KUNSTSTOOTEN GESPEELD OP HET WILHELMINA-BILJART VERZAMELD EN BEWERKT DOOR I. B. SALOMON Wettig gedeponeerd. c$£S0f?(*MerrjJi/!z&4. twt/ Eigendom van de NSF 's-Gravenhage / ■ » ; y Ingeschreven : /^NATIONALE fT" (SPORTBIBLIOTHEEK ^ Tel. 070-3250002 ^ LAAN VAN POOT 3«1 2566 DA OEN HAAG Terug te bezorgen op: I- THEE IAT1I 1 KUNSTSTOOTEN GESPEELD OP HET WILIIELMINA-BILJART [ I THE 4 KUNSTSTOOTEN GESPEELD OP HET WILHELMINA-B1LJART VERZAMELD EN BEWERKT .. .. DOOR .. .. I. B. SALOMON UITGAVE VAN DE BILJART-FABRIEK „WILHELMINA" AMSTERDAM Ithe RAT! BOEK-, COURANT- EN STEENORUKKERIJ G. J. THIEME. NIJMEGEN. INLEIDING. Sinds 1903 heb ik de eer en het genoegen, regelmatig elke week, in het Zaterdagavondnummer van het dagblad „De Telegraaf" mijn bijdragen te leveren op het gebied van het biljartspel, voornamelijk op dat der kunststooten. Het behoeft niet nader te worden betoogd, hoe nuttig het is voor het publiek, ter wille van het doelmatig beoefenen van dit verheven spel,, op,.geregelde tijden theoretisch onderricht te ontvangen, al is het dah. si echts door middel van een dagblad. Immers de schoonheid van het biljartspel wordt eerst goed begrepen, naarmate de speler vóór' het maken van een stoot reeds weet, welken invloed hij op het spel kan hebben en niet — zooals helaas nog te veel gebeurt — gelooft het te moeten overlaten aan het toeval of de stoot mooi zal worden of niet. Waai nu deze maatstaf geldt voor hot goed biljart-spelen in het algemeen: bij kunststooten is dit zeker het geval, wjjl daar nog grooter moeielijkheden aan het licht treden. Intusschen, de wekelijksche, geïllustreerde bijdragen over „Kunststooten", blijken nut te hebben. Van verschillende zijden uit het publiek, ontving ik brieven die getuigden van groote belangstelling en waardeering. Het is dan ook op aandrang van dezen, dat ik eindelijk besloot, uit deze bijdragen een keuze te doen, ze te verzamelen en in boekvorm te doen verschijnen. Hierbij heb ik de gewenschte soberheid betracht en uit de 150 gepubliceerde voorbeelden er voorloopig 80 in dit boekje bijeengebracht. VII Als deze uitgave, welke ik liet publiek gratis aanbied, tot uitwerking moge hebben, dat de belangstelling in het edele biljartspel er door zal toenemen, voorts de kennis en de lust moge bijbrengen tot het maken dier kunststooten, dan heb ik als samensteller van dit boekje volledig mijn doel bereikt. Ten slotte wensch ik hier openlijk mijn dank te betuigen aan de redactie van het dagblad „De Telegraaf» voor hare welwillende medewerking, ten behoeve van de verbreiding van de kennis van dezen tak van sport. I. B. SALOMON. Amsterdam, September 1908. VIII Eunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart, Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. De speelbal raakt men rechts met een zeer sterken stoot. De queue zoo waterpas mogelijk om het springen te vermeden. Den witten halfbal. De speelbal loopt dan rond het biljart. De roode gaat door den krachtigen stoot tweemaal langs den korten band heen en weer en de beide ballen komen dan gelijktijdig in den aangegeven hoek. 1 Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek : STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Den speelbal raakt men een weinig rechts uit het hart. Den witten raakt men halfbal. De roode komt dan gelijktijdig met den speelbal in den aangegeven hoek. Bil dezen ontmoetstoot moeten de beide ballen vastliggen. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Den speelbal raakt men even links van het hart, den witten fijn. De speelbal komt dan over drie banden in den aangegeven hoek gelijk met den rooden bal. Kunststoot op een „ Wilhelmina" -Bilj art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOETINGSTOOT. Zooals men uit de teekening reeds ziet, wordt deze carambol langs omwegen gemaakt, namelijk op ontmoeting. Om dit te bereiken, spele men den bal met linksch effect op den witten, zoodat hjj door dezen wordt teruggeslagen op den korten band en vervolgens op den langen band loopt om zoo den afgeteekenden hoek te bereiken en daar den rooden bal te ontmoeten, welke intusschen door den schok langs den korten band heen en terug gerold is, om de carambolage tegemoet te gaan. Kunststoot op een sWilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Den speelbal even boven het hart raken, de queue waterpas houden; niet te hard afstooten. Den witten bal 3/t links, de speelbal en de roode bal zullen elkaar, van de lange banden komende, ontmoeten. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Den speelbal een weinig uit het hart rechts raken, den witten bal fijn. De speelbal komt over het geheele biljart gelijktijdig met den rooden bal in den aangegeven hoek. De queue waterpas houden en den speelbal in geen geval hoog raken, daar deze anders springt. Ennststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Carambole met 4 ballen. Neem uw bal hoog links en speel met vrij sterken stoot op den tweede, (doorschieten en vol raken). Door deze handeling zal een ontmoeting plaats hebben van de ballen, 1 en 3, waardoor de speelbal weder teruggebracht wordt naar den langen band en door zijn effect den vierden bal bereikt. Eunststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z^jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOETINGSTOOT, TEVENS CARAMBOLE OVER DRIE BANDEN. Zooals men ziet, een trekstoot, met linksch effect, waardoor de speelbal den langen band raakt, vervolgens den korte, maar door z\jn effect weder naar den langen band rolt, om dan de beoogde ontmoeting met den roode te hebben, die intusschen naar den tegenovergestelden band en weder teruggeloopen is. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OP ONTMOETING. Door den speelbal met rechtscli effect op den langen band te spelen, zal hü, na den bal geraakt te hebben, weder den langen, en vervolgens den korten band raken, en van daar, door z\jn effect rechts uitloopen om op de aangegeven plaats de gewenschte ontmoeting met den rooden bal te hebben, welke door den schok van den tweeden op den derden bal overgebracht, daarheen gerold is. Kunststoot op een „ Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOET INGSTOOT. Neem uwen bal rechts, boven de middellijn, den tweeden ongeveer op een vierde. Door den schok, welke den tweeden bal op den derde overbrengt, zal deze van den band wegrollen, ongeveer naar het midden van het biljart, waar de beoogde ontmoeting met den speelbal zal plaats hebben. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zjjn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOETINGSTOOT. Neem uwen bal een weinig rechts, en speel hem van rood over vier banden naar den gemerkten hoek. (De roode moet evenwel tamelijk fijn geraakt worden.) Door den schok, die de tweede bal overbrengt op den derden, zal deze laatste ook naar den hoek rollen, om daar met den speelbal de carambolage te voltooien. Kunststoot op een „Wilhelmina" -Bilj art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTAS1ESTOOT. Deze carambole, zoogenaamde ontmoetingstoot, moet langs een grooten omweg gemaakt worden, hoewel hij gemakkelijk direct zou te maken zijn. In een party over band of over drie banden is deze manier evenwel practisch en zal het den speler zeker niet aan succes ontbreken, terwijl de uitvoering vrij gemakkelijk is. Men rake den speelbal vrfl hoog met linksch effect en krachtigen stoot, den tweeden tamelijk dik, en de gewenschte ontmoeting van den eersten en den derden bal zal in den gemerkten hoek plaats grijpen. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Deze carambole moet op de volgende wyze plaats hebben': Speel uw bal zóó, dat h\j de plaats van den roode inneemt, en de roode volgens aangegeven weg den derden bereikt om hem den speelbal tegemoet te doen komen. Het is noodig de queue kort te nemen en den bal in de hartl\jn te raken. Kunststoot op een , Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Zooals men uit de teekening reeds ziet, moet bij dezen stoot de tweede bal een langen weg afleggen, beduidend langer dan de speelbal. Speel derhalve met een krachtigen stoot en rechtsch effect en neem de queue tamelijk kort, om te voorkomen, dat de speelbal te hard loopt. Beide ballen zullen dan langs voorgeschreven weg bij den derden bal samenkomen. SERIESTOOT. Kunststoot op een „ Wil helmina" -Bilj ar t. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Zooals het voorbeeld laat zien, moet de speelbal om het aquit heendraaien en over den langen band den derden bal bereiken. Om den bal dien boog te doen maken, is het noodig, hem zeer hoog en een weinig rechts te nemen, en den tweede fijn te raken. Daarbij zij de stoot tamelijk sterk. Om den stoot nog interessanter te maken, plaatse men op het aquit het een of ander voorwerp, bijv. een hoed of iets dergelijks. Kunststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond Den speelbal ondej- het hart, niet te laag, zoo krachtig en los mogelijk stooten. De roode moet eenigszins vol. De speelbal zal dan, vöör deze over twee banden caramboleert, een boog maken. Knnststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Neem uw bal links onder de middellijn en speel hem met tamelijk krachtigen stoot op den tweeden (ongeveer op een vierde). Beide ballen zullen zich dan met den derden vereenigen, zooals de lijnen aangeven. Men neme bij dezen stoot de queue iets korter dan gewoonlijk. 2 Knnststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Hierbij een stoot, waarbij de ballen zoodanig geplaatst zijn, dat trekken en contra-effect even moeilijk zijn. Wij raden dus aan, eerst over twee banden te spelen, wat het caramboleeren vergemakkelijkt en de kans biedt den bal No. 2 in een hoek van het biljart te krijgen. De lezer zal begrijpen, dat zelfs na langdurige oefening, het altijd een onzekere bal blijft. De bal No. 1 moet een weinig rechts geraakt worden en in het midden om hem niet te doen springen. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Een serie-stoot, waarbij de speelbal rechtstreeks van rood naar wit loopt, de roode daarentegen een zeer langen weg heeft af te leggen, alvorens hjj zich by den anderen voegt. Het is dus noodig met kracht te spelen (doorschieten), om den tweeden bal den loop te doen maken en den speelbal rechts in de hartlijn te nemen, teneinde te voorkomen, dat deze te hard loopt. Kunststoot op een „ Wilhelminan-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zj)n in 1904 tweemaal met goud bekroond. Raak den speelbal een weinig onder het midden en rechts, den rooden bal op '/♦• I Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. I Deze trekstoot moet met veel kracht gemaakt worden, anders zou de bal No. 2 niet in den hoek van het biljart terugkomen. Wij doen hetzelfde in alle soortgelijke gevallen; telkenmale dat wij niet zacht genoeg kunnen stooten op bal No. 2 om hem by de beide andere te doen blijven, trachten wij hem door een krachtigen stoot 3 a 4 banden te doen raken, naar gelang van de richting, die hij heeft te loopen. Een opmerking: daar de stoot zeer krachtig moet zijn en de speelbal een betrekkelijk korten weg heeft af te leggen, is het niet noodig dien speelbal zoo laag te raken en de kans te loopen om te ketsen, al moet ook het klotsen worden vermeden. Eunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Het diagram laat zien, dat de tweede bal een lang traject heeft af te leggen. Er moet derhalve met kracht gespeeld worden. Men zorge er voor, den speelbal zeer hoog te nemen met zeer weinig linksch effect. Dit zal tengevolge hebben, dat h\j eenigszins opspringt en met een boog naar den derden bal rolt. Door het opspringen van den bal wordt het klotsen en te hard loopen voorkomen. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOETINGSTOOT. Deze carambole, op ontmoeting berekend, moet op deze wijze worden gespeeld: zeer laag raken, met weinig rechts effect. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Raak den speelbal hoog en in het midden, den bal No. 2 op '/*, en stoot met een zekere kracht af. De speelbal zal den korten bovenhand raken en 'n zeer lichten bocht beschreven, die hem in de richting van bal No. 3 zal doen gaan. Telkenmale, dat ge uw speelbal bovenaan raakt en krachtig stoot, op een bal dichtbij den band, kunt gij dezen bocht waarnemen. De speelbal bijna tegen den band aan, de groote afstand van bal No. 2 — ziedaar twee redenen, die deze stooten moeielijk maken, en den leerling noodzaken, ze met volharding te bestudeeren. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. ONTMOETINGSTOOT. Neem uwe bal tamelijk laag en ietwat links, den tweeden fijn en stoot tamelijk sterk af. Zooals de teekening laat zien, zal de speelbal heen en weder loopen over de breedte der tafel. Intusschen zal de roode, door den schok welke de tweede bal op den derden overbrengt langs den langen band heen en weder rollen, om dan in den afgeteekenden hoek met den speelbal de beoogde ontmoeting te hebben. Kunststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Door de queue horizontaal te houden en den speelbal met tamelijk sterken stoot zoo op den tweeden bal te spelen, dat deze fijn wordt geraakt, zal de speelbal langs een kromme lijn, naar den derden bal loopen, waar ook ongeveer terzelfder t\jd de roode bal zal arriveeren, welke zich langs zigzaglijn daarheen begeeft, om hiermede het practische doel van den stoot te voltooien, d.i. vereeniging der drie ballen. Nog zij opgemerkt, dat de speelbal hoog geraakt moet worden en een heel weinig links, waarvoor de queue horizontaal moet gehouden worden. Kunatstoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Den speelbal rechts van boven, den rooden vol. Knnststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Om met de carambole tevens de ballen te vereenigen, spele men op de volgende wijze: Neem uw bal rechts en den tweeden bijna vol. iets naar links. Doe vervolgens dezelfde handeling als by een trekstoot (trekken terzijde) en beide ballen zullen ongeveer tegelijkert\1d, zooals op de teekening aangegeven, bij den derden bal samenkomen. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Stoot den speelbal zeer hoog en houd hierbij de queue zoo laag mogelijk. Door de vooruitgaande beweging van den speelbal zal deze, na den rooden bal b\jna vol geraakt te hebben, eerst tweemaal den langen band raken en caramboleeren. Eunststoot op een ,Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Speel uwen bal met een krachtigen stoot en linksch effect (onder de middellijn) vol op den tweeden, deze zal dan teruggeslagen worden en volgens de aangegeven lijnen caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. De bal No. 2 wordt rechts en meer dan halfvol geraakt, de speelbal tamelijk laag met rechts effect, sterk en ietwat verlengd gestooten en moet dicht bij den hoek den langen band krijgen. Daar de speelbal pal aan den band ligt, is een vaste handhouding moeilijk te bewerkstelligen. Het beste is, de linkerhand op den band te leggen en aan de queue steun te geven door het omsluiten met den wijsvinger; een eenhand stoot zou gemakkelijker zijn. Deze tweeband stoot is echter voordeeliger voor de daarop volgende carambole, daar hij de bal No. 3 van de eene helft van het biljart weghaalt en in de nabijheid van den bal No. 2 brengt. Knnststoot op oen „ Wilhelmina" - Bilj art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Door met eenen krachtigen stoot en een weinig rechtsch effect uwen bal terug te trekken van den rooden en dezen vol te raken, zal de eerste over eenen band caramboleeren, terwijl de tweede, over vier banden loopende, zich met den anderen zal vereenigen. Kunststoot op een „Wilhelmina'-BUjart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\]n in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Neem uwen bal zeer hoog en een weinig rechts, den tweeden tamelijk fijn en speel met vry sterken stoot. Dan zal de speelbal over de lengte van het biljart heen en weder rollen en de roode denzelfden weg maken over de breedte, om op deze wijze bij den derden bal samen te komen. 3 Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek : STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Men raakt den speelbal even onder het hart rechts, krachtig stooten. Den rooden bal vol, de speelbal raakt dan eerst den langen band, daarna den korten en caramboleert den derden bal van achteren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Neem uw bal rechts, even onder de hartlijn en speel met matig sterken stoot zóó op den rooden, dat deze ook rechts geraakt wordt. Het resultaat hiervan zal zijn, dat de speelbal over twee banden caramboleert, terwijl de roode over de breedte van het biljart heen en weder rollende, ook ter plaatse van de carambolage zal arriveeren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Voor dezen stoot legt men een queue op de banden van het biljart, doch zoo, dat de roode bal er onder door kan. Den speelbal raakt men in het hart, met sterk opgelichte queue. De speelbal zal dan over de queue springen en direct terug onder de queue doorloopen en caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zjjn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Twee stooten over lossen band, zooals ze in de partijen over 3 banden voorkomen, waarin de speelbal minstens 3 banden moet raken alvorens te caramboleeren. Fig. 1. De speelbal wordt op middelhoogte, tamelijk sterk cn met veel rechts effect naar den korten bovenhand gestooten, en wel ongeveer naar het midden van den afstand tusschen punt o en den hoek. Hy caramboleert, nadat hy den langen en daarna nogmaals den korten band (by punt a) geraakt heeft. Fig. 2. Een zeer koene, sierlyke stoot is de volgende: De speelbal wordt laag. zeer sterk en met rechts effect naar den korten benedenband dicht by den hoek gostooten. Hy raakt, na verder aanraken van den langen band, den bal No. 2 links ongeveer '/« vol, gaat naar punt b, dan naar den rechter langen band en daarvandaan nogmaals (by punt c) naar den korten benedenband terug, waarna hy ten slotte den derden bal bereikt. Laatstgenoemde band wordt dus driemaal aangeraakt. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. I Wil men in het boven aangegeven geval over wit een doublé trachten te maken, , dan wordt het juiste raken van den speelbal bemoeilijkt door den band. By een oarambol over rood over den hoek is klotsen onvermijdelijk. De uitvoering der carambole volgens bovenstaande teekening, geeft de meeste kansen op een goed resultaat. Men rake den tweeden witten bal links, iets meer dan ■/»• De speelbal, een weinig diep met links effect, zeer krachtig afgestooten, loopt eerst over den korten en langen band, dan wijkt hy over den anderen langen band met plotseling verminderde kracht naar den rooden bal, welke hy dan öf onmiddelyk, öf over den korten band bereikt. 1 Kunststoot op een BWilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. \ SERIESTOOT. Men rake den speelbal links en diep, den rooden bal bijna vol rechts. Kunststoot op een „'Wilhelmina''-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. 3 BANDS SERI ES TOOT. Deze stoot vereenigt het schoone en practisclie, daar de carambole gemaakt wordt langs omwegen (3 banden) en daarbij het voordeel oplevert, dat de ballen vereenigd worden; om dit te bereiken, neme men den speelbal rechts, een weinig onder de middellijn, stoot tamelijk sterk af en rake den tweeden halfvol. Na eenige oefening zal deze stoot réusseeren. Kunststoot op een , Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANOEN. Men spele met tamelijk sterken stoot en rechtsch effect. De speelbal zal alsdan, na twee lange banden geraakt te hebben, aan den korten caramboleeren. Voor den toeschouwer zal dit een verrassing zijn, aangezien de meesten een dergelijke uitkomst niet verwachten. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Doordien men den speelbal links en hoog neemt en op het aangegeven punt aan den langen band speelt, zal h\j, na rood geraakt te hebben, door zijn effect over den korten en langen band caramboleeren. * Knnststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. DRIEBANDSTOOT. Men rake den speelbal van onderen met rechtsch effect, waarna deze volgens aangegeven teekening zal caramboleeren. Eonststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. De bal No. 2 moet rechts halfvol geraakt worden. De speelbal wordt laag met rechtsch effect en volle kracht gestooten, natuurlijk raakt hü niet den korten bovenhand, maar wordt veeleer door den, pal b\j den band liggenden, bal No. 2 naar den langen band geworpen en legt daarna den in bijgaande teekening aangeduiden weg af. Kunst stoot op een „ Wilhelmina *-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Deze 3-bandcarambole, op ontmoeting berekend, moet op de volgende wijze worden uitgevoerd: Trek uw bal met rechtsch effect van wit terug, en neem daarbij in acht, dat deze bijna vol geraakt wordt, iets naar links. De speelbal zal dan na langen, korten, en vervolgens weder den langen band geraakt te hebben, den rooden bal ontmoeten, die over 3 banden den speelbal tegemoet loopt. Kunststoot op een „Wilhelmina''-Biljart. Fabriek : STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Neem uw bal tamelijk laag en links, en speel zoo op den aan den band liggenden bal, dat deze byna vol geraakt wordt. Daardoor zal de speelbal teruggeklotst worden en, na korten en langen band te hebben geraakt, door z^jn effect weder naar den korten band terugrollen en op deze wijze den derden bal bereiken. Kunststoot op een ,Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Doze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Raak den speelbal laag rechts, den rooden bal op '/s rechts. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Neem uw bal rechts in de hartlijn, en speel zóó op den rooden, dat deze bijna vol wordt geraakt (iets naar links). De bal zal dan volgens aangegeven teekening caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Om deze carambole uit te voeren, neme m en den bal rechts in de middellijn, en spele hem met tamelijk krachtigen stoot op den aan den band liggenden bal. Volgens aangegeven lijnen zal dan carambolage en vereeniging der ballen in den gemerkten hoek plaats vinden. i Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fab riek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Deze stoot geeft gelegenheid om de ballen te vereenigen. Om er in te slagen deze carambole naar wensch uit te voeren, neme men den speelbal rechts, even boven de hartlijn, den tweeden tamelijk fijn, en spele met matig sterken stoot. Na eenige oefening zal men wel het beoogde doel bereiken. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Deze stoot bezorgt weder eene verrassing aan den toeschouwer, omdat het effect eerst op den tweeden band in werking treedt. De carambole wordt ten uitvoer gebracht met eenen krachtigen stoot en linksch effect op den speelbal. Men rake den bal even boven de middellijn. De door dezen bal af te leggen weg wordt door de lijn aangeduid. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Men rake den speelbal hoog met linksch effect. Volgens aangeduide richting zal deze, na drie banden geraakt te hebben, caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Raak den speelbal een weinig onder het midden en een weinigje rechts, den rooden bal op '/♦• Knnststoot op een „ Wilhelm ina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE. 5 Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. DRIEBANDSTOOT. Doorschietbal. Men rake den bal hoog, met veel linksch effect. Na eerst den korten band geraakt te hebben, zal de speelbal den langen band en daarna nogmaals den korten band raken en caramboleeren. Kunststoot op een „ Wilhelmina" - Bil j art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Indien men met kracht afstootende z\]n speelbal rechtsch effect geeft en den tweeden vol neemt, zal er tusschen beide een botsing plaats hebben, door welke klots de speelbal teruggeworpen wordt, en gehoorzamend aan het gegeven effect, rechts achteruit snelt om over drie banden te caramboleeren. Kunststoot op een „ Wilhelmina" - Bilj art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Door den bal met krachtigen stoot en rechtsch effect op het aangegeven punt aan den langen band te spelen, zal hy caramboleeren, zooals de teekening aangeeft. Deze soort stooten levert alt\jd een verrassende uitkomst. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIESTOOT. Door den speelbal links hoog te raken, en zoo op den band te spelen, dat de roode fijn geraakt wordt, zal hy over vier banden caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina "-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Men rake den speelbal rechts met veel effect en stoote krachtig af. De bal zal dan, na vier banden geraakt te hebben, caramboleeren. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. DRIEBANDSTOOT. Men rake den speelbal een weinig van onderen met linksch effect. Kunststoot op een , Wilhelmina "-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. De drie ballen liggen nagenoeg in dezelfde lijn. Een doorstoot met carambole zou weinig kans van slagen hebben. Het is moeilijk den speelbal over den linker langen band te doen caramboleeren. En bü een doorstoot over den rechter langen band komt een klotsing. Daarom speelt men dezen bal dubbel om, bal No. 2 wordt links en uiterst fijn geraakt. Den speelbal geeft men ietwat onder het middelpunt zeer veel rechtsch effect, men stoote zeer krachtig met hellende houding en ver uithalende bewegingen der queue. Ook hier is het een groote moeilijkheid de dreigende klotsing te vermijden. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SE RIESTOOT. Men rake den speelbal een weinig rechts en eerst den lossen band. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Op bovenstaande figuur wordt een interessante voorbandenstoot behandeld. De speelbal wordt met veel rechtsch effect en om het springen te vermeden, onder het midden geraakt; er moet zeer sterk gestooten worden naar den langen band, waarbü men oppasse den rooden bal niet even aan te raken. De speelbal gaat dan over de andere banden, zooals de teekening aangeeft, en caramboleert na nog eenmaal den linker langen band geraakt te hebben, hetzij direct, hetzij als hy den bal No. 2 te vol raakt, na een derde aanraken van den langen band. Kunststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zyn in 1904 tweemaal met goud bekroond. CARAMBOLE OVER 3 BANDEN. Zooals men ziet, is dit een trekstoot, waarbij eerst de band moet geraakt worden. Men neme derhalve den speelbal rechts onder de hartlijn en spele met matig sterken stoot op het aangegeven punt aan den langen band, en de carambole zal volgens bovenstaande afbeelding plaats hebben. Kuaststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. SERIESTOOT. Neem uw bal rechts, den tweeden fijn, de eerste zal dan over drie banden caramboleeren, terwyl de andere bal, langs den langen band op en neer loopende, zich ook met de anderen zal vereenigen. Kunststoot op een «Wilhelmina*-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Den speelbal raakt men rechts van onderen. Eerst den lossen band, de speelbal caramboleert dan over twee banden. Voor dezen trekstoot stoot men zoo krachtig mogelijk af. 5 Kunststoot op een „Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. DUBBELE OVERBRENGING VAN EFFECT. "Wanneer de drie ballen volmaakt in één lfln liggen, kunt ge onverschillig rechts of links caramboleeren. Wilt ge rechts caramboleeren? Eaak den speelbal op het midden der hoogte en zeer rechts, den bal No. 2 zeer weinig rechts, en de bal No. 3 zal uw bal een weinig rechts van den bal No. 2 raken. Het effect rechts op den speelbal werkt links op den bal No. 2, daarna rechts op den bal no. 8; het is deze dubbele overbrenging van effect, die in staat stelt zoowel aan den eenen als aan den anderen kant te caramboleeren, mits men den bal No. 2 heel weinig dien kant uit raakt, waar men den bal No. 3 wenscht te ontmoeten. Deze stoot, die weinig bekend is, moet half hard gedaan worden, en is even gemakkelijk als eigenaardig. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts ztfn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Beide figuren zullen zeer dienstig zijn voor de spelers die de ballen bijeen trachten te brengen, doch ook voor hen, die het poule-spel met Kegels of met kurk spelen. Traject van bal No. 2. Het gewicht daarvan ten opzichte der serie. Het traject van den bal No. 2 is het verlangde van de l(jn, die de middelpunten der ballen 1 en 2 vereenigt op het oogenblik der aanraking; zooals men op bovenstaande afbeelding kan zien, wordt dat traject dikwijls gewijzigd door dat men den speelbal niet in het midden heoft geraakt. Kunststoot op een »Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. FANTASIE-STOOTEN IN TWEEËN. Fie 1 Raak den speelbal in het midden, zonder effect ter z(]de, en. zeer hard stooténde, zal uw baf op het uitgangspunt terugkomen, waarna gy onmiddellijk een tweeden nog sterkeren stoot geeit — ge zult dan caramboleeren, zooals de teekening aangeeft, als gij er in slaagt uw bal, den tweeden keer. onder het middelpunt te stooten en den langen band op het aangeduide punt te doen raken. Fie 2 Raak den speel Dal zeer hard, eer beneden dan boven het middelpunt; als Bil hém dan bil de terugkomst onderaan en kort raakt, zal de bal terugkomen zonder weêr den bovenhand te raken. In deze twee stooten moet de queue licht in in de hand worden gehouden en goed van achteren aankomen, vooral by den tweeden stoot. Deze stooten, goed bestudeerd, maken grooten indruk op de toeschouwers. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. HET TERUGTREKKEN. Deze stoot bewijst den meesten dienst aan seriespelers. Hij moet lang worden beoefend alvorens hij goed kan worden gespeeld. Hiertoe zal men geraken door den eigen bal met de queue te treCfen op >/s der hoogte boven het biljart, zonder zg-effect. De queue moet luchtig worden vastgehouden, de hand dient op 't laken te rusten tot 12 cM. van den bal, al naarmate men meer of minder sterk wil stooten. Wij hebben gezegd, en herhalen dit met aandrang, dat geen zij-effect moet worden gegeven. Want wfil de bal van onderen minder breed is, zou men kans loopen op een schampstoot Veel liefhebbers gelooven, dat men de queue vlug moet terugtrekken. Wij raden integendeel aan, om bij trekstooten, wanneer de ballen niet zeer dicht op elkaar liggen, de queue eenigszins mee te geven, zoodat ze de plaats van den stootbal eenige cM's. voorbijgaat. Niet te veel echter, want dan zou de rotatiebeweging van den bal worden gehinderd. Door de zijdelings loopende lijnen op de figuur, zal de lezer zien, wat hem soms heeft belet te caramboleeren. Deneenen weer gaande beweging van de hand met de queue naar den bal, moet 3 ii 4 maal worden herhaald, zeer regelmatig en vlug. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Drie rechtstreeksche stooten met bal No. 1, onder 't midden geraakt. Bal No. 2 wordt op een derde genomen. Deze teekening geeft drie stooten die moeten worden onderzocht, overdacht en lang beoefend. Herinner u vooral, ik heb 't reeda meer gezegd, dat de theorie een mooi ding, maar de praktyk oneindig meer waard is; het meerendeel der biljartprofessors is 't hiermede eens, daar ben ik zeker van. Wanneer gU de stooten beoefent, denk er dan steeds aan dat kalmte een eerste vereischte is. In deze drie opgaven is de wijze van stooten voor de ballen 1 en 2 dezelfde. De verschillen in richting ontstaan door de meerdere of mindere kracht, waarmede wordt gestooten. Kunststoot op een „Wilhelm ina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Hoo harder men speelt, hoe meer de op den band gemaakte hoek verkleint^ daar het effect terzy geen tyd heeft om zich te ontwikkelen. Hier zou ik den speelbal meer rechts den band moeten doen raken bi] het versterken van den stoot, maar de ondervinding zal beslissender zyn, wanneer men alleen met den bal te werk gaat. Stoot den bal No. 2 weg en raak met den speelbal een vooraf aangeteekend punt van den band, geef hetzelfde effect, doch vermeerder de stootkracht en gij verkrygt drie verschillende gangen. De speelbal wordt sterk rechts en middenin geraakt, de bal No. 2 ongeveer op een derde rechts, en in de drie stooten trachten wU de ballen Nrs. 1 en 2 op hetzelfde punt te raken. De verschillende gangen van den speelbal worden teweeggebracht door de verschillende kracht van stoot. Kunststoot op een ,Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. OVERBRENGING VAN ZIJ-EFFECT. De leerling beschouwe zeer aandachtig bovenstaande figuur en hy zal gewaar worden, dat het zy-effect, op den speelbal teweeggebracht, gedeelteiyk wordt over- Senomen door den bal No. 2 en zich in omgekeerden zin op dezen bal reproduceert, . w. z. wanneer men rechts effect geeft op den speelbal, is het alsof men link.*, effect gaf aan den bal No. 2, welk effect des te beter behouden wordt, naarmate de bal No. 2 dichter by den band ligt. De leerling vestige er zyn aandacht op, dat de froote spelers, door de toepassing van dat beginsel, den bal No. 2 met contre-effect rengen waar zy hem hebben willen, daar men meestal dien bal niet zacht genoeg kan raken om hem by de beide andere te doen blyven. Kunststoot op een „ Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. TWEE OMSPEELBALLEN. Beide nevenstaande caramboles geven een volledig denkbeeld van de omspeelballen. Fig. 1. Raak den speelbal in het midden en sterk links, den bal No. 2 ternauwernood op '/«. Verlengde, doch niet te sterke stoot. Fig. 2. Raak den speelbal boven het middelpunt en sterk rechts, den bal No. 2 links. Lichtheid en zachtheid. Kunststoot op een „ Wilhelmina" -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. De ballen in dezen stoot zijn zóó dicht by elkaar, dat men. een piqué-stoot probeerende, gevaar zou loopen een der ballen 2 of 3 te raken. Daar verder een carambole over band onmogelijk is, moet men een klein massé links aanwenden, dat, in werking tredend voordat de bal den band raakt, den speler gelegenheid geeft, den speelbal bü bal No. 3 te doen terugkomen. Geef aan de queue een helling van 65 a 70 graden, en speel met halve kracht. In alle massées en piquées, waarbij de hand op het laken rust, moet men de vingers niet te veel doen hellen, hetgeen de hoogte verhindert, van welke de queue afgaat En men zij hiervan overtuigd: het élan, de veerkracht is b(j massées even nuttig als by terugtrekstooten; daardoor komt het, dat in het algemeen spelers, die groot van stuk zyn, die soort van stooten gemakkeiyker maken, dan die met een klein lichaam en kleine vingers. Deze carambole moet stellig lang bestudeerd worden, voordat ze goed kan lukken. Kunststoot op een , W ilhelmina * - Bil j art. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Telkenmale dat w ij een massé-stoot van heel dichtbij hebben te maken plaatsen wy ons eerst, alsof wy den stoot met het uiteinde willen maken. Het is van belang den bal No. 2 zeer fijn te raken, anders zou de wenteling minder zijn en de boog zich niet goed produceeren. Als wy als dus geplaatst zijn, houden wij de queue licht met duim en wijsvinger en geven aan de queue een hoek van ongeveer 60 graden. De stoot moet met halve kracht gedaan worden, nadat men den beneden arm goed heeft doen gaan, en de speelbal goed links en een weinig minder dan op V• van den top is geraakt. De hand, geplaatst op het laken, moet zoodanig worden gekeerd, dat ze den bal goed bloot legt; de vingers moeten hierbij alle bijdragen tot de vastheid van de hand. Als de stoot van boven is gedaan, en den speelbal goed „gepakt" heeft, zal deze krachtig bewerkt worden en een boog beschrijven, die des te grooter zal zijn, naarmate de queu meer verticaal is gehouden. Kunststoot op een „Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. Deze stoot is een massé, evenals de vorige, maar, daar de speler over den korten band kan caramboleeren, hetgeen de moeilijkheid vermindert, moet h(j de queue een grootere helling geven (ongeveer 50 gr.) en den bal een minder krommen boog doen maken. De speler moet den speelbal sterk rechts en iets meer vooraan raken dan in den vorigen stoot. B(j dezen stoot merke men het volgende op: telkenmale dat de boog, dien de speelbal te beschrijven heeft, minder krom behoeft te zijn, moet de queu een grootere helling hebben en dient men den speelbal iets meer vooraan te raken. Wat de massé-stooten onzeker maakt, vooral wanneer de bal No. 2 een weinig van den speelbal verwijdert is, is het feit, dat de boog zich vroeger Sroduceert, als men met matige kracht, en later, als men hard heeft gestooten. By e terugtrek-stooten is het anders; als men aan den stoot 20 a 40°/„ meer kracht heeft gegeven, is de trekkracht zooveel te sterker, maar dikwijls minder zeker, daar de hevigheid van den stoot maakt, dat de queue in de hoogte of in de laagte gaat. zich van de heup verwijdert of die nadert. Kunststoot op een ,Wilhelmina'-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z|jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. GROOTE FANTASTISCHE MASSÉ-STOOTEN. Fig. 1. Geef aan de keu een helling van 70 gr. en raak den speelbal sterk links; de linkerhand, die de keu moet ombeugelen, houde men op 20 cetimeter afstands van het laken, en de stoot moet met voldoende kracht gedaan worden, opdat de speelbal over de twee aangeduide banden loope. , , . Fig. 2. Dezelfde stoot als de vorige, met dit verschil, dat deze nog wel sterker gespeeld moet worden, aangezien de door den speelbal af te leggen weg aanzienlijk langer is. In beide gevallen moet de bal No. 2 fijn geraakt worden. Deze stooten moeten niet uitgevoerd worden met ballen, die meer dan 500 a 530 gram wegen. Kunststoot op een „Wilhelmina"-Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zijn in 1904 tweemaal met goud bekroond. GROOT FANTASIE MASSÉ. Raak den speelbal links en geef aan de queue een helling van ongeveer 60 graden. Als de bal No. 2 fijn geraakt wordt en de stoot met kracht wordt uitgevoerd, zal de bal een mooien boog beschrijven alvorens te caramboleeren. Kunststoot op een ,Wilheimina"-Biljart. Fabriek : STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts zv)n in 1904 tweemaal met goud bekroond. GROOTE FANTASIESTOOT MASSÉSTOOT. De slangstoot. Houd de queue bijna loodrecht en raak den speelbal op '/« van den top af en links, den bal No. 2 eveneens een weinig links. De linkerhand die de queue omvat moet op 15 a 20 centimeters van het laken verwijderd z\)n; de queue licht gehouden worden door duim en wijsvinger der rechterhand moet de speelbal hard treffen en zal dan den korten band 3 a 4 maal doen raken. Knnststoot op een , Wilhelmina * -Biljart. Fabriek: STADHOUDERSKADE 5. Deze biljarts z\jn in 1904 tweemaal met goud bekroond. GROOTE FANTASIE MASSEERSTOOT. Kaak den speelbal No. 2 fijn, houd de queue bjjna loodrecht en raak den speelbal op '/• van den top af en weinig links. De speelbal zal dan glijdend vooruitgaan en vervolgens terugloopen op het oogenblik, dat de kracht der wentelende beweging die der stuwende overwint. In al deze groote masseerstooten moet de linkerhand de queue omvatten en op ongeveer 16 a 20 centimeters afstands van het laken verwijderd z\jn; dit laatste hangt af van de mate van kracht en wenteling welke men aan de speelbal wU toebrengen. BEOORDEELINGEN YAN PARTICULIEREN. 6 MAATSCHAPPIJ ARTI ET AMICITIAE, Amsterdam. — Opgericht in 1839. — Onder bescherming van 11. 31. de Koningin en H. M. de Koningin-Moeder. Bestuurderen der Maatschappij „Arti et Amicitiae" verklaren bii dezen dat de beide billards, door de Billardfabriek „Wilhelmina", directeur de Heer I. B. Salomon, in hot jaar 1905 ten behoeve van de Sociëteit hunner Maatschappij geleverd, steeds blijven voldoen aan die eischen, welke aan een le klasse billard mogen worden gesteld. Verder machtigen zy den Heer Salomon voornoemd om van deze verklaring gebruik te maken, overal waar hem zulks wenschelijk of noodig zal blijken. Amsterdam, 15 Februari 1907. (w. g.) Bestuurderen der Maatschappij „Arti et Amicitiae." Mr. I). E. LIONI, Advocaat en Procureur. AMSTERDAM, 15 Februari 1907. Billardfabriek „ Wilhelmina" Stadhouderskade 5, Alhier. WelEdele Hoer. Gaarne verklaar ik, dat ik over het mij door U in de maand Februari 1905 geleverde Wilhelmina biljart zeer tevreden ben. Wanneer ik dan ook op dit biljart minder caramboles maak dan ik wel zou wenschen, ligt dit niet aan het biljart maar aan mij zelf. Hoogachtend, UEd. dw. dienaar, (w. g.) Mr. D. E. LIONI. DE GROOTE CLUB. Amsterdam, 14 Februari 1907. Den Heer Salomon, Biljartfabriek „ Wilhelmina" Alhier. Manheer. Ingevolge Uw verzoek kan ik U namens het Bestuur van „De Groote Club" te Amsterdam, mededeelen, dat het "Wilhelmina-Biljart door U voor ongeveer twee maanden geleverd alleszins voldoet. Achtend, Mr. M. B. SALOMONSON, Commissaris. Hotel Engadiner Kulm. St. Moritz, 20 Februari '07. Aan de Billardfabriek „ Wilhelmina" Amsterdam. Beantwoordende Uwe letteren 9 Oct., is het mij aangenaam U de meest gunstige berichten te geven omtrent het Billard, dat U mij het vorig jaar geleverd hebt'). Alle kenners roemen het zeer en vinden dat de tafel en banden onverbeterlijk zijn; ook het laken is uitstekend. Met alle achting, ('w. g.) G. J. v. d. YLIET. •) Te O verveen. (Noot van den fabrikant). Societeit „DE CLUB", Alkmaar. Alkmaar, 25 Februari 1907. Namens het Bestuur van de Sociëteit „De Club" verklaren ondergeteekenden gaarne, dat het „Wilhelmina"-Billard thans een jaar op de Sociëteit in gebruik, steeds aan liooge eischen blijft voldoen en met voorliefde door de leden wordt bespeeld. (w. g.) H. J. ANTINGH. M. L. DE BOER. Amsterdam, 13 Februari 1907. Den WelEdelen Heer I. B. Salomon, Alhier. WelEdele Heer. In voldoening aan Uw verzoek verklaar ik gaarne, dat ik over liet mij ongeveer 2 jaar geleden geleverde Wilhelmina-Biljart zeer tevreden ben en het zich zeer goed gehouden heeft. Achtend, (w. g.) T. J. v. HAREN NOMAN. Den Haag, 27 Februari 1907. WelEdele Heer. Gaarne verklaar ik, dat het mij geleverde Wilhelmina-Biljart m\j uitstekend voldoet. (w. g.) R. VAN ROMUNDE. Amsterdam, 26 Maart 1906. Aan de Billardfabriek , Wilhelmina" Alhier. Mijnheer. Hiermede heb ik het genoegen U mede te deelen, dat ik zeer tevreden ben met de door U aangebrachte verbetering, den 13. g.) W. P. TER HORST. amstel-Hutel. Amsterdam, 14 Februari 1907. Wij verklaren gaarne, dat het ons geleverde Wilhelmina-Billard aan alle eischen, die aan een goed billard gesteld kunnen worden, voldoet. Bestuur der Amstel-Hótel Mij. (w. g.) R- SEQUEIRA. Zaandam, 14 Februari 1907. Billardfabriek Wilhelmina. M. H.! By deze betuig ik UEdele mijne tevredenheid over de levering van het billard, daar alles naar mijne tevredenheid is geleverd; ook myne clientèle hoor ik er veel goeds over spreken, redenen waarvoor ik U reeds een tweede levering opgaf. Met achting, A. J. JANSEN Café Eest. Alkmaarder Pakket, Dam 7, Zaandam. Den Haag, 14 Februari 1907. Den WelEdelen Heer I. B. Salomon, Amsterdam, WelEdele Heer! Ondergeteekende J. van Emst, Café Restaurant Nationaal, Prinsengracht 2, Den Haag, bevindt het Wilhelmina-Billard onovertrefbaar. Hoogachtend, (w. g.) J. VAN EMST. Zandvoort, 14 Februari 1907. WelEdele Heer! In antwoord op Uw schrijven deel ik mede, dat, zoo ik Uw Billards kan recommandeeren ik daar steeds toe bereid ben, daar ik de vaste overtuiging heb dat Uw billards aan alle eischen des t^ds voldoen, ja, durf zelfs zeggen, dat er geen betere bestaan. Hoogachtend, J. VAN TOOMBERGEN. Rijswijk, den 14 Februari 1907. Den WelEdelen Heer I. B. Salomon, Amsterdam. M.! Hoogst aangenaam is het mij te antwoorden op Uw verzoek van 12 Februari 1907. Gedurende 3 jaar, dat de drie Wilhelmina-Biljarts hier bespeeld worden, kan ik niet anders dan met groote tevredenheid U de verzekering geven dat zij in alle opzichten zeer voldoen aan de beste Biljartspelers. Geen enkele klacht kwam tot heden in. Gaarne wensch ik U een groot succes met Uwe ondernemingen. Hoogachtend, UEd. duo. dienaar, W. J. MOOLHUIJSEN, N. V. Ku\js-Witzenburg, Hotel Café-Restaurant. Oranje-Hotel. Breda, 17 Februari 1907. Den WelEdelen Heer I. B. Salomon, Amsterdam. Geachte Heer. Naar aanleiding van Uw geëerd schijven van den 9 d. m. heb ik de eer UEd. te berichten, dat de twee Billards door U aan m\j geleverd, in alle opzichten, na twee jaar loopend, zeer goed zyn, wat ik hiermede gaarne verklaar. Na vriendelijke groeten, Hoogachtend, (u>. g.) F. H. SCHLUSSER, Amsterdam, 19 Februari 1907. De Biljartfabriek „Wilhelmina" Amsterdam. Met genoegen kan ik U mededeelen, dat ik over de mij geleverde Wilhelmina Biljarts voor de Café's Nieuwe Karseboom en de Berebüt, uiterst tevreden ben, daar dezen aan de meest gestelde eischen voldoen. Hoogachtend, (ie. g.) G. H. v. BROEKHUIZEN. Apeldoorn, 16 Februari 1907. WelEdele Heer Salomon, Mijnheer, Ondergeteekende, gedurende 4 jaar in 't bezit van een WilhelminaBüjart waarop dikwijls gespeeld wordt, verklaart hierbij gaarne, dat dit biljart hem uitstekend voldaan heeft, en nog steeds voldoet. Niet alleen om zijne soliede en nette afwerking, maar iedereen, zelfs de beste spelers roemen het ten zeerste om zynen zuiveren en geruischloozen gang en prima banden. Hij kan dan ook een ieder, die zich een biljart moet of wil aanschaffen een Wilhelmina-Biljart ten sterkste aanbevelen. {w. g.) T. MOUW, Café-Restaurant „de Poort van Kleef", te Apeldoorn. Den WelEd. Heer 1. B. Salomon. Mijnheer, Bü deze verklaar ik volgaarne, dat de 4 groote Wilhelmina-,,Match" billards, die UEd. mij geleverd hebt, mij ten volle bevredigen, en een zeer grooten indruk hebben gemaakt, door de le klasse amateurs van Amsterdam ten zeerste worden geroemd om den geruischloozen gang en in één woord „subliem" worden genoemd. Hoogachtend, (w. g.) M. v. d. POLDER, Café en Bodega „'t Heidelbergervat". Utrechtschestraat 119. Amsterdam, 16 Febr. '07. Amsterdam, 2 April 1904. Den Heer Directeur Billard-Fabriek , Wilhelmina" Nassaukadc 4-i6, Alhier. WelEd. Heer. Het is voor mij een onuitsprekelijk genoegen U te kunnen niededeelen, dat de séance, gehouden in mijn cafe, Weesperzijde 23, op 29 en 30 Maart j.1. een enorm succes mag worden genoemd. Ligt mijn café ook uitermate gunstig en ben ik over het bezoek in het algemeen zeer tevreden, de aanwezigheid des Kampioenspelers, den Heer Jean Bruno uit Weenen heeft de élite van Amsterdam (Billardliefhebbers) in mijn café gebracht en dit is voor m\j een bijzonder voorrecht. Wanneer ik ook overtuigd was, dat uwe billards, (zooals U weet heb ik zes stuks in mijn établissement) de groote spelers in m\jn café brachten en houden, zoo heb ik thans de overtuiging gekregen, dat slechts één roep van soliditeit uwer billards uitgaat, hetgeen mij aangenaam is bij dezen te mogen constateeren, U de vrijheid latende van deze mededeeling gebruik te maken tegenover mvjn collega's in Nederland. Ik heb inmiddels de eer te zijn Hoogachtend, (w. g.) J. C. BUS. Directeur v/d Maatschappij tot Expl. v/h Café „D'IJsbreeker". Breda, den 13okkl,n,• m- nen, terwijl de heer Heiw t« a . ng6n werden gewonde eerste ronde mLtï u , Amsterdam die grootste serie in zzzr ~ rssr dagblad de bimu, (amnuft , septob„ „„„ biljarten. cp^CSei "TzóT ™f< "" P3SSaï6' to n u , : 1(lag- en Zondagavond j.1. is als volgt: ■u© biJjartmeester van Duitschlan ri tt- * Se«t.— » Partie libre: Grootste serie der 3000 caramboles was 1586, en verder seriën van 909 en 442; De Grauw heeft in het geheel 65 caramboles gemaakt; er werden gespeeld 3000 caramboles, waarop De Grauw 2000 vóór kreeg. Dan een cadre-partjj, eveneens tegen De Grauw. Op 1000 caramboles kreeg hjj voor 500 caramboles; De Grauw verkreeg 246, terwijl de grootste serie van Kerkau 148 earamboles was. De séance werd uitgevoerd op een nieuw biljart uit de biljartfabriek „Wilhelmina", eigenaar I. B. Salomon, te Amsterdam, hetwelk door den biljartmeester ten zeerste geroemd wordt. WERELDKRONIEK van 11 Juli 1903. VAN DE NIEUWE BEURS TE AMSTERDAM. De Yereeniging voor den effectenhandel. De groote attractie van deze verpoozingsplaats bieden 2 voortreffelijke biljarten uit de welbekende Wilhelminafabriek van den heer I. B. Salomon te Amsterdam. Wij hadden bij het memoreeren van biljart-wedstrijden reeds meermalen gelegenheid op deze first-class tafels te wijzen en bepalen ons dus hier tot de mededeeling dat ook bü de leden der Vereeniging maar één roep is over de prima kwaliteit van het geleverde. Opmerkelijk is het feit, dat de fabrikant, de heer I. B. Salomon, ook een meester op het groene laken is en daardoor zoo juist de hoedanigheden van een biljart beoordeelen kan. Het biljart werd door den heer Salomon ingewijd met een serie van 100 caramboles. Voorwaar niet mis! BERICHT. Tijdens het afdrukken van dit boekje gewerd ons het heugelijk nieuws, dat het WILHELMINA-Biljart wederom is bekroond geworden en wel op de Internationale Tentoonstelling in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam, met de GOUDEN MEDAILLE en den E ERE PRIJS. September 1908. TER PERSE: de tweede geïllustreerde en meer uitgebreide druk van den Catalogus der Biljartfabriek „WILHELMINA", waarin duidelijk vermeld, wat men moet verstaan onder een uitmuntend biljart en tevens met feiten aangetoond, dat dit predicaat zeer zeker het WILHELMIN A-Biljart toekomt. Vraag nu reeds aan, en de nieuwe Catalogus wordt U dan tjjdig en franco toegezonden.