FK Bg nnrQud
93 |/l(\jd^dÖP/ vao ' fji
(¥ VVV>t • usius." ^
107







•IJ&SESi
107























DE BOOÏ)SCHAIBENVR#UW
t y. I
i)oor
M. NATHUSIUS.
Nieuwe Bibliotheek voor (le Jeugd. Xo. 14.
Rotterdam, J. M. BREDËE.



STOOM-SKELPERSDRUK KOCH & KNUTTEL, GOUDA.



I.
„Kom, Emma, mijn kind! kom nu binnen; neem het linnen even op en cloe dan het hekje dicht: het is nu tijd om naar bed te gaan." Zoo riep vrouw Vierhout haar twaalfjarig pleegdochtertje toe, dat op haar gemak met de armen op het hekje van het bleekveld leunend, zich stond te vermeien in de heerlijke avondlucht.
„Nu al, tante?" vroeg Emma op een toon, die duidelijk te kennen gaf, dat zij niet veel zin had om aan die roepstem gevolg te geven.
„Wel lieve tijd!" viel tante driftig uit, „alsof er niet aan alles een eind komt. Overdag is men bezig en 's nachts slaapt men. We hebben onze rust waarlijk wel noodig?" En daarbij geeuwde ze smakelijk, alsof ze zeggen wilde, dat ze 't met deze schikking volmaakt eens was.



,,'t Wordt nu pas mooi buiten," bracht Emma er tegen in; maar onderwijl was zij toch reeds als een gehoorzaam kind begonnen het op het bleekveld uitgespreide linnengoed bijeen te rapen. Tante — zoo noemde Emma hare pleegmoeder — was naderbij gekomen en hielp haar het schoone goed netjes opvouwen en binnenbrengen.
„Nu pas mooi buiten," herhaalde vrouw Vierhout. „Ja, voor rijke lui is dat goed en wel; die hebben den tijd om 's avonds nog lang naar de maan te kijken, maar menschen zooals wij, die hun dagelijksch brood. moeten verdienen, gaan vroeg naar bed om weer bij tijds op te kunnen staan."
„Moeder bleef 's avonds ook nog zoo graag wat op," hernam Emma. „Als zij met haar werk klaar was en vader was thuis gekomen, dan gingen beiden in den tuin op en neer of ze zaten op de bank voor het huis en dan zat ik op moeders schoot en zoo bleven we nog een poos genieten van de frissche avondlucht en de prachtige sterren Van moeder heb ik het



zeker overgeërfd, dat ik 's avonds zoo graag lang wil opblijven."
„Hadt ge maar wat anders van haar geërfd!" luidde het korte antwoord op een toon, die zou doen vermoeden, dat tante Vierhout erg boos en hard tegen haar pleegkind was. En toch was dit zoo niet. Integendeel, ze was een goedhartige vrouw; alleen ze werd wel eens wat driftig, als men iets zei, waarmee zij het niet eens was en dan liet ze zich wel eens iets ontvallen, dat haar naderhand speet. Een oogenblik later zei ze dan ook zoo vriendelijk mogelijk: „Emma, je weet wel, dat ik het zoo kwaad niet meen, maar je moet ook niet vergeten, dat je ouders in geheel andere omstandigheden leefden. Zij behoefden immers 's morgens niet zoo vroeg op te zijn als ik? Als ge eens wat ouder geworden zijt, dan zult ge wel toestemmen, dat er niets heerlijker is dan vroeg opstaan. Ik ben maar wat blij, dat ik boodschappen vrouw ben; daardoor kan ik nu van den morgenstond genieten, zooveel ik maar wil."
Emma keek haar met hare ronde, blauwe



oogen twijfelachtig aan. Zij kon het haar nog maar niet geheel toestemmen en daarom bleef zij nog zoo lang mogelijk in de open deur staan terwijl tante de lamp opstak en de noodige toebereidselen maakte om het avondeten te gebruiken. Verrukt over het heerlijke uitzicht beschouwde zij de maan, die haar zilveren schijnsel wierp op de tegenoverliggende heuvels; zij zag, hoe de sterren in ontelbare menigte aan den hemel schitterden en hoe er telkens weer nieuwe uit de duisternis te voorschijn traden. Daarbij was het doodstil in den omtrek; geen geluid werd vernomen dan alleen het eentonig gepiep van de krekels, hetgeen haar echter, in die verheven stilte van den avond, als welluidende muziek in de ooren klonk.
Wat zij gevoelde kon het arme kind moeilijk in woorden uitdrukken, maar onwillekeurig werd zij herinnerd aan wat hare lieve moeder nu juist een jaar geleden op haar sterfbed gezegd had: „Emma, nu zijn we wel bedroefd, maar over een poosje zal het ons zijn of wij een langen droom gehad hebben; dan ligt de



aarde onder ons en het aardsche leven achter ons. Denk maar dikwijls aan je ouders en vergeet nooit, dat daar boven ons Vaderland is."
Tante Vierhout had intusschen de lamp aangestoken en het avondeten gereed gemaakt. Emma moest dus aan hare mijmeringen een eind maken en beiden gebruikten het eenvoudig maal met smaak en met een dankbaar hart, hetwelk zich uitsprak in het korte maar oprecht gemeende dankgebed van Emma's pleegmoeder. Want al was vrouw Vierhout soms weieens wat driftig en al beoordeelde ze Emma wel eens wat hard, zij was niettemin eene vrome vrouw, die dagelijks met den Heer omging. Daaraan was het zeker ook toe te schrijven, dat zij zoo volkomen tevreden haren weg bewandelde, ofschoon die menigeen niet zoo gemakkelijk zou toeschijnen. Zij was namelijk boodschappenvrouw voor het dorp M. en andere nabij liggende kleine plaatsen. lederen morgen ging zij, vóór andere menschen nog aan opstaan dachten, met een groote mand op den rug naar de stad om tal van inkoopen te doen, die



haar den vorigen avond door verschillende dorpelingen waren opgedragen. Dat was een vermoeiende tocht en een niet minder moeilijk werk, om het iedereen naar den zin te maken Maar vrouw Vierhout legde den meer dan twee uur langen weg opgewekt en vroolijk af, en, al wischte zij ook menigen zweetdruppel van' et gelaat, zij bleef voorbeeldig ingenomen met ja zelfs in zekeren zin trotsch op haren nuttigen arbeid. Dat dit werk haar geen ruim bestaan opleverde, laat zich denken, maar, zoo iemand, dan had zij geleerd, dat het niet in den overvloed gelegen is, dat de mensch leeft van zijn goederen. Het eenvoudig dagelijksch brood was voor haar een koningsmaal en, had zij soms „een goeden dag" gehad, dan wist zij ook van het gespaarde geld een nuttig gebruik te maken met uitsluitend voor zichzelf maar ook tot zegen' van anderen. Zoo had zij ook Emma uit liefde bij zich in huis genomen; dat had zij Emma's moeder op haar sterfbed beloofd, toen deze zich over het lot van haar kind ongerust maakte, daar waarschijnlijk niemand anders naar haar zou omzien.



De eenvoudige vrouw zag er wei tegen op, maar met het oog op den Heer meende zij deze moeilijke taak te moeten aanvaarden en zij had er tot dusverre nog geen spijt van gehad. Wel vond zij het jammer, dat Emma niet wat flinker de handen kon uitsteken en zich nog zoo onbeholpen tot in het onnoozele toe, voordeed, maar ook dit verdroeg de goedhartige vrouw met liefde uit medelijden met het arme meisje, dat nu zoo geheel alleen op de wereld stond.
Den volgenden morgen, toen het nog schemerde, was zij reeds reisvaardig. Met de mand op den rug en een stok in de hand stond zij in de deur, aan Emma hare bevelen gevende. Daar het meisje echter nog slaperig uit de
oogen zag het was ook nog zoo vroeg! 
herhaalde zij nog eens met nadruk: „Dus, de geit bindt ge aan den pereboom en ge let goed op, dat ze niet in het touw verward raakt; de koolplanten moet ge begieten, eer de zon te hoog staat en vergeet vooral ook het varken niet. Het linnengoed moet ge nu maar dadelijk even neerleggen, want niets bleekt beter dan de dauw.



Maar blijf nu meteen weer niet naar de maan
IZ voegde zij er gii— ^
aa liever nog wat naar bed en sta dan teöe
'zeven uur op. Zult ge goed voor alles zorgen .
Emma knïrte geeuwend, doch haar^ droom -
ri-e blik gaf grond voor de vrees, dat ze maar
hSf verstaan had, wat tante haar had opgedragen.
Met flinke stappen begaf de boodschappen-
-,h nn wee noa eens nauwkeurig overvrouw zich op weg, iiue
leggende of ze wel om alles gedaclit h . he"t dorp zelf behoefde ze nergens meer aan "1 maar daar beten, bij den houtvester en bii twee molenaarsvrouwen had ze beloofd nog eïenaan .e komen. -Ze had toch eer, gewichtige betrekking, zoo overlegde ze in zich zelf, dat was uitgemaakt. De vrouw van den houttester had wel gelijk, toen zij tot haar broe zei dat er gemakkelijker een minister dan een
:;de boodschappen vrouw was te boodschappenvrouw moet eigenlijk alle deu
i„ zich vereenigen. Ze moet verstandig zijn, want
anders zou zij onmogelijk alle boodschappen, die
haar soms vrij onnauwkeurig worden opgege-



ven, naar behooren kunnen doen. Ook moet ze eerlijk zijn als goud: de gelegenheid is veel te verleidelijk om zich zoo nu en dan bij in- of verkoop een voordeeltje te verschaffen en iets in den zak te steken, dat er niet hoort. Verder moet ze gedienstig zijn en niet tegen de moeite van heen- en weerloopen opzien, ook al geldt het niet eigen voordeel maar dat van anderen. Bovendien moet ze een goed inzicht hebben in allerlei huishoudelijke en andere zaken, ze moet raad kunnen geven, want er zijn altijd menschen en vooral op een dorp, die zelf niet weten, wat ze willen, die zich monsters en stalen laten brengen en toch tot geen keus kunnen komen.
Nu, al deze goede eigenschappen bezat vrouw Vierhout, dat was niet te loochenen. Daarom genoot zij dan ook de achting en het vertrouwen van iedereen; ze was bekend op alle boerenhoeven, werd in alles geraadpleegd en, daar het dorp al tamelijk afgelegen was en weinig verkeer had met de stad, telde zij onder hare klanten zoowel dames uit den deftigen stand als boerenvrouwen.



Aldus, in zich zelf vergenoegd, zelfs met een zeker gevoel van eigenwaarde, vervolgde zij haren weg, in den heerlijken ochtendstond. De zon was juist boven de kim verrezen en wierp hare eerste stralen met betooverenden glans over de uitgestrekte landerijen ten oosten en op de toppen der heuvelen ten westen van den dorpsweg. Om den langen weg te bekorten neuriede zij van tijd tot tijd een vroolijk liedje, totdat zij de eerste groote boerenhoeve voorbij ging, die een eindweegs buiten het dorp gelegen was. Juist gingen de maaiers in het veld en van uit de openstaande schuur werd haar door den eigenaar der hoeve een luid „goeden morgen!" toegeroepen. Die eigenaar was boer Schuiten, wiens vrouw gisterenavond niet beslissen kon of zij voor haar jongste dochtertje een rood of een groen japonnetje zou aanschaffen. Ja, wat besluiteloos was zij wel, die goede boerin en daardoor maakte zij het ons boodschappenvrouwtje dikwijls vrij lastig. Maar toch hield vrouw Vierhout veel van haar en van het geheele gezin van boer Schuiten, omdat ze allen godvreezende lieden waren en



nog van het echte, oude jÊkmpeL^pjiWroe^ alleen grootmoeder nog de BW^Kieedi^^^p/ de huisvrouw zelf en de
toch ook niet van overdreven pronk en opschik. Yan opgesmukte hoedjes en kanten boorden en pofmouwtjes moesten ze niets hebben, daartoe verstond vrouw Schuiten maar al te goed de vermaning van den apostel Petrus, dat de rechte versiering van de vrouw niet bestaat in uitwendig vertoon met haarvlechten en mooie kleeren, maar in een stillen vromen geest, die kostelijk is voor God.
Hoe geheel anders was dit bij de bewoners van de eerstvolgende hoeve, de Schmidmeiers, die den eerzamen boerenstand geheel verloochenden en rondliepen of ze uit de modeplaat geknipt waren. De nieuwste snufjes aan de kleeren met luxe schortjes en fluweelen bloesjes, hoeden, rijk versierd met linten en strikken, zoo was de smaak van de Schmidmeiers en aan dien smaak voldeden ze met zulk een zotten ijver, dat ze allen verstandigen mensehen ten spot waren. Boerenmanieren passen nu eenmaal



slecht bij de modeplaat en God wil niet dat pronk en opschik worden verkozen boven Zijne wijze verordeningen. Hij weet de hoogmoedige en ijdele menschen wel te vinden, of het boeren zijn of niet.
Vrouw Vierhout was intusschen de hoeve van Schmidmeier genaderd. Juist wilde ze den hoek om en een zijpad dwars door het veld inslaan, toen zij zich luid bij den naam hoorde roepen. Zij keerde zich om en zag vrouw Schmidmeier, die uit den kleinen moestuin op haar kwam toeloopen.
„Nicht!" zoo sprak de boerin haar vriendelijk toe — want de beide vrouwen waren aan elkaar verwant en voor ditmaal verwaardigde zich de trotsche boerin, die verwantschap eens niet te verloochenen — „Nicht! ik heb een boodschap voor je in de stad. Ge weet, er is een bruiloft bij den houtvester ophanden en daar zijn mijne dochters ook uitgenoodigd. Maar nu houden ze niet op, of ze moeten wat nieuws hebben."
,,'t Is naar genoeg met dat onnoodige gepronk," gaf vrouw Vierhout onverschillig ten antwoord.



„Ja, wie zijn beurs niet raadpleegt, is er zeker slim aan toe," ging de boerin ontwijkend voort; „ieder moet de tering naar de nering zetten. Mijn dochters krijgen ook niet alles wat ze graag zouden willen, maar één ding hebben ze beiden bepaald noodig, zoo'n ding om om te hangen, ik weet niet hoe het heet, maar de dochters van den houtvester hebben het altijd in de kerk om, van achter is het rond en van voren loopt het uit in twee punten. Hoe heet zoo'n ding ook weer? Een....," maar vrouw Schmidmeier waagde zich niet aan den vreemden naam.
„O, een mathilde meent ge," zeide vrouw Vierhout snel.
„Nu goed, nicht, een mathilde; bezorg er mij dan een voor elk mijner dochters, voor Anna een blauwe en voor Katrientje een roode met franje en linten er aan, zooals het hoort. Ge weet op een paar kwartjes komt het bij ons niet aan."
„Zoo?" hernam de boodschappenvrouw, „dan denkt ge er nu wel anders over dan onlangs,.



toen ik u over onzen armen neef in Amerika aansprak."
„Ach wat, laat die geschiedenis toch rusten; men kan niet voor alle menschen zorgen, dat is Gods zaak. Bovendien we behoeven ons over dien Amerikaanschen neef niet bezorgd te maken ; dien moet het in den laatsten tijd heel goed gaan. Wat de mathildes betreft, gij weet het best, nicht, waar die te krijgen zijn. De meisjes zijn er verzot op."
Ze wilde nog meer zeggen, maar nicht Vierhout had haast en wilde op niets meer ingaan.
„Kan ik er op rekenen?" riep de boerin haar achterna.
„Ja, ja," klonk het kortaf en de boodschappenvrouw ging haars weegs.
De goede vrouw had zich moeten bedwingen, om niet in toorn uit te barsten. Vijf jaar geleden had zij het met haar rijke nicht wegens den armen neef zoodanig aan den stok gehad, dat ze eigenlijk sedert dien tijd kwade vrinden geworden waren. Ze had echter een nauwgezet geweten en haar drift van toen had haar reeds



lang berouwd; daarom nam zij" zich vooi*, fcu haar nicht haar> weer voor 't eerst vriendelijk ^ had toegesproken^ zich te beheerschen, oAchoon zij die nare geschïbdgjijfi j,u;i;u' _ui&t -gohooi» vefgeten kon. Die neef was een zoon van vrouw Schmidmeier s zuster en zijn vader was een zwager van de boodschappenvrouw. Hoewel hij indertijd als een bekwaam schrijnwerker tamelijk wel zijn brood verdiende, had hij zich door zijn vrienden laten overhalen om naar Amerika te gaan, waar hij betere vooruitzichten meende te hebben. Tante Vierhout had hem met droefheid zien vertrekken; want zij hield veel van den oppassenden jongen, te meer daar zij hem een tijdlang had gehuisvest, toen zijn beide ouders gestorven waren. In Amerika nu ging het hem niet voor den wind en toen er spoedig daarna een brief van hem aan het adres van tante Schmidmeier werd ontvangen, waarin hij om ondersteuning vroeg, wilde de trotsche boerin niets van hem weten. Dat ziekte en tegenspoed de oorzaak waren van zijn achteruitgang, wilde zij niet gelooven. Ze noemde hem een deug-
De Boodschappenvrouw. 2 '



niet, een luiaard, die zich alle hulp onwaardig gemaakt had; zelfs weigerde zij een tweeden brief, dien hij haar toezond, in ontvangst te nemen, omdat zij niet verkoos voor de tweede maal het vrij hooge port te betalen. Naar aanleiding daarvan kwam het tusschen haar en nicht Vierhout, die zeer nieuwsgierig was iets van haren neef te vernemen, tot een hevige woordenwisseling, die tot niets anders leidde dan dat de boodschappenvrouw zelf het port betalen en den brief voor zich in beslag kon nemen. Dit was echter het slimste niet; de inhoud van den brief maakte het haar moeilijker. Haar neef verzocht namelijk om een voorschot van 75 gulden; hij was nu weer gezond en had met een vriend samen een zaak overgenomen, die hem goede verwachting deed koesteren voor de toekomst, indien hij er nog een weinig geld in kon steken. Hij vroeg dit zoo dringend, dat tante Vierhout onder het lezen de tranen in de oogen kwamen en zij niet nalaten kon, onverwijld naar de hoeve van boer Schuiten te gaan, om de weinige spaarpenningen, die zij daar ter bewaring gegeven



had, op te vragen en ze haren neef toe te zenden. Nu had zij wel graag gezien, dat hij op een of andere wijze zijn dank daarvoor betuigd had of althans iets van zich had laten hooren, maar zij schikte er zich in en stelde zich tevreden in de overtuiging, dat zij haar plicht had gedaan. En daarmeê had zij de zaak nu maar liefst geheel „blauw-blauw" gelaten, doch door het gesprek met nicht Schmidmeier werden weer allerlei onaangename gevoelens in haar opgewekt, die haar tegen wil en dank, althans voor een deel het genot van de morgenwandeling vergalden. Heel lang duurde het echter niet, of hare vorige opgewekte stemming keerde weer terug; zij liet den blik weer vroolijk om zich heen weiden, zich verlustigende in de heerlijke natuur, die thans door het volle zonlicht werd beschenen. Onwillekeurig bleef ze even stilstaan, toen ze daar vlak voor zich op een schilderachtig plekje, half verscholen tusschen het geboomte, de kleine kerk van M. zag liggen met de gezellige pastorie, die zooveel aangename herinneringen uit vroeger



dagen bij haar opwekte. Daar toch had zij vroeger niet minder dan 15 jaren gediend en de toenmalige predikant aan wien zij met hare gansche ziel gehecht was geweest, was de schoonvader van den tegenwoordigen, wiens vrouw zij als kind op de armen gedragen had. Had zij den vader liefgehad om de troostrijke en leerrijke woorden, waarmee deze zoo menigmaal hare ziel had verkwikt, ook den jongen predikant — Schakers was zijn naam — droeg zij op het hart en niet minder diens vrouw en hunne zeven lieve kinderen. Maar zij was ook in het huis van den predikant een welkome gast. De kinderen noemden haar gewoonweg Katharina en ook dominee en mevrouw gingen vertrouwelijk met haar om, alsof zij huns gelijke was. Door haren oprecht vromen zin en haar vroolijken toon had ze de genegenheid van alle pastoriebewoners gewonnen.
Een oogenblik stond ze in gedachten verzonken, toen ze plotseling verbaasd opzag, daar ze zich luid bij den naam hoorde roepen. „Katharina! Katharina!" klonk het en tusschen de



T
tralies van het met klimop dicht begroeide tuinhek der pastorie zag zij drie, vier zwartkopjes, die haar vroolijk toelachten.
„Katharina! kom toch gauw, Pa is jarig, we zijn bezig het prieel te versieren en .... van middag eten we tulband.
Vrouw Vierhout snelde haastig toe met een glans van blijdschap op het gelaat. „Wat zegt ge, jelui hartlapjes!" riep ze de mand afzettend, terwijl de kleintjes zich verdrongen om haar aan de hand naar binnen te troonen. „Wel, ik wensch jelui Pa den allerbesten zegen en ik hoop, dat gij alle ook nog eens brave dominee's wordt."
De kleintjes trokken haar onderwijl voort naar het tuinhuis, waar de boodschappen vrouw oogen te kort kwarn om alles te bewonderen. De bloemkransen, den heerlijken tulband, den mooien koffiewarmer, dien de kleine Marie gehaakt had en zoo voorts. Men gunde haar ter nauwernood tijd om beleefd haar morgengroet aan mevrouw te brengen, die te midden van haar kroost, de komst van haar man afwachtte. Juist kwam de jubilaris binnen, zoodat de boodschappenvrouw
L



getuige kon zijn van de plechtige toespraken van moeder en kinderen, die zij met hartelijke instemming aanhoorde. Daarna kwam zij zelf aan het woord om den predikant hare gelukwenschen aan te bieden. Toen zij daarop wilde heengaan, drong men er bij haar op aan om nog even te blijven. Nu, lang behoefde men niet te noodigen, want zij vond het een genot in dezen gezelligen kring een oogenblik te mogen vertoeven.
,.En wat beteekent dit?" vroeg eindelijk de jarige, op een papiertje wijzend, waarop een predikantstoga stond afgebeeld.
„Dat beteekent een nieuwe toga," sprak zijn vrouw innig verheugd. „Maar," voegde zij er in éen adem aan toe, „die Katharina vandaag pas kan bezorgen, om de eenvoudige reden, dat ik niet eer geld had."
„En vanwaar hebt ge dan nu het geld?" vorschte de dominee nieuwsgierig.
„Wel, we hebben immers gisteren ons schaap verkocht," was het antwoord.
„Maar de opbrengst daarvan was voor u be-



stemd. Gij zoudt een nieuwen mantel koopen om op de bruiloft bij den houtvester behoorlijk te kunnen verschijnen; en dit zou mij ook veel liever zijn."
„Mij niet," hernam mevrouw Schakers, „het zal met mijn andere goed nog wel gaan. In elk geval gij hebt aan uw toga meer behoefte dan ik aan een mantel."
Er ontstond nu een wedstrijd tusschen man en vrouw wie wel het best zich zelf kon voorbij zien om den ander te dienen, een strijd die zeker langer zou hebben geduurd, als er niet ook eene vreemde bij tegenwoordig geweest was. Wel ging men met Katharina vertrouwelijk om, maar daarom behoefde deze toch nog niet in alle geheimen der huishouding te worden ingeleid. Trouwens de goede vrouw had er reeds genoeg van gehoord en begrepen en verkeerde in een moeilijk geval, toen zij het huis verliet met de meest tegenstrijdige orders van beide kanten. Van mevrouw had zij de nauwkeurige aanwijzing omtrent de aan te schaffen toga en de heer des huizes had het haar ernstig op het hart gedrukt



ik nu dopt > t6 Z°rg6n- "Wat moet
s Zoo 1 °Verlegde 26 b« zich zelf. een Oeloof ik even noodig als het ander. Weet
je w at. komt tijd, komt raad, ik zal met de
maaTwe HSChahPr hef*B*SÜ 6n da°' misschien
maakt de Heer het mij duidelijk." Het oponthoud in de pastorie had haar goed aan. deelde van ganscher harte in de vreugde van het gezin en met een glans van
TevenvT dat ^ ^ ^ het dartele
ze\ en tal, dat zij ,n den geest nog altijd, opgetogen
van blijdschap, door het versierde prieel 12 rondspringen. P Zag
II.
beSkt."i8er dan ^ daCht' had ze de stad
toer""!! 6eiSte r°U' ™ m °aa'' h6t
001, «aar zij verscheidene brieven had af te geven en „ok weer in o„tva„gst te neme„ £
heel pakket brieven werd haar overhandigd en bovendien toonde de beambte haar er een afzon"



derlijk. „Een brief uit Amerika," zeide hij, ,,aan vrouw Katharina "
„Ah, vrouw Katharina Schmidmeier!" viel hem de boodschappen vrouw in de rede. „Wel, wel! die is van mijn neef, dat doet me pleizier, nu kan ik spoedig hooren, hoe het hem gaat," en meteen wilde zij den brief aannemen. Maar de postbeambte hield hem terug. „Wacht even, vrouwtje! wacht even, eerst moet ge 1 gulden en 15 cent port betalen."
Verschrikt trok vrouw Vierhout de hand terug. „Dat nare port!" zuchtte ze luid en bij zichzelf dacht ze: „Er is geen denken aan, dat ze het betaalt en ik zelf kan onmogelijk weer zooveel geld weggooien." — Teleurgesteld, verzocht ze den beambte den brief tot morgen te willen bewaren, dan zou ze terug komen en het geld meebrengen. „Misschien," zoo overlegde ze, „gelukt het mij, het hart van mijn gierige nicht te verteederen. WTie weet, als ik haar eens een paar echt bonte mathildes bezorg, of de rest ook niet in orde komt!"
Ze tilde hare vracht dus maar weer op den



te doen !' , 0|; We« om andere zaken af doen, waardoor de mand beurtelings voller
en leeger vverd maar aldoor zwaar genoeg bleef m haar eindelijk naar wat rust t! doen verangen. Nu, tot wat rust nemen wist zii een —6 geIe8enheid. Toen zij de meeste boodschappen verricht had, begaf zij zich als gewoonJk tegen den middag naar het huis van mevrouw Bindeman, een deftige oude dame, die zij reeds
n la'lg bed'e"<l had. Mevrouw Bindeman was weduwe; ook had zij geen Ittoderen, zooden e ff ü me' ee" tweetal <"^0-
den leefde en dikwijls met verlangen uitzag naar ms van de boodschappenvrouw, omdat deze haar altijd het een ofandernieuws va^ stad 2 P at mee te deelen. Vrouw Vierhout kon
dameanalt° I ZCker 7" 2ijn• dat Z'j d°0r de oudo ... J vriendelijk werd ontvangen. Ook
de defr ^ 6 Maar 'le' genotvo"e rustuurtje in
altiid teT T"8,' 16 meer daar de keukenmeid
Me en ' V°°r een heer,ijk k°Wo
koffie en een paar welvoorziene boterhammen
gezorgd had. Had mevrouw bezoek, dan moest



vrouw Vierhout zich natuurlijk in de keuken behelpen, maar was dit zoo niet, dan werd zij zelfs in de deftige woonkamer gelaten, waar zij reeds menig uurtje onder gezellig gepraat met mevrouw had doorgebracht. Wist zij altijd wat nieuws te vertellen, mevrouw, die door een verlamming aan den voet slechts zeer moeilijk haar plaats kon verlaten, luisterde met pleizier naar het vroolijk gesnap van het praatzieke vrouwtje, dat haar om haar eigenaardig vromen zin des te sterker aantrok.
't Was dus geen wonder, dat vrouw Vierhout zich haastte om haar last aan het huis van mevrouw Bindeman voor een poosje te kunnen afzetten en haar jeukende maag, die zij onderweg slechts nu en dan met een kleine versnapering had trachten te bevredigen, deed zich nu ook krachtig gelden. Gelukkig trof zij het, dat mevrouw alleen in haar kamer was. De versche eieren, die zij had moeten meebrengen, werden eerst in de keuken gebracht en nadat zij zich daar terdege te goed gedaan had aan den smakelijken maaltijd, die door de trouwe zorgen van



de keukenmeid reeds op haar stond te wachten, werd zij in de huiskamer binnengelaten. Niet lang duurde het of de oude dame was met het eenvoudige vrouwtje in een druk gesprek gewikkeld. Eerst werden de versche eieren besproken, vervolgens het heerlijke zomerweer en daarbij schilderde vrouw Vierhout het verrukkelijke van een morgenwandeling in de vrije natuur zoo smakelijk, dat mevrouw, die zelden of nooit hare woning verliet, de opmerking maakte, dat zij bijna verlangen zou een boodschappenvrouw te wezen. „Maar," sprak ze een oogenblik later, ,,de Heer heeft het wel zoo geschikt, dat ieder in zijn stand en beroep vrede kan hebben. Wel zouden wij naar onze menschelijke inzichten meenen, dat gij het wat minder druk en ik wat meer beweging moest hebben, maar de Heer weet het beter en zooals Hij doet, zal het wel voor ons beiden het beste zijn."
»Dat ben ik volkomen met u eens," zei vrouw Vierhout, „doch dezer dage heb ik het wel wat al te druk, zóó zou ik niet graag willen dat het altijd was. Die aanstaande bruiloft bij den hout-



vester bezorgt mij ook zooveel hoofdbrekens over allerlei benoodigdheden van de gasten, die er zijn uitgenoodigd, dat ik er 's nachts zelfs van droom." En nu vertelde ze natuurlijk ook van japonnen en schorten en mantels, die ze moest bezorgen en ook de „mathildes" voor de dochters van Schmidmeier werden niet vergeten. Als van zelf kwam het gesprek nu op den brief, die op het postkantoor lag en op den neef in Amerika.
»Daar moet ik je gelijk in geven, vrouw Vierhout," zeide de oude dame deelnemend, »geld moogt gij nu niet meer naar Amerika zenden, ge moet nu voor de kleine Emma zorgen en laat vrouw Schmidmeier het briefport maar betalen."
»Als ze maar niet zoo gierig was!" zuchtte de ander.
»Maar kunt ge haar niet belust maken door te zeggen, dat de brief misschien de toezegging van eenig geschenk bevat?"
»Dat kunt ge begrijpen! Ze reist altijd op nummer Zeker en op een onzekerheid gaat ze



nooit in. Ja, als ze vooraf den brief eens mocht inzien. Eigenlijk had mijn neef wel aan mij mogen schrijven," ging vrouw Vierhout eenigszins wrevelig voort, »en als hij soms iets over had, dan mocht ik het wel hebben; ik zou het ook het best kunnen gebruiken, dan kon ik raad schallen, wat ik toch met Emma doen moet. Want eerlijk gezegd, mevrouw, ze is bij mij volstrekt niet op haar plaats. Het kind is veel te onbeholpen en te onnoozel om zoo dikwijls en zoo lang alleen te zijn. En ze meênemen, dat weet u, daar is geen sprake van. Ze is een veel te teer poppetje om dat te kunnen volhouden."
„Zou mevrouw Schakers het kind niet bij zich willen nemen?" vroeg de oude dame.
„Ja, willen!" lachte de boodschappenvrouw, „wat zou die al niet willen! Ze zou er goed en lief genoeg voor zijn, maar dat ze toch eerst aan hare eigen kinderen denkt, is haar niet kwalijk te nemen en daar heeft ze al zorg genoeg aan. Of ze haar wensch nog eens vervuld zal zien, dat haar vijf jongens allen predikant wor-



den, daar twijfel ik aan, want daar is nog al wat voor noodig. Maar ik hoop het van harte, want ik houd veel van den dominee en mevrouw, en de kleintjes — twee jongens zijn er reeds aan het studeeren — zijn ook voor predikant in de wieg gelegd; ze zouden op den kansel zeker een goed figuur maken. Aan mevrouw zal het zeker niet liggen, want die doet al wat in haar vermogen is om haar doel te bereiken."
„Nu, ik weet het niet," zei mevrouw Bindeman, „maar vijf zoons, die predikant zijn, zou ik niet eens graag willen hebben."
„Ei, waarom niet?" vroeg vrouw Vierhout haastig. „Het zou zeker geen goede predikantsvrouw zijn, die niet graag al haar zoons op den kansel zag. Als het maar ging. Doch ze zal den moed niet gauw opgeven. „Mijn vijf zwartkoppen moeten worden wat hun vader is," dat heeft ze zich eenmaal in het hoofd gezet en nu laat ze zich voorloopig door niets van haar stuk brengen. „Bidden en werken," zegt ze en dat dit haar ernst is, toont ze metterdaad, al zou het haar zelf ook meer dan één opoffering kosten."



En nu vertelde het praatzieke vrouwtje, om hare bewering met een voorbeeld toe te lichten, natuurlijk ook de geschiedenis van de toga en de zijden „mathilde." „En," zoo liet zij er achter volgen, „nu kunt u wel begrijpen, in welk een moeilijk geval ik verkeer. Wien moet ik nu gehoorzamen, den dominee of mevrouw?"
„Naar mijne meening heeft mevrouw in deze zaak het meest gelijk. Het doet mij genoegen, dat ik dit van haar hoor, want gewoonlijk spreekt de ijdelheid in dergelijke gevallen anders."
„En toch zou ik zoo graag zien, dat mevrouw er eens netjes uitzag, ze is het dubbel waard. En daarom kan ik nog maar geen besluit nemen. Toch denk ik wel, dat het op de toga zal uitdraaien en dat ik de ijdelheid er maar aan geven zal."
„Ja, dat zou ik maar doen," herhaalde mevrouw Bindeman. — Er heerschte nu een oogenblik stilte, want beiden achtten het geval ernstig genoeg om er nog eens over na te denken.
„Mevrouw," zoo begon het babbelaarstertje weer, — maar het scheen, dat de rest er niet vlot bij haar uit wilde.



„Wel, Katharina? vroeg de oude dame aanmoedigend.
„Maar u moet het me niet kwalijk nemen."
„Neen zeker niet; wat is er?"
„Het staat u vrij om neen te zeggen."
„Ja, dat begrijp ik."
„U heeft toch bepaald zulke dingen in uw kast liggen en nu dacht ik zoo, als u er eens een voor een dag....
„Leenen wilde?" viel mevrouw Bindeman haar in de rede, „mensch, waar denkt ge aan1? Ik zou er niet graag mee aankomen."
„Ja maar," hernam de boodschappenvrouw, die nog niet begreep, dat ze in haar welgemeenden ijver reeds lang te ver gegaan was, ik kan u zeggen, dat mijn mevrouw een net en zindelijk mensch is, die de mathilde onbeschadigd zal terug geven."
„Daar vrees ik ook niet voor," vrouw Vierhout, „maar bedenk eens, dat de dominee en zijn vrouw zich over zulk een aanbod met recht beleedigd zouden kunnen gevoelen. Gij bedoelt het wel goed, maar ge vergeet, dat lee-
De Boodschappenvrouw 3



nen en vooral van dergelijke dingen onder zulke menschen in 't geheel niet te pas komt. We mogen dus ook volstrekt niet veronderstellen, dat zij daarmee gediend zouden zijn."
Het ijverige vrouwtje stond geheel verbluft. Alles voelde ze er niet van, maar ze kon het toch ook niet tegenspreken. „Nu, dan zal ik het maar uit mijn hoofd zetten," zei ze, blijkbaar teleurgesteld, „dan maar de toga."
Mevrouw Bindeman zat in gedachten verdiept. Het speet haar, dat zij het schijnbaar mooie idee van de goede vrouw zoo op eens had moeten vernietigen. Na een oogenblik stilzwijgen hief ze echter het hoofd op en, terwijl zij de ander vertrouwelijk op den schouder klopte, zei ze:
„Weet ge wat je doet, Katharina? Dit plan lijkt me beter. Weet je een goed mantelmagazijn in de stad?"
„Nu of ik!" was het antwoord.
„Dan gaat ge er aanstonds heen en ge koopt een nieuwe mantille, volgens uw beste weten naar den smaak van mevrouw Schakers en dan



brengt ge die bij den dominee met de boodschap, dat een onbekende vriendin haar aan mevrouw ten geschenke aanbiedt. Hoe vindt ge dat?"
Op antwoord behoefde mevrouw niet te wachten. Ze zag wel aan het goedige gelaat van de boodschappen vrouw, dat zij met de gemaakte schikking wonder wel tevreden was. Onmiddellijk stond deze dan ook op, om aan den kostelijken inval van mevrouw gevolg te geven en zoo spoedig mogelijk, eer het donker werd, het mantelmagazijn op te zoeken. Vóór ze ging, drukte mevrouw Bindeman haar echter op het hart, dat ze in den winkel volstrekt niet zeggen zou voor wie de mantille bestemd was, maar dat ze haar adres moest opgeven, waar men over de betaling kon beschikken. Vrouw Vierhout beloofde er voor te zorgen en verliet toen onverwijld de deftige woning, innig verheugd, dat de Heer haar in mevrouw Bindeman zulk een lieve Christin had doen ontmoeten en haar daardoor ook zoo gemakkelijk uit hare moeilijkheid geholpen had.
Hare boodschap in het mantelmagazijn was



betrekkelijk spoedig verricht. Ze wist genoeg omtrent den smaak van mevrouw Schakers om een mantille te kunnen uitzoeken, waarvan zij zoo goed als zeker wist, dat die bevallen zou en in elk geval kon er nog geruild worden. Dus begaf ze zich goedsmoeds met een goedgevulde mand weer op weg naar het dorp M. over niets zoo verheugd als over de verrassing, die zij den pastoriebewoners ging bereiden. Doch ook de andere zaken waren naar wensch geslaagd, tenminste volgens haar oordeel; als het nu de betrokken personen ook maar bevredigde. Met flinke stappen schreed zij voort en het scheen haar of de weg veel korter was dan andere avonden: want ze meende nog nauwelijks halverwege te zijn, toen ze reeds van ver de torenspits van het M-sche kerkje boven het geboomte zag uitsteken. Nu nog maar ééne kromming van den weg en zie, daar stond ze weer voor de vriendelijke pastorie, waar ze zoo gaarne vertoefde. Reeds van verre was zij opgemerkt, zoodat ze zich weer niet behoefde aan te melden. Het „kleine goed" kwam haar weer



vroolijk te gempet springen, en hielp haar de zware mand afzetten, nieuwsgierig wat er nu toch wel uit zou komen. In het tuinhuis zaten de dominee en mevrouw, die haar bij het binnentreden vriendelijk toelachten.
„Wel, Katharina, gij zult wel vermoeid zijn van de reis; neem maar gauw een stoel en ga zitten," sprak de predikant haar een plaats aanwijzend.
„Dank u, dominee! maar eerst moet ik u een raadsel opgeven. Wat denkt ge, dat ik ?
„Wel, natuurlijk goed voor een toga," sprak mevrouw zeer beslist, de rest van den zin wel begrijpende.
Vrouw Vierhout glimlachte, maar zei niets.
„Ze heeft de toga!" riepen de kinderen.
„Daarmee zou ik zeer ontevreden zijn," sprak de predikant ernstig.
„Geduld, dominee, geduld!" suste Katharina.
„Ze heeft de mantille!" riepen de kinderen weer.
„Dan zou ik toch spijt van ons vette schaap hebben," meende mevrouw.
„Geduld maar, geduld!" herhaalde de bood-



schappenvrouw, die met recht schik had in de grap. Ze maakte ondertusschen de mand los, en reikte mevrouw een pak toe, met de woorden. „Hier is het goed voor de toga en nog dertig cent terug. Is u tevreden?"
„Lachend nam mevrouw het pak aan, doch haar gelaat kreeg op eens een ernstiger uitdrukking, toen vrouw Vierhout een ander pakket te voorschijn haalde, dat zij den dominee overhandigde met de lachende opmerking:
„En dit is van een lieve, oude vriendin, die onbekend wenscht te blijven."
Nieuwsgierig drongen de kinderen zich om den predikant, die, half vermoedend wat de inhoud zijn zou, het pakket opende en een keurige mantille voor zijn vrouw blootlegde. Niet weinig verrast staarden allen het smaakvol gekozen kleedingstuk aan, doch het scheen dat de verrassing op mevrouw geen prettigen
indruk maakte.
,.0," sprak ze, zonder den minsten glimlach op het gelaat, „daar heeft Katharina zekei w eer een dommen streek uitgehaald."



Als een koudwaterbad viel dit de goedige boodschappenvrouw op het lijf; ze had gedacht met lof en dank overladen te worden en nu werd ze dom genoemd, ja zelfs op het gelaat van den predikant stond nog wel wat ernstigers te lezen. Driftig als ze was van nature, kon ze ook nu haar luim niet bedwingen en sprak ze op geraakten toon: „O ja, zulke deftige menschen laten zich niet gaarne iets ten geschenke geven, omdat dit alleen bij arme lui te pas komt."
„Vrouw Vierhout!" waarschuwde de predikant.
„Nu ja, Ivatharina," bracht mevrouw vergoelijkend in het midden, „ik weet, dat ge het goed gemeend hebt en voor die goedheid ben ik ook dankbaar; maar het is toch niet behoorlijk, dat ge vreemde menschen over ons aanspreekt."
„Niets van dien aard!" verdedigde zich vrouw Vierhout, reeds een weinig bedaard; „aangesproken heb ik niemand, — en wie noemt u vreemde menschen? Zijn lieve Christenzielen vreemde menschen?"
„Neen, eigenlijk niet," was mevrouws antwoord.



„Welnu, die onbekende vriendin is een Christin van het echte soort, anders zou ze u de mantille niet geschonken hebben." En nu vertelde ze wat meer in t bijzonder, hoe het geval zich had toegedragen, zonder evenwel te zeggen wie de milde geefster was. „Maar," zoo besloot ze, ,,ik kan het pakje evengoed morgen weer meenemen."
„Gij moet ons ten minste den naam van die goede vriendin noemen, opdat we haar kunnen bedanken," meende mevrouw Schakers.
„En haar zeggen, dat wij zelf in deze zaak in 't geheel niet de hand hebben gehad," zeide de predikant schijnbaar schertsend, maar het was meer ernst dan het leek.
„Den naam mag ik u niet noemen," zeide Ivatharina kortaf. — „Maar wat een drukte over zoo n zaak! Ik neem het ding eenvoudig weer meê."
„Neen, Katharina, wees nu niet gebelgd. Ge moogt het keurige stuk volstrekt niet meenemen, dat zou zeer onbeleefd zijn. Maar ge doet ons een groot genoegen, als ge morgen aan die onbekende vriendin verlof vraagt om haar naam te



noemen, omdat wij haar gaarne persoonlijk onzen dank zouden willen betuigen. Die mevrouw, oi wat ze dan ook wezen moge, zal zeer goed begrijpen, waarom wij daar zoo op gesteld zijn.
Vrouw Vierhout beloofde het, maar ze was geheel terneer geslagen, zoodat zij geen lust had om aan de dringende uitnoodiging om meê van den tulband te blijven eten, gevolg te geven. Met een afgemeten groet verliet zij de pastorie en ging verder den weg op naar de hoeve van Schmidmeier. „Zoo is dus de eerste zaak mislukt," pruttelde ze in zich zelf, „en van de tweede zal ook wel niet veel terecht komen. Maar laat Amerika nu maar Amerika zijn, het kan mij niets schelen en als ze het port niet betalen wil, dan laat ze het; en daarmee uit."
De dochters van Schmidmeier kwamen juist uit het veld, toen de boodschappenvrouw hare mand afzette. Schoon waren ze nooit geweest, maar van daag allerminst. Het stof zat haar dik in de haren en de groote, roode werkhanden kwamen goed bij het door de zon verbrande en met zomersproeten overdekte gezicht, terwijl de



afgedragen kleeren blijkbaar den zwaren arbeid niet langer konden verdragen. Vroeger hadden ze nog wel voor net kunnen doorgaan, maar sedert moeder ze aan het werk gezet had, zag de keukenmeid er beter uit dan de „jonge dames." Alleen als het er op aan kwam om vertoon te maken, dan werd niets gespaard, om door middel van de kleeding de aandacht te trekken. Ze waren dan ook wat in haar schik, toen vrouw Vierhout haar de bonte „matbildes" toonde, die ze uit de stad had meegebracht.
„Keurig!" riepen moeder en dochters als in koor. Onverwijld.werden de mantels omgehangen over de onooglijke gestalten en vrouw Schmidmeier kon de oogen van hare dochters niet afwenden, terwijl deze voor den spiegel pareerden als vogelverschrikkers.
„Kunnen die kwasten je ook nog van dienst zijn?" vroeg vrouw Vierhout spotachtig.
„Ja zeker, nicht, geef alles maar hier," riep de boerin in verrukking, „als ik eenmaal wat uitgeef, dan beknibbel ik niet."
„Och voor u beteekent het niets, ze kosten



maar 25 cents per stuk. Maar eerlijk gezegd zien de dingen er zonder kwasten veel deftigei uit," merkte de boodschappenvrouw op. „De modemaakster meende ook, dat er volstrekt niets meer aan moest; maar ik zei: ,^001 Schmidmeier hoe meer hoe liever, geef u de kwasten maar mee." „Doch, zooals ik zei, ik raad ze u niet aan. — Hoe zoudt ge er over denken, als we voor dat geld eens het porto voor een brief uit Amerika betaalden ?"
Vrouw Schmidmeier viel eensklaps uit haar
mathildehemel.
„Ja, ja," ging de ander voort, „één gulden en
W'cents kost de brief, dus ge behoeft er maar 15 cent bij te doen en het zou toch prettig zijn eens eindelijk iets van onzen neef te hooren."
Als door een adder gebeten, stoof de rijke boerin op. „Nicht," riep ze uit, „begin die oude geschiedenis nu weer niet opnieuw. Ik begrijp de menschen niet, hoe ze toch zoo brutaal kannen zijn. Ik heb hem immers niets gegeven, laat hij me dan met rust laten!'
Hij is het eenige kind van uw zuster, nicht,



drong vrouw Vierhout aan, „daar in den vreemde heeft hij mis«chen veel verdriet en nu wil hij zeker eens hooren, hoe zijn familie in het vaderland het maakt."
„Daar heb ik niets tegen, met alle liefde mag bij mijn neef zijn, maar hij moet niet altijd wat willen hebben."
„Maar ge weet toch nog niet of hij iets verlangt; lees toch eerst den brief. Ge zegt zelf, dat het hem zoo goed gaat."
„Nu, ik hoop het van harte; mijn hart is week als was, maar ik ben niet zoo nieuwsgierig om alles te willen weten, wat mij niet onmiddellijk aangaat."
„Welnu, goed, dan zal ik nog wel zooveel over hebben om den brief te lossen, — als ge 't goed vindt ten minste" — want eigenlijk mocht ze toch geen vreemde brieven openbreken.
„Met genoegen, nicht, ga gerust je gang," zeide vrouw Schmidmeier, ietwat verlegen.
„Misschien vermaakt hij u wat," bracht de oudste dochter in het midden. „In Amerika worden de lui immers zoo verbazend rijk en



dan sturen ze zakken vol geld naar hunne betrekkingen in het vaderland.
„Zoo Katrientje," antwoordde vrouw Vierhout geraakt, „nu, ik zal aan neef schrijven, als hij zakken geld over heeft, of hij ze aan u wil stuien, omdat ge anders zijn brieven niet kunt betalen, en met deze woorden nam zij afscheid, nog meer geërgerd dan toen zij daar straks de pastoiie verliet.
Op de hoeve van Schuiten ging het niet veel beter, daar de wispelturige huisvrouw natuurlijk weer niet goed vond, wat tante Vierhout had meegebracht. Nu zou deze zich bij andere gelegenheden daar weinig van hebben aangetrokken, omdat zij bij ervaring wist, dat vrouw Schuiten altijd een dag of wat later op hare eigenwijsheid terug kwam; doch nu, eenmaal in kwade luim, werd hare gemelijkheid er des te meer door opgewekt. Verdrietig keerde ze huiswaarts, met het vaste voornemen tegen niemand meer een woord te spreken dan het hoogst noodige.
Hare thuiskomst strekte echter niet om haar



in opgeruimder stemming' te brengen. Toen zij aan de achterzijde van het huisje het kleine tuintje binnentrad, vond zij de geit nog aan den boom gebonden en het zwijn liep knorrend over het bleekveld rond, terwijl overal op het anders zoo zindelijk gehouden linnengoed losgewoelde aardkluiten verspreid lagen. Haastig ging ze nu de woning binnen en daar vond ze Emma in een hoek van de kamer op den grond gehurkt met de beide handen om haar knie geslagen. Vrouw Vierhout schrok, toen ze het kind daar zoo mistroostig zag zitten, maar vóór ze nog iets vragen kon, begon Emma al met tranen in de oogen : „Och, wees maar niet boos tante, ik heb een ongeluk gehad." En nu vertelde ze, hoe ze 's morgens bij het voeder stampen voor het zwijn, per ongeluk den zwaren stamper op haar voet had laten neerkomen, zoodat ze nauwelijks naar binnen kon kruipen en verder geen voet meer verzetten kon!
Tante hoorde haar zwijgend aan. De goede vrouw had alle moeite om niet in toorn uit te barsten en op haar eigenaardige driftige manier



een verklaring van Emma's zelfmishandeling te geven. Ze was echter te veel met het arme
kind begaan, om haar een hard woord te geven;
want zij zag Emma's voet inderdaad hevig opgezwollen en bevlekt met bloed. Ze troostte dus het kind en zwachtelde de wond zoo goed mogelijk, om daarna de nagelaten huishoudelijke bezigheden te verrichten. Toen alles gereed was en Emma reeds rustig lag te slapen, zette het boodschappenvrouwtje zich eindelijk neer om haar vermoeide leden wat tot rust te brengen. Ze voelde meer dan ooit, dat zij dit noodig nac ; de mand was vandaag zwaarder geweest dan anders en daarbij deden de wederwaardigheden van de terugreis haar verlangen naar een oogenblik van kalme overpeinzing. Hoe gelukkig vooi
haar, dat zij de onaangenaamheden niet uitsluitend aan anderen verweet, maar veeleer bij zich zelf, in haar eigen humeur en karakter de oorzaak ervan zocht. Zij gevoelde zeer goed, dat ze aan haar drift te veel had toegegeven en dat ze met meer geduld moest leeren ven ragen, als men haar ongelijk aandeed. Trouwens



met dat ongelijk aandoen was het toch ook zoo erg niet. Wat waren het eigenlijk nietige beuzelingen, waarover ze zich boos gemaakt had. Vooral hinderde haar het gesprek in de pastorie, dat was het ergste van alles. Dien lieven menschen, die altijd zoo goed voor haar waren, had zij veel te hard de waarheid gezegd. O, dat zij op haar ouden dag toch nog zoo driftig zijn kon!
In de stille eenzaamheid van den avond, alleen met den Heer, beleed de vrome vrouw hare gebreken en maakte betere plannen voor de toekomst, die zij in 's Heeren kracht zou trachten uit te voeren. Zie, dat is een heerlijk voorrecht, als men zóó den dag mag eindigen; zóó v, orden het best alle driften en booze neigingen overwonnen en neemt men toe in heiligmaking naar het voorbeeld van den Heiland.
Tante Vierhout voelde zich verlucht, toen ze haar avondgebed had gedaan en zich ter ruste begaf. De slaap verkwikte haar en den volgenden morgen zien wij haar weer opgewekt met oen glimlach om den mond het huis uitstappen,



om haar dagtaak te verrichten. Het was een paar uren later dan anders, omdat ze alles zelf in orde moest brengen en voor Emma, die niet kon opstaan, het noodige had moeten klaarzetten. De verdere zorg voor de huishouding had zij aan eene vertrouwde buurvrouw opgedragen. Daaromtrent was zij dus gerust, het kwam er nu maar op aan, dat zij over zich zelf waakte en, als vreesde zij voor hare zwakheid, sloeg zij bij het verlaten van de woning den blik omhoog, en zuchtte in stilte: „Heer, ga nu met me en blijf bij mij den gan-
schen dag!"
En nu welgemoed de lange reis weer aanvaai d.
Alle wrok en ergernis had zij overwonnen; dat kon ieder wel aan haar hooren, zoowel vrouwSchuiten, waar zij even aanging om nader bescheid omtrent de kleur van Marie's japonnetje, als nicht Schmidmeier, bij wie zij zondereenig onvriendelijk woord, de kwasten ging aanreiken, die ze gisteren per abuis had meegenomen. 'S an den brief uit Amerika repte ze maar niet meer; zij had het geld bij zich gestoken en nu zou zij
De Boodscliappenvrouw.



maar aanstonds naar het postkantoor gaan om den brief te halen. Daarna kon ze dan de andere boodschappen wel doen en op den gewonen tijd zou ze zich weer bij mevrouw Bindeman kunnen aanmelden, om over de mantelkwestie te spreken.
Zoo gedacht, zoo gedaan. Toen de postbeambte haar voor zijn loket zag verschijnen, greep hij aanstonds naar den brief. Zij reikte hem het geld over en zeide vertrouwelijk: „Nicht Katharina Schmidmeier wil het port wel niet betalen, maar "
„Wie, zegt ge?... Schmidmeier?" viel de beambte haar in de rede, „de brief is ook niet geadresseerd aan vrouw Katharina Schmidmeier; — Katharina Vierhout staat er."
„Vierhout!" stotterde de boodschappenvrouw, „dan zou ik het zelf zijn."
„Nu, als ge zoo heet." hernam de beambte, die schik had in de verrassing van het vrouwtje.
„Ja zeker, heet ik zoo," zei vrouw Vierhout, het geld haastig neertellende.
„Ik dacht, dat gij alleen Katharina heettet,"



plaagde de ander schertsend, en meteen streek
hij het geld op. „
„Neen, neen, ik heet Katharina Vierhout,
herhaalde ze zenuwachtig, met verbazing het adres op den brief aanstarend, alsof zij het niet gelooven kon, dat deze aan haar gericht was. Dat staren hielp haar echter niet veel, want zij kon slechts met moeite geschreven schrift lezen. Daarom haastte ze zich onmiddellijk van het postkantoor naar mevrouw Bin* deman; daar zou zij de envelloppe wel openbreken en den brief lezen. Door nieuwsgierigheid gedreven, voelde ze nauwelijks de zware mand op den rug en, toen zij bij de oude dame was toegelaten, kostte het haar niet weinig moeite om zoolang over den briefte zwijgen, tot ze eerst die andere zaak van de mantille had
afgedaan.
Wel?" vroeg mevrouw Bindeman, „hoe is het' afgeloopen ? Hebt ge uw boodschap goed gedaan?"
„Dat geloof ik maar half, mevrouw," was het antwoord, „mevrouw Schakers vond de mantille



wel heel mooi, maar of ze 't wel zoo aardig vond, dat ik er over gesproken had, dat geloof ik niet. Ze keek ten minste zoo ernstig, en de dominee zelf ook. Ze wilden bepaald, dat ik uw naam noemde."
,,En hebt ge dat gedaan ?" vroeg mevrouw Bindeman nieuwsgierig.
„Neen. mevrouw, nog niet; ik heb gezegd, dat ik niet wist of het goed was en daarop zei de dominee, dat ik het dan bepaald moest vragen. Hij wilde weten, wie hij er voor bedanken moest, anders konden ze zoo'n geschenk niet met blijdschap aannemen."
„Nu, dat kan ik heel goed begrijpen," hernam mevrouw. „Zeg dan maar gerust, dat ik het ben en voeg er maar bij dat het mij een groot genoegen deed, mevrouw op den verjaardag van den dominee ook eens te kunnen verrassen."
„Best, mevrouw," zei Katharina, die geen geduld meer had, om het gesprek hierover langer te rekken, want de brief brandde haar in de hand.



„U moet me niet kwalijk nemen, mevrouw," sprak ze gejaagd, „maar zou u niet zoo goed willen zijn mij mijn brief eens voor te lezen ?
„Uw brief? dien uit Amerika? En die was geadresseerd aan uw nicht! Kathai ina gat nu een zoo kort mogelijke verklaring van de vergissing, waarna zij mevrouw ongeduldig den brief in de hand duwde, vriendelijk dringend: „Toe, mevrouw, wil u nu eens gauw lezen?"
„Beste Katharina," zoo begon mevrouw Bindeman, nadat zij den brief geopend en vluchtig doorgezien had, „de brief is niet van uw neef,
maar van een notaris."
„Toe maar!" riep vrouw Vierhout, op den statigen klank van het woord afgaande, daar zij nauwelijks wist wat een notaris was.
„Uw neef is dood," ging de oude dame voort, „maar.... hij heeft u zijn geheele vermogen vermaakt."
„Dat zou toch verschrikkelijk zijn!" klaagde de boodschappenvrouw, op wie het eerste voor 't oogenblik meer indruk maakte dan het laatste.



,,'t Is echter heel lief, wat hij hier neergeschreven heeft," hernam mevrouw, toen zij den brief wat nauwkeuriger gelezen had: „Op mijn vermogen rust de zegen des Heeren. Ik vermaak het aan mijne tante Katharina Vierhout want het geld, dat zij mij geleend heeft, heeft den grond gelegd voor mijn geluk. Bovendien weet ik, dat zij het in mijn geliefd vaderland zal aanwenden tot eere Gods en tot uitbreiding van Zijn rijk."
Katharina vloeiden ondertusschen de tranen over de wangen. „O, hoe verheug ik mij, dat hij vroom gestorven is en daar ginds in dat wilde land niet is verleid geworden! Zoo is het goed, ik weet nu, dat hij goed bezorgd is. Er is geen grooter blijdschap, dan te weten dat iemand, dien men liefheeft, zalig gestorven is."
„Zal ik den brief nog eens geheel voorlezen ?" vroeg mevrouw Bindeman. „Ge moet nog hooren, wat de notaris u schrijft."
„Och, dat moet mijn dominee maar uitpluizen," was het antwoord, „ik heb van zulke dingen toch geen kennis."



„Maar ge zijt toch zeker wel blij, dat er nu
voor ie Emma kan gezorgd worden?"
't Zal wel waar zijn!" luidde het antwoord van de boodschappenvrouw, die nu eerst begon te vatten, welk geluk haar ten deel viel. „Als er tenminste zooveel is," voegde zij er vragend bij. „Dat denk ik wel," lachte de oude dame. »Er
is zes duizend gulden."
„Zes duizend gulden!?" stotterde vrouw Vierhout, „lieve tijd, waar heeft hij zooveel gel
vandaan gekregen?"
Door een gelukkigen houthandel, las mevrouw Bindeman. „Ge zult dus eens ernstig moeten overwegen, hoe ge die som tot eere
Gods zult besteden."
„Och, dat is spoedig beslist," sprak de vrome
vrouw met een gelaat stralend van blijdschap,
„waar zou het beter bezorgd zijn, dan in den
spaarpot van mevrouw Schakers voor de kleine
dominee's? Dan kan Emma er wel van mee-
deelen." . ,
Nu, dat zou goed besteed zijn en zeker volgens den wensch van den overledene," meende



mevrouw Bindeman. „Ik hoop van harte, dat de Heer Zijn zegen er op geve, en dat ge zelf nog eens de vruchten er van moogt aanschouwen."
„Zoo de Heer wil," sprak vrouw Vierhout einstig. „Ongerust maak ik er mij echter nooit over, want het is in goede handen."
Nog een korte poos werd het gesprek voortgezet over verschillende zaken, doch alles in verband met de nalatenschap en toen nam Katharina afscheid van de vriendelijke dame die haar menig vertrouwelijken wenk in betrekking tot deze gewichtige zaak gegeven had.
't Leek wel of haar mand in een paar vleugels veranderd was, zoo snel ging ze over den eenzamen weg. In hare verbeelding zag zij de „zakken met geld," waarvan Katrijntje Schmidmeier spottend gesproken had, op de tafel van dominee Schakers. Zij had geen zelfbeheersching genoeg om aan iets anders te denken, niet uit geldzucht, maar van blijdschap, dat zij op zoo'n ongedachte wijze mocht meehelpen aan de vervulling van een wensch, dien zij zoo lang ge-
' ** O o
koesterd had. In de pastorie zou zij zeker ,met



de deur in huis zijn gevallen,' als de kinderen haar niet ontnuchterd hadden met de vraag: „Katriena, zeg eens gauw, wie is die vriendelijke dame?"
„Die dame is mevrouw Bindeman," antwoordde ze haastig. „Verder moeten de dominee en mevrouw het maar weten; ik kan er nu niet meer van zeggen: vandaag komen er heel andere
zaken aan de beurt."
De predikant en zijn vrouw hoorden wel aan haar opgewonden toon, dat er wat bijzonders aan de hand was. Ze behoefden echter niet te vragen, wat er gaande was, want in één adem kwam het er uit, terwijl zij den predikant den brief toestak: „Ik heb geërfd en hier zijn de papieren. Nu moet u maar zien, hoe u aan het geld komt. Ik heb zelf niets noodig en het op te zouten, daar heb ik toch niets aan. Het is allemaal voor de kleine dominee's!"
De predikant kon uit haar geratel nauwelijks wijs worden, doch toen ze wat tot zich zelf gekomen was, verklaarde zij zich nader en zette zij duidelijk uiteen, welke schoone plannen zij



gemaakt had. Van weigering nog tegenbedenking wilde ze iets weten. Ze stond vast als een muur; alleen, Emma moest in de pastorie als kind worden opgenomen.
Dat dominee Schakers en zijn vrouw hare milddadigheid niet zoo direct aanvaardden, is licht te begrijpen. Vrouw Vierhout hield het echter voor uitgemaakt. Nu had ze evenwel geen tijd er langer over te praten. Ze moest tijdig thuis zijn om te zien hoe het met Emma was en, den volgenden morgen moest ze weer vroeg op het pad. Dus „tot morgen!" zei ze en met een toon van lof en dank aan God, die haar dezen dag zoo wonderbaarlijk had gezegend, keerde zij huiswaarts. —
Als een loopend vuurtje ging het den volgenden dag van mond tot mond, dat tante Vierhout geërfd had en op eens „onmenschelijk" rijk was geworden. Trijntje Schmidmeier had het onderweg gehoord: 6000 zakken geld waren er gisteren met den bewusten brief uit Amerika meegekomen. „Praatjes, onzin!" had haar moeder



gezegd, die juist in een booze luim verkeerde, maar toen zij het later door verschillende personen hoorde bevestigen, viel het der geldgierige vrouw als een centenaarslast op het hart en het kostte heel wat moeite en woorden om haar aan 't verstand te brengen, dat de erfenis haar neus toch zou zijn voorbij gegaan, ook al had zij honderdmaal het briefport willen
betalen.
Intusschen, zooals de boodschappenvrouw het had uitgedacht, zoo geschiedde het. De kleine Emma werd naar de pastorie overgebracht en daar met open armen ontvangen. Gelijk met de kinderen van den predikant kreeg zij nu eene uitstekende opvoeding, tot oprechte blijdschap van tante Vierhout, die dagelijks op hare gewone wandelingen naar de stad, een bezoek bracht in de pastorie, om zich te overtuigen van de zichtbare vorderingen van het „kleine goed," dat haar zoo na aan het hart lag. Om praatjes van menschen bekommerde zij zich niet. Zij zag mede voor haar geld haar vurigste begeerte vervuld worden; wat zou ze dan anders



wenschen ? Dankbaar en in den Heer verheugd ging zij met haren eenvoudigen arbeid voort, totdat zij, al te oud geworden, zich eindelijk liet overhalen om in de geliefde pastorie voor goed rust te nemen. —



KORENHALMEN".
Vertellingen voop de Jeugd.
1. A. Vollmae. Onder het beste Dak.
2. A. Vollmar. Des Heeren Post.
3. W. van Chaklois. Vaders Schilderij.
4. F. van Kkosoff. Kleine Lena.
5. W. van Chaklois. Twee trappen hooger.
6. A. Vollmar. Twee kinderen die den hemel zoeken. 7 Marie Liebrecht. Bont Gezelschap.
8. Herman. Naar den Hemel.
9. C. Brouwer. Bij de long loms van Ladysmith.
10. C. Brouwer. Van het Schip naar het 1< ront.
11. Herman. Het Kerstfeest in het "Woud.
12. Herman. Verzoend.
13 M. C. C. Een Kerstfeest in de visschershut.
14. M. C. G. Gebedsverhooring.
15 Hermina van Hattum. De buurkinderen.
ie! Hermina van Hattum. De reddende liefde des Heeren.
17. B. Mercator. Het Zondagskind.
18. Wilhelmina. De werkster en haar kind.
19. Herman. Onder goed geleide.
20 A. Vollmar. Eindelijk thuis.
2L M. Rudiger. Alzoo lief heeft God de wereld gehad.
22. H. Groske. Van het zilveren klokje.



Nieuwe Gellltstreerie Bibliotheek voor le Jent
Prijs per stuk dezer stevig gecartonneerde boekjes30Cent, (bij 10 Ex. met 50 °/o korting).
1. Makie Nathüsiüs. Het verborgen Kistje.
2. Marie Nathusius. De Wolkbreuk.
3. C. G. Barth. Mick en Dick.
4. C. G. Barth. De arme Hendrik.
5. C. G. Barth. De kleine Negerknaap.
6. C. G. Barth. Valentijn Ondermeer.
7. Makie Nathusius. De Boom des Geluks.
8. C. G. Barth. Het Kruis aan den weg.
9. Hekman. Een gewichtig Vraagteeken.
10. Dr. C. G. Barth. De Vluchteling.
11. O. Glaubrecht. De Schaapherder.
12. Dr. G. H. Schubert. De Deserteurs.
13. Dr. C. G. Bakth. De vlucht van den Hugenoot.
14. M. Nathusius. De Boodschappenvrouw.
15. Dr. C. G. Barth. Jerry Creed.
16. Hermine van Arkel. De jonge Siberische.
17. Marie de Bruin. Anna, de hulp in nood.
18. H. van Dorp. De oude Zeeman.



VAN BOSCH EN VELD.
Vertellingen voop de Jeugd.
Geïllustreerde boekjes van 32 blad». ad 20 Cent, (bij 10 ex. met 50 °/0 korting).
1 HM. U.t ™ M.t sehij.e». Sehete „««. bet le,e».
I. taDiSAS». Het Kerstfeest v»n de» ouden D°"er.
3. Herman. De twee Zusters.
4. A. Voli-mar. Eene angstige Nacht.
5. Hermina van Hattcm. De koninklijke Reispas.
6. WiLHELMiNA. Winterrozen.