BROCH
23741







12l/2 CENT
REVEILLE
een woord aan de militairen
DOOR
H. v. d PLOEG
PROPAGANDIST VAN DEN BOND VAN NED. DIENSTPLICHTIGEN
N.V. „ONTWIKKELING^.^, AMSTERDAM, MEI 1918







REVEILLE
EEN WOORD AAN DE MILITAIREN
DOOR
H. v. d. PLOEG
PROPAGANDIST VAN DEN BOND VAN NED. DIENSTPLICHTIGEN
N.V. .ONTWIKKELING" — AMSTERDAM, MEI 1918







In dezen geweldigen tijd (van beroering, van hopen en vreezen, van het laatste vooral, in dezen tijd van binnénlandschen nood en internationale ontzetting dienen de militaire dienstplichtigen in Nederland zich steeds sterker de vraag voor te leggen: wat kunnen en moeten wij doen om den eigen en den algemeenen noodtoestand te lenigen?
Voor zoo velen is de toestand ernstig, voor zoovelen is de toekomst dusdanig bedreigd of reeds verwoest, dat jarenlange harden arbeid noodig zullen zijn om het oude peil van betrekkelijken welstand wederom te bereiken.
Is er in Nederland O. W. gemaakt, zeker niet'door de soldaten, van wie meestal de spaarpot is opgeteerd, lang voordat eindelijk, na jaren, het burgerpak weer aangetrokken en, voor zoover doenlijk, weer iets verdiend kan worden. De toestand is slecht voor den soldaat en zijn toekomst is zwart.
Maar zijn wij militaire dienstplichtigen zelf niet daaraan voor een deel mee schuldig? Zou het niet mogelijk zijn om verbetering in dien toestand te brengen en zouden wij met elkaar niet ook wat beter voor onze toekomst kunnen werken?
Wij hebben allemaal dezelfde grieven, dezelfde verlangens, en ja, het is waar.... ook dezelfde pessimistische, moedelooze, bij velen zelfs hopelooze stemming. Het is „kankeren" van af de „reveille" tot „de lichten uit", zonder eenig ander resultaat dan dat de slechte stemming nog slechter wordt.



Maar als wij nu zien dat „kankeren" geen verbetering brengt, dan vragen wij ons af, of er soms ook • andere middelen zijn om de reden tot kankeren weg te nemen. En die middelen zijn er !
Die middelen worden ons gewezen door de organisatie van dienstplichtigen. In die organisatie bespreken wij met elkaar de verschillende grieven en misstanden in den dienst, en met elkaar kiezen wij de middelen die tot verbetering kunnen voeren.
Wij moeten trachten het „kankeren" af te leeren en opgewekt in vereeniging met onze kameraden te strijden voor lotsverbetering.
Reeds schaarden zich allerwege in den lande de militairen te zamen en er werd reeds veel bereikt. De verlofregeling werd, evenals de militaire vergoeding en het ménagegeld, eenigszins verbeterd met de zoo krachtige hulp van de Sociaal-Demokratische Kamerfractie, en met deze fractie is nu een programma opgemaakt, bevattende de eischen der militairen, zooals die overeenkomen met het program van aktie van den Bond van Nederlandsche Dienstplichtigen en van den Bond van Sociaal-Demokratische Mobilisatie-klubs, eischen welke, wij weten het zeker, door alle dienstplichtigen waard worden geacht, om er een krachtige aktie voor te gaan, voeren.
Wij zijn van oordeel dat nu sterker dan ooit door ons zelf als militairen dient te worden opgetreden, omdat wij staan voor een nieuwe wetgevende periode. De algemeenè verkiezingen zullen dit jaar, den 3den Juli, plaats vinden en die eene dag kan van zoo geweldigen invloed zijn voor ons geheele verdere leven, dat wij met al onze krachten dienen mede te werken, dat de uitslag van de eerste verkiezingen onder het algemeen kiesrecht zoodanig zal zijn, dat de nieuwe Kamer en Regeering rekening moeten houden met onze eischen.
Nu weten wij uit ondervinding dat van de heeren van het behoud niets is te verwachten. Zij toch hadden



het in de afgeloopen periode in de hand om onze belangen te behartigen ; zij lieten echter alles zooals het was en de verbeteringen, die er nog zijn gekomen, zijn verkregen door den energieken steun van de SociaalDemokratische fractie in de Kamer,, die met haren bekenden sympathieken woordvoerder in militaire zaken, het Kamerlid Ter Laan, aan het hoofd, steeds op de bres stond om onze belangen te bepleiten en te dienen.
En nu wij staan voor een nieuwe periode in onze wetgeving, nu hebben wij te zorgen, dat onze stem bij den uitslag duidelijk hoorbaar is. Wij hebben als gezinshoofden of kostwinners, of als toekomstige gezinshoofden, onzen plicht te vervullen. Wij dienen te zorgen dat ons bestaan niets meer dan noodig is in gevaar wordt gebracht. Wij dienen met onze toekomst rekening te houden en ten bate daarvan te werken.
Wij zullen in het volgende een korte beschouwing geven omtrent onze eischen en twijfelen niet of allen die onder de mobilisatie zuchten, zullen zich, na de klanken van deze „reveille" te hebben begrepen, de oogen uitwrijven en de daad volbrengen die hun belang van hen eischt.
DE KAZERNEERING.
Als men uit het burgerleven in den dienst komt, dan is het eerste wat je onaangenaam aandoet: de huisvesting.-Als je arbeider bent, dan is het thuis natuurlijk niet erg weelderig ingericht, veelal is het er sober, te sober vaak, maar zooals het in de kazerne en in de kampen en barakken is, zoo is het niet in de eenvoudigste woning waarvan de bewoners zindelijke menschen zijn. Het is een hoon aan het'volk om de menschen zoo samen te pakken. Enkele kamers in enkele kazernes daargelaten, is, over het geheel ge-



nomen, als met opzet, zorgvuldig vermeden alles wat eenige gezelligheid zou hebben aangebracht.
Van de kazernes welke wij bezochten is de meest propere, die te Leeuwarden, nog zóó, dat b. v. in de kantine de witte borstbeelden van de Koningin en den Prins door een boerenjongen voor een koninklijk negerpaar werden gehouden. De kantine is de ontspanningsplaats en als het daar zoo is, kan men zich denken hoe het op de kamers gesteld is.
In de kazerne te Assen, in de vliegloods van de nieuwe kazerne, een overdekte binnenplaats van ± 80 bij 50 meter, rnoeten ± 500 menschen slapen, eten, wonen. Bij tweeën en drieën liggen de mannen boven elkaar, er is geen plaats om te zitten bij het eten anders dan op de krib. Des winters staan er vier kachels, die pas rfa 4 uur mogen worden aangestoken. Dan verbranden de vlak-bij-staande kribben bijna éh vijf meter verder bevriest het water.
In de loodsen 1, 2,3, 4, 5, 7, 8, die wij bezochten, is het al even fraai. Alleen slapen de mannen hier direct op den grond. De stroozakken liggen vlak tegen elkaar, een looppad ontbreekt, zoodat, als men bij de kastjes moet zijn, men over de stroozakken moet loopen. Daarom keeren de soldaten des morgens den stroozak óm en gebruiken den onderkant voor looppad, — men kan toch niet op sokken loopen, niet waar, — en 's avonds wordt het zaakje weer omgedraaid en lig je in den schoot van je buurman. Wel te rusten !
Op de1 Vlasakkers te Amersfoort moet je, als het regent, met de parapluie naar bed. De barak 4 te Alkmaar, die ook lek was, werd gerepareerd boven het bureau en de provoost, maar in het verblijf der mannen liet men het maar regenen.
Bij deze enkele grepen uit vele kunnen wij het laten, temeer omdat iedere soldaat in staat is uit zijn dagelijksche ervaring er andere voorbeelden aan toe te voegen.



Hoe kan nu in deze zaak een behoorlijke verbetering komen, en hoe komt het dat na bijna ^vier jaren mobilisatie de kazerneering nog zoo sleeht is ? Doordat degenen die er in wonen en er de slachtoffers van zijn in zake de verbetering niets te zeggen hebben en zij die het wel konden verbeteren, die het wel te zeggen hebben, er niet in wonen! Wat dacht u, kameraden, dat ook onze huisvesting zooveel te wenschen zou over laten, als onze officieren met ons dezelfde legering hadden ? Natuurlijk niet! Maar dan is ook de weg aangegeven voor ons. Wij moeten zelf medezeggingschap hebben tot het verbeteren onzer ■kazerneering. Dit eerste recht nu moeten wij door onzen invloed op de samenstelling der nieuwe Regeering en Kamer in samenwerking met de Sociaal-Demokratisehe Kamerfractie veroveren.
DE VOEDING.
Zoo ook voor wat betreft de voeding.
Dat wij in dezen tijd van voedselschaarschte niet te hooge eischen kunnen stellen, dat is ons.' bekend, maar dat de controle op en de bereiding van het eten nog steeds alles te wenschen overlaat, is een scherpe aanklacht tegen de heerschende machten van bureaucratie in het leger, een scherpe aanklacht tegen de vrees voor hervormingen in den dienst. Spreekwoordelijk is het: een kok wordt oppasser. Dat een kok in de keuken behoort schijnt men in dienst maar niet te willen begrijpen. Wel wordt er van alles in de keuken gestuurd, timmerlieden, smeden, kappers, koetsiers, maar als men kok van z'n vak is, dan behoort men in een militaire keuken niet thuis. Technisch onderlegd personeel ontbreekt, zelfs nu na bijna 4 jaren mobilisatie, nog geheel !
En de inrichting der keukens ! Wij hadden het genoegen om eens een Centrale Keuken te bezien op een



klein plaatsje. Nog slechts 14 dagen werkte die inrichting en leverde dagelijks 400 a 500 porties af. Meermalen bezochten wij militaire keukens, maar de orde, de properheid van inrichting en personeel, de praktische moderne kookpotten, het doelmatige der verdeeling der porties en de praktische wijze van
schoonmaken en bereiding van groenten en vleesch 
het is alles in de jonge Centrale Keuken zoo overweldigend beter, doeltreffender, zindelijker, dan in een militaire keuken. Het gewurm en getob om nog wat klaar te maken en (vooral de opschepperij van de officier van den dienst en het drijven als betrof het een zaak waar de man verstand van had — dit alles gesteld tegenover het kalme, met kennis van zaken handelende optreden der leiding eener Centrale Keuken, ontlokte ons slechts één woord : gepruts !
En was is nu de reden van dat alles ? Wij zelf hebben geen invloed, noch op de bereiding van het eten, noch op het aanstellen van personeel, noch op het aankoopen van installaties, noch op het stichten van moderne inrichtingen, noch op de te verstrekken voorraden. Wwjtijn onmondig. Dat is bij die Centrale Keuken zoo niet! Daar zijn de gemeentebesturen de gekozenen van de bevolking en dezen stellen uit die bevolking weer vertrouwens-mannen of -vrouwen aan tot het regelen en het houden van toezicht.
Ziet, kameraden, beseft toch dat wij geen huurleger meer zijn, maar dat wij staatsburgers zijn in het soldatenpak en dat wij door gebruik te maken van ons recht van vereeniging de macht hebben te scheppen om onze onmondigheid op te ruimen.
VRIJHEID VAN VEREENIGING
Zooeven spraken wij van onze vrijheid van vereeniging. Die bestaat, dat is zoo, maar het is nog steeds be-



trekkelijk en vele militaire hooge heeren kunnen zich nog maar steeds niet verzoenen met de gedachte dat een organisatie van militairen, die er naar streeft invloed uit te oefenen op het nemen van verschillende besluiten, den dienst betreffende, werkelijk bestaat.
Het gebeurde ons eenigen tijd geleden te Leeuwarden, dat, bij afwezigheid van den Voorzitter, de Secretaris door een vergadering werd aangewezen om een klacht te bespreken met den Bataljons-Commandant. Hij werd niet toegelaten! Toen de Voorzitter terugkwam, werd hem opgedragen om nog eens te probeeren toegang te krijgen. Dat gelukte, maar toen deze zijn bevreemding te kennen gaf over het feit dat de Secretaris niet ontvangen werd, vertelde de Overste hem dat hij hem als persoon steeds wel mocht komen spreken, maar dat hij, die reeds 35 jaar in militairen dienst was, zich niet kon indenken, dat er zich in de eigen militaire organisatie nog een andere ging ontwikkelen, die medezeggingschap <gp verschillend gebied nastreefde.
De Voorzitter vroeg hem toen beleefd, of hij de klok, die aan den achteijwand der kamer hing, wel zag, en toen daarop door den Overstte bevestigend was geantwoord, meende onze man te moeten opmerken, dat de Overste, ondanks het feit dat hij de klok zag, toch niet wist hoe laat het was !
De Overste begreep niet dat de soldaten van dezen tijd staatsburgers zijn met gelijke politieke rechten, welke rechten zij gebruiken willen om mede den staat te regeeren. Hun invloed op de wetgeving gebruiken zij als burger, maar ook als burger in het soldatenpak, om daarmee hun belangen te dienen. En de eerste eisch voor iemand die wil dat er rekening wordt gehouden met zijn belangen, is dat hij mondig wordt. Hiervoor heeft hij zich als burger georganiseerd in zijn vakbeweging en politieke partij en in de coöperatie. Hiervoor organiseert hij zich ook als soldaat. En als militaire autoriteiten zich nog niet tot deze kennis der werkelijk-



heid kunnen opwerken, dan pleit dat niet voor hun inzicht in de maatschappelijke ontwikkeling, maar zij dienen te beseffen dat men met ontkenning een feit niet ongedaan maakt. Dat feit is de organisatie Van militairen, die blijft bestaan en groeit en zal blijven groeien, ondanks de struisvogelpolitiek van sommige, voor het maatschappelijk leven blinde militaire heeren.
Maar wij eischen meer. Wij eischen dat wij overal zullen worden erkend.
Wij willen dat de organisatie van militairen niet genegeerd en tegengewerkt wordt. Vooral niet tegengewerkt in de propaganda voor onze eischen. Er is in Nederland het vrije vereenigingsrecht. Wij eischen als tijdelijke dienaren van den Nederlandschen Staat ook voor ons dezelfde rechten op. Wij willen dat ons niet belet wordt om te vergaderen, als wij het noodig oor* deelen om onze belangen te bespreken, en wij dringen er op aan, dat niet steeds weer door het plotseling uitroepen van avondvelddienst juist opjden avond dat wij, vaak met voorkennis van den Commandant, willen samenkomen, dit, mede ten 'koste van groote fmancieele offers, onmogelijkngemaakt wordt.
Wij willen ook dat ónzen afgevaardigden naar de landelijke kongressen hiertoe verlof wordt verleend. Wij willen in ons organisatorische leven niet tegengewerkt worden, op geenerlei gebied. Ook aan de verspreiding onzer geschriften moet geenerlei hinder in den weg worden gelegd. Er is in ons land vrijheid van drukpers en van colportage ; ook wij eischen voor ons dat recht op. Wij hebben het noodig als eerste voorwaarde tot het verkrijgen van wat wij begeeren en wat uitgedrukt wordt in ons program van actie, en wij willen al onze macht gebruiken om dit ons recht te handhaven en, waar het bekort wordt of aangerand, te verdedigen met heel onzen invloed.



DE SOLDIJ.
Ons salaris bedraagt 20 en 25 cent per dag bij de infanterie en aanverwante wapens; de anderen, als cavalerie en zeedienst, ontvangen nóg meer. Hierdoor komt het dat iedere soldaat, voorzoover hij niet behoort tot de bezittende klasse, onherroepelijk zijn spaarpot opteert.
Al ben je nu nog zoo zuinig, in dezen tijd doe je met 2 dubbeltjes per dag niets; tien sigaretten, twee sigaren, een stukje kwatta, een kop koffie in een café, elk van deze zaken eischt onherroepelijk je twee dubbeltjes. En dan in den dienst zelf, als er vrouwen zijn die de aardappelen schillen, dan kost dat een dubbeltje per week aan den soldaat. Als er een ruit gebroken wordt of een kousje van een lamp of een glas, moet de soldaat er voor betalen, zoodat de inwendige huishouding door de soldaten samen moet worden onderhouden. Nu eens een dubbeltje, dan eens een stuiver wordt je zoo van je schitterend salaris; afgehouden. Als het niet zoo ernstig; was, dan aou men er den draak mee gaan steken, maar nu vooral jonge menschen hun met veel zorg en moeite verkregen spaarduitjes opteren moeten, nu men geen boek kan koopen uit geldgebrek, nu men des Zondags in het veldleger van verveling en geldgebrek niet weet wat te doen, nu daar meer dan 200.000 jonge menschen door de stoffelijke zorg geestelijk kapot gaan, nu is er geen zweem van reden tot lachen aanwezig. Nu is het de plicht van iedereen, die iets kan doen om de heerschende misère, den dreigenden ondergang van het beste deel onzer natie te lenigen en te voorkomen, om daartoe mee te werken. En als men dan leest in het christelijk dagblad De Amsterdammer dat de soldaten met hun salaris tevreden moeten zijn, omdat slechts één dubbeltje meer per dag het rijk 40 millioen zou kosten, dan ben je geneigd om den schrijver van dien poespas toe te roepen :



Als je geen haver kunt geven, dan moet je geen paard houden !
Wij weten het wel dat zoo langzamerhand de schatkist van ons land te zwaar wordt belast en nu beginnen sommige heeren, die steeds tegen de moties tot gedeeltelijke demobilisatie van Ter Laan stemden, om de financiën naar verlichting van militairen druk te schreeuwen. Wij meenen echter dat die heeren met dat argument van het geld maar heel stil moeten blijven. Voor ons geldt slechts één argument: het belang van de militairen als staatsburgers. En dat belang is het, dat eischt dat niet een dubbeltje verhooging van soldij wordt verstrekt, maar waar de koopkracht van het geld tot op de helft is gedaald, verlangen wij ten minste, zoolang wij nog in dienst zijn een verhooging der soldij tot een minimum van 50 cent per dag.
DE MILITAIRE GROET. |
Wie lacht daar ? Het is heusch niet om te lachen, het is zelfs een bijzonder ernstige kwestie, het is een zaak van zoo groot gewicht, dat heel ons leger, onze gansche weermacht, onze geheele natie ten onder zou gaan, als dat ding, die militaire groet, werd afgeschaft of zelfs maar zou worden beperkt tot menschen die je kent. Een burger kan het zich niet indenken van hoeveel belang het groeten is in den dienst. Wij weten dat beter. De tucht is het, die totaal vernietigd zou zijn, als er niet gesalueerd zou worden voor sterren en strepen .... Burgers hebben ons wel eens meesmuilend gevraagd : stel je nou voor, dat ik als wissellooper voor alle boekhouders en bureauchefs en bankdirekteuren en aandeelhouders zou moeten groeten, of als barbiersjongen voor alle scheerbazen. Maar burgers kunnen zoo iets niet snappen. Daar heb je nou een korporaal van 18 jaar, die komt zijn leeraar van de H. B. S. tegen,



die als landstormer is moeten opkomen. Die leeraar heeft hem vroeger eens een Friesch liedje vertaald, dat begon met: „Alle menschen zijn mijn broeders." Die man kende het leven niet. Althans niet het soldatenleven. Daar heb je geen broeders, daar ken je soldaten en verder geen familie. Je hebt „meerderen" en „minderen" en van den „meerdere" mag de „mindere" nooit het hoofd zien, alleen maar de sterren en de strepen en de knoopen. Die leeraar dus, die reeds in zijn les blijk had gegeven absoluut onbevoegd te zijn om militaire levensbeschouwing te doceeren, is de mindere van dien jongen, pardon, van dien „kemelsharen galon op iedere benedenmouw".
Wij wekken de soldaten op om als burgers mee een zoodanigen druk uit te oefenen op de wetgeving, dat in de nieuwe Kamer de motie-Duijs tot beperking van den militairen groet wordt aangenomen.
HET KANTINE-BEHEER.
De plaats, waar de militairen hun vrije uren kunnen doorbrengen en iets gebruiken, is de kantine. Deze kantine waar, naast verschillende dranken, ook eetbare consuiriptie-artikelen te verkrijgen zijn en tevens allerlei andere kleine zaken, als zeep, sigaretten, knoopen, tabak e. d., wordt door het rijk niet zelf geëxploiteerd, maar wordt verhuurd. Wel zijn er soldaten die bedienen en de zaak regelen en schoonhouden met en onder toezicht van een onderofficier of sergeantmajoor, en ook is het nog steeds zoo, dat geheel dat beheer heet te geschieden onder leiding van den commandant ter plaatse, maar in wezen is de heele exploitatie een zaak voor winst van v. Goethem & Neuteboom c.s.
Van onze schamele soldij of van onze spaarduiten moeten wij dus ook nog een deel afstaan om de winst van die heeren te vergróoten. Bovendien laat in zeer



vele kantines de bediening zeer veel te wenschen over en soms is het er duur. Wij herinneren ons nog, dat verleden jaar ergens de prijs van de melk per glas van 4 op 5 cent werd verhoogd. Als wij dan onze veldflesch met melk lieten vullen in de kantine, dan kostte dat 20 cent. Als wij echter diezelfde veldflesch bij een melkboer lieten vullen, dan kostte dat 11 cent. N^dat hierover door onze organisatie bij den Bataljons-Commandant was gereclameerd, werd de prijs per glas wederom verlaagd tot 4 cent.
Dit gebeurde te Leeuwarden ; elders is het natuurlijk precies zoo. Nu meenen wij dat het zeer goed mogelijk is dat er verandering en verbetering komt. Allereerst, als aanvulling op hetgeen wij schreven over de kazerneering, dienen er flinke, ruime en heldere kantines te worden ingericht, waar tevens èenige gezelligheid heerscht. Niet de holle, leehjke en vaak vuile, ongezellige hokken (zie Harskamp, Ede, Alkmaar, Vlasakkers, Assen enz.) van thans. Maar bovendien behoort de exploitatie te geschieden voor rekening van den Staat en, daar wij bij een goede inrichting en exploitatie de direkte belanghebbenden zijn, dienen de kantines mede onder onze leiding te worden gesteld. Dat er zoowat alles ontbreekt aan gezelligheid en bediening en vaak ook aan de prijzen, is alweer het gevolg van het feit, dat zij, die de exploitatie in handen hebben, en zij die de verbeteringen aanbrengen kunnen, er zelf niet vertoeven. Hierom streven wij naar staats-exploitatie en medezeggingschap in het beheer.
STRAF- EN TUCHTRECHT.
's Morgens wordt men gewekt door trompetgeschal. Dan weergalmt over de pleinen en door de gangen der kazerne de toon van het koperen instrument, schel en hard, en op de kamers en in de loodsen klinkt dreigend



het accompagnement: „Wil je niet opstaan, dan blijf je maar liggen, wat er van komt, dat is d'r voor jou !" Vooral dat laatste is het wat de soldaten vlug doet opstaan, want als straks appèl wordt gehouden en men ligt nog te bed, dan „kom je op de bon". Ieder die in dienst is, weet natuurlijk wat dat beteekent. Dan moet je op het rapport komen en dan krijg je een „douw". Die straf wordt door den compagniescommandant opgelegd, zooals dat met alle andere straffen gebeurt, voorzoover ze niet van zoo ernstigen aard zijn, dat ze naar den krijgsraad worden verwezen. Alle straffen van geringen omvang worden door den compagnies-commandant alleen opgelegd. Hierover kan men dan in appèl gaan, als de straf eerst is uitgezeten. Al die kleine vergrijpen vallen onder het tuchtrecht en de compagnies-commandant is het die de tuchtiging toedient.
Reeds direct bij het ontwaken wordt de soldaat er aan herinnerd dat hij bij niet stipt opvolgen van een bevel strafbaar is. Nu is het ieder van ons bekend dat zeer dikwijls voor geringe fouten zware straffen worden uitgedeeld, zooals provoost en cachot. Wij weten dat in de burgermaatschappij een straf van b. v. 14 dagen hechtenis pas wordt opgelegd na een vrij ernstig vergrijp. In dienst krijg je 14 dagen provoost voor veel geringere feiten en bovendien is er een Zeer groot verschil in de rechtspleging. Als soldaat is het je compagnies-commandant die alléén, afgaande op wat een korporaal, onderofficier of andere „meerdere" zegt, de straf bepaalt en doet voltrekken. In de burgermaatschappij is het de rechtbank. Als soldaat heb je voor de vergrijpen, onder het tuchtrecht vallende, geen advocaat, in de burgerrechtspleging daarentegen kan je een verdediger ambtshalve (d. w. z. kosteloos) je zaak doen bepleiten.
Ieder soldaat weet bovendien nog genoeg staaltjes waaruit hem duidelijk is geworden, dat er bij een zoo



groote macht van één enkel persoon, den compagniescommandant, veel onrecht gebeurt. Daarom dringen wij er op aan dat in elke compagnie een tuchtraad wordt benoemd, samengesteld uit alle rangen, zoodat dus zoowel de soldaat als de officier daarin vertegenwoordigd is. Deze tuchtraad moet dan worden gesteld in de plaats van den compagnies-commandant inzake het bepalen der straffen. Bovendien dient in geval van beroep het ondergaan der straf te worden uitgesteld totdat de laatste instantie heeft beslist, dan wel de tijd van het inroepen daarvan verstreken is.
Voorts zijn wij van oordeel dat, althans in vredestijd, de krijgsraden dienen te worden afgeschaft! In dezen tijd, nu, in tegenstelling tot vroeger, toen het leger uit huurlingen bestond, elke staatsburger soldaat moet worden, zijn wij van meening dat een soldaat, die als staatsburger reeds zooveel meer en zwaardere plichten vervult dan zij die, door welke redenen dan ook, niet in militairen dienst zijn opgekomen, in ieder geval ten minste dezelfde rechten als zijn medestaatsburgers — in civielen toestand — moet genieten.
Wij weten zeer goed dat een en ander niet gemakkelijk door de hooge heeren zal worden ingevoerd, maar dat is geen reden om ons niet zoo krachtig mogelijk v oor dezen eisch in te spannen. Mocht het niet gelukken om de krijgsraden opgeheven te krijgen, dan moeten zij worden gedemocratiseerd, d. w. z. niet meer uitsluitend bestaan uit officieren, maar ook uit soldaten, en de behandeling moet openbaar zijn.
In alles wat rechtspraak betreft is thans de soldaat het lijdend voorwerp. Wij wekken u op, kameraden, om aan uwe algeheele rechteloosheid een einde te maken en door middel der organisatie u een rechtspositie als mensch te veroveren.



DE ARRESTLOKALEN.
Een enkel wqjjrd over de hokken waarin wij voor allerhande kleine» vergrijpen worden opgesloten. Men acBfrhet een tuchtiging, d. w. z. zooals een vader zijn zoon tuchtigt met het doel hem het verkeerde van een bedreven daad te doen inzien. Zóó, met die bedoeliag heet het, dat wij gestraft worden. Nu laten wij buiten bespreking (ofschoon tientallen gevallen ons bekend zijn, waarmee bewezen zou kunnen worden, dat heel de toepassing van het tuchtrecht een zaak is van willekeur en dat veelal provocatie tot een strafbare daad door een meerdere tot een vergrijp de aanleiding was) de daden en de strafbaarheid der feiten waarvoor de straf opgelegd wordt.
De straffen zelf echter, vooral de provoost, willen wij met een enkel woord bespreken. Het grootste gedeelte der militairen is in de burgermaatschappij nooit met den strafrechter in aanraking geweest. Als burger kan men, — ook al is daar een klassemaatschappij met een Klassejustitie die de wetgeving door de kapitalistische klasse gemaakt en haar voorrechten beschermt, — als men gewoon leeft, wel buiten handen der justitie blijven. In dienst is dat heel anders. Daar ait je er in voordat je er zelf erg in hebt. Ten eerste is de vrijheid van beweging veel meer beperkt en als een „meerdere" je „zoekt", dan ontkom je met den besten wil niet aan straf.
Als je dan provoost krijgt, kom je in een hok van ± 6 vierkante meter, hier met, daar zoowat zonder licht en lucht, in de nieuwe kazernes iets beter, maar overal veel ellendiger dan een cel in de groote gevangenis te Leeuwarden, waar de zwaarste misdadigers opgesloten worden.
In zoo'n hok moet je dan tot de 'konklussie komen dat je gezondigd hebt en tevens moet je je voornemen om je leven te beteren. Dan krijg je nog om den anderen



dag warm eten en water en brood, terwijl de compagniescommandant tevens nog steeds het recht heeft om je krom te laten sluiten in de boeien, als hij dat noodig
oordeelt.
Rooken mag niet, lezen niet, schrijven niet, anders dan met toestemming enz.
irAls men nu in zoo'n hok komt waar je niet anders kunt doen dan slapen en.... denken, en je bedenkt dan .eens wat je gedaan hebt, dan verbeter je niet, maar dan verbitter je, dan moet je sterk zijn om niet tot daden van wanhoop te vervallen. De onver^hilljgfn raken aan het gevangenisleven gewend en schrikken later, in de ourgerqajrnenleving, ook voor de „bajes'' niet terug. De zwakke wordt geestelijk en vaak oqk lichamelijk ernstig geschaad. De sterke gordt zich aan om mee te strijden voor afschaffing van de provftoststïaf, omdat hij in die provoost de overtuiging heeft gekregen, dat het is de bakermat van geknakte levens, moreel, zedelijk, geestelijk en lichamelijk geknakt. Als het des winters vriest, dan moet men in een stinkende ?uimte van 2 bij 3 meter zonder verwarming en haast zonder dek, dagen lang tot 14 dagen toe doorbrengen, waarbij men niets anders ziet dan het halfdonkere, vuile ruitje hoog boven het hoofd en niets anders hoort dan gone moppen van onverschillige medegestfaften en het knat' sen der sleutels in de sloten. Dat kunnen de jonge menschen niet zonder schade voor hun verder leven verdragen. Waarom wij dan ook, naast den eisch van verbetering der arrestlokalen, met den mpesten aandrang eischen: algeheele afschaffing van "provoost en cachot. '.iïföi;
MILITAIRE GEÏiEESKUNDIGE DIENST-
„Dat zou een zaak van belang zijn", hooren wij dikwijls, als wij op vergaderingen van militairen aandringen op hunne medewerking ter verkrijging van



een grondige verbetering en reorganisatie van den geneeskundigen dienst.
Bijna in alle garnizoensplaatsen laat de behandeling van de zieke militairen te wenschen over.
Hoe gaat het ? Om bij het rapport te beginnen. Als er „voor den dokter" is geblazen, dan scholen de zieken voor de dokterskamer samen, in een groot garnizoen soms zeer velen. Maar als men over een kwartier weer passeert, dan zijn ze allen al „geholpen !"
Zoo'n militaire dokter is een kraan- Hij ziet direet of het ernstig met je is of wel dat je efn simulant bent. Waar een burgerdokter soms een grondig onderzoek noodig acht en een rustkuur, »et hij met één oogopslag dat het geneesmiddel dienstdoen is. Dat is echter niet enkel de schuld van dien dokter, ook de militairen die simuleeren hebben er schuld aan. Maar de hoofdschuldige is de regeering, die nu na bijna 4 jaar moMisatie geen voldoende krachten heeft beschikbaar gesteld. Bovendien is haast elke splitsing in specialiteiten afwezig. Tegenwoordig zijn er enkej§ tandartsen en in het geheele land nog eenige speciale zenuwartsen, maar anders moeten de dokters in de garnizoenen alle gevallen behandelen en ook al om* dat hun veelal de noodige hulpmiddelen ontbreken, denken sij, als de herbergier die zeide: „al mij» klanten hebben dorst en dus geef ik ze bier", — alle soldaten zijn ziek, dus geef ik ze aspirine — of, als ze mij niet ziek genoeg zijn, een „douw".
Dat is zoo ellendig, dat je bij betrekkelijk geringe ongesteldheid vaak uit vrees voor straf niet naar den dokter durft gaan.
Hierom is het noodig dat een regeling WQrdt getroffen waardoor niet meer de soldaat-patiënt zich wendt tot den dokter-officier, maar de patiënt zich kan wenden tot den geneesheer. Niet in de eerste plaats moet de zieke soldaat zijn, maar patiënt en de dokter moet m de eerste plaats geneesheer zijn en niet officier,



Daarnaast behoort een grondige verbetering der hospitalen en der verpleging te worden ingevoerd en geschoold personeel te worden aangesteld en wel bufgers. Bij zieken behooren rangen en zoo geen rol meer te spelen. Wie door zijn ziekte verhinderd is om diénst te doen, wordt behandeld niet als dienstplichtige, maar met de verzorging waarop hij als zieke recht heeft.
Voor een grondige verbetering van den geneeskundigen dienst dus aangetreden in gesloten gelederen.
VERGOEDING.
Voor zoover men gehuwd is of kostwinner, komt men als soldaat in aanmerking voor z. g. gezinsvergoeding. Deze vergoeding moet dienen om het gezin waarvan men de kostwinner was „op peil" te houden. Hiervan is het gevolg dat het uit te keeren bedrag aan verschillende beperkende bepalingen is onderworpen. Geheel de regeling der vergoeding is echter van dien aard dat een algeheele reorganisatie dringend noodig is. Voor een noodmaatregel van enkele maatoden zou de bestaande regeling schappelijk kunnen zijn geweest, nu echter reeds de mobilisatie drie en bijna vier jaren voortsleept,^ wordt het stelsellooze stelsel onhoudbaar.
Allereerst de bepaling dat de burgemeester in eerste instantie het bedrag bepaalt. Hierbij moet door hem worden gelet op de sterkte van het gezin en op de verdienste van den kostwinner vóór zijn indiensttreding. Toen het maximum bedrag der uit te keeren som nog ƒ2.— per dag was, zeiden vele burgervaders op het platteland : Als een groot gezin b. v. in Amsterdam met / 2.— per dag toe kan (dat het hiermee toe moest, vergat zoo'n man veelal), dan kan zoo'n gezin op het land of in een kleine plaats wel van minder bestaan.



Hiervan is het gevolg geweest dat thans nog vele gezinnen van dienstplichtigen moeten rondkomen met bedragen van / 1.10—/ 1.60 per dag, zoodat de zwartste armoede in vele gezinnen rondwaart. Nu is na èen harden strijd van de Sociaal-Demokratische fractie in de Kamer, gesteund door de organisatie van militairen, het maximum verhoogd tot ƒ 3.— per dag. Maar steeds nog bepaalt de burgemeester het bedrag en nog steeds mag niets meer worden uitgekeerd dan het bedrag wat men verdiende vóór den tijd der indiensttreding, ook al zijn in dien tijd de prijzen der levensmiddelen met vaak meer dan de iielft gestegen.
Bovendien moet dan nog van dat bedrag worden afgetrokken een bedrag dat eventueel noodig zou zijn voor den kostwinner als hij nog thuis was. Ook dit bedrag wordt door den burgemeester naar willekeur bepaald. Er zijn gevallen bekend dat de burgemeester / 4.—, zelfs ƒ 5.— per week aftrekt voor noodzakelijk levensonderhoud, terwijl wij ook weten dat in andere gemeenten, b. v. in Zaandam, zoo noodig slechts / 1.— wordt afgetrokken. Dan hebben tevens die burgemeesters nog het; recht om tot 25 % toeslag te verleenen als naar hun öordeè'lhet bedrag der vergoeding, naar het loon berekend, niet voldoende is om in dezen benarden tijd rond te komen. Nooit echter mag meer dan drie gulden per dag worden uitgekeerd.
Zeer vele burgemeesters echter denken dat de arbeidersvrouwen kunnen tooveren, dat zij van de enkele guldens nog in weelde zouden kunnen leven, en daarom zijn die heeren over het algemeen niet te royaal, temeer niet omdat zij bang zijn (althans waren) dat zij, als bleek dat teveel door hen werd uitgekeerd, dit meerdere zelf uit eigen zjak moesten terug betalen. Deze bepaling is nu vervallen1.* Evenwel mëenen wij dat niet meer één man in iedere gemeente over een zoo belangrijke zaak, waarbij een zoo groot getal personen is betrokken en waarvan de uitvoering zoo verschillend



Wordt eii kali wórden opgevat, moet beslissen. Hier moet uit den gemeenteraad, of door den gemeente* raad, benoemd worden een kommissie, die deze zaak Van den burgemeester overneemt.
Men kan, als men niet tevreden is met de Uitspraak van den burgemeester, in beroep gaan bij de Provinciale Commissies tot Voorlichting inzake Militaire Vergoeding. Deze Commissies werken slechts nadat op hun tusschenkomst een beroep is gedaan. Zij treden op voor den Minister in elke Provincie. Er is echter in élke Provincie maar één zoo'n instituut en dat is veel te weinig. In Brabant werden'tot December van 3 917 ruim 6000 zakjjkn aanhangig gemaakt, in Noord- en Zuid-Holland resjj. ruim 3000 en 4000. Het spreekt vanzelf dat die commissie, uit enkele personen bestaande, zich met een vloek en een zucht door de zaken „heenSlaat".
Wij eischen dan ook uitbreiding der Commissies van Voorlichting en vooral dienen de soldaten zelf daarin vértegenwoDrfiigd te\worden. Hun eigen vertrouwensmannen dienen ook in deze Commissie hunne belangen te dienen.
Het stelsel van üitkeering dient te worden ingericht op het principe: vergoeding voor geleden inkomensschade! De standaardloonén der vakcentrales moéten de maatstaf zijn waarnaar de Vergoeding wordt bepaald. Maar bovendien moet er een mininuim-uitkeering worden Verstrekt aart alle militairen. Zooals vóór den oorlog in België aan iederen soldaat, na Volbrachten diensttijd, een bedrag van 800 frs. werd uitgereikt, Zoo dienen ook de vele ongehuwde militairen, die in den dienst noodzakelijk hun weinige spaarduiten opteren, Voor de ergste ontbering gespaard te blijven door ook aan hen een vergoeding Wegéns geleden inkornensschade uit te keeren.
De kosten, wélke aan een zoodanige bepaling Verbonden zijn, zullen groot zijh, dat begrijpen wij zeer



goed, maar nu wordt alle schade alleen door de soldaten geleden, om welke reden wij niet het minste medelijden voelen voor die arme rijke belastingbetalers die deze kosten zouden moeten opbrengen. Het belang van de arbeidersklasse eischt dat haar beste zonen niet als hulpbehoevende stakkers terugkomen in de burgersamenleving, afhankelijk van de liefdadigheid, maar dat zij, in onze organisatie voor den strijd gestaald, terugkomen met de wetenschap dat slechts georganiseerde macht tot levenszekerheid en verhooging Van den levensstandaard kan voeren.
De gehuwden en kleine zakenmensehen en kostwinners dienen te begrijpen dat thans meer dan ooit voor den eisch van de Organisatie : 50 % verhooging van alle bedragen welke thans worden uitgekeerd, moet worden opgetreden. Ook hier staat men als enkeling Zwak, als deel van het groote geheel der organisatie schoort men de eenige doeltreffende macht, die het vèreischte doel kan bereiken.
Zoowel militie als landstorm^ johge?jpn als zij van rijperen leeftijd, u allen aaneengesloten voonëen grondige verbetering der militaire vergoeding!
DE MILITAIRE VERLOVEN.
Van de Verlofsregeling zegt de minister van Oorlog in de Memorie van' Antwoord: „In de beide laatste mobilisatiejaren is gebleken, dat de van kracht zijnde Verloven-regeling in hare toepassing goed voldoet."
Om bij een zoo dwaze bewering van zelfgenoegzaamheid en zelfbedrog niet je kalmte te verliezen is moeilijk. Uit dezen zin blijkt zoo duidelijk, dat de heeren aan het Departement van Oorlog los staan van het soldatenleven en uit papieren rapporten hun gevolgtrekkingen maken» Bij de bepalingen inzake het verlof heeft de gedachte : het leger is een apart instituut,



staat buiten en vooral boven het economische leven, den doorslag gegeven.
Het meest sprekende feit waaruit deze konklusie getrokken kan worden is de mededeeling in de Memorie van Antwoord, handelende over buitengewoon verlof. Daar staat: „Ten einde de behoorlijke opleiding van den soldaat voor zijne oorlogstaak te verzekeren, moet geëischt worden een minimum-diensttijd van 8£ maand onafgebroken bij de onbereden en één jaar bij de bereden wapens. Dit moge in strijd geacht worden met het karakter van bijzonder verlof, een andere gedragslijn zou in strijd zijn met het karakter van den dienst, waarvan de belangen moeten vóórgaan."
De belangen van den dienst moeten gaan vóór alles en volgens deze zinsnede zouden die belangen onoverkomelijk worden geschaad, als b. v. na de africhting in de depots, d.i. thans na 6 maanden, vroeger jtfna vier en een halve maand, aan eenige militairen^ I voor wie dat een kwestie van het bestaan kan zijn, of wel aan bed^f&tóiiters en leeraars, buitengewoon, d. i. zaken- bf* studie-verlof zou worden verleend. Iedereen die in dienst is gewéést, weet zeer goed dat deze bepaling dwaasheid is. Ten eerste omdat men in een maand of vier gemakkelijk het vak van soldaat kan leeren. Het tegenwoordige getreuzel bij de opleiding doet de menschen, die zoo nuttig ateder werk verrichten konden, dagelijks meer verbitteren. En dan, na die eindelooze dagen (een burger kan zich moeilijk indenken hoe lang zoo'n dag bij de africhting duurt), van honderd keer hetzelfde doen, na die lange weken en maanden nog naar het veldleger, waar men zich bezig houdt met tijdverdrijven.
Als één bepaling tot ontevredenheid stemt dan is het wel deze, die niet vraagt of het noodig is voor de betrokkenen of voor het ekonomisch belang dat zij buitengewoon verlof krijgen, maar die allereerst vraagt of de betrokkenen wel 8£ maand in den dienst



zijn. Niet naar geschiktheid wordt gevraagd, neen, eerst 8£ maand dienen. Dat deze termijn dwaasheid is, moge blijken uit het feit dat velen na zes maanden reeds een rang bekleeden. Hierom is het noodig, 'dat deze bepaling verdwijnt. Als het met den landbouw uitkomt, als de tijd van zaaien, oogsten, hooien etc. vier maanden na de opkomst van boeren of arbeiders in het landbouwbedrijf daar is, dan moet aan de betrokkenen buitengewoon verlof verleend worden. Evenzoo aan bedrijfsleiders en vaklieden,, als het seizoen in hun bedrijf binnen dien tijd valt. Het buitengewoon verlof is er voor buitengewone gevallen en wel in het bijzonder voor seizoen-arbeid. Als nu die bepaling van eerst 8£ maand dienen gehandhaafd blijft, Valt het eerste jaar van hunne opkomst ten minste tweederde deel der betrokkenen onder deze bepaling en komt dus niet voor buitengewoon verlof in aanmerking.
Een andere grief inzake de verlofregeling is, dat de bewegingsvrijheid des Zondags als verlofsdag geldt als deze Zondag in den tijd van het verlof valt; en dat de bewegingsvrijheid niet aan het verlof' mag worden toegevoegd. Van dit laatste is het gevolg, dat extra-reizen en extra-kosten, door de betrokkenen en door het Rijk beiden, gemaakt moeten worden, zooals de schrijver van de „Notities van een Landstormer" zoo treffend heeft geschetst.
Bovendien is het toch eigenlijk ongehoord dat de nieuwe, door den minister gemaakte bepaling van eens in de zes weken 6 of 7 dagen verlof van kracht is geworden. Zes weken van huis, niet eens, maar jaren lang steeds weer opnieuw. Is het wonder dat dit tot degeneratie va\i het gezinsleven leidt ? Vooral voor de gehuwden geldt dit, waarvan de kinderen geheel van den vader vervreemden, terwijl ih de arbeidersgezinnen de vrouwen de dubbele taak nebben van de opvoeding der kinderen, en dat met de enkele guldens uitkeering die als militaire vergoeding verstrekt worden. En als



de man dan een week verlof heeft, eens itt de anderhalve maand, dan krijgt hij Voor die dagen tnénagegeld, kostgeld, nu verhoogd tot / 0.45 per dag. Hiervan moet zijn gezin hem dan den kost geven en zoo mogelijk hog een versnapering mee, als hij nafer zijn garnizoen terugkeert.
En als dan door onze woordvoerders in de Kamer op verhooging tot ten minste ƒ 0.75 wordt aangedrongen, dan vertelt de Minister van Oorlog dat een verhooging, eenigermate overeenkomende met den werkelijken prijs der levensmiddelen, op 5\ milioen komt te staan en om deze reden mag z. i. niet tot Verhooging worden besloten.
Het spreekt wel Vanzelf dat dit 6\ millioen nu ook betaald worden, echter door de soldaten, ten kOste Van hun gezin. Dit zag ook de Kamer in en besloot tol verhooging, doch niet alvorens door den heer Duymaer van Twist namens de rechterzijde de motie dienaangaande was toegelicht op een wijze Waardoor de beddeling^naeen flinke Verhooging, geheel Werd teniet gedaan. DeZe heer wou n. 1. een Vergoeding geven, gelijkstaande met het bedrag der kosten van onderhoud in de kazerne. Alsof een vrouw thuis diezelfde voordeden heeft welke aan massa-voedsel-bereiding verbonden zijn.
Echter, den Minister van Oorlog was deze bedoeling Welkom en hij verhoogde het bedrag van 80 cent op / 0.45. Ook Wordt thans dit bedrag bij bewegingsvrijheid uitgekeerd.
De Minister Zegt ook : „alle reden tot klachten op tè heffen Zal wel onbereikbaar zijn."
Zeker, dat zal moeilijk zijn, tenminste als men zoo weinig moeite doet om aan die „reden tot klachten" tegemoet te komen.
Zoo b. v. het verminderen van verlofpasjes om per spoor te reizen tot 5 pCt., d. i. eens in de 20 Weken ; eens in het half jaar dus bijna mag meh Zaterdags-



avonds per spoor reizen én Zondagsavonds terugkeeren. Dit geschiedt om de kolenbesparing, evenals de beantwoording van eett vraag, waarschijnlijk van rechts gesteld, om aan een week verlof dat des Zaterdags eindigt den Zondag toe te voegêri; afwijzend is om de overvolle treinen op de Maandagen. Wij reizen dagelijks en weten dus dat Zaterdags de treinen des middags op de hoofdlijnen wel vol zijn, maar de avondtreinén niet, terwijl Zondagsavonds overal zéér Weinig gereisd wordt tegenwoordig. Hierom kart dus het percentage van 5 pCt. spoorvervoer bij bewegingsvrijheid worden uitgebreid; Des Maandagsmorgens zijn de treinen vol, ja, overvol veelal, zoodat tegenwoordig bijna geregeld op de lijnen uit het Noordén b. v. en van en naar het Zuiden z. g. vóór-treinen moeten rijden. Deze zijn echter nooit geheel bezet, maar maken toch ruimte voor den officieel aangegeven trein. Met een beetje goeden wil is het zeer wel mogelijk, zonder dat de kolenrantsoeneering in het gedrang komt, een regeling te treffén waardoor deze verlofgangersiaids Maandagmorgens, inplaats van juist voor den Zondag of op dien dag, terug kunnen komen.
Wij meenen niet het voorgaande voldoende te hebben aangetoond dat aan de heerschende verlofregeling nog heel wat hapert om goed te zijn, om welke reden de organisatie er op aandringt dat aan alle soldaten geregeld eens per maand .een volle week verlof wordt Verstrekt. Wij vragen dit met nadruk Voor alle soldaten, omdat wij meenen dat de dienstbelangen en dé handhaving der neutraliteit hierdoor niet worden geschaad en omdat naast de groote belangen der ouderen en gehuwden staan de belangen Van de jongeren, die o. i. in de gelegenheid moeten Worden gesteld om zoo mogelijk althans een week per maand hunne vakkennis te onderhouden en wat te verdienen, opd?t zij niet geheel hulpeloos, als één speelbal van het noodlot, in deze heerlijke wereld terugkeeren ha volbrachten



diensttijd. Dan is het echter ook noodig dat niet meer door den een of anderen hoogen of minder hoogen bevelvoerder dit verlof teniet kan worden gedaan, zooals dat nu nog kan. Periodiek verlof mag niet meer ingehouden worden, maar als men gestraft is en bet verlof valt in den tijd dat men de straf uitzit, dan is dat verlof verloren. Hiervan wordt door sommige companiescommandanten wel eens zoodanig misbruik gemaakt, dat de straf b. v. een paar dagen nadat het strafbaar feit (gewoonlijk iets vreeselijks) is gepleegd, wordt toegewezen, inplaats van direkt. Dit moet niet meer kunnen gebeuren. Als iemand zijn straf heeft uitgezeten, dan moet hij niet nog extra met inhouding van het periodiek verlof gestraft kunnen worden, maar dit dient hem als een recht te worden toegekend, elke maand en steeds een volle kalenderweek.
HET MINISTERIEELE AFLOSSINGSPLAN.
Toen wij zooeven aandrongen op verkorting van den oefentijd tot 4£ maand, deden wij dat in hoofdzaak met het oog op de aflossing.
Want, ofschoon in de voorgaande zaken wel groote belangstelling bij de militairen aanwezig is, één verlangen is er dat alle andere wenschen verdringt, n.1. het verlangen om naar huis te kunnen gaan voorgoed.
Laten wij nu eens samen nagaan wat het plan van deze regeering is.
Deze regeering is overgegaan tot „vertraging van het tempo van opkomst en verlenging van het verblijf in de depots" (Memorie van Antwoord blz. 3).
Voortaan zal in plaats van om de 40 dagen, zooals onder Bosboom, om de om maanden een ploeg voor africhting en aflossing opkomen, maar inplaats van 4£ maand oefening in de depots, zullen ze daar 6 maanden blijven. Het aflossingsontwerp van dezen



Minister is door de Kamer, met alléén de SociaalDemokratische fraktie als geheel er tegen, goedgekeurd; de overige frakties stemden allemaal, op vier leden na, voor het herkeuringsontwerp, nadat de Minister had verklaard dat hij geen beter stelsel van aflossing aanvaarden wilde. Spijker dat in uw ooren, soldaten !
Dit stelsel nu heeft tot gevolg „dat vooreerst achtereenvolgens zullen vertrekken de militielichting 1915 (bij gedeelten) en de landstormjaarklassen 1915,1914 en 1913. Eerst als deze groepen zijn vertrokken, zal bevoordeeling der oudere landstormjaarklassen, te beginnen met die van 1912, zijn toe te passen". (Memorie van Antwoord blz. 4.)
Als dit plan, dat in plaats van de belangen van alle betrokkenen alleen de grillen en het schadelijke drijven der militairisten-dient, wordt toegepast, gaan de verschillende groepen dus als volgt af:
Het laatste deel van 1915 in November a. s. ;
landstorm 1914 in Februari 1919;
landstorm 1913 in Mei 1919 (Vervolgens sneller? Waar komen dan de troepen vandaan?);
landstorm 1912 in Augustus, tot op de helft vervroegd llL Juli;
landstorm 1911 in November, tot op de helft vervroegd 1 Sept.;
landstorm 1910 in Februari 1920, tot op de helft vervroegd 15 Nov. 1919 ;
landstorm 1909 in Mei 1920, tot op de helft vervroegd 1 Januari 1920 ;
landstorm Ï908^.in Augustus 1920, tot op de helft vervroegd 15 Februari 1920.
Ziehier het plan van opkomst, africhting en aflossing van dezen minister.
Inplaats dat het „allen dienen en bevredigen zal", zooals deze Minister zegt te meenen, weten wij zeker uit naam van alle militairen te spreken, wanneer wij



tegen een dusdanige regeling fel protesteeren. En reeds nu staat het vast dat onze militaire organisatie tegen dit programma van aflossing in hoofdzaak den strijd zal gaan aanbinden.
Wï^eischen dat de tijd van africhting in depöts terug gebracht wordt tot 4£ maand en het tempo van op» komst wederom zoo wordt, dat om de 40 dagen een deel opkomt, Het blijkt voorts dat de mogelijkheid aanwezig isjn drie inplaats van in vier gedeelten af te richten. Da$ men d]t dan ook doe. Het is een buitengewone tijd, heel het maatschappelijk leven van ons land wordt hoe langer hoe meer ontwricht, Gebrek aan vele artikelen, tekort aan landbouwgewassen door gebrek aan arbeidskrachten (volgens het bureau van statistiek hierdoor alleen een mindere opbrengst over het afgeloöpen jaar van 30 pCt.), in het bijzonder het argument der grpidboeren tegen het scheuren van wei- en bouwland. Hierom eischen wij, dat voor dezen tijd bijzondere maatregelen worden getroffen en dat men niet voor nu de lasten nog zwaarder doet drukken, om niet eventueel na den oorlog.... de kazernes eenigen tijd geheel of gedeeltelijk leeg te doen zijn. Dat mag geen argument zijn. Hoe men nog den moed heeft dat praatje in dezen tijd te gebruiken, is alleen te begrijpen als men den geest in de hoogere militaire regionen kent. Het is een spotten met den maatschappelijken ernst van het oogenblik. Wij denken er,dan ook niet aan om voor dat gebazel uit den weg te gaan, maar eischen met volle kracht, in de overtuiging het belang van de arbeidersklasse en van de voortbrenging het beste te dienen, dat zoo spoedig mogelijk weer het oude plan van opkomst en africhting in werking wordt gesteld.
Als bij dit plan de laatste jaarklasse, J908 n. 1„ pas in Augustus van 1920 naar huis gaat, welke datum door Ter Laan in de Kamer is genoemd, niet door den Minister is tegengesproken, dus als juist mag worden



beschouwd, wanneer gaan dan de jonge menschen van de lichtingen '16, die reeds, meer dan twee jaren dienen, en van '17 naar huis? Bijditplandelaatstenvan'16w& Augustus 1921. Verder hebben wij het niet uitgerekend, Het is zoo genoeg. Wij kunnen niet dulden, dat op deze wijze onze belangen aan een hersenschim en aan militairistische wellust worden opgeofferd, en onze toekomst dusdanig bedreigd wordt, dat heel ons verder leven er de nadeelige sporen van zal dragen.
Handhaving der neutraliteit beteekent iets anders dan eeuwige mobilisatie ter bevrediging van het drijven eener militairistische kaste, waarvan algeheele verarming, stoffelijk en geestelijk, van honderdduizenden betrokkenen, het gevolg is. Het beteekent iets anders dan de rijksmiddelen ten bate van militaria totaal uit te putten. Het beteekent, dat men probeert buiten den oorlog te blijven, teneinde het land, met de beschikbare krachten, economisch zoowel als militair, voor ondergang in den oorlog te behoeden. Nu echter heeft men het economische belang geheel verwaarloosd ter wille van het militairisme. Geheel onze maatschappelijke welvaart is, op een troep O. W.ers na, geknot en de militairen en hunne gezinnen zijn de meest gedupeerden geworden.jj
Thans, nu ze ook weer voor een verkiezing staan, beginnen ook stemmen uit de burgerpartijen van noodzakelijkheid van gedeeltelijke demobilisatie te spreken. Drie keer, telkens als de toestand minder ernstig was dan thans, hebben die heeren allemaal, rechts zoowel als links, de Sociaal-Demokraten alleen laten staan in hun eisch voor gedeeltelijke demobilisatie. Maar nu de kapitalen te zwaar worden belast, nu zijn ze ook voor gedeeltelijke démobilisatie en durven nog vragen om de stemmen der soldaten. Het is de brutaliteit ten top. Nooit hebben zij iets gedaan voor onze belangen. Nooit hebben zij iets anders gedaan dan buigen voor de militairistische kaste en last op last op



onze schouders leggen. Maar de S. D. A. P. drong reeds vanaf 1915 op démobilisatie aan, omdat de militairen in hun maatschappelijke positie zoo ernstig geschaad worden. De burgerpartijen echter, hanteeren ook nu slechts hetzelfde argument der financiën, waarmee diezelfde heeren in de afgeloopen regeeringsperiode alle verbeteringen voor ons hebben afgestemd.
Wij. dienen helder te zien nu. Met het Algemeen Kiesrecht hebben wij een machtig wapen in onzen strijd.
Bij gedeeltelijke démobilisatie in overeenstemming met ae motie-Ter Laan van Februari j. 1. zouden direkt ongeveer 60.000 man met klein verlof gaan, zoodat dan anderhalf jaar in de aflossing gewonnen zou worden. Zeker zou, zoo spoedig als de nieuwe Kamer en Regeering samenkomen, ernstig overwogen moeten worden, of niet nog verder met démobilisatie kan worden gegaan.
SLOTWOORD.
Wij gaan dus allen te zamen op het in de vorige bladzijden ontwikkelde program van aktie den verkiezingsstrijd in. En in den strijd daarvoor staan wij niet alleen. Naast onze groeiende duizendU$en georganiseerde militairen staat de bijna 200.000 'man sterke moderne arbeidersbeweging, het Nederlandsch Vakverbond en de partij die in de afgeloopen zittingperiode alléén onze belangen diende, de S. D. A. P., de strijdvaardige partij van al wat geknecht en verdrukt word*.
Kameraden-militairen, versterkt door uw toetreden tot de organisatie der militairen deze groeiende kracht, zorgt dat in het teeken van ons program van aktie de politieke strijd gevoerd wordt en gewonnen !
Stemt op de kandidatenlijsten der S. D. A. P.







VERZEKERT UBU
DECENTRALE
ARBEIDERS-VERZEKERINGSEN DEPOSITOBANK HOUTMARKTX) S'GRAVENHAGE
INTERCOM .TELEFOON * . J396 • »
BIJKANTOREN: AMSTERDAM
SARPH/SnsrR.'t&"tóï2ü'
ROTTERDAM
AANTALVERZEKERDEN
RUIM 8 §000
VERZEKERD KftPHAAL
mmuoENS