wmmm
	Dooft MWibaut- BERO&4ISV.B.
	UITGAVE VAN DEN BOND VAN SOC DEM VROUWENCLUBSINNEDERLAND-PRYS2SI



	HOOG OP DE BERGEN.
	Uw hart moet zijn eigen klacht vergeten
	En in het groot ritme ondergaan;
	Dan zal het een dag in ongemeten
	Geluk het gansch akkoord omvaen.
	MARGOT VOS.
	Snel doorkliefde de groote stoomboot het meer, legde aan bij de vele dorpen en steden, die tegen de bergen aangebouwd waren. De hooge, rijke bergen met hun glanzende weilanden, donkere bosschen en veelkleurig rotsgesteente omsloten het wijde meer zoo volkomen, dat dit alles een wereld op zich zelf scheen te vormen. Men kon droomen, dat daar buiten niets meer bestond. Zoo zag het de reizigster die van de boottocht genoot.
	Maar den volgenden dag trok zij het hooggebergte in. Na lang en moeizaam stijgen bereikte zij een van de toppen der Alpen. Waar was nu het schitterende meer gebleven? Haar blik moest lang zoeken. Dan herkende zij het diep, diep onder zich: een stille vijver, waarop een speelgoedbootje dreef! De bergen die het meer omsloten zandheuvels schenen ze. Ver, ver zag zij er over heen. Zij zag vele andere meeren en bergen. Akkers en weiden geleken lappendekens van stukjes geel en groen, rivieren schenen zilveren streepen, dorpen en steden groepjes witte speelgoedbuisjes. En in eindelooze verten doemden op de grijze lijnen van nieuwe bergketens. Gouden stralenbundels wierp de zon over de meeren en deed ze blinken als spiegels. En over dit glorieus tafereel welfde zich de onmetelijke koepel van den hemel, met al z’n wit en blauw en goud!



	Zij, die bet aanschouwde, verwonderde zich, hoe het menschelijk oog zulk een wijdte kon omvatten. En het was, of zij ruimer ademhaalde. Ja, het leek haar, of zij zelve met de afstanden, die zich uitbreidden om haar heen, mede gegroeid was.
	Dien nacht genoot zij in herinnering nogmaals het onvergetelijk schouwspel. Dan verdiepte zich haar wezen. En in haar gedachten zag zij de hooge toppen, waartoe de menschelijke geest kan stijgen. Zij zag de hoogten, waar het hart en verstand zich rijker ontplooien, waar wij grootscher taak voor ons zien uitgespreid; waar wij gevoelen hoe onze kracht groeit; waar de ziel ruimer ademt.
	Hoe bereiken wij die hoogten van het Leven? Er is maar één middel: zich los te maken uit de wereld van het eigen Ik; zich op te heffen daarboven; heen te zien over eigen verlangens, leed en zorg; het eigen belang ondergeschikt te maken aan het belang van de gemeenschap.
	WAT DE VROUW ZIET.
	De vrouw, die zich op kan heffen tot die hoogte, vanwaar ze het eigen levenslot niet meer als het eenig belangrijke ziet die vrouw ziet het leven van de vele andere vrouwen. Zij ziet hoe de vrouwen over de geheele wereld een moeizamen strijd hebben gevoerd voor de bevrijding van haar sekse uit eeuwenlange onderdrukking. Zij ziet, hoe die strijd met de verovering van het kiesrecht niet volstreden is; hoe die voortgezet moet worden op menig gebied van het maatschappelijk leven. Zij ziet hoe de vrouwenarbeid teruggedrongen wordt naar het terrein, waar slechte voorwaarden de arbeid beheerschen; naar de ongeschoolde arbeid; hoe de vrouw uit beter betaalde betrekkingen wordt geweerd. Zij ziet hoe weinig



	de vrouwen en meisjes zelve de bittere noodzakelijkheid van toetreden tot de organisatie beseffen; hoeveel er nog te doen is om inzicht te brengen onder de massa der vrouwen.
	Zij ziet hoe de Wet de Man stelt boven de Vrouw, de Vader boven de Moeder. Hoe de jongens zoo vaak worden bevoorrecht boven de meisjes.
	Zij ziet het leed der Vrouw, in vele, vele vormen!
	Maar zij ziet ook een nieuwe Schoonheid komen. Het is de Schoonheid van het samenwerken van den Man en de Vrouw, die volkomen en in alle omstandigheden van het leven elkanders persoonlijkheid erkennen en eerbiedigen.
	Waar zij dit alles ziet, gaat haar verlangen uit om mede te werken aan de verheffing van het leven der vrouwen. Zij voelt haar zelfbewustzijn sterker worden; het is of haar krachten groeien, met de groote taak die voor haar ligt.
	EN WAT VAN DE MOEDER?
	De Moeder kan stijgen tot die hoogte, vanwaar zij niet meer alleen het eigen Kind ziet. Dan voelt zij niet meer alleen de verantwoordelijkheid voor hem. Zij ziet vele andere kinderen, die zorg van noode hebben.
	Zij ziet: Hèt Kind.
	Haar schrijnt het leed om kinderen die slecht verzorgd zijn. Vreugde ontroert haar, waar kinderleed wordt verzacht. Haar verlangen wordt sterk, mede te werken om een gelukkiger leven te veroveren voor de arbeiderskinderen, die in onze maatschappij helaas zóóveel te kort komen.
	Kennis tracht zij te verwerven van sociale toestanden, kennis op het terrein van kinderverzorging en opvoeding. Haar moederliefde is veel meer omvattend geworden. Zij wenscht alles te doen wat mogelijk is om hen te steunen die strijden



	voor beter onderwijs, betere opvoeding van het arbeiderskind. En met de grootere taak die zij als haar roeping ziet, verruimt zich haar hart. Tot nog toe ongekende krachten bloeien op: offervaardigheid in haar wordt sterk.
	DAAR IS DE ARBEIDERSVROUW.
	Wanneer zij den moed en de kracht heeft om zich op te heffen boven de kleine, doch vaak ook zeer groote zorgen van haar dagelijksch leven, dan ziet zij niet meer alleen, haar eigen huisgezin. Dan ziet zij haar gezin als een onderdeel van de groote groep der arbeidersgezinnen. Zij ziet ho.e allen gelijksoortige belangen hebben. Zij ziet, hoe machteloos de huisvrouw is, als zij alleen blijft staan, maar hoeveel kracht er uit kan gaan van een gezamenlijk, eensgezind optreden. Zij ziet de strijd der arbeidersklasse tegen het kapitalisme en de plicht der vrouwen om deel te nemen aan dien strijd; om het kiesrecht te gebruiken tot versterking van de macht der sociaaldemocraten. Zij ziet wat sociaal-democraten in den Gemeenteraad voor directe verbeteringen in het leven der huisvrouw kunnen doen. Zij ziet de betere woningen komen, de mooie arbeiderswijken; de waschhuizen die ’t vrouwenwerk verlichten; de consultatiebureaux voor moeders en zuigelingen; het toezicht op de levensmiddelenvoorziening. Zij ziet verder dan de pogingen van nu, ja zij ziet onbegrensde mogelijkeden m de toekomst, die de sociaal-democratische gemeentepolitiek zal kunnen vervullen.
	Het verlangen bezielt haar, tijd te vinden om haar aandeel te nemen aan die groote taak.
	Innerlijke krachten groeien. Haar leven wordt nog moeilijker, maar voller en rijker; want zij geeft zich aan de gemeenschap.



	DAAR ZIJN DE BURGERS EN BURGERESSEN VAN HET LAND.
	O, dat zij allen zich verheffen konden tot die hoogte vanwaar men heenziet over de grenzen van het eigen land; ziet dat dit een klein onderdeel is van de gansche aarde; ziet dat alle landen elkaar noodig hebben; ziet hoe schepen en treinen de levensbehoeften van het eene land naar het andere voeren, omdat de volkeren elkanders producten moeten hebben om te kunnen bestaan; ziet hoe rampzalig de oorlog zelfs de overwinnaars heeft gemaakt; hoe een nieuwe wereldoorlog beteekenen zal: vernietiging van allen tegelijk, van alle beschaving!
	Dat zij gedachtig waren aan de laatste woorden die de verpleegster Edith Cavell sprak, vóór de vijand het doodvonnis aan haar voltrok, in den wreeden oorlog. De verheven woorden:
	~Liefde voor het Vaderland is niet genoeg, men moet de Menschheid liefhebben.”
	Dat zij allen zagen de groote beteekenis van den Volkenbond voor de toekomst wanneer de arbeiders van alle landen dit instituut krachtig zullen steunen, opdat het z'n taak zal kunnen vervullen: Het Werken voor de Wereldvrede.
	Dat zij allen daadwerkelijk deelnamen aan den strijd tegen Oorlog en Militairisme, door de Sociaal-Democraten te steunen in de actie voor
	Nationale Ontwapening!
	Deze actie toch moet aangroeien tot een machtige beweging, waarvan de invloed uit zal gaan tot ver over de grenzen. Niet kan gewacht worden tot alle landen ontwapenen. leder land dat het doen kan, moet het nu doen. Het zijn de kleine landen die vóór kunnen gaan. Denemarken is reeds voorgegaan. Dat Nederland volge! Moge ons volk den moed hebben leger en vloot op te heffen, waar verdediging tegen de grootmachten onmogelijk is, en met deze opheffing een hoogere beschaving



	wordt gediend. Dat de roep om Ontwapening luide klinke! Dat hij klinke als de stem van den Nieuwen Tijd, die niet meer tot zwijgen zal worden gebracht, vóór de hooge eisch in vervulling is gegaan. * * ★
	ALLEN DIE MENSCHELIJK VOELEN
	] Ja, allen die Menschelijk voelen, dat zij zich verheffen tot die hoogte, waar de zon van het Socialisme aan de gezichtseinder verschijnt!
	Waar zij zien dat onze kapitalistische maatschappij gegrondvest is op zelfzucht; dat het spreekwoord: „De een'zijn dood is den ander zijn brood” maar al te veel waarheid bevat. Dat bij het vechten om betrekkingen, het vechten om winst, het moordend concurreeren om te kunnen bestaan, menschelijke gevoelens zich niet kunnen en mogen uitleven.
	De beginselen die iedere moeder haar kinderen tracht in te prenten, de principes van goedheid en onderlinge hulpvaardigheid, onmisbaar voor het gezinsleven, omdat het gezin een kleine gemeenschap is deze principes van den eenvoudigsten gemeenschapszin ze gaan verloren in de kapitalistische wereld, ze moeten telkens weer worden veronachtzaamd, over boord gegooid, vertrapt.
	Wie een maatschappij wil, waarvan niet de Zelfzucht, maar de Menschelijkheid de drijvende kracht zal zijn die moet werken voor een samenleving, waar geen winstbejag mogelijk is; waar geen overheersching kan bestaan, noch van stand, noch van ras, noch van sekse: waar samenwerken van allen noodzakelijk is voor aller bestaan.
	De groote dichter Goethe teekende het ware Mensch-zijn in deze woorden:
	„Edel zij de Mensch,
	„Hulpvaardig en goed;
	„Want dit alleen onderscheidt hem
	„Van alle schepselen die wij kennen."



	-Zij, die evenals de dichter, zoo het ware Mensch-zijn zien, zij moeten het kapitalisme bestrijden, he,t ieder-voor-zich-stelsel, dat de menschen opjaagt tegen elkaar en voert tot oorlogen, waardoor de menschen gelijk worden aan wilde dieren. Zij moeten al hun hoop vestigen op het Socialisme; zij moeten met al hun kracht er voor strijden en er voor werken!
	Lezeres!
	Wanneer gij bezield zijt van verlangen naar beter en hooger leven dan het tegenwoordig bestaan, en de waarheid ziet van het Socialisme, begin dan indien gij het nog niet deed u aan te sluiten bij de Partij der Sociaal-Democratische Arbeiders en de S. D. Vrouwenclub: wordt lezeres van „Het Volk” en „De Proletarische Vrouw”. Hiermede versterkt gij de macht, van hen die de kapitalistische maatschappij bestrijden. Maar als gij daarbij uw kracht en tijd kunt geven, geef die dan aan de beweging. Geef uw arbeid, geef uw toewijding, geef uw Zelf! Dan bereikt gij dat standpunt, van waar gezien eigen leed en zorg kleiner wordt en lichter te dragen, dan bereikt gij die hoogte van waar wij over ons eigen leven heenzien en het Maatschappelijk Leven zich voor ons uitbreidt in z’n wijde en grootsche vergezichten.
	Komt, stijgen wij Omhoog!
	Omhoog, naar het Socialisme!