:A MANUA.L OF THE Hn|t: 1ANGUAC1
. Bv B.W. Downs and I '■ . H.'Latimer Jackson



1
1









CAMBRIDGE GUIDES TO
MODERN LANGUAGES
A MANUAL
OF THE
DUTCH LANGUAGE



CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS C. F. CLAY, Manager LONDON : FETTER LANE, E.C. 4
NEW YORK : THE MACMILLAN CO. BOMBAY \
CALCUTTA L MACMILLAN AND CO., Ltd. MADRAS )
TORONTO : THE MACMILLAN CO. OF
CANADA, Ltd. TOKYO: MARUZEN-KABUSHIKI-KAISHA
ALL rights reserved



A MANUAL
OF THE
DUTCH LANGUAGE
BY
B. W. DOWNS, M.A.
Fellow of Christ's College, Cambridge AND
H. LATIMER JACKSON, D.D.
Christ's College, Cambridge
CAMBRIDGE
AT THE UNIVERSITY PRESS 1921






PREFACE
When, a century ago, Bowring put forth his Anthology of Batavian Poetry he roundly asserted that the literature pf Holland was less known to his fellow-countrymen than that of Hindustan and Persia; and quite lately it has been said by Professor Grierson, in the volume contributed by him to the Periods of European Literature series, that' it has not been unusual to speak of Dutch literature as an entirely negligible quantity,' while he goes on to hint that if, save only for a few scholars, the works of Holland's men of letters be an unexplored or altogether unknown field, the explanation points to lack of familiarity with the language of Holland's people.
Things are somewhat different to-day. That the truth enshrined in the epigrammatic saying attributed to the Emperor Charles V—so many languages mastered so many times a man—has taken hóld of English minds is plain from the ever-increasing number of persons who avail themselves of the ample provision long since made for the study of foreign languages generally. And as for 'lusty Dutch' (as Nowell styled it in his Instructions for Forreine Travel), there are signs that it is at last coming into its own; why else should the University of London have found it necessary to establish a Dutch Professorship and the subject be included—as it has been for several years at Cambridge—in academie lecture-lists and Honours syllabuses ?



vi
PEEFACE
If this little book should help in extending a knowledge of the Dutch language and kindling a deserved interest in Dutch literature wé shall be well content, and perhaps be encouraged to put forth another which shall introducé the student to those earlier writings which can receive but cursory notice in the present volume.
Let it be understood that what now goes to press is simply and solely a Manual, a Firat Book. lts introductory pages, those which treat of History, Language and Literature, give but meagre sketches; the skeleton Grammar takes no account of rare exceptions; the Glossary does not pretend to be a Dictionary; the Extracts are no Anthology of Dutch Prose and Poetry. It should be added that, notably in some which stand at the beginning, certain liberties have been taken with spelling and punctuation so as not to confuse the beginner with old-fashioned forms and individual idiosyncrasies.
Our thanks are due to holders of copyrights as set forth in the Table of Contents, to Professor P. Geyl, and, in particular, to Mr J. A. B. Beyneke van Stuwe for valuable suggestions and assistance freely rendered in the correction of proofs.
B. W. D. H. L. J.
Cambridge, Jvly 1921.



CONTENTS
PAGE
HistoricaIi Sketch 1
Introducoton to Language and Literature
I. Language ......... 6
II. Literature 7
Grammar 25
Extracts from Dutch Authors J. J. A. Goeverneur. From Gaston van Frankrijk . . 37 By kind permission of A. W. Sijthoff's Uitgevers-Mu, Leiden.
J. van Lennep. From Elizabeth Musch .... 42 The Dutch Bible. Ps. xxiii and St John i. 1—14 . 50
H. J. van Peene. De Vlaamsche Leeuw .... 52 F. van Eeden. From De Kleine Johannes .... 64
By kind permission of Mouton & Co., 's Gravenhage P. J. Blok. From Geschiedenis van het Nederlandsche Volk 57
By kind permission of A. W. Sijthoff's Uitgevers-Mu, Leiden.
P. Nieuwland. Het Duifje van Anakreon&nd Aan Maria L... 60 E. D. Dekker. From Max Havelaar ..... 62 J. van Lennep. From De Werken van Vondel in verband
gebracht met zijn leven 71
E. Wolff and A. Deken. From Sara Burgerhart . . 73 J. Van Effen. From De Hollandsche Spectator ... 76 J. ten Brink. From Gerbrand Adriaensz. Bredero . . 82 By kind permission of A. W. Sijthoff's Uitgevers-Mi,
Leiden.
L. M. A. Couperus. From De Zwaluwen Neêr Gestreken . 87 By kind permission of Messrs van Holkema and Warendorf, Amsterdam.



viii
CONTENTS
EXTRACTS FROM ÜUTCH AüTHORS (contd.) PAGE
J. Perk. Het Lied des Storms 92
By kind permission of S. L. van Looy, Amsterdam. W. Kloos. From In Memoriam. Jacques Perk, and Potgieter 93 By kind permission of the author and Versluys' Uitgevers-MU, Amsterdam, respeotively. E. J. Potgieter. From Het Rijksmuseum .... 94
H. Roland Holst-van der Schalk.. From Het Feest der
Gedachtenis ......... 98
By kind permission of the author and W. L. & J. Brusse's Uitgeversm13, Rotterdam. N. Beets. From Camera Obscura . . ' ? . . 101 Glossary 114



PART I
HISTORIOAL SKETCH
Q Before the twelfth century less is known of the history the Netherlands than of any other European country. The territory of the Celtic tribes south of the Bhine had, until 400, formed part of the Roman Empire, while their northern neighbours, the Frisians, preserved a greater independence both then and for some centuries later, when Frankish rule had succeeded to Roman in the present Belgium. The inclusion of the Low Countries in the kingdom of Lorraine under the provisions of the treaty of Verdun (843) did not bring about any notable changes, though to the lands now forming (more or less) the kingdom of the Netherlands their grouping round the see of Utrecht (founded in 722) gave a certain unity and distinction from their southern blood and speech relations which at no subsequent epoch they entirely lost.
With the Crusades (1096—1271) the isolation of the Low Countries ended. Their inhabitants took a very active military part under their own well-known leaders, such as Geoffrey of Bouillon, and the commercial possibilities which first-hand acquaintance with the Near East suggested stimulated a very brisk trading activity among them. In this they were greatly aided by the development of manufectures; already in the thirteenth century the clothindustry (dependent in large part on England for raw . materials) had brought the greatest prosperity to Flanders
D, & J. .



2
HISTOBICAL SKETCH
and made its cities, Bruges, Ghent and Ypres, amongst the largest and most magnificent in Europe.
ïhis naturally aroused the cupidity of the neighbouring princes to whom the half-submerged and remote country had hitherto not seemed worthy of attention, and especially of its overlords—after 1384, the Burgundian line of the house of Valois. By 1473 the dukes of Burgundy had acquired full power over all the Western and Southern provinces of the present kingdom of Holland, as well as of Artois, Luxemburg and most of Belgium. In 1465 the first assembly of the States-General (or delegates of the constituent provinces or States) was convoked at Brussels; in return for privileges in trading and local self-government they conceded heavy taxes to their overlords,
After 1477 these were members of the house of Habsburg, who saw perhaps even an increase in the prosperity and splendour of the Low Countries. They were however responsible for bringing their Dutch and Flemish possessions into contact with Spain on the one hand and more closely with the Empire on the other. For, on the division of the Habsburg realms at the abdication of the emperor Charles V (1555), the Low Countries were included in the territories of Philip II of Spain.
Charles V already had shewn great severity towards the many adherents which Protestantism had found among the lower and middle orders in the Netherlands. But Philip II alienated also the nobility and the urban patricians by deliberate infringements of their privileges, and in 1566 the storm which had long been brewing against the Habsburgs broke. It is now that the northern provinces, hitherto somewhat overshadowed by Flanders and Brabant, begin to take the lead. The war with Spain,



HISTORICAL SKETCH
3
made notorious by the atrocities of the Duke of Alva in its early days, lasted (with an armistice of twelve years) until 1648. The provisions of the peace of Munster which terminated it conceded to the insurgent northern provinces everything for which they had fought (while the southern provinces remained mere appendages to one or more of the great powers). The treaty recognized the sovereignty of the Dutch Republic, which had come into being by the Union of Utrecht in 1579 and which consisted of all the provinces forming the present kingdom of Holland except parts of Dutch Limburg in the South-East; it acknowledged the Republic's colonial acquisitions; and it severed the formal tie with the Empire.
Although the struggle with Spain was aggravated by fierce religious strife between the followers of Arminius (or Remonstrants) and those of Gomarus (or Counter-Remonstrants), which had grave political consequences, the era which it fills raised Holland to the highest pinnacle of prosperity, importance and artistic development. It was the age of Rembrandt and Hals, of Hooft and Vondel, of Oldenbarnevelt and Maurice of Nassau. It was then that the Dutch East India Company (founded 1602), the New Netherland Company (1614) and the Dutch West India Company (1621) founded a vast colonial empire, embracing by 1658 Java and Malacca, Ceylon and the Cape, large tracts round New Amsterdam (now called New York), Guiana and Brazil, with many islands in the West Indian archipelago—to mention only the most important.
The period 1648—1713 did not perhaps add to the greatness of the Netherlands; it was a time of undeniable private prosperity and considerable attainments in art and learning; Surinam and Sumatra were added to the colonial
1—2



4
HISTOBICAL SKETCH
empire (1667); William of Orange, stadholder or governor of most of the Dutch provinces, became King of England. But the splendour had in some degree departed. The two naval wars with England struck a blow at Dutch commercial supremacy and lost the North American possessions; the wars with France, though conducted by William III with all the old mastery, strained the national resources; and constitutional struggles, chiefly concerned with the hereditary principle, added to the instability of the commonwealth.
The virtual extinction of the Spanish power meant the neglect of its traditional counter-check by the other great powers. After the peace of Utrecht (1713) Holland accordingly sank to the level of a second-class power and its subsequent history is not of very great moment. In 1747 a revolt against the timidity of the oligarchically constituted government then in power revived the longstanding political dispute about the headship of the commonwealth, and William IV of Orange was made stadholder of all the individual provinces, a position declared hereditary, though it differed in important respects from both absolute and constitutional monarchy.
The Revolutionary and Napoleonic wars brought many changes. Cape Colony was ceded to Great Britain in 1814. For a time Holland with Belgium and the North-Westem parts of Germany constituted part of the French Empire itself. But after the peace of 1815 it was combined with Belgium to form a new kingdom of the Netherlands, under the house of Orange and with the Hague.for its capital; at the same time there began the personal cönnexion between Holland and Luxemburg (of which King William I was Grand Duke), which lasted until the accession of the



HISTORICAL SKETCH
5
present Queen, Wilhelmina, in 1890. Already in 1830 the Belgian provinces broke away and established a kingdom öf their own. By the treaty .of 1839, which confirmed this arrangement, the Grand Duke of Luxemburg lost part of his domains to Belgium, and Holland had to take over the entire debt of the old kingdom of the Netherlands, but received in compensation some territory connecting the old Limburg possessions of the Republic with the rest of the country. During the European War of 1914-21, although subjected to indignities from both sides, Holland was able to preserve its neutrality.



PART II
INTRODUCTION TO LANGUAGE AND LITERATURE I. Language.
The official designation of what the Englishman terms Dutch is Nederlandsch; in popular usage Hollandsen. Of all the Indo-Germanic dialects nearest akin to, yet long since distinct from, German, the 'algemeen beschaafd' Nederlandsch of to-day—the Dutch, i.e., of common polite use—strikes its roots in three Low-Geririan dialects, the character illustrated by it being that of a West-LowerFrankish speech with an admixture of Saxon and Frisian elements. In some parts of Holland Frisian proper holds its own; and, distinct from Nederlandsch and with more affinity with English, it has its own place and history among the Germanic dialects.
But Nederlandsch is after all a comparatively modern designation. At no very remote date it had ' Nederduitsch' for a competitor; at an earlier period the term ' Duitsch' was in familiar use. This latter term—long since rejected, because of its ambiguity, by the Netherlanders themselves—is of course that which persists in the word ' Dutch' as applied by the Englishman both to the people and the language of Holland.
Of that language in its oldest phase, in days when it was starting to acquire an individuality óf its own, but little can be said. What is styled ' Old-Dutch' is known to us from one document only. Nor is it possible to tracé



LANGUAGE
7
with any degree of certainty the successive processes which issued in the birth of that later form of speech which goes by the name of Middel-Nederlandsch—in English, Middle-Dutch.
This Middle-Dutch, roughly speaking, took its rise c. 1225 and lasted well into the 16th century. It would, however, be a mistake to conceive of it as a fixed quantity; and indeed for anything like uniformity in spoken and written language Holland had to wait until after her final emancipation from the yoke of Spain.
With the 16th century Modern Dutch begins. We remark many stages in its development; there was need for the language to be purified from foreign terms and phrases which had long 'besmeared1' it—Germanisms in the days of Bavarian princes, French idioms (traces of which survive) during the period of Burgundian rule. It owed much to a growing ascendancy of the Northern provinces; hence the use of the term Hollandsch as its common, but not official, designation. Much, again, was due to the influences of the Benaissance and the Beformation; in particular—a point elsewhere noted'—to Bible translations. Chiefly, perhaps, it was indebted to the accomplishment of national unity.
II. Literature.
Inasmuch as but one specimen of Old-Dutch survives (the Carlovingian Psalter) we will find a starting-point in the Middle-Dutch period.
Three centuries (c. 1225—1525) are covered by that period. Its earlier stages are marked by the flowering,
1 ' Besmet.' So Jonckbloed, Getch. der Nederl. Letterkunde, i. p. 469. • See p. 50.



8
LANGUAGE AND LITERATURE
more particularly in Flanders, of a vernacular literature which, revelling in the world of chivalry, was largely dependent on extraneous sources; as it proceeds and draws towards its close a new type is met with, and one more generally popular in form and content, in aim didactic. Literature has moved outside the ranks of the once dominant nobles and ecclesiastics; a sturdy burgherclass has been coming to the front, and the plain citizen, if he still finds delight in the romance-productions of an earlier day, has begun to shew himself keenly interested in works more distinctively national and educational in tone and character.
This Middle-Dutch period was indeed marked by a vast literary activity. Rich and varied is the store of writings which have come down from it; many are the illustrious names. Of a mass of poems some reveal dependence on German sources, while others point to French originals, and notably to the cycle of Arthurian Romance. The figure of Charles the Great as glorified in legend often looms large in them, so in the case of one which has strong claims to be regarded as an original work. Taking high rank among his contemporaries a certain Hein van Aken (fl. 1300) wielded a prolific pen1. Of tales which then circulated in the Netherlands few were in greater favour than those, sometimes of unknown authorship, which depicted oriental scènes and told of Flemish warriors and their exploits in the Crusades; other poems suggest that the world of chivalry had passed or was passing to its decay; representative of a new order was the courtly and much-travelled Dirk Potter (d. 1428).
1 His fame chiefly rests on a condensed and modified version of the Roman de la Rosé.
-



LITERATURE
9
We move baek to a somewhat earlier day; and it is to rind two great minds engaged in the production of that masterpiece which—largely supplemented by a later and less gifted hand—is the proud boast of the Netherlands, the Van den Vos Reinaerde1:
For worldly wisdom never book could claim From fitting readers higher praise or fame Than the Fox Reynard...2.
Turning from the famous beast-epic we pass to a renowned personage whom me» spoke of as ' der dietschen dichter vader' and stupor mundi, Jakob van Maerlant (c. 1235— c. 1300), one of those semi-ecclesiastical, semi-secular personages who then were termed 'clerks.' Maerlant's literary career, soon entered, reached on into a ripe old age; he was founder of a school, and in like manner as their master his disciples appealed to the people; whether treating of history or of science, morals or theology, they struck the same didactic note as versed in the circumscribed knowledge of their period. Another type of literature embraces rhymed stories and moralizing tales which, sometimes serious {sproken) and sometimes highly comic (boerden), were recited, perhaps in some sort 'acted,' by wandeling minstrels (sprekers, zeggers) as they plied their trade in village inn, in civic mansion, or in courtly hall; an amusing üttle ' Book of Etiquette' (as it might be called)* throws strong light on the manners of the day. Large was the supply of religious and devotional works;
1 To the name of one Willem, author of a lost poem known as Madoc or Madoc's Droom, must, it is said by J. W. Muller, be added that of a certain Aernout. Their joint work (Reinaerde I) is dated approximately 1250; as for the supplement (Reinaerde II), it is assigned to 0.' 1375.
8 From the Low-German of Johann Lauremberg (or Laurenberg).
* De bouc van Seden.



10
LANGUAGE AND LITERATURE
Lives of Jesus and Legends óf the Saints, portions of the scriptures in paraphrase, hymns—from the Latin—in honour of Jesus and ' Mary that sweet Maid.' As a strange legend, one of the numerous contes dévots of the period, reached an unknown monk of Brabanfr,«it was turned by him into a poem of subtlety and beauty, the Beatrijs (14th cent.); keeping pace with a growing love of music there were bursts of secular poetry and lyric song, and if the tone in the first instance was somewhat reminiscent of the courtly ' rninnesang' the voice of nature asserted itself as time went on. There was abundance of dramatic poetry; on its religious side represented by the mysteryand the miracle-play; on its secular side by plays (abele spelen) followed by interludes or farces (sótternien, cluten, possen) which, unsavoury matter notwithstanding, have real merit and are racy of the soil.
Thus much, by way of brief survey, of Middle-Dutch literature.
The period now entered—it extends from c. 1525 to the close of that century or thereabouts—is one of trarisition. An age of material prosperity, the influences of the Renaissance (Erasmus) and the Reformation (Luther) haVe told; the mental horizon has widemed with discoveries by land and sea; the arts and the sciences have taken a fresh lease of life. With the laudable aim of doing for poetry and the drama in the Netherlands what had been done for music in Germany by the ' Meistersinger,' the Chambers of Rhetoric1, whether in city, town, or even village, are displaying a literary'activity of sorts.
1 Originatiug in the days of Burgundian rnle these ' Chambers' had eaoh one its own motto and deviee; generalij independent of eaoh other, their organization was similar in type; they engaged in dramatic contests



LITERATURE
11
At least two figures stand out prominently in the period. In Anna Bijns (born 1494), the poetess of Antwerp, we meet with 'a woman of her burgher-class and people' who ushered in a new epoch in language and letters; and, if her time was much occupied in fierce championing the cause of orthodoxy against the malignants (as she deemed them) of the New Learning, she could strike other notes in those 'refereinen' (refrains) which still glow with passion and for which she drew on the scènes and circumstances of everyday life. From this 'maiden small of descent yet great in unders tan ding and of Godly life'—as the Franciscan editor.of her works spoke of her—we turn to a celebrated personage from whose graphic pen there came 'the first work in which Dutch prose shewed itself an instrument of sufficiënt power and pliability to do the work hitherto assigned to Latin,' Philips van Marnix,Lord of St Aldegonde (1538—1598). Opinions may diner with regard to his doings as a politician; it is nevertheless frankly allowed that he was ' one of the most accomplished men of his day1,' many-sided in his activities, of untiring energy and wide learning, great in the world of letters. He wrote much in French and much in Latin; master of his own tongue he had frequent resort to the vernacular, and in it was composed his most famous work, De Bijenkorf der H. Roomsche Kerke, a sa vage, not to say coarse and ribald, satire on 'the Holy Church of Rome.' As a piece of literature, however, its merits are beyond question; and
which, from the nature of the prizes offered, were called ' Landjuweelen,' Land-jewels. Because the works of individnal 1 Rederijkers' were, as a rnle, published anonymonsly—under the auspices of their ' Kamers'— but few are known to us by name al though their literary remains are numerous and varied. 1 Camb. Mod. Hist. iii. p. 202.



12
LANGUAGE AND LITERATURE
it not only appealed to the man in the street by its fierce invective but also helped to fashion his speech by its vigorous prose. St Aldegonde was also a Bible-translater; in his version of the Psalms he far surpassed his predecessor Dathenus. To him, so it is now widely conjectured or assumed, Holland owes her National Anthem, the ' Wilhelmus.'
We have approached and now we enter the Golden Age of Dutch literature.
It points primarily, by no means exclusively, to Amsterdam. Of its earlier representatives some were members of 'de oude Kamer,' as the Ohamber of the Eglantine had come to be known. One of them was Hendrik Spieghel (1549—1612); his trenchant dialogue, Twe-spraack van de Nederduytsche Letterkunst, was published anonymously by the ' Brothers blossoming in Love,' as the members of the Eglantine styled themselves. A merchant prince of Amsterdam, he had welcomed his literary associates to the ' Muses' Tower-Court,' a summer-house erected by him in the boughs of a grand old tree in his grounds, and on his retirement to Alkmaar they foregathered at the hospitable abode of his friend and theirs, Roemer Visscher1 (1547— 1620). The latter also calls for notice; chiefly because, like Spieghel, he was keen to save his mother-tongue from sinking into a kind of bastard French, and if he gained the name of ' the Dutch Martial' he was of no great distinction as an author; his Brabbelingh and Zinne-poppen are ' epigrams and poems of a half-humourous half-didactic caste/ Two of his three daughters have still, and deservedly, a warm place in Dutch hearts; Anna, the eldest, still finds admirers for her achievements in verse. But she was over-
1 See p. 83 ff.



LITERATURE
13
shadowed by her youngest sister, the beautiful and accomplished Maria Tesselschade, who remains a shining if minor light in Dutch song.
The time has now come for making acquaintance with the really great luminaries of the Golden Age. Of European reputation for scholarship were (to give them their Latinized names) Barlaeus and Vossius, Heinsius and Grotius; yet inasmuch as they chiefly wrote in Latin, their place is hardly with those who cultivated their mother-tongue. We turn from them to the illustrious Four whose names are writ in large letters on Holland's roll of fame.
' Our greatest poet of this period, a poet of European significance.' Thus does a modern Dutch writer allude to Joost van den Vondel (1587—1679)1. Learning Latin and at home in French he acquired some knowledge of Italian and, later on, of Greek; busying himself with translations he thereby, so he tells us,sought to kindie his imagination, to chasten and augment his powers of style and diction. His was a case of slow development; his early productions are slight and before his talents were fully manifested he was nearing forty, while he had passed his sixtieth birthday before his masterpieces were composed; 'life only dear to him for the sake of poetry' (to quote his own words), the lamp of genius went on burning brightly to extreme old age. Long is the list of his works; he could deal out fierce invective and biting epigram; his Palamedes, it is said, feil like a bombshell into the camp of men implicated in a patriot's (Oldenbarnevelt) death. Yet he could strike a note of tenderness in cases of bereavemeht, and rise to the occasion in bridal song. His 1 See p. 71 ff.



14
LANGUAGE AND LITERATURE
Rhynstroom is a paean on the noble river which flows by Cologne, the city of his birth; in another poem he extols
The town of Commerce, Amsterdam, Known round the circle of the globe.
Tbree others, deep in their religioits" fervour, teil of rest found by him, brought up a Baptist, in the bosom of the Roman Church. His pastoral, the Leeuwendalers, no doubt reveals many incongruities, but there are lines in it which come from the very Holy of Holies of his poet soul; his Pascha is weak, yet it ushers in that magnificent series of Biblical dramas which engaged him until far on in life. Still does his Gysbfecht van Amstel draW crowds to its annual performance. In England he is, perhaps, best known by his Lucifer which handles the same subject as the contemporary Paradise Lost—and here reference shall be made to a translation (by Van Noppen) which, possessing the merit of accuracy, is a fine interpretation of the spirit and character of the noble poem. Voluminous writer that he was there is, as might be expected, much dross mingled with the fine gold in his works. We deduct it, even as we do with Wordsworth; the large residuum justly entitles Vondel to an immortality of fame.
' Dat Doorluchtig Hooft der Hollandsche Poëten1.' Here Vondel speaks; with a happy play on the name, he points us to the ' Knightly Hooft.' Unlike Vondel, Pieter Corneliszoon Hooft (1581—1647) was, one might say, born in the purple; his father, an Amsterdam burgomaster, was a man of wealth and so the lad had all the educational advantages which the times could afford. His brilliant gifts soon attracted the notice of Prince Maurice, and
1 ' That illustrious Head (viz. Hooft himself) of Dutch poets.'



LITERATURE
15
young Hooft was appointed Drost (or Bailiff) of Muiden —to make his official residence, the Muider-Slot, the resort of a literary and learned group of friends and acquaintances which was known as the Muider-Kring. His literary remains are extensive; his juvenile productions (Achilles en Polyxena, Theseus en Ariadne) were followed by the Granida—a pastoral which was the firstfruits of his prolonged stay in Italy, and his Geeraerdt van Velsen; in his Baeto he dramatizes a mythical story of the origin of the Dutch; his Warenar—based on matter which afterwards employed the pen of Molière—shews him in a new vein. In these and other dramatic productions he beat out a speech of his own and steadily acquired a mastery over Dutch verse. He could wnte charming sonnets. He was also great as a historian—one of the greatest, not of Holland only but of Europe in the view of Motley, while according to Vondel, there was not a soul known to him in the Netherlands who could pen one single page such as those which make up Hooft's completed work. His Henrik de Groote finished, the more elaborate task of tracing the Republic to its birth was started on, and for nearly twenty years he laboured at his Nederlandsche Historiën. The work was left uncompleted at his death; and although not destined to become popular it places ' the Dutch Tacitus' (as Hooft was cal led) without a rival amongst the prose writers of his environment and age.
We turn now to another personage of great versatility, Constantijn Huyghens (1596—1687). Scholar, statesman, poet, and musician, he received the education of a nobleman, and began at a very early age to develop those varied gifts and tastes which distinguished him throughout his long life; master of many languages he was keenly



16
LANGUAGE AND LITERATURE
interester! in the arts and sciences, and it might indeed seem that he had taken all knowledge for his province. Immersed as he was in the affairs of State, he could legitimately pride himself on having devoted what might otherwise have been lost moments to much-loved literary pursuits; to quote his own words: ' en me promenant, en m'habillant etc. sans m'asseoir comme pour estude d'importance, ce que je n'ay jamais faict en ceste sorte d'exercice, qui en effet ne peut passer que pour bagatelle'; and the ' ceste sorte d'exercice' finds copious illustration in his poetic works of which some were in Latin, some in Italian, and some in French. His mastery over form was abundantly displayed in his own mother-tongue, in particular in the collection of epigrams and poems on various subjects which he published under the title of Korenbloemen, and of which some are autobiographical while one (Zeestraet) reminds us that the road from the Hague to Scheveningen was undertaken at his initiative; altogether different in type is his Trijntje Cornelis, where he indulges in farce. Taken as a whole his works reflect the idiosyncrasy of this ' Dutchman from top to toe'; they are marked by pithiness of expression, acute powers of perception, a knowledge of human life in its manifold complexity, satire, downright earnestness, and a rich fund of humour. With his compressed style—few words and much in them—Huyghens is not exactly easy reading.
Leavihg Huyghens we come to Gerbrand Adriaensen Bredero (1585—1618). Like our own Marlowe he had a shoemaker for his father; unlike Marlowe he had but little schooling; once more the resemblance begins, for, if not exactly a scapegrace, the young Bredero.was regarded,



LITERATURE
17
no doubt deservedly, as a 'lustig gezel'; diverse the manner of their deaths yet the life of each had a tragic close. As a youth he was apprenticed to an artist and shewed such talent with the brush that, as he said himself afterwards, it brought him, not renown, but welcome pence. But his poetic genius refused to be confined within studio walls; and, enriching his store of the vernacular by freely mixing with the lower orders, he ere long gained a name for verse and thus found admission to the literary circles1 of his native city, Amsterdam. There is much self-revelation in his letters; of his poems (for the most part comprised in the Boertigh, Amoreus en Aendachtigh Groot Lied-boeck) it is aptly said that it is when he indulges in racy humour or pours out love-songs that he is discovered at his best. Like Marlowe he was one 'of those who spend their wits in making plays, and of all his works for the stage the best are those which reflect the life and moods, the manners and customs of the people whom, knowing thoroughly, he delighted to depict. His first attempts in drama were the Rodd'rick en Alphonsus and the Griane; on them followed the Lucelle—an adaptation from the French of le Jars which is redeemed from insipidity by his own creation, that outstanding personage Lecker-beetjen the cook. But his dramatic reputation rests mainly on his achievements in the sphere of comedy and farce (De Klucht van de Koe and De Klucht van den Molenaer, Het Moortje and De Spaensche Brabander). Speaking generally, he is weak then only when he attempts to soar beyond his range or strays in unaccustomed fields; when most himself he is really great. His scènes abound in racy detail and his characters are drawn
1 See p. 82 ff.
D. & j. 2



18
LANGUAGE AND LITERATURE
to the life; there is rich play of humour, shrewd hit and proverb wisdom, comicality and quip and jest.
Each in his own way these four men towered above their contemporaries in the Golden Age. Of these the most noteworthy are Cats and Heemskerck. What shall be said of Jacob Cats ? In his own day much revered and incense still burnt to him by middle-class admirers of those tedious and soporific moral emblems which streamed in monotonous flow from Holland's Raad-pensionaris, he has found his own level; severely castigated by one compatriot and styled by another the Ovid of the Netherlands for the quantity, not the quality, of his verse, the name of poet is almost denied by modern criticism to ' Vader Cats.' To Heemskerck belongs the credit of originality in the field of Dutch romance.
It has been said of Vondel that the history of his long life_he was 92 when he died—is a chronicle of the whole rise and declihe of the literature of Holland. Regard had to activities in those earlier periods which have been rapidly surveyed, one might prefer to speak of a 'rise' which culminated in the Golden Age; otherwise the verdict might go by unchallenged, for of Holland's later men of letters—pf high merit some of them—not one has come near to, much less equalled, those great personages who remain the glory of their own and after times. Nor are symptoms of deterioration far to seek; the 18th century sets in, and although the day of Dutch supremacy is over that of material prosperity has set in, men's minds are occupied with the pursuit of gain. The taste is all for French; and, generally speaking, slavish imitation, mawkish affectation, artificiality and formality are characteristic of the literature produced.



LITERATURE
19
Yet from amidst the mass of medioority there stand out men—and women—who, eager to stem the current, displayed real talent in their respective works. Though he failed in tragedy Pieter Langendijk (1683—1756) could shine in comedy, and his best work (De Spiegel der Vaderlandsche Kooplieden) is a satire on the self-complacent plutocrat of the times. Of higher calibre was Justus van Effen (1684-1735)», and his Hollandsche Spectator reveals a master hand in prose. In the later decades of the century we find several writers contributing towards a raising of literary standards; and here we lasten on the names of Betje Wolff and Aagje Deken2, who, influenced by Eichardson yet Dutch to the core and with a sparkling vivacity entirely their own, kindled fresh life by romances in the form of letters of wh'ich two at any rate have a perennial charm. With a keen eye for literary defects and blemishes, himself steeped in English and German authors, Van Alphen (1746—1803) rendered yeoman service as he taught his compatriots modesty by pointmg them beyond the narrow confines of their own land. Room must be made for one whose innate sentimentality and melancholie temperament were fed on Goethe's 'Werther,' Rijnvis Feith (1753—1824): as for Jacobus Bellamy (1757-1786), his span of life was short, else something better might have come from him than' 'pompous odes.' In Willem Bilderdijk (1756—1831) we encounter an embittered and uninviting personality, one who had nothing but disdain for Shakespeare; it is névertheless true that his remains in prose and poetry are of a calibre which give him high and lasting rank. A younger contemporary of his was Jan Frederik Helmers (1767— 1 See p. 76. s See p. 73>
2—2



20
LANGUAGE AND LITERATURE
1813); he is remembered by lyric poems which, if rhetorical, strike a genuinely national note.
The 19th century is already entered; and, apart from Bilderdijk, but few prominent names are met with in its earlier decades.' Short-lived had been the revival, nor had the national ferment which issued in national independence lent more than feeble impetus to literary pursuit. Yet at least one man's pen was inspired by Holland's liberation from the sway of France, and he, Johannes Henricus van der Palm, a scholarly personage, bequeathed a record of events in well-cadenced if sententious prose. Popular in his day, nor yet then only, was Hendrik Tollens (1780— 1856) who in his Overwintering op Nova Zembla elaborated a stirring theme, and even if it be somewhat redolent of the self-complacency of the period his Wien Neerlands bloed still moves the heart. Da Costa (1798—1860), warmly attached to and influenced by Bilderdijk, displayed independent gifts, nor was his first Jewish and then Ohristian muse—for some years dormant—restricted to hymn expressive of his faith or based on Bible topic; in Be Slag bij Nieuwpoort he recounts the heroism of Prince Maurice. Like many others Christiaan Staring (1767— 1840) drew his inspiration from the Golden Age; and to works in the field of romance he added some really fine lyrics.
We have neared, soon to get beyond, the middle of the last century. It is to find more attention being paid to foreign literature; the spell of romanticism has reached the Netherlands; there arise authors who, striving after yet not always achieving originaUty, are generally national in bent. Oldest of these was Jacob van Lennep (1802-68)1,
1 See p. 42.



LITERATURE
21
editor and biographer of Vondel, in his still popular historical novels an imitator of Scott. For the brilliant Aarnout Drost (1810-34) the span of life was short ; an important róle was nevertheless played by him as founder of ' De Musen' and inspirer of friends and colleagues whose reputation is not solely to be measured by their contributions to Be Gids. Of thése one was Reinier Bakhuizen van den Brink (1810-68), novelist and historian, another the sturdy Everardus Johannes Potgieter (180875)1; a third, Conrad Busken Huet (1826-66), who, pioneer in Biblical criticism that he was, quitted the pulpit for a literary career and whose Het Land van Rembrandt is regarded as the crown of his works. There are other names, more or less prominent, amongst them those of Nicholaas Beets3, the author of Camera Obscura, and of Eduard Douwes Dekker», self-styled ' Multatuli.'
With the sonnets and other poetic writings of the young Jacques Perk (1859-81)* a new epoch in Dutch literature, for which the work of Busken Huet and Potgieter in particular had paved the way, may be said to have commenced. This more or less conscious ' movement,' inspired on the one hand by the passion for beauty and for freedom which it found in the poetry of Keat& and of Shelley, on the other by the sternly realistic contemporary writers of France and Scandinavia, is known as ' De Beweging van Tachtig' ('The Movement of'Eighty') and culminated in the foundation of Be Nieuwe Gids in 1885. Of the many writers of genius and talent who came to the front then and subsequently only a few can be mentioned here.
Marcellus Emants and Herman Heijermans figure as dramatic authors; sharing their dramatic instinct Frederik 1 See P- 94. 2 See p. 100. ' See p. 62. * See p. 92.



22
LANGUAGE AND LITERATURE
van Eeden1 has produced some verse but attracts more attention by his prose. A conspicuous name is that of Albert Verwey; Willem Kloos2, founder and co-editor of De Nieuwe Gids, wields a learned and trenchant pen', while his wife is that gifted lady who has some 25 novels and romance sketches to her credit, Jeanne Reyneke van Stuwe; to Hélène Swarth the tribute has been paid by Lodewijk van Deyssel (K. J. L. Alberdinck Thijm, himself a coeditor of the aforenamed periodical and a writer of mark) that 'she does not merely teil us tales—she sings.' Louis Couperus8 is a novelist of fame; deservedly in repute are Johannes de Meester, Herman Robbers and Ary Prins; Israël Querido combines a passionate love of music with devotion to literary pursuits; numerous historical romances, in style rhythmic, have come from Arthur van Schendel and Adriaan van Oordt. Gerard van Hulzen and Frans Coenen are wont to find their theme in peasant life; some important dramas stand to the credit of Josine Adriana Simons née Mees—her husband is the scholarly editor of the 'Wereldbibliotheek'; whether writing severally or in collaboration Margo Antink and Carel Scharten (another married pair) are well known for their prose and verse. Many more names might, of course, be instanced, but those of Carel van Scheltema, Augusta de Wit, and Henriette Roland Holst née van der Schalk4, must close the imperfect list.
But scant space is available for those parts of Belgium where, as is pointed out below5, the written language is in the main identical with that of Holland. There had been a long period of literary stagnation; foremost in effecting a revival was Jan Frans Willems (1794—1840), » See p. 54. 2 See p. 93. 3 See p. 87. * See p. 98. \ See p. 25.



LITERATURE
23
and to him there followed, each striking out his own path, Prudens van Duyse (1804-59) and Karei Lodewijk Ledeganck (1812-83). It is told of Hendrik Conscience (1812-83) that his own Flemish people were taught by him the art of reading, and, whether dealing with bygone glories of his own land or idealizing scènes of village life, his works still grip an interest which extends beyond Flemish borders. Homely yet picturesque, its theme the countryside, is the verse of Jan van Beers (1821-88); greater as a poetic genius and in lasting influence was Guido Gezelle (1830-99) who combined devotion to his priestly duties with patiënt linguistic research, his richest melodies belong to the evening of his life. August Vermeylen lives on at his home near Brussels; author it may be but of a single book (De Wandelende Jood) he claims attention as an essayist; founder of Jong Vlaanderen and Van Nu en Straks and now editor of Vlaanderen he has done much to bring out the talents and stimulate the energies of younger men. Nephew of Gezelle and by trade a baker, 'Stijn Streuvels' (Frank Lateur) owed much to his poet-uncle; possessed of keen insight, strong in portraiture and colouring, he is pre-eminently the novelist of peasant life. Like him in his preferences for Flemish modes of diction, with more than a touch of mysticism, is Herman Teirlinck, author of (int. al.) De Wonderbare Wereld, and Johan Doxa. Felix Timmermans, author of Pallieter, shews promise of becoming one of the considerable figures in European literature.
In South Africa literary development is only emerging from its youth. For its starting-point we cannot go back much further than the opening decades of the last century and it illustrates the use not only of what may be called



24
LANGUAGE AND LITERATURE
Dutch proper, but of that peculiar form of the language which is known as Africander-Dutch or Cape-Dutch. Amongst its leading representatives—whether poets, prose writers, or dramatists—are the followifig:—Frans Willem Reitz, Jan Lion Cachet, J. F. van Oordt ('D'Arbez'), and J. D. Kester, Melt J. Brink, Jan F. E. Celliers, C. Louis Leipoldt, Christiaan Zinn, and Jacob Daniël Dutoit. There is much in their respective works which is suggestive of a vigorous growth.
The student is referred to the following works—some of them have been laid under contribution. English. .
Qosse, Artt. in Encycl. Brit.; Northern Studies. Grierson, The First Half of the Seventeenth Century. Van Noppen, VondeVs Lucifer..
Barnouw, Beatrijs, a Middle Dutch Legend (with Introduction, Grammar, and Glossary). See also an admirable rendering of the great poem by Harold de Wolf Fuller.
Febnch.
Duproix, Nicolas Beets et la littérature Hollandaise. Dütch.
De Groot, Nederl. Letterkunde.
Appeldoorn en Van Vliet, Neerland» Oroote Mannen. De Vooys, Histor. Schets van de Nederl. Letterkunde. Jonckbloed, Geschiedenis der Nederl. Letterkunde. Ten Brink, „ „ ,,
Kalff,
Te Winkel, Ontwikkelingsgang der Nederl. Letterkunde; also (in
German) Niederlandische Litteratur in Paul, Grundriss der
German. Phüologie, Vol. ii. pp. 419—520. Prinsen, Handboek tot de Nederl. letterk. Geschiedenis. Leopold (8th ed., revised by Pik), Nederl. Schrijvers en Schrijfsters:
Proeven uit hun Werken, met beknopte Biographieën en
Portretten.
To which it may be added that many of the works instanced in the foregoing pages are included, in cheap form, in the ' Pantheon Series.'



PART III
GRAMMAR
I. Introdtjctory.
1. Distribution of the Language. Dutch (Nederlandsch) is spoken in the kingdom of the Netherlands, in the northern and western provinces of Belgium, in a small district of northern France, in parts of the Union of South Africa and of the United States of America, and in the Dutch colonial empire.
2. Type and Script. Dutch type and script are the same as English.
3. Alphabet. The Dutch alphabet is the same as the English.
Note. The following diacritics are in use : ' to indicate emphasis on wordsusually unaooentuated (of. § 19a). » to indicate a contracted form, e.g. wéér for weder. •■ to indicate that two neighbouring vowels belong to different syllables, e.g. Italië.
II. Pbonunciation.
4. Vowels. The vowels in Dutch have the following values:
Nearest equivalent Nearest English equivalent Short a=Engl. c«rt
,, e=Fr. été (shortened) b«t ,, i = Scotch pin
,, o=Ital. tempo falter ,, u=between Engl. fur <fe Fr.
eitx-mêmes fur
„ y=Fr. tulle ttflll
fur (ttll)



26
GRAMMAR
Nearest equivalent Nearest English equivalent
Long a, aa=Engl. father ,, e, ee=Fr. ê"té mate ,, 1, ie = Engl. mie.n
„ O, 00=Fr. eau rote
., nJnu \ =Fr. lune, Ger. Mühle (mule) n '(UWJ
Note t. A vowel is always pronounced short when succeeded by two or more consonants, or by one consonant in a monosyllabic word, e.g. wbrden, dag ; a vowel is always pronounced long when it bears the accent (cf. § 7) and is final or followed by a single consonant + e, e.g. ga, genomen.
Note 2. In old-fashioned Dutch writers the diphthong ij is often written y, but should not be confused in pronunciation with y proper.
5. Diphthongs and Compound Vowels. Diphthongs and compound vowels are pronounced strictly according to their component elements (e.g. aai=öZ+i), with the following exceptions:
are pronounced as in Engl. flownce.
®j j are pronounced approximately as in Engl. plai/ing.
oe is pronounced as in Engl. rwde. ui = eu (in Fr. blew) + w (in Fr. talie). (Nearest Engl. equivalent coy). Note. The termination -lijk is pronounced as is Scotch lick.
6. Consonants. With the following exceptions, Dutch consonants have the same value as English:
oh = Scotch \och. g = voiced ch, educated South German sa#en. j = yes.
s = yea (in all positions).



pronunciation
27
sch = yes (initially before r, medially and finally) = s + ch (elsewhere). sj m wasA.
w = «ine (initially), wine (elsewhere).
Note 1. Finally and in many compound words 6, d, g, v, z, are pronouncedp, t, h,f, s, e.g. goed, goedvinden; conversely, final/and s frequently represent medial v and z respectively.
Note 2. Many proper names and words directly derived from the French and Latin are irregular in pronunciation.
Note 3. In the termination -en the final -n is not pronounced.
7. Accent. In general, verbs bear the accent on the root-syllable, and other words on the first syllable.
III. The Declined Parts of Speech.
8. In Dutch, as in English, the genitive and dative cases are seldom used, but are replaced by prepositions which, with one exception, govern the accusative. (Cf. § 31.)
9. Article. The definite article.tfe, and the indefinite article een are declined as follows:
Singular -
m. f. n. m. f. n n.
N- de de het, 't een een een
Ace. & D. den de het, 't een een een
Gen. des der des eens eener eens
Plural
N. & A. de de de Gen. der der der
Dat. den den den
Note. Longer forms, now formal or old-fashioned, are sometimes found in literature.
10. Gender of Nouns. (a) Dutch has three genders: masculine, feminine and neuter.
(6) The gender of a noun is generally determined by its termination and not necessarily by its connotation, e.g. het meisje, the girl.



28
GRAMMAR
(c) Most nouns have the same gender as their cognates in German.
11. Deolension of Nouns. (a) Except for the genitive singular of masculine and neuter nouns, all cases coincide with the nominative form (of the singular or plural as the case may be).
(b) The following nouns form the genitive singular by adding -n (or -en) (cf. § 6, n. 3) to the nominative form:
Masculine: bediende, bode, getuige, gevangene, heer, mensch, naaste, overste, prins, vorst, urijze (and a few others).
Neuter: hart.
(c) All other masculine and neuter nouns form the genitive singular by adding -s to the nominative form.
(d) Nouns ending in -a, -aar, -aard, -el, -em, -en, -erd, -ier and -je, most recent loan-words, and a very few others form the plural with the suffix -s; all others with -en (after consonants) or -n.
(e) Phonetic laws (cf. § 4, n. 1 and § 6, n. 1) are responsible for apparently irregular plurals like the following: ra, raas; daad, daden; gebeurtenis, gebeurtenissen; golf, golven. Compare paard, paarden; dag, dagen.
(ƒ) A few nouns insert -er-, or -der- between the stem and the plural suffix, e.g. kind, kinderen (or binders); hoen, hoenders (or hoenderen).
(g) The plural of the noun-suffix -heid is -heden.
12. Deolension of Adjectives. (a) Adjectives are only declined when used attributively (as in German), e.g. de schoone vrouwen, but de vrouwen zijn schoon.



THE DECLINED PARTS OF SPEECH
29
(b) The following are the case-endings of adjectives:
Singular Plural
Maso. Fem. Neut. Masc. Fem. Neut.
Nom. -e -e - or -e -e
Ace. -en -e - or -e .e
Gen. -en -e -e -e
Dat. -en -e .en -en
(c) In the nominative and accusative singular neuter the form without suffix is generally used when the adjective is preceded (i) by neither article nor pronoun, (ii) by een, geen, ieder, eenig, menig, elk, welk, zeker, or a personal pronoun; in all other instances the form with -e is used; e.g. een goed huis, mijn goed huis, but het goede huis.
(d) An e-less form sometimes occurs in nominative singular masculine under similar conditions.
(e) The phonetic laws affecting the deolension of adjectives are the same as those affecting the nouns (cf. § 11 (e)).
13. Comparison of Adjectives (and Adverbs derived from Adjectives). (a) The comparative is formed by the suffix -der (after r) or -er (in all other instances).
(£>) The superlative is formed by the suffix -st.
(c) Comparison with meer and meest is frequent.
(d) Cf. § 12 (d).
14. Personal Pronoun. Deolension:
Singular Plural Nom. Ace. & Dat. Nom. Ace. & Dat.
lst Pers. ik, 'h mij, me wij, we ons
2nd Pers. ^ ?e u
„ ,.. jelui, jullie jelui, jullie
3rd Pers., Masc. hy hem zij, ze Ace. hen, ze
Dat. hun, ze
Fem. zij, ze haar, ze „ haar, ze
Neut het, 't het, 't . » . „ as Masc.
Aote 1, The genitive forms, mijner, mijn*; onzer, ons, &c. are now estremely rare.



30
GBAMMAR
Note 2. For the second person singular the plural forms gij, ge, u are used, in the literary language only. In the cölloquial language are substituted either jij, je and jou, je, or, very formally, a periphrasis with the third person singular (as in French), or, most usually, U (for uwe Edelheid), taking the third -persón singular or second person plural, e.g. gij zongt zoet, mevrouw; je (or jij) zongt zoet, mevrouw; mevrouw zong zoet; U zong (or zongt) zoet, mevrouw.
Note 3. The third person (singular and plural) has a special reflexive form, zich; the other two persons use the ordinary pronoun.
15. Possessive Pronouns. The possessive pronouns are mijn, mijne, mijn; zijn, &c.; haar, hare, haar; zijn, &c.; onze, onze, ons; uw, &c.; hun, &c., haar, &c, hun, &c.; declined as follows:
Singular Plural Masc. Fem. Neut. Masc. Fem. Neut.
Nom. myn mijn(e\ mijn mijn(e)
Ace. myn(en) mtfnje) myn mijn(e) Gen. (mijns) (mijner) (mijns) (mijner) Dat. mijn(en) mijn(er) mijn(en) mijn(en)
Note. For the second person singular the plural form uwe, uwe, uw is generally used. The more cölloquial form is je, je, je.
16. Demonstrative Pronouns. The demonstrative pronouns die, die, dat (that), deze, deze, dit (this), gene, gen6y — (that, yon), have the same ease-endings as mijn (cf. § 15).
17. Relative Pronouns. The relative pronouns are very irregular and defective.
Singular Plnr. Masc. Fem. Neut. M., F., N.
Nom. die, welke (who, which) die, welke dat, hetwelk die, welke (wie) Ace. dien, welken, wien die, welke, wie dat, hetwelk die, welke (wie) Gen', wiens (welks) welker, wier welks - welker, wier
Dat.' welken, wien (welke, wie) (dat, hetwelk) welken, wien



THE DECLINED PARTS OF SPEECH 31
18. Interrogative Pronouns. Declension:
Singular Plural
Masc. Fem. Neut. M., F., N.
Nom. wie (who?) wie wat wie
Ace. wien wie wat wie
Gen. wiens wier mier
Dat. wien wie wat wien
The forms of welke quoted in § 17 are also used for the interrogative pronouns (which ?).
19. Numerals. (o) All cardinal numbers are indeclinable, except één (one) which, save that the nominative and accusative feminine are ééne, is declined like the indefinite article (cf. § 9).
(6) All ordinal numerals are declined like adjectives (cf.§12).
1 één eerste 13 dertien dertiende
1 twee tweede 14 veertien &e
8 drie derde 15 vijftien
4 vver vierde 20 twintig twintigste
% mJf &c- 30 dertig &c.
° ze* 40 veertig
7 zeven 41 één-en-veertig één-en-veertigste
8 acht achtste 80 tachtig
9 negen negende 100 honderd honderdste
W tien &c. 200 tweehonderd tweehonderdste
ïo 'y ,, 1000 duizend duizendste
12 twaalf
IV. TheVerb.
20. The whole grammar of the verb in Dutch most closely resembles that in German.
21. Conjugations. There are two conjugations: weak and strong. Weak verbs form the preterite by adding -te (after p, t, k, s, ch, sch) or -de (in all other instances) to the stem, and the past participle by prefixing ge- and adding
and -d respectively to the stem.
The strong verbs form the preterite by altering the stem vowel (mutation),and the past participle by the prefix ge-,
31



32
GRAMMAB
the suffix -en and (generally) mutation of the stèm vowel as well.
Note 1. When a weak stem ends in -t or -d, the past participle is formed without a suffix. Note 2. For the prefix ge- in compound verbs cf. § 30.
22. Ablaut-series. The following are the regular forms which the mutation of stem vowels in strong verbs takes: Infln. and Pres. Pret. Past Part. Notes
(a) i or e o o Stem ending in two drinken dronk gedronken consonants gelden gold gegolden -
(b) e a o Stem endingin one connemen 0' nam genomen sonant, not a dental
(C) i or e a e Stem ending in a
zitten zat gezeten single consonant,
eten at gegeten generally dental
(d) a oe a Stem vowel almost iu-
dragen droeg gedragen variably long
(«) V «« , «
schrijven schreef geschreven
(ƒ) ie or ui oo o
gieten goot gegoten
sluiten sloot gesloten (g) a, oe, oo, or ou ie a, oe, ö or ou resp.
laten liet gelaten
roepen riep geroepen
loopen liep gelopen
houwen hieuw gehouwen
23. Personal Endings. The personal endings, both for strong and weak verbs, are as follows:
Pres. Pret. Pres. & Pret. Present
Ind. Ind. Subj. Imperative
Sing. lst Pers. -« 2nd „ (cf. § 14, n. 2)
3rd „ -t -«
Prar. lst Pers. -en -en
2na „ -t -et -t
3rd „ -«» 'en
Infinitive: -en. Pres. Particip.: -end(e).
23. Personal Endings. The personal endings, both for strong and weak verbs, are as follows:



THE VERB
33
Note 1. The subjunctive is very rare.
Note 2. The infinitive is used subjectivally when we use the present participle, e.g. het zingen=the singing.
Note 3. Phonetic laws (cf. § 4, n. 1 and § 6, n. 1) are responsible for apparent irregularities like ik rijg from rijz-en, and ik neem from némen.
24. Compound Tenses. The perfect, pluperfect, &c, are formed by the past participle with the auxiliary verb zijn (in most intransitive verbs implying motion or change of condition) or hebben (in all other intransitive verbs, all reflexive verbs and all transitive verbs).
For the irregular conjugations of zijn and hebben cf. the perfect conjugations in § 28 and § 27 respectively.
25. The future tense is formed by the infinitive with the auxiliary verb zullen.
26. The passive voice is formed with the past participle and the auxiliary verb worden.
Note. Worden may be drppped in the perfect tenses of the passive.
27. Paradigm of a strong verb forming the perfect with hebben.
Aotivb Passive Infinitive
nemen
genomen te worden
Indioative
Pres. Sg. lst P. ik neem ik word genomen
pi ^ neemt hij wordt genomen
OrTA v wV>zl->nemen w». tij worden genomen
Pret S* utP ?V neemt gij wordt genomen .
Pret. Sg. lst P. ik.hynam ik, hij werd genomen
9„a % "V' ztJ namen wiï' zi3 «""den genomen
*aa P- 9V namt „ii werdt
D. & J.
3



34
GRAMMAR
Active Passive Subjunctive
Pres. Sg. lst P. ik neme ik worde genomen
Srd P. hij neme hij worde genomen
PI. 1 & 3 P. wij, zij nemen wij, zij worden genomen
gij nemet gij wordet genomen
Pret Sg. 1 <fc 3 P. ik, hij name ik, hij werde genomen
<fcc &o. Imperative
Pres. Sg. 2nd P. neem u>ord genomen
PI. 2nd P. nemt wordt genomen
Pres. Participle nemend(e) genomen wordend(e)
Future
Pres. Sg. 1 & 3 P. ik, hij zal nemen ik, hij zal genomen worden
PI. 14 3 P. wij, zij zullen nemen - *o. Ac.
2nd P. gij zult nemen
Perfect Indio.
Pres. Sg. lst P. ik heb genomen ik ben genomen (worden)
3rd P. hij heeft genomen hij is genomen [worden)
PI. 1 & 3 P. wij, zij hebben genomen wij, zp zijn genomen (w.) 2nd P. gij hebt genomen gij zijt genomen (worden)
Plup. Sg. 1 & 3 P- ik, hij had genomen ik, hij was genomen (worden) PI 1 is 3 P. wij,zij hadden genomen wij, zij waren genomen (w.) ' 2nd P. gij hadt genomen gij waart genomen (worden)
Perfect Subj.
Pres Sg. 1 & 3 P. »*. hij hebbe genomen ik, hij zij genomen (worden) «Sc. «Sc. *«• &o.
Plup Sg 1 & 3 P- «*. hij hadde genomen ik, hij ware genomen (w.)
&c. &e. &c. Sc.
Future Perfect
Sg. 1 & 3 P. ik, hij zal genomen ik, hij zal genomen (worden) hebben zijn Past Participle genomen
28. Paradigm of a weak verb forming the perfect with zijn.
Active Infinitive slippen
Indioative Subjunctive Pres. Sg. lst P. ik slip »* slippe
3rdP. hij slipt hij slippe
Pl. 1 <fc 3 P. wij, zij slippen wij, zij 'slippen
2nd P. gij slipt gij slippet



THE VERB
35
Active
Indioative Subjunctive Pret. Sg. 1 & 3 P. ik, hij slipte
P1' i **5 iP' *Hi"ere (as tne Indioative)
2nd P. jry sliptet '
Imperative Pres. Sg. 2nd P. „#„ PI. 2nd P. afct
Pres. Part. slippend(e) Puture
Sg. lst P. ffc zai glippen
&C. &B.
Pres. Sg. lst P. ik ben geslipt ik zij geslipt
PI flf'p *V. hij zij geslipt
Plup. Sg. 14 3P. ik hijwas geslipt ik, hij ware geslipt
o j t. *S» zx* waren Sjilpt wij, zij waren geslipt .anaP. gij waart geslipt gij waret geslipt
Puture Perfect Sg. 1 & 3 P. ik, hyj zal geslipt zijn
Past Participle geslipt
29. Compound Verbs. Compound verbs are conjugated weak or strong according to the conjugation of the simple verb from which they are derived, e.g. nemen, genomen; uitnemen, uitgenomen.
30. Separable and Inseparable Compound Verbs.
(a) Whether conjugated weak or strong, compound verbs are either separable or inseparable. In general, verbs compounded with a prepositional prefix or with accented misare separable, all others inseparable.
(b) In the present and preterite indicative in main sentences the prepositional prefix of separable verbs always follows the conjugated stem, either immediately (in the ordinary order of words) or as the last word in the
3—2



36
grammar
clause (in the imperative or when the order of words is inverted (cf. § 32)); the infinitive is formed by inserting te without coalescence between prefix and stem; and the past participle by inserting -ge- with coalescence between prefix and stem, e.g. ik ga uit; toen ging hij met groote schreden de poort uit; ga snel uit; uit te gaan; uitgegaan. In subordinate sentences the prefix and stem coalesce
and keep the usual order, e.g. ik weet dat hij uitging. (c) In all tenses of inseparable verbs the prefix and
stem coalesce and keep the usual order; -ge- is almost
invariably omitted from the past participle, e.g. ik ontga;
toen ontging hij door de poort; ontga snel; te ontgaan;
ontgaan.
V. Uninflected Parts of Speech. 31. Prepositions. All prepositions govern the Accusative, except te, which govems the Dative.
VI. Syntax.
32 (a) In main sentences, when the subject is the first word'of the whole period, the order of words is the same as in English.
(b) But when the subject of the main sentence is ureceded by an adverb, an adverbial phrase or a subordinate sentence, inversion takes place: ie. the verb precedes the subject,the object coming at the end; e.g. Toen dronk de Koning zijn wijn. (Cf. also § 30 (&).)
(c) In subordinate sentences the verb comes at the very end; otherwise the order of the words is as in English.
(d) Very long adjectival phrases are found. (Cf. p. 73, 1. 12.)



PART IV
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS Jan Jacob Antoine Goeverneoe (1809—1889).
Studied at Groningen. Dependent on his pen for a livelihood and doing much hack-work—translations and adaptations, popular tales —he could be original and give play to irony; there is genuine humour in e.g. 'Het Kinderbal'; his version of the legend of the Flying Dutchman is rich in colouring and not wanting in strength. He had talents which, in other circumstances, might have raised him to poetic rank ; his 'Gedichten en Rijmen' have much feeling and purity of note. The work from which the following extract is taken is based on one of many theories as to the identity of 'the man with the iron maak.'
From Gaston von Frankrijk.
Op een dag kwam1 de baron in vrouw Jobin's huisje On one day came the baron into Mrs Jobin's little house met' eene groote doos onder den arm. Hij zette de doos with a big box under the arm. ' He sat the box op tafel neer, opende ze2 en haalde er3 een keurie-e on (the) table down, opened it and drew a smart
soldatenuniform uit, benevens een geweertje en een soMier's uniform out of it, besides a little gun and a kleinen sabel. Nu verzocht1 hij » Caroline, deze kleeding little sword-. Then requested he Caroline, this clothing
1 From konien. 2 doos is feminine; hence ze not het. ' the word er, frequently used, refers to a preceding noun or noun-phrase, and has the force of French en or y, or of our there in compounds like therenttesr; here it refers to doos and must be taken together with uit four words further on. * from verzoeken. 6 inversion after preceding adverb



38
EXTEACTS FROM DUTCH AUTHORS
aan te trekken1. Het kind, dat de schitterende uniform on to püt. The child, which the glittering uniform met open mond had staan2 aankijken2, uitte een kreet van with open mouth had stood gazing at3, uttered a cry of blijdschap; in één oogwenk lagen4 de meisjeskleeren5 op joy; in one twinkling lay the girl's clothes on
den grond en stak8 Caroline5 in het soldatenpakje. the ground and stuck7 Caroline in the little soldier's kit. Hoe allerliefst8 zag9 het kind er10 mee uit! De baron How very charming saw the child there with u. The baron zag12 den knaap met welbehagen aan en vertelde hem looked at the boy with satisfaction and told him
nu, dat dit geschenk van eene voorname dame kwam, now that this present from a high-born lady came, eene verwante van hem, die hem spoedig eens zou a relative of his, who him soon sometime should
komen bezoeken, met hare vriendin.
come to visit13, with her (female) friend. Den volgenden morgen kwamen dan ook werkelijk The following morning came then too really twee zeer voorname dames14 met eene kamenier en twee
two very high-born ladies with a maid and two lakeien. Toen vrouw Jobin haar zag, nam zij14 de twee
lackeys. When Mrs Jobin them saw, took she the two kinderen bij de hand en ging15 met hen de dames te
children by the hand and went with them the ladiés to
1 aantrekken is a separable verb, cf. Grammar, § 30 (6), p. 35 f. * infinitive. 3 i.e. which had stood gazing with open mouth at the glittering uniform. 4 from liggen. 5 inversion after preceding adverb. • from steken. 7 i.e. stood, or was dressed. 8 an elative form;
cf. our alderliefest, Germ. aüerliébst. 9 zag with uit five words further on fromtheseparableverbuitó«n,cf.Grammar,§30(&),p.85f. 10 cf. note 3 on preceding page. 11 i.e. How very charming the child looked in it. 12 separable verb ; where is the missing part ? 18 i.e. who was going to visit him sometime before long. 14 inversion after preceding
adverb or adverbia! phrase or clause. 15 from te gemoet gaan,
separable verb.



JAN JACOB ANTOINE GOEVERNEUR
39
gemoet. In het eerst waren de kinderen1 wat verlegen meet. At (the) first were the children somewhat shy voor de deftige dames, maar toch bood' Caroline1 in front of the distinguished ladies, but yet offered Caroline haar elk een bouquetje rozen aan, dat vrouw Jobin haar them each a little posy of roses , which Mrs Jobin her daartoe in de hand had gegeven. De grootste for that piirpose into the hand had given. The tallest
der twee dames—het was de hertogin van Chevreuse,
of the two ladies— it was the ducbess of Chevreuse,
nam' het ruikertje rozen lachende aan en kuste den accepted the little nosegay of roses laughing and kissed the knaap hartelijk. De andere dame scheen beschroomd en boy heartily. The other lady seemed timid and aangedaan. Zij zag2 den knaap oplettend aan en ging moved. She looked at the boy attentivély and went toen, op den arm der hertogin leunend, naar het prieel, then, on the arm of the duchess leaning, to the arbour, waar zij zich neerzette. 'En is hij dat nu1' vroeg zij where she herself sat down3. «And is he that nowV* asked she met zachte stem. 'Ja, Mevrouw, en het is waarlijk een with soft voice. 'Yes, madam, and it is truly a aardige jongen!' antwoordde de hertogin, fine boy!' answered the duchess. De dames bleven' ontbijten en de baron gaf6 zich to take breakfast himself alle moeite' om haar recht feestelijk te onthalen en
trouble in order right festively entertain
bewees8 haar grooten eerbied. Na het ontbijt gingen de
respect breakfast dames met den baron en de twee kinderen wandelen
to walk (i.e. walking)
1 Inversion after preceding adverb or adverbial pbrase or olause. 2 separable verb ; where is the missing part ? • i.e. sat herself down. * i.e. is that he now ? 6 from blijven=to stay. « from geven=to give. 7 i.e. took all pains. 8 from bewijzen = to shew.



40
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
in het park. De kleinste der twee nam den knaap bij de
smallest
hand en keuvelde vriendelijk met hem. Verscheidene
chatted friendlily Several malen omhelste zij hem en drukte hem aan het hart en
times embraced pressed
dan kwamen de tranen haar in de oogen.
tears eyes.
Eenige uren later vertrokken1 de dames weer. De A few hours again. kleinste van de twee kon zich bijna niet losrukken van could almost not2 tear away
den knaap. Bij het rijtuig gekomen, dat voor de poort carriage gate
van het park wachtte, viel' zij bijna in zwijm; de baron waited, swoon ;
moest4 haar het kind uit de armen rukken en haar moed had to tear courage
toespreken. Zelfs de vroölijke, luchthartige hertogin van speak into6. Even cheerful, lighthearted
Chevreuse kon' hare tranen niet bedwingen, toen zij de could repress when
droefheid harer gezellin zag. Zij hielp' haar in de koets, sadness of her companion into coach,
waar de dame bevend en schreiend op de kussens neerquivering weeping cushions
zonk8. De baron gaf den koetsier een wenk en het rijtuig coachman sign
rolde heen. away.
Zoo was het9, dat de koningin van Frankrijk haar zoon go queen France her son
1 From rertre *J;en=to depart. 2 i.e. hardly. 3 from vallen-to fall. 4 from moeten. 5 Ut. speak courage into her, i.e. bid her
take courage. * from kunnen. 7 from helpen. 8 from
neerzinken=to sink down. 9 inversion.



JAN JACOB ANTOINE GOEVEBNEUB
41
weerzag1, dien ze in het eerste uur zijner geboorte reeds wnom üour of his birth already
had moeten afstaan! Want, naar al.wat er3 van deze part with ! For,
geheimzinnige geschiedenis bekend is geworden, is het zoo
mystenous history known as
goed als zeker dat Caroline—of eigenlijk Karei,—een good as certam. or really (Charles),
tweelingbroeder van Lodewijk den Veertiende was. twin-brother (Lewis) Fourteenth
Vrouw Jobin was in de wolken3 met al de fraaie
beautiful
geschenken, die de twee bezoeksters in de hut achterpresents, female visitors cottage left
ëbiuad hadden' Het médaillon met een vrouwenportret
lady's portrait
er3 in, dat de kleine dame den knaap om den hals had
neck
gehangen aan een gouden ketting, bracht4 de goede vrouw
hung by golden chain, 8g0od
in verrukking. 'Neen, als dat niet eene prinses is, dan
ecstasv- if not princess
heet ik» geen Marie Jobin meer!' riep' zij. En zij had am called no more6 J
het niet mis8, want het was degelijk het portret der
really
koningin Welke moeite de nieuwsgierige min zich However much inquisitive nurse
evenwel gaf om den naam der dame uit den heer van yet
Anglecourt te krijgen, het baatte niet; der baron liet9 get availed expressed
1 From weerzien = to see again. 3 of. note 3 on p. 37. 3 lit. was in the olouds, U. was enohanted. 4 from brengen=to bring. * inversion u. then my name is no more M. J. r ^ roepen = to c&ü> '
lit. had it not amiss, i.e. was not wrong there. » separable verb,



42
extbacts from dutch authors
zich daar niet over uit1 en vrouw Jobin's nieuwsgierigheid (that) about curiosity
blééf* onbevredigd.
unsatisfied.
Van dien tijd af bleef2 Caroline3 echter jongenskleeren this time forward however boys' olothes
dragen4 en werd zij3 Karei genoemd, tot groote blijdschap to wear called to
van den levendigen knaap. Ach, welk een geluk, dat lively Ah, what good fortune6
wij menschen niet in onze toekomst kunnen lezen, want dan
human beings our future read,
zou6 de angst voor toekomstige rampen onze helderste terror at calamities brightest
dagen verduisteren. Karei verblijdde zich over de
darken7 rejoiced verandering en wie weet, of die8 het niet juist was, die
change who knows just
hem naderhand in het ongeluk bracht, afterwards misfortune
Jacob van Lennep (1802—1868).
The son of an Amsterdam Professor. Studied at Leiden; embraced the legal profession ; in later life was a member of the Dutch Parliament. Influenced by Bilderdijk, yet more so by English authors—in particular by Byron and Scott; the latter serving him as model not only for his earlier tales in verse, but when, turning to prose, he produced a series of historical novels and romances (e.g. De Pleegzoon, Onze Voorouders, Ferdinand Buyck and Elizabeth
1 Separable verb. 2 from blijven = to remain. 3 inversion.
4 bleef...dragen^oontmaei to wear. 6 i.e. what a good thing it is.
« from zullen. 7 i.e. our terror at future calamities would darken our brightest days. 8 viz. de verandering.



JACOB VAN LENNEP
43
Musch) which were much admired, and are still widely read His fine edition (in 12 volumes, with a running biography) of the works ot Vondel is regarded as a Standard book.
From Elizabeth Musch.
Het gezelschap werd gaandeweg vermeerderd door genoodigden, die, sommige van de naburige buiten-verblijven doch de meeste uit den Haag, kwamen aangereden. Onder deze laatste bevond zich ook Van Espenblad, die terstond op Gourville toereed, en dezen zijn genoegen betoonde van nem te ontmoeten.
'Wel!' zeide hij : 'gij zult nu gelegenheid hebben, de windhonden van Zijn Hoogheid' hun bekwaamheid te zien ten-toon-spreiden.'
'Wat zeker zeer vereerend voor mij is,' antwoordde Gourville : ' maar het spijt my eenigszins, daardoor niet in staat te zijn, den Heer De Witt heden een bezoek te brengen, gelijk gij mij hadt doen hopen, dat ik gisteren zou hebben kunnen doen.'
The company was gradually augmeuted by guests who came nding up, some from the neighbouring country-seats, the majority however from the Hague. Amongst the latter was also Van Espenblad, who straightway rode up to Gourville and cxpressed to mm nis pleasure at meeting him.
'Good !' said he, 'now you shall have an opportunity of seeing ■His Highness's greyhounds shew their metal.'
'Which indeed is a great honour for me,' answered Gourville, but I am rather sorry that I shall on that account be unable to m « call on Heer De Witt to-day, as you had led me to hope that 1 mignt have done yesterday.'
» The Prince of Orange, afterwards Wüliam m of England. Manv other historical personages figure in the book. Elizabeth Musch, wife of üuat, was a grand-daughter of the poet Jacob Cats.



44
EXTRACTS FROM DUTOH AUTHORS
'Ja!' viel Van Espenblad in: 'de Heer De Witt is gisteren verhinderd geweest u te ontvangen. De Heeren Colbert, Blaespeil en Van Beverningk waren uit Kleef hier aangekomen, en hebben een groot gedeelte van zijn tijd genomen. Maar bovendien, ik kan u wel vooraf zeggen, dat gij schipbreuk bij hem zult lijden. Hij wü van een bemiddeling van Spanje nog minder hooren dan de Prins,' voegde hij er lachende bij. En toen, Sylvius in 't oog krijgende: 'Zie ik wel, of heb ik 't mis?' vroeg hij: 'mijn Heer Sylvius hier!'
'Gelijk gij ziet,' zeide deze: 'en zeer verheugd van u te ontmoeten.'
' Ik had u zeker niet hier verwacht,' hernam Van Espenblad: 'ongetwijfeld heeft Buat u aangespoord, de zee over te steken.'
'Neen,' antwoordde Sylvius, eenigszins verwonderd: 'Buat wist al zoomin van mijne komst als iemand
hier.' , 'Nu, dat's om 't even,' hernam Van Espenblad: in
•Yes,' chimed in Van Espenblad, 'Heer De Witt was prevented yesterday from receiving you. The gentlemen Colbert, Blaespeil and Van Bevemingk had arrived here from Cleves and had taken up a great part of his time. But further, I can teil you beforehand that you will certainly come to grief (lit. suffer shipwreck) with him. Even less than the prince will he hear of mediation from Spain, he added, laughing. And then, his eye falling on Sylvius: ' Do I see aright, or am I wrong ?' he asked, ' Mijnheer Sylvius here !'
' As you see,' said the latter, 1 and very glad to meet you.'
' I certainly had not expected you here,' responded Van Espenblad, 'without doubt Buat has urged you to cross the sea.'
'No,' replied Sylvius, somewhat surprised, ' Buat knew no more of my coming than anyone here.'
' Well, that's all one,', Van Espenblad went on, ' at all events, the



JACOB VAN LENNEP
45
allen gevalle is het doel uwer overkomst zeker, een vroom werk te doen en den vrede te helpen sluiten.'
' Den vrede !' zeide Gourville, die deze laatste woorden gehoord had: 'Komt mijn Heer....'
'Met dezelfde' inzichten als mijn Heer de Gourville,' viel Van Espenblad in: ' o! het getal is legio van hen, die den vrede willen bevorderen: 't geen mij zou doen vermoeden, dat die nog verre te zoeken is.—Maar stil,' vervolgde hij, 'daar is Zijn Hoogheid.'
Deze woorden hadden de uitwerking, dat de oogen van Gourville, die reeds met een uitdrukking van bevreemding en wantrouwen op Sylvius gevestigd waren, zich naar den stoep van het Lusthuis wendden, op welken Willem III verschenen was, den arm gevende aan de schoone én schitterende Jonkvrouw, of, gelijk men toen meer algemeen zeide, Mademoiselle Van Beverweert, en gevolgd door Boreel, den jongen Heenvliet, Buat, Bromley en een geheelen stoet van Edelen en Jonkvrouwen. Hij groette
object of your coming over is certainly to do a pious work and to help in concluding peace.'
'Peace!' said Gourville, who had heard these last words, 'Is mijnheer coming....'
'With the same views as mijnheer de Gourville,' interrupted Van Espenblad, 'oh! their number is legion who wish to advance peace; which leads me to surmise that it is still far tó seek.—But hush!' he continued, ' there is His Highness.'
These words had the effect that the eyes of Gourville, which had already been fixed with an expression of surprise and suspicion on Sylvius, turned (themselves) towards the flight of steps belonging to the villa, on which William III had appeared, giving his arm to the beautiful and brilliant Jonkvrouw—or, as one then said more commonly, Mademoiselle—Van Beverweert and followed by Boreel, young Heenvliet, Buat, Bromley and a whole train of nobles and ladies. He greeted those present politely, then went down the steps,



46
EXTRACTS FROM DUTCH ATJTHORS
met wellevendheid de aanwezigen, daalde toen den stoep af, hielp eerst met ridderlijke beleefdheid de Jonkvrouw te paard, en besteeg toen zijn eigen ros. Snel liet hij zijn oogen om zich heen gaan, reed op Sylvius toe, wien hij de hand drukte en een paar woorden in 't oor fluisterde, gaf aan Gourville den wensch te kennen, dat de jachtpartij hem niet te zeer zou tegenvallen, en vervoegde zich daarna bij den Heer van Heenvliet.
' De Heer Houtvester heeft zeker alles wederom met zijn gewone zorg beschikt ?' vroeg hij.
'Althans voor zooveel mijn departement aangaat,' antwoordde Heenvliet: ' en ik hoop, dat het door mij verrichte' de goedkeuring van Uwe Hoogheid zal wegdragen.'
' De onderwijzer behoeft niet naar de goedkeuring des leerlings te vragen,' hervatte Willem, lachende:' het is dus afgesproken, dat wij het veld tot Voorschoten zullen afjagen, en over Wassenaar terugkeeren.'
helped first with chivalrous courtesy the Jonkvrouw on tg her horse and then mounted his own steed. He quickly let his eye travel round about him, rode up to Sylvius, whose hand he pressed and into whose ear he whispered a few words, signified to Gourville his wish that the hunting-party would not disappoint him too much and thereafter betook himself to mijnheer van Heenvliét.
' The Heer Verderer no doubt has again arranged everything with his usual care 1' he enquired.
'At any rate in so far as my department is concerned,' replied Heenvliet, ' and I hope that what I have arranged will receive Your Highness's appro bation.'
'The master does not need to ask for the pupil's approbation,' William resumed, laughing,' it is thus agreed that we will carry the hunt through the country as far as Voorschoten and return by way of Wassenaar.'
1 Verrichte is neuter of past part. used as a noun.



JACOB VAN LENNEP
47
'Ten zij Uwe Hoogheid het anders verkiezen mocht,' zeide Heenvliet.
'Ik keur alles goed,' antwoordde de Prins: 'en nu, daar weer en wind gunstig en alles gereed is, op weg maar!'
En terstond zijn ros in beweging stellende, reed hij, onder een blij hoorngeschal, de brug over, gevolgd door den geheelen stoet. Men zwenkte dadelijk het Bosch uit en kwam eerlang aan de weilanden, die bejaagd zouden worden. Het was een fraaie, zoele morgen, gelijk men soms, zelfe hier te lande, in Februari aantreft: een van de winterdagen, waarop ons reeds een balsemende voorjaarslucht te gemoet stroomt, die ons bijna zou doen gelooven, dat wij spoedig de lente zullen zien wederkeeren, wisten wij niet, dat wij eerst nog Maart met zijn gure stormbuien en April met zijn regenvlagen moeten doorworstelen. En daarbij, nog niet een der voorboden van het warme seizoen liet zich op de uitgestrekte weide zien:
'Unless Your Highness should determine it otherwise,' said Heenvliet.
'I approve of everything,' replied the Prince, 'and now, since weather and wind are favourable and everything ready, let us be up and away!'
And thereupon putting his steed into motion he rode over the bridge to the sound of a cheery blare of horns, followed by his whole retinue. They immediately wheeied out of the Bosch and came before long to the meadow-lands which were to be hunted. It was a fine, mild momiug, such as one sometimes, even in this country, meets with in February: one of the winter days on which already a fragrant spring air streams to meet us and which nearly makes us believe that we shall quickly see spring return, did we not know that we still had March with its chili rain-storms and April with its showers to struggle through first. And besides, not one of the harbingers of the warm season was yet (lit. let itself yet) to be seen



48
EXTBACTS FROM DUTCH AUTHORS
geen ojevaar was nog het hem bekende plekjen komen terug vinden: geen kieviten vertoonden zich nog, die cierlijké kringen vormende, waarby heur1 wieken, zoo vaak zij door de zon bestraald worden, als lichtvonken nikkeren: slechts hier en daar stoven koppels spreeuwen van voor de voeten der paarden weg, of scheen een oude kraai, op den top van een walvischkaak of van een boerehek gezeten, de komst van den stoet af te wachten en tilde dan eerst, als met moeite, de zware vleugels op, om zich op een afstand weêr neder te zetten.
Dan, hoe gunstig ook de weersgesteldheid ware, minder voordeelig was die van het jachtveld: daar de grond over 't algemeen vrij drassig was, en zich hier en daar groote plassen bevonden, die men nog kon rondrijden zoolang men stappende voortging, doch welke het te voorzien was, dat moeilijk zouden kunnen vermeden worden wanneer men eens het wild achtervolgde. Het moge ons, die nu leven, dan ook vreemd schijnen, dat men tot jagen een dag on the spreading meadow-land: no stork had yet come to flnd again the little spot it knew: no peëwits shewcd themselves yet, making graceful oircles, in which process their wings glittered like sparks of light as often as they were shone upon by the sun ; only here and there couples of starlings darted from before the horses' feet or an old crow, sitting on the top of a whale's jaw or a farm-gate, seemed to await the arrival of the party and only then lifted up, as if with difficulty, its heavy wings in order to settle again at a distance.
Then, however propitious the weather conditions might be (lit. weather-condition was); those of the hunting-ground were less favourable; as the soil in general was pretty swampy and there were here and there great pools which one could still ride round as long as one went forward at walking-pace, but which, it was to be foreseeu, would be avoided with difficulty once one was pursuing the game: And it may too seem strange to us living nowadays that a 1 = haar.



JACOB VAN LENNEP
49
uitkoos in een zoodanig ongeschikt seizoen, 't welk heden bovendien tot het verboden tijdperk behoort. Maar, ofschoon men in de zeventiende eeuw geen tijd van opening en sluiting der jacht kende, zoo was deze des-niette-min ook toen ongeoorloofd wanneer er sneeuw of ijs op het veld lag; terwijl de jachtordonnantiën in Holland streng verboden, het geheele jaar door meer dan twee malen in de week ter jacht te gaan, en tevens, op éénen dag meer dan twee hazen en één of twee koppels konijnen te vangen.—Het natuurlijk gevolg dezer bepaling was, dat de liefhebbers geene gelegenheid, die maar niet bepaald ongunstig was, verzuimden.
De belemmeringen, welke men nu en dan ondervond, zoo door de plassen van welke ik heb gesproken, als door de slooten, die het wei veld doorsneden, hadden dan ook ten gevolge gehad, dat het grootste deel der jagers, en daaronder de dames, niet over de weilanden voortreden, maar een binnenweg hielden, van welken men de vlakte kon
day was selected for hunting in so unsuitable a season, which moreover at the present day belongs to the close-time. But, although in the seventeenth century people knew no time for opening and elosing the hunting (-season), none the less hunting (lit. the Jatter) even at that date was not allowed when snow or ice was lying on the land; while the hunting regulations in Holland strictly forbade, throughout the whole year, (anyone) to go hunting more than twioe in the week and, at the same time, to take more than two hares and one or two brace of rabbits on one day.—The natural result of these restrictions was that the enthusiasts neglected no opportunity unless it was (lit. which however was not) decidedly unfavourable.
The obstacles, which one now and then encountered, as well in the pools of which I have spoken, as iri the ditches which intersected the meadow-land, had furthermore the effect, that the greatest part of the. hunters, and among them the ladies, did not ride on over the meadows, but kept to a byroad from which one could overlook the d. & or, 4



50
extracts from dutch authors
overzien. Wat den Prins betrof, die als een echte jager, voor geene hinderpalen terugdeinsde, hij bleef aan 't hoofd der overigen recht toe recht aan het jachtveld houden, nu en dan een kort woord tot Heenvliet of Gourville richtende, maar bestendig het oog over de vlakte latende rondgaan, met diezelfde scherpte van blik en met diezelfde innige belangstelling, waarmede hij later zoo menig slagveld overzag.
open country. As for the Prince, who as a true sportsman shrank from no obstacles, he remained at the head of the others, keeping straight on to the hunting-ground, now and then addressing a short word to Heenvliet or Gourville, but constantly letting his eye travel round over the open country, with the same sharp gaze and the same grave interest with which he later surveyed so many a battlefield.
The Dutch Bible.
As in other countries so in Holland, translations of the Bible into the vernacular had much to do with the development of the language. It is said that the task of producing a new version was committed, in the first instance, to Philips van Marnix, Lord of St Aldegonde (who had already put forth a fine rendering of the Psalms), and that, at his death in 1598, it passed into other hands. Possibly some of this celebrated personage's work survives in the Staten-Bijbel, which was the offspring of a resolution of the Synod held at Dordrecht in the years 1618-19, and, as the title indicates, was published under the authority of the States-General.
From the Staten-Bijbel. Psalm xxiii. Een Psalm van David.
De Heere is mijn Herder: mij zal niets ontbreken. 2. Hij doet mij nederliggen in grazige weiden: Hij voert mij zachtkens aan zeer stille wateren.



the dutch bible
51
3. Hij verkwikt mijne ziel; Hij leidt mij in het spoor der gerechtigheid, om Zijns Naams wil.
4. Al ging ik ook in een dal der sehaduwe des doods, ik zou geen kwaad vreezen; want Gij zijt.met mij; Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij.
5. Gij richt de tafel toe voor mijn aangezicht, tegenover mijne tegenpartijders; Gij maakt mijn hoofd vet met olie; mijn beker is overvloeiende.
6. Immers zullen het goede en de weldadigheid mij volgen al de dagen mijns levens; en ik zal in het huis des Heeren blijven in lengte van dagen.
St John i. 1—14.
1. In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God.
2. Dit was in den beginne bij God.
3. Alle dingen zijn door Hetzelve gemaakt, en zonder Hetzelve is geen ding gemaakt, dat gemaakt is.
4. In Hetzelve was het leven, en het leven was 'het licht der menschen;
5. Eu het licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft het niet begrepen.
6. Er was een mensch van God gezonden, wiens naam was Johannes.
7. Deze kwam tot een getuigenis, om van het licht te getuigen, opdat zij allen door hem gelooven zouden.
8. Hij was het licht niet, maar was gezonden, opdat hij van het licht getuigen zou.
9 Dit was het waarachtige licht, hetwelk verlicht een' iegelijk mensch, komende in de wereld.
10. Hij was in de wereld, en de wereld is door Hem gemaakt; en de wereld heeft Hem niet gekend.



52
extbacts from dutch authors
11. Hij is gekomen tot het Zijne, en de Zijnen hebben Hem niet aangenomen.
12. Maar zoo velen Hem aangenomen hebben, dien heeft Hij macht gegeven, kinderen Gods te worden, namelijk die in Zijnen naam gelooven;
13. Welke niet uit den bloede, noch uit den wil des vleesches, noch uit den wil des mans, maar uit God geboren zijn.
14. En het Woord is vleesch geworden, en heeft onder ons gewoond (en wij hebben Zijne heerlijkheid aanschouwd, eene heerlijkheid als des Eeniggeborenen van den Vader), vol van genade en waarheid.
H. J. van Peene.
H. J. van Peene (1811-64), a native of Ghent, became by his zealous labours, chièfly in the domains of vaudeville and farce; one of the pioneers of the Flemish dramatical revival. But the following poem (some lines of which are omitted) alone of all his works survives, as a song stirringly set to music by his nephew Charles Miry.
The laws of metre are the same in Dutch as in English. De Vlaamsche Leeuw.
Zij zullen hem niet temmen,
Den fleren Vlaamschen Leeuw, Al dreigen zij zijn vrijheid
Met kluisters en geschreeuw; Zij zullen hem niet temmen,
Zoolang een Vlaming leeft, Zoolang de Leeuw kan klauwen,
Zoolang hij tanden heeft.



H. J. VAN PEENE
53
Chorus: Zij zullen hem niet temmen, Zoolang een Vlaming leeft, Zoolang de Leeuw kan klauwen, Zoolang hij tanden heeft.
De tijd verslindt de steden,
Geen tronen blijven steian; De legerbenden sneven:
Een volk zal niet vergaan. De vijand trekt te velde,
Omringd van doodsgevaar: Wij lachen met zijn woede,
De Vlaamsche Leeuw is daar.
Chorus.
Hij strijdt nu duizend jaren
Voor vrijheid, land en God, En nog zijn zijne krachten
•In al haar jeugdgenot. Als zij hem machtloos denken
En tergen met een schop, Dan recht hij zich bedreigend *
En vreeslijk voor hen op.
Chorus.
Het wraaksein is gegeven,
Hij is hun tergen moê; Met vuur in 't oog, met woede
Springt hij den vijand toe. Hij scheurt, vernielt, verplettert,
Bedekt met bloed en slijk, En zegepralend grinst hij
Op 's vijands trillend lijk.



54
extbacts fbom dutch authobs
Chorus: Zij zullen hem niet temmen, Zoolang een Vlaming leeft, Zoolang de Leeuw kan klauwen, Zoolang hij tanden heeft.
Fbedebik van Eeden.
Frederik Willem van Eeden, physician, social refbrmer and man of letters, was born at Haarlem in 1860. He was one of the leaders of the ' movement of 'eighty' and a member of the first editorial committee of De Nieuwe Gids, its organ. Here appeared the first and most famous part of his fantastic story, De Kleine Johannes, from which the following extract is taken. Van Eeden has written other novels, plays and a good deal of poetry.
From De Kleine Johannes.
Op het gras bij de vogelkers lag een meisje. Johannes zag alleen haar licht-blauw kleedje en blond haar. Een roodborstje, dat op haar schouder zat, pikte uit haar hand.
Op eenmaal wendde zij het hoofd om en zag Johannes aan.
! Dag, jongetje !' zeide zij en knikte vriendelijk.
Weer tintelde het Johannes van het hoofd tot de voeten. Dat waren Windekinds oogen, dat was Windekinds stem.
' Wie zijt ge ?' vroeg hij. Zijn lippen beefden van aandoening.
'. Ik ben Robinetta!—en dit is mijn vogeL Hij zal niet schuw voor je zijn. Hou je van vogels ?'
Het roodborstje was niet schuw voor Johannes. Het vloog op zijn arm. Dat was juist als vroeger. Het moest toch Windekind zijn, dat blauwe wezen.
* Vertel me eens hoe je heet, jongetje,' zeide Windekinds stem.



FREDERIK VAN EEDEN
55
' Kent gij mij niet ? Weet ge niet, dat ik Johannes heet ?' ' Hoe zou ik dat weten ?'
Wat beteekende dat ? Het was toch de bekende, zoete stem, het waren toch de donkere, hemeldiepe oogen,
' Hoe zie je mij zoo aan, Johannes ? Heb je mij ooit meer gezien ?'
'Ja, 'ik geloof het wel.1'
' Dat heb je toch zeker gedroomd.'
Gedroomd ? dacht Johannes. Zou ik alles gedroomd hebben ? Of zou ik nu droomen ?
' Waar zijt gij geboren ?' vroeg hij.
' Heel ver van hier, in een groote stad.'
'Bij menschen?'
Bobinetta lachte. Het was Windekinds lach. 'xIk geloof het wel1. Jij niet ?' 'Ach ja, ik ook!'
' Spijt je dat ?—Hou je niet van menschen ?' ' Neen!—Wie zou van menschen houden ?' 'Wie? Wel, Johannes, wat ben je een raar jongetje! Hou je meer van dieren ?'
' O, veel meer—en van bloemen.'
' Bx doe dat eigenlijk ook wel eens. Een enkelen keer. Maar dat is niet goed. Wij moeten van menschen houden, zegt Vader.'
' Waarom is dat niet goed ?—ik houd van wien ik wil.-of het goed is of niet.'
'Foei, Johannes.—Heb je dan geen ouders of iemand die voor je zorgt ? hou je niet van hen ?'
'Ja,' zeide Johannes nadenkend. 'Ik. houd van mijn vader. Maar niet omdat hij goed is. Ook niet omdat hij een mensch is.'
1-1 I should rather think so.



56
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
' Waarom dan ?'
'Dat weet ik niet,—omdat hij niet is als andere menschen, omdat hij ook van bloemen en vogels houdt.'
' Dat doe ik ook, Johannes! dat zie je.' En Robinetta riep het roodborstje op haar hand en sprak het vriendelijk toe.
'Dat weet ik,' zeide Johannes, 'Ik houd ook viel van u.'
'Nu al?1 Dat is vlug!' lachte het meisje. 'Van wie hou je wel het meeste ?'
'Van....' Johannes weifelde. Zou hij Windekinds naam noemen ?—De vrees, dat die naam hem tegenover menschen mocht ontvallen, was onafscheidelijk van al zijn denken. En toch, was dit blonde wezen in het blauwe kleed Windekind niet ? Wie anders kon hem dat gevoel van rust en geluk geven ?
' Van u !' zeide hij opeens en zag met vollen blik in de diepe oogen. Moedig waagde hij die volkomen overgave, maar hij was toch angstig en wachtte gespannen de ontvangst van zijn kostbaar geschenk.
Weer lachte Robinetta met helderen lach, doch zij vatte zijne hand, en haar blik werd niet koeler, haar stem niet minder innig.
'Wel, Johannes,' zeide zij, 'waarmee heb ik dat zoo op eens verdiend ?'
Johannes antwoordde niet en bleef haar aanzien met groeiend vertrouwen. Robinetta stond op en legde haar arm om Johannes' schouders. Zij was grooter dan hij.
Zoo wandelden zij door het bosch en plukten groote bundels sleutelbloemen, totdat zij wel weg konden schuilen onder den berg van doorschijnend geel gebloemte. Het 1 Already?



frederik van eeden
57
roodborstje vloog mede van tak tot tak en gluurde naar hen met schitterende zwarte oogjes.
Zij spraken niet veel, doch keken elkaar dikwijls van ter zijde aan. Zij waren beide verbaasd over hun ontmoeting en half onzeker, wat zij van elkaar denken moesten.
Doch spoedig moest Robinetta terug, het speet haar.
'Nu moet ik weg, Johannes! Maar wil je nog eens wandelen met me ? Ik vind je een aardig jongetje,' zeide zij bij 't heengaan.
' Wiet! wiet!' zei het roodborstje en vloog haar achterna.
P. J. Blok.
Dr P. J. Blok, born in 1855, occupies the chair of history at Leiden ; the publication of the Geschiedenis van het Nederlandsche Volk put him in the front rank of oontemporary Dutch historians. The following extract from it tells of the attempt of Prince Frederick, second son of King William I of the Netherlands, to quell the rebellion, that, in imitation of the July Revolution in Paris, had broken out in Brussels (as well as other parts of Belgium) as a protest against the union with Holland.
From Geschiedenis van het Nederlandsche Volk. Vol. vin.
In den morgen van den 238ten [September 1830] vertoonden zich de hollandsche troepen voor vier der stadspoorten en eischten binnengelaten te worden. Zij maakten zich na eenigen tegenstand van die poorten meester en waren reeds om 10 uren in het bezit van de geheele bovenstad. Ook de benedenstad zou gemakkelijk te bemachtigen geweest zijn, hoewel de aanvoerders bij de barrikaden scherpen tegenstand zouden bieden. Maar de



58
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
prins, opziende tegen bloedvergieten, begon weldra bezwaar te vinden in den reeds aanvangenden barrikadenstrijd, die hier en daar Me daaraan niet gewone geregelde troepen deed terugdeinzen1 en waarbij vrouwen, kinderen en grijsaards met geestdrift medevochteu. Den ganschen dag werd met verbittering vooral in de Rue Royale en op sommige boulevards gestreden, totdat de avond viel en de strijdenden zich terugtrokken; de barrikaden bleven zoo goed als verlaten en het Park, waar de soldaten heer en meester waren, werd in diepe stilte gehuld. Een aanval van de generaals Trip en Cort Heyligers op Leuven" was intusschen mislukt en ook Thienen3 weigerde den laatste den toegang. In het hoofdkwartier van den prins te Schaerbeek heerschte teleurstelling en D'Hoogvliet en andere trachtten hem over te halen den aanval te staken en het leger terug te trekken, maar de prins, in den waan gebracht dat Brussel niet langer weerstand zou bieden, weigerde en besloot door te gaan. Den 24Bten 'stroomde het in den vroegen morgen vrijwilligers'' uit den omtrek naar Brussel, waarheen ook Gendebien, Van de Weyer, Rogier, Jottrand en andere vluchtelingen met een aantal vrijwilligers terugkeerden. De strijd werd hervat en bleef ook dezen dag voortduren. In den laten avond eindigde hij op dezelfde wijze als te voren. De verdediging werd tegen den volgenden dag bepaaldelijk gesteld onder leiding van Van Halen, "commandant et chef des forces actives5,' als zoodanig aangewezen door D'Hoogvorst, Rogier en den oud-officier6 Jolly, die de algemeene leiding op zich namen
Caused the regular troops (who were unfamiliarwith it) to fall back. = Louvain. 3 Tirlemont.
4- 4 Transl. in the early morning volunteers poured....
5- 5 Commandant and ohief of the active forces. 6 ex-officer.



P. J. BLOK
59
als 'commission administrative.' Geruchten van een voorgenomen plundering der stad door de hollandsche troepen zetten de bevolking den 25"*" opnieuw aan tot voortzetting van den kamp, thans onder geregelde militaire leiding. De hollandsche troepen hadden in den nacht opnieuw alle gelegenheid gehad om de geheel verlaten barrikaden te nemen maar ook ditmaal werd die gelegenheid verzuimd en in den morgen van den 258ten begon de barrikadenstrijd opmeuw; zwakke pogingen tot onderhandeling werden gewaagd maar mislukten en Van Halen waagde zelfs een aanval op het Park, waarin zijne vrijwilligers een oogenblik doordrongen. Ook den avond van dien dag trok men zich van beiden zijden terug; ook thans bleven de barrikaden in den naeht onbewaakt en ongemoeid.
Een Voorloopig Bewind, bestaande uit de drie genoemden1, De Mérode, Gendebien en Van de Weyer, vormde zich den 268ten, riep de belgische militairen tot aansluiting op en ontsloeg hen van den eed aan den Koning. Nog hoopte men te Schaerbeek op een schikking; alleen generaal De Constant Bebecque drong aan op krachtig doortasten onder leiding van hertog Bernhard van SaksenWeimar, die daartoe uit Gent werd opontboden. Voor de vierde maal trachtten intusschen de hollandsche troepen door de Rue Royale binnen te dringen, maar zij werden teruggeworpen en de vrijwilligers nestelden zich zelfs in het Park, zoodat alleen de paleizen met hunne onmiddelijke omgeving in handen der troepen bleven. Ook nu eindigde de strijd dien Zondag met een feitelijken wapenstilstand maar in den voornacht besloot prins Frederik, nog voordat Weimar was aangekomen, tot den terugtocht en deed het Park ontruimen. Toen in den morgen de vrijwilligers 1 i.e. D'Hoogvorst, Rogier and Jolly.



60
extracts from dutch authors
opnieuw het vuur openden, bleek het Park verlaten en weldra prijkte de brabantsche vlag op de koninklijke paleizen.
Pieter Nieuwland.
The following two poems are by Pieter Nieuwland, a man of humble origin who died in 1794 at the age of thirty. On a lower plane of excellence he compares in his own language with Chémer or Cowper, as foreshadowing in the old forms and diction the coming of Romanticism. His longer poem Orion has been translated into English.
Het Duifje van Anakreon. Van waar1 gij, lief duifje ?
Van waar zoo vlugt2 ? De geur van uw wiekjes
Bewijrookt de lucht. Wie schonk u dien balsem ?
Wie ziet ge ? waarheen ?.. ..
Anakreon zendt mij
Naar zijne Chimeen', Die thans alle harten
Beheerscht door haar schoon. Anakreon heeft mij
Gekocht van Dioon'; Hij gaf haar een liedje,
En kreeg mij ten loon. Nu dien ik mijn' meester,
En heb hem zoo lief! Gij ziet, ik bezorg nu
Voor hem dezen brief.
i Understand komt. 2 p°et"> K*»"* for vUt9-



PIETER NIEUWLAND
61
Dan laat ik, dus sprak hij,
Wel spoedig u vrij; Doch, schoon hij mij losliet,
Toch bleef ik hem bij. Waarom zou ik zwerven
Door 't veld in 't woud ? En eten in 't wilde ?
En schuilen in 't hout ? Neen! liever bewoon ik
Anakreons schoot, En pik uit zijn vingers
De kruimeltjes brood. En lep uit zijn' beker
Verkwikkenden drank Dan spring ik en klapwiek
Uit vroolijken dank, En sprei om zijn schedel
Mijn vleugeltjes uit, En, wil ik gaan slapen,
Ik rust op zijn luit. Nu weet gij het alles,
't Is tijd om te gaan. Geen raaf zou meer klappen,
Dan ik heb gedaan!
Aan Maria L....
Schoon is de roos, waarmeê ge uw boezem siert1, Doch kort haar bloei! Ter nauwernood ontloken, Verwelkt zij ras, van haren steel gebroken,
Of wordt, door zon en wind, ontbladerd en verstrooid
1 No doubt an oversight, for tooit.



62
extracts from dutch authors
Bestending lacht, en met volmaakter schoon, De lieve roos, die we op uw kaak zien blozen, Een storm verniele1 -in veld of boschen rozen,
Zijn woede deert geen bloem op zachte maagdenkoon.
Doch ook die bloem heeft eens haar herfst te duchten;
Frisch is haar blos in 's Levensochtend luchten,
Dof is die blos en flauw, door de avondzon bestraald.
Maar geen geweld van 's Levens winterstormen
Kan ooit de roos van hart en geest misvormen, Waarmee gij, o Marie, in al uw luister praalt.
Eduaed Douwes Dekker (1820—1887).
Better known as 'Multatuli'—the pseudonym adopted by this highly-strung personage ('a mass of contradictions') to proclaim the trials he had had to bear. A native of Amsterdam he was for some years a Government official in the Dutch East Indies ; on his summary dismissal he wandered about Europe living in penury, a victim to neurotic affections ; removing to Wiesbaden he died at Nieder-Ingelheim on the Rhine. His juvenile productions in verse are of no great account; in later years hé put forth a number of works (Ideen, Vorstenschool, Woutertje Pietereen, Duisend-eneenige hoofdstukhen over Specialiteiten, etc.) which, of unequal merit, display forcefulness, fierce hatred of convention, and a passionate if sometimes intemperate love of truth. They did not, however, fulfil the rich promise of the book on which his fame rests (Max Havelaar, publ. 1860), while the applause which deservedly greeted it perhaps confirmed him in an exaggerated estimate of his own attainments and gifts. He is nevertheless an outstanding figure in that he brought freshness and life into the literary atmosphere of his day. In the work in question his own portrait is so idealized that he plays a doublé róie; the ' Sjaalman' who castigates the 'Droogstoppels' he is also the 'Max Havelaar' who takes sides with exploited Javanese. The tale, in short, hinges on the circumi May destroy...but (subj.).



EDT7ARD DOUWES DEKKER
63
stances which eventuated in his enforced retirement from a service in wlneh (according to the then Governor-General) he was not only actuated by creditable motives but had been favourably mentioned in reports. *
for!}™" be n°ted *bat Dekk6r mes the °ld-fashioned spelling y
From Max Havelaar. Toen ik' een dag daarna van de beurs kwam, zei Frits dat er iemand geweest was om my te spreken. Naar de beschryving was het de Sjaalman2. Hoe hy me gevonden had...nu ja, 't adreskaartje. Ik dacht er over mvn kinderen van school te nemen want het is lastig nog twintig, dertig jaren later te worden nagezeten door een schoolkameraad die een sjaal draagt in plaats van een jas en die niet weet hoe laat het is3. Ook heb ik Frits verboden naar de Westermarkt te gaan, als er kramen staan.
Den volgenden dag ontving ik een brief met een groot pak. Ik zal u den brief laten lezen :
Waarde Droogstoppel! Ik vind dat hy wel had kunnen zeggen: 4 Weledele Heer Droogstoppel4, omdat ik makelaar ben.
Ik ben gisteren ten-uwent geweest met het doel u een verzoek te doen. Ik geloof dat gy in goede omstandigheden verkeert....
3 Sjaalman (shawl-man) is an old school-fellow whom Droogstoppel
££? iSSwho> in indigent oi—• — «-S
3 What o'clock it is. wre^artir.h0n°Urable: & ^ ^ °f ^ ^ * °"ould



64
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
Dit is waar: we zyn 'met ons dertienen' op 't kantoor.
... en ik wenschte gebruik te maken van uw krediet, om een zaak tot-stand te brengen, die voor my van groot gewicht is. Zou men niet denken dat het om een order op de voorjaarsveiling te doen was ?
Door velerlei omstandigheden ben ik op 't oogenblik eenigszins om geld verlegen. Eenigszins! Hy had geen hemd aan. Dat noemt hy eenigszins!
Ik kan myn lieve vrouw niet alles geven wat tot veraangenaming des levens noodig is, en ook de opvoeding myner kinderen is, uit een geldelyk oogpunt, niet zooals ik wenschen zou. Veraangenaming des levens? Opvoeding van de kinderen ?
Meent ge dat hy voor zyn vrouw een loge in de Opera huren wilde, en zyn kinderen op een instituut doen te Genève ? 't Was najaar, en vry koud... welnu, hy woonde op een vliering, zonder vuur. Toen ik dien brief ontving, wist ik dit niet, maar later ben ik by hem geweest, en thans nog ben ik verstoord over den zotten toon van zyn geschryf. Wat drommel, wie arm is, kan zeggen dat hy arm is! Armen moeten er zyn, dit is noodig in de maatschappy, en 't is Gods wil. Als hy maar geen aalmoes vraagt, en niemand lastig valt, 2heb ik volstrekt niet tegen dat hy arm is2, maar de opsiering van de zaak 'komt niet te-pass. Luister verder:
H Thirteen of us. 2-2 I don't object at all to his being poor.
*-» Won't do.



EDUABD DOUWES DEKKER
65
Daar op my de verplichting rust, in de behoeften der mynen te voorzien, heb ik besloten een talent aantewenden', dat, naar myn geloof, my gegeven is. Ik ben dichter.... Poeh! Ge weet, lezer, hoe ik en alle verstandige menschen daarover denken.
...en schryver. Sedert myn kindsheid drukte ik myn aandoeningen in verzen uit, en ook later schreef ik dagelyks neder wat er omging in myn ziel. Ik geloof dat er onder dat alles eenige opstellen zyn die waarde hebben, en ik zoek daarvoor een uitgever. Maar dit is juist het moeielyke. Het publiek kent my niet, en de uitgevers beoordeelen de werken meer naar den gevestigden naam van den schryver, dan naar den inhoud. Juist als wy de koffi naar de renommee van de merken Wel zeker! Hoe anders ?
Als ik dus mag aannemen dat myn werk niet geheel zonder verdienste is, zou dat toch eerst naar de uitgave blyken, en de boekhandelaars vragen de betaling van drukloon enz. vooruit.... Daar hebben ze groot gelyk in.
...wat my op dit oogenblik niet gelegen komt. Daar ik evenwel overtuigd ben dat myn arbeid de kosten dekken zou, en gerust daarop myn woord durf verpanden, ben ik, aangemoedigd door onze ontmoeting van voorgisteren.... Dat noemt hy aanmoedigen!
...tot het besluit gekomen u te vragen of ge voor my by een boekhandelaar zoudt willen borg staan 1 Present-day usage wonld have: aan te wenden.
D. & J.
5



66
EXTBACTS FBOM DUTCH AÜTHQBS
voor de kosten eener eerste uitgave, al ware het slechts voor een klein boekdeeltje. Ik laat de keus van die eerste proeve geheel aan u over. In het pak dat hiernevens gaat, zult ge vele.handschriften vinden, en daaruit zien dat ik veel gedacht, gewerkt en by-
gewoond heb
Ik heb nooit gehoord 'dat hy zaken deed1.
...en als de gaaf van wel zeggen my niet geheelen-al ontbreekt, is het gewis niet door gebrek aan indrukken dat ik niet slagen zou.
In afwachting van een vriendelyk antwoord, noem ik my uw ouden schoolmakker.... En zyn naam stond er onder. Maar dien verzwyg ik, omdat ik er niet van houd, iemand in opspraak te brengen.
Waarde lezer, ge begrypt ahoe gek ik stond te kyken2, toen men my daar zoo op-eens wilde verheffen tot makelaar in verzen. Ik ben zeker dat de Sjaalman—zoo zal ik hem maar blyven noemen—als de man my by-dag had gezien, zich met zulk een verzoek niet tot my zou gewend hebben. Want deftigheid en fatBoen laten zich niet verbergen. Maar 't was avend, en ik trek het me dus niet aan.
Het spreekt vanzelf dat ik van de gekheid niets weten wilde. Ik zou het pak door Frits hebben laten terugbrengen, maar ik wist zyn adres niet, en hy liet niets van zich hooren. Ik dacht dat hy ziek was, of dood, of zoo-iets. ****** Ga nu heen, Max, zei Havelaar, papa heeft iets aan die heeren te zeggen*.
That he was a business man. M How utterly astonished I was. ' The speaker is now Max Havelaar, who is about to address the rative chiefs.



EDUARD DOTJWES DEKKER
67
De kleine liep weg nadat hy met kushandjes gegroet had.
Hierop ging. Havelaar aldus voort: — Hoofden van Lebakf Wy allen staan in dienst des Konings van Nederland. Maar Hy, die rechtvaardig is, en wil dat wy onzen plicht doen, is vèr van hier. Dertigmaal duizend maal duizend zielen, ja meer dan zooveel, zyn gehouden zyn bevelen te gehoorzamen, maar hy kan niet wezen naby allen die afhangen van zynen wil.
De Groote-Heer te Buitenzorg1 is rechtvaardig, en wil dat ieder zyn plicht doe. Maar ook deze, machtig als hy is, en gebiedende over al wat gezag heeft in de steden en over allen die in de dorpen de oudsten zyn, en beschikkende over de macht des legers en over de schepen die op de zee varen, ook hy kan niet zien waar onrecht gepleegd is, want het onrecht blyft verre van hem.
En de resident te Serang, die heer is over de landstreek Bantam, waar vyf-maal-honderd duizend menschen wonen, wil dat er recht geschiede in zyn gebied, en dat er red* vaardigheid heersche in de landschappen die hem gehoorzamen. Doch waar onrecht is, woont hy verre. En wie boosheid doet, Verschuilt zich voor zyn aangezicht omdat hy straffe vreest.
En de heer Adhipatti, die Regent is van Zuid-Bantam, wil dat ieder leve die het goede betracht, en dat er geen schande zy over de landstreek die zyn regentschap is.
En ik, die gister den Almachtigen God tot getuige nam dat ik rechtvaardig zou zyn en goedertieren, dat ik recht zou doen zonder vrees en zonder haat, dat ik zal zyn: 'een goed ad8istent-resident'...ook ik wensch te doen wat myn plicht is.
1 sc. the Governor-General at his official residence.
6—2



68
EXTBACTS FBOM DUTCH AUTHOES
Hooiden van Lebak! Dit wenschen wy allen!
Maar als er soms onder ons mochten zyn, die hun plicht verwaarloozen voor gewin, die het recht verkoopen voor geld, of die den buffel van den armen nemen, en de vruchten die behooren aan wie honger hebben...wie zal ze straffen ?
Als een van u het wist, hy zou 't beletten. En de Regent zou niet dulden dat zoo-iets geschiedde in zyn regentschap. En ook ik zal het tegengaan waar ik kan. Maar als noch gy, noch Adhipatti, noch ik het wisten....
Hoofden van Lebak! Wie Zal dan recht doen in BantanKidoel ?
Hoort naar my, als ik u zeggen zal hoe er dan recht zal gedaan worden.
Er komt een tyd dat onze vrouwen en kinderen schreien zullen by het gereedmaken van ons doodskleed, en de voorbyganger zal zeggen,' daar is een mensch gestorven.' Dan zal wie aankomt in de dorpen, tyding brengen van den dood desgenen die gestorven is, en wie hem herbergt, zal vragen: ' wie was de man die gestorven is ?' En men zal zeggen:
'Hy was goed en rechtvaardig. Hy sprak recht en verstootte den klager niet van zyn deur. Hy hoorde geduldig aan wie tot hem kwam, en gaf weder wat ontnomen was. En wie den ploeg niet dry ven kon door den grond omdat de buffel uit den stal was gehaald, hielp hy zoeken naar den buffel. En waar de dochter was geroofd uit het huis der moeder, zocht hy den dief en bracht de dochter weder. En waar men gearbeid had, onthield hy het loon niet, en hy ontnam de vruchten niet aan wie den boom geplant hadden, en hy kleedde zich niet met het



•WH
EDTJARD DOUWES DEKKER
69
kleed dat anderen dekken moest, noch voedde zich met voedsel dat den arme behoorde.'
Dan zal men zeggen in de dorpen: 'Allah is groot, Allah heeft hem tot zich genomen. Zyn wil geschiede...er is een goed mensch gestorven.'
Doch andermaal zal de voorbyganger stilstaan voor een huis, en vragen, 'wat is dit, dat de gamlang1 zwygt, en het gezang der meisjes ?' En wederom zal men zeggen : ' er is een man gestorven.'
En wie rondreist in de dorpen, zal 's avends zitten by zyn gastheer, en om hem heen de zonen en dochteren van het huis, en de kinderen van wie het dorp bewonen, en hy zal zeggen:
' Daar stierf een man die beloofde rechtvaardig te zyn, en hy verkocht het recht aan wie hem geld gaf. Hy mestte zyn akker met het zweet van den arbeider dien hy had afgeroepen van den akker des arbeids2. Hy onthield den werkman zyn loon, eh voedde zich met het voedsel van den arme. Hy is ryk geworden van de armoede der anderen. Hy had veel gouds en zilvers en edele steenen in menigte, doch de landbouwer die in de nabuurschap woont wist den honger niet te stillen van zyn kind. Hy glimlachte als een gelukkig mensch, maar er was gekners tusschen de tanden van den klager die recht zocht. Er was tevredenheid op zyn gelaat, maar er was geen zog in de borsten der moeders die zoogden.'
Dan zullen de bewoners der dorpen zeggen: ' Allah is groot...wy vloeken niemand.'
Hoofden van Lebak, eens sterven wy allen!
Wat zal er gezegd worden in de dorpen waar wy gezag
1 A musical instrument.
2 The meanmg is : taken away from labóuring on his own land.



70
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
hadden ? En wat door de voorbygangers die de begrafenis aanschouwen ?
En wat zullen wy antwoorden, als er na onzen dood een stem spreekt tot onze ziel, en vraagt:' waarom is er geween in de velden, en waarom verbergen zich de jongelingen ? Wie nam den oogst uit de schuren, en uit de stallen den buffel die het veld ploegen zou ? Wat hebt gy gedaan met den broeder dien ik u gaf te bewaken ? Waarom is de arme treurig en vloekt de vruchtbaarheid zyner vrouw?'
Hier hield Havelaar weder op, en na eenig zwygen ging hy voort op den eenvoudigsten toon van de wereld, en als had er volstrekt niets plaats gehad dat indruk maken moest:
Ik wenschte gaarne in goede verstandhouding met u
te leven, en daarom verzoek ik u my te beschouwen als een vriend. Wie gedwaald mocht hebben, kan op een zacht oordeel van. myne zyde staat maken, want daar ikzelf zoo menig keer dwaal, zal ik niet streng zyn...niet althans in de gewone dienstvergrypen of nalatigheden. Alleen waar nalatigheid' zou worden tot gewoonte, zal ik die tegengaan. Over misslagen van groveren aard...over knevelar'y en onderdrukking, spreek ik niet. Zoo-iets zal niet voorkomen, niet waar, m'nheer de Adhipatti ? ■ • * * * * * *
Hoofden van Bantan-Kidoel! Ik heb gezegd. Gy kunt terugkeeren, ieder naar zyne woning. Ik groet u allen
zeer! «yfou
Hy boog, bood den ouden Regent den arm, en geleidde hem over het erf naar 't woonhuis, waar Tine1 hem stond tè wachten in de voorgalery.
l Havelaar'a wife.



jacob van lennep
71
Jacob van Lennep1. From De Werken van Vondel in verband gebracht met zijn leven.
In ditzelfde jaar 'verbond Vondel zich in den echt', en wel, even als zijn vader gedaan had, met een jonge dochter van gelijke herkomst als hij. Te Amsterdam had zich namelijk een Keulenaar nedergezet, die, gelijk Vondel, van Brabantschen oorsprong, en mede der Doopsgezinde leer was toegedaan. De naam diens Keulenaars was Hans de Wolff, en hij dreef handel in passementen en linten, voorwerpen, toen even onontbeerlijk by de kleeding des mans als bij die der vrouwen, en wier verkoop alzoo goede winsten kon opleveren. Geen wonder, dat de gemeenzame omgang tusschen twee huisgezinnen, die waarschijnlijk elkander te Keulen reeds gekend hadden, te Amsterdam onderhouden was geworden en aldra aanleiding had gegeven tot onderlinge, meer nauwe verbindenis. De zoon van de Wolff, in 1574 te Keulen geboren en, even als zijn vader, Hans geheeten, had, na het overlijden van Neeltjen Cornelisz, zijn eerste huisvrouw, in 1607 een tweede huwelijk aangegaan met Vondels oudste zuster Klemensken, en nu werd, na drie jaren en wel op den 20 November 1610, de band, die tusschen de beide familiën bestond, nog vaster aangehaald door het huwelijk van onzen dichter met de zuster van zijn zwager, Maaiken (of Maria) de Wolff, die toen haar vier-en-twintigste jaar bereikt had, en alzoo een jaar ouder was dan haar echtgenoot. Dit kon echter niet schaden: in tegendeel, Vondel zoü in het bestier zijner huislijke zaken en winkelnering slecht te pas zijn gekomen, indien hij een al te jonge en onervaren
1 Ct p. 42.- 1 Zich in den echt verbinden=to marry.



72
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
wederhelft getroffen had. Ik zeg, zijn winkelnering; want hij deed nu zijn eigen zaken. Zijn vader was (het is ons onbekend op welken tijd) overleden, en Vondel had zijn kousenwinkel, in de Warmoesstraat1, overgenomen. Maar hij bekommerde zich minder met de negotie dan met de poëzij, het koopen en verkoopen aan zijn huisvrouw overlatende. Gelukkig was Maaiken kloek van verstand en een bekwame huishoudster. Zij getroostte zich gereedelijk de taak te verrichten, die haar man verzuimde, en liet van hare zijde hem vrij, zich aan zijn liefhebberij over te geven. Hij zette zich dan ook met nieuwen ijver aan het dichten, en het gevolg daarvan was, dat hij eerlang zijn eerste Treurspel voortbracht, het Pascha namelijk, 't welk door zijn Broederen van de Brabantsche Kamer de Lavendelbloem' openlijk voor den Volke gespeeld werd. * * * * * *
Vondel, nu sedert jaren te Amsterdam gevestigd, had er den kring zijner bekenden meer en meer uitgebreid. Behalve van de Brabantsche Kamer, was hij ook Lid geworden van de Oude Kamer, en, al moge hij aan dat Lidmaatschap hebben vaarwel gezegd, hij had daarom geen vaarwel gezegd aan de betrekking, daar aangeknoopt, niet alleen met de schranderste vernuften, die Amsterdam bezat, maar ook met mannen van achtbaarheid en gezag; en velen onder hen hadden den vrijen toegang tot hun huis voor hem opengesteld. Dit gemeenzaam verkeer tusschen aanzienlijke en machtige mederegeerders van Hollands voornaamste koopstad en den eenvoudigen kousewinkelier zal aan velen mijner Leezers vreemd toeschijnen. Maar de kloof, die weinige jaren later de
1 A street in Amsterdam. . — 3 One of the Chambers of Rhetorie.



jacob van lennep
73
verschillende standen zoo wijd van elkander scheidde, was nog nauwlijks merkbaar in den tijd, toen Vondel zich als
schrijver begon te doen kennen Wel is waar, Vondel
was geen poorter: noch door geboorte noch door aankoop bezat hij het burgerrecht: en, hij mocht al een aantal jaren binnen Amsterdam gewoond hebben, hij bleef behooren tot die vreemdelingen, op wie de Amsterdammer pur sang, en hoe veel te meer de Oude Geus, 'uit de hoogte nederzag1. Rijkdom bezat hij evenmin, en feesten of maaltijden kon hij niet geven om zich daarmede vrienden te verwerven. Maar hij was dichter: het tijdvak, waarin hij opgang begon te maken, was dat, waarin de jeugdige, zich in alle richtingen ontwikkelende Natie behoefte naar poëzij, naar letterkundigen roem begon te gevoelen, en waarin zij, *die door hun maatschappelijken toestand en aanleg beide zich geroepen konden achten8 om als voorstanders en bevorderaars der beschaving op te treden, het als hun plicht beschouwden, den jeugdigen kunstenaar aan te moedigen
Elisabeth Wolff (1738—1804) and Agatha Deken (1741—1804).
The former (raaiden name Bekker) was born at Flushing; her intellectual development was rapid and her studies ranged over a wide field; in her 21st year she married a clergyman (Adriaan Wolff) some 30 years her senior, but still pursued her literary bent; the latter, a native of Amsterdam, passed from an orphanage to act as companion to the daughter of the Bosch family; her aequaintance with
1-1 Looked down from his pinnacle.
*~* Who both by their social position and inclination could consider themselves called.



74
EXTBACTS FROM DUTCH AUTHORS
Elisabeth Wolff—which began in 1776—soon led to mutual attachment, and for upwards of a quarter of a century (Elisabeth was widowed in 1777) the two women lived together in a companionship which was singularly close ; exiles for seven years in France, they returned to Holland considerably straitened in means. They were scarcely divided in their deaths. The brilliant gifts of 'Betje' Wolff—displayed in journalistic contribufions and in her poem Walcheren.— had brought her to the front in early life; 'Aagje' Deken, less talented and more serious in turn of mind, had but shared with Maria Bosch in the production of some devotional verse; their literary immortality was gained as joint authors of romances in the form of letters which, modelled after Richardson and flavoured with sentimentality, are nevertheless thoroughly national in character, sparkle with originality, and depict with humorous insight the middle-class society of the Holland of their day. Thus in particular with their Sara Burgerhart (1782)1 and WiUem Levend (1784-5); if this last tells of ripened talent, its predecessor is in any case a masterly work, a 'live' book throughout In their subsequent writings (Abraham Blankaart, Wandeling door Bourgogne, Cornelia Wildschut) they shew some falling off.
From the Historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart3.
Ge-ëerde Heer, zeer waarde Voogd !3
De steen is geworpen4; ik ben 't ontvlucht, en acht het plichtmatig u alles te melden. Gisteren-namiddag ben ik hier in mijn nieuw logement gearriveerd: ik zal alles vertellen
Ik twijfel dikwijls, of Tante mij deze laatste weken
1 It is amuaing to read on the title-page : ' niet vertaald' (' not a translation') ; as if Betje and Aagje judgedit expediënt to anticipate a charge of wholesale plagiarism.
* From the edition, published 1915, in the ' Wereld Bibliotheek' series, in modernized spelling and construction.
' Elfde Brief. Mejuffrouw Sara Burgerhart aan den heer Abraham Blankaart (her guardian).
4 the die is cast.



ELISABETH WOLFF AND AGATHA DEKEN
75
met zoo geplaagt heeft, om mij dezen stap te eerder te doen verrichten1. Het volgende deed mij nog te eerder tot een besluit komen. Ik ontmoette in een franschen winkel, waar ik een paar handschoenen kocht, een mijner schoolvriendinnetjes, zekere Letje Brunier. De vader van het lieve meisje was de Heer Philips Brunier, geen ongeacht commissionaris op Duitschland en Italië. Ik leg haren brief aan mij, ook die der weduwe, bij wie zij logeert, hier in2, op dat gij zoudt weten wat er mij van bekend is. Nu de vertelling.
Gisterenmiddag ging tante uit eten. Ik kleedde mij aan, stak wat linnen bij mij8, ook mijne juweelen, die ik van u gekregen heb vóór gij naar Frankrijk ging, doch die ik nooit heb aan gehad, met een weinig gelds (want zij geeft mij niets,—geen duit). Brecht4 had de stoutheid mij te vragen,' waar ga jij heen ?'—' Dat raakt jou niet».' —' Dan zal je ook in huis blijven.' ' Heb jij 't hart, en belet mij dat eens6.' Ik kan wel boos worden, maar niet kijven; en ziende dat Brecht haar talent te werk stelde, bedacht ik mij : ' Brecht,' zei ik,' heeft tante je de orders gegeven, dan moet ik haar de reden vragen als zij t' huis komt; wat zullen wij eten ?'—' Kliekjes7,' zei zij.—' Goed; ik heb honger; maar wij zullen tantes gezondheid eens drinken ; toe meid8, haal eens een flesch wijn, jij hebt zeker den sleutel.'—'ik doe9 niet, Juffrouw Saartje!' (nu ik van putten10 sprak, kreeg ik aanstonds dezen titel!) ' Jij jokt,
1 To make me take thig step the sooner.
2 ' Ik leg...hier in,' I enclose.
8 put np some linen. * Brecht is the maid.
6 That's no concern of yours.
6 Just you have the face to stop me !
7 Scraps, leavings. s Now then, giri. » For heb. 19 Lit. to draw water; here : ' now that I suggested a drink.'



76
extracts from dutch authors
Brecht; als tante er van spreekt, zal ik haar den wijn betalen.'—' Je tante heeft altoos den sleutel; maar als juffrouw mij niet beklappen zou, ik kan er toch wel bij.'— ' Ik je beklappen! wel, dan moest ik wel gek zijn ; krijg maar, toe, schielijk.' Zij ging. Ik had al lang bemerkt, dat zuster Brechtje aan de fep1 was; ik tastte haar dus van de zwakke zijde aan. Doch pasjes was zij in den kelder, of ik, flink de deur in slot, en de grendels er op. Toen ging ik het huis uit, en haalde de huisdeur achter mij toe. Hoe het verder met de zuster gegaan is, weet ik niet.
Ik heb op tantes tafeltje een kaartje laten liggen, omdat zij niet ongerust zijn zoude. Zij heeft mij schrikkelijk geplaagd : mogelijk zal zij zich dit herinneren: en wat hoef ik haar te kwellen, nu ik uit hare macht ben: is 't niet waar, mijnheer!
Wat verlang ik naar een brief van u! De muziek heb ik ontvangen. O wat zijt gij een goed man! Kon ik u mondeling zeggen, hoezeer ik u acht, en hoe gelukkig ik mij reken van te*zijn mijnheer,
Uwe ootmoedige Dienaresse en Pupil,
Sara Burgerhart. P.S. Mijn adres zal ik hier ook bijvoegen.
Justus van Effen (1684—1735).
Born at Utrecht. Tutor to young men of good family ; while so engaged took his degree at Leiden; having friends in aristocratie circles he obtained diplomatic posts which took him once to Sweden (1721) and twice (1715 and 1727) to England, where he became personally acquainted with Newton, Pope, and Swift; his closing
1 A bit of a tippler.



JÜSTÜS VAN EFFEN
77
years were spent in Government employ at Den Bosch. His first literary productions were in French, the language then favoured in polite society ; his writings (as editor of or contributor to Le Jfisanthrope, Le Journal Litteraire de la Haye, La Bagatelle, and Le nouveau spectateur francais) are moralizing in tone, cosmopolitan in range of subject, and not devoid of wit. A far higher level was reached by him after coming under the influence of English men of letters; discarding French for the vernacular and cultivating a style direct, simple, natural, free from the artificialities which disfigured then current literature, he did much to regenerate his native language ; his Thysbuurs os and A grietjes (a small novel) testify that he could wield a terse and graphic pen. But the work which chiefly made his name live is De Hollandsche Spectator, a weekly publication which, running for some fóur years (1731—1735), might almost be placed in the same category with the pages of Addison and Steele.
The chief differences between eighteenth century spelling (preserved in this extract) and that of to-day, in addition to the substitution of y for ij, are these : t often takes the place of d, g of ch, a single vowel of a doubled one (and viee-versa), a consonant is occasionally inserted, e.g. eigentlyk for eigenlijk. It will also be noted that capital letters are used much as in eighteenth-century English.
From Be Hollandsche Spectator (21 Jan. 1732). Ware en valsche bescltaving. Wanneer ik myn werk heb gemaakt van de ware verdiensten myner Medeburgeren op te helderen, en tegens valsche en onrechtvaardige denkbeelden te handhaven, heb ik voorbedachtelyk onbeantwoord gelaten de beschuldiging van boersheid, en onbeschaaftheid, die door verscheidene Natiën tegen ons word ingebracht, en de welke ik durf staande houden dat de naam van ongemaniertheid aanwryft aan eene hoedanigheid, die in haar natuur niets anders is als eene mannelyke eenvoudigheid. Om de waarheid van deze stelling in zyn volle licht te plaatzen, zal het nodig zyn 't rechte wezen der beschaaftheid uit den boezem



78
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
der Reden zelve voor den dag te brengen, en ydele hamen-schimmen, door klare denkbeelden te doen verdwynen. Wie weet niet, dat door de kracht van de gewoonte, 't geen1 voor beschaaft in 't eene land doorgaat, in 't ander als ongemaniert word angezien, en dat ieder Volk. hetzelve recht heeft, om de gewoonte van zyne landaard, boven die van andere Volkeren te achten. Waarom mag een Persiaan of een Chinees niet zo wel zeggen: dit of dat is beschaaft, want dusdanig is het gebruik te Ispahan, of te Peking, als het een Franschman geoorlooft2 is te beweeren, dat deze of geene behandeling wellevend is, om dat ze te Parys voor wellevend word gehouden. Wat mogelyk voorrecht doch heeft in dit geval de eene Natie boven de andere ? Indien men de twist wil beslissen, men zal 't jok van gewoonte moeten afschudden, en tot eene andere bronader van onderzoek en oordeel zyn toevlugt nemen. Niets kan goed of beter als iets anders genoemd worden, of daar moet een bondig bewys van de hoedanigheid in de natuur van de zaak zelve opgesloten zyn. 't Is derhalven voor de vierschaar der Reden alleen, dat onze twist met vreemde Volkeren omtrent de beschaaftheid kan worden beslist; 't is de Reden door dewelke wy wegens den aard en eigenschappen van dat beminnelyk voorwerp kunnen onderrigt worden. Indien wy met de Reden willen raadplegen, zy zal ons duidelyk doen zien, dat 'er eene wezentlyke algemeene beschaafdheid is, die overal, daar menschen en redelykheid gevonden worden, plaats kan hebben. De ware bron van die lieffelyke deugd is-een uitgestrekte en wezentlyke goedaardigheid, die ons achting en liefde voor onze evenmensen doet hebben, ons alle mogelyke inschikkendheid voor hem inboezemt, ons niet alleen aanzet 1 which. 2 The modern Dutch verb is veroorloven.



JtTSTUS VAN EFFEN
79
om hem alle diensten, die van ons vermogen afhangen, te bewyzen, maar ook om die diensten met behaaglykheid te bekleden, en om ons in alles, zo ver het met reden en oprechtigheid kan overeengebracht worden, naar deszelfs gewoontens, gevoelens, en neigingen te schikken. Het pit en merg van de zaak is eigentlyk in de ziel zelfs, en 't geen wy met recht eene algemeene, redelyke en ware beschaaftheid kunnen noemen, is niets anders als eene verstandige, en wel bestierde uitdrukking van dien inwendige zielsgestalte. Op die voet is een Veenboer, die de uitdrukking van zyne natuurlyke en met verstant gepaarde goedaardigheid naar de zeden, neigingen, en verscheidene humeuren van zyne mede-Dorpelingen weet te vleijen, even zo beschaaft en wellevend als een Fransch Hofjonker, die de zelfde inwendige gestalte van 't gemoed uitwendiglyk tracht te verbeelden, 't Is wel waar, dat die hupsche Landman niet groet, buigt, en den hoed onder den arm vat, als wel opgevoede Steeluiden, maar die uitterlyke bewegingen zyn in haar natuur gansch onverschillig, en van de gewoonte alleen afhankelyk, hebben ze met de reden niets te doen. Dat een Boer, zo lang hy met zyns gelyk omgaat zo niet groet met woorden en gebaarden als een Edelman, is alzo weinig onbeschaaft als dat een Turk ih 't groeten zyn Tulband niet afneemt. Doch is hy genoodzaakt met Stedelingen te verkeeren, zo zal hy door zyn inwendige hebbelykheid aangespoort worden, om dezelve met eene veranderde gevoeglykheid werkstellig te maken. Dit is myns oordeels het recht en onderscheidende denkbeeld van de ware beschaaftheid. Zy moet haar grondslag hebben in 't gemoed zelve, en de palen daar deugd en reden haar in besluiten, niet te buiten gaan. D»t myne beschryving niet valsch kan zyn, blykt uit het



80
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
algemeen gevoelen van alle menschen, die deze hoedanigheid als goed, en loffelyk aanzien, hoewel weinige zich de moeite geven van in hare ware natuur in te dringen. ♦ *♦*** Eene zekere Natie, by de welke geheel e verdienste drayt om de twee spillen-van geest en van beschaaftheid, en daar gansch Europa haar voorraad van de valsche schatten gaat opdoen, zal hem wegens de waarheid van myn stelling ten overvloed overtuigen. Daar zal hy vinden dat de gansche conversatie onder wellevende lieden eene gedurige verwisseling van valsche munt is. Dat zelfs Kruijers en Schoenlappers, wanneer ze de eer hebben van malkander te ontmoeten, alle hunne welsprekentheid aanwenden om zich onderling met cierlyke complimenten te behagen; zulks word by dat aardig volk de kinderen in de pap te eeten gegeven. Indien een jong wicht gevraagd word, of hy in deeze of gene fraye Dame geen zin heeftj en hy daar op, volgens zyn gevoelen neen antwoord, zal hy strengelyk gehekeld worden, om dat hy de beschaaftheid niet gehad heeft van te liegen. Men maakt zich schuldig an de grofste boersheid, indien men met een Vrouwsperzoon spreekt, zonder haar iets aangenaams op te dissen. En wat doch is dat aangenaams ? altyd het zelfde, maar met verscheidene saucen toegemaakt; an alle, fray, leelik, geestig, zot, wel of kwalyk opgevoed, moet gezegt worden, dat ze verstandig, bevallig, en schoon zyn, en dat het onmogelyk is haare aanlokkelykheden te wederstaan. Zo men voor geen lompert wil doorgaan, is men, verplicht een oud afschuwelyk wyf, die door de verfkwast haar leelykheid noch meer ophelderd, op de zelfde wyze de kap te vutten; men moet bedrogen zyn door de glans van haar gekochte schoonheid. Van ouderdom moet niet gerept worden, als



JÜSTTJS VAN EFFEN
81
om de zelve toe te schijven aan vrouwen die twintig jaar jonger zyn; maar over 't jeugdig wezen van die geen daar men mee spreekt, moet men verbaast zyn, en haar ten allerhoogste aanzien voor de zuster van haar kleindochter. Men denke niet dat die leugenachtige wellevendheid ten minste van mannen met mannen uitgesloten is, geenzins, die smeeren malkander ook honing om de mond, met al de kunst en behendigheid die ze in hun macht hebben. Zo dra1 men zich in een gesprek met een van die beschaafde lieden inwikkeld, verkrygt men aanstonds, al was men een vreemdeling, goede manieren, geest, verstand en aangename swier», men kan daar staat op maken. Tusschen Geletterden gaat de zelfde beleefde verkwisting van loftuitingen in zwang: leest een Schryver 't een of 't ander Werk aan zyne goede Vrinden, zy vinden 't niet alleen goed, dat zoude een affront wezen; 't is keurlyk, uitmuntend, 't kan niet missen, 't gemeen zal 'er door verrukt en betoverd wezen, men moet noch geest, noch smaak hebben, om van een ander gevoelen te zyn. Om nochtans een bewys te geven van de oprechtigheid van dat voordeelig oordeel; zo berispt men, doch met de nederigste en omzichtigste uitdrukkingen, hier en daar een woord, dat juist niet al te wel rymt, of dat misschien gevoeglyk tegens een krachtiger zoude konnen verwisselt worden Dat is 't eenigste dat het grootste kiesheit in 't geheele stuk zoude kunnen afkeuren. Hier mede gaat de opgeblaze Schryver heen, om in andere gezelschappen zich met nieuwe wind te overladen Doch het gebeurt niet zelden, dat, zo dra hy zyn rug heeft gekeert, de waarheid zyn beurt krygt,en dat zyne wellevende Vrinden, niet min aardige en spitsvinnige spotters, als afgerechte en kunstige
1 Modern Dutch zoodra. 2 = zwier.
D. & J. .



82
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
vleijers, alle de krachten van hun vernuft inspannen, om de lafheid en gebreken van het Werk, zo wel als de belagchelyke1 verwaande lichtgelovigheid van den Maker op het boertigste8 af te schilderen.
Jan Ten Brink (1834—1901).
Studied theology; after a short residence in India he returned to Holland and engaged in tuition at the Hague; thence he removed to Leiden, where he filled the Chair of Literature. His earlier productions reveal French influences ; some of his historical novels (e.g. De Bredero't, Jan Starter en zijn Wijf) have decided merit, and, although here and there characterized by superficiahty, his Literarische Schetsen en Kritieken (e.g.' Hooft in Italië,'' Vondel,' ' De tijdvakken der Nederlandsche Lettergeschiedenis,' 'Jong Holland in 1881') have many excellences. An elaborate, and, in some degree, penetrating, study of Gerbrand Adriaensen Bredero (1859—revised and re-written 1887) is one of his best works. In another,- well worth reading, the text of the Wellevenskunst of Dirck Coornhert is edited with an introduction, biography, and notes.
From Oerbrand Adriaensz[oon\ Bredero. Li den jare 1611 stonden er op de Geldersche Kade bij den Schreierstoren te Amsterdam nog vrij wat statiger en aanzienlijker burgerwoningen, dan* men thans misschien wel vermoeden zou. In het groote plan van aanbouw, voor dat jaar ontworpen, was nog alleen maar de plaats aangewezen voor de nietiw op te richten Keizers- en Heerengrachten. De aanzienlijkste burgers waren toen nog voor 't grootste deel in de Warmoesstraat, de Nes, den Nieuwendijk of de Kalverstraat, en, als reeds werd opgemerkt, op de Geldersche Kade gevestigd.
1 Modern Dutch belachelijk. 2 In the most faoetious manner.
2 Middle class houses, a good deal more stately a d imposing than.



JAN TEN BRINK
83
't Was een heerlijke Meiavond van datzelfde jaar, waarin de nenngrijke stad in omvang en pracht zoo aanmerkelijk zou winnen, toen een jonkman in den frisschen bloei des levens,—men zou hem nauwelijks vier en twintig jaren hebben toegekend, als hij de helderblauwe, kalme, doordringende oogen had afgewend,—den klopper van een der deftigste huizen op de Geldersche Kade aangreep.—De fijne Kamerijksche kraag en manchetten, het buis van zwart, deugdzaam laken, de lichtgrijze mantel, heel zijn stemmig kostuum, zouden zijn voornemen om een bezoek af te leggen, en misschien ook den stillen, in ernstig gemijmer zich vermeienden geest, hebben kunnen verraden.
Misschien zult ge met hem willen binnentreden, als ge verneemt, dat gij tot Roemer Visscher zijt en dat 'ille Belgicus Martialis ' hedenavond een paar kunstbroeders en geestverwanten ten zijnent ontvangt.
't Was in den jare 1611 een uitstekend voorrecht die gastvrije, smaakvolle huizing te mogen binnengaan, en daarom kunnen wij er thans ook nog wel eenige minuten toeven, al was 't alleen maar, om een vluchtig kijkje te nemen, wie daar zoo al bijeen zijn.
De jonkman met den lichtgrijzen mantel is reeds lang binnengetreden. De oude huisknecht heeft eene deur in de gang geopend, en hem eerbiedig buigend doen ingaan. In de huiskamer, tevens salon, vindt hij ditmaal drie groepen van gasten en huisgenooten verzameld. Daar aan t venster bij dat hooge, palissanderhouten kabinet, kwistig en kunstig met veele ebbenhouten versiersels opgelegd, vinden wij den gastheer1 met twee oude, welgeliefde' vrienden. Op den leunstoel, welke 't verst van 't venster is verwijderd, zit Roemer Visscher. Een glimlach van
1 Viz. Roemer Visscher.
6—2



84
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHOBS
tevreden'rust en welwillende vriendschap verheldert dat opmerkelijk zes en zestig-jarige gelaat, terwijl de grijzende schedel tegen den hoogen, met levendig rood trijp overtrokken rug van zijn stoel rust, om naar eene uitvoerige mededeeling van zijn naast hem gezeten vriend te luisteren. Wel worden de laatste stralen der Meizon door de hooge trapgevels van de huizen der overzij niet geheel afgesneden, maar toch is het licht, 't welk door de smaakvol in lood gevatte, met een rand van rood en geel glas bevallig omlijste ruitjes naar binnen valt, nog helder genoeg om de trits aan het hooge kruisraam volkomen te onderscheiden. Mocht Roemer Visscher's gestalte de type van den welgestelden Hollandschen koopman in 't laatst der zestiende eeuw genoemd worden,—' het midden tusschen het deftig en glad geschoren wezen der zeventiende-, en het nog altijd ietwat ruig gelaat van den poorter der vijftiende eeuw,' niet minder die van beide bij hem geplaatste mannen.
Hij, die juist aan 't woord is, is de dichter van den daar zoo welbekenden en veel geprezen, schoon nog niet door den druk algemeen gemaakten,' Hertspieghel.' Hij mist des gastheers gulvroolijken oogopslag, maar boeit de aandacht door de diepe groeven in wang en voorhoofd, die zijn gelaat eene edele, indrukwekkende strengheid bijzetten. Hij geeft zijnen vrienden verslag van zijn verblijf te Alkmaar, en deelt hun mee, dat hij er den avond zijns levens zoo rustig doenlijk1 denkt te slijten
De derde met de deftigheid van Spieghel en de heuschheid van Roemer Visscher op 't gelaat, is Burgemeester Cornelis Pietersz. Hooft, die een oogenblik te voren had verhaald, hoe zijn oudste zoon2 de daar zoo hoog gei As quietiy as possible. * Pieter Corneliszoon Hooft.



JAN TEN BRINK
85
waardeerde dichter van de ' Granida,'—voor twee jaren door 's Prinsen eervolle keus tot Drossaart van Muiden benoemd,—reeds sinds eenige dagen met zijne welbeminde Ohristina naar het Slot was vertrokken, om er den tweeden zomer van hun gelukkigen echt door te brengen. Misschien zouden we hem zijn wensch aan Spieghel nog hebben kunnen hooren ontboezemen, om met hem de rust van het stille Alkmaar te deelen, ware toen dan niet juist de jonkman met de kalme, helderblauwe oogen naar binnen gekomen, om na een raschen, maar hartelijken groet met de andere leden1 van 't gezelschap te hebben gewisseld, de hem toegestoken hand des vriendelijk glimlachenden gastheers met warmte en innigen eerbied te aanvaarden ... En terwijl er nu eene snelle en bezielde woordenwisseling over 't pas meegedeelde nieuws begint, laten wij Joost'van den Vondel bij 't drietal, daar de zon reeds geheel is weggedoken en .wij, eer de schemering 't ons onmogelijk maakt, ook een blik aan de beide andere groepen wildèn wijden.
Voor de langwerpige eikenhouten tafel, onder een veelkleurig kleed met lange franje als verscholen, midden in het vertrek, treffen we Roemer Visscher's twee oudste dochters met een vroolijk schertsenden gast aan, bezig om de fijn geslepen, lichtgroene roemers2, wijd van kelk en breed van voet, met geurigen Rhijnschen wijn te vullen... En terwijl hij' zoo de levendige, donkere oogen naar Anna Roemers wendt, die met kluchtig gemaakte deftigheid zijne overijling bij 't inschenken van den keurig parelenden
1 Plnr. of lid.
2 Lit. rummers; the glasses specially appropriated to the vintages of the Bhine. With a play on his name Roemer Visscher was known to his intimates as 1 de ronde Roemer.'
3 Samuel Coster.



86
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
wijn berispt, of met de rechterhand in 't bruine, krullende hair1 Geertrui om verschooning vraagt, daar zijne slinker in verwarring hare fijne vingertjes aanroerde; altijd is het duidelijk op te merken, hoe ongemeen genoegelijk de aanstaande stichter der 'eerste Duytsche Academie' tot Roemer Visscher verkeert.
Intusschen heeft het paartje aan 't venster niet eens by hun hartelijk lachen omgezien. Zij zijn in druk en ernstig gesprek. Er is geen oogenblik twijfelens noodig om terstond te zien, dat die volschoone zeventienjarige2, wier fijn, wit handje op den bruinen kop eens slanken hazenwinds rust, Maria Tesselschade, Roemer's jongste, talentrijke
dochter is Hare figuur is rijzig, het nauwsluitende,
parelgrijze zijden kleed, van den opstaanden, netgeplooiden kraag tot aan het einde der keurs met eene rij van sierlijke gouden knoopjes getooid, verraadt den weelderigen vorm van arm en boezem. Behalve dezen, konde reeds de frissche blos 'op 't Leli-witte vel der Maechdelijcke Wanghen8' het volledig getuigen, dat Roemer's dochter niet alleen ' in fraye exercitiën is opgetoogen4,' dat zij niet alleen ervaren is ' in musyque, schilderen, in glas snijden, of te graveren, referein maken, emblemata inventeren en allerlei manufacturen van borduren6,' maar dat zij ook als een krachtig Hollandsen meisje de oefening des lichaams heeft ter harte genomen, ja zelfs ' goed swemmen kan','
1 Modern spelling: haar.
2 (Girl of) seventeen years old.
8 Modern spelling : op 't Lelie-witte vel der maagdelijke wangen.
4 Modern spelling: in fraaie exercitiën is opgetogen.
5 Modern spelling: in musiek, schilderen, in glas snijden, te graveeren, ■ refreinen maken, emblemen inventeeren en allerlei manufacturen van borduren.
• Modern spelling: goed zwemmen kan. ■



JAN TEN BRINK
87
't geen zij met hare zusters 'sich geleert hebben in haers vaters tuyn, alwaer een grachte met water was, extra urbem1.' De jongeling, die daar aan hare zijde met zooveel geestdrift, doch niet al te luide spreekt, kan zijne oogen niet van de scnoone gestalte afwenden. Er is een licht van vroolijke opgewondenheid en innig genot over de bewegelijke trekken Van zijn breed gelaat waar te nemen. Zijn oog tintelt van blijde verrukking, als het Tesselscha's blik ontmoet, en terwijl zij hem met opgewektheid over den indruk spreekt, dien ze voor wenige dagen bij het vertoonen zijner eerste tragicomedie: 'Rodd'rick ende Alphonsus,' op het tooneel der Oude Kamer ontving, buigt zich zijn hoofd in zoet gepeins, en kruisen zich zijne gespierde armen over 't donkerblauw fluweelen wambuis... De dichter van 'Rodd'rik ende Alphonsus' heeft met onbepaalde ingenomenheid naar 't oordeel zijner bevallige hoorderes geluisterd. Maar waarom trekt dat ernstig waas van diep weemoedige smart en van onuitsprekelijk teederen hartstocht over heel zijn wezen, als hij Roemer's jongste dochter mijmerend aanziet, terwijl ze tot hem spreekt ?
Er is maar één antwoord op deze vraag.
En dat antwoord is: de liefde van Gerbrand Adriaensz. Bredero voor Maria Tesselschade Roemers.
Louis Marie Anne Couperus.
Bern (1863) at the Hague and his boyhood spent in the Dutch East Indies, his education was resumed in Holland; he soon displayed an aptitude for literary and linguistic studies. His earliest productions were in the field of verse and attracted notice; his first novel (Eline Vere, 1889) proving a success he thenceforward turned
1 Modern spelling: zich geleert hébben in haar» vaders tuin, alwaar een gracht met water was, extra urbem [outside the town].



88
EXTBACTS FROM DUTCH AUTHOBS
to prose, and works of fiction, togethèr with short tales and sketches, have since come in large number from his unquestionably gifted pen. He can portray with equal facility modern society life at the Hague, Oriental conditions and the civilisations of antiquity. His novels have been translated into several languages.
From Nicex.
Zij ligt, wit en weelderig, een witte stad van weelde, tegen hare heuvels aan, als een blanke sultane, en achter haar profileeren het Estérel-gebergte en de Maritieme Alpen, het eerste met breed gehouwen en zwaar weg gehakte kontoeren, de andere met molligere, golvende lijnen, en schijnen achter haar de blauwe en purpermauve schermen, waar tegen zij aanligt op hare bloemoverstrooide heuvelkussens, de groene palmen van hare losse haren steeds uitgeschud, als in een dolle belofte van wellust.
Zoo maakt zij, de witte stad, altijd op wie haar bezoekt en bewonderen komt, dien wulpschen indruk van een lachende, loom neêr liggende vrouw te zijn, die zich geeft. Er is in sommige steden iets manlijks, in andere iets onontkenbaar vrouwelijks en Nice is heel vrouwelijk, Nice is de vrouwelijke sultane-stad, die niets heeft te doen dan mooi te zijn, te glimlachen en toe te lonken, aan te lokken, droomstarende over hare blauwe zee, die tintelt van gouden pailletten en parelomzoomde golfjes, onder een diep transparanten hemel, waaruit overvloedig de zegen van den Zonnegod neêr over haar zinkt.
Zoo maakt zij, altijd, de witte stad, dien indruk van licht, lucht, zee, warmte, gloed, gloor, gezondheid en weelde
1 A sketch which, contained in a volume entitled De Zwaluwen neêr gestreken..., is, as will be seen, penned with a view to 'Indische Vrienden.'



LOUIS MAKIE ANNE COUPERUS
89
en genot en gemakkelijk genoegen aan te bieden aan wie haar bezoeken komt; zoo maakt zij dien indruk van een heel chique cocotte te zijn onder de Steden, of, zoo ge dit liever wilt, een heel dure, maar superbe demi-mondaine te zijn, éénig, de meest superbe, de mooiste, de duurste, de schitterendste: een Bacchante onder de Steden, maar een Bacchante meer tusschen bloemen dan tusschen druiven, een Bacchante tusschen rozen, anjelieren en irissen, zelfs in den winter, vooral in den winter, als in het Noorden hare zusters en broeders, de andere steden, verkouden huiveren1 in regen en mist en sneeuw.
Zij is heel mooi, en zij ligt heel mooi tegen haar bloemoverstrooide heuvelkussens en ter weêrzijde liggen, heel mooi, de andere Riviera-stadjes, hare kleinere zusters, en rijen zich en schakelen zich als een gevolg bijna, haar ter weêrzijde, hand aan hand, zoü men bijna zeggen, omdat zij zoo dicht elkander beroeren. Zij zijn allen heel mooi, mooie, witte stadjes, heel blank tegen de purpermauve en blauwige bergschermen, en als overstrooid met bloemen: kleinere bloemennymfen, die de groote Bacchante, Nice, omringen. Zij zijn allen héél mooi...en toch, wie komt van tropische gewesten en zóó veel daar ginds over haar heeft gehoord en gelezen, baart zij teleurstelling, zij, de groote zuster, en ook de anderen: de kleinere, blanke zusjes
Teleurstelling, die doet uitroepen: is dat nu de Riviera? Is dat Nice? Is dat de Route de la Corniche? Is dat Monte-Carlo? Zijn dat Cannes en Villefranche en Menton... ?
Hoe dikwijls, van Indische bloedverwanten en vrienden, heb ik al niet die uitroepen, die klachten vól teleurstelling 1 Get colds and shivere.



90
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
moeten aanhooren en zachtjes, voorzichtig, met vriendschappelijken takt en sympathiesch medebegrijpen moeten weêrleggen.
Beste Indische broeders *n zusters, beste Indische vrienden, ge komt uit de overweldigende, overstelpende oernatuur van de tropen. Jaren lang zijt ge, weinig bewust, meestal onbewust, overstelpt en overweldigd geworden door een immensé natuur, door een natuur van immense lijnen en zwaar-volle eentonige kleuren: ge hebt over uw hoofden gevoeld, drukkende, een opaque blauwe koepel, als een dom van saffier, of beangstigend schitterende starreluchten1; vóór uw blik hebt ge zien weg golven de reuzenketens van vulkaan aan vulkaan geschakeld, en alles wat óm u was, was immens, ééntonig van groen en van blauw, majestueus en drukkend
Het element overweldigde u toch, knaagde aan uw gezondheid, sloopte uwe krachten.. .ge waart bleek en moê en slap en nerveus. Maar ge bleeft toch vol energie; ge berekende uw nog overige krachten, en hoe lange zij u zouden duren om uit te dienen en uit te werken2, en ge berekende hoeveel meer ge nog sparen kondt...om eindelijk rijk, of rustig gepensioneerd, maar bleek en moê en slap en nerveus, terug te keeren naar uw oorspronkelijk moeder- en vaderland, naar Europa,naar Holland....
Maar het was Oktober, het was November, December
en het was winter en ge meende beter te doen met
eerst naar de Biviera te gaan, om te wennen, naar de mooie, zoo zeer geprezen Biviera, toch half nog tropiesch : het azuren strand van overgang tusschen brandend Indië en kil Holland. 1 Starry skies.
* To complete your term of service and finish your work.



LOUIS MARIE ANNE COUPERUS
91
Ja, ge wilde eerst toch de Riviera zien en bewonderen, ge wilde eerst Nice zien, de chique cocotte, de superbe demi-mondaine onder de steden, u wel lonkende, u aanlokkende te mid van hare kleine zusterstadjes, allen blank van witte villa's, groen van losse palmenharen en met bloemen overstrooid, rozen, anjelier en iris
En de stadjes, en de Stad zelve...zij waren voor u de teleurstelling.'
— Is dat Nice ? Is dat de Riviera ?
Zoo klonk uw minachtende, bittere en moede uitroep... ...En moê, bitter, minachtend, met een 'sneer' over de Riviera en Nice, betrokt ge uw kamers in het een of andere 'palace' en ge vondt de kamers klein, de zee, waarover ge. wrevelig uittuurde, saai, de palmpjes aan de Promenade des Anglais verschroeide bezempjes.. .en het heele landschap van den Estérel en de Maritieme Alpen een paar onbeduidende molshoopjes...en niet meer.
Ik neem u uw 'sneer' niet kwalijk1. Ik begrijp uwe moê bittere minachting en ik geloof, dat het niet anders kón, dat uwe teleurstelling wel fataal was. Ik geloof, dat ge, om de schoonheid van het Europeesche Zuiden—de Riviera, Italië, Griekenland—te kunnen zien en waardeerefl en genieten, heen moet door een kuur en een school*. Uw lichaam moet weêr gezond, uw bloed rood, uw zinnen moeten weêr krachtig worden, uw ziel weêr frisch en jong, op nieuw jong, en vatbaar voor zachte indrukken en teedere nuances. Want de vatbaarheid hebt ge verloren, gij, overweldigd door zware tropische pracht. En de natuur in Europa, die ge minacht, de natuur van Zuidelijk Europa is, zoo goed als de natuur dikwijls van Noordelijk Europa, 1 I dou't take your sneer, amiss.
3 Will have to go through both a eure and a schooling.



92
exteacts from dutch authoes
er eene van zachtheid en teederheid, van weeke ommelijnen, en teedere tinten, en gij moet die weêr mooi leeren vinden.
******
Jacques Perk (1859—1881).
Jacques Perk is generally regarded as the faarbinger of the ' movement of 'eighty' which brought new life into Dutch literature. His precocity and early death, no less than his love for and achievement of intense beauty are very reminiscent of Keats, for whom, together with Shelley, he cherished a passionate admiration. His genius has been best honoured by his friend Willem Kloos and an extract from the latter's criticism follows the sonnet of Perk's here printed.
Het Lied des Storms.
Door 't woud der pijnen kreunt en zucht de wind, En machtig wuiven de gepluimde toppen, En strooien rond de zware schilfer-knoppen1,
Die stuiven over 't knerpend naalden-grint1: En uit het hemel-groen dier ruige koppen,
Die schudden: ja, en neen, van woede ontzind... • Daalt daar een lied op 't bevend menschenkind,
Dat van een grootsch ontzag de borst voelt kloppen:
' De duizend, die zichzelf nooit wezen konden, Bezitten saam een waarheid, die hen bindt:
Hun is 't geloof, dat spreekt uit duizend monden; Maar wie, wat menschlijk waar is, zelf ontgint,
Voelt zich aan zich door zich alleen verbonden, En weet, dat hij voor zich slechts waarheid vindt.'
1 Scaly buds, i.e. pine-cones.
2 Needle-gravel, i.e. carpet of (pine-) needies.



willem kloos
93
Willem Kloos.
Born in 1859 Willem Kloos may at the present day be considered the doyen of Dutch men of letters. Editor from its inception in 1885 of De Nieuwe Oids, the organ of Young Holland and one of the foremost reviews of the world, he has done invaluable services in exposing meaningless shibboleths and advocating lofty and broad ideals. In addition to this critical work, always incisive and often aggressive, Kloos has shewn himself in Verzen (collected in four anthologies) no less considerable as an original poet. In 1900 he married Jeanne Beyneke van Stuwe, the novelist.
From In Memoriam. Jacques Perk. Voor'shands zij het genoeg, er op te wijzen, dat Jacques Perk medegewerkt heeft om de volgende elementen in onze litteratuur te versterken of in te voeren. Zij hebben betrekking op den inhoud als op den vorm, en wel ten eerste: stoutheid van conceptie, in beeld, als in gedachte,
het eerste een uitvloeisel van zijn veelomvattende maar
daarom niet minder fijn in bijzonderheden zich vermeiende —verbeeldingskracht, het laatste van een wijsgeerige verstandsontwikkeling, die toch elk harer ideeën wist te verzinnelijken, en veelmalen uitsloeg in den gloed eener intellectueele passie, zooals ons tot dusverre nog slechts uit enkele gedeelten van Potgieters ' Florence' had mogen toestroomen. In nauw verband hiermede stond een rijkdom van gemoedsleven en een toomeloosheid van levenskracht, die beurtelings zich in de helste jubeltonen en de kreten der diepste menschelijke smart verliezende, steeds weder om kalmte vloden tot die eeuwig milde zonnen van het menschelijke leven, Liefde en Schoonheid, wier glanzen toch nooit van hen geweken waren; om dan in de kunst, dien hoogsten toeverlaat, zichzelf gelouterd terug te vinden; en in plastische trekken de beelden te doen leven, waarin



94
extracts from dutch authors
de ziel haar weelde en haar pijn als in een spiegel aanschouwen kan. Daar stond hem een taal ten dienste, die verworven door oefening en studie, en de verbruikte handgrepen en vormen, de misbruikte wendingen en figuren vermijdende en versmadende, tegelijk innig en beeldend, welluidend en rustig kon zijn, en aan al zijn uitstortingen iets eigenaardigs en individueels, aan zeer velen ook dien onbeschrijfelijken, zwevenden geur verleende, die het zekerste kenmerk van waarachtige poëzie is.
Potgieter.
Dank, goede Meester, sterke Held, Die streedt, Als eenzaam-groote, in 't heir van wie U haatten, En wien, om net-gerijmd, godsdienstig praten,
De schare luid toejuichte, in kreet bij kreet...
De schare voor wie hij slechts dichter heet, Die weet te schikken in glad-nuchtre maten Datzelfde wat zij-zelf ook graag bepraten,
Als ze op hun deftigst doen, in 't Zondags kleed.
Doch laat dat zijn: want wie U flauwtjes prezen, Luchtend daartusschendoor hun spijt'gen nijd,
Zij worden thans ternauwernood gelezen, Térwijl Uw roem aangroeit in eeuwigheid...
Ja, voor al volgende eeuwen zult Gij wezen De al-een'ge groote Dichter van Uw tijd!
Everardus Johannes Potgieter (1808—1875).
Bom at Zwolle. Beceived a commercial education at Amsterdam, where, after several years at Antwerp and a visit to Sweden, he embarked on a mercantile career. His spare time assiduously devoted to a close study of the best native and foreign authors, he before long was on terms of intimate acquaintance with a band of



EVERARDTJS JOHANNES POTGIETER
95
ardent spirit» who, deploring the reign of mediocrity in the world of letters, were striving to purify and elevate the public taste. The first work which employed his own pen (1836) reflects the experiences of his Swedish journey ; his critical powers rapidly developed with his connexion with De Mitsen (founded 1834 by Aarnout Drost) and its successor, De Gids, a blue-covered journal which, owned by himself and edited by Bakhuizen van den Brink, was known by the soubriquet of 'de blauwe beul'—Blue Jack Ketch—from its unsparing castigation of ineptitude and scntimental trash. It changed hands ; chivalrousl^resenting the oustiug from its columns of his friend and colleague Busken Huet, he washed his hands of it; thenceforward his great gifts took large and independent scope both in verse and prose. Highly typical of aim, of strong personality and nervous if involved style are his Jan, Jannetje en hun jongste kind and his Rijksmuseum1; in the former he inveighs against the enervating infiuences of 'Jan Salie8' on the national life ; in the latter3, finding his inspiration in Holland's Golden Age, he holds up its heroes to the gaze of a people fallen from their once proud estate. Popular he, perhaps, can never be; yet, if comparatively lately, he has come into his own, as really great among the literary personages of his' land and period.
From Het Rijksmuseum1.
Er was een tijd, waarin de weegschaal der volkeren van Europa door hare vorsten niet ter hand werd genomen, of4 de hollandsche maagd6, aan hunne zijde op het
1 The name of the National Dutch Museum.
8 ' Jan Salie.' Jan Sali figures in a 17th century farce by W. D. Hooft, and the name has ever since been a synonym for ' sukkel'—a word whioh, in this connexion, might, perhaps, be rendered ' rotter.' The ' Jan Salie' of Potgieter's mordant satire is Jan and Jannetje's youngest son; an ignoble member of the redoubtable family which ' Mr and Mrs Holland' weloome to their abode on New ïear's Eve.
3 ' Het Bijks-museum,' wrote Basken Huet, 'is het doorwroohtste, het artistiekste, het voortreffelijkste proza stuk dat in onze moderne letterkunde aangewezen worden kan.' This the reader can easily translate for himself.
4 TraTM.but. 5 ' De hollandsche maagd.' Of course=Holland.



96
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
regtsgestoelte1 gezeten, wierp er mede haar oorlogszwaard of haren olijftak in, en deed door deze bijwijlen den evenaar overhellen;—gij, die het leest, als ik, die het schrijf, wij waren er getuigen van, hoe zij, vóór luttel jaren, met hare partij voor de vijfschaar2 gedaagd, vonnis ontving van wie haars gelijken, hare minderen zijn geweest.—Er was een tijd, dat de hollandsche vlag werd begroet als de meesteresse der zee, waar ook ochtend- of middag- of avondlicht de oceanen van beide wereldhalfronden verguldde ; een tijd waarin hare vlootvoogden den bezem op den mast mogten voeren, dewijl zij, naar de krachtige uitdrukking dier dagen, de zee hadden schoongeveegd van gespuis;—in eene der jongste vergaderingen Hunner Edelmogenden', hebben welsprekende stemmen de roemlooze ruste van Janmaat4 beklaagd.—Er was een tijd, waarin de hollandsche handel den moed had, de boeijen te verbreken, hem door den beheerscher der beide Indien aangelegd, en, stouter nog, de ongenade van 's aardrijks uithoeken braveerde, om eenen doortogt te vinden, 'door natuur ontzegd'; een tijd waarin de winzucht een' adelbrief verwierf door hare verzustering met de wetenschap; —stel u voor, God verhoede, dat het ooit gebeure!— stel u voor, dat Java ons niet langer zijne schatten in den schoot stortte, en zeg mij, werwaarts de dienstbare vloot der Handel-Maatschappij dan hare zeilen hijschen zou;
1 Modern spelling: rechts....
2 Viz. England, France, Rnssia, Austria and Prussia. The allusion is to the Congress of London, 1830-1.
s The title of the members of the States-General or Dutch Parliament.
4 ' Janmaat' (Jack-tar)—Holland's naval and mercantile marine. ' Janmaat' also figures in Jan, Jannetje en hun jongste kind, a oonspicuous member of the large family. In Het Rijksmuseum we again meet with ' Jan Salie.'



EVEBABDUS JOHANNES POTGIETER
97
waar de ondernemingslust harer reeders, in Noord- of in Zuid-America, betrekkingen heeft aangehouden; waar men zich onzer m China nog herinnert; wie ons in Australië kent ?-Es was een tijd, dat Holland naar kennis dorstte kennis waardeerde, kennis liefhad, en in menig vak van studie de vraagbaak der beschaafde wereld werd,—waarin het de beoefenaren der wetenschap huldigde, zonder ander aanzien des persoons,—blond van lokken of grijs van haren,-landzaat, en dus het voorwerp van zijnen rechtmatigen trots, of balling, en dus het voorwerp van zijnen edelaardiger eerbied.-handhaver van het oude, en daardoor wachter bij den reeds verworvenen schat, of kampvechter voor het nieuwe, en daardoor borg voor zijn deel m de aanstaande verovering;—thans, o het zij verre van my oningewijde in haren tempel, uitspraak te doen, als de blinde over de kleuren! maar leen den twist harer pnesteren het oor, en loochen, zoo gij kunt, het vermoeden dat de offeranden, in de dagen, die wij beleven, te onzent op hare altaren gebracht, met luttel uitzonderingen schaarsch en schraal zijn,-schraal en schaarsch tot verklarens, tot wettigens toe der onverschilligheid', waarmede de nabuur den ijlen rook ziet opgaan.-Er was een tijd waarin het door zijn beleid geëerbiedigde, om zijn goud benijde en voor zijne kennis gevierde Holland door deze driedubbele kroon de rozen der kunst vlechten mogtwaarin het gehoor voor muzijk, waarin het zin voor poëzij had, en zich in beider liefelijke bloesems verlustigde; maar Europas bewondering wegdroeg door zijne schilderschool de oorspronkelijke, met zijnen strijd voor de vrijheid geboren, en die de helden van deze heeft veraanschouwelijkt en vereeuwigd; eene eerzuil, door dat geslacht zich ' So seanty and scarce as to explain and jnstify the indifference D. & J.



98
extracts from dutch authors
zelf gesticht;—eene eerzuil, welker meesterstukken we ten minste niet alle voor het goud des vreemdelings veil hadden—hoe onverschillig onze achttiende eeuw de nalatenschap bewaarde, die, in welsprekend zwijgen, het vonnis der erfgenamen wees1; tot welk eene hoogte', in den aanvang der negentiende eeuw, de druk des geteisterden volks stijgen mogt;—eene eerzuil, voor welker luister het ons past het hoofd neder te buigen van schaamte, als zij al de gaven, al de krachten, al de deugden van het voorgeslacht, als een spiegel weerkaatst, tot we, voelende wat we eens geweest zijn, en wat we werden, ons aangorden... Vergeef mij, ik wilde u in deze bladzijden slechts uitnoodigèn tot hare beschouwing, mits ge vergunt, dat liefde aanvulle, waar talent te kort schiet.
Henriette Roland Holst-Van der Schalk'.
Henriette Roland Holst-Van der Schalk, born in 1869, stands with Hélène Swarth in the front rank of contemporary poetesses ; her writings are strongly impregnated with socialist doctrines and she has more than once turned to English history and literature for her themes. The following is an idealized monologue put into the mouth of Mary Wollstonecraft, author of The Rights of Woman. From Het Feest der Gedachtenis. In Frankrijk waren veel dappere geesten ontwaakt. De lucht was vol gedachten-feesten, de vrijheid rumoerde hoog in de lucht. Men zag haar niet, maar men hoorde haar vlucht i The conception here is that Holland's worthies look down from their canvases with silent contempt for, and pronounce sentence (vonnis ■wijzen) on, a degenerate posterity. » To whatever height.
» Acoording to Dutch (written) usage a married woman preserves her original surname, attached, with a hyphen, to her husband's.



HENRIETTE BOLAND HOLST—VAN DEB SCHALK
99
ruischen, men hoorde nieuwe wijzen zoemen
stemmen de glorieuze daden roemen
van de burgers der oudheid, van hun strijd
tegen tyrannie en hun dapperheid.
Een stem zong «alle menschen van natuur
zyo vrij; alle hebben gelijke rechten'
De wijs hing nu, een reuzen-groot figuur
hoog m de lucht, daaraan dronken de knechten
zich moed tot strijd, geloof in zegepraal.
De heeren noemden het godlooze taal
doofden het met geweld. Maar nieuwe geesten
verhieven weer hun stem, de scharen hoorden
hen allen toe, verrukt, maar één het meeste
omdat hij zoo teeder zong en bekoorde
zoo zoet. Hij zong van een bevrijde aarde
waarop geen dienstbaarheid zou zijn, geen dwang
en geen ellende, maar het zacht gezang
der broederlijkheid ruischen: niemand gaarde
zich goud en niemand neep gebrek; er groeide
geen hoogmoed meer noch afgunst: liefde bloeide
Heide omrankte alle levens-dingen
met geur
Ik was een kind toen die stemmen te klinken begonnen, het kinderhart lag bereid en open om hun woorden in te drinken ■ en als ik hoorde zeggen 't woord ' vrijheid' sprong mijn hart op en een warm heerlijk'beven door-tintelde mij: het diepst-eigen leven strekte zich naar een ver en glanzend doel. Toen bracht Amerika den schok; nog voel k mij trillen als een schip kwam aan-gevaren
7—2



100
bxtbacts from dutch authors
dat tijding bracht van 't opstandige land.
Hielden Washington's dapp're vrijheids-scharen
nog tegen 't koninklijke leger stand ?
Ja.. .dan begon verward en woelig spreken:
velen wilden, om het verzet te breken
der rebellen, zenden nog meer soldaten;
enkelen dempten een inwendig juichen
en fluisterden: 'God heeft Eng'land verlaten
omdat het afdwaalde van 't rechte pad,'
maar 't was hoogverraad, hiervan te getuigen....
In 't stille kamertje weende ik en bad
voor de rebellen, dat zij zouden winnen,
en voelde vol vurig leven van binnen.
Nicolaas Beets (1814—1903). Born at Haarlem. Studied theology at Leiden, with predilections already strong for letters; for thirteen years (1840-53) olergyman of Heemstede ; thence called (1854) to Utrecht, at first in his clencal capacity, subseqnently (1874-84) Professor of Theology ; a leisured close of life. His earlier writings (translations, poems, tales in verse) reveal the influence of French and English romance, Sterne, Scott and Byron being among his favourite authors; those of a later period, characterized by keenness of observation and a genuine love of nature, have a real charm ; his Biblical versifications, somewhat pietistic, are of small account. Pre-eminently a man of one book, there is perhaps nothing in his literary remains which equals his Camera Obscura (published 1839 and afterwards considerably enlarged); in its pages ' Hildebrand'—the aüthor's pseudonym-is at his very best. It consists of vivacious and diverting sketches-in some part reminiscent of the aüthor's student-years; the style is picturesque and often naïf; a vein of pathos mingles with the comieal and absurd ; the characters are instinct with life, and their respective idiosyncrasies are delightfully hit off by one who knew and appseciated his Dickens.



nicolaas beets
101
From Camera Obscura. Drie dagen had ik bij de familie Stastok1 vertoefd, en in dien tijd was ik groote vrienden met Keesje» geworden. Een paar malen had hij mij door de stad vergezeld om mij den weg te wijzen, als ik boodschappen te doen had; en daar hij, als vele oude lieden, praatziek was, en ik in'dat gebrek soms met vele oude lieden deel, hadden wij dikwijls te zamen vrij wat afgehandeld. keesje was een eenvoudig, braaf, goedaardig mannetje. Hij had een flauwe herinnering van zijn vader, die borstelmaker geweest was en groote 'zuiveren8' gespen op zijn schoenen had gedragen. Behalve de gespen, herinnerde hij zich niets meer van hem dan zijn dood, en hoe hij met een groote huilebalk4 en lange witte das achter zijn lijk gegaan was; en hoe er toen hij thuis kwam een zwarte doek over den spiegel had 'gehongen'; en hoe hij, bij die gelegenheid, zooveel geraspte broodjes» had mogen eten als hij maar wilde; en dat daar een lange moei was bijgeweest, die zóóveel witten wijn gedronken had, dat een dikke oom gezegd had: 'je krijgt niet meer.' Zijne moeder had hij nooit gekend. De dikke oom had hem naar 't Weeshuis gebracht; hij had er leeren spellen, en toen was hij op timmeren gedaan; maar hij was te zwak voor dat werk, weshalve men hem bij een apotheker besteld had, om fleschjes te spoelen, en te stampen»: een baantje dat juist niet rijk is aan schitterende vooruitzichten. Vij ftien jaar had hij er gediend, maar 1 What follows is from a cbapter in De Familie Staitok. * 'Keesje'-the old almshouse man who tells 'Hildebrand' his tale of woe.
8 Kbesje ineans 'zilveren.' His grammar is often at fanlt, and the reader must be prepared for his many lapses from polite modes of speech 1 Here a mourner's broad-brimmed hat. » Lit. rasped rolls. » To grind (piUs).



102
EXTRACTS FROM DUTCH AUTHORS
daar hij maar heel weinig lezen kon, en hij dikwijls tegelijk twee halfpints-fleschen, drie kinderglazen, een amplet, een likkepot en een pakje poeiers weg moest brengen, was 't hem eindelijk eens gebeurd dat hij een salebdrank gebracht had bij iemand die obstructies had, en daarentegen de poeiers met jatappeharst bij eene dame die aan diarrhee leed, waarop hij, als niet genoeg geletterd, ontslagen werd. Sedert was hij looper voor een kantoor, en daarna huisknecht bij onderscheidene lieden geweest, waarvan sommige dood en andere geruïneerd waren; en daar hij, bij de groote opruiming, te oud was geweest om naar Frederiksoord te worden gezonden, had eindelijk het Weeshuis hem overgedaan aan het Diakoniehuis. En nu werd hij op zijn ouden dag nog door mijn oom en een paar lieden van diens slag gebruikt tot het smeren van schoenen, uitkloppen van kleeren, wegbrengen van de courant en, in één woord, tot het doen van min gewichtige boodschappen. Hetgeen, volgens de inlichtingen van mijn oom, 's mans carrière het meest had gedwarsboomd, was zijne verregaande onnozelheid en daaraan geëvenredigde menschenvrees.
****** In [een] prieeltje1 zocht ik, op zaterdag morgen na den ontbijt, met een boek onder den arm, het zonnetje*. Waarom ik het boek niet opensloeg zal terstond blijken
Ik had nog nauwelijks met mijn zakdoek het stof van de bank in 't priëeltje geslagen, en was bezig, op mijn gemak nedergezeten, met de oogen op het loodsje, het plaatsje en het hekje gericht, mij te verlustigen in het denkbeeld, hoe goed alles bij mijn oom en tante in de verf was, als de
1 Viz. the arbour in the garden behind the house. * Dim. of zon, the san.



nicolaas beets
103
plaatsdeur openging en Keesje verscheen. Daar hij den geheelen tuin doormoest1 om ter plaatse zijner bestemming te komen, en hij bijna zeventig jaar op de schouders-torste, had ik tijds genoeg om op te merken, dat er iets aan scheelde".3
******
* Hoe is 't Keesje ! Gaan de zaken niet goed ?' riep ik hem toe. Keesje borstelde altijd door. Hij was wat doof.
Wanneer men den volzin herhalen moet, die men op een eenigzins meewarigen toon heeft uitgesproken, is 't glad onmogelijk het met dezelve woorden te doen. Ik stond op, kwam een stapje nader, en zei wat luider:
' Wat scheelt er aan, Kees ?'
Kees ontstellde, zag mij aan, en bleef mij een oogenblik met strakke oogen aanzien; daarop vatte hij weer een mouw van mijn ooms zondagschen rok en begon op nieuw te borstelen. Er liep een traan over zijn wangen.
'Foei, Kees!' zei ik, 'dat moet niet wezen; ik zie waterlanders* dunkt me.'
Keesje veegde zijn oogen met de mouw van zijn vest af en zei: ' 't Is een schrale wind meheer Hildebrand.'
' Ei wat» Keesje '; zei ik,' de wind is niemendal schraal. Maar daar schort iets aan, man! Hebje een courant verloren ?'
Keesje schudde het hoofd en ging hardnekkiger dan ooit aan het schuieren.
Kees !' zei ik: ' Je bent te oud om verdriet te hebben. Is er niets aan te doen, vrind ?'
De oude man zag vreemd op bij het hooren van het
\ **ad t0 8° throngh. s That something was up
Keesje proceeds to black boots and brush olothes. 4 The 'waterworks.' « Bubbish.



104
extracts from dutch authors
woord 'vrind.' Helaas, misschien was 't hem op zijn negenenzestigste jaar nog geheel nieuw. Een zenuwachtige glimlach, dat iets verschrikkelijks had, kwam over zijn mager gezicht; zijne grijze oogen luisterden eerst op, werden toen weer dof, en schoten vol tranen. Zijn gansche gelaat zeide: ik zal u vertrouwen. Zijn lippen zeiden:
' Hoor reis1 meheer! kent uwe Klein Klaasje ?'
Hoewel ik nu een zeer bijsonderen vriend heb, die Nicolaas gedoopt is, en van wien 't niet ondenkbaar was dat Keesje hem wel eens gezien had, zoo kon ik echter onmogelijk op gemelden Nicolaas den naam van Klein Klaasje toepassen, aangezien dat hij een zeer 'lange blonde jongen' is, en nooit zou ik hebben willen gelooven dat gemelde Nicolaas, hoe onaardig hij ook somtijds wezen kan, de oorzaak zou kunnen zijn van ouden Keesjes tranen. Ik antwoordde dus dat ik Klein Klaasje niet kende.
.' Heeft meheer Pieter2 hem uwe dan niet gewezen ? De heele stad kent Klein Klaasje. Hij krijgt centen genoeg'; ging Keesje voort.
' Maar wat is het dan voor een man ?' vroeg ik.
' Het is,' zei Keesje, ' in 't geheel geen man 't Is een dwerg, meheer! een dwerg, zoo waar as ik hier voor je sta. Je kent er mee in een spul reizen. Maar 't is een kwaad kreng. Ik ken hem goed.'
Ik wenschte hartelijk naar wat meer orde in de berichten van Keesje.
'Hij is uit het Huis,' hernam hij na een oogenblik zwijgens: 'hij loopt over straat as 'en gek. Hij wint geld met zen bochel'. Als er 'en school uitgaat, leggen de jongens centen bij mekaar, en laten Klein Klaasje dansen.
1 Jast listen. 2 Hildebrand's cousin ; often the tratt of his jokes. * His hump; Klein Klaasje is a hnmp-baeked dwarf.



nicolaas beets
105
Dan springt ie om een stok net as zoon aap, en dan maakt ie zyn bochel wel eens zoo groot1. Ik heb geen bochel meheer!' het hij met een zucht op volgen.
Terecht begreep ik dat Keesje minder jaloersch was van den bochel dan van diens geldige vrucht.
'Ik wou,' ging hij op een treurigen toon voort, den rok een veel harder streek met den schuier gevende, dan voor laken van negen gulden» dienstig was; 'ik won dat ik een bochel had. Ik zou nies uitvoeren; ik zou centen krijgen; ze zouen om me lachen...Maar ik zou niet drinken,' zei hij eensklaps van toon veranderende. En den volzin omkeerende, voegde hij er, zeer bedaard den rok van den knaap nemende en hem opvouwende, nog eens bij, 'drinken zou ik niet.'
' Keesje,' zei ik,' toen je den tuin doorkwaamt, en toen ik je aansprak, was je bedroefd, en nu lijk je wel wat boos te zijn; ik zie je liever bedroefd.'
De oude oogen schoten weer vol tranen; hij stak zijne dorre handen naar mij uit; ik vatte ze, toen hij ze beschaamd over zijn gemeenzaamheid, terug wilde trekken' en het ze met dan na een bemoedigend drukje varen.
'Och,' zei hij—'och meheer weet dat zoo niet;—maar ik ben-ik ben veel bedroefder dan boos. Maar Klein Klaasje het me mishandeld. Klein Klaasje is slecht De menschen,' gmg hij voort, naar het schoensmeer bukkende, 'de menschen denken soms dat ie gek is; maar hii is slecht.' J
'Hoor eens, Keesje,' zei ik, een klaptafeltje' op een ijzeren poot opslaande; 'ga hier eens wat zitten en vertel me reis geregeld, wat heeft Klein Klaasje je gedaan ?'
1 As big again. 2 cioth at nine guilders (a yard).
3 Small foldmg table; here ohair.



106
extracts from dutch authoes
' Het zei niet helpen,' zei Keesje, ' maar ik zei et doen, as u 't niemand zegt. Kent meheer et Huis ?'
1 Welk huis ?'
'Van de Diakenie.'
' Ik heb het in 't voorbijgaan gezien.'
' Goed. Et is een leelijk huis, is et niet ? een leelijk huis; met rooie1 deuren en vensters; en van binnen alles rood en alles donker. Nou; meheer wéét wel dat we daar allemaal arm zijn, allemaal even arm; ik kan et niet anders zeggen, net precies, denk ik wel, as op 't kerkhof. Ik en een ander verdienen iets, maar et helpt niet. We brengen et in bij den Vader2; en de Vader geeft ons alle weken zakduiten. Dat is goed, meheer; dat is heel goed. Als ik oud wor, verdien ik geen kopere' cent meer; maar ik krijg toch de' zakduit. Hier,' zeide hij, een bonten katoenen zakdoek uithalende, ' deuze en,' op zijn tabaksdoos kloppende,' en deuze, heb ik van me zakduit gekocht.'
Het was aandoenlijk een man van bij de negenenzestig8 te hooren spreken van ' als ik oud word.'
' Klaas,'—ging hij voort—' zoo as meheer wel begrijpt, krijgt ook een zakduit. Maar wat doet Klaas ? Klaas doet niets, dan nou en dan de straat voor iemand wieden. Klaas houdt zich gek; Klaas danst met zen bochel; en as ie centen krijgt van de lui en van de kinderen, dan wandelt Klaas de poort uit. Kent meheer de Vette Vadoek4 ?' 'Neen, Keesje.'
' Et is een herberg in de Hazelaan, daar drinkt Klaas en borrel; en welreis twee, en welreis drie borrels5.'
1 For roode. 2 Maater of the Almshouse.
8 Of some sixty-nine years.
4 ' The Greasy Dish-elont.' As Keesje explains, the sign of a low'pub.' 8 A dram—then a second, and perhaps a third.



nicolaas beets
107
'En als hij dan in 't Huis komt ?'
'o Hij heeft allerlei kunsten. Hij neemt een groote pruim tabak. Hij haalt 'en oranjeschilletje bij de' drogist. Soms merkt de Vader et. Dan krijgt hij 'en blok aan zen been, want hy is te oud om op de bok gelegd te worden en men kan em ook niet op zen bochel slaan; maar wat is t as ie met het blok loopt ? Dan zeit ie teugen de kinderen • kt...jongens! Klaas is ondeugend geweest; Klaas het en graantje gepikt; en de Vader het Klaas al zen centen afgenomen. Je begrijpt wel, meheer, dat ie dan nog meer opdoet.'
Ik begreep het volkomen.
'Maar dat zijn zijn zaken,' ging Keesje voort, een schoen van mijn oom opnemende, dien hij smeren moest en onmiddellijk weer neerzette; ' maar wat hoeft ie' mijn ongelukkig te maken? Weet u wat et is? Ik zei et u vertellen Ik had geld.-ik had veul geld,-ik had twaalf gulden!
' En hoe kwam je daaraan, Keesje ?'
'Met God en met eere. Ik had et gespaard toen ik in de apteek' was. Somwijlen, als ik 'n drankje buiten de stad brocht, op een buitenplaats of in een theetuin, zei de meheer of de mevrouw: geef de' looper een dubbeltje; 't is slecht weer. Zoo had ik twaalf gulden bij mekaar Ik mocht die in 't Huis niet hebben Maar ik bewaarde ze • op me hart.' '
* En waartoe bewaarde je die ? Hadje dat geld noodig; of deeje 't alleen om 't pleizier van het te hebben ?'
'Och, meheer!' zei het diakenhuismannetje, het hoofd schuddende:' Als ik et zeggen mag, de rijke lui weten dat
1 Ie = hy. What business has he.... * For apotheek.



108
extbacts from dtjtch atjthors
zoo niet; de Regenten1 weten 't ook niet; want zij hebben er geen zorg voor. 't Gaat alles goed bij zulke menschen; bij leven en sterven. Hoor reis; we hebben 't goed in et Huis; de Regenten zijn goed; op vastelavond krijgen we bollen met boter; over drie weken, als de slacht is, krijgt et Huis 'n os, ik weet niet van. wat voor groot heer die lang dood is. Dan eten we allemaal gehakt; en de heeren hebben 'n partij en eten de tong. We hebben 't er heel goed; maar 'n mensch, meheer, denkt altijd om zen dood.'
' Ik denk nogal dat je 't na je dood ook heel goed zult hebben, Keesje,' zei ik.
' Ik hoop et, meheer; in de Hemel is alles goed; maar dat meen ik niet. Ik wou me lijk verbeteren, weet u ?'
' Wat is dat, Kees ?'
' Hoor reis, as we dood zijn, dan leit men ons op strooi en we krijgen 't goed aan van 't Huis, net as wanneer we leven, en dan gaan we na 't kerkhof, in de put; dat wou ik niet. Ik wou, as ik dood was, geen diakenhuisgoed aanhebben. ...'
Hij zweeg een oogenblik; en weder kwamen de tranen.
'Ik wou in me kist leggen, ik weet niet, ik zei maar zeggen, zoo as ik er mijn vader in'heb zien leggen, met eigen goed; ik heb nooit een eigen hemd gehad; één eigen doodhemd wou ik hebben.'
Ik was aangedaan. Spreek mij niet van vooroordeelen. De rijken der aarde hebben er duizend. Deze arme man kon alles verdragen : schrale spijs, een hard bed en, naar de mate zijner jaren2 harden arbeid. Hij had geen eigen huis; hij zou geen eigen graf hebben: o had hij dan ten minste de zekerheid dat zijn allerlaatste gewaad het zijne wezen zou!
1 Members of the Committee, Guardians. 2 Considering his years.



nicolaas beets
109
' Meheer begrijpt wel!' ging hij, eenigszins schor, voort, ' dat daar die twaalf gulden voor was Ik heb geen verstand van die dingen ; maar ik had gerekend vier gulden voor et linnen, en dan twee gulden voor de menschen, die me zouen afleggen, en tien stuivers voor een draagplaats en twaalf dragers. Was dat niet knap geweest ? De bediende van den apteker had het zoo beschreven; het geld was in et pampiertje; en alles in een leeren zakkie1: dat heb ik dertig jaar op me hart gehad...en nou is het weg....'
' Heeft Klaas het gestolen ?' vroeg ik.
' Neen!'—zei hij, uit het droef gepeins, waarin zijn eigen laatste woord hem gestort had, oplevende: «maar hij is er achter gekomme2 dat ik et had. Zijn kreb staat naast mijn kreb. Of ie et gezien het as ik me uitkleedde, of as ik me aankleedde, of toen ik ziek was, of dat ik hardop er van gedroomd heb, ik weet et niet. Ik zou wel haast zeggen dat ik er van gedroomd had; want ik denk er altijd om.— Verleden dinsdag had et den heelen voormiddag geregend, as meheer wel weten zei. Klaas had geen cent opgedaan. Het was te slecht weer; de jongens hielden zich niet met hem op. Zen zakduiten waren ook weg, en hij had een razenden trek om na de Vette Vadoek te gaan. 'Kees,' zeid' ie na den eten,' leen me zes centen.' ' Klaas,' zei ik, ' dat doei ik niet; want je verzuipt ze toch maar.' ' Kees,' zeid' ie,' ik mot ze hebben,' zeid' ie. Ik zeg: ' nou je krijgt ze niet, hoor!' ' Weetje wat,' zeid' ie, ' Kees,' zeid' ie,' as je ze me niet geeft, zei ik an de' Vader zeggen, wat je onder je hemd hebt, hoor!' Ik besturf as 'en doek, en gaf 'em de zes centen. Maar ik zeid' er bij: ' Klaas, je bent een schurk!' Dat zei ik. Of ie daar toen toch kwaad om 1 For '<**!'■ 3 Got wind of.



110
extracts from dutch authors
geworden is, kan ik niet zeggen; maar gisteren mot ie dronken geweest zijn, en toen de suppoosten 'em 't blok aandoen lieten, het ie as 'en gek geschreeuwd en gezongen: ' Kees het geld! Kees het geld! onder zen hemmetje het ie geld !' de broers' vertelden 't me, toen ik in 't Huis kwam. Ik was as 'en dooie. We gingen na' de mannezaal en kleedden ons uit. Klaas lag er al en snurkte as 'en os. Toen ze allemaal sliepen, stak ik me hand onder me hemd om et zakkie weg te nemen en, als ik kon, in 't strooi van me buister te verstoppen. Maar eer ik et los had, daar ging de deur ope', en de Vader kwam op de zaal met 'en lantaren. Ik viel achterover op me kussen met et geld in me hand, en tuurde as 'en gek mensch na' de lantaren. Ieder stap, die de Vader dee, voelde ik op me hart. ' Kees,' zeid' ie, over me heen bukkende: 'Je heb geld; je weet wel dat je dat hier in 't Huis niét verstoppen mag'; en meteen trok ie 't uit me hand.—' 't Is voor een doodhemd,' —stotterde ik, en viel op me knieën in de krib—maar 't holp niet. ' We zeilen 't voor je bewaren,' zei de Vader, en maakte het zakkie ope', en telde het geld bedaard. Mijn eigen oogen hadden et niet gezien sunta ik et er in genaaid had; dat was dertig jaar geleden; et was mijn, eigen, lief, begrafenisgeldje. ' Ik zweer je dat ik er niets voor doen zei,' huilde ik,' dan me eerlek laten begraven.'— ' Daar zeilen we zelf wel voor zorgen,' zei de Vader; en weg ging ie met et geld en met de lantaren. 'Klaas,' riep ik hem na, 'het et je verteld, omdat ie'...maar wat holp et of ik gezeid had, omdat ie 'en lap is! wat holp et of ik hem verteld had dat Klaas alle dag na' de Vette Vadoek ging ? Ik had er me geld niet mee weerom. Den
' The brothers, i.e. the other inmates. » For sinds.



nicolaas beets
111
heelen nacht heb ik geen oog toegedaan.—Et is wat te zeggen!'
'Zou er bij de Regenten niets aan te doen zijn, Keesje?' vroeg ik vertroostend.
'Neen! neen!' snikte hij, de hand op zijn borst rondwrijvende, als zocht hij het geld nog: ' het geld most weg; dat is 'en wet zoo oud as et Huis, en et Huis is zoo oudzoo oud as de wereld!'
'Dat's wat kras1, Keesje,' zei ik; 'en wanneer....'
Hij liet mij niet uitspreken.
' Wat kras? Het is niemendal kras. Zijn er dan niet altijd armelui geweest zoo as ik, die an de Diakenie kwam men, en van de Diakenie mosten eten en drinken, en bed en leger hebben, en begraven worden ?—Maar ik wou begraven worden van mijn, eigen, geld,—en ik wou zeker weten dat ik van mijn, eigen, geld begraven zou worden; en dat was mijn grootste troost; en daarom droeg ik et vlak op me hart.—O, as Klaas kon weten dat ie me dood maakte!'
' Hoor eens, Keesje,' zei ik, 'je zult en moet je geld weerom hebben; ik beloof het je: ik zal mijn oom er over spreken; hij kent zeker de Regenten wel; wij zullen zien of zij de wet, voor een oud, braaf; oppassend man, als gij zijt, niet eens zullen willen overtreden. Maak er staat op, Kees, je zult je geld weerom hebben.'
'Zei ik?' zei de arme man, door mijn stelligen toon bemoedigd. ' Zei ik wezenlijk ?'
En zijn oogen afvegende met een blij gelaat, gaf hij mij de hand.
In zijn behoefte om ook mij iets aangenaams te zeggen vroeg hij:
J Perhaps = that'a a bit thick.



112
extracts from dutch authors
' Smeer ik uw laarzen netjes genoeg ?'
' Overheerlijk,' was mijn antwoord.
' En is uw jassie goed genoeg geborsteld ?' vroeg hij verder; 'as er iets an mankeert, mot meheer 't maar zeggen.'
Dat beloofde ik hem en ging in huis. Maar hij kwam mij achterop, met den linker arm in een laars van Pieter en den schoenborstel in de rechterhand. ' Vraag escuus, meheer, dat ik zoo vrijpostig ben,' zei hij,' maar mag ik u nog wel iets verzoeken ?'
' Wel ja Kees !'
'As meheer na' de Regenten gaat,' hernam hij, 'mot meheer maar net doen as of ie van nies weet.' ' Ik beloof het u, Keesje !'
Ik ging naar mijn oom en wist dien te bewegen naar de Regenten te gaan. De president liet den Vader bij zich komen, en daarna den Vader rondgaan bij de andere Regenten, om ze tot een extra vergadering te convoceeren. Op die vergadering moest eerst Keesje binnenkomen, en vervolgens buitenstaan; daarna moest ook de Vader binnenkomen, en vervolgens buitenstaan. Daarop werd er een uur gedelibereerd, hetwelk hoofdzakelijk daarmee werd doorgebracht dat de President gedurig zei dat hij de zaak aan de heeren overliet, en de heeren gedurig zeiden dat zij de zaak aan den president overlieten.
Daar het zóó niet blijven kon, bracht eindelijk de president het advies uit,' dat het, aan den eenen kant, wel doenlijk was Keesje zijn geld terug te geven, daar Keesje een man was van voorbeeldig gedrag, die het geld zeker tot aan zijn dood toe zoo goed bewaren zou als de ijverige thesaurierzelve,'—waarop de ' ijverige thesaurierzelve' hoog—'maar dat, aan den anderen kant, de ijverige



nicolaas bests
113
thesaurier het weder even zoo goed bewaren zou als Keesje, en dat het dus volstrekt niet noodig was Keesje in het vooroordeel te stijven dat zijn geld beter bewaard zou worden en zekerder tot deszelfs, d. i.' Keesjes, doel zou worden aangewend, indien hij, Keesje, het zelf bewaarde, dan indien de ijverige thesaurier het bewaarde: en dat dit zijn advies was.'
De secretaris meende echter met eenig recht dat dit advies den knoop niet genoeg doorhakte' en stelde dus onder verbetering voor', tot een van de beide maatregelen over te gaan;—waarop de 'ijverige thesaurierzelve' de edelmoedigheid had afstand te doen van het' custodieeren den pennmgen in quaesti,' en men eenparig besloot aan Keesje zyn twaalf gulden, weder behoorlijk in een zeemlederen zakje vastgenaaid, terug te geven.
Keesje heeft nog twee jaren zijn geld ' vlak op zijn hart' gedragen. En toen ik in 't verleden jaar het kerkhof te U zag, was 't my zoet te mogen denken, dat aldaar in het algemeene graf der armen één man sluimerde die er eerbiedig was heengedragen door twaalf broeders van zijne eigene keuze, naardat hij, ook eenigszins door mijn toedoen m de gerustheid was ontslapen dat hij in zijn eigen doodskleed zou worden gewikkeld.
Had hij misschien in zijn laatste oogenblikken nog aan Hildebrand gedacht ?
1 dat is.
2 Kd not qnite solve the problem, ent the knot. * Moved an amendment.
4 ' D.' The scène is perhaps laid in Deventer.
D. & J.
8



PAET V
GLOSSARY
Important Note. Dutch is very rich in compound and derivative words. The following glossary does not include compounds and derivatives the meaning of which is clear from their component parts. Attention is drawn to the following more common prefixes and suffixes :
Corresponding to Engl. Characteristic of on- un- and in- (nega-
tive prefix)
-de and -ste -th and -st ordinal numbers
-dom -dom nouns
.en infinitive of verbs
-er -er nouns
-heid -hood nouns
.ie -ion nouns
.{q -y adj. and adv.
-ing -ing nouns
-je and -tje diminutive (noun generally)
-lijk -ly adj-and
-loos -less adj.
-nis -ness nouns
Words formed with the above are omitted when the meaning is clear from similar forms already included. Words identical with or similar to English words with the same meaning are also omitted, e.g. water, water; kapitaal, capital, &c.
Aalmoes, sima aangenaam, pleasant aanl-), at, to, on, (along), (on- aangezicht, countenance
ward) (up) aangezien, in view of the faet
aanbouw, building {zich) aangorden, to bestir (oneaandoening, emotion self)
aandoenlijk, touching aangroeien, to increase
aangaan, to enter into aanhebben, to wear



GLOSSARY
115
aanhitsen, to incite aanknoopen, to enter into aankomen, to arrivé aankoop, purchase aanlachen, to smile at aanleg, natural disposition aanleiding, cause, occasion aanlokkelijkheid, charm aanmatiging, arrogance aanmerkelijk, considerable aanmoedigen, to encourage aanneembaar, plausible aannemen, to receive, brook,
assume aanraken, to touch aanschouwen, to behold aansluiting, participation aansprakelijk, responsible aanstaande, coming, future (zich) aanstellen, purposely to
behave aanstonds, immediately aantal, number
(zich) aantrekken, to take to heart aanvaarden, to take aanval, attack; fit aanvang, beginning aanvoerder, leader aanvullen, to supply aanwenden, to apply, employ aanwezig, present aanwijzen, to cite, appoint aanwrijven, to impute aanzetten, to incite aanzien, respect, importance aap, monkey aard, kind
aarde, aardrijk, earth aardig, nice, pleasant aarzelen, to hesitate ach, oh, ah, alas acht, eight achtbaarheid, repute achten, to value, consider achter(-), behind, back achterna, after achterop komen, to overtake
achterover, on one's back achtervolgen, to pursue achting, respect adelbrief, patent of nobility adem, breath, breathing adreskaartje, visiting-card adsistent, assistant advies, opinion af(-), off, down, away af boeten, to do penance afdoend, deeisive afgerecht, finished afgunst, jealousy afhandelen, to argue out
afhangen (van), to depend (on)
afhankelijk, dependent
afkeuren, to disapprove
afleggen, to lay out
afleiding, diversion
afschilderen, to take off
afschuwelijk, disgusting, horrid
afsluiten, to settle
afspreken, to agree • .„ *> ;
afstand, diataiice; afstanddoen, to give up, waive
afwachten, to wait for
afwachting, expectation
afweren, to ward off
akker, field
aldra, presently aldus, thus
algemeen, common, general,
public alleen, alone, only allemaal, all allengs, gradually aller-, of all, e.g. allerbest, best
of all allerlei, all sorts of almachtig, alniighty als, as, than, like, if, as if, as
well as, except althans, at least altijd, always, all the time alweer, again
alzoo, so, thus, consequently, such
8—2



116
GLOSSARY
Amsterdammer, inhabitant of
Amsterdam ander, other anders, otherwise angst, terror, anxiety anjelier, carnation antwoord, answer apotheker, chemist arbeid, work argeloos, unauspecting arm, arm; poor armoe, poverty arriveeren, to arrivé averechtsheid, awkwardness avond, evening
Baan, path, career
baas, proprietor
balletje, pollet
balling, exile
balsem, balsam
balsemend, fragrant
banaal, commonplace
band, tie
bank, bench
bankier, banker
baren, to create
beangstigen, to alarm
beantwoorden, to answer
bedaard, careful
bedekken, to cover
(zich) bedenken, to reflect
bediende, assistant
bedriegen, to deceive
bedroefd, sorrowful
bedrog, fraud
bedrukken, to depress
bedwingen, to overcome
beeld, image, vision
beelden, to form, make plastic
been,leg
beest, beast
begaan, to do
begin, beginning
begraven, to bury
behaaglijkheid, agreeableness
behagen, to please
behalen, to obtain behalve, except behandeling, usage beheer, rule
beheerschen, to rule, oontrol behendigheid, skill behoefte, need, necessity behoeven (naar), to need behooren; to belong (to) behoorlijk, becoming 6eüferboth, two bejagen, to hunt bekend, known bekende, acquaintance bekennen, to acknowledge, confess bekentenis, acknowledgment beker, cup bekijken, to look at beklagen, to lament beklappen, to peach on bekleeden, to clothe bekomen, to recovér (zich) bekommeren, to concern oneself
bekoren, to charm
bekorten, to shorten
bekwaam, capable; convenient
belangrijk, important
belangstelling, interest
beleefdheid, politeness
beleid, skill
belemmering, obstacle
beletten, tó hinder, prevent
beleven, to witness
Belgisch, Bekjian
believen, to please
bellen, to ring
belofte, promise
beloven, to promise
bemachtigen, to take possession of
bemerken, to potice
bemiddeling, mediation
beminnelijk, lovely
beminnen, to love
beminnenswaardigheid, lovableness
bemoedigen, to encourage



GLOSSARY
117
ben = 1 st per. sing. present of ziji beneden, beneath, under benedenstad, lower town benijden, to envy beoefenaar, student beoordeelen, to judge bepaald, bepaaldelijk, definite,
positive, limited bepalen, to fix, restrict bepraten, to talk over bereid, ready bereiken, to attain berekenen, to calculate berg, mountain bericht, information berispen, to find fault with,
reprimand beroeren, to touch berokkenen, to cause beschaafd, polite, civilised beschaamd, ashamed beschaving, culture beschermen, to defend beschikken (over), to dispose (of) arrange
beschouwen, to consider, contemplate
beschrijven, to describe
beschuldiging, accusation
besef, conception
beslissen, to determine
besluiten, to limit, decide, resolve
besmoezelen, to smudge
bestaan (uit), existence; to be,
subsist, consist (of) bestellen, to apprentieo bestemming, destination bestendig, permanent, constant besterven, to turn pale as death bestier, management, regulating bestijgen, to mount bestralen, to shine upon betalen, to pay beteekenen, to mean betoonen, to show betooveren, to fascinate betrachten, to observe, to practise
betreffen, to concern betrekken, to take up betrekking, relation beukenhaag, beech-hedge beurs, purse, exchange beurt, turn
beurtelings, alternately bevallig, charming, pleasant beven, to tremble, shake, quiver (zich) bevinden, to find oneself, be bevolking, population bevorderaar, patron bevorderen, to advance bevreemding, surprise bevrijden, to set free bewaken, to watch, guard bewaren, to preserve, keep ' beweeglijk, mobile bewegen, to move beweren, to maintain bewierooken, to fill with incense bewijzen, to prove; to do bewind, administration bewonderen, to admire bewonen, to live in bewoner, inhabitant, tenant bewust, conscious (of) bewustzijn, consciousness bezem, besom
bezielen, to animate, inspire bezig (om), busy (with), engaged (in)
(zich) bezinnen, to call to mind bezit, possession
bezoek (afleggen), (to pay a) visit bezorgd, worried, anxious bezorgen, to deliver bezwaar, difficulty bezwaren, to burden bidden, to pray, beg bieden, to offer bier, beer
bij(-), near, at, in, with, to bijeen, together bijna, almost bijvoegen, to add, enclose bijwijlen, sometimes



118
GLOSSARY
bijwonen, to witness bijzetten, to add bijzonder(s), special(ly) bijzonderheid, particular binnen{-), in, withinj inside, inbinnenweg, byroad blad, leaf bladzijde, page blank, white blauw, blue bleek, pale bleu, shy
6£y, blijde, cheerful, joyous
blijken, to appear, seem
blijven, to remain
Wtifc, look
bloed, blood
bloei, bloom
bloem, fiower, blossom
bloesem, blossom
blond, fair
blos, blush
bochel, hump-back
boei, fetter
boeien, to rivet
boekdeel, volume
boer, countryman
boerderij, farm
boerenkool, cabbage
boersheid, boorishness, unman-
nerliness boertig, facetious boezem, bosom bok, (floggiug-)horse 60/, roll (of bread) bond, treaty bont, coloured boodschap, errand boom, tree boomgard, orchard boos (op), angry, cross (with),
wicked
boosaardig heidfiU-usAnre, malice borg, surety borrel, dram borst, breast borstel, brush
bos, bunch bosch, wood boter, butter
bouw, building, structure
bouwen, to build
boven(-), above, over, upper
bovendien, in addition
braaf, honest
brabantsch, of Brabant
braden, to roast
braveeren, to face
breken, to break
brengen (bracht, gebracht), to
bring brief, letter broeder, broer, brother bron, bronader, source brood, bread brug, bridge bruin, brown brutaal, insolent, cheeky bruusk, brusque buffel, buffalo buigen, to bow buis, jacket
builen(-), out, outside, except
buitenplaats, villa
buiten-verblijf, country seat
bukken, to bend
bulster, bolster
bundel, bunch
bureau, office
burger, citizen, burgess
burgerman, bourgeois
burgerrecht, citizenship
bus, box
buurt, neighbourhood Carrière, career
cent, cent (100 cents=1 gulden
or florin = l/8) centrum, centre
(op 't) chapitre, (on the) subject
Chinees, Chinaman cierlijk, graceful collega, colleague



GLOSSARY
119
commies, clerk courant, newspaper
Daad, deed
daar(-), there, where ; as, since daaraan, to it, at which daarbij, besides, at the same time
daardoor, because of that
daarentegen, on the other hand
daaronder, among
daartoe, for that purpose
dadelijk, immediate, real
dag, day, good morning
dagen, to snmmon
dags, per diem
dal, valley
dalen, to go down
dame, lady
dan, than, then
dank, thanks
dapper, brave
das, cravat
dat, that, which
dauw, dew
de, the
deel, part, share
deffyi grave, stately, genteel
dekken, to cover
dempen, to smother
denkbeeld, idea
denken (dacht, gedacht), to think
denneboom, fir-tree
derde, third
deren, to harm
derhalve, therefore
dertien, thirteen
dertig, thirty
des, of the
desniettemin, nevertheless deugd, virtue deugdzaam, good cfejr, door dewelke, which dewijl, because deze, this dezelfde, the same
diakenie, poor-law authority diakeniehuis, almshouse ' dicht, thick, close dichten, to make poetry rfis, who, which, that, those thief
dienares, (female) servant
dienen, to serve
dienst, service
dienstbaar, serviceable
dienstbaarheid, servitude
dienstig, good
diep, low
dier, animal
dik, fat
dikwijls, often
dineetje, little dinner thing
dinsdag, Tuesday
rftï, this
doch, but, yet
dochter, daughter
doek, cloth
rforf, purpose, goal
doen, to do, make, cause, put
doenlijk, possible, practicable
dof, dull, faint, faded
<wÜ, mad
dom, dome
donker, dark
tfootf, death ; dead
doodhemd, doodskleed, shroud
doof, deaf
doopen, to christen
doopsgezinde, baptist
«foor(-)i by, through, by means of
doorbrengen, to pass
doorgaan, to pass through, per-
severe, pass for doorn, thorn
doorschijnend, translucent doortasten, to take measures doortogt, passage doorwrocht, highly finished dooven, to suppress dor, withered dorp, village



120
GLOSSARY
draagplaats, bier draaien, to turn, twist dragen, to carry, bear, wear drank, drink
drankje, draught, bottle of
medicine drassig, swampy dreigen, to threaten drie, three driedubbel) triple drietal, trio
(handel) drijven, to drive, carry
on (trade) dringen, to urge, penetrate droef, gloomy drogist, druggist drommel, deuce dronken, drunk droomen, to dream droomstaren, to gaze dreamily drossaard, bailiff druif, grape
druk, squeeze, distress; busy drukken, to press drukloon, cost of printing druppel, drop duobei, doublé
dubbeltje=ten cents, twopence duf, stale
duidelijk, plain, distinct duif, pigeon duiken, to sink duim, thumb duisteren, to obscure duisterheid, duisternis, darkness,
obscurity duit, doit, half a farthing duivel, devil duizend, thousand dulden, to suffer dunken, to think ; mij dunkt, it
seems to me duren, to last durven, to dare dus, thus, therefore dusdanig, such duur, dear, expensive
Duytsch, Dutch [old fashioned] dwaas, fooi dwalen, to err dwang, compulsion dwarsboomen, to thwart dwerg, dwarf
Ebbenhout, ebony
echt, genuine, real; marriage
echter, however
echtgenoot, spouse
edel, noble, precious
edelmoedig, noble, magnanimous
edelmogend, noble and puissant
eed, oath
een, a, an, one
eenig, sole, any, only
eeniggeboren, only begotten
eenigszins, somewhat ■»
(op) eenmaal, (at) once
eenparig, unanimous
eens, once, now, just, at one,
occasionally; ineens, eensklaps,
suddenly eenszijn, to agree eentonig, monotonous eenvoudig, simple eenzaamheid, solitude eer, honour.; before eerbied, révérence eerbiedigen, to respect eerlang, shortly eerlijk, honest eerst, first, just eerwaardig, venerable eerzucht, ambition eerzuil, monument eeuw, century, age eeuwig, perpetual, eternal, ever ei, egg; hey ! eigen, own
eigenaardig, peculiar, personal eigenlijk, after all eigenschap, property eikenhouten, oaken einde, end eindigen, to end



GLOSSARY
121
eischen, to demand
elfde, eleventh
elk, each, every, any
elkaar, one another
ellende, misery, wretcbedness
el», alder
en, and
enkel, single, isolated (person)
enorm, enormous
er, (there), cf. p. 37, n. 3
erf, compound
erfgenaam, hen?'
erkennen, acknowledge
ernstig, serious
eten, dinner ; eat, dine, have for
dinner europeesch, European even, equal, just evenaar, tongue of a balance evenmensen, fellow-man evenmin, as little evenredig, proportional excuus, pardon
Fantaseeren, to make fantastic
images fataal, fated fatsoen, gentihty feest, feast
feitelijk, really, de facto fel, sharp fier, proud
figuur, figure (of speech) fijn, fine
fiksch, respectable finantieel, financial flauw, faint flauwtjes, coolly flesch, bottle fleurig, gay
flikkeren, to glitter, sparkle flink, quick, smart fluisteren, to whisper foei, for shame! fraai, handsome, fine franje, fringe Frankrijk, France
Fransch, French 'frisch, fresh
Gaaf, gift
gaan, to go, befall
gaande weg, gradually
gaarne, gladly
galerij, veranda
gang, passage
gansch, quite
garen, to pile up
gast, guest
gastheer, host
gastvrij, hospitable gastvrouw, hostess gebaar, gesture gebergte, mountain-range gebied, jurisdiction gebieden, to command gebloemte, fiowers geboorte, birth geboren, born gebouw, building gebrek, want, weakness gebruik, use, custom, employment
gedachte, thought, idea gedachtenis, memory gedaver, crashing gedeelte, part gedicht, poem gedrag, behaviour gedrukt, squat geduldig, patiënt gedurig, continual geel, yellow
geen, no, none, not one geenszin», by no means geest, soul, mind, wit geestdrift, ardour, enthusiasm gehakt, mince
geheel, whole, entire; geheel en
al, altogether geheim, secret gehoor, hearing gehoorzamen, to obey gek, lunatic; craoked, foolish



122
GLOSSARY
gekners, gnashing
gelaat, face
geld, money
Geldersen, of Gelderland
gelegen, convenient
gelegenheid, occasion, oppor-
tunity geleiden, to conduct geletterd, lettered, literary gelijk (hebben), like, as, equal,
(to be) rigbt geloof, faith, belief geluid, noise geluk, happiness, fortune gelukken, to succeed gemak, ease, comfort, leisure gemeen, common gemeenzaam, intimate, familiar gemeld, aforesaid gemijmer, meditation gemoed, mind te gemoet, towards genade, mercy, favour genieten (van), to enjoy genoeg, enough
genoegen, pleasure, satisfaction genoeglijk, comfortable genot, pleasure geoorloofd, allowed gepeins, meditation gerechtigheid, justice gereed, ready
geregeld, regular, orderly, proper gerucht, rumour gerust, easy, without a qualm gerustheid, quiet, certitude geschenk, gift
geschieden, to come to pass geschiedenis, history geschreeuw, shouting geslacht, nation gesp, buckle gespannen, in suspense gespierd, muscular gesprek, conversation gespuis, scum of the people gestalte, figure, disposition
gesteldheid, condition getal, number
(zich) getroosten, to bear patiently getuige, getuigenis, witness getuigen, to testify geur, fragrance geval, event geven,, to give gevoeglijk, convenient gevoeglijkheid, .out ward deportment
gevoel, feeling, sensation
gevoelen, to feel, conceive
gevolg, consequence, retinue
gewaad, garment
geween, weeping
geweld, force, violence
gewest, region
gewicht, importance
gewin, profit
gewirwar, tangle
gewoon, accustomed, ordinary,
usual gewoonte, habit gezag, authority gezang, singing gezellig, cosy gezelschap, company gezicht, face gezond, healthy
'gij, you
ginds, gindsch, yonder
gisteren, yesterday
glad, smooth, perfect
glans, splendour, glow, gleam
glimlach, smile
glimmen, to gleam
glinsteren, to sparkle
gloed, glow, fire
gloor, glory, lustre
glorieus, glorious
gluren, to peep
godsdienstig, religious
goed, good ; linen
goedaardig, good'natured, bene-
volent goedertieren, merciful



GLOSSARY
123
goedkeuren, to approve goeie-morgen, good-morning golf, wave, undulation goud, gouden, gold, golden graag, glad
graantje, dram; een graantje pikken, to wet one's whistle
gracht, canal
graf, grave
gratie, pardon
grauw, gray
graveeren, to engrave
grazig, grassy
grendel, bolt
Griekenland, Greece
grijnzen, to frown
grijpen, to lay hold of, clasp, clutch, stretch
grijs, grey
grijsaard, greybeard
grijzen, to turn grey
gril, whim, fantasy, caprice
grint, gravel
groeien, to grow
groen, green
groep, gronp
S"'o«<, greeting, salutation groeve, furrow grof, gross grond, earth grondslag, foundation gwoi, great, tall gul, frank
gulden, guilder, florin=l/8 gunst, favour guur, chilly
gymnasium, grammar-school
Haar, bair; her haas, hare haasten, to hurry haat, hate hakken, to chop, cut hal, hall
Acrfe», to draw, pull, fetch halfrond, hemisphere hals, neck
handel, business handelaar, merchant, seller handden, to act handhaven, to preserve handschoen, glove handschrift, manuscript hardnekkig, obstinate hardop, out loud harrewarren, to squabble Aart, heart, courage hartstocht, passion haven, port, harbour hazenwind, greyhound hebbelijkheid, disposition - hebben (had, gehad), to have lieden, to-day
heeft=3rd pers. sing. present of
hebben heel, whole, entire, quite heen(-), away, past, down heer, lord, gentleman heerlijk, glorious, pleasant heerschen, to prevail heerschzucht, love of domineering heeten, to be called heg, hedge heimelijk, secret hei?; multitude hek, gate
hekelen, to reprimand hel, clear helaas, alas Ae^rf, hero
helder, clear, bright heldhaftig, heroic Ae»i, him hemd, shirt hemel, sky
hemeldiep, unfathomable Aem, them
herberg, public house herbergen, to lodge herder, shepherd herfst, autumn herhalen, to repeat herinneren, to remember, recollect



124
GLOSSARY
hernemen, to reply herrie, tumult hersenen, brains, mind hersenschim, chimaera herstel, recovery hertog, duke hervatten, to reply het, it, the heusch, really heusckheid, courtesy heuvel, hill hier, here
hiernevens, accompanying hij, he
hijschen, to hoist
hinderen, to wrong
hinderpaal, obstacle
hinken, to limp
hobbelig, bumpy
hoe, how ; hoe...ook, however...
hoed, hat
hoedanigheid, quality hoeven, to need hoewel, although hof, garden, court, yard hofjonker, page holig, hollow hollandsch, Dutch hond, dog honger, hanger honing, honey hoofd, head
hoofdkwartier, headquarters hoofdzakelijk, principal . hoog, high Hoogheid, Highness hoogmoed, pride, vanity hoogte, height hoon, affront hoop, hope
hoorderes, (female) listener hooren (naar), to hear, listen (to) hoorngeschul, sound of horns hopen (op), hope (for, in) houden (hield, gehouden), to hold, keep, oblige; zich houden, to behave ; houden van, to like
houding, bearing hout, wood
houtvester, forester, verderer houwen, to hew hovenier, gardener huilebalk, moumer's hat ' huilen, to cry • huis, house
huisgenoot, member of the family
huisgezin, family
huishoudelijk, pertaining to housekeeping
huishoudster, (female) housekeeper
huiskamer, sitting-room
huisknecht, man-servant
huisvrouw, wife
huiveren, to shiver
huizing, abode
huldigen, to do homage
hullen, to wrap up
humeur, temper
hun, their
hupsch, agreeable
huren, to rent, take
(een) huwelijk (aangaan), (to contract a) marriage
Iegelijk, every
iemand, somebody, anybody
iep, elm
iets, anything, something ietwat, somewhat ijdel, groundless, vain ijl, thin, rarefied ijs, ice
ijver, zeal, energy ijzer, iron ik, I
immer, ever immers, indeed in(-), in, into inboezemen, to instil Indisch, Indian indruk, impression indrukwekkend, impressive ingang, entrance



GLOSSARY
125
ingenomenheid, ecstasy ingewijde, initiated inhalen, to overtake inhoud, content, contents inkt, ink
inlichting, information innig, earnest, fervent inrichten, to arrange inschikkendheid, indulgence inslaan, to take inspannen, to exert instituut, boarding-school intiem, personally appealing intusschen, meanwhile inval, sudden idea invallen, to chime in inventeeren, to in vent invoeren, to introducé inwendig, inward, inner inwikkelen, to wrap up, in-
volve inwonen, to lodge inzicht, purpose
Ja, yes
jaar, year
jacht, hunting, hunt
jagen, to hunt
jalappehars, powdered jalap
jaloersch, jealous
jarig, adj. of jaar, trans, 'old'
jas, coat
jeugd, youth
jeugdgenot, vigour of youth joelen, to shout jok, yoke
jokken, to teil a fib
jolig, boisterous
jong, young, late
jongeling, youth
jongen, lad
jongetje, little boy
jonkman, young gentleman
jonkvrouw (a title, the female
counterpart of joniA eer =
baronet) jubel, juichen, rejoicing
juist, just, exact juweel, jewel
Kaak, jaw, cheek
AosoJ, shabby
kaart, card
fctae, quay
kalmte, composure
kamer, room
kameraad, companion
Kamer ijksch, of Cambrai, cam bric
kamp, struggle
kampvechter, champion
kans, chance
kant, side
kantoor, office
kap, roof; de kap vullen, to befool kappen, to lop Aar, cart kasteel, castle katoen, cotton feer, time keeren, to turn kelder, cellar cup
kenmerk, characteristic kennen, to know
£e>m'« (maken met), knowledge, (tomakethe)aoquaintance(of) *e?vi-, church
kerseboom, cherry-tree keten, chain Keulen, Cologne
Keulenaar, inhabitant of Cologne
keurlijk, exquisite
keurs, bodice
keus, keuze, choice
kiesheid, delicacy
kievit, peewit
kiezen, to choose
kijk, look, peep
kijven, to wrangle
kil, chilly
kind, child
kist, coffin
klacht, plaint
klager, plaintiff



126
GLOSSARY
klappen, to chatter
klaptafel, folding-table
klapwieken, to clap the wings
klauwen, to scratch
kleed, garment, cloth, dress
kleeding, clothing
kleen, little
Meer, clothes
klein, little
kleindochter, grand-daughter kleinood, treasure klemmen, to clench kleur, colour, blush kleurig, gaudy kliekjes, scraps klingtingelen, to tinkle klinken, to ring, sound kloek, sensible klok, clock klokkenspel, chimes kloof, cleft
kloppen, to knock, beat, tap
kluchtig, comical
kluister, fetter
knaap, lad, clothes-horse
knagen (aan), to sap
knap, fine, clever, smart
knarsen, to rumble
knerpen, to crackle
knevelarij, extortion
knikken, to nod
knol, turnip
knoop, knot, button
knop, bud
knorrig, peevish
koepel, cupola
koffi, koffie, Coffee
komen, to come
komst, coming
konijn, rabbit
koning, king
koon, cheek
koopen (kocht, gekocht), to buy,
purchase koopstad, commercial town koortsachtig, feverish kop% head
koper, copper koppel, couple kort, short kostbaar, precious koster, verger kostuum, dress kous, stocking, hosiery kozijn, window-siü kraag, collar, ruff kraai, crow kraam, booth
kracht, strength, virtue, energy
krachtens, by virtue of
krant, newspaper
kras, brisk
kreb, bed
krediet, credit
kreet, cry
kreng, carrion
krijgen, to get
kring, circle .
kroeg, tavern
kroezelig, shrivelled
kroon, crown
kruier, porter
kruim, crumb
kruin, crown
kruisen, to cross
kruisraam, window with crossbar frame krullen, to curl kudde, flock kunnen, to be able kunst, art, trick kunstenaar, artist kunstig, artificial, clever kushandje, a kiss of the hand kussen, cushion, pillow; to kiss kuur, cure •
kwaad, evil; bad, angry kwalijk, ill, amiss kwam = preterite of komen kweeken, to foster, cultivate kwellen, to vex kwestie, question kwijnen, to cling kwistig, profuse



GLOSSARY
127
Loog, low, mean laars, boot loost, end; last laat, late lach, laugh
lachen (met, om), to laugh (at)
lafheid, insipidity
laken, cloth
landaard, nationality
landbouwer, husbandman
landschap, landscape, re<non
landstreek, district °
landzaat, native
lang, long
langs, along
langwerpig, oblong
langzaam, slow
lantaarn, lantern
lap, tippler
last, weight, burden
laten, to let
lavendel, lavender
lectuur, reading
leden=pl. of lid
leeglooper, idler
leelijk, ugly
leenen, to lend, borrow
leer, doctrine
keren, leathern; to teach, learn
leerling, pupil
leeuw, lion
leger, army; bed
legerbende, host
leggen, to lay
feicferc, to lead
leiding, lead, leadership
fefie, fily
fengrfe, length lente, spring leppen, to lap letten (op), to attend (to) letterkunde, literature leugenachtig, lying leuning, back (of a chair) leuningstoel, easy-chair leven, life ; to live levendig, cheerful
leveren, to give
lezen, to read
lichaam, body
Jicfa, light; light, easy
lichten, to shine
lichtgeloovigheid, eredulity
lichtvonk, spark of light
lichtzinnig, thoughtless
lid, pl. leden, member
lidmaatschap, membership
lied, song
lieden, people
lief. dear, pretty, glad
liefde, love
liefelijk, lovely
liefhebben, to love
liefhebber, amateur
liefhebberij, favourite occupation
liefkoozen, to caress
Meyera, to lie, teil a lie
liggen, to lie, recline
lijdelijkheid, passivity
lijden, to suffer
^y£, corpse
lijken (op), to resemble, seem lijn, line ^'«i, frame likkepot, gallipot j linker, left linnen, linen ribbon
loftuiting, profession of praise
log, cumbrous
loge, box
logeeren, to lodge
logement, lodging
lok, lock
lokken, to allure
lompetd, clodhopper
loochenen, to deny
fooo?, lead
footfo, summer-house loom, blasé foo», hire, reward loop, course loopen, to run, walk looper, messenger



128
GLOSSARY
loot, shoot loover, foliage
los, loose; los hebben, to be rid of louteren, to purify lucht, air luid, loud luister, lustre
luisteren (naar), to listen (to) luit, lute lusthuis, villa luttel, few
Maagd, maiden, maid maal, time, occasion maaltijd, meal
maar, but, however, only, rather,
jolly well Maart, March maat, maatregel, measure maatschappelijk, social maatschappij, society, company macht, power, might madelief, daisy mag, present of mogen mager, lean majestueus, majestic makelaar, broker maken, to make malkander, each other malsch, tender manchet, cuff mand, basket manier, manner mankeeren, to lack, fail manlijk, masculine mantel, cloak manufacturen, making markt, market massief, massive mat, tired
mede(-),mee(-), along, with, fellowmedebegrijp, fellow-feeling mededeeling, communication mededorpeling, fellow-villager medegevendhëid, yielding mederegeerder, member of council medewerken, to co-operate
mee-, see also medemeenen, to mean, suppose meer, more meest, most meestal, generally meester, master meewarig, compassionate Mei, May meid, wench meisje, girl Mejuffrouw, Miss (bij)mekaar, together melden, to report melk, milk
men, one [used impersonally] menig, many a menigte, plenty mensch, human being menschenkind, mortal menschenvrees, timidity merg, marrow merk, brand merkbaar, perceptible merken, to notice mesten, to manure met, with
meteen, at the same time
mevrouw, madam, Mrs
te mid, in the middle
middag, noon -
midden, mean j in the middle
mij, me
mijden, to shun mijmeren, to dream mijn, my, mine mijnerzijds, on my part mijnheer, air, Mr militair, soldier; military min, minder, lesa, inferior; minst, least
minachten, to despise, disdain mis (hebben), (to be) wrong misbruiken, to misuse mishandelen, to treat ill miskennen, to miaconstrue mislukken, to miscarry misschien, perhaps



GLOSSARY
129
3Sï£!S h* -f^f emphatic
«"«i najaar, aiitumn
KrSi TtT naUnscnupXheri^noe
"proTideddlSfigUre neglect
—> ^hen-garden SgCdü' ^ mTf (™oc/^ gemoogd), to be *«£ no
lto;Ta0le-hm -Slnineteenth
_ *^"uo" negotie, trade
rïtfS/mouth inf-tion,
;rLpre4y'fine S^^£eheneck
moïIKt^ «ommerce, trade
™>^,sleeve nervy
««i coin Mef 'ft0 .Sam foothold
wtó, sparrow ' ^
muts, cap nei^' mcel?
muur, wall n°se 4.
muzijk, music S*,*0*?01"
. micA£, cousm
ÜTof-) after niemand, nobody
»«aAtosew 27°"?* nota bit
- • » . wier. not
naaiwerk, sewing „,_,'. " tf
«ooW, needie nw^ nothing
«aam, name ^T' new
T^01'^ t0' «~> at' 4^pinch
nabuur, neighbour to.nfme
LlrnS'neighWh0°d ^V^sary; ^
nachtelijk, nocturnal ^'t0' . ™ need of
nadenki to reflect ITfc, H™**0
nader, nearer raoof0<t> dest.ny
noodzaken, to obliee
D. & J. 5



130
GLOSSARY
nooit, never noord, north nu, now nuance, shade nuchter, jejune nuf, oonceited girl nutteloos, useless
Obstructie, constipation ochtend, morning oefening, praotioe oernatuur, primeval nature of, or, as if, whether, either because, then, and, but offer, victim offerande, offering officieel, official officier, officer ofschoon, although qjevaar, stork olie, oil olijf, olive
om(-), about, round; in order to omgaan, to go about, happen omgang, intercourse omlijsten, to frame omploegen, to plough omranken, to twine about omstandigheid, circumstance omtrek, neighbourhood omtrent, concerning, about omvang, extent omvatten, to embrace omweg, way round omzichtig, cautious ora-=un- [negativo prefix] onafscheidelijk, inseparable onbeduidend, insignificant onbestuurbaar, clumsy ondenkbaar, unthinkable onder(-), under, among onderdrukking, oppression onderhandeling, hegotiation onderhouden., to maintain ondernemingslust, spirit of adventureonderrichten, to instruct
onderscheiden, different; to dis-
tinguish ondertusschen, in the meantime ondervinden, to encounter onderwijzer, teacher onderzoek, inquiry ondeugend, naughty ongeacht, unesteemed ongemanierd, rude, unmannerly ongepast, unbecoming ongeschikt, unsuitable ongetwijfeld-, imdoubted ongracieus, unfashionable onherroepelijk, irrevocable onherstelbaar, irreparable onmiddelijk, immediate onnoozelheid, simpleness onontbeerlijk, mdispensable onontkenbaar, unmistakable ons, \is
ontbering, priyation ontbijt, breakfast ontbladeren, to strip of the leaves ontboezemen, to unbosom ontbreken, to lack onteeren, to dishonour ontginnen, to lay open onthouden, to'withhold ontkennen, to deny ontkomen (aan), to escape (from) ontluiken, to open ontmoeten, to meet ontnemen, to take away ontroering, emotion ontruimen, to clear ontrusten, to trouble ontslaan, to discharge, absolve ontslapen, to pass away ontstellen, to start ontvallen, to escape ontvangen, to receive ontvangst, recèption ontvluchten, ontvlugten, to escape ontwaken, to awake ontwerpen, to project ontwikkelen, to develop ontzag, awe



GLOSSARY
131
ontzeggen, to forbid ontzind, distracted onuitsprekelijk, unutterable onverschillig, indifferent onwillekeurig, involuntary te onzent, among us oog, eye
oogenblik, moment oogopslag, glance oogpunt, point of view oogst, harvest ooit, ever
ook, also, as well, -ever oom, uncle oor, ear
oordeel, judgment, verdict
oorlog, war
oorsprong, origin
oorspronkelijk, original, native
oorzaak, cause
ootmoedig, humble
op(-), on, up, up to, at
opblazen, to puff up
opdat, in order that
opdissen, to dish up
opdoen, to lay up, get opdringen, to force upon opeens, suddenly openlijk, public opgang, success opgetogen, educated opgewekt, cheerfuL animated opgewondenheid, excitement ophalen, to shrug ophelderen, to elucidate, reveal ophoopen, to heap up ophouden, to cease, concern opkomen, to rebel opleggen, to lay on, garnish opleven, to rouse up opleveren, to yield opluisteren, to light up («icA) opmaken, to set out opmerken, to notice, remark opnieuw, again opofferen, to sacrifice opontbieden, to summon
oppassend, steady
oprecht, upright, genuine
oproepen, to summon
opruiming, clearance
opsiering, glossing over
opslaan, to put up
opsluiten, to contain
opspraak, ill report qpsfeZ, composition optreden, to come forward qptrossen, to fasten in a bundie opvatting, idea opvoeden, to educate, breed opzie» («e$re»), to dread oranjeschil, orange-peel onfe, orrfer, order ordonnantie, regulation os, ox
omoJ(-), old, exouder, parent ouderdom, old age over(-), over, by way of, about, past
overal, everywhere
overbluffen, to put out of coun-
tenance overdoen, to transfer overeenbrengen, to reconcile overgang, transition overgave, surrender overhalen, to persuade overheen, past overheerlijk, first-rate overhellen, to turn overig, remaining; de overigen,
the others overijling, undue haste overkomst, coming (over) overladen, to surfeit overlijden, decease; to die oversteken, to cross overstelpen, to overwhelm overstemmen, to drown overtrekken, to pass over, cover overtuigen, to convince overvloed, abundance overweging, consideration
9—2



132
GLOSSARY
overweldigen, to overcome, over-
power overwinning, victory overzien, to survey overzij, opposite side (of the
street)
Paal, bound
paar, pair, a few
paard, horse
paardebloem, dandelion
pachthoeve, farm
pad, path
paillette, spangle
pak, pareet, suit of clothes
paleis, palace
palissanderhout, rosewood
papier, paper
parel, pearl
parelen, to sparkle
paren, to unite
partij, party, match, part
te pas komen, to suit, get on
patjes, hardly
passement, lace
passen, to fit, suit, hehave
peinzen, to meditate
penning, coin
pensioneeren, to pension off perron, platform (e.g. at the top
of outside steps) persoon, person piepen, to squeak pijn, pain, anguish; pine pikken, to peck pit, pith
plaats (hebben), (to take, to find)
place, yard plagen, to plague plas, puddle, pool plastisch, plastic plegen, to use, be used to,
commit plein, square plek, spot plezier, pleasure plicht, duty
plichtmatig, conformable to one's
duty ploeg, plough plooi, fold, bent plotseling, sudden pluimen, to plume plukken, .to pluck. poeh, pooh! poeier, powder poëzie, poetry- ' poëzij, poesy pogen, to try, attempt poort, gate poorter, citizen poot, leg praat, talk praatziek, garrulous pralen, to glitter, glory praten, to chat, talk precies, exact president, chairman prieel, arbour prijken, to flaunt prijzen, to commend, price prins, prince probeeren, to try proeve, specimen profileeren, to stand out in profile pruim, quid pupil, ward purper, purple put, welt, common grave putten, to draw (liquid)
Quaesti(e), question
Raadplegen, to take counsel
raaf, raven
raam, window
raar, odd, queer
radeloosheid, desperation
raden, to advise
radijs, radish
raken, to concern, become
rancune, grudge
rand, edge
ras, rasch, quick



GLOSSARY
133
ratelen, to ratt le razen, to rave recht, law; right rechten, to rear rechtmatig, legitimate rechtsgestoelte, (judge's) bench rechtvaardig, righteous, just redden, to save rede(n), reason reeds, already refrein, refrain regen, rain regenvlaag, shower reiken, to extend rei», once, now reizen, to travel rekenen, to reckon renommee, repute reparatie, repairs reppen (van), to make mention (of)
restauratie, restaurant
Rhijnsch, Rhenish
richten, to direct
rij, row
rijden, to ride
(zich) rijen, to form a chain
rijk, rich
rijmen, to rhyme
rijtuig, vehicle
rijzig, tall
roekeloos, reckless
roem, glory, fame
roemen (in), to praise, boast (of)
roemer, wine-glass
roepen, to call
roeren, to touch
roerloos, motionless
roest, rust
rok, coat
rommelen, to rumble rond(-), about, round roorf, red roodborstje, robin rooi, 'smoke roo«, rose
rooven, to rob, steal away
ro«, steed rug, back rwia, shaggy „ raim, wide, plentiful ruineeren, to ruin ruischen, to rustle, murmur raö, pane rukken, to pull rumoeren, to sound loudly rumoerig, noisy «/««, rest, quiet, tranquillity ?■««>, rough
's = «*e« «aai, dull «aam, together saffier, sapphire saleb, salop salon, drawing-room samen, together samenloop, coincidence schaamte, shame tchaar, multitude, host schaarsch, scarce schaden, to do harm schaduw, shadow schakelen, to link schande, disgrace, shame schare, crowd schat, treasure schedel, head scheiden, to separate schelen, to ail schemering, dusk schenken, to pour, give schepen, pl. of schip scheren, to shave scherm, screen scherp, sharp scherpte, sharpness tchertsen, to jest schertsenderwijse, jokingly schets, sketch scheuren, to tear schielijk, quick
schieten, to shoot; te *or< «c/tótfe to fall short



134
GLOSSARY
schijnen, to shine; seem schikken, to order, settle, put schilderen, to paint schilfer, scale schim, phantom schip, schepen, ship schipbreuk, shipwreck schitterend, brilliant schoen, shoe schoenlapper, cobbler schoensmeer, blacking, boot-polish schok, shock, jolt schoolmakker, school-fellow schoon, beauty; clean, handsome,
beautiful; though schoot, lap schop, kick schor, hoarse schouder, shoulder schouwburg, theatre schouwspel, spectacle schraal, scanty, sharp schrander, clever schrede, step schreeuwen, to shout schreien, to weep schrijftafel, writing-desk schrijver, author schrik, fright, start, dread schudden, to shake schuier, brush schuilen, to lurk schuiven, to force schuld, guilt schurk, scoundrel schuur, barn schuw, shy schuwen, to shun sedert, since, afterwards sein, sign, signal seizoen, season sidderen, to shudder sieren, to adorn sierlijk, elegant sigaar, cigar sinds, since sjaal, shawl
slaan, to strike, throw
slacht, time of killing
slag, blow, beat, battle; kind
slagen, to succeed
slank, thin
slap, slack
slapen, to sleep
slecht, bad
slechts, only
sleeperskarren, cart, lorry sleutel, key sleutelbloem, primrose slijk, mire
slijpen, to cut (of glass)
slijten, to pass
slinker, left hand
sloopen, to pull down
sfooi, ditch
«foi, look, castle
sluimeren, to slumber
sluipen, to steal (up)
sluiten, to shirt, close, conclude
smaak, taste, fashion
smart, pain, grief
smeeken, to implore
smeren, to black
smeuren, to smear
sneeuw, snow
sree?, quick
sraepera, to perish
snijden, to cut
snikken, to sob
snurken, to snort, snore
soldaat, soldier
«om, sum
somberen, to gloom
sommige, some
soms, somtijds, sometimes
spanning, suspense
sparen, to save
sy>e£, show, play, gamble
spiegel, mirrör
sjt»y«, food
spijten, to grieve
spijtig, spiteful
«pii, pivot
spitsvinnig, acute



GLOSSARY
135
spoedig, quick spoelen, to rinse spoor, road, railway sporen, to spui-, incite spotter, scoffer spreeuw, starling spreiden, to spread spreken, to speak springen, to jump sprong, jump spruiten, to sprout spul, dialect for spel staan, to stand, suit staat, condition; staat maken, to rely
stad, steden, town staf, staff staken, to stop sto^, stall stam, trunk
stand, class, position; stand houden, to stand one's ground against; tot stand brengen, to settle
standje (maken), (to give a) blow-
ing-up stank, smell stap, step stapel, heap
stappen, to step, go at walking-
pace statig, stately stedeling, townsman steden, pl. of «tooJ steeds, always steel, stem
steeluiden, townsmen steen, stone steken, to stick, put stelen, to steal stellen, to put stellig, positive stelling, question stelselmatig, systematic stem, voice stemmig, sedate sterk, strong
sterven, to die steun, support stichten, to erect, found stijgen, to rise
stijven, to stiffen, confirm
*<»ƒ, stilL quiet, hush
stille, silence
stippelen, to speckle
stoel, chair
stoep, flight of steps
tóoe<, retinue, procession
stof, dust
sto/fc, stick
stom, dumb
stond, hour
stooten, to push
stormbui, rain-storm
storten, to plunge, pour
stotteren, to stutter
sto;«<, bold, impudent
straal, ray
«fraai, street, path
straatweg, high-road
süra/e, punishment
«frai, fixed
stralen, to shine
streek, rub
strekken, to stretch
««mia, strengelijk, strict, severe
sfry'a*, struggle, fighting
sfo-oo, straw
strooien, to strew
stroomen, to stream, flow, pour
stuiven, to rush, fly
stuiver, penny
piece stuwen, to trundle suf en, to rot suggereeren, to suggest sultane, sultaness suppoost, porter sympathisch, sympathetic
't=het, it toaife, task toaZ, language tabak, tobacco



136
GLOSSARY
tabakdoos, tobacco-box
tafel, table
tak, branch, bough
talentrijk, talented
tand, tooth
tante, aunt
tapijt, carpet
tasten, to get (at)
te, to, into, in; too
teeder, tender, delicate, sweet
tegelijk, at the same time, at once
tegen(-), against
(in) tegendeel, (on the) contrair
tegenhouden, to stop
tegenover, opposite, in the pre-
sence of tegenpartijder, adversary tegens, against tegenstand, resistance tegenvallen, to disappoint teisteren, to ravage tekort, deficiency teleurstelling, disappointment telkens, again and again tellen, to count temmen, to tame ten minste, at least ten-toon-spreiden, to display tenzij, unless ter, at the tergen, to provoke terstond, at once, immediately terug(-), back, again terugdeinzen, to shrink back, re-
treat terugtocht, retreat terwijl, while, whereas terwille, for the sake tevens, at the same time tevreden, contented thans, now thee, tea
thesaurier, treasurer thuis, at home tien, ten
tieren, to make a noise tijd, time
tijding, tidings
tijdperk, tijdvak, period
tillen, to lift
timmeren, to carpenter^
tintelen, to tingle
tjilpen, to chirp
toch, yet
tocht, expedition
toe(-), to, towards, on, in addition;
come on! toedoen, aidj'to shut toeeigenen, to appropriate toegang, access
toegedaan (met), attached (to)
toegeven, to concede
toejuichen, to cheer
toekennen, to allot
toelonken, to ogle
toen, then, at that time ; when
toerichten, to prepare
toeschieten, to rush along
toeschijnen, to appear
toeschouwer, spectator
toeschrijven, to attribute
toestaan, to permit
toestand, condition
toestemmen, to consent
toeval, accident
toeven, to linger
toeverlaat, toevlucht, refuge
toewijding, devotion
tong, tongue
tooien, to adorn
toomeloosheid, exuberance
toon, tone, note
tooneel, stage
toren, tower
torschen, to carry
tot, to, at the house of, for, as
far as, until totdat, until trachten, to endeavour trap, stairs
trapgevel, stepped gable treffen, to meet, encounter, strike trek, feature, expression, inclination



GLOSSARY
137
trekken, to draw, pull, march
treurig, sad, sorrowful treurspel, tragedy trijp, plush
trillen, to quiver, qua ver trits, trio troep, troop tronk, trunk troon, throne
troost, comfort, consolation tropen, tropics
trots, pride; in spite of, in de-
fiance of trouw, faithful tuin, garden tulband, turban turen, to stare, look tusschen(-), between tusschenkomst, interference twaalf, twelve twee, two tweede, second twijfelen, to doubt twijg, twig twintig, twenty twist, strife
O, you
uit(-), from, out of uitbreiden, to extend uitdossen, to deck out uitdrukken, to express uitgave, publication uitgever, publisher uithoek, remote place uitkomst, way out, deliverance uitloopen, to sprout uitmuntend, excellent uitroep, exclamation uitslaan, to break forth uitspraak (doen), (to pronounce
a) verdict uitstorting, outpouring uitterlijk, external uitvloeisel, outcome uitvoeren, to do uitvoerig, circumstantial
uitwendelijk, external uitwerking, effect uitzondering, exception uur, hour, o'clock uw, your
ten uwent, at your house
Vaak, often vaas, vase vader, father vak, branch vallen, to fall, turn out valsch, false
van, of, by, for; van middag (avond), this (or that) afternoon (evening)
vangen, to catch
varen, to sail, come
vast, firm
vastenavond, Shrove Tuesday
vatbaar (voor), susceptible (to)
vatten, to take, seize, frame
vechten, to fight
veel, much, many
veelma(a)len, often
veenboer, peat-cutter
vegen, to wipe
vegeteeren, to vegetate
veil hebben, to be ready to sell
veiling, auction
vel, skin
veld, field
velerlei, various
venster, window
ver, far, lengthy
veraangenaming, amenities
veraanschouwlijken, to represent graphically
veranderen, to alter
verband, connexion
verbazen, to amaze
verbeelden, to exhibit; zich verbeelden, to imagine
verbeeldingskracht, imagination verbergen, to hide verbeteren, to better, amend verbieden, to forbid



138
GLOSSARY
verbinden, to tie, obligo verbintenis, allianoe verbittering, bitterness verblijf, stay verbruiken, to use up verdediging, defence verdeelen, to distribute verdienen, to earn, deserve verdienste, merit verdieping, storey verdriet, sorrow; verdriet hebben,
to be vexed verdwijnen, to disappear vereeren, to honour vereeuwigen, to immortalize vergaan, to vanish vergadering, meeting vergeten, to forget vergeven, to forgive vergezellen, to accompany, keep
company vergieten, shedding vergrijp, offence (zich) vergrijpen (aan), to steal vergulden, to gild vergunnen, to grant verheffen, to raise up verhelderen, to light up verheugen, to delight verhinderen, to hinder verhoeden, to forfend verkeer, traffic verkeerd, wrong
verkeeren, to go about, frequent verkiezen, to choose verklaren, to explain verkoop, sale
verkoopen (verkocht, verkocht), to sell
verkouden, with a cold verkrijgen, to acquire verkwikken, to refresh verkwisting, prodigality verlangen (naar), to long (for) i>ertóere,toleave,forsake, abandon verleden, last verleenen, to lend
verlegen, embarrassed, perplexed verlichten, to light, illuminate verliezen, to lose verlustigen, to divert vermeerderen, to increase (zicA) vermeien, to ramble, lose
oneself vermijden, to-avoid vermoeden, to surmise vermoeidheid, tiredness vermogen, power vernemen, to learn vernielen, to destroy vernietiging, annihüation vernuft, intellect veroordeeling, condemnation veroorloven, to permit verovering, conquest ■verpanden, to pledge verpletteren, to crash verplichting, obligation verraad, treason, betrayed serre, far
verregaand, excessive verrichten, to perform, carry out, take
verrukken, to transport, enrapture versch, fresh verschaffen, to procure verscheiden, divers verschijnen, to appear verschoonbaar, pardonable verschoonen, to excuse, pardon verschoppeling, outcast, black sheep
verschrikken, to frighten, terrify verschroeien, to shrivel verschuilen, to hide versiersel, ornament verslag, account > verslinden, to devour versmaden, to disdain verspilling, squandering verstand, understanding, sense,
intellect verstandhouding, relations versterken, to strengthen



GLOSSARY
139
verstooten, to reject
verstoppen, to hide
verstoren, to annoy
verstrooien, to scatter
verte, distance
vertellen, to teil
vertelling, story
verteren, to consume
vertoeven, to stay
vertoonen, to perform; zich ver¬
wonen, to appear
vertrek, room
vertrekken, to depart
vertroosten, to comfort
vertrouwelijk, conndential
vertrouwen, assurance; to trust
verveling, tediousness
vervoegen, to betake
vervolgen, to continue
vervolgens, afterwards
vervuilen, to grow filthy
verwaand, conceited
verwaarloozen, to neglect
verwachten, to expect verwant, relation verward, confused verwelken, to fade verwerpen, to refuse verwerven, to acquire verwijderen, to remove verwisselen (tegen), to change (for) verwonderen, to surprise verzamelen, to assemble verzegeling, sealing * verzekeren, to assure «erzef, resistance verzinnelijken, to realize verzoek (doen), (to make a) request
verzoening, reconciliation verzuimen, to neglect flerewipere, to spend in boozing verzustering, alliance verzwijgen, to keep a secret »esi,jwaistcoat vestigen, to establish, fix »ef, greasy
vier, f our
vieren, to celebrate vierkant, square vierschaar, tribunal vijand, enemy vijf schaar, body of five vijftien, fifteen vinden, to find vinger, finger visioen, vision vlaamsch, Flemish vlag, flag
vlak, right; vlak bij, close at hand
vlakte, plain
vlechten, to twine
vleesck, flesh
»?«eji, to flatter, adapt
vlekken, to blot
vleugel, wing
vliegen, to fly
vliering, vlierinije, garret
vlierstruik, elder-bush
vloeien, to flow vloeken, to curse vloot, fleet vlootvoogd, admiral WttcA*, flight, flock vluchtig, fleeting vluchtling, refugee
quick voeden, to feed voedsel, food voeren, to carry, lead voerman, carrier «oef, foot, principle fotfeü, biricf vogelkers, wild cherry (>oZ, full volgen, to follow volgens, according to f otó, people
volkomen, volledig, complete volmaakt, perfect volstrekt, absolute volzin, sentence vonnis, judgment voogd, guardian



140
GLOSSARY
voor(-), for, before, front(-), fore(-) vooraf, in advance voorbedachtelijk, on purpose voorbeeldig, exemplary voorbij, past
(in, 't) voorbijgaan, (in) passing voorbijganger, passer-by voorbode, harbinger voordat, before
voordeelig, favourable, advantageous
voorgisteren, the day before
yesterday voorkomen, to oocur, appear voorloopig, provisional voornaam, eminent voornacht, early night voornemen, intention; to intend vooroordeel, prejudice voorraad, store
voorrecht, privilege, prerogative
voorshands, for the moment
voorstander, assooiate
voorstellen, to propose; zich voorstellen, to imagine
voort(-), away, along, on
voortaan, henceforward
voortbrengen, to produce
voortgaan, to proceed
voortreffelijk, excellent
vooruit(-), beforehand, forward
vooruitkomen, to make one's way
vooruitzicht, prospect
voorwerp, thing, object, article
voorzichtig, careful
voorzien (in), to foresee, provide (for)
te voren, before
vorig, last
vormen, to form
vouwen, to fold
vraag, question
vraagbaak, oracle
vragen, to ask, to ask for
vrede, peace
vreemd, strange, queer
vreemdeling, foreigner
vrees, fear
vreeselijk, frightful
vriend (vriendin, female), friend
vrij, free; fairly, somewhat
■vrijage, courtship
vrijmaken, to set free
vrijpostig, bold
vrijwilliger, volunteer
vroeg, early
vroolijk, merry
vroom, pious
vrouw, woman, wife, Mrs vrouwspersoon, woman, female vrucht, fruit
vruchtbarheid, fruitfulness vuil, dirty vulkaan, volcano vullen, to fUl vuns, rank, mouldy vurig, fervent vuur, fire
(in den) waan (gebracht), (under
the) illusion waar, commodity; true waar(-), where(-) waaraan, in which waarachtig, true waarbij, at which, whereby waard, dear, worth waarde, value waardeeren, to value waarheen, whither waarnemen, to perceive waarom, why
waarop, on which, in which waarschijnlijk, probable waarschuwen, to warn waas, hue wachten, to await wachter, watchman wagen, to venture wakker, lusty walmen, to surge walvischkaak, whale's jaws wambuis, doublet wand, wall



glossary
141
wandelen, to walk wandelrit, ride wang, cheek
wanhoopsdaad, desperate act wanhopig, desperate wanneer, when
want, for; want dat, because wantrouwen, distrust wapenstilstand, armistice waren = lat and 3rd pers. plur.
preterite of zyn warmoezerij, kitchen-garden warmte, warmth wat, what, something waterlanders, tears wederkeeren, to return wederom, again wederstaan, to withstand ter wederzijde, on both sides weduwe, widow weegschaal, balance, scales week, week; soft weelde, lüxury, pleasure, wealth weelderig, luxurious weemoedig, melancholy weenen, to cry weer, weather
weêr, again; for weer- see also
wederweerkaatsen, to reflect weerleggen, to refute weerstand, resistance weeshuis, orphanage iveg(-), away wegbrengen, fetch wegens, concerning wegsleepen, to carry away weide, meadow, plain weifelen, to waver, hesitate weigeren, to refuse weiland, weiveld, meadow weinig, little, few wel, right, well, certainly weldadigheid, charity weldra, soon welgesteld, well-to-do welig, luxuriant
welk, which
wellevend, well-bred, polite welluidend, melodious wellust, pleasure welsprekend, eloquent wel zeggen, style wenden, to turn
wennen, to accustom, become ac-
elimatized wensch, wish
werd=3rd pers. sing. preterite of
worden wereld, world werk, work werkkamer, study werkstellig maken, to put into
practice werpen, to throw werwaarts, whither weshalve, for which reason wet, law
weten (wist, geweten), to know
wetenschap, science
wettigen, to justify
wezen, being; to be
wezenlijk, real
wicht, child
wie, who
wieden, to weed
wiek, wing
wien, whom
wij, we
wijd, wide
wijden, to devote
«t;Y, woman
?#y£, quarter
wijken, to depart
wijn, wine
wijsgeerig, philosophic wijze, manner, melody wijzen, to pointout; vonnis wijzen,
to pronounce sentence wikkelen, to wrap «'ïï, will, sake wrcïoJ, game; wild wilde, wilderness willekeur, arbitrariness



142
GLOSSARY
willen, to wish, want windhond, greyhound windstreek, point of the compass winkel, shop winkelnering, custom winnen, to win, gain, get winst, profit
winzucht, eagerness for gain wisselen, to exchange wit, white woede, fury woelig, turbulent wonen, to dweil woord, word
worden (werd, geworden), to be,
become worstelen, to struggle woud, forest wraak, vengeance wrevelig, peevish wrijven, to rub wroegen, to sting wuiven, to wave wulpsch, wanton
Zaai, thing, business, concern, shop; zaken doen, to do business
zaal, room
zacht, gentle, soft
zachtjes, zachtkens, softly
zak, bag, pocket
zakdoek, pocket-handkerohief
zakduit, pocket-money
zanderig, sandy
zaterdag, Saturday
zeden, manners
zee, sea
zeemleeren, shammy-leather
zeer, very, much
zege, victory
zegen, blessing
zegepraal, triumph
zeggen (zeide (zei),gezegd (gezeid)),
to say zeil, sail
zeker, a certain, certain
zelden, seldom zelf, self
zelfbewust, self-possessed zelfs, even
zelfstandig, independent
zelfzucht, egotism
zenden, to send for
zenuwachtig, nervous
zes, six
zestig, sixty
zetten, to seat
zeven, seven
zeventig, seventy
zich (reflexive pronoun), oneself,
himself, herself, itself, them-
selves ziek, ill .ziel, soul
zielsgestalte, disposition of mind
zien, to see
zij, she; they
zijde, side; silk
zyn, his, its; to be *
te zijnent, at his house
zijpad, by-path
zilver, silver
zin, sense, taste; zin hebben in,
to like zinken, to sink zitten, to sit
zoeken (zocht, gezocht), to seek
zoel, mild
zoemen, to hum
zoet, sweet
zog, (woman's) milk
zomer, summer
zon, sun
zondagsch, Sundayzonder, without zoo, so, yet, as well zooals, just like, sueh as zoodanig, such, sp zoodra, as soon as zoogen, to give suck zooiets, something like that zoolang, so long as, as long as zoomen, to hem



GLOSSARY
143
zoon' son zwaluw, swallow
™™r (ffaan)>(to be in)
zorgvuldig, careful zwart, zwartig, black
*w, silly zweef, sweat zou zoude(n)=Vreterite of zwZJere zwellen, to swell
z^Af sigh zwemmen, to swim
zuidelijk, southern zwerc/bra, to wheel
zuigen, to suck zweren to sweai.
*«/*, such zwem, swarm
*w«e», to wül, shall zwerven, to rove
zwsfer, sister zweden, to hover
zwaar heavy zwiepen, to swing
zwaard sword zwier, air, fashion ■
fZr^K7therTlaW ^^.tobesüent
zwak, foible; weak zwoe>e«, to toü
caubkidqe : pbinted by j. b. peace, m^., ai the UMVI^yIbW