Vliegensvlug schoot ze naar binnen, naar de ach;erste bank. Gauw ’t schrift uit de tas... Nora’s tas >pen... netjes ’t schrift er in en klaar is Kees!
Hoe was die?!
Nog hijgend zat ze in haar eigen bank.
Ziezo, nu mochten ze wel komen. Alles was in orde ;n zij had de thema af, en natuurlijk niet veel fouten, vant Nora maakte nooit een fout. Maar zo moest t toch maar niet weer. Zoals ze ’t anders deed, was zeel handiger. Vroeg op school zijn en dan gauw ïven Nora’s schrift er bij. Ze wist in die tas al evengoed den weg als in de hare. Maar vanmorgen had ze ’t in de pauze willen doen, en toen kwam die vervelende Jan binnen, ’t Was toch al te gek, als ze in leze thema ineens zoveel fouten had gemaakt en leze was juist zo gemakkelijk. Daarom had ze haar maar gauw meegenomen en ’t tussen den middag thuis gedaan. Maar dat was ook de laatste keer geweest. Vast!
Toen mijnheer Zijlstra dien avond de Franse schriften van klas één nakeek, trok hij z’n wenkbrauwen bedenkelijk samen bij de ongewoon veel rode strepen, die hij in ’t schrift van Nora Verhage moest zetten.
Dat kind toch! Altijd de beste. Hoe had ze dat nu! Foei, alweer één, en mijnheer Zijlstra verschoof zijn stoel met zo’n ruk, dat Hek, de hond, die heerlijk lag te slapen bij den haard, wakker schrok.
Het was toch al te mal. Daar moest hij eens naar vragen...
Nu lag ’t schrift weer dichtgeklapt op ’t stapeltje, dat al hoger werd. Het licht van de bureaulamp bescheen het rode potlood, dat onbarmhartig z’n weg ging door de Franse schriften. In ’t ene liet hij „als HanV voor ’t aangenaam verpozen”, niet veel achter,



in ’t andere was zó flink huisgehouden, dat er eerder een verfkwast z’n sporen had kunnen achterlaten dan een doodonnozel potlood.
Maar dat onnozele potlood intussen haastte zich langs de regels en wist niet van moe worden. Alleen in ’t schrift van Hetty van der Beek scheen er iets te haperen. Wel kwamen er venijnige strepen,
’t potlood verdween zo nu en dan achter ’t oor van zijn eigenaar.
Mijnheer Zijlstra staarde naar de fouten... In z’n herinnering kwam een ander schrift, één van vijf
minuten geleden en met een plotse beweging
greep hij naar ’t hoge stapeltje, en zocht daartussen, het bewuste schrift.
Open — naast elkaar lagen ze nu 
„Hm”, zei mijnheer Zijlstra.
Hij voelde zich als een commissaris van politie, die een dievenbende op ’t spoor is.
„Hm. Die zullen we krijgen. Deze fout gelijk en die
daar Mooi zo. Die Nora Verhage moeten we in
de gaten houden. Ze lijkt zo stil, maar „stille Wasser grimden tief”. Zo is ’t altijd al geweest. Een luie bui gehad zeker en toen maar overgeklad. Hm. Zo iets hoeven ze bij mij maar één keer uit te halen.”
Het potlood was weer verhuisd.
Het stapèltje groeide weer.
Maar twee schriften lagen eenzaam aan een heel anderen kant van het bureau.
„We zullen de dame krijgen.”
Ze lagen daar nog precies zo, toen mijnheer Zijlstra bezoek kreeg.
Ondanks de kou had mijnheer Van Berkel het gewaagd z’n gewone avondwandeling te maken, het was toch niet onprettig dit station aan te doen en een warmen neus te halen.
Het duurde dan ook niet lang of de gezellige
Heidekind 5



HOOFDSTUK XIII.
Op één van de stadsgrachten staat een oud herenhuis. Nu er sneeuw ligt op de gevels en in de vensterbanken, zien alle huizen er eender uit. Hoge ramen, brede deuren.
De kale bomen langs de gracht staan roerloos. Hun takken zijn zwaar van sneeuw. Zouden ze weten, hoe er geleden wordt achter de ramen van dat ene huis? Zouden ze daarom zo stil en geduldig zijn? Misschien kan die grootste daar wel naar binnen kijken; misschien ziet hij het bleke meisje, dat eenzaam door ’t huis dwaalt, van de ene kamer in de andere 
Nora heeft geen rust. En ’t is Zondag vandaag, de dag waar ze ’t meest van houdt.
Drie dagen is ze hier. En morgen gaat de crisis komen, heeft de dokter gezegd.
Moeder is o, zo zwak. Nora mag niet bij haar komen, omdat ze dan huilen moet. Soms mag ze even om ’t hoekje kijken. Maar ’t is zo moeilijk om, als je moeders bleke gezicht gezien hebt en haar gesloten ogen, dan de kruk zó zacht om te draaien, dat er niets kraakt, ’t Liefst zou je maar haastig de deur dichtdoen en hard weghollen, daarvandaan.
Nora zoekt naar tante Ans.
In de keuken is ze niet.























‘BJ oi V <Pf
dienst boek en jeugd
' postbus 93054 nblc 2509 AB den haag



HEIDEKIND
DOOR
ALI ATEN
N,V« DRUKKERIJ EDECEA, HOORN







HOOFDSTUK I.
„Tingeling, ting, ting, ting”, ging opeens de bel.
Binnen, in de gezellige huiskamer, schoot Nora recht achter haar bordje. Twee grote grijze ogen keken snel naar moeder, aan den anderen kant van de tafel: „Daar is ze al, mag ik gaan, moeke?”
Mevrouw Verhage glimlachte naar haar doehtertje, dan knikte ze.
„Eerst danken, Nora.”
O ja, natuurlijk, ze zou ’t haast vergeten vanmorgen.
Na ’t „amen” vloog de stoel achteruit; Nora wuifde voor ’t raam naar Loesje, die heel kalm voor ’t heb wachtte, fiets aan de hand.
Vreemd, dacht Nora, eiken morgen had ze haar zien gaan langs hun huis, en nu leek ’t heel anders; ’t was toch dezelfde Loesje.
„Waar is m’n tas nu, moeder?" Nora keek gehaast rond O daar, op den divan.
„Heb je nu een nieuw schrift, kind?”
„Nee, óók al vergeten”, bestrafte Nora zichzelf, terwijl ze de trap opvloog naar haar kamertje. Alles had daar keurig klaargelegen en nu had ze toch nog iets vergeten, hè? Dom, hoor!
Maar lang hoefde Loes niet meer te wachten. Moe-



der kreeg een aai langs haar wang, Trui nog gauw een tik op haar arm, zodat de mand met theegoed haast rolde en toen konden ze gaan: dikke blonde Loesjevan-den-dominee en Nora, met haar zwarte haar en pittig figuurtje.
Twee zonnekinderen, dacht mevrouw Verhage, en tegen Trui zei ze: „Daar gaat onze Noor nu, Trui, voor ’t eerst.”
Trui schudde haar hoofd.
„Ja, mevrouw, kleine kinderen worden groot, maar ’t zal wel goed gaan met de robbedoes.”
Maar toen ze later in de keuken was en ze mevrouw naar boven hoorde gaan, mompelde ze: „Wat zei ze haar missen ”
De „robbedoes” was stil geworden onder ’t fietsen, ’t Lijkt allemaal anders, het verandert gewoonweg
met de minuut, dacht ze. En Loes praatte maar 
Die vond ’t vanzelf heel natuurlijk om eiken morgen naar stad te gaan. Hoe zou zij zich gevoeld hebben, toen ze voor den eersten keer naar de Mulo ging? Misschien wel heel gewoon. Ze kende Loes niet anders dan altijd kalm; al beleefde die ook nog zo’n schokkende gebeurtenis of zó iets fijns, dat je eigenlijk in de lucht moest springen!
Nu ging Loes al voor ’t derde jaar, twee jaar knapper dan zij. Ze kende natuurlijk alle jongens en meisjes daar.
„Zeg, Loes, zijn de meesters aardig?”
„Och, kind, op een Mulo zeg je niet „meester”, daar moet je ze allemaal „mijnheer” noemen!”
„O ja?” Nora moest er even over denken.
„Nou, maar zijn ze wel aardig?”
„Niet allemaal, hoor; Van Berkel, je weet wel, ’t hoofd, is een kwaje. Daar krijg je Duits van, en ook tekenen, en ”
„Is Duits èrg moeilijk?”



„Jij kunt ’t wel, hoor”, troostte Loesje bij voorbaat. „Was in de vacantie maar es bij me gekomen, dan had ik je van alles verteld. Jullie waren ook zo lang uit.”
„Ja, moeder heeft zoveel geschilderd dezén keer, en ik vond ’t er ook fijn. Is ’t nu nog ver, Loes?”
Loes keek even op zij naar Nora, vóór ze antwoord gaf. Vreemd, Noor wilde nooit over haar vacanties praten 
„Nee, kijk, dat glimmende dak daarginds. Nog vijf minuten.”
Uit een zijweg kwamen hele rijen fietsen. Wat zagen die jongens en meisjes er veel mooier uit dan die bij hen op ’t dorpje, verbaasde Nora zich, en onwillekeurig gleden haar ogen langs haar eigen jurk: wit met bloemetjes. Was dat niet te kinderachtig? Gelukkig, daar zag ze nóg een bloemetjesjurk.
Je kon wel zien, dat je er nu gauw was; overal fietsers; sommige leerlingen liepen ook wel. En daar, dat was zeker 
„Hallo, Loes, hallo”, riep er opeens één uit een groepje, en een leuk meisje met vrolijke ogen kwam op hen af.
„Dat is Trudy, m’n vriendinnetje”, stelde Loes voor, „en kijk, Tru, dit is in ’t vervolg m’n gezelschapsjuffrouw, Nora Verhage.”
Nora lachte verlegen.
Ze kreeg zo’n naar gevoel in d’r keel, net of ze aldoor iets moest zeggen en toch ging ’t niet. Als ze ging praten, zei ze vast onzin-dingen, en ze zouden haar verwonderd aankijken. Dat was nóg naarder. Loes leek ook heel anders dan bij hen op ’t dorpje, ook nog anders dan zo pas op de fiets. Zou je dat leren, zo leuk praten en zo luidruchtig doen? Ze waren hier allemaal zo, leek ’t wel. Nora slikte eens tegen dat onbehaaglijke gevoel. Kom, ze moest ’t nu maar weer



leuk vinden, vrolijk kijken, alsof er iets prettigs ging gebeuren!
Die meisjes, die daar bij ’t fietsenhok stonden, waren ook vast nieuwe.
Loes wees ze haar al: „Klasgenootjes, Noor!”
„Allemaal?!”
„O ja, ik geloof, dat jullie klas er een van over de dertig wordt.
„Zeg, Loes, daar heb je Hetty van der Beek nu”, zei Trudy, terwijl ze haar vriendin een duw gaf. Maar verdere uitleggingen kon ze niet geven, want de grote
schoolbel luidde, en in de open deur verscheen 
mijnheer Van Berkel.
„De kwaje”, fluisterde Loes nog gauw in Nora’s oor.
Nu komt ’t, dacht Nora. Nu komt ’t.
’t Ging zo vlug alles: door ’t gedrang heen de gang in, jas opgehangen, een streek door je haar, een blik langs je jurk en meteen werd ze door Loes in een groot, licht lokaal geduwd.
„Dag, dag”, kwam Trudy nog gauw even om ’t hoekje en toen stond Nora Verhage alleen.
’t Lokaal was al bijna vol, „de kwaje” stond te praten met een anderen mijnheer. Waar zou ze moeten zitten? Alle banken waren al haast bezet.
Opeens trok er iemand aan haar arm. „Kom je naast mij zitten, zeg? Ik zit nog alleen.”
„Ja, graag”, zei Nora gretig. En gauw schoof ze naast ’t blonde meisje. Ze had kunnen zuchten. Gelukkig, ze kreeg een veel veiliger gevoel.
„Hoe heet je?” informeerde ’t blondje.
„Nora Verhage. En jij ?”
„Gré de Ruig. Jij woont hier zeker niet in de stad, hè? Ben je alleen gekomen?”
Nora kwam los. Ze vertelde van hun kleine dorpje, van moeder en Loes Dit zou een meisje van hun



dorp kunnen zijn, deze Gré. Nu kon ze gewoon praten, net als thuis.
Gré zou juist over haar vacantie beginnen, toen mijnheer Van Berkel op den lessenaar klopte. Het roezemoesde nog even door, toen werd ’t stil.
In afwachting van ’t nieuwe keken dertig paar ogen naar hun onbekenden onderwijzer.
De eerste les begon!
Wat moest Nora dien dag veel nieuws horen en zien. Ze dacht geen ogenblik aan moeder; daarvoor had ze het te druk.
Toen Loes om vier uur op haar wachtte, dacht ze, dat ’t wel een week geleden kon zijn, dat ze samen naar school fietsten; zó lang leek de dag te zijn geweest.
„Hoe vond je ’t?”
Loes wist vooruit al wel, wat ’t antwoord zou worden. Hoefde je alleen maar naar Nora’s ogen te kijken.
„O, leuk, zeg, maar ik ken nog haast niemand en ’t Duits begon niet eens met „aap, noot, mies”, dat dacht ik altijd.”
Onthutst keek ze Loes aan, want die lachte, lachte...
„O, o, zo’n Noortje, hè?! Kom, kind, laten we maar vlug doorrijden naar huis, je hebt ’t wel nodig, geloof ik.”
Nora lachte nu ook en vrolijk pratend fietsten ze de stad uit.
Voor ’t raam van huize „Zonneweelde” zat mevrouw Verhage den langen weg af te kijken. Eindelijk kwamen twee zomerse figuurtjes den hoek om en het duurde niet lang of Nora en Loes ontdekten mevrouw in den erker en zwaaiden terug.
„Moeder zit er vast”, had Nora voorspeld en ’t kwam uit ook.



Eenmaal bij ’t hekje, stormde ze, na een zwaai aan Loes, meteen door naar binnen.
Moeder kwam haar in de hal al tegemoet.
„Zo, zo, kind. En hoe heb je ’t gehad?” Ze trok Nora’s arm door den hare. „We gaan gezellig in de serre theedrinken en dan vertel jij me van alles.”
Dat behoefde moeder geen tweemaal te zeggen. Nora kreeg dien middag haar eerste kopje thee koud. Nou, maar moeder moest toch ook alles van Gré weten, van de leraars, de nieuwe boeken 
„Eerst vond ik ’t wel wat eng”, bekende ze, „maar nu ken ik Gré tenminste.”
’t Was maar goed, dat moeder den tijd niét vergat, anders had ze tot ’t eten zitten vertellen. Maar eindelijk trok ze dan toch naar boven.
Heerlijk, peinsde ze, op m’n eigen kamertje werken, de boeken in ’t nieuwe kastje en morgen Gré
weer. Dan buiten dat mooie weer nog O, wacht,
bedacht ze zich dan, en boven aan de trap galmde ’t: „Trui!! Trui-ui!”
Beneden kwam Trui’s ronde gezicht vragend om de keukendeur.
„Zeg, Loes d’r vriendin heet ook bijna Trui.”
Nu schoof de rest van Trui ook de hal in: „Bijna?! Hoe kan dat nou?!”
„Nu ja, ze heet Trui met iets er achteraan. Trudy is ’t.”
„Och, malle, maar ik ben Trui, hoor!”
De deur was alweer dicht en voor den tweeden keer toog Nora naar haar kamertje.



HOOFDSTUK H.
Maar niet alle dagen van September blijven zo vol zonneschijn.
Dat ’t nu toch op je vrijen Woensdagmiddag zo kan stormen en regenen! En Nora trommelt ongeduldig op ’t raam van moeders zitkamer.
Haar werk heeft ze af. ’t Is nog vroeg. Moeder is uit. En nu regen. Geen weer om te fietsen. Wat zal ze gaan doen? Hier den helen middag blijven is ook zo saai, al kim je in deze kamer fijn uitkijken over de wijde hei.
Gisteren hebben ze op school gelezen van een jongen, die als ’t regende en waaide, altijd naar het bovenste kamertje van het huis ging, om te kijken naar de bomen. Dan werd ’t bos een leger, want de kruinen vochten. Daar, op dat stille plekje, hield hij ook zijn dagboek bij.
Wacht, ze weet wat Daar kan zij ook best aan
beginnen. Met jezelf praten, leuk! Een nieuw schrift en dan aan moeders bureautje, ja 
En vijf minuten later zit Nora al vol ijver gebogen, dadelijk maar beginnend met de eerste gedachte die bij haar opkomt:
„’t Kwam vast van den regen, dat ’t vanmorgen op



school zo saai was. Gré had hoofdpijn; ze zag nog bleker dan anders. Maar ’t naarste was Hetty. Hetty kan mij niet uitstaan, geloof ik. Ik weet wel, waar ’t om is: ze wil alleen maar kijken naar meisjes die mooie jurken dragen, omdat haar vader zo rijk is. Ik ben te gewoon, maar ik kan ’t ook niet helpen dat wij arm zijn en dat moeder al mijn jurken zelf moet naaien. Als vader nog leefde, zou ’t heel anders zijn, vast! Gré zegt, dat ik kattig moet zijn tegen Hetty als ze me uitlacht. Maar dat wil nooit. Dan komt dat zelfde gevoel in m’n keel als op den eersten morgen, en als ik me omdraai, fluisteren ze zo flauw achter m’n rug. Gré is haar ook te min, want Gré’s-vader is postbode. Gré en ik lijken wel wat op elkaar. Van buiten niet, want zij is blond en heeft lange vlechten, en ik ben zwart, lelijk. Maar ik heb geen vader meer, en toen Gré tien jaar was, hebben zij en haar broertje een nieuwe moeder gekregen.
Maar nu Hetty vanmorgen! Ik ben ook erg dom. Gré vroeg me voor schooltijd of ik den volgenden Woensdagmiddag met haar meeging naar huis. ’t Zou zo leuk zijn! Loes liep net door de gang, en ’k wou ’t haar vertellen, maar toen ging de bel juist en ik riep: „Zeg, Loes, straks in ’t speelkwartier kom ik even bij je.” En toen lachte er iemand heel akelig en heel hard. Dat was Hetty. „Hoor je dat?” zei ze tegen dat stel, dat altijd bij haar is. „Hoor je dat? Het heidekind heeft ’t over „speelkwartier”, als iedereen „pauze” zegt. Idioot gewoonweg ” De rest kon ik niet ver¬
staan, want Gré trok me aan m’n ceintuur mee. Ik wou wel huilen, ’t Was juist zo fijn, en toen zij 
Dit vertel ik niet aan moeder. Die zegt vast, net als Gré, dat ’k er trots op moet wezen een heidekind te zijn. Dan ben je een natuurkind, zegt Gré, dus niet zo gemaakt als Hetty. Nee, ik kan ’t nooit aan moeder vertellen, want dan moet ik er ook bij zeggen, dat ’k



soms weleens Hetty wou zijn, of dat ’k graag wilde, dat Hetty aardig tegen me deed. Misschien ”
Hè, daar ligt een grote vlek op ’t schone papier!
Is me dat ook schrikken! Wat was dat beneden 
’t gaf zo’n bons! Nora luistert ingespannen. Wat raar, zal ’t terugkomen?
„Woef!” gaat ’t nu woedend, en nog es „Woef!” Nora schuift haar stoel achteruit en gaat zacht de deur opendoen. Angstig staren haar ogen in ’t bleke
gezichtje naar de trap. O, wat was dat toch ? En
moeder nog niet terug.
Zal ze gaan kijken? Boven aan de trap, heel voorzichtig Er is geschuifel in de keuken, ’t is net of
je Trui kunt horen zuchten 
Stil, nu wordt de deur dichtgedaan. Zal ze naar haar toegaan? Zal ze 
Haast onhoorbaar sluipt ze de trap af, dan houdt ze haar oor bij ’t sleutelgat. Hoor, dat is de stem van
Trui, zachte, kalmerende woordjes zegt ze Dan is
’t vast niet héél erg. Nu kan ze ook wel naar binnen gaan.
Maar als Nora de deur opent, schrikt ze toch even terug: een grote hond, die op haar afkomt, bij de tafel een oude man, met een baard, half-lang haar. Dat is.... o, natuurlijk, Krelis, dien kent ze immers wel! Krelis, de oude herder. Wat wat scheelt hem...?
„Trui”, fluistert ze, „wat is er met Krelis?”
Maar Trui schudt haar hoofd en gaat door zijn been
te wrijven. Eindelijk doet Krelis z’n ogen open hij
zucht eens, en zegt dan opgelucht: „Hè, hè, dat ken helpe!”
„Hoe is ’t gekomen? Wat scheelt je?”
Nora voelt den schrik nog in haar benen, ze wil wel alles tegelijk vragen.
Dan vertelt Trui: hoe ze ’t glaswerk zat schoon te maken en er toen opeens iets tegen de deur aanvloog,



dat was de hond. Van schrik gleed de vaas uit haar handen. „Kijk, Nora, deze *’
Vreselijk, denkt Nora, moeders mooiste 
Van dien knal is ze natuurlijk zo geschrokken; daarvan kwam de vlek op ’t blad.
Maar Trui is al verder met haar verhaal: Ze had de deur opengegooid en toen lag Krelis achter ’t huis. Hij had hier wat willen drinken, was gestruikeld en had z’n been nogal bezeerd. Met moeite had ze hem binnengekregen.
„Ik heb je horen zuchten”, zegt Nora glimlachend. Ze stelt zich voor, hoe die dikke Trui gezwoegd zal hebben om zo’n zwaren Krelis over den drempel te torsen.
„Gaat ’t alweer wat over, Krelis?”
„’k Mot maar es weer naar me huis”, vindt hij. Met moeite staat hij op.
„’t Wil nog niet best, hè?”
Ze staan besluiteloos hij elkaar, maar dan pakt Nora hem bij z’n arm.
„Och, Krelis, ik kan wel even meegaan. Waar is je stok?”
’t Is niet ver naar ’t oude huisje. Eerst een eindje hei, dan over den straatweg, en als je dan nog een klein eindje loopt, ben je er. Nora is er al zo vaak geweest. Met moeder, maar ook wel alleen. Je kunt altijd zo gezellig met hem praten 
Vanmiddag niet. De regen striemt in hun gezichten en Nora moet het oudje telkens vasthouden. Het valt niet mee. Gelukkig, ze hebben den straatweg bijna gehad. Als ze zover zijn, is ’t leed gauw geleden.' Hè, ook nog fietsen achter hen! Wie gaat er nu met zulk weer fietsen 
Wat nu? Droomt Nora? Nee, ’t kan niet, dat is onmogelijk! Ze kunnen ’t niet zijn! Je bent toch wel wakker, Nora? Ja zeker, Nora is héél goed wakker,



De regen striemt in hun gezichten



en ze zijn ’t: Twee meisjes rijden hen voorbij en in de
ene herkent Nora Hetty. Ze groet niet, ze kijkt
alleen maar, héél spottend ’t Is of Nora in elkaar
krimpt.
Nu ook dit nog Wat moet dat worden, morgen
op school? Gré zou zich hier niet voor schamen, zij wel. ’t Is verschrikkelijk, „heidekind”.
Met zo’n havelozen man, in zo’n weer. Ouwe Krelis, die haast niet meer lopen kan, wordt in Nora’s gedachten van een aardigen man ineens een nare lastpost. Morgen, morgen, moet ze aldoor denken.
Als ze terugloopt zijn de twee meisjes in de grijze verte niets dan twee stipjes. „Bléven ze dat maar!” hoopt ze wreed, maar al holt ze nog zo hard naar huis, ze ziet steeds die spotogen voor zich. „Nare Hetty,
ba, morgen Ze vertelt ’t vast aan de anderen en
ik... ik... „Heidekind”, „dorpskind”. Was ik morgen maar ziek ”



HOOFDSTUK III.
„Kün je niet meer zo hard?”
Loesje remde, ’t gierde door den storm.
„Wat langzamer, Noor?” vroeg ze nog eens achterom.
„Welnee, zeg, we zijn er immers zó!”
Een paar stevige zetjes en ze was Loes weer bij, zichzelf ondertussen bestraffend: „En nou zit je niet langer zo te dromen, Nora Verhage! ’t Is nu mooi geweest.”
Samen trapten ze weer tegen den herfstwind in, voorovergebogen over ’t stuur. Loes d’r wangen zagen nog roder dan anders; haar blozend gezichtje vormde vandaag wel een heel grote tegenstelling met Nora’s bleke snuitje en wonderlijk grote ogen, die ongewoon triest voor zich zagen, ’t Leek in haar hoofd óók wel een storm, zo dwarrelde alles. Net wolken, die voor elkaar langs gleden. Maar die ene donkere wolk... straks op school... dat was ’t ergste.
Gisteravond en vanmorgen had ze aldoor geprobeerd om toch maar gewoon te doen thuis, ’t zich niet aan te trekken. Misschien viel ’t best mee, was Hetty alles vergeten. Loes merkte ook al, dat ze stil was. Vervelend. Als Gré nu maar niet was thuisgebleven
Heidekind 2



om de hoofdpijn! Een nieuwe schrik...... O, stel je
voor! Als ze toch 
Maar toen ze ’t grote hek binnenreden, vloog Gré al op hen af.
Voor ’t ogenblik voelde Noor zich veilig.
Aardrijkskunde ging goed vanmorgen. Haast niemand miste er een plaats op de kaart en de meeste antwoorden kwamen vlot.
Buiten stroomde nog steeds de regen. Soms kwam er bij een nieuwe windvlaag opeens een hoopje dorre bladeren tegen de ramen. Dan vlogen alle ogen verschrikt naar ’t raam, om even spoedig weer terug te keren naar den man voor de klas. Bij Zijlstra hoefde je niet te veel af te dwalen, hij merkte alles. Trouwens, je moest haast wel luisteren. Als hij aan ’t vertellen raakte nöü!
„Vooruit, Wim, wanneer was de Markenwet?”
Wim trok rimpels in z’n voorhoofd, ’t Hielp niet.
„Hij zwijgt in alle talen Jij, Nora Verhage?”
„1886, mijnheer.”
„Goed.”
De prettige stem vroeg weer verder, maar Nora’s aandacht was weg, want voor ’t eerst dien morgen, draaide Hetty van der Beek zich om, trok dan een gezicht tegen ’t meisje naast haar.
Nora, op de achterste bank, zag alles.
Nog lang niet vergeten, wist ze angstig.
„Dus de Nederlandse Heide-Maatschappij heeft
haar hoofdkantoor in ja goed: Arnhem. In de
puntjes leren, Wim! Es kijken... aan de beurt is...”
Het zoeken in de puntenlijst gaf altijd spanning in de klas. Zijlstra’s potlood gleed langs de namen.
„Hetty van der Beek. Aanwezig?”
Gelukkig, dacht Nora, misschien gaat ’t nog goed.
Ze kon niets dan maar naar die ene bank kijken,



daar, een eindje voor haar. Alle bewegingen van Hetty had ze gevolgd. Ze had ’t blaadje uit de bloc-note zien
grissen Hetty’s vlugge vingers krabbelen een
schuwe blik naar Zijlstra en ’t blaadje vloog naar
den anderen kant van de bank. ’t Was in Annie’s handen, maar ’t verdween even vlug in ’t kastje. Net op tijd; tegelijk kwam Zijlstra’s stem: „Hetty van der Beek. Aanwezig?”
De klas zonk terug uit de spanning van het ogenblik. Nu was er weer de regelmaat van zoëven: vragen — antwoorden. Buiten kletterde nog de regen.
In elkaar gedoken zat Nora op haar plaats. Alles had ze gezien. Natuurlijk was ’t over haar, dat blaadje.
Wist ze maar, wat Als Hetty straks iets zei van
gisteren, ze zou o, ze zou dat kind Gré hielp
haar wel. Gré durfde. Nu had Annie ’t. Nee, kijk 
o, Annie pas toch op! Zie je Zijlstra dan niet kijken? Gemeen kind, hou ’t toch! Zie je hem dan niet?! Annie dan toch 
Stil toch, Nora. Het is immers al te laat. Het is al gebeurd.
Streng klonk de stem van den onderwijzer: „Wat gaf Annie jou daar, Wim?”
„’k Weet niet, mijnheer”, zei de jongen weifelend, „een papiertje, geloof ik.”
„Wees dan zo goed en breng ’t mij even.”
De hele klas volgde Wim, die hoog-rood naar voren stapte. Verwonderd keken ze. Zó iets en dat bij Zijlstra, hoe durfde hij 
Op de achterste bank zat Nora in-wit, bevend.
„Ga maar terug naar je plaats, Wim; ik red me wel.”
’t Was doodstil, ademloos keken ze toe.
Bedachtzaam vouwde Zijlstra het papiertje open. Zijn ogen gleden van boven naar onderen en weer terug. Dan keek hij op en zei: „Teken jij zo aardig, Annie?”



Nee, schudde Annie.
Maar meteen ging Hetty’s vinger de lucht in en gewild-deemoedig klonk ’t: „Ik heb ’t gedaan, mijnheer. ’t Was mijn schuld.”
„Zo”, zei hij ernstig, „zo.” Daarna spottend: „Ben jij gewoon om je lessen zo keurig in tekening te brengen? Je moest ons meer laten genieten van je kunstproducten. Wacht, ik zal even ”
Hij greep krijt, draaide zich om naar ’t bord en daar verscheen een mannetje, heel krom en oud. Naast hem een meisje dat hem steunde. Het regende ook, dat wezen de schuine strepen wel uit. Op den achtergrond een klein huisje met wat bomen en er naast was gekrabbeld: De N.V. Heide-Mij met haar grootvader. (Onder de N. en de V. stonden dikke strepen.)
De klas schaterde, maar niet lang. Zijlstra’s ogen geboden.
„Nu wilde ik nog graag van juffrouw Van der Beek enige toelichtingen”, ging hij voort, op denzelfden spottenden toon. „Dat N.V. schijnt betekenis te hebben, niet waar?”
Even stilte.
„N. is Nora en V. is Verhage”, legde Hetty dan maar al te graag uit.
Dit ging boven verwachting, vond ze. ’t Spaarde doorgeven van ’t blaadje.
Nora zat strak en bleek onder de vragende ogen van de klas. Alles in haar bonsde. Iedereen zou ’t weten.
„’k Heb ze zelf gezien”, zou Hetty zeggen, „gisteren op de hei.”
„Het verband ” begon Zijlstra weer, maar de
rest van den zin ging verloren in ’t lawaai van de bel.
Pauze!
Kort gaf hij het werk op voor den volgenden keer.



„Hetty en Nora blijven wel even bij me?” zei hij, het voorhoofd fronsend. v De anderen konden gaan.
Vijf minuten later trok Gré, die had staan wachten, haar vriendinnetje mee de gang uit.
„Noor, nee, niet huilen. Vertel me toch es; ik snap nergens wat van. Moest Hetty nog blijven?”
Op ’t stille wegje naast de school begon Nora te vertellen. Alles van ’t begin af aan. Eerst van den regenmiddag, van het dagboek, toen van Krelis en ’t héél erge. Ook ’t zo pas door Hetty gelogen verhaal aan Zijlstra. Nu zou ze wel op d’r kop krijgen. Net goed, want zij moest blijven en Zijlstra keek boos.
Gré begreep. In haar zakken balden haar handen zich tot vuisten, om die lage Hetty en ook om Nora’s onmacht, haar slapheid. Durfde ze maar beter, was ze maar wat kattiger. Zij, Gré, zou ze wel krijgen, zulke mispunten! *
„En moeder, die heeft mijn dagboek gevonden”, ging Nora verder. „Ik had vergeten het op te bergen. Ze heeft niet gelezen, geloof ik. Maar dat was niet erg geweest. Het andere is veel ellendiger.”
„Waarom eigenlijk?” vroeg Gré kalm.
Nora bleef van verbazing staan.
„Begrijp je het dan niet? Ze denken allemaal, dat... dat.... nou ja, dat Krelis mijn grootvader is....”
„Wat kan jou dat schelen? Laat ze denken.”
Een poosje liepen ze zwijgend door. Vlak bij het schoolhek stak Gré haar arm door dien van Nora, terwijl ze zei: „En nou trek je je er niks meer van aan, hoor. Je doet net of Hetty er niet is en als ze wat tegen je zegt, snauw je d’r maar af.”
Noor antwoordde niet. Als, als ’t zover was, durfde ze toch niet. Waarom dan beloven?
Toen de bel ging, schoof ze vlug ’t lokaal in, vóór de



anderen. Ze had Hetty in een kringetje zien staan, druk vertellend.
Gré boog naar haar toe en vroeg: „Heb je ’t gevraagd voor volgenden Woensdagmiddag?”
Nora’s hand vloog naar d’r mond. „Vergeten ”
Ba! Wat ondankbaar moest Gré haar vinden. „Vanavond dadelijk”, beloofde 'ze en haastig greep ze haar agenda, schreef wat. „Ziezo, nu denk ik er vast wel aan.”
Gré knikte eens tegen haar. Praten mocht niet meer. Zijlstra wachtte.
Dien avond zat in ’t grote herenhuis van de familie Van der Beek een meisje, dat zich toch teleurgesteld voelde.
In gedachten vouwde Hetty alle bladen van haar Franse boek om.
Zijlstra had haar dóór.
„Weet jij”, had hij gezegd, „weet jij zeker, dat dat haar grootvader was?”
Die vraag had ze niet verwacht.
„Nou... zéker...” had ze aarzelend gezegd.
Hij had haar „een onedel kind” genoemd en „laag”. En bij ’t weggaan kwam de waarschuwing: „Pas op, dat ik niet weer zo iets van jou merk!”
Buiten had ze ’t den anderen toch verteld — de aanleiding van ’t papiertje. Wat kon Zijlstra haar buiten schelen! Dat hoorde hij toch niet. Nou, ze hadden geschaterd om het heidekind, dat zulke familie had. Maar ze moest onder Zijlstra’s lessen wat oppassen, hem te vriend houden. Je kon nooit weten 
Beneden sloeg ergens een pendule met deftige slagen. Hetty schrok op: al zó laat? En vlug begon ze de ramp van de „ezelsoren” te herstellen. Op Zijlstra’s boeken moest ze netjes zijn. Je kon nooit weten 



HOOFDSTUK IV.
Met het vage gevoel dat er iets vreemds is, wordt
Nora wakker. .
Deze kamer dit behang wat voor dag is t
toch? .
Ineens weet ze ’t. O ja! ’t Is Zondag en ze is bij Gre,
die nog wel jarig is!
Voorzichtig gluurt ze langs ’t kussen naar ’t blonde hoofd naast haar. Stil, ze gaat bewegen. Haar vóór zijn! Nora glijdt al uit bed en zoekt in haar koffer naar de leuke doos post, die moeder en zij samen gekocht hebben. Voorzichtig legt ze de doos hij Gré’s kussen. Straks zal ze haar neus er nog aan stoten, denkt ze ondeugend.
Nu eerst ’t gordijn open. Kijk ’t eens mooi weer zijn, nog wat mistig, maar dat voorspelt een mooien dag, zegt moeder altijd. Heerlijk weer voor een verjaardag.
Dat zelfs slapenden nog gedachten kunnen raden, want ineens zegt een heldere stem achter haar: „Een fijn zonnetje om jarig bij te zijn, hè?”
„Kind, Gré, van harte, hoor!” En na een ouderwetse omhelzing zegt ze: „Kijk dan ook es naast je, domoor.”
Gré is opgetogen.



„Ga ie ook uit in de kerstvacantie? Dan schrijf ik je, Noor!”
„Nee”, zegt Nora, „met Kerst blijven moeder en ik altijd thuis; dat vinden we gezelliger.”
Nora geniet. Ze is hier zo tevreden als ’t maar kan. Leuk zijn ze allemaal, van Gré’s moeder — „moeke” zegt Gré vaak — tot kleine Bertje toe. ’t Is waar, alles is anders, lang niet zo mooi als bij haar thuis, in „Zonneweelde”, maar wat hindert dat! Ze zou alles
willen geven als ’t zo druk was in hun huiskamer 
Als daar eens alle stoelen verkeerd stonden. Heerlijk hier. Gelukkig dat ’t mocht, nu een helen Zondag. Wat zal ’t fijn zijn vandaag, net of ze een zusje is.
Aan ’t ontbijt verstommen de stemmen als vader De Ruig zijn handen vouwt. Nora moet nog even den groten kring rondkijken. Dan klinkt de ernstige stem door de lage keuken. Woorden van dank om dezen dag. „...Want Gij, Heere, hebt aan dit leven nog weer een jaar willen toedoen. Wij danken U daarvoor ”
Nora’s ogen schieten vol. In een flits ziet ze de ruime eetkamer van „Zonneweelde”, veel pakjes naast haar bordje, maar eenzaam, o, zo eenzaam. Wat is Gré rijk zonder pakjes maar met zoveel liefs 
Ze weten niet van ophouden, dien avond; het gaat zó mooi!
„Och, toe, moeder, nog één spelletje.”
Moeder kijkt eens op de klok, maar als ze al die smekende ogen ziet, bezwijkt ze en schenkt de chocoladekoppen nog maar eens vol.
„Ik weet nog wat fijns!” zegt Lize, die toch al twintig is, maar vanavond wat graag meedoet, en ze wacht tot ze allemaal luisteren. „Ik ga op reis en ’k neem mee Kennen jullie dat?”



„Ja! Ja!” roepen ze, behalve Grada, Lize d’r vriendin, die kent ’t niet.
Lize legt ’t eerst uit.
„Je mag aldoor een ding kiezen, dat je graag wilt meenemen, maar wat de anderen kozen, moet je ook onthouden. Als ’t dan zó’n lange rij wordt, dat je een keer blijft steken, mag je nog denken tot wij dertig geteld hebben en als je ’t dan nog niet weet, rekenen we, dat je een ezel meeneemt, maar dan ben je af. Begrepen?”
Ja, ’t spel kan beginnen, ’t Wordt spannend. De rij groeit.
„Ik ga op reis en ’k neem mee een hoed, een
jas, een paraplu, een tas, een boek, en een 
doos post”, vult Lize aan met een ondeugenden blik naar Nora.
Nu is Kees aan de beurt. Die zal ’t wel goed kunnen en de rij is nog maar kort. Als je al op kantoor zit, hè, en al achttien jaar!
„Ik ga op reis en ’k neem mee een hoed, een
jas, een paraplu, een tas, een boek, een een,
een ”
Kees piekert, strijkt langs z’n voorhoofd, maar de anderen beginnen al vol pret: „Eén, twee, drie, vier...”
Kees kan ’t maar niet vinden. Tussen ’t tellen door roept hij: „Toe, zo kan ’k niet denken, schei jullie toch uit!” Maar lachend schudden ze van nee en gaan door: „...acht en twintig, negen en twintig, dertig! E-zelü”
Nu zegt iedereen: „...een doos post, een ezel, een
mondorgel ”, want Henk wil graag een mondorgel
mee. Nora verkiest een kameel om alles op te laden, waar ze allemaal om lachen. Maar als ze weer aan de beurt is, blijft ze ook steken in de lange rij. Nu zijn er twee ezels mee te torsen.
Maar eindelijk is ’t half elf.



„Al veel te laat voor zulke baby’s als Nora en Gré”, vadert Kees en na wat gepraat en gestoei in de gang, trekken ze dan toch naar boven, nog stralend van de pret.
„Zeg, heb jij slaap?” vraagt Gré, als ze klaar is om in bed te stappen en Nora nog wat rondscharrelt.
„Nee. Wat dan?”
„O, zeg, ik weet zó iets leuks! Ben je bang in ’t donker?”
„Ben je mal? Ik niet. Wat wou je dan?”
Nora is één en al nieuwsgierigheid.
Gré’s stem daalt tot een geheimzinnigen fluistertoon : „Nou, hoor es, Lize heeft d’r kamertje op zolder, hè, hier vlak tegenover onze deur. Terwijl zij Grada wegbrengt leggen wij een kerel op haar bed, en dan gaan we achter ’t kamertje zitten kijken, wat ze zegt. Ik weet een reet, waar je alles door kunt zien. Ja?”
„Enig!” Nora danst in ’t rond.
„Stil, meid, je verraadt ons. Kom gauw mee.”
Voorzichtig sluipen ze de gang over en op zolder zoeken ze in de grote rommelkast.
„Hier, deze ouwe tuin jas van vader, en o, nee,
kijk dat verscheurde broekje, leuk zeg! Maar nu z’n kop, waar halen we dien vandaan?”
Ze peinzen en peinzen 
Dan gaat Gré op haar tenen een oude pop halen.
De kop is erg gehavend, maar wat geeft dat? Kerels, die op een ander z’n bed gaan liggen, zien er doorgaans niet zo netjes uit, hè?
Gierend van ’t lachen geven ze ’t mannetje eindelijk z’n plaats op Lize’s bed.
Het pakje zit goed gespannen, want Nora heeft er heel wat lappen ingepropt. Onnozel kijken de blauwe ogen onder ’t strohoedje de beide meisjes aan.
Voldaan bekijken ze hun kunstwerk. Maar als Nora



z’n ene been bij ’t bed neer laat hangen, is ’t zo’n bespottelijk gezicht, dat ze proestend van ’t lachen den zolder op vluchten.
Stil, nu eerst de lichten uit.
„Kom, Noor, hierheen ”
Fluisterend en strompelend vinden ze hun weg naar ’t kleine hoekje. Lize kan nu elk ogenblik thuiskomen van Grada. Oppassen is dus de boodschap.
Vooreerst is ze er nog niet en dus zetten ze ’t gesprek nog even in ’t donker voort.
„Heeft Loes een aardige moeder?” informeert Gré.
„Jawèl ” Nora aarzelt wat. „Zie je, ze praat
altijd in een boogje. Nou ja, ik bedoel ” zegt ze
dan gauw, want Gré rolt tegen haar aan en doet vergeefse moeite haar lachen in te houden.
Op dat ogenblik gaat er beneden een deur en gespannen zitten ze allebei ineens rechtop.
„Daar komt ze. Niet meer praten hoor! Hou je zakdoek klaar!”
„Waarvoor?”
„In je mond stoppen voor ’t lachen.”
Op den donkeren zolder liggen de twee pyamafiguurtjes roerloos te luisteren naar de stappen, die al dichterbij komen Lize 
Nu gaat de zolderdeur open.... een paar stappen en dan is ze bij haar eigen deur. Hoor, nu zoekt ze zeker naar den knop, schuifelt wat... Weer wat geschuifel langs den houten wand: klik! Het licht is op.
Gré en Nora verdringen elkaar voor de smalle spleet, in hun handen krampachtig den zakdoek geklemd.
Ademloos zien ze toe: Lize gaat bij haar tafeltje zitten en doet op haar gemak haar horloge af. Dat ligt.
Nu ’t kettinkje zeker Geraden. Pas op, kind, het
glijdt. Mis hoor, ’t ligt al op den grond.
Lize bukt zich, maar meteen valt haar oog op ’t bed!



Even zit ze dan een schreeuw de stoel valt!
Lize is de deur al uit, den zolder op.
Maar verder komt ze niet, want daar wordt ze opgevangen door Nora en Gré, die proberen ernstig te kijken.



„Wat scheelt er aan, Lize? Ben je ergens van geschrokken?”
Dan valt Lize uit: „Schapen, jullie, jullie !”
Maar de schapen trekken haar mee en zonder veel complimentjes wordt ze zo maar naast den dronken landloper gelegd.
Ten slotte wordt de stakker opgevouwen en naar de rommelkast gesleept om daar den nacht door te brengen, anders durft Lize niet te slapen.
Nog nalachend, zoeken ze hun eigen kamertje op.
Als Gré het licht uitknipt en zich naast Noor laat rollen, zegt ze spijtig: „Nou hebben we nog vergeten om Kees z’n pyama dicht te naaien.”



HOOFDSTUK V.
Toen de klok elf uur sloeg, legde mevrouw Verhage haar penseel neer en ging naar beneden. Dat was zo haar gewoonte geworden, sedert ze niemand meer had dan Nora om voor te zorgen. Boven werken tot ’t koffietijd was en dan naar beneden, in de huiskamer zitten handwerken. Trui kwam dan met haar kopje uit de keuken en zette zich aan de tafel, terwijl ze de laatste nieuwtjes uit haar geheugen opdiepte.
Soms glimlachte mevrouw, als Trui wat al te meewarig praatte over „die arme vrouw Struik, zo’n old mensie, hè, en dan nog zó hard motten werken”. Of over „die kleine stumperties van Berend en Trientje, die zunder warm goed den winter ingaan”.
Maar ze had zo’n medelijdend hart, die goeie Trui. En koffie zonder een praatje bestond voor haar niet.
Zo waren alle morgens geweest; ook deze leek zo voorbij te gaan. Stil en met regelmaat.
Buiten was ’t mistig en koud. Eén van die gure Novemberdagen, die alle herinnering aan zon en zomer doen vervagen. Waarop je zelfs den herfst kunt vergeten, als daar niet nog op de wegen de donkere blaren waren, van alle mooi ontdaan door storm en regen.
Ook in den tuin van „Zonneweelde” was ’t al bijna



winter. Een enkele late aster stond nog te bloeien, maar dat was ook alles. De mooiste had Nora geplukt voor de huiskamer; daar bleven ze lang goed, dank zij de trouwe zorg van Trui. Mensen, dieren en bloemen — alles had ’t goed bij Trui.
Ze zette nu haar kopje neer.
„Kom, Trui, je mot weer aan ’t werk”, zei ze, opstaand.
„Nou, mefrouw, de aarappels ken ’k om half twalef zeker wel opzette?” En na ’t goedkeurende knikje van „mefrouw” verdween Trui in haar eigen domein.
Mevrouw Verhage bleef alleen.
De morgen leek werkelijk te gaan als die van gisteren en eergisteren.
Maar over de wegen kwam een glanzende auto aanrijden. Langzaam, maar zeker van zijn weg, met korte claxon-geluiden voor den enkelen fietser. Eenmaal in ’t dorp, vaker en dringender.
In de huiskamer liet mevrouw Verhage haar breiwerk zakken. Ze tuurde over de bloemen in den koepel naar buiten, maar toen ’t bekende dichterbij kwam, stond ze op en liep naar het raam.
Met spanning bleven haar ogen kijken naar ’t
laatste huis vóór de bocht. Als hij ’t was dan
kwam hij van dien kant. Nu hoorde ze ’t niet meer —
ja tóch. En daar daar! Werkelijk, hij was ’t!!
De bekende wagen van Bert.
Ze hólde naar de deur, en toen de remmen knarsten, was ze al bij ’t hekje. Dat was een feest!
Door de zware stem van oom Bert was ’t huis ineens gevuld met een vrolijke luidruchtigheid. Trui schommelde af en aan, en ondertussen stak oom Bert z’n koude voeten naar den haard en genoot van de koffie.
„Hoe kom je hier zo onverwacht?” wilde mevrouw Verhage weten. „En hoe is ’t met Ans ? Je blijft hier



toch vandaag? Wat zal die Nora opkijken als ze thuiskomt.”
’t Was beslist een h§le toer voor oom Bert om op al die vragen van zijn zuster een antwoord te geven. Ze wóu ook zóveel weten! Maar oom Bert niet minder, vooral over Nora.
„Wacht es”, bedacht hij, „ik moest m’n karretje eigenlijk maar gaan stallen vóór ze thuis is, dan heeft ze niets in de gaten.”
Dat vond mevrouw Verhage ook ’n reuze-idee, en zo gebeurde ’t, dat tegen vieren de glanzend-bruine Chevrolet veilig verdwenen was en zij op haar gewone plaatsje in den koepel zat te handwerken, alsof er helemaal geen oom Bert in den groten leunstoel zat, die om de twee minuten vroeg: „Komt ze er nu nóg niet aan, Mattie?” of „Wat blijft ze lang weg, niet?”
Het was nog steeds mistig en triest buiten, ’t Donkerde al.
Eindelijk kregen oom Berts verlangende oren toch te horen: „Ja hoor, daar heb je ze!”
„Ja?” Oom Bert sprong op en liep naar ’t raam.
„Toe domoor”, zei mevrouw verschrikt, „pas toch op, straks ziet ze je.”
Dat was de bedoeling toch niet en toen Nora ’t hek binnendraaide en Loes over de straat galmde: „Tot morgen!”, blies oom Bert dikke rookwolken, met één oog in zijn pijp en één naar de deur.
Wat gepraat in de keuken, een smak van de tas in de hal en Nora stond in de kamer met haar jas nog aan.
„Dag, moeke, hoe... oh pardon, mijnheer, eh...”
Twee verschrikte ogen, die probeerden door den rook heen iets te onderscheiden — dan een verbaasd gezicht.
„Oom Bèrt?!! Nee, is ’t echt waar?”
Toen sprong oom Bert uit z’n stoel.



„Ja, wel echt, en hoe vin je dat nou?”
„Hoe hoe kan dat ?” stamelde Nora.
Oom Bert schudde haar flink heen en weer.
„Ondankbaar kind! Zeg liever, dat je blij bent!"
„Nou, èn of, oom!” zei ze uit den grond van haar hart.
„Ziezo, dat dacht ik toch ook, en nu ga je toch eerst met ons theedrinken zeker?”
„Natuurlijk!”
Dat werd een gezellig thee-uurtje. Maar eindelijk moest Nora toch naar boven.
„Plicht gaat vóór genoegen”, zei oom Bert met een grappig-emstig gezicht.
Om ’t hoekje van de deur beloofde Nora: „’k Zal vlug voortmaken, hoor, dan kom ’k gauw weer hier!” En dicht ging de deur.
Nu was ’t avond geworden.
Oom Bert had zijn stoel onder de schemerlamp geschoven, tegenover dien van zijn zuster.
„Mattie”, zei hij, na een poos waarin ze beiden gezwegen hadden, „en weet je, wat Ans en ik zo graag wilden?”
Hij wachtte even. Dan ging hij verder: „Hier bij jullie komen wonen. Dit huis is groot genoeg.”
Het bleef een ogenblik stil, toen klonk oom Berts schaterlach door de kamer.
„Nee zeg, dat gezicht van jou! ’t Was een tientje waard. Lijkt ’t je zo onmogelijk ?”
Maar mevrouw Verhage ging rechtop zitten en keek hem scherp aan.
„Meen je ’t werkelijk, Bert? Wat zou dat fijn zijn. — Ook voor Nora”, liet ze er zachter op volgen.
Oom Bert volgde haar blik naar ’t levensgrote portret boven de piano. Hij begreep. Zo was ’t eens geweest: Mattie, Nora en deze man met zijn ernstige ogen. Wat leek dat lang geleden, die donkere Kerst-
Heidekind 3



dag, toen Nora alleen maar overbleef met haar moeder. Zes lange jaren hadden ze hier in dit stille huis gewoond. Zou hij, Bert, niet wat meer liefde aan z’n zuster kunnen geven, en leiding aan dat jonge kind?
Zou ’t niet heerlijk zijn, als Ans haar wat zonneschijn kon brengen? Kinderen hadden ze immers toch niet, waarom zouden ze niet 
Wat leek de kamer nu ineens anders, dacht mevrouw Verhage. Daar zou Bert z’n stoel staan en hier zou Ans haar plaatsje hebben. En dan daarginds 
„O, Bert, wat fijn! Wanneer dachten jullie dan te komen?”
„Nou, over een maand of vier, als je ’t goedvindt. Maar”, zei hij dan haastig, want boven werd met een deur gesmakt, „nog niet met Noor over praten, hoor! ’t Moet een verrassing voor haar blijven.”
„Je werk af?” vroeg mevrouw Verhage, toen Nora binnenkwam.
„Bijna, moeke, dit is ’t laatste”, en Nora legde haar Duitse boek open op moeders knieën. Oom Bert schoof een laag stoeltje bij.
„Kom nou dan maar es bij je ome zitten, nichie.”
„Vertelt u dan es wat, oom? Van vroeger?”
„Van vroèger?! Toen ik op de bewaarschool ging?”
„Och welnee! Wat u uithaalde, bedoel ik.”
Oom trok flink aan zijn sigaar.
„Ik was altijd even zoet.”
„Dat weet ik wel beter, oompie! Toe, vertel nog es van die rikketiks.”
Ja hoor, Nora kreeg ’t wel klaar.
Oom Bert had heel wat „rikketiks” gemaakt van z’n leven. Een leeg klosje uit je moeders naaimand, en dat aan de einden gekarteld maken. Een draadje



er om, dan nog een stokje er door, waar je ’t ding bij vasthield en klaar was kees.
„Och, Noor, en dan had je ’t moeten zien bij dat huis met die luiken aan den binnenkant. Er was altijd een spleet open, waar ’t licht door scheen, en eiken avond kon je ouwen Sijmen de krant zien zitten lezen. Zijn vrouw aan den overkant van de tafel met ’r breikous achter ’t theeblad. Wij gluurden eerst altijd een poos, en dan — ’t klosje boven aan ’t raam — een ruk aan ’t draadje en — rrrrt! ging ’t. Dan had je die krant moeten zien dansen over de tafel en de breikous naar ’t theeblad moeten zien verhuizen. Wij gnoven! Maar na een paar keer schoot de ouwe z’n sloffen aan, en dat ging de deur uit, en ons achterna. Of wij lopen konden! — Eén keer liep ik bij zo’n holpartij pardoes tegen vader aan, die ons net betrapte bij ons spelletje! Weet je ’t nog, Mattie?”
„Nou, en of!” zei moeder glimlachend. „Al je kasten werden nagekeken of er misschien nog meer van dat „boevengereedschap” in huisde.”
„Ja, ’k weet ’t nog best. Och, och ”
Oom Bert scheen weer helemaal terug te leven in z’n jongenstijd. Peinzend keek hij naar de lichte lampekap 
Dan schrok hij op.
„Allo, Noor, spaar je sigarenbandjes?”
„’k Heb er wel heel wat boven, oom, maar ’k kijk er nooit meer naar.”
„Hier heb ’k anders een mooie voor je. Wil je ’m hebben?”
Noor keek aandachtig.
„O, die ’s mooi, oom Bert! Wat een prachtige hondekop. Wat staat er op? „Scott”? Fijn, dank u wel! ’k Zal ’m goed bewaren.”
Ze legde ’t gele bandje tussen de bladen van haar Duitse boek, streek ’t zacht glad.



„Oom, u hebt nog heel niet voor ons gespeeld.”
Oom Bert keek in de glanzende grijze ogen.
„Wou je ’t zo graag, kleintje?”
Ze knikte.
„Ja, hè moeder?”
Mevrouw Verhage liep naar de piano en knipte als enig antwoord het lampje aan.
„Muziek hoef je niet, hè?” vroeg ze achterom.
Neen, muziek had oom Bert niet nodig. De tonen kwamen vanzelf. Als zijn handen de toetsen raakten, wist je, dat hier iemand speelde, die de klanken volkomen beheerste.
Nora was uit haar stoeltje opgestaan. Als je goed wilde luisteren, moest je niet alles zo goed kunnen zien om je heen. Op den divan ging ze zitten, haar handen om haar knieën.
Mooi was ’t zo, alles zacht licht, net als de muziek.
Oom Bert speelde Eerst wijsjes van vroeger,
vrolijke en droevige. Toen hogere melodieën, zuiver en teer, maar ’t werd al weemoediger, steeds trager kwamen de tonen. Het ging door je heen, zonder je
te bezeren. Wat wonderlijk mooi Hierbij móést
je mooie dingen denken, voor lelijke was geen plaats.
Nora zag plots moeder zitten, voorover, met die in-droeven trek om haar mond.
Moeder denkt aan vader, wist Nora.
Voor de één is muziek blijheid, de ander wordt er bedroefd van. Wat vreemd 
De klanken werden voller, je hoorde er een jubel in. Om zó te kunnen zeggen, wat er in je leefde 
Nora staarde met ogen, die niets zagen, voor zich uit. Ze nam de stemmingen, die de muziek haar bracht, in zich op. Zo moest ’t altijd kunnen blijven, zo mooi. Geen nare dingen, geen spottende Hetty.
Het Duitse boek lag dichtgeslagen 



HOOFDSTUK VI.
„Hallo, hallo, ’k heb een massa nieuwe.”
„Wie wil er een „Uiltje” ruilen?!”
„Toe, jö, pas toch op, je schuift al m’n bandjes er af!”
Hoe ’t ineens gekomen was, wist niemand te zeggen, maar een feit was ’t, dat ’t eiken morgen voor schooltijd een geschreeuw in de klas was, alsof daar de markt gehouden werd. ’t Woord „sigarenbandje” lag op ieders tong, en eiken keer opnieuw werd de hele voorraad uitgestald en gekeken of er niets te ruilen viel. ’t Was al zo’n soort wedstrijd geworden, wie de meeste en de meest bijzondere had. Meisjes,_ jongens alles spaarde en ruilde.
Zelfs de leraars schenen er den reuk van gekregen te hebben. Toen klas één tenminste op een morgen met tekenen zou beginnen, keek mijnheer Van Berkel met een vreemden glimlach de klas rond. Alsof hij iets wilde gaan zeggen, dat eigenlijk niet de moeite waard was, maar waar hij toch ook weer haast niet over zwijgen kon.
„’k Wou jullie weleens iets vragen”, begon hij. „’k Heb dien verwoeden „ruilzin” van jullie al een paar dagen gezien, en nu heb ik een kleinen jongen thuis, die ’t ook al te pakken heeft. Geen sigaar van me



wordt met rust gelaten. Maar ’t vreemde is, dat hij enkel dié wil hebben, waar dieren op staan. Dat heeft me op een idee gebracht. Ik wil eens zien, hoever ik ’t kan brengen in de diersoorten, want daar zijn heel mooie bij, bij voorbeeld een „Uiltje” of een „Vossen Breuers” en zoveel meer. Nu is dit mijn vraag: zouden jullie die aan me willen afstaan? Je mag wachten, tot je twee van dezelfde hebt natuurlijk, anders zou je er zelf onder lijden. — Nu, wat denk je er van?”
De één knikte en de ander zei gulweg: „Dat kan wel, mijnheer”, maar ze waren ’t er toch allemaal over eens, dat ze best wat voor mijnheer Van Berkel overhadden.
„Afgesproken dan. Als je wat hebt, breng je me ze maar. Uit de tweede klas heb ik al een mooie gekregen”, en hij wees naar een geel bandje op zijn bureau. „Dat is dus het begin van mijn verzameling. En nu vlug aan ’t werk, jongelui!”
De morgen ging voorbij ais gewoonlijk. In de pauze begonnen ze meteen maar uit te zoeken wat meneer Van Berkel kon krijgen.
„O, wacht es”, zei Hetty tegen de meisjes, die met haar op ’t hek zaten, „in m’n kastje heb ’k ook nog een paar. Even halen.”
Het lokaal was leeg; ook de leraars waren een luchtje gaan scheppen. Hetty stormde binnen, haar jas waaide haar achterna. Lastig, hoor, al die bochten, als je vlug wou — de banken, ’t bureau — en dan roets, haar rij in.
Terugkomend liep ze langzamer, de bandjes tellend die ze uit ’t kastje gehaald had. Dit had ze dubbel, dus dat moest ze maar zien te ruilen. En dan dat — toe, raar ding, nou moet je ook nog vallen 
Hetty bukte zich om ’t weer op te rapen, maar dan, plots, zag ze ’t lichte bandje, dat half achter ’n poot van den bureaustoel lag. Gunst, een mooie, een pracht



van een hondekop; „Scott” stond er op. Dat was wat voor meneer Van Berkel! Wie zou dat daar nou verloren hebben?
Enfin, ze had ’m 
De „Scott” verdween in haar jaszak en met de andere bandjes in haar hand stapte Hetty weer naar buiten.
Hetty bukte zich
Iedereen scheen nu wel vol van het onderwerp „diersoorten — Van Berkel”. Overal op het schoolplein stonden ze bij groepjes te praten.
„Ik heb er wel vijf voor ’m.”
„Zeg, jö, deze moet je zien, heeft ie vast niet.”
„Nou zeg, schep niet zo op! ’k Heb er zeker vier, en zo’n grijzen „Secretaris” als jij daar hebt, zie je overal.”
Maar ’t was gaan motregenen, eerst een klein



beetje, en om twaalf uur kon je ’t al gerust échten regen noemen.
Dus zat dien middag vóór half twee de eerste klas al vol.
Hier hing er een op de vensterbank, een eindje verder troonde er iemand boven op de platenkist. Nora zat schuin in de bank haar Duitse les na te kijken, ’t Was maar zo-zo gegaan gisteravond, toen oom Bert er was, en nu moest de scha worden ingehaald. Ze zat wat te bladeren, terwijl ze ’t voor zichzelf opzei.
Wat lag daar nu in haar boek, dat gele O,
natuurlijk, dat was ’t mooie sigarenbandje, dat oom Bert haar gegeven had, gisteravond. Dat was waar ook, ze had ’t toen achterin dit boek gelegd.
„Zeg, Gré”, riep ze naar haar vriendinnetje, „kijk es hiér, hoe vin je dit?”
Gré stond een paar banken naar voren een stel meisjes iets uit te leggen van Duits. Nu draaide ze zich om, ook de anderen keken van uit de verte mee.
„Mooi, zeg!” bewonderde Gré. „Wat staat er op? Van wien heb je dit?”
„’t Is een Scott”, zei Nora. „Gisteren van oom Bert gekregen.”
Maar meteen ging de bel, ze vlogen allemaal naar hun plaatsen. Nu was er geen tijd meer voor verdere uitleggingen. Ook de ruilhandel moest voorlopig gestaakt.
Vóór meneer Van Berkel dien middag met Duits kon beginnen, gingen er een paar vingers de lucht in.
„Mijnheer, we hebben dieren voor u.”
„O ja?” Mijnheer Van Berkel glimlachte en nam ze dankbaar in ontvangst.
„Dank jullie wel, hoor, ze zijn mooi. Toch was mijn eerste nog het mooist Waar is ie nu ?”
Hij keek onder z’n boeken, tussen de schriften,



die hier en daar verspreid lagen Dan keek hij
vragend de klas rond.
„Heeft iemand van jullie ’t misschien gezien? ’t Kon er afgevallen zijn.”
Er kwam geen antwoord. Mijnheer Van Berkel zocht nog eens, op den grond en in de laden van zijn bureau, maar ’t verloren voorwerp kwam niet te voorschijn.
„Jammer, jammer. Hoe kan dat toch. ’t Was een Scott, een gele, met een bruinen kop.”
Een Scott Nu draaiden enkele meisjes zich om
naar Nora, en als antwoord op die vragende blikken zei Hetty van der Beek: „O ja, Nora Verhage had wel zo iets, geloof ik.”
Op de achterste bank draaide Nora verlegen met haar potlood rond, maar Gré fluisterde half hardop:
„Kind, die was immers van jezelf! Zeg ’t maar dadelijk.”
Ja, nu maar direct, en Nora zei met een hoogrode kleur, zo flink mogelijk: „’t Was m’n eigen, mijnheer.”
Even was ’t stil, toen keerde Hetty zich half om in de bank, en wat al te vinnig en al te scherp klonk ’t: „Nou, waarom liet je ’t ons vanmorgen dan niet zien?! Pas om half twee vond je ’t in je boekje!”
Nu mengde mijnheer Van Berkel zich er in. Hij had zwijgend toe gezien en alles in zich opgenomen. Had hij maar in Hetty’s hart kunnen kijken; had hij maar geweten wat er in Nora omging.
Nu zei hij, strenger dan zijn bedoeling was: „Had je ’t vanmorgen nog niet, Nora?” *
„Jawel, mijnheer, maar ”
„Nee, geen „maar”, alleen antwoorden. Had je ’t of niet?”
„Ja, mijnheer.”
Onderzoekend keek hij haar aan, alsof ’t antwoord een „neen” had moeten zijn. Logen die grijze ogen?



Wat betekende dat verlegen gezichtje en waarom was ze er vanmorgen niet mee voor den dag gekomen, als ze ’t toch al had? Iedereen ruilde toch?
Hij streek door z’n haar en zei: „Tja, een vreemde geschiedenis. Maar ik moet je geloven. — ’t Sigarenbandje is weg en jij hèbt er zo één. Je zegt, dat ’t je eigen is, en toch heeft niemand het mijne.”
Hij schoof ’t hoopje op zij, zocht de les voor dien dag op.
„Zie je, ’t is niet om dat onbeduidende ding, al was ’t heel mooi, maar het feit, dat hier iemand van jullie is die niet eerlijk is, dat vind ik erg.”
Er werd verder niet meer over gesproken, en toch drukte ’t de hele klas. Zeker ’t minst niet Nora, die krampachtig haar zakdoek omklemd hield. Ze wilde
niet huilen, dat niet. Moeder oom Bert de
mooie avond van gisteren, alles was weg. En ze had ’t immers van oom, anders was er niets, niets!
Er werd een klein briefje naar haar toe geschoven, van Gré. ’t Waren maar een paar woorden. „Ik geloof je wel, Noor. Je had moeten zéggen, dat je ’t van je oom had. Denk er maar niet meer aan.”
Ze had makkelijk praten, Gré. Niet meer aan denken 
Dien helen verderen middag drong er niets van de lessen tot Nora door. En mijnheer Van Berkel, die aldoor dat gebogen hoofd zag, Van Berkel, die haar, in strijd met zijn woorden, toch eigenlijk niet geloofde, hoopte: Misschien heeft ze er al berouw van. Als dat zo is, komt ze vanzelf bij me.
Hij wist niet, hoe er een meisje in de klas zat, dat in den zak van haar jas een geel sigarenbandje wist, met een bruinen hondekop een Scott 



HOOFDSTUK VIL
Nu het tegen Sint liep, werden de winkels weer gezellig. Overal hel-verlichte ramen en allemaal even vrolijk, ’t Was maar goed, dat de winter nog niet veel kou had gebracht, en dat kon je wel zien ook, want voor de etalages zag je niets dan kijkende mensen, die ieder voor zich hun plannen maakten.
Hetty van der Beek was ook graag eens blijven staan, maar de gedachte aan een stevige Franse repetitie voor het Kerstrapport, belette haar dat wel. Ze liep vlug door de verschillende winkelstraten naar één van de buitenwijken van het stadje, waar ze bij een groot, grijs huis aanbelde.
„Is juffrouw Annie thuis ?” vroeg ze aan het dienstmeisje, dat opendeed.
Hetty hield van deftig-doen; ze zou nooit vergeten, om iedereen maar goed te laten merken, dat zij, Hetty van der Beek, heus wel wist, hoe het behoorde en wat goede manieren waren.
Het dienstmeisje liet haar binnen en ging haar voor naar de kamer van „juffrouw Annie”.
Hetty voelde zich! Ze had steeds haar best gedaan in de gunst te blijven bij Annie, want het stond wel, hè, om te kunnen zeggen: „O, de Van Zantens? Die Indische familie, bedoelt u? Daar kom ik heel vaak. Ik ga veel om met de jongste dochter.”



Op het bescheiden klopje zei een stem-uit-de-verte: „Ja!” En toen Hetty binnenstapte, kwam de bewuste jongste dochter met een vuurrood gezicht en een verwarde pruik onder uit een diepe kast gekropen.
„O, dag Hetty! Ik ben m’n sommenschrift kwijt, zie je. Zie ik er niet uit als een halve wilde?”
Ze lachten wat om den groten chaos voor en in de kast en toen viel Hetty maar met de deur in huis.
„Zeg, weet jij, hoever we moeten met dat Franse proefwerk ?”
„O, is dat morgen al?” schrok Annie en meteen rommelde ze weer tussen de boeken en schriften, om uit dat mengelmoes een agenda op te diepen 
„Ja, dat is waar ook! O, zeg me gauw, wat we
daar allemaal voor moeten doen. Begrijp jij alles? Meid, kan ’k die nog wel leren ? ’t Is al bij negenen en ’s morgens kan ’k nooit vroeg uit m’n bed komen.”
Ze zaten al gauw diep over hun boeken te zwoegen, midden in den rommel, maar na een kwartier gooide Annie haar potlood over de tafel en sloeg Hetty met haar boek om de oren.
„Nou, van dat meervoudsgedoe snap ik niets, jij? ’k Schei d’r maar van uut.”
Hetty trok haar haardos weer in ’t fatsoen en ergerde zich over zichzelf. Wat vervelend nu, dat zij ’t ook niet wist. Juist zo’n mooie gelegenheid om Annie wat te helpen. Wie weet, kon ze dan niet eens wat vaker komen 
„Nou, dan zullen we ’t morgen vroeg op school maar es vragen, vin je niet! Frans is pas morgenmiddag de eerste les. Nora Verhage bij voorbeeld, die haalt allemaal mooie cijfers.”
„Nee zeg, diè!” zei Hetty verbaasd. „Wou je ’t dat kind vragen?'”
„Hm, waarom niet?! Jij zit wel es vaker af te geven op het „heidekind”, zoals jij dan zegt, maar ik heb



\
Ik ben m’n sommenschrift kwijt



niets op haar tegen. Ze is wat stil, nou ja, wat kan dat
schelen Of is ’t soms om dat onnozele Scott-je,
dat je ’t haar niet vragen wou? ’t Is natuurlijk gemeen geweest, maar ik geloof ook nog direct niet, dat zij ’t gedaan heeft, ’k Vind ’t er niks geen kind voor.”
„En wat voor vriendin?” probeerde Hetty haar af te leiden van die onaangename historie. „Eentje van een postbode.”
„Gunst, kind, postboden moeten er toch ook zijn?! Ik zie ze wat graag als ’k een brief krijg. Allo, Het, ga je mee theedrinken beneden! De Fransen kunnen wippen voor mijn part.”
Hetty volgde graag.
’t Was toch nog een goed resultaat van haar boodschap : theedrinken in de zitkamer van mevrouw Van Zanten!
Maar toen ze wat later op den avond naar huis stapte, zei ze tegen zichzelf, dat ze toch wat moest oppassen en niet te veel met Annie over Nora Verhage praten. Dat stond Annie niets aan, zoveel had ze
wel begrepen. Dat nare kind ook Hetty stopte
haar handen wat dieper in de zakken. Ba, daar zat nu, diep onderin, dat akelige sigarenbandje, dat de oorzaak was van haar leugen en haar angst van de laatste dagen, dat ’t uit zou komen. Maar och, hoe zou
dat niemand wist ’t immers Dat heidekind
kon haar soms zo aankijken, dat mispunt. Alsof zij,
Hetty, ’t gedaan had Dat heb je toch ook, Hetty!
Je had ’t moeten zeggen, toen.
Hetty stapte vlugger door, alsof ze de stem in haar hart wilde ontlopen.
Nora liet ’t pas om half twee zien. ’t Was wel duidelijk, hoe ze er aan kwam!
Nee, Hetty, dat weet je wel beter. Nu denkt mijnheer Van Berkel, dat zij ’t gedaan heeft. Hij verdenkt haar van diefstal en van een leugen. De hele klas ziet



haar er voor aan en dat is allemaal jouw schuld. Je moet het gaan zeggen.
„Ik moet ’t maar goedmaken met Nora”, zei Hetty bij zichzelf, als antwoord op die beschuldigende stem. „Ik zal een beetje aardig tegen haar doen, dan is ’t wel goed.”
Met dat voornemen sliep ze dien avond in.
En met dat zelfde plan stapte ze den volgenden morgen ’t schoolplein op. De meesten waren al binnen, zag ze wel. Dan ook maar vlug voortmaken. Gelukkig, ze was nog niet de laatste. Nora en Gré liepen langzaam naar de deur, als altijd druk in gesprek. Over hun hoofden heen keek ze door ’t ruitje in de deur. Was Annie er nog niet? Ze was nergens te zien. Vervelënd Ze zou toch niet 
„Hé, zeg!”
Strompelend kwam ze de klas binnen. Want Nora liet haar tas vallen; de boeken gleden er uit.
Hetty keek boos achterom.
„Pas wat op met je boeken, zeg! Ze kunnen wel af.”
Schriften, boeken, alles lag schots en scheef door elkaar.
„O”, zei Hetty, als altijd spottend, „dat Duitse boek van gisteren is er bij. Dan is ’t niet zo erg.”
Met een fel blosje op haar wangen pakte Nora de boeken bij elkaar. Haar handen beefden.
Weer kwam er iemand binnen.
Annie schoof op ’t laatste ogenblik naast Hetty de bank in.
„Wat dee je net weer lief, zeg”, zei ze nog gauw voor de les begon, met een hoofdknikje naar achteren.
En Hetty zei dien morgen wel tien keer tegen zichzelf, dat ze weer oerstom gedaan had, en dat ze toch heel echt op d’r mond moest passen. Stel je voor, dat Annie boos werd 



HOOFDSTUK VEEL
Zo gauw ze klaar waren met eten, dien middag, schoof Nora tussen de anderen door naar het fietsenhok en voordat Loes, met wie ze anders altijd de stad inging, gezien had, waar ze bleef, was ze al weggefietst. Nu niet de drukte in, maar heerlijk naar buiten. De zon scheen vandaag alsof ’t naar de lente ging, en niet naar „de donkere dagen vóór Kerstmis”.
Eenmaal buiten de stad ging Nora langzamer rijden. Hier was ze nooit geweest, ’t Zou hier ’s zomers wel mooi zijn, als alles bloeide. Haast zo mooi als thuis de hei. Die was toch nog het allermooist. Hè, ze kon nu al naar de vacantie verlangen, als Gré bij haar kwam, en ze heerlijke tochten gingen maken. Samen met Gré! Dat was ook een vriendin zoals ze nog nooit had gehad. Alles begreep ze van je. Zoals vanmorgen ook, toen Hetty over haar boeken struikelde. In ’t vrije kwartier hadden ze er over gepraat en Gré had gezegd: „Bemoei je nooit met dat kind! Ze is trots en
gemeen nou ja, ze is gewoonweg vals.”
Ja, dat had Gré gezegd. Ze hielp je altijd als je in
den put zat. Als ze Gré niet had op school 
Wat was ’t toch allemaal naar geworden. Eerst leek ’t zo fijn, om eiken dag naar de stad te gaan, altijd ’s avonds op je eigen kamertje te werken. En nu 



Het werk en Gré, dat was ’t enigste, en dan waren ’t voor de rest allemaal nare dingen. Hetty was wel het
naarst, en gisteren van dat sigarenbandje nee,
erger kon ’t niet! Waarom had ze ’t eigenlijk niet aan moeder verteld? Ze moest aldoor opgewekt vertellen over school, over de meisjes, zodat moeder toch maar vooral niets zou bemerken. Waarom eigenlijk! Vroeger vertelde ze toch ook alles aan moeder ?
Och, Nora wist ’t diep in haar hart heel goed, waarom niet. Omdat ze vaak zo dolgraag wou meedoen met de anderen. Ook eens flink wat lawaai maken en ook eens iets zeggen, waar ze allemaal om lachten. Maar niet altijd zo er bij lopen, alsof je niet meetelde. Alleen voor Gré telde ze mee. Die had ook altijd wat voor haar over. Wat had ze vanmorgen ook weer beloofd?
„Moeke is jarig geweest”, zei ze. O ja, ze zou een stukje eigengebakken cake meebrengen. Maar dan moest ze nu ook vlug teruggaan. Wie weet, hoe laat ’t al wel was!
Vrij wat vlugger dan ze gekomen was, reed ze terug naar school, ’t Viel nog wat mee; er waren nog maar weinig meisjes. De jongens voetbalden een beetje. „Een beetje” maar, want, o wee, als de leraars het zagen! ’t Was streng verboden om op ’t schoolplein te voetballen. Vanwege ’t grote aantal ruiten, dat dan geregeld sneuvelde.
Nora ging maar naar haar eigen lokaal; straks kon ze Gré wel een eindje afhalen. Jammer, dat ze zo hard had gereden, ’t Was heel niet nodig geweest.
Ze keek verbaasd, toen ze door ’t ruitje Hetty al op haar plaats zag zitten en net wilde ze maar teruggaan, toen Hetty opsprong en haar wenkte.
„Zeg, Noor, ik heb op je gewacht. Wil je me even helpen met Frans?”
Nora stond nog met de hand aan den deurknop, zo beduusd was ze. En dat was Hetty nu?! Hetty, die
ueidekind 4



altijd spottend naar haar keek Hetty, die vróég
haar iets?!
Ze stond al bij Nora en trok haar mee naar de bank.
„Toe zeg, jij kunt ’t altijd zo goed, en ik begrijp hier niets van.”
• „Ja, maar, eh ” weerde Nora af, eh 
Gré komt dadelijk enne we zouden ”
„Och, toe nóu; ’t is dit kleine stukje maar. En aan wie moet ’k het anders vragen? Jij bent de knapste van de klas.”
Dat brak allen tegenstand in Nora.
Nu was er toch eens iets dat zij kon en Hetty niet.
de knapste van de klas......”
Dit kon zij nu eens.
En ze schoof naast Hetty in de bank. Ze vergat helemaal, dat ’t dat nare, spottende kind was. „Pas op voor Hetty”, had Gré gewaarschuwd, „ze is gewoonweg vals.”
Nora vergat alles, zelfs Gré.
Met een gloeiend gezichtje zat ze Frans-Hollands en Hollands-Frans te vertalen, ’t ene Franse woord na ’t
andere werd gespeld eh ze zag niet, wie daar even
voor half twee heel verbaasd naar binnen keek. Ze zag nog veel minder, dat die zelfde Gré in-teleurgesteld de gang uitliep. Het stukje cake werd weer in de fietstas gestopt. Dat lekkere stuk met een korstje er aan, waar ze allemaal thuis om vochten, dat zou Nora krijgen.
Het was nu niet meer nodig.
Wat mankeerde Nora? Het was gewoon dwaas!
Natuurlijk Hetty d’r schuld, vergoelijkte ze bij zichzelf. Nora zou zo wel komen. Zij, Gré, moest ook niet dadelijk boos zijn. Nora kon er misschien niets aan doen.



Maar toen ze zich omdraaide, om dan toch maar even te gaan kijken, zag ze nog juist, hoe twee meisjes om den hoek van de school verdwenen: de grootste had haar arm geslagen om de schouders van de kleinere.... als twee vriendinnen 
Er trilde iets eigenaardigs om Gré’s mond. Ze zette haar tanden op elkaar, schopte een steen voor haar voeten weg en ging regelrecht naar de klas.



HOOFDSTUK IX.
Op een vrijen Woensdagmiddag belde Loes aan bij villa „Zonneweelde”. Trui deed open.
„Zou Nora mee mogen een boodschap doen ?” vroeg Loes beleefd.
Nora had haar al gehoord en kwam ook naar de deur.
„’k Weet niet, zeg”, zei ze, voor Trui iets kon zeggen, „er ligt zoveel sneeuw Als ’t dan maar mag
van moeder Moet je ver ?”
„Nee, een half uurtje fietsen, denk ik. ’k Moet naar ouwe Janna, die in ’t gindse dorp is gaan wonen. Vraag ’t maar, je kunt nooit weten!”
Nu, dat vond Nora ook. En op haar tenen ging ze naar boven, want moeder lag met hoofdpijn in bed.
„Is ’t niet glad op straat?” vroeg mevrouw Verhage.
Ze richtte zich half op en probeerde naar buiten te kijken.
„Zal je dan heel voorzichtig zijn, kind?”
„Ja, moeder”, beloofde Nora blij.
Fijn, dat ’t mocht!
Mevrouw Verhage zuchtte, toen ze de deur zacht gesloten had. ’t Was ook wel goed voor Nora als ze er eens uitkwam, vooral met die vrolijke Loes. Noor zag



toch al zo wit tegenwoordig. Wat die wel had 
Zij wist ’t niet, maar er moest iets zijn, piekerde ze.
Beneden klapte de deur dicht en Nora en Loes gingen op weg. Zo tersluiks keek Loes eens naar ’t figuurtje naast haar. Noor was stiekem tegenwoordig, vond ze, en ’t rechte wist ze er niet van. Ze had wel iets gehoord en gezien en Trudy en zij hadden al geprobeerd om ’t uit te vissen, maar ze wisten ’t nog steeds niet.
„Kinderruzie”, hadden ze lachend tegen elkaar gezegd, als ze Gré en Nora ieder apart zagen lopen. Maar nu ze Noors bleke gezichtje zag, dacht ze er niet meer zo over. Het moest erger zijn dan enkel een „kinderruzie”; anders trok Noor ’t zich niet zo aan. Loes kreeg opeens medelijden met haar. Mevrouw Verhage was nu ook ziek en ze was toch ook altijd alleen. Loes ging als vanzelf wat dichter naast haar
rijden, maar daarbij vergat ze den ronden kant
van den weg en vóór ze wisten wat er gebeurde, lagen ze allebei over de straat. Nora onder haar fiets en Loes er boven op! Het was zó’n zot gezicht, dat Loes ’t ineens uitschaterde van ’t lachen. En van den weeromstuit deed Noor ook mee. Dat maakte, dat Loes al haar gedachten van zoëven vergat. Ze konden maar niet ophouden met lachen en misschien hadden ze er nog wel gezeten, als er in de verte niet een auto was aangekomen, die ’t hun met z’n lawaaierige claxon wel duidelijk maakte, dat de straat ook een beetje van hem was.
Na heel wat geklop en getrek stegen ze weer op.
„Zolang als ’t duurt......” zei Loes lachend.
„Wat word je daar bang van, hè, van één keer vallen.”
„Nou, jij misschien, maar ik niet, hoor!”
„Pas op, kind, schep niet zo op, dan lig je zo!”
„Phoe, ’t zou wat. Maar waar moet je eigenlijk heen?”



„O zeg, naar ouwe Janna. Je. lacht je een hoedje straks.”
Nora keek ongelovig.
„Wat voor ’n leuk oud mens is dat dan?”
„Weet ik het Een oud gemeentelid van vader,
geloof ik. ’k Moet er wol halen voor handschoenen van de jongens. En dat mens praat zo gek. Altijd „hè??” er achteraan. En ze snapt nooit wat. Alles moet je tien keer zeggen.”
„Dan maak ik je aan ’t lachen”, beloofde Nora.
Er glinsterde iets ondeugends in haar ogen.
„Als je ’t waagt! ’k Laat je doodgewoon op
’t stoepje staan.”
Ze had anders nog genoeg tijd om die bedreiging weer in te trekken, want ’t was nogal een eind, maar eindelijk kwamen de eerste huizen van ’t dorp toch in zicht.
’t Was hier ook nog flink glad. Den helen dag was er geen zon te zien geweest. De lucht was grijs en grauw.
Loesje remde hevig.
„Hier is het”, zei ze.
Het was voor een laag huisje, met aan eiken kant van de deur een raam. Voor ’t linkerraam stonden een paar bloempotjes nieuwsgierig de straat in te kijken, voor het andere lag een bonte voorraad van kousen en handschoenen uitgestald.
„Hier?” zei Nora verwonderd. „En er is lekker geen stoepje”, liet ze er voldaan op volgen.
„Nou, vooruit, je mag mee, maarre... denk er om!”
Nog lachend kwamen ze binnen. Het winkeltje was haast vol, toen zij beiden er in stonden. Een stap verder dan de toonbank was een deur met matglas er in.
„Glas met spikkeltjes”, noemde Nora dat bij zichzelf.
Na ’t gerinkel van de bel kwam er beweeg achter



de spikkeltjes-deur. Een stoel werd verschoven, er kuchte iemand, en toen ging de dein: open.
Ouwe Janna strompelde over ’t drempeltje en verloor bijna haar slof.
„Nou heb ie toch van zien leven, hè?” zei ze verbaasd. „Daar heb ie nou toch die Loes van den doomnee nog, hè? Durref ie d’r nog wel deur mit zó’n gladdigeid?”
„O jawel, Janna, ’t valt best mee.”
„Je zol toch zo zeggen, hè?” praatte ze langzaam. „En waarveur heb ie nou wel zo’n reis gemaakt dan?”
Loes diepte uit haar mantelzak een draadje grijze wol op.
„Moeder vroeg, of je hier nog wol van had. Onze Gert heeft z’n handschoenen stuk.”
Het oude mensje trok de deur van de „etalage” open en hield het draadje bij ’t licht.
„Da weet ’k niet”, prevelde haar stem achter de dëur. „Da weet ’k niet ”
Nora kneep Loes in haar arm, maar die zette haar lippen op elkaar, en deed haar uiterste best om voor zich te kijken. Ze moest ineens denken aan haar kleine broertje; hoe die soms om een hoekje keek en „kiekeboe, Loes!” zei. Zo zat Janna daar nu ook precies. Alsof ze zo om ’t deurtje zou kijken en „kiekeboe” zeggen. Stel je voor!
„Nou-ou! ’k Leuf niet, dat ’k ’t heb ” begon ze
weer. „’k Ken nog wel in ’t kabinet kijken ”
Op dat ogenblik sprong er, tot groten schrik van Loes en Nora, een dikke kat boven op de toonbank. Maar ze waren nog maar goed en wel bekomen van den schrik, of de kat zette z’n tocht voort, tot op den breden rug van Janna!
Het oudje trok verschrikt haar hoofd terug, maar met haar beide klanten was voorlopig niet te praten. Die stonden hun zakdoeken te verbijten van ’t lachen.



Ze schudde haar hoofd over „die jeugd van teugeswoordig” en „dat most de doomnee es zien, hè ?”
En misschien kwam ’t daar wel van, dat er wel wol was, maar net zulke grijze niet. Wat er ’t best bij paste werd ingepakt.
Maar eenmaal buiten, zei Loes: „’k Had net zo goed rood of groen mee kunnen nemen. Dit lijkt wel snert.”
Nora was nog niet goed uitgelachen. Als ze weer aan het kattengevaar op Janna’s rug dacht, begon ze opnieuw.
„Zeg”, stelde Loes voor, „we kunnen wel den anderen weg nemen, ’t Gaat even gauw en over ’t kanaal is ook wel leuk.”
Nadat ze nog wat winkels gekeken hadden, stapten ze maar op. Het werd nu ook tijd en ’t was al half vier geweest.
Vóór ze nog bij de brug over ’t kanaal waren, kwam schommelend en fluitend de tram achter hen aan.
„Pas op!” waarschuwde Loes. „Denk om de tramrails, straks bij de brug.”
Ze had ’t nog maar nauwelijks gezegd, of dicht bij dè brug, aan den kant van het water, bleven mensen staan. Anderen kwamen aanhollen zo vlug de gladheid ’t toeliet en wenkten voorbijgangers.
„Wat gebeurt daar toch? Kijk es!” zei Nora. „Doortrappen! Even kijken.”
Het was allemaal ontstellend gauw gebeurd. Zó zag je niets en zó stond ’t er vol. De tram stopte. Mensen gooiden hun fietsen neer. Ze vingen brokstukken op door de gladheid ”, „ die van
Kramer uit de Hoofdstraat ”, „ ze kon niet
zwemmen ”
Er was ook al iemand met een ladder gekomen. Loes en Nora werden al meer naar den kant van het water gedrukt door toestromende nieuwsgierigen.



Heel hun lachbui was verdwenen. Zwijgend en vol spanning keken ze 
Plotseling weken de mensen, die vooraan stonden, uit elkaar. Mannen gingen langs hen heen, met de
ladder Tussen de mensen door zag Nora een
glimp van een slap afhangende meisjeshand, een verwarde donkere vlecht Het deed haar plots aan
Gré denken. Ze huiverde 
De mannen verdwenen in het dichtstbijzijnde huis. Iemand achter hen zei: „Het was nog maar pas gebeurd. Ze moet nog wel leven.”
„’k Weet niet”, weifelde een ander.
Loes legde een hand op Nora’s schouder. „Ga je mee?” vroeg ze zacht.
Het scheen nog kouder dan zo pas.
Stil reden ze den langen weg naar huis.
Af en toe keek Loes bezorgd naar Nora’s witte gezichtje.
De lucht hing laag boven de hei, waar de sneeuw blank afstak tegen de grauwe wolken. Het begon al te schemeren toen ze ’t dorp binnenreden.
„Tot morgen”,zei Nora enkel bij ’t hek vanhunhuis.
„Tot morgen”, antwoordde Loes.



HOOFDSTUK X.
Met een flinken ruk trok Gré de deur achter zich dicht.
In de keuken keken moeder en Lize elkaar even aan.
„Heeft ze wat op school?” vroeg moeder.
Ze ging door met de bordjes in elkaar te zetten en Lize goot het afwasteiltje vol heet water. Nu hield ze even op en blies den damp weg om beter te kunnen zien hoeveel er nog bij moest.
„Ik geloof, dat Nora en zij ruzie hebben”, zei ze toen en schonk weer door.
„Wat?!” Moeders bezige handen bleven op tafel rusten. „En laatst met mijn verjaardag heeft ze nog......”
„Van die cake, bedoelt u? Ja, maar dat ik weet
niet goed ’k Geloof, dat ’t toen gekomen is.”
„Nou, nou”, zei moeder hoofdschuddend. „En ik dacht nog wel zo bij mezelf, dat dat nu es twee echte
vriendinnen waren. Wat zou er dan zijn? Weet
jij ’t ook niet?”
„Gré laat niets los. Ik vraag er ook maar niet naar.”
Zo verdiepten moeder en Lize zich in de oorzaak van Gré’s stugheid den laatsten tijd en onderwijl liep Gré langzaam naar school. Heel langzaam, want ba,



wat was ’t naar op school. Als ze maar niet naast Nora zat, dan was ’t misschien niet zo erg, maar nu... En zij zou niet de eerste zijn, dat nóóit, want wie was er weggegaan? Wie had een andere vriendin ge¬
zocht en nog wel zó één? Zij toch zeker niet. Nee, hoor, Nora kon de eerste zijn, zij nooit.
Maar heel diep in Gré’s hart was iets, dat ook een stemmetje scheen te hebben en dat heel anders praatte. Dat stemmetje zei, dat ze toch wel kon zien, hoe bedroefd en bleek Nora zag. Natuurlijk had ze er spijt van. Maar och, dat stemmetje zat zo vreselijk ver weg, en de gewone Gré zei bij zichzelf, dat ’t toch net goed was, dat Hetty dadelijk weer naar Annie van Zanten was gegaan, den volgenden morgen al. Ze had Nora weer in den steek gelaten, natuurlijk. En Nora liep heel alleen. Zij, Gré, ging wel met de anderen lopen in de pauze. Nora niet, durfde natuurlijk niet. Nu al dien tijd al en hoe lang was dat ? Sint hadden ze al gehad en allemaal hadden ze elkaar wat leuks gegeven, behalve Nora en zij.
Kijk, en daar kwam weer dat zachte stemmetje meepraten: „Dat van het sigarenbandje, dat is ’t ergste. En iedereen verdenkt Nora. Jij ook, Gré ?” Nu ja, natuurüjk geloofde zij Nora wel. Maar de anderen zagen haar er op aan. De leraren ook. Wat had Van Berkel gisteren onder de repetitie wantrouwend gekeken, toen er een vloeiblad op den grond viel. Nora moest direct uit de bank; ze mocht niet eens haar tas naast zich houden. En wat deed Hetty?! Ze keek spottend achterom, zoals altijd, alsof er niet een middag was geweest, dat ze vertrouwelijk haar arm om Nora’s schouder sloeg en deed alsof ze vriendinnen waren! ’t Was niet voor niets, dat Nora slechte cijfers haalde. Ja, en nu dachten de leraars, dat Nora vroeger van haar, Gré, had afgekeken.
Daar kwam ze net in de verte aan. Gré stapte wat



vlugger door. Niet tegelijk met Nora bij ’t hek zijn, dat was nergens nodig voor.
Die morgen was even saai als anders. Ze hoorde de helft van de lessen niet.
Maar in de pauze wachtte Loes haar op.
„Zeg, hoor es”, begon ze, „wat heb je toch met Nora?”
Gré keek onwillig.
„Waarom vraag je ’t haarzelf niet?”
Loes schokschouderde.
„Is ’t soms om dien „Scott”?”
„Weet jij dat ook al?”
„Och kind, iedereen praat er over. En voor Nora is ’t het ergst. Dat jij dat niet snapt.”
Gré liep naar den grond te kijken. Loes was derdeklasser, dat zei veel. Je keek tegen haar op, want ze was twee jaar ouder.
„Nee”, zei ze plotseling, „’t is niet om dat bandje. Om heel iets anders.”
Nu moest ze doorgaan. Dat verwachtte Loes. Maar ze zweeg.
Loes bleef ineens staan.
„Als je dan niet wilt, laat je ’t maar!” zei ze boos. „Maar Noor heeft niemand dan een zieke moeder, die bovendien uit is en op school wordt ze aangekeken voor een leugenaarster. Dacht je, dat dat leuk was ?”
Gré was ook blijven staan.
„Is is haar moeder ziek?” stotterde ze.
„Ja! En meer vertel ik je ook niet. Als jij mij niets wil zeggen, vertik ik ’t ook!”
En daarmee ging ze weg.
Gré keek haar verbijsterd na. Loes, dat die zo boos kon worden! En mevrouw Verh 
„Loes! Loes!” riep ze, en holde haar vlug achterna. „Nee, hoor nou es, Loes, ik ”
Loes keerde zich om.



„Ik , eh ik wil je ’t wel vertellen.”
Loes keek niet zo boos meer.
„Zal ik je vanmiddag dan maar van je huis komen halen? De pauze is nu bijna om; dan hebben we meer tijd.”
„Goed.”
In gedachten liep Gré naar haar klas.
Zou Nora geklaagd hebben bij Loes?
Zij zou ’t vanmiddag weleens goed zeggen tegen Loes, dat Nora ook heus wel schuld had. De meeste nog wel.
Dien middag wachtte Loes haar aan ’t eind van hun straat op.
Gré vertelde haar alles. Ze begon bij de geschiedenis van den „Scott”, en hoe Hetty gedaan had. Ook van de andere keren, dat Hetty zo minachtend deed en Nora uitlachte.
„En weet je, als Nora dan maar es wat terug zei, maar ze zegt, dat ze dat later pas bedenkt, en toch vond ze ’t verschrikkelijk.”
Toen kwam „het” verhaal. Van den middag, dat ze Nora niet vinden kon en toen ze haar opzocht, zat ze naast Hetty in de klas.
„Naast haar nog wel! Naast dat valse kind! En eerst dacht ik, dat ze zo wel zou komen, maar toen kwamen ze ook nog samen uit school. Na dien middag heeft Nora niets meer gezegd. Ik ben zeker te min voor haar”, besloot Gré.
Loes bleef eerst zwijgen. Dan had Nora toch wel de meeste schuld.
Aarzelend zei ze:
„Maar de anderen denken, dat jij boos bent om dat sigarenbandje, en jij kimt er heel veel aan doen, of ze haar nog langer verdenken of niet. Ga weer naar haar terug, dan is misschien dat geklets ook over. ’t Is immers niet daarom?”



„Echt waar niet”, verzekerde Gré. „Ik weet heel zeker, dat zij ’t niet gedaan heeft. Maar zij kan bij mij komen.”
Gelukkig, Loes was niet boos meer, dacht ze verlicht. Dat wist ze ook aan ’t knikje, dat Loes haar nog eens extra gaf voor ze haar klas binnenging.
En toch ze wilde niet de eerste zijn!



HOOFDSTUK XI.
„Rits! Nu ook dat nog!”
Zenuwachtig en boos gooide Hetty haar jas weer uit, waarvan ze net een knoop had afgetrokken.
„Welke nü? Vooruit, de regenjas maar, al is
’t koud.”
Met haar ceintuur nog los, holde ze de deur uit, de straat op.
Wat een pech had ze toch! O, als ’t al eens te laat was. Stel je voor, dat er al lui binnen zaten. Of dat
Nora toevallig naar ’t schrift gezocht had Nee,
zó stom zou ze maar nooit weer doen.
Gelukkig, nog maar vijf over één.
Thuis zaten ze ook al te zaniken van: „Wat heb je een haast”, en zo voort. Wat kon ’t haar schelen, als ’t nü maar goed ging...
Onder ’t harde lopen door schoot ’t ineens door haar hoofd, wat ze wel zouden denken, als ze haar zo zagen rennen. Vader vroeg den laatsten tijd ook aldoor naar haar cijfers.
Eindelijk, ze was er! Als er nu maar niemand binnen was......
Nog nooit had Hetty van der Beek zo schichtig naar binnen gekeken. Was er Warempel, nie¬
mand te zien.



udeerkamer hing vol met een mauwen xuu*. ™ ^ fee heren zaten genoegelijk te bomen. De kersticantie kwam in zicht. Nog een goede week, een eek van hard werken, en dan was ’t leed eerst weer
deden. Rapportendag naderde.
„Ja, veel werk, ja Die eerste klas, hoe hjkt
ie. Ja, dacht ik ook zo Maarre hier
it ”
En voor den tweeden keer dien avond greep mijneer Zijlstra de twee schriften, die zo sprekend ezelfde fouten vertoonden.
Nee Hetty van der Beek had niet zo rustig haar ïee zitten drinken, als ze dat gesprek had gehoord.
Van het één komt het ander 
Nora Verhage is niet te vertrouwen , zei mijnheer ran Berkel, en zou Hetty wel zo rustig geslapen heben, als ze ’t verhaal van de sigarenbandjes had
ehoord? ••
Spoorloos verdwenen. Ze ontkende. Natuurlijk. Ik
Leb erook nog aan getwijfeld, of ze ’t wel gedaan zou Lebben, maar nu u me dit laat zien...... Dat zaakje
aoeten we maar es nader uitzoeken. Och ja, ik was t al haast weer vergeten van dat bandje, maar nu ik [it hoor Dat ding is me ^de moeite niet waard,
naar eerlijk moeten ze blijven.”
En daarover waren mijnheer Van Berkel en mijn-
ïeer Zijlstra ’t beiden eens.



HOOFDSTUK XII.
Den volgenden morgen was ’t wit, waar Nora ook keek, toen ze ’t gordijn opentrok. Op den weg lagen kleine heuveltjes sneeuw, ’t Had vannacht ook zo gewaaid! Je kon aan ’t huilen van den wind wel horen, dat ’t een sneeuwstorm was.
Brrr, wat was ’t koud uit je bed Ze zou maar
vlug voortmaken met aankleden, en dan gauw naar de warme huiskamer.
Het begon alweer te sneeuwen buiten, maar de wind was gaan liggen. En toen Nora beneden kwam, was ’t één onafgebroken dwarreling van sneeuwvlokken.
Nora liet haar ontbijt er om staan en keek voor ’t raam in den koepel uit.
Dat werd een tochtje straks. Zou ze maar thuisblijven? 
Het was even een lichtje in haar donkere gedachten. Heel even maar, want nee, als ’t niet erger
werd dan zo, zou moeder ’t ook niet goedvinden. Wat zou ’t anders fijn zijn om niet naar school te gaan. Maar och, morgen was ’t weer hetzelfde, ’t Was altijd hetzelfde én nu moeder ook nog weg, èn ziek.
Veertien dagen geleden was oom Bert er geweest. Ze had den auto direct zien staan en ’t eerste wat ze



dacht was: o, als oom Bert maar niet over sigarenbandjes praat 
Maar oom Bert had er zelfs met geen woord over gerept. Hij zei met een knipoogje: „Je moeder en ik hebben gewichtige dingen te bespreken, kind, waar bakvisjes niet van mogen weten, en nu wou ’k d’r wel meenemen. Wat zeg je daarvan?”
„Best, oom”, had ze lachend gezegd.
Ze had gedacht, dat ’t een mop was, maar oom Bert zei: „Nee, ’t is echt waar, hoor! Ik moet een paar dagen weg voor zaken, en tante Ans zei: „Die paar dagen kan Nora wel alleen zijn, en neem tante Mattie mee naar hier.” Zie je er tegen op, Noortje, om twee nachten alleen met Trui te zijn?”
„O, helemaaaal niet! Stel je voor!”
Ze wist niet, wat oom Berts eigenüjke boodschap was. Over vier maanden naar „Zonneweelde”, was de afspraak geweest, maar nu dat nieuwe baantje er bijgekomen was, ging ’t wel erg moeilijk, en bovendien, voor Nora’s toekomst was de stad toch ook beter. Daarom hadden ze zo gedacht, dat moeder en Nora toch ook evengoed bij hen konden komen. Er viel over te praten en moeder moest maar eens komen kijken.
„Nog niets van aan Nora zeggen, Mattie!” had oom Bert gewaarschuwd, en Nora wist niet beter, of die twee eenzame dagen waren een opoffering voor tante Ans’ genoegen.
Maar ’t was niet bij twee dagen gebleven.
Moeder werd ziek en moest ’t bed houden.
Dat was nu twee weken geleden.
Twee lange weken keek Nora al uit naar den brief, waarin zou staan: „Morgen komt moeder weer.”
Nee, zó’n brief kwam maar niet.
Meer koorts Hoofdpijn De dokter was niet
erg tevreden 
Dat stond er wel in.



En nu was er gisteren ook nog heel geen brief gekomen.
Zou ’t vandaag zijn? Misschien was ’t iets beter, dat er daarom geen bericht kwam.
Kom, ze zou eerst maar gaan eten.
Werktuiglijk vouwde ze haar handen en sloot haar ogen. Maar haar gedachten sponnen verder aan het raadsel van den brief. Ze merkte ’t ineens. Plots zat ze rechtop, en in de stille kamer zei een schuldbewuste stem: „Heere, zegen deze spijze. Amen.”
Met een klem: opende ze haar ogen. Had niemand ’t gehoord? Het kon niet. Trui was in de keuken, en alleen zij zelf hier. Ze bad nooit meer haar kindergebedje hardop, en nu was ’t per ongeluk.
Bad ze eigenlijk nog wel den laatsten tijd? Na
die ellende met Gré had ze ’t vaak overgeslagen. Zou moeders ziekte misschien een straf zijn? Zo iets gebeurde toch weleens 
Heel langzaam at Nora haar boterham.
Buiten viel eentonig de sneeuw. De straat, de bomen, de raamkozijnen, alles was wit.
In de verte werd een donkere gestalte zichtbaar. Er was dan toch nog iemand, die zich op straat waagde.
Zonder veel belangstelling zag Nora de mannenfiguur nader komen. Hij moest soms van links naar rechts over den weg, om de sneeuwheuvels te ontwijken. Wie zou nog zoveel moed hebben? 
Plof!
Nora zette haar beker neer en schoof met een ruk den stoel achteruit.
De postbode!!
Ha, fijn! Zou er nu eindelijk een brief zijn? Kwam hij hierheen? Ja!!
Blij liep ze alvast naar de voordeur.
Tegen den mum: geleund wachtte ze tot de brievenbus zou kleppen 



Een telegram, jongedame. AistUDiien.
Maar de wit besneeuwde man trok aan ae oei.
Trui kwam uit de keuken aansloffen.
„Een telegram, jongedame. Alstublieft.”
„Een telegram...!?” vroeg Nora verbaasd.
Maar de postbode liep alweer op het grintpad en Trui sloot de deur.
Met bevende vingers scheurde Nora het couvert open. Zou er o wat 
„Moeder ernstig. Kom dadelijk.”
Driemaal las ze de woorden over.
Toen reikte ze het papier aan Trui.
Doodsbleek stond ze daar. Het was of er een waas voor haar ogen kwam.
Trui deed de kamerdeur voor haar open.
„Och, me hartje”, zei ze, „stil maar me kind 
stil maar ”



Maar ook haar tranen kwamen, zonder dat ze ’t wilde en haastig liep ze naar de keuken, waar ze de deur achter zich dichtdeed.
Nora stond een ogenblik wezenloos op den drempel. Maar langzaam aan wist ze weer, wat er was en wat haar te doen stond. Ze moest weg. Naar moeder!
Zo gauw als ze kon! Als moeder nog maar Nee,
daar niet aan denken dat kon niet 
In de huiskamer stond nog het ontbijt, de half-
gevulde beker, een teruggeschoven stoel 
Trui ging naar dominee en Nora stond voor haar kast en probeerde te denken aan wat ze mee moest nemen.
Haar Zondagse jas aan, twee jurken mee. Die
donkere maar 
Ze slikte iets weg.
Waarom doe ik dat, een donkere? 
Komt Trui nóóit weer met het spoorboekje? Hoe
kom ik bij den trein? En ’t moet zo gauw, want
moeder Ik heb niet gedankt zo pas. Moet ’t nu
nog? Ja, nu moeder ziek is, nu heb ik God nodig.
Zal Hij nog naar me willen horen? 
„Heere, help me! Om Jezus wil ”
Er rijdt een trein door de witte landen. Hij gaat zijn weg als gisteren en eergisteren. Hij haast zich niet bij de stationnetjes, waar verkleumde mensen wachten.
Heel het leven gaat zijn gang. Ook een boemelende locaaltrein. Hij bekommert zich niet om mensen, die de vreugde tegemoet gaan, en met blije gezichten uitkijken. Daar rijdt hij niets harder voor. Maar hg rijdt ook niet vlugger voor het meisje, dat weggedoken zit in een hoekje, en naar buiten staart.
Toch de sneeuw ziet ze niet. Het is wèl wit,
maar ’t is een wit kussen, en een doodsbleek gezicht 



Soms komt door dat beeld heen iets anders. Dat is
zwart. En plechtig Maar dan knippert ze met
haar ogen, want dat kan niet dat is te erg.
„Heere, help me Vergeef me, dat ik zo deed
tegen Gré. Maak moeder beter, Heere ”
De kamer met het grote bed verdwijnt niet meer vóór de hoge torens en schoorstenen van de stad vaag schemeren door de sneeuw, die nog steeds neervalt.
Dat komt weer terug als de remmen knarsen en daar een ernstige oom Bert wacht, die haar over het ijzig-koude perron brengt naar buiten, waar zijn wagen wacht.
Nu gaat ’t komen, het ergste 



De beide dienstmeisjes zijn naar de kerk. Oom Bert ook.
Ze hijst zich op de aanrechtbank.
Waar zou tante toch zijn?
Op ’t petroleumstel suist water en op ’t fornuis komt damp onder een deksel vandaan. De koffiekan staat klaar. Tante moet hier pas geweest zijn.
Nora houdt van tante Ans. Ze ziet er zo jong uit en ze begrijpt alles van je. Ze kon een zuster zijn van Gré.
„Nee!” zegt Nora.
Als ze aan Gré komt met haar gedachten, zet ze een punt, want daar wil ze niet aan denken.
Die ene middag met Hetty zit vastgeroest in haar gedachten, en daarna komt de ellendigste tijd.
Ze is laf geweest, ze heeft Gré geen vergeving gevraagd.
Maar Gré 
In de gang klinken voetstappen.
De keukendeur gaat open, en tante Ans komt binnen. Ze heeft haar witte huishoudjas aan. Er kringelen kleine, blonde krulletjes langs haar oren. Dat komt zeker van het harde lopen.
„Kind”, zegt ze, „ben je hier?! Ik heb zo naar je gezocht ”
Nora springt van ’t aanrecht. Haar eerste gedachte is aan moeder.
„Tante, wat ”
Tante Ans glimlacht.
Ze draait het petroleumstel hoger op en kijkt in de koffiekan. Dat is in orde. Dan steekt ze haar arm door dien van Nora, en samen gaan ze de keuken uit.
„Kom maar mee. Er was gisteren een brief voor je, en ik had vergeten om hem aan jou te geven. Zo pas zag ik ’m liggen, maar toen was jij er natuurlijk weer niet.”



In de gang praat je zacht, op de trap ga je fluisteren, maar boven zeg je niets meer. Voor de deur van moeders kamer, kijk je voor je uit. O, als je eens
struikelde Het kon toch maar zo, en je moet stil
zijn.
Helemaal achteraan is de kamer van oom. Op zijn bureau ligt de brief te wachten.
Van wie toch, denkt Nora. Wie zal mij hier schrijven Loes?
Tante Ans brengt haar tot de deur.
„Blijf ’m hier maar rustig zitten lezen”, zegt ze. „Als je klaar bent, kom je beneden koffiedrinken, hè? Dan is oom Bert ook weer uit de kerk terug.” En met een hartelijk knikje verdwijnt ze.
Nora loopt naar het bureau, dat in den hoek staat.
Die brief dat schrift nee, het kan niet!
Ze draait ’m vlug om.
Toch! Toch 
Het staat er duidelijk: G. H. de Ruig, Sparstraat 10, Zandbergen.
Rits, de brief open.
Nora laat zich in ooms bureaustoel vallen, en met de ellebogen onder haar hoofd leest ze.
Haar ogen vliegen langs de regels.
Als ze de twee dichtbeschreven velletjes uitheeft, kijkt ze even voor zich uit, maar dan snikt ze plotseling met haar hoofd op haar armen.
Hete tranen vallen op den brief. Het worden kleine en grote vlekken, maar dat hindert niet. Het is voor ’t eerst sinds lang, dat ze zó huilt.
Gedachten dwarrelen door haar hoofd, maar ’t is 70 wonderlijk 
Zo vindt tante Ans haar, als ze, verbaasd over Nora’s lange wegblijven, naar boven gaat om haar te halen.



Verschrikt blijft ze staan.
Nora merkt niet, dat de deur is opengegaan. Ze schokt op, als er een hand op haar hoofd gelegd wordt.
„Noor, kind, wat is er toch gebeurd?”
Nora probeert.om iets te zeggen, maar het lukt niet.
Ze schuift als enig antwoord den brief naar tante toe.
En terwijl tante met stijgende verbazing leest, drogen haar tranen. Maar ze moet niets zeggen, weet ze, anders begint ’t weer.
Tante Ans’ ogen zijn één en al vraag als ze den brief in de enveloppe schuift.
Maar Nora verklaart niets.
Ze zegt alleen heel zacht en met bevende lippen: „Hoef ik alstublieft niet mee naar beneden, tante?”
Het is middag geworden.
Moeder slaapt en oom Bert is bij haar.
Tante Ans heeft Nora meegenomen naar haar gezellige zitkamer, waar je uit kunt kijken op de gracht.
Het is stil buiten. Een enkele voetganger loopt met voorzichtige pasjes over den gladden weg.
Net of ’t al gaat schemeren, en ’t is pas drie uur.
Nora kijkt naar den brief in tante’s handen, Nu moet ze alles vertellen, van ’t begin af aan. Het is erg moeilijk.
Maar als ze eenmaal begonnen is, gaat ’t vanzelf.
Tante Ans ziet met peinzende ogen naar de witte bomen en ’t donkere water, en Nora in haar lage stoeltje vertelt.
Ze begint bij den eersten dag op school. Hoe anders de meisjes waren dan die zij gewend was, en dat ze óók graag zo wilde zijn. Van Krelis, van Gré en Hetty vertelt ze. Hetty, die altijd minachtend deed en „heide-



kind” zei. Van den „Scott”, en ’t héél lelijke: dien middag, dat ze Gré in den steek liet 
Tante Ans’ ogen keren terug van het water en de bomen. Heel even kijkt ze naar Nora, maar ze zegt niets.
Nora slikt iets weg, maar moedig gaat ze verder.
De ellendige tijd daarna, toen iedereen dacht, dat ze oneerlijk was en alle leraars op haar letten. En Gré liep bij de anderen.
Tante draait den brief om en om in haar handen.
„Nora”, zegt ze zacht, „heb je daar nooit met moeder over gepraat?”
Nee, schudt Nora.
„Met niemand?”
„Nee.”
Tante’s stem wordt nog zachter.
„Heb je den laatsten tijd wel gebeden, Nora?”
Nu zakt Nora’s hoofd dieper naar haar knieën. Ze vecht tegen haar tranen.
„Nee tante ” snikt ze.
Tante haalt den brief weer te voorschijn en leest opnieuw. Ze kan alles nu beter begrijpen.
Het kan Nora niet meer schelen, dat tante haar tranen ziet. Haar hoofd is vol van Gré’s brief. Die goeie Gré 
Ze vraagt haar, Nóra, vergeving, en ze heeft de minste schuld.
Gré schrijft over den eersten morgen, dat zij niet op school was. Zijlstra vroeg Hetty, hoe ’t kwam, dat zij en Nora gelijke fouten in de thema’s hadden.
Maar Hetty zei, dat ze nergens van wist Toen
dacht iedereen, dat Hetty geen schuld had, en dat zij, Nora, ’t had overgeschreven.
Maar den volgenden dag was er repetitie van Frans geweest en mijnheer Van Berkel had gezien, dat Hetty spiekte! Het boek zat open in haar tas.



Ze had alles bekend, ook van ’t sigarenbandje, en ’t wekenlange overschrijven.
Nu was ze van school gestuurd, en Van Berkel had in de volle klas gezegd, dat hij Nora Verhage verkeerd had beoordeeld en dat hem dat erg speet.
Nora kan ’t nog niet allemaal verwerken. Het is net een droom. En in dien droom staat een lang meisje voor haar met blonde vlechten. Dat is Gré.
Ze zegt: „Ik heb je niet verdedigd, Nora, toen Hetty ’t loog van de fouten. Dat had ik moeten doen, maar ik was boos op je. Wil je me dat vergeven, Nora?”
Vergeven Zij heeft de meeste schuld, zij is bij
Gré vandaan gelopen öm dat gemene spook Vergeving vragen ?
„Die Gré is een goed kind”, zegt tante Ans, als antwoord op haar gedachten, en vouwt den brief dicht.
Nora knikt door haar tranen heen.
Tante staat op en komt bij haar staan.
Haar handen rusten op de leuning van Nora’s stoel. Ze kijkt stil neer op ’t donkere, gebogen hoofd.
„Wat ben je toch een dom meiske”, zegt ze eindelijk. „De Heere heeft Hetty luidruchtig gemaakt en jou stil. Dan moet je God ’t werk niet willen afnemen, en ’t anders doen. Je hebt niet gebeden, Nora, want dan was dit niet gebeurd. Dan had je je fouten gezien, en God had je kracht gegeven om Hem gehoorzaam te zijn. Nu keek je enkel maar naar anderen. Zó wilde je zijn, en niet zoals de Heere ’t wilde. En toen je niet bad, durfde je ook niet naar Gré om vergeving te vragen, want dat kon je zelf niet. Daarvoor moest God je helpen, niet waar, Nora?”
„Ja, tante.”
„En wat gaf ’t, of ze „heidekind” tegen je zeiden... Dacht je, dat moeder niet evenveel van je zou houden?”
„Jawel ”



„Zul je nu weer bidden, Nora? Dat móét, kind, dat 4 moet altijd.”
Tante Ans staat nu weer rechtop. Haar ogen zijn vochtig.
Er wordt op de deur getikt.
Zacht keert ze zich om, maar Nora houdt haar tegen.
„Ik... ik moet u nog iets vragen, tante...”
Tante knikt. „Ik kom dadelijk terug.”
’t Is Gertje maar, die stoorde, en als tante weer bij haar stoel staat, vraagt Nora aarzelend: „Dat... dat moeder ziek is, tante... zou dat... voor mijn straf zijn...?”
„Misschien”, zegt tante ernstig.
„O, tante, en als nee, tante, maar als moeder
dan... sterven moet... dan is ’t... mijn schuld...”
Tante Ans legt beide armen om haar heen.
„Ook daarvoor mag je bidden”, zegt ze ontroerd, „en God wil je vergeven ”
Dan gaat ze haastig heen, en laat Nora alleen in de schemerige kamer.



HOOFDSTUK XIV.
Het was de Vrijdag vóór Kerst.
De lucht was helder en de zon scheen, maar ’t was vinnig koud.
In ’t begin van de week had ’t gedooid, maar nu was ’t opnieuw en heviger gaan vriezen.
De ijsbanen waren geopend en al klaagden de mensen ook over de kou en al keken ze nóg zo bedenkelijk naar de heldere lucht, die niet veel dooi voorspelde, hun kinderen vonden ’t wat fijn! Een kerstvacantie met ijs — was ’t niet jè ideaal?!
In één van de drukke winkelstraten liep Nora.
Ze had een boodschap gedaan voor tante en nu liep ze langzaam terug.
Volgende week, na de feestdagen, mocht ze ook eens met tante naar de ijsbaan, als ’t met moeder tenminste goed bleef gaan.
Wat was dat een heerlijk ogenblik geweest, Maandagmorgen, toen tante Ans en oom Bert beiden bij haar bed stonden.
Ze had eerst verbaasd gekeken, toen was ze geschrokken! Niemand bij moeder? En waarom waren ze zo bleek ?
„De dokter is net weg”, vertelden ze haar. „’t Grootste gevaar is voorbij, en nu slaapt moeder rus-



tig. Straks mag je komen kijken, maar je moet heel kalm zijn.”
Stil glimlachend liep Nora voor zich uit te kijken, nu ze daar weer aan dacht. De ene straat uit, de andere in.
Straks mocht ze moeder voorlezen, voor ’t eerst. Van alles wat er gebeurd was, wist moeder nog niets; daarvoor was ze nog te zwak.
Ze liep wat te dromen Vooruit, ze zou maar
eens wat vlugger doorlopen.
Ineens zag ze voor een etalageraam een bekend figuurtje staan. Een meisje.
Nora keek scherper. Die groene jas kende ze. Dat was toch niet 
Nu was ze vlak bij het meisje. Ja, ze was het!
Doorlopen ? O, wat moest ze doen ?
Maar het meisje draaide zich om, haar kant uit, en wilde weggaan.
Eén ogenblik keken ze elkaar aan.
„Nora!” zei een bekende stem, een stem, die zo dikwijls gespot had. „Jij hoe ben je ”
Nora stak haar hand uit.
„Dag, Hetty”, zei ze eenvoudig.
Ze zag in haar gedachten tante Ans voor zich. Die zou zó doen.
Hetty van der Beek trok haar ceintuur recht. Ze zag er vreemd uit; alsof ze gehuild had. Haar stem was ook anders dan gewoon. Héél kleintjes zei ze: „Weet jij de Celebesstraat ook? Ik ben verdwaald. Wil je me helpen?”
Nora was weer het verlegen meisje van de Mulo. Het meisje, dat zo graag wilde zijn als de anderen. Zoals Hetty.
Maar dat kind hier vóór haar, deze Hetty , die
had haar bedrógen 
Nee, daar niet aan denken.
Heidekmd 6



„Ik weet ’t niet”, antwoordde ze. „Ik kom niet vaak in de stad. Maar mijn oom, die weet ’t wel. Als je...”
„O, mag dat? Mag ik mee?” vroeg Hetty.
Nu liepen ze samen den weg naar huis. Ze zwegen. Hetty, in haar angst van verdwaald-te-zijn, was al lang blij geweest, een bekend gezicht te zien. Maar nu ze over haar eerste verwarring heen was, besefte ze ’t ineens: hier liep ze nu naast Nora, het heidekind. Zou ze alles weten? Nee, dat kon niet.
Toen die ellende begonnen was, was Nora net den eersten morgen weg.
Gelukkig maar, anders had ze zich nu geen raad geweten. Nora hielp haar nu, en ze had altijd zó lelijk tegen haar gedaan. Maar ’t allerergste wist ze niet, dat kón ze niet weten.
Gelukkig maar. Anders zou Nora haar voorbijgelopen zijn, haar niet eens met een blik verwaardigd hebben. Nee, ze kón ’t niet weten!
En in Nora’s hart vochten twee vijanden met elkaar.
De ene was de slechtste. Die zei: „Je bent niet wijs om haar te helpen! Laat haar lopen. Wat heeft ze jou niet allemaal aangedaan...? Je bent een dwaas!”
Maar de andere stem zei heel zacht: „Ben je nü al vergeten, wat je tante Ans beloofd hebt? En kim je wel echt bidden, Nora, als je Hetty in den steek laat?”
Werktuiglijk liepen ze de gracht op.
Toen Nora de stoep van oom Berts huis opstapte en belde, keek Hetty verbaasd. In haar verbeelding woonde Nora in een armelijk huisje op de hei, en haar familie woonde in zo’n mooi huis?
Ze was pas aan ’t begin van haar verbazing.
Een keurig net dienstmeisje liet hen binnen.
Uit één van de deuren kwam een vriendelijke dame, die haar hartelijk verwelkomde, toen Nora licht-



blozend zei: „Dit is Hetty van der Beek, tante! Ze is verdwaald in de stad. Misschien kunt u of oom haar helpen.”
„Ja zeker, hoor, kom maar even binnen, ’t Is ook zo koud buiten, hè ?”
Hetty voelde zich niets op haar gemak in de ruime huiskamer. Zij, die altijd deed alsof ze voornaamheid gewoon was. Nu zat ze stil te kijken en verbaasde zich er over, hoe gemakkelijk Nora zich hier bewoog.
Hetty van der Beek was de kluts kwijt. Ze gaf hakkelend antwoorden, toen oom Bert haar vroeg, waar ze gelogeerd was. Maar tante Ans hielp haar wat, en toen ze thee gedronken had, vertelde ze van den tocht naar de ijsbaan en ’t verdwalen op den terugweg.
Oom Bert wist de straat gelukkig wel.
Hij keek eens naar tante Ans en zei: „’t Is nogal een eindje uit den koers. We zullen de jongedame, dunkt me, maar even per auto brengen, niet?”
En zo gebeurde wat Hetty nooit had gedroomd: veilig weggedoken achter in den Chevrolet, naast Nora, kwam ze thuis.
Ze waagde ’t niet eenmaal iets te zeggen. Ze durfde niet. Eindelijk, eindelijk voelde ze hoe verkeerd ze gedaan had. Verleden week, toen ze van school gestuurd was, vond ze ’t ook verschrikkelijk wat ze gedaan had, maar dat was om de schande. Om de hele klas, om Arnnie van Zanten 
Maar nu zag ze Nora zoals ze was, en daartegenover haar geplaag en vooral haar bedrog.
Toen de auto stopte voor Celebesstraat 84, vroeg
ze schuchter: „Eh Nora , mag ik wil je
’k moet je een heleboel vertellen. Mag ik een keer
bij je komen?”
„Morgen?”
„Zou je tante dat wel goedvinden?”



„Jawel. Niet waar, oom Bert? Hetty zal morgen wel bij me mogen komen, dacht u niet?”
Oom Bert opende het portier en keek meteen schalks achterom.
„Als je niet weer wilt verdwalen, dan mag ’t”, zei hij lachend.
Hetty verdween haastig in huis en oom Bert en Nora reden terug.
Morgen is ’t de laatste dag voor ’t Kerstfeest wordt, dacht Nora. Nu komt toch alles nog goed vóór Kerst. Wat zal tante Ans blij zijn! En moeder, als ze ’t hoort 
Alleen ik moet Gré nog terugschrijven. Was
dat maar voorbij 



HOOFDSTUK XV.
Oudejaarsdag, ’s Middags half vier.
Buiten waait een ijzige wind, maar binnen is ’t heerlijk.
Nora zit in haar lage stoeltje bij den haard en handwerkt. Gisteren heeft tante Ans een boekomslag voor haar meegebracht, dien ze zelf borduren mag. Hij is voor moeder bestemd.
Nora strekt haar benen naar de warmte en zucht eens. Een zucht van genot. Alles is zo fijn geworden, ’t Is alsof er een zwaar gewicht van haar afgerold is.
Hetty is bij haar geweest en heeft alles verteld. Ze was verbaasd, dat Nora ’t al wist, en toch haar heeft geholpen. Nora probeert om ’t haar te vergeven, maar soms komen er weer lelijke gedachten in haar hart. Dan is ’t zo moeilijk om te vergeven 
„Als je maar bidt”, heeft tante Ans gezegd.
Hetty is weer naar huis gegaan.
Vanmorgen was er een brief van haar.
Ze heeft den leraars ook vergeving gevraagd en ze mag weer terugkomen op school.
Dat is allemaal heel moeilijk voor Hetty geweest. Na de vacantie wordt ’t nog zwaarder.
Nora heeft zo graag willen zeggen, dat ze maar
83



van Eén de kracht kan krijgen, die ze nodig heeft, maar dat durfde ze niet goed.
Hetty weet ’t zelf ook immers wel.
Nora heeft ook naar Gré geschreven. Ze heeft in spanning op antwoord gewacht, maar nu is alles weer goed tussen hen. Ze worden weer vriendinnen.
Buiten is ’t koud, maar Nora kan wel zingen.
Vandaag mag moeder voor ’t eerst een uurtje op. Is dat soms niet om te zingen?
Gertje heeft de thee binnengebracht en na een paar minuten komt tante Ans ook.
Nora kijkt bewonderend naar haar op.
„Tante Ans!” roept ze. „Wat hebt u een mooie japon aan! Waarvoor is dat?”
„Ik mag toch wel blij zijn, als je moeder zo flink opknapt, nieuwsgierig kind?”
„Nou, natuurlijk, tante! Ik vind haar prachtig.”
„Ja? Vind je?”
„En of! Is moeder al wakker, tante?”
„Nog niet, gelukkig! Slaap is goed voor haar.”
Nora staat op uit haar stoeltje.
„Gaat ü nu maar zitten. Ik zal wel thee schenken.”
„Nee, nee!” roept tante verschrikt. „Nog niet, Nora!”
Nora keert zich verbaasd om.
„Waarom niet?! Ik zal niet morsen.”
Tante Ans bukt zich om iets van den grond op te rapen, dat er niet ligt.
Daar had ze zich toch bijna versproken.
„Och, laten we maar even wachten tot oom Bert terug is. Dat is gezelliger, vind je niet?”
Dat moet Nora toegeven, maar ze vindt het toch wel een beetje vreemd. Dan zal ze eerst maar weer gaan handwerken.
Maar de rust duurt niet lang.
Buiten wordt er geclaxond.



„Hoor!” zegt tante Ans. „Daar is oom Bert al. Doe je even open, Noor?”
Nora is voor den tweeden keer verbaasd. Zij opendoen?! En anders vliégt tante gewoonweg naar de deur.
„Ikke, tante?!”
„Ja, jij”, glimlacht tante Ans raadselachtig. „Ben je bang voor oom?”
Het lijkt wel of er brand is buiten, zo’n lawaai maakt oom Bert en Nora snelt de kamer uit.
Vlug de gang door, de deur open 
Oom Bert kijkt lachend toe en brengt den vergeten koffer na.



Oom Bert opent juist het portier voor 
„Gré, Gré!” jubelt Nora en trekt haar vriendin onstuimig de stoep op. „O, Gré!”
Oom Bert kijkt lachend toe en brengt den vergeten koffer na.
Dat is ineens een drukte van belang.
Nora vergeet helemaal dat moeder slaapt.
In de kamer moet tante Ans het ontgelden.
„O, wat ondeugend van u! Daarom was u zo mooi en daarom mocht ik geen thee schenken, en daarom moest ik opendoen.”
En oom Bert en tante Ans lachen maar.
Wat een verrassing is dat!
„Je hebt er lekker niets van gemerkt, hè?” geniet Gré.
Na de drukte van het ogenblik wordt Nora stil.
Die goeierds toch allemaal. Dit had ze nooit durven denken.
De dag heeft nog meer verrassingen voor haar.
Als ze ’s avonds met z’n allen bij moeder zitten, vraagt oom Bert ineens, na een knipoogje van moeder, dat Nora wel opgemerkt heeft: „Zou je hier wel willen blijven, Noor?”
Nora schrikt van de vraag.
„Hoe hoe bedoelt u, oom? Voorgoed?”
„Ja”, zegt oom Bert.
Nora kijkt weifelend naar moeder.
Moeder is nog bleek, maar haar ogen stralen weer als vroeger. Ze kijkt Nora glimlachend aan.
„Als moeder er ook was”, zegt ze aarzelend, „en Gré ”
„Goed”, zegt oom weer. „Moeder bij je blijven en Gré in de vacanties komen logeren. Hoe lijkt je dat?”
Nora weet ’t niet goed. Hier blijven, dat zou wel
fijn zijn. Maar Gré Dan gaan ze niet meer samen
naar school.



„Nee, oom, toch maar niet”, zegt ze.
De drie ouderen kijken elkaar lachend aan.
„Maar Noor”, zegt oom, „dan weet ik iets beters: zullen tante en ik dan maar bij jullie komen wonen?”
Nora springt van haar stoel.
„O, méént u dat? Meent u dat heus? Is ’t waar, moeder?”
„Ja”, zegt moeder zacht.
„O, heerlijk!” Nora omhelst ze één voor één en danst in ’t rond.
„Gré, hoe vind je ’t? Kind, zeg toch es wat.”
Alweer zo’n verrassing!
Het duurt lang voor Nora’s uitbundigheid wat bedaard is. Ze kan er niet over uit.
Oom Bert vertelt, hoe ze toch eerst van plan waren om ’t anders te doen, maar vooral nu moeder ziek geweest is, is buitenlucht zo goed voor haar.
Wat is er nu veel te praten! Het wordt haast te druk voor moeder.
En oom Bert zegt eindelijk, dat ze maar eens zullen gaan slapen.
Dezen keer blijven ze niet op tot het nieuwe jaar begonnen is. Dat is rustiger voor moeder.
„Slapen we op één kamer, tante Ans?” bedelt Nora.
„Daar heb ik wel op gerekend”, doet tante ernstig. „Heb je er bezwaar tegen?”
„Nee, o nee, tante! Wel, Gré?”
„Nee, hoor”, zegt Gré lachend.
Nu is ’t de laatste avond van het jaar. Het maakt je ernstig en weemoedig, ook al is je hart blij.
Nora en Gré liggen in ’t donker te praten. Ze vergeten helemaal den tijd. Er is ook zoveel te vertellen.
Bim-bam, bim-bam, begint ’t plotseling buiten.
De twee zwijgen. Al zó laat?
Doodstil luisteren ze.



„Gré ”, fluistert Nora.
„Ja ?”
„We hebben nog niet gebeden.”
„O nee.”
En de torenklok bim-bamt haar slagen uit over de stad.
Ook over twee knielende gestalten, die bidden tot hun Vader in den hemel, en zo een nieuw jaar ingaan,