» Sf, BijWsche historie, ils oud^idkund'Ten^aa'ïdrijÏÏkunde k” ,Z°0wel We kunnen deze werken ais hulpboek dan nnk 11 • k ,9Len een beurt- de jongelui mee naast Stock-RenCfe^^^tuf^ opstel door verbeteren. zien’ dat ze er hun deden0'6 f°t0'S' ^ voorstellingen verluchten de beide h- fteö: Edelk°°rt■ Neem en Iees' Bredé- U. M. Rotterdam. Een boekje, dat, verdeeld over 52 weken elk in 7 u- , , dag één), onderverdeeld, u een tekst geeft’ welke de k T dUS V°°r elken van het daarnaast aangegeven hoofdstuk. Om een voorbeeld ,SaraenVattin9 is derde week staat naast no. 6: Gen. 37. /.Een ienelukT^ ,t£ 9^en: Blï de zal vernederd worden. Luk. H : 11. En dan volaf e \ ^ ZC f verhoogt, de daad der broeders en s Heeren beleid hierin Ge k" kortc besch°uwmg over met de „Beginselen en Moraal” uit het!"hTndeWeB 'T^ vergaderingen en de groote meisjesvereenigingen. We^ ach tin °Pt°?Ze boekje u.tnemend geschikt om na te slaan bij het t7h*h j ? dan °ok het Enkele dingen zouden we anders hebben gezigd (bv j 3"dele" on^rwerp. de duivel; Noach werd gered om zijn vroomheid)' Uaar^' 3 “ de Sla”9 Edelkoort een oprecht Schriftgeloovige en heeft een diene k u n,9CnS is Drder H. S. Doel van het schrijven is voord: fo£°P ? brengen. et ezen van den Bijbel te 9 Enkele Bijzonderheden over de Bijbel. Zwolle II;.. , , In een keurig verzorgd boekje van 16 bladzijden worL n Jad,in' waardigheden bijeengebracht over naam, verdeelinq biibel dt ■ “ £‘ Wetens' vertalingen, vaststellen van de kanon en dergelijke dh,qe! dn,VerS T, b°eken' end mensch toch eigenlijk behoort te weten De prils een belan9Stel- lager tot 15 cent. Op de binnenzijde van den oLslL * i ^ f'allen vermelden door wien en aan wien het boekje is uitqereikt Ind! 9ele?enheid te koop aardig geschenk je bij het verlaten van M.-V. of K -V ^ ^ ^ 9°ed" 10. Dr. W. H. Gispen. Uit het leven der nrr»föf Brink en M. Stenvert en Zoon. Deel I (1932) ƒ M5 'rf' ^ (1935) ƒ1.45, ƒ 2.10. ^ d d5' f2A0' D«d II ,..Iï)r' G'spen is onder ons bekend als een uitnemend Oud hi, handhaaft in dit werk zijn naam ten volle. DerewerkjesbedT"'1"! “ niet m de eerste plaats exegese te geven, doch, gelijk de titel aanoe^ “n" ze den lezers een levensbeeld der behandelde profeten teeke ” 3/ f eidersbibhotheken zijn ze juist daardoor bijzonder geschikt Imme’ V°°r de de stof der profeten behandelen willen, dan zullen we met onze jonge menschln beginnen, hen het woord, en het werk der profeten te doen kennen in verband met hun persoon. Deze methode is psychologisch de juiste, practisch de eenvoudigste en in verband met de ontwikkeling der Godsopenbaring ook de meest gewenschte. In het eerste deeltje krijgen Amos, Hosea, Jesaja, Micha en Nahum een beurt. Het tweede licht ons in over Zefanja, Habakuk en Jeremia, terwijl de overige profeten later in het derde zullen worden behandeld. Een aanbeveling is dus onnoodig, wijl deze goede wijn de krans kan missen. 11. S. G. de Graaf. Verbondsgeschiedenis. Schetsen voor de vertelling van de Bijb. Gesch. Kampen, J. H. Kok. In afleveringen a 75 ct. De schrijver vertelt in zijn „Woord vooraf hoe deze handleiding ontstaan is uit eigen Zondagsschoolwerk. Voorts, dat deze „Schetsen bedoeld zijn als reisgids met platte grond en aanteekeningen. In de inleiding geeft ds. De Graaf rekenschap van de beginselen, die hem bij het schrijven van dit werk hebben geleid. Ze houden verband ook met de vragen, die thans inzake beteekenis en plaats van het Verbond aan de orde zijn. Voor zoover we in de verschenen afleveringen konden nagaan, „doet ds. De Graaf het zooals wij het altijd „gedaan” hebben, behoudens dan zijn andere beschouwing over de Gemeene Gratie. In heel ons werk in de vergaderingen als we de Gewijde Geschiedenis bespraken, is altoos de openbaring Gods in Jezus Christus centrum van het vertellen en bespreken geweest. Maar daarom des te meer bevelen we de kennismaking met dit mooie werk ten zeerste aan. Het kan niet dienen als bron bij onze schetsen. Maar wel kunt ge er bij Uw werk rijkelijk van profiteeren, wat de schrijver in deze „schetsen” — wel anders opgezet dan de onze — geboden heeft. 12. F. W. Grosheide. De behandeling der Nieuw-Testamentische brieven in de K.V. op G.G. Uitg. Bond voor Geref. Jeugdorg., Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ0.20. Prof. G. is een voorstander der behandeling. W"ij zijn dat in theorie ook, maar zien geen kans er practisch aan toe te komen. Men zie hiervoor het Methodiek-rapport. Wil men echter met deze dingen op de hoogte zijn, dan zal men dit referaat eens goed moeten lezen en als men zich dan voldoende geprepareerd acht, is het zeer goed mogelijk, dat die behandeling op uwe vergadering gezegend werkt. 13. Ds. P. ten Have. Bij de bron. I—II. Neerbosch’ Boekh. en Uitgeverij. Deze handleiding voor Bijbelsche Geschiedenis bevelen we gaarne aan ter kennismaking. Ze is geschreven voor Zondagsschool, Kinderkerk, Gezin, maar ook voor J.V. en M.V., voor jongens- en meisjesclubs, Bijbelkringen enz. Een breede inleiding licht u in omtrent het werk en het vertellen der B. G. Tegen sommige beschouwingen rijst allicht bedenking, maar het boek is dan ook niet voor den Gereformeerden kring bedoeld. Toch kan men er heel wat in vinden voor eigen arbeid. En het is de aankoop best waard. 14. J. Hoogwerf. Vertelboek Bijbelsche Geschiedenis. J. N. Voorhoeve, Den Haag. In band. Deel I O.T. ƒ 10.75. Deel II N.T. ƒ9.75. Gaarne vestigen we de aandacht op deze uitgave. Liever hebben we natuurlijk ns eigen handboek, doch de uitgave daarvan zal nog wel eenige jaren duren Naast Stock-Renkema is deze bron een goede gids, al oriënteert de heer H zich bij voorkeur met bij de Geref. Theologen. De schrijver handhaaft echter de onfeilbaarheid der schriften. Dus aanbevolen. 15. C. o. d. Hoeven. Laat de kinderkens tot mij komen. Handboek voor het onderwijs in de Bijbelsche Geschiedenis op de Zondagsschool en de Christelijke school. Ie deel O.T. ƒ4.25 geb. 2e deel id. Zoolang we nog niet ons eigen handboek hebben, zal Stock—Renkema wel een der voornaamste hulpboeken blijven. Daarnaast vraagt dit boek dat in de eerste plaats voor de Ned. Herv. Zondagsschool (bij Bredée’s Zondaqsschoolrooster) past, ook uw aandacht. Vele leiders en leidsters zoeken boeken waarin ze hun stof nog eens kunnen nalezen. Welnu, hier is er een, dat héél veel ooeds geert en niet op schrift-critisch standpunt staat. We ontvingen alleen het O.T. en kunnen dus over het N.T. geen oordeel veilen. Maar we vertrouwen, dat ook dit niet teleurstellen zal. 16. W. G. van de Hulst De Bijbelsche Geschiedenissen. Teekemngen van Isings. Amsterdam. H. }. Spruyt’s Uitg. Mij. ƒ 9.50 AI gaat het niet zoo snel als eerst (le druk 1918, 2e 1919 3P iqoi 4 'int, 5e 1924, 6e 1929) toch is het zeer verheugend dat de vraag naar dit fraaie werk — het beste wel dat we voor onze kinderen kennen! — blijft voortduren Het is eenvoudig onovertrefbaar, zoowel wat vertelling als teekening en uitgave betreft Laat men eens regelmatig voor de behandeling van n Bijbelsch onder- heToei62! eCtïïr raadp!e9en' ™en za! “ns 2ien hoe voortreffelijken invloed het oefent op Uw verteltrant. En geef het ook gerust Uw leden in handen Ze zullen er van genieten en er van profiteeren. Bij vernieuwing geven we het boek een warme aanbeveling mee. Alleen maar: tracht niet in Uw vertellen v. d. Hulst na te doen. Blijf U zelf. verlenen n-i u Y' E',B• KamPerman' Palestina. Zutfen, W. J. Thieme 6 Co Uit boek werd geschreven voor hoofdakte-candidaten, die Palestina als BiihelTP £unner specif1 studie koze"- Het bevat bovendien de stof voor de Bijbelsche Aardrijkskunde die gevraagd wordt op het examen Schoolraad en Wie werkelijk studie wil maken van Palestina, make met dit boek kennis Het behandelt de stof levendig, maar ook fundamenteel. Ge kunt er in vinden' dat de handelsbalans van P. passief is, welk passief wordt opgeheven door kapitaalsimport ten behoeve van buitenlandsche instellingen en van de Zionistische beweging, maar ge kunt er evenzeer in vinden het oordeel over dé ..klaagmuur" van prof. Obbink die denkt aan de mogelijkheid dat deze klaagmuur eens de hoeksteen zal zijn waarop het nieuwe Israël verrijst, als van Hugo Herrmann, die meent, „übel stünde es urn das Judentum in P." als het werkelijk door die Joden bij de klaagmuur werd gerepresenteerd! Een alleszins aanbevelingswaardig studieboek, dat wij gaarne en hartelijk aanbevelen 18. ƒ. J. Knap C.zn. Uittocht uit Egypte. Kampen 1 H Knk ƒ2.25, ƒ 2.90. ’ k’ De bekende auteur geeft hier een serie korte Bijbellezingen. Op de hem eigen frissche wijze behandelt ds. Knap hier in twintig onderwerpen de historie van Israëls uittocht. Het is altoos een genot naar dezen prediker te luisteren. Ook nu! Voor Uw bespreking bij Gew. Gesch. van die onderwerpen vindt ge hier veel bruikbaars bijeen gebracht. En het telke,.s terugkeerend thema is Christus, de Middelaar, die ons uit het diensthuis der zonde uitleidde. 19-43. Korte Verklaring der Heilige Schrift. Met nieuwe vertaling. 19. Prof. Dr. G. Ch. Aaldets. Genesis, le deel: Gen. 1 : 1—11 : 26. 2e Deel: 11 : 27—31. ƒ3.25 en ƒ2.75. 20. Dr. W. H. Gispen. Exodus, le Deel: Exod. 1 : 1—15 : 21. ƒ 2.25. 21. Dr. C. J. Goslinga. Jozua. ƒ 2.50. 22. Dr. C. ]. Goslinga. Richteren. le Deel: Richt. 1—12. ƒ2.40. 23. Prof. Dr. C. van Ge/deren. Koningen. le Deel: 1 Kon. 1—11. ƒ3.50. , 24. Prof. Dr. A. Noordtzij. Psalmen, le Deel: Psalm 1—70. 2e druk. ƒ 2.50. 2e Deel: Jesaja 40—66. 2e druk. ƒ 3.25. 25. Prof. Dr. ]. Ridderbos. Jesaja. le Deel: Jesaja 1—39. 2e druk. ƒ 3.90. 2e Deel: Jesaja 40—66. 2e druk. ƒ 3.50. 26. Prof. Dr. G. Ch. Aalders. Jeremia. le Deel: Jeremia 1—24 ƒ 3.75. 2e Deel: Jeremia 25—52 ƒ 3.75. 27. Prof. Dr. G. Ch. Aalders. Klaagliederen, ƒ1.90. 28. Prof. Dr. A. Noordtzij. Ezechiël. ƒ 5.50. 29. Prof. Dr. G. Ch. Aalders. Daniël, ƒ 3.25. 30. Prof. Dr. J. Ridderbos. Kleine Profeten, le Deel: Hosea — Joël — Amos. ƒ 3.25. 2e Deel: Obadja — Jona — Micha — Nahum — Habakuk — Zefanja. ƒ2.75. 3e Deel: Haggai — Zacharia — Maleachi. ƒ 2.75. 31. Prof. Dr. ]. A. C. van Leeuwen. Markus, ƒ 2.75. 32. Dr. C. Bouma. Johannes. 2e druk. ƒ 3.25. 33. Prof. Dr. ]. A. C. van Leeuwen en Dr. D. Jacobs. Romeinen. ƒ3.75. 34. Prof. Dr. F. W. Grosheide. I Korinthe. ƒ 2.75. 35. Prof. Dr. S. Greijdanus. Galaten, ƒ 2.25. 36. Prof. Dr. S. Greijdanus. Epheze-Philippenzen. ƒ 3.—. 37. Prof. Dr. J. A. C. van Leeuwen. Coloss.-Thessal. ƒ 2.50. 38. Prof. Dr. F. W. Grosheide. Hebreën. ƒ 2.50. 39. Prof. Dr. F. W. Grosheide. Jacobus. 40. Prof. Dr. S. Greijdanus. Judas. 41. Prof. Dr. S. Greijdanus. 1 en II Petrus, ƒ 2.40. 42. Prof. Dr. S. Greijdanus. I, II en II Johannes. ƒ 2.25. 43. Prof. Dr. S. Greijdanus. Openbaring, ƒ 4.50. Uitg. J. H. Kok N.V., Kampen. Moeten we nog een woord ter aanbeveling dezer deeltjes schrijven? Op den duur zijn ze voor elk leider onmisbaar. Maar ze zijn zoo duur. Inderdaad zou een volksuitgave een uitkomst zijn. Maar als de vereenigingskas het leven van vandaag. Pelagius leeft nog in Uw en mijn hart. Het humanisme leeft nog in het liberalisme. De doopersche woelingen in de revolutio naire groepen. Het vasthouden van de lijn door alle eeuwen is toch óók noodig. De „eigenlijke” kerk is toch niet in 1517 ontstaan? Maar. gaarne erken ik, dat het natuurlijk een moeilijke keus is tusschen 200 weinig mogelijk en toch niet te weinig. En volmondig erken ik, dat, als alle Gereformeerde jongelui zich dit boekje (en het catechisatieboekje) tot geestelijk eigendom hebben verworven we een flink eind opgeschoten zijn. Van harte bevelen we dit boekje dan ook aan. De lage prijs (70 cent qecartonneerd) maakt het mogelijk, dat we het boekje in alle bibliotheken onzer K.V. en M.V. opnemen. Dikwijls kan het — met name bij de behandelinq der kerkgeschiedenis — geraadpleegd worden. 76. Dr. J. C. v. d. '. Does. De Dnlpanfio n — • 7 n ,7 t-TT/' «aar wording en begin nprinrl p Dpi ff- W O Moinomo -f O 7C n m t “ J J Een rijk gedocumenteerd werk over de Doleantie, of neen eigenlijk over de vóórgeschiedenis, maar zonder welke toch deze machtige kerkelijke beweging niet verstaan kan worden. De historie loopt hier van 1866 tot 1886, dus tot en met het beqin der doleantie. a Heel wat origineels is hier te vinden, heel wat te leeren over den gang van zaken, waar we weinig in bijzonderheden van afwisten. Voor de kennis der kerkhistorie der laatste 100 jaar is dit ’n nieuw boekwerk, waarvan we de bestudeering gaarne aan alle leiders en leidsters aan bevelen. Als dit onderwerp bij de kerkhistorie aan de orde komt, zullen we er heel wat uit kunnen putten. Alleen, men zie door eigen bril, want de schrijver laat U in dat opzicht wel eens in het duister tasten! 77. Dr. ]. C. v. d. Does en G. v. Andel. Vertellingen uit de Vaderlandsche Geschiedenis. Uitg. Nijgh & v. Ditmar & Zn. R'dam Deeltje I ƒ 1.10; Deeltje II ƒ 0.95; Deeltje III ƒ 1.25. Wie vertelstof of voorleesstof zoekt op zijn vergadering, moet deze boekjes eens aanschaffen. Vooral de 19de en 20ste eeuw is goed behandeld Naast enkele oude illustraties komen tal van nieuwe voor. Hartelijk aanbevolen. 78. Dr. K. Dijk e.a. De Reformatie van '86. Gedenkboek bij het halve eeuwgetij der Doleantie. Kampen, J. H. Kok. ƒ 4.25, f 5 25 Op alleszins royale wijze, die we van den heer Kok gewend zijn, wordt hier de Reformatie van '86 herdacht. Prachtlectuur. Mannen als Dijk en Fernhout, Hartogh en Hepp, Kraan en Kuyper, Rullmann, Rutgers en Wielenga, vertellen van het wondere werk dat de Heere in 1886 in ons midden deed. Moge de lectuur ons opwekken tot dankbaarheid voor zooveel zegen Om te doen gedenken mèt onze jongeren. 79. Ds. S. G. de Graaf. Hoofdlijnen in de Kerkgeschiedenis. Kamoen I H. Kok. ƒ 1.60. ƒ2.25. De schrijver trekt inderdaad lijnen in dit boekje. Voor hem is de gesch.e- contra-reformatie (1520-1648); Geschiedenis der Staatskerken 17951- De strijd om de vrijmaking der kerk (1795 heden). Voor de longel Verg. en Meisjes Verg. acht ik dit boekje uitnemend ge- stof dient tot adjustreenng der beginselen. y ^ Maar daaruit volgt dan ook dat voor de leden de , boekje te moeilijk is omdat daar de methode feit-dogma gevolgd wordt en de geschiedbehandeling voorop moet gaan, waarbij h* °&^9de; selen allerminst vergeten behoeft te worden. Aan de leiders en leidsters der K. V. en M. V. zal het boekje echter wel vele goede diensten kunnen be- wijzen. 80 M. Grashoff. Leidraad Kerkgeschiedenis Uitgave Bondi v Geref Jeugdorg., Bazarlaan 46. Den Haag. ƒ0.55. 10 ex. ƒ0.50 o st 25 ex. a ƒ 0.45 en 50 ex. a ƒ 0.40 p. stuk. De heer G. heeft dezen leidraad destijds in opdracht van het Bondsbestuur qeschreven In 72 onderwerpen behandelt hij de geheele stof. Dat is dus 18 onderwerpen gemiddeld per jaar, als we rekenen, dat de jongelui vier ja onze vergaderingen bezoeken. We kunnen uit ervaring getuigen, dat deze '’glSen. weet hoofd- en bijzaken duidelijk te scheiden terwijl de beteekenis van het Calvinisme en het gereformeerde leven helder in het licht worden gesteld. Ook al zouden we komen ot een gecombineerde behandeling van kerk- en vaderlandsche g^edems dan nog zou dit werk zijn beteekenis niet verliezen, maar een der beste hand leidingen voor ons werk blijven. 81 Groen van Prinsterer. Handboek voor de Vad. Gesch. Uitgave? We wijzen hier de leiders en leidsters op deze uitnemende bron die nog steeds zoowel door de juistheid der historische gegevens als door de anti revoluticmnaire visie de! schrijvers van groote waarde bhjft voor ons en het nageslacht. 82. Kerkgeschiedenis. Toelichting op de Schetsen Kerkgeschiedenis 1 en II Uitg. Vereen. Geref. Jongelingsbond, Amersfoort. Het 2e deel begint bij de Reformatie en loopt tot de laatste honderd jaar. Het is terecht en goed gezien, dat die laatste eeuw apart gegeven wordt. We hebben respelt voor het werk van den „Samensteller die zich bescheiden achter dat woord verbergt, maar het is bekend, dat de heer Stap van het Bondsbureau te Amersfoort dit uitnemende werk verzorg_ Voor onze leiders en leidsters is dit boek heel goed bruikbaar. Zi, hebben veel te Ieeren geeft en door U qebruikt k™ j , , , eehter als gids bij de behandeling der JtertgeschiSeniV NiM i» de eerTLwt9em£ente 9i"9 over « kerk verzamelingen, waaraan de voornaamlfe "°ntStaan spreuken- Van de leiding des H. Geestes bij de vaststeHin ” “in toe9ev°egd." Dr. Smit is schriftcritisch ingesteld. Ziin h 9u™0 .de Can°n geen sP°or. Doleantie en V. U. raakt kant nnrh 1 schouwing van Afscheiding, uit. Ongeschikt dus voor Uw jongens,3é/bife'ia^ 7 vi)andschaP geboden. ’ 1 eigen lezing is voorzichtigheid Christelijke Kerk^d?'bfA^B^r hV3n a* Geschiede™s der Naast v. d. Mast's „Beelden en Schetsen" daf"9' Amstf'da“- f 1-40 ing. wordt uitgegeven is deze beknopte leidraad * eV®naen* ,blJ v- Bottenburg 35 hoofdstukken de geheele stof. Waar we e U 9°ed brulkbaar- Hij geeft in leidraad bezitten in de beide werkjes van d £hter 2eIf zulk een uitnemenden en meisjes, die allereerst hS“ ^raaI,?ft zuUen de J”9ens schrijver, hoe objectief ook, toch de Afscheiding 7”n f0”1- n°9 ^ dat de dan wij dat willen. ^ en Doleantie anders beziet, inrichtingen is het boekjeteT^Ïg^h^t”6"112 ~ middelbaar-onderwijs- Uitg. Uit^ttSd^i*^ voor ÏestemcT °P **“* 9eb™ik- bijDdI is ° d T Mte hebben groepeerd, meestal om de personen. P 9 dt 9e de boofdzaken geschiedenis defvLrrland^°Twerdee?ern0GVertelb0eDVKn de Ge" ƒ8.75 per deel. Gronin9an, P. Noordhoff. In twee deelen is het Groot Vertelboek compleet en W • we indertijd reeds verwachtten: een prachtwerk. Maar v» ‘S 9eWOrden wat bij: als men meent hiermee op zijn slofjes het vak VaH r Ioe3en er terstond doceeren, is men er toch lichtelijk naast. Dit Vertelboek'e*'b'eden,sJte kunn<=" wijzer den leider, hooge eischen. De voorbereiding tofdT ””” den, les zelf worden door dit handboek veel interessante? ? zoowel aIs de Wie echter liefde voor zijn werk heef“S^*ch^ °°k Vee‘ 2waard-' gunsch uitnemende wijze het pad hem gebaand wordt. ervaren' dat °P z°° De K.V. en M.V. die zich de luxe kunnen Dermitte» . te schaffen zullen bij goed gebruik er zeker profijt vITj3” b°ek aan leider, de leidster aan de jeugdigen heel wat U?en zie ”. ^ ^ ^ 95. Ds. G. V. d. Zee. Vaderlandsche Kerkqeschieder,;. n i i , 1528). Kampen, ). H. Kok. ƒ 2.90, f 3.75. ' ^ee ^ (tot Van dit soort bronnen hebben we heusch niet te veel Finenl-k • dit speciale terrein niets. ' “genlijk is er op Ongetwijfeld zullen de leiders en leidsters dit studiewerk met vrucht kunnen gebruiken bij den voorbereidenden arbeid. n Boek voor de jongens en meisjes is het met. .i=~r=:==:;:rS= geenszins de Zendmgsliefde opwek tegenzin in zouden krijgen, moetende hun Vooral ”geen pionnen” in handen geven, die we, gesch.kt zijn voor zendingsstudiekringen. maar niet voor de jeugd. weten en we ze uitgebreider boeken in handen “ 9 j ^ ze ieker Deze boeken behooren m de bibliotheek die we er thans rSSSSTi td7sOerns9Ienn vertelboek inzien en er mooie verhalen uit voorlezen. inlichtingen wil, wende zich tot den heer Wie soms nog moeilijkheden heefb inlichti g persoonlijk alle P. Lok (adres: Brederodestraat 3. Haarlem) en hi, of zij pers gewenschte en te geven inlichtingen ontvangen. Qfi Onze Zending. Maandblad voor de Geref. jeugd aanbevolen o m. dool Prof. Aalders voor de Geref. Knapen- en Meisjesverga- HetbUdStge.chwinM^*wrf^^“““n;«,^^i santé lectuur en is zeer goedkoop. , , ex r :aar 50 cent, nle”rdere exem^laten^goedloaope^Proeln'ummers te verkrijgen bij ,. Timmermans, Barendrecht. We bevelen het warm aan. 97. D. K. Wielinga. Oembo Dongga. Kok. Kampen. Hoewel dit prachtwerk thans uitverkocht is zal er wel een 2e druk schijnen, daar het algemeen gunstig beoordeeld is. 98. D. K. Wielenga. Loda, het Soembaneesche weesmeisje. Een ' uitmuntend leesboekje over de Zending op Soemba. ƒ 0.90. 99 P. Lok. De moeilijke keuze. Uitgave Versluys, Amsterdam Een verhaal over de strijd van een Chineesdren jong m £ Christen geworden en nu door vaaer - - 100. P. Lok. Vertellingen van ons Zendingsterrein. (Geref. Keuken Zeeland). Utrecht. Cf0 80K°nin9' V“ Strijd e" overwinnin3- I ^ II. Broekhoff, Verhde" ~ - * wereld¬ je/’ ^ HUlZeU e” P' L°k■ Zendi"9sIeesboek Broekhoff, Utrecht. Deze boekjes behandelen uitsluitend u»j . , Indié en geven van elk terrein een verhafl Van o„T9 f 9 * ^ steeds een geschikt verhaal in. ’ V elgen terremen staat er Si *—K~- ■■*- «■- b,SLiLi “t*d,°dv“ “ ïr“ttrj,"s ■■ « «wsrwür Zwo"*- geschreven door onze beste kinderschriivers 1 uf' zendingsterrem. zendingsterreinen. Uitstekend geschikt als vert !b verschillende werkers op van knapen en meisjes. ertelboek op onze vergaderingen 105. De Kruisvlag in top. Nieuwe bundel, ƒ 4 90 Zeker nog beter geslaagd dan de eerste bundel R ,. , bundel meer schetsen van onze eigen zendinostër e Bo^e"d‘en bevat deze tal van geschikte verhalen. 9 emen. Ook hier vinden we 106. D. Rijkhoek. Hoe wij onze vacant,V „„ c . , , Versluys, Amsterdam, ƒ \.L P Samoslr doorbrachten. Een reis van eenige Hollandsche knapen en meisie» , . der Bataks. Mooie plaatjes. Boeiend verteld. WaZ Een verhaal ove^'hefwerlTvan Dn Atoni^p C Jij"9 ? 80 centdat de jongens en meisjes zullen verslinden De zeldz^ ^ ToZad,a s’ de waarde. Voor een verhaal met een epidiascoop als gekHpt 9en 108. A. A. van Dalen. Van striid en m,—■ Amsterdam, ƒ 1.20. winning op Alor. Spruyt, In een doorloopend verhaal vertelt de schrijver van de = . , , , de komst van het Christendom op Alor en de zoro en d 9? ^ heidenenAl gaat het er niet altijd Geref. Je, o.a. Z 7e D^ZTjlZ een helder beeld krijgen van het eigenlijke zendingswerkën heTbo kt'J genoeg spannende tooneelen om de jongens te boeien. “ 1 b k bevat 109. A. A. van Dalen. Uit de duisternis tot het licht TT t prijs als boven. ICht' U,t9ever en De overwinning van het kruis, het zoeken der heidenen naar vel ■ een mooi verhaal, uitstekend geschikt voor onze bibliotheek. Aanbevolen"9 110. F. J. F. van Hasselt. In het land van de Papoea’s. Broe - off. Utrecht. 95 cent. v Hasselt- ;rtelt Dit boekje behandelt de zending op van zijn reizen en ervaringen. . u t TT - Goor. 111. E. A. Goldschmidt. Van de ^endmgsveuieu i e De” Haag. 75 cent. De ^ alen zijn In deze boekjes komt oe geneeie — » ~ï - lodenzend-, wordt er overgenomen deJE” Snz” Geref. zending neemt eet. .elangrijke in oenanueiu. j. plaats in. Uitstekende vertelstof. _ c k,..r,dinn G. D. Schoenmake;., Rotterdam. Compagnie, da'arna de geschiedenis van Soemba en de ges , Soemba. Na elke les komen tal van vragen. een ed Vooral in de noordelijke provincies Kunnen u.,.e gebruik van maken. 113. P. de Koomen. In de schaduw van oamoue e,. h— n. k—•“ ** - qoed op de hoogte. 114 D. I. Coumou en G. Luyendijk. Indié vooruit. Versluys. Am¬ sterdam. Prijs ƒ 0.95. _ van werken op de Zen- Een leesboekje, waarin behand 1 medischen dienst en de dingsscholen, den invloed der y u^volkina Het qeeft een uitsteken- den dük. up ui ^ * . 115. H. Morden. Nsia, de neef van den toovenaar. Geb. ƒ 1.— Mooi jongensboek. 116. H. Morden. Op leven en dood in het oerwoud van — Geb. ƒ1-— Idem. . IS Aalst. Van vree op Ceram. U/. luaja <<••• , n cn Idem. Een offer der zee. Ceram. ƒ 0.50. 118. Idem. Liefdemacht. Ceram. ƒ0.75. „q 4 f C ran Seters. Van een dapperen jongen en z.ju ^ Den Haag, Anna Paulownastraat 21. 35 cent Een aanbevelenswaardig boekje, keurig jaar en daaronder gerust “tX tnr9derrgetnn!°VoorSoennz:ieden ook te gebruiken, vooral door de jongeren. Prettig verteld. 120. A. J. c. van Seters. Hoe Akioen zijn moeder terugvond. Uitc Krwpn. 0.30. UdVC aio IVva . • J Uit IS PPn UOrhaal ,,.‘6 L~l /r'U. • . .. _ , . 1 1,111ICL unineescüe volksleven. npcrkiW wok nier trett de mooie uitvoerina ph A* 1™ UIlze ’on9eren. o — — vooral bil npta 1 «>« y\. I, van Rot&rr D«*.i • n,-f k~„k.-_ 1 ' , , . . overwinning. Uitcmvp nlc k . Udc 9“eel zich heeft ingesteld on A,n 1 ”(.«* ° _ ““ “uv.c"' is geschikt om een plaats in onze hiM.Wki™ ^ van onze ieden, lectuur is het een Her . , . emen’ Under de zendinos- i . _ * ii . w?*>ra" wat de stijl en inhoud betreft ... .... . ““ uec volKSJeven m Britsch-Indië en leert ene L cen rakmg zoekt met de bevolkinu en . 7’. ue zending aan- de ziide der nr,esters n» . -afwerking ze bloot staat van ‘ znnen net met genoeaen lezen - t • Li «« i• i -.ocrnnrrt'Ti A III. Opvoedkundige werneu cu i__a.__i.i-s v.»kkr>r>a nn den leuadarbeid neLLt-tviS-liiM '-**'** ^ ^ 122 Prof. Dr. G. Ch. Aatders. Het doel der Gerei. K.V. u*9l d. Bond voor Geref. Teugdorg. Bondsbur. Bazarlaan 46, Den Haag. _ . ... Jet Draf An ders het doel der uerei. iv. . . Ook al is het jaren geieoen, ^kt.nis verloren. U‘w"eeeen reLaTt of opstel moet leveren, wie als leider of leidster dit doel . i __ j.i. Mrinrinipplp aeschritt. wil naaaan. koope en leze uil uuuw«. i—r ö ~ 1 -rioiirimrlp. Kampen. I. H. 123. Dr. ]. n. üavincK. imeiainy ui ^ Kok. ƒ 4.90 ƒ 5.90. Kuvpers. Dr. Bavinck. Dp tweede druk is Herzien en vaiuc«u«u _ . ; . i* ,,ic J Jinncman Icon zelf dat werk niet verzorgen. Wat te begrijpen men zoo n werk'maar even doorziet. Wie zoon karwei op zich neemt, moe, ac litteratuur tot od den laatsten dag door hebben. . • , Ir», in maar n et eens eveni es Het is n studiewerk. no n ~ kunnen. Maar Daarom zullen al onze leiders en leidster» c, » hooast- voor wie het mogelijk is iets dieper in te gaan op dit voor ons we helanariike vak, voor dien is het boek dan ook onmisbaar. _ __ *z .,..1 . : nougrpn. LI ta. Dona voor 124. A. J. Urewes. MoemjKe jaren, ^ — Geref. Teuqdorg. Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ 0.30. Fan referaat, dat op smakelijke wijze de psychologie der rijpere: jeug - ... • en h twn s KernauuJM. nrWi»Q 7pat de dinaen op eiucn wij« - IldllUUl. Ö ~ L 1 en leidsters zij de lezing ten zeerste aanbevolen. 125. A. J. Dreu.es en L. W. J. van Hasselt. Het ouderuurtje. J _ _ - - t .... TT.i- ^ Nil U t 1 Vil. Anaeferrltim N.V. Li. . bprUVLS UULy. J . , XT. , j. u:k rnmUrs in dp. eerste serie hebben gegeven. QC uoul opvu - _ n„rHcrhp Ipctuur. Ut we net Voor onzen ^^gewoon, ^ = ^ de dingen na en met alles eens z j . , j tMrkf van het W^oord moet staan, brengen ze onder onze critiek, d,e -^er ucht van h t W u t'v ffnn «zp hipr pn daar een vraagtcc^cn. x».— LSdll VY — — teeken! 126. P. L. v. Eek Jr. Hoe 't vroeger was. Groningen. Den Haag. T R W/nllprs. T .d.yU, . i, aam umviny^ v, ^ - « . . ,rnn nnc werk. maar net Doek . 11 i i:„t- « opnppi 1 ti uc ii *» vt*.. — Zeker — de lectuur nyi n*^>. — waarschuwt Ds. K. tegen onkuischheid in en buiten hef h ssis."- •"■■■• »*• m... ïssa Geen leider of leidster late het keurig uitgegeven boek ongelezen. 137. J. E. Kok. Oudersvereeniginqen. Uito Bnnr) r z z org. Bazarlaan 46, Den Haag. 1 ex ƒ 0 05 0 „ n t °*ref' Jeu9d' 50 ex. ƒ 1.90. 100 ex. ƒ 3.50 ' 10 * °-45- 25 “• ƒ 1-50. "d^T^ 0UderS' e heer K. is er uitnemend in geslaagd een vluaschriff- u •• , propaganda-materiaal onder de ouders verspreid mort "V s5.hrilvfn' dat als “ o», onder de ouders propaganda te dnjven N“ * het middd Moge het nu ook gebruikt worden. 138. J. E. Kok. Practische leidraad. 2e druk Uifn vit u Geref. Jeugdorganisatie. Bazarlaan 46, Den Haaq ƒ 0 60 B°”d V°°r De practische leidraad is op verzoek van hot R~ j i 3' * wil vooral nieuwe leiders en leidsters behulpzaam ziifzoT^f fS,ChreVen' H« Bondsorganisatie, de inrichting onzer vergaderingen' de le d d'J °Ver °nZe bestuursfuncties, de methodiek van het werk, kampeérlrfc terwhfaVÊ ! ^ reglementen van oudersvereeniginqen, knapen- en ' '! 3'S b9Ia9en toegevoegd. P en raeisjesvergaderingen zijn Deze leidraad geeft een schat van wenken voor het daneliiWl, leven. Elke leider en leidster schaffe zich een exemplaar aan Vereem9'"9^ Kok N.V., Kampen. Iln Jf T ■ Ttr.. ivieima. Wij en onze kinderen. T H f 1 Qf) -e O 7K ' De ervarpn fimninneni,» IJ- , , , r ^wccj^Huumirecteur is zoowel man vnn A «.l als va„ de practijk. Eenerzijds toonen deze mooie opvoedkundige s h " dat de schrijver deskundige op dit terrein is. anderzijds bewhzen d" "f’ auteur een juisten, practischen kijk op de dingen heeft waarovi h . t'■ d de Over alles en nog wat praat de heer Meima met zijn lezers en 1 ^ ^ gehoorzaamheid, straffen, spel, leeren, geestelijke opvoeding / d leze^ssen: En daartussen geeft hij zijn „losse^edach'ten’ "d^e geTui" 4T oT’ T tet en vaderlijken zin. Van harte bevelen we onze leiders en W f Tf van dit boekje van 150 blz. aan. Ook voor ons werk is het vanT f ’T3 izszt’r™d" H,"“b-’“jjssïïSê S. J'So''''- “ *"-"**• Erven Dit boek biedt een verzameling artikelen over verschillende zijden u ES»*“ * Ncsv- -"«»».. - Het boek bevat bijdragen van Dr. Visser ’t Hooft, Jkvr. van Asch v Ssf ’n f drnSDu^ Pr' H' C Rut9erS’ Ds- Noordmans. prof. dr L. v d . pro . r. Ph. Kohnstamm, F. M. Kooyman, en mej. M. E A Swef Zooals wel vanzelf spreekt, worden door deze schrijvers heel taf d^gen gezegd, die een Gereformeerde niet kan onderschrijven en wordt «gartikel gegeven, dat noch in doel, noch in strekking voor ons * jenden ”e geven. Daarom is dit qeen boek om aan onze jonge menschen in handen te geve Maar wie d dingen bezien kan uit de vastheid van eigen gevestigde over W fneh in dit boek veel opmerkingen vinden, die ook voor hem van groote waarde zijn en aan zulke leiders in ons jeugdwerk kan de lezing ook worden aanbevolen. 141 Ontspanning na inspanning. Een verzameling tableaux, panL4m'ime° enzP voo/onze jaarfeesten Uitgave Bond v. Ger. Jeugdorg. t-, i i Af» Dpn Haaa. f _ Dit » ïd“.K, ... h« Bondsbestuur do», -1- F- *srt stukjes om voor te dragen; wedstrijden, schimmenspel en pantomime^ We behoeven nu niet meer te vragen: Wat -Hen we doen op onz aar ( T^af iedere K V en M.V. zorgen minstens een exemplaar te öezitte Dean zal £ —ie haar zorgen, ditwerkje zoo goed moge.ijk te doen zijn, rijkelijk beloond zien. . . i— 110791 llita. Bond voor Geret. 142. Onze tienne /aarueryauei —-o- Jeugdorganisatie. ƒ 0.30. Inhoud: , 1 o h C. F r a n c k e n. Werkloon bij God. Een doorwrochte gedachtenisrede, die u zeer bemoedl9e” Zal, ^ * i Mr^toccor en onze I euadarbeia. Een referaat, grooter beteekenis was, niet meer zoo in 't middelpunt der belangstelling staat, doch dat toch goede wenken geeft f f . n k_w , r t z. Onze vrouwelijke jeugd Be"idealistische kijk op ons werk, waarbij mevr. W. W. ook een,ge „litteratuur studie-' wil behandeld zien. Ter lezing aanbevolen. ... t /irm\ TTï<■ Oe schrijver wenscht voor de^hTsoT t VakbeWe9in9 en haar beginselen' K.V. en M.V. Een krachtig pleidooi hoewel" “ ““ beha^eling op de andelmg de eenig mogelijke is. Ter lezino a "h me,enen dat «casioneele be2. Ds. N. Buffind , 1 9 aanbevolen. Een oproep om met handhavin^vaJetaenn V°rmen “ner Chr. gemeenschap. InhJ^iïUit9-B°ad * van de leden der Gerth Knapen-'en'MefsjesvelaT “ naar b°VCn) Een zeer mooie studie over de puberteit^ r9ade™9enleeftijd toelaten en op het 17de iaar den penot^e- Prof. H. wilde op 12-j. hebben Tegen dit laatste hebben wij bezwrirMaarnaar ^ JV’ d°en plaats sant referaat en oordeele. Maar men Ieze zeil dit interes- band aan Jezus. En die beiden dienen gecombint ?rboudin9eni geloof: de opwekkingswoord dat van blijvende waarde is. d' ^ ernsti9’ drin9end Inhoud“** B°ad - ^ef. p °r; K' D ‘1 k- Huisgezin en Geref. K.V en M V De practijk heeft den heer G. gelijk gegeven en de 1 ■ hunnen we aanbevelen. 3 en de ,e2In9 van zijn referaat inhj^n:Lt;;;t4:z7£t%Th *- «w tebJn01’ D''1 l- H« ™ Een psychologische uiteenzetting van het knaoen e deskundige beantwoording der vraag hoe het contact m t T'S/esleven niet de en leidster te krijgen. aCt met dle heiden als leider Dr H„i H °e k', °nS werk en on2e Persoonlijkheid HeUigd te **£&&£ ld t^eTk ~ ge- Beide referaten ter lezing aanbevolen. « / 1 AP O \ Tlil. Dcnrl V f~lort>( 148. Onze zestiende jaarvergadering uiiy. «««« - Jeugdorg. Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ 0.30. Dr G. C h. A a 1 d e r s. Principieele vorming en de aantrekkingskracht van Fph krachtia oleidooi voor het behouden der doelstelling (zie Aalders. Doel der K.V.) en het terzijde stellen van de attractie, die tenslotte in het werk ««Ivn mAof 1irrnon itivi. — Ds. J. S m e 1 i k. Schijn en wezen. , , ., r-N 1.1 a ,.,^^r.r4 t hart en ziel in oprechtheid te geven en UpWCKKCUU wuuiu ‘-.ii* zich te bewaren voor den schijn van vroomheid. 149. Onze zeventiende jaarvergadering (1929). Uitg. üonü v. vjerer. Tpnadora. Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ0.30. ï?h°iurdl; m a Do bphandelina der Kerkgeschiedenis op de K.V. en M.V. De auteur geeft hier vele behartenswaardige wenken, die ook van gelding Li:: U:: U.oVl.Vio Rnnrt «mpfhodp. Olijven ui) UC nuiuryv. P. Ch. v. d. Vliet. Jeugdig geloofsleven. ^ iii j „rvnral tp roropn dat de mystieke band met i^ipweKKena wuuiu um lulu —- —o— y . . , Christus worde gezien bij onze jongens en meisjes en hun geloofsleven worde onderkend. i<;n Dure achttiende iaatvetaadering (1930). Uitg. Bond v. Geref. Jeugdorg. Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ 0.30. 1 _1 A . 111I1UUU. Prof Dr J. Waterink. Veranderde jeugd? ^ j ...... i„-,„„ rtat rie hnidiae ieuad zelfstandiger, onbe- Jrror. VV. LOOI1L lil UCiiC -- a / heerschter, oneerbiediger en vrijer is dan vroeger. , „ , ....ij. v 7irh hpt heeld weer gewijzigd Hen zeer leerzame siuuie — nu — »'*”*j* ~ heeft. 151. Onze negentiende jaarvergadering (1931). Uitg. Bond v. Geref. t A^n RniprIaAn 46 Dpn Haaa. f 0.30. jcuyuuiy. - -1 Inhoud: . . m . . p &r\ mnnpn nnzp ieuadigen lezeni t'. V. iN e S V^.Xli. vv at uiwww.. 0 - . ^ Een mooie aanvulling op deze boekengids. Een woord van een man, die . , 1 f rrnllo Vpnt de jeugd en de vereenigmgöpiactijxs. Ds Th. Delleman. Bouwen naar goddelijk voorbeeld. Opwekkende ^ i : j _ 1 .....en Moot* hof v/inrnppln. OD rede, ontleend aan binai, waar uoa zeiue le uouwt . .. ... , den berg getoond, in gemeenschap des Heeren, luisterend naar zijn Woord. Een ernstig woord aan leiders en leidsters. .ccierinn (19321. Uita. Bond v. Geref. \ jTH.tr. tu/imtuoir. oatvciwu-v..... x , w Jeugdorg. Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ 0.30. Ds. C. J. S i k k e 1. Het verbond Gods en de jeugdarbeid onder de grootere kinderen des verbonds. tooneelkwestie is het jammer, dat hij het zoo onvolledig doet. Er is toch waarlijk wel meer over gezegd en geschreven dan de schrijver hier aanvoertl Maar als geheel kunnen we dit boekje aanbevelen aan leiders en leidsters (niet voor jeugdigen). Het geeft tal van nuttige wenken; is een ernstige poging om onze feestelijke vergaderingen op hooger plan te brengen en kan goede diensten bewijzen aan die leiders en leidsters die met oordeel des onderscheids weten te lezen. Maar om het laatstgenoemde vereischte geve men het dan ook niet in handen van de jongelui. Naast onze eigen uitgave „Ontspanning na inspanning" is dit boekje goed te gebruiken. 163. Ds. G. v. Veldhuizen. Ons opstel. Ned. Jong. Verb. Singel 58, Amsterdam. Ie deeltje int. ƒ 0.20, part. ƒ0.30. 2e deeltje int. f 0.25 part. ƒ 0.50. 3e deeltje ƒ 0.60. Het le deeltje geeft de theorie van het opstel met enkele practische toepassingen. Het 2e deeltje geeft schema's (Bijbelsche onderwerpen, zending en vereenigingsleven). Ook het 3e deeltje doet dit. Maar dan over de Bijbel zelf, de kerk, over belangrijke personen en algemeene onderwerpen. Ds. v. Veldhuizen heeft de stof uitnemend overzien. Echter zijn we in dit opzicht onze Herv. broeders heel wat vooruit. Getuige eigen leidraden en bronnen. Toch is er veel uit dit derde deeltje te leeren. 164. Dr. P. ƒ. Waardenburg. De biologische achtergrond van Aanleg, Milieu en Opvoeding. P. Noordhoff, Groninqen ƒ 5 75 oeb ƒ6.25. Biologie is volgens den schrijver de leer van de levensverschijnselen en hun samenhang. Op grond dezer definitie noemt hij het opvoedingsvraagstuk in wezen een biologisch vraagstuk en geeft in zijn boekwerk „een deeltje vooraf welks inhoud zal moeten dienen om den niet biologisch geschoolden lezer wegwijs te maken”. Het is wetenschappelijk werk, dat hier wordt geboden. Voor onze leiders en leidsters als zoodanig te zwaar. Voor diegenen onder hen, die van paedagogiek een studievak maken zal het een onmisbare bron worden, die men — als Gereformeerd opvoeder echter met oordeel des onderscheids zal dienen te gebruiken. 165. Dr. J. Waterink. Inleiding tot de Theoretische Paedagogiek. Deel I: De Paedagogiek als Wetenschap, le—4e stuk. Deel I le 3e stuk. Zutphen, G. J. A. Ruys U. M. Per deel ƒ1.30. We kunnen en mogen niet nalaten op dit zeer grootsch opgezet werk van ons Bestuurslid Dr. J. Waterink, buitengewoon hoogleeraar in de Paedagogiek aan de Vrije Universiteit, de aandacht te vestigen. Dit is wetenschappelijk werk van hoogstaande hoedanigheid; en misschien dat er wel vele onder onze leiders en leidsters zijn, die deswege zeggen: o, dan is dat niets voor mij. Doch laten ze met dit oordeel niet te haastig zijn. We hebben hier wel met echt wetenschappelijk werk te doen maar het is zóó geschreven dat ieder het lezen kan, in een stijl die aantrekt en met een helderheid, die ook minder ontwikkelden in staat stelt de uiteenzetting van moeilijke^gstufeate jeugdarbeid toch ook op het errein Qok Wel velen onder onze SrtórSSén^r^langstelling voor dit standaardwerk zullen "ÏÏZ de bedoeling “ w“ kl^n rnt dr, deeUm. N^het ee.te leer. De drie deelen zullen te ramen 1600 a 1700 pagina s tellen. 166 Dr J. Waterink. Het verscheiden karakter van den jeugdarbeiden verband met volksaard en milieu. Uitg. Bond voor Geref. leze dit referaat zelf. Ze is het geld ten volle waard. B* Verhalen (Uit dagelijksch leven en historie) 167. H. W. Aa/ders. „De chauffeursjas". Scheveninqen, J. van Bleek. J. en M. 12—14. Een aardig verhaal door een vlot verteller, dat de jeugd van 12—14 jaar graag zal lezen. De verzorging door den uitgever is goed. 168. H. W. Aalders. „Drie Steendammer jongens". Arnhem H ten Brink. J. en M. 12—15. We hebben dit verhaal met genoegen gelezen. Het gegeven is niets buitengewoons. Het boek vertelt de lotgevallen van drie jongens uit het kleine Steendam. maar doet dit op zakelijke en smakelijke manier. Plaats het gerust in uw bibliotheek. De jongens en meisjes zullen er vaak om vragen. Als ze klagen, dan zal het zijn omdat er zoon bitter klein beetje op een bladzijde staat: 25 regels van door elkaar 40 letters of 1000 letters per bladzijde. Het boek telt 144 bladzijden. Vergelijken we dat met andere boeken als bijv. Jaap Holm, dan vinden we op een bladzijde van dezelfde maat 36 regels met gemiddeld ruim 1400 letters of 400 meer. 169. S. Abramsz. „Wilskracht”. Amsterdam, H J W Becht Gec ƒ 0.95. Geb. ƒ 1.25. J. en M. 12—16. ' Een treffend verhaal van den kermisganger Gorado, die velen verbaast door wondere lichaamskracht, maar niet minder uitblinkt door zijn edel karakter Als pakhuisknecht te Amsterdam in ’t gewone maatschappelijk leven teruggekeerd, is hij niet weinigen tot troost en hulp. Op eenvoudige, doch boeiende wijze vertelt de schrijver de geschiedenis van dezen wilskrachtigen mensch. Hij weet waar jongens van houden. Een kermiswagen in noodweer; een Betuwsch boertje voor 't eerst naar Amsterdam; een avontuurlijk zeemansverhaal; een brand waarbij kinderen in levensgevaar verkeeren; een bezoek aan donker Londen; en vele andere belangwekkende gebeurtenissen houden de aandacht gespannen. Jammer, dat enkele uitdrukkingen voorkomen, waarin Gods naam ijdellijk gebruikt wordt. Vóór de opname in onze Bibliotheek moeten op blz. 13, 15 en 23 de noodige kantteekeningen worden gemaakt, 170. S. Abramsz. Veertien dagen op een ijsschots. Amsterdam L J Veen. ƒ 2.90, ƒ 3.90. J. en M. 12—16. Een prachtig mooi boek, waarin op natuurlijken toon en aandoenlijke wijze het lijden wordt beschreven van drie Zuiderzeevisschers, die veertien dagen op een ijsschol doorbrachten. Het verhaal berust op authentieke gegevens, destijds verzameld door een steuncommissie voor de nagelaten betrekkingen, ’t Is keurige lectuur, die we van harte aanbevelen. 171 Fl. van den Aemstel. Twee H.B.S.-ers onder de J°“™ali^’ Rotterdam, P. D. Bolle s Uitgeverij, ƒ 1.10. ƒ L50. Luxe urtg. ƒ 1.90. H« Jk ™ *H.B s ...Ta. .r ger verschenen zalzeer v0[f0“e ^jlgliwat onnatuurlijk geestig uitgevalte leggen. 172 Agatha. Frida en haar nichtjes. Amsterdam. Van Holkema en E„ JX££ *■* Aanbevolen. 173 w. V. d. Akker. De eer van de vlag. Kampen, J. H. Kok. ƒ .25, t 1 on T 12—16. ’ „ ,1 onze bibliotheken thuis hoort, t ts schTvinTin dTn goede; zin des woords. De jongelui zullen het graag teze . 174. K. Albers. Schapen zonder herder. Nijkerk, G. F. Callenbach. Een Evrmgelisatie-vêrhaal^ Door"‘middel van de Zondagschool komt een armelijk gezin uit de wereld tot Christus voor. En - er komen nog gelukkig zulke geschiedemssen voor. Hen aanbevelenswaardig boek. 175 D Alcock. Kruis en Kroon. Rotterdam. J. M. Bredee. ƒ0.50. tijd van de herroeping van het Edict van INante inhoud bevelen we dit boekje hartelijk aan. ii Rrpdee S 176 n Alcock. De vreemdeling der valleien, r, tt M f 0 S0 f 0.75, qeb. ƒ 1.25. J. en M. 12 lb. Een bekend 'type. In zijn soort goed. Maar of 'l d‘Jenop- Den tijd der martelaren willen we met ver9et ' 1 ; de rechtheid, en anderzijds duive.en.st tegenover ƒ *« *teUe^ ^ natuur”. Toch zijn zulKe verna.en - - dient voor een teveel van deze soort in de Bibliotheek. 177. L. Algenstaedt. Samuel, een Zoon der Wet. Uitg. I- H. Kok. Kampen. Ing.• ƒgeb.^3. . 1-^ ^ ^ Joodsche Russische k^tS-isïï: £» *• £■>- «• -1 k°m s-“”' “ geloof in den Christus der Schriften Voor de oudsten gaarne aanbevolen. 178. Jac. van Amstel. Van school. Delft, W. D. Meinema. Gec. , T 1 O 1 A r u./D. j- ^1 - is rhT“ r - •“>•» een christenvriend worden zijn redding. ’ " chnstenpatroon en grooten zegen zal zijn, van harte° aan '°n9enS °P de2en “«dijken leeftijd tot ™ ^ ...* 179. Jac. van Amstel. De voetbal P r 11 , t *T ƒ0.40. J. 10—14 ^ F* Callent)achf Nijkerk. Gec. J; s&sksae*- * *— nog wel graag lezen. Hartelijk aanbevolen. ^ Cn Zelfs 14"ja«gen 180. P. J. Andriessen. De zilveren * r hoTfs Uitgevers-Maatschappij. ƒ 1 75 ƒ 2 50T t”n W' SiJt' We bevelen dit boek van A. aan HetVeeft / V' ^ M’ 12~16' landsche volksleven, waarin de schrijver gelegLEn"/^15 ^ Noord-Ho1aardrijkskundige kennis bij te breng™ en ”1/“* * ^ ^ ™assa t leven van ons volk naar voren schuift. 9 essante bijzonderheid in Hier en daar is de toon ons wat al te Dreeker.v, . rechte tegen A’s historische boeken is ingébracht' b?Waar dat oi- ten ongrond ontbloot zou zijn. Ook het gebruik van min,! ^ h‘er met van allen gen komt nogal eens voor. We meenen dat d u” 9ewenschte uitdrukkinschuilt in deze soort lectuur. Toch willen 'we het boekte " "»« geïllustreerd, gaarne aanbevelen. ' k oek *ormaat en rijk , p*?zzi%r . t_ X 1 IC KA Haag, thans firma G. W. den Boer, Middeinurg. oeo. j 10—14. Voor de jongste leden een aardig boek in het neutrale genre. Een Indisch nichtje komt logeeren op een Brabantsch landhuis ,,'t Kasteelke” en vindt er veel gezelligheid. Het werk is strikt neutraal en vlot geschreven. ia-. uitnevnerA aroot formaat 1116 blz.) en gedrukt op llCt UUtR. IO Cl » mooi papier. 292. Nelly Has. Haar roeping. J. H. Kok N.V., Kampen. M. 14 en ouder. Een meisje, dat tegen haar moeders zin verpleegster wordt, en later zich « « . i f. u z L „Vioar rnuninfi wf>d<»r met een jongen dokter venoorr, vervuil toen ukm uw» als verpleegster. Een mooi en goed geschreven boek voor de oudere meisjes. Voor onze bibliotheken alleszins aan te bevelen. 293. R. v. d. Hauw. Piet Verduin en zijn kameraden. Scheveningen, J. v. Beek. ƒ2.— ing., ƒ2.40 gec., ƒ2.75 geb. J. iz—ïo. Dit boek behoort tot de alleszins aanbevelenswaardige lectuur, die we voor de bibliotheken onzer K.V. zonder voorbehoud kunnen aanbevelen. De invloed van een slechten kameraad, Wim V erwoert, op Piet en Gerrit, zijn vriend, brengt wel verzoeking, maar de verleider zelf wordt ontmaskerd. p£>n Kolonrl nnnn.x.r.n -i r- nnoA maat sjx**.x* En — is niet het jongensleven vol van dergelijke voorvallen. 294-295. R. v d. Hauw. Jongens uit een stil stadje (249 blz.). R. v d Hauw-Veldman. Het Joodje. Beiden G. F. Callenbach. Nijkerk. Geb. ƒ0.75. J. en M. 12—16. Twee boeken, vermoedelijk van een echtpaar. Van der Hauw teekent het leven van vijf buitenjongens. Dat vijftal doet ook wel eens verkeerde dingen, doch de correctie blijft niet uit. Sam is een echt Joodje. Zie de teekeningen maar eens. Doch ook de levensbeschrijving teekent goed het Joodsche milieu. En daar de Zondagsschool middel wordt tot het vinden van den Heiland, leeren de kinderen ook iets van Jodenzending. Beide werkjes aanbevolen. 296. Sonja Hedberg. Zuster Zonneschijn. J. Ploeqsma Zeist f 2 25 ƒ2.90. M. 15—17. ’ ■ Een teer boek voor onze oudere meisjes. Britt — zuster Zonneschijn genaamd om haar beminnelijk karakter leeft haar jonge leven van strijd en liefde tot ze in Gods kracht het offer brenqt der zelfovergave en leert dat „God het best weet, waar Hij ons in Zijn dienst wil hebben.” Voor de jongere meisjes is het boek ongeschikt, maar de oudsten zullen het met genoegen lezen. 297. Sybrand Heger. De pastorie van Dominee Turner. G. F Cal lenbach, Nijkerk. ƒ0.50 gec. J. en M. 12—14. Een gezellig boekje. Zoo iets als de „Kinderen van Sonnehoeck”. t Schetst prettig het pastorieleven in een dorp — zooals kinderen dat zien. t Doet n beetje vreemd aan als 'n groote boy in het rijtuig snikt, omdat hij zijn dorp moet verlaten, wijl vader groote-stads-dominee is geworden. Overigens — een echt boek voor de K.V. en M.V. 298. E. Heimans. Willem Roda. 7e druk. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf. ƒ1.75, ƒ 2.50. J. en M. 12—16. Een boek dat een halve eeuw geleden „speelt” en daar geheel de stempel van draagt. Een kinderberechting als in 't begin van ’t boek de avonturen van den held opent is thans niet goed denkbaar. Jammer, dat de bewerker de Veluwsche boeren den naam Gods nog al lichtvaardig doet gebruiken. Ik zeg nog niet „misbruiken”. Want de Naam wordt gebruikt op momenten, waar ’t welhaast een roep om hulp kan genoemd worden, maar toch het „vrome volk" gebruikt den Naam Gods alleen wanneer het zich in gebed tot Hem richt, of in eerbied over Hem spreekt. Zooals de schrijver of bewerker het laat doen, is het door een vromen Veluwschen boer zéker niet gedaan. Dat is door een „liberale” mond doorgegaan. Het boek geeft wat al te veel avonturen en draagt nog de sporen van de na-romantische periode, waarin het vermoedelijk geschreven is. En ’t eindigt met het bekende recept van alle sprookjes dat ze na dit alles nog lang en gelukkig met elkander leefden. Al met al zit er een geweldige spanning in het boek. De jongere helft der leden zal er ongetwijfeld van gemeten en we kunnen het voor onze bibliotheken dan ook wel aanbevelen. 299. Heleen. Domkopje. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.50. M. 12. Voor de jongsten een aardig boekje, dat wil aantoonen, hoe een kind schijnbaar dom kan zijn, maar bij tactische behandeling meevalt. „Domkopje" eindigt met een blijde Kerstfeestviering. Aanbevolen. 300. T. Hellinga-Zivart. Het huisje aan den dijk. Gouda, G. B. van Goor Zonen, ƒ 1.—, ƒ 1.50. J. en M. 12. Een leuke vertelling voor onze jongste leden. De ouderen, althans velen onder hen, zullen het verhaal wat „kinderachtig" vinden, ’n Neutraal boek. 301. H. Henszen Veenland. In Beukendorp. Uitg. N.V. W. D. Meinema, Delft, ƒ0.75. J. en M. 12—M. Een goed jongensboek, dat de logeerpartij van een paar stadsjongens op de boerderij vertelt. Mijn jongens hebben het met genoegen gelezen. We maken kennis met kwajongens-avontuurtjes, ook met de zonden en gebreken onzer kinderen, maar over en in alles ligt de stille, opvoedende kracht van ’t Woord Gods, dat ook in deze gezinnen heerscht en gezag heeft. Aanbevolen. 302. N. v. Hichtum. Jelle van Sipke-Froukjes. Den Haag, G. B. v. Goor en Zonen. ing. ƒ2.—, geb. ƒ2.90. M. 12—16. De schrijfster van „Afke’s tiental” is wel oud, maar haar vaardige pen heeft kostelijk het Friesche leven, vooral kinderleven geteekend. Soms wat overdreven (b.v. het slaan van den nijdigen kleermaker), toch écht. Echter geldt voor dit boek ook het bezwaar dat we noemden bij „Laurientje van Selleger-Elout (zie aldaar): Op pag. 176 v.v. komt de beschrijving van een dorpskermis voor. Gelukkig niet in een prijzenden zin en ook wordt deze dorpskermis als vrij onschuldig geteekend. Toch moeten we bij de aanvaarding van het boek noodzakelijk kantteekeningen plaatsen. Het kermisterrein is nu eenmaal géén terrein voor onze Verbondskinderen. Afgedacht van deze vlek is het boek, vooral voor de jongere leden een juweel in zijn (neutraal) genre. 303. N. v. Hichtum. Schimmels voor de koets. (Of vlooien voor de koekenpan). G. B. v. Goor en Zn., Den Haag 1936. ƒ 2.—, ƒ 2.90. J. .en M. 12—16. De begaafde en bejaarde schrijfster toont in dit vlot geschreven jeugdboek nog niets van haar vitaliteit verloren te hebben. Een groot, dik boekwerk, dat het leven van een eenvoudigen Frieschen boerenjongen beschrijft in ongeveer 1880. De kinderen zullen het met groot genoegen lezen. De uitgave is geïllustreerd en van royaal formaat. Hebben we dan geen aanmerkingen? Ja zeker. In de eerste plaats is het gezin, waartoe Sjoerd behoort dubbel arm, want de troost des christendoms ontbreekt er totaal. Alle leed wordt in eigen kracht gedragen en niet de dominee i troost den jongen in zijn ongeluk, maar de „domenys juffrouw" doet dat met... pannekoeken. Er komt ook een hoofdstuk in voor over de Friesche volksdans „Skotse trye . Men kent ons standpunt en als het werk in de bibliotheek komt, zette men z’n aanteekening naast dit gedeelte. 304. N. v. Hichtum. Kek de Eskimo. Alkmaar, Gebr. Kluitman. ƒ1.60, ƒ2.50. J. en M. 12—16. Een gezellig verteld verhaal over een jongen Eskimo, die met zijn ouders uit zijn geboorteland naar het Zuiden trekt. Zijn ,,heldendaden , zijn lotgevallen worden hier op een heel prettige manier door de schrijfster verteld en de jongelui krijgen een aardigen kijk op het leven van dit eigenaardige volkje. Het boek is in den waren zin neutraal, wat van deze schrijfster, die op dit gebied haar sporen verdiende, niet anders te verwachten was. Het boek is bestemd voor lezers onder de 14, maar wat ouderen kunnen het zonder bezwaar ook lezen. Ze zullen het volstrekt niet „kinderachtig” vinden. 305. C. M. van Hille-Gaerthe. Heilige kerstnacht. Rotterdam, Nijgh en van Ditmars Uitg. Mij. Wie de boeken van deze schrijfster kent — juweeltjes zijn het gewoonlijk! — verwacht hier iets fijns, iets teers, maar die weet ook wel dat ge hier niet moet zoeken de aanprijzing van het heil in Christus, den Zaligmaker. En dat is toch eigenlijk voor ons in den „Heiligen kerstnacht” het een en al. Maar we zouden daarom niet gaarne dit mooie boek in den ban doen. Alleen, lees er uit voor en vul dan aan wat er ontbreekt. Ge bereidt dan uw jeugdigen een ure van fijn genot en ge hebt een pracht gelegenheid om ze den Heiland te laten zien in al Zijn schoonheid en begeerlijkheid voor het zondig menschenhart. 306. M. v. d. Hilst. Het Sultanskind. Delft, W. D. Meinema ƒ 1 25 J. en M. 12—16. Dit boek brengt ons naar Indië en laat den zegen zien van het Christelijk geloof, maar tegelijk ziet ge de duisternis van het heidendom. Het verhaal is levendig verteld en van frissche uitvoering als de andere boeken in deze jeugdserie. 307. M. v. d. Hilst. Een jaar van huis. Amsterdam. Uitg. Mij. E. }. Bosch Jb.zn. gecart. ƒ 1.70, gebonden ƒ 1.95. Een aardig verhaal van drie jongens uit Indië, die een klein jaar in Holland doorbrachten. Voor onze bibliotheken ten volle aan te bevelen, hoewel handelend over jongens ook geschikte lectuur voor de meisjes. 308. M. v. d. Hilst. De Uiver, Frits Ruyver en een nikkelen stuiver. W. D. Meinema, Delft, ƒ 0.50, ƒ 0.55. J. en M. 12—14. Ook na den tragischen afloop van de Uiverhistorie blijft toch wel dit boek zijn waarde houden. Daarom geven we het graag nog ’n goede aanbeveling. Zulke „& la minute” geschreven boeken dragen uiteraard de sporen van „maakwerk”. Ook dit boek ontkomt daaraan niet. Maar de jongelui zullen het graag lezen. En het is voor hen een goed boek. 309. D. Hogenbirk Jzn. Om vaders plaats. Wageningen, Gebr. Zomer en Keuning. ƒ 2.55, ƒ 3.45. J. en M. 13 16. We achten dit een der best geslaagde boeken van dezen auteur. We lazen het in één adem uit en we kregen Teun van Boven lief. Dat is het bewijs, dat hier een mooi boek voor ons ligt. Zet dit verhaal in al uw bibliotheken. En het zal er niet een kastnummer zijn. Gaarne en warm aanbevolen. 310. G. Holle. Hoorn voor den Prins. Amsterdam, van Holkema & W^arendorf. Geb. ƒ 1.50. J. en M. 12—16. Een mooi boek. dat de jongelui met plezier zullen lezen. Hier en daar, inzonderheid op pag. 181, komen nog al gepeperde uitdrukkingen voor. Maar t boek ademt een goeden geest en de grens wordt, wat ongeoorloofde uitdrukkingen betreft, niet „herhaaldelijk en duidelijk” overschreden, zoodat we het boek gaarne een aanbeveling meegeven. 311. ƒ. C. Homoet. Willem Dircksz, de roye cuper. J. H. Kok, Kampen, ƒ1.50, ƒ2.—. J. en M. 15—16. Voor de oudsten is dit boekje geschikt. „Willem Dircksz. verhaalt op pakkende wijze de geschiedenis van „den royen cuper , die de eerste bloedgetuige in ons land was; nog voor Jan de Bakker, die meer algemeene bekendheid geniet, stierf Dircksz. den marteldood in Utrecht. 312. /. C. Homoet. De Hofnar van Gelre. Een verhaal uit het begin der zestiende eeuw. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.25, ƒ 1.85. J. en M. 13—16. We lazen dit verhaal met tamelijk genoegen en dat zullen onze knapen en meisjes ook wel doen. Bepaald eerste-klasse-werk is het niet, maar het is goed verteld en dat is ook wat waard. 313-315. A. v. Hoogstraten-Schoch. Onkeltje. ƒ 1.30, ƒ 1.90. 4e dr. De slotvrouwe van Westwoude. 4e druk. ƒ 1.75, ƒ2.40. Gouden teugels. 8e druk. ƒ 2.60, ƒ 3.25. J. H. Kok N.V., Kampen. De uitgever zond ons deze werken toe ter recensie in de Gids. Mevr. v. Hoogstraten-Schoch is geen schrijfster van kinderboeken. Haar werk is meer bestemd voor ouderen. We mogen veronderstellen, dat bovenvermelde boeken genoegzaam bekend zijn onder onze menschen. De herdrukken bewijzen, dat ze nog steeds gaarne gelezen worden. Dit geldt vooral voor haar hoofdwerk „Gouden teugels . Voor de bibliotheken van de jeugdvereenigingen, arbeidend onder de jongelingen en groote meisjes, kunnen we deze boeken ten zeerste aanbevelen. En onze groote jongens en meisjes kunnen de twee eerste zeker ook lezen! 316. Frouck v. d. Hooning. Enfant terrible. M. Stenvert & Zn., Meppel. ƒ0.90, ƒ 1.25. M. 12—13. Voor de jongste leden een boekje, dat het leven beschrijft van een ondeugend meisje, dat ten slotte „enfant terrible” af wordt. Diepgaand is de bekeering niet, want verder dan: „Je moet eerst aan God vragen...” komt het in dit boek niet. Voor den Heiland der kinderen is hier geen plaats. Mily bidt „omdat God zoo goed voor haar zorgt.” Matig aanbevolen. Bezwaar om het in de bibliotheek op te nemen is er overigens niet. 317. Frouck v. d. Hooning. De Polderclub. M. Stenvert & Zn., Meppel. ƒ0.90, ƒ1.25. J. 10—14. Een prettig verteld jongensboek. Het recept is bekend: Jongens, die helpen bij het inrekenen van inbrekers. Het gegeven is goed uitgewerkt. Al is er weinig positiefs christelijks in dit werkje, toch is er niets, dat ergeren kan of aanstoot geven. Voor de jongste leden een geschikt boek, dat een plaatsje in de bibliotheek mag hebben. 318 Hou Zee! Eerste Christelijk Jeugdjaarboek. Kampen, J. H. Kok. ƒ 2.25, ƒ3.—. Id. Tweede deel ƒ2.25, ƒ.290. J. en M. 12—16. Met zeldzaam genoegen bevelen we deze uitgaven aan. Wat heeft ons Christelijk volk, wat heeft ook onze jeugd onnoemelijk veei aan den heer Kok te danken. Dat mag heusch wel eens met nadruk worden geconstateerd. En zooals we dat bij den heer Kok gewoon zijn — deze boeken zijn af ook. Af wat het formaat en den omvang betreft — geen prutserig gedoe, maar lijvig royale boekwerken van 'n 300 pagina's. Af ook wat den prijs betreft, want die is eer aan den lagen, dan aan den hoogen kant. En de medewerkers mogen er ook zijn. Ze leverden goed werk. Alleen de geteekende illustraties bevallen ons nog niet. Die kunnen nog heel wat beter. 319. B. v. Huet. De jongens van Almhorst. N.V. Hollandia-drukkerij, Baarn. J. 10—14. Een goed neutraal boek voor jongens van 10—14 jaar. Het woord „Hemel" schrappe men een paar maal. Het beschrijft de dorpsruzie tusschen de jonge bewoners van villa Almhorst en andere dorpsjongens. Ten slotte wordt de vrede geteekend, waarbij een volwassene zijn interventie verleent. Aanbevolen. 320. W. G. van de Hulst. Jaap Holm en z'n vrienden, ƒ 0.90. Duurdere uitgave uitsluitend geb. ƒ 1.50. J. en M. 12—-16. Dit boek doet de verzuchting slaken: och, hadden we meer zulke verhalen. Het is lectuur, die we van harte kunnen aanbevelen en ge moogt niet nalaten om dit werkje’ als ge het nog niet bezit, voor uw jongens aan te schaffen. Het behoort op de eereplaats in onze boekerij. In Jaap Holm" teekent de schrijver roerend schoon een jongensleven in zijn g’élooven en zijn zonden. Zoo kunnen slechts weinig schrijvers karakters teekenen. Gaarne zouden we eenige mooie, treffende passages afschrijven, maar 't boek is er vol van, en we zouden niet weten, waar te beginnen en waar te eindigen 321. W. G. v. d. Hulst. Er op of er onder. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.40 gec. J. 10—15. Historisch verhaal van de inneming van Den Briel. Het „wreekt u zelven niet" past Joost toe op den koster, die voor de geuzen vlucht. De jongens smullen van dit boek. 322. W. G. v. d. Hulst. Ergens in de wijde wereld. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.40 gec. J. en M. 10—14 i. Een echte van der Hulst al is het geen „Jaap Holm". Ook hier is de jongenspsycholoog aan ’t woord. De jongeren zullen 't mooi vinden, de meisjes zoowel als de jongens. 323. W. G. v. d. Hulst. Ouwe Bram. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.40 gec. J. (en M.) 9—15. Ouwe Bram — een oude bekende en nimmer verouderend. Psychologisch m.i. nog fijner dan Jaap Holm. Natuurlijk ontbreekt het in geen bibliotheek. 324-326. W. G. v. d. Hulst. Zoon vreemde jongen. — Willem Wycherts. — Peerke en z’n kameraden. — G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ 0.50 geb. elk. J. en M. 10—15. No. 1 is de geschiedenis van den verdwaalden Hans, een heel teer verte No. 2 v. d. Hulst's eersteling. De jongens zullen het een fijn oorlogsboek vinden. Hier is van de Hulst nog niet de teedere psycholoog. No. 3, het fijngevoelde — Peerke en zijn kameraden — is ook een meester- werkje. .... Natuurlijk alle drie als oude en niet verouderende bekenden hartelijk: aanbevolen. 327. Joh. v. Hulzen. Kasteel te koop. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.30. J. en M. 12—14. Van Hulzen is een goed verteller. De historie is a.v.: Het Kasteel kan met meer bewoond worden door den baron, die slechts geld genoeg over heeft om in een villaatje te trekken. De jongens inspecteeren nu het ledige kasteel en beleven allerlei avontuurtjes. Een boeiend verteld jongensboek. Met een ander boekje samen een goed bibliotheeknummer. 328. W. v. Hunnisga. Doorbraak. Uitg. Adm. Kantoor voor den Middenstand, Afd. Publiciteit, Zaandam. 40 cent. J. en M. 13—16. Deze novelle werd indertijd in ,,De Spiegel opgenomen als een der bekroonde inzendingen in ’n wedstrijd. Het verhaal wordt, wat uitgewerkt, hier in boekvorm aangeboden. Het leest prettig en heeft een goede strekking. 329. Idsardi. Gretske de Freule. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.75, ƒ2.35. J. en M. 13—16. Gaarne bevelen we dit goede verhaal voor onze bibliotheken aan. Het zal zeker bij de jongelui in den smaak vallen. Het maakt geen aanspraak op litteraire waarde, het wil geven een eenvoudig verhaal en dat is den schrijver wel gelukt. Het boeit tot het einde toe. 330. Idsardi. Mooie Marie. J. H. Kok N.V., Kampen, ƒ 1.75, ƒ2.40. M. 16 en ouder. Ook dit verhaal zij voor de oudste meisjes aanbevolen. Mooie Marie is een Friesch boerenmeisje, dat, bekoord door de verlokkingen der groote stad, daar dreigt onder te gaan. Aangetast door een ongeneeslijke kwaal hervindt ze rust en vrede in moeders stulp. Tenslotte sterft ze als verzoend kind Gods in haar Heiland. Idsardi beschrijft de zonde zoo kiesch, dat onze oudste meisjes met zegen het boek zullen lezen. 331. J. Ihlenfeld. De Joodsche Slavin. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.75. ƒ 2.50. J. en M. 13—16. „Een verhaal uit den tijd van Titus", naverteld en van aanteekeningen voorzien door J. A. Wormser. Een spannend verhaal, dat met genoegen gelezen zal worden. Daarbij verrijkt 't onze historische kennis van 't volk der Joden uit de jaren 60 tot 70 n. Chr. 332. G. Ingwersen. Klaas in Amsterdam. Amsterdam, W. ten Have. J. en M. 10—12. ’n Kinderboek, maar een, dat we met buitengewoon genoegen hebben gelezen. Wat verstaat mej. Ingwersen de kunst om heerlijk te vertellen. Neen, voor onze bibliotheken is 't niet in de eerste plaats een boek, al zullen er heel wat onder onze jongelui het verhaal met graagte uitlezen, 't Is voor jeugdiger klanten. Maar we moeten eerlijk zeggen zelden zulk een mooi kinderboek te hebben ontmoet. De gezellige verteltrant, de fijne manieren, waarop hier het zielegebeuren geteekend wordt, de echt verstandige wijze, waarop de grooten hier met de kleinen omgaan, — al die dingen saam maken dit boek tot een bepaalde aanwinst voor onze kinderlectuur. 333. G. Ingwersen. Een groot gezin. Amsterdam, W. ten Have. J. en M. 12—16. Een echt prettig boek, vlot geschreven en verteld. In het begin is het net of de losse verteltrant wat vermoeit, maar dat gaat over. Weldra pakt het u en ge legt het neer in de volle overtuiging, dat dit boek een aanwinst is voor uw bibliotheek. De jongelui zullen het met plezier lezen. Er kan groote vormende kracht van uitgaan, want Ingwersen teekent haar karakters nauwkeurig en houdt ze strak in de lijn tot het einde toe. Hoe „karakterzonde" veel „levensleed" berokkent zien de jongelui hier in klare en rake lijnen geteekend en menigeen zal beschaamd zijn beeld er in herkennen. 334. G. Ingwersen. G. Matter en ƒ. M. J. Brants. Luister eens even naar Uitg. Johs. Vlaanderen Oldenzeel. A'dam O. Geb. ƒ0.50. J. en M. 12—13. Reeds de naam der samenstellers van dezen schetsenbundel waarborgt ons dLHet°werkjT dat 95 blz. telt. geeft vijf vertellingen uit het kinderleven. Die verhalen hebben een evangeliseerende strekking en houden meer dan eens verband met den arbeid der Zondagsschool. We kunnen het werkje van harte aanbevelen. Vooral voor de jongeren onder onze leden. 335. Martin Joekel. De lotgevallen van Komeet. Hoorn, Drukkerij Edecea. ƒ0.25. ... No. 14 uit de kwartjesserie. Een vertelling van een Duitsch zendeling in Een luchtig verhaal, dat aan de oppervlakte blijft, en dan ook goede treinlectuur vormt. 336. C. Jacobs. De ster van Bethlehem. Een bundel Kerstverhalen verzameld, ƒ 1.25 ingen. Uitg. Van Gorcum en Comp. NV. te Assen. Hier vindt men schetsen van Rosegger, D. A. Cramer-Schaap, Pol de Mont, Streuvels, Mees e.a. T„ Er zijn mooie schetsen onder. De Vlaamsche zijn voor ons ongeschikt Daarvoor zijn ze te sprookjesachtig. De ware beteekems van het Kerstfeest blijft in deze schetsen helaas te veel op den achtergrond. We hebben zelf betere bundels. Dat neemt niet weg, dat vooral de schetsen van Rosegger, Mere.er, Mees, Lenotre en Cramer-Schaap boeiend en leerzaam zijn. Men kan ze gerust voorlezen. 337. M. Jacobs. De mensch — meester. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve, ƒ 1.75, ƒ 2.50. J. en M. 13—16. 'n Fantasie geeft dit boek. 'n Fantasie op het thema-, de mensch in zijn grootheidswaan meent alles door zijn techniek te kunnen dwingen, maar toch is en blijft Gods almacht verre boven het menschelijk kunnen uitgaan en dat zal zoo blijven ondanks alle ontwikkeling der techniek. De jongelui, de jongens vooral, zullen dit boek graag lezen, ze zullen er ook iets uit kunnen leeren. Meester van allen en alles, meester der wereld is God. En in onze dagen is die les ’n zeer wijze les. Gaarne aanbevolen, ook om den prettigen verteltrant. 338. Johanna. Aleida. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.75 geb. M. 12—16. , , . Hoewel er in 't geheel geen bezwaar is „Aleida in de bibliotheek op te nemen, kar ons dit verhaal maar matig bekoren. Het is wat onnatuurlijk; er wordt veel in gepreekt en de dialoog is gekunsteld. De stijl is niet bijzonder. We noteerden; een krachtloos meisje (188); de lucht was helder donkerblauw (189); mevrouw gaf teekenen van angst en schrik (198); het kind lag krank en buiten bewustzijn neer (198). Zoo kunnen we doorgaan. Voor onze kinderen is er wel wat beters. 339. A. F. Johnston. Joel. een Galileesche jongen. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.60. J. en M. 12 16. Joël leefde ten tijde van Jezus. Hij belijdt hem als den Messias, wat hem veel strijd en lijden kost. Het boekje is mooi. al zijn we altijd wat bang van werkjes, die de gewijde historie mengen met de fantasie. Uit dit oogpunt bezien achten we het wer niet aanbevelenswaardig. Het moet gezegd worden, dat de Schriftverhalen ongerept gebleven zijn. Voorwaardelijk dus aanbevolen. 340. C. Th. Jonge jan-de Groot. Job uit de Woonschuit. Wageningen, Gebrs. Zomer en Keuning. J. en M. 12—16. In veel opzichten doet dit boek denken aan de vroegere Zondagsschoollectuur, waarin steevast de personen tot bekeering kwamen en alles „goed afliep”, 't bekende „happy end”. Maar een oud gegeven kan in de handen van een schrijver tot nieuwe vormgeving gebracht worden. En dat is hier geschied. Het boek leest prettig, en de jongelui, die ik het boek in handen gaf, lazen het in één ruk uit, ondanks hun H.B.S.-wijsheid en ondanks de critiek aan die jeugd eigen! In onze bibliotheken zal het dan ook een gevraagd nummer worden, indien ge het opneemt. De verzorging door de uitgevers is schitterend. Royaal formaat, goede illustratie en een keurige band maken ’t tot een juweeltje als St. Nic.-geschenk. 341. C. Th. Jongejan-de Groot. Tom Welders. Wageningen, Gebrs. Zomer en Keuning. J. en M. 12—16. Dit boek verscheen eerst als verhaal in de Omroepgids der N.C.R.V. Het trok de aandacht van jong en oud. Men vocht er om! En nu het als boek verscheen, zal het z'n tweede triomftocht wel maken. Zet het maar gerust in de kast. Rust zal het er niet veel hebben. 342. H. Jongkees. Een visschersjongen in oorlogstijd. (Serie Altijd mooi). Illustraties van J. G. Kesler. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2, Utrecht, ƒ0.90, geb. ƒ 1.25. Een verhaal uit de bange oorlogsjaren 1914—1919. Aanbevolen. 343. Hadr. Junius. Geheiligd leed. J. H. Kok, Kampen, ƒ 1.90, ƒ2.50. J. en M. 15—16. „Geheiligd leed" brengt ons naar Palestina ten tijde van Bar-Cochba, den valschen Messias. Ook hier wordt het leed geheiligd in dien zin, dat er zijn die den Man van Smarten in het geloof als hun Heere en Heiland omhelzen. Voor de oudsten zeer aanbevolen. 344. ƒ o Kalmijn—Spierenburg. De club van Bommeltje. Nijkerk, G. F. Callenbach. Geb. ƒ 1.25. (Ster-Editie). M. 12—16. De avontuurtjes van een meisjesclub maar zoo gegeven dat de tendenz zeer goed is. Bovendien prettig geschreven. Aanbevolen. 345. Cherry Kearton. Mijn vriend Toto. Uitg. N.V. HollandiaDrukkerij, Baarn. Ing. ƒ2.—. J. en M. 12—13. Toto is een aap, een chimpansee, die Kearton op een van zijn reizen door Afrika van een olifantenjager cadeau kreeg. Het blijkt een intelligent diertje te zijn, dat tenslotte in de Londensche dierentuin zijn leven eindigt. Voor de jongens geen onaardig boekje. 346. Ida Keiler. Langs ’s levens kronkelpaden. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.50. J. en M. 12 15. Een echt Keller-boekje. Bekende recepten: onschuldig verdacht, achterbuurtvrouwtjes, politiebureau's enz. Maar levendig verteld en alles loopt goed af. •t Verhaal eindigt met een lief bruidspaar en veel zegeningen. Bij Ida Keiler komt altijd alles terecht. Zet evenwel het boekje gerust in de kast. Het zal vooral door de meisjes graag gelezen worden. 347. Ida Keiler. Het rijkste loon. G. F. Callenbach, Nijkerk. J geb. J. en M. 10—14. Een echt Kellerverhaal van arme actiterDuurcmenscneu e.. .si¬ lenen. Alles volgens het bekende recept. Maar onderhoudend verteld e» door J „ nnnrnp np 1p7PT1 Dus aanbevolen. Ut o 348. Eric P. Kelly. De Trompetter van Krakau. Amsterdam, \/.Holi_ ’ \\r in i70(i T. 12—16. Kenia en vvcucuuuu. j * j > _ 1 nt l De uitgevers deelen mede, dat dit boek bekroond is met de John Newbery medaille als het beste boek voor de jeugd in Amerika verschenen. Dat is niet mis! Amerika, een werelddeel, waarbij ons landje is a.s een muis tegenover een olifant. En daar het beste dat verschenen is! ... i .. ... j 1. V.r^r\n noenannpn. M n verwacntingen waren aan uuit aw a'—i Misschien ligt het daaraan, maar 't is me niet meegevallen. Het is een roffelvuur van avonturen, het een al spannender dan het ander. Jongens met fantastischen aanleg zullen het dan ook wel graag lezen. En als zoodanig kunnen we het wel aanbevelen, ook voor onze jeugd¬ bibliotheken. . , . , Maar gelukkig hebben we heel wat betere boeken. Als dat t beste is door een „r.f.UfU»! nenrndiireerd. dan moqen we blij zijn in Holland te wonen. w —' « 349. Kerstboek. In Efratha’s velden. Bolsward, Schermers DrukKerij T I;t/.mrarü n CU uuytvtii). J ■ Dit mooie werkje in keurige uitvoering bevat bijdragen van verschillende hand in proza en poëzie. Er is mediteerende en verhalende poëzie in. Maar alles richt zich op de Kerstgedachte. Voor onze jongelui een goed boek, dat hun tot rijken zegen kan zijn. 350-354. /. Keuning. De Paardekooper van Helpman, Frans bchreur van Loppersum. De Vogelvanger van Winsum, Boer Allaard Harms _ . 7 . . ^ -r , 1. • W-a-ari T P« M van Wedde, Ue zonderling. vjroninyeu, ia. jau >■ - 12—:16. , Hot ,-sifon neleden. dat de eerste druk van deze boeken het licht zag en we dachten ook niet, dat ze ooit in herdruk zouden komen, omdat het zoo lang duurde- . Eensdeels hebben we met genoegen ze opnieuw gelezen, wam een levendigen verteltrant en zijn beschouwing van den tijd der Reformatie is i n c— gc~uuu vjucumuttiu. Maar anderzijds vinden we het jammer, dat niet eenige revisie is toegepast ten opzichte van het antipapistisch karakter dezer lectuur. Of eigenlijk-echt antipapistisch zijn deze boeken ook weer met. ue eenre anti-papist bidt niet voor Rome, maar scheldt er alleen maar op! t i i i i *. «clora or vaaV mPt dronken monniken in aeze Doeken eenter, nue ïuwc wwhwiu ■ «■— en d.g.1. in voorkomen, wordt nog tot gebed voor Rome aangespoord. lammer, dat ruwe uitdrukkingen en scheldwoorden de lectuur veronaange¬ namen. Het is mogelijk dat dit alles is naar den trant van den tijd, waarin deze verhalen spelen, maar bekoren kan het ons daarom nog niet. . ... r < , • .. _ 1. - on Ao rtlaatiPQ Wat het uiterlijk betrett, de boeken zijn een eenre vuiwuuya*t ^ op den omslag vinden we kortweg: leelijk en nog eens leelijk. We raden aan deze boeken eens met de jongelui te bespreken voor en aleer ze in de bibliotheek worden opgenomen. Dan kan men op enkele minder goede dingen nog eens de aandacht vestigen. 355. /. Keurling. De Zwerveling. Rotterdam, J. M. Bredee. ƒ0.75, ƒ 1.25. J. 12—16. De boeken van Keuning, voor zoover wij die kennen, hebben alle twee bezwaren: le. ze zijn op het kantje af antipapistisch, maar redden het nog door tot gebed voor Rome aan te manen en 2e. bevatten ze alle ruwe passages, die we onze jongens liever niet zouden voorleggen. Gemeene scheldwoorden schijnen bij Keuning tegenover paters en nonnen wel geoorloofd. We raden ten zeerste matig gebruik van zijn boeken aan. Ook ,,De Zwerveling” wordt door deze bezwaren gedrukt: zie o.a. blz. 934-48-74 enz. Toch is dit boek wel aan te bevelen om de goed Gereformeerde beschouwing van den tijd der Reformatie en de beschrijving van de uitredding van Gods kinderen uit allen nood. 356-360. ƒ. Keuning. Ewoud de Kruisvaarder: Gerolf en de Noormannen: Wieland de Smid; De Reus uit Friesland: Balderik de Lijfeigene. Groningen, Firma Jan Haan. Prijs per deeltje ing. ƒ1.10, geb. ƒ1.75. Al deze verhalen spelen in vroegere tijden. We maken kennis met de toestanden op maatschappelijk en kerkelijk gebied in de eerste tijden van het Christendom hier te lande en ook met de donkere dagen der Middeleeuwen En de teekening dier toestanden is zoo, dat we er in meeleven, er een kijk op krijgen. We kunnen daarom deze boekjes wel aanbevelen. 361. P. Keuning. De geheimzinnige schat. ƒ1.—, geb. ƒ1.50. La Rivière en Voorhoeve, Zwolle. J. en M. 12—16. Een boek dat de jongens — en vooral de meisjes — heel mooi zullen vinden. Het beschrijft de lotgevallen van een Schotsch meisje, dat een geheimzinnige schat ontdekt. Natuurlijk geschiedt die ontdekking op een ongedachte (en vernuftig verzonnen) manier. Een boeiend en goedkoop boek. 362. P. Keuning. Appie Nijland. J. H. Kok N.V., Kampen, ƒ 1.90, ƒ 2.75. 16 en ouder. Dit is het verhaal van een jeugdleven. Appie Nijland, opgevoed door zijn stijfhoofdige grootmoeder, maakt de bekende jeugdconflicten door van teleurstelling in liefde en studie en van den strijd om te komen tot de gevestigde christelijke levensovertuiging. De structuur van het boek maakt dat slechts de oudsten het kunnen lezen. Vooral voor de bibliotheken der J.V. en groote M.V. bevelen we het werk hartelijk aan. Het is ook nu nog niet verouderd. Het zal de jonge menschen sterken in den strijd die ook zij te strijden hebben, zij ’t in gewijzigden vorm. Ook wijl de oplossing van het conflict in den herdruk zuiverder en natuurlijker werd. 363-379. C. Joh. Kievit, a. Jongens van Oudt-Holland. J. 12—16; b. De Kennemer Vrijbuiter. J. 12—16; c. In den Otter. J. 12—16: d. De duinheks. J. 12—16; e. Vroolijke vertellingen. J. 12—16; ƒ. Toen Dik Trom een jongen was. J. 12—16; g. De Zoon van Dik Trom. J. 12—16; h. Pension Zonneduin. J. 12—16; i. Ab en zijn vrinden. J. 12—16; j. Uit het notulenboek van Dorus. *) J. 12—16. Elk boek geïll. a—j. Amersfoort, Valkhoff & Co. — k. Okke Tannema. ƒ 1.75, ƒ 2.50. 12—16; /. De club ,,Van Zessen klaar”, ƒ 1.75, ƒ 2.50. 12—16; m. Fulco de Minstreel, ƒ 1.10, ƒ 1.75. 12—16; n. Het slot op den Hoef. ƒ1.10, ƒ1.75. 12—16; o. Wilde Bob. ƒ1.10, ƒ1.75. 12—16; p. In woelige dagen, ƒ1.10. ƒ1.75. k—p Amsterdam, Van Holkema 6 Warendorf. Ongetwijfeld levert deze schrijver superieur werk. Wel is t eene boek heel wat beter dan ’t andere, maar elk boek draagt toch het cachet van een mooi verteld verhaal. Bij wat in het rapport gezegd wordt over „Boeken a la Dik Trom” houde men dan ook wel in het oog, dat het daar geschrevene gaat over het „soort” boeken, hier genoemd. Van dit genre is bijv. het op een na laatste nummer hierboven vermeld, op het kantje af in de lijst opgenomen. Maar daartegenover vindt ge in de nummers a, g en h drie boeken van historisdh karakter. Daartegenover gelden de bezwaren natuurlijk niet! Die boeken kunnen onverdeeld worden aanbevolen. Wat echter het andere werk van den heer Kieviet betreft, zijn de meeningen zeer verdeeld. Zie daarover het rapport. We zullen er daarom hier niets van zeggen. We hebben titels en prijzen opgegeven en we zouden willen raden voor ge tot aankoop overgaat, zie aie boeken dan eens te leen te krijgen, uit de een of andere bibliotheek bijv. Oordeel dan zelf of ge de bezwaren van een deel der commissie deelt, dan wel of ge 't eens zijt met het andere deel, dat deze lectuur elk geval op zich zelf beoordeeld wil zien, maar in ’t algemeen geen redenen meent te hebben om de boeken onvoorwaardelijk af te keuren. Men zij dus voorzichtig. In dit genre is er veel lectuur, die we onvoorwaardelijk zouden afkeuren, wat o.i. bij de boeken van K. niet noodig is. 380. W. H. Kieviet. Dollie. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ 0.60 geb. J. en M. 12—15 j. Een stoelenmattersmeisje. dat tijdelijk met een ordelijk christengezin in aanraking komt, keert later geordend terug en voor haar is zelfs de hoop, dat zij een kind van God geworden is. Prettig en natuurlijk verteld is het boekje een juweeltje voor onze meisjes. 381. Hugo Kingmans. Zoekers. Den Haag, D. A. Daamens Uitg. Mij. ƒ2.75, ƒ3.75. J. en M. 14—16. Gaarne aanbevolen. Het valt op, dat de overgang van het eene tafereel naar het ander wat onverwacht is, maar om de uitnemende strekking van dit boek bevelen we het gaarne aan. Hier zijn „zoekers” geteekend, die het, de een op deze, de ander op die manier trachten te vinden, terwijl het toch maar op één wijze in orde kan komen. Duidelijk wordt dit aangewezen. Zij dit boek velen tot een rijken zegen. *) Valkhoff en Co. verzuimde ons titels en prijzen op te geven. We staan dus voor deze boeken niet in, dat ze nog in het fonds zijn. Red. 382. Hugo Kingmans. Meester Meindert. Gron., Jan Haan. 300 blz. ing. ƒ1.50, geb. ƒ2.25. J. 12—16. Een boek over den bekenden Koevordenschen schoolmeester, die in het rampjaar zich zoo dapper weerde. Gaarne aanbevolen. 383. Hugo Kingmans. De Vaandrig van den Prins. Geb. ƒ1.50. Uitg. v. d. Bond voor Geref. Jeugdorg., Den Haag, Bazarlaan 46. J. 12—16. Oorspronkelijk inlegvel van het Geref. Knapenblad, is dit boek thans een kloek werk voor uw bibliotheek geworden. Het schetst den bangen strijd in 1672, die Willem III tegen den overmachtigen vijand, Lodewijk XIV, te voeren had en doet dat op een boeiende en leerzame wijze: Het boek ontbreke in geen enkele bibliotheek. 384. H. Kingmans. Het huisje aan den overweg. N.V. W. D. Meinema, Delft, ƒ0.75 gec., ƒ1.25 geb. J. en M. 12—14. In het gezin Waanders komt armoe. Maar bovendien onverdiende schande, als vader van diefstal wordt verdacht. Om de verdachtmaking der dorpelingen te ontkomen, gaat het gezin in Rotterdam wonen, tot de ware dief gevonden wordt en het gezin weer met blijdschap in ’t geliefde dorp terugkeert. Een kostelijk boekje, dat een waarachtig christelijken geest ademt, boeiend tn vlot geschreven is. Het ontbreke in Uw bibliotheek niet. 385. Hugo Kingmans. De Abelsen. N.V. W. D. Meinema, Delft. ingen. ƒ0.60, gec. ƒ0.65, geb. ƒ 1.45. Ziehier een kostelijk historisch verhaal, waarin over de eerste Watergeuzen wordt gehandeld. We maken alle wreedheden der Spanjaarden mee, doch de schrijver verbloemt evenmin die der Watergeuzen. Het ging toen hard tegen hard, maar uit alles blijkt toch dat in die dagen deze geuzen den strijd voerden voor de vrijheid van geweten en dat er een krachtig geloofsleven zich openbaarde. Zet het boek in Uw bibliotheek. Het zal niet veel thuis zijn. 386. H. Kingmans. Als een veldhoen op de bergen. Uitg. J. B. v. d. Brink, Zutphen. ing. ƒ 0.60. J. 12—16. Een boek uit den tijd van de Watergeuzen, waarmee de begaafde schrijver de jongens een grooten dienst heeft bewezen. Het sluit aan bij ,,De Abelsen" van denzelfden schrijver en is even boeiend. Het boek is een goedkoope uitgave van het Ger. Traktaatgenootschap en kan alleszins aanbevolen worden. 387. Hugo Kingmans. David Gwijn. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve. 2e druk. ƒ 1.25, ƒ 1.90. J. 12—16. Een historisch verhaal, zooals we ze zoo graag voor onze jongens hebben. En waarom zouden onze meisjes ook niet lezen van ,,hoe Gods vinger de historie schreef"? En als die historie dan geboden wordt in ’n echt smakelijk vertelde geschiedenis van 'n Engelschman op de Geuzenvloot, al zijn wederwaardigheden als hij op de galeien terecht komt, waar hij echter weet te vluchten er via de vernietiging van de Onoverwinnelijke Vloot weer bij zijn vrouw ij Maassluis terug te komen, dan is dat een dubbele deugd. Zet dit boek in Uw bibliotheek, ge zult er pleizier van beleven, want er is geen twijfel aan: onze jongelui van beiderlei kunne, ze zullen er van. smullen. 388. H. Kingmans. Een vroolijk vijftal. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve. ƒ 1.50, ƒ 2.25. J. en M. 12—16. Een van Kingmans’ beste werken. We maken allerlei zorgen, pretjes en avonturen mee van de dokterskinderen. In dit gezin heerscht een echt christelijken geest. Het boek is vooral voor de jongeren zeer geschikt en we kunnen het dan ook rondom aanbevelen. 389. H. Kingmans. De kajuitsjongen van Heemskerck. La Rivière en Voorhoeve, ƒ 1.25, geb. ƒ 1.90. J. 12—16. Een verhaal van de bekende tocht van Heemskerck en Barends naar Indie om het Noorden heen. Spannend verteld en uitnemend geschikt voor de bibliotheek van de K.V. Hartelijk aanbevolen. 390. G. P. Klijn. Kerstfeest met de rijdende gemeente. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ0.50. J. en M. 10—14. Een Kerstfeest in een woonwagenkamp georganiseerd door den onderwijzer Wendelaar. Goed geschreven en prettig verteld voor de jongste leden. 391. P. J. Kloppers. Door hooge zeeën. La Rivière en Voorhoeve, Zwolle, ƒ 1.90. J. en M. 12—16. Een verhaal uit de dagen van de vestiging der Hollanders in Noord-Amenka. Een oude, goede bekende. 392. B. Knoop. De Zeeroover van Vuurland. Uit het Duitsch vertaald. U. M. Broekhof! N.V., Domplein 2, Utrecht. J. 12—16. Dit is een spannend boek vol avonturen, dat een interessant verhaal geeft over een onbekend stukje aarde en dat zeker door de jeugd met genoegen zal gelezen worden. (Serie ,,Altijd mooi ). 393. E. Knuttel-Fabius. Onder de Korenmaat. A'dam. Mij. voor goede en goedkoope lectuur. De titel van dit kwarto-boek moet berusten op 'n verkeerde exegese van den bekenden Bijbeltekst. Verder is het boek neutraal. Ook komen er enkele leelijke fouten in als bijv. tweemaal herhaalde zinnen, die bij de correctie er door glipten. Maar dan is het met ,.bezwaren uit. , Dit verhaal hebben we met buitengewoon veel genoegen gelezen, t Geeft n fijne teekening, werkelijk iets buitengewoons. Inzonderheid voor onze oudste meisjes bevelen we het boek met warmte aan. Het behoort tot die zeldzaam voorkomende boeken, die strikt neutraal zijn gehouden en die we toch gerust aan onze jeugd in handen geven. Wat ons niet belet te zeggen: Wat zou 'n dergelijk boek er bij winnen, als er de liefde van Christus in sprak. Lees het maar eens, leiders en leidsters en ge zult het, we twijfelen er zelfs niet aan, ons grif toegeven. 394. Elize Knuttel-Fabius. Hans en Hannie. Uitgave „Boek en periodiek”, Den Haag, thans firma G. W. den Boer, Middelburg. Ons werd dit neutraal gehouden werkje toegezonden ter recensie. Voor de allerjongsten is het een vlot verteld verhaal. De uitdrukking „zalig" corrigeere men (pag. 51; 117). 395. Ds. J. Kok. De afscheiding in de schaduw van het Koninklijk Paleis te Apeldoorn. Nov. 1835. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.—. J. en M. 14—16. Een boekje met interessante bijzonderheden over de historie der afscheiding te Apeldoorn. Van deze lectuur geldt volkomen wat Ds. Kok in zijn „Inleiding" zegt, dat het „bedenkelijk is een geschiedenis te vergeten, die zoo kennelijk door Gods vinger werd geschreven . Onze jongeren moeten veel lezen over de leidingen Gods met onze vaderen; ze moeten aan de hand van betrouwbare gidsen als Ds. Kok de geschiedenis der kerk meeleven, om gebouwd in het allerheiligst geloof, straks in Christus' kerk bewust mee te leven. 396. Ds. J. Kok. Meister Albert en zijn zonen. 2e druk. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.25, ƒ1.50. J. en M. 12—16. Bij de herdenking in 1934 van het eeuwjaar der Afscheiding werd dit boek in tweede druk uitgegeven. Het geeft de geschiedenis der Afscheiding in Drenthe, maar het is van beteekenis voor heel ons land. Echt smakelijk wordt er verteld van het lief en leed dier dagen. En zulke lectuur is voor jongelui als de onze van groote opvoedkundige waarde. We bevelen het zeer gaarne aan voor onze bibliotheken. 397. Truida Kok. Biene v. Edoma. A'dam, Holkema en Warendorf. Geb. ƒ 0.95. M. 12—16. Een mooi boek, dat vooral onze meisjes zullen waardeeren. Het geeft n fijne karakterteekening van een meisje met ’n sterk gevoel voor waarheid en recht, dat ondervinden moet, dat deze karaktertrek nu niet bepaald „algemeene" waardeering vindt. Biene is ’n meisje zooals we er onder de moderne meisjes onzer dagen maar al te weinig vinden, ’n Echt kind met een groote liefde voor wie haar het naast zijn, maar ook voor haar werk en voor allen, die ze op haar weg ontmoet, tot ze straks met den jongen dokter van het dorp tot een gelukkig saamleven komt. Een paar maal komt er 'n danspartijtje ter sprake, maar in dezen kring gaat toch ook het leven niet langs de kerk heen, al is het geestelijk element maar heel zwakjes. Een enkele maal teekenden we een ongeoorloofde uitdrukking aan, die men weg moet schrappen. 398. ƒ. C. de Koning. Bunyans Christenreis voor de jeugd bewerkt. Met korte levensbeschrijving. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.50, ƒ2.40. J. en M. 12—16. ^ Van Bunyans boek gaat altoos weer bekoring uit. En het is wonderlijk zooals dit verhaal ook kinderen trekt, hoewel de geestelijke dingen, waar het om gaat, oogenschijnlijk zoo ver boven hun denksfeer liggen. Een goede bewerking van het boek, een bewerking door een Gereformeerd auteur, was er voor de jeugd nog niet. En het verheugt ons daarom te meer dit boek van onzen vroegeren medewerker, den heer J. C. de Koning te mogen en warm te kunnen aanbevelen. En de bewerking van de stof èn de uitvoering èn de platen èn het voorafgaand levensbericht, — zij alle als om strijd vragen een goede pers. En zonder twijfel zullen uitgever en bewerker daarover met te klagen hebben. . , . Dit boek plaatse men in elke bibliotheek en men brenge het onder de jongens en meisjes. Moge het velen ten zegen zijn! 399. Willy de Koning. Naar die Ou-Transvaal. Baarn, Bosch en Keuning. ƒ 1.50. J. en M. 12—16. Een reisverhaal, maar waarbij het geheel een echt verhaal blijft en op losse, ongedwongen manier U heel Transvaal laat zien. Er zullen er onder Uw jongens en meisjes zijn, die er „niks aan vinden. Maar evengoed en meerderen zullen genieten van het land van Louis Wesseis en de Blikoortjes. Aanbevolen. 400. Dc. A. B. Kocff. Een vacantiereisje naar Java. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf N.V. Tip-top-serie. ƒ 0.85 geb. J. en M. 10—14. Een aardig boekje voor de jongens. Neutrale lectuur. Bij mogehjke ruwe uitdrukkingen handele men volgens de wenken van dit rapport. 401. Mc. ]. Kist. De ondergang van het rijk van Montezuma. A dam, v. Holkema en Warendorff. ƒ0.85 geb. (Tip-top-serie). Een avontuurlijk werkje voor 10—14-jarigen. Geen verkeerde lectuur. Mogelijke ruwe woorden schrappe men of handele volgens dit rapport. 402. C. i>. d. Kouwe. De tocht van de Wanhoop. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.50. ƒ 2.25. J. 12—16. Een aardig verhaal van 'n tocht die eenige jongens maken met n ouwe schuit. Het gegeven is niet bepaald nieuw, maar de schrijver vertelt op smakelijke manier van wat de jongelui op dien tocht hebben beleefd. Het boek zal zijn weg wel vinden naar onze bibliotheken. 403. C. v. d. Kouwe. De Genius van den Baron. Den Haag, J. van Bleek. J. en M. 12—15. Dit boek verscheen in de bekende serie Christelijke jongens- en meisjesboeken. die door den heer J. van Bleek, op keurige wijze verzorgd, op de boekenmarkt wordt gebracht. ... . , We hebben herhaaldelijk deze serie aanbevolen. Ze voldoet ongetwijfeld aan een bestaande behoefte. , . Eerlijk gezegd, kan dit boek mij maar zeer matig bekoren. De (goede) genius van den baron is te mooi om waar te zijn. De teekening van den baron en diens houding tegenover het eenvoudige dienstmeisje is al evenzoo onwaarschijnlijk. Maar er zitten ook mooie stukken in het boek en het poogt een oprecht Christendom te teekenen. Daarom herhalen we. ook met het oog op dit boek. abonneer U voor de bibliotheken Uwer K.V. en M.V. op de serie-Van Bleek. 404. G. Kraan-v. d. Burg. De afhouwer van de VI. 119. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.40 gec. J. 10—15. Het gegeven is vrij goed uitgewerkt, al is het geen boek, dat bepaald spannend is; maar mijn jongens vonden het toch wel mooi. 't Is ook goed dat de jongelui het moeilijke zeeleven leeren kennen en van den arbeid in Dieppe lezen. Aanbevolen. 405. G. Kraan-v. d. Burg. Het huis ,,De gouden el". J. H. Kok N.V., Kampen, ƒ 1.90, ƒ 2.75. J. en M. 16 en ouder. Wel het bekendste boek van de begaafde schrijfster. We leven er in mee met de zorgen, vreugden en moeiten van de bewoners van het huis ..De gouden el". ’s Heeren trouw wordt in dit gezin bevestigd. Onze oudste meisjes zullen' het werk wel waardeeren. In de bibliotheek der groote M.V. is het eigenlijk pas geheel op zijn plaats. En daarvoor van harte aanbevolen. 406. ƒ. G. Kramer. De Landverkenners naar Nieuw-Amsterdam. Amersfoort, Valkhoff en Co., 2e druk. ƒ1.—, ƒ1.75. J. 12—16. Een prettig verteld verhaal van de vestiging van een groep Hollanders in de nieuwe wereld. We leven den moeilijken tijd mee, den strijd met de Roodhuiden, den roof door de Engelschen van de Hollandsche kolonie. Het een zoowel als het ander zal het boek bij de jongelui in trek doen zijn. Al is het verhaal geen Christelijk verhaal, toch blijkt uit kleine bijzonderheden dat deze menschen niet leven buiten God en Zijn Woord. Hier en daar zouden we een enkele uitdrukking liever door een andere vervangen. 407. W. Laatsman. Sloeberke Slob. J. N. Voorhoeve, Den Haag. ƒ1.40, ƒ1.90. J. en M. 13—16. 't Verhaal van een Vlaamschen schoenmaker, die „geus" werd, in zijn „hoveke" een „kapelleke" bouwde en wiens huis zoo het middelpunt werd, vanwaar het evangelie verbreid werd. In ’t leutige Vlaamsch is de dialoog in het boek een genot. Zeer hartelijk aanbevolen. Een prachtboek voor onze jeugdbibliotheken. 408. Mien Labberton. Groote blijdschap. Een bundel Kerstverhalen voor kinderen van 8—14 jaar. Amsterdam, Bigot en Van Rossum. ƒ1.90. De hier geboden verhalen zijn als verhalen wel te waardeeren en te gebruiken, maar waar het Kerstfeest er bij te pas komt, is het toch nooit zoo. dat de „groote blijdschap" der Heilige Schrift er immer spreekt. En dat is n groot bezwaar. Wie ze dan gebruiken zal, moet dat clement, het onmisbare, er zelf in brengen. Voor een goed verteller is dat niet zoo moeilijk. 409. P. M. Legène. Van Boschnegers en Roodhuiden. Den Haag, J. N. Voorhoeve, ƒ 1.25. De oud-gouverneur van Suriname, de heer G. J. Staal, schreef een inleidend woord voor dit boekje. Het vertelt ons van de verschillende gekleurde rassen, die Suriname bevolken, van hun zeden en hun godsdienst. In simpele taal geschreven, is het een ontroerend boekje en afdoender dan menig streng logisch betoog doet het door zijn klare eenvoud zien, dat het een leugen is als „men" beweert: laat die volksstammen wat ze zijn, ze zijn gelukkig in „hun" „geloof" en hebben geen behoefte aan het evangelie. Zeer hartelijk en nadrukkelijk bevelen we dit kleine boekske aan voor onze bibliotheken. Laten onze opgroeiende jongens en meisjes deze lectuur lezen. Ze is meer waard dan stapels ,,ontspannings"-lectuur. 410-421. Jacob van Lennep. Romantische werken, compl. 12 dln. (roode banden) a ing. ƒ 0.90, geb. ƒ 1.50. I. De pleegzoon. — II. Ferdinand Huyck. — III. De roos van Dekama. — IV. Elizabeth Musch. — V. Novellen. — VI—VIII. Onze voorouders, I—III. — IX. De Pleegzoon. — X. Ferdinand Huyck. — XI. De roos van Dekama. — XII. Elizabeth Musch. Per compleet stel ineens (4 deelen ing. ƒ 6.—, geb. ƒ 9.60. Meesterwerken, Royal Octavo met 20 illustraties in elk deel ing. ƒ 2.25, geb. ƒ 3.25. I. De pleegzoon. — II. Ferdinand Huyck. — III. De Roos van Dekama. — IV. Elizabeth Musch. Per compleet stel ineens (4 deelen) ing. ƒ 8.50, geb. ƒ 12.50. A. W. Sijthoff s U. M. Leiden. J. en M. 15—16. Mr. J. van Lennep is een onzer grootmeesters op het terrein der litteratuur. Ongetwijfeld staat dan ook bóven alle bedenking de vraag of zijn lectuur door ons publiek genoten mag worden. In zoover deze lijst beoogt uit te zuiveren datgene, dat onder ons contrabande behoort te zijn, behoeft geen moment de vraag te rijzen of we Van Lennep al of niet onder onze lectuur zullen opnemen, ’t Klinkt wel ietwat overdreven, maar er is toch een groot stuk waarheid in hetgeen Dr. Jan ten Brink in zijn „Geschiedenis der Noord-Nederlandsche Letteren" zegt: „ieder beschaafd Nederlander heeft Van Lenneps roman gelezen". Inderdaad er zullen niet velen gevonden worden, die de pennevruchten niet kennen van den man, van wien C. Busken Huet getuigt: „Van Lennep was onze prettigste litteraire gestalte, die de kunst verstond „vijftig jaren lang amusant te blijven . We zullen ons niet vermeten in een beoordeeling van Van Lennep te treden. Fel is hij aangevallen door hen. die hem verwijten, dat hij niet oorspronkelijk was, even sterk is hij geprezen door mannen van onverdachte reputatie en ons volk las Van Lennep, zoodat H. Binger kon zeggen: „Wie zal zoo licht Van Lennep evenaren, Heel Nêerlands vriend? Heel Neerlands vriend, ’t wordt treffend geïllustreerd door het historische gezegde van den stations-kruier, die op de vraag: „wie die grijze m n heer was , verbaasd terugvroeg: Ken je onzen Van Lennep niet?" In onze dagen van licht verteerbare geestelijke spijze, zal men allicht v. L. „langdradig" noemen; in deze dagen van wuftheid hem wellicht te degelijk vinden, hem den man van het gemoedelijke, die op echt-19e eeuwsche-wijze „tante Letje", de gereformeerde tante, teekent als de bekrompene, kortzichtige maar toch innerlijk goede en vrome. Van Lennep heeft graag een waardeerend woord over voor de tantes Letje, maar zijn hart gaat uit naar tante Van Bempden! Christelijke lectuur geeft Van Lennep dan ook beslist niet. Hij verontschuldigt zich veeleer dat men in groote families allicht nog van het soort van tante Letje aantreftl Maar anti-Christelijke lectuur geeft v. L. zeker ook niet. En hier komen we tot de vraag is v. L. voor onze jongeren geschikt? Mij dunkt: ja! De producten van erkend litteraire waarde kunnen we onzen jongens niet straffeloos onthouden. Ze moeten de wereld leeren kennen en wéten wat er van ons wordt Set fél T T1 °n2e wereidbeschouwi"3 denkt. Zeker, we onthouden hun het fel-vijandige. Jongens zi,n geen mannen, die rustig van uit eigen levensbeschouwing over de vragen kunnen oordeelen. Maar dat soort lectuur gaf Van Lennep niet en zeker niet in de bovengenoemde pennevruchten Een andere vraag is of de lectuur over 't algemeen niet te zwaar zal zijn. Och allicht zullen er vele jongeren zijn, die er lang niet „bij" kunnen. Van Lennep is geen fabrikant van zoete koek, die ieder slikken kan! Maar over 't algemeen zullen de oudere jongens, die van 15-16 jaar. Van Lenneps werken zeer wel kunnen gemeten. H.j is een prettig verteller en geeft een schat van historische kennis m aangenamen verhaalvorm. Een andere vraag is of het gebruik van woorden naar onze overtuiging ongeoorloofd, het raadzaam zou maken Van Lenneo aan onze jongens te onthouden. M. i. neen! Het standpunt, tegenover deze kwestie in te nemen, wordt in het rapport uitvoerig toegelicht. Spreekt er eens over met hen, die de boeken lezen. Laat eens een uurtie aan het bespreken van dezen auteur gegeven worden. De moeite van hem die zich daarvoor geeft, zal rijkelijk beloond worden. Maar bergt uw jongelui niet on in kaasstolpen! Daar houdt ge ze toch niet. Ze zijn in de wereld en hoeren de wereld, dag in dag uit. Tracht veeleer hun hart te treffen en in hen aan te kweeken de lust om vrijwillig zich te schikken onder de tucht van het beginsel Ziedaar onze meening, kort en al te sober, omdat de ruimte ons dwingt. Waar 't zulk een belangrijke vraag gold als deze: zullen we de werken van een onzer grootste schrijvers in onze bibliotheken opnemen, hebben we gemeend ook anderer meening te moeten vragen. We wendden ons tot den heer H I van Wijlen een paedagoog van professie, die met jongemenschen dagelijks verkeerde. En hij gaf, wat ons verblijdde, een gelijksoortig advies, met verlof het naar wensch te gebruiken, waarom wij het tot besluit laten volgen: „k Heb destijds met de heeren hier (de heer v. W. was directeur eener „kweekschool) ook eens over de zaak gesproken. Wij vonden alle genoemde „werken geschikt voor de oudere gasten (15—16 jaar). Men moet altijd bedenken, we kunnen onze jongens nu eenmaal niet in een watten doosje leggen: „zij moeten ook door het leven. En in Van Lennep zit toch altijd, ook bij raarder ,.passages, een goed stuk HolJandsche degelijkheid". 422. J. Lens. Randensche Jongens. D. A. Daamen U. M. Den Haaa ƒ1.40, ƒ2.40. a‘ De uitgever zond ons dit boek niet toe. We herinneren ons het vroeger gelezen te hebben en kunnen het uit dien hoofde aanbevelen. De auteur is trouwens genoegzaam als kinderschrijver bekend. 423. ). B. de Liefde. De Geuzen. Kampen. J. H. Kok. ƒ 2,10 ƒ 2 90 J. en M. 14—16. De Geuzen nemen in den grooten kamp, op onze erve gestreden voor recht en voor vrijheid van geweten, een belangrijke plaats in. Hun historie mag door et opkomend geslacht wel terdege gekend worden. Het valt niet te ontkennen, dat de kennis, die de school aanbrengt stukwerk is; dat kan ten opzichte van een historie als die der Geuzengeschiedenis veelal niet anders, omdat hier menige bladzijde deerlijk besmeurd is door wandaden en daartegenover het waardeeren van het goede in hun optreden uiterst moeilijk is. Het werk van De Liefde, dat we hier bespreken, is voor onze knapen zeer geschikt om ze iets meer van de Geuzen te laten zien, dan op de schoolbanken mogelijk was. De schrijver vermijdt alle kwetsende en walgelijke tooneelen, laat de gebreken en zonden van dit ruwe volkje goed uitkomen, maar ook laat hij zien hoe ze in Gods hand mede het middel waren om ons te verlossen van het Spaansch en inquisitoriaa qeweld. We bevelen het lijvige boek voor onze 14—16 jarigen gaarne aan. 424. /. L. F. de Liefde. Onder zes nichtjes en neefjes. G. F. Callen- bach, Nijkerk. J. en M. 11—16. De auteur van „Een zomer aan zee” heeft sinds jaren succes met haar boek, waarin de verwende Emma levenswijsheid leert in het groote, sobere gezin van haar Oom, den predikant. Goede wijn behoeft geen krans. Het ontbre e in uw bibliotheek niet. 425. /. L. F. de Liefde. Een zomer aan zee. I, II. Arnhem, H. ten Brink. t). J. en M. 12—13. c , . Dit is de zesde druk van dit mooie no. uit de serie: Leesboek voor School en Huis, onder Redactie van J. C. ^Virtz Czn. . , De Liefde vertelt zoo mooi en de illustratie staat er zoo leutig bij, dat onze jongens en meisjes, vooral de jongeren, telkens weer met plezier naar dit verhaal grijpen. Als men de twee deeltjes van deze schooluitgave bijeen laat binden, heeft men een mooi no. voor de bibliotheek voor een prikje en een dankbaar no. ook want ’t zal weinig in de kast staan. 426. Jilles Limburg. Je durft niet. G. F. Callenbach, Nijkerk. 160 pag. geb. ƒ 1.25. J. 12—16. (Ster-Editie). Limburg, die als schrijver voor ouderen bekendheid geniet, verdient ook door dit werkje zijn sporen als jongenslectuurschrijver. Wel is het een oud gegeven: De redding van een vijand uit het ijs, maar het is best verwerkt. Aanbevolen. 427. J. H. van Linschoten. De sluipmoordenaar van Villefans. Rotterdam, J. M. Bredee. ƒ0.50, ƒ0.75, ƒ 1.25. J. 12—16. Dit boekje doet ons nader kennis maken, met den moordenaar van Prins Willem I. Een boeiend verteller is de schrijver niet; hij verhaalt eer dor en droog. Maar de geschiedenis van ons vaderland trekt de jonge lezers altoos aan en zoo zal ook dit boekje grage lezers vinden. Om den inhoud zij het gaarne aanbevolen. 428. P. Louwerse. Geïllustreerde Vaderlandsche Geschiedenis. Amsterdam, Van Holkema ö W'arendorf. Geb. ƒ 1.90 N.H. 12 16. De Vaderlandsche Geschiedenis van Louwerse is ook in onze kringen geen onbekende. We troffen het boek meermalen aan. Toch zouden we gaarne in dezen trant voor onze luitjes een boek hebben dat meer principieel de historie beziet. In De Liefde en Penning waardeeren we wel veel goeds, 1) Deze uitgever zond ons, ondanks herhaald verzoek geen opgaaf van prijs of nieuwe uitgaven. Red. Gids. maar we zouden toch wat anders wenschen. Intusschen behoeft T o daarom geen contrabande in onze bibliotheken te zijn Alleen vre L jSe onze jongelui het boek meer zullen gebruiken ak hl " W£ dat moeten maken, dan als ontspanningslectuur, anneer ze een opstel L- f' , a' Een Delfshavensche kwajongen- b Vlis singer Michiel; c. De vaandrig van Frederik Hendrik; d. De schip persjongen, Leidens beleg en ontzet; e. Bestevaer r .i ? De boeken van Louwerse zijn altijd bijzonder bij onze jongens in trek ,«> weest. Nu we ze na vele jaren weer in handen namen, verwonderde ons da? meriDeze lectuur móet een frisschen Hollandschen knaap wel pakken” Wa bij Andnessen nog wel een. minder aangenaam aandoet; het ietwat preekeria morahseeren, dat mist ge bij Louwerse geheel. De verhaaltrant is nafuurlbk?zonder daarom aan een ongezond realisme te offeren We zullen dit" zijn om te beweren, dat het gewenscht is de elkander te laten toespreken in de taal hunner dagen Maar voorzon 1 mogehjk is, moeten de gesprekken in den natuurlijken toon gegeven woeden Louwerse zelf zegt in een der voorberichten, dat de taal ziiner helden , wat deftig is, als ge rekent welke positie ze innemen Maar hef k!n “"f wel anders. Het Christelijk element ontbreekt bij Louwerse niet. Of het Chris' tendom bij de menschen in zijn boeken niet een weinm j- , vertoonen? Zeker, daar ontbreekt voor ons nog wel 't een en anZfaan E toch - De Ruyter is ook bi, Louwerse een man, die gelooft en die bidt om en dankt voor de overwinning; als Leiden verlost is, brengt men Code n Zijn huis dank voor d,e uitredding; we willen daarmee niet zeggen, dat dan de zlak m orde is, dat we met meer wenschen zouden, maar dit; Louwerse bant Cods naam met uit zijn boeken en laat zijn lezers althans iets zien van de kracht die het leven onzer groote mannen beheerschte. Overigens treffen we ook 'hier aan het gebruik van woorden en uitdrukkingen die in ónze spreek- en schrijftaal contrabande zijn. Elk boek moet dus door de leiders gelezen en gecorrigeerd worden naar de wenken, die hierover in het desbetreffend deel van ons rapoort gegeven zijn. We bevelen deze boeken voor onze bibliotheken gaarne aan Louwerse zal bij onze knapen als historieschrijver geliefd blijven en tot verheldering van hun historisch inzicht, tot vermeerdering hunner historische kennis en van hun liefde tot Vaderland en Vorstenhuis kan hij ongetwijfeld nog veel goed werk doen. 434-447. P. Louwerse. De trouwe schildknaap. Geschiedkundig verhaal uit de twisten der Heeckerens en Bronkhorsten. Vierde druk. (216 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Twee vrienden. Geschiedkundig verhaal uit het begin der 15e Eeuw. Tweede druk. (207 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ 1.90. Bij Kijkduin. Geschiedkundig verhaal uit den tijd van Michiel Adriaenszoon de Ruyter. Tweede druk. (186 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Peter de wolfsjager. Een verhaal uit bange tijden. 2e druk. (192 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Vorst en Edelman. Een geschiedkundig verhaal uit het leven van Stadhouder Koning Willem III. Tweede druk. (192 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ 1.90. Met eere verloren. Een verhaal uit onze Vaderlandsche Geschiedenis. Tweede druk. (191 bladz.) Goedkoope uitgaaf ƒ1.90. De oude valkenier. Een geschiedkundig verhaal. Derde druk. (184 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ 1.90. De vos van Berkenheim. Een verhaal uit de eerste Regeeringsjaren van Graaf Willem II, Roomsch-Koning. Vierde druk. (192 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Trouw en ontrouw. Een verhaal uit de laatste regeeringsjaren van Graaf Willem II. Vierde druk (190 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ 1.90. De twee Hugo s. Een verhaal uit den tijd van Graaf Willem III, den goeden. Vierde druk. (190 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ 1.90. Alfer en Wala. Een verhaal uit den tijd van Julius Caesar en de Batavieren. Vijfde druk. (190 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Het beleg van Haarlem. Een geschiedkundig verhaal uit den tachtigjarigen oorlog. Derde druk. (185 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. Graaf Floris V en zijn edelen. Een geschiedkundig verhaal. Vierde druk. (190 bladz.) Goedkoope uitgaaf, geb. ƒ1.90. De stichters eener wereldstad. 2e druk. Met 4 platen. (245 bladz.), geb. ƒ2.45. P. v. Belkum te Velp. Ondanks herhaald verzoek niet toegezonden. Wijl we weten dat Louwerse goed werk levert, bevelen we ze hier toch aan voor de K. V. 448. James M. Ludlow. De dochter van Jeruzalem. J. H. Kok, Kampen, ƒ2.25, ƒ3.—. J. en M. 15 en ouder. Een verhaal uit de dagen van Judas den Maccabeeër. Het beschrijft op spannende wijze den heldenstrijd van Israëls nationalen held. Deborah, de dochter van Jeruzalem, is in dit boek, de vrouw, die door haar heldhaftig gedrag in dien strijd uitmunt. Voor onze oudste jongens en meisjes een mooi boek. 449-451. H. J. van Lummel, a. De smidsgezel van Utrecht, ƒ 0.50 12—16. H.; b. De bijlhouwer van Utrecht, ƒ0.50, 12—16. H.; c. De hopmansvrouw van Utrecht, ƒ 0.50. J. en M. 12—16. Utrechtsch Nieuwsblad N.V., Drift 23, Utrecht. Wat zullen we eigenlijk zeggen ter aanbeveling van zoo goede, oude bekenden als dit drietal boeken van den Utrechtschen Schoolmeester? Veel mag het niet wezen, want zelfs de schijn van te willen critiseeren zullen we vermijden. Dit is lectuur voor onze jongelui in den echten, ouden trant. Zeker, de nieuwe tijd brengt nieuwe eischen, maar een drietal als dit, dat in onze herinnering met een aureool van schoonheid praalt, veroudert niet. In geen enkele bibliotheek ontbreken ze en in alle nieuwe bibliotheken staan ze voor historische lectuur bovenaan op het lijstje van nieuwen aankoop. 452. H. Malot. Alleen op de wereld. Rotterdam, P. D. Bolle. l) ƒ 2.40, ƒ 3.25, 12—16. Idem volksuitgave ƒ 1.75. Een eigenaardig boek, dat blijkens de vele herdrukken, die het beleeft, door de menschen met smaak gelezen wordt. a) Men lette er op P. D. Bolle. Oude Binnenweg 64, Rotterdam. En inderdaad is t ook een mooi boek. Ter afwisseling van meer positieve lectuur, waarin de leidingen Gods erkend worden, is dit boek wel aan te bevelen. Trouwens, velen zullen het reeds gelezen hebben. 453. E. von Maltzahn. Contra Naturam? J. H. Kok, N.V. Kampen. 3e Druk. ƒ 1.90, ƒ2.75. Mevr. v. Maltzahn schildert in dit boek op uitnemende wijze de teleurstelling die de jonge vrouw ervaart, wanneer zij meent dat haar terrein het wetenschappelijke is en zij daarbij de echt-vrouwelijke eigenschappen verwaarloost. Bijna kost deze verdwazing aan de kleine, de heldin, het leven, maar dan ook is het oogenblik gekomen waarop de echtgenoot zoowel de vrouw als de moeder in haar hervindt. Voor de oudere meisjes en we denken daarbij speciaal aan de biblio¬ theek der groote-meisjesvereenigingen, een uitnemend en leerrijk boek. 454. Jeanne Marie. In 't land van Strijen. Bredée’s U. M., Rotterdam. gec. ƒ0.75, geb. ƒ 1.90. J. en M. 13—16. Een verhaal uit den tijd der Spaansche troebelen. Het verhaalt de geschiedenis van een gezin te Geertruidenberg. Het vertelt van geloofstrouw en strijd voor de vrijheid van geweten. De illustraties van Marius Richters konden wel beter. Het boek is alleszins voor onze bibliotheken geschikt. 455. Jeanne Marie. Piet Turf wint het. N.V. J. M. Bredée’s U. M., Rotterdam, gec. ƒ 0.60, geb. ƒ 0.90. M. 12—15. Jeanne Marie (Mej. Visser) teekent hier een trotsch meisje, dat door een eenvoudigen volksjongen, Piet Turf bijgenaamd, beschaamd wordt. Al lijkt ons de figuur van Grietje wat overdreven en schijnt het ons toe, dat zulke geschiedenissen zich in 't leven weinig of niet zullen voordoen, toch kunt ge het boekje gerust in de bibliotheek opnemen. De figuurtjes der illustraties lijken meer trekpoppen dan menschen. Misschien wordt een herdruk wat beter geïllustreerd. 456. Jeanne Marie. Juffrouw Catrien. Bredée’s U. M., Rotterdam. ƒ0.75, ƒ 1.25. M. 13—16. Ik vind dit J. M.’s meest geslaagde boek. Kaatje gaat voor haar gezondheid naar Den Haag en wordt daar opgenomen in een accountantsgezin, waarin niet de vreeze des Heeren is, doch de geest der wereld heerscht. En nu teekent de schrijfster ons de afdwaling van Kaatje, die tenslotte door den Heere weer teruggevoerd wordt tot de oude paden. Juist omdat zoo heel veel jonge meisjes Katriens strijd doormaken, moet elke bibliotheek dit goede boek aanschaffen. Dus: Zeer hartelijk aanbevolen. 457. Jeanne Marie. Hoe Truus overwon. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ0.70. M. 12—15. Een verhaal dat vertelt hoe Truus de akte fraaie handwerken wil behalen, doch door huiselijke omstandigheden voor vader kantoorwerk moet gaan verrichten. Daarin leert ze vooral berusten door de ontmoeting met een Jodin- netje en haar geloof wordt gesterkt door het sterven van een onderwijzeres. Aanbevolen. 458. Marijo. Reinierke. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2. Utrecht. Serie: Altijd mooi. Geb. ƒ 1.25. J. en M. 12—13. Deze schrijfster is bij onze jeugd al zeer bekend. Ze heeft een heele reeks aardige kinderboekjes geschreven en Reinierke een verhaal van een kleine vluchteling uit België is al heel mooi. Achter dit verhaal, volgt in hetzelfde deel nog een tweede verhaal getiteld: Wim en zijn Vriend. 459. Mason C. Atwater. Royton Manor. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.25, f3.—. J. en M. 15—16. , . Dit boek van de bekende schrijfster van „De lelie van ons vorstenhuis is eveneens 'n vertaling. Het draagt daar ook de kenmerken van. Voor onzen kring is het alleen geschikt voor de oudste jongens en meisjes, voor wie we het gaarne aanbevelen. Ze zullen er verschillend over oordeelen, maar de meesten zullen het wel n fijn boek vinden. 460. Mason C. Atwater. Geloofstrouw. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.60. Een verhaal uit de dagen der apostelen. Een jonge maagd uit aanzienlijken stand hoort Paulus getuigen en prediken, hetwelk haar zoo diep m het ar qrijpt dat zij alles verlaat terwille van haar Heiland. Op wonderlijke wijze wordt ze bewaard van den dood door de wilde dieren, die haar ongedeerd laten De vertaling uit het Engelsch is goed verzorgd. De karakterteekenmg is tamelijk oppervlakkig en voldoet maar half. Hoewel geen lectuur opzettelijk voor jongens en meisjes geschreven, kan het boek hun veilig in handen gegeven worden en zal ongetwijfeld gaarne gelezen worden. 461. A. C. v. d. Mast. Ella en Erna. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. f 0.60. M. 12—15. ....... Mei V d. Mast kan mooi schrijven. Nu „Gusta Norman uitverkocht is, geeft Callenbach dit meisjesboek er voor in de plaats. Ella is een hoogmoedig en zelfzuchtig kind. Doch de omgang met het Hongaarsche meisje Erna wijzigt dit karakter en zoo is Gods leiding in dit meisjesleven du,del.,k kenbaar. Aanbevolen. 462. D. J. Matthysse. Drie wakkere jongens. J. van Bleek, Den Haaq. *) J. 10—14. , . Volgens het titelblad een boek voor 10-14-jarigen. Een verhaal van drie jongens, dat de jongere leden onzer knapenvergader.ngen wel met genoegen lezen zullen. Heel gewoon werk, dat zonder bezwaar den jongens in handen kan worden gegeven. 463. G. K. Meijer. De bittere beker. (Serie: Altijd mooi). U. M. Broekhoff, Domplein 2, Utrecht. Geb. ƒ1.25. J. en M. 12 16. Dit verhaal gaat over een boerenjongen, die Dominee wil worden, doe daarbij allerlei tegenspoed ondervindt. Hij houdt echter vol en met Gods hulp bereikt hij zijn doel. Aanbevolen. *) De uitgever zond ons geen prijslijst zijner werken. - 464. G. K. Meier. De waterwolf. U. M. Broekhoff, N.V., Domplein 2, Utrecht. Geb. ƒ 1.25. J. en M. 12—15. Het spannend verhaal betreft de lotgevallen van eenige dorpsbewoners in den nacht, waarin de Zuiderzee door dijkbreuk hun gemeente verwoest, hun leven bedreigt. Hartelijk aanbevolen. (Serie: Altijd mooi). 465. D. Menhens-v. d. Spiegel. Droomstertje. J. M. Bredée's U. M. Rotterdam. M. 12—15. Mevr. Menkens heeft de gave zoowel jongens- als meisjesboeken te kunnen schrijven. Dit boek is nu weer echt voor onze meisjes. Het zal ze leeren dat het leven geen spel is, maar roeping. Evenals Tine, het droomstertje van schrijfsters-idealen, dat moet ervaren. De illustraties van Richters kunnen ons maar matig bekoren. Goede illustraties zijn van bijzonder groot belang voor het jeugdboek. Daaraan moge iedere uitgever toch denken. Intusschen: hartelijk aanbevolen. 466. D. Menhens-van der Spiegel. Stugkop. J. M. Bredée's U. M., Rotterdam. Geb. ƒ 1.25. J. 12—16. Een voortreffelijk boek voor onze jongens. ,,Stugkop" is de bijnaam van een Duitschen jongen, wiens vader in den grooten oorlog was gevallen en die nu mét zijn (Hollandschc) moeder in een veendorpje woont. Daar leert hij in Gods kracht zijn koppigheid overwinnen, terwijl hij er zijn broer Werner terugvindt. De karakterteekening is goed volgehouden en de ommekeer in het zieleleven van Hans is psychologisch juist en schriftuurlijk. 467. D. Menkens-v. d. Spiegel. De Vijf Getrouwen. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2, Utrecht (serie Altijd mooi). Geb. ƒ 1.25. De spannende avonturen die deze vijf dorpsjongens beleven, zal menige Hollandsche jongen de zucht doen slaken: „woonde ik ook maar in Renewoud". De bladzijden die vertellen van jongensschuld en wroeging met tot slot „belijden", leggen een band tusschen den jongen lezer en de hoofdpersonen, zoodat hij zich voelt als was hij zelf één van de vijf getrouwen. Aanbevolen. 468. D. Menkens-v. d. Spiegel, ’t Allermoeilijkste. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.60. M. 12—15. Bekend thema: Een huishoudster die 't met een grooter wordend meisje, Magda, niet vinden kan. En als later die huishoudster haar tweede moeder wordt kost het Magda heel wat strijd zichzelf te overwinnen. Maar in Gods kracht lukt ook dit allermoeilijkste. Aanbevolen. 469-473. D. Menkens-v. d. Spiegel. 1. De N.V. M. 11—14. 2. 't Voornaamste, M. 11—14. 3. Jan Sanders, J. 11—15. 4. Joost, J. 10—15. 5. Roels reusachtige reis. (J. 10—14). Allen G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ 0.50. No. 1: N. V. ; De Nijvere Vier, later de Nijvere Vijf, voeden elkaar wel op. Een heel aardig uitgewerkt gegeven. Alleen de uitdrukking op pag. 75: „Carla is een verwaand stuk vleesch..." moest niet voorkomen. No. 2. Een nieuw gegeven in de kerstboekjes: Cor Groenewoud moet haar kweekschoolstudie opgeven en als eenvoudig meis,e m een volksbuurt gaan leven Ze leert dat 't voornaamste in het leven is, met wat )e bent, maar hoe ie tegenover God staat. Een heel mooi boek voor de meisjes. No 3 Jan Sanders, is een flinke kerel, die tenslotte het opneemt voor den oeplaaqden Frans Muller. Er komt onderlinge vriendschap. Een heel aardig jongensboek al komt die plagerij onder jongens nu gelukkig met zoo heel veel '°v0 4 loost de jongen met een opstuivend gemoed, moet de kracht des gebeds leeren. Zijn onderwijzer is hem daarbij tot grooten steun. Een mooi b°No 5 Roels reusachtige reis, is een reis naar Luxemburg. De aanraking met een anderen jongen leert hem het „opscheppen" af. Een opvoedend boek,e. Vooral voor de jongere knapen. , . . . Alle vijf boeken voor ƒ 2.50 samen en dat keurig gebonden is een koop,e. 474 H. te Merwe. Evert van den Parlevinker. Geb. ƒ1.50. Uitg. v. d. Bond voor Geref. Jeugdorganisatie. Bazarlaan 46. Den Haag. J. en M. 12—16. Evert is de zoon van een zoetelaar, een parlevinker, d.i. een koopman, die met zijn bootje de rivier op- en afvaart om aan de schepen zijn waren te slijten. De parlevinker is een godvreezend man en zijn gezin is een goed gereformeerd gezin. Evert ontwikkelt tot een (linken jongeman, die de vreeze des Heeren kent en ook teekent de schrijver hoe Joost, vaders concurrent, tot diestal geraakt en in de gevangenis tot bekeering komt. Soms schijnt het boek ons iets te zwaar voor onze jongens en meisjes toe, maar als geheel genomen is het een voorbeeld hoe wij ons het gereformeerde jongensboek wenschen. Men koope het voor de bibliotheek. ... T T-»-.. \ T 475. H. te Merwe. Als het leven bloeit. Uitg. l-a Kiviere. voorhoeve. Ingen. ƒ 1.75, geb. ƒ 2.50. J. en M. 12—15. Een aardig boek over de negende klas (derde klas U.L.O.) die de laatste maand in spanning doorbrengt. De jongelui maken lief en leed mede. Vooral de leerlingen van de U.L.O. school zullen het boek wel mooi vinden. Gaarne aanbevolen. 476. H. te Merwe. Oranje-Aert, de Prinsenbode. Delft, W. D. Meinema, ƒ2.50. ƒ2.15, ƒ 1.90. Dit is ’n 2e druk en die was te verwachten. Dergelijke frissche boeken in zoo mooi gewaad gaan er bij de jongelui als koek in. Te Merwe vertelt smakelijk. We weten dat wel uit ons boek: Evert van den Parlevinker. Ook hier dus ’n warme aanbeveling voor deze door en door gezonde lectuur. De illustraties zijn goed. 477. H. te Merwe. Luyt Lievensz. De Liedjeszanger. Delft, W. D. Meinema, ƒ 1.25. Weer 'n vaderlandsche-historie-boek van te Merwe. Dat is goed werk. Daar vertelt te Merwe zoo echt smakelijk en hij boeit zijn jonge vrienden uitnemen . De liedjeszanger zingt geuzenliederen in den tijd rond 1568. Gaarne aanbevolen. 478 H ter Mcnve. Henks moeilijke jaar. Nijkerk. G. F. Callenbach, geb. ƒ 0.50. J. 11—M. Henk een Rotterdamsche jongen, verhuist naar Groningerland, waar zijn vader schoolhoofd is geworden. Hier waagt hij allerlei ondeugende streken met Appie, een scheepsjagersjongen. Gelukkig ziet hij bijtijds het verkeerde van zijn gedrag in. Een mooi jongensboek, zooals ter Merwe er méér schreef. 479-483. E.Mo/f. a Oranje boven, geb. ƒ 1.25; b. Wereldgeschie- nTs' ï?—p9eb' V'25’ ,12ri6: c' De laatste striid' f°-90 -O OA 12 T-!6'. ' Een valkenJ'acllt bij het kasteel Brederode, 111 blz f °e kluizenaac ia het woud van Glenchon, 12—16 qeb’ J °'85' Amsterdam, Van Holkema 6 Warendorf Het onder b vermelde boek is een keurig geïllustreerd en goed verteld werk over de Algemeene geschiedenis, waarvan naar onze meening, in elke bibliotheek een exemplaar aanwezig dient te zijn. Er is ook een hoofdstuk over 't volk Israël in opgenomen en 't moet gezegd, in dit hoofdstuk heeft de schrijver z.ch zoo gecompromiteerd, dat herziening bij een herdruk dringend noodiq is. De verminking van het Bijbelverhaal in hetgeen hij van koninq Saul vertelt kan een der jongere knapen in de margine wel verbeteren, alvorens het boek een plaats in de bibliotheek krijgt. Ook de tweede zin van ’t hoofdstuk over David en Salomo dient gewijzigd. Een David, die met medewerking van juda, zijn hand naar de kroon uitsteekt, kennen we niet. We hadden werkelijk van den zakehjken schrijver een nauwkeuriger studie van de Bijbelhistorie mogen verwachten. Betere hij zich in dit opzicht, opdat een nieuwe uitgave ons geheel en al moge voldoen. De historische verhalen van dezen schrijver, onder a. c en d vermeld hebben we over ’t algemeen met genoegen gelezen. We vinden den toon der vertellingen niet overal even natuurlijk; soms treffen we zelfs passages aan, waarbij we aanteekenden; onnatuurlijk! Maar we willen gaarne erkennen de groote moeilijkheid om juist dien toon goed te treffen in verhalen, die zoo verre in het verledene ons terug verplaatsen. De boeken geven een goede teekening van de verhoudingen in de middeleeuwen. We zien vrijen, hofhoorigen, ridders en geestelijken optreden op een wijze, die past in het kader van dien tijd. De schrijver schermt wel wat druk met woorden als braaf - ferm - flink, maar dat zijn we in neutrale lectuur gewoon. We stellen er meer prijs op, dat de helden, die een schrijver zich schept in hun daden door flinkheid uitmunten en hun braafheid toonen in hun handel en wandel voor God en de menschen. Nu wil dat niet zeggen, dat zulks niet het geval zou zijn bij de menschen in deze boeken. Integendeel. Maar voor ons besef zit er vaak zoo'n laagje vernis van het bekende „Nuts"werk overheen, als een schrijver ons telkens zoo plechtig verzekert van de braafheid zijner creaturen. Intusschen, we geven deze verhalen gaarne een goede aanbeveling mee. 484. Annie de Moor-Ringnalda. Mien en Eefje. G, F, Callenbach Nijkerk, geb. ƒ 1.25. Ster-Editie. M. 12—16. Annie de Moor — elders vindt u haar nog als Annie Ringnalda vermeld — schrijft goed en degelijk. Ge kunt dit boek, dat de moeilijkheden van het meisjes-leven uitnemend schetst, gerust in de bibliotheek plaatsen. 485-493. Nederlandsche volkskunde. Een reeks leesboeken voor de lagere school, bijeengebracht door Prof. Dr. ]. Watennk, Des. P. J. Meestens, Diet Kramer, Daan Deken, Paul van lpenburg, Anne de Vries en D. Wouters. 9 deeltjes, ƒ 0.90. 1. Nederland, met houtsneden van J. Franken Pzn. 2. Friesland, met houtsneden van E. Caspers. 3 Groningen, met houtsneden van N. ]. B. Bulder. 4. Drente en Overijsel, met houtsneden van Joh. Mulders. 5. Gelderland, met houtsneden van J. Wittenberg. 6. Nd. Brabant en Limburg, met houtsneden van B. Essers. 7. Zd. Holland en Zeeland, met houtsneden van J. Melse. 8 Nd Holland en Utrecht, met houtsneden van Jan Boon. 9. Vlaanderen, met houtsneden van Jan F. Cantré. Ook verkrijgbaar in 3 deelen: I. Deel 1, 7, 8 geb. in linnenband ƒ 3.50; II. Deel 3. 2. 4. idem ƒ 3.50; III. Deel 5, 6 en 9, idem ƒ 3.50. Uitg. P. Noordhoff, Groningen. . , , , Meen niet dat uw jongens — en waarom ook niet uw meisjes — deze DoeKjes zullen versmaden. Wie ze doorbladert, hier en daar de leutige versjes, de snaaksche verhalen, leest, wel, die blijft lezen. Ze zijn vol humor. Hier is folklore in den besten zin van het woord. En dan die houtsneden. Het is alles even fijn en af. Neem in elk geval het deel, waarin uw provincie wordt beschreven. We raden de gebonden uitgave aan. Men heeft dan drie kloeke bibliotheekdeelen. 494. A Nicman. Pieter Marits. P. D. Bolle. Rotterdam ƒ2.10. ƒ2.90. 12—17. Een oude bekende, beschrijvende de lotgevallen van een Transvaalschen Boerenjongen. De jongens zullen van dit boek smullen. 495. P. Noordmans. Lanumsche jongens. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2, Utrecht. Geb. ƒ 1.25. 12—14. Een verhaal uit een Friesch dorp, waar we jongens-vreugde en leed meemaken. 'n Degelijk en boeiend boek voor de jeugd. (Serie: Altijd mooi). 496. K. Norel. Land in ’t zicht. G. F. Callenbach, Nijkerk, geb. ƒ 1.25. Ster-Editie. Een boek over de droogmaking der Zuiderzee. Prettig verteld en geschikt voor onze jongens en meisjes. 497. J. F. Oltmans. De Schaapherder. Rotterdam. N. V. Uitg. P. D. Bolle, i) ’n Kloek boekwerk van meer dan 600 pag. kwarto formaat en niet, als in de moderne boeken een pagina halfvol bedrukt, neen, er staat op zoon bladzijde ‘n heel verhaal! Toen we het boek weer — na jaren — in handen kregen, kwamen ons leven- i) Komt momenteel niet in den catalogus Bolle voor. Men informeere bij den uitgever. Red. Gids. kzen0DrittnallSt12H T*' ** 7 het pradlti9e werk v“ Oltmans 1Z:"' “ “ al de ^de ongmeelc uitgave! Wel een bewijs Koe dit werk noq steeds wordt gewaardeerd. En geen wonder! Het laat je niet los als je begint en de ietwat langwijhge historiebeschrijving neemt ge graag toe op de span nende gebeurtenissen, die hier worden gegeven rondom de figuren van den schaapherder den met den helm geborene en den ruiter Frank, van Maria en Jan van Schaffelaar en — vooral niet te vergeten! — Perrol met de roode hand Ze smuUen e'r vannenS ^ ^ ^ 3' in «“«<»»" geven! verdientChaaPherder '* “ M,,£t ^ b°ek’ dat 'n eerePlaats d* bibliotheek Ook om de royale en mooie uitvoering. geb.' f2°75VMSl2~l4en' D°°rtrappen' V' Goor’s U- M- Den Haag, Een frisch, gezellig meisjesboek, dat de moeilijkheden beschrijft van een gezin, waarvan de vader door werkloosheid gedwongen, naar Indië moet, De tTel'^,do"traeppênderen " W°rStden ‘e9“ ^ feV“' Va"d- de In het neutrale genre een bruikbaar boek. Wij veroorloven ons de volgende opmerkingen evenwel: le. Zien we wel het: Werk!, niet het Bid! toegepast. e. Vreemd lijkt het ons toe, dat de grootmoeder „den lieven Heer" bidt om weggenomen te worden voor Toos naar Indië gaat en dat die bede verhoord wordt. e. De schrijfster mijde woorden als: brutaal als de drommel (57) waarachtig 77), groote hemel (97), Goddank (100). Hier handele de leidster naar de wenken van dit rapport. 499. Cor van Osenbruggen. De ontdekking. G. en B v Goor ö Zn. Den Haag. Ing. ƒ 1._, geb. ƒ 1.50. M. 12—14 Een gezellig, prettig geschreven meisjesboek, dat in het neutrale qenre, nergens aanstoot geeft. Al is het leven van het gezin, waartoe Elsje de heldin van het boek, behoort, dat van „wereldsche" menschen, in dien zin, dat het geen specifiek christelijk gezin is en al missen we den heiligenden invloed van het Verbond, toch geeft dit boek veel liefs en gezinsvreugde. Tegen één ding is bezwaar mogelijk. De tante, Net, is een gymnastiek leerares, die de meisjes in den huiselijken kring de rhythmische gymnastiek en dansen onderwijst. De schrijfster wil zeker met dit boek voor dit soort dansen eenige propaganda voeren. We zijn het eens met de Christelijke Encyclopaedie, die zegt „dat dit dansen op zichzelf onmogelijk zonde kan zijn, want dan zou de beweging der handen bij de muziek ook zonde zijn". Bij den rhyth mischen dans is het sexueele element uitgeschakeld. Wel achten we van belang wat de Ene. verder zegt: Christen-ouders mogen wel bedenken dat het dansen een poort opent om onnoodigen omgang met de wereld in de hand te werken. En als dit boek in de bibliotheek opgenomen wordt ieder zij er in zijn gemoed ten volle over verzekerd — dan past deze noot er in! 500. ƒ. Oterdahl. Het Huis met de Rozenhaag. Amsterdam 1 H Meulenhoff. M. 12—15. Dit uit het Zweedsch vertaalde verhaal laat zich prettig lezen. Het is wat idealistisch van karakter en doet voor Hollandsche ooren hier en Paar wat vreemd en onwaarschijnlijk aan. , De uitvoering is keurig en het boek ontvingen we ,n een fraai bandje. Vooral voor meisjes is het een aantrekkelijk verhaal. 501. E. Palma. Het Vosseland. G. F. Callenbach, Nijkerk, geb. Het Vosseland” "is ^ên bekroond boekje (Ned. Zondagssch. Ver.) en het is die bekroning waard. Op het eind nu eens geen bekeering van alle personen, maar ook hier het werkelijke leven: berouw b,j den een, verharding bi, den ander, die in de tuchtschool terechtkomt. Allerlei jongensavonturen zijn spannend beschreven. De jonge lezers zullen ook wel wenschen op zoon mooi plekje als „Vosseland te wonen. Gaarne aanbevolen. 502. G. ƒ. Peelen. De ongerepte uitzet. Hoorn, Drukkerij Edecea. M. 15—16. , , Ook dit boek verscheen in de goedkoope serie van kwartjes-boeken. De oudere meisjes zullen het zeker met genoegen lezen; voor jongens in de knapenjaren is het minder geschikt. Onze M.V/s kunnen het zonder eemg bezwaar in de bibliotheek opnemen. 503-507. L Penning, a. De Leeuw v. Modderspruit, b. De Held van Spionkop, c. De verkenner v. Chr. de Wet. d. De Overwinnaar v. Nooitgedacht. e. De Kolonisten van Z. W. Afrika.1) Zwolle, La Rivière en Voorhoeve, ƒ1.75 (gezamenlijk ƒ7.50). Hier hebt ge Penning op z'n best. De Louis-Wessels-serie gaat er altijd weer in. Altijd weer grijpen onze jeugdigen er naar en hoevele ouderen lezen deze boeken al met evenveel genoegen? 508-510. L. Penning, a. De Helden van Zuid-Afnka, ƒ1. . ƒ1.60, J. 12 16; b. De Scherpschutters van Zuid-Afrika, ƒ1.50. ƒ 1.90, J. 12—16; c. De Ruiters van Zuid-Afrika, ƒ 1.50, ƒ 1.90 J 12 16. De drie deelen in eens besteld: ƒ 3.90. A. Fisscher, Utrecht. Drie verhalen voor onze jongens om van te smullen. We herinneren ons nog zeer goed. dat we ze zelf voor 't eerst lazen. Met wat een genot! Met welk een ontroering niet het minst! De historie van Zuid-Afrika blijft ons geslacht dierbaar ook al nemen de Zuid-Afrikaansche voormannen van den huldigen dag allures aan, waarover deze helden en ruiters en scherpschutters zich zouden doodgeschaamd hebben. Deze boeken moeten al onze jongens lezen. Hun karakters zullen er mede krachtig door gevormd worden. 511 J Dmninn. Het Kruis in de Wolken. Amsterdam, N.V. Dag¬ blad en Drukkerij De Standaard. _ . . « i- 5 \\T~ 1-,-nn Vw>t- mot \ro(>1 npnopaen. ben goed bock van den generaen duicui. v> ^ ^ Het geeft — de titel verraadt het reeds! — de levensgeschiedenis van den i) We vernamen dat voorloopig geen herdrukken verschijnen, weshalve men met de aanschaffing niet tc lang wachte. Red. Gids. bekenden Constantijn den Grooten, die ,,in het teeken des kruises” dat hij „in de wolken” zag de overwinning behaalde op de Romeinsche legioenen. Het boek is, als we van Penning gewoon zijn, goed geschreven; de historie houdt u vast, tot ge het einde hebt gelezen. En toch — we vinden Penning in deze laatste boeken, ook in dit boek, niet de Penning uit de Transvaal-boeken. Wat niet wegneemt, dat we gaarne dit nieuwe werk bij onze vereenigingen aanbevelen. 512. L. Penning. Slagregens. Afrikaansch verhaal. La Rivière en Voorhoeve. Zwolle ƒ 1.25, ƒ 1.90. 2e druk 1936. Een boek van Penning, dat nog steeds welkom is. Dat bewijst deze herdruk. Van harte aanbevolen. 513. L. Penning. Tjaart van de Merwe. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve, ƒ 1.—, ƒ 1.75. Een goed boek! Men moge Penning als literator niet hoog aanslaan, hij wist toch maar dien heerlijken verteltoon te treffen, waardoor zijn boeken er als koek ingingen. Gaarne en zeer warm bevelen we deze uitgave voor onze jeugdbibliotheken aan. Laat men zich dit boek aanschaffen. Het zal een zeer gewild nummer zijn! Het was het laatste werk van Penning, waarvan hij de copy op zijn sterfbed aan den uitgever afstond. 514. L. Penning. De nieuwe dag. ƒ 1.—, geb. ƒ 1.75. La Rivière en Voorhoeve, Zwolle. Dit boek vertelt van de golf van communisme, die zich in de na-oorlogsche dagen over Hongarije angstaanjagend uitbreidde. Het werk is ook nu nog volkomen urgent. Het Bolsjewisme heeft nog niets van zijn dreiging en gevaar verloren, is integendeel veel machtiger geworden en zoodoende achten we het noodzakelijk, dat onze jongens en meisjes dit boek lezen. Het zal veler oogen openen voor het gevaar, dat nóg ons bedreigt. 515. L. Penning. In de goudmijnen van Zuid-Afrika. Geb. ƒ 1.75. La Rivière en Voorhoeve, Zwolle. J. en M. 12—16. Dit boek is mede resultaat van Penning’s Afrikaansche studiereis. Het vertelt van den strijd om de vrijheid en om het goud. In de eerste plaats is het een jongensboek, maar menig meisje zal er ook van smullen. Men haaste zich het boek te koopen, eer de voorraad op is. 516. L. Penning. In de greep van het goud. ƒ 1.75, geb. ƒ 2.50. La Rivière en Voorhoeve, Zwolle. Nu geen boek over de Boeren in Transvaal, maar over de boeren en werkers in de Betuwe. Het is geschreven in den tijd van den wereldoorlog en schetst op boeiende wijze de gevolgen van speculatiezucht. Al is Penning hier niet op z’n best — er gaat niets boven zijn Boerenver- halen toch zullen de jongens en meisjes met spanning het boek lezen. En er veel uit leeren. 517- / Penning- MooitrekkeisHoeM^ ■ 9eb* ! 75 U ^ „„ „TEÏÏïSj» .... jLrv'sr.ls,“. P—*— - nimemend papier en in hechten band 518 L. Penning. Voor vrijheid en recht, ƒ 1.—. 9<=b- f L E.p bock hei Zo,d-A(,ik,...oh oic belijd, doch de peiK...n HolUadKh-,preke^d «jnoei^ ^ v,"deb,";,."t.dn.p zt *»°"«i““ w,,"“ neven. Een herdruk komt er vermoedel.jk met. 519. I. Penning. Naar huis. G. F. Callenbach. Nijkerk. Geb. ƒ 0.50. J. en M. 12—-15. . $ yan Penning. Mogen de Ziehier het eemge boekje m historisch verhaal boeit toch ook de Transvaler werken de kroon spannen, Hoeksche en Kabeljauwsche jongelui van a tot z. De middeleeuwen ^u^ln zóé geteekend, dat de twisten, haar doorbrekend HervonningsUchl; worden *oo 9^ Natuutlijk jonge lezers een paar aangename en nutt.ge uren o koopen voor de bibliotheek. 520. L. Penning. De Leeuw van het Noorden. Kampen. J. H. Kok. Een kloek2teA ove! den hoogstJ^jfved ^dlnkefheeft.twelk sïïsrriss ? - genoegen gelezen. Men geve het den )°n9^ eseffen van de enorme worstein handen. Zij zullen dan althans ‘*S f. zoo enorme beslis- ling. die in die dagen in Duitschland een in haar gevolge sing bracht. 521. Willy Petillon. Ina en haar Moeder. Amersfoort. Valkhoff en Co. ƒ 1—, ƒ 1-75. M. '7—16. geen bezwaar Dit boek is neutraal, maar de strekking .« ^ z” verstandige voor onze meisjes behoeven te vinden, n verhouding tot haar kind. vrouw, al leeft ze in een ietwat voor ons vrKm^f 0JLng, waarmee Maar bekoren doet de moeder door haar trouw^ *‘e d ^oeder. die hier zij zoo voor haar kinderen werkt, heel anders dan d«^ andere moe ^ geteekend wordt, die van Pop Feenstra, die wel thuis l«n z.,n. m Wn van haar kind laat verkillen. maar weer 522 A. F. Pieck. Hoe ik schilder werd. Den Haag, G. B. v- Goor Een -*• ^ ^ meer b°eken behandeld' maar toch lazen we dit boek met zeker nlezipr. Het boek is neutraal, wat echter niet belet hier en daar woorden en „it zaMteXTh" 9ebrt.U'ken' die dan contrabande moest^ zijn. De leider of leidster zal die dus bij aankoop moeten signaleeren. ƒ U0PjT.75.uÏ\2-16AmSterdam' Van Holkema 6 Warendorf. Een neutraal meisjesboek, door vaardige hand geschreven lat« nlfd 9eSchiedenis/an kleurlinge, die eerst als onderwijzeres later als doktersvrouw haar ideaal zoekt in de verheffing van haar volk ne.ur |Wd T’ £en d‘?er levenstoon 9aarne hooren, kunnen wij dit boek als neutrale ontspanningslectuur aanbevelen. 524, H Pilon Beiteltand de Aardwolf. Rotterdam, Nijgh en van Ditmars Uitg. Maatsch. Illustratie van H. Verstijnen In dit prachtig uitgevoerde boek wordt verteld uit het leven van n rat verhirhf 6" tC roemen: den Prettigen verteltrant of de mooie verluchting op het fraaie papier. Hier wordt uit de dierenwereld verteld op een manier die het beste werk van be°.nev9eenVenaart' ^ b“k * e,ke l-gdhtbltotheek. Ge zult er p.ezmr van 525. H W. Plomp. De Beukenhof. U. M. Broekhoff N.V Domplein 2, Utrecht. Geb. ƒ1.10. M. 12 15. „De Beukenhof" is een goed jongensboek, handelend over een belangwekkend deel van ons volksverleden: de 15de eeuwsche worsteling der hforiqe te °ntkome1n aaa de mishandeling en uitdaging waarmee hun heeren hun het leven tot een last maakten. (Serie: Altijd mooi). 526. A. G. van Poelje. Historisch Leesboek. Den Haag, Joh. IJkema 2 deeltjes, ƒ 0.30. per deel. 12—16. Aan detail-beschrij vingen op dit gebied is behoefte. Wie een goede vere ling voor knapen wil leveren, moeten aan alle kanten naar deze en derqeliike oekjes kunnen grijpen. Vooral het tweede deeltje bevat keurige lessen. Leiders en jongeren kunnen hier samen te gast. Daarom hartelijk aanbevolen! A. W. Sijthoff's 527. Poldermans. De Schouwsche Smokkelaar U. M. Leiden, f O 75 ƒ 1 95 T 10 15 Een jongensboek over den tijd der inlijving (1810—1813). aar zullen de jongelui van smullen. Levendig vertelt het de avonturen van den smokkelaar Andries. Het boek mist wel den christelijken levenstoon, doch is overigens strikt neutraal gehouden, ’t Maakt deel uit van de geschiedkundige verhalen voor de jeugd onder redactie van F. Bloemink. (Zie ook Louwerse). echts een opmerking: De schrijver vergeet te zeer, dat de onderdaan ook het gezag van Napoleon had te gehoorzamen. 528. Cornelia Poll. Het verwaarloosde Dokterskwartet. (Serie: Altijd mooi). Illustraties van J. G. Kesler. U. M. Broekhoff NV Geb. ƒ 1.25. J. en M. 12—15. Een dokter, die zijn vrouw verloor bleef met vier kinderen achter. Als ng hertrouwt komen de moeilijkheden. Het oudste meisje Willy kan maar niet met de tweede moeder opschieten. ,,.r haar kant doet wat ze kan om het meisje door liefde te winnen. Eindelijk, na veel wederwaardigheden gelukt dit en Willy wordt een gehoor- & onKovnlpn zaam muu- * — 529. Mary Pos. Toen de zee over het land kwam. G. F. Callenbach, Nijkerk. Ster-Editie. Geb. ƒ1.25. M. en J. 12 lb. Df> striid teqen het water is een gegeven in meerdere boeken verwerkt. Uit boekje boeit door beschrijving en uitwerking dier gegevens. . , . , i . TJ -.11 - r. \X7-ït-z>«/4r»rf 530. E. de Pressencé. Huishoudstertje, v. noikcmd ^ “• Geb. ƒ 0.85. M. 10—H. ... Een opgewarmd schoteltje dat nog wel smaakt. We zi ten me ai ic in onze meisjesboeken en daarom kunnen we ’t nog wel gebruiken. Voor weinig geld een mooi boek voor de 10—14-jarigen. ( 1 iptopsene). , ~ tt. i ij. van F.lca Kaiser. 531. W. A. t'restre. net aoaenae — 2de druk 1936. J. Ploegsma, Zeist. Alleen geb. ƒ 1.60. M. 15—16. . . . i 1 r4 nat rxnc cterlf Dit boek — dat alleen de oudste meisjes Kunnen verweren — denken aan Misunderstood van Fl. Montgomery en ook aan ,.De kleine Lord .— maar daar komt het bovenuit. Het is nu eens een heel ander genre, dan de gewone meisjesboeken en tee- kent het zieleleven van de fijngevoelige Jean-Jean, die haar moeder moesi misspn en dit sterven niet kon realiseeren om tenslotte schier in die reahseering onder te gaan. . , Oi> lorinn vernn Herstelt een zekere ontwikkeling en een aanvoelen van het fijne, teedere in dit werkje. Neem het echter gerust in de bibliotheek op. Het _"1 1-- 2.ai yytuiuui. 532. Rudolt van Reest. Zoon Duitse Rakker. Baarn, Bosch en Keuning. ƒ 1.50. J. en M. 12—16. , ... Die ..Duitse Rakker" is n ondervoed kereltje, dat bij 'n Hollandsche familie voor een poos onderdak vindt. Hot wnrdt ’n leuke beweaina. Van Reest heeft er slag van daar een echt smakelijk verhaal van in elkaar te zetten. F« A o nooefino teelfen innen maken het aeheel noa aantrekkelijker. uv. 3 o ~ Graag bevelen we dit boek voor onze jongelui aan. 533. Regina. Door kracht van boven. Kampen. J. H. Kok. f 1.50, f9 95 M Een liefdeshistorie! Een paar jonge dames, die we het boek lieten lezen. Voor onze jongste meisjes is het niet geschikt. Voor de ouderen gaat het i • invon on alc men rlan pr voor zorQt. dat alleen wei. L/e SireKKUiy is ajicaiiua It — de oudsten het lezen, is het boek wel te gebruiken. 534. M. A. M. Renes-Boldingh. Van een schooljongen in Batak1 1 C MiilrerV Oer f 0.40. I. en M. 10—13. JdllU. VJ. L • i. t.j «w..». J ---- - , ït d- - -w beschreven te worden Bataklanden genieten vooral de eer vanN”rabtn“ f Nt" “ T ”* christelijke opvoeding; later door rijn zusje gevolgd" “ Batakland een Een boekje voor de jongens. Ze zullen er in genieten en véél van leeren. bfch, N^rk^ef/a30°f"o-13e °lifanten'aCht' G' F- Callaa' Een^heel^arcüg^er/goe^lfoop boekje,^ daHiehf^ wxjr^de^zerKÜng"kweekt^""^ Sm 'LtliïZiïS&iïZ “^,V- I. M. Btedée's d,.Er„"x st, *z“"s.s; ™j°;r * Tk,“J- d“ •••■ en ook lezen we van het verdwalen in de ii^oe ““ kamPeert°cht ““ Tenslotte redt de heldenmoed van Dirk IIT rün „.,,4 r\- t tt , den dokter gaat halen na een auto-ongeluk en’ dat on aZ’ ^ d°°rdat hij verslonden te worden. Aanbevolen. P 9 af door een lli9er en De Kubus- 's-g—^ Een mooi boek, dat we ten zeerste aanbevelen. Het is de soort lectuur, die we voor onzp innuom. - • Men schaffe het aan voor de 1^^.’^“ h'bfben. gelegenheid van een verjaardag, het boek ten geschenk- f.' u 5' °f ter baarheid van den gelukkige rekenen. 9 * 9eeft' kan °P de dank' Er „lol” in hebben iemand „tuk” te nemen. verduiveM" . , zijn termen en woorden, die in t kader van dit boek niet passen ■’dUVekater Doch in t boek als geheel zijn dit slechts kleinigheden; en t boek als amg is ten volle aanbevelenswaardig voor onze ionaen»? besliste aanwinst voor onze jeugdbibliotheken. " 9 me‘sjes; een 538. Q. A. de Ridder. De vijf jongens van Vreedesteijn. Den Haao Bootsma en Co. (ƒ. v. Bleek) ƒ2.—, ƒ 2.75. H 9’ Het verhaal in dit boek klopt op den titel niet zoo heel erg, want van Vree desteyn komt pas heel laat - ongeveer op de helft van het boek - "Se' M "V,) r9?5 ’ Van Vreedesteyn i» eigenlijk heelemaal geen sprake Maar a! is dit in den opzet van 't boek fout - aan onze waardeenno voor het gegeven verhaal behoeft dit niet zooveel af te doen 9 thekênW7eknnen,di.t ",eUWe b°Ck dan °°k 9aarne aanbevelen voor onze biblio. eker zal het graag gelezen worden. En geest en strekkinq zijn van len aard, dat we met vol vertrouwen de lectuur kunnen aanbevelen.9 ?.3.9, J- ',elpens-Reurslag. Liesbeth. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf. ƒ 1.20, ƒ 1.90. J. en M. 10-14. Een prettig vertelde geschiedenis van een Oostenrijksch meisje, dat in de na-oorlogsche ,aren eenige maanden in Holland toefde. Haar vader, in den oorlog vermist, komt enkele jaren na den oorlog weer thuis. Vader en dochter zingen in een der Oostenrijksche passie-spelen het „Stille Nacht” en dragen daarmede hun deel bij om den vrede te bevorderen. Als we dit gegeven ontleden, dan kunnen wij deze meening niet deelen. De religieuse stemming, door een lied gewekt, zal den vrede op aarde niet brengen. En van den eeuwigen vrede van het Kerstfeest spreekt het boek niet. Toch kunnen wij het wel aanbevelen. Het is een zuiver verteld verhaal, dat wel mist wat voor ieder noodzakelijk is, doch dat noodzakelijke ook niet bestrijdt. Zóó opgevat is het een „neutraal” boek, dat den jeugdigen lezer(essen) eenige uren prettige ontspanning geeft. 540. Annie M. Ringnalda. De Woensdagavondklantjes. Kampen, J. H. Kok, ƒ1.10, ƒ1.60. Pittige schetsen van een jonge schrijfster over het Evangelisatiewerk. We bevelen dit boek warm aan. Niet zoozeer omdat het zoo echt fijn vertelt in korte stukjes van de eigenaardige moeilijkheden van het Evangelisatie-werk in een groote stad, maar vooral omdat het bij onze jongens en meisjes met Gods hulp de liefde kan doen ontvonken om ook tot dezen zoo dringend noodigen arbeid in te gaan. 541. Annie Ringnalda. In den grijzen toren. G. F. Callenbach, Nijkerk. Gec. ƒ0.40. J. 9—14. Een aardig boekje voor de jongsten. 't Gegeven is niet nieuw: de aanraking van 't arme gezin met het rijkere, waarbij het laatste als beschermer optreedt van het zwakke ventje Wybo. Zooiets komt het meest in boekjes voor. Evenwel, de uitwerking is goed en het boekje is opvoedend. Dus aanbevolen. 542. P. J. Risseeuw. Jongens van Stavast. G. F. Callenbach, Nijkerk. Gec. ƒ 0.30. J. 10—13. Met een ander boekje van dit genre samengenomen een bibliotheeknummer voor de jongsten om van te smullen. In 1780 raakten enkele Scheveningsche visschers in Engeland gevangen. Van moed en durf spreekt dit verhaal. Hartelijk aanbevolen. 543. P. J. Risseeuw. De Kerstvavantie van Jo en Jan. G. F. Callenbach, Nijkerk. Geb. ƒ0.50. J. en M. 11—14. Jo en Jan brengen huil Kerstvacantie bij een oud-zeekapitein door; deze oud-oom woont te Kijkduin en ieder begrijpt, dat er aan zee — ook des winters — nog heel wat te beleven en te vertellen valt. De jongere leden — en waarom ook niet de oudere — zullen smullen van dit prettig vertelde beleven, dat vrij is van alle onnatuurlijke voorvallen en schokkende onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Aanbevolen. 544. G. Roeland. Goof Bonk. Uitg. V.O.J.O.-Comité. Een goed jongensboek, uitgegeven door het Comité „Voor onze jonge onderwijzers”, door een onderwijzer geschreven en voor dit goede doel afgestaan. Men geve het een goed plaatsje in de bibliotheek. Het is goed verteld en zal de jongens zeker belang inboezemen. De geest van het boek is ook alleszins te loven. 5i5. Leonard Roggeveen. Woudstra knapt het op. Den Haag n.( . V> G°0r 6 Zonen- Geb' f2-50- J- 12—16. wel lb0ekT,kt Tl de',;Ctive-roman te 2iin- d°ch is Het niet. Roggeveen wordt gebruikt^omein riikeT f61”"2 9en°emd’ omdat Hij allerlei natuurverschijnselen. georuiKt om in rijke fantasie ze te verwerken in zijn boeken. nlntselinn e wor en cenige Hagenaars door stralenwerking vanuit Mars bemiddelaar. Al lezend vraaat^e cher2beur Y°udstra >s bij d>e terugvoering schijnbaar logisch verband bijeen" kr',9t ^ 2°°Veel °nzin in danWzuh9geehat lef/efdeab“deZtlgbe°nednde ” bibIi°‘heek le. is wetenschappelijk bewezen da! “ ln..moeten notecren: is en 2e staat GerefL " 7 ‘ leven als °P aarde °P Mars niet mogelijk baarheid "n Mars e d “tn^rlV^ ^ bevLn- op de K. V.! aarden. Een mooi onderwerp ter bespreking Gtr^;itrr.e5o"aio!:i2TOOntie- Den Haa9’ G-B-v- na^het ontwalfen^n Mdere^tmgen^geworden3* e“d™°™ gegeven. In de practijk bovendien geenszins afdoend” af9CZaa9d ~ en Zonen Den HaTg. Geb. ƒ «o! j'^mTi-I^'9' G' B' G°°r digen^en1 dTz9 ^ll'^abrkeerd^popfienka^^meeA^*36”^099211 halen er honderd gulden mee op, die vader en m j men °P toarnee. Ze hebben. “ moeder J“fct noodig blijken te Wie principieel bezwaar tegen de „poppenkast" i , , , maar persoonlijk hebben we dat niet en hebben we het' 1 °°tPt k* r!’0'* n'et’ noegen gelezen. eutig boek met ge- 548. Leonard Roggeveen. Onze vroolijke zesde n». n m G. B. v. Goor en Zonen. Geb. ƒ 1.50. J. en M 12—13 De" Ha39' In het neutrale genre. Die zesde klas is er een van j» . V de meester geeft de kinderen wat hij ze daar geven kan rw" ^ S.ch°o1 en daarom kunnen we het boekje gerust in de bibliotheek -etten 3 ^ ”eC Veel en En toch — hoe gevoelen we tijdens het lezen, de riikdn christelijk onderwijs in gereformeerden zin en wenschten we "Lr"?! °inS !‘9en bovenal hoorden van den Eenigen Naam, die gegeven is 3 e kaderen Nog eens: in het genre een echte Roggeveen: dus goed. 549. Rie van Rossum. Jetje uit het huis. G F Gallenk ex,.., , Geb. ƒ 1.25. Gallenbach, Nijkerk. Jetje uit het (Wees-)huis is een figuur geteekend door een schrijfst zin voor humor. cr met De meisjes zullen van dit boek genieten. Een keurige uitgave van de Ster- editie. ' 550. P. A. de Rover. Wolken en Zon. Hoorn. Drukkerij Edece ƒ 0.25. J. 12—16. Een jongensboek van goede kwaliteiten, tegen den ongekend lagen prijs v.n een kwartje. Ge moogt deze gelegenheid niet verzuimen om dit boek voor .w bibliotheken aan te schaffen. Jongens zoowel als meisjes zullen het gaarne lezen. 551. P. A. de Rover. De Waterreus. J. M. Bredée's U. V. Rotterdam. Gec. ƒ 0.60, geb. ƒ 0.90. J. en M. 12—15. Een juweeltje. Trouwens een bekroond boekje, al zegt dat niet steeds alles. De Rover, zelf zoon van een schipper, is op ’t water thuis en -e groote rivier is zijn element. Zoo ook hier. Maar méér nog zegt ons de principieele strijd van den schipper van de „Waterreus , die wel tijdelijk zijn toevlucht neemt tot Zondagsarbeid, doch doordat hij bijna verdronken is, er toe gebracht wordt het in het geloof alleen met zijn God te wagen. 552. P. A. de Rover. Ferme jongens. Drukkerij Edecea, Hoorn. ƒ 1.90, ƒ2.40. Dit kloeke boekwerk is 'n sportboek, althans voor een goed deel. Het geeft gezonde sport, laten we dat er maar dadelijk bijzeggen, al hebben we tegen het vrije kampeeren ernstige bezwaren. Gaarne bevelen we het boek aan voor onze jongens en ze krijgen nog 'n prijsvraag ten slotte toe. 553. Jan Rozelaar. Het geldschip. Nijkerk, G. F. Callenbach, ƒ 2.15, ƒ 2.90. Dit is een deel van de Nobel-reeks, die een abonnement vraagt van ƒ 1.40 per kwartaal, waarvoor ge al de verschijnende boeken uit de serie ontvangt. Deze roman kunnen onze 12-—16-jarigen niet waardeeren. Al direct niet omdat ge een heel eind lezen moet voor ge een kijk hebt op de personen, die er in te pas komen en hun onderlinge verhoudingen. Het geldschip is 'n oude geldkist, waarom heel het gebeuren zich afspeelt. Voor ouderen aanbevolen. 554. Floor de Ruiter. Keetjongens. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.75, ƒ 2.40. J. en M. 15—17. Een aardig verhaal voor niet al te jeugdige lezers. Onze 15—16—17-jarigen zullen er veel plezier in hebben, 't Verhaal speelt in de wereld der polderjongens bij de Afsluitdijk. We maken er ook kennis in met den Evangelisatiearbeid daar en de moeilijkheden van den arbeid onder die rauwe gasten. 555. Floor de Ruiter. Kift en Schrift. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.75, ƒ 2.40. 16—17. Een eenvoudig verhaal zonder bijzondere pretentie. Het speelt in de jaren der mobilisatie en laat zien hoe de verwording van het leven ook den kerkkring aangrijpt. 0,11 ftJS Sffl.SÏtnP'°^ af .noest, vengens gaarne aanbevolen voor onze oudste jongens en meisjes. 25, Ziï'it.ïïïTitïF*en Voorhoeve'Zwol,e-In^- meeseer, NicoaColmanseemoert0hrmnaeTlfSh0n^ D°n3r,, 9en3amd' Zijn Jon9e Als Nico eenige jaren later in A ,9 i ron9en d°or vaders armoe, verkoopen. overval wordt kómt DoÓS thanT ^ ^ hct slachto.ffer van een laffen Oom Nico redt nu zijn broVen™^!0™ ^ VaderS rijken broer' te hulp. zeer gezocht. Het leven W eldón z^Tke' God t P Het "h3PPy End" b Het is echter een goed een™„dT K i. G°dsleidin9en' Ien lezen. Mijn jongens vonden 't althlns’praat™™1 ^ j°n9enS 91339 2U‘' ƒ 1.25, 9eb5;-,^,^TT2^inSlUiper’ La RiVièrC en Voorhoeve’ Zwolle. Ook hier ’t bekende recept: een ,„*1 • komt en veel avonturen die aned ft UIPIn9- een verloren zoon die terecht i i . ’ c «oea atloopen. t Geheel is prettig verteld en de leerina „ a c . zwaar het werkje in de bibliotheek te .... 9 ie9 d' Er ls nlet het minsta bezetten. Kastnummer zal het niet zijn. ƒ L80. Teb-TzsaT eneMV'“S' D“ 1 N' Voorh—' Een vlotte vertelling, die de lezers van 'tb ' en van positief Christelijke strekking is Hi 69'n ,t0t f eind in sPanning houdt, plaatsen te „preekerig". Onze jongelui zu'llÓ/wT 1 ZOfteIiJk en °P enkele voor onze bibliotheken kunnen we het dan ooi- „ Ek Zeker 9raa9 ,ezen on tie is middelmatig. De bandteekening, die een ion £ aanbevelen- De «Uustrate geven, maar inderdaad iemand in de dertioe ^ V3n '3 *aar bedoeIt weer mislukt. De typografische verzorging is zeer goed ,3ren a™eeldt, is volkomen ■ƒ1.25, ƒ1.90. f5L U R,Vière “ Voorhoeve, Zwolle Jan Starheim is een jongen, die zijn vader door een onael t j, straks ook zijn moeder moet missen. Hij moet een mo T k •hee” veidoren en teekent voor de Oost en komt als sergeant terug In ^jj.e feu9d doormaken, gevonden en trouwt later met zijn vroeger speelkameraad!! vl*'- h'f Zi,n God Een vlot verteld en goed geschreven boek. Alles komt 3 T”' jongelui vinden ’t ongetwijfeld heel mooi. 9°ed terecht. De en Voorhoeve 560. W. Schippers. Wuildershoeve. La Rivièr» -7 n~ rt-k -p i on ^twunc. v_»cu. j x.yyj. Schippers is geen eerste klas auteur, maar de jonqens en , boeken graag. ' S me,sles zijn Het verhaalrecept is bekend: een diefstal, een bekeering en een h Maar de jongelui zullen met spanning den loop der qebeurfen- 3PPy 6nd ‘ en ge kunt het boekje gerust in de bibliotheek zetten. lssen volgen 561. ƒ. Schouten. De man van de boekenkist onder vriend en vijand. Waar het in De Groot’s dagen om ging, aan de jeugd verhaald. Amsterdam, W. Kirchner. Geb. ƒ2.—, ing. ƒ1.25. J. en M. 13—16. Voor een goed deel gaat dit verhaal geheel langs het eigenlijke onderwerp heen. Maar dat neemt niet weg, dat het daarom wel aan te bevelen is. Schouten vertelt aardig, al vinden we hem wel eens wat stijf. En zoo geeft hij ook hier een smakelijk verhaal van Hugo de Groot en zijn lotgevallen. 562-563. G. Schrijver. a. Toen Moeder weg was..., ƒ2.25, ƒ3.25; b. De jongens van de Club, ƒ 1.25, ƒ 1.65. Den Haag, D. A. Daamen. J. en M. 12—16. Kernachtige taal, vloeiende stijl, echt menschelijk leven. Ziehier, prachtlectuur, die ge in uw bibliotheek moet opnemen. Het rapport maakt er afzonderlijk melding van en we zullen dan ook geen water naar de zee dragen door breede loftuitingen. Mochten er nog K. V. zijn in wier bibliotheek deze werken ontbreken, dat zij dan onmiddellijk dat verzuim herstellen. Och, waren er meer van deze soort; daaraan hebben wij behoefte. 564. G. Schrijver. Jobjes avontuurlijke jeugd. J. H. Kok, Kampen. Prijs ingen. ƒ 1.25, geb. ƒ 1.90. Deze uitgave bevat het portret van den overleden auteur G. Schrijver, pseudoniem voor G. C. van As, die toen zijn 50en verjaardag vierde. ’n Soort jubileum-uitgave dus. Een bij gevoegd prospectus deelt mee, dat het verhaal wel geen autobiografie is, maar toch verschillende auto-biografische elementen bevat, jeugdherinneringen van den schrijver. Wij gelooven niet, dat dit boek speciaal voor de jeugd is geschreven. Als zoodanig zou het dan ook zeer verre achterstaan bij de andere jeugdboeken van dezen schrijver. Het zal wel meer beschouwd moeten worden als een litterair werk. Toch mag het gerust een plaatsje in onze bibliotheken innemen en zullen er zeker zijn onder de knapen en meisjes die het boek met genoegen lezen. 565. G. Schrijver. De lichte last. J. H. Kok N.V., Kampen, ƒ 2.90, ƒ 3.75. Met portret van den schrijver. Hoewel dit boek in de eerste plaats voor de ouderen bestemd is — het behoort meer in de bibliotheken der jongelings- en meisjesvereenigingen thuis — moge een hartelijke aanbeveling in dezen gids gegeven worde. Schrijver leverde hier superieur werk, dat niet alleen groote litteraire waarde, maar ook opvoedende kracht heeft. 566. ƒ. M. Selleger-Elout. Laurientje. Den Haag, G. B. v. Goor en Zonen, geb. ƒ 2.90. M. 12. Werkelijk een subliem werk en in het neutrale genre een der beste boeken. Toch komt er voor ons een groot ,,maar ’. Immers op pag. 102 komt een beschouwing over pretjes en feesten voor die de onze niet is. (,,We hebben de bioscoop enz., we hebben fiets-, zwem- en dansclubs, enfin je weet zelf wel, dat er over een heel jaar een massa pretjes zijn, maar in Laurientjes tijd was daar eigenlijk alleen maar de kermis.”) 4"i" SLtSX'”k '■ ““ tum's Jelle^varT^inlf26 F^Cn *.^an' Waarom moèt nu, net als bij van Hich15 c/o "van ons vólk'Zin'* T ” hoofdstuk het boek voor toch zeker plaatsen, diene bij hoofdstuk V^n T, ^ het desondanks wil schouwing tot haar recht komt Noa”00 6 P aatSen’ waann °nze IevensbeMisschien wijzigt de schrijfster haar werkbij eTfcrfnT ^ m°°ie b°ek' den: otttTe;f;krdooteTDH ^ 'ff0* NKluitman./1.60,/2.50. M °2-Ti6 9 3rt' Alkmaar' Gebr' Tr^ö^ardt6 BaMjorrendLVterhaadSele2en' ^ V°ert °nS "aar het kleine familie van den Dokter in dit afgelegen plaa'tsj’e.'’005 medeVen “* de pmti9e het verhaakt bepaald^ë/chrfstrk “u ch.riSteIiike 'menstoon zelfs, al is deze menschen wordt met God n V1 ,verkaa te noemen. In het leven van het Kerstverhaal meer is dan eensnf'k ^ KerStfeest is een feest’ waar Inzonderheid onze meisies u, ’v , twee dochtertjes van den dokter er "de hrtfdP 9enoe3en lezen’ omdat de De uitvoering is goed, als steedf u- 9“en in 2ijn' -plaatjes vinden we niet mooi. 9 n uit9ave van Gebr. Kluitman. De 568. Serie „Altijd mooi". Under diverse nummers van rubripk d . • j. , . christelijke jeugdboeken. De heer FWU, de le2er b°eken uit deze serie boeken uit het fonds van Kemink & Zn ^ D?“plein 2’ Utrecbt' nam deze neert ontvangt ge 5 prachtbanden per iaar^'d füc U °P deZe Serie abonteekeningen en papier eveneens. ’ ° d D ^ en ae *ectuur is goed, 569. G. Sevensma-Themmen iwr« . land. ƒ 1.15, ƒ 1.90. ' Moeder- Amsterdam, U, M. Hol- Vier mooie schetsen van een beoaafd» ..„c ... _ kunnen waardeeren? — De oudste en fijns/h °f de jongelui ze zullen Maar de lectuur ligt voor het gemiddelde te hoosnaarde onder hen zeker wel. Laten de leidsters — en waarom ook niet d^ leiders? j schetsen genieten. oers. — van deze teere Lees er maar eens een van voor! Ge zult zien hoe ze heel de ziel in beslag nemen en stil maken! 570. N. v, Sillevoldt-Haasse. Het Wonder II i. n , , Domplein 2, Utrecht. (Serie: Altijd mooi)'. Geb^m^J^n m' Het verhaal loopt over een 12-jarigen jongen, die een boer' I, , doch daarbij een kwetsuur aan den rug oploopt. Hij m Pet leven redt. maakt hem ontevreden. Als zijn ouders sterven neemt ’d°Ct nU b"en en dat jongen uit dankbaarheid tot zich en zorgt voor zijn opvoedin^ °e b°erin den Psychologisch zit dit verhaal goed in elkaar. Het m9' 2ai on2e kinderen niet alleen boeien maar leert hen ook naar het woord van den Catechismus „in tegenspoed geduldig te zijn." 571. ]. Smelik. Door de Branding. Uitg. v. d. Bond voor Geref. Jeugdorg., Bazarlaan 46, Den Haag. Geb. ƒ 1.50. J. en M. 12 16. Over dit boek is destijds heel wat te doen geweest. Het teekent het leven van les van Andel, predikantszoon te Loosduinen, en studeerend aan het Chr. Gymnasium te Den Haag. Toch bedoelt de schrijver niet de toestanden daar te teekenen. Wat men ook als bezwaar inbrengt (b.v. de slapheid van les vader, en het schilderen van het mondaine gedoe van sommige opgroeiende kinderen) het is niet te ontkennen, dat het boek waarschuwt tegen verwereldlijking en dat het een goeden invloed zal uitoefenen op de jonge lezers. Het Bondsbestuur handhaaft dan ook zijn aanbeveling. 572. Jon Sorensen. Fridtjof Nansen sage. D. A. Daamen U. M„ Den Haag. Voor onze oudsten bestemd. De biografie van den held in ijs en sneeuw, den Poolontdekker, een prachtboek, rijk door den inhoud, rijk door de illustraties. En toch -— hoe onbevredigd legt ge het weg als ge Nansens woorden leest, doelend op den dood: Eens zal de groote, stille dag komen, waarop de geweldige poort van het onbekende zich voor mij zal openen en ik ondergedompeld word in de zee der vergetelheid (pag. 388). Als ge Uw jongens het boek ter lezing geeft, schrijf er dan naast: Rom. 8 : 38, 39 en 1 Cor. 15 : 51—58: (Paulus' rijkdom tegenover de geestelijke armoede van dezen held). 573. J. Snoep. De Dordtsche Poorterszoon. G. F. Callenbach, Nij- kerk. geb. ƒ 0.70. J. en M. 10—15. Dit boek lijkt wel wat op Penning's Naar huis (zie aldaar) en vertelt op onderhoudende wijze uit denzelfden tijd. Hartelijk aanbevolen. 574. H. Spaull. De strijd om de vrede. A. W. Sijthoff's U. M„ Leiden, ƒ1.25. Een serie verhalen, die het nut van den Volkenbond willen aantoonen. Lectuur die we gerust in de bibliotheek kunnen zetten. Ze is leerzaam en onderhoudend. Toch zult ge uw discipelen de overtuiging hebben bij te brengen, dat al deze arbeid vergeefs zal zijn, als niet teruggekeerd wordt tot Wet en Getuigenis. Het Humanisme stelt steeds te leur. 575. F. Speerdal. Hein Smit. G. F. Callenbach. Nijkerk. Gec. ƒ 0.30 J. 10—13. Een verhaal uit den mobilisatietijd. Dank zij een godvreezend sergeant en oom komt Hein tot een goede betrekking en zoodoende breekt hij met de ruvfc gezinssfeer, waarin hij werd opgevoed. Aanbevolen voor de jongsten. 576. M. v. d. Staal. Tot arbeid geroepen. J. H. Kok N.V., Kampen 1934. Geen boek om de jongens en meisjes in handen te geven, maar wel om zelf t Se11 G^sTot^T ** Sata" aan, maar Le-ders en leidsters, die immers ook knZ? Van ,VerJoren menschenzielen van het Evangelie der genade zullen uit dezf h ”edewer,ken verbreiding hun bij den arbeid onder on™ • ‘ , schetsen veel kunnen leeren dar Zij de lezing van vd te pas komt, da' V. d. Staal S nieuwe boek rijk gezegend. 5/7. A‘J. (j Sfaal /—* pen. ƒ 0.90, ƒ 1A0. J.'1 K°k' RV- Kan>Een goed boek voor onzp k,-ki- ,1 , , Vermeer, die in eigen krachf hamM^d' ‘ Vertelt de geschiedenis van Hans vallen in verzoeking en in den “1^77 ^ zijner ziel. tnk • Dods slaande hand wordt de redding Zoowel onze jongens „„ . . a boek vinden. Het leert hun, hoT^hlfiZfh^ menschen™'" een mooi teleurstelling bewaard zullen blijven d ‘e Stel,en en hoe zi> voor 578. M. v. d. Staal n m M. H—16. ■ e Groote LieWe. Hoorn, Drukkerij Edecea Een verhaal zonder eenige pretentie w , tijdpasseering, zeker geschikt. Vooral'd ^ V‘0t en is a,s treinlectuur, voor bibliotheek voor ontspanningslectuur e! 7“'“ 2Ullen het waardeeren in de aa9' de Pn>s' een kwartje, is ongelooflijk 579. M. v. d. Staal Een u J. M. Bredée. ƒ 0.70, ƒ0.75 *ƒ Y25 T 'S ]™enS woesteniÉ Rotterdam, Dit boek geeft een ware gebeurtenis V l “ M' H~16verhaal is eenvoudig, maar ’t onderwerp ,Wc?ten van Rotterdam. Het veel. t Is een bekeeringsgeschiedenis maar ee Jbehande)d. en dat doet onze jongelui, gerust in handen kunnen geven n" u 9°ede Soort' die we Rotterdamschen Evangelisatiearbeid met het Zw Schri'ver’ die door den afdwalingen van den hoofdpersoon sober weer e ‘l a?nrakin9 komt, geeft de gieuse gesprekken weergeeft. Dat maakt ziin h" ¥‘ °°k sober als bij religeschikt. In onze dagen van inzinking van het „ V,°°r )on9elui nog beter geslacht kan lectuur als deze bewarend en terugbrengénd leVen ^ ^ ion9e 580. J Stamperius. Het verhaal van den maar, Gebr. Kluitman. 3e druk. ƒ0 75 ft Van Zier‘kzee. AlkMet genoegen hebben we dit verhaal gelezen Sta ' ' I2~14den immer onvoltooiden toren van Zierikzee en „™Pe"us vertelt prettig van simpele feit een verhaal geweven dat spanning brenm , ,‘aSie beeft om het onvoldaan. y engt, al laat het slot U wat Gaarne bevelen we dit mooi uitqevoerde , theken aan. e' 9oedkoope boek voor onze biblio- 581. Elisabeth Stelle, Janneke, dat kleine ■ Gebr. Kluitman. Ing. ƒ 0.75, geb. ƒ1.20. M 12 erinnetJe- Alkmaar, De uitgever zond ons dit werkje dat feitelijk voor wat in IS dan onze klantjes. Een aardig boekje, dat de belpvpn- n9eren bestemd boerinnetje beschrijft, ’t Boekje is neutraal en jammer is ’t TTj ^ 660 k,ein Zondag wordt gehaald om bij opa den dag door te brengen. Gelukkig gaan de meeste boeren in de dorpen nog ter kerk en doet de sfeer hier meer denken aan Noord-Holland boven 't IJ. Op deze vlek na — aanbevolen in het neutrale genre. 582. A. K. Straatsma. Late Lente. Den Haag, D. A. Daamen. ƒ 1.25. M. en J. 15—16. De historie van een mismaakten jongen, wiens jeugd in ellende voorbijgaat. Het ergste is, dat hij zijn geloof ook verliest, niet het minst door wat de menschen hem aan doen. Maar het komt al góed en al wordt het „laat lente" voor hem, toch komt die lente. - Gaarne bevelen we dit boek aan al is het niet voor onze jongsten geschikt. 583. H. Streefkerk. Een dappere jongen. J. H. Kok N.V., Kampen. ƒ 0.90, ƒ 1.50. J. 12—16. Ziehier een goedkoop en goed jongensboek dat in geen bibliotheek mag ontbreken. Zelfs in die van de M. V. kunt ge het frisch geschreven boek gerust plaatsen. Max •— de held van het boek — toont niet alleen dapperheid bij een brand en in zijn jongensavonturen, maar ook in zijn zelfverloochening tegenover den armen Jan Bemmel leert hij grooter dapperheid kennen. Hartelijk aanbevolen. 584. Theo Thijssen. Jongensdagen. Uitg. C. J. A. v. Dishoeck, Bussum, ingen. ƒ 0.90. J. en M. 12—13. Een boek uit de serie „Extra-Leesboeken voor de L. S.”, dat er wezen mag. Natuurlijk niet dat het voor ons gelijke waarde heeft als een werkje van v. d. Hulst b.v., omdat alle contact met Gods Woord ontbreekt. Maar in het neutrale genre een boekje, dat ge gerust in de bibliotheek kunt plaatsen. Vooral de Amsterdammertjes zullen hét mooi vinden. 585. Ada Tijmes-Jonkman. Map van Ree. Delft, W. D. Meinema. ƒ 2.25, ƒ 2.90. M. 13—16. Op de schraal voorziene markt van Meisjesboeken en de nog schraler voorziene markt van „goede” Meisjesboeken en nog meer: van „goede Christelijke" Meisjesboeken is een uitgave als deze wel zeer welkom. Deze eerstelinge van Ada Tijmes mag er wezen. De meisjes zullen het zeker een gezellig boek vinden en met verlangen uitzien naar een nieuw boek van deze schrijfster. De potloodteekeningen vinden we niet mooi, dat is voor een boek als dit wel jammer. Gaarne bevelen we dit boek voor al onze bibliotheken aan. Men zal er plezier van beleven! 586. Rinke Tolman en J. I. van Schaik. Door veld en beemd. Kampen, J. H. Kok, ƒ 2.25, ƒ 2.90. Een heerlijk natuurboek, dat weer uitmunt door levendige vertelling, fraaie uitvoering en keurige foto’s. Als de jongelui in zulke lectuur geen smaak hebben, laat ze dan dit boeN eens zien en zet het in Uw bibliotheek. Tien tegen één, dat ze er den sm©ad£ al zoo van beet hebben. f0.75. fl I5°ttn M212a“6.in9e' A' W‘ Si,'th°ff'S U' M" Leid“- maken Wis"'„ét ridder^ ^ fa Frankriik “ "e t Oeneel is vlot vpri-oM u , . ' niet ontbreekt. Men denke aan de hT7 f de christeli)ke tendenz let boek. 3n de houdln3 van het Nonneke aan 't einde van Een enkele uitdrukking als- o God mn > men. ' ' d (131) — als smartuitroep — corrigeere Overigens: Een prachtboek Verhalen. Zie ook Louwen*) ,0n9ens “ meis'es• (Serie: Geschiedk. Een meisjesboek, dat nieth Bak^'schla"d- J- van Bleek. M. H—16. leeraren, die letterlijk alles schijnen te^tt61*” °nmo9elilk getreiter der -die zonder uitzondering , schaaoachf V3n bun leeriin9en- Dienstboden, Alles in een milieu waar villa s ^ au^ f™00?'" °f '*• ^gelijks doen. de strijd om het bestaan niet schiint t h ^ “ levensbehoeften behooren en achtigen" en „onnoozelen". We kunnen ƒ■! u,' 6XCept dan voor de ..schaapKwaad doet het echter niet; geweerd beho^Tk n'e‘ bewonderen- eerd ^hoeft het niet uit de bibliotheek. Valkhof! en Co. 589. ]. Treffers, n. v . T 1 ?_1 e “ -osieiooze. Amersfoort , • - - * V^U. Dit boek geeft de historie van een ionoen , ,, kan en die op. school met den nek aano ““ bakkerszoon- die goed leeren kinderen. Ze vervolgen hem met hatelilkhwWi.W°rdt d°°r de 9roote luis tegen te beginnen. Bij den bakkerszoon zit hr>/'i. 9' niet Bink, weet er weinig lijk wil hij wel graag meedoen met die fijne •3 k ,9' Veel te hoo9- Eigen- helpen. ")ne Ju‘- Een leeraar probeert hem te “Ir: Mde' Een 3ardi9 i0n9enSb°ek * - -trale genre. Een niet onverdienstelijk verhaa"'vanmeM°ïu\Valkh°ff £n C?’ U~Hmaken, bij een oom gaan logeeren en daar allerlei ,on9ens- die 'n fietstocht 't Boek is neutraal. Hier en daar moet een ha beIeven- streept. ‘ £en ba^erdvloek worden wegge- 591. Rem Valkhoff. De Kerstgroet. Uitq v fu Assen. J. 12—16. 9' v' Gorkum en Comp., Als deel 23 van de serie „Naar het zonlicht toe" verscheen j het zeemansleven. Maarten, een Scheveningsche jonoen , Schets uit reis per logger en kan met Kerstmis niet thuis ziin dna 'j maakt ZIJn eerste loopt. ’ ’ aaar de visscherij tegen- Nu komt hij toch thuis, daar hij den Kerstgroet moet overbrenn geredden matroos, die voor hem aan boord blijft als ?gen voor een Kwaad zit er niet in het boekje, dat slechts 42 blz telt3n9ende werkkracht. lijke beteekenis van het Kerstfeest lezen we niets. M^atig éanhévofe" ^ e'9en" 592. Thijs van d. Vecht. Tonnetje Rond. Ten Brink c Meppel. ƒ 0.90, ƒ 1.25. J. 12—14. B k n Sfenvert. Tonnetje Rond is een leuk jongensboek voor de jongste leden. Het'. - rt denken aan Dik Trom, (denk b.v. aan de wijze waarop de gierige boè :ot inkeer komt) maar mist de bezwaren van dit boek. Overigens is het nev aal cn van geestelijken diepgang is dus geen sprake. In dit opzicht kan de s arijver bij van der Hulst in de leer gaan. 593. Vedeka. Wim's Avonturen. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2. Utrecht. (Serie: Altijd mooi). Geb. ƒ1.25. J. 12— Wim en Piet zijn twee schooljongens die 't niet recht met elka#.* kunnen vinden. Piet haalt een gemeene streek uit en weet de schuld ctjp Wim te schuiven. Het komt uit. Wim is aanvankelijk vergevensgezind, *a«rals Piet wraak neemt, omdat hij een zware straf heeft ondergaan, wil -VAr* van vergeven niet meer weten, mede onder invloed van z n vriend Kees. pc toenemende afgunst en jaloezie brengt hen tot een dwaze zwempartij. Hierbij reit Wim het leven van Piet. Beide komen tot andere gedachten. Ze worden nu menschen. Het driemanschap Wim—Kees—Piet betrapt op de boerderij een jongen arbeider op diefstal. Deze wil zich op Wim wreken, maar treijk Piet. Nu deze voor Wim moet lijden, is de rekening voor goed vereffend. Aanbevolen. 594. ]oh. Veenbaas. Onder verdenking. A. W. Sijthoffs U. M„ Leiden, ƒ 1.90, ƒ 2.50. J. en M. 12—15. Een aardig jongensboek in het neutrale genre. Twee jongens helpen bij de ontdekking van een rrfisdadiger, die een onschuldigen boerenarbeider in zijn slechte plannen tracht te betrekken. Gelukkig wordt alles ontdekt en ontvangt de dader zijn gerechte straf. Zonder voorbehoud aanbevolen. De illustraties vaw A. M. Hahn Jr. zijn geestig — zij ’t ook soms een tikje overdreven. Maar dat hoort zoo bij dit soort verhalen. 595. G. M. H. Veeneklaas. Doktoren'op marsch. Nijkerk, G. F. Callenbach. ƒ 2.40. De Nederlandsche helden op marsch in Abessinië, hoe hebben we van dag tot dag ze gevolgd. En bewonderd! Daar werkte :.ets van de oud-Hollandsche daad! Dr. Veeneklaas vertelt er hier van. En nu gaat het alles pas goed voor ons leven. Zeker, de daad van Mussolini blijft schandelijk onrecht, maar als ge dit relaas leest zegt ge toch: deze toestanden moeten veranderen, Haile Selassie ten spijt. We vermoeden zoo dat de jongens graag dit relaas zullen lezen en dat ze er van zullen genieten. n Enkele passage is minder geschikt voor jongeren, maar als geheel geven we dit mooie boek gaarne een goede aanbeveling. 596. Henk v. ’t Veer. Bob de Strijder. Uitg. W. D. Meinema, Delft. Gec. ƒ0.60, geb. ƒ 1.45. J. en M. 12—15. Bob, leert in den strijd tegen het kwaad niet meer op zichzelf te vertrouwen, maar, geholpen door een goeden vriend, tenslotte het kwade te overwinnen. De uitwerkinq van het gegeven bekoort ons maar matig. Er wordt te veel ..gepreekt” en Henny is al te braaf. Zoo zijn U.L.O. jongens niet. I leugen U vZTnn^ fe' '"“V 0"““ ^ f°Ut“ ~ door „ mooi. Dat bewijst de 2de ^uk'Sm **' kinderen het boek zij 't matig. °m de 9°ede strekkia9 dus aanbevolen - Geb./Y.90a'j°i2—iT2 i0n9enS' U “ Voorhoeve' Zwolle. op^Nieuw-Schotlandh^^ze^^ie^^onQe 9eI1b l'4 Ver^e^ van vacantie-avonturen alles komt op z’n pootjes terecht. J 9 e even heel wat avonturen, maar Een goed ontspanningsboek. To.óO.’r.nuZ^ SmidS9e2in' G' R CaIlenbach’ Niikerk- 9eb. Een echt-Veltmansche vertelling , , , rJ: ““™p”4 ■‘”i p,s“ mJ: IT’fZjjZZ" ?t,5m p,k “ GR c-]k"b^ boeren^ngem dTme^eTn^den“„^^0' 9em°,edeli’k verteller- Ee" en zoodoende het verarmde qezin aan n “j ,vr,achtnidersaffaire begint die wellicht niet gebeurd zal zijn maar t , 6jkoad ,6 pt is een 9eschiedenis, Men koope het boekje gerust. °C 6 hinderen leert aan te pakken. 600. Bart v. d. Veluwp Do R plein 2. Utrecht. (Serie Altijd'mnTr'T V' M’ Broekho£k D°®Een aardig verhaal over de kinderen van me GEr ^ ’'25' en M' 12~l4zich af in de mobilisatiejaren. Aanbevolen. Bosman' Het geheel speelt La Rivière en Voo!hoe2‘f 1 90° ^V'aldenburcht- Zwolle. -SiïiftSLr** b'p"“mi *%** >*. h« Ridderleven bekoort hen nog altoos en van dat ridderle , .. volle portie te genieten. erleven krijgen ze hier Gaarne bevelen we het boek voor onze bibliotheken aan. MM 2—16 ^ S°fie V°lkhardt- Sck-eni„gen. J. van Bleek. gÜÜ^S,f ^aal. dat jes. Een meisje uit deftigen stand verliest haar vader worHf A T:hoolboek' verlaten, wordt mishandeld door ruw volk waarbij ze’ uitheste^ j' moeder alles goed terecht komt. ’ Ultbesteed wordt enz. tot Maar uit de mededeeling blijkt, dat we hier te doen hebben met e , tieke geschiedenis, wat bewijst dat in ’t leven voorkomt wat on 60 authen" mogelijke fantasie lijkt. Daarom bevelen we 't boek aan. De uiterlutf'62 26,1 °n' is keurig. De illustraties echter kunnen me niet bekoren. verzorging 603. F. B. van Velzen. To Riemens. Delft, W. D. Meinet ■ Lfl.75. Een aardig' meisfesverhaal, dat onze jongste leden zeker zal intajWftseeren. De uitgever zorgde voor een frisch en aantrekkelijk uiterlijk. ' 604. M. Veren. De roep van het Verleden. Zwolle, ftivière en Voorhoeve, ƒ 2.—, ƒ 2.90. — -. •„ Mooi, spannend verhaal, dat echter alleen voor de grootste jongens en meisjes te gebruiken is en zelfs is het de vraag of die het allen Kunnen waardeeren. We hebben het met genoegen gelezen. 605. ]. A. Visscher. De zoon van den roofridder- La Riviere en Voorhoeve, Zwolle, ƒ 1.25, geb. ƒ 1.90. J. 12—16 - Een spannend verhaal uit den tijd der roofridders. WeU*» ec£lt(? ook van den strijd der Zwitsers tegen Karei den Stouten en vawtó doorbrekend licht llCZoldoendI°houd9t dit boek het midden tusschen historische en het ^Eenderde druk bewijst dat onze jongens het graag-tUsn. Alleen de illustraties kunnen ons maar matig bekoren. Overigens te* yerste aanbevolen. 606. P. Visser. De zwervers van het Groeit Leger. Alkmaar, Gebr. Kluitman, ƒ1.—, ƒ1.75. J. 12 16. _ . t, Een historisch verhaal uit het tijdperk 1810—.*8 3. De schrijver vertelt op boeiende wijze de lotgevallen van enkele der ongelukkige Jong-tUngen die den tocht naar Rusland meemaakten. Zijn verhaal «eeft een helderen blik in tijdsomstandigheden, in den diep-ellendigen taMbnd van land en volk in de bange jaren. Op enkele plaatsen wordt in hefeboek Gods Naam op ongeoorloofde wijze gebruikt. Dat vinden we al eye.ft erg, als het ontbreken van de erkenning van Gods leidingen in de historie 4er beschreven periode. Overigens bevelen we het boek aan, omdat het een goed verhaal geeft van het verkrop van den grooten tocht naar Rusland, welks mislukking zoo geweldige gevolgen na zich sleepte. De jongens zullen het een mooi boek vinden. 607. Nel van der Vlis. Herrie-Let. Nijkerk. G. F. Callenbach. Geb. ƒ1.75. M. 12—15. n Vlot verteld verhaal. Een mooi boek voor Uw bibliotheek. , , , , , ,, De jongelui genieten van de wederwaardigheden, die de club doormaakt Vooral de meisjes vinden hier iets goeds. Van de jongens zullen de meesten het te ,,flauw" vinden. 608. Nel v. d. Vlis. Fré's meisjesjaren. Kampen, J. H. Kok. ƒ 2.50, ƒ2.90. M. 12—16. Fré heeft haar ouders vroeg verloren, wordt in het huis van haar ongehuwden oom opgevoed en dreigt daar geheel te vereenzamen. . , , Bij een Friesche tante, een echte lieve figuur, leert zij het leed in het leve anders zien èn beter. Het geloof brengt haar vrede en verzoent haar met Gods^ leiding in het leven. . . r ■ Het is een meisjesboek, maar een van de mooiste, die we onze meisjes lp handen kunnen geven. Ze zullen er van genieten en het kan hen tot grooten zegen zijn. 609. E. Voorhoeve-v. Oordt. Morgenlicht. Den Haag, J. N. Voorhoeve. Geb. ƒ2.25. M. 15 e. o. Dit is een bewerking van een Engelsch boek, geschreven door Gwendoline Swain, welke bewerking reeds vroeger verscheen, doch thans in goedkoope uitgave het licht zag. Gebonden kost het boek van 224 blz. ƒ 2.25 welke prijs tot ƒ 2.-— wordt gereduceerd bij 5 ex. Het is geschreven voor meisjes, die in „stralende jeugd staan aan de poort des levens” en wil „trachten, zoo iets als een bescheiden hulp te zijn; niet een afdoend antwoord geven op alle levensvragen, maar alleen een vingerwijzing zijn in de hemelsche richting”. Aldus de vertaalster. Voor de jongere meisjes is dit boek nog niet geschikt. Voor de 15- a 16-jarigen en ouder bevat het zeer aanbevelenswaardige lectuur. ?10' .4' Y?°rthuizen■ Late Vondst. Hoorn, Drukkerij Edecea. ƒ 0.25. J. en M. 14—16. 1 Onvermoeid gaat de Hoornsche Drij. voort met het geven van kwartjesboeken. Als spoorweglectuur bedoeld, zijn ze als regel voor opname in de bibliotheken zeer wel geschtkt en de prijs vergemakkelijkt dat. Dit verhaal is van goe e s re m9* moge geen litteraire waarde hebben, als verhaallectuur verdient het aanbeveling. 611. Anne de Vries. Als alle lichten branden. Nijkerk, G. F. Callenbach. Geb. ƒ 1.90. Een achttal vertellingen door Anne de Vries gebundeld, van de hand van Jan H Eekhout, J. Fortgens W^G. v. d. Hulst, Mary Pos, H. M. van Randw.jk, Rie van Rossum, P A. de Rover en Anne de Vries. Los bijgevoegd zijn korte schetsblaadjes om te bevorderen, dat niet voorgelezen doch vrij verteld wordt aan de hand der schetsen. Tevens werd bijgevoegd een blaadje met cenige practische wenken voor den verteller. Niet alle vertellingen zijn voor ons te aanvaarden. Die over Joost en het Lantaarntje..sspeafiek Roomsch (leer der goede werken). Maar er zijn ook juweeltjes bij. En wie vertelstof zoekt zal dit bundeltje met dankbaarheid aanvaarden. 612. Anne de Vries. Jongens van de straat. Den Haao I N Voorhoeve. Ingen. ƒ 0.95. J. en M. 13—16. 9 Een teer geschreven boekje, waarin we een verwaarloosd achterlijk jongske zien groeien tot een straatboefje, dat in een rijksopvoedingsgesticht terecht komt Eigenlijke jeugdlectuur is dit boekje niet. Toch zou ik het zonder eeniq bezwaar in handen van 13- tot 16-jarigen geven. Het is goed, dat zij op de fijngevoelde wijze waarop deze auteur het doet, kennis maken met de donkere zijde van het leven. Hartelijk aanbevolen. 613. W. A. Vroegop. De roep van het vaandel. Groninuen Un • Haan. ƒ 1.90, geb. ƒ2.75. J. en M. 13—16. 3 1 Een boek, dat ge gerust uw jongens en meisjes in handen kunt geven, ze zullen het met pleizier lezen. 616. L. Wallace. Ben Hur. Rotterdam, P. D. Bolle, ƒ1.75, ƒ2.50. J. en M. 15—16. Dit bekende werk heeft nog altijd vele vrienden. Het boeit van ’t begin tot ’t eind, hoe vaak men het ook leest. Wel blijft het springen van de hak op den tak altoos hinderen, maar dit wordt weer vergoed door de spanning van de nieuwe tooneelen. Zou de bekoring van dit werk niet schuilen in het optreden, zij het dan ook op den achtergrond, van den medelijdenden en helpenden Heiland? ’t Gevaar voor verminking van het Evangelie-verhaal, waaraan men in dergelijke werken zelden ontkomt, behoeft hier niet gevreesd. Daar deze bewerking niet in de eerste plaats voor de jeugd bestemd is, moeten de leiders en leidsters het slechts den oudsten in handen geven. 617. A. Warnaar. Groeiende vriendschap. Uitg. N.V. Meinema, Delft, ƒ 0.55, ƒ1.25. Evenals ,,De derde man", een frisch, prettig jongensboek. Het beschrijft de vriendschap tusschen dorpsjongens, waarbij standsverschil wegvalt. Keurig is ook geteekend het leven van „Mottige Janus , die later als colporteur de jongens ontmoet. De kracht van het Evangelie blijkt uit dit verhaal duidelijk. Meinema heeft ons wel met veel goede lectuur verrijkt. „Groeiende vriendschap is er weer een bewijs van. 1) Prijslijst werd ons niet toegezonden. Red. Gids. We kunnen den compressen druk niet bewonderen, maar het voordeel is, dat je aan zoo’n boek van 370 pag. een heele kluif hebt. In de bibliotheek zal het zonder twijfel in trek zijn. 614. Jan Wagenaar. Huid voor huid. Uitg. N.V. v. Gorcum en Comp., Assen. „Wat is het modernisme toch arm" — zeg je, als je dit boekje gelezen hebt. Een dominee, die een zwaar verbranden jongen bezoekt en niets als troost heeft dan: Houd maar moed. En een andere jongen, die het ongeluk gedeeltelijk met opzet veroorzaakt heeft staat een gedeelte zijner huid af voor transplantatie (overbrenging van gezonde huid op ’t verbrande gedeelte). Toch kunt ge het werkje in uw bibliotheek opnemen. Mits ge er in noteert, dat wij rijker troost kennen en het O. T. en N. T. geen tegenstelling vormen, doch elkaar aanvullen. Voorwaardelijk dus aanbevolen, om het goede dat ongetwijfeld er nog in zit. 615. Jan Wagenaar. De schatten van den ouden Slotheer. Utrecht, W. de Haan. t) Dat is nu een neutraal boek, dat we werkelijk eens met plezier hebben gelezen. Natuurlijk heben we tegen alle neutraliteit onze bezwaren, ’n Calvinist heeft van nature een afkeer van alles wat zich als neutraal aandient. Maar als het neutrale zich in vormend karakter boven het middelmatige verheft, meenen we het niet op den index te mogen plaatsen. Welnu, zoon boek heben we hier. Het zal de jongens zeker pakken, want het boeit van het begin tot het einde. Hier en daar zal de leider een kantteekening plaatsen, maar we bevelen kennismaking gaarne aan. »«,. & SiK" “*«• »*» azss ïs srtrz ““=*“«" vS,™^ w^^sSbSï" >”,i"n*: o,« Pr ,p/d^-n^“ te;.'™*1"*»«- twijfeld LTnVk dVveTaT^T “r,hiSt°ri!chen a^tergrond en ongeJerusalem in 70, gretige lezers vinden ' Va" * “ ^ Verwoestin9 van thuis" Webb. Het leegstaande huis. Serie- Knus Een aardig*kinderboek'3 datPf’ ®““* * <09°' f I- en M. 10-12 staand buurhuis inspecteerden P ^ j°”9“ en een meis)e een leeg- jongste leden zullen het ongetwijfeld T* paar.tl'del‘jke bewoners vonden. De «getwijfeld een mooi boekje vinden. Aanbevolen. ƒ075. gébaƒ i,2^eMe!2W16dm9' BredÉe'S U' M' Rotterdam' Gec. Een mooi meisjesboek, waarin d„ heel goed worden geteekend. Warm aanbevole VreU9uwe,,, ■*»—-- «*—— -»• Voor onze oudsten, 16—17-jarigen graag aanbevolen, 631. M. S. Wijtema. Klaar voor onderwater! Met Hr Ms K XVIII , n ,lan9S een omwe9 naar Soerabaja. Amsterdam, Andries Blitz ' n Boek om van te watertanden, zouden de jongens zeggen Als ze dat in de bibliotheek zien, is het geen week thuis En het is ook alleszins goede lectuur voor ze De roem van het Vaderland van vandaag gaat hen gelukkig ter harte En die roem wordt h.er verteld, zoo eenvoudig en simpel als was het de gewoonste zaak van de wereld, zoo n reisje, K ec ° Tal van mooie foto's verluchten het boek. 633. G. K. de Wilde. De avonturen van Dirrl. n,,„, . D„ H„, Bleek. Een vlotte vertelling die de jongens en meisjes Van zoo ongeveer 12-14 a 15 jaar met graagte zullen lezen. Voor onze bibliotheken zeer geschikt. Sit&fAMtS~ "D- I- Dil boek teil 211 bleleilden. is netjes gebonden en kosi in dien vorm f2 70 Ingenaaid is de prijs ƒ 2.—, gecartonneerd ƒ 2.40. 1 ;t Is een verhaal van zeemansleven uit den tijd der Oost-lndische Compagnie Schipbreuk, zeeroof, gevangenschap, t wisselt alles in bonte volgorde elkan- ’t Boek 9eeft het type Verhalen, dat onze jongens van 12 tot 15 a 16 ia altijd weer graag lezen. 'aar 634. G. K. de Wilde. Krijn Touw. Ingen. ƒ2.—, qecart ƒ2 40 geb. ƒ2.75. Tweede druk. J. van Bleek, ScheveningenJ 13-16 Een goed geschreven jongensboek. Een verhaal van Hollandsch zeemans leven uit de 17de eeuw. Onze jongens lezen dit soort boeken graag en dit verhaal kunt ge uw jongens zonder eenig bezwaar in handen geven. Voor onze bibliotheken gaarne aanbevolen. 635. G. K. de Wilde. De Geheimzinnige Villa. J. v. Bleek Sche veningen. }. 12—15. Een aardig jongensboek. Hartelijk aanbevolen. 636. M. Wildeboer. Jongensstrijd. G. F. Callenbach Niikerk Ger ƒ 0.40. J. 12—15. ' uec. Iedere jongen heeft een bevlieging om naar zee te gaan. Maar het zeeleven valt niet mee. 't Moeten al echte kustjongens zijn om vol te houden. Dit boekje is dan ook echt een werkje voor onze jongens. Het houdt misschien .^onberaden stappen terug. Al zeggen we dadelijk er bij: Als een jongen op Ye proef blijkt een geboren zeeman te zijn, houdt hem dan niet tegen, a waar fchuwt ge hem voor de gevaren. Ook op zee moeten we Christenen hebben. De illustraties van Isings zijn heel goed. 637. Beatcice Willing. Seppl en Semelie van den grooten Sint Ber- nard. Baarn. Bosch en Keuning. ƒ 1.90. J. en M. 12 16. SenDl is een jonge St. Bernardshond en Semeli is een koeienjongen. En de historie van^eze twee wordt in dit boek heel geestig verteld. Ge leeft met beider lotgevallen mee tot ten slotte Semelie niet langer koeienjongen is, maar de ch wordt van de honden in het klooster op den berg. Het boek is mooi uitgevoerd in kwarto formaat. , ,, .... n Enkele maal troffen we 'n uitdrukking als „Hemel. aan. 638. ƒ. A. Wormser. De vurige oven. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.40, f 2.10. J. en M. 14—16. , Dit verhaal dagteekent uit den tijd der Nederlandsche vervolging van de vorige eeuw (1834 tot 1850). Het geeft ons een bladzijde uit het eene groote martelaarsboek der Heilige Algemeene Christelijk Kerk en is voor Gereformeerde knapen, als nageslacht der vervolgden, even leerzaam als nuttig. Algemeen is de klacht, dat de Hervorming der 16e eeuw beter gekend wordt, dan de Reformatie der 19e eeuw. Lezing van deze lectuur brengt weer onde Gods zegen, 't hart der kinderen tot dat der vaderen. 639. Sophie Wondts. Die andere Beatrijs. N.V. W. D. Meinema. Delft, ƒ 0.55. ƒ0.60, ƒ 1.35. M. 12—16. In dit verhaal wordt de bekende sproke van Beatrijs toegepast op het leven van een weduwe, die. wijl haar overleden man om zijn lagere stand met de door de ouders gewenschte echtgenoot was, door den vader werd verstooten. Met haar dochtertje en zoontje lijdt ze diep armoe, tot een ongeluk van den laatstgenoemde haar in het ziekenhuis den vader doet hervinden. Huis en hart staan weer open en Beatrijs wordt bij grootvader en grootmoeder opgevoed. Een mooi verhaal voor onze meisjes. Het zal zelden thuis zijn. 640. Sophie Woudts. Menschenlevens. Hoorn, Drukkerij Edecea. ƒ0.25. J. en M. 13—16. Dit boek verscheen in de kwartjes-serie. Het is goedkoop massa-pro u . echter in het genre goed gedrukt. _. .... . , Het verhaal is gezellig verteld en behoort tot de goede Christelijke verhaal- lectuur. 641. H. Zandbergen. Rooie Siem. U. M. Broekhoff N.V.. Domplein 2 Utrecht. (Serie: Altijd mooi). Geb. ƒ1.25. J. 12—14. Avonturen van de guitige, luchthartige „Rooie Siem" van den veldwachter met z'n oprecht en gevoelig jongenshart. Het veldwachtersgezin wordt door een groote ramp getroffen, doch het vertrouwen op God wordt met beschaamd. Tevens leert Siem dat men zijn vijanden moet liefhebben. 642. P. de Zeeuw ]. Gzn. Een Zeeuwsche Kwajongen. U. M. f ri5hJff12—Yê’. D°mplein 2' Utrecht- (Serie: AItiid «o»0. Geb. Adriaanszoon dT Ruitr hooren^erteuTn ’r^lwT ,Michiel figuur, die ze altijd weer boeit, 't Was daarom „ van lezen. Michiel is een schrijver, om in verhaaltrant het leven van der ^ 96 ukk‘9e gedachte van den ** " “ — en Broekhof/NW.^Dompkin' 2N ulr hf ?■?*!* “a Armenië- U' M- ƒ 1.25. M. 12—16. ’ Utrecht’ (Sene: Altijd mooi). Geb. Dit boek bevat twee verhalen. Het eerste is „Nunia", waarin de Schrijver heel h„„- j l , , van het meisje uit Armenië, dat in den eersten tiid der i-f T^33, VerteIt verkocht werd naar Georgië en daar voor h r c ristc 'i^e kerk als slavin werd, °°r h33r om9eving tot een rijken zegen Achter „Nunia” volgt dan een tweede verh-,,1 j titeld „Ik heb Vadertje lief" een aandoenlijke gleden 9e‘ getje, dat onze kinderen zeker niet met droge oogen zullen llzen^" ^ Scheveningem ren 12-16^^ W°nderdokter- J- van Bleek, D^g^b” i^4 dVeaboet;ksS j^7fgrk ion9rfT bonden. Afzonder,ijk kosten de boeken /2.- ‘Zj/e“/"bon^ ^ 645. P. de Zeeuw J.Gzn. De Koksmaat van de Drom a • Scheveningen, ƒ. v. Bleek. J. 12 16. rommedans . Dit verhaal verscheen eerst in het Zondagsblad van De R„t j dochterbladen. Zelf las ik het met genoegen Het is Lede R°fe;dammer ™ onze bibliotheken alleszins aanbevelenswaardig. ,eU9 ectuur' voor M612-16e ZeeU,y ,GZn' ZWerVErS' °en Ha39’ 1 v' B,“k- J• en Een verhaal uit de kinderkruistocht, spannend verteld en met goede stretf Voor onze bibliotheken zeer geschikt. ^ ekking. 647. P. de Zeeuw J.Gzn. Alexis, de Wolvenjaqer U M IWu, u N.V.. Domplein 2. Utrecht. Geb. ƒ 1.25. J. 12-16. Broekhoff. Een verhaal uit Rusland, waar Alexis als knaap met zijn vader o sledetocht gaat, en Alexis bij een ongeluk kreupel wordt. Er wordt een h prijs gesteld op het vangen van een wolf en het gelukt Alexis de wolf te doode^ ben spannend boek voor de jeugd. (Serie: Altijd mooi). 648. P. de Zeeuw J.Gzn. Als ik zal vreezen... Een verhaal uit de dagen der afscheiding, 1834. Uitg. J. B. v. d. Brink & Co N V Zutphen. J. en M. 12—16. ƒ 0.50. In dit boek wordt het lijden en de strijd van Ds. Scholte van Doeveren geschilderd en op zulk een wijze, dat onze jongens en meisjes er ten zeerste door geïnteresseerd worden. Natuurlijk krijgt het een plaatsje in alle bibliothe ten. Het werkje is een uitgave van het Geref. Traktaatgenootschap „Filippus . 649. P. de Zeeuw J.Gzn. Rondom de Kribbe. Vertellingen voor de Kerstfeestviering bijeengebracht door P. de Zeeuw J. Gzn. Gec. ƒ 1.50. Uitg. W. D. Meinema, Delft. Deze keurig gecartonneerde bundel is bij uitstek voor onze vergaderingen ^Schrijvers als de Zeeuw, v. Eerbeek, v. d. Hulst, de Rover, te Merwe en Ds. Wielinga zijn daarvoor waarborg. Een heel goede gedachte van den samensteller het Kerstverhaal met de punten ter verdeeling — vooraf te geven. Overigens zijn de schetsen allen boeiend; en de „bekeeringen zijn met onwaarschijnlijk, terwijl de toevalligheid van het gebeuren juist op Kerstfeest, niet hinderlijk is. Dat de schrijvers goeddeels gereformeerd zijn is gelukkig te merken. En dat is een voordeel. Van harte aanbevolen. 650. /. P. Zoomers-Vermeer. Joosje uit de Heidehut. Amsterdam, van Holkema's en Warendorfs Uitg. Mij. ƒ2.50, ƒ2.90. M. 12 14. Bij den indertijd door de firma Holkema en Warendorf uitgeschreven wedstrijd, was Mevr. Zoomers-Vermeer jurylid en dong dus met mee. Had ze wèl mee gedongen, ze zou voor dit boek „Joosje zeker voor den prijs in aanmerking zijn gekomen. Hier wordt inderdaad een neutraal boek geleverd. En in dat genre een van superieure kwaliteit, fijn van uitbeelding en streng volgehouden karakterteekening. Allicht voor onze moderne begrippen wat langdradig met wat zware alinea-indeeling, maar toch lokkend tot doorlezen. 't Is een boek voor meisjes en dan vooral voor jongere meisjes. Hier en daar komt het woord „gut” voor, 'n basterdvloek, die geschrapt dient te worden. Verder is het boek neutraal. Wat zou er een warmer toon in zoon verhaal komen, als hier het leven in de vreeze Gods zijn stralen over allerlei verhouding wierp! C. Avontuurlijke boeken IJ’m B\9Ahie[ HorSC Eagle■ W,'i Indianen. A. W. Sijthoffs U. M. Leiden. J. H en ouder. Een mooi, goed geschreven boek. Het Groote Opperhoofd Witte Paard Adelaar, is het laatste opperhoofd der Indianen. D,t boek schreef hij op 107-jarigen leeftijd. En als ge de inleiding leest, staat ge versteld over s mans vitaliteit. 9 Tragisch - zoo is de gang van het Indianenleven in den loop der eeuwen geweest. De ouderen zullen met weemoed lezen over het ondergaan van dit energieke volk. En nog tragischer is een der laatste klachten van den Big Chief: Mi,n hart za pas weer vroolijk zijn, wanneer ik met de groote Hoofden in de eeuwige jachtgronden r„den kan, die geen bleekgezicht ons ontstelen kan. Hier wijze men de jongelui op de noodzakelijkheid der zending. 652. Florisvan den Aemstel. De Heldendaad van twee HBS ers Rotterdam, D. Bolle, ƒ2.10, ƒ 2.90. J 13 16 ^ CrS' De H-B-S.erszijn zomers gelogeerd'in het N. H. dorp Groet bij Kamperduin en het boek vertelt nu wat ze daar beleven na kennismaking met nog n derden, n smidsleerling. In een haventje ligt al 17 jaar n ouwe boot n gele zen stoomboot. Het plan wordt gemaakt en uitgevoerd, die boot‘voor een maand te huren en dies op te kalefateren. Straks brengen ze het zelfs zoover dat de boot onder stoom ligt. Intusschen ontdekken de vrinden in de duinen n smokkelaarsbergplaats. Als s avonds de visscher weer een lading drank - 1 aanbrengen, verongelukt de schuit nog eer hij gesnapt wordt. De stoomboot brengt op het laatste moment redding voor de twee menschen, maar de schuit gaat onder. Het boek sluit met een feestavond ten bate van de visschersfamili die een ander schip krijgt. Het verhaal is goed verteld, hier en daar wat onwaarschijnlijk, maar de jeugd zal het 'n mooi boek vinden. Jammer, dat we hier en daar 'n vloek ' basterdvloek of 'n ruwe uitdrukking noteerden, die eerst verwijderd moeten worden. Zoo bijv. op pag. 15, 57. 63, 155 en nog een paar plaatsen. Het boek is neutraal. Natuurlijk wordt er bij het feest aan het slot ook gedanst. Wat moeten ze bij zoo n feest ook anders doen? Maar rekenend met deze bezwaren kunnen we het verhaal wel aanbevelen 653. föhn Buchan. De schat van den Rooirand. Holkema en Warendorf, Amsterdam. Gcb. ƒ1.50. J. 13—16. Een avontuurlijk boek, dat de jongens van a—z vasthoudt en dat zelfs voor de jongeren wat te spannend is. Overigens in het neutrale genre aan te bevelen 654. Ph. Excl. Mijnheer van der Pigge in China. Den Haag. G. B v. Goor Zonen's Uitg. Mij. ƒ 1.90, ƒ 2.25. J. 12—16. Een boek van Exel beteekent gewoonlijk: een goed neutraal jongensboek, ■nl levendige fantasie en geen ruwe taal of vloeken. ‘ Nu, aan fantasie in dit boek geen gebrek. Haast is het hier en daar wat al tL Maar de jeugd mag dat fantastische wel en het gaat hier ook met bepaald °' Verdek is het boek strikt neutraal en uitgezonderd enkele minder gewenschte fransche uitdrukkingen, is de taal goed en gekuischt. We kunnen daarom dit boek wel aanbevelen. 655. Willy Gail. Per raketvliegtuig naar de maan. A. W. Sijthoff s U. M„ Leiden, ƒ 1.90. ƒ2.50. J. 13 tot 16. lules Verne herleeft. Nu in modernen vorm. Een hulpvliegtuig dat een raketvliegtuig afschiet, hetwelk tenslotte op de maan belandt. Daar worden nlantaardige, zelfs dierlijke resten aangetroffen en allerlei merkwaardige natuurkundige ontdekkingen gedaan. Ten slotte keert het raketvliegtuig behouden "Tegen de ongebreidelde fantasie des schrijvers is geen bezwaar. Ze is vernuftig en leerrijk. Wel had de schrijver (pag. 118) niet zijn theoneen over t mogelijke hoogontwikkelde menschengeslacht van vóór 30.000 jaar moeten geven. Deze passage corrigeere de leider. Ook het „Goddam op blz. 121. Over de bewoonbaarheid der hemellichamen zie men: „Roggeveen. Woudstra knapt het op." Behoudens deze opmerkingen aanbevolen. 656. ƒ. ƒ. Groeneweg. De stam van de stekende Schorpioenen. Den Haag, G. B. v. Goor en Zonen. Geb. ƒ 1.50. J. 12 16. Een echt avontuurlijk jongensboek, dat we met groot genoegen lazen. De schrijver toont een groote kennis van Afrika te bezitten. Ook het werk der zending wordt alleszins waardeerend besproken, zoodat we de avonturen van Mwansi Bé, Dr. Hans. zendeling Münster e.a. met genoegen medemaken Van harte aanbevolen voor de jongensbibliotheken. Pol Dom teekende goede platen. 657. ƒ. Kannegieter. De dood in de zeilen. P. D. Bolle. Rotterdam. ƒ 1.60, ƒ2.50. J. 12-16. „De dood in de zeilen" — de titel lijkt wat cru, maar doelt op een ziekte, die in de buurt van Sint Thomas tal van schepelingen deed sterven! — is een goed zeemansverhaal. Het is avontuurlijk, leerzaam, levendig verteld en het is gespeend aan zeemanstaal, die in zulke boeken vaak er toe leidt dat wij ze afkeuren. Dit boek kan men gerust de jongelui in handen geven. Wellicht zal het aanbeveling verdienen het gedrag der schepelingen in het juiste licht te zetten door de herinnering aan den tijd, waarin de tocht plaats vond. In een kantteekening kan men dan op het verkeerde en ruwe wijzen, dat er vaak in dit optreden school. 658. Eric P. Kelly. De Smid van Wilna. Vertaling W. Fick—Lug- ten. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf. ƒ 2.—, ƒ 2.90. J. 12 16. Een geromantiseerde episode uit de geschiedenis van Polen, blijkbaar ten behoeve van jeugdige lezers geschreven. Ziiferareet. f'iTbZ * en, als dit zoo is, verloochen. h, neemt niet weg, dat het voor °o ' ^ OV"dr'>in9 - dit boek! Maar dat floeit van ’t begin tot 't eind zit volT kan worden aanbevolen. Het zinnigheden en gevechten. Én tenslott^'f * V°n avonturen' 9ehein,vreden! Geef het gerust een dIm j c l, ,even allen ]an9. gelukkig en te verzekerd zijn. daf het met graagte oef6 K'V': 9* k»t ervan alleen op de titelpagina kunt ge lezen dat" h^t W°rden' ?£ VertaIin9 * prima; bemerkt ge er niets van. dat het een vertaling is, onder ’t lezen 659. Elisabeth Mare ïn n i , vertaald door Willy Petillon ^ k“ ^erdwaald- Uit het Engelsch Maatsch. Amsterdam. Geb f 1 Sf) T ° en Warendorfs Uitg. Een jongen en 'n meisje - tweehnoen - 1 M' .12~16' maken op een stoomboot, de Stormvooel „ '"5 n °om een vacantiereis boot terug zal gaan, worden een naar’vf ^ Noordeliike Ijszee. Als de Noordpooltocht verongelukken en de Storm ‘e9l;niers gesignaleerd, die bij n ~ de boot 9aat °P ’n dwaaltocht ten onder™96!)9^ 2C 2°eken’ d°ch vergeefs! sleden worden voortgezet. Het gezelschap rlZ 7 *'* ^ °P ei9engemaakte deel de twee vermiste vliegeniers vindt en ten st V eIkaar' Waarbi' een de Eskimo s, die hen van een wissen dood rd? t" de tweel-ngen via Een scheepsjongen vooral speelt in het boek ‘1’ ,behouden haven terug. Ziedaar het verhaal van dit boek. Hoewel h ^ beteekenende rol. blinkt, zullen jonge lezers van 12—16 het ^ beetje er9 onwaarschijnlijk speuren naar al of niet-waarschijnlijkheid niett “t m°0i boek vinden- Zij als er maar leven in zit en dat is bij dit boek zeker h , £V19' A,s 1 maar boeitJammer, dat woorden als „gróote hemel" bl'k ^ machtig hier en daar het boek ontsieren Bepaald >on9on", „alle- dien zin, dat Gods Naam er in misbruikt wordt maf k " 2i'n het niet die wij voor onze kinderen niet wenschen ' 2 bet is tocb terminologie. Overigens is het verhaal neutraal gehouden n„ , schen over en behoudens de genoemde bezwaren — m™6?09 J?at niets te wenwegschrappen! - kunnen wij het verhaal gerust aanhuil ?VUWe wo°^n de goede neutrale lectuur. evelen als behoorende tot 660. D. Masdorp. In het goudland. Den Haan r n Zonen, ƒ 1.—, ƒ1,65. J. 12—16. H s' G' B’ van Goor Een interessant verhaal van een expeditie in den R„i ■ , twijfeld zuUen de jongelui genieten van de spannende avonh “ S™90’ °n9e' s e reizigers doormaakt. Ze landen ten slotte gelukkig bii herAllf16 bet kIoeke waar _ hyper modern - het Engelsche konfngfnaar de d aa". spreekt door — 'n Philips radio-installatie! 9 P ar de daPPere helden toeGaarne aanbevolen. 661. Honoré Willsie Morrow. Een jonqe held Amu j kema en Warendorfs U. M. ƒ 1.50. J. 12—16 msterdam, v. Hol- Als het begin van dit boek het niet nadrukkelijk vermeldde d gclooven, dat deze geschiedenis waarheid bevatte. Wie hefverh ^ toe volgt, dringt het woord: ongeloofelijk naar de lippen H " einde Het is het verhaal van den trek in N.-Amerika omtrent het midden der vorige eeuw en waarbij een aantal kolonisten het Oosten van dat werelddeel verliet, om na een reis vol ontberingen in het Westen een nieuw Vaderland te zoeken. De ,.jonge held" verliest op dien tocht zijn vader en moeder en trekt na tal van wederwaardigheden als 13-jarige jongen met zijn zes broertjes en zusjes, van welke een op de reis geboren was, door het Roodhuiden-gebied en over het Rotsgebergte naar het nieuwe Vaderland om daar uitgeput en den dood nabij op ’n Zendingspost te arriveeren. Wat hem dreef, was de verwezenlijking van het ideaal, dat zijn vader zich gesteld had en dat hij zich als roeping geteekend zag om na diens dood het te volbrengen. Men ziet het — voor jonge menschen bijzonder aantrekkelijke lectuur. Jongens en meisjes zullen met spanning volgen al wat het kleine groepje wedervaart en bewondering hebben voor den held, die zich zoo door alles wist heen te slaan, 'n held, niet met ’n aureool van braafheid omgeven, maar een echte jongen vol deugnieterij en jongensstreken, maar in wie een dappere ziel woonde. In het gezin van den trekker is Gods Woord in eere en al gaat het godsdienstig leven niet heel diep, de kinderen houden in hun verlatenheid aan dat Woord vast. Hier en daar streepten we een ongeoorloofde uitdrukking aan als ,,Goddank”, „Jemie ", „Gossie" en dgl. die geschrapt moeten worden. Overigens wordt ’t mooie verhaal aanbevolen. 662. Dick Nusbaum. Een padvinder in Mesa Verde, het oude Indianenland. Amsterdam, H. Meulenhoff. ƒ 2.25, ƒ3.25. J. 12—16. De schrijver van dit boek is een 12-jarige jongen, die vertelt van zijn verblijf in het Nationale Park Mesa Verde. dat in 1906 gesticht is, nadat het eigenlijk reeds in 1888 ontdekt was. Deze jongen heeft daar geleefd, gedwaald, gezocht, waartoe hij als zoon van den Directeur van het Park volop in de gelegenheid was. Hij heeft op zijn tochten met de Indianen kennis gemaakt en vertelt op eenvoudige smakelijke wijze van wat hij heeft beleefd. Jammer is het, dat dit boek ten opzichte van principieele vragen buiten onze sfeer ligt. De Zondag is als elk der andere dagen. Kerstfeest is er zonder het heilsfeit, en de toestand in de natuur is vrucht van „millioenen jaren" van wording. Anders — het is een mooi boek met mooie foto's en van de noodige kantteekeningen op enkele kritieke punten voorzien, kan men het den jongens wel in handen geven. Ze zullen er zeker van smullen, temeer waar de auteur een van hun kornuiten, een echte jongen is. 663. L. Roggeveen. In de staart van een komeet. G. B. v. Goor Zonen. Den Haag. Geb. ƒ 1.75. J. 12—16. Een dedective-achtig verhaal voor jongens van 12 jaar en ouder. Nu, ze mogen o.i. wel 14 jaar zijn. De schrijver weet werkelijk ingenieus het gegeven uit te werken en alle$ loopt heel goed af. Al is het verhaal niet in de eerste plaats voor onze kringen bestemd, tOcK Lhier 9°ed voedsel v~r de fantasie - en dat is óók noodig _ men leze het rapport Avontuurlijke Boeken. _ 9 e contrabande. “ neUtraa‘ 9ehouden’ al is het woord „overdonderend" dam WPL ïfï'n* Bt°?w- De wedstrijd over den Oceaan. Rottern.t K d. , L' en Brusse s Uitg. Mij. ƒ 2.25. ƒ3.25. J. 12—16 t boek is lang zoo spannend niet geschreven als de vorige van dezen schryver: „Op zoek naar de schatten van Bidoux", of „De gekartelde karos Allereerst vinden we de inleidinn vod i u , , , c *dros • twi] feld zullen de jongelui het graag lezen, vooral de jongens 9 Jammer dat hier en daar basterdvloeken en ruwe uitdrukkingen het verhaal ontsieren. Zoo streepten we ze aan op pag. 30, 80. H3 en H6 haareinrterdrdeSdPe" oP nn hSscHo werf06" 7 ^ “T St°°™h^* straks neemt het voor ’n Engelsche firma deei"^ 1 eC" SCj'P 9e',ouwd en Oceaan, waarbij bel Hollandsche schip wint aa" We S'r''d °Uet dcn i“i —*-• ■>«* «. , „ wï™ ts ht. m" f ri*,r - ad“ In het neutrale genre een der beste boeken. Voedsel voor ’ • . , Enkele ongewenschte uitdrukkingen corrigeere men $ C re,S,USt' 666-667. ƒ. P. Valkema Blouw 1. Het eiland der apen. 2. Kardon een moderne Robmson Crusoë. Rotterdam W I en I R • , Mij. Ingen. ƒ 1.25, geb. ƒ 1.90. J. 12-16 1 Brusse s U“9' Deze twee verhalen verschenen in de nieuwe serie, waarvan het eerste num mer was het boek: Op zoek naar de schatten van Bidoux We hebben beide verhalen met zekere spanning gelezen.' Eigenaardig dat zoo n ónmogelijk verhaal, waar de fantasie duimdik opligt, je zoo te oakkTn neemt, dat je niet eer rust voor je ’t boek uit hebt. Dat is natuurlijk een bewijs dat er kwaliteit in zit, dat de schrijver je doet meeleven. ’ En toch zouden we, evenmin als Jules Verne of Karl May, elk in zijn soort de jongens niet regelmatig deze lectuur willen geven. Over de waarde d fantasie wordt zeer verschillend door autoriteiten geoordeeld. In elk geval is het een artikel, dat als kruiden, slechts bij snuifjes, moet worden genoten Zoo willen we ook dat soort lectuur bezien en met die reserve kan ze worden aanbevolen. De jongeren zulen het ongetwijfeld fijne boeken vinden en ge kunt ze in Uw bibliotheek gerust een plaats geven. Let er alleen op, wie ze leest en of de jeugdige er niet aan „verslaafd" raakt. 668. ƒ. P. Valkema Blouw. Het verdwenen parelsnoer. Rotterdam W. L. en J. Brusse’s U. M. ƒ 2.25, ƒ3.25. J. 12 16. In dit boek is weer de hoofdfiguur kapitein Prum, die nu als reporter-detec- nve zijn ongeloofelijke avonturen vertelt aan de lezers van de „Nieuwe Water- "Tat'aankidtg van een ander boek hebben we gezegd: wie tegen verhalen a„ het type der avonturen van Baron von Munchhaussen geen bezwaar heeft. Di xr Aio Hf» nrachtiqe verhalen vol spanning senreer d“„ dePgekan?elde karos" en dergelijke zijn talent vermorst aan f.gu- ,-cn als kapitein Prum. Van dat type boeken z.jn er genoeg. 669-670 ƒ. P. Valkema Blouw. a. Op zoek naar de schatten van Bidoux 2e druk. b. De gekantelde karos. W. J. Brusse. Rotterdam. Het eerate^boek ^bevalen' we"indertijd voor onze bibliotheken aan. We handhaven ^ aanbeveling gaarne. Dat het boek binnen korten een «der druk beleeft bewijst wel dat voor dit soort lectuur belangstelling bestaat. HetVweéde verhaal „De gekantelde karos" van denzelfden schrijver zal z,,n weg ook wel weer vinden. Het geeft de geschiedenis van een jongen uit n ,dellijk Fransch geslacht, dat in verval raakte. De vader wfl den jongen dwingen tot den geestelijken stand, de jongen wil er met van weten en gaat e van door. Allerlei wederwaardigheden beleeft hij, van welke een, karos den titel aan het boek gaf. Ten slotte komt hij als landedelman toch weer op het vaderlijk erfgoed terecht. Ook hier ontmoeten we weer den ouden -eeschuimer Bidoux. In de eerste helft vermocht het verhaal ons maar mat g boeien. Maar later kwam dat goed bij. Zeker zullen de jongens ervan 3enie'^' We streepten hier en daar een basterdvloek aan. die vooraf moet worden ver- wijderd. 671. ) P- Valkema Blouw. Kapitein Prum. W. L. en J. Brusse s Uitgevers-Maatsch. ƒ 1.25, ƒ 1.90. J. 12 16. Dit is n boek in den trant van de onmogelijke verhalen van Baron von MKaCpthaprum. die het grootste deel van zijn leven tusschen Alkmaa' “ der op n vrachtschuit heeft gevaren, is n opsnijer eerste klasse en vertelt van zijn bekwaamheden en heldendaden te land en ter zee en m de lucht. Het boek is goed verteld, gelijk te verwachten valt van dezen schrl’vere noteerden hier en daar nog al eens n ruwe uitdrukkmg. d.e we met toelaat baWeCzouden den schrijver willen adviseeren. niet in deze richting te fantaseeren. We treffen hem liever aan in verhalen als de Schatten van Bidoux, D ^MamtilTrtg^n^rt'type Baron v. M. geen bezwaren heeft, kan dit boek wel gebruiken. 672. Kees Valkcnstein. In de Naftabus. Den Haag, v. Goor en Zn. Geb. ƒ 1.50. J. 12—16. , _ ... Een echt jongensboek, dat door onze knapen verslonden zal worden. Gezellig I en onderhoudend weet de schrijver , , houden. aandacht van den lezer gespannen te Een enkele uitdrukkinq als hv o. Nv onveilig maakten en waarvanTeTtofe^elotf k Ï ‘j* eCUW Zuid'Limbur9 de beschikking hadden over snelvoetige witte blkl*’ j®* 7 Sa‘anS dienS' vangbaar maakten. 9 bokken die de yigebonden on- Wie in Valkenburg de gemeentegrot bezocht Wf, gezien. M bezocht, heeft er meer van gehoord en De Bokkenrijders van Terbliit ziin • . . zoon van den gastheer, kasteelbewoner Ze W?6"*’ " Indischen io9ee en d*1 Sjef den Beis genaamd, een herder, die hun fant^Vt^Vj19 met een Belg’ verhalen, ook over de oude bokkenrijders Dat hr P”jke ‘ door zlJn wonderden omtrek op stelten te zetten door, als vader «,!"•. ,on9ens er toe heel spelen. p re,s ls' vo°r roovers te gaan Bij de ontdekking en ontknoopinq blijkt Sief . , al is zijn maat een veel meer doortrapte dief °° " btave Hendrik te zijn, De jongens zullen dit 'n fijn boek vinden, het is VvenHtot het einde toe door het romantisch gegeven en den 9 Verteld en boe‘t Hier en daar teekenden we ruwe uhdrukkTngen aan VoVerteltra"'weelderige fantasie is het boek niet geschikt ook niet j™' ,on9ens met een de afkeuring over de gewaagde experimenten van het”t °ntbreekt Bokkenrijders fungeert. Het door hun bedreven kwaad wnTt^ ’ df hler als gestraft en dat is wat al te goedkoop. dt n,et of biina "iet 674. Rein Valkhof en Piet Maree Rnh Leopolds Uitg. Maatsch., Haag, ƒ 2.90 ƒ 1 90 I N'V‘ H' P’ Een fijn jongensboek. De twee jongelui gaan er met een logger uit Sck ningen op uit en beleven van alles en nog wat en het hoek" , eve‘ schitterende foto's verlucht. boek ,s met ve|e en ’n Echt boek voor jongens! 675-725. Jules Verne. Wonderreizen, 51 deelen Am«t»r^ viefs U. M. Geil. ƒ1.75. ƒ 1.90. De titels z£D^of' 7 wereld in 80 dagen; 2. De reis naar de maan; 3 4 5 De kind ^ van kapitein Grant, 3 deelen; 6. 7. 20.000 mijlen onder zee, 2 deelen" 8. V.,f weken in een luchtballon; 9, 10. Het geheimzinnige eiland 2 deelen, 11. Naar het middelpunt der aarde; *12. Michaël Stro ft de koerier van den Czaar; 13. Het zwarte goud 14 15 nTt ' ba7adaCR2 d[n': 16' Avonturen van drie Russen en drie Engelschen17, 18. Een kapitein van 15 jaar, 2 dln.; 19. De schiDbrei,k j ' Chancellor; '20. Wonderlijke avonturen van een Chinees- 21 EIcC rado en het monsterkanon van Staalstad; 22, 23. Het land der buitenste duisternis; 2 deelen; 24, 25. Het Stoomhuis, 2 deelen; 26, 27. Reizen en lotgevallen van kapitein Hatteras, 2 deelen; 28, 29. Een vlotreis, 2 deelen; *30. Een leerschool voor Robinsons; 31. De wonderstraal; 32, 33. „Keraban, de stijfhoofdige, 2 deelen; 34. De Zuidster; 35. De archipel in vuur en vlam; 6. De vondeling van het fregat Cynthia; 37, 38, 39. Mathias Sandorf, 3 deelen; 40. Het loterijbriefje; 41. Robur de veroveraar; 42, 43. De strijd tusschen Noord en Zuid, 2 deelen. 44. 1792. Op weg naar Frankrijk; *45, 46. Twee jaar vacantie, 2 deelen; 47, 48. De familie zonder naam, 2 deelen; 49. Een schot in de lucht; 50, 51. Cesar Cascabel, 2 deelen. — 14-16 De Nos. welke van een * zijn voorzien kunnen ook aan knapen van 12-14 in handen worden gegeven. (Momenteel zijn de Nos. 30, 31, 34, 35. 40, 50 en 51 uitverkocht). Voor de beoordeeling van Verne’s werken kunnen we verwijzen naar hetgeen hierover gezegd is in ons rapport (avontuurlijke boeken). Aan het daar gezegde hebben we nog toe te voegen dat ook Verne nu en dan zijne figure i den naam Gods laat misbruiken, terwijl hij bovendien nogal eenige voorkeur toont voor het woord „waarachtig". Een zeer enkele maal laat hij zich verleiden tot eene minder gepaste uitdrukking over het Godsbestuur of de een of andere profanatie. Wij achten dit evenwel bij Verne zoo min als bij andere auteurs eene reden om zijn werken in den ban te doen; doch wenschen het alleen te signaleeren. Men handele dan gelijk aanbevolen wordt in dit rapport. Nauwgezette lezing van al de 51 deelen bracht ons tot de overtuiging dat er geen reden bestaat om eenig No. uit de serie af te keuren. De bezwaren welke kunnen worden aangevoerd treden in niet één deel zoozeer op den voorgrond dat dit aanleiding zou kunnen geven om zulk een No. beslist uit onze Knapenbibliotheken te weren. Aan de andere zijde houden wij ons verzekerd, dat het wel niet licht zal voorkomen, dat eenige Knapenbibliotheek er toe besluit de volledige serie aan te schaffen. Wij meenen daarom onzen leiders geen ondienst te doen door hun bij het doen van eene keuze eenige voorlichting te verschaffen. Het meest sprekend 'wordt o.i. het Verne-type uitgedrukt in die Nos, waarin de toepassing van de eene of andere ingenieuze vinding op het gebied der techniek het vervoermiddel aan de hand doet, waarmede de wonderreis wordt volbracht. Dit zijn No. 2 „De reis naar de maan" (een omhooggeschoten hol projectiel), No. 6 en 7 „20.000 mijlen onder zee”, (een onderzee-boot), Nos. 24, 25 „Het Stoomhuis ’ (een weg-locomotief in den vorm van een ijveren olifant) en No. 41 „Robur de Veroveraar" (een vliegmachine). In andere deelen bieden toepassingen der techniek wel niet het vervoermiddel waarmee gereisd w’ordt. maar vormen ze toch het stramien waarop het verhaal is geborduurd, als in No. 13 „Het zwarte goud" (het leven in een kolenmijn), No. 21 „Eldorado en het monsterkanon van Staalstad" en No. 49 „Een schot in de lucht (beide handelend over reuzen-kanonnen), en No. 34 de „Zuidster (het diamantdelven en -maken). Reisbeschrijvingen die veel wetenswaardigs van land- en volkenkundigen aard bieden zijn: No. 1 „De reis om de wereld in 80 dagen , Nos. 3, 4, 5, „De kinderen van kapitein Grant", No. 8 „Vijf weken in een luchtballon" (dwars door Afrika), No. 12 „Michaël Strogoff" No 16 Av turen .an dr10 Russen en drie Engelschen" (graad-meting9 in Afrika No^;' 18 „ben kapitein van 15 iaar” fzeerH»; v*n v i , iNOS- 1/. tocht naar de binnenlanden van Midden-Afrika). Nos ^^V^ulndV" buitenste duisternis" (de Amerikaansche Poolstreken). Nos 26 27 ÏÏ " lotgevallen van kapitein Hatteras" (reis naar de Noordpool)' Nos L" 29 E vlotrets (op de Amazone). Nos^ 32. 33 „Keraban de stijfhoofdige" (reis"rond' om de Zwarte Zee), No. 36 „De vondeling van het freoat Cvnthi • , ^ rondom de Noordpool). Nos. 50. 51 „Cesar Cascabel" Lei Y H rfer?- vriend Uit LapIand' Uit9’ H- p' Leopold’s U. M. Den Haag. ƒ3.— ing., ƒ3.75 geb. J. en M. 12—16 Berg, de Zweedsche vogelkenner, geeft hier op meesterlijke wijze het leven der morinelplevieren weer. Als je zoon boek leest, ga je van den vogel houden. Wat een lief diertje wondergroot is de Schepper van zulke schepselen. Een vogeltje dat broedt in een menschenhand! De kleine „Lahol", zoo heet de vogel, leeft voor onze jongens en meisjes. Jammer dat Berg niet in den lof des Scheppers eindigt, maar wij als leiders en leidsters moeten bij het uitreiken wijzen op Gods heerlijkheid glanzend in dit kleine diertje. De foto’s zijn schitterend. Heel het boek is op kunstdrukpaoier gedrukt. Aanbevolen. y F 733. Luigi Bertelli. Keizer Witlop de eerste. Thieme, Zutfen T en M. 12—13. ' ’’ Een jongen, die slecht oplet en leert en tot zichzelf zegt: „’k Wou dat ik een mier was.” Inderdaad wordt hij een mier, maar behoudt zijn verstand. Nu wordt hij wijs bij de mieren. Onze jongens en meisjes zullen uit dit aardige boek heel veel kunnen leeren. Aanbevolen. 734. Dr. T. J. Boks. ’t A. B. C. der Radio. Wageningen, Gebr. Zomer en Keunings Uitg. Mij. J. 12—16. Een mooi boekje, dit A. B. C. der Radio. Het is buitengewoon bevattelijk geschreven, slaat de al te sterk gedetailleerde kennis over en geeft een helder inzicht in wat ieder van Radio moet weten in onzen tijd. Het genot van deze schoone gave Gods: de radio, wordt er zooveel te grooter door als men ook iets weet van de verklaring van dit wondere verschijnsel. Vooral voor jeugdige lezers achten we het werkje van Dr. Boks een prachtmiddel om op de hoogte te komen. 735. L. F. Bouman. Het wonderboek der luchtvaart. Utrecht, W. de Haan. J. 12—16. n Prachtboek met 'n serie schitterende foto's. Voor jongens om van te smullen. Het geeft een volledig overzicht van wat er op luchtvaartgebied te bewonderen valt en zonder al te moeilijke technische behandeling. Ook om de schitterende uitvoering gaarne aanbevolen. 736. Sir William Bragg. Het wonder van het licht. Den Haag, N.V. H. P. Leopold’s U. M. ƒ4.75 ingeb., ƒ 5.90 geb. J. 15 en ouder. Wat een duur boek! denkt ge misschien. Maar dan vergist ge u toch. Het is zijn geld ten volle waard. Alleen de beide kleurenfoto s zijn al zeldzaam mooi. En wie wil onderzoeken kan hier terecht. Over: het wezen van het licht, ons oog en het zien, het kleurenspectrum, de hemelkleuren, de polarisatie van het licht, het licht van zon en sterren, röntgenstralen, lichtgolf en lichtdeeltje — over dat alles vertelt het u. Al zullen niet veel bibliotheken zich de luxe kunnen veroorloven het aan te schaffen, toch is het een kostelijk bezit voor leergierige jongens. Als zulke jongens iets moois voor hun verjaardag vragen, vinden ze hier het antwoord. 737. A. Brehm. Op paden van avontuur. Bewerkt naar Dr. A. Brehm. Uitg. H. Nelissen, Bilthoven. J. 12—16. In 50 afl. a 20 ct., royaal formaat, met gekleurden omslag, verlucht met teekeningen geven de ondernemers: Roman Boekhandel, Amsterdam, hier allerlei ..romantiek uit de dierenwereld”, zooals zij zeggen. De afleveringen, die wij gelezen hebben waren interessant, onderhoudend en leerzaam. Echt iets voor jongens-natuurliefhebbers. Bovendien zijn er ook zulke meisjes. Wie 't betalen kan. abonneere zich op deze afleveringen. 738-739. Dr. V. Bruinsma. a. Eetbare en vergiftige paddestoelen. f 1.60, ƒ2.—. 14—16. b. Ons lichaam en onze gezondheid, ƒ0.70. J. 12—16. Groningen, P. Noordhoff. Al onze jongelui mogen wel wat weten van de merkwaardige planten, die in het eerste dezer boekjes worden behandeld. In onze gezinnen zullen de paddestoelen wel niet zoo spoedig als voedsel ingeburgerd worden, maar buiten dat achten we toch wel gewenscht, dat de jongelui de voornaamste soorten kennen. Ook het andere boekje, dat de jongelui inlicht omtrent den bouw en de werkino onzer organen bevelen we gaarne aan. Ook voor ons lichamelijk leven zijn we den Heere verantwoording schuldig en al zeggen deze boekjes dit niet onze jongelui weten dat heel goed. Alleen maar — 't moet ze telkens weer herinnerd en duidelijk gemaakt worden. 740. M. J. Bvusse. Een dierenkolonie in een groote stad. W L en J. Brusse. Geb. ƒ1.90. J. en M. 12—16. Een mooi boekje met bijzonder mooie schetsen over verschillende soorten van dieren in de Rotterdamsche Diergaarde. Jammer toch, dat we zulke schetsen nu ook niet eens hebben van een Christen-kunstenaar-met-de-pen; schetsen, waarin erkend en geteekend wordt de doorwerking der zonde, die het gansche schepsel doet zuchten! Echter, we erkennen ook hier de gave der gemeene genade die ons oog opent nog voor de schoonheid der schepping en die ons in het leven der dieren doet bewonderen de wijsheid en de almacht des Scheppers. De heer Brusse is een fijn speurder, een waarnemer als weinigen en die er slag van heeft, wat hij zag in ’t woord uit te beelden naar de behoefte en ’t bevattingsvermogen zijner jeugdige lezers. Het boekje verdient een qoede plaats in onze bibliotheken. 741. Prof. F. ]. Buijtendijk. De Wijsheid der mieren. Amsterdam J. M. Meulenhoff. J. 16 en ouder. ’n Prachtboekje, waarvan we genoten hebben van het begin tot het einde en niet het minst van de mooie foto's en afbeeldingen, die het geeft. Misschien ligt het iets boven de bevatting van onze jongelui,, maar toch zullen er onder hen zijn, die met wat toelichting het boekje zullen kunnen lezen. En als de leiders, de leidsters over een hoogst interessant onderwerp nu eens wat willen vertellen, laten ze dan dit keurige boekje gebruiken als „bron" of om er uit voor te lezen. Het wondere mierenleven is zóó vol geheimenissen en spreekt tegelijk zóó onvergelijkelijk schoon van de grootheid des Scheppers, dat hier inderdaad van een „leerschool" der menschen mag worden gesproken' En in die school onderricht te worden door een geloovig man als Prof. Buijtendijk is een dubbel voorrecht. 742. Bruno H. Biirgel. Prof. Oeleboele. Amsterdam, v. Holkema en Warendorf. ƒ2.—, ƒ2.90. J. 12—16. Een massa wetenswaardigheden op natuurkundig gebied, over kosmologie en astrologie en nog veel meer, worden hier gegeven in den vorm van vertellingen door een ouden professor aan jongelui. De schrijver is vervallen in een would-be jongenstoon, die finaal mislukt is. Er wordt veel gewerkt met helsche machten, den jongsten dag, den duivel en meer ,.krachttermen”, die des schrijvers onmacht verraden om de jongenstoon te treffen. Wat wel jammer is, omdat inderdaad veel wetenswaardigs wordt gegeven, waaraan de jongelui ten slotte meer hebben dan aan vel© over-fantastisché verhalen. 743. Dr. Hugo Eckencr. De tocht van de ,,Graf Zeppelin” naar Amerika. Amsterdam, Boekh. W. ten Have. J. 12—16. Niet alle jongens zullen dit ’n mooi boek vinden, meisjes kijken er heelemaal niet naar om! Daarvoor — dit geldt het eerste deel van den eersten zin! is het te nuchter, te zuiver-zakelijk gesteld. En toch is het voor wie iets verder det, een mooi boek. Het spreekt een taal van helden in al zijn soberheid, ook jn de soberheid, die de schrijver van het dagboek betrachtte. Gaarne bevelen we het boek aan. Vooral jongens, die wat voelen voor techniek, of voor reizen en trekken, zullen er naar grijpen. Slechts ’n enkele maal troffen we ’n minder gewenschte uitdrukking aan. Prachtige foto s verluchten het boekwerk. 744. W. J. C. Eikendal en ]hr. ]an Feith. Het autoboek voor jongens. Amsterdam, U. M. Kosmos, ƒ 2.50. J. 12—16. Als onze voorouders eens op de wereld van vandaag konden rondzien, zouden ze over veel verstomd staan, en daarbij zou stellig het moderne verkeer wel de grootste verbazing wekken. De auto beheerscht alle wegen. Daarom is het 'n goede gedachte geweest om jongens op de hoogte te brengen van ons moderne vervoermiddel. Ze kijken er tegen aan, weten er weinig van, hebben er toch groote belangstelling voor, want in hun fantasie-wereld zien ze zich achter het stuur van ’n ren-wagen met 'n snelheid van honderd kilometer en meer langs de wegen jachten. 745. Paul Eipec. Vriendschap met katten. Den Haag, H. P. Leopolds Uitg. Maatsch. ƒ 2.50, ƒ 3.25. J. en M. 12—16. Twee en dertig prachtige foto’s verluchten dit boek. En de lectuur is al haast even fijn. Wel hebben we hier en daar een streepje gezet bij bepaalde dierbeschouwingen, maar dit belet niet dat we dat mooie fijne boek graag roemen. Trouwens, die aanteekeningen waren er toch maar weinig. Het geheele boek verraadt een zeldzame gave van waarnemen en een even zeldzame gave van vertellen-met-liefde. 746. H. Fuchs. Luchthavens. No. 4 van Meulenhoffs Luchtvaartreeks. Amsterdam, J. M. Meulenhoff. J. 12—16. Een boekje dat vooral onze jongens zal interesseeren. Zij toch stellen in alles wat de luchtvaart betreft een buitengewoon belang en het boekje met de fraaie scherpe foto’s zal zijn weg onder hen zeker vinden. Gaarne aanbevolen! 747. G. Gibbard Jackson. Het boek der ontdekkingsreizen. Uitg. v. Goor & Zn. Den Haag. ƒ 2.25, ƒ 2.95. J. 14 en ouder. Een royaal boekwerk met 124 platen, meest kunstfoto's en vertellend van Marco Polo, Sebastiaan Cabot, Columbus, Vasco di Gama, Magelhans, Cartier, Cook e.a. Voorts handelend over de ontdekking van Australië en Afrika s binnenlanden, over Columbus, over de luchtvaart en luchtverkenning van OostNieuw-Guinea. Buiten de foto’s ± 240 pag. uitnemende, onderhoudende en leerzame lectuur, die vooral de ouderen zal bevallen. Gaarne aanbevolen. 748. Dr. D. van Gulik. Onweders en onweersvcrschijnselen. Groningen, P. Noordhoff. ƒ 1.—. J. 12—16. Een keurig boekje over deze machtige natuurverschijnselen. Voor onze oudste jongelui is de verklaring duidelijk te volgen en de fraaie illustraties werken het bereiken van het doel des schrijvers zeer in de hand. Over 't algemeen weten de menschen van de verklaring der natuurverschijnselen zóó bitter weinig, dat een boekje als dit in onze bibliotheken goed werk kan doen. 749. Ed. Hartog. Hoe maak ik een zeilboot? Amsterdam, N.V. De Arbeiderspers. J. 12—16. Een auto zelf maken gaat niet; een zeilboot zelf maken gaat wèl! Stap voor stap, of liever plank voor plank wordt in dit handige boekske aangegeven hoe ge een zeilboot zelf kunt maken. En twee handige lui kunnen, aan de hand van dit boekje, zeker zelf een zeilboot bouwen. De zeilsport is zoo niet de mooiste, dan toch een der allermooiste vormen van sport; moge deze ook door dit boekje toenemen. 750. Heimans en Thijsse. Wandelboekje. Amsterdam, W. Versluys Uitg.-Mij. ƒ 2.25. }. en M. 12—16. Heimans en Thijsse blijven ongeëvenaard. En daarom is elke volgende druk even welkom als de vorige. Wie van wandelen en waarnemen houdt, vindt hier een gids van zeer superieure kwaliteit. De tallooze afbeeldingen maken het thuisbrengen van plant en dier heel gemakkelijk en de kleine Flora van Nederland achterin stelt den lezer in de gelegenheid tal van planten te determineeren. Geef uw jongens en meisjes dit boekje cadeau. Als ze van de natuur houden, hebben ze er plezier van en als de liefde er nog niet is, kan een boekje als dit, die liefde wekken en immer sterker maken. 751-756. E. Heimans en Jac. P. Thijsse. a. Van vlinders, bloemen en vogels, b. In sloot en plas. c. Door het rietland, d. Hei en dennen, e. In de duinen, ƒ1.50, ƒ1.90. f. In het bosch. ƒ2.75 alleen geb. Amsterdam, W. Versluys. J. en M. 12—16. We kennen deze boekjes al jaren, maar altijd weer lezen we ze met evenveel smaak als vroeger door. Dit werk blijft van hooge waarde. Er zijn boeken die je twee-, driemaal, misschien vier- of vijfmaal met plezier leest, maar eens komt er een eind aan en dan liefkoost de hand nog wel eens ’t bandje en ’t oog ziet met welgevallen hier en daar een woord, maar lezen, daar komt niet meer van. Zoo zijn deze boekjes niet. ’k Heb bijv. de geschiedenis van Kruiden-Marie of van Atalanta zoo vaak gelezen, dat ik ze bijna uit ’t hoofd ken, en toch las ik daareven weer van de oude vrouw ten einde toe en ik deed ’t boekje toe met de gedachte: Wat zijn die boekjes toch mooi, zoo echt vol innige liefde tot het schoone scheppingswerk Gods. Onze jongelui moeten die boeken vaak in handen hebben. Het geeft ze een schat van kennis, maar nog meer een hart vol liefde voor de heerlijke natuur, en als ze in de gelegenheid zijn, gaan ze er straks op uit, niet om doelloos rond te slenteren, maar om te zoeken en te vinden: dit alleen reeds is een genot en dan straks thuis kweeken en verzorgen, al is ’t maar in een gewone stopflesch! ’t Geheim van deze boekjes zit in de liefde, waarmee de schrijvers hun onderwerp behandelen. Zeker, de mooie illustraties, de heldere druk, de fijne bandjes (vooral de nieuwere!) doen veel, maar het geheim schuilt in de ziel, die in de ^In'qeeT enkele bibliotheek mogen deze boekjes mankeeren; al zoudt ge geen cent uitgeven voor iets van populair-wetenschappelijken aard, dan nog zult ge desniettemin deze boekjes moeten aanschaffen voor Uw jongelui. Ze moeten ze gelezen hebben en de lezing ervan weegt verre op tegen tien verhalen van fantastisch karakter, hoe goed die overigens ook zouden wezen. 757-759. Prof. D. Huizinga. a. Uitstapjes in het rijk der natu.r. f 0.40. b. Nieuwe uitstapjes in het rijk der natuur, ƒ 0.60. c. Or-ze gezondheid, ƒ0.55. Groningen, P. Noordhoff. J. en M. 12—16. De beide eerste boekjes bevatten voor jongelui, die belang stellen in de dingen om zich heen, wel wat van hun gading. Onderwerpen als: De vledermuis; Het kruit; Onze Weeding; Het kunstlicht; Steenkool; Potlood; De spiege , enz. worden er zeer eenvoudig in behandeld. Prof. Huizinga verstaat de kunst van vertellen goed. Dat blijkt ook uit het derde boekje, dat onze jongens en meisjes met meer ernst zal doen waken voor nadeelige invloeden, die de ge-ondheid ondermijnen. Hoe jammer, dat we zulke boekjes altijd onvoldaan terzijde leggen, omdat de stof er in praedomineert en we zoo gaarne onze jongelui voor oogen houden, dat naar luid der H. Schrift onze lichamen „tempelen des H. Geestes" behooren te zijn. 760. Bernard Jaffe. Smeltkroezen. Den Haag, N.V. Leopold s U. M. ƒ4.75 ing.. ƒ 5.90 geb. J. 15 en ouder. Een van de mooiste boeken „met den leeuw", versierd met meer dan 3U illustraties. Het behandelt het leven en werken der groote scheikundigen (Paracelsus, Lavoisier, Woehler, Moseley enz.). Als leiders een mooi boek zoeken voor jongens, cue * hebben, kunnen ze hier terecht. Het is uitnemend leesbaar, ook voor den leek. 761. H. Kramer. Het A.B.C. van de moderne vliegtuigtechniek. N.V. Kosmos, Amsterdam. Geb. ƒ2.75. J. 12 16. Naast het „Autoboek voor jongens" verdient dit mooi uitgevoerde werk, door den heer Koolhoven van een inleidend woord voorzien, een plaatsje in uw bibliotheek. . . Hoeveel jongens interesseeren zich tegenwoordig niet voor de vliegkunst. Nu, geef ze dan dit boek, waarin ze kennis maken met de onderdeelen, de indeel’ing, vormen, krachten, besturing, luchtschroeven, vleugelen, enz. Trouwens de N.V. Kosmos heeft nog meer interessants in haar fonds. Vraag haar catalogus maar eens. (Het bouwen van zeilboot, kano, televisie-ontvanger, amateur-zenders enz.). Vooral jongens, die wat natuurkunde hebben gestudeerd, zullen de boeken mooi vinden. 762. H. Kramer. Zweefvliegtuigen en zweefvliegen. N.V. Kosmos, Amsterdam, ing. ƒ0.90. J. 12—16. Een werkje van 55 blz„ dat u in ’t kort maar duidelijk vertelt, hoe we kunnen vliegen, speciaal met zweefvliegtuigen, de typen en de constructie. Vele teekeningen en foto's verluchten het boekje. Hartelijk aanbevolen. 763. Paul de Ktuif. Bacteriënjagers. Den Haag. N.V. Leopold's U. M. ƒ1.90, ƒ2.75. 3e goedkoope uitgave. J. 15 en ouder. Een werk over de strijders tegen de bacteriën (denk aan hondsdolheid, t.b.c.. gele koorts etc.). Wie er in leest, blijft lezen. Wat een heldenmoed hebben mannen als Pasteur Metsjnikof, Bruce, Walter Reed e.a. betoond in den strijd tegen de meeste gevreesde en besmettelijke ziekten. Onze oudste jongens kunnen dit werk al zeer goed lezen. Het zal hun veel Ieeren en meer bijbrengen, dan menig boek over avontuurtjes of kwajongensstreken. 764. H. E. Kuylman. Roofgauw, de sluwe ulk. R’dam, W. L. en J. Brussé's uitg. Mij. ƒ1.90. J. en M. 12—16. We bevelen dit boek gaarne aan. Alle jongelui houden niet van zulke lectuur, maar die er van houden, genieten er des te meer van. 765. H. E. Kuylman. Snelwiek, de edelvalk. Rotterdam, W. L. en J. Brussé's Uitg. Mij. J. en M. 12—16. Na Snelvoet, de Vos, nu Snelwiek, de edelvalk. Deze boeken geven het leven onzer inlandsche dieren, die de bosschen bevolken, in den trant van W. J. Longs werken. Kuylman vertelt prettig van den jongen havik, den „Edelvalk ", die in een kooi grootgebracht, aan zijn jongen meester zich hecht en dien op zijn tochten vergezelt. Straks echter ontwaakt ook in dezen vogel de zwerfkoorts en hij trekt weg naar het Zuiden. De schrijver vertelt dan allerlei wederwaardigheden uit dit sensationeel vogelleven, hoe Snelwiek, doodelijk gewond in den vreemde gevonden wordt en verzorgd. Straks keert hij, in vrijheid gelaten, weer terug naar het Noorden om daar den dood te vinden in een zwaren strijd met een reiger. Een mooi boek voor jonge natuurliefhebbers. 766. W. J. Long. Hoe de dieren spreken. Rotterdam, W. L. en }. Brussé's Uitg. Mij. ƒ 1.90. ]. en M. 12—16. Evenals de andere boeken van Long uit deze serie is dit een echt mooi nummer, Wel zal de lezer goed doen hier en daar een kantteekening te plaatsen, want de beschouwingen van den schrijver raken wel eens kant noch wal. Wat geen wonder is op zijn standpunt; ook al erkent hij God in de natuur, blijkbaar is dat niet in den afdoenden zin, waarin wij God als Schepper belijden. 767. Will. ƒ. Long. Leven en sterven der dieren in de wildernis. Rotterdam, W. L. en J. Brusse. ƒ 1.90 gec., ƒ 2.90 geb. J. en M. 12—16. In dit boek geeft de schrijver zóó filosofische beschouwingen over het lijden der dieren en hun sterven dat onze jeugdigen ze zeker niet zullen snappen. Wat niet beduidt, dat zijn beschouwingen niet zeer interessant zijn en vooral aanbevolen worden in de overweging van hen, die zich graag in de natuur vermeien. 768. Will. J. Long. Dierenleven in de wildernis. Rotterdam, W. We weL6niet,Bwat weUi^ezl uhgave het meest moeten roemen; de mode uitvoering of de allerkeurigst.^ en als ge lezen gaat, is 't alstwomhtrfijne mdodi. behandeling van het dier door de jeugd! Boekjes als dit en dergel.jke kunnen een gezonden invloed uitoefenen. 769. Will. ]. Long. Het Boschvolkje. 2e druk. Rotterdam. W. L. en J. Brusse. ƒ 1.90 gec. J. en M. 12—16. De schrijver heeft soms een ietwat wonderlijke opvatting over de dmge in de dierenwereld. Maar dat belet een aanbeveling toch met. Hoogstens het gewenscht soms een kantteekening te maken. 770 Will. I. Long. Heel het bosch speelt mee. Vertaling van Ciha Stoffel Uitgave W. L. en ). Brussé's Uitg. Maatsch. Rotterdam, qec. f 1.90, geb. ƒ 2.90. J. en M. 12—16. , TI„ Weer een van de keurige boeken uit de serie van den Rotterdamschen Uit- 9e Altijd weer maken we met vreugde met zoon boek kennis. Er zijn )e“9d'9^n. die van zulk natuurgebeuren niet houden — laat ze deze oe en “ smaak ervoor komt nu of nooit. Want hier is het allerbeste geboden op d,t gebied: interessant gebeuren uit het dierenleven, verteld en geïllustreerd p ’n echt smakelijke manier. „„kon De boeken zijn geknipt voor jeugdigen, al kunnen ook oudere menschen hier nog heel wat Ieeren en genieten. Als steeds buitengewoon fraaie foto s, die de lectuur verluchten. . , Hier en daar komt wel eens een uitdrukking voor, die gesignaleerd moet worden omdat er een levensopvatting uit spreekt, die de onze met is. 771. Piet Marée en Beet Prinsen Geerligs. Wij vliegen. H. P. Leopold's U. M. Den Haag. ƒ2.90 geb. J. en M. 12—16. Hoe is 't mogelijk, vraagt ge u af. zulk een prachtwerk voor dien prijs te leveren. Royaal formaat 25 X 20, linnen band. dik uitnemend papier, eerste klas foto's, soms zwart op rood-omlijsting, achterin een map met vier osse werkteekeningen voor het bouwen van vliegtuigmodellen — en dit alles nog maar de entourage. . Nu het werk zelf. Het vertelt van Lindbergh s wereldreis, vliegtuigbouw, het avontuur der Ph-Oto, luchtpost, oceaanvliegen, nachtvhegen. lndiereizen enz. enz. Het boeit de jongens van a tot z. Voor in het boek is een geperforeerd blad. De jongens kunnen hierop mededoen aan een wedstrijd in het bouwen van vliegtuigmodellen, aan de hand der bouwplaten. Ze moeten zich vóór 1 Jan. '37 opgeven en in 1937 de modellen inzenden. Prijzen o.a.: een Nederlandsche rondvlucht. Ik ken geen mooier geschenk voor onze jongens op dit terrein. In uw bibliotheek zal het geen kastnummer zijn. Ten zeerste aanbevolen. 772. G. v. d. Meer. Vogels bij onze woningen. Met 67 gekleurde afb. van 50 vogelsoorten naar orig. van I. Frederiksen. Zutfen N V G. J. A. Ruys Uitg. Maatschappij, ƒ 2.90, ƒ3.90. J. en M 12—16 Een mooi boek en dat vooral mooi is, omdat het zoo heel eenvoudig vertelt van onze vogels, die vlak bij ons leven en die wij — stedelingen vooral' — altemaal voor musschen of zussen van musschen verslijten. Niet alle soorten die om ons heen leven zijn hier opgenomen, maar wie dit boek eens goed bestudeert, zal de fijne vogelenwereld door andere oogen gaan bekijken. Zet dit boek eens in uw bibliotheek. Er zitten er onder uw jongelui zeker die er belangstelling voor hebben. De fijne zachtgetinte platen maken het herkennen wel bijzonder gemakkelijk. 773. A. P. Morgan en J. W. Sims. Jongens en electriciteit. W J Thieme, Zutphen. ingen. ƒ3.90, geb. f4.90. ]. 12 16. Als voorganger van „Jongens en natuurkunde” verscheen dit mooie bo»k We leven in de eeuw van de techniek en de electrische verschijnselen hebben de volle interesse onzer jongelui. En als ge dit boek in uw bibliotheek opneemt, zal het weinig thuis zijn. Ik herinner me hoe een mijner eigen jongens er een keurig telegraaftoestel mee bouwde. Alle proeven zijn trouwens door de jongens zelf genomen en uitgevoerd. Wie z’n jongens een mooie prijs wil geven — als extra belooning — kieze dit werk of dat van Alders (zie blz. 172). ’t Handelt over magneten, elementen, bellen, microfoons, transformatoren, radio, motoren enz. Hartelijk aanbevolen. 774. C. H. M. Philippona. Van zeilkano tot Oceaanjacht. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar's U. M. J. 12—16. Dit boek geeft de geschiedenis, theorie en practijk van het zeilen. Het bedoelt te zijn een „leerboek voor hen die zich in de edele zeilkunst willen bekwamen” en tegelijk een „leesboek voor alle Nederlanders, die in dit bij uitstek Vaderlandsche onderwerp belang stellen". Het boek geeft een massa wetenswaardigheden op dit gebied en ieder, die op eenigerlei wijze met het „zeilen", in den breedsten zin genomen, in aanraking komt raden we kennismaking met dit fraai uitgevoerde en rijk geïllustreerde werk aan. De uitvoering is prachtig, rijke foto's ilittstreeren de lectuur en verduidelijken de technische bijzonderheden. Inderdaad iets moois! 775. Georg Rendl. Bijenroman. Vert. Felix Augustin. Amsterdam N.V. De Spieghel, ƒ 1.90, ƒ2.90. J. en M. 12—16. Dit boek verhaalt in zeer levendige stijl van het bijenleven. Er is niets geen fantasie bij. De schrijver noteerde alles wat hij zag en beleefde met de circa 160 bijenvolken, die hij onder zijn hoede had. En zoo is het verhaal gegroeid, dat natuurgetrouw den levensgang van het interessante bijenvolkje beschrijft. Nuttige lectuur voor jonge menschen. En ook voor ouderen, die van dit mooie natuurleven gewoonlijk ook maar zoo bitter weinig weten. 776. Charles G. D. Roberts. Koningen in ballingschap. Vertaling van J. Kuylman. Uitg. van de Mij. voor Goede en Goedk. lectuur te Amsterdam (Wereldbibliotheek), ƒ 1.40, ƒ2.15. J. 12 16. Een prachtig boekje van het leven van wilde dieren in gevangen staat. Levendig beschreven met tal van interessante gebeurtenissen in dit dierenleven zal het bij vele jongelui zeker in den smaak vallen. Hier en daar moet een woord worden weggestreept, dat bij ons contrabande is en in zoo'n boekje eigenlijk niet moest voorkomen. 777. D. Rutgers en G. v. d. Meulen. Sierlijke zwervers. Een zomer in de Veluwsche bosschen. Arnhem, N.V. H. ten Brink s Uitg. Mij. ƒ 1.10. J. en M. 12—16. Dit leesboek uit de bekende serie Wirtz geeft het verhaal van n stadsjongen, die voor z'n gezondheid een zomer naar de Veluwe gaat bij zn oom, een boschwachter onder Hierden, bij Harderwijk. We maken den interessanten zomer mee met al de avonturen, die de jongens beleven en zien dan de sierlijke zwervers, herten en vossen en varkens, in hun natuurlijke omgeving der bosschen. ’n Mooi boekje, dat ook ’n plaatsje verdient in onze boekenkasten. 778. Friedrich Schnack. Het wondere leven der vlinders. Vertaald door Rinke Tolman. Den Haag, N.V. H. P. Leopolds U. M. ƒ 3.75, ƒ4.—. J. en M. 12—16. Dit fraaie boek, met 111 prachtige foto’s verlucht, bedoelt het „meest wonderlijke dierenleven binnen den kring der kennis te brengen van meerderen, dan tot nog toe het geval was ”. Inderdaad weten de meesten, verreweg de meesten, van deze mooie dierensoorten zoo goed als niets af. Het boek is geworden als een verzameling sprookjes, opgeluisterd door de afbeeldingen van allerlei wezens, die deze sprookjeswereld bevolken. Dus geen leerboek, maar een leesboek, waarin de schrijver met groote liefde en even groote kennis zijn onderwerp behandelt. Voor liefhebbers der natuur een boek om van te watertanden! En liefhebbers der natuur zijn er gelukkig onder onze jongelui ook heel wat. Dat ze dan met dit mooie werk kennis maken! 779. C. G. Schillings. Met flitslicht en buks. Vertaald en van aan- teekeningen voorzien door A. F. J. Portielje. 2e omgewerkte druk. Arnhem, N.V. van Loghum Slaterus' Uitg. Maatschappij. J. 12 16. Prof. Schillings deelt in het oorspronkelijke Duitsche werk zijn ervaringen mee over een reis in aequatoriaal Oost-Afrika en de heer Portielje, directeur van Artis in Amsterdam, vertaalde het werk. Het is een prachtboek, in één woord. Zoowel de keurige beschrijvingen als de prachtige natuur-foto's zoo uit de wildernis de dieren afbeeldend, boeien van het begin tot het einde. Om hun vormende waarde bevelen we dergelijke werken altoos gaarne aan maar hier is nu inderdaad iets zeer bijzonders. Hier en daar is een ernstige aanteekenmg noodig zooals bijv. op pag. 6, waar we den zin lezen: „Ik houd de mythe van het Paradijs en de toenmalige eendracht onder zijn dierenwereld nief voor onwaar.” L Zoo zijn er meer uitspraken met rooden inkt aan te strepen, maar zij behoeven ons niet te beletten, mits ze worden gesignaleerd, het boek aan te bevelen. - Voor jongelui, die van reis- en natuurbeschouwingen houden is het een prachtwerk. 780. Dr. W. ]. Schouten. Vragen van dezen tijd III. De wereld in de ruimte. Amsterdam, Uitgeversbedrijf De Pauw. Prijs per serie van 6 deeltjes ƒ 1.50, geb. ƒ2.50. J. 15 en ouder. Deze serie staat onder redactie van Ds. N. Buffinga te Rotterdam In dit deeltje worden allerlei hoogst interessante mededeelingen gedaan over het Heelal. Waar de lectuur heel eenvoudig gehouden is, kunt ge dit boekje zeker uw oudste jongelui in handen geven. 781. E. Smits. Wat vliegt daar? Uitg. W J. 12—16. Versluys, A’dam. ƒ 1.25. Een boekje met 112 afbeeldingen van allerlei modellen vliegtuigen. Opqegeven worden: fabriek, type, doel, constructie, motor, vlucht, lengte, 'vleugeloppervlak, aantal passagiers, bemanning, gewicht, nuttige last, max. snelheid inhoud, benzinetanks, practische hoogtegrens. Voorts: opmerkingen over elke machine. Dat is iets voor onze jongens. We zijn immers in de vlieg-eeuw. Al wordt hier dus geen lectuur a.z.d. geboden, het boekje zal met veel thuis zijn. 782. Rinke Tolman en ]. I. v. Schaick. Door hei en polder Kamnen J. H. Kok. J. 12—16. P ’n Echt natuurboek. Voor wie van zoo iets houdt, om van te smullen. En de prachtige foto's doen het werk in waarde stijgen. Zulke lectuur werkt opbouwend en is leerzaam. Ze wekt liefde voor de natuur en het jaarlijksch weerkeerend natuurgebeuren. 783. W. Tolsma. ’s-Gravenhage als Vogelstad. N.V. Leopold’s U. M., Den Haag. ƒ 3.75, ƒ4.50. J. en M. 12—16. Een keurig uitgevoerd werk op kunstdrukpapier en verlucht met tal van vogelkieken. Het telt 177 blz. en vertelt van wel 200 vogelsoorten die de Hofstad bevolken. De ooievaar natuurlijk voorop. Jongens uit de residentie zullen het vooral een mooi boek vinden. Maar ook anderen smullen er van. De schrijver vertelt op onderhoudende wijze en al lezende leert ge heel wat. Wie zich de luxe kan veroorloven schaffe het werk aan. 781. Dr. A. van Veldhuizen. Met zes zintuigen de natuur in. Kampen, J. H. Kok. ƒ 3.25, ƒ 4.25. J. en M. 15 en ouder. Met buitengewoon genoegen hebben we met dit prachtboek kennis gemaakt. Wat keur van kennis wordt hier omtrent het rijke natuurleven ten toon ge- cnreid' Hoe fijn is de opmerkingsgave van den schrijver, met wat fijnen humor weet hij u den glimlach om de lippen te brengen. r:- Ji- ua „ met iiw viif kostelijke zintuigen heeft laten genieten van de natuur van de sprake Gods in het schoone schepsel Zijner handen, dan de natuur, van ap „„1—t- „„ naar de hoogte der voert hij u met het be zintuig, net votnLi.3 ave av “ aanbidding, om Hem te loven, die 't al heeft geschapen tot Zijn glorie. 'n Prachtwerk, dat in geen bibliotheek mag ontbreken, t-ees er ooit “““ “ , J,. „indt m> allicht gelegenheid om, wat boven de bevatting der Uit * « ~ jongelui ligt, voor hen nader te verklaren. 785. ƒ. Vijverberg. Vogel-idylles. Trouwe wachters Met M «i ii. Rnt'f-prdam. W. L. en T. Brusse s Uit- oeeiaingen ndcti iuwyi«*«.w*. * - gevers Maatschappij, f 1.90, ƒ 2.90. J. en M. \ — • Een keurig vervolg op: Ranke Wieken, van nenzenue.i nrarhtio en de foto’s ziin schitterend. En de schrijver vertelt smakelijk van zijn vogel-ervaring op het mooie Zeeuwsche eiland Schouwen. Wat rijke natuur , . 1 J I is daar noq te Dewonueieu: „ „ .. . j__ Laten we zorgen dat onze jeugdigen voor zulke lectuur Lefhebber,, houden. Wel zullen niet allen naar deze boeken grijpen, maar wij, it ™" “ , n.neten er onmerkzaam OD maken. Hier spreekt de schoone schepping Gods tot het jonge hart. 786. Johanna Vis. Zelfstandig plantenverzorgen en ondernouaen. „„ V». Ditmar. f 1.25. bij getallen goedkooper. rviJLLCiticwti. miivjik — - j ■ ~ J. en M. 12—16. Dit nieuwe no. van de „Kleine nuisnouareeKb u.ay ^ Wie liefhebberij heeft voor het verzorgen van bloemen en planten heeft ïer een fraai uitgevoerde handleiding met tal van fijne illustraties. r- 1 vjcmrne dauucvuicu. 787. lan Vriends. Met kijker, camera en loupe. Amsterdam. Andnes Blitz. J. en M. 12—16. i Ao A\ovor\. en nlantenwereld. En n collectie prachtige foto’s. ‘ . i 1 _ 1 J: * aanhPVO MTlfl Die twee dingen samen maken dit mooie DoeK ai uuai ° waard. . Tracht Uw jongens en meisjes smaak voor zulke lectuur bij te rengen. .1.4. 1 riilror Arsrsr- lUct-Utl Cl UUU 1CVC11 lljltt-i uwi. Maar doe dan ook wat dit boek niet doet: Hun oog naar Boven richten op _ . — . 1 • l. den grooten Schepper, Die dit alles zoo wondermooi geï>enaycn •700 r1 .. J 7...est- Ir n» Tumrfp tiinprin. Delft. N.V. "W. D. /OO. t'. tl. 40 ttxct Jl. IS 4. VV d V ^ Meinema. J. en M. 12—16. Een kloek boekwerk, dat een verhaal geett uit net dierenleven, maai de mensch zijn plaats niet minder kreeg. Het geeft het interessante verhaal van een vondeling in de tijgerwereld, i sxtAAo Aior rirh tnrh niet verloochent. En lllddl Iiue SlldKb Ut aai tl van i iet daardoor heen en er om heen leven de menschen, werkt een zendeling — * I. 1 1: 11 1-1 „l 1, - I .. boomn trvt Hot Pllinf» ItlP PT1 UW UUMUUI iviaar lees liever zen. iict uucit u uutitn — — > ~ zeker niet minder dan u zelf. w'nC™ü'^ ZW£iluwardi de Bunzing en Corax de jonge raaf W. D. Meinema, Delft, ƒ2.25. ƒ 2.90. J. en M. 12—16. ,™“ worden twee verhalen gegeven in het genre zooals we die kennen van William Long en dergelijke auteurs. Greta Bruigom, dierenschilderes uit Rotterdams Artis, illustreerde het boek Voor onze jongelui is hier het prettige dat beide deelen van het boek echte verhalen z.,n. Het leven der dieren, de bunzing en de raaf worden geheel g geven m een bepaald milieu en zoo wordt al vertellend ook het dierlewn meegemaakt. We bevelen dit nieuwe genre gaarne aan. Ongetwijfeld zal het aftrek vinden. E. Biografieën 790. Amundsen. Mijn leven als ontdekkingsreiziger. A. W. Sijthoff s U. M. Leiden, ƒ 2.90, ƒ3.50. J. en M. 13 en ouder. Voor zulk soort boeken is altijd plaats in onze bibliotheken. Dit boek is een vaardige pendant van Daamen’s uitgave over Fridjof Nansen. Op boeiende wijze beschrijft de groote Noor zijn worstelingen met ijs en sneeuw en de tochten met de luchtschepen „Norge" en „Italia . Gelijk men iveet is het mislukken der laatstgenoemde expeditie oorzaak van Amundsen s dood geweest. Een register en aanhangsel verduidelijken de stof. Een boek dat we ten zeerste voor onze bibliotheken kunnen aanbevelen, riet staalt karakters. 791. Ds. A. G. Barkey Wolf. C. H. Spurgeon en zijn boodschap aan ons. Een levensschets. J. N. Voorhoeve. Den Haag. Geb. ƒ 3.25. Spurgeon, de beroemde Engelsche prediker in den ,.Tabernakel , van wiens predikaties en „Praatjes" nog steeds bekoring uitgaat, geschetst door de sublieme pen van Ds. Barkey Wolf. De jongeren onder Uw leden zullen het moeilijk kunnen genieten, maar den ouderen wordt veel goeds gebo en, oo en vooral voor de karaktervorming. Biografieën als Voorhoeve ze geeft zijn inderdaad opvoedende boeken. Hartelijk aanbevolen. 792. Dr. Ir. H. G. v. Beusekom. William Carey. Den Haag, J. N. Voorhoeve. Geb. ƒ 2.50. Carey is de grondlegger geweest der Zending in Engelsch Indië. Men leest zijn levensgeschiedenis met klimmende verwondering over wat een man vermag, die zonder behoorlijke opleiding, zich de kennis weet eigen te maken die hem in staat stelde, als leider van een staf medewerkers, den Bij e in veertig Indische talen over te zetten, die daarnevens zelf onder de heidenen predikte, en bovendien een professoraat bekleedde. Gods kracht volbracht in ’s menschen zwakheid. Al blijkt uit meer dan één uitdrukking, dat de schrijver tegenover wat wij als hoofdwaarheden belijden anders staat, we kunnen niet anders dan dit werkje hartelijk aanbevelen. Als psychologische eisch voor de rijpere jeugd wordt steeds gesteld: geschiedenis groepeeren om personen. Uit dat oogpunt is dit boek als geschreven voor de rijpere jeugd. Laat zij dit lezen, het zal haar tot zegen zijn. 793. Chr. de Boutec en I. Nauta. Hoofdpersonen uit de algemeene geschiedenis. Ie deeltje ing. ƒ 1.80, geb. ƒ 1.90. 2e deeltje ing. ƒ 1 *80. geb. ƒ 2.20. 3e deeltje ing. ƒ 2.30, geb. ƒ 2.50. Uitg. P. Noordhoff. Groningen. Naast v. Rijsens „HooFdpersonen" verdienen deze werken een plaats in dc bibliotheek. Ja er bóven, want nu worden ze van christelijke zijde beschreven Het eerste deeltje geeft o.a. Perzische, Grieksche en Romeinsche qroote mannen, daarnaast Constantijn de Groote, Karei de Groote, Mohammed entot Savonarola. Bovendien slechts één vrouw — Jeanne d’Arc. In het tweede deeltje zijn weer Elisabeth van Engeland en Catherina II dc eenigste beroemde vrouwen. Wel maken we kennis met mannen als Luther Calvijn, Cromwell, Pascal, Washington, Rousseau, Galileï. Koen Lodewiil XIV, Willem III enz. (159 blz.) aeWl,k In het derde deel, dat 205 blz. telt, leven Mirabeau, Napoleon, Metternich Gambella, Giadstone, Bromarch, Lenin, Clemenceau, Stresemann, Joffre Wil helm II. Lloyd George, Mussolini en Gandhi voor ons. Vooral dit laatste deel is interessant. Wie kan, koope het en wie nog wat geld over heeft, neme alle drie de werken. 794. M. Broomhall Hudson Taylor. Vertaald door H. J. v. d. Munnik. Den Haag, J. N. Voorhoeve, ƒ 2.50 geb. Dit boek verscheen in de serie „Fakkeldragers" op het gebied van in- en uitwendige zending. Hudson Taylor, wiens levensgeschiedenis in dit boek gegeven wordt, is de grondlegger der Chr. Zending in China. Het is ongelooflijk, dat één man zooveel kan doen als deze zendelinq aedaan heeft. En ’t is begrijpelijk, dat het boek als ondertitel voert „de man, die op God vertrouwde". Schooner getuigenis kan van iemand nooit gegeven worden. En in zijn Godsvertrouwen heeft Taylor bergen geslecht. Een krachtig geloofsheld, die het met God dorst wagen en dan ook nimmer beschaamd is uitgekomen. Wie zou niet gaarne van zoon man leeren door over hem te lezen? En toch is er één ding, waarom wij dit boek liever niet in handen geven aan hen, wier ervaring nog niet gerijpt is, en wier overtuiging nog niet geworteld is. Krachtig wordt het „inter-confessioneel" karakter van Taylor's arbeid op den voorgrond geschoven, waarvan dan echter de Roomsche medechristenen worden uitgezonderd. Een Gereformeerde kan dit „interconfessioneel" karakter niet als Gods wil zien. En zou het feit, dat de zending in China nu moet worstelen tegen de Godevijandige sovjet-beweging, die onder de Chineesche Christenen veld dreigt te winnen en door Amerikaansche „zendelingen” geprezen wordt, geen bewijs zijn, dat men zonder stevigen confessioneelen grondslag geen gebouw van duurzaam karakter kan optrekken? Zeker, ik ben overtuigd, dat deze man, die wel waarlijk „op God vertrouwde" sterker, met vaster geloof dan ontelbaar velen onder ons, dat hij zou toornen als hij kon opstaan en hoorde dat Schriftcritiek, dat het anti-Goddelijk sovjetsysteem, het Christendom in China ondermijnen. Maar zou hij dan ook niet moeten erkennen, dat „allerlei wind van leer" daartoe noodzakelijkerwijze leiden moet? Met deze reserve zij het boek zeer hartelijk aanbevolen. 795. Th. Geisendorf (en H. Gordeau). De vader der C.J.M.V.S. (Het leven van George Williams). Ned. Jong. Verb., Singel 58, A’dam; int. ƒ0.30, part. ƒ0.60. De Chr. Jonge Mannenver. heeft tot doelstelling: „Evangelisatie onder jonge inenschen — door jonge menschen.” Deze doelstelling is de onze niet. Toch is het goed op de hoogte te zijn met den arbeid dezer vereenigingen en hebben we alle waardeenng voor den grooten stichter der C.J.M.V.S en het werk, dat door hem ter hand werd genomen. Ter lezing aanbevolen. 796. H. Gordeau. Dr. Joh. H. Mott. Ned. Jong. Verb., Singel 58, A’dam. 2 deeltjes elk int. ƒ 0.375, part. ƒ 0.60. Een biografie van den president van den Wereldbond van Chr. Jongemannenvereenigingen. De lezing er van toont u welk een groot man hij is en hoe hij op zijn wijze gearbeid heeft aan de komst van Gods Koninkrijk. Het le deeltje schetst de voorbereiding thuis, het 2e zijn wereldreizen. v- 797. H. Gordeau. Weg en werk van den wereldbond, le deeltjt int. ƒ 0.30, part. ƒ 0.60. 2e deeltje int. ƒ 0.375, part. ƒ 0.60. Ned. JonJ. Verb., Singel 58, A’dam. Het le deeltje vertelt u het begin van het werk der christelijke jongemanw.»vereenigingen, het 2e deeltje schetst hoe het tot een internationaal wereldwerk werd. Wie met dezen arbeid op de hoogte wil komen leze Gordeau s hciAtre uiteenzetting. 798. D. Hans. Prinses Juliana. Uitg. Boek en Periodiek, RA Goddard, Den Haag. ƒ 1.90. ƒ2.50. Goedkoope uitgave gecart. p.—• Dit mooie boekje geeft een volledig, frisch geschreven overzicht Van het leven der Prinses en vinde in elke bibliotheek een plaats. De 16 mooie foto s maken het boekje nog te aantrekkelijker. Gaarne aanbevolen. De lage prijs brengt het binnen ieders bereik. 799. D. Hans. Koningin Emma. Leiden, A. W. Sijthoff s U. M. ƒ 1.25. Voor dit mooi uitgevoerde gedenkboek schreef onze Dr. Colijn een warm voorwoord. We bevelen zeer aan dit boek een plaats in de bibliotheek te geven. Het is fraai geïllustreerd en de toon is zeer warm, zooals het trouwens moeilijk anders kan, als ’n auteur verstaat wat er in het hart van een rouwend volk leeft. Het beeld der geliefde Vrouwe wordt hier ten voeten uit gegeven. Zóó was Emma en zóó leefde zij voor Haar gezin en voor ons Volk. Haar gedachtenis zal mede door dit boek in zegening blijven. 800. J. H. Hemmers. L. I. Nommensen. De apostel der Batakkers. Uitg. N. Voorhoeve, Den Haag. ƒ7.50 geb. In de serie Fakkeldragers verscheen dit boek over „Ompoe Nommensen . Er is al veel over de zending in de Bataklanden geschreven, doch een zoo volledig beeld als hier, vindt ge niet. Ook deze biografie hartelijk aanbevolen. Ze is leerzaam en onderhoudend. 801. w. G. van de Hulst. Liefde en trouw. Den Haaq, D A Daamen Uitg. Mij. ƒ0.90. Een gedenkboekje over H. M. de Koningin-Moeder. Van de Hulst bezit de gave van vertellen wel op heel bijzondere wijze. Zet dtt nummer m Uw bibliotheek. Het houdt de herinnering levendig aan deze JezusnChrTstuWs!' mel 0"S ™lk alleS’ °°k in 9eloof in den Hee« ®°2, uT' VaneB Huls‘■ Prins Willem' Vader Vaderlands Gedenkboekje ter herinnering aan den 400sten geboortedag van Prins Willem van Oranje. Den Haag, D. A. Daamen, Uitg. Mij., ƒ 0.90 bij getallen belangrijk goedkooper. Het is fijn werk dit goed uitgevoerde boekje. Het neemt U mee en houdt U vast heel de historie van dezen geloofsheld door. W 9Wdpnkt Uw^od.en Uw j°n9ens en meisjes leeren Hem danken voor wat in Willem van Oranje aan ons land en ons volk gegeven is. ook voor wat we nog in Oranje mogen bezitten. ƒ 2350 geb ’ Scheurer' De man van het rotsvaste geloof. toe Weke” rf1eZe n°9 aanbeVelen? Onze jongens en meisjes moeten toch zeker het leven van den pionier der medische zending kennen. Wijlen de heer Idenburg schreef een inleidend woord Van zulke mannen te lezen is goed voor onze kinderen. Het vormt niet alleen karakters, het staalt bovenal hun geloof en liefde tot Christus Nergens ontbreke dit boek. rt ff*»a-w- r C» “vr i S"" «■ De diepe vroomheid, de waarachtige trouw en de volstrekte gehoorzaamheid van dezen christen-staatsman komen in deze biografie naar voren niet om te in'zijn diens”' ' °m * r0eme" “ dit Ieven wilde gebruiken Dr. H. Colijn schreef een kort woord vooraf, waarin hij herinnert aan de apostolische uitspraak, dat wi, niets in de wereld brachten en er niets uit kunnen dragen, waarop Dr. C laat volgen: „maar we kunnen er, na het verscheiden, wel iets achterlaten: het voorbeeld van een godvruchtig leven en van een onwrikbaar vasthouden aan de Goddelijke Waarheden, temidden van moeilijke omstandigheden . Die erfenis van Idenburg wordt in het boek van zijn dochter getoond Soli Deo Gloria! M 805. L. Penning. Uit het leven van Johannes Calvijn. 2e druk 320 blz. Bredee’s Jeugdbibliotheek, f 0.95 gec. Dat is een boek voor al onze bibliotheken. Het mag bij niemand ontbreken Het geeft een keurige beschrijving van het leven van ons aller geestelijken vader, is goed geïllustreerd en levendig verteld, zooals Penninq daar sla o van heeft. a s ag 806. L. Penning. Het leven van Michiel de Ruyter. J. M. Bredee s U. M. Rotterdam, ƒ 0.95 gec. J. 12—16. Een geïllustreerd boek van meer dan 300 blz. voor dien prijs, dat is een koopje — mits de kwaliteit deugt. Nu, de naam Penning zegt hier genoeg. Het is wat zwaarder lectuur dan de Zeeuw’s levensschets, maar flinke Hollandsche jongens zullen het boek gaarne lezen en er rijker door worden. Van harte aanbevolen. 807. F. van Rijsens. Hoofdpersonen uit de Algemeene Geschiedenis. Groningen, J. B. Wolters. ƒ 0.85. J. en M. 12 16. De schrijver vertelt prettig en zijn objectiviteit is onder ons bekend. De twee deeltjes kunnen uitnemende diensten doen in die K.V. en M.V., waar wel eens iets aan Algemeene Geschiedenis wordt gedaan. Is dat niet het geval, dan zouden wij ze nog gaarne als leesboeken in de bibliotheek zien opgenomen. De schrijver en zijn werk hebben een goeden naam, en hebben daarop ook waarlijk recht. 808. /. G. de Roulhoc—Hamilton. Henry Ford. Zijn leven en werken verteld voor vaders en jongens. Den Haag, N.V. H. P. Leopold s U. M. ing. ƒ2.25. geb. ƒ2.90. J. 12—16. Zonder voorbehoud kunnen we deze biografie aanbevelen. Meer: de lezing van dit boek zal onze jongens — en zelfs onze meisjes — een aansporing zijn al hun energie in het werk te stellen, hun idealen te bereiken. 809. Q. A. de Ridder. George Washington. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.75 geb. J. en M. 11—16. Een mooie biografie van den stichter der Amerikaansche republiek. De jongens van zeven smulden er van en de leden van de K.V. zullen dat doen. De luxe uitgave ad ƒ 1.25 is al heel mooi. Biografieën zijn onmisbaar in de bibliotheek. Zij vormen karakters. Dit boek is althans van groote beteekenis voor de karaktervorming onzer grootere kinderen. 810. ƒ. Schouten. De jonge leeuw van het vijfstroomenland. Arnhem' H. ten Brink. _ . Dit boek geeft de geschiedenis van den bekenden Sadhoe Soendar bingh, die ook ons land bezocht, ’t Is dus eenigermate Zendingslectuur en heeft ^4 zoodanig reeds recht op onze bijzondere belangstelling. We kunnen ditJsotK dan ook heel goed aanbevelen, 't Is inderdaad van belang, dat onze jejt^d deze lectuur onder de oogen krijgt. De heer Schouten vertelt goed en de interessante levensloop van den Sadhoe blijft tot het einde toe onze belangstelling gaande houden. 811. ƒ. Stamperius. Uit het leven van Edison. Alkmaar, Gehr*. Kluitman. ƒ0.75, ƒ1.10, ƒ1.20. Van het leven van groote mannen en de beschrijving er van kan groote opvoedkundige kracht uitgaan. En als dan 'n leven als van dezen «jcoote als weinigen zoo prettig beschreven wordt als Stamperius het doet, dal* bevelen we zoo’n verhaal gaarne aan. Bij de meesten der jongens is er voor zulke lectuur warme belangstelling. De meisjes voelen er minder voor. Wat begrijpelijk is! Gaarne bevelen we dit mooie uitgevoerde boek voor onze bibliotheken aan. 812. J. Stamperius. Uit het leven van Willem van Oranje. Alkmaar Gebr. Kluitman, ƒ 1.50, ƒ2.50. Een kloek boekwerk, voor een zeer zacht prijsje. Keurig uitgevoerd, met echt artistieke illustraties van Isings. De verteller geeft een zakelijk overzicht van het leven van Willem van Oranje en verzuimt daarbij niet. te laten uitkomen, dat het geheim van Willems strijd is geweest het geloof en dat het geloof in de zaak van Nederland hem heeft doen volharden bij het ideaal: deze landen vrij te maken van vreemde dwingelandij, de vrijheid des gewetens te bevechten op Spaansche tyrannie. Gaarne bevelen we kennismaking aan. De royale uitvoering maakt het boek tot een keurig geschenk. 813. Rudolf Thiel. Groote denkers tegen ziekte en dood. Den Haaq, Leopold's U. M. ƒ 3.90 ingen., ƒ 4.90 geb. Geen boek voor de jongens en meisjes. De uitgever zond ons dit werk evenwel toe en we kunnen niet nalaten, het in de Gids op te nemen, want het geeft ons, leiders en leidsters, 't leven en streven der mannen, die als ontleedkundige, homoeopaath, chirurg enz. hebben gestreden tegen ziekte en dood. Wie zoon boek heeft gelezen verheerlijkt den Schepper, die zulke gaven in zijn menschenkinderen heeft gelegd. 814-825. D. Wouters en W. G. van de Hulst. Karakter, Kennis, Kunst. Een reeks geïll. leesboekjes voor de lagere school en het voortgezet onderwijs. Biografieën van groote mannen en vrouwen. Uitg. P. Noordhoff, Groningen, a. Voor het lager onderwijs: I. 1. Ottho Gerhard Heldring, 2. Hendrik Pierson. ƒ 0.75. II. 1. J. F. Oberlin. 2. El. Fry, 3. Th. Fliedner, 4. J. H. Wichern, 5. F. C. K. von Bodelschwingh, 6. Th. J. Barnardo. ƒ 0.85. III. 1. Beowoelf, 2. Leonidas, 3. Bern. van Menthon, 4. Gaspard de Coligny, 5. M. de Ruijter, 6. Joh. S. Bach. ƒ 0.85. IV. 1. Siegfried, 2. Ign. de Loyola, 3. Willem Barendsz, 4. Maarten H. Tromp, 5. James Watt, 6. Paul Kruger. ƒ0.85. V. 1. Roland, 2. Attila, 3. O. Cromwell, 4. H. B. Stowe, 5. W. K. van Röntgen, 6. C. de Wet. ƒ0.85. VI. 1. Sint Joris en de draak, 2. Archimedes, 3. Augustinus, 4. Fr. van Assisi, 5. D. Livingstone, 6. A. Kuyper, 7. Jopie Fourie. ƒ 0.85. VII. 1. Jeanne d’Arc, 2. B. Dias, 3. H. C. Andersen, 4. Fridtjof Nansen, 5. Selma Lagerlöf, 6. Louis Pasteur, ƒ 0.85. VIII. 1. Socrates, 2. Vasco di Gama, 3. Abel Tasman. 4. Hugo de Groot. 5. Charles Dickens. ƒ 0.85. IX. 1. Dante, 2. N. Copernicus, 3. J. Cook, 4. L. van Beethoven, 5. Thomas A. Edison, 6. G. Marconi. ƒ 0.90. X. 1. Christ. Columbus, 2. J. A. Leeghwater, 3. A. van LeeuwennoeK, 4. J. C. W. Mozart, 5. Nils Finsen, 6. AID. scnweuzer. j i. . Deze serie is bestemd voor 11- tot 13-jarigen. Maar ge kunt de boekjes gerust in Uw bibliotheek zetten. Ze zijn zoo geschreven dat alle knapen en meisjes ?e in het algemeen met genoegen zullen lezen. “ Een 40-tal bekende Nederlandsche auteurs hebben aan deze boeken meegewerkt. Er zijn 10 deeltjes voor de Lagere School, deze kosten van 7o een ^Met^ze&TveeT genoegen hebben we met deze leesboeken kennis gemaakt. Hier is nu inderdaad iets dat onze vergaderingen goed gebruiken kunnen. Onze taak in opvoedenden zin doet steeds uitzien naar goede hulpmiddelen bij de arbeid. Het is bekend welk een machtigen invloed er uit kan gaan en ook uitgaat van het leven der helden en heldinnen, die ons geslacht kent, wa nog niet zeggen wil, dat het huidige geslacht hun leven kent. Daar zal nogal wat aan ontbreken. En deze mooie, vlot geschreven boeken kunnen op gansch uitnemende wijze daarbij de behulpzame hand bieden. De samenstelhirs hebben gezorgd dat wat waarlijk groot was onder de menschen ook eenRbeurt_kreeg en zoo vinden we o.a. Heldring en Pierson. de Ruyter zoowel als Bock, Tromp naast Kruger. Attila met Cris de Wet, Augustinus en ^Kuyper Archimedes en V. Assisi. Jeanne d'Arc en Schweitzer, Socrates en Bilderdijk. Luther en Calvijn, Mohammed en Groen van Prinsterer en zoo voort. Natuurlijk viel bij zoo verschillend getal auteurs de eene schets beter uit dan de andere, maar er is over het geheel zeer goed en loffelijk werk geleverd. Tammer dat de correctie niet al te secuur geweest is. Om n voorbeeld te noemen teekende we in één schets: B. Dias, deel VII de volgende touten aan: _ lü 1 a „„ 4 74 Ashessvnië. 28 soort ziek t en, 30 kenjnjen, dert Portugeezen koning, gemakkelijk(e) manier, 33 Kaap (A(l)gulhas, 34 berefkt, aanvaardde. Vooral in een leesboek voor de school mag dat niet voorkomen. Overigens is de uitvoering keurig, als we van Noordhoff gewoon zijn. Laten onze leiders en leidsters deze serie aanschaffen, er eens uit voorlezen en de nummers in de bibliotheek een plaatsje geven. 826-827. D. Wouters en W. G. v. d. Hulst. Karakter, Kennis en Kunst. b. voor het U.L.O. onderwijs: I. 1. Ruysbroek, 2. Savonarola, 3. Hubert en Jan van Eyck, 4. Luther, 5. Joost van den Vondel, 6. Bunyan, 7. Napoleon, 8. W. Bilderdijk. ƒ 1.30. II. 1. Marco Polo, 2. Albrecht Dürer, 3. J. Calvijn. 4. Herman Boerhave' 5. Blaise Pascal, 6. B. Franklin, 7. H. W. Daendels, 8. J. B. var. Heutsz. ƒ 1.30. III. 1. Fl. Nightingale, 2. Henri Dunant, 3. Abr. Lincoln, 4. F. de Lesseps, 5. Aug. Rodin, 6. Robert Scott. ƒ 1.30. Slotbundel. 1. Solon, 2. Mohammed, 3. Leonardo da Vinei, 4. Michel Angelo, 5. Rembrandt, 6. Frederik de Groote, 7. G. Washington, 8. Rob. Schumann, 9. Groen van Prinsterer, 10. Vincent van Gogh 11. Kar- tini. ƒ 1.70. Deze serie’s zijn meer bestemd voor onze jongens en meisjes. Ook al worden ze aangegeven als leesboeken voor de U.L.O., zoo zijn het alle vier boeken, die in onze bibliotheken uitnemend op hun plaats zijn. Schrijvers zijn o.a.: S. Lutgen-Reys, H. Laman Trip-Beaufort, Joh. Koning, Tj. Bottema, J. T. de Jager, D. Baarslag, W. Kramer, A. Wapenaar en G. Sevensma-Themmen. Te weinig aandacht hebben we tot heden aan de biografische lectuur besteed. Van een goed geschreven biografie gaat kracht uit. Ze vormt het karakter. En vooral de levens der grooten op het terrein van godsdienst, kunst en wetenschap wekken tot navolging, tot ontplooiing van eigen persoonlijkheid van den jongen lezer of de jonge lezeres. Zoo is onze slotconclusie: In geen bibliotheek van onze meisjes- en knapenvergaderingen mogen althans de biografieën der U.L.O. serie ontbreken. 828. P. de Zeeuw Gzn. Onze Koningin. U. M. Broekhoff N.V., Domplein 2, Utrecht, ƒ 0.60 ing. J. en M. 12—14. In een prettigen verhaaltrant wordt hier een en ander uit het leven van onze Koningin verteld. (Serie: Altijd mooi). 829. A. C. de Zwart. Hoe de zoon van den pionier president werd. G. F. Callenbach, Nijkerk. ƒ0.70 geb. J. en M. 11—16. 830. Idem. Van de planken hut naar het Witte huis. Uitgever enz. allen 't zelfde. Het eerste boekje vertelt hoe Abraham Lincoln president werd. Het tweede hoe James Godfield het zoo ver bracht. Het feit, dat beide boekjes zich jaren in Callenbach’s zeer vlottend fonds handhaafden, zegt genoeg. Beide karaktervormende werkjes moeten in de bibliotheek zijn. 831. A. C. de Zwart. Willem van Oranje. Een Ned. Macchabeeër. Uitg. G. F. Callenbach, Nijkerk. 195 blz. ƒ 0.50 geb. J. en M. 11—16. Naast v. d. Hulst’s smakelijk verteld boekje (zie aldaar) moet ge deze oude bekende toch ook in Uw bibliotheek plaatsen. Nimmer vergete onze jeugd wat Oranje deed en was voor Nederland. En dit boekje is wat inhoud betreft rijker dan het werkje van v. d. Hulst. Ze vullen elkaar prachtig aan. F Reisbeschrijvingen 832. Tjeerd Adema. Om de zilveren schatten der zee. Uitg. Holl. Drukkerij, Baarn. ƒ 1.—. Adema heeft als journalist een reis op een trawler meegemaakt. Hij vertelt nu op smakelijke wijze zijn ervaringen. We leven met de moeiten en zorgen onzer haringvisschers mee en krijgen een anderen kijk op dit moeizame leven, toch zoo rijk aan humor. Dit boek is een prachtige aanvulling van De Feyters „De Noordzee”. (Zie beneden). 833. Mr. Dr. D. Albers. Uit het land der pyramiden. N.V. Leopold’s U. M., Den Haag. ingen. ƒ 3.75, geb. ƒ 4.50. Een van de mooie werken „met den leeuw . Leopold s U. M. heeft met dit kunstwerk (het geeft niet minder dan 100 foto s!) eere ingelegd. En hoe leerrijk is de inhoud. Moge die voor de knapen en meisjes nog wat moeilijk zijn, voor ouderen en vooral hen, die leiding hebben te geven in het jeugdwerk, is hier een schat van historische wetenswaardigheden, die bovendien u steunen bij de Bijbelbespreking, waarbij immers Egypte zulk een groote plaats inneemt. 834. Roald Amundsen. Mijn leven als ontdekkingsreiziger. Leiden, A. W. Sijthoffs Uitgevers Mij. ƒ 2.90, ƒ 3.50. Levens- en reisbeschrijvingen, objectief genomen, behooren tot de allerbeste jeugdlectuur. Het voorbeeld van groote mannen kan zoo zegenrijken invloed oefenen op jongens en meisjes in de opvoedingsperiode. Zij voelen zich graag een held. een heldin. Ze „dweepen” er mee! En als hier dan het leven van een groot ontdekkingsreiziger wordt geteekend, dan bevelen we daarom reeds dit boek gaarne aan, maar ook om de smakelijke manier, waarop het vertelt. Dan voelen we het ook als een leegte, dat een man als Amundsen zijn weg is gegaan „zonder God in de wereld en zoo ook „zonder God in zijn leven . Wat zou zoo’n levenshistorie aan rijkdom winnen als het jonge menschen liet zien, hoe de grooten op het terrein van menschelijk kunnen al hun gaven neerleggen aan de voeten van Hem, die de Schepper van alle dingen is. 835. Mr. W. ]. v. Balen. Het leven der Oude Inca’s. Uitg. H. P. Leopold’s U. M. Den Haag. ƒ 4.50, ƒ 5.90. Een lijvig, prachtig uitgevoerd boek, dat voor de oudste jongens wel interessant is, al zal de stof vrij zwaar zijn. Wie zich de luxe kan veroorloven, zette het gerust in de Bibliotheek. Het is een leerzaam en onderhoudend boek. 836. R. de Bergh—Marggraff. In Latijnsch Amerika. N.V. Leo- pold’s U. M. Den Haag. ing. ƒ 4.50. Alle waar is naar zijn geld. Zoo is het ook met dit boek, dat de uitgever ons toezond ter bespreking in dezen Gids. Al lezend verwondert ge U, dat onze jongelui niet meer naar dit soort boeken grijpen. Wat zijn de uren besteed aan de beschrijvingen van reizen naar Amazone, de pampa s, Brazilië’s binnenland, het rijk der Inca ’s en MiddelAmerika, toch veel nuttiger doorgebracht, dan de tijd doorgebracht met het lezen van een geïllustreerd blad met veel „moppen" of een of ander flauw romannetje. Laten onze oudere jongens toch zulke boeken lezen. Het zal ze vooruitbrengen. Tenslotte: de uitvoering van druk, kaarten en platen is eerste klas werk. 837. Broekhuyzen en v. Deursen. Van Nieuw-Guinea tot Curagao. Gebr. Zomer 6 Keuning, Wageningen. ƒ3.50, ƒ4.30. Onder dezen titel verscheen de derde bundel van een reeks bloemlezingen met aardrijkskundige strekking. Deze bundel handelt over onze koloniën in Oost en West. De verzamelaars hebben gewerkt voor het onderwijs. Dat neemt niet weg, dat een jongen, waar wat inzit, deze schetsen graag zal lezen ook al worden ze hem niet door de school aangeboden, 't Is ongetwijfeld leerrijke en nuttige lectuur die hier wordt aangeboden en de verzamelaars hebben met zorg gekozen. Voor de bibliotheken onzer K.V.en zij het werk dan ook aanbevolen. 838. Louis Couperus. Nippon. N.V. H. P. Leopold's U. M. Den Haag. ingen. ƒ2.90, geb. ƒ 3.75. Couperus, al is hij niet één der onzen geweest, was een kunstenaar met fijn besnaard gemoed. En als hij in dit boek zijn reis naar China en Japan beschrijft, doet hij dat boeiend. Waar ge het boek ook leest, steeds interesseert het. Hetzij het handelt over het Japansche familieleven, hetzij over de taal, hetzij over de kunst, altijd boeit Couperus ons. Voor ons, leiders en leidsters, een prachtboek, voor de jongelui nog wat te moeilijk, al zullen 16- en 17-jarigen het reeds met veel interesse kunnen lezen. De 24 illustraties zijn af. 839. Louis Couperus. Oostwaarts. N.V. H. P. Leopold's U. M. Den Haag. Ingen. ƒ 2.90, geb. ƒ 3.75. Als een vervolg op ,,Nippon” kunt ge ,.Oostwaarts” beschouwen. Couperus reisde naar Indië via Ceylon en Saban, bezocht Sumatra, Java, Bali, Makassar en Borneo en besloot zijn reis met China. De uitgever zond ons ook dit werk toe ter recensie in de Lectuurgids. Uiteraard is het ongeschikt voor onze jongens en meisjes, doch voor de ouderen is het een prachtboek. Natuurlijk deelen we schrijvers beschouwingen over de Zending (zie Bali pag. 233) geenszins. Doch in het genre en rekenende met Couperus’ levensopvatting is dit boek, verlucht met prachtige bruindruk-foto’s en portretten van den schrijver, een waardevol bezit. 840. C. F. v. Dam. De Marokkaansche Reis. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf. ƒ 1.10, ƒ 1.75. Een aardige reisbeschrijving. Alleen jammer, dat de schrijver deze geeft in den vorm van een boek voor en over jongens. Die vorm ,,ligt” den schrijver niet. De jongens zijn onnatuurlijke helden en vervelende kletsmeiers. Dat neemt niet weg, dat het reisverhaal spanning genoeg brengt om het voor een jongen tot geschikte lectuur te maken. 841. S. D. Ie Fèbre. Vertellingen uit onze Oost. Uitg. C. A. J. v. Dishoeck. ƒ U.9U ingen. Dit is een leesboek bestemd voor de hoogste klasse der L. S. en de lagere klassen van H.B.S., Gymnasium enz. Het vertelt ons op onderhoudende wijze van koppensnellers, stierenrennen, banteng-jacht, wajang-vertooning, avonturen in de rimboe enz. ,. Helaas worden we niets gewaar van den gezegenden invloed onzer zending. Die kan toch ook besproken worden in een boek voor neutrale scholen? Afgedacht hiervan is het een aangenaam geschreven leesboek, dat vooral de jongens graag zullen meenemen. Daarom aanbevolen. 842-844. ƒ. M. de Feyter. De Noordzee, ƒ0.85, geb. ƒ1.15. _. Idem. Van verre zeeën, ƒ1.15, geb. ƒ1.50. Idem en A. Viruly. Met de K.L.M. naar Indië. ƒ 1.40, gec. ƒ!ƒƒ-’, luxe ed. ƒ2.90 geb. Uitg. P. Noordhoff. Gron. Batavia. J. 12 — 16. Zet die drie werken in Uw bibliotheek. Ook al hebben de jongens. zfi op de U.L.O. of in het 7de leerjaar gelezen. Graag zullen zij ze herlezen Het is zeer interessante lectuur, leerzaam en strikt neutraal. Aan het laatste boek werkte bovendien de bekende vlieger-schrip'rr mee. ’t Is dus alleszins deskundig werk. 845. Paul W. Harrison. Onder de Arabieren. Uitg. H. P. Leopold s U. M. Den Haag. ƒ2.90, ƒ 3.90. Wel een duur boek. maar zijn geld waard. De oudere jongens zullen het beslist waardeeren en ze leeren er heel veel uit. De foto's zijn meesterlijk en voor druk zoowel als uitvoering, niets dan lot. Wie kan, koope dit boek voor de bibliotheek. 846. Dr. P. H. v. d. Hoog. Pelgrims naar Mekka. N.V. Leopold s U. M. Den Haag. ing. ƒ3.75, geb. ƒ4.50. Gaarne recenseeren we dit werk in de gids, nu de uitgevers het ons toezonden. Echter met de restrictie dat het niet bestemd is voor kinderen van 12 16 j Wel zouden ze de schoone beschrijvingen van den Mohammedaan geworden Europeaan Dr. v. de Hoog kunnen volgen, doch zijn beschouwingen zijn natuurlijk niet christelijk. Deze Mohammedaan is van meening, „dat men zijn God op veel verschillende manieren kan dienen (pag. 153). Wie als leider of leidster echter het Oostersche conflict wil begrijpen (denk aan de huidige Palestijnsche onlusten), die moet dit, met mooie foto s verluchte, werk lezen. 847. David Binney Putman. Als schooljongen naar de Poolstreken. Amsterdam, H. Meulenhoff. ƒ 2.25, ƒ 3.25. Dit mooi uitgevoerde boek, geschreven door een jongen, zal het bij de jeugdigen zeker doen. Dat wil er wel in: de Poolstreken en dan 'n jongen naar de Poolstreken en daarenboven n jongen van 13 jaar die zelf dan het reisverhaal schrijft — dat prikkelt de nieuwsgierigheid wel van allen kant. En teleurstellen zal het boek niet, behalve hen die iets te hoog hun verwachtingen hebben gespannen. Het verhaal is erg nuchter, heel duidelijk en weinig sensationeel. Toch boeit het van het begin tot het einde en de fraaie talrijke foto s illustreeren het verhaal op ’n prachtige wijze. We noteerden 'n paar vlekjes. Zoo op pag. 42 waar sprake is van dinosaurus-eieren die ,,maar eventjes tien millioen jaar oud” zouden zijn. En dan ’n enkele maal ’n krachtterm, die we liever missen. Maar verder kunnen we het boek gaarne aanbevelen. Reislectuur is hoe langer zoo meer in trek gekomen en dat is ’n goed teeken. 848. Felix Rutten. Polen. Uitg. N.V. H. Leopold’s U. M. Den Haag. ƒ 3.75 ingen., ƒ4.90 geb. Rutten geeft in dit mooie werk een reisbeschrijving van Polen, het herboren land na den wereldoorlog. Wij weten iets te vertellen van „een Poolschen Landdag”, maar dit prachtig uitgegeven werk schetst U Polen’s natuurschoon en volksleven. Meer dan 30 illustraties versieren het werk. Voor de oudsten der jongens is het werk goed leesbaar. Uiteraard is het echter in de eerste plaats voor de volwassenen, dus voor de leiders en leidsters bestemd. Gaarne aanbevolen. 849-851. Prof. Albert Schweitzer. 1. Aan den Zoom van het Oerwoud. ƒ1.90, ƒ 2.50. 2. Opnieuw naar Lambarene. ƒ1.90, ƒ 2.90. 3. Uit mijn jeugd, ƒ 1.—, ƒ 1.50. Uitgaven van H. D. Tjeenk Willink, Haarlem. Van deze boekwerken gaat ’n machtige bekoring uit. Prof. Schweitzer is een van de groote helden dezer dagen, wiens voorbeeld voor de opvoeding onzer jeugdigen van groote beteekenis is en wien we hen daarom gaarne in zijn leven en werken laten zien. 852. D. Wouters en J. van Hulzen. Insulinde. Schetsen van land en volk van Nederlandsch-Indië. Groningen, P. Noordhoff. ƒ 5 ƒ 5.90. 'n Kloek werk, dat we gaarne in al onze bibliotheken een plaats zagen ingeruimd. Het geeft een schat lectuur over het bij onze jeugd nog veel te weinig bekende Indië. De opmerking is elders gemaakt, dat in dit werk, dat verzameld werd onder leiding van ’n Christen-auteur, zoo weinig aandacht is geschonken aan onzen Zendingsarbeid. Wij vinden dat ook ’n leemte en dus heel jammer. Maar daarom verdient het werk toch nog wel een goede plaats. Er is op dit terrein zoo weinig, dat we dankbaar gebruik willen maken van wat ons voor onze jeugdigen over Indië geboden wordt, ten einde land en volk beter te leeren kennen en verstaan, dan tot nu toe het geval is geweest. G Bloemlezingen 853 F. André. P. den Boer en ƒ. C. de Honing. Leven. H. J. Spruyt Een bekende waarvan we speciaal ^je, 5-13 ,^en 13b) elk a ƒ0.90 aanbevelen. Uitnemende lectuur voor de K.V. en M.V. _v 854. W. L. Boldingh—Goemans. De Moeder. Proza en Poëzie verzameld door —. Zeist, J. Ploegsma. j v.",".;1„™«. i»~.» >.»•»"■ '"j“- ge hier telkens weer nieuwe kijk op haar, die in het leven, ook m Uw l^en -ulk een rijke plaats innam. t Gaarne warm aanbevolen. Lees er ook maar eens ui • j 855 A J. v. Dijk en Jan H. de Groot. Stille Opvaart. .Verzen bijeengebracht uit werk van jongere Christelijke dichters. Am. erdam, U.tg. 'n Sym^thiSe bundekken we gaarne aanbevelen, al zu.IUn °“e i°n9enS en meisjes zeker lang niet alles kunnen waardeeren wa, Maar onze vergaderingen hebben ook de taak hie voor wat waarlijk schoon en kunst is. . ^ kunt D0k Deze verzen moeten in stilte genoten worden, maar gt *°°9en Kum 00 uit dit wlrk gerust iets voorlezen, als ge het maar met gto* ^fde en teeder- heid doet. 856. F. Eringa e.a. Voordrachtkunst. Groningen, J. B. Wolters. 260 blz. Geb. ƒ 2.25. ...... De Mij. tot bevordering van Woordkunst heeft o.a. een commissie d.e zmh ten doel stelt bloemlezingen te geven van die prozastukken en gedmhte niet alleen letterkundige waarde bezitten maar d.e tevens b>,iwstek geschdc zijn om te worden voorgedragen. Zij geeft een bundel in drie deelem een R. ., een Christelijke en een neutrale; een onderscheiding waarbij men m 1936 »at kregel wordt! Stel U voor een „neutrale" bundel van letterkundige geestesproducten! De Chr. bundel, die ons ter recensie werd gezonden, is verzameM door de heeren F. Eringa, jan H. Eekhout en A. L. v. Hulzen. Het „Chnste lijke" bestaat daarin, dat de Christelijke letterkundige producten met per se gemeen zijn, maar tevens plaats is gegeven aan Multatul. (de Japansche Ste houwer) Kloos (ik ween om bloemen); L. v. Deyssel (moeder in de boom gaard); Albert Verwey (roepen uit de diepte en bij de dood van een km ). alles lectuur die zuiver uit het humanisme opbloeit en met Christendom niets uitstaande heeft. Voor onze jeugdverenigingen slechts onder reserve bruikbaar. 857. K Fokkema en Dr. H. J. L. v. Haselen. Van Nederlandsche stam. Bloemlezing ten behoeve van het voortgezet lager, middelbaar en hooger onderwijs. 2e deelen, 2e druk, per deel ƒ 4.25 ingen. Uitq N. Samson, Alphen a/d Rijn. a' Bloemlezing _ ten behoeve van de christelijke Jeugdorganisaties. Zóó had de ondertitel evengoed kunnen luiden. Deze bundels, groot formaat 23 X H met bijna 40 regels per blz. bedrukt, zijn niets te duur. Zij geven een schat van voordrachten, leesstukjes, vertellingen en gedichten. Ik heb nu al heel wat bloemlezingen onder de oogen gehad, maar deze spant voor onze vergaderingen de kroon. Onze christelijke dichters en schrijvers zijn niet vergeten en de paalden8^2 Ver2a“e'laars hebben Sewikt en gewogen eer zij hun keus be- Het beste lijkt rne deze boeken als voordrachtenbundels zelf te bewaren Doch ook m de bibliotheek opgenomen, zullen ze veel en graag gelezen worden. 858 859. Jan II. de Groot. a. Zoo de ouden zongen, b. Zoo piepen nart°fne4nNV, ' J°7' Verb" SingeI 58' Amsterdam. a. int. ƒ0 20, part. ƒ 0.40; b. int. ƒ0.20, part. ƒ0.30. r^b^'tje bcEVat VerZe" ™n Jo°st v' d' Vondel, Huygens, Poot Bellamy, Bilderdijk, en Staring. Dit boekje lijkt ons zeer geschikt voor de oudere Wen om er een keus uit te doen bij het voordragen. Minder kan ons het tweede bekoren. Zoo achten we „Dans op de deel" (Eekhout), Kleuterdans voorin De S eeper “ andere Ver2en’ sPeciaal van den auteur, minder voor onze jongens en meisjes geschikt, omdat ze, hoewel echte poëzie niet he jarigen ’ " b°Vendien te moeilijk zijn voor onze 12-16 860. K. Hoeve. Zelfkeur. Ned. Jong. Verb. Singel 58, A'dam. ƒ 0.60. uïisas?" p°“- - ~ «»—li atlfa,. E« bundd religieus, poHI,. Uil., j. Ploegsma, Zeist. Ing. ƒ1.60, geb ƒ 2 25 Een bundel van onze beste christelijke dichters,'volgens den schrijver bestemd voor persoon >,k gebruik. voor het gezin en ten dienste van het godsdienstonderwijs. We kunnen er gerust bijvoegem Voor de jeugdverenigingen Hier wordt nu eens goede poëzie, fijne, kunstzinnige poëzie gegeven. Voora onze meisjes zullen dezen bundel waardeeren, niet het minst de oudsten en de leden der groote M.V. Er komen verzen in voor van: W. de Mérode, Gezelle. Revius W Hessels L H' Leopold Nelly Mol, Luyken. Wapenaar, Gossaert, Westerbrink— Wirtz, J. v. d. Waals e.a. Hartelijk aanbevolen. “2j f\ v' Kl‘nken “ Anne de Vries Nieuw Nederlands Leesboek (ö deeltjes). Groningen, P. Noordhoff N.V. Het „Nederlandsch Leesboek" (Wouters en André) wordt niet meer herdrukt. In de plaats hiervan komt deze nieuwe serie, die eveneens een zeer goeden indruk maakt en meer op de hoogte is van den modernen tijd (techniek: nieuwe poëzie en proza). Of deze nieuwe bundel de vorige overtreft zal de practijk moeten bewijzen. Het Ned. Leesboek is steeds superieur gebleven. Keuze der stukken en illustraties doen echter het beste verwachten. In t bijzonder bevelen we de deeltjes 7 en 8 (elk ƒ 0.60) voor de bibliotheek aan. 863. Dr. Pk. Lansberg. Lyceum-herdrukken I. Gedichten van de Genestet. Staring en Potgieter verzameld en besproken. Groningen, J. B. Wolters. ƒ 2.75. n Mooie bundel, waarin ook heel wat bruikbaars voorkomt voor onze verqaderingen. Enkele stukken zullen voor onzen 12—16-jarigen wat zwaar zijn Ze zijn trouwens verzameld voor 16-18-jarigen. Maar gaarne bevelen we toch de kennismaking aan. 864. Dr. Ph. Lansberg, met medewerking van Dr. C. Tazelaar. Leesboek voor de laagste klassen van het Chr. Gymn.-, Middelb.-, Kweekschool- en U.L.O.-onderwijs. Groningen, J. B. Wolters. ƒ 2.9U. Blijkens het woord „Ter inleiding" brachten de saamstellers van dezen bundel bijeen lectuur voor 13- a 14-jarige jongens en meisjes. En zij stellen daarbijterecht den eisch: „eenvoud en ongekunsteld van stijl, — oprecht doorvoeld.We oordeelen den arbeid goed geslaagd. De illustraties door Isings bij Ae verzen geplaatst zullen er zeker aan meewerken het boek bij de jeugd in tpMC te doen zijn. _ / Ook voor onze K.V. en M.V. is hier zeker wat goeds te vinden. De Uute in proza is uitsluitend genomen uit boeken, die ook in z n geheel kunnen wpf - ^t niet al te veel iets^et d al deze en dergelijke boeken. Voor den leider, de leidsters die ^^^.d°en “» ■“* *»* echter een prlchtj We ontvingen het werk in keurigen band. qebralht d^Htr bi°ei’ “o 9\0eiende '"en. Bloemlezingen bijeenRidder en D A V ter Braak-Huizinga. W. L. Crull, Tony de Fen Kt nd 1 i , ' orster' Uitg. Van Gorcum en Comp. N.V Assen en bundel verhalen en schetsen, door vrijzinnigen bijeengebracht ' bovenT gLTde' huId‘^ “ kracht onder, die vooral op de M V dtor d^i d T ^ Verscheiden juweeltjes ze met oordeel des onderschei kunnen 1 Va" W ^ verwachten’ dat kwartiertje kunnen voorgelezen worden ,U‘St “ *“ OVer9eschot“ redTn%r z^Ldf eaZae„bt°etha^^ « * a»eszins foso/f 1.50.elle’ Gedichten uit Zuid-Afrika. Kampen, J. H. Kok. Een bundeltje'van 38 Z.-A. gedichtjes en zangen. Voor liefhebbers gaarne aanbevolen. Ernst en luim zijn hier oemennd „„g . s gaarne fijne woordkunst. * ** °ndereen’ maar *is allemaal fZ ï.M',U!en “ A- Val°”'- Langs nieuwe wegen. H J Spruyts U. M. Adam. Dee V le leeri f n 75 n„»T 7 t ■' ƒ0.75. J. en M. 12-16. h Dee' VI 7e leerb Deze deeltjes zijn voor de hoogste klassen der L S Wt„™d geschikt als bibliotheeknummers, wijl ze interessante srh u ^ allerlei gebied. interessante schetsen bevatten op 873. Arie Post. Vroolijke lees- en voordrachtstukken. I en II Nijmegen, Neerbosch boekhandel en uitgeverij. Na het succes van den len bundel was deze tweede te verwarT,t„„ • jdie evenwel al „iet zou gekomen zijn. Maar we kunnen heel wat goede bundels hebben voor en aleer het gevaar gaat dreigen van oververzadiging! c,n daarom is ook deze bundel hartelijk welkom. 874. /. Schaap. Geschiedkundig leesboek (Bloemlezing). Uitg. H. J. Spruyt, Amsterdam, ing. ƒ 1.45, geb. ƒ 2.50. Voor jongens, die van geschiedenis houden een mooi boek. Toch is het geschikter voor de leiders zelf, die hier prachtige vertelstof vinden. We noemen: Willebrord, Karei de Stoute, De Hervorming, Willem I en Marnix, Charlotte de Bourbon, Synode van Dordrecht, Groen van Prinsterer, Thorbecke enz. Als hulpbron derhalve hartelijk aanbevolen. 875. P. N. Schilp. Kinderpoëzie. W. Versluys, Amsterdam. Een verzameling opzegversjes voor de hoogste klassen der lagere school. Ze zijn bestemd voor de openbare school, maar kunnen zonder voorbehoud als voordrachten voor onze vergaderingen worden aanbevolen. Alleen tegen no. 48, een versje over 't vrije kampeeren, hebben we bezwaar. Sommige versjes zijn wat ,.kinderachtig” voor onze leden, de meeste echter juist voor de jongste leden geschikt. Aanbevolen. 876. Dr. C. G. N. de Vooys, ƒ. H. v. d. Bosch en Dr. D. C. Tinbergen. Letterkundig leesboek voor Hoogere Burgerscholen, Gymnasia en Kweekscholen. Twee deelen. Groningen, J. B. Wolters U. M. Prijs der 2 deelen samen ing. ƒ 8.25, geb. ƒ 9.25. We ontvingen van dit fraai uitgevoerde werk een gebonden exemplaar. Het is niet in den gewonen zin ’n ,.bloemlezing”, maar het geeft n verzameling litteratuur met dit tweeledig doel: de historie onzer litteratuur te doen kennen en tegelijk wat letterkundig begrip bij te brengen. Hoewel niet in de eerste plaats voor onze vergaderingen bestemd, durven we toch gerust, voor wie er het geld voor kan missen, den aankoop aan te bevelen. Het is werkelijk goed de jeugd in onze vergaderingen iets te doen verstaan van onze eigen litteratuur. Daartoe kan een dergelijke handleiding naast andere mee werken. Aan den voet der pagina’s geven breede toelichtingen de noodige verklaring bij den tekst. 877. Voordrachtenbundels I en II. le deeltje ƒ0.15, 10 ex. ƒ0.13. 25 ex. ƒ0.12 per stuk. 2e deeltje idem, idem. Uitgave van den Bond voor Geref. Jeugdorg., Bazarlaan 46, Den Haag. Het le deeltje bevat 17 gedichten, het 2e 23. Veel voor weinig geld. En we mogen er aanstonds bijvoegen: veel goeds. De stukjes zijn met zorg gekozen en juist geschikt voor de jongelui van dezen leeftijd. Hartelijk aanbevolen. 878. Dr. J. Waterink. Bij ons in ’t land der Saksers. Studies, schetsen en verzen uit Saksisch Nederland (Volksuitgave). Zutphen, N.V. G. J. A. Ruys’ Uitg. Mij. ƒ1.90, ƒ2.75. Vroeger bevalen we dit mooie boek reeds aan. We herhalen, dat hier van de hand van diverse auteurs door Prof. Waterink iets saamgebracht is van grooten rijkdom. Lees daar uw jongelui zeer vaak uit voor en ge zult ze zien genieten, ge zult hun kennis verrijken en ze smaak bijbrengen voor fijne lectuur. H» Werken van algemeene strekking, die ons ter bespreking werden toegezonden (Uiteraard is dit laatste van den meesten invloed geweest op deze rubriek, wijl die gemakkelijk met honderden boeken ware uit te breiden.) 879. Prof. Dr. G. Ch. Aalders. Het herstel van Israël volgens het Oude Testament. De Chiliastische uitlegging getoetst. Kampen T H Kok. ƒ 2.90, ƒ 3.90. De vraag naar het al of niet juiste van het Chiliastisch standpunt is door de historie-Berkhoff de laatste jaren weer meer in het centrum der belangstelling komen te staan. En in Prof. Aalders heeft de Geref. opvatting contra Ds. Berkhoff en andere in dit opzicht dwalenden een geharnast strijder, en die toch altoos de strijd ook weer voert met open vizier en fijne keus van wapenen. Dat laat bij de tegenstanders wel eens wat te wenschen over! Dit boek geeft de bundeling van Reformatie-artikelen en wie die geregeld volgde zal het n genot vinden ze nu in dezen vorm nog eens weer te mogen genieten. En wie naast het mooie boek van Dr. Dijk dit werk goed doorneemt, is in het vraagstuk aardig thuis. 880. Aurelius Augustinus. Belijdenissen. Uit het latijn vertaald door Dr. J. Fernhout. Haarlem, Tjeenk Willink, geb. ƒ2 90 Augustinus' Confessiones zijn waard gelezen te worden. Ziehier een boek. dat de eeuwen verduurt, omdat het weergeeft wat leeft in de ziel van den christen, die de drie stukken' uit den Heidelberger kent Voor eigen zieleleven is het bezit een weldaad. Voor’het werk onder de jongens en meisjes is het heel geschikt, vooral bij Kerkgeschiedenis eens iets er uit voor te lezen. Te zamen met Thomas a Kempis „Navolging" is het een stemmig en smaakvol uitgevoerd prachtwerk uwer bibliotheek. Drï' l ü' Bakhuizen van den Brink. De Catacomben. Den Haag, D. A. Daamens U. M. ƒ4.25, ƒ5.75. De volledige titel luidt: De Romeinsche Catacomben en haar fresco’s. Met 104 afbeeldingen, 'n Buitengewoon interessant boek. Voor liefhebbers van historie om van te watertanden. En vooral waar het hier geldt de oude historie der kerk, daar zijn we allen belangstellend naar omdat we weten van hoeveel beteekenis de historie der kerk is geweest voor haar latere ontwikkeling. Van deze catacomben gaat 'n sprake uit, die we verstaan en waar we graaq naar luisteren. a Laten uw middelen het toe, schaf dan dit boek aan. Bekijk het met uw jongens en meisjes, vertel ze er uit. Ge zult ze er mee verrijken in hun kennis, doch vooral voor hun later leven ze iets laten hooren en zien dat ze met ucnr vergeten zullen. 882. H. Bakker. Onder buiten-kerkelijken, sektemenschen e.a. H. Veenman, Wageningen. ƒ 1.90 ingen. Zijn zij, die leiding hebben te geven op de hoogte met de huidige sekten en onkerkelijke stroomingen? In 't algemeen nog veel te weinig al is het nie doenlijk alles te kennen op dit terrein. Het werk van Ds. Bakker. Ned. H . Pred. te A'dam. is hier een veilige gids. Naast zijn Stroomingen en sekten van onzen tijd wil het U, nu niet eens systematisch, maar meer occasioneel voorlichten. De schrijver laat telkens den lichtbundel van zijn zoeklicht vallen op frappeerende gevallen of „hervorragende" persoonlijkheden. En zoo belicht hij. Pantheïsme, Spiritisme. Theosofie, Soefi-gemeenschap, Apostol.schen Mormonen en Adventisten. Maar daarnaast ook NE.B zoowel als SXl.AT. E al deelen we geenszins schrijvers visie op art. 36 Geloofsbel. en de Ke k a s „nationaal begrip" - toch kunnen we lezing van het mooie boek - natuurlijk met oordeel des onderscheids — ten zeerste aanbevelen. 883. H. Bavinck. Magnalia Dei, onderwijzing in de Christelijke Religie naar Gereformeerde Belijdenis. Tweede druk. Kampen, J. H. Kok N.V. ƒ6.25, ƒ7.75, ƒ9.—. Voor leiders van Geref. K.V. en M.V. is het natuurlijk altijd van groot belanq om met de Gereformeerde dogmatiek ter dege op de hoogte tezijm Deze tweede druk heeft bovendien een voordeel boven den eersten, doordat daarin uit de nalatenschap van den overledene een nieuw hoofdstuk is mgelascht, dat in den eersten niet voorkwam. Het is het hoofdstuk over Diensten en Ambten. In de eerste uitgave was het hoofdstuk van de Kerk op dit pun wel wat heel beknopt uitgevallen. Een bekorting, die te danken was aan de noodzakelijkheid om den omvang van het werk niet al te zeer te doen uitdijen. Maar daardoor was toch een ernstige leemte ontstaan en Prof. Bavinck wenschte dan ook dat bij een eventueelen herdruk deze leemte zou worden aanqevuld, waartoe hij de copie reeds had gereed gemaakt. Deze copie is nu a s het nieuwe 24ste hoofdstuk ingelascht, waardoor het laatste hoofdstuk het cijfer 25 kreeg. Ongetwijfeld heeft dit de waarde van het overigens natuurlijk geheel , i i . ï. moto \rorhr»nnH onveranderd-neraruKie wer*. m _ — . yii \ T 4.:„1, Lat Plocfpn 884 Dr. J. ti. öavinck. L^nristus en ae iviyauc* van Kampen, J. H. Kok. ƒ2.90, ƒ3.90. Vooral zij, die met de Zending bijzonder contact hebben zullen naar dit boek grijpen. En laten we et maar bij zeggen: ze grijpen naar iets schoons. Ook om de prachtige foto's zeggen we dit, evengoed als om den inhoud. Uiteraard is dit een boek, niet voor de jongens en meisjes, maar voor de leiders en leidsters bestemd, 885. Dr. C. Beekenkamp. Ordening. Bredee's U. M., Rotterdam. ƒ1.90, ƒ2.50. „ . Dat Ordening" als deel II der serie „Maatschappij, Staat en Kerk kon verschijnen is verblijdend. Men leest dus zulke werken. Gelukkig! Want met f.,ne humor zegt Dr. B. dat het doel van zijn schrijven is: Ordening der ordenmgsgedachten. De schrijver gaat na: Liberalisme en ordening. Ordening °iIleTnTrn? R°“e en de “deningsgedachte. Wat de Prot. Christel!,ken Ten Itt f?lleVe Dtaau “ •'0rdenin9' - De P°9*ngen tot ordening zelve. Ten slotte geeft hij: „Richtingwijzers" en dan meenen we de kern van zijn ek gevonden te hebben in zijn uitspraak: Ordening is in den diepsten grond een zedehjke kwestie (pag. 178). H Men leze als leider dit boek. Het verheldert uw blik, plaatst U op hooqer niveau, zoodat ge althans eenigszins kunt overzien, wat U te voren een war winkel van ideeën toescheen. 886. Dr. C. Beekenkamp. Dr. S. Rozemond en Mr. G. E. v. Walsum i°g.Tl99aagrebei} «r maatSChaPP9' Bredee’s U' M- Otterdam.' Om mede te werken aan den groei van de Gemeenschap, waarin de Nederlandsche vrijheden gelouterd en gehandhaafd worden, en om het besef te verhelderen omtrent de groeiende Nieuwe Maatschappij, hebben de uitgevers dn eerste dee der serie „Maatschappij, Staat en Kerk" het licht doen zien He k d ^ hti9en tijd. Laten we God danken, dat deze deskundigen ons voorlichten willen over: Gemeenschap _ De geestelijke achtergrond uan het Nat. Socialisme - Het ontluiken der corporatieve gedachte Het blijkt inderdaad dat deze serie in een behoefte voorziet. Wie dit boek koopt Zet VCr7 7'T- 9EeSt “ V°edC dien der ion9ercn. die schier overal steenen voor brood krijgen in onzen tijd van verwarring en mythe. ?Sj’ Buttin?a e-a- Beproeft de Geesten. Culemborg, Uitq bedrijf De Pauw. geb. f4.25, ing. ƒ 3.25. M Deze bundel opstellen bevat verhandelingen van ds. N. Buffinga over: De Groep-beweging; dr. G. C. Berkouwer over: De dialectische theologie; dr K Dijk over: Het moderne Adventisme; dr. G. Brillenburg-Wurth over: De qemeenschapsbeweging en de beweging van Möttlingen; ds. A B W M Kok over: De Woodbrookers; ds. H. W. Engelkes over: De godsdienstig-sociale actie van Kagawa en mevr. E. Barth—van Marle over: De god-loozen actie Al deze onderwerpen hebben heden ten dage de belangstelling. De keuze is dan ook wel up-to-date. De behandeling is stuk voor stuk instrueerend en principieel. Och, dat nu vooral de „zoekers" en „problemen-sjouwers" deze dege studies eens lazen! 888. Christelijke Encyclopaedie voor het Nederlandsche Volk, samengesteld onder redactie van Prof. Dr. F. W. Grosheide, Ds. J H. Landwehr, Ds. C. Lindeboom en Ds. J. C. Rullmann. Zes deelen Uitgave van J. H. Kok te Kampen. In linnen ƒ66—, in marocco half leer ƒ 78.—. Wij vestigen de aandacht op deze reeds alombekende uitgave, waarmee de uitgever ons Christenvolk een onschatbaren dienst bewees. Deze Christelijke Encyclopaedie is de vraagbaak welke in tal van moeilijkheden uitkomst biedt. In zake allerlei dingen die op welke wijze ook voor onzen arbeid van beteekenis zijn kan men hier om inlichting terecht, zoowel op het terrein van de H. Schrift als van de geschiedenis der kerk en der zending, en nog op vele andere terreinen die daarmede samenhangen. Wij achten dit werk dan ook onmisbaar voor iederen leider of leidster; zoodat waar de uitgave voor deze persoonlijk te kostbaar zou zijn, het ons gewenscht en noodzakelijk voorkomt, dat een exemplaar wordt aangeschaft voor de bibliotheek, ter beschikking van de(n) leider(s) of leidster(s). 889. Th. Delleman. Het Heilig Avondmaal. Amsterdam, U.B. De Pauw. ƒ 1.90, ƒ2.75. Ds. Delleman deed ’n voortreffelijk werk met de uitgave van dit boek. Dr. Wielenga’s behandeling van het formulier is, jammer genoeg, reeds lang uitverkocht. Maar daarom te meer waardeeren we deze uitgave, hoewel geheel anders van opzet, des te meer. De schrijver geeft een inderdaad keurige verhandeling over dit Sacrament, zoodat het in zijn volle beteekenis voor U leven gaat. Een uitmuntend belijdenisgeschenk ook, omdat het zoo zuiver aanwijst het onlosmakelijke verband tusschen belijden en H. Avondmaal, over welk verband heusch in onze kringen nogal eens luchtig wordt heengeloopen. 890. Prof. Mr. P. A. Diepenhorst. Het Nationaal-Socialisme. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.75. Dit boekje verscheen in de serie „Maatschappelijke vraagstukken van den dag". Het is ’n lijvige studie, die ’n goede kijk geeft op deze belangrijke beweging; die vraagt al meer om aandacht en onze jongeren verwachten van ons, dat we op de hoogte zullen zijn om ze in te lichten. 891. Prof. Mr. P. A. Diepenhorst. Het Socialisme. Uitgave van J. H. Kok N.V., Kampen. 1930. Prijs ƒ6.25 ing., f 7.50 geb. Bij de behandeling van Maatschappelijke Onderwerpen moet het Socialisme, een der groote tegenstanders waarmee we in onzen tijd te kampen hebben, bijzonder in het oog worden gevat. Men heeft hier een hulpmiddel om zich grondig op de hoogte te stellen en daardoor onze jonge menschen te wapenen voor den strijd. 892-893. F. W. Drijver, a. Mozaïek, ƒ 2.90; b. Historie en Legende. ƒ 1.90. Groningen, P. Noordhoff. Prachtboeken met een schat van wijsheid. Den jongelui kunnen ze niet in handen gegeven worden; veel gaat boven hun bevatting en andere stukken zijn om allerlei bijzonderheden niet geschikt voor hen. Maar als 't even lijden kan, moeten de leiders deze boeken in de bibliotheek onder handleidingen opnemen. Ze vinden er een eerbiedwaardige dosis wetenswaardigheden in om in een vrij onderwerp den jongelui eens te vertellen van allerlei dingen, die ze in ’t leven ontmoeten zullen, van allerlei zeden en gewoonten en gebruikte uitdrukkingen, van volksgeloof en taalkunde en folklore. Den jongelui kennis bij te brengen omtrent de ontwikkeling van ons volksleven achten we zeer gewenscht. 894. F. W. Drijver. Folklore ten dienste van het Onderwijs. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar’s Uitg. Mij. ƒ 1.60. n Mooi boekje voor onze bibliotheken met allerlei interessante bijzonder- heden over deze „ongeschreven geschiedenis" van ons Volk. Het was inderdaad geen gemakkelijke taak, die den schrijver gesteld werd: voor de jeugd zoon boekje te geven. Maar ook hier bleek, dat wie in zeker opzicht waarlijk veel weet. ook de kunst verstaat voor eenvoudigen duidelijk te maken, wat hij vertellen wil. De schrijver volgt bij de keuze der onderwerpen den gang van het kalenderjaar. Hij begint met Nieuwjaar en eindigt dan met Kerstfeest en het „Goed uiteinde”. 895. Dr, K. Dijk. De Voorzienigheid Gods. Uitg. N.V. Dagblad en Drukkerij „De Standaard”, Amsterdam. Geb. ƒ5,90. Dit werk behooren alle knapenleiders en alle meisjesleidsters onder hun onmiddellijk bereik te hebben evenals dat van Dr. Dijk over de praedestinatie. In klare taal wordt hier hetgeen we omtrent Gods Voorzienigheid belijden ontwikkeld. Eerst geeft de schrijver een historisch gedeelte, dan een leerstellig deel om daarna de praktijk aan het woord te laten. Een goed register besluit het boek. Dr. Dijk's lectuur laat zich altoos prettig lezen en op tal van vragen, waarmee we in ons werk telkens in aanraking komen, vindt de lezer hier het antwoord. 896. Dr. K. Dijk. Het profetische Woord. De leer der inspiratie. Amsterdam, N.V. Dagblad en Drukkerij De Standaard, ƒ9.90. Voor wie het niet mocht weten — en dat zullen er niet velen zijn! — vertelt het voorwoord dat dit werk een herdruk is van de artikelen, die in ’26~'27 en '29 in De Heraut zijn verschenen, zij het al dat ze hier en daar gewijzigd zijn en in andere volgorde gegeven worden. Dat hier iets goeds wordt geboden — daar staat de naam van den Schrijver borg voor. We raden onze leiders en leidsters ernstige studie van dit mooie boek aan: het zal in hen bevestigen de overtuiging, dat de beslissing van 1926 een goede is geweest. Het werk is een studieboek, men leest het niet in één week uit, maar het doet U toch telkens weer grijpen naar de lectuur. Dat is het geheim van den logischen gedachtegang en de klare uiteenzetting, die Dr. Dijk geeft. 897. Dr. K. Dijk. Het rijk der duizend jaren. Kampen I H Kok ƒ 5.40, ƒ 5.90. Dr. Dijk geeft ons hier een standaard-werk over het onderwerp, dat in dezen tijd weer in het centrum der belangstelling staat, niet het minst doordat dwalende geesten als Johannes de Heer en Ds. Berkhoff als propagandisten optreden voor wat de kerk ailer eeuwen heeft ge- en veroordeeld. Dit studiewerk moeten we allen lezen, want het geeft licht en inzicht over een der moeilijkste maar tevens een der meest interessante onderwerpen op theologisch gebied. Al zal het onderwerp zelf in de bespreking in de vergaderingen wel niet aan de orde komen, zijdelings komt het telkens weer ter sprake en dan is het goed, dat ge weet, hoe in onzen kring over dit stuk wordt geoordeeld. 898. Dr. K. Dijk. Om ’t eeuwig welbehagen. 3e druk. Delft, W. D. Meinema. ƒ 5.70. Dit is geen boek voor onze jonge leden. Zelfs zouden de oudsten er een te zware kluif aan hebben. Maar des te meer en des te warmer bevelen we het aan voor onze leiders en leidsters. Veel te weinig wordt deze lectuur nog gekend. Zelden lazen we een werk over zulk een moeilijk onderwerp, dat toch zoo echt eenvoudig en bevattelijk de zaken bespreekt. En dat is alleen reeds een aanbeveling. Laat, wie maar even kan, zich dit boek toch aanschaffen. Deze 3e druk is herzien en vermeerderd en met de uitgebrachte kritiek is gerekend. 899. Ds. G. Elzenga. Verklaring van den Heid. Catech. ten dienste der catechisanten. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.90, ƒ 2.50. Onder de serie van handboeken voor onze leiders neemt deze verklaring van den Catechismus niet een eerste plaats in. De geloofsleer vormt nog geen vak dat op onze vergaderingen behandeld wordt, en terecht. Toch zullen onze leiders bij de behandeling van de Schrift gedurig met onderscheidene vragen der geloofsleer in aanraking komen, en dan is het gewenscht dat zij zich kunnen oriënteeren. Tot welk einde wij deze beknopte en duidelijke Catechismusverklaring van Ds. Elzenga als secundaire bron aanbevelen. 900. Fr. W. Focrster. Eeuwig licht en menschelijke duisternis. Vertaling van Mr. Roel Houwink. J. Ploegsma, Zeist. 1936. ing. ƒ 1.90, geb. ƒ 2.60. Dit boek wil een aanvulling zijn van Huizinga's „In de schaduwen van morgen”. Het belicht de vraagstukken en nooden van dezen, zoo grooten en toch soms zoo beangstigenden tijd van het christelijk standpunt uit. Wie „Levenswandel" van Foerster kent, weet dat deze christcn-paedagoog ons iets, ja véél te zeggen heeft. De lezer (es) bedenke dat Foerster geenszins calvinist is, maar we rekenen er op, dat jeugdleiders een eigen levensvisie en levenshouding kennen, die juist bij lezing van zulk — inderdaad subliem — werk zal worden verstevigd en verdiept. 901. Stephen Foot. Mijn leven begon gisteren. W. ten Have, Amsterdam, ƒ1.50, ƒ1.90. Foot is na een leven van zoeken naar de oplossing van het wereldraadsel in aanraking gekomen met de Oxford-groep. En nu beschrijft hij in dit boek het gevolg van de ontmoeting met de Buchmann-beweging. Ongetwijfeld is het interessant voor ons leiders en leidsters om dit boek ie lezen. Foot geeft ons een echt typeerend voorbeeld van het zieleleven dezer menschen, al verwonderen we ons telkens, dat de menschen nu pas leeren, wat ze al lang hadden kunnen weten indien ze zich lieten leiden door zijn Geest èn Woord. Dit boek toont duidelijk, dat we onze jeugd hebben op te voeden tot het gezond kerkelijk standpunt. Ook al doet God „door een kromme stok soms rechte slagen”, wij hebben het recht niet zulks te doen. De Oxford-beweging volgen beteekent voor ons opzettelijk armoede accepteeren instee van de rijkdom onzer belijdenis te aanvaarden. 902. A. de Graaf. Algemeene Geologie. Kampen, J. H. Kok. ƒ3.10; ƒ3.75. Als we spreken over vragen in betrekking tot de Schepping zijn de resultaten der geologie voor het geloovig denken altoos groote moeilijkheden geweest. Laten nu alle leiders en leidsters eens kennis nemen van dit boekje, geschreven door een geloovig man, die dit terrein kent, die u klaar doet zien hoe in de onderhouding der wereld Gods Werken is en dan tot conclusies komt, die verklaren wat nog veelzins onverklaarbaar ons leek. Dit is een boekje, dat een schat van wijsheid biedt. 903. Prof. Dr. F. W. Grosheide. Korte Christelijke Encyclopaedie. Kampen, J. H. Kok. ƒ 5.—. Redactie en Uitgever spreken den wensch uit, dat vooral onze jonge menschen in deze encyclopaedie een gaarne gevraagde raadgever zullen vinden. We nemen den wensch graag over en geven die ook voor onze jonge menschen door. Zulk een encyclopaedie is inderdaad een kostelijk bezit en toch geen kostbaar bezit, want met wat goeden wil is de bescheiden prijs voor dit mooie werk wel te betalen. Het is ’n verkorte uitgave van de groote encyclopaedie, die van Kok, die in zes deelen verscheen. Toch werd ook hier heel wat nieuws opgenomen en alles bijgewerkt naar de laatste gegevens, want dat moet in een goede gids altoos en het leven staat nooit stil. Gaarne bevelen we dit kloeke werk bij onze leiders en leidsters aan, ook voor de jongelui. Dat is ’n boek waar ge wat aan hebt! 904. Prof. Dr. Th. L. Haitjema e.a. De Kerk in onzen tijd. Bredee's U. M., Rotterdam, ƒ 1.50, ƒ 1.90. Lezingen door de H.H. Haitjema, de Zwaan, Roose en Boissevain gehouden in de Rotterdamsche Hoflaankerk (1933). Ze behandelen de Kerk t.o. van de prediking, samenleving, den eeredienst. en haar taak (dagelijksche). De kerk? Wat wil dat woord zeggen? Lezingen over de Kerk te houden voor menschen, wien het vermoedelijk goeddeels mangelt aan kerkbegrip — een der zwakke plekken van het Ned. Herv. Kerkgenootschap! ■— lijkt ons gewaagd. Afgedacht van dit vage der lezingen, staan er vele behartenswaardige dingen in, die ook voor ons interesse hebben, wijl we, ondanks gescheidenheid, vele aanrakingspunten hebben, als het gaat over de roeping van den christen in dezen tijd. Ter lezing aanbevolen. 905. Prof. Dr. T. Hoekstra. Twijfel. Uitg. Gebr. Zomer & Keuning, Wageningen. Ing. ƒ 1.50, geb. ƒ 1.90. Een keurig uitgevoerd boekje van 100 bladzijden, doch dat een schat van kennis bevat. Na een inleiding, waarin de schrijver wijst op den omvang van‘den twijfel, gaat hij in den breede in op de vraag waarin de twijfel bestaat. Hij beperkt zich daarbij tot de psychologische zijde van het vraagstuk en schakelt de kennistheoretische zijde van den twijfel uit zijn betoog uit. Maar dat is dan ook een boekske, dat geen Gereformeerd ouderling, onderwijzer, leider of leidster cener jeugdorganisatie ongelezen mag laten. Zeker, het is geen gesneden koek. ’t Is geen boekje om te lezen aan de huistafel, als moeder met de kleintjes bezig is, de ouderen muziek maken, of ander lawaai voortbrengen, als ’t leven om u gonst. Ge moet er ettelijke uren hersenarbeid aan besteden om dit werkje te „verwerken”. Maar dan zal ook de rijke vrucht niet uitblijven. Vrucht voor uw persoonlijk leven, vrucht voor uw arbeid, vrucht voor uw omgang met uw aankomende jongens en meisjes. We zijn schrijver en uitgevers dankbaar, dat ze ons dit werkje brachten. 't Is een gerijpte vrucht van een gerijpt talent, heilzaam voor den geestelijken nood onzer dagen. 906. De christelijke Arbeidersbeweging. Ned. Jong. Verb., Singel 58, Amsterdam, int. ƒ 0.20, part. ƒ 0.40. Hoewel wij niet doen aan de practijk van het sociale werk, is het ongetwijfeld noodig, dat de leiding met dezen arbeid op de hoogte is. In dit boekje van 31 blz. krijgt ge een duidelijk overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling der arbeidersbeweging, speciaal der christelijke. Gaarne aanbevolen. 907. Dr. C. N. Impeta. Zelfonderzoek noodzakelijk! Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.50. Wat kostelijk stuk werk heeft Dr. Impeta ons hier gegeven! Heusch, koopt en leest U allen dit fijne boek eens. Ge leeft immers ons Gereformeerd kerkelijk leven welbewust mee? Nu, dan vindt ge hier iets, dat Uw denken over en beleven van ,,de waarheid” zal opfrisschen, dieper zal maken en dat U in staat zal stellen op bijzonder gedocumenteerde wijze de vragen van vandaag te bezien. Dit is de oude beproefde waarheid, dit zijn de dingen, die onder ons volkomen zekerheid hebben en altoos gehad hebben. Moge de Heere onze God, de God des Verbonds, dit echt broederlijke en toch zoo onomwonden duidelijk betoog zegenen, opdat we elkaar weer leeren verstaan, elkaar weer mogen terugvinden in de heerlijke belijdenis van het Verbond Gods, die het zelfonderzoek naar beide zijden als noodzakelijk U voorhoudt. 908. A. Janse. Eva’s dochteren. Oud-Testamentische opvattingen over de plaats der vrouw in de wereldgeschiedenis. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.90, ƒ2.60. Dit boek bevelen we in de belangstelling onzer lezers ten zeerste aan. Het is uiteraard geen boek om aan de jongens en meisjes in handen te geven, maar voor eigen verheldering van denkbeelden, voor verrijking van eigen inzicht in de Schriftuurlijke verhoudingen achten we dit boek zeer geschikt. Laat men, waar de vrouwenkwestie onder ons nog steeds ’n brandende is, van deze beschouwingen ernstig kennis nemen. 909. Ds. H. Knoop. Levensbouw. Ten Brink, Stenvert & Zn., Meppel. ƒ 0.90. Dit werkje sluit aan bij Ds. v. d. Vliet’s „Wij doen openbare belijdenis” {zie aldaar) en het heeft wat te zeggen, tot hen die die belijdenis hebben afgelegd. Het wil hun zeggen, hoe nu verder de levensbouw moet zijn en licht de jonge menschen in over roeping, bestek, fundament, bouw en architectuur van het leven der gemeenteleden. Laten vooral de kerkeraden niet verzuimen deze boekjes den jongen menschen mede te geven; voor uitdeeling zijn ze zeer geschikt. 910. Ds. Herman Knoop. Levenscrisis. Ten Brink & Stenvert, Meppel (z. j.). geb. ƒ 2.50. De Delfshavensche prediker, die het leven zijner jonge menschen met erbarmen en liefde heeft gadegeslagen blijkt de nooden onzer jeugd te kennen. Dit boek wil nu een wapen zijn in den strijd tegen Satan, in de crisis van het leven. Immers is die tegenstander overal, maar de wapenrusting Gods dekt elke verwondbare plaats. Reëel teekent Ds. K. den strijd in de figuur van Lot als de Speler — die verliest en nauwelijks gered wordt. Het leven van Elimelech en de Zijnen schetst het eigenmachtige trachten de levenscrisis op te lossen; het teruggaan bij de grens als Orpa, het twijfelen van Johannes in Macherus’ kerker de ontwaking van den teleurgestelde, en de terugkeer van den verloren zoon met de overwinning in Christus’ kracht. Een boek voor leiders van jongens en meisjes, die bij het ouder worden dezen crisis gaan beleven. Een boek voor ons, die daarbij leiding hebben te geven. Voor de uitvoering in zwart-stoffen band met goudopdruk niets dan lof. 911. Dr. E. D. Kraan. De Buchman beweging. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.10. 'n Zeldzaam heldere kritiek op de beweging, die reeds zooveel pennen aan het schrijven heeft gebracht. Onder het vele dat we er over lazen, is dit wel de beste kritiek. Daarom gaarne en zeer warm aanbevolen. Onze leiders en leidsters moeten van deze dingen op de hoogte zijn. De jeugd vraagt er hun voorlichting over. 912. Ds. P. N. Kruyswijk e.a. De hoop der heerlijkheid. Bijbelsch dagboek. Uitg. J. Ploegsma, Zeist. geb. ƒ4.90. 1936. De uitgever zond ons dit mooie werk toe. De predikanten D. van Dijk, v. d. Born, Feenstra, Kraan, Meyster, D. Sikkel, Verkuyl, v. d. Vliet, Mr. de Vries, H. A. Wicrsinga en D. Zwart werkten er aan mee. Hier en daar lazen we een dagmeditatie. Wat we gelezen hebben, was duidelijk, eenvoudig, stichtelijk in den waren zin. Bij een herdruk adviseeren we niet alleen de plaats der dagtekst, doch ook die tekst zelve bovenaan te plaatsen. Dit dagboek moge niet Gods Woord vervangen, maar zij er explicatie van en toepassing op. De namen der medewerkers garandeeren superieur werk. 913. Dr. A. Kuyper. Vrouwen uit de Heilige Schrift. Kampen, J. H. ƒ 1.50, ƒ2.40. Altoos weer bekoort Kuypers lectuur. En dies lazen we weer met groote voldoening deze karakterstudies. Met machtige lijnen geeft de auteur de trekken weer en telkens verrast U iets, dat ge tot nog toe niet ontdekt hadt. Vooral menschen als wij, die telkens weer geroepen worden de figuren uit de Schrift te laten leven voor onze jonge menschen hebben aan zoo n boek wat. Jammer, dat er geen pendant is over de groote figuren uit de Schrift als Henoch, Noach, Mozes en dan ook in één serie zoo vereenigd als deze teekening der Vrouwen. Maar daarom te meer waardeeren we den herdruk. 914. Dr. W. Lodder. De historische betrouwbaarheid van het N. T. in het licht der twintigste eeuw. Uitg. H. Veenman, Wageningen. 2e druk. Hoewel meerdere uitgebreide werken over dit onderwerp bestaan (Noordtzij, v. Rhijn, Obbink) bevelen we dit populaire boek in 't bijzonder voor onze leiders en leidsters aan. Immers hier vinden ze tal van interessante gegevens omtrent de handschriften, de opgravingen, papyri, de taal van het N. T. enz. die een helder licht werpen op vele tot nu toe duistere plaatsen. In der eeuwen loop hebben de steenen gesproken en nu de aanvallen op het Woord Gods toenemen, geeft God ook steeds meer middelen ter verdediging. Ook al houden we zonder al deze dingen door het geloof vast aan de onfeilbaarheid der H. S., zoo zullen we dankbaar gebruik maken van het vele, dat de Heere na de 17de eeuw tot klaarheid deed komen. Van harte ter . lezing aanbevolen. 915. Sir Charles Marston. De historische juistheid van het Oude Testament. Geautor. vertaling van W. J. A. Roldanus Jr. Delft, N.V. W. D. Meinema. ƒ 1.75, ƒ 2.25. n Heel interessant boekje met allerlei bijzonderheden betreffende de opgravingen, zooals die op tal van punten de historische gegevens van het O. T. als onomstootelijk juist hebben bewezen. We bevelen lezing van dit mooie werkje ten zeerste aan. 916. Jac. van Nes Czn. Het Jodendom. Kampen, J. H. Kok. ƒ 5.50, ƒ 6.50. Wat is dat ’n mooi boek! Niet allereerst om de fraaie illustraties en de royale uitvoering, maar allermeest om de lectuur. Als ge eenmaal hier of daar begint te lezen, dan trekt telkens weer een nieuw onderwerp uw aandacht. Het Joodsche volk deelt begrijpelijkerwijs zeer in onze belangstelling. De geheel universeele beteekenis van dit typische volk verklaart dat en als we leven door het geloof, dan verwijlen we in ons denken ook telkens bij het oude volk. dat we allen zoo van nabij uit de Schrift kennen, maar waarvan we in zijn huidige openbaringsvorm maar bitter weinig weten. Koop nu dit boek aan voor uw bibliotheek, als ge maar even kunt of koop het voor u zelf en vertel er uit, lees er eens uit voor. Het zal in hooge mate meewerken bij uw jongelui liefde te wekken voor dit zwaar beproefde volk, zwaar beproefd omdat het den Christus Gods verwierp, maar toch „bemind om der vaderen wil”. En ge zult voor al uw werk in de vergaderingen er profijt van kunnen nebben, omdat het op allerlei Schriftuurlijke gegevens een helder licht werpt. Ds. v. Nes heeft ons Christenvolk niet alleen, maar veel breeder krinq aan zich verplicht door deze uitgave. 917. Ds. James Ovr. De Bijbel voor de rechtbank der critiek Kampen, J. H. Kok. ƒ2.25, ƒ2.90. Dit boek is vertaald door Ds. J. Visser en hij deed er een goed werk aan. wat lang niet van alle boeken gezegd kan worden. Het is een buitengewoon interessant boek dat vooral in onze dagen goed werk kan doen, nu de zoogenaamde wetenschap zich met meer kracht op den Bijbel werpt om, zoo het mogelijk ware, dezen het zwijgen op te leggen Het werk draagt in de vertaling uiteraard nog de sporen dat het oriqineel Engelsch werk is. Maar we bevelen het gaarne en zeer hartelijk aan voor allen, die aan den mooien arbeid van Bijbelstudie de liefde van hun hart hebben gegeven. 918. Ebba Pauli. De Kluizenaar. Uit het Zweedsch door N. Basenau-Goemans. J. Ploegsma, Zeist. 8e druk. geb. ƒ 2.90. „Wilt ge leven, durf dan het leven met Gods kracht alleen aan." Dit devies werkt de schrijfster uit. En dat er behoefte is aan dit boek bewijst de gretige aftrek, die het vindt. We verheugen ons daarin, omdat het toont, dat de mensch blijft schreien naar God, ook al schijnt hij onverschillig voor de eeuwige dingen. En toch — als de kluizenaar allerlei menschen zijn adviezen geeft, verzucht ge al lezende: Kluizenaar, vergeef ge niet dat slechts Golgotha de oplossing brengt. Dat is de leemte van dit boek, dat we wel aan onze leiders en leidsters, met aan onze oudsten zouden in handen willen geven. Want de geloofsbelijdenis van den kluizenaar (pag. 205-206) is niet naar de Schriften. 919. Drs. P. Prins. Wat wil Mussert? Iets over de N.S B Kamnen J. H. Kok. ƒ 0.20. ' P ' Een zeer urgent onderwerp. Heel eenvoudig en practisch behandelt de schrijver de stof. ’n Flinke jongen met goed stel hersens kan het verwerken. En de uitgever berekent een prijs, die blijkbaar er op is berekend, dat zeer velen de brochure zullen lezen. Help daaraan mee. Heel veel van uw jongens hebben deze lectuur noodig om in evenwicht te blijven. 920. ƒ. Rottenberg. Joodsche stemmen over Christus en Christendom. Bredee’s U. M., Rotterdam, ing. ƒ1.75, geb. ƒ 2.50. Al staat ons werk niet in rechtstreeksch verband met het Jodenvraagstuk en de Joden-Zending, toch zijn deze dingen zóó urgent en van zóó groot belang in dezen tijd, dat het goed is voor de lejding kennis te nemen ook van dit boekje van den Jodenmissionair. Het geeft U de Joodsche stemmen over het N. T„ over de historiciteit van Jezus, zijn verblijf te Nazareth, kruisiging en ten slotte de stem van eigen ziel. Buitengewoon interessant is het te lezen hoe — dikwijls zéér waardeerend vooraanstaande Joden over Christus oordeelen. De lezing zij U aanbevolen. 921. Dr. }. C. Rullmann e.a. Kerk en Maatschappij in verleden en heden. Beknopt Christelijk Encyclopaedisch Handboek onder redactie van dr. J. C. Rullmann en dr. J. A. Nederbragt. N.V. Uitg. Mij. Elsevier, Amsterdam. In 20 afl. elk van 90 cent. In twee gebonden deelen. ƒ 17.50. Naast de groote Encyclopaedie van Kok (Kampen) is deze vooral, voor de kleinere beurzen uitnemend te gebruiken. Het is een oriënteerend prachtwerk. Uitnemend technisch verzorgd en op elk gebied goed geoutilleerd. Voor onze leiders, leidsters een prachtwerk. 922-923. Prof. Dr. K. Schilder, a. Wat is de hel? ƒ2.75, ƒ 3.50. b. Wat is de hemel? ƒ 3.90, ƒ4.75. Kampen, }. H. Kok. Dit zijn tegenhangers. Inderdaad was na dat eerste het tweede boek noodig. Het zijn geen boeken om ze zoo in een paar verloren uurtjes door te lezen. Het is studiewerk, maar voor wie het dan aanpakt, zit er een schat van wijsheid in. En daarom gaarne aanbevolen voor dit doel. Herhaaldelijk dringen zich vragen over dit onderwerp naar voren, meer dan over eenig ding. 924. C. Smeenk. Christelijk Sociale beginselen. I en II. Kampen, J. H. Kok. ƒ3.90, ƒ4.90. Een echt principieel werk en tegelijk een echt practisch werk over het sociale leven. Vooral onze J.V. en M.V. en onze Mannen-Vereen. zullen hiervan profijt trekken. Maar onze leiders en leidsters bevelen we dat werk evenzeer aan. Zij komen telkens met vragen in aanraking op sociaal gebied. Welnu, hier vinden ze een alleszins betrouwbare gids! 925. Gerhard Tersteegen. De weg der waarheid. Vertaling van Roel Houwink. Bredee's U. M. Rotterdam 1935. ƒ2.—, ƒ 2.90. Keeren we wel nog tot ons zelf in? Wij druk-doende en naarstig-arbeidende werkers in Gods Koninkrijk? En toch — het is zoo goed voor U, en ook voor de bezieling en geestesleiding bij Uw werk, zoo nu en dan in de retraite van het rustige boek te toeven, van het boek, dat spreekt van omgang met God, het juiste gebruik der Heilige Schrift, het wezen en nut der ware godzaligheid en het zoeken van Gods aangezicht. Ook al zullen we hier en daar een vraagteeken plaatsen, toch zullen we geestelijke sterking ontvangen uit dit mystieke werk, dat U doet denken aan Augustinus' belijdenissen en Thomas a Kempis ,,Navolging". Het boekje van den dichter van: ,,Ich bete an die Macht der Liebe" en ,,Komt laat ons voortgaan, kinderen" zij velen tot zegen. 926. Thomas a Kempis. De navolging van Christus. Uit het Latijn vertaald door Dr. Is. v. Dijk. 6e druk. Haarlem, Tjeenk Willink & Zoon. ƒ 2.50 geb. Heeft het eeuwenoude „Gulden Boekske" waarde voor ons als leiders en leidsters? Het antwoord is bevestigend in tweeërlei zin. Ten eerste doet het boek U tot U zelf inkeeren. Het is U tot spijs en drank, juist als ge worstelt met Uw moeilijk werk; het geeft U raad en steunt U, voorzoover het gegrond is op het Woord Gods. «- * -*k”--u - k2^: T°e\1CDtin? k°P Dee) 1 Van den leidraad M.O. (algemeene e,„ .ir„„,ix,izzs,m '■ “■H-"'™11 raa^M 0ell0PheidWdief0ntraak d°°rdat verscheid^e „bronnen", bij den leid- zd, Sst:' •v'.Vg'g'"", t r te doen samenstellen, waarin breede^ittreWI 9ebracht een soort handboek worden oeneven Steé^ , , mttreksels W opgenomen en overzichten leend en^aa men lleVtnuTrn rd9enVemeld'raraan ^ 9eb°d^ * ■“ d“^.«1 Ca^P,r£r“i“t",r“E" «* r "“rr - * bri- *Er rk r “ «2 De prijs is ongelooflijk laag V^or een boektl 2zf^ ^ drukt, ƒ 2— voor niet-leden der I V 7S , J pa9‘na s’ comP™ Se”» Bestellingen pe, aVÜ, £&5tsa%?,ïcb-D-—'u«. «■ oU„T ‘‘ “ ‘l“l“ ™ ™ * Genei J.B. ... ^r' Troelstra is veelal een betrouwhart» m'rlc rr l • j. den leider, niet voor de jeugdigen zelve qeschfkt H ^ iT ^ "V Wè‘ VOOr in Gen. 1 als een dichterlijke vorm van zeqqtpf1** sw„, b.„„, „« „„•! assranj De leiders zullen echter hier een helder . . , , tfgetm" ^ ^ * d°9niatiSChe ** d* A ~ SL?m2^A'oL::t^3TOODSChe R°-d- in denb wnfh9 k°ek'e °Ver deze 9evaar,i)'ke Geen boekje natuurlijk om de bibliotheek van onze jongens en meisjes te zetten, maar voor de leiders en leidsters een heel geschikte en beknopte handleiding om er uit ,e weten te komen, wat ze er van weten moeten, opdat ze bij voorkomende gevallen de jongelui wat hebben te antwoorden. 9 “ 930. P. Ch V. d. Vliet. Wij doen openbare belijdenis. Ten Brink ö Stenvert, Meppel. ƒ 0.90. Hoewel niet een werkje in de eerste plaats voor ons, leiders en leidsters bestemd, moge de Gids dit boekje een aanbevelend geleide meegeven Laten we dit teer geschreven boekje zelf lezen en als ge jonge menschen ontmoet, die tobben met het vraagstuk van belijdenis doen — ja dan neen, — wijs ze dan op dit boek, dat als een vaderlijke vriend den weg wijst. 931. Mr. G. E. v. Walsurn e.a. Onze samenleving in nood. Bredee’s U. M. Rotterdam, ing. ƒ1.50, ge.b ƒ2.25. Bredee zorgt niet alleen voor goede kinderlectuur. Hij doet meer. Hij geeft boeken uit die ten zegen zijn voor heel ons volk. Hier is er één. Al lezende krimpt U het hart ineen, over zooveel geestelijke ellende in gezin en samenleving, in maatschappij en kerk, maar vooral in de ziel. Voorwaar het is tijd onze persoonlijke ruzietjes opzij te zetten en ons biddend te werpen in dezen strijd. Lees dit boek — ook al zult ge nu en dan van meening verschillen — en de Geest des Heeren verwekke door de lezing heilige activiteit — ook om te bewaren de oude Bondsidee van Vonkenberg, die — merkwaardig toch — mede door uitspraken als die van Dr. J. Eykman (pag. 80, 81) in deze tijd als de eenig juiste bevestigd wordt. 932. Dr. B. Wielenga. Johannes Calvijns Institutie. Verkort weergegeven. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.40, ƒ3.25. Voor velen, wie de lectuur der Institutie te machtig is, zal dit boek ’n welkome gids zijn om in den rijken schat van Calvijns groote werk door te dringen. Veel te veel ontwennen we aan zulke „zware kost”; we bevelen graag aan allen, die leiding geven in ons jeugdwerk, dit boek aan. 933. Dr. L. v. d. Zanden. De Verbondsgedachte. Kampen, J. H. Kok. ƒ1.40, ƒ2.—. Dit geschrift is een uitbouw van een referaat op een Predikanten-conferentie. Daardoor werd de lectuur ook voor breeden kring geschikt. Overbodig te zeggen, wat mooie lectuur hier voor ons en ons werk wordt aangeboden. Laten al onze leiders en leidsters zorgen deze studie te bestellen. Het zal hen in den arbeid bemoedigen. I. Diversen (Bijbels, Kerkboekjes, Kaarten, Zangbundels, Spelen, Handenarbeid, Plaatwerken enz.) 934. Amateur. Ik kan kieken. Fotovreugd, maandtijdschrift. Beiden uitgaven N.V. Focus. Bloemendaal. Het eerste is een boekje dat de jongens keurig leert kieken. We adviseeren U het in de bibliotheek te plaatsen. Verwijst voorts liefhebbers of -hebsters naar het tijdschriftje Fotovreugd, dat slechts ƒ 1.25 per jaar kost. Rijkere beurzen kunnen zich op ..Focus” abonneeren (ƒ10.— p. j.). Alles lijkt ons superieur toe en deskundigen beamen dit. 935. L. Blauw. De melodieën van ..Eenige Gezangen” van de Geref. Kerken in Nederland. Vierstemmig gezet met voor- en tusschenspelen. Kampen. J. H. Kok. ƒ 1.90. Eenvoudige muziek, die haar weg wel vinden zal en volgens deskundigen zeer aan te bevelen is. 936. Anrtie Blomsma en Ida Meijer. Allerhande, liitg. P. Noordhoff, Groningen, ing. ƒ 0.95. Dit zijn Handenarbeid-modellen. Het voorwoord, geschreven door Mevr. S. E. Verrijn Stuart, vermeldt, dat het doel niet is een nieuwe handleiding te geven. Wel een serie modellen geschikt voor kinderclubs, kindertehuizen en vacantiekolonies. Modellen, die met een paar keer werken gereed en niet ingewikkeld zijn. Naast elke teekening komt een beschrijving voor, met opgave van 't benoodigde materiaal. Het bevat 16 carton-, 14 hout- en 15 handwerkmodellen. Alle zéér eenvoudig en practisch, geschikt voor het doel. Ze zullen door de kinderen gaarne gemaakt worden. Een enkel model, zooals no. 7 (hout), is wel wat stijf. Bij een herdruk mag dat wel door een moderner, óók eenvoudig, vervangen worden. 937. J. Boven en N. W. v. Diemen de Jel. Osanna in Excelsis. Een bundel oude en nieuwe liederen. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.90, ƒ2.75. Een nieuwe verzameling liederen van allerlei aard. Naast de bestaande bundels is die zeer goed te gebruiken. Van harte aanbevolen. 938-940. Dr. A. M. Brouwer. 1. Kaart van Palestina. Los ƒ 2.50. op carton ƒ 4.25, op linnen met stokken ƒ8.—. 2. Kaart van Paulus’ reizen. Los ƒ 3.75, op karton ƒ 5.25, op linnen met stokken ƒ 9.—. 3. Zendingskaart van O. en W. Indië. Los ƒ 3.75, op karton ƒ 5.25, op linnen met stokken ƒ9.—. Handleiding bij no. 1 ƒ0.75 (afzonder- lijk ƒ0.90). Id. bij no. 2 ƒ0.75 (ƒ0.90). Id. bij no. 3 ƒ1.25 (ƒ1.50). Tezamen besteld resp. totaal ƒ9.—, ƒ 13.75 en ƒ24. . Drie heldere, overzichtelijke kaarten met deskundig geschreven mooi geillustreerde handleidingen, die een schat van wetenswaardigheden bevatten. Bij onze gewijde-historie-behandeling zijn ze alle drie uitnemende hulpmiddelen. 941-948. Bijbeluitgaven. Om op onze K.V. en M.V. te gebruiken zijn geschikt: A. Van I. Brandt & Zn., Rusland 26, Amsterdam. 1. Huisvlijt (Linnenband, afwaschbaar) goudtitel, marmersnee; verwijsplaatsen. ƒ 1.75. (Dezelfde in halfleer ƒ 3.25.) 2. Voor de leiders: Concordantiebijbel met pericopenindeeling, verwijsplaatsen, tekstregister; concordantie en een woordverklaring met aanduiding voor de juiste uitspraak. Statenvertaling. Linnenband ƒ 2.65. Halfleer ƒ 4.25. 3. Bijbel met psalmen en 29 gezangen plus volledige liturgie, linnenband (afwaschbaar), marmersnee, zwart of donkerbruin kaft. ƒ4.25. In halfleer ƒ 6.80. 4. Zakbijbel \0]/2 X 15J/£, linnenband ƒ 1.—. Idem 4- psalmen, 29 gezangen enz. ƒ2.10. B. Van A. Jongbloed N.V., Leeuwarden: 1. Kleine Huisbijbel, 14 X 21; linnen stempelband. ƒ2.15. Voorzien van korte inhoud en verwijsplaatsen. 2. Galjard-Bijbel; 13 X 20; linnen stempelband; verwijsplaatsen, ƒ 1.40. Idem dubbellinnen band ƒ 1.75. 3. Bijbel met Psalmen, 29 gezangen, Catechismus, Belijdenis, Dordtsche Leerregels, volledige Liturgie G. K., Kort Begrip enz. llj^ X 17J^; duidelijke letter; o.i. uitnemend voor de K.V. en M.V. geschikt, linnen stempelband ƒ 2.85. 4. Zakbijbel met verwijsplaatsen 10 X 16 ƒ 1.— (linnen stempelband). 949. ƒ. ƒ. Combrink. Wat zal ik maken? Een bonte verzameling mogelijkheden voor hout-, karton-, kralen- en celotexwerk. P. Noordhoff, Groningen, ƒ 1.75 (37 modellen). Een map met modellen voor handenarbeid. Handenarbeid is niet een programpunt van onzen arbeid. Dat neemt niet weg, dat de bibliotheek veilig deze mooie, goedkoope map kan bevatten. Op vele vereenigingen is het immers gewoonte aan de jaarvergadering een bazartje te verbinden van werkjes door de jongelui gedurende de winterperiode thuis gemaakt. Nu, hier is van alles: bloempotbakjes, hanglamp, borstelhanger, lucifershanger, kalenderschild, lijstjes, bladwijzers, kerstlantaarns, enz. enz. De modellen zijn keurig en een onderwijzer, die handenarbeid geeft, roemt ze als practisch en uitvoerbaar. 950. E. M. van Diffelen. Speel je mee? Een bundel jongens- en meisjesspelen. Illustraties van Marius Richters. Uitg. Brusse, Rotterdam. ƒ 1.90. Dit mooi uitgevoerd werkje geeft eerst een serie spelen voor in-huis, dan een voor buiten, verder spelen rondom het kampvuur en dan een heele reeks kleine spelletjes, strikvragen, lucifergrapjes en dgl. In totaal zijn er wel een 100 spelen. „Dit boek voorziet in een behoefte" zegt de uitgever, en het is waar, het is een echt bruikbaar boek. Dr. C. P. Gunning schreef een „woord vooraf”, waarin hij eenige behartigenswaardige wenken geeft voor goed spel. Laten onze leiders met dit boek kennis maken. Ze zullen er plezier van hebben voor het pauze-kwartier, voor buitenspel en in onze kampen. 951. J. Douma. Stemmen des Heils. 255 liederen. 2e herziene vermeerderde druk. Delft, N.V. W. D. Meinema. ƒ 2.25, ƒ 2.90. bij getallen goedkooper. Deze prachtige bundel liederen bevelen we warm aan. Ge zoekt hier niet licht vergeefs naar een lied. En ge zingt zuivere kost, wat van andere bundels op geen stukken na gezegd kan worden. Er is op dit gebied zooveel in gebruik, dat in onzen Gereformeerden kring contrabande zijn moest. En we dragen door het lied meer ideeën van verdacht allooi in onze gedachtenwereld in, dan we wel denken. Laat daarom vooral deze bundel een goede plaats krijgen in onze huizen en in onze vergaderzalen. Er is ook 'n handig tekstboekje, dat 20 ct. kost. Bij getallen minder. 952. R. v. Engen. Revue ten dienste van Chr. Knapen- en Meisjesver. Steenwijk, E. Logtmeier. ƒ0.50. 10 ex. a ƒ0.45. De opvoering is alleen geoorloofd bij de aanschaffing van 10 ex. Blijkens mededeeling zijn ze te Steenwijk met veel succes opgevoerd. Ze bedoelt propaganda voor het werk der K.V. Overigens zorge men bij de jaarfeesten vooral het eigen nut naar voren te brengen. De revue achten we wel het laatst pas in aanmerking te komen voor onze feesten. Er zit aan die dingen ook zoo’n echt wereldsche bijsmaak. 953. Dr. M. Euwe, Dr. 4. Aljechin. Wedstrijd wereldkampioenschap 1935. Geïllustr. ƒ1.65. A. W. Sijthoff’s U. M„ Leiden. Sedert de „groote" wedstrijd Aljechin—Euwe is het een tijd van hoogconjunctuur voor het schaken. Voor jongelui, die zich in dit mooie denkspel willen oefenen is hier een uitnemende leerschool geboden. De partijen zijn door de grootmeesters zelve geanalyseerd. Een uitnemend boek voor de bibliotheek en ook een keurig boek voor ’n prijs of cadeau. Mooie foto’s versieren het werk. 954. H. C. Feenstra en L. Keemink. Iedereen op zijne wijs. Zangbundel voor de Christelijke School en het Huisgezin. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij. De muziek in dezen bundel wordt gegeven in noten- en in cijferschrift. Het geeft echte schoolversjes, al dadelijk bij het begin het bekende: Uit den hemel teeder ziet de Heere God. De indeeling is naar de leerjaren. Ook de geschikte „neutrale" liederen zijn opgenomen. Voor de hoogere leerjaren is de muziek driestemmig, voor de lagere tweestemmig gegeven. De bundel lijkt ons heel geschikt voor het doel en er is op onze scholen voor een goeden bundel als deze zeker nog wel plaats. Het werkje is keurig uitgevoerd met sprekenden tekst. 955. C. Gast. Boeiende buitenspelen. No. 39. Bibl. voor jongensleiders. ƒ 0.15. Ned. Jong. Verb. Singel 58, A'dam. Dit boekje komt ons bij het kampeerwerk of op ons jaarlijksch uitstapje van pas. De heer Gast leert u heuvelbestormen, kasteelveroveren, berichtenspel, wedloopen, estafette-loop, krijgertje enz. Aanbevolen. 956. D. u. Gelder. Kruissteekpatronen. Amsterdam, Uitg. Maatsch. Elsevier. Gaarne bevelen we bij onze jongedames dit mooie boekje aan. Hier is inderdaad origineel werk geleverd door een geestig kunstenaar. Als ge Uw meisjes ’n plezier wilt doen, geef ze dan dit modellenboekje cadeau, ten minste als ze liefhebberij in borduurwerk hebben. En als ze het niet hebben, — nu misschien krijgen ze dan den smaak beet door dit keurige boekje. 957-958. J. de Haas en P. L. L. Battcfeld. a. Voor het dambord, b. Het damspel. Den Haag, G. B. van Goor Zonen, ƒ 1.50, ƒ 1.50. Een beste handleiding om het dammen grondig te leeren. De duidelijkheid laat niets te wenschen over en het getal voorbeelden is legio. 959. Ds. H. Hasper. Geestelijke liederen uit den schat van de kerk der eeuwen. Nijkerk, G. F. Callenbach. ƒ 1.50. Het is niet mogelijk te omschrijven, wat voor kapitaal aan geestelijke inspanning dit kloeke zangboek met zijn 640 liederen en plus minus 640 verschillende melodieën vertegenwoordigt. De titel zegt juist wat het boek bedoelt te geven: „Geestelijke liederen uit den schat van de kerk der eeuwen”. Elk lied geeft aan den voet een woord uit den Bijbel. Ik doe een greep. Hebt ge wel eens gezongen: Daar moet veel strijds gestreden zijn? Nu, hier komt het op een melodie voor en het Schriftwoord er bij is het bekende uit Mt. 7:14 over de enge poort en de smalle weg. Ge vindt hier oude bekenden terug, jawel, maar kijk goed toe, want het beeld dat gij kent is vaak geflatteerd-misvormd. De auteur van den bundel speurde tot in de oorsprongen na hoe 'n lied oorspronkelijk luidde. En dan komt er menig schoon trekje naar voren als de verflaag er af gaat, die er later over heen gestreken werd! Auteur is Ds. Hasper te Den Haag, pred. bij de Geref. Kerk H.V., die jaren en jaren gearbeid heeft om dit resultaat te bereiken. Zijn naam staat niet op het bock — typisch past dit bij het karakter van dit werk. Maar daarom mogen we het wel met eere hier noemen. Ongetwijfeld zal deze bundel zijn weg vinden. Moge hij veel zegen brengen! Kunnen we ooit genoeg zingen uit den schat der kerk over den schat der kerk? 960. Joh. de Heer. Zangbundel ten dienste van huisgezin en samenkomsten. Meer dan 1000 liederen en koren. Rotterdam, Joh. de Heer. Prijs? Elders in deze Gids meenen we reeds de opmerking gemaakt te hebben, dat we veel te weinig zingen in onze samenkomsten met de jongelui. Deze bundel kan ons op weg helpen. Hij bevat zeker eenige honderden liederen, die voor ons doel uitnemend geschikt zijn. Ongetwijfeld zijn er vele liederen bij, die wij bij voorkeur niet zullen zingen, liederen van zeer licht karakter, echt methodistische, heilslegerachtige kost. Maar daarnaast minstens evenveel, zoo niet meer liederen, die in onze kringen graag gezongen worden en die de ziel opwekken tot verheerlijking van den Naam des Heeren. Nog eens, laten we in onze V. wat meer gaan zingen en deze bundel biedt ons keur van liederen daartoe aan. 961. H. ). den Hertog—M. Euwe. Praktische schaaklessen. Den Haag, G. B. van Goor Zonen. Ie deel ƒ 1.25, 2e—4e deel ƒ2.25. Totaal samen ƒ 7.90. Een standaardwerk op het schaakterrein. Wie het serieus doorgewerkt heeft, mag er onder de schakers wezen. Hij zal zijn partij theoretisch en praktisch kunnen staan. Ook degenen, die wel het schaken leerden, doch zonder een voldoenden wetenschappelijken of liever theoretischen ondergrond, vinden in dit boek een bij uitstek betrouwbare gids, om zich alsnog beter in het spel en zijn wondere geheimenissen te oriënteeren. Wellicht vraagt iemand of dit soort lectuur in onze knapenbibliotheek thuis hoort. We zouden terug vragen: Waarom niet? In de K.V. dammen en schaken we niet, maar waarom zouden onze Bibliotheken geen goede handleidingen mogen bevatten om den jongens hun spel goed te leeren spelen? 962-970. K. Hoeve. De Leider en zijn zieke jongens (no. 1). Uit de geschiedenis van bekende liederen I en II (no. 40; no. 35). Reisjes en uitstapjes (no. 26). Een improvisatieavond (no. 30). Een kampavond (no. 8). Een winter-jongensdag (no. II). Een leeswedstrijd (no. 14). Clubbestuur (no. 20). Honderd aanbevolen verhalen (no. 2 en 3) dubbel nummer. Ned. Jong. Verb., Singel 58. Elk per no. 15 ct. We hadden 't genoegen met den heer Hoeve kennis te maken en genoten van zijn enthousiasme ten opzichte van zijn jongenswerk. Nu ligt bij ons het zwaartepunt in de geestelijk-zedelijke vorming en lezen, voordragen en improviseeren slechts middel ter bevordering daarvan. De toogavonden en toogdagen zijn ook nog maar sporadisch, maar voor een klein beetje geld krijgt men goeden raad voor dit ontspannings- of bijwerk, dat ongetwijfeld óók opvoedende waarde heeft. De andere boekjes spreken voor zich zelf. No. 1 is óók voor ons geldend. De aanbevolen verhalen zijn met zorg gekozen. Een eigen „clubbestuur” hebben we niet, maar toch geeft de heer Hoeve hier ook goede wenken voor onze organisatie. Gaarne bevelen we de lezing aan. 971. K. Hoeve, C. Gast en M. C. Fallentin. Binnenspel. Ned. Jong. Verb., Singel 58, Amsterdam, ƒ 0.50. Daaraan doen we niet op onze K.V. en M.V. Maar wel in ons kamp; misschien ook wel privé in gezin of intiemen kring. Nu, in dit boekje vindt ge een keur van spelen. (Bewegingsspelen en rustige spelen). Totaal 50. Ge kunt dus te kust en te keur gaan. 972. K. Hoeve. Zuid-Afrikaansche avond. Ned. Jong. Verb., Singel 58, A'dam. ƒ 0.35. De heer Hoeve geeft Zuidafrikaansche verzen en proza, voorzien van een inleiding. Een aardige bundel, die wel in een behoefte voorziet. 973 K. Hoeve. Feestavonden in de Vereeniging. 2e deeltje, int. f 0.375, part. ƒ0.60. Ned. Jong. Verb., Singel 58, Adam. Een boekje in den geest van ons „Ontspanning na inspanning . t Gee pantomimes, en voordrachten, die wij over ’t algemeen aanvaarden kunnen. 974. Hou je roer recht. Een bundel schetsen met foto s en muziek. 4e druk. Baarn, Bosch en Keuning. Aan dit werk hebben een 18-tal auteurs meegewerkt. Het heeft prachtige foto's, en zeer vele teekeningen. Voor jongelui een prachtboek, dat blijkens den titel geheel op het water geïnspireerd is. Een echt Hollandsch boek, 'n nationaal werk in den besten zin des woords, wordt ons hier geboden. En toch kunnen we het met zo° z0"d“ meer aan de jongens in handen geven. Al dadelijk het eerste artikel van Herman de Man. Hoe fijn de schets ook is, is voor 12-16-,ar.gen met geschikt Maar daarnaast is er in dit boek heel veel voor onze jongelui. Daarom: er uit voorlezen! En laat ze de pracht-foto's bewonderen! Dan brengt ge dit mooi stu werk toch vlak bij ze en dat is het ten volle waard! 975. Dr. W. P. Hubert van Bhjenburgh. Kamer-gymnastiek voor iedereen. Rotterdam, W. L. en J. Brusse's U. M. ƒ2.25. Deze 10 lessen onder het motto; „De aanhouder wint , verscheen eerst in de H P en worden vanwege de groote belangstelling thans in boekvorm gegeven. Ze zijn volgens het voorwoord „geschikt voor mannen en vrouwen van eiken leeftijd boven 7 a 8 jaar” of ze voor al die leeftijden ook moeten toegepast worden „in den strijd tegen het buikje en ten gunste van de slanke lijn staat " Voorop gaat een inleiding over de beteekenis van kamergymnastiek. Naast zeer vele praktische wenken wordt daarin mee als een der beste tijden aangegeven „voor men aan tafel of naar de sociëteit gaat” en voor die laatste categorie is dan speciaal als „voordeel” gesignaleerd dat door deze nuttige oefeningen men „onwillekeurig een borrel en een sigaar minder neemt. Nu dat is een voordeel. Uit een en ander lijkt ons echter duidelijk dat de inleiding minder berekend is op „mannen en vrouwen van 7 of 8 jaar en ouder . Maar dat neemt niet weg. dat we gaarne op deze oefeningen de aandacht vestigen. Ze zijn vergezeld van ’n serie platen in zwart-op-wit, die zeer verduidelijken. . We doen ongetwijfeld te weinig in onzen kring aan lichamelijke oefening en zoo'n handleiding zal velen welkom zijn. 976-979. Kerkboekjes (zie ook Bijbeluitgaven). Wie een stevig kerkboekje zoekt voor zijn vereeniging neme: I. Van A. Jongbloed N.V., Leeuwarden: 1. De berijmde psalmen, benevens de Eenige gezangen (29 stuks) + 3 formulieren van eenigheid, met de drie oude geloofsbelijdenissen en hare liturgie; voorts kort begrip en ziekentroost, een en ander vastgesteld volgens de Gen. Synode 1933. Prijs linnen band, vierkante rug ƒ0.85. 2. Idem goudtitel. marmersnee en ronde rug ƒ 0.95. De druk is zeer duidelijk, de muziek is gemoderniseerd. Heele en halve noten zijn aangegeven. II. Van J. Brandt en Zn., Amsterdam: 1. Psalmen met 29 (Eenige) gezangen + volledige liturgie (16 X 10; lormaat). Kleuren zwart en bruin. Linnen band, goudtitel. ƒ 0.90. 2. Idem, maar marmer snee ƒ 1.—. Idem, goudsnee ƒ 1.45. N.B. Bij getallen vermoedelijk korting op de prijzen. 980. Kinderfeesten met spelletjes. Assen, Van Gorkum en Co. Onder het motto: „Laat het leven sober zijn, doch rijk aan feesten geeft dit aardige boekske heel wat leuke dingen aan, die ’n kinderfeest gezellig kunnen maken Voor jongere kinderen is hier een schat van gegevens bijeen gebracht. De spelletjes voor binnens- en buitenshuis geven tal van meer of minder hekende kinderspelen. , . 1C Met deze handleiding wordt het voorbereiden van een kinderfeest zelf een fCeSt! 981 I E Kok Meisjeszang voor twee zangstemmen met begeleiding van orgel of piano. Woorden van J. E. Kok, muziek van Mar. Egberts Jr„ 25 cent. Bij getallen goedkooper. Uitg. N.V. Goudswaard, Rotterdam. 2e druk. Een proeve van bondslied, jaren geleden aangeboden en buiten weten van den auteur op muziek gezet. 982. D. de Lange, Dv. G. Ka/// en Jhr. ]. C. M. v. Riemsdijk. Nederlandsch Volksliederenboek. Ie bundel ƒ 2.25, ƒƒ 3.50. 2e bundel f 3.40, ƒ 4.65. A. W. Sijthoff's U. M., Leiden. Hier ziin velé uitnemende volksliederen bijeengebracht en al zullen ze niet allente gebruiken zijn, in 't kamp, op de wandelingen en uitstapjes zal menig lied uit deze bundels te pas komen. 983 M ƒ Langeveld. Zelf doen. 55 modellen voor hout-, metaalen kartonarbeid. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink en Zoon. Dit keurige boekje geeft eerst voor den onderwijzer-leider van dezen arbeid een voorbericht, waarin over de beteekenis van den handenarbeid eenige goede opmerkingen worden gemaakt. Daarna geeft het boekje een serie modellen voor jongens en een dito voor meisjes. Bij elk model zijn puntsgewijze de nood.ge aanteekeningen voor de uitvoering gegeven. ’n Echt mooi, handig boekje. 984. Dr. E. Lasker. Schaken. Rotterdam, N.V. Uitgeverij D. Bolle. Deze handleiding van den grooten Schaakmeester is voor Nederland be- WHke\t0inderrd?adC'efn0eeknvmo'udige'’ handleiding. Ieder, die een goed stel hersens heeft, kan deze handleiding begrijpen. En wie zoo n stel met heeft, moet ook maar niet aan het schaken beginnen. Gaarne aanbevolen. 985. Bram van Legden. In een blauw geruiten kiel. Zwolle, E. Westerhof Az., Melkmarkt 36. , Uit de mededeeling waarmede dit boekje opent, blijkt dat - op verzoek , p r Ouder-Verq. te Zwolle — een der leiders van de Geref. K.V. te Zwolle dit ^historisch spel" in elkaar zette om te dienen voor het jaarfeest. Het succes was zoo éclatant, dat een tweede opvoering volgde en het spel in druk verscheen. De prijs is 90 cent; minstens 10 ex. moeten gekocht worden om daardoor het recht te krijgen het spel op te voeren. We hebben groot respect voor de toewijding die spreekt uit de samenstelling van een stuk, aanvankelijk alleen gemaakt om op een jaarfeest te dienen. De duur van het spel is 2 a 2]/£ uur en het kan dus een flink stuk van een langen feestavond vullen. 986. Meisjeslied. Dit is het officieele meisjeslied van den Bond voor Geref. Jeugdorganisatie. Hoewel het nog niet lang in gebruik is, vernemen we dat het voldoet. De prijs is ƒ 0.05, per 10 ex. ƒ0.40, 25 ex. ƒ0.75, 50 ex. ƒ 1.25, 100 ex. ƒ2.—. 987. I. Meyer. Dammen. Gouda, G. B. van Goor Zonen, ƒ 0.50. Dit kleine boekje kan onze jongelui uitstekend op dreef helpen bij het leeren van het damspel, „een spel van geest en vernuft . ’t Is den heer Meyer, len Secretaris van het „Vereenigd Amsterdamsch Dam genootschap wel toevertrouwd. Van alle handleidingen achten we dit boekje het best. Laat ze hiermee beginnen om ze dan straks met des te meer vrucht de moeilijker handleiding te laten doorwerken. De stijl is zeer eenvoudig en voor ons doel is dit een beste aanbeveling, wijl de duidelijkheid er slechts mee gebaat is. 988. G. R. Neumann. Handleiding tot het schaakspel. Gouda, G. B. van Goor Zonen, ƒ 0.90. Een mooi boekje voor eerstbeginnenden in het edele schaakspel. Dat moeten ai onze jongelui gebruiken. Wie den smaak van het schaakspel te pakken heeft, verliest vanzelf zijn ambitie voor kienen, ganzeborden enz. 989. Op Stap, Populaire wandelliedjes. Amsterdam, B. H. Smit. Een 16-tal liedjes op aardige wijsjes, geschikt voor wandeltochten, kampen, etc. De vers'es zijn gezellige niemendalletjes. De zetting voor zang en piano vroolijk en hupsch. Voor het doel zeer geschikt. 990. F. Oudschans, Denz en Jacobs. Onze West in beeld en woord. 2e dr. J. H. de Bussy, Amsterdam, ƒ3.90, ƒ4.50. Inderdaad een prachtig platen-album over onze koloniën in het Westen. Prachtfoto’s en prachtafdrukken! De onderwerpen geven kort en kernachtig aan wat de voorstelling laat zien. Goede kaartjes geven een beeld van het gebied, dat de foto’s illustreeren. Als we zoo dit boek doorzién, zeggen we: Wat weten we van onze bezittingen in Oost en West toch maar bitter weinig! Zoo’n album brengt althans de schoonheid van ginds dichter in uw belangstelling. 991. Joh. Oostveen. Wat Nederland zingt. Amsterdam, J. H. Meulenhoff. Dit is een boekje uit de bekende Meulenhoff-editie. Het geeft in het handig zakformaat met pianobegeleiding, de meest bekende Nederlandsche Volks- liederen. Het is werkelijk een keurbundeltje, dat achtereenvolgens Vaderlandsche liederen, Liederen van de zee, Geschiedzangen, Volks-, Studenten- en Minneliederen geeft, dan Liederen van gemengden inhoud en eindelijk een 6-tal oude kerstliederen. De muziek is ondanks het kleine formaat helder en overzichtelijk, ze speelt gemakkelijk van het blad en de aardige zwarte illustraties boven de liederen alsmede de randversieringen fleuren het geheel op tot een aardig boekske. 992. /. Pelser en G. J. van Zanten. Ons liederboek. Nieuwe uitgaaf, herzien met medewerking van D. Smink. Groningen, J. B. Wolters. ƒ 1.90, ƒ2.50. Enkele liederen worden één-stemmig gegeven, de andere twee- en driestemmig en elke melodie is er in noten- en in cijferschrift. Dat is uiteraard gedaan met het oog op gebruik in de scholen. De uitgeefster zorgde voor een frissche uitvoering. Gaarne ter kennismaking aanbevolen. 993. ƒ. Chr. Rotnijn. Stemvorming en methodisch spreken. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.75, ƒ3.50. Een practisch boek. Velen zullen zeggen: dat heb ik niet noodig. Ik kan even goed zeggen: we hebben dat allemaal noodig. En het boekje is voor zelfstudie geschikt. Vaak hoorde ik klagen, dat spreken zoo vermoeiend is, dat is veelal een gevolg van verkeerd spreken. Hier en daar maken afbeeldingen het gegevene duidelijk. 994. ƒ. H. Roggeveen. Hout-arbeid. Beknopte handleiding ten dienste van het onderwijs in handenarbeid en zelfonderricht. Zutfen, W. J. Thieme en Cie. Geb. ƒ 5.50. Voor allen, die op eenigerlei wijze belang bij deze uitgave hebben, raden we kennismaking met dit mooie boek aan. De uitvoering is boven allen lof. En de bewerking is zóó, dat het boek ook voor zelfonderricht uitnemend te gebruiken is. Het geeft bevattelijke lectuur, een serie prachtige werkteekeningen, waarin metterdaad de moeilijkheden serieus onder de oogen zijn gezien en overwonnen worden. Inderdaad, een mooie, zeer bruikbare uitgave. Als uw jongen wat voor handenarbeid voelt, geef hem dan dit boek eens cadeau. Ge zult er zelf plezier van beleven! 995. Willy Schermele. ’k Weet steeds wat leuks. Amsterdam, van Holkema & Warendorf’s U. M. Geb. ƒ 2.50. Dit boek bevat een haast ontelbaar aantal „verhaaltjes, versjes, liedjes, spelletjes, knutselwerkjes, teekenkunstjes, rebussen, raadsels, grapjes, puzzle’s, enz. soms allergrappigst geïllustreerd. Uit den aard der zaak dus geen uitgave voor onze jeugdorganisaties. Maar 'n ideaal-boek voor moeders, kinderverzorgsters, en allen die met jonge kinderen regelmatig omgaan. Voor dit doel hartelijk aanbevolen. 996. Schwartz. Licht en Kracht. Den Haag, J. N. Voorhoeve. In zijde ƒ 1.50; in kunstleer ƒ 1.25. Een Bijbelsch dagboekje voor jonge menschen. Elke week behandelt een bepaald onderwerp, op eiken dag staat een tekst af gedrukt. B.v. „geloof" geeft op de 7 achtereenvolgende dagen: Hebr. 11 : 1, Hebr. 11: 6; Gal. 3 : 26; Ef. 2 : 8; Ef. 6 : 16; 1 Tim. 6 : 12; Rom. 5 : 1. Toelichting of exegese wordt niet gegeven. Uitsluitend de Bijbelwoorden zelf werden afgedrukt. De uiterlijke verzorging is zéér goed. 997. ƒ. W. v. Setten e.a. Nieuwe Oogst. Nieuw Zangboek voor de jeugd. Joh. de Heer en Zoon, Rotterdam. Geb. ƒ 3.50. Een nieuwe verzameling liederen, te weten 100, één-, twee- en driestemmige liederen van Nederlandsche dichters en componisten met piano- of harmoniumbegeleiding. Dus dóór en door Hollandsch. Een prachtbundel, die er in zal gaan en op geen piano of orgel ontbreken mag. Vooral de meisjes zullen er uit kwinkeleeren. Dichters zijn o.a. CramerSchaap, v. d. Hulst, mej. Brünings, Rein Klazes, Sterkenburg, Kees v. Hoorn. Componisten de Zwaan, van Bonzel, v. Setten, Th. Polman, Aug. Weisz, Pelsv. d. Brink, Pijlman en Hespe. De bundel bevat zoowel neutrale kinderliederen als religieuze verzen. Zonder voorbehoud aanbevolen. Ook omdat de melodieën dikwijls verrassend mooi zijn. 998. Stamboom van Adam tot Christus. Uitg. J. Brandt en Zoon, Amsterdam. Een zeer groote plaat, voorstellend een eikeboom, wiens vertakkingen de nakomelingen voorstellen, in vrucht en blad (eikels = vrouwelijke nakomelingen; bladen = de mannelijke). Tenslotte loopt de „afgehouwen tronk" op Christus uit. Deze plaat is zéér dienstig voor het lokaal der K.V., M.V. of catechisatie. Er is geen rekening gehouden met de vermoedelijke hiaten in den geslachtsboom. maar o.i. behoort deze kwestie niet in de eerste plaats op de jeugdvergaderingen thuis en kan mondelinge toelichting van den leider hier verduidelijken. Aanbevolen. 999. ƒ. Veldkamp en K. de Boer. Kun je nog zingen, zing dan mee! Met begeleidingen van P. Jonker. Groningen, P. Noordhoff. Prijs ing. ƒ 2.50, geb. ƒ 3.25. Deze bundel geeft 141 algemeen bekende schoolliederen met pianobegeleiding. Het feit verdient inderdaad afzonderlijk vermelding, dat in ons kleine landje van dezen bundel vele drukken verschenen. Blijkbaar wil er bij ons volk het zingen toch wel in en deze bundels — keurige collecties als ze bieden in schitterende uitvoering! — vallen bij het publiek al bijzonder in den smaak. Over den inhoud behoeven we niets te zeggen. Die is algemeen bekend en — beroemd! 1000-1001. Verjaardagalbums. Uitg. Bredee’s U. M., Rotterdsj^. Uitg. A. Vergeet mij niet. ƒ 2.40. Uitg. B. Denk aan mij. ƒ1.90. Zoekt ge iets extra s, leidsters, voor uw meisjes? Een prijsje? Iets voor het meisje, dat al zoo lang ziek ligt? Een verjaardagsgeschenk? Hier is het. Wat zullen de kinderen blij zijn met deze gebonden boekjes (overtrokken met groen of blauw linnen; verguld op snede). De inhoud is subliem. Voor elke twee dagen een tekst, een toepasselijk versje. Daarnaast een leege bladzijde. Hier en daar illustraties in kleurendruk, ’t Geheel in een étui van zwart karton. Uitg. A. is wat royaler (12 X 8), uitg. B. wat kleiner (10 X 7). Deze albums hebben blijvende waarde voor de meisjes. Aanbevolen. 1002. Wat is dat? Een encyclopaedie voor jongeren. N.V. Hollandia-drukkerij Baarn. 24 afl. a ƒ 1.10; 3 banden a ƒ 1.25. Het zou wel buitengewoon jammer zijn als dit werk er niet inging. Laten wij daarom zooveel mogelijk er aan meehelpen. Vraag een aflevering op zicht bij Uw boekhandelaar en we zijn zeker, als het even kan maar, dan koopt ge dit werk voor U zelf om het naast onze groote Chr. Ene. te gebruiken en naast de verkorte Chr. Encyclopaedie, want het is 'n heel apart iets weer. En zet het gerust in Uw bibliotheek. Voor al Uw leden bevat het goede lectuur. Onder de namen der adviseurs en medewerkers troffen we verschillende namen aan uit onzen kring, o.a. Dr. Knoppers en Dr. Waterink. En verschillende steekproeven die ik nam ten opzichte van de vraag: kunnen we dit aanbevelen? — liepen opperbest af. Natuurlijk een Gereformeerde Ene. is het niet. Maar we kunnen dit werk heel goed gebruiken. Het geeft ’n schat van populaire wetenschap. En het is goed, soms zelfs fraai geïllustreerd. Elke afl. telt 80 pag. met twee kolom druks, zoodat het complete werk ’n kleine 2000 pag. in drie deelen telt. Warm aanbevolen dus! 1003. M. van Woensel Kooy. Oude en nieuwe Zangen. Bewerking voor twee stemmen met begeleiding voor piano of orgel. Uitg. J. M. Bredee’s U. M., Rotterdam, ƒ 1.75, ƒ 2.50. De bundel „Oude en Nieuwe zangen” is vrij algemeen bekend. Dit boek geeft een bewerking voor tweestemmig gezang. Die was er nog niet en dies behielp men zich met de gewone muziekuitgave. Enkele nos. ontbreken slechts. Het geheel is voor den zang een aanwinst en zal zeker met blijdschap worden begroet, vooral waar er goedkoope tekstboekjes naast te bekomen zijn, waarin eveneens de twee stemmen zijn opgenomen. 1004. Zendingsliederenbundel. 3e geheel herziene en veel vermeerderde druk. Zendingsboekhandel, Anna Paulownastr. 21, Den Haag. ƒ 1.40, ƒ 1.95. Bij getallen reductie. Tekstuitgave ƒ0.45. Gaarne kondigen wij den derden druk van dezen mooien bundel aan. De heer H. W. de Wolff te Rotterdam heeft zijn beste krachten aan de herziening besteed en er wat moois van gemaakt. Het boekje wint aan waarde door de toevoeging van een liturgisch aanhangsel en twee volledige Zendingsliturgieën te gebruiken bij de Lunterensche conferenties. In den nieuwen bundel komen 120 vierstemmig gezette liederen voor (in den 2en druk waren het er 85!). We bevelen het gebruik ten zeerste aan. 1005. M. Zwaagdijk. Wat zullen wij spelen? v. Goor & Zn. U. M., Den Haag. ƒ 0.80. Dit boekje geeft zestig spelen voor de L. S. en dergelijke inrichtingen. Voor leidsters en meisjes, die kinderen met kringspelen e.d. moeten bezighouden, een onmisbaar en oriënteerend boekje. SLOTWOORD Aan het einde van dezen arbeid gekomen nog een enkel woord. In de eerste plaats verblijdt het de Commissie met Godes hulp dit omvangrijke werk te hebben mogen volbrengen. Het aantal recensies is ten slotte ruim 1000 geworden. Voorts hoopt zij dat ze in staat zal zijn telken jare een waardevol supplement toe te voegen, waardoor deze gids geheel up to date zal blijven. Vriendelijk verzoekt ze derhalve den heeren uitgevers de wijziging der fondsen, alsmede nieuwe uitgaven, haar toe te zenden. In de derde plaats de opmerking dat de grens tusschen de rubrieken soms moeilijk te trekken was. Soms was plaatsing in twee of meer rubrieken mogelijk. Men houde daar rekening mee. Tenslotte wijst de Commissie er nadrukkelijk op, dat geen der recensoren, die bijna uitsluitend tot het Bestuur van den Bond behoorden, aansprakelijk is voor de recensie zijner mede-critici. Ieder recensor blijft verantwoordelijk voor eigen beoordeeling. Het is practisch ondoenlijk, dat alle heeren de recensies van elkaar keuren of nagaan. De commissie rekent in dezen op het volle vertrouwen der gebruikers. DE RAPPORTEUR. JONGENS- EN MEISJESBOEKEN RAPPORT INZAKE"JONGENS- EN MEISJESLECTUUR" dienst bc ' j^uga posibr 93054 250 AB den haag 433.7 Jeugdliteratuur in de opvoeding; Protestants- Jong Christelijke visie Jongens Jongens- en meisjesboeken: rapport inzake "Jongensen meisjeslectuur" (herz. herdr. van het Rapport inzake ”Jongenslectuur”, uitgebracht in de Jaarvergadering van den Nederl. Bond van Geref. Knapenleiders, te Utrecht den 24sten Mei 1915). - Met lijst van gerecenseerde Jongens- en Meisjesboeken. - /’s-Gravenhage/: Bond voor Gereformeerde Jeugdorganisatie, /1937/. - 232 p.: 24 cm. 1 1 boeken INZAKE „JONGENS. EN MEISJESLECTUUR" ' - HERZIENE HERDRUK VAN HET RAPPORT BRACHT IN DE JAARVERGADERING VAN DEN BÓND VAN GEREFORMEERDE JEUGDORGANISATIES, TE UTRECHT DEN 24 STEN MEI 1915. MET LIJST VAN GERECENSEERDE V*.:;; JONGENS- EN MEISJESBOEKEN Uitgave v.d. Bond voor Geref. Jeugdorganisatie UBERTAS DRUKKERIJEN UTRECHT . ROTTERDAM Jeugdboeken; beoordelingen 86-231 Protestants-Christelijke jeugdboeken;beoordelingen p. 86-231 JONGENS- EN MEISJESBOEKEN llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIII RAPPORT INZAKE „JONGENSen MEISJESLECTUUR” (Herziene herdruk van het Rapport inzake „Jongenslectuur”, uitgebracht in de Jaarvergadering van den Nederl. Bond van Geref. Knapenleiders, te Utrecht den 24sten Mei 1915). Met lijst van gerecenseerde Jongens- en Meisjesboeken. Uitgave van den Bond voor Gereformeerde Jeugdorganisatie Goedgekeurd bij Kon. Besluit van No. 62, d.d. 30 Nov. 1912 en No. 91, d.d. 18 Aug, 1921. AMsrlfi^'MVERs'TE'T BIBLIOTHEEK 1ER,NNER,Ng Dlt Bock moet voor . — __ WOrden terugbezorgd /bibliotheek ~1 «mtrale uitlening / TELEFOON 548 2613 / openingstijden. ƒ B R 4,E 1 Ü04 I UIT HET VOORWOORD BIJ DEN EERSTEN DRUK. L. S. Een enkel woord vooraf nu onze Gids. waaraan we zooveel arbeidskracht ten koste legden, in zee zal gaan. Niemand onzer heeft vooraf vermoed wat een werk 't geven zou een gids als deze saam te stellen en nog geeft dit boekje bij lange na met een recensie van alle jongensboeken. Inzonderheid stelt de commissie zich voor z.g.n. avontuurlijke verhalen straks, als deze uitgave slagen mag, in een afzonderlijk supplement te beoordeelen. Hoe we tot dezen arbeid kwamen? — Toen de mobilisatie ons werken naar buiten bemoeilijkte, heeft het bestuur een tijdlang gedwongen gerust, zich daarna afgevraagd of voor het inwendige leven onzer K.V. iets tot stand zou te brengen zijn, wat in normale tijden niet zoo gemakkelijk zou gaan en zoo kwam de vraag naar een gids voor Jongenslectuur naar voren. Aan zulk een Gids was ongetwijfeld behoefte. Onze jeugdleiders vragen naar leiding bij den aankoop van boeken voor hun bibliotheek. Ze wi len uiteraard het weinige beschikbare geld liefst ^oo goed mogelijk in boeken beleggen. Daarom ook zouden we gaarne de recensies opgenomen hebben van de boeken, die we moesten afkeuren. De beschikbare ruimte dwong ons echter die weg te laten. - , , De lijst van boeken achter het rapport is voor het allergrootste deel bepaald door de inzendingen van H.H. Uitgevers, van wie de meeste op uiterst royale wijze ons in staat hebben gesteld hun uitgaven te keuren, speciaal voor onze K.V. Men begrijpe dus goed, dat als een boek in de lijst ontbreekt, dat zulks tot geenerlei gevolgtrekking kan leiden. Zulk een boek kan zeer zeker zijn afqekeurd, maar evenzeer kan onwil van den uitgever oorzaak zijn, dat het boek niet werd opgenomen. Begeert men een oordeel over boeken die met in de lijst voorkomen, men vrage gerust het oordeel der commissie. Die is ten allen tijde bereid de gewenschte inlichtingen te verstrekken. Of deze uitgave periodiek zal worden, of ze door supplementlijsten gevo g zal worden? Het Bestuur wil zeer gaarne op dezen weg voortgaan. Of dat za kunnen, zal afhangen van het succes van déze uitgave! .. Ten slotte nog een woord van hartelijken dank aan allen die zich beijverd hebben om ons deze uitgave mogelijk te maken. Inzonderheid ïen ... ioevers die op zoo onbekrompen wijze ons hun uitgaven toezonden. Zegene de Heere onzen arbeid, aan dit boekske ten koste gelegd tot heil van onze K.V. en haar leden. Namens de Commissie, Me. ]916 JOH. C. FRANCKEN, Rapporteur. VOORWOORD BIJ DEN TWEEDEN DRUK. Sinds het verschijnen van het Rapport .Jongensboeken zijn een twintigtal jaren verloopen. Dat Rapport 1915 werd uitgebracht door een Commissie, bestaande uit de H.H. Dr. G. Ch. Aalders, B. Kamerling, M. Grashoff en Joh. C. Francken (Rapporteur). De belofte, door den rapporteur gegeven in een supplement de „Avontuurlijke boeken” te behandelen, kon tot heden niet uitgevoerd worden. Ook werd de noodzakelijkheid door het Bestuur van den Bond ingezien een andere, psychologisch en paedagogisch gefundeerde beschouwing te geven over dit soort boeken. Gevolg is geweest, dat over de avontuurlijke verhalen een geheel nieuw hoofdstuk is ingevoegd. Dit hoofdstuk is op zichzelf een rapport, dat werd samengesteld door de H.H. Joh. C. Francken, Prof. Dr. J. Waterink en J. E. Kok (Rapporteur). Doch, daar de Bond in 1921 ook de zorg voor de meisjes van 12—16 jaar op zich genomen heeft, waarvan reeds een 8000-tal aan zijn leiding zijn toevertrouwd, moest het geheele rapport omgewerkt en uitgebreid worden. Omgewerkt wat de „Inleiding” betreft, voor zoover ook over de eischen der meisjesboeken moest worden gehandeld. Uitgebreid wat de „Recensies aangaat, voor zoover het deze boeken aanbelangt. Alleen dit. Men zal bemerken, dat de beschouwingen zich steeds beroepen op uitspraken van voor 1915. Dat ligt voor de hand, wijl we in dat opzicht het rapport intact moesten laten. Natuurlijk is er sinds 1915 ook op dit gebied heel wat verschenen, maar wat •«'óór 1915 gezegd is, behield vrijwel geheel zijn beteekenis. Het spreekt vanzelf, dat de uit de fondsen verdwenen uitgaven niet meer vermeld zijn en dat vele andere, sinds 1915 verschenen, ingevoegd zijn. Wat bij den eersten druk over de H.H. Uitgevers gezegd is, herhalen wij ook nu: Vriendelijk zij hun dank gezegd voor de gezonden uitgaven. Meer dan ooit is thans voorlichting noodig op dit terrein. Moge derhalve ook deze tweede druk spoedig zijn weg vinden. Namens de Commissie, J. E. KOK, Rapporteur. INLEIDING. Invloed der lectuur. „Een boek heeft dikwijls voor een geheel leven een mensch gevormd of bedorven.” Dit woord van den grooten Duitscher Herder teekent met één pennestreek den invloed, die er van lectuur op den mensch uitgaat. En al is die invloed niet bij iedereen zóó geweldig, het verschil is slechts gradueel. „Litteratuur — naast muziek — bron der edelste en reinste emoties, maar daartegenover soms haard van besmetting, valstrik voor de verbeelding, als geen zedelijk sterke opvoeding den weg in dit paradijs wijst. De slachtoffers van verkeerde lectuur onder onze jonge menschen zijn vele, meer dan men vermoedt, en waar geen positief bederf werd aangebracht, daar kweekte ze dikwijls holheid en leegheid of wel overlading, die zich vroeg of laat in de uitgeputte hersenen wreekt.”1). Paul Bourget heeft gezegd: „Ieder van ons, die neerdaalt tot op den bodem van zijn geweten, zal moeten toegeven, dat hij niet heelemaal dezelfde zou zijn, wanneer hij niet dit of dat boek gelezen had. Jules Vallés verklaarde dat „lectuur het monster is, dat aan de moeders tranen afperst en aan de rechters arbeid verstrekt.” Proal schreef: „De grootste weldoeners en de grootste misdadigers der menschheid zijn de boeken.” 2). Invloed op de jeugd. De invloed der lectuur op den mensch, óók op den jeugdigen mensch, gaat verre boven onze denkbeelden uit. „Ook de jeugd ontvangt voorstellingen door de lectuur. Maar ze worden hier ontvangen door een geest vol leven en frissche kracht, zonder vooroordeelen en vastgewortelde aanhankelijkheden. Hier is een wil, die kan opvlammen, die geestdrift kent. Hier huivert een verbeelding, vindingrijk en onvermoeid. Het organisme is teeder en onrijp. De zenuwen staan als op de loer en beginnen hun spel bij de zachtste aanraking. Het gevoel bezit een diepte, die men niet kent in de jaren der rijpheid. En dan wat aantal leemten in het zieleleven. Gebrek aan zelfbeheersching en zelfbedwang. De jeugd denkt niet gaarne. Zij verwart waakzaamheid met vreeze, terughoudendheid met lafheid. Zij oefent geen toezicht en duldt het ook niet. Ziedaar het vruchtbaarste veld voor den dwang der voorstelling, voor de scheppende werkkracht der lectuur” 3). *) Mej. S. Groshans, Congres voor Kinderbescherming, den Haag 6—9 Apr. 1904 Over „Lectuur en uitspanning." Zie: Het Kind, jaarg. 5, no. 9. -) Drie uitspraken, aangehaald bij Desiderius S. J. in „Over den invloed van zijn leesmateriaal.” Opvoeding en onderwijs. Jg. 3, no. 3. a) Opvoeding en Onderwijs. Tijdschrift voor Katholieke opvoeding. Jg. 3, no. 3 p. 80. Wij wijden in onze K.V. en M.V. onze krachten aan de knapen en meisjes van 12—16 jaar, de meest gevaarlijke, de minst verzorgde periode in eens menschen leven, terwijl we onze veelszins zoo wankele schreden niet bestuurd zien door leiding van bevoegde hand. Immers, de studie van den puberteitsleeftijd is nog lang niet voltooid. In het buitenland en bij ons is de puberteitsperiode de laatste jaren een voorwerp van onderzoek en langzaam, doch zeer langzaam dringen de resultaten van dat onderzoek tot ons door en zien we bij ons ook de leidende geesten de knapen- en meisjesjaren tot een voorwerp van wetenschappelijken arbeid maken. Toestand in zake Jeugdlectuur. En als ge dan bij zoo weinig stuur en richting den toestand op het gebied van rijper jeugd-lectuur overziet, is ’t wonder dat ge dan zucht over zulk een braak liggenden akker? „Feitelijk verkeert onze kinderliteratuur in een toestand van schromelijke verwildering.”1) „De beteekenis van lectuur als middel tot geestelijke en zedelijke opvoeding van kinderen wordt schromelijk onderschat; een fout, die zich te erger wreekt, nu de kinderen door grooter leervaardigheid en overvloed van boeken al van jongsaf letterlijk kunnen zwelgen in lectuur. De kunstenaar ontfermt zich slechts bij uitzondering over het kind terwijl de handel de pressie nog niet heeft gevoeld, om de kinderlectuur duidelijk te klassificeeren naar leeftijd en ontwikkelingsstand.” 2). „Dat „teveel” is op weg te ontaarden in eene ziekte, waarvoor enkel genezing zal te vinden zijn in den terugkeer tot een soberheid inzake lectuur, die zéér veel zal hebben van het één-boek-of-niets-systeem . 3 4 5). „Niet, dat (is het ongeluk), dat er zoovéél lectuur is voor de jeugd: dat kan beduiden rijkdom van stof, van kracht, van goeden wil; en tegen de veelheid op zichzelf is dan ook niets in te brengen in een tijd van snelle ontwikkeling en rijk gedifferentieerd geestesleven als de onze. Maar dat zoovelen zich opwerpen tot kinderauteur, die daartoe geen recht hebben.”*1). Inderdaad, het is zoo en de leiders der jeugd hebben zelf te zorgen voor leiding bij de lectuurkeuze. ’t Zou onverantwoordelijk zijn de jeugd zelve te laten kiezen: zij kan dat niet en zij mag 't niet ook! Welke leiding bij lectuurkeuze er is. Is er dan in ’t geheel geen voorlichting? Gelukkig wel. Daar zijn de recensies in de bladen en de boekbeoordeelingen van Jachin, de beoordeelingen van de Vereeniging tot beoordeeling van kinderlectuur; we hebben of hadden enkele recensieboden 5) — maar hoe hoog we veelszins dien arbeid schatten, hij biedt niet, wat wij noodig hebben. Niet, dat onzerzijds iets beters gewenscht 3) Nellie, Over kinderlectuur I. Wat zullen de kinderen lezen? pag. 13. 2) J. Kleefstra, Suggesties. Over kinderlectuur in De Schoolwereld. Febr. 1914 no. 9. 3) Nellie, id., pag. 4—5. 4) Nellie, id., pag. 5. 5) Zoo schreef „De School met den Bijbel” dc bibliotheekgids voor de Chr. Scholen. (Uitgave Oosterb. & le Cointre), Goes. wordt, neen, we willen iets anders! In de eerste plaats hebben we behoefte aan een speciale keur van lectuur voor knapen en meisjes van 12—»16 jaar en wel naar de principieele en practische eischen die voor jeugdboeken behooren te gelden. Maar bovendien hebben de bestaande beoordeelingen zich nagenoeg uitsluitend bewogen op specifiek Christelijk terrein. Bij de overweldigende massa lectuur, die uit het neutrale kamp haar weg zoekt, óók naar onze Christelijke gezinnen, wenschen wij ook van dit terrein alles saam te garen, wat als gave van Gods gemeene gratie te waardeeren valt en bruikbaar geacht mag worden voor onze jongelui. Onze adviseurs. Studiemateriaal van ónze leidende mannen over dit onderwerp was er weinig of niet te vinden. Wat aan de overzijde gegeven werd, hebben we gebruikt. Uit de citaten blijkt dat wel. Maar we hadden méér noodig. Daarom was ons eerste werk een onderzoek in te stellen bij een aantal van onze voormannen, van wie we mochten veronderstellen, dat ze in meerdere of mindere mate met „jongenslectuur” in aanraking waren geweest en die naar onze verwachting ons aan een principieele beschouwing over dit onderwerp zouden helpen. Die hoop is niet ijdel gebleken. Op ons verzoek om advies (we zonden een vragenlijst) mochten we een antwoord ontvangen van de H.H.: S. Anema, Haarlem, f G. C. van As, (G. Schrijver) den Haag, f Prof. Dr. H. Bavinck, Amsterdam, H. Boschma, Ruurlo, Prof. Dr. H. Bouwman, Kampen, K. Brants, Haarlem, f Dr. Joh. C. Breen, Amsterdam, Mevr. M. G. Bakhoven-Michels, (Johanna Breevoort), Soest, H. Gordeau, Bussum, Prof. Dr. F. W. Grosheide, Amsterdam, W. G. v. d. Hulst, Utrecht, A. L. v. Hulzen, Utrecht. Ds. F. C. Meijster, Rotterdam, f L. Penning, Arnhem, J. Th. R. Schreuder, Amsterdam, f Ds. J .P. Tazelaar, Heemstede, Prof.^^Dr. H. Visscher, Utrecht, t K. Wielemaker, Biggekerke, Dr. B. Wielenga, Amsterdam, Prof. G. Wisse, Driebergen, f J. C. Wirtz, Groningen, f Prof. Dr. J. Woltjer. Amsterdam, H. J. van Wijlen, Rotterdam. Van al deze antwoorden hebben we een dankbaar gebruik gemaakt, zoodat van hetgeen volgen gaat, de kern gevormd wordt door den inhoud van hun brieven. Trouwens, ons rapport verschijnt ganschelijk niet met de pretensie, dat we hierin óns licht ontsteken over het moeilijk vraagstuk der jongenslectuur. We deden niet veel meer dan saamlezen, rangschikken, logisch ordenen van de uitspraken van mannen van gezag op dit gebied. Maar we meenden dan ook oprechtelijk met dezen eenvoudigen arbeid de zaak te dienen, die ons aller liefde heeft en ten opzichte der jeugdboeken u een leidraad te moeten aanbieden, die u in dezen doolhof den weg kan doen vinden. Van harte hopen we, en we bidden ’tvan den Heere, dat onze arbeid niet vergeefsch moge zijn, maar in Zijn hand het middel worde om onze bibliotheken te zuiveren van zooveel, wat niet geschikt is voor onze jongens en meisjes en daarin te brengen menig boek, dat de j. m. *) aangename, leerrijke uren bezorgt en hun een hulpe zij bij de vorming tot menschen Gods, tot alle goed werk volmaaktelijk toegerust. 1) Onder j. m. verstaan we voortaan: jonge menschen, dus zoowel jongens als meisjes. Trekken van lijnen, Vrijheid in gebondenheid. We zullen nu lijnen gaan trekken, lijnen waarbinnen de lectuur voor den knapen- en meisjesleeftijd gehouden moet worden, We zullen gaan catalogiLeren wat goede jongens-9 en meisjesboeken, maar ook (en met t minst!) aanV9oeoVrenérgevaCartehebren we hierbij te waken. Al te mechanisch getrokken lijnen bewerken vaak juist het omgekeerde van wat men wenscht Men kan den jongen mensch wel zóó in 't harnas steken, dat t hem gaat als David 't nak van Saul Heel de geschiedenis der opvoeding leert ons, dat ). m„ bij Le de opvoeding de teugels te strak gehouden heeft, later doorvloeien naar een of andere zijde, terwijl we de krachtigste figuren te danken hebben aan wie toen p , , . . vensterbanken der helverlichte winkels hoe onze stadskinderen s avonds m de ve En ^ js Qok met hun Nick Carters genieten en ge weet hrt ^ mensch ^ ^ ^ onzen catalogus. e epee Qm te redden, wat alleen redt is ook hiL'hTgïlZf- wTnt hoe ge uw kind ook bewaakt, gelegenheden om het hier neg t , a]]erwegen; en bovendien alleen een ktad dafzeH^dj het ook onder uw leiding. f rijdt. ontwikkelt zich zelfstan- di"D,t“II:r™o,ï isisï." i..." *. >■-«3 , , . f __ j j.r zonde in de lectuurkeuze. Houdt zijn geweten vooral ”rd'! i" wijs omtrent wat de Heere God van den ). m. eischt, ook bi, zijn le-en. hier een kwestie van het hart. méér dan van de oogen. De massa, niet de enkelingen. trekken van lijnen. We mogen niet vergeten, dat og een 9eva volstrekt geen verboden vrucht behoeft te zijn, dit vaak VO:rooredeenmassa9 We^ onderzoeken in dit rapport de eischen voor lectuur we 1S u w tl, 1 n en uit wat verder voor de massa ongeschikt is, moeten .»d. d„„toch, ™ betrokken lezer. Zijn er verkeerde jeugdboeken? Zijn er wel waarlijk verkeerde jeugdboeken? Zoo wordt soms gevraagd. J i Yan meet af moeten uw kinderen onder den diepen Wij meenen - w . satan ^ zc yan gruwen moeten. ‘ndt bTeTn «^hoort. Ze moeten weten, dat er boeken met gif •• u waarVan een qiftiqe adem over hun ziel uitgaat 21)Of onze j. m. nu inderdaad zulke boeken veel lezen, is een vraag, die alleen i) Dr. A. Kuyper, E Voto Dordraceno IV. pag. 174. «) Dr, A. Kuyper, E Voto Dordraceno IV, pag. 174. door een stelselmatig onderzoek en dan nog s te maken. Wel meenen^we te mogen aannemem da colportage! ^ Carters, Buffalo Bills, Detectiveromans door onze ). m. ove y genomen, niet veel gelezen worden. Fout bij het lezen van j. m. jSffïSKft:: » het te veel lezen. Waarop we later terugkomen! WGerrudToTkuenLnm;iegenn:?Waarom lezen de j. m.7 Eigenlijk zouck ge trSZ&zXï«.»— »j -i 5 hem, voor den echten lezer, weg zi,n. Hl, leest "iet om , vee, vaLdeze ™ ^ L'oLlX'LeikeLrijfvee^acht^ dat .dezen om £ lezen Jn^enoT? Leert hal ideaal- Waarom de jongens en meisjes moéten lezen. ...... hetZden Lel vraag olJ de oogen. En dan letten we op drteerien op d voeding van het verstand, op den invloed op het gemoed en op de vorming. Voedsel voor het verstand. Graag vroeg in ’t boek. Maakt iemand kloek. Allereerst omdat lezen opvoeding is voor het verstand. ..Lezen moet met Mevrouw Beraut heeft naar waarheid gez g . .. lezen «■aas» 1) Corn. Veth in De Boekzaal 1912, pag. .10—11. 2) Dit werd in 1915 geschreven! K. :i) Jachins Boekbeoordeeling 1912, pag. 47. lijk de kunst van lezen verstaat, om zoo de geestelijke erfenis van ’t voorgeslacht, het weten van den tegenwoordigen tijd zelfstandig te verwerken. Daarom moet het onderwijs den leerling voor zelfstandige benuttiging der boeken vormen. ” ]) „Naar aanleiding van de uitspraak van Taine: „Een goed boek is een punt van uitgang voor de gedachten,” zegt de heer Van Nes (in een studie over Couperus in „Ernst des levens”): „Het is niet gewaagd er bij te voegen: „Een schoon boek is er een, dat voert naar schoone gedachten.” Uitnemend. Onzerzijds achten wij het niet gewaagd, er ook nog dit bij te voegen: De schoonste boeken zijn die, welke de jeugd heenleiden naar de schoone gedachten der Heilige Schrift.”2) Vorming van het gemoed. Zoo komen we van zelf tot ons tweede antwoord op het: Waarom? inzake lectuur. Er gaat van de lectuur een machtige invloed uit op de vorming van het gemoed. We herinneren aan de uitspraak, waarmee we aanvingen: Een boek heeft dikwijls voor een geheel leven een mensch gevormd of bedorven. En tal van groote mannen verklaren, hoe het lezen van een bepaald boek aan hun gansche leven stuur in bepaalde richting gaf. De invloed der lectuur op het gemoed wordt ontkend door zoovelen, die hun lectuur niet kiezen, maar slechts lezen wat hun toevallig in handen komt. Die invloed kan veredelend zijn, kan medewerken om de jeugd te kweeken, tot het goede aan te sporen, kan het middel zijn tot verheffing van het peil van het religieus-ethisch leven. Zoo ongeveer zegt u ’t de moderne paedagogiek. Wij wenschen ons iets minder vaag uit te drukken en erkennen in de lectuur een der machtigste middelen in de hand des Heeren om den mensch tot zijn bestemming te voeren: mensch Gods te zijn, tot alle goed werk volmaaktelijk toege^ust. Boeken moeten onze jeugd als alle opvoedende arbeid leiden tot de Bron des levenden waters, maken tot een levenden brief van Christus. Dat zijn de beste boeken voor onze kinderen, die in hunne harten de begeerte wekken of verlevendigen om den Heere te mogen belijden. Daarmee zeggen we hoe het geheel van hun lectuur wezen moet, wat het resultaat behoort te zijn van al de boeken saam die ze lezen: hun boekenschat moet in hun ziel vreugde wekken over het bezit van een schat des harten, die blijft tot in het eeuwige leven. Aesthetische vorming. Feitelijk komt ons standpunt in zake de aesthetische vorming door de lectuur op hetzelfde neer. Het modernisme verwacht van de kunst alles. Schiller zei: De menschheid heeft haar waardigheid verloren; aan de kunst de taak haar te redden. En Lessing poneerde de stelling: Het einddoel aller kunsten is genot. Wij zeggen: Het einddoel aller kunsten moet zijn de eere Gods. En daarenboven: Bedenken we wel altoos, dat in deze wereld Jezus Chirstus geen heerlijkheid had, terwijl Satan vaak verschijnt in de gestalte van een Engel des lichts? Dat zegt ons ook wat voor onze beschouwing van de schoonheid *) P. van Luyk, S. J., Lezen en zelfstandigheid, in: Opvoeding en Onderwijs. Jaarg. IV, No. 5. p. 125. 2) Ds. J. P. Tazelaar in: Welke eischen Jachin stelt aan de lectuur voor de jeugd. p. 11. in de litteratuur. Het schoonste boek is dat, ’t welk het oog der ziel opent voor de eeuwige schoonheid. Positief Geref. lectuur. Onze knapen en meisjes kinderen des Verbonds. In verband met onze Gereformeerde of Calvinistische levens- en wereldbeschouwing, welker beginselen ons gansche denken en streven beheerschen, komt vanzelve de vraag op: Moeten we voor onze j. m. alleen toelaten positief Geref. lectuur of behoeven we niet zoo exclusief te zijn in onze eischen? Voor we deze vraag beantwoorden zullen we eerst trachten te formuleeren, wat we onder pos. Geref. lectuur verstaan. En dan herinneren we allereerst aan wat Dr. G. Ch. Aalders zegt in zijn referaat: „Het doel onzer Geref. Knapenvergaderingen”1) pag. 9: „De knapen zijn voorts Geref. knapen. Daaronder is niet te verstaan, dat zij in de Geref. beginselen doorkneed en welbewust van harte de Geref. levensbeschouwing toegedaan zijn. Maar we bedoelen daarmede, dat zij van Geref. huize zijn, en diensvolgens vanaf het tijdstip, dat zich de denkende geest in hen begon te ontwikkelen, dat zij, om in een Schriftuurlijken term te spreken „wisten te onderscheiden het kwade en het goeae,” in Geref. zin onderwezen zijn, in huis en op de Christ. school en nog bij den voortduur in huis en op de catechisatie onderwezen worden. We hebben dus niet te doen met jongens, die van de kennis der Schrift en de leer der zaligheid geheel of nagenoeg geheel vervreemd zijn, maar die daarvan de eerste beginselen zeer goed verstaan. ’ Kortaf gezegd: wij zien in onze j. m. kinderen des Verbonds. Positief Gereformeerd is dat en positief Gereformeerde lectuur voor j. m. is alleen ook die lectuur, die den j. m. precies zóó beschouwt en zich tot hem richt als tot een, die den zegen des Verbonds deelachtig is. Zulke lectuur zal, ook waar ze ontspanning tracht te bieden, den j. m. bepalen bij de noodzakelijkheid van wedergeboorte en bekeering, bij de beteekenis van den H. Doop en het werk des H. Geestes, zal bij den j. m. de waarheid aandringen, dat hij reeds als kind zijn Heere te belijden heeft, zal medewerken aan de vorming van den j. m. tot den mensch, die in rijpe kennis in de vreeze Gods drager is van het beginsel der Geref. levens- en wereldbeschouwing. Uiteraard bedoelen we met zulke lectuur niet iets als dogmatische vertoogen voor onze jongens en meisjes, maar het dogma worde in het kleed der historie geboden en voor den knaap en het meisje, die der redelijke zelfstandigheid zeer nabij zijn, valt het abstraheeren van den regel uit de feitenreeks niet moeilijk meer. Begrijpelijkerwijze achten we zulke lectuur voor onze kinderen ideëel. Maar indien ze er al is, dan komt ze zoo sporadisch voor, dat we ook in eens uitgeput zouden zijn. Maar we behoeven den eisch: uitsluitend positief Gereformeerde lectuur voor onze j. m. niet te stellen. Praktisch kan het niet, omdat we den j. m.- veellezer dan weinig of niets zouden kunnen aanbieden, maar we gelooven op principieele gronden te kunnen aantoonen, dat de grenzen veel wijder mogen en zelfs moeten worden gesteld. Niet uitsluitend positief Geref. lectuur. Als ge iets weet van den j. m., als ge hem hebt gadegeslagen in zijn doen J) Uitg. Bond voor Geref. Jeugdorg. en laten, als ge goed nota genomen hebt van de openbaring van zijn zieleleven. dan heeft het ongetwijfeld uw aandacht getrokken, dat het gemoedsleven van de opgroeiende kinderen zoo fijngevoelig is en in den puberteitsleeftijd het Christelijk geloof meer aantrekt met zijn gevoelige, dan met zijn intellectueele zijde. Welnu, dat ontvankelijke, teerbesnaarde gemoedsleven, is uitermate geschikt om in hun hart in te prenten den indruk van al wat liefelijk is en al wat welluidt. Zou niet veel van wat niet tot de positief-Gereformeerde lectuur gerekend mag worden, in staat zijn een vormenden invloed op hen uit te oefenen? Voorts: acht ge het niet van zeer hooge waarde dat onze jongens en meisjes den zegen des Verbonds mee hebben en dat daardoor, neen, niet alles! maar dan toch veel aan eigen smaak en neiging kan worden overgelaten? Maar er is meer. De principiën zelve spreken ook mee in dit geding. De Gemeene Gratie. De arbeid onzer vereenigingsbibliotheken ligt op het terrein der Gemeene Gratie. Zeker, óók op dat der Particuliere Genade, maar niet uitsluitend! Zelfs niet: vooral! Hoor slechts hoe Dr. Kuypcr de werking der Algem. Genade teekent: ,,En daarom nu voegt zich bij die eerste, constante werking der G.G., die alleen strekt om het bestaande in stand te houden, nog een tweede, geheel andere werking der G.G., die er op gericht is, om ons menschelijk leven en het leven der gansche wereld een zeker proces te doen doorloopen, zich steeds voller en rijker te doen ontwikkelen en het van minder tot meerder te brengen en die eerst dan een einde kan en zal nemen als dat proces ten einde toe is afgeloopen De constante bestaat dan hierin dat God met allerlei graad¬ verschil, den vloek van de natuur en de zonde van het hart stuit en beteugelt. De progressieve daarentegen is dan die andere werking, waardóór God onder gestadige vooruitgang het menschelijk leven steeds overvloediger tegen het lijden wapent en innerlijk tot rijker en voller ontplooiing brengt Bij de progressieve werking der G.G. treedt de mensch zelf als instrument en medewerker Gods op.” *)• Het bestek van ons rapport laat niet toe breeder op deze zaak in te gaan, maar ’t zij ge de lectuurverschaffing voor j. m. als een roeping op het terrein der opvoeding beziet, ’t zij ge den eisch stelt, dat hun het leesboek een kunstwerk zij, ge staat op het terrein der G.G. en alleen en eerst daar, waar ge het boek dienstbaar stelt aan de taak om de j. m. als kinderen des Verbonds hun Heere en Heiland te doen belijden, daar raken het terrein der P.G. en G.G. elkaar. Welnu, al wat er aan de overzijde op het gebied van opvoeding en kunst gepresteerd wordt inzake het jeugdboek, ligt op het breede territorium der Algemeene Genade en, uiteraard met voorzichtigheid en beleid, hebben we daar saam te lezen, wat de Heere onze God aan onze j. m. van dat terrein der G.G. te genieten geeft. God heeft ook buiten onzen kring gewerkt; we mogen, neen, we móeten onze j. m., hen, die buiten zijn, leeren waardeeren. En ge- ï) Dr. A. Kuyper, De Gemeene Gratie II, 600-602. loof het vrij, ze zullen dan óók zien, en met het oor der ziele beluisteren, dat Gode zij lof en dank, het Gereformeerde, het zuiver Calvinistische, het principieele aan onze zijde in innerlijk gehalte zeer verre uitsteekt boven al het wereldsche heldendom. Toch is er nog iets, dat hier voor een breede opvatting pleit. Straks komen onze j. m. in het leven voor vragen en beschouwingen te staan, die hen zullen doen deinzen, omdat ze nimmer zagen wat het leven ze dan doet zien. Nieuwe, nooit-gelezen denkbeelden overweldigen soms zoo krachtig, dat de jongeling of maagd er door meegesleept wordt. Hier is een taak voor den opvoeder. Zijn werk mag niet eenzijdig zijn, maar hij moet, mede en niet het minst, door de lectuur de j. m. met de levensvragen in aanraking brengen. Grenzen. Echter, we zeiden het reeds en het ligt voor de hand: er zijn hier grenzen, die niet straffeloos worden overschreden. Tegen „verflauwing dier grengen” ga onze ernstige waarschuwing uit! Eerst een onderscheiding! Al wat niet positief-Geref. is, mag daarom nog niet tot de neutrale zóne gerekend worden. Er is een massa lectuur, die het Christelijk beginsel in meerdere of mindere mate hooghoudt. En al mogen we den Heere danken voor ons zooveel scherper belijnd Gereformeerd standpunt, we weten toch ook te waardeeren die lectuur, waarin we den Christus der Schriften terug vinden. Er is daarom tusschen deze lectuur en de neutrale méér dan een gradueel, hier is principieel onderscheid. De index. Op den index komt te staan alles, wat openlijk of verborgen een anti-Gereformeerde, een anti-Christelijke, een anti-godsdienstige of een anti-zedelijke strekking heeft; ook alle Roomsche boeken. En daarbij alles wat materialistisch getint is: we wenschen onze j. m. verre te houden van allen smet der stofvergoding. Maar voor wie geen vreemdeling is op dit terrein, is het overbekend, dat tusschen lectuur die pos. Geref. is of die, waarin de belijdenis van den Christus bewaard bleef en de boeken, welke we zooeven op den index plaatsten, nog heel wat te vinden is, dat ons al evenmin bekoren kan. Er is lectuur, waarin het Christelijk principe, waarin het Gereformeerde verzwegen wordt. Hier is gradueel verschil! Wij achten het beslist neutrale en z.g.n. ethische lectuur te verkiezen boven die, waarin het Gereformeerd, het Christelijk beginsel bestreden wordt. De j. m. mist eenvoudig de genoegzame gave ter onderscheiding en de keuze van den leider dient dus zorgvuldig te waken, dat het opbouwende werk der opvoeding eenerzijds, niet anderzijds door de lectuur wordt afgebroken. Nog iets. Er zijn op neutraal terrein schrijvers, die inderdaad goede jongensboeken gaven, maar van wie weer andere werken geweerd moeten worden. Van Marryat bijv. zijn enkele boeken ook voor onze jongens heel goed te gebruiken, maar andere, die hij voor volwassenen schreef, zijn eenvoudig als jeugdlectuur in den handel gebracht. Men zij dus voorzichtig. Als er dan neutrale lectuur wordt aanbevolen als bruikbaar voor ons doel, dan doen we dat dus nooit met voorliefde. De Calvinist heeft van nature een afkeer van wat zich als neutraal aandient. Maar evenzeer als Noach de wereld heeft laten bouwen aan de ark, die hem en de zijnen behield, zoo mogen ook wij het superieure in de litteratuur gebruiken als middel tot vorming van onze j. m., mits het klaar en helder blijke dat inderdaad wat aanbevolen wordt boven het middelmatige verre uitsteekt. Wat neutraal is en daarbij nog middelmatig, mist voor ons alle bekoring. Is een boek niet pos. Geref., doch wel van Christelijke strekking, dan gelde als voorwaarde, dat het Christelijke niet öp het verhaal geplakt mag wezen, niet als een slap Christelijk sausje, over wereldsche pudding gegoten. Het boek moet inderdaad in een Christelijke sfeer leven; ’t mag geen gezochte Christelijkheid geven. Ook wenschen we geen Christelijkheid van vervagende algemeenheid, zoo iets van; Christendom boven geloofsverdeeldheid. Hier geldt: het beslist neutrale is beter. In lectuur voor j. m. behoeft de anti-these niet opzettelijk gezocht, maar ze moet ook niet angstvallig gemeden, de antithese tegenover Rome niet en vooral niet die tegenover het moderne heidendom. Daarop komen we straks nog eens terug. De psychologie van den j. m. Voor we nu de eischen voor goede jeugdboeken gaan vaststellen, moeten we nog ’t een en ander zeggen over de psychologie van den j. m. Immers, zijn zielsontwikkeling speelt een hoogst gewichtige rol, wanneer we gaan spreken over het goede boek voor den j. m. Het tijdperk der opvoeding splitst zich in drie, niet scherp gescheiden, in elkaar vloeiende perioden: a. die der receptiviteit (ontvankelijkheid); b. die der spontaneïteit (verwerking); c. die der activiteit (zelfwerkzaamheid). Als vrij zekere begrenzing der tweede periode kunnen we noemen de schooien puberteitsjaren. Het tijdvak, waarover wij onze zorgen als leiders en leidsters uitstrekken, valt derhalve samen met de laatste helft der spontaneïteitsperiode. Ieder weet iets van dezen moeilijken tijd in het jeugdleven. In dit tijdvak ontwaakt vooral in de laatste helft de begeerte naar wetenschap. Wat er vroeger met den paplepel inging, vloeit nu niet vanzelf naar binnen: de j. m. wil weten het waarom der dingen. ,,De jeugd is weetgierig: kleed wetenschap boeiend voor haar in en de wetenschap is haar minstens even lief als de fantasie.” 1) ,,De poëtische nevel, waarin het kind alle dingen van deze wereld aanvankelijk zoo heel anders ziet, dan ze zijn, vervaagt. De geest ontwaakt.” 2) Het kind, dat eerst zwoer bij. het gezag des opvoeders, vaak den onderwijzer eer en meer geloofde dan zijn ouders, gevoelt nu behoefte aan het kennen van de redelijke basis, waarop de dingen rusten. *) Nellie, Over Kinderlectuur, p. 48. 2) J. Kleefstra, Suggesties II Over Kinderlectuur. De Schoolwereld No. 10. Maart 1914. Puberteit.1) , Dele periode werft eek wel die de, p.b.tf a'n“"t.,,Vw””k"'S rba’rJfwfSrs.'SS - * £S=ra3= £ .eet een „eet deel p.-.M “ gevaar lijkste deel >«ken psychologisch kan vinden. Immers komt bij de meisjes veel meer voor het dwepen met geliefde personen. Andererzijds is het meisje van 12—16 ook weer heel gauw uit het evenwicht gebracht. Juist omdat het gevoel op den voorgrond treedt, en niet zooals bij de jongens de uril. is het spoedig geprikkeld. Vandaar het „gichelen en wauwelen”, het soms hinderlijk overdreven doen, waarbij het veel eerder de aandacht van den jongen zoekt te trekken, dan omgekeerd het Ook op dezen leeftijd is vaste leiding noodig. Natuurlijk is hier onderwijzing uit Gods Woord nummer één, maar daarnaast geven we toch ook een groote plaats aan het meisjesboek. Doch dan zal in het algemeen hier vraag zijn naar andere boeken dan bij de jongens het geval is. _ In het algemeen zeggen we, wijl ook op dezen regel uitzonderingen zijn. c-r zijn ook meisjes, die zich interesseeren voor het avontuurlijke en technische, maar meestal zoekt ze in het boek bevrediging voor het meisjes^evoe/. Daarom zal haar lectuur aan de volgende eischen moeten voldoen: le. bevrediging moet geboden worden aan het verlangen naar warme sympathie, naar idealiseeren van een heldin, die haar grootheid niet vindt op sportief of oorlogsgebied, maar die ze toont in de heldhaftigheid, waarmee ze de levenszorgen weet te overwinnen, of in de teedere liefde waarmee ze het wereldje, waarin ze leeft, omringt. 2e. De teekening moet zoodanig zijn, dat de helden — liefst dus heldinnen leven voor de jonge lezeres. Daarom moet de stijl goed verzorgd zijn en de inhoud spontane weergave van het gebeuren en het interessante van het meisjesleven. 3e. Hoewel de meisjes liefst lezen van kinderen van eigen leeftijd, die ze immers psychologisch het best vatten kunnen, mag het meisjesboek evenzeer de teekening bevatten van het groote-menschenleven, vooral als het jonge meisje daarin een haar passende rol speelt. 4e. Als het meisjesboek al avonturen geeft, mag het nog veel minder dan bij de jongens te veel spanning brengen, daar op dit gebied bij de meisjes veel gauwer overspanning zal volgen, dan bij de jongens. Zij hebben trouwens een natuurlijken afkeer van het bloederige en griezelige. 5e. Het beste meisjesboek is voor onze kinderen, dat, waarin de eisch des Verbonds wordt aanvaard en beleefd, waarin de held of heldin zich bewust is te leven in de vreeze des Heeren. Eischen voor goede jongensboeken. Op verschillende wijzen heeft men getracht den eisch voor een goed jongensboek te formuleer en. Veel hangt hier af van wat men denkt omtrent het voorwerp der opvoeding. Ge gevoelt dit onmiddellijk als ge deze twee uitspraken tegenover elkander zet: ,,De mensch wordt zonder zonde geboren. Er is geen stoornis in zijn natuur. Opgewassen en tot bewustzijn komende ziet hij kwade voorbeelden. Die verlokken hem. Daaraan geeft hij toe. En zoo komt hij tot zondigen. Zoo spreekt de moderne paedagogiek het Pelagius na. Wij zetten daartegenover: „Het kind, in zonden ontvangen en geboren en daarom aan allerhande ellendigheid, ja aan de verdoemenis zelve onderworpen doch als zaad des Verbonds in Christus geheiligd zijnde en als lidmaat van Z.i>n gemeente daarom gedoopt". (Doopsformulier le Vr.). Leest met dit onderscheid voor oogen wat Prof. Bavinck in zijn PaedaqoqiSC-1 e be9"lselen °ver de moderne opvoeding en ge verstaat wat het zeqqen wil dat het moderne heidendom zich vergenoegt met één voorwaarde: De echte inderlectuur moet een kunstwerk zijn. Wij zijn daarmee niet content. Het kind hoe gaarne die moderne paedagogiek 't U zou doen gelooven, is nu eenmaal geen schoon blad papier, wanneer het 't leven intreedt. Gij schrijft niet op dat blad papier wat U goed dunkt en het leven, de omstandigheden doen dat evenmin. Dat kind is een beschreven blad en door Gods vinger is ingesneden het kara ter dat zich straks in eigen individueele openbaring zal ontplooien. Een andere en vrij wat betere maatstaf legt aan, wie van de jonqenslectuur eischt wat van ieder letterkundig werk verlangd wordt. „Hare eigenschappen moeten tot het klassieke drietal teruggebracht worden: waar, goed en schoon. En hieraan moet zich een vierde hoedanigheid verbinden: de bijzondere neschiktheid voor de jeugd”. *) ^ Niet kwaad gedacht en gezegd is ook de formuleering van Nellie in Over Kinderlectuur pag. 32. Zij zegt daar: „Goede kinderlectuur als geheel beschouwd moet wezen: naar het beginsel — religieus = vroom; naar de strekking — evolutionair — ontwikkelend; naar den inhoud — universeel = alzijdig; naar den vorm — helder Zij Wijdt dan aan die eischen een twintigtal pagina's. Van haar denkbeelden zal veel teruggevonden worden in wat we hieronder geven als ónze eischen voor een goed jongens- en meisjesboek. Drieërlei eischen. We zouden bij het opsommen der eischen onderscheiden willen ■den Hiq schen deze drie: * a. eischen. welke voortvloeien uit onze ideeën omtrent de psycholoqie van den knaap en het meisje; b. eischen. welke verband houden met de opvoeding van beide; c. eischen. welke betrekking hebben op het boek als zoodanig en op het boek als lectuur voor knapen en meisjes. Breede motiveering van eiken eisch zou ons te ver voeren. We volstaan dus met hier en daar een korte toelichting. De meeste eischen spreken trouwens voor zichzelf. In verband met de psychologie. a. In verband met de psychologie van den knaap stellen we de voloende eischen: s Opvoeding en Onderwijs. Desiderius. Welke boeken zijn geschikt voor onze kinderen! de jaargang No. 3. 10 Februari 1912. cren' 1. De neiging van den knaap naar het fantastische, het romantische en ridderlijke negeere men niet, doch leide die in goede bedding. 2 In de puberteitsjaren moet alle lectuur, die hartstochten prikkelt, geweerd worden. Immers, om overheersching door het sentiment in deze periode te voorkomen, moet het gevoel gebreideld. Hartstocht nu is het ongebreidelde ,n de gevoelswereld. Ongebreidelde jagerslust, ongebreidelde vechtlust zijn in het jonqensboek derhalve te veroordeelen. Deze voorwaarde betreft met alleen e zq n. prikkellectuur (de Duitscher zegt meer karakteristiek „schandlitteratuur"!) die met name op de onzedelijke hartstochten werkt maar ze geldt al e lectuur, die er op berekend is door prikkeling van hartstochten den jongen te vanqen in haar net. .. . , 3 De lectuur moet berekend zijn op de mate van ontwikkeling van den doorsnee-jongen: liever eer iets boven dan beneden het bevattingsvermogen van den knaap. Dat wekt zijn denken op en vuurt den geest aan tot onderzoek. Men denke over het bevattingsvermogen van den knaap toch vooral met zoo laaq Hij nadert de redelijke zelfstandigheid en reeds in deze jaren toont zijn zieleleven de geschiktheid om naar den eisch zijns wegs te worden ingewijd in de wereld der abstracte denkbeelden. , b. In verband met de psychologie van het meisje stellen we de volgende eischen; .. . Reeds bij „Het meisje in de puberteitsjaren” (pag. 18) wezen wij er op, dat die puberteit bepaalde eischen stelt aan het boek. We mogen hieraan toevoegen: 1. De neiging naar uitbeelding van het gevoelsleven zij fnsch en natuur i) en vooral toch niet sentimenteel. De meisjes vinden het dan een ,,flauw boekje . , _ 2. Evenmin als bij den jongen mogen de hartstochten geprikkeld worden. En dan geldt de waarschuwing tegen Schundlektur hier nog meer dan bij de jongens. Immers ontwaakt bij het meisje het sexueele eerder dan bij den jongen. Dat is altoos ingezien, anders zou het meisje niet — althans wettelijk huwbaar geacht worden bij het bereiken van het 16e levensjaar en de jongen pas bij het 18de. ., En wie weet niet van stilletjes naar de kamertjes meegesmokkelde „romannen”, die een verderfelijken invloed uitoefenen, waaraan reeds Beets de „blauwe kringetjes onder de oogen" weet. Hoewel er geen bezwaar is het meisje van 15. 16 jaar een boek in handen te geven waarop het ontwakende liefdesleven in christelijken zin wordt besproken, zoo meenen we toch te moeten manen tot groote voorzichtigheid, ook al om het geen straks bij punt 7 in „Verband met de paedagogiek" zal gezegd worden. 3. Laat tenslotte het christendom geen laagje verguldsel zijn in het meisjesboek. Onze meisjes voelen hier nog fijner dan de jongens; leute en humor kunnen heel goed gepaard gaan met het epitheton christelijk Maar over alles moet een wijding liggen, omdat de binding aan Woord en Verbond in de lectuur aanwezig moet zijn. In verband met de paedagogiek. Met het oog op zijn opvoeding zouden we aan de lectuur voor den j. m. de volgende eischen willen stellen: 1. De lectuur zij leidsvrouwe naar ware d.i. Christelijke schoonheid; ze zij m.ddel tot bevordering vap de aesthetische vorming van den j. m. 2. De lectuur ’boeie den j. m., d.w.z. ze dwinge hem tot luisteren, ook als ze spreekt van fijne, teere dingen, van diepe vroomheid en echt menschelijke bewogenheid. Zij geve „een moraal, die uit ontroering geboren, slechts aan de ontroering wordt geopenbaard", i) 3. Zij ontwikkele den j, m„ d.i. zij brenge hem alzijdige kennis aan, niet het minst zelfkennis en ze leere hem door zuivere psychologische behandeling naar t innerlijk gebeuren zien. „Een der voornaamste eischen, die ik aan een boek stel, is: put het kind er rechtstreeks iets uit voor geest, hart, smaak, verstand, kennis van menschen, ingen, landen en toestanden. Zoo ja, dan is het een goed boek en te beter naarmate vorm, taal, stijl, bekoorlijker, boeiender, helderder, geestiger zijn”. 2), * ^oodra 'lectuur ethisch of paedagogisch terrein raakt, moet zij rekeninq ouden met de realiteit der zonde, ook in het jeugdleven en duidelijk en klaar den weg der verlossing door Christus aangeven. 5. Het boek inspireere den j. m. religieus en zedelijk en sterke in hem een gezonde levensopvatting. 6. De lectuur zij gespeend aan sentimentaliteit en beelde het rijke, volle leven uit zooals een j. m. dat ziet in zijn strijden en hopen, zijn diepten en hoogten. .. et leesboek moet staan midden in het jongensleven. Leven moet er zijn in et eesboek, leven, dat ’n jongen begrijpt, omdat hij het kent door ervarinq, a is het ook niet ten volle en slechts in zijn elementen... Interessant en mooi voor onze jongens is het leven, het leven met z’n lief en leed, met z’n humor (ja humor vooral) en ironie, met wat het groots, wat het edels, wat het vereffends, wat het fijns, met wat het tragies en kómies heeft; ... Weinig is er sche™31” '3) J°n9en 20 ^htbaar geniet, als van ’n raak, geestig geschreven 7. De lectuur betrachte soberheid bij liefdeshistories en teekene uitsluitend een reine, ridderlijke verhouding tusschen de beide geslachten. Van zelf is te allen tijde contrabande de liefdesroman, ook de z.g.n. Christelijke. Al dat gevrij en gezoen met een Christelijk tintje moge op zichzelf ,,doorlaatbaar” zijn maar als lectuur voor jonge broekjes en rokjes zijn dergelijke boeken natuurlijk scherp af te keuren. Het kweekt meer dan men wel schijnt te beseffen, diep in de ziel van den jongen of het meisje verliefdheid (would-be soms!) die zelfs aanleiding kan worden tot verkeerde, althans ongeregelde gedachten en hartstochten. 8. Het boek teekene geen karikaturen en trachte niet te vermaken door laaq- bij-den-grondsche geestigheid. y~ Het boek als boek voor knapen. Tot de eischen, welke betrekking hebben op het boek als zoodanig en op het boek als lectuur voor knapen rekenen we de volgende: *) !■ Kteefstra, De Schoolwereld No. 10, Suggesties Maart 1914. 2) Nellie. Over kinderlectuur, pag. 25. 10J) Ppvoedin9 en onderwijs jaargang III No. 5 Fr. S. Rombouts. Het klasse-leesboek voor 12—16 jarigen. 1 Lectuur, die inderdaad ontspannen zal. moet de aandacht spannen, dus eenerzS boeiend wezen, maar anderzijds niet te zwaar. Onbeduidende boeken ziin voor onze bibliotheken onbruikbaar. _ Het onbeduidende boek wordt geschreven door iemand, die mets te zegg heeft — anders was het immers niet onbeduidend? ... Iets anders is het met d middelmatiqheid... Middelmatigheid moet in een bibliotheek de uiterste 9rens van het toelaatbare zijn, een grens, die nooit overschreden en slechts bij uitzondering genaderd mag worden”.1). 2 De stijl moet pittig, levendig, natuurlijk zijn. , « 3. De preektoon moet altijd vermeden worden; „zedepreken zijn als hage - steenen op een olifant, ze treffen het dier niet, maar vervelen het (Van Koetsveld); „dierbaarheid is des duivels oorkussen . (Allard Piersonb We achten ook boeken met lange theologische passages of. in t algemeen, reliqieuze boeken voor knapen niet geschikt. , , , 4 De lectuur vertoone duidelijk een Nederlandsch stempel. er a kan heel goed zijn, maar toch: „Vertaalde boeken voeren vreemde voor ons op. schetsen vreemde zeden en vreemde toestanden. Daarom vindt de jeugdige lezer niet in de vertaalde, maar in de oorspronkelijke boeken zien thuis. Zij leeren hem zijn omgeving, zijn land en volk en geschiedenis waarnemen. Boeken waarin met kundige hand de Nederlandsche natie, het Nederlandsche leven het Nederlandsche huisgezin, het Nederlandsche landschap geschetst waarin me. rijkdom van tint tafereelen uit Nederlands verleden gepenseeld en helden uit Nederlands roemrijke historie getrouw naar het leven op het doek worden gebracht zijn ons het liefst... Boeken, waarin de oud-Nederlandsche godsvrucht, de oud-Nederlandsche diepte, degelijkheid en schoonheid zie W Bf“id werk gelde als eerste voorwaarde, dat de vertaler met de eigem zoowel als de vreemde litteratuur goed op de hoogte zij en tevens, j eigen taal een vaardig schrijver zij. , . ... aeven 5 De illustrator doe zijn werk met liefde; hij geve het beste, wat hijgeven kan. Vooral toone zijn illustratie innerlijk begrip van t geen hij uitbeeldde. Het boek als boek voor de meisjes. Bij dezen herdruk behoeven we voor de meisjes hieraan weinig toe te voegen. Al deze eischen gelden voor haar ook. . , ,, Onderstreept worde alleen de eisch. dat het boek toch vooral inhoud hebben moet, dat het werkelijk voedt. , -„„„s Jonge meisjes hebben honger. Honger naar leven. Meer nog dan de jongens^ die kunnen hollen en vliegen achter den bal en op de fiets. De meeste meisjes hebben huishoudelijk werk of moeten zwaar blokken oP dezen leeftijd Als de meisjes dan ook tijd hebben, die ze niet aan sport besteden kunnen of mogen, wel geef ze dan toch een goed boek, dat nu eens echt ontspanning >s en de9fantasie in de goede richting te werk stelt: Geef ze een fnsch, waar. • tuurlijk en rein meisjesboek. 1) Nellie. Over kinderlectuur pag. 17. 2) Verslag Boekbeoordeeling Jachin 1903 pag. 3. Goede lectuur voor knapen. Als geschikte lectuur voor knapen in verband met onze gestelde eischen, moet vooral gezocht naar goede verhaailectuur, liefst met historischen grondslag of goede moralistische strekking. Het sterk ontwikkelde leven der verbeelding vraagt naar een goede dosis gezonde romantiek. Als we die den jongen niet geven, zal hij vergoeding zoeken in Nick Carters en dergelijke lectuur. Onze jongens houden van historie, ze hebben passie voor het verledene. Dat is van groote beteekenis. In ónze ideeën is het ook waar wat Rud. Eucken zei: „Historische belangstelling groeit uit het verlangen naar eeuwigheid, door God zelve in de ziel gelegd". En we herinneren aan Bilderdijks woord: ..In ’t verleden ligt het heden, in het nü, wat worden zal". Hoe gaarne zouden we hier uitweiden over enkele jongensboeken, die we bezitten en die we als blinkende kleinoodiën zoo gaarne opheffen, om anderen onzen schat te laten genieten: We bedoelen: le van H. Gordeau: „Twee jongens" „een boek van zuivere vroomheid, waarin ’t geloofselement zo door en door gezond is als ik nog zelden in een Christelijk boek aantrof". Hier is „het jongenshart, ’t jongensgemoed in z’n diepste diepte gepeild, gevoeld en begrepen". 1). 2e van W. G. v. d. Hulst: „Jaap Holrn”. „Een echt jongensboek, tintelend van frisch en opgewekt leven”. 2). 3e van G. Schrijver: „De jongens van de club" en „Toen moeder weg was" Het eerste: „Een echt gebeurlijk stuk jongensleven door echte jongensharten geleefd. Het is dan een allersmakelijkst jongensboek". 3). Het laatste: „Zeker een boek dat onze jongens en meisjes van 10—H jaar hartelik ter lezing kan worden aanbevolen”. 4) Litteraire kunstvorm. Afzonderlijk wijzen we hier nog eens op de noodzakelijkheid, dat èn in taal en stijl èn in illustratie èn in de uitvoering van het. boek het ernstig streven der verzorgers blijke om aan het boek voor den j. m. een kunstvorm te schenken. De gedachte: „Een kinderhand is gauw gevuld" mag hier geen oogenblik worden toegelaten. De schrijver. Het zwaarst drukt hier de taak iets superieurs te leveren op den schrijver van het jeugdboek. Hij zij een mensch, die dezen ontvankelijken leeftijd met zijn vage verlangens, zijn woord en belofte kent; hij behoort het ge-insen schoolleven meer dan oppervlakkig te kennen; hij bezie het jonge leven met den blik van volwassene wijsheid. „Wie voor kinderen schrijft, behoeft geen genie te wezen en niet eens een overtreffend talent te bezitten, slechts mag hij nooit vervelend zijn Hij J) Dr. J. Vor der Hake. Ons Tijdschrift 1912 pag. 1001. 2) Jachins Boekbeoordeling 1914 pag. 31. 3) J. L. F. de Liefde. Ons Tijdschrift 1909 pag. 68. 4) Dr. J. Vor der Hake. Ons Tijdschrift 1912 pag. 1000. moet er voor zichzelven van overtuigd zijn, dat hij wezenlijk iets te zeggen hCe Voor mij bestaat de superioriteit van een boek in den graad van zielsopenbaring en in de hoedanigheid dezer geopenbaarde ziel 2) „De taal is een mooi instrument; een stijlmuziek bij inhoudsrijkheid, dat is d facet, die aan een ruwen diamant artistieke waarde geeft. 3) Zijn er zulke jongensboeken? Onwillekeurig dringt zich na deze breede opsomming van eischen de vraag aan ons op: welk boek zal aan deze gezamenlijke eischen kunnen voldoen. Zijn er zulke boeken? Twee opmerkingen mogen ons geoorloofd zijn: le. de geformuleerde eischen zijn vooral bedoeld voor de knapenlectuur, als qeheel beschouwd en . .. , . » 2e. de lectuur voor den knaap zij rijk aan afwisseling; beurtelings kan in de lectuur, die geboden wordt, de eene of andere eisch meer tot zijn recht komen. Zijn er zulke meisjesboeken? We beginnen met op te merken, dat de jongens in dit opzicht heel wat rijker bedeeld zijn. Wie wel eens een bibliotheek beheerd heeft, weet, hoeveel jongensboeken, door de meisjes uit gebrek aan goede meisjeslectuur worden ^Allereerst constateeren we een groot tekort aan meisjeslectuur die aan den eisch: binding aan Woord en Verbond, voldoet. Dus een tekort aan Gereformeerde lectuur. Mee ook hierom, dat een Gereformeerde schrijfster nog ang niet altijd Gereformeerde boeken geeft. Bij het schrijven komen immers ook de overwegingen van het ruimere debiet en de breedere levenskring ter sprake. De taak der commissie is dus allereerst te zoeken naar die beste meisjeslectuur. Gelukkig is ze er wel, gelijk de recensies zullen doen zien. Maar de algemeen christelijke norm, die immers altijd boven het „neutr — eigenlijk een fictie — uitgaat, biedt een schat van lectuur, die wel op de boekenplank mag voorkomen, ook al is ze dan naastbest. Tenslotte zal ook blijken dat ook hier op het terrein der Gemeene Gratie velerlei is, dat we tot het bruikbare mogen rekenen, al eischt het lezen en ui reiken dan ook oordeel des onderscheids. Populair wetenschappelijke boeken. Naast goede verhaailectuur komen vooral in aanmerking boeken van popu. lair wetenschappelijk karakter over natuurlijke historie, and- en volkenku . kennis van de wereld der oceanen en der sterren en laatst met minst ove techniek. Het is een groote fout geweest, dat bij de >^hbng der bestaande knapenbibliotheken uitsluitend gezocht is naar verhalen. Naast het weten vraagt de techniek, naast het kennen ook het kunnen om een beduidende plaats. 1) Nellic. Over kinderlectuur pag. 9. 2) Idem. pag. 20. 3) Idem. pag. 49. Dergelijke lectuur, als we zooeven noemden, behoort in elke bibliotheek aanwezig te zijn en liefst in ruime mate. Als iets superieurs op dit gebied vestiqen we hier bijzonder de aandacht op de uitgaven der firma’s Leopold, Den Haaq, 1 hieme, Zutphen, alsook Versluys, Amsterdam e.a. Alles wat Heimans en Thysse in hun natuur-historische werkjes ons geqeven hebben, vervult het hart van den natuurminnaar met groote dankbaarheid, 't Is een voorrecht in onze taal zulk uitnemend werk te mogen bezitten En daar naast is voor onze jongens iets prachtigs te vinden in de beweegbare modellen van mensch en dier van stoom- en vliegmachine, van luchtschip en locomotief Laat onze bibliotheken met deze soort lectuur eens de proef nemenl We zijn er van overtuigd, dat onze weetgrage jongens er niet af te slaan zijn! Geen wonder voor wie onze teekening van de psychologische ontwikkeling van den knaan goed verstaan heeft. Zulke boeken passen bij zijn leeftijd. P Sexueele Lectuur. Een soort lectuur, waarover men liefst zwiiot Daf- 11 i-, , , En gewoonte en gemak »2 een anderen weg u,t te stippelen. Toch wagen wij de poging. Het is hTer n et de plaats om in den breede te bespreken of. en zoo ja. op welke wijze de kin deren ,n de sexueele vraagstukken moeten worden ingeleid. Wie nader kennis met dit onderwerp wil maken, raadplege de bestaande litteratuur en hij sk vooral met over Wisse s Moraal van het zevende oehnd H, U ■■ u- D,. , .ponk op 1, „on,"te a£Ï, V.Z 7 T." tusschen denkt en redeneert het kind. Het durft nu i . „ , " ü" 1-5 ouderVe komen en,9aat te rade STÏSÏSre maar «n ^“deTklmt “ worden dan de dingen bij hun naam genoemd." 1) ’ Pen 60 r°nd Wij aarzelen niet dezen toestand door en rl™- , , „ Schrift doet anders; de Schrift - ook voor onze TZ ? dingen wèl open en rond. En wij hebben het dikwerf znnve9eVhn , noemt de geheimzinnigheid, dat de jonge hoorders bij de lezinq de S j* °nZ£ stooten. Zoover zelfs, dat er zijn die daarom jjuist de'schnb , “T wassenen in handen geven! Is daar geen verband tusschen dez^grove vlwaar' loozing van plichten en de toenemende onzedelijkheid? De j. m verkeeren in ulT h™9aat T loutoing worden. En de opvoeders hebben te doen wat te ““1* ?vie denkt er om dat de practijk van het leven ons daqeliiks leert dT”"1 J ^ zgn om onder te gaan. Onreinheid in gedachten,Xordentn ^^27 voor zijn de knapen en meisjes oud en wijs qenoea 7 nu A A i- ’u! j opvoeders niet zijn om hen hier de hand té rdkën' " d* P',Cht det VaSt St3at dan ook voor ons’ dat j. m. me/ moeten leiden tot de ken’ i) Pag- 50 2e Serie No. 1 Orgaan voor leiders van ifn. . het Ned. Jongelingsverbond. Knapem ereen,gingen aangesloten bij nis dezer zaken. Zóó, dat ze gevoelen; we staan op heilig terrein. Zóó, dat ze gevoelen: de vorst der duisternis hanteert zijn scherpste wapen en wij moeten onze lichamen rein en heilig bewaren in Godes kracht. En daarmede zijn de hoofdlijnen aangegeven voor de soort lectuur die wij wenschen. Geen prikkel-lectuur. Geen lectuur die geméén maakt, die het sexueele aangrijpt tot prikkeling der hartstochten, maar wèl lectuur, die de j. m„ op voor hen bevattelijke wijze, inleidt in de kennis dezer dingen. Die voelbaar maakt, die leven doet het feit, dat God Almachtig de sexen schiep om in heiligheid samen te leven. Lectuur, die uitgaat van de grondstelling, dat de bron \ an het sexueele geen bron is van prikkelgenot, maar een fontein door God ontsloten tot onderhouding van Zijn wereldplan, en die de heiligheid zóó weet te teekenen, dat het een vanzelfsprekend ding wordt, dat het huwelijk is geworden de afbeelding van de verhouding tusschen Christus en Zijn Gemeente. Die eisch is zwaar, kan alleen vervuld worden door Christenen van de daad. Geen neutraliteit worde hier geduld. Het brandend braambosch van Gods heiligheid worde slechts genaderd door hem, die leerde neervallen om te aanbidden. Maar geen struisvogelpolitiek worde hier toegepast. Die leidt ten verderve en niet ten leven. Vier soorten goede boeken. Op nog enkele soorten lectuur willen we hier aandacht vestigen: le op reisbeschrijvingen, waarop we terugkomen als we spreken over Jules Verne; 2e op zendingslectuur. Die bezitten we voor j. m. niet veel. We willen hopen, dat de Zendingsstudieraad ons spoedig aan meerdere geschikte boeken voor j. m. over de zending zal helpen; 3e op goede bloemlezingen; fragmenten uit boeken kunnen heel goed zijn. terwijl het soms onverantwoordelijk zou zijn de boeken zelf in handen van knapen te geven. We vestigen hier bijzonder de aandacht op de leesboeken voor de hoogere klassen onzer Christelijke scholen, die als bloemlezingen, óók in de vergaderingen der j. en m., uitstekend te gebruiken zijn. de op goede biografieën; het leven van groote mannen en vrouwen, de gezindheid, waaruit hun daden voortkwamen, zullen den j. m. treffen en vormend op zijn karakter inwerken. Na in het algemeen onze denkbeelden te hebben uiteengezet over goede jeugdboeken, willen we hier achtereenvolgens nog enkele opmerkingen maken over eenïge series boeken, die een bijzonder karakter hebben. Anti-papistische lectuur. Allereerst over anti-papistische lectuur. Voor ons oog behoort helder deze waarheid te zijn, dat lectuur alleen dan met dezen naam mag worden aangeduid: a. als ze inderdaad haat inboezemt tegen Rome en de Roomschen; b. als ze het anti-papisme als strekking van het verhaal geeft. Nu zijn er nog boeken, bij onze jeugd geliefd, die spotten met de priesters, schelden op de Roomschen en de kloosters vervloeken, maar die toch altijd weer, niettegenstaande de weinig Christelijke taal, aandringen op gebed voor Rome en op evangelisatie onder de Roomschen. Dat is naar de gegeven karakteristiek dus geen antipapistische lectuur. Bij het beoordeelen van zulke boeken moeten we vooral deze zaken duidelijk in ’t oog houden. Wij en Rome.1) a. Politiek samengaan mag nooit leiden tot afstomping van het protestantsch besef van ons volk, het is en blijft ons aller roeping en plicht de tradities hoog te houden; a b. de samensmelting van kerk en staat in vroeger dagen leidde tot een machtsoverschnjding van de zijde der kerk, die nu uit naam der kerk niet meer zou kunnen plaats hebben, doch die in de lijst van dien tijd niet vreemd is- c. voor wie den geest van onzen tijd kent, staat het muurvast, dat in onze dagen de hoofdaanval niet komt van de zijde van Rome, doch van die van het ongeloof. Kende de 16e eeuw de vervolging der ketters, het liberalisme van de 19e eeuw heeft het in de dagen van afscheiding en doleantie getoond, dat het in de kunst van ketterjagen voor niemand wenscht onder te doen! Daarom zal onze lectuur voor j. m. eenzijdig zijn, zoo ze het licht steeds laat vallen op wat in de 16e eeuw geschiedde en het gevaar over het hoofd ziet, dat onze j. m. m onze dagen bedreigt van de zijde van heidendom en agnosticisme. Speciaal wijzen we in deze dagen op het Germaansche heidendom dat door een politieke partij als de N.S.B. wordt geïmporteerd. Zoowel Rome als Dordt zullen zich tegen den gemeenschappelijken vijand hebben te wapenen. Bezwaren tegen deze lectuur. Wat nu de z.g.n. anti-papistische lectuur aanbelangt, zij lijdt meer aan valsche psychologie en eenzijdige historiebeschouwing dan aan papenhaat Zii geeft een valsch beeld van de menschen dier dagen en wekt den indruk dat alle Roomschen schobbejakken en alle Protestanten dier dagen brave lieden waren. Daardoor is het gevaar niet denkbeeldig, dat ge met zulke boeken Parizeeën kweekt, die bidden: „Ik dank U, o Heere, dat ik niet ben als die vervloekte papen". En als ge wel eens deedt aan praktischen politieken arbeid, dan hebt ge ongetwijfeld bij Uw huisbezoek van die menschen ontmoet, die uit hun Gerdes- en Vergerslectuur van lang vervlogen dagen argumenten naar voren brengen om hun niet-willen-stemmen op Roomsche candidaten te verdedigen. i). Deze boeken leiden inderdaad de fantasie in verkeerde richting en wekken vaak blijvend een verkeerden indruk. Waardij dezer lectuur. Echter mag niet ontkend, dat deze historische lectuur waarde heeft. Ze teekent het huiselijk- en familieleven dier dagen. Ze versterkt het nationaal protestantsch besef bij ons volk. wijl ze doet zien, wat onze vaderen hebben moeten lijden voor gewetensvrijheid; ze wekken belangstelling voor geschiedenis en voor den strijd onzer vaderen als voor een worsteling om de edelste goederen, gelijk die niet zijn een strook lands, een buidel gouds, maar reliqie en geestelijk leven; ze kan onder den Zegen des Heeren onzen j. m. doen verdaan Wat d’e Stri,d °nS ^ ZC"en Heeft V°°r den 9eestel>jken kamp onzer 1) Men herinnere zich, dat dit geschreven is in 1915. We zouden met een en ander voor oogen de volgende gedragslijn wulen Va)tS Werkelijk antipapistische lectuur behoort geweerd uit onze bibliotheken. 2. Het uitreiken van z.g.n. antipapistische lectuur moet samengaan met bespreking van de historie in dergelijke boeken, om vooral het verschil tusschen het toen en nu bij beide partijen te doen uitkomen. .., , 3 Men qeve ook lectuur, die de Roomschen van een andere zijde doet kennen. Er is echter slechts weinig van dien aard. Een voorbeeld is Jan van Kuyk Wouters z. van W. K. Haga. t). 4. Bij het uitreiken dezer lectuur zie men toe aan wien men geelt. De jongelui moeten geen bijzondere smaak in zulke boeken Krijgen. Boeken met vloeken enz. In de tweede plaats wijzen we op boeken, waarin basterdvloeken, verwenschingen en „krasse" uitdrukkingen voorkomen. In t algemeen zijn kruiden voor kinderen niet goed. Dit geldt ook op geestelijk gebied. Inderdaad moet juist in den puberteitsleeftijd met al zijn verleiding tot zonde bijzonder voor de handhaving van het derde gebod gewaakt worden. Maar we hebben bij het beoordeelen van het kwade in dit opzicht ook te bedenken, dat vele schrijvers bij de beoordeeling van het gebruik dezer uitdrukkingen een geheel ander standpunt dan wij innemen en de beschuldiging- Gij vloekt! met klem zouden terugwijzen. Ook doet het verband, waarin zulk een woord of uitdrukking voorkomt, hierbij veel af of toe. En ook, onze vaderen waren weinig kiesch en preutsch en vaak allesbehalve gekuischt in hun woordenkeus. „ Niet alsof we hiermee een verschoonend pleit willen voeren voor deze zonde! Maar de vraag is, of een aanbevelenswaardig boek behoort afgewezen om het voorkomen van enkele min-gewenschte uitdrukkingen? Als regel gelde, dat bij duidelijk overschrijden van de grens het boek voorwaardelijk afgewezen wordt. Alle andere gevallen beoordeele men op zichzelven. Hoe te bestrijden. Natuurlijk mag protest tegen het kwaad nooit achterwege blijven. Men kan daarbij tweeërlei weg volgen. , De eerste is deze: Het verkeerde woord wordt onleesbaar gemaakt, zoodat er geen spoor van achterblijft. Echter doet zich hierbij het gevaar voor, dat de j. m. gaan naspeuren wat er gestaan heeft. Beter achten we t daarom e uitdrukking zóó door te halen, dat ze leesbaar blijft; dan keurt men af, doch prikkelt niet. Men wekt op tegen het kwaad te reageeren. Ook kan men, en wellicht is dat nog beter, niets doorhalen, maar bij elk voorkomend geval een kantteekening maken, heel gemoedelijk bijv in den trant: „Hier vergat de Schrijver het derde gebod” of met de woorden van den Catechismus: „God eischt in het zesde gebod, dat ik mijn naaste noch met gedachten, noch met woorden” enz. Lectuur a la Dik Trom. Nog één soort boeken vraagt onze bijzondere aandacht, we noemen ze boe-. J) Thans uit het fonds. K. ken a la Dik Trom van C. J. Kieviet omdat het heel moeilijk is ze anders aan te duiden. Over deze boeken loopt het oordeel al evenzeer uiteen, als over Jules Verne. Deze boeken geven beschrijving van jongenslevens met alles wat daarbij hoort. In dat laatste zit t bezwaar: moeten we hier spreken van verheerlijking van kwajongensstreken of slechts uitbeelding van jongensgeestigheden? Geeft deze lectuur een aantrekkelijke en vergoelijkende teekening van het ongebreidelde in het jongensleven? Of is die uitdrukking te sterk en moeten we spreken van: gezond realisme, dienstig om een goeden kijk te krijgen op en in het jongenshart? Zie, dat alles is heel moeilijk uit te maken, want wat een van onze adviseurs schreef: ,,Ik heb deze vraag (over dit soort lectuur) in een vergadering van vroede mannen besproken en de meeningen waren zeer verschillend”, dat is ook ons oordeel. De een zegt: „Van 't standpunt onzer Christelijke levensbeschouwing te veroordeelen , maar de ander zegt: „Ze kunnen niet veel kwaad doen . Hier leest ge: „Die kunnen we toch waarlijk heelemaal wel missen” en ginds: „Kieviet is mooi en dan onder zekere reserve: „Afraden durf ik ze niet”. Een criticus in een schoolblad zegt: „Wat uit zijn pen vloeit, kan haast ongelezen aanbevolen worden , maar een ander vaart uit: „Op ’t gebied van literatuur is dit soort jongensboeken van ’t zelfde allooi als de bioscoop onder de publieke vermakelijkheden... En zoolang er nog gerucht van klassieke tijden tot ons doordringt, zullen we voor de opvoeding van onze kinderen den blik omhoog richten, naar de wijsheid van Socrates en Aristoteles, in plaats van omlaag, naar de moppigheid van jou (dat is Dik Trom dan, Rapp.) en jouw gebroed”, i) De moeilijkheid schuilt bij deze boeken hierin: a. de grootste attractie voor de jeugd in dit soort boeken zijn de kwajongensstreken qua talis; b. de karakterteekening en het opvoedend element ontgaat den meesten lezers; c. de streken, als ze voor imitatie vatbaar zijn, wekken den lust tot navolging op; d. het kwaad wordt vaak in deze boeken verheerlijkt. Het hoofdbezwaar echter geldt een bepaalde karaktertrek dezer lectuur. Een onzer adviseurs zegt: „Ons volk is van nature een rebelsch volk en in deze boexen wordt al wat hoog staat vanwege de ordeningen en gezag heeft, in het spothoekje gezet”. De Heer J. Stamperius wijst er ook op: „Onze jeugd gaat om het zacht te zeggen, niet gebukt onder een te sterk gevoel van tucht... Trouwens, ook in de huiselijke opvoeding is dit gebrek aan tucht een verschijnsel, te bedenkelijker naarmate het algemeen is”, i) Nu zegt J. Kleefstra van de lectuur a la Dik Trom: „Het is de meest geraffineerde hofmakerij aan de vaderlandsche tuchteloosheid”.-) Al achten we deze uitspraak zeer overdreven, niet het minst omdat ze generaliseert, toch moeten we blijkbaar op onze hoede zijn. We meenen. dat al deze lectuur, zoo geliefd bij onze jongens, niet als geheel op den index behoeft te 1) J- Kleefstra. Suggesties II. Over kinderlectuur. De schoolwereld No. 10 Maart 1914 2) De schoolwereld Maart 1914. Suggesties. Over kinderlectuur. worden gebracht. Over het beste in dit genre wordt door onze adviseurs aldus «dacht- ..Ik kant mij niet tegen lectuur, die kwajongensstreken be scherft en deze laat zien, zooals zonden en verkeerdheden van een menschenleven in een roman, met hun gevolgen en vergelding . — „Ondermijning van het gezag is zoon groot woord. De jonge lezers critiseeren zelf meer dan men denkt en met verstandige leiding lijkt mij het gevaar niet^groot |n ^ ^ ^ ^ ^ lachen en vraag dan of de ondeugende Anton’of Kees niet werkelijk beter en aardiger gedaan had met zoo of zoo te ^Terecht zegt een hunner naar aanleiding van verschillend oordeel bij overigens vrijwel gelijkdenkende mannen: „Waar de meeningen zoo uiteenloepen is niets positiefs te concludeeren”. Ook in onze commissie was op dit punt verdeeldheid. Wat de een verderfelijk vindt, kan volgens een ander best e mee door. De heer Stamperius zegt er van: „Laai het kind. de aankomend knaap zich vrij uitleven, laat ze genieten van hun heerlijke jeugd. En kinderboek moge daarvan een blijden weerklank geven. Grappen, ondeugendheden, kwajongensstreken zelfs, ze behoeven uit de kinderlectuur met angstvallig geweerd. Doch het opvoedend element blijve aanwezig. Wat slecht is of verkeerd, worde niet als goed geprezen. En tenslotte: men make de taak der onderwijzers en onderwijzeressen met moeilijker dan ze reeds is!” Als regelen bij de beoordeeling zouden we dus willen vaststellen: a. elk boek moet op zichzelf beoordeeld worden: b als een boek goed of bruikbaar genoemd wordt, moet duidelijk aangegeven of er passages in voorkomen, die men meent niet voor zijn rekening te kunnen ne”ede kwajongensstreken mogen alleen worden voorgesteld als kwaad, waar- °PdSt afs de1 fout duidelijk over de schreef gaat, doordat óf inderdaad het gezag wordt aangetast, óf de kwajongensstreken vagebondage worden, of de geestigheid in flauwiteiten ontaardt, dan keure men het boek af. Hoe moeten de j. m. lezen. Een vraag van gewicht! Over ’t algemeen toch lezen de j. m. op glad verkeerde manier. Dat geldt al dadelijk van het teveel lezen. „Merkwaardig is de „leeshonger” bij sommige kinderen . Stamperius zegt: Zeker, Cats zegt: „Wie maar één boekjen heeft gelezen. Die placht een neuswijs mensch te wezen”. Maar het is ook waar, dat boeken verslinden voor den geest al even ongezond is als spijzen verslinden voor het lichaam. ... .... .Lezen is een kunst, die veel oefening eist. onder verstandige leidingi . 1 Lezen in z'n algemeenste beteekenis zou ik willen defimeeren als: het opnemen van in schrift gestelde gedachten, gevoelens, enz. Waaruit volgt, dat l) Fr. S. Rombouts in Opvoeding en Onderwijs. 3c jg. no. 5. 10 Maart 1911. het verstaan, het doorvoelen van het gelezene steeds op de voorgrond moet staan bij navraag blijkt, dat nog niet de helft hun eigendom geworden is. Waar de oorzaak ligt? In de natuur der meeste j. m. (trouwens ook nog wel van andere) om maar steeds aan de oppervlakte der dingen te blijven hangen, zich zo min mogelijk in te spannen en zich te laten gaan, waar de wispelturige nieuwsgierigheid lokt.” 1) „Of men weinig leze, maar grondig; of niet, maar dan met in-werking-stelling van alle krachten van ziel en verstand, het is altijd profijtelijker voor den geest dan het verslinden van een hoop onbeduidendheid; en voor de Kinderlectuur geldt dit even goed als voor die der volwassenen. 2) Goed lezen is vooral langzaam lezen. En daar schuilt het groote kwaad. Teveel en tehaastig lezen. Langzaam lezen leert nauwkeurig en nadenkend lezen. Het doet groeien in gedachtekracht. Velen lezen boeken, omdat zij te traag zijn om te denken. De ware lèzer zal rijker worden in denkkracht, omdat zijn lezen denken is. Wie dan ook gewoon is, zijn boeken te genieten door langzaam te lezen, zal telkens meer behoefte gevoelen om zijn boeken te herlezen. En de vrucht van 't lezen valt gerijpt, volkomen gerijpt eerst in den schoot van den herlezer. ’t Is dan ook een oude waarheid, dat men een schrijver nooit beoordeelen moet naar het aantal lezers van zijn boek, maar naar het aantal herlezers. Onze jongens kunnen niet lezen, ze lezen hun boeken o, zoo slecht. Taak der leiders (sters) en der K.V. en M.V. Daarom rust op den leider of leidster van de vergadering de taak, den j. m. te leeren hun boeken goed te lezen, dat is hun boeken te doorvoelen, tot hun geestelijk eigendom te maken. Bespreking der lectuur, vooral van die welke zich leent tot bespreking van een groep boeken, is daarbij hoofdzaak. Met de j. m. moet het gelezene aan de realiteit van het leven getoetst worden. De j. m. moeten vooral het schoone in het boek leeren vinden, niet alleen het litterair schoone, maar ook het psychologisch, het moreel, het religieus of ethisch schoone. Bepaalde gedeelten moeten daarom in de vergadering naar voren gebracht en voor aller oor herlezen worden, waarbij de leider zorge voor goede en zuivere voordracht. De leider (-ster) trachte het oordeel der j. m. over het gelezen boek te weten te komen, versterke den indruk door het boek gewekt, of verzwakke mogelijk schadelijke invloeden. Vooral ook moet de leider (ster) waarschuwen tegen het te haastig en te veel lezen en aan de j. m. duidelijk maken, dat toegeven aan deze beide kwade zaken den j. m. verlaagt tot slavernij en hen physiek en geestelijk schade berokkent. Zorg voor de bibliotheek. In zake de boekverschaffing door de K.V. en M.V. zouden we het volgende willen opmerken: *) Idem in Opvoeding en Onderwijs. 3e jg. no. 7. 10 April 1911. 2) Nellie. Over Kinderlectuur pag. 4. , De bibliotheek bevatte als bibliotheek voot allen, alleen boeken die aan a«e !• ”'^nen m venstreveerefbijzondet naar boeken onder het bereik der teC3h"A>sede K.V. en M.V. door nood gedwongen, voor haar leden^gebrnik z.^ re S ^«“dt^een der l’eiders vertegenwoordigen. Samen» inrichting en beheer der MM * ^ Elke K.V. en M.V. behoort een vast£ doen om de hooge waardij jare te bestemmen voordel>*kotheetD ^ ^ ^ geschiedt. zal van geregen aankoop van nj^^iS^B^p^“tolSede kracht, zorge Bij aankoop van nieuwe boeke . eenzijdig alle beschikbare gelden s= s»t— - - - - .T - bibliothecaris worden overgelaten, maar behoort te gescm bekendheid van het Bestuur met wat men zal opdoen. De bibliotheken bevatten drie afdfej“9“n d vergaderingen; deze afdeeling ^jsrrjssss ftsas -■— -**■ *—~ tf*n npbruike bestemd zijn, ac. . . i-,;-_«rr>toncrhaoDeliik karakter; b. boeken van puHu,au * * ' sssttss; - * ”*k,n - * "ol"n<1' r? merkingen: etiketten worden geplaatst onder aar den ruegnUerrrenbmaner0vPan de onderz.jde af. Daardoor kunnend of boffer:, en van denzelfden schrijver wel ^‘’^e gewonnen wordt, wijl meer ffntuTntn^rrr^rr de aanV der verzameling vee, prettiger is; één üjn vormen en mogen niet te diep d. de ruggen uu „-o,. Pinnen aeschoven worden; c. maandelijksche schoonmaak is ringen „^hibHothecaris, die zich voor Het beheer der bibliotheeK Geruste o.j — — het in orde brengen en houden der collectie en bij het uitreiken der boeken als hulp een bibliothecaris(esse) uit de knapen of meisjes ziet toegevoegd. De bibliothecaris zorge: a. voor netheid en orde in de bibliotheek; b. voor controle der boeken, die uitgaan en inkomen; c. voor een goed bijgewerkten catalogus. Voor het technisch gedeelte der verzorging verwijzen we naar de „Practische Leidraad” pag. 30—32 i) en de administratiemodellen van den heer Kok. 2) Een leider (-ster), die op de hoogte wil blijven van de soort lectuur, die door bepaalde j. m. bij voorkeur gelezen wordt (en ons komt die wetenschap zeer gewenscht voor!) kan dat in zijn lijst met nummers uiteraard niet zien. Hij legge daartoe een afzonderlijke lijst aan, waarin voor elk lid een paar bladzijden is gereserveerd. Daarin worden de nummers en titels der gekozen boeken telkens opgenomen, zoodat men langzamerhand een overzicht krijgt van de soort boeken, die de j. m. kiezen. Bij de samenstelling van den catalogus worde gerekend op aanschaffing van nieuwe boeken. Achter elke rubriek wordt ruimte voor bijschrijving opengelaten. Wenscht men de ontspanningslectuur ook in rubrieken te verdeelen, dan plaatse men de boeken in drie groepen, n.1.: verhalen met moralistische strekking, historische verhalen, reisbeschrijvingen. De populair-wetenschappelijke boeken deele men in naar de vakken, waarop ze betrekking hebben. De leider (-ster) behoort de boeken, die in de bibliotheek aanwezig zijn, door en door te kennen, opdat, in verband met zijn ,.kennis” van de jongelui, bepaald kan worden, welk boek voor een bepaald karakter meer of minder geschikt is. Bij bestaande bibliotheken, die bijna altijd rijp en groen (soms ook wel rijp en rot!) herbergen, worde: a. reorganisatie aan de hand van ons rapport en onze lijst zoo spoedig mogelijk ter hand genomen; b. voor zooverre het boeken betreft, die niet in onze lijsten werden opgenomen, wijl ze uitverkocht zijn en niet of althans vooreerst niet in herdruk komen, worden die aan de beginselen, in ons rapport neergelegd, getoetst; c. bij twijfel omtrent de geschiktheid van een reeds aangekocht of alsnog aan te koopen boek, worde deskundig oordeel gevraagd; de commissie uit ons Bestuur, daarvoor aangewezen, is ten allen tijde bereid van advies te dienen. *) Uitg. Bond v. G. J. O. Prijs ƒ 0.60. Verkrijgbaar Bondsbureau, Bazarlaan 46, Den Haag. 2) Idem of bij D. Mijs te Tiel. aanvullende beschouwing over „avontuurlijke BOEKEN”. RAPPORT inzake Lectuur voor jonge menschen", speciaal voor boeken die de fantasie prikkelen, uitgebracht aan den Bond voor Gereformeerde feugd-Orgamsatie. I. Theoretisch gedeelte. In het rapport over „Lectuur voor jonge menschen", dat uitgebracht werd den 24sten Mei 1915 te Utrecht, werd een nadere recensie aangekondigd van avontuurlijke verhalen. Het bestek van het toenmalig rapport, alsmede de omvangrijke arbeid die verbonden was aan de samenstelling van de lijst van gerecenseerde boeken, lieten niet toe „verdachte" schrijvers te gaan napluizen. Er werd volstaan met het aangeven van een algemeen oordeel. Hoewel dat oordeel allesbehalve gunstig was, werd de mogelijkheid toch gereserveerd, da bij nauwkeurig onderzoek meerdere zoogenaamde avontuurlijke verhalen geschikt zouden blijken te zijn voor onze jonge menschen. Echter werd toen vrij scherp geoordeeld dat in de bibliotheken onzer knapenvergaderingen het bedoelde genre zeker niet mocht worden opgenomen. Den 9den Juni 1919 werd een meer uitgebreid rapport uitgebracht over dezelfde materie, In de inleidinq" deelde de toenmalige commissie het volgende mede: Alvorens nu uit te gaan op onderzoek om stuk voor stuk de dusgenaamde avontuurlijke verhalen te gaan lezen, heeft de commissie die in haar samenstelling sedert 1915 zichzelf gelijk gebleven is, gemeend zich rekenschap te moeten geven van de navolgende vraagpunten: le. Hoe hebben wij te denken over de fantasie van den knaap als psychologisch verschijnsel? , 2e. Welke positie hebben we als paedagogen tegenover de fantasie in te nemen als we waarlijk leiding willen bieden? , . . 3e. Hoe oordeelen we over het vraagstuk der lectuur in verband met de fantasie? Na beantwoording dezer vragen heeft de Commissie een stel avontuurlijke verhalen als type onderzocht, aleer zij zich ging zetten tot beoordeeling stuk voor stuk van wat zich als fantastische lectuur in de boekenwereld geregeld komt aanbieden. , . . De rapporteur der Commissie, de heer Francken, ging toen als volgt voort: De fantasie van den knaap. Laat mij, voor ik U het resultaat van het onderzoek van de Commissie mededeel, mogen beginnen met eenige beschouwingen omtrent elk der drie bovenqenoemde vraagpunten, die de Commissie onder de oogen zag. Uiteraard heeft de Commissie zich bepaald tot den knapenleeftijd, dat is de periode die aanvangt bij het 12e a 13e jaar, en die vrijwel eindigt op 16, 17 a 18 jarigen leeftijd. Op pag. 143 van zijn bekend werk „De opvoeding der rijpere jeugd” zegt Prof. Bavinck van de fantasie dat zij is een vorm van geloof. En inderdaad is zij dat voor onze jongens. Zij leven in de knapenperiode veel meer in de toekomst dan in het verleden. Hun fantasie kleurt die toekomst met de schitterendste verven. De lichtende toppen der bergen in de wereld der idealen lokken tot klimmen, tot energieke inspanning. Met hun ideeën zien zij kans wereldbeschouwingen tot stand te brengen, en lag het alleen aan hen, de wereld zou er binnenkort heel anders en heel wat beter aan toe zijn. Dat geloof nu in een betere toekomst, waarin zij zichzelf in het perspectivisch geheel zien als alleen groot en veelbeteekenend, bewaart hen voor vertwijfeling als ze met den scherpen kant, den wreéden vorm van het leven in aanraking komen. De fantasie houdt hen in evenwicht. De schoone gave der fantasie bezit de mensch als beelddrager Gods. De fantasie is ’s menschen scheppend vermogen, de producten der fantasie zijn geestelijke scheppingen. Niet alsof de fantasie den mensch in staat zou stellen iets uit niet-zijn tot aanzijn te roepen, maar in den overdrachtelijken zin van het woord stelt de fantasie den mensch in staat voort te brengen, te produceeren. Echter ook juist in deze schoone gave komt zoo duidelijk de ontzettende val des menschen aan het licht. De fantasie kan zich stellen in dienst van den leugen, of, meer in het algemeen gesproken, het scheppend vermogen van den mensch kan zich tot objecten formeeren, dingen en verhoudingen, die zondig zijn. Daarom ook moet op de ontwikkeling der fantasie de tucht van Gods Woord toegepast, de leiding van Gods geest is hier allermeest en allereerst noodig.” De fantasie ontbreekt op geen enkelen leeftijd. Maar zij werkt niet bij eiken leeftijd gelijk. Bij het jonge kind uit zich de fantasie in het metamorfoseeren en kinderlijk idealiseeren van het concrete. Het kind behandelt zijn pop als levend wezen, een rij stoelen wordt een spoortrein, een eind knuppel wordt hem een vurig ros, dat steigert en stampt, en als het de sporen voelt in ijlende vaart den koenen ruiter langs velden en beemden voert naar het einde der wereld. Bij den knaap en bij het meisje is de zaak iets anders, in zeker opzicht zelfs veel anders. Zoo omstreeks het tiende jaar begint er in het leven van het kind te komen dat eigenaardige, waardoor het blijk geeft, niet meer tevreden te zijn met dat simpele, dat alleen maar te tasten en te schouwen valt, — het wil somwijlen ook eens komen tot den zin, tot de beteekenis der dingen. Met de jaren elf en twaalf neemt deze neiging sterk toe. De jonge mensch begint te beseffen, dat er in de wereld meer is dan datgene, waarover hij of zij tot dusver heeft gedroomd. Daarbij komt, dat eerst thans de j. m. tot het besef komt, dat hij een persoonlijkheid is, en dat hij een „ik” heeft. Want evenmin als ik geloof, dat het kind zichzelf pas onderscheidt van de buitenwereld op het oogenblik waarop het begint met „ik” te zeggen, evenmin doorgrondt het kind de beteekenis van dat „ik” zoodra het dat woord gebruikt. Het duurt tot in den tijd van de derde levensperiode, vóór het tot de ontdekking komt, dat er in het „ik”, in de persoonlijkheid, diepten zijn, die aan de persoonlijkheid juist de beteekenis van het eigen type geven. Zoo van at het j. m. in deze jaren aan met het zoeken naar hetgeen achter de tasteliike dingen ligt. Straks na het dertiende jaar zal het zich ten volle overgeven aanhet andere, en daarin zijn kracht zoeken. Maar dat brengt ook als vanzelf mee, dat het jonge mensch nu reeds begint te verstaan, dat e iets in hem komt, dat een voorbereiding van zelfstandigheid is. Hi) zal eens op eigen beenen moeten staan. Eens zal hij moeten worden losgemaakt van vader en moeder. En in dat besef komt er iets van de wankeling van de oude ver tr°Waet‘nufhet wezenlijke type van de jonge menschen uit de eerste periode, waarmee we in aanraking komen op onze vergaderingen. Ze ziin als gezegd, in den tijd van overgang van de 2de—3de periode, uat wil zeggen dat zebeginnen te zoeken naar de begrippen; dat ze de zaakvoorstellingen daarom langzamerhand minder de aandacht geven, en g Toeken naar de woord-voor stelling. Vandaar de wondere dingen b„ deze groep als- wat is dat een gek woord, wat is dat nou: „p-o-o- . v.aaro o o o-k ” enz.; vragen als: waarom heet dat zóó vragen waarmee de Lder wel eens zit, maar die voortkomen uit de hang van zulk een jongmensch om de woordvoorstelling te grijpen en die in den regel aanle.dmg kmmen z tot de mooie paedagogische handeling van het leeren zoeken naar het begrip. m' m■ 21ch ™an en vrouw gaan voelen. Zij fantaseeren rirh lianen 4M, e<;!1S aIti,d hun ideaalwereld zijn. Fantasiebeelden en idealen , f 9. ’ ® Ult elkaar. Het fantasiebeeld is het bewonderde, maar niet altiid « “Sr 'rvr»*■* —“ K*S g . „Die Sterne die begehrt man nicht, man freut sich ihrer Pracht" te kunnen a eddr V3n het k m' Ziin dikwiils het "hddel °m deze wereld vreeselijk slechTze ^bh"5 ™n ‘6 ’*** VI'nden 9ew°°nlijk de wereld sen,K slecht. Ze hebben er behoefte aan om zich een ideaal-wrreld h, Bavinck ^ ^ S'ech‘hede" afwezi9 *«»• Terecht schrift ^dan ook deze f kt Z1,n ”De °Pvoedin9 der RijP^e Jeugd” blz. 143): , Men zie op periode” Sle "let mmachtend "eer en onderschatte hare beteekenis niet. In de hardlf 4 “ de Jon9ens en meisjes voor het eerst kennis krijgen van de dheid en ruwheid van het leven, van de gebreken en fouten, die ook wie over hen gesteld zijn, aankleven, houdt de fantasie hen in evenwicht en bewaart hen voor vertwijfeling. In het verleden en heden moge de zonde machtia riin vaJldooir ^ ^ °Verwinnin9 in den schoot- D" fantasie is een vorm Het is hier de plaats om te gaan vragen naar het karakter en 4» u . i van de fantasie. De fantasie heeft ongetwijfeld grootebetekenis lZe■ is geestehjke werkzaamheid waardoor de voorstellingen die we bezittenveranderd worden gereproduceerd. Maar dan niet in dien zin daf Ao 1 sluitend het resultaat is. De fantasie brengt wel ni^’^t^S'”^ daarom nog geen leugenachtige voorstellingen. Immers de bedoeling van de antasie is, die voorstellingen los te maken van het objectief gekende9De fan on 49“ft sPO"tane vorming van grootheden, die het karakter missen dat ons denken altijd aan de dingen geeft. Dikwerf hebben de fantasiebeelden dan tevens de bedoeling om bij wijze van intuïtieve visie op het leven oplos n”l?r4Vaiï.bePaa de raadselen te 2°eken- Scheppende fantasie en wetenschappelijk denken zijn zeer nauw aan elkaar verbonden. Iemand zonder fantaste kan nooit uitvinder zijn. Iemand zonder fantasie is nooit een .... denker. Wetenschappelijk denken is alleen daarin maar van gewone fantasie verschelden, dat het een eigen richting heeft en een bepaald resultaat PM, „ * „„ We kunnen dan ook wel zeggen dat aan elke qeesteliike h.-in4„l,„„ jdoen, met heel onze persoonlijkheid, een zekere verbeelding ten nrnn.j9i iC,.We Immers ook bij onze wilshandelingen ligt dikwijls de impuls in datgVne wat we door onze verbeelding reeds als resultaat van onzen wil zien 4 verbeelding heeft een eigenaardig instinctief karakter. Immers niet dooTrede! neenng, maar door wat we zouden kunnen noemen een gedachte int» .• instinctief optredend functioneeren van bepaalde voorstellingen, wordt de fan" tasie geleid. Achter de wilsvorm van de fantasie, de z.g. scheppende fantast staat dan ook het subconsciente zieleleven, het spontane, datgene wat we een vorm van inspiratie zouden kunnen noemen. Het is bekend dat velerlei uitvindingen te danken zijn aan een z.g. „gelukkig toéval”; een vallende appel, een slingerende lamp, enz., spelen in de gesc ledenis van de ontdekkingen telkens een rol. Nu is alleen maar het dige dat er millioenen appels gevallen zijn en duizenden lampen hebben 9®' slingerd, en dat eerst Newton zijn gravitatiewet aan die vallende appel o dekfe en dat eerst Galilei aan de slingerende kerklamp de slingerwet vond. Bij hen juist was de altijd bezige fantasie op het bepaalde verschijnsel gericht. Zoo kunnen we dus zeggen dat we de fantasie beslist noodig hebben al middel om geestelijk te functioneeren. Maar tevens kunnen we begrijpen da de paedagogische waarde van de fantasie niet mag worden onderschat. Enkel met kennis en wilskracht komt men er in het leven niet. De geestehjke waarde van de fantasie, waaraan P. Oosterlee zulke uitnemende woorden wijdde (pag. 115 v.v. van zijn „Over de fantasie in het kinderleven ), mag door ons met worden onderschat. n Terecht zegt Oosterlee dat meer dan eens scheeve oordeelen werden geveld omdat men niet in staat was een beeld te ontwerpen van de werkell>kka borgen achter den schijn die voor oogen was. Er bestaat dan ooit, zooals C terlee terecht opmerkte, een nauw verband tusschen fantasie en geloof, in alqemeenen zin. . . t In de fantasie ligt het element van het zich overgeven, en juist die overgave aan het andere dat we als beeld bezitten, maakt het ons mogel.jk het leven on- aemeen te verrijken. r Voor de ontwikkeling van de fantasie is dus noodig dat er een atmosfeer wordt geschapen die die houding van de overgave mogel.jk maakt Nu brengt uit den aard der zaak die fantasie waar zij optreedt in het kinderleven, speciaal in de periode waaraan we onze aandacht hebben te wijden, groote gevaren mede. Maar vergeten we niet dat het aanschouwen het waarnemen, het hooren, het zien, het kennen op zichzelf evenzeer groote gevaren mede kan brengen. Wanneer onze God aan het kind de fantasie gegeven heef als één van de levensvormen, dan is het noodig dat ook die fantasie wordt 9elEn nu willen we er nadrukkelijk op wijzen dat één van de 9™°tste gcvaren voor het fantasieleven deze is, dat het kind wordt misdeeld ten opzichte de verbeelding. Oosterlee merkt terecht op: „Welke beteekenis behoedzame leiding voor de fantasie heeft, blijkt uit de sexueele afdwalingen juist b>!je en. die. in hun jeugd van verbeelding misdeeld, deze in de puberteitsjaren plotseling in zich voelen oplaaien. Dan wordt roode passievlam, wat ook rein offervuur zijn kan. De groote energie van het motorisch element in de voorstell. gen, die de fantasie doet ontstaan, maken deze tot een ontzettend gevaar, als ze, onder den invloed van hartstochten gekomen, versterkt wordt, en daarna deze versterkt. . . Vroeg ontwaakte erotische neigingen bij kinderen hebben haar oorzaak met altijd in physische prikkels, maar ook wel vaak in een verbeelding, die een surrogaat zoekt voor het gezonde voedsel dat men haar heeft onthouden. Zoo kunnen we dus zeggen dat aan de fantasie het echte voedsel niet mag worden onthouden, en zoo komen we dus ook tot de vraag omtrent de beteekenis van de avontuurlijke romans. Vooraf willen we echter nog opmerken, dat er bij sommige kinderen ook een soort hyper-fantasie bestaat. Het spreekt vanzelf dat krankheid zich op elk terrein van het psycho-physisch leven kan openbaren. Dus is het ook te begrijpen dat Ziehen zijn studie omtrent de hyper-fantasie kon maken en de kenmerken van deze hyper-fantasie kon vaststellen. Nu zijn zulke kinderen abnormaal. Evengoed abnormaal als imbecillen en debielen, al zijn ze maatschappelijk ook soms beter bruikbaar. Maar natuurlijk kan, met het oog op dezulken niet een rapport worden samengesteld, en wij meenen dan ook in dit rapport ze te moeten uitschakelen. Wanneer we dus handelen in dit rapport over de fantasie van de normale kinderen, dan hebben we als eerste gegeven dat de fantasie niet eenzijdig mag worden onderdrukt, maar dat zij moet worden geleid, en dat we moeten trachten die leiding zoo veel mogelijk te doen beantwoorden aan het doel van de opvoeding. Zoo komen we vanzelf tot onze tweede opmerking, dat het vermogen van de fantasie in de opvoeding niet mag worden geïsoleerd en eenzijdig ontwikkeld. Immers elk isolement en eenzijdige ontwikkeling van een bepaalde functie brengt onevenwichtigheid, doordat het een verzwakking van de andere functies tengevolge heeft. En nu kan in verband met deze dingen uit den aard der zaak wel gezegd worden dat meerdere intellectueele begaafdheid, en ontwikkeling, meerdere intelligentie, meerdere bevattelijkheid voor verstandelijke indrukken, ook een sterkere voeding van het fantasieleven toelaten. In het algemeen kan gezegd worden, dat hoe ontwikkelder een jongen of een meisje is, hoe meer hij of zij ook fantasie-spanningen zal noodig hebben en zal kunnen verdragen. Toch mogen we ook dit weer niet te eenzijdig voorstellen. Immers, zoodra we deze dingen uit elkander halen, loopen we groot gevaar de spontaniteit van het leven uit het oog te verliezen, want het is meermalen voorgekomen dat vooral ook op het terrein van het zedelijk oordeel, een opzettelijke scheiding van de levensgebieden en een min of meer mechanische toediening van idem zooveel fantasie tegenover idem zooveel verstandelijk inzicht, tenslotte leidde tot het geheel onevenwichtig maken van het leven. Men vergete niet dat vooral bij kinderen een spontane beleving is van sommige relaties, die toch eigenlijk weer niet met ons begrip van intelligentie, begaafdheid enz., te dekken zijn. Toch moeten de kinderen eraan gewend worden hun verbeelding en hun oordeel onder controle van de werkelijkheid te stellen. Dit nu kan in de eerste plaats geschieden door te zorgen dat die terreinen van de fantasie, waarop de werkelijkheidscontröle vrij moeilijk is, zoo weinig mogelijk door het j. m worden betreden, door de fantasie te leiden naar een terrein waar zij wel tot groote activiteit komt, en tegelijkertijd te helpen de algemeene intuïtieve fantasieinstelling te vormen. Immers de fantasie is ook oorzaak bijv. (zooals Oosterlee het beschrijft) van het onbetrouwbare getuigenis. „Zoolang hierbij geen immoreele factoren in het spel zijn, doet men, naar mijn meening, verkeerd, zich van de kwalificatie leugen te bedienen. Stanley Hall vond den laagsten’ trap van zedelijke ontwikkeling immers juist bij hen, die wel waarheid van onwaarheid ... un tiisschen oDzetteliike leugen 1 r»nHf>r«trhpirien. maar geen veiatuu — en niet gewilde onnauwkeurigheid. Kinderen, die protesteeren ats een n der zinnen steeds meer overwegend gaan worden. Want al kan op het and avaan„SPm:5ef.n'de prteple^tÏÏdot, een gerechtelijke aardig dat wat we in het leven onzer jonge menschen aantretten in VaOmgekeerd1 is ‘het"nif^chte^ook waa^da^e^n3goed ^avontuurlijk boekje fantasie kan leiden van de sexueele gedachte af en zoo het jonge mensch voo veel kwaad kan behoeden. . , , ( r;nf4«! is En nogmaals herhalen we dat de fantas,e op zichzelf een gave Gods . nuttig, ja noodig voor een harmonische levensontwikkelmg. Een belangrijk verschijnsel mag verder onze aandacht:Tf/omT flrmede .»....... i»..™. •'« maal voorkomende neiging om de dingen waarvan zi, lezen zich te intellShis ÏTta dafdoor het “aar ^ aan ic , , reiC dat door het *e2en van avontuurlijke vprhalon j.v* zelfs ónmogelijke toestanden voorstellen, toch de fantasie de beschAkinaT”5 over he vermogen om tallooze feiten en situaties te combineeren een ve ™ dat 2„ later in het leven dikwijls zullen noodig hebben Ve™9en tuii jonge: menschen wier fantasie tusschen twaalf en zestien iaar „• * i doende stof ontving en niet voldoende werd geprikkeld worde! non> schen die zich snel in moeilijke situaties weten te redden worden ook'n'Td' menschen die op handige wijze van bepaalde situaties weten gebr!,k te mat Zoo willen we dus zeggen dat de fantasie van het ionae ml! g worden geprikkeld, evenzeer als het denken en het willen mtet tnrd pnkkeld opdat deze functies als zoodanig tot volle ontplooiing komen “ 9e’ Daarbij moeten we ook weer met andere verschijnselen reketen Wel is er m sommige perioden van het kinderleven een neióinc . hypertrophie (het overmatig voedsel geven aan) van de fant 9 ? aar de bepaalde andere functie. Toch zal in'den regd daarom nl dTolr^t aan het jonge mensch ontnomen moeten worden om deze functie 1 heling te brengen. Onze jongens van ongeveer 15 16 iaar , ontwik- nalisten. Zij willen alles door hun denken uit elkaar halen Ma niet dat nu die j. m. maar de gelegenheid moet toornt om"1TF* Neen, er ligt juist in de tendens die we bij hen ontdekken een n t h'1' si ■■ «i «i.. Sis rit s ^i^fF°^^3eaaa,^^°I^:n^33na^^3nteC^°tn^°uden niaar bi^he^2 aV°ntUUr: van deze avontuurlijke boeken moeten we leiding géven N hef Z'9311 2elf ^t het mogelijk is dat ook in die avontuulke boeken d?' 'f T' aanwezig is. Op zichzelf lijkt ons dat geen bezwaL i,tt de,neUtrale sfeer menschen nog niet in staat zijn om de diepe gedachte va °”dat„on2e )on9e Gods" te doorleven, en zij o!k knikkeren en dammen sioe! spelen in de voor hun bewustzijn absoluut neutrale sfeü ^ r0°vertie ren geven hen in diezelfde sfeer te doen zijn b , het lezen v 9ee" ^TT boek dat hun fantasie prikkelt. ' ^ Van een avontuurlijk Natuurlijk is hier bedoeld het „echt neutrale" boek Ook hier zijn grenzen natuurlijk. Ook hier moet leidinn „„ Maar het feit op zichzelf, dat het jonge mensch wordMndel g “ W°rden' kelijke wereld, is paedagogisch niet alleen niet gevaarliik ” v™ °nwfr' gogisch van groot nut zijn. gevaarlijk, maar kan paeda- Wel moet natuurlijk rekening gehouden worden met het feit de j En dit niet alleen bij de fantasie, maar op alle terrein! 1 ^ , leven. Dat nu echter de zonde zich steeds het eerst m!e!t V 9eesteli*k jonge menschen met hun fantasieleven op sexueel “eester maakt V3n °nze dat alles wat middel kan zijn om de gedachten va! hef0 ^ duidel9k ^ dankbaar moet worden aanvaard. h 1 Sexueele af te leiden, Daarnaas* moeten we echter weer wel in het oen j prikkelde fantasie een algemeene instelling kan worden ^"'d^ °Ver' een nadeelige w erking van de lectuur kan ontetaMlmm^f"^ °?k Weer menschen uitsluitend in de fantasiewereld gaan leven kom “/j" 1 van het verslaafd-zijn aan datgene wat fantasie is, en komt de eenzijdige ontwikkeling, waarover we boven reeds spraken. . , . Gelijk we ook reeds zeiden, moet de werking van de fantasie zeer nadrukkeliik worden geleid door den opvoeder of den jeugdleider. Voor dat leiden is het zeer dienstig dat eenerzijds de fantasie stof krijgt in den vorm van spannende verhalen, maar dat anderzijds deze spannende verhalen met de jonge menschen worden besproken. Daarnaast is het dus nuttig alleen dan verlof te geven aan de jonge menschen spannende verha en te lezen indien zij ook intellectueel bezig zijn, en tevens bereid zijn actief op te treden. Onze jonge menschen moeten niet alleen lezen en leeren, maar ook wat doen. Zoo wordt de harmonie bewaard. II. Practisch gedeelte. De voorafgaande beschouwingen hebben genoegzaam aangetoond dat er op dezen leeftijd behoefte bestaat aan voeding der fantasie^^dVheTeen! reproduceerende fantasie op den voorgrond treedt. Al lezende komt ea aanschouwde voor den geest. Maar vanzelfsprekend is de verbeelding niet enkel reproductief. Ze is ook productief. Ze toovert a.h.w. nieuwe dingen. Ze vervormt! verandért, combineert en „schept”. Wijl materie aanwezig is. is van eigenlijk scheppen natuurlijk geen sprake, maar toch ontstaan nieuwei voorstellingen en begrippen uit deze combinaties die in een „tooverland voere . Ook op dit terrein heeft de zonde ontwrichtend gewerkt. Daarom is er naast fantasie bij de gratie Gods, er ook eene „bij de gratie des duivels . En deze fantasie is eigenlijk nog gevaarlijker dan bijv. het aanschouwing beeld der bioscoop, hetwelk immers een visueele begrenzing heeft - wijl ze bij het eene kind veel sterker werkt, dan bij het andere en tot op zekere hoogte ongelimiteerd is, als het het avontuurlijk boek betreft. Strenqe keur op dit soort boeken is daarom noodig. Vanzelf stelt die keur ons voor de beantwoording der volgende vrage : 1. Wat lezen onze jongens en meisjes van 12—16? 2. Is er onderscheid voor jongens en meisjes ? 3. Welke keur is door deskundigen aangelegd, speciaal wat de Karl May- lectuur betreft ? , „ . . 4. Welke keur is voor het genre „avontuurlijke boeken aan te leggen do ons als leiders van de opgroeiende verbondskinderen . 1. Wat lezen onze jongens ? Het komt ons na onderzoek voor, dat wat het meest-gel^ene betreft, vr.jwe de volgorde kan aangenomen worden die Het Kind (1928) g . • •• a. verhalen over het Indianenleven (speciaal May; Cooper en Aymard zijn b. geschiedkundige verhalen (vooral waarin gevochten wordt door zeerovers en andere bandieten (Kievit, Been, Louwerse, Marryat. Penning); c. boeken over sport- en vlieghelden; d. verhalen over kwajongensstreken (Dik Trom-lectuur. Pietje e ): e. ernstige verhalen over het jongensleven (Keteltje Serie; Jaap Hol ), t- boeken over ontdekkingsreizen (zoo herleeft Jules Verne weer); g. natuurboeken (b.v. Heymans G Thyssen, William Long, Jack London); h. zelden of nooit: meisjesboeken, sagen, mythen, legenden en vooral qeen wetenschappelijke lectuur. Voor het 15de levensjaar worden geen romans gelezen. Daarna komt de kentering. De jongen komt critisch tegenover May te staan, ziet het rammelende van den opzet, ergert zich aan de bloederigheid. Vooral gaan Long en Amundsen etc. daarvan de plaats innemen. 2. Wat lezen onze meisjes ? a. boeken over het meisjesleven in zijn eersten bloei; b. tengevolge van het vroeger rijp zijn is het romantische element vroeger geliefd (14 a 15-jarige leeftijd) dan bij de jongens; c. grappige jongensboeken zijn matig in trek; d. historische werken doen nog minder opgeld; e. van avontuurlijke boeken als May houden zij niet. Vandaar ook de typisch-vrouwelijke afkeer van Ida Heyermans van dit soort lectuur. Uit deze gegevens blijkt duidelijk, dat we dus ons rapport over avontuurlijke ooeken speciaal voor de jongens bestemd moeten zien. Hierbij nog een opmerking. Deze nl. dat het fantastische door de jonqens gaarne gecombineerd wordt met het technische. Als typisch voorbeeld noemt de commissie ,,De Zilverschedels” Dit is een Deensch bekroond jongensboek: de jongens kozen het zelf als het avontuurlijke boek. Een waanzinnig professor gaat teleurgesteld uit het gecultiveerde Europa en weet in Azië wilden te vangen, die hij door een geniale bewerking van zilveren schedels voorziet, met het gevolg dat de nieuw-geformeerde wezens absoluut willoos worden en precies doen wat de waanzinnige prof. ze gebiedt Met het leger der zilverschedels wordt dan een poging gedaan om het oude Luropa te veroveren. Het boek, dat voor ouderen een aaneenrijging van krankzinnigheden is (ook „Het Kind oordeelt in gelijken geest) wordt door de jongens mooi gevonden Unze eigen jongens vonden het wat mooi en slikten genoeglijk al den onzin — ook technisch — die er in stond. Dat het technische trekt bewijst ook wat Daalder opmerkt als hij vertelt dat Jules Verne weer in eere komt. De jongens vinden inderdaad nu nog Verne prachtig. Juist doordat deze zijn tijd technisch decenniën vooruit was Alvorens eigen oordeel te geven is het oriënteerend te vermelden hoe anderen over het avontuurlijke boek denken. En dan denkt de commissie aan het boek in dit genre: de Karl Mays Het moge geen verwondering wekken dat wij zooveel aandacht aan Karl May schenken. Het komt ons voor dat we door meerdere citaten te geven onzen leiders het best duidelijk maken waarom ook wij ons tegen opname in onze bibliotheken moeten verklaren. , • rtr-ftmr 7975 Bond v. G.J.O. A. Kappori Ongewenschte lectuur. ^ over in het onnatuurlijke; Bezwaren: a. de fantasie s aa Indianen- de schrijvers zijn b. vele dezer verhalen zijn onwaar b.)w 1934) en Indianen meestal nooit zelf er geweest (Karl May wei als zij teekenen hebben nooit bestaan. kindeien geschreven maar c. onderscheidene dezer boeken zijn me gebracht; door zekere uitgevers als kinderlectuur m den handel g^ ^ ^ d. deze lectuur zoo vol wreedhei „^happen op te wekken, mensch door wraakzucht e 91 „rrichtiqheid maar heeft gee De Commissie maant derhalve tot groote voorzichtig gelegenheid tot afzonderlijke beoordeelmg. B. Oordeel P. van Nes Czn. (In: Wat mogen en moeten onze jongens en ^i^Sdelijk afkeurend. Als in een enkele romanman den menschen worden neergeschoten 9d“n voelt ge dat zulke boeken de jeugd vele andere wijzen worden -shan e U voe g brengen in een sfeer en wereld d'£ ”/ ® ’rift Nov. 1932): C. P. H. Mnller-Rotterdam (m het ’fch kenmerkt door sensatie en Hij is tegen het moderne jongens o De vrededwinger", hetzelfde boek pseudo-moderne techniek, t Gaat hier ove „ ^ kwaad heeft waarmee Ida Heyermans het destijds in „lijd gehad. . j schriiver door allerlei gruwelijke mid- Een dol-fantastisch boek, waar ’eldvrede weet te bewerken. (Dit i«“'" — “““ - D"“" - v S/lifÏÏÏÏ» (p... »». In zijn „lectuur en de rijpere ) 9 A,cott en de jongens met meisjes mogen een tijdlang wep£ j dig. En vormend ook. voordat ^e^de^verantwoordelijkheid^op die zulke dingen zegt Eigenlijk — gaat hij vo° Verleiding-bedrog-bedwelmende minnedran- lïrSSPK»»- j K2U. a- o-— „ .. . U r m„iit Directrice van de afd. Kmderiectuu Vj. iviej. n- )• — theek te Rotterdam schrijft ons: onderscheid tusschen de series van v£ - “BMM - *——— bts,?™"'" '* -*» <»•*— * «j r‘r«5£%En"SEI=iBisï“! zijn uitgegeven). ' ocnoonebeek in Laren H. Mej. Ida Heyermans staat afwijzend tegenover deze 1 . E,ïïiss.r IZ" b"pr'k'"» ■D- ^is," ïrr; z »•f°p> “ kinderlijke mentaliteit. Acht het voorts een voordeel da n d V', primitieve menschelijke deugden gematerialiseerd worden, bj'v ” “ “ speurzin, organisatietalent, ridderlijkheid en last not least hn m ‘f f'!6’ moed. Zijn ervaring is, dat voor jongens van dezen ’ waarin niet al te veel nonsens voorkomt, wel veel S„I ^ Ur noodl9 is’ gezond idealisme en een ferme dosis heldhaftigheid.P 9' practisch cn ,,Slagen we er niet in die te vinden of te schrijven Aar> 1 de voetbal, zesdaagsche, film en balzaal niet meer on. ’ d kUnnen W£ te9en Opportunisme? Gedeeltelijk, maar toch ook en misschien 1 ■ j plaats werkelijk paedagogiek. D.e net als bij MontessoriaanTt-1" ^ TT wat zich in „de gevoelige periode" openbaart.” insluiting zoekt bij poozingPzoeken bij d'lt^refc^Is'v"n aïn^ma ^ ^ ^ Uren Ver' adolescenten. Ons lezen is ontspanning, geen spann” ^ ^ Daalder besluit met te concludeeren, dat er aroom hLi t. . spannende volkslectuur, zoowel voor pubers als groote metchen.3" 9eJ°nde' J. Hendrik van Tichelen. Konservator van het SteHM.il, c u 1 Antwerpen, in: Over boeken voor kinderen wiidt e dl,k ,Sch?° ™USeum te avontuurlijke boeken en zegt o.a.: ’ 1 n apart hoofdstuk aan de Meisjes grijpen naar het sentimenteel-romant.mh» , lijke, maar de jongens laten zich gemakkeliiker he“ ' 1 vr°uwelijk-hartstochteaangedurfde. soms roekeloos-gewaagde het h J ^ ” het krani9 Nu vraag, H. v. T. als eerste vereiscMe v” het h a“ïdJbevoch‘“ebehoort, dat het niet avontuurlijk zij enkel om hef dat ‘0t dlt 9enre een gedachte, een streven in zij/een bewuste wil dLrh° 7’ ^ dat “ °°k ontwikkelend en dus opbouwend blijkt. ™een oopt' dle ten 90ede Hij acht dit zoo noodig omdat deze lectuur soeciaal a 200 diep ingrijpt. Zoowel een beslissende invloed ten ó A^ pubert,eitsPe«°de hebben. mvioed ten goede als ten kwade kan Onder de z.i. verwerpelijke auteurs zijn- WörisWf u . Henty en vooral Karl May! O, die zelfbewuste heWh (r;Ma^ne Reid- Ferry, Hn dan volgt de zin, reeds door P. v. Nes Czn ^-arl May vooral! (zie B.). ‘ aan9ehaald over moord enz. Deze boeken leiden allen tot de echte prikkellectuur als Buffalo Bill etc K. Cornelts Veth noemt zelfs de Jules Verne T , een litterairen van Münchhausen". ” eu9enachtige verhalen van r ra. 7 r K. v. Bruten promoveerde in 1922 op proefschrift: Lektuur- 'ZHrLX’s.'s’.tsrï..... a« v- blijkbaar nog te onzelfstandig eigen meening te zeggen. M lohannesson. Was sollen unsre Jungen lesen (pag. 17). Vetooid oowe/de zeeromans van Wörishöffer als May, oP grond van het fe.t dat deze ? bXt S anlïyse evenmin psychisch als logisch waarheid bevatten en m d.t 'i opzicht de Dedective-romans gelijk zijn. ;i N. Het Karl May-)ahrbuch 1918. verdedigt May’s werken tegen de vele 1 aanvallen. „t .w» hnnks 1 have learned the O Stevenson Memories ana trans, wui u. . , als Daalder). ,T P Gardner and Ramsey. A Handbook of childrens literature. Negeeren MaPy absoluut in de kinderliteratuur, hoewel ze een groot aantal boeken over Indianen aanbevelen. . „ v. , Q A. ƒ. c. van Seters heeft drie groote artikelen geschreven in Het Kind no 3 4 en 5 1920. Deze neemt May in bescherming tegen N. v. Hichtum. (Eigenaardig: weer n vrouw die protesteert tegen de bloederige May.) Tenslotte rest ons zelf conclusies te trekken, die moeten dienen als maatstaven ter beoordeeling dezer lectuur t.o.v. hare geschiktheid voor de aan onz is voor alles Emotioneel. Maar hij is als een stortbeek, -gedamd aan aUe kanten. Immers hebben onze verboden, onze bepalingen en onze voor ook het theoretisch gedeelte wat betreft den dienst van het avontuurlijke boek ter voorkoming van sexueele afwijkingen. . , i, In deze boeken is het bordje met art. 461 weggehaald. Hier is het heroiache leven dat ze zelf niet ontmoeten. Maar als christenen moeten we dan toch voor e-andere klip oppassen. Uitgaande van het van “ture^toven h W°DÏ;*,"t““n - *... » I». I...... I" bwmUw VMk. hebben wij speciaal als Gereformeerde jeugdleiders aan te leggen In heralgemeen 20u men kunnen zeggen: Het avontuur moet de toets der “KLÏS “uden. Het za, we. niet anders kunnen o^de auteur moet wel eens avonturen beschrijven die met door den beuge ^ ddenonttknonopTngdhetzIij torlen schrijteT in^n w"ze vaVvoorstelling. Nimmer XX2i,n' Hij miide -rt ongeoorloofde. De beide laatste geheel *" “ het ““ gefe'nwX. Nu aT 7 h* "»9 9e- ar„tduLaVOntUUr t0eIaten- M“ d-ke ;a„ ZFÏÏiïLTJS wefni‘ ‘Zich ™ d,t Ónmogelijke a, hee. verzinsel moet wezen althans on e ' Wa‘ m°9eii'k is “ wat P«ur ..... *, „xir .?r.sr;.sr“ sr kr - zonder dat eigen logisch gedachtenleven is benadeeld verwerk.ng. Het is ook noodig er de aandacht op te vestiqen dat de . , boek n.et zoo groot mag zijn, dat daardoor een chadetl invTd" ** geoefend op het zenuwgestel van den puber. ,k d WOrdt Ult' it eigen knapenleeftijd herinneren we ons misschien dat , , van gruwbare detective-verhalen van Chineezen in dood^ t “* het e2en die eigenlijk leefden en slechts uit misdadig oogpunt aldus K 177 ' ^ misdadigers die in onderaardsche holen of krotten aH ^lvakkaerden, van manoeuvres uitvoerden, van vermoorde personen op aller ei • ^h*™2*™96 — 200 overstuur zijn geweest dat we niet naar hedP d 9nezelige manier, beelden rich op de donkere zolder aan1’Z it^ZVY* 7°^ smokkelde je _ hoe griezelig je het ook vond, toch weer fn h \ 7"1 of moeders weten — naar je kamertje Ze had ie , . bms’ buiten vaders Zoo is dan de misdadigerswereldabsoIuu^verbo^enV219* bddemmin99ens Ook al zou de „held" edele motieven voor 2t 77 7™“ i0n' kweeken geen Jezuïeten. Zjn misc*aden hebben. We Natuurlijk liggen sommige detective-verhalen on de loofde. Wie bijv. De roode Pimpernel van Barones O 9FCnS 7 het ge0°r' heeft, zal moeten toestemmen dat hier het oen re d °rCZy wel eens gelezen is benaderd en toch het boek uitnemende kwaliteitCtlve'verhaIl;n vri) dicht hier ook aan een boek als Drie H.B.S.-ers als detective Vm°0nt- We denken Het vernuftige, het ingenieuze scherpt het verstand betrachte hier groote voorzichtigheid en men mi 77 “7 T"S ~ men halen, dan dat men ongewild de oorzaak zou worden van Ie “ml T"' der fantasie der jeugdigen. an de “''"prikkeling En wat Karl May betreft: Men ga den veiliaen ...» bibliotheken. Ook zijn beste werken als: De Schat in h 7 7™ he” Uit °n2e veel te bloederig en onwaar. ' het 2llvermeer, zijn nog Wil men zeker gaan binnen de qrenzen van . houde men zich ‘aan de volgende' cïndusLT, ^ 9e°°rIoofde te bli)>en, dan ) Als vaders kunnen we dikwijls ruimer standpunt innemen Mdjriae commissle oordeelde over het toelaatbare voor dié nrn gemiddelde moest rekening gehouden worden en het kleine h 7“ 'faarb‘> met een zeker nemen, wat in eerste instantie te kiezen is. budget sIechls ><*1^ op te Onder beding van de te voren gestelde algemeene condities, z,)n toeiaatoaar. a. het reisavontuur: 1 V.ot liictnrisrhe; (bv. De reis van Bontekoe); 2 zendingsstof (bv. reizen van Williams, Moffat Livingstone); 3. wetenschappelijke expeditie (Scott-Amundsen-Stanley); 4. avontuurlijke expeditie (bv. in oerwouden): b. het oor/o#savontuur: 1. de godsdienstoorlog (Been, Penning); 2 verdediqinqskrijg (Boerenoorlog bv.): 9 1 «ir>t concatirmppl. bloederiq voorqesteld of ten- j. anaere oonuyeu, umo densieus (denk aan Funk of Lichting 1918); c. het sportieve avontuur; 1 oT-ir»rt\7(»rVia1f>n: 2. sport-technische verhalen (Viruly, Pelikaanvlucht); d. het jeugdavontuur, zooals lotgevallen tijdens logeerpartijen, kampeertochten: . . i . i e. Indianenboeken, die we echter heel onder aan de lijst zetten, ornaat nier bijna nimmer aan de gestelde algemeene eischen wordt voldaan (zie boven: Karl May) „„echtheid qekozen (af- Bovenstaande voigorae zuuvcci 0 dalend). Verboden zijn: a. de dedectiveAectuuv (Nick Carter c.s., d’Ivoy, treindedective-boeken); b. het occulte avontuur (spiritisme, magnetisme, clairvoyance, als onwaar en zenuwspannend); c. boeken over de onderwereld, filmsterren, overspelige kringen, tooneel; d. het kwajongensavontuur met revolutionaire achtergrond, UiVo kook waarin Gods naam en Gods dag worden ont- e. net dvumuuniint. heiligd. De Commissie: TrM4 r FPAMf.KRN. V_.. - - J. E. KOK. Prof. Dr. J. WATERINK. Voor de commissie, J. E. KOK. Rapporteur. Samenstelling van onze lijst. SfmenSte'!in9 van de Verachter volgende lijst hebben we de vol gende regelen in acht genomen. 1. De boeken enz. welke meer geschikt zijn voor de leiders ■ afzonderlijke afdeeling ondergebracht. (Afd. A en H). een 2. De overige lectuur wordt beoordeeld in groepen: 1. Verhalen (Afd. B). 2. Avontuurlijke boeken (Afd. C). 3. Werken over natuurhistorie en techniek (Afd. D) 4. Biografieën (Afd. E). 5. Reisbeschrijvingen (Afd. FJ. 6. Bloemlezingen (Afd. G). 7. Diversen (Afd. I). * b"l“"'■ •*** -»* ..... ~ —> - — reden superieur is; het middelmadge"''^ dT neutale°Tóne °f j. m. niet te gebruiken; eUtra‘e ZOne Is voor onze k r'L,SS,ïï¥"f' rt - 5. Afgekeurde boeken worden niet in de lijst onapnomL u ' i ook gewenscht achtten alle afkeuring te motiveren de ™- T' ^ digend om aan de daaraan verbonden kostenTnsTwatn “ * °VerWe‘- co^rVch” ^ hiSt S'Uit n°Ch 9°ed- n°Ch afk—d van de mis^ttreenvterni:eem:Pn9en0men ^ ^^"tód het oordeel der com- 6. Bij de recensie wordt zooveel mogelijk vermeld: Schrijver Titel Plaats KT 96Ver' Z°° m°9eIiik PriiS “ ]eefti'd voor'Telke het loek b. ten opzichte van reeds verschenen boeken die n„ hef , stelling dezer lijst niet bij de commissie bekend ware‘; ' P ^ Samen' c. ten opzichte van nieuwe uitgaven. 7. De recensie van boeken wordt zoo mogelijk voortgezet- a. ten opzichte van boeken met avontuurlijke verhalen van schrijvers die naar het oordeel der commissie slechts door ouders of leiders i„ ' u gevallen den j. m. in handen mogen gegeven worden; P3a 2 Tenslotte. Een onzer adviseurs schreef ons: ,,Een zucht over den braakhggenden wijngaard der Christelijke literatuur en een bede om arbeiders, die er in werken willen en kunnen zullen zeker vrucht zijn van uw onderzoek . En zoo is het inderdaad. We vonden ergens meegedeeld, dat in den grooten catalogus der litteratuur voor 1909 niet minder dan 8 bladzijden Hollandsche romans voorkomen, elke bladzijden met twee kolom zeer compres gedrukt. Op een bladzijde iets meer dan 1 kolom godsdienstige lectuur, een verhouding dus van 1:16. , Voorts S'/2 bladzijde kinderlectuur of 17 kolommen. Per kolom worden vermeld 100 nummers totaal dus 1700 Nos. altemaal titels van jongens- en meisjesboeken. Op den titel afgaande komen er slechts zeer enkele in voor, die een Christelijk tintje vertoonen. De inhoud zou dus kunnen meevallen, maar we vreezen zeer. Een oud rijmpje zegt: Schriften van sotten Sijn voor de motten. Maar hoeveel ,,schriften van sotten” zouden bij die 1700 boeken gevonden worden? Zou niet een zeer hoog percentage gerekend moeten worden tot wat Dr. Kuyper noemt: „lectuur van Satan"? En zeker mogen we met grooten dank vaststellen, dat sinds ons eerste rapport in 1915 de toestand op het gebied van kinderlectuur belangrijk is verbeterd, — toch zijn we nog lang niet, waar we wezen moeten. Dat toch de ouders, de leiders der j. m., de onderwijzers der jeugd mogen inzien hoe verantwoordelijke taak ze hebben in zake de lectuurverschaffing aan de jeugd. De jeugd moet op haar leiders vertrouwen kunnen, om te weten wat wel gelezen mag en wat niet. Hier mag niet worden opgezien tegen moeite en inspanning. Het is onze begeerte bij het vervullen van die zware taak de behulpzame hand te bieden. In dit boekje hebben we daarmee een aanvang gemaakt. Zegene de Heere God ons pogen, opdat de geest van onze kinderen met gezonde kost gevoed moge worden en ze mede door hun lectuur leeren waardeeren de schatten van genade, ons in de particuliere en de gemeene gratie van God geschonken, Zijn grooten Naam ter eere. s«?™en. handleidingen en diverse werken DIE VAN BETEEKENIS ZIJN VOOR ONS JEUGDWERK EN DIE ONS TER BESPREKING ZIJN TOEGEZONdX AFDEELING A A L Bijbelsche Geschiedenis e.a. I" deze rubriek brachten we samen de boekwerken, die van min of meer rechtstreekse!,belang zijn voor de leiding der vergaderingen ten opzkhte van het vak Gewijde Geschiedenis. Ook dus studiewerken over Bijbel boeken of bepaalde gedeelten der Heilige Schrift. ' deeWO °T foS01'inaWe"fSChetSenJ Bijbelsche Geschiedenis. Ie deeltje U. 1. ƒ0.80. 10 ex. of meer a ƒ0.75 per ex Hoewel onze huidige methode van behandeling der Gew. Gesch eenigszins afwijkt van de hier gevolgde, geven deze schetsen ons zeer veel bn.iklv,:,,-9 onze vergaderingen. Wat Prof. Aalders schrijft is altijd doorwrocht 2, . Ch• Aa!?ers- De Godd^ke Openbaring in de eerste drie hoofdstukken van Genesis. Kampen. J. H Kok f Q Sn f wTn Met bijzondere ingenomenheid kondigen we dit werk va/ onzen Prof' Aalders aan. Hier is n schitterend stuk werk voor ons Geref vnlwL Na 26 bleef het Schriftdeel, waarover het hier gaat in hét t9 9eV?n' belangstelling staan. 9 f' ’n het centrum der Wat al dwaasheden heeft men ons aanqewreven on Hit t„„ ■ vasthouden aan het „zintuiglijk waarneembare’', ove/de Zin" perken -vraag bij het Scheppingsverhaal, over het spreken éan de slang 'over de twee boomen en wat dies meer zij. ver Prof. Aalders behandelt hier dat alles zeer uitvoerig en „ ge behoeft heusch het lijvige werk niet eerst door te lezen om d/TinZ k ontvangen dat ge hier met echt-wetenschappelijken arbeid te doen hebt e/ dat hier zich de mooie combinatie voltrekt: hoogstaand wetenschappelijk werk -everen en toch de dingen zoo zeggen, dat de eenvoudige leze” mi s in dé Schriften onderwezen het betoog goed volgen kan. ’ °e Daarom wekken we graag zoo krachtig mogelijk op dit werk aan to (c waar het maar even kan. Zeker, zoo n prijs is liee/wat mtr ‘zu en o" zoo n uitgave nooit beklagen. Onze kennis wordt er door verrijkt ons inzich verdiept en onze conclusie is, dat de beslissing van Assen 'n ht die zich grondt op Gods Woord. " 9°ede was' 3. /. van Andel. Het Evangelie van Lukas t n ƒ4.50. ƒ5.50. n- Kok. Ook dit boek is een ,,bron" bij onze behandeling van het N. T. Wie v. Andels handleiding bij de G.G. kent en gebruikt, zal hier de rustige auteur terstond herkennen, maar die weet ook, dat het niet alles gesneden koek is, wat hier wordt geboden. Eigen studie is vereischt om dit alles ook weer voor de praktijk te verwerken. Maar wie er zóó zich aan geeft, zal rijke winsten vergaren. En die leest vanzelf ook graag het mooie levensbericht van den schrijver. Gaarne en warm aanbevolen. 4. ƒ. van Andel. Handleiding bij de beoefening der Gewijde Geschiedenis. Zesde druk. Nijkerk, G. F. Callenbach. ƒ4. , ƒ 4.50. Hebben al onze leiders en leidsters dit werk als bron bij de hand? Want ze kunnen bij het werk in de vergaderingen heusch van Andel niet missen. Het is voor ons al ’n oude bekende. Toen wij in de J.V. zaten, dat is nu al weer een 30 jaar terug, gebruikten we dit mooie boek al en nog loven we schier dagelijks de vrucht der studie met ’n bron als deze. Want van Andel geeft vooral een rijk inzicht in de heilige historie en op dat inzicht komt het bij ons werk nog veel meer aan dan op n goede dosis historie-kennis, al mogen we de laatste evenmin ontberen. Daarom kondigen we elke herdruk met vreugde aan. Laat iedere jeugdleider of -leidster met ijver van deze bron gebruik maken, er zit voor eigen leven een zegen in en ge zult iets van dien zegen kunnen meedeelen aan Uw jonge menschen. 5. Bijbelsch Handboek. Kampen, J. H. Kok. Deel I O. T. ƒ7.50. Deel II N. T. ƒ 7.50. Dit prachtige werk is verzorgd door Dr. C. Bouma, Prof. Dr. S. Greydanus, Prof. Dr. F. W. Grosheide, Dr. C. N. Impeta, Prof. Noordtzij, Prof. G. Ch. Aalders, Dr. W. H. Gispen en Prof. C. v. Gelderen. Het 2de deel geeft een schat van kennis over het N. T. even rijk als het le deel geeft over het O. T. Wie maar even kan, schaffe zich deze twee deelen aan. Hij zal er voor zijn arbeid in de vergaderingen veel plezier van beleven. Op allerlei dingen uit den Bijbel geeft dit boek een heel aparten en voor velen zeker een heel nieuwen kijk. Men hoeft niet te vreezen voor ongenietbare geleerdheid voor een leek. Gij kunt het alles met eenige inspanning hoofd voor hoofd genieten en er voor uw werk gebruik van maken. 6. Bijbelsch Handboek en Concordantie. Derde druk. J. M. Bredee, Rotterdam. In band ƒ 4.90. Deze uitgave, bekend als de concordantie van Bredee, maar die we meermalen hoorden toeschrijven aan den zoo vroeg ontslapen Prof. Biesterveld, beleeft nu een derden druk. Het schijnt een geheel ongewijzigde druk te zijn. In zeker opzicht is dat jammer. Hier had men zoo mooi kunnen profiteeren van anderer arbeid, want het werk is in de jaren toch ook in dit opzicht gevorderd. Er is heel wat verwerkt materiaal beschikbaar. Maar dit doet niet af van onze waardeering voor dit mooie boekwerk. We gebruiken zelf deze concordantie regelmatig en met veel genoegen en profijt. Daarom bevelen we gaarne aankoop aan. nu telkens het deeltje aanschaft, dat aan de orde van behandeling is, is de uitgave niet 200 groot. Mooier is het nog zélf ze te bezitten. En elk deeltje is veel meer waard dan een kistje sigaren van denzelfden prijs. Dus: geen K.V. of M.V. zonder de Korte Verklaring! 44-46. H. Lankamp. Leerplan voor de Scholen met den Bijbel. Ia. Bijbelsche Geschiedenis ƒ3.75. ƒ4.25: Ib. Kerk- en Zendingsgeschiedenis ƒ 2.50, ƒ3.—; II. Geschiedenis des Vaderlands ƒ2.25, f2.75. Groningen, P. Noordhoff. We volstaan met onze leiders op deze mooie boeken opmerkzaam te maken. Ze zijn, de titel zegt het reeds, voor onze scholen geschreven, maar voor het werk in onze V. zijn ze van zeer groote waarde. En den aankoop zal niemand zich beklagen. We hopen, dat de tijd zal komen, dat in dezen geest een speciale handleiding voor leiders en leidsters zal worden geschreven. Tot zoolang blijven Lankamp-Renkema naast elkaar gebruikt, voldoende materiaal bieden aan den leider, om zich behoorlijk voor te bereiden. En evenzoo staat het met Kerkgeschiedenis. Dat is voor onze V. van zeer bijzondere waarde; naast Landwehr en v. d. Mast biedt de handleiding van Lankamp zelfs boven wat we noodiq hebben. a 47. Dr. J. A. C. v. Leeuwen. Het Nieuwe Testament. Uitg. H. A. v. Bottenburg, Amsterdam, ƒ 1.40. Naast het Bijbelsch Handboek een beknopte, betrouwbare gids. De betrekkelijk vroeg gestorven medewerker aan de „Korte Verklaring" (zie aldaar) geeft hier een keurige uiteenzetting van de kanon, taal, handschriften, boeken en oude vertalingen van het N.T. Voorts schetst hij het werk van den Christus op aarde; Diens werk als verhoogde Heiland, in stichting en uitbreiding der kerk en de onderwijzing des H. Geestes. Tenslotte: De Christus en de toekomst. Laten de leiders en leidsters zich het boekje aanschaffen. Ze zullen er qeen spijt van hebben. a 48. Ds. C. Lindeboom. Kleine Bijbelgids. Kampen, T H Knie ƒ2.50, ƒ3.25. ' Deze Kleine Bijbelgids geeft feitelijk Bijb. Gesch.; Bijb. Aardr. en Archeologie in één bestek. Wie Lindeboom gebruikt, zal zelden met het een of ander blijven zitten. In handen onzer leiders mag dit boek uitstekend op zijn plaats heeten. En och, waarom zoudt ge het niet binnen bereik der jongens brengen, al is het niet in de eerste plaats. 49. R. v. Mazijk. Vertellende de loffelijkheden des Heeren. Schetsen voor het Bijbelsch onderwijs. Mazijk’s uitgeversbureau. ƒ7.50 geb Deze schetsen zijn in de eerste plaats voor Evangelisatie- en Zondagsschoolarbeid bestemd. Wij hebben voor ons werk eigen schetsen. Maar voor de leiders en leidsters is toch kennismaking aan te bevelen. De schetsen zijn overzichtelijk en maken 'n frisschen indruk. Ze kunnen bronnenstudie niet vervangen, willen dat ook niet, maar geven naast het studiemateriaal der handboeken een systematische indeelina dpr io behandelen stof. 50. Dr. James Neil. Palestina en de Bijbel. J. H. Kok, Kampen. Oo ArnV Muf 93 Ifpninrrpn f»n titelolaat. f 3.25, f 4.10. Nu ook Obbink’s „Oostersch leven” niet meer verkrijgbaar is, verwijzen we met des te meer vrijmoedigheid naar een der beste bronnen op het gebied van archeologie en Oostersche volkenkunde: Neil’s Palestina en de Bijbel. Ook al heeft men sinds de verschijning van dit boek nieuwe vondsten gedaan, toch heeft het boek zijn volle waarde behouden. Zijn de werkjes van Snoek meer voor de jongelui bestemd, dit boek geeft de leiders en leidsters een duidelijk beeld van het Oostersch leven. De Bijbelstof wordt daardoor ten zeerste verduidelijkt. Het boek spreekt over de natuurverschijnselen, de beroepen, den landbouw, zeden en gewoonten, het Oostersch gezinsleven enz. Heel wat Bijbelplaatsen gaan voor U leven en krijgen meer of dieperen zin. Voor alle bibliotheken aanbevolen. 51. ƒ. F. v. Ossenwaarde. Paulus van Tarsen. Ned. Jong. Verb., Singel 58, A’dam. ƒ 0.55. Een keurige schets over Paulus’ leven en arbeid, die in kort bestek duidelijk de groote beteekenis van den heiden-apostel in het licht stelt. 52. J. Rottenberg. Israels feesten. Uitg. H. Veenman & Zonen te Wageningen. De heer Rottenberg, miss. pred., is van geboorte een Jood en in dit boek gloeit de liefde tot zijn volk. Maar meer nog tracht hij U en mij te overtuigen van de noodzakelijkheid het oude Bondsvolk het Evangelie van Christus te verkondigen. Ds. R. beschrijft de Sabbath, Nieuwjaar, Gr. Verzoendag, Paasch-weken, Loofhutten-, Inwijdings- en Purimfeest. Wilt ge als leiders en leidsters op de hoogte komen met deze feesten en daardoor uw kennis van Gods Woord verrijken en tenslotte de zendingsijver van onze missionaire dienaren begrijpen, dan moet ge dit boek koopen. 53. Dr. P. A. E. Sillevis Smitt. Handboek voor de Heilige Geschiedenis. Kampen, J. H. Kok. Twee deelen. ƒ5.60, ƒ7.50. Als hulpmiddel om vooral de feiten der Bijbelsche Geschiedenis, ook in hun verband met de wereldhistorie te leeren kennen, is dit handboek bizonder aan te bevelen. De schrijver verliest zich nooit in het speculatieve, zooals bij Van Andel wel eens het geval is, maar houdt zich stipt aan de reëele historie. Daarbij is ook van groot belang dat rekening is gehouden met allerlei nieuwere wetenschappelijke theorieën, waarover wel de jongelui niet behoeven ingelicht te worrlon maar waarover rle leiders voor zichzelve zonder twijfel wel eenig licht zullen behoeven en begeeren. 54. I. Snoek. Aanteekeningen bij de historische gedeelten der Heilige Schrift. Van Adam tot Mozes. Kampen, J. H. Kok. ƒ 3.90 ing.. ƒ4.75 geb. Hoewel dit boek geen vrucht van zelfstandig wetenschappelijk onderzoek is en dat ook niet bedoelt te zijn, kan het door de veelheid van gegevens die het uit eene breede wetenschappelijke litteratuur geput heeft, voor de leiders en leidsters onzer K.V. en M.V. van zeer groot nut zijn. Zij vinden hier tal van gegevens die anders niet onder hun bereik liggen, waardoor hun inzicht in de H. Schrift verhelderd en verdiept kan worden en waardoor zij een belangrijk deel van de Gewijde Geschiedenis met veel vrucht zullen kunnen behandelen. 55. I. Snoek. Overeenstemming der Vier Evangeliën, tevens de Hand. der Apostelen. Goes, Oosterbaan en le Cointre. ƒ 3.75. ’n Echt praktisch boek. Hier zijn naast elkaar de teksten der vier Evangeliën afgedrukt, zóó, dat het geheel gemakkelijk te overzien is. Bij de bewerking der N.T. Schetsen hebben we er veel gemak en pleizier van gehad. Ook voor gebruik bij de voorbereiding der bespreking Bijb. Gesch. raden we gebruik zeer aan. Het zal U zeker voldoen en U de stof goed doen overzien. 56. I. Snoek. De lijdensgeschiedenissen. Intocht, Hemelvaart. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar. Wie Snoek’s mooie werk: „Aanteekeningen” gewend is te gebruiken, vond het altoos weer jammer, dat het steeds bij die eerste uitgave gebleven was. Met des te meer vreugde zal dit nieuwe werk van den auteur begroet zijn. Bij de lijdenishistorie in onze schetsen voor Bijb. Gesch. hebben we geregeld naar dit boek verwezen. Het is een onmisbare bron. 57. I. Snoek. De Handelingen der Apostelen. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar. In onze serie Bijb. Gesch. bij de Handelingen der Apostelen moeten we dit boek als bron regelmatig gebruiken. Het geeft in denzelfden trant als de Aanteekeningen van Snoek een schat van wetenswaardige dingen bij dit deel der Heilige Historie. Ieder schaffe het zich aan! 58. Dr. A. Troelstra. Hoofdzaken van Bijbelkennis. Amsterdam, H. A. Bottenburg. Deel I O.T. ing. ƒ 1.25. Deel II N.T. ƒ 1. . Deze boeken zijn in de eerste plaats bestemd voor Chr. H.B.S., U.L.O., Kweekscholen en Gymnasia. Zij zullen daar al veel gezegend werk hebben verricht. Vooral ook, omdat ze geheel op orthodox standpunt staan en in kort bestek een uitnemend overzicht der heilige historie geven. In onze bibliotheken mogen ze gerust een plaats hebben om als hulpbron gebruikt te worden. Te meer, omdat we eigenlijk zelf nog geen goede bronnen hebben en het met werken moeten doen, die niet geschreven zijn voor onze 12—16-jarigen. En deze leeftijd is juist die, waarvoor deze boekjes bestemd zijn. Dus aanbevolen. 59. Ds. A. Verwaal. Bijbelsche woorden en uitdrukkingen in ons dagelijksch leven. Wageningen, fa. H. Veenman en Zonen. Geb. ƒ 1-90. Een echt praktisch boekje van de hand van den Alkmaarschen predikant, die bij denzelfden uitgever vroeger ook het licht deed zien het mooie boekje: „Vanwaar en waartoe onze Bijbel?” Dit boekje geeft van zoo’n 4 a 500 uitdrukkingen uit onze Ned. Taal de Bijbelsche herkomst aan. Heel duidelijk demonstreert dit wel den geweldigen invloed die de Heilige Schrift op onze taal heeft geoefend en nog oefent En met de in dit boekje behandelde uitdrukkingen is stellig de voorraad me uit eput. wat trouwens de Schrijver zelf in zijn voorbericht constateert Maar wat hier geboden wordt getuigt van ’n frisschen speurzin en degelijk 0nZonder'dat de Bijbelsche beteekenis der uitdrukkingen wordt behandeld, oeeft de Schrijver de herkomst en de beteekenis in de volkstaal aan. Een alfabetisch register achter in het boekje maakt het opzoeken van de gewenschte uitdrukking gemakkelijk. 60 Ds W. B. Renkema. Handboek voor de Bijbelsche Geschiedenis. Naar E Stock e.a. Den Haag, D. A. Daamen. Twee deelen. Per Het gebru1k9veabn0nd1tbofe6k als Handleiding bij het ondenvijs m de Bijbelsche Geschiedenis op de Lagere School wordt altijd gedrukt door het feit, dat het boek geen indeehng van de leerstof geeft over de verschillende leerjaren. Daartegenover is dat juist een voordeel als het boek in de V zal gebruikt wordem Daar is bijv. het gebruik van Lankamp. die wel een indeehng der leerstof kri;r, srv.""b- ■> ***** komt de tijd. dat onze Bond een andere speciaal voor ons doel bewerkte hand- lpidina zal qeven. Maar die is er nu nog niet. , Bovendien maakt de wijze van behandeling, zoomede de keuze der woorde dat het boek den jongen zelf in handen kan worden gegeven Dit oordeel bedoelt natuurlijk niet uitspraak te doen omtrent de methode van behandeling der Bijbelsche Geschiedenis in de V. Maar b„ een andere methode is Stock-Renkema toch zeer goed als handboek te ?ebruiken^ a^ou het alleen reeds zijn om de mooie wijze van inkleed,ng en de rijke documenta in den vorm van breede aanteekeningen achter elke les. Voor de leiders geven de beschouwingen, die aan elke les vooraf gaan, een eigenaarzen kijk op de moeilijkheden, die aan het te behandelen onderwijs Ve B^Zet"verschijnen dezer gids hebben we van de bewerking Waterink, die op komst zou zijn, nog steeds niet gehoord. Stock-Renkema is al een poos uitverkocht Het feit echter, dat een man als Prof. W. zich gaf voor de nieuwe uitgave, garandeert ons een groote vooruitgang, speciaal wat de paedagogische aanpak van het werk betreft. 61-63 H. ]. v. Wijlen. De Bijbelsche geschiedenis naverteld^ voor jongens en meisjes. 1. De opwekking van Lazarus ƒ0.15. 2. De wijzen uit het Oosten, en: Simon bij de krijgsknechten in de zaal f 0.25. 3. Gideon ƒ0.40. , ■ . ^ Alle drie deeltjes uitg. van Oosterbaan en le Cointre Goes. De heef Van Wijlen Lan mooi vertellen. Reeds in 1915 heeft hij getoond ook als medehelper bij het samenstellen dezer gids meester te zijn op he terrein def kinderlectuur. En hier vindt ge hem als uw leermeester d.e het u vóórdoet. Niet, dat ge hem nu precies moet nadoen. want mets is zoo gevaarlijk als dat. , le,ert ,hi)' UVerte>‘en' ook als gereformeerd leider, onderwijzer of Zon- g schoolonderwijzer. Voor een luttel bedrag heeft men derhalve drie boekjes van groote waarde. Hartelijk aanbevolen. 64. Dc.A. Westphal. Jezus van Nazareth. Harmonie der vier evangeliën met 3 kaarten en 1 plattegrond. R..fe? har“onie d" 'vier Evangeliën en bijzonder geschikt voor hen e den Bijbel niet kennen. Maar ook voor jeugdwerk wordt het veel gebruikt n ieder Bijbellezer en ieder die uit het Evangelie vertellen moet, zal het on prijs stellen naast zijn Bijbel, deze harmonie in zijn bezit te hebben. Het is dan ook een geschikt geschenk voor hen die belijdenis des geloofs hebben afqeleqd Voor Evangelisatiedoeleinden moet het besteld worden bij den heer D Kina' Heemstede, a ƒ0.50 per exemplaar en bij afname van minstens 10 exemplaren worden ze portvrij toegezonden. " Voor particulier gebruik is het in den boekhandel verkrijgbaar in een mooi stevig bandje a ƒ 1.10 en ook bij den uitgever J. H. Kok te Kampen Deze prijzen waren resp. ƒ0.60 en ƒ1.25 per ex. Maar daar papier en drukkosten thans lager z.jn, wordt ook de prijs in gelijke mate lager. Het Nederlandsch Comité vertrouwt dat dit den verkoop bevorderen zal en alle vrienden van het Evangelie zullen meehelpen dit boekje te verspreiden. ^ J^r' ^ 'Ventfa. Van Jeruzalem naar Rome. De ontwikkelingsgeschiedenis van de Christelijke Kerk naar de Handelingen der Apostelen. Kampen, J. H. Kok. ƒ8.25, ƒ9,75 a Dit prachtwerk in drie deelen, bevelen we onvoorwaardelijk bij onze leiders en leidsters aan. Hier is „Bijbelverklaring" i„ den besten zin van het woord Kr, oSfS™""" “ »'.»*■ , i ?ch* bo«k)e- waaraan de samensteller zeer veel werk en tijd heeft besteed. Hier vindt ge pl.m. 3500 bijbelsche onderwerpen gerangschikt met en of enkele bijbelplaatsen, die op dat onderwerp betrekking hebben He moet dienen, zooals voor de hand ligt, om direct van een bepaald onderwerp te kunnen aangeven, waar in de H. Schrift dat onderwerp ter sprake komt Het boekje kan bij n tweeden druk veelmeer volledig worden qemaakt Zoo zoekt ge b.v. op het woord: Melchizedek vergeefs. Wel vindt ap hii Ah h zijn naam mee vermeld en ook bij Christus, “aar daVÏ nTt toldotde Up Mirjam — een ander voorbeeld —. vindt ne vermeM. iu- ■ , , - sterft en Mirjams lied. Waarom wordt hier niet v ™ td de Wo^ ' Mirjam als zuster van Mozes en Aaron optreedt en haar mtm Waann Mozes? ^ en naar murmureeren tegen Ook moeten veel meer bijbelplaatsen bij de onderwerpen worden gegeven We raden dus onzen lezers aan: koopt dit practische boekje, ge hebt er wat aan b„ het werk in K.V. en M.V. en door het te koopen bespoedigt ge de kans op een verbeterde uitgave. ^ “9 R7' ,P; ^HZer d°0r den Biibel- Rotterdam, J, M Bredees U. M. ƒ2.40, ƒ 2,90. ’ Een geschikt boekje, dat geen andere prestatie voert dan deze: een gids te zijn bij het zoeken in „Het Boek ’, die niet teleurstelt, zelfs al zoudt ge geen enkele „Hoofdstraat’’ uit den Bijbel weten. Het beeld is ontleend aan een groote stad met haar stratendoolhof en dit beeld is in het voorwoord aardig uitgewerkt. De Wegwijzer geeft in volgorde der boeken de opsomming van alle onderwerpen, die in den Bijbel voorkomen. Terecht zegt het voorwoord er bij, dat als ge de hoofdstraten niet weet, het zoeken vrij wat tijd zal kosten. Maar overigens zal het ’t zoeken van een bepaald onderwerp zeker vergemakkelijken. 68. A. L. de Zelwa-Abbema. Het leven van Jezus. Samengesteld uit de vier Evangeliën met den tekst van de Statenvertaling als een doorloopend geheel. Den Haag, D. A. Daamen s U. M. ƒ 2.65 geb. Naast de bekende harmonieën der evangeliën, die de uier evangeliën naast elkaar zetten in chronologische orde, is dit een nieuwe methode, die de historiën als één geheel geeft, door de vier evangeliën a.h.w. aan één te weven. Soms is dat niet mogelijk, maar toch bewondert men des schrijvers vaardigheid alles tot een éénheid te verwerken. Voor onze leiders en leidsters levert zulk een schriftbewerking bij de behandeling der Gewijde Geschiedenis een groot gemak. Men hoeft nu niet meer de overeenkomstige plaatsen te zoeken. Men heeft héél de stof voor zich. A II. Vaderlandsche Geschiedenis, Kerkgeschiedenis en Zending. 0votrdetLTeftarke„a.melden ™ * b°eken ^ V“ be“ *»« F ^9ra‘ ^et Erfdeel der Vaderen. I en II. van Takende uftne LTverheUerendVetkt‘ Jo" hierTp'" V°°f^ terDeLinu?e aanteeke,nin9.en aI'erlei bijzonderheden worden gegeven eCtUUr' Deze uitgave van den Jongelingsbond kan ons werk zeer teVrl t, Lato onze leidsters en leiders overal leennis nemen van dit goede wer^"' zijn. 3,S h“db0ek ^ Koeveren Haa^.Ge2a"ten V“ ChriS‘- J' N' VoorEen verhandeling voor allen, die de Zendino willen n behartigenswaardige opmerkingen in dit boeltje De lectuur s • \ Sta3n jongelui bedoeld; misschien dat de oudsten er aan toe t 17 ^ °”Ze ■■ N,i v“b- Dit boeltje handelt over „wereld-evangelisatie en wij” en De 7 j- N R UinCf'uVO,°r,al het laatSte °nderwerP breed behandeld 9 °P Bi, de behandeling van dit onderwerp zij dit aardige werkje aanbevolen w,,z»; ts '£5' HSSf*1 ƒ 1.75 en ƒ0.50. «oordhott, Groningen. Resp. Een atmbeve'enswaïardig leerboeltje over Kerltgeschiedenis. Bij de Iteuze der onderwerpen vertoont het zeer veel punten van overeenkomst' ® in boekvorm verschenen leidraad. onzen Als „bron” voor de jongelui, die een opstel moeten malten . . zelter aanbeveling. Het werltboeltje zal voor onze organisaties T ? h dienst Itunnen doen. Het is bereltend op schoolgebruik Maar de^ (sters) zullen er heele vragen-reeltsen in vinden om de bespreltinn te brengen en als repetitie-materiaal zeer geschiltt. Het leerboek bevaT 9a”9 dere eenvoudige haartjes, die in vele gevallen van nut hunnen zijn *) Voor de uitgaven van het Ned. Jong. Verbond geldt; int bii inteel, mng op de serie „Deeltjes Bibl. voor Jongensleiders” Part L '! gekocht. * particulier 73. Ds. H. v. d. Brink. Schetsen voor de behandeling van de Zending op de J.V. op Geref. grondslag. Uitgave van het Bondsbureau der J.V. Een mooi boekje, dat soms wel eens te hoog mikt. Maar toch ook voor onze leiders op de Knapenvergaderingen en Meisjesvergaderingen uitstekend geschikt. Bij de bespreking van ieder zendingsterrein komt niet in de eerste plaats de historie van dat terrein aan de orde, maar een gewichtig zendingsvraagstuk, de dienende liefde enz. Ook deze schrijver heeft het groote gevaar gevoeld dat de lectuur over ons zendingswerk zoo verspreid ligt en zoo moeilijk te verkrijgen is. Een uitstekend werk was het, de adressen op te geven, waar deze lectuur verkrijgbaar is en ook het uitvoerig register van lectuuropgave. Met dergelijke handleidingen gaan we vooruit en de liefde voor de zendingsstudie zal er door vermeerderen. 74. J. E. v. Buuren. De behandeling der Vaderlandsche Geschiedenis op de K.V. Uitg. Bond voor Geref. Jeugdorg., Bazarlaan 46, Den Haag. ƒ 0.15. Een referaat, dat ook nu nog zijn beteekenis heeft behouden. Juist omdat we nog altijd zoeken naar de beste methode van geschiedenisbehandeling, kunnen we rekening houden met de wenken en raadgevingen van den schrijver. 75. Th. Detlcman en W. E. Gerrïtsma. De Gereformeerde Kerken. Aalten, N.V. De Graafschap. Na hun catechisatieboekje deden Ds. Th. Delleman en Ds. W. E. Gerritsma, beiden te Aalten, dit boekje het licht zien. Uitg. A ƒ 0.75, uitg. B (met vragen). Ds. Delleman behandelt de geschiedenis en kerkenordening. Ds. Gerritsma behandelt Zending en Eeredienst. Achter het boekje zijn een aantal repetitievragen gesteld, in volgorde der behandelde stof. Als aanhangsel is opgenomen de verklaring der Synode van 1905 inzake de leergeschillen (infra- en supralapsarisme, de eeuwige rechtvaardigmaking, de onmiddellijke wedergeboorte, de onderstelde wedergeboorte). Dit alles beslaat (zonder de repetitie-vragen) 110 bladz. octavo en het behoeft dan ook geen betoog, dat de stof op zeer beknopte wijze is behandeld. Bij de behandeling der kerkgeschiedenis, die totaal 50 bladzijden beslaat, zijn 23 bladzijden gewijd aan de geschiedenis vanaf 1813, dat is dus bijna de helft. Daar is ongetwijfeld dit voor te zeggen, dat daardoor de catechisanten worden geconcentreerd op de vraag: waarom moeten wij lid zijn der Geref. Kerk en niet van een of andere, kerkelijke gemeenschap. En het wordt meer en meer noodzakelijk, dat deze vraag met de catechisanten besproken wordt, omdat 't geslacht, dat 1834 meemaakte gestorven is en het geslacht, dat 1886/’87 en het schisma van 1892 bewust meemaakte grootendeels is gestorven. Maar toch rijst de vraag: had er niet iets méér gedaan kunnen worden aan de geschiedenis vóór 1813. Augustinus-Pelagius b.v. wordt afgedaan in 12 regels. Bij de hervorming wordt het humanisme (Erasmus) niet genoemd, evenmin de doopersche woelingen. En deze dingen houden toch verband met of Me V.aan bii den arbeid der VOOrbereid'ng voor de vertelling in K. V. Een prijs wordt er niet vermeld. We meenen. dat die ƒ 2._ per deel is d. ttSt*"**denis-Rotferda- de ontspanningslectuur danlok o^défachtergrond^De^^'^ da3rbi)' S‘aat dan ook de belangrijkste heeten en daarin neemt'kan d l " 'T" ”a9 beteekenende plaats in. Den jongelui zouden wii het , ^Wehr s handboek een geven. O.i. leent de beknopte thetische vorm T* “ banden Willen geschikt te maken en sluit het zich niet aan bii d t™ het j°°r de 'on9elui algemeen van dit vak bezitten. Zij hebben meer aan ee kenmS. ^ Z'' ^ het in den vorm van opstellen, zooals b.v. „Beelden en S I P°PU!,alre verhandeling Maar de leiders dienen Landwehr’s handboek chetsen van v. d. Mast. in de afdeeling „lectuur voor de legers enTeLteÏ”^ E" dan ook niet ontbreken. ma9 standaardwerk H.J.,Leerplan I B. K„L. ,, ZenB,,,,,,,^,.,, (z„ " Vaderlandsche G«,B,d,n„ (Z„ rllb[1.j, 84. D. Langedijk. De Strijd om de School met den Riihel q i, ningen, J. van Bleek, ƒ 1,50. aen B,lbel. Scheve- Een belangrijke studie, die we qaarne bii al 1 -j bevelen. Ook in dit opzicht is kennis van dé leidingen e“leidsteil aan‘ brood noodig. Lectuur voor onze 12-16-jarig™’tedb V°’k Z.°° te sterker bevelen we de kennisname bij de leiders aan X j. daarom des historie aan de orde komt, mogen weten wat er vn ’? 26 a s dit stuk Schoolstrijd vast zat en nog vast zit °°r Iand en ™,k «*> den Het mooie schema van den Schoolstrijd achter in Uk . volle aandacht. In het boek verdient ook 85. Dr. D. Langedijk. De Schoolstrijd. Den Haan n •• vr gen. Ingenaaid ƒ2.25. geb. ƒ2.75. 9’ ttJt v* ^aenn“ In prettig leesbare taal geeft de schrijver een helder „„ „ . , , , van den schoolstrijd. Een stuk parlementaire geschiedenis woMt W ''tT' w.jze voor ons geschetst. We gevoelen hier als ’t ware hoe Groen g°P U^ werd tot zijn positie-verandering inzake de facultatieve splitsten f de Chr. School hef heeft, moet dit boek lezen. Nu de oude oard 9keder’, dle jf. we99fvallen en de banier is overgegaan in de handen vanten 3 9 d.e of den strijd slechts kort, óf heel niet heeft meêqestredt u9 noodig, dat kennis worde genomen van wat een vorige generatte heeff t a en gestreden. Dat het den schrijver gelukt is een geschiedenis boek 9e eden dat geenerlei fantasie bevat en toch in één ruk kan worden uitgeleze^ het in Zijn soberheid pakt en boeit, is een eervolle vermelding waard jeugdvereen.gingen zullen goed doen dit boek in haar bibliotheken on u . 22 De typografische uitvoering is zeer goed. ^ nemen. 86. H. A. v. d. Mast. Beelden en Schetsen uit de kerkgeschiedenis. Amsterdam H. A. v. Bottenburg. Gebonden ƒ5.50. Dit is de vierde druk van dit bekende werk. In mijn inleiding op den le.draa kerkgeschiedenis noemde ik v. d. Mast als geknipt voor onze knapen- en ” EéTulkfdarook ongetwijfeld heel wat ex. in gebruik zijn in onze 0rDafvierede druk is hier en daar verbeterd en er ^ tweeteeuwe^hooH- itrsarSiïri *d- £— S’tr toch behandeld moeten worden en zoo .s er thans de lectu P3 Jammer vind ik, dat de schrijver het Geelkerken-confhct bespreekt zooals hjj het doet Het is wel „objectief" maar zoo akelig „neutraal dat bet 9 q aten ware. Maar, sleéhts zelden is er een hemel zonder een enke nevelvkkld Zoon klein vlekje doet niets af van ons oordeel: een heldere lucht vol zonneschijn! 87. E. Masselink. De Doleantie. Drukkerij Heinen, Eibergen. ƒ 0.20, Een zeer beknopt boekje bedoeld ter verspreiding. Het geeft een zeer goed overzicht van wat zich om het belangrijk gebeuren van 1886 afspeelde. Gaarn voor dit doel aanbevolen. 88 89. J. Schouten. I. Geschiedenis der Chr. Kerk geb. ƒ 3.75. II. Tafereelen uit de Kerkgeschiedenis, 2 deelen (ƒ 1.70 mg.). Bondsbureau, Bazarlaan 46, Den Haag. T . Als hulpboeken zijn deze boekjes zeer geschikt. Ook al vinden we „Tafereelen" nu niet „het" op dit gebied, de jongelui lezen ze graag en kunnen bij het maken van het opstel, hun winst mee doen. 90. W. Schreines. In de Worsteling om de wereld. J. H. Kok N.V., In dit dooTüs. Pol vertaalde boek over de Batak-Zending wordt ons de arbeid van Nommensen helder en bezielend geteekend. Niet alleen voor de leiders en leidsters in het een mooi boek, maar ook de oudste jongen 2Ul^mmigemged9eeenheen9ekunéeenn'heel goed dienen als voorleesstof op Uw ver- ^Oud-gouverneur Staal schreef een inleidend woord en mooie foto's verluchten het werk. Het ontbreke niet in uw bibliotheek. 91 Dr. E. L. Smit. Beknopte Geschiedenis van het Christendom. (Voorwoord van Dr. J. A. Cramer). Rotterdam, Bredee s U. M. Een mooi'*geïllustreerd, typografisch goed verzorgd geschiedenisboek, dat geeft zulk een kostelijke , . . . . van onderwijs en opvoeding, dat we er ' " Ö'J20ndfhede" °P het gebied op vestigen. Naf....-!;,-!, , . . er 9aarne eens biizonder , wijzers en onderwijzeressen ^ ^ ^ ^ °"d- en leidsters is hier ook best wat te neuzen SCh' V°°r de a"de«= leiders Het werk geeft eerst een serie over Kind h i dan over .. n paar leervakken", verder over rt Scbo°lmeeste™- schoolleven”. ,,schooImpp«;f-«>rK;^—c- „ . „Gemeenschan pn c/4ir**%r' -• t. en „kinderdichte” Cil cinai9t ?n ' 3'-’-“-'-. WUO 9en, P. Noordhoff. Inge 1 27 Do T T 7 r- . VV rinbnr f’ .. 11 vooraf van Prof. Dr. ƒ. Waterin^r.- der Wijsbegeerte. Woord aeh. f 1 on — ^ugen, F. INoordhnff I I in de i J 1.5Ü, geb. f 1 QO. Hoewel in de eersf-t» i i. 1 . , . geschikt.' * * ^ — ^fSSj .!? de2“ Hld d“ een e vraagsteIJingen waarmee de jonge menschen ' & oriëntatie ten opzichte van Daarom is dit werk. dat niet te Leiliik isvn!T tornen, on \nuv u°?r °nZe Ieiders en leidsters een aanb ^ °udste Jeden en onze bibliotheken. Ds. Faber is een betrouwbare ”1 ot"8"'*9 b°ek TOOr 128 H n j t ^ 9 d °P WI)sgeerig terrein. 11 Tucht- Samen no.*9. BibWoor'JonqensZZ" en Pract,ïk- Singel 58. A’dam. ƒ0.15 Jon9ensle,ders. Ned. Jong. Verb. . leZenSWaardi9£ “ brochure, ook voor ons werk. >,J,'3°W (0I'°f> SU3A31 S3P pdiuajp nap dQ neaproQ R ., u3 ubui36uo( uap „ba apunxim-t ° 1JBd 'oz'° ^ 'w') MnojA36uof6fpl Het eerste boekje is een ^wofrd aln finne^5"36?°’ 539 U3P3H y^uien zegen af. oereiken wij, tiet tweede wprU-ia Liveeae u>e>rk- » bereiding voor k irT " ^ onbegrepen dienst. vtuscne sctiaamte, Gordeau is een opK^ron ; i . , j , i^nyensieiaer tiet derde werkie wil i- ziin rlor TeT Z‘jn dfr lon9ens' de uoorhet sexuee/e leven en de ooab- en de gods- Het derde werkje Z'UnZTof" T ** boek)^ eidt U binnen in hef Waarheden «lt de psychologie.. & b™, hijn - f ^ ~usler’ aoor Hjn lezing winst geeft ~ . aat iedere ~ o-'-*- ucn euonarho tl 132 Dr- n n ^ * * v-funnin Dit boek geeft e'efbunddTugdio^f Tpl' ZdSt' J' Plo^snia gebundeld verschenen ziin „ J j^ea’1d,e ,vroe3« reeds voor e De auteur der toespraken 7.1“*.' ”H°U koers " van tijd tot tijd zijn leerlingen aldaar öesnrt f:rdamsche lyceum, die jovialen toon weet te treffen. Pk C” In dle toesPraken een echt- ƒ 1.90. een deel _ . .... j. r " v,;; inntipns zoo gehaat en toch weet Allerminst is die toon oe „P—' , ”” Wf. Mt te zeggen tot Dr G. in Zijn spreken ernst te leggen, tante de jongens. Voor de leiders en leidsters achten we dit uitnemende lectuur, we raden de kennismaking ten zeerste aan. 133. Ds. P. ten Have. Onze Bijbelbesprekingen. Uitg. H. Veenman. o».-, „TS,1"',',” Dl5Bi,b.lb,.p..k,n,.n d„ IM |.d9dv,««..9UNaar"dc MU^mJledeat wil deae handleiding niet de leidtaden ver“““"“.d’fÏS Set”feld. wan. .. «... zelden gereformeerde werken worden genoemd als bronnen maant tot zichtighekh Van de aanschaffing behoeft men echter nimmer sp.,t te hebben, omdat ds. ten Have ons héél veel te zeggen heeft. 134. Dr. C. ƒ. van der Horst-Oosterhuis en J C ^f[,Ya” kind tot mensch. Den Haag, D. A. Daamen, Uitg. Mi), f 5.25. ƒ 6. • De eerste auteur, arts. behandelt vooral die vraagstukken die liggen op het terrein van den lichaamlijken en geestelijken groei; de heer W.rtz heeft a szgn deel de opvoedkundige vraagstukken in den zin. waarin we woord Opvoeding" gebruiken. Beiden zijn in hun arbeid goed geslaagd, want hetgeen hier geboden wordt staat op hoog plan en laat zich prettig lezen. Het is neen boek om zoo achter elkaar in n verloren uurt,e eens door te le-en neen het is n boek om te bestudeeren en het behandelt een zeer resPcctabelè lijst van onderwerpen. Het desbetreffende register aan het slot vermeldt Z°Gaarn° bevelen"we kennismaking met dit mooie kloeke werk ten zeerste aan. 135 ƒ. C. van Houte en G. ƒ. Vos. Moeilijke kinderen. Een boek voor ouders en opvoeders. Utrecht, Broekhoff. ƒ 2.75. Een mooi boekje met een schat van gegevens, met aHeenvoo hende moeiliike kinderen" te leiden hebben maar voor allen die met kinderen „moeilijke Kinaeitn _ ifi.iariaen die wij kennen en die na^raUerid ümoe^kheVen’Uoch ook zulk heerlijk materiaal zijn om te vormen "GTa^be^en we allen leiders en leidsters dit boekje ter kennismaking aan! 136. Ds. I. j. Knap. Kuischheid. J. H. Kok N.V., Kampen. 3e druk. Wie zofubet/in staat zijn over zulk een teeder onderwerp t^chrijven dan Groningens ervaren pastor, wiens welversneden pen ons reeds zooveel kostelijk ,eutraa°rddis het werkje niet geschikt voor 12-16-jarigen. Voor dezen leeftijd ontbreekt ons nog het juiste woord te boek gesteld. Maar voor de ouderen, voor de verloofden en gehuwden, voor de oad"s °°k’ ,o! die allen ligt hier een schat van levenswijsheid en levensgeluk. Ernstig GoEri"r;„tïs!r’" * "* <■« v,Ib„d .,'.n,d‘,'i"lin,,“„d' .» 153. Onze één-en-twintigste jaarvergadering (1933) TT,t„ r„ . Inhoud.VOOr Geref- JeU9d0r9' Bondsbur- Bazariaa" HÏÏÏVS M. Grashof f. Jeugdherbergen. De schrijver wil onder bepaalde restricties van de Neutrale TPlm,4L u fullen b"venn' E“ ^ °mStreden Vraa9StUk' Waar°ver de “-„iigen verdeeld Ds. D. v. D ij k. De armoede der jeugd, en ernstig woord, zij ’t ietwat pessimistisch van toon — toch waa.3 gelezen te worden. Het leert u veel. ” Waard om 154. Onze twee-en-twintigste jaarvergadering (1934) Tjit„ d . Inhoud™01 Geref' JeU9d°r9' BaZatlaan 46' °en HLag ƒ 0.30 ^ J. v. Andel. De plaats van het sexueele element in het leven • menschen (12-17) en onze taak te dien opzichte. “ ,0nS)e De lange titel van het referaat licht den inhoud voldoende toe De 1 • zal u met rouwen. Een altijd urgente kwestie. °e le21n9 Ds. K. S i e t s m a. Dragers van het ambt. Deze opwekkende rede wil den leiders doen zien dat ze in ret ambtsdragers zijn. n 2ekeren zin We voegen er aan toe: in zekeren zin, want men behoeft het noa niet met j, ““ “,,,n' “ ■«* js. ss B-d Dr. W. H. G i s p e n. De waarde van het Oude Testament. . r. 'f rfferaat wozdt de goddelijke oorsprong en kracht des O.T qehand haafd en bewezen. Een interessant referaat. gehand- s. J. c. A. V. Loon. Uw namen geschreven in de hemelen des Levens stWe ?riStUS' Za,Vi"9 dedachti9 2ii" “ onze na”“in het Boek - ens staan, kunnen we met gezag, moed en liefde arbeiden Een mooi, opwekkend slotwoord. !o!r rnzer v‘er-e,n'twinti9ste jaarvergadering (1936). Uitg. Bond Inhoud °°r ^Cref' Jeu9dorg. Bazarlaan 46, Den Haag. f 0.30. bij^de^jeugd va^cfezen tijd? Vri,hddSZin °f a-‘-kk.ngskracht van discipline di5cdr£it^rhen de vrijheid van het °n9ebondene “da telHke d00n ’UiSten Weg aan: de tucht naar Gods Woord als chris- ijke vrijheid. Ook het vooze van de huidige Nat. Soc. is helder belicht. Ds. A. d e B o n d t. De kracht van onze kracht. Opwekkend woord, dat ons als leiders en leidsters het geheim onzer kracht teekent. 157. P. Oosterlee. Vinet als opvoeder. Den Haag, D. A. Daamen. Natuurlijk geen boek voor onze jeugdigen, maar vele leiders en leidsters, vooral de meer ontwikkelden, zullen van dit werk kunnen genieten en hun inzicht er door verhelderd zien in het paedagogisch karakter van hun arbeid. 158. Ds. G. D. A. Oskamp. Een groot kwaad. Ned. Jong. Verb. Singel 58, A'dam. int. ƒ 0.20, part. ƒ 0.40. Een ernstige waarschuwing voor onze jonge menschen tegen het drankkwaad, dat o.i. tegenwoordig onderschat wordt. Van harte aanbevolen. 159. Dr. ]. v. d. Spek e.a. Het zedelijkheidsvraagstuk. Uitg. Bredee s U. M. Rotterdam, ƒ 1.—, ƒ 1.50. Een serie lezingen over dit uiterst urgente, probleem. Ze zijn in Rotterdams Herv. Kerken gehouden door Dr. v. d. Spek (De sexueele nood der rijpende jeugd), Dr. vor der Hake (Verzoeking). Ds. W. A. Hoek (Geestelijke zoutzakken), Jonkvr. v. Asch v. Wijck (Kan de jeugd zichzelf helpen?) en Dr. Lammerts van Bueren (Sexueele gevaren en zedelijke kracht). Het hier geleverde is superieur werk. Niet alleen om hetgeen gezegd wordt, maar ook omdat het gezegd wordt met een bewogen hart, gedrongen door de liefde tot Christus. , , , . Men leze het boek zelf en we maken ons sterk, dat het eenparig oordeel zal luiden: Uitnemende en actueele lectuur voor onze leiders en leidsters. 160. Ir. F. Sprei. De lamp voor onzen voet. Ned. Jong. Verb. Singel 58, A'dam. int. ƒ 0.25, part. ƒ 0.50. Een ernstig woord aan onze jonge menschen toch vooral hun Bijbel zelt te lezen en hem zoo te lezen, dat hij de gids op het levenspad is. Ook in onze kringen lezen we veel te veel ouer den Bijbel in verhouding tot het lezen in den Bijbel. En daarom zij de lezing u aanbevolen. 161. Dr. A. v. Veldhuizen. De voordracht. Ned. Jong. Verb. Singel 58, Amsterdam, int. ƒ 0.20. part. ƒ 0.35. Dit boekje is zijn geld ten volle waard. De Groningsche professor kan de dingen zoo eenvoudig zeggen. Hij heeft over de keuze, de voorbereiding, het gehoor, de stem, en de gebaren. Aan ons voordragen mankeert nog heel wat. Deze doctor is ook hier een goede dokter. 162. Ds. G. v. Veldhuizen. Onze feesten. Wageningen, H. Veenman en Zn. 2e druk. Een boek, kostend ingenaaid ƒ1.25, over de inrichting der feestelijke vergaderingen onzer jeugdvereenigingen. . , De schrijver, een belijdend Christen, is een der leidslieden van het Ned. Jonqelings Verbond. , Op verschillende punten verdedigt de schrijver andere opvattingen dan onder ons gangbaar zijn. Met name b.v. over de tooneel-kwestie. Ware hij op de punten, waarover kwestie is, niet ingegaan, dan zou dit met het oog op karakter en omvang der brochure verdedigbaar geweest zijn. Nu hij wel mgmg op de - is altoos een nieuwe vreugde. Toch - al lazen we het verhaal met plezier ent n T'!‘,"allerbeSte W"k' Been “Jf‘ De drie matrozen en in Paddeltje terloops sprakt °n°Vertr°ffen- Van Michial - * dit boek dan ook maar zeer oefTTT bT'r r ^ b°ek Weer SteV‘9 aa" voor onze bibliotheken. De jongens vinden het zeker een prachtig boek en lezen het in 'n middag achter elkaar uit. En in z n soort is dat de beste aanbeveling. Laten de leiders het boek eerst even doorlezen en wegstrepen de ruwe zeemanstermen, die hier en daar over de streep gaan. ?72’nf'n J°h' H' BeeU' Maarten Harpertsz. Tromp, ƒ2.50, ƒ3.50. f J r fv°nturen van een stadhuisklerk, ƒ 2.50, ƒ 3.50 M. Amsterdam, L. J. Veen. J. 12—16. aa^bevT1 BTeen,leVert voof onze Jongens best werk, dat hartelijk kan worden krachtz ht t eerSte b°ek iS een hiSt°riCUS aan het w°td, die niet zn kracht zocht in dorre opsomming van feiten, noch in romantisch gewaad dat de Stjtz üeriTo^Lr/f rbdS Haar ee t hi;rdie 9etracht denedaT a hfdle 9'r J da9en h33r kind de wi>de wereld inz™d; bet geloof in den almachtigen God, voor wien geen zee te wijd en geen ellende te diep ...... Heerlijke stoere lectuur over ons stoere voorgeslacht! Die lectuur kan karakters vormen ten goede! Het andere verhaal geeft een interessante beschrijving van de avonturen, die een jongen beleefde, zooals er zooveel zijn. Een ongen, van wien je zou zeggen: er groeit mets uit, maar die toch door allerlei wederwaardigheden heen stTdhüÜT' r T l P 3atS m bet,IeVe" 2kh verwerft- De jongens zullen dezen stadhuisklerk met plezier op zijn levensweg volgen. 204. Joh. Been. De Portier van de Langepoort. Alkmaar, Gebr. Kluitman. 3e druk ƒ 1.—, ƒ 1 75 J \2 ]6 Als Been vertelt, luistert jong en oud! En als de uitgave dan zoo smakelijk er uit ziet ,als deze, dan is er een dubbele reden om aan te bevelen thekeT Va" " **“ ^ Uitnemend geschikt voor onze biblio- 205. Joh.H. Boen Het Kind van Voorne. Alkmaar, N.V. Uitg. Mij. Gebr. Kluitman, ƒ 2.50, ƒ 3.50. J. 12 16 a * Al gaat voor ons besef in de breede serie boeken van Been niets uit boven zijn onvolprezen „Drie matrozen of zijn „Paddeltje” of zijn „II Tigretto". toch blijven ook de latere verhalen prachtboeken. y Ook dit verhaal van „Het Kind van Voorne” zal Qfr>ll;« . . dem Het speelt in de middeleeuwen. Maar in welke eeuw der histoTkwTs Been de Brielsche archivaris niet thuis? En zoo leven we ook hier mee de dagen van „der keerlen God , veel bewogen dagen, waarop Been ons een helderen kijk r t /?anWTSeeT.V?rlt,ie4GriiP' La RiVière en Vo°thoeve, Zwolle. Geb. ƒ 1.90. J. en M. 12—14. De geschiedenis van een hond en een poes, die langs allerlei avonturen eindelek tot een gelukkig huwelijk geraken, ’t Verhaal kan ons maar matig bekoren. doch Been vertelt prettig en voor de jongsten is het geen onaardig boek. Kwaad zit er niet in. De kinderen zelf vinden het mooi. 207. Pro/. Dr. Franz Behounek. Zeven weken op een Ijsschots. Baarn, Hollandia-Drukkerij. ƒ 3.90, ƒ 4.75. I- 12 16. Uit paedagogisch oogpunt bezien lenswaardige lectuur voor onze jongelui. En als dan hemen aie wordt de aanbeveling sterker nog. , . , inrakp Dit boek verhaalt op prettige, zeer onderhoudende wijze de waarheid^inzake den Pooltocht van Nobile en de lotgevallen dergenen, die na 7 weken door KrGaarneebeetelenwe dit mooie boek voor onze bibliotheken aan. De jongens voorat zullen e van smullen. Een serie prachtige foto1, verluchten het werk Hi“ en daar zette men streepjes bijv. als er over „een beschikking van het Noodlot" wordt gesproken. Maar die streepjes komen zoo weinig voor dat d leider, die het boek leest, gemakkelijk enkele kantteekenmgen kan maken. 208. J. Berkhout. Uit Jan Springers jongensjaren. Den Haag, D. A. n.™,„ f 2 25 f 3.25. J. 12—16. De Haaqschc Uitgever verplicht onze jongelui wel aan zich door de uitgave van zulke mfofe jongensboeken. Ook dit boek van Berkhout is weer een echt Toonstuk werk voof onze knapen. We hebben het ionaensboeken gelezen, waaronder superieur werk, maar hoogelijk boven dat illef waardeeren we toch wat onze uitgevers ons gaven in „Twee jongens die we in dit boek vonden, geheel weg te nemen. 209. Prof. F. Bettex. Op de Galeien. Kampen, J. H. Kok. ƒ 1.50. In min of meer dorren^stijl, 't boek heeft wel wat van een kroniek, wordt het Jffi S i . Md,. Geelt het beek d„ eek - W™ in handen. Vertelt het aan het navolgende geslacht. 210. N. V. Bieger. Het geheim van den Kriemelsberg. Alkmaar. Een bodfdat wfgfaTg VanVevél^Hrt geeft een spannend verhaal uit den omtrek van het door ons vroegere kamp welbekende Erme o. steenten moeten beware1°"hebben”deze RuSS'Sche knaaP. die een partij edelgedoch weer terecht komen VerSt°Pt' Waa™a Ze Bestolen worden. wa^Ü^t^en.in * b°* « -den te mee, n.25.]: eBn0Mma]5HelduednerK0nin9- J‘ R ** N'V" ^ U* 10-stammenrijk.^ ^ h'St°ne Weder van Jerobeam, den eersten koning van het jeugd enhrvooTbêreidinng®ot,ahef KonLasctnd D^' * 9eV“ ^ 7erobaa™ Bijbelsche gegevens verwerkt Twep9 &P' ; aarblJ 21Jn zooveel mogelijk de het hart. ' opmerkingen moeten daarbij ons van halen £ ^ ^ 2e. Mist men in dit boek alle cf ön ,? ^ ** Galil—ha Jonge»"), opstand. ^ Jerobeams in wezen revolutionnaire Onze aanbeveling beperkt zich derhalve tot een zonnaardere. J2Ie2„Mr'.ftmoaud«°0r ‘r00n “ altaar- I' H' K°k N-V- Kampen. Dit boek sluit aan bij „Heil den Konino” , , ring van Jerobeam I. Ook hier geldt hetzelfde1,^“ ' Ti p T de re9eewerk: het gevaar verhalen te weven rondom het TT ^ bl,.B°k”as eerste Schrift biedt. Doordat de gegevens zoo H fei e"matenaak dat de H. sluiten en wijl ook de personen psychologisch m°9j 1,k bl)' de Schrift aanis het bezwaar hier tot een minimum beperkt ° ^ mo£,e I,k benaderd zijn. Jongere leden moet men het boek niet in handen „„ ... , lijke rijpere-jeugdlectuur is. Voor de jongelui die zo T"’ WI) T* 9een e'9en' J. V. of groote M. V. overgaan is het een leerrijken TT rl genoemde reserve dus aanbevolen. ^ nnend boek. Onder U. M. Rotterdam. 213. T. Bokma. Onder de Kruisvaan. Bredée'i Gpr- f n 4(1 I 10 14 s Het boekje geeft een verhaal uit het jaar 1212 het j , . , kruistocht. Voor onze jongens wel belangwekkend. Onder Tl- T klnder' van de laatste jaren behoort Bokma op een der eerste plaatsen 4“” worden. Hij geeft teekening in zijn karakters. Met Giis biiv 4 9elioemd te zoon van Boer Koenraads, leven de jongens ongetwijfeld mee FnT '!ar‘9ea een jongensboek al een heele aanbeveling. a 1S voor 214. T. Bokma. De roofridder van Lottegem. U. M. Broekhnff w V Domplein, Utrecht. (Serie Altijd mooi). Geb. ƒ 1.25. T 1? ir i. j i_verbaaI uit den riddertijd. Het speelt in den Achterhoek van r u an . Een historische vertelling, vol ridderavonturen, doch ze aeefi f T” ezer voorbeelden van trouw en naastenliefde. Aanbevolen. °° en 215. H. Boschma. Blank en Bruin. ’s-Gravenhaae Dan ƒ 1-40, ƒ 2.40. J. en M. 12-16. ® A’ Daamei „Zooveel hoofden, zooveel zinnen." ’t Geldt ook voor dit boek. De recensent van „Ons Tijdschrift" kamde het geweldig af, en... het boek beleefde spoediger dan menig ander een tweeden druk. De schrijver zelf noemt het „een onvolmaakt jongensboek”. Nu, volmaakt is er niets; ook dit boek met. Er wordt geweldig in geschoolmeesterd, en dat doet onaangenaam in verhaallectuur. Het werk is meer gewrongen dan b.v. „De jongens van de club", „Jaap Holm en „Toen moeder weg was". Een klein voorbeeld: een naar Holland overgekomen inlander spreekt ’s zomers een agent in gebroken Nederlandsch aan, om een eenvoudige vraag te doen en den winter daaraanvolgende houdt hij een redevoering, waarvan het Nederlandsch getypeerd wordt door deze zinsnede: „Aan deze steile rotswanden bouwt de salangaan haar nest Maar toch aarzelen we niet het boek in één adem met bovengenoemde boeken te noemen, zij het dan ook het laatst. Het is goede Christelijke lectuur, een echt jongensboek, zooals wij er helaas veel te weinig hebben. Een plaats in de knapenbibliotheek is het overwaard. De uitgever zorgde voor een keurige uitvoering en goede illustratie. 216. Jo Brans. Van plannen en pret in de zesde klas. Den Haag, J. van Bleek. M. 12—15. , , Een meisjesboek; juister gezegd twee meisjesboeken in één band. op de bekende keurige wijze verzorgd door den uitgever J. v. Bleek. De teekening is vaak onjuist. B.v. in de zesde klas eener lagere school wordt deze repetitie gegeven: een grootboek samenstellen, waar alle rekeningen, debiteuren, crediteuren. kas en kassiersgoederen enz., in voorkwamen. Dan volgde een saldi balans waaruit zij verlies en winst moesten opmaken. Voor kinderen van 11 a 12 jaar is dit je reinste onzin. En deze en dergelgke repetities vormen het stramien, waarop het eerste verhaal is geborduurd. De geestelijke structuur is slap. Een kerstfeest voor kinderen geeft tot deze „meditatie" aanleiding: aller gedachten verwijlden bij 't gebeuren van eeuwen geleden en de groote nawerkende kracht van het „Vrede op Aarde" wekte een weerklank in hun harten. Daarin was vrede, door de harmonie, die dit feestje had doen ontstaan... En toch, toch geloof ik het boek voor onze meisjesbibliotheek wel te mogen aanbevelen. _ , , , ., Het verhaal is zeer vlot geschreven, leest prettig, en boeit. Ondanks de ik zou haast zeggen „moderne" meditatie die ik boven aanhaalde, wordt elders zonde toch nadrukkelijk zonde genoemd. .... . En er is gebrek aan goede verhaallectuur: in elk geval is t boek verre te prefereeren boven z.g. „neutrale" lectuur. Matig aanbevolen dus. 217. K. Brants e.a. Helden van den dag. Werkers voor ons allen. 2 deeltjes a ƒ 0.85. Groningen. J. B. Wolters. J. en M. 12—15. Deze twee boekjes zijn bedoeld als leesboekjes voor de jeugd boven 12 jaar bij L.O. en voortgezet L. O. De aard dezer lectuur die ons de helden en heldinnen teekent die dag aan dag voor ons bezig zijn, zal men direct doorzien als men de opeenvolgende titels der hoofdstukken leest. Hier wordt gehandeld over een beeldsnijder, een dokter, een onderwijzer, een moeder, een mijnwerker, een verpleegster, een putjesschepper enzoovoort. ec leven dezer „helden door hooger beginsel wordt beheerscht. 218 Artur Brausewetter. Meester van het Leven? Uit het Duitsch vertaald door M. v. d Hilst H A ,, r ,, u v,, » Ultsctl ƒ 2.25, 1 2 90. J, M 16 ' b"r9 NV~ T'r'= {°^firT00rhC,om0,de Generaak Amsterdam, Uitg. Mij. E. J. Bosch Jbzn. Gec. ƒ 1.70, geb. ƒ 1.95. J. 12 13 is ~ “ ion9ensvf*aa1, dat voor de jongere helft der leden onzer K. V geschikt en voor onze bibliotheken dan ook kan worden aanbevolen. 9 ™et ,V,er2et 9ebroken- G. F. Callenbach. iNijkerk. Gec. ƒ 0.50. Ja en M. 13 16. „Een goede buurvrouw is beter dan een verre vriendin", kan men hier wel zeggen. Zi, brengt verandering in een gezin, dat is afgedwaald- maar waar de moeder een geloovige moeder heeft gehad. In den volwassendoop hare kindt ren ligt de zegen des Verbonds. P nde Een mooi boekje. Van harte aanbevolen. 221. C. Brouwer. iDe zielverkooper van Bristol. Bredée's U M Rotterdam, ƒ 0.50, gec. ƒ 0.75, geb. ƒ 1.25 J 12 16 nis etVel0fti9eSChre!)en Ter,haal CbristeliJ'ken geest,' van historische beteekenis. t Geeft een goeden kijk op den Cromwell-tijd! 222. p. Brouwer, 't Moest een jongen zijn. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve, ƒ 1.50. J. en M. M—16. rviviere en Als Brouwer vertelt, luistert men vanzelf. Hier is geen literator le klasse aan l at dit°b ^aar.een wien het ]even in de v«eze Gods wijs maakte Al ligt dit boekje iets te hoog voor onze jongste jongens en meisjes we bevelen strekt 3an V°°r 9r0°teren °” den uitnemenden ^on en de degelijke ƒ ZPO.^en M ^ ^ Amsterdam’ L' J- Veen. Geb. ma»r,neU!.raal b°ek’ “aar eEn V3n de beSte soort Slechts o™ heel enkele maal streepten we een minder gewenschte passage aan. Het boek geeft het verhaal van een jongen met aanleg voor teekenen die het U ? van aderen in de kunstenaarswereld zóó ver brengt dat hij zich een goede positie verovert. a n j z ch De teekening der moeilijkheden van zoo’n loopbaan is heel goed en onze jongelui zullen dit zeker „een mooi boek” vinden. Een sympathiek woord herdenkt den overleden schrijver. 224. Cor Bruyn. Michel de Strooper. Den Haag, G. B. v. Goor en Zonen. Geb. ƒ 2.90. J. en M. 12—16. Dit respectabel dikke boek, dat toch maar 231 pag. telt, verplaatst ons naar het Hessenland en vertelt ons uit het leven van Ds. Volwart en zijn jongens ;in dominé’s nieuwe standplaats Moorthal. Een mooi verhaal, dat we met pleizier lazen. De strekking is algemeen Chr.stelijk, de geest is de Duitsche richting van het bekende type. Als aan t slot Michel de strooper dan ook tot inkeer komt, is des predikers theorie er dan ook glad naast, want daar lezen we niet meer of minder dan dit, dat „één goede daad op de linkerzijde van je levensboek maken kan, dat God een streep haalt door je heele schuldenbladzijü! (pag. 224). 225-227. Cor Bruyn. Keteltje in de Lorzie. Idem. Keteltje in het Veerhuis. Idem. Keteltjes thuisvaart. Den Haag. N.V. G. B. v. Goor Zonens Uitg. Maatsch. Geb. ƒ 2.90 per deel. J. en M. 12—16. Deze boeken behooren tot de allerbeste neutrale lectuur, die we kennen. Zonder twijfel zullen uw jongens en meisjes genieten van de lotgevallen van Keteltje zooals die hier worden verteld. Gaarne bevelen we deze serie voor onze bibliotheken aan. Men zal zich den aankoop niet beklagen. 228. Cor Bruyn. Het vonkende vuur. Den Haag, G. B. v. Goor s Zonen U. M. Geb. ƒ 1.50. J. en M. 14—16. Een boek over het buurtjesgedoe uit de groote stad, waarin een jonge konijnenliefhebber en een water-en-vuurvrouwtje worden beschreven. Cor Bruyn laat ons het leven dezer tobbers zien. Jammer, dat het licht van het Evangelie niet in deze harten schijnt. En de beschouwing van den schrijver over Pinksteren is er o.i. heelemaal naast. (pag. 178 v.v.) Dat neemt niet weg, dat wij het in de bibliotheek kunnen plaatsen. Ook al door het gebrek aan goede, Christelijke lectuur in dit genre. Enkele ruwe uitdrukkingen vooraf corrigeeren en zoo mogelijk ook pag. 178! 229. Cor Bruyn. De dijken breken. Den Haag, N.V. G. B. v. Goors Zonen U. M. Ing. ƒ 1.75, geb. ƒ 2.50. J. en M. 12—16. Cor Bruyn vertelt op boeiende wijze in dit boek van den watersnood 1916, die zooveel onheil in Noord-Holland aanrichtte. De lectuur is strikt neutraal, al wordt de christelijke inslag niet gemist. Wat is er door de Waterlanders veel geleden in dezen tijd. Een keurig, royaal uitgevoerd werk op mooi papier. De illustraties van Jan Lutz, zijn alleszins geslaagd. Aanbevolen. 230. C. de Bruyn. Sporus de edelknaap. Zwolle, La Rivière en Voorhoeve, ƒ 1.90. J. en M. 12—16. Zonder eenig beding zal dit boek een eereplaats krijgen in onze bibliotheken. Het is spannend tot het einde toe, het geeft goede historische lectuur en is van uitnemende strekking. (De tijd van Nero). Gaarne en warm aanbevolen. Begrijpen we het goed, dan had Mevr. Westerbrink—Wirtz de eind-redactie. Ze verdient daarvoor een eere-saluut. 244. Vincent Cleecdin. Sagen van Brabant. Rotterdam, W. L. en J. Brusse. ƒ2.90, ƒ4.25. J. en M. 12—16. Met genoegen lazen we deze Brabantsche sagen. Ze verraden een echtgevoelige volksziel. Ze zijn versierd met houtsneden van J. Franken Pzn. 245. Tine Cool. Wij met ons vijven in Rome. Uitg. H. en Waren- dorf, Amsterdam, ƒ 2.—, ƒ 2.90. J. en M. 14—16. Dit boek geeft de historie van een kunstschilder, zooals die met zijn gezin in Rome leeft. Het geeft ’n fijne teekening van personen en omstandigheden, maar we kunnen ons niet indenken, dat dit boek er bij de jeugd in zal gaan. Prachtige foto’s verluchten het werk. We raden gaarne aan het een plaats in de bibliotheek te geven. Het is het ten volle waard, al zullen slechts enkelen er van kunnen genieten. 246. Miss Cummins. De lantaarnopsteker. Amsterdam, van Holkema & Warendorf. geb. ƒ 0.85. M. en J. 12—16. (Tiptop-serie). Engelsch werk. Meer voor meisjes ook dan voor jongens. Toch gelooven we dat ook de jongens het wel mooi zullen vinden. Inhoud: Een lantaarnopsteker ontfermt zich over de verwaarloosde Geertrui, vermoedelijk een wees. Een blinde jongedame ontmoet deze in de kerk. Als de lantaarnopsteker sterft, komt de wees bij haar in huis. Later hervindt ze haar vader en trouwt ze met haar jeugdvriend. Een oud recept: veel toevalligheden en veel gekunstelde ontknoopingen. Aangezien onze jongelui — althans de jongeren — dit niet inzien zullen, kunnen we wel het werkje aanbevelen, maar onder voorbehoud. Positief-christelijk is het niet, maar kwaad leert het ook niet. 247. Daniël Defoe. Robinson Crusoë. Den Haag, N.V. G. B. van Goor en Zonen, U. M. Geb. ƒ 1.65. 2e druk. J. en M. 12—16. Dit is ’n bewerking van het bekende verhaal van de hand van Dr. C. S. Jolmers. Welke jongen, welk meisje las de avonturen van Robinson niet? En toch is het altoos weer pakkende lectuur. Het boek was oorspronkelijk niet voor de jeugd geschreven, maar het heeft vooral bij de jeugdigen zijn gehoor gevonden. En ook deze bewerking zal zeker voldoen, sober en toch levendig als ze het verhaal geeft. Eenige malen stuitten we op een uitdrukking als Goddank. Wie waarlijk en oprecht God dankt voor redding uit nood, zegt niet: Goddank!, want dat voelt hij aan als een vloek. Dat moest een bewerker toch ook voelen? Men schrappe dus hier en daar eerst weg, want in onze terminologie heelemaal niet past. Idem. Uitg. Holkema en v. Warendorf. 8e dr. ing. ƒ 1.20, geb. ƒ 1.90. Idem. Uitg. P. D. Bolle, Rotterdam. Prachtuitgave ƒ1.60, ƒ2.50. 248. N. W. v. Diemen de Jel. De heks van het Colenbargerbroek. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.40, ƒ3.25. J. en M. 12—16. De titel wijst reeds aan, dat dit verhaal in het verleden speelt en het is dan ook op historische gegevens uit den tijd van Willem III, den koning Stadhouder, opgebouwd. Het boek leest prettig en zal zeker in onze bibliotheken wel voldoen. 249. N. W. van Diemen de Jel. Een Kerstnacht voor Parijs. Kampen, J. H. Kok. 2e druk. ƒ 1.50, ƒ2.25. J. en M. 12—16. De schrijver deelt voor in het boek mee, dat ,,de hoofdzaak van wat hier verhaald wordt, voor tientallen jaren door hem gehoord is van een Duitschen hannekemaaier”. De hoofdzaak is dus historiegetrouw. Het verhaal speelt in den oorlog van 1870 en bevat de geschiedenis van een moeder, die haar zoon zelf het Kerstpakket gaat brengen. Langs moeilijke wegen en door tallooze bezwaren bemoeilijkt bereikt zij de plaats waar haar zoon ,,voor Parijs ligt. De liefde, de toewijding der oude moeder zijn treffend, en zullen den lezer ongetwijfeld boeien. De eenvoudige vertelling bevelen we dan ook hartelijk aan voor onze bibliotheken. 250. N. W. van Diemen de Jel. Een regentenzoon in het rampjaar. Kampen, J. H. Kok. ƒ2.75, ƒ3.60. J. en M. 12—16. ’n Mooi, kloek boek, dat we met warmte voor onze jongens en meisjes kunnen aanbevelen. Het geeft met zuiver historischen achtergrond een verhaal uit 1672, toen van Blokzijl de victorie begon. We leven de gebeurtenissen dier dagen mee, levendig als ze verteld worden door den bekenden schrijver uit Gelderland s Achterhoek. ’n Fijn dik boek van ruim 300 pagina’s zal er wel ingaan! 251. N. W. van Diemen de Jel. Jan Klomp en zijn makkers. Een boek voor jongens. Kampen, J. H. Kok. Prijs ing. ƒ 2.25, geb. ƒ 2.90. Schooluitgave 2 deelen a ƒ 0.80 per deel. J. 12—15. Een boek voor jongens! Maar we vermoeden, dat de meisjes het ook wel zullen lezen, zooals ze al onze ,,jongensboeken" graag plegen te lezen, 't Is een goed boek en de jongelui zullen het graag uitlezen, maar bijzondere bekoring gaat er niet van uit en buitengewonen invloed zal het op geen enkelen jongen uitoefenen. Daar is het te ..vlak voor. Er zit geen diepgang in dit boek, het zijn ook geen ,.karakters” die het teekent. Maar daarom is het toch wel aan te bevelen, zooals er zooveel goede boeken zijn, die een plaats in de rij verdienen, al zet je ze niet op het keurplankje. 252. N. W. v. Diemen de Jel. De vrouwe van ’t Hoynink. J. H. Kok N.V., Kampen, ƒ2.50, ƒ3.25. J. en M. 15 en ouder. Een goed verteld verhaal van een hoogmoedige boerin uit den Gelderschen Achterhoek, wier levenswandel geheiligd wordt door het leed en de tegenslagen van God gezonden. Vooral voor de oudere leden kunnen we dit boek hartelijk aanbevelen. Voöt de jongste leden is het boek nog niet geschikt. Jo Spier verluchtte het werk met fijne penteekeningen. opvoeding 200 geworden, doch die wonderlijk verandert na door zijn vrienden in een kamp eener knapenvereeniging dood verklaard te zijn. We weten, dat bij God alle dingen mogelijk zijn, ook de omzetting van des menschen geest, vaak door middelen, waarvan wij het zeker niet zouden verwacht hebben, maar we vreezen, dat onze jongelui deze verandering wel wat erg onverwacht en — onnatuurlijk zullen vinden. Maar ze zullen het overigens wel met plezier lezen. 274. F. W. Farrar. St. Wimfried. Amsterdam, L. J Veen f2 50 ƒ3.90. M. 12—16. Een boeiend verhaal over de Engelsche kostschool St. Wimfried. Gedurende enkele jaren vertoeven we er met eenige knapen, die door een soms ongeloofelijke volharding in den strijd tegen al wat laag en slecht is, en hunnen ernstigen wil tot het goede, velen hunner kameraden ten zegen zijn. Beslist kiest de schrijver partij tegen alle ongeloovige wetenschap, die met den godsdienst leert spotten en door 't geheele werk blijkt, dat de schrijver christelijk denkt en handelt, al wordt hierdoor des te meer onbegrijpelijk dat hij niet ontkomen is aan 't gebruik van minder gewenschte uitroepen, die als gebeden bedoeld, toch iets schrijnends hebben voor allen, die het met 't derde gebod nauw nemen. Ook hier moet de pen van den bibliothecaris de gewenschte verbeteringen tot stand brengen. Met de noodige protesten in margine, zal dit boek onze jongens niet schaden en kan het zelfs een eerste plaats innemen onder onze jongensboeken. 275. E. Gerdes. De Maartens en de Jansens. Rotterdam J M Bredee. ƒ 0.75, ƒ 1.25. J. en M. 12—14. De Maartens en Jansens is een echt Gerdesboekje. Hier boeit de schrijver van den eersten tot den laatsten letter. En toch... en toch... als ge diepgang wenscht, peilt ge hier vergeefs. Zooals bij Gerdes over t geheel over gemis van diepte valt te klagen. Bovendien is dit verhaal eigenlijk niet voor kinderen bestemd; zie bijv. blz. 24, reg. 10 v.o.; blz. 31. Ook worden woorden gebruikt, die niet door den beugel kunnen en die niet kloppen op wat Gerdes zegt pag. 25 reg. 15-7 v.o. „Jan doppie” is zeer beslist een basterdvloek. Overigens maken de strekking en de prettige schrijftrant het boek tot een goed boek voor onze knapen. Dit is het laatste Gerdesboek ons bekend, iets, wat ons, ondanks de vele gebreken aan Gerdes' werken, spijt. Maar ze gingen zeker niet meer. Zelfs Callenbach’s fonds wierp ze uit. 276. Karei Gieber. De eenzame berk. Rotterdam, N.V. Uitg. P. D. Bolle. —1.60. ƒ2.50. J. 12—16. Dit is een deel uit de serie: Goede-Jeugd-lectuur. En inderdaad is het niet een van de slechtste, al vinden we het type-jongmensch, dat hier als „geestig wordt opgevoerd nu niet zoo'n bewondering waard als de schrijver hem blijkbaar toedraagt. En de conceptie van het boek is ook wat wonderlijk. Maar over het geheel genomen, kan het boek onder de neutrale van dit soort wel worden aanbevolen. De jongelui vinden het zeker een mooi boek en ze nemen het ietwat hoogdravende gemoraliseer wel op den koop toe. Hier en daar staan woorden, die we liever missen, al zijn het geen vloeken. 277. Karei Gieber. Het booze oog. Rotterdam, P. D. Bolle, ƒ 1.60, ƒ2.50. J. 12—16. De uitgeverij P. D. Bolle — niet te verwarren dus met de oude en bekende boekhandel D. Bolle, eveneens te Rotterdam gevestigd — heeft het oude fonds dier firma overgenomen en trachtte er nieuw bloed in te brengen. En inderdaad — wat hier geboden wordt verdient aanbeveling. Ook „Het booze oog” mag er zijn. Hier en daar een gebruik van Gods Naam, dat wij niet toelaatbaar achten, en wat ruwe uitdrukkingen, maar verder ontmoet het verhaal bij ons geen bezwaren. Dus: aanbevolen. 278. H. Gordeau ]r. Twee jongens. Den Haag. D. A. Daamen. 233 blz. ƒ2.—, ƒ3.—. J. en M. 12—16. We achten dit boek onder het allerbeste, dat we voor onze jongelui bezitten. Dit werk kan onder Gods Zegen voor het geestelijk leven onzer knapen van zeer groote beteekenis zijn. Vooral als in verschillende gevallen de leider het juiste moment weet te kiezen, waarop hij het den knaap in handen geeft. Reeds meerdere malen lazen we het boek en het greep ons telkens tot in het diepst van onze ziel aan. Hoe keurig de ontwikkeling der karakters, hoe innig de teekening der verhoudingen, hoe ontroerend het lijden en sterven van Johan Werebout. 't Ontlokte ons de verzuchting: „Ware zoo juichend het heengaan van onze jongens ook!" maar tegelijk: „Kwamen er velen van die knapen, die zoozeer het evenbeeld van Jan Horsting zijn, zoo licht tot het kwade geneigd, evenals hij maar tot de heerlijke verzekerdheid des geloofs!” Graag zouden we hier iets van den inhoud vertellen, maar onze jongelui moeten zelve het boek lezen en de hardsten onder hen zullen stillekens wegsluipen om de tranen te dringen binnen hare schuilhoeken! Zegene God de Heere die droefheid, opdat ze worde een droefheid naar God, die onberouwelijke bekeering werkt! 279. H. Gordeau ]r. Dirk Stockman. Een jongen met een hart. D. A. Daamen U. M„ Den Haag. ƒ 2.25. ƒ3.25. J. 12—16. De geschiedenis van een „boefje", die een nuttig en godvreezend lid der maatschappij wordt. Een mooi jongensboek. 280. H. Gordeau ]r. Het geheimzinnige huis. D. A. Daamen U. M., Den Haag. ƒ 2.25, ƒ 2.90. 281. H. Gordeau Jr. Het meestershuis van Terhorst. D. A. Daamen U. M„ Den Haag. ƒ2.50, ƒ3.50. J. en M. 12—16. De uitgevers verzuimden ons deze boeken ter recensie te zenden. Omdat het werk van Gordeau is, geven we toch gaarne een aanbeveling. Immers, de schrijver waarborgt superieur werk. 282. Imi Greup-Roldam. De manke Grapjas. Den Haag, G. B. v. Goor-Zonen. ƒ 2.—, ƒ 2.90. J. en M. 12—16. Een aardig boek met 'n onaardigen titel. Het is wel vreeselijk neutraal, maar het is en blijft tot het eind toe althans die neutraliteit volhouden. Om de karakterteekening en het absoluut ontbreken van wat ergers bevelen we het boek voor onze jongens en meisjes wel aan. Men kan het gerust in de bibliotheken zetten. :