zun d'r op, men zol zeggen, dei het. d'r ook oarighaid aan. Nou moar, kiek is hier, ik wol mie nou zulf ais veurhollen wat ik aal bin hierzoo. Eerst den de veurnoamste; Doomnie en Dokter en Meester dei binnen d'r ook; en Doomnie, heden wat het dei ook 'n roare noam, eerst kon 'k hom nait ont.hollen, moar den docht ik moar om 'n lepel en om 'n rêl en den wis 'k 't vot, want Lepinel hait hai van zulf, moar fai Aibel, doar bist alweer mit noanien aan gaang, hol nou eerst op. Nou goud, ten tweiden bin ik kerkvoogd, zooas Doomnie den schrift van de Nederl. Herv. gemeente alhier. Ten darden lid van de road, en-ne hou laank zol 't nog duren veurdat Aibel Willems börgemeester is? Moar 't ken nait helpen, ik mout verder prakkezaieren, Vief en dartig joar bin ik nou en nog altied ongetrauwd, dat ken zoo nait laanger. Voader en Moeke binnen nou drei joar dood en zoo laank woon ik hier nou allennig, moar dat mout nou ais oet wezen, 't Is zoo benauwd, och 't is zoo benauwd, dat ik nait wait mit wel dat ik trauwen zei, want kiek ais hier, dei 'k zoo stom geern lieden mag, dat ken vast nait. Och wat begrootte mie dat gusteroavend, dat dat laive snoetje zoo schraiwde; troanen as euliekouken kwammen d'r, dou 'k tegen heur zee dat mie 't muide, moar dat d'r zeker niks van komen kon. „Woarom nait?", zee ze, „wie maggen 'n kander doch zoo geern lieden". „Och joa mien laivert", zee 'k, „wat dat aanbelangt, kon 't nooit mooier, moar kiek doe bist arm". „Nou", zee ze, „moar doe bist riek en den binnen wie ja baide holpen". Oetsloapen is ze, dat ding, moar dat ken doch nait, hou spietelk 't ook is. De léste woorden dei Voader tegen mie zee, wassen ook nog: „Denk er om Aibel, gelieke zwoar jong! gelieke zwoar". En den dei noamen, loat wie nou ais reken, dat ik liait wat ik bin, Aibel Geldzak, nou en den zol doar bie stoan Gartje Centstroa. Geldzak en Centstroa bie n kandei, nee heurt, dat gait over. Schaande, drei moal schaande, ik mag 't wicht zoo geern lieden en mooi is ze ook; ik zei ais van boven oaf aan begunnen: heur hoar is net as riep koren, heur oogen hebben krekt zoo n kleur as mien neie blauwe boezeroen, wangen zoo rood as mien calvienappels en heur vel is zoo wit as varscli vallen snei; nou en heur aarms, hai wat mag k doar geern in kniepen, dat vuilt net zoo aan as dat ik ain van mien vette ossen in zien bil kniep! Eik is ze ook, want dou ik heur zoo'n leeren riem koopen wol om zied, was d r gain ain winkel dei ain har, dei wied genog was. n Mooi wicht, n nuver wicht is 't en wat ken ze mit mie loopen, net zukke groote stappen dut ze as ik. Dat getrippel en getrappel van zoo'n wicht aan joen zied, ziedoar! ik mag d r nait over; dei groote stappen zoo as zai dut, och dat is zoo mooi, dei aandern binnen net zukke vlinthippers oet stad. Nou en den is dat aander wicht d'r, dei hait Burgij, lekje Burgij, dat kon 'k vrouger ook nait onthollen, moar den docht ik moar om de börg en om brij. Grootvoader het mie ais verteld, dat dat hoes vrouger börg haiten het — joa kiek, dou ston Aibel Willems zien spul d'r nog nait, want hou mos dat den wel haiten V en dou aalle mensken dou 'n noam opgeven mossen, zee hai van Burgij. Moar dat ken mie nou den zooveul nait schelen, want om dei noam ken 't wel, moar t wicht dat krieg k er ook bie. Om 't geld zei 't ook vast wel goan, want kiek doarvan is zoo'n ketoor van hieptaiken en kedaster aaltied zoo mooi, want den ken men d'r aaltied wel n slag noar sloagen; wat méér dat is ook nait zoo slim, moar minder, nee! wèl kon doar tou komen. Boer is heur voader nait, moar dat past mie ook wel — vrouger het he 'n febnek had moar nou rentenaiert hai — as hai boer west har, den har men al gauw dei last, dat he zee: „Nee Aibel, dat most doe zaaien" of „dat most doe nait zaaien" en dat ken 'k mie nait zeggen loaten, want wèl wait dat zoo goud as ik? Zeg moar driest Aibel van gain ain; kiek ais oet, overal om joe tou, van veeren 's 't wel aal te zain, wat koren dat Aibel-boer zienent is. Zai mien roapzoad ais bluien! Mensken, dei d'r stoef achter wonen, hebben blinnen dicht, zoo laank as zun d'r op schient, aans worren ze blind zeggen ze. Nou en len inien propstainen hoaver en mien garst, 't aine meroakel bie 't aander. Joa moar, doe most nou eerst ais bie dien trauwerij blieven jong, hai tou, doe wast ja nou mit lekje aan gaang. Joa mit lekje was k aan gaang, moar lieden mag 'k heur nait, dat is oetgemoakt zeker. Vrouger haitte zai aaltied „rooie lekje", moar dou ze zoowat vairtien joar was, is ze in ins zwart worden; of dat eerlek spul is en of dat zoo ken bie vrouwluu, ik wait nait, moar ik heb van vrouwluu zoo'n onneuzel beetje verstand. Bie 'n kou ken 't nait, dat wait 'k wel secuur. Oogen het ze net as n schêlvisch, dei op 't dreuge ligt en vêl, net of ze n half joar in schorstain hangen het te dreugen. Och nou en veur 't overge is 't niks as 'n iepenkriet, dat haile verschimmelde wicht, moar 't zei d'r toch wel op aan goan mouten. Zei 'k Doomnie ais om road vroagen? Moar nee, dat dou 'k ook moar nait, want ik wait toch wel wat dei zeggen zei; net zoo goud of 'k 't al heur zegt dei: „Die je lief hebt Willems, die je liefhebt, moet je nemen en je door geen bijbedoelingen laten leiden". Doomnie het ook al wat, joa fikse kinder het he, bovenste besten, moar aaltied van veuren oaf aan dat gesukkel mit zien vrau en as je 't zain hou wies dat he nog aaltied mit al wat van aan was. Nou, wat ken mie 't ook schelen, zuks komt van zulf oet". , „Heur ais lekje, Aibel Geldzak het mien woord, mien wicht en nou mout het doar ook bie blieven". „Voader, moar ik mag hom nait lieden". „'t Yeurnoamste is, dat doe goud en wel onder dak bist, het wordt tied veur die". „Voader, moar as 'k hom den doch nait lieden mag?" „Wat wolt doe den as doe dien zin kreegst?" „Veul laiver nait trauwen as mit Willems". „Joa, moar zoo onneuzel is dien voader nait, mien laivert, dat dei nait al laank zain het, da's doe zin hest aan dei arme jong, dei Mans, moar zoo laank as ik leef, komt doar niks van in heur". „Nou Voader, doar heb ik nog nooit 'n woord van zegt, moar loat mie den ongetrauwd blieven". „Dat ken nait lekje, mien laive, doe bist 'n riek wicht, zoonent blift d'r nait over". „Ik mag Aibel Willems absluut nait lieden, Voader". „Dat went wel, mien wichtje, dat went wel. Zoo ólderwets bin wie nait meer, dat dat d'r wat aan oaf dut. Mien gommes dat ken a'moal gauw genog komei:, as doe hom moar eerst hest". „Och hai Voader, ik mag hom nait zain, ik bin zuuver bang veur hom". „Dat is niks heur, dat komt terechte, hai het mie zegt, dat he t'oavend komen wol en hai komt en doe moutst d'r mit tevree wezen". „'k Wait mie gain road Voader. Doar komt Moeke aan, wat zegt dei? Moeke helpt mie doch, want ik mag Willems nait lieden en Voader zegt, dat ik hom nemen mout". „Dat zeg ik net zoo laivert. Och en dat lieden of nait lieden dut zooveul nait oaf, ik mog dien voader ook eerst wereld; mit aander luu heur armoude most mie nooit weer om kop moalen as wie vree hollen zeilen. Hou laank bin wie nou ainliek trauwt lekje? twei joar verachtig al om en bie. 't Wordt nou den doch ook hoog tied, dat wie 'n Kasper Willems in waig kriegen". „Nou, dat ken as God wil nou ook ja aalle doagen zoover wezen Aibel. Moar as wie nou ais 'n wichtje kriegen?" „Hol op lekje, wie kriegen gain wichtje, dat heb 'k die ja wel al doezend moal zegt". „Och moar as 't nou den doch ais zoo was". „Wie kriegen gain wicht". „.loa moar Aibel, aander mensken kriegen doch ook wel 'n wichtje" „'k Wil gain wicht hebben, dör den; waitst 't nou?" „Hai Aibel, reken den ais even, dat wie twei kregen, van elks ain, hou zol dat wichtje den haiten ? Dat heb 'k nou al zoo voak vroagt, 'k wol d'r zoo geern 'n Dientje van hebben noar mien Moeke en doe gefst mie d r nooit gain antwoord op". „Doe moakst mie Hauw mit dien gejeuzel over 'n wicht, denk doe d'r moar om heur, 'n Kasper Willems wil 'k hebben en aans laiver niks". „Nou ik zei d'r moar weer over ophollen, ik koom doch niks wieder mit die doarover. Van mörn is hier aanzegt, dat Mans en Gartje van nacht 'n jonge zeun kregen hebben". „Gartje 'n zeun? Nou wat ken mie dat schelen? Om mie har zai drei tougelieks kregen". „Nou, bodschappen aan deur dei vertel 'k die toch aaltied en aans wist aalles waiten". „Wat ken mie zoo'n öld-vrouwluugeklets en gejeuzel schelen over luu dei in kroam komen binnen". „Mien laive, wat scheelt die in ins? Bist ja net zoo rood om 't heufd". „Wat mie scheelt? Niks, wat zol mie schelen? Dat komt van dien gesjanter. Doe waitst ook gain aander proat langer as over luu dei 'n jong kregen hebben, moak moar wat vot dast zulf ain krigst". „Ik zei die zuks nait weer overbrengen, moar . e . e van Gartje . . „Wat zei ik mit Gartje? Zeg op". „Hai, 't is ja net of doe gek worst Aibel, ik main allennig dat doe heur best kenst,, zai het hier aaltied dicht bie woont. Moar ik mout in kelder noar botter". „Gelukkig dat zai koamer oetgait, ik kon mie lioast nait inhollen. Zol dei Gartje mie mien haile leven in weeg wezen zeilen ? Gartje 'n jongtje! Wei deksels . . . „Mien git Aibel, wat moakst mie kêl, ik was net bie kelderdeur, doe slagst ja mit voest op toafel; wat scheelt die den doch?" „Niks wicht, niks. Breng doe moar gauw n Kasper in waig, den kenst doar achteraan loopen. Aibel Geldzak ken wel op zuk zulf passen, doar huifst vot nait of oaf vlaigen, as dei ais 'n beetje lewaai moakt . „Nou den goa 'k weer vot". „Ziezoo, 'k hoop dat zai nou ais 'n zetje vot blit't, wel gek! as ik zulf Gartje ais even kwiet bin, den brengt 'n aander mie heur weer in kop. Nou het dat wicht n jong; as ik heur nou had har . . hai 'k wait mie gain road. Gartje 'n jong en lekje 'n wicht? 0 heden nee, as mie dat overkomt, den is "t nait best, den wor 'k nog stoapelgek. Gartje en aaltied weer Gartje, Gartje en 'n Kasper. Nou Aibel, moar zóó ken 't nait jong, zóó brengst doe die zulf om hals, wacht nou moar, lekje krigt ook n jong, hou zol dat nou aans ? lekje is aans goud en lang zoo onneuzel nait as ze liekt. Mit dei schooiers het zai 't ook mooi veur, nou as zai mie overaal bekend moaken, doar heb 'k geern wat veur over. Aibel Geldzak het ja bie de bult. Nee, as Gar . . . noü, komst d'r nou den weer aallaan deur omdat doe nou 'n jongtje hest? Niks ken mie dat schelen zeg 'k die, vot . vot . vot oet mien kop. Nee, as lekje nou ook moar 'n zeun krigt. Fiks is ze ook wel, dat huift nait beter; ik zei wel oppassen en zeggen heur 't nait, moar nooit gain bottermoaken leert, veur heur trauwen allennig van mien hoesbolderske 'n zetje, en aaltied eerste keur man! En net of wie ook meer melk kriegen, nou of dei hoesholderske wel zoo eerlek was? En wat het lekje 't schoon overal, brandzindelk is ze, dat is nait aans, net zoo zindelk as Ga . . . Wat? Joa, doè bist de aalderzindelkste, vot doe rakkert, blief doe doch bie dien zeun. Stil moar heur, nog 'n dag of wat en den het Aibel net zoo goud ain. Moar hai ik was mit lekje aan gaang; as dei aander d'r nait was, den was lekje 'n goude vrau, dat is zoo en zai is ook wies mit mie zol men zeggen, om dei schooiers, dat ze dei lokt, omdat ze over mie bezuunen zeilen. Nou en heur ólders ken 'k ook best mit, dei binnen ook slim wies mit mie, nou dat is ook van zulf, 't zol 'n wonder wezen as 't aans was. Nee, nee, dat spul is best". „Wat 'n geluk doch, dat 't zoo veurspoudig gait mit lekje en mit heur wichtje en wat het ze 'n dik, groot wichtje, 't is zuuver 'n meroakel, och en wat is zai d'r bliede mit". „Joa zai, moar hai? Och heerenk, hai zei doch wel goud veur lekje wezen ?" „Joa zeker wel vrau, hou komst doar bie. Het zai nou den wel ooit hier of doar over kloagt?" „Nee jong, moar dat zei ze ook van zien leven nait doun, al was 't allennig om ons, doar kenst doe lekje doch ook wel veur, 't is zoo'n best wicht". „Dat is zoo, moar hou komst doar nou den in ins zoo op, of Aibel wel goud veur heur is?" „Och, ik wait nait, 'k heb d'r zoozeer gain reden veur, moar 't is zoo'n slag veur hom, dat hai gain jongtje kregen het". .Dat ken lekje doch nait helpen. Zee ze d'r den wat over ?" „Rondoet nait, moar ze zee tegen mie: „Moeke, wil ie wel aaltied zeggen, dat 't lutje zoo bot op Aibel liekt en gain spier op mie?" Dat was verleden week en dou zee ze ook: „Moeke, 'k har d'r zoo geern 'n Dientje van hebben willen, moar wie hebben nait aans docht as dat 't 'n jongtje wezen zol en dou wis Aibel op 't roadhoes nait aans as Kasper en dou het he d'r moar 'n Kasperinoa van moakt". Nou doar leuf 'k niks van, dat 't zoo tougoan is, en van middag zee ze tegen mie: „Moeke, Aibel mainde, dat ik in sloap was en dou kwam he in koamer en gong hail zötjes noar waig en keek d'r 'n haile zet in en dou zee he in zuk zulf: „Joa heur, dat is den doch 'n geluk bie zoo'n groot ongeluk, 't liekt sprekend op Aibel zulf" en dou gong he op toonen weer vot". „Nou och, dat zei veur Aibel wel wennen, dat went wel, dat went wel, dou d'r moar ais denk om, hou wies dat hai d'r mit wordt". „Nou 't is te hopen, ook om ons lekje". „Dat komt terecht en loat wie nou eerst moar dankboar wezen dat 't altemoal zoo best is". „Van oavend wol Kwast zien zuster d'r even kieken en den wol ze weerom hier even aankomen. O, doar komt ze al aan". „G'n oavend mit 'n kander". ^ „Dag Trientje, goat zitten, ja bin ie op ploats west?" „Joa, en wat 'n alderlaist wichtje het lekje. Willems vruig mie vot op wel dat 't leek, nou 't is sprekend hom zulf en dat zee 'k ook en dat bolde hom. Nou 't is gain wonder, 'n mooi potje is 't heurt! Boaker vertelde mie, dat Willems d'r eerst nait noar kieken wol, omdat 't gain jongtje was, „moar noü, as he maint dat gain ain 't zugt", zee ze „den stait he d'r aal op neus bie. En hai proat d'r aaltied tegen en nooit aans as van Kasper, „doe bist mien aigen Kasper en niks aans. Aander luu maggen zeggen van Kasperinoa, moar veur mie bist doe Kasper, heur doe nuuver lutje. Liekst doe zoo op mie? Nou hest geliek heur, Aibel is ook 'n mooie kerel. Aibel Geldzak hait he, lutje Kasper en dat krigst doe loater. Moar most nou eerst moar ais loopen leeren, den nemt Aibel die overaal mit hên, nou doe zoo op hom liekst is dat ja zoo mooi as wat". Zóó proat hai d'r aaltied mit om, net of ze hom al begriepen ken. Dat vertelde boaker mie bie deur. Nou het is mooi as 't a'moal zoo best is". „Wolt doe nait mit Moeke noar Grootvoader tou ?" „Nee". „Woarom nait Kasper?" „Ik wil bie Voader blieven". „Hou óld bist doe nou ?" „Dardehalf joar ja". „Wèl zien lutje rakkertje bist doe ?" „Voaders". „Hou hait Voader?" „Aibel". „Ja-a-a, moar niks meer ?" „Aibel Geldzak". „Ha ha ha, wat bist doe 'n bovenste en hou haitst doe?" „Kasper". „Nou en-ne ? tou tou, verder". „Kasper Geldzak". „Fiks heur! fiks zoo. Jong, wat ken wie doch mooi proaten, dat verveelt mie nou nooit, doe ontholst ook aalles zoo mooi, wat 'k die leer, doe lutje perfestertje. Wèl zien Kasper bist doe ainliek ?" „Voaders van zulf, wèl aans?" „Nee, gain ain aans, Voaders heur. Wat heb wie in waig kregen ?" ,'n Maal potje". „Woarom 'n maal potje?" „Dei grient en jeuzelt aaltied". „Hou hait potje?" „Dientje". „Hou nog meer ?" „Niks meer". „Op wèl liekt dei ?" „Op Moeke". „Op wèl liekst doe ?" „Op Voader". „Bist ook bliede mit Dientje?" „Nee". „Met wèl bist doe den bliede?" „Mit Voader". „Joa mien laivert en Voader mit die. Ik bin nou veur ons baide ook moar bliede, dat dei aander gain jong is, want doe bist mien Kasper, doe bist mien aalles. En as dei aander nou 'n jong was en den zoo'n segriender! Och moar, dei zei ook wel nait öld worren. liai, 'k heb nooit zoo'n onneuzel achterhek kind zain. Och, och kiek den is noar mien Kasper, wat 'n mooi kerdoat wichtje! Net zoo vörrelk en manlek aaltied en aarms en hamen het dat wicht! 'k Bin stormachtig maal mit dat wicht En zit leuf'k net zoo'n fikse oard in as in mie, hailemlaal ik zulf, ik Aibel Geldzak, in 't klain en niks aans. Moar wat wilt doe Kasper? verveelt die t nou alweer, dat 'k even mit mie zulf aan 't proaten was'r" „Tou kom". deurke open ? Joa en doch ken k nait kwoad op die wezen wicht, as 't d'r op aan komt. Moar woarom liekt dien jong nou weer net op die? dei kikt mie aan mit dien oogen en dien jong speult aaltied mit Dientje, „Nou Aibel" zee lekje guster „is dat den zoo slim? Doe hest op dat jongtje allennig moar tegen, dat he aarm is en dat ken hai doch nait helpen, wat zol dat?" Ja zoo is t nou moar net; wat dat zol ken ik lekje nait aan neus hangen, want as dat niks is, den was dat vrouger ook niks west, 'n rieke mit "n aarme en den harren Aibel en Ga.. . Zóó ken 't nait langer, Kasper mout bie mie wezen, want dat is ainigste tied dat dei aander oogen mie lösloaten. Vot nou heur, vot! Nuuver bist, dien jong is ook nuuver, moar tou nou vot! Doar komt Kasper aan en Dientje verachtig alweer mit Kloas d'r achteraan. Heden, heden, kiek dat wiclit ais, dei Kasper, beinen as Poaskestoeten het ze en wat stapt ze stevig! As zai d'r aankomt schient zun, al regent 't ook. En wat mooie roode wangen, net zoo rood as dei van . . . nou ja, dat heb 'k zoo laank al waiten, dats doe ook roode wangen hest. Wat ken nne dat schelen, hou zukke wangen doè hest, gruinen moar om mie en rooie oogen. de>> zolst mie mesohain ook mit vree loaten". „Dag Voader". „Dag Kasper, kom bist doar weer mien laivert?" „Joa Voader". „Wat bleefst ja laank weg, mien wicht". „Och joa, dei beroerde meester begon aal weer van veuren oaf aan te zemelen en 't kon mie zuuver niks schelen. Ik wol veul laiver mit joe op sjaauw". „Dat wil ik ook veul laiver, nou gauw komst van schoul oaf, den gaist aaltied mit Voader". Mörn goa wie ook noar 't maart nè Voader?" 3 van Kloas. En nou mit dien geliep deur oet, vot, goa doe moar noar Moeke." „Voader, zai wol joe vroagen of ze mörn ook mit mog noar 't maart." ^Nee-ee zai gait nait mit noar 't maart, doe gaist mit." „Zai wol joe ook vroagen, woarom dat ik aaltied mit joe in seeswoagen d'r op oet gong, zai wol ook zoo geern. Den wol ze joe ook vroagen of Moeke den ook mit goDg en den mit koetsewoagen." „Nee-ee gain meroakels, ik ken nait mit zoo'n woagen vol volk d'r op oet." „Dag lekje." „Dag Voader, dag Moeke.'- „Wie harren 't net over joe." „Zoo? Woarover ?" „Nou het stait ons niks aan, dat Aibel zoo is tegen Dientje, dat is zoo'n aalderlaist wichtje, zai dut aalles en wil aalles en veur 'n aander het ze aalles over en Aibel is 't te veul dat hai over heur proat. Nooit gait ze ais mit hom hier of doar hên, aaltied is hai mit Kaspenne, t is net of dat zien kind allennig is. Joa lekje, doe huifst doar nou nait om schraiwen, moar oakelk is 't." „Och Moeke, ik heb d'r zoo'n last van. Gain woord zegt he zuuver tegen Dientje en guster was d r n vremde peerdekoopman bie ons en dei vruig: »heb ie moar ain kind Willems?" en wat zee Aibel? „joa-e-e. ' „Zoo, allennig moar ain dochter ?" „Nee-e-e wie hebben nog 'n dochter." Nou en dat heurden Dientje en ik baide, dei stumper keek mie aan en dou vloog ze mie om hals en was zóó vol, ze kon niks meer zeggen as „Moeke, Moeke!" „Dat is vreeseik, nee mien wicht, wie waiten wel dat doe 't nait helpen kenst, moar ons dunkt, Kasperine leert ook niks van boerderij en zoo en Dientje wait d'r al aalles van". „Veur 'n poar doagen heb ik dat ook nog tegen Aibel zegt, Moeke, moar dou zee he: „gekheid altemoal, doe bist vrouger ook nooit in boerderij west, en wie hebben aaltied eerste keur op onze botter kregen, dat leert zai ook wel as 't tied is." Moar ik mout weer vot." „Heden, nou al weer vot?" „Joa, Kasperine is vandoag niks vlug, ze hangt moar wat om en ze har ook gain oarighaid om mit Aibel te goan. Dei is hoast doodsbenauwd d'r over en het zooeven knecht noar Dokter stuurt. En ik wil d'r weer wezen tegen dat Dokter komt van zulf. Dag Voader, dag Moeke." „Dag lekje." Meroakelachtig mooi schient de zun van mörn weer op Aibel Geldzak zien spul. Moar zai ken d'r nait in schienen, want de blinnen zitten hoast hailendaal dicht om 't liaile hoes hên. „Hou is dat den zoo? Versloapen dei luu zuk doar den altemoal ?" Och nee zun, as ie 't waiten willen wat d'r is, den mout ie moar deur de noaden van de blinnen in pronkkoamer kieken. Doar ligt Kasper. Joa ! nou loat ie ain van joen stroalen net op heur gezichtje vaallen en nou toover ie rozen op heur wangen en nou liekt het of zai sloapt. Moar Kasper, Aibel zien laive Kasper is dood. Gustermörn is ze begonnen te schikken en te plooien mit heur loaken, net of ze zuk kloar moaken wol veur de groote rais, woar gain ain van ons van weerom komt en vot doarnoa het ze de aarms nog om Aibel zien hals sloagen, net of ze oafschaid van hom nam en dou was 't oafloopen. Moar doar gait koamerdeur open. Wat ölle kromme man strompelt doar noar binnen ? Dat is Aibel Geldzak doch nait ? Joa, dat is Aibel Geldzak, hai valt bie zien Kasper op kneien en hai snokt: „Mien Kasper, mien Kasper! O woarom het God dat doan? Aalles wol 'k wel geven, moar mien Kasper ken 'k nait misten, ik ken nait leven zunder heur. O God! woarom mos dat ? Geef mie heur weer ! O God, woarom ? en hai ligt mit zien gezicht op heur handen. Hol op te schienen zun, Aibel is noü laiver in duustern . Doar gait deur weer open en lekje komt binnen. Aai het 'n buusdouk in handen, dei kletsnat is van troanen, moar zai lopt nog rechtop. Nou ze heur mooie wichtje zóó zugt, stroomen de troanen weer over heur wangen en ook om Aibel, zai kèn Aibel zóó nait zain. Ze legt heur hand op zien gebogen nek, dei ze nooit aans as zoo recht en zoo stief zain het en ze fluustert: „Aibel mien jong, bedoar die 'n beetje". Antwoord krigt ze vot nait en ze begunt weer: „Aibel, mien beste jong, ^ bedoar die, wie hebben Dientje ja ook, denk doar ais om . „Stil lekje, ik kèn nait aans denken as dat ik nou leven mout zunder mien Kasper. Wèl zei nou aaltied mit mie overal hên en om mie tou wezen en mie zoo vernuuveren mit heur heldere lach ?" )} „Och troost die den doch Aibel, Dientje .... ]Troost? Wèl ken nou proaten van troost! Troost is d'r nait veur mie". „Joa, mien jong, joawel! Wèl wait woar ze veur be- woard is, wie mensken waiten d'r niks van, wat ze beleven kent har en woar ons laivm Heer heur veur bewoard het en woar dei heur nou veur bestemd het . „Hol op lekje". Nee Aibel! En is 't den ook gain troost, dat ze heur haile leven zoo gelukkig west het? Nooit het ze verdra,t had over niks, en bliede was ze van de vrouge morn tot de loate oavend, aaltied bliede. En och Aibel, as wie heur nait behollen mochten, den mout wie ook weer dankboar wezen, dat zai nait leden het en wie d'r gain lieden van zain hebben. Ze het zulf hoast nait vernomen, dat ze zaik was, omdat ze vot boeten kennis was. Vergeet toch nait Aibel, riekelk negentien joar was ze zoo gelukkig en wie mit heur. En wie wollen toch ook laiver zóó, dat wie heur nou weerom geven mouten as dat wie heur nooit had harren". lekje ken nait langer proaten, zai stikt hoast in heur troanen. „Och lekje, doe mainst 't best, moar loat mie nog wat mit heur allennig, doe heurst bie Dientje". Nee zun, nee, al schien ie nou ook nog zoo mooi, dei man mit dat witte hoar en dat ingevaallen gezicht komt van mörn nait op dei bank te zitten. Dei man is zaik. „Aibel Geldzak zaik P hou is dat den nou zoo in ins komen ?" Och zun, dat is nait in ins zoo komen. Twei joar is 't nou leden, dat ie deur noaden van blinnen in pronkkoamer keken hebben. Ie waiten nog wel, wat ie doar zaggen. Aibel mos dou zien Kasper, dei hai negentien joar te lain had har, weerom geven. Nou, sunt dei tied is Aibel dezulfde nait meer; hai het zuk nooit weer opricht van dei slag. Boerderij steurt he zuk hoast nait meer aan, moar hai het gelukkig 'n fikse grootknecht, doar hai op vertrauwen ken en lekje past goud op de zoaken en doarom komt dat altemoal terecht zunder hom. Moar 't is zoo wonderliek, hai zegt ook hoast niks meer en zien pochen het he hailendaal verleerd. Op ain punt is he nog dezulfde stiefkop bleven en dat is tegen Dientje. Dientje het hom zoo smeekt dat he toch toustoan zol, dat ze verkeeren har mit Kloas Mulder. Moar dou is he zoo oploopende kwoad worden en dou zee he: „Nee, nooit, heur, doar huifst nooit weer over proaten. Kloas Mulder, dei aarme jong, komt zoo laank as ik leef hier nooit over deur of druppel. As dat nou kon, har dat vrouger ook kent en den was nieschain aalles aanders loopen." Dientje was zoo totaal overstuur en zai begreep d'r niks van, wat Voader toch wel wol ruit zien vrouger. Hail veurzichtig har ze hom vroagt: „\oader, wat main ie doarmit, wat har vrouger kent, ik mos doch ook eerst wassen wezen." Ze kon zuk nait begriepen, wat kwoad ze dee dou ze dat vruig, moar dou har Voader heur vot oet koamer stuurt en nou dus ze d'r nooit weer mit hom over proaten. Tegen lekje zee ze zoo voak : „Och Moeke, ik mag Kloas zoo geern lieden ; as ik hom nait hebben mag, trauw ik nooit." lekje har tegen Aibel zegt: „ Aibel, bist doe blind worden dat doe nait zugst, dat Dientje verkwient ? As dat zoo vot gait en doe volholst, den ken wie heur ook gauw noar 't kerkhof brengen en den heb wie niks meer . En lekje heur ölders harren tegen hom zegt: „Aibel, doe bist drok aan gaang om Dientje te vermoorden en doardeur lekje d'r bie; dou doch de oogen open, 't is dien aigen vrau en kind en 11 vremde zugt het ja kloar." Nou moar Aibel zag niks en steurde zuk aan niks en nou is he den zaik en slim zaik ook. Dokter het proat van zeenezinkenskoors. Vief etmoalen het he nou al boeten kennis legen, hailendaal selfeloos is he. lekje en Dientje passen hom mit heur baiden op, nacht en dag. Moar eerguster het Dokter zegt, dat 't zoo nait langer kon en dat lekje en Dientje d'r bie om hals kwammen. Veur 's nachts, zee Dokter, mossen zai 'n man nemen, den kon dei d'r wel allennig bie wezen. Nou wissen zai gainent dei ze laiver doar veur hebben wollen as Kloas Mulder en kiek, zoolaank as Aibel boeten verstand is, ken dat ook ja best, en as he eerst weer biekomt, is d'r dag en road weer. Kloas het nou van nacht veur tweide keer woakt en dou lekje hora van mürn vruig hou 't goan was, zee he : „lang zoo rustig nait Vrau Willems as guster nacht. Willems het 'n haile zet omwould en aal proat, wel 'n half uur achter 'n kander en dou is he weer in sloap vaallen. Ik kon d'r hoast niks van verstoan, moar hai har 't aal over blauwe oogen en over vrouger Begriepen kon men gain spier"'. t Is niks van woar Kloas, doe bist glad mis mien jong, Aibel was op dat pas net zoo goud bie zien verstand as doe. bat ging zoo: Aibel kwam bie en dee de oogen zoowat half open en dou docht hai: «Wat is dat hier? Bin ik zaik ? Mien laive, lig ik hier al laank zoo ? en wèl lopt hier op toonen deur koamer ? Wèl is dat, dei mie mit zukke blauwe oogen aankikt, zoo zorgvuldig as ot ik n potje in waig bin ? Wèl is dat, dei zoo zacht en zoo veurzichtig mien heufd optilt en mien kussen omkeert, dat t weer zoo lekker frisch wordt? Wèl gut mie doar drank tusken lippen ? En dei blauwe oogen kieken mie aal weer aan. Wèl is dat? wèl is dat? lekje is 't nait, Dientje nog minder, mien Kasper, dat ken vast nait, dei het ook aander oogen. Zol 't Gartje den wezen ? k Wil niks vroagen, niks, want ik dreum vast en den is aalles weer vot. Och en ik bin zoo muide, ik sloap laiver; onder dèi oogen wol 'k zoo wel aaltied deursloapen". Doags doarna bin lekje en Dientje weer bie hom en dou zee he niks. Moar hai was lang nait aaltied meer boeten verstand, al vernammen zai d'r ook niks van. Moar Aibel zee niks, want hai wol eerst nog ais weer kieken, of bie nacht dei blauwe oogen d'r ook weer wassen. En joa eur, zai kwammen weer en deden en keken weer persies zoo en dou het Aibel beter oetkeken en dou het he vernomen, dat 't Kloas was, dei oogen het net as zien Moeke, as Gartje. Nou, dou kon Aibel oogen wel beter open doun en ook wel proaten, moar dou düs he nait, lang nait, want hai schoamde zuk oogen hoast oet 't lieufd, omdat dei Kloas, dei hai aaltied zoo oafsnauwt har van kind oaf aan, zoo goud veur hom was. Nee, Aibel kon ja nait opkieken veur Kloas en ook nait veur lekje en Dientje, want hai wis noü wel, hou zacht en hou vrundelk dei hom aaltied holpen harren. Nou snokt Aibel Geldzak weer in zien kussen en hai zegt: „Tegen God bin 'k ook nooit goud west, 'k heb aaltied maint, dat aalles bie mien aigen wiezighaid toukwam, en ik vergat aaltied God veur zien zegeningen te danken. En dou ik mien Kasper weer oaf'stoan mos, bin 'k zuuver in opstand komen tegen God. En God har d'r doch recht op. Vroag ik eerst aan mien schoapen, as ik d'r ain bie weg hoal: „wil ie dei wel misten ?" Dou kon ik dat nait, moar nou wil ik mien haile leven God nog danken, dat ik mien Kasper had heb, want ik heb heur nog, aander mensken zain 't nait, moar ik heb heur nog, ze is aaltied bie mie, aaltied en overaal. En lekje en Dientje? Zol God mie vergeven kennen, dat ik doar aaltied tegen was as 'n stain zoo hard ? En as dat ken — want ik heb in kerk wel heurt, dat Jezus zee, dat God zeuventig moal zeuven moal onze zunden vergeft — den kennen lekje en Dientje dat doch nooit, nee nooit." „Dag Willems, hoe gaat het ?" „Dag Doomnie, hou 't gait? Och veul beter as ik verdain, ik zai nou in, hou verkeerd ik aaltied west bin tegen God en tegen lekje en Dientje." „God heeft je leven gespaard Willems. Reken nu, dat dat gebeurd is om je gelegenheid te geven, zooveel mogelijk nog weer goed te maken." „Ja Dooinnie, dat heb ik mie ook steevast veurnomen." Meroakelachtig mooi schient nou weer de zun op Aibel Willems zien spul en zai ken ook overaal inkieken. Schien moar op, zun ! Aalle blinnen bin open en doar wappert 'n vlag hoog boven van 't veurhoes. Wat d'r nou den wel is ? Feest zun, feest, want Kloaê Mulder en Dientje Willems hebben bruulott. Aibel zit d'r ook bie, noast hom zit Gartje en noast lekje zit de ölle Mulder. Aibel zegt lioast niks, moar hai kiekt zoo opgeruumd en hai denkt: „Nou hê' wie mit 'n joar ineschain wel 'n Kasper weer." De Kraamvisite. De vrouw van Arend Noord is veertien dagen geleden voor de tweede maal moeder geworden. Arend Noord is als gewoon arbeider begonnen en heeft het door noeste vlijt — die machtig veel weg heeft van schraperigheid — zoover gebracht, dat hij een eigen huisje en een paar koeien heeft. Het huisje heeft eene kamer en eene schuur, waarin ook de koestal is. De kamer heeft twee ramen aan de eene zijde; aan den wand daar tegenover staat het kabinet en is ook de deur, die regelrecht niet een klein portaaltje in de schuur voert. Aan den wand rechts is nog een raam en de haardstee, links zijn twee bedsteden en daartusschen eene kast in den muur. Het ameublement bestaat, behalve het genoemde kabinet, uit eene vierkante klaptafel, waarboven eene hanglamp met blikken kap, zes stoelen, eene lialve kastklok, een spiegel, eene schilderij voorstellende Genoveva in 't bosch, eene oude kachel waarop ook het eten gekookt kan worden. Des zomers gebeurt dit zóó boven een vuurtje in den haard, de pot of ketel hangt dan aan een ketting. Verder zijn er nog zes stoven en nu is er dan weer de wieg bij gekomen. Heel netjes ziet alles er niet uit, integendeel. Vrouw Noord pleegt te zeggen, dat al dat schoomaken maar onnoodig dweilen en vegers kost. Op één punt is ze echter heel zindelijk en dat is op haar melkgereedschap, dat er dan ook onberispelijk uitziet. Nu is ze evenwel bezig ook de kamer op te knappen, want van middag om vijf uur Vóór deze kan antwoorden, roept Daiwerke: „JoaeurtI'n meroakel is 't, dèi' luj-jong! en wat het 'e groote handen! Dèi zei loater arbaiden kennen, geleuft dat van mie." „Joa'' antwoordt Teupke nu op de eerste vraag: „te zoegen heb 'k meer as jong op ken, 't gait a'moal zoo veurspoudig as 't ken, moar 't is 'n haile drokte." Nu vraagt Daiwerke : „Hou öld is t lutje-wicht?' „As wie rr.it 'nkander Midwinter beleven, komt ze in heur zeuvende." „Nou! mien git en gain ende! dèn is 't verachtig gain wonder, dat joe dei drokte eerst nei bekomt" antwoordt Daiwerke." Frauke vraagt nu: „Hou hait 'e ook nog moar"? „Ie mouten baide eerst weer zitten goan, tou drinkt joen kopkes ook is leeg, den ken 'k weer intappen. Hai hait Mans. Joa kiek, moar as Doomnie hom deupt en op 't Roadhoes, den is 't Harmannus, moar 't is Mans den van zulf. Joa dou Oarend hom aangaf, zee 'k in mie zulf: „as 't lutje-wicht nou gain wicht west har", zee'k in mie zulf, wden was dat 'n Luutje worden noa Oarend zien voader, moar 't wicht is nou noa zién kant en nou mos jong van zulf noa mièn kant". „Mien laive!" roepen nu beide vrouwen tegelijk, „wat heb ie ons 'n koukjes geven, nou da's braid heur"! En alsof 't afgesproken is, halen beiden tegelijk breiwerk uit den zak en een geheimzinnig in papier gewikkeld pakje. „Kom", zegt Frauke, „wie willen ook 'n steekje braiden". Eerst het pakje aan Teupke gevend zegt ze: „Hierzoo Teupke, ik heb veur joen lutje 'n poar poar hooskes braid". Vóór Teupke kan antwoorden geeft ook Daiwerke haar pakje en zegt: „Joa, dat kon ik nait wachten, want ik bin veul te bliede as mien aigen jongs wat om vouten hebben, moar ik heb 'n lapke köft veur joe tou 'n rokje veur joen lutje Mans". Teupke glimt van genoegen, doet beide pakjes open, slaat de handen in elkaar en roept uit: „Nou heb 'k den van mien leven zuk mooi goud nait zain. Gommes doagen en gain ende! Twèi poar hooskes, 'n poar rooden en 'n poar blauwen, en 'n broen beveren rokje d'r bie! Ik har nooit docht, dat mièn jong zuk alderlaist mooie klaierkes aankreeg. Ik bin joe baide ten hoogsten dankboar d'r veur en " „Hai', valt Daiwerke in, „ie huiven doar nou nait zoo'n poehaai van moaken, want Frauke het 't wel aan tied en t goarn is lang zoo duur nait as vrouger joaren, en mien luk-lapke is ook nait half' zoo duur as 't liekt". Nu begint 't kindje te schreien en Teupke zegt: ,Noü zei hai eerst even aan borst. Is 't nait net of 't zoo wezen mout, dat hai d'r nou net oet wil, nou ik zuk mooi goud veur hom kregen heb ? Joa jong, doar zest mit pronken". Als t kindje verzadigd is, legt ze 't weer in de wieg en zegt: „Ziezoo nou komst d'r van oavend nait veur half tien weer oet". Nu maakt ze meteen den reusachtigen koffiepot weer vol; Frauke maakt de opmerking: „Nou wie hebben aans elk ook al 'n kopke of zeuven had". „Nou ko-o-om", valt Teupke in, „watzoldat? 't Smoakt ja goud" en meteen deelt ze nog wat koekjes rond. Daiwerke vraagt: „Wanneer is joen boaker ainliek vot goan? nog al gauw, dunkt mie". t Antwoord is: „Negende dag; ik was dat wief dèn dog zoö dis zat, want hou'n grootbek dat dei aigenste vrau Broam is, ken ie nait half leuven en 'n tjaauwelgat! Joa mensken. dat ken 'k joe nait balf zeggen. Ik zee voak in mie zulf: „as doe dei jeuzelder nog langer bie die holst, den krigst net zoo wis kopzeerte" zee 'k in mie zulf. Nou! en den 'n laive rieksdoalder in de week tou, mou'i begriepen." Frauke valt in: ,Dokter, komt dei ook nog bie joe?" „Nee, wat zol dat, beduuden? dei het d'r vief gulden aan verdaind, dei het 't d'r goud mit had. Joa! man het hier 'n haile nacht zeten, moar in al mien ellende dei nacht zee 'k in mie zulf': „Nou man, as ie aaltied zukke nachten harren, mog ie ook van geluk spreken". Joa, want vief gulden verdainen en koffie as eulie, ken 'k joe zeggen", voegt ze ter verklaring er bij, „zooveul as hom lustte, en 'n goud klontje d'r bie. En in koffiepot dou wie veur ons zulf 'n half loodje boonen, moar dou was d'r 'n hail lood in, en Oarend tapte hom weer in, zoo gauw as e 't kopke moar leeg har. En as pot leeg was, kwam dei op slag weer vol. Eerst har 'k telt, houveul kopkes vol dat e opdronk, moar dou 't er mit mie zoo kneep, bin 'k doar in verbiesterd roakt". „As 'k 't zeggen mag Teupke", vraagt nu Daiwerke, „woarom stait hier hailtied nog 'n stoul kloar en woarom kiek ie al tot glas oet? 't is ja al hoast duuster". „Joa kiek, Doomnie's Mevrau het mie zoo wat half en half beloofd, dat ze ook nog 'n zetje komen wol, en dat wo'k zoo geern. Moar doar komt ze verachtig net aan". Meteen komt Mevrouw ook al binnen en zegt heel vriendelijk : „Ik kom maar voort binnen. Dag vrouw Noord, vrouw Meijer, vrouw de Bruin, hoe gaat het? alles goed?" Alle drie geven bijna tegelijk antwoord als: „'t Gait nog al Mevrau, bie joe ook?" „Ja best", zegt Mevrouw en loopt eerst naar 't wiegje en zegt: „Of 't hem goed gaat behoef ik niet te vragen, 't is zoo'n lief, voordeelig kindje". Teupke zegt: .Hai, goat doch eerst zitten Mevrau, ik verlangde al zoo bot noar joe", maar op eens slaat ze de handen in elkaar en roept uit: „Gotjes doagen da 'k zoo zundig zeg, nou heb'k hailendal vergeten te vroagen of stoven wel warm binnen en 4 dat mit dei sneipraksel boeten deur; 'k zei joe gauw 'n kooltje geven". Mevrouw bedankt, maar de anderen nemen 't aanbod graag aan. ,Hai", zegt Teupke. „woarom vruig ie ook nait ? Lust Mevrau ook 'n kopke koffie ?" „Nee, dankje vrouw Noord", is 't antwoord, „ik heb net thee gedronken". Teupke steekt de lamp aan, sluit de blinden, neemt het vierde kopje, veegt het nog eens extra met de punt van haar schort uit en schenkt het vol, terwijl ze zegt: „ Da's moar gekheid Mevrau, doarom ken ie best 'n kopke koffie loopen loaten" en meteen zet ze het ingeschonken kopje voor Mevrouw neer en presenteert haar ook de spoelkom, die ze eerst weer gevuld heeft: „as 't joe blieft, zuikt d'r moar driest 'n stuk of wat mooien oet". „Nu ik zal een nemen". „Gommes, wat is Mevrau ja enng, wat zei joe nou ain koukje helpen". En Teupke legt er nog een handvol bij. „Ook al weer aan 't braiden Mevrau, joa ik wait gain mensk op haile wereld, dei zoo vlietig is as ie, leege handen heb 'k nog nooit van joe zain. Moar wat wordt dat nou doch wel ? Wat ja'n alderiezelkst mooi ding! Brai ie mit zieuen goarn ? Hou liekt dat wel r" Ook de beide anderen kijken met groote oogen en Frauke zegt: „Ik heb allaan al schaif over liouk keken, want vroagen dus ik nait". „Nee" zegt nu ook Daiwerke „ik heb ook nog nooit zoo wat moois zain, doar mout vast 'n liest om en den 'n glas d'r veur? nait Mevrau?" „Nee" zegt Mevrouw, „dat wordt een sluimerrol, die dient " Maar Teupke valt haar direct in de rede: „Och fai! Mevrau, hou zeeden ie? en wat mout ie doar den mit?" „Sluimerrol, vrouw Noord; dit moet opgevuld worden en dan achter in een groote stoel hangen, om 't hoofd te steunen". „Doar kop tegen aan? dat zol mie den doch tottoonen oet begrooten. Hai, as ik joe was, den liong ik 't aan muur onder spaigel. Hou krieg ie 't wel zoo mooi? Joa jong, mensken proaten den voak van heksoamen doun, moar den zeg ik: „Mevrau, dei ken overal wel heksoamen tou doun", want kiek mie nou 't leven ais weer aan, hou hard dat 't gait, is 't nait net of 't heksen is? en den zoo aldersierlekste mooi!" „Waar is Jaapje?" vraagt nu Mevrouw. „Bie Ootje" zegt Teupke. „Ootje wol heur om half acht weerom brengen. Moar Mevrau, ik wol joe geern ais wat vroagen. Woar was dei lange juffer vandoan, dei lesten bie joe lozaierde? Ik zee in mie zulf: „ik bin 't weer vergeten" zee 'k „moar waiten wi 'k 't". „Yan Broek in Waterland" is 't antwoord. „Joa, ik wis wel dat 't hail wonderiiek was, moar wie binnen van Mevrau wel vremde toalen gewoon, hou zeeden ie ? Broeke ... e . .. e ... land en ... ne woater ?" „Nee, Broek in Waterland". „O ja, Broek in Waterland, och fai, och fai: nou men zol den doch in de wereld zeggen, hou binnen mensken bie zóó'n noam komen; hai! mien laive tied, 't is ja net persies zoo as dat ik 's mörns luj-jong oet waig hoal, as hai d'r haile nacht nait oet west het. Ain ding wai 'k wèl, da 'k mie oogen oet kop schoamen zol, as 'k doar woonde''. Daar wordt de deur opengedaan en een stem roept: „Hier is Joaptje weer" en flap ! is de deur weer dicht. Alles blijft stil. Na een oogenblik roept Teupke: „Joaptje, woar blifst? kom hier heer wicht!" Nog alles stil. Weer klinkt Teupke's stem: „Tou doe drommels wicht, wat holst die ja stil, wist hier wel gauw heer komen?" Eindelijk komt er zacht geschuifel van kleine voetjes, en in de kamerdeur verschijnt een aardig zwartkopje met voorover gebogen hoofdje, het rechter wijsvingertje in 't mondje en schuw rondziende oogjes. Blijkbaar is ze onderricht van 't gewichtig feit: de visite. Weer roept Teupke: „Kom hier doe, kenst nait harder loopen?" Voetje voor voetje komt het kind nader, zorgvuldig oppassend, dat ze niet in den lichtkring komt, dien de lamp op den vloer werpt. Een grooten kring beschrijft ze en als ze veilig achter de stoelen van de bezoeksters langs gekomen is, loopt ze vlugger, laat zich tegen Moeder aanvallen en verbergt haastig het kopje in haar schoot. „Nou ja" zegt deze, „'t wordt al mooier, zoo'n groot wicht, mot dei zuk schoamen? Foi Joaptje, 'k wol die wiezer hebben". Ze tilt het kopje op, dat zich echter even gauw weer laat vallen. Weer tilt Teupke haar op en zegt: „Kom, kom eur! gain meroakels langer, wat zegst doe nou ?" „Moar" roept ze heel verschrikt, „wat zugst d'r oet, bist ja hailendal onnuur, dien haile schoetje is nat, woar hest dat kregen ?" „Bie Ootje", klinkt het zachtjes. „Wat is dat den?" „Eerliekse koffie oet 'n kopke mit 'n klontje d'r in" klinkt het heel triomfantelijk en ter verklaring zegt Teupke : „Ik geef heur den 'n drupke melk op 'n schuddeltje mit wat hait woater d'r in en den zeg ik: „da's dien koffie". „Moar kom" voegt ze tot 't kind gewend er bij, ,'k zei die eerst 'n schoon schoetje veur doun. 't Is dien bcrgoanstied, moai zóo kenst gain dag zeggen en dag' zeggen zèst. Mien laive, 't is ja aans net of 'k die niks leerd heb". Ze gaat naar 't kabinet met Jaapje aan de rokken ach- ter zich aan. Ze begint te zoeken in den rommel, die in 't kabinet bont door elkaar ligt, verschillende stukken vallen op den grond en ze prevelt: „ Dat hoat ik nou zoo aan 'n kammenet: wat men hebben wil, ken men nait vinden en wat men nait hebben wil, dat valt joe temuit". Eindelijk vindt ze het gezochte schortje en doet het Jaapje voor, neemt haar bij de hand, gaat weer zitten en zegt: „Nou, wat zegst nou? „Dag Mevrau". „Dag Mevrau", zegt Jaapje. „Nou, dag vrau Maijer". Geen antwoord. „Tou wicht: „dag vrau Maijer". Nog geen antwoord. „Hai wat bist toch 'n stichel van 'n wicht; den dei ander moar eerst: „dag vrau de Broen". Geen antwoord. „Heerenk, heerenk! gluiend wor 'k op dat wicht; „dag vrau de Broen". Evenmin antwoord. „Doe stiefkop ! Nou zé 'k die 't nog ainmoal veurzeggen en den most moar oafwachten wat d'r gebeurt: „dag vrau Maijer". „Dag Daiwerke, dag Frauke'' klinkt het heel helder uit Jaapjes mondje. De bezoeksters barsten in schaterend gelach uit, maar Teupke zegt: „Doe bist 'n rakkert van 'n wicht en doe waist wel, bruirke het tweibakken mit zukker mitnomen, moar doar krigst doe van oavend gainent van". „Dei heb 'k bie Ootje al had, twei, en veul meer zukker d'r op as hierzoo". Mevrouw roept: „Kom eens hier Jaapje" en haalt meteen eene mooie prent uit den zak. Haastig gaat het kind er op af, pakt met schitterende oogies de prent en zegt: „Daanke Mevrau". Mevrouw vraagt haar: „Wat scheelt je aan je neusje?" „Op vallen" is 't antwoord. „Hoe kwam dat?" informeert Mevrouw verder. Maar Teupke mengt er zich al weer in en zegt tot Jaapje: „Op vallen? kenst ook fersounlek toal en antwoord geven, doe lomperd? Waist toch wel da'st zeggen most: „Op vallen Mevrau!" Jaapje zegt zoet: „Op vallen Mevrau". Teupke kijkt heel tevreden en zegt: „Ziezoo! ik zei die wel goud kriegen". Mevrouw vraagt nog eens hoe 't kwam. „Och" zegt Teupke „wichter op straat wollen heur eerguster kakkemanje-stoultje en dou luiten ze heur op neus vallen en dou vlogen ze hard weg en 't lutje-wicht an 't schraiweu; schraiwen gain gebrek man! Nou 't leek eerst ook gril en ik zee in mie zulf: „Nou" zee 'k „as 't wicht neus nou ais veur kop weg had har", en dou mos wie nog moar van geluk spreken, dat 't nog zoo besloagen was". Intusschen staat Jaapje heel aandachtig haar prent te bekijken; nu komt ze er mee bij hare moeder en deze zegt: „Nou! nou! nou krigst verachtig nog 'n mooie schilder op koop tou. Mevrau moakt die nog hailendal gek, vergees bist ook aaltied nait zoo bliede, as doe Mevrau moar zugst; as d'r te minsten moar gain aanderen bie binnen. Mevrau nemt die nou zuuver aaltied wat mit. Moar komaan, nou op slag op bêr". „Eerst schilder bekieken", en meteen gaat Jaapje op eene stoof zitten en Teupke zegt: „Nou tou den moar, moar doe holst die stil, dat heb 'k die te zeggen". Daiwerke maakt van het oogenblik, dat Teupke eens even op adem moet komen, gebruik om te vragen: „Mevrau, koom ie ook gauw is weer bie ons?" en vóór Mevrouw kan antwoorden voegt Frauke er bij: „Joa, «at wolikjoe ook vroagen Mevrau, mit Doonmie den op '11 oaveuu of zoo, moar ik wil 't eerst geern waiten, want kiek, den wi 'k boudel ook laist wat schoon hebben". Allen lachen en Mevrouw zegt: „Ja, vrouw de Bruin, dat zal wel heel noodig zijn; alsof ik niet wist, hoe kraak- zindelijk alles bij jou is, alles glimt en blinkt, iemand al tegen". Daiwerke valt in: ,Joa kiek Mevrau, ik mag 't ook geern schoon lieden, moar Mevrau wait d'r ook wel genog van, dat men 't mit 'n hoes vol kinder — Mevrau en ik hebben ja elk vief — nait zoo kriegen ken as men wel wol". „Nü!" zegt Mevrouw, ,öf ik daarvan weet. Maar ik zal bij jullie beiden heel gauw eens komen, zoodra die sneeuw maar weg is, want ik heb er zoo 't land aan in dien sneeuwboel te loopen. Zoo'n paar stappen als hier naar vrouw Noord, dat gaat nog, maar dan heb ik er ook genoeg van". Teupke, die al moeite had, zich zoo lang stil te houden, zegt: „Nou hai, dei snei, 't is ook miseroabel dat dat nou in October al begunt, en men ken niks dreug kriegen boeten deur, men mout alles opbroaden bie kachel". Nu staat Mevrouw op en Teupke schrikt er van. „V\ at zê' wie nou hebben?" zegt ze. Mevrouw antwoordt: .Ik moet naar huis, vrouw Noord . „Joa, moar wat maint Mevrau, doar komt niks van, wie willen eerst 'n zeupke hebben. Mien laive! wie kriegen alle doagen gain luj-jong". Teupke haast zich, alles uit de kast te halen : vier glaasjes en eene karaf, waarin frambozen op brandewijn, een glazen potje met suiker, waarin vijf lepeltjes staan; ook nu geen blaadje. Mevrouw zegt: „Nee werkelijk vrouw Noord, ik dank vriendelijk hoor! ik moet naar huis". Teupke heeft de glaasjes echter alle vier al bijna vol suiker geschept, giet er nu een klein beetje brandewijn op en inviteert nogmaals: „Nou tou 't Mevrau, goat nog even weer zitten. Gommes doagen, wol ie ons jonkje nait insen bedrinken ? Wat zol ie nou bie oavend nog veur vlaigende drokte hebben ? ' „Moakt hom ais open Voader." „Dei jong is stoapelgek vandoag." „Wacht ais wat jongtje, eerst zei wie eten en as Moeke den toafel oafwösken het, dèn zei 't wezen." „Och hai, wat nog 'n zet." „Nou komaan, wie zeilen gauw bieschikken." „'t Wil nait zakken, ik bin aan hals tou vol." „Ik heb 't op, gelukkig." „Begunst. alweer jong ?" „Tou Moeke, nou toafel den leeg." „Ja, nou mesiene d'r ook vot nait weer op, Aantje." „Nee Moeke." „Joag hond zoolaank boetendeur Harm, den heb wie doar vree van." „Komaan, nou zei 't wezen." „Wacht even. Aantje hoal doe Jantje-mui nog eerst even, 'k wait. ja wèl, dat dat sloof haile dag zeten het te trillen. Doar is 't ól-stumper verachtig aal." „Wat — zegt — Derk — van braif?" „Bedoar joe even, Jantje-muike. Joa 'n meroakel is 't, dat zeg 'k er van." „Hest — ook — in kop — woar — he — heer — wezen ken ?" „Nee eurt, zuuver niks, moar wie worden 't nou gauw wies. Goat gauw zitten. Hou zei 'k hom lös moaken ? Wacht mit mien mes." „Gommes Derk, is dat wel zuuver schoon ?" „Nou, mie dunkt van wel, moar 't is d'r wat te groot veur." „Voader, hier heb ie mien scheer." „Dei dikke scheer wicht, loop nou rond, wolt doe haile braif vot vernailen ? Hest doe nait zoo'n hail fien scheerke?" „Joa Voader, in puntrom." „Geef mie dat. — Ziezoo, dat wil wel." dei ook zuk tuug hebben willen, en doe harst 't doch nait lieden wilt." „Joa, dat was d'r van komen eurt." „Wat dat nou aanbelangt, mag ie van geluk spreken Jantien, dat ie allennig moar ain jong hebben." „Joa —oa —oa, dat is zoo—oo —oo." „Mien laive tied, hai hol ie nait weer op te zuchten ? Is 't zoo slim? Joa, joen man is van zulf dood, moar dat is zoo laank al leden, en ne—e—e dat was ook ja nait zoo 'n bovenste beste, dat— te—e—." „Holt joe astjeblieft stil, Harmke. Ik zeg d'r niks tegen, moar zuk proat oet aandermans mond dut zeèr, en slim zeer ook." „Nou, kom, ko—o—m, ik zei mie den wel stilhollen, moar dat wait elk doch wel. En zeèr doun, dat is nou 'n onneuzele proat bie mie, as 't woarheid is, en dat is 't." „Komaan, moar ik mout aarm neudig vot." „Wat zit ie op knipnoagels. En joen zeun is ja zeker op zien wark, dei komt nait eerder as om 'n uur of negen in hoes ?" „Nee—ee—ee va—a—st." „Alweer zoo 'n óld gezucht. Hai dat is men van joe ja hail nait went." „ Kom ik mout vot, 'k heb mien wark al te laank rusten loaten. Zoo koom 'k niks wieder. Koomt ook ais oet Harmke en vrundelk dankboar." „Dag Jantien, nou en as ie hier weer langs komen, koomt moar gerust eurt, nêggeliek wenneer." „Dat dou 'k ook wel ais. Gusteroavend heb 'k hier nog in moanschien stoan te kieken. Dou was 't ook 'n meroakel zoo mooi as 't hier leek. Dou was 't zuuver altemoal zuiver, en om aalle bladjes van dei baide linboomen zatten kloare zulvern randjes." „Ie mouten oetschaiden Jantien, hai wat mout men van c ► 4 33 Olie v run den in Cirön neger land. T. K. E. (' ;:.VaS-OKS\»! '■ 2l' D."!a CJ ► M 33 Leeuwarden Mei:er & Sohaafcnr. r1 f- H 01 Sc vrondeft in Gronneaerland. 'V t! ..(>'• T. K. E. (',> ':\aS-!)KKF^ 2e Di'uk Leeuwarden Meijer & ft-liaaf-ffi?.. Olie v run dei) In ,. > ... \ " • . - •• . ' . ' • , • Grönoeaerfiiil dr./!' T. K. K. de H VaS-OKKEU. OLLE VRUNDEN IN GRÖNNEGERLAND. De le druk verscheen: November 1905. De 2e druk is verschenen: Februari 1906. Olie Vrunden in Grönnegerland door T. K. E. de Haas geb. Okken, met een woord vooraf van Qr. G. W. 5. Lingbeek. 2e druk. Leeuwarden. Meijer & Schaafsma. 1906. Aan de Nagedachtenis van mijne dierbare Ouders □r. U. F. Okken en B. H. Okken geb. van der Tuuk opgedragen. Het valt moeielijk, eene dame iets te weigeren, althans zoo gaat het mij. Anders zou ik, reeds zoo lang buiten de provincie Groningen wonend, mij misschien niet hebben laten verleiden, dit boekje bij het publiek te introduceeren. En toch hebben deze geestige schetsen, geschreven op het ziekbed, zoo iets aparts, dat ik er trotsch op ben, peetvader te mogen zijn, al was het alleen daarom, dat we (afgezien van enkele van Mr. de Blécourt's schetsen) nog geen Groninger „Cremer'Mitteratuur bezitten en ik vermeen (daarin bevestigd door het oordeel van deskundigen) dat de schrijfster aan Cremer en Fritz Reuter beiden herinnert. De taal der Ommelanden, de taal onzer jeugd, ze is inderdaad niet zoetvloeiend, maar kernachtig is ze zeker, en wat de hoofdzaak is, we hebben er als geboren Groninger een zeker zwak voor en het is een eigenaardig genoegen, er in te lezen, evenals in Fritz Reuter's ,011e Kamellen". Voeg daarbij, dat de schrijfster in dit boekje bewijs geeft van een ongewoon geheugen (ook zij woont reeds lange jaren buiten Groningen), van een scherp observatievermogen, een rijke fantasie en van het vermogen om met enkele pennekrassen heele situaties en typen in beeld te brengen. Ik twijfel niet of velen in stad en Ommelanden en daarbuiten zullen bij de lezing van dit boekje — zoo al niet om de taal alleen, dan om de taal en de voorgestelde typen, die we allen gekend hebben — evenveel genieten als ik. Het doel, waarmede ik als medicus de schrijfster overhaalde, dit werkje te schrijven en te publiceeren, is reeds bereikt. Mogen velen zich opgewekt gevoelen, deze schetsen te lezen. Zij zullen er ongetwijfeld evenveel van genieten als ik dit heb gedaan. Laag-Soeren, Mei 1905. Dr. G. W. S. LINGBEEK. Aibel Geldzak. „Meroakelachtig mooi schient dei zun van mörn en 't is net of zai 't wait dat ze op Aibel Willenis zien spul schient. Schien moar op, zun! want zoo mooi as nou het Aibel boudel nog nooit had. Gusteroavend hebben varvers doan kregen en 'n bult geld het mie 't kost, moar zol d'r nou den ook argens wel zoo wat te kieken wezen? Wat bin 'k bliede dat 't nou net Zundag is en gain preek, want nou ken 'k op mien dooie gemak aalles bekieken. Jonges! Jonges! 't is 'n lust veur de oogen. Wat was nou dit haile dörp, as Aibel Willems zien spul d'r nait ston, en wat was dit dörp, as Aibel d'r zulf nait was? Niks en nog minder as niks, moar Aibel brengt het in hooghaid en eeren. Pas moar ais op, wat bin ik nou aal; ten eersten de veurnoamste en de riekste boer wied en zied; ze mainen, de luu, dat ik 't nait wait hou ze mie nuimen en zai duuren 't tegen mie lang nait zeggen. Aibel Geldzak zeggen ze, nou en wat heurt dat mooi, ik mog wel geern lieden, dat ze 't tegen mie zeeden. Aibel Geldzak, joa Aibel, jong, dat bist en niks aans. % Ik mag zoo geern zukke noamen lieden dei joe wat leeren, moar stil! stil Aibel, vot nait weer aan 't moalen jong! doe moakst die zulf nog gek, bekiek nou den doch laiver aalles, nargens is d'r zoo'n mooi gezicht te kriegen. Komaan! ik wil ais rondom 't hoes tou en den goa 'k veur 't hoes 'n zetje onder linboomen zitten te miemern. Heerenk! heerenk! wat glimt en wat blinkt het, en dei heur is, den mout joe 't verwondern, ik leuf dat he nog veul wiezer mit heur is, as dou ze nog 'n wicht was en zai mit 'n kander luipen. En ik wait 't persies, want kiek, deur dat ik kerkvoogd bin, koom 'k er van zult' aalgedurig. Jong, wat het Mevrau vrouger wel met mie over toen en zoo proat; ain keer har zai 'n snieboon oet toen hoalt en dei was veul grooter as mienent. Aibel har d'r gain ain zoo bie man ! Hai wat het mie dat aleer joaren in weeg zeten. Moar nou bin wie weer d'r bie wat ik bin. Gezond bin 'k ook, dokters zai 'k allennig van achtern, doar mout 'k ook niks van hebben heur. Kiek ais, as ik zoo stoan goa en mie oetrek, wat 'n mooie kerel bin ik toch. Zugst wel zun? Veur oarigheid zè'k ais oet schaar weggoan. Ainmoal heb 'k pien in 't bain had en dou zee dokter, dat 'k wat oet 't aptaik hoalen mos en dou 'k d'r kwam was 'k 't weer vergeten hou 't haitte, moar bie geluk har 'k vot docht, woar 'k het bie onthollen kon. Dou zee 'k tegen aptaiker: „Ik mout mie insmeren mit eulie van 'n kat en 'n poes en dou lachte hai en hai zee: „o zoo, kajapoetolie". Aans heb 'k ook nooit gain scheel had. Heden doar komt mien neie noaber aan, ól-man is hier verleden week komen te wonen; 'k wol doch wel ais waiten, woarom dat dei nooit trauwt is. Hai dat trauwen zit mie boven in kop. Roupen wil ik hom nait, want hai mout waiten, wèl Aibel Geldzak is. Snieders en schounmoakers ken ie moar zoo hênloopen, inoar bie Aibel zeilen ze belet vroagen. Kerel draait hier verachtig moar pertoal op oaf". „Mörn Meneer, hou gait 't Meneer?" „Mörn Kwast, 't is mit mie goud, moar ie mouten gain meneer tegen mie zeggen, dat is mie veul te min, want schrievers en wrievers en aal dat tuug is meneer, doar heurt Aibel Gel .... hm hm .... Aibel Willems nait mank, want zoonent is d'r moar ain heurt". „Best Willems, nou 't is mie geern goud, moar ik dochte, 't is hier zoo'n riekdom en zoo'n pronkstuk van 'n ploats, dat te " „Joa, dat zeg ie goud Kwast, 'n mooi spul is 't". „En het blinkt altemoal ook zoo mooi!" „Joa doar heb ie wel verstand van, bin ie gain var ver west ?" „As Willems d'r niks op tegen het, den wol 'k wel 'n zetje bie joe op bank zitten, stoan wil nait best meer veur mie". „Nou joa! Tou den moar öl-man. Hou óld bin ie?" „Ik bin eerguster in mien twee-en-zeuventigste komen. Joa Willems, varver bin 'k west mien haile leven en nou kon 'k nait meer". „Hou voldut joe 't hier?" „Best, hail best, moar dat wis 'k ook van te veuren wel, ik har aaltied zegt tegen mien zuster: „varver blief 'k zoolaank as 't ken in Glênz, moar den wil wie doar hên te wonen". „Joen zuster? bin ie nooit trauwt west en hou was dat zoo?" „Joa Willems, doar huif ik nait veul over proaten, kiek ais hier, as ik allennig hoezen van boeten varft har, den was ik lichtschain wèl trauwt, moar ik heb ze ook van binnen varft en doarom bin ik nait trauwt, begriep ie dat ?" „Joa, aal zoowat; dus ie binnen ainliek op trauwen tegen ?" „Hou 'k doar veur 'n aander over denk, och dat wait 'k zoo net nait, dat mout elk zulf waiten; veur mie en mien zuster leek mie 't beter zoo tou. Moar dat zoo'n man as ie nog nait trauwt binnen, dat dut mie wel zoo nei, mien laive wat zei dit kostelke spul loater? Doar mout toch weer 'n Willems, 'n zeun van joe op, zol ik zeggen ?" „Ie hebben geliek Kwast. Nou het zei d'r ook nog wel ais tou komen, past moar ais op. Moar nou past mie 't nait laanger, ain dei rentnaiert zooas ie, ken wachten dat dei omlópt te tuutjefluiten, moar op mien scholders ligt zooveul". ,'t Is Zundag Willems". „Joa, dat is goud en wel, moar loater ken ie wel ais weer komen. Dag Kwast, ik mout in hoes". „Dag Willems. — Nou dei is ook vrundelk heur, dut mie doar zoo'n öld man as ik deur veur neus dicht en dat nog wel zien noaste noaber! Joa 'k heb hier nait zoo wied oaf woont, 'k wis wel aal wèl Aibel Geldzak is, Trientje zee van mörn al tegen mie: „Ik wol nog laiver", zee ze, „dat 'k doar hêngong, dei kerel stinkt ja van grootskeghaid. Wat dochtst doe, dat dei mit die en mit mie verkeeren wol ? Schaande zoo'n rieke brommer, wat kon dat 'n zegen wezen veur arbaiders en armen op zoo'n dörp en wat is 't ?" „Ho ho! Trientje", zee 'k, „zooveul wait wie d'r nog nait van, wie wonen hier nog nait voloet vairtien doagen". ,En doe zeest zulf", zee ze, „zoo wied hè wie hier nait oaf woont". Nou moar heur, ik heb d'r al genog van heurt in disse doagen. Hard is hai veur zien volk en hai duurt heur 't loon hoast nait geven, dat heur toukomt. Bovenaan op liesten, joa dat liekt wat van zulf, dat dut he. 't Is te hopen, dat hai 'n vrau krigt, dei hail goud is ook veur 't volk, moar den liekt mie 't veur hom beter as veur heur. „As hai bie duustern in sloot vol" zee Jan Jansen guster „den zol 't te bezain stoan, of ain van zien arbaiders dei snaarboksen d'r weer oei hoalde". Zol hai trauwen zeilen ? 't Roasde mie net tou, of d'r nait zoo hail geern lieden en nou bin ik ja wel net zoo wies rait hora". ,'t Is net of ie mie baide zoo geern slieten willen". „Foi lekje, hou duurst dat zeggen? Moeke en ik willen geern gerust wezen, da's doe nait allennig achterblifst. Kiek en dat mooie spul van Aibel is hier dicht bie, den kennen wie 'n kander aalgedurig zain". „En hai is zoo wraid veur 't volk". „Nou den is 't mooi veur die, om heur beter te behandelen, doe bist zoo'n goud wichtje. Moar kiek ais lekje, as doe in spaigel kikst, den kenst zulf wel zain dast moar lelk bist, nou en as d'r nou 'n arme kerel om die kwam, den was dat om dien geld, moar doar dut Aibel 't nait om, want dei het zulf genog, dei het zin aan die zulf". „Ikke nait aan hom, ik wil joe en Moeke aalles altied noar 't zin doun, moar nou wol 'k laiver dat 'k dood was". „Hou laank is 't nou leden, dat "k hier mit Kwast op bank zat? Altied 'n week of zes, zeuven. Wat is d'r wat gebeurd sunt dei tied. Aibel Geldzak zei trauwen mit Ga... . och nee stil den doch doar in mien kop, doar kon ja niks van Wat kreeg ik guster 'n steek in mien hart, dou 'k h. urde dat Gartje trauwen zei mit Mans Mulder, wat verbeeldt zoo'n koale snoeshoan zuk wel, dat dei om Gartje komen dus, t ken best wezen, as ik dei ais tegen kom. dat 'k kwezzie mit hom zuik. Moar bist nou nait wies Aibel? Wat ken die Gartje langer schelen, doe wost heur ja doch nait hebben, 'k Wol heur veul te geern hebben, as 't moar kent har, moar dat nou dei Mans heur hebben zei, dat bin k hom lang nait gunt. Moar Gartje! hou is dat den wel van heur! Ken dei Aibel vergeten ? Zoo'n man as Aibel, zoo'n man as ik ? Och Aibel-jong, troost die moar, zai was die lang nait weerd heur. Mos zai die vergeten ? en 2 zoo gauw aal? Yrouger het hier 'n óld krom kereltje woont, klokluuder was he en hai haitte Tönnies Maier, moar mensken zeeden nooit aans tegen hom as „boaske Malheur" omdat hom aalles tegenloopen was in wereld. Moar Gartje mog bie mie nou wel Gartje Malheur haiten, want wat grooter ongeluk kon heur overkomen as dat zai Aibel nait krigt? 'k Wol dat 'k heur oet mien kop kwiet was, hai zai brekt mie aaltied overaal deurhên. En-ne, ik bin nou ja zulf' zooveul as verloofd mit lekje, och joa mit lekje, 't mos wel, as 't wezen zol mit de trauwerij. Of 'k d'r nou al 'n beetje mit op heb? Gommes nee, joa kiek dat lafbekken en ginnegappen net as nöchtern kalver mog ik nooit over, te minsten nait mit zoo ain Mit-te-e-e? Neé, ook nait, stil moar, doe huifst d'r vot nait weer bie. 'n Goud wicht, dei lekje, och joa. Nou dat mos d'r ook nog bie komen, dat zai boas wezen zol. Wat lopt ze bedêsd en bekweemkes. Moar 't vol heur doch leuf 'k slim tou, dou ze hier eerguster mit heur ölders was en zai mien spul van binnen ook ais zag. Nou, 't is ook van belang, wat ik aal zain loaten ken; wat 'n öld pesl iin, wat'n harddroaverspriezen, joa wat nait aal! En 't veurnoamste, Aibel Geldzak zulf! Nou, nou, dei lekje ken van geluk spreken zooas gain ain in wereld. Zai ken dómee zeggen: „hier woon ik". — Vreeseik was dat doch, doags noa dat 't oetkomen was dat Aibel en lekje trauwen zeilen. Hai, as 'k doar nog om denk! Doar koom ik mie 's mörns boeten en doar stait al 'n hail bult volk te gniffelen bie mien schuurdeur en wat ston doar op? Op dei helder-gruine schuurdeuren wassen mit roode varf twei poar schoalen varft, haile grooten ook nog wel en van de bovenste was belans hailendal schaif, ain schoal ston op grond en doar ston 'n geldzak in en doar zat ik op en in dei zoo licht was dat he omhoog gong, was gain geldzak, moar doar zat Gartje in. Dei aander schoalen wassen net liek, persies in 't knipwicht, doar ston in elk 'n geldzak en op ain zat Aibel en op aander lekje. Duuvels was 't, dat gezichten ook nog zoo leken. Wel gek, 'k bin nog nooit zóó kwoad west! 'k Bin vot noar dainder en varver goan. Dei beroerde varver, mien gommes, 't was net of kerel 't d'r laiver op hollen wol en of 't hom begrootte dat hai d'r overhên varven mos; dat gong eerst moar aal ,'t spiet mie slim, moar ik ken 't van week onmeugelk wachten en joa, in aander week zei 'k ais kieken". Douikzee: „heur ais boas, ie hebben mien haile spul varft en as ie nou nait binnen 'n half uur hier binnen mit 'n pot vol gruine varf. den krieg ie gain slag wark meer van mie", dou kon kerel wel bainen moaken en dou kon he 't ook wel wachten. Nou en dei dainder is mie ook gain knip veur neus weerd, ik neem op slag aan, om dei mit 'n tweibak hals oet te snieden. Nou . e . e . e, ik zei den nou trauwen mit te . e . e lekje, en "Mans Mulder mit Gartje .... wel deksel doar hè'j heur alweer, drommels mit zukke gedachten, dei vlaigen mie deur 't heufd, net as wilde ganzen deur lucht, 'k wol dat 'k doar wat aan doun kon, den zol Gartje .... bist doar doch al weer? Zeist doe mie nou altied ploagen, doe rakkert van 'n wicht? doe laif wicht. Nee, moar nou holt 't op heur. Ds. Lepinel — jong Aibel, wat kenst doe dei noam mooi en glad zeggen, gain ain ken 't zoo heur — zee, dou hai kwam om mie te fielstaieren: „je krijgt een brave vrouw Willems, ik hield op de catechisatie veel van haar, ze was een van mijn beste leerlingen, maak haar gelukkig!" Mien git, Doomnie huifde doar nou vot gain preek tegen mie over doun; gelukkig moaken ? Dat dou 'k aal deurdat ik heur hebben wol, hou wol zai grooter geluk kriegen, dat wol ik den wel ais waiten, zoo'n verkwenen wicht. Stil, stil Aibel, dat geft nou gain pas langer heur, wat denkst wel, zai is gauw dien vrau en as doe op dien aigen vrau schêlst, man en vrau is ain, dat most nou moar goud begriepen. Nou, dat is Doomnie zien schuld, joa 't is aans 'n best man, en wat ken die man proaten, gommes doagen en gain ende, ik heb mie d'r al zoo voak over verwonderd, dou 'k nog dejoak was, den in kerkeroadsvergoadern, hai won 't aaltied. Hai luit ons eerst oetproaten en den kwam 't lös, och, och, och! Ainmoal was Klinkhoamer benuimd tou ólderling en dou he doar tieden van kreeg, zee he: „ölderling wil 'k nait wezen, doar krigt gain mensk mie tou, ik zei mörn noar Doomnie tou en doun bedanken, want ik wil nait". Wat gebeurt d'r mensken ? hai het 'n uur bie Doomnie zeten en dou hai votgong, har man 't net zoo nuuver aannomen. Wat zol Doomnie zuk ook redden kennen in 'n roadsvergoadern; hai! nou bin 'k doar weer en doar wol 'k ook nait hên mit gedachten. Vairtien doagen is 't nou leden, roadsvergoadern mit 'n moaltied omdat wie 'n neie börgmeester, zoo'n poespas oet stad, kregen harren. Eerst was 'k d'r al gek tegen man, dat Aibel Geldzak 't nait worren was, moar doar heb 'k mie over troost, want dat ligt bepoald nait aan mie, moar dat zei wel komen, omdat ik mit zoo'n onneuzel wicht loop. Dei as börgmeestersjuffrau, dat leek zuuver niks, den har Ga . . . vot doe, bist d'r al weer ? — Ik kwam den al mit 'n verkeerd gemoud in zoal en stoapel wuir 'k dou ik doar dei vleddermoezen om dei gedekte toafel hênvlaigen zag. Vleddermoezen ? foi, foi Aibel, 't binnen mensken! Nou ja, vleddermoezen bin 't heur, zai hebben net zukke spitse slippen en vlaigen aal rond om joe tou, 't ainegste ver- schil is, dat zai dei slippen van achtern hebben en vleddermoezen op zied. Ik main van zulf dei kerels, dei nooit gain geld weerom hebben en joe aaltied noar handen kieken zoo gauw as ie hand moar in buuts steken, 'n Waigeloakentje hebben ze over arm. Nou 't was net of dat gespuus 't op mie verzain har, ieder oogenblik stötten ze tegen mien stoul aan en as 'k den vruig wat zai doch mit mie wollen, den zeeden ze: „Niets Meneer Willems, 'n ongeluk". Ain keer komt zoo'n kerel en begunt doar mit zien loakentje over mien schölder te vegen, dou vloog 'k overênd en ik zee: „Wat wist nou weer en dat mit mien mooie blauwe jas?'' „Och Meneer", zee he dou „'n kleinigheid ; er was 'n stukkie vet van de ham aan uw schouder". Ik har dei vent hoast vermorzeld en ik zee: ,'k Wol dat 'k hier nait komen was te eten, wat verbeeldst doe die, doe ezel?" Wat begonnen dei heeren dou a'moal te lachen! Eerst docht ik jong, dat ze mie oetlachten, moar dat is bepoald zoo nait west, 't was omdat ik dei snuuter zoo op zien kop gaf". „Willems! Komt hier gauw heer!" „Wat zegst doe?" „Tou Willems, ie mouten gauw komen, d'r is ain om joe". „Mout ik? Het past mie nait, moar doè kenst om Mai 'n aander dainst zuiken. Aibel Ge .... hm, Willems let zuk nait deur zien maid komdaieren". „Ik hoop, dat ons laivm Heer mie de zunde vergeft, dat 'k Aibel noar mond proat. Ik har mie steevast veurnomen dat ik hom dat gesnaar over zuk zulf en zien aigen goud oafleeren wol, en 'k heb 't 'n hail joar perbaiert, moar 't kon nait langer, want dat was gain leven. Ik was ook aaltied nog zoo bang dat Voader en Moeke d'r wat van wies worren zollen. Dei heur schuld is 't, wèl en ook allennig, want as ik boas west har, har ik Aibel nooit nomen, moar kiek, ik ken doch lang nait hebben, dat dei d'r nou last van hebben zeilen en berauw nieschain, dat zai dat deurzet hebben. Ik mout nou doch zoo deur tied mit hom en mie helpt het gain biet of zai nou achternoa segrienen d'r over. Doarom zeg 'k aaltied moar, as ze mie vroagen, dat 't goud is. 't Is d'r wel ais op aankomen om mie stil te hollen, as Voader den ook nog aal zee: „Wat hè wie die zegt? dat went wel mien wichtje, wie wissen 't ja wel". Moar dou ik doar moar mit oetschait bin, dat ik wat tegen zee, as hai hom zulf zoo prees, is 't 'n bult beter worren en as wie nou eerst moar ais n lutje hebben .... Moar och heden! schrik slagt mie aan, as 't ais 'n wichtje wordt, dat is mie hail best, moar 't wordt 'n slag veur Aibel, zoo as hai nog nooit had het. 't Ken best zoo komen, 't is hom aaltied mitloopen, ainmoal wordt 't aans. Wat mag ik min over dat gepoch; as ik ais zee: „God is aaltied zoo goud Aibel" den was 't al mis, 't is a moal net of 't van zien aigen wiezigheid komt. En hai is d'r zuuver blind veur, dat mensken gek mit hom hebben en dat ken 'k ook weer nait hebben. Hai en Zundags as wie in kerk komen, wat verdrut mie dat, den brengt he mie noar mien bank en den schopt he mit zien knei mit geweld tegen 't deurke van bank aan, as ik d'r in bin en den vlugt 't deurke weerom, omdat hai 't mit zoo n barst dut, en net zoo laank tot 't in slöt vlugt dut hai dat zoo. Ik schoam mie oogen oet 't heufd Zundags en den is 't net of he zeggen wil, nait: „doar zit lekje" of: „doar zit dei of dei" nee: „doar zit Aibel Willems zien vrau" en aans niks heur. Ik wol dat üoomnie hom d'r ais wat van zee, want 't is 'n hail kantoor in kerk mit dat deurke. Zundag vloog 't bie de viefde stöt pas in slöt. Doarom wil 'k aaltied zoo vroug noar kerk tou". „Hest koffie kloar lekje?" „Joa Aibel". „Heur ais even lekje, dat wordt mie te slim heur, het wipt hier om mien deur aaltied van schooiers, het liekt lelk en wat gefst doe dei wel aal ?" „Veul geef ik ze nait Aibel en lelk lieken? dat is niks bie mie. as d'r moar wat moois van komt". „Wat moois zol doar van komen? Dat wol 'k den doch wel ais heuren, hou komst doar bie wicht?" „Nou kiek ais hier, zai loopen over land en zand, dei arme mensken en bie partei luu vroagen ze aaltied aan zuk volk: „woar loop ie meer en woar krieg ie wat? Nou wol ik zoo geern hebben dat ze zeeden: „Is veur ons gain ain zoo'n best man as Aibel Willems, dei geft aaltied en goud ook". Dats doe de mooiste ploats hest en 't riekste bist, en aal zoo wat, dat wait elk, moar as ze dat nou heuren, dat gain ain zoo goud is as doe, kiek dat liekt mie zoo mooi tou en doarom allennig lok ik dei schooiers, zooas doe den zegst". „Hm, 'k wait nait wicht, zol dat d'r van komen ? Goan ze aalle kanten oet te schooien?" „Joa, zuuver overaal komen ze". „Wel loopen hier den aal?" „Derk Kor, Oarentje Lot, Trientje Kiel, Geert Hoagelvlag, Hendertje Molsloa, 'k wait nait hou dei hait, schele Miet en Jaan Kompas, meer nait; och Aibel en zai bin öld en, geleuf mie, doodarm". „Nou ja, dat ken best zoo wezen, moar dat ken mie niks schelen, meugelk vrouger nait oppast; als elk zoo op zien zoaken paste as ik, den zol 't 'n bult beter wezen in „Wat wilt doe? Scheurst mie jas ja hoast in stukken". „Wie willen noar 't land tou". „Nee dat past mie vot nait. Of joa, tou den moar, ik ken die doch niks waigern, komaan den moar". „Nee! Nou past mie 't nait". „Zoo-oo! Ha-ha-lia, hest geliek wicht, jong wat mag'k geern over zuks". „'k Wil mit joen geldpuutje speulen, mit guldens en rieksdoalders rollen over toafel". „Nou dèr den". „Ie zeilen ook mit". „O heerenk, ik ken hoast nait laanger". „Ie mouten mit". „Nou tou den moar". „Dag Aibel, dag Kasperine". „Dag lekje, Kasper kiek doar is Moeke ook weer, ken die dat niks schelen, wicht? Kikst insen nait even op?" „Dag Kasperine". „Och stil doch, nou dag Moeke. Hai, dei gulden wil hail nait rollen". „Tou kiek Moeke ais even aan". „Loat heur geworden lekje, as zai mit geld speult, ken heur haile wereld niks schelen". „Is Dientje rustig west ?" „Dientje, doar heb wie nait om docht, dat zei 'tja vast wel, want wie hebben niks heurt. Hou gong 't er heer bie öl-luu?" „O best Aibel, groutnis". „Was d'r ook wat neis?" „Nee, niks bezunders. Ze harren die gusteroavend 'n zetje verwacht te proaten". „Joa, zai inaggen slim geern mit mie proaten, moar ik bin d'r gustermörn nog west". „Joa, dat zeeden ze ook, moar dou wast doe d'r mit Kasperine en den ken ie nooit zoo rustig proaten van zulf. Zai zeeden dat ze tied nait meer nuimen konden, dat ze die zain harren zunder 't wichtje". „Nee! dat is ook zoo, Kasper gait mit as 't 'n beetje ken, wie heuren bie 'n kander. Hou is 't wicht, verveelt die 't al weer? Proat 'k weer te laank mit Moeke? Den klauterst vot moar weer bie mie op, wat wilst nou?" „Noar 't land mit joe". „Zoo! past die 't nou wel, wat mout wie doar den?" „Peerden bekieken". „Nou dut zei op slag wezen, komaan moar op mien schölder. Zeg moar: „dag Moeke". „Dag Moeke. Tou vot nou den Voader, vot nou ook". „Joa, zeker, ik mout. mien pet allennig moar even opzetten, brandt die 't nou al zoo in ?" „Aibel doe begripst doch wel, dat dat zoo nooit goud gait, dat lutje wicht het die hailendaal onder slag. Zai ken zuuver mit die doun wat ze wil". „Nou wat zol dat wezen? Dat lutje ding bin ik stoapelgek mit en doar kooni 'k rond veur oet. Zit ook net zoo'n oard in as in mie". „Joa dat is nou a'moal goud en wel, moar dat mout ze nait heuren, leuf mie, wat zei dat worden? As ik wat zeg, den zegt zai nou al: „Voader wil 't wèl lieden en den mag 't ook". „Ha - ha - ha. Kom Kasper, wie goan vot. Moeke is mit 't verkeerde bain tou 't bêr oet stapt van mörn". „Hai wat zei 'k bliede wezen, as dei vervlogen schouljoaren oet binnen veur Kasper, dat 't wicht overaal mit mie hên ken. lekje wil hebben, dat ze nog veul laanger noar schoul goan zei, moar wat zei dat beduuden? Zai het ja geld genog. Wat man is Aibel Geldzak nait worren en dei het moar aan elf joar tou op schoul goan. Nou Kasper is nou twaalf, moar as ze dartien is, komt ze d'r oaf heur. Dientje, nou ja dei mag om mie nog wel laanger noar schoul goan, dat ken mie niks schelen, moar Kasper wil 'k bie mie hebben. Hai, dei Dientje wat is dat aaltied 'n liederke west en zuks mag 'k den absluut nait over, dei piepers mouten n.i-> laist oet weeg blieven, 'k Wil d'r nou aans niks van zeggen, zai gruit nou goud en zond is ze nou ook wel, moar 't is sprekend heur moeke, zoo fien en zoo moager. Och, och, reken doar Kasper nou ais bie, 'k har ook nooit docht dat Dientje d'r bovenop komen was, en den .. ne was 't altemoal allennig veur Kasper west loater. en den 'n man d'r bie, dei nait minder het, jonge! jonge! wat wuir dat 'n kaptoal man. As Dientje in 't leven blift, den mout 't in twei parten, dat is nait aans. Moar Kasper mout 'n man hebben dei hier bie in trauwt, want dat wicht ken 'k nait misten, den ken Dientje d'r wel oet. Dientje het niks van mie, zuuver niks, 'n hail aander oard zit d'r in. Zai speult mie ook veul te veul mit Kloas Mulder. Zoo'n arme jong! woar lopt dat verdan op oet? 'n Nuuvere jong is 't en hail nuuver ook. „Nou Aibel't is mien jong ock ja, bist dat vergeten? hai het ook net zukke oogen as zien Moeke". Wel verdraaid, doar is ze weer; dei dekselse Gartje stait in mien kop nog aaltied om aalle houken en hörns. Vot, wat wilt doe doch aal, ik heb nou al twei kinder, Ièkje èn ik, nait Gartje en ik. Most doe nou aaltied vot die overaal deur dringen? Kikst den moar stief mit dien mooie blauwe oogen noar mie? Loat mie den doch mit vree, hest mie nou al zooveul joaren ploagt. Nou zei 't oet wezen, vot! vot! vot! Aalle deurkes in mien kop dicht veur die en nooit komen ze weer open. Hest doe ook zoo'n last van mie, as ik van die, Ga.... Wel gommes, nou stötst vot op slag al weer 'n „Wis lieur. Woar blift Rientje ?" „Nou dei speult van zulf mit Kloas, 'k heb heur ook al 'n draaier om ooren geven, want ik zee: „Voader wil 't nait lieden, dat doe speulste mit zoo'n aarme jong". „Dat was fiks van die heur en wat zee ze ?" „Dat, ken mie niks schelen" zee ze, „of dei jong aarm is of riek, ik mag 't aalderlaiste speulen mit Kloas en wat gait mie dat den aan ?" Eerst har 'k heur ook al 'n klap geven, want ik luit onderwegens mien griffel vaalten en dou kreeg zai hom nait weer op en zai mout kloar stoan veur mie, nè Voader?" „Niks aans heur". „Voader, ik bin veul mooier as Dientje nè?" „Ja wis, inoar woarom vragst dat zoo?" „Nou dat vruig ik ook aan Moeke en Moeke zee: „nee, gelieke nuuver en gelieke mooi bin ie aallebaide". „Doar wait Moeke niks van Kasper, Moeke het doar gain verstand van, dei is zulf net zoo as Dientje en doe bist net as ik, wie haiten ook ja baide geliek wicht". „Joa, wat mooi heurt joe dat tou: Aibel Geldzak en Kasper Geldzak". „Dag Voader". „Zoo? komst doe doar encMk en ten lesten ook no£ aan ? Woar komst weg ? zeg öp !" „'k Heb speult Voader". „Mit wèl ?" „Mit Kloas". „Mit dei beroerde jong?" „Dat is gain beroerde jong Voader, ik mag hom zoo geern lieden en hai mie ook. Kiek ais, zoo'n mooi fluitje het he veur mie moakt en heurt ais, wat wil 't mooi fluiten: ie-ie-ie-ie". „Geef op dat smerige ding. Dör den, doar hest dien fluitje weer, middendeur; wat denkst doe mit dien fluitje krijgt ze een paar vrouwen op kraamvisite. De vloer wordt met zand bestrooid, de tafel afgewasschen en behalve haar eigen zet ze nog drie stoelen om de tafel met stoven er voor. Op de tafel staat een reusachtige koffiepot met koperen komfoortje, vier kopjes en schoteltjes, een schoteltje onder de kraan van den koffiepot, een klontjepotje, een kommetje room met zilveren roomlepel, — alles zonder blad — en dan nog ter eere van 't groote feest eene groote spoelkom vol ,allerhandekoekjes". Met blijkbaar welgevallen overziet ze alles en prevelt in zich zelf: „Nou, eurt! al was 't bie Doomnie, den huifde 't nait beter. Nou mout ik nog even mit mie zulf an gang, 'n beetje om kop wasken, 'n schoone muts op kop, 'n ander jak aan, 'n ander schoet veur en dèn ken 't ook wel. Mit 't lutje-wicht en luj-jong heb 'k d'r gelukkig al op rekent". En steeds half hardop gaat ze voort: ,'t Is verachtig al tien menuten veur vief, ik mag koffie ook wel opgaiten". Als ook dat gebeurd en een kooltje in 't komfoortje er onder gedaan is, gaat ze zitten dicht bij de wieg, die gedekt is met een groen thibet kleed met rood en zwart passement afgezet. 't Eindje kraakt even, maar ze zet den voet op de wieg en brengt deze even in beweging en 't kindje slaapt door. Ze prevelt: „Joa jong, hest geliek dast moar weer slepst, want al hou laif da 'k die heb, nou ken 'k die nait in handen hebben". Daar gaat de deur en zonder op te staan roept vrouw Noord: „Eomt hier moar driest heer". De vrouw van den arbeider Meijer komt binnen en zegt: „Dag Teupke! Ja nou mout ik joe ja zeker hand ook langen, nou ie ons zoo deftig op kroamverziete nuigt hebben!" Teupke veegt eerst de hand af aan haar schort en zegt lachend: „Dag Daiwerke! Nou tou den moar, moar goat zitten, ie hebben al zoo'n ende loopen. Hou gait t er heer bie joe?" „Nait zoo botte best, kinder binnen goud, moar Geert het de verkoldens en meer huif 'k joe nait zeggen . „Is dat den zoo slim ?" „Och nee mensk, as ik of ie 't harren, den nait; moar dat wait ie toch zeker ook wel, as manluu de verkoldens hebben, den ken 'n hoast in hoes nait duren, den is ons hoes te minsten veul te klain, want dat kochelt en dat snottert, dat heuren eu zain joe vergalt. En as k d r wat van zeg, gommes doagen, den het gain ain 't ooit zoo slim had as hai. Moar hou gait 't mit joe? dat mos ik toch eerst ook broodneudig vroagt hebben". „Schikkelk Daiwerke. Ik bin voak muide tegenswooiig, moar ik zee guster in mie zulf: „Teupke", zee k, „wat bist weer muide, moar da's niks gain wonder wicht, want dat is bie 'n mensk al net as bie n dair; as ons kou n kalfke kregen het, den wil dei ook veul laiver liggen as stoan en zoo gait die t ook . „Joa doar heb ie geliek aan, zoo daip heb k doar nooit over docht, ie hebben vrouger ook langer noar schoul goan as ik". Daar gaat weer de deur open en Teupke roept: „Komt moar gauw noader". „Dag Teupke, dag Daiwerke!" „Dag Frauke", zeggen beiden en Teupke voegt er bij: „Hai, 't verveelde ons al dik, da'j zoo lank wegbleven, want wie harren zoo'n zin aan 'n kopke koffie. Ik wol joe eerst sukkeloa geven hebben, moar Oarend zee: „Koffie is mooi genog", zee 'e, „want melk ken wie verkoopen bie stroat". Moar woarom bin ie zoo loat komen Irauke? Frauke antwoordt: „Och ik har wosken en dou mos 'k boudel eerst weer wat schoonmoaken, want zoo as 'k d'r oetloop, zoo kom 'k er ook weer in". „Joa dou 'k mien verziete kloar moakte, dou zee 'k in mie zulf: „Frauke zei wel weer loat komen, want dei het eerst aaltied 'n gefietje van ander wereld overal mit, net as alle mensken die gain kinder hebben". Frauke is inmiddels gaan zitten en schijnt de opmerking zeer vleiend te vinden, want ze lacht zoo genoegelijk en zegt: „Hou gait 't mit joe en 't. lutje-potje? goud? en Oarend en 't lutje-wicht ook ?" „ Joa", is 't antwoord „dat gait nog al. Oarend is an 't wark in Doomnie's toen, moar ik zee tegen hom: „Oarend", zee 'k, „doe huifst van doag nait in hoes komen veur 'n uur of tien 't oavend". „Woar mout ik den hén ?" zee he. Ik zee: „da's mie neggeliek, as 't moar nait in harbarg komste", zee 'k". En ter verklaring voegt ze er bij: „Want manluu overal op neus bie, doar heb 'k den zoo'n oafgerakkerden hekel aan en bie 'n kroamversiete benoam, doar passen ze bie as haspel op mouspot". „En woar is 't lutje-wicht?" vraagt de eerst aangekomene. „Dei blift an half acht tou bie Ootje; Ootje wol heur zulf hier an deur tou brengen. Dei is toch zoo mal mit 't wicht; 't is van zulf óók 'n Joaptje, mou'j reken". „Joa da's van zulf", valt Frauke in. „Moar is luj-jong wat rustig?" „Joa, doar ken 'k nait over kloagen". Beide vrouwen staan even op en kijken in de wieg; inmiddels schenkt vrouw Noord de kopjes vol, doet een greep in de spoelkom met koekjes en legt naast ieder kopje een handvol. „Och, och! wat 'n alderlaistnuuver jonkje", roept Frauke uit „en hai gruijt ook al. He'j nog al wat te zoegen Teupke?" Maar Mevrouw zegt: „Nee stellig vrouw Noord, later dan eens hoor, ik kan werkelijk niet langer. Mevrouw de Haan komt van avond bij mij", en meteen neemt ze afscheid van Daiwerke, Frauke en Jaapje. Nu valt Teupke uit: „Mevrau de Hoan! schiet! Mevrau de Hoan, dat gallige wief! en doarom wol ie vot Mevrau?" „Tut-tut, vrouw Noord, is dat nog niet een beetje bedaard ? Je moet niet zoo lang boos blijven". „Joa, as ik zoo was as ie, den was 'k ook vot weer goud, moar zóo bin 'k nait en op dat wief wor 'k nooit weer goud". Mevrouw maakt dat ze wegkomt met een: „nu allemaal het beste en vrouw Noord wrel bedankt hoor". Allen groeten terug en Teupke roept nog: „Ie komen eerstdoags doch ais weer oet?" „Zeker, zeker" en de deur gaat dicht. „Wat 'n oarig, nu ver mensk" zeggen Daiwerke en Frauke. „Oarig en nuver?" zegt Teupke „al was 't mien aigen Moeke, den kon 'k heur nait laiver hebben. Ik mout joe ook nog zain loaten, hou'n mooi deupklaidje da 'k kregen heb van heur, joa en nog veul meer, moar nou vot goan om dat mal-ebbel van 'n wief, dat spiet mie". „Gommes doagen, wat het dei Mevrau de Hoan joe den doch wel doan Teupke ?" vraagt Frauke. „Joa, dat wo 'k ook botte geern ais waiten" voegt Daiwerke er bij. „Nou, ik zei joe 't vertellen" en Teupke begint: „Drei doagen veurdat Mans geboren is, luip ik veur 't lest — joa veur eerst den — mit melk bie slroal en dou kwam 'k ook bie Mevrau de Hoan. Ik schelde aan en zai dee zulf deur open; dat dee mie al nei en 't was net of mie 't zegt wuir, dat d'r wat iezelks gebeuren zol. „Dag Mevrau" zee 'k. „Dag vrouw Noord" zee ze en dou begon ze: „vrouw Noord" zee ze „wat kost bij jou de melk zonder water?" Wel 't was of ik deur de «rond zonk, ken 'k joe zeggen en ik zee: „ Wat niaint Mevrau i1 en dou zee ze 't weer en dou zee ik: „Gotjes doagen Mevrau, da 'k zoo zundig zeg, ons laivrn Heer mag mie straffen, as ik ooit woater in mien melk doan heb". „0 nu", zee ze „dan is 't goed, want anders had ik liever ieder apart, het water en de melk" zee ze .dan kon ik het zelf wel door elkaar doen". Nou, dou wuir ik den doch zoo glên in hakken, 't scheelde mie gain hoar of ik har heur de haile melkemmer aan kop gooid, moar ik huil mie in en ik ging vot. En dou zee 'k in mie zulf: „Teupke, Teupke", zee 'k in mie zulf: „wicht, wicht, doe most in kroam en as 't doe die nou zoo lelk moakst, den wordt dien lutje potje loater ook zoo opvlaigend en as't doe dat wief met melkemmer 'n opstopper geven harst, den slagt dien potje loater lichtschain ain mit biel veur kop en den mout dien aigen jong in kast en dat is dien schuld; den krigst doe gain gerust oogenblik weer". En dou was k hail bliede, da k mie zoo bezeten har; moar ik zee van mom nog in mie zulf: „'n moaltje baist krigt ze nait van mie", want kiek, dat heurt ja ornoaris zoo, dat men vaste melkklanten 'n beetje baist brengt veur baistpankouk". Nu schuift ze de ingeschonken glaasjes rond en prevelt: „Wie binnen nou moar ruit ons dreien en 'k heb vair glaskes insloagen ; moar 'k wait gouje road, 't is Oarend zien jong net zoo goud as mienent, den mout dei dömee dat moar hebben". Daar gaat de deur en eene stem roept: „Vrouw Noord, kan ik ook een liter melk krijgen ?" Teupke antwoordt: „Bie nacht verkoop ik gain melk, moar mörnvroug ken 'k die d'r wel aan helpen". Flap — is de deur weer dicht. Frauke vraagt: „Mien git, wèl was dat? Dei stem kwam mie zoo bekend veur". Teupke zegt: „Och, dei nieroakelsloager van notoaries". Wat" zegt Daiwerke, „dei Trientje Pot toch nait?" „Ja wis", zegt Teupke. „Sunt wanneer proat dei den zoo hoogeik ?" „Da's vot begunt dou ze verkeeren kreeg mit veldwachter, jong! Noa tied ken men lieur mit gain polsstok an hakken komen". „Mien gommes, is 't wicht den hailendal vergeten woar ze van doan komen is ? Heur ölle tnouder lopt mit sukkerei, en mosterd, en peekelheerens, en Véendammer almenakken bie deuren lana-s". O „Joa" zegt Teupke „veur 'n dag of' wat kwam ze hier ook, stil is, guster? Nee-ee-ee guster nait; eergusterden? Nee-ee-ee, och nee, eerguster ook nait. Hai! men wordt d'r in weg zuuver, moar ik mout nait laigen. Stil is, ik mout mie even beroaden, ik dee net 'n schoon schoet veur — joa dat heb 'k van middag ook doan — nou wai 'k 't al! Beteerguster man, joa dou was 't". Daar begint 't kindje te schreien. Teupke wiegt even, maar 't helpt niet; nu gaat ze naar de kabinetsla, haalt er een groezelig wit ding uit, scheurt er een vierkant lapje af en neemt meteen uit de kast een schoteltje met beschuitkruimels. Een schepje suiker doet ze er door, roert alles goed door elkaar, schuift het met den wijsvinger op 't lapje, neemt de vier punten daarvan bij elkaar, doet er een draad om en bevochtigt de zoo gevormde dot in haar eigen mond. Zuigende op de dot doet ze de wieg open en stopt haar 't kindje in 't mondje met de woorden: „Der jong! 't helpt die niks, doe komst d'r doch van oavend nait oet veur half tien, dat heb 'k die nou aans ook al voak genog zegt. Hai, men ken ins nait mit vree zeggen wat men zeggen wil, tegen mensken dei men nuigt het". 't Kindje is weer stil, maar voor Teupke haar verhaal „Den kenst doe d'r wel drei moal hênloopen, goa den om zes uur vot. 't Liekt mie best tou, den wait Voader d'r 'n beetje van, van te veuren". «Voader, Voade-e-er! Hai heurt 't vast nog nait, ik zai hom aans al duudelk. Voader, Voade-e-er .... Nog nait, nou wil 'k nait weer, veurdat 'k stoef bie hom bin. Voader, Voader wie hebben 'n braif kregen". „Komst doe mie temuit Harm ? Moar wat zeest doe ?" „Wie hebben 'n braif kregen Voader". „Wat hè wie kregen ?" „Och hai, ie heuren *t ja wel, 'n braif". „Harm, doe waitst wel, laigen! jongtje, jongtje, ik woarschouw die, pas op heur". „Voader ik laig nait, eerlieks woar nait". „Duurst nog volhollen ?" „Ja wis eurt". „Nou dèn mout wie 'n stapke harder loopen, moar as 't nait woar is, krigst op slag wat mit 't end tauw, düg d'r denk om". „'n Oavend." „Dag Derk." „Dag Voader." „Wat zegst d'r van Derk, kiek ais veur spaigel." „Wel gek, gain leugens." „Pas op, krigst hom moar zoo in handen? bin dei wel schoon ?" „Nou wat dochst nou, dat 'k doar nait om docht ? Dei heb 'k oet êpres vot wösken bie sloot, dou jong 't zee." „'t Stait d'r goud duudelk op hè? nait mooi, moar duudelk, loat mie ook nog ais zain." „Joa, niks aans „Derk van Dam" en wat 'n gloepend dikke braif, doar is joe wat in zet." woar he is. Mien moeke is dood, aleer joaren het ze makketenterske west, 't was aans 'n best wief, moar zai har nou juust gain spinweb veur mond. Ik stoa hier in Stad in 'n winkel van Mannefakketuren, moar dat is 'n beroerde Boudel, ik ken gain Linnen en Ketoen oet 'n kander. Och heerenk en veur 'n dag of wat hai wat krabt dei smerese hond aan deur, O » joag hom ais vot Aantje". „Goud Voader, moar den mout ie zoolaank wachten". „Secuur wicht, gauw moar". „Vot Fannie, kscht, kssscht, ksssscht, vot hond". „Is he vot?" „Joa Voader. tou gauw moar wieder". „Veur 'n dag of wat kwam Hier 'n haile groote veurnoame mevrau in winkel en dou ruip mien boas, Of petroon zeggen ze hier, Tjaard ruip he breng 's een paar gerstekorrels. Nou wie hebben hier ain hen en ain hoan en ik Dochte, dei wil ook vast hounder hebben en nou wait ze nait wat dei Vreten mouten, moar docht ik, wat Zei dat mensk nou aan Twei garstkorrels zain. Ik Zei even mien Pet volhoalen, ik dochte dat ik mie zoo oetsloofd har, moar och gommes, och gommes, stomme vlegel, zee boas, en hai gaf mie doar 'n flauw bats aan de kop ken 'k joe zeggen dat 'k eerst nait wis woar 'k bleef. Uilskuiken, zee he, ik bedoel die beide Rollen linnen gerstekorrel die boven Staan. Jij kunt met een maand verkassen hoor, dat zee he. Dei mevrau lachte zuk hoast stukkent, nou Moar, stil moar, Dei wait ook nog nait woar ze te lande komt. Nou hail veul sjenée Har 'k veur stad al nait Meer over, want ik heb Loopen mit ain oet Slemenderstroat, joa zai stait den in 'n landerij-winkel In oosterstroat, nou deur kwezzie van baide kanten is dat oet roakt, nou Wol 'k ainliek mit bontpak loopen boeten stad, moar " „ Hou zol zien toukomende haiten ?" „Ja wacht nou moar. Dat lapspul heb 'k genog van. En nou schreven ze den guster in Krant dat dei meneer dei doar woont 'n half uur, drei ketair wieder as ie een Huisknecht vraagt, en nou wol ik den vroagen of ie doar ais even hén goan wollen veur mie en zeggen of zai ook zinnighaid hebben aan mie. Ie mouten den moar zeggen dat ik 26 joar Old bin en knap van lief en Leden en as ze joe vroagen, is dei den volmoakt? den mout ie moar zeggen, nee Nait hailendaal, want hai toekt wat mit 't ain bain en zien ain oog is 'n luk-beetje scheel, moar aans het he niks gain wederwoarigheden en hai is hail snood van verstand, ja want dat duur 'k gerust zeggen. Nou, en Den mout ie ook zeggen dat ik 'n muike heb ofainlik is 't 'n kalfzuster van mien Moeke, nou en dei het in heur jonge joaren dainstboar west, bie Mevrau heur Ollen, dou dei nog in 't Ham merk woonden en 'Zai Is mit heur vervoaren noar Scliilwö-öl en zoodounde bin wie ja om zoo moar te zeggen ja nog wat mit 'n kander in de fermilie en kiek dat is van weerskanten bie mie veul mooier as wild vremd. Nou en den schrief ie mie wel gauw terug van zulf, wanneer ze mie hebben willen, joa dat is ja van zulf, zoó main ik dat nait, Moar wat dag ze mie hebben willen. Ie zeilen wel zeggen, woarom dat ik nait aan dei luu schreef, moar Muike zee den wel — Muike kon nait lezen — dat dei luu nooit aans as Duuts of frans schreven en doar ken 'k mie nait eerlek mit redden. Onder aanbeveling verblijve met achting — dat leste heb 'k zoo mooi van meneer zien rekens oaf'keken, moar 't aander heb 'k allennig doan, 'k duur d'r op zweren. Nou den onder aanbeveling verblijve met achting UEdl's dw. dr. Tjoard Freerks Klomp". „Loat mie nou nog ais kieken, och gommes, och gommes, wat 'n aalderlaist mooie braif, hou het dei vent 't bie 'n kander kregen". „Ja mooie braif, moar wat denkt zoo'n slaif, dat ik 'n daghuur voaren loat om hom 'n braif terug te sturen en om doargunters hên te loopen en hom te besteden ? As luu gek worden, komt heur 't aaltied in kop aan, dat is net zoo wis." „'n Oarige jong vast, jonge, jonge 'k wol wel dat dei hier aan disse kusten kwam." „Woarom? harst doe doar meer of minder om?" „Ikke nee, moar — re — e." „Nou, zeg öp." „Men kon doch nooit waiten, mit Aantje of zoo." „Hai Moeke, holt doch op, ik zei mie zulf wel ain oetzuiken, dat huif ie nait te doun." „Hai wicht, wat scheurst, doe ja vot 'n groote mond op, hai 'n mond as 'n heegscheer, wat liekt die dat lêlk." „Noü, woarurn begun ie den ook zoo ?" „Doe stelst die ja net aan, of doe al wat op 't oog heste." „Voader, mag ik mörn braif even mit noar schoul hebben en loaten hom aan jonges zain ?" „Bist doe nait recht deeg jong? hou duurst dat zeggen, nou nog ainmoal en den zei 'k die." „Zol Doomnie wel ais zoo'n mooie braif kregen hebben?" „Dat ken 'k hoast nait leuven, ik wil hom mörn as 'k in toen koom, even mitnemen en loaten hom aan Doomnie en Mevrau zain." „Och heerenk, och heerenk, pas mie den doch in 'e goudighaid op, en blief d'r stoef bie, want doe waitst nou ainmoal van Aantje, hou dat doar gait. Pas mie op dat Doomnie hom nait in stukken riet." „Nee ko-o-om, ik ken ook wel al lösloopen, ik blief d'r bie." „Hou wilt hom mitnemen ?" „In tebaksdeus, dat is secuur genog." „Ja moar, as doe den 'n sloatje nemst en 't. waait zoo as nou." „Heb doe doar moar gain jeukte over." „Nou en hou krigt hai den tieden weerom ?" „0, stoomboot voart hier ja stoef aan langs, ik zei even roupen mörn aan kaptain of knecht en vroagen of dei zeggen wil tegen hom, dat 't best was, moar dat ik d'r nait hên ken." Jantien oet 't Stroatje „'t Is veurjoar en de holtdoef ropt. En as zoo as nou den de zun schient, den is 't hemelsch mooi weer, óveraal. Aalles liekt zoo sierlek, moar wat mooiers is d'r noa mien gedachten op haile wereld nait te vinden as zoo'n hoes veur ölle-wiefkes. Ja, nait veur aalle ölle-vraus moar veur zukke öllewiefkes, die van heur jonge joaren of aan aaltied stief in lien loopen hebben. En dei nou mit heur leste endje aan gang binnen en nait meer arbaiden kennen. Zoo voak as ik hier veurbie loop, mout ik even stoan blieven en kieken d'r 'n zetje noa. Kiek nou ais aan, hou aalderlaist mooi dat 't liekt, zoo as nou, benoam in oavend. Mit 'n zetje is zun onder en nou vallen dei stroalen nog eerst zoo schaif over dat hoes hên, bie boomen langs en zol men nou nait zweren dat aalle gloazen van kloare gold binnen ? En den dei boomen. Aan weerszieden stait 'n mooie groote linboom, 'n wonder is 't, zoo mooi as 't liekt. Nou, en den 't hoes. Twaalf koamerkes op 'n rieg en achter elk 'n nuver achterhoeske. Ain groot glas in elke koamer en 'n luk bloumtoentje d'r veur en den nog 'n wit hek. Dei doar in wonen, och wat maggen dei van geluk spreken, 't Is aaltied vol, moar dat is verachtig ook gain wonder. As mie dat geluk loater ais overkomen mog. Ik heb aaltied doan in wereld wat ik doun mos, en dat dou 'k ook ja nog, moar zoövèul zegen, dat duur 'k nait verwachten. Ik heb ons laivm-Heer d'r wel ais om beden, moar dat het mie speten, want och heerenk, is d'r nou wel wat dat lêlker liekt as zoo'n aalbegeer van 'n wief? En God het 't ja aaltied best mit mie moakt en 't zei ook verder wel terechte komen. Best mit mie moakt ? Joa, joa, zeker Jantien, doe most nooit vergeten, récht hest op gain spier eur. Foi, foi, zoo even hest nog zegt dat zoo'n aalbegeer zoo biester lêlk liekt, pas nou den moar op die zulf. Nou hardop heb 'k 't gelukkig nait zegt, moar dat is veur God ook 't aigenste, want God kent aal mien gedachten". „Wat stoa ie ja oet ain stuk te kieken Jantien, ie maggen hier moar driest heerkomen eurt. Kom, 'k zei joe gauw 'n kopke vol koffie intappen". „Nou Harmke, ja'k wol wel stommegeern ais bie joe kieken, moar ik ken 't hoast nait langer wachten". „Kom, ko-o-m, dat valt 'n beetje tou, dunkt mie, want ie hebben al, 'k wait nait hou laank wel al, oet ain stuk hier noar 't Gasthoes keken". „Dat is zoo, ik ken d'r nooit tou komen om hier zoo stiekem veurbie te loopen". „Hou dat zoo nait?" „Och mensk, het is 'n lust veur oogen as men 't spul hier zoo zugt, en den zun d'r zoo over hên. 't Is net of ons laivm-Heer d'r zulf noar kiekt en of 't altemoal gold is". „Gold? hai wat 'n roare proat. Hou koom ie doar nou bie, 't is ja niks as holt en kalk en stain. Gold, nou ie mouten ook nait roarder begunnen". „Ie zainen 't meugelk nait zoo goud Harmke, omdat ie d'r van binnen inzitten, moar van boeten oaf, wat ik joe zeg. En den nait van dat lichte neimoodske gold, dat ze tegenswoorig hebben Nee, nee van dat mooie rooie gold, zoo as mien slöt, ie hebben ja zeker ook nog zoonen ?" „Zoo'n ólderwets slöt met drei streng dikke kralen, nou secuur eurt, en dat wil 'k ook nooit misten". „Nee, ik ook nait, dat lichte gold, harregat: ik mag 't nait lieden, al is 't ook nog zoo". „Och proat inie doar nait van. Hailendal, dei maiden van tegenswoorig, wat binnen dat veur vrauwluu. Wie kregen vrouger eerst 'n zuiveren snoefdeuske en den 'n slöt mit kralen, en den van laiverloa 'n golden spél en knoppen. En den — aans was 't spul nait veur 'n kander — 'n kerkbouk mit zulvern krappen, en den har men veur zien leven laank genog. Moar koom nou ais. 'n Golden arlozie en aalderhande meroakels. En 'n kerkbouk, ja wèl, doar mout men moar om komen. Verleden week was hier noast mie bie Aanje, heur dochter even in hoes. Ik was d'r ook net, en wat har dèi zuk optoakelt. Och, gommes, flauw wuir 'k er van, en dat wicht har aans gain proat as over mooi goud en nüvere jonges. Ik kon mie op 't leste nait langer stilhollen en ik zee: „doe hest aalles oplekst wat doe hest, moar hest wel insen 'n kerkbouk mit 'n zulvern krap ?" En dou mos ie heur ais heurt hebben. „Och, och öl-Ootje" zee 't wicht tegen mie, „hou öld bin ie ? vast al over honderd joar ? Wel proat nou nog van kerk en 'n kerkbouk?" Nou ik gong vot, dou 't wicht zoo begunde, want dat kon 'k nait heuren". „Nee, doar har ie groot geliek aan, dat zol mie ook zoo goan". „Joa man, ik zee in mie zulf, dou 'k hier weer goud en wel zat: „Harmke" zee 'k, „dat het den doch secuur zoo wezen mouten, dat doe nait traut bist en dat hai dou sturven is. Want den harst doe oarig wis ook wel 'n wicht of meugelk wel 'n stuk of wat kregen. Nou en den har 't ja 'n oorlogsleven worden, want den harren Ik heb gain rust of duur meer zóo. Mien Steifen. mien Steffen is net zoo wis op verkeerde weg. Zol dat mie ook nog oplegt worden, dat 'k beleven mout dat dei zien voader achternoa gait ? Jantien, Jantien, 't is den benauwd mit die, most doe nou vot 't aalderslimste al weer verwachten? En as dat komt, den bist doch zeker nait vergeten, wóar doe steun en troost vinden kenst, of wel ? En bist den ook vergeten, wel die dat den oplegt? Foi, foi Jantien, en as doe nou ais achteroet denkst, hou wordt 't den ? Gain mensk zag eerst licht, dou doe zoo treurig en zoo aalderbenauwdst zitten bleefst, aleer joaren. En hou is 't goan ? Het God die dou verloaten of bin aalle mensken vot goud veur die west ? Hest doe sunt dei tied ooit gebrek leden mit dien jongtje ? Harst doe dou, as doe dat nou eerlek veur God bekennen most, gain beter leven as dou Luutje Och, moar nou, 'k bin zoo dood ongerust over mien jong. 'k Heb doch ook niks aans op haile wereld. En as dei nou Moar stil, 'k zei nog moar eerst 't eten weer warm hollen. Eerappels binnen al hoast stief, en wat is d'r den aan. Mien mosterdstip is moar lauw meer en 't oetbraden spek stiert mie al in paan. Yrouger was be aaltied vot noa twaalm in hoes om te eten. Doar komt he aan, leuf k. „Zoo, zoo, dag Moeke." „Dag Steffen." „Wat dekselse boudel is dat hier? Gain eten op tafel? Ie waiten doch zeker nog wel dat ik om ain uur op warf wezen mout ?" „Och mien jong, 't eten ston net as aaltied om twaalf uur op toafel, moar 't wuir kold en dou heb ik 't even weer op kachel zet. Hier is 't al, doe komst weer zoo loat, 't is ketair veur ain." „Nou ja, dat zei mien zörg wezen. Hier, geeft 't nou moar gauw op". „Steffen, pet doch eerst veur oogen. Wolt doe dat vergeten ?" „Ik bin hoastig en ne " „Enne wat ?" „Loat mie den doch verachtig ook eten, aaltied mit joen gezemel". „O Steffen, zoo hest nog nooit proat tegen dien ólle moeke. Wat bist huila. 0 heerenk en ik leuf dat doe noar drank stinkst. Mien jong, mien beste jong, dou mie dat nait aan. Begun doar doch nait mit, doe worst op dei wieze net zoo wis ongelukkig. Bist in harbarg west, Steffen ? zeg mie aallens. Wie willen 't verproaten, den komt aallens nog weer terecht mit Gods hulp". „Eet ie moar laiver, ik heb mit joen preekerij niks neudig. 't Zol ook al wat, zoo'n lutje wurmtikkertje, doar wordt men 'n aander mensk van". „0 mien God, help mie. Steffen, Steffen heur noar mie". „Ja, ja, as ie ais wat aans te zeggen hebben as nou. Eet nou moar, in ploats van aal dat gesjan ter. Woarom heb ie nog gain biet had ?" „Ik ken nait eten, as doe zóo bist". „Nnnna, nou nog mooier, ik moak dat 'k vot koom, aans wordt 't te loat veur mie. Jeuzelt nou moar deur om mie. Besjoer". „Och Steffen, ik ken die nait mien jong, doe hest veul te veul had. Ik moüt mit die proaten. Blifst van oavend bie mie, net as vrouger? Want dat ie tegenswoorig aalle oavend noa zeuven wark hebben op hellen, dat leuf ik nait meer". „Om zeuven uur koom 'k eefkes in hoes". „Nou is he alweer vot, en met groot geweld deur achter zuk dicht, en nou zee he ins nait meer „dag Moeke . Zol he dat vrouger ooit vergeten? O mien jong, mien ain en mien aalles. Hou zei ik dat droagen ? Want verkeerd gait 't, doar huif ik nait aan twiefelen. O God, woarom mout dat zoo goan? Wat gait dat nou al 'n zèt verkeerd, as ik mie goud bedenk. Mörn wordt 't vief week dat he mie veur 't leste kostgeld geven het. Hellenboas kon 't vot nait oetbetoalen, zee he, en ik onneuzel wief heb dat ook nog leufd. Twei gulden in week is doch ook aans nait te veul dunkt mie. Ik wol hom t wel geern hollen loaten, moar ik kèn 't veur ons baident ook lioast nait allennig verdainen. Nee Jantien en benoam nait, as doe moar stil mit handen in schoot zitst in die zulf te proaten. Is mie dat hier ook 'n regeer zoo ? 't Eten nog op toafel en gain mond hest d'r aan zet en de waskerij moar stil in boalie. Ja dat stomme goud wil wel wachten, moar as doe zóo begunst, den most nait proaten van verdainen veur Steffen mit. Steffen, o mien Steffen, hou mout dat, woar goa wiehên? Eten? nee wêl ken eten, as men aan hals tou vol is? Eten en sloapen komt tegenswoorig niks van mit mie. As ik beleven mout, dat Steflen zien voader meugelk achternoa gait, den har 'k ook laiver Zest die nou ook nog bezundigen? O-o-o-o Jantien bist al zoo öld en zest nou ook nog slecht worden ? Leg aalles in Gods hand en dou doe zulf wat doe kenst om dien jong te redden, den hest doe vree en steun, wat d'r ook gebeurt. Most nait denken dat die t den minder zeer dut, moar het dragt veul makkelker. Wat is t aaltied 'n beste jong west. Kiek, doar het he 'n plankje sloagen, omdat ik mien striekiezders hoast nait bargen kon. En achter om mien blaikje, wat 'n nuver riggeltje het he nne doar sloagen, dat noabers vee, zooas katten en hounder, mie nait op mien wask loopen. Och en overaal het he wel wat veur mie doan en hou is 't nou ? Jantien moar doe blifst moar stiekom zitten te miemern. Moak dien wark en dien striekerij nou den doch in goudeghaid aan kaant. As doe den om zeuven uur aalles hail nuver hest, wel wait of he den nait bie die in hoes blift. Ja komaan, dat zei wezen, nait langer zitten, moar jonge, jonge, schrik zit mie zoo in leden". „Ketair veur zeuven. Wacht, nou wil 'k nog n kedeltje vol zelv-nielk koken, dat lust hai zoo stomme geern. 'k Heb ook gauw even 'n krant hoalt, net as vrouger, den leesde liai mie zoo mooi te veuren". „Dag Moeke, mien gommes is t nait pluus bie joe ? Krant weer op toafel, wat zei wie nou hebben?" „Dag Steffen, dag mien jong. Hè 'k bin zoo bliede dat doe d'r bist, goa gauw zitten. 'k Heb ons ook 'n kedeltje zelv-melk kookt . „Ie dochten doch zeker nait dat ik van oavend bie joe bleef? En—ne zelv-melk? Ha—ha—ha! Nou drinkt dat moar allennig op eurt. Ik ken van dat flauwe goud wel speien". „Och mien jong, zóo bist vrouger nooit west, wat dust doe dien ólle moeke zeer". „Mien ólle moeke is 'n jeuzelgat en niks aans. Zelvmelk verachtig. Nnna, dat kun je begrijpe. Dei tied is veurbie, ik heb nou laiver wat dat bit op tong. En den koartspeulen d'r bie en kloar is Kees". „O Steffen, ik ken die zoo nait heuren, ik smeek die mien jong". Bja—a—a dat wil 'k best leuven, ie wollen mie laist aaltied aan 't schoetband hangen hebben. Moar 'k zeg joe, ie waiten d'r gain spier van wat 'n jongkerel toukomt. Tra—la—la, tra—la—la. Hiér van doan noar de geutstain tou, tra—la—la". „Och mien jong, heur noar mie". „Wat, wel zeker, nou begun ie ook nog te liepen. Is ook al 'n gail stuk aan om bie zoo'n segrienderg gezicht te zitten. Gek en glên wor 'k doar tegen. En om joen gejeuzel te heuren bin 'k ook nait in hoes komen, moar ik wol wel dat ie mie wat geld lainden . „Geld? ikke die geld lainen ? Och stumper, hou kenst dat vroagen". „Nou is dat zoo'n neis? Aandern kriegen doch mennigmoal aallens van heur ólders ?" „Joa, mien jong, as ik 't har, wol 'k die 't ja geern geven, moar " „Geeft den moar gauw op, dei preekerij mag ie zulf hollen". „Heur den doch noar mie. Woar zol ik 't weg hebben en doe hest mie nou al in vief week niks geven . „Nee-ee, dat spiet mie ook al genog, dat 'k doar nait eerder mit oetschaid bin. Moar geef ie mie nou den ook hoast wat ? Ik mout neudig vot". „Ik heb niks te misten, mien jong, leuf mie doch. Ik heb allennig moar 'n beetje veur huur, aans niks, en dat ken 'k die doch nait geven". „Nee, ik verneem 't wel, 't is hier hailendal, elf oogen, blauwe lucht. Moar geeft 't nou den moar gauw op . „Hou is dat zoo, dat doe zoo om geld verlegen bist?" „Ja hoü zol dat wel zoo wezen? O jemenie joosje, as ie dat wissen, den wis ie meer as nou". „Doe zeest van koartspeulen. Dat zei doch nait reden wezen ?" „Wêl wait. Hail wies bin ie nait meer. 01-vrauwluu worden staf en zóo gait 't joe ook. Moar zoo veul ver- „Woar is he ?" „Ja—a— a, zóo is 't nou moar eventjes. Harregat wat vroag ie onneuzel. As ze dat wizzen den huifden marsejees hom nait eerst opzuiken, of wêl ?" „Och, ik bin d'r dood oetstuur van, 't is mie zuuver in bainen zet, en 't hart " „Nou ja, dat zei nou wel zoo wezen, ie moaken aaltied vot 'n gebeer van aander wereld. Mien laive, ie hebben 't ja nait doan; as dat ais zoo was, hou wol ie joe den wel aanstellen, as ie nou al zoo binnen ?" „Och heerenk, dei arme Jan tien". „Dei arme Jantien? Doar koom ie vot moar weer op deel. Dei wis doch wèl, hou slecht dat jong was. Gommes doagen, èlk zag 't ja wel aankomen en zol zai den allennig blind west hebben ?" „Och neè van zulf. Dat wait ik ook wel, moar 't begroot mie zoo bot om heur, zai is zien moeke Harmke' . „Hai, ie aaltied mit joen moeke veur en moeke noa, doar zol men flauw van worden". „Doar ken ie nait bie Harmke, dat komt omdat ie 't zulf nait binnen". „Kom—kom—kom. Zoo'n snotjong, al was 'k honderdmoal zien moeke, den was 'k nog netzoo". „Zoo proat ie nou. Hou zol Jantien wel gesteld wezen, heb ie doar ook wat van heurt? Wat muit mie 't slim". „Nou ja, ik zol mie ook nog moar mit 'n tip van schoet in oogen vegen as 'k joe was, en dat om 'n aandermans verdrait. Wacht moar, ie kennen zulf ook nog wel wat kriegen. Spoart joen troanen moar, wél wait, höu gauw dat ie ze neudiger binnen. Jantien, aaltied mit heur maalle proat over dit hoes en zun en zoo. Ik heb 't nait zegt, moar docht heb 'k 't zoo voak, dat doar nog wel ais 'n stoepert op kwam. En dei is d'r den nou". „Foi, Harmke, 't is net of joe 't nait begroot". ['t Begroot mie ook, moar ik ken doar nait zoo over jeuzelen". „Ik wil ais gauw noar Jan tien tou . "„l)a-a-at har 'k wel docht, 't Is ja biester, zuk groot wark as 't vot worden is tusken joe en Jantien. Moar ik heb al in mie zulf zegt: „As dat ai ais brekt, den zei 't ook stinken". „Kom, ik mout mien lampke weer volgaiten. Hou veul weken of moanden gait dat nou al zoo. En nooit is d'r proat meer over. dat 't ook aans ken. En aal onverschilliger Och gommes, doar wordt ja sloagen op mien deur .... Ja, ik koom al, ik ken nait meer zoo hard. Wat 'n geweld, ik ... . „Doe dan toch open voor den drommel". '„Ja hè-è-è, ik ken hoast nait, ik bin zoo verschrikt". "„Daar hebben wij geen boodschap aan hoor. Woont hier " . „ „Ikke, joa ikke woon hier meneer, ie lieken wel marseje [Hou toch op wijf, te kletsen, denk je dat we daarom komen ? Woont hier Steffen Bronker ?" „Joa, moar och heerenk, wat scheelt dei, dei is doch nait zaik worden of zoo ?" „Dat mocht je wenschen, nee hoor. Ben jij z'n moeder ? „Joa, dei bin ik. moar wat ken joe dat a'moal schelen? „Dat zul je hooren. Waar is je jongen? „Ja, ik wol dat 'k dat wis . „Kom, kom, we laten ons niets wijsmaken. Zeg op asjeblieft". „Mien laive man, ik zeg joe ja, dat 'k dat nait wait . „Hoe meer je ons nu vertelt, des te gemakkelijker loopt het voor hem af, dus zeg öp". ^ „Moar, wat wil ie doch, wat het hai den wel doan ? „ Dat hoor je vroeg genoeg. Maar als je niet zegt, waar fl is, dan moeten we je woning doorzoeken. We moéten hem hebben". „Wat wil ie den doch mit hom. Zegt mie dat". „Leuter nu met langer vrouw, maar zeg ons alles. Alles, versta je ? In 't belang van je jongen". „Nou dat wil 'k ook ja wel geern, moar ik wait nait woar hai is, zéker wöar nait, meneeren". „ W anneer heb je hem 't laatst gezien ? „Van mörn om vief uur". „Merkte je ook wat bijzonders aan hem? Wat zei hij toen hij wegging ?" „Och, dat ken joe niks aangoan". „Ja zeker wel, haast je wat". „Nou net as tegenswoorig aaltied vruig hai mie weer om geld. Ja, steut ie 'n kander nou vot aan ?" „Wat verder?" „Ik zee: „ik wol dat ik zulf wat har, moar ik heb ja ni s en dou zong he moar nee, dat was zoo maal" „Zeg op". „Nou dou zong he : „Jij krijgt secuur nog een erf'nis thuis, Stellig een viefschaften rok en buis". „En wat verder ?" „Niks verder, sunt van mörn heb 'k hom nait weer zain, en ik ken joe ook niks meer zeggen". „Waar sliep je zoon?" „Goat moar mit, as ie mie nait leuven willen. Ie maggen gerust aallens deurzuiken". „Dat zullen we ook moeten doen". „Harmke, mag 'k wel even bie joe in koamer komen?" „Ja zeker, Aanje, hai mout ie dat eerst vroagen? Moar wat scheelt joe? ie hebben alweer zukke botte roode oogen". ,'k Bin bie Jantien west en meer huif'k joe nait zeggen . s0 zoo—o o. bie Jantien. Ja 't is den biester dat ie doar zoo van overstuur binnen. Moar hou was ze ? „ Aalderbenauwdst, en dat is ook niks gain wonder. Ze zit moar stil hén, mit handen in schoot en t is net of ze verwezen is. En aal weer van veuren oaf aan zegt ze : „as t mien schuld moar nait is". Ik zee: „mien laive stumper, dat ken nooit woar wezen". „Zóo wies is ze doch zulf ook wel, zai wait doch wel genog dunkt mie, hou 'n losbol dat t was . „Ja moar, zai is tetoal hoast sefteloos, men ken nait mit heur proaten bienoa". „Wat dou ie d'r den?" „Ik bin stil bie heur zitten goan en dou 'k vot gong, zee ze dat heur dat zoo goud doan har. „ Want och , zee ze, „proaten en den aal troosten, dat het nou vot nog gain vat op mie. As God mie helpt, hoop ik dat dat loater komen zei. Ik ken nou nait aans denken as. „woar is mien jong en krieg 'k hom wel weer en wat het he doan ? „Dat heb ie heur doch zeker zegt, hou 'n geniaine rakkert dat 't is en dat he nait gauw weer lös komt, as ze hom moar eerst te pakken hebben ?" „Nee Harmke, dat heb 'k nait zogt, dat kon 'k nait zeggen tegen heur. Zai is zien moeke . „O begunt dat gejeuzel weer. 't Het mie allaank verwonderd, dat dat zoo laank goud gong. Nou, dat har ik heur verteld". „ Joa, dat ken wel wezen, moar ikke nait, en ik heb heur beloofd dat ik in eerste opslag ieder dag n zetje bie heur kwam". „Joa man, groot wark dat dat in ins worden is mit joe baident, doar is 't ende van weg eurt . „'t Is 'n hail goud mensk, Harmke en zai het gain mensk bie heur doar ze ais mit proaten ken". „Zooeven zee ie, dat ze doch niks zee, en nou mout ze weer proaten in ins? Ie proaten d'r ook wat in om". „Nou ja, niks proaten, moar dat vat men doch zoö nait op, zeker". 't Is veurjoar, en de holtdoef ropt. En as zoo as nou den de zun schient, den is 't hemelsch mooi weer, óveraal. Jantien het d'r nait veul genot van, want zai het rauw en smart in 't hart. Zai ken heur jong nait vergeten, en toal noch taiken het ze weer van hom heurt. Wel ropt veur heur de holtdoef nog aaltied net as aans: „God zugt die, mien wicht, God zugt die, mien wicht, God Moar stoan blieven te luustern, dat ken ze nait meer. En kièken, hou sierlek de zun schient op dat mooie hoes veur ölle-wiefkes, dat ken ze ook nait meer. Jantien lopt d'r nait bie dag. Heur strieken het ze weer opvat, want zai mout ook doch eten. Heur striekgoud rondbrengen mout ze van zulf ook, moar zai zegt dat aalle luu heur mit vinger achternoa wiezen. Doarom lopt ze nou bie duuster, en den zoo hard as heur ölle trilderge bainen 't lieden willen. Op aigenste dag dat zwaalfkes oet 't nustje onder aan heur dakgeut wegvlogen binnen noar 'n aander land, is heur jong veur 't leste bie heur in hoes west. God mag waiten of he nog leeft en of zai — zien aigen moeke — hom wel ooit weerzugt. Proaten dut zai d'r hoast nait over, ook nait tegen Aanje, moar denken dut ze om niks aans. Mensken hebben altemoal slim medelieden mit heur en benoam in dei hoezen, doar zai al zooveul joar veur streken het. Heur striekgoud is lang zoo mooi nait meer, 't is zoo bont. Dat komt van troanen, dei d'r aal op druppen, zunder dat zai 't vernemt en woar zai den aal overhên striekt. Jantien zulf zegt, dat ze tegenswoorig zoo bedraigen mit stiesel en dat 't doarvan doan komt. Ainmoal is beur dat oet mond komen bie ongeluk, en och heerenk, nou is 't nait te geleuven hou'n verdrait dat ze doar van had het. „Och mien gommes", zee ze, „is 't nou al zoo wied hên mit mie, dat ik nog proaten duur van luu, dei n aander bedraigen? En wat het den mien aigen jong nait doan ? Nou bezundig ik mie ook nog zoo slim, zol God mie t wel vergeven kennen, dat ook nog en ook nog zoo veul meer ? ; Want ik heb mie vast al zoo voak bezundigt, dat 'k aal vroag of God mie meschain vergeten het, om mien jong. 0, mien jong, mien Steffen, as God hom oproupen har, joa dèn was mie 't ook zwoar west, moar nait zoo as nou. Den wis ik, dat 't mos, en aan Wel dat ik hom weeromgeven har, want kiek, ons kinder geft God ons moar te lain. Zai blieven Zien aigendoni en wie mouten ze weergeven as God 't vroagt, moar zoo, as mit Stelfen . Och en zoo proat Jantien deur, aal van veuren oaf aan. n Haile bult steun het ze aan Aanje, en doar is ze zoo dankboar veur. En as ze den wat zegt, den is 't over heur jong, en wat he vrouger joaren wel nait aal veur heur doan het. t Ken niks schelen wat Aanje zegt, overaal komt t bie te pas. Guster zee Aanje, om heur ais op 'n aander zin te brengen: „Jonge, jonge, Jantien wat heb ie doar n mooi moanrooske in pot, gain ain het zoo n mooie . Glad mis wuir 't dou weer. „Joa", zee ze, „Steffen het mie achter aan 't kezien 'n hekje sloagen, boeten deur, dat 't spul mie d r nait oaf waaien kon. En van dèi stonden oaf aan, bin mien bloum kes zoo begunt te wassen, en hou zei t nou ? En tetoal roadeloos is ze den weer. Moar Aanje steunt heur zooveul as ze ken. „Nou zei ik joe ais wat neis vertellen Harmke". „Nou dat is zeker liail wat moois Aanje, want ie kieken ja wel net zoo bliede". „Joa man, dat bin 'k ook, net zoo bliede as of 't mie zulf aaiigong". „Wat is d'r den gebeurd, vast hail wat moois mit joen dochter ?" „Nee, ik zei joe 't moar zeggen, Jantien komt hier bie ons in 't Gasthoes". „Och heerenk, is 't al zoo, en doar bin ie nou zoo bliede om ?" „Ja wis, ie den nait ?" „Ikke ? nou ja op aander kant eurt. Dat mos d'r ook nog neudig biekomen, dat 'k doar bliede om was". „Heden, en woarom den nait, dei stumper is 't doch zoo weerd". .Wel ja, dei stumper is 't doch zoo weerd. Elk proat van dei stumper". „Nou, is ze dat den nait ?" „Och wat, proat mie d'r oveihên, en dat allennig omdat ze zoo'n poeliaai maakt over dei loeder van 'n jong, dei ze ongelukkig genog nog moar nait kregen hebben. As ze te minsen goud zocht hebben". „Foi, foi Harmke, wat wil ie doch wel, ik begriep joe nait". „Zeg ie mie eerst ais even, hoü is dat nou zoo in ins veur 'n kander komen, dat Jantien hier in 't Gasthoes komt ?" „Elk het zoo slim medelieden mit heur en nou hebben dei groote heeren, doar zai zoo laank veur streken het, handen in 'n kander sloagen, en zoo is 't gebeurd". „Joa ik docht 1t aigenste wel. Partei mouten 't middelste mit baide enden hebben. Dei groote heeren zeilen d'r ook wel achter zeten hebben, dat ze dei rakkert nooit kregen hebben". „Hai Harmke, Harmke, wat val ie mie oaf. 't Is ja net of ie Jantien 't nait gunt binnen dat ze hier inkomt. Ie wonen d'r doch zulf ook". „En woarzoo komt ze? Van zulf in koamer doar ölOarendje oet versturven is ?" „Joa, aans is d'r ook ja gainent leeg". „Dat is mie ook wat lekkers. Stoef noast mie, hier dei koamer op 't ên". „Ja nou, wat ken ie doar den doch in Godsnoam — wat 'k zoo zundig zeg — op tegen hebben ?" „'k Heb joe aaltied al zegt, dat dat wief ze nait aalle zeuven het. En ik heb 't d'r den niks op begrepen, dat dei stoef noast mie komt te wonen". „Moar woarom den nait?" „Bin ie nou aalles vergeten, nou 't zuk groot wark is mit joe baident ? Dei onwieze proat van zun op gloazen en zoo. En doar bleef zai den midden op pad noar stoan te kieken. Wél dut dat nou, dei goud pluus is in kop, wat is doar aan te kieken. Mien gommes, dat is ja joar oet joar in en dag op dag weer 't aigenste. 'k Mag d'r nait van heuren, zai slagt ja deur as 'n blinde vink, as ze moar 'n boom zugt dei in 't blad is. Wêl het d'r nou ooit zoo onwies van heurt". „Holt doch op Harmke". „Ophollen ? ikke ? en dat woarom ? Past moar ais op, wie zeilen d'r nog wat mit beleven. Zai stekt net zoo wis boudel ais in brand, en den bin ik d'r 't dichtste bie. Den ken ik ook moar zeggen dat 't mis is mit mie". „Wat muit mie dat, ik har joe hail aans schat, Harmke". „Joa, dat zei 't wel. Ikke joe ook. Moar men zugt mensken aaltied van boeten aan. En wanneer komt zai hier den, ook al gauw zeker? Want 't. liekt ja wel dat ie mit in road zitten11. „Al gauw, om Sunter Meerten hên. Och ik bin d'r zoo bliede om. Wat krigt zai 't den 'n bult beter, 't Ken zoo ook hoast nait, nou ze zoö is, hail allennig zit ze doar mit heur treurighaid in dat lutje duustere hoeske".^ „Ie zeilen d'r nog wel ais aans over proaten, dugt d r moar denk om wat ik zegt heb' . „Wat 'n zegen. Wat 'n zegen. En dat veur zoo'n slecht wief as ik bin, ja want slecht bin 'k en biester slecht ook. Hou voak en aal weer van veuren oaf aan, docht ik: „zol God mie vergeten hebben ?" Ik wol zoo geern aans en toch kwam dat aal weer boven dat ik dat dochte, en wat heb ik mie doar slim aan bezundigt. Nou het God de wensch, dei ik aaltied, zoo laank as 'k hier nou woon, in 't hart had heb, vervuld; sunt drei doagen bin ik nou al in 't mooie hoes veur ólle-wiefkes. Hoü zei ik ons laivm Heer nou ooit genog danken veur zoo'n groote zegen? En zoo'n slecht wief kon denken van vergeten? O God, aaltied deur is d'r wat woar ik vergeven veur neudig heb, o vergeeft mie dit ook nog. As 'k nou mien jong nog har, den was mien geluk volmoakt. Kiek, zoö slecht bin 'k nou, dat k vot alweer van neis begun. Jantien, Jantien, schoam die nou slim eur, bist nou ook vergeten, dat volmoakt geluk hier op disse wereld nait wezen mag? En dien jong, nou ja, zol dei ook nog nait ais weerkomen kennen? Wat waist doe d'r van, vrouger joaren het he zoo bot aan zien moeke hongen, dat ken bie hom ook ja wel weer boven komen. Ja moar, as ze hom den oppakken ? Nou moar, heur ais even, doe kenst nou eerst dubbeld en dwars tevree wezen, as dien jong nog bie die woont har, harst doe hier nou nait zoo mooi, zoo aalderlaist mooi zeten. En wel het die holpen te vervoaren en overaal tou? Aanje en aal weer Aanje. God het die in heur ja hoast 'n zuster geven. Jantien, Jantien, doar kikst doch wis nait overhên, dankst God doar wel veur ? En kiek nou ais om die tou. Wat n mooie koamer en dat groote glas van veuren, doar dien bloumkes wassen willen wicht, as rait. Nou en den ook nog 'n glas op zied, en wat stait doar veur? Zoo'n prachtege linboom, doar doe zoo voak noar stoan hest te kieken; nou kenst vedan as 't veurjoar wordt, moar op dien stoul zitten blieven, wicht en kieken d'r noa net zoo laank as die moar lust. Want strieken huifst nait meer, striekgoud dat zoo bont wordt van dei gemaine stiesel hest gain last langer van. En gluiende bolten want doe zeest ja dat in leste tied dien oogen doar zoo van luipen — bin d r nou ook nait meer veur die. Dien lutje duuster hoeske most nou ook nait langer over prakkezaieren. Hai wat hest die aanstelt, dou doe doar oetgongst, en dat omdat dien jong doar zooveul doan har. Moar kiek, dat mout nou oet wezen eur, want pas op, aans bist weer ondankboar. Nou most d'r moar aal om denken wicht, eerst wordt 't nou winter, moar den komt 't veurjoar, en den woont gain mensk mooier as ölle-Jan tien. Pas ais op, holtdoef stoef veur gloazen in dien aigen linboom, en den moar aal roupen: „God zugt die, mien wicht, God zugt die, mien wicht God " 't Is ook ja weer zoö duudelk bleken dat God die zugt. Ja, want woarom kreegst doe aans juust disse mooie wonen, hest d'r nooit om vroagt en zeuven wassen d'r, dei d'r al zoo laank om guntert harren. Wat 'n zegen, wat 'n zegen veur die, most gain dag vergeten om d'r veur te danken Jantien. Wat liar Aanje doar ook slim oarigheid aan nè, dou doe heur vertelst dat de holtdoef zoo mooi ropt. En wat is Aanje nou neisgiereg of he veur heur 't aigenste zegt. As 't nou moar eerst veurjoar is, den ken ie mit joe baident zitten goan te luustern, en te kieken ook noar zun. Wat 'n zegen Jantien, wat "n zegen". „Dat olie wief is gek. Ik goa op stoande vout hén en verkloag heur bie aigenste groote heeren, dei heur hier in zet hebben". „Ho, ho, Harnike, bedoart joe 'n beetje". „Holt moar op te kletsen van bedoaren. Zoo is t gain leven". „Wat dut Jantien joe den veur overlast?" „Och, holt joe nou moar nait zoo onneuzel. Ie waiten d'r nog veul meer van as ik, want ie binnen ja hoast aaltied bie 'n kander. Moar ik heb d'r lak aan, aan dei haile ólle-Jantien en ik wil zoo nait langer". „Stil, stil 'n beetje, loat wie d'r nou eerst ais in andên- lekhaid over proaten. Hoü slim is t ? „Hou slim dat 't is? Zoo slim dat 'k hier zoo nait langer wezen ken. Ain van ons baiden mout deur oet, want ik koom om hals zoo, dat zeg k joe . ^ „Nou wait ik nog niks Harmke, zegt den doch wat meer". "„Och, kom, 'k mag der nait van heuren, zei ik nou tegen joe aalles opleksen ? Ik krieg gain ain nacht langer 'n wenk in oogen. Dat ölle-wief spoukt hailc nachten om, den is ze op bêr en den d'r weer oet en sjanteren en jeuzelen, joa en beden ook, in ain stuk deur . „'t Is hail treurig Harmke". „Joa-oa ie kennen al net zoo. Wat treureghaid zol doar nou bie wezen, dat ölle-wief is gek, en doar is t altemoal mit zegt. Dat wief mout hier weg, en hoastig ook . „Heurt ais Harmke, as ie nou noar mie luustern willen en nait zoo'n gebeer moaken, den zei k joe vertellen, hou bedruifd dat 't is". „Nou ja, tou den moar, ie zeilen heur mooiste kant wel weer veurzetten". „Zooas ie ook wel vernomen hebben, was dei stumper eerst zoo slim bliede en gelukkig dat ze hier in was te wonen. Moar van laiverloa is 't over heur komen. Dou doagen korter en nachten langer wuiren, zee ze ais 'n moal tegen mie: „Aanje" zee ze, „ik ken nait meer sloapen" zee ze, „en ook nait meer eten". Ik zee: „ie zain d r ook zoo schimmelg oet tegenswoorig, moar dat komt van winter. Dat komt van zulf weer terechte mit 't mooie weer . „^ee , zee ze, „dat ken nait weer terechte komen, zoo laank as ik hier woon". Ik kreeg den doch zoo'n schrik en ik zee: „hou dat zoo Jantien ?" „O Aanje" zee ze, „ik zeg 't aalle nachten tegen ons laivmHeer, ik mout hier weg, ik mout weer noar mien duuster hoeske. Want meugelk is 't, dat zeg ie zulf, dat mien jong, mien aigen jong, mien Steffen, verlangt noar zien moeke. En omdat ze hom vast oppakken as ze hom zain, komt he bie nacht bie mie. Nou en den zuikt hai zien moeke in heur lutje hoeske. O heerenk, hai het ja zoo veul weken aalle doagen besteld, dat ik sleudel leggen mos achter dei lösse stain in muur. En 't lutje lanipke mos steevast branden, zoo wis as d'r 'n nacht kwam, en doar komt hai nou secuur op oaf. O heden, o heden ik heb gain gerust uur meer, zoo laank as ik doar nait weer bin en 't lanipke 's nachts branden loat. Wel wait of hai dr nait al vergees komen is. Mien jong, mien Steffen is deur zien aigen moeke bedrogen . En zoo jammert ze moar deur Harmke, het is hoast nait om aan te heuren . „Och wat, dat ölle wief is gek en aans niks . „Nee, nee Harmke, net zoo min as ie of ik eurt. Ik hoop dat 't gauw wat oafzakken mag. en zaï wat tot rust komt". „Oafzakken en tot rust komen. Wè' ja, doar mout ie moar op vertrauwen. Dat komt terecht as Poaske en Pinkster op ain dag komen, en nait eerder. Moar ie hebben joe doar wat mit op hals hoalt, mit dei aigenste Jantien en ik goa hên en kloag over heur". „Harmke, Harmke nou ie aalles waiten, wol ie dat nou nog doun ?" „Ja wis en zeker, wat aans? Ik wil s nachts sloapen, aans ken ik d'r gauw zooveul biedoun, want zunder sloap ken 'k nait. Ik heb laist 'n dubbelde portie en ik krieg nou niks en dat om zoo'n wief, dei „Stil Harmke, zai is veul beter as wie binnen". „Ja, doar liekt het 'n haile bult op. Zuk proat zol 'k nou moar nait mit komen as 'k joe was. Wat wil zoon mal-ebbel, het mie doar aaldermooiste koamer van t haile hoes kregen verachtig, 'n Koamer nog wel mit twei gezichten, en wat dut ze nou? niks aans as krimmenaieren en jammeren bie nacht en bie dag '. „Ik heb joe ja aalles zegt, geleuft mie, zai het 't nait best mit dei onrust van binnen ". „Nou ja, wèl wait woar dat oet votkomt. Moar holt mie nou moar nait langer op, ik goa noar heeren . „Dat dee 'k vot nait, wat wil ie den „Sloapen 's nachts, dat heb k joe ja zegt . „Heurt ais Harmke, mien koamer is 'n hail ende van Jantien's oaf, ik heur 's nachts niks van heur. Wil ie den mit mie ombuuten ? den ken ie sloapen en ik ken heur biestoan as 't neudig is". „Dat is mee geern goud, as ie zoo gek bmnen, moar mag wie dat zoo moar doun ■! ^ „Loat dat moar aan mie over eurt, dat verproat ik even . „Nou bin ik mooi holpen, moar wat snie ie joe lêlk in vinger Aanje, en dat veur ain dei op 'n hail aander stee wezen mos. Dat wief zet hier aalles op hoaren en snoaren . 't Is veurjoar en de holt,loef ropt. En as den zoo as nou de zun schient, den is 't hemelsch mooi weer, óveraal. Moar Jantien het gain rust of duur. Wel heurt ze noar holtdoef as dei zoo mooi ropt, en zai is zoo bhede dat lie veur Aanje 't aigenste te zeggen het. Moar o gommes, heur jong, heur Stelten, dei ken ze gain oogenblik langer vergeten. En dei onrust slimmert aal aan. Aanje zit mit heur veur heur ziedglas en dei perbaiert aal weer van veuren oaf aan om heur te troosten. Moai Jantien begunt moar zunder ophollen van ondern op. Zoè gait 't iederkeer: „Aanje ik kèn 't nait langer oetstoan, ik wor dr stoa- pel gek bie". M .Joa mien laive stumper, 't is aalderbenauwdst . „Ja, want heurt nou ais noar mie Aanje. Mout d'r nou nog proat worden over mien jong, over Steffen, dat dei slecht west is ? O Aanje, dat jagt mie van 't, aine stee op 't aander. Dei stumper mout 't nou belieden wat ik doan heb. Döarom mout mien aigen kind nou omzwalken in wereld en elk het de mond vol over hom. En ie waiten 't nait, moar hou wies dat hai vrouger mit zien moeke was, doar is 't end van weg. Hai was wel wat wild en balstureg sums, moar och wat jong is dat nou nait. Moar 'n kind, 'n jong dei zoo'n gemaine moeke ne , hou ken dat nou in de wereld aans, as 't goan is ? Hou zol dei goud wezen ?" „Stil Jan tien, stil Jantien11. „Nee, nee loat mie proaten, aans barst ik. Dei jong zien moeke liet allennig moar op zuk zulf past. Zulf woont ze in 5t aalderlaist mooiste hoes dat d'r is, en heur aigen kind let ze in winter en duustere nacht vergees kloppen en zuiken om in hoes te komen bie zien aigen moeke. Joa want secuur het hai d'r al west, en 'n doodschrik heb 'k hom ook nog op 't lief joagt. Want wat mos hai aans denken as: „moeke is dood", want önmeugelk is :t, dat 7t lampke aans oet was, en gain sleudel in muur te vinden. En wel wait, hou ik hom nou in 7t ongeluk joagt heb ?" „Stil Jantien, ie binnen zoo'n beste moeke west11. „Zegt dat nooit weer Aanje, slécht bin 'k nou. Gain slechter as ik. O Aanje en God was zoo goud veur mie. Moar hou zol God nou over mie denken ? Zol ons laivm Heer aalles waiten ?" „Nee Jantien, as ie zoo begunnen, dèn wor ie slecht en aans nait. Foi, foi, dat main ie nait, dat ie doar aan twiefeln wollen. Heur nou Jantien, heur, holtdoef ropt weer wat aans. Wat duudelk, heur dat is veur joe Jantien, allennig veur joe: „God wait 't wel, mien wicht, God wait 't wel, mien wicht, God 11 „Joa Aanje, ik begriep 5t nou best. Ons laivm Heer het zain willen of ik 5n moeke was, zooas ze wezen mouten of nait. Zai mouten eerst denken om heur kind en den loater pas, of hailendaal nait, om zuk zulf. Nou en as ik nou zoo doan har, den har ik docht om mien jong, en den was ik nooit in dit hoes komen, in dit sierleke hoes. Moar nou ken men weer zain hoü slecht ik bm, ik heb allennig moar docht om mie zulf. Doarveur straft God mie nou mit dei onrust van binnen. Want, kiek, wat heb 'k er nou van dat k hier woon, niks as verdrait. en elende. En rust krieg 'k pas, as 'k weer in mien duuster hoeske woon, en oavend op oavend 't lampke aansteek veur mien Steffen. Hier mout ik weer weg." „Mien laive sloof, moar doar wonen nou doch aander mensken in joen hoeske, dat. wait ie doch wis wel T „Doar stoa 'k veur mien öld hoeske. Och heerenk, och heerenk, wat dut mie dat aan. 'k Bin hier nog nait weer west, ik verlangde d r zoo noar, moar aan aander kaant zag 'k er ook zoo bot tegen aan. Maar nou luit mie 't gain rust langer, bie nacht net zoo. min as bie dag. En ook op kloarlichten dag mos 'k hier hén, want ik mout goud zain hou aalles liekt. Want kiek van achtern en van veuren en van binnen óveraal mout 't net zoo lieken as vrouger, veur Steffen, veur mien jong. Och heden, wat schaande, 'k heb mien bril nait m buuts. Doar stait ja verachtig wat op 'n pampier veur 't glas, mit groote letters. Nou 't ken nait helpen, moar wat luu ook zeggen, ik moüt d'r den moar even stoef bie, den ken 'k 't vast nog wel lezen : wacht ais, Moe — Moespl, joa verachtig moesplanten, en den stait d'r nog wat. Hai woarom hebben ze dat nou juust ook zoo fien schreven. Bek — bekee, o stil, ik wait 't al, bekeetjes, en dat leste beduudt te koop. Gommes doagen, 'k heb 't al kloar kregen, moar wat wonderliek „mousplanten en bekeetjes te koop". Mien lezen het nooit zoo min west, en ik heb 't ook goud gauw kloar kregen. Moar men zol zeggen, hou komen dei luu d'r bie, en woar willen dei in wereld mousplanten stoan hebben. Wat krieg 'k doar 'n schrik, zai zeilen doch wis mien mooie blaik nait omgroaven hebben ? Komaan eur, doar mout 'k meer van waiten ; ik heb bie geluk drei cent in buuts, doar zei 'k bekeetjes veur koopen, want mousplanten ken 'k niks mit begunnen van zulf. Zai zeilen doch wis gain winkeltje moakt hebben ? want dei man is ja smidsknecht. Moar komaan, ik goa d'r in, en den oogen goud open Jantien, want doe kenst hier nait aalle oogenblikken hêngoan. En och, hai, wees nou nait zoo dood oet stuur, en dat allennig omdat dien jong hier zoo veul voutstappen liggen het. Kom bedoard aan eur, en den deur moar driest open." „Is doar wêl ? koomt hier den moar driest heer". „ Goddank, aalles nog net zoo". „Dag-e-e, hai sloof, wat scheelt joe, ie kennen ja gain woord zeggen. Hierzoo, goat even zitten, en zet stoof zoo laank onder, 't liekt ja net of ie hailendaal van joen stuk binnen". „Dag vrau Brand, och joa, dat bin 'k ook, moar doar mout ie moar nait noar kieken". „Nou bedoart joe moar eerst 'n beetje. Ik docht 't wel, want ik har joe al 'n haile zet omschildern zain hier op stroat. Ie binnen ja wis ólle Jantien, dei hier woont het?" „Joa, dei aigenste bin 'k". „Har ie 'n bodschap of e-e-e?" „Nou, ainliek moar half en half. Och ik wol hier zoo geern nog ais kieken, ik heb hier zooveul beleefd, mout ie reken". „Joa, mien laive mensk, zegt dat wel, doar hè wie van heurt, ie mainen mit joen zeun, nou doar het elk mond vol over. Dugte mie vot aal, dou 'k joe zag, dat ie zien moeke wassen. Nou het is joe den moar ais biester mooi mitloopen, dat ze hom nog nooit kregen hebben. Zoo fertuunlek is elk nait, en nou den ook nog aalder- mooiste koamer in 't Gasthoes. _ _ As d'r ain is dei van geluk spreken ken, den bin ie 't eurt. Ja, want Kloas het 'n neef, en doar den 'n volle bruir van, dei het aleer joaren ais 'n schoffel stolen, ken 'k joe zeggen. En het vent d'r nait zes weken veur in kast zeten?" Eerlieks woar eurt, net zoo woar as ik hier bie joe zit, 'k mag starven als 'k laig. Nou en noar 't mensken proaten den het joen zeun ja 'n hail dik stuk geld stolen. Wel wait, hou laank dat dei zitten most har. Moar kiek, doar geef' ik hom geliek aan, stelen is stelen en den har ik ook vot moar wat meer nomen, as zoo n schiet-bietje as partei den doun".^ „Mag ie hier aans wel wonen?" [Hier wel wonen ? Och mien laive mensk, zol d'r nou wel minder wonen te vinden wezen? Ik zeg aalle doag tegen Kloas: „Kloas" zeg 'k, ,'k wol dat wie dit gat van 'n hoes nooit zain harren". Ja-a-a 'k huif hier nooit weer van doan komen, as t nait woar is". „Is dat zoo min hier, dugt joe? „Och man, hou ken ie dat nog vroagen. Ie hebben hier ja zoo laank woont, en ie zollen nait waiten, hou natsk en moffeg dat 't hier is ? Porrestoulen wassen mie ja in kast, en roo-oo-oo *en, och gommes, doodverlegen bin wie ja, as 't oostewind is, den slagt rook zoo moar in schorstain deel. Den ken ie 't vuur moar driest in doofpot stoppen en hoastig ook, as ie te minsen nait stikken willen in rook. En stinken noar rook, och mensk, moar woar pioat ik over, ie waiten 't ja zulf genog. Hai, bin ie nou vot aalles vergeten, nou ie zoo mooi wonen ?" „Denne blief ie hier zeker op 'n duur ook nait in ?" „Hier in blieven? Och mensk hou ken ie dat nog vroagen. 'k Wol ja laiver dat 'k mörn sturf, as dat 'k hier in bleef. Ik zee guster, of eerguster, doar wil 'k oaf wezen, nog tegen Kloas: „Kloas" zee 'k, „wie goan hier weg, nèt zoo wis" zee 'k „as ik Gartje Knor hait. 'k Bin 'n boon as 't nait woar is". „En heb ie huur den al opzegt aan Kamphoes?" „Nee, nog nait, moar dat duurt nait laank meer, dat zei wezen zoo gauw as ik hom moar zai. Mensken zeilen wel zeggen: „nou dat is ook 'n wispelturig wief". Moar doar ken ik mie gain terenkwoal van zetten. Hier van doan goa wie". „Nou zol ie den wel zeggen willen aan boas, dat ik 'n huursman wait, dei d'r slim geerti in wil ?" „Wis wil 'k dat zeggen, want den is bodschap veur mie nog wat makkelker". „Heb ie al wat aans op 't oog?" „Nee dat zoozeer nait. Moar kiek wie hebben gain kinder en nou is van zulf ons hoeshollen moar twei man dik, dat-te ie kennen wel begriepen dat wie gauw onderdak hebben. Moar har ie ainliek 'n bodschap of wol ie moar ais kieken hierzoo ? Dat 's ook best, moar 't kon ja ais wezen dat 'k joe wat verkoopen kon". „Heb ie nog aans wat te koop as bekeetjes en mousplanten en woar verbau ie dat spul, hier is doch gain grond bie". „Aans wat te koop? neè. En wie hebben 't ook juust nait neudig, want Kloas verdaint goud geld. Moar 'k zee: „Kloas" zee 'k, „ik ken hier aaltied moar allennig in dit gat zitten te koekeloeren" zee 'k. „Ik wil ook wat om hans hebben" zee 'k. „Nou" zee lie tegen mie „wat wolt doe den ? doe kenst doch slecht mitgoan noar smederij" zee he. Ik zee : „nou" zee 'k, „hoal mie ais 'n schoffel, den zest wel zain wat d'r gebeurt' . ^ „Ie hebben dei mooie blaik doch wis nait verruïnaiert ?" „Kom, ko-o-om, dat 's 't aalderslimste ook vot weer. Helfschaid heb 'k omhoakt, en doar heb 'k den wat planten zaait en wat botterseldrie, en 'n stuk mennig siepels en chelonnen, dei "heb 'k er ook nog stoan. 'k Mag hier op slag dood hên vaallen, as 't nait woar is. Kiek en blaik is veur ons nog zat groot, want wie binnen den zoo te reken ook moar twei man in boalie". „Jonge, zol ik 't achter ook nog wel ais zain maggen ?" „Nou wis wel, goat moar mit. Ie lieken ja biester aan dit ólle rooknust te hangen". „Dat is ook zoo en doar koom 'k ook eerlek veur oet. Hier plicht ook aaltied ain stain lös te wezen in muur, hierzoo disse, och heerenk heb ie dei vastmoakt ? „Mien laive, wat wait ie lat precies. Ja is 't den nait beter dat dei weer vast zit ? Zoo 'n halfsloopte boudel mag 'k mie hailendaal nait in zain. Moar t liekt beter as 't is, 'k heb d'r moar 'n dun loagtje kalk omsmeert, 'k har nait meer". ,0 aans is 't nog al net zoo. Mien bloumhekjes zitten d'r ja bie geluk ook nog' . . , , „Ja, doar is nog nait van worden, moar dei har 'k d'r al oafrieten wilt, want bloumen en zuk tuug, dat mout mie nait in weeg komen". „As ie hier doch weg willen, och zol ie dei hekjes den nait zitten loaten willen? Dei d'r den weer inkomt, wil ze zoo biester geern hollen". „Wêl is dat den ?" „Dat mag 'k vot nog nait zeggen, moar zoo gauw as 't ken, koom ik en vertel joe 't. Loat ie ze den astjeblieft zitten ?" „Joawêl, zoövèul ligt mie d'r hail nait aan gelegen, ik hang mien fail en schuddeldouk d'r aan te dreugen". „Wenneer goa ie d'r den oet ?" „Mit alder-Hailegen is gelukkig tied om". „Nou moar dat is den steevast ? Zol ie joe nait beroaden, as 't er aan tou komt ?" „As ie dat heuren, den mag ie ook moar gerust zeggen : „dat wief van Kloas Brand is 't in kop sloagen". Nee Jantien, 'k wol ja laiver dat ze mie 'k wait nait wat deden, as dat 'k hier in bleef, in zoo'n rooknust, zoo'n duuster gat". „Wil ie mie nou wel veur drei cent bekeetjes geven, want ik wil 't weer verloopen". „Joa, moar zoo hard huif ie nait vot goan, ie bin mie nou zoozeer nait in weeg. Nee want aans har 'k joe 't allaank zegt, net zoo wis man, want om tou proaten en fien fluiten, dat heb 'k nait leert. Ik heb fiks wat leert in mien jonge joaren en ik ken mien woord den moar ais wat best doun, moar flikflooien en mooi proaten, nee eurt as ie dat hebben willen, den mout ie nait bie Gartje Knor wezen". „Nou ik bedank joe vrundelk en as ie ais bie 't Gasthoes komen, koomt den ook moar gerust ais noader". „Dat ken mie best ais in kop komen eurt''. „Dag vrau Brand en ne " „Ho, ho ais 'n beetje. Harregat, vrau Brand, hoe krieg ie dat nou in kop ? Moar och ie binnen nog wat oet stuur, Gartje eurt en niks aans. Dag Jantien". „Mag 'k wel even bie jou in koamer komen Aanje?" „Och fai en gain ende Jantien, mout ie dat eerst vroagen ? Sunt wanneer zei dat nou zoo? Wait ie nog nait, dat hier bie mie nacht en dag joen stoul kloar stait ? Goat gauw zitten. Mien stumper wat zai ie d'r oet. Ie vaallen bie doagen oaf, dat ik joe zeg. As 'k zeggen zei, hou 'k over joe denk, nou den liek ie mie moar hail seupel . „Ik bin goud vlug, moar ik wol joe hail wat aans vertellen. Ik bin zoo bliede". „Wat is d'r den wel veurvaallen ?" „Ik bin noar mien óld hoeske west, en dei luu goan d'r weer oet, tegen 't winter". „Noü, dat dut mie niks gain neis, want 't is ook ja zoo 'n min spuitje doar zoo. Moar wat ken joe dat nou schelen, wat luu of doar in wonen?' „Begriep ie mie nait? Ik wil d'r weer in, ik moüt dr weer in". „Foi Jantien, spotten en gekaansteken is bie mie t aalderminste wat d'r is. Dat verwacht ik van joe nait . „'t Is mie eernst Aanje". „Dat ken nait woar wezen Jantien". „Och, moakt mie 't nou nait zoo stoer, ie waiten 't ja wel, dat ik hier gain rust of duur heb. 'k Heb joe 't al zoo voak verteld". „Mien stumper, ik hoop moar aal, dat dat wel oafzakt'. „Dat zakt oaf, as ik weer aalle oavend op 't aigenste stee 't lampke hênzet veur Steffen, en gain menuut eerder". „Och Jantien, Jantien 't begroot mie zoo slim, en het muit mie ook zoo. Wie konden t hier nou zoo mooi mit ons baident hebben, wie binnen ja kaant zusters worden . „.Toa Aanje, dat is zoo. o ik bin God ook zoo dankboar, dat ik joe kregen heb. En ik hoop, dat ie mie nooit verloaten zeilen, ook as ik doargunters weer woon. Moar mien stumper, ik koom d'r bie kepot, as ik hier blief Ik wait hail best, dat doar nou ook niks aan ge- 8 legen was, moar kiek ik mout nog wat leven blieven om mien jong. Wis en zeker Aanje, dei komt 'n moal bie nacht. O, was ik d'r moar, want as hai ais vergees komen is". „Ik verloat joe nooit eurt, ik zei trau bie joe komen". „Ik bin zoo vol, veul te vol om te zeggen, hou bliede dat 'k doar wel om bin. Moar, nou mout ik joe nog om 'n groote gunst verzuiken. Ik duur nait noar heeren, wil ie dat altemoal wel veur mie beproaten? Want zai zeilen wel slim lêlk wezen op zoo'n ondankboar öld wief, dei nooit tevree is, en woar zai 't zoo goud mit veur harren". „As ie d'r bie blieven Jantien, joa dèn wis eurt". „Nait van veuren of aan, ik blief d'r bie, want ik ken nait aans, en hou eerder dat ie 't verproaten, hou rusteger wor ik". „Goddank, Goddank doar zit ik den weer in mien óld hoeske. Wat 'n pak van 't hart, dat nou al 'n dikke week mien lampke nacht op nacht brandt het. Net nou nachten zoo laank en zoo duuster worden, bin 'k doar weer gerust op. As ik nou ook moar zeker wis, dat hai hier nait west is, in dei tied dat ik hier nait woonde. Ik bin ook aalle doagen 'n zetje aan 't reukelen mit 'n spieker, om dei stain in muur lös te kriegen en den komt sleudel doar weer achter, net as vrouger. En zoo gauw as 't moar veurjoar wordt, trap ik mien blaik weer dicht, den wordt dat mittertied ook wel weer gras. Mien strieken mout 'k ook weer opvatten, moar wonder dat ze doar altemoal 't heufd zoo over schudden mouten. Mien oogen bin minder worden, moar doarom ken 'k doch nog wel zain te strieken. Mien iezder is zoo botte zwoar worden, moar dat komt van ongewoonte. Bainen bin zoo vreezeik trilderg, moar dat komt allennig van aal dat zitten en dat makkelke leven in 't mooie hoes. Hai, mien jak is ook zoo oetrekt, 't is net zoo wied worden, joa man, moar dat komt van zoo'n lui leven. Dat is nait goud veur mie. 't Komt nou altemoal weer terechte. Wat 'n zegen dat ik dei laive Aanje heb, aalderweegens het ze mie tou hulpen, en aalles het ze veur mie doan". 't Is veurjoar en de holtdoef ropt. En as den zoo as nou de zun schient, den is 't hemelsch mooi weer óveraal. Moar Jantien heurt of zugt d'r niks meer van. Jan tien is rust. Ze was ook zoo muide van heur tocht deur disse wereld. Moar nou rust ze den oet. Ze het t nou beter weer, en ze zol nait geern van veuren oaf aan begunnen willen. Zaik is ze ainliek nait west, moar elk zag 't wel aankomen. Van laiverloa is ze minder worden, aal stoadig aan gong ze achteroet. Veur vairtien doagen zoowat is ze liggen bleven. Aanje het heur nait verloaten, dei het heur oppast bie nacht zoowel as bie dag. Dei mos ook aaltied oppassen, dat 't lampke veur Steffen in brand bleef. Jantien heur leste woorden wassen: «Aanje dank veur aalles, 't Lampke brandt doch goud helder ?" En dou is ze den rust. Wat ze zag, ken gain mensk vertellen, moar 'n gelukkige glimlach speulde om heur lippen, en moakte 't goude olie rimpelge gezicht zoo mooi. Dou ze verleden week begroaven wuir, zat d'r 'n holtdoef in kerkhofboomen en dei ruip moar aal van veuren oaf aan: „God wacht die, mien wicht, God wacht die, mien wicht, God wacht die, mien wicht, God " Trientie Meroakel. ,'n Scheenen kuten Oabend". „Wat, bin ie doar al weer? Ik ken hier zuuver ook nooit ais meer op 'n oavend veur mien hoeske zitten te braiden, of ie komen d'r aan". „Ah, nu ick hoabe so oft e Keschaft un musz bei Ihnen vorüber". „Ja, ik begriep d'r niks van, wat nou weer 'n Keschaft is, hai, 't halve ken 'k van joe nait verstoan". „Das kümmt wohl, das kümmt wohl, oabersten sollen wir uns nich moal lieber duzen ?" „Wat bedudt dat nou weer? Dat gekoeter mag de drommel verdraiten". „Oh, eh, was der Drummei is, is doch nich e junger Bub?" „Zei dat nait 'n jong beduuden, 'n boeb ?" „ Joa". „Nee, dat is 't nait eurt". „Was is es dann ?" „Nou, ik zee nou van de drommel, moar ik har ook wel zeggen kennen van de duuv " „ 0 weh, o weh, nich weiter, wie können S' nu doch den Bösen heruf beschwören, o pfui, o pfui". „Hai mien gommes, moakt nou vot moar nait zoo'n alaarm doar over. Nou den koeter ie nog wel aans, kieki moar gerust noar joe zulf, veurdat ie van mie wat zeggen". „Vergessen S' doch niemoals, ick bin so sanft un so fromm, un kann mein Lebtoage nich so'n haszliches Wort üich horen". „Hai, en mout ie nou 'n endje van mie oaf schoeven op bank ? Nou dat is mie geern goud. ik begeer joe nait zoo stoef bie mie, 'k heb ins hoast gain armslag om te braden". „0 weh, o weh, sonsten können S' so lieb schnacken, só niemoals wieder, kanzen kewisz nich, schloagen S' ein bitte, Ihre scheene Hand d'r uf". „As ie nou ophollen mit joen kluchten, den is 't goud, moar aans ken ie moar oprukken eurt". „Nanu, dann soll's alles vergessen sein. Sollen wir uns nu auch duzen ? Das heiszt, Sie soagen zu mir Karl, un ick Trinerl, joa ?" ,0ch joa, doar heb 'k niks op tegen, want den ken ik te minsen veul vrijer oet proaten. Wie waiten van 'n kander ook nog nait veul. Ik wait allennig, dat ie Karl Klumper haiten en hier op tichelwark as ticheljong bin en dat ie aaltied juust bodschappen hebben disse kaant oet en dat ik doch nooit wat verneem van ain of aander. Ain ding wol 'k en dat is, dat ik joe beter verstoan kon, want 't halve mout 'k d'r zuuver bie roaden". „Das kümmt nachkeroade von selbst, oaber bitte, erzahle du mir e bissel was, zu keern höre ick uf deine liebliche Stimme". „Ja wat wil ie den waiten? Dat ik hier allennig in 'n nuver hoeske woon, dat wait ie. En dat ik veur 'n half joar mien Voader verloren heb, dei aans bie mie woonde, of ik den bie hom, dat wait ie ook". „Immer noch etwas bitte". „Nou en ie kennen zulf zain, dat ik 'n groot, dik, manlek wicht bin mit 'n ronde tronie en mit aarms zoo rood as aindepooten. Doarom heb ik te minsen aaltied opstruupte mauwen, dat luu dat zain kennen en ik ornaier, dat joe dat ook wel al opvaallen is". „O wie ick sie liebe, die scheenen Arme, so kanz keern möchte ick sie immer streicheln". „Nou, doarom huif ie vot nait weer dichter bie schikken, blieft doar moar driest zoo zitten, ie zitten doar best". „Nu un erzahle mir ooch moal wie das kümmt, deine Kleider sünd so derb un so fest, nich kroade wie die Moadels es hier troagen, oder doch ?" „Heurt ais even, ik ken joe zoo min verstoan, wil ie mie beloven, dat ie joen best doun willen, om net zoo te proaten as ik ? den zei 'k verder vertellen en aans nait". „Oh, das verspreek ick nur zu keern, denn dasz du das willst, soagt mir, dasz du mich kanzen kewisz recht keern hast wie ick dicli. fjm eins mocht ick oabersten noch bitten, Trinerl, Liebs, soage „du" zu mir, denn was is nu „ie"? joa?" „Nou dat is den dat. Wat ik aanheb, gait ainliek boeten mie zulf gain mensk wat aan, moar ik zei die 't den wel vertellen, hou 't is. Ja mien klaier bin wat ólderwerelds, moar dat bin 'k zulf ook. 'n Sangenbont jak en 'n viefschaften rok en 'n wollen schoet, doar ken 'k mie 't beste mit redden en den op 't heufd 'n wollen muts, as 'k te minsen in boeten bin, den bin 'k liailendal kloar, want 'n warme kop, dat is bie mie aalles jong, en dat is ook 't gezondste veur 'n mensk". „Ick möchte so kanz keern e Bildnisz, das heiszt e petret von dir". „Ja, dat zei wel zoo wezen, moar geld om 'n petret moaken te loaten heb ik nait over. 'n Jeude, dei 't oaftrekken dut, woont hier aans wel. Moar vergeès wil dei kerel lang gain petret van mie moaken, gommes nee, dat past hom lang nait. Ik zol aans wel oppassen, dat 't beter besloagen was as mit Doomnie's Mevrau. Och gommes, och gommes, ik was in pastrij, en dou heb ik 't zain, moar dat vol mie den moar ais doanig oaf, ken 'k die zeggen, want Mevrau har zuk lang nait schoon wösken onder hals, lang nait eurt! En ik zee 't ook, moar dou kwam Doomnie d'r vot tusken en zee: „dat is schaduw . Ik dochte: „nou joa man, is 't hail mooi van joe, dat ie 't vot weer veur Mevrau opnemen, moar begrooten dee mie 't slim veur de man. Ja, want wel wil nou geern woord hebben, dat he 'n smerige vrau het, en dat den nog wel veur n Doomnie. Zükke luu hebben doch aans geld genog om zaip te koopen, mien laive tied, 'n hail pond veur twaalf cent, wat kon Mevrau doar laank heur hals mit wasken. Moar dat is nou dat. As dei zindelkhaid d'r nait inzit, dou d'r den moar ais wat aan, moar Doomnie zit d'r den moar lêlk mit. Schaande is 't, ik mag Mevrau aans wel lieden". „Schoade, jammerschoade, uf mien Herz wollt' ick stroagen, e Bildnisz von dir". „Ja, dat is nou dat, moar het stait den zoo, al is mien hals nou ook nog zoo schoon, 'n petret krieg ie e-e-e, krigst doe nait van mie". „Oabersten so steht's doch nich etwoa mit dir, mit m Keld un so ?" „Nee, zoo noa aan is 't nait, moar ik heb 't er ook nait veur over, en dat is de veurnoamste reden. Moar ik proat moar deur en van die wait ik ook nog hoast niks, vertel doe nou ook ais wat. Doe haitst Karl Klumper en doe komst van zulf oet Oost-1' raisland .J „Ick komme aus Leer, un was mine Moder is, wohnt noch doa. Wir hoaben oock kewohnt in Ditzum. Was Ditzum is, is e Dorf in der Nlihe von Embden. Doa starb mien Yoader, un moakte só mine Moder wieder ledig. Un als se ledig woar, zog se wieder nach Leer to rück un is nu doa Weiszbackin, un hat oftmoals — nich timmer — sokoar e Loadendiener". „Bin ie ook al vrouger op 't tichelwark west hierzoo, of van 't joar veur 't eerst ?" ,0 nein, leider nich früher, denn sonsten hatte ick mein liebs Trineri doch ooch kefunden ?" „Nou ja, dat zei nou wel zoo wezen, moar wat deest doe den veur tied ?" ,0 dies un jenes, ick konnt's nummer finden, es zog mich timmer so nacli Holland. Oabersten ick weisz noch koar nich, was du so machst un arbeitest, bitte soage rnir ooch das ?" „Nou, wat ik dou veur mien kost zei dat ja zeker beduuden ? Ik loop mit korven ken 'k die zeggen, mit lampegloazen en setrounen en schuddeldouken en stopgoarn en pekelheerns. Yeül geft mie dat nait, want ik loop nait geregeld, en den kennen de luu nait steevast op mie reken. Moar dat komt, omdat ik ook oetgoa te arbaiden en dat gait veur, want doar mag 'k veul laiver over. Moar het wordt loater en ik wol wel, dat doe nou eerst ais weer votgongst, ik mout d'r mörnvroug bie tied weer oet". „Un wenn ick wieder e Keschaft hoab in der Nahe, darf ick kanzen kewisz wiederkommen Trineri ?" „Och joa, 'n zetje proaten heb 'k nait zooveul op tegen. Dag Karl". „Nacht lieb Trineri". — „Jonge, jonge wat zol mie schelen? 't is ja net of ik zuuver gek wor op dei ticheljong. Want ik dou nou net of 't aans om is, moar ik zit 's oavends al oet te kieken of he d'r nog hoast nait aankomt. Hai proat ook zoo oarig en as he zegt: „liebs Trineri" wat roast mie dat botte mooi in ooren. En eerlek is he dunkt mie as gold, och ik leuf dat 't zoo'n bovenste beste jong is. Ik ken d'r al hoast nait van sloapen as 'k om winter denk, want den mout hai van zulf weer vot, en och heerenk, wel zei mie zeggen of 'k hom den wel ooit weer zai. Moar ik zei wel oppassen, dat ik nait weer tegen kom zeg, dat 'k hom nait begriepen ken, dat is onneuzel dom van mie west, want as hai wait, dat ik alles verstoan ken, zei he wel oppassen, dat he mie niks op mauw spelt. Nou, moar eerst moar ais aan 't sloapen Trientje, mörn hest het drok en den is 't al gauw weer oavend en den zei he wel weer komen. Want hai is nou al 'n haile zet doagelieks ja steevast bie die komen wicht". ,'n Tag Trineri". „Dag Karl, bist d'r al weer? Moar 't regent ja, zoó ken wie doch nait boetendeur zitten". „Nanu, im lieben Hauschen plaudert es sich ooch zu kemüthlich". „Doe hest loop d'r nou ja vast weer om doan, en den ken 'k die ook doch nait best zoo weerom sturen in zoo n regen. Kom den moar, moar elk aan 'n kaant van toafel eurt". „Kanz kut, du, da kann ick dir ja oalweil in dein scheenes Kesicht kieken. Erziihle mir nu doch moal, wie büst du zu deinem scheenen Noamen kekommen ? Du, Trineri Meroachel, wie scheen das klingt. Meroachel das heiszt uf Deutsch kroade Wunder, un e Wunder büst du ooch, also is 's kanz recht". „Nou, dat zei wezen, moar 't is vot nait oet, moar dat is nou dat en doar hest ja vast nait zoo veul op tegen. Aleer joaren, in veul vrouger tieden het d'r liierzoo bie ons in 't land 'n Fransoos zoo aalderieselkst op zien poot speult, ik leuf dat 't 'n keunink was, moar dat bin 'k vergeten. Hai haitte Nepoleon, dat wait ik secuur. Nou en-ne — zoo heb ik mie te minsen vertellen loaten — dou konden se de mensken hoast nait langer oet 'n kander, dat luip moar deur 'n kander hên, Fransozen en ons luu en dou prakkezaierden ze den oet, dat ons luu altemoal 'n noam hebben mossen. Kiek want dèn konden zai ze best oet 'n kander, want dei aandern haitten van zulf altemoal Fransozen. Moar dat is nou dat. Elk mog zulf zeggen, hou of he haiten wol. Ain man was d'r en dei har zoo slim last van lange vingers, most begriepen en zoodounde har he kool stolen. As he nou bie 't pad luip, den ruipen kwoajongs altied van: «kool, kool, kool". Dei man zee: „Ik wil Kool haiten eurt, Kloas Kool, den is d'r gainain, dei ze zoo voak dag zeggen as mie". 'n Aander kerel woonde in 'n lutje steeke, hail öld was 't en onneuzel, mit stutten onder balken en dakgeuten en zoo, nou dat steeke was hom eerst al tweimoal omvallen. En dou 't veur darde moal omvol, zee he: „nou zei ik 't nog weer opzetten, moar den zei 't „Valom" haiten en ik d'r bie en den blift het stoan eurt, past moar ais op, secuür ook"; nou dei man har 't goud begrepen, want het stait nog, aan overkaant van 't daip, as ie van 'n Daam noar Delziel loopen en den schaif tegenover 't Oetwierder moar. • Nou en mien Yoaders Grootvoader, dei kon zoo stormachtig mooi vertellen, ze zeeden dat he den ook wel voak mit spek schoot en den ruipen de luu al: „Geert, Geert, dat is weer 'n meroakel, jong", moar ze lachten man, totdat ze hailendal achter de poest wassen, moar dat is nou dat. Woarheid vertelde liai van zulf ook wel, van aalles deur 'n kander. Moar dei zee den ook ais dat, in dei tied van Nepoleon den, besteld was, dat ze altemoal iellumenaieren mossen omdat Nepoleon joarig was, nou en 't was te begriepen, dat ze dei kerel 't licht in oogen hoast nait gunt wassen en den ook nog keersen veur hom aansteken, was meer as slim". „Oh, doa kann ick ooch von erzahlen. Was mien Kroszvoater oder Urkroszvoater kewesen is, war Anno dazumoal Kerberskehilfe in Kroningen, un der Kerber war ooch 'n broaver Hollander un muszte ooch illuminieren un der illuminierte vor seiner Thür „Zwang". Un das is kanzen kewisz fürchterlich kewesen, denn was die Franzosen woaren, wollten ihn sokleich vor'm Kopf schieszen. Oabersten doa soagte er: „ik tliou so as mie keheiten is, denn es soll heiten: „Zur Weihung an Napoleons Keburtstag", oaber erziihle du nu weiter Trinerl . ,Nou ik wol den zeggen, hou mien Overgrootvoader aan zien noam komen is. Ainmoal mossen ze ook ais lichten aansteken veui ons volk en dou har ól-man ain haile dikke keers goten en dei brandde jong, as smeer en doar zette hai onder: „ikke mit mien dikke bin net zoo goud veur 't voaderland as aine dei der doezend brandt-', dou zeeden ze weer: „Kiek ais hier, is 't nou weer gain meroakel mit dei Geert? Ook was 't 'n moal gebeurd, dat zoo'n Fransoos bie hom in zien hoes kwam en hom vertelde, dat liai zoo biestei v\eer noar 't Fransozenland verlangde en dat he van dei haile boudel hier de brui har, en dat he vot wol en op vlucht was en dat ze hom al op hakken zatten, dei aander Fransozen. Nou en hai smeekte den zuuver, dat mien Overgrootvoader hom helpen zol en hom bestoppen mos, zoolaank tot dat dei aandern over hom weer wat op oam komen wassen en hai d'r oetsnieden kon. Dei Fransoos zee dat van zulf altemoal op zien Fransoosk, moar hoü dat was, ken 'k die nait beduuden, want doar ken 'k mien domme kop nait nut schrabben, dat gait moar aal van blee en plee en mont en zoo moar vot en den mainen ze d'r ins gain mond mit. Moar dat is nou dat. 01-man bestopte dei man in zoo'n oetgroaven eerappelkelderke onder zien bêr en aallens hebben ze deurzocht, moar zooas 't liekt hebben ze gain eerappelkelderkes in 't, Fransozenland en zaï vonden hom nait man, en ongehinderd is he in zien land komen. Dat was weer 'n meroakel en dou zee he den: „nou wil ik Geert Meroakel haiten". Moar dat waist doe nou den alte- moal en nou most doè eerst moar ais weer wat vertellen". „Oh liebes ïrinerl, loat mie nu erstens e bissel neben dir sitzen, dan können wir ooch e moal tuscheln. Was du doch ftir e scheenes Weibsbild büst du, du büst so drollig un so fein, hast so was kanz apartes un so was anregends, un was haste scheene krosze Ohren. Kannst die uf mir ooch kanz verloaten un solist ooch moal mit mir im Eisenboahn foahren un dann solist kanzen kewisz ooch Bretzeln essen, die schmecken wunderfein un hoaben ooch so was kanz apartes, kroade wie du. Ick bin e kanz broaver Bub, kannst uf mir bauen so ruhig un kewisz as uf 'n Sandhauf". „Nou moar, nou mout 't veur van oavend weer oet wezen, want ik mout nog even noar ain van mien warkhoezen". „Oh, das is nu ja wieder jammerschoade, oabersten ick darf dich doch kanzen kewisz bekleiten ?" „Nee, want ik blief d'r ook 'n zetje. Most nou tevree wezen Karl, hai, kenst 'n aander moal ja weer komen". „ Wenn dir nu oaber was passiert, e Malheur oder so was ?" „Nou gain gekke meroakels meer eur, 't is nou al mooi genog west". „Un ick sollte ooch immer von dir hören, was deine lieblichen Blumen für Noarnen hoaben. Blumen sünd kroade so was liebliches wie du, Trinerl". „Nou dat ken den mörnoavend wel gebeuren, hol nou den doch ook ais weer op. Dag Karl". „'n Tag Herzliebste". „Wat, nou bist d'r aal, doe most mie nait aal vrouger komen eur, mien gommes ik bin net in hoes". „Ick musz schon so kanz keschwind wieder fort, denn 's is nu an mir um heut Oabend dem Brandmeister uf der Foabrik beim Ziegelbrennen bei to stoan, Trinerl". „Nou 't is mooi weer, den zei 'k die nou eerst van mien bloumkes vertellen, want kenst nooit leuven, hou wies dat 'k doar mit bin. Kiek, hier op dit randje modder stoef aan mien gevel heb 'k 't altemoal net zoo vol poot as 't ken. Dit binnen wonderbloaden, dat is zoo goud veur zinkens en " „Was sinkens is, is doch nich etwoa das Kliederreiszen, un das hast du doch nich, mein scheenes, krobes, hm, hm, wollt sagen, mein feines Trinerl ?" „Zinkens, of 'k dei heb, nee, mien laive, moar dei ken 'n mensk doch makkelk kriegen, doe ook net zoo goud. Moar aan disse tied tou bin 'k mien aigen Dokter aaltied west. As 'k wat ongemakkelk in 't lief bin, den neem 'k wat expelder in of wat Hoarlemmer eulie, dat moakt joe zoo gluiend hait van binnen en aalle zaikten drieven d'r veur oaf. En as 'k den bie gevaal loater ais zinkens krieg, den zei 'k mie goud inrössen mit mien wonderbloaden, den zei dat ook wel weer beteren. Veur kopzeerte wait 'k ook wel road; as 'k dat ais 'n moal heb, den dou 'k 'n dikke wollen douk om kop, hail stief en 'n wollen- muts d'r overhên en den bin 'k mit 'n poar uur weer kloar". „Nu von den Blumen, Trinerl, von den Blumen". „Joa, hai stil moar, moar eerst zelst mie oaf blieven, heur, zoo wil 'k nait langer. Kiek, hier stoan 'n boske noakende wiefkes, 'n krolgeellelie, 'n bloumke-veur-blad, 'n Poaskebloum, 'n vejooltje, 'n tulitoan en 'n oafrikoan en 'n goldjebloum en ailoof tegen muur op. Moar nou is 't ook net zoo vol as 't moar immer ken, moar hou mooi dat 't liekt Karl, dat kenst zulf zain. Nou en veur mien baide vensters heb 'k moanrooske, 'n foksioa, 'n groanium, 'n muskes, 'n hiepeteek en 'n koning van de bergoniums. Doomnie zee lest tegen mie: „nee Trientje" zee he „dat is een primula obconica", moar ik zee: „heurt ais Doomnie, elk zien ambacht eurt, ie Zundags op stoul en Mevrau mit de bloumen en Mevrau het mie 't zoo leert en zoo is 't en zoo blift 't, want bloumen dat is Mevrau heur ambacht. Moar dat is nou dat". „Was der Pfarrer oder wie du soagst der Doomnie is, besucht dich doch nich etwoa oft ?" „Jïee, Doomnie komt sums ais bie mie en Zundags goa 'k noar kerk, moar wat zol dat den ?" „Ah nu, Pfarrers un Pfaffen kann ick für mein Lebtoag nummer ausstoahn". „Zoo-oo, mien laive, wat hebben dei die den in goudighaid wel doan ?" „Oh nichts, koar nichts, oabersten se schauen einem so eindringlich un sokleich so verdachtig in die Augen. Un ick bin so zart un kann so was nümmer nich leiden, doa schloage ick sokleich die Augen nieder. S' hoaben allesammt so was kanz unverschamtes an sich". „Nou, as ik die nait beter kon jong, den zol 'k zeggen: „dat ligt aan die, want dat is mie te minsen nog nooit nait opvaallen". „Liebes, herzliebstes Trinerl, ick musz nu doch ooch alles von dir wissen. Du wohnst in so'nem lieben, feinen Haüsl, hoast alles so vorzüglich einkerichtet. Hoast ook kanzen kewisz e bissel was Uberkespoartes ?" „ Joa, dat. heb 'k ook, moar wat hest doe doar nou mit neudig ?" „Nanu, ereifere dich nich kleich so, koar nichts, ick wollte man blosz soagen, ick will so keern alle Sorgen von dir nehmen. Ick will ooch dein Keld wohl verwoahren, un will allens ufschreiben uf 'ner Schiefertoafel, dort steht's fest un sicher wie uf der Bank beim Direktor". „Nou, dat geld ken wie loater nog genog over proaten, zoöveül is dat ook nait, moar ik main. dat doe zoo vroug vot most en blifst moar net zoo rustig zitten, hou ken dat nou weer ?" „Joa, oaber nu ick doarüber naclidenke, kann was der Kunz is, kanz kut für mich einfallen, un ick plaudere noch e bissel was mit dir". „Dat is mie geern goud, moar den zelst doe weer aan aander kant van toafel zitten". „Nanu, wie du kleich hart büst. Oabersten, das kann nu keinenfalls, denn ick wollte dir soagen, dasz es mich kanz un koar zerdrückt, wenn ick denken soll an künftige Wintertoage, wo ick wieder in Deutschland sitzen soll ohne mein Trinerl, o un das Deutschland is mir verhaszt, seit ich dich kenne, du feines liebes du". „Nou, zoo slim as doe 't nou vot moakst, kom ko-o-om; moar och joa, 't wordt veur mie ook botte stil, den zit 'k hier weer allennig". „Ick weisz ümmer uf allens 'n Ausweg. Trinerl wollen wir uns nich lieber to sammen geben loaten ? dann sünd wir zeitlebens vereinigt. O du ! entzückender un hinreiszender Kedanke hat dein Karl niemoals kehoabt. So soage doch joa d'ruf". „Ik kon nou wel eerst zeggen : „Karl ik wil mie 'n zetje bedenken, moar " „O bitte, sei nich so grausoam, du bringst mich sonsten um". „Zóo hard zei dat vot nait goan, liai doe most die dat malbeeren wat oafwennen. Moar ik wol den moar even zeggen, dat ik er net zoo over docht har en den mout dat moar wezen. Ik huif gain mensk d'r noar vroagen, ik bin mien aigen man en den mout 't moar aangoan". „Oh, eh, du mein für ümmer! Keiner is so klücklich wie kroade der Karl Klumper, denn der is versprochen mit dem feinsten, zartesten un apartesten Moadel, das es giebt uf der kanzen kroszen Welt, mit Trinerl Meroackel, die sich einlullen laszt so leicht wie noch nich keine vorher". „Zoo ken 't nou wel eur, nou blifst mie den moar eerst ais oaf". „Doe Trinerl, sehste wohl, wie scheene Kringel ich aus der Pfeife bloasen kann ? Keiner wie ich kann só, un wolltest du ooch die Welt herumlaufen un suchen. 's Kann oabersten nur keschehen von kanz feinem Taback un dafür hat dein Karl kein lveld, dafür reichts nümmer aus. Du liebes scheenes Trinerl hilfst kanzen kewisz e bissel nach ? Es ware doch zu schoade von den feinen un aparten Kringeln, was r" „Nou doar ken k nou zooveul moois nait aan zain, moar 't zei vast wel zoo wezen. Wat veur geven? Nou ja, aander week den bist ja joarig. wacht den moar zoo laank". „Och, och 'n mensk ken aalles nait veuroet waiten, moar as ik aalles waiten har, den har ik dei Karl ook laiver wat aans doan, as dat ik mit hom trauwt was. Het is den zuuver aaltied moar verkeerd, ik heb nooit ain zain, dei zoo maal-kopt is as dei aigenste ticlielk Karl. En nou dömee waig d'r nog bie in koamer en den ken ik nait oet en verdainen wat, den bin wie ook gauw aan mien beetje geld tou, en 't aalderonneuzelste is, dat ik doar zulf ins nait bie komen ken, hai het t vot hailendaal in beslag nomen. Och gommes, zol 't hom doar ook meer om te doun west hebben as om mie ?" „Bringe nu doch 's Essen uf 'n Tisch, du faules un krieskramiges Keschöpf du. Es kiebt doch ooch Zwiebeln ? Denn ich freue mich uf Toffeln un Zwiebeln . „Dag Karl. Joa wees moar gerust, doe zelst Zwiebeln en Knödels hebben, moar mogst mie ook eerst wel even dag zeggen". „Ick will dir sonsten was soagen. Wenn nu noch 'n zweiter Schreihals neben dich ins Haus kiiinmt, wird's kanzen kewisz kroade einer wie du. Jammerschoade is das oaber, denn ick bin so was kanz vornehraes, ick bin keburtig aus der aeltesten Stadt uf der Welt, aus Leer. Kiek man moal: in der Bibel steht: un die Erde war wüst un leer. Kannst nu mit deinem kroszen, dummen Kopf bekreifen was das heiszt ? Oabersten das kannste doch nich, nun denn: als noch koar nichts uf der Welt war, war Leer schon da, un von da is dein Karl keburtig. Du oaber hast koar keinen Sinn für so was scheenes un fesselndes. Ick wollt dir oaber soagen: was meine Moder is, wohnt noch da, wie du weiszt un heiszt mit Noamen Lotte, un nu soll unser, ick wollte soagen dein Schreihals ooch kanz bestimmt Lotte heiszen mit Noamen. Wenn's ein Bub wird, so soll er heiszen wie der, der unser Kaiser un e kanz nobeler Herr is". „Hai Karl, wat is dat 'n spul, doe moalst mie dag oet dag in om kop, dat doe zoo zaik bist en ik ken d'r niks van zain". „Un doch wird 's mit jedem Toage hoffnungsloser mit mir, oabersten du kannst so was nich sehn, nummer nich". „Slimmert dat den zoo hard aan mit die? goa den doch noar Dokter". „0 bewoahre, was die Dokters sünd, moaken mich sokleich kaput, denn ick hoabe zu zarte Nerven, oabersten das kannst du wieder nich bekreifen, du hast für so et was koar kein Verstandnisz nich. 's Is oabersten 's krosze Verlangen nach der Heimoat, das an mir zehrt, un es wiire doch moal zu schoade, wenn ick doavon stürbe, un doaher will ick als Milchbub nach der theuren Heimoat koahn, un dir jeden Monoat Keld schicken". 9 „Wat? Ons tweide wichtje, ons lutje Betje is nog gain zes week en nou proatst doe van votgoan en wolt mie hier zoo zitten loaten, heur ik dat goud ? „Joa, hören kannst kut". „Doe lopst d'r ook al botte makkelk overhên, zol ik zeggen; zoo moar vot as melkknecht. Woarhèn en woarzoo? doe waitst ja van niks, van gain toeten of bloazen van melken of zoowat hén. Wat zei dat geven? "t Is net of doe nait wies bist". „Nu soagst es selbst, du herzloses Weib. s Is schon der Anfang vom Ende mit mir. Vielleicht is s noch ab zu wenden, wenn ick koah, vielleicht ooch nich, o ick armer kuter Karl, der hier im Nebelland neben so nem kroben Keschöpf unterkoahn soll. Krank, kanz krank bin ick, denn ick musz ooch timmer so hohjoarden „Och mien laive stumper Trientje, hou is 't wel mit joe ? Nou is 't al zoo. Wie binnen d'r van stonden oaf aan zoo bang veur west, dat 't doar op oetloopen zol . „Ik schoam mie zoo vrau Jansen". „Och aarm sloof, nog gain zeuven week öld-kroamsk en nou verloaten. Wie hebben joe nog zoo woarschouwt „Och, ik wait. 't wel vrau Jansen, joa ik bin zuuver blind west. Och ik kon 't halve ook nait verstoan van hom en nou ken 'k achternoa wel begriepen, dat ik er veul meer moois oethoalt heb as d'r in zat . „En wat wil ie nou mien stumper? Nou zit ie doar mit joen baide lutje wichtjes, want wie willen d'r niks van leuven, dat hai joe geld stuurt of weerom komt". „Nee, ik ook nait, nioar dat hoop k ook wis nait. En as ons laivm Heer mie in 't leven loat, den zei k mien baide lutjen ook wel groot kriegen, doar is niks gain nood veur". „Moar ie mouten nou zeker ook weer wat verdainen en ie kennen ja nait bie joen kinder weg". „Zeker mout ik wat verdainen, want dei gemaine schoelie het al mien mooi geldje, of zooas hai den zee, mien Überkespoartes, ook mitnomen. Moar Fennoa hiernoast wil wel veur 'n beetje doags op Lotte en Betje passen, den ken ik moar weer oetgoan en och, den bin 'k hier ook gauw overhên, want ik krieg 't veul vredeger en mooier. Want wat 'n last dat 'k had heb, och gommes nee eurt, dat ken 'k gain mensk vertellen". „Nou ie mouten nooit verlegen wezen, dugt doar denk om, zoolaank as wie wat hebben, wil wie joe helpen, zoolaank heb ie ook wat. Moar den mout ie 't ook even zeggen, beloof ie mie dat den ?" „Joa vrau Jansen, och ik bin joe zoo dankboar, veuraal omdat ie nou nog wel gedounte mit mie hebben willen. Moar kiek as 't aits ken, dat begriep ie, den red ik mie zulf". „Ik mout eerst weer vot, moar zooas ik zee Trientje, denkt d'r om dat wie d'r ook nog binnen '. „Alweer 'n winter veurbie. 't Het d'r knepen, moar ik heb mie doch zulf weer red en mien baide wichtjes binnen nog nooit zunder eten op bêr komen. Ik zulf? nou ja, dat gait gain mensk wat aan. Gelukkig heb 'k aan dejoakens of armnieesters nog nooit 'n bodschap had en as God mie helpt zoo as aan disse tied tou, gebeurt dat ook nooit; 't mos al wezen om kinder, moar veur mie zulf, nou ja, 'k wol laiver verhongern. Want den konden dei en dei ook nog denken: „dat maalebbel van 'n wief; eerst was ze stoapelgek op dei tichelkat oet 't Poepenland en nou ken 'n aander heur onderhóllen. 't Was ook veul beter dat dat dikke luie wief moar oet tied was". Ja d'r zollen aaltied wel gounent wezen dei dat zeeden, moar ik red mie, en den het gain ain wat mit mie neudig. Mien lutje Betje is nou al zeuven joar en 'n hail nuuver handig wichtje. Lette is n joar ólder en och, veul ken men d'r nog nait op aan, moar jonge, jonge, ik bin voak zoo benauwd, dat doar dei Poepske noatuur hailendaal in zit, want dat is aaltied, as zai 't moar het, den ken heur 't verder niks schelen. Joa, ik mout d r ainliek, as 't goud wezen zei, aaltied op neus bie stoan, dat zai Betje nait aalles oafnemt. Dei is zoo goudelk en let aalles moar geworden. Och, och ik bin aalle doagen nog zoo dankboar dat k van dei oplichter nooit weer wat heurd heb, ik heb veur goud oafdoan, hoop ik, mit dat haile smerege Poepenland' . ' „Volk". „Och heérénk, wat 'n roare stem, o mien gommes wat schrik ik". „Kiebst es ooch Volk hier ? „Joa, hierzoo". „Ick dart' mich kanzen kewisz e bissel was hinsetzen un ausruhn ?" „Joa, dat ken 'k aan gain mensk waigern, dei niuide is, want as men dat dut, den wordt men vrouger of loater zulf nog ais wegjagt as men doodoaf is en geern n beetje oetrusten wol. Moar mien gommes, wat kerel bin ie wel en woar koom ie van doan ? „Ick bin der Ziegelbrenner Heinrich Heinrichsen, un komme aus der Heimoat. Sünd Sie was die Fru kewesen is von dem Ziegelbrenner Karl Klumper ?" „Joa, dei bin ik, moar ik heb niks gain Überkespoartes eurt. En ik heb niks mit joe neudig, het is den n drommelse boudel, wat wil ie nou den doch mit mie ? Nanu, ick bekreife Fru Ziegelbrennerin kanz un koar nich". „Nou dat is nou den dat. Moar ik heb laist dat ie ophollen te kletsen van Fru Ziegelbrennerin. Ik hait Trientje Meroakel en as ie wat te zeggen hebben tegen mie, den ken ie Trientje zeggen, slichtweg Trientje en aans niks, dat heb 'k joe te zeggen". „Nu das is mir kanz kut, ick wuszt 's oaber nich". „Nee, dat ken hail wel zoo wezen, moar ik heb mit joe niks neudig, wat wol ie hier bie mie?" „Ick wollt der Fru, hm hm der Trinerl blosz man erzahlen dasz der Karl Klumper " „Wat? Och heerenk, dei leeft doch wis nait meer?" „Na un ob, un niemoals is er Milchbub kewesen un ooch niemoals krank. Un is e kanz feiner Herr un steht in 'nem Loaden, un hat kanzen kewisz kanz was Uberkespoartes kehoabt. Un tragt 'nen kroszen Schlapphut, un 'nen Stehkroagen un kanz feine karirte Jacke un Hosen un Lackstiefel, un koar nich tot is er un " „Wat gait mie dat nou aan?" „Ick wollt 's Ihnen mart blosz erzahlen. Un am Sonntag keht er spoazieren mit Ulrike Johannsen, was der Luthericher. Kirche Küster seine Tochter un 'e kanz feines Mamselchen is. Un was die Ulrike Johannsen is, is Büglerin für 'n Weiszkeschaft" „Nou moar, ik heb den laist dat ie weer vot goan, as ie niks aans te zeggen hebben. Dei Karl mag veur mien part stikken, moar ik heb niks meer mit hom neudig en dat is nou dat, dat heb 'k joe te zeggen"' „Oaber liebe Fru wollt soagen Trinerl, wie können S' kleich so im Eifer keroathen, un ick " „Hol ie nou op, joa of nee? Ik heb t hier te zeggen en ie binnen nou ook genog oetrust en doarom wol k wel dat ie weer votgongen". „Ick kehe schon, oabersten hoaben S1 nich moal e kutes Wort mitzukeben für den Karl, der doch der Voater Ihrer Kinder is?" „Zoo, zoó, is 't om dei tied van 't joar? Deurstoken koart mit joe baiden? Nou d'r oet eurt en op slag ook. — Zoo, doar bin 'k den weer oaf gelukkig en ik hoop nou den doch, dat dei beroerde Poepen mie mit vree loaten, moar 'k leuf zeker, dat ze dei d'r op oaf stuurt harren en wél ken zeggen, hoüveul dat d'r nog nait kloar stoan harren, as 'k dei nait zoo fiks de bons geven har. Ik huifde nou ook al in aal dei joaren nooit meer om mien haile trauwerij denken, as d'r gain twei mensken wassen, dei mie 't aaltied weer in 't zin brochten en dat is beroerd. Kiek, elk en ain zegt tegen mie van Trientje, moar Dokter en Doomnie zeggen aaltied tegen mie van vrouw Klumper en den wor 'k glên in hakken, wat te begriepen is. Min is 't ook van Dokter en Doomnie, dat aans zukke goude luu binnen. Moar dat is nou dat, ik wait best, woarom dat ze dat tegen mie zeggen, ze willen d'r allennig moar zooveul mit te kenneu geven: „Wie waiten 't nog hail best, hou doe die veur n joar of wat verlakken loaten hest deur dei tichelkat oet 't Poepenland". Hai, as 'k nou den moar vree hebben mag verder. Ik heb 't aans zoo nuuver. As 'k oavends in hoes kom en eten heb — as 'k veur mie zulf wat heb te minsen en mien lutjen aan 't sloapen heb, den lees ik 'n kepittel in 1t Testement en den verlang 'k ook om te sloapen. Aander lezen dou 'k nait, want dou mien Betje krap aan anderhalf joar óld was, har ik ais 'n moal lezen in 'n bouk en och gommes, as 'k doar nog om denk, wat dat worden kent har, den wait ik mie gain road. Ik luip vot noa dat lezen mit 't lutje wicht op arm en dou wuir ik den doch zoo doezig en wonder in kop, dat ik nait wis hou gauw dat ik 't wichtje wegleggeu zol in waig en ik gong zulf op grond liggen. Nou dat bekwam den ook vot weer en ik heb 't nooit weer had, moar lezen in 'n bouk mos van stonden aan oet wezen veur mie. En kranten, och nee, wat zol doar nou in stoan veur mie, ik heb zoöveül al beleefd, dat 'n krant ken 'k zulf wel scbrieven. Ik hol mie stil aan mien Testement, en zoolaank as ik 't bouk open heb, wait ik ook best wat 'k lees, moar as ik 't weer dicht doun heb, den bin 'k 't weer vergeten. Moar ik mag er stommegeern in lezen". „Wat ken men zain dat inen óld wordt. Nou is Betje al trauwt verachtig en dat is de jongste. Lotte het d'r gain hoast mit zooas 't liekt, want dei daint moar aaltied. Nou, och dat is ook moar beter, want dei Lotte kreeg, och nou 't is mien aigen wicht, moar zooveul as dag en nacht schelen, zooveul schelen Lotte en Betje ook. Betje het t goud roakt; joa, man is aarm, as he niks verdaint, het he ook niks, moar 'n oarigheid is 't om te zain, hoü wies dat Pieter en Betje mit '11 kander binnen, 'k Wol dat 'k heur wat meer geven kon, moar ik heb zulf hoast niks, wat kriegen ze wèl, want zoo aarm is 'n Moeke nooit, dat ze nog nait wat veur heur kinder spoart het. 'n Ditje of '11 datje heb k aaltied nog veur heur achteroet. Ik huif ook nooit hoast geld oetgeven veur licht en aalle boat helpt. Vrij licht heb ik en dat vrije licht dat is 'n lanteern, dei stoef bie mien hoeske stait, nou en as 't nou duuster moan is, brandt dei en ik huif ja gain lamp opsteken, dat scheelt mie weer zooveul. Moar dat is nou den weer dat". „Dag Trientje". „Dag vrau Jansen, kom wat bin 'k doar bliede om, dat ie ais 'n zetje bie mie komen te proaten. Goat wat zitten". „Ja, ik zee tegen mien man: „ik mout ais n beetje noar ól-Trientje tou". „Nou dat is oarig van joe, want kiek, al is men gain snoater, 'n woord zeggen wil men den doch wel ais". „Dat is van zulf, moar hou is 't tegenswoorig mit joe? 't Is zoo biester kold, ken ie joe nog redden Trientje?" „Wis ken ik mie redden vrau Jansen". „Ja moar ie verdainen nou zoo'n onneuzel beetje". „Dat komt van dei zinkens, ik ken nou zooveul nait meer doun, moar dat komt in 't lieke, want nou sliet ik ja zulf ook nait zooveul en aan mien goud net zoo min". „As men joe heurt, is d'r nooit gain gebrek, moar jonge jonge, tegen mie ken ie 't gerust zeggen, wie willen joe zoo geern helpen, mien man en ik". „Dat wait 'k wel, en doar bin 'k joe zoo dankboar veur, vrau Jansen". „Nou mien laive, ie hebben al zoo laank bie ons verkeerd en zol wie joe nou, nou ie minder worden, den aan joen lot overloaten ? Dat zol doch meer as schaande wezen Trientje". „Och, ie binnen aaltied zoo goud veur mie west". „Ja, dat ir nou goud en wel, moar hoü red ie joe, mit zoo'n beetje verdainst ?" „Mien gommes, vrau Jansen, denk ie den, dat ik dei haile twei gulden aaltied opmoakt heb, dei 'k aans in week har ?" „Ik ken nooit wat mit joe worden, as ik doarover begun, en wie binnen zoo bang, dat ie gebrek lieden". „Gain nood eurt, geleuft dat moar driest". „Beloof ie den steevast, dat ie mie 't zeggen zeilen as 't zoover is ?" „Joa secuur eurt, den zei öl-Trientje mit kloagliederen komen". „Hou gait 't d'r heer bie Pieter en Betje ? Binnen baide kinder weer beter ?" „Goddank joa, hai wat heb 'k doar 'n zorg over had. Messels in winter is ook 'n slim ding en den is men d'r zoo wied oaf. Dardehalf uur loopen ken ik ook nait meer". „Nee moar in winter is 't veur joe ook verkeerd zooveul boeten deur. As wie mit 'n kander beleven, dat 't weer veurjoar wordt, span wie koetsewoagen ais weer 'n moal aan en voaren d'r hén, 'k heb aaltied 'n bult mit joen Betje ophad''. „'t Is ook zoo'n best wicht''. «Dat is t en n beste man het ze kregen, en wat is dei ook wies mit zien vrau's Moeke". „Joa dat is wel zoo'n zegen veur mie". „Wanneer heb ie hom 't leste zain?" „Mit Alderhailigen het he bie mie west en dou har he nog zoo'n gesleep, kwam mie doar mit koar aan en brocht mie 'n zak wintereerappels". „Dei baident hebben aalles veur Moeke over, moar zai binnen 't zulf zoo neudig en doarom is 't nog veul mooier. Geleuft mie Trientje, zai kennen nait geven, moar enkeld zoo, eurt!" „O, doar bin 'k God ook zoo dankboar veur, was 'k er moar 'n beetje dichter bie, 't is zoo biester mooi van joe, dat ie den aanspannen en dat veur öl-Trientje, moar jong ik ken soms zoo verlangen, ook noar kin der, noar Harm en Trientje". „Och joa, dat is te begriepen". „In aander week komt Lotte twei doagen bie mie". „Ik mag van Lotte niks heuren eurt". „Nee, ie hebben Lotte nooit lieden magt". „En was doar den gain reden veur? en is dat nait nog aaltied net zoo ?" „Och, ik wait nait vrau Jansen". „Zoo, nou moar ik wait 't den wel veur ioe mit eurt. Dat wicht is zes en dartig joar, daint nog aaltied, verdaint goud geld, en wat het ze over veur heur ölle arme Moeke? niks en nog ais niks". „Och stil vrau Jansen, hai ie worden d'r ja kaant maal tegen". „Ja dat wor 'k ook, as 'k goud om dat wicht denk. Twei keer in 't joar komt ze bie joe mit 'n half joar loon in buut.s en wat komt d'r van terechte ? mooi goud en aans niks. 't Aine mooie ding moar noa 't aander en 't mainste is liail gain dracht veur heur, dat komt d'r nog bie. En veur joe, zegt nou ais eerlek op, wat geft ze joe? ' „Zoo slim as ie 't moaken, is 't gelukkig lang nait. Op Sunterkloas het ze mie nog 'n pakje stuurt". „Ja, dat zei wat west hebben, biecht nou ais 'n moal op". „Nou doar zat 'n haile mooie gebloumde buusdouk in en 'n nuuver luk fleske mit klonje d'r bie, dou was 't spul hailendai op order, ik kon vot moar begunnen te snoeven. Was dat nou nait oarig?" „Hm, snoeven mit 'n leege moag. Meschain beleef wie 't nait, wie baident, moar dei zei 't ook nog wel ais gewoar worden in wereld". „Loat ons over wat aans proaten vrau Jansen, och ie kennen wel begriepen, 'n Moeke ken zuk proat nait best beuren, en dat is nou dat, ik bin slim bliede, dat ze ais weer 'u poar doagen bie mie komt". „Ik heb 'n beetje veur joe mitnomen in mien körfke Trientje, 'n stukje spek en 'n beetje worst en nog 'n dit en 'n dat. moakt hom moar leeg, ik mout weer vot „Och, och, 't is veul te slim vrau Jansen, zooas ie veur mie binnen, moar wat bin 'k d'r bliede mit, dubbeld bliede, dat ik dat noü net krieg". „Zoo ? dus is 't den doch al zoo ver, dat ie hoast gebrek hebben ?" „Hai nee, hou koom ie d'r bie, ik main omdat Lotte nou net komt, kiek, dei is 't zoo best gewoon, den ken ik heur 't ook 'n beetje beter geven". „Ja dat zeg 'k ook, dat is ook neudig, broodneudig. Moar as 'k 't waiten har, den har ie 't kregen as dei hoog en dreug weer vot was eurt! Want helpen dut mie 't doch nait of 'k nou al zeg: „'t is veur joe en nait veur Lotte". Moar nou eerst 't beste, dag Trientje". „Dag vrau Jansen en ten hoogsten dankboar". „Dag Moeke, doar bin 'k al". „Dag Lotte, kom doar bin 'k bliede om wicht. Aalles goud ?" „Joa, mit joe ook? Moar zag ie wel, wêl d'r aankwam?" „Nou ja, ik wis nou van zulf dat doe komen zolst en ik kon 't zain aan 't loopen, moar aans nee, mien gommes wicht, wat bist doe ja mooi, heerenk, heerenk, nou 't is verachtig net of 't Mevrau zulf is". „Ja, dat zeeden ze in 't spoor ook al tegen mie. Hou is 't mit zinkens ?" „Och zoowat moar, ik ken best loopen wicht, moar boegen, dat wil hoast nait om rug en nou ken 'k nait zoo best oetgoan te arbaiden. Moar tou, doe drinkst dien kopke koffie ja moar half leeg, bist doch goud in order ?" „Wis bin 'k goud in order, moar harregat zuk jochel van koffie lus ik nait". „Foi Lotte, ik heb er de helfte meer in doan, as veur mie zulf, omdat doe komen zolst". „Nou dat ken wel zoo wezen, moar ik lus 't nait en wat ie den aans drinken willen, mout ie zulf moar waiten, dat ken mie ook niks schelen. Dei boterham mit worst liekt mie beter tou". „Eet dei den moar gauw op, hest ook nog niks had mien wicht". „Nee nou, ik bin ook pas binnen deur, moar steekt lamp den doch op, den ken ie nog veul beter zain hou mooi dat 'k bin". „Lamp op, och mien gommes". „Wat zei wie nou hebben ? is dat 7,00 slim, wat wol ie den ?" „Ja, kiek dei lanteern hier boeten deur brandt ja zoo helder, doar zit 1k aaltied bie, en — 11e —" „Dat is mie ook wat moois, wat docht ie nou ainliek, dat ik hier van oavend zoó bie joe zitten wol ? Moar gauw lamp op eurt, hai!" „Ja moar dei lamp-e-e-e" „Nou tou den doch, wat scheelt d'r aan dei lamp, dat heb ie doch nog nooit eerder oetvonden, om zoo bie lanteern te zitten en dei het hier al zien levent al stoan". „Nee moar-re ik heb ook nog nooit zoo'n beetje verdaind, dei lamp is gain eulie in en ik heb ook gain eulie meer". „Nou hoalt den gauw wat, doar har ie den ook doch wel om denken maggen, dou ie wissen dat ik komen zol". „Ja wicht, moar mie doch te klontjes was ainliek nog mooier en-ne-e borgen heb 'k nooit doan, dat-te-e". „O zoo, is 't zoo noa aan, nou ja ik begriep 't wel, moar weest moar gerust, den zei ie acht cent van mie hebben veur 'n kan petereulie. Goat den moar gauw hên en hoalt 't, ik ken doar mit zukke mooie klaier nait om hên goan. Mensken konden ja wel 'n schrik kriegen om duustern en nait waiten wat juffer dat d'r wel aan kwam". „Nee, nee, ik zei d'r wel om hên goan Lotte, 't is al mooi genog, dat doe 't betoalst. Och kiek, ik koom d'r van week, hoop ik, as 'k leef en zond bin, wel te arbaiden, moar nou eerst op börg, dat wol 'k nait geern". „Nou holt nou moar op te jeuzelen en goat moar gauw hên. — Ziezoo hai, nou ken wie den doch ook zain wat wie zeggen. Moeke, ken ie mörn ook mit mie om wat te koopen?" „Joawel mien wicht, moar den mout ik eerst nog 'n lapke zetten op mien jak, want ik wil nait stukkent loopen". „Nou dat zol ook mooi oafsteken bie mie, moar trekt den even joen Zundagsche jak aan". „Dat is mien beste, ik heb gain beter". ,'t Mout ook nait slimmer komen mit joe eurt, mien laive woarom koop ie den gain neie ?" „Doar hest doe gain begrip over Lotte, ik verdain in leste tieden nait veul mien wicht". „Zoo, nou ie goan den even mit mie". „Ja, wat wolt doe koopen mien stumper? Doe zitst ja dik en dubbeld in 't goud". „Dat is zoo, moar 'k wol 'n arlozie hebben". 'n Arlozie, Jan Dorie! Hai wicht, doar zoo veul geld in steken, bedenk die doch eerst, 'n Zulvern den vast ?" „'n Zulvern, hm! wat docht ie nou ainliek van mie? nee eurt, 'k wait hail best wat 'k wil, dat zei ie mörnvroug wel zain". „Ziezoo, nou goa wie den noar arloziemoaker en noar goldsmid". „Heur ais Lotte, dou doe gusteroavend noar bêr gongst, heb ik zain mien laivert, dat doe nait veul rokken aan hest, en dat in winter. Allennig moar 'n poar zukke dunne ketoenen dingen, dat ken doch zoo nait". „Dat ken best zoo, want doar komt ja doch niks van te zain, holt nou op te kletsen over dei rokken, wêl zugt dat nou ?" „Kiek ais, wat hangen doar veur dei winkel mooie wollen rokken, zollen dei die groot genog wezen ?" „ Joa dat binnen ze secuur wel en ik mag ze ook geern lieden, moar ik koop doch gainent". „Kom goa ais even mit mie. — Wat kosten dei wollen rokken?" „Diè twee gulden vijf en twintig, Trientje". „Nou wil ie dei den even bezorgen loaten bie mie? 'k heb vot gain geld, moar as ik koom te arbaiden, moak wie dat wel mit 'n kander in 't lieke". „Nou vrundelk bedankt Moeke, moar komaan nou noar goldsmid". — „Och gommes Lotte, nou hest doe doar 'n arlozie koft mit twèi ketten, 'n golden en 'n zuiveren, wêl dut dat nou?" „Ikke, dat heb ie ja zain". „Ja moar ain ket was dunkt mie doch ook mooi genog". „Ik wil aaltied nait geliek loopen". „Dit het die meer kost as dien half joar loon". „Nou ik har ook nog al wat vervaal kregen, ik heb 't ook ja altemoal eerlek betoald". „Krieg wie moar 'n snee brood Betje, en dat nog wel op Poaske ?" „Joa Pieter, 't ken nait meèr lieden jong". „En kinder?" „Nee, dei hebben 'n rondom had". „O zoo, dèn is d'r nog niks te doun, wiè binnen baide gelukkig stark en gezond. En 't deuske?" „Nee eur, doar bin 'k ook nog nait aan west". „Gélukkig, dat mout ook nait". „Nee jong, as 't aits ken, dèn nait". „'t Is ons nog goud oafgoan, want begriep is aan, mit Sunter Meerten is 't al begunt te vraizen, en sunt dei tied heb 'k al gain schoffel in grond steken kent". „Wat 'n zegen Pieter, dat't guster begunt is te deuien". „Zeg dat wèl, mit twei, drei doagen as 't zoo deurgait, heb 'k weer meer wark as 'k oafken". „Wat 'n geluk, dan wordt 't a'moal weer wat roemer". „Joa moar gebrek hè'wie doch Goddank nog nait had Betje". „Nee eur, nee, zoover is 't nog nait komen mit ons, moar och heerenk, hou zol Moeke 't hebben ?" ,Doe hoalst mie woorden tou mond oet, ja hoü zol ze 't wel hebben, dei stumper". „Roem nait. O, Pieter, as ik denken mos dat ze gebrek lee, den wait ik tnie gain road". „Doar bin ik net zoo bang veur as doe, ik bin ook ja net zoo wies mit heur. 't Komt vast omdat ik mien aigen Moeke nooit kent heb. Moar gebrek, nee doar passen Jansensvolk wel op. Dou ik er om Neijoar was, hebben ze mie dat nog zóó zegt. „Gain zörg eurt" zeeden ze nog". „Ja moar, as Moeke 't den nait zegt, en zai is moar wat seupel en den ook al hoast vairenzestig en zoolaank as ze dat nog nait voloet is, bin 'k nog veel ongeruster". „ Hou dat zoo ?" „Och, dat is onwies van mie, moar niensken zeggen van dreienzestig: „dei is in 't moordjoar, den goan de mainste mensken dood, pas öp, as heur dèn wat scheelt, den binnen ze gevoarlek". Nou en doarom zei 'k bliede wezen as Moeke doar deurhên is". „Zei ik die ais zeggen wat ik oetprakkezaiert heb ?" „Ja?" „Ik wil d'r weèr over proaten, dat wie Moeke bie ons in kriegen. Noü wil ze meschain wel en nou har 'k zoö docht: „Mörn is 't tweide Poaskedag en den loop ik d'r hen, en proat d'r mit heur over. As zai den wil, goa ik noar Jansen en vertel dei 't, want doe bist nait vergeten wat dei tegen mie zee: „Heur ais Pieter" zee he „as ie en Betje 't ól-mensk bie joe nemen, neggeliek wanneer den zei ik huur betoalen veur heur aan Maimoand tou. En den geef ik joe koetsewoagen om heur noar joe tou te brengen en mien knecht mit 'n heuwoagen om heur boudeltje te vervoaren". Nou en as Moeke den wil, den wol 'k hier overmörn mit heur aankomen. Bedovermörn ken 'k wel weer aan 't wark komen, en dèn is 't a' moal veur 'n kander. Hou liekt die dat tou ? „Och Pieter, jong, wat wol 'k dat geern, mooier ken 't ja nooit. Moar ain ding heb ik nog te zeggen". „Zoo-oo-oo, hest doè d'r wat op tegen?" „Nee, och gommes nee, hou komst d'r bie ? Moar dit wol 'k zeggen: Mevrau het mie vroagt om 't veurjoar bie heur te schoonen en dat neem ik aan, dan krieg 'k ook nog wel meèr hoezen d'r bie". „Betje, doe bist nog nooit oet west, zoolaank as wie trauwt binnen". „Nou ain keer mout eerste keer wezen, ik kon ook ja nooit, mit lutje-kinder en zoo. Moar dèn ken 'k, want den biift mien aigen hoeshollen gelieke knap, doar ken Moeke den ja net zoo best op passen man, as moar ain". „Dat is zoo, moar om diè begroot mie 't". „Begrooten om mie? nou zukke meroakels most nait mit begunnen, hai! ik bin den doch zeker niks te goud om te arbaiden, net zoo min as doe? En veur Moeke is 't ook veul mooier, dan zugt zai ook dat ze hier nait overbodig is. Want, wat ik die zeg: aans wil zai d'r nog weer op oet om wat mit te verdainen en zai het meer as genog doan in heur leven". „Dat het ze ook, dubbeld en dwars". „Den is die dat goud nou?" „As doe d'r op aan duurst". „Wis en zeker. Den goa ik 't oavend vot hên en zeg 't; den zit 't. vast en doe kenst die ook nait weer bedenken". „Houveul hebben kinder in 't deuske?" „Zai hebben 't zooeven nog telt, is nog 'n stuuver te min". „Ain stuuver moar?" „Joa, zooveul as twei gulden en vair stuuver hebben ze". „Hou laank hebben ze d'r over potjet?" „Om en bie twei joar". „Al 'n haile zet hè?" „ Joa, moar 't mos ook bie centen bie 'n kander komen''. „Dat is van zulf, moar heur ais even, hier is dei aine stuuver. En as ik den mörn vot bin, den gaist doe mit baide kinder hên en koopst hom. Most goud oet dien oogen kieken, zoo'n groöte mit n hooge rug en dei 't aaldermakkelkste zit, zai stoan veur 't glaas mit priezen d'r aan. Ook goud vuilen, of he nait wibbelg is, want dat is veur 'n jonk mensk al beroerd en wat den veur zoo'n olie Moeke". „Och Pieter, wat zei 't 'n bliedschop wezen". „Ja, en den op disse stee, doar mout he den overmörn kloar stoan, den ken ze d'r vot in zitten goan en den ken ze tou baide gloazen oetkieken". 10 Jurrien Nirtje. „^Vat heb wie nou van oavend al wat oafproat mit ons baident. Gommes doagen en gain ende". „Nou dat is verachtig ook niks gain wonder, wie hebben 'n kander ook in gain zeuven joar sproken". „Dat is van zulf. Spietelk treft het aans, dat dien vrau en t lutje wichtje nou net 'n dag of wat vot binnen". „Joa, dat is zoo, moar as wie d'r nou wat van waiten harren, dat doe komen zolst, den was dat ook noü nait net zoo west, moar doe hest ja nait schreven of niks". „Nee, t leek mie aaltied zoo mooi tou, om joe stil over t mat te vaallen, en dat is nou den ook ja gebeurd. En zoo as ik zee, ik blief nou moar ain nacht, moar ik koom gauw wel is weer". „Dat is fiks, den kenst ook zain hou 'n nuuvere vrau ik d r oethoalt heb. En ons lutje wichtje is net as heur Moeke, zoo nuuver". „Dat wil 'k wel leuven, moar ik heb al 'n moal of wat om mie tou keken op grond. Woar is mien trouwe Wodan bleven, dei ik die veur zeuven joar, dou ik votgong noar Oost, geven heb?" „Och Eltjo, dei is mie zoo vreeseik noa oafgoan, moar 't laive daier was schoon op, en nou is he dood". „Dood ? och heerenk dat muit mie". „Mie nog veul meer jong, moar 't kon nait langer, hai was blind, tetoal blind en aalgedurig luip he zien gouie trouwe kop open, aan 'n spieker of 'n dit of 'n dat. Ik heb hom veur die dag zegt eur". „Goud jong; och Gerardus ik bin nog voak zoo bliede west, dat ik hom bie zoo'n beste boas achterloaten heb. Moar loat ons nou over wat aans proaten. Wat is die 't doch ainliek 'n bult fertuunleker goan as mie". „Ja, moar heur nou ais noar mie Eltjo. Wat deest doe ook tegen 't zin van elk nou juust noar Oost te goan ? Doe harst 't hier ook ja best hebben kennen". „Zoo is 't nou moar net. Dou wol ik dat nait bekennen, moar ik docht zoo: „Nou 'n joar of wat noar Oost en hier of doar zoo'n beetje 't opzicht over en dèn bin ik onder dak". Moar dat is mie den zoo doanig oafvaallen, want as ie wat verdainen willen, den mout men doar ook al net zoo goud arbaiden as hierzoo. Kiek en dat verdraaide ik, want den har 'k hier wel blieven kennen". „Dat harst toch ook van te veuren wel begriepen kennen". „Niks van woar Gerardus. Ik mout die eerlek zeggen: 't gait mie lang nait noar 't zin in wereld". „Zoo, zoo en zol de wereld wel mit diè te vree wezen, wat dochst doar den van ?" „O, 't het mie al nei doan, dat doe nog nait weer begunt wast te preeken, ik docht al: „zol he dat verleerd hebben? Doar zol 't nait minder om wezen. Moar ik verneem 't ai, 't zit der nog. Vertel doe mie den mit aal dien wiezighaid ais even: woarom — ik proat nait over mie of die — het ain mensk 't zoo stoer in wereld en 'n aander zoo makkelk ? Woarom verlust ain, dei he zoo laif het en 'n aander mag ze hollen? Preek doar nou den ais over tegen mie". „Heur ais even Eltjo: Gusteroavend zat ik hier allennig in tweidonkeren en ik docht: „kom ik wil '11 stukje op pioano speulen". Ik stak 'n keers aan pioano op en ik begon te speulen, en gloazen har 'k open, 't was net zuk sierlek weer as nou. Dou ik 'n zetje speult har, kwam d'r zoo'n groote, botterheks zee wie den as kinder, nachtvlinder den, tou 't glaas in vlaigen, en aal in groote kringen om mien keers tou. Dei kringen vvuiren aal lutjeder en ik zee al ais 'n moal: „Pas op, pas op, doe verbrandst dien mooie vleugels". Moar dat hulp van zulf niks en hai kwam moar aal dichter bie. Dou docht ik: „Wat zei dat nou beduuden, dat dat onneuzele schepselke zien vleugels verbrandt, doe kenst wel wachten, zit doe moar 'n zetje in duustern, den vlugt hai weer noar boeten" en zoo poestte ik mien keers oet en hai vloog mit '11 groot gebrom weg. Moar wat doelist doe nou, as wie verstoan konden, wat zoo 'n daier zee, wat ik heurt harp Dit har 'k heurt: „Wat binnen dat beroerde dingen, die haile groote lompende monsters, mensk haiten ze. Dèi hebben nou zuuver aans niks in kop, as om 'n aander 'n plezaier te bedarven. Ik har zoo 'n botten oarighaid aan zoo 'n aalderlaist mooi warm ding en dou ik d'r nog wat dichter bie kieken wol, komt doar zoo 'n groote lomperd en vermoordt mie dat mooie ding, morsdood was 't in ins". Nou Eltjo en net zooveul begrip as dat ding nou har, woarom of ik dat dee, net zooveul begrip heb wie mensken, reken ik, d'r van, woarom dat God zoo en zoo handelt". „Zeist wel geliek hebben, net as vrouger ook aaltied al. Moar ik blief d'r doch bie, dat d'r 'n haile bult is, dat mie lang nait noar 't zin gait in wereld". „In wat opzicht den nait ? Want doe hest ja zeker wat op 't oog, dat doe d'r aal weer van onderen op over begunst". „Wat op 't oog? Och nee, moar zoo is d'r zoo veul". „Wat den ? Nuim den ain ding", „Joa, wat zei 'k nou zeggen?" „Dat ken niks schelen, zeg moar wat". „Nou as ik rechter was, den ging d'r al 'n haile bult aans in wereld". „Wel zeker, joa dat was broodneudig en woarom wolt doe dat zoo geern ?" „Dat zei 'k die gauw zeggen Gerardus, omdat ik den nait zooveul fiemelekwinten hebben zol mit aal dat rap en roet, dat stolen en moordt het en zoowat liên. Ik zol d'r gauw aans roemte in moaken, dat zeg 'k die". „Foi, foi, foi, Eltjo, doe waitst nait wat doe zegst". „Nou eur, as elk zoo goud bie zien stukken was as ik op 't oogenblik, den konden ze aalle gekkenhoezen moar op slag oafbreken". „Stil Eltjo, want zoo mag 'k die nait beuren en zoo wil ik die nait beuren, 't Liekt wel dat doe vergeetst, dat 't mensken binnen, woar doe over proatst. Ik wait moar ain betrekken, dei ik beslist nait hebben wol en dat is rechter, dat nooit, nee nooit kon 'k dat wezen". „En dat woarom nait?" „Ik kon gain mensk veroordeelen. Kiek is hier Eltjo: ik zol begunnen met in zoo'n rechtzoal mit groote letters aan wand te zetten, zoo dat aalle rechters 't zain konden: „Wie uwer zonder zonde is, werpe den eersten steen haar op ^ ^ Joh. 8 : 7". „Ja moar woarom konst doe den gainent veroordeelen, as den doch duudelk bewezen was, dat ze 't doan harren ?" „Ik zol aaltied denken: jonge, jonge, wolt doè doar wat van zeggen, en wêl zegt diè, hou doe doan harst, as doe in zien schounen stondst ?" „Dat begriep ik nait". „As ik in de aigenste omstandigheden west har as zoo'n misdoadeger en as ik net zukke ölders had har, of as dei goud wassen, den net zukke grootölders, hou was ik den?" „Zoo ken men aaltied wel". „Ja, moar zoo mout men. Het ken mie zoo tou iezen, as ik zai hou partei ólders omgoan rait heur lutje kinderkes. As 'n blad schoon papier, zel wie moar ais zeggen, kotnen ze oet Gods hand en den bin ze net zoo teer as 'n vlinderke en krigt men nou mit 'n harde hand zoo'n vlinder te pakken, den blift joe dat mooie reine goudje, dat ze op heur vleugeltjes hebben, aan joen roege harde vingers zitten. En zoo is 't nou net mit lutje kinderkes, as mensken doar hard en wraid tegen binnen, hou zei men den mit meugelkhaid verwachten, dat dei loater zacht en vrundelk wezen zeilen". ,l)us doe wolt den ainliek moar zeggen, dat 't aaltied schuld is van ölders zulf?" „Nait allennig, jong en ook juust nait van ölders of van grootölders, moar van dei. doar ze veul mit verkeeren en dei heur verkeerd veurgoan of van omstandigheden; moar in aals geval zol ik ze nait veroordeelen, want ik zol tegen mie zulf zeggen: „pas doe moar op die zulf, wolt doè 'n aander veroordeelen, zunder dat doe waitst hou dei zoo worden is ?" »Nou ja, moar dèn ken men wel aan gang blieven en den kreegst doè 't nooit kloar". „Nee, doarorn zeg ik die ook ja, dat ik nooit gain rechter wezen kon. En as d'r ain veroordeeld was, den wol ik dat ook vot nait veur vast zeggen, zoo en zoo laank zei dei zitten, moar dat zol d'r van oafhangen hou ze oppasten en den kregen ze d'r iederbod weer wat oaf". „Joa ik heur 't wel, doe bist nog de aigenste zedepreeker, hai doar ken ik mie nait zoo daip indenken. Zeg mie ais even Gerardus, dei vent komt zeker ook gauw weer lös, dei dou zoo moar ain veur kop schoten het, dat he d'r gain spier meer van noavertellen kon ?" „Wat vent? Ik wait nait, wat doe mainst". „Och, dou ik veur zeuven joar votgong, het doar 'n haile rebuullie van west. Moar die vent woonde aan aander kant van stad en zoodounde hest doe doar den licktschain nait van heurt, of doe wolt d'r nait van heuren, dat wil 'k eerder leuven. Hai hait Jurrien Koenders, of, zooas ze den maisttied zeeden, Jurrien Nirtje. Ik leuf dat dei dou zeuven joar kregen het of acht, doar wil 'k oaf wezen. Om miens gevaal kwam he nooit weer lös". „Hol die stil Eltjo, as doe zoo proaten wilst". „Noü-ou, kom, kö-o-m, bedoar dien driften 'n beetje, ik mag doch zeker zulf waiten, wat ik zeggen wil ?" „Woarom nuimden ze dei vent Jurrien Nirtje, vertel mie dat ais even. Was dat zoo'n vranterge vent of zoo?" „Hai nait eur, volstrekt nait, moar zien voader man, dat was 'n kerel, dei har op elk en ain wat te zeggen, en oploopend! zoo het men 't nooit eerder beleefd. Moar hai zulf nee, och gommes nee, dei zol gain mug kwoad doun, zoo as men den wel ais zegt. Moar zai hebben hom de kop ais gek moakt en hai har moar beter oppassen mouten". „Wat was d'r den gebeurd?" „Joa wat denkst nou, dat ik dat nou nog hailendaal ophoalen wol ? Zooveul ligt mie aan haile kerel nait gelegen, dat ik doar zooveul woorden nek om breken wil. 't Was vrouger 'n doodgouie jong, moar doar wassen 'n stuk of vief, dei 'n mooie snee in 't oor harren en dei overlegden, dat ze ais zain wollen of ze hom ook gek moakeu konden en zóo is 't komen, moar ainliek was 't niks gain wonder, dat hom gal overluip". „En zeuven, acht joar kreeg dei stumper?" „Stumper ? ho is 'n beetje, hai schoot doch ain veur kop, al kon he 't moar half helpen". „En zol dei eerstdoags weer lös komen, dochst doe?" „Ja, dat zei nooit zoo veul schelen. Moar hai, loat ons doch ophollen over zoo'n " „Ho moar eur, zeg d'r moar niks meer over. Moar as wie nog 'n uur of wat sloapen zeilen, wordt 't ons tied ook Eltjo". „Ja, dat is zoo. Let die dat nou den niks, dat ik hier van nacht blief?" „Nee, wat zol mie dat letten ?" „Fiks zoo, moar doe liest mie nog hail nait verteld, hou dien lutje wichtje hait. Vaier joar is ze?" „Joa, vaier joar en ze hait Elmiroa en mien vrau hait Jantine Blauw". „Joa denkst dat ik dat vergeten bin ? Gerardus van Bergen en Jantine Blauw". „Nog anderhalf uur, wel gek 't is ja net of doar gain ende aan komt, hou koom ik d'r deur. Moar onwies is 't van mie, dat is 't, zeuven joar heb 'k hier zeten en doar bin 'k deur komen en nou ken 'k dei anderhalf uur nait klain kriegen? Zeuven joar, och och, wat 'n rek, o heerenk loat mie nait weer vau veuren oaf aan begunnen te prakkezaieren. Wat heb ik wat leden in dei joaren, en in 't eerste veuraal, en aaltied weer dat veur oogen. Zol ik dat wel ooit weer kwiet worden? Nee nooit, nooit wor ik dat weer kwiet. O! nait d'r mit aan gang, 't leste oogenblik. Kwam 'k er nou moar oet, o wat verlang ik, gait dei tied den nooit om ? nee leuf 'k. Moar Jurrien, Jurrien bist doe nou den hailendal stoapelgek jong? Proatst doe van verlangen? Wathestdoete verlangen ? Noar wêl ? Dien Moeke het Goddank nait beleefd dat doe-e-e- en dien Voader is sturven in tied, bruiers en zusters hest nooit had. Woar wolt doe den doch ainliek noar verlangen? Joap? Ja wel wait woar dei is, meschain wel in Noord-Amerikoa, doar hest ja nooit weer wat van heurd jong. En wat mainst nou ainliek, dat de wereld verlet liet om ain, dei-e-e zeuven joar zeten het, omdat he mit zien oploopende kop ain 0 nee, nee, God mag dat weg oet mien gedachten ? Ik beloof en ik zweer hier in mien cel, dat ik mien uuterste best doun zei om van veuren oaf aan weer te begunnen. Ik main d'r mit, dat ik strieden zei tegen mie zulf en tegen dei elendige drift, want dei het mie in 't ongeluk brocht. Kon ik 't ongedoan moaken, twintig joar van mien leven wol 'k er geern veur geven, moar dat helpt mie doch niks. Verzachtende omstandigheden wassen d r zoo n bult zeeden ze dou, omdat ik aaltied goud oppast har, ja dat helpt ook wat, as men den doch in ins zoo'n dolle kop krigt, dat men Nee, nee, och doar nait aaltied op oet, bie nacht en bie dag aaltied doarhên. Ze sluuten joe den op veur straf zooas 't hait, moar de grootste straf is, dat men zuks aaltied en overaal veur oogen het. O. nou nait langer, nait langer, loat mie nou wat aans denken. Wat verlang ik. wat verlang ik. Hol op Jurrien, doe hest niks te verlangen, gain mensk het verlet om die. Zol 't nait 'n beetje touvaallen ? As ik moar gauw wark krieg, den wil 'k arbaiden zoo hard as 'k ken. Nou, wark zeilen ze mie doch sachs geven willen, want wat zol 'k aans ? Zol ik de kap ook weer over 't heufd kriegen, dat k nait zain ken woar ze mie langs brengen ? Tied komt leuf 'k nait verder en ik verlang zoo, nou ken 'k 't hoast nait langer oetstoan. As disse zet veurbie is, hè den heur 'k er ook weer bie. Weer bie heuren? Woar wolt doe bie heuren? Zooain as doe? Ja wel, dei mout ook neudig nog proaten van d'r bie heuren". „Doar stoa 'k den, groote deur is achter mie in 't slöt komen. Hè, mien gommes, wat 'n groote, vreeseik groote wereld, och heerenk, wèl ken dat nou oetstoan aan kop, hai dat draait hier ja altemoal mit mie in 't rondom. Wat wor ik doezig, ik mout mie eerst even vasthollen aan telegroafpoal; hè wat n mensken, wat kieken ze noar mie. Zollen ze mainen dat k dronken bin ? Joa vast, want ik ken vot nait allennig loopen, zoo draait mie 't in kop. Hai, wat kiekt aal dat volk, zai kennen 't secuur aan mie zain, dat ik zeten heb. Wat gril en wat licht is 't hierzoo, wèl ken nou oogen openhollen. Kiek dei ais noar mie kieken. Doar lopt ain, wat is dat 'n sloerige vent, wat kikt dei op grond, zol dei ook zeten hebben ? Joa bepoald. Nog ain, dei duurt ook nait opkieken, dei het ook wis zeten heur. Wat zol dei doan hebben ? Zol dei ook ain Och nee, hièrzoo nait meer zoo denken, as 't aans ken. Wat het dat volk 'n lawaai, hai doof wordt mien doezige kop ook nog. Heerenk heerenk, doar loopen 'n poar kerels mit 'n kar, wat hebben dei 'n gloepend gat in hals. Dei hebben ook secuur nait zeten, want aans dussen ze joe nait zoo liek in 't gezicht kieken. Wat 'n bloaren aan boomen, stormachtig zoo'n bult, en doch is 't zoo licht dat men oogen nait open hollen ken bienoa. Wat 'n wind, hè wat poest joe dat lekker om ooren. Zol 'k nou allennig loopen duren? as 'k moar nait meer zoo draai. Hier mout 'k weg, hè doar luipen al twei dainders, wat keken dei. Dat is weer ain, dei ook vast zeten het, zollen ze dei kop ook gek moakt hebben en zol dei dou ook ain " „Weg wijzen man ?" „Hè, of ik ook neudig vot mos, dei wol mie weg al wiezen. Nou duur 'k nait weer stoan blieven en weg ken 'k zulf wel vinden. Ja moar woar hén? Wacht, noar Joap, dei woonde in achtermuur van Kiekendiestroat. Ik wil stomgeern weer 'n zetje binnendeur, hai wat kieken dei mensken, zai zain 't duudelk aan mie, niks aans heur. Hier is 't. Ja, moar Joap har gain winkel, dei was ja stikkedoorsknecht". „Har ie hier 'n bodschap? ie stoan ja moar oet ain stuk noar de gloazen te kieken". „Woont Joap hier?" „Wat Joap? Nee hier woont gain Joap". „Joap Kamp, wait ie den biegeval ook woar dei hêngoan is te wonen ?" „Mien gommes kerel, woar koom ie van doan ? Wie wonen hier al zes joar in dit hoes, 't liekt ja hoast net of ie hier of doar lösbroken binnen, dat ie van niks waiten. Woar koom ie van doan?" „Dag vrau! — Vot, vot, moar gauw verder, hè dei vernam 't ook vot al. Kiek, wat 'n dikke hond, wat besnuffelt dei mie, zol dei ook 't ain of aander vernemen ? Nou grif, want dei roeken zuks ook wel. Wat lopt aal dat volk. Dei waiten zeker altemoal wel woar ze hên zeilen. Wat binnen hier 'n mooie hoezen komen, bie duustern as 't volk in hoezen is, dèn wil 'k ais hên te kieken. Wat zei 'k nou? Wacht, noar 't Zuuderdaip noar goarkeuken en vroagen of 'k doar van nacht sloapen ken en den zoo gauw as 't moar ken, tou stad oet en wark zuiken". „Hè hier loopt hoast gain mensk. Dei groote ploats zei 'k vroagen, doar kennen ze vast wel 'n knecht bruuken in 't heui. Heden, heden, wat is dei lucht hiér groot, wat 'n wolken, en wat is 't hier spei en gril, wel zol hier nou oogen hoast open hebben kennen. k Hoop nou doch wis, dat ik hier wat vinden zei, want ik goa nait noar aander kant van stad, doar ze mie kennen. Jonge, jonge, zoo in de wereld en dèn allennig, dat is ook nait veul bezunders. 'k Wol dat 'k te minsen moar 'n bruier of 'n zuster har. Ja moar, ho ho ais even, wat dochst doe Jurrien, dat dei noü zoo hail wies mit die wassen, nou doe d'r zöo weer aankomt ? Hest doe 't doar noar moakt ? O mien Hemelsche Voader, help mie. ik wil mie ja beteren. Volk". „Mout ie hier wezen?" „Ik wol ais heuren of boer ook wark veur mie har". ,Wark genog, in t drokste van tied, moar wel bin ie?" „Jurrien Koenders". „Zoo. Hou öld ?" „Vaierendartig joar". „Hou is dat zoo, dat ie nou binnenstieds plat loopen?" „Och - e - e - omstandigheden". „Ja-a-a dat ken elk wel zeggen, wat omstandigheden ?" „ïnou - e - e - k wol zoo geern wark hebben, boer". „Dat zei wel zoo wezen, moar eerst wil 'k aalles waiten van joe. Hou bin ie zunder wark komen ?" „Och, ik smeek joe, geeft mie wark, moar vroagt dat nait". „O zoo-oo-oo, is 't om dei tied van 't joar mit joe, ken 't gain lucht lieden " ,Och neemt mie aan, ik wil zoo hard veur joe arbaiden en 't ken mie niks schelen wat". „Wat docht ie nou ainliek, dat ik nog nait begrepen har, dat 't lang nait pluus is mit joe ? Gauwdaiven en zuk tuug heb ik gain wark veur". „Och boer". „Doar is 't gat van de deur en nou laist moar 'n beetje gauw, aans zei 'k hond even lösloaten en den zei wie ais zain of ie ook loopen kennen". „Dat hest nou al mit dien verlangen Jurrien, verlangst nou nog zoo ? Doe dochst dat elk die moar vrundelk temuit kwam, moar zoo is 't nait jongtje. Dat is ainmoal, o wat is dat stoer, as 't zoo gait. Moar zoo hard zeilen aalle mensken nait wezen. — Volk". „Dag kerel, wat wolt doe ?" „Ken 'k de boer ook spreken ?" „Boer is dood, en ik bin zien vrau, het gait mie hier aan, as doe wat te zeggen hest, den zeg öp". ,'k Wol zoo geern wark hebben". „Bie mie ?" „Asjeblieft". „Wat kenst den doun ?" „Van aalles wel". „Zoo joa, snaaren dat kenst, dat verneem 'k al, moar doar ken bie mie gainent mit kloar komen. Wat kenst aans ?" „Arbaiden Juffrau". „Hol op te kletsen van Juffrau, vrau Doppen kenst zeggen; mooi proaten kenst ook, zai 'k al, moar wat hest 't leste doan ?" „Ikke .... bin vrouger aaltied bie boer west". „Vrouger ja, wat ken mie dat schelen? Wolst mie doch nait wiesmaken dat doe nou van boer kwamst ? Ha-ha-ha! ain dei bie boer was, joa wis en zeker en is net zoo wit om kop as rauw meel en handen zoo wit as 'n juffer oet stad. Doe huifst bie mie nait mit meroakels komen, dat heb 'k die te zeggen". „Och asjeblieft vrau Doppen, perbaiert 't den moar ain dag mit mie". „Wat denkst doe, dat ik 't niit aalle schooiers 'n dag perbaieren zei, dochst dat mie 't in kop sloagen was ? Woar komst van doan ?" „Oet stad vrau Doppen". „Oet stad ? 0 zoo, bie '11 boer midden op Grootmaart zeker ? plougen en zaaien op stainen ? Moak doe dien kluchten aan 'n aander wies heur". — „Bats, deur veur neus dicht. En doar hest doe nou noar verlangd Jurrien P Non kenst moar weer wieder zuiken. Ja moar God zei mie doch nait verloaten, ik heb zoo vast en oprecht beterschap beloofd. Wat heb 'k nou al 'n ende omzwalkt, och heden, och heden, nou van oavend noar goarkeuken om te sloapen en den dou 'k dat nait weer, ik loop laiver deur en as 'k mörn nóg niks heb, nou den ken 'k hier of doar wel in 't land wat zitten goan te sloapen. Wacht, doar woont 'n snieder, nou zei 'k doar ais aankloppen. — Dag boas". „Ook zoo; wat mout ie hebben, 'n neie jas of 'n hail pak of zoo ?" „Och gommes nee, ik wol joe vroagen boas, of ie ook 'n knecht neudig wassen". „Joawel, dat ken wel aangoan. Koomt hier moar heer. Hou hait ie ?" „Jurrien Koenders". „Hou öld ?" „ Vaierendartig joar boas". .Z00-00 en woar koom ie vandoan ?" „Oet stad". „Zoo, zoo en heb ie doar 't naaien leerd?" „Joa boas". „Komaan, dat voldut mie, want ik hol niks van zoo'n boerske snee. Wanneer kon ie den komen, as wie 't accoord kloar kriegen kennen ?" „Op slag boas". „Kom, dat is ja mooi, moar bie wél in stad heb ie 't leerd, want ik neem nooit gain knecht, as ik gain infermoaties nomen heb". „Och, neemt mie asjeblieft zoo moar". „Nee, nee, dat komt nait in mie op. Moar bie wêl heb ie 't vak leerd, vroag ik joe nog 'n moal". „Bie—e—e—e, och—e-—e—e—, in stad". „Kom kom, ik loat mie nait veur gek hollen man. Zeg öp". „Ik —ke—e—e— heb vrouger 'n ongeluk had boas". „'n Ongeluk, o zoo, joawel. ik zag vot wel, dat—e—e hm, hm. Den—e—e bin ie meschain —e—e gewoon, dat ze tegen joe zeggen van—e—e— nummer zooveul ?" „0 boas, holt op asjeblieft". „Wel ja, wie begriepen 'n kander en ik zol mie deur zoo ain nog zeggen loaten: holt op? Wol zoo ain mie de wet veurschrieven ? Nee man. hiér bin ie glad aan 't verkeerde kantoor. Ik loop zoo liek as 'n keers deur wereld, mit züks ken ik mie nait inloaten. Ie kennen vertrekken en hou eerder hou laiver". „Boas". „Gain proatjes, foi, foi, wat kèn 'n mensk al mit ontuug in aanroaken komen, foi foi foi. Moar gauw mien deur oet, alla. — Wel gek, doar heb 'k dat geld nog op toafel liggen, jonge jonge, dat zei d'r ook wel nait altemoal meer wezen. Wacht ais even, twei guldens, drei kwartjes en vaier dubbeltjes. Nee, doar hè je 't nou al, 'n kwartje te min, wêl kon d'r ook op reken, dat d'r zoo'n gauwdaif in hoes kwam. Stil is, wat lap ligt doar? o ja, dei is overbleven van dei mooie loakensche jas, dei 'k guster oafleverd heb. Dei lap har 'k ainliek van rechtswegen d'r ook weer bie geven mouten, moar-re ik reken den zoo: wat deur 't oog van mien groote scheer ken, dat is veur mie, en ik zei mie hier 'n mooie Zundagsche pet van moaken, den heb ik dei vergees. Sierlek mooi goud; as men 't zoo in handen nemt, is 't zoo zacht as ziede. Doar ligt verachtig 't kwartje onder, vast 'n beetje vergleden. Nou zooveul te beter. Dèn het kerel d'r bepoald gain kans tou zain om 't te kriegen". „Nou Jurrien doar staist nou weer, hest d'r nou zeker ook al dik genog van ? Wat nou ? Kom, eerst goa 'k 'n zetje op dei stainbult zitten, bie dat lutje hoeske, ik kèn hoast nait wieder en ik duur ook hoast nait meer. Eerst even zitten. Zol dat zoo nog langer goan mouten mit mie ? 't Beste was moar gauw 'n ende d'r aan; van brug oafspringen, den is 't gauw gebeurd. Zoo zoo, Jurrien, Jurrien is 't nou al zoover? Schoamst die nou ook ins al nait meer ? En schoamen, ja dat was wat aans as schoamen, wolst doe nou vot alweer zoo'n groot kwoad doun tegen God? Jurrien, Jurrien, 't is nog gain etmoal leden, dat doe zoö beterschap beloofd hest en hoü voak hest doe dat wel nait doan in dei joaren. Alle doagen Jurrien en nou begunst vot zoö ?" „Dag man, wat zit ie doar ja triesterg op dei stainbult. Koomt 'n zetje bie mie in mien lutje hoeske en goat op 'n stoul zitten as ie muide binnen. Komt hier moar driest heer". „Och vrau, as ie wissen wèl ik bin, den wol ie mie nait in hoes hebben". „Woarom nait?" „Och gain mensk wil mie in hoes hebben, as ze waiten wat ik doan heb". „Nou moar ikke den wel eurt, koomt hier moar gauw heer, veul eten ken 'k joe nait geven, moar ik bin van oavend wat zat en dat treft goud veur joe, den ken ie mien rondom brood kriegen, en ik heb ook wel n poar kopkes koffie veur joe, moar ik heb gain aander melk as bokkemelk, doar mout ie den mit tevree wezen". „Ik wol wel geern bie joe komen, moar zeker woar, as ie waiten wêl ie in hoes roupen „Nou komaan eurt, eerst wat zitten bie mie en as ie mie 't den vertellen willen, den dou ie 't, en aans, as ie joe laiver stilhollen d'r over, is mie 't ook hail best . ,Nou. doar zit ik den, moar nou wil 'k joe 't vot vertellen. Ik heb zeten". „Heb ie zeten? Nou dat is nait zoo mooi, moar nou ze joe weer lösloaten hebben, bin ie mit de mènsken ja weer liek, nou mag gain niensk joe doar meer zwart om aankieken. En hou het stait tusken God en joe, doar het gain aander wat mit neudig, dat mout ie mit God oetmoaken". „Vroag ie ins nait wat ik doan heb? t Was zoo vreeseik". „Wis nait, doar wil 'k niks van waiten, dat is ja weer liekmoakt, ik hoop dat ie nou verders best oppassen zeilen". „En aans zeg of vroag ie mie niks?" „Nee, nee, wat heb ik doar mit neudig? Mien ölle Yoader zee vrouger tegen mie — ja want dou k jonk was, den zee 'k wel gauw ais: „wat het dei of dei dat gemain doan" — nou en den zee mien ölle Voader: „Girtje, Girtje" zee he „doe proatst aaltied dien mond veurbie, en doe oordailst moar vot over aander mensken, net of doe de bovenste beste van a'moal bist. Wicht, wicht, ik hoop dat ons laivm Heer die doar nooit veur straft zee he den. „Denk er om Girtje, dei stait mout moar oppassen dat he zulf nait omvaalt". Nou en doar heb ik mie in 11 loater joaren aan hollen en mie d'r aaltied goud bie bevonden". „Ik wol dat d'r meer zukke mensken wassen". «Stil, hai nait zoo'n wonder geproat laist tegen zoo'n óld onneuzel wief as ik bin. Rust joe nou moar 'n beetje oet, ik mout mien bok even melken". — „Ziezoo nou zei 'k ais weer noar stad tou, ik ken joe nait zeggen, hoü dankboar ik joe bin, ie waiten nait woar ie mie veur bewoard hebben". „Bedanken is Mulder's kat aan sturven, bedanken hol ik nait van. Zoo voak as ie hier langs komen en muide binnen, zei d'r 'n stoul veur joe kloar stoan eurt. Koomt moar driest en 't beste verder". „Ziezoo, nou weer van veuren oaf aan, moar ik koom van oavend nait weer te sloapen. Hai, ik hoopte zoo, dat 't duuster was bie stroat in stad, en och heerenk, och heerenk, as dag zoo licht, en wat keken de mensken weer. En zai zain 't altemoal wel aan mie, want as d'r twei mit 'n kander luipen, den begonnen ze vot te proaten, as ze dicht bie mie wassen. Ik wol wel deur grond zinken. Wel joa zeker; Jurrien, Jurrien, is dag ook al aan hemel? begunst vot weer ? Wilst nou wel stil wezen ? — Volk". „Koomt moar noader". „Dag boer, dag - e - e - vrauluu". „Dag; joen noam ?" „Jurrien Koenders". „En wat bodschap ?" „Boer heb ie ook wark veur mie?" „Stekt het joe ook nauw, wat 't is ?" „Nee, 'k wil wel van aalles". „Ja. den pas wie 'n kander. As ie te minsen vot komen kennen en nait al te begeerig binnen mit geld". „Ik loat aalles aan joe over, perbaiert 't moar eerst ais mit mie, ik zei mien best doun". , Beter ken 't ja nait. Mien o-ommes Idoamuike, wat zit ie dei man ja over joen brilgloazen stief aan te kieken". „Ja, dèi heb ik wel voaker zain. Kenst doe mie nait kerel ?" „Nee, dat ken 'k nait zeggen vrau". „Zoo, nee dat zei wel zoo wezen. Hest doe bie gevaal Harm Muntje ook kent, Jurrien Nirtje ?" „ Wel gek, kiek noü dei kerel ais, wordt zoo wit als kalk van muur. Jonge, jonge heb ie nou wel ooit zoo n fiks oetsloapen mensk zain as Idoamuike? V\'êl zol zeggen, dat dei al vaierentachentig joar is". „Joa jong, loat mie moar loopen en noü zei ik jou ais vertellen wat munster ie hier onder joen dak hebben '. „Ja, moar ho ais even Idoamuike, dèi zei d'r eerst onder weg. O, dei schobbejak van kerel is zulf al zoo wies dat he vot galt, uou aans zol 'k hom 't ook handig leerd hebben". „Is 't nou gain geluk dat ik hier nou net 'n dag of wat bie joe was? Och, och mien laive stumpers, mörn was d'r meschain gain ain van joe aallen meer in 't leven west. Hou ken 't zoo, hou ken 't zoo, dat ik hier nou net was". „Van Bergen, o mien gommes, noü mag wie wel oppassen, Schrikkelk is 't". „Watte Jantje?" „0 heerenk, o heerenk, Betje zee, dat ze zegt harren, dat hier al 'n dag of wat 'n kerel touhuil, dei oet kast komen is. Dei kerel het zeuventien joar zeten, zeggen ze, 'k wait nait houveul mensken dat dei nait vermoord het. Hai struunt hier aalles oaf". „Kom, kom, doar ze! 't mainste ook wel weer biemoakt wezen". „Joa, dat docht ik wel weer, ie willen 't van zulf weer nait leuven. Hai, men het d'r zuuver niks gain eere van, as men joe wat vertelt. Moar ik zei 't ook aan Juffrau zeggen, wie mouten d'r nou beter om denken, dat wie 's oavends deuren en blinnen veur donkern vast doun. Ik zei ook bêzems en emmers en 't goud altemoal gauw inkriegen. Ainliek mossen deuren doags ook moar op knip blieven, ja want noü bin wie ons leven nait zeker, gain oogenblik. Och gommes en 't lutje wichtje speult aalle doagen boeten deur, dat gait ook over, öp slag. Ik zei heur vot in hoes hoalen". „Doe zelst heur wel boeten loaten Jantje en deuren en 't goud net as aaltied heur". „Och Van Bergen, dat niain ie den doch wis nait?" „Zeker heur, aalles blift geliek en doe proatst mie tegen gain ain d'r over, wat doe mie verteld hest. Want 't ken best wezen, dat d'r hailendal niks van aan is". „ Wel ja zeker, leugens zollen 't wezen ? en Betje har 't heurt van ain, dei kerel zulf loopen zain har? Hai dus zuuver nait opkieken, moar zai harren doch zain, dat he oogen har, dei wassen hom kaant glên in kop. Betje zee ook: „wêl zol d'r nou 't eerste aan gelooven mouten ?" „Stil Jantje, mit zukke proat, goa moar weer aan 't schrobben". „Ja dat, zei 'k doun, want dat is stoef bie deur, moar om bodschap bie oavend of in tweidonkern krieg ie mie nait". „ Jantine, woar is Elmiertje ?" „Aan 't speulen". , Woarzoo den mien wicht, bie achterdeur bie bank?1' „Ja". „Wat bist ja kortoaf Jantine, wat scheelt d'r aan?' „'k Bin niedig". „Niedig ? nee doch vast, en op mie ?' „Ja wis, guster ook al". „Guster ook al ? nou wor dat den moar nooit weer, want dat gait mien nuver wiefke zoo onhandig oaf. dat 'k er gain spier van vernomen heb". „Nou 't is hail slim". „Zoo. zoo, kiek mie ais aan en zeg 't den nog 'n moal". „Blief mie oaf Gerardus, moakst. mien hoar ja net zoo roeg en 't zat zoo mooi van mörn". „Dat is niks van woar doe lutje pröddelpotje, want doe schudst haile mörn mit dien mooi kopke en moakst mie aaltied wies, dat dat allennig komt, omdat dien hoar den nait goud zit". „Stil, nee 'k wil nait op dien knei zitten, ik zeg die ja dat 'k net zoo niedig bin". „En kenst 't nait zeggen zunder lachen, moar woar is 't den over mien snoetje? Wolst wat van mie hebben?" „Doe proatst moar aaltied mooi mit mie om en dugst d'r aaltied nait noa". „Dat is 'n slim ding as 't woar is. Wat heb ik den zegt of beloofd ?" „Heur is even, wie hebben 'n groot hoes en 'n haile groote toen en wie zollen " „O ja, 'k bin d'r al achter, *n knecht zol wie hebben". „Ja en dat hest doe mie veur anderhalf joar al beloofd en ik heb d'r zoo'n verlet om". „ Ho, ho, dat leste heurt d'r nait bie mien wichtje, want doe kenst Geert ja net zoo voak roupen, as doe hom hebben wilst, veur dien bloumkes en zoo". „O joa, dat is zoo, moar 't was veul makkelker ain in hoes en zoo". „'t Zei ook wezen, secuur heur en ik denk er ook wel om, zoo gauw as mie moar hier of doar ain tegenkomt, dei mie op 't. oog geschikt liekt, den krigst doè 'n knecht en den kenst hom bestellen wat doe moar wilst". „Dat is best, as 't den ook moar 'n beetje gauw gebeurt, waut aans mout ik nog 'n maid d'r bie hebben, wie hebben 't zoo veul te drok. Moar op 't oog goud lieken, zeest doe ?" „Ja. ik zei oet mien aigen oogen kieken, want getuugschriften, dat wait wie baide wel, doar ken men doch gain spier op aan''. „Nou dat is mie geern goud, dei doe nemst, bin ik best mit tevree". „Ziezoo, den is dat weer veur 'n kander, en bist nou ook nog niedig ?" „0 mien laive, dat was 'k vergeten dat 'k niedig was, pas nou moar op, dat 't nait weer gebeurt, dat wie nou den gauw 'n knecht hebben". „Godjes doagen dat 'k zoo zundig zeg. Van Bergen! Juffrau! doar heb wie nou d'elende al goande". „Wat is d'r wel ? Jantje is ja glad oet stuur". „0 heerenk, o heerenk, doar zit mie dei munster van 'n kerel achter 't hoes op bank mit 't lutje wichtje tusken kneien, proaten net zoo drok mit heur baiden. As e heur moar uait vermoordt. 0 help, help, hai vermoordt heur secuur en den ons". „Wilst wel op slag stil wezen Jantje? doe blifst hier bie Juffrau in koamer, ik zei zötjes hêngoan en luustern ais woar dei baident 't zoo drok over hebben". „Ja en den is 't te loat, den het he heur al dood, wat ik joe zeg, moar ik heb joe genog woarschouwt". — „Ken ie wel speulen ?" „Nait hail best mien lutje". „ Wil ie wel 'n zetje mit mie speulen ?" „.loa, hail geern mien wichtje". „Kiek dit is mien pop, dei hait Merie, zai het ook eerlieks hoar, vuilt moar ais". „Joa vèrachtig eurt, eerlieks hoar het ze". „Bin ie muide ? zit ie doarom 'n beetje op bank?" „Joa mien lutje". „Merie is ook zoo muide, mag dei op joen knei ?' „Jonge joa, dat ken best". „Nou ikke op aander". „Wat zit wie nou mooi mit ons dreien". „Zoo zit wie ook mit Voader. Heb ie ook 'n wichtje?" „Nee inien wichtje, moar hou haitst doe ? „Ikke hait van Elmiertje ; heb ie ook 'n noam, of hait ie allennig moar van man ?" „Ik hait Jurrien". „Heb ie ook 'n hoes?" „Nee Elmiertje, ik heb niks". „Alwoar, ie hebben ja 'n arlozie in buuts, mag k ais veur 't oor heuren of he ook tikt ?" „Ja, krieg hom moar". „Hè, hai tikt ook. Zei wie wat bloumkes plukken? den ken Merie wel op bank liggen'. „Gouie mörn". „Mörn Meneer, och heden neemt mie nait kwoalek, ik was zoo muide en nou kon 'k nait weer vot komen, 't dut mie zoo aan, dat joen wichtje op mien knei wol". „Voader 'k wil d'r weer op eurt". „Best heur, hail best, blieft moar stil zitten mit joe baiden. Hou bin ie zoo muide? laank loopen of zoo? Bin ie meschain aan 't zuiken om wark?" „Joa Meneer". „Van Bergen allennig moar". „O Van Bergen, 'k wol dat ik wark kriegen kon". „Nou dat ken wel aangoan, as ie bie ons knecht worden willen". „Niks laiver wol 'k as dat, moar doar ken doch niks van komen". „Hou dat zoo nait ?" „As ie eerst aalles van mie waiten, wil ie mie doch nait meer hebben". „ Man, ie konden bie mie nooit mit beter getuugschriften komen, as dat mien wichtje absluut op joen knei zitten wil. En meer wil 'k niks van joe waiten. Goat moar mit noar mien vrau". „Ikke op zien aarm". Harm en Martje. Het huisje van Harm Pestuur en Martje Tip staat midden op een stuk grond, dat den vorm heett van een ei, waarvan aan den eenen kant het kapje is afgeslagen. Aan dien kant is eene breede sloot en daarin zijn negen eenden. De sloot staat in verbinding met een diep. Het stuk grond wordt gebruikt tot het verbouwen van groenten, die bijlangs de huizen worden verkocht. ' Jarenlang hebben Harm en Martje huisje en grond in huur gehad, maar sedert een jaar is het hun eigendom geworden, dat wil zeggen bijna, want er ligt nog eene hypotheek op van ƒ300.—. Die hypotheek er af te krijgen, en liefst zoo gauw mogelijk, is nu het streven van het echtpaar Pestuur. Het huisje heeft twee kamers, die ongeveer even groot zijn en beide uitkomen in eene kleine schuur. ' In die schuur is een varkenshok, waarin een varken met biggen, boven het hok een kippenrek; hier en daar is een eendekorf bevestigd. Verder zijn er in de schuur tuingereedschappen, een kruiwagen, eene waschtobbe, een paar emmers, een bezem, een beetje stroo en rommel. De eene kamer wordt verhuurd, maar staat op 't oogenblik leeg, doordat de bewoonster gestorven is en nog geen nieuwe huurders zich hebben aangemeld. In de kamer, bewoond door Harm en Martje, zijn twee bedsteden, daartussclien eene kast in den muur. Onder de bedsteden zijn — even groot als deze — ruimten uitgegraven, die den weidschen naam dragen van „kelders", maar feitelijk niet anders zijn dan vierkante gaten in den grond; daarin worden 's winters de aardappelen bewaard. Om ze er voor dagelijksch gebruik uit te halen, dient men plat op den buik te gaan liggen en zóó, met hoofd en armen er in, zoolang in de duisternis te grabbelen tot men genoeg heeft. Om de laatste te krijgen, moet men er heeletnaal en dus eerst met de beenen inkruipen. Muf, heel muf is het er, want versche lucht kan er niet komen, behalve wanneer de beddeuren eens openstaan en dan is het kamerlucht en die is bij Hann en Martje ook verre van frisch. De kamer is laag onder verdieping en heeft een zwart geverfden zolder. Aan den eenen balk staat met krijt geschreven: „eendkuukens komen oet zesden Juli", aan een anderen balk staat: „biggen binnen tieg de leste van Junimoand". De kamer heeft drie ramen, twee aan den voorkant, een op zij. Gordijnen zijn er niet voor, want dat wordt als weelde beschouwd door Harm en „weelte komt noa de hieptaik". Het ameublement bestaat uit zes stoelen, vier stoven, eene kleine kookkachel, eene schilderij voorstellende „Abraham's offerande", een pulpitrum en eene langwerpig vierkante tafel, waar halverwege de pooten nog eene verdieping is aangebracht, zoodat het eigenlijk eene dubbele tafel kan heeten. De eenige weelde, die het echtpaar zich ooit heeft veroorloofd, is, dat ze zich in de bruidsdagen hebben laten photografeeren; ze hebben toen moeite gedaan, samen zes portretten te krijgen, inaar daarvan wilde de man niet hooren, minder dan zes voor ieder wilde hij niet leveren. Ze hadden er dus twaalf samen en toen moest het dan ook maar in eens goed, zoo overlegden ze en ze kochten er twaalf precies gelijke lijstjes met standertjes bij en daarin kwamen de portretten. Nu prijken er op de pulpitrum — te midden van eene dikke laag stof — rechts zes portretten van Harm, links zes van Martje, in 't midden op éen stapeltje zes porceleinen kopjes en schoteltjes. In 't bovenste kopje, dat vreeselijk vies en beduimeld is van binnen en van buiten, liggen eenige spelden, eene naald, twee centen, een 2 ^centsstuk, een tienstuiverstukje en drie spijkers. Het meubel heeft drie laden, waarvan de onderste, waaruit stroo komt kijken, halverwege open staat. Alle stoelen, behalve de twee die in gebruik zijn, zijn vol. Op de onderste verdieping van de tafel liggen allerlei lappen, eene ineengefrommelde jas, waarvan eene mouw er bij neer hangt, éen schoen — de andere ligt onder de tafel op den grond en is er blijkbaar afgevallen. Verder een paar sokken — geheel bemodderd —, een kiuwen garen met eene stopnaald er in, eene oude courant, een doosje lucifers, eene kaaskorst, eene muts waarvan alleen de banden er uit hangen en dan — blijkbaar met moeite er no»? tusschen gedrukt — een half brood, een zak met meel o ~ en een kannetje met stroop van binnen en van buiten. De vloer heet met zand bestrooid, maar er ligt meer asch, turfmolm enz. dan zand. Op de tafel staan twee kopjes en schoteltjes, een blikken koffiekannetje op een komfoortje, een melkkommetje met tinnen lepel, een stuk roggebrood, eene kaasrasp met een stuk kaas en een schoteltje met een stukje boter. Verder ligt er een broodmes en een schoteldoek en over en tusschen dat alles eene massa kruimels. Het echtpaar zit bij de tafel en heeft blijkbaar pas eene boterham gebruikt. Er wordt op 't oogenblik niets gezegd. Harm zit diep in gedachten en heeft zijne pijp, die uit is gedaan, gedachteloos in een van zijne mondhoeken hangen. Na een poosje klinkt de stem van Martje: „Harm, doe wist vast nog meer koffie hebben ?' Geen antwoord. „Harm, of 't ook nog meer koffie hebben wist ?" Nog geen antwoord. „Harrèm, ik vroag die, of 'k die nog 'n kop vol koffie ingaiten zei ?" Evenmin antwoord. „Harrèm, jong! Joa of nee?" Alles blijft stil. „Loop rond, dèn krigst nait meer, den drink 'k aalles allennig op" en hoog tilt ze 't keteltje op om met een heel langen straal zich zelf alleen in te schenken. Harm neemt er geen notitie van. Martje was vast besloten, ook niets te zeggen, maar ze kan het blijkbaar niet uithouden, want na een oogenblik vraagt ze: „Hest bie bakker aanwest ?" Harm geeft nog geen antwoord. „Gefst mie nou den ook hoast ais antwoord? Hest bie bakker aanwest en wat zee he ?" „Och wicht! jeuzel mie doch nait langer om kop. Koffie? joa, nee. joa". „En wat zee bakker?" „'t Was goud, moar hol die nou den in vredesnoam ook ais even stil". „Was 't goud ? Joa veur hom, moar veur mie nait, ik heb hom ja 'n cent te veul geven, ken die dat den niks schelen ?" Harm geeft geen antwoord en schijnt alweer ver weg te zijn met zijne gedachten. Even later zegt Martje : ,'k Heb van doag 'n tienstuuverstukje verloren". „Dat lugst" klinkt nu Harm's stem. Martje zegt niets. „Martje, wicht! dat is toch wis nait woar ?" Geen antwoord. Martje zit stijf in haar schoot te zien. ,Tou wicht, woar best dat den verloren ? den goa wie op slag aan 't zuiken. Op akker?-' Martje kijkt niet op en zegt ook niets. Harm kan 't niet meer uithouden, hij stuift op en zegt: „'n Beroerd wicht bist doe, 'n hail tiènstuuvertje verloren, doar ken wie nou moar weer vergees veur knooien. V\ oar- zoo den doch ?" Martje doet alsof ze huilt en slaat een punt van haar voorschoot voor de oogen, maar ze zegt niets. „Joa, liepen nou ook nog, dat zei ons wel wat helpen, moar as 't nou gain antwoord gefst wicht, moakst mie nog gek". Martje kijkt lacheni op en zegt: „Ziezoo, nou kenst den ais zain, hou mooi dat 't is, om gain antwoord te kriegen, ik heb net zoo min geld verloren as doe". Harm slaakt een diepen zucht van verlichting en begint nu ook te lachen. Hij zegt: „Joa da's doe 'n rakkert wast, heb 'k aaltied wel waiten". „Heur ais even Harm" is 't antwoord, „doe bist aaltied vot en aander vrauluu hauen den in lut-jongs om, moar wie hebben gain kinder en ik bin aaltied allennig en den kenst doch wel begriept-n, dat ik 's oavends geern ais 'n woordje zeggen wil, dunkt mie . „Nou kom, zóó slim is 't den doch ook nog nait mit die, doe proatst ja haile doagen mit eenden en hounder om Martje antwoordt: „Joawel, net of doe ook nait meer waist, dat eenden hoast allennig veurmiddags leggen. Moar ik bin nog aaltied bliede, da 'k heur dat zoo leerd heb, dat ze bie mie in koamer komen, as ze legt hebben; zai goan den net zoo nuuver veur kast stoan te wachten tot da k heur 'n handje vol boonen geef. En den joag 'k heur van zulf tou deur oet in daip, en den begripst toch wis wel, dat 't mit mien proaten ook weer oet is en aan die heb ik zuuver niks langer". „Dat komt wicht, dat ik tegenswoordig zoo'n bult te prakkezaieren heb". „Woarover den? Aaltied over hieptaik ?" „Joa" is 't antwoord, „ook al, moar ook over koamer". „Zoo! ook over koamer? Omdat d'r nog gain huurders opzetten komen ? Nou moar, zei 'k die ais wat zeggen ? Wie willen koamer nait insen verhuren", zegt Martje. „Mien gommes wicht! Bist gek? Wat wolt doe den? Den har wie ja 'n gulden in week minder". „Nou, doe zitst doch aaltied zoo daip in gedachten, doe most moar net as Doomnie, 'n studaierkoamer hebben, den hest ook gain last -an mie". „Hai Martje, doe hest 't mal-vel om leuf 'k; nou ik zei die den wel zeggen, wat mie in kop ommmoalt. Ik har wel zin aan timmeren". Martje slaat de handen in elkaar en roept uit: „Bist nou hailendai gek Harm ? Min git en gain ende, wat scheelt die ? Wie duren ons hoast nait zat eten om hieptaik en den zei wie timmeren ? Nou eur! d'r lopt van die ook net zoo wis ain om 't hoes tou; dat hest nou al van aal dien prakkezaieren". „Hol op wicht, ik zei die 't beter zeggen: Ik wol in dei koamer 'n boetendeur en den 'n vrije ingang moaken loaten, want dat ólle wief is nou dood en doarorn zê 'k doar niks gain kwoad van zeggen, moar 'n bedruifden hekel har 'k d'r aan, as ik in schuur aan 't arbaiden was, da 'k aaltied dat öl-wief om handen har. Kiek en dat was dèn over en dat liekt mie biester mooi tou, dat wil 'k die wel zeggen". Martje zegt: „Nou dat ól-mensk was best, doar valt niks op te zeggen, en 't spiet mie nog doagelieks, dat ze dood is, moar as d'r ais minne luu in kwammen en den 'n hoes vol kinder meschain, as wie te minsten gain ain- boare luu kriegen kennen, joa dat was vrijer. Hailendal gek bist doe leuf 'k nog nait. Moar wèl zei 't betoalen Harm?" „Joa, zoover is 't nou vot nog nait, in aalsgeval wi 'k d'r eerst mit Doomnie en Mevrau over proaten en dei zeilen mie den wel road geven". „Nou", /.egt Martje, „moar den most doe doar ook nait laank meer mit wachten, want dat is ook vot nait kloar en as d'r nou is 'n huursman kwam. Groa vot laiver noa Doomnie, wie wonen ja stoef bie n kander ,Wel zeker joa, hai doe stelst die net aan of boudel in brand stait" antwoordt Harm, „kiek en boetendes, ik ken 't van oavend ook nait wachten. Steek lamp moar op". Martje begint te schateren van 't lachen en zegt: „Joa eur, hou maalder, hou mooier! Nou zei cirkom in 't langst van doagen lamp al op, da s nog nooit gebeurd, zoo laank as wie trauwt binnen, doe bist hailendal stoapel Harm". „Och wicht! Ik mout aan 't schrieven". „Aan 't schrieven ? Doe 'n braif wegschrieven ? Hai Harm, hou kenst zóó laigen, hest wel ooit aans n braif kloarmoakt as ainmoal aan mie, dou 's doe onder dainst wast ?" Harm antwoordt: „Och nee, doe snoater, moar wèl zegt da 'k nou 'n braif wegschrieven wol?" Martje is inmiddels in de pulpitrum gaan zoeken en zegt: „Kiek hier is he, hai is deursleten op vóllen, want ik heb hom dou eerst wel hoast 'n vörreljoars aaltied bie 't jak in had, moar kennen nog duudelk lezen, wat d r onder stait: „Zoo noem ik mij U teerbeminde vriend Harm Jans Pestuur". Och, och wat konst doe 't dou aalderlaist mooi zeggen, dat was nou zuuver 'n lust Harm". „Nou, stekst lamp nou ook hoast op? Ik mout 'n reken schrieven". „Mien gommes! Veur wèl dat?" vraagt Martje en steekt meteen de lamp aan. „Och, dou 'k van mörn bie Doomnie in 't appelhof aan 't maaien was, kwam Mevrau bie mie en zee: „Pestuur, ik wil je even betalen; wat moet je nog hebben, want ik wil dat niet laten oploopen", zee ze en dou ontvol mie : „Ik wait 't zoo nait Mevrouw, moar ik zei joe 't t'oavend wel even opschrieven" en dou 'k dat zegt har, dou docht ik: „Och heerenk, wat spiet mie dat, want wat wordt dat nog 'n karwaai". Wie hebben aaltied nog twei stukken pampier in 't Testement liggen had, dat komt nou moar goud oet en woar is inket en pen ?" Martje begint te zoeken en prevelt: „Pen het aaltied veur 't glaas legen boven op dei liest en inket ?" Luider vervolgt ze : „Nou Harm, hier is pen, en kiek doe nou zulf ais even op bözem onder al dei donten, dei doar liggen van tebakspuuten". Harm heeft het verlangde al gevonden en begint te schrijven. Na een oogenblikje klinkt er 'n verzuchting van hem: „Wat stötst aan toafel! Wèl ken nou zóó?" Martje beweert, dat ze er een half uur afzit. Even later is het: „Hai wat brandt lamp duuster! Ik mout op 't aander stuk pampier, 'k heb mie al drei moal verschreven. 't Is hier ook zóó duuster". Nu begint Martje: „Nou ik wol mie zoo laank stilhollen, moar nou ken 't nait, nou 's doe begunst te proaten van duuster. Mien laive tied, Ootje het mie wel verteld, dat zai nog bie 'n ruskepit zeten har; dou kregen ze 'n toetlamp. Yoader en Mouder kregen 'n spoarlamp mit petenteulie en wat wassen dèi bliede, dou ze loater 'n lamp mit paiteulie kregen ! Wié hebben vot al 'n mooie lamp mit paiteulie kregen en doe bist nog nait tevreê, nou most doe moar 'n lamp mit azienleeneulie hebben, dunkt mie, zoo as ze tegenswoorig aan veelesiepees hebben". „Hol die nou stil wicht, want dit is ons leste pampier ja!" Harm schrijft: vier kipen . . • 5-50 haan kodoje apersis mis 2.50 kleinoodie-en . . . 1-20 9.20 samen. „Ziezoo, hè! da's kloar. Nou leg ik dat mörnvroug even in keuken bie Doomnie's volk. Nou lamp oet, 't is bêrgoanstied". „Zê'k die is wat zeggen?" begint Martje, „mürn komt Kunnechien bie ons te naaien '. „Woarom dat ?" zegt Harm. „Nou" is 't antwoord „woarom aans as om te naaien?" „Heur is Martje, ik wol da's doe zulf naaien konst, want ik mag dei kletsmejoor den absluut nait lieden, dei het aaltied 'n buuts vol neis en vol leugens en den zegt ze nog: „Proaten, nee dat ken nait veur mie, omdat ik in aalle hoezen koom" en ik leuf, dat ze valsch is, as schoem op 't woater". „Nou ja! ik ook nog naaien! ik knooi mie nou al hoast dood op akker in ons toen en den mien hoeshollen en den zo'k ook nog naaien ?" „Wat mot zai den naaien ?" vraagt Harm. „Och jong, doe bist zoo slietsk as wat. Aal dien goud is hoast stukken en ain ding heb 'k die te zeggen, ik koom mörn nait op akker". „Zoo!" is 't antwoord, „da's ook wat moois, den is 't dubbelde schoa en doe waist wel, in hoes ken mie t niks schelen, dat brengt niks op, moar in toen, dat. stekt mie nauw, doar mout wie 't van hebben. Nou moar, as dat nait aans ken, den ken 't nait aans, moar den ligst mie nait aal mit heur te kletsen eur! want den dut ze nog niks. Wat zei wie den eten ?" 12 Martje zegt: „Klont har 'k docht, 'k heb d'r al meel en stroop veur hoalt. Woar bist doe mörn?" „Veunniddags bie hoes en 's noamiddags liail bie Bezuun en 's oavends wi'k even noa Doomnie om dat timmeren, 'k Wil ook vroagen, of wie den ook hooger in lasten komen om dei boetendeur. Want kiek, meschain rekent Ontvanger ons dei deur wel tou veur wellust. Moar ik bin muide, ik zeg niks meer". „Nee" zegt Martje, „om vair uur is 't ook al weer dag veur ons. Wat liekt mie dat mooi tou bie de groote luu, sloapen aan acht uur tou en nooit op akker. Hai-ai-ai! ' Met die verzuchting gaat ook zij slapen. Den volgenden morgen zegt Harm: „Ik kon hoast nait sloapen van aal dei moezenusten dei 'k in kop heb' . „Nou" zegt Martje, „begunst vot al weer mit dien moezenusten in kop? Hou komst d'r bie, ik zee vot moar laiver van eendekörven1 . „Hol die stil wicht". „ Joa! dat bin 'k wel wend, da's 's mörns dien eerste en 's oavends dien leste, bist nou al weer vranterg? ' Harm gaat na het koffiedrinken in zijn tuin aan 't werk. Martje schijnt den boel een beetje op te redderen en om zeven uur komt de naaister. „Mörn vrau Pestuur, hou gait 't er heer ?' „Dag Kunnechien! goud heur, mit joe ook ? Moar goat zitten, hierzoo bie 't glaas moar; hai 'k bin zuuver bliede, da 'k nou is 'n mensk heb, om 'n beetje mit te proaten, want 't ól-mensk is dood, en dei was zoo doof, dei zee hoast nooit wat weerom en Harm is aaltied zoo in gedachten en hounder en eenden binnen best, moar kiek, dei geven joe gain antwoord". „Joa vrau Pestuur, ik mag ook wel geern ais 'n woordje zeggen, moar proaten oet aander hoezen, dat ken nait veur mie, omdat ik overaal koom, moar wat mout k naaien ? „Nou dit. bais van Harm moar eerst, baide ellebogen zitten d'r deur, zet doar moar 'n lap over". „Best, inoar dei zitten baide zoo vol modder . „Nou mien gommes, wat zol dat? Krabt dat dr moar 'n beetje oaf mit scheeroog of mit vingerhoud, zoo n gefiet je hol ik nait van en 't warmt aal mit, denk ik aaltied'. Kunnechien begint te naaien, Martje loopt wat af en aan. Daar komt van uit de schuur trip-trip-trip-trip naar de kamer. Martje zegt: „Och heden! wost doe leggen, doe mooi henje? Joa jong, moar gauw in puntrom-loa heur . Alsof de kip haar verstaat, springt ze direct in de la en gaat zitten. ,'n Oarigliaid is dat hier aaltied" zegt Kunnechien. Daar komt van uit de schuur ook naar de kamer klik— klak-klik-klak, en eene dikke eend waggelt de kamer in en gaat voor de kast staan. , Wat, bontje ?" begint Martje „hest doe nou al legt ? doar leuf 'k niks van, moar ik wait wel in wat körf doe legst, ik zei eerst even kieken". Ze komt terug en zegt: „doe hest mie verlogen eur! Vot! Allemarsch! eerst weer vot, as 't eerlieks legt hest, krigst 'n voestje vol boonen en aans nait, wat zost doe wel mainen ?" Een poosje later springt de kip met een vervaarlijk gekakel op den rand van de la, wordt uitbundig geprezen door Martje, krijgt een handvol tarwe en verdwijnt weer. „Heb ie 't drok mit 't naaien, Kunnechien?" vraagt Martje. „ Joa vrau Pestuur, 'k bin aalle doagen vot tegenswoorig. Guster bin 'k bie Doomnie west, doar mag k ook hail geern wezen, moar den zit men allennig in 'n koamer en dat verveelt joe wel ais. Dat lutje wichtje komt voak bie mie. Och, och wa s dat 'n aaldernuuverst daierke en wat is ze wies. t is n meroakel. Moar wat har dat guster wat worden kennen; ie w ai ten vast wel, dat ze aaltied omsjaauwt mit zoo'n haile dikke kat, dei is hoast net zoo groot as zai zulf. Nou. den het ze kat zien kop onder heur armke en zoo lopt ze t haile hoes en toen deur; ze is zoo biester wies mit dei kat en dei mit heur. Moar 'k wol ainliek wat aans vertellen. Guster was ze éven allennig mit kat in keuken en dou komt Mevrau d'r aan en dei zugt heur zoo krom over kat hên, in 'n houkje van keuken stoan. Mevrau gait hail zachies d'r op oaf en kikt over heur hên en het ze mie doar nait 'n groot broodmes, dat maid op toafel liggen loaten har en doar snidt ze aal mit over kat zien hals. Gelukkig har ze rug van 't mes. Mevrau gnpt heur 't mes oaf en zee: „foei Beotje, wat doe je daar?" en dou zee ze: „Itte zou poessie de top afsijden, waa-oin heeft poessie 't vogejtje doodgebeten . Daar komt Pestuur binnen en vraagt, na Kunnechien terloops gegroet te hebben : „Martje, ik mout drei pond artpoulen wegbringen, moar 'k heb moar amper-aan genog, hest doe ook nog '11 stuk of wat?' „Joa" antwoordt Martje, „doarzoo op dei stoul bie klok'\ Harm gaat er heen, maar zegt: „Ik zai gain artpoulen'. „Och hai, kikst weer mit neus?" zegt Martje „dei stoul jong, doar mien jaksmouw bie deel hangt, onder dei smerige hoozen, til dei moar op" en werkelijk vindt Harm een handje vol peulen en verdwijnt er mee. Daar komt eene stem uit de schuur: „Mag ik even binnenkomen ?" „Mien laive, da's Mevrau" zegt Martje en zc roept: „Wis komt hier moar gauw heer Mevrau". „Dag vrouw Pestuur, dag Kunnechien" klinkt het. „Dag Mevrau" zeggen beiden en „Och heden, doe lutje wichtje, bist doe doar ook? Dag mien lutje". Beotje zegt maar even heel haastig twee keer „Dag! stevent regelrecht op de openstaande la af en zegt: „Waa-om hè jij geen tip in de ja?" Zonder antwoord af te wachten, kijkt ze in alle stoven. Martje begint te lachen en zegt: „Nee doe wiesneuske, ook gain hen in stoven" en ze gaat voort: „Is t nou gain wonder ? Ain keer het zai dat troffen, da 'k ook n hen in 'n stoof har te leggen en nou kikt ze d r aaltied vot in . Beotje gaat voort niet haar onderzoek en vraagt: „Hè jij ook 'n stoopkan ?" meteen wijst ze naar de kan onder op de tafel. „Joa" zegt Martje „wolt doe doar ais oet slikken.-' „Die stoopkan is zoo bah!" en 't kindje verkiest geen gebruik van 't aanbod te maken. „Pestuur is toch niet ziek?" vraagt nu Mevrouw, op de half open beddeur wijzend. „Nee Mevrau, gelukkig nait, hai is in toen . Daar komt een vervaarlijk gekwaak van eene eend, het klinkt alsof het in de onmiddellijke nabijheid is, t kindje loopt haastig naar hare moeder, ook deze en de naaister kijken verschrikt op. Martje verklaart de zaak. „Joa t is gain wonder, dat ie a'moal verschrikt worren, moar kiek as men 'n eend op aier zet, het men ook laist kuukens d'r van en zai mouten vredig zitten en dou zee Harm verleden week tegen mie: „waist wel wat , zee he, „ik zet hom onder 't bêr te brouden en doar zit he nou, en ik heb d'r nait om docht om joe 't eerst te zeggen. Moar Mevrau stait nog hailtied, wacht 'k zei n stoul veur joe leegmoaken". Mevrouw is er klaarblijkelijk niet op gesteld in dien rommel te gaan zitten en ze zegt: „Nee vrouw Pestuur, laat dat maar, ik wou even t rekeningetje betalen, we gaan zoo weer weg". Martje heeft echter al een stoel leeg, eenige aardappelen rollen over den grond. .Ziezoo", zegt ze, „mien laive. ie hebben 't lutje ja hie joe, den ken ie 't ook wel wachten en ik zei Harm even roupen". r Even daarna komt Pestuur, droogt zijne handen, die hij eerst schijnt gewasschen te hebben, aan den schoteldoek af en gaat op Martjes stoel zitten, na Mevrouw en 't kindje gegroet te hebben. .Pestuur", zegt Mevrouw, „ik wou je even betalen, maar ik begrijp je rekeningetje niet recht en ze wijst op „haan kodoje", „wat is dat en daar heb je vergeten den prijs in te vullen". „Och fai Mevrau, pries invullen?" zegt Harm, „dat is zooveul as 'n persentje, doar wi k niks veur hebben . Mevrouw vindt het alleraardigst en bedankt er vriendelijk voor. maar Harm zegt: „Holt nou doch op Mevrau. Kiek ik wol joe eerst anderhalf stieg eendaier geven, moar dou 't doar aan tou kwam, begrootte mie dat en ik zee tegen Martje: „Dei beroerde hoan, doar zei k n kodoje, zooas groote luu zeggen, veur Mevrau van moaken . En dat , gaat hij op 't papier wijzend voort „is mis op dei lange dingen, dei ie den mit 'n mes oet grond steken". ..la", zegt Mevrouw, „voor de asperges, dat begrijp ik wel, maar dit weer niet: „kleinoodie-en'. „Och" zegt Harm, „doar was 'k om de woarhaid te zeggen, wat mit verlegen, dat is geut schoonmoaken en zinkput en-ne-e-e-e Mevrau zegt den leut k van profeet, moar dat was mie te onfersouulek en dou docht ik: „dei drei klaine karwaikes bie 'n kander. dat binnen den kleinoodie-en". Hier trekt Beotje hem aan de mouw en vraagt: „Toe Petuu, mag itte even in jou hooge tóven zien ? „Och doe nuuver lutje" is 't antwoord, „wis en zeker heur, doe komst ook aaltied bie mie, as ik bie joe in toen bin. Komaan, Pestuur zei Beotje op arm kriegen en den goa wie noar eendekörven".' Mevrouw blijft zoolang praten inet de vrouwen, Martje zoekt inmiddels een stapel naaiwerk voor Kunnechien en legt alles op den grond. Even later komt Pestuur met 't kindje terug, zet haar op den grond en ze vraagt: „Nog wee heen ?" „Nou" zegt de man „joa den nog moar 'n moal" en hij lacht „want 't is mie zoo mooi tou, dats doe zoo geern bie Pestuur wezen raagst, mien wichtje '. Even daarna is ze voldaan en Pestuur vraagt: „Mevrau, wat dunkt joe doarvan, ik wol ons dikke pereboom hier achter schuur wel hoast omkappen tegen harst . Vóór Mevrouw kan antwoorden, valt Martje in : „Doe smoegert! En doar hest mie nog nooit wat van verteld „Nou" is 't antwoord, „ik huif die aalles vot nait aan neus hangen, doch vast? Ik wol eerst vroagen, wat Mevrau d'r \an zee". „Ja Pestuur" zegt Mevrouw, „mij dunkt haast dat ik je dat airaden zou, 't is zoo'n prachtige gruote boom, wel draagt hij niet veel en 't zijn ook geen lekkere peren, maar je hebt van den boom zelf toch veel genot". „Hou dat zoo Mevrau?" „Nu wat is het een genot, als het overal zoo warm is als nu, dat je daar een beschaduwd plekje hebt. Je kunt er eens zitten en je vrouw wascht er en werkt er en in de brandende zon was toch vervelend voor haar". „Nou Mevrau, dat 't mooi liekt achter 't hoes doar heb ie geliek aan, moar zitten dat ken wie overdag toch nooit wachten en 's uavends is 't overaal luchtig er Martje heur wasken en zoo, nou och mie dunkt, dat ken net zoo goud in zun as in schaar. En kiek, of heur vel nou geel of wit is om kop, doar mag ik heur ook gelieke geern om lieden". Mevrouw lacht en zegt: „Maar waarom wil je in eens dien boom weghebben ?" „Nait in ins Mevrau, 'k heb d'r al laank mit omloopen. Kiek den har ik weer 'n groote lap toen en dat brengt mie dunkt mie meer op as dei boom". „Ik zou er mij toch goed op bedenken", raadt Mevrouw en ze neemt 't kindje bij de hand om weg te gaan. „Ken 'k joe en Doomnie van oavend ook even spreken ?" vraagt Pestuur nog. „'k Heb nog veul meer in kop". „Joa" valt Martje in, „haile moezenusten verachtig. Moar Mevrau, ik wol ook "nog wat zeggen. Heb ie bie gevaal ook ais 'n stukkewat ölle petretten over? 't Is mie neggeliek, wel dat d'r op stait, want kiek. zes van ons elk, dat is aaltied 't aigenste". „Joa man" valt Pestuur haar in de rede, „ik wait 't wel, doe hest van mie oarigheid al dik oaf en mienent zeilen d'r wel oet mouten". Martje antwoordt: „Hol die stil, doe mal-Berend, ain oogenblik wilst doe laist maljoagen en 't ander den bist net zoo toesterg en vranterg". Mevrouw maakt zich een beetje van de portrettenhistorie af en komt eindelijk met Beotje de deur uit. Ze heeft voor de vriendelijke invitatie om te blijven koffiedrinken bedankt. Martje zegt: „Hai, Mevrau wil 't aaltied zoo gauw weer verloopen, ze wil hier hoast nooit gain koffie mit drinken en ik har aans vot 'n steeke op toafel veur heur oafwischt". Na de koffie verdwijnt Pestuur en Martje maakt toebereidselen voor het middagmaal. Als ook dat afgeloopen is gaat haar man weg en neemt meteen de bestelde peulen mee en Martje zegt tegen Kunnechien: „Ziezoo, nou heb wie vree, nou wil wie ais rustig 'n beetje mit 'n kander proaten". Ze laat staan wat staat en gaat zitten. „Joa", zegt Kunnechien, „dat liekt mie ook mooi tou; kiek, proaten oet aander hoezen, dat geft gain pas veur mie, moar doarom wil men doch wel ais 'n woordje zeggen. Och wat het ölle Jannoa-niuike 't gauw oaflegt, nè?" „Joa", zegt Martje, „dat is bedruifd; wat zol heur scheelt hebben ?" „Nou", is 't antwoord, „mensken zeeden, dat Dokter zegt har, dat zeenen heur in 't hart sloagen wassen". „Och fai, och fai", zegt Martje, „joa jong, as 'n mensk zeenen krigt, ze maggen proaten wat ze willen, moar dèn is d'r niks meer aan te doun eurt! En dokters Mevrau het weer 'n wichtje en 't is a'moal best en den mout men van geluk spreken, moar 't muit mie bot om dei beste man. Bie bakkers zeeden ze, dat Dokter zegt har, dat 't hom goud was, dat dei baide ölsten wichter wassen, moar dat hai nou, veur darde inoal, stommegroag 'n jongtje hebben wol. Och nou en dat is wèl te begriepen, want dat is ook al net as mit eten en drinken, men het den laist ais weer 'n aander smoak". -Joa, da's van zulf" zegt Kunnechien. „Heb ie ook wel ais wat, heurt van dei neie kommies? Ik leuf nooit, dat dei goud mit 'n kander kennen; ik bin d'r west te naaien, moar het liekt mie nait best tou, en-ne schulden dik, man! Moar kiek, ik vertel 't allennig aan joe, vrau Pestuur". „Zeker, da's van zulf", zegt Martje. „Koom ie ook nait bie Bezuun? Hou zol dei neie maid 't doar voldoun ?" „Min, ken 'k joe zeggen. Zai loert op 'n gelegenhaid om kwezzie te moaken en den lopt ze vot. Nou 't is ook nait aalles veur boden, om doar te wezen, ik heb 't ook aanroaden. Moar woarom was ie 'n Zundag nait in kerk vrau Pestuur ?" Martje antwoordt: „Och hai 'k bin nog net zoo heilig, as 'k doar om denk. Ik was kloar, ken 'k joe zeggen, op schounen noa en dou 'k dei aantrekken wol, kon 'k moar ain vinden. Ain lag onder op toafel net as nou, en aander op grond ook net as nou, en dou ik dei van toafel aan har, was dei aander nargens te vinden. En Barin zee moar aal: „woar hest hom loaten, doe sleepst ook net mit 't goud as 'n jouge hond" en dou wuir 'k op 't leste gek in hakken d'r tegen. Wie konnen hora nait vinden, en klok luudde al en dou zee Harm: „goa den op klompen hén", moar dat verdraaide 'k, ik zee: „den nog laiver op hoosvörrels", moar dat kon ook nait. Nou en dou kon 'k mie weer oetklaiden, zuuver stoapelgek was 'k. Dou schoot mie in ins in 't zin, dat Harm Zoaterdag boonen puult har en doppen op grond noast zuk deel smeten har. Ik zee tegen hom: „doe hest mien schoun mit boondoppen wegsmeten". „Loop rond wicht" zee he, „wost mie nou ook nog schuld geven ?" Nou en dou heb wie haüe dag niks tegen 'n kander zegt, en Moandagmörn gooide hai körf mit boondoppen leeg in 't zwienhok en doar zat schoun in". „Gommes doagen ! en wat zee joen man dou wel?" „0, niks van zulf, as zai ongeliek had hebben, den binnen raanluu aaltied dood ketoen, moar as 't mien schuld nou ais west har, den har d'r aans wat waaid". „Vrau Pestuur, heb ie doar ook al van heurt?" vraagt nu Kunnechien. „Emmechien dei zee, dat Jantje har zegt, dat Lubke har heur verteld, dat op 't Kenoal zeeden ze, dat törf bie 't winter zoo duur worden zol". „Och hai nee" is 't antwoord, „nou da's bedruifd, want kleumen as 't 'n bakstain dik vrust, dat is bie mie al t minste, dat er is op wereld". „Nou joa, vrau Pestuur, moar zóó slim is 't nou vot ook nog nait. Mien laive, ie sloagen d'r nou vot ook moar in, as mal-Jan mank hounder". Martje zegt: „Ik mag aaltied geern hebben, dat 't 'n beetje touvalt, moar ik moüt overèn, want wie willen ook 'n kop vol koffie hebben". „Joa" /.egt Kunnechien .en ik mout 'n steekje harder naaien, want proaten en naaien, twei dingen tougeliek, dat ken gain tnensk ". Martje begint heen en weer te loopen en opeens ziet Kunnechien haar verdwijnen met een vreemden man, dien ze haar te vergeefs had liooren noodigen, binnen te komen. Een poosje later komt Martje terug en geeft eerst alleen deze explicatie : „'n huursman veur koainer". Ze gaan koffiedrinken en Martje begint opnieuw, nadat ze zich blijkbaar even bedacht heeft: ,.Joa, Kunnechien, ik wil joe 't ook ainliek wel zeggen, moar ie mouten d'r van zulf aan gain mensk wat van vertellen eurt! ,Nee" verzekert Kunnechien, „och heereuk nee, proaten oet aander hoezen vrau Pestuur, dat begriep ie toch wel. dat ken veur mie hailendal nait". „Nou den zê 'k joe 't moar zeggen. Wie wollen wel hoast timmeren". Ze wacht even om 't effect van hare woorden te zien. Kunnechien laat het naaiwerk zakken, slaat de handen ineen en roept uit: „Timmeren! Wat ie zeeden vrau Pestuur, timmeren! Nou ik zeg aaltied: „Pestuur en zien vrau dat binnen zukke knappe oppassende mensken, dat zei ie zain, dei komen veuroet in wereld" en nou .... Martje valt haar in de rede: „Hai foi. mien laive, ie huiven hai 1 zoo'n meroakel vot nait moaken, ie stellen joe ja net aan of wie in ins moar 'n pastri; bauwen willen. Aliennig moar 'n boetendeur in ander koamer, den hê'wie niks mit ons huursluu te doun zoo te reken, en-ne nou mout 'k joe den ook aalles moar zeggen: nou gait Harm t'oa/end noar Doomnies volk, want hai wil ais zain of Doomnie ons 't geld ook veurschaiten wil, oet spoarbank of zoo, dat zei hail wel terecht komen, want het mout van zulf ook zoo gauw goan as 't ken, as t wezen zei' . Kunnechien heeft met open mond het nieuws opgevangen en ze antwoordt: „Nou moar ie hebben groot geliek beur, en wat zei dat mooi lièken en wat vernoam! Den heb ie ainliek al twei hoezen in ploats van ainv. „Kom" zegt Martje „gauw nog n kop vol koffie opdrinken en den wil 'k joe ais tractaieren, den wil wie elk 'n tweibak mit eerbeien hebben. Zai zitten nog aan bos, moar hiér en doar ken 'k wel 'n beetje wegzuiken. Y\ ie verkoopen ze aans, moar Harm is nou vot en zóó persies zei hai ook nait waiten houveul dat d'r aanzitten „Hè" zegt Kunnechien, „wat heb 'k doar 'n zin aan". Martje neemt een kommetje en verdwijnt en Kunnechien prevelt: „Nou, nou men zol in de wereld zeggen! Zoo'n grootskeghaid! Mouten dei nou al timmeren? En dat vlugt moar gauw noar Doomnie om geld, k wol dat ik Doomnie was. ik zol heur wel halfweg komen. Net luu om te timmeren ! Zollen laiver zain, dat ze heur hieptaik eerst moar ais liek kregen en dat hier in koamer boudel oethemmelt wuir" — ze ziet om zich heen — „'k zit hier ja mit eenden en hounder om mie tou. Ik bin aaltied ook nog zoo bang op koop tou, da 'k hier nait allennig weer van doan koom, moar 'k goa hier hén, omdat k hier aaltied n bult neis gewoar wor, nut dat zai wat te koop hebben en Harm den overaal komt en zoo, moar aans ? n Boudel van Jan Stain is 't hier ja. Mien gommes en gain ende, Harm en Martje timmeren! Wèl har dat docht? Nou moar-e-e-e men wordt eerder overreden deur 'n e-e-e- Zoover is Kunnechien met hare overpeinzingen gekomen, als Martje met de aardbeien terugkomt en Kunnechien zegt: „Nou dat heb ie goud gauw lapt vrau Pestuur, joa ik zeg zoo voak : „Bie Pestuurs doar willen ze mie aaltied van aalles tou, doar niag 'k den doch zoo geern hên te naaien, moar 1t is veur mie zoo muilek, dat zai gain kinder hebben, want nou hebben ze mie van zult ook lang zoo voak nait neudig". Aalle veurjoars denk ik: „'k wol dat aaibert bie Pestuurs nog ais wat in waig brocht". „Nou hier is joen tweibak" zegt Martje „en bolt nou moar op met zuk geklets, want kinder hè'wie nou ainmoal nait. Veur mie was 't wel oarig, moar ik proat nou doagelieks mit hounder en eenden en Harm ken ze misten as koespien, want dei zegt aaltied : „niks as schoa man in eerste joaren en 'n gepeel en 'n gekwetter van aander wereld en as ze wat verdainen kennen, den snieden ze joe d'r oet"Moar ik mout nou eerst vot om 't zwien en biggen te voueren en eenden bie hoes te hoalen en zoo. Den dömee nog 'n poar bruggen en den is 't joen tied ook al gauw . „Joa jong" prevelt Kunnechien „bliede genog heur, dat 't mien tied gauw is, want as men goud opsnoft, den stinkt het hier zuuver. Nou moar, drok heb ik 't hier nooit, want zai het net zooveul verstand van naaien as kat van 't appelbrei koken, dat ik huif nait harder as 'k op mien dooie gemak wil". Na een poosje komt Martje terug en Kunnechien begint: „Tou goat nou nog even weer bie mie zitten, wie hebben weer zoo'n alderlaist mooie dag had, och, och, dat scheelt veul, naaien bie ain of bie aander. Verleden week was 'k ook 'n dag bie blauwvarvers, moar wat hebben dei 'n rakkert van 'n jong. Zien moeke stuurde hom nour bakker om 'n dubbeltjes stoet en dou 'e weerom kwam, zee ze tegen hom: „woar hest stoet nou?" en dou begon dei loeder te lachen en zee: „'k heb hom op; dou 'k hier bie deur was, heb 'k net 't leste stukje in mond stoken". Nou, gluiend wuir zai van zulf op dei smerige jong en dou mos he eerst 'n neie stoet hoalen en dou verder haile dag veur straf zitten te lezen in 'n bouk '. „Och, och" zegt Martje, „kiek as men den zuks heurt, is men weer dubbeld bliede, dat men gain kinder het, dat ken elk wel begriepen". „Joa" vervolgt Kunnechien „en 'n week veur tied, 't was op Zoaterdag, dou stuurde zai hom hên om drei pond artpoulen te hoalen veur dei Juffrau dei noast lieur woont, doar dut jong den wel is 'n dit of 'n dat veur — joa nait vergees, dat begriep ie, wêl dut nou wat vergees ? — Nou, dou har he 't nait in kop om mit dei artpoulen te loopen en wat dee he? Zai wassen in 'n puutje van ketoen en dou krigt. dei deugnait dei puut op toon en schopt hom iederbod 'n endje veur zuk aan, en nou ken je begriepen. dou hai dou bie Juffrau kwam, wassen artpoulen tou polver, d'r was gain ain haile meer in. Juffrau wol ze nait hebben, nou 't mensk kon d'r ook niks meer mit doun, en zai konnen ze betoalen. Dou het jong Zoaterdagsoavends en haile Zundag mit 'n tauw vastbonden zeten aan 'n knop in heerd en haile Zundag veur straf ook lezen in 'n bouk, moar men ken duudelk zain, dat 't iezelkste wat ze bedenken kennen veur zoo'n gauwdaif van 'n jong doch niks helpt, want nou dee he dat mit dei stoet vot al d'r achteraan". „Schrikkelk is 't", stemt Martje toe ,as ölders zuks beleven mouten, moar 't is joen tied nou, klok het al sloagen". „Nou goujen oavend den vrau Pestuur, 't beste en groutnis aan Pestuur". „Dag Kunnechien, ook zoo eurc, en wel te russen Martje begint nu heel zorgvuldig alle sporen van de aardbeien te verwijderen en de groene blaadjes op te zoeken, die ze naast zich op den grond had gegooid. Als ze daar juist mee klaar is, komt Harm terug. „Hè", denkt ze „net op tied, 'k wol veur gain kwartje, dat he d'r wat van vonden har". „Dag Martje! Kletsuiejoor kwam mie tegen. Houveul het ze nou naaid vandoag ?" 't Antwoord is: „Bist nou nait wies, da 'k die dat oetleggen wol? Hai Harm, doe most dien neus ook nait overal insteken; as doe moar haile klaier aan hest, den gait die dat niks aan. Mien gommes, ik zeg ook doch nooit tegen die: „houveul modder hest vandoag oet sloot gooid ?" as doe aan 't sloot groaven bist". „Nou" bromt Harm, „dei vervlogen vrauluu hebben vot 'n haile rezenoatie kloar; hol die den moar gauw stil mit dien gejeuzel vot al weer". „Stil hollen, nou best. 'k Wol die aans wat moois vertellen, moar den is 't, ook goud". „Och nee wicht, zeg op". „Nou, het 'n huursman west om koamer". „Doe targerd, woarom zeest mie dat vot nait? Wèl was 't ? woar wèg ? wat zee he ? wat zeest doe ?" .Joa, bedoar dien driften, as 't nou tevree bist, ze'k die d'r 'n haile bult van vertellen". „Tou den doch in de goudighaid wicht, hai wat kenst doe ain kop gek moaken". „Nou" zegt Martje, 't scheelt mie gain hoar of ik zeg nog niks, wat denkst wel ? Nou-e-e-e, om vair uur het hai d'r west". „Hou hait he ?" „Mattees of Knelis, dat bin 'k vergeten". .Gommes doagen wicht, zien tuttel". „Joa, doar heb 'k hom nait noar vroagt". „Doe hals! en woar was he weg ?" „As 't begunst te schelden, den zeg k die niks meer eur. Oet 't Wold". „Joa moar woarzoo ?" „Nou oet 't Wold, niks aans" verduidelijkt Martje. „En wat zee he den doch ?" „Nou hai komt Vraidag weer, en koamer leek hom best, moar wie willen loater den dunkt mie doch ais waiten, hou zien tuttel is, doar heb 'k hail nait om docht". „Och wicht! da's ja van zulf, men mout doch waiten aan wel men zien koamer verhuurt. Hest ook zegt van timmeren en vruig hai ook houveul huur?" , Timmeren, joa jong, doar heb 'k zoo van snaart! Ik docht, den komt hai zooveul te eerder weer, en huur, joa vieftig gulden zee 'k, moar as 't zoo mooi wuir, den wat meer". „Nou" prijst Harm, „dat voldut mie nou weer, da's doe zóoveul omdenken doch barste. Hest doch wis niks aan kletsmejoor verteld van 't timmeren, want den is 't mörn bie stroat en dat wo 'k veur gain geld, want 'k heb ja ins nog nait mit Doomnie proat". „Wiit ik mit Kunnechien proat heb, gait die niks aan heur, ik zei wel oppassen dat 's doe mie nait hailendal op kop zitst". Harm gaat wat eten en zegt: „Kom, nou dou 'k aander klaier aan en den goa 'k noar Doomnie. As 'k die te laank wegblief, den goa moar aan 't sloapen". INHOUD. Pag. 1. Ai bel Geldzak 9 2. De Kraamvisite 43 3 De Brief 61 4. Jantien oet 't Stroatje 72 5. Trientje Meroakel 116 6. Jurrien Nirtje 1^6 7. Harm en Martje ... 169 kan hervatten, staat Jaapje op en fluistert; ,'n Hapke zukker oet joen ruimerke?" „Wel zeker, nou most doe ook nog begunnen te sjanteren en te drammen, moar 't is nou doch ainmoal kroamverziete, tou den moar" en tweemaal laat ze 't meisje happen en ze vervolgt: „En nou den moar in ain haikoeroazie op bêr". Vlug wordt Jaapje uitgekleed, „en nou mooi zeggen: „Nacht vrouw Maijer, nacht vrouw de Broen", tou Joaptje". .Nacht Üaiwerke, nacht Frauke"' zegt het kind; heiden zeggen: „nacht laivert". Teupke zegt: „Nou kwoad wi 'k mie nait moaken, nacht stiefkopke". „Nacht Moeke"' en dicht gaan de beddeuren, potdicht. .Ziezoo", zegt Teupke en neemt de karaf, „nou krieg wie nog 'n beetje in 't glaske op 't ólle zukker en den ken men nog rustig 'n zetje proaten". „Joa", zegt Daiwerke, „moar wie mouten strakkies ook noar hoes tou Frauke". Deze knikt toestemmend, maar Teupke zegt: „Hai, 't gemoal mit kinder is nait aan zied, of nou begun ie ? Niks d'r van, eurt! Woar was 'k ook nog moar mit aan 't vertellen ? O ja, ik dee net 'n schoon schoet veur, bèteerguster, nou dou kwam dei maid van notoaries ook om '11 kan melk. Zai zee weer: „Kan ik ook een liter melk kriigen ?" en as 'k heur moar zai, den is t al net of 'k aanstoken wor, ik zee: „joawel, moar" zee 'k. „wat heb ik heurt, zest doe in ander moand al trauwen ?" „Ja", zee ze, „als ik alles zoo gauw in orde kan kriigen" en dou gong ze vot. Ik keek heur achternoa en ik zee in mie zulf: „doe oelpetatter", zee 'k, „mit dien schiet-meroakels en dien wieze veldwachter" zee 'k in mie zulf". „Nou, dat is ook slim", valt Daiwerke in en Frauke zegt: „Heb ie ook heurt, dat snieders heur zwien al slacht hebben eerguster ?" „Dat onneuzele zwien? Nou al slacht?" roept Teupke en slaat de handen in elkaar, „en 't begon nou pas te dijen, hou is dat wel zoo ?" „Joa", zegt Frauke, „dat. vruig ik ook aan dat wief en dou zee ze: „Mien man en ik binne mar te gearre en wij hoüden net van dat tsjoeke spek en smoor *) zit er al bij de roes ien". „Hai, wat 'n proat", zegt Teupke, „smoor! smoren! Nou zai ken d'r nog best in smoren, wat zol dat malle wief mit heur Fraize proat wel mainen! Wil ie wel leuven, dat ze d'r kwoad mit dut, dat ze zoo'n roukelooze proat het?" „Joa, wis en zeker dut ze dat" vallen beide vrouwen in; maar beiden staan nu op en zeggen: „Moar kom, nou goa wie vot". Teupke praat nog wat tegen, maar ze gaan toch en zeggen: „Nou hoalt schoa ais weerom, heur Teupke en vrundelk bedankt". „Nou gouje rais", zegt Teupke en weg zijn ze. Teupke begint nu op te redderen en prevelt: „Mooi was 't man! moar 't het nog al wat kost. Ain half pond koukjes was mie geven, ain half pond heb 'k köft veur 'n kwartje en den elk twei glaskes roo-branwien, 'n half pond zukker heb 'k köft veur 'n stooter — joa da's nait half op goan — nou en den room van twei kan melk en ieder bod anderhalf lood köffieboonen in pot, da's drei, en den nog klontjes. Moar 'k heb ook twei poar hooskes kregen en 'n rokje, 't Ken doch nog genog oet leuf 'k en meugelk krieg wie d'r ook nooit gain lutje-pötje weer bie". *) Yet, reuzel. De Brief. „Moeke doar komt braivedroager aan noar ons tou' . „Wilst die wel stilhollen, doe drommelse jong aaltied mit dien leugens ?" „'t Binnen gain leugens Moeke, zeker woar nait, kiekt zulf moar oet". „Vèrachtig, hai komt hier heer, mien gommes wat zei wie nou hebben ?" „Volk, 'n brief. Asjeblieft". „'n Braif? en veur ons? Och mien laive man, ie verzinnen joe ja vast ?" „Nee, nee, kijk maar op 't adres: Derk van Dam, zoo heet je man toch?" „Derk van Dam, joa dat nou wel, moar stait dat op 't alderes zeg ie?" „Ja zeker, maar ik moet weg". „Nou, dat is den nait aans, och steekt mie hom hier even veurzichtig bie schoetband in, mien handen bin nait aal te zuuver". „Dag vrouw Van Dam". „Min git, gait dat hier zoo moar? hai dei kerel is ja blind van iever, nou is he al 'k wait nait woar . . . . Post, pó-ö-öst". , Wat blief je ? hou me toch niet langer op". „Ie waiten bie gevaal vast nait, woar dei braif wegkomt ?" „Wel nee mensch, hoe zou ik dat weten?" „'n Beroerde kerel is mie dat, nou is he al weer vot". „Moeke, Moeke, loat mie ook ais kieken, tou Moeke". „Ja, doe zelst hom ook zain, eerst mout ik mien handen goud schoonwasken. 'n Braif verachtig veur ons. Joa man, ik zeg aaltied, 'n mensk wait d'r niks van wat hom overkomen ken in wereld. Wel har dat nou ooit denken kennen". „Moeke, heb ie joen handen nou nog nait schoon? Loat mie den doch ais kieken". „Nou kiek den; liai vot hond, 't is ja net ot' doe ook dood oet stuur bist, lopst mie aal veur vouten". „Moeke, mag 'k hom even allennig in hand hebben ?" „ Bist nait wies .jong, wat scheelt die wel ? Doe bist leuf 'k ook hailendaal stoapel". „Aander kant ook even zain Moeke, stait doar ook wat op?" „Och kiek den jong, doar stoan 'n poar zukke ronde zwaarte kringtjes, mit letters d'r tusken, aans niks. Wat meroakels dat dat wezen maggen? Want doar ken doch gain mensk wat oet wies worren". „Nou heb ik hom nog hail nait zain Moeke". „Nee Aantje, doe zelst hom even in handen hebben, moar hol den in 'e goudighaid doch ais op te roatelen mit dei naaimesiene, hai, kop wordt mie nog gek". „Och Moeke, doar heb ie ja nog nooit gain last van had en dit goud mout t' oavend kloar wezen". „Hest geliek wicht, moar wie hebben ook nog nooit 'n braif kregen". „Wat zol d'r in stoan Moeke?" „Ja, zoo is 't nou moar net, wêl zegt mie dat, woar mag he heer komen, zol men in wereld zeggen". „Zei wie hom lösmoaken Moeke ?" „Nou nait maalder wicht cur, ncc, nee, dat begripst doch wel, dat mout Voader doun". „Voader komt veur t' oavend ja nait in hoes". „Nee dat is muilek, dat dat nou net zoo treft, moar dat is nait aans. Joa 't stait d'r duudelk op, kiek nog moar ais: „Aan Derk van Dam." 't Liekt slim mooi dei noam ; ik zei hom veur spaigel steken, den ken d'r gain ain aankomen. Voader zei ook oogen opzetten. Och heerenk, doar komt ól-Jantje-mui aan. Stumper, ie kennen ja hoast gain oam kriegen, ie binnen ja hailendal achter poest. Goat gauw zitten. Aantje hoal 'n theekopke vol kold woater. Och fai, ól-sloof, wat slagt dei borst." „Heb—ie—'n—braif—kregen ?" „.Joa eurt, 'n eerliekse braif, kiek ik zei joe hom zain loaten." „Doch—wis—gain onroad—hier of doar ?" „Nou, hai zit nog dicht van zulf. Derk is ja nait in hoes, moar onroad, wel nee, den schreven ze gain braif, den harren ze ja tieden stuurt mit klontjewoagen of mit 't nappen-slaifke-wief of zoo, as 't oet Termunten kwam. Nee. nood of dood zei 't nait wezen, doar bin 'k gerust over." „Nou — den goa — ik — eerst weer vot." .Zoo gauw as wie 't waiten, wor ie 't ook wies van zulf." „Moeke." „Wat is d'r wicht?" „Och gommes Moeke, ainmoal was ik ais bie Doomniesvolk in koatner en dou kwammen doar drèi braiven tougelieks en as ie ais zain harren hou dat gong, hai! Doomnie dei kreeg heur aan van maid, en zunder bekieken, joa hailendaal zunder woord, zunder wies ken 'k joe zeggen, reet Doomnie heur moar open en leesde d'r in, en dou gaf he lieur aan Mevrau en dei dee net zoo, ik leuf hoast dat gain ain van kinder d'r wat van wies worden is, dat d'r braiven kwammen." „Joa mien wicht, dat zol men nou aans van zukke luu hail nait verwachten wezen, moar hoü onverschillig partei mensken binnen, doar het men gain begrip van zuuver, moar doe liest mie dat wel al honderd moal verteld Aantje." „Lugrst Harm." " o „Alwoar Geert." ,,'t Binnen leugens jong." „Niks van woar, 't is eernst." ,,'t Binnen leugens, zeg 'k die ja, woar wol ie 'n braif wegkregen hebben ?" „Ja, dat wait wie zulf nog nait." „Doe gemaine leugender, ik zei die ais even 'n braif aan kop geven, wacht moar.'' „Mien git en gain ende, wat oorlogsleven hebben dei kwoajongs doar, klop ais tegen 't glaas aan Aantje." „Moeke, Moeke-e-e, Geert wil nait leuven dat wie 'n braif kregen hebben, mag hai even om 't houkje kieken noar spaigel ?" „Nou joa, tou den moar." „Zugst 't nou den Geert ?" „Joa verachtig. Och vrouw Yan Dam loat mie hom ook even van stoef bie bekieken." „Kiek den, moar nait aankomen." „Heerenk, heerenk, joa 'n eerliekse, eurt." „Nou, goat nou moar weer vot jongs. Hai, Aantje hest ook 'n luk-lapke veur mie ? Nou heb 'k al twei moal in doem sneden mit 't stamboonen struupen, 't is ook niks gain wonder, men is ook ja zuuver oet zien centrum deur dei braif." „Moeke woar is Voader van doag ?" „Bist doar al weer jong ? Voader is veur Kloasen aan 't stiekels zichten en molbulten sloagen op groot-zeuven." „Hou loat komt Voader weer ?" „Half zeuven t' oavend, dei is haile dag vot en het bruggen mit, omdat 't zoo'n ende is te loopen en 't is aannomen wark. Moar wat zol dat den P Doar vragst aans ook ja nait noar ?" ,,'k Wil hom temuit, om braif, den goa 'k om half zes vot." „Hè, doar is he, mien laive wat stait doar wat in". „Nait hailendaal op toafel kroepen Harm, kenst zoo ja genog heuren". „Grönnen stait d'r boven". „Wel gek, oet stad Derk, van wel ken dat wezen?" „Ja hou zei 'k die dat zeggen". „Kiek ais, stait ja vast wel 'n noam onder?" „Doar koom wie van zulf aan tou. Doe wilt leuf 'k net as Jeuden van ach tem oaf begunnen". „Nou tou den doch". „Grönnen 1885. Olie Botternstroat. spoed. spoed. spoed." „Gommes doar is ook nog verlet om, wat zol 't wel wezen ?" „Yandam en vrau!" „Heerenk, heerenk, ook aan mie mit? joa man, ik dochte wel, dat 't wat bezunders was. Loat mie ais kieken, nou dat is hail nuver, verachtig „en vrau". „Ik bin gezond, benevens dat 'k Sums Koors heb en ik hoop van joe 't aigenste. Ik bin 'n jong of den ainliek 'n zeun van dei ol-beugelder dei Vergangen joar bie joe In kost west het, mien Voader om den Zoo moar te zeggen Is 'n zwalker deur wereld. Vrouger het he Onder dainst west. moar hai kon nooit Zoo best simonblé speulen en Hou dat dou goan is bin 'k nooit recht wies Worden moar hai is den 'n zwalker, ik Wait nooit woar he is, want dei voarten En daipen, dei dat nait wait het d'r gain begrip Van, hou gauw dat dei Verstopt zitten, ik Hol t d'r veur dat Dat komt van aal dei Schippers Want doar het men partei zukke smeerlappen Onder, wat dei nait Over boord gooien, och man, och Man, nou en zoodounde Mout mien voader aalderweegens hên te beugelen, en ik Wait nooit joen proat wel denken. As mennigain joe zoo heurde, och, och. Ik proat d'r nait over, moar men wait van 'n aander niks oaf. Nou 't beste.'1 „Dag Harmke. Mien proat ? Wat zol ze mainen ? Ik begriep d'r niks van, moar 't is in aalsgevaal goud dat 'k nait meer zegt heb. Och gommes, wat. stoa ik hier voak te luustern en te kieken. Wat is 't ook mooi as d'r zwaalfkes op dakgeut zitten en 'n holtdoef in linboom. dèn ken 'k compleet hoast nait weer votkomen. Nee dat is zoo, want den begunt dei sums te roupen en den is 't iederbod net of he tegen mie zegt: „God zugt die, mien wicht, God zugt die, mien wicht God " en as 'k den mit mien volle verstand luuster, den holt t laive dair aaltied net weer op mit 't eerste woord. 'k Har nog onderschaid as nacht en dag in dei twaalf koamers. Ik har ain van dei baident an enden wied genog 't laiste, 't zol mie wat schelen. Hè, den har 'k ain van dei baide mooie boomen d'r zuuver bie kregen. Wat zollen mien bloumkes best wassen willen veur dat glaas, ja want doar is gain schaar, boom stait op zied. Houveel potten zol 'k er stoan hebben kennen ? Moar, ho ais even, nou mout 't oet wezen en hail gauw ook. Jantien, .Tantien, nou, nou, wat bist döe onbeschoft. Harrégatte wat liekt dat lêlk. Proatst mie doar moar net verachtig as of 't dien aigen is en doe 't moar veur t zeggen hest. Jonge, jonge, wêl har dat van Jantien docht. En wat zollen dien voader en moeke zeggen ? Bist vergeten dat dei aaltied zeeden : „Jantien, wicht, denk er om: wat God die tou wil, dat krigst eur, doar kenst steevast op ver- trauen, al was haile wereld d'r ook op tegen". Kom goa doe nou moar gauw noar hoes, en wacht op dien jong." „ Joa eurt, hier bin 'k, koomt hier moar gauw heer Aanje. Mien laive vrede nog ainmoal tou, ie hebben 't joe ja nait aan tied doan om laang-stoal-stubber oet handen te leggen en motschöp verachtig ook nog in hand." ,Joa man, ik bin zoo doodneisgierig, ik zag heur votloopen en dou docht ik: „nou gauw hên en heuren, hou of ze was en wat ze zee". „Kon ie niks verstoan of heb ie nait luustert?" „Nou ja, luustert heb 'k aal even, moar dou heurde ik allennig dat ie 't zoo drok harren over mien dochter. En dou docht ik: „dat valt mie oaf, want doar het Harmke niks mit neudig." „Dat heb ie glad verkeerd verstoan, mien stumper. Doarom bin ik zoo botte bang veur luustern, men heurt 't halve, en den nèt verkeerd. Ik zee dat joen dochter zoo 'n fiks wicht was, ènkeld zoonent, zee 'k." „O zoo, nou 't ken wezen. Moar hou was Jantien nou, vertelt mie dat doch gauw." „Dat zei 'k doun, moar hai, legt den doch joen spul zoo laank oet handen, en goat 'n zetje bie mie zitten. Wêl lopt nou tegen oavend nog zoo te arbaiden. Wat heb ie wel doan?" „Och ainlik niks te beduuden. Ik zag 'n spinweb en dou docht ik, dat 'k dei wel berekken kon mit laang-stoalstubber. Moar 't ken nait, ik mout wel hên en hoalen kopstubber." „Moar doar heb ie doch zeker motschöp nait bie neudig?" „Och ja zeker, spin kon ook ja deel komen." „Zuks luit ik zitten aan aander doags, want aans ken men aaltied wel. Ie hebben den ook dag op dag 'n aalderbenauwdst gewisk en gefietje. Zindelk is mooi, moar 't ken ook te slim." „Nou dat mout elk zulf waiten, moar wor 'k nou den hoast wat wies. joa of nee?" „Ja, nou Jantien doar wordt niks te veul van zegt eurt. Doar lopt secuur ain van om 't hoes tou. Alle zeuven het zai ze nait, wat ik joe zeg. Ze het vrouger ook al wondere zetten had. moar nou is ze nait deeg. Geleuft dat van mie." ,Hou dat den zoo? Wat zee ze?" „Aalderhande gekke meroakels ken 'k joe zeggen, over dit hoes en zun en zoo wat hên". „'k Wil 't wel leuven, want lest ais op 'n oavend kwam ik heur hier tegen. En dou zee ze tegen mie: „Kiek ais oet, noar joen hoes, is 't gain wonder hou mooi dat t liekt, zoo in zun. Zol men nait zeggen dat 't van binnen altemoal in vuur en vlam stait. ?" Nou ik zee: „Holt den doch in goudeghaid op, dat was den doch nait te wensken. Dat ken nog gauw genog gebeuren." Joa mensk, 'k heb 't zülf oet heur mond heurt". „Joa, 't is biester mit heur. Ik zeg joe; aleer joaren heb ik op Toekerd woont, en doar har ik 'n noaberswief. Nou en dei heur bruir har 'n zwoager en doar 'n zuster van, dei was gek worden. Dei hebben ze dou noar Zutfeen brocht, moar dei was nait half zoo slim as Jantien, wat ik joe zeg". „Het is den benauwd, dat zoo ain löslopt, dat zeg ik moar. Ik heb heur van zulf vrouger nait kent, hou was ze dou ? En heur man, wat was dat ainlik veur 'n kerel ? O ja en heur jong, zee ze doar ook wat van? Wat vruig ie d'r over ?" „Holt joe nou den ook even koest, want aans ken 'k joe ja overaal gain antwoord op geven." „Tou gauw den moar". „Joa, joa, wie hebben 't wel aan tied. Is van oavend niks meer te verstrieken veur ons". „Ie komen nait wieder en ik barst bienoa van neisgierighaid". „Heur jong? Ook nait pluus, net zoo min. Joa nait zoo as zai, moar dat deugt d'r niks, zooveul kon 'k duudelk vernemen". „Zee ze d'r den wat van ?" „Nee, dat nou juust nait. Moar wel komt nou 's oavends om 'n uur of negen tien van hellen oaf? dat wait wie doch aaltemoal wel beter". „Och joa, moar wat zee ze dou den doch?" „Nait veul, moar zuchten en stênnen dat ze dee, hai zuuver lammenoarig wuir 'k er van. En dat is zoo min veur 'n mensk, dat komt d'r nog bie. Mien voader zee vrouger tegen mie: „Harmke" zee heden, „kenst d'r moar driest op reken wicht" zee he, „as doe zuchst of stênst, den krigst iederbod 'n fikse lawabbes van mie om'e kop. Want zoo voak as men dat dut, vlugt joe 'n gulp bloud over 't hart hên, en doar komen aal dei hartkwoalen oet vot. Mensken heur aigen schuld" zee he den. „Ik zei d'r veur zorgen, dat doe gain haitzaikte krigst". Nou ól-man het groot geliek had, ik bin hom d'r nog aaltied zoo dankboar veur. want nog nooit heb ik wat aan 't hart had". „Jonge, jonge, joa as men dat zoo heurt, den is 't best te begriepen, dat 'n hart dat nait oetstoan ken. Moar elk het gain voader, dei zoo kloar is. Och heerenk, as ik dei vrouger ook had har, want hoü dat mie 't hart sums slagt, ken 'k joe zunder woorden nait zeggen mensk". „Moar ie wollen ja van Jantien heur man heuren. Dei het aleer joaren viskerman west". „Viskerman ? en wat vong he ?" „Och, zoo ken 'k ja nait proaten, as ie d'r aal tuskenin tjaauwelen. Wat he vong ? Nou wat d'r te vangen was, dat is ja van zulf. Men ken doch nait eerst hên goan en zeggen, nou wil 'k dit vangen en nou dat, zoo wies was ie nou dugt mie ook wel. Zai woonden in dei tieden in Tenuunten. en den vongen ze gernoat en mossels en kinkhorens en zuk goud nog al 'n bult. Nou en den kookte Jantien dat spul en den verkoft ze dat hierzoo, en ook aanderweegens, net woar ze 't moar kwiet worden kon. Och joa, dat blift d'r eerlek van over, 'n bult wark het ze doan, 'n haile bult. Want begriept ais, as ze korven den vol har, den nam ze heur bainen op en ging d'r init aan loop, en luip net zoo laank tot dat ze ze leeg har.' „Den verdaitide zai ook vast nog al wat ?" ,'t Dee mie al nei, dat ie d'r nog nait weer tusken kwammen. Verdainen? Och, dat was ook al verkeerd spul. Ie waiten wel, aalle gernoatkerels of vrauwluu steken as ze joe 't tourneten, heur doem in 't moatje, den ken d'r veul minder in. Moar Jantien dee dat nooit en den gat ze ook nog 'n kop d'r boven op." „Dat kon ja nooit oet veur heur." „Nee veur heur nait, moar ruensken moggen 1'r botte geern over. Ainmoal zee 'k ais 'n moal tegen heur: „Jantien," zee 'k, „wat geef ie roem moat, gain ain zoo." „Wat zee ze dou wêl?" „Nou" zee ze „dat mout ook zoo" zee ze, „want noa mien dood wil Tk rust hebben", zee ze, „den wil 'k nait weer loopen te gernoat meten." „Doar geef 'k heur groot geliek aan, dat har zai den doch goud veur. Luip heur man d'r nooit mit ? ' „Dat was lang nait vertraut, want dei kerel zoop den zoo aalderkrachtdoadigst, dat 't slim was. Doèn dat dei kerel voak was, och gommes." „Doar het zai den ook doch wel wat mit overbrocht". „Nou dat zee 'k joe ja aal. Ainmoal was zai ais zaik. Och man, en dou luip hai, hai baitte van Luutje, en doen was he noatuurlek ook weer. Dou ruip dei schoelie: „gernoat, gernoat, dikker as mien doem" en aal weer „gernoat, gernoat, dikker as mien doem". Och jong en 't volk stormde mit potjes en paanjes noar kerel tou. Ja, want elk wol geern zukke dikke gernoat hebben. Men har ze nooit zoo zain, moar ainmoal mout eerste moal wezen, 't Kon ja makkelk wat neis wezen, want net zoo goud as in wereld 't bedrog onaindig is, is zee ook onaindig. Men wait d'r niks van, wat doar nait aal in zit. Op boöm vol schepen dei vergoan binnen en den van aalderhande levendeg goud doar tusken deur". „Moar hou gong dat dou mit dei kerel en zien gernoat?" „Nou jong, elk schol op dei gemaine kerel, moar hai zee: „ie hebben mie verkeerd verstoan, ik heb roupen: „dikker is mien doem". „Hail doen was he dou den docli zeker nait". „Dat was he aal, want vot d'r noa schoof he verachtjont mit zien koar mit gernoat in kerk. „Woar 'n bult volk is", zee he, „doar mout ik ook wezen" zee he. Nou 't was 'n warteldag en zai wassen mit kerk aan 't schoonen, moar 't har joe den doch wat worden kent". „Joa, moar dat valt 'n beetje tou, want Zundags kwam kerel doch nait mit gernoat". „Déi zet is joenent, eurt, zoo wied har'k nait hên docht". „Moar hou is dei inan aan zien ende komen?" „Ja—a—a, doar is gain mensk 't rechte van wies worden. Mensken ornaiern — moar mensken ornaiern zoo veul — dat he hailendaal doen west het, dou he mit zien bootje oet gong te visken. Aander viskerluu hebben zien bootje 6 drieven zain en zai mainden dat Luutje d r nait in was. Moar jawel, Luutje lag onderin te sloapen, en wis van wereld niks meer oaf eurt. Stief en verkleumd en boeten westen was he totoal. Zoo kreeg Jantien hom in hoes, nou dokter het d r ook gain benul weer in kriegen kent. Zoo is kerel oet. tied komen, woorden hebben ze nait weer van hom had". „Och foi, och foi, wat was dat ja onneuzel, hai dei stumper van 'n Jantien het den doch ook al meer beleefd as 'n beetje. Hou öld was heur jong dou en het ze nooit meer kinder had ?" „Vief joar was StefFen, dou zien voader den zoo om hals kwam, mag 'k wel zeggen. En meer kinder ? joa drei het ze onder 't joar verloren. StefFen is ainegste dei opkomen is, moar t was ook moar beter west dat dei bungel " „Stil Harmke, zoo mout ie nait proaten eurt'. „Wat, mag ik zoo nait proaten? en dat over zoo'n rakkerd? As 't halve moar woar is wat d'r van verteld wordt, nou den ken Jantien nog wat beleven, wat ik joe zeg. En den wol ie mie leeren wat ik d'r van zeggen zol, joa of nee ?" „Och ja, moar kiek, ik bin ook 'n moeke, en ie nait, en den ken men zuks nait zoo best heuren. Want zei ik joe nou ais zeggen hou dat 't is mit 'n echte moeke ? Dat mag den nou onwies wezen in joen oogen, maar zóo is 't: „As 'n kind zien moeke 'n vinger oafbeet, den zol ze zeggen: „doe hest dien tanden doch wis nait zeer doan ?" „Nou en al was ik den ook honderdmoal moeke, zoo n halfmaalle was ik nooit worden". „Dat zeg ie nou, moar tou den moar. Vertelt mie nou ook nog even, hou het Jantien zuk dou red?" „Dei is dou vot hier hên trokken mit de woon. Zai het dou dat duustere hoeske huurt in dat nauwe stroatje en doar woont ze nog, zooas ie waiten." „Kon zai zuk redden, was d'r ook wat om van te leven ?" „Nee, mien laive, zooveul heb ie doch zeker ook wel rondkeken in wereld. Wat let nou 'n zoeplap noa?" „Hou ging 't den? Zai mos mit heur jongtje doch ook wat te bieten hebben ?" „Ja op dat pas is ze zoo oetsloapen west as de beste. Strieken, overhemden en zuk spul strieken, dat het ze vot opzet. Nou dat zei 'k nooit aans zeggen, biester mooi dut ze dat. Gain spitterke of smikje zit d'r aan, noar d'r zegt wordt. Nou en dou is ze op slag rondgoan bie aalle groote luu hierzoo en het om gunst verzocht. En onder beklag was ze ja, want zuk tieden is vot rond, dat ze doar in 't bootje heur man zoo vonden harren. En elk mog heur lieden van heur gernoat en zoo, och en ain lukt aallens ja voak in wereld." „Nou, moar dat ken men den doch verachtig van heur nait zeggen Harmke. Hai, ie stellen joe ja net aan of ie op dei sloof nog jeloersk binnen. Ik bin bliede dat ik 'n beetje meer van heur wait. Want zoo as ik heur beschauw, liekt mie 't zoo'n goud wiefke." „Dat is gauw veraanderd. Wat zee ie over heur proat van zun en zoo?" „Nou dat ken d'r doch ook wel om. Dei wondere proat, nee doar ken 'k net zoo min bie as ie. Moar ik mout vot, koom ie nou mörn ais bie mie ?" ,'k Zei ais kieken en wel te rusten." „Ook zoo." „Aalderbedruifst is 't. stand is d'r doch zeker nog wel hangen bleven, dat ie waiten dat men nait aaltied wint ?' „Wanneer wolt doe den vot ?" „Op slag, wat aans ?" „En wanneer komst weer?" „Is 't nou hoast oet, dat gejeuzel? Ie moaken mie kop gek, en hailendaal ook. Ie lappen mie 't nait weer dat ie opzitten blieven, eurt. Zet 't lutje lampke moar in t vensterbankje achter, en sleudel van deur in muur doar achter dei lösse stain. Ik red mie, 't aalderlutjeste is d'r oaf, 'n potje heb ie nait meer". „Vief week heb 'k nou dat lutje lampke al aalle nachten veur die branden loaten. Wat nemt dat n eulie . .Ja-a-a, dat is vreezelk. Dèi cent of wat heb ie nait ins veur mie over, dat is joe al te veul. Moar komaan, nou den endling en ten lesten 't geld. Hai wat zit zoo n óld-wief d'r vast aan en dat veur heur ainegste jong". „Kiek, dit is aalles wat 'k heb. Dat is veur huur, doar spoar 'k 't haile joar over. Zes gulden is doar nou in, en hier in mien knipke heb 'k nog Stil ais even zeuven dartig cent". „Laigen dou ie ook nog? doar zit ja nog 'n dubbeltje onder. Doar ken 'k nog net 'n glaasje klare voor koope. Ziezoo dat mout ie moar hollen en den neem ik hier vief gulden van. As 't schip mit geld ais komt, krieg ie 't weer. En nou den moar weer: Besjoer, en 't beste mit joen zelv-melk. Ha-ha-ha-ha. Yan achtera zie je me voor 't laatst. Besjoer, besjoer, besjoer. Van je lirom, larom, bomfaldera, bomfaldera. En van je lirom, larom, bomfaldera, bomf " „Och heden Stelten, Ste-e-ffen". „Nou ?" „Och, kom hier nog even heer, mien jong . „Wat zei wie nou nog hebben? Wol ie mie dei aine gulden ook nog geven ? Greeft den moar gauw op". „Dat ken !k ja nait inien beste jong. 'k Wol zeggen, of 't nait aal te loat weerom kwamst". „Na, ja heb ie aans gain bodschap ? En daar roup ie mie om weer ? D'r is ook al wat aan veur 'u jong dei 't leven lust om bie zoo'n hiestentriest te zitten. Nee hoor, dat nooit zee van Speijk, Steffen wait wel van oost. In „De drie roemers", daar moet je weze, daar moet je zijn'. „Ik bin dien moeke Steffen". „Tja-a-a, doar heb ie meer schuld aan as ik. Moar ik mout vot, ik bin 't hier ook dik zat in dit duustre hoeske en dit nauwe stroatje. Ik zou je danke". „Och mien jong, wees nait zoo huila. Hai, hest pet ja kaant op ain oor zitten. Stel die doch zóo nait aan, doe bist aaltied zoo'n beste jong west". „Holt 't sjantern nou op? En nou roup ie mie nait weerom eurt, as ie mie te minsen gain geld geven willen. En-ne past nou op dat 't lampke brandt. Want het is doar achter zoo vol en zoo benauwd, doar ken de beste zien pooten breken. Falderalderire, falderalderare, wij zulle vijftig oliekoeke ete. Falderalderire, falderalderare". „ Vöt is he weer en verloren is he veur mie, glad en tetoal. O God wat is dat hard, en nou nog allennig mit mien geld, moar gauw zulf ook, want doar lopt het op oet, ik zai 't levendeg aankomen. O en dat zwetsen, dat snidt mie zoo deur 't hart. En wat 'n bestel het he de leste weken, sunt dat he zóo is, over dat lampke. Vrouger kwam 't nait te pas, moar as 't ais te pas kwam, den het he aaltied in duustern 't pad noar zien moeke's hoeske wel vinden kent, moar nou nait meer. Hai maint dat ik den sloap, moar dat is 't gevaal nait, aal te goud heur ik hou he d'r den langs strompelt. Moar hai ken 't nait helpen, niks d'r van. Dei Geert en Tjoard. dèi hebben hom overhoalt en hom en mie ongelukkig moakt. Dat binnen aaltied glad verkeerden west, dèi hebben hom verlaid. Moar dat zwetsen, hai, dat huifde doch nait zoo tegen zien aigen moeke. Wat zee he ook nog moar ? Wè' joa. Wat zee he ook nog moar. Wolt doe dat oproakeln Jantien, doè, zien aigen moeke ? Houver is 't mit die komen, dat doe dat dust ? Kom, pak boudel laiver op en goa hên en hoal eulie, hest ja niks meer in klip, doar magst nou vedan dien leste centen nog wel veur spoaren eur. Want as jong die nou ook nog bainen brekt, den is he hailendaal om 'n luchje. En den is dat dien schuld, as doe nait op 't lampke past. Hai het die 't ja nog besteld". „Dag Aanje. Ik zei joe wat neis vertellen, of heb ie 't al heurt ?" „Ja Harmke, ik ken doch nait roeken wat ie mainen. Zegt mie 't den eerst ais". „Och man, die gemaine jong van Jantien, dei loeder, het stolen en inbroken". „Nee doch". „Nou echt woar eurt. Hou slim dat 't wel is, wait ik nog nait, moar marsejees zitten hom al op hakken „Och heerenk, dat is doch wis nait woar?" „Ik zeg joe ja van aal". „Woarzoo den doch ?" „Nou op 't ketoor bie hellenboas het he lesnoar openbraken, zeggen ze, en 'n haile bult geld is d'r weg. Zoo'n smeerlap, zoo'n "