1127
jm Prijs f 0.40
11—Ó F lm
i) Of ,W- van de Commissie voor de Volkslectuur.
HANDLEIDING
TEN DIENSTE VAN DE
INLANDSCHE BESTUURSAMBTENAREN OP JAVA EN MADOERA.
No. 1/B.B.
DESAHOOFD VERKIEZINGEN.
Samengesteld door het Departement van Binnenlandsch-Bestuur.
D
35
2*« DRUK.
DRUKKERIJ VOLKSLECTÜUE WELTEVREDEN 1921.



KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK
2289 9












Uitgave
van de Commissie voor de
Prijs f 0.40 Volkslectuur.
HANDLEIDING
TEN DIENSTE VAN DE
INLANDSCHE BESTUURSAMBTENAREN OP JAVA EN MABOERA.
No. 1/B.B.
DESAHOOFD VERKIEZINGEN.
Samengesteld door het Departement van Binnenlandsch-Bestuur.
2«e DRUK.
DRUKKERIJ VOLKSLECTUUR WELTEVREDEN 1921.



Dikeloearkan oléh Balai Poestaka.
PEMIMPIN
BAGI
PRIAJI BOEMIPOETERA DITANAH DJAWA DAN MADOERA.
No. 1/B.B.
PEMILIHAN KEPALA DÉSA.
IHoeeahakaiti oléh Departemén Pemerintahan dalam Negeri.
TJETAKAN KEDOEA.
DRUKKERIJ VOLKSLECTUUR WELTEVREDEN 1921.



DESAHOOFDVERKIEZINGEN.
REGLEMENT op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en Madoera. Vastgesteld bij Staatsblad 1907 No. 212, gewij" zigd en aangevuld bij Staatsblad 1912 No. 567 1913 No. 712, 1917 No. 497 (art 21) en 1918 No. 277, toegelicht bij Bijblad Nos, 6810 en 7798.
Zie voorts Bijbladen Nos. 6804, 7527 en 7798 voor de vaststelling der modellen?
a. van het proces-verbaal nopens het verhandelde in de bijeenkomsten tot verkiezing van desahoofden ;
b. van de bewijzen door het Hoofd van gewestelijk bestuur goedgekeurde verkiezingen tot desahoofd ;
c. van de acten van aanstelling tot hoofd eener. desa.



PEMILIHAN=KEPALA=DÉSA.
REGLEMÉN memiJih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas kepala-kepala-désa ditanah Djawa dan Madoera.
Ditetapkan pada Staatsblad 1907 No. 212, dioebah dan ditambahi pada Staatsblad 1912 No. 567, 1913 No. 712, 1917 No. 497 (pasal 21) dan 1918 No. 277, diterangkan dengan Bijblad No. 6810 dan 7798.
Lihatlah poela Bijblad No. 6804, 7527 dan 7798, bagi menetapkan tjontoh-tjontoh:
a. porsés-perbal (proces-verbaal) tentangan barang sesoeatoe jang dikerdjakan pada koempoelan memilih kepala-kepala-désa;
b. soerat keterangan, bahwa sesoeatoe pemilihan kepala-désa soedah disahkan oléh Kepala pemerintahan daérah;
c. soerat angkatan kepala-désa, (jang diajigkat oléh Residén sendi-ri sadja).



INLEIDING.
Zwegen de vroegere Regeeringsreglementen over het recht der bevolking tot eigen verkiezing harer dorpshoofden, daarin door de Commissarissen-Generaal in 1819 bij publikatie bevestigd, in het huidige ^Reglement op het beleid der Regeering in Nederlandsch-Indie werd in artikel 71 o. m. dat recht aan de bevolking voor het eerst bij de wet toegekend.
Artikel 71 van het Regeeringsreglement luidt:
1. De Jnlandsche gemeenten verkiezen, behoudens de goedkeuring van het gewestelijk gezag, hare hoofden en bestuurders. De Gouverneur-Generaal handhaaft dat recht tegen alle inbreuken.
2. Aan die gemeenten wordt de regeling harer huishoudelijke belangen gelaten met inachtneming der van den Gouverneur-Generaal of van het gewestelijk gezag uitgegane ^ verordeningen.
3. Waar het bepaalde bij de alinea's 1 en 2 van dit artikel niet overeenkomt met de instellingen des volks of met verkregen rechten wordt de invoering daarvan achterwege gelaten.
4. Bij ordonnantie kunnen inlands'che gemeenten, die geheel of gedeeltelijk gelegen zijn binnen *de grenzen van •eene stad, waarvoor een raad, als bedoeld bij het tweede lid van artikel 68b J), is ingesteld, voorzoover het binnen die grenzen vallend gebied betreft opgeheven, of voor zooveel noodig, onttrokken worden aan de werking van het bepaalde bij de tweede alinea van dit artikel. De ordonnantie, waarby eene inlandsche gemeente geheel of gedeeltelijk wordt opgeheven, voorziet voor zooveel noodig iri de gevolgen van die opheffing.
Tot ongeveer 1879 bleef echter de publikatie van de Commissarissen-Generaal, meermalen toegelicht en aangevuld, van kracht. Eerst in 1878 werd bij ordonnantie, gegrond op de beginselen van het eerste lid van
d. i. dus een gemeenteraad.



PERMOELAAN KATA.
Bermoela adapoen hak memilih kepala'-désanja sendiri itoe ditetapkan pada tahoen 1819, jaïtoe oléh toean-toean Kommisaris-Dj enderal (Commissarissen-Generaal) pada ma'loematnja tahoen itoe. Akan tetapi dalam Beglemén Pemerintah (Regeeringsreglement) Hindia Belanda jang lama-lama tiadalah tertoelis hak itoe, melainkan dalam Reglemén Pemerintah sekarang baroe diakoe benaf-benar dengan oendang-oendang-, bahwa hak itoe diberikan kepada anak-nëgeri, ja'ni terseboet pada pasal 71.
Maka boenjinja Reglemén Pemerintah pasal 71 itoe:
1. Désa-désa (pendoedoek-désa) memilih kepalanjadan pentoeanja sendiri, tetapi pemilihan itoe hendaklah disahkan oléh pemerintah daérah. Maka hak itoe tidak boléh dikoerangi atau dilanggar, maka Toean-Besar Goebernoer Djenderal memeliharakan dia.
2. Akan mengatoerkan perkara roemah - tangganja, diserahkan kepada désa-désa itoe sendiri, asal peratoerannja itoe djangan berlawanan dengan peratoeran jang dttetapkan oléh Toean-Besar Goebernoer-Djenderal dan oléh pemerintah daérah.
3. Djikalau jang ditentoekan pada ajat (alinea) 1 dan 2 itoe tiada setoedjoe dengan 'adat-lembaga atau hak jang telah diperoléh oléh anak-negeri, maka tiadalah didjalankan peratoeran ini.
4. Désa-désa jang sama sekali atau sebagainja terletak didalam seboeah kota, jang ada mempoenjaï raad, sebagai jang dimaksoed dalam ajat kedoea dari pasal 686 x), boléh dihapoeskan atau, kalau perloe, dikeloearkan dari pada apa jang ditentoekan dalam ajat kedoea dari pasal ini; menghapoeskan atau memberi kebébasan itoe dilakoekan dehgan ordonansi. Ordonansi penghapoeskan désa-désa atau bagian-bagian désa itoe, djika perloe haroes berisi peratoeran-peratoeran, jang bergoena bagi bekas désa atau bagian-bagian désa itoe.
Sampai kira-kira tahoen 1879 ma'loemat Toean-toean Komisaris - Djenderal jang terseboet dia tas tadi masih ditoeroet soenggoehpoen atjap kali ditambah keterangannja dan isinja. Pada tahoen 1878 lah baroe
J) Jaïooe G-emeenteraad.



8
artikel 71, (Staasblad 1878 No. 47) het verkiezingsrecht, dat de bedoeling had om de bevolking in deze voor haar zoo bijzonder belangrijke aangelegenheid in de gelegenheid te stellen haar wil vrijelijk te kennen te geven door zelf haar vertegenwoordiger aan te wijzen, geregeld. Dat Staatsblad werd in den loop der tijden eenige malen gewijzigd en aangevuld, doch ten slotte bij Staatsblad 1907 No. 212 ingetrokken en vervangen door een geheel nieuw „Reglement op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche .gemeenten op Java en Madoera".
De geest der in dit reglement vervatte bepalingen brengt mede, dat ambtenaren met de uitvoering daarvan belast, zich volstrekt te onthouden hebben van het uitoefenen van eenigen invloed, hoe gering ook, zijdelings of rechtstreeks op de keuze, zelfs al mocht dit naar hunne meening ook nog zoo noodzakelijk of gewenscht zijn.
Onthouding van inmenging, is hier een eerste plicht van den ambtenaar en hij behoort zich dien gestadig voor oogen te stellen.



9
diatoerkan perkara hal-memilih itoe, jaïtoe dengan ordonansi jang berdasar kepada alasan-alasan jang terseboet pada ajat pertama dari pada pasal 71 tadi (Stbl. 1878 No. 47); maka maksoednja Staatsblad itoe akan memberi kesempatan kepada anak-negeri, akan menjatakan kehendaknja sendiri dalam perkara, jang terlaloe penting baginja itoe, jaïtoe perkara pemilihan kepalanja itoe, dengan menoendjoekkan wakilnja sendiri, Staatsblad itoepoen telah beberapa kali poela dioebah dan ditambahi, achirnja ditjaboet pada Stbl. 1907 No. 212 dan diganti dengan reglemén jang baroe jang bernama „Reglemén memilih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas kepala-kepala-désa ditanah Djawa danMadoera."
Toedjoeannja reglemén jang baroe ini, jaïtoe pegawaipegawai jang diperintahkan mendjalankan reglemén itoe sekali-kali tiada boléh memakai koeasanja dalam hal memilih itoe, walau sedikit sekalipoen, baik teroes-terang baik dengan djalan jang lain, méskipoen menoeroet timbangannja perloe atau akan berpaédah sekali ia mentjampoeri hal itoe.
Adapoen kewadjiban pegawai dalam hal ini jangteroetama sekali' ialah, bahwa ia sekali-kali tiada boléh mentjampoeri pemilihan itoe; itoelah jang selaloe haroes diingatnja.



HOOFDSTUK I.
DE BEPALINGEN.
1. Staatsblad 1907 No. 212 gewijzigd en aangevuld bij de Staatsbladen 1912 No. 567, 1913 No. 712. 1917 No. 497 (art 21) en 1918 No. 277.
2. Bijblad No. 7527.
3. „ No. 7798 (slot).
1. Staatsblad 1907 No. 218, gewijzigd en aangevuld bij de Staatsbladen 1912 No. 567 en 1913 No. 712.
INLANDSCH BESTUUR. REGLEMENTEN. ' Reglement op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en Ma*doera.
Ten eerste: Krachtens Koninklijke machtiging, met intrekking van de ordonnantie van 1 Februari 1878 (Staatsblad No. 47,) zooals deze gewijzigd is bij de ordonnantiën van 28 September 1883 (Staatsblad No. 229) en 24 November 1897 (Staatsblad No. 272) vast te stellen het volgende:
„REGLEMENT op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en Madoera."
Artikel 1.
Termijn voor (1) Wanneer in eene betrekking van dessahoofd •de belegging moet worden voorzien, wordt door den met de controle



14
Artikel 2.
Plaats der (1) De verkiezingsbijeenkomst heeft plaats binnen het verkiezings- gebied der betrokken gemeente ten overstaan van eene bijeenkomst, door het Hoofd van gewestelijk bestuur voor elk onderYerkiezings- district benoemde commissie, bestaande uit ten minste
commissie, twee leden. (St. 1912 : 567).
Keuze van (2) De verkiezingskommissie is bevoegd, mits op voor een andere de kiesgerechtigden zoo weinig mogelijk bezwarende plaats voor de wijze, wegens gewichtige redenen de bijeenkomst te verkiezings- houden buiten het gebied der betrokken gemeente, zullende bijeenkomst, van die redenen, alsmede van de plaats, waar de bijeenkomst gehouden is, en van den afstand dier plaats tot de naastbijgelegen grens van het gebied der betrokken gemeente melding moeten worden gemaakt in het hiervoren bedoeld proces-verbaal.
Artikel 3.
;Wie aan de (1) De Commissie zorgt, dat aan de verkiezing alleen verkiezing wordt deelgenomen door personen, die volgens het mogen bepaalde in het tweede lid van artikel 1 kiesgerechtigd deelnemen, zijn en niet bij rechterlijke uitspraak van het kiesrecht ontzet zijn.
Stemmen in (2) De stemmen worden door de kiesgerechtigden persoon. persoonlijk uitgebracht; geen plaatsvervanging is daarbij toegelaten.
Het niet- (3) De verkiezing gaat niet door, tenzij minstens 2/3 doorgaan der van het geheel aantal kiesgerechtigden is opgekomen, verkiezing, zullende bij gebreke van dien eene nieuwe verkiezingsbij eenkomt worden belegd, voor welke de bepalingen van dit Eeglement eveneens van toepassing zijn, met uitzondering van de beperking, gesteld in den aanhef dezer alinea.
Zie artikel 63, in welk geval de beperkende bepaling in den aanhef van deze zinsnede mede niet geldt
Artikel 4.
Voorafgaande (1) Vóór den aanvang der verkiezing worden de reherinnering aan geling der samenstelling van het dessabestuur en die de regeling der door de gemeente aan het ambt van dessahoofd en der samenstel- aan de overige bedieningen in genoemd bestuur verbonling van het den inkomsten, hetzij in den vorm van ambtsvelden, desa bestuur en hetzij in dien van dienstpraestatiën als anderszins, aan zijn inkomsten, de aanwezigen in herinnering gebracht.



15
Pasal 2.
Tempat koem- (1) Koempoelan akan memilih itoe hendaklah diadakan poelan memilih.dalam daérah désa itoe sendiri dihadapi oléh komisi jang Komisi pemi- diangkat oléh Kepala boeat tiap-tiap onderdistrik; anglihan. gota komisi itoe sekoerang-koerangnja hendaklah doea
orang. (St. 1912 : 567).
Memilih tempat (2) Komisi-pemilihan (de verkiezings-commissie) itoe jang lain boeatberhak mengadakan koempoelan itoe diloear djadjahan koempoelan pe-désa itoe, asal hal itoe tidak mendatangkan keberatsan milihan. jang besar bagi si pemilih-si pemilih dan karena sebab-sebab jang penting sekali.
Maka sebab-sebab itoe dan -nama tempat koempoelan itoe, serta djaoehnja dari tempat berkoempoel itoe kewatas désa tadi jang sedekat-dekatnja, hendaklah diseboetkan didalam porsés-perbal jang dimaksoed diatas.
Pasal 3.
Siapa-siapa (1) Komisi itoe mendjaga, soepaja jang toeroet memilih jang holen toe- itoe hanjalah orang-orang jang terseboet pada ajat kedoea roet memilih. dari pada pasal 1 dan tiada dipetjatkan dari hak itoe oléh hakim.
Memilih sendi- (2) Orang-orang jang berhak akan memilih hendaklah ri-sendiri. memilih sendirinja, djadi tiada boléh berwakil.
Hal mengoe- (3) Pemilihan itoe tiada didjadikah, kalau jang datang roengkan koem-koerang dari 2/3 dari pada djoemlah orang jang berhak poelan memilih. memilih; sesoedahnja itoe hendaklah diadakan dengan segera koempoelan-memihh jang baroe dengan menoeroet ketentoean-ketentoean jang terseboet dalam Reglemén ini djoega, ketjoeali ketentoean „2/3 dari pada jang berhak memilih" terseboet tadi (djadi tiada perloe 2/3 djoemlah pemilih datang kekoempoelan kedoea itoe.)
Lihat pasal 63; dalam hal jang terseboet pada pasal itoepoen tiada berlakoe djoega ketentoean jang dimaksoed diatas itoe.
Pasal 4. .
Hemperingat- (1) Sebeloem pemilihan itoe dimoelaï, maka peratoeran kan sebeloem soesoenan (terdjadinja) pemerintah-désa dan penghasilan menuiih ten- jang ditentoekan oléh pendoedoek-désa boeat pangkat tangan soesoen- kepala-désa dan pangkat pegawai-pegawai jang lain, baik' an (terdjaiiinja) dengan djalan sawah-djawatan, baik dengan djalan kerdja pemerintah désadan lain-lainnja, diingatkan kepada jang hadir. dan pengkasilannja.



18
Aanteekeniiig (3) Van de uitgebrachte stemmen, welke krachtens het' daarvan in Let bepaalde bij het vorig lid als niet geldig zijn aan te
procesverbaal merken, en van de redenen dier ongeldigheid wordt in het proces-verbaal der verkiezing aanteekening gehouden;
Voorafgaande (4) De kiesgerechtigden worden vóór den aanvang herinnering aander verkiezing herinnerd aan het bepaalde bij het eerste
bovenstaande en het tweede lid van dit artikel.
bepalingen.
Zie voor aan de stemming voorafgaande mededeelingen aan de kiezers ook de artikelen 41 en 9.
Wie als gekozen (1) Bij worden be- • beschouwd
. scuouwd: 1 bij stemmen, mits meerderheid kiesgerechtigden 2. bij staking
van stemmen.
in
Artikel 6.
de verkiezing wordt diegene als gekozen op wien zich het grootst aantal geldige
tenminste één vijfde van het aantal der dessa bedragende, vereenigd heeft.
van uit het ge-
Mogelijke tweede stemming in dezefde bijeenkomst.
(2) m geval van staking van stemmen wordt hen, op wie het grootst aantal geldige stemmen is gebracht, diegene als gekozen beschouwd, die naar oordeel der commissie de meeste waarborgen van
scniKtneid aanbiedt.
(3) Indien niemand het vereisen te minimum aantal geldige stemmen heeft bekomen, wordt eene tweede stemming in dezelfde bijeenkomst gehouden. Heeft ook deze stemming geen resultaat, dan wordt eene nieuwe bijeenkomst belegd op de wijze en binnen een termijn als bij artikel 1 bepaald. De beperking gesteld in den aanhef der derde alinea van artikel 3 is bij deze nieuwe bijeenkomst niet toepasselijk.'
Ten aanzien van den termijn, waarbinnen een nieuwe bijeenkomst moet worden belegd, zie men de aanteekening op artikel l1.
De aan het slot bedoelde beperking is dat minstens het y3 van het geheele aantal kiezers opgekomen moet zijn.
.Artikel
Het proces- (1) Van het verhandelde ter verkiezingsbijeenkomst verbaal der ver- wordt door de commissie proces-verbaal opgemaakt volgens kiezing het daarvoor 'door den Directeur van Binnenlandsch
Bestuur vast te stellen model.
Termijn van (2) Dit proces-verbaal wordt, binnen veertien dagen indiening daar- na de verkiezingsbijeenkomst ingediend aan het Hoofd van. van gewestelijk bestuur. (St. 1912: 567).



21
Pasal 8.
Kepoetoesan Selambat-lambatnja seboelan sesoedah menerima porsésKepala penie- perbal tentangan pemilihan itoe, hendaklah ditetapkan rintahan daérah oléh Kepala-pemerintahan daérah kepoetoesannja. Hanjalah tentangan pemi-dalam hal-hal jang berikoet dibawah ini sadja pemilihan iihaii itoe; pe- itoe boléh dibatalkannja:
mllihan jang le. apabila njata, bahwa peratoeran reglemén ini tiada didibatalhan. toeroet dengan sepatoetnja pada pemilihan itoe dan karena itoe kepoetoesan pemihhan itoe lain dari pada kepoetoesan jang akan didapat, kalau kiranja pemilihan itoe dilakoekan menoeroet sjarat-sjarat reglemén ini;
Misulnja kalau pada koempoelan jang pertama koerang dari pada */3 djoemlah pemilih jang hadir, tetapi meskipoen begitoe pemilihan itoe diteroeskan djoega.
2e. djika menoeroet pikiran Kepala pernerintahan daérah orang jang terpihh 'itoe tiada patoet didjadikan kepala-désa, sebab kelakoeannja tiada baik atau pendjoedi, pengisap tjandoe atau peminoem minoeraan-keras (pemaboek), atau karena soedah terlaloe toea, penjakitan (banjak sakit), roesak pikiran atau badannja, atau sebab dapat hoekoeman hakim jang lebih berat dari pada denda oeang dan tiada dapat ampoenan dari pada hoekoeman itoe, atau sebab hal 'oemoem jang penting, sehingga ia dipandang tiada patoet mendjadi kepala-désa.
Dengan ketentoean jang terseboet pada achir ajat, ini, dapatlah Kepala pernerintahan daérah menolak pemilihan orang jang ta' baik djadi kepala-désa. Segala sesoeatoenja itoe at-is nasihat komisi pemilihan.it»e. Kalau Kepala pernerintahan daérah sóeka, selamanja boléh ia membenarkan pemilihan itoe, soenggoehpoen jang terpilih itoe soedah pernah kena hoekoeman berat atau koerang baik lakoenja. Hanjalah, kalau menoeroet timbangannja orang itoe karena sebab jang terseboet itoe tidak patoet djadi kepala-désa, boléh dibatalkannja pemilihan itoe'.
Pasal"'.».
Pendlihan (1) Apabila soeatoe pemilihan dibatalkan, maka henbaroe djika daklah diseboetkan oléh Kepala pernerintahan daérah soeatoe pemi- sebab-sebab pembatalkan itoe. Maka dengan segera dipelihan dibatal- rintahkannja mengadakan koempoelan-pemihhan sekah kan. lagi; sebeloem pemilihan jang kemoedian ini didjalankan, hendaklah dibatjakan dahoeloe sebab-sebab penolakan Kepala pernerintahan daérah tadi.



22
Toepasselijk- (2) Op deze verkiezing is het bepaalde bij dit reglement heid van liet van toepassing, met dien verstande nochtans dat de reglement op stemmen, uitgebracht op den persoon, jwiens keuze op deze nieuwe grond van een der in het vorig artikel onder 2e. genoemde verkiezing rédenen niet is goedgekeurd, van onwaarde zijn, hetgeen mede vóór den aanvang der nieuwe verkiezing uitdrukkelijk ter kennis van de aanwezigen wordt gebracht.
De van onwaarde zijnde stemmen worden bij de eindtelling eerst afgetrokken van het totaal der uitgebrachte stemmen. (Art 5S).
Artikel 10.
Verleening en (1) Aan hem, wiens verkiezing is goedgekeurd — van overhandiging welke goedkeuring aan de gemeente kennis wordt gegevan een verkie-ven — wordt door het Hoofd van gewestelijk bestuur zingsbewijs. een bewijs daarvap verleend, gesteld in de Nederlandsche en in de landstaal, ,op ongezegeld papier, overeenkomstig het door den Directeur van Binnenlandsch Bestuur vast te stellen model.
Deze kennisgeving geschiedt door het betrokken onderdistrictshoofd.
(2) Zoodra het bij de vorige alinea bedoeld bewijs door of namens het Districtshoofd aan den gekozene is overhandigd, van welke handeling aan den voet daarvan aanteekening wordt gehouden, treedt de gekozene van rechtswege op als hoofd der betrokken Inlandsche gemeente.
Artikel 11.
Tijdelijke _ (1) In plaats van dadelijk eene nieuwe verkiezing te vervulling van gelasten, kan het Hoofd van gewestelijk bestuur, op de betrekking voorstel 'van het Hoofd van plaatselijk bestuur, den van desahoold Regent gehoord, in de tijdelijke vervulling der betrekking in plaats van van dessahoofd door de aanwijzing van een fungeerenden eene verkie- titularis voorzien, wanneer:
zing. a. bij twee opeenvolgende bijeenkomsten niemand het
ingevolge de eerste alinea van artikel 6 vereischte minimum aantal geldige stemmen op zich vereenigd heeft;
b. bij twee opeenvolgende bijeenkomsten personen gekozen zijn, aan wier verkiezing wegens een der redenen, omschreven onder 2e. van artikel de vereischte goedkeuring moest worden onthouden;



23
Hal mclakoe- (2) Pada pemilihan jang kemoedian itoe djoega mesti kan reglemén dipakai sjarat-sjarat jang ditentoekan dalam reglemén ini, ini pada akan tetapi soeara-soeara jang djatoeh atas nama orang, pemilihan jang telah dibatalkan pemilihannja menoeroet ajat 2 japg kedoea dari pada pasal 8 tadi, tiada dimasoekkan hitoengan, djadi itoe. ta' ada harganja. Hal itoe djoega haroes diberi tahoekan seterang-terangnja kepada pemilih-pemilih, sebeloem pemilihan dimoelaï.
Soeara-soeara jang tiada berharga itoe haroes dikoerangkan dahoeloe dari pada djoemlah sekalian soeara jang toeroet memilih (pasal 52).
Pasal 10.
Hal memberi (1) Apabila pemilihan seorang orang diakoe sah oléh dan msnjam- Kepala pernerintahan daérah, maka diberikanlah oléh paikan soerat Pembesar itoe sepoetjoek soerat keterangan sahnja tanda terpilih. pemilihan itoe kepada jang terpilih itoe, laloe hal itoe diberi tahoekan kepada pendoedoek désa itoe. Soerat keterangan itoe tertoelis dengan basaBelanda dan basaanak negeri diatas kertas biasa sadja (tiada diatas kertas ségel); atoeran soerat itoe menoeroet tjontoh jang ditetapkan oléh Directeur Pernerintahan dalam negeri.
Pemberi-tahoean kepada- pendoedoek désa itoe dilakoekan oléh kepala-onderdistrik.
(2) Djikalau soerat keterangan jang terseboet pada ajat 1 tadi telah , disampaikan kepada orang jang terpilih itoe oléh kepala-distrik ata j oléh orang lain atas namanja, maka moelaïlah orang itoe mendjadi kepala-désa itoe. Dari pada hal menjampaikan itoe ditoeliskan peringatannja dibawah soerat keterangan itoe.
Pasal 11.
Hal mewakil- (ij Atas permintaan Kepala pernerintahan senegeri kan peker- (het Hoofd van plaatselijk bestuur) dan setelah mendengar djaan kepala timbangan Regéh, maka boléhlah poela Kepala pemerüv désa. tahan daérah mewakilkan pekerdjaan kepala-désa itoe boeat sementara kepada seorang orang ja'ni: i. djikalau pada doea koempoelan pemilihan jang bertoeroet-toeroet tidak seorang djoega jang beroléh banjak soeara seperti jang terseboet pada ajat 1 dari pada pasal 6;'
b. djikalau pada doea koempoelan pemilihan jang bertoeroet-toeroet, jang terpilih orang-orang jang ta'boléh mendjadi kepala-désa djoega, karena sebab-sebab jang terseboet pada ajat 2 dari pada pasal 9;



26
De bekendmaking c q. de uitreiking van het vontslagbewijs geschiedt door of namens hét betrokken onderdistrictshoofd.
Hlif Artikel 13.
Eervol out- (1) Het ontslag word eervol verleend, tenzij, ter slag is regel, beoordeeling van het Hoofd van gewestelijk bestuur, het dessahoofd in ernstige mate zich heeft schuldig gemaakt' aan wangedrag, plichtverzuim of laakbare handelingen.
(2) In het ontslagbesluit wordt het -aantal volle jaren vermeld, gedurende welke het dessahoofd dat ambt
neett vervuld.
Bij het voorstel tot ontslag dient dus te worden opgegeven, wanneer het desahoofd is aangesteld.
Artikel 14.
.{%) Wanneer ter zake van een tot de kennisneming van den Landraad of 3en hoogeren rechter behoorend feit tegen een dessahoofd eene strafrechtelijke vervolging is ingesteld, wordt dit hoofd, tenzij tot dadelijk ontslag termen aanwezig worden geacht, door het Hoofd van gewestelijk bestuur in de. uitoefening zijner betrekking geschorst, totdat, op grond van de uitspraak des rechters, te zijnen opzichte eene nadere beschikking kan worden genomen.
Indien het al of niet ontslaan van het desahoofd alleen in verband staat met de vraag of deze schuldig wordt bevonden aan het hem ten laste gelegd strafbaar feit, wordt het desahoofd dus geschorst Heeft het desahoofd zich echter zoodanig misdragen, dat hij, ook bij vrijspraak door den rechter, nietNals desahoofd gehandhaafd kan blijven, dan kan dadelijk het voorstel tot ontslag worden ingediend.
Het voorstel tot schorsing gaat hier natuurlijk ook weer uit van den Regent en den Controleuren wordt, voorzien van den raad van den AssistentBesident, den Resident aangeboden
Tijdelijke (2) In geval van schorsing van een dessahoofd, het-
voorziening zij op grond van het bepaalde bij de vorige alinea, hetzij
in het ambt uit anderen hoofde, zoomede indien wegens overlijden
van dessa- of ontslag van het dessahoofd diens betrekking is open
hoofd, indien gevallen, voorziet het Hoofd van plaatselijk bestuur, in
dat is o|ien- overleg met den Regent, in de tijdelijke waarneming
gevallen of der aan het ambt verbonden werkzaamheden, met in-
het Hoofd achtneming, zooveel mogelijk, van de te dien aanzien
is geschorst, bestaande plaatselijke gebruiken.
schorsing vuu een dessahoofd.



4
27
Biasanja berhenti dengan hormat.
Hal memperheutikunkepala désa boeat sementara.
Jang memberi-tahoekan dan memberikan soerat berhenti itoe jaïtoe kepala-onderdistrik atau orang lain atas namanja.
Pasal 13.
(1) Berhenti itoe dipandang dengan hormat, ketjoeali kalau menoeroet timbangan Kepala pemerintahan daérah kepala-désa itoe besar sekali kesalahannja, baik tentang kelakoeannja, baik karena menjia-njiakan kewadjibannja atau karena perboeatan jang tiada pantas.
(2) Pada soerat berhenti itoe terseboet, berapa tahoen tjoekoep lamanja kepala-désa itoe telah bekerdja sebagai kepala itoe.
Djadi pada soerat permintaan akan berhenti atau akan memperhentikan, haroes diseboetkan, bila kepala-désa itoe diangkat.
Pasal 14.
(1) Djikalau seorang kepala-désa haroes ditoentoet dimoeka Landraad atau hakim jang lebih tinggi, maka kepala itoe diperhentikan boeat sementara oléh Kepala pemerintahan daérah dari pada melakoekan pekerdjaannja, ketjoeali kalau ia patoet dilepas dari pekerdjaan ne-
geri. Lamanja ia dipementikaD boeat sementara itoe sampai ada kepoetoesan hakim tentang perkaranja itoe, sehingga boléhlah Kepala pemerintahan daérah mengambil kepoetoesan jang lebih tentoe.
Kalau lepasnja kepala-désa itoe bergantoeng kepada salah tidak salahnja dalam perkara penda'waan itoe, maka iapoen diperhentikan boeat sementara sadja dahoeloe. Tetapi kalau ia dapat soeatoe perkara jang hina sekali, sehingga ia tidak dapat tinggal mendjadi kepala désa, meskipoen ia tidak di'.}- . hoekoem oléh hakim, maka boléhlah ia dimintakan lepas dengan ségera
Permintaan boeat memperhentikan boeat sementara itoe, tentoe datang dari Regén dan Kontrolir poela dan disembahkan kepada Kepala pemerintahan daérah beserta dengan nasihat Kepala pemerintahan ssnegeri
Hal niewakilkan (2) Kalau seorang kepala-désa diperhentikan boeat pekerdjaan ke-sementara, baik karena sebab-sebab jang terseboet pada pala désa boeatajat jang diatas tadi, baik karena sebab-sebab jang lain, sementara, dji-demikian djoega kalau pangkat kepala-désa itoeterboeka kalau pangkatkarena kepala-désa itoe mati atau berhenti, maka boeat kepala-désa itoesementara ditoendjoekkan oléh Kepala pemerintahan seneterboeka ataugeri dengan bermoepakat dengan Regén seorang-orang akan kepala-désa itoemelakoekan pekerdjaan itoe, seboléh-boléhnja dengan diperhentikan memperhatikan 'adat isti'adat jang terpakai dalam neboeat sementara.geri itoe.



30
Niet toepasselijk is het Reglement b v in de Vorstenlanden, op particuliere landerijen, en opperdikan desa's en de andere hierboven genoemde ,-Viv;vj, desa's waar verkiezing van desahoofden niet
gebruikelijk i?.
Voorziening in (la) In afwachting dat dit Reglement toepassing kan de betrekking vinden op tot het Landsdomein terugkeerende particuliere van dessahoofd landerijen . of gedeelten daarvan, kan het Hoofd van op voormalige gewestelijk bestuur in het ambt van dorpshoofd aldaar particuliere lan-voorzien, zonder voorafgaande verkiezing, als bedoeld in derijen artikel 1 (St 1913:712).
Benoeming van (2) De hoofden der perdikan-dessa's, alsmede van die hoofden van per-dessa's, welke bepaaldelijk belast zijn met de, bewaking dikan-desa's. der graven van de voorouders van Vorsten, Regenten en andere Inlandsche grooten, of van tempels en andere in de oogen der bevolking gewijde plaatsen, worden, voor zoover het gebruik niet medebrengt dat zij door de bevolking worden gekozen, door de Hoofden van gewestelijk bestuur benoemd, in de uitoefening hunner betrekking geschorst en ontslagen op voordracht van het Hoofd van plaatselijk bestuur, na den Regent te hebben gehoord, met inachtneming zooveel mogelijk van het beginsel van erfopvolging. Verkiezing van (3) In de m de vorige alinea bedoelde dessa's, waar hoofden van per-verkiezing van dessahoofden gebruikelijk is, zijn de dikan-desa's. bepalingen van dit Reglement ten volle toepasselijk, met dien verstande dat waar de ingezetenen niet aan heerendienstplicht onderworpen zijn, het plaatselijk gebruik beslist wie hunner als kiesgerechtigd zijn aan te merken.
Zie de toelichting op artikel 1 lid, 2, letter b.
Uitreiking van (4) De door de Hoofden van gewestelijk, bestuur een akte van benoemde dessahoofden ontvangen eene akte van aanaansteiling aan stelling in de Nederlandsche en in de landstaal, op benoemde de- ongezegeld papier, overeenkomstig het door den Directeur sahoofden. van Binnenlandsch Bestuur vast te stellen model.
Artikel 17.
Uitbreiding van Waar in dit Reglement sprake is van den Regent, het begrip „Re- wordt voor die afdeelingen, waar een zelfstandig Patih gent". bescheiden is of het hoogste Inlandsen Bestuurshoofd -
den rang van Districtshoofd draagt respectievelijk'daarvoor gelezen: „Patih" of „Districtshoofd"
Ten tweede: Deze ordonnantie treedt in werking op 1 Juli 1907.



31
Jang tidak ta'loek kepada Eeglemén ini misalnja tanah Eadja-radja (Djokja dan Solo) tanah-tanah partiköelir dan désa-désa perdikan dan désa-désa jang terseboet diatas ini, djikalau disitoe tidak ter'adat kepala-désa dipilih.
Hal mengang- (la) Sebeloem Reglemén ini boléh didjalankan pada kat kepala désa tanah-tanah partiköelir jang telah mendjadi tanah Goeberdidésa-désa jangnemén kembali, maka kepala-kepala désa ditanah-tanah dahoeloe ma-jang terseboet itoe boléh diangkat oléh Kepala pemerinsoek bagian ta- tahan daérah dengan tiada dipilih seperti terseboet pada nah partiköelir. pasal 1 (St. 1913:712).
Hal mengang- (2) Kepala-kepala désa perdikan dan désa-désa jang kat kepala sengadja diwadjibkan akan mendjagaï koeboeran Radja-
désa-perdikan. radja, Regén-regén dan tempat-tempat lain jang dimoeliakan oléh anak negeri, — diangkat dan diperhentikan boeat sementara dan dilepas oléh Kepala-pemerintahan daérah atas permintaan Kepala pemerintahan senegeri dan sesoedah mendengar timbangan Regén. Ini semoeanja didjalankan seboléh-boléhnja dengan memperhatikan angkatan menoeroet ketoeroenan, dan kalau didésa-désa itoe tidak ter'adat kepala-désa dipilih oléh pendoedoeknja.
Hal memillb (3) Bila didésa-désa jang dimaksoed pada ajat 2 diatas kepala-désa- ini ada ter'adat kepala-désa dipilih, maka ketentoeanperdikan. ketentoean Eeglemén irii mengenaï désa-désa itoe djoega.
Dan djika pada soeatoe désa ta' ada orang jang kena rodi (heerendienst), maka 'adat negerilah memoet-eskan siapa jang patoet toeroet memilih, siapa tidak.
Lihatlah peringatan pada pasal 1 ajat 2 hoeroef b.
Hal memberi- (4) Kepala-kepala-désa jang diangkat oléh Kepalakan soerat ang-pemeiintahan-daérah, diberi soerat angkatan diatas kertas katan kepada biasa sadja, tertoelis dengan basa Belanda dan basa kepala désa jangnegeri,* atoerannja menoeroet tjontoh jang ditentoekan diangkat. oléh Directeur Pemerintahan dalam Negeri.
Pasal 17.
Hal meloeaskan Dimana-mana dalam Reglemén ini terseboet kata pengertian Re-„Regén", maka adalah boeat afdeeling-afdeeling jang gén. mempoenjaï „Patih tegak sendiri" atau djika disitoe
Kepala pemerintahan Boemipoetera jang setinggi-tingginja kepala-distrik, Patih dan kepala-distrik itoelah maksoednja.
Kadoea: Adapoen oendang-oendang ini moelaï berlakoe pada 1 Juli 1907.



32
2. Bijblad Mo. 7527.'DESAHOOFDEN. Verkiezing van *>-<jÖJ desahoofden.
CIRCULAIRE.
No. 3535. Batavia, 14 September 1911.
Aan
de Hoofden van gewestelijk bestuur op Java en Madoera, uitgezonderd die der Vorstenlanden.
Geheime In het bij het dezerzijdsch besluit van 3 Juli 1907 stemming, No. 440 (Bijblad No. 68Ö4) vastgesteld • model voor het proces-verbaal, bedoeld in artikel 7 (eerste lid) van het in Staatsblad 1907 No. 212 opgenomen „Reglement op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en Madoera", werd, in aansluiting bij het bij de desahoofdverkiezingen destijds algemeen voorkomend gebruik, vermeld, dat de aanwezige kiesgerechtigden zich zouden hebben te scharen achter den candidaat hunner keuze, ten einde aldus te consfcateeren hoeveel stemmen elk der candidaten op zich vereenigde. Waar echter de regeling dezer aangelegenheid m. i. in
• verband met het bepaalde in de tweede alinea van artikel 71 van het Regeeringsreglement door het gewestelijk gezag kan geschieden, bestaat er geen bezwaar tegen dat wanneer bedoeld gebruik in verband met de daarmede gepaard gaande openbaarheid der stepSming in de practijk hier en daar tot ernstige bedenkingen aanleiding mocht geven en het, ter vermijding dat op de keuze ongewenschte invloeden worden uitgeoefend, aanbevelenswaardig mocht voorkomen de kiesgerechtigden op de bijeenkomst in de gelegenheid te stellen hunne stemmen buiten tegenwoordigheid van hunne mede-ingezetenen een voor een uit te brengen, in die gevallen eene voorziening van dezen aard
' wordt getroffen. Ten einde eventueel wantrouwen en daaruit voortvloeiende klachten te vermijden, schijnt het
" nochtans gewenscht tot eene zoodanige nieuwe regeling "alleen dan over te gaan, indien de meerderheid van de ter vergadering aanwezige kiesgerechtigden daartoe haren wensch te kennen geeft.
Van het hoogervermeld model proces-verbaal zal in dat geval in zoover afgeweken kunnen worden dat de op de :rXS * oude wijze van verkiezing betrekking hebbende zinsneden in overeenstemming met de nieuwe regeling worden gebracht.
De Directeur van Binnenlandsch Bestuur, (w.g.) TOLLENAAR.



33
2. Bijblad No, 7537. KEPALA-KEPALA DÉSA. Hal memilih kepala-désa.
SOEKAT-ÉDARAN,
No. 3535. Betawi, 14 September 1911.
Kepada
Kepala-Kepala. pemerintahan daérah ditanah Djawa dan Madoera, ketjoeali jang dikeresidénan Djokja dan Soerakarta.
Pemilihan ter- Didalam tjontoh porsés-perbal jang ditetapkan menoeroet toetoep. beslit (besluit) pada 3 Juli 1907 No. 440 (Bijblad No. 6804)
ja'ni porsés-perbal jang dimaksoed pada pasal jang ke 7 (ajat pertama) dalam „Reglemén memilih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas 'kepala-kepala-désa ditanah Djawa dan Madoera", jang di'oemoemkan dalam Staatsblad 1907 No. 212, dalam tjontoh porsés-perbal itoe ada terseboet, bahwa pemilih-pemilih jang hadir ditempat pemilihan haroes berdiri dibelakang orang jang diminta■; kannja, soepaja gampang menghitoengnja, berapa orang
jang memintakan masing-masing bakal (candidaat) kepaladésa itoe. Adapoen peratoeran itoe jaïtoe menoeroet jang soedah biasa pada ketika beslit tadi ditetapkan.
Menoeroet pasal 71 (ajat kedoea) dari pada Reglemén Pemerintah Hindia (Regeeringsreglement), maka atoeran pemilihan itoe boléh diatoerkan oléh pemerintah daérah. Adapoen atoeran memilih terboeka menoeroet tjara jang terseboet diatas tadi, boléh menjebabkan hal-hal jang koerang baik dan pilihan itoe tidak dilakoekan oléh si pemilih dengan jakin hatinja, melainkan karena dapat pengaroeh dari loear. Sebab' itoe kalau njata akan mendatangkan hal jang lebih baik, maka menoeroet timbangan kami, ta'ada keberatannja akan mengadakan pemilihan jang tertoetoep, dengan memberi si pemilih-si pemilih itoekesempatan akan mengeloearkan soearanja satoe persatoe, dengan tidak dilihat oléh orang jang sedésa dengan dia.
Akan mendjaga soepaja djangan mendatangkan sjak dan penda'waan poela, maka peratoeran itoe hanjalab ditoeroet, djikalau bagian jang terbanjak dari pada si pemilih menjatakan kphendaknja, bahwa meréka lebih menjoekaï djalan itoe.
Maka dalam hal itoe boléhlah tjontoh porsés-perbal jang terseboet diatas tadi, dloebah seberapa perloe menoeroet peratoeran pemilihan jang baroe itoe.
Directeur Pemerintahan dalam Negeri, (B.t.) TOLLENAAR.



34
3. Bijblad No. ?798. INLANDSCH BESTUUR. Nadere toelichting van het Reglement op de verkiezing de schorsing en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en Madoera. -»"' (Staatsblad 1907 No. 212 jo. Staatsblad 1912
No. 567.)
CIRCULAIRE.-
517. Batavia, den 25sten Januari 1913.
Aan
de Hoofden van gewestelijk bestuur op Java en Madoera met uitzondering van dieder Vorstenlanden.
Werd enz.
«eheime stem- Voorts ligt het in de bedoeling daarbij tevens rekening ming. te houden met de wijziging, welke meer en meer wordt
gebracht in de oude gewoonte, dat de aanwezige .kiesgerechtigden zich bij de verkiezing hebben te scharen achter den candidaat hunner keuze, over welke aangelegenheid laatstelijk handelt de dezerzijdsche circulaire van 14 September 1911 No. 3535.
Be Directeur van Binnenlandsch Bestuur,
(w.g.) EINTHOVEN.



35
3. Bijblad Mo. 7798 PEMERINTAH BOEMIPOETERA.
Keterangan jang lebih djaoeh tentangan Reglemén memilih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas kepala-kepala-désa ditanah Djawa dan Madoera (Staatsblad 1907 No. 212 jo. Staatsblad 1912 No. 567).
SOERAT-ÉDARAN.
No. 517. Betawi, pada 25 Januari 1913.
Kepada "
Kepala-Eepala pemerintahan daérah ditanah Djawa dan Madoera, ketjoeali jang dikeresidénan Djokja dan Soerakarta.
Di d.s.b.
Pemilihan ter- Lain dari pada .itoe maka termaksoed djoega soepaja toetoep. dalam hal ini diperhatikan djoega boenji peroebahan jang
makin lama makin banjak diadakan tentangan peratoeran lama itoe, jaïtoe peratoeran jang menentoekan orang-orang jang memilih itoe haroes berdiri dibelakang orang jang dipilihnja; adapoen peroebahan jang dimaksoed itoe terseboet dalam soerat édaran departemén ini pada 14 September 1911 No. 3535.
Directeur Pemerintahan dalam Negeri,
(B.t.) EINTHOVEN.



HOOFDSTUK II.
OVERZICHT. Wenken en Voorbeelden.
Voor elk onderdistrict van zftn gewest benoemt de Resident een (verkiezings) Commissie, die uit ten minste twee leden bestaat.
Aan deze commissie zijn,verschillende bevoegdheden toegekend, plichten opgelegd.
Heeft de (Adspirant) Controleur in overleg met het betrokken districtshoofd eene verkiezingsbijeenkemst belegd, dan wordt deze als regel gehouden binnen de betrokken gemeente.
De Commissie is echter bevoegd wegens gewichtige redenen die bijeenkomst te houden buiten het gebied der betrokken desa, mits op voor de kiezers zoo weinig mogelijk bezwarende wijze. Zij moet dan echter in het proces-verbaal der verkiezing melding maken van de redenen, waarom zij van evenbedoelde bevoegdheid gebruik heeft gemaakt alsmede van de plaats, waar de bijeenkomst wel heeft plaats gehad en van dan afstand dier plaats tot de naastbijgelegén grens van het gebied der betrokken gemeente.
De Commissie :
a. zorgt:
le. dat ter plaatse waar de verkiezing zal plaats hebben, het kohier van het hoofdgeld gereed ligt; alsmede
2e. een staat van de overige kiesgerechtigden der
betrokken desa; voorts , 3e. dat vooraf door de kiezers worde uitgemaakt of de stemming in het openbaar zal gehouden worden, dan wel volgens een der in zwang zijnde „geheime" manieren geschieden zal, en 4e. dat er in het stemlokaal, bij „geheime" stemming, een behoorlijke in en uitgang is en het lokaal overigens kan atgesloten worden:
b. brengt den aanwezigen kiezers vóór den aanvang der verkiezing (hetzij een eerste of een nieuwe, tweede verkiezing) in herinnering:



BAB II.
RINGKASAN. Nasihat dan Tjontoh-tjontoh.
Boeat tiap-tiap onderdistrik didalam daérahnja, hendaklah diangkat oléh Residén soeatoe Komisi pemilihan jang terdjadi dari pada sekoerang-koerangnja doea orang.
Komisi itoe diberi beberapa kekoeasaan dan kewadjiban.
Djika (Aspiran-) Kontrolir, sesoedah bermoepakat dengan kepala-distrik, maoe mengadakan koempoelan memilih, maka biasanja koempoelan itoe diadakan didésa jang bersangkoetan.
Akan tetapi Komisi tadi berkoeasa akan mengadakan koempoelan itoe diloear désa itoe, asal ada sebab-sebabnja jang penting dan hal itoe mendatangkan keberatan jang sedikit-sedikitnja kepada si pemilih.
Apa-apa jang mendjadi sebab itoe dan dimana tempat koempoelan itoe serta perantaraan tempat itoe dengan watas désa tadi jang sedekat-dekatnja, hendaklah diseboetkannja didalam porsés-perbal pemilihan.
Komisi itoe:
a. hendaklah mendjaga:
le. soepaja pada tempat memilih sedia kohir oeangkepala, dengan
2e. satoe daftar dari pada pemilih-pemilih jang lain;
lain dari pada itoe, 3e. soepaja ditentoekan lebih dahoeloe, pemilihan
itoe akan terboekakah atau akan tertoetoep
menoeroet salah satoe djalan jang biasa dipakai;
dan
4e. kalau pemilihan itoe tertoetoep, hendaklah tempat atau bilik memilih itoe boléh ditoetoep dan. ada djalan masoek dan djalan keloearnja jang baik;
b. mengingatkan kepada pemilih-pemilih, sebeloem pemilihan itoe dimoelaï (biar pada pemilihan jang pertama atau jang baroe, ataupoen pada jang kedoea):



38
le. dat er een vacature is en waarom;
2e. het besluit en de redenen daartoe, van het niet goedkeuren door den Resident van de vorige verkiezing (uiteraard alleen bij een tweede verkiezing);
3e. dat de stemmen, bij een nieuwe verkiezing op den persoon uitgebracht, wiens keuze niet is goedgekeurd, van onwaarde zijn;
4e. de gevolgen, verbonden aan het nogmaals kiezen van iemand, wiens verkiezing door den Resident niet is goedgekeurd;
5e. de regeling, overeenkomstig de bij Residents besluit vastgestelde voorschriften, van de samenstelling van het desabestuur. Op de bijeenkomst, maar vóór de verkiezing, kan in die regeling verandering worden gebracht, mits met inachtneming van de voorschriften van evenbedoeld besluit. Van de nieuwe regeling houdt de Commissie aanteekening;
6e. de inkomsten aan het ambt van desahoofd en aan de overige bedieningen in genoemd bestuur verbonden, waarin óók vóór de verkiezing wijziging mag aangebracht, mits met inachtneming van het door den Resident ten aanzien van het aantal der toe te kennen pantjens en de uitgestrektheid der ambtsvelden enz. bepaalde, Van de inkomsten zooals die opnieuw zijn vastgesteld, houdt de commissie aanteekening;
7e. de eischen van verkiesbaarheid, in verband met artikel 5 lid 1, en artikel 8 ten 2e en aan de gevolgen, verbonden aan het niet-inachtnemen daarvan, nl. dat de stemmen bij de verkiezing uitgebracht op personen, bedoeld in artikel 5 lid 1, die niet tot desahoofd verkiesbaar zijn, als van onwaarde worden aangemerkt en de mogelijkheid, dat het Hoofd van gewestelijk bestuur de verkiezing van de personen, bedoeld in artikel 8 ten 2e niet zal goedkeuren;
8e. dat zij. die zich beschikbaar stellen voor de betrekking van desahoofd óók van andere desa's, dan die waar dit ambt is opengevallen, afkomstig mogen zijn;
zorgt voorts:
le. dat de kiezers, waartoe ook vrouwen kunnen behooren als zij heerendienstplichtig zijn, tot de stemming, duidelijk een voor één, niet te vlug, worden opgeroepen, door hun namen .voor te lezen uit het onder a1. bedoeld kohier en den onder a". bedoelden staat;



89
le. bahwa ada pangkat kepala-désa jang terboeka dan apa sebabnja maka terboeka;
2e. bagaimana boenji beslit Residén dengan sebabsebabnja, maka pemilihan jang- dahoeloe tiada disahkan oléh Residén (ini tentoe hanjalah pada pemilihan jang kedoea sadja);
3e. bahwa soeara jang akan djatoeh atas nama orang jang ditolak itoe, pada pemilihan baroe itoe ta* kan ada harganja;
4e. apa-apa jang akan terdjadi, djikalau orang jang ditolak Residén itoe dipilih djoega;
5e. bagaimana peratoeran soesoenan pemerintah-désa, menoeroet sjarat-sjarat jang ditetapkan beslit Residén. Pada perkoempoelan itoe, sebeloem pemilihan dimoelaï, peratoeran soesoenan pemerintah-désa itoe boléh dioebah, asal dengan memperhatikan ketetapan Residén dalam beslit jang terseboet. Tentang peroebahan itoe Komisi haroes memboeat peringatan;
66. apa keoentoengan atau pendapatan jang ditentoekan boeat kepala-désa dan pegawai-pegawainja; ketentoean itoe boléh dioebah sebeloem pemilihan itoe dimoelaï, asal dengan memperhatikan ketetapan Residén tentangan banjak pantjén dan loeas .sawah jang dioentoekkan boeat pegawai-pegawai itoe, d. 1.1. Peratoeran penghasilan jang menoeroet peroebahan baroe itoe, haroes diboeat komisi peringatannja;
7e. apa sjarat-sjarat maka orang boléh dipilih, "berhoeboeng dengan pasal 5 ajat 1 dan pasal 8 ajat 2 dan kedjadiannja, kalau hal itoe tidak dipedoelikan, ja'ni bahwa soeara jang djatoeh atas orang-orang jang dimaksoed pasal 5 ajat 1 itoe jaïtoe orangorang jang tiada boléh dipilih djadi kepala-désa, ta' ada harganja dan bahwa pilihan orang-orang jang terseboet pada pasal 8 ajat 2 boléh djadi tiada diakoe sah oléh Kepala pemerintahan daérah;
8H. bahwa orang-orang jang soeka dipilih djadi kepaladésa itoe boléh djoega berasal dari désa jang lain dari pada désa itoe sendiri;
c, haroes mendjaga djoega:
le. soepaja pemilih-pemilih (perempoeanpoen djoega, asal ia masoek orang-orang jang kena rodi) diipanggil dengan terang dan seorang-seorang dengan membatjakan namanja dari kohir jang terseboet pada d1 dan dari daftar jang dimaksoed padaa2;



40
2e. dat door de kiezers persoonlijk en niet middels plaatsvervangers wordt gestemd ;
3e. dat aan de verkiezing niet wordt deelgenomen ' door hen, die bij rechterlijke uitspraak van het kiesrecht ontzet zijn;
4e. dat de candidaten, voor zoover zij kiesgerechtigd zijn in de betrokken desa, in de gelegenheid worden gesteld hun stem óók uit te brengen;
5e. dat bij openbare stemming de kiezers in groepen van bijv. 10 worden afgedeeld, om de eindtelling te vergemakkelijken;
6e. dat bij „geheime" stemming, vóór den aanvangder stemming, de bussen of kokers in hare tegenwoordigheid en die van enkele kiezers goed worden afgesloten en de stemstokjes, of wat anders tot het uitbrengen van stemmen gebezigd wordt, worden gewaarmerkt;
7e. dat niet tot opening der bussen óf kokers wordt overgegaan dan nadat zij en dezelfde kiezers, in 6e. bedoeld, hebben bevonden, dat de sluiting der gebruikte bussen of kokers ongeschonden is;
8e. dat de telling der staafjes of andere voorwerpen tot het uitbrengen van stemmen aangewend, door elk harer leden afzonderlijk geschiedt en
9e. het totaal niet wordt afgeroepen, voor de verkregen totalen door haar vergeleken zijn en overeenstemmen ;
10°. dat bij de berekening van het eindcijfer de van onwaarde zijnde stemmen eerst worden afgetrokken van het totaal aantal uitgebrachte stemmen;
11°. voor aanteekening in het proces-verbaal der verkiezing van de uitgebrachte stemmen, welke als niet geldig zijn aan te merken en van de redenen dier ongeldigheid;
d. doet een eerste verkiezing niet doorgaan, als er minder dan 2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden blijkt opgekomen te zijn;
e. houdt een tweede stemming in dezelfde bijeenkomst, indien niemand het vereischte minimum aantal geldige stemmen (1/5 van het geheele aantal kiesgerechtigden) heeft bekomen;
f. verklaart als gekozen ;
le. hem., op wien het grootst aantal geldige stemmen mits ten minste een vijfde van het aantal kiesgerechtigden der desa, zich vereenigd heeft;



45
Soeara jang sekoerang-koerangnja haroes didapat
seorang bakal (candidaat): 37 banjaknja.
Banjak jang toeroet memilih 161
Soeara jang- ta' sah karena bermatjam-matjam
sebab, lihat (b2 en 7) 12
' Jang sah ...... 149
Tjontoh I.
Didapat oléh si A. 103.
„ B. 46.
„ C. 8. (tidak sah) „ D. 4. (tidak sah)
Djoemlahnja 161. Jang terpilih si A.
Tjontoh II.
Didapat oléh si A. 51.
„ B. 51.
„ C. 28..
„ D. 19.
„ E. 8. (tidak sah)
„ F. 4. (tidak sah)
Djoemlahnja 161.
Djadi si A. dan si B. beroléh soeara sama banjak.
Menoeroet timbangan komisi si B. akan lebih pandai
mendjalankan kewadjibannja dari pada si A. Maka jang terpilih jaïtoe si B. lah.
Tjontoh III.
Didapat oléh si A. 34.
„ B. 33.
„ C. 30.
„ D. 28.
„ E. 24.
„ F. 12. (tidak sah) Djoemlahnja 161.
Tidak seorang djoega jang terpilih, sebab tidak ada jang mendapat djoemlah soeara jang' sekoerangkoerangnja, dalam hal ini jaïtoe 37.
Maka komisi menjoeroeh pemilih-pemilih jang hadir memilih sekali lagi pada perkoempoelan itoe djoega. Sekarang boléh djadi terdjadi:



46
Nu zijn er twee gevallen mogelijk:
a. Er wordt een resultaat bereikt (volgens I en II.)
b. Er wordt geen resultaat bereikt doordien bijv. de kiezers bij hun eerste keuze volharden.
De Commissie rapporteert zulks in het laatste geval aan den Controleur, die alsnu binnen een maand een nieuwe bijeenkomst moet beleggen, waarop de beperking van artikel 3 lid 3 niet van Joepassing is nl. dat minstens 2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden moet zijn opgekomen, wil de verkiezing voortgang kunnen hebben.
Wordt ook in deze tweede bijeenkomst door niemand het vereischte minimum aantal geldige stemmen verkregen, dan kan het Hoofd van gewestelijk bestuur op de wijze in artikel 11 voorgeschreven in de tijdelijke vervulling van de betrekking van desahoofd voorzien door tijdelijk iemand met de waarneming van dat ambt te belasten.
Voorbeeld IV.
Er zijn maar 100 kiesgerechtigden opgekomen. De Commissie ontbindt de verkiezingsbijeenkomst en doet de verkiezing geen voortgang hebben, daar het vereischte 2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden niet opgekomen is
Het aantal opgekomen kiezers behoort vóór het begin der verkiezing te worden geteld.
In het gestelde geval moet nu binnen één maand (zie echter de aanteekening op artikel 1 lid ,1) een nieuwe verkiezingsbijeenkomst worden belegd, voor welke dit reglement toepasselijk is behalve het voorschrift dat minstens 2/3 van het geheel aantal kiezers moet zijn opgekomen.



47
a. Pemilihan jang kedoea itoe herhasil (menoeroet I dan II).
Pemihhan itoe djoega tidak herhasil, oléh sebab pemilih-pemilih menetapkan pemilihannja jang pertama djoega.
Dalam hal jang kesoedahan itoe diberi tahoekan hal itoe oléh komisi kepada Kontrolir; maka selama-lamanja seboelan sesoedah itoe mesti diadakan oléh Kontrolir itoe koempoelan jang baroe. Boeat koempoelan itoe ta'perloe dilakoekan sjarat jang terseboet pada pasal 3 ajat 3 jaïtoe ta' perloe datang kekoempoelan itoe sekoerangkoerangnja 2/3 dari pada sekalian pendoedoek désa jang berhak memilih.
Kalau pada koempoelan itoe djoega tiada ada orang jang mendapat djoemlah soeara jang sekoerang-koerangnja, maka boléhlah Kepala pemerintahan daérah mewakilkan pekerdjaan kepala-désa itoe kepada seorang-orang menoeroet djalan jang terseboet pada pasal 11.
Tjontoh IV.
Pemilih-pemilih jang datang kekoempoelan tjoema 100 orang. Maka komisi tidak meneroeskan pemilihan itoe, karena jang datang koerang dari 2/3 djoemlah orangorang jang berhak memilih.
Djadi banjak pemilih jang datang, haroes dihitoeng sebeloem pemilihan dimoelaï.
Dalam hal itoe haroes diadakan koempoelan pemilihani baroe selambat-lambatnja seboelan sesoedah koempoelan jang pertama itoe (lihat pasal 1 ajat 1); bagi koempoelan jang kedoea itoe berlakoe djoega sjarat-sjarat reglemén ini, ketjoeali sjarat jang menentoekan pemilihpemilih jang datang haroes sekoerang-koerangnja 2/3 djoemlah banjak pemilih didésa itoe semoeanja; (djadi tidak perloe 2/3 dari pada djoemlah itoe pemilih jang datang, melainkan boléh koerang).



INHOUD.
BLADZ.
Inleiding g
HOOFDSTUK h
De bepalingen.
(«fpiff? 1- Staatsblad 1907 no. 212, zooals dat sedert is gewijzigd en aangevuld.
Artikel 1
1. Termijn voor de belegging van de verkiezingsbijeen¬
komst . io
2. Wie kiesgerechtigd zijn 12
3. Termij nsoverschrij ding . 12
Artikel 2.
1. Plaats der verkiezingsbijeenkomst. Verkiezingscom¬
missie > 14.
2. Keuze van een andere, plaats voor de verkiezingsbij¬
eenkomst 14
Artikel 3.
1. Wie aan de verkiezing mogen deelnemen 14
2. Stemmen in persoon 14
3. Het niet-doorgaan der verkiezing . . . . .. . . 14
Artikel 4.
' 1. Voorafgaande herinnering aan de regeling der samenstelling van het desabestuur en zijn inkomsten . 14 2 Aanteekening daarvan op proces-verbaal der verkiezing
en op verkiezingsbewijs 16
Artikel 5
1. Aanwijzing wie niet verkiesbaar zijn 16
2. Ongeldigheid der op die personen uitgebrachte stemmen 16
3. Aanteekening daarvan in het proces-verbaal.... 18
4. Voorafgaande herinnering aan bovenstaande bepalingeu 18



ISINJ A.
'MOEKA
Pendahoeloean 7
BAB I.
Keten toean-keten toean.
1. Staatsblad 1907 no. 212, seperti telah dioebah dan ditambah.
Pasal 1.
1. Témpoh akan mengadakan koempoelan memilih . . 11
2. Sjapakah jang berhak memilih 13
3. Melampaui témpoh jang ditentoekan 13
Pasal 2.
1. Tempat koempoelan memilih. Komisi pemilihan . . 15
2. Memilih tempat jang lain boeat koempoelan pemilihan. 15
Pasal 3.
1. Siapa-siapa jang boléh toeroet memilih 15
2. Memilih sendiri-sendiri 15
3. Hal mengoeroengkan koempoelan memilih .... 15
Pasal 4.
1. Memperingatkan sebeloem memilih tentangan soesoenan (terdjadinja) pemerintah-désa dan penghasilannja. 15
2. Peringatan tentangan itoe dalam porsés-perbal pemilihan dan pada soerat keterangan memilih .... 17
Pasal 5.
1. Menoendjoekkan siapa-siapa jang tiada boléh dipilih. 17
2. Kebatalan soeara-soeara jang djatoeh atas meréka itoe 17
3. Peringatan tentangan itoe didalam porsés-perbal pemilihan y 19
4. Memperingatkan sebeloem memilih akan ketentoeanketentoean jang terseboet diatas ini 19



BAB I.
KETENTOEAN.
1. Staatsblad 1907 No. 212, seperti telah dioebah dan ditambahi pada Staatsblad-staatsblad 1912 Mo. 567, 1913 No. 712,1917 No. 497 (pasal 21) dan 1918 No. 277.
2. Bijblad No. 7527.
3. „ No. 7798 (penghabisannja).
1. Staatsblad 1907 No. 212, seperti telah dioebah dan ditambahi pada ■Staatsblad-staatsblad 1912 No. 567 dan 1913 No. 712.
PEMERiNTAHAN-BOEMIPOETERA.
REGLEMÉN-REGLEMÉN. Reglemén memilih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas kepala-kepala désa ditanah Djawa dan Madoera.
Pertama: Beralasan kepada pengoeasaan Seri Baginda Maharadja dan dengan mentjaboet ordonansi (ordonnantie) pada 1 Februari 1878 (Stbl. No. 47), seperti telah dioebah pada ordonansi-ordonansi 28 September 1883 (Stbl. No. 229) dan 24 November 1897 (Stbl. No. 272), maka ditentoekanlah jang berikoet dibawah ini:
REGLEMEÉN memilih dan memperhentikan boeat sementara serta meiepas kepala-kepala-désa ditanah Djawa dan Madoera.
Pasal 1.
ï Témpoh akan (1) Apabila pangkat seorang kepala-désa haroes dipemengadakan noehi, riiaka dalam waktoe satoe boelan hendaklah



12
in het betrokken ressort belasten, dan wel door een aan dezen toegevoegden Europeeschen ambtenaar bij het Binnenlandsch Bestuur, in overleg met het districtshoofd, binnen den tijd van één maand eene verkiezingsbijeenkomst belegd, waartoe de kiesgerechtigden der betrokken gemeente zoo tijdig mogelijk worden opgeroepen.
Het verdient echter, naar het oordeel van den Gouverneur-Generaal alle aanbeveling dien termijn zoo kort mogelijk, liefst niet langer dan een week te nemen. (Zie Circulaire van den Directeur van Binnenlandsch Bestuur ddo. 28 November 1916 No. 8973/A1) Zie ook artikel 63.
De oproeping tot de verkiezing geschiedt door het betrokken onderdistrictshoofd, namens den C'ontroleur, die de bijeenkomst belegt.
Wie kiesge- (2) 'Voor de toepassing van dit Reglement zijn kiesreehtigd zijn. gerechtigd:
a. de heerendien stplicntige ingezetenen en de lecten van het bestuur der dessa;
Vrouwen, die. tot de heerendienstplichtige.n der desa behooren, zijn niet van het kiesrecht uitgesloten. Zij zijn echter volgens artikel 5 No. 1 niet verkiesbaar.
Inlandsche ambtenaren en beambten en andere van heerendienst vrijgestelde personen, voor zoover niet bedoeld onder a en b zijn dus niet kiesgerechtigd
b. de tot de ingezetenen der dessa behoorende .eervol ontslagen dorpshoofden en door den Resident erkende godsdienstleeraars, moskee-beambten en bewakers van heilige graven.
Alsmede c) in de perdikan dessa's en die dessa's welke bepaaldelijk in artikel 161 zijn genoemd, wanneer de ingezetenen niet aan heerend<enstplicht onderworpen zijn, zij, die door het plaatselijk gebruik als kiesgerechtigd worden aangnmerkt. (art. 163).
(3) De bij de eerste alinea gestelde termijn van één maand mag niet worden overschreden dan om redenen van overwegenden aard, welke in het procesverbaal, bedoeld bij artikel 7 van dit Reglement, moeten worden vermeld.
In verband met het aangeteekende bij de eerste alinea van dit artikel wordt de aandacht gevestigd op den inhoud en de bewoordingen van dit lid.
vau de verkiezingsbijeenkomst.
Termfjnsoverst-urijding.



13
koempoelan diadakan koempoelan akan memilih kepala jang baroe. memilih. Jang mengadakan koempoelan itoe jaïtoe Kontrolir atau Aspiran-Kontrolir dengan bermoepakat dengan kepaladistrik. Waktoe akan berkoempoelitoehendaklah.selekaslekasnja diberi tahoekan kepada pendoedoek-désa jang berhak memilih (pemihh-pemilih).
Menoeroet timbangan Toean Besar GoebernoerDjenderal sebaik-baiknjalah témpoh itoe dilekaskan, hendakiah djangan lama dari satoe minggoe. (Lihatlah soerat édaran Directeur Peraerintahan dalam Negeri pada 28 November 1916 No. 8973/A1) Lihat djoega pastil 63.
Panggilan akan berkoempoel boeat memilih itoe didjalankan oléh kepala-onderdistrik diatas naina Konirolir jang mengadakan koempoelan itoe.
Siapakah (2) Jang berhak memilih menoeroet Reglemén ini jang berhak jaïtoe: memilih?
a. pendoedoek-désa jang berodi (heerendienst) dan anggotaanggota pemerintah-désa itoe;
Perempoean-perempoean jang masoek orang berodi didésa itoépoen tiada terketjoeali dari pada hak memilih itoe. Tetapi menoeroet pasal 5 No. 1 meréka itoe tiada boléh dipilih. Pegawai (priaji) dan pendjawat Boemipoetera dan orang-orang lain jang dibébaskan dari pada todi, kalau tidak terseboet pada a dan b, tiadalah berhak akan memilih.
b. kepala-kepala-désa 'jang berhenti dengan hormat dan masoek pendoedoek-désa itoe serta goeroe-goeroe agama, pegawai-pegawai mesdjid dan penoenggoe tempat keramat, jang diakoe sah oléh Residén.
c). Didésa désa perdikan dan désa-désa jang sengadja terseboet pada pasal 162, djikalau pendoedoek-désa itoe tiada diwadjibkan berodi, maka meréka, j ng menoeroet 'adat satoe-t-atoe negeri berhak memilih, beroléh hak itoe djoega (pasal 163.)
Melampaui (3) Témpoh satoe boelan jang terseboet pada ajat témpoh jang pertama tadi, tidak boléh dilampaui, kalau tidak karena ditentoekan. sebab-sebab jang penting sekali; maka sebab-Sêbab itöe
haroes direntjanakan dalam porsés-perbal jang dimaksoed
pada pas'al 7 dari pada Reglemén ini.
Berhoeboeng dengan peringatan jang terseboet pada ajat permata dari pada pasal ini, maka hendakiah diperhatikan orang ajat ini.



16
In deze regelingen mogen vóór de stemming veranderingen door de aanwezige kiezers gemaakt worden, mits daarbij de door liet Hoofd van gewestelijk bestuur ter zake uitgevaardigde voorschriften worden in acht genomen. (Bijv. ten aanzien van het maximum aantal bestuurders, het maximum aantal pantjens, de maximum uitgestrektheid der ambtsvelden).
Aanteekening- (2) Van de krachtens de vorige alinea hekend gedaarvan op het maakte regelingen wordt in meerbedoeld proces-verbaal proces-verhaal aanteekening gehouden, zoomede op het verkiezingsder verkiezing bewijs, op de wijze als door het Hoofd van gewestelijk en op het ver-bestuur bepaald, kiezingsbewijs.
Hierbij moet dus rekening gehouden Worden met de veranderingen bij gelegenheid der onderwerpehjke verkiezing in de bestaande regelingen aangebracht.
Artikel 5.
Aanwijzing wie (1) Tot dessahoofd zijn niet verkiesbaar:
niet verkiesbaar
zijn.
Ie. vrouwen;
2e. minderjarigen (St. 1918: 277);
Volgens Stbl. 1917 No. 738 art. 1 zijn alle personen behoorende tot de Inlandsche en de met deze gelijkgestelde bevolking minderjarig, zoolang zij den vollen ouderdom van een en twintig jaren niet hebben bereikt en niet vroeger in den echt zijn getreden.
3e. niet-eervol ontslagen dessahoofden en Landsdienaren ;
4e. zij die bij een in kracht van gewijsde gegaan vonnis zijn ontzet van het recht tot het bekleeden van ambten, ingeval op het tijdstip der verkiezing de termijn der ontzetting nog niet veiloopen is (St. 1917: 497).
'Ongeldigheid (2) De stemmen, bij de verkiezing uitgebracht op deropdieperso-personen, die ingevojge de vorige alinea niet tot dessanennitgebraehtehoofd verkiesbaar zijn, worden als van onwaarde aanstemmen, gemerkt.
Zij worden bij de eindtelling dus eerst afgetrokken van het totaal der uitgebrachte stemmen.
Zie verder artikel 92.



17
Sebeloem pemilihan dilakoekan, bolóhlah peratoeran itoe dioebah oléh pemilih jaag hadir, asal djangan melanggar jang ditetapkan oléh Eepala pernerintahan daérah bagi hal mi, (misalnja tentangan banjak anggota-anggota (leden) pemerintah-désa dan banjak pantjén jang sebanjak-banjaknja dan loeas sawah jang ditentoekan boeat pangkat pegawai-désa itoe jang seloeas-loeasnja.
Peringatan (2) Peratoeran jang diberi tahoekan, seperti terseboet tentangan dalam ajat jang pertama itoe, haroes ditoeliskan dalam itoe didalam porsés-perbal jang terseboet diatas, demikian djoega soerat porsés-perbal keterangan pemilihan; djalan menoelisnja itoe hendaklah. pemilihan menoeroet jang ditentoekan oléh Kepala pernerintahan dan pada soerat daérah. keterangan
memilih. Djadi rentjana (rapport) itoe diboeat dengan
memperhatikan peroebahan tentangan peratoeian-soèsoenan pemerintah-désa itoe seperti terseboet diatas tadi, ja'ni kalau dalam perkoempoelan itoe ada peroebahan jang ditambahkan>
Pasal 5.
Dlenoendjoek- (1) Orang-orang jang tiada boléh dipilih djadi kepala kan siapa siapa désa, jaïtoe: jang tiada boléhle. perempoean ;
dipilih. 2e. orang-orang jang beloem sampai 'oemoer (st 1918:277);
Menoeroet Stbl 1917 No. 7:58 pasal 1, makasegala orang Boemipoetera dan jang disamakan dengan meréka-itoe dianggap beloem sampai 'oemoer, djikalau meréka itoe beloem 'oemoer doea poeloeh satoe tahoen atau rljiknlau beloem nik ah sebeloemnja 'oemoer doea poeloeh satoe tahoen itoe.
3e. kepala-désa dan pegawai Negeri (priaji) jang dilepas. tiada dengan hormat;
4e. orang-orang jang kehilangan haknja akan memegang pékerdjaan 'oemoem menoeroet kepoetoesan hakim dengan „vonnis", ja'ni djikalau pada ketika memilih itoe lama waktoe jang ditentoekan, meréka kehilangan haknja itoe, beloem lagi laloe (St. 1917: 497).
Kebatalan (2) Soeara jang djatoeh atas meréka jang ta' boléh soearanja jang dipilih, menoeroet ajat pertama diatas ini, dipandang batal djatoeh atas me-(tiada berharga). réka itoe.
Djadi soeara-soeara itoe haroes dikoerangkan dahoeloe dari pada djoemlah soeara jang toeroet memilih sama sekali
Lihat lagi pasal 9'.



19
Peringatau ten- (3) Soeara-soeara jang batal itoe dan 'sebab-sebabnja tangan ito? dida- maka batal itoe, haroes ditoeliskan didalam porsés-perbal lam porsés-per- pemilihan itoe. bal pemilihan.
Memperingat- (4) Sebeloem pemihhan didjalankan, maka haroes di-
kan sebeloem ingatkan dahoeloe kepada pemilih-pemilih, jang terseboet
memilih akan pada ajat pertama dan kedoea dari pada pasal ini.
ketentoean-ke- f^wl ÏW&'-'kzk ^wA-
tpninmn ianir Lihatlah djoega pasal 41 dan 9 hal pemberi tahoean
leiuuciiii Jni>s jang haroes diberi-tahotkan sebeloem pemilihan di-
terseboet dia- moelaï
tas ini.
Pasal 6.
Siapakakjangdi- (1) Jang terpilih pada pemilihan jaïtoe barang siapa pandang terpilih: jang beroléh soeara jang terbanjak, asal banjak soeara 1. djikalan her- jang diperoléhnja itoe tidak koerang dari pada seperlima oléb soeara djoemlah pendoedoék-désa jang berhak memilih. jang- terba- (2) Djikalau doea atau beberapa orang mendapat soeara njah. sama banjak, dan tidak ada seorang lain jang beroléh
3. djikalan soeara lebih dari pada djoemlah soeara jang diperoléh doea orang meréka itoe, maka jang dipandang terpilih jaïtoe, siapa atau lebih menoeroet timbangan komisi dari pada meréka itoe, jang juug nienda- akan lebih tjakap mendjalankan pekerdjaan kepala-désa pat soeara itoe. sani& banjak.
Pemilihan jang (3) Kalau tidak seorang djoega mendapat soeara seperlikedoea pada ma dari pada djoemlah pendoedoek-désa jang berhak memikoempoelan lih, maka pemilihan itoe dioelang sekali lagi pada koempoelan jang satoe itoe itoe djoega. Dan kalau pemihhan jang kedoea itoe djoega djorga. tiada berhasil, maka haroes diadakan koempoelan-pemilihan sekali lagi dalam waktoe jang ditentoekan menoeroet pasal 1. Sjarat jang tertoelis pada ajat ketiga dari pada pasal 3, tiada dilakoekan boeat koempoelan kedoea itoe.
Tentangan lamanja waktoe haroes mengadakan perkoempoelan jaïig baroe itoe, lihatlah peringatan pada pasal 1.
Sjarat jang terseboet pada achir ajat ini, jaïtoe, bahwa sekoerang koerangnja haroes 2/3 dari pada banjak pemilih datang kekoempoelan itoe.
Pasal 7.
Porsés-perbal (1) Dari pada salah soeatoe jang dilakoekan pada koempemilihan itoe. poelan-pemilihan itoe hendaklah diboeat porsés-perbalnja menoeroet tjontoh jang ditetapkan oléh Directeur Pernerintahan dalam Negeri. Témpoh dalam (2) Porsés-perbal itoe haroes dikirimkan kepada Kepalaberapa lamanja pernerintahan daérah dalam empat belas hari sesoedah porsés-perbal koempoelan itoe diadakan (St. 1912 : 567). itoe haroes disembahkan.



20
ArtikerS.
Beslissing; Het Hoofd van gewestelijk bestuur beslist binnen één van het Hoofd maand na de ontvangst van het proces-verbaal omtrent van gewestelijk de gehouden verkiezing, aan welke hij alleen in de bestuur om- volgende gevallen zijne goedkeuring onthoudt: trent de verkiezing: onthon- le. wanneer blijkt, dat bij de gehouden verkiezing ding van goed. de voorschriften van dit reglement niet naar "bekeuring daar- hooren zijn opgevolgd en het gepleegde verzuim aan. invloed heeft kunnen uitoefenen- op den uitslag
der verkiezing ;
Bijv. als er bij een eerste verkieziengsbij eenkomst minder dan 2/3 van het geheele aantal kiezers waren opgekomen en de commissie de verkiezing nochtans heeft laten doorgaan.
2e. wanneer de gekozene — ter beoordeeling van genoemd Bestuurshoofd — uit hoofde van . zijn gedrag, van verslaafdheid aan spel, opium of . sterken drank, op grond van ouderdom, ziekelijkheid, zielsof lichaamsgebreken, wegens veroordeeling bij een in kracht van gewijsde gegaan vonnis, waarop geene gratie is gevolgd tot eene zwaarder straf dan geldboete, dan wel wegens andere gewichtige redenen van openbaar belang voor het ambt van dessahoofd ongeschikt is te achten.
Met de slotbepaling van dit artikel heeft het Hoofd van gewestelijk besteur het in de hand de verkiezing . van ongewenschte elementen tot desahoofd niet goed te keuren: een en ander op advies van de verkiezingscommissie.
Het Hoofd van gewestelijk bestuur kan altijd deverkiezing goedkeuren, ook al is de gekozene minder goed van gedrag of zelfs veroordeeld geweest tot een zware straf. Alleen als naar zijn oordeel de gekozene om die redenen voor het ambt van desahoofd ongeschikt is te achten, keurt genoemd bestuurshoofd de verkiezing niet goed.
Artikel 9.
Nieuwe verkie- (1) Indien de verkiezing niet wordt goedgekeurd, gelast, zing bij niet- onder opgaaf der redenen van die beslissing, het Hoofd goedkeuring van gewestelijk bestuur eene nieuwe verkiezing te houden, van de gehou-met de opdracht om vóór den aanvang dezer verkiezing
den verkiezing, van die redenen aan de kiesgerechtigden mededeeling te doen.



24
Nieuwe verkiezingsbijeenkomstbinnen een jaar na bovenbedoelde
tijdelijke vervulling van
liet ambt van desahoofd.
r. de kiesgerechtigden, door zich gezamenlijk "van stemming te onthouden, blijk geven geen prijs te stellen op de uitoefening van het kiesrecht; d. geen enkel, met inachtneming van het bepaalde bij artikel 5 daarvoor in aanmerking komend, persoon zich voor het ambt verkiesbaar heeft gesteld. (2) Binnen een jaar nadat zoodanige voorziening door het Hoofd van gewestelijk bestuur is genomen, wordt eene nieuwe veikiezingsbij eenkomst belegd, hetzij op verzoek der bewoners van de betrokken dessa, hetzij op last van het Hoofd van plaatselijk bestuur.
Zie voor uitbreiding van het begrip: „Regent", artikel 17 van dit reglement.
Uit de onder a t/m d opgesomde redenen volgt, dat het hier een soort dwangmaatregel geldt. Immers, de verkiezing van een behoorlijk desahoofd is door de houding der kiezers onmogelijk gemaakt, terwijl het dorp niet zonder hoofd kan blijven en het raadzaam is door verloop van tijd de kiezers tot ander inzicht te laten komen.
Het verzoek tot het houden van een nieuwe verkïezing&bijeenkomt kan daarom ook gedaan worden door de bevolking der betrokken desa.
Artikel 1;
Ontslag van (1) Voor het ontslag van een dessahoofd wordt vereischt
een desa- een gemotiveerd besluit van het Hoofd van gewestelijk hoold bij ge- bestuur, blijkens hetwelk de betrokken Regent en het
motiveerd Hoofd van plaatselijk bestuur ter zake zijn gehoord.
besluit te i >
veiieenen.
Behalve op verzoek van den betrokkene. zelf geschiedt gemeenlijk het voorstel tot ontslag van een desahoofd door den Regent en den Controleur, waartoe de districts- of onderdistrictshoofden de ~ noodige- gegevens verschaffen.
Voorzien van den raad Var. den AssistenVfiesident, mede nopens de vraag of een eervol of oneervol ontslag zal behooren te worden, verleend (zie artikel 131 en de daar genoemde redenen), wordt het voorstel den Resident aangeboden.
Bekendma- (2) Dit besluit wordt ten spoedigste in de dessa beking daarvan kendgemaakt met uitreiking, zoo mogelijk, aan den in de desa. betiokkene van een extract op ongezegeld papier.



25
c. djikalau pendoedoek-désa jang berhak memilih, tiada pedoeli akan haknja itoe dan bersama-sama tiada maoe
^^J3» memilih;
d. djikalau diantara orang jang boléh .dipilih dengan mengingat boenji ketentoean-ketentoean jang terseboet pada pasal 5, tidak seorang djoega soeka dipilih.
Koenipoclan (2) Selambat-lambatnja satoe tahoen sesoedah pekerpeniilikan djaan itoe diwakilkan oléh Kepala pemerintahan daérah baroe selam-hendaklah diadakan koempoelan pemüihan baroe, baik bai-lambatnja atas permintaan pendoedoek-désa itoe, baik atas perintah setahoen se- Kepala pemerintahan senegeri. soedah pe-
kerdjaan Lihatlah apa jang dimaksoed dengan perkata-
kepala désa an Eegén pada pasal 17 dari pada reglemén ini.
itoe diwakil- Dari pada sebab-sebab jang terseboet 'pada a sam-
pai d diatas ini, njata, Danwa dalam nai ini aua tersemboenji paksa. Karena kemaoean pendoedoekdésa itoe, maka ta' dapatlah didjalankan pemiuhan dengan sepatoetnja, Sebab itoe perloelah diadakan témpoh akan tnembiarkan pikiran pendoedoek-désa itoe djadi beroebah. Tetapi sémentara itoe désa itoe haroes ada kepalanja. Sebab itoe permintaan akan mengadakan koempoelan itoe boléh djadi djoega datang dari pendoedoek-désa itoe.
kan.
Pasal 12.
Hal meiepas (1) Berhenti kepala-désa itoe hendaklah dengan soerat
kepala désa beslit (besluit) Kepala-pemerintahan daérah. Dalam soerat
dengan bes- beslit itoe hendaklah terseboet sebab-sebabnja, maka ia
lit jang berhenti itoe; lagi hendaklah njata dari.pada beslit itoe,.
beiisi sebab- bahwa dalam hal itoe Regén dan Kepala-pemerintahan
sebabnja. senegeri telah didengar timbangannja.
Lain dari pada atas permintaan kepala-désa itoe sendiri, maka permintaan akan raemperhenbikan kepala-désa itoe biasanja dilakoekan oléh Regén dan Kontrolir dengan memakai keterangan-keterangan jang . diperoléhnja dari kepala-distrik atau onderdistrik
Dengan soerat nasihat Kepala pemerintahan senegeri, djoega tentangan patoet tidaknja berhenti kepala désa itoe dengan hormat atau tidak, disembahkanlah permohonac itoe kepada Kepala pemerintahan daérah (Lihatlah pasal 131 dan sebab-sebabjang terseboet dalamnja).
Hal inembèri (2) Kepoetoesan beslit itoe diberi tahoekan didésa tahoekan dengan selekas-lekasnja, kalau boléh dengan memberiitoe didésa kan salinan soerat berhenti itoe diatas kertas biasa kepada kepala itoe.



28
Dit lid voorziet in nog een geval waarbij schorsing kan worden uitgesproken. Nevens het in het eerste lid genoemde toch blijkt schorsing mogelijk ook om andere redenen, bijv. om een onderzoek in te stellen naar het levensgedrag, den gezondheidstoestand enz. van den- betrokkene. Ook deze schorsing wordt door flhp2| den Resident uitgesproken.
Artikel 15.
Mededeelin- (1) Het Hoofd van gewestelijk bestuur doet in het gen van het jaarlijks door hem in te dienen Algemeen Verslag meHoofd van- dedeeling van het aantal in het afgeloopen jaar door gewestelijk hem goedgekeurde verkiezingen van dessahoofden zoobestnnr in het mede, met opgaaf van redenen, van het aantal gevallen, algemeen ver- waarin gedurende dat tijdperk door hem verkiezingen slag. niet zijn goedgekeurd, dessahoofden zijn geschorst of
ontslagen, dan wel, krachtens het bepaalde bij de eerste alinea van artikel 11, een fungeerend dessahoofd door hem is aangesteld.
(2) Tevens wordt in dat verslag voor zooveel noodig in bijzonderheden gerapporteerd nopens de werking der in dit Reglement vervatte bepalingen.
Artike1 16.
Toepasselijk- (1) Dit Reglement is van toepassing op alle Inlandheid van ditsche gemeenten op Java en Madoera, die niet vallen Reglement. onder de uitzondering, gesteld bij de derde alinea van artikel 71 van het Reglement op het beleid der Regeering van Nederlandsch-Indië.
Bedoeld derde lid luidt:
„Waar het bepaalde bij de alinea's 1 en 2 van dit artikel l) niet overeenkomst met de instellingen des volks of met verkregen rechten, wordt de invoering daarvan achterwege gelaten".
Het Reglement is dus ook van toepassing op die perdikan desa's en dia desa's, welke bepaldelyk belast z\jn met de bewaking der graven van de voorouders van Vorsten, Regenten en andere Irtlaridsche grooten, of van tempels en andere in de oogen der bevolking gewijde plaatsen, waar verkiezing van dessahoofden gebraikëhjk is
T a.v. de kiesgerechtigden iu .die desa's zie lid 3-.
(1) Alinea's 1 en 2 luiden:
„De Inlandsche gemeenten verkiezen, behoudens de goedkeuring van het gewestelijk gezag, hare hoofden en bestuurders De Gouvemeur-Genneraal handhaaft dat recht tegei» ali& inbreuken.
Aan die gemeenten wordt de regeling ham huishoudelijke belangen gelaten, met inachtneming der van den GouverneurGeneraal of van het gewestelijk gezag uitgegane verordeningen."



29
Dari pada ajafc ini njata poela, bahwa lain dari pada jang terseboet pada ajat 1 diatas ini ada poela lagi sebab-sebab jang boléh menjebabkan kepala-désa itoe diperhentikan boeat sementara misalnja: kalau kelakoeannja atau keséhatan badannja sendiri hendak diperiksa dan seb Dalam hal itoe djoega Kepalapemerintahan daérah Jang memperhentikan boeat sementara itoe.
Wart» Kepala pemerintahan daérah dalam Kentjana 'Oemoem.
Pasal 15.
(1) Dalam Rentjana 'Oemoem (Algemeen Verslag) jang haroes diboeat oléh Kepala-pemerintahan daérah tiap-tiap tahoen, haroes ditjeriterakannja, berapa banjaknja pemilihan kepala-désa jang disahkannja, dan berapa jang dibatalkannja (ini dengan sebab-sebabnja); berapa
kepala-désa jang diperhentiKannja Doeat senienuiia auiu jang dilepas sama sekali, dan berapa pangkat itoe jang diwakilkannja menoeroet ajat 1 dari pada pasal 11.
(2) Lain dari pada itoe haroes ditjeriterakannja djoega dalam Rentjana 'Oemoem itoe, seberapa perloe dengan landjoetnja, bagaimana kedjadian ketentoean-ketentoean dalam Reglemén ini.
Pasal 16.
Hal melakoe- (1) Reglemén ini berlakoe atas segala désa di Djawa kan Reglemén dan Madoera^ jang tidak diketjoealikan pada ajat ketiga ini. dari pada pasal 71 Reglemén Pemerintah bagi tanah Hindia (Regeeringsreglement).
Ajat jang ketiga itoe boenjinja:
' Djikalau jang ditentoekan pada ajat 1—2 pada pasal ini (') 'tiada setoedjoe dengan'adat lembaga atau hak jang telah diperoléh anak negen, maka tiadalah didjalankan Reglemén ini."
Djadi Reglemén-ini boléh dilakoekan djoega atas désadésa perdikan dan désa-désa jang sengadja diwadjibkan akan mendjagal koeboeran néné^ mojang Radja-radja, Regén-regén dan orang moeha lam-lam atau jang mendjaga tjandi-tjandi, dan tempat-tempat lain jang dimoehakan oléh Boemipoetera, ja'ni kalau disitóe ada ter'adat kepala-désa dipilih.
Tentangan orang-orang jang poenja hak memuin didésa-désa itoe, lihatlah ajat 3 pada pasal ini.
(M Ajat 1 dan 2 itoe boenjinja: _
Désa-désa (pendoedoek-désa) memilih kepalanja dan pentoeanja sendiri, tetapi pemilihan itoe hendaklah disahkan oléh pemerintabdaérah. Maka hak itoe tidak boléh dikoerangi atau dilanggar; maka atas Toean Besar Goebernoer-Djenderallah memehharakan <iia.
Akan niengatoerkan perkara roemah tangganja, diserahkan nepaaa désa-désa itoe sendiri, asal peratoerannja itoe djangan berlawanan dengan peratoeran jang ditetapkan oléh Toean Besar GoebernoerDjenderal dan oléh pemerintah-daérah.



41
2e. soepaja pemilih-pemilih memilih sendirinja, tidak dengan berwakil;
3e. soepaja orang-orang jang dipetjatkan oléh hakim dari haknja memilih, djangan toeroet memilih;
4e. soepaja orang-orang jang dipilih djoega toeroet memilih, asal ia berhak boeat toeroet memilih;
5e. soepaja pada pemilihan terboeka, orang-orang jang memilih itoe berdiri sepoeloeh-sepoeloeh, akan menggampangkan menghitoeng banjaknja;
6e. soepaja pada pemilihan tertoetoep, kotak, atau taboeng tempat mengoempoelkan tanda-tanda memilih, sebeloem pemilihan dimoelaï, ditoetoep dimoeka komisi itoe serta dimoeka beberapa orang pemilih, dan soepaja barang-barang jang dipakai akan memilih itoe (lidi dan l.l.nja) diberi tanda;
7e. soepaja kotak atau taboeng soeara itoe djangan diboeka, sebeloem komisi dan pemilih-pemilih jang terseboet pada 6e. diatas ini, pertjaja betoel bahwa kotak atau taboeng itoe tinggal tertoetoep dengan baik;
8e. soepaja tanda-tanda soeara itoe dihitoeng oléh
masing-masing anggota komisi sendiri, dan 9e. soepaja djoemlah segala soeara itoe djangan diberi tahoekan, sebeloem pendapatan hitoengannja dibandingkan dan kedapatan bersamaan;
10e. soepaja ketika menghitoeng soeara itoe, soeara jang ta' sah dikeloearkan dahoeloe dari djoemlah soeara jang toeroet memilih semoeanja;
11*. soepaja soeara jang ta' sah itoe diboeatkan peringatannja didalam porsés-perbal dan diseboetkan poela sebab-sebabnja maka tidak sah;
d. djanganlah meneroeskan pemilihan jang pertama, kalau koerang dari pada 2/3 pemilih-pemilih jang datang ketempat koempoelan itoe;
e. haroes mengadakan pemilihan jang kedoea pada koempoelan itoe djoega, kalau tidak seorang djoega beroléh soeara jang sekoerang-koerangnja (1/5 dari pada banjak sekalian pendoedoek désa jang berhak memilih);
/'. menerangkan terpilih:
le. orang jang mendapat soeara-sah jang terbanjak, asal banjak soeara jang diperoléhnja itoe sekoerangkoerangnja 1 /5 dari pada banjak sekalian pendoedoek-désa jang berhak memilih;



42
2e. van hen, op wie in geval van staking van stemming het grootst aantal geldige stemmen is uitgebracht, dengene, die naar het oordeel der Commissie de meeste waarborgen van geschiktheid aanbiedt;
g. maakt van het verhandelde ter verkiezingsbijeenkomst een proces-verbaal op, hetwelk binnen veertien dagen na die bijeenkomst wordt ingediend aan het Hoofd van gewestelijk bestuur;
//. deelt daarbij mede:
le. — ten einde het Hoofd van gewestelijk bestuur gegevens tot het vormen van zijn oordeel te verschaffen — of de gekozene, naar het inzien der Commissie: I. uit hoofde van zijn gedrag, II. door zijn verslaafdheid aan spel, opium of sterken drank,
HL op grond van ouderdom, ziekelijkheid, zielsof lichaamsgrbreken,
IY. wegens veroordeeling bij een in kracht van gewijsde gegaan vonnis, waarop geen gratie is gevolgd, tot een zwaarder straf van geldboete, dan wel V. wegens andere gewichtige redenen van openbaar belang,
voor het ambt van desahoofd ongeschikt is te
achten;
2°, aan den (Adspirant) Controleur, dat een'tweede stemming in eenzelfde.^,bijeenkomst geen resultaat heeft gehad en wacht verder diens bevelen tot belegging eener nieuwe verkiezingsbijeenkomst af.
Voorbeelden.
Aantal kiezers in de desa: 181. Verplichte opkomst tot geldigheid der eerste verkie* zing: minstens 2/s van dit getal = 121 kiezers.



43
2e. kalau doea atau beberapa orang sama-sama mendapat soeara jang terbanjak, jang terpilih dari padanja, jaïtoe siapa menoeroet timbangan Komisi jang terbanjak menaroeh sipat-sipat jang boléh mendjadikan dia kepala jang baik;
g. haroes memboeat porsés-perbal dari hal apa jang terdjadi pada koempoelan-pemilihan itoe, dan porsés-perbal itoe haroes disembahkannja kepada Kepala pemerintahan daérah selambat-lambatnja 14 hari sesoedah pemilihan itoe;
h. haroes mentjeriterakan dalam porsés-perbal itoe:
le. adakah patoet menoeroet timbangan komisi itoe orang jang terpilih itoe djadi kepala-désa atau tidak, jaïtoe dengan mengingat atau menilik hal-hal jang terseboet dibawah ini: I. kelakoeannja,
II. menagih atau tidaknja ia berdjoedi, mengisap tjandoe atau meminoem minoeman keras,
III. 'oemoernja, keséhatan badannja atau keroesakan otaknja atau badannja,
IV. soedahkah pernah ia dihoekoem oléh hakim dengan hoekoeman jang berat dari pada denda oeang serta tiada beroléh ampoenan dari pada hoekoeman, atau
V. sebab lain-lain jang penting^penting dan
mengenaï perkara 'oemoem, itoe semoeanja goenanja akan memberi alasan jang tjoekoep kepada Kepala pemerintahan daérah akan menetapkan timbangannja atau kepoetoesannja;
2e. memberi tahoekan kepada (Aspiran) Kontrolir, bahwa pemilihan jang kedoea djoega pada koempoelan jang satoe itoe tiada berhasil. Maka komisi itoe haroes menoenggoe perintah (Aspiran) Kontrolir itoe, bila pemilihan jang baroe haroes diadakan.
Tjontoh-tjontoh.
Banjak pemilih pada seboeah désa 181 orang. Jang mesti datang kekoempoelan sekoerang-koerangnja 2/3 dari pada 181 orang =121 orang.



44
Minimum aantal stemmen, door de candidaten te behalen: 37.
Uitgebracht in totaal 161 stemmen.
Ongeldig om verschillende redenen zie (b2 en 7) 12 „
Geldig 149 stemmen.
Voorbeeld I. Uitgebracht op A. 103.
„ „ B. 46.
- „ C. 8. (ongeldig)
n"' " 2) D. 4. (ongeldig)
Totaal 161. A. is gekozen.
Voorbeeld II.
Uitgebracht op A. 51.
„ „ B. 51.
• „ „ C. 28.
m D- 19„ ' „ E. 8. (ongeldig) „ „ F. 4. (ongeldig)
Totaal 161.
Er is staking van stemming t.a.v. A. en B. De Commissie verklaart B. als gekozen, omdat naar haar oordeel deze de meeste waarborgen van geschiktheid aanbiedt.
Voorkeeld III.
- Uitgebracht op A. 34.
„ „ B. 33.
„ C. 30.
„ D. 28.
. „ E. 24.
.. „ F. 12. (ongeldig)
Totaal 161.
Niemand is gekozen, want geen der candidaten heelt het wettelijk minimum gehaald, in het gegeven geval 37.
De Commissie gelast den kiezers over te gaan tot een nieuwe stemming in dezelfde bijeenkomst.



III
BLAÖZ.
Artikel 6.
1. Wie als gekozen worden beschouwd:
1. bij meerderheid 18
2. bij staking van stemming 18
2. Mogelijke tweede stemming in dezelfde bijeenkomst. 18
Artikel 7.
1. Het proces-verbaal der verkiezing 18
2. Termijn van indiening daarvan 18
Artikel 8.
Beslissing van het Hoofd van gewestelijk bestuur omtrent de verkiezing; onthouding van goedkeuring daaraan . . 20
Artikel 9.
1. Nieuwe verkiezing bij niet-goedkeuring van de gehouden verkiezing . . . 20
2. Toepasselijkheid van het reglement op deze nieuwe verkiezing 22
Artikel 10.
1. 2. Verleening en overhandiging van een verkiezingsbewijs 22
Artikel 11.
1. Tijdelijke vervulling van de betrekking van desahoofd .
in plaats van eene verkiezing 22
2. Nieuwe verkiezingsbijeenkomst binnen één jaar na bovenbedoelde tijdelijke vervulling van het ambt van desahoofd 24
Artikel 12.
1. Ontslag van een desahoofd bij gemotiveerd besluit
te verleenen. 24
2. Bekendmaking daarvan in de desa .- 24
Artikel 13.
1. 2. Eervol ontslag is regel 26
Artikel 14.
1. Schorsing van een desahoofd 26
2. Tijdelijke voorziening in het ambt van dessahoofd indien dit is opengevallen of het hoofd is geschorst. 26
Artikel 15.
1. 2. Mededeelingen van het Hoofd van gewestelijk bestuur
in het algemeen verslag 28



IV
moeka
Pasal 6.
1. Siapakah jang dipandang terpilih:
1. Djikalau heroléh soeara jang terbanjak ... 19
2. Djikalau . doea orang atau lebih jang mendapat soeara sama banjak 19
2. Pemilihan jang kedoea pada koempoelan jang satoe itoe djoega 19
Pasal 7.
1. Porsés-perbal pemilihan itoe IJ
2. Témpoh dalam berapa lamanja porsés-perbal itoe haroes disembahkan 19
ï?asal 8.
Kepoetoesan pemerintahan daérah tentangan pemilihan jang drbatalkan 21
Pasal 9. „
1. Pemilihan baroe, djika soeatoe pemilihan dibatalkan. 21
2. Hal melakoekan reglemén ini pada pemilihan jang kedoea itoe **"
Pasal 10. ,.1£1-, Ju 2. Hal memberi dan menjampaikan soerat tanda terpilih. 23
Pasal 11.
1. Hal mewakilkan pekerdjaan kepala-désa ..... 23
2. Koempoelan pemilihan baroe selambat-lambatnja setahoen sesoedah pekerdjaan kepala-désa itoe diwakilkan. 25
Pasal 12. ..'. . v 1. Hal meiepas kepala-désa dengan beslit jang bensisebab-
n„ï,nKr,;<, . 25
Hal memberi-tahoekan itoe didésa .
Pasal 13.
1. 2'. Biasanja berhenti dengan hormat - ~<
Pasal U.
1. Hal memperhentikan kepala-désa boeat sementara . -i
2. Hal mewakilkan pekerdjaan kepala-désa boeat sementara, djikalau pangkat kepala-désa itoe terboeka atau kepala-désa itoe diperhentikan boeat sementara . . 27
Pasal 15.
1. 2. Warta Kepala-pemerintahan daérah dalam Rentjana 'Oemoem t ... 29



V
BLADZ.
Artikel 16.
1. Toepasselijkheid van dit reglement 28
la. Voorziening in de betrekking van desahoofd op voormalige particuliere landerijen, 30
2. Benoeming van hoofden van perdikan-desa's ... 30 3i Verkiezing van hoofden van perdikan-desa's ... 30 4. Uitreiking van een acte van aanstelling aan benoemde
desahoofden 30
Artikel 17.
Uitbreiding van het begrip „Regent" .30
2. Bijblad No. 7527 (Geheime stemming) . . . . . . 32
3. Bijblad No. 7798 (Idem) v ... 34
HOOFDSTUK II. Overzicht.
Wenken en voorbeelden 36



VI
M0EKA
Pasal 16.
1. Hal melakoekan Reglemén ini 29
1 a. Hal mengangkat kepala-désa, didésa-désa jang dahoeloe
masoek bagian tanah partiköelir 31
2. Hal mengangkat kepala-désa perdikan 31
3. Hal memilih kepala-désa perdikan 31
4. Hal memberikan soerat angkatan kepada kepala-désa jang diangkat ... . . . . ; p 31
Pasal 17.
Hal meloeaskan pengertian kata Regén: 31
2. Bijblad No. 7527 (Pemilihan tertoetoep) 33
k 3. Bijblad No. 7798 (Idem) 35
BAB H. Ringkasan
Nasihat dan tjontoh-tjontoh 37















18/B.B. Beberapa perkara désa . f^^Êpt>,-:- • f 0,50 19/L.N.H. Pengawasan Negeri atas pengobatan héwan . „ 0,35 20/O.E. Oeroesan orang gila di Hindia Belanda. . . „ 0,30 21/L.N.H. Ordonansi penjakit gila andjing . -::f§f . „ 0,45 22/F. Pemoengoetan tjoekai barang koekoesan (arak)
Hindia $<k • . „ 0,25
23/G.B. Ordonansi minjak tanah „ 0,40
24/B.B. Sendjata api, obat bedil dan bekal pemasang. „ 0,50
25/B.B. Barang-barang peletoep „ 0,20
26/B.O.W. Pengawasan laloe lintas didjalan raja . . . „ 0,50 27/L.N.H. Statistiek Peroesahaan tanah dan penjediaan
makanan „ 0,40
28/0. Perkara-perkara Militér I. „ 0,50
29/0. Perkara-perkara Militér II. . . . .-lp-. . „ 0,60 30/G.B. Monopoli Garam..' . . . . . -. /. ". .„.0,50 31/J. Pengawasan atas perkara mentjétak . „ 0,25
33/F. Rési Tjandoe Splp. • • >» 0,65
35/B.B. Pekerdjaan pindjaman ra'jat. . w . . . . „ 0,70
37/0.E. Perkara agama Islam Boemipoetera . -s,* . . „ 0,65 38/F. Pekerdjaan Roemah Gadai. . . . .. ■■. . . „ 0,30
40/G.B. Oendang - oendang tambang ditanah Hindia
Belanda „ 0,25
41/G.B. Postspaarbank di Hindia Belanda. •-.'„-0,45
42/F. Bia ségel ili l ' . .',„ 0,25
44/B.B. I. Mengoebahkan milik désa mendjadi milik
poesaka sendiri-sendiri m,' ■ ■
II. Mengganti milik poesaka sendiri-sendiri dengan eigendom ffï . .
III. Mendaftarkan dan memindahkan hak eigendom serta mendaftarkan hijpotheek tanah, jang diperoléh oléh Boemipoetera mendjadi tanah eigendom „ 0,40
Barang siapa hendak membeli atau memesan kitab-kitab jang ter seboet itoe, hendaklah soerat pesanan bersama dengan oeang harga kitab itoe, di'alamatkan kekantor Commissie voor de Volkslectuur („Balai-Poestaka") di Weltevreden. Memesan seboeah atau tiga boeah sama sekali, haroeslah ditambahi harga 5 sén lagi, goenanja oentoek memboengkoes dan oentoek ongkos mengirimkannja.