ROTTERDAM — 1907 — W. L fi J. BRUSSE. VIJFTIEN AFBEELDINGEN IN BOEKDRUK NAAR DE WANDSCHILDERINGEN VAN R. N. ROLAND HOLST IN HET GEBOUW VAN DEN ALGEMEENEN NEDERLANDSC.HEN DIAMANTBEWERKERSBOND TE AMSTERDAM. ROTTERDAM - 1907 — W. L. & J. BRUSSE. «! ! MIM I !I1I:|JM [ ü ! .JM l ^ VIJFTIEN AFBEELDINGEN IN BOEKDRUK NAAR DE WANDSCHILDERINGEN VAN R. N. ROLAND HOLST IN HET GEBOUW VAN DEN ALGEMEENEN NEDERLANDSCHEN DIAMANTBEWERKERSBOND TE AMSTERDAM. ROTTERDAM - 1907 - W. L. & J. BRUSSE. HET AUTEURSRECHT OP DEN INHOUD VAN DIT BOEKJE IS VERZEKERD VOLGENS DE WET VAN 28 JUNI 1881 (STAATSBLAD NO. 124) VIJFTIEN AFBEELDINGEN IN BOEKDRUK NAAR DE WANDSCHILDERINGEN VAN R. N. ROLAND HOLST IN HET GEBOUW VAN DEN ALGEMEENEN NEDERLANDSCHEN DIAMANTBEWERKERSBOND TE AMSTERDAM. Tweede duizendtal. ROTTERDAM — 1907 — W. L. & J. BRUSSE. HET AUTEURSRECHT OP DEN INHOUD VAN DIT BOEKJE IS VERZEKERD VOLOENS DE WET VAN 28 JUNI 1881 (STAATSBLAD NO. 124) VIJFTIEN AFBEELDINGEN IN BOEKDRUK NAAR DE WANDSCHILDERINGEN VAN R. N. ROLAND HOLST IN HET GEBOUW VAN DEN ALGEMEENEN NEDERLANDSCHEN DIAMANTBEWERKERSBOND TE AMSTERDAM. Tweede duizendtal. ROTTERDAM — 1907 — W. L. & J. BRUSSE. De boekdruk-cliché's voor deze uitgave zijn vervaardigd naar de Vijftien Fotografieën door de firma van Meurs & van Goch gemaakt naar de Wandschilderingen, en die als eene afzonderlijke uitgave bij de uitgevers W. L. & J. Brusse te Rotterdam zal verschijnen. De nevensgaande tekst is met toestemming van het Bestuur van den A. N. D. B. overgedrukt uit het boekje dat den bezoekers van de Wandschilderingen wordt ter hand gesteld. ENKELE OPMERKINGEN OVER EN KORTE VERKLARINGEN VAN DE MUURSCHILDERINGEN DOOR R. N. ROLAND HOLST UITGEVOERD IN DE VERGADERZAAL VAN HET GEBOUW VAN DEN ALGEMEENEN NEDERLANDSCHEN DIAMANTBEWERKERSBOND TE AMSTERDAM. - - OVER DE BELICHTING. Daar de zaal, waarin de schilderingen zijn aangebracht, weinig daglicht ontvangt en meest ook des avonds gebruikt zal worden, is de beschildering berekend om bij kunstlicht te worden bezichtigd. Op een zonnigen dag echter komt de beschildering ook tot haar recht, gezien bij dag en kunstlicht tegelijk. Het witte indirecte licht der vier electrische lampen harmonieert volkomen met het uit het Noorden vallende licht op een helderen dag, en het biedt het voordeel dat ook de anders donkere hoeken der zaal dan gelijkmatig en zuiver verlicht zijn. Bij daglicht alléén zijn de beschilderingen echter geheel onvoldoende verlicht. OVER DE ORNAMENTALE INDEELING. Daar de zaal aanvankelijk niet voor monumentale beschildering bestemd was, bleek een onderverdeeling der muren in vakken noodig. Deze onderverdeeling, rechtstreeks verband houdende met de architectuur, werd door den bouwmeester in samenwerking met den schilder vastgesteld, en leidde ook tot het in beginsel bepalen der ornamentale omlijningen. OVER DE TECHNIEK. De beschildering is uitgevoerd in water-caseïnverf direct op de witte kalk, zelden in dekkende, meest in transparante tonen op den witten ondergrond. OVER DE KLEUR. Daar de geglazuurd steenen lambriseering aanwezig was, en om verschillende practische redenen behouden moest blijven, was het gewenscht, ten einde het te beschilderen muurgedeelte en de lambriseering tot één geheel te binden, dat de hoofdkleuren der beschildering zich ontwikkelden uit de kleuren der lambriseering, vandaar de voortzetting der terra cotta kleuren naast de groene tonen, gaande van blauwgroen tot brons. OVER DE BETEEKENIS DER FIGURATIEVE VERSIERINGEN. Aan de rechterzijde van de zaal bevindt zich een nis, waar de tafel van het bestuur staat. Op den langen wand van deze nis, achter de zetels dus der bestuursleden, is in het midden aangebracht het monogram van den A. N. D. B., dit monogram verdeelt aldus den wand in twee gelijke deelen. Rechts van het monogram en boven de spreuk „Solidariteit weerstaat ook de lokkende stem van het goud" is afgebeeld de standvastigheid der arbeiders tegen geldelijke verleiding in tijden van economischen strijd, de nieuwe bewustheid voorgesteld in de figuur van een jongen arbeider onwankelbaar staande tegenover de verleiding die niet verder dan het persoonlijk voordeel ziet. De achtergrond wordt gevormd door muren van eentonig metselwerk, en grauwe naar beneden voerende trappen, waarboven zich de reeds bevolkte steigers van een nieuwen aanbouw verheffen. Links van het monogram boven de spreuk „Het spook der bleeke armoede bedwingt niet het dapper hart" is verbeeld de standvastigheid der arbeidersvrouwen tegen de dreigende stem der armoede die niet ophoudt hen te vervolgen in tijden van strijd — de arbeidersvrouw voorgesteld, dragende het brood onder den halsdoek, staande op den drempel van haar woning, de armoede sluipende om de woning in 't nachtelijk donker. Naast deze twee figuratieve versieringen zijn in de banden ornament die ter weerszijden zijn aangebracht vier diamantvormige ornamenten opgenomen, representeerend vier deugden in den strijd der arbeiders. Op den donkeren band staan de namen dezer deugden vermeld, zijnde „Strijdvaardigheid", „Solidariteit", „Offervaardigheid", „Vertrouwen". In het midden van den wand in het hart van de compositie staat het woord „Organisatie" juist onder het monogram van den Bond. VAN DEN LANGEN WAND TEGENOVER DEN INGANG. In het midden bevindt zich een groot ornament, samengesteld uit een middenstuk en twee vleugelvormige bijornamenten. In het middenornament zijn twee figuren opgenomen, voorstellende het bewuste revolutionair gevoel, dat nieuwe wegen breekt en weet en wint. Ieder der twee vleugelvormige bijornamenten omsluit een figuur, die twee der elementen voorstellen, waaruit het revolutionair voelen zich ontwikkelt, rechts de levensonzekerheid, voorgesteld door een schamele vrouw met opgeheven arm en zoogend k'nd tegen een donkeren achtergrond, waarop vallend voortgejaagd najaarsblad zich afteekent. Links de armoede, die moedeloos het rijke en kleurige ooft draagt en aan wier voeten de dorre takkenbos ligt. Onder dit geheele middenvak staat geschreven de spreuk: „Uit ellende slaat op de vlam van verzet." „De vlam van verzet zal ellende verslinden." Ter rechter- en ter linkerzijde van het middenstuk zijn voorgesteld de twee opwaartsche elementen in den strijd der arbeiders, de geestdrift en de hoop. Ter rechterzijde, boven de spreuk: „Geestdrift draagt 't jonge leven door kolken van weerstand heen," het jonge enthousiasme, voorgesteld door een jongen man, die door de kruivige golven, door de kolken en stapelingen van de aanrollende zee draagt het kind, de groeiende toekomst, naar het dagend licht. Rechts, boven de spreuk: „Dragende hoop in het hart maakt donkere wereld licht," de hoop, voorgesteld door eene jonge zwangere arbeidersvrouw, staande vrij boven de ommuurde ruimte, waarbinnen de arbeid in gloed en hitte wordt volbracht. Op de wanden in de n's en op de wanden naast de ramen, zijn vier kleine figuratieve versieringen aangebracht die in samenhang gedacht zijn. Op den korten rechterwand van de nis boven de spreuk „Kennis van kneehtschap's grond wijst den weg ter bevrijding" is voorgesteld de nog jonge arbeider die in den avond de kennis in zich opneemt en voelt rijpen. Op den linkerwand van de nis boven de spreuk „De daad der aansluiting opent het nieuwe leven van broederschap en moed" is de volwassen arbeider voorgesteld die met een zwaai zijn jas aantrekkend, toesnelt naar waar het roode vaandel wordt gedragen. Op den rechterwand naast de ramen boven de spreuk „Zoet is de bittere dood die aanschiet op wieken van zege" is voorgesteld de revolutie, de jonge strijder den dood vindend terwijl hij de oude pijlers in elkaar doet storten. En links van de ramen boven de spreuk „Hun gedenkend, welt verre geslachten een warmte door 't jongkloppend hart" is voorgesteld de filosofie der geschiedenis, als een de jeugd beleerende grijsaard, staande tusschen de belauwerde grafzerken onder de met rijpe vruchten beladen boom. Boven de drie kleine deuren in de zaal staan de woorden geschreven „Vrijheid", „Gelijkheid" en Broederschap." In de cirkelvorm'ge ornamenten boven deze woorden zijn kleinere figuratieve versieringen opgenomen, die, hoewel in verwijderd verband, de beteekenis dezer woorden illustreeren, de figuratieve voorstelling van de vrijheid zijnde het meest onmiddellijk, voorstellende de lichamelijke vrijheid die afwerpend alle belemmeringen, vrij staat in de natuur. En ten slotte boven den uitgang van de zaal een voorstelling heenwijzend naar de toekomst. Boven de spreuk „Eens zal de dag opgaand vinden arbeid en schoonheid vereend' is voorgesteld de vereeniging van arbeid en schoonheid na den volstreden strijd, de vermoeide toortsdrager wegwerpend de toorts welker laatste vlammen lichten boven het in vlammen opgaand verleden, terwijl tusschen de goudkleurige kolommen de schoonheid tot hem komt gesneld als een jonge vrouw. 4 i Elke Diamantbewerker, die meer omtrent zijn vak wenscht te weten, dan hij als beoefenaar van slechts eene branche daarvan, kan weten, teekene in op: GEÏLL. ENCYCLOPEDIE DER DIAMANTNIJVERHEID, door Dr. F. LEVITICUS, met medewerking van HENR1 POLAK. Prijs ƒ 12.50 a contant of bij vooruitbetaling. Voor ons als solide bekende personen tevens verkrijgbaar a f 13.75 op afbetaling van minstens/i.- per maand. Nadere inlichtingen verstrekken gaarne B. WOLF Jzn., Amsterdam. Unkel en Oppers v/h. H. Zahn, den Haag- De Boekhandelaar B. WOLF Jzn., N. z. Voorburgwal 135, AWSTERDAft, heeft steeds voorhanden alle nieuw verschijnende werken — Bestellingen worden aangenomen op de fabrieken door de bekende H.H. colporteurs. — Desverlangd wordt geleverd op termijnbetaling zonder prijsverhooging. Agentschap van „HET LEVEN" fraai geïllustreerd weekblad met wekelgksche plaat als bijlage. — prys f 1.62Vï per kwartaal of ƒ0.55 per maand. Proefnummers op aanvrage verkrijgbaar. AANBEVOLEN BOEKWERKEN. Vivafs Geïllustreerde Encyclopedie, n dln. (waarvan 10 verschenen) . . . . ■ - 8^^ ^ fo_ Zola. Meesterwerken, 20 dln. .... gebonden „ 10.— Carlyle Geschiedenis Fransche Revolutie, 3 dln 0 Jaurès. » » " 4 n „1.90 Zangwill. Kinderen van het Ghetto .,1.90 Zangwill. Kleinkinderen van het Ghetto ,,1.90 ZangwilL Zij die in duisternis rondgaan " „2.50 Palkland. Kamertjeszonde ' ^ 2go Heijermans. Diamant stad " „2.90 Querido. Levensgang ' „3.50 Ouerido. Menschenwee ' ' ' Brehm. Het Leven der Dieren Dl. 1 (compl. .n 3 db.) 4 •• 3- 5 Deville. Het Directoire (vervolg op jaurès, Carlyle en Bergmeier. Fransche Revolube) ,o stukken a . . ,, 0.50 Booses. Schilderkunst van 1400—1800. i! al. gebonden I 2.90 H. Roland Holst. Opwaartsche wegen . . . * I 25 Meesterwerken uit het Rijks-Museum. 8 afl. • • • • • ' ' ., H ,, , . Steinlen. *4 Platen, door hemzelf verzorgd en uitgezocht, voorre e van . Quer ^ ^ portefeui„e „ 4,so Leo Lauer, in omslag „bonden „ 2 90 E. d'Oliveira. Quasi-Sociahsten ö „1470 Multatuli's werken, 14 "17 — Snelleman. De Volken der Aarde, 2 dln " "1.90 Deutsch. Viermaal ontvlucht " „1.90 Deutsch. Zestien jaren in Siberië " " 5 Morris. Kunst en Maatschappij Eene Geïllnstreerie en litplireffle Boeken-Catalops wordt op aanvrage pame GRATIS toepzonften. Zola. Carlyle Jaurès. Zangwill. Zangwill. ZangwilL Palkland. f 66 — „ 20.— „ 10 — » 9-— „ 1.90 1-90 „ 1.90 „ 2.50 „ 2.90 „ 2.90 „ 3-5o DE BOEKVERKOOPER B. WOLF Jzn., N. Z. Voorburgwal 1S5, Telephoon 7980, heeft steeds voorhanden: de nieuw uitkomende werken op het gebied van Wetenschap en Belletrie, Dictionaires, Jongens- en Meisjesboeken, Prentenboeken, Tooneelstukken etc.; neemt abonnementen aan op alle Tijdschriften, Modejournalen, en Dagbladen; plaatst Advertenties in Binnen- en Buitenlandsche Bladen, zonder prijsverhooging, waartoe ééne copie voor meerdere plaatsingen of bladen volstaat; belast zich met Druk- en Bindwerk, hetgeen spoedig, net en billijk wordt afgeleverd; levert de boeken, in gebruik bij de verschillende inrichtingen van Hooger-, Middelbaar- en Lager Onderwijs alhier. Kan niet lekken. Beste en eenvoudigste systeem Vulpenhouder. Prijs ƒ 7.50 Papier, Enveloppen, Teeken- en Kantoorbehoeften. AMSTERDAM, MOORE'S Non-Leakable Fountain Pen. Bij de Uitgevers W. L. /2 X 39l/2 cM. In halflederen portefeuille. Prijs ƒ 60.— H. P. BERLAGE, Over Stijl in Bouw- en Meubelkunst. Met 38 teekeningen, 13 hoofdstukvignetten en bandversiering van den schrijver. Kwarto formaat in Hollandsch omslag ƒ 2.60; in linnen stempelband ƒ 3.25. Dr. R. JACOBSEN, Carel van Mander (1548—1606). Dichter en Proza-schrijver. Bijdrage tot de geschiedenis der Nederlandsche vroeg-renaissance-cultuur. Prijs in Hollandsch omslag ƒ 3.90; in linnen stempelband ƒ4.90. WILLIAM MORRIS, Kunst en Maatschappij. Lezingen van William Morris, vertaald door Mevr. Hugenholtz— Zeeven en van een levensschets voorzien door Henri Polak. PRACHT-UITGAVE. 200 genummerde exemplaren in twee kleuren gedrukt op zwaar geschept Hollandsch papier, versierd met vignetten en kapitalen door S. H. DE ROOS, en met zorgvuldige reproducties naar teekeningen en houtsneden van WILLIAM MORRIS. Gebonden in perkament met gouden stempels. Prijs ƒ 12.50. GEWONE UITGAVE. Verzorgd door S. H. DE ROOS. Prijs in Hollandsch omslag ƒ 2.60; in linnen stempelband ƒ 3.25. J. D. ROS, Het Ontwerpen van Vlakornament. Met 300 illustratiën, waarvan acht in kleuren buiten den tekst. Voorrede van H. J. de Groot, Inspecteur van het Middelbaar (Ambacht)-Onderwijs. Prijs ingenaaid ƒ3.—; in linnen stempelband ƒ 3.75. Ook verkrijgbaar compleet in zes stukken a ƒ0.50 per stuk. AmtL Botk- *r 8tt*ndruhtc«rij, w*/h ♦*»•<*>» * C*