, Didbtung


















X>\ a e m t f d> e 1D t d) t u n g
€ine SUtówafcl im Urtert unö in Uberfefcutig
Verlegt &ei «ugen fciefrerid?* in 3ena 1916



3ingen wij 6en „XHoamfcben fteeuw"^ £i, 500 jiet en boort rong u: I tttet verlof, waar ftaan totj nuf , tigt t>et Waftlfd) getuig in fpaanoren, 6precPt men einolijP „Vlaamfö in THaanoren"



Sitigcn wir ben „X>lamfcben Cowot*^ '
i£i fo fdmut uno borcfet rtngsum,
mit X)erlaub, roo fiebn wir nimf
Sliegt bas walfcbe 3t»8 jum anoem,
fpricbt man enblid) „XHamfcb" in XHanbern^
i Vtaemif$e (8eM$te
X



Kcné 6c Clercq
TTT7T7777777777777T77T777777777777777T77T777TT77r7777777f77777777777777177
JDe Btetefcauw
Uleine, Pleitte ftouteriP, $oubt ge moeoer tergend Wadtt, iP 5«l bem roepen, iP, uit 6e $worte bergen, ©rijp, grap, grimmelanb> jonóer iip of $onber tanb, grijp, grap, grauw! be bietebauw!
goor bent, met $ijn berenPop op be beuren bonjen. RraP! bij Prutpt een $olber op oei, oei, oei, ben on$en! (Brijp, grap, grimmeianb, jonöer lip of $onber tanb, grijp, grap, grauw! be bietebauw!
Recbt naar bebbe Pomt bij, boe, riePt aanbe gorbijne! boe maar jeere uwe oogjes toe, of ge siet be $ijne! ©rijp, grap, grimmeianb, $onber lip of jonber tanb, ©rijp, grap, grauw! be bietebauw!
XTeen, neen, neen! tiaar buiten, beeft om be ftoute Fnapen! ÏTloebere Pin6 ie braaf geweeft; Fan $oo fcboone flap en. JDoutu, bouw. Pin6je bouw; $wid)t u voor oen bietebauw, bouw«bouw*bijn; en 50ete $ijn!
2



Kené 6e Clercq
T*rrTTTrrTTTT7TrTTTT7TTTTTTT7YTTTTrrTTTTTTTTTTT7TT7TTTT}T7V7J77177777777777
£>er Sutjmmttt
Kleiner, Fleiner Unort, borfft bn ïfiuttern drgern^ Wart, icb bol ipn, wart, au8 ben febwarjen Bergen. (Brip, grap, grimmelan, obne tlippen, fonber §abn, grippe, grappe gran: JDer Jiubmannl
óórft ibn, mit bem Barenfopf
auf bie CAre bumfen;
Uracb! er Pommt jum Sóller raaf,
bububu! bei Unfen!
(Brip, grap, grimmelan,
obne Hippen, fonber 3abn,
grippe, grappe, gran:
JDer Bubmann!
(Brab jum Bette Pommt er, b«bl rieebt an ber (Barbeme, macb nnr fcbnell bie iuglein 50, fonft er blief ft bu feine! (Brip, grap, grimmelan, obne ftippen, fonber 3abn, grippe, grappe, gran: Xtar Bubmann!
Hein, nein, nem! Da branflen, Bieft, fucb ben bófen Rnaben! ttTutter» ÏUnb bie Hugen fcbliefït, tarnt fo febón, febón f&lafen. JDanne, banne, 'Rinöcben, bann, Óttt bid) nor bem Bubmann, banne, bamte*bein: §ait$ fa# fein!
3



S e n é 6c (Elercq
%inb van mijn ttef&e
B.inb van mijn liefbe fcboone Fnaap, bloeinöe roje roob in flaap, ruftenbe fterPte, Fom ertoe Bracht; bageraab van mijn nadtt!
Stijg nu, mijn jiel, op meloötj,
menfcben en tverelb boog voorbij; braag tvaar be bentel jont en ft art
't Knb van mijn ttefbe en bart!
XLeven te geven: menfcben trots! Éeutvigbeió fcbenPen: fterbeib (Bobs! Straal in be (Blorie van mijn lieb: Rinoeren van bicbters fterven niet.
4



Kené i> e Clercq
TT*97TTTT7TTT9T7T7TTTrr*9WT9TTTTr7T7TTTTTTTyT7rrTFT*TTT*T7TTWTrfTTTTT9rT9
tÊUnö meinet £iefee
Hinb meinet Hiebe, *t fcbon er B.n«b, blóbenöe Kofe rot im Scblaf; rttbenbe StdrFe, f ommen be pmcbt: Wlorgenrot meiner ïï«cbt!
Steig nun, mem* Seele
ftnf ttlelobei,
ftn tttenfcben unb tPelt
bod) vorbei;
tr«g, wo oer £immel
fonnet unb fternt,
meines gerjens Uhtblein entfemt!
üeben jtt geben: tnenfcbentron! £roigPeit fcbenPen: 610I5 einee (Botte! ©trabl in oer (Blorie von meinem (Bebicbt: B.in6er pon JDicbtern fterben nicbt!
5



R e n é b t (Clercq
77^777777^77^7777777777777777777777777777777777777777777X77777777777777777777^7
jDe Sente Bomt
(Bouö op 6e wegen en jü»er op 't water, r boomen alFleurig geblaaro en geblomb; winbgewuif en vogelgefcbater; vreugb aan 6e werelb! 3De lente Fomt!
Komt met beur Flavero, Pomt met beur Forens, Pomt met beur weiben, 500 groen en 500 malfcb; Pomt met beur Poein met Frommenbe borens, Pomt met beur bengften met glimmenoen bate!
Caat nu 6e burvenbe IMnberen 6artelen, brePen 6e brem aan be bruifenoe bron; Iaat 5e nu fpelen, Iaat 5e nu fpartelen; Iaat 3e nu jingen onber 6e jon!
Caat nu 6e jonFbeio baar voorboofb omgroenen; banfenbe gaan op be velbftbalmet! Iaat nu be jonen 6e öocbters joenen; laat je nu planten oen beerlijfen mei!
óetfa! 6e £ente, bet licbt en bet leven! óeifa! be woelenbe, joelen be jeugb! ejeuvelen buppelen, bergen beven♦.♦ éeifa! be Cente, 6e were!6vreugb!
6



& e n é 6 e (Clercq
£>er Stolling fommt
(Bolb auf ben tPegen unö Silber «m Bacb, £aume »ielfarbig gebldttert, geblumt, tfinöcsweben unb X)ogelgel«d>, 3ubel ber Welt! Der grübling Fommt!
Remmt mit bem Rlee, Fommt mit ben Bórnern, Fommt mit ben t&eiben, fo gran unb fo male1, Fommt mit ben Eüben mit Frummenben fjórnern, Fommt mit ben gengften mit glanjenbem fiatei
£a#t nar mutwillige Einber tollen, brecben bie 6trducber «ut braufenöen Sronn! €ft$t ft'e nur fpielen, jappeln unb rollen, la$t ft'e nur ftngen tmter ber Somt!
£a$t nur bie 3ungpeit bie Stimen umgrunen; tanjenbe gebn nacb ber Selbfdttlmei! 6óbne unb Ocbter laflt Faffen unb fübnen; laffet ft'e pfUmjen ben perrlübften tl! ai!
éeiffa! Der €enj, bas £icbt unb bas £eben! geiffa! bie jubelnbe 3ugenbbruft! óugel bupfen unb Serge erbeben... Óeiffft! ber grubling, bie Weltenluft!
$ mals — vot\d>, Mtgfam.
7



S e n é 6e Clercq
£et XOctftlttextt
geel alleen aan 't tafelPe
eet on« Pinb een wafelFe.
gapt alhier een boePaPe
boter vleFt jijn boeFsFe.
©aapt en bijt alginber,
weer een vutteFe minber.
Dan iu't rotlbe, jeere, jeer,
altijb voort en altijb meer:
Wafel in jijn banbeFes,
wafel in jijn tanoePes,
en jijn gretige oogeFene gaan
naar bet booro waar be anber ftaan.
8



K t n é t> e Clercq
£>e* Waffeleffer
(Banj afleirt bei laf el igt unfer Uinb 'ne XPaffel. £avvft «Ubie em Scbmdgcben, Plecfft mit Sutter fein tdftcben; gafft unb beifjt wie Amber, nor ein bipcben minber. jDann gans wilb, o febre, febr, immerfort unb immermebr: ÏCajfel in fein gAndcben, tPaffel in fein $&bn<hm, unb feine gieriger» '2(uglein gebn nacb bem 35ort, wo bie anbern ftebn!
9



& e n é ö e <T l e r c q
SmiffeUeö
óoort gij Wen ronF von ijjer, ringsPing^
ïlu luiber en 6an lij$er, ringsPingf
't ie in öe ftniffe ring=PingsPmg, ^ bat iP mijn rroutvFe ving.
get aambeelb fvutvöe genftere, ringsKng;
een meieje tvieftb 6e venftere ringsping;
en iP vergat 6en ringsPingsPing, alom gat lieve 6ing.
3P voIg6' baar in 6e Panter, ringsftng;
. baarnevene viel 6e bomer ring'Fing;
6e va6er fmeebbe rmgcFing*rtng, jijn 6od)terPen 'nen ring.
óij fmee66' bem bat bij vafte, ring=Ping;
op mijnen vinger pafte, ringsPing;
en bat er met 'nen ring;Ping-Ping, jijn 6ocb ter Pen aan bing.
ïïu öicbt iP voor mijn vroutvPe, ring*fing;
een aarbig 6omv«6outvs6ouivte/ rmg*ftng;
en jie, 't ie van ben ringsPingsPing, bat iP baar rveigelieb $ing.
ZO



Kené 5e (Clercq
F7*77ff7 /fTTfffffffTfTWfJ7f ffTfffTFWff Ffff f//f TTT7 TTT77 T 7 7777777T7T77T7T7T TTTT
6djmUe&elte&
gort tbr ben ft lang von £ifeni Rtng=Ping?'
Den tenten unb ben leifen^ Ring^Fing?'
'6 war in ber Scbmiebe, rfng>Ping*Fing, baf$ iet) mein graucben ftng.
Der 'Xmboji gunFcn fvrtftte, ring«fing;
ebt tlïdbel genfter blikte, ringsfing;
unb icb vergaf} ben Ring*Ping=Fing gans urn bas Uebe Ding.
3cb folgt ibr in bie Bammer, rtng»Fing,
baneben ftel ber jammer, trrng*Kng,
ber tteter febmiebete, rhtg*fing, Sei'm Cócbtercben 'nen Hing.
tt febmieó't ibn, baf* er fafite, ring'Fing,
auf meinen Singer vagte, ring»Fing,
unb ba# er mit 'nem King=Pingping fein lócbtercben anbtng.
ïlun biebt iet) für ment graucben, rrng»Ptng;
ebt artig Scblummerlaucben, ring.rmg;
unb febau: nun von bem RingsPingsPing, ibr tPiegenlieb tcb ftng!
XX



& e n é t> t Cleccq
JDe bloem Oer tyeioe i
tïïijn arm blelb bem omflagen om bate en boofb, en al wat iF Fon vragen beeft bij beloofö.
ÏÏTijn jnfters, met fteraben bebt gij genoeg. e5oe $oabt gij ban nog raben wat iF bem vroeg.
(Been goubs gewrongen banben voor arm en bals. Jijn boofb baar, in mijn banöen, was meer ban all's.
ÏÏtaar al jijn liefbe en leven, al wat bij bob, bat moeft bij ganfcb'lijF geven, bat wilbe iF, bat!
xa



Vi e n é 6e <C I e t c q
rrrtrwrt rrrrrrrr***r**** tttttttttttt77*7rrrr777777777777777*7777777777* t 7777777*
Slitói „£)e Woem oer tyetfce" 1
ÏTtein Urm pielt ipn umfangen urn unb gftupf, un6 was itb Fonnt' Perlangen, warb mir erlaubt.
3pr ©cbweftern, mit 3ieraten bab t ibr genug. ÏPie Fónntet ibr ba raten, was icb ibn fnig^
ïttcbt golbsgewunbne Spenben fat %rm unb éals. Sein gaupt in meincn {jOnben war mir mein HU's.
JDocb mu@t' er Hieb unb êeben, was er befafi,
bas mug t' er gans mir geben: bas wollt' kb, bas.
13



^ e ti é 6 e Clercq
9777TV777W7SVTT7TW77777T7777777777777777777T977777T77777777977777777TTfTTTTTVTWT
II
VOaav 6 tv aalt gij, mijn beminöe, $00 af en totl
— 3F g«/ tot tF u vinbe mijn voeten moe.
3F ga tot aan ben bettvel en beuvelblauw: JDaar ruft bet winfegereuvet 300 tvonnig flauw.
3F ga tot bij be bePen t»aar ge u in jiet: ÏDitssilv'ren bruppels lePen van Ufcb en riet.
— W aar 6 tv aalt gij i vraagt be linbe 300 af en toe^
— 3F 8ft' *°t if u vinbe mijn voeten moe!
14



R e n é 6 c C I t r c q
""TwmwwTwrtmwwwwwnwwwTwwwwrwwwwnwmwwmmwmwrwwwwwwwwwrwmmwwm
II
VOo irrft burd> Zal unb (Brünöe bod), tiebfte bu^ —3* geb, bie id) bid) ftnbe obn Haft unb Hub.
3* gtb bie an bie éóben, ftne ^ógelblau, wo Fofenb XPinbe weben fo wonnig Utu*
3* geb, wo Bdcbe blinPen bein ÏJilb ent por, WO 6tlbertrópflein ft'nPen »on Scbilf unb Kobr.
Wo trrft bu, fragt bie Kinbe, bod) immerju^ 3d) geb, bie tcb bid) ftnbe obn Kaft unb &ub!
15



René 6e (Elercq
WWW7 779779999999 99999999999999999999999999999999 9999999999999999 T999999999999999
III
3F beb een branF genomen bie ruifcbt en rebt, en 51c u tomen, tomen/ tot vóór mijn beb.
2tls bie ber tortelbuiven, «we oogen jijn; blon«vocbtig ale be bruiven, vol ttefbewijn.
Utv lippen jijn ontluitenb ais ro$ebIaan; twee roseblaan bie ruif enb bftlf openftaan*
r£n uit uwe oogen fpruiten mij luft en Hebt. r£ n op uw lippen fluiten be mijne bicbt.
z6



S c n é 6e Cletcq
III
3<p bftb oen IrunF genommen, ber rauftbt unb rett't, unb feb bieb rammen, lommen bie vor mein Sett.
£& ftnb wie bie ber Iftuben bie 2lugen bein,
bl«u=feucbt ftnb (te wie ïDroubcn »oU Hiebeeroein.
tXHe Rnofpen ftnb bie tippen, Me offén gebn, wie Kof en, bie jnm Hippen balb offen ftebn.
2tu8 beinen 2tugen fpriefien mir £uft unb lubt, auf betne Hippen fdjüegen ftcb meine biebt.
a Vlacmif$e CSeMcbtt
17



& e n é 6e Clercq
IV
ÏDe ftHve beufenftammen 3'en bloebig roob, en al be bergen vlammen in 5onneboob.
£n boor: be berbers fpelen bun loatfte lieb. De nachtegalen troelen: vergeet mif niet.
2116 it eens, Pleine, fterven, en fcbeiben moet, ban jal geen berg stcb verven met $onnebioeb.
(Been nachtegaal $al Plagen, geen berberftem* tïltjn brePenb oog 5a! vragen naar bem! naar bem!
18



René 6 e Clercq
rrry tttj rrrrrwrrrwrr jrrr rmvm rT7irrr7rmr7wywTwi mmTfrwn rrrr rrrr rrrrwrwr
IV
JDie ftarren Bucbenftamme ftebn blutig rot, es lobn ber Berge ftdmtne in Sonnentob.
Unb von ben £óben ttaUen berab Sdmlmein, fofi Flingt ber ïlacbtigauen: Der gig nicbt mein.
tltug icb einft, Hiebfter, fterben mit webem ttlut, bann wirb Fein Berg ftcb fdrben mit Sonnenblut.
Uicbt Uftcbtig«a roirb Hagen, nocb girtenftitninv'' > Vilein brecbenb 2lug tvirb fragen nacb ibm! nacb ibm!
19



I t>. (E o o p m a n
fltijn tHaattDtren l?el> if fyartltjB Ucf
ttïijn THaanbren beb iP bartlijP lief, mijn Plaanbren bovenal: bat fat 't refrein, 't ie bet liefbelieb bat iP nooit vegeten sal.
JDes morgens als be jonne lacbt, ban $ing iP blij, vol luft, 300 salig als be brave man bie $i jn vrouw en Pinbren tuft*
JDes avonbs, wen iP, moe van sin, be ruft ver langen b 30e!, ban bib it: XMaanbren, vlaanbren lief, mijn Vlaanbren, boub u PloeP!
£n 't broom ban, 't broom van roem en madrt, en eeuwen gaan voorbij, en breunenb tltntt bet: „Scbilb en Drienb!" en 'f $ie mijn Plaanbren vrij.
tttijn X>laanbren beb it bartlijP lief, mijn THaanbren bovenal: bat fat 't refrein, 't is bet liefbelieb, bat it eeuwig $ingen $al.
20



I b. Cooptnan
1TIÏ WTWT fWWWTfWWWWTW WWWVT7TWTTTTTWTTWTWTPTTTWTWTTTTTTTrwTTWWVTWTTTVlTTT7TTT1TTT9
tïïein glanbern bab tcb berslicb lieb, mem glanöern obenon, bas ift ber Reim, bas Hiebeslieb, boe tcb nie vergeffen Fann.
2tm tTtorgen, roenn bie Sonne lacbt, bann ftng icb's, frob begrajït, fo felig wie ber brave ïïïann, ber Srau nnb Binoer Hipt.
*tm Ubenb, wenn icb müb von Stnn, bie Rub veriangenb fucb, bann bet icb: glanbern, glanbern Heb/ ft eb, glanbern, feft unb flug!
ÜDann trdum icb, traum von Rubm unb tïTacbt, 3abrbunbertc jicbn verbei, unb bróbnettb Flingt es: „Scbilb unb greunb!" 3<b febau ntein glanbern frei.
iTlein glanbern bab icb ber$licb lieb, ntein glanbern obenan, bas ift ber Reim, bas Hiebeslieb, bas icb ewig jtngen fann.
21



l£ & m o n 6 b e <f> e e fi
T7777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777
£>e orie ponten
Iwee bonben waren in ge»ecbt, een berbe Fomt en wil 5e fcbeiben, bod) baablijF ie bun rwift gefblecfet: gif worbt befprongen boot bun beiben; 3a, erg gebeben en gewonb, betaalb bij's vecbtere »ree»erbonb.
Bemoei u nimmer met be Pwaben, wilt gij geen eigen »eêren fcbaben.
22



l£ t> m o n t> 6c (f5 e e fi
7777777777777777777777777777777777777777777777777777TTT77777777777777777 TTT T TTT7
Swei ó*»n*e waren im (Befecbt, tin britter fommt unb wid fte fcbeiben, bod; plóftlicb ift ibr Swift gefcblicot't, er wirb befprnngen uon ben beibcni ;. 3«, «rg gebiffen unb gefdmnben, $ftblt er fure Raufrecbt bei ben £unt>enl
Cu bieb mit S^nPern nie befaffen, willft bu niebt eigene £«are laffen.
«3



(B u i ö o <B e 5 c l l e
9T*T7777797777777977999777777771999999999997999999999999999999999999999999
<D 't ruifden x><m fcet ranfe riet
Trapa q>odav6v dovxfja. $om. 31» XVIII. 476.
(D! 't ruifeben van bet ranPe riet! 0 wift iF tod) uw broevig lieb! wanneer be winb vorbtf u voert en buigenb uwe balnten roert, gij buigt, ootmoebig nrjgenb, neer, ftaat op en buigt ootmoebig wêer, en 3tngt al buigenb 't broevig lieb, bat iF beminne, 0 ranfe riet!
<D! 't ruifeben van bet ranfe riet! boe biPwijle, bifwijle $at if niet nabij ben (ritten waterboorb, alleen en van geen menfeb geftoorb, en Ion Fte 't rimplenb water na, en floeg uw swaffe ftafjee ga, en luifterbe op bet lieve lieb, bat gij mij jongt, 0 ruifebenb riet!
<D! 't ruifeben van bet ranfe riet! boe menig menfeb aanfebouwt u niet en boort uw jingenb' barmonij, bod) luiftert niet en gaat vorbij! voorbij alwaar bem 't bette jaagt, voorbij waat FlinFenb goub bem plaagt; maat urn geluio verftaat bij niet, 0 mijn beminbe ruifebenb riet!
nochtans, 0 ruifebenb ranfe riet,
uw ftem ie 300 veraebtlijf niet!
(Bob fdriep ben (troont, (Bob febiep uw (tam,
(Bob 3e.be: „tPaait..." en winbje fwam,
en 't winbje woei en wabberbe om
uw (tam, bie op en neber Fiom;
(Bob luifterbe en um broevig lieb
bebaagbe (Bob, 0 ruifebenb riet!
24



(Buioo (B e $ e l l e
&Da$ Hauf^en von bem vanten Htefc
<D Raufcben von bem ranFen Kieb!
<D tvugt icb bocb betn traurig £ieb,
boe über bid) ber tPinb bin fübrt,
ber biegenb beine galme rübrt;
bu beugft bid) bemutig neigenb nieber,
ftebft auf unb neigft bid) tvieber unb tvieber,
unb fingft im Wiegen bein trübes tlieb,
bas mir fo lieb. o ranFes Kieb!
(D Raufcben von bem ranFen Kieb!
Wie vielmal, vielmal fafi icb nit
an beinem ftillen Wafferborb,
geftórt von Feinem tUenfcben bort,
unb blieft* ben riüenben tX>eüen nad)
unb beinen Stdbcben fo fcbrvanFenb, fcbwad)
unb laufcbte auf bas liebe Hteb,
bas bu mir fangft, o raufcbenb Kieb!
<D Kaufcben von bem ranFen Kieb! Wie mancber tttenfcb tvobl auf bid) ftebt unb bón beine rannenbe ^armonei, bocb borcbet nicbt unb gebt vorbeU vorbei rvobin bas ibn jogt. vorbei. ivo Flimvernbes (Bolb ibn vlagt; bod) bem (Belant verftebt er nit o mein geliebtes. raufcbenbes Kieb!
Unb bod), o ranFes raufcbenbes Kobt, beine Stim.ne verachte icb nicbt im Cbot; cBott fcbuf ben Stront, (Bott fcbuf ben Stamm, (Bott fpracb: „i£ srvebe!"... unb Winbbaucb Fam, unb Winbbaucb tvebt unb tvabemb geigt urn beinen Stamm, ber fut bebt unb neigt. (Bott laufcbte... unb bem trübes lieb bcbagte (Bott, o raufcbenb Kieb!
«5



(5 u t i> o <f5 e $ e l l e
<D neen tocb, ranfe ruifebenb riet, mijn stel rnifcept uw tale niet; mijn jiel, bie van benjelfben (Bob 't gewoel ontving, op jijn ©ebob, 't gevoel bat utv geruifd) verftaat, wanneer gij op en neber gaat: o neen, o neen tod), ranfe riet, mijn jiel mifaebt utv tale niet!
<D! 't ruifeben van bet ranfe riet tveêrgalleme in mijn broevig lieb, en f lagenb Fome 't voor utv voet, (Bij, bie ons beiben leven boet! (D (Bij, bie jelf be franfe taal bemint van eenen rieten ftaal, vertverp tocb oof mijn f lachte niet, if arme, franfe, f lagenb riet!
26



<3 u i b o (Bezeilt
<D bocb, bu ranFes, raufcbenbes Kieb, t beine Spracbe bort ja mein (Bemat, tneine Seele, bie vom felben (Bott (Befubl empfing auf fein (Bebot, (Befubl, bas Scbilfgerdufcb uerftebt, bi wenn's fcbwanFenb auf unb nieber gebt: 0 nein, o nein bocb/ Rieögebicbt, mem' Seele »erFennt beine öpracbe niebt!
ÏDas Kaufcben uon bem ranFen Kieb tint tvieber in meinem traben JLteb, unb Flagenb nabt es bir, o (Beijr, ber bu uns betbe leben beUU! 3W»! ber bu felber neigft bein (Dbr ber FranFen Stimme »on einem Robr, verroirf aucb niebt mein Rlagelieb: icb armes, FranFes, Flagenbes Kieb!
«7



(Bui oo <B e j e l I e
TTTTTTTTTTT7V77VTTT7TTTTTTTTTTTT7TT7TTTTTTTTTTTT7777TTTT TTTTTTTT TTTTTT77TTTTTTTT
jDe eetöe ooomt
JDe eerbe boomt, be biejen lefen von ben vroegen morgen branb, We, in 't (Doften ovgeftePen, bijt bt 't boorbig wetbefanb. (Brautv is 't over nacbt gevrojen; over bag, van '8 morgens vroeg, viert en vonft bet jonneblojen fel, maar nog niet fel genoeg om bet foele graf te ontfluiten, waarin 't jaab geborgen ligt, wacbtenbe om opnieuw te fpruiten, lente, naar uw $onnelicbt
28



(5 u t ö o (5 e j c l 1 e
rrrr rrrr rrrrrrrr rrrr rrrr Trrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrr rrrrr.
jDte £rfce fcampft
Die £rbe bampft, Me Binfen gtónjen in bem früben tïïorgenbranb, ber, im (Dften aufgeftiegen, beigt ine bdrüge tPeibelanb. (Brau ift's übernacbt gefroren; ubertag, fo licbt unb jung, funPt unb feuert's fonnengeboren ftftrP, bocb nocb niebt ftarP genung, nm boe (Brab febon aufjuf* liegen, brin Me 0aat Me ScboUe briebt, barrenb, nm aufe nen $u fpriegen Cenj, in beinem Sonnenlicbt!
ag



(5 u i o o (5 e ; e ( I e
wwrrwrn VTTrw^wwwnvwwrvnrTTTTTTTFTwrwTTTrrrwr TrtrrrrwTrnjTTrj twtj vwxt rm rrrr
(Broenittgcvelo
(Broeningevelb, waar jijn 6e bagen, als in utv gras, ais in uw sanö, fteunenöe op (Boö, 6c legers lagen, 6ie vocbten vrij ons vaberlanb^ Haat op pet vel6, in onje pan6, 6en Ieeutv omwaaien, en leve, vrij van fcbabe en fcbanb, ons XHaanberlanb!
(Broeningevelb, 6aar blommen bloeien,
baar Foren tvaft nu, overal,
baar gaan wij, vrij van vreembe boeien:
tXHe bie bet ons verbieben i»U
Haat op bet velb, in 0113e banb,
ben leeuw ontwaaitn;
veerbig en vrj van allen banb,
5ij XHaanberlanb!
(Broeningevelb, uit alle velben,
bet beerlrjFfre, bat sonne groet;
baar 't XHaamfcbe Voiï jijn XHaamfcbe bclben,
bij 't XHaamfcbe lieb, ber leven boet!
Haat op bat velb, in onje banb,
ben leeuw omwaaien,
weFFenbe, aan Heijee en @cbel6eFant,
't (Dub X> laan ber lanb!
(Broeningevelb! 0 UortrijFfcbe aarbe, vrucbrbaar en vrij van vreemb gewas, fpare u be banb bie eens u fpaarbe: Weer 51 j ons X>olP 300 't eertijbs was! Haat op bat velb, in onje ganb, ben leeuw ontwaaien, en boude vrij ben ouben trant 't Hieuw V laan ber lanb!
30



(B u t 5 o (5 e 5 e l l e
(Broetttttflenfelo
(Sct?l<tcr;t oer „(Büt&en Sporen", 11.3utl 1302, gegen Me 5r«n30fen)
(Broeningenfelb! 3n beinen Zagen, m beinem (Bras, auf beinem @anb, vertrauenb auf (Bott bie geere lagen, bie freigePdmpft bas Paterlanb. £agt auf bent S*lb, in ttnfrer ganb ben Heun ent fait en; es Iebe beil von 6d»aben unb Scbanb unf Slanbernlanb!
(Broeningenfelb, wo Blumen ftebn, wo {egt bas B.orn wdcbft, Cag urn tag, wir ftei von fremben Sefftht gebn; wer ift, ber's uns verbieten magt* tlafjt auf bent gelb, in unfrer ganb ben Heun entfalten, ferttg unb frei von aften» Banb 6ei Slanbernlanb!
(Broeningenfelb, von aden gelben bas bebrfte, bas bie Sonne grügt, wo's vlantfcbe ï»olf bie vlantfcben gelben beim vlantfcben tteb ins Heben Paft! £af}t auf bem gelb in unfrer ganb ben Ceun entfalten: Jfrwacb an tetje* unb Scbelberanb 2llt=glanbernlanb!
(Broeningenfelb! <D BortrijPs tfeibe! gruebtbar unb frei vont frembem tPucbs, bewabr bieb bie ganb, bie bieb fvarte im Streite, wacbfe mem T>olP, wie es einftens wucbs! Cafit auf bem gelb, in unfrer ganb ben Ceun entf alten, unb balte bocb ben alten Stanb: fint Slanbernlanb!
31



(5 u i 6 o (5 t j e l I e
(Broeninge»elb! ?Dc gulben »ane bonter t oe swarte leeuw! B,om aan! Voert bij 't Volt ter jegebane: 3tet boe jifn roobe hauwen flaan! laat 09 bat velb, in onje banb, ben leeuw omwaaien: t?olge 'em, bloebroob getongb, getanb, beel Plaanberlanb!
3»



(5 u i 6 o (5 e j c l l e
(Broeningefelb! 2lnf gülbner g«bn buftert ber fcbtvftrjelówe! ^eron! gübr beinVolf sur Ötegeebabn: XtHe pacten fetne roten Blauen an! Hafjt auf bem Sdb in unferer *janb oen leun entfaUen, folg ibm, btutrot gejungt, gejabnt, gan$ Slanbernlanb!
3 X>taetnlf$e (Éebitytt
33



<J5 u t b o (5 e j c I I e
(Öroeninö^e
Óet XHaamfcbe beir ftaat immer pal, baar 't winnen of baar 't ft erven 5*1, ölbier, albaar, aan lange lanfen be leeuwen banfen!
3De whtben fcbubben met gewelb be swarte blomme in 't geluw velb, be Pwaben jien, beneên be fcbanfen be leeuwen banfen!
ïïïet bejemen $00 Pomen $e af, om 't r-laamfcbe volF als ijbel Paf, bat 't $weerb onweerb ie, «f te ranfen, be leuwen banfen!
óarop! £arovl be trompe fteeft! De boeien toe, be banben breeft! ten vHanb in, bat op sijn fcbanfen be leeuwen banfen!
Sta vuift en voet be vane omtrent! £n gij, bie (Bob nocb eere en Pent, ruimt bane, eer op uwe veege banfen be leeuwen banfen!
34



<S u t o o (Bcjclle
<t3roentn$?e
JDas vlamfcbe óeer ftebt immer ftur, foU's (tegen, ober ft er ben nur, aübie, allba, an tongen Hansen i i bie tót»en tan$en!
3Die tXHnbe fcbütteln vox bem Selt Me f dwarse Blume int gelben Seiö; bie Scburfen fcbaun fern auf ben Scbanjen bie Zomen tansen!
ïïïü Befen ramen (te aufe nen, une T>lantem>olf wie eitel Spreu, bes 6cbwertes unwert, ausju^rartsen": bie Hó wen tansen!
£eran! pacft an! Die trompe fcbatlt, Me geffeln ab, brecbt Me (Bewalt! Kan an ben geinb! Suf fttnen Scbansen >; bie Hówen tansen!
ïTEit gauft unb gutl bie gabn umPrampf t! 3br, bie niebt (Sott, niebt £br gefannt: Kdumt Babn! bag niebt auf éurem tDanft ber Hóroe tanst!
35



6 u i 6 o (B e j e I l e
77777777TTTTTTTTTTTTTTT7TTT7TT7TTTTTTTTTTTTTTTTT TTTTT7TTTTT7TT77TTT7 TTTTTTTT TTTT
3B mifTe n
3P miffe u waar iF benenvoor, en waar iF benenFeer, ben morgenftonb, be bogen ronb en be ovonben nog meer.
ÏDanneer alleen iF tronen ween, 't $if broevig, bet 51} blij, iF miffe u, o iF miffe u 500, iF miffe u nevens mij!
2>oo mift voorwaar jijn webervaar geen vogelFen in 't net; 500 mift geen Ftnb, boe teer beminb jijn moeber', nocb 3»j bet.
ïlu jingt men veel 't orgelfvel en miffe iF niets, 0 neen, maar uwen song mift be orgelFlanF; nu miffe iF al met één!
3F miffe u als be leugen valfcb Wil monFlen 300 gij loecbt, wanneer gij verjen mebebracbt en vers en mebebroegtv
3F miffe u nog.:. waar boeft u niet waar beeft u niet ge$eib ... ocb! 'F beb 300 biFwtjle betmelijF (Bob binnen u geleib.
JDaor miffe iF u! baar miffe iF u! 300 biFwijls en iF ween; geen bove meer, geen weberFeer, «een bove meer, 0 neen!
36



<& u i t> o (5 e 3 e I I e
3# mtffe Md?
3<b miffe, Md) wo id) binnenfabr, unb wo id) btnnenf ebr, Me ÏTlorgenftunb, Me lage runb unb bie Slbenbe nocb mebr.
tfenn bann aflein id) Ir&nen wem, fei'8 teib, fei'6 greub nacb bir, kb miffe bieb, o kb miff Md) fo, kb miffe bid) neben mir!
€$o mtft furwabr fein tXHberpaar rein Dógelcben im Heft, fo mifit Fein Binb, wie sart beminnt, Me ïïiutter, nocb fte es.
XTun ft'ngt man viel 3nm (Drgetfpiet, unb miffe kb niebts, o nein, bocb bein Sang febU bem (DrgelFlang, ba miffe icb'6 aUmitein!
3d> miffe M<b/ wemt Me Inge falfcb wiU munFeln ... £>a bn Famft, wemt Perfe facbt bn mir gebraebt, unb Derfe mit bir nabmft.
3cb miffe bieb nocb • •. wo, weifit bu bod), bn baft es oft gefpurt, .. ttd)! bab bocb oftmals beimelicb (Bott etn 5u bir gefubrt.
JDa miffe kb Md), ba miffe kb bieb! fo vielmal unb kb wein; fein éoffen mebr auf ttHeberfebr, Fein poffen mebr, o nekt!
37



(5 u t b o <B e $ c l 1 e
ry/1/ yyyy 77x777^777*77x77*777777777777777 777777777xx777777777 7777 xxx7*77 r t rx7xxxr
(Been bope meer, geen boop boe Plein, die 't leven overfcpiet; Xtïaat in oen fcboot feer goeóe öooö, 6««r miffe iP u tocb niet!
38



(Buioo (6 e 5 e l I e
rrtitrwrrwlitwMMwrrtrFFrrFrrrTrTrrrTrmrrwrrmrmrwTrrrrTrmrrwTVrrrrrTTrrrr
Rein goffnung nein/ acb, nocb fo flein,
bies JLeben überftiegt;
nur in ber Hot ber gute Cob:
... bft miffe icb bieb bocb niebt!
39



(Bui oo <£> e 5 c I l e
iytt mee3cnneftje
JtTen meesennefrje te uttgebroFen, bot fat een wulgentronF geboPen,
met vijftien eitjes blonP; jij sitten fat ben boom en fpelen tahop, taP«of, taPjuit, toP'in, taF*om met velen
en 'f locb mij. 'P lacb mij bijPane Front.
fjet meesenmoertje Pomt getrouroig,
tornt op ben buitven noen
al blauwig
en gelutvacbtig groen;
51 j brengt bun bit en bat om te* ogen
t«F=om, taF=op, tat«af, taP«utt, tafrin
Serajen
en Pruipen vlug bet meejenneftje in.
óet meejen vaartje $lt/be loovren verbuiten 't voor 't gefrraal/ te toovren
al fat be meesentaai; baar vliegen 3e al meteen te$amen tat=om, taP«op, taF<af, talMit, taPjuit en amen
bet meesenneftje ie weerom ijle en uit.
40



(5 u t 6 o (5 e $ e l l e
TTTTTTTTTTTTTTTTTTT7TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT7TTTTTTTTTTTTTTTTTTTtTTTTTTTTTTTTTTTT
?Daë ÏÏÏetfenneftcfyett
fin ÏTteifemteft ift «usgebecft, b«s in bem tPetbenftumpf verftecFt,
mit fünfsebn blanFen iftern; ft'e ftften in bem 23aum ttiib fpielen jtveigaufsstvetcjab, 5tveigau8s$rt>eigein, jweigum jn vielen,
nnb icb l«cb micb, lacb micb beinab Brumm!
JDas iTtetfenmuttcben Fommt getreultcb om lanen ÏTltttag, ft'cb emftg mub'n, fo bldulicb
unb fo gelbltcfcgran; es bringt tvobl bies nnb bas jum afen; Sroeigum, jtveigauforvetgab, 5meigau8«5weigein ft'e rafen,
unb Frabbeln ffinF hts ÏTteifenrteft binein.
5Der lïleifenvater fttjt / vorm @onnenflirren
fcbirmt ibn bas Bldtterbacb /
beim Saubergirren,
tvobl in ber ïïïeifenfpracb;
ba fliegen fte fcbon afljufammen
jtveigum, stveigaufotveigab, $weigein*$tveigaus
nnb / Urnen,
ift'8 tTteifenneftcben tvieber leer nnb ons.
4i



6 u i 6 o <E> e $ e l I e
T*TrTTTTTTTTTTTTT7TrTTTT7TT7yr7rT7»7TT7TTTTTrTTrT77TTTT77TTTTTT77TTrrTT
£)e 3aaieir
'Exiit qui seminat«.
ÏTÏet PloeFen Arm en hanb vol jaao, AAnfcbouwt boe bij jijn ftappen goot en 5AAit vol $orgen, 6e ntAn, tviene boop en trooft en Al met 't fterven6 jaa6 nn jitten saI in 't lAn6 geborgen.
@tAAt op, o 5AAb, 't is (Bob 6ie 't segt, ben tfinter en be boob bevecbt: be jonneftralen
verroAcbten Al, met menigvoub geverfbe pracht en levenb goub utv fegefpralen.
(D, tvinben, tVAAit om 't groene Finb 6ee lanbs uiv sacbt, utv soetften tvinb; o baurcrijF bagen be* morgenftonbe, o tvolPenvloeb verleent bet Poorn, bat Penen boet, utv tvelbebagen.
iyt% maffe en tvorbe een gelutv graan. ij/tX groeie en Wijve buigenb ftaan, vol jaab gelaben; vol segen, bie geen nijb en baart geen $ucbt, geen $oeP omleegervaarb geen* euvelbaben!
$oubt af, gij tvinb en tvolPgetvelb, bie be aPPerjaaite omverrevelt, en bleeFe ellenben
verfprribt alom, boubt af utv' banb; tvilt verre voeg van 't bragenb lanb utv' geef els tvenben.
42



(5 u t ö o (Bcjelle
WWWTTWft 7TW7 TTTTTfTTTTTV 7W77TTWT9P7T9777 YWWTfTWV 9777WW77 TfWTTTWWWWTTWTTt 7WTTTTT9
VKit ftavtem %xm
(Der Sder)
ïïïit ftorfem Urm, bie ^anb voVL Saat, Sieb, tvie er raftig ftapfenb nabt unb fdet, »olt Sorgen, ber tTtrtmt, beff' poffen, Eroft unb (But mit ber fterbenben @aat nun liegen tut lm tanb geborgen.
tPacb auf o Sft«t! 6'ift (Bott, ber'8 fprkbt! ben Winter nnb ben tob vernicbt: bie Sonumftrablen erworten «U mit manrtigbolb gefdrbtcr pracbt unb lebenb (Bolb bem &iege8prablen.
(D Winbe, rcebt urne grdne Rinb be* Bobens euren roeicbfien ÏPinb; beim tau, beim tagen ber tïïorgenftunb, o tPolf enflut: fpenbet bem Rorn, bas feimenb rubt. euer tPoblbebagen!
i?8 rcacbfe unb werbe eirt gelbes (Bron,
ee blttbe unb bleibe biegenb ftabn,
voVL Srucbt gelaben;
ooll 6egen, ber nie Ueib ertuecft,
niebt febnen unb fucben jur tiefe (treeft,
niebt Ubeltaten!
Suriief! ibr tPtnbe unb Wolfengenx.lt, bie auf bie Reimfaat nieberfaut, unb blei eb Perenben berbreitet ringt: ;urucf bie fiernb, tvoQt fern binroeg vom trdebtigen tanb bie (Beigel wenben!
43



(Bui oo <E> e 3 e l l e
JDttn 5«1 6e landman, 't berte groot
van bmrfbftorbeib, om 't bagelijf fcb broob,
6«t bij mocbt winnen,
ben ou6en «rbeit jwart en swoor,
500 bit, 300 't mutfte en 't naafte \aat
weer herbeginnen.
44



(Bttioo <& e 5 e I I e
jDftnn roirb bete fjerj bem Haubmann roeit,
time t&glicb Brot ooU ÏDanfbarFeit
ftcb 5u geroirmen, l
roirb ofte Urbeit, febtvftrs unb febroer,
fo btee, fo's ndcbfte 3«fcr unb mebr i
öüïteu beginnen*
45



(B u t o o (Bcjcllc
TTTTTTTT TTTTTTTTTTTTTTTTTTTT TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT
£)e xctvt
tltet jwarten 3 waren $mxcn aan 't werPen boor be grauw 6e $cnneIoe>$e locbt, iP be oube rave aanfcbouwe; bit, roeienbe op en boor ben fcbaars geweEten winb, gelijP een bwaltnb fpooP, eilaas geen rnfte en vinbt.
3e is smart gebeft, gepoot, gefopt in 't jwarte; als Polen 300 ftaatt beur oogen jwart, in bun' twee jroarte bolen te blinFen; rouwgewaab en buifter boef omvangt bet buifter wangebrocbt, bat in be nevelen bangt.
3e is ft om! 3c'n uit geen woorb en 't waaien van I
flagers
en boort gif niet. 2(1300 be swarte boobeubragers ftilstvijgenb gaan, 300 gaat jij swijgenb op be lucbt en wenbt albier albaar beur' trage ravenvlmbt.
tPat wilt gif, buifter fpoof ! Waar gaat Qi\i Van wat ft 3ijt gif met bamp en boom en 's winters buifterbe ben, albierwaarbs aangewaaibi* tX>at boobfcbap brengt gift* wat rampe of tegenspoeb jijt gij be btbtmani
3s jieFesof 5ud)tigbeib,uit 's noorbens grauwe Umbtn; is fterfte weberom, is bongersnoob op banbeni 3s moorbaanflag, verraab be jin van uw vermaan; of gaat be muil misfcbien bes afgronbs opengaand
(Been woorb! JDan weg van bier, onjalige; gaat varen alwaar nooit sonne en rijft; alwaar be grimme baren ftaan ijsvafte overenbe, als rotfen; en waar nooit nocb blom nocb blab ben buiP van moeber aarbe en tooitI
(Baat aan! 4>f fpreeFt een worb, 500 be anbre vogelbierei te jomertijbe boen, bie in be bosfcben 5wieren; ja, 's winters, als be fnee' beur laPen beeft gefpreib, nocb vinft bet bier vol vogelvlijtigbeib.
e,
jeur
eben Van
t
46



<B u t o o (öejelle
Uïitfcbwftrsen fd) weren öebwingen fcbaufelnb bureb bie gi bie fonnenlofe tuft iep oen alten Haben febaue, ber, rubernb auf unb bar et) oen Paum gewecf ten Winb, gleicb einem irren Spuf, acb, Feine Kube ftnb't.
Scbnabel nnb UraUen fcbwar$ tmb fcbw«r$ ber Ropf;
Robien
m ibren febwarjen tóebern bie ttugen ftebn, bie boblen,
ein trauerfleib in bafterm Cucb umfdngt
bas bnmpfe tïtiggebilb, bas in ben ïlebetn b<*ngt.
6tumm ift*«. Dn bórft Fein Wort, unb aucb boe Kau|
feiner 0cbldge bas bórft bu niebt. 60 wie bie teiebentrdger ftiHfcbweigenb gebn, fo bureb bie tufte gebt fein Jug, unb Pebrt, balb ber, bulb bin, ben febwarjen Rabenfuig.
Was wiflft bu, buftrer 8puF! XOobini Von welcben 3ttU
Stóffen
Fommft bu mit Elebelbunft unb Winters ginfterniffen aUbierber mtgewebt.' Welcb Eunbe brtngft bui 3ft UnglucEsfaü. unb ScbrecFenpfunb, beff* bu ber 23ote bifti
3ffe ©ieebtum, Seucbenbaucb aus ïlorbens grauen toni 3ft's Sterben wieberum, ift éungersnot erftftnben^ 3ft tnorbanfcblag, Verrat ber Simt pon beinem Uabn i £at ficb ber Scblunb bes Slbgrunbs uufgetmtt1
Rein Wort! fjiuweg, Unfeliger! ^ingejogen allwo nie Sonne fteigt, allwo bie grimmen Wogen ftebn eisftarr aufgerecEt wie gelfen, wo un»errü<ft ben teib pon ÏTtutter ifrbe nie Slatt nocb 23lume fcbmucF
3ieb bin!.. fonft reb ein Wort gleicb anbern t)ogeltteren, bie ht ber Sommerejeit im (Brun ber Wdlber febwirren; ja, wenn ber Scbnee fein wetges taFen legt sur Wintersjeit, ba ftnFt unb Flingt's bier nocb poU Dogelemftgf eit!
aue, wie
eb en r,
ten, ent*
47



(Bui oo <£> e $ e l l e
€n gij! JDe rave treft, met trage veberflagen
voorbij mij, jwaar en jwart gelijF nen ferFbofwagen,
en toept mij, onverwacht, terwijl jij ben en vaart,
al ht één enfel woorb, beur* winterboobfcbap: „Spaart!"
48



<£ u t o o (5 e 5 e 1 I e
Unb ifr^ )Der Rabe fegt mit trdgem Slügelfcblagen
an mir vorbei/ fcbroer, fcbroarj gleicb einem Cotemvagen,
nnb ruft mir unuerbofft auf feiner tPeiterfabrt
te einem etejigen Wott bie tXHnterbotfcbaft: „Spart!"
4 Vlaemlfcfye <B«Mdjt«
49



(0 u i 6 o (35 e 3 e l (Si
(Gyrinus natans)
(D mhPlenbe, winPlenbe waterbing,
met 't 5 war te FabotfePen aan
wat siert iF tocb geren uw PopPe fttnF
al febrtjven op 't waterPe gaan!
(Bij leeft en gif roert en gij loopt 500 fnel,
al jie 'F u nog arrem nog been;
gij wenbt en gij weet uwen weg 300 wel,
al jie 'P u geen ooge, geen één.
Wat waart of wat jijt ge of wat $ult gij jijn i
DerPlar bet en jeg bet mij, toe!
Wat jijt gij tocb blinfenbe PnopPe fijn.
bat nimmer van fcbrijvert jijt moet*
(Bij loopt over 't fpegelenb water Plaar,
en 't water niet méér en verroert
ban of bet een glabbige winbje waar.
bat ftitl over 't waterPe voert.
<D fcbrtjverPee, fcbrtjverPee, jegt me ban,
met twintigen jijt gij en meer,
en ie er geen een, bie 't mij 5eggen Pan:
tPat fcbrijft en wat fcbrijft gij 300 jeer^
(Bij fcbrijft en 't ftaat in bet water niet,
gij fcbrijft en 't te uit en 't ie weg;
geen Cbriften en weet er wat bat bebiebt;
ocb, fcbrijverPe, 5eg bet mij, seg !
Stjn 't vtffeltee, baar gij van fcbrijven moet i*
Sijn truibePee baar ge van fcbrijft i
Stjn 't FeiPee of blabjee of blompjee $oet,
of 't water waarop bat ge örijft i
Stjn 't vogelPee, Pwietlenbe Fladttgepiep,
of ie 'et bet blauwe gewelf,
bat onber en boven u bUnFt, 300 biep,
of ie bet u, fcbrijverPen, self 1
l£n 't PrinFlenbe, winPlenbe waterbing,
50



<3 u i o o <S e $ e l l e
yt^yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy/yyyyyjyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyTyyyy
6d?reifcerd?en
(£>er ïüafterlaufer) !
(D Prtngelnbes, winPelnbes'^lPafferbing
mit bem fcbworjen Ramtftecben an,
wie fcbau icb fo gerit e bein Rópfcben flinF,
$nm fcbretben aufs tPaffercben gabn!
3Du Iebft nnb rubrft bieb unb tóufft fo fcbneU
unb icb feb bocb niebt Utme nocb Bein,
bn wenbeft unb weifjt beinen tfeg fo beu,
unb icb feb niebt bein 2tuge fo flelftr 1
ÏPas weröet, tvas feib unb was foltt ibr wobl fein,
erflar mirs bocb, fag es mir, bu!
ÏPas bift bu benn, bltnFenbes Rnópf cben fein,
Pommft nimmer oom „febreiben" ;ur Rub •
5Du laufft uberS fviegelnbe tDaffer fo flor
unb 's XPaffer wirb Faum nocb berübrt,
als glitte ein gldttenöes lüftcben gar
barüber, r>om tWnbe gefubrt,
<D Scbreibercben, Scbreibercben, faget mit bann,
ju swanjig tvobl feib ibr unb mebr,
unb ift ba niebt £iner, ber's fagen Pamt:
tPas febreibt ibt unb febreibt ibr fo febr i
3br febreibt, unb es ft ebt in bem tDaffer niebt;
ibr febreibt, unb weg iffs unb fort;
Fein Cbrifte verrdt's, bocb icb bin örauf erpiebt,
acb ©ebreibereben fagt bocb ein tPort!
0mb's gifcblein von ganj befonbeter 2lrt,
ftnb's RrOutlein, worüber ibt febreibt;
ftnb's Riefelein, Bldttletn unb Blümcben $art,
iffs vom tPaff er, auf bem ibr treibt i
3ft's fógelcbens jievenbe Rlage, Me rief,
ober ber blaue iDom,
ber unter unb ilber eucb lenebtet fo tief,
feib ibr's felbft, auf fviegelnbem Stront.1
Unb bas Fringelnbe, winFelnbe ÏPafferbing,
4*
51



(5uioo (5 e $ e 1 I e
met 't stvmte FapoteEen aan,
bet ftelbe en bet rechtte jijn oorFes fftnf,
en 't bleef baar een ftonbeFe ftaan:
„WH fcbrtjoen", 500 fpraF bet, „al FrinFlen «f
betgene onje ÏTTeefter, roeleer,
ons maFenb en leerenb, te fcbrijoen gaf,
één leffe, niet min nocb te meer.
XOi\ fcbrijoen, en Funt gij bie leffe tocb
niet lejen, en jijt gij 300 boti
Wij fcbrijoen, berfcbrrjpen en fcbrijoen nog
ben beiligen name oan (Bob!"
52



(5 u i O o (fj c 3 c I 1 e
tuit öem féwatitn Rapuftedien on,
ö«s fteflte nnb fpitjte bie (Dbrcben flinF
unb bieb etnen 2lugenblicE an:
„Wit fcbreiben", fo fpracb es, „oie Bretfe ab,
oie unfer tTTeifter unb &evt
um fcbaffenb unb lebrenb su fcbreiben gab:
jfine debre, niebt minber nocb mebr;
rotr fcbreiben /acb ratmft bu bie €ebre bocb
niebt tefen, unb bift j« niebt tot /
mir fcbreiben unb fcbreiben unb fcbreiben nocb
ben btitigen Hamen von (Bott!"
53



(5 u i ö o (Bejelle
rrTTTrryrm ttt7Tttjttttttttttttttttttti tttttttttwwttwwt ttttwtwtttttttwt ttty tttt
(Dneigene
hetgeen iF niet uitgeef en bet* iF niet in,
wie $al mij bat wijten te fcbonb^ ÏTTijn beet en mijn tale, mijn 5ebe en mijn sin, 't ia ai 300 van buiten, 't is al 300 van bin:
't ligt allee baat bloot op mijn banbl
SDan weg met be oneigene
tale en ben fcbijn
van elbere geborgbe gepetsen.
ÏTÏijn jijt gij niet, uw bat en
wil iF niet jijn;
wat in mij en aan mij ie
bat beet iF mijn:
oneigene, iF Iaat u.. ♦ gaat r eisen!
54



(5 u i o o (Bejellf.
79TT TTTTTTTTTTTTTTTT f/W TTT7 TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTTT TTT7 TTTT TTTT
XOa$ mit ni<$t eigen
ÏPas icb niebt aus mir bab,
unb bab's niebt bet brin,
roer roill mir bas recbnen $ur ©cbanbf
tltein £er$, meine Rebe, mein
6itten, mein ©hm,
's ift alles von braugen unb
alles von brin:
giegt alles fo flor auf ber &anbl
Dram fort mit bem fremben
(Berebe, bem Scbein,
von werroeigroo geborgtem (Bereim;
mem bi ft bu niebt, unb bein
tvlU id) niebt fein;
tvas in mir unb an mir ift,
bas nenn icb mein:
Du Srembe, id) lafi bieb — fabr beintfei*
55



(5 u i o o <B e 5 e I I e
TTTTTTTT TTTTTTTT7TTTTTT7TTT7TTTTTTTT TTTTTTTTTTTT TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT
VO\t$etovte varen
<D fcboone, roitgetopte boven, o blonfe en bltjbe jommerjee; boe geren jit iF, onervaren, nog nauwlifFs nit mijn fmberjaren, omtrent ntv' wijbe tvaterwee!
Dan verre $ie 'F nm' vlaFte Fr ommen, PerjinPen uit mijn oogen gaan; en fcbepen, bie genaberb Fommen, ai banfen beur be waterblommen, Me fcbuimenb bun ben boejem f laan,
JDe 3omte ffarooit een' tvijbe ftrate van baglicbt op nm blanFen fcboot; geseten op be booge $ate bes $anbbil0, iF mijn berte late gevoerb jijn in een viefcberboot!
JDe tTtewve vliegt en want be win ben ben bef omleege en be ooge op jacbt, om bier of baar nen vang te vinben, en 't baaglijFfcb broobtjen op te flinben, bat beur be $ee beeft meêgebracbt.
Sijn baglijpfcb broob in 't water* wanben, moet oof be viefcber joePen gaan; o neerftig volF, bij volle manben, boe geren jie 'F uw vrome ban ben ben weiverbienben loon ontvain!
óet jware fcbip gaat, Mep gelaben, jijn vlugge jeil be winben Mén; boe jal 't in be ongePenbe vciben bet wilbe jee jijn wegen raben, boe 't vaberlanb eend weberjieni1
56



<J5 u t o o (5 t 5 t 1 1 e
XOti$$etx$nte TOoQtn
(D weiggePrónte tX>ogenfcp«wnï i <D blanPe beitere Sommerfee, i wie gerne fafi icb, unerfabten, nocb Pftum aue nteinen Uinberjabren, An beinem weiten tt> afferweb!
gern fob icb beine gldcben runben, perftnPen nnb bem Blief entfabn, bie Scbiffe, bie jum Ufer ftunoen, nnb tansten auf ben TPogenfcblunben, bie febaumenb ibten Bufen feb lab n.
JDie Sonne breitet etne 0trage von taglicbt blanP auf beinen Ceib, icb fïtje auf bem boben (Brafe bes jDünenbtigels, unb icb laffe mein iytx$ jiebn mit bem Sifcbetboot.
?Die ttTóroe fliegt unb biegt im tfinbc
ben ©cbnabel nieber unb ben BlicE auf 3«gb,
ob ba unb bott 'nen Song ft'e ftnbe,
ibt tdglicb Brot, bas Hngebinbe,
boe ibt bie See berbeigebraebt.
Sein tdglicb Brot in tPaffers tDdnben mug aucb bet S»f<ber fucben gebn, o rubrig DolP mit frommen £anben, wie gern feb icb bie Rórbe fpenben, eucb woblferbienten Cobn erftebn!
JDas febwere Scbiff jiebt tief belaben, fein flatternb Cucb bie ÏDinbe bldbn, wie roirb's auf ungeFannten Pfaben ber wiiben See ben tt>eg erraten, fein öetmatlanb einft wieberfebn.1
57



(E> u t o o (Bejelle
rrwTWTrjrwwwPVwrmyrwwywwTTrrTrwrrrwmmTTrrrrrwrrwrTrwwrwrrTwrrrrrrjTrrrrTTr
Poort wel mij, joete jee en sonne, 'F beveel be rufte u en ben nacht; en (Bob verleen' bot mij be bronne van vreugbe meermaals loven Fonne bie in be jee mij tegenlacht!
5»



(5 u i o o (Bejellc
rrrrrTrrrTrrrmrrrrrrrrrrrrrTrTrTrrrrrrrrrrrrrrrwTrrrrTrrrrrrrrwwrrrrrTrwwwrwTW
Sftbrt wobl mir, fofie Sec unb Sonnen, befteblt oer Kub eucb unb ber tuscbt; (Bott fcbenfe mir, bfttl micb ber Bronnen nocb oft erquicfe mit ben Wonnen, 1 bie mir bie @ee entgegenlacbt!
59



<J5 u i ö o <35 e 5 e l l e
ftegina Cceli
@tn«t op, 't te 't Foninginnenlieb, bot uit ben orgel fpringt en over 6e riQenbe ruiten fcbiet en bin' be fteenen bringt;
ftent op, jijt gij geen Ftnb van baat, t* jij geen foningte van ui (Bij voert een borft niet waar, en 't woont een ftem baatini
&taat op bon, singt, en, $lngt gij niet, ftoat op, en onberfteunt met boofb en bronbenben bHF bet lieb, bat in ben orgel oreunt!
Staat op! ÏPelF lanb of FoninFrijF met $ulP een nationaal ge$ang met $nlf een glorierijF en grootfcb triomf gefcbal
ate wij, bet PatbolijFe volF, bet FoninFrijF van <óem, bie fpreeFt en alle rij F en volF boet beven op jijn ftem;
«te wij, op wien uw fcepter blbiFt, o ttloeber, UTaagb! — Welaan, ftoat op, t' Hegina doelt FlinFt, fteat op en laat ons ft aan l
6o



(5 u i b o (5 e $ e l l e
Hegtna Coeli
Stept <ruf, es ift bas Rcmiginnenlieb, bas aus ber (Drgel fpringt, empor ju oen jittembeu Scbeiben jiept unb in bie Steine bringt!
Stebt ftuf! Seib ibr niebt uucb beroufit ein fttnb von bicfer Rónigin r* Unb bebt in eucb niebt etne Bruft unb eine Stimme brin:?
jfrbebt eucb benn, unb fongt tbr nie — fo laufebt wie ibr'8 geroobnt mit brennenbem Blief nuf bie ÏTÏelobie, Me in ber (Drgel bróbnt!
Stebt auf! tPelcb tanb unb Rómgreicb bat foleben Sang wie wir jumal, ein Song, fo bocb unb glorienreicb, mit folebem 3«belfcball,
tPie wir, bas R a t bo li f en r-o If, bas Rómgreicb von 3bm, ber fpriebt, unb alles, Reicb unb Dolf erbebt bei fein er Stimm—
Wie wir, für bie bem 3evter blin ft, o tUntter, tfiagb, in ó&bn! Stebt auf! Regina Coeli flingt, ftebt auf unb la fJ t uns ftebn!
6i



<35 u i o o (35 e j c I I e
<D X>e<#ter
(D X>ecbter, We in 't vaberlonb, met fcbervgefchuurben tee en tanb, boor vobbe en vilt en voren vecbt, en 't taaie terwlanb ommelegt!
3f jie u geerne, ontembaar aan, utv' biepe en butftere wegen gaan, van al bat vreeje t8 vranP en vrij! tTtrjn boen ie bat, 300 bunF et mij!
Wanneer gij ruft in 't wagenPot, en roeftenb baar uw tanben bot, ban jal wetlicbt een ebel graan alwaar gij vocbt te golven ftaam
tïlij geve (Bob bat, moegewrocbt, en 't jalig ruften weerb gered*,;.. iP sie eene 't ebel terruwvelb, bat ftijve jaPfen Poom gelbt!
6a



(Buioo (35 e 3 e l l e
£>er Pftug
(!) gecbter, ber im f atcrlanb mit fcborfgefcbeu'rtem 3abn bnrcb Sant», burcb Sracbfelb óu unb gurcben ficbtft unb s^ben Ï£>et3cngrunó umbricbft!
tTTtcb f reut'e, urtjdbmbar bieb ju febn bic tiefen, bunFlen Wege gebn, von gurcbtgefüblen franF tmb fret! ttlicb banft, bafj bies mein ÏPefen fei!
tPenn roftenb liegft im 0cbuppen bu unb beine S&mc ftumpfft in Rub, bann roogt vieQeicbt ein 2Cbrenfelb, * roo feebtenb bu ben (Brunb befteUt»
iTtlr gebe (Bott, baf}, mübgeplagt unb felger Rube roert erad)t*t, icb einfi móg febaun bas Saatgcfilb, bas ftraffe edete tPeisens gilt!
63



<35 u t ö o (öejelle
Utee3en
Irointig meejenooetjes hippelen in 't groen. 5urfelcnöe joetjes, 500 be meejen boen.
Sprongen, rechte en fromme, boen 5e elFanber na, oppe, neêre, en omme, ga en roebergo.
tlt, op elf s'n tefsFen, laat 5'n tonge gomt; elf bet tneejenfraFsFe, en 't meejenmutsFen aan.
Voot bie 't fraFsFe maFen, één' buim, of brie guart Foft pet, van blauw laFen, met 'en lapFen 3 re art.
Uit bie Fteene lapFes, $tvarter als laget, fnijen be meejen FapFes, volgens hunne roet.
'F 3ie je geren fpelen, 'F boor je geren, 's noens, bobbelenber Felen, babbelen bargoenfch.
't 3it entroaar 'en fpinne, 't ronFt entroaar 'en biet Snappen boen je je inne, jonber „een / twee/brie".
ejoort je pijje oajen, altijb epen ftout;
64



(35 u i o o (35 e j e I l e
rrryrrriTTTr tttj ttttttttttttt'tvt ttwj tttt ttjt tttt tttttttt jttj tttt tttttttt rrrr rrrr
Weifelt
Swanjig ÏTteifenfupe büpfen burcb bft8 (Brün unb es Flingen fufje ♦Jleifenmelobien.
Sprünge ftuf unb nieber turt fte Freu3 unb quer, wippen pin unb wieber binter 'nanber bet.
Scbwdgenb fpringt <tm StócPcben
jebes ab unb auf,
in bent tïïeifenrócPcben,
*9 tHeifenmüftcben «uf.
gnr bie ïtleifenrêcfcben, ein Jod blaues Cucb unb baju ein glecfcben ©cbwars ift Stoff genug.
Uw ben Pleinen Hdppcben, fcbwdr3er «Is (Bagttt, febneiben ïfietfen "Rappcben nacb bem Braucb im Staat,
(Bern feb icb fte fpieten, gent bór mtttags icb plappem fte $u vielen KotwAlfcb unter ftcb.
©iftt bier eine Spinne, fummt ein 23iencben bon, febnappen fcbnell von Sinne fte im Hu es fort.
éórt fte wifebewttfeben, immer FecE unb HUm,
5 ÏHaetntfcfye <8eoid>te •
65



(Buioo <f5 e $ e l l e
reppen, roeren, ra$en, weg en weêre, in 't bout!
Jfltij!* $00 roept er eene, »mif, bie mugge!"/jDrj.1* weberroept iTlarleene, „mij, ÏHarttjne, mij!"
twee, bie wetten weten, beelen't peltegoeo: eten en vergeten menfetje en meeje moet!
66



<& u i o o (B e } e 11 e
regen ftcb mit «rfcben ©prangen burcb bas (Brnn.
„tltein!" f© rnft e« bttben, „mein, bie ÏÏtücce!" / „©ein?"* tónt es brauf von brtiben, „nein. ttlftrttne, mein!*
Swei, bie funbig beffen, f&Uen Urteil welf, effen unb petgeffen müfien ttïenfcb unb tïTelf.
5*
67



Wille m (5 i f f f e l 9
JDftftr 'F roos in u geworöen f n gif in mij txrfmolt. Hbans over't jonge ler»en 6e ruft 6er eeuwen rolt.
óoe Pleen bet olmen Piftje, waarin ne wereló ligt. Ue Pienter Fan bet beffen, Soo roenig beeft 't gewicht.
óet bergt joovele liefbe nochtans en joueel lee6, bat iF om't al te oragen geen menfeb bePtvaam en meet.
3s't Fiftje Pleen, be werelö is Fleener, veel te Pleen, om aQ bet leeb te bragen: bet leeb van ons getween!
68



Willem <35 i ƒ f f e l 8
wrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrr rrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrr 7 7 7 7 tttti
Kifteen
(Oer B.inber farg)
3* war in bir geworben unb bu in mir gerootlt. Hun übere junge Heben bie Kaft ber Setten roüt.
Wk Firin boe UlmenPiftcben, brin eine Welt nun liegt; ein 6cbrodcbling Pann fie beben, fo menig wie bie wiegt.
©ie birgt fo vieie Ctebe unb bennod) fooiel £eib, um alles boe $n tragen gibt's niemanb weit unb breit!
3fts fciftcben f letn, bie Welt ift nocb f leiner, viel $u Plein, um uil bas Ceib 511 tragen: bas tLeib oon unfer Swein!
69



Willem töijffele
?De toren
(bronjen f loPPen)
toren, roien geen levenstrio ben Pop verwart, eeuwen jongen uwe bron$en PloPPen, M eene jee von harmonieën tn mijn hart, ruifcbt en bruift er mijne vreugbe, mijne fmart, bij 't gePiingel uwer bronjen PloPPen!
Daar big, 500 gelijP een wachter trotfcb en trouw, tronenb fier met uwe bronjen PloPPen, neemt ge't ruftig SDenberbal in oogenfchouw beelenb liefbevol en feeftgetij en rouw in 't gePiingel uwer bronjen PloPPen!
Mee hebt gij afgeluifterb met gebulb!
$Dit getuigen uwe bronjen PloPPen
met be ftemmen uit 't verleben nog vervulb.
jfn wie weet, een blijbe toeFomft worbt ontbulb
boor 't gePiingel uwer bronjen PloPPen.
tnenig Punftenaar, bie 't lanb tot roem verftrePt, boorbe 't lieb van uwe bronjen PloPPen. Ruften velen reebs met lof en banP bebePt, anbren Fomen moebig aan, frifcb opgewePt boor 't gePiingel uwer bronjen PloPPen.
jDocr be groene weiben, lange be blonbe @cbelb' overal waar uwe bronjen FloFFen weberFlinFen, beeft be vreugbe mij verjelb, overal, en waarheib heeft je mij vertelb bij 't gePiingel uwer bronjen FloFFen.
Coren, joete jonger, eena hebt gij gefpeelb, luftig fpel, met uwe bronjen FloFFen! 'F waa bebruFt, mij tergbe menig lijbenebeelb, waarom bebt gij ban mijn broefbctb niet gebeelb in 't gePiingel uwer bronjen PloPPen^
70



tt> t I l e m (5 i f f f e 1 0
£)cr (Eurm
((Blocfenturm)
Curm, bem Femé 3ett ben "Roof oerroirrt, ewtg fangen beine bronsenen (Blocfen, eine glut oon £ftrmonien in mein óers raufcbet, broufet metne greube, meinen 8>cfamer$, beim (Beldute beiner bremsenen (Blocfen!
Mftig, mie ent 1X>dcbter troftenb, treu, tbronenb bier mit beinen bronsenen (BlocEen, nimmft bu's Denbertul1 in ttugenweib', teilenb UebeooU fo gcierjeit wie telb im (Beldute beiner bron$enen (Blocfen,
Mes baft belftnfcbt bu in (Bebulb! 5Das bejeugen beine bronsenen (BlocEen mit ben Sttmmen ber Dergangenbeit erftillt. Unb wer weit), wie lieb te SuFunft wirb entbüllt burebe (BeFldnge beiner bronsenen (BlocEent'
ittancber Mnftler, ber bem Canb sum Rubm gereiebt, borebt' bem Utebe beiner bronsenen (Blocfen. THele ratten febon, mit Cob unb JDanf bebecEt, anbre lommen mutig an, nen aufgeweeft oom (Beldute beiner bronsenen (BlocEen!
jDurcb bie grunen tPeiben, lange ber blonben ©cbelb, aberall wo beine bronsenen (Blocfen wiberflingen, bat bie greube ftcb gefeOt, uberatt, unb ÏDabrbeit baben fte erjdblt beim (Beldute beiner bronsenen (Blocfen.
turnt, bu füfjer Sdnger, einft baft bu gefpielt luftig Spiel mit beinen bronsenen (Blocfen! ttcb! micb qudlte mancbee teibenebilb. tDarum baft bu meine Crauer niebt gefüblt im (Beldute beiner- bronsenen (BlocEen.*
7i



VO i 11 t m (Bi \ f f e l 9
'F éeb bet u vergeren, bonter en moor voort, mortel oapper uwe bronjen FloPPen, breng berinneringen, roeP vergeten woorb! 'F éeb mijn eigen vreugb, mijn eigen leeb geboorb in 't gePiingel uwer bronjen PloPPen!
7»



Willem (5 i ƒ f f e ( 0
é«be bir'0 oergeben, bammrt bu nur fort, Rlópple tapfer beine bronjenen (Blocfen! Bring i£?rinnerungen, roecf verflungenes Wort, i)Ob mein eigen greub, mein eigen Heib gebórt im (Beldute beiner bronsenen (Blocfen!
1 iDag ic^t 3erftirte SCeneermonoe.
73



Willem (5 t j f f e l 0
TTT7TTrr VTT7TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT7TTT7TTT7TTTT
WiUem van Saeftingen
3«tbo, vooruit en bapper,
3ntbo, mijn poorb!
ttlijn harte braaft nog rapper
te frrtjbewaart.
Ce UortrijF, in be beemöen,
worbt' t pleit beflecbt;
baar gaapt pet graf poot vreem ben
of poot one reept.
't VOae Willem, bit uit t' Floofter
R.rvam pan ter ÏDoefi,
een vrome jielefroofter,
bie ftrrjben moe ft.
óij broeg op priefterFleeren
bet pantfer jwaar,
om 't Daberlanb te weren
uit groot gevaar.
£arop! JDe jwaarben fibbren*
JDaar valt bet boofb
van Robbrecbt, 't boofb ber rtbbren,
gob jij geloofb!
ÏIu met geruft geweten
naar 't Ploofter weer:
„3s niet mijn plicht gerweten
naar recht en eer!"
j£n toen uit ellen toren be jege PlonF;
be Slag be (Bulben Sporen
be vrijbeib fchonP;
Coen bab in 't fritte buifter
van 't Plooftergraf,
be belb, bie roem en luifter
ion Plaanbren gaf!
74



Willem <B i f f f c l 8
77777777X777777777X7X777777777X77X77XXX77XX7r7T777TX77X777X7T7777XX777777
Willem van Saeftingen
„3tttbo, vottm unb nuttig,
3utbo, mein Pferb!
tltein £erj *rftt,t beiger unb blutig
mtcb Streit unb Scbroert!
3u RortrijP auf ben tPiefen
wirb ein (Bericht gerecht
bem gremben ein (Brab erPiefen
unb uns bas Recht."
«5err Wilhelm toar's oom Rlofter,
bem van ter iDoeft,
ein frommer Seelentrofter,
ber ftreiten mugt.
jfr trug überm vïtoncbsgewanbe
ben Panjer fcbtver,
XPollt tvabren bas Paterlanbe
oor grog (Befdbr.
£eran! ÏDie Scbwerter fcbattern;
ba fturjt bas &auvt bes Robbrecbt,
bas ^aupt non benen Ritteen:
(Bott fei gelobt!
Hun mit (Berub befliffen
jum Rlofter ber:
„ ÏDar's niebt mein gut (Bewiffen
ïlacb Recbt unb £tyci"
Unb jeft,t aus turnt unb toren
bie Runbe bringt:
„3Dte Scblacbt ber (Bulben Sporen
bie greibeit bringt!"
JDa betete im JDunPel
oom Rloftergrab
ber éelb, ber Rubm unb (BefunPet an Planbem gab.
75



jirmin van t <£ t
®ij, 3wiJ8etv bie met leeb omgloorb gelaat, met Palmen fte», en 't boofb gebogen gaat, maar te mier biiPPen foms mijn oog jag beven ben angft voor 't biep myfterie van bet leven; gij, pafftebronFne, bie ben avonb vlucbt en iebren morgen ooP be Ftearte bncbt, mien en be borpsruft, en 't gewoel ber fteben 't vergiftigb Pleeb jijn op verfcbroetbe leben en gij, bervormer, bie, in twijfelnoob, om be onbe vrebe weent, in u geboob, en in be fcbemering tot u voelt Pomen 't verbriet van ben, wier ruft gij bebt ontnomen; gij allen, jwervers, bie be eenjamen jijt, wier onruft laaft ben weetluft van bees tijb, inbien uw fcbreên u langs mijn woning leiben, Pomt binnen, 'P 3a! u 't avonbmaal bereiben: Want weet bat iP u aller broeber ben en 't wifflenb leven aan mijjelve Pen, 'f beb in mijn eigen bart be Rem gevonben van alle beugben en van alle jonben; verlangt uw fmart ben balfem van bet woorb, vergeet een wijl wie voor u ftaat, en boort: iP Pen be $angen waar bun leeb in Plagen be groote joeFers van 't begin ber bagen, en 't lieb van bejen tijb; en ban, misfcbien $al 't u opbeuren in mijn oog te sien boe iP, ate ft er Per man, ben weergePomen, van totbten bie flecbts weingen burven broomen; Pomt binnen; ftrePt uw leben bij bmbaatb, en bleef uw fierbeib lief ft van trooft gefpaarb, wij sullen fpraaPloos in be vlammen turen, l en luiftren naar be ftem ber myftifcbe uren tot bat voor ons be gouben baqtxaab ber onbewufte ftboonbeib opengaat, en om ons booftb be $uivre bauw Pomt frisfcben bie alle moebeib uit besiel $al wisfcben.
76



j i t m t n oan ^ e cf e
rm rrrr rm ttttttttttttttttttttttttttti tttttwttttwttvtt wttttwttttttwwpttw,
yqx Scfyweiger (tfue: secum soius)
3br Scbweiger, beren «tntlin Ceib umglübt, bie, rubgen Scbritts, gebeugt einber ibr siebt, in beren BlicEen icb inbes fab beben bie 21ngft vorm ticf gebeimnievoUen Heben; ibr Ceibenetruntne, bie ben «tbenb fcbeut, nnb bie am iTEorgen aucb bie ^eüe reut, ibr, benen SDorfesrub mie ötabtgetreibe bas (Biftgewanb ift nm verfengten ileibe unb, ÏTeurer ibr, bie ibr ta3weifelenot bemrint ben alten grieben, in eucb tot, unb bie im iDdmmerlicbt $u eucb füblt Hommen all beffen £etb, bem ibr bie Uub genommen; ibr alle, ÏDanbrer, bie ibr einfam feib, burcb Unraft iabt bie ÏDifiluft biefer Seit, foUt euer öcbritt $u meinem £aus eucb leiten, beretn! icb milt eucbe 2tbenbm«bl bereiten: ', jDertn miflt, ba*3 icb eur aller Bruber bin unb an mir ferm bes Cebens tCecbfclfinn, bafi icb im eignen iytx*, ben Uetm burft ftnben von aden tüugenben unb auen Sünben; wemt euer ©cbmerj bes TPortes Balfam gebet, vergefk einmal, wer vor eucb ftebt, unb bbrt ben Sdngen 3U mit ibres Ceibes Biage ber grogen Sucber oom Beginn ber lage, borts ftieb aucb biefer 3eit, unb bann fann's fein, bafi Rraft ü)r fcbópft aue meinee ftuges @<bein, ber icb, als ftdrrrer ttlann, bin beungefommen oon Sabrten, bie nur men'ge unternommen; berein, ftrecft eure (Blieber aus beim éerb, unb fo in Suolj ibr liever Croft entbebrt, fo wollen ftumm mir in bie Stammen ft arren unb, weibevoQen Stimmen laufcbenb, barren, bie ba»3 vor une bie golbne ïïlorgenglut ber unbemugten 6cbónbeit auf ftcb tut, bis unfrc Seelen reiner Cau wirb f üblen unb aue ttlubigFeit aue ibnen f puien!
77



£. £ i e 1
'yyyyy''y''''''T''yyyyyyy'yyyyyyyTyT'yyyyyyyyyy7TyyTyyyyyTyyzyyyyTTyyyyyz>*yyyyrT
éet liefc Oer Vlamingen
TDaar tïïaas en Scbelbe vloeien, 6e ÏToorbsee bruift en ftormt; tvaar vrebe en funften bloeien, 6e vrijbeib mannen vormt; maar velben, mouben, meiben, als gaarben rijf beplant, be tveelbe en vreugb verfpretben, baar ie, baar ie one vaberlanb! (bie),
jDaar ftijgen uit 't verleben be ferel en Plautvaert op; jij beben jtout geftreben, verplet ben vreem6en fop; óun goeb, bun bloeb, bun (even met mtlbbeib fteebe verpanb, om one te runnen geven bet vfje, vrije vaberlanb, (bie).
(D ïteberlanb, o vrijbeib!
(Bij abelt one gevoel.
tXHj jmeren oof met bltjbeib;
um toefomft ie one boel!
tfij sullen, jonge fcbaren,
fteebe onsen plicbt geftanb,
met banb en bart bewaren
óet beilig, beilig vaberlanb. (bie).
78



£. £ t e 1
SAeb bet Dlamen
tPo ÏHaas unb Scbelbe fliefjen, bie XToröfee brauft unb ftürmt, wo grieben unb B.ürtfte foriegen, bie greibeit tTidnner türmt, WO gelber, ÏDdiber, 2luen, wie (Barten, weit genannt, aQ Süüe unb greube banen: . JDa ift, ba ift unfer Paterlanb, B ift Dlanbemlanb!
5Da fteigen aue alten Jiten bie Rerels unb Ulauwarts auf, bie baben bart geftritten, 5erfcbmettert ber geinbe <oauf! 3br (But, ibr Blut, ibr Heben bie tnübe fiets oer ban b, um uns su eigen $u geben bas freie, bas freie Pater lanb, bas freie ptanbernlanb!
<D ïlieberlanb, o greibeit! Su abelft bas (Befübl; wir fcbwóren bir in greubigFeit, bein Sein ift unfer Stel. tftr roerben, junge @cbaren, ftets unfre Pflicbt jum pfanb, mit &anb unb óer5 bewabren bas beiüge, bas beilige, bas beilige Paterlanb!
79



je. £ i e I
ttttjn ó<**t t?ol t>erlmtgen
tfiijn part is vol verlangen
en rvacbt naar't $oete ^eiltvooró,
bat men in blijbe jongen
ber liefee boort!
3at bij bet nooit verPlaren
't gevoel, bat in jjn oog fpeelt
en mij boet nocrienb ft ar en.,,
en voor mijn geeft boet maren
't beer lijf ft beelb:?
£>e Binbertijb ie benen;
moet 't bart baarom geboob 51 jn^ W
<Df moeten mij flecbts rveenen
nol liefdepijn j
JDe tranen mogen ftroomen,
jij booven tocb ben gloeb niet,
bie mijne stel, in broomen,
tot bem verruFt gePomen,
blij geniet.
<D, mat men moge jeggen,
geen btvang en bruFt't gevoel neêr,
geen Peten tan men leggen
aan liefbe teêr.
Sij fcbiet baat omtrge ftralen
boor 't buifter van 't vooroorbèel 1..
tïïag jij niet jegevralen,
ben blijft in 't graf te balen
't eetvigfi beel.
80



€. % i e l
TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT
ttïein éer$ ift t>oU VevUmQtn
VTÏcin ^er5 ift ooQ Verlangen
unb bfttrt ftufs fuge ^eilroort,
bas man in bolben Sangen
ber Hiebe bórt!
@oU fte es nie austónen,
bas güblen, bas im 2luge flebt
nnb micb anftarrt, mie brobenb,
nnb nor ber ©eele ftcbt,
als berrltcb Bilb^
Die Rinberjeit ift binnen,
mug brum bas öer5 erftorben fentt*
Unb follen mir nur ftennen
oor lanter Hiebespeint*
JDie tremen mógen {liegen,
fte lófcben bocb bie (Bluten niebt,
bie meine Seel, in ctrdumen,
entrücF t ju felgen Kdumen,
frob geniegt!
tfas man aucb móge fagen, tent Smang brücEt bas (Beföbl bcrab, nie Fann man Uetten febmieben um 5 arte lieb. ©ie ftrablt mit Setterftrablen burebs JDunPel von bem Dorurteil.,. JDarf fte niebt ftcgesprablen, bann mag im (Brab jerfauen u>r emigft teil!
6 t>laemifd?e <BeM#te
8i



<D m e r ö e ü a t y
rmnmrfinmimmrmrmnnmrnmmnmrmnmnrrmmrmmr
<Dp ben IJfetr
Uit: Van te lanbe (1903)
JDidtte bij be Fufte, wentelt boor bet groene weibegrae 't jtlver water oan ben IJjer, effen lijf 'n fpiegelglas.
éter en baar, 'n bonte reiger, ItjF 'n fcbilbwacbt, in bet lifcb, ftoat te loeren, op 3'n ftijoe fluitebeenen, acbter vifcb.
Boren 't groene gras gefitjerb, met 'n witte plag in top, en 'n jeil, in grauw geweeffel, oaart 'n fcbip bet ïloorben op.
't Poort, en fplijt be natte IijPn wegge, met 5'n fcberpen bef, en be waterrimpele swobblen, nu en ban, tot over 't bef.
Uit be bies en vlucbten be eenben van benauwbbeib weg, en gaan lij F 'n benbe fdmtwelaars, al tuiten, op ben oever ftaon.
't 5eil ie Bjf 'n braFe, bie ben winb m beure muile vangt, en, verfcbrtFlijF opgeblasen, lange be Iucbt te grijn$en bangt.
82



<D m e t 6 e JL <x e y
r7777r77777r7T7777777rrT777T77T77rrTTr7r7r77r77777rr7r777rT777Tr77T777Tr7777777T
2lus: Dom £onbe (1903)
ïlope an ber Sufte winbet burcb bas grüne tPtefengras fübem füb bes Sfere tDaffer, 1 eben wie ein Spiegelglas.
öter unb ba ein bunter Keiber einer Scbübwacb gleicb, im Kieb, wo auf fteifen Sloten beinen lauernb er nacb Si feb en ft ebt. ■
Uberm granen (Brafe fcblenfemb, eine weiie Sl<*gg am B,n«uf nnb aas granem Cucb bete Segel, fabrt ein ©cbiff gen ïïorb binanf.
Sdbrt unb fcbnetbet'ö ïTafj mit feinem febarfen @cbn«bel mie ein Reil, unb bie ttJafferrringel febwubfen übers SDecf non tPeil $u XPeil.
2(u6 ben Binfen flücbten £nten furebtfam fort mit ©cbriUgeton nnb bomt bleibt bie ©cbar ber 6cbreier ftbnatternb auf bem Ufér ftebn.
tfinem JDracben gleicbt bas 8eget, ber ben tPinb im Racben fdngt unb mit aufgebldbtem Heibe brduenb in ben tuften bangt.
83
6*



ü. Jlambred?t8
VRoebtv
(Been joeter ftem jong ooit een joeter liet*
nocb fcbiep tot reinet ler>en8»ro
mijn bamenb wee,
ban Me, Me van mijn moeber,
Me van mijn oube goebe moebet.
(Been joeter oog bab ooit een joeter bltf, nocb jocbt, nocb jag mij aan non van met Iwer ft er,
ban bie, bie van mijn mocber, Me oon mijn oube goebe moeber.
(Been joeter beelb bab ooit eeu joeten bloe,
nocb werb »oor blijben rrooft op aarb
boor (Bob gefpoarb,
ban bat, bat van mijn moeber,
bat oon mijn oube goebe moebet.
«4



Jt ♦ ü a m b t e d? t g
Uluttet
0o fi.fi fang feine Stimme fe ei» Cieb
unb trug ju retnrer Hebensbób
mein brennenb TDeb,
«le bie oon meiner ïtlutter,
non meiner gutcn alten tttutter.
Rein fufier tfug bott fe 'nen fftfjern »licE
unb fncbt' unb fab micb an oon fern
mit liebrrm 0tern,
ale bas oon meiner tilutter,
oon meiner guten alten ttlutter.
Rein füger »ilb bat femats bolbem (Blans
unb rcarb fur frobere Rinberart
oon (Bott bemabrt,
als bas von meiner ÏJtutter,
oon meiner guten alten ïïtutter.
85



&♦ JLambred)t0
Oomten
(DomFen beeft getwifl .«bétten oomFen wil oertreFPen, oomFen ie bat Fijrert moe, moe bat euwig geFFen; 't Ittiftert naar geert reben meer: (DomFen mfl oertreFFett.
Vaber paait, maar wucbteloe: „vTioet bet maar wergetert", moeöer paait, maar rrucpteioe: ■ „<&abbtn niet gemeten"; orucbtetooe paait ieoeren, oomFen wil oertreFFen.
Daar oerfebtjm bet jongfte Finb, „(DomFen baaröje treFFen, trein Fes maaF, en juFe boen, oomFe niet oertreFFen!.4' (DomFen febiet een traan in 't oog *t Fon niet meer nertreFFen.
86



ü. Hömbrecfcts
rTXTTTTTTTFTTrXTTWXrVTTTTW
(Dfymctyen
(Dbmcben batte Swift tm éaus, (Dbmcben mtU w oertreff en" S (Dbmcben ift bes l\eifms mub, . immer nur fpotten unb neef en. X)a bitft gar fem&eben mebr: (Dbmcben miQ vertref f en.
Pater gan$ nergebens meint: „ttlufit es nur fergeffen"; tïïutter gans vergebens meint: „^citten's niebt emtefien"; frucbtlos bat ein jeber ibn: (Dbmcben miQ vertreffen.
3Da erfebeint bas jungfte B.inb. „(Dbm, om Bdrtle jmecfen, Sug gefpielt unb £ucf epacf, (Dbmcben — nicb vertreFPenl* (Dbmcben fcbo*3 'ne tratt'ins Stug: B.onnt niebt mebr rertref Pen.
1 «u83te»}en, fertge^en.
87



Profper van tangenöonct
i)Ct WOUO
'f (Bing eenjaam boor be btepten wen bet woub, bi vaagbeib, Haar nocb bonter ganfeb, verloren. 2Ü8 bab ntrfn oog nooit vollen bag aanfebouwb, ale Pion? nooit 't lieb ber vooglen in mijne ooren, bing ééne vaalbeib om bet roerloos bont en om mtj$elve, ontwenb aan 't jonnegloren.
(Been ucbtenb Briefte en 't was geen nolle nacbt. Coom viel mijn treb en PraaPte op borre blaren. Dof feef mijn oog met bliffen jonber fracbt, maar alle genfters in geftoroen maren; geen ooormerp boeibe 't vlottenbe ge bad) t: XPaar wa8 be beugnis jelf ber febmart gevaren 1
tin lang3aam toog if verber, onbemuft, of braam en biftel mij beseeren Ponben, bij febram en febeur 500 lijb$aam en geruft als bij boor orienbenbanb geflagen monOen, mant onverfcbillig merb mij flag en fmaab een teebre vrienbenlad) en laf oerraab.
£n baloe rvtbmen jtegen in 't gemoeb
als aar$lenbe aanvang onvoltooiber gangen,
een meefe gifting von verjongenb bloeb,
een $meem van flauw en onbemuft verlangen.
(Dnvafte ftemmen PlonPen boor bet bout:
nog bab geen vogel 't volle lieb ontooumb.
£n fdvielijP ging me een ftroomtng boor 't gemoeb en fvanoe in trilling lang ontponnen f naren, toen plots be jonge jon in blonben gloeb van aebter 't bofcb opbanfte en boor be blaren baar butjenb fijne, gouben pijlen febuin langs ftruif en ftam feboot naar be beuPcnFrutn.
88



p t o f p e r van JLangen&on
TTTT 7 TTTTTTTTTTT TTTTTTTTTTTT TTTTTTT T TTT T TTTT TTTTTTTTTTTT TTTT TTTTTTTT TTTT TTTT
%uöx £>er VOiïlb
Still etnfam fcbritt iep buret) ben ttefften tPalb,
niebt beU, niebt bunPcl gonj, in Dammerung verloren,
2tls bdtt mein 2lug nie potten tag erfebaut,
als Fldttg nie Dogeuieb in meinen (Dbrtn,
bing gnblbeit um bas regungslofe éolj,
mie um mieb felbft, entmêbnt bem Sonnengloren.
Rein tttorgengrauen / unb niebt PoHe XTaebt.
ÏÏlatt fiel mein Crltt auf barre Bldtterfcbaren,
trub fab mit tfug mit Slieten fonber ïïïacbt,
brin alle Scbdrfen mie geflorben maren;
fein (Begenftanb erregt' ber €>inne Wacht:
Wo mar ifrinnerung, rcobin ber Scbmers gefabren^
Unb langfam jog icb weiter, unbewufit, ob ÏDorn, ob 5Diftel ftreifenb micb gefebunben, bei Scbramm unb Rif fo bulbfam unb getroft mie bei bureb Sreunbesbanb gefcblagenen tt>unben; benn unberummert lief} micb ScbmifJ unb Rif}, mie Sreunbesfpott unb feige ^interlift.
Unb balbe Rbytbmen ftiegen ins (Bemut
mie jager 2tnfang unoollPommener Rlangen,
ein meicbes Ufyncn von nerjangenb Blut,
ein 3ug pon lau unb balbbewufit Perlangen.
Unficbre Stimmen brangen bureb bas Ö0I5,
mo nocb Fein volles tieb aus X)ogelFeblen febmotj.
Da plóglicb fubr ein Stront bureb mein (Bemat
unb fpannte bebenb tang entfpannte Saiten,
als rafcb ber tongen Sonne blonbe (Blut
beU binterm Sorft auffprang, nocb aQen Seiten
bie taufenb feinen golbnen Pfeile fcbo0
unb Cicbt auf Stamm unb BucbenPronen gofJ!
Cf
VTTT
89



Profper. van £angenöoncf
wrwyrrTrrTTTrrrrrwrrrrrrrrrrrrrTwrrrrrrTrrrTTrrrrTrrwrrTwrrrrrrrrrrrrrrrr.
Zet Prutebreef, in bert boogften boom van 't woub, Pwam ginbs beur ftralenbünbel brePenb ftuiten op 't blarenweetffel, waat gcfmolten goub afoloeibe: een meerle ontwaaPte en floeg aan 't fluiten en uit beur vollen Prop PlonP, menigvoub ber baalb, bet jublenb Heb boor 't Imftrenö bout.
joobat op eens uit afle Pelen fprongen
be fcbeUe lieberen Iuibrucbtig los,
boor oinP en mees en webuwaal gejongen,
ronbfpranPelenb uit elPen blabertros,
bie Flapperbe van 't bruP geruifcb ber veeren
in 't liebt geftoei van 't wippenb oliën en Peeren.
<D Sonne, o jieleftrijb! Verborgen Pamp! Wie veilt bat pleit oon boobgaan en bet/teven, boort 't grauwe boeP van biebten neoelbamp ooor menfebenoog en menfebengeeft omgeven, baar oog en geefc flecbts giffenb, vorfebt en raabt boor 't miftboeP been en 't menfcbalijP gelaat^
Wie veilt bat vleit i Blijft, wars van mebeboogen, be jware, voebte fluier uitgebreib om 't boog gebeim ber flanPe beuPenbogen^ JDoet flus be jon uit baar verborgenbeib losroentelenb, ben mifi, als ijble logen, verjwlnben voor beur Plare majefteit^
XTu febtjnt bet roeePe nebelwaas te mijPen voor fijne tintling van fteebs marmer glans ban meer beej flauwe Plaarbeib te bejwijPen, boobbloebenb op be bleePe nevelfcbans, terwijl be baum, van blab tot blab gejegen, eentonig brupt in fttUen tranenregen.
maar 'P boorbe een jtemme, een ftemme rijjen, balen, bie Plaar, met vollen, reinen jilverPlanP, leibbe en boorhtibbe 't lieb ber woubPoralen,
90



Profper van £ <t n g e n d o n
ryrrwwrrTrrTwrrrT9wyrTTTTrrvrTrrrrrrrrwrrwrrrrrrrrrrTrrrwrrrrrrrTWT7TrrrTrr7
€>icb freujenb in bes IPalbes bócbftem Baum, blicb oort tbr Strablenbünbel brccbenb rttbn auf einem BUtterbacb, von bem gefcbmoljen (Bolb bernieberflof}: ba flotete 'ne ÏHerle, bie erroacbt, aue ibr er wollen Reble fcbtvoU ee immer tvieber, boe 3ubeÖieb, jum Caufcbenben bernieber,
fo bafi mtteins aus alten B.eblen fprangen bie geilen (ieber jubilierenb fort, oon ÏTieifen, ginf unb (Bolbammern gefungen, beraue, empor aue febem BUttterbort, bierafcbelten oom 0cbrotrren oieler gebern, beim flattent, fcbaPern, baf doen, fliebn unb robern!
(D Sonne! Seelenftreit! X>erborguer Rampf! TCev miflt ben (Bang von £ ob unb neuem Heben, burcbs graue ÏLucb von btcbtem ÏTebelbampf fur tïTenfcbenaug unb ttlenfcbengeift umgeben, mo Itug unb (Beift nur abnenb forfcbt unb rat; burcbe Uebeltucb unb ÏTCenfcbenantlifc. fpdbtV
XOtt mif}t ben tPeg^ Bleibt immer mitleiblos ber fcbmere feucbte ëcbleier auegebreitet um bobe Kdtfel fcblanfer Bucbenbogen^ £df}t rafcb bie SSonne, oorbereitet auf ibrem (Bang, ben jDunft mie eitel Cügen verfcbtvinben oor ibrer Haren tttafeftat^
Hun fcbeint ber fanfte Uebelbaucb ju weicben bei feinerm glimmern in ftete tv Omtrent (Blanje, bomt roieberum bie Rlarbeit ju v er feb eucb en, verblutenb auf ber bleuben ïïebelfcbanje, bermeil ber Cau, von Blatt ju Blatt gelegen, emtónig tropft in ftiliem Cranenregen.
Da bórt' icb eine Stimme fteigen, fallett, bie Flor mit vouem, reinem Silberglaft, burcbldutete ba8 2-ieb ber ÏPalbcboralen,
I Cf
91



Profper oan£angen6oncf
rnrrrrr rrrrrrrrrrrr ******9******rrrrrrrrrrrrmrrrrrr****rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr
bun oreugbe uitfcbaterenb van branP tot branF. £aav stel, met eeuroig=5oete Hem, be stel Oer btngen jubelbe in be ftem.
ïlu ging boort 'twoub be PonlnFltjPe bag: (Been boeP, tot maar jijn Flare treö niet brong. (Been blab je of 't moei, geen vogeltje of bet jong. 't &oerbe al in fcboonbetb, mat iP boorbe en jag. Dat moub, bat beelb, bie ftem, bie Plaarte en nreê 'P braag 5e in berboren jiel ooor be eeuwen mee.
92



Profper o ö n Hangenbonct
ringe greube breitenb bin »on Uf $u 2lft! 3br óerjensbr&ng in en«0*faf}« Uot, ber JDinge TPefen jubelte ju (Bott!
ïlun ging burcbe Ó0I5 oer Fontglicbe lag:
Rein glccf wobm fein f l«rer Scbritt niebt brang.
Rein 3Matt ba» rubt, Bein Pegel, ber niebt fang.
3n Scbonbeit mebte was icb bort' unb fab!
£>er PPalb, boe »ilb, ber Ion, Uiarbeit unb grieben:
jfwig emeut trog icb'o in mir bemieben!
93



Heöegancf
£>e Waming tyeeft geen Caal
3rj' fprafen in bun overmoeb: „£>at volP is flecbts tot arbetb goeb, $tju grove geeften boubt bet waPPer, als jwoegenb op jijn groenen aFPer, of baferenb in ben sonneftraal. Waartoe 30a sielsgevoel 't verruPPen?' óet mift be Pracht om't uit te bruPPen! „De Planting, be Planting beeft geen taal!*
j£n 3ttlP een ongeboorb verwijt boorbrong bes Plamings bert met fptjt, bij telbe be eeuwen, bie vervlogen ftnbe bent stjn fpraaP en sangvermogen om rein en Piaarbeib werb gevierb; terwijl als nog be PronPelboorben ber Setne woefte Planten boorben, waar een taal uit wierb.
Ën, be armen ooumenb fpraP bij luib een aantal grootfcbe namen uit van Plaanberens biebt / en taalgeleerben, bie eeuwen ber, be volPren eerben, als vorften in pet tunftgebieb; if/n met be fterbeib op be Poonen, 30 ba ebt bijt stjn mij ban be Sonen van onje Pab'ren niet?*
JDit $eggenb greep bij naar ben ftift eu teePenbe in gejang en febrift be oube onvervalfcbte Planten: bie bij 5tjn moeber bab te banfen. £tj toonbe sijrt gewrocht ben tPaal JtTn vroeg hem, nabat Suib en doorben bie toonen met verruPPing boorben: „SpreeF, fpreef, bebben wij een taalf*
94



TTTTTTT7TrrTTT77T7T7T97TT7T7TTrr
\t>tx Vlamt X)at Uim&vvatye
Sie fprecben in ibrem Ubermut: i „JDiee Dolf ift mobl sur ttrbeit gut, , Sein grober (Beift, ben bdit ee roacE er, ftcb plocf enb auf bem grünen SlcFer, gebórrt von beiflem Sonnenlicht. W05U bem Dolf ben Sinn »crrü<f en, u>nt febU bie f\raf t ibn auesubrücE en: 'ne Spracbe bat ber t>lame niebt!"
JDocb foleb ent interport (Befcbmdb onrcbfubr bee D tarnen fjerj mit Web. ffr s&b(t bic 3*bre, bie entfebmunben, feit feine Spracb= unb SangeeFunben, in Keinbeit, Bi ar heit anerFamtt, ba noeb an grünen U f er balben ber Seine mafte Haute feba 11 ten mor aue 'ne Spracbe erft / ent ftanb.
5Die 2lrme faltenb, fpracb er laut bie Reibc ftoljer Hamen trant von glanberne iDicbtern, Spracbgelebrten, bie ringeum einft bie TJcHFer ebrten ale Surften auf bemB.unftgebiet! tHit fotcbem iyo&ifixm fur bae Schóne, fo baebt' er, ftnb mir benn bie Sóbne von unfern Datern nit i
JDiee fagenb griff er naeb bem Stift unb jeicbnete in Song unb Schrift bie alten unverfdlfcbten „FlanFen", bie er oer ÏTtutter bat $u bonten. €t mies fein WerF bem maalfcben Wicht unb frug ibn, ale in Sub unb norben entsueft ber Ion oernommen mor ben: „éórft bu, mie X)lanbern fpricht^"
95



3 a c o b van tTlaerlant
TTTTTTTTTWTTTTT7TFTTT777TTTFTTTTTT7TT97WTTTTTTTTTTWTTTTVTTVTTTWtT7TFTTWTTFW77T7T
£er»en von oen heiligen Sxanctólu&
3n alter ©d?reibn?eife um 1250
JtTnbe ombat ic DIaminc ben,
met goeber per te bibbic ben,
bic bit ÏDietfce fuQcn lefen,
bat ft mine genabltcb mefen;
cnbc lefen ftre in fomicb moorb,
bat in boer lanb ee ongeboort.! i
3n neuer ©djreibroetje £n ombat if Dlaming ben, met goeben berte bib if ben, bie bit ÏDtetfcbe sullen lejen, bat jij mi) genabig wejen; en lejen $tj in fommig woorb, bat in bun lanb i8 ongeboorb...
96



3<tcob van tTlaerlant
Htvm fce* heiligen Sr<m$tëBitó
., • JDermeil id) Planting bin mit gutem &tr$en bitt id) ben, ber bies mein iDeutfcb mag lefen, er fei geneigt gemeten, 311 lefen bier mand) artig Wort, bas in fein Canb ift ungebort.,.
7 OlaemiWe cSefeid^te
97



(Buflaöf 6e tTley
3e6er vogel $ingt jijn eigen lieo. ttuen sijn bet nachtegalen niet; leeuroertfe, Me 5roewen6 in 6e tvolfen 't stelegevoel met hooge ftem vertolFen.
Delen srjn van meer befcbei6en jang; Fweelen ftifle ganfcfa bun leven lang; ftijgen fluttenö niet en onverlegen 't helle=blanFe licht 6er sonne tegen
3Diepeenvou6ig
ie bun sielelieb;
maar veracht bun
5tngen oaarom niet:
£Iten vogel,
hóóg / of óngepresen,
ie sijn plaats in
't woubfoor aangetvejen!
98



(Bujlaaf 6e tTIev
Uac^öefang
3eber Dogel
ftngt fein eigen Cieb.
HHe fïnb e8
nacbtigaUen nit;
Certben and), bie
fcbmebenb übcr (Brünoen
Seelenjubel
bocbgeftimmt verPünben.
Dtele ftnb oon '
mebr befcbeibnem Song,
jmitfcbern leife
all ibr leben lang;
fteigen flótenb
niebt unb unoerlegen,
beücm, blantetn
Sonnenlicbt entgegen.
Oef einf dl tig ift ibr Seelenlieb; bod) verad)t ibr Singen barum nit: 3ebem Dogel, menn aud) ungepriefen, ift fein piaft im tttalbcbor angemiefen!
7
99



Pol 6 e fctt o n t
3lle 3*fue jou flapen, 'f ft von 68 fpa volgben bem fteebe elf engelen na, bie bietoen beet boog / en licblen bem vóór / veel fterren, jitverjacbt van gloor,
Ërx ale bij nu in jijn bebje lag, traben jij naber, vol beilig ontjag, en namen elf aar beel ftil bij be banb , ten neibane om jijn lebif ant, en jongen liebefene, monberjacbt, gelijf nachtegalen bij lentenacht.
Dielen ban 'e finbjee oogelijne 6icbt, ban boofben jij gauw bun fterrenlicbt, en ieber fooe jicb, jonber geluib, voor beel ben nacbt een vlefjen uit.
Croee jetten jicb, groen ale be jee bie beint, aan jijn boofben en aan jijn voeten etnb; rechte en linfe, op be fponbeplant, jftten twee anbre, ale fneeum joo-blanf. Iwee beben niete ban bet finbje beffen; bie maren ftjur ale be jomernacbt. Iwee moeften het, faffenb bee morgene roef Pen, bie maren geboft in morgenpraat.
Cmee bielben bun opengewoumen miefen ale een levenben bentel over bet wicht, bun fleeb geleef op bet morgenfriefen en van bun aanjiebt ftraalbe licbt. £n ieber op jijn boofbje broeg een vonfelenb rooben rojenboeb.
jfen enfele ftonb ter jij alléén, en waagte bet niet vooruit te treên,
ioo



P o 1 t> e tTI o ti t
mnOTrniFmnwimfFTrmmnmTrmmimmiTminnrmiTmmrOT
3efttfV Sufcettegetyn
(Das fiblofenbe 3efttftno)
2ÖS 3efu0 am ttbenb fcblafen foUt', folgten ibm fiets elf JtTngelein bolt»; bie ptelten pccb ipre B-erselein: viel 6terne, ftlberbeü von Scbein.
Unb als tt nun in fein Setttben lag, renten fte ttdber, beilig unb jag, unb ttabmen ehtanber ftifl bei ber £anb jum Keigen, ber nm fein Jager ftanb, nnb fangen liebletn munberfaebt, wie UacbtigaUen in Cenjesnacbt.
gielen bomt Rinbcbens Mgelein 511, lófebten fte fcbnell ibren Stern jur Kub, unb jeber wdblte fatbt, ganj facbt, ftcb ein pidtjcben für bie nacht.
3wei feöten ftcb, grün wie bas wogenbe meer, ju ejauoten nnb om gufienbe ber ... Rechts nnb linfs am Bettgeftell fapen 5 tv ei anbre, wie Sdmee fo bettV 3wei taten niebts als bas Utrtblein becüen; bie waren Bjur wie bie Sommernatbt. 3mei muiten jfs, Buffenb, bes ÏUorgens wecfen, bie maren getanebt in Utorgen vracht.
3wci breiteten ibre Slwgel, bie blauen, als lebenben *jimmel ober ben TDicbt, ibr Rleib mar mie bas tTtorgengrauen, oon tbrem llntlin, ftrahite Cicbt. tin jeber trug auf bem ^auvte fein enten fchintmernb roten Rofenfcbein!
tin einjiger ftanb abfeits, aQein,
unb wagte ftcb niebt ju bes 23ettes Scbrein,
IOX



Pol b e m o n t
en s«g met oogen vol getnwm von oer bet flapenb Binbjen aam
JDte broeg op 't booft een bornenboeb, jijn bonben en voeten bropen van bloeb...
102



Pol b e tTl o n t
bie Hugen in Zvanen, Mieb er ftaan, unb fftb oon fern bas Uinbcben an:
JDer trug auf bem <jau»t einen JDornenbut, fein ódnbe unb SüfJe teopften oon Blut...
103



Pol 6c m o n t
3E weet een ftntpel Uefcje I ♦ *
3P weet een ftmpel liebje, peel Plein, maar Me» van jin; iP weet een fïmpel liebje /mijn ftnorte weent boarin. Klaagt joetjes, vebelsnaren! JDe lente is lang voorbij, be Somer ie beengevaren, Óerfft en ÏDtnter nabij... Klaagt joetjes, vebelsnaren! 211= treurnis is nabij voor mij.
3P weet een ft'mpel liebje,
beel Hein, maar joo vol fmart...
3P weet een ft'mpel liebje,
van een gebroPen bart!
Klaag jacbtjes, vebel Moeve, weP niet, wat flapen mag... <D<b! mifriP be biepe groeve, waarin iP mijn f mar te lag! Klaagt joetjes, vebelsnaren! JDe lente is lang voorbij, be Jomer is been gevaren, Ó«rfft en tPinter naMj... Klaagt joetjes, vebelsnaren! 3tl« treurnis is nabij voor mij.
31 weet een ft'mpel liebje!... (BelijP en beel Plein Pinb beb iP mijn pijn vertroetelb en als een bruib beminb.
£n nu jij renjin gemorben, tocb wil gebragen jijn,
104



pol t> e tTl o n t
3dj> wei0 ein f#li#te$ Jliecxijen ♦ i 1
3d) tvetfj ein fcblicbtee (feb, nur f (ein, bocb tief von Sinn, icb rceig ein fcblicbtcg lieb / mein Scbmer$e meint barin. Ringt Ieife, Sibelfatten! Der len$ ift tang vorbei, ber Sommee ging oor Seiten, öerbft, ÏPtnter ftnb nabbei... Rlagt Ieife, gibelfaiten! Uüt Zr übnis nabet ftcb / fur micb*
3cb weifj ein fcblicbtes Ciebcben, ganj rletn, bocb fo vott Scbmerj, icb tveifi ein fcblicbtee liebcben von ein'm gebrocbnen fiers!
Rlag Ieife, Sibel bn, weef niebt, was fcblafen mag..♦ 21 cb! fdnb icb tiefe Rub, mobin mein IPeb icb trog! RIagt Ieife, gieöelfatten! Der lens ift lang vorbei, ber Sommer bin vor Seiten, fjerbft, tDinter ftnb nabbei. ♦. RIagt Ieife, giebelfaiten! HUscErübnts nabet ftcb / für micb,
3* tveif} ein fcblicbtes liebcben ... (Bleicbwie ein Heines Rinb bab icb bie Pein verbatftbelt nnb mie ehte Braut beminnt!
Unb nnn fte, Rieftn morben, bocb miQ getragen fein
105



Pol b e tTl o n t
T777TTTT777777777777777777T17 TTT7771777777777TT77TT7777777777T77777777777777TTTT
tan it / wat anbren morben! / verraben be lieve yi\ni ... Klaagt joetjes, vebelsnaren! De Hente is lang voorbij, 6e Somer is beengevaren, fjerfft en Winter nabij.. | Klaagt joetjes, vebelsnaren! 2llstrenruis is nabij voor mij.. ♦
3P meet en ftmpel liebje ... tErvee moorben jijn genoeg, om 't liebje faam te vatten: Ze laat eerft, ban te vroeg!
£ en vlinber, al lang geftorven, eer be mooifte roos ontbloeit.., £ en roofje, verjïenft en verborven, eer 6e vlinber bet vlerfje ontplooit. t. Flaagt joetjes, vebelsnaren, 6e lente is lang vorbij, be Somer is beengevaren, óerfft en Winter nabij... Klaagt joetjes, vebelsnaren! 2llstreurnis is nabij voor mij...
Speelt jacbtjes, vebelsnaren, meent joetjes, joetjes uit! Speelt jacbtjes, vebelsnaren... /Snift biepe fmart mei Ivnbi De f naren jijn al gefprongen ... De Somer is vorbij, mijn liebjen is nitgejongen, óerfft en Winter nabij... De f naren jijn al gefprongen ... ttUtreurnis is nabij... nabij.. *
ioA



Pol 6e ÏXL o n t
f arm icb / was anore morben! / verraten oie liebe Petnf Rlagt fanft, o gibelfaiten! Der fixnj ift lang vorbei, ber Sommer ging vor Seiten, fjerbft, Winter ftnb nabbei.., Rlagt fanft, o gibelfaiten! M=ïLrübnie nabet ftcb für micb .. *
3cb tveifj ent fcblicbteo liebcben •.. Smei Worte tun'o allbie, "" urne lieb jufammen ju fafferit 2>u fp&t erft, bann: 3u früb!
fin galter, fcbon geftorben,
eb bie fcbónfte Rofe erbebt,
bie Rofe, verpflanjt unb verborben,
eb ber galter bie glügel hebt,
Rlagt Ieife, gibelfaiten,
ber Henj ift lang vorbei,
ber Sommer ging bei Seiten,
Óerbft, tXHnter ftnb nabbei•»*
Rlagt Ieife, gibelfaiten,
ttlktrubnio nabet ftcb /
für micb ...
©pielt facbte, gibelfaiten, tveint Ieife, Ieife aue ... Svielt fatbte, gibelfaiten, fcblucbjt tiefer öcbmerj lont 'naue^ Die Saiten ftnb all gefprungen, ber Sommer ift vorbei, mein liebcben ausgefungen *.. Óerbft, Winter ftnb nabbei* Die Saiten ftnb gefprungen* 2llUcErübni$ ift nabbei... nabbei...
107



■*5>yppoliet van P e e n c
2>ij juHen hem niet temmen ben fteren XHaamfcben leeuw, al breigen jij stjn orijbeib met Fluifterö en gefcbreeum. 3rj sullen bem niet temmen, 500 long één Vlaming, leeft, $00 lang 6e Zeeuw Fan Hauwen, 300 lang bij tanben beeft.
Refrein: 3ij 3uUen i>em niet temmen, 300 lang één Vlaming leeft, 300 lang 6e Zeuw Fan Flaumen, 300 lang bij tanben beeft.
De tijb verfltnbt be fteben, geen tronen blijven ftaan, 6e legerbenben fneven: ten oolF sal niet vergaan. De vijanb treFt te velbe omringt oan 6oo6egevaar, wij lacben met sijn woe6e, -,***^ be Dlaamftbe leeuw is baar.
tPee bem ben onbesonnen.
bie valfcb en ooi oerraab,
ben Vlaamfcben Ceenm Fomt ftreelen
en trouweloos bem flaat:
(Been enFele b«nbbewegtng
bie bij «it 't 009 oerlieft
en ooelt bij 5«» getroffen,
bij fielt 3ijn mane en brtefcbt.
£et wraaFfein ie gegeven, bij ie bun tergen moê, met vuur in 't oog, met woebe, fpringt bij 6en vijanb toe:
X08



<^yppoliet va n p e e n e
£>er vlaemftye Hbxo
6ie foflen Ibn niebt scHmten, ben ftoljen olaemfeben Ceu, bebrobn fte aucb bie Sreibeit mit Betten nnb (Befcbrei. 6ie foBen ibn niebt jdbrnen, fo long ein Vlaming macht, fo tang ber £ów nocb Rlanen, fo lang er 3*bne bat.
B-ebrreim: Sie foflen ibn niebt $dbmen, fo lang ein Vlaming wacht, fo lang ber tbw nocb Rlauen, fo lang er Sdbne bat»
Die 3eit verfeblingt bie 61dbte, niebt Cbrone bleiben ftebn, bie óecreobaufen fatten: tm Volt wirb niebt oergebn! Der Sei« ö sieh t one ine Selb, nmringt oon lobsgefabr, wir lachen feiner tVntt Der vlaemfcbe fi-ów ift ba!
TVeb bem, ber nnbefonnen, ber f af cb nnb vott Verrat ben olaemfcben fceuen ftreicbelt unb bann ibn treulos fcblabtt XUebt eine fjanbbewegung, bie feinem »Uef entgeht, es ftrdubt ftcb femeUUbne, gebt aebt, wie er eucb ftebt!
Die Racbfucbt ift oomwten, er ift bes cüudlens fatt, mit Sent im 2lug, mit 3ngrimm, fpringt er bem Sri»» ftn6 Slatt:
109



<£> i p p o l t e t oan p een e
T7T77mTTnT7TTTmTj77WWTTTT77r77Ty7TmwTrjT7nYYTmmmwyrjTmm7Tm
fcbeurt, vernielt, verplettert,«
bebef t met bloeb en f lijf,
en segefpralenb grijnft bij
op'e vijanbe triuenb lijf.
Refrein: 3ij sullen bem nit temmen, 500 lang één Vlaming leeft, 500 lang be £eeuw Fan Hauwen 300 lang bij tanben beeft.
ZIO



v p p o l i e t o a n p c c n e
tv reiflt, serftórt, serfplittert,
bebecft oon Blut unb Rot,
unb ftegeprablenb greint er
ob feines Stinbes lob.
Rebrreim: öie follen ibn niebt $&bmen, fo long tin Vlaming maebt, fo lang bet Hom nocb Riemen, fo lang et Sdbne bat!
III



3 a c q u e s Perl
De vebel stngt, waar roos en mingertranfen verlieft ombellen ft buis oes aFFermans, en gloeien in ben avonbpurperglans / en twintig menfcben rij$en bij bie Planten.
f3et avonbmaal beeft uit; van bifcb en banfen, verbween ber jonfbeib blij gefcbaarbe Frans, be vlugge voeten reien $icb ten bons, en be arm buigt om be leeften been, be flanFen:
Daar tripplen jij en ftampen naar be mabt, terwijl be Froejen op ben bifcb rinFinFen, / en naar be mangen ftijgt bet vroolijF blocb:
Den oube, bie baar op ben borpel ftoat,
Jiet men be vreugb uit lacbenbe oogen blinFen,
tevreben, bat bij leeft, en leven boet.
112



3 a c q u te P e r l
JDorftatt3
Die Sioel ftngt, wo Kof unb WtlbmeJwrnnBen vcrUebt umbalfen ba» 6tim bes 2tcferm«nm? unb gluben fa» bem HbenbpurpurgUms / baf* sroanjtg ÏTtenfcben an ju tunjen fangen.
Der Qtbenbfcbmans ifi aue; »on Xifcb unb BanBen entfliebt ber 3ungbett frobgefcbarter Uranj, bie fiinten «iben ftcb $um Canj, ber %xm biegt um bie tenben ftcb, bie fcblanBen:
Da tripfen ft'e unb ftampfen nacb bem «tftft, bermeil bie Kruge nuf bem lifcbe BlinBen, unb in bie Wangen fteigt ba» frobe Blut:
Dem tflten, ber bott nuf ber ScbweuVfSmacEt, 6tcbft bu bie Cuft aus beiterm ttuge blinBen, jufrieben, bafi er lebt unb treibt unb tut!
8 t>laemlf#e <SeM#t«
113



2tlbrect>t Robenbad?
TTTT TTTT TTTTTTTTTTT77TTTTTT7TTTTTTT7TTTTTTTTTTTT TTTTTTTTTTT7TTTT7TTTTT77TT77 rT77
Van waat Fomt gij getreden, joo laat boor regen en winb, van waav Fomt gij getreben, alleen, 0 blonde Pinb^
(Bij fmibje van ben moube,
iF Fome van bet »elb,
waat vabet beeft geftreben,
waat vabet ligt ge»elb.
Co! oiel bij 't was met eere, um »aber melbemittb. Wat bergt um blauwe fcbabbe, gij orrem belbenFinb^
(Bij fmibje, 't jijn be feb er» en
van vabets goebe jweerb;
gij $ult bet mij berfmeben,
bet is 't berfmeben merb.
'b óerfmebe bet u fterFer Dan 't vttbers b«nb ooit jwong, maar waartoe jal 't u bieneni ®Ü Sijt 500 bitter jong.
(Bij fmibje »an ben moube,
bij Co! gij en jijt niet »roeb:
tïlijn »aber wil iF wreFen
met frroomen gattenbloeb.
114



2t I b r c c±> t Kobenbad)
Wober Fommft bu gejogen, fo fodt bureb Regen unb Winb, rooier Fommft du ge30gen aUein, du blortdes Rindi*
JDu Scpmiedgefell im Walde,
icb Fomme oon dem geld,
mo Pater bat geftritten,
wo Pater liegt, gefdllt.
2td>! ftel er, war'8 in £ been,
dein Pater treubeminnt;
mos birgt dein blaue Scbaube,
du armee óelbenFinb.*
JDu Scbmieb, ee ftnb die Scberben oon Patere gutem ©cbioert, bu foüft mir'8 mieder fcbmieben, ee ift bee Sdmtiebene roert.
3d) fdjmiebe dir'e nod) b&ter
ate Patere gauft ee fcbwung,
bod» mo$u foll dir'e dienen i
Du bift fo bitter jung.
Du Stpmiedgefell im Walde, bei (Bott! bu rdtft niebt gut: Ulein Pater wilt id) racben in 6trómen (Ballierblut.
8'
«5



2t l b r e ct) t Robenböd)
$De eerfte martelaar
Bloedig daagde de eedle jon in 't (Doften, bloedig 50U 3e '8 avonds nedersinFen, Moedig 50U de dag $ijn. (Brootfcb, manhaftig on3e nadere, lange de beFe fronPlend, in gefloten fcbaren ftonden. Waaien© wapperde de blanPe leeuwenvane in den friefcben morgenwind: en Merig fcbitterden de (Boebendags, en glimmend rond de PloePe reien ftralen fcboten. Reeds de priefter bad jijn beilige banden bemelwaarte gereiPt, en, nederdalend, flcegen 5e over 't Pnielend Dlaamfcbe leger 't macbtig teePen van bet Pruife seegnenb. £n ban ftonben 5e op, be PloePe mannen, «lammen fcboten bunne fombre bltPPen: Palm, manbaftig, triuenbe, jij wachtten. (Binder in be verte naarden fcbaren talrijF,*** naasden lijf een wolFgevaarte weemlend; en der Pwam een fchaar vooruit gejtormd. Kalm, manbaftig macbtten be eeble Rlauwaarte.
JDoor de ruimte nloog een wolPe pijlen fcbuiflend ... Én te mibden van de Diaamen ftoeg een PloePe Ferel de armen open manPlend ... £n baat lag bij bloedig, ftervend, in bee trouwen wapenbroeders armen. 3n $ijn brrt een fcberpe pijl $at, Mjtenb; macbtig floot bij b'banb nog rond de ftaoe van den (Boebenbag, maar (temend floot bij be oogen, langjam neder$ijgmd; en baar lag Wj uitgeftrert ten gronde, en jijn boofb op 't Floppend berte ruftte van den trouwen mapenbroeder. Somber wierpen be eedle Plauwaarte in bet ronde
116



2t l b r c d) t R o b e n b <x d>
£)er erftc ÏÏÏdrtyiret*
»lutig tagt Me eble Somt im (Dften;
btutig wtrb fte abenbS nu*erftnEen,
bltttig foll ber lag fein! Stolj, m*nttb«fttfl
uttfere Pater, an ber Bacbe PMnbung,
in gefcbloffenen Óaufen fturtben. Webenb
ftapperte bie blanfe Hómenfabne
in bem frifcben ÏHorgenminb unbfVftHtb('
glieerten bie „(Butentags"1 «nb glubénb
aus ben (trammen Reiben fcboff*» Strablen!
Seine beiligen fjanbe batte fcbon ber priefter
bimmelmftrw gerecft, unb nieberfegnenb
fcblugen aber'8 fnienbe oWrmfcbe fcager
fte beo Ureusee mAcbtigee Seicben.
Damt erboben ftcb bie frftftigen tBAnner.
glommen funften au8 ben boftern BltctMi**
ftill nnb mannbaft, bebenb alle b*Wen...
finten von ber gerne nabten Scharen,
nabten mie ein tDotfenwetter, wimmelnb,
nnb ba tam 'ne Schar «orausgeftürmt:
Schmeigenb, mannbaft marteten bie eblen Rlanmaarte.
Durch ben Raum fchmirrt eine tPolte Pfetle, «ifcbenb ... unb inmitten von ben Plamen fcbtègt ein ftrammer Rerl bte 2lrme offen, mantenb ... unb ba liegt er blntenb, fterbenb, in bes trenen XPaffenbmber* Urmen. 3n bem óersen ftat ein Pfeil ibm, brfêenb; macbtig griff bie gauft nocb um ben Schaft von fetnent „©utentag*, bocb bann, ermattenb febloffen ftcb bie ttugen, langfam nieoerftnfenb, unb fo lag er auegeftrectt am Soben, mit bem fjaupt auf feines tPaffenbrnbe» Hoofenb marmem fjerjen. Dttfter, brobenb marfeit unfere Rlaumaarte in ber Runbe
"7



2(Ibrcd?t & oöenbad>
9^^7777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777771777777777777
eenen bliP vol vlammen op beu vijanb en ben lieven mapenbroeber ... frervenb. jfnbe bij bie fterven ging, een ftonbe openbe 3ijne oogen bie verflaumben; en sij Fnielben aden ronb bem jtvijgeno, en bun boofben bogen en bij 3 ei bun fternenb: „Sroebers, lebe (Bob en Dlaanbren! in um mibben jal mijn stele blijven binft bet moeien van ben flag, en jhrijben; fterPer sal iP, ja, voor XHanbren frrijben maar iP ga nu. Éeve... (Bob en... Dlaanbren!" £n jijn ftervenb banb al beven 't banb soebt van ben mapenbroeber, en $jn boofb sonP neber ... en een fomber murmlen ronbliep in ben Pring ber mannen, bie baar Pmelben, en jij jetoen: „^eil ben eerften martelaar!" ♦Tiaar ban al met eens een bunner opftonb, en bet glimenb blanFe wapen swaateno,
„XHaanberen ben fieeum!" riep bij, „mat malfd) is valfcb io!" en ber fteeg een ftem op, grootfeb, 0nt5agl.jP breunenb mijb en ver boor BLortrijPs velben: „XJlaanberen ben Ceemv!" JtTn 't ftormbe, en breigenb $waaiben al be goebenbags, en vreesltjP ving ban aan be flag ber (Bulben Sporen!
118



21 1 b r e cfo t flobenbaci)
tmtmrmmrnmmTtmnmwrrm
einen BltcE »oü g lammen auf We geinoe
unb 6en lieben ÏDaffenbniber ... fcbeibenb.
Unb ber Sterbende fcblug feine "ftugen,
feine brecbenben, nocb einmal auf fte» <
nnb fte htieten aUe um tbmrfcbmeigenb,
beugten tbre ^mipter unb er fagte:
„£iebe 33rüber, lieber (Bott unb glanbern!
ttTitten unter ifucb wirb meine Seele Weiben
im (Bemabl ber Scblacbt unb mit fucb frreiten, /
ftarfer merb icb ja for glanbern frreiten.
ÏPo icb nun bingebe: (Bott!.. unb .. . glanbern!"
Seine éanb fucbt fterbenb nacb ber bebenben
bee ÏDaffenbrubees, unb fein éaupt ftnft
nieber ... unb ein bumnfes ïïlurmeln grollte
in bem Ring ber tTlannen, bie ba Enieten,
unb jte fpracben: „»3eil bem erften ttUrtyrer!"
JDocb auf einmal einer unter ibnen auffprang,
unb bag glitjernd blanEe fifen fcbmingenbi
„XHaanberen ben Êeeum!" rief er, „mat malfcb te, falfcb te!" Unb ba ftieg ein Scbrei auf, ftol$, unfagbar, bróbnenb meit unb fern bureb RortrijFö ttuen: „glanbern bem ftSmen!" ♦.. Sturmraofcb / brobenb febmangen aUe „(Butentage", unb furebtbar bann begann bie Scblacbt ber (Bulben Sportufc
1 „dutttlbat" (OSoebentaa) tvvxH Me t»affe (eiiwUrt lange» partlfane) bte vlanbrifdjen Sauem genannt.
ng



2(lbrect)t &obenbad)
TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT
JDes bemels fpiegel, mild en frifeb be lucbt in 't ronde lavend daar ligt de vijver maagdlij? fcboon in friUen someravond.
tfn Falm in baren avonbluft, bij 't $oet gefcbing der mane, ligt langsaam drijvend op bet meer be broomerige Smane.
JDe dicbterliFe vogel mint
bet maagdelife mater,
en baadt rveUuftig, fpiegelt, drinFt,
aanboort bet lief gePlater.
£n onbervuft bemint bem 't meer, en ftreelt stjn blanfe veder, en Flatert jacbt en fpiegelt bem 500 teér jijn beelbnts meber.
ÏDocb meiger en befcbeiden in bemondering verflonden, nooit beeft beft vogels reine min de maagdelifbeid gefcbonden.
Z20



21 1 b r e d> t H o 6 e n b a d)
JDes ^tmmels Spiegel milö unb frifcb, bie tuft ringsum erlabenb, fo rubt ber ÏDeiber mdbcbenfcbón int friuen Sommer abenb.
Unb friebooQ in ber «tbenbiuft tretbt langfam feine Babn, beim füfien Scbein bes ÏITonbenlicbts ber traumerifcbe Scbmftn.
SDer bicbterlicbe Vogel minnt beo TDafferS tTldbcbenfrifcbe, ftcb moblig bftbet, fpiegelt, trinet unb tftufebt ber pidtfeberfrifebe!
Unb unbemufjt Hebt ibn ber See nnb ftrdblt fein blanf (Beficber, unb Flafcbt ibn (cis nnb fpiegelt ibm jdrtlicb fein Bilbnis miber.
£ ntfagenb unb bef (beiben in Semunberung gesogen, bat niebt beo Dogels reine tttinn bie tTiagblicbPeit betrogen.
191



2tlbrecbt Robenbad?
(D nacht, o nacht, o fcboone nacht! Hangsaam jortf in roobe pracht 6e eedle sonne en fmolt in 't glimmen en bet b Ift Pen non be Fimmen, fmolt en al met eens 't was nacht en al met eens 't wae nacbt.
XLoninginne van be ÏTacbt, in ben onbemolPten bemel Swemt be mane in blij gewemel van baar pinPlenbe eerewacbt.
WW bemel maar be mane lacbt, weberfpiegelt in be vlieten, bie versilverb ben en f (bieten, Plaar in 't bonFre van ben nacbt
(Dnbertuffcben lijje en sacbt boor be Pruinen van be boomen licbte winbjee ruifeben Ponten in bet fritte van ben nacbt.
2(1 met eens geeft alles acht, allee smijt en (Bobmaarts Plemmen boor be ftilte wonbre ftemmen, 't lieb bee sangere van be nacbt.
Haebtgale, winbje saebt, Flare bete, suwrer' bentel, manefebing en ftergewemel, lofsang tot bes febeppere macht.
122



2i I b r e d) t Kobenbad?
£tacbt, o Had», o fcbóne XIacbt! ILangfam fonF in rofer Vracht Me eb Ie Sonne, fcbmols int (Blimmen unb Verglazen an 6er Bimmen i. i fcbmols babin ... JDa mar ee ïlacbt, unb mit fine 6a mar ee nacbt!
Riniginnc von 6er XTacbt, in 6em unbemólPten fjimmel fcbtvtmmt bie ÏITonbfrau im (Bemimmel ibrer blinFenben £brenmacbt.
óimmel, mo ibr Qlonblicbt lacht, tviöerfptegelt in bem glie$en, mo Me Silberbdcbe fcbieêen, flor im DunFel «nfrer Uacbt!
Unterbeffen leis unb facbt bureb Me tPipfel von ben Bdumen Ieicbte ÏDhtbcben raufeben, febdumen in ber Stille unfrer ïtaebt.
VSmiteins gibt alles 2lcbt! %Uts febmeigt nnb gottmarts fteigen bureb Me Stille ÏDunberreigen: £ieb ber Sdngerin ber Uacbt,
Uacbtigale, tf inbeben facbt, Flare 2?dcbe, reiner ^immel, ïïtonbee Scbem nnb Sterngemimmel: Cobfang auf bes Scbóvfers ïïïacbt!
1*8



2t l b r e cfo t ïlobenböd?
W777 7777 77777777 77777777 7777 7777 7997W977 777777777777777777777777 777777777777 7777
nieuwjaarsgroet
<D öroebero van beel Vlaanberlanb, cns binbt een trouwe (Biloebanb, Me, een oer van geoacbt en ftreven, Voor (Bobe en lale en danbe leven: U toeven wij aio nieuwjaarsgroet 't begeeftrenb woorO van fterFte en moeb bat, wen oe wilbe legerbenden al ftrtjben boor elfanber wenben, te mibben 't woelen worbt geboorb bet bonóig maar almacbtig moorb Vooruit!
Vooruit be jonge vlaamfcbe fcbaar, Vooruit boor bet beginnenb jaar, Vooruit! eenieber boü' jicb fterF! Vooruit met ons miovresen werf, Vooruit tot fpijt van Me 't benijbt, ui Vooruit fpijts lafter en verwijt, Vooruib fpijts onverftbtlligbeib en lafbeib en Fwaabwiüïgbeib, fpijts ontrouw en fpijtts mioVerftanb, fpijts vijanb en fpijts bwingelanb, Vooruit ^
124



21 l b r e d) t & obenbad?
yy> y TTTTTTTT7 TT TT TTTT TTTT TTTT TTTTTTTT TTTT ffTTflfJ TTTTTTTT TTTT IWITTTTTTTT TTTT TTTT
<D Brüócr all von Vlanberlanb, uns btnbet feft bas (Bilbebanb, oie einig wir von öinn unb Streben für (Bott unb fcanb unb Spracbe leben: j£ucb rufen wir juut Xleujabrsgrug bas Wort 511, bas uns ftdblrn muf}, bas einft, wenn reilb bie ^eeresfcbaren im Bampfe burcbeinanber fabren, bocb fibers Rampfgeroübl fcball fort, bas Fur$e, bocb alltndcbtge Wort: Voron!
Voran bie funge vlaamfcbe Scbar, Voran burcbs artgefangne 3*br, Voran, la#t fcft uns alle ftebn! Vormt, ob unfer Werf fte fcbm&bn, Voran jum Iroft, von «3ap unb ÏTetb, Voran trog Vorwurf, Cug unb Streit, Voran trog aller Hautgfeit unb geigbeit unb Bóstvilligfeit, trotj tTIifjverftdnbnts, bófer Creu, trog getnbfcbaft unb trog Cyrannei, Vormt!
125



2( ï n o I & ©aurocn
ttrr rrrrrrrr rrrrrrrr rrrrrrrrrrrr rrrr rrrr rrrrrrrr rrrr rrrrrrrr rrrrrrrr rrrr rrrr rrrr
jDe arotto
£en laatfte $onneftraal glijdt over 't dal, en doet als goud door ftruiP en boomtop vloeien* üermoeid Peert be aPPerman, in 't avondgloeien, naar't dorp,langs 't tvegsPen, PronPelend en fmal. o
(Binds in de roeide PlinPt bet luid gefcbal des toetboorns. Knapen brijven, onder 't ftoeien den landweg op, de Pudde bonte Poeien, met blij gebrul begroetend d' open ftal.
tfn langjaam valt bet buifter 't aHen Pant. tffoar in ben nacbt, bie dorp en aPPerlanb, gelijP en $roartgeplooide fluirs Pleedde,
rijft jacbt be maan aan be oofterPimmen op fpreidt over velden, but en torentop, een ftiuen glans van Palme ruft en vrede.
126



2( r n o l ö ©auwen
fin letjter Sonnenftrftbl fpringt übcrs (Cal
unb gebt wie (Bolb bureb Straucb unb tfipfel flieben,
ermübet tebrt oer «tiferemann im Hbcnbglüben
ins Dorf, (tuf Pfaben fcbldngelnb, Frumm unb fcbmal.
Sern nuf ber TPetbe Fltngt 6er laute ScbaU beo Cutborns. B.naben tretben lufttge gdbrte, ben Canbweg ber ber Uübe bunte óerbe mit frobem Brullen in ben offenen Stalt.
Unb langfam ft'nFt bao DunFel ubero £anb. Dotb in ber Hacbt, bie Dorf unb IXcFerranb gleicbbicbt umbüllt in faltenfcbmarje Scbleier,
ftetgt facfet ber ttïonb «m Ranb beo (Dftene auf, ftreut uber gelb er, jutten, turnt unb Knauf ben (ritten ©lans oon &ub unb griebenfeier.
127



([ t). © e t> e n s
(Drré vatexlcmb
XOaav be Wiaas en ©cbelbe vloeien, en 6e frisfcben weiben bloeien, i waar nog eifen fterf en trofcb, ruifeben in bet bieb te bofcb; baar is ons vaberlanb (bie), bet beitig vanb (bis) bet feboone XHaanberlanb!
Waar bet foele grafgefteente bert ber vaberen gebeente, waar ons meber beeft gefuft en een' gabe ons bierbaar tuft; baar is ons vaberlanb (bis), bit beilig van6 (bis), bet bierbre XHaanberlanb!
Waar be bietfebe tonen galmen in be baverenbe pfalmen, waar bet Poene rrrjsgefcbreuw breunbe: „XHaanberen ben (eeuw!" Daar is ons vaberlanb (bis), bet beilig vanb (bis), bet ebele XHaanberlanb!
3n be vreugbe en in be fmarte ligt bat lanb ons aan bet barte, moebig fteunen wij be vaan, waar bet gelbt ons volPsbeftaan! óoog leve 't vaberlanb (bis), bit beilig vanb (bis), boog leve XHaanberlanb!
128



Cb. ©eoene
Unfer Vatotlanb
Wo bit ÏÏTaae unb Scbelbe jieben
unb öic frifcben ÏPeiben Hapert,
wo nocb ificben ftarf unb ftol$
raufeben in bem bieb ten \joly.
ba ift unfer Paterlanb,
boe beilige Pfanb,
bas febóne Planbernlanb! '
XOo bas fnble (Brabgeftein beeft ber Pdter ftftrr (Bebein, wo bie ÏTtutter Iuttte fu#, mo ein teurer (Batte rïtflt: SDa ift unfer Paterlanb, bas beilige Pfanb, bas teure Planbernlanb!
Wo bie beutfeben Haute feballen in ben bróbnenben (Botteebatten, wo bae febarfe SLriegegefcbrei: „Planbem bem €3wen!" tont aufe neu, ba ift unfer Paterlanb, bas beilige Pfanb, bas eble Planbernlanb!
3a, in Sreuben mie in Scbmerjen
liegt bies Uanb uns treu om f5er$en.
ïïiutig batten mir bie §abn,
gilt ee unferee Polfee Beftabn.
f3oeb lebe unfer Pater lanb!
bas beilige Pfanb:
Óocb lebe 's Planberlanb!
9 XJlaemifctje CgcMdjte
139



Cbeobor ©eocna
TWWTTTWTTTTT^
<Eenö trtoeioe oe Plaamfcfc gemeente
jfene bloeibe be XHaamfcbe gemeente; toen bacbten be afgunftige (Ballen: „óoe fcboon en boe rijf ie be bloefem, bie 5 icb in bet ïtoorben om tv iP Pelt; aan one $tf be vrucht!"
Bij (Bob! sei be wijje De ConincF, bij (Bob! riep be bavpere Breioel, bat jutten mij nimmer geboogen; bee noobe morbt bet saab ber gemeente verfmacbt in one bloeb!
De (Ballen beproefben bun Pracbten; De ConincF. en Breibel ontvingen ben Poen op be velben pan RortrtjP, en plantten bet $ab ber gemeente in X)laanberene bart!
130



C b e o b o r © e o e n 8
TTT77TT77777T7T9 TTTTT77T77TTT77TTTT7 TTTT TTTTTTTT TTT7T77777T777777777777 7 TTTT7TTT
£ittft blm?te Me rlaemfdje (Bemeinoe
jfinft blübte bie vlaemfcbe (Bemeinbe, ba bacbten mi0günftige (Ballier: „Wie febón unb wie reicb ift bie Blüte, bie ftcb ba im ïtorben entwicCelt; fiir uns fei bie Srucbt!"
35ei (Bott! fpracb ber weife De UonincE, bei (Bott! rief ber tapfere Breibel, b«8 merben wir nimmermebr bulben; jur Xlot ftirbt bie @aat ber (Bemeinbe mit unferem Blut!
Die (Ballier erprobten bie StdrFe; De Uonimf unb Breibel empfmgen fte Fübn auf bem gelbe oon RortijF, unb pflanjten bie Saat ber (Bemeinbe in XMaanbeme óer$!
131



Cbeoboor ©eoens
yyyy y yyy 117 7/yyyy yy y tttt tttj twwxtttt tttt yyyy tttttttt wwxw WffwwxwTwwMW XMMl vwwx tttx
(Öraffctyrift
tn ale men mij begraven sal,
bij orgeltoon eu f loFgefcbal,
bet jij, met Pruie en bee,
in Vloanberene gettefbe gronb,
maar buijenb bloemvjee, lief en bont
verfieren velb en mee!
tri Pnielt baar fome een vrienb ter neer,
bie eigen taal en seben meer
ban vreembe tonen acbt;
en bibt bij ban met bart en monb,
500 flaap iP tot ben jongften ftonb
tevreben, feil en sacbt.
13a



I ^ e o & o o t @ e t> e n 8
WWTTTWTTTTTXTWyVTWWXTTTT T7T7 777 77777 7777 7777 77777777VWW777777777 99777777 97999999
(Ehrafcfc&rtft
Unb menn m«n micb begraven foü, bei (Drgelton unb (BlocEenb«Q, bann fei'e beim i\reu$ am ÏPeg, in THaanberens geliebtem (Brunb, mo taufenb Blumen, lieb unb bunt, versieren gelb unb Steg.
Unb Bniet ba einft ein greunb baber, ber eigene Spracb unb Sitten mebr als frembe Cóne acbt't, unb betet er mit fjers unb ïttunb, fo fcblaf icb bis sur jüngften Stunb Sufrieben, ftill unb facbt.
Z33



21 u 9 u ft (D 8 c a r t^ermetren
TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTFFFFFTTTTTTTFFFFFFFTFTTTT
!&ftt&erlo©$
(BeluPPig! wi\i — ombat mij '8 ^eeren $egen op onsen ecbt niet sicbtbaar balen sagen en niet één' telg te minnen, Poeftren Fregen.*
Hamp5«lig! g\\i—ombat een smerm ran Pinberen Me joelen, tmiften, rechten met malFanberen, Um sorg en liefbe oergenb, u Pomt binberen.'
ftcb! ooeloet gij mat 't $eggen mil f leebte gabe, niet moeber stjn, genoeg nooit mift gij (Robe te ban Pen, bie met Pr ooft u ooerlaabbe!
(BeluFFig! mij i—Wou (Bobe een fpmit on8 leenen om 3e one te ontnemen, ban, mij souben manen; *'t io $oet om 't Pinb bat ftierf te mogen weenen!"
134



3 u g u fi (Decat X> e t m e t r e n
(BlücFlicb! witi — weil wir be8 óerrn öege»
auf unfrer £be niebt fiebtbar ruben feben,
niebt einen 6prog $u lieben, bdtfcbeln, beden* B
UnglücElieb! tbr* — weil g«r ein ©cbwarm r>on ftinbern,
bie joblen, janfen, feebten miteinanoer
unb 6orge, £iebe belfcbenb, eud) bebinberni*
2td>! fübltet Ibr w«8 es bebeutet, nur (Batte, niebt tïiutter fein, nie wufitet ibr (Bott felbft genug ju banfen, ber mit Kinbern eueb belaftet b«tte!
(Blucflid)! wir!— VOit follten meinen,
woUt (Bott 'nen ©prof! uns febenfen, um ibn uns $u nebmen:
„'s wftr fu#, ums ïlinb, b«s jtarb, ftd) aussuweinen!*
135



3tugiift (Dgcar X> e r m e t r e n
£)e fdj>oonfie taal
„(De fcboonfte taal, 6e soetfte taal i8 weel 6e taal van 't Pinb!" Soo juicbt bet f aaF in 't ouberbart, 6at teer stjn telgen mint.
iSebrePFig ie jij, ja! 6ie taal, maar lieflijf tocb en f laar. Se ie ongePunftelb, son6er smier, maar rein en immer maar!
23eboorlijP ruifcbt sij one in 't oor 300 enooubool, 500 soet! TVant fcbnlblooe ie sij en oprecbt ale 't FinbertijP gemoeö.
ÏTocb 't singen oan ben nacbtegal, nocb 't fui$en van ben minb, geen toon en FlinPt op aarb', bie 500 ben oeg naar 't barte oinbt.
tPaar sij baar blijbe noten singt juicbt onje siele meè, en maar sij lijben Ponbt en fmart, baar beelen me in bet mee.
(Sten wrevel, bien bar toon niet fit ft, geen leeb, 6at jij met beelt, geen Fommer, bie niet benenoliebt, maar sij one 6e ooren ftreelt*
<D FlanFen oan 6e FinberfpraaP, 300 vaaF mij 't barte bloeöt bij'e menfcben buicbeUlaftertaal, oerFwiF mij 't FranF gemoeb!
136



2tugujt (Decar X>ermetren
TTT77TJ7TTr79T77TT7rTT*JTT77rT77TTT7T
£)ie fctyoïtfte Ö»rad?e
„Der Spracbe fcbonfte, füfefte, bas ift bocb bie »om Rinb!" So jubelt'8 oft im tf Iternberj, boe $art ben SprófHing minnt.
Unf ertig ift fte tvobl, bie Sprad), bod) lieb lid) aucb nnb Har, ift ungeFünftelt, fonber PrttnF, unb rein unb immer mabr!
BerücFenb f lingt ft'e uno im (Dbr, vod JtTinfalt, fitp erblubt! I Demi fcbulbloo ift fte, unverftellt, tvte's Pinblicbe (F3emut,
Rein Singen einer Uacbtigal, Rein Sdufeln von bem tPinb, auf trben Flingt Fein Haut, ber fo ben ÏCeg $um öersen ftnbt.
Denn mo fte beitere tóne ftngt, jaucbst unfre Seele mit, unb mo fte fceib unb Scbmers oerrdt, aucb uno ibr ÏPeb burebstebt.
Rein Srevel, ben ibr ton niebt ftillt, Fein teib, bao fte niebt beilt, Fein Rummer, ber niebt balb entftiebt, mo fte im óer$en meilt.
(D Rldnge aue ber Rinberfpracb! 60 oft mein Simt serftttcFt, beim ÏTtenfcbenbeucbel'-£dfterton: 3br babt mein 6er5 erquuft!
137



palier oon 5 t e g e f et r
Ztv tiageoadjtentó
van óorTmann v* SaUeraiefeert
bij 6e ombuUing oan jijn gebenFteeFen op ^elgotanb 1892
„Haar (Dftlanb mtllen wij oaren!" Uit XHaanbrenlanb, ten verren ftran6 en roewen6 on$e ftemme paren bij bie Oer bieb te broeberfcbareit ten feeft geftroomt naar ^elgolanb.
ftanboor 5e mêe met welgefatten, want bij bit betigliP booggetij, baar 't nageflacbt bij buijenbtallen oereerenb laat nw naam roeerfebatten, beboortbet banPbaartHaanb'ren bij.
(D minliï biebter, nooit oolprejen, gif $tjt oan 6' eb'len één geweeft, 6ie 't volt sijn toeFomft bebt geroe$en en bij mier lieb 6e taal verresen, weer uitftraalt eigen aarb en geeft.
£tt wapen uwe banb ontgleben, wij voeren 't FloeFer nog ban ooit. tPelbra 00P io be ftrijb oolftreben berleeft ons glorierijF oerleben en bloeit bet saab boor u geftrooib.
<D ban. ban Fan one 00IF weer smgen, wien moeb tot jingen lang ontjonP; 5ijn $angen jutten ftreelenb 6ringen tot bem. mien jij tot eere PlmPen, bie XHaanb'ren «banb en berte" fcbonF.
138



palier oon Sicgefar
SDem fcrtctyrer éotTmatm von $aUex$Uben
bet tfntbullung feines iDenf fteino auf óelgolanb 1892
„ïlacb (Dftlanb wollen wir fabren!" 2tuo XHaanberlanb jum fernen Stranb, unb rübmenb «nfre Stitnme paaren mit ber ron allen Broberfcbaren, 5um geft reeeint auf *$elgolanb!
<D béte fte mit tPoblgefalien, wenn bei ber froben óocbgejeit bie £nFel bir 5U taufenb ttialen ben namen ju bein b mtber ballen: Hucb XHaanbern banft bir aUejeit!
(Beliebter JDicbter, fei gepriefen, ber bu ber ifblen einer warft, ber uno bie SuBunft einft gewiefen unb beffen Sang bie Spracbe preift, bie f ünbet eigen 2lrt unb (Beift.
JDie TPaffe, beiner <&cmb en tg li t ten,
nocb ftarfer fftbren wir fte beut,
unb balb aucb ift ber Streit erftritten
3u XHaanberns Rubm in 6cblo0 unb jutten:
balb blübt bie Saat, bie bu geftreut.
<P bann, bann mag bas Volt nocb futgen, bem ïïïut jum Singen lang entfcbwattb; fein Sang foE bulbigenb nun bringen 5U ibm, bem Vreio unb lÊbre Elingen: JDer XHaanbern fcbenEte ^ers unb ^anb!
139



\\ÜlAcbtï!)ÖVt* Dicbtung 6er Vlaemen ift beute fur V iWW/WVt l- ♦ ung^eutf,^erinnod)ungebobener6d)ftft. 3n ibm fpiegelt ftcb btefes uns frammpermanbten Voltes (Bes mat unb öer3' mie in einem tiefen, heiligen Brunnen ber ©eele. %btt Stitnme flingt mie Rinberlaut unb ïlatttrton in enter tlTunbart, bie uns einerfeits an unfer norbbeutfcbes piatt gemabnt, an bie Spracbe eines Rlaus (Brotb, %obann ^einricb Sebrs, grift. Reuter, anbererfeits an bie wunberbolbe ©pracbgemalt unferer alten, mittelbocbbeutfcbcn ttlinnefdnger. JDer erfte fliinnefdnger mar ein Vlaeme, óeinricb »on Velbecfe, ber Cebrmeifter tVolframs »on itTfcbenbacb. JDte ritterlicbe HiebeslyriP unb bas bóftfcbe ifpos: bier lagen, fcbon um 1150, bie (duellen. TVas im 14. bis 16.3«forbunbert bie Vlaemen als BauPunftler unb im 15. bis 17. als tHaler gefcbaffen, ftebt nocb als lebenbes Rulturgut por unferen ttugen. JDocb bie plaemifcbe sDicbtung, fo retcb an Cautfcbónbett unb &bytbmiP, Pennen auflerbalb bes plaemifcben Hattbes nur TVenige.
tfinUreiSPOn ben beutfcbfreunblicbentHaemen unb plaemen» freunblicben jDeutfcben in Belgien mie im iDeutfcben Reicp, mócbte bier probemeife im Verein mit bem Verleger eine 2lus« mabl ben ÏDeutfcben barbringen. £ ine Vermittlung foH fte fein, eine frieblicbe geiftige Brucfe swifcbenDIaetnenunb JDeutfcben. 2lls folcbe miU fte anregen, binmeifen, aufmuntern, ein TVegs meifer fein fur uns, mie fur bie Vlaemen. ÏDenn beibe VSlPer beftften bas, mas bluts»ermanbte Raffen einanber geben unb nebmen, was fte mecbfelfeitig fcbenPen unb empfangen fónnen: ein güblen unb JDenlen, ein óoffen, teiben unb Singen, einen ©pracbenftamm.
3m fpracblicben ttusbrucf, ber als ConfaH unb (Bebdrben* fpiel bes Unbemufjten im Reim unb Rhytbmus fein innerftes TVefen ojfenbart, Fann fcbon ein Blief auf ben lert ber 3Dlcb* tungen munberbare ifntbecfungen, uberrafcbenbe ftnPldnge unb TVenbungen seigen, bie beibe ©pracben »erbinben. Sur Verbeutlicbung ftnb beibe Certe, ber plaemifcbe mie ber beutfebe, einanber gegenuber geftetlt. JDiefe 2luswabl »on Rriegsge* fdngen unb lyrifeben (Bebicbten wurbe mit RücE ft'cbt auf folebe fpracblicben ttntldnge, auf ibre cbaraPteriftifebe Vielartigfeit unb VielfórmigFeit getroffen. Sur ttberfegung wurben nacbs folgenbe plaemifcbe TVerFe benugt:
140



(Dnse XHaamfcbe Dichters, van 1830 tot 1905. X>er* jamelb en uitgegeven boor De @e^»X)erhc>UBftjS*-lt* Boef banbelaar van 3. ó« Hïgr. oen (Braaf van XHaanberen, 3talft 1905.
Dichters van Dejen tijb, (Bebicbten bijeengebracht boor ÏBr. 3. XX. van <haW, Slmfterbam—X). XX. van Rampen & Joon.
Die Sonberausgaben von Dicbtungcn von (Buibotöeselle, René be (Llercg, Willem (Bijffels unb
X)an mi jn£igen, (Bebicbten vanDr. palier vonjiegefar, Slntmerven 3. £. Bufebmann, brnffer»ultgever, 1899.
JDie meiften volFslieberbaften ©tucfe bot uns bie feine Sn« fammenftellung von gefungenen unb gefprochenen (Bebicbten an benfi-ieberavonben voor betX>olFimwX)laamfcb éuis'in Brttffel. Dort Hingen bie Cieber flltvlanberns unb ÏTeuvlam berns in fcblicbter Creue jum einfacben ïïtaiin aue bem X>olf. Der Heiter biefer Dolfelieberabenbe, mo belle Rinberfttmmen mit gemifcbten (tbóren unb j£in$elvortr<!lgen wecbfeln, ift t3err 2lbolf£lauwaert, ber Ceiter ber vlaemifcben X?olfs» fcbouwburg. 3bm, mie allen greunben unb ^elfern, nament» lieb ben herren *> Sr. Bluncf, granj gromme, 3«cob Bóbe* mabt, g. ïlorben, ÏXl. (Berftenbauer unb palier von Siegefar, fei biermit Danf gefagt. Die X)erbeutfcbung ber (Bebicbte: (Dv ben IJser, nieuwjaarsgroet, De Bloem ber óeibe, ïïïeejen, (Bij^Smijger unb (D Xtecbter ftammt von éjerm Rolling.
tïïóge biefem Bücblein ein frunbltcber ifmpfang inDeutfcb= lanb mie im XHaamenlanb befetneben fein.
3ena, am 6,3anuar 1916 Der ^erausgeber
141



777T77779999T777 977777979997 79977777 77777777777 7 7777 7777TTT9 79T 7 777 7 7777 7777 7777
X>et3eidmtë Oer £)td?ter
6dte
&ené 6e Clercq ♦ 2—19
Cb. (Coopmcmn , .♦ 20—21
JÊbmonb be (Beejt ., 22—23
(Buibo (£>e$eUe 24—67
tPillem (Bijfjels fc PJ i 68—75
^irmin oan *£>ecfe , 76—77
\Z. <£>iel 78—81
(Dmer be Haey 82—83
IL JLambred?» 84—87
Profper oan JLangenboncf 88—93
2\. Hebegancf J 94—95
3<*cob oan tYlaerfant 96—97
<5uflöf be tttaey 98—99
Pol be tYlont . 100—107
^vppoliet oan peene u .. 108—m
3acque$ perf ♦ 112—113
2tlbrecbt Kobenbad) ♦ . 114—125
2trnolb Gauroen. 126—127
Cb. ©eoene ♦ » 128—133
2tugu|ï (Decar X>ermetren 134—137
palier pon 3tegejar 138—139
5Den Umfcblag jeicbnere 5» l^ntcf e / (Bebrucft bei 2Dierfd> & örucfner in CDeimar
142



leugen 3D i e o e r t cp s T>erlag in 3enct
Btictyer uber unfc> <uts THamlanfc Belgten nnb ole meoeroeutfctye Srage
br. Hl —.60
„iDie eiterartf*e (Bef ellf*aft", hamburg: iDie Kreife, in tenen bie Slnteilnabme am olaemiicben Voltstum am lebenbigften Ift, nHffen oon po; littf*er J3egebrli*fett re enig. iDie Hicbetbcutfcben finb aUem, was aucb nut entfernt an Mbcnteuer gemabnt, abgeneigt; fte aber fin» ee, Sic, roenn au* tneift fd*fif*en Stamme», ff* 3U 6en irtrterfrdnfifcben Volreüerrcanbten an ïTïaae unb 6*elbe tjingejogen füblen. £in hamburger, al» jDi*ter unb ecforiftfteUer betannter jlnroaU, tribmet ber unferer etbnifeben politiF ge: ftellten roi*tigen Srage eine einbrtngli*e J5i-tra*tung. 2tuf btftorif*er (Brunblage baut er ben Stoff auf, 3eigt ben C*Un3 ber grefien 3e» unter ben CBrafen unb tyttsiaen, ben Hiebergang, bie Rrifen, um bann bet bem Kampf gegen ble„Verfranf*ung" 3U oerweiten unb bie i>tbtl 3u 3etgen, bie wb, roenn roir belfen rooUen, faffen müffen. 9UIe8 ift fa*li* unb febeinbar nü*tern gefagt, aber beim aufmertfamen 3ut)4ren enrgebt uns boe Ieife 3ittern ber eine 6er3enefa*e perfc*tenben etimme niebt.
:&arl3immermattti, £>a$ problem Belgien ooer: €ö lebe Oer (Beufe l
3. unb 4. ctaufettb. Papp bb. ÏH1.80 2lUfatboltf*ee Volleblatt: fin frif*er Win* webt; lebee Wort bat feinen febweren Wert; reine» ift 3Ut>iel. Wae ift eelgienï Stn ber éanb ber (Sefcbicbte beantroortet 3immcrmann biefe grage unb roaljrtjeitegetrcu. 3ur «mpfeblung uraucbe icb roetter nt*t» bin3U3Ufügen, nacbbem Me „Kolnif*e »olf83eitung" berette 3eter unb tttorbie barob gcf*rien; roobl ber befte Seroei», baf! bie 3tmmermannf*e 6*rift etroae Iü*tige8 ift, baf} ber Hagel auf ben Kopf getroffen rourbe.
2lle billige Polfsausgabe erfebtett mit 15 Büoern von geheten Kops u. ft.:
£4fyarleö oe (Tofter, ZyVL Ulenfategel unb fcamm <8otb$ciï
Überfetjt von gr. von (DvpelmSrontfotveFi. 20.—30. Caufenb. 3n pavpbb. ÏXl 3^-, in ^albvetg. XXI 4^0
Stefan 3t»eig: iDie Bibel bee belgif*en Voltee.
P aul« rnfftUlenfpiegel gebirt3Ubengan3grofSen Wetten bertVeltliteratur. éermann éeffe: S«U «Jrlmmelebaufen baben wtr In iDeut|*lanb ffl etrnae no* niebt gebabt.
«ubtnig Sincf b: mit begtügen bas £u* als eine CSrofStat bes ftamm; oerroanbten nieberbeut|*en (Beiftee.
éermann «.ine: Ce ift bic lünftlerif*e Sormel für Me 6eele bee belgis f*en Voltee.



Jfugcn !Dte6erid?9 Der lag in 3ena
rWTTTTTrTTTTTTXrrWTTVTTW
£<mö %t+ 25Um<f, Srurm ubernt £<m£>
(Bebicbte oer Rriegssett. br. ÏXl 1.50, Pcppbb. ÏÏÏ 2.—
B.4lnlfcbe3eitung: Wenn man nur tventge Verfe gelefen bat, umfagt man fogleicb ben Éinbruct einea ftarF cmpfmbenbcn unbgan3 nieberbeutfcben (Bemüta, unverFennbar erbFraftig, eigenroiUïg, gdrenb im 2lu8brucf, ftarf im Èinfaugen ber jErlebniffe wie in ber Verarbeitung unb (Beftaltung. 0o burcbtranFt ftcb feine iDicbtFunft mit ttfbeutfcbem Spracbgut unb teucbtet bellauf von alten unb neuen, niebt aUtdglicben, oft fernfremben toorts formen: von £ulF unb ttroffe, Scbilbbucf, (Btebelfrteb, Ütctergrinb, Rett?: fcbalm, janfen, glafen, prefeben. So role er mittinter von Feufcbeftcr iStn; facbbeit ift, bie viele Cieber bureb Klang unb 3artbeit unb ïlatürlicbFeit 3ur VolFewelfe maebt, finb anbere breiter angelegt, maten, ersdblen, fcblfc bem, geben farbige Stlber, perfinltcbea au8 aufnabmebereitem unb gebe; freubigem persen, unb wteber in anbern (Bebicbten (ebt ber marfige, bra= matifcb betvegte Ion ber echten Sallabe.
ttïaurice ÏHaeterlittcB, (Bebitytt
Perbeutfcbt»onR.lL5tmmer unb gr. »on <Dppeln«BroniFowsPt.
br. ÏXl 2.—. Crob geb. ÏXl 3.20 Berliner lageblatt: <lne vertvegen ftilifterte ttatur tvirb von finfterer Scbivermut umfebattet. Scblaffe Sebnfucbt, mattes T>er3tveifetn, Ijel&t ber (BrunMon. iDurcb grüne Scbeiben erbltcft man monbbeglan3te Pflan3en, tn ber Unbcroeglicbfeit bee Craumea, im Scbrceigen ber nacbt. tnübe Ceiben erftarren 3u Haturfpmbolcn: toünfcbc unb êüfte 3u palmen, tttooe, Scbltng; Pflan3en. Bleicbe üilien fteigen empor, aie babe boe (Bebet etner reinen Seele (Beftalt getvonnen. jDem Uberfetjer ift ee geglücït, bei aller erreiebbaren Ureue bie feltfam bange Sttmmung, ben bolben Klang3auber biefer Vere: muft'F rviebertcWn 3U taffen.
(Dtto unb ^rtta^ifi^atttorT/ lyrlfcfye 23ercegutig im gegemvdrttgm Srattfreidj)
jfine tfustvabl. Pavpbb. ÏTI 4.50, Ztbev geb. ÏXl 7.50 Pertreten ftnb 43 JlyriFer, barunter €éon SDeubel, p«ul gort, ?lnbré(5ibe,3é«ntnoréa8, éenry beRégnier, 3u(e8 Romains, 2tnbré Spire, lÊtnile Perbaeren, <Lbftrles Pilbrac.
Sücbertvurm: <e beftebt in SranFreteb feit ettva 3ebn 3abren eine Se; rvegung, bie, auegebenb von Verbaeren unb IVolt tVbitman, bie ITrabitio: nen jener dltercn ITïetfter mebr ober minber verligt unb unter bem boppelten Cinflug ber Sergfonfcben pbüofopbie unb bem einea mebr germanifcb ge: arteten, pantbeiftifeben tVeltfüblena, tvieberum nacb einem neuen SluabrucEe ber mobernen 6eele ftrebt. 3n biefe (Bruppe von iDicbtem, ale beren bes beutenbfter ber nocb jugenbllcbe 3ulee Jlomaina an3ufprecben ift, fütjrt boe vorliegcnbe Sucb in banFenarverter tVeife ein. iDie Uberfetjungen von £rna (Brautoff, bie bereite fruber Verbaeren verbeutfebt bat, finb vortreff: lieb unb ber einleitenbe Cffap von CDtto (Brautoff legt bie biftorifeben 3"; fammenbetnge In intereffanter tVeife bar. iDr. 6einri<b Scbnabel