadden met bewondering zitten luisteren. Wat was 't allemaal waar wat Flip zei. Ze zagen 't immers duidelijk in Flip zelf. Dien hadden ze ook nooit treurig gezien.
En toen ze uit elkaar gingen, zei er geen een „Flip" meer — maar allemaal noemden ze hem „Vader Philippus": zo'n eerbied hadden ze voor hem gekregen.
Ze bedelden toen geld bij elkaar en huurden een huis. En leefden er als broers bijeen met Philippus als vader. En de een stond in de keuken en de ander maakte de bedden op. En een ander deed de inkopen en 'n ander schrobde de vloer. En 'n ander Het de pelgrims binnen en 'n ander verzorgde hen. Zo deden ze allemaal wat en ze
75


waren er prettig en opgeruimd bij, zoals ze 't leerden van Vader Philippus.
En alle vijftien ook gingen de zeven kerken bezoeken met Philippus voorop, 't Leek wel 'n processie, die uittrok! En er waren er genoeg op straat, die er mee lachten en spotten. Maar ze liepen door en stoorden er zich niet aan. Zo gauw Heten ze zich niet van de wijs brengen: 't was immers voor O.L. Heer. En dan trek je je van de mensen niet veel meer aan.
Eén ding was jammer: PhiHppus was nog geen priester. Hij zou 't wel graag zijn, maar hij dacht: ik ben er niet goed genoeg voor.
Priester zijn is zo iets ontzaglijk groots. Een priester kan [immers als hij dat wil, brood veranderen in Christus zelf. En als O.L. Heer dan gekomen is in de H. Hostie, dan kan hij Hem brengen naar anderen, of hij kan Hem bewaren in het tabernakel, of Hem neerZetten, hoog in de monstrans, dat alle mensen Hem kunnen zien. O.L. Heer laat dan maar met zich doen, net wat die priester wil.
Wat zou 't toch erg zijn, als er eens een priester was, die niet heel voorzichtig die H. Hostie droeg, of er misschien onvoorzichtig mee omging.
En PhiHppus dacht, dat hij lang niet eerbiedig genoeg was daarvoor. Maar zijn biechtvader zei: dat God wilde, dat hij priester zou worden. En hij werd 't.
Toen kwamen er nog veel meer mensen naar PhiHppus toe, en jongens vooral. Die waren zo thuis op zijn kamer! Ze wisten 't wel: luilakken mochten ze er niet. Altijd moesten ze iets uitvoeren. Wat, dat kwam er niet op aan — als 't maar niets verkeerd was. Nou, daar
76


zorgden ze wel voor. Geen een zou dat ook in z'n hoofd gehaald hebben, zo dicht bij hun groten vriend.
Een keer maakten ze er zo'n hels spektakel, dat een edelman uit Rome naar boven kwam gelopen om te zeggen, dat ze 'n beetje meer medelijden moesten hebben met Vader Philippus. Dat was toch te erg zo. En tot Phüippus zelf zei hij: „Ik begrijp niet, Vader, hoe U het uithoudt. En dat U maar rustig kunt doorwerken bij zo'n lawaai."
..Och. laat ze maar hun gang gaan," zei
PhiHppus, „zolang ze geen kwaad doen, mogen ze desnoods hout op m'n rug aan stukken hakken."
Ook nam hij hen wel eens mee naar buiten. Dat was leuk, hoor. PhiHppus speelde dan even hard mee,, in 't begin, als zij. Wel was hij wat vlugger moe. Maar dan rustte hij even uit, ergens tegen 'n boom. De rest speelde zolang wel door.
En als hij er een met een pruts-gezicht zag staan, riep hij hem bij zich: „Hallo, jong, vrolijk zijn, hoor, vooral vrolijk zijn!" En dan gaf hij hem 'n stevige klap na op zijn schouders. Of hij pakte een rakker beet bij z'n oor, tot die zich lachend er onder uit werkte.
Of als hij er een oneerlijk zag spelen — keek hij hem aan. En hij bleef hem volgen bij aües wat hij deed. De jongen snapte 't gauw — wilde eerst nog gewoon doen of, hij niets merkte. Maar dat hield je niet lang vol. Vader PhiHppus kon je gewoon niet bedriegen.
77


En 't duurde, 't duurde net zolang, tot die jongen met lange benen kwam aangeslungeld, verlegen natuurlijk, want 't is ellendig om er voor uit te komen, dat je vals gespeeld hebt.... en dat 't je spijt.
Maar dan was 't ook weer helemaal in orde. En je deed je best — en Vader Philippus hielp, wat hij kon — en zo samen werd je een eerlijke jongen.
Bijna tachtig jaar was Philippus, toen hij stierf.
Dat was erg voor alle vrienden en kennissen, die overbleven. Maar voor hem zelf.... ?
Och, lieve deugd, als je er bijna tachtig jaar op gewacht hebt, zou je dan soms niet blij zijn, als 't eindelijk zo ver was ? — Nu ging hij werkelijk naar O. L. Heer toe — en voor altijd ! Daar boven in de Hemel mocht hij dan blijven: bij de H. Maagd en alle engelen.
Philippus dacht aan niets anders meer. Stil in bed lag hij, met zijn ogen dicht. En heel zijn gezicht lachte. Dat was heerlijk om te zien. Maar 't heerlijkst van alles, dat zagen ze niet. Dat was z'n ziel en die zag God alleen.
Maar later, wacht maar, als wij er ook zijn: dan zien we 't!
78


INHOUD
Bis.
Tarcisius \ 1
De H. Teresia van het Kindje Jesus ♦ • ♦ *3
Joannes 23
Kleine Nelly van „Heilige God" 4°
De H. Petrus Canisius als Jongen • 57
De H. Petrus Canisius als Jezuiet ♦ 63
St. PhiHppus Nerius 69
79










f