DE OPLOSSING VAN HET HEDENDAAGSCHE VRAAGSTUK DOOR HAZRAT INAYAT KHAN DE OPLOSSING VAN HET HEDENDAAGSCHE VRAAGSTUK Geautoriseerde uitgave. Copyright Internationaal Hoofdkwartier der Soefi Beweging Genève DE OPLOSSING VAN HET HEDENDAAGSCHE VRAAGSTUK DOOR HAZRAT INAYAT KHAN UIT HET ENGELSCH VERTAALD UITGAVE VAN DE N.V. UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ JE. E. KLUWER — DEVENTER L DE OPLOSSING VAN HET HEDENDAAGSCHE VRAAGSTUK. Het verwarrende en jagende leven laat den mensch weinig tijd om na te denken over den algemeenen toestand, waarin hij verkeert. Het eenige nieuws, dat hij in zijn leven ontvangt, komt tot hem uit de dagbladen; daarom is hij van de dagbladen afhankelijk om zich eenig denkbeeld te vormen; en de levensbedwelming laat hem Zeer weinig tijd over om na te denken over de ware beteekenis van het leven. Wanneer wij om ons heen zien en den internationalen toestand van heden beschouwen, dan bevinden wij ondanks allen vooruitgang, dat er een gevoel van onwelwillendheid opkomt tusschen de naties; er is alleen vriendschap uit eigenbelang; iedere natie denkt alleen*, aan eigen belangen, hetzij ze met vriend of met vijand te doen heeft. Beschouwen we de wereld als één lichaam, dan zouden we kunnen zeggen, dat er een vergif in het hart ge- komen is, als gevolg van het gevoelen van haat, dat opkomt uit ieder mensch tegenover ieder ander mensch. Een periode als deze is in de wereldgeschiedenis niet te vinden; deze tijd heeft een grootere ontwrichting tot stand gebracht dan ooit te voren het geval was. Het doet ons denken aan een spin, die zich een web maakt tot eigen gemak, maar die niet uit het web kan komen, dat zij zelf gemaakt heeft. En als we de grondoorzaak nagaan, dan zien we, dat al deze rampen en al die wanorde is veroorzaakt door den geest van materialisme. Geld schijnt de eenige winst en doel. Het is onloochenbaar, dat, wanneer men voortdurend daaraan denkt, alle gedachten en energie die richting uitgaan. En tenslotte ontwaakt de mensch misschien en bemerkt hij, dat hij heel zijn leven zijn gedachten heeft geschonken aan iets, dat niet blijvend is, dat zelfs niet bestaat en enkel een begoocheling is. Ongetwijfeld is dit pessimisme de overbrugging van de twee aspecten van optimisme. Dit kan genoemd worden onbaatzuchtigheid, vairagya. Het is niet de mensch, die de wereld verlaat, maar degene, die in de wereld leeft, de zorgen en moeilijkheden, die aan de menschheid eigen zijn, begrijpend, die groot is. Hij is het, die niet alleen zijn kleine zelf ziet, maar het geheel. Jezus Christus zegt: „Denkt aan uw medemensch, hebt uw naasten lief”. En wat zien we heden ten dage? Moeilijkheden tusschen werkgevers en werknemers; vredesconferenties, waar niets aangaande vrede beslist wordt. En dat komt, omdat het standpunt ontbreekt van: „Ik zal u dienen en gij zult mij dienen”. „Neen”, zegt ieder, „ik dien mij zelf, dient ook gij u zelf.” Elkander dienen en liefhebben, voor elkander te werken, dat zou het doel van het leven moeten zijn, hetgeen de mensch geheel en al heeft losgelaten. Ziet naar de grondgedachte van de hedendaagsche opvoeding. Slechts korte tijd wordt het kind gegeven om hem voor te bereiden voor het koningschap van het leven en de vrijheid van den geest. Elk jaar wordt de intellectueele last voor het kind zwaarder, en hoe ouder het kind wordt, te meer ziet het het leven voor zich als een oceaan, die het moet oversteken, als iets duisters, dat op hem wacht. En later, als het kind volwassen is geworden, besteedt het al zijn tijd aan werk, aan zijn betrekking en er is nauwelijks tijd voor liefde of vriendschap; en tenslotte kan hij dat alles toch niet met zich meenemen. Na zijn geheele leven aan deze dingen geofferd te hebben, wat heeft hij werkelijk gewonnen? Door zijn uiterlijk leven in de wereld zijn de complicaties van het leven toegenomen. Hoe meer het aantal wetten toeneemt, hoe voller de gevangenissen, hoe meer contracten geteekend worden, hoe minder vrede en broederschap onder de menschen wordt aangetroffen. Het meer waarachtige schijnt in het menschelijk leven verwaarloosd te worden; en toch is er geen mensch verstoken van dit erfdeel van den mensch. Er is een schat in hem, die gevonden moet worden. Er is de godsdienst, die hem voort had kunnen helpen. De godsdienstige autoriteiten zijn veelal te kort geschoten om de innerlijke waarden van hun godsdienst hoog te houden. Het komt er niet op aan, welken godsdienst men aanhangt, maar wel of men zijn godsdienst leeft. Als de godsdienst zijn houvast verloren heeft op innerlijk leven en geloof, dan blijft er niets over. Vele menschen, vooral onder de intellectueelen, hebben hun godsdienst verloren en onder de jongeren zijn er vrij velen, die Zelfs den naam van God vreezen. Wat is heden ten dage noodig? Het is door opvoeding, dat de menschheid geleerd zal worden om de essentie van haar godsdienst aan te voelen in het dagelijksch leven. De mensch is niet op aarde geplaatst om een engel te zijn. Hij behoeft niet den geheelen dag in een kerk te bidden en evenmin in de wildernis te gaan; hij moet alleen het leven beter leeren verstaan. Hij moet leeren een deel van den dag te gebruiken om na te denken over zijn eigen leven en zijn handelingen. Hij moet zich zelf afvragen: „Heb ik vandaag eerlijk gehandeld? Heb ik mij zelf waardig getoond op die plaats, in die hoedanigheid V* Op deze wijze kan men zijn dagelijksch leven tot een gebed maken. Onder politici, doktoren, rechtsgeleerden, kooplieden zou het mogelijk zijn om liefde als een batterij te hebben achter elke daad, achter elke handeling en een zin voor harmonie achter alle streven. We hebben in dezen tijd den godsdienst van verdraagzaamheid noodig. In het dagelijksch leven kunnen we elkaar niet ontmoeten op hetzelfde plan, daarvoor zijn we te verschillend wat vermogens en graad van evolutie betreft, en is onze taak te uiteenloopend. In het familieleven verkeeren we niet alle in dezelfde graad van ontwikkeling. Als we dus niet verdraagzaam zijn en geen verlangen bezitten om te vergeven, zullen we nooit harmonie in eigen ziel brengen. Want te leven in de wereld is niet gemakkelijk; ieder oogenblik van den dag vraagt een overwinning. Als er iets te leeren is, dan is het die verdraagzaamheid; en door dien eenvoudigen godsdienst van verdraagzaamheid aan anderen te leeren helpen wij de wereld. Het heeft geen nut het denkbeeld vast te houden, dat de wereld van kwaad tot erger vervalt. Die ziektekiem zal zich verspreiden en grootere gevolgen meebrengen. Ieder mensch is in wezen goed, in de diepte van zijn hart is iets, dat zeker goed is. Er bestaan leeringen betreffende genezingen, maar de beste wijze is de wijze van karakter genezen, eigen karakter genezen, en in plaats van wonderen te verrichten, wordt op deze wijze het geheele leven één wonder. Het gebrek aan godsdienst heeft tegenwoordig een vreemd geloof geschapen in het spreken met geesten, feeën, enz»; of omtrent dingen, die wij niet begrijpen, noch kunnen begrijpen. Maar dit heeft zeer weinig met godsdienst uit te staan. De bijbel is vol met eenvoudige dingen en men zou gelukkig zijn, als men een van deze dingen in toepassing kon brengen. Er is een groote vraag geweest naar het verkrijgen van kennis van occulte krachten, enz.; maar wat heeft de mensch met al zijn intellectualiteit bereikt dan de vernietiging van zijn broeder? Wat de wereld van thans noodig heeft, is geen geleerdheid, maar hoe men bedachtzaam kan worden jegens elkaar, te trachten uit te vinden, op welke wijze geluk kan worden tot stand gebracht en zoo doende dien vrede te verwezenlijken, die het verlangen is van iedere ziel en dezen mede te deelen aan anderen; en daarin het doel van ons leven te bereiken, de verhevenheid van het leven. II. HET HEDENDAAGSCHE VRAAGSTUK. HERSTEL VAN HET HUISELIJK LEVEN. Er is een groote omkeer in de wereld geweest, aanvangende in den tijd der Hervorming en zijn hoogtepunt bereikende ten tijde van den oorlog. Er schijnt een voortdurende onrust te bestaan in elke levensrichting; op alle verschillende gebieden van het leven schijnt er groote beroering te zijn. Ondanks allen vooruitgang, die in de laatste jaren gemaakt is, schijnt beschaving er toch niet het gevolg van geweest te zijn. De moeilijkheid, die bestond, is de aanpassing van de nieuwe idee der democratie op den grondslag der aristocratie, waarop ze gebaseerd was. De uitkomst hiervan wordt nu na den oorlog meer gevoeld dan ooit te voren. Er schijnt meer verwarring en chaos te zijn dan het begrijpen, hoe het leven op de volste manier te leven. De reden is, dat het wezen van aristocratie en democratie niet door ieder- een begrepen wordt vanuit het standpunt van den mysticus; en zoolang als het gebrek aan begrip van dit geheim bestaat, zoolang zullen duizend democratieën of aristocratieën ten slotte altijd op mislukking uitloopen. Wanneer we de natuur bestudeeren, dan vinden we het levensplan voor ons als een ontwerp ter navolging, — de onderlinge afhankelijkheid der sterren en planeten en hoe zij in den hemel door elkanders magnetisme worden onderhouden; hoe het licht der zon in de maan functionneert; en hoe het licht van de zon door alle verschillende planeten gereflecteerd wordt; en tegelijkertijd, hoe de verschillende planeten in licht en geaardheid verschillen en hoe iedere planeet in het heelal het schema der natuur voltooit. Noem het aristocratie of democratie, maar er is een levensplan, dat de Natuur voor ons heeft voortgebracht. Het woord aristocratie klinkt, als het niet begrepen wordt, in de ooren van velen dikwijls onaangenaam. Maar de ware aristocratie is niet noodzakelijk het beeld van haar misbruik en degeneratie. En wat is democratie? Democratie is de voltooiing van aristocratie; m.a.w. democratie beteekent volmaakte aristocratie. Maar wanneer aristocratie niet begrepen wordt en democratie wordt nagestreefd, dan wordt democratie niet ten volle begrepen en is niet volledig. De mensch wordt geboren in deze wereld, onbekend met het koninkrijk, dat in hem zelf is; en het bereiken van dat koninkrijk, dat is de ware aristocratie. Dat koninkrijk ook in een ander te erkennen, dat is aristocratie; en de mogelijkheid om dat koninkrijk in zich zelf te zien en te streven naar de vervulling van dat ideaal in ons leven, dat is ware democratie. Aristocratie beteekent één koning, democratie beteekent allen koningen. Maar als de mensch één koning niet kent, dan kent hij ook niet alle koningen. Wat hiermee bedoeld is, is te begrijpen, dat het levensdoel niet is in opstand te komen tegen iemand, die verder gevorderd is dan wij en hem door dat verzet neer te halen tot ons niveau; dat is geen democratie. Democratie is de mogelijkheid zien om even ver te komen als de ander; en vertrouwende in die mogelijkheid te trachten voort te gaan tot datzelfde niveau, dat is de ware democratie. Het tegenwoordige vraagstuk moet bestudeerd worden door alle deelen en klassen der menschheid. Het schijnt, dat in beslag genomen door een gemakkelijker leven, vele menschen hun aandeel veronachtzaamd hebben in de verschillende werkzaamheden in het leven, thuis en daarbuiten; en er zijn zekere klassen, die zich niet bewust zijn van een bepaalde taak, die het leven thuis en in de wereld eischt; en de tijd komt en is gekomen, dat zij moeilijkheden ondervinden, omdat ze bevinden, dat ze meer afhankelijk zijn van bepaald werk, dat ze in hun leven hebben verzuimd en omdat ze altijd ongeneigdheid hebben getoond om bepaalde dingen te doen, die beneden hun standaard van waardigheid schenen te zijn. Nu komt de tijd, dat er een omkeer plaats heeft in de menschheid; en wat gebeurd is, is dit, dat de eene klasse onder de andere klasse geraakt en de plaats van de eene klasse door de andere klasse wordt ingenomen; en op deze wijze openbaart zich niet meer comfort, maar chaos. En de weg om hieruit te geraken zal zijn eenige van de ideeën der ouden na te volgen; en wanneer deze niet nagevolgd worden, dan zal het leven misschien op een bepaalde wijze geregeld worden, maar het huiselijk leven zal een hotelleven worden en er zal niet meer die vreugde en dat genoegen zijn van te ervaren datgene, wat huiselijk leven genoemd wordt. De moeilijkheden zullen binnenkort die situatie teweegbrengen, dat er in ieder district een soort hotelordening zal zijn; en op deze wijze zal men het niet meer zoo nauw nemen met den individueelen vooruitgang, cultuur en vreugde; 's menschen individueele keuze Zal opgeofferd worden aan de mechanische wijze van leven. De methode, die gevolgd zou kunnen worden, is een methode, die in de oude tijden door de Hindoes werd toegepast; en zelfs nu bestaat er nog iets van. Onder de gemeenschap der Brahmanen, al mocht de Brahmaan in een zeer hooge positie verkeeren en zeer rijk zijn, toch weet hij zelf te koken. De vrouwen in het huisgezin van den eersten minister bedienen zelf de keuken. Er is niets in het huisgezin, dat ze niet gaarne doen. Zij werden in oude tijden getraind in het naaien, breien, weven, koken, in het bewaren van netheid in het huis, in het versieren, schoonmaken en verven; al deze dingen werden door een ieder verricht. Niemand bezat een huis, die niet in dien tijd alles wist omtrent de verzorging daarvan, onafhankelijk van de huishoudster. Levensvolmaking is niet alleen zich zelf geestelijk te volmaken, maar in alle verschillende levensaspecten. De mensch, die niet bekwaam is om te voorzien in alle nooden van het leven, is zeker onbekend met de ware levensvrijheid. Hoe meer wij het hedendaagsche vraagstuk bestudeeren, hoe meer wij zullen realiseeren, dat het de arbeidsverdeeling is, die heden ten dage 200 ver is doorgevoerd, die den mensch hulpeloos heeft gemaakt. Wat thans 200 noodig is, is in de opvoeding den geest te brengen, die ons in staat stelt in alles, wat we noodig hebben, te voorzien en voor ons zelf te regelen alles, wat in ons dagelijksch leven noodig is. Het mechanische leven van tegenwoordig, ofschoon het vooruitgang toont, is toch geen volledige vooruitgang. Stel u iemand voor, die van 's morgens tot 's avonds niets anders doet dan naalden maken in een fabriek. Misschien doet hij dit twintig jaar lang, maar wat weet hij van het leven? Alleen hoe hij een naald moet maken. Wellicht gaat het voordeel naar den leider van de fabriek. Maar welk voordeel gaat naar dezen mensch, die misschien zijn heele leven naalden heeft gemaakt? Het heilige levensideaal en zijn vooruitgang is zelftoereikend te worden. De sleutel tot het geheim van democratie is zelftoereikendheid. Ongetwijfeld is dit een zeer uitgebreid onderwerp en is het moeilijk het in al zijn aspecten uit te leggen met een paar woorden, maar tegelijkertijd is geestelijke volmaking de tweede stap; en degene, die zich zelftoereikend heeft gemaakt, heeft ten slotte aanspraak op geestelijke volmaking. III. WERELDOPBOUW. Voornamelijk na den oorlog en de smart, die de wereld ervaren heeft, beginnen de menschen na te denken over het onderwerp van wederopbouw. Maar ongetwijfeld beschouwt ieder mensch dit overeenkomstig zijn eigen mentaliteit; en op deze wijze verschillen de ideeën omtrent den wederopbouw van de wereld zeer veel. Bij het beschouwen van den toestand van de wereld, zooals zij heden ten dage is, in de eerste plaats, wanneer men denkt aan «den financieelen toestand, die zeer noodzakelijk is voor orde en vrede, is die zoo verward en zoo moeilijk geworden om op te lossen, dat het schijnt, dat velen, met hun intellect, verstand en begrip, hulpeloos zijn tegenover dit zeer moeilijke probleem. Zonder twijfel zijn er velen, die ons zullen zeggen, dat er geen andere remedie bestaat voor het verbeteren van de menschheid dan de oplossing van het financieele probleem. Maar tegelijkertijd schijnt het, dat tiet financieele probleem dagelijks moeilijker wordt en naties, rassen en gemeenschappen tot een steeds grootere vernietiging voert; >n voordat dit probleem opgelost is, is het geen wonder, als heel veel nadeel wordt toegebracht aan vele naties. En hoewel de mensch, bedwelmd door het opgaan in zijn eigen levensprobleem, niet genoeg nadenkt over deze dingen, nochtans zal de wereld uiteindelijk in het algemeen realiseeren de zwakheid en slapheid veroorzaakt door de ongeordendheid en den onevenwichtigen toestand van het financieele probleem van de wereld. Zoolang naties en menschen voordeel trekken van het verlies van andere naties en menschen, dan mogen zij voor het oogenblik denken, dat zij bevoordeeld zijn; maar tenslotte zullen wij menschelijke wezens alle realiseeren, hetzij als individu of als menigte, dat allen van elkaar afhankelijk zijn. Bij voorbeeld, indien een deel van het lichaam lijdt door het anderg deel, dan zal het tenslotte een onevenwichtige toestand blijken te zijn, een gebrek aan gezondheid in het physieke lichaam. Wat beteekent gezondheid? Gezondheid beteekent alle organen van het lichaam in goede conditie; en zoo beteekent de gezondheid van de wereld, dat alle naties en alle menschen in een goeden staat verkeeren. Deze financieele kwestie daargelaten en komende tot het probleem der opvoeding, ten spijt van allen vooruitgang, die gemaakt is in de opvoedkundige wereld, kan geen nadenkend mensch weigeren, betreffende het kleine kind na te gaan, wat zijn leeftijd is, zijn kracht en welk werk hem gegeven wordt om te volbrengen. Het schijnt, dat in het enthousiasme van de opvoeding steeds rijker en rijker te maken, een soort druk gelegd is op het denkvermogen van de kinderen; en wat gebeurt er dan? Het is als een gerecht, dat bestemd was om klaar te zijn na een half uur koken, en dat in vijf minuten is klaar gemaakt. Wat is er gebeurd? Misschien is het aangebrand, het vereischte een langeren tijd. Het kind weet te veel voor zijn leeftijd, wat het niet noodig heeft, wat het niet waardeert, wat het tot last is, wat zijn denkvermogen wordt opgedrongen. En hoe weinigen van ons staan er bij stil om na te denken over dit vraagstuk, dat kindsheid een koningschap op zichzelf is. De groei van het kind is een gave van boven en dat het gedurende den tijd van groei, onbewust is van de ellende, de zorgen en de lasten van het leven. Deze zijn de eenige dagen om het koningschap van het leven te ervaren, de dagen om te spelen, om dicht tot de Natuur te zijn, wanneer het moet leeren begrijpen, wat de Natuur geleidelijk leert. Denk u dan in, dat de kindsheid gewijd wordt aan studie, studie van materieele kennis. En zoodra het kind tot jeugd is uitgegroeid, wordt de last van het leven op zijn schouders gelegd, de last van het leven, die iederen dag zwaarder en zwaarder wordt voor rijken en armen; en het gevolg, hiervan is, dat er partijen zijn; er is oneenigheid tusschen arbeid en kapitaal; het leven vol strijd, waartoe het kind zijn oogen opent; en het heeft nooit tijd één te zijn met de Natuur, of diep in zich zelf te delven of na te denken verder dan dit leven in de menigte. Het probleem der opvoeding daargelaten en komende tot het probleem der naties wordt men nog meer verward. De vijandigheid, haat en het vooroordeel, bestaande tusschen naties en naties, het antagonisme en het volslagen egoïsme, die den grondslag vormen van alle verkeer en verbondenheid tusschen de naties, toonen dat de wereld van kwaad tot erger gaat en onrust schijnt aldoordringend te zijn. Er schijnt geen vertrouwen te zijn tusschen de naties, geen sympathie, behalve hetgeen hun eigen belang is. En wat is hiervan de uitkomst? Die indruk valt als een reflectie, als een schaduw op de individuen, hen eveneens brengend tot dat egoïsme en die zelfzuchtigheid* En het eenige in de wereld, dat bedoeld was als toevlucht, was godsdienst. Maar in den tegenwoordigen tijd met het toenemen van steeds groeiend materialisme en overheerschend commercialisme, schijnt de godsdienst te verflauwen. Een stille onverschilligheid tegenover godsdienst schijnt toenemend te zijn, vooral in de landen, die heden ten dage vooraanstaan in beschaving. En nu de toestand zoodanig is, waar zou de mensch de oplossing van het hedendaagsche vraagstuk kunnen vinden? En verder de kwestie van een filosofisch oogpunt beschouwend, wat is bouw en wat is wederopbouw? Een schepping is datgene wat reeds gemaakt is. Een kind, dat geboren is, is een schepping. Maar na een verstoring in de gezondheid van lichaam of denkvermogen, komt er een behoefte aan wederopbouw. In de Engelsche taal is er een uitdrukking: Zijn krachten bijeen te zamelen (to pull oneself together). De wederopbouw van de wereld heden ten dage beteekent, dat de wereld haar krachten bijeen moet zamelen. Opvoeding, politieke, sociale en financieele toestanden, religie, al deze dingen, die de beschaving uitmaakten, schijnen uiteengespreid te zijn; en opdat deze dingen weder samen komen, moet een levensgeheim bestudeerd worden. Wat is het geheim van genezende kracht? Het geheim is zichzelf sterk genoeg te maken zijn krachten te verzamelen; en dat is het geheim van het leven van den mysticus. De wereld heeft haar gezondheid verloren; en wanneer men zich een beeld van de wereld kan maken als van een individu, dan ziet men wat het is, zijn gezondheid te verliezen. Het is evenals ziekte in het leven van een individu. En zooals er voor iedere ziekte een geneesmiddel is, zoo is er voor iedere ramp een herstel. Maar nu houden de menschen er verschillende ideeën op na. Er is de pessimist, die zegt: „Wel, als de wereld in dezen toestand van vernietiging geraakt is, wie kan het helpen, en hoe kan het verholpen wordenV* Het is als een ziek mensch, die zegt: „Wel, ik ben zoo ziek geweest, ik heb zooveel geleden, het kan me niet schelen. Hoe kan ik nu hersteld zijn? Het is bijna te laat/’ Op deze wijze houdt hij zijn ziekte vast, bij behoudt ze, koestert ze, ofschoon het hem niet aangenaam is. En dan is de nieuwsgierige mensch, die zeer onthutst is door de courant te lezen, die ziet, dat deze geldkoers gestegen is en die koers gedaald; en dat er mogelijk weer een oorlog zal zijn; en hij zal zijn vrienden daardoor opwinden. Dan is er weer een ander mensch, die Zegt: Er moeten eenige comité's gevormd worden; er moeten eenige vereenigingen zijn, eenige bonden; congressen moeten bijeengeroepen worden; wij moeten iets definitiefs doen. En op deze wijze zijn er nu zooveel vereenigingen gesticht en congressen gevormd, die besprekingen houden; en hoe meer vergaderingen, hoe meer besprekingen; en er schijnt geen eind te komen aan de besprekingen en redetwisten ten einde de uitwegen en de middelen te vinden, hoe de toestand verbeterd kan worden. Hiermede is niet bedoeld, dat eenige poging, in welken vorm ook gedaan, in de richting van wederopbouw of verbetering van de toestanden, niet de moeite waard is, hoe gering ook. Maar wat voor ons het meest van noode is, is het begrijpen van dien godsdienst der godsdiensten en die wijsbegeerte der wijsbegeerten, die zelfkennis is. Wij zullen het leven buiten ons niet begrijpen, wanneer wij ons zelf niet begrijpen. Het is de kennis van het zelf, dat kennis van de wereld geeft. De politicus, de staatsman, hoe bekwaam ook, zal jaren en jaren over dingen redetwisten; hij Zal nooit tot een bevredigende gevolgtrekking komen, tenzij hij de psychologie van het leven en de psychologie van de situatie begrijpt. En zoo zal de opvoedkundige een proef nemen met een nieuw plan; en hij zal nooit tot een bevredigende conclusie komen, tenzij hij de psychologische kennis van het leven heeft, die hem de psychologie van de menschelijke natuur zal leeren, en de wijze, hoe het vraagstuk op te lossen. Wat heden ten dage psychologie genoemd wordt, is niet wat bedoeld wordt. Met het woord psychologie is niet bedoeld, wat men psycho-analyse noemt. Wat psychologie genoemd wordt, is het begrijpen van het zelf, en het begrijpen van het wezen en den aard van denkvermogen en lichaam. Wat is gezondheid? Gezondheid is geordendheid. En wat is geordendheid? Geordendheid is muziek. Waar harmonie, rhythme, regelmatigheid en samenwerking is, daar is harmonie, daar is sympathie. Gezondheid van het denkvermogen, daarom en gezondheid van het lichaam, zijn afhankelijk van het bewaren van die harmonie en het ongerept houden van die sympathie, die in denkvermogen en lichaam werken. En onthoud, dat het leven in de wereld en voornamelijk zooals wij het te midden der menigte leven, ons geduld ieder oogen- blik van den dag op de proef zal stellen, en het zal zeer moeilijk zijn die harmonie en vrede te bewaren, die alle geluk uitmaken. Want wat is de definitie van het leven ? Leven beteekent worstelen met vrienden en strijden met vijanden; het is den geheelen tijd geven en nemen; en het is zeer moeilijk hierin de sympathie en harmonie te bewaren, die gezondheid en geluk uitmaken. Waar kunnen wij het leeren? Alle opvoeding, geleerdheid en kennis worden verworven; maar deze eene kunst is een goddelijke kunst, en de mensch heeft haar geërfd. Maar opgaande in de uiterlijke geleerdheid, heeft hij haar vergeten; toch is zij een kunst, bekend aan zijn ziel; toch is zij zijn eigen wezen; de diepste kennis die hij heeft in zijn hart. Geen vooruitgang, in welke richting de mensch hem zal maken, zal hem die voldoening geven, waarnaar zijn ziel hunkert, behalve die eene, die de levenskunst is, de kunst van het zijn, die het streven is van zijn ziel. Ten einde den wederopbouw van de wereld te dienen, is het eenige mogelijke en noodige de kunst van het zijn te leeren; de levenskunst voor ons zelf, en zelf een voorbeeld te zijn, voordat wij trachten de menschheid te dienen. Wat is de Soefi-Beweging? Wat is Soefisme? Het is die kunst, waar juist over gesproken is, de kunst, waardoor die muziek en symphonie van het leven bewaard kunnen worden; en hierdoor kan de mensch zich bekwaam maken, de ware dienaar van God en de menschheid te worden. SOEFI-DENKBEELDEN. 1. Er is één God, de Eeuwige, het Eenige Wezen, niets bestaat dan Hij. 2. Er is één Meester, de Leidende Geest van alle zielen, die zijn volgelingen voortdurend voert naar het licht. 3. Er is één Heilig Boek, het heilige boek der natuur het eenige geschrift, dat den lezer licht kan geven. 4. Er is één Religie, het zonder afwijken voortgaan in de juiste richting naar het ideaal, hetwelk de vervulling is van het levensdoel van elke ziel. 5. Er is één Wet, de wet van wederkeerigheid, welke kan worden nagekomen door een onzelfzuchtig gemoed,samengaand met een zin van ontwaakt rechtsgevoel. 6. Er is één Broederschap, de broederschap der menschheid, die de kinderen der aarde zonder onderscheid vereenigt in het Vaderschap van God. 7. Er is één zedelijk beginsel, de liefde, die uit zelfverloochening voortspruit en bloeit in goede daden. 8. Er is één voorwerp van lof, de schoonheid, die het hart van haar aanbidder verheft door alle aanzichten heen van het geziene tot het ongeziene. 9. Er is één Waarheid, de ware kennis van ons wezen, innerlijk en uiterlijk, die de kern is van alle wijsheid. 10. Er is één pad, de vernietiging van het onware ego in het ware, hetwelk den sterveling opvoert tot onsterfelijkheid en waarin algeheele volmaking te vinden is. DOEL VAN DE SOEFI-BEWEGING. 1. Het verwezenlijken en verspreiden van de kennis der Eenheid, den Godsdienst van Liefde en Wijsheid, opdat de verdeeldheid, ontstaan door geloofsbelijdenissen en gelooven vanzelf moge wegvallen, het menscheüjk hart moge overvloeien van liefde, en alle oneenigheid, veroorzaakt door onderscheiden en verschillen, moge worden uitgeroeid. 2. Het ontdekken van het licht en de kracht, sluimerend in ieder mensch, het ontdekken van het geheim van allen Godsdienst, van de macht der mystiek en de kern der wijsbegeerte, zonder in te grijpen in bestaande gebruiken en geloofsvormen. 3. Mede te helpen om de beide tegengestelde polen der wereld, het Oosten en het Westen, dicht tot elkander te brengen door uitwisseling van gedachten en denkbeelden, opdat de universeele broederschap vanzelf tot stand moge komen en de eene mensch den anderen mensch tegemoet moge treden vrij van de enge beperkingen van natie of ras. Voor meerdere inlichtingen wende men zich tot de Soefi-Beweging. Hoofdkwartier voor Nederland, Bazarstraat 20, Den Haag.