LEESZ AALWERK GESCHRIFTEN UITGEGEVEN DOOR DE CENTRALE VEREENIGING VOOR OPENBARE LEESZALEN EN BIBLIOTHEKEN — 5 DE TRANSLITTERATIE VAN RUSSISCHE EIGENNAMEN DOOR Prof» Dr. N. VAN WIJK 2E VERMEERDERDE DRUK UITGEVERSFONDS DER BIBLIOTHEEKVEREENIGINGEN (POSTGIRO 138386) ’s-GR AVENHAGE OCTOBER 1939 PRIJS f 0j20"(franco p. p. DE TRANSLITTERATIE VAN RUSSISCHE EIGENNAMEN Het volgende is een herdruk van een opstel uit het „Maandblad voor Bibliotheekwezen" van Maart en Mei 1913 (p. 33-42, 97-100). Enige noodzakelijke wijzigingen en toevoegingen bracht ik deels reeds in de thans uitverkochte uitgave van 1925, deels eerst in deze nieuwe druk aan. Slechts één verandering betreft de translitteratie zelf: de in onze taal niet voorkomende en voor Nederlanders moeilijk begrijpelijke lettergroepen sh, zh verving ik door sj, zj, hoewel door die wijziging deze laatste groepen thans tweeërlei russisch equivalent hebben. Leiden, September 1939. N. VAN WIJK. Al jaren lang heeft menig Nederlander er over geklaagd, dat hij van russische eigennamen, in de krant of in romans of waar dan ook voorkomende, niet wist hoe ze uitgesproken moesten worden; nog altijd hoort men diezelfde klacht, en terecht. Vooral wanneer één naam op verschillende manieren gespeld wordt, is men in verlegenheid; wie geen Russisch kent, kan in zulke gevallen moeilijk uitmaken, welke spelling de „juiste” is, d.w.z. aan een Nederlander beter dan andere spellingen een idee geeft van de uitspraak. Hoe verschillend wordt bij ons bijvoorbeeld de naam van een der vermaardste Russen van de laatste eeuw, van Tolstoj, uitgesproken, dank zij de orthographische varianten Tolstoï, Tolstoi, Tolstoj! Van mijn schooljaren herinner ik me nog, dat onze leraar in de historie in het onzekere was, of men Potemkien of Potemkine moest zeggen; de eerste vorm, met -in geschreven, komt in duitse, de tweede op -ine in franse boeken voor, Nederlanders schrijven beide. Vragen wij nu: „wat is de beste spelling?”, — dan moeten we zeker aan Pótemki(e)n de voorkeur geven, maar ook deze vorm geeft een slecht idee van de juiste uitspraak; die wordt bij benadering weergegeven door de spelling Patjómkien, waarin het streepje boven de o de plaats van het accent aangeeft. Ik sta nog even bij dit voorbeeld stil, om mee te delen, dat ik toch liever niet Patjomkien schrijf, maar Potjomkin, eventueel met een accentteken op de tweede o. Waarom geen Pa-1 Om niet onnodig van de russische orthographie af te wijken; als we dat gaan doen, dan worden we voor consequenties gesteld, die we beter doen te vermijden, — zoals ik hieronder hoop aan te tonen. En waarom -in ? Omdat dit beter past in een eenvoudig en „einheitlich" translitteratiesysteem; ook hierop kom ik terug. Het wordt hoog tijd, dat aan de anarchie in het transscriberen van Russisch een einde komt, en elke poging om eenheid in de heersende verwarring te brengen, kan niet anders dan nuttig zijn. Daarom wil ik hier in aansluiting aan duitse, engelse en franse systemen uiteenzetten, welke orthographie ik voor Nederlanders het meest geschikt vind. Het spreekt van zelf, dat geen transscriptie ons publiek in staat zal stellen, elke naam geheel juist uit te spreken; we kunnen op zijn allerhoogst bereiken dat allen gelijk spellen en dat die spelling een betrekkelijk juiste uitspraak mogelijk maakt. De regels, die ik voorstel, zijn in hoofdzaak dezelfde, waaraan ik zelf me al vele jaren houd in populaire tijdschrift-artikels over russische onderwerpen. Mijn translitteratie-systeem is doodeenvoudig; het berust op de volgende principes: I. Een orthographie voor algemeen gebruik moet zich van algemeen gebruikelijke en algemeen begrijpelijke tekens bedienen. Vandaar dat ik niet schrijf: Gógol’ of Basmackin, maar Gógolj.Basjmatsjkin,hoewel deze spelling omslachtiger en voor den vakman dubbelzinniger is. II. Wij moeten ons aansluiten bij de russische spelling en niet al te zeer ons best doen de russische uitspraak te benaderen. Te uitdrukkelijker vestig ik hierop de aandacht, omdat Stokvis in zijn wat de inhoud betreft voortreffelijke „Inleiding tot de russische literatuur-geschiedenis” ’) dat wel doet; zijn boek is terecht veel gelezen en zijn spelling zou anderen tot navolging kunnen opwekken. Maar die spelling veroordeelt zichzelf. Stokvis geeft zich vergeefs moeite om klanken, die onze taal niet kent, orthographisch te benaderen; zo spelt hij Saltüjkof, door üj de klank weergevende, die gewoonlijk door y wordt getransscribeerd, die acoustisch wel 1) Nr. 15-16 der bibliotheek van russische literatuur. Amsterdam, Mij. v. goede cn goedkoope lectuur, 1909. ééns aan iij doet denken, maar toch evenveel aan i of ö of aan onze toonloze e, en die overigens geen Nederlander, alleen op een transscriptie, welke dan ook. afgaande, zal kunnen uitspreken. Maar veel sterker blijkt de ondoorvoerbaarheid van een phonetische spelling bij enige andere klinkers, in onbetoonde lettergrepen. S. schrijft Kanawalof (bij vergissing -wolof blz. 226), op grond van de regel, dat onbetoonde o als a wordt uitgesproken. Edoch: die a is vaak zo onduidelijk, dat ze veeleer met de nederlandse toonloze e overeenstemt of helemaal niet wordt uitgesproken; ik vind: schrijf dan liever o in overeenstemming met de russische spelling: de finesses der uitspraak van de sterk gereduceerde zwakbetoonde syllaben zijn door geen transscriptie weer te geven. Trouwens S. zelf voelde ongetwijfeld de ondoorvoerbaarheid van zijn methode, anders zou hij niet Dostojefskie spellen, in welke naam evenmin als in Konowalow twee o’s worden gesproken, of bosjakie in tegenstelling tot de uitspraak basiki'). Ook wat de uitgangen -ow, ~ew betreft, waarbij zich gevallen met deze verbindingen midden in een woord — zoals Dostojewskij — aansluiten, houd ik me graag aan de russische spelling, te meer omdat het principe waarop die spelling berust — het analogie-principe — ook door onze nederlandse orthographische systemen wordt toegepast (zij het dan ook niet bij de f en v, maar alleen bij t en d, p en b, ch en g). Wij schrijven strand, hoed, heb, zag, ofschoon we strant, hoet, hep, zach spreken, omdat in de buigingsvormen stranden, hoeden, hebben, zagen de zachte medeklinkers te voorschijn komen: evenzo schrijft de Rus Konowalow, Gontsjarow, Grigorjew, ofschoon hij aan ’tslot een ƒ spreekt, omdat in de buigingsvormen (genitief enz. en vrouwelijk op -owa, -ewa) de w, die vroeger ook in de nominativus mannelijk gesproken werd, nog voortbestaat, en om dezelfde reden, waarom wij goedheid, wildste e. dgl. afleidingen van woorden met een d met een d en niet t schrijven, spelt ook de Rus Dostojewskij en niet Dostojefskij. Het principe van aansluiting bij de russische orthographie brengt ook mee, dat we één russisch teken zoveel mogelijk gelijk translittereren. Daarom schrijf ik steeds i en nooit ie (Dimitrij, Potjómkin, 1) Men zal nu begrijpen, waarom ik hierboven de spelling Potjomkin met o prefereerde. Golowin) evenals we altijd a, e, o en nooit aa, ee, oo transscriberen. N.B. Het Russisch kent ons verschil tussen zgn. lange en korte klinkers niet. Alleen in de volgende gevallen acht ik het gewenst van de russische orthographie af te wijken en een kleine concessie te doen aan de uitspraak: 1. Het Russisch bezit een teken, de zgn. jer of het harde teken, dat helemaal niet wordt uitgesproken en dus overbodig is: het wordt thans door de meeste Russen niet meer geschreven, de officiële spelling van Sowet-Rusland heeft het afgeschaft, en ook bij de translitteratie in andere talen is het ’t beste, het te negéren; ook in Frans, Duits, Engels pleegt men dat te doen. 2. Voor de klank (j)e heeft het Russisch van ouds twee tekens: van klankverschil is geen sprake en de tweeërlei spelling van één klank is een nu overbodige erfenis van vroegere eeuwen, waarin er wel klankverschil bestond. Bij de translitteratie in andere talen is ’t praktischer het verschil niet te handhaven; trouwens, de SowetRussische spelling doet dat ook niet '). 3. De E,e, die gewoonlijk een e-klank met gemouilleerde voorafgaande medeklinker aanduidt, is soms het teken voor een o met voorafgaande mouillering (jo aan ’t begin van een woord of na een vocaal; in dat geval schrijf ik liever jo dan e of je; bijv. Potjómkin, Aljósja 1 2). 4. De E,e 3) aan ’t begin van een woord en na een klinker klinkt als je (soms jo; zie 3) en wordt beter door deze letterverbinding weergegeven dan door e, dus: Jewgénij „Eugenius”, Andréjew. Ook na/schrijf ik je: Dmitrijew, Kijew: desnoods zou hier de j gemist kunnen worden, maar iedere uitzonderingsregel maakt het onthouden en het toepassen van de hoofdregel moeilijker en moet daarom vermeden worden, waar dat mogelijk is. De dubbele transscriptie van E.e in tegenstelling tot de andere klinkertekens behoeft enige opheldering. In het russische klinkersysteem staat de E,e op één lijn met die twee vocalen, die wij door ja, joe weergeven; aan het 1) Een dgl. geval hebben we bij de 2 russische f-tekens; beide duiden net dezelfde klank aan en ik geef ze gelijkelijk door f weer. Ik noem dit geval slechts in een noot, omdat een der beide f-tekens bijna niet voorkomt; de thans in SowetRusland algemene spelling heeft het afgeschaft. 2) Deze jo heeft altijd de klemtoon. 3) Evenzo het andere teken voor de (j)e-klank, maar dit komt in deze positie weinig voor. begin van een woord en na een klinker spreekt men je (jo),ja,joe, na een medeklinker echter e (o), a, oe, maar de voorafgaande medeklinker wordt „gemouilleerd” gesproken, wat weker dan in andere posities'); in een wetenschappelijke transscriptie geven we dat wel aan door het teken ' of bijv.: Toerg’én ew, Nozdr ow, W'az’ma, Kroékow, maar in een voor algemeen gebruik bestemde duiden we liever de weekheid van de medeklinker door een j aan, welk teken ook daar gebruikt wordt, waar weke medeklinkers optreden, zonder dat er een klinker op volgt; alleen vóór de e en vóór de i laten we de gemouilleerde uitspraak zonder nadere aanduiding, omdat in die gevallen alle dubbelzinnigheid is buitengesloten : iedere e1 2) en i werken namelijk mouillerend op de voorafgaande consonant, terwijl vóór o, a en qe ook niet gemouilleerde medeklinkers voorkomen (dan gebruikt het Russisch andere tekens voor de vocalen). Wij spellen dus: Toergénew, Dmttrijew, Nozdrjów, Wjazjma, Krjóekow, Gógolj. Wanneer we na een medeklinker toch je en ji schrijven, dan wordt de j ook inderdaad uitgesproken en in het Russisch door een apart teken aangeduid, zo bijv. in de namen Grigórjew, Iljinskij. Een geval, waarvoor ons translitteratiesysteem te kort schiet3), hebben we, wanneer tussen een medeklinker en een o, a of oe een dgl. J wordt gesproken, bijvoorbeeld: Solowjów, llja, Wjoen; wij kunnen de verbinding consonant + j niet door een ander teken aanduiden dan de gemouilleerde consonant zonder j, maar de woorden van het type Solowjów enz. zijn vrij zeldzaam, bovendien is het hier genegeerde klankverschil vrij gering en iemand, die geen Russisch kan spreken, zal het, of het in de translitteratie aangeduid wordt of niet, toch in zijn uitspraak niet laten horen. Wanneer wij na deze uitweidingen de vier punten, waarin onze 1) Hetgeen hier over mouiilering en de condities, waaronder zij optreedt, wordt meegedeeid, is heel onvolledig, maar voor ons doel is het genoeg. Sommige medeklinkers zijn steeds week, enkele zijn steeds hard, maar daarop behoeven we niet nader in te gaan. 2) De niet mouillerende e-klank, in de verderop meegedeelde duitse en engelse systemen door é aangeduid, komt slechts in één russisch woord voor, en daar aan ’tbegin: étot, éta, éto „deze, dit”, overigens slechts in vreemde woorden. 3) Het enige systeem, dat dit niet doet, is het wetenschappelijke, dat naast j het mouilleringsteken kent. Russ. Nederl. Du. Eng. Fr. A, a a a a a I>, 6 b b b b B, b w v v v T, r g g g g, gu JI,i A d d d d E, e e, je, jo e e e, ie, V VK, jk zj z - zh j 3, 3 z z ') z z, s U, m i i i i *) 1,1 i i ï i2) n, ii j j ï ï, i K, B k k k k Jl, * 1 1 1 1 51, m m m m m H, H n n n n O, o o o o o D, n p p p p P, p r r r r (éo; De Vogüé spelt Féodor, maar anderzijds Ore/ voor Orjól, Solovief, Ivan Fédorof) 1) Anderen spellen s; dan wordt de verderop volgende s door ss weergegeven. 2) Deze twee klinkers zijn volkomen gelijk, de tweede wordt voor j en klinkers gespeld en in mir „wereld” ter onderscheiding van mir „vrede". De nieuwe spelling heeft het tweede i-teken afgeschaft. Russ. Nederl. Du. Eng. Fr. C, c $ s s s, ss T, T t t t t y oe u . u ou ^,4» f fff X, x ch ch kh kh, ch H, n ts c ts ts, tz V H, h tsj c ch tch V Hl, m sj s sh ch VV nic m sjtsj sc shch chtch - - .t* -’) bL,u y y y y, ui, i b,h j •• ' ^ - V x— 4 e, je (zelden jo) e ie e, é, ie, ? 9 e v é é e, é . Hi ïo joe ju iu iou, ïou, u 51, a ja ja ia ia, ïa e, e f ■ f f f3 4)5) 3) Gewoonlijk aan het eind van een woord; midden in een woord wordt het teken het best door een verbindingsstreep getransscribeerd: s-jezd; dgl. transscriptie ook in andere talen. 4) Vooral in de naam Fjódor, die in Frans vaak door het franse equivalent Théodore wordt weergegeven. In de Sowet-Russische spelling opgegeven. 5) Het in ’t oudere russische alfabet nog hierna volgende teken Vv kan hier wegblijven, aangezien het bijna nooit voorkomt en helemaal nooit in woorden, voor translitteratie in aanmerking komend. translitteratie afwijkt van de russische orthographie, nog even in het oog vatten, dan constateren wij, dat de sub 1, 2, 3 besproken afwijkingen een gevolg zijn van onvolkomenheden der russische spelling: in 1 en 2 gebruikt deze overtollige lettertekens, in 3 duidt ze twee belangrijk van elkaar verschillende klanken door eenzelfde teken aan. Geval 4 verklaart zich uit het grote verschil tussen het russische klanksysteem en het onze. *»* Wij kunnen nu overgaan tot een overzicht van de transscriptie der afzonderlijke lettertekens (zie blz. 6 en 7); voor diegenen, die mijn syteem willen accepteren, is dit wel het belangrijkste deel van dit artikel. Voorop stel ik de russische tekens, telkens hoofd- en kleine letter, daarna volgt de nederlandse spelling, dan de duitse. engelse, franse. De duitse neem ik over uit de Instruktionen für die alphabetischen Kataloge der preussischen Bibliotheken vom 10. Mai 1899. Zweite Ausgabe in der Fassung vom 10. August 1908. Berlin 1909, blz. 142; de engelse uit Cataloguing rules, author and title entries, compiled by committees of the American library association and of the Library association. English edition, London 1908, blz. 73 (Library of Congress supplementary rule 10, gedrukt 26 Jan. 1905) ‘); de franse ontleen ik aan geschriften van Fransen over russische onderwerpen (in de eerste plaats De Vogüé, Le roman russe). De afwijkingen onzer nederlandse schrijfwijze van de andere verklaren zich grotendeels uit de verschillende klankwaarde der tekens in de verschillende talen, de afwijkingen van de (lang niet algemeen gebruikelijke) duitse ten dele uit de grotere „wetenschappelijkheid” van deze laatste. *** Ter verduidelijking enige voorbeelden, waarin de in verschillende talen niet gelijk getranslittereerde letters voorkomen; deze voorbeelden geven nog tot een paar opmerkingen aanleiding. Ndl. Toecgénew, Du. Turgenev, Eng. Turgenev, Fr. Tourguénef. Over de slot-f voor v (w) werd hierboven al gesproken. De 2) Enigszins afwijkend is de door The British Academy gepubliceerde „Transliteration of Slavonic” (Proceedings of the British Academy). Fransen schrijven gewoonlijk f, trouwens ook elders komt deze spelling voor, zelfs ff. _ _ Ndl. Tsjéchow, Du. Cechov. Eng. Chekhov. Fr. Tchekhof. Ndl. Górjkij, Du. Gorkij. Eng. Gorkn. Fr. Gorki.-ky. Het Frans duidt de uitgang -ij door -y of -i aan. Ndl. Derzjawin, Du. Derzavin, Eng. Derzhavin, Fr. Decjavine. Let op Fr. -ine, zo in alle woorden op russ. -in. Bleef de -e weg, dan zou men allicht de klank van fr. matin spreken. Ndl. Artsybasjew, Du. Arcybasev. Eng. Artsybashev, Fr. Artsy- bachef. Ndl. Sas/a, Du. Sasa,yEng. Sasha. Fr. Sacha. Ndl. Sjtsjedrin, Du. Scedrin. Eng. Shchedcin, Fr. Chtchédrine. Ndl. M'ysjkin. Du. Myskin, Eng. Myshkin, Fr. Muichkine; aldus bij De Vogüé; deze spelt echter tegelijkertijd Jazikof en Saltykof. Ndl. Onégin. Du. Onegin. Eng. Omegin, Fr. Oniéguine. ■ Ndl. Ljoedmila. Du. Ljudmila. Eng.^ Ltudmila, Fr. Ludmila; aldus De Vogüé, maar deze spelt anderzijds Batiouchkof e. dgl. Ndl. Pomjalówskij. Du. Pomjalovskij, Eng. Pomtalovskii. Fr. Pomialovsky. Ndl. moezjik, Du. mazik, Eng. muzhik. Fr. moujik. Afzonderlijk moet de aandacht gevestigd worden op de talrijke ontleende namen, die in het Russisch voorkomen. Deze taal pleegt vreemde namen in een nationaal kleed te steken: zo wordt de h door g vervangen (bijv. Den Haag'. Gaaga), de ö-klank door e aangeduid (Goef/ie: Gefe). de ü doordoe (Muller: Mjoeller) enz. Men moet hierom denken bij de van huis uit niet-russische namen. Wij spellen Herzen en niet Gertsen. Löwenstein en niet Lewensjtejn. Tusenbach en niet Toezenbach. Tenslotte nog een opmerking over het accent: wil men een russisch woord bij benadering juist uitspreken, dan moet men de ' plaats van het accent weten. De klinkers van niet betoonde lettergrepen worden zwak uitgesproken en veranderen soms sterk van klank: zo wordt onbetoonde o tot a of een op onze stomme e gelijkende vocaal; wanneer men dus bijv. de namen Pogódin of Borodin op de eerste syllabe accentueerde, zou de klank van het hele woord veranderen. Het zou dus aanbeveling verdienen, als diegenen die Russisch kennen althans bij gebruikelijke namen het accent aangaven. Met opzet maak ik de restrictie „althans bij gebruikelijke namen”, want van andere namen is het onmogelijk altijd het accent te. weten (voor het russisch accent zijn weinig regels); soms zijn meer betoningen dan een mogelijk (Iwanow: Iwanów, Kórsakow: Korsakow enz.) en er zijn gevallen, waarover Russen onderling het niet eens zijn; zo is er een tijdlang veel over getwist, of Tsjéchow’s drama „De Kersetuin in het Russisch Wisjnjówyj sad dan wel Wisjnewyj sad heet. *** Het allermeest wordt de translitteratie-anarchie als een kwaad gevoeld door bibliotheek-ambtenaren, die een alfabetische katalogus moeten samenstellen. Zij vinden de russische namen hier in franse, daar in duitse, daar in engelse translitteratie: waar, vragen ze dan zichzelf af, moeten ze in een nederlandse katalogus worden ondergebracht? Hoe bijv. in het Nederlands de naam te schrijven, die in duitse titels als $cedrin — meer schrijft men nog Schtschedrin —• voorkomt, in engelse met Shch-, in franse met Chtch~ gespeld wordt? Dgl. moeilijkheden bestaan evengoed voor de buitenlandse katalogisatoren, het is dus heel begrijpelijk, dat ook door hen de behoefte is gevoeld aan een „normale” bibliotheekorthographie; die behoefte heeft tot het opstellen der hierboven meegedeelde duitse en engelse systemen geleid. Ook in Nederland zijn het ongetwijfeld de bibliotheken, die voor moeten gaan. Wanneer inderdaad enige of alle grotere bibliotheken een „normale” spelling wensen in te voeren, zullen ze van mijn vergelijkende translitteratie-lijsten en de daarop volgende voorbeelden nut kunnen hebben (zelfs wanneer ze mijn systeem niet in zijn geheel accepteren), maar in verscheiden gevallen zal de niet-Russisch-kennende bibliothecaris toch nog voor moeilijkheden staan, doordat hij auteursnamen, die hij wenst te translittereren, in een duitse, franse of engelse spelling aantreft, die verschilt van de hierboven opgegevene. Vooral het Duits zal moeilijkheden opleveren, want de meeste russische namen zal men uit duitse boeken hebben over te nemen en daarin is de duitse bibliotheektranslitteratie nog lang niet de meest gebruikelijke. Zelfs die auteurs en vertalers, die het best met ’t Russisch vertrouwd zijn, bedienen er zich veelal niet van, zonder dat ze overigens onderling een zelfde systeem hebben. De nederlandse bibliothecaris zal dus af en toe voor moeilijkheden komen te staan en dan is zijn enige toevluchtsmiddel: de hulp van deskundigen in te roepen. Aangezien het aantal russische titels betrekkelijk klein is, twijfel ik niet, of die hulp zal door meer dan een gaarne worden verleend. Schrijver dezes is te allen tijde bereid inlichtingen te geven, waar dat nodig mocht zijn. Hierachter volgt een lijst van russische auteursnamen in de door mij voorgestelde translitteratie. Ik heb er in opgenomen de namen uit de personen-indices van Skabitsjéwskij’s „Geschiedenis van de nieuwere russische literatuur”, 5. druk, Sint Petersburg 1903 en van A. Brückner’s „Geschichte der russ. Litteratur”, Leipzig 1905, en aan de zo verkregen lijst heb ik nog verschillende namen toegevoegd, grotendeels van jongere auteurs, benevens die van enige beroemde componisten en geleerden; het spreekt van zelf, dat deze beide supplementen onvolledig zijn. Alle meerlettergrepige woorden voorzag ik van een accentteken. Over de accenten, die ik niet wist of waarvan ik niet helemaal zeker was, had mejuffrouw M. D. Tsjitsjagów te Moskou de vriendelijkheid mij in te lichten. Niet-russische namen zoals Herzen, Palm geef ik in de spelling van de taal waaruit ze komen, maar geheel-en-al door te voeren bleek dit principe niet; hoe zouden we bijvoorbeeld Mej moeten transscriberen: Mai of Mei of Meyl Het is bekend, dat deze dichter van duitse afkomst was, maar hoe zijn voorouders hun naam spelden, dat weet ik niet. Ook een naam als Aichenwald heb ik niet mogen vervangen door Eichenwald; er bestaat nml. ook een russische familie die met Ei- schrijft en meer dan één Eichenwald is als auteur van boeken opgetreden. Ik meen evenwel toch, dgl. namen niet als puur-russisch te mogen behandelen, dan moesten we Ejchenwaljd, Ajchenwaljd schrijven. Ik heb mij vooral bepaald tot belletristen. Als ik al de russische geleerden van naam wou opnemen, zou ik eerst door vakmensen samengestelde lijsten van namen moeten hebben. Ablésimow. Achmatowa. Achsjaróemow. Afinogénow. Aichenwald. Aksakow. Aldanow. Aleksandrow. Alekséjew. A'ljbow. Almazow. Amflteatrow. Andréjew. Andréjewskij. Androesón. Annenkow. Antonówitsj. Apóechtin. Arósew. Arsénjew. Artsybasjew. Aséjew. Atawa. Avenarius. Awdéjenko. Awdéjew. A'werbach. Awérkijcw. Awértsjenko. Awilowa. Awramow. Awséjenko. Awwakóem. Babelj. Bagritskij. Baljmont. Baranówitsj. Barantséwitsj. Baratynskij. Basjkirtsew, -ewa. Batjoesjkow. Bazjin. Bédnyj (Demjan) Bekétow. Belinskij. Beloöésow. Bélyj. Bencdiktow. Benitskij. Bérberowa. Berdjéjcw. Bestóezjew. Bezródnaja. Bezyménskij. Blok. Boborykin. Bobrów. Boedantsew. Boedjónnyj. Boelgakow. Boelgarin. Bóenin. Boeratsjków. Boerénin. Bogdanówitsj. Borodin. Brik. Brjócsow. Dm. Cénsor. Chemnitzer(-tser). Cheraskow. Chlébnikow. Chmeljnitskij. Chodaséwitsj. Chomjaków. Chwósj tsjinskaja. Daniël, russ. Daniil. Daniléwskij. Dasjkow, -owa. Déljwig. Demidow. Derzjawin. Dimitrij Rostówskij — Demetrius van Rostow. Dimitrijew, -ewa. Dobroljóebow. Dolgoróekij. Dorosjéwitsj. Dostojéwskij. Droezjinin. Drózjzjin. Dymow. Engelhardt. Erenbóer g. Ertelj. Eugenie — russ. Jewgénija. Fadéjew. Fédin. Fedótow. Fet. Fjódorow. Fóermanow. Fófanow. Forsj. Fortoenatow. ' Froeg. Garin. Garsjin. Gazdanow. Gerasimow. Gérbelj. Girs. Gladków. Glébow. Glinka. Gnéditsj. Goelj. Goemiljów. Goerfinkelj. Góesew-Oren- bóergskij. Gógolj. Golenisjtsjew- Koetóezow. Golitsyn. Golowatsjówa. Golowin. Gontsjarów. Gorbatsjów. Gorbów. Górjkij. Gorodétskij. Granówskij. Gregóri. Grctsj. Gribojédow. Grigórjew. Grigorówitsj. Grinéwitsj. Gróssman. Hérzen. Hippius. lijf. I'nber. Iwan Fjódorow. Iwan Strannik. Iwanow. Iwanow-Razóem nik. Izmajlow. Jakobsón, Jakobson. Jakóesjkin. Jakowlew, -ewa. Jasénskij. Jasinskij. Jawórskij. Jazykow. Jefimow. Jelpatjewskij. Jesénin. Jewgénija Toer. Joesjkéwitsj. Kalisjéwskij. Kantemir. Kapnist. Karamzin. Karónin. Karpow. Karsawin. Kartasjów. Kartséwskij. Karzjanskij. Katajew. Katsjenówskij. Kawérin. Kazin. Kérenskij. Kiréjewskij. Kirilow. Kirsjón. Kizcwétter. Kljóejew. Kljóesjnikow. Kljoetsjéwskij. Klytsjków. Knjazjków. Knjazjnin. Kochanówskaja. Kóekoljnik. Kóeprin, Koeprin. Kóerbskij. Koeropatkin. Kóerotsjkin. Koesjtsjéwskij. Koezmin. Kógan. Kojranskij. Kokósjkin. Koljtsów. Korolénko. Kosoenówitsj. Kostomarow. Kostrów. Kotosjichin. Kowaléwskaja. Kozlów. Krandijéwskaja. Krestówskij, -skaja. Krizjanitsj. Krjoekówskij. Kropótkin. Krylów. Küchelbéker. Labzin. Ladyzjenskij. Latsjinowa. Lawrénew. Lazjétsjnikow. Lebedénko._ Léjkin. Lénin. Leónow. Leóntjew. Lérmontow. Lesków. Letkówa. Letnjówa. Léwin. Lewitow. Lézjnew. Libedinskij. Lidin. Lj wow-Rogatsjéwskij Loegowój. Loekin. Loenatsjarskij. Locnts. Lomonósow. Lopoechin. Lósskij. Majakówskij. Majkow. Makarij (Macarius). Makarow. Maksim. Maksimow. Malasjkin. Malysjkin. Mamin. Mandelstam. Markéwitsj. Markow. Markówitsj. Marlinskij. Matsjtét. Medwédew. Mej. Mejerhóld. Méljnikow. Méljsjin. Merezjkówskij. Merzljaków. Mesjtsjérskij. Michajlow. Michajlówskij. Michéjew. Mikóelitsj. Miljoeków. Miller. Milónow. Minajew. Minskij. Mintslow. Mirskij. Móejzjelj. Moeratow. Moerawjów. Moerawlin. Móntwid. Mordówtsew. Morózow. Motsjóeljskij. Mysjkin. Nadson (Nadsón). Naóemow. Narézjnyj. Nazarjewa. Nekrasow. N eledinskij-Melétskij Nelidow. Nemirówitsj- Dantsjenko Néstor. Newérow. Newézjin. Newzórow. Nikiforow. Nikitin. Nikon. Nikonow. Nówikow. Nowodwórskij. Obradówitsj. Odojéwskij, Odójewskij. Oerócsow. Oesjaków. Oespénskij. Ogarjów. Ognjów. Ochlópkow. Olésja. Omoeléwskij. Orlówskij. Osipówitsj. Osorgin. Ostrownój. Ostrówskij. Owsjaniko- Koelikówskij. O'zerow. Palm. Panferow. Pasternak. Pawlow. Perewérzew. . Pésjkow. Petropawlowskij. Petrów. Piksanow. Piljnjak. Pirogów. Pisarew. Pisemskij. Platónow. Pletnjów. Plesjtsjéjew. Podolinskij. Podsjiwalow. Póesjkin. Pogódin. Polewój. Polezjajew. Polónskij. Pólotskij. Pomjalówskij. Popówskij. Pososjków. Potapenko. Potéchin. Pozjarow, -owa. Pridwórow. Prisjwin. Prokófjew. Prokopówitsj. Protopópow. Pypin. Rachmaninow. Radisjtsjew. Ramsjew. Rastoptsjïn, -ina. Rémizow. Rcsjótnikow. Rimskij-Kórsakow. Ródow. Roekawisjnikow. Romanow. Rópsjin. Rósenheim. Rostoptsjïn, -ina = Rastoptsjïn, -ina. Rostówtsew. Rózanow. Ryléjew. Sakóelin. Salias de Tournemire. Salow. Saltyków. Sawitsj. Sawinkow. Schéller. Schwarz. Sejfóellina. Selwinskij. Semjónow. Senkówskij. Serafimówitsj. Serapion-broeders. Sergejénko. Sergéjew-T sénskij. Sibirjak. Simonow. Sirin. Sjabéljskaja. Sjachmatow. Sjachowskój. Sjaginjan. Sjapir. Sjensjin. Sjestów. Sjewtsjénko. Sjisjków. Sjklówskij. Sjmeljów. Sjólochow. Sjpazjinskij. Sjtsjedrin. Sjtsjépkina- Koepérnik. Sjtsjerbatow. Sjtsjerbina. Skabitsjéwskij. Skawrónskij. Skitalets. Skórina. Slawin. Sleptsów. Sljózkin. Sloetsjéwskij. Slónim. Slonimskij. Smidówitsj. Smirnów, -ówa. Sóbolew. Sóbolj. Sochanskaja. Soechówo-Koby 'lin. Soemarókow. Soembatow. Sóerikow. Soewórin. Sologóeb. Solowjów. Spasówitsj. Stalin. Stanislawskij. Stanitskaja. Stanjoekówitsj. Stebnitskij. Stepóen. Strachow. Swetlów. Taï'row. Tarasow-Rodiónow. Tatisjtsjew. Téffi. Télesjew. Terpigórew. Tichonow. Timkówskij. Tjóettsjew. Tkatsjów. Toemanskij. Toer. Toergénew. Tynjanow. Wolynskij. Tolstój. Von—■ Wisin. Wonljarljarskij. Tomasjéwskij. Wéinberg. Worónskij. Tredjakówskij, Wéjdle. Wowtsjók. Trénew. Wenewitinow. Zabolótskij. Trctjaków. Wengérow. Zagóskin. Troebetskój. Werbitskaja. Zajaï'tskij. Trótskij. Weresajew. Zajtséw. Tsébrikowa. Weresjtsjagin. Zamjatin. Tsértelew. Weselitskaja. Zasodimskij. Tsédin. Weselówskij. Zenjkówskij. Tsjaadajew. Wesjólyj. Zjarow. Tsjajkówskij. Wilénkin. Zjemtsjóezjnikow. Tsjapy'gin. Winitskaja. Zjirmóenskij. Tsjéchow. Winogradow. Zjoekówskij. Tsjernów. Wisjnéwskij. Zlatowratskij. Tsjernysjéwskij. Wjazemskij. Zolotnitskij. Tsjernysjów. Woï^nowa. Zósjtsjenko. Tsjertków. Wojéjkow. Zótow. Tsjirikow. Wolósjin. Zozóelja. Tswetajewa. IN DEZE SERIE ZIJN V, 1. P. Stroband. Techniek voor jongeren. 1921. fr. p. p. ƒ 0.23 2. Dr. L. Hertzberger. De openbare leeszaal in Friesland. 1922. fr. p. p. ƒ 0.43 3. Fanny Simons. Regels voor de titelbeschrijving en schema van een systematische indeeling van muziekwerken; 2e gewijzigde druk. 1935 l .... fr.p.p. ƒ0.43 4 Saskia Lobo. Het kinderboek 1920-1924; keur uit vijf jaren. 1924. .' . . • fr. p. p. ƒ 0.23 5. Prof. Dr. N. van Wijk. De translitteratie van russische eigennamen; 2e verm. druk. 1939. . . . fr.p.p. ƒ 0.23 6. Verzekering van ouderdomspensioen aan leeszaalambte- naren; Pensioenreglement met Toelichting en Contract; 2e bijgewerkte druk. 1934 fr- P P- f 7. Naamtafels. Nederlandsche bewerking van C. A. Cutter, Three-figure alfabetic-order table; herdrukt met toelichting en gebruiksaanwijzing door Dr. H.' E. Greve; 2e dr. 1932. fr.p.p. ƒ 0.43 8 Dr. H. E. Greve. Het stamboek der bibliotheek; 2e druk. 1934. . ... . . fr.p.p. ƒ 0.43 9. Dr. D. Bartling. Verslag der enquête betreffende de uit sociale paedagogische motieven aanbevelenswaardige doubletten van romans in O. L. B. 1927 . . fr. p. p. ƒ 0.33 10 E. A. N. P. Franchimont. Bibliotheekschrift; 2e druk 1932. fr. p. p. ƒ 0.43 11 C. van Pruissen. Het bindwerk voor de openbare leeszaal en bibliotheek; 2e dr. 1936 fr. p. p. ƒ 0.43 12. Alfabetische rangschikking der titelbeschrijvingen volgens hoofdwoorden; 3e gewijzigde dr. 1937. . fr.p.p. ƒ 0*43 13 F. K. van Iterson. Nederlandsche periodieke overheidspublicaties. 1930. v . fr.p.p. ƒ 0.43 14. Dr. H. E. Greve. Het schema van de systematische indeeling van den katalogus der O.L.B. te s-Gravenhage; 2e verm. dr. 1937. fr. p. p. ƒ 0.43 15 Ermi Cyfer. De titelbeschrijving van tijdschriften. 1936. fr. p. p. ƒ 0 43 16. Maria Daniëls. Het materiaal van den catalogus. 1936. fr. p. p. ƒ 0.43 17. Dr. H. E. Greve. Examenopstellen assistentscursussen 1923- 1937. 1937. . fr.p.p. ƒ 0.43 18. Cursus-regels; Aanvullingsregels voor de titelbeschrijving, vastgesteld door de Opleidings-commissie der C. V. 1937. fr.p.p. ƒ 0.43 19. Dr. A. Schierbeek. De Biologie, haar hulpwetenschappen en haar hoofdrichtingen. 1939 fr-P-P- ƒ 0.94