f 0,96
■^^NEDERLANDSCHE^j^*
HANDELSBRIEVEN
' " * Jm:- ïWsim^^SrTÊ&M'i ■ ' '
:-: EEN VERZAMELING :•: VAN 260 BRIEVEN MET INLEIDINGEN EN VERKLARENDE AANTEEKENINGEN
DOOR
SERVAA5 DE BRUIN
DERDE, VERBETERDE UITGAVE :-: DER NIEUWE BEWERKING :-:
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
•*■






NEDERLANDSCHE HANDELSBRIEVEN
EEN VERZAMELING VAN 260 BRIEVEN MET INLEIDINGEN EN VERKLARENDE AANTEEKENINGEN
DOOR
SERVAAS DE BRUIN
DERDE, VERBETERDE UITGAVE :- DER NIEUWE BEWERKING -:
GOUDA - G. B. VAN GOOR ZONEN
M 4*



Voorbericht bij de nieuwe bewerking.
Hoeveel bo;ken er in de laatste jaren ook over Handelscorrespondentie verschenen zijn, toch hebben de brievenboeken van Servaas de Bruin nog steeds hun waarde behouden.
Niet alleen de volkomen overeenstemming van den inhoud der vier deeltjes/ Nederlandsch, Fransch, Duitsch en Engelsen, maar ook) de inleidingen bij de verschillende hoofdstukken in het Nederlandsch en de vele aanteekeningen bij de brieven in de vreemde talen, — kortom, de geheele inrichting maakt deze verzameling van handelsbrieven in het bijzonder geschikt voor heli, die geheel op zich zelf moeten of willen studeeren^
Het is aan te bevelen, de brieven in de vreefmde talen steeds zóó te bestudeeren, dat men ze vlot van het Nederlandsch kan lezen.
Op verschillende plaatsen, waar dit noodig bleek, zijn de Nederlandsche brieven gewijzigd: zoo is het verouderde en het ouderwetsche gemoderniseerd
Ook voor den twieeden en den derden druk is aan den tekst de noodige zorg besteed. Eenige minder vaak voorkomende brieven zijn weggelaten. Voor de vergelijking met de brieven in hett Engelsen, Fransch en Duitsch zijn de oude nummers naast de nieuwe geplaatst. §KËi$
DE BEWERKER.



INHOUD.
Bladz.
Inleiding .' 5
Gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen 6
Uiterlijk van den brief 7
Het schrift , ' 8
Dichtmaken van den brief en het adres.. . «sffisjH
Titulatuur ''fiSSI
Aanteekenen van brieven . io
Kopiëeren en bewaren van brieven . . . . io
Openen van de brieven io
Zakelijke indeeling van den brief 12
I. Circulaires No. 1—25 15
II. Aanbieding tot het leveren van goederen en
tot verdere diensten No. 26 — 39 2^
III. Marktberichten No. 40 en 41 ..... . 38
IV. Verzoeken om prijsopgaven en antwoordén
daarop No 42—50 « .. . . 41
V. Bestellingen No. 51—58 ......... 46
VI. Uitvoering van bestellingen en toezending van
facturen No. 59—64 51
VII Brieven over goederen, die ter beschikking van
den afzender blijven No. 65—75 55
VIII. Brieven over wissels 62
1. Advies van een wissel No. 76—84 ... 62
2. Over het accepteeren v. wissels No. 85—89 67
3. Brieven oyer noodadressen No. 90 — 94 . 69 4/-^ Brieven over gedomiciliëerde wissels
No. 95—102 71
5. Brieven over remisen No. 103—119. . . 75
6. Brieven over in- of verkoop van wissels
bij wijze van commissie No. 120—126 83
7. Brieven over verkeerde endossementen
No. 127—131 ". . . . 88
• 8. Brieven over wissels, waarvan de betrokkene de acceptatie heeft geweigerd
No. 132—137 89



IV
Bladz.
9. Brieven over uitstel van betaling van wissels No. 138—142 ........ 93
10. Brieven over van non-betaling geprotes¬
teerde wissels en regres wegens nonbetaling No. 143—148 95
11. Brieven over interventie No. 149—151 99
12. Brieven over valsche en weggeraakte wissels
No. 152 — 155 101
IX. Brieven over betalingen, geldzendingen en be¬
richten van ontvangst No. 156—165 . . . 103
X. Brieven uit het rekening-courant-verkeer No.
166- 174 . . „. . ... 108
XI. Brieven om inlichtingen. Aanvragen om krediet
No. 175—182 112
XII. Maanbrieven No. 183—191 117
Xni. Brieven over faillissementen No. 192—204 . 121
XIV. Aanbevelings- en kredietbrieven No. 205—207 128
XV. Brieven over commissie- en consignatie-zaken
No. 208—219 131
XVI. Zaken voor gemeenschappelijke rekening No.
220—228 . . . . . . . . - 137
XVII. Scheepsbevrachting No. 229—233. 142
XVIII. Transportverzekering en averij No. 234—243 145 XIX. Brieven over expeditie No. 244—257 . . . 152 XX. Sollicitaties No. 258 en 259 158



INLEIDING.
De briefwisseling (correspondentie) is een der voornaamste werkzaamheden op het kantoor; zij is het middel van verkeer met de kooplieden van elders e|n imoet met de grootste zorg behandeld worden.
Zelfs op kleinigheden dient te worden gelet, omdat men zich er anders aan blootstelt, van onverschilligheid en slordigheid of gebrek aan ervaring verdacht te worden.
Handelsbrieven moeten niet alleen voldoen aan dé eischen, die voor den briefstijl in het algemeen gelden, er moet ook uit blijken, dat de correspondent degelijbe handelskennis bezit, de omstandigheden juist weet te beoordeelen en zelfs onaangename zaken behoorlijk en beleefd weet te behandelen.
„Zooveel mogelijk" dient de handelsstijl met de 'gewone beschaafde taal overeen te komen. Het schijnt echter, dat vele kooplieden juist in de afwijkingen van het gewone spraakgebruik een bewijs zien van ervaring en routine.
Geheel verkeerd is b.v. de omzetting van een zin na het voegwoord en: Het schip is gisteren aangekomen en is men (in plaats van- men is) met de lossing begonnen. Wij zijn aan de uitvoering van Uw order begonnen en geven wij U de verzekering... Eveneens het weglaten van het voegwoord /tot: wij deelen U hiérbij mee,, de goederen hier aangekomen zijn.
Toch zijn er in den handelsstijl tal van eigenaardige uitdrukkingen, die onmisbaar zijn. Zij hebben door het gebruik een bepaalde beteekenis gekregen, die niet op andere wijze — althans niet even beknopt en voor kooplieden onmiddelhjk algemeen verstaanbaar — kan worden aangegeven. Tn zoover hebben wij dus werkelijk met een aparte handelstaal te doen.
Tot die uitdrukkingen behooren ook vreemde woorden,



6
voor welke geen volkomen passend Nederlandsch woord bestaat. Daartoe moef men zich echter beperken. Alle onnoodig gébruik van vreemde woorden ie beslist af te keuren. Al die uitheemsche woorden op te somimien, die uit de. briefwisseling gebannen behooren te blijven, en daarvoor de juiste) Nederlandsche woorden op te geven, is een. taak, die geheel en al buiten óns befstejk ligt, en waaromtrent wij naar een verklarend woordenboek van vreemde woorden i) moeten verwijzen. Wij willen er hier echter enkele opnemen. Bijvoorbeeld: anni currentis (verkort a. c.) „van het loopende jaar", waarvoor men /./. (laatstleden) en e.k. (eerstkomende) kan schrijven. Zoo ook anno passato (verkort a. p.) j/van het vorige jaar", waarvoor toch even verstaanbaar zou zijn v. j. (verleden jaar); pto. (passato) „van de vorige maand", waarvoor v. m. (vorige maand) even duidelijk is. Waarom primo, medio, ultimo Juli, in plaats van den eersten, half, den laatsten 'Juli ? Waarom ct. (courant) en niet liever dezer ? Het woord ad (= ten bedrage van) kan vejlig voorgoed geschrapt en door „groot" vervangen worden, bijvoorbeeld: „Uw rekening groot zooveel", ,,uw wissel groot zooveel", enz.
Een ander gebrek van den handelsstijl is, dat mien van een aantal Nederlandsche woorden de beteekenis verwrongen heeft. In het marktbericht van een handelaar in granen lezen wij: „Terwijl tarwe rijzende is, bégint gerst te dalen", waarmede hij zeggen wil, djat de prijzen van tarwe in de hoogte, die van gerst omlaag, gaan. In het marktbericht van 'een lederhandelaar heet het: „Zooileder willig, bovenleder daarentegen gedrukt. Kalfsleder heeft sedert de vorige week io a 15 cent gewonnen." De uitdrukking „zoolleder willig" zal wel beduiden: vönd tegen goede prijzen gereede koopers; „bo'venleder gedrukt": zelfs bij lage prijzen doen zich geen koopers voor; Wel zegt men heel dikwijls: de markt is gedrukt, maar het klinkt toch zonderling, wanneer men leest, dat een koopwaar gedrukt is. Wanneer gezegd waj3, dat de prijzen van 'het kalfsleder sedert de vorige week 10 a 15 tent gewonnen hadden, dan zou dit nog eenigszins te verdedigen zijn, maar een koopwaar kan niet 10 a 15 cent winnen'. Het is toch veel bfeter
1) Van Goor's Vreemde Woordenboekje. Kramers' Woordentolk.
„. -Zondervan. Algem. Verklarend Woordenboek, 5e dr.



7
zich van goed en verstaanbaar Nederlandsch te bedienen. In ieder geval streve men er naar ook handelsbrieven in zuivere taal te stellen.\
Bovendien moet een handelsbrief volkomen duidelijk zijn, dat wil zeggen nergens dubbelzinnig en onmiddellijk verstaanbaar. Kort en beslist moet iedere mededeeling worden uitgedrukt. Om een snel overzicht te vergemakkelijken, moet voor iedere afzonderlijke mededeeling op een nieuwen regel worden begonnen; bijzondere opgaven, bijv. van geldsommen, hoeveelheden, moeten op een aparten regel geschreven worden.
Dat kortheid een uitstekende eigenschap voor 'een handelsbrief is, spreekt wel van zelf; onnoodige omhaal van woorden kost den schrijver en den lezer tijd.
Taalkundige juistheid — evenzeer bij de correspondentie in de vreemde talen als in het Nederlandsch — is zeker geen minder belangrijke eisch. Ofschoon de vreemdeling over het algemeen wel zoo beleefd zal z'ijnj enkele fouten en een minder goede woordenkeus zooveel mogelijk door de vingers te zien, hoe dikwijls veroorzaken die niet moeilijkheden or geven aanleiding tot spotternij! Hoezeer > stijgt daarentegen de koopman in de achting, wanneer hij zoowel het Nederlandsch als de vreemde talen goed beheerscht.
Men zij in zijn brieven beleefd, hoewel zonder overdrijving. Men richte zich naar de maatschappelijke positie van den geadresseerde en verlieze vooral niet uit het oog, in welke verhouding men tot hem staat. B'ij brieven aan niet-kooplieden neme men de in de verschillende landen gebruikelijke titulatuur in acht.
De eerste indruk bij de ontvangst van een brief wordt teweeggebracht door het uiterlijk er van; het is dus in het belang van den afzender, zorg te dragen, dat de brief er zóó uitziet, dat hij al dadelijk bij den ontvanger een goeden indruk kan maken. Het is beslist noodzakelijk te zorgen voor schoon (zindelijk) postpapier van behoorlijke kwaliteit, en goeden inkt. Wordt een vel papier bij ongeluk "vuil of bevlekt, dan dient men een ander vel te nemen, al zou men ook den geheelen brief moeten overschrijven.
Het adres op de enveloppe moet met flinke,-, duidelijke letters geschreven en netjes over de geheele ruimte verdeeld zijn,, waarbij dan boven en beneden een gedeelte van de oppervlakte open blijft.



8
Gewoonlijk gebruikt men voor handelsbrieven kwarto (40) postpapier in enkele (geen dubbele) vellen. Voor korte berichten heeft men zoogenaamde memorandums en briefkaarten.
Al dit papier is met een „hoofd" bedrukt. Links boven staan de naam der firma, aanduidingen van de zaken, die de firma uitoefent, en eventueel het telegramadres en het telefoonnummer; rechts de woonplaats met daarachter een open ruimte voor den datum en onder den plaatsnaam het adres van de firma (van het kantoor), bijv.:
G. B. VAN GOOR ZONEN s
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ. GOlldü, ---- 192 .
Telegramadres: Vangoor, Kleiweg 25.
interc. telefoonn. 146.
Duidelijkheid is wél het eerste vereischte van alle schrift. Rechtloopende regels, die aan den rechterkant behoorlijk volgeschreven zijn en aan de linkerzijde overal even ver van den kant aanvangen, bevorderen de lees*baarheid, en maken, dat men den inhoud gemakkelijker overzien kan.
Soms vindt men in brieven na het slot de woorden „in haast" of in particuliere brieven ook wel: „wegens de groote haast gelieve u het sléchte schrift te verontschuldigen" of iets van dien aard. Al zulke toevoegsels zijn vrijwel overbodig: is een brief werkelijk in groote haast geschreven, dan zal de ontvanger dat zelf wel zien, zonder dat hij daarop opmerkzaam gemaakt behoeft te wor-^ den. Vooral een koopman moet nooit een brief met zooveel overhaasting schrijven, dat hij zich over het slechte schrift moet verontschuldigen.
Een groot misbruik heerscht er bij het onderteekeneh van brieven. Men zou bijna gaan gelooven, dat velen er een eer in stellen hun onderteekening volkomen onleesbaar te maken. Men verbeeldt zich misschien het namaken en vervalschen van de handteekening minder gemakkelijk te maken, maar juist het tegendeel is net geval: een kunstig ineengevlochten handteekening is veel gemakkelijker na te maken, dan een eenvoudige met onversierde, duidelijke letters. Men onderteekene dus zijn brieven duidelijk, zoodat de handteekening zonder moeite door iedereen gelezen kan worden.



9
In het handelsverkeer luidt een adres b.v. als volgt:
Postzegel.
Den Heer H. DE KONING,
HILLEOERSBERQ
Q. B. VAN GOOR ZONEN's BIJ ROTTERDAM. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ. GOUDA KLEIWEG 25.
Bij brieven naar groote steden is het altijd wenschelijk, op het adres de straat en het huisnummer te vermelden. Weet men die echter niet met zekerheid, dan is het raadzamer, die opgave geheel achterwege te laten. De straat en het huisnummer worden óf onder den naam van den geadresseerde gezet, b.v.:
Den Heer J. WILLEMSE
. Leuvehaven 77
Rotterdam.
öf onder den naam van de plaats van bestemming, b.v.:
Rotterdam
Leuvehaven 77.
Indien bij de plaats van bestemming nog een bijvoeging noodig is, bezigt men liever den eerstbedoélden vorm, b.v.:
Den Heer THEOD. TRAMIJN
Huize Boschlust
Laren (Het Gooi). ,



IO
Voor den naam van een firma staat meestal Den Heeren of Aan de firma ...
Adresseert men een brief aan iemand, die geen koopman is, dan schrijft men gewoonlijk:
den Weledelen (Weled.) Heer, of den Weledelgeboren (Weledelgeb.) Heer.
Het is in deze handleiding voor den handelsstijl niet de plaats, om uit te weiden over de verdere titulatuur. Een paar opmerkingen mogen voldoende geacht worden. Voor geestelijken gebruikt men het praedicaat Weleerwaard of Zeereerwaard, voor rechtsgeleerden en consuls Welèdelgestreng, voor doctoren Weledel Zeergeleerd, voor professoren Weledel Hooggeleerd, voor ministers Excellentie.
Personen van adel, die den titel van Jonkheer of Baron dragen, noemt men Hoogwelgeboren, die van hoogeren adel Hooggeboren.
Zulk een adres luidt dan b.v.:
Den Hoogwelgeboren Heer
F. F. Baron van Oppenhuizen
of den Hooggeboren Heer P. J. C. Graaf van Sweelen van Ommeren.
Brieven van bijzonder belang laat men bij de post „aanr teekenen". Op het adres schrijft men het woord „Aangeteekend". Voor aangeteekende brieven geeft de post een recu af. Ze moeten door of van wege den geadresseerde van het' postkantoor worden afgehaald en aldaar moet een ontvangbewijs geteekend en zoo noodig de identiteit van den ontvanger bewezen worden. Op deze wijze verkrijgt men de grootst mogelijke zekerheid, dat de brief werkelijk aan den geadresseerde is ter hand gesteld.
Verzendt men geld of geldswaarde in een brief, dan kan op bet adres het bedrag vermeld worden, b.v.:
Aangegeven waarde f 500.— (Vijfhonderd gulden).
De koopman—is door de wet verplicht, van eiken brief, die afgezonden wordt, kopie te houden. Hij doet dat meestal door middel van een kopieerpers of van een kopiëermachine. Het kopieboek is voorzien van een register. Men plaatst achter de (alphabetisch gerangschikte) namen der geadresseerden de nummers van de bladzijden



11
in het kopieboek, waarop de aan hen gerichte brieven voorkomen, zoodat men die gemakkelijk kan opzoeken. Dit naslaan wordt nog vereenvoudigd, door op eiken brief het folio van den laatstvoorgaanden en van den eerstvolgenden brief met rood of blauw potlood aan te teekenen, waardoor men al de aan een persoon gerichte brieven kan naslaan, zonder dat men het register meer dan eens behoeft te raadplegen. Wanneer er bijv. op blz. 6, li-, 19, 34, 56, enz. brieven aan een en denzelfden
o > 6 persoon staan, schrijft men op blz. 6—, op blz 11 —,
11 1 19
op blz. 19 zet men —, op blz. 34 ^ enzoovoort, In
vele zaken worden de te verzenden brieven (op losse bladen gekopieerd en dan gerangschikt) in portefeuilles bewaard.
Zooals men van verzonden brieven kopie houdt, worden ook de ontvangen brieven, nadat ze zijn afgehandeld, zorgvuldig opgeborgen. Eer dit geschiedt, wordt er buitenop een opschrift geplaatst. Bij voorbeeld een den 7 Januari 1920 door P. Boers uit Groningen afgezonden, den 8 Januari 1920 bij den geadresseerde ingekomen en door dezen den 11 Januari beantwoorde brief, krijgt het opschrift:
'Ve*_»$ I92° Groningen, P. Boers
A 8 Jan; 11 Jan.
Die A beteekent „Aankomst" en tevens „Antwoord", terwijl de dagteekening boven het streepje den datum van aankomst, en de dagteekening onder het streepje den datum der beantwoording aanduidt. Vroeger was het gebruikelijk, in plaats van die A een R te zetten, die Recu (= ontvangen) en Répondu (= beantwoord) beteekende. Op sommige kantoren wordt ook in plaats
/ m ' A ontv. , \ van A geschreven keantw dus eemge letters meer, maai
wel zoo duidelijk.
Ook het bewaren der ingekomen brieven is in het Wetboek van Koophandel uitdrukkelijk voorgeschreven.
Aan het einde van elke maand of elk jaar worden de brieven bij elkander gebonden en in een kist gelegd, waarop met duidelijke cijfers het jaartal vermeld staat.



12
Brieven zoowel als copieboeken moeten overeenkomstig het voorschrift van het ^Vetboek van Koophandel gedurende dertig jaren bewaard worden. ■ Het is soms noodig, dat men den tijd van afzending of aankomst van een brief kan bewijzen. Men bewaart dan het couvert; het daarop voorkomende poststempel levert dan voldoende bewijs op. 'Dit geval kan b.v. voorkomen bij brieven, welke "de kennisgeving bevatten, .dat een wissel geprotesteerd is geworden en bij een bestelling, die per omgaande moest gedaan worden.
Men behoort een brief altijd voorzichtig te openen met behulp van een schaar of van een mes. Het is zeer verkeerd, het couvert open te scheuren. Daardoor is reeds menige brief en menige bijlage beschadigd. Vooral bij brieven met geldswaarde, wanneer het daarin aangetroffen bedrag niet overeenstemt met de in den brief opgegeven som, komt het er op aan, couvert en brief onbeschadigd te laten, ten einde door het gewicht te kunnen bewijzen, dat op het kantoor van den geadresseerde niets daarvan weggeraakt is.
De brief wordt ingedeeld in: a) het hoofd, b) de inleiding, c) den inhoud, d) het slot.
Het hoofd bestaat uit een gedrukt gedeelte, dat den naam of de firma enz. bevat, (zie pag. 5) en het adres, eehigszins eenvoudiger dan het op het couvert geplaatste, n.1. „Den Heer" (voor het meervoud „Den Heeren"), den naam of de firma en de woonplaats van den geadresseerde. Hier volgen een paar voorbeelden:
Den Heer W. Koelman, Gorinchem.
Utrecht, 1 Februari 192 . of
's-Hertogenbosch, 15 Februari 192 . Den Heeren A. Wormser en Zoon, Breda.
Wanneer de regel te lang zou worden, wordt de woonplaats van den geadresseerde een regel lager geschreven dan de naam, b.v.:
Groningen, ia December 192 . Den Heer P. J. C. van Tulpenhoven
Leeuwarden.



13
Bij adressen, waarin geen persoonsnaam, maar slechts de firma eener vennootschap voorkomt, schrijft mén eenvoudig den naam van die firma, met „Aan" er vóór en den naam van de plaats er achter, b.v.:
Aan de Zuidhollandsche Credietvereeniging,
's-Gravenhage.
Of het adres vangt aan met de woorden: „Aan de Directie van", b.v.:
Aan de Directie der Friesche Zuivelbereidings-maatschappij
Leeuwarden.
Men laat tusschen de plaats en dagteekening * van afzending en het adres, en dan weer boven den eigenlijken aanhef van den brief eenige ruimte open. De eerste regel springt iets meer in dan de volgende.
Zoo eenvoudig de aanhef is in brieven van koopman aan koopman, zoo voorzichtig moet de man, die zaken drijft, wezen, wanneer hij brieven aan particulieren richt daar menigeen zich gekrenkt zou gevoelen, indien men hem niet den titel gaf, waarop hij aanspraak heeft of meent aanspraak te hebben.
Zij, die daarbij belang hebben, behooren een goed algemeen brievenboek te raadplegen, i)
Op weinige uitzonderingen na bestaat de gewone- aanvang van een brief altijd uit enkele woorden, die met den eigenlijken inhoud van den brief niet veel . te maken hebben. Dit noemt men de inleiding van den brief. In het handelsverkeer wordt in die inleiding meestal melding gemaakt van den laatsten brief, dien men aan den geadresseerde heeft gezonden, of men méldt hem daarin, dat mén zijn laatsten brief heeft ontvangen. Zoodoende is die inleiding tevens een controle, of de brieven, die men wederzijds heeft afgezonden, wel behoorlijk ontvangen zijn. Aanbeveling verdient, op het papier te laten drukken:
Antwoord op , of de woorden:
Uw laatste schrijven van .... . Ons laatste schrijven van .... en daarachter den datum in ,te vullen.
Schrijft mén iemand met het doel, hem om een dienst te verzoeken, dan dienen als inleiding eenige woorden tot
i) Geerling, Briefsteller.



14
verontschuldiging daarvan, bij voorbeeld: Het zij mij vergund (ik neem de vrijheid), mij met een beleefd verzoek tot u te wenden. Hierbij veroorloof ik mij •— Sta mij toe ..'. g
Is het doel, een relatie aan te knoopen, dan beroept men zich op de aanbeveling van een' handelsvriend, pf men geeft een' kleine opheldering, hoe men aan het adres van den geadresseerde gekomen is, bij voorbeeld: Mij beroepende op de aanbeveling van den heer N. N. heem ik de vrijheid, enz. Uw adres heb ik te danken aan...
Het in een brief te bespreken onderwerp moet daarin zoo worden behandeld, dat de geadresseerde dienaangaande ten volle is ingelicht. Een juiste, slechts op de zaak betrekking hebbende keus van bewoordingen is een streng vereischte, en men wachte zich voor te groote wijdloopigheid. Heeft men in een brief verschillende onderwerpen te bespreken, dan begint men bij ieder onderwerp op een nieuwen regel, zoodat de brief in verscheidene deelen is gesplitst, waardoor men hem gemakkelijker kan overzien.
Het slot is zeer verschillend, en regelt zich gewoonlijk naar den inhoud van den brief. Zoo zal men een brief, waarbij men de factuur over geleverde goederen toezendt, besluiten met het verzoek om spoedig weder met nieuwe bestellingen vereerd te worden. Heeft men den geadresseerde om een dienst verzocht, dan eindigt men met een bereidverklaring tot wederdienst. Verder zij verwezen naar de vele briefmodellen in dit boek, waar men de groote verscheidénheid van het slot der brieven onmiddellijk zal kunnen opmerken.
Aan het slot van den brief staat een betuiging van achting, die als volgt kan luiden:
Met achting, met alle achting, met de meeste achting, hoogachtend, met hoogachting, met de meeste hoogachting, met bijzondere hoogachting. Men schrijft deze woorden op een nieuwen regel en meestal met kapitale aanvangletters.
i' n i ■ li i "li i" bs*—h~ai ■ ii



I.
CIRCULAIRES.
Circulaires hebben ten doel, een bericht in een grooten kring van belanghebbenden te verspreiden. Ze worden in den regel gedrukt.
Aanleiding tot het verzenden van circulaires geeft de oprichting of vestiging van een zaak, het aangaan vari een vennootschap, de opneming of uittreding van een vennoot, het overlijden van een vennoot, het veranderen van de firma, het verleenen of het intrekken van volmacht of procuratie, de opheffing van een zaak, en over het algemeen elke in een zaak plaatsgrijpende verandering van eenige beteekenisk die aan de handelsvrienden bekend gemaakt dient te worden.
Een circulaire dient tevens om de handteekening van iemand bekend te maken'. Deze wordt óf eigenhandig onder elk exemplaar geschreven, öf zij wordt als facsimile medegedrukt.
Het adres wordt in circulaires gewoonlijk vervangen door M. = Mijnheer, of door de letters L. S. (lectori sahitem, den lezer heil!). 'Meer dan het adres, de datum en de ondorteekening mag er niet in geschreven zijn, daar het stuk anders niet als drukwerk verzonden zou kunnen worden.
Menigmaal ziet men circulaires, waarin de oprichting van een -zaak wordt aangekondigd op een bluffenden, grootsprekenden toon, die gewoonlijk juist het tegenovergestelde uitwerkt, van wat men gewoonlijk beoogde. Zulk een manier van doen, dié op den stichter van een nieuwe zaak al dadelijk een minder gunstig licht werpt, vermijde men, en stelle zijn circulaire in een bescheiden, maar niettemin beslisten stijl op, die toch een betamelijk gevoel van eigenwaarde verraadt. De volgende voorbeelden geven in dat opzicht voldoende aanwijzing.



16
No. 1. Oprichting van een zaak.
De circulaire moet hierbij in hoofdzaak inhouden:
1) de plaats, waar de zaak wordt opgericht;
2) den datum der oprichting;
3) de opgave van den aard der zaak;
4) de firma; •
5) de verzekering, dat men het voor zijn onderneming vereischte kapitaal en de noodige ervaring en kennis van het vak bezit; (wat deze twee punten betreft, vermïjde men alles wat naar grootspraak zweemt).
6) het verzoek om vertrouwen en om bestellingen, met de belofte, zich het vertrouwen te zullen waardig maken en alle bestellingen met de meeste zorg le zullen uitvoeren;
7) de verwijzing naar zijn handteekening, met het verzoek, dat men daarvan nota gelieve te nemen.
Rotterdam, 1 Februari 192 .
M.
Ik neem de vrijheid, U hierbij kennis te geven, dat ik heden alhier een'Wijnhandel opgericht heb, dien ik onder de firma K. P. Aalsteker voor mijn eigen rekening zal drijven. 1 a,i ' ' \
Gedurende vele jaren ben ik op groote kantoren in dien tak van handel werkzaam geweest en heb daarin een rijke ervaring en de noodige kennis van het vak opgedaan, zoodat ik mij,, gesteund door een toereikend kapitaal, in staat mag achten, mijn zaak met goed gevolg te besturen.
. Het beginsel der strengste degelijkheid zal mij bij aj mijn ondernemingen tot richtsnoer dienen, en het zal steeds mijn streven zijn om het vertrouwen, waarom ik U bij dezen beleefd verzoek, ten volle te rechtvaardigen, en_ de bestellingen, die mij, naar ik hoop, door U gegeven zullen worden, met alle zorg uit te voeren.
U verzoekende, van mijn onderstaande handteekening kennis te willen nemen, heb ik de eer te zijn
Hoogachtend, Uw Dw. Dienaar Karel P. Aalsteker.
Ik zal teekenen K. P. Aalsteker.
1 1 11111 liiiiumi 11—in in—wm 11 — 111 nu——————————



1/
No. 2. Oprichting van een vennootschap.
Arnhem, i Maart 192 . Den Heer Albert Konijn, Utrecht.
Wij hebben de eer U mede te deelen, dat wij heden hier ter stede een engros-zaak in Inlandsche Producten onder de firma Meel & de Pater opgericht hebben, die wij voor gemeenschappelijke rekening zullen drijven.
Bij deze onderneming beschikken wij over toereikende geldmiddelen en ruime ondervinding, zoodat wij in staat zijn, de belangen van hen, om wier vertrouwen en welwillendheid wij verzoeken, in alle opzichten te behartigen. Wij zullen ons beijveren, alle orders, die ons opgedragen worden, in het belang en tot tevredenheid van onze lastgevers ten uitvoer te brengen.
Wij voegen onze eerste prijscourant hierbij en veroorloven ons, U opmerkzaam te maken op onze onderstaande handteekeningen.
Met de meeste achting, Johannes Meel, Arend de Pater. De Heer J. Meel zal teekenen: Meel & de Pater. De Heer A. de Pater zal teekenen Meel & de Pater.
No. 3. Oprichting van een Fabriekszaak.
Haarlem, 15 Februari 192 .
L. S.
Vergun mij- U bij dezen kennis te geven, dat heden door mij is opgericht een Fabriek van . Beslagartikelcn, welke zaak ik zal drijven onder mijn eigen naam en voor eigen rekening. 1
Een aan de nieuwste vereischten beantwoordende inrichting van mijn fabriek, gepaard met degelijke kennis van het vak en de noodigé geldmiddelen, maken het mij'mogelijk, solide waren, die in staat zijn met die van anderen te concurreeren, tegen billijke prijzen te vervaardigen. EeiT proefbestelling zal U overtuigen, dat mijn fabrikaten in netheid en kwaliteit met die van andere fabrikanten kunnen wedijveren, en dat ze toch nog iets goedkooper zijn.
Het zal mij verheugen, in U een afnemer te vinden, en
Nederl. Handelsbr. 3e dr. ^



i8
glij kunt U overtuigd houden, dat ik U in ieder opzicht naar Uw genoegen bedienen zal.
Ik voeg mijn prijscourant hierbij, en heb onder aanbeveling de eer, met alle achting te teekenen
Ferd. Witsenhoven.1
No. 4. Oprichting v. e. Agentuur-en Commissie-zaak.
Amsterdam, Datum postmerk.
M. ...
Hiermede heb ik de eer U kennis te geven, dat ik alhier een Agentuur- en Commissie-zaak opgericht i heb onder de firma Wm. Vermolen.
Mijn rijke ondervinding op 'elk gebied van den handel stelt mij in 't bijzonder tot het beheeren van zulk een zaak in staat, en daar ik in het bezit ben van een toereikend eigen kapitaal, kan ik alle bestellingen, die mij gedaan worden, met spoed uitvoeren tot tevredenheid van mijn geachte correspondenten.
Voor het geval, dat gij aangaande mijn persoon nadere1 inlichtingen mocht wilton inwinnen, gelieve U zich te wenden tot de heeren
J. & B. Lichtermans, alhier, P. de Graaf & Co., Rotterdam, Meter & Grasheuvel, Groningen, die U gaarne inlichtingen over mij zullen geven. -' Mijn handteekening in Uw opmerkzaamheid aanbevelende, zie ik gaarne Uw orders tegemoet en teekén met alle achting
Wm. Vermolen. No. 5 (6). Oprichting V. e. Naaml. Vennootschap.
Middelburg, io Maart 192 .
| M.M.
Wij hebben de eer, U de oprichting mede 'te deelen van de Naamlooze Vennootschap Machinale Spinnerij en Weverij „Middelburg" voorheen Glaserman en Sitorius te Middelburg, goedgekeurd. bij Koninklijk besluit van 22 Februari 1920, met een kapitaal groot f250.000 verdeeld



19
in 250 aandeelen, ieder van f 1000.—, waarvan 124'stuks zijn geplaatst.
Directeuren zijn de Heeren' G. Glaserman Jr., J. J. Sitorius en G. Walkhuizen, allen' te Middelburg, en commissarissen de Heeren G. Glaserman Sr. te Domburg, C. M. Sitorius te Middelburg, en Mr. I. J. Kersten te Vlissingen.
Volgens artikel 14 onzer statuten is voor de rechtsgeldige verbintenis der vennootschap de handteekening van minstens twee directeuren vereischt; voor wissels en ander handelspapier is' één handteekening voldoende.
Wij verzoeken U beleefd, van de onderstaande handteekeningen kennis te nemen.
Hoogachtend
N.V. Machinale Spinnerij en Weverij „Middelburg".
t G. Glaserman Jr. De directeuren zullen teekenen < J. J. Sitorius
( G. Walkhuizen.
No. 6 (7). Het opnemen van een vennoot in een reeds bestaande zaak.
Leiden, 1 Maart 192 . Den Heer (en) ..... te
Ik heb de eer, U ermede in kennis te stellen, dat ik heden den heer Adolf Prins, die sedert 10 jaren mijn trouwe medewerker geweest is, in de tot nu toe door mij onder de firma J. Brons gedreven zaak in koloniale waren als vennoot heb opgenomen.
Dientengevolge heeft de firma J. Brons opgehouden te bestaan, en in haar plaats treedt de nieuwe firma Brons & Prins, op welke alle activa en passiva der oude firma overgaan.
De zaak wordt volgens dezelfde beginselen als vroeger voortgezet. U voor de mij al dien tijd zoo ruimschoots geschonken welwillendheid mijn besten dank betuigende, verzoek ik U, die op de nieuwe firma over te willen brengen.
Ik verzoek U beleefd, van de onderstaande handteekeningen kennis te nemen en teekèn met de meeste achting
J. Brons..
J. Brons houdt op te teekenen: J. Brons,
en teekent voortaan: Brons & Prins. A. Prins zal teekenen: Brons & Prins.



20
No. 7 (8). Uittreding van een Associé en voortzetting van de zaak door den anderen deelgenoot.
Delft, 31 Aug. 192 .
M.
Ingevolge minnelijke overeenkomst is onze heer Wm. Brenner heden als deelgenoot uit de tot nu toe door ons onder de firma Tromp & Brennfr gedreven zaak in metaalwaren getreden. Intusschen blijft de firma voortbestaan, en wordt de zaak op denzelfden voet door den heer Joh. Tromp als eenig eigenaar der firma voortgezet, die ook alle activa en passiva overgenomen heeft.
Terwijl wij U voor het aan onze zaak bewezen vertrouwen onzen oprechten dank betuigen, verzoeken wij U, dat ook in het vervolg aan haar te willen schenken en teekenen met de meeste hoogachting
Joh. Tromp, Wm. Brenner; Wm. Brenner houdt op te teekenen: Tromp & Brenner. Joh. Tromp teekent gelijk vroeger-: Tromp & Brenner.
No. 8 (9). Het overlijden van een deelgenoot, en voortzetting der zaak door de overige deelgenomen.
Assen, 23 Februari 192 .
L. S.
Hiermede vervullen wij den treurigen plicht, U kennis te geven, dat op den 21 sten dezer maand overleden is onze Associé de Heer Simon Krans.
Wij verliezen in hem een trouwen medewerker en gewaardeerden vriend. SP«Éllp
Hoe onverwacht dit verlies ons ook treft, zullen toch onze zaken daardoor geen verandering ondergaan. De middelen, die ons tot nu ten dienste stonden, blijven dezelfde, daar op het bijzonder verlangen van "den overledene diens weduwe, mevrouw Maria Krans, geb. Welters, als deelgenoote, maar zonder het recht om voor de firma te onderteekenen, in de zaak optreedt.
Heb de goedheid, ons ook in het vervolg Uw gewaardeerde welwillendheid te betoonen, en de betuiging aan te nemen van onze bijzondere hoogachting.
Gerard Krans, Eduard Welters, m% in firma Krans & Welters.



21
No. 9 (10). De dood van den eigenaar der zaak, en kennisgeving, dat die door zijn zonen wordt voortgezet.
Weesp, 14 Maart 192...
M.
Met diepe smart doen wij U de treurige mededeelingT dat onze vader de heer Orro Andóorn, tot nu toe eigenaar der firma Chr. L. Andoorn, ons door een onverwacht snellen dood is ontvallen.
Als de eenige erfgenamen van onzen vader nemen wij de zaak met "al haar activa en passiva over, en zullen die onder de oude firma Chr. L. Andoorn voor gemeenschappelijke rekening voortzetten. Daarbij zullen de beginselen en de rechtschapenheid van onzen vader ons tot richtsnoer dienen. Wij verzoeken U, ook ons met Uw vertrouwen te vereeren, dat wij zeer zeker niet zullen beschamen.
Met de meeste hoogachting Daniël & Otto Andoorn. Daniël Andoorn zal teeken: Chr. L. Andoorn. Otto Andoorn zal teekenen: Chr. L. Andoorn.
No. 10 (11). . Overlijden van den eigenaar der zaak, voortzetting van de zaak door de weduwe, en het verleenen van procuratie.
Dordrecht, 3 Mei 192 .
M.
Door dezen vervul ik den smartélijken plicht, U te mélden, dat mijn dierbare echtgenoot Herman Willebrord den isten Mei door den dood uit zijn aardsche loopbaan is weggerukt. Wie den overledene van nabij gekend of met hem in betrekking gestaan heeft, zal mijn verhes weten te beseffen, en hem een vriendelijk aandenken, mij een stille deelneming niet ontzeggen.
Om voor mijn nog minderjarigen zoon de zaak zijns vaders te behouden, heb ik besloten, die onveranderd voort te zetten. Daarbij zal ik gesteund worden door den heer Petrus de Winter, die gedurende veertien jaren de trouwe medewerker van mijn man is geweest, en aan wien ik procuratie verleend heb.



22
In al mijn handelingen zal ik mij door de grondbeginselen van mijn man laten leiden, en hoop dus, dat gij aan de firma H. Willebrord hetzelfde vertrouwen als tot hiertoe zult blijven schenken.
Ik verzoek U, van de onderstaande handteekeningen kennis te willen nemen en teeken met de meeste hoogachting
,. A. Willebrord, geb. Verveen,
die zal teekenen: H. Willebrord.
De heer Petrus de Winter zal teekenen: p. p. H. Willebrord
P. de Winter.
No. 11 (12). v Opneming van een zoon als deelgenoot in de zaak van zijn vader.
Zaandam, i Maart 192
M.M.
Om aan mijn oudsten zoon Leonard, die mij sedert een reeks van jaren in de uitoefening van mijn zaken trouw heeft bijgestaan, een openlijk bewijs van vertrouwen te geven, heb ik hem heden als deelgenoot opgenomen Inde tot-nu toe door mij onder de firma E. Jacobs gedreven fabriekszaak.
De firma blijft onveranderd. U voor het I aan mij geschonken vertrouwen mijn besten dank betuigende, verzoek ik U, dat ook verder aan onze firma te blijven schenken.
Heb de goedheid van'onderstaande handteekening van mijn zoon kennis te nemen en ontvang de verzekering van mijn hoogachting.
Nic. Jacobsf Leonard Jacobs zal teekenen: E. Jacobs.
No. 12 (13). Een vader geeft kennis dat hij zich uit de zaak terugtrekt en die overdoet aan zijn zonen.
Vlaardingen, 1 April 192 .
M.
Ik heb de eer, U hiermede kennis te -geven, dat ik de tot nu toe door mij gedreven Machinale Katoenspinnerij heden met al haar activa en passiva aan mijn beide zonen, August en Gerard, heb overgedaan.



23
Mijn zonen zijn beiden, nadat zij een degelijke handelsopleiding genoten hadden, verscheidene jaren in mijn zaak werkzaam geweest en zijn dus met den gang er van, en inzonderheid^ met de fabricage, in alle opzichten bekend, zoodat ik U de verzekering durf geven, dat zij de zaak volkomen op dezelfde wijze zullen voortzetten en het vertrouwen waard zijn, waarin jk mij van de zijde mijner handelsvrienden in zoo ruime mate heb mogen verheugen, en waarvoor ik U bij dezen mijn hartelijksten dank betuig.
Ik trek mij terug uit mijn handelsloopbaan, om mijn overige dagen in rust door te brengen, en hoop, dat U mij in vriendschappelijke herinnering zult houden.
Met de meeste achting P. Beukelaar.
No. 13 (14). Circulaire der zonen, die de zaak van hun vader overnemen.
Vlaardingen, i April 192 .
M.
Ons beroepende op de circulaire van onzen vader, deelen wij U mede, dat de tot nu door hem onder de firma P. Beukelaar gedreven Machinale • Katoenspinnerij op heden met alle activa êtC passiva door ons wordt overgenomen, en dat wij die "volkomen op dezelfde wijze en onder dezelfde firma voor gemeenschappelijke rekening zullen voortzetten.
Het zal ons streven zijn,- den goeden naam, waarin de zaak van onzen vader zich steeds beeft mogen verheugen, te behouden^ en wij vleien ons met de aangename verwachting, dat gij ook ons met de welwillendheid en het vertrouwen zult vereeren, welke onze vader in zoo hooge mate heeft mogen genieten.
U verzoekende van onderstaande handteekeningen kennis te nemen, verblijven wij
Hoogachtend,
August Beukelaar. Gerard Beukelaar.
Aug. Beukelaar zal teekenen; P: Beukelaar.
Gerard Beukelaar zal teekenen: P. Beukelaar.



24
No. 14 (15). De verkoop van een zaak.
Den Haag, 15 April 192 .
M.M.
Bij dezen geef ik U kennis, dat ik de tot dusver door mij onder de firma Mineraalwater-fabriek Den Haag Pu. Kosthuis, voor eigen rekening gedreven fabriekszaak' heden verkocht heb aan den heer Theod. Slips. Deze'zal haar onder de oude firma voortzetten en alle activa (passiva zijn er niet) overnemen, en ik verzoek U, het aan mij geschonken vertrouwen op hem te willen overbrengen.
Voor de mij in zoo vele opzichten bewezen welwillendheid mijn besten dank betuigende, behoud ik mij voor, U aangaande mijn verdere ondernemingen later in kennis te stellen, en verblijf met de meeste achting
Phr Korthuis,
die ophoudt te teekenen: Mineraalwater-fabriek Den Haag
Ph. Korthuis.
No. 15 (16). De koop van een zaak.
(Bij No. 14.)
Den Haag, 15 April 192 .
M.
Uit de hierbijgaande circulaire blijkt U, dat ik heden door aankoop eigenaar ben geworden van de tot dusver door den heer Ph. Korthuis onder de firma Mineraalwaterfabriek Den Haag gedreven fabriek. Ik verzoek U, ook mij met Uw vertrouwen te willen vereeren.
Ik zal er naar streven, den goeden naam, waarin mijn voorganger zich heeft mogen verheugen, te behouden, en zijn door eer- en plichtgevoel geleide wijze van handelen zal mij in ieder opzicht tot richtsnoer dienen. Daarmede hoop_ik den besten waarborg te geven voor de soliditeit in het beheer der zaak.
Heb de goedheid, mij zeer dikwijls met Uw bestellingen te vereeren. Ik zal mïj beijveren, die steeds met de meeste zorgvuldigheid uit. te voeren, en verzoek U, de betuiging van mijn bijzondere hoogachting te willen aanvaarden. ^frf^É-P Theod. Slips.
Ik zal teekenen: Mineraalwater-fabriek Den Haag
Theod. Slips.



25
No. 16 (17). De oprichting van een filiaal.
Daar het debiet van onze artikelen in Friesland van jaar tot jaar toeneemt,, hebben wij heden te Leeuwarden een filiaal van onze zaak geopend, en het beheer daarvan opgedragen aan onzen deelgenoot, den heer Jan Glaser.
In de behoeften van deze af deeling zal voorzien worden uit onze magazijnen alhier, zoodat de bediening, wat kwaliteit en prijs betreft, dezelfde blijft. Ze zal echter spoediger dan tot nu toe kunnen plaats hebben, terwijl onze klanten tevens het voordeel van een goedkoopere vracht zullen genieten.
Wij verzoeken U, onze nieuwe onderneming met Uw vertrouwen te vereeren, en teekenen met de meeste achting
Gebr. Hommers.
De heer Jan Glaser zal teekenen: Gebr. Hommers
Filiaal Leeuwarden.
No. 17 (18). Opneming van een commanditairen vennoot (stillen compagnon).
Doordat, onze zaak zich aanhoudend uitbreidt, en er, om die met goed gevolg te kunnen voortzetten, een grooter kapitaal is noodig geworden, hebben wij den heer Adam Snel, rentenier alhier, heden als commanditair daarin opgenomen.
Door deze verbinding wordt ons kapitaal zoodanig vermeerderd, dat wij voor de uitbreiding van onze ondernemingen voldoende toegerust en in staat zijn, om elke, zelfs de grootste bestelling prompt en tot tevredenheid van onze lastgevers uit te voeren.
Wij verzoeken U, ons Uw vertrouwen te blijven schenken en teekenen met alle achting
David Busser & Blokhuis.
No. 18 (19). Uittreding van een comm. vennoot.
Wij hebben de eer, U hiermee kennis te geven, dat de heer F. Guurling, tot nu toeronze commanditair, op heden uit onze zaak is getreden, daar hij zijn kapitaal noodig heeft voor eigen ondernemingen. "
Onze zaak ondervindt hierdoor geen nadeeligen invloed, daar onze eigen middelen ruim genoeg zijn, om^ons in



26
staat te stellen, het kapitaal van den heer Guurling zonder bezwaar uit te betalen.
Wij- vleien ons met de aangename hoop, dat wij ons ook voortaan op dezelfde wijze als tot hiertoe in'Uw vertrouwen zullen mogen verheugen, en teekenen met de meeste achting
Simeons & Co.
No. 19 (20). Het verleenen van procuratie.
Daar mijn zaken buitenslands mij dikwijls geruimen tijd van huis verwijderd houden, heb ik heden den heer Joh. Zeeman, die gedurende acht jaren een trouw medewerker van mij geweest is, procuratie verleend, en ik verzoek U, aan zijn onderteekening dezelfde waarde te hechten als aan- de mijne.
Terwijl ik U nog op onderstaande handteekening van den heer Zeeman opmerkzaam maak, beveel ik mij in Uw verdere welwillendheid aan en teeken met de meeste achting ȕjpp
P. Dorpers.
De heer Joh. Zeeman zal teekenen: p.p. P. Dorpers.
Joh. Zeeman.
No. 20 (21). Het verleenen van een gemeenschappelijke procuratie.
Wij berichten' U hierdoor, dat wij,op heden gemeenschappelijke procuratie verleend hebben aan de heeren Alex. Muntendam en Daniël Heermans, die tot nu toe onze trouwe medewerkers geweest zijn.
_ Wij verzoeken U, aan de gemeenschappelijke handteekening der bovengenoemde heeren hetzelfde vertrouwen te schenken als aan onze eigenhandige onderteekening.
'Met de meeste hoogachting,
De Erven ,G. Woestenberg. De heeren A. Muntendam en D. Heermans
zullen teekenen: p.p. de -Erven G. Woestenberg A. Muntendam, D. Heermans.



n
No. 21 (22). De intrekking van een procuratie.
"Wïj hebben de eer, bij dezen te Uwer kennis te brengen, dat de heer F. Schilddrager, die sedert negen ^aren in onze zaak trouw en ijverig werkzaam is geweest, ons heden verlaat, om een eigen zaak te. vestigen.
Hierdoor vervalt de hem vroeger verleende procuratie.
Met de meeste achting ,
Chr. Wimmers & Co. De heer F. Schilddrager houdt op te teekenen:
p. p. Chr. Wimmers & Co. F. Schilddrager.
No. 22 (23). De liquidatie van een zaak.
Het verlangen, om ons na een veeljarige ingespannen werkzaamheid uit de zaken terug te trekken, heeft ons doen besluiten, de tot nu toe onder de firma Kogel & Worms door ons gedreven en gros-zaak- in koloniale waren te liquideeren.
Onze firma zal dus nog slechts bestaan, zoolang de liquidatie duurt, die wij aan onzen boekhouder, den heer E. Flink', opgedragen hebben.
Ontvang (t) de verzekering van onzen oprechten dank voor het vertrouwen en de welwillendheid, ons in zoo ruime mate door U geschonken.
Hoogachtend Wm. Kogel. ) in firma Herman Worms ) Kogel' & Worms. De heer E. Flink zal teekenen:
p. p. Kogel & Worms in liquidatie E. Flink. • •
No. 23 (24). Het bezoek van een reiziger.
Ik heb de eer U bij dezen kennis te geven, dat mijn reiziger, de heer Dk. Blankenberg, binnen eenige dagen de vrijheid zal nemen, U een bezoek te brengen.
Hij zal U een bij uitstek schoone en rijke verzameling monsters voorleggen, en ik verzoek U, hem Uw bestellingen te willen opgeven^ terwijl ik U bij voorbaat de verzekering geef, dat ze met de meeste zorg zullen worden uitgevoerd.
Met de meeste hoogachting Frits Peters.



28
No. 24 (25). De aanstelling van een reiziger.
Wïj hebben de eer, bij dezen te Uwer kennis te brengen, dat de heer Leonard Helm met den dag van heden een plaats als reiziger voor onze zaak heeft ingenomen. Behalve tot den verkoop van onze handelsartikelen, is Mj ook gemachtigd, gelden voor ons in ontvangst te nemen en daarvoor (rechtsgeldig) te quiteeren.
Den heer Helm in Uw welwillendheid aanbevelende, teekenen wij met alle achting
Bartels & Bos. De heer Leonard Helm zal teekenen: p.p. Bartels & Bos
Leon. Helm.
No. 25 (26). Het ontslag van een reiziger.
Hiermede geven wïj U kennis, dat de (beer Paul Dulman, die tot dusver onze reiziger geweest-is, met den dag van hedèri uit onzen dienst is ontslagen. De hem verleende volmacht is derhalve vervallen en wij zullen U aangaande zijn opvolger, spoedig mededeeling doen. Intusschen verblijven wij met de meeste achting
Uw Dw. Dienaren Gebr. Stork.
II.
AANBIEDING TOT HET LEVEREN VAN GOEDEREN EN TOT VERDERE DIENSTEN.
Bij deze soort van brieven heeft men te onderscheiden:
a) aanbieding van goederen en diensten bij de op¬
richting van een zaak,
b) aanbieding van goederen en diensten in den loop
van een "bestaande zaak. .Wie een nieuwe zaak opgericht heeft, beijvert zich, zoo spoedig mogelijk betrekkingen aan te knoopen met handelsvrienden en koopers. Met bedaard af te wachten, wat de toekomst hem brengt, zal hij weinig of niets



29
bereiken; integendeel,, het is zaak voor hem, behalve zijn circulaire nog een menigte aanbiedingen tot levering van koopwaren en tot verrichting van andere diensten de wereld in te zenden. Op gedrukte circulaires wordt immers doorgaans weinig acht geslagen. 'Een brief te zenden . tegelijk met de circulaire verdient geen aanbeveling, want gewoonlijk wordt dan de brief met de circulaire ter zijde gelegd en .... vergeten. Wordt daarentegen de circulaire ' eenige dagen later door een brief gevolgd* dan wordt de geadresseerde tweemaal op de nieuwe firma opmerkzaam gemaakt.
Zulke brieven moeten bij den lezer een goeden dunk van den afzender teweegbrengen; ze dienen dus in ieder opzfcht onberispelijk' te zijn. Men geeft daarbij eenige firma's aan, op wier getuigenis men zich beroept, vooral wanneer men bij een firma, om krediet verzoekt.
Tegenwoordig vindt ook een pasbeginnend koopman gemakkelijk leveranciers. Moeilijker is het echter, solide koopers te vinden. Daartoe verschaft hem de aanbieding van goederen een goede gelegenheid.
De koopman zal dengene, wien hij een offerte doet, zoo mogelijk op een of ander voordeel wijzen, b.v. wat kwaliteit en prijs betreft. In een te verwachten prijsstijging vindt men menigmaal aanleiding, om zijn klanten aan te sporen tot een tijdigen inkoop. De bankier maakt hen, met wie hij gewoon Is" zaken te doen, op deze of gene verandering van den koers opmerkzaam, en noodigt hen uit, om hem hun orders op te geven. De commis^ sionnair zendt aan zijn lastgevers bericht aangaande de prijzen, en biedt zich aan, om de hem op te geven bestellingen uit te voeren.
Zijn in een goederenaanbieding prijzen opgegeven zonder een bijvoeging als: vrijblijvend, zonder verbinding, enz. dan heeft zulk een aanbieding rechtsgeldige kracht. Degene, die de aanbieding doet, is daaraan gebonden tot op het oogenblik, waarop het mogelijk was van den geadresseerde een antwoord te ontvangen. In elk geval moet dit antwoord door den geadresseerde nog op denzelfden dag op de post gedaan worden, waarop hij de aanbieding ontvangen heeft. De telegraaf komt daarbij niet in aanmerking, tenzij de aanbieder zelf heeft voorgeschreven, zich daarvan te bedienen. Het is dus eigenlijk een overbodige voorzichtigheid, aan het slot van 'de offerte te verklaren, dat men zich slechts tot de aankomst van



30
de keerende post voor gebonden houdt, aangezien dat tooh ook zonder die bijvoeging het geval is. Wil men echter aan den ontvanger van den brief eenigen tijd meer speling laten, dan bepaalt men een tijdruimte, gedurende welke men gebonden blijft, om de gedane aanbieding gestand te doen.
No. 26 (27). Rotterdam, 12 Maart 192 .
Den Heeren Gebr. Meiboom, Brielle.
Uit de U op den isten dezer maand toegezonden circulaire zult U gezien hebben, dat ik hier een handel in huiden opgericht heb.
De voordeelige betrekkingen, die ik rechtstreeks op de plaatsen van uitvoer in Zuid-Amerika, Afrika en Indië aangeknoopt heb, maken het mij mogelijk, U een onberispelijke waar aan te bieden tegen zeer lage prijzen. In de hierbij gevoegde prijslijst zijn de noteeringen te vinden van die huiden, die binnenkort bij mij in voorraad zullen zijn.
Inzonderheid wénsch ik U opmerkzaam te maken op een, binnen eenige dagen per scheepsgelegenheid door mij verwachte partij Mataderos-ossenhuiden van de zwaarste kwaliteit. Volgens de opgaaf van mijn commissionnair te Buenos-Ayres, zijn ze alle 'boven de 40 kilo zwaar en van prachtige, zeer zindelijk geslachte dieren afkomstig. Ik kan U die huiden leveren voor den inderdaad zeer billijken prijs van 34 cent per Va kilo, franco 'hier, op drie maanden en hoop, dat deze gunstige aanbieding U aanleiding zal geven tot een proefbestelling, die ik dadelijk met de meeste stiptheid "zou uitvoeren.
Aan een betrekking met Uw firma zou Ik de hoogste waarde hechten. Hopende, dat U mij met een proefbestelling zult willen vereeren, teeken Ik met bijzondere hoogachting
C. Lagerhuis.



31
No. 27 (28). Gorinchem, 16 Januari 192 .
Den Heer Th. Olifant, Eindhoven.
Ik herinner mij nog met genoegen de vriendelijke ontvangst, waarin ik mij als reiziger voor de firma Falstaff & Co. te Rotterdam bij U heb mogen verheugen, en hoop dan ook, dat U het mij niet euvel zult duiden, dat ik onder verwijzing naar mijn circulaire van 1 Januari de vrijheid neem, U zeer bijzonder te verzoeken, mij Uw vertrouwen te schenken.
Zooals gij uit mijn circulaire gezien hebt, heb ik mij in het vak, waarin ik U het laatst voor bovengenoemde firma bezocht heb, thans zelf gevestigd, en ik wend mij tot U met het vriendelijk verzoek, mij nu en dan met een bestelling te vereeren.
Ofschoon mijn zaak nog slechts kort bestaat, ben ik toch reeds ruim gesorteerd en uit bijgaande prijscourant zült gij zien, dat mijn noteeringen billijk en mijn voorwaarden aannemelijk zijn.
Op een onlangs in Rotterdam gehouden veiling heb ik /eer goedkoop eenige partijen koffie ingekocht, en ik ben gaarne bereid, U monsters toe te zenden, opdat gij U van de zuiverheid en prïjswaardigheid daarvan overtuigen kunt.
Uw orders met genoegen te gemoet ziende, teeken ik met de meeste achting Koenraad Koster.
No. 28 (29). Kampen, 9 April 192 .
Den Heer P. Wessels, Zaandam.
Bij mijn circulaire van 1 dezer heb ik U kennis gegeven van de oprichting van mijn sigarenfabriek; ik neem bij dezen de vrijheid, mij nogmaals in Uw welwillendheid aan te bevelen.
Mijn fabriek is volgens de nieuwste methode ingericht en ik ben dus in staat, aan alle eischen te voldoen. Voordeelige inkoopen iu ruwe tabak en goedkoope werkkrachten maken het mij mogelijk, aan mijn klanten met zorg bewerkte waar van de beste kwaliteit te leveren yoor zeer billijke prijzen, en het zou mij bijzonder aan-



3-
genaam zijn, als U mij door een proefbestelling de gelegenheid wilde geven, U daarvan te overtuigen.
Een betrekking met Uw geachte firma zou ik zeer op prijs stellen, en bij grootere orders zou ik U conditiën kunnen stellen, zooals U zeer zeker nog van geen andere zijde zijn aangeboden.
In de> aangename verwachting, spoedig met een bestelling door U vereerd te zullen worden, heb ik de eer te teekenen
met alle achting B. Loodsman.
No. 29 (30). i Rotterdam, 2 Maart 192 .
Den Heeren Gebr. Wunders, Emmerik.
In bijgaande circulaire geef ik U kennis van ide opening van mijn agentuur- en commissie-zaak, en neem de vrijheid, U mijn diensten bij dezen nog afzonderlijk aan te bieden. Mijn uitgebreide relaties onder den gansehen handelsstand alhier zullen mij bij den verkoop van Uw fabrikaten zeer te pas komen, en ik ben gaarne bereid een vast-agentschap van U te aanvaarden, of wel in commissie voor U te werken.
Daar mij groote en goede opslagplaatsen ten dienste staan, kan ik ook consignaties voor U. bezorgen, en ik verzoek U, mij op de een of andere' wijze voor Ü werkzaam te doen zijn. Ik zal U de Jaagste provisie in rekening brengen, en desverlangd neem ik ook voorde goederen, die, door mij op tijd verkocht worden, het delcredere op mij 1).
Uw orders gaarne tegemoet ziende, sluit ik een conto finto 2) over een consignatie van klaverzaad hierbij iiw en teeken
met de meeste achting W. J. Goudsbloem.
1) Onder delcredere verstaat men den waarborg van den agent voor de behoorlijke betaling van de door hem verkochte posten; bij bekomt daarvoor' een afzonderlijke vergoeding van i a 2 percent, welke ook delcredere heët.
2) Conto finto wil zeggen: gefingeerde rekening, die dus slechts als voorbeeld dient. De commissionnair zendt die aan hem bekende firma's, pm daarmede tot ondernemingen op te wekken.



33
No. 30 (31). Dordrecht, 4 Januari 192 .
Den Heer M. Schermmeester,. Gouda.
De heer L. Stolk alhier heeft ons medegedeeld, dat giij onlangs een zaak in ijzerwaren gevestigd hebt, en daar gij ongetwijfeld ook in onze fabrikaten zult. doen, zijn wïj zoo vrij, U onze nieuwste prijscourant toe te zenden met het beleefde verzoek, die te willen inzien, en ons bSj gelegenheid met Uw bestellingen te vereeren. Wij zullen het ons tot een plicht maken, die op de promptste en soliedste wijze uit te voeren.
Daar wïj vernikkelde beslagartikelen als specialiteit vervaardigen, mogen wïj ons vleien, in dat artikel iets onovertrefbaars te kunnen leveren. Zooals gij uit onze prijslijst zult zien, zijn niettegenstaande dat onze prijsnoteeringen zoo billijk als die van welken concurrent ook.
Wij hopen dan ook weldra eenigerlei bestelling van U te zullen ontvangen, en zijn gaarne bereid, U op verlangen een verzameling monsters toe te zenden.
Hoogachtend, ; « \ De Erven Binnendijk.
No. 31 (32). Rotterdam, 12 April 192 .
Den Heeren Meyer.& Süszholz, Frankfort a. M.
Tot ons leedwezen hebben wij opgemerkt, dat het vroeger tusschen ons zoo levendige verkeer reeds sedert geruimen tijd heeft opgehouden, waarvoor wij geen oorzaak kunnen vinden, daar wij ons niet bewust zijn, U op eenigerlei wijze reden tot ontevredenheid gegeven te hebben.
Wïj nemen dus de vrijheid, ons aanbevelend bij U in herinnering te brengen en zenden U tevens onze nieuwste prijscourant toe. Wellicht zal de inhoud U aanleiding geven, ons een bestelling te doen, van welker zorgvuldige uitvoering gij U verzekerd kunt houden.
Vooral wenschen wij U opmerkzaam te maken' op een zeer schoone, fijn blauwe Ja va-kof f ie, waarvan wij U tegelijk met dézen een monster doen toekomen, en die wïj Ü, ten gevolge van een voordeeligen inkoop, voor
Nederl. Handelsbr. 3e dr. 3



34
den bijzonder lagen prijs van M 1.20 kunnen leveren.
Wïj hopen, dat deze kleine opwekking voldoende zal zijn, om de betrekking tusschen ons te doen herleven, en teekehen in afwachting van Uw geëerde orders
met alle achting Bröckeler & Silberkreutz.
No. 32 (33). Antwoord op brief No. 26.
Brielle, 15 Maart 192 . Den Heer C. Lagerhuis, Rotterdam.
Uw circulaire van 1 dezer, zoowel als Uw geëerde van 12 dezer brengen ons het bericht, dat gij U gevestigd hebt, en wij wenschen Uw onderneming het beste succes toe.
Van de ons gedane aanbieding in Mataderos-ossenhuiden kunnen wij op het oogenblik geen gebruik maken, daar wij pas kort geleden juist in dat artikel belangrijke verbintenissen hebben aangegaan. Kunt gij ons echter een voordeelig aanbod in droge Buenos-Ayres koehuiden doen, dan zijn wij gaarne bereid, U een bestelling op te geven. . Uw bericht dienaangaande te gemoet ziende, teekenen wïj
Hoogachtend,
Gebr. Meiboom.
No. 33 (34). Ander antwoord op No. 26.
Met genoegen zien wij uit uw circulaire van 1 dezer, dat gij een eigen zaak opgericht hebt. Wij wenschen U daarmede van harte geluk en zijn niet ongeneigd met U in betrekking te treden.
De ons met Uw letteren van 12 dezer aangeboden Mataderos-ossenhuiden' kunnen wij over ongeveer zes weken gebruiken. Eer .wij U echter een bepaalde, bestelling daarop kunnen geven, moeten wij U verzoeken om een zending bij wijze van proef van ongeveer tien stuks. Vallen die tot ons genoegen uit, dan zijn wij koopers voor de geheele partij, doch pas 1 Mei te leveren, daar wij tot zoolang nog voldoende voorzien zSjn.



35
No. 34 (35). Antwoord op brief No. 27.
Eindhoven, 20 Januari 192 . Den Heer Koenraad Koster, Gorinchem.
Het doet mij zeer veel genoegen, uit Uw circulaire van 1 en Uw brief van 16 dezer te zien, dat ide reeds lang door U gekoesterde wensch naar zelfstandigheid eindelijk verwezenlijkt is geworden, en ik hoop, dat Uw ondernemingen steeds zooveel succes mogen hebben, als gij U zelf daarvan voorstelt. Wat ik daartoe bijdragen kan, zal ik gaarne doen, en ik- verzoek U ten allen tijde over mijn diensten te beschikken.
Wat Uw vriendelijke uitnoodiging betreft, met U in relatie te treden, doet het mij waarlijk leed, daaraan voor het oogenblik geen gevolg te Tcunnen geven; Tk heb geen reden om met mijn tegenwoordige leveranciers te breken. Gij kunt U echter verzekerd houden, dat ik aan U de voorkeur zal geven, zoodra ik aanleiding mocht vinden, om in de betrekkingen, die ik thans heb, eenige verandering te brengen.
Hoogachtend, Th. Olifant.
No. 35 (37). Geheel afwijzend antwoord op brief No. 29.
Emmerik, 8 Maart 192 . Den Heer W. J. Goudsbloem, Rotterdam.
Met Uw schrijven van 2 Maart ontvingen wij Uw circulaire van 1 dezer, waaruit wij met genoegen de oprichting van Uw commissie- en agentuurzaak gezien hebben.
Voor Uw aanbieding, om in Uw stad een agentschap voor ons op U te nemen, moeten wij beleefd bedanken, aangezien de heer A. Koperwinkel aldaar reeds sedert 23 jaren de belangen van onze firma tot onze volkomen tevredenheid behartigt, zoodat wij hoegenaamd geen aanleiding hebben, om daarin verandering te brengen.
Intusschen wenschen wij U het beste succes op al Uw ondernemingen, en teekenen met alle achting
Gebr. Wunders.



36
No. 36 (38). Gunstig antwoord op brief No. 30.
Gouda, 7 Januari 192 . Den Heeren de Erven Binnendijk, Dordrecht.
. Voor de mij met Uw schrijven van 4 dezer gedane aanbieding mijn besten dank betuigende, ben ik niet ongenegen, Uw specialiteit van vernikkelde beslagartikelen in mijn zaak op te nemen, als gij mij voor deze stad den alleenverkoop wilt opdragen.
Ik zou mij voor den omzet van Uw artikelen alle moeite geven, en meen U te kunnen verzekeren, dat de zaak voor—U betere uitkomsten zou opleveren, dan wanneer U Uw fabrikaten aan alle ijzerwinkels hier ter stede leverde.
De mededeeling van Uw' besluit in dezen te gemoétziende, verzoek ik U, ingeval U mijn aanbod aanneemt, mij tegelijk een verzameling monsters toe te zenden.
Hoogachtend, H. Schermmeester.
No. 37 (39). Afwijzend antwoord op brief No. 30.
Ik erken de ontvangst van Uw schrijven van den 4 dezer, en voel mij door Uw voorstel, met mij in betrekking te treden, wel is waar zeer vereerd, doch moet tot mijn leedwezen met beleefden dank afwijzend daarop antwoorden, aangezien ik in Uw artikelen reeds den alleenverkoop voor een andere fabriek op mij genomen heb.
No. 38 (40). Antwoord op brief No. 31.
Frankfort a.M., 15 April 192 . Den Heeren Bröckeler & Silberkreutz, Rotterdam.
In Uw letteren van 12 dezer beklaagt gij U, dat gij reeds lang geen bestellingen van ons ontvangen hebt, en wij willen U ronduit de reden daarvan mededeelen.
Onze laatste order, die wij U hebben opgegeven, betrof 20 vaten petroleum, die volgens onze per brief gedane opgaaf destijds op 15V2 stond. Gij zult U nog zeer goed herinneren, dat op datzelfde tijdstip de petroleum eens-



37
klaps gedaald is op M. 14, terwijl gij ons niettemin, hoewel de afzending nog niet had plaats gehad, den ouden prijs van 151/3 M in rekening gebracht hebt. Die wijze van handelen heeft ons onaangenaam aangedaan, want wij waren sedert de oprichting van onze zaak, dus gedurende 18 jaren, een trouwe klant van U geweest, wat gij echter in dat geval volstrekt niet in aanmerking hebt genomen. Wij hebben daarover niet gereclameerd, doch wij namen ons voor, niet zoo veel zaken meer met U te doen als vroeger.
Wïj hebben gemeend U, als oude handelsvrienden, deze opheldering verschuldigd te zijn en teekenen
met de U bekende achting Meyer & Süszholz.
, No. 39 (41). Antwoord op brief No. 38.
Rotterdam, 18 April 192 .
Wïj erkennen de ontvangst van Uw schrijven van 15 dezer, en danken U voor de ons daarbij gedane onomwonden mededeeling, terwijl wij tevens betreuren, dat een zoo onbeduidende zaak U aanleiding heeft kunnen geven, om zonder eenige voorafgaande bespreking de betrekking met ons af te breken. Hadt gij ons dadelijk na de ontvangst van die petroleurnzending Uw ontevredenheid kenbaar gemaakt, wïj zouden ons stellig gehaast nebben daaraan te gemoet te komen.
Wïj hebben toen gehandeld stipt volgens ons vaste beginsel, hierin bestaande, dat wïj elke order uitvoeren juist zooals die ons opgegeven is. Was het tegenovergestelde gebeurd en de prijs van de petroleum 1V2 M. gestegen, gïj kunt er van verzekerd zijn, dat wij Uw order ook dan nog tegen 'den lagen prijs zouden uitgevoerd hebben. Een bewijs daarvan hebben wij U bij de zaak van 12 Juli van het vorige jaar gegeven. 'Uw bestelling van 100 zakken suiker was met dë avondpost den I 2den Juli bij ons ingekomen, en den 13 den Juli ontvingen wij' van onze leveranciers bericht, dat de prijs van de suiker met 2 M. gestegen was; niettegenstaande dat hebben wïj Uw order tegen den ouden prijs uitgevoerd. Bij zulk een consequentie zal het voordeel nu eens den kooper, dan weder den verkooper ten goede komen,



38
en nog geen van onze klanten heeft zich daarover beklaagd. Wïj vleien ons dan ook met de verwachting, dat slechts deze korte uiteenzetting noodig zal geweest zijn, om U te doen besluiten het verkeer met ons weder op te vatten.
Met de verzekering, dat wij ons steeds zullen beijveren, om U tot Uw tevredenheid te bedienen, blijven wij ons bij U aanbevelen.
Met de meeste hoogachting,
Bröckeler & Silberkreutz.
III.
MARKTBERICHTEN.
Onder „markt" verstaat men in het algemeen de wettelijk vastgestelde dagen, waarop in steden op openbare pleinen handel gedreven mag worden. Van die markten worden wel berichten uitgegeven, maar slechts in couranten, dus niet langs den weg der koopmans- correspondentie. In den handel verstaat men onder „markten" veel meer de groote koopsteden, zooals Amsterdam, Rotterdam, Londen, Hamburg, Marseille, enz. Wanneer kooplieden uit die steden aan hun handelsvrienden bericht zenden aangaande den toestand van den handel op hun plaats, den goederenvoorraad, veilingen, prijzen, enz., dan heet dat een „marktbericht".
Daar zulke marktberichten gewoonlijk vrij uitgebreid zijn en men er een groot aantal exemplaren van verzendt, worden ze in de meeste gevallen gedrukt.
Een marktbericht vangt gewoonlijk aan met een beschouwing over de sedert de uitgifte van het "laatstvoorgaande bericht gehouden veilingen en "de daarop gesloten verkoopen, met opgave van de prijzen, enz. Hierop volgt meestal een alphabetisch overzicht van de verschillende artikelen, met opgave van de in pakhuis opgeslagen voorraden. Aan het slot wordt dan nog over den vermoede>lijken loop der zaken in de naaste toekomst gesproken, van de aanstaande veilingen gewag gemaakt en worden



39
de handelsvrienden uitgenoodigd, hun orders op te geven. Dit laatste is natuurlijk het eigenlijke doel van de verzending van marktberichten.
Dè verzending van de marktberichten heeft periodiek plaats; zij omvatten een grooter of kleiner tijdsbestek, menigmaal ook betreffen zij slechts een enkele veiling. Overeenkomstig daarmee ^spreekt men van jaarberichten, maandberichten, weekberichten en bijzondere berichten. In gewichtige gevallen worden ook wel korte berichten over enkele artikelen aan voorname klanten verzonden. Dit heeft in het bijzonder plaats bij zulke goederen, die veel aan prijs veranderingen onderhevig zijn.
No. 40 (42). Bericht van een bankierskantoor.
i.'.^i Maandbericht.'
De verwachtingen, die van de afgeloopen maand gekoesterd werden, zijn geenszins verwezenlijkt. Hoe dikwijls is niet de Hongaarsche rente-conversïe als een prikkel gebezigd — en nu die werkelijk tot stand is gekomen, heeft zij niet alleen geen gunstige, maar zelfs een verzwakkende uitwerking gehad.
Dit is weder een van die verschijnselen, die vaak genoeg aan de Beurs opgemerkt worden: datgene, waarop iedereen rekent, gebeurt gewoonlijk niet en daarentegen heeft er zeer dikwijls een ommekeer in de koërsfichting plaats, wanneer men die het allenninst verwacht.
Wat nu de conversie zelf aangaat, is het resultaat wel is waar niet schitterend te noemen — maar aan den anderen kant is het toch ook niet zoo ongunstig, om zulk een ontstemming te rechtvaardigen, als er werkelijk geheerscht heeft, en die zich minder heeft doen gevoelen door een bijzonder sterken achteruitgang van den koers, dan wel doordien de omzet beperkt bleef tot een minimum. De lusteloosheid om nieuwe verbintenissen aan te gaan, vertoonde zich zoowel in de contramine als bij de haussiers, en eerst in de laatste week der maand verliet eerstgenoemde eenigszins haar gereserveerde houding; de daardoor teweeggebrachte tijdelijke verlevendiging van het verkeer was echter niet van dien aard, om de voorafgegane bijna zomerachtige stilte te doen vergeten.
Van de speculatie-papieren hadden krediet-aandeelen onder de geschetste omstandigheden het meest te lijden.



4°
Staatsspoorweg-aandeelen waren insgelijks tamelijk mat, en wel naar aanleiding van onbevredigende berichten aangaande den oogst.
Onder de staatsschuldbrieven was Itahaansche rente zeer gewild, terwijl de Oostenrijksche, Hongaarsche, Russische en Egyptische fondsen nagenoeg ongevraagd bleven.
Bank-aandeelen hadden bij onbeduidende veranderingen een stille maand; een uitzondering maakten eigenlijk slechts Frankforter bouwbank-aandeelen, die bijna 7»/0 omhoog liepen, daar de staat van die bank minder pes-simistisch werd beoordeeld.
Ook in spoorwegen heerschte niet veel animo; alleen de Duitsche spoorwegen behielden een opmerkelijke vastheid.
Prioriteiten en loten waren zonder noemenswaardig leven, en bleven bijna doorgaande op dezelfde hoogte als in de vorige maand.
De achteruitgang van den koers der Hongaarsche iooflorïjnloten wordt door de intusschen plaats gehad hebbende trekking voldoende gemotiveerd.
De geldmarkt is onveranderd vlot gebleven, zoodat de liquidatie van vandaag weder zonder belemmering heeft kunnen plaats hebben.
No. 41 (43). Bericht over een enkele markt.
•Wighorst, Michielsen & Vredenburgh. Kabel-adres: Michielsen.
Z&Gh P°rt Elizabeth, 21 Juli *92 •
Marktbericht.
Op onze wolmarkt heeft zich na het vertrek van het in ons laatste bericht vermelde extra-stoomschip eén minder levendige stemming getoond, en hielden koopers zich zeer gereserveerd. De eigenaars waren niet geneigd concessies te doen, zoodat de markt zich gekenmerkt heeft door een bijzondere lusteloosheid, en groote transacties in het geheel niet hebben plaats gehad.
De aanvoeren der laatste weken waren niet groot, en bestonden bijna uitsluitend uit scoureds en snowwhites, terwijl Fleece en Grease-wol minder voorkwam; naar laatstgenoemde soorten was overigens ook bijna geen vraag. De weinige partijen, die verkocht werden, bepaal-



41
den zich tot de beste soorten van scoureds en snowwhites, terwijl defecte waar weinig gewild was en slechts zeer moeielfijk koopers kon vinden. De in de pakhuizen aanwezige voorraad is weder verminderd, en zal bij de binnenkort verwachte verlaging van de vrachtprijzen, door bestellingen van eenig belang zeker spoedig tot een minimum inkrimpen. De banken disconteeren 90 dagen zichtwissels op Londen tegen Vj & Vs percent. Vrachten onveranderd, namelijk 3/8 d., 5/g d. a 3/4 d. -f io0/0 voor hetzij Grease, Fleece of Scoured.
IV.
VERZOEKEN OM PRIJSOPGAVEN EN ANTWOORD DAAROP.
Men wendt zich dikwijls tot verscheidene firma's tegelijk, om de verschillende noteeringen te kunnen controleeren. Bestaan er, zooals gewoonlijk, van een artikel verschillende soorten, dan zal men behalve den prijs ook de kwaliteit van het te koopen artikel willen leeren kennen, waarom men, wanneer de aard eener waar een toezending van monsters mogelijk maakt, bij het verzoek om prijsopgave tevens een monster verlangt.
Bepaalt zich de inhoud van zulk een brief uitsluitend tot het verzoek om opgave van prijzen,- dan kan die, zooals uit de volgende modelbrieven zal blijken, zeer kort zijn. Ter besparing van pórt en voor het gemak wordt bij zulke verzoeken om prijsopgave veel gebruik van briefkaarten gemaakt.
No. 42 (44). Utrecht, 10 April 192'.
Den Heeren Hermans & Co., Leiden.
Bij de oprichting van mijn zaak heb ik behoefte aan verscheidene Uwer artikelen en verzoek U daarom, mij



42
Uw nieuwste prijscourant te willen toezenden, onder bijvoeging van monsters Java-koffie. Uw antwoord te gemoet ziende,
Hoogachtend, p. J. Meulenaar.
No. 43 (45). Leiden, 12 April 192 .
Den Heer P. J. Meulenaar, Utrecht.
Wij hebben de eer U ingesloten toe te zenden de bij Uw schrijven van 10 dezer aangevraagde prijscourant, en het zal ons zeer aangenaam zijn, indien U daarin aanleiding zult vinden, ons te vereeren met een flinke bestelling, van welker prompte uitvoering gij U bij voorbaat verzekerd kunt houden.
Van Java-koffie hebben wij op dit oogenblik slechts twee soorten in voorraad, waarvan wij U monsters ter beoordeeling toezenden. Wïj noteeren:
No. 26 fijn blauw Java a 48 ) rf. j.
No. 27 fijn bruin Preanger koffie a 52 \ J ' op 3 maanden of a contant binnen 14 dagén na het opmaken van de factuur, met 1V2 %> korting.
De Preanger-koffie kunnen wij U als een bijzonder pittige kwaliteit aanbevelen, en waarschijnlijk zou zij wel geschikt zijn om, vooral bij de oprichting van een nieuwe zaak, klanten te trekken.
Wïj verwachten over ongeveer 8 dagen een nieuwe, zending Java-koffie, en zullen de vrijheid nemen, U ook daarvan monsters te zenden.
Terwijl, wij Uw onderneming het beste succes toewenschen, zien wij gaarne Uw orders te gemoet, en teekenen met de meeste achting Hermans & Co.
No. 44 (46). Rotterdam, 15 October 192 .
Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
In het begin van September 1.1. heb ik als proefbestel-
ljng bij U genomen 1 kistje volsappige prima Zwitsersch';



43
kaas. Ik. verzoek U, mij te willen meedeelen, of gij die nog vari dezelfde kwaliteit hebt/ en hoe gij die thans noteert.
Bij een billijken prijs zou ik daarvan een halve wagonvracht willen nemen, weshalve ik gaarne spoedig Uw bericht te gemoet zie.
Met alle achting, J. IJsbreker.
No. 45 (47). Antwerpen, 17 October 192 .
Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
In .antwoord op Uw geëerd schrijven van 15 dezer kan ik U berichten, dat ik van de U in September als proef geleverde prima volsappige Zwitsersche kaas nog ongeveer 30.000 K.G. in voorraad heb. Bij bestelling van 5000 K.G. zal ik U die leveren tegen den zeer billijken prijs van 105 Francs per 50 K.G., vrij station Antwerpen, op 3 maands bank-accept of k contant met n/4 °/o korting. / /
Het zal mij aangenaam zijn, de door U in 'uitzicht gestelde order te ontvangen, waaromtrent ik gaarne bericht verwacht.
Met alle achting,
P. Klapperboom.
No. 46 (48). Ander antwoord op No. 44.
Antwerpen, 17 October 192 .
Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
■ Ik ben in het bezit van Uw schrijven van 1 5 dezer, en moet U tot mijn leedwezen berichten, dat ik U met de Zwitsersche kaas, die ik U in het begin |van September als proefzending heb geleverd, niet meer bedienen kan, daar de geheele partij ineens door mij verkocht is. Ik kan U echter een andere partij van uitstekende kwaliteit, die inmiddels insgeljks genoegzaam belegen is om gesneden te kunnen worden, aanbieden a 103 Francs per- 50 K.G., vrij station Antwerpen, tegen mijn traite per 3 maanden of a contant met 11/4 o/0 korting.



44
Ik ben gaarne bereid, U daarvan een kistje ter proefneming te zenden, en blijf dienaangaande Uw order te gemoet zien.
Hoogachtend,
P. Klapperboom.
No. 47 (49). Woerden, 9 Maart 192 .
Den Heeren Gebr. Lijsterbes, Amsterdam.
Uw reiziger, de heer Thomassen, heeft mij bij zijn laatste bezoek 99er rooden Neckarwijn a 49 gl. per H.L. aangeboden, van welk aanbod ik toen geen gebruik heb kunnen maken, daar mijn voorraad nog te groot was. Binnenkort zou ik echter iets daarvan kunnen gebruiken, waarom ik U verzoek mij te 'melden, tegen welken prijs gij mij dien wijn op het oogenblik kimt leveren bij een bestelling van 15 H.L.
Aangenaam zou het mij iijn, bij Uw antwoord een kleine proefzending van dien wijn te ontvangen. Mocht Uw voorraad daarvan uitgeput zijn, dan kunt gij mij wellicht een monster van andere 'gelijke kwaliteit toezenden.
Hoogachtend,
P. Stickelmeyer.
No. 48 (50). Amsterdam, 11 Maart 192 .
Den Heer P. Stickelmeyer, Woerden.
Wïj zijn in het bezit van Uw brief van 9 dezer, en moeten U tot ons leedwezen berichten, dat wij van den 99er rooden Neckarwijn nog slechts 8 H.L. over hebben, en zélfs deze dienden wïj eigenlijk voor eenige oudere klanten beschikbaar te houden. Om U evenwel, een bewijs te geven, hoezeer wïj ér prijs op stellen, met U in relatie te treden, willen wij ' U dat restant, waarvan wij U volgens verlangen een monster toezenden, zonder prijsverhooging, dus tegen 49 gl. per H.L., iafstaan (onder voorwaarde echter, dat gïj Uw Destelling tot 15 H.L. aanvult uit een andere soort. Daarom voegen wïj hierbij tevens monsters van



45
gger Zabergau rood a 47 gl. pr. H.L.
gger Uhlbacher ^ „ 55 „ „ „
gger Obertürkheinier „ „ 46 „ „ „ Bovendien nemen wïj de vrijheid, nog een monster hierbij te voegen van een witten wijn, die U waarschijnlijk nog niet bekend is. Hij wordt „Canstatter Zuckerle" genoemd, en is een wijn, die, wat vuur en bouquet betreft, met de Paltser etiquette-wïjnen, welke dubbel zooveel kosten, kan wedijveren. Dezen wijn leveren wij U als volgt: 1907 a 66 gl. pr. H.L. (belegen om gebotteld te worden)
1909 „ 60 „ „ „
1910 .. 5l »
en aangenaam zal het ons zijn, ook hierop een bestelling van U te ontvangen.
Wïj zien van U een belangrijke order te gemoet, die wij met de meest mogelijke zorg 'zullen uitvoeren en teekenen met de meeste achting, Gebr. Lijsterbes.
No. 49 (51). Rotterdam, 3 April 192 .
Den Heer Fr. Knoppers, Machinefabriek, Venlo.
Door den heer C. Max, alhier, op Uw firma opmerkzaam gemaakt, zenden wij U ingesloten de teekeningèh van 3 stempelmachines, en 'verzoeken U, ons per omgaande te meiden, tegen Welken prijs en binnen hoeveel tïjd gij die kunt 'leveren. Wij voegen hierbij, dat wij op den meest mogelijken spoed aandringen en de termijn van levering in geen geval later mag' zijn dan 1 Mei.
Als gïj ons billijk en goed bedient, kunnen wij U nog verscheidene orders in uitzicht stellen, daar wij voor de volledige inrichting van onze fabriek nog vele machines noodig hebben.
Hoogachtend,
Gerards & Kroese.
No. 50 (52). Venlo, 5 April 192 .
Den Heeren Gerards & Kroese, Rotterdam.
Uit Uw geëerde letteren van 3 dezer zie ik met genoegen, dat gïj mij de vervaardiging van 3 stempel-



46
machines wilt opdragen, en ik verklaar mij bereid, U die tegen i Mei te leveren, hoewel die termijn wel wat kort is.
Naar de mij toegezonden teekeningen berekend, komen de 3 stempelmachines op 1400 gl„ lévering alhier a contant, namelijk No. L op 550 gl., No. 2 op 500 gl. en No. 3 op 350 gl.
Ik heb de prijzen zoo laag gesteld, dat U voor sohed werk door de concurrentie geen goedkoopere aanbieding gedaan zal^worden, en ik mag dus hopen, dat gij mij de levering van die machines zult opdragen, in welk geval ik, den korten termijn Van levering in aanmèrking genomen, om spoedig bericht verzoek.
Met de meeste achting, Fr. Knoppers.
IV.
BESTELLINGEN.
Een bestelling van goederen heeft plaats uit eigen beweging of ten gevolge Van een voorafgegane aanbieding. In beide gevallen kan "zij voorwaardelijk of onvoorwaardelijk gedaan worden. Een Order is voorwaardelijk opgegeven, indien degene, die bestelt, haar afhankelijk maakt van voorwaarden betreffende den prijs, den tijd van levering, de manier van verpakking en verzending, enz. — voorwaarden, waarvan het niet zeker is, of de verkooper er genoegen mee zal nemen. De lastgever wordt bij zulk een bestelling eerst dan daaraan gebonden, wanneer de verkooper die voorwaarden aanneemt.
Onvoorwaardelijk, is een bestelling, wanneer de k00per zijn order opgeeft, en aan den verkooper geen verdere voorschriften daarbij mededeelt.
Bij brieven met een bestelling heeft men bovenal op te letten, dat er aangaande de bestelling zelf geen onduidelijkheden in voorkomen. Men schrijve daarom ieder besteld artikel op een afzonderlijken regel, en daarvan gewicht, maat, aantal, enz. met duidelijke cijfers, en geve yan elk artikel nauwkeurig de kwaliteit, enz. op. Ver-



47
langt men een bijzondere manier van verzending, dan moet dat worden opgegeven.
Doet men bij een firma voor de eerste maal een bestelling, dan drukt men aan het slot van den brief de verwachting uit, dat de bestelling goed uitgevoerd zal worden, en stelt daarbij tevens de waarschijnlijkheid van nabestelling in uitzicht, indien de eerste zending naar genoegen uitvalt. ' ■
Is men bïj den leverancier, wat soliditeit betreft, nog niet voldoende bekend, dan geeft men eenige adressen op, waar inlichtingen ingewonnen kunnen worden.
No. 51 (53). Antwoord op No. 43.
Utrecht, 16 April 192 . Den Heeren Hermans &. Co., Leiden.
Met Uw schrijven van 15 dezer ontving ik monsters van Java-koffie, en daar gij mij de }Preanger-koffie als een bijzonder pittige kwaliteit aanbeveelt, wil ik daarmede eens de proef nemen. Ik verzoek U dus "m.S
10 balen van No. 27 a 52 voor mij te noteeren, en de vereending zóó te bespoedigen, dat ik de partij binnen 8 dagen ontvang.
De mij toegezegde monsters van een binnenkort aankorhende partij Java-koffie, alsmede de factuur over mijn bestelling van heden te gemoet ziende, betuig ik U voor Uw wenschen mijn besten dank en teeken
met alle achting,
P. J. Meulenaar.
No. 52 (54). Antwoord op No. 45.
Rotterdam, 20 October 102 .
Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
In het bezit van Uw brief van 17 October, heb ik ide eer U mede te deelen, dat ik van de prima volsappige Zwitsersche kaas 10000 K.G. zal nemen, indien gij mij die k 100 Francs pr. 50 K.G. kunt léveren. Blijft gij echter vasthouden aan den prijs van 105 Francs, dan wensch ik slechts 5000 K.G. te ontvangen.



48
Üw bericht dienaangaande en Uw factuur te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend,
J. IJsbreker.
No. 53 (55). Antwoord op No. 52.
Antwerpen, 22 October 192 .
Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
De mij met Uw geëerde letteren van eergisteren gedane bestelling op
10000 K.G. prima volsappige Zwitsersche kaas, kan ik tot mfijn leedwezen tegen den door U gelimiteerden prijs van 100 Francs niet uitvoeren, zoodat ik voorloopig overeenkomstig uw verlangen, slechts 5000 K.G. a 105 Francs in nota heb genomen.
Eer ik echter cue bestelling uitvoer, wil ik U, wat den prijs betreft, nog eenigszins te gemoet komen, en bied U de kaas, indien gïj een geheelen wagon daarvan neemt, voor Fr. 102.50 aan, hopende dat U van deze aanbieding gebruik zult maken. Goedkooper echter zou ik U het artikel niet kunnen leveren, zelfs al wilde U zich bereid verklaren de geheele partij te nemen.
- Ik zal tot 24 October Üw antwoord afwachten, en de , afzending van de 5000 K.G. zoolang ophouden.
Met alle achting,
P. Klapperboom.
No. 54 (56). Antwoord op No. 53.
Rotterdam, 23 October 192 . Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
In de veronderstelling, dat de mij aangeboden Zwitsersche 'kaas werkelijk even mooi is als die, welke ik' in September van U gehad heb, neem ik' Uw aanbieding van 22 dezer a Fr,. 102.50 aan, èn verzoek U (de afzending van
10000 K.G. ten spoedigste te bewerkstelligen.
Bericht van veraending en factuur te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend,
J. IJsbreker.



49
r- No. 55 (57). Antwoord op No. 46.
Rotterdam, 19 October 192 .
Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
Uit Uw brief van eergisteren zie ik tot mijn leedwezen, dat de bedoelde partij Zwitsersche kaas reeds verkocht is, waarom ik' U 'verzoek, mij dadelijk als ijlgoed per spoor van de mij nu aangeboden kwaliteit * 1 kistje als monster te zenden. In afwachting dezer zending teeken ik
Hoogachtend
J. IJsbreker.
No. 56 (58). Antwoord op No. 48.
Woerden, 14 Maart 192 . Den Heeren Gebr. Lijsterbes, Amsterdam. Uw zending monsters d.d. 11 dezer is in mijn bezit; het spijt mij, uit Uw te gelijk ontvangen brief te zien, dat gij van den 99er rooden Neckarwijn nog slechts 8 H.L. op fust hebt liggen (in voorraad hebt); ik verzoek U, die hoeveelheid in elk gevaj voor mij te noteeren(.
Om mijn oorspronkelijke bestelling van 15 H.L. aan te vullen, verzoek ik U nog
4 H.L. 99er Uhlbacher a 55 gl. en 3 H.L. van den mij zoo zeer aanbevolen Cannstatteri Zuckerle van 1907 a 66 gl. er bij te voegen.
Ik houd mij verzekerd van een prompte en onberispelijke uitvoering van mijn bestelling, en teeken Met alle achting
P. Stickelmeyer.
No. 57 (59). Antwoord op No. 50.
Rotterdam, 7 April 192 .
Den Heer Fr. Knoppers, Machinefabriek, Venlo.
, Wïj erkennen de ontvangst van Uw schrijven van 5 dezer en verzoeken U, de in onzen brief van 3 April nader omschreven stempelmachines tegen den door U bepaalden prijs van 1400 gl. voor ons te doen- vervaardigen.
Nederl. Handelsbr. 3e dr. 4



5°
Daar gij in Uw brief volstrekt geen melding maakt van den bïj de levering van machines gebruikelijken garantiefijd, nemen wij de vrijheid U opmerkzaam te maken, dat wij twee jaren garantie verlangen, gedurende welken tijd de eventueel noodige reparatiën kosteloos door U verricht moeten worden. Verder moeten wij zekerheid hebben, dat de levering van de 3 stempelmachines tegen 1 Mei plaats hebben zal, zoodat wij voor eiken dag latere oplevering 25 gl. (vijfentwintig gulden) schadeloosstelling van U verlangen.
Wïj verzoeken U, de aanneming van onze bestelling onder vermelding van bovenstaande voorwaarden te berichten, en teekenen
Hoogachtend, Gerards & Kroese.
No. 58 (60). Antwoord op No. 57.
Venlo, 9 April 192 . Den Heeren Gerards & Kroese, Rotterdam.
'Het doet mij genoegen, uit Uw brief van 7 dezer te zien, dat gij mij de levering van de 3 stempelmachines opdraagt. Bïj dezen neem ik Uw bestelling aan, met de verzekering, dat ik die in alle opzichten tot Uw tevredenheid zal doen uitvoeren.
Dat ik in mijn schrijven yan 5 April geen gewag gemaakt heb van den gebruikelijken garantietijd, komt daarvandaan, dat er van een eigenlijke bestelling nog geen sprake was. Ik verklaar U bij dezen, dat ik bij de U te leveren 3 stempelmachines de garantie twee jaren op mij neem, en alle reparatiën in dien tijd aan de bedoelde machines ~ kosteloos zal bewerkstelligen. Verder verbind ik mfij, de 3 genoemde machines uiterlijk 30 April e.k'. aan het spoorwegstation Venlo te zullen afleveren, of wel voor eiken dag latere oplevering f25.— . (vïjfen- twintig gulden) te vergoeden.
Met de meeste achting, Tr. Knoppers.



5i
VI.
UITVOERING VAN BESTELLINGEN EN TOEZENDING VAN FACTUREN.
'Blij de uitvoering van bestellingen bepaalt men zich niet enkel tot het zenden van "de factuur, maar men voegt gewoonlijk een brief daarbij, waarin men voor'de ontvangen order dank betuigt en kennis geeft, dat de uitvoering daarvan heeft plaats gehad. Verder verzoekt men, voor het bedrag der factuur gecrediteerd te worden. Wordt over dat bedrag door een wissel of op andere wijze dadelijk beschikt, dan maakt men ook daarvan gelijktijdig melding. Heeft men over de wijze van verzending of over de manier, waarop de goederen bij aankomst behandeld moeten worden, iets te zeggen, dan geschiedt dit insgelijks in den brief, die de factuur begeleidt. Dikwijls maakt men van die gelegenheid tevens gebruik, om aan den ontvanger van de goederen een aanbieding van andere artikelen te doen. Het slot is bijna altijd een aanbeveling voor verdere orders.
ïn de meeste zaken heeft men voor de brieven, .'die 'de factuur begeleiden, gedrukte modellen, zooals overigens alle schrijfwerk op het kantoor zooveel mogelijk door gedrukte formulieren vereenvoudigd wordt. Men heeft dus slechts het formulier in te vullen.
De brief, die de factuur begeleidt, en de factuur zelf staan dikwijls op hetzelfde vel papier.
No. 59 (61). Antwoord op No. 58.
Leiden, 21 April 192 . Den Heer P. J. Meulenaar, Utrecht.
Met Uw geëerd schrijven van 16 dezer ontvingen wij Uw bestelling op 10 balen Preanger-koffie, waarvoor wij U onzen dank betuigen. Bij dezen geven wij U kennis, dat die heden stipt is uitgevoerd.
Wij hebben de eer, U ingesloten factuur daarover toe te zenden, bedragende
f 676.— voor welk bedrag wij U verzoeken ons per 21 Juli te crediteeren.



52
In de aangename hoop, dat deze eerste zending naar genoegen zal uitvallen en dat wij ons zeer spoedig met nieuwe orders van U vereerd zullen zien, teekenen wij met de meeste achting, Hermans & Co.
'Leiden, 21 April 192 . Factuur
voor den heer P. J. Meulenaar, Utrecht, van Hermans & Co. Zenden U per spoor als vrachtgoed, voor Uw rekening en risico, de ons per brief van 16 April bestelde koffie. ^Op 3 maanden of contant met i°/0 korting. —
H. & Co. 10 Balen Preanger-kofïie.
N°. 201/10 Br. 665 KG. Ta. 15KG. N.650KG.352ct pr.l/jk {676 —
Betaalbaar 21 Juli.
Opmerking. Van facturen is dit eene voorbeeld voldoende, daar ze, wat den vorm betreft, alle ongeveer overeenkomen.
No. 60 (62). Zie No. 54.
Antwerpen;, 26 October 192 . Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
Het was mij zeer aangenaam, uit Uw brief van 23 dezer te zien, dat U 10.000 K.G. prima volsappige Zwitsersche kaas a Fr. 102.50 accepteert. Terwijl ik U voor de bestelling mijn dank betuig, heb ik de eer U bij dezen te berichten, dat de partij, van uitstekende kwaliteit, heden aan Uw adres afgezonden is.
Heb de goedheid, mij voor het bedrag van bijgaande factuur met.



53
Fr. 20.500.— te crediteeren, en mij spoedig te vereeren met nieuwe orders, die ik steeds met alle zorg zal uitvoeren.
Hoogachtend,
P. Klapperboom.
No. 61 (63). Antwoord op No. 56.
Amsterdam, 17 Maart 192 . Den Heer P. Stickelmeyer, Woerden.
U onzen dank betuigende voor Uw order op 15 H.L. wijn, ons geworden bij Uw geëerd schrijven van 14 dezer, hebben wij het genoegen U te berichten, dat wïj die heden hebben uitgevoerd, en hopen, dat de wijn naar Uw genoegen zal wezen.
Ingesloten vindt U de factuur ten bedrage van
f81 o.—, voor welk bedrag U ons gelieve te crediteeren.
Daar de temperatuur reeds tamelijk is gevorderd, en de wijn dientengevolge door het vervoer min of meer lijdt, verzoeken wij U dien niet direct bij de aankomst af te tappen, maar hem op zijn minst drie dagen stil in den kelder te laten liggen.
Voor verdere behoefte (bestellingen) houden wij ons beleefd aanbevolen.
Met de meeste achting, Gebr. Lijsterbes.
No. 62 (64). Zie No. 57 en 58.
Venlo, 28 April 192 . Den Heeren Gerards & Kroese, Rotterdam.
Met mijn schrijven van 9 April bevestigde ik U de aanneming van Uw bestelling op 3 stempelmachines; thans heb ik de eer U te 'berichten, dat die gisteren per spoor aan U zijn afgezonden.
Over het bedrag der hierbïjgaande factuur groot
4 1400.— ben ik zoo vrij per zicht-wissel, order WHolms, te beschikken, U beleefd verzoekende, dien op vertoon te willen honoreeren.
Ik vertrouw, dat de stempelmachines reeds 30 April ten Uwent zullen zijn. Indien gij zorgt, dat ze onverwijld ria



54
aankomst worden afgehaald, kunnen ze reeds i Mei des avonds in orde gestéld zijn om 'dadelijk te werken, daar mijn beide monteurs reeas morgeri ochtend vroeg naar Rotterdam vertrekken, om daarvoor de noodige toebereidselen te maken'.
Ik twijfel niet, of de machines zullen naar Uw genoegen zijn, en ik koester dus de hoop, dat gij mij ook van de vroeger door U vermelde werktuigen de vervaardiging zult willen opdragen.
Met de meeste achting,
'■jftyb-'.Fr. Knoppers.
No. 63 (65). Afwijzing van een bestelling.
Utrecht, 3 Mei 192 . Den Heer M. Kluitenbreker, Haarlem. Bij Uw brief van 1 dezer waart gij zoo goed mij een bestelling op te, geven van 2oo»/»o Paltser sigaren. Ofschoon ik mij daardoor zeer vereerd gevoel, moet ik tot mijn leedwezen die order afwijzen, daar ik voor langer dan 6 maanden volop werk heb, zoodat ik zelfs oude klanten menigmaal lang moet laten wachten.
U nogmaals betuigende, dat het mij leed doet U niet van dienst te kunnen zijn, teeken ik
Hoogachtend,
C. P. Beerman.VfiJ^ï? Opmerking. Uit den inhoud van bovenstaanden brief is gemakkelijk te begrijpen, dat de fabrikant in het geheel niet geneigd is, om met den lastgever in betrekking te treden; anders zou hij ten minste de beleefdheid gehad hebben, zich voor eert latere gelegenheid aan te bevelen.
No. 64 (66). Tegen de uitvoering van een order wordt bezwaar gemaakt wegens het niet oipgeven van referenties.
Utrecht, 3 Mei 192 .
Den Heer . . . ., Haarlem. De mij bij Uw brief van 1 dezer gedane bestelling op 2ooo/o0 Paltser sigaren heb ik in dank genoteerd.
Alvorens echter tot de uitvoering van die order over te



55
gaan, moet ik U verzoeken, mij eenige firma's op te geven, bij wie ik aangaande Uw persoon inlichtingen kan inwinnen. Het is bij mij een vast beginsel, geen nieuwe betrekkingen aan te knoopen, zonder eerst inlichtingen ingewonnen te hebben.
Ik hoop, dat gij mij deze handelwijze niet ten kwade zult duiden en zie Uw antwoord zoo spoedig mogelijk te gemoet, om dan Uw order onverwijld te tóunnen uitvoeren. '. - ' r '■ i ' • j Hoogachtend,
C. P. Beerman.
VII.
BRIEVEN OVER GOEDEREN, DIE TER BESCHIKKING VAN DEN AFZENDER BLIJVEN.
Wanneer een zending niet beantwoordt aan het monster, of wanneer dé waar beschadigd is of niet overeenkomstig de factuur, dan stelt men de goederen ter beschikking van den afzender. Men geeft natuurlijk nauwkéurig de redenen op, waarom men de goederen niet behouden kan. Zijn deze niet volkomen onbetwistbaar, dan zal de verkooper .ze trachten te weerleggen en den kooper zoeken te bewegen, de door hem geweigerde waar aan te nemen. — Men kan dergelijke zaken voor het gerecht brengen, maar eer men zulk een geschil aan de beslissing van den rechter onderwerpt, beproeft men alle mogelijke middelen, om de zaak in der minne te schikken. Vaak wordt rabat aangeboden; menigmaal ook kiezen de betrokken partijen deskxmdigen, aan wier uitspraak zij zich dan onderwerpeii.
De briefwisseling over de hier bedoelde gevallen vormt vrijwel het moeilijkste gedeelte van de handelscorrespondentie. Want, behalve dat daartoe een groote bedrevenheid en nauwkeurigheid vereischt wordt in het correspondeeren over het algemeen, moet men tevens een grondige kennis hebben van het artikel, waarover het geschil loopt. Ook het Wetboek van Koophandel dient men te kennen, voor zoover het op dergelijke gevallen



56
betrekking heeft. Een onvoorzichtige uitdrukking, een bewering, die later bljkt onjuist te wezen, geeft aan de tegenpartij een wapen in "de hand. Men moet dus den inhoud van zulke brieven wikken en wegen, en zorg dragen, dat men ieder woord voor zijn verantwoording kan nemen. In elk geval schrijve men nimmer zulk een brief in een opwelling van drift of in overhaasting, maar met bedaardheid en overleg.
Er zijn kooplieden, die op elke goederenzending, al is die nóg zoo onberispelijk, aanmerkingen maken, louter om van den verkooper eenige korting op den prijs te verkrijgen. Heeft men met zoo iemand te doen, dan is het geraden, bïj het sluiten van den verkoop den prijs zoo te stellen, dat men er later wel iets van kan laten vallen. Nog liever breke men de betrekking met zoo iemand at en vrage het geleverde goed terug.
De reden, waarom goederen ter beschikking van den afzender gesteld worden, kan gelegen zïjn in onvoldoende kwaliteit, in te geringe hoeveelheid (manco), in beschadiging door onvoldoende verpakking of in te late levering. Ook de toezending van goéderen, die niet besteld z$jn, geeft menigmaal aanleiding tot ter beschikking stellen. In het laatstbedoelde geval moet men trouwens de goederen in het geheel niet in ontvangst nemen.
Wïj verwijzen verder' naar het desbetreffende gedeelte van het Wetboek van Koophandel en bepalen ons tot het geven van een-paar voorbeelden van in deze gevallen te pas komende briefwisseling.
No. 65 (67). Klacht over de met Brief No. 59 gefactureerde zending koffie;
Utrecht, 2 Mei 192 . Den Heeren Hermans & Co., Leiden.
De mïj met Uw brief van 21 der vorige maand berekende 10 balen Preanger-koffie zïjn gisteren hier aangekomen en dadelijk door mij onderzocht.
Tot mijn leedwezen moet ik U berichten, dat deze koffie volstrekt niet overeenkomt met het mij toegezonden monster, en ik kan niet begrijpen, hoe gij mij dezf waar als iets voortreffelijks hebt kunnen aanbevelen, ik heb het voor overbodig gehouden de koffie te probeeren, wat den smaak



57
betreft, want al ware die nög zoo goed, toch is zij door haar onooglijkheid vrijwel onverkoopbaar, en dat vooral in een pas opgerichte zaak.
Ofschoon het mij leed doet, bij deze eerste zaak op zoodanige wijze met U te moeten correspondeeren, kan ik toch niet nalaten, U te verzoeken over die koffie te beschikken; ik zou die zelfs tegen een minderen prijs niet kunnen gebruiken, ïf-'v: v
Om U in staat te stellen, U zelf te overtuigen, dat mijn klacht gegrond is, zend ik U de helft van het mij geleverde monster, en een monster uit baal No. 201. Men behoeft volstrekt geen kenner te zijn, om met één oogopslag te zien, dat beide soorten zeer verschillend ijn.'
De zaak is mij vooral onaangenaam, omdat mij op dit oogenblik juist die soort ontbreekt. Ik verzoek U, mij terstond als ijlgoed te zenden
1 haal fijn blauwe Java-koffie No.26 a 48. Bij gelegenheid tal ik meer daarvan bestellen.
In afwachting van zoo spoedig mogelijk-antwoord, teeken dk
met alle achting, P. J. Meulenaar.
No. 66 (68). Antwoord op No. 65.
Leiden, 4 Mei 192 . Den Heer P. J. Meulenaar, Utrecht.
Het spijt ons, dat gij met de U gezonden Preanger» koffie niet tevreden" zijt, en wij moeten erkennen, dat het tegelijk met Uw schrijven van' 2 dezer aan ons toegezonden monster een geheel andere kwaliteit is, dan het monster, waarop gij gekocht hebt. Daar wij echter in 't geheel geen koffie als het ons toegezonden monster in voorraad hebben, kunnen wij ons de zaak niet anders veilklaren, dan dat zich onder de door ons gekochte partij reeds een of meer balen van mindere kwaliteit bevonden hébben. Naar het schijnt, zijn die juist in Uw handen ge>komen, hetgeen ons zeer leed doet.
Uit Uw brief was het ons niet duidelijk', of gij enkel de baal 201, dan wel alle 10 balen opengemaakt hebt. Indien dit laatste niet het geval mocht Dijn, verzoeken wij U vriendelijk^ dat alsnog te doen en ons den uitslag daarvan



58
mede te deelen. Het is zeer waarschijnlijk, dat de overige 9 balen aan het oorspronkelijke monster beantwoorden. Mocht zulks niet het geval zijn, dan zullen wij over de geheele partij beschikken, en U onverwijld de goede kwaliteit toezenden. Om intusschen Uw behoefte voor het oogenblik met zekerheid te dekken, zenden wij U heden een haal Preanger-koffie No. 27 als ijlgoed franco. Uw bericht te gemoet ziende, teeken wij
. met de meeste achting, Hermans & Co.
No. 67 (69). Antwoord op No. 66.
Utrecht, 7 Mei 192 .
Den Heeren Hermans & Co., Leiden.
Het doet mij genoegen, U, te kunnen mededeelen, dat het in Uw brief van 4 dezer geuite vermoeden bevestigd is. Er zïjn slechts twee balen van mindere kwaliteit, No. 201 en 206; de overige acht balen beantwoorden aan het monster. Die behoud ik dus, terwijl ik U verzoek over de twee andere balen te willen beschikken.
De verbeterde factuur te gemoet ziende, teeken ik Hoogachtend,
P. J. Meulenaar.
No. 68 (70). Klacht over de met Brief No. 60 gefactureerde kaas.
Rotterdam, 7 November 192 . Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
Ik 'bericht U de ontvangst van den mij met Uw brief van 26 Oct. berekenden wagon Zwitsersche kaas, maar zie mij tot mijn leedwezen genoodzaakt, die te Uwer beschikking te stellen.
De kaas is van aanmerkelijk geringer kwaliteit, dan de in September van U ontvangene; zij is droog en brokkelt zoo erg, dat men geen boring volkomen gaaf fcruit brengen kan, zoodat de winkelier met het uitsnijden van deze waar de grootste moeilijkheden hebben zou. Bovendien kan deze kaas geen prima volsappige kwaliteit genoemd worden; in het gunstigste geval zal zij misschien als 20e



59
kwaliteit verkocht kunnen worden, waarbij dan altijd nog het gebrek aan een gave snede overblijft.
Ik heb de partij wel in mijn pakhuis opgeslagen, doch aangezien ik in'mijn plaatsruimte zeer beperkt ben, verzoek ik U, ten spoedigste daarover te willen beschikken.
Hoogachtend,
J. IJsbreker.
No. 69 (71). Antwoord op No. 68.
Antwerpen, 9 November 192 .
Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
De inhoud van Uw schrijven van 7 dezer verbaast mij, daar ik nog, eer ik de partij afzond, eenige kazen aangeboord heb, die ik zeer mooi en volsappig heb bevonden. Ik kan dan ook Uw klacht niet aannemen, en verzoek U, de waar nog eens goed te onderzoeken. Gij zult dan zeker mijn opgave bevestigd vinden.
Uw nader bericht te gemoet ziende, teeken ik Hoogachtend, P. Klapperboom.
No. 70 (72). Antwoord op No. 69.
Rotterdam, 11 November 192 . Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
Ik erken dte ontvangst van Uw letteren van 9 dezer en moet U tot mijn leedwezen berichten, dat het resultaat van een nader onderzoek de U over de kaas gemaakte aanmerkingen slechts nog meer heeft bevestigd. Wel scheen bij ettelijke kazen de kwaliteit iets beter te zijn, dan bij mijn eerste onderzoek, doch van prima kwaliteit kan hier hoegenaamd geen sprake zijn.
Er blijft mij onder jdeze omstandigheden niets anders over, dan mijn verzoek, over deze zending te beschikken, te herhalen, daar ik deze kaas voor den genoteerden prijs in geen geval gebruiken kan.
Mocht gïj in de eerstvolgende dagen zelf hierheen komen, om de zaak te onderzoeken, of mocht gïj iemand, op wien gij vertrouwen kunt, met die taak belasten, dan zou mij dit hoogst aangenaam zijn, want ik zou niet gaarne de verdenking op mij laden, dat het mij te doen was,



6o
om van U een prijsvermindering te verkrijgen. Integendeel, veel liever zou ik zien, dat U de kaas terug nam, daar ik een zoo groote hoeveelheid 2de kwaliteit bezwaarlijk in mijn zaak gebruiken kan.
Met alle achting, J. IJsbreker.
No. 71 (73). Antwoord op No. 70.
Antwerpen, 13 November 192 . Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
In Uw schrijven van 11 dezer vind ik de opmerking, dat gij bij eenige kazen de kwaliteit iets beter bevonden hebt. Daar ik de vaste overtuiging heb, dat de geheele zending even goed was, wekt dit bij mij het vermoeden op, dat de kaas misschien bij het vervoer geleden heeft) door de plotseling ingevallen vorst.
Om nu de zaak op een voor beide partijen bevredigende wijze tot een oplossing te brengen, stel ik U voor, deskundigen te kiezen, aan wier uitspraak wij ons onvoorwaardelijk onderwerpen. Ik voor mij zal dan den heer W. Heidebrand, a costi, aanwijzen, en verzoek U, ook Uwerzijds een vertrouwd persoon te noemen.
In de hoop, dat dit voorstel U aannemelijk zal toefschijnen, zie ik Uw antwoord te gemoet, en teeken Hoogachtend,
P. Klapperboom.
No. 72 (74). Antwoord op No. 71.
Rotterdam, 15 November 192 .
Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen.
Het bij Uw schrijven van 13 dezer gedane voorstel aanr nemende, heb ik den heer Th. Westerbaan, alhier, tot mijn expert gekozen, en; hoop, dat dit naar Uw genoegen zal zijn. De beide heeren hebben als scheidsman gekozen den heer Wm. Noteboom, alhier. Wanneer voor of op defi 18den dezer. maand geen bedenking Uwerzijds tegen de personen der deskundigen bij mij inkomt, zullen zij den ioxien dezer hun onderzoek aanvangen.
Hoogachtend,
J. IJsbreker.



6i
No. 73 (75). Rotterdam, 20 November 102 .
Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen. Uit het door de deskundigen reeds aan U toegezonden verslag van hun bevinding, zal U gebleken zijn, dat mijn klacht over de mij geleverde kaas in alle opzichten gegrond is geweest, zoodat gij nu wel niet langer weigerr achtig zult zijn, over de partij te beschikken, daar ik, zooals ik U reeds vroeger heb geschreven, zeer beperkt ben in plaatsruimte.
Mijn verschotten voor vracht, porto's enz., bedragen volgens bijgaande nota van onkosten
f 85,50 (Fr. 175), die U mij gelieve te vergoeden.
Met alle achting,
J. IJsbreker.
No. 74 (76). Antwoord op No. 73.
Antwerpen, 23 November 192 . Den Heer J. IJsbreker, Rotterdam.
Nu de door ons gekozen deskundigen beslist hebben in mijn nadeel, verzoek ik U, de bij U opgeslagen 10.000 K.G. Zwitsersche kaas af te geven aan den heer A. Rechtdoorzee, expediteur a costi, tegen betaling van de door U ingeleverde nota van onkosten ad f 85.50.
Daar ik die partij hu toch met verlies van |de jhandmoet doen en die reeds bij U opgeslagen is, zou het mij overigens aangenamer zijn, wanneer U die met jeen korting van Fr. 3.50 per 50 K.G., dus Fr. 700— pp de geheele partij, wilde overnemen.
Ik ben overtuigd, dat de kaas door de vorst geleden heeft, en dat zij, rustig opgeslagen liggende, weder beter zal worden, zoodat gij ze in elk geval als eerste kwaliteit zult kunnen yerkoopen.
Uw antwoordt te gemoet ziende, teeken ik
met alle achting, ; P. Klapperboom.



62
No. 75 (77). Antwoord op No. 74.
Rotterdam, 25 November 192 . Den Heer P. Klapperboom, Antwerpen. Ofschoon ik een zoo groote partij kaas van tweede kwaliteit slechts zeer moeilijk zal kunnen omzetten, wil ik toch, om u verdere onaangenaamheden en kosten te besparen, het mij bij Uw brief van 3 dezer gedane aanbod aannemen, en heb U dus voor Fr. 19.800 gecrediteerd, welk bedrag ik U binnen eenige dagen zal remitteeren.
Het doet mij leed, dat deze zaak voor beide partijen een zoo onaangenaam verloop heeft gehad.
Hoogachtend,
J. IJsbreker.
VIII.
BRIEVEN OVER WISSELS.
De brieveh^over wissels zijn zeer menigvuldig. Wij zullen de voornaamste behandelen en waar het noodig is, in aanteekeningen een korte opheldering geven.
1. Advies van een wissel. 1)
No. 76 (78). Edam, 4 Maart 192 .
Den Heer P. Koning, Delft.
Ik refereer mij „aan mijn schrijven van 7 Februari en heb de eer, U bij dezen kennis te geven, dat ik de vrijheid genomen heb, voor het mij toekomende bedrag:
1) De trekker (afgever) van een wissel, moet van de afgifte van den wissel kennis geven aan den betrokkene. De daartoe dienende brief wordt adviesbrief genoemd. Daarin moet de wisselsom, de vervaltijd en de wisselnemer vermeld worden. Aan het slot van den brief verzoekt men gewoonlijk den betrokkene, den wissel te honoreeren.
In plaats van „wissel" kan men ook „traite" zeggen. Minder aanbeveling verdienen de dikwijls in de praktijk voorkomende andere benamingen, zooals „trekking", enz.



63
f 854.90, op U te trekken op r maand dato, aan mijn eigen order, en verzoek U mijn wissel op den vervaldag te honoreeren.
Met hoogachting,
Ed. Verhorst.
No. 77 (79). Adviesbrief van een commissie-wissel. 1)
Loenen, 16 Maart 192 .
Den Heer Joh. Onderwater, Buiksloot.
Ik heb de eer 'U bij dezen kennis te geven, dat ik aan den heer Ad. Vogels 'te Leiden, heb opgedragen, voor mïjn rekening
f 1500.— per 1 Mei op U te trekken, en ik verzoek U, die traite van den heer Vogels te mijnen laste te hono>reeren.
Over de rest van het mij toekomende bedrag hoop ik eerstdaags te beschikken. Intusschen
Hoogachtend,
Wi. Spaandermans.
No. 78 (80). Advies van den trekker aan den betrokkene.
•-> * •• Leiden, 19 Maart 192 . Den Heer Joh. Onderwater, Buiksloot.
Door den heer W. Spaandérmans te Loenen daartoe gemachtigd, heb ik heden
f 1500.— pr. 1 Mei, order D. Fritsmeyer, op U getrokken, en verzoek U, mijn traite op vertoon ten laste van mijn committent te willen honoreeren.
Hoogachtend,
Ad. Vogels.
1) Als iemand aan een ander opdraagt, om op een derden persoon een wissel te trekken, noemt men zulk een traite een commissie-wissel. Bij een commissie-wissel zijn twee adviesbrieven noodig: de lastgever bericht aan den betrokkene, dat bij tot het trekken van den wissel gemachtigd heeft, en de trekker geeft aan den betrokkene kennis, dat hij den wissel heeft afgegeven.



64
No. 79 (81). Adviesbrief van een wissel met verzoek om accept.
Deventer, 7 April 192 . Den Heer Leonard Kooimans, Sneek.
Onder bevestiging van ons schrijven van 26 Maart, hebben wij de eer, U hierbij kennis te geven, dat wij ide vrijheid hebben genomen, het bedrag onzer rekening van 22 der vorige maand :
f 1244.80, op U te trekken, 3 maanden dato, aan onze eigen order. -
Wij voegen den wissel hierbij met beleefd verzoek, dien van Uw accept voorzien zoo spoedig mogelijk aan ons terug te willen zenden.
Onze nieuwste prijscourant insluitende, houden wij ons bij behoefte aan onze artikelen ten zeerste bij U aanbevolen en teekenen
met de meeste achting, Gebr. Krijtberg.
No. 80 (82). Verscheidene op loopende rekening getrokken wissels worden aan den bankier geadviseerd.
SlPi Zutphen, 7 Mei 192 .
Den Heeren Gebr. Reigersbergen, Amsterdam. Onder referte aan ons schrijven van 2 dezer, 1) waarbij wij U onze traite van
f 683.—, betaalbaar op zicht, order C. Kaspers, adviseerden, hebben wij de eer U te berichten, dat wij heden nog f 815.50, 1 m. d., order Jagermans & Co., en f 1207.—, pr. 1 Juli, order F. Mosselmans, op U afgegeven hebben.
Wij verzoeken U, aan onze traites op den vervaldag alle eer te bewijzen én teekenen
met de meeste achting,. - Kruithof & Kraft.
1) Laat men op een brief een tweeden volgen, voor men antwoord op den eersten ontvangen heeft, dan herhaalt men in den tweeden brief de voornaamste punten van den eersten. Bij adviesbrieven betreffende wissels, remise-zending, enz. wordt vooral het geldbedrag herhaald.



65
Nó. 81 (83) Herroeping van den adviesbrief No. 76. 1)
Edam, 12 Maart 192 . Den Heer P. Koning, Delft.
De U bïj mijn brief van 4 Maart geadviseerde traite, groot f 854.90, 1 m. d. eigen order, heb ik ingetrokken, en verzoek U derhalve, mij dat bedrag te willen overmaken.
Met alle achting, . . ^ Ed. Verhorst
No. 82 (84). Intrekking van een onjuist getrokken wissel, en advies betreffende den nieuwen goeden.
Zutphen, 22 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Reigersbergen, Amsterdam.
Van de U met ons schrijven van 7 dezer geadviseerde wissels hebben wij dien van
f 815.50, 1 m. d., order Jagermans & Co., moeten intrekken, omdat het geldbedrag daarin niet juist was on-x gegeven.
Daarentegen hebben wij
f 855.50, 1 m. d., aan dezelfde order op U getrokken, waarvan wij U beleefd verzoeken kennis te willen nemen!
( Met de meeste achting, Kruithof & Kraft.
1) De reden, waarom een wissel ingetrokken wordt, kan verschillend zijn De afgever is misschien te weten gekomen, dat de betrokkene, naar allé waarschijnlijkheid, den wissel niet zal kannen betalen, en hij *il dus liever trachten, zijn geld op een andere manier binnen te krijgen. Heeft de intrekking om die reden plaats, dan wordt daarvan geen melding gemaakt. De intrekking van een wissel kan ook het gevolg zijn van een abuis bH de uitgifte, in welk geval, tegelijk met de intrekking, advies wordt gegeven van de afgifte van een verbeterden wissel (zie Brief No. 8a).
Nederl. Handelsbr. 3e dr. 5



66
No. 83 (85). Advies van een gedomiciliëerden wissel. 1)
Arnhem, 3 Mei 192 .
Den Heer Dk. -Molenkamp, Zalt-Bommel.
Ik ben zoo vrij geweest over het mij van U toekomende bedrag
f 1340,—, 3 m. d. o/C. Kist, te beschikken, en mïjn traite in Rotterdam betaalbaar te stellen.
Wees zoo goed den wissel, wanneer hïj U aangeboden wordt van Uw accept en van de noodige domicilie-aanwijzing te voorzien.
Hoogachtend,
D. Zeehandelaar.
No. 84 (86). De betrokkene van den gedomiciliëerden wissel geeft advies aan dengene, bij wien hij den wissel betaalbaar stelt
Zalt-Bommel, 18 Mei 192 . Den Heeren Haverkorn & Co., Rotterdam.
Van Uw vergunning, om mijn accepten in Uw domicilie betaalbaar te stellen, gebruik makende,' heb ik heden
f 1340.—, per 3 Augustus, o/C. Kist, traite van p. Zeehandelaar, Arnhem, bij U gedomicilieerd. Vóór den vervaldag zal ik U dekking doen toekomen.
- Hoogachtend,
Dk. Molenkamp.
1) Een gedomicilieerde wissel ontstaat, wanneer een andere plaats (of ook een ander adres op dezelfde plaats) dan de woonplaats van den betrokkene voor de betaling aangewezen wordt. De aanwijzing van het domicilie bestaat in bet opgeven van de woonplaats en den naam van de aangewezen firma. De woonplaats wordt d ik wij ls opgegeven door den trekker, de firma, bij welke de betaling geschiedt, door den betrokkene tegelijk met de acceptatie. Is die firma reeds aan den trekker genoemd, dan kan hij die ook terstond vermelden.



67
2. Over het accepteeren van wissels.
No. 85 (87). Verzoek om accept rechtstreeks bij den betrokkene.
Groningen, 16 Februari 192 .
Den Heer A. Jurriaans, Leeuwarden.
Gevolg gevende aan Uw opdracht, heb ik f 2000.—, 3 m. d. aan mijn eigen order, op U getrokken. Ik voeg mïjn wissel hierbij, met beleefd verzoek, hem van Uw accept voorzien, aan mij terug te willen zenden.
Met de meeste achting, F. Petermans.
No, 86 (88). Verzoek om acceptatie door tusschenkomst van een derde.
Weesp 3 Maart 192 .
Den Heer C. Kantersteen, Haarlem.
Ik neem bij dezen de vrijheid, een beroep te doen op Uw welwillendheid en U beleefd te verzoeken, van inliggende 1500 gl. per 1 Mei op E. Kaatsheuvel ten Uwent, de acceptatie te willen bezorgen.
Mocht de betrokkene weigeren te accepteeren, heb dan de goedheid, protest te laten opmaken en onder toezending van den wissel en het protest over Uw verschotten per postkwitantie te beschikken.
U voor de U veroorzaakte moeite reeds bij voorbaat dank betuigende, ben ik tot wederdienst steeds bereid, en teeken
Hoogachtend,
Otto Wolf.
No. 87 (89). De betrokkene zendt den geaccepteerden wissel aan den trekker terug.
Leeuwarden, 19 Februari 192 .
Den Heer F. Petermans; Groningen.
De mij met Uw brief van 16 dezer toegezonden traite, bedragende



68
f 2000.—, m. d., aan Uw eigen order, zend ik U, van mïjn accept voorzien, hierbij terug.
Uw wissel zal op den vervaldag behoorlïjk gehonoreerd worden.
Met alle achting, A. Jurriaans.
No. 88 (90). De betrokkene kan den wissel niet tegen den daarin opgegeven vervaltijd accepteeren, en zendt hem zonder accept terug.
Leeuwarden, 19 Februari 192 . Den Heer F. Petermans, Groningen.
Tof mïjn leedwezen kan ik den mij met Uw brief van 16 dezer toegezonden wissel, groot
f 2000.—, op 3 maanden, aan Uw eigen order, tegen dien termijn niet accepteeren, daar ik tegen dien datum reeds te zeer verbonden ben. Wil(; gij echter den vervaldag een maand later stellen, dan ben ik tot het accepteeren volkomen bereid.
Uw wissel ingesloten terugzendende, teeken ik met alle achting,
A. Jurriaans.
No. 89 (91). Een wissel wordt door den betrokkene slechts gedeeltelijk geaccepteerd.
Haarlem, 6 Maart 192 .
Den Heer Otto Wolff, Weesp.
Met Uw brief van 3 dezer zondt ge mij, om daarop het accept aan te vragen
f 1500.—, pr. 1 Mei, op E. Kaatsheuvel, alhier, welke traite door den betrokkene slechts voor
f 1000.—, geaccepteerd is, daar hij verklaarde aan den trekker niet meer schuldig te zijn. -
Overeenkomstig Uw opdracht heb ik voor de niet-geaccepteerde
f 500.—, protest laten opmaken. Terwijl ik U den wissel met het protest hierbij terugzend, heb ik de vrijheid ge-



69
nomen, over de gemaakte kosten ad f 3.90 per postkwitantie te beschikken.
Steeds bereid U van dienst te aijn, teeken ik
Hoogachtend,
C. Kantersteen.
3. Brieven over noodadressen. 1)
No. 90 (92). Verzoek om de toestemming, een noodadres op een wissel te mogen zetten.
Edam, 1 Maart 192 .
Den Heer W>. F. Romein, Delft.
Ik neem de vrijheid, het beleefde verzoek tot U te richten, of U mij wilt toestaan, mijn traite van f 854.90, pr. 4 April op P. Koning, a costi, van Uw naam als noodadres te voorzién.
Mocht Uw interventie noodig zijn, dan zal ik zorg dragen U onverwijld de noodige dekking toe te zenden. Tot wederdienst steeds bereid, teeken ik
Hoogachtend,
Ed. Verhorst.
No. 91 (93). Algemeen verzoek om verlof, wissels van noodadressen te mogen voorzien.
Groningen, 15 Januari 192 .
Den Heeren Baldus Bron & Co., Amsterdam.
Het gebeurt dikwijls, dat ik op Uw plaats wissels af te geven heb, waarvan ik gaarne de zekerheid zou hebben, dat ze behoorlijk voldaan worden, waarom ik U bij dezen verzoek, mij te willen vergunnen, die van Uw naam te voorzien als noodadres.
1) De afgever van een wissel, en zoo ook iedere endossant, heeft het recht op den wissel een noodadres te plaatsen, dat wil zeggen: een firma aan te wijzen, die, in geval de betrokkene de acceptatie of de betaling weigert, voor rekening van dengene, die het noodadres er op gezet beeft, accepteeren of betalen zal. Men verzoekt vooraf om vergunning daartoe en geeft van het noodadres advies. Over interventie (acceptatie ter eere, betaling ter eere), zie het Wetboek van Koophandel.



7o
Mocht Uw interventie noodig zijn, dan zou ik het mij tot plicht rekenen, onverwijld voor dekking te zorgen of U zoudt telkens over het U van mij toekomende naar TJw eigen goeddunken kunnen beschikken.
Zeer aangenaam zal het mij zijn, U wederkeerig van dienst te kunnen wezen. Uw antwoord te gemoet ziende, teeken ik
Imet de meeste hoogachting, Thom. Bakker.
No. 92 (94). Antwoord op No. 90.
I Delft, 4 Maart 192 .
Den Heer Ed. Verhorst, Edam.
In antwoord op Uw schrijven van 1 dezer dient, dat ik gaarne bereid ben aan Uw wissel, groot
f 854,90, pr. 4 April op P. Koning, alhier, ingeval van nood voor Uw rekening alle eer te bewijzen, en sta U dus toe, dien van een noodadres bij mij te voorzien. -
Met alle achting, W. F. Romein.
No. 93 (95). Gunstig antwoord op No. 91.
Amsterdam, 17 Januari 192 . Den Heer Thom. Bakker, Groningen.
Wij zijn in het bezit van Uw schrijven van 15 dezer, en veroorloven U gaarne, Uw op onze plaats betaalbare wissels van een noodadres bij ons te voorzien. Wij zullen aan Uw handteekening ajle eer bewijzen, zoo dikwijls zich daartoe de gelegenheid aanbiedt. De dekking van het ons daaruit ontstaande tegoed wachten wij met de meeste gerustheid af.
U kunt ook in andere zaken over onze diensten beschikken en U verzekerd houden van onze
hoogachting en toegenegenheid, Baldus Bron & Co.



71
No. 94 (96). Ongunstig antwoord op No. 91.
Amsterdam, 17 Januari 192 .
Den Heer Thom. Bakker, Groningen.
Hoe aangenaam het ons ook wezen zou, U onder het aantal onzer handelsvrienden te kunnen opnemen, moeten wij toch tot ons leedwezen het in Uw brief van 15 -dezer tot ons gerichte verzoek van de hand wijzen. De aard van onze zaken veroorlooft ons niet, ons tot onvoorziene gebeurlijkheden te verbinden.
Tot andere diensten gaarne bereid, teekenen wij *
Hoogachtend, 1 Baldus Bron & Co.
4. Brieven over gedomicilieerde wissels. 1)
No. 95 (103). Aanvraag bij een bankier om verlof, wissels bij hem te domiciliëeren.
Kampen, 15 Maart 192 . Den Heeren Zadelhof & Timmermans, Amsterdam.
Ik neem de vrijheid^ mij met het beleefde verzoek tot U te wenden, of gij mij vergunnen wilt, mijn accepten bij U betaalbaar te stellen en mij wilt meededen, welke Uw voorwaarden daarvoor zijn.
De jaarlijksche omzet zou omstreeks f 80.000,— bedragen, terwijl de op mij getrokken wissels altijd belangrijke sommen betreffen, zoodat uiterst zelden posten beneden de f 2000.—, nimmer posten beneden de f 1000.— voorkomen.
Ik zou stipt zorg dragen, U altijd eenige dagen vóór den vervaldag behoorlijke dekking te doen toekomen. Uw antwoord te gemoet ziende, heb ik de eer te teekenen
Hoogachtend,
Jan Knap.
1) Zie de noot op bladz. 62.



72
No. 96 (104). Antwoord op No. 95.
Amsterdam, 17 Maart 192 . Den Heer Jan Knap, Kampen. Wïj zijn in het bezit van Uw geëerde van 15 dezer, en geven U gaarne de vergunning, om de op U getrokken wissels in ons domicilie betaalbaar te stellen.
Bïj het ons geopende uitzicht op een omzet van f 80.000.— per jaar, betaalbaar in stukken niet beneden de f 1000.—, berekenen wïj U slechts 1 % provisie, en zenden wij U de betaalde wissels- franco toe.
Wïj hopen, dat gij deze billijke voorwaarden zult aannemen, en zien Uw antwoord te gemoet.
Hoogachtend, Zadelhof & Timmermans.
No. 97 (105). Advies van verscheidene gedomicilieerde wissels.
Toestemmend antwoord op No. 96.
Kampen, 21 Maart 192 . Den Heeren Zadelhof & Timmermans, Amsterdam.
Ik heb de eer U mee te deelen, dat ik de in Uw brief van 17 dezer gestelde voorwaarden aanneem, en geef U tegelijk kennis, dat ik zoo vrij geweest ben f 1500.—, pr. 1 Mei, wissel van Pauwels & Vos, Leeuwarden. „ 2300.—, pr. 1 s Mei, „ „ K. Haselaar, Antwerpen. „ 4000.—, pr. 1 Juni, „ „ Louis Bonheur, Luik. in Uw domicilie betaalbaar te stellen, waarvoor ik fU tijdig dekking zal doen toekomen.
Mïjn wissels worden geregeld pr. 1 en 15 der maand afgegeven. Mocht het een enkelen keer voorkomen, dat er slechts een klein bedrag tusschen 1000 en ,2000 gulden verviel, dan zou het mïj aangenaam zijn, als U dat zonder voorafgaande dekking honoreeren wilde en mij toestond, dat ik U dekking daarvoor (natuurlijk met rentevergoeding) pas met de eerstvolgende vervallende bedragen kon overmaken.
Voor het geval, dat gïj inlichtingen omtrent mij wenschelïjk mocht achten, geef ik U hieronder eenige adressen op en teeken
Hoogachtend,
Jan Knap.



73
Referenties: De heeren Wolfson & Zoon, Amsterdam. „ „ Gevers & Hartog, 'Rotterdam. „ „ Gebr. Quisisana, Utrecht.
No. 98 (106). Dekking van een gedomiciliëerden wissel.
Kampen, 26 April 192 . Den Heeren Zadelhof & Timmermans, Amsterdam. Ingesloten zend ik U volgens onderstaande specificatie f 1501.50, waarvoor UEd, na aftrek van f 1.50 vóór 1 o/o0 provisie mïjn accept van
f ,1500—, pr. 1 Mei, wissel van Pauwels # Vos, Leeuwarden, gelieven te voldoen.»
Ik verzoek om toezending van den gehonoreerden wissel en teeken
Hoogachtend,
Jan Knap.
Specificatie. 2 bankbiljetten van f 300 f 600.— 4 » „ . „ 100 „ 400.—
IO » n n 40 n 4°°- —
4 » „ „ 25 „ IOO.—
1 postbewijs n r-j0
f 1501.50
No. 99 (107). Antwoord op No. 98.
Amsterdam, 2 Mei 192 . Den Heer Jan Knap, Kampen.
Met Uw brief van 26 April ontvingen wij f 1501.50 aan banknoten enz., waarvoor wij na aftrek van f 1.50 voor 1 0/^ provisie Uw accept van f1500.—, pr. 1 Mei, wissel van Pauwels & Vos, gehonoreerd hebben.
Terwijl wij U den wissel hierbij toezenden, verklaren wïj ons bereid, voortaan Uw accepten tot f 2000.— zonder voorafgaande dekking te voldoen, en zullen dan het daarvoor noodige bedrag bij de het eerst daarna vervallende bedragen van U te gemoet zien.
Hoogachtend, Zadelhof Sc Timmermans,



74
No. 100 (108). Wegens gemis aan dekking wordt de betaling geweigerd.
Amsterdam, i Juni 192 .
Den Heer Jan Knap, Kampen.
De ons met Uw brief van 21 Maart geadviseerde f 4000.—, pr. heden, wissel van Louis Bonheur, werd ons zooeven ter betaling aangeboden. Daar wïj geen dekking van U hadden, hebben wïj de betaling geweigerd, doch den houder verzocht, met het protest tot 3 Juni te wachten, zoodat wïj U verzoeken, ons het bedrag per omgaande te remitteeren, indien gij wenscht, dat de wissel nog zal worden voldaan.
Hoogachtend, Zadelhof & Timmermans.
No. 101 (109). Antwoord op No. 100.
Kampen, 2 Juni 192 .
Den Heeren Zadelhof & Timmermans, Amsterdam.
Ik ontving zooeven Uw letteren van gisteren en ben U zeer dankbaar voor Uw oplettendheid. De dekking voor de vervallen f 4000.—, wissel van Louis Bonheur, is -achterwege gebleven, daar ik reden heb, dien wissel niet te betalen.,
Ik maak van deze gelegenheid gebruik, om U kennis te geven, dat ik weder
f 3000.—, pr. 1 Juli, wissel van Hofman & Co.
f 2360.—, pr. 1 Aug. „ „ *M. Meermans. in Uw domicilie betaalbaar heb laten stellen; voor prompte dekking zal ik zorg dragen.
Hoogachtend,
Jan Knap .



75
No. 102 (110). De acceptant verzoekt den gedomicilieerde om betaling van een wissel in rekening-courant.
Zwolle, 4 Mei 192 . Den Heer E. Keldermeester, Rotterdam. Ik ben zoo vrij geweest
f 1640.—, pr. i Juni, wissel van Falstaf & Zoon, Keulen, in Uw domicilie betaalbaar, te accepteeren, en verzoek die ten laste van mijn rekening-courant te willen honoreeren.
Hoogachtend,
Gerh. Brandt.
5. Bjrieven over remisen.
Het woord „remise" heeft in het handelsverkeer twee beteekenissen. In de eerste plaats verstaat-men daaronder elke dekking, onverschillig of die in geld, of in andere, in den handel koers hebbende waarde bestaat.
Verder wordt elke wissel, zoodra die als geldswaardig papier gebruikt wordt, remise genoemd, en met deze laatste soort van remisen hebben wij ons hier bezig te houden. Daarbij heeft men te onderscheiden:
1. remisen voor eigen rekening, en
2. „ „ vreemde rekening (commissie-remlsenj. In beide gevallen heeft men weder te onderscheiden:
a) remisen op de woonplaats van den ontvanger,
b) „ op een vreemde wisselplaats (remisen ten
verkoop), en
c) „ op bijplaatsen (remisen ter incasseering),
No. 103 (117). Remise voor eigen rekening op de woonplaats van den ontvanger.
Breda, 26 Mei 192 .
Den Heeren Gebr. Noordwal, Den Haag.
Tot gedeeltelijke dekking van Uw credit zend ik U ingesloten



76
f 640.—, pr. 28 Mei op P. Spaans, f 500—, pr. 30 „ „ Hk. Stolkers, f 1100.—, pr. 3 Juni „ F. Salomons,
f2240.—, op Uw woonplaats 1), waarvan ik U verzoek mij de incasseering te willen melden.
Over eenige dagen laat ik nog meer remisen volgen, en heb intüsschen de eer te teekenen
Hoogachtend, > A. Tamboer.
No. 104 (118). Bericht van ontvangst van de remise en kennisgeving van het incasso.
Den Haag, 5 Juni 192 .
Den Heer A. Tamboer, Breda.
Met Uw schrijven van 26 Mei ontvingen wij - f 640.—, pr. 28 Mei \
„ 500.—, pr. 30 „ iop deze plaats, „1100.—, pr. 3 Juni )
f2240;—, waarvoor wij U, nadat ze geïncasseerd waren, in dank hebben gecrediteerd.
Wij zien de ons aangekondigde verdere remisen tegemoet en teekenen
Hoogachtend, Gebr. Noordwal.
No. 105 (119). Remisen ten verkoop.
Cassel, 2 Juni 192 .
Den Heeren Schlier & Co., Straatsburg.
Ik heb de eer U ingesloten te remitteeren Fr. 16000.—, 60 dagen zicht op Parijs. Wees zoo goed, die tegen den hoogsten koers van de hand te doen, en de opbrengst, onder inzending van Uw nota, te mijner beschikking te houden.
Met alle achting, J. Krumbein. ■
1) In den brief kan men de wissels ook in één som samenvatten, maar dan moet er aan den voet van den brief een specificatie bijgevoegd worden.



77
No. 106 (120). Antwoord op No. 105.
Straatsburg, 4 Juni 192 . Den Heer J. Krumbein, Cassel.
De ons met Uw brief van 2 dezer geremitteerde
Fr. 16.000.—, 60 dagen zicht op Parijs, hebben wij tegen den kort-zicht-koers van 8n/2 met 4V2 % verkocht, waarvoor U, volgens bijgaande nota, met
M 12.942.20 bij ons is gecrediteerd. Wij houden dit bedrag overeenkomstig Uw verlangen te Uwer beschikking.
De nieuwste beursnoteering hierbij voegende, teekenen wij
Hoogachtend, Schlier & Co.
No. 107 (121). Remisen ter incasseering.
Amsterdam, 12 Mei 192 . Den Heer C. Brandenburgh, Leeuwarden. Ik erken de ontvangst van Uw schrijven van 16 April, en remitteer U bij dezen
f 947.50, pr. 25 Mei op Sneek,
„ 816.20, pr. "1 Juni „ Bolsward, en
„1132.—, pr. 6 „ „ Dokkum,
f 2895.70, waarvan ik U verzoek, de incasseering te willen bezorgen en mij, onder inzending van Uw nota, voor het netto bedrag te crediteeren.
Met de meeste achting, Herman Bontekoe.
No. 108 (122). Bericht, dat de wissels geïncasseerd zijn.
Leeuwarden, 19 Juni 192 . Den Heer Herman Bontekoe, Amsterdam. Met Uw brief van 12 Mei ontving ik f 947.50, pr. 25 Mei op Sneek, „ 816.20, pr. 1 Juni „ Bolsward, en „1132—, pr. 6 „ „ Dokkum,
f 2895.70, waarvan de inning behoorlijk heeft plaats gehad.



78
Hierbij zend ik U de nota daarover, met een nettobedrag van
f2884.59, waarvoor ik U, waarde pr. 6 Juni gecrediteerd heb.
Met de meeste achting, C. Brandenburgh.
No. 109 (123). Een der wissels is geprotesteerd.
Leeuwarden, 16 Juni 192 . Den Heer Herman Bontekoe, Amsterdam. Van de mij met Uw schrijven van 12 Mei toegezonden remisen zijn
, 947.50, pr. 25 Mei op Sneek, en ,, 816.20, pr. i Juni op Bolsward, behoorlijk voldaan, zoodat ik U daarvoor, volgens bijgaande nota, met
f 1756.83, waarde pr. 1 Juni, heb gecrediteerd. De remise van
f1132.— pr. 6 Juni op Dokkum, is van non-betaling geprotesteerd. Terwijl ik U die, onder bijvoeging van het protest, tot mijn decharge, terugzend 1), verzoek ik U mij voor protestkosten en briefport met f9.40 te willen crediteeren, en teeken
met de meeste achting, C. Brandenburgh.
No. 110 (124). Opdracht om te remüteeren (commissie-remise).
Frankfort a/d Main, 17 Mei 192 .
Den Heeren Du val & Sturm, Parijs.
Wij erkennen de ontvangst van Uw schrijven van 3 dezer,
1) Den houder van een wegens non-betaling geprotesteerden wissel staat bet vrij, den wissel met de akie van protest dadelijk aan zijn voorman toe te zenden, met het noodige bericht, of wel de papieren onder zich te honden, tot hem daarvoor dekking is gezonden. Staat de houder van den wissel met zijn voorman in loopende rekening, dan zal hij den wissel met het protest onder debiteering van de wisselsom en de retourkosteo aan zijn voorman terugzenden, om daarvoor gecrediteerd te worden. In het andere geval beslist de mate van vertrouwen, dat men aan zijn voorman schenkt, of men hem den wissel zonder voorafgaande dekking toezenden wil of niet.



79
en danken U voor de prompte uitvoering- van onze toenmalige opdracht. Thans verzoeken wij U
£ 250.—, kort zicht op Londen, zoo goedkoop mogelijk te koopen, en die voor onze rekening te remitteeren aan den Heer E. M. Coleridgei, te Manchester *).
Wïj laten het aan U over, voor het bedrag dat wij U daardoor verschuldigd zijn; op ons te trekken, onverschillig per welk zicht, of onze remisen af te wachten, die wij U dadelijk na ontvangst van Uw nota zouden toezenden.
Met bijzondere hoogachting, J. Busch & Zoon.
No. lil (125). De lastgever bericht aan zijn crediteur, dat hij dezen een bedrag zal laten remitteeren.
Frankfort a/d Main, 17 Mei 192 . Den Heer E. M. Coleridge, Manchester.
De ons met Uw brief van 12 Februari gefactureerde zending katoengaren is hier in orde aangekomen, en voor het bedrag Uwer factuur
£ 250.—, hebben wij U gecrediteerd.
Wij hebben heden aan de heeren Duval & Sturm te Parijs opgedragen, U ter voldoening van dien post voor onze rekening te remitteeren
£ 250.—, kortzicht op Londen, waarvan wij U verzoeken, ons de ontvangst te willen melden.
Hoogachtend, J. Busch & Zoon.
No. 112 (126). De order wordt uitgevoerd.
Parijs, 24 Mei 192 . Den Heer E. M. Coleridge, Manchester. Ingesloten zenden wij U
£ 250.-—, 3 dagen zicht op Londen, die UEd, in het
1) De lastgever bepaalt menigmaal zelf den koers, tegen welken de remise gekocht moet worden, of liever: bij bepaalt een limiet, die delasthebber niet overschrijden mag.



8o
credit gelieve te boeken van de heeren J. Busch & Zoon, te Frankfort a/d Main, op wier verlangen wij U deze remise toezenden.
WSj verzoeken U om bericht van ontvangst en maken van deze gelegenheid gebruik, om U voor deze plaats onze diensten aan te bieden.
Hoogachtend, Duval & Sturm.
No. 113 (127). Bericht'aan den lastgever, dat zijn opdracht uitgevoerd is.
Antwoord op No. 110.
Parijs, 24 Mei 192 . Den Heeren J. Busch & Zoon, Frankfort a/d Main. De opdracht, die wij het genoegen hadden bij Uw brief van 17 dezer te ontvangen, hebben wij naar ons beste vermogen uitgevoerd, en heden
£ 250.—, p,r. 3 dagen zicht op Londen, aan den heer. E. M. Coleridge, te Manchester, voor Uw rekening geremitteerd.
Wïj verzoeken U, ons daarvoor tegen den koers van 25.40 k. z. met
Fr. 6350 — te crediteeren, en zien Uw remise tegemoet.
Hoogachtend, Duvai & Sturm.
No 114 (128). De ontvanger van de remise bericht de goede ontvangst.
Antwoord op No. 112.
Manchester, 28 Mei 192 . Den Heeren Duval & Sturm, Parijs. Met Uw brief van 24 dezer ontving ik • £ 250.— 3 dagen zicht op Londen, waarvoor ik-de heeren J. Busch & Zoon, te Frankfort a/d Main, gecrediteerd heb.
Hoogachtend, 1 E. M. Coleridge.



8i
No. 115 (129). De ontvanger van de remise geeft van de ontvangst kennis aan zijn debiteur.
Antwoord op No. 111.
Manchester, 28 Mei 192 . Dèn Heeren J. Busch & Zoon, Frankfort a/d Main. De met Uw brief van 17 dezer geadviseerde remise van £ 250.— is mij heden door de heeren Duval & Sturm, te Parijs, toegezonden, en daarmede heb ik mijn rekening van 12 Februari in dank vereffend. .
Het laatste marktbericht hierbij voegende, zie ik gaarne nieuwe bestellingen te gemoet, en teeken
met bijzondere hoogachting, E. M. Coleridge.
No. 116 (130). Dekking voor een commissie-remise.
Antwoord op No. 113.
Frankfort a/d Main, 5 Juni 192 . Den Heeren Duval & Sturm, Parijs. Met Uw brief van 24 Mei bericht gij ons de toezending -van de U opgedragen remise groot
£ 250.—, k. z. op Londen, aan den heer E. M. Coleridge, te Manchester, waarvoor wij U overeenkomstig Uw opgave met
Fr. 6350.—, hebben gecrediteerd. Ingesloten zenden wij U
Fr. 6350.—, pr. 9 Juni op Parijs, waarmede wij U verzoeken Uw tegoed te wülen vereffenen. ,
U dank zeggende voor de prompte uitvoering van onze order teekenen wij
ffnet de meeste hoogachting, J. Busch & Zoon.
No. 117 (131). Lastgeving tot een commissie-remise met gelimiteerden koers.
München, 12 Mei 192 . Den Heeren Victor Radetzky & Kasansky, Weenen. Tot mïjn leedwezen heb ik sedert lang geen aanleiding Nederl. Handelsbr. 3e dr. 6



82
gehad met U te correspondeeren, eh het doet m5j genoegen, U thans de opdracht'te kunnen zenden,*om
R. 6000.— papier, pr. 3 maanden op Petersburg, voor mïjn rekening aan den heer P. Arbowsky, te Warschau, te remitteeren, wanneer die a costi tegen 159.05 te bekomen zïjn.
Voor het uit dien hdofde U toekomende bedrag gelieve UEd. op mïj te trekken.
Uw berichten tegemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend,
M. Schönmayer.
No. 118 (132). Uitvoering van de order.
Antwoord op No. 117.
Weenen, 16 Mei 192 . Den Heer M; Schönmayer, München.
Het doet ons genoegen, U 'reeds heden te kunnen melden, dat de ons met Uw brief van 12 dezer gegeven opdracht door ons is uitgevoerd, en dat het ons gelukt is, met den koers beneden Uw limiet te bKjven.
Wij hebben lieden
R. 6000.— papier, pr. 3 maanden op Petersburg, voor Uw rekening geremitteerd aan den heer P. Arbowsky, te Warschau, waarvoor ons blijkens bijgaande nota van U toekomt
Fl. Oostenr. 9540.—, over welk bedrag wij volgens Uw verlangen tegen den k. z. koers 54 beschikt hebben per traite op U, groot
M 17714.30, 8 dagen na zicht, aan onze eigen order.
Wïj vleien ons toet de aangename verwachting, dat U weer vaker aanleiding zult hebben, ons met een opdracht te vereeren, die wïj steeds prompt en met zorgvuldige behartiging van Uw belangen zullen uitvoeren.
Het beursbericht van heden hierbij voegende, teekenen wïj
met. de meeste hoogachting, Victor Radetzky & Kasansky.



83
No. 119 (133). Bericht, dat de order tegen den gelimiteerden koers niet uitgevoerd kan worden.
Ander antwoord op No. 117.
Weenen, 16 Mei 192 . Den Heer M. Schönmayer, Miinchen.
Hoe aangenaam de ons bij Uw brief van 12 dezer geworden opdracht ook was, om
R 6000— ,pr. 3 maanden op Petersburg, voor Uw rekening aan den heer P. Arbowsky, te Warschau te remitteeren, moeten wij U tot ons leedwezen mededeelen, dat wij die opdracht tegen den ons gehmiteerden koers van 159.05 niet kunnen uitvoeren, daar papier 3 maanden op Petersburg volgens bijgaande koershjst op het oogenblik 159.10 genoteerd, is.
Om U een bewijs te geven, hoe gaarne wij zaken met U doen, willen wïj in dit geval geen provisie berekenen, en de remisen a 159.10 aanschaffen, indien wij per telegraaf daartoe door U gemachtigd worden. Petersburger wissels zijn hier op dit oogenblik zeer gezocht, zoodat een rijzing van den koers meer dan waarschijnlijk is, weshalve wij ons niet verbinden kunnen tot aankomst van Uw antwoord per brief.
Met de meeste hoogachting, Victor Radetzky & Kasansky.
6. Brieven over in- of verkoop van wissels bij wijze van commissie.
Wordt aan een bankier opgedragen, bepaalde soorten van wissels in te koopen, of voor vreemde rekening te verkoopen, 'dan heeft men een wissel-commissie. Aan dergelijke wisselzaken ligt in de meeste gevallen de speculatie (wissel-arbitrage) ten grondslag, en zij veroorzaken niet zelden een uitgebreide en veelzijdige correspondentie.



»4
No. 120 (134). Een bankier zendt aan een correspondent de koerslijst, en noodtgt hem tot ondernemingen uit.
Frankfort a/d Main, 18 Mei 192 . Den Heer Theod. Bol, Arnhem.
»J^adï •tenJ ^y?1^ van de« onzekeren staatkundigen toestand in den laatsten tijd de koersen zoo wankelend gestaan hebben, dat er aan een eenigszins veilige speculatie met te denken viel, is het wisselbedrïjf, nu het be-' houd van den vrede weder verzekerd scMjnt, op veiliger baan teruggekeerd. Wij .hopen, dat gij U door onze huidige mededeehngen genoopt zult voelen, het vroeger tusschen ons zoo drukke verkeer weder te verlevendigen Vooral maken wij U opmerkzaam op den gunstigen stand der tegenwoordige koersen Frankfort-Parijs en Parijs-Ixmden Parijs k. z. is hier a 8i gemakkelijk te
wordt^r, T^t ^nde? k- \ * 2°-42 S^rne genomen wordt, en daar Londen k. z. thans in Parijs a pari te bekomen is, zou er, als er niet gedraald 'wordt met papier op Londen over Parijs-Frankfort winstgevend te armtreeren zijn Ingeval gij van deze kans partij wilt trekken, verzoeken wij om Uw orders per telegraaf
Weenen lang zicht is a 167.40 gevraagd: Petersburg weinig geanimeerd en zelfs beneden den genoteerden koers met gemakkelijk te plaatsen; Milaan blijft stil, maar houdt zich niettemin op 76.50 staande; New-York vast en zeer gewild.
Gaarne zien wij Uw aangename berichten te gemoet en teekenen ö *
Hoogachtend,
A. Holzmann & Zoon.
No^. 121 (135). Afwijzend antwoord op No. 120.
Arnhem, 19 Mei 192 Den Heeren A. Holzmann & Zoon, Frankfort a/d Main. Ik dank U voor de toezending van Uw koerslïist en voor het met Uw brief van gisteren aan mij gegeven'be-



85
richt aangaande den tegenwoordigen stand der koersen.
Het doet mij leed,, dat ik Uw voorstel tot een onderneming in papier op Londen over Parijs-Frankfort niet kan aannemen, daar de wellicht daarbij te maken winst door de onkosten nagenoeg geheel en al verloren zou gaan, en buitendien schijnt de staat van zaken mij nog niet zeker genoeg voor deze speculatie.
Ik wil dus nog wat wachten, totdat de gunstige tijdsomstandigheden zich meer bevestigd zullen hebben, en ik zou U zeer verplicht zijn, indien U mij aan het einde van deze maand dienaangaande opnieuw bericht wilde zenden. Is de toestand dan gunstiger, zoodat rnen met minder gevaar iets kan wagen, dan ben ik niet ongenegen, om de betrekking met Uw geachte firma weder te verlevendigen, en U de uitvoering van_mijn ondernemingen op te dragen.
Intusschen teeken ik met de meeste hoogachting,
Theod. Bol.
No. 122 (136). Gunstig antwoord op No. 120.
Arnhem, 19 Mei 192 . Den Heeren A. Holzmann & Zoon, Frankfort a/d Main. Ik bevestig den inhoud van mijn telegram van heden morgen, waarbij ik U verzocht heb, de met Uw brief van gisteren voorgestelde operatie ten uitvoer te brengen tot een bedrag van M 30.000.—, en ik hoop, dat gij mij daarvan over eenige dagen een gunstig resultaat zult kunnen melden.
Ofschoon ik den tegenwoordigen staat van zaken nog niet voor volkomen veilig houd, heb ik toch, in vertrouwen op Uw omzichtigheid en Uw doorzicht, Uw voorstel aangenomen, om U tegelijk een bewijs te geven, hoe aangenaam het mij is, met Uw firma zaken te doen.
Ik hoop nu weder meer gelegenheid te krijgen, met U' te correspondeeren, en teeken, Uw berichten over mijn huidige commissie te gemoet ziende,
met de meeste hoogachting, Theod. Bol.



86
No. 123 (137). Bericht, dat de opdracht uitgevoerd wordt.
Frankfort a/d Main, 21 Mei 192 . Den Heer Theod. Bol, Arnhem. Wïj danken U voor de ons met Uw telegram van iq dezer gegeven opdracht, en deelen U hierbij voorloopig mede, dat wij ons reeds met de uitvoering bezighouden Binnen eenige dagen reeds hopen wij U den gunsugen afloop van deze operatie te kunnen melden, en teekenen inmiddels .v*>
Hoogachtend,
A. Holzmann & Zoon.
No. 124 (138). Order naar Parijs tot aankoop van wissels op Londen, en remise daarvoor.
Frankfort a/d Main, 22 (Mei .192 . Den Heeren Duval & Sturm, Parijs. Nadat wij sedert lang geen aanleiding gehad hebben om met IJ te correspondeeren, is het ons bijzonder aangenaam, weder met U in relatie te kunnen treden Wij zenden U ingesloten
Fr. 37.037.—/ 3 dagen zicht op A. Marmontel, met vert. zoek om daarvoor netto ,a point 1) kort-zicht wissels op Londen te koopen tegen den laagst- mogelijken koers en ons die onverwijld te willen toezenden.
Uw berichten tegemoet ziende, teekenen wij
Hoogachtend, A. Holzmann & Zoon.
No. 125 (139). Antwoord op No. 124.
Parijs, 25 Mei 192 . Den Heeren A. Holzmann & Zoon, Frankfort a/d Main. f Met Uw geëerde letteren van 22 Mei ontvingen wij *r. 37.03y.-~, 3 dagen zicht op onze plaats, die wij ee_ incasseerd hebben, en waarvoor wïj volgens Uw order 1) Netto & foint beteekent hetzelfde als Netto apunto : het geheele bedrag.



87
netto a point kort-zicht wissels op Londen a 25.1 hebben ingekocht. WSj zenden U die hierbij volgens onderstaande specificatie in 6 appoints 1), ten bedrage van
£ 147 5.11.7 Waarvan wïj U verzoeken ons de goede ontvangst te berichten.
Veel genoegen deed het ons, weder eens voor U werkzaam te kunnen zïjn, en hartelijk wenschen wij, dat gij nu zeer dikwijls gelegenheid zuk hebben, ons te vereeren met Uw orders, die wij steeds met de zorgvuldigste behartiging van Uw belangen zullen uitvoeren.
Wij voegen onze nieuwste koerslijst hierbij, en teekenen
Hoogachtend, -Duval & Sturm.
Specificatie. £ 300—i 8 dagen zicht, op E. NewhaVen, Londen. „ 85.—, op zicht, op T. Davidson, Manchester.
" 200—4 \ pr' 14 Mei op Johan Li^P001-
"„ 400.—, 3 dagen zicht op A. Parnell, Londen.
„ 384. 3-3, 8 dagen zicht, op de Union-Bank, Londen.
£ 1475.11.7
No. 126 (140). Bericht, dat de order uitgevoerd is.
Frankfort a/d Main, 28 Mei 192 . Den Heer Theod. Bol, Arnhem. Onder verwijzing naar ons schrijven van 21 Mei hebben wij de eer U te berichten, dat de ons opgedragen wisselcommissie op heden is afgeloopen. Zij bedraagt M. 30.131.30, zoodat er voor U een netto-opbrengst is van
131-3°. waarvoor wij U gecrediteerd hebben. Wij hadden ons van deze onderneming een grootere winst voorspeld, en zouden die ook verkregen hebben, indien niet gisteren papier op Londen hier een weinig achteruit gegaan was. Intusschen gelooven wij te mogen aannemen, dat gïj met het resultaat tevreden zult zijn, en dat gij ons zeer spoedig weder met nieuwe orders ver-
1) Worden in een brief verscheidene wissels geremitteerd, dan is elke wissel van de geheele remise een „stuk" {= afpoint\.'



88
eCretl l$ti..?r!ax*oe het hier bijgaande koersbericht U waarschijnlijk wel aanleiding zal geven.
Met de meeste achting, A. Holzmann & Zoon.
7. Brieven over verkeerde endossementen.
No. 127 (141). Haarlem, 12 Juni 192 .
Den Heeren Stevens & Kogel, Zaandam. Met Uw brief van 10 dezer ontving ik j, J IUbS%pi- 1 °P Amsterdam, die echter aan de heeren K. Booms & Zoon geëndosseerd zijn. Bij het msluiten heeft stellig een vergissing plaats gehad, waarom ik u de remise hierbij terugzend.
[/ /I.'* Hoogachtend,
A. Knipscheer.
No. 128 (142). Antwoord op No. 127.
Zaandam, 14 Juni 192 . Den Heer A. Knipscheer, Haarlem. Met uw brief van 12 dezer zendt gij ons terug f 1441.50, pr. 1 Juli op Amsterdam, die U door een vergissing verkeerdelijk toegezonden waren. In de plaats daarvan zenden wij U hierbij
f y32T\5°',pr- \s Juli °P Leiden, met beleefd verzoek, ons de U door de onachtzaamheid van een onzer bedienden veroorzaakte moeite te willen verontschuldigen.
Hoogachtend, Stevens & Kogel.
No. 129 (143). Ander antwoord op No. 127.
Zaandam, 14 Juni 192 . Den Heer A. Knipscheer, Haarlem.
De ons met Uw schrijven van 12 dezer teruggezonden remise groot
f 1441 50, pr. i Juli op Amsterdam, ofschoon iets meer bedragende dan hetgeen U van ons toekomt, is toch voor U bestemd, De wissel werd slechts bij vergissing ver-



«9
keerd geëndosseerd, en wij haasten ons, U dien opnieuw te doen toekomen, voorzien van een behoorlijk endossement.
Wees zoo goed, de door dit onaangename abuis veroorzaakte moeite te verontschuldigen en aanvaard de verzekering van onze hoogachting. '
Stevens & Kogel.
No. 130 (144). Groningen, 5 Januari 192 .
Den Heeren Gebr. Korremans, Franeker.
Met Uw geëerde van 4 dezer ontvingen wij f 853.85, pr. 1 Febr. op Harlingen, aan Uw eigen order afgegeven, maar niet aan ons geëndosseerd. Wïj zenden het papier hierbij terug, en verzoeken U het, vóórzien van Uw endossement, aan ons te willen terugzenden.
Hoogachtend, \ Jaarsma & Co.
No. 131 (145). Antwoord op No. 130.
Franeker, 6 Januari 192 . Den Heeren Jaarsma & Co., Groningen.
De ons.met Uw brief van gisteren wegens het ontbreken van het endossement teruggezonden
f 853.85, pr. 1 Febr. op Harlingen, gaat ihierbij,behoorlijk geëndosseerd, terug.
Wij verzoeken U het verzuim te willen verontschuldigen, en teekenen
met de meeste achting, Gebr. Korremans.
8. Brieven ever wissels, waarvan de betrokkene de acceptatie heeft geweigerd.
Over aanbieding ter acceptatie, over protest van nonacceptatie en over regresrecht vindt men de noodige voorschriften in het Wetboek van Koophandel.
De houder van een wissel is alleen bïj wissels, die na



QO
zicht betaalbaar zijn, en bij gedomicihëerde wissels tot aanbieding ter acceptatie, en ingeval de acceptatie geweigerd wordt, tot beteekening van protest verplicht Wil men echter regres op vrijwaring vorderen, > wegens niet ontvangen accept, dan moet ook iedere andere wissel mj non-acceptatie geprotesteerd worden.
No. 132 (146). De remittent vraagt den trekker, of wegens non-acceptatie geprotesteerd moet worden.
Gorinchem, 7 Juni 192". V --j Den Heer B. Pronk, Schoonhoven. Uw remise van
f673.80, pr. 1 Augustus op J. Lammers, alhier, heb ik ter acceptatie aangeboden, doch de betrokkene heeft die zonder opgaaf van redenen geweigerd.
Bij dezen verzoek ik U, mij te willen mededeelên, of het Uw verlangen is, dat ik wegens non-acceptatie zal laten protesteeren, dan wel of U mij in dit geval een andere manier van handelen wilt voorschrijven.
Hoogachtend,
E. Wilmar.
No. 133 (147). De trekker beklaagt zich bij den betrokkene over diens weigering en verzoekt hem om acceptatie bij de volgende aanbieding.
Schoonhoven, 10 Juni 192 Den Heer J. Lammers, Gorinchem.
Met mijn brief van 4 dezer, gaf ik U advies van mijn traite ad . J
f673.80, order E. Wilmar, van wien ik zooeven bericht ontvang dat gij de acceptatie van mijn wissel weigert > zc^er ^f .reden °P te &even waarom. Nadat ik U den 26sten Mei geschreven heb, dat ik zoo vrij zou zijn, over hetgeen mij van U te goed komt, pr. 1 Augustus te beschikken ingeval ik binnen acht dagen geen tegenbericht van U ontvangen had — hetgeen niet geschied is — kan ik niet begrijpen, welke reden gij hebben kunt, om de acceptatie te weigeren. Hadt gij een andere wijze van betaling ver-



91
langd, of kwam U de vervaldag niet gelegen, dan was U toch verplicht geweest, mij daarvan in kennis te stellen.
Ik heb mijn remittent last gegeven, U den wissel nogmaals ter acceptatie aan te bieden,-en hoop, dat gij dien nu zonder bedenking accepteeren zult, terwijl ik U anders verzoek, mij onverwijld rechtstreeks te remitteeren, of mij ten 'minste met de reden van Uw weigering bekend te maften.
Hoogachtend,
B. Pronk,
No. 134 (148). Antwoord op No. 132.
Schoonhoven, io Juni 192 . Den Heer E. Wilmar, Gorinchem.
Ik ben in het bezit van Uw schrijven van 7 ,|dezer, en dank U voor de mij daarbij gedane mededeeling. Het is mij onverklaarbaar, waarom de heer J. Lammers mijn wissel, waarvan ik hem behoorlijk advies heb gezonden, niet heeft willen accepteeren, en ik zou U zeer vierplicht zijn, als U den wissel onder afgifte van den ingesloten brief 1) aan genoemden heer nogmaals wilde laten presenteeren. Weigert hij opnieuw de acceptatie, dan verzoek ik U, niet te laten protesteeren, maar (rnfij de remise terug te zenden. 2)
U zult mij, hoop ik, verontschuldigen wegens de Ü veroorzaakte moeite en kunt ten allen tijde over mijn wederdiensten beschikken.
Hoogachtend,
B. Pronk.
No. 135 (149). De wissel is bi} de tweede aanbieding geaccepteerd.
Gorinchem, 12 Juni 192 . Den Heer B. Pronk, Schoonhoven. Het doet mij genoegen, dat ik U in antwoord op Uw schrijven van eergisteren berichten kan, dat de betrokkene van Uw traite, groot
1) N.l. den brief No. 133.
2) Het protest van non-acceptatie strekt ten bewijze, dat de houder van den wissel dien behoorlijk ter acceptatie beeft aangeboden, en verzekert hem tevens het regres op -vrijwaring wegens het niet ontvangen van accept.



92
f673 80, pr. 1 Augustus op hier, die bïj de tweede aanbieding geaccepteerd heeft.
Met alle achting, E. Wilmar.
No. 136 (153). De betrokkene accepteert den wissel slechts' voor een gedeelte'.
Wageningen, 14 Juni 192 . Den Heer M. Grader, Nijmegen.
Ik heb de eer U hierbij de ontvangst te berichten van Uw remise, groot
f 10.000.—, pr. 1 September op Amersfoort. Ik heb die ter acceptatie doen aanbieden, welke echter door den betrokkene slechts voor een bedrag van f 5000— verleend is.
Gelieve mïj ten spoedigste mee te deelen, of ik voor de niet-geaccepteeide f 5000.— protest van non-acceptatie moet laten opmaken. Uw antwoord tegemoet ziende, teeken ik
X Hoogachtend, M^irl M. Snoek.
No. 137 (154). Antwoord op No. 136.
Nijmegen, 16 Juni 192 . Den Heer M. Snoek, Wageningen. Tot mïjn bevreemding zie ik uit Uw brief van 14 'dezer, dat de betrokkene van mïjn wissel, groot
f 10.000.—, pr. 1 September op Amersfoort, .dien slechts voor f 5000 — geaccepteerd heeft. Ik-heb hem heden geschreven en verzocht, de traite voor het volle bedrag te accepteeren, en verzoek U dus, die nogmaals te laten aanbieden. Mocht de betrokkene opnieuw, de acceptatie voor de geheele som weigeren, dan gelieve U echter geen protest te laten opmaken.
Uw berichten te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend, . M. Grader.



93
9. Brieven over uitstel van betaling van wissels.
No. 138 (155). De betrokkene heeft om uitstel verzocht. ')
Oude water, 15 Mei 192 . Den Heer A. Helmers, Gouda. Uw remise van
f 892.—, pr. beden op E. M. Stolp, alhier, is door den betrokkene niet betaald. Hij verzoekt om uitstel tot 1 Juli. Wees 'daarom zoo goed mïj mee te deelen, of gij mij vergunt, hem dat uitstel toe te staan. Ik gelóóf, dat daarbij geen gevaar is.
Uw antwoord per omgaande te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend,
J. Stofberg.
No. 139 (156). Het uitstel van betaling wordt toegestaan.
Antwoord op No. 138.
Gouda, 16 Mei 192 . Den Heer J. Stofberg, Oudewater.
Uit Üw schrijven van gisteren zie ik tot mijn leedwezen, Idat de betrokkene van mijn wissel, groot
f 892.—, pr. 15 Mei, uitstel vraagt tot 1 Juli. Ofschotfn ik geen reden heb, om mijn debiteur daarin ter wille te zijn, heb ik er niets tegen, dat gij den wissel prolongeert, indien gij van oordeel zijt, dat mijn belangen geen gevaar daarbij loopen.
Hoogachtend,
A. Helmers.
1) Wil de houder van een wissel aan den betrokkene uitstel van betaling toestaan, dan moet hij zich daartoe van de toestemming van den trekker verzekeren, want deze alleen kan eigenlijk zoodanig uitstel 'ver* leenen, {onder daardoor een regresrecht te verliezen. Over het bewilligen in een uitstel van betaling kan das slechts briefwisseling gevoerd worden tusschen den houder van den wissel en den trekker, en het antwoord van laatstgenoemde moet dan tijdig genoeg kunnen aankomen, om, ingeval van weigering, den houder in staat te stellen nog intijds te doen protesteeren.



94
No. 140 (157). Gouda, 16 Mei 192 .
Den Heer E. M. Stolp, Oudewater.
Tot mijn verwondering ontvang ik zooeven van den heer J. Stofberg het bericht, dat gij voor de betaling van mijn wissel, groot
f892.—, pr. 15 Mei, een prolongatie tot 1 Juli verlangt. Ofschoon ik volstrekt geen reden heb, om U in dit opzicht nogmaals van dienst te zijn, wil ik toch nog één keer aan Uw verzoek voldoen, doch slechts in de stellige verwachting, dat gij bij het verstrijken van dezen laatsten termijn eindelijk betalen ault, daar ik anders den «ïerechtelijken weg tegen U zou moeten inslaan.
Hoogachtend,
. A. Helmers.
No. 141 (158). Weigerend antwoord op No. 138.
Gouda, 16 Mei 192 .
Den Heer J. Stofberg, Oudewater.
In antwoord op Uw schrijven van gisteren doet het mij leed, dat ik tot de prolongatie van mijn wissel, groot f892.—, pr. 15 'Mei op E. M. Stolp, mijn toestemming niet kan geven, zoodat alles, wat gij in deze zaak mocht doen, voor Uw eigen verantwoording blijft.
Hoogachtend,
A. Helmers.
No. 142 (159). Gouda, 16 Mei 192 .
Den Heer E. M. Stolp, Oudewater.
Zooeven-verneem ik van den Heer J. Stofberg, dat gij voor de betaling van mijn wissel, groot.
f 892.—, pr. 15 Mei, weer uitstel vraagt nu tot 1 Juli. Nadat gij mijn vertrouwen nu reeds tweemaal hebt teleurgesteld, kunt gij bezwaarlijk van mij verwachten, dat ik mij nog langer om den tuin zal laten leiden. Ik heb dan ook den heer Stofberg last gegeven, om U, wat mijn aan-



95
sprakelijkbeid betreft, geen prolongatie toe te staan, maar den wissel onverwijld in handen van procureur N. a costT te stellen, ter gerechtelijke (vervolging.
Hadt gij tenminste een aannemelijk bedrag in mindering betaald, dan zou ik eerder geneigd geweest zijn, U voor de rest ook ditmaal nog eens uitstel te verleenen'.
Hoogachtend, A. Helmers.
IQ. Brieven over van non-betaling geprotesteerde wissels en regres wegens non-betaling.
Wordt op den vervaldag door den betrokkene de betaling van een wissel geweigerd, dan moet de houder 'den volgenden dag (de Zondag wordt niet meegeteld) protest laten 'opmaken en daarvan aan zijn onmiddellijken voorman binnen vijf dagen, te rekenen van den protestdag af, kennis geven, indien hij zijn regresrecht op de voormannen en den trekker niet verliezen wil. Iedere endossant moet binnen een zelfde tijdsbestek, te rekenen van den dag af, waarop hij de kennisgeving ontvangt, médedeeling doen aan zijn voorman, totdat het bericht den trekker bereikt.
De houder van een van non-betaling geprotesteerden wissel zal zijn regres meestal bij zijn onmiddellijken voorman doen gelden. Hij kan zich ook tot een der andere endossanten of tot den trekker wenden, maar dan zijn de overgesprongen endossanten (althans in Nederland) van hun aansprakelijkheid ontslagen.
No. 143 (160). Aan den voorman wordt kennis gegeven, dat de wissel geprotesteerd is.
Moordrecht, 2 April 192 . Den Heer B. Lammers, Haarlem. De ons met Uw brief van 18 Maart ter incasseering toegezonden
f 1325.—, pr. 1 April op F.-Worms, alhier, is van nonbetaling geprotesteerd, en wij zenden U dien tot onze décharge ingesloten terug met de acte van protest.



96
De onkosten bedragen volgens onderstaande nota f8.91, waarover wij kortheidshalve per postkwitantie beschikken. 1)
Hoogachtend, Kegel & Co.
Onkostennota
over . -V. * f 1325.—pr. 1 April op deze plaats. Protestkosren . . . . f 4.20 Vs % provisie . . . . tt 4.41
Briefport •„—.30
f 8.91"
No. 144 (161). Kennisgeving van het protest en verzoek om dekking.2)
Utrecht, 16 Mei 192 . Den Heer E. Boonenzaaier, Vreeswijk. Uw remise van 8 dezer met
f 1051.—, pr. 15 Mei op Willemsen, alhier, is door den betrokkene niet gehonoreerd, zoodat protest van nonbetaling is opgemaakt.
Ik heb de eer U hierbij retourrekenihg toe te zenden, ten bedrage van
f 1059.—, die ik U verzoek aan mij te willen remit.teeren, waarop ik U den wissel met het protest terstond zal doen toekomen.
Met alle achting,
G. Paaltjes.
1) Het per postkwitantie beschikken over de kosten geschiedt alleen dan, wanneer de wissel ter incasseering is gezonden, en er tusschen den houder van den wissel en zijn voorman overigens geen handelsbetrekking bestaat.
2) De houder van een van non-betaling geprotesteerden wissel zendt den wissel met het protest aan zijn voorman, of hij boudt den wissel onder zich, totdat hij dekking ontvangen heeft. Hoe men in dit opzicht te werk zal gaan, hangt af van de mate van vertrouwen, die de houder van den wissel aan zijn voorman schenkt. Bestaat er tusschen den houder en zijn regres plichtigen voorman een loopende rekening, dan spreekt het vanzelf, dat men den wissel met het protest opzendt, met verzoek om voor het bedrag gecrediteerd te worden.



97
Retour-rekening over
f1051.—, pr. 15 Mei op deze plaats. Wisselbedrag . . f 1051.— Protestkosten . . . „ 4.20 Vs %> provisie . . „ 3.50 Briefport ... - . „ —-3Q * 1059.—
No. 145 (162). Bericht, dat een (te laat gepresenteerde) wissel geprotesteerd is.
Amsterdam, 19 April 192 .
Den Heeren M. Honing & Co., Medembïik.
De ons met Uw brief van 3 dezer toegezonden f945.—, pr. 15 April op Haarlem, zijn van non-betageprotesteerd.
WSj zenden U die hierbij terug met verzoek, ons daarvoor volgens bijgaande retour-rekening met f952.65 te willen crediteeren.
Hoogachtend,
Solms & Co.
No. 146 (163). Het regres wordt wegens te laat protest afgewezen.')
Antwoord op No. 145.
Medembïik, 21 April 192 .
Den Heeren Solms & Co., Amsterdam.
Met Uw letteren van 19 dezer zendt gij ons terug f945.—, pr. 15 April op Haarlem, met protest van non-betaling.
Het spijt ons, Uw regres te moeten afwijzen, daar deze wissel pas tden i8den April geprotesteerd is, hetgeen uiterlijk den I7den had behooren te geschieden.
1) Verzuimt de houder van een witsel de tijdige protest-beteekening dan verliest hij zijn regres-recht tegen de endossanten en den trekker. Laatstgenoemde blijft echter volgens het Wetboek jegens den'regresnemer aansprakelijk, voor zoover hij zich door diens schade zou verrijken. Nederl. Handelsbr. 3e dr. 7



9«
Inliggend vindt U den wissel met het protest te onzer décharge.
Hoogachtend,
M. Honing & Co.
No. 147 (164). De houder van een te laat geprotesteerden wissel wendt zich tot den trekker.
Amsterdam, 22 April 192 . Den Heer Th. Worms, Leiden.
Door endossement van de heeren M. Honing & Co. te Medembïik, zïjn wij in het bezit gekomen van Uw traite, groot -l
f945.—, pr. 15 April op C. Vos, te Haarlem. Die wissel is, zooals U uit bijgaande copie van het protest zal blijken, door den betrokkene niet betaald, maar te' laat geprotesteerd, op grond waarvan onze voorman het regres weigert. Wïj zien ons dus verplicht, ons regresrecht bïj U te doen gelden, voor zoover wij daartoe volgens het Wetboek van Koophandel bevoegd zijn 1).
Uw antwoord hierover te gemoet ziende, teekehen wij
Hoogachtend,
Solms & Co.
No. 148 (168). Dekking voor een van non-betaling geprotesteerden wissel.
Antwoord op No. 144.
Vreeswijk, 17 Mei 192 .
Den Heer G. Paaltjes, Utrecht.
Tot dekking van de mij met Uw brief van gisteren toegezonden retour-rekening over de van non-betaling geprotesteerde
f1051.—, pr. 15 Mei op J. Willemsen, heb ik de eer U, volgens onderstaande specificatie, te overhandigen
1) Als de trekker bewijzen kan, dat hij op den vervaldag van den betrokkene gelden tot een bedrag van den wissel had te vorderen, beeft er door de schade van den bonder des wissels geen verrijking van den trekker plaats, en kan eerstgenoemde insgelijks bet regres afwijzen. Hij moet dan zijn aanspraken op den acceptant afstaan aan den houder van den wissel.



99
fiojg.—, waartegen ik U verzoek mij den wissel met het protest toe te zenden. i
Hoogachtend,
E. Boonenzaaier.
Specificatie: io biljetten van f 100 . . . f iooo.— i . » ■ 25 • • • » 35-— 3 . » » IO • • • » S°'— Aanvulling in wisselzegels . . , 4-— f 1059.—
11. Brieven over interventie.
De interventie is het gevolg van het noodadres. De interventie kan öf acceptatie ter eere óf betaling ter eére betreffen, en de daaruit voortvloeiende briefwisseling strekt ter voldoening aan het voorschrift der wet, dat de interveniënt aan dengene, ter eere van wien hij accepteert of betaalt, daarvan kennis moet geven. In de meeste gevallen zal degene, die |ter eere van den trekker een wissel betaalt, over het door hem betaalde bedrag, te gelijk niet zijn kennisgeving, pér traite beschikken. De trekker zal zijn dank betuigen, onder bijvoeging, dat de op hem afgegeven traite door hem gehonoreerd zal worden.
No 149 (169). Kennisgeving van een acceptatie ter eere.
(Zie No. 90 en 92.)
Delft, .15 Maart 192 . Den Heer Ed. Verhorst; Edam.
Onder verwijzing naar mijn schrijven van 4 dezer, dient deze om U te melde^ dat ik heden Uw wisselj groot
f854.90, pr. 4 April op P. Koning, ter eere van Uw handteekening geaccepteerd heb, en dat die, zoo noodig, op (den vervaldag door mij betaald zal worden.
Het protest van non-acc. "hier bijvoegende, verzoek ik U, mij voor de tot nu toe ontstane onkosten met . f 6.30 te crediteeren, en teeken
Hoogachtend,
!Wj. F. Romein.



IOO
No. 150 (170). Kennisgeving van een betaling ter eere.
Delft, 4 April 192 . Den Heer Ed. Verhorst, Edam.
Zooals te voorzien was, heeft de betrokkene Uw traite groot . SfSp
f854.90, pr. 4 April, onbetaald gelaten, zoodat ik den wissel voor Uw rekening gehonoreerd heb.
U ingesloten den wissel met het protest toezendende, heb ik de eer U hieronder tevens de interventie-nota te doen geworden, waarvan ik U verzoek het bedrag,
f870.95, te willen remitteeren.
Hoogachtend,
WL F. Romein.
Tnterventie-nota. f854.90, pr. 4 April op P. Koning, alhier.
Wisselbedrag . . f 854.90
Bij mijn brief van 15 Maart opgegeven protestkosten „ 6.30
Kosten protest van non-betaling 6.30
1/3 0/0 provisie • • • „ 2.85
Briefport —.60
f 870.95
No. 151 (171). Antwoord op No. 150, met dekking.
Edam, 6 April 192 . Den Heer Wi. F. Romein, Delft.
Ik ben in het bezit van Uw beide brieven van 15 Maart en 4 April, en betuig U hiermede mijn dank voor Uw interventie bij mijn traite van
f854.90, pr. 4 April op P. Koning, ten Uwent.
Volgens Uw interventie-nota komt U
f 870.95 van mij te goed, die ik U hierbij in bankpapier, enz., toezend en waarvan ik U verzoek, mij de goede ontvangst te willen melden.
Steeds gaarne tot wederdienst bereid teeken ik
met de meeste achting, SlPp' • Ed. Verhórst.



101
12. Brieven over valsche en weggeraakte wissels.
Een wissel is valsch, wanneer de daaronder staande handteekening valsch of vervalscht is, of wanneer er vervalsching van de wisselsom heeft plaats gehad.
Wordt een wissel verloren, of raakt die op een andere wijze weg (bijv. door diefstal, door ontrouw, enz.), dan moet de rechtmatige eigenaar bij de rechtbank ter plaatse, waar de wissel betaalbaar is, de nietig-verklaring er van aanvragen, wil hij zijn aanspraken volgens de wisselwet niet verliezen. Het is tevens noodzakelijk, direct aan den betrokkene kennis daarvan te geven, en dezen te verzoeken, om voorloopig op den verloren geraakten wissel geen betaling te doen.
No. 152 (172). De betrokkene vraagt aan den trekker, of een wissel die hem ter acceptatie is aangeboden, doch waarvan hij de handteekening niet vertrouwt, in orde is.
Utrecht, io Mei 192 . Den Heer F. Huismans, Deventer.
Zooeven wordt mij een door U den isten Mei afgegeven traite, ten bedrage van
f 1500.—, 3 maanden dato, aan Uw eigen order, ter acceptatie aangeboden. Daar ik echter tot op dit oogenblik geen advies van U ontvangen heb, en ik bovendien de handteekening niet zeer vertrouw, heb ik er bezwaar tegen gemaakt, den wissel te accepteeren. Ik heb den houder verzocht, met het laten opmaken van protest te wachten, tot ik Uw antwoord ontvangen kan hebben, 'zoodat ik U verzoek, mij per omgaande te melden, of die wissel in orde is.
Hoogachtend,
G. Polsbroek.



102
No. 153 (173). De wissel is valsch.
Antwoord op No. 152.
Deventer, 11 Mei 192 . Den Heer G. Polsbroek, Utrecht.
De inhoud van Uw brief van gisteren verbaast mij, daar mij van de genoemde traite ad
f 1500.—, pr. 3 maanden van 1 Mei af, hoegenaamd niets bekend is. Die wissel is valsch, en het verheugt' mij, dat Uw voorzichtigheid U voor het' verlies van dat bedrag behoed heeft.
Ik ben zeer verlangend te weten te komen, door wien die valschheid gepleegd is, en heb van de zaak terstond aangifte bij de rechtbank gedaan. Natuurlijk zou ik daarbij gaarne den aanbieder van den wissel noemen, weshalve ik U verzoek, mij onverwijld diens naam bekend te willen maken. I sm
Hoogachtend,
F. Huismans.
No. 154 (174). De wissel is in orde.
i .. Ander antwoord op No. 152.
Deventer, 11 Mei 192 . Den Heer G. Polsbroek, Utrecht.
In antwoord op Uw geëerde van gisteren bericht ik U, dat de traite van
f 1500.—, pr. 1 Augustus aan de order van mij zelf, in orde is, en ik verzoek U die, als zij U weder aangeboderr wordt, te willen accepteeren.
Zooals mijn copieboek uitwijst, is van den wissel op den dag der afgifte, dus op den isten Mei, behoorlijk, advies gegeven, welke brief dus, indien die niet bij U is ingekomen, moet verloren geraakt zijn.
Hoogachtend, F. Huismans.



io3
No. 155 (175). De eigenaar van een verloren geraakten wissel geeft daarvan kennis aan den acceptant.
Amsterdam, 6 Juni 192 . Den Heer G. H. Blijdenstein, Rotterdam.
Door endossement ben 'ik in het bezit gekomen van een op U getrokken wissel, groot
f 2000.—, pr. 1 Juli, afgegeven door Pel & Gebel, te Groningen, welke wissel op een tot dusver onbekende wijze zoek geraakt is.
Ik verzoek U dus, op dien wissel voorshands geen betaling te doen.
' Met alle achting,
S. Dacosta.
IX.
BRIEVEN OVER BETALINGEN, GELDZENDINGEN EN BERICHTEN VAN ONTVANGST.
Een betaling in geld veroorzaakt een briefwisseling, wanneer het geld gezonden wordt naar een andere plaats, wanneer voor rekening van een ander betaald wordt, of wanneer tusschen betaler en geld-ontvanger uiteenzettingen noodig zijn. In den brief, die de geldzending vergef zelt, wordt de geldsom, de korting (indien die plaats heeft), enz. vermeld, en opgegeven, waarvoor de geldzending dienen moet. Aan het einde van den brief verzoekt men gewoonlijk om bericht van ontvangst.
In eiken brief met geldzending wordt een opsomming van (de verschillende banknoten of munten gegeven, waaruit de geldzending bestaat. Die opsomming, specificatie, ook wel borderel genaamd, wordt onder aan den brief geplaatst, links van de handteekening.



104
No. 156 (176). Brief bij een geldzending.
Haarlem, 15 Juni 192 .
Den Heer J. Berkemeier, Amsterdam.
De mij met Uw brief van 3 Juni gefactureerde verfsoorten zïjn goed uitgevallen, en ik heb U daarvoor met
f 763.— gecrediteerd. ■ Ingesloten zend ik U f751.05 in geld. Dit bedraagt met „ n.45 voor % korting, en ,, —.50 porto
f 763.—, zoodat ik U verzoek, Uw rekening met het gezonden bedrag te willen vereffenen.
U verzoekende, mij de goede ontvangst te berichten, teeken ik
Hoogachtend, Jan Krefelder.
S pe ci fic atie: 7 biljetten van f 100.— . f 700.— 2 „ „ f 25.— . „ 50.—
In wissel- en postzegels . „ 1.05
"f75105
No. 157 (177). Antwoord op No. 156.
Amsterdam, 18 Juni 192 . Den Heer Jan' Krefelder, Haarlem.
Met Uw brief van 15 dezer ontving ik
1751.05 in geld, waarmede ik, onder bfijvoeging van
„ 11.45 voor iVj «/o korting, en
„ —.50 voor porto,
■f763.— mijn rekening van 3 Juni in dank heb vereffend.
Steeds Uw aangename orders te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend, ÉPjjil J. Berkgmeier.



ios
No. 158 (178). Ontvangst-bericht met verzoek om voortaan geen porto te korten.
Ander antwoord op No. 156.
Amsterdam, 18 Juni 192 .
Den Heer Jan Krefelder, Haarlem.
Ik erken de ontvangst van Uw geldzending op 15 dezer, t. w.
f751.05, waarvoor Ik onder bSjberekening van
„ 11.45 voor iVï % korting, en
„ —.50 voor porto j^S©
f 763.— mijn rekening van 3 Juni in dank vereffend heb.
ik moet echter doen opmerken, dat de bedragen van al mijn facturen betaalbaar zijn alhier, zoodat ik in het vervplg geen korting voor porto's kan toestaan.
Op een spoedige herhaling van Uw bestellingen hopende, teeken ik
Hoogachtend,
J. Berkjemeier.
No. 159 (179). De geldzending is niet in orde bevonden.
Amsterdam, 18 Juni 192 .
Den Heer Jan Krefelder, Haarlem.
Volgens Uw brief van 15 dezer moest ik ontvangen f5751.05 aan geld; ik heb echter in den brief slechts f701.05 gevonden, en volgens Uw specificate ontbraken er twee biljetten van f25.—. Ik ben ©ogenblikkelijk met het opengesneden, doch overigens onbeschadigde couvert en den inhoud ervan naar het postkantoor gegaan, om het gewicht te doen constateeren, en dit stemde volkomen overeen met het gewicht, dat op de plaats van afzending genoteerd is. Het lijdt dus geen twijfel, of de bewusta biljetten van f25.— üjn bij U achtergebleverl. Ik heb U nu voorloopig voor f 701.05 in geld,
„ 10.70 voor i'/j % korting van f701.—, „ —.50 voor porto
f712.25 in dank gecrediteerd, en zie Uw bericht of de toezending van de. ontbrekende f 50.— te gemoet.



io6
Hopende, dat de vergissing aangaande die f 50.— spoedig bij U opgehelderd moge worden, houd ik mij voor nieuwe bestellingen ten zeerste bij U aanbevolen, en teeken
Hoogachtend,
'J. Berkemeier. \
No. 160 (180). Inzending van het ontbrekende bedrag.
Antwoord op No. 159.
Haarlem, 20 Juni 192 . Den Heer J. Berkemeier, Amsterdam. - _
Het doet mSj genoegen, dat ik U in antwoord op Uw schrijven van 18 dezer kan berichten, dat de aan mijn, geldzending van 15 Juni ontbrekende bankbiljetten van f25.— terstond zijn gevonden. Ik zend ze U inliggend met verzoek, mij wegens de door dit abuis veroorzaakte moeite te willen verontschuldigen.
Met alle achting,
Jan Krefelder.
No. 161 (181). Bericht van ontvangst.
Antwoord, op No. 160.
Amsterdam, 22 Juni 192 . Den Heer Jan Krefelder, Haarlem. Aangenaam was het mij, uit Uw schrijven van 20 dezer te zien, dat de ontbrekende biljetten a f25.— bij U gevonden zijn. U daarvan de ontvangst erkennende, heb ik thans Uw rekening in dank vereffend.
Hoogachtend, J. Berkemeier.
No. 162 (190). Betaling op Giro-Rekening. *)
Rotterdam, 3 Juni 192 . Aan de Grondkredietbank, Den Haag. Ik verzoek U,
f 5000— van mijn rekening op die van den heer E.
1) Het giro-verkeer bestaat daarin, dat vele kooplieden gelden hebben gedeponeerd bij deselld'e bank, op grond waarvan zij onderling betalingen" kunnen doen, door bij deze bank het verschuldigde bedrag van de eigen rekening af te laten schrijven en het te laten voegen bij bet credit van den schuldeischer.



107
Zalm te Scheveningen over te schrijven en mij onder kennisgeving voor dat bedrag te debiteeren.
Hoogachtend,
P. Doodewaard.
No. 163 (191). Kennisgeving aan den crediteur, dat tot de overschrijving last is gegeven.
Rotterdam, 3 Juni 192 . Den Heer E. Zalm, Scheveningen. Hiermede geef ik U kennis, dat ik aan de Grondkredietbank in Den Haag verzocht heb
f 5000.— op Uw rekening bij te schrijven, waarvoor ik U verzoek, mij na ontvangst van het advies van de bank te willen crediteeren. ■ -/> '
Hoogachtend,
P. Doodewaard.
No. 164 (192) en 165 (193). De Bank geeft kennis, dat de overschrijving heeft plaats gehad.
Den Haag, 5" Juni 192 . Den Heer P. Doodewaard, Rotterdam. Ingevolge de ons met Uw brief van 3 dezer gegeven opdracht, hebben wij
f 5000.— van Uw rekenig afgeschreven ten behoeve van den heer E. Zalm te Scheveningen.
Met alle achting, De Grondkredietbank (Den Haag.
Den Haag, 5 Juni 192 . Den Heer E. Zalm, Scheveningen. VVÏj berichten U hiermede, dat wij op verzoek van den heer P. Doodewaard te Rotterdam
f 5000—, waarde pr. 6 Juni, op Uw rekening hebben bijgeschreven.
Met alle achting, De Gitmdkredietbank Den Haag.



io8
X.
BRIEVEN
UIT HET REKENING-COURANT-VERKEER.
No. 166 (194). Aanvraag om opening van een rekening-courant en een blanco-krediet.
Arnhem, 22 Mei 192 . Den Heeren Uiterwaard & Co., Amsterdam.
Reeds verscheidene malen hebben wïj aanleiding gehad, om ons bij het aankoopen van wissels van Uw tusschenkomst te bedienen. Wïj nemen thans de vrijheid, U beleefd te verzoeken, of gïj ons een rekening-courant en tevens een blanco-krediet van f25.000.— wilt openen.
Wij kunnen U een levendig verkeer met grooten omzet voorspellen. Indien gïj, na omtrent ons'de U wenschelijk ^schijnende inlichtingen te hebben ingewonnen, geneigd ajt, ons voorstel aan te nemen, verzoeken wij om mededeeling van Uw voorwaarden. Als die aannemelijk zijn waaraan wij niet twijfelen, zou het ons aangenaam wezen^ indien zoodanige betrekking tusschen ons spoedig ge-" opend kon worden.
Terwijl wij Uw bericht te gemoet zierv geven wij U hieronder eenige adressen, waar gïj inlichtingen omtrent ons bekomen kunt, en teekenen
Hoogachtend, Gebr. Bovenkerk.
Referentiën: De heer W|. J. Verhoef, alhier. „ „ Ph. Thomson, te Amsterdam. De Twentsche Bankvereeniging, te Amsterdam.
No. 167 (195). Toestemmend antwoord op No. 166.
Amsterdam, 28 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Bovenkerk, Arnhem. Wïj erkennen de ontvangst van Uw brief van 22 dezer en voelen ons vereerd door Uw verlangen, om met ons' m betrekking te treden, daar wij omtrent U van ver-



IOQ
schillende zijden de beste aanbevelingen mochten ontvangen. Gaarne nemen wij U onder onze correspondenten op, terwijl wij U een loopende rekening openen, en U tevens het gevraagde blanco-krediet van f25.000.— toestaan.
Onze voorwaarden voor het rekening-courant-verkeer zïjn de volgende:
1) 50/0 rente op onze voorschotten en 4 °/o rente op Uw credit;
2) Va °/o provisie;
3) i»/oo courtage;
4) vergoeding- voor onze uitschotten voor zegels en briefport.
Zoo gïj deze voorwaarden aannemelijk vindt, zien wij de opening van ons verkeer met genoegen te gemoet.
Hoogachtend, Uiterwaard & Co.
No. 168 (196). Afwijzend antwoord op No. 166.
Amsterdam, 24 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Bovenkerk, Arnhem. Ofschoon Uw voorstel, met ons in rekening-courantverkeer te treden, ons zeer veel genoegen heeft gedaan, moeten wij U tot ons leedwezen meedeelen, dat wij op het oogenblik niet in staat zïjn, dat voorstel aan te nemen, daar wïj er eerder op bedacht zijn onze verbintenissen van dien aard te beperken dan uit te breiden.
Hoogachtend, Uiterwaard & Co.
No. 169 (197). Aanneming van de voorwaarden.
Antwoord op'No. 167.
Arnhem, 1 Juni 192 .
Den Heeren Uiterwaard & Co., Amsterdam.
In antwoord op Uw schrijven van 28 der vorige maand betuigen wïj U onzen dank voor het ons. geschonken vertrouwen en nemen de ons daarbij gestelde voorwaarden aan.



I IO
In de aangename verwachting, dat onze betrekking voor beide zijden voordeelig en van langen duur moge wezen, hopen wij reeds over eenige dagen het verkeer met U te kunnen openen en teekenen inmiddels
Hoogachtend, Gebr. Bovenkerk.
No. 170 (198). Toezending van een , uittreksel der rekening.
Amsterdam, i Juli 192 . Den Heeren Gebr. Bovenkerk, Arnhem. Ingesloten zenden wij een uittreksel uit onze -rekeningcourant, afgesloten pr. 30 Juni, met een saldo van f11207.— te Uwen gunste.
Wees zoo goed die na te zien en bïj accoord-bevinding het bedrag conform te boeken.
De nieuwste koerslïjst hierbij insluitende, reekenen wij
Hoogachtend, Uiterwaard & Co.
No. 171 (199). Mededeeling dat de rekeningcourant in orde is.
Antwoord op No. 170.
Arnhem, 3 Juli 192 . Den Heeren Uiterwaard & Co., Amsterdam. De ons met Uw brief van 1 |dezer toegezonden rekeningcourant hebben wïj nagezien en in orde bevonden, weshalve wij U voor het saldo met
f 11207—, per 1 Juli gelijkluidend belast hebben.
r|oogachtend, Gebr. Bovenkerk.
No. 172 (200). De rekening-courant is niet in orde.
Ander antwoord op No. 170.
'Arnhem, 3 Juli 192 . "Den Heeren Uiterwaard & Co., Amsterdam. De ons in .Uw brief van 1 Juli toegezonden rekeningcourant naziende, hebben wij bevonden, dat daarin een abuis ten Uwen voordeele ingeslopen is.



111
Met onzen brief van 14 Juni hebben wij U f 235— in verschillende coupons toegezonden, die wij echter niet in ons credit aantreffen; van Uw ontvangstbericht d.d. 17 Juni voegen wij afschrift hierbij.
Wïj zenden Ü het uittreksel Uwer rekening ingesloten terug met vriendelijk verzoek, het abuis daarin te willen 'herstellen.
Hoogachtend, Gebr. Bovenkerk.
No. 173 (201). Antwoord op No. 172.
Amsterdam, 5 Juli 192 . Den Heeren Gebr. Bovenkerk, Arnhem.
In antwoord op Uw schrijven van 3 dezer deelen wij U mede, dat Uw opgave betreffende x
f235.— in verschillende coupons ons gebleken is juist te zijn. Wij hebben U alsnog voor dat bedrag gecrediteerd en ons opnieuw hierbijgaand uittreksel der rekening sluit nu met een saldo van
f11442.49 te Uwen gunste pr. 30 Juni, welk bedrag wij U verzoeken met ons overeenstemmend te boeken.
Wij verzoeken U beleefd, dit abuis en de U daardoor veroorzaakte moeite te willen verontschuldigen en teekenen
met alle achting,
Uiterwaard & Co.
No. 174 (202). Verhooging van den rentevoet.
Amsterdam, 20 April 192 .
Den Heeren Gebr. Bovenkerk, Arnhem.
Nu ten gevolge van het nog altijd toenemende geldgebrek de rentevoet verhoogd is, zien wïj ons verplicht, van 1 Mei af voor het rekening-courant-verkeer den rentevoet van s % op 5Vj°/o te brengen.
Mocht gij U met deze bepaling niet kunnen vereenigen, dan laten wïj U vrij, Uw loopende rekening met het einde van deze maand bïj ons op te heffen.
Hoogachtend, Uiterwaard & Co.



112
XI.
BRIEVEN OM INLICHTINGEN. AANVRAGEN OM KREDIET.
Wanneer nieuwe betrekkingen aangeknoopt worden> dan is het noodig, eerst inlichtingen in te winnen over de personen, aan wie men krediet verleenen wil. Om zoodanige inUchtingen wendt men zich tot handelsvrienden of tot informatiebureaux, maar men vermijde, inUchtingen in te winnen bïj een concurrent. In zulke verzoeken om inlichting geeft men gewoonlijk de verzekering, dat men van de ontvangen mededeelingen geen gebruik zal maken, waardoor men den inlichting-gever onaangenaamheden zou kunnen veroorzaken; men dankt hem bij voorbaat voor zijn bereidwilligheid, en biedt zich aan tot het bewijzen van wederdiensten.
Het is voor dengene, aan wien men om inlichting vraagt, met zelden een moeilijk geval, en menigmaal zou Mj maar liefst in het geheel niet aan het verzoek voldoen. Vele firma's begaan dan de fout, dat zij inUchtingen geven, die voor verschillende uitlegging vatbaar zijn, terwijl het toch veel verstandiger geweest was, te verzoeken, om van het geven daaiwan verschoond te blijven.'
Aan het slot van een brief met inUchtingen verzoekt men, een discreet gebruik ;te maken van de verstrekte mededeelingen, en verklaart, dat men daarvoor geenszins aansprakeïïjk wil zijn.
Niet slechts een firma, die zich pas gevestigd heeft, maar ook een firma, die reeds lang bestaat, kan in omstandigheden komen, die het haar noodig maken, om een krediet te verzoeken. Hierbij valt te onderscheiden, of het een krediet in goederen, in geld of voor wissel^ betreft, en tevens of er een open (blanco), dan wel een gedekt krediet aangevraagd wordt.
Het goederen-krediet is heel wat gemakkelijker te verkrijgen, dan het geld- of het wissel-krediet. Wanneer de zaken geregeld loopen, zal men uiterst zelden naar zulk een goederen-krediet behoeven te zoeken. Volledigheidshalve geven wïj echter ook daarvan een voorbeeld.
Bij het verzoek om een geld-krediet valt te onderscheiden, of het zich tot een eenvoudige leening bepaalt, dan wel of het gevraagde krediet de grondslag zal



"3
worden voor een rekening-courant-verkeer. Moet het krediet gewaarborgd" worden, dan dient men op te geven, op welke wijze de waarborg verstrekt kan worden.
No. 175 (206). Antwerpen, 6 Mei 192 .
Den Heer Th. Soutendam, Rotterdam.
MSj refereerende aan mijn schrijven van 17 April, verzoek ik U mij te verontschuldigen, als ik thans een beroep doe op Uw welwillendheid.
De op inliggend briefje 1) genoemde firma heeft een bestelling bij i'mij gedaan, door welker uitvoering ik haar voor ongeveer Fr. 4000.— krediet zou moeten verleenen. Daar die firma mij geheel en al onbekend is, heb ik er bezwaar tegen, haar order zoo maar dadelijk uit te voeren, en neem dus de vrijheid, U om inlichting te verzoeken, of ik haar het genoemde krediet veilig kan verleenen, en of haar omstandigheden over het geheel van dien aard zijn, dat er op een duurzame betrekkingte rekenen valt.
Terwijl ik U bij voorbaat voor de U veroorzaakte moeite mijn besten dank betuig, geef ik U de verzekering, dat ik van 'Uw mededeelingen geen gebruik zal maTcen, dat U tot nadeel zou kunnen strekken, en ben ten allen tijde tot wederdienst- bereid.
waR: Hoogachtend,
'J. Duparc.
No. 176 (207). Gunstige inlichting.
Antwoord op No. 175.
Rotterdam, 8 Mei 192 . Den Heer J. Duparc, Antwerpen. In antwoord op Uw geëerde van 6 dezer deel ik U mede, dat de firma, omtrent welke gij inlichting verlangt, nog wel niet lang bestaat, maar toch hier ter stede zeer
1) Den naam van dengene, over wien men inlichtingen vraagt, schrijft men vaak niet in den tekst van den brief, maar op een stukje papier, dat men aan den rand van den brief vastplakt, en dat door den geadresseerde, na er kennis van genomen te hebben, vernietigd wordt, teneinde het personeel op zijn kantoor daarvan onknndig te laten.
Nederl. Handelsbr. 3e dr. 8



H4
ï^rL f H-r h°°Mu V^ de firma ^ort tot een zeer geachte famdie en bezit een aan zïjn ondemenüng ge-
en ui de handelskringen alhier zeer geacht, zoodat hier niemand zou aarzelen, hem een crediet Koor het door . U genoemde bedrag te verleenen
iJwtt' dUS S610? met dte firma in re^tie . kunnen treaen u verzoekende, van deze mededeelingen gebruik
teekenik eeDige verantwooidelsjkheid voor mij,
Hoogachtend, Th. Soutendam.
No. 177 (208). Ongunstige inlichting.
Ander antwoord op No. 175.
Rotterdam, 8 Mei 192 Den Heer J. Duparc, Antwerpen.
firSfT"11 f Uw .?chriJ'ven van 6 dezer genoemde firma kan ik TJ tot mijn ■ leedwezen niet veel bemoedigends mededeelen. De eigenaar van die firma is hier vreemd, en aangaande zijn herkomst is nog weinig bekend geworden. Men weet niet, met welke middelen hij werkt, en er moet ook reeds een enkelen keer een accent geprotesteerd zijn van non-betaling.
Mocht gij na bovenstaande mededeelingen toch noe betrekkingen willen aanknoopen, dan zou ik U dus voorzichtigheid aanbevelen en U aanraden, zoo mogeliiÊ slechts zaken tegen dadeKjke betaling met haar te doen
zal zijn, heb ik de eer hoogachtend te teekenen
Th. Soutendam.
No. 178 (209) De -inlichting wordt geweigerd.
Ander antwoord op No. 175.
Rotterdam, 8 Mei 192 . Den Heer J. Duparc, Antwerpen. Ik ben in het bezit van Uw schrijven van 6 dezer en moet U tot mijn leedwezen melden, dat ik aan Uw ver-



"5
zoek om inlichtingen niet kan voldoen, daar ik met de door U genoemde firma in betrekkingen,sta, die mij niet veroorlooven, inlichtingen omtrent haar te geven. Tot andere diensten gaarne bereid, teeken ik
Hoogachtend,
Th. Soutendam.
No. 179 (210). Aanzoek om een goederen-krediet.
Utrecht, 15 Juni 192 . Den Heer J." M. van der Wall, Rotterdam.
Mij beroepende op de aanbeveling van den heer P. Solms, te Gouda, neerti ik de vrijheid, U bij dezen te vragen, of gij mij, ten einde met U in duurzame betrekking te treden, een krediet van f 5000.— wilt toestaan. Ik verkoop in mijn winkel bijna uitsluitend Uw artikelen, en daar'het mij aan veel berging ontbreekt, zou ik gaarne in betrekking staan met een firma, bij welke ik al mijn benoodigdheden kon bekomen, in kleine, zich dikwijls herhalende bezendingen.
Ik geef U hieronder eenige referenties op en zie gaarne Uw bericht te gemoet.
Hoogachtend,
H. Winkelaar
No. 180 (211). Referentiën.
Toestemmend antwoord op No. 179.
Rotterdam, 17 Juni 192 .
Den Heer H. Winkelaar, Utrecht.
Ik ben in het bezit van Uw schrijven van 15 dezer, en verklaar mij gaarne bereid, U ter aanknooping van een duurzame betrekking, een open krediet van f 5000.— te verleenen, hopende dat ons verkeer zeer druk moge worden.
Ingesloten zend ik U mijn prijscourant waarbij ik U doe opmerken, dat ik U, indien gij al het door U benoodigde bij mij inkoopt, ook bij de levering in kleine partijen, de speciaal gunstige prijzen in rekening zal brengen.



n6
fc %el3 verzek«rin& «at ik U steeds tot Uw tevredenheid bedienen zal, zie ik de'opgaaf van Uw orders te gemoet, en teeken
Hoogachtend, J. M. van der Wall.
No. 181 (212). AaiMoek «m een gedekt wissel-krediet.
Keulen, 3 Juli 192 . Den Heeren OverdSjk & Co., Amsterdam.
Bij dezen nemen wij de vrijheid, U te vragen of gii ons veroorloven wilt op U te trekken, wanneer wij U voor het aan ons te verleenen wissel-krediet genoegzame zekerheid geven. -
Mocht gïj daartoe geneigd zijn, dan zouden wij M 25000 m ... .^poorweg-aandeelen bij U deponeeren, tot welk bedrag wij dan op U zouden wenschen te trekken
Om mededeeling van Uw voorwaarden verzoekende teekenen wij
ï*?*^ 11161 de meeste achting,
E. Wilhelmi & Zoon.
No. 182 (213). Afwijzing van het wissel-krediet.
Antwoord op No. 181.
P^Wfes Amsterdam, 5 Juli 192 Den Heer E. Wilhelmi & Zoon, Keulen. Hoewel ons vereerd gevoelende door het ons bij Uw brief van 3 dezer gedane verzoek, moeten wij dat tot ons leedwezen afwijzen, daar wij ons reeds sedert lang met meer met wisselzaken bezighouden, en ook niet voornemens zijn, die in het vervolg weder op te vatten -Win raden U gaarne aan, U te dien einde tot de heeren Jansomus & Co., alhier, te wenden, en teekenen Hoogachtend,
OverdSjk & Co.



117
XII.
MAANBRIEVEN.
De maanbrief heeft ten doel, nalatige schuldenaars tot betaling aan te manen. Er zijn schuldenaars, die enkel uit gebrek aan stiptheid niet betalen, andere, die met opzet niet tot het vervullen van hun verplichtingen komen, en weer andere, die zeer gaarne zouden betalen, indien zij daartoe slechts de middelen hadden.
Iedere soort van die schuldenaars dient men op een andere manier te behandelen. Hun, die uit nalatigheid in gebreke zijn gebleven, zal men om betaling verzoeken onder het voorgeven, dat men het geld noodig heeft, om aan zijn eigen verplichtingen te kunnen voldoen, en slechts zelden zal men de aanmaning behoeven te herhalen. Van den schuldenaar, die uit kwaadwilligheid of hebzucht niet betaalt, zal men het best betaling verkrijgen, wanneer men hem dreigt, dat men hem van den vervaldag af rente in rekening zal brengen. Vrij onaangenaam is het, een schuldenaar te moeten manen, van wien men weet, dat hij gaarne betalen zou, indien hij slechts kon; en nog onaangenamer is dat, wanneer men persoonlijk met hem bekend is, en de overtuiging heeft, dat hij een eerljk man is. Tegenover zulke menschen moet men nimmer scherp worden'; men behandele hen mét inschikkelijkheid, vergunne hun te betalen met "kleine bedragen tegelijk, enz.: langs 'dien weg zal men vérder komen, dan met bedreigingen van gerechtelijke vervolging en dergeËjke.-
No. 183 (214). Maanbrief aan een uit onalehtïaamheid nalatigen schuldenaar.
Sedert mïjn levering op 3 Augustus van het vorige jaar ben ik tot» mïjn leedwezen zonder TJw berichten en gewaaroeerde bestellingen, en ik veroorloof mij daarom, mij aanbevelend bij U in herinnering te brengen.
Tegelijk neem ik de vrijheid, U opmerkzaam temaken, dat het bedrag van de zooeven genoemde levering, zijnde
f652.—, nog open staat, hetgeen wellicht aan Uw opmerkzaamheid is ontgaan. Daar ik dezer dagen zelf aanzienlijke betalingen te doen heb, zou U mij door de vereffening van xiien post zeer verplichten.



n8
Ik voeg mïjn nieuwste prijscourant hierbij en hoop
flf«tfL !Jire Xazage afding ™lt vinden, mij een flmke testellmg op te geven, die ik als steeds met de meest mogelijke zorg zou uitvoeren.
Nd. 184 (215).. Maanbrief aan een schnMenajar, die met opzet zijn betaling vertraagt.
Bïj het nazien van mijn boeken vind ik, dat het mij van U toekomende bedrag, groot
, 11 ~ ^ds "sedert v. vervallen is, waarom ik
de: vrijheid neem, U om betaling te verzoeken. Bij mijn artikelen is de winst toch reeds zoo klein, dat die indien ik langer krediet moest geven, door het verhes aan rente geheel en al verdwijnen zou, zoodat ik, als die post nog langer open bleef staan, "6 % interest van die som in rekening zou moeten brengen, gerekend van den dag af waarop mïjn factuur vervallen is. '
Uw remise, eiï tevens Uw nieuwe bestellingen te gemoet ziende i), teeken ik
No. 185 (216). Maanbrief aan een schuldenaar, die gaarne betalen zou, indien hij kon.
Aan onzen reiziger,, den heer Valk, hebt gij bij zijn laatste bezoek ten Uwent beloofd, ons in het begin van februari een betaling te zullen doen, die wïj echter tot -neden tevergeefs verwacht hebben.
Het ligt niet in onze bedoeling, U te willen dwingen Eüü? *yëe}?°™n toch, dat U het bij de groote inschik-' kelijkheid, die wij U tot nu toe betoond hebben, billijk zult vinden als wij U verzoeken, ons in termijnen te betalen. Zonder U te willen voorschrijven, hoe hoog die termijnen zouden moeten wezen, vertrouwen wij toch dat het U met moeilijk zou vallen, ons elke maand f 20 — at te doen.
In elk geval verzoeken wij Uom berichten teekenen ....
rtn™ 5ï? 31 5 me° "'l1 voornem«". ">et zulk een klant verder zaken te da"moe' ™en z,°h toch bö >>en> aanbevelen voor hetgeen, bij verder Sn md'gJ^-ben' Di' lal n,en*bmaal een spoorslag voof bem Jn'om «nn schnld spoediger te betalen, daar bij van het krediet, dat rijn levera™ cier hen, geeft, nog verder profijt zal wenschen te trekken.



"9
No. 186 (217). De debiteur zendt betaling en verontschuldigt zich.
Antwoord op No. 183.
In het bezit van Uw letteren van haast ik mij,
U ingesloten het bedrag van Uw vordering, groot
f652.— te doen geworden, waarvan ik U verzoek, mij de goede ontvangst te willen melden.
Heb de goedheid, de eenigszins te late vereffening van Uw rekening te verontschuldigen, en de verzekering te aanvaarden van mijn hoogachting.
No. 187 (218). De schuldenaar toont zich verbolgen.
Antwoord op No. 184.
Bij de drukte in mijn zaak tegen en na Kersttijd, heb ik er niet aan gedacht, Uw vordering, die, dit erken ik, reeds vóór eenigen tijd is vervallen, te vereffenen. In elk geval echter zou ik dat in de eerstvolgende dagen gedaan hebben, zelfs zonder Uw maanbrief en Uw bedreiging, mij intrest in rekening te zullen brengen.
Opdat nu de toch reeds kleine winst, die Uw artikelen opleveren, niet geheel en al verdwijnen zou door renteverlies, haast ik mij, U hierbij
f1174.— te doen toekomen,, waarmede mijn rekening is vereffend, terwijl ik U om ontvangstbericht verzoek.
No. 188 (219). Een herhaalde aanmaning.
Tot mijn leedwezen is op mijn brief van tot
heden geen antwoord van U ontvangen, en ik neem dus de vrijheid, U nogmaals opmerkzaam te maken, dat mijn rekening van ...... groot ;j|gfè
f652.— "nog open staat.
Daar deze post nu reeds sedert 3 maanden vervallen is, zult gïj mij niet kwalijk nemen, dat ik dringend om betaling verzoek uiterlijk op den 15en dezer.
Uw berichten en de remise te gemoet ziende, teeken ik
No. 189 (220). Laatste aanmaning.
Nu U mïj op mïjn beide brieven van en
tot heden niet hebt geantwoord, moet ik U mijn be-



120
vreemding over Uw volhardend stilzwijgen te kennen geven. — Mocht gij ook voor het oogenblik niet in staat zijn Uw verplichting jegens mij na te komen, dan zou het toch slechts behoorlijk zijn geweest, op mijn beide brieven eenig antwoord te geven. Onze betrekking dagteekent reeds van zoo ouden datum, dat ik U op een desbetreffend verzoek wel eenig uitstel zou hebben gegeven, te meer, daar gij tot hiertoe altijd prompt in Uw betalingen geweest zijt.
Het zou mij inderdaad spijten, als U mij door Uw langer stilzwijgen noodzaakte, U onaangenaamheden aan te doen, en ik zie dus in elk geval een antwoord te gemoet.
No. 190 (221). Verontschuldiging en verzoek om uitstel. "
Uw drie brieven van , .... en ... zijn mij in goede orde geworden. Dat ik de twee eerste niet heb beantwoord, is louter hieraan toe te schrijven, dat ik hoopte, U tegelijk betaling te kunnen zenden.
Daar echter een post, op de betaling waarvan ik stellig rekende, met is ingekomen, zie 'ik mij thans genoodzaakt, van Uw vriendelijk aanbod gebruik te maken en U beleefd om uitstel te verzoeken tot
Dat ik tegenwoordig met mijn betalingen niet zoo prompt kan zijn als vroeger, spruit voort uit een/verlies dat ik geleden heb door borg voor iemand te blijven' waardoor mijn bedrijfskapitaal eenigszins verzwakt is'.
Ik kan U echter de verzekering geven, dat gij, wat Uw vordering op mij betreft, niet bevreesd behoeft te zijn, zoodat ik -hoop, dat gij mijn verzoek wel zult, inwilligen.
No. 191 (222). Het uitstel wordt toegestaan.
Antwoord op No. 190.
Het doet mij leed, uit Uw geëerd schrijven van gisteren te zien, dat gij door geleden verliezen voor het oogenblik niet in staat zijt, aan Uw verplichtingen te voldoen, en ik ben gaarne bereid, U het gevraagde uitstel te verleenen.



121
Ik zou in het geheel niet op de voldoening van Uw schuld aangedrongen hebben, indien gij mij slechts een wenk van Uw tegenwoordige moeilijkheden gegeven hadt.
Hopende, dat gij U van de geleden schade spoedig herstellen zult, verzoek ik U, voort te gaan met het opgeven van Uw bestellingen, 'die evenals vroeger steeds met de meeste zorg door mij uitgevoerd zullen worden.
XIII.
BRIEVEN OVER FAILLISSEMENTEN.
Van faillissement spreekt men, wanneer de koopman niet meer in staat is, om aan zijn verbintenissen te voldoen. Een rechtschapen man zal, zoodra hij overtuigd is van zijn insolventie, niet met het drijven van zijn zaak voortgaan ten nadeele van zijn schuldeischers, maar trachten met hen buitengerechtelijk een schikking te treffen — een accoord aan te gaan. Gelukt dit niet, dan doet Mi aangifte bij de rechtbank, waarop dan gerechtelijke uiteenzetting van den geldelijken staat van zaken van den gefailleerde volgt.
Het faillissement kan buiten toedoen van den gefailleerde ontstaan zïjn, het kan een gevolg wezen van lichtzinnige handelingen, een verkwistende levenswijze, enz., maar de schuldenaar kan er ook bedriegelijke oogmerken mee hebben (frauduleus bankroet). Deze, gevallen staan natuurlijk niet gelijk. Menig man van eer is louter door de slechtheid van anderen in dien toestand gekomen en verdient in zijn pogingen om tot een minnelijke schikking te geraken, gesteund te worden, ook om hem gelegenheid te geven, zich er weder boven op te werkjen/
Verneemt men, dat een firma, ter plaatse waar men woont, zwak staat, of haar betalingen gestaakt heeft, dan geeft men aan zijn handelsvrienden, van wie men weet, dat ^ij met die firma zaken doen, daarvan kennis en biedt hun aan, hun belangen te behartigen.



122
No. 192 (223). Bericht van een faillissement.
rw0«deii "TlW ^ °nzen brief van 2* Passato d°et deelen, dat de firma X., alhier, zich heden failliet heeft gegeven. De val van deze firma kwam voor iedereen geheel onverwacht; en daar wïj weten, dat ook gij met »™T1£ ^tJ?kking staat' 113331011 ons> U onze dieftsten haïtigïn ' °m' zbo noo<%> Uw belangen te beOver den stand van het actief en passief is op dit oogenblik nog mets bekend; doch naar wïj hooren, moet de zaak met zeer ongunstig staan. Zoodra wïj dienaangaande iets met zekerheid weten, zullen' wij het U mededeelen.
Indien gïj wenscht, dat wij ÏJ in deze aangelegenheid zullen vertegenwoordigen, verzoeken wij TJ om een uittreksel van Uw rekening met de bedoelde firma en een volmacht.
No. 193 (224). Toezending van een uittreksel der rekening en een volmacht.
Antwoord op No. 192.
Met groote verwondering zien wïj uit Uw brief van 7 dezer, dat de heeren X, ten Uwent, hun betalingen ge> staakt hebben. Dit doet ons te meer leed, omdat wij van die firma f8200.— te vorderen hebben.
Uw aanbod, ons in deze aangelegenheid te vertegenwoordigen, nemen wij dankbaar aan, en zenden U hierbij uittreksel 'onzer rekening en volmacht, waarbij wij U tevens de verzekering geven, dat wïj alles, wat gij in deze zaak raadzaam zult achten, bïj voorbaat goedkeuren iJ\ vfrklaren wïj ons tot wederdienst bereid en
«P^ven Uw berichten aangaande den uitslag van Uw bemoeungen te gemoet zien.
No. 194 (225). Bericht van een schikking.
Antwoord op No. 193.
Met Uw brief van ontvingen wij rekening-cou-
rant en volmacht, ten einde U te vertegenwoordigen in het faillissement van de firma X., alhier, en kunnen U



123
thans berichten, dat in de den April gehouden
bijeenkofnst der schuldeischers een schikking voor 7 5 %> is getroffen. Daar er ingeval van failliet-verklaring hoogstens '60 o/0 van de schuldvordering zou terecht gekomen zijn, en de firma buiten haar toedoen in dezen onaangenamen toestand gekomen is, werd het zeker zeer behoorlijke accoord met algemeene stemmen aangenomen, en wij twijfelen niet, of gij zult daaraan Uw goedkeuring hechten, ofschoon gij, in weerwil van, dezen gunstigen afloop, bij het hooge bedrag van Uw schuldvordering toch nog een niet onbeduidend verlies lijdt.
De betaling zal plaats hebben in drie termijnen, elk van 250/0, nl. 15 Juni, 1 Augustus en 1 October van dit jaar, en voor de nakoming van de uit deze schikking voortvloeiende verplichtingen hebben zich drie solide borgen verbonden.
■ Indien gij ons geen andere instructies zendt, zullen wij de bovengenoemde termijnen in ontvangst nemen en de drie bedragen te Uwer beschikking houden.
No. 195 (226). Antwoord op No. 194.
Uit Uw letteren van 4 dezer zien wij, dat X., a costi, voor 75%) geaccordeerd hebben. Ofschoon wij in weerwil van die gunstige schikking nog een vrij gevoelig verlies lijden, verheugt het ons, dat daardoor de mogelijkheid is gegeven, dat een zoo geachte firma met eere staande kan blijven.
Het is ons zeer aangenaam, dat gij de goedheid wilt hebben, de verschillende termijnen te incasseeren; wij zullen te zijner tijd zoo vrij zijn, over die bedragen te beschikken.
Ontvangt de betuiging van onzen oprechten dank voor Uw bemoeiingen.
No. 196 (227). Mededeeling over een te verwachten faillissement.
Wij refereeren ons aan ons schrijven van 25 der vorige maand, en daar het ons bekend is, dat gij met den( Heer A., alhier, in betrekking staat, achten wij het onzen plicht, U kennis te geven, dat die firma, ten gevolge van groote verhezen, waarschijnlijk binnenkort haar betalingen zal



124
staken. Zij doet wel al het mogelijke, om zich staande te houden, doch naar wij van vertrouwbare zijde vernemen zal dat haar niet gelukken.
Voor het geval, dat gij ten laste van die firma een schuldvordering Van eenig belang hebt, bieden wij U onze 'diensten aan, en teékenen .,
No. 197 (228). Antwoord op No. 196. ~ '
Voor de mij in Uw schrijven van gisteren gedane mededelingen betreffende de firma A., aldaar, zeg il< U hartelijk dank, en zie mij tot mijn leedwezen genoodzaakt, gebruik te maken van Uw vriendelijk aanbod, om mij behulpzaam te zijn, ten einde hetgeen ik te vorderen heb, te redden.
De val van die firma komt mij zoo onverwacht, dat ik daarbij nog voor een aanzienlijk bedrag betrokken ben, en pas drie weken geleden zonder eenigen argwaan mijn laatste leverantie aan haar heb afgezonden.
Mijn geheele vordering ten laste van die firma bedraagt Fr. 6235.—, waarvan echter pas Fr. 4200.— vervallen zijn; als die nog geïnd konden worden, zou het verlies bij het overige niet zoo gevoelig zijn. Ik ben nu zoo vrij, ; f
Fr. 4200.—j 3 dagen zicht op A., hierbij te voegen met beleefd verzoek, die onverwijld door hem voor gezien te doen teekenen. , Verder gaat hierbij een traite, groot Fr. 2035, pr. 15 April, waarop ik 'U verzoek zijn accept aan te vragen.
ingeval op 'den eersten wissel geen betaling meer te bekomen mocht zijn, kunt gij misschien nog iets in goederen redden, welke ik U verzoek eventueel te willen opslaan, totdat ik verder daarover zal kunnen beschikken.
Komt het met deze firma werkelijk tof een faillisseH ment, dan zou ik U gaarne om de vriendelijkheid verzoeken, in die zaak mijn belangen te behartigen.
Terwijl ik U voor alles, wat gij in deze aangelegenheid voor mij doet, reeds bij voorbaat mijn hartelijken dank betuig, ben ik steeds tot wederdienst bereid, en zie ik Uw verdere berichten met gespannen verwachting te gemoet.



125
No. 198 (229). Betaling in mindering en afgifte van eenige goederen.
Antwoord op No. 197.
Op de ons bïj Uw geëerde van 6 dezer toegezonden twee wissels van
Fr. 4200.—, 3 dagen zicht ) « ... . . ...
„ 2035.-, prTTs April j °P A-> aUner> k™**1 WÏJ tot ons leedwezen geen accept meer bekomen. De betrokkene verklaarde, dat hij een zoo groot bedrag op zoo kort zicht niet acoepteeren kon, en dat hïj zich ook tegen den I5den April reeds te zeer verbonden had. Daarentegen betaalde hij ons voor Uw rekening
Fr. 1500.—, met de verzekering, dat hij U binnen 8 dagen, wat de dekking van Uw vordering betreft, aannemelijke voorstellen zal doen. Wij verklaarden hem echter, dat wij van U bepaald in last hadden, ernstig tegen hem op te treden, en vroegen, of hij niet, om onaangenaamheden te vermijden, in staat was om althans het bedrag van den grootsten wissel in goederen te dekken. Na lang aarzelen bood hïj ons 40 duizend sigaren a Fr. '80.— per mille aan, die wij dadelijk voor Uw rekening aangenomen hebben, ofschoon wij er zeker van zijn, dat ze 5 a 6 Fr. pr. mille te duur zijn. Meer konden wij voor het oogenblik niet verkrijgen, en wij hopen slechts, dat gij met onze wijze van handelen tevreden zult zijn.
Wïj hebben de sigaren behoorlijk opgeslagen en houden die te Uwer beschikking, terwijl wij U ook verzoeken, over de Fr. 1500.— geld te disponeeren, zooals gS} zult goedvinden.
U de beide wissels tot onze décharge terugzendende, teekenen wïj....
No. 199 (230). Ander antwoord op No. 197.
Wij erkennen de ontvangst van Uw geëerde van 6 dezer met
Fr. 4200.—i 3 dagen zicht ) . . i 2035.-, pr. 15 April I °^ alhier, welke wissels wïj U te onzer décharge terugzenden, daar bij de aankomst van Uw brief het faillissement van A. reeds was uitgebroken.



126
Overeenkomstig Uw verlangen zijn wij gaarne bereid, U bij het verdere verloop van deze zaak te vertegenwoordigen en verzoeken U, ons daartoe van volmacht en uittreksel Uwer rekening te willen voorzien.
Naar hetgeen ons tot nu toe ter oore is gekjpmen, moet A. in de aanstaande bijeenkomst der schuldeischers van plan zijn, een schikking met 40 % aan te bieden, en wij gelooven, 'dat het in het voordeel der crediteuren is, dat aanbod aan te nemen, daar er, ingeval A. failliet verklaard wordt, hoogstens 25% uit den boedel zal komen.
Het doet ons oprecht 'leed, U in deze zaak geen aangenamer mededeeling te kunnen doen. Uw berichten inwachtende, 'teekenen wij
No. 200 (231). Antwoord op No. 198.
In het bezit van Uw schrijven van 10 dezer, dank ik U in de eerste plaats voor de moeite, die gij U wel hebt willen geven, om hetgeen ik van A. te vorderen had, te redden. Tk heb het louter aan Uw beleidvol optreden te danken, dat ik bij het faillissement niet nog veel grooter verlies geleden heb.
Voor de door A. gedane betaling in mindering
Fr. 1500.— heb ik U voorloopig gedebiteerd, en ik zal binnenkort 'zoo vrij zijn, over dat bedrag te beschikken. Dat gij zoo vriendelijk geweest zijt, de 40 duizend sigaren op te slaan, is mij hoogst aangenaam, daar hej een artikel is, dat volstrekt niet tot mijn vak behoort; ik ben 'dan ook voornemens, die ten Uwent van de hand te doen. Daar ik met het vak van sigaren in het geheel niet bekend ben, zou U mij ten zeerste verplichten, als U mij dienaangaande met Uw goeden raad wilde helpen.
Uw verdere berichten te gemoet ziende, teeken ik
No. 201 (232). Inzending van rekening-courant en volmacht.
Antwoord op No. 199.
Voor 'de mij bij Uw brief van 10 dezer toegezonden Fr 4200.—, pr. 3 dagen zicht) . , IT . , „ 2035.-, pr. 15 April \°P A' ten Uwent> heb ik U gedechargeerd, en zie met leedwezen uit Uw



127
schrijven, dat bij de firma A. het faillissement reeds is uitgebroken.
Naar gïj meldt, is deze voornemens een accoord van 4oo/0 aan te bieden, en als gïj denkt, dat het voordeelig is, dat aanbod te ondersteunen, stem ik daarin toe, zooals ik overigens in deze zaak al Uw handelingen reeds bij voorbaat goedkeur.
Ingesloten ontvangt U uittreksel der rekening en volmacht, ën terwijl ik Uw verdere berichten te gemoet zie, teeken ik
No. 202 (233). Bericht omtrent de vergadering der schuldeischers.
Wij erkennen de ontvangst van Uw schrijven van
dezer, met bijlagen, en berichten U, dat de debiteur A. in de vandaag gehouden vergadering van zijn schuldeischers 45»/0 aangeboden heeft, en dat de meeste crediteuren met dat aanbod genoegen hebben genomen. Slechts eenigen wilden niets van een schikking" weten, en besloten 'de failhetverklaring aan te vragen. A. zal nu een verzoek öm surséance aan de rechtbank indienen, zoodat wïj de rechterlijke beslissing moeten afwachten.
No. 203 (234). Het accoord is tot stand gekomen.
Aangaande het door A. ingediende verzoek, heeft de rechtbank afwijzend beslist, en dientengevolge is heden de schikking tot stand gekomen, en wel zoo, dat A. 250/0 'den i5den Mei en 20% den isten Juli betalen zal. Voor 'de stipte nakoming van die verbintenis, hebben zich solide borgen aansprakelijk gesteld.
Daar de termijnen op den vervaldag rechtstreeks aan U toegezonden zullen worden, sluiten wij de aan ons verleende 'volmacht hierbij in en teekenen
No. 204 (235). De schuldeischer bedankt zijn vertegenwoordiger.
Uit Uw brief van dezer zie ik, dat de schikking
met A. voor 45% haar beslag gekregen heeft, en ik



I2"8
voel mij verplicht, U mijn hartelijken dank te betuigen voor al de moeite, die gij Ü in deze zaak gegeven hebt.
U verzoekende ten allen tijde over mijn diensten te beschikken, teeken ik
XIV.
AANBEVELINGS- EN KREDIETBRIEVEN.
Wil een koopman nieuwe betrekkingen aanknoopen op plaatsen, waar hij nog geen handelsvrienden heeft, dan verzoekt hij firma's, die met de door hem te bezoeken steden reeds in aanraking zijn, hem aanbevelingsbrieven ie geven. Deze verzekeren hem bij de geadresseerden een welwillende ontvangst, waardoor hem de bereiking van zijn doel zeer vergemakkelijkt wordt. Indien de brief eenvoudig strekt, om deri houder bij den geadresseerde in te leiden, dan is het een zuivere aanbevelingsbrief, waarin men den naam van den houder vermeldt, het doel van diens reis bekend maakt, en den geadres* seerde verzoekt, hem bij de verwezenlijking"" van zijn plannen behulpzaam te zijn. Menigmaal verzoekt men den geadresseerde, den brenger van den brief van verdere aanbevelingen 'te voorzien.
Daar degene, die zulk een reis onderneemt, dikwijls groote geldsommen noodig heeft, die hij gemakshalve of om geen .koersverliezen te lijden, niet bij het aanvaarden van de reis wil medenemen, laat hij zich in de meeste gevallen bij dengene, aan wien de aanbevelingsbrief geadresseerd ig, een\krediet openen; daardoor ontstaat een aanbevelings- en kredietbrief. In zulk een brief moet men het bedrag opgeven, voor hetwelk men zijn vriend accrediteert, en 'de wijze, waarop de geadresseerde de door hem uit dien hoofde betaalde bedragen kan terugbekomen. Heeft de houder van den brief geen aanbeveling noodig, en wenscht hij slechts voor een zeker bedrag geaccrediteerd te worden, dan is de brief uitsluitend een kredietbrief, die ook „accreditief" genoemd wordt.



129
Terwijl een aanbevelingsbrief slechts aan één adres gericht moet worden, kan de kredietbrief worden gadres-' seerd aan verscheidene firma's te 'gelijk, met verschillend domicilie. In dit geval moet elke geadresseerde op den kredietbrief aanteekenen, hoeveel hij van de geaccrediteerde som reeds aan den houder uitbetaald heeft.
No. 205 (236). Aanbevelingsbrief.
Rotterdam, i Mei 192 .
Den Heeren Hoffman & Bar, Weenen.
Wij veroorlooven ons, den brenger van dezen brief, den heer Adolf Strelitski, bij U te introduceeren. Hij bezoekt Uw plaats, om nieuwe handelsbetrekkingen aan te knoopen, en wij zullen U zeer erkentelijk zijn, als gij hem daarbij met Uw raad en Uw plaatskennis ter zijde wilt staan. VV,»Jö
Wij kunnen U den heer S. als een degelijk en solied man van zaken aanbevelen, en verzoeken Ü, hem welwillend te ontvangen.
Voor elke vriendelijkheid, die gij den heer S. bewijst, betuigen wij U reeds bij voorbaat onzen besten dank en teekenen
Hoogachtend, "Wijnandts & Focki
No. 206 (237). AanbeveHngs- en kredietbrief.
Rotterdam, .1, Mei 192 . Den Heeren Hoffman & Bar, Weënen.
De heer Adolf Strelitski, die U dezen brief persoonlijk overhandigen zal, bezoekt Uw plaats, om daar nieuwe wegen voor zijn fabrikaten op te sporen. Wij nemen de vrijheid, U dien heer als een onzer beste handelsvrienden voor te stellen, en U tevens te verzoeken, hem bij zijn pogingen 'met Uw ondervinding ter zijde te staan en hem vooral in het kiezen van die firma's te leiden, met welke hij betrekkingen zou kunnen aanknoopen.
Ingeval de reis van den heer Strelitski een gewenscht gevolg heeft, is hij voornemens, die ook tot het Noorden
Nederl. Handelsbr. 3e dr. V 9



•130
van Italië uit te strekken. Hij zal daartoe meer geld behoeven, waarom wij hem hiermede bij U accrediteeren voor de som van 10.000.— (zegge tien duizend) kronen. De door onzen vriend op te nemen bedragen gelieve U na aftrek van Uw kosten, tegen zijn kwitantie in duplo aan hem uit te betalen, en één exemplaar der kwitanties aan ons te zenden, met gelijktijdige kennisgeving, op welke wijze gij over het U toekomende bij ons zult beschikken.
Wij maken U op de onderstaande .handteekening van den heer Strelitski opmerkzaam *), en verklaren, dat deze kredietbrief slechts voor den duur van drie maanden van kracht blijft.
Met de meeste achting, ■ Wijnandts Sc Fock. Handteekening van den heer Adolf Strelitski: Adolf Strelitski.
No. 207 (238). Enkelvoudige kredietbrief.
Amsterdam, 15 Mei 192 . Den Heer Francesco Cirio, Milaan.
Ik heb de eer, den heer A. Harinxma, lid der zeer geziene firma Harinxma & Co., bij U te accrediteeren voor de som van
L. 12.000.— zegge twaalf duizend lire.
Wees zoo goed, aan mïjn vriend tot dit bedrag de sommen, die hij verlangen mocht, vrij van kosten uit te. hetalen, en de door U uitgeschoten som op mij te trekken, na mij vooraf een duplicaat der kwitantie te hebben toegezonden.
Hoogachtend, T. Borromeo. Handteekening van den heer A. Harinxma: Aug. Harinxma, in firma Harinxma & Co.
1) Ingeval een kredietbrief op de een of andere wijze in verkeerde handen kwam, zou daarvan licht misbruik gemaakt knnnen worden. Öm dit te verhoeden, of althans minder gemakkelijk te maken, geeft de houder op den b/ief zelf zijn eigenhandige onderteekening.



13'
XV.
BRIEVEN OVER COMMISSIE- EN CONSIGNATIE-ZAKEN.
Wordt aan iemand last gegeven, goederen op zijn eigen naam, maar voor rekening van den lastgever te koopen, dan is dat een commissie of een. commissiezaak. De lasthebber wordt commissionnair, de lastgever committent genoemd.
Wanneer goederen naar een andere plaats gezonden worden, en aan iemand daar wordt opgedragen, om zc in zijn eigen naam, maar voor rekening van den afzender te verkoopen, dan is dat een consignatie. Dé persoon, die den verkoop bewerkstelligt, wordt commissionnair of ook wel consignataris genoemd, en de hem daarvoor toekomende vergoeding heet commissie of provisie. -Neemt de consignataris bij verkoopen op tijd de verantwoordelijkheid voor het behoorlijk binnenkomen van de gelden op zich, dan geniet hij daarvoor een afzonderlijke vergoeding, die delcredere genoemd wordt.
Wil men aan een commissionnair een inkoop opdragen, dan zal men eerst bij hem naar den prijs van het te koopen artikel vragen. Ook eer men een consignatie doet, vraagt men naar den prijs, die voor de te verkoopen goederen ter plaatse, waar de commissionnair woont, te bedingen is. In beide gevallen vraagt men inlichtingen aangaande de onkosten, die op een inkoop of verkoop zullen .komen.
De commissionnair tracht ook uit eigen beweging orders te bekomen. Om het doel te bereiken, maakt hij gefingeerde berekeningen over inkoopen en consignatiën en zendt die aan de zich daarmede bezighoudende firma's. Zulk een gefingeerde rekening of juister gezegd berekening, noemt men ook '„conto finto".
No. 208 (239). Toezending van een conto finto en uitnoodiging om orders op te geven.
Rotterdam, 15 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Disch, Mannheim. Hiermede heb ik de eer U te berichten, dat hier op het oogenblik vrij groote hoeveelheden ongelooide Ameri-



132
kaansche huiden in pakken liggen, en vind, dat U deze gunstige gelegenheid, om voordeelig in te koopen, niet ongebruikt voorbij moest laten gaan.
Bijgaand conto finto zal U over den prijs, de onkosten enz., de noodige inlichting geven, en ik hoop spoedig een flinke order van U te ontvangen, die ik met de zorgvuldigste behartiging van Uw belangen zou uitvoëren.
Hoogachtend,
Fred. Bax.
No. 209 (240). Vraag naar den inkoopsprijs van een artikel. •
Kampen, 16 Januari 192 . Den Heeren Judels & Co., Hamburg. Wees zoo goed mij zoo spoedig mogelijk^ mede te deelen, of en .tegen welke prijzen U tegenwoordig ten Uwent Brazil-dekblad oogst 1913 kunt koopen, en welke commissie U in rekening brengt.
Hoogachtend,
C. Sarphati.
No. 210 (241). Vraag naar den prijs van een artikel met het doel, om dat in consignatie te geven.
Delft, 4 Februari 192-. Den Heer Fred. Verkuilen, Amsterdam. Voornemens zijnde, U' den verkoop van een partij spiritus in consignatie toe te vertrouwen, verzoek ik U, mij zoo spoedig mogelijk te willen mededeelen, tegen welken prijs gij 90»/,, spiritus a costi verkoopen kunt, en welke Uw voorwaarden zijn.
Uw antwoord te gemoet ziende, teeken ik Hoogachtend, Th om. Markestroom.
No. 211 (242). Antwoord op No. 210.
Amsterdam, 7 Februari 192 . Den Heer Thom. Markestroom, Delft. # Met genoegen zie ik uit Uw brief van 4 dezer, dat gij
mij een partij spiritus in consignatie wilt zenden, en ik



133
kan U de aangename mededeeling doen, dat dit artikel hier tegenwoordig tegen goede prijzen koopers vindt. Spiritus a. 90% is hier op het oogenblik a. 46—48 pr. 2 maanden genoteerd. Ik bereken 2 % commissie en eventueel 1 i/j o/0 delcredere, benevens uitschotten voor pakhuisgeld, enz. '
Ik zal er naar streven, Uw belangen in ieder opzicht zorgvuldig te behartigen en den hoogst mogelSjken prijs te bedingen.
Ingeval U tot consignatie overgaat, verzoek ik U om onverwijlde toezending en teeken
Hoogachtend,
Fred. Verkuilen.
No. 212 (243). Advies betreffende een consignatie.
Antwoord op No. 211.
Delft, 10 Februari 192 . Den Heer Fred. Verkuilen, Amsterdam.
In antwoord op Uw schrijven van 7 dezer verklaar ik met de daarin gestelde voorwaarden genoegen te nemen, en heb de eer U tevens te berichten, dat ik heden 30 vaten 90 °/„ spiritus aan U heb afgezonden.
Ik geef U de vrijheid, die desnoods a 46 te verkoopen z), doch vlei mij met de hoop, dat gij een hooge-* ren prijs zult kunnen bekomen.
Uw berichten te gemoet ziende, teeken ik met alle achting,
Thom. Markestroom*.
No. 213 (244). Toezending van de verkooprekening.
.Antwoord op No. 212.
Amsterdam, 24 Februari 192 .
Den' Heer Thom. Markestroom, Delft.
Tot mijn genoegen kan ik U reeds heden melden, dat de 30 vaten spiritus verkocht zijn.
1) De lastgever laat den commissionnair, wat den prijs betreft, geheel vrij, of bij stelt hem een grens, een limiet. Bij den inkoop .mag die door den commissionnair niet overschreden worden, bij verkoop mag deze de goederen niet tegen een lageren prijs van de hand doen.



134
Ingesloten zend ik U daarvan de verkooprekening met een netto-opbrengst van
f 3072.—, waarover gij naar Uw goedvinden beschikken kunt.
Zooals U uit de verkooprekening blijkt, heb ik de geheele partij in één post a 47 van de hand gedaan.
Had ik de waaf langer willen ophouden en bij kleine gedeelten willen verkoopen, dan zou het wellicht mogelijk geweest zijn, een iets hoogeren prijs, misschien 47V2, er voor te verkrijgen, maar ik dacht, dat een snelle omzet U wellicht aangenamer zou zïjn, en ik hoop, dat gij mijn handelwijze zult goedkeuren.
Een spoedige herhaling van Uw orders te gemoet zi«nde, teeken ik
Hoogachtend,
Ferd. Verkuilen.
No. 214 (245). Beschikking over het netto-bedrag van de verkooprekening.
Antwoord op Nb. 213. 1§||1
tf'ïf'fv Delft, 28 Februari 192 . Den Heer Ferd. Verkuilen, Amsterdam.
Ik erken de ontvangst van Uw brief van 24 dezer met verkooprekening over 30 vaten spiritus. Voor de nettoop'brengst daarvan, groot
f3072.—, heb ik, 8 dagen zicht, aan mijn eigen order, op U getrokken en verzoek U, mïjn traite op den ver* valdag te willen honoreeren.
Ik betuig U over den prompten afloop van deze zaak mïjn tevredenheid en hoop U binnenkort weder een consignatie te kunnen opdragen.
Hoogachtend, Thom. Markestroom.
No. 215 (246). De gestelde limiet is te hoog.
Ander antwoord op No. 212.
Amsterdam, 24 Februari 192 . Den' Heer Thom. Markestroom, Delft. Ik ben in het bezit van de mij bij . Uw brief van
HHLflE



-i.3S
io Februari geadviseerde 30 vaten spiritus, doch moet U tot mijn leedwezen melden, dat de stand van de markt het mij tot heden niet mogelijk gemaakt heeft, de partij tegen de door U bepaalde limiet te plaatsen. Sedert mijn brief van 7 dezer is de prijs eiken dag achteruit gegaan, zoodat spiritus op dit oogenblik hoogstens met 45V4 betaald wordt, ten een verdere achteruitgang van den prijs te verwachten is.
Heb daarom de goedheid, Uw limiet op 45 terug te brengen, en wees verzekerd, dat ik desniettemin mijn best zal doen, een zoo hoog mogelijken prijs te bekomen, daar er mij zeer veel aan gelegen is, een duurzame betrekking met U te onderhouden.
Uw antwoord per keerende post te gemoet ziende, teeken ik
Hoogachtend,
Ferd. Verkuilen.
No. 216 (247). Antwoord op No. 215.
Delft, 26 Februari 192 .
Den Heer Ferd. Verkuilen, Amsterdam.
De mij bij Uw schrijven van 24 dezer gedane mededeelingen hebben mij zeer onaangenaam aangedaan, daar ik tegén de thans door U verlangde limiet, hier ter plaatse zonder onkosten had kunnen verkoopen. De consignatie gaat dus voor mij met verlies gepaard. Ik ben nu als het ware gedwongen, den prijs tot 45 te (verminderen, maaf doe dit toch slechts in de verwachting, dat gij al het mogelijke zult doen, om een beteren prijs te bedingen.
Uw berichten te gemoet ziende, teeken ik Hoogachtend, Thom. Markestroom.
No. 217 (248). Lastgeving tot inkoop.
Antwoord op No. 208.
Mannheim, 18 Mei 192 . Den Heer Fred. Bax, Rotterdam. Wij danken U voor de in Uw brief van 15 dezer aan



J30
ons gedane mededeelingen, en verzoeken U, voor onze rekening WwföM
iooo stuks gezouten Rio ossenhuiden te koopen, en die tegen de goedkoopste vracht aan ons af te zenden.
Wij -wenschen geen andere dan prima kwaliteit in ontvangst te nemen, en maken U tevens opmerkzaam, dat wij volstrekt geen haast hebben, indien gij onder den tegenwoordigen voorraad niets mocht vinden, dat voor ons geschikt is.
In de veronderstelling, dat gïj, ook zonder dat wij een limiet vaststellen, Uw best zult doen, zoo goedkoop mogelijk in te koopen, zien wij de toezending van Uw inkopprekening te gemoet, en teekenen
Hoogachtend, È»i§lp Gebr. Disch.
No. 218 (249). Bericht omtrent den inkoop en inzending van de factuur.
Antwoord op No. 217.
Rotterdam, 28 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Disch, Mannheim.
Voor de mij in Uw brief van 18 dezer gegeven order beleefd dankende, heb ik de eer U bïj dézen te berichten, dat ik heden de mij bestelde 1000 stuks gezouten ossenhuiden heb gekocht, en wel tegen den zeer billijken prijs van 271/2 ct.
De partij is heden per aak no. 15 van de Mannheimer Schleppschiffahrtsgesellschaft aan Uw adres verzonden.
Ik ben zoo vrïj, U ingesloten de inkooprekening te doen geworden, voor welker bedrag ik U met
f gedebiteerd heb, waarover ik binnenkort beschikken zal.
Terwijl ik mij vlei met de hoop, Uw bestelling tot Uw tevredenheid uitgevoerd te hebben, zie ik de herhaling van Uw orders met genoegen te gemoet. Het nieuwste marktbericht hierbij voegende, teeken ik
Hoogachtend,
Ferd. Bax.



I37
No. 219 (250). De order is op het oogenblik niet uitvoerbaar. J . y\ /
Antwoord op No. 217.
Rotterdam, 22 Mei 192 . Den Heeren Gebr. Disch, Mannheim.
Het doet mij leed, U in antwoord op Uw schrijven van 18 dezer te moeten mededeelen, dat ik de van U ontvangen order op
1000 stuks gezouten Riö ossenhuiden op het oogenblik niet kan uitvoeren, daar dit artikel thans op de markt hier ten eenenmale ontbreekt, en van een aanvoer daarvan tot op dit oogenblik nog geen bericht is ingekomen.
Uit Uw letteren ziende, dat gij met Uw order geen haast hebt, behoud ik die in nota, en zal niet in gebreke blijven, die bij de eerste gelegenheid uit te voeren, indien ik ten minste geen afbestelling van U ontvang.
Hoogachtend,
Ferd. Bax.
P. S. Een oogenblik vóór de afzending van dezen brief ontving ik de tijding, dat de stoomboot „Baltimore" met een lading ossenhuiden onderweg is en ook gezouten Rio ossenhuiden van zware kwaliteit aan boord heeft. Ik zal U dus spoedig over de uitvoering van Uw order bericht kunnen, geven.
/ F. B.
XVI.
ZAKEN VOOR GEMEENSCHAPPELIJKE REKENING.
Als twee of meer firma's zich vereenigen voor een enkele onderneming, noemt men dat een zaak voor gemeenschappelijke rekening, een participatie-zaak. Dergelijke ondernemingen worden bij gunstige conjuncturen zeer dikwijls in het leven geroepen. Wanneer die van zoodanigen aard zijn, dat van twee firma's elk de helft van het benoodigde kapitaal geeft en de winst gelijk



138
op wordt gedoeld, dan spreekt men van een a metdzaak. Ook dan, wanneer al de bij een participatie-zaak betrokkenen in dezelfde plaats wonen, worden de onderhandelingen daarover schriftelijk gevoerd.
No. 220 (251). Uitnoodiging tot een zaak voor gemeenschappelijke rekening.
Straatsburg, 14 Juli 192 . Den Heer Hermann Para, alhier.
Onze vriend, de heer Giovanni Franzoni te Milaan, deelt ons mede, dat hïj in de gelegenheid is, een groote partij zaaghout op zijn plaats te verkoopen, en noodigt ons uit, aan een onderneming in dat artikel deel te nemen. Daar volgens de mededeelingen van den heer F. zulk een zaak goede winst zou opleveren, zijn wij niet ongenegen, daaraan met
M. 15000.— deel te nemen. We zïjn zoo, vrij, ons met de beleefde vraag tot U te wenden, of en met welk kapitaal gïj aan deze onderneming zoudt willen meedoen.
Wïj verzoeken U om spoedig antwoord en teekenen na vriéndelijke groete
Hoogachtend,
Gebr. Liernur.
No.' 221 (252). Toestemmend antwoord op No. 220.
Straatsburg, 15 Juli 192 .
Den Heeren Gebr. Liernur, alhier.
U voor Uw vriendelijke uitnoodiging tot een gemeenschappelijke onderneming in zaaghout naar Milaan, mijn besten dank betuigende, verklaar ik mij bereid, daaraan met
M. 15000.— deel te nemen en houd dat bedrag te Uwer beschikking.
Uw dienstw.
Hermann Para.



'39
No. 222 (253). Afwijzend antwoord op No. 220.
Straatsburg, 15 Juli 192 . Den Heerèn Gebr. Liernur, alhier.
Het mij in Uw schrijven van gisteren gedane voorstel, om deel te nemen aan een onderneming in zaaghout naar Milaan, moet ik tot mijn leedwezen van de hand-wijzen, daar ik reeds naar verschillende kanten verbonden ben.
Ingeval zich later weder eens een gelegenheid voordoet, zal ik mij zeer verplicht achten, indien gij mij- daarvan in kennis stelt.
Na vriendelijke groete
Hoogachtend,
Hermann Para.
No. 223 (254). Bericht der afzending van een partij goederen.
Straatsburg, 15 Juli 192 .
Den Heer Giovanni Franzoni, Milaan.
In 'antwoord op Uw geëerde van 8 dezer, deelen wij U mede, dat wij gaarne bereid zijn, een consignatie in zaaghout voor gemeenschappelijke rekening met U te ondernemen. Om daaraan een behoorlijke uitbreiding te kunnen geven hebben wij den heer Hermann Para, alhier, aangezocht, met ons daaraan deel te nemen. Deze heeft ons een som van M. 15000.— toegezegd, zoodat voor de geheele onderneming het bedrag van M. 45.000.— aanwezig is, waaraan dus iedere deelhebber met Va participeert.
Wij hebben nu heden 15 wagenvrachten aan U afgezonden, die gij in de hierbij gaande factuur nader omschreven vindt, ên de vrijheid genomen, voor Uw Vs aandeel ad M. 15000.— a 76 per 3 maanden
L. 19736.84, pr. 3 maanden, aan onze eigen order, op U te trekken, aan welken wissel wïj U verzoeken, op den vervaldag de noodige eer te willen bewijzen.
De inkoop der goederen heeft onder de gunstigste omstandigheden zeer goedkoop kunnen plaats* vinden, zoodat



140
wïj ons met de hoop mogen vleien, dat deze consignatie een goede winst opleveren zal.
Uw berichten te gemoet ziende, teekenen wïj Hoogachtend, v*1 Gebr. Liernur.
No, 224 (255). Een deelhebber zendt voor zijn aandeel remise.
Straatsburg, 17 Juli 102^. Den Heeren Gebr. Liernur, alhier.
Voor mïjn 1/3 aandeel in de hout-consignatie naar Milaan, zend ik Ü, hierbij
M. 15000.—; 3 dagen zicht) op Bazel, waarvan ik U verzoek, mij de ontvangst te willen berichtea»^^,.
Na vriendelijk groete
Hoogachtend,
Hermann Para.
No. 225 (256). Ontvangstbericht der remise.
Straatsburg, 18 Juli 192 . Den Heer Hermann Para, alhier. Met Uw geëerde van gisteren ontvingen wïj M. 15000.—, 3 dagen zicht op Bazel, waarvoor-wïj .U onder het gewone voorbehoud in dank gecrediteerd hebben.
Wïj hopen U aangaande onze gemeenschappelijke consignatie weldra gunstig bericht te kunnen zenden, en teekenen
Hoogachtend,
Gebr. Liernur.
No. 226 (257). Afloop der consignatie en afrekening.
Milaan, 5 Augustus 192 . Den Heeren Gebr. Liernur, Straatsburg. Uit Uw brief van 16 Juli heb ik met genoegen gezien, dat gij mijn voorstel tot een gemeenschappelijke consig-



'41
natie in zaaghout aangenomen hebt, en dat ook de heer H. Para daaraan voor tf, deelneemt.
De mij bij hetzelfde schrijven geadviseerde zending van 15 wagenvrachten is in orde aangekomen, en ik heb U voor mijn 1/3 aandeel met
M. 1 5000.— gecrediteerd, zooals ik ook van Uw daartegen getrokken wissel ad
L. 19736.84, pr. 3 maanden, aan Uw eigen order, nota genomen heb, die op den vervaldag prompt door mij zal gehonoreerd worden.
Het verheugt mijj U thans reeds den verkoop van de geheele partij te kunnen melden, en ik heb de eer U ingesloten de verkooprekening te doen geworden, die een zuivere opbrengst aantoont van
L. 66833.73. Hiervan komen U te goed */« voor U en den heer Hermann Para met
L. 44555.82, voor welk bedrag ik U verzoek, zicht naar goedvinden, op mij te trekken.
Ik hoop> dat giij over den uitslag van onze onderneming tevreden zult zijn, en zie verdere consignatiën gaarne te gemoet.
Hoogachtend,
Giovanni Franzoni.
No. 227 (258). Advies van de traite.
Antwoord op No. 226.
Straatsburg, 9 Augustus 192 .
Den Heer Giovanni Franzoni, Milaan.
Met genoegen zagen Wij uit Uw brief v«m 5 dezer het bericht van den verkoop der U voor gemeenschappelijke rekening met U en den heer H. Para, alhier, geconsigneerde 1 5 wagenvrachten zaaghout, en hebben alle reden, om over het resultaat van deze onderneming tevreden te zijn.
Overeenkomstig Uw verlangeh hebben wij voor ?/s aandeel voor ons en den heer H. Para
L. 44555,82, 8 dagen zicht, aan de order van ons zelf, op U getrokken, en verzoeken U onzen wissel een goede ontvangst te bereiden.



142
WSj zullen zoo vrij zijn, U spoedig weder een consignatie te doen geworden, eh teekenen inmiddels
Hoogachtend,,
Gebr. Liernur.
No. 228 (259). Kennisgeving aan den derden
SUft?.' deelnemer.
Straatsburg, 9 Augustus 192 . Den Heer Hermann Para, alhier.
Wlij refereeren ons aan ons schrijven van 18 Juli, en deelen U bij dezen de aangename tijding mede, dat ons over de gemeenschappelijke onderneming in zaaghout naar Milaan reeds de verkooprekening is toegezonden, volgens welke de zuivere opbrengst
L. 66833.73 bedraagt, waarvan aan U
L. 22277.91 voor Uw 1/3 aandeel toekomt. Wïj verzoeken U dit bedrag k 76 met
M 16930.21 in geld bïj ons in ontvangst te willen nemen.
Na groete
Uw dienstw.
Gebr. Liernur.
XVII.
SCHEEPSBEVR ACHTING.
Bij de correspondentie over scheepsbevrachting' geldt het voornamelijk de bevrachting van geheele schepen of een vrij groot gedeelte daarvan.
In een brief, waarbij gevraagd wordt een schip te huren, moet opgegeven worden,- hoe groot de lading zal zïjn, waarin die bestaat, waar geladen en waar gelost moet worden, hoeveel lijd daartoe verlangd wordt, en wanneer het schip gereed moet zïjn, om de lading in te nemen.
Tusschen den bevrachter en den reeder wordt een contract gesloten, dat charterpartij of chertepartij ge-



143
noemd wordt. Bij het laden van stukgoederen sluit de schipper een contract met eiken afzender afzonderlijk, welk geschrift connossement heet. Voor de bedoelde contracten (charterpartij en connossement) bedient men zich altijd van gedrukte formulieren.
Het connossement onderscheidt zich ook daardoor van de charterpartij, dat het de daarin genoemde goederen vertegenwoordigt en dat het door endossement in andere handen kan overgaan.
No. 229 (260). Opdracht om een schip te huren.
Arnhem, 6 Mei 192 .
Den Heer Frits "Hoefnagel, Amsterdam.
Wij verzoeken U, een schip van, de eerste klasse, dat circa 300 tonnen meet, te huren voor een lading landbouwgereedschappen, van Amsterdam naar GJasgow. De vracht moet hoogstens f.... per ton bedragen, en wij bedingen voor het laden en het lossen minstens 10 ligdagen.
Daar wij U zulk een hooge limiet toestaan, hopen wij, dat het U gelukken zal, nog iets daaronder te blijven.
Wij maken U nog opmerkzaam, dat het schip den 2 3sten Mei te Amsterdam gereed moet liggen, om de lading in te nemen. Spoedige toezending van de charterpartij te gemoet ziende, teekenen wïj
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 230 (261). Inzending van de charterpartij.
Antwoord op No. 229.
Amsterdam, 9 Mei 192 . Den Heeren Willems, Kolff & Co., .Arnhem.
In antwoord op Uw geëerde van 6 dezer heb ik het genoegen, U reeds heden te kunnen berichten, dat het mij gelukt is, een schip op de door U voorgeschreven voorwaarden te charteren, namelijk den drie jaar ouden schoener „Emma", kapitein A. Wessels.
De vracht heb ik, zooals gïj uit de hierbij gaande



'44
charterpartij zien zult, vrij belangrijk beneden de door U bepaalde limiet kunnen bedingen; daarentegen heb ik den kapitein, die een zeer solied en degelüjik zeeman is, een gratificatie van f 150.— verzekerd, indien hijl de lading tot volkomen tevredenheid van de ontvangers aflevert. •
Ik verzoek U, mij voor de hier gebruikelijke provisie van 1 Vs 0/0 op de vracht te crediteeren, en teeken, steeds tot Uw dienst bereid,
}Mfm-, Hoogachtend,
Frits Hoefnagel.
No. 231 (262). Bericht aan den kapitein van het gecharterde schip.
Arnhem, 11 Mei 192 . Den Heer A. Wessels, gezagvoerder van den schoener . ..Emma", thans te Amsterdam.
Volgens een zooeven van den heer Frits Hoefnagel te Amsterdam ontvangen bericht, heeft hij op onze order Uw schip „Emma" gehuurd voor een lading naar Glasgow. Wij zullen het dientengevolge den 23 sten dezer te Amsterdam de lading landbouwgereedschappen doen innemen. Zoodra de lading volbracht is, zult gij de reis aanvaarden, om in de haven van Glasgow te lossen, waarvoor U zich gelieve te wenden tot de heeren Hudson & Co., aldaar.
Wij wenschen U een voorspoedige reis,-en hopen, dat gïj de U in uitzicht gestelde gratificatie verdienen zult.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 232 (263). Antwoord op No. 229.
Arnhem, 11 Mei 192.
Den Heer Frits Hoefnagel, Amsterdam.
Wij zijn in het bezit van Uw schrijven van 9.Alezcr, en danken U voor de prompte uitvoering van onze order. Met de door U gestelde voorwaarden nemen wij genoegen en zenden U ingesloten- een brief met d^ noodige



M5
voorschriften aan den gezagvoerder Wessels. aan wien wij U verzoeken, dien brief wel te willen doen toekomen.
Voor Uw provisie is U bij ons met
f .... gecrediteerd.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 233 (264). Advies aan den ontvanger der lading.
Arnhem, 29 Mei 192 .
Den Heeren Hudson & Co., Glasgow.
Wlij geven U bij dezen kennis, dat de U bij onzen brief van 11 dézer geadviseerde zending landbouwgereedschappen, den 2 8s'en dezer uit Amsterdam pr. schoener „Emma", kapitein Wessels, onder zeil is gegaan, en wij hopen, dat de lading goed bij U zal aankomen, waaromtrent wij Uw bericht inwachten.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
XVIII.
TRANSPORTVERZEKERING EN AVERIJ.
De transportverzekering betreft voornamelijk de verzekering' tegen gevaar bij het vervoer van goederen over zee. Met de zee-assurantie houden zich zoowel enkele firma's als bijzondere assurantie-maatschappijen bezig. Wil een afzender zijn goederen tegen gevaar verzekeren, dan moet hij een handelsvriend of een commissionnair, die op dezelfde plaats als de assuradeur (verzekeraar) woont, verzoeken, voor de verzekering te zorgen, dit wil zeggen, met den assuradeur een contract van verzekering te sluiten, welk document den naam draagt van „polis". Wat de verzekerde daarvoor 'aan den verzekeraar te betalen heeft, heet de assurantie-premie of kortweg de „premie".
J^eder}. Bandèlsbr, 3e (Jr, , ï°



i46
De verzekering wordt overigens niet slechts op de te transporteeren goederen gesloten, maar ook op het schip (het casco), énkele gedeelten daarvan, of op het schip met al zïjn toebehooren. Verder kunnen vrachtgelden, passagiersgelden, bodemerïj-gelden, enz., het voorwerp van verzekering zïjn.
Worden goederen tegen zeegevaar verzekerd, dan is het geoorloofd een vermoedelijke (imaginaire) winst tot een bedrag van 10% mede te verzekeren. Om een verzekering tegen zeeschade te sluiten, heeft degene, die de verzekering neemt, de charterpartïj of het connossement noodig, welk document hem dus bij de opdracht om te verzekeren moet worden toegezonden. Het aanzoek tot een verzekering moet bevatten:
i) nauwkeurige omschrijving van hetgeen verzekerd moet worden, ■ 2) de verzekerings-som,
3) wanneer de verzekering aanvangt en de reis van het schip,
4) den naam van het schip, dat de goederen geladen heeft, en den naam van den gezagvoerder (kapitein).
Moet het schip verzekerd worden, dan wordt daarvan opgegeven, welk soort van schip het is, tot welke nationaliteit het behoort, de naam van den kapitein en dé plaats van bestemming.
Menigmaal gebeurt het, dat bïj het opstellen van het aanzoek om verzekering, de soort der te verzekeren goederen en hun waarde nog niet bekend is, zoo bijvoorbeeld de retourvrachten; in zoodanig geval verzekert men voorloopig een zekere som, onder het voorbehoud, het ontbrekende later insgelijks te verzekeren, of wellicht te veel betaalde /premie terug te ontvangen (ristorno).
Is de verzekering tot stand gekomen, dan geeft degene, die daarvoor gezorgd heeft, de assurantie-rekening, maar de polis blijft onder zijn berusting, opdat hij ingeval van schade de rechten van zijn lastgevers kunne doen gelden.
De aan een lading ontstane zeeschade heet „averij". Deze is een kleine of partiëele, indien door toevallige omstandigheden (zeewater, storm, enz.) een gedeelte der lading beschadigd is. Heeft men echter met opzet een schade aangebracht (bijv. een anker, een mast gekapt, een gedeelte der lading over boord geworpen), om grooter nadeel te voorkomen, dan spreekt men van averij-grosse. Deze wordt door alle belanghebbenden, naar mate van
mum miwwaï miiriimhuiiiwiiwi■! 11 nmi urn 11 11— imini 1 i««hh»m—■■



147
het bedrag, waarvoor zij bij de zaak geïnteresseerd zijn, gedragen. De over déze schade te maken afrekening heet „dispache". Het staat den verzekerde vrij, de beschadigde ., goederen over te nemen, en zich de (in der minne overeen te komen) beloopen schade te doen vergoeden, of wel hij kan het geheele verzekerde voorwerp aan den assuradeur overlaten, en daarvoor de verzekerde som verlangen. Dit laatste noemt men „abandonneeren."
No. 234 (265). Opdracht ter verzekering van een scheepslading.
Arnhem, 29 Mei 192 . Den heer W. Verkerk, Londen. Wij verzoeken U, op £ 2200.— waarde van een lading landbouwgereedschappen, die voor onze rekening per schoener „Emma", kapitein Wessels, van Amsterdam, naar Glasgow verzonden is, de verzekering tegen alle gevaar te bezorgen, en ons, onder inzending van Uw assurantie-rekening, voor de kosten te debiteeren. Het schip is den 2 8 sten dezer van Amsterdam vertrokken, en met dien dag moet de verzekering aanvangen. Ingesloten vindt U de charterpartij.
Wij schrijven U geen premie-limiet voor, daar wij overtuigd zijn, dat gij al het. mogelijke doen zult, om de verzekering zoo goedkoop mogelijk te sluiten.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 235 (266). Kennisgeving, dat de verzekering bezorgd is.
Antwoord op No. 234.
Londen, 2 Juni 192 . Den Heeren Willems, Kolff & Co., Arnhem. Met Uw geëerde van 29 Mei hebt gij mij opgedragen, Uw lading landbouwgereedschappen, die per schoener „Emma", kapitein Wessels, van Amsterdam naar Glasgow gaat, voor £ 2200.— te verzekeren, hetgeen blijkens het hierbijgaande afschrift van de polis geschied is tegen



de zeker lage premie van 2 percent. Ik ben zoo vrij. U ingesloten de assurantie-nota, groot * £ 3I.-.7-6 toe te zenden, voor welk bedrag ik U verzoek mij te willen crediteeren. v Ik zal mij steeds beijveren. Uw orders met de meeste nauwgezetheid uit te voeren en zie een spoedige herhaling daarvan gaarne te gemoet.
Met de meeste achting, W. Verkerk.
No. 236 (267). Opdracht om te verzekeren met gelimiteerde premie.
Arnhem, 29 Mei 192 Den Heer Frits Hoefnagel, Amsterdam.
Wij geven U bij dezen kennis, dat den 2 8sten Mei onze schoener „Emma", kapitein Wessels, met een ladinglandbouwgereedschappen Amsterdam verlaten heeft, om naar Glasgow te zeilen.
Wees zoo goed, dit twee jaar geleden gebouwde schip voor f22.000.—, en de lading voor f26.000.— te verzekeren tegen alle gevaar, en ons Uw nota toe te zenden, voor het bedrag waarvan gij naaf goedvinden op ons kunt trekken. ;
Wij staan U voor het schip - li/* %, en voor de lading 2 o/0 premie toe, en hopen, dat het U gelukken zal, tegen deze limiet te slagen, daar het schip een zeer goeden naam heeft, en de kapitein bekend is als een bevaren en degelijk zeeman.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 237. (268). De order is tegen de gelimiteerde premie-bedragen niet uitvoerbaar.
Anfwotord op No. 236.
Amsterdam,' i Juni'^-192 Den Heeren Willems, Kolff & Co., Arnhem. Het was mij zeer aangenaam, na een lang tijdsverloop weder eens een order van U : te ontvangen, en daarom
MMIMmiluwüliiniÉiiiiWiiMiiii iibhi—iihiii»ii i uiimiii 11—ai



149
doet het mij te meer leed, U te moeten melden, dat Uw opdracht tegen de mij gelimiteerde premiebedragen niet uitvoerbaar is. Geen enkele der hier bestaande maatschappijen wilde beide verzekeringen 'tegen de door U opgegeven premiebedragen teekenen en ik moet U dus om een hoogere premielimiet verzoeken. De Amsterdamsche assurantie-maatschappij is bereid het casco tegen is/i°/o> en de lading tegen 21/* % te verzekeren, en ik raad U aan, dit aanbod aan te nemen, te meer daar die maatschappij wel de soliedste hier ter stede is.
Ik zie Uw onverwijld antwoord te gemoet en teeken Hoogachtend,
Frits Hoefnagel.
- No. 238 (269). Antwoord op No. 237.
Arnhem, 2 Juni 192 .
Den Heer Frits Hoefnagel, Amsterdam.
Wij jdanken U voor de mededeelingen, die wij bij Uw brief van gisteren van U ontvangen hebben, en verzoeken U, de ■ verzekering van het casco a i3/i % en die, van de lading a 2i/4 »/„ hij de Amsterdamscbe assurantie-maatschappij te bewerkstelligen en ons Uw rekening in te zenden.
Hoogachtend, Willems, Kolff & Co.
No. 239 (270). Inzending van de assurantie-diota.
Antwoord op No. 238.
Amsterdam, 4 Juni 192 . Den Heeren Willems, Kolff & Co., Arnhem.
Dadelijk iia ontvangst van Uw schrijven van 2 dezer heb ik de mij' opgedragen verzekering bij de Amsterdamscbe assurantie-maatschappij, tegen de U reeds medegedeelde premiebedragen, gesloten. Ik heb de eer, U hierbij afschrift van de polis toe te zenden.
Tegelijk veroorloof ik mij, mijn assurantie-nota hierbij te voegen, over Welker bedrag, groot



'5°
f ak zoo vrij ben geweest, pr. 3 dagen zicht, aan
de Order van mlij zelf, bij U te beschikken.
Steeds |met genoegen bereid U van dienst te zijn, teeken ik 3
Hoogachtend,
Frits Hoefnagel.
No. 240 (271). Voorloopige kennisgeving, dat een schip met averij binnengeloopen is.
' i Liverpool, 6 Mei 192. Den Heeren Booms & Verhulst, Rotterdam. Ons Irefereerende aan ons schrijven van 2 dezer, melden wij U, dat volgens zooeven bij ons ingekomen bericht, het schip „Thorbecke", kapitein Leeuwenkuil, dat 50 kisten indigo voor U aan boord heeft, zeeschade heeft en het grootste gedeelte van zïjn lading beschadigd feal aanbrengen. Zoodfa het aankomt, zullen wij jalles doen, om Uw belangen te behartigen en U naar bevind van zaken uitvoerige mededeelingen doen. Intusschen teekenen wïj
Hoogachtend,
Winter & Carty.
No. 241 (272). Nader bericht aangaande de averij.
Liverpool, 10 Mei 192 . Den Heeren Booms & Verhulst, Rotterdam. Bij onzen brief van 6 dezer hebben wij U gemeld, dat het schip „Thorbecke", kapt. Leeuwenkuil, zijn lading beschadigd tou leveren. Thans kunnen wïj U over dat geval bepaalde mededeelingen doen, daar de lossing is afgeloopen.
Van de U toebéhoorende 50 kisten indigo zijn er 35 zoo beschadigd, dat zij voor rekening van de Rotterdamsche assurantie-maatschappij, die de verzekering geteekend jheeft, verkocht moeten worden. De overige 15 kisten zijn onbeschadigd; wij hebben deze in ontvangst genomen, en verzoeken U daarover te beschikken.
De veiling van de beschadigde goederen zal plaats



i5i
hebben ,op Maandag1 13 dezer; na afloop daarvan zullen wij U de afrekening toezenden.
Hoogachtend,
Winter & Carty.
No. 242x (273). Antwoord op No. 240.
Rotterdam, 12 Mei 192 . \ Den Heeren Winter & Carty, Liverpool.
WSj erkennen de ontvangst van Uw beide brieven van 6 en 10 dezer en danken U voor de ons daarbij gedane mededeelingen. Evenzoo zijn wij U zeer verplicht voor de behartiging van onze belangen in deze averij-zaak en voor het in ontvangst nemen van de nog goed gebleven 15 kisten'indigo.
Terwijl wij U Verzoeken, ons die 1 5 kisten zoo spoedig mogelijk itoe te zenden, zien wij Üw afrekening over de averij te gemoet en teekenen
Hoogachtend,
Boom & Verhulst.
No. 243 (274). Inzending van de afrekening over de averij.
Antwoord op No. 242.
Liverpool, 18 Mei 192 . Den Heeren Booms & Verhulst, Rotterdam. Ingevolge Uw schrijven van 12 dezer hebben wij de onbeschadigd gebleven 15 kisten indigo dadelijk aan U afgezonden.
De verkoop van de 35 beschadigde kisten indigo heeft volgens bijgaande nota opgebracht netto,
£ 408.7.3., zoodat de door de assurantie-maatschappij te Vergoeden schade bedraagt '
„ 204.2.3., die wij geïnd hebben. stllf*
£612.9.6. Na 'aftrek- van onze kosten ad
„ 8.5.6. komt U derhalve ;te goed
£ 60474.—, die wij te Uwer beschikking houden.
Wïj nopen, dat gij over de behartiging van Uw belangen in dezen tevreden zult zïjn, en zien Uw berichten tegemoet.
Hoogachtend, *
Winter & Carty.



!52
XIX.
BRIEVEN OVER EXPEDITIE.
Onder fexpeditie verstaat men de verzending van vrachtgoederen voor vreemde rekening. Voor het vervoer te {and is de expediteur tegenwoordig zoo goed als overbodig geworden, en zijn werkzaamheid bepaalt zich thans WHia uitsluitend tot het vervoer te water, het overbrengen van (goederen van het land naar het schip en omgekeerd en tot de verzending naar voorname grensstations. De groupagedienst, dat wil zeggen het verzamelen van stukgoederen tot wagenvrachten, is insgelijks een onderdeel van het expeditievak. \^$p&
- De 'correspondentie in het expeditievak is van zeer veelzïjojigen |aard, vooral omdat de expediteur zoowel de belangen Van den afzender als die van den ontvanger moet 'behartigen. • 6
No. 244 (275). Een expediteur zendt zijn vrachtlijst.
Dordrecht, ï| April 192 . Den Heeren J. Berleur & Zonen, Groningen. Reeds ;(sedert lang hebben wij niet het genoegen gehad Uw vroeger zoo drukke orders te ontvangen, hetgeen wij ons te minder kunnen verklaren, daar wij overtuigd zijn w^ds "aar de Iaaêste brieven te hebben bediend Wij pemen thans de vrijheid, U onze nieuwste vrachtlijst 1) toe te zenden, en hopen, dat gij daarin aanleiding zult vinden, U weder van onze tusschenkomst te bedienen Naar 'plaatsen, die in onze lijst niet vermeld staan belasten wij ons insgelijks met expeditiën tegen nader overeen te komen vrachtprijzen en zijn steeds gaarne tot het geven van inlichtingen bereid.
Hoogachtend,
' ; 7,, ' - K'';. Vermeer & Co.
1) Om voor hen, die goederen te verzenden hebben, het overzicht van '2SnJS5por,k0t,1" Seraakke»jk 'e maken, geven de expeditie-firma's verkillende vrachtlijsten uit, waarop b v. ook de vrachten van meerdere transportondernemingen, die bij het vervoer van een zelfde partij goederen ' betrokken- zrjn, gecombineerd voorkomen (overnamen), of de vrachten met inbegrip van de andere expeditiekosten en de kosten van verzekering, naar bepaalde plaatsen verrriejd staan,



ï 53
No. 245 (276). Aanvraag betreffende een verzending.
Schiedam, 16 Maart 192 .
Den Heeren A. Schepers & Co., Rotterdam.
Ik heb eerstdaags 50 vaten jenever, circa 15000K.G. naar Londen te zenden, en verzoek U m'ij te melden, tegen welken prüjs gij die verzending, vrij van onkosten, op U nemen kunt.
Uw antwoord te gemoet ziende, teeken ik
met achting, ' ( J. Vrijdag.
No. 246 (277). Antwoord op No. 245.
Rotterdam, 17 Maart 192 .
Den Heer J. Vrijdag, Schiedam.
In antwoord op Uw brief van gisteren dient, dat wij ons belasten met het verzenden van groote partijen goederen naar Londen, tegen het goedkoope tarief van f.. . per ioó kilogram, franco onkosten, uitgezonderd briefport ten assurantie-kosten.
Wïj verzekeren U de prompste verzending, en het zal ons 'aangenaam zijn, als gij ons Uw order opdraagt.
Hoogachtend, A. Schepers & Co.
No. 247 (278). Advies aan den expediteur, dat hem een partij goederen toegezonden is.
Schiedam, 26 Maart 192 . Den Heeren Schepers & Co., Rotterdam.
Met de mij in Uw brief van 17 dezer medegedeelde voorwaarden verklaar ik genoegen" te nemen, en bericht U, dat Sk gisteren aan U heb doen afzenden:
J. V. No. 1 — 50, vijftig vaten jenever, die ik U verzoek, dadelijk ha aankomst, franco verder te verzenden aan den heer John Holmes, Strand, Londen.
Voor de vracht en de kosten verzoek ik U onder inzending 'van Uw nota op rriij te trekken, of mijn remise



154
af te wachten, die ik U na Uw bericht dadelijk zal toezenden.
Met achting,
J. Vrijdag.
No. 248 (279). Advies aan den tweeden expediteur.
Rotterdam, 29 Maart 192 . Den Heeren Bale & Co., Londen.
Met het schip „Marianne", kapt. Deelman, hebben wij heden aan Uw adres afgezonden:
J. V. No. 1 — 50, vijftig vaten jenever, die wij U verzoe-»ken, onverwijld franco'te willen doen bezorgen bij den heer John Holmes, Strand, Londen, en ons onder inzending van Uw nota voor de kosten te debiteeren.
Hoogachtend, A. Schepers & Co.
No. 249 (280). Advies van den expediteur aan den geadresseerde.
Londen, 31 Maart 192 . Den Heer John Holmes, Strand, Alhier.
Wïj (hebben de eer U mede te deelen, dat wij heden per schip „Marianne", kapt. Deelman,
J. V. JNk>. 1—50, vijftig vaten jenever, voor U bestemd, hebben ontvangen, en verzoeken U ons te melden, wanneer wij die het best kunnen bezorgen.
Deze zending is afkomstig van den heer J. Vrijdag te Schiedam, naar wien wij zoo vrij zijn, U voor het verderete verwijzen.
Hoogachtend,
Bale & Co.
No. 250 (281). Inzending van de nota aan den eersten expediteur.
Londen, 1 April 192 . Den Heeren A. Schepers & Co., Rotterdam. Wïj geven U hierbij bericht, dat de ons bij Uw brief



155
van 29 Maart geadviseerde partij jenever, gemerkt J. V. No. 1 — 50, vijftig vaten^ gisteren bij ons ontvangen, en heden volgens Uw voorschrift aan den heer John Holmes, Strand, Londen, franco door ons bezorgd is.
Ingesloten vindt U onze nota van onkosten groot
f , 'voor welk bedrag wïj U pr. heden gedebiteerd
hebben.
Wij voegen onze nieuwste vrachtlijst hierbij, en teekenen
Hoogachtend,
Bale & Co.
No. 251 (282). Inzending van de nota aan den afzender.
Rotterdam, 4 April 192 . Den Heer J. Vrijdag, Schiedam.
De ons bij Uw brief van 26 Maart geadviseerde partij jenever is den 28sten Maart hier aangekomen en door ons den 29ste"1 overeenkomstig Uw voorschrift verder geëxpediëerd. Blijkens een zooeven van onzen expediteur te Londen ontvangen bericht is de jenever aldaar den 31 sten Maart aangekomen.
Wij zijn zoo vrij, U-hierbij de nota van onkosten toe te zenden, voor welker bedrag wij heden
f , 8 dagen zicht, order Davidson & Haffert,
volgens Uw verlangen op U getrokken hebben.
Hoogachtend, v A. Schepers & Co.
No. 252 (283). Advies van een zending goederen, die de expediteur moet opslaan.
Enschede, 11 Juli 192 . Den Heeren Gebr. Bertelsman, AmsterdamIk neem de vrijheid, heden C. J. B. No. 1—10, tien balen katoen aan Uw adres af te zenden, en U te verzoeken, die te mijner verdere beschikking bij U in pakhuis te willen opslaan.
Hoogachtend,
lp , C. J. Blauw.



i,6
No. 253 (284). Beschikking over de opgeslagen j goederen.
Enschede, 21 Juli 192 . Den Heeren Gebr. Bertelsman, Amsterdam. Ik ben in het bezit van Uw schrijven van 13 dezer en verzoek U, de door U in pakhuis opgeslagen. 10 balen katoen tegen vergoeding van Uw kosten verder te willen zanden 'aan den heer G. Muizer te Beverwijk.
Hoogachtend,
. C. J. Blauw.
No. 254 (285). De expediteur bericht, dat de geadresseerde de goederen niet heeft aangenomen.
V Amsterdam, 29 Juli 192 .
Den Heer C. J. Blauw, Enschede.
Wij Éjijn in het bezit van Uw brief van 21 dezer, en hebben jde 10 balen katoen, overeenkomstig de in Uw brief ontvangen voorschriften, afgezonden aan den heer G. iMuizer te Beverwijk, af te geven tegen rembours van f9.40.
Zooeven ontvangen wij bericht, dat de geadresseerde weigert de katoen aan te nemen, waarom wij U verzoeken, ons onverwijld te wilkn melden, hoe wij verder daarmede moeten handelen. Voorloopig is de partij opgeslagen door den heer Kalf, expediteur te Beverwijk, aan wien gij desverkiezende ook rechtstreeks kunt schrijven, j
Hoogachtend,
Gebr. Bertelsman.
No. 255 (286). Antwoord op No. 254.
Enschede, 1 Augustus 192 . Den Heeren Gebr. Bertelsman, Amsterdam. Uit uw geëerde van 29 Juli zie ik, dat de heer G. Muizer te Beverwijk mijn zending van 10 balen katoen weigert aan te nemen. Wees zoo goed, Uw expediteur
nra»



15.7
te Beverwijk te verzoeken, indien Muizer, wien ik gisteren lover deze zaak geschreven heb, ook thans nog de aanneming rnocht weigeren, de goederen op een droge plaats In zijh^pakhuis op te slaan, en af te wachten, hoe ik 'verder daarover zal beschikken.
"Hoogachtend,
C. J. Blauw.
No. 256 (287). Kennisgeving aan een expediteur, dat een partij goederen niet aangekomen is.
Culemborgi 16 Juni 192 .
Den Heer A. Kinsbergen, Dordrecht.
Volgens Uw brief van 12 Mei hebt gij de U ter vérderzending naar Harlingen. toegezonden 30 kisten föurneerbladen den 11 den Mei per schip „Fanny", kapt. Ruys, verladen, en moest het goed dus, zelfs bij ongunstigen wind, (reeds lang op de plaats van bestemming aangekomen fz'ijn. Zooeven ontvang ik echter bericht, dat dit tot gisteren niet het geval is, en ik verzoek U dus, mij per omgaande mede te deelen, wat de reden van deze vertraging zou kunnen zijn.
Met achting,
>%V<t'vJ Ed. Marlet/
No. 257 (288). Antwoord op No. 256.
Dordrecht, 17 Juni 192 . Den Heer, Ed. Marlet, Culemborg.
Het jrloet mij leed, U in antwoord op Uw schrijven van gisteren te moeten mededeelen, dat het schip „Fanny", kapitein Ruys, hetwelk de 30 kisten fourneerbladen van 'U iaan boord heeft, wegens hevigen storm de haven van Harlingen niet heeft kunnen bereiken, maar genoodzaakt is geweest, zijn koers naar Hamburg te vervolgen. Het heeft jhu aldaar zijn zaken afgedaan en is reeds onderweg naar Harlingen, waar het over een paar dagen Uw 30 kisten fourneerbladen zal lossen.
Dezen tegenspoed betreurende, teeken ik
Hoogachtend,
A. Kinsbergen.



i58
XXI. SOLLICITATIES.
De brief van iemand, die naar een betrekking solliciteert, dient in de allereerste plaats, zoowel van buitien als van binnen, een goeden indruk te maken. Hij moet net en nauwkeurig geschreven zijn, zonder fouten in stijl en spelling, - en mag geen onwaarheden bevatten, dat wil zeggen: degene, die naar een betrekking dingt, moet niet meer beloven, dan hij volbrengen kan. De bekwaamheden, die hij heeft, moeten op gepaste wijze vermeld Svorden. De brief moet gesteld zijn in den beleefdsten vorm, maar met vermijding van alles, wat naar kruiperij zweemt-
De iaanhef van zulk een brief bestaat in een korte mededeeling, hoe men te weten is gekomen, dat de bedoelde 'betrekking vacant is. Daarop volgt een beschrijving van de loopbaan, die de sollicitant gehad heeft, en aan het slot het verzoek, om met de opengevallen plaats begunstigd 'te worden benevens de verzekering van trouwe plichtsbetrachting.
No. 258 (295).
Kampen, i Mei 192^ £ Den Heeren Gebr. Bastings, Rotterdam.
De heer E. Pronk van de firma Pronk & Co., alhier, heeft mij medegedeeld, dat binnenkort bij U de betrekking van correspondent open komt, en ik neem daarom de vrijheid, U mijn diensten aan te bieden.
Ik 'ben een zoon van Hk. Zandvliet, fabrikant te Schiedam, en heb de Hoogere Burgerschool met 3 j. cursus te Rotterdam met goed gevolg doorloopen. Op mijn zestiende jaar kwam ik als leerling op het kantoor bij den heer C. H. Klaverweide, te Schiedam, van wien ik 'bijgaand getuigschrift mocht ontvangen, toen ik ruim twee jaren later als bediende op het kantoor van de papierfabriek Kampen werd aangesteld, waar ik thans nog als correspondent werkzaam ben. Mijn patroon, de heer Derksen, is gaarne bereid, U op Uw verzoek inlichtingen omtrent mij te geven.



159
Mocht U er toe overgaan, mij voor de bij U openvallende plaats aan te nemen, dan geef ik U de verzekering; dat ik mijn uiterste best zal doen, om die betrekking tot Uw tevredenheid te vervullen.
Terwijl ik U beleefd verzoek, mij met Uw vertrouwen te vereeren, teeken ik, in de hoop op een gunstig antwoord, ;
met de meeste hoogachting, Joh. Zandvliet.
No. 259 (296).
Rotterdam, i Augustus 192 .
iM., '
Naar aanleiding van Uw advertentie in het Amsterdamsche Handelsblad, neem ik de vrijheid, U voor de vervulling van de op Uw kantoor vacante betrekking beleefd mijn diensten aan te bieden.
Zonder de grenzen der bescheidenheid te buiten te gaan, geloof ik U te mogen verzekeren, dat ik alle gewone kantoorwerkzaamheden tot Uw tevredenheid zal kunnen volbrengen. Ik ben gedurende drie jaren in de leer geweest bij den heer A. Bruining, fabriek van Chemische producten, te Haarlem; daarop ben ik als. bediende op het kantoor gekomen bij de heeren Pander & Bouwens, te Leiden, en tegenwoordig bekleed ik de betrekking van tweeden boekhouder bij de heeren Tielemans & Co., alhier. In die verschillende betrekkingen heb dk de gelegenheid gehad, mij in verschillende richtingen te bekwamen, en zooals Ü uit de bijgaande kopieën der getuigschriften van mijn patroons zal blijken, zijn zij steeds "over mijn werk tevreden geweest.
Daar gïj in Uw advertentie opgaaf verlangt van het gewenscht salaris, neem ik de vrijheid, U mede te deelen, dat ik in mïjn tegenwoordige betrekking een salaris geniet van ï 2000.— per jaar, en dat ik om te beginnen met een zelfde bedrag 'tevreden zou zijn.
Met het beleefd verzoek, voor de bedoelde betrekking bïj U in .aanmerking te mogen komen, teeken ik
met de meeste hoogachting, Fred. de Vos.



OOSTinB'S p—=——: HANDELSWOORDENBOEK
Handboek ten gebruike bij de Handelscorrespondentie in het
nederlandsch, Duitsch, Engelsen en Fransen.
VIERDE, HERZIENE EN OMGEWERKTE DRUK
door
J. W. Kuiper, (Duitsch), H. Jansonius (Engelsen) en A. A. Heskes (Fransch).
Leeraren aan de Hoogere Handelsschool te Rotterdam. -
In linnen f 13,50
Het toeval moet soms dienen om ons kennis te doen maken met een werk, waaraan wij reeds Jaren behoefte gevoelden. Dit was het geval met bovensteand werk, dat wij eerder zouden omschrijven met„uitdrukkingenboek"dan met woordenboek.
Natuurlijk zijn niet alle woorden gegeven, zoodat het boek niet in de plaats komt van het woordenboek, maar als aanvulling- er van dient bij de correspondentie, waarbij het zoo dikwijls voorkomt, dat men zich afvraagt: „hoe zegt de Duitscher, of Engelschman dit of dat" of wel, „hoe zal ik nu goed omschrijven in het Fransch wat ik zus of zoo in het Hollandsch bedoel." Ons althans gaat het meermalen zoo en wa vinden Oostlng's woordenboek een groote aanwinst waarmede we zeer. zijn ingenomen.
Het werk bevat ruim 700 pagina's, de verdeeling is linker helft: 2 kolommen Nederlandsch en Duitsch, rechterhelft: 2 kolommen Engelsch en Fransch, de druk is duidelijk en het papier laat niets te wenschen over. Een lijst van plaatsnamen, die in de vier talen niet gelijk zijn, besluit het boek, dat wij gaarne en met warmte aanbevelen voor wie in de moderne talen moet correspondeer en. t. D. H. in „De Suikerindustrie".






B;lPpfS — ÜUUUA'
Handels- ff
f 0,95 Engelsche "M;KVKll
hetuerktdoDr fl. fl. Heskes, J. {JU. Kuiper,FL Uolbeda,
Leeraren te Rotterdam.
De overeenstemming van den inhoud dér vier deeitjes, de inleidingen bij de hoofdstukken in bet Nederlandsch, , de vele aanteekeningen bij de brieven in; de. vreemde talen, ..—. kortom de geheele inrichting maakt deze verzameling handelsbrièven in het bijzondervJëschikf voor hen, die geheel op zich zelf moeten of willen ^tüd^eTettï;
Kuiper's Beknopt Handelswoordenboek
Woorden en Uitdrukkingen voor de Handelscorrespondentie In het Nederlandsch, Duitsch, Engelsch en Fransch
- Gebonden ƒ 3.50
.Het is meLrfalent samengesteld en zal zeker in de onderwijzerswereld en speciaal' op> Handelsscholen mei ingenomenheid worden begroet. J. G. Verroen. *j
KramErs' U/ooFdEnboeken %
Fransch, 10e dr. bew d. vy. VAN DER MOLEN. J4.S0 UUitSCh, 7e dr. bew. d. H. W. J. KROES. f4,50 Ehgelsch, 8« dr. bew. d. Dk. PRICK VAN YVELY. ƒ 5.75
"., Per stel ƒ 14.— ,
Kramers' woordenboeken worden steeds herdrukt, en door zeer bevoegde bewerkers op de hoogte van den tijd gehouden. Behöoren voor de moderne talen tot de' meest gebruikte.