Wéry's B ienvingcr-systeem,
(BLÏÏTD3CHRIJVE2T.)
liet doel dezer methode is, dat de schrijver door de praktijk zoover komt, dat hij slechts als terloops naar de toetsen behoeft te zien, terwijl hij anders de vingors met de oogen moet volgen; dat hij onder hot
schrijven rechtop kan zitten waardoor het ontstaan van borstkwalen, tengevolge van het schrijven, tegengegaan wordt; dat door het gebruik maken van alle vingers het werk verdeeld wordt en de spieren dus minder te lijden hebben dan bij gebruik van een minder aantal vingers, zoodat tengevolge daarvan de klacht over pijn in den rug minder wordt gehoord, en ten slotte dat hij, wat vlugheid en accuratesse bij het schrift be-
tieit, alle voord eet en geniet, welke de scLriJfmachinè verschaften kan en eerst dan het^tvare nut. de goedo •^danigheden eener schrijfmachine weet te waardje
2 i-lC' . J.tMM' HH'n > OOI' ..iikclliilL'SCllüm'PII volgons W-£i-v*s
Tienvinger-systeem, ingericht voi^felfondérricht alsmede ten | ^ebruike \ in cursus-oiHl^^riTs voor den prijs ven f 1.— &
\ f 1 . 1 • 1 T 1 • H
ui uooi tx miiKielmg van -jtwen boekhandelaar 'of direct aan het Gattrcnl-Burcau voov'Staiographie, 's-Gravenhage, Da Costastraat 71—73, te verkrijgen.
IJureau: nStolzc-Wóryu Dor Huug.



LEERBOEK
U KR
N E D EI! L A N D S C H E S ï E N 0 G RAP 111E, .,DEBATT2ïïSCEPJFT".
naar het stelsel „STOLZE-WÉRY" voor CUBSl'S- ea ZELFONDERRICHT.
•bewerkt door
•0. 1^. WÉHY.
Leeraar ix de Stexograpiiie.
Derde, omgewerkte druk. Vitgegeven door den schrijver.
'S-GRAVENHAGE, 1 >m Co.stastraa,t 71-73.
c/extr AAI. verkoop VOOR DEN BoEKIIAXDEI. .
SCIIALEKAMP, VAN DE GRAMPEL & BAKKER,
. AMSTERDAM.
/



The Chicago
kan bogen op alle verbeteringen van andere Schrijfmachines.
Zij heeft zichtbaar schrift, een onverstoorbaar alignement, automatische inktüntbeweging, spoedig verwisselbaar schrift, de gemakkelijkste papiergeleiding enz.
Bij haren kleinen omvang, hare sierlijkheid en een gewicht van niet meer dan 7 Kilo behoeft zij, wat betreft sterke constructie, niet bij andere systemen achter te staan en leent zich bij uitstek voor op reis,
■waarom wij dszs machine bijzonder voor In&ië aanbevelen.
Het kleine klavier bevat 32 toetsen, waarmede !)0 verschillende teekens geschreven kunnen worden,
„THE CKICAGO" kost f 150 — franco.
Uitvoerig prospectus verstrekt
j. \u. wi:in , Da Costastraat 71-73, Ben Haag.
The Chicago
The Chicago



L E E R B O E K
DEH
X KUKÏ1 LA N DSC 1! e STKN 0(i!; A Pil! K.
„DEBATTENSCERIFT".
iiiiar liet stelsel „STOl/ZK-W KHV' voor ( l liM S- en ZKLKON lü lilMI 11! .
1. CWKRKT I "CM >Ji
i >V i'Zii > .
IN I>K S'J I:NO'.üA 1'HI;.
Dorde, omgoworkto druk
ino/.
' ituc^oeii Ooi i <ïeu schrijver.
'S-GK AYEN1IA<*E,
5 )■; i i '«>»»;£ ss:—Sï*JïJ5ï 7ï-/'ï.
('i n i i;AAl.Vi:i;KOO'i' voor i • n d. n.kii a xi>!•:i
-< ÜAi.I.k \MI'. VAX !)[■: liliAMI'KL ft l'-AKKl.ii AMSTKUDAM



The Chicago
kan bogen op alle verbeteringen van andore Schrijfmachines.
Zij heeft zichtbaar schrift, een onverstoorbaar alignement, automatische inktlintbeweging, spoedig verwisselbaar schrift, de gemakkelijkste papiergeleiding enz.
Bij haren kleinen omvang, hare sierlijkheid en een gewicht van niet meer dan 7 Kilo. behoeft zij, wat betreft sterke constructie, niet bij andere systemen achter te staan en leent zich bij uitstek voor op reis,
waarom wij deze machine bijzonder voor Indië aanbevelen.
Het kleine klavier bevat 32 toetsen, waarmede 90 verschillende teekens geschreven kunnen worden,
„THE CHICAGO" kost f 150 — franco.
Uitvoerig prospectus verstrekt
J. L. WtoRV,
Da Costastraat 71-73, Den Haag.
The Chicago
The Chicago



LEERBOEK
dek
XE1>ER1,AXDSCHE STEXOGRAPHIE,
„DEBATTENSCÏÏRIFT".
naar liet stelsel „STOLZE-WKKY " voor (TIISI N- e» ZELFONDERRICHT.
], KW ER KT 1>OOI(
.1. 1^. WliHY.
LtiKHAAR IN I>K SïKNOORA 1TIIK.
Derde, omgewerkte druk. lï>7.
l'iti;egeveu door den schrijver. 'S-GRAYENHAGE, $ >:i ( 'oslastniat 71-7-ï.
< 'kntraaj.vkrkooï' voor ï>k>: Böëkfiani>ki. : .SCHAI-KKAMI', VAX DE GRAMPEL <fe BAKKER, AMSTERDAM.







VOORBERICHT
bij de 11 dorden Druk.
Deze nieuwe druk verschilt aanmerkelijk van den vorigen De wijzigingen, die ik aanbracht, hebben voornamelijk bestaan in het onderdrukken van ondoelmatig gebleken verkortingen, bet wijzigen van eenige minder practisehe en het opnemen van een aantal nieuwe verkortingen. Het geheele boek heb ik nog eens grondig do >rgezien, waardoor verscheidene hoofdstukken geheel zijn omgewerkt en de samenstelling iler paragrafen groote veranderingen heeft ondergaan. In het algemeen heb ik de regels, volgens welke de verkortingen geschieden, scherper afgebakend en deze door tal van doelmatige voorbeelden toegelicht. Zoo is de verkortingsmethode zelf daardoor slechts weinig veranderd
Heb ik zonder schroom al wat ondoelmatig was, overboord geworpen, toch aarzelde ik niet de verkortingsmiddelen, die voor de practijk groot voordeel opleveren, in het leerboek op te nemen, waardoor degenen, die met verstand dit werkje hebben bestudeerd, eene kortheid verworven hebben, die ook voor de hoogste snelheden ruim voldoende is.
Bijzonderen dank ben ik verschuldigd aan den heer J. van Aai.s \.x. te Amsterdam, stenograaf bij de Provinciale Staten van Zuid-Holland, die zoo vriendelijk was den vorigen druk eens door te werken en met op- en aanmerkingen te voorzien, waarvan ik een ruim gebruik heb gemaakt.
Ik eindig dit voorwoord met den wensch uit te spreken, dat de beoefening van dit boek gelijken tred zal houden met de toenemende behoefte aan bekwame vergadering- en kantoorstenografen.
's-Gkavi;niia<;i:, September UH)7.
J. L. WT.RY.



l[<t auteursrecht voor den inhoud vciu dit bod: is verzt-kerd
I / ; /. / . 1 1 <lr,,. f.I V/. ƒ Jj
'uitjen* uc UTi nm jo >iuu' iooi, ühihwviu" >»■'- «



Verklaringen.
In het debatten- of parlementaire schrift schrijven wij slechts zóóveel, als noodig is om het woord of den volzin te kunnen teruglezen.
Het hangt van de mate van kortheid, welke men wensclit te bereiken, af, of men de in dit leerboek gegeven verkortingen en verkortingsregels meer of minder volledig zal toepassen en deze regels ook meer algemeen tot andere gevallen zal uil breiden.
Ofschoon men moeilijk in 't algemeen een tijdstip kan aangeven, waarop men met de studie van het verkorte schrift kan beginnen, daar dit voor ieder verschillend is, zal men toch goed doen in geen geval eerder tot de beoefening van het debattenschrift over te gaan, vóór men het correspondentieschrift geheel en al beheerscht en vlot — bijv. met een snelheid van 100 lettergrepen per minuut — kan toepassen.
Voor elke paragraaf raadplege men de achtergevoegde tabellen met voorbeelden.
Kerste Aiïleoliiij^.
§ 1, — liet haakje ter verdubbeling van den klinker wordt weggelaten. Dit mag echter niet geschieden:
(i, bij een alleenstaand woord, dat door weglating van het haakje onleesbaar zou worden;
b, in rechts open lettergrepen: zee, vee.
§ 2. — Wij onderscheiden in het debattensehrift vaxl< verkortingen en vrijwillige verkortingen. De eerste zijn verkortingen, zooals wij die in het correspondentieschrift hebben leeren kennen, welke in alh gevallen doorgaan, de laatste worden alleen toegepast, wanneer de duidelijkheid dat toelaat.
Ter vergemakkelijking beginnen wij met de verkortingen voor hulpwerkwoorden, welke vaste verkortingen zijn en die alle, zooals reeds in bet leerboek voor correspondentieschrift is gezegd, op de i-lijn staan.



A. Kan, kunnen, kunt ; kon, konden ; zal, zullen, zult, zullende; laat, laten, gelaten, laatst; zou, zoudt, zoude, zouden ; wil, willen, wilde, wildet, gewild; mag, moge, mogen, mocht-, had, hadden, liadt gehad ; hen, bent.
It. Do teekens voor ik en u worden aan oll verkorte hulpwerkwoorden verbonden. Ik kan, kan ik, u kunt; ik kon, kon ik, u kou, kon u, kon ik u: ik zal, zal ik, ik zal u; laat ik. laat u, laat ik u; ik zou, zou ik, ik zou 11; ik wil, wil ik, wil u, wil ik u; ik mag, mag ik, mag ik u: ik mocht u: ik had, had ik, had u; had ik u; ik ben, ben ik, ben ik u; ik heb, heb ik u, enz.
('. Evenzoo verbinden wij het. Ik kan het, kan ik het, ik laat het, u laat het, laat ik het u, was ik het u; ik word het, ik kon het, kon ik het, kunt u het, enz.
I>. Voor den uitgang -lijk nemen wij hetzelfde teeken als voor -lei, hetwelk gemakkelijker geschreven wordt en gemakkelijker verbindingen vormt :
Vriendelijk, vriendelijker, liefelijk, ontvankelijk enz.
E. Voor -dom bezigen wij het teeken voor de open o, dat in 't meervoud met een haakje verbonden wordt.
Bisdom, bisdommen, hertogdom, vorstendom.
F. Voor het voorvoegsel toe gebruiken wij niet de dikke f. maar het teeken voor den klinker oc, doch zonder ophaal.
Toestand, toeval, toeloopen, toesteken, enz.
§ 3. —Hieronder geven wij een hoeveelheid vaste verkortingen; deze zullen wij om het aanleeren te vergemakkelijken, verdeelen in verkortingen op, boven en onder de grondlijn.
A. Op de grondlijn schrijven wij:
1. algemeen, 2. alsmede, 3. ander, anders, andersom, verandering, 4. beter, beterschap, verbeteren, 5. dikwijls, G. dikwerf, 7. terwijl, S. een, eenig, eenheid, vereenigen, !». eerst, 10. elders, 11. elk, elkaar (-ander), 12. hem, 13. gaarne (graag), 14. gansch, 15. geen, degene, desgenen, l<i. geheel, 17. iemand, iS. men (ten, bijv.: tengevolge, tenslotte, teneinde-. 19. niemand, niemandal, 20. jegens, 21. meer, meerderen, vermeerdering, meerderheid. 22. nauw, nauwelijks, ternauwernood, 23. nochtans, 24. steeds, 25. tamelijk, 20. tevens, 27. van, 2s weldra, 20. zeker, verzekering, 30. zelf, zelfs.
B. Op de i-lijn schrijven wij:
1. dien, diens, buitendien, bovendien, indien, 2. ginds, 3. immer, inmers, 4. min, minder, vermindering, 5. misschien, G. wien, wiens.
Op de o-lijn plaatsen wij:



1. toen, 2. geloof, geloovigheid. geloofbaar, '■>. geluk, 4. Loog, lioogelijk, houd (hout), houdbaar, aanhoudend, houtachtig, houtvrij, .. omtrent 7. schoon, schoonheid, 8. zonder, bijzonder, i». zulk, zulks.
Ni». Behalve de bovengegeven voorbeelden zijn er van de gegeven verkortingen nog tallooze samenstelt ingat, bijv. veranderlijk, onverbeterlijkheid, vereenigbaar, doordien, gelukkig, minderheid, verhoogen, houdbaarheid, verhouding, gehoudenheid, behoud, uitzondering, afzonderlijk, enz.
§ 4. — A. Het haakje als verbindingsteeken van lettergrepen vervalt. liet wordt slechts aan de opwaarts geschreven d of t gevoegd bij ile uitgangen <:n, ei ij, en heid, bijv:
leiding, huijn, moedig, noodig, niodisch, naief; maar: reden, partij, goedheid.
H. Tevens vervalt het haakje ter aanduiding van klinkerbij linksopen!et.tergrepen, bijv. akker, opperen, ollicier.
Men 'iirui in deze gevallen om den klinker te bewaren nt en ui.- als nd en hij schrijven, bijv. enteren, agent, vacant, karbonkel, enz.
§ 5. ■— Die woorden, welke wij in ons gewone schrift verkorten kunnen, schrijven wij ook in het debattenschrift verkort.
A. Bijvoorbeeld, debat, directeur, dokter, gram, kilogram, liter, hectoliter, laatstleden, meter, centimeter, kilonieter, millimeter, professor, respectief, secretaris, enz.
!5. Namen der maanden:
Januari, Februari, Maart, April, Mei, Juni, Juli, Augustus, September, <Jetober, November, December.
Namen der dagen :
Zondag, Maandag. Dinsdag, Woensdag, Donderdag, Vrijdag. Zaterdag.
S (5. — De volgende woorden en lettergrepen zijn caxh \eikortingen, evenals hunne afleidingen (zie de tabellen).
1. beur, gebeurtenis, gebeurlijk.
2. blijf, bl<</. verblijven, overblijven, buitenverblijf, overgebleven •>. bock, boeking, boekhouding.
4. breng, bracht, voortbrengen, overbrenger, binnengebracht, iubrengst.
•5. denk, dacht, verdenking, gedachtenis.



6. doel, bedoeling, doelloos.
7. draag, (drog), bedrag, bijdrage, verdragelijk, draagbaar. S. dring, dringend, indringer, toedringen.
dra!:, onderdrukking, uitdrukkelijk, drukkerij, afdruksel.
10. dwaitq, dwing, dwong, bedwang, dwingend, bedwongen.
11. geef, gaf, vergeefs, overgeven, teruggave.
12. goed, vergoeding, goedheid.
13. grijp, greep, grijpbaar, begrip, vergrepen.
14. i/rond, grondig, doorgronden, ondergrond.
1.~>. hoor, gehoorzaam, onderhoorig, behoorlijk.
KI. jaar, jaarlijks, bejaard, verjaren.
17. 'bit., ontkennen, bekentenis, kennis, ontkennend.
15. klein, kleinigheid, verkleinen.
19. lom, bekomen, aankomst, toekomst, terugkomen.
20. krijg, kreeg, verkrijgbaar, krijgshaftig, verkregen, terugkrijgen.
21. kwam, overkwam, bekwaam, ontkwam.
22. land,belanden, binnenland. Nederland, landschap, buitenlandseh
23. leef, levendig, levenloos, samenleving, wellevend.
24. maak, vermaken, mismaken, gemakkelijk, overmaken.
25. meen, meening, menig, menigeen, menigte, welgemeend.
20. moet, (moed), moedig, vermoedelijk, ontmoeten, aanmoedigen. 27. naam (nam), namelijk, voornaam, benaming, achternaam. 2*. plaats, buitenplaats, verplaatsing, overgeplaatst, plaatselijk. 20. plicht, verplichting, medeplichtigheid, plechtig.
30. plotseling.
31. proef, beproeving, beproefd, voorproefje, beproefbaar.
32. punt, punteloos, puntig.
33. rijk, reik, bereik, rijkelijk, rijkdom, verrijken, bereikbaar.
34. roep, beroep, toeroepen.
35. schik, beschikbaar, ongeschikt, schikkelijk, beschikking. 30. schijn, verschijning, verschijnsel, schijnbaar.
37. schrijf, schreef, aanschrijving, onbeschrijfelijk, voorgeschreven.
38. schrift, geschrift, schriftelijk, voorschrift.
30. slacht,(slag), verslag, welslagen, voorgeslacht, omslachtig, opslag.
40. slecht, beslechten, slechts, slechting, slechtheid.
41. slot, besloten, toegesloten.
42. sluit, aansluiten, besluiteloos, toesluiten, sluiting, ontsluiten, sluitbaar.
43. sejtn, somtijds, soms, sommigen, opsommen.
44. splits, splitsing, gesplitst, onsplitsbaar.
45. sprak, spraak, spreek, sprek, sprook, spraakzaam, toespraak, be¬
sprak, gesprek, onbesproken, toespreken, sprakeloos. 40>. staat, bestaat, staats, statig.
47. stel, toestel, bestelling, stelsel, ongesteld, stellig.
48. stond, bestond, aanstonds, doorstond.
40. straf, strafbaar, bestraffing, ongestraft, straffeloos.
50. strek, strik, uitstrekken, verstreken, strekking, tot strekken.
51. stroom, overstroomen, strooming, doorstroomen.



52. tal, taal. tel, getal, talloos. ontelbare, vertelling, betalen, onbetaalbaar, talrijk.
53. tracht, betrachting, trachtend, vertragen.
51. <)■<'/•, i'/'c»/.;, betrekking, betrokken, doortrokken, vertrek, betrekkelijk.
55. val, geval, opvallend, overvallen, toevallig, ongeval.
5(>. vind, vond. uitvinding, ondervonden, bevinding, vindingrijk.
57. vlucht, toevlucht, uitvlucht, ontvluchten, voortvluchtig.
5S. voer, vervoering, vervoerbaar, toevoer, overvoeren.
59. vraat/, vroeg, aanvragen, ondervroeg, ondervraging, bevragen.
<i0. vriend, vriendschappelijk, vriendelijk, bevriend.
<51. icensch, wenschelijk, toewenschen, verwenschen, ongewenscht.
(»2. woord, voorwoord, bewoording, woordelijk.
'13. zicht, zichtbaar, toezicht, opzichter, voorzichtig, bezichtigen. (>4. zoel:, zoekt, onderzoeken, onderzocht, bezoek, verzoeking, verzoekt, bezoeker.
Opni'.M'kiit'j; 1. Z?o:i!s uit de gegeven voorbeelden blijkt, worden alle afleidingen op dezelfda wij/.e verkort als het woord, waarvan zij afgeleid zijn, dikwijls met weglating van tusschenletters ot tusschenlettergrepen. Üe uitgang t in werkwoorden wordt in deze verkortingen gewoonlijk weggelaten. Volgt op de verkorting een lettergreep, die op de grondlijn moest staan, dan wordt deze lettergreep een halve lijn hooger geplaatst, om aan te duiden, dat het een verkorting is; behalve -c, -en, -nis, -loos en -zaam.
Opmerking 2. Indien de duidelijkheid het toelaat, kannen wij sommige der bovengegeven verkortingen ook nog voor andere bezigen. Zoo gebruiken wij in samenstellingen: kracht = krijg, volg = vond, voel = voer, zien = zicht.
Voorbeelden', bekrachtigen, krachtig, krachteloos, vervolg, gevolg, vervolging, gevoel, ongevoelig, voorzien, aangezien.
Opmerking 3. Indien de enkelvoudige verkorting reeds is een verkorting in het correspondentieschrift, zooals naam. <K't, kom, dan geven wij de nieuwe verkorting aan door een klein ophaaltje.
ij 7. — Voor de stammen recht en riclit nemen wij eveneens een verkorting aan, een r op e- en i lijn. doch naar rechts omgebogen, zoodat alle voorvoegsels van boven worden aangehecht. Deze verkorting mag echter slechts gebruikt worden, wanneer er een voor of achtervoegsel aan verbonden is, bijv:
rechter, gerecht, bericht, aanrichten, verrichten, voorrecht, richting, wederrechtelijk, rechteloos, rechterlijk, rechtop, rechtaan, rechtuit, enz.
SB. In het algemeen mag men in het debattenschritt. als dit voordeel geeft de r en l naar rechts omhalen. liet is regel bij de verkorting:



rcr/e', geregeld, regeling, regelaar, enz.
S s- I" dezen paragraaf behandelen wij de verkortingen in het midden van een woord, dus in den 'hoofdletterqrvep*In deze verkortingen wordt dus liet begin en het eind van liet woord __geschreven. Zij beliooren uit den aard der zaak tot de crijir. 'itgi verkortingen, maar niettemin worden tal daarvan nsteeds toegepast.
A. De uitgangen aal en aar, volgend op den hoofdlettergieep wolden als een verdikte l of v verbonden aan den (enkelvoudigen of samengestelden) aanvangsmedeklinker, juist als wanneer de r en I onmiddellijk, 0p den aanvangsmedeklinker volgen, behalve na r en/; dan schrijven wij den nitgangrechts Den uitgang iaal en iccl schrijven wij echter "steeds <*ul halo lijn hooycr, de eerste dik, de tweede duo, terwijl de i vervalt, bijv.
barbaar, centraal, dienaar, formaliteit, geniaal, journaal, kanaal, legaal, lokaal, loyaal, moraal, reaal, signaal, sociaal, speciaal, enz.
1». \\ anneer de uitgangen cl en er als nevenlettergreep volgen, wordt eveneens de hoofdlettergreep onderdrukt en de / en / worden dan naar nrhls omgehaald, de ;• steeds een halve lijn honger. Deze verkorting is echter een vrije verkorting en mag alleen worden gebruikt bij die woorden, waar de duidelijkheid liet toelaat. Indien op den aanvangsmedeklinker nooit een /• of l kan volgen, mag men de r of I van den neven lettergreep ook schrijven, alsot liij direct op den aanvangsmedeklinker volgde, bijv: dubbel, nummer. Maar dit is af te raden.
Indien in den hoofd lettergreep een gerekte klinker staat, wordt deze uitgediukt door do I en r gerekt te schrijven, bijv: heuvel, drijver, dubbel, plunderen, priester, juffer, nummer, cijfer, spijker I nm oc( idf n . bakker, bewoner, bidder, bijbel, cirkel, denker, dichter, fakkel, gisteren, handel, hemel, heuvel, hinderen, verhongeren, honderd, jammeren, jonger, kinderen, bekommeren, medeklinker, belegeren, letter, letterlijk, belasteren, nimmer, nummer, ontreddei en, ridderlijk, slaper, schutter, twister, uitvinder, wandel, wekker, overwintering, bezegelen, enz.
( . \ erandert na den gesloten hoofd lettergreep de nevenlettergreep van hoogte, dan wordt eveneens de slotmedeklinker van dien hoofdlettergreep weggelaten, en de klinker in den nevenlettergreep uitgedrukt. (Deze heet daarom ook karakteristieke lettergreep;. Ook dit zijn vrije verkortingen:
] oarbecbUu: bankier, baron. bezig. bisschop, brochure, centrum, circuleeren, civiel, costuum, eritiek, cultuur, diploma, fabriek, familie, figuur, heilig, kantoor, katholiek, katoen, klassiek. kolonie, lectuur, manier, manifest, mobiel, muziek, papier, persoon, populair, practrsch, product, publiek, rapport, reiziger, regulieren. speeuleeren, tarief, treurig, vestigen, weduwe, weinig, enz.



NIï. Iti deze gevallen evenals in §3 wordt dus de r geschreven als slotmedeklinker.
I). De slotmedeklinker van den gesloten lioofdlettergreep wordt eveneens weggelaten vóór geheel open lettergrepen ( Vrij verkorting).
I oorbeelden: blanco, bravo, copie, concessie, instructie, millioen, pensioen, legioen, kwantiteit, kwestie, franco, confessie, fractie, enz.
§ — In deze paragraaf behandelen wij vereenvoudigingen van medeklinkers, tic lof (jrooteit'h ' lx op <lr. nitxprnnJt o.
A. \\ at de uitspraak niet onderscheidt, dat onderscheidt liet debattenschrifc ook niet. dus:
vindt, leidt, houdt; eigennamen: Keizer. Keyzer, Kaiser. I?uyter of Ruiter; Alphen of Alfen; Beaufort. Lohman, Iviehl, enz.
B. De verbindingen worden zooveel mogelijk vereenvoudigd : karakter, karakteristiek, gymnastiek, diplomatiek, katholiek, bleekt, blijkt, ziekte, hoopt, stopt, optisch. Tsaar, sceue, straks ; theorie, theater, thuis, theoloog. Xederlandsch. binnenlandsch, oostorsch, barbaarsch. Engelsch. schuinsch, weidsch, duivelsch. opwaartsch, enz.
(. De cJit wordt in 't algemeen, vooral in gesloten lettergrepen, als en geschreven: pracht, hechten, klachten, aandachtig, gedicht, gedachte, enz.
I). De st voor den overtreifenden trap en in woorden als opbrengst wordt in 'talgemeen geschreven als s, dus: laatste, jongste, kleinste, grootste, slechtste, krachtigste, heftigste, opbrengst. enz.
E. Ophalen kunnen verkort worden: idee. open, echt. enz.
F. De slotmedeklinkers ld en It stellen wij voor door een drielijnige opivaarlsche t, indien de klinkers </. e, i. ue, u voorn fgonn .
naald, haalt. geld. besteld, veld, geldend, zeldzaam, kelder, mild, schild, verwildering, gilde, koelte, woelt, gulden, schuld, dulden.
<■. Evenzoo stellen wij de medeklinkers rd en rl voor dooide drielijnige opwaartsche t. indien de klinkers o en in roorafyaan:
kort. storten, gordel, wortel, afgekeurd, gescheurd, speurt, enz.
§ 10. A. — Verscheidene voorklanken kunnen wij in den slotmedeklinker weglaten, wanneer zulks geen verwarring geeft, bijv: Deensch. grenzen, bepeinzen, dienst, winst, gunst, kunst, ambtenaar, ambacht, oranje, Spanje, enz.



IJ. Het haakje, dienende tot verbinding van lettergrepen kun worden weggelaten:
vleien, meierij, spion, spionneeren, prior, ruine, diamant, nabijheid, pionier, theorie, vijand, theater, enz.
('. Bij ui kunnen wij door den nevenlettergreep een halve lijn lagec te plaatsen, in het zinsverband aldus de woorden schrijven kruien, aankuieren, sluier, aankruien.
lï. In woorden, welke in den slotmedeklinker r of l hebben, gevolgd door een medeklinker zooals in burg, kalf enz. noemen wij den eersten van de twee medeklinkers den voorklank. terwijl wij den laatsten medeklinker naklank noemen. Deze naklanken nu kunnen in de meeste gevallen worden weggelaten, zonder dat de duidelijkheid van het schrift erdoor lijdt. Maken wij hiervan gebruik, dan is het noodig, dat liet ovaal r of I een halt lijntje liooger wordt geplaatst en van rechts naar links wordt omgehaald. Desgewenscht kan men de r of / meer dan een halve lijn hooger plaatsen, als men wil aanduiden, dat bijv. een k is weggelaten en niet een één -lijnige medeklinker.
Deze verkortingsregel wordt toegepast, indien geen verwarring met $ S 15 mogelijk is. dus vooral in samenstellingen :
burg, verbergen, werken, bewerken, versterken, durven, helpen geholpen, kerker, bemerken, welk. stormen, worstelen, golf. biljet. termijn, heerschen, ververschen. barsten, bederven, cirkel, enz.
§ 11. — Eenige nieuwe achtervoegsels:
— ling; steeds gelijk aan -ing: zonderling, eersteling, huurling, inboorling, onderling, plotseling, vreemdeling, mondeling, vondeling, overwonneling, oproerling, enz.
— maal: een verdikte l naar link-s omgehaald: eenmaal, tweemaal, driemaal, menigmaal, allemaal, heeleinaal, enz.
— 'ii.s ; steeds een enkele ronde «: eerstens, volgens, overigens, minstens, telkens, nergens, ergens, namens, alvorens, blijkens, 's-morgens, tevens, levens, nopens, enz.
— zins; steeds /<•-.■, een halve lijn hooger geplaatst: eenszins, eenigszins. veelszins, geenszins, enz.
— craij-.e; steeds een verdikt w: spottenderwijze, spelenderwijze, vragenderwijs, enz.
— naai'lig: de verkorting voor waar: eerwaardig, prijzenswaardig, bewonderenswaardig, enz.
— *fl; 'oo mogelijk een enkele *: achtervoegsel, stelsel, mengsel, overblijfsel, voortbrengsel, verschijnsel, verzinsel, beletsel, behangsel, bezinksel, enz.



§ 1. A. — Ei' zijn in de Xederlandsche taal t;il van woorden, waarbij wij in het zinsverband tussehenletterijnpin zooals <7, < r. <n, kunnen weglaten, zonder dat de duidelijkheid eronder lijdt:
hovenier, kamenier, kruidenier, meerderheid, gierigaard, duisternis, beurtelings, conferentie, genegenheid, gevangenschap, gisteren, doortastendheid, ijverig, rekening, enz.
.\I5. Let op de volgende verkorting:
eigen, eigenaar, eigendom, eigenschap, eigenlijk, enz.
IJ. Indien een woord verschillende voorvoegsels bezit, kan dikwijls ecu ervan, vooral het voorvoegsel <je-, weggelaten worden: ingenomen, aangenomen, aangetrokken, afgeluisterd, dooreeiigemengd, ingehaald, aangezien, teruggetrokken, ongehindet d, ongehoord, nagekeken, onherroepelijk, onbegrijpelijk, vergezellen, on besch rij lel ij k, onwaarschijnlijk, [u aai schy nh, k], on vereen voudigbaar, enz.
Ook indien een woord verschillende achtervoegsels heeft, kan dikwijls één ervan, vooral het achtervoegsel -itj, worden weggelaten :
verdediging, vereenvoudiging, vereeniging, bekrachtiging, inwilliging, bezuiniging, dankbaarheid, wonderbaarlijkheid, enz.
I). De verkorting voor den uitgang -lij/: is in § '1 gegeven. Volgt deze uitgang nu op een gesloten lettergreep, dan kan dikwijls de slotmedeklinker worden weggelaten, bijv:
aanvankelijk, afhankelijk, afschuwelijk, billijk, onbillijk, gemakkelijk, vergankelijk, namelijk, tamelijk, enz.
Aanmerking: Slaat in den hoofdlettergreep de klinker ui (on, au), dan kan men evenzoo handelen, en wordt het achtervoegsel in plaats van den slotmedckliuker lager geplaatst:
duidelijk, gebruikelijk, vertrouwelijk, aanschouwelijk, vrouwelijk. eenvoudig, overtuiging, pruisisch.
I Aidocliiiij.
§ IS. De volgende verkortingen zijn ai- vaste verkortingen te beschouwen. I)e aanvangsklinker wordt weggelaten, de klinker uitgedrukt in den slotmedeklinker. De ophaal blijft al of niet bestaan.
I. deel, verdeeling, aandeel, gedeeltelijk, tegendeel, afdeeling. enz.
'2. iloai, aandoenlijk, overdoen, voordoen, enz.
■ >. inning, gein'egel ijk, genoegzaam, vergenoegen, ongenoegen, enz.
4. knuiir. voorkamer, Kerste Kamer. Tweede Kamer, enz.
koop, verkoopen, inkoop, verkoopbaar, kooper, enz.
(i. lartg (§ 3), belang, belangeloos, verlangend, enz.
7. leer, leeiaar. leerling, leerzaam, leerrijk, aanleeren. enz.
■S. licht, verlichting, toelichting, inlichting, oplichterij, enz



!(. i,, f. liefdeloos, liefderijk, liefelijk, believen, liefst, enz.
10. HKtrht, bemachtigen, machtiging, overmacht, machteloos, enz.
11. meest, meester, meestal, meesterlijk, meesterschap, enz.
12. men t§ 3), ook ten in woorden als: tengevolge, ten behoeve, teneinde, enz.
13. min §3), minder, mindering, vermindering, enz.
14. neriseh, menschelijk, menschel ijker wijs, menschheid, enz.
lö. middel, middelbaar, gemiddeld, inmiddels, bemiddelaar, enz. lil. nieuw, nieuws, vernieuwen, nieuweling, enz.
17. ftfiii, stemming, bestemming stemhebbend, bestemd, enz.
18. tijd, tijding, tijdig, destijds, enz.
1'.'. tref. aantreffen, betredende, getroffen, treffend, enz.
•Ji>. twijfel, twijfelaar, ongetwijfeld, twijfelachtig, betwijfelen, enz.
"21. vast, vastheid, vasthouden, enz.
'22. vd, val, volheid, vullen, aanvulling, volmaakt, voldoende, enz.
23. wacht. wachter, verwachting, enz.
24. weg. beweging, wegens, overweging, enz.
25. u-rhjeren, weigerachtig, weigering, weigerde, enz.
[let op de verkorting eigen, eigenaar, eigenlijk, eigenschap, eigenaardig, enz.]
2»>. zet, verzet, bezetting, voorzetsel, nauwgezet, voortzetting, enz.
27. zit, bezit, bezitting, zitting, opzitten, enz.
28. zorg, zorgzaam, bezorgdheid, voorzorg, terugbezorgen, enz.
29. zwaar, bezwaarlijk, verzwarend, zwarigheid, bezwaar, enz.
< 14. — Evenals wij vaste verkortingen vormden uit den aanvangsmedeklinker (S ) en uit den slotmedeklinker (§ 13j, kunnen wij deze ook voor- en achtervoegsels vormen.
A. Alleen uit voorvoegsels samengesteld zijn:
1. aanhangen, aanhanger, aanhangig, aanhangsel, aanhankelijk.
2. antwoord, verantwoorden, verantwoordelijk, onverantwoordelijk, enz.
3. bedenken, bedenking, bedenkelijk, bedenkelijkheid.
4. btginnen, beginner, beginsel, enz.
."). < r<ji ren, ergerde, ergerlijk, ergernis, enz.
('.. gering, geringheid, enz.
7, <1<110<111, gewoonte, gewoonlijk, ongewoon, buitengewoon, enz.
8. onderricht, onderrichter, onderrichting, enz.
ii. onderwijs, onderwijzen, onderwijzer, onderwijzeres, enz. ld. oorlog, oorlogen, oorlogstijd, beoorlogen, enz.
11. oorzaak, oorzakelijk, veroorzaken, enz.
12. t<<i< nwoordig, tegenwoordigheid, vertegenwoordiger, vertegenwoordiging. enz.
1::. n <ni.schuwen, waarschuwing, waarschuwer, gewaarschuwd, enz.
B. Uit voor- en achtervoegsels samengesteld zijn:



1. beschuldigd, beschuldiging1, beschuldiger, beschuldigend, enz.
2. openen, opening, openlijk, openbaar, openbaring, enz. o. uitvoerig, uitvoerlijk, uitvoerend, uitvoerbaar, enz.
Opmerking, üm te laten zien, boe men ook deze paragraaf in de praktijk kan uitbreiden, vermelden wij de volgende voorbeelden: afgevaardigde, Duitsch, gelegenheid, aangelegenheid, gezelschap, mislukken, onbevooroordeeld, ondergeteckende, opmerkzaam, verschuldigd, zoodanig, hoedanigheid, enz.
§ l.Y — Wegens de veelvuldigheid der vreemde woorden, geven wij hieronder ook hiervoor eenige verkortingsregels. liet is aan te bevelen, deze goed te bestudeeren, daar de vreemde woorden voor de meesten een struik „k blijven. Vooreerst krijgen wij eenige voor- en achtervoegsels.
Voor de hoofdlettergrepen coll, corr en conip vonnen wij verkortingen en wel een l voor coll, een r voor corr en een mp voor romp. I>e /, r en mp schrijven wij als aanvangsmedeklinkers op de (--lijn. i lijn of o-lijn naar gelang de volgende klinker is. 11 <■11 I worden omgehaald alsof zij slotmedeklinker waren. K.'oljlecte is lecte; (cor)rectie is rectie; (cojmponeeren is mponeeren; (co)mpagnie is mpagnie, enz.
Voorbeelden: collecte, collecteeren, collectief, college, collega, correct, correctie, corrigeeren, corridor, compact, compagnie, compagnon, eompareeren, competent, compleet, compliceeren, compliment, coinplimenteeren, complot, componeeren, gecomponeerd, componist, comprimeeren, compromis, enz.
§ Ui. A. — V oor de uitgangen -atIe, -itie, -olie, ■utie, bezigen wij dezelfde schrijfwijze als in het correspondentieschrift, met weglating der -ie. liet wordt dus een z, hooger of lager geplaatst cn al of niet verdikt in overeenstemming met den klinker. Voor den uitgang -iatic wordt de z verdikt en tevens een halve lijn hooger geplaatst.
Voorbeelden: donatie, comparatie, reparatie, notatie, justitie, editie, n"gotie, promotie, emotie, revolutie, contributie, ampliatie. negotiatie, enz.
H Voor -crnul schrijven wij een eenlijnige r met een r: aristocraat. democraat, democratisch, democratie, physiocraat, enz.
('. Voor den uitgang -ment (met of zonder voorafgaanden klinker, gebruiken wij den uitgang -cm. maar lamj r, bijv:
element, amendement, reglement, compliment, argument, faillissement. testament, enz.
I». De uitgang -graaf duiden wij aan door een eenlijnige g met een r:
ealligraaf. stenograaf, stenographie, fotographie, telegraphie. enz.



E. \ oor den uitgang -isme gebruiken wij do m een half lijntje hooier:
fa'Iiolicisme, cynisme, communisme, realisme, socialisme, protestaiii isme, idealisme, enz.
F. \Toor den uitgang -loog (-otoog) gebruiken wij een eenlijnige g en schrijven die een halt' 1 ijiit.je lager:
astroloog, geologisch, philoloog, theologie, phvsioloog, enz.
(». Voor den uitgang -meter schrijven wij een m met een rerin :
as!lometer, barometer, calorimeter, thermometer, enz.
H. \ oor den uitgang -noom (-onoom) gebruiken wij een rn en plaatsen die een halt' lijntje lager:
astronoom, phvsionomie, economie, economisch, enz.
K. \ oor den uitgang -xooj' (-oaonf) schrijven wij een/, een lijn lager:
philosoof, philosophie, theosophie, enz.
I. De lettergrepen -ificaat,-ijientie en-ijicccrcn verkorten wij op de volgende wijze:
certificaat, classificatie, classiliceeren, modificatie, quaüfïcatie, enz.
§ 1<. — Eenige vreemde voorvoegsels:
1. ("/, adhaesie, adjudant, adspirant, advertentie, advies, advocaat, enz.
ana, anachronisme, anagram, analyse, anatomie, enz.
3. ante en anti, antecedeeren, antidateeren, antichrist, antipoden, antiseptisch, antipathie, antimilitarisme, enz.
4. auto, (als voorvoegsel), autobiographie, autodidact, automobiel, enz.
(als stam\ autograaf, autonoom, autocraat, autocratisch, auteur, autoriteit, autorisatie, enz.
ö. contra, contre, contra, contraboek, contradictie, contrabas, con-
trecoup, controverse, enz.
. discipel, discours, discussie, disharmonie, enz.
<lix/), disponeeren, dispositie, disputatie, enz.
7. du-tri en clcctro, electriciteit, electrisch, electriseeren, electro-
meter, electrotecbnisch, electromechanisch, enz.
•S. tntre, in ter en intro, entrepot, entreprise, interdict, internationaal, introductie, enz.
V. itnpcr, superlatief, supernaturalistisch, superintentant, superstitie, superieur, superioriteit.
§ 1*». — De verkorting van vreemde woorden in 't algemeen berust geheel op de reeds gegeven algemeene verkortingsregels en valt onder de volgende rubrieken :
a. weglating van de tusschenhWrgrepeu. die voor de duide-



1 ijklieiti van liet woord niet noodig zijn (vgl. §S); <lit geval komt verreweg het meest voor;
h. weglating van liet laatste deel (vooral uitgangen), wanneer liet eerste deel liet woord reeds duidelijk aanwijst.
ii bestudeere nauwkeurig </- volgende voorbeelden, passsc deze zooveel mogelijk toe en verkorte andere woorden naar analogie daarvan.
allegorie, archeologie, architectonisch, architectuur, argument, authentiek, catholieisme, centralisatie, circuieeren, clericaal, delinitie, definitief, diploma, diplomatiek, dramatisch, egoist, egoisme, electriciteit, evangelie, evangelisatie, exclusie, exercitie, familie, familiair, familiariteit, fanatiek, felieiteeren, formaliteit, formalistisch, frugaliteit, geniaal, gymnasium, ideaal, geidealiseerd. infanterie, incompleet, inferieur, inferioriteit, intellectueel, juridisch, jurisdictie, justitie, laboratorium, laconiek, legaliteit, legitiem, legitimatie, legitimiteit, literatuur, localiteit, loyaal, machine, magistraat, magistratuur, magnetisme, majesteit, majoriteit, manifest, manifestatie, manuscript, m itliem itiek. mechanica, melancholie, meteorologisch, militair, milicien, militie, militaristisch, minoriteit, mobiel, moraiiseeren, multiplicatie, municipaliteit, mythologie, natuur, natuurlijk, naturalisatie, negatief, normaal, paedagogie. jiagina, particulier, particularisatie, patriot, patriotisme, patrouille, periode, periodiek, pontificaal, populair, populariteit, precedent, precies, privilege, projecteeren, proletariaat, promovteren, propositie, prospectus, prostitutie, qualificatie, reformatie, regiment, registratie, reparatuur, representant, representatief, requestrant. revolutie, revolutionair, residentie, rheumatiek, royalistisch, secretariaat, sentiment, sentimentaliteit, signalement, signatuur, sociaal, socialisme,solidariteit, sollicitant, specificatie, statistiek, stijaileeren, succes, successiefelijk, superieur, sympathiek, testament, topograpliie, veriticatie, enz.
§ 11). — De volgende woorden zijn te gebruiken als vaste verkortingen.
absoluut, administratie, belasting, bestuur, consequent, controle, controleur, definitief, directeur, eventueel, faculteit, facultatief, financieel, financiën, gouvernement, individu, individualiteit, individueel, industrie, industrieel, koning, koningin, koninklijk, koninkrijk, liberaal, liberalisme, liberaliteit, lichaam, lichamelijk, maatschap, maatschappelijk, maatschappij, maximum, minimum, minister, ministerieel, ministerie, nationaal, nationaliseeren, otlicieel, orgaan, organisatie, reorganisatie, persoon, personeel, personaliteit, politie, politiek, primitief, principe, pi incipieel, provincie, provinciaal, provincialisme, publiek, publicatie, regeering, revolutie, revolutionair, respect, respectabel, respectief, resultaat, speciaal, vergadering, wetenschap, wetenschappelijk.



Tioiuh» A. ülooliiio-.
j? 20. A. — De volgende woorden behandelen wij als achtervoegsels.
belasting, bedrijfsbelasting, gemeentebelasting, grondbelasting, inkomstenbelasting, rijksbelasting, enz.
bestuur, armbestuur, gemeentebestuur, kerkbestuur, opperbestuur, staatsbestuur, enz.
- bouw. aanbouw, bergbouw, landbouw, opbouw, gebouw, kerkgebouw, schoolgebouw, enz.
-genoot, bondgenoot, bondgenootschap, kerkgenootschap, landgenoot, lotgenoot, schrift genoot, tijdgenoot, tochtgenoot, enz.
land. Duitschland, Engeland, Holland, Schotland, enz.
rijk, aardrijk, Frankrijk, Oostenrijk, koninkrijk, belangrijk» énï.
- verordening, gemeenteverordening, kerk verordening, politieverordening. enz.
- u'ege, ambtswege, rijkswege, staatswege, enz.
zaal:, ambtszaak, rechtszaken, regeeriugszaken, staatszaken, enz.
H. De volgende als voorvoegsels :
aarts-, aartsbisschop, aartshertog, aartsvader, aartsvijand, enz. belasting, belastingbiljet, belastingplichtige, belastingwet, enz. dag, dagblad, dagboek, daggeld, dagteekenen, gedagteekend, dagvaarding, enz.
opper-, opperbestuur, oppergezag, opperhoofd, opperofficier, opperwezen, enz.
school -, schoolcommissie, schoolinspecteur. schoolplichtig, schoolwet, enz.
staat en staats, staatkunde, staatsbelang, staatsrechtelijk, enz.
§ 21. — In het zinsverband worden kleine woorden zooveel mogelijk gehecht aan volgende, omdat dit de duidelijkheid en snelheid zeer bevordert, bijv.:
aan de, voor de, in te nemen, voor te stellen, buiten de, in het, aan een. van plan, in het geheel, op deze wijze, op allerlei manieren, naar aanleiding van, in verband met, voor zoover, in het algemeen, ten aanschouwe van, aan den eenen kant, aan den anderen kant, enz.
15. Wanneer men samengestelde woorden aan elkaar schrijft, kunnen in het zinsverband vaak lettergrepen, waarop de klemtoon niet valt, weggelaten worden:
o. lettergrepen van het eerste gedeelte: achtenswaard, allerhande, allermeest, avondmaal, staathuishoudkunde, grondwetsherziening, zekerheidsstelling, enz.
b. lettergrepen van het tweede gedeelte: beroepsbezigheid, gastvrijheid, gevolgtrekking, gewaarwording, handelskantoor.



huiveringwekkend, krankzinnig, onheilspellend, onbar mhartig, oogenblik. schadeloosstelling. schadevergoeding, werklieden, bewerkstelligen, zelfstandig, enz.
3 22. — \'oor het verkorten van getallen hebben verschillende bekwame stenografen methoden beproefd, die echter gewoonlijk niet voldoen. Wil men getallen verkorten, dan bevelen wij aan, de honderdtallen onder de lijn» te schrijven (dus zonder nullen), en duizendtallen op de lijn te schrijven met ecu punt erboven (dus ook zonder nullen), millioenen met twee punten en milliard met drie punten. Deze twee gevallen kan men nu combineeren. 1500 wordt 15 onder de lijn, 15000 wordt 15 op de lijn met een punt erboven. 500.000 wordt een 5 onder de lijn met een punt. enz. Bijv. 700, 90.000, 14.000.000, 400.000, 50.000, 9 milliard.
Weglatingen van soortgelijken aard zijn bijv. eeuwcijfers 1N<<' 70. 1906 = 00, 1854 = 54, indien dit in liet verband duidelijk is. Van het percentteeken (%) kan men de laatste nul weglaten.
§ — Voor parlementaire vergaderingen kan men een aantal bijzondere verkortingen vormen, waarvan hieronder een hoeveelheid is gegeven. Bij veelvoorkomende uitdrukkingen late men verbindingswoorden als van, tot. voor, enz. weg:
afgevaardigde, geachte afgevaardigde, algemeen kiesrecht, amendement, subamendement, budget, burgemeester, Burgemeester en Wethouders, commissie, commissie van onderzoek, commissie voor de verzoekschriften, commissie voor de stenographie, concurrentie, constitutie, constitutioneel, consul, consulaat, consulair, deputatie, gedeputeerde staten, directeur van bet kabinet, departement, departementaal, Departement van algemeen bestuur, Departement van Marine, enquête, gouverneur, gouverneurgeneraal, hoogere burgerschool, huishouding, huishoudelijk, hygiëne, interpellatie, Kamer, Eerste Kamer, Tweede Kamer, Rekenkamer, Algemeene Rekenkamer, Koninklijk Be«luit, memorie, memorie van toelichting, memorie van antwoord. Minister, Minister van Binnenlandsche Zaken, Minister van Marine, Ministerie van Koloniën, Ministerie van Marine, legislatuur, legislatief, parlement, parlementair, partij .president, mijnheer de president, spreker, geachte spreker, rijksambtenaar, rijksarchief, rijkskweekschool, rijksnormaalschool, Provinciale staten van Zeeland, van Zuid-Holland, sociaal-democraat, subsidie, subsidieeren, staathuishoudkunde, volksvertegenwoordiging, voorzitter, mijn heelde Voorzitter, vrijzinnig-democraat, enz.



J? '+. Heeft men het voorafgaande goed bestudeerd en opgelet, op welke wyze men zieh voor een bepaald doel of voor
liikg:v dl'nSen rk0rllTn kia" vormen' da» M] ^ niet moeilijk \ alli 11 ook voor bijzondere doeleinden zich van speciale
\eikortmgen te bedienen voor het onderwerp, u-aarvan sprake
is. ] e/t zijn natuurlijk te beschouwen als vrijwillige
lot voorbeeld mogen nog de volgende woorden dienen die
men speciaal voor den handel zou kunnen gebruiken '
abandonnement, abandonneeren, accept, acceptant' acceptatie
W^Snat.?eg,« iU°-Urm*eren' ftJ°urneu,e»t. a ntidateeren, arbi' ^snrrnti mn! 1 associeeren, assortiment, assurantie, assuradeur a^suMntiemaatacIinppij, assurantiepremie, cargadoor, certificaat eert, iceeren. chertepartij, circulaire, classificatie, cognossem,n<' collationeeren, commanditair, commis-ionair, commissiehandel' comnn—ïegocl, committent, committeeren, conform, confornmie" ïïn'.?nn compagnieschap, compagnon, comptabiliteit. co„-
taïè cm,tn,re8p0^efi:' t'(!!TesPon(Jei,tie. courant, incourant, courta e, cuiator, crediet, crediteeren, crediteur, decharge, declaratie khut, deposito, document, domicilie, effect, emballage exporr
hl nótfpl11 '• ?lUa?e' f0liailt" f0li°' homologatie, hoinologeeren'
it ,', i V i"! 'ei ' 1v.so,ventIe' Kamer van koophandel, ka-
ï lom i n al e w'i! 11"' ma8azVn.' memoriaal, naamlooze vennootschap, nominale waarde, pecuniair, percent, percentage, procuratie pro-
o gatie. prolongeeren, quitantie, speculant, specul.it ie, speculatief,
Wenken voor den beoefenaar.
Aan allen, die dit Leerboek hebben doorgewerkt, geven wij u n ernstig," raad ,ieh steeds te blijven oefenen en voorlÓopig ' agrafen geregeld nog eens door te werken. daar het alleen
Mhrlft y 'n'k' U(X^i«e va8the'd en zuiverheid van
.ch.iit te \ ei krijgen. Deze oefeningen moeten bestaan in het
geregeld on erschnj vt;n van geschikte stukken, liefst artikelen en
^evoenngen terwijl men zich moet laten djeteeren in een Se™
■ ii 1 end te ..j," Het verdient aanbeveling zich ook practiach te
oetdien do,„ liet opn.-men van voordrachten en preeken
vekiwie'nv ^i Je0t'fenaa!'s ku»»«» «U bovendien zeer aanbe„ J . « i va" »D* Beroej.stenograaf", die geheel
n stenografisch schrift ,s geschreven en waarin in 48 nummers het geheele debattenschnft wordt behandeld in zeer practische «^njfoefen.ngen en die tevens vooizien is van tal van



goede wenken voor beroepsten ografen en wie < 1 it worden willen. De prijs van dit welk bedraagt ingebonden voor den eersten jaargang ƒ3.15 en ƒ5.30 voor de beide jaargangen turnen.
Om den leerlingen geregelde en gepaste oefening te verschaffen, wordt door schrijver dezes een tijdschrift „De Gevleugelde Pen"' uitgegeven, dat tweemaal per maand verschijnt, gedeeltelijk in boekdruk,gedeeltelijk in stenographisch schrift. In bet boekdrukgedeelte vindt de lezer gelegenheid zich van het wetenswaardige op stenographisch gebied op de hoogte te houden, terwijl daarin tevens de uitgaven van leermiddelen en litteratuur worden besproken. Het stenographisch gedeelte verschaft aan hen, die het systeem Stolze-Wérv aanleerden, oefeningsstof in correspondentie» en debattenschrift, moeilijkheden worden daarin besproken en door geregelde deelneming aan prijsschriften hebben de beoefenaars de gelegenheid hun eigen schrift te controleeren.
Als centraallichaam voor de beoefenaars bestaat eene vereenig ing, door schrijver opgericht, onder den naam Xederlandsche Stenografenvereeniging Stolze-Wérv, welke zich ten doelt stelt de stenographie in het algemeen en het stelsel Stolze-Wérv in den volsten zin van het woord bekend te maken en te verspreiden, terwijl zijden leden behulpzaam is bij het zoeken naar betrekkingen. Tevens bestaat daarvoor een „Centraal-Bureau voor Stenographie voor Nederland en zijne Koloniën, waar men voor een geregelde propaganda van het kortschrift werkzaam is en vanwaar de leiding van alle systeemaangelegenheden uitgaat. De contributie voor het lidmaatschap met inbegrip van het vereenigingsorgaan „De Gevleugelde Pen" bedraagt ƒ2.50 en het entreegeld ƒ 1.— Zij, die lid dezer vereeniging wenschen te worden, kunnen de statuten gratis ter inzage bekomen. Vanwege deze vereeniging worden bovendien diploma's van verschillenden rang uitgereikt, waarvoor het lidmaatschap der vereeniging vereischte is. Het programma ter verkrijging van dergelijke diploma's wordt eveneens door ondergeteekende eratis toegezonden.
Indien men meerdere inlichtingen verlangt, wende men zich tot den directeur der vereeniging.
Da Costastraat 71-73 — Den Ilang. J. L. WERY.
G "w" -O
Verbetering.
Pag. 6 §3, achter 22. nauw. enz. aan ti vullen: 22 </: oud, ouder, ouderlijk, ouderdom, oudheid, enz.



I)E GEVLEUGELDE PEN,
gewijd aan de belangen van Stenographie en Machineschrift, tevens orgaan der „Xederlandsche Stenografen vereeniging StolzeWérv ' verschijnt tweemaal per maand (thans de l(i° Jaargang ) en is het hoofdblad, dat op dit gebied in Xederlaud wordt uitgegeven.
DE GEVLEUGELDE PEN
bevat geregeld een Hoofdartikel, Binnen- en Buitenlandscho Berichten, Overzicht van nieuw verschenen werken, hindelende over Stenographie; voorts opstellen over Schrijfmachines, mededeelingen over verleende patenten, nieuwe in den handel komende Schrijfmachines en aanverwante artikelen, oefeningen in stenographisch schrift (correspondentie- en debattenschrift), cursus en voor stenographie in moderne talen en advertentiën, die wegens de groote verspreiding van het tijdschrift algemeen de attentie trekken.
DE GEVLEUGELDE PEN
is derhalve aan te bevelen aan allen, die belang stellen in Stenographie en Machineschrift en van hare verspreiding op de hoogte wil blijven.
DE GEVLEUGELDE PEN
moet gelezen worden door allen, die in hun werkkring de Stenographie of de Schrijfmachine toepassen.
DE GEVLEUGELDE PEN
is het blad voor hen die bekend zijn met Stenographie en Machineschrift en een werkkring zoeken of zich aanbevelen, daar er zoowel vacaturen als dienstaanbiedingen in voorkomen. Het tijdschrift
DE GEVLEUGELDE PEN
kost por jaarlijksch abonnement voor niet-leden
£ 2.50
/.onder stenoirrapliisch sfcdeelte
f 1.50 ^
voor Xedeiland ; voor Buitenland en Koloniën f' resp. f'•*, 
Men abonneert zich bij den boekhandel of direct aan bet ('ciitraal-Bureaii voor Ntenoirraphie. Da Costastkaat 71-73. 's-Giïayexhaoj:.
Proefnummers gratis.



OIV i > 1£ TV I. ï M.
Van wege liet Bureau „Stoi./k-Wkuy'' worden les--en gegeoen in Steil ograpli ie (voor de iïoliandsche en moderne talen) en ïïachinesrhrjjvMi, alsmede in Fraiiscli, .hutselt, Kimeiseh, (»rieksrh en Latijn.
Ifof luid*» • Ten grondslag li-^t \*« •• Stenographit de methode Stolze-Wêry, bekroond te * Berlijn inl891 met de hoogste onderscheiding, in Nederland • Indië het meest in gebruik op Kantoren en behalve gebezigd voor tal van vergaderingen <• .!: In 1 :»♦; i:i de provinciale Staten van Noord-Holland. Zuid-Holland, Zeeland en de gein <;..;-nelen van 's-tiir.venhage, Rotterdam, liussum, Weesp. Uouda enz.
Voor Mnchinesc/irijrei) „Wéry's Tienvinger-svsteem (Hlindsehrijven)" voor welke leerwijze de schrijver van hooger hand werd aangewezen 0111 examen af te nemen. In de inrichting worden verschillende machines gebruikt, zoodat men op alle le klasse machines leert wei-ken.
Stenograpliie per cursus en per persoon
Privaatlessen (-■' lessen) 1.50.
aan het Bureau. Machinesclirijven per cursus en per persoon
(18 lessen) i — (Bij meerdere personen reductie). Stenographie per cursus en per persoon
Privaatlessen , . O25 ni0-
aan li nis. Macliiiieseli rijven per cursus en per persoon
(IJS lessen) 1 15.— (Bij meerdere personen reductie.) r Meerdere personen kunnen een curs. vormen
Lurs issi i waarvan de prijs is voor Sti'.nockai'Ii i k f 15.—
aan het Bureau. 1 ■' , ...
, „ „ „ „ machimxhh. ! 10.—
Stunographie Buiten de stad bestaat gelegenheid voor per correspondentie, correspondentielessen. Prijs f7.55 met h ermiddelen. Succes verzekerd.
Herlialingslesseii Voor vervolg-lessen vrage men inlichtingen, Debattensclirift,Sten. hetzij voor lessen aan huis, aan het bureau, voor vreemde talen, of per correspondentie.
I eermiddelen Leermiddelen kosten voor S7</!'«//•"/ i> f 2.55
„ „ „ M<K'h hn nv.'/ . f 1.
De voorwaarden bij alle lessen aan of door Betalin de inrichting te geven zijn bij de eerste
les te voldoen.
Verzuimde lessen. Deze zijn voor rekening van den leerling.
Na het volgen van een cursus Sn xoi.KArun: is men in staat reeds met eenige vaaidigheid alles in stenographie te schrijven eu sieno., .. . graphisch schrift vloeiend te lezen. \*or
( sii <i til. ln»t behalen van stenographiediploma's. van
wege de Nederlandsche Stenografen \ ei eeniging Stolze-Wéry uitgereikt, vrage ni- n dan programma aan.
Na afloop der lessen Machineschrij ven wordt Certificaat, na onderzoek van een ingeleverd proefwerk.
Machineschrij ven. ;ils bewijs van bekwaamheid, een Certificaat vanwege het Bureau uitgereikt.



Verschenen en alom of' direct aau het Centraal-Bureau, ook tegen inzending van postzegels te verkrijgen:
WEKY, J. L., L, 'erboek der Sul. Stenographie voor zelfonderricht (Correspondentieschrift) 9 druk ƒ1,—
\\ ERY, J. ]„., Sleutel voor het Leerboek der Nederl. Stenographie (Correspondentieschrift). /' 0.75
\\ERY,J. L., Leerboek der Sul. Stenographie voor zelfonderricht
(Debattensclirift) 3® druk ƒ1.—
WÉRY, J. L., Leerboek voor ,\[nekineschriji.-cn volgens Wéry's Tienvinger-systeem (Blindschrijven) ƒ1.— WERY, J. F,., Jaarboekje voor Nederl. Stenogr. 1894 eu '95 a -0.10 WERY, .T. L., Gids voor Stenographie en Schrijfmachines -0.10 WERY, J. L., Schrijfboek voor Stenogr. ƒ0.12"', bij 12 stuks franco. \\ ERY . -I. L., Dictéeboek voor Stenografen en Studenten f 0.12'.
bij 12 stuks franco.
WÉRY, J. L., De Stenographie" met 300 voorbeelden . ƒ0.10. PRACTISCHE LEESBOEKEN voor gelijkmatige opleiding gedurende den cursus: ECK, ( athakina \V\, Leesboek \ .Eerstbeginnende n 2edruk ƒ0.75 ML LI ER, Aug. S. S., Leesboek ten behoeve der beoefenaars v. d. Nederl. Stenogr. „Stolze-Wéry" -1° druk ƒ0.75 BOSCH, 0. II., ,. Wilhelm Stolze", herdacht door K. Kkks.~i.kk, (naar liet Duitsch) ƒ1.—
S(«»n«>rj»j>liio voor
kan men, vooral indien men niet in de gelegenheid is aan het Cent raai bureau les te nemen,' ook op zeer doelmatige wijze aanleeren door
Lassen per Correspondentie,
waarvoor men nadere inlichtingen aan het Centraalbureau aanvrage.
HEKHALINGSLESSEN,
zoowel in Correspondentie- als in Debatten schrift, worden vanwege het Centraalbureau gegeven.
De herhüüngslessen in CORI»ESï'ONDEXTlKSCHKIKT ge-
schie<len hij voorkeur per correspondentie en zijn bijzonder aan te hevelen aan hen, die zich voorbereiden voor diploma B. Prijs ƒ 1'>.—
Di- in 1 > E B ATTEXSC11 RIET worden vooral aan het bureau gegeven en hel.ben ten doel den leerling theoretisch en practiscli geheel in het debattenschrift te bekwamen.



#/.
"7 ' /
„ - «/ r ft / ✓ /, ''L- , - X' / /"
<•, C o'" / - //, y*ê / Sc, 4 <?. <c> t 4 -A y
a/&.-y g / •
* l\
A V, . -/ ^ ; «2? ^ ^ ^ ^ 7^ ^ _•
, V V v cJ a* *> . ? / S / r c r r < - v
x /' / / / ^ ■» ' '
O wv/' ^ / . ^ < "r>V r'. -
C.v. -.\ »_• -—v-v cr ' v / v ^
T 6 <"v_ -' -V ——V-* ^lV- ^
^ ^ v _. r ^ ^ ^ ^ -XV
* •• • * •"--; <^\ ^
£ ^ c>"'~ eït--"
F S, -eo. t /. V^V
yS'<-
f3.
_/{ ■/, (X; z. d ; 3 <V. -^A , <Vy - V <Ó. <t-i, 'C -> ^~.
O Co
6 T, / ~C & —-r" ^ ff >■• /G ■ ** -> '
O/ i
„ ,. /Z. • /3 <?s ™ 'Y; /s ?. 4. 2, /o. -r,
<7 ^'- »-"+*■ -J*/- —'•• '9 -'■ -*>.■ * -'■ Z/. &, Z/Z "V\ & '■■ Z2 -• V\ V/Z «« —v, —v«. —^T—^-.
Z3. s*.- zv ,y, zsA ; ZÓ & ; ZV ~ .- 2S * Zg. ^ ( ^ i 30 cy o/



J3j.- , ~ ,• 2 *; 3 ^
r f S /* ^
é. ', 6. , -■ .
— /- '" Z0/^--' c/ï ' J- q/ * ■>./..■ ' s
~'/ vo/ J ^ 2, / J- ■ cf "' ' S o/' t7 •' $ S 1 c*
A3 °-.^,, —r $.
A 1,'S* •- ■ y-'
-^- / <£. ° '■ d*XO ■
fjT
/ > J -
A. c€ . d. '°. y. <S. & ^ G>. 3, %,■&. %. /s, «>„.7 >*7 -r 3. y . & . z: /. Ï- . .y^. V. ^ r >v. -'
C // i/ /y/ :■;/^ / ,S/
ft
* /' ƒ, t-- ' z- 6. £■ %.. %.. ~Z. « j77"//:' • «i/. t. t*. y z , «r At- é. /,?,. A, x y
* * ï'. S<: « < <' * 9 y ^.y..y,.
X -• ^ ^ V- * :'%. -/x/y % ^ ✓<?. ^
/ / - /3 S -■■ S', *? &-yy?. y, $>> /J~c s j j </ o S ^ j? ? '*'
^, v^/, ^ -■ y<y~. y y, /y / a, > ^
rs. o'»yaZ /i>. y. /'. y. v 2a S.
Jty. ?.,/ zyj, s.«. .--■



2.3 o, o**, ZV. <?, «*-. 1 £ \ "V . Zï. <?, Zé'. ? . £/. ^ ^ , vy , Zp /,
/- • ^ \ ^ é?. £'v-, <^v -£j? '. ^ -
A '/>, *> /- , */ /-■//■ ^ -■ ■* /X. X;
^ 0< £fi-' . * "■ o-^ £#>- V £.<- *V ^ ^ '
^ T *$; >r ^ ^ «x • Jb
'' ^ ^
Je. '+ a.'^ ', ■ er, t<y, goc., e.<y, zf? p, ^jy- #o. <y,
^öf., Q<? 0>"\ Q* ƒ f" ^ '•
? 7 \.
. f . 4/3 -> „ . <L.x ^ ^
<-*g? -• ' J * ' j&- £ ' /? 2-' J
% *S. / *> <£, £ £ ^ , 2, ^ . *<*. /
/ / /^ ?* jf Vf*S'\sf*. *2. s. CS. /y
9/^9^ 9^) / *>ƒ ^ J ^
^^^ a/ ^ 7
>J?j ^ *• *■< ^ "*-■
^7~2r. Sé * * ^ ^ ^ ^
* , *, JC Y- - <J£ ' ' •" < &■ ' S£ ' HgT ' 'SC:
^ ^ ^ ^ yp - <% ' ^ « é ' ^ ^ ^ '<L-'
^ <é? ^ ^ - <*,. & c <z-. r, f: "t; & ,
<j/^ v^), ^,, 4-. t£ z
§?
S°, i, ^. '°~, ^^rs '. 6 ^ <f°~. <f. ó^. /y.
J3 c/~/Jy^~: <&. 7<ró, <frf°. V



ƒ 8-
■ A. é.ot*'. ^ ^,0/c*r. cc>. cC. «0. °:£C, cc v
/
B- ,/ '/c' ✓ c ^ •' ^
6. 4 <4r, ^ ^_, C(,; J*-, J„, ^-; 2, ^ °*^ <**. /p,^ ^ < 5.
<£ - < /' ^ ^
'L * ' ' - ■? ' * O
£ T ^ <C ^ ^ ^ ^ ^ /. <2-v. ^
i *• ^ " — £;„ • ^ ^^- /■-■■ °S- ~""* - sTT 4sff"
I^ / ^ ^ ^ < O'
-Z^ é.- . £-<. £. 25, ^ , 2^, 6^ C-v . ^ ,' ^ <£-, -€^ <£^,;X
/*■
^ ^ <^r / r
^/y >% . /C, 9^ *&'■. £>. <^CT.
S S * / jT "
r ^ ^ s ?■ *
-Z) c ' y^ ■c""^_. ■ ^ £>.
zC
^>V ^X" ^ V ^ y- /^ > <
G- /■/ ■" r ° f--<' y -< *



§/O.
A A-, 9/a, ^ ^^ y
3 , 2- <Z. £r. ^ " -/•- e '* y
/> / ^ ^ 7
(. <. , TT- . <£ - «C ■
5-, & 0^./^, <£%?'> ^*- ^
ƒ"
o/^-^■ C^/X • ~Zr" ^ ^''X' 6>:"W>' L/:V
/€£>, * ^ <2 -r c2T, -".
^ ✓ "7 >*, •-* ' ,.^, - *•, - ' *
v°° <2-~ jr
*
•0 ^ *■ ^
^,,,/f.e-^. f', ^\^' ^- ^., ">v", yy4 /- /L è/ 'V »> ^ ^'•" W *• ^
_ ^ a
/É3. - ° —- - ^
2^.*-j: 4" —'• •* - ^ ^-c'^V<
J-. er- y^./^j.
C / ' Vv, ^ '• ^ /v ^ -< :r
_z?. «€>% 4^, c ^ ■ 2-, *



*. /., LsJl, x, * . ^V.Z.4
f/j.
,-"V_ /• ^ s\
7. so, gs? . t/o, ?ó /*?, , y •*
^ <ty ~^ f
• £- • • -£, <£. - -'
^ ^ . C? 9?, 2SÏ;
*■ /■ ?■ /■ a. £■■
6. , "\/\ , ^W/
V. O, -co., . 'tn . -r^' ^^T-/
; ^2? v^?
q y A ^ <
/ö. s-~ j^x'.
//. -7^ x/ü, j J /
9 /
/z. ~.v /. *&>-. O
■ A- y\
-*v^ ^"\£> - \£> és- "*7
/V y. s ■. s ' ^ s
o ó* ó cP <-f
/s. . , ^ <y' ,■
§
A.
f €. , e/" e//>. «/1/
Z
■/ &■£- &
J' c_ , <^ "\ C * , ^ ^ /
y: ^ ^ •
/* /z. ,<z ^ ^ ^<3/.
X ■? /-* /* S'. / , / . ~y' /
/g. f, <^, ^
z-c. S ^ - 6> c £■
£/. ./ / -; y ;
V-
ZZ. „ , ' /v ..
o ' & ■ <? ■ <y • <-& ■ o ■&*■
Z-S. J> *>b , %r">~ ,
**. ■■' \ -4, <s
15'. — 2. J- --7 "
[ c/^ •• ~ ^ '-^^y
zé/^ ï'-, r'. y/
/. -?<Z -. , ' <- y
-2 8 cp ■ , ^xg y
■Zg O , <ycT~ <z-d7', ^O ;
W.
y <- 4-° 6*°
X C— , (f o^*, c/~^,
é. *. ^ "'



?■ y >,-y ■ - <7 ■ . V 94 «> 1
O. , ,
|
$ ■ c/- . > J
/O. , ,
%C V^_ -C "V" ^.\XX—
//.
y ■ y/ '■ éyc ■ cy
/3- c-c t
-' £ ^ ■ £,« 6 "■
f y? v- • v' X '
•g-ZX 'f, y, y ^ zr. ^ ^ ->-6 ,
/,*-
Ó' .:■<£-, °, <X-, <S9v S/ï 4^. ^'. ^ £'
j? £/ é«r- <2 CU . ZS ^ £ ■
f* f
A ^ ^ ^ /*■ 'A' 'ï ^ ' ^:-/' "'
/ é> ' /^ y, y
JQ. 27-
S z'
C. -v—, /ss , at>—. , /*L fa , */
D. /# *4 4,. # * /é**~'
£4*. '*'<
F 4- P é' ^ •
G . V>. <4 ^ " - % - y
ff &?->, -«g, , ^yJ. J-
ZS ÓC><f ét' '~' . i y
■**■ ' > 45• *■



§//■
1. &..£'. £ 4.*, ^.4,.*
*■ -»• ^ ^\Z-*
3 ^ 7 y\ '"'. ^ Z] \ ar
y
, • ^v5r"'"' v—e V''- \> S' -*
<*>/- .
X *^, , <^, c^< C)fe^ IX
-\r/
^ ■ r~ 2s - ^ _
*7 r-va^.-'
? y^-", ^y. ~-/-^, ^-y. 8. , ' "%o, %
s? * <v^^
g^r-tS*. s».
§/8.
o^', •-% , /y 'J, /&—o , /?-—, «^-; ^ , C/^, ' ó\ clt
.£>./' / / -*
^ 'é*^ /i-^t ^ ^ _ ^^"7 ^e/\jr ,^w, , xg^f
/< ^~\ £*". &f ■&< <Ce^- 3- ^e2-
<^2? ^ r ^
, G^<; (2*2-, <^Z^'2, ^ ö>_0. CS>^' ^ ^
*?, **,. */£>: 2^, ur^. ^ ^ ^
^ • Zf-c~ • z, ■ 2 ^ ^
«,. ^ A 4- ^<- 4*.
/*. /. s^. 6, é? &*: & . ^
> ■ '/ > ^ a^-y rs-Cir-a , O ' ^
O.£T~J , c^y ° - '', • cP S~£ ^ , JZ'(7~ _,



'^. 4L. // , éö^, y
SCf^
§ '9
cp é- 'L^f ~Zs<? „ 7-7 y CWQC>-:-
/ / y '^" . ^
^ ^ £' <<S ■ J^- Zr ^ °^-
c/Z^, C^y. &. , LS*. , y
§ ZO
A ^ &*> ^v- 2w> '-•
-4>. y^d> , %<<t , /*A, ^Tt . A, y.
— \ , C?*, G-\ , —-\ » , *'~ \
-X ^y- y*/- ^ ^ rx-
/ >y x£.-^- a>- S*> y
-js. y fr. y. <\r: y
-t V *■
~/2. /^s2 ' 'y , *¥
~y y ^y, v! yy y.
S. >- ^ /^vS*. /*e/1>. /^-e^f, y
^ <^' <ir^
"7. '■%: r. *.' ■%'?£&, >



£ ^ p /.c /- ■ , , o, -y.
a/. <. A*
£
{ ^ /T, "T^, s-k £ ~o 'g--°-,
I S2, <%, ^a?, /?, */?, v
! J S- Xo ^:- . >
l „s «. xr ^ ^y. - \ °y -,.
^■"'T , <&i . 4 - y^V", '^C-'-ry'
^ ^ ^ C~<P\ ,-: X
y -ptco, go ~ qc.ooo, /# = /V. occ. oc'o, ■ - Voo.ooo,
✓
yo - sx>. ooo , g = <7 5ö - /jmsp . « /goo j f~y=■ ot.o, .r
fz3.
4. <»< ^—»' . ✓ /w.. ^
< «> ,.,/^.p. *&. -:- ..: c,
-.'--»-4, Z' aA . Z_ ^ ,.-i<, "• <V'V 'v— ^*","
vc/ x? / ^
*<r, «flj, -2^?. &&/;*?, Zr-O ■ 4s". 4s" * 5ó» ~ .
; "Jp^y, "'V- <?•<'<- «. ^ ^ o .£,
| ^ *2f ^ ^ ^ ~^€
s ' s c
& & <t~ A~ <y .
'^' .» *
i
<? J v'
r -c x j
^r' '**> 'y **y' X-• ^ 9^,



&>> S°' ^, •■'' Z , ^ 'O"6^ cy^- 'S^ ^ _ <XZo-, o,
^*7- ^ *é, *&,. ^ <f. y^
' ; &• ^ ' *7 '^r• -Z' x-
/■""' ,X_ - >4^; ,-<• & ■, # -&-&'■ &~-
/ y 7
t- ^, tp, ' v&r,
'/O '4L- - ^ ^ ***
/ v .
^Oyy
9 ° ^ ■ c- iy &>"•«✓ ^
?-", - -*><? .**... ^-s*. /y. y„
°- '^ / ' y 7 y
/ <S :;?:- ï *"'&* ^ ^ S J Z-S'# - ^ ^,e ^
Wenken voor den beoefenaar.
<£?", '//V ^ '&S <? C - y^ <y "\ Zé*. ^ ~ ^ ^ 4S, ~ , e . <r X<T +" ■ ,y^^y ^ y <y ^ u ^ ^ £r ^y. ^ r~ ^ o-
<gb*>£ „ - >&/* . * . J8L „ <yy
' ~'<— O
^ os ss^ - „ ^ 4 "> '/jt
-* '5> S ^'cJt <S £7 -. <*lr t a/—- -^y __, CS u/^rA
^ ^ ^ • /*; c\_ ^c . y y



/' Z j, /s v / j: Jc 9 S ^y
, - ^ %.s-^ /&. - ^ - ~ < -4 , ^" 2
/&^i* %,*■ l/y, s* V> ^'-SS '/"* ' -
_/r ^>><'. r„.. ^ ^ jr
/ /■
" ^ ^'" ' ^S S -^" ^ a' £ s cr^ %_ % -
£>'? ,. 6 X >-' , — " ,
^,-^c; '•v c^h~
O O ^ ^ S-<s é^c/ , o S* °, ^ ■ £<£*/ U
/ ^z s Ó?
^ .?£ , & y / /<£, s"?1 </ y& jZ^j, &>-, -x^ ^ ^^ ^
(.Z
TS_ cZ~■ <^-,y< S~^-. & S^ OS, e ^ e -^' 'r
£ *. f~e~ ***&, ~ T/*/^
Z / -*■<' / / y
'^e-° r ^
.'*- / /rZ, ^'V^, -/f/s^Vj?. ■<s- ^ 4". ^"' • ^ ^ ^
—~ iS * ^*yS, ^ ^ S . <
/y S'?/- T4, . Cs?. Z o. £\ .
*■ / / '
*-* 
Proclamatie
Ze. & 'W c z ,/'&> /3/J ■ZtfA ^Z
O
cS.'
/
- ^ z, ^ <j , Zvf y~ ~ e /^_ ö jr^ - €-
' "' O <? e~--*r" f *- "C<S «z -:<L ' ö ^ C// <sb '*J



■? /
7 £/// ^ y ' ^3, s" 6 -cZ> y Q f. / ;J
a ^ &>' ' c ' ' °« f ° &
/
6. v 6 * ' ■"■/!e e z' '' è 'V' e
'l z/'l y~" rXé.^ \>
y,
- ' <£- - ^f>-y e ? /
OC^y '^~ • £j, c- c <S, &
■*^a *-<**- ■*" ■■'' -J^-' '%5»''' V " ^ ^ é- ^
(2^■'é- S,/'^ •'.
**<L' '■S~* )eJ.
'-f' ^ ~y. * '<-^ ..-««»^. ,3*
^-oy"^' '~ g? *, <->■£ - jje/'C /&?a _^jz_ •& S. * *-"-. X
<J^l C7~ ^ ■ ^af &-- C ' £fi .
Proclamatie van Willem l bij hei iieerleyyen der regeering.
A"- ^ - vT&s °es9'-~ *
/c 't. *<T 'é ^ ^ * vJi, ^ j>
-~e(* V' ^
7 /
V/ / S5*
<y, /^z .
1 ^ £ _ /X &'^C - / yA A * ^"<
C £-A' ^ ^ ^ ■ -O ^ .
f^,' ? <fc ^ t> ^ ^2 .■ — £ 2p s's?'" è v<i
wO



is o ^ c>^ ^ sys' &'0 ' ^ , •-£•
x ' ': £, / ■ : & >' ' ~, / ""' y1 . ?, / J'ts* \. c. 5<t ,
^ C^Z ^ y v/ " ^ " 4 3 / v' '
"^<*^, ê*Srf* ..?"'--b °'^ *""*%-</ ° y'" ' "o gy 0 ~ ^'&■*■■/''■ '* /■■ <-^cS éo " ^ ^ 0/0 ■''4 " ^v'
^ ^ ( 4" é"—^ V S7 -
^ x- .vja-, A
-~-o" 6» V'i' ^
l ,/y'<^C */«-■*■>-.. <eZ +
9
49.
J? O-
■c _✓ , ^ w • /ƒ*'<?
UC' "
£> 
Cfiaries Qicteiis. docr c, buskhi hm.
/■ '' <S', . < ^
/l_ ^ ^ x> 'x * é / /£ „ <^x q>
N ®_ - V
c- Z/d'S Jt ^. ? s fc ^ ^ 4r _» ^ "^v /'7£/~ 'i g^r;
c' :■■ ■ - -•- ■ ■"■■- #< ■ * -YJ / 4
e— c ,' // •■ « ^ :..- *•* 4' •
l *- .- - - 'v- ^ -4 < -"1



, . / y ^ y -^y
✓ y , , ' ' ' ^;- ^ 'j s ^ *-'
~*r *v£ & y
*-/V- '£ f ' c 'j~ — <*/- *, ^ AA?, ^ / «,- & ^
s- .T"..... ^ ~ * ■ A ^ ^r t:
>* t //*■. 7'- ^ y, „^., é..y, y, ^
«.<? <f ->• v y y
x- /' y* ,y?
. ?. '-_ '£<#., y^^r.v >.^ •*>-
^ **> --' ^ ^/y^' •' ^ -z» -7 <2^S-> ^v ^
> C 'AX - - •>*■ c ^ c
V ' /'Z / / s /
/**, "'. oQ C -'. <*T C ^VSc*,
- -■ ^ ^■ --.^y ' ^. Sy/ 4Vx^,^/ //, ' ^y^-. ^ **>. 7 syyf'é^
<ys <&'+. ■ ^ -v>^ ^ ^ 2^ ~° ^ y/^, 6- y*s
yA-> * :- - ^ y - /- -— >< --^v - v
^ * W, * * y-^y, &yJ^ -er.
/ 7 -— ^ - -<- ■ ^/>y ^ „ jjxv ty c^y^a^y e>
<?-z. os x6 ^ <*/, y- y^y^ ^ ^ ^ ^
^ ■ jy'-r- &J2- , 0/ . - v- • y, y<rs#' yy *3<?rés |
j y /
"' • ■' ■ iy ^ •# ssy-^^,2., ^ ^<y *y^-, '
y '^9 a,<£ ^ ^ -^" ^
- ^y'- "y- , 5^r, s<-
*Zy~^^ 4 ^ ^
^s "<?y^ y ~"~ ^ y<y^ ê/^y? *u, ^ <^>
/'/f ^ .y.. 0y^£ -'''^ I _ .



-7 0
'Y/ *>, ê ~ Y ^c/". Sy' , 2/
yj, o'"" O t? Y , /
6'~*4, #■'*//-'/. o v* - 1 e s ;; >//. 't.
s y ê-- - s. y /.yss <?
' - X<f '• ' ' 4r-r/2.^ - ƒ
7 / y ^ ó ^ // Y?" s > 4
^cZ^T, £ ~ £xi> ^ ,Y- ZY^ /é'/é, ^ <£.,_.. ^
V/- •' 'rC.«. * / ; ^
' 'zO- ■<&/'''XQ'>
* >*£V ^
^ ? r
„/■ "' ?s2f V^K~. ■ w,^»—--<- /,--^ ®--s^ e " w,^-> C/,
4 2^ ^ ï'^yy* / Y^ Y Y~ Y' 1, ^V_ , &-y_, > ^ 4.--0* ' C'/ »' *- ^
<* <£ ^ r 4- <?*
~/£ '^-- ^' ^ ^ £ '' ' V<^ " ^ ^ 4^x2 X
*r.. '
^ ^ ^ ^ . 4 V ~ oX- ^ . ^—y /y S
Y ^ 5^a. ^-~£» ^ / '^. , .> ,
-i7* ' ^ e y ■" e ■ * .' - ^ ^
/<s~^ «^/ "^//^A. ^ **4 ^ ^ ^
^ <& yy:^/ -^ Z_ *~
--■ <- < <^4 ^ ^ ^ é/. — é V ^
/;/v •
cS\,OC-a. Y^/-. /C^^ X ^ '^.



de „JEWETT" Schrijfmachine
verdient de meeste aanbeveling:.
Zij is in gebruik by het N. Amerikaansehe-, Russische- en Duitsche- Gouvernement en werd door ous in Nederland aan tal van Inrichtingen, Firma's en Particulieren geleverd. Ze schryft op lgnen en willekéurige regelafstanden; heeft automatische inktlintbewegiug, ia eenvoudig van constructie, bezit alle verbeteringen van den laatsten tijd en is in alle opzichten duurzaam.
In hét begin m Juni 1909 werd de machine ons ter beoordeeling toegezonden en den 15. Juni schreven w(j in on» tijdschrift „De Gevleugelde Pen" hierover het volgende:
„Wij hebben haar geheel en al bestudeerd en moeten erkennen, dat het een der beste machines is, die wtf ooit onder het ook kresen; men werkt er met pleister op."
Sn zie, in het nummer van 15 September 1890 van de „Schreibmaschinen-Zeitung", vinden wij ook een beoordeeling, die vol lof is over de ingenieuso, practische samenstelling der
" Aan het einde van eene vier keiommen lange bespreking zegt de Redacteur: ,
„Ueberblicken wir nochmals alle angeführten Einzelheiten, sokann das 8chlus«ergebnigs unserer Betrach tung kein anderes sein, als dase wir es roit einer wirklich hervorragonden Erf&ndung zu thun haben. Dio „Jewett" darf mit Recht ein mustergiltiges Fabrikat genapnt werden, daas einên hohen Beng unter den altbewahrten erstklassigen Systemen einzunehmen berufen ist»*
Met densefden lof spreekt het .Neues Zeit schrift fftr Kaufleute" over de „Jewett".
De handelsscholen te Hamburg en Dresd«n verwisselden de schrijfmachines welke aij in gebruik hadden, voor sJewett'»" en de laatste bood niet minder dan &i eerste klasse machines te koop aan, webvonder Remiagton's, Bar-Lock's en andere machines.
De pri|s der .Jewett" is ondanks vele verbeteringen niet hooger dan die van andere machines en bedraagt ƒ 257,50 met kantoorkap k contant. _
De „Jewetfis aan ons Bureau steeds te bezichtigen en in werking te sien; ook zijn w$ op aanvrage bereid haar buitenshuis te toonen.
Tot het verstrekken van verdere inlichtingen en brochures i^n wjj steeds gaarne bereid.
Hoogachtend, ^
J. L. WÉBY.



. ê / c ■ , ' ' , , .•
s\s& " c. , . . y z
' . -"" • / • * • -. -• ■#
/ - / ✓ . / -•
■7 'y<y s ■>? s ■ />■!
>
- <■ - / s S'J?rs.c
■
S , / -
y ^-w
' '
' ' v
.
- -C C- . ^ ^cr- *
y
^ sr / - V_ V
■ >
- 4, • ^ ^ ^ — > // '
&f c <x e_
^ ® ' X .*£.
~ "t v ^
/ ^
\_
7* . 'y X . ' * /
. / - . •
> 6'^ '>*V> AS°^
o 0.—~/y ^ ^ ^ w- ,



de „JEV/ETT" Schrijfmachine
verdient de meeste ;i.'ial)ovelin-.
Zij is in gebruik bij het X. Amerikaansche-, Itussisclie- en Duitschc- Gouvernement en werd door ons in Nederland aan tal van Inrichtingen, Firma's en Particulieren geleverd. Ze schrijft op lijnen en willekeurige regelafstanden; heeft automatische inktiintbewegiug, is eenvoudig van constructie, bezit alle verbeteringen van den laat sten tijd en is in alle opzichten duurzaam.
In hot begin van Juni 1999 werd do machine ons ter beoordeeling toegezonden en don 15. Juni schreven wij in ons tijdschrift «De Gevleugelde Pen" hierover het volgende:
„Wij hebben haar geheel en al bestudeerd en moeten erkennen, «lat het een der beste mackmes is, die wij ooit onder het oog kregen; uien werkt er met nleizier ^op."
En zie, in het nummer van 15 September 1899 van de ,,J3chreibmasehinen-Zeitunga. vinden wij ook een beoordeeling, die vol lof is over de ingenieuse, practi&che samenstelling der BJewettu.
Aan het einde van eene vier kolommen lange besproking zegt do Kedacteur:
„Ueberblicken wir nochmals allo angeführten Einzeihoiten, so kann das Schlussergebniss unserer Betrachtung kein and^rea sein, als dass wir es mit ciner wirklich hervorrag-mden Krfiindung zu thun haben. Die rJewett" darf mit Hecht ein mu>tergiltiges Fabrikat genannt werden, dass oinen hohen liang unter den altbewahrten erstklassigen Systemen einzunehmen berufen ist."
Met denzefden lof spreekt hot .Neues Zeitschrift für Kaufleute" over do n.Towerf.
Do handelsscholen te Hamburg en Dresdon verwisselden de schrijfmachines welke zij in gebruik hadden, voor „Jewett'k" en de laatste bood niet minder dan 32 eerste klasse machines te koop aan, waaronder KemingtonV Har-Lock's en andere machines.
D«' prijs der „Jewett" is ondanks vele verbeteringen niet hooger dan die van andere machines en bedraagt ƒ 257,50 met kantoorkap a contant.
De rJewett" is aan ons Bureau steeds te bezichtigen en in werking te zien; ook zijn wij op aanvrage bereid haar buitenshuis t« toonen.
Tot het verstrekken van verdere inlichtingen en brochures zijn wij steeds gaarne bereid.
Hoogachtend.
J. L. WÉRY.