Enige uitgaven van de Vereniging tot Vereenvoudiging van onze Schrijftaal.
I. Handleiding. Tweede, verbeterde druk. Wordt aan elk nieuw lid gratis toegezonden.
II. Een uittreksel van bovenstaande Handleiding, waarop in 9 punten wordt aangegeven waarin de Vereenvoudigde Spelling afwijkt van de regeling van De Vlies en Te Winkel, is herdrukt en verbeterd.
III. Dr. R. A. KOLLEWIJN: Spellingvereenvoudiging; Voor- en tegen-standers.
Overgedrukt uit „ Wetenschappelijk Nieuws voor Iedereen." — 8 blz.
IV. Dr. R. A. KOLLEWIJN: Over Noord- en Zuid-nederlands Woordgeslacht.
Overdruk als boven.
V. Dr. R. A. KOLLEWIJN: Een Privatissimum over Nederlandse Taal in het jaar 2222.
II, III, IV en V worden voor propaganda gratis toegezonden door de Algem. Sekret P. VALKHOFF,
te zwolle.
Het Zakstempeltje voor Vereenvoudigers wordt na ontvangst van 35 sent Der postwissel door de Algem. Sekretaris
de Heer P. VALKHOFF te Zwolle, franko toegezonden.
Bovendien zijn verschenen:
Dr. R. A. KOLLEWIJN, Dr. F. BUITENRUST HETTEMA f.n Dr. J. J. SALVERDA DE GRAVE in opdracht van het Bestuur):
Nederlandse Woordelijst volgens de beginselen van de r Vereniging."
W. É. J. Tjeenk Willink Zwolle 1903 — f 0.50 ing. en f 0.75 geb.
Dr. R. A. KOLLEWIJN: Omstellen over Spelling en Verbuiging. Tweede, (met drie opstellen) vermeerderde druk.
Amsterdam. H. J. W. Becht 190-1 —196 blz. — f 1.50.
J. II. VAN DEN BOSCH: Taal e,i Spelling en Vereenvoudiging; een tweetal lezingen — 50 blz. f 0.35.
Wordt aan leden toegezonden door de Sekret. (zie boven.)
na ontvangst van f 0.25 per postwissel.
P. H. MULDER: Handleiding bij het gebruik van de Vereenvoudigde Schrijftaal.
Groningen. Scholtens en Zoon 1903. — 40 blz. — f 0.40.
Het Hoofdbestuur is nog in het bezit van een klein aantal eksemplaren van bovengenoemde Opstellen, I1' Druk.
Nu hiervan de tweede druk verschenen is, worden deze verkrijgbaar gesteld voor slechts 50 SENT.
Na toezending van postwissel ontvangt men de Opstellen FRANKO.
Vereenvoudigde Schrijftaal.



VERENIGING
tot
Vereenvoudiging van onze Schrijftaal
H AN1)LEÏI) ING
Tweede, verbeterde druk
Zwolle La Rivière & Voorhoeve 1904.







VERENIGING
tot
Vereenvoudiging van onze Schrijftaal
HANDLEIDING
Tweede, verbeterde druk
Zwolle La Rivjèke & Voorhoeve 1904.



inhoud.
blz.
inleiding 5
beschouwingen 8
regels 14
toelichtingen 16
aanhangsel: Lijst van enige bastaards en vreemde woorden 29



INLEIDING.
De voorstellen tot spellingwijziging, in 1894 gedaan en weldra door de overgrote meerderheid van de leden van onze Vereniging aangenomen, droegen de ondertekening van dr. F. Buitenrust Hettema, H. J. Emous, P. de Geus, prof. dr. W. van Helten, Gerard Keller, dr. R. A. Kollewijn, prof. dr. H. Logeman, prof. dr. J. S. Speijer en prof. dr. B. Symons. Van prof. dr. P. J. Cosijn was de mededeling ontvangen, dat ook hij zich in hoofdzaak met de beginselen waar de voorstellers van uitgingen, verenigen kon. ')
Het bleek echter meer en meer dat velen van de Vereenvoudigde Spelling afkerig bleven, doordat bij het vernederlandsen van een groot aantal bastaardwoorden te veel vrijheid gelaten was, en de te-klank in zulke woorden vaak door ie (in plaats van i) werd aangeduid.
Nadat enige malen op beteugeling van elks individuele zin was aangedrongen, werd in 1901 op voorstel van Makc. Emants door de Algemene Vergadering besloten, een aantal deskundigen uit te nodigen zich tot een kommissie te verenigen 0111 de regels voor de ie (i)- en de bastaardwoordespelling te herzien.
De heren Makc. Emants, H. J. Emous, dr. J. J. Salvekda de Grave, prof. dr. A. G. van Hamel, dr. D. C. Hesseling, prof. dr. H. Kern (Leiden), dr. I{. A. Kollewijn, mr. Th. Ruys J.Pzn en prof. dr. J. Vercoullie gaven aan het tot hun gerichte verzoek gehoor.
') In zijn Gidsartikel van Julie 1895 schrijft prof. Cosijn: „(Ik) deel u sub 7'osa mee, dat ik het in beginsel geheel... eens lien." En in Taal en Leiteren, 1896, blz. 242: „Waar (onze Zuidafrikaansche taalbroeders) zich in hun schrijftaal aan het 'hoogere' Nederlandsch willen aansluiten, eischen ze afschaffing van letterteekens die voor hen alle waarde missen, die hun en hun kinderen noodelooze moeite baren. Mogen wij voor hun billijke klachten de ooren gesloten houden?"



Reeds in April 1902 bood de kommissie de uitkomsten van het onderzoek aan het hoofdbestuur aan, en in 't begin van 1903 werden de inmiddels door het genoemde bestuur overgenomen voorstellen, na een stemming waaraan alle leden konden deelnemen, goedgekeurd, zodat voortaan de individuele vrijheid om een woord als vreemd of eigen te beschouwen, werd beperkt, en dientengevolge een gewijzigde regeling van de ie ('i)- en bastaardwoordespelling de oudere (van 1894) verving. ')
Dat de Vereenvoudigde Spelling bruikbaar is in de praktijk, wordt door een reeks van boeken, vlugschriften en tijdschriftartikelen voldingend bewezen.
Dat er nochtans onder de ouderen zijn die er tegen opzien verandering te brengen in hun orthografie, is begrijpelik. Maar niemand hoeft zich ddardoor te laten weerhouden om onze Vereniging te steunen en er lid van te worden, 'tls zeer goed mogelik dat men voor zichzelf geen wijziging verlangt, en toch de wenselikheid inziet van een vereenvoudiging die bij 't onderwijs tijd doet vrijkomen voor nuttiger oefening dan het leren en het toepassen van onwetenschappelike, onpraktiese regels, die door niemand volledig en geheel nauwkeurig toegepast worden.
De mannen van 't onder wijs, lager, middelbaar en hoger, kunnen natuurlik 't meeste er toe bijbrengen, dat de jeugd van de vereenvoudiging gaat profiteren. Volgens inlichtingen bij tal van onderwijzers ingewonnen, mag men de tijd die verloren gaat met hetgeen onze vereenvoudiging hoopt af te schaffen, veilig op twee jaar begroten! Twee jaren van de kindertijd verbeuzeld! Maar ook zij die buiten 't onderwijs staan, kunnen helpen, als leden van een besturend of wetgevend lichaam, als autoriteiten, als ouders van schoolgaande kinderen. De drang moet van alle kanten komen. Gaandeweg
') Zie over het ontstaan van de Vereniging en de regeling van
'94: A. M. Kollewijn Nz., Geschiedenis van de Spellingkwestie (1891—1896) Amst., Becht. — Prijs f 0.50.



heeft zich al een publieke opinie gevormd; 'tis al dikwels uitgesproken: de vereenvoudiging komt er wel. Maar er moet niet te veel tijd verloren gaan. Ieder jaar beginnen weer nieuwe leerlingen zich te oefenen volgens het oude stelsel en worden nieuwe onderwijzers er in opgeleid. Voor hun allen levert het aannemen van een andere regeling weer bezwaren op. Die gedachte moet voor ieder die het in beginsel met ons eens is, een aansporing wezen, om zich aan te sluiten, niet aan een klein meningsverschil te blijven hangen, maar mee te werken om aan de weifelende toestand van 't ogenblik zo spoedig mogelik een einde te maken.



BESCHOUWINGEN. >)
Nergens meer dan bij spellingkwesties —'t spreekt wel van zelf! — valt het op, hoe de meesten die aan 'Taal' doen, nog van de „letters," en niet van de „klanken" uitgaan! Wel maken ze zich biezonder druk met „spraakklanken" en „derzelver verdeling-'; maar dat is theorie, in de praktijk zijn ze nog 'letter'knechten van 't 'schrift'.
Spelling is aanduiding-in-schrift van de gesproken taal — daarover zijn allen 't wel eens; evengoed als hierover: elk heeft zijn eigenaardige taal. —
Natuurlik is de algemene nederlandse taal de beschaafde nederlandse spreektaal.
Die mag in 't noorden nu ietwat anders genuanceerd wezen als in 't zuiden; in 't westen anders als in 'toosten: verstaat een beschaafdsprekend Groninger geen dito-doende Zeeuw?
Laat men zich ook geen illusies maken van de eenparigheid onder de oude bedéling; maar de werkelike toestand opmerken. Trouwens dat hele staan op eenparigheid is alleen van overwegend belang als verklassiekte taalgeleerden onderscheid gemaakt hebben tussen:
beren en beeren, genoten en genooten, komedie en comedie, kommies en commies, bleken en bleeken, weken en weeken, roven en rooven, tonen en toonen, wel te verstaan op schrift alleen!
Die dit nu hebben geleerd, die zich dit eigen hebben gemaakt, voor hun zal op het éérste gezicht, 't misschien enige onduidelikheid kunnen geven, als die homoniemen ook gelijk gespeld worden.
Maar daarmee tonen ze duidelik dat 'schrift' voor hun hoofdzaak is, en 'klank' bijzaak, t Is waar, ook dit i9 nog
') Vgl. o.a. Buitenrust Hettema in Taal en Letteren, VI, 103 vgg.



een gevolg van vroegere taai-ideeën; 't hoort thuis in een tijd toen men 'schrift' bestudeerde, voor 'taal' de oren sloot! Is het hangen aan dode en dodende „letter," waar de geest — de levende taal — levend maakt!
Het ligt voor de hand dat de eerste spelregel óók voor de vereenvoudigers is: Duid iedere klank die men in de beschaafde uitspraak hoort, door het daarvoor vastgestelde letterteken aan. ')
Deze hoofdregel wordt gewijzigd — evenals bij de Vries en te Winkel — door de regel van de gelijkvormigheid.
Men kan deze laatste ook noemen de regel van de levende etymologie. Waar elk-en-een-ieder dadelik of met een ogenblik te luisteren en na te denken, een woord en z'n verwanten zich kan te binnen brengen, daar leeft de etymologie, de familie van 't woord, bij de denker, spreker of hoorder.
Men duidt deze verwantschap in de algemene spelling aan.
Wat hebben we dus afgeschaft van het oudere stelsel? Wel, wat op een wetenschappelik geregelde, praktiese, algemene spelling niet mag inwerken: de historiese etymologie. Spelling is aanduiding van de gesproken klanken. Naarmate die nauwkeuriger worden weergegeven, is de spelling juister, dus beter. Hoefde taal alleen in schrift te worden gebracht door taalgeleerden met een goed gehoor en veel studie, geen andere spelling dan de fonetiese zou recht hebben van bestaan.
Maar 't meest wordt en moet er geschreven worden door niet-taalgeleerden! De 'algemene' spelling kan daarom geen fonetiese wezen: voor 't algemeen is de beste spelling die, waarin men (behoudens afwijkingen ter wille van de gelijkvormigheid) alleen de door allen gehoorde hoofdklanken optekent, en de overige, de genuanceerde en fijnere, achterwege laat.
Zo wordt de algemene spelling een aanduiden van klanken bij
') Zie L. A. te Winkel, Qroiulbeg. blz. 13/14, 4/5, 25/26 — De Vries-te Winkel, Woordenlijst, blz. XXVII. —
En dan vragen sommigen nog: wat is de beschaafde spreektaal? — beweren anderen zelfs: er is géén beschaafde spreektaal! —
Hoe maken dezen het dan met hun eigen spelling? Of schrijven ze maar op goed geloof?! —



benadering: niet zelden moeten niet één teken aangegeven, klanken, die wel is waar weinig, maar toch ietwat van elkaar afwijken.
In de vroegere spelling nu gaf men aan die verschillen een taalgeleerd tintje door er oude dialekten en talen mee in verband te brengen: waar men vroeger de bedoelde verschillen had (al waren ze later verloren) werden ze ook gehandhaafd — zo enigszins mogelik! — Lang niet overal ging dit. Dit al had hun op 't spoor moeten brengen, dat wat ze deden inging tegen t „wezen der taal"! Hoe veel verdienstelikerhadden de Vries en te Winkel zich jegens 't nederlandse volk gemaakt, als ze geen „geleerde" spelling voor hun woordenboek hadden „ontworpen". ') Ze hadden die verschillen, die er niet meer waren, al sedert eeuwen niet, — ook niet moeten willen handhaven, of weer opnieuw dekreteren! Zij hadden wetenschappelik de spelling moeten regelen, maar niet van hun wetenschap in de spelling-zelf inlassen!
De Vereenvoudigers hebben — is 't nodig het te zeggen ? veel minder dan de \ ries en te Winkel regels gegrond op de etymologie of woordafleiding.2) Het nut toch om uit de spelling van een woord te kunnen besluiten tot een eigenaardigheid van de vorm van dat woord vóór drie of zes of tien eeuwen, is zeker al heel gering. Wanneer men e en o behandelt als a en u, hoeft men niet langer de 26 regels met talrijke uitzonderingen voor de e- en o-s'pelling te leren. Ook vervalt bij onze niet-etymologiese regeling het lastige en onnodige verschil in schrijfwijze tussen gelijkklinkende s en ach, worden de verbindingsletters n en s niet geschreven waar ze niet worden uitgesproken, enz.
Wat de verbuiging en het geslacht van de zelfst. naamw. betreft, houden wij ons aan de algemene beschaafde spreektaal,
') Grimm zei van hun spelling: „te geleerd," zie Taal en Letteren II, 210.
'I Wèl hebben zij, evenals de Vries en te Winkel, overwogen „welke verbetering de bestaande spelling, bij de hoogte, die de wetenschap in onze dagen bereikt heeft, scheen te vereischen." (Dr. M. de Vries in het Voorber. voor het ontwerp der spelling, zie de Grondbeg. der Nederl. Spell. blz. VII).



<le taal, zoals die door beschaafden in de verschillende delen van ons land gesproken wordt. Wel bestaat er een aanmerkelik verschil tussen de gewestelike volkstalen (streekspraken) onderling; maar de beschaafde Fries, de beschaafde Limburger, de beschaafde Brabander en de beschaafde Hollander spreken, waar ze elkaar ontmoeten, dezelfde taal met kleine verschillen in uitspraak, soms ook in woordekeus of in geslachtsonderscheiding; verschillen, die niet kunnen beletten dat het bestaan van een algemene nederlandse spreektaal terecht wordt gekonstateerd. Men hoort in meerdere of mindere mate aan iemands nkcent, uit welke provincie hij komt; maar niet — zo hij beschaafd spreekt — aan zijn taal zelf.
Wie nu regels voor dat beschaafde Nederlands wil vaststellen, — regels, die niet zeggen hoe 't moet wezen, maar hoe het is, — die moet ook op de werkelik bestaande verschillen letten en dus o.a. in zijn spraakkunst of woordelijst opgeven, dat schilderij, boord, briefport, school, enz., onzijdig en mannelik zijn; dat mannelik en vrouwelik zijn: veel niet-onzijdige stofnamen. Want van soep, koffie, chokola, advokaat hoort men zowel: „hij is lekker" als „ze is lekker.'- Ja, dezelfde persoon gebruikt soms hetzelfde woord in twee geslachten. Het is volstrekt niet ongewoon, dat iemand op de vraag „Hoe lijkt je die inkt?" de ene dag antwoordt: „Ze is erg bleek," en de andere: „Hij bevalt me volstrekt niet." Ook bij sommige woorden als vergadering, kommissie, rand, regering, komen zowel de vormen hij als ze, hem als haar in de beschaafde spreektaal voor.
Hier viel dus, wilden wij ons wachten voor een willekeurige regeling, geen ander voorschrift te geven dan: Volg de beschaafde spreektaal. Schrijf hij en hem, waar men hij en hem zegt, en ze, waar men ze zegt.
De taal van de kunstenaar blijft hier buiten beschouwing. Als de artiest zich de Nacht als een vrouw voorstelt, dan is voor hem het woord nacht vrouwelik, en wie dan van een taalfout spreekt, toont weinig begrip van kunst te hebben.
Voelt men neiging om 't hoofd te schudden bij de gedachte dat de spraakkunst konstateert: in sommige gevallen zijn hij en zij allebei goed — men vergete niet dat ook nu reeds tal van vormen naast elkander bestaan en door de grammatikas



als „juist" worden erkend. Wij herinneren slechts aan u hebt en u heeft; hij waste zich en hij wies zich; stootte en stiet; verschuilde en verschool; appelen en appels; kinderen en kinders; de gordijn en het gordijn; de fruit en het fruit enz. enz. enz. Absolute eenheid te willen is ontaalkundig en onwetenschappelik, en wel allerminst praklies, omdat absolute eenheid nu eenmaal niet bereikbaar is.
Niet bereikbaar. Allerminst door de regeling van de Vries en te Winkel. Al zijn er velen die in de illusie verkeren dat ze — naar 'toude syteem — zonder taalfouten schrijven, in werkelikheid is het anders. Zelfs taalkundigen komen nu en dan op een dwaalweg — zonder 'tte bespeuren.1) Het onderwijs nu, dat er voortdurend naar streeft het aantal „fouten" tot een minimum te beperken, ontsteelt de kinderen kostbare tijd, die nuttiger, meer ontwikkelend en veredelend besteed had kunnen zijn; 0111 nog te zwijgen van 't schadelike dat er in ligt, onware schijn te geven voor werkelikheid!
Wat nu meer in 't biezonder onze regeling betreft, voor sommigen gaan wij te ver, voor anderen niet ver genoeg. Dit kan niet anders. Maar wie werkelik vereenvoudiging wil, moet over sommige bezwaren kunnen heenstappen en bedenken dat een zuiver konsekwent spellingstelsel alleen mogelik is, als men foneties spelt en daartoe een aantal nieuwe lettertekens invoert. Wij spraken reeds over de bezwaren daarvan. Er was nu eenmaal een spellingstelsel; weken we daar in ééns te ver van af, dan ontstonden er grote moeilikheden, en zeker konden we dan op geen genoegzame medewerking rekenen; dan bleef het bij voorstellen en kwamen we tot geen nieuwe regeling.
We bedoelen nu niets anders, dan het stelsel van de Vries
') Zie Kollewijn, Opstellen over Spelling en Verbuiging, 2e druk, blz. 103 en 104. Taalfouten in 't Woordenboek van van Dale, in dat van Verdam, in 't grote Nederl. Woordenboek; taalfouten van prof. J. te Winkel; van C. Vosmaer, Byvanck, F. S. A. de Clercq, Ch. van Deventer, D. C. Meyer Jr., L. Knappert, prof. Boer, S. Muller Fz., van Hall, F. Coenen Jr., enz.



en te Winkel te vereenvoudigen, en daardoor te vergemakkeliken. Wij volgen daarbij de lijn door hun zelf getrokken, daar wij, evenals zij, trachten „de spelling meer met de beschaafde uitspraak in overeenstemming te brengen." Die „beschaafde uitspraak" toch, of „wijze, waarop beschaafde lieden uitspreken" is „het gansche land door nagenoeg dezelfde."
Van :t bestaande spellingstelsel is in 't algemeen behouden wat zonder al te veel moeite kan worden aangeleerd.
„Tout changement a l'orthographe traditionelle," zegtMichel Bréal '), „demande un effort a 1'esprit. On peut faire eet effort sur deux, sur trois points a la fois; on ne peut le faire sur douze ou quinze.''
') Revue des deux Mondes, Nov. 1893, p. 112.



REGELS.
De Vereenvoudigde Schrijftaal wijkt in de volgende opzichten van de regeling van de Vries en te Winkel af:
1. De e wordt op het eind van een lettergreep niet verdubbeld: delen, kwekeling, preken, veren. Op het eind van een woord wordt echter ee geschreven: twee, zee, mee, dominee. In afleidingen van zulke woorden (tweede, zeeën) en samenstellingen (tweeledig, zeeschip, veevoeder) blijft de ee.
2. De o wordt op het eind van een lettergreep niet verdubbeld: lopen, stromen, boze, stro, zo. Uitgezonderd: goochelen, loochenen, goochem (vgl. bochel, pochen, enz.).
3. In nederlandse en geheel met nederlandse gelijk te stellen woorden wordt de «'-klank door ie (niet door i) aangeduid: wielewaal, kieviet, afgodies, biezonder, plezierig.
In open lettergrepen van vreemde en bastaardwoorden door i: individu, naïveteit, favorite, artikel.
Maar op het eind van een bastaardwoord schrijft men ie: genie, traditie, kolibrie, Februarie.
En bastaardwoorden, eindigend op ie, of op ie gevolgd door een medeklinker, houden ie in de verborgen vormen: lithografieën, traditieèn, projektielen, Israëlieten; afgodiese.
4. De toonloze klinker wordt in de uitgangen -lik en -liks door een i aangeduid (evenals in de woorden havik, monnik, leeuwerik, enz.): gewoonlik, huiselik, dageliks.
5. Alleen dan wordt sch geschreven, wanneer men na de s een ch uitspreekt (schip, schoon, scheppen; — schrijven, schrikken). Dus: vis, mens, wensen, hollandse, franse.
Ook schrijve men tans, altans, tee (zonder h), ert zonder w), besje (zonder t). Kersfeest of Kerstfeest, Kersmis of Kerstmis.
6. De n en s worden niet als „tussenletters" geschreven wanneer ze in de beschaafde uitspraak niet worden gehoord. Dus: zedeleer, sterrekunde, hondehok, pennehouder, oorlogschip.



(Natuurlik wel toetssteen uit toets en steen, lansstoot, evennaaste, tegennatuurlik enz., waar men niet niet een tussenletter te doen heeft).
7. In bastaardwoorden schrijve men k in plaats van de k-klankaanduidende c: lokomotief, akteur, aktrice, direkteur, kontributie;
ƒ in plaats van ph: alfabet, fotograferen, fysika, fantasie;
r in plaats van rh: retorika, rachitis, rododendron, rythmus;
e in plaats van ae: ether, pedagogie(k), preparaat.
Bovendien worden enige algemeen gebruikelike bastaardwoorden in spelling vernederlandst: bazaar, bloeze, boeket, faljiet, grok, kanapee, koket, rosbief, toost, trem en enkele andere.
8. Eigennamen (familienamen en aardrijkskundige namen) behouden de gebruikelike spelling: George, Visscher, Tusschenbroek, Zwolle, 's-Hertogenbosch.
9. Bij de verbuiging van lidwoorden, bijvoeglike naamwoorden en voornaamwoorden richte men zich uitsluitend naar het beschaafde spraakgebruik. Men schrijve dus de, hij, hem, zijn, enz., wanneer men de, hij, hem, zijn zegt. Voorbeelden: Zet de stoel in de hoek. — De boeken van die aardige kleine jongen. — Is de kachel niet aan? Neen, hij is uit. Zal ik aan de meid zeggen dat ze hem ('m) moet aanmaken? — Die soep is erg warm, ze (of ook: hij) is anders lekker. —



TOELICHTINGEN BIJ DE REGELS.
i.
Het is evenmin nodig de e (en de o) op het eind van een lettergreep te verdubbelen als de a en de u. Voor de woorden die op e eindigen diende een uitzondering te worden gemaakt (vgl. we en wee, ze en zee, te en tee, me en mee).
Bij andere woorden, als verenigingen, veredelen, begeren is vrees voor verwarring niet gegrond. Het zinsverband doet ons het woord ogenblikkelik herkennen. Anders zou men immers óók bij de spelling van de Vries en te Winkel voortdurend in het onzekere zijn bij woorden als benepen, benevelen, berekenen, geledingen, verbeteren, veredelen enz. ?
Een hóógst enkele maal kan het nodig blijken door een akcent alle twijfel onmogelik te maken. Zo bij bédelen en bedélen. Maar men vergete niet, dat wie zich houdt aan de Vries en te Winkel óók gedwongen kan zijn tot een akcent zijn toevlucht te nemen: vgl. zeilen béteren en zeilen betéren.')
II.
Evenals laatje naast la, staat strootje naast stro. Ook lette men op samenstellingen als roodaarde, toonaard en woorden als hooien, ooievaar, waarin de oo niet geacht wordt op het eind van een lettergreep te staan, en dus door het dubbele teken wordt aangeduid (vgl. rood, mooi).
Dat het wenselik is goochelen, loochenen, goochem te schrijven naast rochelen, bochel, Jochem, Lochem ligt voor de hand.
') Ook bij de o: 't voorkómen van ongelukken en 't vóórkomen van ongelukken.



III.
Wil men niet altijd en overal — dus ook in woorden als indieviedu, bieblicotheek, plastiecieteit, iedentiefieceren en zelfs partriepie — de ze-klank door ie aanduiden, clan moet men öf onderscheiden tussen vreemde woorden, en nederlandse bastaards; öf een grens trekken tussen vreemde woorden + bastaards aan de ene kant, en nederlandse aan de andere.
Laatstgenoemde onderscheiding blijkt in de praktijk heel wat doelmatiger te zijn dan de eerste. Men zou er toch over kunnen twisten of furie, fysika, idylle, liaison, malicieus, miasma, silhouet, enz. enz., bastaards of vreemde woorden zijn. Maar dat ze niet tot de echt nederlandse behoren, voelt ieder terstond!
Nu is de hoofdregel voor de ie (i): In echt nederlandse woorden duidt men de te-klank ook in open lettergrepen door ie aan. B.v.: biezonder, dieren, iemand, kietelen, verdrieten, vieren. (In geheel met nederlandse gelijk te stellen woorden eveneens: plezierig).
In bastaardwoorden en vreemde woorden is i het teken voor de ie-klank: anonimiteit, Israelitisme, ricinus, solidair, triviaal.
Op die laatste regel — voor zover hij de bastaardwoorden betreft — zijn twee uitzonderingen, die nodig bleken, wilden we niet te ver afwijken van het heersend gebruik. 1° Ook wij schrijven ie op het eind van een bastaardwoord: olie, petitie, tralie, traktatie, natie enz. (De vreemde woorden alibi, défi, hótel-garni, pi, tumuli, enz. blijven natuurlik onveranderd).
2° Gaat een bastaardwoord uit op ie (traditie, lelie) of op ie + medeklinker (tarief, republiek, perzies) dan blijft de ie in de verbogen vormen: traditieèn, lelieèn, tarieven, republieken, perziese.
Opmerking. Men zegt zowel een solied huis als een solide huis. Daar solied in 't meervoud soliede wordt (met ie volgens de tweede uitzondering) en solide in 'tmeerv. gelijk blijft aan 't enkelvoud, zal men zowel soliede huizen als solide huizen kunnen schrijven; maar alleen: solidair, solidariteit.



IV.
Om de toonloze klinker aan te duiden, die men hoort in woorden als bidanken, koning, Stavoren, Dokkum, hebben wij geen afzonderlik letterteken. Die toonloze klank, die evenmin gelijk is aan de è in pel als aan de i in vink, de o in lof of de u in druk, wordt zoals uit de voorbeelden blijkt, op verschillende wijzen schriftelik weergegeven. Bij de Vries en te Winkel ook nog door ij in de uitgangen -lijk en -lijks. Nu is men gewoon van het teken i gebruik te maken, niet alleen in woorden als woning, heilig, vonnis, notaris maar ook in monnik, leeuwerik, havik, Frederik, vuilik, grinniken, hinniken, prediken enz.; m. a. w. voor de k duidt men de toonloze klinker aan door i. Dat is de reden waarom wij ook in dichterlik, jaarliks enz. een i (vóór k) bezigen.
Het zou dwaasheid zijn, uit de schrijfwijze jaarliks af te willen leiden dat dit woord naar onze mening rijmt op fiks. Ook bij de spelling gewoonlijk wordt immers niet bedoeld dat de ij de klank vertegenwoordigt die wij horen in dijk?
V.
Men kan door sommige beschaafd sprekende Nederlanders horen zeggen: s-ch-rijven, s-ch-rik, door andere srijven, srik. Uitlating van die ch vóór de r zou dus op z'n minst voorbarig zijn.
In besje, verkleinwoord van bes (oud vrouwtje) is de t niet meer op z'n plaats. Wèl wordt, om de levende etymologie, een t geschreven in kastje, kistje, vestje, kostje enz. (van kast, kist, vest, kost).
Al in :t Middelnederlands kwam geen t meer voorin Kersmis< Kersdag, Kers/nacht. 'J In de laatste tijd is die t echter, door invloed van de spelling-de Vries en te Winkel bij enkelen in de spreektaal gedrongen.
') Vgl. Verdam Middelnederl. Wbk. III, 1375: „Kersavont... ndl. Kersavond, (of gelijk de nieuwe [N.B.!] spelling wil, Kerstavond, eene schrijfwijze, die ook in de middeleeuwen niet voorkomt en alleen bij den etymologiseerenden Kiliaen te vinden is)."



VI.
In het Voorbericht tot de Nederlandse Woordelijst van Kollewijn, Hettema en de Grave leest men: ')
„Wat de verbindings -n betreft, wij werden bij de bewerking [van de lijst] in de overtuiging versterkt, dat hier alléén met de beschaafde uitspraak rekening mag worden gehouden.
„Wij willen er nog eens weer op wijzen dat het eerste lid van een samenstelling, al doelt het ook op een meervoudig begrip, nog geen meervoudsuitgang hoeft aan te nemen. Dat blijkt voldoende uit woorden als: bloembed, bloemkrans, boekverkoper, boekwinkel, boomgaard, boomkweker, briefkaartalbum, briefwisseling, broedertwist, dierkunde, geweerfabrikant, horlogemaker, kaartspel, klankleer, koestal, lepelkistje, meubelmaker, naaldhoom, naamlijst, nagelschuier, oeslerbank, parelvisser, penningmeester, penseelbakje, portretalbum, postzegelverzameling, roverbende, schaapherder, sleutelring, Vindpoeder, toonladder, zusterpaar enz. enz.
„Er is dus geen reden om, in strijd met de algemene beschaafde uitspraak, beukenbos, scharenslijper, zedenleer, en nog minder om boerendochter, bruggenhoofd, kippenei, paddenstoel te schrijven ...
„Ook een enkel woord over de verbindings -s.
„In woorden als handelschool, maarschalkstaf is hij volmaakt overbodig. In gevoelszenuw, Salomonszegel enz. wordt hij gehoord. De s-klank in gerechtzaal echter is een verscherping van de i na de t, evenals in bultzak, voetzoeker, zoutzuur."
Een regeling (waarvoor sommigen pleiten) die luiden zou: schrijf en in samenstellingen waarvan 'teerste lid duidelik een meervoud bedoelt, is onprakties, daar men bij tal van woorden in 't onzekere is omtrent die bedoeling. Men denke aan gekkenommer, hereboontjes, kurketrekker, muizeval, rattehol, vissebloed, paddestoel, vorstehuis, vossebont enz. enz.
VII.
Uit het feit dat een groot aantal „vreemde" woorden eerst zijn geworden tot bastaards en toen tot gewone, niet door de
'l Nederl. Woordelijst door Dr. R. A. Kollewijn, Dr. F. Buitenrust Hettema en Dr. J. J. Salverda de Grave (Zwolle, 1903). — Prijs f 0.50-



leek van echt nederlandse te onderscheiden (wij wijzen alleen maar op appel, letter, vork, beschuit, fout, kelder, poeder, kleur, himer, tafel), kan blijken hoe verkeerd het zou zijn, de oorspronkelik vreemde woorden steeds door hun vreemde spelling van de inheemse te onderscheiden. Wie zou de ouderwetse schrijfwijze princes, cingel, genever. republicq, trune, pourtruit, troupe, crocodil, poinct terugwensen?
Is het dus aan de ene kant nodig dat veelgebruikte bastaardwoorden langzamerhand in spelling gelijk worden gemaakt aan nederlandse, aan de andere mag men niet vergeten dat er bij het verhollandsen met beleid moet worden te werk gegaan, zo men de lezer niet afschrikken wil door ongewone vormen (men denke aan aazjiotaazje, kommie-vwajjazjeur, twallet, trotwaar, zjuuzjubes enz.)!
De Vereenvoudigde Spelling wijkt dan ook in dit hoofdstuk niet te veel af van de regeling van de Vries en te Winkel.
Toch wel in enkele opzichten:
De &klank in bastaardwoorden wordt niet langer door het teken c maar door k aangeduid. Dit was nodig om een zeer grote moeilikheid van de oudere spelling weg te nemen. In de Woordenlijst van de Vries en te Winkel, laatste druk, vindt men b.v.: kanalje, kathedraal, kazuaris, konserf, konvooi, kreatuur, naast cabaal, canapé, commandant, contrast. Waarom daar k en hier c? Wie „vereenvoudigd" spelt, verkeert niet voortdurend in 't onzekere of hij c in een bastaardwoord heeft te schrijven dan wel k.
Ph is vervangen door ƒ. De moeilikheid bij de Vries en te Winkel met woorden als photografen naast photographie, telegrapbeeren naast telegrafist vervalt daardoor.
Vervolgens is van de volgende veel gebruikte woorden de spelling vernederlandst: abonnee, akkiet, aksijns, antikiteit, antikwaar, apoteek, araroet, artiest, bazaar, bazalt, bloeze, boeket, boeljon, bramiet, briljant, dinee, disipline, diskoers, ekipage, ekskuus, faljiet, foele, foerage, foksia, goeverneur, grok, kanapee, kaoetsjoek, kapusijner, karoesel, kasjot, kazueel, kiet, klozet, koepee, koepiet, koket, kompanjie, konsekwmt, kooks, korvee, kwadraat, kwaliteit, kwantiteit, kwartet, lakseren, likwideren, lornjet, medalje, moeseline, patroelje, pauzeren,



rekwesteren, retoerbiljet, rojaal, rosbief, rumatiek, sjako, taboeret, takseren, tee, tiraljeur, toost en trem.
Bovendien is bij een aantal andere woorden de vernederlandste spelling naast de meer vreemde geplaatst (zie de lijst in het aanhangsel).
VIII.
Dat familienamen (Hui/decoper, van den Bosch, Baeten) onveranderd horen te blijven, behoeft geen betoog. .
Verandering te brengen in de gebruikelike schrijfwijze van aardrijkskundige namen, schijnt voorlopig niet gewenst.
IX.
Wat het geslachtsonderscheid in het (levende) beschaafde Nederlands betreft, de toestand is in grote trekken als volgt: ')
Onzijdige zelfst. naamwoorden zijn te kennen aan het lidwoord het dat er voor kan worden geplaatst : het boek, het geweeklaag, het (verenigde) Duitsland.
De niet onzijdige zelfst. naamwoorden zijn voor verreweg het grootste gedeelte mannel ik. Kenmerk van de mannelike zelfst. naamwoorden is, dat ze in 't enkelvoud door het persoonlik voornaamwoord hij (niet door zij, ze) kunnen worden aangeduid: man, soldaat, hond, mug, eik, peer, roos, bark, zaag, tafel, stoel enz. Uitsluitend vrouwelik zijn alleen (de meeste) namen van vrouwelike personen: vrouw, meid, gravin, werkster enz.
DUBBEL GESLACHT.
Biezondere aandacht verdienen de zelfst. naamwoorden die in 't beschaafde Nederlands in twee geslachten voorkomen: zowel in 't mannel. als in 't vrouwel., of zowel in 't mannel. als in 't onzijdig.
') Zie Kollewijn, Opstellen over Spell. en Verbuiging (2e druk) blz. 76 vv., en Taal en Letteren, 1895, 217 vv.



A. Mannelik en Vrouwelik.
Ie. Behoren hiertoe de namen van wijfjesdieren, d. w. z. die woorden, die uitsluitend vrouwelike dieren noemen, zoals merrie, koe, teef, zeug, hen, leeuwin, tijgerin.
Het spraakgebruik is hier wankelend. In de gewone dagelikse spreektaal komt, naar 't schijnt, het mannelik geslacht vaker voor; het vrouwelike, dat vooral in 'tOosten van ons land wordt gehoord, klinkt soms gedistingeerder, soms ook gemaakt. In de schrijftaal geven velen aan 't vrouwel. de voorkeur.
Voorbeelden:
„Hoeveel zou die koe moeten kosten?" „Hij zal zowat tweehonderd gulden waard zijn." — „Die merrie heeft z'n (ook: V) poot gebroken." — „Die teef heeft zich losgerukt van z'n ketting." — „Hoe komen ze in Artis aan die nieuwe leeuwin?'' „Ze hebben 'm in Hamburg gekocht." — „Die hen zit nou ook altijd op z'n ('r) nest.'' — „Waar is de kat?" rHij (ze) loopt buiten."
2. De niet-onzijdige stofnamen komen zowel in het mann. als in het vrouwel. geslacht voor. In het eerste geval worden ze bij voorkeur aangeduid door de voornaamwoorden -ie (hij) en 'm (nooit door hem) en in het tweede geval door ze (nooit door zij of haar).
Voorbeelden:
Van soep sprekende: „Is ze niet te warm?" en „Is-te niet te warm?" — „Ze is lekker." „Hij is lekker."
„Wat is de turf duur." — „Ja, maar voor vijf jaar was ze (was-te) nog duurder."
„Ik kan die melk niet drinken. Hij is zuur (ze is zuur.)"
„Je kunt die bevroren grond toch niet omspitten. Hij (ook ze?) is veel te hard."
„Hoe vin-je die tabak (wijn)?" — „Ze is (hij is) niet zo goed als de mijne."
3. Om sommige verzamelwoorden en abstrakte zelfst. naamwoorden aan te duiden (regering, gemeenteraad, schutterij, teleurstelling, gewoonte enz.) geeft men in de beschaafde spreektaal de voorkeur aan 't aanwijzende voornaamwoord die boven



'tpersoonl. hij of zij: „Wat zeg je wel van de gemeenteraad? Die gaat me daar een totaal onbevoegde benoemen." — „Heb je de schutterij niet gezien? Die kwam hier van ochtend voorbij." — „Ik heb wel iets gehoord van zijn teleurstelling, maar of die zo groot is dat ..." (enz.). —
Waar men die in dergelijke gevallen niet kan of wil gebruiken, zal men gewoonlik de voorkeur geven aan hij (ie, hem, 'm); maar sommigen bezigen in bepaalde gevallen liever het deftiger klinkende zij (ze, haar, V).
„Ik geef graag les in die hoogste klas; ik vind 'm [niet haar of V] beter dan die van verleden jaar."
„Ik kan die redenering niet volgen; ik begrijp 'm niet.'' „Al jaren lang werd op die verbetering aangedrongen; eindelik kwam hij (ze) tot stand."
„De hoop bestond nog altijd; en hij (ze) werd verlevendigd, toen . . . ."
Opmerking. Dat men b.v. van een vergadering niet licht schrijven zal: „Verder is door hem besloten," kan niet als bewijs gelden dat men vergadering nog als vrouwelik voelt, Want het stuit evenzeer, van de Raad te lezen: „En daarna werd door hem bepaald" (voor: bepaalde hij).
B. Mannelik en Onzijdig. Mannelik en onzijdig worden gebruikt:
aas (in 't kaartspel)
absint
affuit
afval
blauwsel
boeket
boezeroen
bouilli
cirkus
doopvont
drab
drachme
ekipage
epistel
fabriek
figuur
filiaal
franje
fruit
galon
getuigenis
gordijn



gutta-percha
hachee
halsboord
hars
hengsel
hiaat
hondsvot
idee
imperiaal
karonje
karwei
kasjot
katern
keer
koord
kop (koffie)
kussensloop
kwik
leidsel
loog
lustre
maagschap
maal
machine
majolika
medicijn
mikroskroop
mozaïek
mud
oktaaf
omslag
onmens
opium
parfum
pek, pik
pendant
personage
pi kol
plint
pluche
pluis
politoer
port (brief-)
portuur
postuur
postzegel
proviand
proza
puimsteen
puin
ree (hert)
remedie
risiko
roest
roodvonk
rooster
rosbief
saai
sajet
schabrak
schilderij
school
schurft
singel
snit
sobriquet sulfer soort sop spuug stramien subsidie tijk toestel tourniquet triko(t)



type uitzet vitriool vuilnis
web
ylang-ylang
zadel zwijnjak
Opmerking.
Mannelik en onzijdig zijn ook de woorden steen, diamant, robijn, smaragd, opaal, topaas, saffier, agaat, doek, draad, enz. maar met verschil van betekenis. Als stofnamen zijn ze onzijdig, als voorwerpsnamen mannelik.
(Steen wordt echter ook als stofnaam wel mannelik gebruikt).
Zoals bekend is, onderscheiden wij de zelfst. naamwoorden in subst. van het mannel., het vrouwel. en het onzijdig geslacht, naarmate zij door de voornaamwoorden hij, zijn, die — zij, haar, die, — het, zijn, dat, (dit) kunnen worden aangeduid of aangewezen. Ook het lidwoord de — het komt hierbij in aanmerking.
Nu zijn er gevallen waarin een zelfstandig naamwoord b.v. wordt voorafgegaan door het aanw. voornw. dat (of door het lidw. het), terwijl het niettemin kan worden vervangen door een van de voornw. hij of die (niet door het of dat.) In zulk een geval is het zelfst. naamwoord tegelijkertijd onzijdig en mannelik, en noemen wij het geslacht gemengd.
In het algemeen behoren hiertoe de namen van mannelike personen die het lidwoord het voor zich kunnen krijgen.
Voorbeelden: kind (wanneer een jongetje wordt bedoeld), hoofd (van een school, van een bende, enz.). In minachtende zin: heer, heerschap, mens, voorwerp, produkt, projektiel.
„Hoe oud is dat kind?" „Hij is bijna een jaar." — „Ia dit het hoofd dat zijn ontslag heeft genomen?" „Ja, hij gaat
GEMENGD GESLACHT.
Onzijdig — Mannelik.



in een partikuliere betrekking.'' — „Zie je daar dat dronken projektiel?" „Die daar?" „Neen, die andere."
Hier moet ook gewezen op verkleinwoorden van mannelike persoonsnamen. Ook hier zijn lidw. en bijvoegelike aanwijzende voornw. onzijdig, pers.-vnw. en zelfstandige aanwijzende voornaamwoorden mannelik.
Voorb.: koninkje, mannetje, knechtje, schippertje. „Wat moet dat mannetje hier doen ?'' „O, hij komt even horen of ik ook een boodschap voor hem heb."— „Heb je dat knechtje al lang in dienst?" „Ik denk dat-te zowat een jaar bij me is."
Afzonderlike vermelding verdienen de verkleinwoorden van eigennamen: Jantje, Kareltje, Keesje, enz., daar hier het 011zijdig geslacht meer en meer op de achtergrond treedt: „Dit is nu Jantje, die je verleden winter bij me gezien hebt." — „Kijk eens wat die aardige Keesje me gebracht heeft." — „Willem is wandelen met Kareltje, die naast ons woont." „Hoe gaat het met de kleine Niekje?" Maar ook wel eens: „Dat arme Eetje!" — „Herinner je je dat aardige Bertusje niet, dat zo lief kon zingen?" — r,Het kleine Dolf je is dood.'
Diernamen die het lidwoord het en het aanw. vnw. dat voor zich krijgen, worden soms aangeduid door het pers. voornw. hij (-ie, 'm) en het zelfstandige aanw. voornw. die.
Hier valt bij op te merken dat men vooral dan van de mannelike voornaamwoorden gebruik zal maken, als men belangstelt in het dier.
Voorbeelden:
„Wat heb je daar 'n mooi paard! Hoe oud is-ie?"
„Hij is zes jaar." — Vgl. „Heb je dat bruine paard niet meer?" „Nee, ik heb het verkocht."
„Hoe kom je aan dat hondje?" „Ik heb 'm van m'n neef gekregen."
„Wat is (lat 'n kolossaal zwijn! „Meen je deze (dit)?" „Nee, die daar, die gevlekte."
„Zijn dat horens van een hert?" „Ja, ik heb hem (het) zelf geschoten."
„Wat heb je daar gevangen Willem?" „O zo'n mooi lieve-



heersbeestje. Kijk eens wat heeft-ie 'n mooie vleugeltjes! En nou wil-te gaan vliegen!"
Een heel enkele maal wordt een, anders onzijdige, zaaknaam, door een mannelik voornw. aangeduid, wanneer het bewuste voorwerp de biezondere belangstelling opwekt, en vooral ook, naar het schijnt, wanneer het in beweging is.
Van een schip dat wegzeilt, van een kanon dat ondersteboven rolt, kan men soms horen: „daar gaat-ie." Van een horloge: Thij loopt meestal voor, maar tegenwoordig gaat-ie, nogal goed."
Onzijdig — Vrouwelik.
Hiertoe behoren de vrouwelike persoonsnamen die het lidwoord het voor zich kunnen krijgen.
Voorbeelden: Wijf, mens, meisje, kind (wanneer een meisje bedoeld wordt), hoofd (van een school), schepsel (in minachtende zin).
„Zie je dat wijf dat daar staat?" „Ja, ze loopt hier al een uur rond te drentelen."
„Hoe oud is dat kind?" „Ze is twee jaar."
„Dat meisje heeft haar zakdoek verloren."
vHet hoofd van de meisjeschool vraagt haar ontslag."
„Zie je dat schepsel?" „Nee." "„Kijk, die daar."
Vgl. verder de verkleinwoorden: dochtertje, boerinnetje vriendinnetje, onderwijzeresje, zusje.
„Ik hoop dat je vriendinnetje haar bezoek eens zal hervatten." — „Ken je dat onderwijzeresje?" „Meen je die met die krullen?"
Het betr. voornw. is hier niet altijd dat, maar gewoonlik die.
„Hij vroeg het aan zijn zusje die (ook dat) vlak bij hem stond." — „Mn nichtje, die laatst bij me was, heeft er me alles van verteld."
Zo ook: „Is dat z'n meisje die daar bij hem staat?''
Wordt echter het verkleinwoord voorafgegaan door het aanwijzend voornaamwoord, dan volgt nooit het betrekkelike die, maar altijd dat:
vDat nichtje dat bij hem logeert, is zeker niet ouder als



twintig jaar." „Dat boerinnetje dat daar loopt brengt hier altijd melk."
De verkleinwoorden van eigennamen van vrouwen zijn meestal geheel vrouwelik; ze worden trouwens in de meeste gevallen niet meer als verkleinwoorden gevoeld. Mietje, Sientje, Naatje, Kaatje, Leentje, enz. „Die goeie Kaatje is weer komen helpen." ,Hij is getrouwd met die kleine Mietje, die hier verleden jaar is komen wonen met haar moeder." — „Die Sientje is zo'11 rare meid."
Maar ook nog wel, ofschoon minder dikwels: „Ia dit nou dat kleine Marietje dat al zo aardig lezen kan?'
Met het woordgeslacht hing vroeger samen het gebruik van de buigings-n bij lidwoorden, voornw. enz. ') Tegenwoordig zegt men in beschaafd Nederlands evenmin van den werkman, bij den afgevaardigde, op dien balk, als dat men die n in 't vrouwelik bezigt.
Vroeger was dit anders. En in enkele archaïsmen komt de vorm den nog voor, vooral in zuidelike streken: ook hierin verschillen de beschaafde dialekten (en nog veel meer de volksdialekten) van elkaar.
Soms is 'took een individuele eigenaardigheid van personen die veel boeketaal gewend zijn. Zo hoort men niet zelden:
in den vreemde, — voor den dag, — aan den drank, — uit den aard, — den eerste(n) Januarie, — voor den duivel, — voor den donder, — onder den duim, — 't hek is van den dam.
Evenzo: ten bate, — ten gunste, — ten overvloede, — ten slotte, — van harte, — op straffe, — naar mate, — in gemoede.
Tegen het schrijven van deze gesproken buigingsuitgangen bestaat natuurlik geen bezwaar.
') Daarover in den brede door Buitenrust Hettema in Taal ea Letteren V, 49, vv., 58 vv., — en door Kollewijn, ald. IV, 230 vv. Over de voornaamwoorden door Kollewijn, ald. V, 19—36. — Over het adjektief door Talen, ald. 172.



AANHANGSEL.
Lijst van enige bastaards en vreemde woorden. ')
Abces
abdiceren
abonneren
abrakadabra
absint
additioneel
administratie
advertentie of advertensie
affektie
akacia
akademie
akcent
akklamatie
akkusatief
akkoustiek
aktie
aktrice
alfabet
allopathie
amethist
amfibie
amfitheater
amuzeren of amuseren analyties
anizette of anisette
annexeren
anonimus
antikiteit
antirevolutionair
apoteker
appeleren
aquarel ; aquarium
araroet j asceties assurantie of assuransie atheneum auktie
aziel of asyl
Baignoire
balloteren
bazaar
belletrie
bibliothekaris
bijouterieën
biscuit
bloc-note
boa-konstriktor
bouffante
brasselet
brochure
bureau of buro
Café-chantant
carrière
causerie
cavalier
cent of sent
centrum
cesuur
chaperoneren chef of sjef chinaasappel
') Vgl. de Neclerl. Woordelijst van Kollewijn, Hettema en de Grave (Zwolle, 1903).



chirurgijn
chokola of sjokola
cijfer of sijfer
coulisse
crayon
cylinder
cynies
Dalia
dandy
debiteren
dekaliter
dekoratie
demi-saison
Desem ber
dessin
detail
dialekt
diarree
difteritis
diktee
diktionaire
direkteur
discipel
divisie
dozis of dosis
dynamiet
dynastie
Eau de cologne
ekipage
ekonomie
eksamen of examen ekserseren of exerceren ekskuus ekspres
eksira of extra elektriciteit elixer eloquent
I emfaties employé encyklopedie ; enquête
enthousiast , entoutcas J entree j enveloppe esthetika ! ether ethnografie etiket exakt excellentie | exekuteren : exposé Failleren faljiet
familie of famielie fancy-fair farizeër fashionabel favorite faze of fase feuilleton filanthroop filosoof of filozoof flexie fraseologie ■ frase of fraze | funktioneren i fysiek fysika fysionomie Galoneersel ghetto glycerine goeverneur



green wichtijd
guinje
gymnasium
Hektogram
heliotroop
hi pokras
homeopathie
hybridies
hyena
hypotheek
hypothese
Illoyaal
illusoir
inaugureren
indice
injektie
inkognito
inspektie
Israelieten
israelities
Jezuïeten
jezuïties
jujubes
Junie
Julie
Kachet
kadesu of kado
kakografie
kalligraaf
kanapee
kaoetsjoek
kapsule
karambole
kariljon
karoesel
kasjot
katalogus
katar
katarraal
katechisatie
katholiek
kavalerist
kelner
klassifikatie
klerikaal
kliënt
kliëntele
klown
klozet
kognossement
kollektant
komitee
kommercieel
kompanjon
konditie
kondukteur
konklusie of konkluzie konkurentie | konsul kontroleren kooks koöperatie koryfee kotelet krisis i kuratele kwalifikatie kwintessens kwitantie of kwitansie I Labyrint lakune lancet larynx lexikograaf ligue
likwideren



liniaal
lithograaf
livrei
lornjet
lucifer
luxe
lyries
Magnifiek
malaise
malicieus
mamniouth
manchet of mansjet
manoeuvre of maneuver
marechaussee
machine of masjine
maximum
medalje
medaljon
medicijn of medisijn metafysika methode niikrobe
miljoen of millioen
mirliton
mirre
mitrailleuse moeseline
morielje of morille
myriade
mysterie
mythologie
Naftha
nationaal
neurasthenie
nominatie
nonchalance
notulen of notelen
nuance
Objektie obsceen
officier of offisier
okkasioneel
Oktober
okulist
olifant
omberen
ommelet
onyx
orang-oetan orchidee ordonans orthodoxie ouverture oxyderen Pakket of paket palissander panacee I papeterie
papiljot of paviljot | parachute paradox paraffine paraplu pardoneren pastille pathologie patiënt of pasiënt paviljoen pensionaris pensioneren penurie
perceel of perseel
perifrase
personage
petitioneren
piqué



piramide
plafon of plafond
plaid
plausibel
pluche
plumeau
poeha
politie
pony of ponie
portenionnaie of portemonnee
postiljon
pot-pourri
pralines
precies of presies
preliminairen
preokkuperen
present of prezent
presideren
presse-papier
principieel
procédé
professor
promotie
prompt of pront
propedeuties
provincie of provinsie
pyrotechnies
python
Quadrille
quadruplet
quasi of kwasi
questor
quotiënt
Rabarber
raffinadeur
ragout
rail of reel
raisoneren
ramenas
ransoen of rantsoen raout rapsodie rayon reaktionair I recept of resept | redaktie reduktie regime
rekonimandatie rekwest of rekest rekwestreren renonce renvooi renvoyeren rezeda of reseda ridikuul | rinoceros risiko rivier
rododendron
rooms-katholiek
rosbief
routine
ruïne
rumatiek
rythmies
Sabbat
saffier
sanktioneren Sanskriet saucijs of sosijs savoyekool schepter sel of cel sent of cent sfinx



eienjaal of signoal sijfer of cijfer sirokko
sisteem of systeem sjiek of chic sjokola of chokola sociaal-demokraat societeit
souterrein of soeterrein
souverein of soeverein
solied of solide
sonnet
souffleur
soupee
specerij of speserij
specie of spesie
specificeren
spektakel
spiritualieën
staatsie of statie
station of stasion
stethoskoop
strike
strofe
strychnine
sukcessie
surprise
syllabe
symfonie
synagoge
Tableau-vivant
taboeret
tatoeëren
tenu of tenue
terniometer of thermometer
terrakotta
theater
theologie
timide
tiraljeur
toost
tracee
traktaatje
treiteren
trikot of triko
trottoir
tule
tutoyeren
Uniform
Vademecum
vakantie of vakansie
vakcine
vaudeville
vauxhall
vermiljoen
viadukt
vignet
visite of vizite
voile
volière
vulgair
Wherry
whiskey
whisten
Xylografie
Y psilon
Zefier
zenith
zoeaaf