I
EN VARINAS
TABAI
is de besten
ALOM VERKRIJGBAAR.
8 B a 12 cent per pakje van 100 gran
S a 14 „ „ „ „ 100 „
H a 16 ii » jj n '00
T 4 20 „ „ „ „ 100 „
Voor fijnere kwaliteiten zie de Prijscourant In elk pak:
HERM . 0L0ENK0TT & ZOONE»
AMSTERDAM.
CEVEST'GD 1760.
AMSTERDAM 8808



,VAD EL M EC U M/r
PR.ACTISCHL lO CENTS
QIBLIOTM ElfLK
ONDtrV nXDACTlE VAN 0.AK3OCKIN
HANDLEIDING
VOOR
Postzegelverzamelaars
DOOR
J. C. AUF DER HEIDE S. H. D.
Redacteur van „De Postzegelgids" Redacteur voor Nederland van „The Phiiatelic NVe«t
AMSTERDAM
HOLKEMAS-WAB.ENDORF



ONDERLINGE
Levensverzekering-Maatschappij
,/s-GRAVENHAGE"
Gevestigd te 's-GRAVENHAGE.
iJoedgek. bg Kon. Besl. van 4 April 1895, Stbl. n*. 7 en 11 Febr. 1903, Stbl. n*. 24.
Directeur: Mr. P. A. FRANCKEN. Adj.-Directeur: Mr. J. D. P. TEN BOSCH.
Commissarissen :
J. J. 8CHLUITER, Gep. Generaal-Majoor te 's-Gravenhage, Presidmi. li. M SIEMI NS, Burgemeester te Zuidbroek.
V\. S. A. \ AN ECK, Notaris te 's-Gravenhage.
Mr. H L>Ë Z, Advocaat en procureur te 's-Gravenhage.
A. C DE KA VIER, bankier te 's-Gravenhage.
Di'. A. LEBRET, Industrieel te Utrecht.
A. VOLKER \ A V WA VER VEEN te 's-Gravenhage.
G. W. V. W BARON V. 1). FELTZ, Burgemeester te Eist.
"Dr. C. J. .1 Ni N <! K BLOK, Directeur der H. B. S. met 5-jarige Cursus te 's-Gravenhage.
*Mr. 1 C. MAAS 11EESTERANUS, Directeur der Algemeen Nederlandsehe Credietbank te 's-Gravenhage, Secretaris.
Wiskundig Adviseur: Dr. C. J. J. NINCK BLOK te 's-Gravenhage. ' Geneeskundig adviseur: Dr. C. L. RÜMKE te Leiden.
* Volé?enn Artikel 48 alt de deelnemers benoemd.
Waarborgfonds / 200.000. (Zie artikel 31).
95% der winst komt aan alle deelnemers,
VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD.
}t



handleiding
VOOR
POSTZEGELVERZAMELAARS
DOOIt
J. C. AUF DEK HEIDE S. H. D.
Redacteur van „De Postzegelgids Redacteur voor Nederland van „Ttio Phllatelic West"
AMSTERDAM
VAN HOLKEMA & WARENDORFF



ONDERLINGE
Levensverzekering-Maatschappij
,,'s-GRAVENHAGE"
Gevestigd te 's-GRAVENHAG-E.
ioedgek. bij Kon. Besl. van 4 April 1895, Stbl. n'. 7 en 11 Febr. 1903, Stbl. n*. 24.
Directeur: Mr. P. A. FRANCKEN. Adj.-Directeur: Mr. J. D. P. TEN BOSCH.
Commissarissen:
J. J. SCHLUITER. Gep. Generaal-Majoor te 's-Gravenhage, President. B. M. SIEMENS, Burgemeester te Zuidbroek.
W. S. A. VAN ECK, Notaris te 's-Gravenhage.
Mr. H. DE RANITZ, Advocaat en procureur te 's-Gravenhage.
A. C. DE KANTER, bankier te 's-Gravenhage.
Dr. A. LEBRET, Industrieel te Utrecht.
A. VOLKER VAN WAVERVEEN te 's-Gravenhage.
G. VV. A. W. BARON V. D. FELTZ, Burgemeester te Eist.
•Dr. C. J. J. NINCK BLOK, Directeur der H. B. S. met 5-jarige Cursus ^ te 's-Gravenhage.
•Mr. A. C. MAAS GEESTERANUS, Directeur der Algemeen Nederlandsche Credietbank te 's-Gravenhage, Secretaris.
Wiskundig Adviseur: Dr. C. J. J. NINCK BLOK te 's-Gravenhage. Geneeskundig adviseur: Dr. C. L. RÜMKE te Leiden.
* Volgens Artikel 48 alt de deelnemers benoemd.
Waarborgfonds ƒ200.000. (Zie artikel 31).
95 % der winst komt aan alle deelnemers.
VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD.



HANDLEIDING
VOOR
DOOR
J. C. AUF DER HEIDE S. H. D.
Redacteur van „De Postzegelgids"
Redacteur voor Nederland van „The Philatelic West"
AMSTERDAM VAN HOLKEMA & WARENDORFF
POSTZEGELVERZAMELAARS



BOEK-, COURANT- EN STEENDRUKKERIJ O. J. TH1EME, NIJMEGEN



VOORBERICHT.
Met genoegen voldoe ik aan de uitnoodiging der uitgevers, om een handleiding voor beginnende postzegelverzamelaars saam te stellen.
Ook zij, die geen verzamelaars van postzegels zijn, mogen dit boekje gerust doorlezen; zij zullen zich den tijd, die zij daarmede besteed hebben, nooit betreuren en overtuigd worden, dat het postzegelverzamelen iets meer is dan een tijdverdrijf voor de jeugd.
Mijn oprechte wensch is, dat menigeen, die kennis van den inhoud van dit werkje heeft genomen, zich opgewekt zal gevoelen, zelf eene collectie aan te leggen.
DE SCHRIJVER.







INLEIDING.
In 1837 vond Sir Rowland Hill de postzegels uit en eerst drie jaar later, in 1840, ging het Britsche Gouvernement er toe over de ideeën van den heer Hill te verwezenlijken.
Tot dit jaar kostte het verzenden van brieven, al naaiden afstand, 15, 30, 45, 60 cents en zelfs nog meer, en werd de vracht eerst betaald, wanneer men de brieven ontving.
Vele raakten verloren of werden gestolen, hetgeen den heer Hill op het denkbeeld bracht, dat wanneer het porto voor de brieven verlaagd werd en de bestelling vlugger ging, veel grooter aantal menschen van het brievenvervoer zouden gebruik maken en ook, dat bij betere controle, mogelijk geworden door het drukkere vervoer, diefstallen en ongeregeldheden tot de zeldzaamheden zouden gaan behooren.
Door hem werd toen een zegel van een penny uitgevonden, en kon iederen brief, die zulk een zegel droeg, zonder verdere onkosten, door het geheele Britsche rijk verzonden worden.
ï^adat in Engeland alzoo de eerste postzegel verschenen



was, volgden meer landen, die het Engelsche postsysteem overnamen. Eerst in 1852, dus ruim twaalf jaar later, volgde Nederland.
Al spoedig, omstreeks 1846 a'48, werd door enkele lieden aangevangen, de nietige papiertjes, die dienden om het port der brieven vrij te maken, te bewaren.
Als een loopend vuurtje ging dit door de pers en verschillende krantenmenschen voorspelden den vroegen dood van deze nieuwe „manie".
Evenwel hebben deze heeren zich vergist, want niettegenstaande sedert dat tijdstip ongeveer zestig jaren verloopen zijn, bestaat het verzamelen van postzegels nog steeds, ja, breidt zich jaar op jaar nog meer uit.
De verzamelaars in Engeland, vonden spoedig hun navolgers in België en Frankrijk. Later volgde Duitschland en de meeste overige landen van het continent, waarbij ook Nederland.
Terwijl men in de overige landen al bezig was, de postzegelkennis of philatelie op wetenschappelijke wijze te grondvesten, verkeerde onze liefhebberij in Nederland nog in haar jongste kindsheid.
Het eerste werk over postzegelkunde verscheen in 1861 te Parijs, bij de heeren Laplante en Lacroix. Dit was een soort catalogus van de postzegels, die op dat tijdstip bekend waren en getiteld: „Le catalogue de Tiinbres-Poste, composé par M. Potiquet."
De eerste postzegelcourant verscheen in 1862 te Liverpool, en droeg tot naam „The Stamp Collector's Review and Monthly Advertiser," een maand later gevolgd door „The Stamp Collector's Magazine." Nog eenigen tijd later verscheen het eerste philatelistische tijdschrift in de Fransche



taal, „Le Timbre-Poste* uitgegeven en geredigeerd door den heer Moens te Brussel.
Nu volgden met tusschenpoozen nieuwe catalogi en couranten elkander op. Zóó is het aantal philatelistische catalogi, bladen, handboeken, prijslijsten etc. vermeerderd, dat de bibliotheek van den heer John K. Tiffany, die eenige jaren geleden te New-York verkocht werd, 17339 nummers telde. Deze zeer belangrijke verzameling philatelistische litteratuur bevindt zich thans in het bezit van den Earl of Crawford, een zeer geacht Engelsch philatelist. In elf groote pianokisten is zij naar Londen gekomen.
Reeds in 1869 werd te Londen opgericht „ The London Philatelic Society," een der weinige vereenigingen van postzegelverzamelaars, die heden nog bestaan.
In 1874 volgde „La Société frangaise de timbrologie.1' Zoodat op heden, bijna overal, in de meeste beschaafde landen, meer of minder voorname vereenigingen van postzegelverzamelaars bestaan.
Het doel dezer vereeniffingen is niet steeds hetzelfde.
O O
Er zijn vereenigingen, die speciaal opgericht zijn, om het ruilen van duplicaten onder de leden te bevorderen; de zoogenaamde ruil vereenigingen; dan de vereenigingen van handelaars, gesticht om de belangen van den handel te behartigen; en verder de wetenschappelijke vereenigingen. De eerste soort draagt haar veroordeeling met zich om. Iedere vereeniging opgericht om onderling te scharrelen, is geen vereeniging in den goeden zin van het woord, daar ieder lid er op bedacht is van zijn medelid zooveel mogelijk voordeel te trekken, hetgeen een gezond vereenigingsleven ondermijnt. Gewoonlijk dan ook is het bestaan dezer eerste soort van zeer korten duur. De tweede soort, de vereeni-



gingen der handelaars, zijn alléén voor dezen van belang terwijl de vereenigingen der derde soort, de meer wetenschappelijke, die alle takken der philatelie omvatten en waarin zoowel handelaars als verzamelaars worden opgenomen, de beste mogen heeten.
Men geve zich echter niet eerder als lid van een vereeniging op, voordat men eene verzameling van eenige beteekenis heeft, wil men tenminste uit het lidmaatschap nut en voordeel trekken.



Hoe verkrijg ik mijne postzegels?
De üjd, dat men nu en dan eens een postzegeltje kon machtig worden is reeds lang voorbij. Hier, daar en overal verkoopt men postzegels. Yellen vol, verschillende soorten pakketten, enz. hangen bij boek- en sigarenhandelaars voor de ramen, en als men eenige dubbeltjes of kwartjes of guldens te missen heeft, is er gelegenheid te over, om ze in minder dan geen tijd kwijt te raken.
Iedereen heeft echter geen boompje staan, waar hij de postzegeldubbeltjes kan afschudden, en voor diegenen is het lastiger hun verzameling gevuld te krijgen. Jan en alleman er om vragen, is hier de weg; verlegen moet men hiervoor nu eenmaal niet zijn, want dan komt de verzameling nooit tot stand.
Heeft men in zijn familie personen, die een uitgebreide bnefwissehng voeren en gevoerd hebben, zoo vraagt men de aichieven eens te mogen nazien. Vooral in de kisten van tóor 18/0 zal men veel aantreffen, dat de moeite van bewaren waard is. Zijn er meer dan een van dezelfde soort neem ze gerust uw vriend die ook verzamelaar is, en dat zegel juist mankeert, zal hem gaarne, voor een die u in uw verzameling mist, inruilen.
MIee'alftvenverf! zijn zegels op de volgende wijze.
Men heeft een familielid, die op een groot kantoor, met veel buitenlandsche correspondentie, werkzaam is, men kijkt dien eens vriendelijk aan en verzoekt hem beleefd, de firma's waarmede hij correspondeert, om wat oude postzegels tè vragen. In de meeste gevallen wordt aan dit verzoek geredelijk voldaan en ik ken verscheiden verzamelaars, die op deze goedkoope wijze een zeer mooie collectie bijeengekregen hebben. J
Er zijn natuurlijk altijd soorten, die men op deze wijze



niet verkrijgt, doch dan is daar de handelaar die ze u voor billijken prijs levert.
Ruilen van duplicaten is steeds gevaarlijk, 'n Bekend Nederlandsch spreekwoord zegt: „Als er twee ruilen, moet er een huilen." Vooral bij het ruilen van postzegels is dit veelal het geval.
Woont degeen, waarmede men ruilt in dezelfde plaats, dan is er doorgaans nog geen schade aan verbonden, mits men goed oplet, en men zich geen knollen voor citroenen laat verkoopen. Een catalogus als basis is zeer aan te bevelen.
Kuilen met personen, die men niet kent en die in vreemde landen woonachtig zijn, is minder voordeelig. Gewoonlijk is het porto, dat men uitgeeft, een grooter bedrag dan de geruilde postzegels waard zijn.
Men zij zeer voorzichtig, niet op de „bonne foi" aan iemand in t buitenland een collectie te zenden, want in negen van de tien gevallen zijn èn de postzegels èn het voor porto bestede geld naar de maan.
Doe er maar eens iets aan, als mijnheer Bónito Vasquez Lopero de Bolsa Emptio, in die en die stad van Zuid Amerika, u geen ruilpostzegels zendt, en evenmin de hem gezondene retourneert. Naar de politie schrijven ? Och kom, voor zoo n bagatel zal men zich daar voor 'n buitenlander inspannen! Uw Consul? Gesteld dat ge dien man voor zulk 'n beuzeling zoudt willen lastig vallen. Ach, wanneer hj.j in een goeden luim was, toen uw brief kwam, die om zijn tusschenkomst vroeg, teneinde u aan de gezonden zegels terug te helpen, dan zou hij misschien een briefje aan uw schuldenaar schrijven. Maar wanneer deze laatste dit briefje niet „au serieux" neemt, dan kan ook uw consul er niets aan doen.
Kan men niet in het binnenland ruilen, zoek het dan ook niet daarbuiten, want in de meeste gevallen komt gij bedrogen uit.
Resumeermde komen wij dus tot het volgende besluit.
1°. Probeert zooveel postzegels mogelijk kosteloos te verkrijgen, door vrienden en bekenden er om te verzoeken.
2 . Wat ge niet krijgen kunt, en graag hebben zoudt, koopt ge bij een solieden handelaar.
3 . Kuil met uw vrienden, doch niet met onbekenden.



Hoe bewaar ik mijn postzegels?
Wij beginnen met te veronderstellen, dat ge een album gekocht hebt, hetzij een goedkoop, hetzij een duur. In alle geval ge hebt een album. Verzamelen zonder album is geen verzamelen.
Schaubeck-, Universal- of Schwaneberger albums kunt ge bij iederen postzegel- of boekhandelaar bestellen.
De postzegels, die ge nu hebt, dient ge eerst te reinigen van alle vuil en papier, dat er aan mocht hangen. Daartoe werpe men ze in lauw water, en late ze 'n poosje staan. Na eenigen tijd is al het vuil en papier er van verdwenen en kan men de zegels tusschen eenige vellen dik vlakvloei drogen.
Met de postzegels van Rusland, Siam, Straits Settlements en over het algemeen die der Engelsche koloniën, zij men voorzichtig, aangezien deze gewoonlijk met zich in water oplossende kleuren gedrukt zijn.
Deze zegels legge men met de rugzijde op het water, en late ze zoo eenigen tijd liggen. Het resultaat is hetzelfde als wanneer men ze in het water gelegd had, het duurt alleen iets langer en men kan er niet zooveel gelijk afweken, maar men behoudt de zegels in de origineele kleuren.
Heeft men te doen met ongebruikte postzegels die door het een of ander toeval aan papier zijn vastgekleefd, zoo weeke men die niet in 't water. Ze zouden op die manier wel van het papier afglijden, maar tegelijkertijd hun gom verliezen. Dit mag niet. Er zijn postzegels, vooral die der oude uitgiften, die met de oorspronkelijke gom twee of driemaal meer waard zijn dan zonder die gom.
Deze zegels nu, houde men behoedzaam boven den stoom van een ketel kokend water, op welke wijze zij zich zeer gemakkelijk van het papier laten scheiden.
Wanneer de zegels nu goed gedroogd zijn, is de tijd daar, dat ze in ons album geplaatst moeten worden.
Voorop gezegd, dat men geen stijfsel, gom of ouwels mag gebruiken. Stijfsel geeft een klont achter het zegel evenals een ouwel, terwijl gom, die niet zuurvrij is, gele vlekken in het zegel trekt.



Wilt gij dus uw zegel niet bederven, maak dan van de genoemde kleefmiddelen geen gebruik. Bij de meeste postzegelhandelaars, ook bij boekhandelaars te ontbieden, zijn kleine strookjes gegomd papier, scharniertjes geheeten, waarvan de eene helft op het in te plakken postzegel en de andere helft in het album gehecht wordt.
Wenscht gij nu later eens een ander album aan te schaffen, dan zult gij bij het uithalen der zegels, deze niet beschadigen wat zeker het geval zou zijn, wanneer ge van een ander kleefmiddel hadt gebruik gemaakt. Thans blijven beide, postzegels en album, in ongeschonden staat
Deze gompapiertjes zijn voor 40 a 50 cent per 1000 stuks, al naar gelang der grootte, overal verkrijgbaar.
Hoe moet ik mijn postzegels rangschikken ?
Vooral voor den beginnenden verzamelaar is het moeilijk direct te kunnen zeggen van welk land dit of dat zegel is. Lenige talenkennis of begrip van courseerende geldsoorten zal in vele gevallen voldoende zijn om het land uit te vinden, waar het zegel in kwestie is uitgegeven.
Maar toch doen zich bij 't rangschikken telkens zooveel moeilijkheden voor, dat het gebruik van een goed handboek ot catalogus aanbeveling verdient.
Decdbums, die van de verschillende typen een exemplaar at beelden, zijn voor den beginneling ook voldoende.
Een catalogus als maatstaf voor de waarde te gebruiken kan m. i. geen aanbeveling verdienen. Bij postzegels gaat het gewoonlijk als bij effecten, de waarde stijgt en daalt De wereldgebeurtenissen zijn steeds van invloed op de waarde der zegels. Wil men echter per se van een catalogus gebruik maken, dan zij de aanschaffing van meer dan één aanbevolen, opdat men, door vergelijking, zich een juister idee kan vormen van de waarde' van een zegel dan door in alles één catalogus na te volgen.
De verzamelaar is er echter spoedig in thuis, en het bestemmen van de landen, dat juist den leek zoo moeielijk lijkt, valt hern spoedig zeer gemakkelijk.



Teneinde privaatzegels, fiscalezegels en dergelijke ex. bjj het verzamelen te vermijden, geven wij hieronder nog de volgende herkenningsteekenen.
Fiscalezegels dragen gewoonlijk het opschrift: Stamp Duty, Revenue, Fee, Stempelmarke, Wechselstempel, Connaissements, Quittances, Copies, etc. en zijn gewoonlijk door hun groot formaat van postzegels te onderscheiden. Ook het feit dat dergelijke zegels nooit gestempeld, doch met een pennestreek, handteekening of caoutchoucstempel worden onbruikbaar gemaakt, zal de oplettende beschouwer voor aankoop behoeden.
Privaatpostzegels, meest in 't formaat der gewone postzegels verschijnende, doch veelal met bonte kleuren gedrukt, kan men herkennen aan de opschriften: Frivatpost, Privatbriefverkehr, Bypost etc.
Over andere zegels, die beginnende verzamelaars het beste doen niet te verzamelen, geven wij in het volgende hoofdstuk inlichtingen.
Essais en Herdrukken.
Wanneer de een of andere staat het voornemen heeft een serie postzegels uit te geven, dan wendt men zich tot een kunstenaar van naam en draagt dezen op een serie postzegels te ontwerpen. Dikwijls ook schrijft men een wedstrijd onder kunstenaars uit, en ontvangt die inzender, wiens teekening voor het vervaardigen van postzegels wordt aangenomen, een hoogen prijs in geld.
Nadat nu de teekenaar zijn ontwerpen heeft ingezonden, worden hiervan afdrukken in verschillende kleuren en op verschillende papiersoorten genomen, teneinde te kunnen uitmaken, welke kleur en welke teekening het beste voor reproductie geschikt zijn.
Dit zijn Essais of proefdrukken. Gevorderde verzamelaars leggen hier speciale collecties van aan.
Herdrukken (Duitsch: Neudruck, Fransch: Réimpression, Engelsch: Reprint) zijn zegels die later dan de origineele éditie, doch met dezelfde platen als deze gedrukt zjjn.



Het begrip, dat men bij menig beginnend verzamelaar ontmoet, als zou een Herdruk en een valsch zegel, hetzelfde zijn, is dus geheel verkeerd.
Nu zijn er verschillende oorzaken, waarom herdrukken verschenen zijn.
De regeeringen, geen der oude zegels meer voorradig hebbende, terwijl deze door het een of andere postmuseum werden aangevraagd, besloten, met de oude pinten, nog eens nieuwe zegels te drukken, teneinde aan de wenschen der bevriende regeering tegemoet te komen.
Een ander soort nieuwdrukken, de zoogenaamde „private• reprint is van geheel anderen oorsprong.
In 't een of andere land is een nieuwe serie postzegels in gebruik genomen, of sedert lang reeds in gebruik, maar men heeft nog een magazijn vol van de buiten koers gestelde exemplaren. Nu gaat die regeering heen en verkoopt deze restpartij met de platen, die tot het drukken daarvan gediend hebben, aan een speculant. Deze nu kan, als zijn voorraad, d. i. de restpartij, is uitverkocht, met de origineele platen zooveel drukken als hij zelf wil. Het gevolg hiervan is, dat met enkele soorten „private-reprints" de markt als overstroomd is.
Wij noemen slechts die van den Kerkelijken Staat, van Lübeck, Bergedorf, Elsas Lotharingen, enz.
Toen deze nieuw-drukkerij pas begon werd menig verzamelaar er de dupe van, en kocht hij Herdrukken voor veel geld, eerst later bespeurende, dat hij niet de origineele zegels in zijn bezit had. Later echter, toen de philatelie meer bestudeerd werd, vond men steeds kleine verschillen tusschen het origineele en het herdrukte zegel, en nu zijn er geen herdrukken meer, waarvan het niet bekend is, dat zij later gedrukt zijn. Oogenschijnlijk doet zich hier voor den beginnenden verzamelaar een groote moeielijkheid voor, nam. deze: hoe onderscheid ik den herdruk van een origineel zegel ?
Het antwoord hierop is gemakkelijker te geven, dan men verwachten zou. In de eerste plaats is het papier der twee uitgaven gewoonlijk zeer verschillend, daar het papier van den herdruk meest^ dunner en van lichtere tint is. Bjj de eerste uitgiften van Baden en Frankrijk, is het dikke



papier, waarop de origineele zegels gedrukt zijn, het eenige verschilpunt in de twee edities.
Dan is de gom bij den herdruk of niet voorhanden, öf van zulk 'n lichte tint, dat men direct de jeugdige leeftijd gewaar wordt, want bij de origineele zegels is de gom, dooiden ouderdom, bruin of zeer donker geworden. Ook de kleur is bij de herdrukken lichter dan bij de origineele.
Het watermerk is bij den herdruk gewoonlijk niet voorhanden. Evenmin zijn bij de herdrukte zegels van Wurtemberg de zijden draden te vinden, die bij de origineelen in 't papier geweven zitten. Nog een gemakkelijk middel om herdrukken van de origineele uitgave te onderscheiden, is de tandenmeter, voor zoover dit de latere getande uitgifte betreft.
Jammer, dat de meeste oude soorten in ongetanden toestand verschenen zijn, en men dus met een tandenmeter niet gewaar worden kan of men met herdrukken of origineelen te doen heeft.
In dit geval zijn echter de andere aangegeven verschillen voldoende om te bepalen of een zegel origineel is, of dat men met een herdruk te doen heeft.
Fantasie-zegels.
Ook op philatelistisch gebied is de zwendel bezig geweest en heeft het aanzijn geschonken aan een groot aantal fantasie-producten, die als postzegels hun weg tot de verzamelingen moesten zoeken. Deze soort zegels, in 't Duitsch zeer juist „Schwindélmarken" ge¬
naamd, hebben reeds vele slachtoflers gemaakt.
Ze bestaan er van verschillende landen. In 1875 verscheen er een van Cuba, als teekenend voor de valschheid er van het opschrift „Cuba-l ibra" dragend, inplaats van „Cuba-libre."
Ook verschenen dergelijke producten van Suriname, Cyprus, Japan, Perzië



(Portczegel, met inschrift a Percevoir), Bolivia, Bokhara en Benaóir. Deze laatste waren bestemd voor een Italiaansche kolonie in Noord Afrika, maar aangezien aldaar geen enkel postkantoor was, wekte dit het wantrouwen van verscheidene verzamelaars op. Spoedig was men den speculant op het spoor en werd er aan het verspreiden dezer zwendelproducten een einde gemaakt.
Marie I, zich noemende koning van Sedang, een rijkje in de buurt van Annam, een Fransche gelukzoeker, schiep in 1885 a '86 een geheele serie postzegels, voorstellende in 't midden een kroon en een scepter, en in de vier hoeken een kroon.
Het randschrift luidt, links den, rechts Sedang ; bovenaan het waardecijfer, onderaan de waarde-aangave.
De zegels werden in kleur op wit papier gedrukt en waren IIV2 getand. De volgende waarden zijn bekend:
1/2 Math, stroogeel.
Moj (1) Math, lila.
Ber (2) Math, blauwgroen.
Pouen (4) Math, rood.
Moj (1) Mouk, blauw.
1/2 £, okergeel.
Moj (1) $ karmijn.
Men zij dus op zijn hoede.
Postzegels met Opdrukken.
De postzegels met opdrukken, voorloopige of nooduitgiften, zijn bij de meeste verzamelaars welbekend.
Wanneer een zeker soort postzegels is opgebruikt en de nieuwe serie is nog niet ontvangen, dan gaat men gewoonlijk er toe over, andere waarden door een opdruk in zegels te herscheppen, waaraan men behoefte heeft.
Dit vond 0. a. plaats bij de volgende zegels:
Nederl. Indië 1902, bij gebrek aan postzegels van een halve cent, werd de waarde van 2 ets, met een ll2 overdrukt, waardoor een zegel van 1 /a ct. ontstond.
Dit geschiedde eveneens met de zegels a 3 ct., die men



door het opdrukken van 2*/2, in zegels van dien prijs veranderde.
De grootste afslag was zeker wel, dat in het jaar 1902, een postzegel van 10 Soles (1 sol. = 1 peso = f 2.50) dus van f 25, door opdruk van 1 centavo en 5 centavos, voor 21 /2 en 12 cents verkrijgbaar werd gesteld.
Dan heeft men de opdrukken voor de koloniën en postagentschappen, zooals bijv. voor de Levant, waar Duitschland, Frankrijk, Engeland, lJusland, Italië en Rumenië hunne postzegels overdrukken, met de zelfde waarde in paras en piasters.
Portugal overdrukte zijn eerste zegels met „Madeira" en „A^ores", Nederland in 1899, de Neder-
landsche postzegels, met „iNed. Indië , „Cura<jao", en „Suriname", benevens:;de waarde, waarvoor zij in de koloniën geldig waren. Vooral in de kolonië Suriname is er raar met opdrukken gescharreld, en mag men gerust beweren, dat het hoofdzakelijk speculatiegeest van eenige lieden is geweest, die het aanzijn geschonken
heeft aan de talrijke opdrukken, die van deze kolonie verschenen.
Ook Engeland overdrukte de postzegels van Engelsch Indië, met „Gwalior", „Jhind", en „Faridkote", en die van Straits Settlements met „Perak", „Selangor" enz.
Een der eerste uitgaven van Groot Brittanje, de een penny van 1858—64, verscheen met opdruk „Cyprus".
Weer een ander soort opdrukken zijn die, waarbij, zegels die reeds sedert lang niet meer voor het vrijmaken van port, mochten dienst doen, weer in gebruik gesteld werden met den opdruk „habilitado", in Spanje en koloniën en Mexico of „i'gildi '02—'03" op de postzegels van IJsland.
De opdruk „ON H. M. S." op de Britsch-Indische zegels, beduidt „On her Majesty's Service", waardoor de gewone
2



postzegels in dienstpostzegels, d. i. voor frankeermiddel, tussclien de autoriteiten onderling, veranderd werden. „S. P. (Service Postale) op de postzegels van Luxemburg, of ,0. S." (Official Service) op de zegels van Nieuw Zuid Wales en „Service" op de Britsch Indische beduidt hetzelfde. Ook de opdrukken „Official" op de Engelsclie en „Oficial" op de Zuid-Amerikaansche zegels, strekken tot hetzelfde doel.
De opdrukken „Postage Due" (Portozegel), „Imprimés" (Courantenzegel) „V. R. I. (Victoria Regina Imperatrix) of E. R. I. (Edward Rex Imperator) zijn opdrukken, welke geen nadere beschrijving behoeven.
Hoe men valsche, van echte opdrukken ondet scheidt, is zeer gemakkelijk. Men lette goed op, dat het stempel, wanneer het ex. in kwestie gebruikt is, steeds over den opdruk, doch niet de opdruk over het stempel staat.
Een beetje oefening en scherp nazien behoedt u voor schade.
Nogmaals Opdrukken,
BENEVENS VERSCHEIDENE AFKORTINGEN OP POSTZEGELS EN HUNNE BETEEKENIS.
A. & T, op postzegels der Fransche koloniën, beteekent Annam & Tonkin. Een groote „R." op de postzegels van Antioquia beduidt dat dit zegels zijn voor aangeteekende brieven, „A. R." staat voor „Avis de réception", d. i. voor brieven met bericht van ontvangst. Beide afkortingen treft men ook op de postzegels van Columbia, Barranquila en Bolivar aan. ,B. C. A." op de postzegels voor Britsch Centraal Zuid Afrika, beteekent dat die zegels voor Britsch Centraal Afrika zijn geldig verklaard. „C. E. T." op Britsch Indische zegels, beteekent „China Expeditionary Forces", welke bestemd waren voor frankeering der brieven van de manschappen die in China verblijf hielden. „Fire R. B. S." op de Deensche postzegels van 1851 beteekent vier Rigsbankskilling. „Postfrim." op andere Deensche zegels, beduidt „postfrimarke" (postzegels). „C. R." op de postzegels



van Deensch West Indië, uitgave 1902, is de afkorting van „Christian Rex" of „Koning Christiaan."
Een monogram V. R. op de postzegels van Fiji, uitgave 1875 — 78, beduidt „Victoria Regina" (Koningin Victoria). „F. M. op de Fransche postzegels beteekent „franchise militaire" en zijn postzegels bestemd voor het gebruik deisoldaten. „Gab" op postzegels der Fransche koloniën, is een afkorting van „Gabun", een aan de Franschen toebehoorende landstreek, waar dit zegel gebruikt werd. Een enkele „G" op de postzegels van Kaap de Goede Hoop, wil zeggen dat de zegels met dezen opdruk in Griqualand in gebruik waren. „I. R." (Inland Revenue); „Gov" (Government); „O. W." (Office of works); „R. H." (Iloyal Household). Al deze opdrukken met of zonder de toevoeging official vindt men op de zegels van Groot Brittanje.
MAI
Gt Pbe
1902
beduidt „Mai. — Gouvernement — provisoire, 1902" en werd door de revolutiepartij in 1902, op de postzegels van Haïti aangebracht. „Kemahkotaan" beduidt „kroning" en vindt men op de postzegels Johore. De „d" op de postzegels van Engeland en koloniën, beteekent „Denarius" waarmede de penny aangeduid wordt. „Magyar Kir." op de postzegels van Hongarije, beteekent „Magyar Karalyé" (Koninklijk Hongaarsch). De afkorting „U. S." op de postzegels der Vereenigde Staten zullen wij wel niet behoeven te zeggen, dat dit de afkorting is van „United States (Vereenigde Staten)" „E. E. U. U." op de postzegels van Columbia, beteekent „Estados Unidos de Colombia" (Vereenigde Staten van Columbia). „E. S." Estado Soberano = Souvereine Staat) vindt men op de zegels van Tolima en Antioquia „H. R. Z. G. L." links; „Post" bovenaan en rechts „F. R. C. M." op de postzegels van Sleeswijk-Holstein, beteekent „Herzogliche Post Freimarke." De opdruk provisorio, die men op verscheidene postzegels der Portugeesche Koloniën aantreft, beteekent „voorloopig", daarmede aangevende dat het zegel als nooduitgifte dienst doet.



„Mqe" vindt men op de postzegels der Fransche Koloniën. Dit beduidt „Martinique*.
„N. C. E.", eveneens voorkomende op de postzegels der Fransche Koloniën, beteekent „Nouvelle Calédonie et Dépendances . „N. S. B." op dezelfde zegels staat voor „Nossi Be", „O. R. C." op de postzegels van Oranje Vrijstaat is dj afkorting van „Orange River Colony" (Oranje Rivier Kolonie). Een leeuwtje op de postzegels van Oost-Rumelië beduidt dat de aldus overdrukte zegels in gebruik waren in Zuid Bulgarije. „Duc di parma piac' ecc" op de postzegels van 'nu™a ze&£en; «Hertogdommen Parma, Piacenza enz." „Ch" op de Perzische postzegels is een afkorting van „Chahi", „Kr" van „Kran".
„Gobierno" (Gouvernement) is de opdruk, dien men aantreft op de postzegels van Peru, waarmede deze in dienstzegels veranderd werden. Een „R" met waarde-aangave er onder op Fransche koloniale zegels, beteekent dat de op deze manier overdrukte zegels op Réunion in gebruik waren.
„Bai op de zegels der Kerkelijke Staat en Romagna is de afkorting van „Bajócchio", de munt van die landen. „par op de Rumeensche zegels, beteekent „parale", ook een muntaanduiding. De postzegels van Zwitserland draden alle het opschrift „Helvetia". „O. S. G. S." op de postzegels ^van Sudan, beteekent „ Official Service Government >udan. (Officieele dienst van het Sudansch Gouvernement).
W at ermerken.
Niet alle postzegels hebben een watermerk. Eenige der meest voorkomende zullen wij hieronder beschrijven. Een pyramide treft men aan op de zegels van Egypte, evenzoo een halve maan en ster. Een kroon en C. C. of C. A. op de meeste Engelsche koloniale zegels. Een ster in de postzegels van Australië. Golvende en gekruiste lijnen in de poskegels van Beieren. Een anker op de zegels van Kaap de Goede Hoop. Een posthoorn op de zegels van Brunswiik, Noorwegen en Nederland (le uitgifte). Kronen in de zegels



van Groot Brittanje, Denemarken, Italië, Britsch Indië en ïctoiia. Een rous, distel en klaverblad, een roos met jladen, een kousenband, een rijksappel met kruis, een
Maltheserkruis, een anker, vindt men alle op postzegels van Uroot Brittanje. Een eikenkrans op de zegels van Hannover, een lauwerkrans op die van Pruisen. Een Ananas op de zegels van Jamaica, een Lelie op die van Napels en een
Leeuw met bijl op de Noorweegsche postzegels. Britsch Indië heeft op vele harer zegels een Olifantenkop; Queensland een (v> met een kroon erboven, Zwitserland een kruis in een ovaal, West Australië een zwaan. Voor zoover de zegels,
die elk een watermerk hebben. Nu zijn er ook watermerken, die op de zegels slechts gedeeltelijk verschijnen, omdat zij over een geheel vel gedrukt zijn. Dit heeft o. a. plaats gevonden bij de uitgave 1900—'02 van Rumenië, waar men



over de 25 zegels één watermerk, een groot wapen, aantreft.
Ook de serie van 1895, der Vereenigde Staten van Noord-Amerika, heeft over vier postzegels een watermerk, bestaande uit 4 letters „U S P S".
Verdere watermerken vindt men bijvoorbeeld bij de zegels van die landen, waar men voor het drukken der postzegels papier met waterlijnen bezigde, zooals in Rusland.
Tandingen.
In den laatsten tijd zijn de meeste postzegels in getanden toestand voor het publiek verkrijgbaar gesteld, teneinde ze
gemakkelijk van elkander te Kunnen scheiden.
Vroeger was dit niet het geval, dan werden de zegels aan geheele vellen gedrukt en moesten de zegels door middel van schaar of mes van elkander verwijderd worden, hetgeen natuurlijk tengevolge had, dat men vele dezer eerste uitgiften in verknipten toestand aantreft.
Later doorstak men de zegels met lijntjes of punten, waardoor het afscheuren vergemakkelijkt werd. In Thurn en Taxis, gebruikte men zelfs voor dit doorsteken gekleurde lijnen, in dezelfde kleur als het zegel. Deze soorten zijn, wanneer ze gebruikt zijn, tegenwoordig zeer hoog in prijs.
Nog later werden de zegels geperforeerd en op verschillende wijzen getand. Men onderscheidt gewone
tanding, pintanding, scherpe tanding en doorstoken met lijntjes, met punten, met gekleurde lijntjes, met zaagtanden, serpentine doorsteking, enz.
Voordat men dus zijn zegels in het album opneemt geve
16 I ~
WA
At3 / C 
1454
I 14
I WA S
13
12/2 mmi >nw
I'! 12 
M ...
11 . ...... .
10 i )...••*•*•< 9 i >
I 7



men zich eerst goed rekenschap, hoe of het op te nemen zegel getand of doorstoken is. Een tandenmeter, zooals wij hiernevens afbeelden, moet in 't bezit van iedere verzamelaar zijn. De nummers wijzen het aantal tanden aan, dat men over 2 c.M. aantreft.
Gauffrage.
Gauft'rage, Grille of Waffel is een kleurloos indruksel, in den vorm van een wafel en komt in verschillende grootten voor op de postzegels van de Vereenigde Staten en die van Peru.
Dikwijls is deze gauffrage, vooral bij gebruikte zegels, zeer lastig waar te nemen. De verschillende grootten geven wij hieronder aan.
Briefkaarten, enz.
Als neventak van het postzegelverzamelen, brengt men ook briefkaarten, couverts, kruisbanden, postwisselformulieren en dergelijke poststukken bij elkaar, mits zij van de regeering zijn uitgegeven en een ingedrukt waardestempel dragen.
Het bewaren dezer poststukken gaat met meer moeielijkheden gepaard dan dat der postzegels, aangezien voor dergelijke Ganzsachen, zooals de Duitschers ze noemen, geen albums bestaan.
Men is dus verplicht ze zelf aan de hand van een catalogus te rangschikken, wat zeer gemakkelijk blijkt.



Men neme voorts verzamelcartons en bevestige daarop, met gomstrookjes, de poststukken.
Het is niet te ontkennen, dat ook van zulk een collectie een aangename bekoring uitgaat, evenzoogoed als van een verzameling postzegels.
Jammer dat men in den laatsten tijd dit soort verzamelen verwaarloosd heeft en men er niet meer zooveel aan doet als vroeger. Alles wijst er echter op, dat deze tak der philatelie weer opbloeien zal.
De Heer Warhurst te Londen, bezit de grootste collectie poststukken ter wereld. Zijn verzameling bestaat uit twaalfduizend variëteiten.
Stadpostzegels.
Na al wat wij over postzegels geschreven hebben, moeten wij ook aan deze soort zegels een kort woordje wijden. Zooals wij reeds vroeger opgemerkt hebben, zijn het de zegels, die particuliere ondernemingen uitgeven, om het port vrij te maken van brieven die deze particuliere Maatschappij vervoert. Eerst verleden jaar is van rijkswege, in Duitschland, het bestaan dezer Privatposten verboden. Vóór dien tijd bloeide deze ondernemingen en wierpen ruime winsten af. Zoodanig was de concurrentie die zij het Rijk aandeden, dat dit verplicht was het brief- en briefkaartporto, binnen den kring van het postkantoor, tot 2 pfenn. of ruim 1 cent te verlagen. Het allereerste wat op dit gebied verscheen, waren wel de bekende Hamburger BotenMarken, die men in oude verzamelingen bij tientallen aantreft.
Ze werden in 't geheel in 125 Duitsche steden uitgegeven en wie er meer van weten wil, raden wij aan zich onderstaand boekje aan te schaffen:
Katalog der deutschen Privatpostmarken. Bearbeitet und mit Durchschnittspreisen versehen von Carl Sternheim, Berlin 1902.



By-post en andere Privaatzegels.
De Noorsche-Deensche- en Zweedsche Bypostzegels. (By = stad), verschenen in Aalborg, Aarhuus, Kopenhagen, Fredericia, Horsens, Kolding, Odense, Randers, Svendborg, Malmö, Stockholm, Güteborg, Aalesund, Arendal, Bergen, Cristiansand, Drammen, Tönsberg, Drontheim, Grimstad, Holmestrand, Hammerfest, Levanger, Namsos, Stenkjear, Horsens, Kragerö, Mandal, Smallen en Tromsü, en dienden voor hetzelfde doel als de Duitsche privaatposten.
Verder verschenen er in de Vereenigde Staten een 580 tal diverse soorten locaal-postzegels, die men uitvoerig in Scott's Standard Stamp Catalogue beschreven vindt.
Dan heeft men nog de Stoomvaart-Maatschappijen, die zegels uitgaven voor stations op haar route. In bonte verscheidenheid zijn ze verschenen. St. Lucia, Sint Vincent, Cura^ao, Donau-compagnie, Compania de navegacion por vapor en el pacifico, de duivenpostzegels van de Great Barrier Eil; en van Auckland, enz. enz.
Een andere categorie vormen de spoorwegzegels, meer pakketzegels, die in Engeland, Australië, Denemarken, Rumenië, Queensland, België, Congo, Kaap de Goede Hoop en een aantal andere landen werden uitgegeven.
De meest belangrijke soort locaalzegels vormen echter de zoogenaamde Russische Semsto zegels, die in ongeveer 120 districten van het groote Russische Rijk zijn uitgegeven. Deze zegels zijn half-officieel, aangezien de bezorging der brieven vanwege de overheid, de districtsregeering, plaats vindt. Nadere bijzonderheden over deze zegels zijn te vinden in De Postzegelgids 3de jaarg. No. 7, 8 en 9, waar het gebruik dezer zegels, almede de districten waar ze werden uitgegeven nauwkeurig beschreven worden.



Groote Verzamelingen.
Evenals groote verzamelingen van boeken of schilderijen hebben ook groote postzegelverzamelingen hunne reputatie in den tegenwoordigen tijd. Betrekkelijk zijn er maar weinig verzamelingen, die den naam van „groot" verdienen. g nafgebroken zoeken naar ontbrekende variëteiten en ^oote rijkdom zijn noodig geweest om ze bijeen te brengen.
Kijkdom alleen is niet voldoende om een in ieder opzicht belangrijke verzameling van postzegels te verkrijgen. Ook een uitgebreide philatelistische kennis is noodig o'm dit doel te bereiken Dikwijls nog komen, door toeval, de zeldzaamste zegels in handen van hen, die niet eens groote sommen ervoor uitgeven kunnen.
Dit zijn zij, die in alle hoekjes en gaatjes snuffelen, ja, aan alleman vragen, om dit of dat zegel, en 't eindelijk tot ïun groot genoegen voor een billijken prijs machtig worden.
lJe Prins van Wales is een enthousiastisch en ijverig' postzegelverzamelaar. Hij is werkend president van de Phflatelic Society te Londen.
Op zijn laatste tocht rond de wereld, heeft hij de meeste postkantoren d. w. z. de hoofddirecties der koloniën bezocht en een schat van informatie medegebracht. Zijn verzameling bestaat uitsluitend uit postzegels van Engeland en koloniën waarbij verscheidene stukken, waarvan maar één ex bekend is.
Dat zijn collectie, alleen reeds om deze reden, een aardig duitje waard is, zal ieder begrijpen.



In het Britsch museum bevindt zich thans de collectie van het parlementslid T. K. Tapling, overleden in 1891. De heer Tapling, die een der knapste en vurigste verzamelaars van zijn tijd was, deed wel, zijn belangrijke collectie aan dit museum te vermaken. Nu heeft ieder de gelegenheid een fraaie verzameling kosteloos te zien.
Als jongen was hij reeds er aan begonnen, en tot op den dag van zijn dood nog steeds bezig zijn verzameling te vergrooten.
In zijn jongen tijd had de heer Tapling de gelegenheid, overal zeer zeldzame zegels voor 'n futje machtig te worden, om welke reden zijn verzameling een der grootste en meest wetenschappelijkste collectie geworden is, die bekend zijn.
Vooral in groote zeldzaamheden, die er keurig uitzien, blinkt de Tapling-collectie uit.
De grootste verzameling, die bekend is, is die van den heer Philippe de Renotière te Parijs, aan philatelisten meer bekend onder den naam van Monsieur de Ferrary.
In de laatste dertig jaar kocht hij o. a. de zeer belangrijke collectie van den Engelschen rechter Philbrick voor £ 7000 of f 84000, en die van Daniël Cooper voor £ 3000 of ƒ 36000, benevens verscheidene andere groote collecties, als die van W. B. Thornhill, uitsluitend bestaande uit zegels
van Australië, enz. enz.
De heer de Renotière heeft twee secretarissen in zijn dienst, aan wien zeer groote salarissen worden betaald. Een is er aangesteld voor de behandeling van de postzegels, terwijl aan den ander de zorg voor de briefkaarten, couverten en kruisbanden-verzameling is opgedragen.
De heer F. Breitfuss te St. Petersburg, die sedert 1860 verzamelt, bezit op twee na, de grootste collectie ter wereld. Ook zijn verzameling omvat alles wat er van de posterijen
uitgegeven wordt. _
Na de verzameling, die zich in het Britsch museum bevindt, is de collectie van den heer H. J. Duveen, een bekend kunstkenner, de meest belangrijke verzameling in
Engeland. .
Dit feit dient te meer vermelding, daar hij eerst in 189i het verzamelen heeft opgevat, waarmede samenhangt, dat



lij} voor de zegels, die thans zijne collectie uitmaken, hooge prezen heeft moeten betalen.
Deze verzameling is niet alleen bekend wat de schoonheid der exemplaren betreft, doch ook om hare netheid, en wetenschappelijke rangschikking is zij der vermelding waard, om van het compleet zijn van vele landen en landengroepen niet te gewagen.
D*eoAAnnde,<?eZer belan£riJke verzameling wordt geschat op <* 80000, of bijna een miljoen gulden. Zij is ondergebracht in zeventien groote albums.
Henry Crocker te San Francisco heeft de mooiste verzameling in de Vereenigde Staten, waarvan de waarde berekend wordt op duizenden dollars.
Vk • B. Avery van Birmingham, heeft een der meest complete verzamelingen ter wereld. Hoofdzakelijk is deze verzameling bekend om haar vele rariteiten, waaronder zich ook de twee zeldzame Mauritius „1'ost Office" zegels bevinden wier waarde alléén reeds op 25000 gulden geschat wordt. De geheele verzameling is ongeveer / 000000 waard.
L)e heer M. P. Castle, vice-president van de Philatelic ^ocietv te Londen, welke in deze betrekking den heer iapling opvolgde, is een der meest ijverigste verzamelaars, die bekend zyn. In 1877 was zijn verzameling zoo groot geworden, dat hij deze verkocht op Australië na. Nu begon hij met ijver uitsluitend de postzegels van Australië bijeen te brengen, tot hij deze in 1894 voor f 120000 aan de Londensche firma Stanley Gibbons Co. Ltd. verkocht. Dit was ten dien tijde het hoogste bedrag, dat tot dusverre voor een verzameling postzegels besteed was. Vervolgens lag hij een speciaal-verzameling aan van Europeesche zegels, welke in zeven-en-zestig albums werd ondergebracht, die hij in 1900 voor £ 30000 of ƒ360000 verkocht, Thans is hij teruggekeerd tot zijn geliefde Australische zegels.
De Hertog van Crawford en Balcarres is een verzamelaar van de laatste jaren, maar heeft reeds een zeer prachtige collectie in zijn bezit, die op een uitgebreiden en historischen grondslag gevestigd is. In hoofdzaak bepaalt hij zich tot de postzegels van Groot Brittanje en Koloniën, de Vereenigde Staten en de Staten van het oude Italië. Ook is hij een lid van den raad van de Philatelic Society te Londen, en bezoekt



hij, wanneer hij in Engeland is, geregeld de vergaderingen dezer vereeniging. De Hertog van Crawford is tevens, evenals de heer Taplig was, een ijverig verzamelaar van philatelistische litteratuur en geabonneerd op alle philatelistische tijdschriften, die bestaan. Ook koopt hij alle nieuw verschijnende werken op philatelistisch gebied.
De heer Paul Mirabaud, de bekende Parijsche bankier, heeft na den heer la Renatière de mooiste verzameling in Frankrijk. Op de laatst gehouden philatelistische tentoonstelling te Parijs, was zijn collectie Zwitserland tentoongesteld. Dit is echter slechts een klein gedeelte van zijn prachtige verzameling. Dan volgen nog in Italië de collecties van Prins Doria Pamphilj; in Amerika, die van Aver, Banger, Maine, Paul; in Duitschland die van Martin Schroeder.
In Nederland zijn helaas geen collecties, die in de verste verte bij bovengenoemde vergeleken kunnen worden.



EENIGE VERVALSCHINGEN.
Moldavië — Waldachejje.
1858, 81 parale, rose.
Griekenland.
1861, 1 lepton, donkerbruin.
Dominikaansche Republiek.
1879, 1 real, rose.
ECHT.
VALSCH,
ECHT.
VALSCH.
ECHT.
VALSCH



Hawaiï.
1855, 2 cents, rose.
Toscane.
1851—52, 1 soldo, geel.
VERVALSCH1NOEN.
Spanje.
1873, 'fa real, rose. Don Carlos.
Columbia.
1863, 100 blauw.
VALSCH.
ECHT.
VALSCH.
ECHT.
VALSCH.
ECHT.
ECHT.



VARIA.
Hieronder hopen wij onzen lezers een zoo trouw mogelijk saamgestelde lijst te geven van de diverse soorten zegels, ilie alhoewel veel voorkomende, en ook dikwijls voor postdoeleinden gebruikt, toch feitelijk geen postzegels zijn.
Porto-, dienst-, aangeteekende briefzegels en dergelijke blijven hier natuurlijk buiten beschouwing.
Antioquia. De postzegels met inschrift „Retardo" zijn zegels, die op brieven worden geplakt, die te laat voor bezorging ontvangen zijn en zoodoende nog tijdige aflevering verzekeren.
Argentina. Bij gebrek aan postzegels werden in 1889 twee telegraafzegels, van 10 ets. rose, en 40 ets. blauw, voor postzegels geldig verklaard.
In 1896, tijdens den Spaansch-Amerikaanschen oorlog, werd door de Spaansche kolonie te Buenos Aires een vrijwillig-oorlogbelastingzegel uitgegeven a 5 centavos. De opbrengst hiervan diende als bijdragen in de oorlogskosten van Spanje.
Beieren. De bekende zwarte zegeltjes met inschrift „Commission für Retourbriefe" en een plaatsnaam, zijn sluit-etiquetten van de post-commissie, die onbestelbare brieven opent, om het adres- van den afzender te weten te komen, om hem den onbestelbaren brief te kunnen retourneeren.



België. Als zegels voor Expressbestellingen werden in België een tijdlang zeshoekige telegraafzegels uitgegeven, die men nog al eens in verzamelingen ontmoet.
Bolivia. In 1870, 1884 — 1893 werden hier plakzegels als postzegels gebruikt. Ze zijn daaraan te herkennen, dat ze als teekening een vrouwenfiguur, zinnebeeld der Gerechtigheid, dragen.
Bosnië. Ook hier werden in 1879 stempelzegels als postzegels gebruikt. Exemplaren op geheelen brief, met stempels van plaats van herkomst en plaats van bestemming zijn bekend.
Britsch Beetsjoeanaland. In 1887 werden ook hier een geheele serie plakzegels, inschrift: „postage and revenue" als postzegels uitgegeven.
Britsch Guyana. Dit land overdrukte in 1889 een elftal stempelzegels met andere waarden en verklaarde toen deze zegels geldig voor vrijmaken van briefporto.
Britsch Indië voorzag in 1866 een plakzegel van 6 pence
violet met den opdruk „Postage , waarmede bedoeld zegel in een postzegel veranderd was.
Britsch Zuid Afrika veranderde in 1893 een wisselzegel van 1 penny, door opdruk „Internal Postage" in een postzegel.
Bulgarije. De zegels van het Macedonische Comité, die hier verschenen, alsmede die voor het op te richten standbeeld voor Czaar Alexander,
hebben geen philatelistische waarde.
Chili. Dit land gebruikte in 1880, 1891 en 1901 zijn plakzegels voor postzegels en in 1891 deden bovendien vier telegraafzegels, a 2, 10 en 20 centavos
3



en 1 peso, dienst als postzegels. De zegels, in 1897 uitgegeven, niet inschrift „Avis de Paiement", dienen tot frankeering der briefjes, waarmede den afzender van postwissels bericht wordt, dat hun postwissel is uitbetaald.
De zegels niet inschrift „Cierro Oficial" dienen om ambtshalve opengemaakte brieven weder te sluiten.
Costa Bica. Ook dit land gebruikte in 1884 plakzegels, a 1 en 2 centavos, als postzegels.
Duitschland. In 1903 verschenen hier postzegels, in kleur overeenkomende met de gewone frankeerzegels, doch met inschrift „Frei durch Ablösung no. 21". Dit zijn dienstzegels.
Ecuador. In 1887 tot 1892 gebruikte men hier de wisselzegels, lang-smal formaat, met de jaartallen 1884—85, 1886—87, 1887—88 en 1838—90 voor postzegels. In 1892—93 gebruikte men de wisselzegels der jaren 1893—94 en 1894—95. Verder deden in 1893 en 1894 telegraafzegels als postzegels dienst. In 1903 waren het weer wisselzegels die het ontgelden moesten, en overdrukte men de zegels a 20c. blauw en 25c. bruin-oranje, met den opdruk „CORBEOS — UN CENTAVO*.
Egypte. De veelvuldig voorkomende ronde zegels van dit land werden gebruikt, in den tijd dat het tegenwoordig dienstzegel, dat in 1889 verscheen, nog niet uitgevonden was. Ze dienden voor de frankeering der poststukken, tusschen de postkantoren onderling. Ze werden allen voorzien van den naam der plaats, waar het postkantoor gevestigd was dat ze gebruikte. Moens noemt in zijn catalogus 529 verschillende soorten.
Fernando Po. In deze kleine Spaansche kolonie, waar de speculatiezucht zoo welig tiert, werden in 1896 en in 1899 plakzegels als postzegels uitgegeven.



Frankrijk. In dit land werden in 1886 krantenbelastingzegels a 2c. blauw, 2c. rose, 2c. violet, 5c. lila, 5c. blauw en 5c. rose, als postzegels in gebruik gesteld ; ze zijn tamelijk zeldzaam.
Ook de ballonzegels, postzegels der uitgaven 1867—71, met afstempeling van 17 Sept. 1870 tot 1 Febr. 1871, zijn zeer zeldzaam. Deze werden tijdens het beleg uitgegeven.
Grenada. In 1883, 1885 en 1886 werden wisselzegels door een opdruk „Postage" in postzegels gemetamorfoseerd.
Groot-Brittanje. Zes soorten wisselzegels a 1 penny lila, met opschrift „Draft", „Receipt", „Demandor Receipt" en „Inland Revenue", werden in 1881, zonder van een opdruk te zijn voorzien, voor postdoeleinden geldig verklaard.
Guatemala. De plakzegels, die dit land voor postzegels geldig verklaarde, zijn alle voorzien van een opdruk, en leveren dus voor den beginnenden verzamelaar geen bijzondere moeilijkheden bij het rangschikken op.
Honduras. 1898 bracht zes verschillende plakzegels, zonder opdruk, als postzegels in gebruik.
Hongkong. In 1894 en 1896—97 werden hier plakzegels als postzegels gebruikt, zonder van een opdruk voorzien te zijn.
Italië. In 1878 werden de dienstpostzegels „Franco bollo di stato", door een opdruk in 2c. courantenzegels veranderd. Hetzelfde gebeurde in 1891 met de plakzegels.
In 1896 verscheen weder een zegel van 20 cti, voorstellende de kroonprins en zijn gemalin. Dit zegel moest uitgegeven worden op den dag van hun huwelijk. Daar het zegel echter niet op tijd gereed was is het nooit in gebruik gesteld.



Japan. De zegels in langwerpig formaat, met inschrift „Officially sealed" zijn weder sluit-etiketten.
Kaap de Goede Hoop. De „Mafeking besieged"-zegels, overgedrukt op de Kaapsche of Beetsjoeanalandsche zegels, of die met portret van Baden-Powell, of een fietsrijder, alle uitgaven die tijdens den boerenoorlog verschenen, zijn producten van twijfelachtigen oorsprong. Ditzelfde geldt voor de Vrijburg-uitgaven.
Lourenzo Marqués. Met opdruk „Correio de Lourenzo Marqués" hier vier plakzegels in postzegels veranderd. Het waren de 5 op 10 reis, 25 op 10 reis, 50 op 30 reis en 50 op 800 reis, kleur van alle ex. groen en geel.
Macao. Deze Portugeesche kolonie veranderde, door een opdruk „Correio" in 1887, drie wisselzegels van 5, 10 en 40 reis in postzegels.
Madagascar. In 1884—86 werden door den Britschen Consul op Madagascar zegeltjes uitgegeven, die dienden om aan te toonen, dat er porto voor de brieven, waarop ze geplakt waren, betaald was. De brieven met deze zegels voorzien werden van Madagascar naar Natal vervoerd en aldaar door gewone postzegels vervangen. Deze consul-zegels zijn reeds zeer zeldzaam en hoog in prijs.
Mexico. Tijdens de revolutie in 1867 — 68, werden dooide republikeinsche partij zegels uitgegeven voor Campeche, Chalco, Chiapas, Chihuahua, Cuernavaca, Guadelajara, Morella, Oaxaca, Queretaro, Veracruz, Zacatecas. In hoeverre men hier met werkelijk voor postdoeleinden gediend hebbende zegels of met speculatieproducten te doen heeft, is nog niet uitgemaakt.
De zegels met inschrift „Cerrado y Sellado" zijn ambtelijke sluitzegels.



Nederland. De postbewijszegels van ons land zijn contrólezegels voor het gestorte bedrag, vermeld op het postbewijs, waarop ze geplakt werden. In 1900 zijn ze ingetrokken.
Nieuwe Hebriden. De zegels van deze eilandengroep zijn als privaatpostzegels te beschouwen, aangezien ze door een stoomvaartmaatschappij zijn uitgegeven.
Nieuw Kaledonië. De zoogenaamde soldatenzegels, met inschrift: Nve- Calédonie, Correspondance Militaire* zijn speculatieproducten en van elke verzamelwaarde ontbloot.
Nieuw Zeeland. Een geheele reeks wisselzegels, veel te lang om hier opgenoemd te worden, werden van af 186ri tot en met 1876, als postzegels gebruikt.
De postzegels met inschrift „Live Insurance Company", „State Security" zijn postzegels, die dienen ter 'frankeering van brieven van de RijksverzekeringsBank.
Nieuw Zuid Wales. In 1885 werden de wisselzegels, a 5 en 10 shill. en 1 pond, door opdruk „Postage" in postzegels herschapen. De weldadigheidszegels a l penny en 21/, pence waren geldig voor postgebruik en voor 1 p. + 1 shill., of 2»/, p. + 2»/, shill. toeslag aan de postkantoren verkrijgbaar.
Nicaragua. De langwerpige zegels in blauwe kleur, met opschrift „Cierro Oficial" zijn ambtelijke sluit-etiketten.
Oranje Vrijstaat. In 1897—98 werd een geheele serie wisselzegels, zonder overdruk, voor postdoelemden geldig verklaard. Deze zegels zijn thans zeer duur.
Paraguay. Ook hier werden telegraaf- en wisselzegels door overdruk in postzegels veranderd, die alle aan den opdruk kenbaar zijn.



Peru. Ook hier gebruikte men herhaaldelijk fiskale-zegels voor postdoeleinden.
Philippjjnsche Eilanden. Zie hierboven, daar echter deze zegels, zoowel van Peru als van de Philippijnen zeer weinig voorkomen en een beschrijving ervan ons te ver zou voeren, moeten we naar den een of anderen catalogus of handboek verwijzen.
In 1898 gaf de regeering, aan wier hoofd zich Aguinaldo gesteld had, een aantal zegels uit met inschrift „Gobierno Revolucionario — Filipinas". Deze zegels zijn in gebruikten toestand zeer zeldzaam.
Portugal. Het comité van het „Roode Kruis" gaf in 1894 een weldadigheidszegel uit, voorstellende een rood kruis op witten grond met inschrift „Porto-franco", kleur: zwart-rood. Voor eenige dubbeltjes kan men het machtig worden.
Queensland gaf in 1882 vijf verschillende plakzegels a 2, 2^, 5 en 10 shill en 1 pond, zonder ze te overdrukken, als postzegels uit. In 1900 werd ditzelfde middeltje nogeens toegepast. Ook hier verschenen weldadigheidszegels als boven bij Nieuw Zuid Wales beschreven, die a 1 en 2 pence, met respectievelijk 1 en 2 shill. toeslag, verkrijgbaar waren.
Sint Lncia. In 1883—1884 werden hier een aantal wisselzegels als postzegels gebruikt. De waarde van deze stukken is niet gering, daar ze zeer weinig in postalisch gestempelden toestand voorkomen.
Sint Pierre et Miquelon. Postzegels der Fransche koloniën met de letters „S. P. M." waren voor het gebruik op deze eilanden bestemd.
Sint Thomas, La Guaira & Puerto Cabello. Deze, in veel albums en catalogi nog opgenomen zegels, zijn een soort privaatpostzegels, uitgegeven door een stoomboot-maatschappij, tusschen deze plaatsen.



Bint Vincent. Postzegels door een opdruk „Revenue in wisselzegels veranderd, hebben later weder als gewone postzegels dienst gedaan en komen betrekkelijk veelvuldig voor.
Siërra Leone. Gedurende 1898 werden, bij wijze van nooduitgifte, de plakzegels van een opdruk „postage and kevenue" voorzien, en zoodoende voor postdoeleinden geldig verklaard.
Spanje. De Don Carloszegels, die in 1874—75 in 't Noorden van Spanje hebben gecirculeerd, zijn slechts van twijfelachtige waarde voor verzamelaars, aangezien zij slechts dienden voor de frankeering der correspondentie van de Carlisten onderling, en in 't buitenland niet als frankeerzegels erkend werden.
Verder verschenen er in dit land, met zijn talrijke revoluties en oorlogen, in de jaren 1874, 1878 en 1898, oorlogsbelastingzegels, met inschrift „Impuesto de Guerra". Op iederen brief moest naast 't gewone porto nog een belastingzegel van 5 centimos geplaatst worden.
Verder werden de volgende burgerlijke zegels als postzegels gebruikt, alles met inschrift
Timbre Movil" 1882, 10 cent rood, wapen. " , „ 1883, 10 „ blauw, ,
1884, 10 , lila, j Met het portret
1885, 10 , groen, I van Alfons II, zoo" 1886, 10 , blauw, } als het op de post-
1887, 10 „ bruin, ( zegels van 1882 is [ 1888, 10 „ blauw, ] afgebeeld.
] , 1889, 10 „ bruin. 1
Ook heeft men in Spanje postzegels voor de leden van den Cortes, onze Tweede Kamer. In 1895 deed als zoodanig dienst, een postzegel van Alfons XIII, van 15 ets., doch in gele kleur, inplaats van bruin. In 1896-98 werd dit zegel vervangen door speciale zegels met inschrift: „Congreso de los Di-



putados", zonder waarde-aangave, in roode en blauwe kleur.
Het dikwijls voorkomende zwarte zegel, met inschrift: „Correos" en „Devolucion de Correspondencia sobkante" in een cirkel, om het wapen, zijn ambtelijke sluit-etiketten. _
Zegels met inschrift: „Viva Patria , „Viva Espana" en dergelijke opschriften zijn etiketten, die door verscheidene comité's werden uitgegeven gedurende den Spaansch-Amerikaanschen oorlog en bedoelen een vrijwillige bijdrage in de oorlogskosten. Deze zegels plakte men naast de gewone frankeerzegels op brieven.
„Ejército", „Melilla" en nog eenige dergelijke inschriften, dragen de zegels, die als speculatie-producten, tijdens de Spaansche veldtocht in NoordAfrika, te' Barcelona opdoken. Als curiosa kan men ze bewaren, als postzegels zijn ze waardeloos.
Tasmania. In 1882—83 en later werden hier plakzegels als postzegels gebruikt.
Thurn en Taxis. Ook hier hebben ronde etiketten als ambtelijke sluitzegels dienst gedaan. Inschrift: „Commission fiir Retourbriefe."
Tobago. Dit aan Engeland behoorende eiland, gafin 1897 een aantal plakzegels als postzegels uit. Het was de editie van 1883, met watermerk C. A. en kroon.
Transvaal. De opdrukken V. R. I. en E. R. I. hebben wij reeds vroeger genoemd, toch is hier nog een plakzegel te vermelden, dat in 1895, met opdruk postzegel, als zoodanig in gebruik werd gesteld. Het is de 6 perce rose met groenen opdruk „postzegel". Verder verschenen gedurende den TransvaalschEngelschen oorlog een serie zegels in Pietersburg; een in Lijdenburg; een in Rustenburg en een in



Wolmaransstad. Deze zegels hebben o. i. slechts waarde voor meer gevorderde verzamelaars.
Tunis De postzegels van Tunis, die men aantreft met een groote T, met gaatjes over het geheele zege) geporforeerd, zijn portzegels. T is een afkorting van „Taxe" (porto.)
Turkije. Tijdens den Grieksch-Turkschen oorlog verscheen er voor Thessalië een speciale serie zegels, bevattende de volgende vijf waarden: 10 paras, groen, 20 paras, rose, 1 piaster', blauw, 2 piasters, okergeel, en d piasters, lila; zegels met den opdruk „Local" zijn zooals het'woord aanduidt lokale zegels. Die met inschrift ,.Kustendje en Czernowoda local post", evenzeer.
Venezuela. „Escuelas" op deze zegels beduidt letterlijk „Scholen". Oorspronkelijk dienden deze zegels ook als extra belastingzegels voor den bouw van scholen, later werden zij echter veel voor postdoeleinden gebruikt, reden waarom men ze in de meeste albums ziet opgenomen. De opdruk „Hessellada , die men nu op de zegels van 1899 aantreft, beteekent herzegeld of weder geldig verklaard.
Ver. Staten. Zegels met inschrift „Officialy sealed" zijn sluit-etiketten der posterijen.
„Mac-Kinley"-gedenkzegels verschenen naden dood van dezen president. Men wilde uit de opbrengst dezer zegels, voor den zoo jammerlijk vermoorden president, een standbeeld bouwen.
Victoria. Evenals in Queensland en Nieuw Zuid Wales, gaf men hier in het jaar 1897 twee weldadigheidszegels uit. Het zegel a 1 penny, blauw, was verkrijgbaar voor 1 shill. en 1 p., dat van 2l/2 pence, roodbruin, voor 21|2 shill. en 2li2 pence.
In 1902 verscheen daarenboven een serie vrijwillige oorlogsbelastingzegels, teneinde uit de opbrengst daar-



van het moederland in de oorlogskosten te steunen, gedurende den oorlog met Transvaal. Het is weer de oude geschiedenis, 1 penny en 1 shill. toeslag, kleur olijfbruin en 2 pence en 2 shill. toeslag, kleur blauwgroen.
Voorts deed een aantal van niet minder dan 55 verschillende wisselzegels, met inschrift „Stamp Duty* of „Stamp Statute" als postzegels dienst. De waaide,
d. w. de prijs waarvoor zij aan de registratiekantoren verkrijgbaar waren, varieert van 1 penny tot 100 pond.
Wenden. (Lijfland). De van dit land voortkomende zegels zijn op één lijn te stellen met de Russische Ruralpostzegels of Semstozegels.
West Australië. Ook dit land nam in 1894 zijn toevlucht tot het gebruiken van plakzegels als postzegels. Er verschenen 8 verschillende waarden, alle in lilakleur, en varieerende van 1 penny tot 5 shillings.
Wurtemberg. De zegels met inschrift: „Commission für Retourbriefe" of die met „Amtlich Eröffnet durch die K. W. Postdirection", zijn ambtelijke sluitzegels.



Zanzibar. Van 1894—1897 werden hier de gewone courseerende zegels van Frankrijk overdrukt met de correspondeerende waarde in annas, zonder toevoeging van het woord „Zanzibar", dat eerst op de uitgaven van 1897—98 verscheen.



Data waarop in de verschillende landen het eerst postzegels verschenen.
Groot Brittan je, 6 Mei 1840 j Zürich (kanton). 1 Maart 1843 Brazilië, 1 Juli 1843 Genève (kanton), 30 Sept. 1843 Basel (kanton), 1 Juli 1845 Trinidad (Mc. Leod stamps),
16 April 1847 Ver. Stat. v. N.-Amerika.l Juli 1847 Mauritius, October 1847 Frankrijk. 1 Januari 1849 België, 1 Juni 1849 Beieren, 1 Nov. 1849 Spanje, 1 Jan. 1850 Nieuw Zuid Wales, 1 Jan. 1850 Victoria, 1 Jan 1850 Zwitserland, 5 April 1850 Oostenrijk, 1 Juni 1850 Lombardije-Venetië, 1 Juni 18o0
Britsch Guyana, 1 Juli 1850 Saksen, 1 Juli 1850 Pruisen, 15 Nov. 1850 Sleeswijk-Holstein, 15 Nov. 18ü0 Hannover, 1 Dec. 1850 Seinde, 1 Dec 1850 Sardinië, 1 Jan. 1851 Denemarken, 1 April 1^51 Toscane, 1 April 1851 Trinidad (Br. kolonie), 11 April
1851
Canada, 21 April 1851 Baden, 1 Mei 1851 Nieuw Brunswijk, 6 Sept. |8.)1 Nieuw Schotland. _1 Sept. 1851 Hawaiï, 1 Oct. 1851
Wurtemberg, 15 Oct. 1851 Brunswijk, 1 Jan. 1852 Kerkelijke Staat, 1 Jan. 1852 Nederland, 1 Jan. 1852 Réunion, 1 Jan. 1852 Thurn & Taxis, 1 Jan. 1852 Oldenburg. 5 Jan. 1852 Barbados, 17 April 1852 Parma. 1 Jani 1852 Modena, 4 Sept. 1852 Luxemburg. 15 Sept. 1852 Chili, 20 Oct. 1852 Kaap de Goede Hoop, 3 Jan. 180ó Portugal, 1 Juli 1853 Tasmanië, 1 Nov. 1853 Philipp. Kil , 1 Feb. 1854 Britsch Indië, Mei 1854 Noorwegen, 29 Sept 1854 West Australië einde 1854 Ceylon. einde 1854 ; Spaansch W. Indië, 1 Jan. 1855 Zuid Australië. 1 Jan. 1855 Bremen, 10 April 1855 Zweden, 1 Juli 1855 Nieuw Zeeland, 13 Juli 1855 Deensch W. Indië, 1 Nov 185o Finland, 12 Feb. 1856 Corrientes, 29 Feb. 1856 Mecklenb Schwerm, 1 Juli 18j6 | Mexico, 15 Juli 1856 | Uruguay, October 1856 | Sint Helena, October 1856 1 Nieuw Foundland, Jan. 1857 i Natal, 1 Juni 1857



Peru, 1 Dec. 1857 Rusland, 10 Dec. 1857 Napels, 1 Jan. 1858 Nieuw Caledonië, 1 Jan. 1858 Buenos Aires, 29 April 1858 Argentinië, 1 Mei 1858 Moldavië, 15 Juli 1858 Cordoba, einde 1858 Hamburg, 1 Jan. 1859 Lübeck, 1 Jan. 1859 Sicilië, 1 Jan. 1859 Venezuela, 1 Jan. 18o9 Nieuw Grenada, 1 Mei 1859 Jonische Kil., 15 Mei 1859 Bahamas, 10 Juni 1859 Fransche Koloniën. 1 Juli 1859 Romagna, 18 Sept. 1859 Polen, 1 Jan. 1860 Jamaica, 23 Nov. 1860 Queensland, 1 Nov. 1860 Malta, 1 Dec. 1860 Sint Lucia, 15 Dec. 1860 Prins Edward Eil., 1 Jan. 1861 Napol. Prov. v. Italië, 1 Apr. 1861 Sint Vincent, Mei 1861 Grenada (Br. Kol.), 1 Juni 1861 Griekenland, 13 Oct. 1861 Bergerdorf, 1 Nov, 1861 Liberia, 1 Nov. 1861 Columbia en Van Couver,
1 Nov. 1861 Geconf. Stat. v. Amerika,
1 Nov. 1861
Nevis, 1 Nov. 1861 Siera Leona, 1 Nov. 1861 Italië, 1 Maart 1862 Rumenië, 25 Juni 1862 Hongkong, Oct. 1862 Nicaragua, 2 Dec. 1862 Costa Rica, 2 Dec. 1862 Antigua, 2 Dec. 1862 Lijfland, 2 Dec- 1862 Cuernavaca, 2 Dec. 1862 Turkije, 1 Jan. 1863 Bolivar, Febr. 1863 Rus» Levant. Jan. 1864
Holstein en Lauenburg, 1 Maart
1864
Sleeswijk, 15 Maart 1864 Nederl.-Indië, 1 April 1864
Mecklb. Strelitz, Oct. 1864
Soruth, Oct. 1864
Ecuador, 1 Jan. 1865
Bermuda Eil. 13 Sept. 1865
Jummoo, Sept. 1865
Kaschmir, Sept. 1865
Shanghai, Oct. 1865
Brit. Columbia, 1 Nov. 1865
Egypte, 1 Jan. 1866
Brit. Honduras, 1 Jan. 1866
Honduras (Republiek), 1 Jan. 1866
Servië, 1 Oct. 1866
Nevis, Dec. 1866
Gambia, Dec. 1866
Haiderabad (Oeccan), Dec. 1866
Helgoland, 1 Jan. 1867
Turks Eil., 4 April 1867
Cueretaro, 15 Mei 1867
Oostenr. Levant, 1 Juni 1867
Bolivia, 1 Juli 1867
Straits Settlements, Sept. 1867
Guadelajara, Sept. 1867
Chiapas, Sept. 1867
Monterey, Sept. 1867
Campêche, Sept. 1867
Morella, Sept. 1867
Ooxaca, Sept. 1867
Zacatecas, Sept. 1867
Salvador, Sept. 1867
Azorische Eil., 1 Jan. 1868
Noord-Duitsche Bond, 1 Jan. 1868
Madera, 1 Jan. 1868
Oranje Vrijstaat 1 Jan. 1868
Canada (Dominion), Maart 1868
Fernando Po, 1 Juli 1868
Antioquia, 1 Juli 1868
Perzië. 1 Juli 1868
Sarawak, 1 Mei 1869
Transvaal, Sept. 1869
St. Thomas en Principe. 14 Dec.
1869
St. Christopher, 1 April 1870 Angola, 1 Juli 1870 Cundinanamarca, Juli 1870 Paraguay, 1 Aug. 1870 Elsass Lotharingen, 6 Sept. 1870 Afghanistan, 6 Sept. 1870 Tolima, 6 Sept. 1870 Guatemala, Januari 1871 Japan, April 1871



Hongarije, 1 Mei 1871 Portugeesch Indië, 1 Sept. 1871 Duitschland (Keizerrijk), 15 Dec.
1871
Fiji Eil., einde 1871 IJsland, 1 Jan. 1873 Cura9ao, 1 Juni 1873 Puerto Rico, 1 Juni 1873 Suriname, 1 Oct. 1873 ltaliaansche Levant. 1 Jan. 1874 Dominica, 4 Mei 1874 Montenegro, Mei 1874 Griqualand, einde 1874 Lagos, einde 1874 Goudkust, einde 1874 Jhind, einde 1874 Montserrat, Sept. 1876 Kaap Verd, 1 Jan. 1877 Cuba, 1 Jan. 1877 Mozambique, 1 Maart 1877 Nowanuggar, 1 Juli 1877 Samoa, 1 Juli 1877 San Marino, 1 Aug. 1877 Al war, 1 Aug. 1Mi7 Bhopol, 1 Aug. 1877 Faridkote, 1 Aug. 1877 Jummoo Kashmir, Juni 1878 Falkland Eil., 19 Juni 1878 China (Havens), Aug. 1878 Panama, Jan. 1879 Sirmoor, Jan. 1879 Bulgarije, 1 Mei 1879 Labuan, 1 Mei 1879 Bosnië, Juli 1879 Tobago, 1 Aug. 1879 Bhore, 1 Aug. 1879 Cyprus, April 1880 Rajpipla, 1 Juni 1880 Bikanir, 1 Juni 1880 Perak, 1 Juni 1880 Sungei-Ujong, 1 Juni 1880 Oost Rutaelië, 19 Jan. 1881 Portug. Guinea, 19 Jan. 1881 Haïti, Juli 1881 Nepal, einde 1881 Tahiti, einde 1882 Bangkok, einde 1882 Selangor, einde 1882 Noord-Borneo, Mei 1883 Siam, 16 Juli 1883
Timor, 16 Juli 1883 Stellaland, Jan. 1884 Guadeloupe, 1 Maart 1884 Madagascar, 1 Maart 1884 Macao, 1 Maart 1884 Duitsche Levant, 1 April 1884 Santander, Juni 1884 Puttiala, 1 October 1884 Korea, 1 Nov. 1884 Pounch, einde 1884 St. Pierre, A Miquelon 6 Jan. 1885 Britsche Levant, 1 April 1885 Monaco, 1 Juli 1885 Nabha, 1 Juli 1885 Gwalior, 1 Juli 1885 Johore, 1 Juli 1885 Fransche Levant, 16 Aug. 1885 Zuid-Bulgarije, 22 Sept. 1885 Guanacaste, Nov. 1885 Gibraltar, 1 Jan. 1886 Br. Beetsjoeanaland, 1 Jan. 1886 Holkar, 1 Jan. 1886 Nieuwe Republiek, 1 Jan. 1886 Coehinchina, 16 Mei 1886 Martinique, Juli 1886 Gabun, 1 Aug. 1886 Chamba. Aug. 1886 Tonga Eil., 1 Sept, 1886 Fr. Guyana, Dec. 1886 Sénégambië, 8 April 1887 Jhalawar, Juli 1887 Annam & Tonkin, 21 Jan. 1888 Zululand, 21 Jan. 1888 Tunis, 1 Juli 1888 Br. Protect., 28 Juli 1888 Wadwhan, einde 1888 Travancore, einde 1888 Indo-China, 8 Jan. 1889 Nossi-Bé, 4 Juni 1889 Swazieland, 18 Oct. 1889 Pahang, einde 1889 Suaheliland, 1889 Diégo Suarez, 25 Jan. 1890 Bamra, Jan. 1890 Seychelles, 5 April 1890 Br. Zuid-Afrika, Juli 1890 Leeward Eil., 31 Oct. 1890 Br. Oost-Afrika, einde 1890 Nandgoan, 1 Jan. 1891 Negri Sembilan, Juli 1891



Marocco, Jan. 1892 Obock, Jan. 1892 Bénin, 16 Aug. 1892 Ivoorkust, einde 1892 Fr. Guinéa, einde 1892 Fr. lndië, einde 1892 Mayotte, einde 1892 Fr. Océanie, einde 1892 Anjouan, einde 1892 Cochin, einde 1892 Cook Eil., einde 1892 Angra, einde 1892 Funchal, einde 1892 Horta, einde 1892 Ponta Delgada, einde 1892 Cavalle, einde 1892 Port Lagos, einde 1892 Vathv. einde 1892
Eritrea, 1 Feb. 1893
Duitsch Oost-Afrika, 1 Feb. 1893
Negerkust, 1 Feb. 1893
Portug. Kongo, 1 Feb. 1^93
Djibouti, 1 Feb. 1893
Abessynië, 1 Feb. 1894
Fr. China, 1 Feb. 1894
Fr. Sudan, 1 Feb. 1894
St. Marie de Madagaskar, 1 Feb.
1894
Fr. Zanzibar, 1 Feb. 1894 Bussahir, 1 Feb. 1895 Lourenzo Marqués, 1 Feb. 1895 Uganda, 1 Feb. 1895 Zambezia, 1 Feb. 1895 Bundi, 1 Feb, 1896 Rum. Levant, 1 Feb. 1896 Zanzibar, 1 Feb. 1896 Duitsch China, 1 Feb. 1897
N. Guinea, 1 Feb. 1897 " Z.-W. Afrika, 1 Feb. 1897 Datia, 1 Feb. 1897 Dhar, 1 Feb. 1897 Las Bela, 1 Feb. 1897 Marshall Eil., 1 Feb. 1897 Kameroen, 1 Feb. 1897
Sudan, 1 Feb. 1891 Togo, 1 Feb. 1897 Kreta, 1 Feb. 1898 Br. Marocco, 1 Feb. 1898 Nyassa, 1 Feb. 1898 Port. Afrika, 1 Feb. 1898 Alex.indrië, 1 Feb. 1899 Port Said, 1 Feb. 1899 Russ. China, 1 Feb. 1899 Dahomey, 1 Feb. 1899 Guam, 1 Feb. 1899 Kishengarth, 1 Feb. 1899 Mariannen Eil., 1 ^e)3"
Duitsch Marocco, 1 Feb. 1899 Br. China, 1 Feb. 1900 Jap. China, 1 Feb. 1900
Kiautsjau, 1 Feb. IpOO ir_ • Vil 1 Poh 1900
I\ Uil 1111 cl II riii., * '• oAA
Kreta (ltal. Kantoor), 1 *eb. 1900 Malay States, 1 Feb. 1900 Orcha, 1 Feb. 1900 Noord-Nigeria, 1 Feb. 1900 Duitsch Samoa, 1 leb. 1900 Br. N. Guinéa, 1 Feb. 1J01 Zuid Nigeria, 1 Feb. 1901 Br. Somaliland, 1 Kreta (Fr. kant.), 1 Feb. 1902 Niuë, 1 Feb. 1902 Penrhijn, Gil, 1 Feb. 1902 Boyaca, 1 Feb. 1903 Inhambane, 1 Feb. 1903 Kreta (Oost. kant.), 1 leb. 1903 Spaansch Marocco. 1 Feb. 1903 Australian Commonwealth, 1 e «k
Fr. Somalikust, 1 Feb. 1903 Oranie Rivier Kolonie, 1 Feb. 190-5
' . . -r?i i i c\r\o
Aitutaki, i teo. i»vo Magdalena, 1 Feb. 1903 Medelin, 1 Feb. 1903 Spaansch Guinea 1 Feb. 1903 Eloby, Annobon en Corisco, 1 r eb^



VADEMECUM.
PRACTISCHE 10 CENTS BIBLIOTHEEK,
onder redactie van J. A. H. JOCKIN.
Tot lieden verschenen:
N°. 1. Behandeling van kamerplanten, door
Dr. A. J. M. Garjeanne prijs 10 cents.
N°. 2. Nederlandsch-Hoogduitsch Handelswoordenboek, door Dr. L. Leviticus. „ 10 „ N°. 3. De boekhouding voor den winkelier
en kleinhandelaar, door Th. Alessie. b 10 „ N°. 4. Over kanaries en volièrevogels, door
R. J. van Hooydonk „ 10 „
N". 5. Handleiding voor stenografie, door
W. A. Palm , 10 ,
N°. 6. Handleiding voor het teekenen en
schilderen, door H. M. Krabbé . . „ 10 „ N°. 7. Nederlandsch-Fransch Handelswoordenboek, door H. L. HEYKnop. . . „ 10 , N°. 8. Handleiding voor het schaakspel,
door D. Bleïmans 10 „
N°. 9. Bepalingen over koop en verkoop,
door Ph. A. van Olst 10 „
N°. 10. Onze honden. Oorsprong, Behandeling,
Voeding, Fokkerij, Ziekten, door
L. Seegers 10 „
Nu. 11. Hoe kan men het meeste voordeel en genoegen van zijne kippen
hebben, door Ericus 10 ,
N". 12. Handleiding voor postzegelverzamelaars, door J. C.Auf der Heide S. H.D. , 10 „
Deze nummers zijn alom voorhanden en tegen inzending van het bedrag verkrijgbaar bij de Uitgevers:
YAN HOLKEMA & WARENDORF te Amsterdam.



De PHOENIX
234, Spuistraat
AMSTERDAM.
Groote Inrichting ter
Complete Meubileering.
Steeds nieuwe Genres.
geil/. Prijscourant gratis.
FRANCO LEVERING ln alle plaatsen van Nederland.
Specialiteit In Duitsche en Oo&tenr. Axmlnster Karpetten.
GUIPURES.
Laken en Pluchen Portièree me» L»mbrequine met Stikwerk in elle Sti|lee.
Laken p. geraitour f 19.50, f 22.50, etc. Pluche , , . 2#.—, , 30- i
Vele jTttesten
van ttrtft familiin.
Nieuwste Gramophonc.
üonareh Junior
met ACCUSTIEKE ARM. met CONCERT SOUNDBOX
Prijs / 62.—.
Prijscourant en Catalogus franco op aanvrage.
Hoofdkantoor voop NEDERLAND en KOLONIËN:
The Gramophone & Typewriter Ltd.
127 Keizersgracht. AMSTERDAM. Telefoon 3545.
! ROTTERDAM, 6 Gelderscbekade. Telefoon 3585.
NIJMEGEN, 33 Hezelstraat. Telefoon 319.
. , „Maison Drouot", 7 Lange Houtstraat. Telef. 7f3. DEN HAAG, g Bosman, 8 Hoogstraat. Telefoon



¥
1
VADEMECUM.
PRACTISCHB 10 CENTS BIBLIOTHEEK,
onder redactie van J. A. H. JOCKIN.
Tot lieden verschenen:
N°. 1. Behandeling van kamerplanten, door
Dr. A. J. M. Garjeanne prys 10 cents.
X". 2. Nederlandsch-Hoogduitsch Handelswoordenboek, door Dr. L. Leviticus. „ 10 „ N°. 3. De boekhouding voor den winkelier
en kleinhandelaar, door Th. Alessie. , 10 „ N°. 4. Over kanaries en volièrevogels, door
K. J. van Hoovdonk „ 10 „
N". 5. Handleiding voor stenografie, door
W. A. Palm „ 10 „
N". 6. Handleiding voor het teekenen en
schilderen, door H. M. Khabbé . . „ 10 „ N°. 7. Nederlandsch-Fransch Handelswoordenboek, door H. L. Heïkoop. . . „ 10 „ Nu. 8. Handleiding voor het schaakspel,
door D. Bleïmans ,10 ,
X°. 9. Bepalingen over koop en verkoop,
door Ph. A. van Olst „ 10 „
N". 10. Onze honden. Oorsprong, Behandeling,
Voeding, Fokkerij, Ziekten, door
L. Seegers 10 „
N°. 11. Hoe kan men het meeste voordeel en genoegen van zijne kippen
hebben, door Euicus , 10 „
N". 12. Handleiding voor postzegelverzamelaars, door .J. C.Auf der Heide S. H.D. , 10 „
Deze nummers zijn alom voorhanden en tegen inzending van het bedrag verkrijgbaar bij de Uitgevers:
VAN HOLKEMA & WARENDORF te Amsterdam.
*



De PHOENIX
234, Spuistraat
AMSTERDAM.
Groote Inrichting ter
Complete
Fileubileering.
Steeds nieuwe Genres.
ge'iU. Prijscourant gratis.
FRANCO LEVERING in alle plaatsen van Nederland.
Specialiteit In Duitsche en Oestenr. Axmlnster R*rpetten.
OUIPURES.
Laken en Pluchen Porfiere» met Lambrequina met Stikwerk in alle Sti|lea.
Laken p. yamitour f ld.50, f 22,50, etc. Pluche. . ».-,ete.
Vele jTttesten
van «ertte /amiliin.
ï » -o
8s. 3 2-= 5
s -■ : 5' *
Nieuwste Gramophone.
met ACCUSTIEKE ARM. met CONCERT SOUNDBOX
Prijs ƒ 62.—.
Prijscourant en Catalogus franco op aanvrage.
Hoofdkantoor voor* NEDERLAND en KOLONIËN:
The Gramophone & Typewriter IX
127 Keizersgracht. AMSTERDAM. Telefoon 3545.
ROTTKRDAM, 6 Gelderscheka<le. Telefoon 3585. NIJMEGEN, 33 H ezelstraat. Telefoon 31'J. ~ .Maison Drouot". 7 Lanee Houtstraat. Telef.
l r'iN u ' S. Bosman. 8 Hoosstraat. Telefoon
lonareh Junior
FILIALEN