Port. Tooneel 77-^5 I'rU» 10 cents. Opstanding. DRAMA IN YMF TA FlfKELFN EN EKN VOORSPEL. N:iar rlen roman van LEO TOLSTOI. DOOR H E N K I BATAILLE o / /: i; x i < : n / . AMSTEHDAU, (1U03;. Dk Ekvkn H. yan* Munster & Zoon. '5 DIRECTEUR, Jtef MEULEM Jr Heerengracht 248,AMSTERDAM (2.1.03) VOORSPEL. In liet kasteel te Panopha. Prins Nekludoff is in het huis zijner tautos Sonia en Launi tijdelijk teruggekeerd, 011 mot dozo n.tar de kerk, tor gelegenheid van liet Paaschfeest. In do kamer, waar 11 ij vroeger als jongeling loefde, zal hij don laatsten nacht doorbrengen, voordat hij naar zijn regiment aan de Turksche ^rons gaat. Matrobla, do oude zorgzame dienstbode, die Dimitri als kind heeft gekend, beijvert zioli, dat hem niets zal ontbreken en hij zich in de kamer zal tlmis gevoelen, alsof hij die nooit verlaten heeft. Matrena, hot hoofd van hot dienstpersoneel roept Katusclia, eone dor dienstbaren, die echter mot haar meesteressen mee is naar de kerk, 011 zolfs vergunning kreeg op den bok van het rijtuig mee te rijden. Uit bijzonder gunstbetoon aan de dochter van een varkonshoeder, heeft de jaloezie van de andoren opgewekt. Men weet wel, dat Katusclia niet voor gewone dienstbode, maar voor kamenier zou worden opgeleid, doch als 't op deze manier voortgaat, zal zij weldra een jonge dame zijn en zich boven allen stellen. De mis is geëindigd en de geloovigen verlaten de kerk onder het jubelgezang „Christus is opgestaan!" Matrobla ziet door het venster de menigte gaan en het rijtuig der familie naderen, waarom zij zioli liaast hare meesteressen en Diniitri Nekludoff te ontvangen. Matrena steekt den saniovar ') aan, luistert naar het 0 Russische waterketel. gezang buiten, knielt voor hot kruis neer eu verdiept zicli in het gebed. Dimitri, op de meest hartelijke wijze door zijne tantes binnengeleid, wordt door Matrena verwelkomd met „Christus is opgestaan!" een juichwoord, dat hij het laatste uur herhaaldelijk heeft gehoord. Hij weet, dat het een algemeen gebruik is in den Paaschnaeht elkander aldus te begroeten, — tis trouwens niet langer dan drie jaren, dat hij uit deze liefdevolle omgeving weg was — doch hij verheugt zich meer er over allen en alles, eu zijne oude tantes in de allereerste plaats, gezond en wel terug te zien. De pachters komen IS'ekludoff hun opwachting maken en welkom lieeten. Dimitri ontvangt hen minzaam, neemt uit handen van eeu hunner het welkomst-ei aan en wordt, vóór dat zij weer heengaan, door ieder op zijn beurt omhelsd en gekust. Als Nekludoff Katuseha in haar mooie kleeren ziet binnenkomen, doet 't hem genoegen ook liaar zoo blozend en frisch terug te zien; het treft hem echter dat zij de oude dames „peettante noemt, wat liaar werd toegestaan, sedert zij ophield een dienstbode te zijn en aangewezen hen des avonds voor te lezen. Daar het reeds laat is, kust Nekludoff de tantes goeden nacht, en laat zich helpen en bedienen door den ouden Tikhow, die in de familie ookal zoovele dienstjaren telt. Als Tikhow, het valies ontpakkende, Nekludoff een dikke portefeuille aangeeft, zegt deze dat die niet anders bevat dan brieven van vrouwen uit allerlei standen, die hij in zijn avontuurlijk leven leerde kennen. Katusclia komt namens de dames een stuk geurige zeep brengen, waarvoor Dimitri haar vraagt zijn zorgzame tante wel zeer te bedanken. Nekludoff en Tikhow beiden, hebben gezien dat Katusclia bloosde, toen het den eerste blijkbaar trof zoo onverwacht haar bloeiende verschijning voor zich te zien. Doch, als 0111 zich aan den indruk te onttrokken, S-Tij Alaslowa geplaatst is. Als deze naar Siberië moet, zou zij ook graag meê willen. Xekludoff belooft te zullen zien, ook dat te bewerken, en vertrekt. Met Fedosia alleen gebleven, is Maslowa wanhopend, omdat Xekludoff hot verhaal van het gebeurde met den verpleger gelooft. Hoe kan het ook anders ? Zij heeft Xekludoff de waarheid niet gezegd, omdat hij die tocli niet zou hebben geloofd. Wat hij gezegd heeft en beloofd, is edel en groot, maar zij zal het offer niet aannemen, want zij gelooft vast, dat hij haar veracht, en niet. anders dan gehoorzamen wil aan zijn opvatting van plicht. Dat hij liet geval met den verpleger gelooft-, weegt haar zwaarder dan het schrikbeeld: Siberië. VIJFDE BEDRIJF. Een halte-plaats op weg naar Siberië. 't Is etenstijd. Verschillende kooplieden bieden hun waren aan. 'tls Paaschen, maar, wat beteekent dat voor gedeporteerden? „Christus is opgestaan" hoeft beteekenis voor de geestelijken, niet voor hen. Toch heeft het harde lot enkelen meer tot elkaar gebracht. Simonson, een anarchist, i.s verliefd geworden op Maslowa; Maria, een nihiliste, voelt zich tot Maslowa aangetrokken; omdat deze zich ontfermd heeft over liet kind van een oud man, die het tien dagen in zijne armen heeft meegedragen en nu niet meer kaai; zij betreurt het zelfs, dat Maslowa wordt meegevoerd met veroordeelden van baar soort. De genegenheid welke Simonson voor Maslowa gevoelt, is een open geheim, al heeft deze den ander niet aangemoedigd. Maria begrijpt dat Maslowa steeds aan haar prins denkt, maar meent, dat Xekludoff haar wil huwen om zijn fout te herstellen, terwijl Simonson haar bemint, zooals zij is en zooals hij haar leerde kunnen. Simonson dringt aan; na vier jaren is hij vrij man en als Maslowa genade krijgt, kunnen na dien tijd beiden een geheel nieuw leven beginnen. Nekludoff komt op, neemt aan het algemeen gesprek deel, en als de anderen weg zijn, vertelt Simonson hem zijn plannen; hij wil ze echter niet doorzetten zonder Nekludoff's goedkeuring en toestemming. Deze meent, dat liij en Maslowa beiden moeten handelen zooals ieder zal willen en kunnen; Maslowa is geheel vrij, doch liij is gebonden aan zijn woord en plicht. Daar komt de akte van gratie, waarbij Maslowa's vonnis van 20 jaren deportatie veranderd is in acht maanden, ergens in Siberië door te brengen. Deze wijziging en Simonson's plannen geven Xekludoff aanleiding zijn rol als geeindigd te beschouwen, nu hij Maslowa beschermd en bemind weet. Als hij afscheid neemt verstomt de leugen op Maslowa's lippen voor de waarheid iu haar hart. Zij heeft Dimitri lief... oneindig lief. Toen hij haar voor het eerst opzocht, heeft zij hem gehaat, doch toen de nevel over haar geest optrok voelde zij langzaam maar zeker het verleden herleven. Xu ook bekent zij, dat het verhaal van den verpleger een leugen is, en dat, om zich meer don verpleger niets verandert in zijn denken, noch aan zijne plannen, en dat hij meer dan ooit besloten is haar te volgen, waarheen men luuir zal zenden. — Hij onderstelt dat zij den tienden der maand, met een dan vertrekkend convooi naar Siberië zal worden gezonden. Hij zal haar daar volgen, maar wil vooraf naar Panowna. .. omdat hij onderstelt dat daar hun kind begraven ligt? — .Ja, op het kerkhof, de eerste laan links van den hoofdweg.. .. Tot later dan. — Fedosia bedankt Xekludoff voor zijn voorspraak dat zij bij Maslowa geplaatst is. Als deze naar Siberië moet, zou zij ook graag mee willen. Xekludoff belooft te zullen zien, ook dat te bewerken, en vertrekt. Met Fedosia alleen gebleven, is Maslowa wanhopend, omdat Xekludoff het verhaal van het gebeurde met den verpleger gelooft. Hoe kan liet ook anders? Zij heeft Xekludoff de waarheid niet gezegd, omdat liij die toch niet zou hebben geloofd. Wat hij gezegd heeft en beloofd, is edel en groot, maar zij zal het offer niet aannemen, want zij gelooft vast, dat hij haar veracht, en niet anders dan gehoorzamen wil aan zijn opvatting van plicht. Dat hij het geval met den verpleger gelooft, weegt haar zwaarder dan liet- schrikbeeld: Siberië. VIJFDE BEDRIJF. Een halte-plaats op weg: naar Siberië. 't Is etenstijd. Verschillende kooplieden bieden hun waren aan. 't Is Paaschen, maar, wat beteekent dat voor gedeporteerden? „Christus is opgestaan" heeft beteekenis voor de geestelijken, niet voor hen. Toch heeft het harde lot enkelen meer tot elkaar gebracht. Simonson, een anarchist, is verliefd geworden op Maslowa; Maria, een nihiliste, voelt zich tot Maslowa aangetrokken; omdat deze zich ontfermd heeft over liet kind van een oud man, die het tien dagen in zijne armen heeft meegedragen en nu niet meer kan; zij betreurt het zell's, dat Maslowa wordt meegevoerd met veroordeelden van haar soort. De genegenheid welke Simonson voor Maslowa gevoelt, is een open geheim, al heeft deze den ander niet aangemoedigd. Maria begrijpt dat Maslowa steeds aan haar prins denkt, maar meent, dat Nekludoff haar wil huwen 0111 zijn fout te herstellen, terwijl Simonson haar bemint, zooals zij is en zooals hij haar leerde kennen. Simonson dringt aan; na vier jaren is hij vrij man en als Maslowa genade krijgt, kunnen na dien tijd beiden een geheel nieuw leven beginnen. Nekludoff komt op, neemt aan het algemeen gesprek deel, en als de anderen weg zijn, vertelt Simonson hem zijn plannen; hij wil ze echter niet doorzetten zonder Nekludoff's goedkeuring en toestemming. Deze meent, dat hij en Maslowa beiden moeten handelen zooals ieder zal willen en kunnen; Maslowa is geheel vrij, doch hij is gebonden aan zijn woord en plicht. Daar komt de akte van gratie, waarbij Maslowa's vonnis van 20 jaren deportatie veranderd is in acht maanden, ergens in Siberië door te brengen. Deze wijziging en Simonson's plannen geven Nekludoff aanleiding zijn rol als geeindigd te beschouwen, nu hij Maslowa beschermd en bemind weet. Als hij afscheid neemt verstomt de leugen op Maslowa's lippen voor de waarheid in haar hart. Zij heeft Dimitri lief... oneindig lief. Toen hij haar voor het eerst opzocht, heeft zij hem gehaat, doch toen de nevel over haar geest optrok voelde zij langzaam maar zeker het verleden herleven. Nu ook bekent zij, dat het verhaal van den verpleger een leugen is, en dat, om zich meer zijnor waardig te worden, zij sedert niet meer heeft gedronken, noch gerookt. Zij kan echter niet zijn vrouw worden. Door hum te huwen zou zij een laagheid begaan, erger dan zij reeds beging Nekludoff gevoelt ondanks de smart die hij ondervindt, groote blijdschap over het bereiken van zijn doel, en is gelukkig, nu hij in haar offer, haar opstanding ziet. Hij wil geen dank, want 't blijft do vraag wie van hen het meeste aan den ander te danken heeft. Door de diepte van het ongeluk te peilen, dat hij over haar bracht, heeft hij eerst het ware leven leeren kennen, en is ook in hem een «root licht opgegaan. Hun afscheid voor altijd wordt gestoord door het aankomen eener processie, waarbij het piuisehlied „Christus is opgestaan wordt aangeheven. Nekludoff en Maslowa begrijpen, misschien voor het eerst van hun leven, de werkelijke waarde en beteekenis van dat „opgestaan". ©pening Saison 1903. Parasols, Entoutcas en Wandslstokkan. zijnor waardig te worden, zij sodert niet meer heeft gedronken, noch gerookt. Zij kan echter niet zijn vrouw worden. Door hem te huwen zou zij een laagheid begaan, erger dan zij reeds beging.,.. Nekludoff gevoelt ondanks de smart die hij ondervindt, groote blijdschap over het bereiken van zijn doel, en is gelukkig, nu hij in haar offer, haar opstanding ziet. Hij wil geen dank, want 't blijft de vraag wie van hen het meeste aan den ander te danken heeft. Door de diepte van het ongeluk te peilen, dat hij over haar bracht., heeft hij eerst het ware leven leeren kennen, en is ook in hem een groot licht opgegaan. Hun afscheid voor altijd wordt gestoord door het aankomen eener processie, waarbij het panschlied „Christus is opgestaan" wordt aangeheven. Nekludoff en Maslowa begrijpen, misschien voor het eerst van hun leven, de werkelijke waarde en beteekenis van dat „opgestaan". ©pening Saison 1902. Parasols, Entoutcas en Wandelstokken. HM AMNTtiltDA >1, /> f i <1 s <■ h <• s i r