HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND 7t / (I Jl- Kn.ifö- / 33> l w>! / Het 3 X Moderne Landhuis V in Nederland / DOOR f I W. LELIMAN ] Bouwkundig Ingenieur ^ - EN K. SLUYTERMAN Hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool MET 500 AFBEELDINGEN 'S-GRAVENHAGE — MARTINUS N IJ H O F F 1916 E nederlandsche bouwkunst heeft zich van oudsher onder'I^Hg^^i^j^^ scheiden op het gebied van het landhuis. In vroeger eeuwen, if/lfi^5 [5^^™ de l^de en ^e 18de, genoten de nederlandsche buitenhuizen ~?^l»-^f»w/grooten roem. In de nabijheid der koopsteden, nog bereikbaar 1^8^ na afl°°P van de dagtaak op het kantoor, maar ook verder ^^P^^^jgj^^^1 van huis, aan den duinrand en langs de schilderachtige oevers eener kronkelende rivier of op het grondgebied der pasverworven ambachtsheerlijkheden, verrezen de statige huizingen waar de patriciërs naar den trant destijds het buitenleven genoten. De minder welgestelde burgerij volgde hun voorbeeld van verre na in de gemoedelijke theekoepels en tuinen aan den zelfkant der stad. Die oude buitenplaatsen waren vooral door de hooge ontwikkeling van den nederlandschen tuinbouw wijd en zijd beroemd. Hun faam trok bezoekers uit alle landen van Europa, en zoo kort kon het incognito bezoek van den jongen Frederik II aan ons land niet zijn, of hij maakte per trekschuit een tocht van Utrecht langs de Vecht en bezocht ook den vermaarden lusthof van de Pinto. Die legendarische roem leeft in de herinnering nog voort. Maar talrijke buitenplaatsen —> en daarbij vele der mooiste — zijn gesloopt. De lanen en hagen zijn omgehakt, de banken, beelden en fonteinen, zoo niet tot puin geslagen, her- en derwaarts verspreid. De kunstig gesmede toegangshekken, vaak het eenige overblijfsel van voormalige praal, leiden thans naar een weiland of boomgaard, die de plaats innemen der strenge le-Nötre parterres, der doolhoven en vijvers. Andere zijn, niet tot hun voordeel, gemoderniseerd en verloren hun eigenaardig karakter. De oude reisbeschrijvingen, waarin vreemdelingen hunne indrukken van ons land vastlegden, de kopergravures der „arcadia's", der aan „verheerlijkte" of „zegepralende" rivieren en gewesten, opgedragen plaatwerken, leeren echter welke rol in vroeger eeuwen van nationalen welstand het landhuis in onze bouwkunst speelde. De bekendste toenmalige bouwmeesters werden voor den bouw geraadpleegd. In de verzamelde werken van Post en Vingboons trekken voorname landhuisontwerpen de aandacht. Geen kosten werden gespaard om het landhuis te tooien, den tuinaanleg te verrijken met kleine bouwwerken, — als theekoepels of aanlegsteigers voor boeier of tentjacht — met beelden en groepen van mythologischen aard, met zonnewijzers en monumentale inrijhekken tusschen rijk gebeeldhouwde hard- VI HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. steenen posten, die vereenigd waren door een boog welke in sierlijke, vergulde majuskels den voorbijganger den naam der plaats onthulde. Het landhuis van dat tijdperk placht te zijn eene uiting van weelde en overdaad, kenmerkend voor den rijkdom, die in het eind der 17de eeuw, en vooral in de 18de, onze patricische kooplieden uitlokte om het leven meer en ruimer te genieten dan hunne voorouders het hadden gedaan. Tegelijk mét de welvaart kwijnde ook de landhuisbouw. Vele oude buitens verdwenen sedert het begin der 19de eeuw, nieuwe werden slechts bij uitzondering gebouwd, terwijl ook die weinige in bouwkundige beteekenis niet de oude evenaarden. Vrij plotseling is echter een kentering ingetreden. In de laatste jaren immers heeft ook hier te lande de landhuisbouw opnieuw een hooge vlucht genomen. Daaraan is voor een niet gering deel toe te schrijven dat in het algemeen de hedendaagsche nederlandsche bouwkunst zich mag beroemen op een goeden naam. Dat verschijnsel, hetwelk trouwens geenszins tot ons land beperkt bleef, is volkomen verklaarbaar. Het is de architektonische weerspiegeling eener reaktie tegen de steeds toenemende samentrekking van een groot deel der bevolking in enkele centra van nijverheid en handel. Welke voordeelen hieruit ook mogen zijn voortgevloeid, blijve in het midden. Maar aan den anderen kant deden zich ook onmiskenbaar sterke nadeelen gevoelen waaraan men in Nederland zoo goed als elders, trachtte te ontkomen door, 't zij werk- en woonplaats te scheiden, 't zij althans een deel des jaars „buiten" door te brengen. Gepaard aan een trek naar de steden, ging dan ook een trek naar het land. Beide kruisten elkander. Het ingespannen, gejaagde leven in de groote bedrijfscentra noopte velen in een rustige omgeving verpoozing te zoeken. Het moderne buitenhuis — en daaronder vooral het kleinere type: het zomerhuis in engeren zin ~ mag dan ook niet meer in de eerste plaats als een uiting van weelde worden beschouwd, maar veeleer als een bron van gezondheid en volkskracht. Daarbij kwam dat in de groote steden, de stijgende terrein- en bouwkosten, het betrekken van een eigen vrije woning, dat vroeger regel was, steeds meer maakten tot een slechts voor de meest bemiddelden bereikbaar ideaal. De woning-voorziening berustte daar tot overmaat van ramp in handen van den speculatiebouw en het is verklaarbaar dat zij door dezen vrij wel uitsluitend van materieel standpunt werd bekeken. De huizen, als massa-product gebouwd volgens een vast schema met doorgaans veel aesthetische pretentie en weinig aesthetische waarde, zoo goedkoop mogelijk opgetrokken met verwaarloozing van vele faktoren die het werkelijke gerief en de gezelligheid bevorderen, zonder eigenaard of HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. vil karakter, en desondanks zoo duur mogelijk verhuurd, gaven geene voldoening in verhouding tot de stijgende huren. Ook het uiterlijk der stad in haar geheel won niet als zij zich uitbreidde, De oude schilderachtige wijken boetten hunne bekoring grootendeels in bij het in omvang en snelheid gestaag toenemende modernisatie proces, zonder dat, tengevolge van'het lage peil van den stedenbouw, de nieuwe wijken dat verlies goed maakten door grootere aantrekkelijkheid. Van die dorheid leerden allengs velen zich rekenschap geven. Aanvankelijk hadden de steden eene groote aantrekkingskracht uitgeoefend door de betere hygiënische toestanden, door de zorg van het onderwijs, door het bezit van waterleiding, gas en electriciteit en andere inrichtingen van modern gerief, ter Wille waarvan men zich de hooge lasten, de kostbaarder levenswijze, het gemis aan vrijheid en rust, getroostte. Deze aantrekkingskracht verzwakte evenwel toen ook ten plattelande diezelfde gemakken, welke onmisbaar werden geacht voor het huidige leven, steeds meer werden ingevoerd, of, waar zij nog ontbraken, de volmaking der techniek in het gemis tegemoet kwam door eenvoudige installaties van watervoorziening, verlichting of rioleering. Daarbij kwam dat, naar mate er zich meer menschen vestigden, in de tot villa-kolonie geworden dorpen, het onderwijs verbeterde, nieuwe winkels geopend werden die berekend waren op de behoeften en levensgewoonten der nieuwe bevolking en dus in één woord de bezwaren verminderden. Het werd mogelijk zich „buiten" te vestigen zonder te moeten ontberen en zonder zich de gemakken die het moderne leven biedt, te ontzeggen, zonder afstand te moeten doen van artistieke en intellektueele genoegens. . De moderne verkeersmiddelen, de telefoon hieven de afstanden op en verlosten het platteland uit zijn isolement. De uitbreiding der openbare middelen van vervoer en de auto overwonnen de grootere afstanden, maakten het den stads-mensch mogelijk zijn woonplaats elders te vestigen, terwijl het algemeene gebruik van het rijwiel de verdere verspreiding der bevolking vergemakkelijkte. Iedere kring der bevolking trachtte op zijne wijze van dien nieuwen toestand partij te trekken en zich aangenamer woningtoestanden te verzekeren. Villaparken rezen uit den grond vooral op de hooge gronden binnen bereikbare afstanden van de werksteden in het polderland; op voorheen te eenzame plaatsen werden opnieuw groote landhuizen gebouwd; ook de tuinstad-beweging, die mede den arbeider ten goede zou komen, schoot hier te lande wortel. Die ontsluiting der natuur ging echter vaak gepaard met de vernietiging harer schoonheid, omdat onoordeelkundig werd te werk gegaan, zonder VIII HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. piëteit noch gevoel voor schoonheid. De aanleg van menig villa-park is begonnen met de brutale vernietiging van een groot deel van het bestaande natuurschoon. Het gebruikelijke proces dezer ontluistering wordt met vlijmende scherpte door P. H. van Moerkerken aan de kaak gesteld in zijne heemschutnovelle „de ondergang van het dorp." De grondspeculatie maakte zich meester van ongerepte terreinen en uitgestrekte buitengoederen om deze op de voor haar voordeeligste wijze te versnipperen, zonder rekening te houden met aesthetische eischen. Eerst in de laatste jaren hebben ruimer inzichten zich in enkele gevallen baan gebroken. De opdrijving der grondprijzen dwong tot het minimum-terrein gebruik, zoodat menig zoogenaamd „villa-park", waar de pieterige huizen op enkele meters onderhngen afstand verrijzen, welbeschouwd eene parodie is op het begrip „buiten". Maar ook de landhuis-bouw zelf, moest de kinderziekten doormaken. Onze bouwkunst werd gesteld voor een haar vrijwel geheel nieuw vraagstuk, en het kan geene verbazing wekken zoo, naar ons thans meer ontwikkelden geschoold oordeel, ook de eerste proeven van den herlevenden landhuisbouw over het algemeen niet den juisten toon troffen. In de 19de eeuw had de overlevering in de bouwkunst hare kracht verloren. In rustelooze afwisseling met plotselinge sprongen waren de meest uiteenloopende opvattingen en stijlen elkander opgevolgd, naast en door elkander toegepast. De overdreven beteekenis, welke ook in de bouwkunst, werd gehecht aan individualiteit, verleidde bovendien velen, wier kundigheden hen geen recht gaven op eene zelfstandige rol, om zich niettemin los te maken van de beproefde tradities van samenstelling en vorm. Gewaagde proefnemingen met nieuwe materialen gingen hand in hand met misbegrepen „architectuur", die haar kracht zocht in klakkelooze navolging van historische stijlen of in eene gewilde oorspronkelijkheid, niet geleid door een beschaafd en gerijpt inzicht. Dit verschijnsel was intusschen geenszins kenmerkend voor den landhuisbouw in het bijzonder. Het geheele veld van de bouwkunst uit het laatste vierde deel der 19de eeuw had er onder te lijden. Van de verschillende groepen bouwwerken heeft echter het landhuis zich het eerst hersteld. Op zijn gebied valt wederom een vaste lijn te bespeuren, is eene overlevering in wording, welke, gebaseerd op de voorbeelden der vooraanstaande bouwmeesters, ook buiten hun kring haar invloed doet gelden door eene beschaafder, soberder bouw. Een groote faktor bij de verheffing van het peil was de algemeene belangstelling die ten deel viel aan het landhuis, wijl daarin door zoovelen een bereikbaar levensideaal werd gezien. Ook de omstandigheid dat, in tegen- HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. IX stelling tot den bouw in de steden, de landhuizen veelal werden gesticht voor eigen bewoning, had een gunstigen invloed op het ontstaan van karaktervoller oplossingen dan de speculatiebouw had kunnen bieden die uit den aard der zaak niet alleen onpersoonlijk is, maar bovendien geneigd een ongeëvenredigde waarde toe te kennen aanzuiver uiterlijke trekken, in de hoop daardoor zijne objekten aanlokkelijk te maken. De landhuisbouw werd onttrokken aan de sfeer van technische geheimzinnigheid en onbegrijpelijkheid die den leek veelal verhindert deel te nemen aan de architektuur. Hij bood hem vele aanknoopingspunten er in mee te leven. Van die persoonlijke aanraking en bemoeiing kon een heilzame weeromstuit niet uitblijven, welke veelal in eene liefdevolle, welverzorgde behandeling zijne uiting vond. Het moderne landhuis biedt een beeld van rijke schakeering, al zijn de verschillende vormen, waarin het zich voordoet, ook tot eenige hoofdtypen naar omvang en aesthetisch karakter terug te brengen. Het ligt voor de hand dat het algemeene streven naar ongekunstelden eenvoud en natuurlijkheid, dat de moderne bouwkunst kenmerkt, nergens beter en vollediger tot zijn recht kon komen dan bij het landhuis. Dit beantwoordt aan eene vergelijking van J. A. Lux die in het landhuis begroette „het volkslied der bouwkunst". Die vergelijking is treffend. Het landhuis beantwoordt aan den ongedwongen, vroolijken, frischen toon, met zijne onverwachte wendingen, zijn zin voor humor, wars van konventioneele regels, maar tintelend van blijde levenslust en gezond gevoel. Dit geldt natuurlijk in het bijzonder voor die landhuizen, welke inderdaad buiten, in onmiddellijke aanraking en wisselwerking met de natuur staan, minder voor het bouwwerk in de voorstad of villa-voorstad, aan wier type meer architektonische houding eigen is. Bij deze laatste treedt ook meer op den voorgrond de strijd der stijlen, die over het algemeen in de meer zakelijk ontwikkelde vormen der eerstgenoemde kategorie landhuizen zijne principiëele beslissing reeds vond, blijkende uit een overwegend modernen geest, los van historische stijlvormen, maar gebaseerd op de overgeleverde landelijke bouwwijzen. In deze uiterlijk bescheiden bouwwerken is verwezenlijkt de wensclr van Emerson: dat de schoonheid zou terugkeeren tot de gebruikskunsten en het geijkte onderscheid zou verdwijnen tusschen deze en de zuivere, de „hooge" kunst. Een landhuis kan niet volgens algemeene kompositie-regels op de teekenplank worden ontworpen. Ieder geval voor zich beschouwd, moet met fijn gevoel voor vorm en kleur met de omgevende natuur worden vereenigd tot een harmonisch geheel. De „kunst" moet zich daarbij in zoover bescheiden op den achtergrond houden in verhouding tot de natuur, als het gevaar bestaat de eenheid van X HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. het beeld te verbreken, indien het huis, bijv. door sprekende dekoratieve behandeling, de aandacht op zich samentrok. De daaruit ongezocht voortvloeiende verscheidenheid leidt tot verrassende oplossingen. In deze schuilt een der geheimen van de bekoring van den landhuisbouw, welke onttrokken is aan den schematizeerenden bouwtrant, die voor een „normale" behoefte een gemiddeld type in het leven roept. Het huis dat voor eigen gebruik, in verband met bepaalde omstandigheden ontstaat, verkeert in de beste omstandigheid om daarentegen een levende, organische schepping te worden. Het heeft een karakter dat ook tot den beschouwer spreekt, en hem boeit omdat h^t iets eigens te zeggen heeft, omdat het ook zelf de weerspiegeling eener persoonlijkheid is. In weerwil dat het landhuis in de laatste jaren in onze kunst eene belangrijke plaats inneemt, dat het vele onzer meest op den voorgrond tredende bouwmeesters heeft geïnspireerd tot scheppingen welke tot de karakteristiekste onzer hedendaagsche bouwkunst behooren, ontbrak nog een objectief samengesteld overzicht, waaruit blijkt op hoe velerlei en vaak oorspronkelijke wijze het moeilijke, doch zoo dankbare vraagstuk van den landhuisbouw was opgelost. In die leemte wordt door de uitgave van „Het Moderne Landhuis in Nederland" voorzien. Het is nu zeker niet uitgesloten dat sommigen in de meening verkeeren dat een dergelijk boek den architekt wellicht zou kunnen vervangen. Eene dergelijke verwachting berust echter op eene dwaling. De „liefhebber" die het met zijne moreele opvattingen en de wet op het auteursrecht in overeenstemming wist te brengen om met behulp van afbeeldingen zelf als architekt op te treden, zou deerlijk bedrogen uitkomen. Het ontbreekt niet aan waarschuwende voorbeelden van leeken die, door een prentje uit „Studio", of „Woche" of eenig populair kunsttijdschrift op eigen gelegenheid na te bouwen, zich zelf zeer teleurstelden, al ware het slechts doordien zij geen inzicht in de bouwkosten bezaten, 't geen vooral klemde wanneer „kleine" veranderingen gewenscht werden. Tot welke dwaze voortbrengselen zulk verstandeloos nabootsen kan leiden, wordt bewezen door een optrekje in een onzer groote Noordzee-badplaatsen. Dit is precies nagevolgd uit een bundel zomerhuizen, met dien verstande dat het houten vakwerk van het oorspronkelijke redeloos werd nagevolgd door cementen banden dwars over het muurwerk te trekken! Wie een werk als dit met oordeel raadpleegt, zal, wel verre van den architekt overbodig te achten, integendeel tot de slotsom moeten komen dat een bekwaam deskundige onmisbaar is als raadsman, wil men een bevredigend resultaat bereiken. Deze weet door zijn kennis en ervaring partij te trekken van de bijzondere gegevens, kan de vaak veelsoortige verlangens op de voor- HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. XI deeligste wijze in overeenstemming brengen met de beschikbare middelen. De groote verscheidenheid van geslaagde oplossingen voor een zelfde vraag, die deze bundel bevat, is bovendien een aanwijzing, dat nog vele andere faktoren een rol spelen dan de ondeskundige, die op bestaande voorbeelden afgaat, doorziet. Ook — ja, juist bij kleine werken dient de voorlichting van den deskundige te worden ingewonnen, want daar zijn doorgaans de moeilijkheden relatief het grootst. De leek, ook al heeft hij afgeronde eigen denkbeelden, behoeft voor hunne uitwerking de medewerking van den vakman. In dien vakman moet hij niet zien den onderdanigen dienaar zijner verlangens, maar den onafhankelijken architekt, die hem zoo noodig tegen zijne verlangens beschermt. Een dergelijk optreden wordt niet altijd aanstonds begrepen en vaak verkeerd uitgelegd, maar op den duur zal de juistheid erkend worden. Om die rol te kunnen vervullen moet de deskundige op architektonisch gebied echter in gelijke mate als de geneesheer, de notaris of rechtsgeleerde zich in den hoogsten zin des woords als de vertrouwenspersoon van zijn lastgever kunnen gevoelen. Dit nu houdt in dat hij zich niet op eenigerlei wijze aanbiedt, maar dat na rijp beraad de bouwheer uit eigen beweging zijn keuze vestigt. De verhouding tusschen bouwheer en bouwmeester moet niet zijn van uitsluitend formeelen aard. Zij moeten zich beschouwen als medewerkers. De architekt zal, in het bewustzijn niet voor zichzelf te bouwen, zijn eigen persoonlijkheid niet op den voorgrond plaatsen. Hij zal zich indenken in de wenschen van zijn lastgever en, wanneer deze nog slechts in vagen vorm mochten bestaan, trachten ze ongemerkt te ontwikkelen, aan te vullen en de nog onbestemde idealen af te ronden en te bevestigen. Wil een dergelijk advies echter tot de verwachte uitkomst kunnen leiden, dan moet de bouwmeester van den aanvang der plannen af worden gehoord, te beginnen bij de terreinkeuze. Niet zelden immers worden daarbij ten opzichte van afmetingen of ligging uit ondoordachtheid fouten begaan, die naderhand de verwezenlijking der gekoesterde idealen in den weg blijken te staan en dan onherstelbaar zijn. Wie dit alles overweegt, zal bij de beoordeeling van eenig huis weerstand bieden aan de veelal bestaande, maar onbillijke neiging om oplossingen, die bevreemdend of minder geslaagd schijnen, aanstonds te wijten aan den bouwmeester zonder eenig onderzoek naar de omstandigheden waaronder, of de reden waarom aan een bepaalde oplossing een voorkeur werd gegeven, welke mogelijk alleen in dat bijzondere geval gewettigd is. Sir Henry Wotton gaf in eene beschouwing over „Elements of architecture", die in 1624 het licht zag, deze drieledige definitie ten beste welke \ XII HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. nog niets inboette van hare beteekenis, maar behartigingswaardig bleef als op den dag dat zij werd neergeschreven: „The end is to build well. Well building hath three conditions — Commoditie, Firminess and Delight." Aan deze drie eischen moet een bouwwerk getoetst worden. Geheel ten onrechte wordt de architektonische waarde van een huis en van zijn bouwmeester echter vaak alleen beoordeeld naar het uiterlijk, een grondslag die niet zelden tot onbillijkheid leidt. Indeeling en inrichting immers zijn, hoewel „prozaïscher", minder de onmiddellijke aandacht trekkende faktoren, toch van niet minder beslissenden aard. Dit vooral wanneer een bescheiden bouwsom dwong tot beperking, die dan zeker in de laatste plaats mag worden gezocht in vermindering der gebruikswaarde, der door Wotton bedoelde „commoditie". De voorname buitenhuizen uit 17de en 18de eeuw, onderscheidden zich in het statige karakter hunner monumentale architektuur weinig van de patricische woningen in de steden. Zij missen alle romantiek en schilderachtigheid, alle speelsche toevalligheid, die aan de landelijke bouwkunst zoo groote bekoring kan geven in samenwerking met de omringende natuur of de begroeiing. Zij verrezen onaandoenlijk te midden van den streng architektonischen tuinaanleg. Het uiterst stijlvolle en karakteristieke geheel is de architektonische uiting van den deftigen „mijnheer", de legendarische gestalte waarin onze 18de eeuwsche patriciër door de overlevering is vereeuwigd. Niet alleen door uiterlijk maar ook door indeeling maken de toenmalige buitenhuizen een monumentalen indruk. De eischen van bewoning zijn sedert echter verfijnd en in aantal toegenomen. Dit weerspiegelt zich in de ingewikkelder indeeling der hedendaagsche plattegronden. De weinige groote ruimten van het vroegere landhuis maakten in haren eenvoudigen samenhang eene regelmatige, symmetrische groepeering gemakkelijker en voor de hand liggend. De eischen die thans gesteld worden aan dienst- en woonruimten waren öf niet bekend öf wogen minder zwaar. Maar aan den anderen kant wordt thans, al is de indeeling ingewikkelder, gestreefd naar eene beknopte oplossing, die den dienst vergemakkelijkt. Rekening moet ook worden géhouden met zoovele inrichtingen die eertijds ongekend, thans ook bij een kleineren en eenvoudigen bouw op het gebied van gerief, van hygiëne, van technische installaties voorkomen, met zoovele niet zelden tegenstrijdige gegevens en verlangens, wier verwezenlijking aan het kombinatie-vermogen van den ontwerper ongelijk zwaarder eischen stellen. En toch moet hieraan worden voldaan. Het buitenleven bindt den bewoner sterker aan zijn huis dan het bestaan in de stad met hare vele afleidingen, en doet hem gerief en warme huiselijkheid des te meer op prijs stellen. Er bestaat nog eene bijzondere aanleiding HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. XIII om bij een buitenhuis vooral aandacht te wijden aan een bouw die de bewoning vergemakkelijkt en vereenvoudigt: n.1. de moeite om goed personeel te krijgen en te behouden. De vereenzelviging der begrippen van gerief en weelde is eene fout die dikwijls gemaakt wordt. Gerief en weelde hebben inderdaad niets met elkander uitstaande. Het zijn eigenschappen van een geheel andere orde. Een bescheiden week-end-cottage bij welks bouw en indeeling de grootste zuinigheid voorzat en aan weelde in geen enkel opzicht werd geofferd, kan, doordien het tot in onderdeden goed doordacht werd in verband met de omstandigheden, niettemin in de bewoning beantwoorden aan hooger eischen van gerief dan een voornaam landhuis van grooten en ruimen opzet. Het welslagen van de indeeling van een woonhuis hangt voor een niet gering deel af van schijnbare kleinigheden. De plaatsing of afhanging van een deur of raam kan de bruikbaarheid van woon- of slaapkamer als 't ware ver veel vuldigen in verband met de mogelijkheid de meubels te verdeelen, zithoekje of bedden tochtvrij op te stellen. Werd in de keuken de gootsteen aangebracht op eene plaats, die niet handig is voor het gebruik, dan schuilt daarin een bron van dagelij ksch ongemak. Hier zal moeten worden overwogen of het niet raadzaam is bij wijze van uitzondering een venster anders te doen draaien dan de overige vensters van het huis, daar of niet een schuifdeur in plaats van een draaideur het nuttig effect van een vertrek aanmerkelijk zal vergrooten. Dergelijke zuiver praktische overwegingen dringen zich onwillekeurig bij tientallen op aan den ervaren bouwmeester. Het is hier evenwel niet doenlijk eene handleiding te geven die in den vorm van voorschriften steeds tot het doel zal leiden. De inrichting van bepaalde vertrekken stelt weliswaar zeker vaste eischen, maar over het algemeen zal zoowel de groepeering der vertrekken onderling, als hunne indeeling moeten worden bepaald met inachtneming van de bijzondere omstandigheden van het gegeven geval: terreinsgesteldheid, ligging ten opzichte van uitzicht en hemelsstreek, voorts van de gewoonten en wenschen der bewoners, en hun bestaand huisraad. De ontwerper zal die gegevens soms tegen elkander moeten afwegen als zij, ook na de vernuftigste overlegging met elkander in strijd zijn. Zoo zal het bijv. kunnen voorkomen dat bij een of ander vertrek ter wille van een uitzicht wordt afgeweken van de in het algemeen wenschelijke oriëntatie. Juist aan deze vrijheid dankt de landhuisbouw zijn aantrekkelijk karakter van individualiteit en mitsdien van verrassende verscheidenheid. Voor het ontstaan van een geriefelijk huis is echter een eerste vereischte dat de ontwerper zelf een ontwikkeld begrip heeft voor de gemakken des levens, voor een stemming van huiselijke gezelligheid, opdat hij den juisten toon daarvan weet aan te slaan. In dezen gedachten- XIV HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. gang valt eene uiting van Prof. Gurlitt die in een voordracht het voor de opleiding van menig architekt nuttiger achtte eens aan te zitten aan een maaltijd in een wel verzorgd huis, dan een half jaar wiskunde te leeren. In vergelijk tot buitenlandsche landhuizen worden bij de nederlandsche veelal geene bijster hooge eischen gesteld. Dit geldt in het bijzonder de woon- en dienstlokaliteiten. Zoo laat bijv. de samenhang van rijwielbergplaats, garderobe en toilet — dat is de groep ruimten waarin men thuiskomend zich van natte of stoffige kleeren enz. ontdoet en zich opknapt — onderling en met het ingangsportaal eenerzij ds en met de dienst- en woningruimten anderzijds, in vele gevallen te wenschen over. En toch is dit vooral in een buitenhuis van groot belang. Dikwijls biedt een kleine vestibule tevens de eenige gelegenheid om de, buiten juist vrij talrijke kleedingstukken van gezin en bezoekers te hangen, is een fonteintje of handwaschbak in de gang de eenige onvrije gelegenheid om zich, na wandeling of fietstocht thuisgekomen, op te knappen. En op de slaapkamerverdiepingen treft men niet zelden aan, eene voor het dagelijksch gebruik ongemakkelijke groepeering van het hoofdslaapvertrek met badkamer en W.C.; zou eene andere plaatsing van het dienstbodenvertrek de vrijheid van het gezin zeer bevorderd hebben; mist men ruime kleerenberging; is geen verband gelegd tusschen de aangewezen plaats der bedden met die van deuren, schoorsteen en ramen. In het bijzonder pleegt, bij vergelijking vooral met Engeland, de dienstafdeeling vrij bekrompen te zijn, zelfs in grootere huizen. Over het algemeen bepaalt zij zich tot een keuken die in verband staat met bijkeuken of schuur. Een dienruimte, die tevens tot taak heeft om, bij wijze van tusschenportaal etensgeuren uit het huis te weren, ontbreekt niet zelden. Een zitkamer voor het personeel, of een zitnis in de keuken, is evenzeer uitzondering als een diensttrap. De verbinding met den kelder geschiedt voorts niet zelden door de hall en stoort daar — indien deze tevens als woonruimte gedacht is — de intimiteit. In het engelsche landhuis van middelmatigen omvang vormen de dienstvertrekken daarentegen een groep, die veelal een aanmerkelijk deel van den plattegrond der beneden-verdieping in beslag neemt: keuken, servants hall, bijkeuken, provisie- en dienkamers. Deze vertrekken worden dan dikwijls met de hokken en bergplaatsen van tuingerij, brandstoffen enz., een vertrek voor ruw werk, als schoenpoetsen, geschikt om een binnenhof, die tot schilderachtige oplossingen uitlokt. De aesthetische herleving van den landhuisbouw stond en zulks niet alleen hier te lande, zeer sterk onder engelschen invloed. Dit is verklaarbaar. De klassiek getinte bouwkunst vertolkte niet het begrip der knusse intieme huiselijkheid die het „home" vooral ten platten lande, waar men in sterker mate dan in de steden is aangewezen op het bestaan binnenshuis, HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. XV behoort te kenmerken. In Engeland, waar, meer dan in eenig ander land, in den loop der eeuwen de landhuisbouw gebloeid had, in hoofdzaak ook door het groot-grondbezit en den talrijken landadel, bestond eene krachtige overlevering. Deze werd door Philip Webb, George Devey, Eden Nesfield in de tweede helft der 19de eeuw opgevat, maar vooral werd zij populair, door Richard Norman Shaw. Hunne scheppingen waren eene revelatie. De engelsche invloed openbaarde zich niet alleen in meer direkte navolging, maar hij gaf ook alom den stoot aan eene herleving der nationale en plaatselijke overlevering. Na het eerste tijdperk van navolging werd in eigen kring rond gezien naar aanknoopingspunten. Het engelsche voorbeeld had geleerd zich los te maken van strenge stijlvormen en, zonder inachtname van de geijkte regels der bouwkundige kompositie op natuurlijke, zakelijke wijze, in ongedwongen groepeering het landhuis te ontwikkelen uit de eischen der praktijk, met gebruikmaking der voor de hand liggende elementen uit de inheemsche, landelijke bouwkunst. Deze opvatting kwam vooral ten goede aan het landhuis van kleine of middelmatige afmetingen, en het optrekje of cottage, dat zich aldus niet voordeed als een villa in miniatuur, maar als een zelfstandig type. Deze schilderachtige romantische aanleg van het engelsche landhuis was in beginsel ontleend aan de bouwwerken uit het laatst der gothiek en het begin der renaissance, welke in Engeland, gelijk trouwens in de meeste noordelijke landen, sterk den middeleeuwschen opzet bestendigde om alleen in de versierende onderdeden italiaansch-fransche inspiraties over te nemen. Later, na omstreeks 1890 maakte dit type in Engeland, althans bij den bouw der grootere landhuizen, plaats voor een streven naar meer gebonden kompositie in den geest der laat-17de en 18de eeuwsche typen, die in menig opzicht verwant zijn aan de gelijktijdige hollandsche. Een zelfde ontwikkelingsgang valt ook te bespeuren bij den nieuwen landhuisbouw hier te lande. Worden voor de kleinere landhuizen de ingevingen, nog bij voorkeur direkt of indirekt ontleend aan de landelijke bouwkunst, de grootere verraden in toenemende mate den invloed van de statige laat-renaissance en barok architektuur. Onder den invloed der engelsche voorbeelden werd ook een nieuw element in het landhuis opgenomen: de hall, die schier nooit ontbreekt. Wel hadden onze oude buitens doorgaans een ruim voorhuis maar, ook al werd dit met enkele meubels gestoffeerd, dan bleef het toch het karakter behouden van een vestibule, terwijl de engelsche hall — overblijfsel van de groote zaal van het middeleeuwsche kasteel of manor-house — een integreerend deel uitmaakt van de woonruimten. Zij is het middelpunt van het huis ook in aesthetisch opzicht. Vaak door twee verdiepingen opgaand en in verband gebracht met eene XVI HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. monumentale hoofdtrap, is de hall een uiterst dankbaar motief in de binnenarchitektuur, waaraan zij een indruk van ruimte geeft te midden van de kleinere vertrekken, die haar omringen. Van het begrip „hall" is intusschen .veel misbruik gemaakt, en ten onrechte tooit menig klein trapportaal zich met dien naam. Wil de hall aan hare eigenlijke bestemming beantwoorden, dan is een eerste eisch dat haar ook de intimiteit van een woonvertrek verzekerd wordt, door den dienst van het huis geheel buiten haar om te leiden en ook niet aanstonds vreemden den toegang te openen. Tusschen keuken en ingang moet een direkte verbinding bestaan, terwijl een afzonderlijke diensttrap het voor het personeel overbodig maakt om voortdurend de hall te betreden. Een diensttrap nu pleegt in zulke gevallen hier te lande over het algemeen nog ten onrechte te worden beschouwd als eene uiting van overtollige weelde. De engelsche invloed bleef niet bepaald tot het uitwendige en de indeeling, maar strekte zich ook uit tot den geest van de afwerking, inrichting en meubileering. Het engelsche type met zijn ongedwongen groepeering der meubels; zijn cosy-corners bij den, in een nis en van omtimmering met banken voorzienen haard, die door afwerking en omvang tot het hoofdmoment der vertrekken en het centrum der huiselijke gezelligheid is gestem^ peld; zijn vrije verdeeling van raamgroepen en erkers, die uitsluitend afgeleid is uit overwegingen van praktisch nut in verband met de fraaiste uitzichten; zijn lage verdiepingen, heeft den stoot gegeven tot geheel nieuwe opvattingen in de binnenordonnantie van het landhuis. Het was echter de kracht van het nederlandsche landhuis, zooals dit zich vooral in de laatste jaren steeds duidelijker afteekende in de nationale bouwkunst, dat het de van elders uitgegane ingevingen op zelfstandige wijze verwerkte. In weerwil van alle schakeeringen die zich daarbij openbaarden, vertoont de groote meerderheid onzer architektonisch belangwekkende landhuizen een sterken familietrek, die eene verwisseling met buitenlandsche scheppingen op hun gebied bijkans uitsluit. Op geen ander gebied is bereids grooter architektonische eenheid, meer geestelijke samenhang bereikt dan op dat van den landhuisbouw. Het is steeds gewaagd te willen vooruitloopen op het oordeel der geschiedenis. Voor zoover men thans door vergelijking en toetsing kan vaststellen, schijnt niettemin de slotsom gewettigd dat, in zijn geheel genomen en beschouwd als verschijnsel in den bouwkundigen ontwikkelingsgang, het moderne nederlandsche landhuis te zijner tijd zal gelden als eene kenmerkende prestatie des tijds, als de welgeslaagde uiting van een diepgeworteld ideaal in samenleving en kunst. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 1 LANDHUIS TE HUIZEN. ARCHITECTs K. P. C DE BAZEL. 2 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. HUIS TE SCHEVENINGEN. ARCHITECT: Dr. H. P. BERLAGE N». 3 4 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. „PARKWIJCK" AMSTERDAM (gesloopt). ARCHITECT: Dr. H. P. BERLAGE Nx. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: .1. Vestibule. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 4. Woonkamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 7. Bergplaats. 8. Warande. VERDIEPING: 1. Slaapkamer. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 4. Slaapkamer. 5. Balkon. 101 LANDHUIS TE HEELSUM, ARCHITECT: P. J. W. J. VAN DER BURGH. Bouwk. Ing. 6 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GRONDj VERDIEPING: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Eetkamer. 1. Trapportaal. 2. Slaapkamer. 4. Heerenkamer. 5. Keuken. 3. Logeerkamer. 4. Badkamer. LANDHUIS TE BOEKELO, ARCHITECT: S, DE CLERCQ HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 7 Eetkamer. LANDHUIS TE BOEKELO. ARCHITECT: S. DE CLERCQ, HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Salon. 5. Eetkamer. 6. Keuken. VERDIEPING: 1. Trapportaal. 2. Slaapkamer. 3. Slaapkamer. 4. Slaapkamer 5. Slaapkamer. 6. Slaapkamer. 7. Badkamer. HUIS TE NOORDWIJK a/ZEE. ARCHITECT: EDUARD CUYPERS. LANDHUIS „DE PAUWHOF' TE WASSENAAR. ARCHITECT: JOS. TH. J. CUYPERS. Civ. Bouwk. Ing. LANDHUIS „DE PAUWHOF' TE WASSENAAR. ARCHITECT: JOS. TH. J. CUYPERS, Civ. Bouwk. Ina. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 11 BEGANE GROND: 1. Portiek. 2. Ingang. 3. Trapportaal. 4. Woonkamer. 5. Serre. 6. Eetkamer. 7. Warande. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. VERDIEPING: 1. Trapportaal. 2. Slaapkamer. 3. Slaapkamer. 4. Werkkamer. 5. Slaapkamer. 6. Balkon. 7. Garderobe. 8. Badkamer. LANDHUIS TE SOEST. ARCHITECT: J. C. VAN EPEN. 12 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 6. Eetkamer. 1 Trapportaal. 5. Garderobe. 2. Garderobe. 7. Terras. 2. Badkamer. 6. Slaapkamer. 3. Hal. 8. Keuken. 3. Slaapkamer. 7. Slaapkamer. 4. Ontvangkamer. 9. Bijkeuken, 4. Slaapkamer. 8. Garderobe. 5. Serre. LANDHUIS TE BAARN. ARCHITECT; J. C VAN EPEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 13 LANDHUISJE TE NAARDEN. ARCHITECT: HERMAN EVERTS. 14 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND, Voorzijde. Tuinzijde. LANDHUIS JVRVA" TE VELP. ARCHITECTEN : FREEM EN BREMER. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 15 Tuinzijde. LANDHUIS „KLEIN ENGELENBURG" TE BRUMMEN. ARCHITECTEN : FREEM EN BREMER. Bouwk. log. 16 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Stalgebouw. LANDHUIS „KLEIN ENGELENBURG" TE BRUMMEN. ARCHITECTEN: FREEM EN BREMER, Bo»wk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 17 LANDHUIS „ARVA" TE VELP. ARCHITECTEN: FREEM EN BREMER. Bouwk. Ing BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Spreekkamer. 5. Toiletkamer. 6. Salon. 7. Biljardkamer. 8. Eetkamer. 9. Woonkamer. 10. Heerenkamer. 11. Dienkamer. 12. Kamer dienstpersoneel. 13. Keuken. 14. Bijkeuken. LANDHUIS „KLEIN ENGELENBURG" TE BRUMMEN. ARCHITECTEN: FREEM EN BREMER. Bouwk. Ing. 18 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „NARMADA" TE SANDPOORT ARCHITECTEN: GEBR. VAN GENDT A Lzn. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 19 Eetkamer. LANDHUIS „NARMADA" TE [SANDPOORT. ARCHITECTEN: GEBR. VAN GENDT X Lzn. 20 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: J.-Yfstibule. 2. Heerenkamer. 3. Keuken^Bijkeuken. 5.Dienkamer. 6 Eetkamer. 7. Woonkamer. 8. Speelkamer. 9. Garderobe. LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECT: J. W. HANRATH. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 21 U- U BEGANE GROND, 1 Ingang. 2. Vestibule. 3. Hal. 4. Woonkamer. 5. Eetkamer. 6. Salon. 7. Wintertuin, 8. BÜlardkamer* 9. Toilet. 10. Slaapkamer dienstpersoneel. 11. Keuken, 12. Bijkeuken, 13. Zitkamer dienstboden. 14. Provisiekamer. 15. Dienkamer. LANDHUIS „KLEIN WASSENAAR" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN; HOEK EN WOUTERS. 22 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. S talgebouwen, LANDHUIS „KLEIN-WASSENAAR" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: HOEK EN WOUTERS. LANDHUIS „HASENBERG" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN : HOEK EN WOUTERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 23 BEGANE GROND : VERDIEPING: I. Vestibule. 2. Gardérobe. 3. Hal, 1. Gang. 2. Slaapkamer. 3. Slaap- 4. Billardkamer. 5. Woonkamer. kamer. 4. Slaapkamer. 5. Slaap- 6. Eetkamer. 7. Dienkamer. 8. Tuin- kamer. 6. Slaapkamer. 7. Badkamer, kamer. 9. Keuken. 8. Slaapkamer. 9. Slaapkamer. 10. Badkamer. LANDHUIS „KLEIN HAESEBROEK" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: HOEK EN WOUTERS. 24 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Gang. 3. Hal. 4. Spreek- 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Kinderslaapkamer, kamer. 5. Ontvangkamer. 6. Woon- 4. Studeerkamer. 5. Logeerkamer. 6. Werkkamer, kamer. 7. Kinderkamer. 8. Keuken. 7. Badkamer. 8. Kleerenkamer. LANDHUIS TE WARNSVELD. ARCHITECTEN: HULSHOFF EN KOK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 25 Voorzijde. BEGANE GROND: l. Portiek. 2. Ingang. 3. Hal. 4. Studeerkamer. 5. Huiskamer. 6. Eetkamer. 7. Warande. 8. Keuken. 9. Dienkamer. VERDIEPING: 1. Gaanderij. 2. Kleedkamer. 3. Slaapkamer. 4. Mangelzolder. 5. Slaapkamer. 6. Logeerkamer. 7. Logeerkamer» 8. Logeerkamer. 9. Badkamer. LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECTEN: Prof. J, F. KLINKHAMER, Bouwk. Ing. en B. J. OUENDAG. 26 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Tuinzijde. LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECTEN: Prof. J. F. KLINKHAMER. Bouwk. Ing. en B. J. OUENDAG. x VILLA TE 's GRAVENHAGE. ARCHITECTEN: Prof. J. F. KLINKHAMER, Bouwk. Ing. en B. J. OUENDAG. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Portiek. 2. Ingang. 3. Hal. 4. Gang. 5. Fietsen. 6. Werkkamer. 7. Zitkamer. 8. Logeerkamer. 9. Kinderkamer. 10. Eetkamer. 11. Keuken. 12. Bijkeuken. 13. Provisie. LANDHUIS ..SCHALDER" TE WASSENAAR. 28 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Toilet. 4. Huiskamer. 5. Eetkamer. 6. Atelier. 7. Atelier. 8. Bergplaats. 9. Keuken. 10. Bijkeuken. LANDHUIS „SONNEVANCK" BENTVELD BIJ ZANDVOORT. ARCHITECT: J. LONDON. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 29 LANDHUISJE TE SLOTERDIJK. ARCHITECT: HERM. VAN DER KLOOT MEIJBURG. 30 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND, LANDHUISJE TE RHOON, ARCHITECT: HERM. VAN DER KLOOT MEIJBURG. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 31 LANDHUIZEN IN „HET LANSINK" TE HENGELO. ARCHITECT: KAREL MULLER. 32 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Eetkamer. 5. Salon. 6. Huiskamer. 7. Kantoor. 8. Kamer. 9. Keuken. 10. Vertrek dienstpersoneel. VILLA IN HET PARK ZORGVLIET TE "S^AVENHAGE. ARCHITECT: JOH* MUTTERS „ HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 33 Hal. VILLA IN HET PARK ZORGVLIET TE 'S-GRAVENHAGE. ARCHITECT: JOH*. MUITERS jr. 34 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Trappenhuis. 3. Spreekkamer. 4. Hal. 5. Salon. 6. Boudoir. 7. Eetkamer. 8. Biljardkamer. 9. Heerenkamer. 10. Kantoor. 11. Dienkamer. 12. Terras. KASTEEL „DE WITTENBURG" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: J. J. - M. A en J. VAN NIEUKERKEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 35 KASTEELT WITTENBURG" TE WASSENAAR. ARCHITECTENM. A. f J. VAN NIEUKERKEN. 36 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „FENWOUT" TE HUIZEN. ARCHITECT: T. NIEUWENHUIS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 37 LANDHUIS „FENWOUT" TE HUIZEN. ARCHITECT: T. NIEUWENHUIS. 38 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS MET ATELIER TE LAREN (N.H.). ARCHITECT: H. A POTHOVEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 39 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Eethal. 4. Huiskamer. 5. Keuken. 6. Bijkeuken. 7. Atelier. LANDHUIS MET ATELIER TE LAREN (N.H.). ARCHITECT: H. A. POTHOVEN. 40 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE HATTEM. VVoonkamer. ARCHITECT: D. F. SLOTHOUWER, Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 41 LANDHUIS TE HATTEM. ARCHITECT: D. F. SLOTHOUWER. Bouwk. Ing. 42 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Salon. LANDHUIS „DUYNROSE" TE SCHEVENINGEN. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 43 LANDHUIS „EIKENRODE" TE WASSENAAR. Ingang. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. 44 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „EIKENRODE" TE WASSENAAR. Zitkamer. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 45 LANDHUIS „DUYNROSE" TE SCHEVENINGEN. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Woonkamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 7. Bijkeuken. 8. Dienkamer. 9. Box. 10. Garage. BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Zitkamer. 5. Werkkamer. 6. Eetkamer. 7. Dienkamer. 8. Keuken. 9. Bergplaats. LANDHUIS „EIKENRODE" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. 46 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE ZEIST, ARCHITECT: J. STUIVINGA. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 47 BEGANE GROND: VERDIEPING: I.Gang. 2. Woonkamer. 3. Bou- 1. Slaapkamer. 2. Bergruimte, doir. 4. Keuken. 5. Zitkamer. 3. Slaapkamer. 4. Werkkamer. LANDHUIS „EBBY" TE WASSENAAR. ARCHITECT: M. E. VAN DE WALL. Bouwk. Ing. 4^ Oo X ca ■3 S O ö ca 50 ca > ö C s z ca ö ca 50 > ö TUINAANLEG. TUINARCHITECT: B. C. VAN DEN STEENHOVEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 49 LANDHUIS „DUINRAND" TE BLOEMENDAAL. ARCHITECT: H. A J. BAANDERS, 50 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Kinderkamer. 4. Eetkamer. 1. Slaapkamer. 2. Badkamer. 3. Heerenkamer. 5. Ontvangkamer. 6. Keuken. 7. Dienstportaal. 4. Slaapkamer. 5. Badkamer. 6. Slaapkamer. 7. Slaapkamer. 8. Slaapkamer. LANDHUIS ..MARINA" TE BLOEMENDAAL. ARCHITECT: H. A. J. BAANDERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 51 1° i I I I Ë I I I I 'Q| BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Salon. 4. Studeerkamer. 5. Eetkamer. 6. Serre. 7.. Billardkamer. 8. Dessertkamer. 9. Keuken. 10. Bijkeuken. U. Rijwielbergplaats.. 12. Terras. VERDIEPING: L Balkon. 2. Kleedkamer. 3. Slaapkamer. 4. Speelkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. 7. Slaapkamer.. LANDHUIS VILLA MARIA IN DEN AERDENHOUT BIJ HAARLEM. ARCHITECT: J. VAN DEN BAN. LANDHUIS TE BUSSUM. ARCHITECT: W. BAUER f. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 53 LANDHUIS „DE HOEVE" TE WASSENAAR. ARCHITECT: A BROESE VAN GROENOU, Bouwk. Ing. 54 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Hal. LANDHUIS „DE HOEVE" TE WASSENAAR. ARCHITECT: A. VAN BROESE VAN GROENOU. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 55 LANDHUIS „OVERBOSCH" TE DIEPENVEEN. ARCHITECTEN: GANTVOORT EN KNUTTEL. Bouwk. Ing. 56 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Eetkamer. 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Slaapkamer. 4. Woonkamer. 5. Kantoor. 4. Slaapkamer. 5. Badkamer. 6. Slaapkamer. 6. Keuken. 7. Bijkeuken. LANDHUIS „OVERBOSCH" TE DIEPENVEEN. ARCHITECTEN: GANTVOORT EN KNUTTEL, Bouwk. Ing. BOSCHWACHTERSWONING TB LAGE VUURSCHE. ARCHITECT: D. J. HEUSINKVELD. 58 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. 4. Salon. 5. Kinderkamer. 6. Keuken. 7. Apotheek. 8. Consultatiekamer. VERDIEPING: 1. Hal. 2. Slaapkamer. 3. Slaapkamer. 4. Slaapkamer. 5. Terras. 6. Slaapkamer. 7. Balkon. 8. Badkamer. DOKTERSWONING TE HIIXEGOM. ARCHITECT: R. J. HOOGEVEEN. / HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 59 LANDHUIS ..TRINARI" TE DE BILDT. ARCHITECT: P. M. A. HUURMAN. 60 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „WESTDORP" BIJ GOES. ARCHITECTEN: H. J. JESSE EN S. DE KONING. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 61 BEGANE GROND: l.Hal. 2. Zitkamer. 3. Salon. 4. Heerenkamer. 5. Keuken. 6. Bijkeuken. 7. Brandstoffen. LANDHUIS „WESTDORP" BIJ GOES. ARCHITECTEN s' H. j. JESSE EN S. DE KONING. LANDHUIS TE HAREN. (GRON:) ARCHITECT: G. KNUTTEL Jr„ Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 63 LANDHUIS „DE WYCHERT" TE BERG EN DAL; Hal. ARCHITECT:. J. W. HANRATH. 64 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Huiskamer. LANDHUIS „DOLIJFTAK" TE HILVERSUM. ARCHITECT: J. W HANRATH. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 65 LANDHUIS „DOLIJFTAK" HILVERSUM. ARCHITECT: J. W. HANRATH. 66 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Salon. 4. Eetkamer. 5. Serre. 6. Bibliotheek. 7. Keuken. LANDHUIS „GROENENDAAL" TE HILVERSUM. xnruiTcr^r. T W HflHQlTH LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECT: J. W. HANRATH. '68 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND, LANDHUIS TE HEEMSTEDE ARCHITECT: H. KORRINGA. 69 LANDHUIS „KLEIN ELSWOUD" BIJ NAARDEN. ARCHITECT: J. H. W. LELIMAN. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 71 72 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. VILLA IN HET PARK „ZORGVLIET' TE «GRAVENHAGE. ARCHITECT; J. LIMBURG. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 73 1° i i ' ' r i i i il VILLA IN HET PARK „ZORGVLIET' TE 'S-GRAVENHAGE. ARCHITECT: J, LIMBURG Böuwk. Ing. 74 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. VILLA IN HET PARK „ZORGVLIET" TE 'S-GRAVENHAGE ARCHITECT: J. LIMBURG, Boüwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 75 VILLA IN HET PARK „ZORGVLIET' TE 'S-GRAVENHAGE. ARCHITECT: J. LIMBURG, Bouwk. Ing. 76 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE O VERVEEN. ARCHITECT: S. F. LOEB, Bouwk. Infl. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 77 LANDHUIS TE OVERVEEN. 78 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „DE STEENHAAG" TE HEEMSTEDE ARCHITECT: I. B. VAN LOGHEM, Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 79 Woonkamer. LANDHUIS „DE STEE N HA AG" TE HEEMSTEDE. ARCHITECT j J. B. VAN LOGHEM. Bouwk. Ing. 80 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND, BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Kantoor. 4. Bedien- 1. Slaapkamer. 2. Slaapkamer. 3. Slaap- denkantoor. 5. Keuken. 6. Bijkeuken. kamer. 4. Slaapkamer. 5. Slaapkamer. 7. Huiskamer 8. Zitkamer. 9. Serre. 6. Badkamer. LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECT: JAN DE MEIJER. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 81 LANDHUIS TE BLARICUM. ARCHITECT: JAN DE MEIJER. 82 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE DRIEBERGEN. ARCHITECT; C. B. POSTHUMUS MEIJES. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 83 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Salon. 4. Woonkamer. 5. Eetkamer. 6. Garderobe. 7. Slaapkamerknecht. 8. Keuken. 9. Dienkamer. 10. Strijkkamer. 11. Rijwielen. 12. Bijkeuken. VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Kantoor. 3. Slaapkamer. 4. Badkamer. 5. Slaapkamer. 6. Terras. 7. Slaapkamer. 8. Slaapkamer. 9. Kofferzolder. 10. Badkamer. LANDHUIS TE MAARN. ARCHITECT: C. B. POSTHUMUS MEIJES. 84 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 4. Kamer. 5. Huiskamer. 6. Heerenkamer. 7. Eetkamer. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. 10. Slaapkamer knecht. 11. Provisie. 12. Dienkamer. 13. Zitkamer dienstboden. LANDHUIS „BELVEDÈRE" TE OVERVEEN. ARCHITECT: C. B. POSTHUMUS MEI jES HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 85 LANDHUIS „TURICUM" TE HALFWEG. Eetkamer. ARCHITECT: ADR. MOEN. 86 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Toilet. 4. Betaal- L Hal. 2. Studeerkamer. 3. Badkamer, kamer. 5. Kantoor. 6. Woonkamer. 4. Slaapkamer. 7. Salon. 8. Eetkamer 9. Dienkamer. 10. Keuken. 11. Dienstingang. LANDHUIS „TURICUM" TE HALFWEG. ARCHITECT: ADR. MOEN HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 87 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Vestibule. 2. Gang. 3. Huiskamer. 1. Gang, 2. Badkamer. 3 Kleedkamer. 4. Eetkamer. 5. Salon. 6. Kinderkamer. 4. Slaapkamer. 7. Studeerkamer. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. VILLA „ROSA" TE OLDENZAAL. ARCHITECT : KAREL MULLER. 88 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: ï. Ingang. 2. Hal. 3. Huiskamer. 1. Portaal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 4. Veranda. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 4. Logeerkamer. 5. Dienstbodenkamer. LANDHUIS IN HET PARK „DE KIEVIET" TE WASSENAAR. ARCHITECT: JOH». MUTTERS JR. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 89 LANDHUIS TE OVERVEEN. ARCHITECT: J. J. VAN NOPPEN. 90 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. HUIS TE NOORDWIJK AAN ZEE. ARP.HlTF.fTT. R 1 Ol IRNDAC. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 91 Voorzijde. Eetkamer. LANDHUIS „MERWEHOEVE" TE DOORN. ARCHITECT: H. A REUS, 92 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: , r. Ingang. 2. Hal. 3. Kantoor. 4. Zitkamer. 5. Veranda. 6. Eetkamer. 7. Keuken. 8. Pakhuisje. 9. Bergruimte. 10. Rijwielen. LANDHUIS „MERWEHOEVE" TE DOORN. BEGANE GROND i I. Ingang. 2. Hal. 3. Toilet. 4. Zitje. 5. Woonkamer. 6. Eetkamer. 7. Salon. 8. Overdekt terras. 9.Keuken. 10. Bijkeuken. II. Dienkamer. 12. Rijwielen bergplaats. LANDHUIS „MERWEHOEVE"' TE DORDRECHT. I I5 °l VERDIEPING: 1. Logeerka'mer. 2. Logeerkamer. 3. Garderobe. 4. Slaapkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. 7. Zolder. 8. Bergruimte. ARCHITECT: H. A. REUS. VERDIEPING: 1. Hal. 2. Logeerkamer. 3. Slaap-zitkamer. 4. Badkamer. 5. Garderobe. 6. Slaapzitkamer. 7. Dienstboden-slaapkamer. 8. Loggia. ARCHITECT: H. A. REUS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 93 1 i$rW. "^"'"1 94 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Hal. LANDHUIS „MERWEHOEVE" TE DORDRECHT. ARCHITECT: H. A REUS. HET MODERNE LANDHUISIN NEDERLAND. 95 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Antichambre. 3. Garderobe. 1. Slaapkamer. 2. Slaapkamer. 3. Slaap- 4. Salon. 5. Eetkamer. 6. Billardkamer. kamer. 4. Slaapkamer. 5. Logeerkamer. 7. Keuken. 8. Dienkamer. 6. Slaapkamer. 7. Badkamer. 8. Balkon, LANDHUIS TE HEEMSTEDE. ARCHITECT: A SALM G.B.zn f TUINAANLEG. TUINARCHITECTEN: GROENEWEGEN EN ZOON, r X m m o ö m so m > ö g z m I tl > ö HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 97 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Vestibule. 3. Hal. 4. Toilet. 5. Eetkamer. 6. Woonkamer. 7. Salon. 8. Dienkamer. 9. Kamer knecht. 10. Zilver- en poetskamer. 11. Eetkamer dienstboden. 12. Provisiekamer. 13. Keuken. 14. Wachtkamer. 15. Loggia. I I I I l5 i i i VERDIEPING: 1. Gang. 2. Logeerkamer. 3. Badkamer. 4. Kleedkamer. 5. Zitkamer. 6. Slaapkamer. 7. Slaapkamer. 8. Dienstbodenkamer. LANDHUIS TE ZANDVOORT. ARCHITECT: G. VAN ARKEL. 98 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. p i i i BEGANE GROND t 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Studeerkamer. 5. Woonkamer. 6. Eetkamer. 7. Dienkamer. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. 10. Doorgang. 11. Veranda. LM VERDIEPING: 1. Hal. 2. Badkamer. 3. Logeerkamer. 4. Slaapkamer. 5. Dienstbodenkamer. 6. Balkon. LANDHUIS „D' SEVENTOP" TE HILVERSUM. ARCHITECT: H. A. J. BAANDERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 99 LANDHUIS TE BAARN. ARCHITECT: Dr. H. P. BERLAGE Nz. 100 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Woon- 1. Trapportaal. 2. Badkamer. 3. Balkon, kamer. 5. Serre. 6. Studeerkamer. 7. Salon. 4. Slaapkamer. 8. Eetkamer. 9. Keuken. 10. Dienkamer. LANDHUIS TE DORDRECHT. ARCHITECT: B. VAN BILDERBEEK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 101 LANDHUISJE TE SCHCORL. ARCHITECT: B. VAN BILDERBEEK. 102 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Gang. 3. Woonkamer. t. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Dienst4. Studeerkamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. bodenkamer. 4. Badkamer. 7. Bergplaats. LANDHUIS TE TERBORG. ARCHITECT: B. VAN BILDERBEEK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Rijwielbergplaats. 3. Voorhuis. 1. Badkamer. 2. Slaapkamer. 4. Teekenkamer. 5. Zitkamer. 6. Eetkamer. 3. Zolder. 4. Zolder. 7. Veranda. 8. Keuken. 9. Bergplaats. 10. Terras. LANDHUIS „DEN BONGERD" TE RENKUM. 104 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. DUBBEL LANDHUIS TE RENKUM. ARCHITECT: P. J. W. J. VAN DER BURGH, Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 105 LANDHUIS TE WAGENINGEN, ARCHITECT: P. J. W. J. VAN DER BURGH, Bouwk. Ing. 106 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE BUSSUM. ARCHITECT: J. C O. CAMMAN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 107 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Toilet. 4. Ontvang- 1. Overloop. 2. Logeerkamer. 3. Bad¬ kamer. 5. Woonkamer. 6. Studeerkamer. kamer. 4. Slaapkamer. 7. Keuken. 8. Bijkeuken. 9. Dienstbodenkamer. 10. Terras. LANDHUIS TE VELZEN. ARCHITECT: S. DECLERCQ. 108 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Open hal. 3. Toilet. 1. Gang. 2. Werkkamer. 3. Slaapkamer. 4. Woonkamer. 5. Kinderkamer. 4. Badkamer. 6. Keuken. 7. Bijkeuken. 8. Dienkamer. LANDHUIS ,.'T HÖLTERHOF" TE ENSCHEDÉ. ARCHITECT: S. DE CLERCQ. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 109 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Woonkamer. 3. Eetkamer. 4. Loggia. 1. Gang. 2. Slaapkamer. 3. Logeerkamer. 4. Bad- 5. Keuken. 6. Dienkamer. 7. Bijkeuken. kamer. 5. Logeerkamer. 6. Dienstbodenkamer. LANDHUIS TE HATTEM. ARCHITECT: S. DE CLERCQ. 110 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE BUSSUM. ARCHITECT: HERMAN EVERTS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 111 HU IS IN HET PARK „ZORGVLIET" TE S GRAVENHAGE. ARCHITECTEN, J. D. GANTVOORT enW, P. C. KNUTTEL. Bouwk. Ing. 112 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Salon. 5. Eetkamer. 6. Studeerkamer. 7. Keuken. 8. Bijkeuken. 9. Veranda. VERDIEPING: 1. Hal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 4. Kleedkamer. 5. Toilet. 6. Logeerkamer. 7. Balkon. LANDHUIS „SPAARNHEUVEL" TE SANDPOORT. ARCHITECTEN: GEBR. VAN GENDT A. L.zn. m HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 113 BEGANE GROND: f. Portiek. 2. Garderobe. 3. Woonkamer. 4. Eetkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. 7, Logeerkamer. 8. Rookkamer. 9. Vertrek kamenier. 10. Eetkamer dienstboden. 11. Keuken. 12. Bijkeuken. 13. Bergplaats. HUIZE ..DE LANGE HUT" BIJ ARNHEM. ARCHITECT: W. J. GERRETSEN. 114 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. HUIZE „DE LANGE HUT" BIJ ARNHEM, Woonkamer. ARCHITECT: W. J, GERRETSEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 115 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Kantoor. I. Slaapkamer. 2. Zolder. •4. Woonkamer. 5. Serre. 6. Kamer. 7. Garderobe. 8. Keuken. LANDHUIS TE LOCHEM. ARCHITECT: J. J. HELLENDOORN. 116 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Woonkamer. 2. Keuken. 3. Kamer. 4. Slaapkamer. 5. Voederkamer. 6. Melkkamer. 7. Koestal. 8. Kalverenhok. 9. Mesthuis. 10. Binnenplaats. 11. Bedrijfschuur. 12. Wagenschuur. 13. Paardenstal. 14. Varkensloop. 15. Varkensstal. 16. Kookplaats. BOERDERIJ TE VAASSEN. ARCHITECT: J. J. HELLENDOORN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 117 BEGANE GROND: 1. Veranda. 2. Woonkamer. 3. Zitkamer. 4. Slaapkamer. 5. Keuken. 6. Bijkeuken. 7. Schuur. TUINMANSWONING TE MIDLAREN. ARCHITECT: G. HOEKSEMA Km. 118 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Zitkamer. 4. Eetkamer. 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Badkamer. 4. Logeerkamer. 5. Studeerkamer. 6. Keuken. 7. Veranda. 5. Logeerkamer. 6. Dienstbodenkamer. LANDHUIS „BOSCHDUIN" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: HULSHOFF EN KOK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 119 BEGANE GROND : VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Eetkamer. 4. Huiskamer. 1. Portaal. 2. Atelier. 3. Slaapkamer. 5. Ontvangkamer. 6. Serre. 7. Keuken. 4. Logeerkamer. 5. Kinderkamer. 6. Bad8. Provisiekamer. kamer. 7. Donkere kamer. LANDHUIS „DE KEET" TE OEGSTGEEST. ARCHITECT: H. J. JESSE. 120 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Hal. LANDHUIS „DE KEET' TE OEGSTGEEST. Atelier. ARCHITECT: H. J. JESSE HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 121 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1.Ingang. 2.Hal. 3.Salon. 4.Woonkamer. 5.Eetkamer. 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Kleedkamer. 6. Terras. 7. Keuken. 8. Bijkeuken. 9. Dienkamer. 4. Logeerkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. LANDHUIS TE HEEMSTEDE. ARCHITECT: H. KORRINGA. 122 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Huiskamer. 4. Zitkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. 7. Keuken. 8. Bergplaats. VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Logeerkamer. 3. Zolder. 4. Studeerkamer. 5. Slaapkamer. 6. Dienstbodenkamer. 7. Balkon. LANDHUIS TE HAARLEM. ARCHITECT : H. KORRINGA. HETJMODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 123 LANDHUIS „HERMANCE" TE HAREN. ARCHITECT: JAN KUILER (Groningen). 124 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECT: FOEKE KUIPERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 125 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Gang. 3. Woonkamer. 4. Achterkamer. 1. Gang. 2. Werkkamer. 3. Slaapkamer. 5. Zijkamer. 6. Keuken. 7. Bergplaats. 8. Bijkeuken. 4. Speelkamer. 5. Kinderkamer. LANDHUIS BENTVELD BIJ OVERVEEN. ARCHITECT, J. LONDON. 126 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „MARIA" TE LISSE. ARCHITECT: J. LONDON. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 127 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Hal. 2. Kamer. 3. Zitkamer. 4. Veranda. 1. Slaapkamer. 2. Badkamer. 5. Keuken. 6. Bijkeuken. 7. Stoep. LANDHUIS „DE BORGH" TE DENEKAMP. ARCHITECT: KAREL MULLER. 128 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „DE PAASCHBERG" TE LUTTE BIJ OLDENZAAL. ARCHITECT: KAKEL MULLER» HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 129 LANDHUIS „DE BORGH" TE DENEKAMP. Hal. ARCHITECT: KAREL MULLER. Hal. LANDHUIS „DE PAASCHBERG" TE LUTTE BIJ OLDENZAAL. ARCHITECT: KAREL MULLER. 130 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. TUINMANSWONING TE HENDRIK-IDO-AMBACHT. ARCHITECT: H. A. REUS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 131 BEGANE GROND: VERDIEPING: I. Ingang. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 4. Bil- l. Gang. 2. Slaapkamer. 3. Badkamer, lardkamer. 5—6. Ontvangkamers. 7. Serre. 4. Linnenkamer. 5. Balkon. 8. Zitkamer. 9. Eetkamer. 10. Garderobe. II. Dienkamer. 1Z Keuken. 13. Bijkeuken. 14. Terras. VILLA „RUSTHOEK" TE BAARN. ARCHITECTEN : SCHILL EN HAVERKAMP. 132 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND, VERDIEPING: 1. Hal. 2. Woonkamer. 3. Kamer. 1. Portaal. 2. Loggia. 3. Slaapkamer. 4. Veranda. 5. Keuken. 6. Portiek. 7. Schuur. LANDHUIS „TIMNATH SERAH" TE NOORDWIJKERHOUT. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 133 LANDHUIS „HAGHEWEIDE" TE WARMOND. ARCHITECTEN; SMITS EN FELS. 134 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS „DE SPRANK" TE SCHEVENINGEN. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 135 Tuinzijde. LANDHUIS TE BLOEMENDAAL. Hal. ARCHITECT: Prof. J. A. G. VAN DER STEUR, Bouwk. Ing. 136 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Spreekkamer. 3. Hal. 4. Kinderkamer. 1. Hal. 2. Kleedkamer. 3. Badkamer. 5. Studeerkamer. 6. Salon. 7. Serre. 8. Eetkamer. 4. Slaapkamer. 5. Linnenkamer. 6. Logeer9. Keuken. 10. Rijwielbergplaats. 11. Bijkeuken. kamer. 7. Balkon. 12. Portiek. 13. Poetskamer. 14. Veranda. LANDHUIS „DE BREMHORST" TE DE BILDT. ARCHITECT: J. STUIVINGA. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 137 138 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. ï! Slaapkamer. 2. Badkamer. 4. Eetkamer. 5. Keuken. 6. Provisiekamer. 7. Rijwielbergplaats. LANDHUIS „DE DISTEL" TE OVERVEEN. ARCHITECT: JAN STUYT. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 139 140 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Lees- 1. Portaal. 2. Badkamer. 3. Kinderkamer, kamer. 5. Heerenkamer. 6. Salon. 7. Piet- 4. Slaapkamer. 5. Slaapkamer. 6. Kleedkamer. 8. Serre. 9. Dienkamer. 10. Keuken. kamer. 7. Slaapkamer. 8. Turfzolder. 11. Bijkeuken. 12. Terras. 9. Damessalon. 10. Logeerkamer. LANDHUIS „SONNEHEERDT" TE HILVERSUM. ARCHrTECT: E. VERSCHUIJL. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 141 SPITSHUIZE TE APELDOORN ARCHITECT s A. H. WEGERIF Gzn. 142 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Hal. LANDHUIS LAAG-BUURLOO BIJ APELDOORN. ARGHITECT: A. H. WEGERIF Gin. BEGANE GROND: K Ingang. 2. Hal. 3. Slaapkamer. 4. Eetkamer. 5. Zitkamer. 6. Serre 7. Keuken. 8. Schuurtje. 9. Overdekte plaats. 10. Provisiekamer. 11. Open plaats. Pi i i i p! i |iQ| VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Logeerkamer. 3. Slaapkamer. 4. Dienstbodenkamer. 5. Zolder. 6, Zolder, LANDHUIS TE BEEKBERGEN. ARCHITECT: A. H. WEGERIF Gin. TUINAANLEG. TUINARCHITECT: D. F. TERSTEEG. j X w i O O w w z s > z ö 5 CO § z w ö w 1 p HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 145 146 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Spreekkamer. 3.Traphal. 4. Woonkamer. 5. Veranda. 6. Slaapkamer. 7. Keuken. 8. Bergplaats. LANDHUIS „DE .ENK" TE LOCHEM. ARCHITECT: J. VAN DEN BAN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang \^r6^3.Spr^n« 4. Hal. 5. Woonkamer. 6. Veranda. /.Werkkamer. 8. Atelier. 9. Werkplaats. 10. Bergplaats. 11. Rijwielbergplaats. 12. Keuken. LANDHUIS TE LAREN. (N.H.). ARCHrrarrr. n. w u scor.^ „, 148 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Logeer- 4. Bibliotheek. 5. Huiskamer. 6. Eet- kamer. 4.Linnenkamer. 5. Badkamer, kamer. 7. Serre. 8. Dienkamer. - 6. Balkon. 7. Donkere kamer. 9. Keuken. 10. Terras. LANDHUIS „DUINAUWE" TE WASSENAAR. ARCHITECT: A BROESE VAN GROENOU Bouwk. In HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 149 LANDHUIS TE ROERMOND. ARCHITECT: EDUARD CUYPERS. 150 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE ROERMOND. Hal. ARCHITECT = EDUARD CUYPERS. LANDHUIS „DE HOOGE VUURSCHE" TE BAARN. Stoep. ARCHITECT: EDUARD CUYPERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 151 Inrijhek. LANDHUIS „DE HOOGE VUURSCHE" TE BAARN. ARCHITECT! EDUARD CUYPERS, 152 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Vestibule. 2. Hal. 3. Vestiaire. 4. Gang. 5. Garage. 6. Centrale verwar¬ ming. 7. Zitkamer perso¬ neel. 8. Strijkkamer, 9. Wijnkelder. 10. Keuken. 11. Bijkeuken. 12. Dienkamer. 13. Bergkamer. 14. Automobielen- doorrit. 15. Bergplaats. VERDIEPING: 1. Hal. 2. Salon. 3. Heerenkamer. 4. Biljardkamer. 5. Antichambre. 6. Gang, 7. Kantoor, 8. Boudoir. 9. Terras. 10. Eetzaal. 11. Dienkamer. 12. Overdekt terras. 14. Serre. LANDHUIS „DE HOOGE VUURSCHE" TE BAARN. ARCHITECT: EDUARD CUYPERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 153 VILLA „SIMPANG" TE DORDRECHT. ARCHITECT: EDUARD CUYPERS. LANDHUIS „KRIMHILDA" TE SANTPOORT. ARCHITECTEN : JOS/rh. J. CUYPERS; Öv. Bouwk. Ing. en JAN STUÏ1V HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND 155 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Ontvangkamer. 5. Heerenkamer. 6. Eetkamer, 7. Serre. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. 10. Bergplaats. 11. Terras. LANDHUIS „DE HAZELAAR" BIJ OVERVEEN. ARCHITECTEN i JOS. TH. J. CUYPERS. Qv. Bouwk. Ing. en JAN STUYT. 156 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING; 1. Ingang. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 1- Slaapkamer. 2. Badkamer. 4. Salon. 5. Huiskamer. 6. Eet- 3. Linnenkamer, kamer. 7. Ontbijtkamer. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. 10. Terras. LANDHUIS AAN DEN ZYPENDAALSCHEN WEG BIJ ARNHEM. ARCHITECT: W. DIE HL. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 157 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. 4. Eetkamer. 5. Keuken. LANDHUIS „BLOEMHOF" TE BAARN. ARCHITECT: J. C VAN EPEN. 158 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Salon. 4. Woonkamer. 1. Gang. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 5. Keuken. LANDHUIS ..DE VLIERSTRUIK" TE BAARN. ARCHITECT: J. C. VAN EPEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 159 LANDHUIS „DE VLIERSTRUIK" TE BAARN. Woonkamer. ARCHITECT: J. C. VAN EPEN. 160 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1 Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. 4. Serre. 1. Gang. 2. Slaapkamer. 3. Badkamer. 5.Salon.6.Spreekkamer. 7.Keuken. S.Berg- 4. Logeerkamer. 5. Kamer. 6. Dienstbodenplaats. 9. Toilet. kamer. 7. Donkere kamer. 8. Loggia. LANDHUIS TE BUSSUM. ARCHITECT: HERMAN EVERTS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 161 LANDHUIS TE BUSSUM. Hal. ARCHITECT: HERMAN EVERTS, 162 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: f . Hal. 2. Eetkamer. 3. Trapportaal. 4. Kinderkamer. 5. Garage. 6. Keuken. 7. Dienkamer. 8. Bijkeuken. VERDIEPING: 1. Hal. 2. Huiskamer. 3. Biljardkamer. 4. Slaapkamer. 5. Logeerkamer. 6. Badkamer. 7. Dienstbodenkamer. LANDHUIS „YSËLSTËIN" TB OLDEBROEK. ARCHITECTEN: GEBB, VAN GENDT A.Lin. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 163 LANDHUIS „YSELSTEIN" TE OLDEBROEK. Biljardkamer. ARCHITECTEN: GEBR. VAN GENDT A.L.zn. LANDHUIS .SPAARNHEUVEL" TE SANTPOORT. Woonkamer. ARCHITECTEN: GEBR VAN GENDT AL.m 164 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: Ingang. 2 en 3. Hal. 4. Garderobe. 5. Woonkamer. 6. Kinderkamer. 7. Eetkamer. 8. Dienkamer. 9.Keuken. lO.Bijkeuken. 11.Poetskamer. 12. Brandstoffenbergplaats. 13. Terras. LANDHUIS TE HELMOND. ARCHITECT: J. W. HANRATH. HETMODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 165 LANDHUIS TE HUIS TER HEIDE. ARCHITECT: P. J. HOUTZAGERS, 166 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Woonkamer. 3. Slaapkamer. I. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Badkamer. 4. Werkkamertje. 5. Keuken. 6. Veranda. 4 Balkon- LANDHUIS TE HILVERSUM. ARCHITECTEN: A. R, HULSHOFF, Bouwk. Ing. en A. A. KOK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 167 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Woonkamer. 3. Keuken. 1. Portaal. 2. Kamer. 3. Zolder. 4. Slaapkamer. LANDHUISJE TE VIERHOUTEN. ARCHITECT H. KORRINCA. 168 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 4. Zit- 1. Hal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer, kamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 7. Wasch- *• Balkon. 5. Loggia, plaats. 8. Zitje. 9. Veranda. LANDHUIS TE LAREN. N.H. ARCHITECT: A. ,. KROPHOLLER. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 169 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe. 4. Toilet. 5. Salon. 6. Eetkamer 7. Boudoir. 8. Serre. 9. Heerenkamer. 10. Spreekkamer. 11. Kamer personeel. 12. Gang. 13. Terras. 14. Dienkamer. LANDHUIS „MEER-EN-BBRG" TE HEEMSTEDE. ARCHITECT: FOEKE KUIPERS. 170 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. ZOMERHUIS TE NOORDWIJK a ZEE. ARCHITECT: FOEKE KUIPERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 171 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Gang. 2. Eet- en Woonkamer. 3. Zit- \. PortaaL 2. Slaapkamer. 3. Logeerkamer, kamer. 4. Kamer. 5. Keuken. 6. Bergplaats. 7. Rijwielenbergplaats. ZOMERHUIS TE BERGEN (N.H.). ARCHITECT: A. VAN DER LEE. 172 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND ■ VERDIEPING ■ 1. Ingang. 2. Hal. 3. Spreekkamer. 4. Zitkamer. 1. Portaal. 2 en 3 Logeerkamer. 4. Damessalon. 5. Salon. 6. Terras. 7. Woonkamer. 8. Eetkamer. 5. Terras. 6. Slaapkamer. 7. Slaapkamer. 8. Slaap9.Serre. 10.Dienkamer. 11.Keuken. 12.Bijkeuken. kamer. 9. Slaapkamer. 10. Badkamer. LANDHUIS TE UBBERGEN. ARCHITECT: OSCAR LEEUW. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Spreekkamer. 3. Hal. 4. Woon- 1. Trapportaal 2. Zitkamer. 3. Slaapkamer, kamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 7. Zitkamer 4. Badkamer. 5. Balkon, dienstboden. 8. Bijkeuken. 9. Veranda. LANDHUIS ,,DENNENHOEVE'' TE BUSSUM. ARCHITECT: J. H. W. LEHMAN. Bouwk. 174 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. LANDHUIS TE WASSENAAR. ARCHITECT: ,. LIMBURG. Bouwk. In„. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 175 LANDHUIS .ZWANENHOF" TE HEEMSTEDE. ARCHITECT: J. B. VAN LOGHEM. Bouwk. Ing. 176 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1 Ingang. 2. Traphal. 3. Zithal. 4. Heerenkamer. t. Portaal. 2. Kleedkamer. 3. Zitkamer. 5. Terras. 6. Serre. 7. Salon. 8. Eetkamer. 9. Dien- 4. Slaapkamer. 5. Badkamer. 6. Balkon, kamer. 10. Keuken. 11. Open plaats. 12. Rijwiel- 7. Slaapkamer, bergplaats. 1,3. Bijkeuken. LANDHUIS „HOUTRUST" TE HEEMSTEDE. ARCHITECT » J. B. VAN LOGHEM. Bouwk. Ina. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 177 LANDHUIS „HOUTRUST' TE HEEMSTEDE. Haj ARCHITECT: J. B. VAN LOGHEM. Bouwk. Ing. 178 HET MODERNE LANDHUISJNJNEDERLAND. LANDHUIS IN HET PARK „DE KIEVIET' TE WASSENAAR. ARCHITECT: JOH». MUITERS Jr. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 179 üj ! i i Hl ! i 1 | BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Spreekkamer. 3. Hal. 4. Heerenkamer. 5. Boudoir. 6. Salon. 7. Eetkamer. 8. Keuken. 9. Dienkamer. 10. Garderobe. 11. Zitkamer dienstboden. LANDHUIS „T VALCKÉnBOSCH" TE ZEIST. VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Badkamer. 3. Slaapk amer. 4. Logeerkamer. 5. Slaapkamer. 6. Slaapkamer. 7. Zitkamer. 8. Kamer personeel. ARCHITECTEN: J. J. — M. A. en J. VAN NIEUKERKEN. 180 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: l. Ingang. 2. Hal. 3. Studeerkamer. 4. Salon. 5. Huis- 1. Hal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 4. Logeerkamer. 6. Eetkamer. 7. Serre. 8. Keuken. 9. Bijkeuken. kamer. 5. Zitkamer. 6. Slaapkamer. DOKTERSWONING TE LOOSDUINEN. ARCHITECT: B. J. OUENDAG. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 181 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1 ■ Hal. 2. Studeerkamer. 3. Woonkamer. f. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Slaat 4. Eetkamer. 5. Dienstbodenkamer. 4. Badkamer. 5. Bergplaats. 6. Keuken. 7. Veranda. 8. Schuur. LANDHUIS „DE MEREL" TE DE BILDT, ARCHITECT: J. E. VAN DER PEK. 182 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Garderobe. 3. Hal. 4. ToÜet. 5. Woon- l. Portaal. 2. Logeerkamer. 3. Slaapkamer, kamer. 6. Bibliotheek. 7. Serre. 8. Keuken. 9. Berg- 4. Badkamer. 5. Dienstbodenkamer. 6. Werkplaats. 10. Gastoestel. 11. Terras. kamer. 7. Balkon. LANDHUIS TE SCHOORL. ARCHITECT: JOH. G. ROBBERS. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Portiek. 2. Ingang. 3. Garderobe. 4. Hal. 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Boudoir. 5. Salon. 6. Veranda. 7. Eetkamer. 8. Keu- 4. Zitkamer. 5. Logeerkamer. 6. Slaap- ken. 9. Bijkeuken. kamer. 7. Badkamer. 8. Balkon. VILLA „HET WITTE HUIS" TE SCHEVENINGEN. ARCHITECT: Prof. J. A. G. VAN DER STEUR. Bouw 184 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. VILLA „DALHOEVE" TE BLOEMENDAAL. ARCHITECT: Prof. I. A. G. VAN DER STEUR, Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 185 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Garderobe. 3. Hal. 4. Salon. l.Hal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 5. Eetkamer. 6. Keuken. 7. Dienkamer. 8. Terras. LANDHUIS TE VOGELENZANG. ARCHITECT: J. A. VAN STRAATEN. 186 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Toilet. 3. Hal. 4. Salon. 5. Woon- 1. Portaal. 2. Kamer. 3. Slaapkamer. 4. Studeerkamer. 6. Eetkamer. 7. Dienkamer. 8. Keuken. kamer. 5. Slaapkamer. 6. Loggia. 7. Badkamer. 9. Bijkeuken. 10. Overdekt terras. 11. Terras. 8. Logeerkamer. 9. Balkon. LANDHUIS TE CULEMBORG. ARCHITECT: J. A. VAN STRAATEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 187 LANDHUIS TE CULEMBORG. Traphal. ARCHITECT: J. A. VAN STRAATEN. 188 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: l.Hal. 2. Huiskamer. 3. Serre. 4. Eetkamer. l.Gang. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 5. Keuken. 6. Provisiekamer. 4. Loggia. LANDHUIS „BOSCH EN DUIN" TE VOLLENHOVEN. ARCHITECT: J. VERHEUL Dzi. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 189 LANDHUIS TE PELDEN. ARCHITECT: F. A. WARNERS. 190 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 191 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Salon. 4. Huiskamer. 5. Werkkamer. 6. Serre. 7. Provisiekamer. 8. Keuken. 9. Garage. 10. Waschplaats. VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Toilet. 3. Logeerkamer. 4. Slaapkamer. 5. Badkamer. 6. Slaapkamer. 7. Balkon. LANDHUIS „WOLFSHOEK" TE MAARSSEN. ARCHITECT: E. G. WENTINK. 192 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Salon. 3. Huiskamer. 4. Veranda. 1. Portaal. 2. Badkamer. 3. Kleedkamer. 5. Serre. 6. Eetkamer. 7. Kantoor. 8. Kluis. 9. Bij 4. Slaapkamer. 5. Zitkamer. 6. Balkon, kantoor. 10. Keuken. 11. Bijkeuken. 12. Provisiekamer. LANDHUIS "BEL RESPIRO" TE HOUTEN. ARCHITECT: E. G. WENTINK. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 193 PASTORIE TE HILVERSUM. ARCHITECT: JAC. VAN GILS. 194 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Traphal. 3. Wachtkamer. 4. Kantoor. 1. Portaal. 2. Dienstbodenkamer. 3. Logeer- 5. Woonkamer, 6. Salon. 7. Keuken. 8. Garage. kamer. 4. Slaapkamer. 5. Balkon. 9. Bergplaats. LANDHUIS TE OIRSCHOT ARCHITECT: JAC. VAN GILS HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 195 LANDHUIS „FLUYTESTEYN" TE BREUKELEN. ARCHITECT: Prof. A. F. GIPS. 196 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 197 1 r BEGANE GROND i 1. Hal. 2. Woonkamer. 3. Atelier. 4. Serre. 5. Berghok. 6. Badkamer. 7. Keuken. 8. Bijkeuken. VERDIEPING: 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Zolde LANDHUISJE TE LAREN. (N. H ) ARCHITECT: J. GRATAMA. Bouwk. Ing. LANDHUIS ..BEEKDUIN" TE WASSENAAR. ARCHITECTEN: HOEK EN WOUTERS. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 199 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Zitkamer. 4. Salon. 5. Winter- 1. Portaal. 2. Badkamer. 3. Slaapkamer. 4. Kleed- tuin. 6. Studeerkamer. 7. Eetkamer. 8. Keuken. kamer. 5. Speelkamer. 6. Balkon. 7. Loggia. 9. Dienkamer. 10. Bijkeuken. 11. Dienstbodenzitkamer. 12. Knechtskamer. 13. Toilet. 14. Overdekte ingang. 15. Terras. LANDHUIS TE WASSENAAR. ARCHITECTENBUREAU : HOEK EN WOUTERS. 200 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. 4. Serre. 1. Slaapkamer. 2. Slaapkamer. 3. Logeer5. Werkkamer.Ó.Keuken. 7. Bijkeuken. 8. Rijwiel- kamer. 4. Ontbijtkamer. 5. Balkon, bergplaats. LANDHUIS „LISIDUNA" TE HAAMSTEDE. ARCHITECT: JOH. HOOGENBOOM. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 201 LANDHUIS TE BUSSUM. ARCHITECT: W. KROMHOUT C.zn. 202 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Hal. 3. Atelier. 4. Keuken. 5. Kamer. SCHILDERSWONING TE LAREN (N.-H.) ARCHITECT: A. J. KROPHOLLER. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 203 BEGANE GROND: VERDIEPING; 1. Ingang. 2. Hal. 3. Eetkamer. 1. Slaapkamer. 2. Badkamer. 4. Woonkamer. 5. Studeerkamer. 3. Dienstbodenkamer. 6»Atelier. 7.Keuken. 8.Bijkeuken. LANDHUIS TE LAREN (N.-H ). ARCHITECT: J. H. W. LELIMAN, Bouwk. Ing. 204 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Tuinzijde. LANDHUIS TE LAREN (N.-H). ARCHITECT: J, H. W. LELIMAN. Bouwk. Ing. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 205 BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Garderobe. 3. Hal. 4. Eetkamer. 1. Portaal. 2. Logeerkamer. 3. Slaapkamer. 5. Keuken. 6. Dienkamer. 7. Bergplaats. 4. Kleedkamer. 5. Slaapkamer. 6. Badkamer. 8. Veranda. 7. Balkon. LANDHUIS „KLINKENBELT". TE N IJ VERDAL. ARCHITECT: KAREL MULLER. 206 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. i BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Toilet. 3. Hal. 4. Kantoor. 5. Heerenkamer. 6. Boudoir. 7. Salon. 8. Billardzaal. 9. Eetzaal. 10. Kamer huishoudster. 11. Dienkamer. 12. Provisiekamer. 13. Inmaakkamer. 14. Bergplaats. 15. Terras. LANDHUIS „DUIN- EN KRUIDBERG" TE VELSEN. ARCHITECTEN : f, J.-M. A. en J. VAN NIEUKERKEN LANDHUIS „DUIN- EN KRUIDBERG" TE VELSEN. ARCHITECTEN J. J.-M. A. en J, VAN NIEUKERKEN. 208 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. ARCHITECTEN: I. J. — M. A en J. VAN NIEUKERKEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 209 BEGANE GROND : VERDIEPING: i. Ingang. 2. Hal. 3. Woonkamer. 4. Eetkamer. 1. Portaal. 2. Zitkamer. 3. Slaapkamer. 4. Slaap- 5. Znkamer. 6. Keuken. 7. Bijkeuken. 8. Veranda. kamer. 5. Badkamer. 6. Logeerkamer 7. Balkon. BURGEMEESTERSWONING TE ENSCHEDÉ ARCHITECT : Jhr. A. H. OP TEN NOORT. 210 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: I. Ingang. 2. Hal. 3. Garderobe 4. Groote Salon. 5. Kleine Salon. 6. Eetzaal. 7. Serre. 8. Heerenkamer. 9. Billardkamer. 10. Badkamer. II. Dienkamer. 12. Provisiekamer. 13. Terras. 14. Veranda. 15. Balkon. Ll VERDIEPING: 1. Hoofdtrap. 2. Gaanderij. 3. Linnenkamer. 4. Slaapkamer. 5. Kleed- en Zitkamer. 6. Garderobe. 7. Badkamer. 8. Slaapkamer. 9. Slaapkamer. 10. Slaapkamer. 11. Logeerkamer. 12. Logeerkamer. 13. Logeerkamer. 14. Balkon. LANDHUIS ..MA retraite" TE ZEIST. ARCHITECT: A. SALM G.Bzn. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 211 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Spreekkamer. 3. Hal. 4. Garderobe. 5. Dienkamer. 6. Eetkamer. 7. Salon. 8. Serre. 9. Werkkamer. 10. Boudoir. 11. Provisiekamer, 12. Keuken. 13. Bijkeuken, 14. Rijwielbergplaats. LANDHUIS ..SNOEKHEUVEL" TE AMERSFOORT. ARCHITECT: TH. SANDERS, Civ. en Bouwk. Ing, 212 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BEGANE GROND: VERDIEPING: 1. Ingang. 2. Garderobe. 3. Hal. 4. Heerenkamer. 5. Zit- 1. Portaal. 2. Slaapkamer. 3. Badkamer, kamer. 6. Boudoir. 7. Eetkamer. 8. Keuken. 9. Zit- 4. Logeerkamer. 5.Billardkamer. 6. Balkon, kamer dienstboden.. 10. Dienkamer. 11. Provisiekamer. 12 en 13. Knecht. 14. Loggia. VILLA „CANTON" TE BAARN, ARCHITECTEN: SCHILL f EN HAVERKAMP. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 213 BEGANE GROND: 1. Ingang. 2. Garderobe. 3. Hal. 4. Toilet. 5. Billardkamer. 6. Eetkamer. 7. Woonkamer. 8. Zitkamer. 9. Keuken. 10. Zitkamer dienstboden. 11. Dienkamer. 12. Provisiekamer. LANDHUIS ..DUYNROSE" TE SCHEVENINGEN. ARCHITECTEN: SMITS EN FELS. 214 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 1 Ingang. 2 Spreekkamer. 3. Hal. 4. Heerenkamer. 1. Portaal. 2. Boudoir. 3. Logeerkamer. 4. Slaap- 5. Salon. 6. Eetkamer. 7. Keuken. 8. Dienkamer. kamer. 5. Badkamer. 6. Logeerkamer. 7.Donkere 9. Toilet. 10. Kluis. 11. Bijkeuken. 12. Terras. kamer. 8. Kofferzplder. 9. Balkon. LANDHUIS TÉ VOGELENZANG. ARCHITECT: J. A. VAN STRAATEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 215 LANDHUIS „ANDERSTEIN" TE MAARSBERGEN. ARCH ITECT: J. STUIVINGA. 216 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Hal. LANDHUIS „ANDERSTEIN" TE MAARSBERGEN. ARCHITECT: J. STUIVINGA HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 217 PLAATSREGISTER. Bladz. Bladz. Aerdenhout ... . , . v". 51, 139 Haamstede . . ... . .' \\J . 200 Amersfoort 211 Haarlem ','>A,J. . 122 Amsterdam 4 Halfweg 85, 86 Apeldoorn ....... 141, 142 Haren (Gron.) . . . . 62, 123 Arnhem 113, 114. 156 Hattem . . V.« . . . 40, 41, 109 Heelsum 5 Baarn 12, 99, 131, 150. 151. Heemstede ... 68, 78, 79, 95, 121, 152, 157, 158, 159, 21/ 169, l75i 176> l77 Beekbergen 143 Helmond 164 Bentveld . . . $' . ... 28, 145 Hendrik-Ido-Ambacht !•; ^ ". . . 130 Bergen 171 Hengelo . . .' . \ n"' . . . 31 Berg en dal 63, 65 Hillegom 58 Bildt (de) 59, 136, 137, 181 Hilversum . 20, 25, 26, 64, 65, 66, 67, Blaricum 52, 81 80, 98, 124, 140, 166, 190, 193 Bloemendaal. ... 49, 50, 135, 184 Houten . . 192 Boekel° 6, 7 Huis Ter Heide . . . £j? . 165, 188 Breukelen. . 195, 196 Huizen .. . . .fVl^ . 1, 36, 37 Brummen 15, 16, 17 T . Bussum 52, 106, 110, 160. 161, 173, 201 ^ Y"Ur^C' * ' \' ' • • 57 Laren (N. H.) . . t' 38, 39. 147, 168, Culemborg .... ;]fC;^ 186, 187 197> 202- 203- 204 Lisse 126 Delden . . 189 Lochem t ^ • 115, 146 Denekamp . . . . ...s' 127, 129 Loosduinen 180 Diepenveen . . ... . . . 55, 56 Lutte (de) . . . . : .. 128, 129 Doorn 91, 92 Maarn 83 Dordrecht ... 92, 93, 94, 100, 153 Maarsbergen 215, 216 Driebergen . 82 Maarssen. . .191 „ , Midlaren. . .. 117 Enschedé v 108, 209 Naarden 13, 69, 70, 71 Goes , 60, 61 Noordwijk a/Zee .... 8, 90, 170 's-Gravenhage ... .26, 32, 33, 72, Noordwijkerhout 132 73, 74, 75, 111 Nijverdal .205 218 Bladz. Oegstgcest 119, 120 Oirschot 194 Oldebroek 162, 163 Oldenzaal . 87 Overveen. 76, 77, 84, 89, 125, 138, 155 Renkum 103, 104, 105 Rhoon 30 Roermond 149, 150 Santpoort ... 18, 19, 112, 154. 163 Scheveningen . 2, 3, 42, 134, 183, 213 Schoorl 101, 182 Sloterdijk 29 Soest 11 Terborg 102 Ubbergen 172 Bladz. Vaassen 116 Velp 14. 16, 17 Velsen 107, 206, 207 Vierhouten . . . . . . . • . 167 Vogelenzang 185, 187, 214 Wageningen 105 Warmond 133 Warnsveld 24 Wassenaar 9, 10, 21, 22, 23, 27. 34, 35 43, 44, 45, 47, 53, 54, 88, 118, 148, 174, 178, 198, 199 Wilp 208 Zandvoort 4, 97 Zeist -.■ " 46, 179, 210 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. 219 NAAMREGISTER. Bladz. Arkel, G. van ........ 97 Baanders, H. A. J. . .49, 50, 98, 145 Ban, J. van den 51, 146 Bauer f, W ; . . 52 Bazel, K. P. C. de 1 Berlage Nz., Dr. H. P. 2, 3, 4, 99, 147 Bilderbeek, B. van . . 100, 101, 102 Bremer (zie Freem 6 Bremer). Broese van Groenou, A. . 53, 54, 148 Burgh.P. J. W. J.van der 5, 103, 104, 105 Camman, J. C. 0 106 Clercq, S. de . 6, 7, 107, 108, 109 Cuypers, Eduard . . 8, 149, 150, 151, 152, 153 Cuypers, Jos. Th. J 9, 10 Cuypers, los. Th. J.,en JanStuyt 154, 155 Diehl, W . . 156 Epen, J. C. van . 11, 12, 157, 158, 159 Everts, Herm. . . .13, 110, 160, 161 fFels (zie Smits & Fels). ' Freem, A. R.,6 G. C. Bremer 14, 15, 16, 17 Gantvoort, J. D., 6 W. P. C. Knuttel, . 55, 56, 111 Gendt A. L.zn.. Gebr. van . 18, 19, 112, 162, 163 Gerretsen, W. 1 113, 114 Gils, Jac. v . 193, 194 Gips, Prof. A. F 195, 196 Gratama, J 197 Groenewegen & Zoon. ..... 96 Bladz. Hanrath, J. W. . . 20, 63, 64, 65, 66, 67, 164 Haverkamp (zie Schill f & Haverkamp). Hellendoorn, ƒ. J 115, 116 Heusinkveld, D. J 57 Hoek 6 Wouters . 21, 22, 23, 198, 199 Hoeksema Kzn., G 117 Hoogenboom, loh. . . . . . . . 200 Hoogeveen, R. J 58 Houtzagers, P. J. . . . ; . 165 Hulshoff, A. R., & A. A. Kok . . 24, 118, 166 Huurman, P. M. A 59 lesse, H. J 119, 120 ! Jesse, H. J., 6 S. de Koning . 60, 61 Klinkhamer, Prof. J. F., 6 B. J. Ouendag 25, 26 Knuttel Jr., G .62 Knuttel, W. P. C. (zie Gantvoort & Knuttel). Kok, A. A. (zie Hulshoff & Kok). Koning, S. de (zie Jesse & de Koning). Korringa, H. ... 68, 121, 122, 167 Kromhout Czn., W 201 Kropholler, A. J 168, 202 Kuiler, Jan 123 Kuipers, Foeke . . . . 124, 169, 170 Lee, A. van der 171 Leeuw, Oscar 172 Leliman, J. H. W. . 69, 70, 71, 173, 203, 204 Limburg, J. . . 27, 72, 73, 74, 75, 174 220 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Bladz. Loeb. S. F 76. 77 Loghem, J. B. van 78, 79, 175, 176. 177 London, J 28, 125. 126 Meijburg, Herm. van der Kloot 29, 30 Meijer, Jan de 80, 81 Meijjes, C. B. Posthumus . 82, 83, 84 Moen, Adr 85, 86 Muller, Karei . S . 31, 87, 127, 128, 129, 205 Mutters Jr., Johs. . . . 32, 33, 88, 178 Nieukerken, J. J. — M. A. & J. van 34, 35, 179, 206, 207, 208 Nieuwenhuis, T 36, 37 Noort, Jhr. A. H. Op ten- ... 209 Noppen, J. J. van 89 Ouendag, B. J 90, 180 Ouendag, B. J. (zie Klinkhamer & Ouendag). Pek, J. E. van der 181 Pothoven, H. A 38, 39 Reus, H. A. . . • 91, 92. 93, 94, 130 Bladz. Robbers, Joh. G. . 182 Salm G.Bzn. f, A 95, 210 Sanders, Th 211 Schillf & Haverkamp . . . 131, 212 Slothouwer, D. F 40, 41 Smits & Fels . . 42, 43, 44, 45, 132, 133, 134, 213 Steenhoven, B. C. van den ... 48 Steur, Prof. J. A. G. van der 135, 183, 184 Straaten, J. A. van . 185, 186, 187, 214 Stuivinga, J. . . 46, 136, 137, 215, 216 Stuyt, Jan ....... 138. 139 Stuyt, Jan, (zie Jos. Th. J. Cuypers 6 Jan Stuyt). Ter steeg, D. F 144 Verheul Dz., J 188 Verschuyl, E 140 Wall, M. E. van de 47 Warners, F. A. ...... 189, 190 Wegerif Gzn., A. H. . 141, 142, 143 Wentink, E. G 191. 192 Wouters (zie Hoek en Wouters). HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. ERRATA. Blz. 19. Bovenste afbeelding; Landhuis „Narmada"' te Santpoort. Onderste afbeelding: Landhuis N. N. ,. 23. Plattegrond behoort op blz. 198. .. 28. staat: 7. Atelier. lees: Veranda. 8. Bergplaats. „ Keuken. 9. Keuken. „ Bijkeuken. 10. Bijkeuken. „ Bergplaats. >• 35. „ Hal, „ Trappenhuis. •- 40. „ Woonkamer „ Zitkamer. •• 45. „ „Duynrose", „ „De Sprank". Zie blz. 134 en 213. „ 82, 83, 84. „ Posthumus Meijes. „ Posthumus Meijjes. » 94. „ Hal-Landhuis „Merwehoeve" te Dordrecht, lees: Doorn. ..141. „ Spitshuize, lees: Landhuis „Spitshuize". •• 145. „ Landhuis, „ Landhuizen. » 188. „ Landhuis „Bosch en Duin" te Vollenhoven, lees: Landhuis te Bosch en Duin (Huis Ter Heide). HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Waar zal ik mijn Landhuis bouwen en door wie zal ik het laten inrichten? II HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. BOUWTERREINEN VOOR LANDHUIZEN TE KOOP PARK „DE KIEVIET" WASSENAAR Gelegen in Bosch, Duin en langs Vij verpartij met parkaanleg, dicht bij de halte Renbaan der Zuid-Holl. Electr. van Rotterdam naar Scheveningen. j Vanaf October met eigen Autobusdienst, speciaal voor de bewoners van het park — naar de halten der Holl. Electr. en Den Haag — vice-versa. Uitstekend geschikt voor kleine en groote Landhuizen. Electrisch licht. Gas en water. Inlichtingen te bekomen aan het Kan- I toor der Maatschappij te Wassenaar. DE DIRECTIE TELEF. 1507 HAAG HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. III BOUWT in het park „ZORGVLIET" STADSVILLA-PARK = TE 'S-GRAVENHAGE = Gelegen in het nieuwe centrum van 's-Gravenhage, begrensd door de Oude Scheveningscheweg, Tuin van het Vredespaleis, Groot-Hertoginnelaan en Stadhouderslaan. Inlichtingen te verkrijgen ten kantore der N.V. Mij. HET PARK ZORGVLIET, Waldeck Pyrmontkade 136, Den Haag. Telefoon 2608 IV HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. villapark tusschen klatteweg en pompstationsweg. GEMEENTELIJK GRONDBEDRIJF TE 'S-GRAVENHAGE Terreinen voor villabouw in verschillende gedeelten van 's-Gravenhage beschikbaar voor uitgifte op erfpacht tegen matige prijzen Inlichtingen verstrekt de Adjunct-Directeur der Gemeentewerken (Afd. Grondbedrijf en Woningdienst) HUYGENSPARK 23 (Telef. Haag 3024) HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. v ■ Op aanvrage aan Kamer No. 10, Stadhuis, wordt gaarne ■ : gratis en franco bovengenoemd boekwerk, waarin een kaart ': • van Bouwterrein is opgenomen, toegezonden. Inlichtingen j : omtrent bouwgrond worden verstrekt door den Gemeente- \ | Makelaar W. van Haselen, Soesterweg 24, Amersfoort j VI HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. Foto van Weenenk en Snel. Den Haag GEMEENTE ARNHEM geeft uit terreinen in de onmiddellijke nabijheid van de parken Sonsbeek en Klarenbeek, voor villa's en landhuizen, tegen zeer aannemelijke voorwaarden Inlichtingen verstrekken: de Directeur van Publieke Werken, OOSTSTRAAT I Teleph. 169 en het Bureau V.V.V. 15 STATIONSPLEIN Teleph. 1724 HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. vil yL/^E- EXPLOITAT1E -MAATSCHAPPIJ mf^Ê PARK ,,G ROOT-HAESEBROEK' t l VILLATERREIN TE KOOP I Ê inlichTi ncen V,\ Directeur. J.TH.woi lTers | 631=^22 kantoor „de driesprong' tll. haag 419 BOUWT IN DE PARKEN „GROOT-HAESEBROEK" EN „WASSENAAR" Telephoon b. C VAN DEN STEENHOVEN Telephoon Schev. 1952 Tuinarchitect — Den Haag Aert v. d. Goesstraat 17 Schev. 1952 TUINARCHITECTEN: GROENEWEGEN 6 ZOON, - DE BILT BIJ UTRECHT. — HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. IX BINNENBETIMMERINGEN „ONDER DEN ST. MAARTEN" DE PHOENIX AMSTERDAM 446 HEERENGRACHT JACOBEAN QUEEN ANN OUDHOLLANDSCHE MEUBELEN BETIMMERINGEN BEHANGWERKEN X HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. AANLEG VAN SANITAIRE INSTALLATIES In afwijking van wat in dezen nog veelal usance is, achten wij het in het belang van het bouwwerk en dus van den bouwheer, dat bij een bouw van eenigen omvang de sanitaire installatie, als badkamers, toiletten, keukeninrichting, enz., vóórdat de bouwplannen gereedkomen, in hoofdzaak vastgesteld wordt, in stede dat deze inrichtingen pas later bezien worden. Dat zulks nog al te vaak geschiedt, komt wel daardoor dat veelal de sanitaire artikelen als de voornaamste deelen der installatie gelden, terwijl de leidingaanleg als een bijkomstig iets beschouwd wordt. Gevolg hiervan is dat men vaak duurbetaalde inrichtingen aantreft die slecht functionneeren, stank veroorzaken, leven maken en andere fouten hebben, die hadden kunnen vermeden worden door een meer tijdige deskundige behandeling. Daarbij komt nog dat de uitvoering meest niet in één hand is, en de leidingen zonder kennis der later te plaatsen sanitaire artikelen, veelal verkeerd gedimensioneerd en zonder kennis van zaken gelegd worden. Dit alles wordt voorkomen wanneer vóór den bouw de sanitaire installatie als een „Ding an sich" naar de gegevens van den maker van het bouwwerk bezien wordt, waarbij practijk en theorie samen moeten gaan. In overeenstemming hiermede stellen wij gaarne ons bureau en onze langjarige practijk beschikbaar voor het opmaken van projecten voor complete sanitaire inrichtingen, zoowel de meer eenvoudige, als de meest luxueuse, en zulks kosteloos en zonder verbinding. WIJ VERTEGENWOORDIGEN GEEN BUITENLANDSCH INSTALLATIE-BUREAU EN VOEREN ONZE WERKEN UIT MET EIGEN GOEDGESCHOOLD PERSONEEL ONDER VOORTDURENDE CONTROLE ONZER INGENIEURS EN MONTAGECHEFS. ONZE MATERIALEN VOLDOEN WAT CONSTRUCTIE EN KWALITEIT BETREFT AAN DE HOOGSTE EISCHEN. HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. XI W. SLOTBOOM & ZOON 'S-GRAVENHAGE FIRMA GEVESTIGD SEDERT 1802 Een der door ons uitgevoerde badkamers SPECIALITEITEN: COMPLETE SANITAIRE INSTALLATIES Zoowel de meest luxueuse voor particuliere woonhuizen en villa's, alsook de meer eenvoudige uitsluitend aan practische eischen voldoende voor kantoorgebouwen, fabrieken en andere utiliteitsgebouwen Voor onze werkwijze verwijzen wij naar het nevenstaande Centrale verwarmingsinrichtingen volgens de nieuwste systemen XII HET MODERNE LANDHUIS IN NEDERLAND. H. COPIJN & ZOON Tuinarchitecten GROENEKAN BIJ UTRECHT