BIBLIOTHEEKGIDS VOOR CHR. SCHOOL. EN JEUGDBIBLIOTHEKEN VERZAMELD DOOR J. LENS EIND.REDACTEUR VAN DE SCHOOL MET DEN BIJBEL UITGAVE VAN OOSTERBAAN & LE COINTRE OOES BIBLIOTHEEKGIDS VOOR CHR. SCHOOL- EN JEUGDBIBLIOTHEKEN VERZAMELD DOOR J. LENS EIND-REDACTEUR VAN DE SCHOOL MET DEN BIJBEL KIND- BOEK* LEESZAAL P. L. B- 'S-GRAVENHAGE UITGAVE VAN OOSTERBAAN ö LE COINTRE - GOES WOORD VOORAF. Herhaaldelijk ontving ik, als eindredacteur van „De School met den Bijbel", verzoeken om inlichtingen omtrent de inrichting eener Keurbibliotheek voor de Chr. School. Aan die verzoeken was moeilijk te voldoen Het is onmogelijk, dat één man de omvangrijke jeugdlectuur van onzen tijd bijhoudt. Teneinde op den duur de lezers van ons blad te gerieven is toen een nieuwe rubriek geopend, Bibliotheekgids, waarin de kinderboeken werden besproken naar hun beteekenis voor de schoolbibliotheek. Tal van collega's waren bereid te helpen. Hun initialen staan onder de besprekingen, een lijst vindt men op blz. 4. Nu de aandrang bleef aanhouden, en zelfs een afdeeling van de Groote op afzonderlijke uitgave aandrong, besloot de Uitgever de besprekingen der aanbevolen werken te verzamelen en uit te geven Men vindt ze hier nu bijeen, alfabethisch gerangschikt naar de namen der Schrijvers, wat, naar we meenden, het gebruik vergemakkelijkt. Intusschen wordt de rubriek in „De School met den Bijbel" geregeld voortgezet. We verwijzen, voor nieuwe werken, de collega's, die de verzorging hunner bibliotheek een onderwerp vinden, dat de moeite waard is, gaarne daarnaar. Ten slotte rest mij slechts een woord van dank aan alle collega's, die belangeloos hun medewerking aan deze rubriek hebben verleend. Moge deze gids zijn weg vinden, ook onder de bibliothecarissen van Jeugd-bibliotheken! J. LENS. Den Haag, Dec. 1930. Aan de beoordeeling hebben meegewerkt: A. = E. J. Anneveldt H. v. d. B. = H. v. d. Berg. K. B. te H. = K. Bouma G. D. = G. Dick (ook D.) G. K. D. = G. K. Dreyer. H. H. = H. Hendriks (ook H.) E. H. — E. Heynekamp. J. M. C. J. = J. M. C Juursema. v. d. H. v. G. = v. d. Hoven v. Genderen. A. K. = A. Kranendonk. A. Ku. = A. Kuiper. A. L. = A. Lens. j. L. = J. Lens. J. Wa. M. = Mej. J. Wa. Mandersloot. G. J. M. = Mej. G. J. Molendijk. J. J. M. = J. J. Meijer. j. R. = J. Rademaker. H. R. = H. Riemersma. W. J. V. = W. J. Visser. A. W. = A. Wapenaar. p. d. Z. = P. de Zeeuw. Schrijver: H. W. Aalders. Titel: Drie Steendammer jongens. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 10—14 jaar; omvang 144 bladz. met 17 ill. v. J. Faure; prijs fl ing. Korte inhoud: Bram Winkel is een slechte jongen, die uit afgunst zijn schoolmakker Hannes Bekkers van zijn konijnen berooft Als beiden de dorpsschool verlaten, komen ze op de scheepstimmerwerf van Mijnh. Wittenkamp. Hannes past voorbeeldig op en komt bij Baas en Directeur in de gunst Bram is lui en brutaal en komt niet vooruit. Hij benijdt Hannes. De schuld van zijn nietbevordering zoekt hij niet bij zichzelf. Vader Bekkers redt Wim Wittekamp van een wissen dood, waardoor hij een aanstelling tot magazijnmeester en een nieuwe woning, en zijn Hannes een plaats op het teekenkantoor krijgt Brams jaloerschheid groeit en haat vervult zijn hart. Hij rooft Bekkers' peren, vernielt diens bloementuin en steekt diens woning in brand. Naden dood zijner Moeder gaat hij zwerven. Hij wordt matroos op een passagiersboot, die een geregelden dienst onderhoudt op den Amazonestroom. Een ongeval treft hem. Maandenlang ligt hij in het ziekenhuis. Op weg naar Holland lijdt hij schipbreuk bij de Nederlandsche kust. Hij wordt gered, maar sterft in het ziekenhuis, nadat hij zich eerst nog met zijn ouden schoolmakker Hannes heeft verzoend. De derde jongen is Wim Wittenkamp, Hannes' vriend, die dokter wordt en in 't ziekenhuis Bram herkende. Beoordeeling: Een flink jongensboek, dat een Christelijken geest ademt. De Schr. vertelt prettig over de jongensavonturen op een dorp, waar de Dordtsche Boot geregeld langs vaart. Het is hem gelukt de spanning er in te houden. Naar aanleg en karakter moest Bram zoo ontwikkelen, als de Schr. aangeeft. Op 't hellend vlak der zonde was een Goddelijk ingrijpen noodig. En dat kwam. Het kind van zooveel gebed en tranen ging niet verloren. . Voor taal, stijl en compositie alle lof! Hartelijk aanbevolen. d. Schrijver: George van Aalst. Titel: Het Kerstjoodje. Uitgave van: G. F. Gallenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geillustreerd door Kesler (juist niet fraai!); omvang 79 bldz.; gecartonneerd; prijs ƒ 0.40. Korte inhoud: Hoe Frans Vermetten, het zoontje van een Christen-geneesheer, vriendje wordt met het Jodenjongetje Maurits; hun beider vriendschap voor Maurits' neef Samuel Koekoek, gezegd Plukvet, die door de twee snuiters knap in 't ootje wordt genomen en voor het komische gedeelte zorgt, maar ook een goed hart blijkt te bezitten. Frans ging later met z'n ouders naar Arnhem en Maurits naar een tante in Amsterdam, toen z'n ouders naar Indië gingen en daar spoedig stierven. Bij tante Bete had M. veel verdriet, toen uitkwam dat hij een boek had over den Gekruisigde. Later werd M. een knap tandarts, wiens heerlijkste werk was: Jodenkinderen in aanraking te brengen met het Evangelie. Beoordeeling: Uitgenomen enkele „zware" alinea's is het boekje wel goede lectuur voor jongens van 12—14 jaar. Op bldz. 13 vonden we een minder goed voorbeeld van „instrumenten" (het kanon). Hier kon m. i. beter gewezen zijn op Gods oordeel over Babel, Assur, enz. Aanbevolen voor jongens van een jaar of 12, 13. G. J. M. Schrijver: „Fioris van den Aemstel". Titel: De Heldendaad van twee H.B.Sers. Uitgave van: P. D. Bolle, Rotterdam. Bijzonderheden: oorspr. werk; geschikt voor jongens van 10—16 jaar, omvang: 200 pag.; prijs: Ing. ƒ 2.10, geb. ƒ 2.90. Korte inhoud: Twee H.B.S.ers brengen hun vacantie door in 't kleine dorpje Groet, boven Schoorl. Ze beleven hier allerlei avonturen (o.a. in een smokkelaarshistorie); huren een oude sleepboot, die-toch-nog-varen kan; redden daarmee twee visschers, enz. Beoordeeling: Een pittig en vlot geschreven jongensboek, dat 'behoort tot de goede, neutrale lectuur. Onze jongens zullen er van genieten! Een ding is jammerl De huishoudster van Meneer Kruitjans verbaast zich heelemaal niet „neutraal". Op pag. 15 zegt ze twee woorden, die wij liever niet in 'tboek hadden gezien. Bij een tweeden druk zou deze fout te herstellen zijn, ïoodat we nog meer van harte kunnen zeggen: Aanbevolen! K- ' Schrijver: ,,Floris van den Aemstel". Titel: „Twee H.B.S.-ers en het Chineesche teeken" Uitgave van: N.V. Uitgeverij P. D. Bolle, Rotterdam. Bijzonderheden: Oorspr. werk. Omvang 215 bbs. Ge-> schikt voor jongens van 14 a 15 jaar en ouder; prijsIng. ƒ 2.10, geb. ƒ 2.90. -^v Korte inhoud: Twee H.B.S.-era 'brengen een vacantiedag door in Groet; vinden daar «en blaadje papier met Chineesche letterteekens. Onder de kwartelamp van den politie-speurder van Hulzen-Lederbos blijkt het papiertje beschreven te zijn geweest met een plan om een uitvinder een schitterende uitvinding afhandig te maken. Welk plan mislukt na tallooze spannende avonturen, waarin de twee H.B.S.-ers blijken kunnen geven van, hun moed en tegenwoordigheid van geest. Beoordeeling: Een pittig, vlot geschreven jongensboek, dat, hoewel de (historie wat fantastisch aandoet, toch vrij logisch in elkaar rit. We achten echter de twee eerste jongensboeken van denzelf den schrijver, nl.: „De heldendaad van twee H.B.S.-ers*' en „Twee H.B.S.-ers eis detective" voor onze oudere jongens meer geschikt, omdat in dit werk de spanning wel eens wat al te sterk is en t verhaal zoo nu en dan bedenkelijk naar de sensationeele kant overgaat. Men diene dus nauwlettend toe le zien, wien men 't boek in handen geeft. De werken van dezen schrijver bëhooren, zooals we reeds eerder opmerkten, tot de neutrale lektuur, maar wat de taal betreft zal er geen bezwaar zijn ook dit boek in de Schoolbibliotheek een plaats te geven. Met verwijzing naar 't gemaakte voorbehoud dus: Aanbevolen. G K. D. Schrijver: E. Angel. TMel: Edison. Zijn leven en zijn uitvindingen verteld toor vaders en jongens. Uitgave van: H. P. Leopold's Uitgeversmaatschappij, Den Haag. Bijzonderheden: Uit het Duitsch vertaald (vert. van Ir. P. Telder), voor jongens boven de 14 jaar; omvang 195 pag.; prijs: ing. ƒ2.25, geb. ƒ2.90. Korte inhoud: Edison's afkomst en jeugdjaren; zijn strijden en worstelen, zijn volharding en triomfen: telegraaf, telefoon, phonograaf, electrische gloeilamp, electrische tram, cinematograaf, enz. Beoordeeling: Heldenfiguren zijn, door de eeuwen heen, bezongen, beschreven, verheerlijkt, bewierookt: En ook onze tijd wil daar niet mee ten achter blijven, integen- deel! Indien ooit staan „groote figuren" in het middelpunt van de belangstelling. Maar — de oorlogshelden hebben afgedaan. De helden des vredes komen thans aan de beurt, hun wordt lof en roem gebracht! Vandaar dat levens als van Edison, Ford e. a. populair worden beschreven, ook voor de jeugd. Het streven om onze kinderen deze figuren „ten voeten" uit te schilderen, te vertellen van hun vechten, worstelen, struikelen en niet opgeven, kan ik alleszins toejuichen, er zitten paedagogische elementen in, die niet gering geschat moeten worden. Terwijl op aangename en aantrekkelijke wijze hun kennis kan worden vergroot. Ik kan dan ook dit boek zeer aanbevelen, maar voor oudere jongens, zeker boven de 14. In bibliotheken van knapen- of jongelingsvereenigingen is het zeer op zijn plaats; voor bibliotheken van gew. L. S. is het minder geschikt. De vertaling is goed, de stijl vlot, zoodat het boek aangenaam is om te lezen, terwijl m. i. terecht niet diep wordt ingegaan op allerlei technische kwesties. Zeer aanbevolen. J. M. C. J. Schrijver: A. N. S. THel: Wat het turfschip bracht. Uitgave van: Ten Brink's Üitg.-Mij., Arnhem. Bijzonderheden: oorspr. werk voor meisjes en jongens van 9—12 jaar; 2e druk; omvang: 50 blz.; prijs ƒ0.60 gecartonneerd. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Tom is ziek! Hij heeft zijn been gekneusd en moet lang liggen. Hij verveelt zich. Maar als de verveling hem de baas dreigt te worden, legt vlak voor het huis een turfschip aan. Hij maakt kennis met Sjoerd, het schippersknechtje en ten slotte ook met de schipper en zijn vrouw. Verschalende pretjes zijn van deze kennismaking het gevolg, o.a. chocolade-visite, verhalen van den schipper, een bezoek van Sjoerd met zijn harmonica, enz. Beoordeeling. Een keurig uitgevoerd, kinderlijk geschreven boekje. Boeiend! Opgewekt van toon! Met een ondergrond van diepen ernst, die 't werkje zeer geschikt doet zijn voor onze kinderen, voor onze schoolbibliotheken. Goede illustraties van Jan Wiegman. Aanbevolen! G- K- D- Schrijver: Bart van de Veluwe. Titel: Babbeltje en Babbelt je's eerste schooljaar. Uitgave van: D. A. Daamen's Uitgevers Mij. Bijzonderheden: Oorspronkelijk kinderboek, met prentjes in twee-kleurendruk van Jan Wiegman. Geb f 1.90 per deelte. Korte inhoud: Deze keurig uitgegeven en leuk geïllustreerde boekjes bevatten het verhaal van Babbeltje, een aardig kereltje, dat vaak de grappigste opmerkingen maakt Hij draagt dan ook ajn naam met eere. Behalve allerlei gesprekken van Babbeltje met z'n moeder en andere huisgenooten, bevatten de boekjes verscheiden aardige verhaaltjes. In het tweede deeltje komen dan vanzelf allerlei avontuurtjes, die B. op school meemaakt, terwijl ook enkele grappige versjes de boekjes verrijken. De laatste blz. bevatten bovendien nog enkele raadsels. Beoordeeling: Daar de boekjes bijna overal in een zeer kinderlijken toon, maar toch op boeiende wijze geschreven zijn, zullen jongere kinderen ervan genieten. Babbeltje wordt opgevoed in een gezonde Christelijke sfeer, terwijl de grapjes echt kinderlijk-humoristisch zijn, zonder eenige brutaliteit of ongepastheid. Voor de lagere klassen dan ook Van harte aanbevolen. E. H. Schrijver: Joh. H. Been. Titel: Vogeltje Grijp. Uitgave van: La Rivière en Voorhoeve, Zwolle. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar; omvang 126 bladz., groot formaat, met 28 iïl. Prijs: f2.00 geb. Korte inhoud: Dit sprookje heeft zijn ontstaan te danken aan een verhaal, dat Been in zijn jeugd van zijn vader boorde, die het gelezen had in Bulwer's „The Pilgrim® of the Rhine". Hoofdpersoon is Reineke de Vos, die de poes Zéphyrine het hof maakt. Opdat deze baar: jeugdvriend en speelmakker den hond Waakzaam zal vergeten, maakt de vos den hond op allerlei manieren bij haar verdacht. In dien tijd maakt de hond zich nuttig bjj vogeltje Grijp, die een grooten schat bewaart, een begeerlijk goed voor de slang, die door Waakzaam wordt verslagen. Dankbaar voor den grooten dienst, dien de hond hem beeft bewezen, rust hij niet voor de vos in ongenade bij Zéphyrine is gekomen, 't Sprookje eindigt met het huwelijk van hond en kat. Beoordeeling: Dit is nu eens geen historische lectuur, zooals we van Been gewend zijn, maar een interessant sprookje van goede compositie en pittig, levendig verteld. De plaatjes zijn origineel. Boeiende lectuur voor onze kinderen om de phantasie aan 't werk te zetten. Aanbevolen. D. Schrijver: Been, Joh. H. Titel: Vedertje Talisman. Uitgave van: L. J. Veen, Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 14:—18 jaar. Omvang: 210 bladz. Met acht platen van M. L. Middelhoek. Prijs geb. f 3.50, ingen. f 2.50. Korte inhoud: Meneer Hein Berdens, archivaris van Zeewalden, vindt op het strand te Noordwijk een „vedertje talisman", een veertje dat iemands wensohen in vervulling kan doen gaan. Hij wenscht nog eens een poosje een jongen van vijftien jaar te zijn en als hij daarna in den strandstoel inslaapt en weer ontwaakt is zijn wensch vervuld: hij is de badjongen, met wien hij een praatje had gemaakt, een oorlogswees en de oorlogswees van straks is meneer de archivaris. De jongen-geworden heer wordt naar Zeewalden gedirigeerd en de heer geworden-jongen gaat naar Soeren en hangt de gebraden haas uit. Allerlei verwikkelingen zijn het gevolg van deze verwisseling. Beoordeeling: 't Is een echt jongensboek. Dol en avontuurlijk. Daarom zullen onze grootere jongens het zeker graag lezen, 't Teekent hen zooals ze zijn. Het religieuze element ontbreekt in dit boek; vermoedelijk is het den bekwamen auteur ontsnapt dat ook „de vlegels" hun religieuze gevoelens hebben, al vermoffelen ze die dar. ook onder allerlei bombarie. Voorts trof ik woorden aan als eeuwig (blz. 8, 191), krengen (blz. 108), zalig (blz. 169, 190), die de auteur moest schrappen. Hij behoeft ze heusch niet om een mooi boek te schrijven. Aanbevolen. P- Q- Z. Schrijver: Been, Joh. H. Titel: De strijd om het doode punt. Uitgave van: L. J. Veen, Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 14:—18 jaar. Omvang: 200 bladz. Met acht platen van M. L. Middelhoek. Prijs geb. f 3.50, ingen. f2.50. _ . - Korte inhoud: Dit verhaal is een vervolg op „Vedertje Talisman" en Hein Dicksm (meneer Berdens) is de hoofdpersoon. Hein ia klerk op het archief te Zeewalden. Z'n voogd verspeelt te Monte Carlo veel geld en Hein komt in een minder kosthuis, waar hij het lage kostgeld moet gaan verdienen met huisknechtswerk. Later moet hij het klerkenbaantje verwisselen voor het tuinmansvak en ten slotte loopt het hem zoo tegen, dat hij in het opvoedingsgesticht „De Kruisberg" terecht komt. Op den Kruisberg komt de crisis en Hein vertrekt naar Canada. Beoordeeling: Dit is een heel boeiend en spannend verhaal. Voor de lezers is dit verhaal beter te volgen, dan „Vedertje Talisman". Er komen enkele woorden in voor, die we liever gemist hadden en 't verhaal is ook heel neutraal gehouden. Overigens is het een frisch, vroolijk jongensboek, dat cnze jongens en meisjes graag zullen lezen. Het onderschrift onder de plaat tegenover blz. 48 is foutief. Die plaat beeldt een voorval uit van blz. 66, niet van blz. 43. Aanbevolen. p. ± z. Schrijver: Been, Joh. H. Titel: De avonturen van een Stadhuisklerk. Uitgave van: L. J. Veen, Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 12—16 jaar. Omvang: 200 blz.: 2e druk. Met teekeningen van J. B. Heu'kelom. Prijs geb f3.50, ingen. f2.50. > Korte inhoud: Maarten Halfert, een wees, woont bij z'n grootvader en een lastige huishoudster. Hij is klerk op de secretarie, maar erg best gaat het daar niet met hem. In 'n kamer van 't stadhuis worden militaire kleeren bewaard en op 'n dag bekruipt Maarten de lust om eens in 'n soldatenpak rond te stappen. Hij neemt een pak en 'n paar schoenen weg en gaat er mee naar den archiefzolder. Daar wordt hij gestoord door den archivaris. Hij weet 't pak achter de boeken in 'n kast te verbergen, alleen z'n „kistjes" heeft hij nog aan en z'n eigen schoenen zitten in de kast die — secuur gesloten wordt. Nu komt hij in allerlei moeilijkheden. Om z'n schoenen terug te krijgen wordt hij ten slotte klerk bij den archivaris, bij wien ook tijdelijk een nichtje helpt. Deze vertelt Maarten zijn geheim en zij helpt hem. Bij 'n brand in de buurt van 't Stadhuis redt Maarten de archiefstukken en arresteert meteen nog een ontsnapten inbreker; daarna gaat hij naar Kampen en wordt militair. Beoordeeling: Dit boek is buitengewoon spannend en boeiend geschreven. Iets positiefs-christelijks komt er niet in voor, maar evenmin 'n enkel woord, 'n uitdrukking, 'n voorstelling van zaken, die onze kinderen niet zouden mogen lezen, 't Is een prettig jeugdboek. Aanbevolen. P. d. Z. Schrijver: Been, Joh. H. Titel: Spekkie, de Pijper der Zeeleepers. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk, historisch verhaal, geschikt voor jongens van 8—12 jaar; omvang 144 blz, geïllustreerd door J. G. Kesler; prijs: gebonden ƒ1.75, ingenaaid ƒ 1. Korte inhoud: Spekkie is een jongen uit den Briel, die bij twee oude tantes inwoont. Z'n vader was een Franschman geweest; om z'n donker uiterlijk hielden de jongens van Den Briel Spekkie voor een jongen van 'n Spanjaard, vandaar z'n naam Spekkie. De jongens van Den Briel waren in die dagen (1598) in twee partijen verdeeld: de Zeeleepers en de Peujers. Spekkie behoorde tot de Zeeleepers. Hij bezat 'n prachtige ebbenhouten dwarsfluit, waarmee hij z'n makkers vermaakte, maar waardoor de jalouzie der Peujers werd opgewekt. Bij een gevecht, tusschen de twee partijen, werd Spekkie gevangen genomen. Leunds, de hoof dman der Peujers, wilde Spekkie z'n dwarsfluit teruggeven op voorwaarde, dat hij in twee maanden niet voor de Zeeleepers zou spelen. Om Spekkie dan z'n gegeven woord terug te doen geven, zal een gevecht worden geleverd, dat door den veldwachter verijdeld wordt. De overheid bewerkt — om aan de twisten een eind te maken, dat Leunis op Flakkee wordt uitbesteed. Mees — 't hoofd der Zeeleepers, en Spekkie moeten naar zee, de dwarsfluit moet afgenomen worden, doch door een list van Mees gelukt het de fluit te behouden. Fluitend vaart Spekkie de haven uit. Tusschen dit verhaal door verneemt de lezer een en ander over Jan Goppelstok. Beoordeeling: Een heel goed en boeiend jongensboek Aanbevolen. P- d. Z. Schrijver: Been, Johan H. Titel: Paddeltje, de Scheepsjongen van Michiel de Ruyter, 4e druk. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: historisch verhaal, geschikt voor jongens van 10—16 jaar; prijs: in prachtband ƒ3.50, ingenaaid ƒ2.50. Korte inhoud: Paddeltje is een Vlissinger jongen, die als scheepsjongen met De Ruyter een tocht heeft meegemaakt en nu graag blijvend scheepsjongen wil rijn. Maar daartoe moet hij van schipper De Ruyter 'a winters de avondschool bezoeken. Daar wordt Paddeltje, die eigenlijk Klaas heet, weggejaagd, doch het gelukt hem, in Den Briel bij 'n gewezen trommelslager zijn schade in te halen. In 't voorjaar mag Paddeltje mee naar Algiers en Tunis. In laatstgenoemde stad wordt hij aan boord van een kaperschip gelokt en gebracht naar de plaats waar de geduchte zeeroover II Tigretto (het tijgertje) verblijf houdt. De bedoeling is 'n kaper van hem te maken. Daartoe wordt hij eerst op het land te werk gesteld om hem te temmen. Intusschen heeft Michiel de Ruyter vernomen waar de spoorloos verdwenen Paddeltje moet rijn. Meeuwis, de beste vriend van Paddeltje, wordt quasi van boord gejaagd, komt bij de zeeroovers terecht en vindt Paddeltje, 'n Oproer onder de kapers geeft hun gelegenheid tot vluchten. II Tigretto ('n Hollander van afkomst) komt om 't leven, zonder dat men weet waar z'n onmetelijke schatten ritten. Veraf of dichtbij, doch steeds op den achtergrond, staat schipper De Ruyter. Beoordeeling: Een buitengewoon spannend boek. Aanbevolen. p_ ,j £ Schrijver: Been, Joh. H. THel: Om de schatten van 11, Tigretto. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk, historisch verhaal, geschikt voor jongens van 10—16 jaar; prijs in prachtband f3.50, ingen. f2.50; 2e druk; omvang 276 blz.; illustr van Isings. Korte inhoud: Dit verhaal is een vervolg op „Paddeltje, de Scheepsjongen van Michiel de Ruyter", doch het kan ook heel goed als zelfstandig verhaal gelezen worden. Het geheim van de schatten had Paddeltje in een looden koker meegebracht bij zijn vlucht uit het zeerooversnest. Dien koker had hij aan Michiel de Ruyter overhandigd. Heimelijk had deze de zich daarin bevindende perkamenten in drie stukken gesneden en die over drie kokers verdeeld. Dit wist niemand. Doch het bestaan van dien eenen koker was uitgelekt. Enkele „Rondkoppen" die er achter gekomen zijn weten den koker te bemachtigen. Ze willen de schatten zoeken om er de zaak van Gromwell mee te dienen, 'n Groep fconingsgezinden heeft eveneens een koker weten te bemachtigen, 'n Zeeuwsch schip, waarop Paddeltje gezagvoerder is, wordt gedwongen door de Rondkoppen naar Barbarije te gaan. Gelijk- tijdig gaat een ander schip er heen. Paddeltje heeft Veritas aan boord en die wéét de schatten. Doch hij wordt waanzinnig en als hij met een troep goudzoekers in de onderaardsche gangen is, laat hij alles in de lucht vliegen. Beoordeeling: Buitengewoon spannend, avontuurlijk boek. t Ademt een goeden geest (blz. 42, 183). 'n Enkel woord „verduiveld" (blz. 207) kan door een ander vervangen worden, 'n Heel mooi boek voor onze jongens. Aanbevolen. P- d. Z. Schrijver: Been, Job. H. Titel: De Portier van de Lange poort. Uitgave van: Gebr. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor jongens van 10—12 j.; prijs: f 1.75 geb., f 1 ingen. Korte inhoud: De portier van de Lange poort is Rochus Meeuwiszoon, die op z'n ouden dag nog een schamel loon moet verdienen als poortwachter in Den Briel. Hij komt in aanraking met een boerenjongen — Witte de With — die buiten Den Briel woont en die tot de Doopsgezinden behoort. Omdat hij als Doopsgezinde niet vechten mocht, liet hij zich door Ds Leo van Nieuwenhoorn doopen. Aan dezen Witte vertelt Rochus Meeuwiszoon het verhaal van de inneming van Den Briel en van het aandeel, dat hij daarbij gehad had door het openhakken van de sluis. Op dit verhaal, dat 71 blz. telt, volgt: „Een tooverstukje van Jan de Witt", waarin verteld wordt hoe De Witt het klaarspeelde, om zonder dat de Engelschen het merkten aan de Ruyter bevel te zenden uit de Middellandsche Zee naar Afrika te zeilen. Daarop volgt: Een Brielsche weesjongen, een kort verhaal en vervolgens in denzelfden band: Van drie Jannen door L. A. B. Ulehake. Beoordeeling: Prettige historische lectuur voor jongens van 10—14 jaar. Voor het 6e en 7e leerjaar. Aanbevolen. P- d. Z. Schrijver: Been, Johan H. Titel: De Avonturen van Kokkie en zijn maats. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: historisch verhaal, geschikt voor jongens van 12—16 jaar; prijs: in prachtband ƒ 3.50, ingenaaid ƒ2.50. . Korte inhoud: Kokkie was een vondeling. Toen in 1657 de politie van Den Briel in het land van Voorne opruiming hield onder het „onschamel geboeft", was z'n vader gevlucht, z'n moeder gestorven en de kleine jongen bij de weduwe Nehssen te Zwartewaal uitbesteed. Omdat vrouw Nehssens vader Goppen heette, zou de jongen Cop heeten. Maar de dominéé verschreef zich en zoo werd het Gok en later Kokkie. Deze Kokkie had op de vloot van De Ruyter den zeeslag hu Solebay meegemaakt. Kokkie moet, terwijl de Huyter in Hellevoetsluis vertoeft, met z'n vriend Jo een brief brengen naar Den Briel en een naar Hekelingen, waar De Ruyter een 'boerderij bezat. Laat in den avond komen ze te Zwartewaal, waar ze vrouw Nelissen, die huishoudster is bu den dominee, de schrik op 't lüf jagen Eindelijk komen ze in Hekelingen. Onderweg hebben ze van iemand die meeliep gehoord, dat er Heidens (Zigeuners) in de buurt zijn. 's Nachts verlaat Kokkie het hooileger om eens bij die Heidens te gaan kijken en daar wordt hu vastgehouden. Hij wordt willoos gemaakt en gekleurd en moet nu voor lip-lap (neger) doorgaan, daar de vorige neger Sidi net dood was. Als zigeuner-jongen beleeft hu allerlei avonturen. Ook z'n maats, die 'n anderen kant zijn uitgezworven, beleven veel, waarin een jongen belang stelt. Onder meer wordt een plan verijdeld om de Hollandsche vloot te Amsterdam in brand te steken. Aanbevolen. P d Z Schrijver: Been, Johan H. Titel: De Scheepsjongen van den Gouden Leeuw. Uitgave van: H. Meulenhoff, Amsterdam Bijzonderheden: historisch verhaal, geschikt voor jongens van 9—15 jaar; prijs: in prachtband ƒ 1.75, ineenaaid ƒ 1.—. ' 6 Korte inhoud: In „De Portier van de Lange Poort" van ^zelfden auteur maken onze jongens kennis met Witte de Witt, die op de hofstede „Lagerwoude" woont bu z n moeder, die weduwe is. De familie van Witte is Doopsgezind, en omdat hij daarom niet vechten mag, laat hu zich door Dominee Leo van Nieuwenhoorn doopen. Intusschen wilWitte naar zee. Geen Huyghgen Schapendam, gezagvoerder van de „Gouden Leeuw", wil den jongen op zijn schip hebben. Daarvan wil moeder niets weten en zu doet hem in de leer bij Jochum Stof felsen, den kleermaker. Heel grappig springt Witte met Jochum en zn vrouw om, krijgt veel standjes en loopt ten slotte weg. Schapenham informeert bij Stoffelsen en krijgt heel wat te hooren over Witte. Niettemin komt Witte aan boord van de Gouden Leeuw en beleeft heel wat avonturen, vooral bu Kaap de Goede Hoop. Eindelijk wordt Oost-Indië bereikt en na een maanden-lange reis keert hij behouden in 't vaderland terug. Beoordeeling: Beslist 'n mooi spannend boek, niet koud-neutraal. Aanbevolen. °- Z. Schrijver: Been, Johan H. Titel: Winteravondvertellingen, 2e druk. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: omvang: 160 bladz., geschikt voor 8 12-jarigen leeftijd; prijs: in prachtband ƒ 1.20, ingenaaid ƒ0.75. Korte inhoud: Deze bundel bevat een achttal korte vertellingen, samen 160 bladzijden tellend. Onder deze vertellingen zijn er twee, die een geschiedkundig verhaal geven. De titels der vertellingen zijn: L Een surprise van den ouden Majoor; 2. Een vergeten reistaschje; 3. De verdwenen vrijster; 4. Schipper JongeKees; 5. Engelschmans-Jong; 6. Wolf; 7. Noot-noot; 8. Jan. . _ Schipper Jonge-Kees is een verhaal uit den Eerstenen Engelschmans-Jong een verbaal uit den TweedenEngelschen oorlog. In de verdwenen vrijster is een pop van taai-taai (de vrijster) de hoofdpersoon. De vertellingen rijn neutraal gehouden, doch niet zoo, dat ze voor onze kinderen ongeschikt zouden zijn. In „Wolf", dat een Kerstgeschiedenis geeft, wordt de Engelen-zang te pas gebracht. Alleen 'tsJot (blz. 125) deugt niet. Wolf, die arm is en door z'n kameraads in de kleeren is gezet, peinst: ,,'t Is geen wonder dat Onze-Lieve-Heer in menschen een welbehagen heeft, want wat waren de menschen todh goed, toch echt goed". Beoordeeling: Behoudens 'n enkel vlekje wel geschikt. Aanbevolen. °~ Z. Schrijver: Been, Johan H. Titel: De Dubbelgangers, Een verhaal uit den tud van Michiel de Ruyter. Uitgave van: Gebrs Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: historisch verhaal; geschikt voor jongens van 11—17 jaar; prijs: in prachtband ƒ &ÖU, ingen. ƒ2.50. . . , . Korte inhoud: De dubbelgangers, waarover het verhaal loopt, zijn een boerenzoon van bet eiland Voorne, genaamd Harmen Jansen, en een jonge boef, Herman Jansen geheeten, die onder de Duinkerker kapers is verzeild geraakt. Tijdens den tweeden Engelschen oorlog gaat de boerenzoon dienst nemen op "slands vloot en ontmoet daar z'n dubbelganger, die bijgenaamd is Coupe cheveux en door dien naam de schrik is van het eiland Voorne. Samen geraken zij in Engelsche gevangenschap en nu begint — om den tijd te dooden — Coupe cheveux met zijn dubbelganger 'n eigenaardig spel. Ze vertellen elkander haarfijn hun verleden en nu moet Harmen doen alsof hij Herman is en omgekeerd. De gevolgen blijven niet uit. Als ze uit de gevangenschap geraakt zijn, weet de vrijbuiter de plaats ie krijgen op de hoeve, die Harmen toekomt, terwijl Harmen-zelf als de gevaarlijke Coupe cheveux wordt opgepakt. Na heel wat geharrewar komt de waarheid aan 't licht en blijft toch ook Coupe cheveux buiten schot. Beoordeeling: 'tls geen neutraal boek, zooals uit blz. 302 blijkt. Heel goed verhaal. Aanbevolen. P. d. Z. Schrijver: Been, Joh. H. Titel: De Verspieders, een vertelling uit den tijd van Michiel de Ruyter. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal voor jongens van 10—16 jaar; omvang 327 blz. met 7 platen van Tjeerd Bottema. Zelfstandig verhaal, doch vervolg op: De avonturen van Kokkie en z'n maats. Prijs: ƒ2.50 ing., ƒ 3.50 geb. Korte inhoud: 't Verhaal begint met een onderhoud tusschen Prins Willem IH en Michiel de Ruyter, waarbij de eerste verklaart dat er een eind gemaakt moet worden aan het verraad, waardoor z'n geheimste plannen aan den vijand bekend worden. De Ruyter heeft een tweetal scheepsjongens, die als verspieders er op uit kunnen; 't zijn Kokkie en Okkernoot. Zij worden quasi als schelmen van de vloot gejaagd en beginnen dan een zwerftocht naar bet Fransche hoofdkwartier. In Dordt raken ze elkaar kwijt, doordat Kokkie door een Franschen schelm, Rooie lelie, half dood geslagen wordt. Kokkie wordt verpleegd door een Mennisten-familie, daar opgepakt als verdacht van inbraak te Heenvliet, gered door Rooie lelie, die met Kokkie te kijk wil gaan, omdat hij hem aanziet voor een liplap. Kokkie en Okkernoot vinden elkaar weer en door allerlei avonturen heen houden zij hun doel in 't oog en dat doel wordt bereikt. Aan 't eind van 't verhaal leveren ze den Prins een partij geheime brieven en spelen hem zoo de draden van het verraad in handen. Beoordeeling: Een frisch, boeiend historisch verhaal, zooals de Auteur er ons al zooveel gaf. Zonder voor- 2 halen kunnen vre nog hu tientallen p d z Aanbevolen. SWtoiail?^ Michiel de Ruyter. Kv. van: Gebr, Kluit= Ato-r Wjzonderhedenj^^^^ jongens van 10-16 jaar 5ejaru ,g ^ j H. Isings; omvang 34» maaz. jrru» * genaaid ƒ2.50. G-overt zijn de drie Kort. inhoud:. Jeroen PeteierM£ toen ^ ^ matrozen van Michiel ^J^J^^v bevinden zich bij boek ^^.T^^^Z^^^ G0V6rt 8 't begin van 't verhaal m Aigoruu en ze te in dienst bij den ^jj^^neden komen ze op ontsnappen, en na veel op net admiraal- de vloot van ^T£«n»g£ ^ £ Afnkaansche schip dienen. Ban gaat de vi beleven ze kust en op de reede van St. üeorgej^deeen treurig avontuur ^«J^ kastelein wordt gemoris", er ontstaat een gevecm r ^ d dood. Wie het gedaa» hedt weet men n - ^ ^ ^ drie vrienden moet het gewe*?^wezen, hij wordt opJeroen als de^moordenaar Tgehaald en blijft gehangen doch, ge ukkig, Jjl^ dt m West- »Xet^^ *"* ^ " ken geeft de heer Beenjlen geest der ^ . g ^r^t^^^s allrafva1, nog SS'vrons SaMnistisch volksdeel. p fl % Aanbevolen. tlPS^^S^ Tromp. Uuiv^LVveengehikt voor Bijzonderheden: ^^^geülustreerd. Omjongens, ouder dan 13 jaar, aea , e 5Q Zeemanszoonuitdel7eeeuw. Heel onderhoudend geschreven geeft de auteur hier een beeld van den grooten zeeheld. Dramatiseeren doet hu m dit werk niet (nog niet), zooals hij dat later is gaan doen in Paddeltje c. s. Niettemin is het toch een boek, dat boeit, eerstens om de stof, die behandeld wordt en tweedens om de wijze waarop die stof wordt behandeld. Als kleine jongen van acht jaar is Maarten al met z'n vader de zee opgegaan en heeft den zeeslag bij Gibraltar (1607) meegemaakt Later sneuvelt z'n vader aan z'n voeten en Maarten komt nu n zeeroover. Mooi is vooral het hoofdstuk „Een christenhond", dat nog al eens een plaats in verschillende bloemlezingen heeft gevonden. Aan het slot van het boek volgen een aantai belangrijke historische aanteekeningen. Beoordeeling: Onze oudere jongens zullen het met genoegen lezen. Maar niet alleen onze jongens, ook ouderen "dien er van smullen, 't Is populair-historisch werk, geschikt, zooals het in een beoordeeling heette, voor menschen van 12 tot 80 jaar. Aanbevolen. P. d Z Schrijver: Been, Joh. H. Titel: De zwerftochten van Kakkerlak. Uitgave van: Gebrs. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal voor jongens en meisjes van 10—16 jaar. Geïllustreerd door Louis Kaemaekers. 3e druk. Omvang 352 blz. Prijs ingen. f2.50 geb. f 3,50. Korte inhoud: In het denkbeeldige land Regentia, ligt de stad Koron en daar woonde een jongen, die om z'n behendigheid Kakkerlak werd genoemd. In dat stadje is een kostschool en een ambachtschool. De kostklanten en de blauwbroekjes hadden nogal eens ruzie. De jongens mogen een reis meemaken met een opleidingsschip. Juist is er oorlog uitgebroken tusschen het keizerrijk Alwina en het keizerrijk Terra Kanda. 'n Oorlogsschip van het laatste land pikt het neutrale schip op en zet het heele gezelschap op een der eenzame Haaien-eilanden af. 'n Tijd lang hebben ze daar een eigenaardig teven. In Regentia vermoedde men, dat het opleidingsschip met man en muis was vergaan en om geen moeite te krijgen met dat land, werd besloten al de gevangenen over te brengen naar de bergwerken van Terrakanda JJoch er ontsond muiterij aan boord van 't Terrakandeensche oorlogsschip, dat hen zou overbrengen, de strenge gezagvoerder werd opgesloten en toen men een Alwi- neesch oorlogsschip ontmoette, werd men veilig naar Regentia geleid. De gezagvoerder werd nu zelf m de bergwerken als dwangarbeider te werk gesteld. In Koron richtten de jongens een padvindersclub op. Kakkerlak en Zwart-Konijn, die men voor Zwart-Jan hield, verdwenen, komen in Terrakanda terecht en na zeer veel zeldzame avonturen komt alles weer terecht. Kakkerlak behoudt onder alle omstandigheden zijn opgewektheid: alles komt terecht — wedden van ja? ^ Beoordeeling: De korte inhoud is lang niet volledig, in enkele regels is die rijke inhoud niet weer te geven, t ls een spannend en schitterend boek voor onze op avonturen beluste jeugd. „ Aanbevolen. r- Q- * Schrijver: Joh. H. Been. Titel: Twee Jonkers uit den tgd van Michiel de Ruyter. .„ Uitgave van: Gebr. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk, historisch verhaal geschikt voor jongens van 10-16 jaar; prijs m prachtband f3.50, ingen. f2.50; omvang 296 blz.; geïll. door Tj. Bottema. , ., „ Korte inhoud: De twee jonkers heeten beiden Hans Peter van Scharloo, doch de eene is als zoodanig niet bekend, maar leeft onder een anderen naam bij % n grootouders, boerenmenschen, wier dochter een huweluk floot boven haar stand met den heer Van Scjarloa Deze is in Frankrijk gesneuveld en z'n vrouw is met haar zoontje naar den Achterhoek teruggekeerd, en de Scharloo's hebben het zoo beschikt, dat de jongen, onbekend met z'n hooge afkomst, als boerenknaap ^1 opgroeien Jonker Hans in Den Haag past intusschen slecht op en wordt naar het kasteel van z'n tantes in den Achter hoek getransporteerd. De dames hebben ^n intendant Monsieur Diodati, die weet te bewerken, dat de beide Hanzen als vrienden met elkaar zullen omgaan, zonder dat ze weten, dat ze neefs zijn. Diodati weet jonker Hans, als deze den anderen Hans naar hij meent heeft gewo'gd, uit de saamleving te doen verdwijnen tenvij daarna de boeren-Hans de erfjonker wordt. Dan gaat de nieuwe jonker naar Den Haag voor zijn opvoeding komt op de vloot en trekt naar de West. De aanval van Michiel de Ruyter op Martinique wordt er in verwerkt. Eati blijkt een Boekanier te zijn, een vriend van Hans' vader, enz. > . . , Beoordeeling: Dit is een goed, boeiend jongensboek Er staat geen woord in, waarom we het met zouden kunnen aanbevelen. Het verdwijnen van Jonker Hans uit de samenleving, waardoor hij voor zijn leven Jonker-af wordt, sullen de jongens waarschijnlijk „gemeen" noemen. Aanbevelen. p. d. Z. Schrijver: Betsy. Titel: Duisternis en Licht. Uitgave van: Gallenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspr. werk; omvang 234 blz., zeer geschikt voor jongens en meisjes van 10 jaar en ouder. Prijs: gec. fl.25, geb. f 1.70. Korte inhoud: 't Leven en werken van John Paton, den heldhaftigen zendeling, temidden der Zuidzee-eilanden. Beoordeeling: Boeiend, vlot geschreven werk, dat een duidelijk beeld geeft van de vele moeiten en zorgen, van de tallooze teleurstellingen, die de zendeling moet overwinnen. Nooit genoeg kunnen we onze kinderen wijzen op deze helden des geloofs. Vandaar ook dat we niet wilden volstaan met een enkele aanbeveling, maar er tevens den wensch aan toevoegen, dat dit werkje in geen enkele schoolbibliotheek moge ontbreken. Nogmaals: Van harte aanbevolen. G. K. D. Schrijver: Blomberg—Zeeman, W. Titel: Het nieuwe broertje. Uitgave van: Ten Brink's Uitg.-Mij., Arnhem. Bijzonderheden: oorspr. werk, No. 115 van „de Nieuwe Zondagsschoolserie"; geschikt voor jongens en meisjes van 7—9 jaar; omvang 47 bladz.; prijs + 50 cent. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Wim wil 'n broertje hebben. Hij krijgt er twee! 'n Kleintje, waar hij niets content mee is. 'n Groote (een wees, die door zijn vader en moeder in huis wordt genomen), waar hij heel tevreden mee is Deze jongen heeft een goeden invloed op Wim's karakter. Beoordeeling: Uitstekend werk! Boeiend geschreven, in den juisten, Christelijken toon. Hoewel 't boekje wat klein is, willen we 't toch voor onze bibliotheken zeer aanbevelen. Aanbevolen. G. K. D. Schrijfster: Mevr. W. Blomberg—Zeeman. Titel: Joost Boschboom. Uitgave van: N.V. H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: leeftijd 14 tot 15 jaar; prijs: fl.90 ing., f2.75 geb. Korte inhoud: Joost Boschboom, een gymnasiast van 17 jaar, besteedt zooveel aandacht aan voetballen, dat zijn rapporten al slechter worden. Zijn vader brengt hem daarom op een gymnasium in een andere stad en etelt hem onder het toezicht van een verstandigen, strengen leeraar. Maar Joost schiet weinig op; goede vrienden, die helpen, heeft hij niet; de gedachte aan zijn vriendin Greetje loutert hem ook al niet. Zijn luiheid brengt hem tot liegen, en dit wordt weer bijna de oorzaak van een heel tragisch ongeval, waarbij vader nauwelijks den dood ontkomt. Nu komt de kentering. Joost gaat werken, gaat over, komt weer thuis, trouwt tien jaar later met Greetje. Beoordeeling: Een vlot geschreven boek. De karakters zijn met bijzondere toewijding geteekend. De schrijfster laat duidelijk zien, wat de consequenties van traagheid en luiheid zün. Jammer, dat nu en dan een toevalligheidje de begeerde wending brengt: een wandspreuk, een portretje. Mevrouw Blomberg heeft het juist gezien, hoe groot de waarde is van een fijnen huiselijken kring, van een lieve moeder en een sterken vader voor een wankelen, grooten zoon. De „goede fee" van Joost, Greetje, heeft wel een heel belangrijk aandeel in zijn omkeering. Maar we worden bewaard voor amoureuze momenten. Kon de schrijfster geen stoeren vriend vinden? Ze zijn er nog well Aanbevelen. A. Ku. Schrijver: W. Blomberg—Zeeman. Titel: Van donkere dagen. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geïllustr. door Jan Wiegman, voor meisjes van 12 jaar en ouder; omvang 112 bladz., 2e druk. Prijs: gecart. f 1.10. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: De „donkere dagen" zijn die van nazomer 19141 Francoise is de eenige dochter van Overste Metel, die in 't Belgische leger is. Ze moet naar Nederland vluchten onder geleide van Jacques Bissot, een vriend van haar vader, die uitnemend op haar past, haar een plaats op een meisjeskostschool bezorgt, en daar de harten van de meisjes en van de Directrice dusdanig weet te winnen, dat hij er de betrekking van administrateur en portier bekleedt, 't Boek verhaalt nu 't leven van F. op de kostschool; haar verblijf aldaar is zeer gezegend. Nog tijdens den oorlog komt ze bij haar vader terug, wiens ééne been is afgezet. a Jekfcng881 l6CSt Wd DOeiend* en " van een zeer gezonde FTangoise wordt een teer Fransje genoemd; best; maar zoo had de schrijfster van Jacques ook even moeten zeggen: „lees maar Jakob": onze meisjes bier lezen: Jakkesl Maar voor al 't overige: Hartelijk aanbevolen. K. B te H Schrijver: Blomberg—Zeeman, W. Titel: Villa „Flora", het spookhuisje. Uitgave van: Ten Brink's Uitg.-Mij., Arnhem. Bijzonderheden: oorspr. verhaal voor jongens en meisjes van 8—10 jaar; omvang 93 bladz., gecart. f 100 Bü getallen groote reductie. No. 114 van „de Nieuwe Zondagsschoolsene". Korte inhoud: Villa „Flora" stond langen tijd onbewoond. Een zwerver, Klaas Krijn, heeft de bedstee in de bijkeuken tot zijn slaapplaats gekozen. Van 't verhuren oer villa aan Indische menschen, weet hij niets! Zijn nachtelijk gesnurk verschrikt deze menschen zoo hevig dat de nieuwe huurders maar naar het dorps-logement trekken. Later wordt „het spook" ontdekt. Klaas wordt tuinman bu de nieuwe huurders. Niet alleen gaat het hem materieel nu beter dan vroeger, maar tevens heeft de Indische mevrouw een gezegenden invloed op zijn hart Beoordeel ing: 0. i. is dit boekje het beste der acht deeltjes in 28 versohenen. Nou, bet Indische meisje is een nobel figuurtje, sober geteekend, dat niet irriteert door braafachtige deugdzaamheid. De stijl is kinderlijk, zooals we gewend zijn van deze schrijfster. In één woord: superieur werk! Zulke werkjes verhoogen t peil van onze kerstboekjes! - Keurige illustraties van Jeanne Faure. Aanbevolen. G K D Schrijfster: W. Blomberg—Zeeman. Titel: Asschepoes. Uitgave van: NV. H. ten Brink's U.M. Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor meisjes van 10—14 jaar; omvang 82 bladz., met 8 ill van Jeanne Faure; prijs f 0.90 gec. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Noortje Bos, die al jong vader en moeder heeft verloren, wordt door een broer van haar vader als kind aangenomen. Oom verliest zijn vrouw en blijft met nog drie eigen kinderen over. Als oom zonder werk komt en het gezin financiëel achter- uitgaat, brengt Nora een offer door haar piano te verkoopen, zoodat de schulden en de verplegingskosten van oom, die ziek is geworden, kunnen betaald worden. Om ooms zorgen te verlichten, zorgt ze geheel alleen voor de Tmishouding en verhoogt ook nog de gezinsinkomsten met 't geven van pianolessen. De koopster van Nora's piano, een kennis van haar moeder, ontfermt zich óver het gezin. Oom Bos wordt rentmeester en Nora, de asschepoes, wordt wel geen „prinses", maar komt in heel wat gunstiger conditie dan vroeger. . . , , , , Beoordeieling: Dit is een aardig meisjesverhaal, dat een Christelijken geest ademt en dat door onze meisjes met veel genoegen zal gelezen worden. De zich opSerende Nora Bos heeft een edel karakter; ze is een echte Christin, die liefde om zich verspreidt, waarvan een gunstige invloed op heel haar omgeving uitgaat - ook op de lezeressen. Het verhaal is goed gesteld. Aanbevolen. Schrijfster: W. Blomberg—Zeeman. Titel: Tante Chris. Uitgave van: N.V. H. ten Brink's U.M. Arnhem, «[zonderheden: Oorspronkelijk verhaal, geschikt voor meisjes van U-U jaar, pmvang 78 bladz. met 6 dl., nriis f 0 90 gec. Bij getallen groote reductie. P Korte inhoud: Rie, het 13-jarig dochtertje van Manheer Helden, laat tegen den wd yan haar ouders Sa-haar knippen. Moeder, die in Nunspeet verpleegd wordt, is daarover zeer bedroefd. Rie mag voor straf in geen zes weken naar Moe. Als ofi 9^^fS Vader en de dienstbode uit zijn, gaat ze zonder medeweten harer ouders met twee vriendinnen roeien. Ze krijgt een ongeluk en komt in 't ziekenhuis. Tante Chris, eigenlijk slechts een nicht van Ries moede? een godvreezende oude Geldersche dame, redt S den'mTddJlijken weg het kind .van den dood door haar bloed aan 't bloedarme patiëntje te geven. Hiermee wint ze Rie's liefde. Rie wordt van een eigeniSjTongehoorzaam meisje, door schade en schande, een „ander" kind. , , Beóordeeling: Een heel aardig meisjesverhaal, waarin spiake is van zonde en genade. R.e Helder is een kind zooals er zoo veel in dezen modernen tijd zijn, voS'al onze groote steden. Laten onze jonge meisjes d? vernaai lezen. Mogelijk zal 't sommigen ten zegen zijn. 't Verhaal is eenvoudig, de stijl is goed. De karakters van tante Chris en Rie zijn naar 't leven geteekend. Aanbevolen. G. d. Schrijfster: W. Blomberg—Zeeman. TM: Molenaar's Elsje. Uitgave van: N.V. H. ten Brink's U. M., Arnhem. Bijzonderheden: Oorspr. werk, geschikt v. meisjes van 11—14 jaar; 119 Madz. met 15 iU. v. Willem Wiegmans, 2e druk; prijs f 1.10 gec. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Na den dood van haar moeder en haar grootmoeder moet Elsje Mulder, het 11-jarig dochtertje van den molenaar van het dorp Z. bij Arnhem, voor de kleine huishouding zorgen. Ze is een meisje met een hart vol liefde voor allen, met wie ze in aanraking komt. In de eerste plaats geniet Vader daar van, verder ook Eric, een 2-jarigen vondeling, die later het zoontje van een Russischen Vader en een Engelsche Moeder blijkt te zijn. Als ze dit knaapje tot z'n zevende jaar heeft opgevoed, moet ze hem aan z'n Vader afstaan. Haar liefde wordt op een zware proef gesteld. Ze „hangt" aan Eric, dien ze naar Engeland vergezelt, maar 't heimwee van haar Vader brengt haar weer in den molen terug. Het verhaal eindigt met het huwelijk tusschen Elsje en den molenaarsknecht. Beoordeeling: De Schrijfster teekent ons een zeer eenvoudig, Christelijk gezin, waarvan Elsje met haar hartje vol liefde het middelpunt is. Er zit spanning in 't verhaal, dat onze meisjes ongetwijfeld zal bekoren. De kindertoon is goed getroffen. De illustrator had den molenaar met een baardje moeten teekenen (bladz. 86), anders is 't onmogelijk, dat hij zenuwachtig aan zijn puntbaard trekt (bladz. 91). De ill. verduidelijken overigens den tekst. Vooral de strijd in Elsje's hart tusschen de pleegbroederliefde en haar Vaderliefde is goed geteekend. Natuurlijk zegeviert de Vaderliefde, hetgeen ook bevredigt. Aanbevolen. G. D. Schrijfster: W. Blomberg—Zeeman. Titel: Het Kerstfeest van Jan Prik. Uitgave van: N.V. H. ten Brink's U. M, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal, geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar; omvang 60 bladz. met 7 ill. van Willem Hardenberg; prijs f 0.75 gec. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Jan Verbeek heeft al vroeg zijn moeder verloren. Opoe zorgt nu voor vader en de twee kmderen. Betje is een zwak stumperdje van 5 jaar, dat nog niet loopen kan. Welmeenende vrienden zorgen, dat ze een heele maand naar zee kan om aan te sterken. Jans vader is gemeentereiniger. Omdat zoonlief zijn vader vaak helpt met het opprikken van papier en bladeren, heeft hij den bijnaam „Jan Prik" gekregen, 'tls ook door Jans toedoen, dat rijke vrienden zich voor 't zusje interesseeren. Beoordeeling: Een eenvoudig Christelijk verhaaltje, zonder eenige pretentie. Aanbevolen. Schrijfster: W. Blomberg—Zeeman. Titel: Het Joodje. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens van 9—12 jaar; omvang 70 Madz., met 8 divan M. Smits—van Burgst; prijs f 0.90 gec. Bij getallen groote reductie. • „ , Korte inhoud: Brammetje Lnnzaad, die op de Maandagmarkt te Amsterdam zijn vader bij het verkoopan helpt, maakt daar kennis met de jongens van een school op bet Marktplein. Als deze jongens in de Zomervacantie met hun onderwijzers aan het strand te Zandvoort gaan kampeeren, zet Bram, het Joodje, op een uitgaansdagje met Vader, de kennismaking voort. Bij die gelegenheid wordt Bram verdacht van diefstal van een horloge uit een kampeertent. Vader Lqnzaad rust niet, voor hij Brams onschuld aan het licht heeft gebracht. Hierin wordt hij dapper bijgestaan door den O^-Kantonrechter Torenop, den grootvader van een der vriendjes. .' _ , „. Beoordeeling: Op kinderlijke wrjze schetst de schrijfster de vriendschap tusschen Christenjongens en een Jodenjongetje. Grootvader Torenop is een Christen van de daad, die met Gods hulp een zondaar, den werkelijken dief, op het rechte pad brengt. Het verhaal laat zich prettig lezen. Ook 't bezoek aan het opvoedingsgesticht voor jongens, waarin de jeugdige dief, door tusschenkomst van Torenop is geplaatst, is interessant voor onze leesgrage jeugd beschreven. Aanbevolen. D" Schrijver: W. Blomberg-Zeeman. Titel: Nonnie. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geschikt voor meisjes van 11—14 jaar; omvang 60 bladz., 2e druk, geïïlustr. door Jan Franse; gecart., prijs fO.60. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Betsie Valk is in de wolken; haar ouders ontvangen een brief uit Oost-Indië, dat haar oom en tante met bun dochtertje Nonnie in Holland komen, en graag bij hen hun intrek zullen nemen vooreerst. Betsie ziet zeer naar de komst van haar nichtje uit. De kennismaking valt echter tegen: Nonnie is een verwend kind, komt op school naast Betsie te zitten, gedraagt zidh daar aanvankelijk goed, maar later eens zeer onhebbelijk Wordt van de school weggestuurd. Door liefderijke tusschenkomst van Betsie en Mevr. Valk belijdt Nonnie schuld, en wordt een beter meisje. De liefde van baar tante en van Betsie hebben Nonnie's trots gebroken. Aanbevolen. H- K. B. Schrijver: T. Bokma. Titel: Onder de Kruisvaan. Uitgave van: J. M. Bredeé's TJ. M., Rotterdam. Bijzonderheden: Oorspr. werk; geschikt voor jongens en meisjes van 9—12 jaar; omvang 104 bladz. met 2 platen; 2e druk; prijs gec. f 0.90. Bij igetallen voor balven prijs. Korte inhoud: De Schr. Iaat Thomas Pané uit Auvry in Zuid-Frankrijk deelnemen aan den Kinderkruistocht in 1212. Zonder goede voorbereiding of degelijke leiding begeeft de schare van knapen en meisjes zich naar Marseille, waar ze in handen van sohaamtelooze slavenhandelaars valt. Een gedeelte verdrinkt in de Middellandsche Zee. De rest wordt op de slavenmarkt in Egypte verkocht. Thomas komt als slaaf bij Achmed in Damiate, waar hij na 6 jaren door 't kruisleger van den Hollandschen graaf Willem I bevrijd wordt. In 1219 'komt hij weer in zijn dorpje terug. Beoordeeling: Bokma heeft de jeugd aan zich verplicht door een verhaal te geven over de Middeleeuwsohe jeugd en den kinderkruistocht. Wat lieten die ouders toch gemakkelijk hun kinderen ter kruisvaart gaan! (De afloop der vorige kruistochten schrikte hen blijkbaar niet af. De moeilijkheden en gevaren waren legio. De kinderkruistocht is er het 'bewijs voor. De avonturen en lotgevallen en eindelijk de treurige afloop zullen de kinderen boeien. Natuurlijk is 't een Christelijk verhaal. Ook de Waldenzen en hun zendingsarbeid rijn niet vergeten. Geef het uw leerlingen ter lering. Een stukje geschiedenis uit de donkere Middeleeuwen zal hun nader komen. Taal en stijl zijn. eenvoudig. Aanbevolen. u' Schrijver: Waldemar Bonsels. Titel: Mario en de dieren. Uitgave van: Kemink en Zoon, over den Dom, Utrecht. Biizonderheden: Vertaald werk, geschikt voor jongens van 10-16 jaar. Prijs ingen. f2.90, geb. f 3.90. Omvang 255 blz. Niet gefflustreerd. ^ .y.;. Korte inhoud: Mario, een jongetje van 12 jaar die heel veel houdt van alles wat leeft, verliest zijn moeder. Daar hij nu wees is en niemand zich om hem bekommert, trekt hij het groote bosch in. Na dagen zwerven komt hu tenslotte bij een hut, waarin Dommelfei woont. Dommelfei is een zeldzaam vreemde vrouw; ze leeft geheel alleen m het bosch van wat het bosch haar aan planten en dieren oplevert. Bij haar blijft Mario inwonen. Hij leeft mee met het bosch, hij kent vossen en eekhorens en gaat met allerlei dieren vriendschappelijk om. Met den boschwachter komt hij op gespannen voet te staan; hij wordt door hem gevangen genomen, doch ontsnapt en zwerft dan eenzaam rond. Nu vindt Ingrid, de burchtvrouw hem, en als deze, die zelf kinderloos is, weet wie Mario is, neemt zij hem'bij haar in bet kasteel. tw;^ Beocrdeeling: Dit is een zeer mooi verhaal. Boeiend, spannend geschreven. Uit het geheele boek spreekt groote lief de voor het geschapene. Jammer dat er enkele malen „de lieve God" en „zalig" in voorkomen. Blz. 3b, 156, 102, 127, 234. Dit bad moeten vermeden worden. Het is voor de jeugd een prachtboek. Aanbevolen. v- fle *" Schrijver: Boschma, Hilbrandt. Titel: Blank en Bruin. Uitgave van: D. A. Daamen te 's-Gravenhage. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk geschikt voor jongens van 12—15 jaar. Prijs in stempelband f2.40, ingenaaid f 1.40. Omvang 175 pag. Korte inhoud: Een zendelingszoontje, wees, komt met rijn Indischen .bediende-voogd in het geboortestadje van zijn vader wonen. Van het oogenbük van znn komst af ondervindt bij veel last van een jongen, die later blijkt een neef van hem te zijn en bij wiens ouders hu na den dood van zijn bediende in huis wordt opgenomen. Die neef minacht hem om zijn donkere gelaatskleur en haat hem omdat bij gevoelt, dat zijn bruine neef beter is dan hu' zelf. Tenslotte zegeviert de Christelijke liefde, als „Biruin", die als zendeling naar Indië gegaan is, „Blank", die na een minder eervolle affaire ais koloniaal geteekend heeft, van een wissen dood redt. Beoordeeling: Hoofdmotief: „De liefde is machtiger dan de haat". De uitwerking is, naar groote-menschensmaak, niet van onnatuur en opgeschroefdheid vrij te pleiten. Volgens de jongens is het boek „wel mooi". De goede jongens zijn al te braaf en van de slechte deugt geen haar. De moraal ligt er te dik op. Kwaad zullen de jongens er niet uit leeren. Daarom zonder veel enthousiasme: Aanbevolen. & Schrijfster: Jo Brans. Titel: Van plannen en pret in de zesde klas. Uitgave van: J. van Bleek, Den Haag. Bijzonderheden: Oorspr. Meisjesboek van 206 bladz. Geïllustreerd. Ingen. f 2. Gecart. f 2.40. Geb. f 2.75. Leeftijd: 13 a 14 jaar. Korte inhoud: 'tZijn 2 verhalen. Het eerste verhaal vertelt van 4 meisjes en 2 jongens, die erg in de war zitten over de repetities. Voor de Natuurkunde probeeren ze, na afspraak, te „spieken", terwijl de juffrouw scheeve platen recht hangt, die de leerlingen met opzet zoo gehangen hebben. Het mislukt, doordat er met het papiertje verkeerd gemikt wordt. Van de schoolblijvers loopt Alda weg, maar later heeft ze spijt van alles. Aan de vrouw van den boekhoud-leeraar schrijven ze een briefje met het verzoek haar man eens extra te tracteeren, om hem met het oog op de repetitie in een goed humeur te brengen. De vrouw doet het, maar het loopt falikant uit. Rapporten met nullen, tweeën en drieën volgen. Daarna beloften van beter werken! Het tweede verhaal vertelt van Elze, de vreemdelinge in een meisjesklas, die onder bescherming van Marietje wordt gesteld. Jettie voegt zich bij deze twee, maar Lien tracht ze „voor zich te houden", door Elze van diefstal te beschuldigen. Jettie ontdekt later, dat Lien zelf de dingen in 't kastje legt van Elze. Hevige ruzie! Elze in eere hersteld. Na een gesprek met het Hoofd van de school komt Lien langzamerhand tot inkeer. Bcoordeeling: Voor de „zesde" klas moet men lezen „achtste" klas. Dan is de zinsbouw van de gesprekken nog te wijs. B.v.: Repetitie staat gelijk met een foltering in den inquisitietijd, — Als er proeven gedemon- streerd werden. — Kinderen, die moeten schoolblijven, zijn er 't zelfde aan toe als Napoleon-op-Elba. — Jij bent een succesnummer. — Een pechvogel enz. enz. In welke ULO-school wordt Boekhouden in VI gegeven? (Repetitie: Stel een Grootboek samen, waar alle rekeningen, debiteuren, crediteuren, kas, kassiersgoederen, enz. in voorkomen. Een Saldi-Balans van ). Deze school heeft verder de eigenaardigheid, dat de leeraars les geven zonder eenig resultaat, indien de leerlingen hun aanteekeningen niet leeren! Dit geldt m hoofdzaak het eerste verhaal, dat gezocht en overdreven is. Een paar sterke staaltjes: De spiekerij is gebaseerd op de verwachting, dat de juf ongeveer een half uurnoodig zal hebben om een paar scheeve platen recht te hangen; Mevrouw Waldorp geeft haar man flensjes, opdat hij gemakkelijk proefwerk zal uitzoeken. Het tweede verhaal is veel gewoner. Dit maakt dan ook (en bovendien, omdat meisjes-boeken blijkbaar veel moeilijker te fabriceeren zijn dan jongens-dito), dat ik het toch nog kan Aanbevelen. A. K. Schrijver: Gatharina Bronsveld. Titel: Wat Mies schreef. Uitgave van: G. F. Gallenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en (vooral) meisjes van 14 tot 18 jaar. Omvang 158 blz. Prijs f 1.60 geb. Korte inhoud: Nan is naar elders verhuisd en nu schrijft Mies haar uit Duinstad geregeld. In Nan's huis waar Mies eiken dag voorbij moet, als ze naar school gaat, woont nu de familie Van Ort. waarvan de 14jarige Annie, een gebocheld meisje. Mies' klassegenoote wordt op de H. B. S. Aanvankelijk door de overige meisjes gekleineerd en bespot, wint Annie langzaam maar zeker aller hart door haar lieftalligheid en onbaatzuchtigheid. Ook Mies wordt haar vriendin. — Het huiselijk leven der beide families en het schoolverkeer der meisjes wordt met groote aantrekkelijkheid geteekend Nicht Amanda's „hemelsche kant" wordt ontdekt. De karakters zijn goed uitgebeeld. — Als Annie voor haar gezondheid naar Zwitserland moet, wordt Mies meegevraagd. Het boekje eindigt met Annie's sterven. Beoordeeling: Dit boekje in brieven is uitnemend geschreven. Vlot, levendig, gevoelvol. De karakters znn psychologisch doorvoeld, naar het leven geteekend. Mies is een echt H.B.S.-meisje van onzen tijd, een parelend sentiment, — toch niet sentimenteel; frisch en oorspron- kelijk. Nicht Amanda is, schoon bij-figuur, uitstekend uitgebeeld. De stille invloed der gebochelde is overal tastbaar; ze schept zich een „sfeer". — 'n Klein vlekje is misschien het veelvuldig gebruik van 't woord „vreesehj'k", — overigens lang niet zeldzaam in den mond van 'nmeisje als Mies! Het boek ademt een gezondChristelijken geest. Aanbevolen: zeer hartelijk. H. J. J. M. Schrijver: F. H. Burnett. Titel. De kleine Lord. Uitgave van: G. B. van Goor Zonen, den Haag. Bijzonderheden: nieuwe vrije bewerking van Burnett's Little Lord Fauntleroy door Dr C. S. Jolmers, met 28 teekeningen van A. J. van 'tHoff; geschikt voor jongens en meisjes van 10—14 jaar; omvang 120 blz.; nrna f0.70 ing., fO.90 gec. Korte inhoud: Een Engelsche graaf had 3 zoons. De beide oudste sterven kmderloos; de jongste huwt tegen den zin van zijn vader met een Amerikaansch meisje beneden zijn stand en sterft, te New-York, nalatende een weduwe met haar 7-jarig zoontje Cedric. De oude graaf laat zijn kleinzoontje halen, om het bij zich op zijn kasteel in Engeland op te voeden. Onder den invloed van dezen (den kleinen Lord) verandert de brommige, knorrige, üefdelooze grootvader in een aangenaam mensch. Als later een sluwe bedriegster tracht te bewijzen, dat zij de weduwe van 's Graven tweeden zoon ie, en probeert haar zoon te doen adopteeren, weet Grootvader met behulp van Dick, Cedric's Amerikaanschen vriend, haar te ontmaskeren. Beoordeeling: Een goed neutraal verhaal; De kleine Lord is een jongen met een goed hart, van wien iedereen gaat houden. Zijn grootste genoegen vindt hij er in, om ieder, dien hij kent, gelukkig te maken. Natuurlijk verraadt het verhaal zijn Engelsche afkomst. Dat getuigt o.a. de karakterteekening van den ouden graaf in z'n ongenaakoaarheid en z'n ongevoeligheid voor de arbeiders in zijn gebied. Roerend is de liefde van Cedric voor zijn moeder. Enkele banale uitdr. „waarachtig" (blz. 10), „ik mag een aap worden" (blz. 16), „ik mag opgehangen worden", hadden gevoeglijk weggelaten kunnen worden. Dit verhaal is verkort *) en daarom te meer aanbevelenswaar- *) De volledige Holl. uitgave verscheen bij Gebr. Cohen, Amsterdam. dig voor de schoolbibliotheek, behoudens de gewraakte uitdrukkingen. Aanbevolen. G. D. Schrijfster: Garla. (pseudoniem). Titel: Donkere dagen. Uitgave van: Kemink en Zoon, over den Dom, Utrecht, Bijzonderheden: Oorspr. werk, geschikt voor jongens en meisjes van 10—16 jaar. Prijs alleen ingen. f 0,60. Omvang 72 blz. Het verhaal is een bekroond antwoord op een prijsvraag voor gescbi'kte jeugdlectuur. Korte inhoud: Het gezinsleven van de familie Brandsma is het onderwerp van dit verhaal. Jaap, een dèr jongens, is op een kantoor, doch wordt door een verkeerden vriend verleid tot het doen van frauduleuze handelingen, 't Wordt ontdekt en Jaap, om den toorn van Vader te ontgaan, vlucht naar Rotterdam, met het plan als blinde passagier naar Amerika te gaan. Lntusschen komt hij, om voorloopig onderdak te hebben, terecht bij een vroegere dienstbode van dé tamilie Brandsma, die in Rotterdam getrouwd woont. Haar man zendt een telegram naar de ouders van Jaap, zoodat die weten, waar hun jongen zit. Ondertusschen is thuis kleine zus ziek geworden en in haar ijlende koorts roept zij voortdurend om Jaap. Als ook de dokter zegt, dat alleen de aanwezigheid van Jaap zus redden kan, fietst Riek, 'n zuster van Jaap, naar Rotterdam. Jaap keert onmiddellijk met Rieks fiets naar huis terug. Zus wordt beter en de verzoening komt tot stand. Baoordeeling: 'n Uitnemend verhaal; in n boeienden verhaaltrant worden ons hier de moeilijkheden geteekend, waarmede onze rijpere jeugd heeft te worstelen, 't Is heel natuurlijk verteld en 't moet dan ook in alle jeugdbibliotheken een plaats vinden. Aanbevolen. p- de *■ Schrijver: Garla. Titel: De Tweelingen. Uitgave van: Meinema, Delft. Bijzonderheden: oorspr. verhaal voor meisjes van 7—9 jaar; prijs: ingen. f 0.85, gec. f 0.95. Bij bestellingen vanaf f 10.— halve prijs. mM Korte inhoud: Een aardig klein-kmderverhaaltje. Zelis een paar keer een denken aan v. d. Hutet: Tik, tik gaat het in de kamer. Dat doen de breipennen. Tik, tik gaat het buiten. Dat doet de rejren tegen de ramen; of: Mijn wandelstok.... wacht maar.... ik zal ze helpen.... dieven in mijn huis, diéven Bij de dievenzoékerij door grootvader en grootmoeder dacht ik even aan „de ibooze koster". Hoewel, de dreigende hoofdonderwijzersmevrouw met den haarborstel als wapen en d'r flauw praten dóet al te kinderachtig aan! De tweelingen, meisjes, gaan bij de grootouders logeeren. Ze passen eerst niet te best op: komen te vroeg uit 'tbed (dieven!), blijven op straat achter een kermiswagen dwalen en regenen nat. Vrouw Stok (het bultje) beschermt ze dan onder haar regenmantel, waarvoor ze later met een paar pantoffels op haar verjaardag beloond wordt. Aan Tootje, het dochtertje van den dokter, die erg haar zieke moeder mist, leeren ze de eerste beginselen van het bidden. Beoordeeling: De christelijke draad is sober gehouden Omtrent de plaatjes: rare gezichten. Aanbevolen. A. K. Schrijver: Garla. Titel: Onder het veilige dak. Uitgave van: Meinema, Delft. Bijzonderheden: oorspr. verhaal voor meisjes van 14—16 jaar; omvang: 103 blz.; prijs: ingen. f 1.10, gec. f 1.20. Bij bestellingen vanaf f 10.— halve prijs. Korte inhoud: Vader is na een beroerte gestorven: een gevolg van het springen van een bank, waardoor hij zijn geld en dat van zijn nichtje, over wie hij voogd is, verliest. Het gezin moet zich bekrimpen. Alles moet meehelpen: de oudste dochter wordt gouvernante bij een achterlijk jongetje, de oudste zoon wordt leeraar aan een H.B.S. Van beider ervaringen wordt verteld. De hoofdfiguur is echter Gor, het nichtje, dat bij tante komt inwonen. Die houdt van „de wereld", neemt stiekum dansles, enz., totdat zij ernstig ziek wordt. Ze wordt beter, maar daarvóór heeft ze Tante verblijd met de woorden: „Nu kan ik Ada (dat was haar verkeerde vriendin) missen, nu heb ik Jezus gevonden". Met Kerstmis zijn ze allen bij moeder thuis, onder het veilige dak. Beoordeel ing: Een ernstig boek over een degelijk gezin. Aanbevolen. ]£_ Schrijfster: Garla. Titel: Lief en leed uit een kleine wereld. Uitgave van: Bosch & Keuning, Baarn. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk van 127 blz. Geillustreerd. Leeftijd 9—12 jaar. Prijs ing. f 1.15; geb. 3 Korte inhoud: 't Gaat over twee gezinnen. Koos behoort tot een lief en welvarend gezin. 'tLeed komt ten slotte door de ernstige ziekte van Vader, die echter gelukkig herstelt Het verhaal begint met de voorbereidingen voor de komst van de Koningin in het stadje. Daarbij en later bij het feest nog meer blijkt, dat Gert uit het andere gezin een vader heeft, die tot de „rooien" behoort. Dit gezin is arm. De moeder en Anneke dienen den Heere. Na den dood van Anneke wendt zich de socialist ook weer tot het christendom. Het verband tusschen de twee gezinnen bestaat uit de omstandigheid, dat beide genoemde jongens op een Chr. school gaan, samen een schoolreisje naar Scheveningen doen en dat Koos Gert voor onaangenaamheden tracht te bewaren. ., Gert redt ook nog het zusje van een rijkelui s zoon, die hem vroeger had laten uitschelden en met wien hij gevochten had (Gerts wraak!) Beoordeeling: 'tls eenvoudige, vrome lectuur. De behandeling" van het socialisme schuift den leeftijd van de jonge lezers wat op. De schrijfster is in d'r kracht als ze van den gesprekvorm gebruik kan maken. Zoodra dit niet t geval is, is ze wat gauw uitgepraat Daarom is de eerste opzet wat breed en de laatste bladzijden gaan daarentegen op een holletje. „ Aanbevolen. A- Schrijver: Van de Croese, Jan (pseudoniem voor: W. G. V Tite^Wiilem Wijcherts, een dappere Alkmaarder 3°lMgave van: G. F. Oallenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens van 10—14 jaar; omvang 181 bladz.; prijs f 0.70 geKorte1inhoud: Willem Wijcherts en Maarten Kitman zijn twee Alkmaarder jongens. Hun ouders behooren tot de aanhangers der „nye leere". Schele Ebben, een der zevenstuiverslieden van Alva, maakt jacht op ketters. Als hij Jan Arentsz tracht te vangen, wordt dit door Willem en Maarten verijdeld. Willem is herkend en moet vluchten. Komt met Geuzen in aanraking en zwerft vermomd het land door. Strijdt mee bij Heüigerlee en Jemmingen. Eindelijk komt hij vermomd met vrienden te Alkmaar. Daar worden Willems vader en anderen uit de gevangenis bevrijd. In 1573 strijdt Willem op Alkmaars wallen en trouwt daarna met Ite Kitman. Beoordeeling: Goede wijn behoeft geen krans. Van harte aanbevolen. K. B. Schrijver: A. A. van Balen. Titel: Uit de duisternis tot het licht. Uitgave van: N.V. H. J. Spruyt's Uitg.-Mij., Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspr. verhaal. Geschikt voor oud en jong boven de 14 jaar. Omvang 268 bladz. Geïllustreerd. Gebonden ƒ1.90. Korte inhoud: Moeilet, een jonge man op 't eiland Alor, waar de schrijver hulpprediker is, begint door smartelijke ervaringen te twijfelen aan de macht der goden en geesten en aan de eerlijkheid van Asadama den tooverpriester. Hij begint te vermoeden het bestaan van een almachtig Opperwezen. Door de wraak van den tooverpriester is hij gedwongen te vluchten, door vergif tracht deze een paar malen hem uit den weg te ruimen en Moeilet ontdekt dat Hij weet te ontkomen en komt in een kampong ver van de zijne, waar hij gastvrijheid vindt Moeilijk onderwerpt hij zich hier aan de macht der geesten, die alles beheerschen. Een jaar later vlucht hij weer voor zijn ouden vijand en komt aan een 'kustplaats, Lerabaing. Daar wordt hij nu weldra Mohammedaan, van een ernstig zoeker van God wordt het nu een zich willoos overgeven aan Allah. Na een ongelukkigen krijgstocht vestigt Moeilet zich op de kustplaats Poereman en wordt handelaar. Het gaat hem goed. Hij trouwt Maar als een goeroe te Poereman zich vestigt en het Evangelie verkondigt, gevoelt hij, dat hij iets mist Zijn rijkdom gaat door brand verloren en de goeroe helpt hem. Dan komt een jarenlange innerlijke worsteling tegen het Evangelie tot hij in Aug. 1922 zich overgeeft en om den doop vraagt. Nu wordt zijn leven anders. Inmiddels is het Evangelie ook bekend geworden in zijn geboorteplaats en verovert stap voor stap het terrein van het Heidendom. De bevolking vraagt aan den Pandita om de tempels en beelden op te ruimen. De tooverpriester hinkt op twee gedachten en onderwerpt met het dorpshoofd den zendeling aan een vergifproef, die deze door de bijzondere bewaring Gods doorstaat. Dan is er de triomf. Kort daarna ontmoet Moeilet zijn oude moeder en den tooverpriester, nu beiden Christen. Beoordeeling: Een ontroerend boek, mooi van stijl, spannend van gebeuren, maar bovenal ontroerend om Gods groote daden. Hier is de heerlijkheid van het komende Godsrijk. Hartelijk aanbevolen. In geen enkele Mulo-bibliotbeek ontbrekë dit boek! v. d. H. v. G. Schrijver: A. A. van Dalen. Titel: Van Strijd en Overwinning op Akw. Uitgave van: N.V. H. J. Spruyt's Uitg.-lüj., Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspr. verhaal voor oud en jong (boven 14 j.); omvang 223 bladz.; gebonden ƒ1.90. Geïll. Korte inhoud: Het verhaal speelt op Alor, zoo bekend geworden door de groote overwinning van bet Christendom. Het doet een blik slaan in de gedachtenwereld en godsdienstige voorstellingen van de heidensche Aloreezen. Als het Evangelie komt schudt het geheele gebouw van het Heidendom op z'n grondvesten. Diep ongelukkig is het leven onder het Heidendom, maar moeilijk vermag het licht in die duisternis door te dringen. Het leven van Molding, de zoon van een dorpshoofd op Alor wordt op zeer interessante wijze beschreven. Bij huwelijk, oorlog, jacht, roof, moord, bij alles komt de angst voor de geesten uit. Bij een pokkenepidemie wordt de pokkengeest met vele ceremoniën en geheimzinnigheden in een prauwtje gelokt, naar zee gedragen en daar verdronken! Eindelijk komt de Zending. Nu komt de tweestrijd in Moldings leven. Taai houdt hy aan z'n goden vast. Hij wordt al oud en moet den strijd opgeven en de goeroe wordt ook in zijn kampong toegelaten. Eindelijk zien we hem, als bevende grijsaard, op het matje knielen, waar de pandita uit een geëmailleerd schaaltje hem doopt, hem en 278 anderen. Beoordeeling: Een schoon boek, dat de duisternis van het Heidendom op boeiende wijze in levendigen en ernstigen verhaaltrant doet begrijpen. Zeer aanbevolen. Voor onze Mulo-bibliotheken uitstekend! d- H- v- G- Schrijver: Dane, Ari. Titel: Rimkjes Rapport. Uitgave van: G. F. Callenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor meisjes van 10—12 jaar; omvang: 205 blz.; prijs gec. f 0.70, geb. f 1.15. Royale uitgave f 1.80. Korte inhoud: De familie Spelstra verhuist van Harenberg naar Grijsen, waar vader directeur van de Kweek- school wordt. De kinderen zijn eenvoudig opgevoed, hoewel een der meisjes, Rimkje, wel een tamelijk hoog hartje heeft. Ze komt nu op school in aanraking met , rijkere" meisjes en wil niet bij hen achter staan. Lida Schot en ürreet Bernsen, twee echte snoepsters, brengen haar eindelijk zoover, dat ze een heelen gulden versnoept en niets overhoudt. Voor den kerstpot van het Leger des Heils voor een arm ziek jongetje, voor kerstpresentjes thuis! nergens heeft ze meer geld voor. Maar Rimkje leert nu een les voor haar leven en haar berouw is diep en echt. Ten slotte wordt ze nog wonderlijk geholpen, want van Grootmoeder en Tante Nel krijgt ze wat in haar leege heursje voor de mooie rapportcijfers, die ze heeft Beoordeeling: Een heel mooi boekje voor onze kinderen. De sfeer in huis en op school is goed; de opvoeding wordt verstandig geleid. Een enkele opmerking- men komt in t Centraal Station te Utrecht in de werkelijkheid wel op ietwat andere wijze van 't le perron naar 't 2e a i^j wopdt voorgesteld. 't Boekje is bekroond door de Ned. Zondagsschool Vereenio-ino- Aanbevolen. U- J. W. M. Schrijver: Van Diemen de Jel, N. W. Titel: Maantje Pik in zijn schooljaren. Uitgave van: J. H. Kok te Kampen. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens van 10—12 jaar; omvang 190 bladz.; prijs f 2 25 mg., f 2.90 geb. Is bijna uitverkocht. Korte inhoud: Maantje Pik en zijn zusje Hilletje hebhen hun thuis bij hun grootouders te Rotterdam; vader en moeder zijn gestorven. Als Maantje zeven jaar is moet hu naar school. De verwende knaap verkiest dit met en daarom brengt grootmoeder hem naar z'n oom .bram Pik, die schoenmaker is. Oom Bram en tante Maike, die zelf geen kinderen hehhen, verzorgen hun neefje uitstekend. Maar opvoeden is een moeilijk werk. Allerlei avonturen worden beleefd en eindelijk gaat Maantje naar de H.B S Beoordeeling: Een boek, dat geestig wil zijn en dit ook wel is, maar voor niet te oude jongens. Die zullen om vele grappen niet meer kunnen lachen. Maar kinderen van 10 tot 12 jaar lezen het graag. „Niet weten, waar Mozes de mosterd haalde" (bldz. 22) is een uitdrukking die wel gemist kan worden. En het „repeteerde Oom" inplaats van „herhaalde Oom" wil mij evenmin bekoren Overigens aanbevolen. K B Schrijver: Van Diemen de JeL N. W. THel: Jan Klomp en zijn makkers. Uitgave van: J. H. Kok te Kampen. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens van 10—14 jaar; twee deelen resp. van 99 en 105 bladz.; prijs: f2.25 ing., f2.90 geb Korte inhoud: Een vijftal vriendjes at bu Meester Bares in de klas; één er van heeft een geniepig karakter; de anderen zijn aardige jongens, inzonderheid Jan Klomp, wiens vader smid is. Financieele zorgen en ziekte van moeder drukken bet smidsgezin. Dikwijls gaan de vijf vrienden er samen op uit en dan gebeuren er dingen die niet door den beugel kunnen. Piet Mortal, de Geniepigerd, weet telkens de schuld op de andere jongns tfwe^en. Boer Proon, een echt Christen, maakt hier een eind aan. Piet Mortal betert zich. Eind goed — al Beoordeeling: Dit boek wint het van Maantje Pik. Uitstekende, gezonde lectuur. B Gaarne aanbevolen. Schrijver: N. W. van Diemen de Jel. Titel: Peter Blom en zijn Lies. , Uitgave van: Spmyt's Uitgevers-Mij., Amsterdam Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt yoor den leeftijd van 10-14 jaar; geb. ƒ 2^90; omvang «1 M**. Korte inhoud: Lies(beth) Blom is een wilde kat, die zelfs een jongen een blauw oog slaat en haar kattekwaad door zwijgen en liegen tracht te verbergen. Tusschen haar vader en den naasten buurman, die eigenlijk 2t buiten elkander kunnen, ontstaat ernstige verwijderd doordat de hond van den laatste de>™n van Peter vermoordt. Als Lies bijna verdrinkt en „oom Barend» aan het ziekbed wordt geroepen om van „den goeden Herder" en „den Tollenaar» te vertellen, wordt de vriendschap stevig hernieuwd. Beoordeeling: Een goed, christelijk boek Vooral de ruzie-om^ien-hond wordt gezellig verteld. Dat de em suge ziekte van Lies haar eigen berouw en baars vaders nalr-de-kerk-gaan ten gevolge heeft, is alleszins aan- nemelijk. A £ Aanbevolen. Schrijver: D. Dijkstra. Titel: De jongens van Oudenoord. nU Uitgave vanTVan Holkema & Warendorfs U.-M., ^ÏÏaïheden: Oorspronkelijk werk; geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar; omvang 160 bladz. met 4 ill. van W. Heskes. Prijs f 1 geb. Korte inhoud: De jongens van't dorp Oudenoord spelen zoo graag op de balken en takkenbossen van boer Van Loo. Als zij 't echter al te bont maken, verbiedt hij het hun. Gelukkig hebben de schooljongens een meester, die hart voor zijn leerlingen heeft en hen ook buiten de school niet vergeet, maar gaarne een pretje gunt. Hij weet te bewerken, dat boer Van Loo 's Zaterdagsmiddags toestemming tot spelen op den houtwal geeft. De jongens weten zulks te waardeeren en maken van die vrijheid een gepast gebruik. Het boek vermeldt tal van voorvallen, die alle op of bij dien houtwal plaats vinden. We lezen van eigenaardige Paaschgebruiken, Paaschvuren en een hoepelwedstrijd. Ook komt in 't verhaal een slechte jongen voor met een laag karakter, maar de overige rijn echte Hollandsche jongens, die graag stoeien en spelen. De veldwachter heeft het altijd te kwaad met de jeugd. Barend Poters geeft hem den goeden raad wat door de vingers te zien, dan zullen de jongens wel van hem gaan houden. Hij volgt dien raad op en de verhoudingen worden werkelijk beter. De jongens zien in Barend Poters hun held. Jong heeft deze 't ouderlijk huis verlaten en is tien jaar in Amerika geweest. Na zijn terugkomst in 't dorpje is hij in dienst van baas Van Loo gekomen. Hij heeft altijd jongens om zich heen, die meer goed dan kwaad van hem leeren. Beoordeeüng: Deze Schrijver teekent ook weer een veldwachter, die 'tmoet ontgelden. Werkt dat nu opvoedend? Onze hedendaagsche jeugd mag gerust wat meer ontzag voor de politie hebben. Onze agenten, de uitzonderingen daargelaten, zijn menschen, waar ouden en jongen respect voor kunnen hebben. Daarmee had de Schr. rekening moeten houden. Waarom moest deze veldwachter nu juist zoo'n sukkel zijn, die altijd den verkeerde pakt en de bevelen van den burgemeester al te punctueel opvolgt? Het verhaal was er geen haar minder om geweest, eer interessanter door geworden, als de Schr. een kraan van een veldwachter er in had laten optreden. De meester, baas Van Loon, Barend Poters, e. a. zijn in hun soort toch ook voorbeeldige menschen. Het verhaal is goed geschreven, aardig verteld, neutraal van strekking en leerzaam. Behoudens bovenstaande reserve is het niet ongeschikt voor de schoolbibliotheek. Maar lees het zelf. Ieder onderwijzer weet 't best, wat voor eigen klas dienen kan. Ofschoon we het niet afkeuren, hartelijk is onze aanbeveling niet Matig aanbevolen. G. D. Schrijver: Van Es, K. G. Titel: Moeders Collier. Uitgave van: G. F Callenhach, Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspr. verh. voor 10—13 jaar. Omvang 96 blz. Prijs gec. f0.50. Korte inhoud: Jan Koorneef is een jongen, die erg moeilijk de armoede draagt, waarin z'n oudera verkeeren, na het vroeger in de groote stad goed gehad te hebben. Hij wil mee helpen geld verdienen, opdat Moeders gouden collier niet zal verkocht worden. Hij komt onder den invloed van een jeugdigen dief, die hem verleidt eerst tot eieren stelen, daarna van konijnen, zelfs bij zijn beste vrieden, de boer van Iepenhof. Door een ongeluk verdrinkt z'n verleider, Kees Mortel en nu komt Jan er toe om z'n kwaad te belijden. Dan is er heel veel goed te maken. Beoordeeling: Een mooi verhaal met spannende momenten en tot thema: „Daar God ons allen zooveel te vergeven heeft, zouden wij dan niet eikaars misdaden vergeven?" De illustraties van B. J. van Milgen konden beter! Hartelijk aanbevolen. J- In¬ schrijver: Louise Femmina. Titel: De Liefde zoekt zichzelve niet Uitgave van: J. M. Bredée's Uitg.-Mü., Rotterdam. . Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor meisjes van 12—16 jaar; omvang: 112 blz.; prijs f 1.00 gecart, geb. f 1.50. Bij getallen voor halven prijs. Korte inhoud: Miens vader is gestorven; daardoor kan haar vurige wensch, onderwijzeres te worden, naar 't schijnt niet in vervulling gaan. Maar er komt uitkomst; zij krijgt een beurs. Dan komen nieuwe tegenslagen. Haar tante sterft en zij zal in het moederlooze gezin de zorg voor de huishouding op zich moeten nemen. Doch weer komt er uitkomst, doordat een geschikte plaatsvervangster gevonden wordt in een meisje, dat voor haar gezondheid naar buiten moet. Zoo kan Mien toch haar hartewensch verkrijgen. Beoordeeling: Een goed boekje in den trant der bekende Zondagsschooluitgaven. De illustraties konden beter. Aanbevolen. Tj. J. W. M. Schrijver: Francina. Titel: Langs moeilijke wegen. Uitgave van: J. M. Bredée's Uitg.-Mij., Rotterdam. Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor meisjes van 12—16 jaar; omvang 70 blz.; prijs f 0.80 gecart. Bij getallen voor halven prijs. Korte inhoud: Na een poosje bij moeder in de huishouding te zijn geweest, wil Glara graag winkeljuffrouw worden in 'n groot magazijn, samen met haar vriendin Anna. Hier komt ze in aanraking met meisjes uit wereldsche kringen, maar Clara blijft haar beginsel getrouw. Anna echter bezwijkt al spoedig in de verzoeking, komt van kwaad tot erger en eigent zich ten slotte ƒ 10 toe van de zaak. Ze wordt na ontdekking ontslagen, komt dan tot berouw en vindt vergeving. Beoordeeling: Geschreven naar het bekende recept der aloude Zondagsschoollectuur, Het bedrijven van dergelijke, wat wij gewoon zijn te noemen „grove" zonden dóór kinderen in een boek vóór kinderen, kan me nooit bekoren. De illustraties doen 't ook niet erg. Overigens is de strekking goed. Aanbevolen. u- J. W. M. Schrijver: Francina. Titel: Herman van Dalen. Uitgave van: J. M. Bredée's Uitg.-Mij., Rotterdam. Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor jongens van 12—16 jaar; omvang: 94 blz.; prijs f 0.90 gecart. Bij getallen voor halven prijs. Korte inhoud: Herman, uitgeleerd op school, wordt bakkersknechtje. Hij is dol op voetballen. Als er op 'n keer dichtbij voetbalwedstrijd is en hij toevallig dien middag vrij heeft, gebruikt hij 35 cent van zijn baas om de entrée te betalen. Hij is stellig van plan 't geld ongemerkt terug te geven; doch eer hij dit doen kan, komt alles uit en zijn baas ontslaat hem op staanden voet. Dan durft hij niet thuis komen, maar gaat naar Amsterdam, waar een vroeger onderwijzer van hem woont, die hem thuis brengt en bij zijn baas voor hem pleit. Herman, die werkelijk zeer berouwvol is, mag weer terugkomen en zoo komt alles nog goed terecht. Beoordeeling: 'n Tamelijk geschikt boekje, hoewel taal en stijl vooral in de gesprekken, wel wat natuurlijker konden wezen. Ook wordt er wel wat erg veel in „gepreekt" De illustraties zijn niet erg aantrekkelijk. Aanbevolen. u- J. W. M. Schrijfster: Francina. Titel: De meeste. Uitgave van: J. M. Bredée's U.-M., Rotterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal, geschikt voor meisjes van 8—12 jaar; omvang 85 bladz. met 8 ill.; prijs fÜ.80 gec, geb. f0.50 meer. Bij getallen voor halven prijs. Korte inhoud: Cato van Strien, een weesmeisje, komt bij een nicht van haar Moeder in huis, die zij „Tante" noemt. Aanvankelijk voelt ze zich op de nieuwe school in de stad een vreemde, totdat ze een vriendin krijgt, Meta Oostveen. Anna de Lange, tot nog toe No. 1 van de klas, ziet zich in dubbelen zin van haar plaats gedrongen door „de nieuwe". Haar hoogmoed verbiedt haar met een tweede plaats tevreden te zijn: ze doet haar uiterste best om haar verloren plaats te herwinnen. Ze kan „de nieuwe" maar niet vriendelijk gezind zijn. Anna wordt ernstig ziek. Dagelijks komen de vriendinnen, waaronder Cato, naar haar toestand vernemen. Als de beterschap intreedt, mag ze haar vriendinnen ontvangen en nu volgt de verzoening. Beoordeeling: In dit Ghr. meisjesverhaal wordt op het gevaar van de zonde van hoogmoed gewezen. Natuurlijk leert Annie haar zonde door het gebed overwinnen. De kracht eener Chr. opvoeding komt hierin wel heel goed uit. 't Verhaal is goed verteld. Op bladz. 37 moet de naam „Annie" door „Cato" vervangen worden. Aanbevolen. G. D. Schrijver: Friese, Ato. Titel: Karei de Duiker. Uitgave van: G. F. Callenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 10 tot 14 jaar. Omvang 109 blz. Prijs (uitsl. gecart.) f0.55. Korte inhoud: Het verhaal speelt in een Friesch stadje aan de zee. Karei Dodijns, eenzelvige, moeilijke jongen, vervalt tot oneerlijkheid. Zijn moeder, een weduwe, pakt hem niet krachtig genoeg aan, en Karei komt van kwaad tot erger. Op een dag met makkers aan 't strand spelend, blijft hij achter, vindt een horloge van één hunner, behoudt het en verkoopt het aan een vreemden grasmaaier. Het stelen van chocoladereepen vestigt 's meesters aandacht op hem. Deze en de burgemeester komen geleidelijk tot de ontdekking van Karel's misdrijf. Dominee brengt hem naar een tuchtschool. Het sterven van een kameraadje grijpt Karei sterk in 'thart en brengt hem tot inkeer. Hij ontvlucht de opvoedings-inrichting, maar wordt spoedig achterhaald en teruggebracht. De wijze directeur begrijpt Kareis zielsgesteldheid en laat hem naar zijn moeder terugkeeren. Beoordeeling: Het boekje is een boeiend, vlot geschreven verhaal met korte, rake zinnen. Het is niet preekerig, vervalt evenmin .in gerekte natuurbeschrijving, maar is veelal goed „gezien". Op verschillende bladzijden toont het goede stijl-kwaliteiten, geeft het „eigen" heelden. Tjeerd Bottema zorgde voor enkele zeer sprekende illustraties. Aanbevolen, zonder voorbehoud. H. J. J. M. Schrijver: G er des, £. Titel: In de Duinen. Uitgave van: G. F. Gallenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 12—18 jaar; omvang 166 bladz., prijs f 0.75 ing., f 1.25 geb. Korte inhoud: Wouter Harmsen, de held van het verhaal, dwaalt in 1573 door de duinen van Haarlem, waar hij zijn oom Ruikhaver ontmoeten zal. De vervolging door de Spanjaarden woedt hevig na Haarlems val. Rolf Harmsen, Wouters vader, zucht reeds in de gevangenis en ook W.'s grootvader wordt gegrepen. Beiden ontsnappen later. De stille verklikker uit deze streek is Wybrandsz., bijgenaamd de Noortdorpsche vos. Veel wederwaardigheden beleefde Wouter; nu en dan komt hij in aanraking met zijn belager, den Noortdorpschen vos. Eindelijk komt hij op een vreemde wijze in een huis, waar juist Jan Arentsz. het Heilig Avondmaal gebruikt met enkele vrienden. Ten slotte worden de drie Harmsens weer vereenigd. Rolf Harmsen en Wouter trekken naar Hoorn. Hier ontmoet Wouter zijn vriend Dirk Gapertz, die soldaat geworden is. Aan den Noortdorpschen vos wordt het doodvonnis voltrokken. Beoordeeling: Vele zinswendingen uit dit boek zijn natuurlijk verouderd; de zinnen extra lang. De ontknooping soms wonderlijk: in den nacht loopt Wouter op een huis toe, loopt tegen een ladder, klimt naar boven, op den zolder, vindt een luik en laat zich daardoor op een bed vallen: in de kamer wordt juist (!) een geheime samenkomst gehouden. Wouter is voor een 15-jarigen jongen, wel bijzonder bespraakt en bijzonder goed in den Bijbel thuis. Overi- eens boeit bet nog altijd onze kinderen in hooge mate en beantwoordt aan het doel van den schrijver: „de kinderen op vriendelijke wijze tot Jezus te brengen . Aanbevolen. K> Schrijver: Gerdes, E. Titel: Uit de Duinen. Uitgave van: G. F. Callenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 12—18 jaar; omvang 174 bladz., prijs fO.75 ing., f 1.25 geb. Korte inhoud: Omdat de reis van Rolf en Wouter Harmsen naar Hoorn in „In de Duinen" niet nader uitgewerkt was, heeft de schrijver dat in dit boek gedaan. Op Klein-Ophem brengt de schrijver ons in aanraking met velen, die door de Spanjaarden gezocht, hier bn Jan Soeter veilig zijn. Rolf Harmsen wil echter zijn vijand, Priester Herwijn, het Evangelie verkondigen. Herwijn heeft zijn intrek genomen op een kasteel; de slotvrouwe, Van Westerhout, en haar kapelaan zijn de nieuwe leer toegedaan. .... j „„ Om Rolf te herkennen, wordt hu door vrienden opgelicht en verborgen op Westerhout. Priester Herwijn en de vos stellen, met behulp van den schout, een onderzoek in op Klein-Ophem, maar worden verrast door Geuzen. De priester komt terecht in den jachttoren, waar Harmsen hem opzoekt. Herwijn komt hier tot inkeer. Beoordeeling: Bijna alles, wat bij „In de Duinen opgemerkt is, geldt ook hier. Wouter is, voor zijn leeftijd, een onnatuurlijke jongen. Maar dat is met erg. In de meeste nieuwe boeken worden de jongens mtgeschilderd met al hun streken. Daarom is dit soort goed, om het evenwicht wat te bewaren. R Aanbevolen. Schrijver: Gerdes, E. Titel: In Utrecht. Uitgave van: G. F. Callenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 14—18 jaar; omvang 159 bladz., prijs ing. f 0.75, geb. f 1.75. Korte inhoud: De jongeling Wouter Harmsen woont ui 1579 met zijn grootvader in Utrecht. Wouter wil zich. niet als predikant bij de Kerk aansluiten, maar blijft liever als rondreizend Evangelist Christus verkondigen. Zoo krüfrt hij, zoowel Roomschen als Protestanten, tot vijand. Hij weet ook de erfdochter van Vlooswijk, Jacoba, voor iet Evangelie te winnen. Haar voogd. Jan van Vlooswijk, doet zijn broeder, Jacoba's vader, in een klooster gevangen houden te Utrecht. Haar moeder vertoeft als krankzinnige in het kamp der Wederdoopera. Dirk Gaperts doet als vaandrig van Jan van Nassau dienst te Utrecht. Bovendien maken we kennis met Arminius. Als eindelijk de Roomschen met behulp van Wederdoopers hun verloren macht in Utrecht willen terugwinnen, wordt dit door de wakkere houding van den hoofdschout en Dirk belet. Jacoba mag met haar ouders op Vlooswijk haar intrek nemen. Wouter trekt als prediker de wereld in. Beoordeeling: Dit is m. i. het minst geslaagde van de vier pennevruchten van Gerdes, waarin Wouter Harmsen een rol speelt. De disputen tusschen Wouter en anderen omtrent Wouters vrijbuiteren als Evangelist, interesseeren die kinderen niet. En ouderen voelen zich onbevredigd, omdat de schrijver in 't midden laat, wat nu het meest wenscbelijke was. Overigens zijn er ook wel aardige gedeelten in. Dus wel aanbevolen. H. R. Schrijver: Gerdes, E. Titel: In Leiden en Vlaanderen. Uitgave van: G. F. Callenbach, Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk (geschikt voor jongens en meisjes van 12—16 jaar); omvang 160 bladz.; 4 platen; prijs f 0.75 ing., f 1.25 geb. Korte inhoud: Antoine Moreau, een tot het Evangelie gebrachte Roomsche jongeling, uit Monne bij Kortrijk, vertelt op de wandeling van Leiden naar Voorschoten aan Wouter Harmsen, hoe hij, na zijn bekeering, bij Jan Paedts te Leiden op de drukkerij is gekomen. Hun gesprek wordt afgeluisterd door een handlanger van den Jezuïet Diego uit Kortrijk, welke laatste door den Inquisiteur Derot naar Leiden is gezonden om Antoine op slinksche, Jezuietische wijze („het doel heiligt de middelen") naar de Zuidelijke Nederlanden te lokken. Die toeleg gelukt. Aan 't sterfbed van zijn Moeder wordt hij door de dienaars van de Inquisitie gegrepen en in den kerker geworpen, waaruit hij met hulp van Wouter Harmsen en andere Leidsche vrienden ontsnapt, maar wegens uitputting weldra sterft. Het verhaal speelt in n jaar 1600. Beoordeel ing: We willen de waarde van de historische lectuur a la Gerdes niet geheel ontkennen, omdat het nationaal protestantsch besef bij ons volk er door verSterkt kan worden. Dit boek wekt belangstelling voor onze geschiedenis van den grooten strijd onzer vaderen om de vrijheid van godsdienst. Voor 't tweeken van papenhaat is in dit verhaal geen grond: Antoine bidt voor zijn vijanden en verzoent zich vóór zijn sterven met den Jezuïet. Natuurlijk teekent Gerdes den Jezuiet als een geslepen bedrieger en een verachtelijk mensen. Sympathiek is de figuur van Wouter Harmsen en van moeder Moreau in haar liefde tot haar zoon. Vreemd, onwaarschijnlijk lijkt 't ons, dat de Schout van Leiden en andere Leidsche vrienden naar Kortrijk trekken en daar in 't vijandelijke land Antoine uit de gevangenis bevrijden; gezwegen nog van de toevalligheden in 't verhaal. Behalve moeder Moreau rijn alle Roomschen menschen met vuige bedoelingen. In rijn eenzijdigheid doet Gerdes geen poging om de Roomschen te teekenen in de lijst van hun tijd. Ba zijn werk straalt wèl door een hartelijke liefde voor God en Zijn Woord. Het verkondigt de noodzakelijkheid van wedergeboorte en schuldverzoening in Christus' bloed. Met den stijl van Gerdes kunnen we niet dwepen. Ofschoon we niet blind zijn voor 't goede in de boeken van Gerdes, i. c. zijn gezonde Christelijke beschouwingen, meenen we toch, dat we met hem „uit den tijd" rijn. We moeten er ons wel voor wachten onzen jongen lezers uitsluitend deze en soortgelijke lectuur in banden te geven. Tegenwicht is noodig! Daarom onder voorbehoud aanbevolen. G. D. Schrijver: A. L. Gerritsen. Titel: De Spaarbank van Sam Franklin door Hesba Stretton . Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem Bijzonderheden: Uit het Engelsen, met illustr. van Jan Franse. Voor jongens en meisjes van 12 jaar en ouder; omvang 27 bladz.; prijs: ingen. f 0.30. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Sam Franklin is een werkman; hij is zeer gelukkig getrouwd met Anna, een wijze en verstandige huismoeder, die met het huishoudgeld, 't welk haar man haar elke week ter band stelt, best weet rond te komen, en waarvan ze hem trouw verantwoording doet! Och, deden alle moeders dat, verzuchtten we onder 't lezen. Maar van 't bedrag, dat Sam wekelijks aan kant legt nog bovendien, daarvan houdt hij Anna onkundig. Straks is dat al aangegroeid tot negen „briefjes" van zestig gulden, die hij weggestopt heeft achter de voering van een afgedragen vest, dat op zolder hangt. Maar als Sam al druk aan 't sparen is met het tiende „brief je", dan heeft zijn trouwe liefhebbende Anna in haar onwetendheid het vest voor eenige stuivers verkocht. Wat een ontsteltenis dit gaf, maar op boe gelukkige wijze Sam zijn vest, met de ƒ540 er nog in, terug kreeg, wordt verder zeer onderhoudend verteld. Men schaffe het boekje aan voor de bibliotheek, en zette op den omslag: ook voor ouderen. Zeer aanbevolen dus! E. B. te H. Schrijver: Gerry. Titel: Opa's verjaardag. Uitgave van: Meinema, Delft. Bijzonderheden: oorspr. verhaal, voor 8- a 10-jarigen; prijs: ingen. f0.65, gec. f0.75. Bh' bestellingen vanaf f 10.— halve prijs. Korte inhoud: Een bekend thema: een grootvader van 80 jaar, die op zijn verjaardag verrast wordt door eigengemaakte cadeautjes van zijn Meinkinderen. Beoordeel ing: Evert is een wonder-jongen: in een paar middagen maakt hij, onder leiding van zijn onderwijzer, een prachtig portretlijstje, met uitgesneden figuren! Hoe oud die Evert wel moet geweest zijn (beneden 11): hij verricht dat kunststuk, zonder houtsnijden geleerd te hebben, hij redeneert echter erg wonderlijk over „doodgaan" enz., hoewel bij toch uit een Chr. gezin komt en op een Chr. school gaat. Bovendien spreekt hij de baby aan met .jongejuffrouw". Diezelfde meester laat hem een keer 50 strafregels maken en vraagt pas daarna naar de reden van zijn niet-op letten! Op de onderwijzers heeft Gerry het voorzien, blijkbaar: zij laat den bovenmeester zichzelf tot twee keer toe tegenspreken in een rechtsgeding in de klas, dat ik, hoe vroom het ook lijkt, een idiote vertooning vind. Heel hartelijk aanbevelen kan ik het niet, al moet ik toegeven, dat het lezen geen verkeerden invloed zal hebben. Aanbevolen (onder voorbehoud). A. KL. Schrijver: Karei Gieber. Titel: Het booze oog. Uitgave van: P. D. Bolle — Rotterdam. Bijzonderheden: Serie G. J. L. (= Goede Jeugd Lectuur) 180 blz. Geïllustreerd door W. Heskes. Prijs in geülustreerden omslag f 1.60; in prachtband f2.50. Korte inhoud: De familie Sparrendal heeft zich gevestigd te Sleedoorn, een dorpje op de Veluwe. De heer Sparrendal, die graanhandelaar is, doet al spoedig goede zaken met de dorpsbewoners. Hij is echter een concurrent van Zwarten Peter, den boschwachter van den baron, die ook in graan handelt Zwarte Peter strooit nu bij de dorpsbewoners 't praatje rond, dat vriendschap met den heer Sparrendal ongeluk aanbrengt. Zelf zorgt hij ervoor door brand te stichten, een hond en later een koe te vergiftigen, dat de bijgeloovige menschen 'tals waarheid aannemen. Het booze oog! De zoon van mijnheer Sparrendal, Koos, die vriendschap heeft gesloten met Frits, den zoon van den nachtwaker, helpt mee den geheimzinnigen vijand te zoeken. Dat blijkt dan Zwarte Peter te zijn. Vanzelf beleven ze daar veel avonturen bij. Ten slotte, als alles ontdekt is, en de dorpsbewoners zien, dat 'toog van den heer Sparrendal in 't geheel niet „boos" is, sluiten ze, met een groot feest, weer vriendschap en nemen de familie Sparrendal in hun kring op. Becordeeling: Karei Gieber is er in geslaagd om met „Het booze oog" de bibliotheek met een spannend boek uit te breiden. Spannend, in de goede beteekenis van het woord, omdat er tal van spannende avonturen in voorkomen, die toch niet verkeerd zullen werken op de jongensfantasie. De uitgever zegt in zijn prospectus: „Voorts zullen de boeken in onze serie G. J. L. zonder uitzondering van strikt-neutrale strekking zijn, zoodat zoowel Katholieke, Protestantsche als Joodsche ouders en opvoeders deze boeken met gerustheid aan hunne kinderen ter hand kunnen stellen". Welnu, tegen een strikt neutraal boek bestaat geen enkel bezwaar. Alleen is 't jammer, dat de uitgever enkele woorden niet heeft geschrapt, zooals: blz. 40: „Wie voor den duivel ", wat zonder 't verhaal minder boeiend te maken, best kan worden veranderd. Waarom den duivel er bij te halen? Blz. 54: Als Mevrouw S. den beiaardier hoort, zegt ze „God, wat mooi!" Dat kan men evengoed zeggen, zonder 'teerste woord. Een zinnetje als dit, maakt den indruk van gedacheloos te zijn gezegd. Bis. 122: Hier zegt een bedelaar: „Verdikkeme, dat rijmt". Niets noodig om hier verdikkeme te zeggen. Dus heelemaal strikt neutraal is dit boek nog niet 't Spijt ons, dat we van dit goede boek dit moeten zeggen. Laten we hopen, dat bij een herdruk, wat 't boek best waard is, deze woordjes verdwijnen. Dat zal tevens 'tafzetgebied vergrooten. Want dit was ons eenige bezwaar. Ieder onderwijzer had 't anders in handen van 12— U jarigen kunnen geven. Voor uitvoering, papier en teekeningen, niets dan lof. Onder voorbehoud aanbevolen. A. L. Schrijfster: Mevr. A. van Gogh—Kaulhach. Titel: Hektor; de geschiedenis van een hond. Uitgave van: Brusse, Rotterdam. Bijzonderheden: Ing. f 1.90, geb. f2.90, goed geïll. Geschikt voor 9—12 jaar. Korte inhoud: Hektor is een Sint-Bernhardshond, die zijn geschiedenis vertelt. Zijn eerste herinneringen, van moeder af, zijn opvoeding, zijn tehuis, de tentoonstelling, Pluto, de poedel, de dood van zijn baas, verkocht, ontvluchting, de jacht, mishandelingen, opnieuw verkocht, leven in Amsterdam; de hereeniging met zijn eerste huisgenooten. Beoordeel ing: Taal en stijl zijn uitnemend verzorgd De geschiedenis is zeer onderhoudend, geeft een goed beeld van het hondenleven en wekt op tot echte dierenliefde zonder sentimenteel gedaas daarover. Hartelijk aanbevolen. v. d. H. v. G. Schrijfster: Mevr. A. van Gogh—Kaulhach. THtl: Pommie, de geschiedenis van een poes. Uitgave van: Brusse, Rotterdam. Bijzonderheden: Ing. f 2.25, geb. f 2.90, goed geïll. Geschikt voor 9—12 jaar. Korte inhoud: Pommie's levensloop is zeer romantisch belicht; haar vroolijke jeugd, het nieuwe tehuis met allerlei wederwaardigheden, vriendschap met den hond, vechtpartij met een vreemden hond, de eerste muis gevangen, snoepen, ontmoetingen op het dak, verdwaald in t bosch, een lange zwerftocht; weer thuis, witte muizen en de vogelkooi, de brand, de verhuizing, in de spleet, enz. Beoordeeling: Een meesterwerk in dit genre met groote opvoedende waarde. Niet zooals „Hector" in den eersten persoon en dit is het boek ten goede gekomen. Vol fijne tafereeltjes en gevoelige momenten. Uitnemend geschikt voor kinderen. Hartelijk aanbevolen. v. d. H. v. G. 4 Schrijver: Gordeau Jr., H. Titel: Twee jongens. Uitgave van: D. A. Daamen te 's-Gravenhage. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal, geschikt voor jongens van 13—17 jaar; prijs in prachtband f3, ingenaaid f 2. Geïllustreerd door O. Geerling. Ook verschenen in de Serie „School en Leven" (deel III en IV). Korte inhoud: Jan Horsting, zoon van een timmermansknecht, wfl, om ,,'t heertje" te kunnen uithangen, onderwijzer worden, waarvoor zijn ouders zich gaarne allerlei opofferingen willen getroosten, die door Jan slecht gewaardeerd worden. De diagnose omtrent zijn karakter door zijn vader aan 't begin van zijn studietijd gesteld, n.1.: „wat lui, wat vroeg-wijs, wat eigen-wijs", wordt in zijn Normaalschooljaren alleszins bewaarheid. Gemakkelijk laat bij zich meesleepen door den ruwen Kees Bandela en voelt zich toch tegelijkertijd aangetrokken tot den ernstigen, ziekelijken Johan Werebout De crisis komt, wanneer tegen het vierde studiejaar Kees wegens wangedrag van school gejaagd wordt en de ziekte van Johan, die teringlijder is, sterven gaat worden. Dan blijkt de invloed van den zieken vriend de sterkste te zijn en met de bede op de lippen: „Lieve Heer, maak mij een goed Christelijk onderwijzer", zien we hem ten slotte zijn werk als opvoeder opnemen. Beoordeeling: Een verhaal dat, zonder aangediend te worden ais „op waarheid gegrond" te zijn, sterk den indruk wekt waar te wezen. Ook voor degenen, die aan jongens in de puberteitsjaren leiding hebben te geven, bevat het menigen nuttigen wenk. Aanbevolen. A. Schrijver: H. Gordeau Jr. Titel: Twee jongens. Uitgave van: D. A. Daamen, 's-Gravenhage. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk van 238 blz.; kloek formaat, niet-gekleurde plaatjes. Ingenaaid f 2, geb. f3. Als leesboek in 2 deeltjes komt het voor in de serie: School en Leven f 0.60). Voor jongens van: 14—16 jaar. Korte inhoud: De twee jongens zijn Jan Horsting en Johan Herebouts. Beiden zijn leerling van de Chr. normaalschool. Johan brengt bloed op, als ze met Henk en Kees een geforceerde wandeling doen naar zee. Van dien tijd af wordt Johan teringlijder. Hij heeft zijn Heiland lief. Kees wordt een dief en verdwijnt van de lessen. Jan, een zoon van een eenvoudig vroom ccht- paar, waardeert de opofferingen van zijn ouders niet, is liever lui dan moe. Werkt geruimen tijd dan weer goed. Maar door den invloed van Kees ook zakt hij geweldig af. 'tls op het kantje met hem. De gebeden van zijn ouders en den door hem verwaarloosden vriend Johan houden hem vast. Hij komt op het nippertje tot inkeer en later tot bekeering, wat hij zijn vriend vlak voor zijn sterven nog kan meedeelen. Al wat er in 4 studiejaren Wordt beleefd, wordt uitvoerig meegedeeld. Beoordeeling: 'tls een heel mooi, goed boek. Prettig geschreven, hoewel soms wel wat te „gerekt". Hierom en om de beschrijving van de geloofservaringen van Johan zeker niet geschikt voor jongens beneden 14 jaar. Als ik zelf niet wonderlijke dingen had bijgewoond op dat gebied, zou ik misschien zeggen: zijn dat persoonlijke geloofservaringen van een knaap? Men ziet ook wat de goede invloed van een zwakken vriend zelfs op een slap karakter vermag. Ongezocht krijgen de jonge lezers ook een kijk op een stukje schoolstrijd van vóór 80 jaar: Johans grootvader was om zijn getuigen uit de openbare school gezet Gordeau, de knapenleider bij uitnemendheid, lokt door zijn beschrijving van een knapenvereeniging de jonge lezers niet bepaald uit tot aansluiting! Hartelijk aanbevolen. A. K. Schrijver: H. Gordeau Jr. Titel: Het meestershuis van Terhorst. Uitgave van: D. A. Daamen, 's-Gravenhage. Bijzonderheden: Oorspronkelijk jongensboek van 352 blz.; kloek formaat, niet-gekleurde plaatjes. Ingenaaid f2.50. Geb. f3.50. Leeftijd: 12—15 jaar. Korte inhoud: Het onderwijzersgezin trekt uit de stad naar den Gelderschen Achterhoek voor de gezondheid van de moeder. De vader, nu Hoofd van een tweemansschool, heeft, evenals vele collega's, soms niet genoeg tijd, zelfs wel eens niet genoeg paedagogisch inzicht voor zijn eigen jongens. Jan en Bob, twee verschillende karakters, geven zorg, vooral als Moeder ongeveer een jaar in een herstellingsoord in Zwitserland moet blijven. De onverdraagzaamheid tusschen die twee groeit, totdat ze vechtende van een nog niet-stilstaande tram rollen. Bob breekt zijn been, Jan brengt er nauwelijks het leven af. Als Moeder spoedig daarop genezen terugkomt, is alles pais en vree, én echt én voorgoed. We maken ook kennis met een voortreffelijke dienstbode, een ~sympathieken jongen dominee, de knapenvereeniging en het leven der dorpsbewoners. Omtrent de laatsten krijgen we interessante mededeelingen over gebruiken bij huwelijk, begrafenis en buurtbezoek. In het verhaal is nog ingevlochten het korte leven en sterven van twee jongens, van wie de een reeds in z'n gezonde dagen, de ander na een langdurig ziekbed den Heere Jezus zijn Verlosser durft noemen. Beoordeeling: Weer een uitstekend, christelijk boek. Ben voorbeeldig gezin zien we, bestaande uit menschen met alledaagsche menschelijke gebreken. We zien den gezegenden invloed van de Moeder, zelfs op verren afstand. We zien een paar jongens, zooals we ze eiken dag kunnen ontmoeten, zelfs in christelijke gezinnen, met gebreken als zelfoverschatting, ruwheid, broederhaat, enz. Gordeau blijkt ook hier weer een zeldzaam kenner van het jongenshart. Ik kan me niet voorstellen, dat er jonge lezers (essen) zullen zijn, die van dit dikke, boeiende (hoewel bijna nergens spannende) boek, niet een zegen voor hoofd en hart zullen meedragen. Die zegen zal afstralen van de bijfiguren: de zieken, maar zeker niet minder van de hoofdfiguren: de gezonde robbedoezen! De knapenvereeniging vertoont hier een aantrekkelijk beeld. Hartelijk aanbevolen. A. E. Schrijver: H. Gordeau Jr. Titel: Dirk Stockman, een jongen met een hart. Uitgave van: D. A. Daamen, 's-Gravenhage. Bijzonderheden: Oorspronkelijk jongensboek van 258 blz.; kloek formaat, enkele nlet-gekleurde platen. Ingen. f2.25. Geb. 13.25. Leeftijd: 12—16 jaar. Korte inhoud: In het gezin van een dronkaard sterft de moeder. De 2 jongens en het meisje gaan naar het .gesticht". Ze krijgen daar geestelijk en lichamelijk een prima-opvoeding. Dirk, de oudste, komt onder verkeerden invloed, is heler bij diefstal en wordt van de ambachtsschool verwijderd. Hij wordt echter in Arnhem op een andere geplaatst en komt „in een kosthuis". Kort daarvoor is de vader tot God teruggekeerd en heeft zich van den drank afgewend. Dirk krijgt na het kampeeren een longontsteking, die hem in doodsgevaar brengt. Dat alles brengt hem dichter bij vader en vooral dich- ter bij den Heiland. Bert, de jongste, geeft zorgen, vooral na vaders dood, als hij ook in Arnhem op de ambachtsschool is en bij Dirk („Vadertje") en zijn vriend Flip inwoont. Flip vindt pndertusschen zijn „verloopen" vader terug. Dirk krijgt de zaak van zijn baas, zoodat op Miens verjaardag aan het algemeen geluk niets ontbreekt Beoordeeling: „Dirk Stockman?" „Een fijn boek" zeggen de jongens. Dit komt, omdat ze in dit boek echte jongens ontmoeten, met hun goede voornemens, hun struikelingen, hun gebeden, hun onverschilligheden. In z'n soort is Dirk ook een held, dus dubbel aantrekkelijk! Het gestichtsleven is verder voor de meeste lezers een onbekend terrein en de schrijver weet het op de meest interessante manier te doen meeleven. Zonder preekerij worden hier twee dingen verwerkt: Wat afvalt van den hoogen God, moet vallen, en Het gebed (ook van jongens) vermag ontzaglijk veel! Hartelijk aanbevolen. A. K. Schrijver: S. Gruye-Kruseman. — Daniël Defoe. Titel: Robinson Crusoe. Uitgave van: N.V. Uitgeverij P. D. Bolle, Rotterdam. Bijzonderheden: Bewerkt naar 't oude Robinson-verhaal, geschikt voor jongens en meisjes van 10 jaar en ouder. Omvang 173 blz. Geillustreerd door D. Tomkins Prijs ing. f 1.60, geb. f2.50. Korte inhoud: Het bekende Robinson-verhaal in verkorten vorm Beoordeeling: Een goede bewerking van de Robinson Crusoe van Daniël Defoe, naar de laatste bronnen. De waarde van de Robinson Crusoe staat wel zoo zonder twijfel vast, dat we zonder verdere bespreking dit boek van harte kunnen aanbevelen. Temeer, daar deze nieuwe bewerking zóó is, dat 't verhaal aan spanning wint. Aanbevolen. G. K D Schrijver: Gilles van Hees. Titel: Tusschen Lucht en Water. Uitgave van: Wolters, Groningen. Bijzonderheden: Oorspr. werk voor jongens van 10 12 jaar. Prijs ing. f 0.80. In de serie ,,'t Boeiende boek", onder redactie van Gilles van Hees en J. B. übink, schreef v. Hees dit aardig boekje. Hij heeft als jongen een reisje meegemaakt met znn vader, schipper op een Vlaardingschen haringlogger en vertelt bepaald boeiend van zijn wedervaren. Mij dunkt, op onze vissohersplaatsen moet dit romannetje van de zee er ingaan als koek, bovenal op de Vlaardinger scholen. Vooral nu het bedrijf einds eenige jaren zijn oude glorie heeft verloren, boude een boekje als dit de heugenis levendig aan 't wel gevaarlijk maar toch aan poëzie zoo rijke visschersleven op de Noordzee. Van Hees weet er nog alles van: hij geeft een kijkje op Lerwick, waar de eerste haring werd overgegeven aan den z.g.n. „jager", die ze naar „huis" bracht. Hij geeft een levendige beschrijving van het in zee zetten van de vleet, in één woord: een bizonder aan te bevelen boekje voor de schoolbibliotheek! Aanbevolen. A- w- Schrijver: G. A. Henty. Titel: Door de Russische sneeuwvelden. Uitgave van: Van Holkema en Warendorf's U.-M., Amsterdam . Bijzonderheden: Vermoedelijk vertaald werk uit bet Engelsch; geschikt voor jongens en meisjes van 10—14 jaar; omvang 205 bladz. met 4 platen; prijs f 1— geb. Korte inhoud: De hoofdpersonen zijn twee weezen, Julian en Frank Wyatt, zoons van een Engelsch officier. Het verhaal speelt in Engeland, Frankrijk en Rusland. Julian vervolgt een smokkelaar, die een gehaten rechter doodde, maar wordt zelf door de smokkelaars gevangen en uit vrees, dat hij den moordenaar zal aanbrengen, vast gehouden en in Frankrijk, onder voorgeven, dat hij een Engelsch matroos is, als krijgsgevangene in de gevangenis gebracht Als vrijwilliger neemt hij dienst in het Fransche leger, dat onder Napoleon naar Rusland trekt Nu komt een leven vol avonturen. Op den smadelijken terugweg redt hij een Russisch gravinnetje. Hij deserteert. Als belooning krijgt hij van den Vader een Engelsch landgoed. In St.-Petersburg ontmoet hij zijn broer Frank, die eveneens heel wat avonturen beleeft. Hij is adjudant van een Engelsch generaal. Beiden keeren naar Engeland terug. Beoordeeling: Dit is een goed neutraal jongensboek, dat onze jongens wel een paar uren aangenaam bezighoudt, terwijl ze al lezende heel wat algemeene kennis oppikken, 'tls een spannend verhaal, dat twee deugden: zelfverloochening en zelfopoffering, naar voren brengt 'tls ook een leerzaam boek, dat het gevaarlijke smokkelaarsbedrijf en den altijd weer interessanten tocht naar Rusland beschrijft Een stukje geschiedenis van omstreeks 1812 begint voor hen te leven. Vóór 'tin de schoolbibliotheek wordt geplaatst, mag op bladz. 98 „Parbleu" en op bladz. 187 „in hemelsnaam" wel gesignaleerd worden. Ook vergist de Schr. zich telkens, als hij St-Petersburg in 1812 reeds Leningrad laat heeten. Maar dit neemt niet weg, dat we dit goed gestelde historische verhaal wel kunnen. Aanbevolen. jj Schrijver: Hermana. Titel: Kerstmis bij Oma. Uitgave van: Ten Brink's Uitg.-Mij., Arnhem. Bijzonderheden: oorspr. werk; no. 17 Nieuwe Zondagsschoolserie. Geschikt voor meisjes van 7—8 j.; omvang: 45 blz.; prijs f0.60 gecart. Bij getallen groote reductie. Korte inhoud: Gerda en Lotje brengen de Kerstvacantie door bij Grootmoeder, die hun verschillende Kerstgebruiken uit Zweden vertelt. Beoordeeling: Een aardig geschreven boekje! De stijl is kinderlijk, soms wat overdreven. Aanbevolen. G. j£. tj Schrijver: Joh. H. Hesseling. Titel: Piet en z'n Moeder. Uitgave van: N.V. Uitg.-Mij E. J. Bosch Jbzn, Amsterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar, omvang 217 bladz, met 48 ill.; prijs f2.90 geb. Korte inhoud: Ln de Noorderstraat te Amsterdam woont de Weduwe Maartense met haar zoontje Piet. Om eenigszins in haar onderhoud te voorzien, verhuurt ze een kamer aan een lastige oude dame, die spoedig vertrekt, als Piet inkt op haar tafellooper morst In haar plaats komt een kantoorheer, Dirk van Koevorden, die de vriend van Piet en z'n Moeder wordt. Nu begint het prettige leventje voor Piet. Mijnheer Dirk vergoedt den jongen eenigszins het gemis van een Vader. Piet helpt Mijnheer met het in orde maken der kamer, gaat met hem wandelen en naar de kerk, en mag helpen bij het inrichten van een aquarium. Maar Piet heeft leelijke gebreken. Zijn vergeetachtigheid en zijn eigenmachtig handelen brengen hem telkens in moeilijkheden. Moeder en Mijnheer steunen hem in zijn strijd, dien hij tegen zijn zonden voert Mijnheer neemt hem mee naar zijn ouders te Arnhem, waar hij allergezelligste dagen doorbrengt Als Mijnheer een vriend krijgt en zich niet zooveel meer met Piet bemoeit, voelt deze zich verongelijkt. Mijnheer geneest hem van zijn jaloerschheid. Beoordeeling: Ln dit Christelijk jongensverhaaL vol tintelenden humor en blijden jool, komt de groote waarde van de Christelijke opvoeding tot haar recht Hier is een jongen, die van jaloerschheid, eigenmachtig optreden en vergeetachtigheid moet genezen worden. Een verstandige Moeder en een commensaal, die de jongensziel begrijpt werken samen aan de opvoeding. Het boek geeft een stukje practische paedagogiek, zoodat ook opvoeders 'twel mogen lezen. Bovenal domineert in dit verhaal de liefde tot God en den naaste. Het leest prettig en is onderhoudend verteld, al komen er geen schokkende gebeurtenissen in voor. Leerzaam is de beschrijving, die handelt over 't aquarium. 'tWerk is mooi uitgevoerd. De illustraties verduidelijken den tekst De jaartallen op bladz. 13 mogen wel eens herzien worden. 10 j. na Chr. moet natuurlijk zijn 10 (of 9) vóór Chr. De teekening op bladz. 69 klopt niet met de beschrijving op bladz. 68. Ik kon ten minste in den witten, gebogen rand om de plaat geen vergulde lijst herkennen. Maar deze vlekjes doen niets af aan onze waardeering. We kunnen dit boek voor onze schoolbibliotheek van harte aanbevelen. D. Schrijver: Henri Hooglandt Titel: Gewone Jongens. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens van 11 en 12 jaar. Omvang 115 bladz. Prijs: gecart. f 0.90. Bij getallen groote reductie Geïll., 2e druk Korte inhoud: Jan en Piet zijn twee gewone jongens, trouwe kameraden, met zeer gewone levenservaringen Beoordeeling: Boeiend, wijl eenvoudig en bevattelijk, verteld. „Zendingsblad" zegt: „Bijzonder aanbevolen". „Het Kind": „Geen gepreek, en toch is het heele boek één predikatie van hou en trouw". We stemmen daarmee in. Gaarne aanbevolen dus! K. B. te H. Schrijver: G. M. van Holle—Gaerthé. Titel: Onder het stroodak. Uitgave van: Nijgh & Van Ditmar's Uitg.-Mij. Bijzonderheden: Oorspr. verh., geschikt voor jongens en meisjes boven 12 jaar. Groote mooie uitgave; 227 blz : met teekeningen van Tj. Bottema; 7e dr. Geb.: pr. f3.90. Inhoud: Eva, een deftig zwak meisje in Amsterdam, moet. voor haar gezondheid naar haar tante op de Veluwe. Ze voelt zich daar eerst erg eenzaam, maar komt weldra in aanraking met de bewoners van „Het Stroodak" het groote, prettig ingerichte huis van Dr van ■Arlevoort. De kinderen gaan allerhartelijkst met elkaar en met hun ouders om. Mevr. van A. weet alles dan ook buitengewoon gezellig voor de kinderen te maken! Hei oudste meisje is Else, die voor het Gymnasium wordt klaargemaakt, omdat ze, net als haar vader, graag dokter wil worden. Phien, baar zusje, is een echte vroolij(kerd. Deze is dolblij als ze de Kerstweek bij Eva in Amsterdam mag doorbrengen; maar als ze daar is en merkt dat het Kerstfeest zoo heel anders gevierd zal worden dan ze bet thuis gewend is, verlangt ze zoo naar buis. dat ze den avond voor het feest weer plotseling in den gezeltigen fannUekring verschijnt. Het Kerstfeest wordt daar inderdaad in zeer gewijde, maar toch buitengewoon opgewekte stemming gevierd. Beoordeeling: In dit allergezelligst geschreven boek blijkt boe onderlinge liefde een gezin gelukkig maakt. De echt Christelijke sfeer doet zoo weldadig warm aan, dat bet onwillekeurig opwekt om ook met meerder liefde anderen te bejegenen. Niet te jonge kinderen, vooral meisjes zullen er van genieten en zoo nu en dan ontroerd worden, 't Boek kan niet nalaten een goeden invloed uit te oefenen op kinderen zoowel als op ouders. Van harte aanbevolen. E. H. Schrijver: C. M. van Hille—Gaerthé. Titel: De plaats waarop gij staat. U'tgave van: Nijgh & Van Ditmar's Uitg.-Mij. Bijzonderheden: Een vervolg van „Onder het Stroodak" en geschikt voor oudere meisjes, 3e druk, 240 pag. Prijs in prachtband f 3.90. Inhoud: Ruut de Ruyve, een opgewekt, pittig meisje, weet met een blij hart te genieten van de mooie en goede dingen der aarde en ondervindt, „dat poëzie overal schuilt". Ze is kweekeling en komt vanuit school steeds langs den weg der zeven vreugden. Hoewel ze het thuis niet royaal hebben, daar haar vader al langen tijd ziek is, heerscht er liefde in het gezin en dus wordt alles met blijheid gedaan. Ruut beseft, dat de plaats, waarop ook zij staat, heilig land is, dat ook zij tot een zegen voor anderen moet zijn. Later logeert Ruut op de pastorie van het dorpje, waar ook Else van Arlevoort woont, met wie ze natuurlijk in aanraking komt. Ze geniet van deze logeerpartij, vooral omdat ze in stilte van Huug, den zoon van Ds Bertlink, gaat houden. Als ze evenwel merkt, dat deze Else liefheeft, weet ze zich te beheerschen, zoo zelfs, dat ze Else's weg effen maakt. Beoordeeling: Dit boeiende mooie boek is waard door alle meisjes boven 14 jaar gelezen te worden. De sfeer is zoo echt Christelijk en er gaat een blij-makende invloed van uit. Verschillende mooie figuren worden geteekend, flink en plichtsgetrouw, natuurlijk niet altijd zonder grooten strijd, 't Is in alle opzichten een goed boek en dus Hartelijk aanbevolen. E. H. Schrijver: C. M. van Hille—Gaerthé. Titel: Heilige Kerstnacht. Uitgave van: Nijgh & Van Ditmar's Uitg.-Mij. Bijzonderheden: Zes oorspr. schetsen voor grootere kinderen en volwassenen. Fraai gebonden en uitgevoerd met heel mooie teekeningen van Nans van Leeuwen. Prijs: f 2.90. Inhoud: 't Zijn alle heel eenvoudige maar bier en daar ontroerend mooie verhalen, sommige betrekking hebbend op de geboorte van Jezus en andere meer illustreerend welken invloed de Liefdeleer van den Heiland op de menschen uitoefent. „Het Herdertje" is al even fijn geteekend als „Joseph" en het verhaal van de „Rozeroode rozen" is niet minder mooi dan „De legende van den doornstruik". Beoordeeling: Een mooi en een goed boek. Voor de hoogste klas en voor Muloscholen. Aanbevolen. E. H. Schrijfster: Mevr. V. de Waal—Irving; uit 't Engelsch, door N. v. Hichtum. Titel: De avonturen van Kek, den jongen KoperEskimo. Uitgave van: Gebr. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Keurig uitgevoerd jongensboek van 189 blz.; geïllustreerd. Ingen. fl.60. Gebonden f250. Leeftijd 12—14 jaar. Korte inhoud: Behalve de gewone dingen uit 't leven van den Eskimo geeft het verhaal 10 avonturen van Kek. 1. Op zijn vlucht voor wolven verdwaalt hij met zijn slee; zijn vlug gebouwde ijshut bewaart hem en zijn honden tegen doodvriezen. 2. Hij harpoeneert door een „ademgat" een groote zeehond, die hem echter met zijn eigen touw tegen het ijs gedrukt houdt Gelukkig komt vader hem na uren redden. 3 en 4. Bezoek van een blanke, die, juist op tijd voor Kek en zijn neefje, een beer neerschiet 5 en 6. Tocht naar het Zuiden, om hout en andere voorraden op te doen. Kek wordt erg sneeuwblind. 7 en 8. Indianen, de natuurlijke vijanden van de Eskimo's, komen met den blanke in hun kamp. Toen het zusje verdwaald is, verdenken ze dadelijk de Indianen van kinderroof. 10 Kek valt in een ijsspleet en worstelt om zijn leven met een beer. Dit laatste gebeurt op de terugreis naar huis. Beoordeeling: 'tls een eenvoudig en toch spannend verhaal. De avonturen vormen de kern, waaromheen zich alle bijzonderheden omtrent het Eskimo-leven groepeeren. De jongens (zelfs meisjes) hebben met het boek genotvolle uurtjes. Hartelijk aanbevolen. A. K. Schrijver: N. v. Hichtum. Titel: Afke's Tiental. Uitgave van: Gebr. Kluitman, te Alkmaar. Bijzonderheden: oorspr. werk, geschikt voor den leeftijd van 8 tot 12 jaar; ingen. ƒ2, geb. ƒ2.90; omvang: 206 bladz.; 5e druk. Korte inhoud: In het Friesche arbeidersgezin van Marten en Afke is pas het tiende kindje geboren. Om de groote zorgen wat te verlichten neemt de oudste dochter twee zusjes mee naar haar dienst in de stad voor 14 dagen. Na een dag zijn ze al weer terug; oud en jong verlangen al even hard. Van de andere kinderen eveneens allerlei avonturen. Vader vertelt op een avond haast te smakelijk van een slimmen dief. Met den oudsten zoon, die met verlof thuis komt, gaat circa de heele familie op een Zondag uit varen, waarbij ongelukjes van allerlei aard. Op bladz. 206: „Marten", zei ze, „wat hebben wij toch beste, brave kinders!" Marten lachte: „Afke", zei hij op precies denzelfden toon: „wat hebben onze kinders toch 'n goeie, beste moeder!" Beoordeeling: Deze 2 zinnen zijn de korte inhoud van dit gezellige, dikwijls ontroerende boekje, 'tls wel geen christelijk gezin (wat het meest uitkomt door het gebruik van den Zondag: stoppen en naaien, koopen en uit spelevaren gaan), maar de sfeer van hartelijkheid, opoffering, opgewektheid zelfs bij nijpende armoede, is vooral in den tegenwoordigen ontbindenden tijd misschien in staat jaloerschheid te verwekken. En daar zal een zegen in zijn! Aanbevolen. A. E. Schrijver: Aletta Hoog. Titel: Alleen in 't Nestje. Uitgave van: Gebr. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geïllustreerd met 4 buitentekst-platen van Netty Heyligers; omvang 187 bldz.; prijs ƒ 1.75 gebonden en ƒ 1 in omslag; 5e druk. Korte inhoud: De vijf kinderen van Mevrouw van Helden blijven alleen in „Boschoord" (hun nestje) achter, wanneer Moeder voor haar gezondheid naar het Zuiden moet, en Gretha, de oudste van het vijftal, voor de jongeren een echt moedertje blijkt te zijn. We leeren „tante Mien" kennen, de vriendin van Grootma van Helden, die in het boek niet de minste plaats inneemt; we hooren van Toms vrienden en hun avonturen; we maken met Go een Jeeüjke grap mee op de meisjes-kostschool, die gelukkig geen ernstige gevolgen heeft; we ontmoeten Go's vriendje Alfred van Herwerd, een zachten jongen, die erg z'n moeder mist en gauw de vriend wordt van de heele firma van Helden; en we maken tenslotte de „blijde incomste" van Moeder mee, die vindt, dat in haar afwezigheid haar vijftal vooruit is gegaan in onderlinge liefde enz. en dit heel leuk vertelt in een sprookje. Beoordeeling: Van dit vlot geschreven verhaal zullen onze meisjes genieten. Alleen een kleine opmerking over de geschiedenis van Hans Andersen, die tante Mien aan de kinderen vertelt (blz. 133). Zouden we de jonge lezeressen wel in kennis brengen met den schouwburg? Overigens: Van harte aanbevolen voor + 14-jarige meisjes. G. J. M. Schrijver: Aletta Hoog. Titel: Nanneke. Uitgave van: Gebr. Kluitman, Alkmaar. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geïllustreerd door Sytje Aafkes; 2e druk; omvang 160 bldz.; prijs in prachtband ƒ 1.20, in gekleurd omslag ƒ 0.75. Korte inhoud: Een jaar" uit het leven van een mank meisje van 9 jaar, dat eerst nogal ongeduldig was, wanneer ze niet mee kon doen met de anderen, maar wordt „vaders liefste en gelukkigste kind". We leeren haar kennen in haar omgang met kleinen Bert, met Nico en Mia, met de neefjes en nichtjes van het dorp, waar Oma woont en oom Max. We hooren van een wedstrijd in het „voorwerpen van sneeuw" maken en van kampeeren bij het TJddelermeer. Kortom, een boek vol afwisseling en daarom boeiend tot de laatste bladzijde. Beoordeeling: Een frisch meisjesboek (11 a 13 jaar). Alleen zou ik hun, die het aanschaffen willen voor hun bibliotheek, in overweging willen geven, de laatste alinea's van bldz. 16 eerst zelf te lezen en dan te doen naar bevind van zaken. Aanbevolen. G. J. M. Schrijver: E. W. van 't Hof—ter Hoeve. Titel: En Jacobus was een hondje. Uitgave van: J. M. Bredée, Rotterdam. Bijzonderheden: Oorspronkelijk verhaal voor 5—8 j., 61 blz., prijs f 0.75 gecart. Bij getallen voor halven prijs Met lettergreepverdeeling. Korte inhoud: Drie domme kindertjes gaan spelen in een wei, maken een hekje kapot en gaan een lammetje pakken. Maar er komt een groote boer, die kiespijn heeft en een steek van een mug op z'n neus, en die erg mopperig is. Die neemt de stoute kindertjes mee en sluit ze op in de hooischuur. Daar in het donker schrikt de boerin van hen, en neemt ze daarna mee naar binnen en tracteert op aardbeien. Beoordeeling: Lettergreep-verdeeling, korte zinnetjes, veel afwisseling, veel handeling en een grapje hier en daar. De kleuters van 5—8 zullen het met heel veel smaak lezen. Voorzoover ik het zag staan er geen fouten in. Voor de bibliotheek der 2e klasse hartelijk aanbevolen. J. R. Schrijver: E. W. van 't Hoff—Ter Hoeve. Titel: Van twee kindertjes en een konijntje. Uitgave van: J. M. Bredée, Rotterdam. Bijzonderheden: Oorspr. werk voor 5—8 jaar, gecart. prijs f0.60, 51 blz. Bij getallen voor halven prijs. Met lettergreepverdeeling. Korte inhoud: Komt in het eerste hoofdstuk het konijntje kennis maken, in het tweede doen dat de kindertjes. Als ze in de duinen gaan spelen, zien ze een jong wild konijntje, dat ze vangen willen, maar natuurlijk niet krijgen. Dan verdwalen ze, worden door een onweersbui overvallen en eerst als het donker is geworden, teruggevonden. Beoordeeling: Een verhaaltje, in den juisten kindertoon. In prettige korte zinnetjes wordt het eenvoudige gegeven zeer onderhoudend verhaald Op blz. 1 staat g ij n voor f ij n. Op blz. 23: haar handje viel af, voor hoedje. Deze storende drukfouten kunnen wel even verbeterd worden vóór het gebruik. 't Woord „kliederig" valt wel wat uit den toon (37). De plaatjes (11 stuks tusschen tekst) zijn om in dezelfde taal te blijven „hèèl-erg-goed". Als geheel is dit nieuwe uitgaafje een aanwinst voor de 2e klasse -bibliotheek en hartelijk aanbevolen. J. R. Schrijver: v. d. Hulst, W. G. Titel: Om twee schitteroogjes. Uitgave van: G. F. Callenbach te Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar; 5e druk; omvang 78 bladz., met 12 ill.; prijs f 0.35 gec. Korte inhoud: Ries, een schoenmakerszoontje, wordt bevriend met Dirk, den palfrenier van den Baron. Deze vriendschap met den wreeden man heeft een verkeerden invloed op den schooljongen. Het vangen van een vinkje en bet slechte plan van Dirk het de oogen uit te branden om bet des te beter te leeren zingen, heeft tot gevolg, dat Ries, dank zij den invloed van zijn grootmoeder, zijn omgang met Dirk verbreekt. Eerst wil hij echter het vinkje redden. In de uitvoering van zijn plan wordt hij gestoord door den neef van den Baron, een Indisch officier, die hem voor een dief en insluiper houdt. Na onderzoek komt hij tot de overtuiging van Dirks wreedheid en Ries' eerlijkheid. Dank zij Ries' medelijden, opgewekt door de schitteroogjes van den vink, krijgt deze de vrijheid terug. Beoordeeling: Li dit goede, Christelijke verhaal wordt geteekend de strijd van een jongensziel tegen zijn ongehoorzaamheid en zijn verkeerde neigingen, die bij door ging over een man, die de straf droeg voor een ander; die zijn eigen leven opofferde om dat van een ander te redden. En die lessen hebben beide vrienden in practijk gebracht. Dit boek ademt een recht Christelijken geest, al wordt er niet in „gepreekt". Het hoofdthema is: Wat oprechte jongensvriendschap waard is en hoe die tot uiting komt. Het ontbreekt niet aan spannende tooneeltjes. 't Boeit van de eerste tot de laatste bladzijde. Onze jongens zullen er van smullen. Zet het direct in uw schoolbibliotheek, waar het zeker geregeld „uit" zal zijn. Van harte aanbevolen. G. D. Schrijver: van de Hulst, W. G. Titel: Er op of er onder. Uitgave van: G. F. Callenbadh te Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk historisch verhaal; geschikt voor jongens en meisjes van 10—14 jaar; omvang 120 bladz., met 10 ill. van J. Isings Jr.; 3e druk; prijs f 0.60 gec, geb. f 1.05. Korte inhoud: De Schrijver laat een 14-jarigen jongen zoon van een "Watergeus en timmermansknecht van Rochus Meeuwesz, de inneming en verdediging van Den Briel meemaken. Beoordeel ing: Op leuke wijze vertelt de Schrijver in kernachtige, maar gekuischte jongenstaal over dit bekende feit uit onze historie Hij doet dat zoo, dat we een goed beeld krijgen van alles, wat daar in de eerste dagen van April 1572 in en om Den Briel is geschied. Natuurlijk is van dezen schrijver geen neutrale lectuur te verwachten. Hij laat in den stouten durf der Watergeuzen en de moedige daad van Rochus Meeuwesz Gods hand zien; en hij wijst op de ver-reikende gevolgen, die dit feit had voor het verdrukte volk, dat weer vertrouwen in Gods leidingen en geloof in Zijn hulp had gekregen. Zulke historische lectuur hebben we noodig voor onze jongens. En dan daarbij een verteller als Van der Hulst, die dwingt tot luisteren, ook als hij spreekt van fijne, teere dingen, van diepe vroomheid en echt menschelijke bewogenheid. Aanbevolen. G. D. Schrijver: van de Hulst, W. G. Titel: Nick van den Bovenmeester. Uitgave van: H. ten Brink, Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 8—12 jaar; 9e druk; omvang le deeltje 116 bladz. met 33 ill., 2e deeltje 118 bladz. met 35 ill. v. W. Hardenberg; prijs f0.75 per deeltje ing.; groote uitgave f 2.25 geb. in één deel. Korte inhoud: Niek Verschoof, het ondeugende zoontje van 't Hoofd der Chr. School, heeft een goed vriendje, Jan Hillebrand. Ze voeren samen heel wat kattekwaad uit. Niek komt door zijn speelscbiheid en onoplettendheid in school, in huis en op straat telkens in moeilijkheden, waarin hij ook z'n vriendje Jan betrekt. Deze volgzame kameraad bezwijkt telkens voor de verleiding. Door zijn vlijt komt Jan bij meester Holman in de eerste bank te zitten. Nieks afgunst brengt hem tot slechte dingen. Hij verknoeit Jans schrift om hem z'n beste plaatsje te doen verliezen. Het met steenen gooien bezorgt een dame een bloedenden arm; door 't varen in verboden water wordt 't vischtuig van den Baron beschadigd. De ziekte van een schoolmeisje verergert, omdat zij haar hondje opvangen. Nieks onnadenkendheid veroorzaakt brandwonden bn zijn zusje. Door al deze ervaringen geleerd, komt het berouw en gaat Niek zich beteren. Beoordeeling: Lu dit gezond Christelijk jongensboek, dat ook meisjes wel mogen lezen, wordt geteekend de wederzijdsche invloed op vriendjes in hun eerste jeugd, den invloed van zijn vrome grootmoeder door de kracht Gods in Hgebed leert overwinnen. Het is een boek, dat niet zal nalaten een invloed ten goede uit te oefenen op de ontvankelijke jongensziel. Taal en stijl zijn, zooals we dat van dezen kinderschrijver mogen verwachten. Van harte aanbevolen. G- D Schrijver: Van de Hulst, W. G. Titel: Thijs en Thor. Uitgave van: H. ten Brink, te Arnhem. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk; geschikt voor jongens en meisjes van 10-14 jaar. 3e druk. Omvang 123 bladz., met 28 UI. van Jan Franse. Prns f 0 8Q ing. Groote uitgave, 2e druk, in de serie „Mnn Bibuiotheek" fl.76 geb. „. „ Korte inhoud: Van een eenvoudig „gegeven . Lhijs een 70-jarigen grijsaard, en Thor, eenleelnkenhond, neeft de schrijver een interessant verhaal opgebouwd. Oude Thijs haalt iederen morgen om 6 uur bn een boer buiten de stad met z'n hondenkar melk voor een melkslnter. Thüs en Thor zijn trouwe vrienden, die elkaar begrijpen. Geertje, het dochtertje van den boer met haar liefhebbend hartje, behoort ook weldra tot de vrienden. Maar de melkslijter en znn zoontje en de knecht behooren tot de vijanden van den hond, van wie hij heel wat moet verduren. Als oude Thijs ziek wordt, moet de knecht z$h werk doen. Deze beult den hond af. In de ziekenzaal van het Oudemannen|huis ligt oude Thijs te piekeren over de slechte behandeling, die Thor ondervindt. Hu weet te bewerken — en Geertje is daarbij z'n trouwe hulp — dat Thor door den boer wordt gekocht. Zoo begint weer het goede leventje voor Thor. Beoondeelinfl: Zooals het bij haast al de boeken van dezen schrijver is, 'tzit hem niet in de eerste plaats in „w a t" hij vertelt, maar „h o e" hij dat doet. Dit verhaal is een illustratie van Spreuken 12:10: „De rechtvaardige kent het leven van zijn beest", 't Is boeiend verteld. De schrijver sleept u mee en ge gaat u èn voor Thijs èn voor Thor interesseeren. 't Is de sfeer, die de schrijver weet te scheppen, en die onze jongens telkens weer doet grijpen naar zijn boeken. Hij weet zoo zuiver te ontleden het verborgen zieleleven van zijn helden, onverschillig of dat kinderen of grijsaards zijn. Wat heeft hij 't kleine gebeuren van 't leven ïöndom goed bekeken. Inhoud, strekking, taal en stijl zijn uitnemend. Voor onze schoolbibliotheek kan ik vooral de groote uitgave van harte Aanbevelen. G. D. Schrijver: Van de Hulst, W. 6. Titel: Jaap Holm en z'n vrinden. Uitgave van: G. F. Gallenbach te Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 11—14 jaar; 9e druk; omvang 251 bladz. met 19 teekeningen van J. H. Isings; prijs f0.80 gec, f 1.25 geb.; groote uitgave f2.50 geb. Korte inhoud: Jaap Holm, de zoon van een armen boerenarbeider op een dorp, heeft twee dikke vrienden: Kees Kollaard, een dokterszoontje, en Tom Rijsdijk, de zoon van den ontvanger. Ze halen met elkaar heel wat guitenstreken uit, die niet altijd door den beugel kunnen. Ook de oneerlijke Louw Stekkers en de laffe Gerrit Wittels zijn vaak van de partij. De eerste is dikwijls oorzaak van ruzie en verwijdering tusschen de kameraads. Baas De Bom, een rijke boer, door de jongens, niet ten onrechte, „Baas Brom" genoemd, bezorgt hun menig moeilijk oogenblik. Ouwe Kee en vrouw Peters zijn de weldoensters van het arme gezin van Holm, die door baas Be Bom is weggejaagd. Verdacht van diefstal bij Janna Kros, maakt Jaap een moeilijken tijd door, nu z'n vrienden hem afvallen De tegenspoed is Holms woning binnengetreden. Vermeden door de menschen, klemmen ze zich te meer vast aan hun trouwen God. Als de honger en de koude nijpen, worden ze bewaard voor opstand tegen God en rijst het gebed met te meer kracht naar den Hooge. Holm wordt ten onrechte van diefstal bij z'n ouden baas verdacht. De verdiensten, door 't baanvegen verkregen, worden gestolen door een landlooper. Maar God ver- 5 laat de Zijnen niet. Jaap redt het leven van Louw Stekkers, die zich op te zwak ijs waagde. Het blijkt, dat üe landlooper de dader is van de verschillende diefstallen. Vader en zoon worden gerehaMliteerd. Jaap krijgt zijn vrienden terug en zijn vader vindt als bode een loonend bestaan. , . .... , Beoordeeling: Een echt jongensboek, tintelend van frisch, opgewekt leven. Roerend schoon teekent de schrijver het leven van Jaap Holm in zijn gelooven en in zijn zonden Het boek is vol van eenig mooie, treffende passages, 't Begint al met de eerste bladzijden, waar hu de jongens sprekende invoert. Zoodra een jongen dit boek gaat lezen (en waarom zouden we de meisjes mtsluiten?), noudt het hem vast, want 't boeit tot het einde. tGaat niet aan om alle leuke tooneeltjes, spannende momenten, teere" oogenblikken nader aan te duiden tBoek is er vol van. Bat 'tboek veel gelezen wordt, bewust wel de achtste druk. 'tMag dan ook in geen schoolbibliotheek ontbreken. Men neme de groote uitgave. Hartelijk aanbevolen. Schrijver: van de Hulst, W. G. Titel: Wout de scheepsjongen. Uitgave van: G. F. Callenbach te Nijkerk. Bijzonderheden: Oorspronkelijk werk, geschikt voor jongens en meisjes van 11-16 jaar; 2e druk; omvang 76 bladz., met 13 ül.; (prijs f 0.40. 'k, . .. Korte inhoud: Na eerst bij een baas in de leer te zun geweest, komt Wout, na moeilijk verkregen toestemming van zijn moeder, als kajuitsjongen aan boord van een schip, dat hout moet halen in Oslo. Het zeemansleven bekoort hem niet zoo, als hij aanvankehjk meende. Op de heenreis valt hij uit het want en moet het bed houden, op de terugreis, als de vrouw van den reeder me haar 4jarig dochtertje Dora aan boord s, is ^wildheid de oorzaak, dat het kind van de kajuitstrap duikelt. Bu een E op de Nederlandsche kust lijdt de bemanning schipbreuk en wordt Dora door Wout gerei.Als betooningT bezorgt de reeder hem een plaats