METALLISATIE van BETON voor alle binnen- en buitenwerk onveranderlijk, onverwoestbaar, weervast in alle bronzen en kleurnuances warmer dan marmer altijd artistiek -- nooit banaal in het werk, in plaatvorm en alle denkbare vormen weinig kostbaar N.V. NEDERLANDSGHE BETONIJZERBOUW Dm. Dr. Ing. L. a. sanders Raadhuisstraat 37 AMSTERDAM N.V. ALGEMEENE NEDERLANDSCHE ELECTRIOTEITS-MAATSCHAPPIJ Vh groeneveld, rüempol & er AMSTERDAM, R H. KADE 68 - TEL* 4826-4827-7004 FÜialen te HOOGEZAND - EINDHOVEN - HEERLEN - 's-BOSCH en KROMMENIE HET HERSTELLEN VAN EEN 500 P.K. GELIJKSTROOMANKER IN ONZE FABRIEK UITVOERDERS VAN SLECHTS EERSTE KLASSE ELECTRISCHE LICHT- EN KRACHT-INSTALLATIES, IN KANTOOR- EN FABRIEKSGEBOUWEN, VILLA'S EN WOONHUIZEN SPECIALE AFDEELING VOOR DEN BOUW VAN HOOG- EN LAAGSPANNINGS-CENTRALES GROOTE HERSTELPLAATS VOOR HET REPAREEREN EN GEHEEL OP NIEUW BEWIKKELEN VAN DOORGEBRANDE ANKER- EN STATORWIKKELINGEN; HET MAKEN VAN COMPLETE COLLECTORS, MOTOR-SCHAKELKASTEN, ELECTRISCHE SIRENE'S ENZ., ENZ. RUIME MAGAZIJNEN. WAARIN STEEDS GROOTE VOORRAAD DRAAISTROOM-MOTOREN, PHILIPS LAMPEN EN DIVERSE INSTALLATIE-MATERIALEN Nollen Heijmerink Aannemers van Bouwwerken en Werken in Gewapend- en Ongewapend Beton OPGERICHT 1895 - Telegramadres: NOLLEN=HAAG HOOFDKANTOOR: § DEN HAAG = Tollensstraat 20 TELEFOON HAAG 1872 BIJKANTOREN: AMSTERDAM ~ ie Helmersstraat 128 TELEFOON ZUID 3979 NIJMEGEN = Barbarossastraat TELEFOON 268 AMERSFOORT Amsterdamsche Fabriek van Cement-IJzerwerken UUL^IN flUU 1 v/h WEIJERS 6 C9 - UDENHOUT PRACHTIGE GEVELSTEENEN = PRIMA KLINKERS VOOR WATERDICHT WERK = PROFIELSTEENEN - ORNAMENTSTEENEN HANDVORMSTEENEN IN ALLE AFMETINGEN EN VORMEN Speciaal Product: Van fijn genuanceerde kleur „OUD-BR ABANTSCHE STEENEN", in hand' en machinevorm n.v. Sanitaire Olifantvloeren v/h „Systeem Scheja" AMSTERDAM Kantoor : Prinsengracht 310 Telefoon" 7515 Fabriek i O. Looier sstraat 19, 20, 34, 36 Houtgraniet» Litosilo, Kurkestrich en Terrazzowerken ELECTRISCHE INRICHTING VOOR AANRECHTBLADEN, ENZ. DE OUDSTE FIRMA TER STEDE rredSHeltjescO; Kei7ersgt;745-ZTeL232 Amsterdam. In de hoogste gebouwen, voornaamste hotels en bankinstellingen en grootste magazijnen in Amerika en Europa Eiffeltoren. Fariis 4 Liften Wertheim Magazijnen, Berlijn 39 Liften Mag. „De Bijenkorf", A'dam 8 Liften Nederlandsche Bank, A'dam 3 Liften Carlton Hotel, London 5 Liften London Underground Rallway 183 Liften Enz. Enz. I Fred SUeUjesiC» Keizersgp745-7 Tel.237 Amsterdam. ROTTERDAM AMSTERDAM ?|utjgen Sc Meöëel Centrale ^ertoarmmg é>ttsler=Xtften ROTTERDAM AMSTERDAM BIBLIOTHEEK VOOR DE MODERNE HOLLANDSCHE ARCHITECTUUR DERDE DEEL aflevering n£. 2 G. VAN ARKEL - Architect te amsterdam met bijlage: KANTOORGEBOUW „JAFFA", UTRECHT. uitgegeven door Dr. gustav schueler te bussum 1917. G. VAN ARKEL ARCHITECT I AMSTERDAM UITGEVOERDE GEBOUWEN, PROJECTEN ENZ. UITGEGEVEN DOOR Dr. GUSTAV SCHUELER, UITGEVER TE BUSSUM GEDRUKT DOOR DE BOEK- EN STEENDRUKKERIJ „DE IJSBL" TE DEVENTER CLICHÉS VERVAARDIGD DOOR DE CLICHÉFABRIEK „POLYGRAPH" TE HAARLEM FOTO'S MBRKBLBACH AMSTERDAM INHOUD Plaat Ontwerp van een Landhuis te Loenen 1 Grafmonument 2 Gevel de Ruyterkade 99 te Amsterdam. 1883 3 Winkelhuis Leidschestraat 59 te Amsterdam. 1888 4 Winkelpui Heiligen weg 35 te Amsterdam. 1890 5 Winkelhuis Kal verstraat 190 te Amsterdam. 1891 6 Winkelhuis Kalverstraat 200 te Amsterdam. 1893 7 Intérieur Sigarenwinkel Zoutsteeg te Amsterdam. 1891 .. 8 .Winkelhuis Utrechtschestraat 30 te Amsterdam. 1894 .. 9 Kantoorgebouw der N.V. „Vriesseveem" te Amsterdam. 1895 10 -Kantoorgebouw Keizersgracht hoek Raadhuisstraat te Amsterdam. 1902 11 Kantoorgebouw der „Eerste Hollandsche Levensverzekering Bank", Keizersgracht 174/176 te Amsterdam. 1905. (Gebouwd in samenwerking met den Architect Baanders) 12 Privékantoor der „Eerste Hollandsche Levensverzekering Bank", Keizersgracht 174/176 te Amsterdam. 1905 13 Traphal Kantoorgebouw der „Eerste Hollandsche Levensverzekering Bank", Keizersgracht 174/176 te Amsterdam. 1905 14 Traphal Kantoorgebouw der „Eerste Hollandsche Levensverzekering Bank", Keizersgracht 174/176 te Amsterdam. 1905 15 Kantoorgebouw N. Z. Voorburgwal 262 te Amsterdam. 1906 16 Kantoorgebouw der „Eerste Hollandsche Levensverzekering Bank" te Den Haag. 1910 17 Diamantslijperij der firma B." A. Soep & Co., Nieuwe Achtergracht 17 te Amsterdam. 1906 18 Diamantslijperij der firma Asscher, Tolstraat te Amsterdam. 1906 19 Diamantslijperij der firma Van Dam, Ruysdaelstraat 58 te Amsterdam. 1906 20 Gevel Hoekhuis Spuistraat 274 te Amsterdam. 1898 21 Gevel Spuistraat 278/280 te Amsterdam. 1907 22 Café-Restaurant „De Kroon" te Amsterdam. 1891. Gevel Rembrandtplein 23 'Café-Restaurant „De Kroon" te Amsterdam. 1906. Gevel Amstel 24 Superfosfaatfabriek te Amsterdam. 1908 25 Fabrieksgebouw der N. V. Fabriek van Stoom- en andere Werktuigen, Hk. Jonker & Zn., Gr. Bickerstraat 3 te Amsterdam. 1908 26 Woonhuis Heerengracht 553 te Amsterdam. Biljardzaal. 1909 ; 27 Woonhuis Heerengracht 553 te Amsterdam. Eetkamer. 1909... 28 Hoofdgebouw Bergstichting te Laren. 1909 29 Plaat Bijgebouw Bergstichting te Laren. 1909 30 Plattegrond Bergstichting te Laren. 1909 31 Intérieur van den Lunchroom van Maison Ledeboer, Spui te Amsterdam. 1909 32 Beurs voor den Diamanthandel, Weesperplein te Amsterdam. 1910 33 Beurs voor den Diamanthandel te Amsterdam. Hoofdtrap begane grond. 1910 34 Beurs voor den Diamanthandel te Amsterdam. Hal le verdieping. 1910 35 Beurs voor den Diamanthandel te Amsterdam. Groote Zaal. 1910 36 Beurs voor den Diamanthandel te Amsterdam. Bestuurskamer. 1910 37 Gebouw Mars & Co., Kalverstraat 179/181 te Amsterdam. Toegang tot de Paskamers. 1910 38 Gebouw Mars 6 Co., Kalverstraat 179/181 te Amsterdam. Een der Paskamers. 1910 39 Voorgevel Villa „Ben Trovato" te Overveen. 1911 40 Kantoorgebouw Rokin 75/79 te Amsterdam. 1912 41 Voorvestibule Kantoorgebouw Rokin 75/79 te Amsterdam. 1912 42 Privékantoor Kantoorgebouw Rokin 75/79 te Amsterdam. 1912 43 Huldigingsplaat Kantoorgebouw Rokin 75/79 te Amsterdam. 1912 44 Gebouw van de Vereeniging ,,'s Gravenhaagsche Wijkverpleging", Den Haag 45 Chocoladefabriek der firma Pette 6 Zn. te Wormerveer. 1912 46 Fabrieksgebouw Haarlemmerweg te Sloten. 1913 47 Intérieur Fabriek Haarlemmerweg te Sloten. 1913 48 Plan ten boterfabriek te Amsterdam. 1913 49 Zaal-Intérieur. 1913 ... 50 Pand „Emma" der N.V. „Vriesseveem". Gevel Van Diemen- straat te Amsterdam. 1914 51 Pand „Emma" der N.V. „Vriesseveem". Gevel Oude Houthaven te Amsterdam. 1914 52 Pand „Emma" der N. V. „Vriesseveem" te Amsterdam. Monsterzolder. 1914 53 Pand „Emma" der N. V. „Vriesseveem" te Amsterdam. Bergruimte. 1914 54 Kantoorgebouw van „The Marine Insurance Company Limited", Rokin te Amsterdam. 1901. Gevel Rokin 69 55 Kantoorgebouw van „The Marine Insurance Company Ltd." Gevel aan de Nes te Amsterdam 56 Intérieur Huiskamer, Keizersgracht te Amsterdam 57 Intérieur Huiskamer, Keizersgracht te Amsterdam 58 r INLEIDING. Het werk van den mensch — van wien ook — mag nimmer beschouwd worden los van zijne persoonlijkheid; en die persoonlijkheid is wel niet het product van, maar toch nauw samenhangend met en beïnvloed door allerlei factoren. De plaats, waar iemand werd geboren, de opvoeding, die hij genoot, de omgeving, waarin hij heeft verkeerd, alles is van belang voor de kennis van zijn persoonlijkheid en de waardeering van zijn werk. Dit te ontkennen zou dwaasheid zijn. En daarom mogen zeer zeker, wanneer het werk van een bouwmeester in beeld wordt gebracht, biographische gegevens over den man, die dit alles tot stand bracht, niet ontbreken. Gerrit van Arkel werd geboren den 3** April 1858, te Loenen, het oude, liefelijke - of, om met Van der Aa te spreken, vermakelijke — dorpje aan delltrechtsche Vecht, waar enkele schoone buitenplaatsen nog de herinnering bewaren aan den achttiende-eeuwschen „Mennistenhemel". Hij was een der vele kinderen van Adrianus van Arkel en r ■ mm Maria Elisabeth Rijken. Al vroeg toonde hij een artistieken aanleg te bezitten. Hij bezocht niet slechts de gewone dorpsschool, maar ook de Fransche school — de school voor de „jongeheeren" van de buitenplaatsen. Hij leerde teekenen bij den ouden heer Lut9ers. den niet onvermaarden uitgever van bundels staalgravuren en litho's van de schoone plekjes uit de Vechtstreek en uit de omgeving van Haarlem, enz. In dezen hoogbejaarden leermeester vond hij een vriendelijken gids voor zijne kinderlijke liefhebberijen. Doch toen de Fransche school was doorloopen, ontbraken de noodige middelen voor eene verdere wetenschappelijk-technische opleiding, en moest de jonge Van Arkel de wereld in. Zoo kwam hij op 14-jarigen leeftijd als timmermans-jongmaatje in de leer bij den in zijne omgeving zeer gunstig bekenden baas Fluijt. Vervolgens trok hij naar Baarn, en vandaar naar het groote Amsterdam. Te Amsterdam volgde hij de avondlessen aan de Industrieschool van de Maatschappijvoor den Werkenden Stand. Een der bestuursleden daarvan was de bekende bouwkundige Jan Galman, de onvermoeide kampioen voor eene verbinding van de Hoofdstad met den overkant van het IJ, door middel van een door hem ontworpen, wel wat fantastische brug. De leerzame knaap trok al spoedig zijne aandacht, en hij besloot hem een plaatsje te geven op zijn bureau. Daar moest Van Arkel allerlei ontwerpen teekenen als ~ dit spreekt van zelf - een IJ-brug, een plan voor de bebouwing van den Buiksloterham een Koninklijk Paleis aan het IJ, enz. Doch Galman deed meer voor zijn leerling : hij wist te bewerken, dat deze, toen hij de Industrieschool had verlaten, onmiddellijk als leeraar in het bouwkundig teekenen daaraan werd verbonden. Van zijn 17"e tot 2ijn 23ste jaar heeft Van Arkel aan deze school gegeven Ondertusschen had hij kennis gemaakt met W. Wilkens, den bureau-chef van den architect G. B. Salm; en door bemiddeling van dezen kwam hij in het jaar 1876 op diens bureau. Salm had het druk. Hij bouwde o. a. het Aquarium in „Artis", de groote bierbrouwerij „De Amstel", de pakhuizen „De IJzerstaven" aan de Spuistraat, het gebouw der Vrije Gemeente, de Wester-Suikerraffinaderij, enz. Voor al deze gebouwen mocht de jonge Van Arkel de plannen helpen teekenen en aan de uitvoering er van medewerken. Toen Wilkens zich als zelfstandig architect vestigde, ging zijn vriend met hem mede, en in 1882, op 23-jarigen leeftijd, trad hij als zijn compagnon op. Deze vennootschap zou echter slechts van korten duur zijn. Wilkens had eene zwakke gezondheid. Men ried hem herstel te zoeken door eene reis naar Oost-Indië te ondernemen; doch dit mocht niet baten. Kort na zijne aankomst op Java overleed hij. Van Arkel zette nu de werkzaamheden onder de firma MVilkens & Van Arkel alleen voort, daarbij trouw ter zijde gestaan door den knappen opzichter A. van Vliet. Evenals Wilkens, bezat hij groote voorliefde voor den Nederlandschen Renaissancestijl uit het laatst der zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw. Een der eerste werken, die hij zelfstandig in dezen stijl uitvoerde, was het gebouw voor den sleepdienst van H. Rutters aan de De Ruyterkade 99. Het dagteekent uit 1883. In 1887 volgde, na vele kleinere verbouwingen, het photographisch atelier van A. Greiner, Nieuwendijk 89, en sedert gaat de reeks bouwwerken bijna onafgebroken voort. Menig winkelhuis werd door Van Arkel gebouwd. Wij noemen den winkel van huishoudelijke artikelen van J. H. van Andel, Leidschestraat 59, de bakkerij van J. C. Heinemann, Heiligenweg 35, het magazijn van P. M. Broekmans, Leidschestraat 24. Voorts verscheidene winkelhuizen in de Kalverstraat. In de eerste plaats den sigarenwinkel van G. H. de Veer (n°. 190), „waar het geestig rood van de baksteen zoo aardig met de bergsteen schakeert"; dan (n°. 101) het magazijn van Bispinck Kundert; n°. 200 en 177 de beide winkels van Anton Huf; n°. 179 —181 het interieur van de dameshoedenzaak van Mars & Co. Bijzondere vermelding verdient de sigarenwinkel „De Vorstenlanden" van Eduard Huf in de Zoutsteeg, een ondiep perceel, waarvan de kleine ruimte toch niet den indruk van bekrompenheid geeft. In diezelfde steeg trekt eene fruitwinkel en de wijnhandel van Van Merkom met het aardige binnenzaaltje, als een goed geslaagd werk de aandacht. Naast deze winkels mogen eenige hotels en koffiehuizen worden vermeld, als het thans verdwenen Bible-hötel in de Warmoesstraat en aan het Damrak, het café „De Kroon" aan Rembrandtplein en Amstel, Café Neuf, Kalverstraat 41, enz. Ook bankgebouwen werden door Van Arkel ontworpen. Zoo het gebouw der Eerste Hollandsche Levensverzekeringsbank, Keizersgracht 174—176, hoek Leliegracht, en in samenwerking met den architect H. Boenders, het bijgebouw derzelfde bank in Den Haag aan den Stationsweg. Verder het gebouw der Buitenlandsche Bank, Damrak 80-81, en dat der Marine Insurance Company, Rokin 69. Dit laatste, gebouwd in 1901, werd in 1914 aan de Neszijde uitgebreid; op verlangen der eigenaars moest het nieuwe gedeelte zich zooveel mogelijk aansluiten aan den stijl van de oude Bank van Leening aan de overzijde der straat. Enkele kantoorgebouwen verdienen hier eveneens eene vermelding; bijv. dat voor het Vriesseveem, Rokin 58, en die voor de firma's F. C. Stahle, Spuistraat 278, en B. H. Manus, Rokin 75-79. Voor het Vriesseveem bouwde Van Arkel ook het groote pand „Koningin Emma" aan de Van Diemenstraat en verschillende andere pakhuizen. Van de door Van Arkel gebouwde woonhuizen mogen hier genoemd worden het huis Plantage Middenlaan 36, voor B. H. Hagedorn; een huis in de Vondelstraat voor Joh. Messchaert en een aan de Keizersgracht 185 voor J. D. Maks; alsook het interieur van eene woning voor Mr. G. Hij mans, Heerengracht 384, en voor Mr. James van Raalte aan de Heerengracht 553, voor Mr. J. Kappeijne van de Coppello, Heerengracht 571, enz. Als landhuizen voegen wij hierbij de villa's „Immergrün" en „Harrow Hill" te Hilversum, het interieur van de huizinge „Groenendaal" te Laren, de villa van R. May te Zandvoort, villa van W. ten Kate te Bloemendaal, enz. Tot deze rubriek behoort ook de villa van de Heeren Berg en Kahn aan de P. C. Hooftstraat. Van werken buiten Amsterdam worde hier nog vermeld de bouw van een Wijk-gebouw aan de Stille Veerkade te 's Gravenhage in 1903, en die van de Bergstichting te Laren in 1910. Van Arkel het meest naam Te Wormerveer werd door Van Arkel de chocoladefabriek van de Fa. H. Pette & Zonen gebouwd en aan het Noordzeekanaal de Amsterdamsche Superphosphaatfabriek. In dit verband vallen verder te noemen de Fabriek van Stoom-enandere Werktuigen voorheen H. K. Jonker & Zn., aan de Bickerstraat; de fabrieken der firma Blikman 6 Sartorius te Sloterdijk met den winkel en de magazijnen aan Nes-Rokin en de Nederlandsche Plantenboterfabriek aan den Distel weg over het IJ. Vermoedelijk heeft straat, van Eduard van Dam aan de Ruysdaelstraat, en van B. A. Soep & Co. aan de Nieuwe Achtergracht. Van deze drie is de eerstgenoemde ongetwijfeld het meest grootsch opgevat, en terwijl aan de eischen, die de praktijk stelt, volkomen werd voldaan, zijn die der schoonheid evenzeer in het oog gehouden. Gezien Van Arkel's betrekking tot den diamanthandel, behoeft het niet te verwonderen dat hem in 1910 de bouw van de Beurs voor dezen handel (eerst ontworpen op de plek van het voormalig Oude-Zijds-Huiszittenhuis) aan het ^/eesperplein werd opgedragen. Nog menig kleiner of grooter bouwwerk zou hier kunnen worden genoemd; met de vermelding van het photographisch atelier van M. Buttinghausen, waarbij tevens gelijkvloers de lunchroom „Ledeboer" aan het Spui is gevestigd, voorts van de kantoren van Joh. Tacoma en van het Predikbeurtenblad aan den Nieuwe-Zijds Voorburgwal worde deze uit den aard der zaak droge opsomming besloten. Omstreeks 1894 kwam in de richting van Van Arkel eene belangrijke wijziging. Was hij begonnen met eene vrije navolging der oude Nederlandsche renaissance, waarbij hij zich in het bijzonder onderscheidde door de zeer rijke detailleering van zijne werken, gemaakt door den bouw van zijne diamantslijperijen. Reeds sinds eeuwen was Amsterdam een centrum van diamantnijverheid, doch grootere werkplaatsen zijn onder den naam van slijperijen, pas in de eerste helft der negentiende eeuw opgericht. Toen vervolgens stoom en electriciteit zich baan braken, moest ook de inrichting dezer slijperijen geheel worden gewijzigd. Eenige dezer nieuwe fabrieken zijn door Van Arkel gebouwd o. a. de diamantslijperijen van de firma Asscher aan de Tol- langzamerhand begon hij zich aan te sluiten bij de moderne richting. Toch heeft hij ook dezen meer soberen stijl steeds op zijne eigene wijze toegepast, vooral wakend dat de soberheid nimmer zou ontaarden in somberheid. Al ging hij mede met zijn tijd, van eene slaafsche navolging van eene of andere mode hield hij zich steeds verre. Van Arkel beschouwt de bouwkunst als eene kunst, die zich nimmer buiten de practijk van het leven mag stellen. Met theoretische beschouwingen komt men er niet. Er wordt veel te veel gepraat; „men moet het doen", dat is zijne leuze. Van Arkel bezit eene groote liefde voor oude kunst. Met den architect A. W. Weissman heeft hij de geheele provincie Noord-Holland bereisd, om oude gebouwen en antieke voorwerpen in teekening te brengen. Het resultaat van den gemeenschappelijken arbeid is door het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap tusschen 1891 en 1905 in zeven stukken uitgegeven. Zijn lust voor de wetenschappelijke beoefening van het verleden toont Van Arkel ook door het lidmaatschap der besturen van Amstelodamum, het Genootschap, dat zich de bevordering der kennis van het verleden en heden der Hoofdstad ten doel stelt, en van Niftarlake, dat de geschiedenis der Vechtstreek tot voorwerp van studie heeft gekozen. Van 1899 tot 1906 is Van Arkel bovendien lid geweest van den Amsterdamschen Gemeenteraad, waarin hij tot de vrijzinnig-democratische fractie behoorde. Hij deed zich daarbij meer in de commissiën dan in de openbare vergaderingen gelden. Aan de herziening der Bouwverordening in 1905 heeft hij krachtig medegewerkt. Bij het begin zijner practijk had van Arkel, zooals toentertijd bij vele architecten gebruikelijk was, zoogenaamde leerlingen op zijn bureau, waarvan enkelen geruimen tijd bij hem werkzaam gebleven zijn. In die jaren hebben zich bijzonder verdienstelijk gemaakt o. a. de heeren: E. Boursse, J. F. W. Stom, M. Cornelisse, H. W. Mol, P. J. Schut, C. J. C. Ovens, P. M. Leguit, Ch. Estourgie, S. Franco, D. Heineke, H. de Jong, Harry Elte, Mr. E. H. P. Rosenboom, terwijl hij eene goede hulp had door de medewerking der heeren Jac. Roosing, Jac. de Vos, B. v. d. Nieuwer Amstel, K. Karsten, B. I., J. de Klerk, A. de Wijs, B. I., A. Grimmon en anderen. Als decoratieve ontwerpers werkten met Van Arkel samen de heeren Jac. v. d. Bosch (decoratie café „De Kroon"), W. Sommer (decoratie café „Neuf"), G. van Caspel (kamerbetimmeringen en plafonds), de decorateur M. Hendricks, de sierkunstenaar Blinxma en de beeldhouwers Van den Bossche en Crevels. Sinds 1914 maakt Van Arkei's gezondheidstoestand het noodig zijne krachten meer dan vroeger te ontzien. Hij heeft zich daarom geassocieerd met den jongeren architect H. J. Breman, die reeds verscheidene jaren bij hem werkzaam was. Moge beider samenwerking nog het aanzijn geven aan menig welgeslaagd bouwwerk! Dr. Joh. C. BREEN. Plaat 1. ONTWERP VAN EEN LANDHUIS TE LOENEN. Plaat 2. ORAFMONUMENT. Plaat 3. OEVEL DE RUYTERKADE 99 TE AMSTERDAM. 1883. Plaat 4. WINKELHUIS LEIDSCHESTRAAT 59 TE AMSTERDAM. 1888. Plaat 5. WINKELPUI HEILIOENWEQ 35 TE AMSTERDAM. 1890. Plaat 6. WINKELHUIS KALVERSTRAAT 190 TE AMSTERDAM. 1891. Plaat 7. WINKELHUIS KALVERSTRAAT 200 TE AMSTERDAM. 1893. Plaat 8. INTÉRIEUR SIGARENWINKEL ZOUTSTEEO TE AMSTERDAM. 1891. Plaat 9. WINKELHUIS UTRECHTSCHESTRAAT 30 TE AMSTERDAM. 1894. Plaat 10. KANTOORGEBOUW DER N.V. „VRIESSEVEEM" TE AMSTERDAM. «895. Plaat 11. KANTOORGEBOUW KEIZERSGRACHT HOEK RAADHUISSTRAAT TE AMSTERDAM. 10O2. ♦ Ptóat 12. KANTOORGEBOUW DER „EERSTE HOLLANDSCHE LEVENSVERZEKERING BANK", KEIZERSGRACHT 174/176 TE AMSTERDAM. (OEBOUWD IN SAMENWERKING MET DEN HEER BAANDERS). 1905. Plaat 13. PRIVÉKANTOOR DER „EERSTE HOLLANDSCHE LEVENSVERZEKERING BANK", KEIZERSGRACHT 174/176 TE AMSTERDAM 1905. Plaat 14. TRAPHAL KANTOOROEBOUW DER „EERSTE HOLLANDSCHE LEVENSVERZEKERINO BANK", KEIZERSGRACHT 174/176 TE AMSTERDAM. 1905. Plaat 15. TRAPHAL KANTOOROEBOUW DER „EERSTE HOLLANDSCHE LEVENSVERZEKERING BANK", KEIZERSGRACHT 174/176 TE AMSTERDAM. 1905. Plaat 16. KANTOOROEBOUW N. Z. VOORBÜROWAL 262 TE AMSTERDAM. 1906. Plaat 17. KANTOOROEBOUW DER „EERSTE HOLLANDSCHE LEVENSVERZEKERING BANK" TE DEN HAAO. 1910. Plaat 18. DIAMANTSLIJPERIJ DER FIRMA B. A. SOEP & CO., NIEUWE ACHTERORACHT 17 TE AMSTERDAM. 1906. Plaat 19. Dl AM ANTSLIJPERIJ DER FIRMA ASSCHER, TOLSTRAAT Plaat 20. DIAMANTSLIJPERIJ DER FIRMA VAN DAM, RUYSDAELSTRAAT 58 TE AMSTERDAM. «9o6. TEAMSTERDAM. '9°- 3laat 21. OEVEL HOEKHUIS SPUISTRAAT Plaat 22. OEVEL SPUISTRAAT 278/280 274 TE AMSTERDAM. 1898. TE AMSTERDAM. 1907. Plaat 21. OEVEL HOEKHUIS SPUISTRAAT 274 TE AMSTERDAM. 1898. Plaat 23. CAFÉ-RESTAURANT „DE KROON" TE AMSTERDAM. OEVEL REMBRANDTPLEIN. 1898. Plaat 24. CAFÉ-RESTAURANT „DE KROON" TE AMSTERDAM. OEVEL AMSTEL. 1906. Plaat 25. SUPERFOSFAATFABRIEK TE AMSTERDAM. 190g Plaat 26. FABRIEKSGEBOUW DER N.V. FABRIEK VAN STOOM- EN ANDERE WERKTUIGEN, HK. JONKER & ZN., GR. BICKERSTRAAT J TE AMSTERDAM. 19Q8. Plaat 28. WOONHUIS HEERENORACHT 553 TE AMSTERDAM. EETKAMER. <9°9- Plaat 30. BIJGEBOUW BERGSTICHTING TE LAREN. 1909. j5Eim.i£i-/Sirn(Cmnrn kc Plaat 31. PLATTEGROND BE~ROSTICHTINO TE LAREN. 1QOQ. Plaat 32. INTÉRIEUR VAN DEN LUNCHROOM VAN MAISON LEDEBOER, SPUI TE AMSTERDAM. 1909. Plaat 33. BEURS VOOR DEN DIAMANTHANDEL, WEESPERPLEIN TE AMSTERDAM. 1910. 'laat 34. BEURS VOOR DEN DIAMANTHANDEL TE AMSTERDAM. Plaat 35. BEURS VOOR DEN DIAMANTHANDEL TE AMSTERDAM. HOOFDTRAP BEOANE OROND. )Q!0. HAL EERSTE VERDIEPINO. 10I0. Dl,,* Ifi BFIIP5 vnao r.FN DIAMANTHANDEL TE AMSTERDAM. OROOTE ZAAL. 5laat 37. BEURS VOOR DEN DIAMANTHANDEL TE AMSTERDAM. BESTUURSKAMER. ,Q10- Plaat 38. GEBOUW MARS & CO., KALVERSTRAAT 179/181 TE AMSTERDAM. TOEGANG TOT DE PASKAMERS. 1910. Plaat 39. GEBOUW MARS & CO., KALVERSTRAAT 179/181 TE AMSTERDAM. 1910. EEN DER PASKAMERS. Plaat 40. VOORGEVEL VILLA „BEN TROVATO" TE OVERVEEN. 1911. i Plaat 41. KANTOOROEBOUW ROKIN 75/79 TE AMSTERDAM. tgiz. Plaat 42. VOORVESTIBULE KANTOOROEBOUW ROKIN 75/79 TE AMSTERDAM. '912- Plaat 43. PRIVÉKANTOOR KANTOOROEBOUW ROKIN 75/79 TE AMSTERDAM. ,9,2. Plaat 44. HULDIOINOSPLAAT KANTOOROEBOUW ROKIN 75/79 TE AMSTERDAM. i9>2. ONTWERP: C. A. LION CACHET. Plaat 45. GEBOUW VAN DE VEREENIGINO ,/S-ORAVENHAAGSCHE WIJKVERPLEGING", DEN HAAO. Plaat 46. CHOCOLADEFABRIEK DER FIRMA PETTE & ZN. TE WORMERVEER. 1912. Plaat 47. FABRIEKSOEBOUW HAARLEMMERWEG TE SLOTEN. 1913. Plaat 48. INTÉRIEUR FABRIEK HAARLEMMERWEG TE SLOTEN. 1913. b m m ■ • naamlooze-vennootschap-nederlandsche-plantenboterfabriek- §s m m & m m P • TE-AM5TERDAM-AAN-HET-y-EN-r100rDKANAAb ARf.HiaGv?\NARKEL&JosWEi5S- ■ ■. ■ Plaat 49. PLANTENBOTERFABRIEK TE AMSTERDAM. 19'3- Plaat 50. ZAAL-INTÉRIEUR. 1913. Plaat 50. ZAAL-INTÉRIEUR. Plaat 51. PAND „EMMA" DER N.V. „VRIESSEVEEM". OEVEL VAN DIEMENSTRAAT TE AMSTERDAM. ,0,4. Plaat 52. PAND „EMMA" DER N.V. „VRIESSEVEEM". OEVEL OUDE HOUTHAVEN TE AMSTERDAM. 1914. Plaat 53. PAND „EMMA" DER N. V. „VRIESSEVEEM" TE AMSTERDAM. MONSTERZOLDER, 1914. Plaat 54. PAND „EMMA" DER N. V. „VRIESSEVEEM" TE AMSTERDAM. BERORUIMTE. 1914. Plaat 55. KANTOORGEBOUW VAN „THE MARINE INSURANCE COMPANY LIMITED". ROKIN TE AMSTERDAM. GEVEL AAN HET ROKIN 69. 1901. Plaat 56. KANTOORGEBOUW VAN „THE MARINE INSURANCE COMPANY LIMITED". GEVEL AAN DE NES TE AMSTERDAM. Plaat 57. INTÉRIEUR HUISKAMER, KEIZERSORACHT TE AMSTERDAM. Plaat 58. INTÉRIEUR HUISKAMER, KEIZERSGRACHT TE AMSTERDAM. BIJ DEN BOUW VAN EEN MODERNE FABRIEK OF MAGAZIJN TREDEN TWEE BELANGRIJKE FACTOREN OP DEN VOORGROND: DE BEKLEEDING VAN DEN VLOER EN VAN MUREN EN PLAFONDS. EEN DEKVLOER GELEGD VOLGENS DE MASTER BUILDERS METHODE IS IJZERHARD. STOFVRIJ EN WATERDICHT EN BESTAND TEGEN DRUK VERKEER. EEN LOKALITEIT, GEHEEL BESCHILDERD MET RICE'S MILL WHITE, DE WITTE AFWASCHBARE RUBBER VERF, IS SANITAIR, ZONDER DONKERE HOEKEN, MAKKELIJK SCHOON TE HOUDEN EN OVERVLOEDIG VERLICHT. - ADVIEZEN, MONSTERS EN BEGROOTINGEN GRATIS OP AANVRAAG. TECHNISCH BUREAU VH NIERSTRASZ - AMSTERDAM GÜICOOSTERBAAN ATELIER VOOR DEUGDELIJK EU SMAAKVOL SCHILDERWERK. SPECIALE INRICHTING VOOR HET MAKEN VAM GLAS IN LOOD EN GEBRAND-GLAS | VERSIERING IN ALLE GENRES PRIJSOPGAAF EN TEEKENINGEN OP AANVRAGE PRINSENGRT-570-ADAM-TEL: 6253* Amsterdamsche Jalousiënfabriek OPGERICHT 1875 Spuistraat 240-242-246-248-250-252-254 - Amsterdam Speciale fabriek voor: Rolluiken, Jalousiën, Zonneschermen Marquisen, Serre-Dekking Geschilderde Winkelgordijnen Houten Parquet-Tapijten Oprolbare Tochtschermen, Tuintenten Groote Tuinparasols met of zonder Tafel enz. J. F. KRÖNER ® ZONEN Hofleverancier van H. M. de Koningin en H. M. de Koningin-Moeder Spuistraat 240-242-246-248-250-252-254 - Amsterdam MARTIN MARTIN H MARTIN Nederlandsche Huistelefoon-Maatschappij « Amsterdam Frederiksplein 28 • Telefoon Noord 5580 Huistelefooninstallaties en in huur Electrische Klokinstallaties in koop Inlichtingen en prospectie kosteloos en zonder verbintenis STEENHOUWERIJ D. WEEGEWIJS AMSTERDAM RAPENBURG 14 Telefoon Noord 2662 ♦ ♦♦♦ ♦ FABRIEK VAN MARMERWERKEN ♦ ♦♦♦ ♦ GESTOCKT en GEPOLIJST GRANIET PORPHYR - MUSCHELKALKSTEEN Enz. a Enz. DE BEER GNIRREP AMSTERDAM - Amstel Telefoon 159 Noord MARMERWERKEN "4, Werken in GRANIET,HARDSTEEN,ZANDSTEEN en MUSCHEL-ZANDSTEEN Firma J. A. BEERENS - AMSTERDAM HUIS-, PLAFOND- EN SCHEEPSSCHILDERS PRINSENGRACHT 790 TELEFOON N 8539 Naamlooze Vennootschap TECHNISCH BUREAU [ AMSTERDAM V/H MOENS BECK ROKIN 122 [ Telegram-Adres : MOENSBECK ♦ o TELEFOON INTERCOMMUNAAL NOORD 3817 \ ^Jv^eet U welke de EERSTE EISCH is, die aan Uw huis ge» steld moet kunnen worden ? ❖ Dat ge* daarin beveiligd zijt tegen brandgevaar, o EN DAT ZIJT GE NIET, wanneer Uw huis niet BRANDVRIJ is gemaakt met ons HARINGGRAATSTAAL. ♦ Vraagt Uw Architect bij den 3888888888888888883 J. DE VOS JR AMSTERDAM SINGEL 426 - TELEFOON N. 1932 GLAS VENSTER-, SPIEGELen DRAADGLAS SPIEGELS TOT 14 M2 IN COURANTE MATEN VOORRADIG N.V.Wed. J. Ahrend ® Zoons Industrie- en Handelsvereeniging AMSTERDAM SINGEL 22—24 i Tel. N. 2710 en 9018 's=GRAVENHAGE TOUSSAINTKADE 49 - Tel. Haag 4985 □□□□ Speciale inrichting voor het r epr oduceeren van Teekeningen *> Plannen Kaarten - Enz. - Enz. in NEODRUK, PLANDRUK, LICHTDRUK en PHOTOLITHOGRAFIE Werkplaatsen te Amsterdam en te 's-Gravenhage Men vrage om toezending van onze brochure „Over het reproduceeren van Techn. Teekeningen" HARINGGRAATSTAAL Op een gedeelte is de ruwe (eerste laag) bepleistering aangebracht ?8888888888888888888888888888ffl8888888888[ bouw ons HARINGGRAATSTAAL toe | te passen, o Zorgt, dat | voor de plafonds geen j riet, doch HARINGGRAATSTAAL als ] ondergrond voor de ] bepleistering gebruikt wordt. ♦ Ook voor binnenmuren en ] trapbekleedingen is HARINGGRAATSTAAL het beste | materiaal. 8888888888888888888! tot &annemmg ban OTerkn V„ H. J. NEDERHORST TE GOUDA DIRECTEUREN: H. J. NEDERHORST & P. BOKHOVEN Burgerlijke- en Waterbouwkundige Werken Constructeurs van Gewapend Beton HANG- EN SLUITWERK IN IEDEREN STIJL (HOLLANDSCH FABRIKAAT) □ Firma A. VAN WILLES JZN REGULIERSGRACHT 100 — AMSTERDAM SGHRÖTTER & C° AMSTERDAM pg ar-\n DLjrj □□ Spiegelglas - Vensterglas Draadglas enz. Suikerpakhuis der Coöp. B. W. S. Fabriek, Dinteloord H. VRIENS - BREDA TELEFOON INTERC. 321 HOLLE BETON VLOEREN co SYSTEEM DHAVÉ ontwerpen en uitvoeren van alle voorkomende werken in gewapend beton EMILE SANDERS - AMSTERDAM MA.RNIXSTRAAT 409 — TELEFOON NOORD 6135 Prismatische Tegels ,,Vera-Lux" voor Trottoir-, T{elder- en 'Binnenlichten Glasroeden, systeem Pennycook PARKETVLOEREN, alle systemen in diverse uitvoeringen, eenvoudige en rijke dessins SMEED-IJZEREN KLEERKASTEN, voor kantoren, fabrieken, ziekenhuizen enz. j FA A. & W. GROEN ( : TIMMERLIEDEN EN AANNEMERS : | VILLA-BOUW j : MACHINALE HOUTBEWERKING • ZANDVOORT j : HOOGEWEG 62-64 - INT. TEL. 30 en 53 ♦ | FA C. ALBERTS ® Zoon I || AMSTERDAM jg §| RINGKADE 13 - TELEFOON 4252 ZUID gj AANNEMERS VAN l§ |j BOUWWERKEN l§ || STOOM-TIMMERFABRIEK || öj GEWAPEND BETON |S S: berekening - uitvoering jö ^1 Ijjl laai |aa Amsterdamsche Asphaltf abrick ~m ~ 1881 s — „DE VESUVIUS" N v l y«f je v ^^3Ba^ 1N.V. voorheen M. Otam OC Zoon TPI pc ,MTRDP £tëZSï> = WORMERVEER - Telef.I„terc.No.l532 TELEF. INTERC. K^pNg^l TELEGR.-ADRES: ======================^^ ZUID 3208 EN „VESUVIUS" _ ' ZUID 3209 ^^^m AMSTERDAM ü bnelle en accurate uitvoering van a 11 e _ = ^t^p^l 11 Burgerlijke-en Waterbouwkundige Werken SS ggslte^ Moderne Fabrieksbouw wettig gedep. J||g, handelsmerk Gewapend Beton VAN DEN BERG <£> VIÊTOR **«*"«•" - *«..*. Berekeningen - P.anne» alle soorten asphaltwbrkbn * ■ I' 'I fai issi fa M ;•• ., g^j Ü I lEflTPlfl Althui i 1 Hardgebakken Mosaik en Ceramique Teeels ! ^ 1 _A ^ V i I HolIandsche T^els Ö Asphaltvloeren — Mastiekdaken S» Dakleer Flin bezand Filfnani<»r ®S ividsueK. — i^aKiaK ja ■ 1 • 1 • 1 1 y^i 1 . - LU NICOLAÏ & LEBRET ELECTRISCHE INSTALLATIËN STICHTSCHE GLASHANDEL TELER 354 UTRECHT TELEF. 354 SPIEGEL- EN VENSTERGLAS GLASSLIJPERIJ - VERZILVERING <0 ETSERIJ - MARMERGLAS o, GLAS IN LOOD EN IN KOPER GESCHILDERD GEBRAND GLAS SANITAIRE INRICHTING baden <£è-r_. gaslampen geysers J SST^I IN ALLE . I fin J stijlen badkachels '—f^J^sirH/b> ( rr\-fr ^i—i(