4120















Jfanf gij dof Land?
^BtHeiiif^dinBeeidenSctiri"
door IfesaOPPERS
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
ABRAHAM's EIK.
H.OE HOOGH X C° AMSTERDAM.











Lilh. P. C. J. Faddegon & Co., — Amst.'
ABRAHAM's EIK.



SENT GIJ DAT LAND?
Hel Hellip Land in Beeld en Schenfl
door
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies r Da Costa.
I. ABRAHAM'5 EIK.
H. de Hoocm & Co. — Amsterdam.



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



ABRAHAM's EIK.
Wat schoone boom staat daar op ons plaatje, niet waar?
De stam lieeft twee en twintig voet in omtrek en van liet eene uiterste zijner takken tot liet andere zoudt ge wel honderd schreden kunnen doen. Ziet maar eens! Om zijne zware takken te schragen heeft men daaronder houten stutten geplaatst en het blijkt, dat het noodig was. Immers die zware tak aan de andere zijde rust reeds geheel op <len grond.
Die boom is, zooals men zegt, reeds duizenden jaren oud. »He, als die eens vertellen kon, wat zouden we luisteren!" •zegt ge. Nu, dat wil ik wel gelooven en ge zoudt, denk ik, uwe ooren nog meer spitsen, wanneer ik u zeide, dat Abraham, de aartsvader, de vriend van God, de vader der geloovigen bij dien boom zijne tenten had opgeslagen en vele jaren in zijne schaduw woonde. Hoe jammer, dat die boom ooreu noeli oogen heeft en er niets van heeft gehoord of gezien ! En al had hij deze nu, dan had hij immers nog geen mond, om het ons mede te deeleu, wat hij al zoo heeft beleefd. Abraham heeft er geleefd en is er gestorven. Zijne kinderen Lebben daar gewoond en ze zijn nu zwer-



veilde en dolende door alle landen, maar de takken van Abraham's eik doen hunne bladeren nog altijd even zóó rulschen, als toen de aartsvader hier voor het eerst zijne tenten opsloeg.
Toch is het heerlijk, onder de schaduw van zulk een schooneu, ouden boom te rusten en te denken aan het verleden. Daarom heeft inen een steenen bank onder den eik geplaatst. Komt, ook wij willen ons hier een oogenblik nederzetten en, nu de boom u niet vertellen kan, zal ik het doen.
Nadat de Heer Abram geroepen had uit Ur der Chaldeën, had Hij hem Kanaan tot eene woonplaats gewezen. Hij was daar aangekomen met Sara, zijne huisvrouw en Lot, den zoon zijns broeders en met al hun vee en al hunne bezitting. Zij trokken het land door, hier en ginds, maar overal verkeerden zij als vreemdelingen in een vreemd land, te midden van vreemde menschen, die hun God niet kenden, hunne taal niet verstonden en op wier grond zij niets het hunne konden noemen. Menigeen zal het dwaas van Abram gevonden hebben, dat hij zijn vaderland, waar ieder hem kende en waar hij zeker veel liefhad, verliet om te gaan naar een land, waarvan hij niet eens wist, waar het lag. Maar Abram gehoorzaamde God en ging en geloofde, dat de Heer, die tot hem gezegd had: „Ik zal u daar zegenen!" woord houden zou. Straks kwam de honger in het land en Abram trok naar Egypte. Nadat zij wedergekeerd waren, scheidde zich Lot van hem en als Abram hem de keuze liet, nam hij het beste gedeelte van het land, de vruchtbare vlakte der Jordaan, voor zich. Nu doorwandelde Abram het land van het Noorden tot het Zuiden en van het Oosten tot het Westen, op Gods bevel en, al geleek het er nu nog gansch niet naar en al



had hij zelfs geen zoon, toch geloofde Abram den Heer, als deze hem beloofde, dat zijne kinderen ontelbaar zouden zijn als het stof, dat hij en zijne kinderen heel dat land zouden bezitten en dat in hem alle volken zouden gezegend worden.
Thans sloeg Abram zijne tenten bij deze eikenbosschen op, in de nabijheid van Kirjath-Arba, dat later Hebron genoemd werd en op ongeveer acht uren afstand van Salem gelegen was. De bosschen behoorden aan Mamre, een inwoner des lands, die straks met Abram een verbond van vriendschap sloot, evenals zijne beide broeders. Men zegt dat Abram's tent in de schaduw van dezen boom stond en er is geene enkele reden om dit tegen te spreken, 't Eerste, wat Abram onder dezen boom bouwde, was een altaar, om daarbij dien God aan te roepen, dia hem zoo wonderlijk had geleid, wien hij reeds zooveel had te danken, die Hem zulke heerlijke beloften had gedaan en wien Hij in het geloof aan zijn woord bleef gehoorzamen.
\V at heeft Abram onder dezen eik niet doorleefd! Hier leidde de lieer hem uit de tente en wees hem op den met sterren bezaaiden hemel en zeide tot hem, dat zijne kinderen ontelbaar zouden zijn, als zij. Hier werd Ismaöl geboren en gaf de Heer de besnijdenis als een teeken van het verbond, dat Hij met Abraham en zijne kinderen had opgericht. Hier verscheen hem de Heer met de beide engelen, die uitgingen om Sodom te verwoesten, als Abraham, toen de dag heet werd, in de deur zijner tent zat om zich te verkwikken in de schaduw van den boom. Hij noodigde zijne gasten uit om onder den boom te rusten en haastte zich om hun een versterkend maal te bereiden. Hij zette het hun voor onder den eik en zelf



stond hij daar om lien te dienen. Hier ontving Abraliam op nieuw de belofte, dat hem het volgende jaar een zoon zou geboren worden en Sara, die het ginds in de tent hoorde en ongeloovig lachte bij de gedachte aan hun hoogen ouderdom, werd door den Heer bestraft. En als straks de engelen naar Sodom getogen waren, stond Abraham daar nog voor den Heer en bad Hem met kinderlijken ootmoed, Sodom nog te sparen, indien het mogelijk ware. Den volgenden morgen stond Abraham weder daar en zag uit naar de vlakte der Jordaan, maar £6n dikke rookwolk, welke uit het dal oprees, zeide hem, dat Sodom verwoest was. Hoe zal zijn hart bewogen geweest zijn om lot's wil! Was het, om dit treurig tafereel niet telkens weder voor oogen te hebben, dat Abraham naar Gerar verhuisde en de eik daar eenzaam en verlaten stond?
Jaren gingen voorbij. De Heer heeft Zijn woord vervuld : Hij heeft Abraham een zoon gegeven. Ismaël heeft met zijn moeder de tent van den aartsvader moeten verlaten, omdat hij den zoon der belofte waagde te bespotten. Vele dagen woonde de aartsvader als een vreemdeling in het land der Filistijnen. Op 's Heeren bevel is Abraham naar Moria getogen, om er Izak, zijn zoon, in wien al Gods belofte zouden moeten vervuld worden, Izak, de liefde en vreugde van hem en zijne vrouw, te doorsteken, te offeren aan Jehovah! Maar de Engel des Heeren weerhoudt zijne hand, die gereed stond zijn kind te slachten in gehoorzaamheid aan God, dien Hij niet begrijpen kan, maar in Wien hij blijft gölooven. En nu zweert hem God bij Zichzelve, dat Iiij zijne kinderen maken zal als liet zand aan den oever der zee, als de sterren aan het uitspansel, dat zij heerschen zullen over hunne vijanden en dat alle volken , der aarde in hem gezegend zullen worden.



Zóó kroont God het geloof 011 de gehoorzaamheid van Zijn vriend, die Hem ook het liefste had ten offer gebracht.
Andermaal ruischen de bladeren van den eik over Abraham's tente. Izak is een man geworden en als vader en zoon onder de schaduw van den boom rusten, staren zij op het graf van Sara. Hier is zij gestorven en Abraham heeft de plek gronds, waar zij rust, gekocht van de zonen van Heth. Zie, nog is hij een vreemdeling in dit land, maar toch; Jehovah zal Zijne belofte waar maken; de Heer zal hem dit gansche land geven. Straks geeft de Heer aan Izak eene vrouw naar Abraham's keuze uit diens eigen land en familie, waar de kennis aan den waren God nog was bewaard. Yijf en dertig jaren levens zijn den aartsvader nog gegund en nu staat Abraham's eik weder verlaten, want ook Abraham rust in de spelonk van Machpela, in den akker van Efron, den zoon van Heth, bij Sara, zijne huisvrouw. Izak en Ismaël hebben er hem ter raste gelegd en zijn geloof is hem tot gerechtigheid gerekend.
Maar Jehovah heeft Zijn verbond gehouden. Nadat Abraham's zonen in Egypte hunne vijanden gediend hadden, heeft Hij hen wedergebracht in dit land, als een groot en machtig volk en Hij heeft hun dat gansche land gegeven tot eene erfelijke bezitting. Uit dat volk heeft God den Verlosser doen geboren worden en in dien Heiland hebben tallooze Joden en Heidenen zich zalig geprezen. Die in Hem gelooft, is een waar zoon van Abraham, zoo heeft Jezus zelf gesproken en het aantal dergenen, die in Hem gelooven, is ontelbaar als het zand aan den oever der zee, als de sterren aan den hemel boven Mamre's eikenbosschen.
Maar Abraham's kinderen naar het vleesch hebben



Hem niet aangenomen. Zij liebben Hem den heidenen overgegeven om gekruisigd te worden en Zijn bloed tot straf over zich ingeroepen. Daarom heeft God hen verdreven uit hun land en hen verstrooid onder de volkeren der aarde. Vreemdelingen, Mahomedanen, die Abraham eeren, maar Abraham's God en Zijn Zoon Jezus Christus niet kennen, zetten zich onder Abraham's eik ter ruste neder en verbieden Abraham's natuurlijken en geestelijken kinderen het graf van den aartsvader te naderen.
Houdt hier dan dè geschiedenis van Abraham's eik op'? Gode zij dank! Neen! De Heer heeft gezegd, dat Abraham's kinderen eenmaal zien zullen, dat Jezus van Nazaretli de beloofde Zoon van vader Abraham is en dat zij Hem zullen aanbidden als hun Heiland en Heer! Neen, Abraham's eik staat daar als een teeken door alle eeuwen, dat Jehovah Zijne belofte volbrengt. En al ware het, dat deze boom straks viel, wij hebben het woord onzes Heeren, dat vaster staat dan Abraham's eik en ■dat woord spreekt:
,,'t Verbond met Abraham, zijn vrind,
Bevestigt Hij van kind tot kind!"







De eerste Serie van
„Kent gij dat kand?"
bestaat uit 8 Nummers, als:
No. 1. ABRAHAM's EIK.
„ 2. BETHANIË.
„ 3. DE DOODE ZEE.
„ 4. JERUZALEM.
„ 5. DE BERG THABOR.
„ 6. DE ZEE VAN GALILEA.
„ 7. HET GRAF VAN ABSALOM
„ 8. GETHSEMANÉ.
PRIJS PER NUMMER 5 CEIMT.
Per Serie van 8 Nummers ƒ 0.30
„ 13 Seriën van No. 1—8. ■ n 3.— „ 25 n ii ii 1—8 
RENT GIJ DAT LAND? zal compleet zijn in 4 Seriën van 8 Nummers De inteekeiiin»' is alom opengesteld.
De Uitgevers, II. DE HOOGH & Co.



fl^eniüii dor Land?
HeiHeiligeJ-and in BeEid bi; Schrif'
door PJ. KLOPPERS
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
BETHANIE.
H.OE HODGH X CP AMSTERDAM.











Lith. P. C. J. Faüdegon & Co., — Amst.
BETHANIË.



ÜENT GIJ DAT LAND?
Het Heilige Land in Beeld en Schrift
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies,
Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies Da Costa.
II. BETHANIE.
H. de Hoogh & Co. — Amsterdam.



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



BETHANIË.
Willen we nu in onze gedachten eeus eene wandeliug maken? Ze zou ons niet vervelen, al (leden we ze in werkelijkheid. De wandeling is niet lang, de weg is schoon en bijna elke schrede, welke we doen, herinnert ons aan den Heer Jezus en aan al, wat Hij om onzentjvil heeft gedaan en geleden. En daarom maak ik juist deze wandeling zoo gaarne met u, wijl ook Hij zoovaak met Zijne discipelen langs dienzelfden weg ging. Ja, langs dit bergpad leidde Hij Zijne jongeren, toen Hij voor de laatste maal op aarde met hen ging, en toen scheidde Hij van hen en werd opgenomen naar den hemel, daar zij het zagen.
Ik bedoel den weg van Jeruzalem naar Bethanië. "W ij verlaten Jeruzalem door de Stefanuspoort. (ie kunt wel raden, waarom ze dien naam draagt. Ginds aan den voet van die rotsen werd Stel'anus gesteenigd. De weg daalt en brengt ons aan de beek Kedron. David trok over deze beek, barrevoets en weenende, toen hij vluchtte voor Absalom. Davids groote Zoon volgde dit pad, toen Hij uitging in den nacht, waarin Judas hem zou verraden.



Hij ging daar over om in Gethsémané zóó bitter te lijden. We wandelen over de steenen brug naar de overzijde. De beek, die vroeger zoo vol waters was, is nu nagenoeg het gansche jaar droog. Hoe dit komt? Ach! Israël heeft zijn Messias verworpen, daarom heeft God Zijn volk uit het land der vaderen weggedreven en Hij heeft de rivieren van dat land doen uitdrogen, zijne boomen doen verdorren en zijne akkers met onvruchtbaarheid geslagen. Straks, als Israël den Nazarener te voet vallen zal, dan zullen de wateren van de Kedron vroolijk ruischen, dan zal de vijgeboom weder bloeien en de velden zullen den menschen hun gewas, den kudden hun weide weder geven.
Hier ligt Gethsémané! Onder deze olijfboomen, welker toppen zich boven den steenen muur verheffen, die den hof des lijdens omgeeft, heeft onze Heer en Heiland in bitter zielel'ijden den grond met Zijn bloedzweet gedrenkt. Wij treden er thans niet binnen. De weg rijst al meer. Daar beneden zien we het dal van Josafat met zijne duizenden graven. Wat zal het zijn, als Jezus de Nazarener eenmaal al die dooden opwekken zal, als op Zijne stem al die graven zich ontsluiten zullen, het graf van Absalom, den ongehoorzame, en van Zacharia, die gesteenigd werd tusschen den tempel en het altaar en het graf van zoovele anderen!
Daar rijst hij voor ons, de schoonste van Juda's bergen, de Olijfberg. Ons breed voetpad, dat zich steeds hooger om den berg slingert, is met scharlakenroode anemonen als bezaaid. Palmen en olijven, granaat- en vijgeboomen bieden ook nu nog schaduw en vrucht. Hier ziet ge een graanveld, ginds de donkere bladen van den wijnstok. De blauwe iris of regenboogbloem kleurt den hier en daar



kalen rotswand en uit (le diepe kloven schijnt u de sleutelbloem, de «lelie des velds" te vragen: „wat zijt gij bezorgd, zeggende: wat zullen wij eten en wat zullen wij drinken of waarmede zullen wij ons kleeden? Zie ons aan! Wij arbeiden niet en spinnen niet en Salomo in al zijne heerlijkheid is niet bekleed geweest als één onzer!"
Ziet nu eens achter u! Daar ligt Jeruzalem, de stad des grooten Konings! Ach, hare straten zijn verlaten en ook deze schoone weg Sions treurt, omdat er geen volk is! Jeruzalen wordt van de heidenen vertreden, totdat de Heer zich ontfermen zal over Zijn volk. Heeft hij het niet zelf voorzegd? Was het niet hier, op die laatste wandeling, welke de Heer met Zijne discipelen deed, dat zij Hem vraagden: ;,Heer, wanneer zult Gij aan Isracl het koninkrijk weder oprichten?"
Komt, wij slaan nu links af, en gaan naar beneden. Wat ligt daar in het kleine dal op de helling? Nauwlijks kunt ge, tusschen de boomgaarden van olijven en vijgen, granaten, amandelen en dadelboomen de twintig a dertig huizen onderscheiden. Zoo zich niet hier en daar een enkel torentje verhief, zouden we het niet eens gezien hebben.
Wat zou het ons spijten! Dat is Bethanië. Berouwt u nu het uurtje wel, dat we gewandeld hebben? We zijn in Bethanië! In het vriendelijk vlek, dat onze Heer Jezus zocht, om er den avond en den nacht door te brengen, als Hij des daags in Jeruzalem geleerd had! Dan ging hij er heen met Zijne twaalf discipelen. Daar was Hem een vriendelijke ontvangst en een nachtleger bereid.
Daar in het huis van Simon den Melaatsche zit



Hij aan de zijde van Lazurus en Martha, diens zuster, is daar immers bezig met veel dienens! Daar klaagt zij haar nood, dat Maria, hare zuster, haar zoo alleen laat dienen, terwijl deze aan de voeten van Jezus zit, om elk woord, dat Hij spreekt, in haar oor en hart op te vangen. Gij weet het immers ook wel, welk eene zachte bestraffing de lieer aan Martha geeft en hoe Hij haar (loet zien, flat Hem te voorzien van tijdelijke nooddruft niet het noodigste is, maar juist dat, wat Maria doet: aan Zijne voeten te zitten en van Hem te vernemen, wat we behoeven om zalig te worden, het ééne noodige is, het goede deel, dat niemand wegnemen kan, ook geen Martha!
Niet waar? Ge weet het immers ook wel: er kwam rouw in die vriendelijke woning. Lazarus was ziek, erg ziek. De znsters stuurden een boodschap naar Jezus, die nog ver van hen verwijderd was. aarlijk, ze hadden veel gedaan voor den Heer! Martha was altijd bezig met veel dienens, als Hij tot hen kwam en Lazarus had huis en hart voor Hem geopend. Maria zalfde straks des Heeren voeten met zalf en droogde ze at met hare haren. Maar niets van dat alles in die boodschap! Xeen, zij zeggen niets van hunne liefde, maar zij spreken alleen van" Zijne liefde! „Heere, zie, dien Gij lief hebt, is krank! zoo laten zij Hem weten.
Kinderen, wat een gelukkig huis, waar men tot (jen Heer kan zeggen: „Heer, dien Gij liefhebt, is ziek of is in nood of in gevaar!" En zóó gelukkig^ kunnen «ij nu allen worden. Geen huis, zóo klein, of zoo onaanzienlijk, of het kan die boodschap aan den Heer doen! Het kan tot den Heer zeggen: „lieer,* Gij hebt ons lief en nu zijn we in angst of in smart!"
Ik heb nooit een meer welsprekende boodschap gelezen



of gehoerd. De arme zusters zijn bitter bedroefd. Ze hebben den dood van hun lieven broeder voor oogen en toch, ze vragen niets. Zij laten het geheel aan llem over. Zij doen tegenover den lieer, zooals wij tegenover onzen vader en onze moeder zouden doen; ze klagen maar, en ze vertrouwen, dat Hij wel weet, wat goed voor hen allen is, beter dan zij het zelf wenschen kunnen!
Wat gelukkig huisgezin, dat huisgezin van Bethanië!
Men wijst u nog, als ge in Bethanië komt, het graf van Lazarus en men heeft de plaats later zelfs naar Lazarus genoemd. Nu, ik twijfel wel een beetje, of men wel zoo heel goed weet, waar Lazarus begraven werd. Maar dit weet ik zeker: onder al die graven van Bethanië is er één geweest, waarbij de Heer Jezus heeft gestaan en geweend heeft. Geweend om de vreeselijke gevolgen, welke de zonden over ons menschen, heeft gebracht. Eén graf — die eer heeft dat kleine Bethanië nu — tot hetwelk de Heer gesproken heeft en zie, daar kwam Lazarus uit, gebonden aan handen en voeten en nu zagen Martha en Maria beiden, dat de Heer toch wel helpen kon, al was haar broeder reeds gestorven!
Kinderen, ik hoop en ik bid voor u, dat gij allen in een gezin woont, dat zulke boodschappen tot den Heer zendt, dat gij zelf behoefte gevoelen zult, om al wat uw hart angstig en bezorgd maakt, Hem te klagen, omdat gij weet, dat Hij u liefheeft.
Maar als dan iemand dien ik liefheb, doodelijk ziek wordt, of als ik zelf in grooten nood ben ?
Wel, ik ben blijde, dat we samen deze wandeling gemaakt hebben. Wij kunnen er hier, in Bethanië, nog te beter over spreken. Als het u ooit bang wordt in dit leven, klaagt het Hem! Zegt het Hem, juist, zooals het



is. Hij weet liet wel, Hij wist ook wel, dat Lazarus niet sliep, maar wezenlijk dood was. Gaat tot Hem uit en gelooft dan, — God geve liet u — dat Hij het zoo maken zal, als het wezenlijk goed voor u is.
Neen, onze lieve kranken worden niet altijd beter als we het Hem vragen, onze lieve dooden worden ons niet wedergegeven, maar Bethanië blijft daar staan, 0111 ons te bevestigen, wat Hij zelf tot ons spreekt in zijn woord: „Ik ben de opstanding en het leven,
Wie in mij gelooft zal leven, al ware Hij ook gestorven!" Bethanië herinnert ons, dat Hij, onze Heer en Heiland, waarheid sprak, toen hij zeide: „Niemand neemt Mijn leven van Mij! Ik leg het van Mijzelven af. Ik heb macht hetzelve af te leggen en heb macht het wederom te nemen." Zóó sprak hij, eenige dagen vóór de Joden Hem gevangen namen en Hem aan de heidenen overgaven 0111 gekruisigd te worden.
En Hij betoonde zich de Heer van leven en dood, dien het graf niet kon houden. Ten derden dage toch verrees liij uit het graf. Hij had den dood overwonnen.
Ook aan onze graven zal Hij eenmaal staan en spreken : „Sta op uit de dooden en Christus zal over u lichten!"
Eu dan zal de dood niet meer zijn, uocli rouw, noch gekrijt!







De eerste Serie van
„Kent gij dat Iiand?"
bestaat uit 8 Nummers, als:
No. 1. ABRAHAM's EIK.
„ 2. BETHANIË.
„ 3. DE DOODE ZEE.
„ 4. JERUZALEM.
„ 5. DE BERG THABOR.
„ 6. DE ZEE VAN GALILEA.
„ 7. HET GRAF VAN ABS ALOM.
„ 8. GETHSEMANÉ.
PRIJS PER NUMMER 5 CENT.
Per Serie van 8 Nummers . . ƒ0.30 „ 12 Seriën van No. 1—8. » 3.—
n 25 ii ii n 1—8. ... ii 5.75
KENT GIJ DAT LAND? zal compleet zijn in 4 Seriën van 8 Nummers De inteekening is alom opengesteld.
De Uitgevers, H. DE IIOOGII & Co.



H.OE HOOGH S C? AMSTERDAM.
Jj&enf gij dor Land?
^etHeifipiandii, BB8|d Bn Schr"'
door PU.'KLOPPERS
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
JERUZALEM.











Lith. P. C. J. Faddegon & Co., — Amst.
JERUZALEM.



KENT GIJ DAT LAND ?
Het Hellip Land in Beeld en Schrift
DOOll
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
IV. JERUZALEM.
H. de Hoogh k Co. — Amsterdam.
t



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



JERUZALEM.
Er is wel geene stad op aarde, welke zoo de belang stelling van aller harten voor zich won als Jeruzalem. De Christenen houden haar in heilige herinnering, de Joden beweenen haar, de Mahomedanen zijn trotsch haar te bezitten! Geen stad, zoo rijk aan wisselende lotgevallen, aan gewijde geschiedenis, aan tooneelen van krijg en verwoesting, als deze woonstede des vredes!
Wij vinden reeds in Abram's tijd van deze stad gesproken, toen Melohizedek, haar koning, Abram zegende. Deze Melchizedek wordt een priester des Allerhoogsten Gods geheeten. Hij was dus een ander manhals de latere koning Adoni-Bezek, die tegen Jozua en zijn volk tot zijn verderf streed. Toen de Israelieten Kanaan bezetten, spaarden zij de Jebusieten, die Jeruzalem bewoonden, en woonden er met hen. Daarheen bracht David straks het hoofd van Goliath, den ïilistijn. Toen hij door den Heer in het koninkrijk bevestigd was, streed hij tegen de Jebusieten en veroverde hij^Sion, Davids stad. Straks bracht de koning de arke Gods in zijne stad, huppelende en feestvierend voor haar henen. Hier



klonken David's psalmen rondom de arke des Heeren; hier ruischten de heilige geloften Gods over David en zijn volk en zijn land. Maar zie, daarboven Arauna's dorsch vloer zweefde de engel des verderfs en sloeg er duizenden in Israël, opdat de schuld van koning en volk gezocht werd. Doch de Heer liet zich verbidden en Hij nam een welgevallen aan David's zoenoffer. Zij het David niet vergund den Heer een huis te bouwen, omdat zijne handen met bloed bevlekt waren, Salomo sticht den Heer een plaats ter woning, op de plaats, waar Abraham eens zijn zoon Izak oiferde, op den berg Moria. De tempelwanden weergalmen van het ootmoedig gebed des wijzen konings en straks vervult de wolke der heiligheid het huis des Heeren! Van nu aan gaan de stammen op naar Jeruzalem om den naam des Heeren te danken. Om des huizes des Heeren huns Gods wil zoeken zij allen het goede voor Jeruzalem! Wel moeten zij varen, die Jeruzalem beminnen. Vrede zij over Jeruzalem !
Israël had om zijne afgoderij en die zijner koningen reeds meer dan eene eeuw in slavernij gezucht. Xog stond daar Jeruzalem. Helaas, dat het bekend had, wat tot zijn vrede diende! Maar ook Juda was van den Heer afgeweken en volgde vreemde Goden na. AA el trachtte de yrome koning Josia des Heeren dienst te herstellen, doch na zijn dood verviel het volk weder tot afgoderij en Babel's koning, Nebukadnezar, voerde ook Juda gevankelijk weg. Ginds in het vreemde land hingen de Israelieten de harpen aan de wilgen en zij weenden, als zij aan Sion dachten. Jeremia, in zijn spelonk nedergezeten, aanschouwde de puinhoopen van stad en tempel en al de overgeblevenen klaagden van wegehunne zonden.Zij jammerden: «Ileere ! bekeer ons tot U, zoo zullen wij be-



keerd zijn; vernieuw onze dagen als van ouds!"
De Heer hoorde. Zeventig jaren van leed en ellende zijn over Juda s gebogen hoofd voorbijgegaan. Kores, de Pers, heeft den strijd tegen het Babylonische wereldgewonnen en Hij geeft den God van Daniël eer. \\ eer gaat het overblijfsel op naar Jeruzalem om stad en tempel te herbouwen. En als de ouden bij den herbouwden tempel weenen, omdat zij zich de heerlijkheid van den eersten tempel herinneren, dan spreekt daar de stem des profeten door hun weeklagen lieen: „De heerlijkheid van dit laatste huis zal grooter worden dan van het eerste, zegt de Heere der Heirscharen en in deze plaats zal ik vrede geven, spreekt de Heer der heirscharen!"
De liomeinen hebben de erfenis der Perzen aanvaard en ook Jeruzalem gewonnen.
De stem der profetie zwijgt. Maar eene andere vervult Jeiuzalem s straten. Hoor, dat zijn niet de juichtonen der schare, die de broeders, uit alle oorden der aarde saamgekomen om den Heer te aanbidden in Zijn tempel, binnenhalen in de stad des Grooten Konings! Maar neen, ge hoort een ander lied! //Hosanna! Gezegend is Hij, die komt in den naam des Heeren! Hosanna, den Zone Davids!" Sion, uw koning komt tot u, gezeten op het veulen eener jukdragende ezelin! Hij komt tot u om u sieraad te brengen voor asch en het gewaad des lofs voor een benauwden geest! Zie, uw Koning! Hij is het land doorgegaan, goeddoende! Nu komt hij tot de Zijnen, 
Maar de Zijnen hebben Hem niet aangenomen. Ginds buiten Jeruzalem, op den berg der misdadigers, daar hangt de Koning der Joden aan het hout des kruises en



Israël lieeft Zijn bloed over zich ingeroepen tot een vloek ! Het ware Paaschlam is voor ons geslacht. De hemel wordt verduisterd. De aarde beeft. De rotsen scheuren en de graven worden geopend! Het gordijn, dat het heilio-e der heiligen bedekt, scheurt vaneen! Ach, dat Jeruzalem, ook nog in dezen zijn dag bekend had , wat tot zijn vrede dient. Straks is het telaat! Aanschouwt nog eenmaal deze groote gebouwen: „geen steen zal op den anderen gelaten worden!" zoo heeft de Koning dei-
Joden voorzegd.
De "-ruwel der verwoesting komt! Stad en tempel gaan in vlammen op Die aan den honger ontkomt, valt door het zwaard en wie beiden ontvliedt, blijft over om te weenen over Jeruzalem en over den tempel. Maar neen, ook dat is hun niet vergund. Israël is voortgedreven door leed en ellende onder alle volkeren deiaarde, en waar de zon der gerechtigheid eenmaal haar zichtbaar teeken had geplant, daar laat de Turk zijne halve maan schijnen, om bij haar bleeken glans Israels
wee te verlichten. . .
Kinderen, we kunnen niet veel zeggen op deze weinige bladzijden. Maar al hadden we nog minder ruimte, we zouden er toch plaats voor afnemen, om u geluk te wenschen! We kunnen heel wat volken noemen, die de Joden, waar dezen onder hen een schuilplaatszochten. vervolgd en gekweld hebben. Gode zij dank. Onze vaderen hebben hun gastvrijheid verleend als het volk Gods, het volk, wel dwalende en blind voor zijn eigen heil maar waaraan wij toch zooveel te danken hebben. Uit' dat volk is onze Heer en Zaligmaker geboren en, heeft het zelf zijn Verlosser van zich geslooten wij zijn de erfgenamen van zijn zegen. Aan dat volk zijn de



woorden Gods 't eerst toebetrouwd en de ongeschondene bewaring daarvan hebben we aan dat volk te danken. Ziet toe, bezondigt u niet, dat ge een Jood zoudt schelden of kwellen, omdat hij een Jood is! Zooals ge u bij al uw doen tegenover één uwer familieleden zoudt herinneren, dat hij een bloedverwant van u is, denkt er aan, bij al wat ge tegenover een Israeliet doet of laat, dat hij is een verwant van onzen Heer en Heiland, toen deze in liet vleesch was. Doet veel liever al, wat in u is, om hen te brengen tot kennis van dien Zone Davids, dien zij verworpen hebben! Gij zijt dat aan hen vérplicht, niet slechts, wijl zij uwe medemenschen zijn, maar vooral wijl gij aan hen zooveel te danken hebt.
Daar zal een tijd komen, waarin de Heer over het huis Davids en over de inwoners van Jeruzalem uitstorten zal den Geest der genade en der gebeden en waarin zij Hem zullen aanschouwen, dien zij doorstoken hebben! Dan zal er geene verbanning meer zijn, want Jeruzalem zal zeker wonen. „En dit zal de plage zijn, waarmede de Heer al de volken plagen zal, die tegen Jeruzalem krijg gevoerd hebben: Hij zal eens iegelijks vleesch, daar Hij op zijne voeten staat, doen uitteren en eens iegelijks oogen zullen uitteren jn hunne holen en eens iegelijks tong zal in hunnen mond uitteren. En het zal geschieden, dat al de overgeblevenen van alle heidenen, die tegen Jeruzalem zullen gekomen zijn, die zullen van jaar tot jaar optrekken om aan te bidden den Koning, de Heere der heirscharen."
Wat dunkt u? Zoudt ge den Jood nog verachten willen, omdat hij een Jood is? Neen, maar veeleer hem het woord des levens gebracht, dat hij eenmaal heeft vervloekt, opdat het hem worde tot zaligheid!



Eu als (le volheid der heidenen ingegaan is en alzoo o-eheel Israël zalig worden, dan zal de Vredevorst lieersclieu over de stad des vredes. Het nieuwe Jeruzalem zal van den hemel dalen en God zelf zal daar de tempel wezen en het Lam! Daar zal God alle tranen van de oo<;en afwisschen en de dood zal met meer zijn en de stad zal geen zon noch maan behoeven, want de lieer liikheid Gods verlicht haar en het Lam is hare kaarsen de volken, die zalig worden, zullen in haar licht wandelen .
„Hoop, Sionite, hoop!"
Reeds werd door Pruisen en Engeland een Evangelisch bisdom te Jeruzalem gesticht, 0111 Jeruzalem door de prediking des woords, door werken van liefde en barmhartigheid voor den Heer te winnen Waar eenmaal het paleis van Herodes stond, daar verheft zich de Evangelische kerk en verbreidt den zegen des Evangelies vau don top vau den Sion over het omliggende land. Vooral bisschop Üobat arbeidde hier met veel zegen. De NoordYmerikaneii en andere volken volgden hun voorbeeld na en werken elk op zijne wijze om Israël de blijde boodschap des heils te brengen. Jaar aan jaar breidt liet Evangelie zijne veroveringen te Jeruzalem en m 1 alestina uit en vallen over de geheele aarde telkens meerderen Joden den blinddoek van de oogen, waardoor zij hun Heiland in Jezus van Nazareth niet kennen.
Kinderen, mag die arbeid ook op uwe belangstelling, oi) uw gebed, op uwe spaarpenningen rekenen ?
Zoo uw hart Jezus liefheeft, immers ongetwijfeld !







De eerste Serie van
„Kent gij dat Land?"
bestaat uit 8 Nummers, als:
No. 1. ABRAHAM's EIK.
„ 2. BETHANIË.
„ 3. DE DOODE ZEE.
„ 4. JERUZALEM.
„ 5. DE BERG THABOR.
„ 6. DE ZEE VAN GALILEA.
„ 7. HET GRAE VAN ABS ALOM
„ 8. GETHSEMANÉ.
PRIJS PER NUMMER 5 CENT.
Per Serie van & Nummers ƒ «.30
„ 13 Seriën van No. 1—8. - » -
„ 25 ,, „ n 1-8 "5.75
ïvENT GIJ DAT LAND? zal compleet zijn in 4 Seriën van 8 Nummers. De inteekening is alom opengesteld.
De Uitgevers. II. DE IIOtWïM & Co.



fftentqii dar Land?
jjet Heiligend Beaid enSchriff
door P.J..KLOPPERS
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
DE ZEE VAN GALILEA.
H.DE HOOGH X C° AMSTERDAM











Lith. P. C. J. Faddegon & Co., — Arast.
DE ZEE VAN GALILEA.



Het Heilige Land In Beeld en Schrift
DOOR
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa;
VI. DE ZEE VAN GALILEA.
H. de Hoogh & Co. — Amsterdam.
KENT &IJ DAT LAND?



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



DE ZEE VAN GALILEA.
Mocht gij het beeld mijns levens zijn! zoo tlacht ik, toen ik het plaatje tegenover ons titelblad aanschouwde en daarbij aan de plaats dacht, welke het voorstelt. Zoo stil en rustig ligt hij daar, die effenwaterspiegel, waarin zich het blauw des hemels des daags, en de duizenden sterren des nachts weerspiegelen, gelijk de genade onzes Gods in een rein hart! Rondom door bergen ingesloten, welker zachte hellingen, met hare welige akkers en groene weiden, met hare bloemen- en plantenpracht, met hare wuivende palmen en vruchtenrijke granaten en citroenen, hare schoone oevers vormen. Waarlijk, de streek rondom verdient den naam van „hof des overvloeds!" Ja, overvloed heeft de Galileesche zee aan natuurschoon, maar overvloed niet minder aan heilige herinneringen. _ Waarlijk, die overvloed is te groot, dan dat we u die in weinige regelen zouden kunnen weergeven.
Aan dezen oever riep de Heer Simon Petrus en Andreas, zijn broeder, om Hem te volgen, daar Hij hen tot visschers van mensclien maken wilde. Hier ook Filippus en en Nathanael en de zonen van Zebedëus. Hier droeg



de schare hare kranken tot llem en Hij genas ze en wierp de duivelen uit van de bezetenen en Hij reinigde de melaatschen. Aan dezen oever wandelde Hij met Zijne discipelen en de schare volgde Hem om Zijn woord te hooren. Dan zat Hij neder tegenover gindsche lachende graanvelden en sprak tot hen van den zaaier, die uitging om te zaaien, van den boozen vijand, die onkruid zaaide tusschen de tarwe. Hier, waar de mosterdplant de velden met gele bloemkens overdekt, vergeleek Hij het koninkrijk der hemelen bij een mosterdzaad, of bij een schat in den akker verborgen, bij een parel van groote waarde of bij een net, geworpen in de zee! Hier sprak hij Zijn heilig „Wee u!" uit over de steden aan den oever, waarin Zijn krachten geschied waren en die zich niet hadden bekeerd.
Doch, komt, laat ons één uur met Hem doorleven aan de schoone, blauwe zee van Galilea! De ondergaande zou verguldt de toppen der bergen en doet de eeuwige sneeuw ginds op den verren Hermon glinsteren in rooden gloed. De flonkerende sterren trekken golvende zilverlijnen over den spiegel van het meer, zacht rimpelend bij den avondwind! 't Is alles stil! Maar neen! Hoor! Daar weergalmen uit de verte de tonen van een lied, door duizenden aangeheven! Ge kent het wel, 't is een van Davids psalmen!
Gezegend zij de groote Koning,
Die tot ons komt in 's Heeren naam! Wij zeeg'nen U uit 's Heeren woning, Wij zegenen U al te saam!
De zangers verwijderen zich al meer en hun lied sterft weg in de verte! Hoort, nauwlijks verneemt ge nog den aanvang van een ander:



Nooddruftigen zal Hij verschoonen
Aan armen uit gena Zijn hulpe ter verlossing- toonen!.. ..
Nu verneemt ge niets meer. Ja, nu juist vangt uw oor liet eigenaardig geluid op, dat ginds scheepke maakt, 't welk zooeven dezen oever heeft verlaten, om naar de overzijde te varen. Nauwelijks glijdt het rustig daarheen, of ook van daar galmt langs de watervlakte het lied des verlangens:
Als hen geweld en list bestrijden,
Al gaat het nog zóó hoog:
Hun bloed, hun tranen en hun lijden Zijn dierbaar in Zijn oog!
Wien gelden toch die blijde zangen? Immers Hem, die daar in de stille eenzaamheid op gindschen berg het scheepke der Zijnen nastaart. Hem verheerlijkt die schare, want zij heeft Hem den ganschen dag gevolgd. Hij heeft hunne blinden ziende gemaakt en hunnen dooven het oor geopend. Hunne kreupelen wandelen door Zijn machtwoord aan hunne zijde, hunne bezetenen gaan uit in vrijheid en, toen het avond werd en zij bij de heerlijke woorden, die zij van Zijne lippen opvingen, spijze en drank vergeten hadden, toen heeft Hij hunne duizenden gespijzigd van vijf brooden en twee visschen. o Zeker, een groot Profeet is onder hen opgestaan en God heeft Zijn volk bezocht!
Hem geldt dat lied, 't welk de rimpels van het Galileesche meer tot Hem overdragen, de psalm van Zijne discipelen, die alles verlaten hebben om Zijnentwil en die het vastelijk gelooven, dat zij straks met Hom zitten zullen op twaalf tronen, oordoeiende de twaalf geslachten



Israëls. Hij heeft hun bevolen, vóór hem af te varen naar de andere zijde. Maar wat zal Hij ? Hun scheepke is het laatste, 't welk van den oever steekt! Zij vragen het niet; zij gehoorzamen Zijn bevel; immers is Zijn naam Wonderlijk, Eaad, Sterke God!
Hij heeft den berg beklommen om er te bidden . iNiets stoort er Zijne heilige eenzaamheid! Straks rijst hij op en daalt af naar den oever. De maan heeft haren glans achter duistere wolken verscholen! De woeste orkaan heeft zich tusschen de bergen nedergelaten, en giert door de donkere kruinen der olijven en zweept de krum der dadelpalmen. En ginds op het meer, daar vaart de Sirocco, de geweldige wind over den spiegel en helt de o-olven op en plonst ze weer neder in den ontroerden schoot der zee en met hen het scheepke, dat de Zijnen draagt. Meester, bekommert het U niet, dat zij vergaan . Angstig richten zij den blik naar de/en oever, waar Ijij alleen achterbleef en hun hart gaat tot Hem uit. . c , indien deze Gods Zoon ware, dan zou Hij immers niet van hen gescheiden zijn, dan ....
Maar wat is dat? Doorstaan zij niet reeds genoeg angst en kommer? Daar beweegt zich iets, daar nadert Eén over de bewogen watervlakte. De golven dragen Hem en leggen zich stü onder Zijn voet! Als waren deze onstuimige baren voor Hem een effen pad, zoo nadert J ij hun scheepke. Het bloed verstijft in hunne aderen. „Dat is een spooksel!" zoo spreken ze tot elkaar en schreeuwen van vreeze.
Maar daar klinkt eene stem langs de baren, zoo vriendelijk en zacht, als Hij alleen spreken kan : „Zijt goedsmoeds! Ik ben het, vreest niet!"
En nu vergeten ze wind en golven en angst en nooit



en zij zien Hem allen, linn Meester, die daar wandelt op de zee. „Heer, indien gij het zijt, zoo gebied mij tot u te komen!" roept Petrus uit, die liet nu gevoelt, wat krachtige daden hij in zijn Heer en Meester kan doen. Jezus gebiedt het hem en straks wordt de felbewogen zee ook voor hem een effen pad en ook hij wandelt over de baren, die hem zooeven dreigden te verslinden. En als zijn geloof wankelt, dan grijpt de Meester zijne hand en nu wandelt hij daar aan 's Hoeren hand over de golven, die met hun dood en verderf hem vruchteloos dreigen.
Daar daalt Jezus in het scheepke en nu Hij hen aanziet met dien blik vol almacht en vertrouwen, legt zich de angst neder in hun hart. Hij breidt de hand uit over de Galileesclie Zee en de golven vouwen zich samen. Hij ziet den hemel aan en de wolken drijven uiteen en de sterren weerspiegelen hun zilverglans in het stille meer. Hij spreekt tot den wind: „Zwijg en wees stil!" en nu, niets hoort ge meer, te midden van deze plechtige stilte, dan het geruisch van hun scheepke, dat het kabbelende water doorsnijdt.
-„Waarlijk, Gij zijt Gods Zoon!" zoo roepen de Zijnen uit en zij vallen aanbiddend aan Zijne voeten!
Ons leven is ook eene zee ! Het kan eene Doode Zee worden! De Heer geve, kinderen, dat uw leven een zee zij als dit meer van Genesareth! Zóó rijk, zóó schoon! Een hof des overvloeds, met bloemige oevers en vruchtbare kusten, eene zee, rijk aan heilige herinneringen! Eene zee, waarin zich de hemel zóó recht helder en duidelijk weerkaatst! Dat wensch ik u van harte toe!
Of het dan op zulk eene levenszee nimmer stormt ? Of ge er nimmer in nood en angst verkeert ? Ge hebt heden gezien, dat ge een discipel van Jezus zijn kunt en



toch in hoogen nood kunt zijn van de baren! Waar blijft de Meester dan? Zou Hij het niet weten? Zou Hij het niet zien? Zou Hij zich niet om U bekommeren? Och, gelooft het toch, dat Hij u wel ziet in uw nood en dat Hij u z66 lief heeft! Zie, daar nadert Hij reeds en, waar gij straks meenen zoudt, dat daar nog erger verschrikking tot u komt, dat is de Heer!
Zee van Genesareth ! Spreek nu reeds tot ons in onze jeugd van een Meester, die leven en overvloed geeft en als straks het leven ernstig wordt, dan geve onze Meester ons een ernstig harte daartoe! Moge dan het woeden van de stormen overstemd worden door het lied des vertrouwens :
Schoon alles vliedt,
't Hart geen uitkomst ziet,
Grooter dan de Helper Is de nood toch niet!
Woeden de stormen,
Dreigt ook het lot;
Hij zal zich ontfermen,
De trouwe God!







De eerste .Serie van
„Kent gij dat Land?"
toestaat uit 8 Nummers, als:
No. 1. ABRAHAM's EIK.
„ 2. BETHANIË.
„ 3. DE DOODE ZEE.
„ 4. JERUZALEM.
„ 5. DE BERG THABOR.
„ 6. DE ZEE YAN GALILEA.
„ 7. HET GRAP VAN ABS ALOM
„ 8. GETHSEMANÉ.
PRIJS PER NUMMER 5 CENT.
Per Serie van 8 Nummers ƒ0.30
„ 12 Seriën van No. 1—8 3.—
„ 25 „ » ff 1—8. .... *5.75
KENT GIJ DAT LAND? zal compleet zijn in 4 Seriën van 8 Nummers De inteekening is alom opengesteld.
De Uitgevers, H. DE 1I00GH & Co.



fl^enïqii iln! Limil?
etHeili^tami in Beeld en Schrift
door PJ.,KLOPPERS
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
HET Gil AP VAN ABSALOM.
H.OE HOOGH X CP AMSTERDAM.



" -;-W.







Lilh. P. C. J. Faddegon & Co., — Amst.
HET GE AP VAN ABS ALOM.



KENT GIJ DAT LAND?
Het Heilige Land in Beeld en Schrift
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies ?
Da Costa.
VII. HET GRAF VAN ABSALOM.
H. de Hoogh & Co. — Amsterdam.



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



HET GRAP YAN ABSALOM.
In liet Oosten van den muur der heilige stad ziet de reiziger eene oude poort, welke de gouden poort geheeten wordt. Door deze poort zou de Heer Jezus binnen Jeruzalem gekomen zijn, gezeten op het veulen eener jukdragende ezelin, eenige dagen vóói Zijn lijden en sterven. Hier spreidde de schare, die Hem voorging, hunne kleederen over den weg of hieuw palmtakken van de boomen om ze op den weg te leggen en hier juichte men Hem toe: „Gezegend is Hij, die tot ons komt in den naam des Heeren ! Hosanna, den Zone Davids !"
De tegenwoordige bezitters van het Heilige Land hebben die poort toegemetseld, want, zoo zegt één hunner overleveringen, door deze poort zal eenmaal een koning binnentrekken, die den Mahomedanen de heerschappij betwisten en meester van de geheele aarde worden zal.
Niet ver van daar verheft zicli een zuil boven den muur. Hier zal hun profeet Mahomed eenmaal zitten, naar de Koran, het heilig boek der Mahomedanen mededeelt, tegenover Jezus van Nazareth, die op den Olijfberg zal gezeten zijn.



Tussclien dezen zuil en den Olijfberg' ligt het dal van Josafat, het dal der graven. Daar zullen de graven geopend worden, zoo meenen zij. De dooden zullen verrijzen en alle volken der wereld zullen hier vóór Hem verschijnen, om geoordeeld te worden. Een onzichtbare brug tusschen beide zetels gelegen zal alle goeden overbrengen in het Paradijs; de boozen daarentegen zullen er afvallen in de hel.
Hoezeer wij deze overlevering van den Koran ook mogen minachten, de Mahomedanen hebben de stof daartoe aan de Joden ontleend. Ook zij gelooven, dat het laatste oordeel eenmaal in het dal van Josafat zal gehouden worden. Zij gronden deze meening op de uitspraak vau den profeet Zacharia:
„En de Heere zal uittrekken en strijden tegen die Heidenen. En Zijne voeten zullen te dien dage staan op den Olijfberg, die vóór Jerusalem ligt, tegen het Oosten en de 01ijft>erg zal in tweëen gespleten worden naar het Oosten en naar het Westen, zoodat er eene zeer groote vallei zal zijn. Dan zal de Heere, mijn God, komen, en al de heiligen met U, o Heer!"
En voorts op hetgeen de profeet Joel schrijft: „Als Ik de gevangenis van Juda en Jeruzalem zal wenden, dan zal Ik alle heidenen vergaderen en zal hen afvoeren in het dal van Josafat en Ik zal met hen aldaar richten van wege mijn volk en mijn erfdeel."
Daarom komen jaarlijks vele bejaarde Israëlieten te Jeruzalem aan en vestigen er zich, om daar te sterven en in het dal van Josafat begraven te worden, ten einde straks, als de laatste dag zal gekomen zijn, terstond getuige te mogen zijn van Israëls herstel. Daarom is het dal van Josafat de meest geliefkoosde begraafplaats



der Joden. Zooals we reeds vroeger opmerkten, ligt het ter zijde van den weg, die van de Stefanuspoort naar den Olijfberg voert. Ofschoon u temidden van de duizenden graven in dit dal ook het graf van Josafat gewezen wordt, zoo blijkt uit de Heilige Schrift, dat de vrome koning niet hier, maar in de stad Davids begraven werd.
_ U°e dal dan ook juist aan dezen naam komt, is niet zeker. Onder Josafat's regeering waren er banden van vriendschap gevestigd tusschen de beide koningen van Israël en Juda en hunne legers trokken gezamenlijk ten strijde. Het was de eerste maal, nadat het rijk der tien stammen zich van Juda gescheiden had en het was ook de laatste maal. Na dien tijd waren zij één in ellende en ballingschap. Zou daarom de Israëliet het dal, waar hij hoopt, dat al zijne broeders straks weder een met hem zullen worden in heerlijkheid, Josafat's dal geheeten hebben?
Josafat's naam beteekent: „de Heer zal richten!" Heeft de vallei, waar men het laatste gericht over alle volken verwacht, daarom den naam van Josafat's dal ontvangen?
Het graf, 't welk^ men den reiziger als dat van koning Josafat toont, is eigenlijk niets meer dan een spelonk^ waarvoor men weleer eene sierlijke deur gemaakt heeft' Deze deur heeft echter veel geleden. Van tijd tot tijd wordt ze geopend. Dan verbergen de rabbijnen 'in c e grot de rollen der wet, die door het menigvuldig gebruik of door de tranen, waarmede de treurende zonen Abraham's ze besproeiden, onbruikbaar geworden zijn. Deze rollen mogen niet verbrand worden en eenmaal zal de Heer de trouw Zijner dienstknechten vergelden, die Ziin Wet in eere hielden.



Een ander merkwaardig grafteeken is dat van Absalom, den ongehoorzamen zoon van David. V\ e zien het op ons plaatje voorgesteld. Het is het grootste en sehoonste uit het geheele dal en wordt gevormd door een grooten, kubieken steen, die in de rots uitgehouwen is en aan de zijden met zuilen versierd is. Boven op dezen steen werd een kegelvormige koepel geplaatst, welke van boven in den vorm van eene geopende bloem eindigt. Waarschijnlijk werd dit monument door Absalom zelf opgericht.
We lezen toch in 2 Samuel 18-, IS: „Absalom nu had genomen en in zijn leven voor zich opgericht eenen pilaar, die in het Koningsdal is; want hij zeide: ik heb o-eenen zoon om aan mijnen naam te doen gedenken en hij had dien pilaar genoemd naar zijnen naam. daarom wordt hij tot op dezen dag genoemd: „Absaloms Hand."
/Van de voorzijde van" dit monument liggen gansche hoopen met steenen. Hoe ze er komen? Zoodra de Joodsche kinderen loopen kunnen, brengen hunne ouders hen naar dit gedenkteeken van Davids ongehoorzamen zoon en leeren hen, een steen tegen zijn graf te werpen, om hun alzoo verachting in te boezemen voor den zoon, die tegen zijn vader opstaat. Ook de Mahomedanen gaan dit gedenkteeken zelden voorbij zonder hun afschuw voor den weêrspannigen zoon op gelijke wijze te doen blijken.
Zoo heeft dan Absalom in het dal der koningen een pilaar voor zich opgericht om allen volken in alle tijden aan zijne ongehoorzaamheid te herinneren. Treurige vermaardheid heeft hij zich verworven. De Heer Jezus leerde ons niet den zondaar, maar de zoude te verachten. Daarom nemen wij geen steen op, om dien



tegen Absalom's gedenkteeken te herpen. Ja, bijna zouden we hier de woorden onzes Heilands nederschrijven: «wie van ulieden zonder zonde is, werpe het eerst den steen op hem! Neen, in stede van ons hoofd met verachting af te wenden van Absalom's Hand, willen wij God danken, dat Hij ze ons als eene ernstige waarschuwing voor onszelf deed aanschouwen. Dat het treurig lot van dezen ongehoorzamen zoon van David er ons allen toe leide, den Heer te vragen, dat Hij ons een gehoorzaam hart schenke, gehoorzaam allereerst aan Hem en om Zijnentwil in de eerste plaats aan onze ouders. Hij heeft onze ouders in Zijne plaats gesteld om ons, hunne kinderen, lief te hebben, te verzorgen en op te v oeden voor Hem en wat wij tegen hen doen, dat rekent Hij Zich aangedaan.
Ximmer laat Hij hem ongestraft, die zijn vader ongehoorzaam is, of zijne moeder veracht. „Eert uwen vader en uwe moeder !" zoo sprak Hij in de Wet der Tien < >eboden tot Zijn volk, „opdat Uwe dagen verlengd worden in het land, dat u de Heere uw God geeft!" En Paulus roept ons in Zijnen naam toe: „Gij, kinderen, zijt uw oii ouderen gehoorzaam in den Heere, want dat is recht. Eert uw vader en uwe moeder, opdat het u welga en dat gij lang leeft op de aarde!
\\ at zoudt ge al niet doen, om te weten, dat gij lang leven zult en welvaart genieten op de aarde! Welnu, indien gij deze dingen wenscht, vermijdt dan datgene te doen, wat ze u ontrooven! Laat Absalom's Hand u een waarschuwend teeken zijn op den levensweg.
Absalom s Hand! Maar staat ze daar niet tevens als een teeken voor den Israëliet, die zijne steenen daartegen weipt. Heeft de Heer het den Joden, die Hem steenigeu



wilden, niet aangezegd, dat zij niet wandelden in de we^en van hun vader Abraham ! Gelijk Absalom opstond tegen David, den door God gezalfden Koning, zoo leven zif ook nu nog in opstand tegen Jezus van Nazareth, den grooten Zoon Davids, dien God tot een Koning gezalfd heeft in alle eeuwigheid en Wien Hij den troon Zijns vaders David heeft geschonken.
Zoo oordeelen zij Absalom en hunne oogen zijn verblind, dat ze hunne eigene schuld niet kennen. Dat het ons alzoo niet ga! God geve, dat we ons zeiven leeren kennen en als Absalom's Hand ons vreezen doet voor de straf van dien God, die nog steeds de zonde der ongehoorzaamheid wreekt, dan. ...
Ziet, Jezus Christus, onze Heer is gekomen om de harten der vaderen weder te brengen tot de kinderen en het hart der kinderen tot hunne vaderen. Ook Hij heelt een teeken voor zich opgericht op Golgotha en uit Zijne doorboorde hand druipt genade eu vergeving voor den ongehoorzame!















Lkh. P. C. J. Faddegon & Co., — Amst.
GETHSEMANÉ.



SENT GIJ DAT LAND ?
Het Heilige Land in Beeld en Schrift
P. J. KLOPPERS.
Kent gij dat land, waar hoog de ceder wies, Een adem Gods door 't moerbeiboomdal blies?
Da Costa.
VIII. GETHSEMANE.
H. de Hoogii & Co. — Amsterdam.



Typ. P. C. J. Faddegon & Co. — Amst.



GETHSEMANÉ.
Voorloopig willen we een laatste wandeling samen maken op den grond van het Heilige Land. Wellicht is deze laatste de beste van alle.
Andermaal treden we buiten de Stefanuspoort en nemen den weg, die naar den Olijfberg voert. Straks zien we langs ons pad een tuin, waarboven de olijlboomen hun donkere kruinen verheffen.
«Zie hier Gethse'mané!" roepen de Latijnen u toe en houden dit plekje gronds in angstig bezit. „Neen," zeggen de Grieken, „dat is Gethsémané niet, en zij wijzen u een ander omheinde plaats, in hun bezit, en noemen dit de ware Lijdenshof. Weder betwisten het hun de Grieken en zeggen u, dat ge toch maar misleid zijt indien ge niet in hun Olijvenhof vertoefdet.
T\ elk een wijsheid des Ileeren, die eene plaats van zoo rijke en heilige herinneringen onzeker maakte ! Immers hoevelen zouden dan slechts te meer afgoderij maken van dezen grond en meenen onzen Heiland meer te behagen wanneer ze hunne knieën buigen, waar Hij de Zijne°gebogen heelt, waar de aarde Zijn bloedzweet indronk ! Neen,



niet hier of niet daar is onze Heiland ons meer bijzondei nabij ! Niet juist in Gethsemané of op Golgotha moeten wij schuldvergeving en vrede bij Hem zoeken De tijü is o-ekomen, dat allen, die Hem waarlijk aanbidden, Hem aanbidden in geest en in waarheid. Dat ze overal op bero- en dal, de oogen tot Hem opheffen kunnen, die, nu aan" Zijns Yaders rechterhand gezeten, elk hart nabij is, dat schreiend tot Hem vlucht. En zoo zeker als Zijn schoone hemel boven onze hoofden uitgespannen blijit, hier in den Hof der Olijven en ginds in onze stille binnenkamer, zoo zeker dalen op elke plaats vrede en zaligheid in het arme menschenhart, dat zich met zijne zonden en ellende aan de voeten werpt van Hem, wiens ziel hiei o-eperst werd tot den dood om onzentwil!
° Komt laat ons dezen hof binnentreden! Is dit liet ware Gethsémané? Wij weten het niet, doch laat ons hier binnengaan met een ernstig hart! „Trek uwe schoenen van uwe voeten!" zoo sprak daar eenmaal eene stem o Mozes uit het braambosch bij Horeb, dat brandde, doe niet verteerde. „Trek uwe schoenen van uwe voeten: de plaats, waar gij staat, is heilig land!" En wij zouden met een lichtvaardig hart gedenken aan de branden liefde onzes Heeren, die ons met Zijn angst en Ziijne tranen, met Zijn bloed en Zijn lijden, vrijkocht van den vloek der wet! Ons hart zij gebogen aan Zijne voeten hier en ginds in onze stille eenzaamheid, als daar Zijne
stem tot ons spreekt:
„Om uwe overtredingen was Ik verwond, om uh ongerechtigheden werd Ik verbrijzeld! De> straf, die u den vrede aanbrengt, was op Mij en door Mijne striemen
is u genezing geworden!"
Een Latijnsche monnik vergezelt ons m den hof, welken



we niet zonder geleide mogen binnentreden. De hof is door de Latijnen in een waren siertnin veranderd. Bloemperken zijn er aangelegd. Oostersche planten prijken in kunstige potten en vazen langs de laantjes; hier en daar heeft men een rustbank geplaatst. „Hier," zoo zegt ons de monnik, „is de rots, waar de discipelen sliepen, ginds de plaats, waar de Heiland Judas met de bende ontmoette, waar Hij verraden werd met een kus!" Acht olijfboomen staan in den hof verspreid. Hun stam is van ouderdom geheel uitgehold, maar men heeft de ruimten daarbinnen met steenen gevuld, opdat ze zouden blijven staan. Men houdt, en het is te begrijpen, deze zware, schoone boomen in hooge eere. Wel moogt ge van de u omringende planten en bloemen eene gedachtenis medenemen, maar de olijven moogt ge niet aanraken. Toch schijnen de boomen reeds eenmaal tot dicht bij den voet afgekapt te zijn, want die er nu staan, zijn uitspruitsels van den vroegeren wortel. Zouden ze ons doen denken aan den dag, toen de Ttomeinsche veldheer Titus alle boomen rondom Jeruzalem deed omhouwen, teneinde daarmede Jeruzalem te bestormen?
Welk eene herinnering onder deze olijven! Hier was dus, naar hetgeen onze geleider zegt, de plaats, waar Jezus' ziel bedroefd was tot den dood! Hier vraagde Hij Zijnen discipelen vruchteloos ééne ure met Hem te waken! Daar lag Hij geknield onder de schaduw dezer boomen, een zwaren strijd strijdende en te sterker biddende, naarmate de angst zich verhief! Deze aarde dronk Zijn tranen en Zijn bloedzweet! En ons hart zou Zijne liefde niet gevoelen! Het zou zóó bard zijn als de rotsbodem van Gethsémané zelve, koud bij Zijne brandende liefde! God geve, dat we allen gevoelen, hoe lief onze



lieer en Heiland ons had, tot hoe duren prijs Hij de Zijnen voor zich heeft gekocht!
Arme Petrus! Kunt ge niet één uur met Hem waken ! Waak en bid, opdat ge niet in verzoeking komt! Getlisémané staat daar ons allen tot een waarschuwend voorbeeld. Het spreekt ons niet slechts van onzen Heer, maar ook van Petrus, ook van Judas. Van Petrus, die wel voor Hem zou willen sterven, Petras, die, al werden ze Hem allen ontrouw, Hem toch nimmer ontrouw worden zou en die straks, eer de haan tweemaal gekraaid had, Hem driemalen zou verloochend hebben! Ook Petrus, die, als de bende de handen aan Jezus slaat, vlucht met de overigen! Arme Petrus, hoe heeft Hij het met bittere tranen beschreid! De Lijder van Getsemane heeft met Zijn bloed en Zijn lijden ook deze schuld verzoend, maar toch ... ze heeft Petrus zoovele smarten gekost en zoo hij niet verbrijzeld werd onder Zijne schuld, 't was, omdat, hij een Meester verloochend had, die immers alle dingen wist, — ook dat hij Hem liefhad!
Gethsémané en judas! Kinderen, bidden we voortdurend den Heer, dat Hij ons onze zwakheid leere kennen, opdat we straks niet als Petrus bezwijken, wanneer de ure der verzoeking komt! Bidden we Hem ernstig, dat Hij ons behoede, dat we niet als Judas vallen in de strikken des Satans. Gij weet, dat hij zijn Heer en Meester verried voor een handvol zilverlingen en hoe hij het eigen leven uitbluschte in den donkeren nacht van wanhoop en vertwijfeling!
Komt, laat ons gaan! Tegenover ons blinken ons de koepels van Omar's moskee, den tempel der Mahomedanen, tegen. Aan den voet van den muur des tempels vergaderen de Joden zich daar iederen Vrijdagavond, om er te



weenen over de stad en den tempel. Onder hartverscheurende kreten betreuren zij den val van Sion en kussen de laatste overblijfselen van de fondamenten, waarop zich de tempel verhief! Dat is de klaagplaats der Joden. Zij hebben het bloed van Jezus van Xazareth over zich en hunne kinderen ingeroepen: het is gekomen! „De wegen Sions treuren, omdat niemand op het feest komt; al hare poorten zijn woest, hare priesters zuchten; hare jonkvrouwen zijn bedroefd en zij zelve is in bitterheid. Van de dochter Sions is al haar sieraad weggenomen!" Ach, dat ze vluchten met al hunne ellende tot Hem, dien ze verworpen hebben, tot den Lijder in het bang Gethsémané, die op eene aarde, welke Zijn bloed dronk, de bloemen der liefde nog doet bloeien en den olijftak des vredes ook aan Zijne vijanden blijft bieden! Vrede zij over Jeruzalem!
Ween niet over Jezus sniarte,
Ween niet over Jezus' dood,
Ween eerst over 't eigen harte,
Eigen schuld en eigen nood!
In Hem werd geen schuld gevonden,
Hoe des vijands oog ze zoek;
Slechts voor u draagt hij die zonden En om uwe schuld den vloek!
Ach, wat winste zou 't ons geven,
Weenend in deez' hof te gaan En met sidderen en beven
Heel Zijn lijden ga te slaan;
Om den Man Van smart te klagen,
Die den bangen kruisdood stierf,
Zonder onze ziel te vragen,
Wat zij door Zijn dood verwierf!



Vlek riocli rimpel werd gevonden Kind'ren, aan des menschen Zoon.
Heel Zijn lijden is der zonde En des zondaars straf en loon!
Zoo moet Hij de schuld dan dragen, Hij, die nooit iets schuldigs deed,
Klagen onder and'rer plagen,
Lijden onder and'rer leed!
Doch voor wie zou Hij dan strijdend En voor wie draagt Hij de schuld ?
En voor wie heeft Hij Zijn lijden Met Zijn kruisdood zelis vervuld?
Kind'ren. weent om de eigen zonden, De eigen smarte en dood, ja, weent.
Al die jamm'ren, al die wonden Draagt Uw Heer voor u alleen!







De eerste Serie van
„Kent gij dat Land?"
bestaat, uit 8 Nummers, als:
No. 1. ABRAHAM's EIK.
„ 2. BETHANIË.
„ 3. DE DOODE ZEE.
„ 4. JERUZALEM.
„ 5. DE BEUG THABOR
„ 6. DE ZEE VAN GALILEA.
„ 7. HET GRAF VAN ABS ALOM
„ 8. GETHSEM ANIÏ.
PRIJS PER NUMMER 5 CENT.
Per Serie van 8 Nummers ƒ0.30
„ 13 Seriën van No. 1—8. -
„ 25 „ „ n 1—8. ■ ■ HÖ.75
KENT GIJ DAT LAN»? zal compleet zijn in 4 Seriën van 8 Nummers De inteekening is alom opengesteld.
De Uitgevers, H. DE HOOGH & Co.