HANDBOEKBINDERIJ ASCO OMMEN Tel. 05291 -'1122* Gr. J. HONIG. ('ATALOOrS DKit ZAAN'L. VERZAMELING HOXKi ,Jsz. Ju.v I" AFDEELING. — DE^BOEKEFIJ. CATALOGUS DER VERZAMELING „JACOB HONIG Jsz. Je." EERSTE AFDEELING — DE BOEKERIJ. ui Stoomdruk — J. HEIJNIS Tsz. — Zaandijk. pATALOGUS der ^ERZAMELING „JJACOB j^ONIG jJsZ, jJï^." IN DE jZaANLANDSCHE PuDHEIDKAMER. f f f f f ^ERSTE ^tFDEELlNG - pE j~)OEKERIJ. f f f ^Samengesteld doof^ jor. jj. j^ONIG. jJlTGEGEVEN DOORDEy EREENIGING TOT INSTANDHOUDING EN UITBREIDING DER ^ZAANLANDSCHE pUDHEIDKUNDIGE ERZAMELING ƒB. j-foNIG jIsZ. jIr. te ^Zaandijk. t° 1900.* J Gewijd aan de nagedachtenis van jJacob ^onig jJanszoon jIunior (overleden te Zaandijk 14 November 1870), die de Zaanlandsche historische Verzameling heeft gesticht, en en opgedragen aan jIaCOBUS jJoHANNES j-foNIG, die in llSi)2 haar tot oen openbare verzameling heeft gemaakt, voorzitter, ) / der ^aani' .Jan Marinus Nis, onder-voorzitter, ( oudheidk. Jacob Vis Gerritsz., penningmeester, I Vercenigins T -wf .. .1 „J. Hotiig Jsz. Jr." Jan \ reden duin JLz., secretaris, ; door den schrijver Gerrit Jan Honig, bibliothecaris. VOORBERICHT. Bij cle uitgave van liet eerste deel van den Catalogus van de verzameling „Ju. Honig Jsz. Jr." kan slechts een kort voorbericht plaats vinden. V\ el was het eerst mijn plan dit deel vooraf te doen gaan van een uitgebreide inleiding, waarin verschillende mededeelingen omtrent den verzamelaar en zijn voorouders, en over het ontstaan en de uitbreiding der verzameling zouden voorkomen. N oorloopig kunnen wij belangstellenden verwijzen naar het boekje, dat bij de opening van de Oudheidkamer in 1892 werd uitgegeven: „üe Verzameling Jacob Honig Jansz. Junior in de Zaanlandsche Oudheidkamer". Dit bevat de volgende hoofdstukken: I. Inleiding. 11. J. llonig Jsz. Jr. en zijn Zaanlandsche Verzameling. III. De schenking der \ erzameling aan de gemeente Zaandijk en de oprichting der Vereeniging: „Jacob Honig Jsz. Jr." IVa. Het Raadhuis te Zaandijk. IV^. l)e Zaanlandsche Oudheidkamer. V. Naamlijst, statuten en huishoudelijk reglement der Vereeniging „J. Honig Jsz. Jr." De geheele boekerij en verzameling door J. Honig Jsz. Jr. bijeengebracht, is niet naar het raadhuis overgebracht, alleen datgene wat op de Zaanlanden betrekking heeft en verder een collectie boeken over geschiedenis en oudheidkunde, oude reisbeschrijvingen en bundels dichtwerken uit de 17e en 18e eeuw. De schenker, de Heer J. J Honig, meende dat deze boekwerken hun nut konden stichten, daar op dit gebied in de Zaanlanden geen openbare bibliotheek bestaat. In dezen catalogus zijn echter slechts de Zaansche afdeeling met de boeken over geschiedenis en Noordhollandsche plaatsbeschrijving opgenomen. Bij het inventariseeren ben ik zeer uitvoerig geweest en slechts zelden heb ik verschillende titels onder één nummer genomen; kleine geschriftjes, liederen, programma's, tijdschriftartikelen, enz. worden dus meestal afzonderlijk vermeld. Aldus wordt het doel van deze uitgave beter bereikt, en zal deze catalogus niet alleen een bruikbare bron zijn bij het raadplegen van de bibliotheek, maar ook een meer duidelijken kijk geven op hetgeen reeds over de geschiedenis van de Zaanlanden, en wat daarmede in verband staat, in het licht is gegeven. Vele nummers herinneren aan den Zaanschcn handel, nijverheid en scheepvaart. Ook vooral op het gebied van kerkelijk, openbaar en huiselijk leven zal men in de hoofdstukken kerkelijke geschiedenis, gelegenheidsgedichten, feestliederen, bruilofts-, lijk- en verjaardichten, liedeboekjes, en in de afdeeling handschriften, menige bijdrage vinden. In Honig's tijd ging misschien nog meer dan thans de sprake, dat de Zaankanters een volk op zich zelf zijn, „stijf en vervelend, door handel en nijverheid rijk geworden, maar zonder eenigen prijs te stellen op wetenschappen, letteren en kunst, de verpersoonlijking van het nuchterste proza". Een gedeelte der taak die Jacob Honig in zijn leven op zich had genomen, bestond wel hierin, dat hij er op wees hoeveel overdrevens en onverdiends in dusdanig oordeel gelegen was. Herhaaldelijk komt hij tegen dergelijke beweringen op in zijne geschriften.*) Moge ook de uitgave van dezen catalogus daartoe medewerken! Meer dan eens zal het blijken, hoe ook in de Zaanlanden de aandacht gewijd werd aan zaken buiten de sfeer van handel en nijverheid. Het is hier de plaats te wijzen op de hoofdstukken „Werken en Geschriften van Zaanlanders" en „Academische Proefschriften en Professorale Eedevoeringen". Deze afdeeling hebben wij beproefd eenige volledigheid te geven wat den tegenwoordigen tijd betreft. Van de zijde der betrokken personen hebben wij veel *) Dit wordt ook nog aangehaald door Dr. J. Hartog in het Levensberigt van Jacob Honig Jsz. Jr. (overgedrukt uit de Handelingen van de Maatschappij der Nederl. Letterkunde te Leiden, 1870—1871). medewerking ondervonden door te mogen ontvangen hunne geschriften, vergezeld van biographische bijzonderheden. Dissertaties uit voorgaande eeuwen hebben wij op een enkele uitzondering na nog niet machtig kunnen worden, hoewel wij met het bestaan bekend waren. Van werken in de Zaanlanden gedrukt zijn alleen die uit vroegeren tijd verzameld. Na de oprichting der oudheidkundige vereeniging en het openbaar worden der verzameling zijn tal van geschenken ontvangen en aankoopen gedaan, niet alleen van nieuw verschenen geschriften, maar ook van vroeger uitgegeven, waaruit blijkt, dat hoeveel door den stichter der verzameling werd bijeengebracht, de volledigheid nog niet bereikt is. Hiernaar te streven zal ons doel blijven en wij roepen daartoe gaarne veler medewerking in. Vooral in handschrift en kleine geschriftjes zal menige Zaankanter nog iets bezitten, dat ter aanvulling van onze Zaanlandsche collectie kan dienen. Het behoeft juist niet „oud" te zijn, daar men met het bewaren van het tegenwoordige moet aanvangen om te komen tot een volledige historische verzameling. Zoo is het in bewaring geven van de archieven van ontbonden vereenigingen of comité's, die anders ongetwijfeld verloren gaan, zeer aan te bevelen. Wat de samenstelling en indeeling van dezen catalogus betreft, dient opgemerkt te worden, dat ik mij hierbij niet aan een bekend systeem heb gehouden, de hier gevolgde kwam mij het meest doelmatig voor. Hier en daar zijn aanteekeningen bijgevoegd, die op den inhoud of op de auteurs betrekking hebben , en die ik kon putten uit de behandelde boeken en geschriften of uit bronnen, welke onder mijn onmiddellijk bereik waren. Ten opzichte der aanteekeningen bij de academische proefschriften maakte ik echter uitzondering en heb ik gepoogd bij deze eenige volledigheid te erlangen. Aan allen, die mij bij dezen arbeid behulpzaam zijn geweest, een woord van dank! Zaandijk, Juli 1900. G. J. HONIG. INHOUD. * blz. Naamlijst van personen, die boeken en geschriften ten geschenke hebben gegeven. I. Algemeene Werken over Geschiedenis, Kerkgeschiedenis, Handel, enz. van Nederland 3 II. Plaatsbeschrijving van Nederland 16 III. Plaatsbeschrijving en Geschiedenis van Noord-Holland. 19 IV. Geschiedenis en Plaatsbeschrijving der Zaanlanden.... 31 IV.a Privilegiën en Handvesten, Keuren en Ordonnantiën, Vonnissen, Reglementen en Wetten 56 V. Plaatselijke Bladen en Periodieken 72 VI. Penningkunde, Wrapcn- en Geslachtkunde, Levensberichten 77 VII. Scheepvaart, Koophandel en Nijverheid, enz 83 a. Zeevaart, Keizen en Wal visch vangst. b. Bevordering van Koophandel en Welvaart, Verbetering der Verkeersmiddelen. c. Handel en Nijverheid. d. Bakker|jen. e. Molenmakery en Bouwkunde. f. Landbouw en Veeteelt. ƒ/. Verzekering tegen Brandschade, enz.; Begrafenisfondsen. //. Armenzorg en Werkverschaffing. ». Veilingen. VIII. Kerkelijke Geschiedenis, Leerredenen en Verhandelingen 108 IX. Gelegenheidsgedichten, feestliederen, Programma s en Nieuwjaarswenschen 137 X. Bruilofts-, Lijk- en Verjaardichten 167 XI. Liedeboekjes (Mopsjes, enz.) en Zangbundels 184 XII. Werken en Geschriften door Zaanlanders geschreven, in de Zaanlanden gedrukt of met de Zaanstreek in verband staande, in zooverre deze niet in de overige hoofdstukken voorkomen 194 XIII. Academische Proefschriften en Professorale Redevoeringen door personen in de Zaanlanden geboren 225 XIV. Boeken in Handschrift. Kas- en Notulenboeken, Journalen en Dagregisters, Memorieboekjes, Schrijf- en Verzenboeken, enz 245 Supplement op de verschillende hoofdstukken 271 Boekdrukkers, Uitgevers en Boekvcrkoopcrs in de Zaanstreek, voorkomende in dezen Calalogus 299 Naamregister 313 Zaak- en Plaatsregister 331 NAAMLIJST van PERSONEN en CORPORATIËN, die boeken en geschriften ten geschenke hebben gegeven. R. Abercrorabie Jr. te Koog S. 96 S. Appel te de Rijp 1212 Erven P. D. Avis te Krommenie 1192 H. Leenhart Avis te Zaandam S. 28 A. Bakker te Zaandam 199"* Bestuur v. b. Oudheidk. Genootschap te Amsterdam S. 4 Dr. G. J. Boekenoogen te Leiden ....407, 455, 802, 1050,1051, 1097, 1118, S. 70 Prof. l)r. F. de Boer te Groningen. 1031, 1039—1041, 1100,1119 K. Cz. de Boer te Assendelft .394, 395, 399, 400,1031, 1086, S. 69 N. J. Boon te Amsterdam 1057 Erven J. J. Breet te Zaandijk 683, 1220 E. J. Brill te Leiden S. 52, 66 C. W. Bruinvis te Alkmaar ..140—142, 252, 627, 787, S. 6—11 Commissie tot viering 400j. Bestaan van Zaandijk 1154,1155 Commissie tot viering Czaar Peterfeest te Zaandam. Vgl. Slijper eu J. Dekker Mz. Commissie Tentoonstelling v. Landbouw en Nijverheid te Zaandam, S. 65, 71, 102, 123. Vgl. J. J. Duyvis. Commissie v. h. Westfriesch iMuseum te Hoorn S. 12 J. Dekker Az. Ie Koog 310, 312* Erven Mevr. Wed. J. Dekker Cz.—van Ree te Wormerveer 1000»,. 1169 J. Dekker Mz. te Zaandam 1158 Mevr. Wed. S. Dekker —Vis te Zaandijk 1203—-1205 Departement van de Mij. Tot Nut v. 't A. te Koog en Zaandijk, 1149 in bruikleen Mr. J. Dirks te Leeuwarden 50 Mr. M. Donker te Zaandijk 524—527, S. 58—60 Mevr. Wed. Mr. M. Donker—Vis te Zaandijk 1071,1123 M. P. Donker te Zaandijk S. 72, 73 P. Donker n n 1235 Mr. P. Dozy te Haarlem 1089 Dr. C. A. Duyvis te Vlissingen 1111 E. G. Duyvis Tz. te Koog 312, S. 39 J. J. Duyvis q.q. u n 1156 G. Espeet te Zaandam S. 77 A. N. J. Fabius te Amsterdam S. 98 Dr. H. van Gelder te Utrecht 1103, 1120 Gecommitteerden van het Pellerseoutract te Zaandam 533— 535 in bruikleen Gemeentebestuur van Zaandam 1168 Mr. A. Greebe te Leeuwarden 1117 J. W. Groot Wz. te Zaandam S. 14 Dr. Jb. Hartog te Utrecht 1096 Dr. J. Hartog te Doorn 1054 H. Heyman te Zaandam 1238 D. Heynis Jzn. te Zaandijk 555—557,1237 Dr. G. E. W. van Hille te Zaandam 1122 J. J. Honig te Zaandijk 542, 543 in bruikleen G. J. Honigv // 127, 251, 255, 283, 836, 955, 956, 962, 964, 1005, 1028, S. 18, 19, 21, 23, 25, 31, 34, 53, 57, 127, 128 in bruikleen: 3184, 507, 514, 522, 1029, 1036,1044,1233 Honig's familiearchief 987—989, 993, 996—999, 1001, 1008, 1009, 1061, 1167, 1170, 1171, 1188, 1191, 1200—1202, 1218 in bruikleen. E. de Jager Sz. te Zaandijk 1093 O. Kamerlingh Onnes te Amsterdam S. 67 Kerkmeesters der Herv. Gemeente te Koog 1132,1138 Kerkeraad der Doopsgez. Gemeente van Koog en Zaandijk .. 925 Mr. A. F. van Leyden te 's Gravenhage 1107 A. de Loviaguine te Thorn S. 17 Ds. W. J. Mansscn te Zaandam 711,829 Jhr. J. B. van Merlen te Heemstede 1214 Erven G. Meyer Dz. te Zaandam S. 121 Mevr. Wed. Meyntjes—Braak te Amsterdam S. 88 l)r. J. W. Maller te Leiden J.113 Prof. Dr. P. L. Muller te Leiden 1084, 1092, 1099 Dr. J. Mulder te Zaandijk ...1072, 1078, 1079, 1082, S. 44, 112 N. N. te Wormerveer 1226 1229 J. van Nugter te Koog S. 55 P. Out te Koog 307, 312e, S. 30 Mr. A. Pekelharing te Groningen 1094 A. Pelt te Zaandam 311,1109 G. Poel n n 313 A. de Polovtzoff te St. Petersburg S. 20, 22, 36 J. Ruyter l)z. te Wormerveer 943, 1139, 1140, 1150, 1225 A. Salm en Mevr. D, Salm—Cardinaal te 's Gravenhage... 1147, 1186, 1194, 1195, 1236, S. 97, 99, 100, 110, 111 Dr. J. Sasse Az. te Zaandam 1012—1014, 1023, 1034, 1035, 1047, 1048, 1053, 1055, 1056, 1106, 1112, S. 118 Dr. G. J. Schoute te Leiden 1121 Prof. Dr. P. H. Schoute te Groningen 1115,1116 Dr. Ij. J. Sicking te 's Hertogenbosch 1098 J. W. Slijper te Zaandam 1157, S. 36#", 124 E. N. Smit Ez. te Koog 225, 307, 309, 835, S. 57, 68 O. J. Snuif te Westzaan 780 C. P. J. Stam q.q. te Koog S. 122 Dr. B. H. Stephan te Amsterdam 1102 C. Stuffers te Zaandijk lol, 103 108 Dr. A. van Thijn te Winschoten 1114 Ij. J. Veen te Amsterdam S, 129 Dr. G. N. Vis te Freiburg 1110 J. C. Vis te Zaandijk S. 127 J- M- vis " " 1145, 1146, 1230 Jb. Vis Gz. u » s. 107, 109 Jb. Vis Wz. n ii 319» J. Vredenduin Pz. te Zaandijk S.43, 125 P. Vredenduin Sr. n u § 43 Mr. J, Walig te Zaandijk 503, 1103, 1176 in bruikleen: 485, 1134 M. G. Wildeman te Haarlem S. 41 A. Wildschut te Purmerend 841 J. Wildschut te Jisp 388—390,1234 J. W. de Wit te Krommenie 392 C. Woudt Jz. te Zaandijk 1178, S. 126 K. Woudt Jz. // « 1178, S. 126 Mr. K. Zwaardemaker te Bussum 1091 AANGEKOCHT. 114, 253, 426, 567, 571, 679—681, 686, 834, 867, 931, 933, 949, 950 (3e dr.), 952, 953, 958, 978, 1022, 1030, 1037, 1049, 1058—1060, 1062, 1064, 1087, 1090, 1104, 1105, S. 5, 15, 16, 19, 24, 27, 32, 33, 35, 37, 38, 40, 51, 63, 64, 77—87, 89—95, 113—115, 117, 119. EERSTE AFDEELING. 1)E BOEKERIJ. I. ALGEMEENE WERKEN over Geschiedenis, Kerkgeschiedenis, Handel, enz. van Nederland*). 1. J. L. Gottfrieds Historische Kronyck vervattende een ...beschrijvingh der aldergedenkwaerdigste geschiedenissen des weerelds... door S. de Vries. Leyden, 1698. 3 deelen. Folio. 2. Piet er Jansen Twisek, Chronyck vanden Ondergane der Tyrannen ofte Jaerlycksche geschiedenisse in Werltlyeke ende Kercklijke saeken . . . des gantschen aerdbodems. Hoorn 1619— 20. 2 deelen. io. 3. Doet. Claes Wassenaer, en vervolgd door Barent Lampe, Historisch Verhael alder ghedenckw eerdichste geschiedenisze, die hier en daer in Europa voorgevallen zijn van den beginne des jaers 1621. t' Amstelredam 1622—1630, 21 deelen in 5 banden. 4o. In dl. XI, blz. 56 en 134, vindt men een en ander over de tocht van de gebroeders Sybrant en Claes Corneli3z. van Zaandam naar het noorden ter walrusvangst. Au 1626. Vgl'. Honig, Studiën II, blz. 13 (Groenl. Visscherij). Zie ook over de oudste deelneming der Zaanlanders aan de Noordsche visscherij Mr. S. Muller Fz., de Noordsche Compagnie, blz. 74, 200, 333 en 370, waar men nieuwe belangrijke bijzonderheden daarover vindt. 4*. Gnlielinus Baudaiiius van Deijnse, Memoryen ofte Cort Verhael der Gedenck-weerdichste so kercklieke als wertlicke Gheschiedenissen van Nederland, Vranckrijck, Hooghduytschland, Groot Britannyen, Hispanyen, Italyen, Hungaryen, Bohemen, Savoyen, Sevenburghen ende Turkyem, van 1603 tot 1624. Tweedde Editie grootelicx vermeerdert. Arnhem 1624.Folio. *) Vergelijk over deze afdeeling het voorbericht. <1 5. Mr. Petrus Valkenier, 't Verwerd Europa, ofte politijke en historische beschrijvinge der waare fundamenten en oorsaken van de oorlogen en revolutiën in Europa, voornamentlijk in en omtrent de Nederlanden zedert den jaare 1664, gecauseert door de gepretendeerde Universele Monarchie der Franschen. 't Amsterdam 1675 met vervolg 1678. 2e druk in 2 banden. 4o. 6. FraiK'Ois Halma, Tooneel der Vereenigde Nederlanden, en onderhorige landschappen, geopent in een algemeen historisch, genealogisch, geograpbisch en staatkundig woordenboek; na diens dood door M. Brouerius van Nidek. Leeuwarden 1725. 2 dln. folio in één band. 7. Groot Algemeen Historisch, Geographisch, Genealogisch en oordeelkundig Woordenboek, behelzende het voornaamste, dat vervat is in de woordenboeken van Morery, Bayle, Buddens, enz. Te Amsterdam, Utrecht, 's Gravenhage 1727—33. 10 deelen. Het 4e deel ontbreekt. \ 8. Jacobus Kok, Vaderlandsch Woordenboek; met kaarten, planten en pourtraiten. Amsteldam, 2e druk, 1785—1796. 35 deelen. 8o. 9. Adriaan Pars, Index Batavieus, of Naamrol van de Batavise en Hollandse Schrijvers, van Julius Gesar af tot deze tijden toe. Met kopere afbeeldsels. Leiden 1701. 4o. Zie over den Zaanl. auteur Soeteboom blz. 110, 140, 142 en 174, en over de Handv. van Kennemerland door B. v. Santon, blz. 193. 10. A. J. va» der Aa e.a., Biographisch Woordenboek der Nederlanden , bevattende levensbeschrijvingen van zoodanige personen, die zich op eenigerlei wijze in ons vaderland hebben vermaard gemaakt. Haarlem 1852—1S76. 11 deelen. Gr. 4o. 11. P. G. VVItsen Geijsbeek, Biographisch, Anthologiseh en Critisch Woordenboek der Nederduitsehe Dichters. Amsterdam 1821—27. 6 dln. So. 12. A. J. van der Aa, Nieuw Biogr., Anthol en Critisch Woordenboek van Nederl. Dichters. Amsterdam 1844—46. 3 dln. 8o. (Aanhangsel op bovengen, werk.) M3. Fred. Muller, De Nederlandsche Geschiedenis in platen. Beredeneerde Beschrijving van Nederlandsche Historieplaten, Zinneprenten en historische Kaarten. Amst. 1863—82. 4 dln. 8o. In dit belangrjjke werk komen ook de later te beschrijven Zaanl. historieprenten voor. 14. De Navorsclier, Een niidJcl tot gedachtcnwisseling en letterkundig verkeer. Amst. jaarg. 1851—1867. 17 dln. fol. met 2 dln. Bijblad 1853 en 55. Idem. Nieuwe serie. 1868—70. 3 dln. So. In dit tijdschrift, waarvan J. Honig Jsz. Jr. een ijverig- medewerker was, worden ook vele bijzonderheden gevonden over Zaansehe personen en zaken, taaleigen, enz. Wij noemen vooral Honig's artikelen (Dl. XIX) over „Stiers wreedheid" te Zaandam en het geschilderd tafereel daarvan in de Herv. Kerk Wz., hetwelk de aansporing is geweest tot verwijdering van de verflaag, die sedert jaren deze schilderij onzichtbaar maakte. 15. Jan Wagenaar, Vaderlandsche Historie, vervattende de Geschiedenissen der nu vereenigde Nederlanden, inzonderheid die van Holland, van de vroegste tijden af tot 1751, met pinten en kaarten, 2e uiig. Amsterdam 1790—96. 21 dln. 8o. (P. L oosjes Az.), Onmiddelijk vervolg op idem, (1752—1774), 1788—1789. 3 dln. (Dezelfde e. a.), Vervolg op idem zints den aanvang der Noord-Americ. onlusten (1775—1806). 1786—1811, met registers op personen en zaken. 48 deelen. Het leven van Jan Wagenaar benevens eenige brieven van en aan de zei ven. Amsterdam 1776, 1 deel. Bijvoegsels en aanmerkingen, bestaande in noodige nalezingen, met llegisier. 1797—98. 2 dln. Te zamen 75 dln. 8o. De genoemde auteur Loosjes, doopsgez. leeraar te Haarlem, is geboortig van Zaandam, en gaf ook o. a. in het licht, zijn vaders Beschrijving 'Ier Zaanl. dorpen. 16. J. P. Arend en na diens overlijden door Mr. O. van Rees en Dr. W. Gr. Brill, Algemeene Geschiedenis des Vaderlands met platen, portretten en kaarten.. Amst. 1841. Ie deel, He deel. III le—5e stuk en een gedeelte 6e stuk, loopende tot bl. 352. (A° 1644.) Te samen ruim 12 banden. Gr. 4c. 17. Mr. W. Bilderdijk, Geschiedenis des Vaderlands. Amsterd. 1834—1853. 13 dln. 8o. 18. H. v. H(cussen) en H. t. R(hijn), Kerkelijke Historie en Outheden der Zeven vereenigde Provinciën. Versiert met kopere platen. Leiden. 6 deelen in 3 banden. Fol. Een belangrijk werk over de geschiedenis der bisdommen en E. Cath. gestichten. Het eerste deel vangt aan met: Oudheden en Gestichten van Kennemerland, Amstelland., Noord-Holland en Westvriesland, waarin men op blz. 95—]10 de Zaanlanden vindt behandeld. 19. N. C. Kist en W. Muil, Kerkhistorisch Archief. Amsterdam, 1857—62, 3 deelen 8o. 20. S. lilanpot ten Cate, Geschiedenis der Doopsgezinden in Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland, van derzelver ontstaan tot op dezen tijd, uit oorspronkelijke stukken en echte berigten opgemaakt. Amsterdam 1 Si7. 2 deelen 8o, met 2 schetskaarten en 40 facsimiles handt eek en i n (j en van leeraars, waaronder Zaankanters. Dit werk is zeer belangrijk voor de Zaanlanden. Van dezen schrijver, die leeraar bij de Doopsgez. (ii in. te Zaandam O.Z. is geweest, zijn nog aanwezig de Geschiedenis der Doopsgezinden in Friesland, 1 deel, 1SH9, en in Groningen, Overijsel en Oost-Friesland, 2 dln., 1842. 21. Siiiieoii Frederik Rues, Tegenwoordige staet der Doopsgezinden of Mennoniten, in de Vereenigde Nederlanden; waeragter komt een Berigt van de Rynsburgers of Collegianten, in 't Hoogduisch en Verteelt en met Aentekeningen ter ophelderinge van eenige Bijzonderheden vermeerdert. T' Amsterdam, by F. Houttuyn, 1745. 8o. 22. Dr. G. D. J. Schotel, l)e openbare Eeredienst der Nederl. Hervormde Kerk in de 16e, 17e en 18e eeuw. Haarlem 1870. KI. Tol. Hierin wordt genoemd: kerkkroon te O. Zaandam, opschriften en schilderijen te Jisp, O. en W. Zaandam, grafschrift van Ds. Jacobus Bikkes te Zaandam en fraai scheepje te Jisp. 23. Dr. A. de Jager, Bijdrage tot de geschiedenis van het vaderlandsche schoolwezen in de voorgaande Eeuw. Rotterdam 1855. 8o. 24. H. W. Itloem en J. ter Gouw, De tentoonstelling voor Onderwijs te Amsterdam in 1S60. Amsterdam 1861. 80. 25. H. Baron Collot d'Escury, Holland's Roem in Kunsten en Wetenschappen, 7 dln. in 9 banden met register. 1825—1844. So. 26. Mr. J. C. de Jonge, Geschiedenis van het Nederlandschc zeewezen, 's Gravenhage 1833. 10 dln. 80. In het le deel is een brief gehecht van don auteur aan J. Honig Jsz. Jr., over een door dezen aan hem afgestaan journaal in H. S. van Petrus Saunslieven, predikant op liet schip van den vice admiraal Ph. van der Goes. 27. Mr. J. C. de Jonge, Nederland en Venetië, 's Gravenhage 1852. 80. 28. Jhr. Mr. F. E. Berg, De Nederlanden en liet Hanzeverbond. Utrecht 1833. 80. 29. S. Styl, De opkomst en bloei der Vereenigde Nederlanden. Brussel en Dordrecht 1824. 3e'druk. 80. 30. Cornelis Zillesen, VVijsgeerig onderzoek, wegens Neerlands opkomst, bloei en welvaard en liet daarop gevolgd verval. Amsterdam 1796. 80. 31. Mr. Elias Luzae, Hollands Rijkdom, behelzende den oorsprong van den Koophandel en van de Magt van dezen Staat, de toenemende vermeerdering van deszelfs Koophandel en Scheepvaart; de oorzaken, welke tot derzelver aanwas medegewerkt hebben; die, welke tegenwoordig tot derzelver verval strekken; mitsgaders de middelen, welke dezelven wederom zouden kunnen opbeuren en tot hunnen vorigen bloei brengen. Vit het Fransch vertaald. Leiden 1780 — 1783. 4 dln. 8°. I)e Schrijver maakt meer dan eens gebruik van de verhandeling van A. Kogge, koopman te Zaandam, (zie later onder de Zaanselie boeken over handel) en spreekt met lof over dit werk. III blz. 408. Zaandam met zijn scheepsbouw wordt genoemd, I blz. 218, de Noord-Holl. eenvoudigheid en rijkdom vooral te Broek, III blz. 109, enz. v>32. J. van Onwerkerk de Vries, Verhandeling over den Nederlandschen Koophandel. Haarlem 1827. 80. 33. E111. E11 gel bert s, De aloude Staat en Geschiedenissen der Vereenigde Nederlanden. Amsterdam. 4 dln. 80. 1784—1799. De schrjjver noemt de Zaan een zijrivier van den Rijn. (Zie Ilonig, Gesch. der Zaanl. I blz. 9.) 34. C. Corn. Tacitus, Alle de Werken, in 't llollaiKltsch vertaalt door den Heer P. C. Hooft, Ridder van St. Middel, Drossaardt van Muiden, en Baljuw van Goylandt. Amst., Leyden en Utrecht. 1704. Fol. Pieter Cornelisz. Hooft , beroemd dichter en historieschrijver, was achterkleinzoon van Willem Jansz. Hooft, wonende te Westzaan aan het hoofd der haven, die eens met 5 zijner zonen, elk commandeerende een schip, door do Sont voer om graan van de Oostzeeplaatsen te halen. 35. Adrianus Pars, Catti aborigines Batavorum, dat is: De Katten de Voorouders der Batavieren ofte de twee Katwijken aan See en aan den Rijn met de huisen te Britten en Sand, Met aantekeningen; nevens een Verzameling van Katwijkscho, Rijnsburgsche en andere Nederlandsche oudheden door Mr. P. van tier Schelling. Leiden 1745. 80. 36. Gerard van Loon's aloude Hollandsche Histori der Keijzeren, Koningen, Hertogen cn Graavcn, welken, sedert de komst deiBatavieren in het thans genaamde Holland tot de herstelling van 's Graaven Florents den Eerstenszoon aldaar, het Hooggebied gehad hebben, 's Graavenhaage 1731. 2 dln. Folio. 37. «J. H. van Bolhuis, De Noormannen 111 Nederland. Geseh. hunner invallen gedurende de 9e, 10e en 11e eeuw. Utrecht 1831. 80. Idem, 2e stuk. 1835. 38. Melis Stoeke, Hollandse Jaarboeken of Rijm-Kronyk, behelsende de Geschiedenissen des Lants, onder de Pi-ineen van het eerste Huis tot den jare 1305, met de afb. der Holl. graven enz., uitgegeven door C. v. Alkemade. Leiden 1699. Tol. 39. Klaas Kolijn, Geschicht-Historiaal Rijm of Rijmchronyk beginnende niet de Simbersehen vloed cn eyndigende niet 1156, uitgegeven door Mr. Gerard van Loon. 's Gravenhage 1745. Fol. Deze Rijmkroniek is valsch. Het oorspronkeljjk handschrift uit winstbejag gemaakt, is verkocht aan den oudheid-liefhebber C. v. Alkemade. 40. Simon van Leeuwen, Batavia Illustrata of verhandelinge van den Oorspronk, Voortgank, Zeden, Eerc, Staat en Godtsdienst van Oud-Bataviën. Mitsgaders van de Adel cn Rcgcringe van llollandt. 's Gravenhage 1685. 2 dln. Folio. Zie over de Zaanstreek blz. 100. Ook vindt men genealogiën der geslachten v. Zemen en Assendelft, niet betrouwbaar echter. 41. Joncker Matthijs van der Houve, Hantvcst of Chartre Chronyek van de Landen van Oud-Batavien, Oud-Vriesland, Oud-Francenland nu Holland, Zeeland, West-Friesland enz. Leyden 1636—38. 2 dln. Fol. 42. Wapen-Boeck van meest alle de Wapenen der respectiue Grauen ende Ouden Adeldom, mitsgaders aansienelijcke Gc- slagten van (de) Prouintie van Hollandt ende Westvrieslant. Boek met plm. 400 flink geteekende wapens, (o.a. Assendelft en Zanen) in kleuren. 17e eeuw. Met inhoud, llandselir. Fol. 43. Petrus Scriverius, Beschrivinge van Ovt Batavien met de Antiquiteyten van dien, mitsgaders 1)' Afbeeldinge, Afcomst en de Historie der Edelen Hoogh geboren Graven van Hollant, Zeelant ende Vrieslant etc., alsooek een corte besehrivinghc der Ned. Oorlogen, beginnende van den aanvang der Ned. Beroerte tot den Jare 1646. 't Amsterdam 1646. So. Met pl. 44. Dez., Hollandsehe, Zeolandsche ende Vriesche Chronyek, ofte een gedenekwaerdige beselirijvingh van den oorsprong, opkomst en voortgang derzelver landen. Met vervolgh tot 1077. 's Gravenhage. .. . 4o. Met pl. 45. ]>cz., liet oude Goutsche Chronyexken van Hollandt, Zeelandt, Vrieslandt en Utrecht, opnietis oversien en verbetert. Met. pl. Amsterdam 1663. 4o. E enige Handvesten, Octroien, Tractaten enz., in denzelfden hand gebonden. 46. Mr. J. C. de Jonge, Verhandeling over den oorsprong der Hoeksche en Kabeljauwsche Twisten. Lcyden 1817. 8o. 47. Frans van Mieris, Histori der Nederlandsche Vorsten uit de Huizen van Beijere, Borgonje en Oostenrijk, welken, sedert de regeering van Albert, Graaf van Holland, tot den dood van Keizer Karei V, het hooggezag aldaar gevoerd hebben. Met meer dan 1000 historipennimjen gesterkt en opgehelderd, 's-Gravenhaage 1727—-1735. 3 dln. Folio. De schrijver maakte ook gebruik van het eabinet van „N. Kalf", koopman en kunstliefhebber te Zaandam. 48. Mr. Gerard van Loon, Beschrijving der Nederlandsche llistoripenningen: of beknopt verhaal van 't gene sedert de overdracht der heerschappije van Keijzer Karei V op Koning Philips zijnen zoon tot het sluyten van den Uytrechtschen Vreede in de Zeventien Nederlandsche gewesten is voorgevallen, 's Graavenhaage 1723—1731. 4 dln. Folio. 49. Beschrijving van Nederlandsche Historiepenningen, ten vervolge op het werk van Mr. Gerard van Loon. Uitgegeven door de tweede klasse van het Kon. Ned. instituut van wetenschappen. Amsterdam 1821—40. 4 dln. Fol. 50. Mr. J. l)irks, Penningkundig Repertorium. Mededeelingen ter aanvulling van de Penninggescliiedenis der Nederlanden, 1716—1813. 3e en 4e deel. Leeuwarden 1891. 8o. De schrijver heeft o.a. geraadpleegd de catalogus der Zaanl. Tentoonstelling en de daarin vermelde penningen in dit werk omschreven. (Geschenk van den schrijver.) 51. T. J. Vz. Braglit, Hot bloedig ïoonecl of Martelaersspiegel der Doops-gesinde of weereloose Christenen, dien om 't getuygenis van Jesus haren salighmaker geleden hebben ende gedood zijn, van Christi tijd af, tot desen tijd toe. 2e druk. Met veele Autentgke Stucken en over de honderd curieuse Konstplaten. T' Amsterdam 1085. Folio. Dit werk kwam vroeger voel in doopsgez. gezinnen voor. Op het schutblad van dit exemplaar staat: Claas Arisse Anno 1G92. l. Amst. 8o. Anti-Patriottisch boekje. 88. Cornelius Rogge, Tafereel van de geschiedenis der jongste omwenteling in de Vereenigde Nederlanden. Amsterdam 17(J6. 8o. 89. Decreeten van het Provinciaal bestuur van Holland, 4, 5, 6 en 7 October 1797. Den Haag, ter landsdrukkerij van Holland, 1797. 2 st. Belangrijk o. a. voor de werkzaamheden van het lid Adriaan Rogge, die in vele sub-commissies zitting had. Hierin wordt gehandeld over het maken van een ophaalbrug over de groote sluis te Zaandam. Zie blz. 845 en 1001; op blz. 885 en vlg. komt voor een rapport van S. van Hoogstraten en A. Rogge over den te hoogen aanslag der quote van dit gewest in de algemeene behoeften. 90. L. C. Vonk, Geschiedenis der Landing van het EngelschRussisch leger in Noord-Holland; alsmede der krijgsbedrijven en politieke gebeurtenissen, zoo aldaar, als in Vriesland en Gelderland in den jare 1799. Met een kaart en pi. Haarlem, 1801. 2 dln. 8o. 91. Rapport van de operatiën der Divisie van den LicutenantGeneraal Daendels; zedert den 22 Augustus tot op de gesloten capitulatie met de Engelsche en Russische armee den 8 October 1799. Den Haag 1799. 8o. 92. Verantwoording van Samuel Story, wegens zijn gehouden gedrag als commandant van 's lands esquader, voor, op en na den 30 Augustus 1799, nevens zijne wederlegging van de op den 16 Januarij 1804 tegen hem uitgesproken criminele sententie. Amsterdam 1805. 8o. 93. Lodewijk Bonaparte, Geschiedkundige Gedenkstukken en Aanmerkingen over het Bestuur van Holland. Amsterdam, 1820. 3 dln. 8o. 94. Mr. Herman Bosscha, Geschiedenis der Nederlandsche Staatsomwenteling in 1813. Met jiortr. Amsterdam, 1842. 4 dln. 8o. 95. De omwenteling van 1813. Historische schetsen, uitgegeven door de Maatsch. „tot Nut van 't Alg." Amsterdam, enz. 1862. 8o. 96. J. H. van der Palm, Geschied- en Redekunstig Gedenkschrift van Nederlands Herstelling in den jare 1813. Anist., 1816. So. 97. J. Konijnenburg, Nationaal gedenkboek der hernieuwde Nederlandsche Unie van den jare 1813. Met pl. en portr. 's Gravenhage, 1816. 8o. 98 . , Nadere bijvoegselen en verbeteringen tot het Nationaal gedenkboek der Hernieuwde Nederlandsche Unie, van den jare 1813. 's Gravenhage, 1817. 8o. 99. Mr. R. Metelerkami», De regeeringsvorm der Vereenigde Nederlanden, na de verheffing van Prins Willem Frederik van Oranje-Nassau tot Souvereinen Vorst, 's Gravenhage, 1814. 8o. In dit werk zijn opgenomen facsimilé-handteekeningen der leden van de vergadering der aanzienlijken ter goed- of afkeuring der voorloopige grondwet. Uit hot geheele land waren daarvoor 600 notabelen uitgekozen, o. a. 152 in het Departement Zuiderzee en 3 in het district Zaandam, n.1. Marten Poel, Willem Bruigom Tip en Mr. Jaeob Gornelis Honig. De eerste overl. zijnde werd vervangen door Engel van de Stadt. Onder de 422 handteekeningen der leden die vóór gestemd hebben komt alleen die van v. d. Stadt voor. II. Plaatsbeschrijving van Nederland. 100. J. Ie Francq van Berkhey, Natuurlijke Historie van Holland. Amsterdam, 1769. 80. Mei pl. 3 dln. of 6 banden. I11 het derde deel, op blz. 015, wijdt de schrijver uit over de kleederdrachten der Noordhollanders in de 17e eeuw. Op blz. 901—953 komt een oordeel voor over de kleeding, karakter, enz. der Waterlanders en Zaankanters in de 18e eeuw, waarvan een kort uittreksel in het Zaanl. Jaarb. 1841, blz. 70. Op blz. 1359 vindt men een em ander over het zeilvermaak te water en op blz. 1375 op het ijs (met een plaat). Aan het einde van het Ille dl. zijn eenige ophelderingen bjjgevoegd naar aanleiding van dit werk van Agge Roskam Kool te Beverwijk, ook aan de Zaan geen onbekende. Hij was gehuwd met Trijntje Jans Honig van Zaandijk, terwijl zijn zoon Jan Kool oprichter was van de papierfirma Jan Kool & Corap. aldaar. 101. W. C. H. Staring:, l)c bodem van Nederland. De zamenstelling en liet ontstaan der gronden in Nederland. Haarlem, 1S55. 2 dln. 80. 102. Mr. J. T. Mortel N'yenliuis, Bibliographie der Plaatsbeschrijvingen van het Koningrijk der Nederlanden. Amsterd., 1862. 80. Met vervolg, 1868. 2 dln. 103. Informacie up den staet faculteyt ende Gclegentheyt van de Steden ende Dorpen van Hollant ende Vrieslant om daernae te reguleren de nyeuwe schiltaele, gedaen in den jaere 1514. Leiden, 1866. 80. Zeer belangrijke publicatie voor den toestand der steden en dorpen in Holland en West-Friesland, ook voor de Zaanlanden in dat iaar, behelzende een opgave van hot aantal haardsteden, bevolking, lasten en inkomsten, neringen, enz. Een dergelijke Enqueste ende Informatie bestaat ook van het jaar 1494. 9 104. Jan FraiiQois Ie Petit, Greffier van Bethuni in Arthois, Nederlantsche Republycke; Beschryvinghe der vrye Nederl. Provintien. Arnhem, 1615. Langw. 4o. 105. Eidder TV. Teinple, Historische Gedenkschriften o. a. over de Nederl. Provintien. (A° 1668). Rotterdam, 1692. KI. 8o. Op blz. 218 wordt genoemd als bezittende eenige particuliere commercie Serdam met het timmeren van schepen. 106. Naeuw-Keurig Reys-Boek, bysonderlijk dienstig voor kooplieden , en reysende personen, sijnde een Trijsoor voor den Koophandel, in sigh begrijpende alle maate en gewighte, 't italiaens boekhouden, wissel, asseurantie en maniere van prosideren. Vorders hoe men vermakelijk en op de bequaemste wegen kan reysen, na de voornaemste Steden, als door Neederlandt, Duytschlandt, Vrankrijk, Spanjen, Portugaal en Italiën. Amst., 1679. KI. 8o. 107. Reisboek door de voornaamste Koningryken en Heerschappyen van Europa. 4e dr. Amsterdam 1729. 8o. Zeer vermeerderde uitgave van het bovenstaande. De Zaankant wordt er niet in behandeld, alleen wordt Jisp genoemd, liggende een uur van Purmerend. Het dorp is vermaard wegens de ledezetters en hunne gelukkige genezingen. Logies was te vinden in de herbergen de Fuik, de Wijnrank, de Groene Boogaard, de Prins en Malegijs, bl. 183. 108. J. van Heemskerk, liaadtsheer in den Hogen Raadt van Hollandt en:., Batavische Arcadia waarin onder 't Loofwerk van Liefkoserije gehandelt werdt van den oorsprong van 't Oudt Batavien, Yrijheidt der voorige en volgende Bataviers, Vrije zee, zee-vonden, vinders van verborgen schatten, verbeurten van goederen, uytperssen der waarheidt door pijnigen, onheyl van de lankwyligheidt der regtspleegingen, met de oorsaaken van dien, en behulpmiddelen daar tegen; mitsgaders van andere diergelijke ernstige saaken meer. Met fraaije Figuuren. 's Gravenhage, 1756. 8o. 109. Lud. Smlds, M. D., Schatkamer der Nederlandsche oudheden; of woordenboek behelzende Nederlands steden en dorpen, Kasteelen, Sloten en Heeren Huizen, Oude Volkeren, Rivieren, Vermaarde luiden in Staat en Oorlog, Oudheden, Gewoontens en Landswijzen. Versierd met 63 Verbeeldingen van zoo geheele als vervallene Heeren Huizen, Sloten en Kasteelen, meerendeels geteekend door Roeland Rocliman. 3e dr. Vermeerderd met aanteekeningen door Pieter Langendijk. Amsterdam, 1774. 8o. Met een aanhangsel. 1778. 8o. 434 blz. Bevat gravuren der ruïne Oud-Haarlem, der kasteelen Assumburg, Marquette, Adrichem, enz. 2 110. (Jan Wagenaar), Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden; Beschrijving van Holland, met eene nieuwe landkaart, naauwkeurige plans van steden en printverbeeldingen versierd. Te Amsterdam, bij Isaak Tirion, 1742—50. 8o, zijnde deel IV—VIII. Deel VIII, Hoofdst. VII, blz. 301—351, bevat de , beschrijving van de stede Beverwijk, het Baljuwschap van Blois (met de Banne van Westzaanden), en de vrije heerlijkheid Assendeltt, zijnde een belangrijk artikel voor de jaren p. m. 1740, o. a. samengesteld uit mededeelingen van Adr. Loosjes en Jacob Oostwoud te Zaandam, en Jan van der Ley, te Zaandijk e. a. 111. J. H. Reisier, later door A. B. Strabbe, Kabinet van Nederlandsehe en Kleefsclie Oudheden, oorspronglijk beschreven door Matth. Brouerius van Nidek en Isaac le Long:, verrijkt met 301 koperen platen door Abraham Rademaker. Amsterdam 1791—95. 7 dln. 8o. Deel I, blz. 374—384, bevat een artikel over 't Huis Assumburg en de heeren van Assendelft, met afb. 112. Reis door Holland in het jaar 1806. (Naar het Fransch.) Met afbeeldingen. Amsterdam bij E. Maaskamp. 2 dln. 80 in één band. De Zaanstreek wordt beschreven van blz. 138—150, verduidelijkt door een paar platen. 113. Ediuondo de Amicis, Nederland en zijne bewoners. Vit het [taliaansch vertaald door ü. Lodeesen. Met eene voorrede can Dr. Jan ten Brink. Leiden, 1876. 8o. Blz. 249—25G bevat een beschrijving van Zaandam. 114. M. Heins & A. Heins, De-ei De-La en Hollande. Notes et croquis. Bruxelles, 1892. 8o: Een artistieke reisbeschrijving met een groot aantal illustraties. Zaandam en omstreken (Assendelft) wordt behandeld van blz. 209— 218 en wordt een zeer schilderachtige landstreek genoemd, waarvan men moeite heeft zich los te rukken; waarlijk een oordeel, dat men niet algemeen hoort. De schetsen, die het artikel opluisteren, zijn 8 in getal, als paden, molens en sloten, waarvan 2 gezichten in Assendelft. III. Plaatsbeschrijving en geschiedenis van Noord-Holland. 115. Mr. (ï. de Vries Az., De kaart van Hollands Noorderkwartier in 1288. Letterk. verh. der Koninhl. Academie, deel III. 4o z.j. Dit werk kan ook met vrucht geraadpleegd worden over den ouden toestand der Zaanlanden. De kaart is opgenomen in de kaartenatlas, hierachter genoemd. 116. J. Ie Francq van Berkhey, Noodig Berigt, Wegens een Oude Kaart van Noord-Holland, enz. in 1575 vervaardigd door Joost Jansz. Beelsnyder, op nieuw uitgegeeven. Amst, 1778. 8o. De kaart zelve is beschreven hierachter bij de afdeeling kaarten. 117. Mr. G. de Vries Az., l)e zeeweringen en waterschappen van Noord-Holland. Gedr. te Haarlem bij J. Enschedé en Z„ 1861. Gr. So. 118. , Het Dijks- en Molenbestuur in Hollands Noorderkwartier onder de Grafelijke Regeering en gedurende de Republiek. Amsterdam, 1876. 4o. In beide bovengenoemde werken komen uitgebreide registers der plaatsnamen voor, zoodat zij gemakkelijk zijn te raadplegen. Het behoeft wel geen betoog, dat er ook voor de Zaanlanden veel belangrijks in voorkomt. w 11'.). Cl. Bruiu's, Noord-Hollandsche Arkadia; Verrykt met aanteekeningen van Gerrit Sclioeinaker, en verciert met Printverbeeldingen. T' Amsteldam, 1732. 8o. Het reisgezelschap bezoekt de Zaanstreek met wagen en vaartuig van Edam, gaande over Purmerend, de Rijp en Knollendam tot Zaandam. En van daar zeilen zij door het Y langs Westzaan, waar zij bij den Heer Visser middagmalen, over Krommenie en Krommeniedijk en door de Uitgeester meer weder naar Purmerend. Hoewel het meerendeel van het medegedeelde bekend is, wordt toch in deze Arkadia een en ander gevonden, dat elders niet voorkomt. 120. Matliaeus Brouerius van Nidek, Het zegenpralend Kennemer land. Vertoont in 100 Heerlyke Gezichten van de voornaamste Lustplaetzen, Adelyke Huizen, Dorp- en StedeGebouwen; Beginnende met Kastrikum, vervolgende door 't Quartier van Heemskerk, Bevenvyk, Velzen, Bloemendael, Overveen, de Vogelezang, Zantvoort, Haerlem, en eindigende met het Quartier van Heemstede, Berkenrode en Bennebroek, Naer 't Leven getekent en in 't koper gebragt door Hendrik de Leth. Amsterdam, folio, in den zelfden hand met: de Zcgepraalende Vecht, vertoonende verscheidene Gesichten van Lustplaatsen, Heeren Huysen en Dorpen; beginnende van Uitrecht en met Muyden besluytende. Zelfde uitgave. 1719. 121. Hollands Tempe verheerelykt, vertoond in dertig uitmuntende Gezigten; beginnende van Amsterdam af langs de Haarlemmer Trekvaart; gaande verders door Sparewou, Sparendam, tot Marquette. Met deszelfs Kerken, Heren-Huizen, en verdere Landsieraden. Naar 't Leven getekend, en in 't koper gebragt door Abraham Rademaker, met eene Poeëtise beschryving. Amsterdam, folio. De voorrede dd. 14 hooimaand 1728. Dit bevat alleen de poëtische beschrijving, waarin o. a. verscheidene dichtregels gewijd zijn aan „het Hofgebouw" van Nicolaas Calff, koopman te Zaandam. 122. L. van Ollefen, De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver. lVe deel (Kennemerland.) T' Amsteldam, 1796. So. Dit deel bevat o. a. de beschrijvingen van Wormer met Oost-Knollendam, Jisp, Oost-Zaanen Oostzaaner-Overtoom en het Kalf en OostZaandam, alsmede een verbetering op Wormer. 123. A. Loosjes Pz., Hollands Arkadia of wandelingen in de omstreeken van Haarlem; met pi. Haarlem, A. Loosjes Pz., 1804. 2 dln. So. De schrijver, tevens uitgever, is een zoon van den op blz. 5 genoemden predikant P. Loosjes Az. Hij was ook een bekend romanen tooneelschrijver. De vierde wandeling is naar Beverwijk, over welk stedeke men vele, elders niet voorkomende, bijzonderheden vindt. Zie ook de bijvoegsels blz. 572, volgens mededeelingen van A. R. Kool. De bijbehoorende plaat is gegraveerd door F. A. Milatz. 124. Karakterschetsen, zeden en gewoonten van Nederlandsche Mannen en Vrouwen, in het jaar 1816 bijeenverzameld op eene reize door het Koningrijk der Nederlanden door den Engelsclien Reiziger (i. Johnson, en den Schrijver van den Hing van Gyges wedergevonden (W. Kist). Met kaarten en platen. Alleen verscheen het eerste deel, behelzende NoordHolland. Te Amsterdam, bij E. Maaskamp, 80. Deze reisbeschrijving is belangrijk voor de zeden en gewoonten in de Zaanlanden en bevat 7 platen op onze streek betrekkelijk. Er komen ook exemplaren voor waarin de platen gekleurd zijn. 125. Siinon Eikelenberg, Gedaante en Gesteldheid van W estVriesland voor den jaare MCCC en tefl'ens den Ondergang van het dorp Vroone; Aantoonende dat degemeene vertelling van een belegering en verwoesting van een magtige stad, die V roonen zoude geheeten hebben, niet anders is dan een verdigtzel, en verder bevattende de verklaaring van verscheide oudheden. Alkmaar 1714; met platen en kaarten. 4o. Belangrijk tekenschrift op het werk van Soeteboom over Vroonen, ook tegen diens verklaring van den Zaanloop uit den Rijnstroom. In hetzelfde bandje gebonden: Alkmaar en zijne geschiedenissen, van denzelfden schrijver. Vroonen, door H. Soeteboom. Zie het Hoofdstuk: Werken door Zaanlanders geschreven. 126. W. J. Hofdijk, Een vede van driehonderd jaren. Amsterdam, 1860. 8o. Met kaart van West-Friesland en NoordKennemerland en afb. van de kasteelen Middelburcht en Nyenburcht. De schrijver houdt o. a. de bewering vol, dat de Drechterfriezen in 1150 Santpoort zouden overvallen hebben in plaats van Zaenden. Zie Honig, Gesch. 1, bis. 20. 127. , Ivennemerland. Balladen. 2edr. Maassluis. 8o. Op blz. 300—351 vindt men de balladen van het Baljuwschap van Bloys, Assendelft en Zaenden. 128. Mr. A. van Halmael Jr., Mr. H. van Wijn en B. A. Plemper van Balen, Wetenswaardigheden uit de Geschiedenis van Noord-Holland. Hoorn, 1843. 8o. Het bevat artikelen over de abdy en het kasteel van Egmond, het kasteel Purmersteyn enz., met een pl. van de abdy. 129. P. van Cuyck, Beschrijving van eenige Oudheden, gevonden in een Tumulus of begraafplaats op het eiland Texel, in November 1777. Met afb. Amsterdam, 1780. 8o. 130. J. van Dam den Boumeester, Beschrijving van den Helder met het N i e u w e D i e p en Huisduinen. Nieuwe Diep, 1847. 8o. 131. Dirrick Adriaensz Valcooch, Notarinspublyck, Chronycke van Leeuwenhor n, Voortyden ontrent der Sypen Gelegen in Wcst-Vricslandt, over veel hondert jneren vcrdroncken, met nogalle handelingen bedyekingen, en de inundatien die van Anno 1542, tot Anno 1598 soo by die eerste bedyekers en de oock ten laste van de Sype gliesehiet zyn, gepraektiseert en eensdeels in ryme gestelt. Gevolgt. naar den druk van 1594, met een Kaart, en een Historie van Vroonen. Amsteldam, 1740. 4o. 132. Jan van Leydeu. Kronyk van Egmond of Jaarboeken der vorstelijke Abten van Egmond. In 't Latyn beschreeven, Vertaald door Kornelis van Herk, Overgezien, vervolgt en met de vertaalinge der Grafschriften verrvkt, door Gerard Kempher. Vermeerdert niet een Lyst van de Donatien, en de namen der geenen, die in d' Abdye begraaven zyn. Met afb. Alkmaar, 1732. 4o. 133. Gysbert Boomkamp, Besehryving van den Doipe Egmond aan Zee, en deszelfs tegenwoordigen toestand. Met 3 afb. Haarlem, 1743. 4o. 134. (J. van der Woude), Kronyk der Stad Alk ma er, Met deszelfs omgeleegene Dorpen, Heerlykheeden, en Adelyke Gebouwen. Amsterdam en Leiden, 1725. KL 8o. 135. Hetzelfde werk, met 21 pl. van A. Rademaker, en vermeerderd met een herdruk van P. J. Sehagen, Alkmaar's beleg, en met C. P. Scliagen's Alkmaar's Lofdicht, 's Gravenhage, 1746. 4o. 136. Gysbert Boomkamp, Alkmaer en deszelfs Geschiedenissen, uit de nagelatene papieren van Siinon Eikelenberg, en veele andere echte stukken en bescheiden. Met afb. Rotterdam, 1747. 4o. 137. P. J. Scliaghens Alckmaar-beleg. Amsterdam, 1615. 4o. Zie ook No. 174. 138. Jan Buys, Alkmaar belegert den 21 Augustus, en ontset den 8 October 1573. Alkmaar, 1759. 4o. (Een redevoering.) 139. Ordonantie van de Weescamere binnen de stadt Alckmaer. 1646. 4o. 140. C. W. Brninyis, Over Alkmaarsche geschiedboeken en geschiedschrijvers. Alkmaar, 1892. 8o. 141. , Hoe de Alkmaarsche Waagtoren zijn klokkenspel bekomen heeft. 2e druk, verm. en uitgebr. tot eene gesehie- dcnis van (le Kaasmarkt, het Waaggebouw en het Waagrecht. Alkmaar, 1889. 80. 142. C. P. Bruinvis, Beschrijving der Schilderijen enz. in het Burgerweeshuis te Alkmaar. Alkmaar, 1870. 80. 143. Allerlei, betrekking hebbende op Alkmaar's belegering, de viering van het 3de Eeuwfeest van Alkmaars ontzet, en op de stichting van het Museum aldaar, enz. 144. Andreas Kok, Het tweede Eeuw-gety van Bergens KerkVerwoesting, gevierd in het herbouwd' kerkkoor aldaer, op den 21sten van Sprokkelmaend 1774. Alkmaar, 1774. 145. Mr. R. Paludanus, Oudheid- en Natuurkundige Verhandelingen, meestal betrekkelyk tot Westvriesland, of het Noorderkwartier, le stuk. Leiden, 1776. 80. 146. Seger Lakcninan, Secretaris van Dregterlandt, Ontwerp van een onkostbaar en zeker middel om de West Vriesche Zeedijken door het afknagen van 't Paalwerk (nl. door de Zeewormen) zeer gevaarlyk geworden, in de aanstaande zomer 1733 te stellen buiten eenig gevaar van doorbrake enz. Met aftekeningen, Amsterdam, 1733. Fol. 147. Mattijs den Berger, Nieuw Ontwerp om den Dregterlandsen Noorder Zeedijk, door Middel van Hardsteeneblokken, of Blauwe zarken, tot Tien a Twaalv Voeten, boven Dagelyks Ty, secuur te stellen, tegen het Geweld der Zee by Hoge Vloeden en Storm. Met pl. Enkhuizen, 1742. 80. In dit bandje komen nog een achttal verhandelingen voor op waterbouwkundig gebied, meest over de Westfriesehe dijken. \ 148. Birk Burger van Schoorel, Chronijk van de Stad Medenblik en van het dorp Schagen. Met pl. Hoorn, 1767. 4o. Dit werk is belangrijk voor geheel Noord-Holland, ook voor de Zaanlanden. Op blz. 82 vindt men een en ander over de uitvinding der water-, houtzaag- en oliemolens, benevens de telling van molens, enz. te Zaandam in Juni 1708, nl. 432 molens, 306 nieuwe schepen en vaartuigen op de hellingen, 1565 huizen te West- en 1485 huizen te Oost-Zaandam. In dat jaar woonden 50 kaaskoopers te Jisp (blz. 215). Men vindt er verder gehandeld over watervloeden, branden, belastingen, collecten, maatschappijen van assurantie en commercie, verkoop van heerlijkheden, tellingen van haardsteden, enz. 149. De nieuwe Kaas-markt binnen de stad Medenblik, begonnen den 5 Julv, Anno 1775. Medenblik. 4o. 24 150. (Gr. Brandt), Historie der vermaerde Zee en Koopstadt Enkhuisen, vervaetende haere herkomste en voortgangh, mitsgaders verseheide gedenkwaerdige Geschiedenissen, aldaer voorgevallen. Met pl. t' Enkhuisen, gedr. by Egbert van den Hoof, 1666. 4o. 151. Geeraerdt Brandt , Historie der vermaerde Zee- en koopstadt Enkhuisen, vervaetende haere herkomste, en voortgangh, Mitsgaders verseheide gedenkwaerdige geschiedenissen, aldaer voorgevallen. Den 2den druk met een vervolg vermeerdert door Sebastiaan Centen. Met pl. Hoorn, 1747. 4o. 152. Handtvesten, Privilegien, Willekeuren Ende Ordonnantiën der Stadt Enchuysen, Daer noch by gevoeght zyn de Handvesten en Privilegien der steden Alckmaer, Hoorn en Medenbliek, mitsgaders andre West Vriesch en Drechterlandtsche Voorrechten, t' Enchuysen, Gedruckt by Egbert van den Hoof, 1667. Fol. 153. Anthony Bartelink, Enkhuizen of Grontstecn tot Vryheit, gelegt door Pieter Luitgesz. Buyskes, Pieter Symonsz. Semeyns, Jakob Dirks Brouwer, en anderen, die den 21 May 1572 d' Haring Maagd van het Jok van Spanje verlosten, op het Tweede Eeuwgetyde, plegtig, zoo van Stads wegen als by de Burgery, geviert den 21 May 1772, in Tooneel-digt gebragt. Enkhuizen, 1772. 4o. 154. Anna van der Horst, nu Roelfzema, Het oud Enkhuizen in zeven zangen. Groningen, 1766. 4o. 155. (F. Rijp,), Chronyk van de vermaarde Zee en Koopstad Hoorn. Met pl. Hoorn, 1706. 8o. 156. Tlieodorus \elius, Chronyk van Hoorn, daar in het Begin, Aanwasch, en tegenwoordige Staat dier Stad verhaalt worden, Alsmede de Gedenkwaardige Geschiedenissen die, zoo voor, in, als na den trubbel, in of omtrent dezelve en door geheel West-Vriesland gebeurt zyn, tot het Jaar 1630. Vierde Druk met aanteekeningen door Sebastiaan Centen. Met pl. Hoorn, 1740. 4o. 157. C. A. Abbing, Geschiedenis der Stad Hoorn. Vervolg op Velius Chronyk, beginnende met het jaar 1630. Hoorn, 1841 2 dln. 8o met pl. 158. , Beknopte Geschiedenis der stad Hoorn en van de Groote Kerk. Hoorn, 1839. 8o met pl. 159. K. West erop, Hoorns Buiten-Singel, In Rym beschreven. Met pl. Hoorn, 1728. 4o. 160. Nicolaas Hoefnagel, Het Juichend Noord-Holland of Verhaal van de Reize van Willem den Vijfden, Prinse van Oranje, enz., den 21 en 22 July 1773, bcneftens een Verhaal van al de Eerenpoorten en Boogen, met haare Inscriptiën. Amsteldam, 1773. 8o. 161. W. A. T. Kruytlioff, Geschiedenis van de vuur en watersnood, nevens eene korte beschrijving der stad Edam. Met aanteekeningen en bijvoegsels vermeerderd en verbeterd door Mr. Jan Leonius. Edam, ter Drukkerije van Aris Tolk, Stads-drukker, Boek en Papierverkoper in de Kanssteeg. 1781. So. Een Aris Tolk was p. m. 1790 boekdrukker te Zaandam. 162. F. Allan, De stad Edam en hare geschiedenis, voornamelijk beschouwd met betrekking tot de beide kerkbranden in de jaren 1602 en 1699. Edam, 1857. So. 163. G. van Sandwijk, Kronykmatige en geschiedkundige beschrijving van Purmerende en omliggende Dorpen, Meren, enz. Met pl. Purmerende, 1839. 8o. Het waterschap de Woriner wordt beschreven blz. 285—295. 16-k G. van Enst Koning, Het huis te II pen dam en des- zelfs voornaamste bezitters. Atet afb. Amsterdam, 1836. 8o. Ilpenstein, gebouwd in 1622 door den Amsterdamschen burgemeester Volkert Overlander, was een der meest bekende kasteelen van NoordHolland, vooral om zijn belangrijk huisarchief en antiquiteiten. Het behoorde langen tijd aan de aanzienlijke Amsterdamsche familie de Graeff. In 1826 trad als heer op Gerrit de Graeff, vrijheer van ZuidPolsbroek, Purmerland en Ilpendam. Bij acte van scheiding dd. 1 Juli 1829 ging het kasteel over aan vrouwe Christina Elisabeth de Graeff, gehuwd met Jacob Gerrit van Garderen, burgemeester van Ilpendam. Na haar overlijden op 23 Juli 1872 werd het kasteel publiek verkocht aan den heer C. J. Brandjes te Purmerende, die het in 1873 deed sloopen; thans is het een boerenhofstede. De jongste dochter van genoemde laatste vrouwe van Ilpenstein Christina Jacoba van Garderen was gehuwd met Klaas Haremaker Klaasz., een lid der Zaansche familie, welke gedurende eenige jaren bewoner van het kasteel is geweest. Hij overleed aldaar 25 Febr. 1870*). 165. Octroy van de P urm er, Mitsgaders d'Approbatie der Ed. Mog. Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, over het gemeen Accoort, aangaande de Kavelingen der Gronden: *) Omtrent de latere lotgevallen van het kasteel ontvingen wij mededeeling van den Heer J. G. van Garderen te Nunspeet, den tegen woord igen bezitter der heerlijkheid, en van den Heer Burgemeester van Ilpendam, waarvoor w|j onzen dank betuigen. Met de Kavel-Conditien by de Hooft ende gemeene Ingelanden, Dykgraaf, en Heemraden der selver beraemt. Item: Kavel Register ende Kaerte, Alsmede het nader Octroy van de Transporten ende Hypotheeatien der Landen ende Gronden van de zelve Dyekagie. t' Amsterdam, 1722. 4o. Zie over de Rijp en Gr aft N° 178. 166. Extract uyt het Octroy van de Beemster, met de CavelConditien, ende Kaerte van dien, alsmede 't Register van de Participanten. Pui-merende, 1696. 8o. In hetzelfde bandje Keuren ende Ordonnantiën van 't Heemraadschap yan de Beemster. 1699. 167. Adrianus Wolff, De bedijking van de Beemster, in dichtmaet uitgesproken, op Beemster dankdag. 2e druk. Hoorn, 1773. 8o. 168. J. Bonman, Bedijking, opkomst en bloei van de Beemster; voorafgegaan door eene beschouwing van den vroegeren toestand van Noord-Holland. Met het portret van Direk van Oss, grondlegger van de Beemster, en 3 kaarten. Purmerend, 1857. Gr. So. lloll. papier. 169. Gcneraale Keuren en Ordonnantiën, van de zes HoofdDorpen van Waterland, als Ransdorp, Zuidcrwoudo, Landsmeer, Zunderdorp, Broek, en Schellingwouden, met den aankleven van Dien, sedert den jaare 1673 en volgende gemaakt en geampleceert, geordonneert en gewillekeurd bij Bailluw, Burgermeesteren en Gemeene Schepenen van Waterland, Als mede eenige byzondere Keuren van den I)orpe Landsmeer. Nooyt voorheen gedrukt, t' Amsterdam en 's Hagen, 1746. 4o. H. Soetebooin, Historie van Waterland. Zie het Hoofdstuk: Werken door Zaanlanders geschreven. 170. J. Prins Jr., Geschiedenis van het Hoogheemraadschap Waterland, onder de Grafelijke regeering, de Republiek en het Koninkrijk der Nederlanden. Met eene kaart van Waterland en zijne omgeving omstreeks het jaar 1288. Amsterdam, 1883. 8o. 171. Theod. Schreveli, Harlemias, Ofte om beter te seggen, De eerste stichtinghe der Stadt Haerlem, Het toe-nemen en vergrootinge der zelfden; hare seltsaine fortuyn en avontuer in Vrede, in Oorlogh, enz. enz. Met pi. Haerlem, 1648. 4o. Eenige der platen in dit werk zijn geteekend door Pietcr Zacnredam, geb. te Assendelft. 172. Jaeob van Oudenhoven, Haerlems Wieg of Historische Bedenkingen over eenige Oudheden van dezelve stad. Alsmede Een korte Beschrijvinge van de Stad Haarlem en eenige andere Gedenkwaardige zaaken, in en omtrent dezelve Stad, als elders voorgevallen door Jan Adriaans*. Leegwater. Haarlem, 1706. 12o. 173. Cornelis de Koning L.Dz., Tafereel der stad Haarlem en derzelver Geschiedenis van de vroegste Tijden af tot op den Tegenwoordigen toe. Met pl. Haarlem, A. Loosjes Pz., 1807. 4 dln. 8o. 174. Korte historische Aantekeningen wegens het voorgevallene in de Spaansche belegering der stad Haarlem, in de jaaren 1572 en 1573. En verder vervolgt tot daargemelde stad weder onder de gehoorzaamheid der Staaten van Holland en den Prins van Oranje is gekomen. Met pl. Haarlem, 1739. KI. 8o. In dit zelfde bandje: Mr. Nanking van Foreest, Kort verhaal van de belegering van Alkmaar.... in 1573. Haarlem, 1739. 175. Geschiedkundig gedenkstuk van het voorgevallene binnen Haarlem in de laatste helft van het jaar 1799. Met pl. Te Haarlem, bij A. Loosjes Pz. 1803. 8o. 176. Allerlei, betrekking hebbende op het Vierde Eeuwfeest van de Uitvinding der Boekdrukkunst, gevierd te Haarlem in Juli 1823. 177. Cornelis Velsen, Landmeeter van llht/nland, Aanmerkingen over de Tegenwoordige Staat van de Haerlemmer Meer, waarin wert aangetoont hoe noodzaakelijk die moet werden drooggemaakt, en op wat wijze dit kan geschieden, dat de Steden Haerlem, Leyden, en Amsterdam als mede het Hoog Heemraadschap van Khynland, wegens de gevreesde ongemakken in de plaats van erger, van veel beter natuur zullen weezen als tegenwoordig. Met een kaart. Te Leyden, 1727. 4o. 178. Jan Adriaansz. Leegh-water, in zijn leven Ingenieur en Molen-Maker van de Rijp in Noort-IIoliaud, HaarlemmevMeer-Boek of Beschryving, hoe men de Haarlemmer en Leytse- Meer bedyken en clroog maken zal: A.ls ook van de dieptens, gronden en nuttigheden der zeiver — Mitsgaders: van meest alle de Meeren die in Noort-IIollant tegen den Huigendyk en Saardam bedykt, en tot Land gemaakt zyn, zedert het jaar 1608 tot het jaar 1641. Nevens Een eronykje van de afkomst en 't vergroten der Dorpen Graft en Rijp. Als mede een beschrijving van den grooten Brand, des jaars 1654, in de Rijp voorgevallen. Den Twaalfden Druk, met een kaart en kopere Platen verciert. Te Amsterdam by Abraham Cornelis, Boekverkoper aan den Overtoom, 1764. 4o. NB. Er bestaat een zelfde uitgave van het jaar 1764, doch uitgegeven: Te Saardam by Joliannes Schoonevelt, Boek-verkooper. Haarlemmer-Meer-Boeck, dienende tot een Remonstrantie, Verklaring ende Voorberevdinge om de Haarlemmer ende de Leytse-Meer te bedyken, enz. 't Amsterdam by Pieter Visser, Jan van Heekeren en Jan Graal. 1714. 4o. Dit wordt op den titel den 8en druk genoemd van het beroemde werk van Leegli-water. 179. Mr. W. J. C. van Hasselt, Het Haarlenmier-Meer-Boek van J. Asz. Leeghwater. (Dertiende Druk.) Met aanteekeningen van- en voorafgegaan door eenige levensbijzonderheden van den Schrijver en een Historisch Overzigt der Plannen toten der werken over liet droogmaken van het HaarlemmerMeer. Met portret, Kaarten, Fac-Simile, enz. Amsterdam, 1838. 8o. In deze uitgave wordt een en ander over het geslacht en de nakomelingen van J. A. Leegli-water medegedeeld. Alleen de nazaten, die in de Zaanstreek woonden, zijn den schrijver bekend geworden. Ook de relieken, die van den beroemden man van geslacht tot geslacht overgegaan waren en toen in het bezit waren van Jan Honig Cz. te Zaandijk, gehuwd met Neeltje Leegwater, worden in dit werk vermeld. Hun zoon C. Honig Jz. stond deze af aan de Zaanl. Oudheidkamer. Het origineele duikersoctrooi, dat de Heer v. Hasselt nog gezien heeft en waarvan in zijn werk een facsimile voorkomt, is vernietigd geworden door onbekendheid met de belangrijkheid van dit stuk; het behoorde aan een andere tak van de familie. 180. A. Montanus, Beschryvinge der eerste Inwoonders van Aemstellandt. Met een historisch verhaal van 't leven en dappere krygsdaden der oude en doorluchtige Hoeren van Aemstel: beneffens de beschryvinge van de tegenwoordige gelegenheydt van Aemstellandt, door T. van Domselaer. t' Amsterdam, 1664. KI. 8o. 181. Daniël Willinks Amstellandsche Arkadia, of Beschryving van de Gelegenheit, ïoestant en Gebeurtenissen van Arastellandt, Met deszelfs onderhoorige Dorpen, Heerlykheden, Ambachten , Lusthoven, Wateren, enz. Met pl. 2e dr. overzien door Gerrit Schoeinaker. t' Amsterdam, 1737. 2 dln. 8o. 182. Daniël Willinks Amsterdamsche Buitensingel nevens de omleggende dorpen, opgeheldert door aanteekeningen. Met pl. 2e dr. Amsterdam, 1738. So. Op blz. 15—18 worden aan de Zaan en de Zaandorpen dichtregelen gewijd. 183. M. Fokkens, Beschrvvinge der Wydt vermaarde Koopstadt Amstelredam. 't Amsterdam, 1662. KL 8o. 184. Dr. O. Dapper, Historische Beschryving der Stadt Amsterdam. Met pl. Amsterdam, 1663. Folio. 185. Jan Wagenaar, Amsterdam in zijne opkomst, aanwas, Geschiedenissen, Yoorregten, Koophandel, Gebouwen, Kerkenstaat, Schooien, Schutterye, Gilden en Regeeringe beschreven. Amsterdam, 1760. 4 dln. Folio. 186. Chronvk van Amsterdam, zijnde eene korte en zakelyke Be- schrvving van al hetgeene, zeedert deszelts Begin, wanneer het nog dorpswyse bewoond wierd, en naderhand tot eene stad geworden; met haare vergrootingen, byzonderegebouwen, geschiedenissen en voorts alles wat merkwaardig is voorgevallen uit de beste geschiedschryvers deezer stad by een vergadert en tot algemeen nut en dienst beschreven. Amsterdam, by Jacobus Kok. 2 dln. So in één band. 187. Dr. P. Sclieltenia, Aemstels oudheid of gedenkwaardigheden van Amsterdam. Met pl. Amsterdam, 1855—1863. 5 dln. 8o. Zie Dl. II blz. 17, 21, 23, over het eiland de Horn en de bezittingen van het Karthuizer klooster aldaar. 188. Amstelredams Eer ende opcomen, door de denckwaerdighe miraklen aldaer geschied aen ende door het H. Sacrament des Altaers A° 1345. Met koperen pl. van Boëtius a Bolswert. Antwerpen, 1639. KI. 8o. 189. J. Wagenaar, 't Verheugd Amsterdam ter gelegenheid van het bezoek van Willem, prinse van Oranje en Nassau en zijne gemaalir.no Frederica Sophia Wilhelmina op 30 May, e. v. d. 1768. Amsterdam, 1768. 8o. Op blz. 80 en 81 vindt men het bezoek van het hooge gezelschap aan Zaandam beschreven. Zie Honig, Geach. II blz. 208. 190. Beschrijving van het plechtige volksfeest, gehouden te Amsterdam, op den 19 Juny 1795, By gelegenheid van het Installeeren der door de volksstem verkozene Representanten dier stad, en de Alliantie gesloten tusschen de Fransche en Bataafsche Republieken. Met gelei. pl. Amsterdam, 1795. 8o. 191. Gebouwen, gezigten en oudheden der Stad Amsterdam. Met pl. Haarlem, 1736. 8o. 192. I». Scheltenm, De ijzeren kapel der Oude of Sint Nikolaaskerk; eene bijdrage tot de geschiedenis der stad Amsterdam. Amsterdam, 1848. 8o. 193. A. M\. Kroon, liet Amsterdamsche Stadhuis (thans Paleis), 1625 1700. Zijne geschiedenis naar onuitgegeven officieele bronnen bewerkt. Amsterdam, 1867. 8o. 194. Historie van den Amsterdamschen Schouwburg. Met pl. van den brand. Amsterdam, 1772. 8o. 195. P. Scheltcma, De beurs van Amsterdam. Met .staal-pl. Amsterdam, 1846. 8o. 196. Isaac le Long, De koophandel van Amsterdam, naar alle gewesten des werelds. Eerst ontworpen door wylen Le Mo ine (le l"Es[»ine. Amsterdam, 1734. 2 dln. kl. So. Baardam met haar koophandel wordt beschreven dl. I. blz. 735. 197. ('laas Bruin, De lustplaats Soelen, in dichtmaat, uitgebreid met historische aanteekeningen, enz. 's Gravenhage, 1742. Kl. 8o. Soelen was een buitenplaats aan de Haarlemmer trekvaart, waar ook het huis Polanen stond, „Alwaar Heer Calf een kleen Italië vertoont En dus met hoevenlof de vaart van Haarlem kroont: Mijn dunkt ik zie hem met zijn speeljacht derwaarts zeilen Van Zaanerdam, daar hy geen grond behoeft te peilen", zooals de dichter op blz. 23 rijmelt. Vgl. N° 121 Op blz. 133 wijdt de auteur eenige dichtregelen aan de Zaanstreek, vooral aan Zaandam, welk fragment is opgenomen in Zaan!. Juarb 1847. 198. Jacobus Koning, Geschiedenis van liet slot te Muiden en Hoofts leven op hetzelve. Met pl. Amsterdam, 1827. 8o. IV. Geschiedenis en Plaatsbeschrijving der Zaanlanden. 199. Beschrijuinghe van Out-Zaan dé, mitsgaders haere oude Heerlyckheyt, Addelyekc Geslachten, ondergangh met de Moort van Grave Florens de 5, etc. Alsmede de opeomste van Oostza.ide, Westzaanden en Zaandedam etc. Eerste deel, vervatende het eerste, tweede en derde Boek, alles vergadert en 't samenghestelt door H. I. Soet Sanerdammer*). Gedruckt voor Hendrik Jacobsen Soet, woonende tot Zaanredam op de Zeedijck in de Witte Pars. Gedruckt tot Alckmaer, by Symon Comelisz., Boecvercooper ende Drucker, Anvo 1640. 112 blz. 12o. Het werkje komt weinig voor, en is versierd met een titelplaat en 2 wapenafb. (Zaeuden en Westzaanden) tusschen den tekst, alle drie kopergravuren. 200. De Zaanlants Ark a dia, In welke verhandelt wort van der Batavieren (nu Hollanders) en Caninefaten (nu Kermers) oorspronk, bewooninge en mannelijke daden, Dorpen en Heeren Wooningen: Daar benevens van de Zaan, een Spruchtel des Rijns, zijn voorleden en tegenwoordige wezen, en uitgang, met de beschrijving der Dorpen, die van outs aan de Zaan gelegen hebben, en die er nu noch aan gevonden worden. In vijf Boeken te zamen gebracht door H. Zoetebooin*). *) De naam van den bekenden, vroegeren geschiedschrijver der Zaanlanden werd verschillend door hem geschreven, H. I. Soet, Hendrik Soeteboom, enz. zijn een en denzelfden persoon. J. Honig Jsz. Jr. wijdt aan hem een uitgebreid artikel met opgaaf zijner werken in Studiën, Dl. I, blz. 247—294. In deze catalogus komen zijne werken verspreid voor in de verschillende hoofdstukken; men vergelijke dus de bladwijzer op den aaam Soeteboom. 't Amsterdam, bij Gerrit van Goedesbergh, Boekverkooper, op 't Water, 1658. Met houtsn. tusschen den tekst, XIV, 678 en 24 blz. bladwijzer. 12o. Het werkje is opgedragen aan Johan van Meeroode, baljuw van Kennemerland. 201. Oud-heden van Zaan-land, Stavoren, Vronen en Waterland, Behelzende haar Oorsprongen, Volkplantingen, Loop der Rivieren, Bedijkinge, Regeeringen onder Keyzers, Koningen, Princen, Graven, Potestaten, en Burger-vaderen. De wetten, en Voor-regten, haar door deze vergund; De Oorlogen die haar gedrukt, en de Vrede, Koophandel, Scheepvaart, Visscherye en Neeringen, die veele Steden en Dorpen verheven hebben. Alles uit de Oudheden Nagespeurd, en met Autentique Stukken bewaarheid door Hendrik Soetebooin. Deze laatste Druk van nieuws overzien, verbeterd, met nodige Aantekeningen, Figuren, en een Landkaart verrykt. 't Amsterdam, Bij Wilhem Linnig van Koppenol, op de Vijgendam, in do Gulde Roos, MDCCII. 2 dln. So. Idem. Exemplaar op groot papier. De prijs van de gewone uitgave was 5 gld. lil 1754 behoorde het werk tot het fonds van J. Roman de Jonge te Amsterdam. 202. Verhandeling over de Oudheid van de Zaan, gedaan door Ds. Jan Visser, ter gelegenheid van eene gehouden vergadering der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Dept. Koog en Zaandijk, gehouden te Zaandijk 10 Augustus 1816. 4o. Handschrift van den schrijver. Idem. Afschrift in lo door Jan Jacobsz. Honig te Zaandijk. Deze verhandeling vindt men afgedrukt in het Zaa.nl. Jaarboekje, 1841, blz. 45, onder den titel: De Zaanstroom. De auteur was een waardig leeraar bij de Doopsgezinde gemeente van Koog en Zaandijk, alwaar hjj 13 April 1783 werd beroepen van Medemblik. Hij overleed in 1831, oud 73 jaar. 203. Oudheidkundige aanmerkingen over de Zaansche Dorpen. Voorgedragen door Ds. Jan Visser op eene buitengewone vergadering in de maand Maart van het Departement Koog en Zaandijk der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, 1826. Afschrift in 4o door Jan Jacobsz. Honig. 204. Beschouwing over de Vroegere gesteldheid van N o o r d - II o 11 a n d. Voorgedragen door Ds. Jan Visser, als eene bijdrage op eene buitengewone vergadering van de afdeeling der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen te Koog en Zaandijk, gehouden te Koog, den 29 October 1831. Afschrift in 4o door Jan Jacobsz. Honig. NB. Deze voorlezing is de laatste geweest, welke Z.Eerw. gedaan heeft, zynde hij in December d. a. v. overleden. 205. Zaanlandsch Jaarboekje voor het jaar 1841. Eerste jaar. En verder de jaargangen 1842—1853. Zaandijk, J. Heynis Tsz. Iedere jaargang met 2 steendr. platen. KI. 8o. 206. Zaanlandsch Jaarboekje voor 1854. Verzameld door J. Honig Jsz. Jr. Nieuwe Serie. Eerste jaargang. Zaandijk, J. Heynis Tsz. Met een plaat. KI. 8o. J. Honig Jsz. Jr. was ook de redacteur van de voorgaande 13 jaargangen en leverde voor het meerendeel de bijdragen, hetzij onder eigen naam of verschillende pseudoniemen, als Heraldicus, Benedictus, A—Z, enz. Deze nieuwe serie, die uitsluitend bijdragen op het gebied van Zaanlandsche geschiedenis, nijverheid enz. bevat, werd begonnen, omdat het debiet minder werd en men dit toeschreef aan het tweeslachtige van den inhoud, zoodat het gedeelte belletrie werd weggelaten. Deze poging is echter mislukt; meer dan de genoemde jaargang is niet verschenen. 207. Geschiedenis der Zaanlanden door Jacob Honig Jsz. Jr. Met kaart en platen. Te Zaandijk bij J. Heynis Tsz. 1849. 2 dln. 80. Dit exemplaar is voorzien van schriftelijke aanteekeningen en bijvoegingen van den schrijver. Het recht van uitgave is later overgegaan aan de firma J. J. Weeveringh te Haarlem, die er een nieuwe titeluitgave van heeft gemaakt (zonder vermelding van jaar). De restant van de oplage is door de firma D. Bolle te Rotterdam uitverkocht geworden. 208. Historische-, Oudheid- en Letterkundige Studiën, door J. Honig Jsz. Jr., lid der Maatschappij tan Nederl. Letterk., van het Prov. TJtrechtsch Genootschap, enz. Zaandijk, J. Heynis Tsz., 1866—67. 2 dln. 80. Deze Studiën, aangenaam geschreven, zjjn over het algemeen zeer belangrijk voor de kennis van Zaanland's verleden. De inhoud is: De ledezetters te Jisp; De onderaardsche stormklok te Zaandam geluid in 1692; Omgangen en optochten te Wormer, Jisp en Krommenie; Georg Henrik Petri, Luth. pred. te Zaandam; De "Wormervcersche Cats; Hendrik Jacobsz. Soeteboom; Het malle schip te Zaandam; De Groenl. en Straat Davis visscherij; November 1863; Scholen en schoolmeesters uit vroegeren tijd; Pieter Slooff; Een steen des aanstoots; Eene practizijnsrekening; 18 Junij 1865. Uit deze Studiën blijkt vooral de rijke inhoud van Honig's Zaanlandsche verzameling. Bijdragen voor een derde deel waren in handschrift persklaar of bijna gereed, zooals: Een langdurige strijd (van het platteland tegen de steden); Stier's wreedheid; Jacob Oostwoud; Saanlant's wassende roos; De Luthersche Gemeente te Zaandam, enz., doch zijn overlijden in 1870 verhinderde de uitgave. / 209. ü e Oude T ij d. Bijdragen op het gebied van Geschie' denis, Maatschappelijk en Huiselijk leven,, enz., onder leiding s van David Tan der Keilen Jr. Haarlem, A. C. Kruseman, 1869 en 1870. 2 dln. gr. 8o. In deze beide deelen werd door J. Honig Jsl. Jr. in liet licht gegeven: Kennemer en Westfrie9che Legenden; Een verdienstelijk man (J. C. Noomen te Zaandam), en vooral de schetsen Van over het Y, geïllustreerd met tal van houtsneden, waarin de schrjjver ons een helderen blik gunt in het huiselijk en maatschappelijk leven der Zaankanters van de 17e en 18e eeuw. De laatste schets was een Zaanlandsche begrafenis; vóór deze in het licht verscheen werd de schrijver zelf na een korte ongesteldheid ten grave gebracht. 210. De Geschiedenis der Zaanlanden, eenvoudig verhaald aan den burger door J. B. de Boer van der Ley. Zaandijk, J. Heynis Tsz. 1876. 80. Met geïllustr. omslag. 211. De Geschiedenis der Zaanlanden, aan kinderen verhaald, tevens eene inleiding tot de Geschiedenis des Vaderlands, door J. B. de Boer van der Ley. Zaandijk, J. Heynis Tsz. 1874. 2 stukjes kl. 80 met kaartjes. Dit werkje, door schrjjver en uitgever, opgedragen aan de Commissie voor de Tentoonstelling van Zaanl. Oudheden en Merkwaardigheden, verscheen evenals het voorgaande en volgende werk naar aanleiding van die tentoonstelling, welke zoo algemeen de aandacht heeft getrokken. Nog werd een prospectus verspreid van „Beelden uit Zaan1 a n d's Verleden" door Coruelis Hnnigh , uit te geven door B. van Dijk, firma L. van Bakkenes & Co. te Amsterdam, met etsen door J. Taan man, alle drie personen in de Zaanstreek geboren, doch deze uitgave, die iets schoons en nieuws op het gebied van kunst en letterkunde beloofde, is helaas niet doorgegaan. In het prospectus werd als inhoud opgegeven de volgende historisch romantische tafereelen: Een winteravond op het slot Zaenden (1155j; Edelman en Dorper (1296); Geloof en Liefde (1527); Kloek volk (1573); Willem Hooft en zjjne zonen, de geschiedenis van een Zaansch koopmansgeslacht (1589); Calfï en Peter de Groote (1697), benevens een paar schetsen uit lateren tyd. 212. Zeden en gebruiken aan de Zaanstreek door Dr. G. D. J. Schotel. Uitgegeven naar aanleiding van de Tentoonstelling van Zaanlandsche Oudheden en Merkwaardigheden, gehouden te Zaandam in Augustus en September 1874. Haarlem, Kruseman & Tjeenk Willink. 1874. 80. Met 4 steendr. platen en gesteendr. omslag. 213. Catalogus van de Tentoonstelling van Zaanlandsche Oudheden en Merkwaardigheden, in het gemeentehuis te Zaandam. Augustus—September 1874. Westzaan, snelpersdruk T. de Jong. 1538 en 2 nagekomen nummers. 142 blz. tekst en 32 blz. advertentiën. 80. Idem. Supplement-Catalogus, N° 1541—1660. 12 blz. 80. Idem. Tweede druk. 1540 Nrs. in 142 blz. Advert. 32 blz. en Supplement N° 1541— 1660. 12 blz. 80. De Subcommissie voor de redactie van dezeji catalogus bestond uit Mr. C. Visser, Mr. A. Greebe, H, Zwaardemaker en J. J. Honig. 214?. Herinnering aan de Tentoonstelling van Zaanlandsche Oud- en Merkwaardigheden, gehouden in het Gemeentehuis te Zaandam, in de maanden Augustus en September van het jaar 1874. Folio. Album, aangeboden door de commissie van de Tentoonstelling- aan elk harer leden, bevattende in verguld linnen stempelband een 50-tal cabinet photographiën naar de meest belangrijke en eigenaardige voorwerpen en meubelen, schilderijen en platen, enz., benevens: Titel, inhoud en opdracht, naamlijsten der leden van de commissie en der subcommissies, opgave van het aantal bezoekers, over de verkoop van de catalogus, opgave der dagbladen waarin hoofdartikels over en der werken verschenen naar aanleiding van de Tentoonstelling; alsmede een rekening en verantwoording van den penningmeester, dd. 4 Dec. 1874, waar o. a. de kosten van dit album op 600 gld. geschat worden. 215. De N e cl e r 1 a n d sc he Beroerten en Oorlogen, ontrent het Ye en aan de Zaan. Beschreven door H. Soeteboom. Tot Saerdam, voor Willem Willemsz. Boeck-verkooper aen den Dam, bezijden het Overtoom, Anno 1658. Tot Alckniaer, ghedruckt by Rem Jansz. Boerman, boeck-verkooper en Drucker inde Langeslraet, by de Steene-brugh, inde Boeckdruckery, Anno 1658, X, 94 en ^TI blz. 12o. Dit werkje handelt over de invasie der Spanjaarden in Zaanland en Waterland, en is meest samengesteld uit mondelinge verhalen van „hooge en lage stands-personen", door den auteur opgeteekend. Ygl. Honig, Studiën, I, blz. 280 (No. 12). 216. I)e Nederlandsche Beroerten en Oorlogen, ontrent het Ye en aen de Zaen. Beschreven door H. Soeteboom. Tot Amsterdam, voor Jacob Jaer-dagh, woonende op de Prince-Grraft, op de hoek van de Tuyn-straat, 1695. X, 1 en 5 blz. 12o. In het zelfde bandje een beschrijving van Duure Tijden, hongersnooden en harde winters. 1741. Tweede druk van bovenstaand werkje. Op blz. 94 en 95 komt het vers „Op den bloeyenden Standt, van Zaenerdamdoor D. Traud e n i u s voor, doch met eenige wijzigingen. 217. Als boven. Uitgave 1695 bij den zelfden. 12o. In hetzelfde bandje 3 andere werkjes. Op den titel komt voor een boekdrukkersmerk, Jezus uit zijne wonden bloedende met de spreuk: Fons Aquae salientis in Yitam Aeternam. Jo 4 : 14. Dit merk ontbreekt bij de voorgenoemde uitgave. 218. l)e Nederlandsche Beroerten en Oorlogen, omtrent het Ye en aan de Zaen. Beschreven door H. Soeteboom. t' Amsterdam, bij Johannes Botterdam, Boekverkoper s* op de Prince-Gragt, voor de Lely-Sluis, 1750. X, 95 en 5 blz. kl. 8o. Laatste druk van dit werkje, waarvan de prijs was G stuivers. Allo vier uitgaven zijn verschillende drukken en geen uitgaven met nieuwe titels. 219. H. J, Soets, Batavische Eneas of Getrouheyts Voor-beelt, nevens de venvoestinge van West-Zanen ende Crommenye, geschiet Anno 1574. Treur-Spel. t' Alckmaer, gedruct, bv Symon Cornelisz. Breken-Geest, Boeck-vercooper, woonende in de Lange-straet in de Vinder van de Druc-konst, 1645. VIII en 52 blz. 4o. In rijmen. Dit dramatisch rijmgedicht behelst de bekende historie van de vlucht van Lambert Melisz. met zijn moeder van Westzaan naar Hoorn. — Zie Honig Studiën I blz. 272 (N° 3). 220. Krommenie en omstreken tijdens den SOjarigen strijd tegen Spanje door J. Schaap. Met eene inleiding van A. van der Plaats. Ter herinnering aan den 1 April 1872. Zaandijk, J. Heynis Tsz. 50 blz. kl. 8o. De auteur Jan Schaap, in leven zeildoekfabrikant en wethouder te Krommenie en aldaar den 16 Dec. 1811 geboren uit Louris Schaap en Guurtje Kuyper, was een liefhebber van het beoefenen der geschiedenis, in het bijzonder van Krommenie, van welk dorp hij een uitgebreide beschrijving en geschiedenis heeft gereedgemaakt, die na zijn overljjden in 1889 aan het gemeentearchief in bewaring is gegeven. Tijdgenoot van Jacob Honig Jsz. Jr. zijnde, behoorde hij onder diens vrienden en geestverwanten. Ook was hij een verzamelaar en boekliefhebber en was het natuurlijk, dat hij, in 1874 tot lid van het Tentoonstellingscomité voor Krommenie benoemd zijnde, van die commissie een der meest belangstellende en ijverige leden was. 221. Geschiedenis der Kennemer Vrijbuiters, door W. J. Hofdijk. Opgedragen aan Z. K.H. den Prins van Oranje. Amsterdam, L. F. J. Hassels. 1865. 80 met geïll. titelblad en kaart van het oorlogstooneel in vogelvlucht. 222. Le Miroir des plus Belles Courtisannes de ce temps. S p i eghel der Alderschoonste Cortisanen deses tyts. Spieghel der Allerschönsten Courtisannen diser Zeyt. Ghedruckt voor den Autheur, Anno 1631, oblong. In dit zeldzame werkje komen o. a. afbeeldingen voor van Bely Jans van Wurmer (Wormer) en Schoon Iffken van Purmerendt, met bijschriften. In hetzelfde bandje: Misbruyck des Houlycx, door C. de Pas. 1641. 223. Noor d-H ollands Buste n-B u r g, of ronde t'Samenspraak tusschen Goedhart en Jan Zelden-thuys, twee oprechte Patriotten. Vervattende al de Kechts-plegingen tusschen WestZanen, Zardam, Wormer-Veer, Kooch, Lagendijk en andre daar by gelegen Plaatsen voor-gevallen. Gedruckt tot Amstelredam, 1649. 38 blz. 4o. Dit buekske schijnt volgens de voorrede, get. Goed-Hart, in het licht gegeven naar aanleiding van de uitgave van „zeeker geschrift, vervattende in een t' zamen-spreeking, de voornaamste geschillen tusschen die van West-Zanen en de Lagendijkers voorgevallen". Zooals dc beide titels reeds genoegzaam aanduiden is het onderwerp de kwesties die zich herhaaldelijk voordeden tusschen de regenten van "Westzaan en die der Zaandorpen, welke laatste dorpen in het begin der 17e eeuw zoo sterk in bevolking, bloei en aanzien toenamen, dat zij meerder gezag in het bansbestuur en een meer afzonderlijke regeering wenschten te hebben. — De schrijver van Rusten-burg schaart zich aan de zijde der Wcstzaners. 224. Rym-Chronyek, waer in vertoont wordt verscheyde Geschiedenissen, de welcke door Godts machten gins en weer gheschiedt zyn; als van hooge en laege W ateren, van Comeeten en Branden, van Drooghten en Tempeesten, die soo wel buyten als binnen 's Landts gepasseert zijn. Alle mensclien tot een Waarschouwingh voorgestelt, en in Uijm beschreven, door (Jasparus Schouau, Boeckbinder, Bibliopcgo Purussensis. Prov. 28 vers 5: Quade lieden mercken gansch op het Oordeel niet; Die naer Godt vragen letten op al dat geschiedt, t'Amsterdam, ghedrukt by Tymon Houthaak. \ oor den Autheur, woonende tot Saenerdam in de Moolenbuurt, Anno 1658. 40 blz. 4o. Opgedragen aan de Regeering van Sanerdam. 225. Br andkroniek, behelzende eene korte beschrijving van alle branden aan de Zaanstreek en omliggende Gemeenten van af 1656 tot op heden, gedrukt volgens het handschrift van den heer N. van Pomeren te Koog aan de Zaan. Uitg. E. N. Smit Ez. te Koog aan de Zaan. 53 blz. 8o. Daar deze brandkroniek geheel volgens het handschrift is gedrukt en niet aan historische kritiek is onderworpen, zoo is bij 't gebruik daarvan voorzichtigheid aan te raden. Dergelijke brandbockjes komen veel voor en het bijhouden daarvan was een gezochte liefhebberij vaii vele Zaankanters; het oudere gedeelte werd van een bestaand exemplaar overgeschreven, zoodat het duidelijk is dat aldus vele abuizen zijn ontstaan. , 226. 't Begin, Midden en Eynde der S e e-E o o v e r y e n, van den Alderfameusten Zec-lïoover Claes G. Compaen van Oostzanen in Kennemer-landt. Vervattende sijn wonderlijcke, vreemde en Lants schadelijcke drijf-tochten. Waer in verthoont wordt, hoe hij met weynigh Schepen de See onveyligh gemaeckt, een ongeloolielycken Buyt, en groot getal van Schepen van alle Landen gerooft, cn afgeloopen heeft. Gedrnckt bij een Liefhebber van alle Nieuwigheden, 1659. Met 3 houtsneden in den tekst en een koper vir/net op den titel, VI en 42 blz. 4o. Eerste zeer zeldzame druk. Behalve de volgende druk bestaan nog uitgaven bij (firma) de Groot 1662; M. de Groot 1663; Wed. J. van Egmond p. in. 1(80, en S. & \V. Koene 1803, allen te Amsterdam. 227. t Begin, -Midden en Eyndcder Zee-Eooveryen van den Alderfameusten Zee-Roover Claes G. Compaen van Oostzanen in Kennemerlandt. Vervattende sijn wonderlijcke, vreemde Lands schadelijcke drijf-toehten. Waer in vertoont word hoe hij met weynigh Schepen de Zee onveyligh gemaeckt, een ongelooflyeke Buyt, en groot getal van Schepen, van alle Landen gerooft, ende afgeloopen heeft. Tot Amsterdam, by de VV ed: van Gijsbert de Groot, Boeck-verkoopster op de Nieuwendyek, tusschen beyde Haarlemmer Sluysen, 1715. V[ en 42 blz. nis boven. Op het titelvignet een houtsnede, nl. het schip vin hlz. 29. 228. hardammer Lof, Dat is Ben Kort verhael van wegen de Neering en Handtecring deses tijdts, allen Ingesetenen tot West- en Oost-Sardam, opgedragen en voorgestelt: Als een aenmaening tot meer en waere Danckbaerheydt, voor Godes milden Seegen, dien wij tot noch toe vreedsaem genooten en ontfangen hebben. Alles tot Stichtinge van mijnen evenmensch, In Beymen besclireven door Casparus Scliononw, Boeck-binder tot West-Sardam, in de Moolen-Buurt. ,,Aensiet niet wie u leert, Maer wat hij leert dat proeft". Tot Sardam, voor den Autheur, 1663. 12 blz. 4o. Het rijmgedicht wordt voorafgegaan door 4 andere gedichten, nl. Sardams Op-dracht door den autheur; op den Schryver door M. Job Pietersz. Craling; op 't Lof van Sardam door Willem Symonsz. Bogaart en Eerdicht op 't Lof van Sardam door Pieter Jacobsz. de Gy van Wormerveer. 229. Het Nede riants Schou toneel, Waer in kortelyk vertoont wordt 't begin en voortgangh des Oorlogs, die de Koningen van Vrankrijk en Engelant, mitsgaders de Bisschoppen van Munster en Keulen, tegens de Vereenigde Nederlanden, nevens hare Bontgenoten, hebben gevoert. Beginnende met het Jaer 1672 en Eyndigende met het Gesantschap van hare Ho: Mo; de Heeren Staten, door de Heer van Beverningh, aen den Koning van Vrankryk gedaen den 1 Juny 1673. Alles met staetkundige aenmerkingen en Historische vergelijkingen versien, door H. J. S(oeteboom). t' Amsterdam, gedrukt voor den Autheur, en zijn te bekomen bij J. ten Hoorn en J. Bouman. 1678. XII en 753 blz. kl. 8o. 230, De voorlooper van de Vrede ofte Bedenckinge over de verkondinge van de dingen, die gemenelijks de handelinge der Vrede voorgaen, daer de ware saken van veele bemint en van andere te genioet gesien vrort: dienstelijk in dese Landt en Lieden bederffelijken Oorlog. Waerin ook te gemoet gevoert worden versehevden voorbeelden van de voorige Eeuwe; _ daerin men siet de sekere schade van den Oorlog, en de onsekere voordeelen van de Vrede, volgens den gcmeenen loop des Werelts, en 't ondervinden der Vrye Nederlanders. In bedenkinge genomen door H. J. Soeteboom. t' Amsterdam, Gedrukt bij Jan Gerritsz. 1678. II en 54 blz. 4o. 231. Noord-Hollands Ontrusting ofte Historisch ver- hael van het begin en voortgang der oproeren, die tot Oosten West-Zardam, Wormer, Crommenye, &c. voorgevallen zijn in den jaare 1678. En door het hoogwijs beleyd der lleeren Staten beslecht zijn. Alles volgens de waare gesehapenheyt der zaaken, door een Lief-hebber van het gemeene best by eengestelt. 't Amsterdam, by Jan ten Hoorn, en Jan Bouman, Boekverkoopers, 1678. VI en 245 'ulz. met titelplaat, kl. 8o. De auteur is H. Soetrboolu. Zie Honig, Studiën, I blz. 284, No. 15. In dit werkje wordt ook het oproer van 1633 te Zaandam beschreven. 232. By m-Gedigt, wegens de aanmerkelyke swaare besoekinge Gods over Nederlant, de laatste 30 Jaren, zynde van 't Jaar 1688 tot 't Jaar 1718 binnen onse Geheugen voorgevallen, zynde wel 20 Jaaren met sware Oorlogen besogt, en de resterende 10 Jaren met diere Tyden, sterfte van 't Bunt-vee en hooge Water-vloeden, dienende alle Menschen tot Waarschouwing in dese tyden, en wel insonderheyd ter gedagtenisse van die Extraordinaris hooge Kers-vloed, voorgevallen den 25 December, 1717. Te Zaandam, gedrukt by Jan Visser, aan de Westzijde in de Moolen-buurt, op het Zilver padt. 14 blz. kl. 8o. 2 exemplaren. De voorrede is geteekend: „Zaandijk, den 25 January 1718, door „J: J.", waaronder geschreven staat Joris Jansl., met de aanteekening: „deze naam zoo gevonden, get. Honig", nl. aldus ingevuld bij de inhoudsopgave in den ouden band, waarin dit stukje met andere dergelijke geschriften gebonden was. 233. De Saenlans Wassende Boos, waer bij vertoont werden de Bangheden van Scheeps Timmeren, Molens en Huyse bouwen, alsmede de Koopmanschap van 't Hout, met noch veelerhande konstige Hantwercken. In Bijmen gestelt door J. J. t Amsterdam bij Jacob Jacobsz., op de Prince-gragt, op de lioeck van de Tuyn-straat. 32 blz. 4o. Op het einde staat: Den 16. September 1693. Dit hoogst zeldzame werkje, is in aansluiting met het reeds vermelde bardam,ner Lof, een belangrijke bron voor de kennis van den handelsen nijverheidstoestand der Zaanlanden in de 17e eeuw. De auteur is waarschijnlijk Joris Jansz., die ook het bovengenoemde Rymgedigt heeft geschreven. Met het oog op de groote kennis van zaken is het niet aan te nemen, dat de uitgever Jacob Jacobsz., ook genoemd Jacob Jaerdagh, tevens de auteur is. Zaandammer Sneeuw-w onder en Onder aardze Storm-klok, A° 1692. Zie later het hoofdstuk Gelegenheidsgedichten*]. 234. Rusland en de Nederlanden beschouwd in derzelver wederkeerige betrekkingen door Mr. Jacobus Scheltema. Te Amsterdam, bij Hendrik Gartman, 1817. 4 dln. 8o. 23o. Peter de Groote, keizer van Rusland in Holland en te Zaandam, in 1697 en 1717, door Mr. Jacobus Scheltema. Te Amsterdam, bij H. Gartman, 1814. 2 dln. 8o. Toen de schrijver vrederechter te Zaandam was, vond hij in het bezit van Dirk Volmer, koopman en magistraat aldaar, een journaal over het verblijf van Czaar Peter te Zaandam in 1697 en 1717, geschreven door Jan Cornelisz. Noomen, lakenkooper en Vroedschap te Westzaandam, wiens achter-kleinzoon hij was. Dit journaal, benevens een aanteekenboekje van de familie Calff afkomstig, en eenige fragmenten van een journaal van Claas Cornelisz. Tromp over diens verblijf in Rusland, hetgeen toen in bezit was van diens kleinzoon Cornelis Schoen te Westzaan, leverden de stoffen voor dit werk, zooveel als des Czaar's betrekking tot Zaandam betreft. Het genoemde journaal van Noomen of een dergelijk afschrift berust thans in de üniversiteits bibliotheek te Utrecht. Zouden de andere genoemde handschriften van Calff of Tromp nog bestaan ? 236. Pierre le Grand en Hollande et a Zaandam, dans les annees 1697 et 1717. Ouvrage puisé a des sources Authentiques et dédié (en 1863) a Sa Majesté la Reine-mère par George 1 erenet, Ancien agrége de la faculté des Lettres d Universite . Op de titelplaat worden als uitgevers vermeld S. van Tol & R. C. Albertsz te 's Gravenhage. A" 1727. De auteur, Cornelis Gijsbertsz. Zorgdrager, was commandeur ter walvischvangst en deed zijn eerste reis in 1690 voor een Jisper reederij. Hij woonde op het laatst zijns levens te Zaandam en is aldaar overleden. Zie Honig, Studiën II, blz. 171. 471. „G r o o t e Visserij" in 17 koperen platen benevens de Walvischvangst in 15 platen van A. van der Laan. Bij Petrus Schenk in de Warmoesstraat op 't hoekje van de Vissteeg in Vischers Atlas tot Amsterdam. Oblong. 472. De \\ alvischvangst met veele Byzonderheden daartoe betrekkelijk. Met platen. Te Amsterdam, bij Petrus Conradi. Te Harlingen, bij\ olkertvan der Plaats. 1784. 4deelen 4oin één band. 473. G. Brandligt. Geschiedkundige beschouwing van de W a 1 v isch-V is sche r ij. Amsterdam, T. Nustceg Jr. 1843. IV en 38 blz. 80. met bijlagen. De schrijver had het plan met de heeren S. & Th. van Marselis een Maatschappij op te richten tot uitrusting van schepen ter walvischvangst in de onderscheidene deelen der wereld om dezen eertijds zoo bloeienden tak van welvaart, die door de Fransclie overlieersching een doodelyken knak had gekregen, weder in het leven te roepen. 474. l)ie Arktische Fischerei der Deutschen Seestiidte 1620 —1868. In vergleichender Darstellung von Moritz Lindeman. Mit zwei Karten. (Ergiinzungsheft N° 26 zu Petermann's „Geographischen Mittheilungen".) Gotha. Justus Perthes. 1869, VI en 118 blz. 4o. Dit belangrijke werk over de walvischvangst bevat ook de deelneming aan deze visscherij door de Engelschen, Hollanders, Fransehen, enz! 475. Het Journaal en Daghregister Van Dirk Jacobsz. Tayses Avontuurelyk e Reyse na Groenland t, Gedaen met liet Schip, den Dam, in 't jaar 1710. Uytgegeeven en door den Druk gemeen gemaakt door Willem Pieterse Poort, Stierman van 't voorschreeven Schip den Dam. 't Amsterdam, by Karei van Ryschooten, Boekverkoper op 't Water, by de Nieuwe Brug, in de Delfse Bybel. Met 8 houtsneden. 1711. 44 blz. 4o. Commandeur Tayses varende voor den directeur Jacob Gijsz. Ommekomme te Zaandam, vertrok 23 April 1710 uit Texel en geraakte 6 Juni tegelijk met het schip de Swaen iu het Ijs beklemd. Dit schip is stuk geslagen en de bemanning kwam aan boord bij Commandeur Tayses. Eerst den 13 October geraakte het schip den Dam weder vlot, zeilde naar IJsland en vandaar naar Holland. Op 6 Dec. liet het 't anker in het Kerkerak te Zaandam vallen. 476. Aan-ïeekening, gehouden op het Schip De Vrouw Maria, Gedestineerd ter Walvis-vangst naar Groenland, Commandeur Fredrik Pietersz. Bemand met 45 zielen. In het Jaar 1769. Den tweeden Druk. Gedrukt by de Erven de Weduwe Jaeobus van Egmont: Op de reguliers Bree-straat tot Amsterdam, met 2 houtsneden van een driemaster en een walvisch. 24 blz. 4o. Deze commandeur voerde voor Amsterdamsche reederij van 1758—69. In dit jaar geraakte hjj tot 16 November in het westijs beklemd en kwam 5 Dec. in Texel binnen met ll1/» visch. 477. Singuliereu of Byzonderen Historiën, wegens liet verongelukke van het Groenlands Schip De Juffrouwen Anna Cornelia en Anna, waarop Commandeerde als Commandeur Dirk Cornelisse Hoogerduin, van de Helder: Gedestineerd na Groenland ter Wallevis Vangst, met vyf en veertig Zielen uit Texsel gevaaren, in het gepasseerde jaar 1773, op den 8 April, en na een Fatigante Rys te hebben gehad, het zelve Schip op de te Huis Rys, op de hoogte van Egmond aan Zee hebben verlooren, na alvoorens duizende van Gevaaren te hebben ondergaan, eindelyk met drie sloepen op den 21 Augustus deszelfs Jaars op Egmond gestrand, waarvan 29 Man op een wonderbaarlyke wys het loeven hebben behouden, en de rest elendig beneevens de Lootsman zyn verdronken, vervuld niet zeltzaame en byna nooit gehoorde gevallen. Te Amsterdam, bij W. A. Leeuwendaal , Boekverkooper in de Raamstceg by de Appelmarkt. 1774. VIII en 55 blz. 4o. Dirk Cornelisse Hoogerduin voer voor Amsterdamsche reederij. 478. Beknopt en getrouw verhaal van de Reys van Commandeur Jeldert Jansz, Groot, uit Texel na en in Groenland &c. Deszelfs verblyf op de kust van OudGroenland, naa liet Verongelukken van deszelfs onderhebbend Schip, tusschen Ysland en Staatenhoek. Voorgevallen in A° 1/77 en 1/78. Gedrukt voor den Autheur en te bekomen bv de Wed. van A. van Ryschooten en Zoon, op de Haarlemmerdyk, by de Kleine Vischmarkt te Amsterdam; en by Piet er Quakkelstein, te Zaandam, 16 blz. 4o. Deze commandeur voerde het schip Anna onder directie van Claas Hejn en Zoon te West-Zaandam. Zie over hem en zijn rainnsnoediee reis Zaanl. Jaarb. 1849 blz 15 en 1851 blz. 15. 479. Kort, doch echt-verhaal van commandeur Marten Jansen, wegens het Verongelukken van zyn Schip genaamd het i 11 e Paard, en nog Negen andere Scheepen, dewelke alle Verongelukt zyn, in Groenland, door de bezetting van 't West-Ys ten Jaare 1777. Men treft in dit Verhaal aan, de wonderlyke behouding van verscheidene Menschen op een Ysschots, waar meede zy eenige Mylen door de Ysbergen zyn heen gedrceven : En andere zeldzaame Ontmoetingen hun al verder voorgekoomen. Gedrukt voor den Autheur. Ie Amsterdam by Nicolaas By!, 13oekverkooper, op den Nieuwendyk, bij de Gravestraat. 1778. IV en 18 blz. -lo. Marten Jansen, voer 11 April 1777 voor Hamburger reederij uit. Zijn lotgevallen staan in verband met die van Jeldert Jansz. Groot, bovengenoemd. Dit jaar was zeer noodlottig voor de Hollandsche en' Duitsche schepen. Er bestaat ook nog een uitgegeven journaal van drie Duitsche matrozen, gevaren hebbende op het schip „Wilhelmina", eommandeur Jakob Hendrik Broertjes, van den Helder, varende voor Tewis Cardinaal te Zaandam, dat ook dat jaar in Groenland verongelukt is. Hunne namen waren Harm Henrich Kröger, Harm Henrieh Kröger der Sohn en Kasten Ktilke. Het interessante journaal verscheen ook, in het Duitseh vertaald, in 1779 te Bremen. 480. Omstandig Journaal van de R e i z e naar Groenhn d, Gedaan door Commandeur Maarten Mooy, met het Schip Frankendaal. Gedrukt voor Reekening van den Commandeur en zijn te bekomen te Amsterdam bij David Weege, boekverkooper in de Kalvcrstraat 17S7. 71 blz 4o. Commandeur M. Woov, van Callantsoog, varende voor den directeur Jan Gildemeester Jansz. van Amsterdam, vertrok 22 April 178(1 uit Texel, doch raakte in het jjs bezet, maar kwam den 28 Febr. 1787 weder behouden thuis. BEVORDERING VAN' KOOPHANDEL EN WELVAART, VERBETERING DER VERKEERSMIDDELEN. 481. \ erhandelingen uitgegeven door de Hollandsche Maatsehappije der Weetenschappen, opgericht te Haarlem. Vervattende drie antwoorden op de vraage: Welke is de Grond van Hollands Koophandel, van zijnen aanwas en bloei? Welke oorzaken en toevallen hebben dien tot heeden aan veranderingen en verval blootgesteld ? Y\ elke middelen zijn best geschikt en gemakkelijkst te vinden, om denzelven in zijne tegenwoordige gesteldheid te bewaren, zijne verbetering te bevorderen, en den hoogsten trap van volkomenheid te doen bereiken? Door de Heeren Mr. H. H. van den Heuvel, A. Kogge, en C. Zillesen; Den Eersten met een Gouden, de anderen niet Zilvere Gedenkpenningen vereert. Te Haarlem, B. J. Bosch, Drukker van de Hollandsehe Maatsehappye der Weetenschappen. 1775. 548 blz. 8o. Adriaan Rogge, gesproten uit een bekend Zaandamsch koopmansgeslacht, nam zelf ijverig deel aan nijverheid en handel door het gaande houden van een lijnbaan en twee papiermolens, het uitrusten van schepen, enz. Ook met woord en pen trachtte hij de welvaart van de Zaanstreek en van den handel en scheepvaart in het algemeen te bevorderen; zijne geschriften leveren de bewijzen er van. Ijverig nam hij deel aan de staatkundige woelingen; in de patriotische comité s was hij steeds een der bestuurders, terwyl hy zitting had in het prov. bestuur van Holland. Ook was hg een beslist voorstander van de vrijheid der Zaandorpen tegenover het bansbestuur. Als directeur >anhet kunstminnend gezelschap „Al verder" beoefende hjj letterkunde en poëzie. Ook de physica behoorde tot zijne liefhebberijen, terwijl hy als lidmaat in de doopsgezinde gemeente „het Oude Huis" te Zaandam leerredenen hield op de wijze der collegianten. Hij overleed te Zaandam 22 Juli 181C, ruim 84 jaar oud, in zyn eenmaal aanzienlijk vermogen zeer achteruitgegaan. Zie over Adr. Rogge: Honig, Studiën II, blz. .502. 482. Verhandeling over het. verlevendigen en uitbreiden der Welvaart te Zaandam door S. Blaupot ten Cate. Bekroond en uitgegeven door het Departement Zaandam der Maatschappij tot Nut van't algemeen. Zaandam L8U. Gedrukt by A. Zweesaardt te Amsterdam. 86 blz. 8o. Steven Blaupot ten Cate was doopsgezind leeraar te Zaandam; hy schreef zeer gewaardeerde werken over de geschiedenis der Doopsgezinden en heeft zich mede veel naam gemaakt in zake verbeterd lager onderwys. 483. Plan tot bevordering der Welvaart van Nederland en tot uitbreiding van Koophandel en Scheepvaart en tot Nut van 't Algemeen door Hk. Verdonk. Gedrukt voor rekening van den Schrijver. Zaandam, K. T. van Spanjen Koppenol. (1861). 41 blz. 8o. Dit plan van den schrijver, Mr. molenmaker te Zaandam, omvat: I. het graven van een kanaal door Holland op zijn smalst; II. de afsluiting der Zuiderzee van de Noordzee en III. de vorming van een volkomen zeekanaal door de Zuiderzee. 484. Rapport aan Zijne Majesteit den Koning van Holland dooiden Minister van Eeredienst en binnenlandsche Zaken gedaan, den 27""" van Herfstmaand 1809, betreflende de in dat jaar plaats gehad hebbende openbare Tentoonstelling van de voortbrengselen d e r V o 1 k s v 1 ij t en toewijzing der Eereprijzen, enz. Ter Koninkl. Staatsdrukkerij. 1809. 34 blz. 8o. K„°? f>1Z'n 19 20„wor'lt de 'landing van papier besproken. Jan KOOI & Comp. te Zaandijk behaalde een Zilveren Eereprijs, terwijl eervol vermeld worden C. en J. Honig Breet, Honig & Zoon, J. C. & A. van der Ley allen te Zaandijk, van Kempen & Comp. te Boxtel en stolp en Lugt te Westzaan. 485. Nader Consideratie van Burgermeesteren ende Regeerders der Dorpen, Formeerende de Kavel Waterland; ende van de Eygenaars ende Beheerders van de Kleyne Sluys tot Zaandam, op twee distinete Memorien van Ed: Gro: Agtb: Heeren Burgemeesteren ende Regeerders der Stad Alkmaar, raakende het hangen van Ebde uren in de Sluyssen op de Zaan. A° 1708. 60 blz. folio. . '*'r 's ecn antwoord op twee onderscheidene Memorien van de Magistraat van Alkmaar, een jaar achter elkander verschenen, naar aanleiding van de Reinonstratien ofte Consideratiën van de geinteresseerdens voormeld, nopende de propositie over inhangen van Ebdeuren m de Sluyssen in de Zaan (d.d. 18 Aug. 1707). Alkmaar beoogde de wenschelijkheid der ebdeuren wegens het ontstaan van gebrek nan versch en zoet water door de bedjjkingen teweeggebracht, en het verkrijgen van een hooger peil. De adressanten voeren aan dat een en anuer door de ebdeuren niet zal worden teweeggebracht, maar dat overstroomingen zijn te duchten ten nadeele der oude landen, volloopen der oliebakken, enz., alsmede verdroogen van het vaarwater door ophooging van den bodem enz.; zy komen tot het resultaat, dat mocht men toeh overgaan tot het aanbrengen dier deuren, de Kavel Waterland niet tot de kosten zou behoeven bij te dragen. 486. Antwoord op de Vraag e des Oeconomischen Taks van de Hollandsche Maatschappije der Weetenschappen te Haarlem, wegens het Verdiepen van den Mond der Buiten-Zaan enz., door Adriaan Kogge. Bekroond bij de Algemeene Vergadering 1780. Te Haarlem bij J. Bosch. 1780. (N° 1. Zeevaart en Visscher\jen). 32 blz. 80. Het devies van den auteur was: Uit zucht voor den handel en scheepvaart, en hij werd bekroond met de 2e gouden medaille. 487. Prospectus ter b e v a a r b a a r m a k i n g van de BinnenZ a a n voor Zeeschepen. Open brief aan de Zaanbewoners door den raad van administratie der Kanaal- en Zaanverbindingmaatschappij, gevestigd te Wormerveer, d.d. 1 Februari 1851. 16 blz. 8o. Het prospectus is onderteekend door Jan Laan, president, Adriaan Laan, thesaurier, Ads. Prins, secretaris, Th. Schermer en Jan Vis Albz. Dit prospectus en het daaruit voortgevloeide verslag eener centrale commissie, hieronder genoemd, gaf aan J. Honig Jsz. Jr. aanleiding de bevaarbaarmaking der Binnen-Zaan en de kwestie de Zaan-NoordHoli. Kanaal in het Zaanl. Jaarb. 1854 ter sprake te brengen. Hij deelt daarin mede een en ander uit bet jaar 1797 betrekkelijk het voorstel van Adriaan Rogge aan het Prov. Bestuur tot het maken van een val- of ophaalbrug over de groote sluis te Zaandam, waardoor het mogelijk zou zijn, dat vaartuigen met staande mast konden geschut worden, zeer ten voordeele van de Commercie, Navigatie en Marine, omdat men een vaart binnen door naar de Helder zou vormen. 4-88. Eerste Verslag der Centrale Commissie tot onderzoek naar de uitvoerbaarheid eener uitdieping van Voor- en A c h t e r-Z a a n en de daarstelling eener Zeesluis in den Dam te Zaandam, aan de Gemeenteraden van Zaandam, Koog a/d Zaan, Zaandijk, Wormerveer en Westzaan, d.d. 8 Oct. 1853. Gedrukt bij Gt. Dekker Cz. te Zaandam, 24 blz. 8o. Idem. Tweede Verslag, d.d. 18 Maart IS54. 8 blz. So. Idem. Derde Verslag, d.d. 10 Junij 1855. 8 blz. 8o. Deze centrale Commissie bestond uit 12 leden, gekozen uit de gemeenteraden en de Zaanl. Kamer van Koophandel, n.1. Mr. H.J.Smit, J. C. van Wessem, C. de Koning, F. van Voorst, te Zaandam, S. Dekker Pz., J. Spekham Duyvis, te Koog, I). Vis en I). de Bruyn, te Zaandijk, J. Dekker Cz. en J. Laan, te Wormerveer, C. Avis Cz. en G. Dekker Cz., te Westzaan. Voorzitter was Mr. H. J. Smit en secretaris C. Jz. Prins. 481). Het v e rb i n d in g s-k a na al tusschen de Voorzaan en het Noordzee-Kanaal door K. v. Rijn , Ingenieur bij de Amsterdamsche Kanaalmaatschappij. Met eene kaart. Zaandam, Gt. Dekker Cz. 21 blz. 80. De kaart bevindt zich in de topographische Atlas. 490. Stukken betrekking hebbende op den bouw eener S c h u tsluis in den Dam te Zaandam. 21 blz. 80. Plan A. (21 blz.) en B. (13 blz.) voor de Schutsluis te Zaandam. Beide uitg. P. N. Sombeek te Zaandam 1888 en 1889. 4 stuks 80. 491. Prospectus N o 0 r d-H. 011 a n d s ch e Spoorweg-Maatschappij van het Nieuwe Diep naar Amsterdam, onderteekend Amsterdam, 29 Dec. 1856 door J. 1). Landre &Co. Gedrukt bij C. A. Spin & Zoon. 7 blz. 80. 492. Concept Statuten der Zaanlandsche StoombootRe e d e r ij , gevestigd te Zaandam, ten doel hebbende een geregelde Stoombootvaart tusschen Zaandam en Amsterdam vice versa. Ter boekdrukkerij van J. Heynis Tsz. te Zaandijk. 6 blz. 80. 493. Prospectus en Concept-Statuten eener Naamlooze Maatschappij ten doel hebbende eene geregelde Stoombootdien st tusschen Wormerveer (de Zaan) en Rotterdam, over Amsterdam en Gouda en tusschenliggende plaats. Ter boekdrukkerij van J. Heynis Tsz. Zaandijk. 16 blz. 80. Het piuspectus is onderteekend door J. Dekker Cz., direeteur en Th. Schermer en G. J. van Gelder, Commissarissen, Wormerveer, Oct. 1857. De naam der Stoomboot-Maatschappij was de Zaan. 494. Open Brief aan de Directie der Amsterdamsche KanaalMaatschappij over de richting van den NoordHollandschen Spoorweg, door Jacob Duyvis. Zaandam, P. N. Sombeek. 1866. 7 blz. 80. De Schrijver verdedigt de door de Regeering voorgestelde richting langs het eiland de Hom; naar aanleiding hiervan richtte de Amst. Kanaal-Maatschappij een adres aan den Minister van B. Z. d.d. 6 Januari, met verzoek die richting te veranderen over Oostzaan, Buiksloot en Schellingwoude. Gemeld adres, voorkomende in de Nieuwe Hott. Ct., is bij den Open Brief gevoegd. HANDEL EN NIJVERHEID. 495. Reglement van Orde voor de Zaanlandscbe Kamer van Koophandel en Fabrieken te Zaandam, vastgesteld in de vergadering van 30 Sept. 1S52 en goedgekeurd door den gemeenteraad van Zaandam 12 Oct. cl. a. v. Gedrukt bij G. Dekker Cz. te Zaandam. 8 blz. 80. Hierin ligt: Handboekje voor leden der Kamers van K. en F. Gorichum A. van der Mast. 1852. 496. Wijtiaml Buiik, Staathuishoudkundige Geschiedenis van den Amsterdamschen Graanhandel. Academisch proefschrift. Amsterdam. 1856. 176 blz. 80. Hoewel het aandeel van de Zaanstreek niet genoemd wordt, is toch de Zaanl. graanhandel met die van Amsterdam zoo vereenzelvigd, dat dit werk in deze verzameling behoort opgenomen te worden. Van oude tjjden af aan bezoeken de Zaansche Kooplieden de Amsterdamsche beurs. Als curiositeit in betrekking tot de beursbezoekers vindt ook het volgend boekje hier eene plaats. 4!t7. Waarachtige Physiologie van Amsterdam en van de meest bekende van Amstels Ingezetenen. Eerste Jaar. 10e Stuk. Te Amsterdam bij P. J. W. de Vos. 1844. KI. 80. Dit nummer loopt van blz. 145—160 en bevat o.a. een artikeltje getiteld: Physiologie van een Heer die drie affaires uitoefent, en eene Juffrouw die zeer aardig en beleefd tegen de Zaansche H e e r e n is. 498. De Tachtigjarige Strijd, in vier zangen; door Hendrik Kuyper (Jtz. 2e dr. Te Gorinchem , bij Jacobus Noorduyn. 1835. VI en 46 blz. 4o. Aan liet einde staat gedrukt: „Exemplaar, in het jaar 1835, geheel gedrukt op papier van het jaar 1673; uit de fabrjjk van den Heer J. van Vleuten, onder de firma Jan Claes en Aris van der Ley, te Zaandijk. Dit is een presentexemplaar voor den heer Jan van Vleuten. Een brief van den dichter over deze uitgave op oud Zaanseh papier is voor ingehecht; hierin wordt echter gesproken over papier van 1693. In 1874 bezat de heer B. H. van Vleuten nog van dit oude papier der firma v. d. Ley en zond het in op de Zaaiil. tentoonstelling. De commissie Het een tweetal catalogussen daarop afdrukken om te dienen als presentexemplaren voor leden van ons Vorstenhuis. Thans is de firma van Gelder Zonen te Amsterdam-Wormerveer in het bezit der relieken van de vroeger zoo bekende firma van der Ley, waarmede zjj op verschillende tentoonstellingen exposeert, zich noemende als opvolgers van J. C. & A. v. d. Ley. 't Fortuyn, de molen dezer firma, is n.1., als stoomfabriek ingericht, van 1836—1855 in het bezit der heeren van Gelder geweest, terwijl de beide familiën door huwelijken aan elkander verwant zijn. 499. Bedenkingen tegen de opheffing van het verbod van uitvoer van Lompen, uitgegeven door I\ Smidt van Kelder Pz., C. K. Breet en It. Doorn, gecommitteerden der Zaanlandsehe papierfabriekanten, d.d. 7 Maart 1854. Gedrukt bij C. A. Spin & Zoon te Amsterdam. 18 blz. So. Deze brochure bevat aan het einde een statistiek der papierfabrieken in Nederland. 500. Bedenkingen tegen eene verlaging van het uitgaand regt op Lompen, uitgegeven door de gecommitteerden als boven, d.d. Wormerveer, December 1858. 11 blz. 8o. Gedrukt als boven. 501. Brochure over dezelfde kwestie, uitgegeven met het oog op een bespreking dezer zaak op het vierde Nijverheids-congres, door P. Smidt van Gelder Pz. d.d. Arnhem, 12 July 1860. 8 blz. So. 502. Staat der Zeildoek fabrikaadje te Krommenie sinds 1725 tot 1862. (Overgedrukt uit het Staatkundig en Staathuishoudkundig Jaarboekje, jaarg. 1863, blz. 418.) Gcteekend Z. 8 blz. 8o. waarvan 5 bedrukt. 503. Een paar opmerkingen naar aanleiding van inzending en beoordeeling van Zeildoek op de Internationale Tentoonstelling te Amsterdam in 1883, door W. Bakker, oud-zeildoekfabriek-directeur te Krommenie. Amsterdam, M. Schooneveld & Zoon. 8 blz. 8o. I)e schrijver, meer dan 50 jaren verbonden aan het vak, fabriceeren van zeildoek, neemt de handschoen op voor het Hollandsche, vooral Krommeniër fabrikaat, dat door de Jury bij het buitenlandsche was ten achter gesteld. 504. 1'akhuisboek van de Zaanstreek. Te Amsterdam, bij van Tubergen & Kruysmulder. 1876. 38 blz. 8o. met Supplement No. 1 op idem. 12 blz. 8o. llit boek bevattende (lit boekje behoort: Verhaal der onderhandelingen, enz. Amst. lo8o. 568. Lvk-Rede, ofte Aenmerking des Doods, over het Afsterven van den Godvruchtigen Pieter Pietersz. Leeraer der Vereenigde Vï aterlandse en Vlaemse Gemeenten op de Koogh. Is gerust op den 27 Augusti, 1680. Door J. 1). Middelhoven tAmsteidam, in tJaar 1680. (/7zV/* achter') Lvk-digt op liet Christelijk Afsterven van den Eerwaerdigen Pieter Pietersz. door B. C. de Vries, te zamen 16 blz. 4o. Johan Dirksz. Middelhoven was leeraar bij de Vlaamschc gemeente te Zaandam. 56!). Anspraak an de Vereenigde Doops-Gezinde Gemeente, Te Zaandam, Ontleend uvt de Woorden van Ezra, Cap. 3. vers. 11, 12, 13. By gelegenheid, dat aldaar, in de nieuw gebouwde Vergader-plaats, de eerste Predikatie gedaan wierd Door Galenus Abrahams/. Op den 2 Novenib. 1687. 't Amsterdam, By Pieter Arents, in de Beursstraat, in de drie Raapen 110 blz. kl. 8o. Toen de Waterlandsche en Vlaamsche doopsgezinden zich tot eene gemeente hadden vereenigd, besloot men tot wegneming van alle schijn van verdeeldheid de twee oude vermaanhuizen buiten gebruik te stellen en een nieuwe en grootere vergaderplaats te bouwen Dit gebouw werd in ruim 4 maanden voltooid. 570. Eenige Predicatien, Tot Boete en Beteringh des Levens; In dese droevige tijdt des oorloghs, en gemeene noodt des Vaderlandts, aen alle Landts-genooten in 't gemeen tot Leeringh en vermaningh voorgestelt. Door Oom Jucob Dirckx van VVormerveer. Den Tweeden Druek. 't Amsterdam, Bij Jan Rieuwertsz, Boeek-verkooper, in de Beurs-straet, in 't Marte- laers-boeek, 1697. 168 blz. 4o. Het voorwoord is geteekend I. M. op Wormerveer den 1 Nov. 1696 de voorreden van den eersten druk, 24 Aug. 1673. Dit exemplaar heeft gediend als prijs, gegeven door den Kerkeraad der Zuider Doopsgez. Kerk te Wormerveer aan Jacob de Boer, den 2 Maart 1784 Zie ook de aanteekening onder N° 565. 571. Eenvoudig Verhaal van de Proceduurcn geplecght, in dc Waaterlandse Doopsgesinde Gemeentens tot Wormer en Jisp, over het doen ophouden van een haarer Leeraaren, in sijn Predikdienst, door een gepretendeert besluyt genomen, op den 2. April 1698 van vier voornaame Leeraars, Namentlyk: Engel Arcntsz van Dorregeest, l>r. Harmaanus Schijn, Louweris Jansz. Louwen, Harmen Reyntjes, Veroorsaakt door het zoogenaamde nieuw gevoelen der Geesten, Engelen endeDuvvelen, Met de disputatien en voorvallen soo alse in deselve zyn geschiet, na waarheyd verhaalt door de zelve Lceraar, Jacob Banuingh. 't Amsterdam, By Andrics van Damme, Boeckverkooper by de Beurs, 1698. 44 blz. 4o. 572. XXXVI Predicatien, Over verscheyden ïexten der Heylige Schriftuur, Uytgesproken door Melis Pietersz. Laakeman, In zyn leeven Leeraar der Vriesse Doopsgcsinde Gemeente .lesu Christi tot Wormcrvcer. 't Amsterdam, Gedrukt voor eenige liefhebbers. En zyn te bekomen by Jacobus van Nieuweveen, Bockverkooper, Op de Nieuwendyk, op de hoek van de Nieuwe-straat in Biestkens Bybel, 1700. XXX en 647 blz. 4o met register. Hierachter gebonden: Het leven en sterven van Melis Pietersz. Laakeman, hetwelk om sijne opmerkelijke stiehtinge, tot nut voor ieder deugtsoekende ziele, hier is bygevoegt. Het voorwerk bestaat uit een voorrede, 6 lijkdichten en een register der behandelde texten. Melis Pietersz. Laakeman was van geringe afkomst en eerst werkzaam op een smederij te Purraerende. Hij werd lidmaat der Vriesche doopsgezinde gemeente te Oosthuizen, waar hij 10 Juni 1691 tot leeraar werd gekozen. Eenigen tijd later vestigde hij zieh als smid te Hoorn en trad in het huwelijk met Lysbeth Jans, van Zaandijk. Daar de smederij niet opnam, heeft hij deze verplaatst naar Zaandijk, alwaar het beter is gegaan. Ook werd hij op Paasehdag van het jaar 1692 tot leeraar bij de Vriezen te Wormerreer benoemd. Hij overleed echter reeds 9 Januari 1699. Zijn tjjdgenoot, Claes Arisz. Caescoper teekent in zijn journaal aan ,1699, 9 Januar gestorven Meelis Pietersz. de Smit, leeraar." 573. Lyk- en 1'ligt-Predicatie, over het zalig afsterven van den Godtvruchtigen Jongeling, en Leeraar der Doopsgezinde, Gerrit Dirksz, Tot Lansmeer: over de woorden Matth. 24: 46, 47. Zalig is die Dienstknecht, welken sijn Heere komende, zal vinden, alzo doende. Voorwaar ik zegge u, dat hy hem zal zetten over alle sijne goederen. Gedaan door Harten J. Harp, Leeraar der Doopsgcsinde, Medicinae Doctor; Chirurgijn en Vroed-Meester, tot Westzaandam; den 5 Juny, 1701. Gy sult niet toelaten, dat uwe heilige, de verdervinge sie, Psalm 16: 10. 't Amsteldain, By de Wed: 1'ieter Arentz en Cornelis van der Sys, Boekvcrkoopers in de Beursstraat, in de drie Baapen. 20 blz. 4o. 574. Predikaatsie ot redenvoering, in de Nieuwgebouwde Vergaderplaats der zo genoemde Doopsgezinde tot Krommenie, Uitgesprookeu op den 17 Mey, A° 1703, door C. V. Diepen- broek, 't Amsteldam, By dc Wed: Pieter Arentz, en Cornclis van der Sys, Boekverkoopers, in de Beursstraat, in dc drie Raapen 1703. IV en 20 blz. 4o. Hierachter: Krommenie verbrand A° 1702 den 22 July, en uit zyn assehe herboud: en de vergader-plaats der Doops-gezinde voor de eerste maal geopend, A° 1703, den 17 May, op Hemel-vaardsdag. Zelfde uitgever en jaar, zijnde een rijmgedicht door Corn. van Eeke. 8 blz. Deze Krommenieër brand werd veroorzaakt door het broeien van hooi. Een sterke zuidwesten wind joeg de vlammen en vonken over de rieten daken en beteerde wanden, zoodat in den tijd van 2 uren 07 a 68 woonhuizen, benevens eenige pak-, garen- en kookhuizen en de doopsgezinde kerk in de asch werden gelegd, niettegenstaande binnen het uur 22 spuiten aanwezig waren. De schade werd op f 200,000 geschat. Zie Honig, Geschiedenis II, blz. 168. 575. Esraas Predikstoel, Van dewelke hy de Goddelycke Wet aan Israël voorlas en verklaarde, Ter gelegenheid van de Inzegening des Nieuwen Predikstoels, in de Luthcrsche Kerk tot Zardam Uit de woorden Neh. 8 : 4 voorgestelt, En op den 8. Zondag post Trinit. zynde den 8. July 1704 Voor een talrykke Vergadering uitgesproken door Joh. Christoph Golems, lot Zardam, Gedrukt bv Jan Visser, woond aan de Oost-zvde, voor aan in de Noort, by 't France-Padt, 1704. 32 blz. 4o. Blz. 3—6 bevat een „Opdragt aan den Edelmoedigen en Godvrugten Schenkker van onzen nieuwen predikstoel", in dichtmaat. Zijn naam wordt echter niet gonoemd. 576. Verzameling van predikaties gedaan door Dirk Schaap, vermaner bij de Doopsgezinden te West-Zaandam, gedaan van 1705 1718. 30 stuks in een band meteen inliggend register door Jan Jacobsz. Honig opgemaakt. Handschrift. Dirk Jansz. Schaap, geb. 1 Mei 1676, was van 18 Oct. 1705 tot aan zijn dood op 5 Januari 1728 leeraar bij de vereenigde doopsgezinden te West-Zaandam. Hij was de zoon van den bekenden dichter Jan Claesz. Schaap. Vgl. Honig, de Wormerveersehen Cats in Studiën I blz. 197 en vooral blz. 219. Onder de Leerredenen wordt aangegeven op welke datums en plaatsen zij zijn voorgedragen. Volgens deze notitiën heeft zijn neef Gysbert Klamp, den lateren bezitter van den bundel, ook eenige dezer predikaties voorgedragen. 577. Lykreden ter gedagtenis van Galenus Abrahamsz, der Medicynen doctor en Leeraar der Doopsgesinden, Te Amsterdam, Aldaar uitgesprooken op den 16den van Bloeimaand, 1706. door Wilhem van Maurik. Te Amsteldam, by de Wed: Pieter Arentz, en Oornelis van der Sys, Boekverkoopers, in de Beursstraat, in de drie Raapen. 24 blz. en 12 blz. Lijkdigten 4o. 578. 13e Gekruyste Jesus, vertoont In cenige Christelyke Betragtingen over het bitter Lyden, en «sterven onzes lleeren Jesu Christi. Tot troost voor de bedroefde en zwaarmoedige zielen in leven en sterven. Door wijlen Georg, Hcnrik Petri, Lutherse Predikant te Sardam.... Te Amsterdam, By Samuel Sehoonwald, in de Kalverstraat, by de Osse-Sluvs over de Taksteeg, 1727. 52 blz. KI. 8o. Zie over G. H. Petri, Honig, Studiën I, blz. 185—246. 579. Heil in de dood, Aan Joannes vertoond Openb. XIV: 13. Uitgebreid, en toegepast op het zalig afsterven van den Eerwaardigen Dirk Simonsz. Moeriaan, Bedienaar des Godlyken Woords in de Gemeente der Doopsgezinden van Koog en Zaandyk, Door dezelfs Amptgenoot Abraham Verduin. Ie Haarlem, Gedrukt bij Izaak van der Vinne, Boekdrukker en Verkooper in de Warmoesstraat. 24 blz. 4o. Dirk Symonsz. Moeriaen, geb. in 1054, was oliefabrikant en Groenlandsch reeder te Zaandijk en tevens een bekend leeraar der doopsgezinden. Hij overleed 20 April 1728 en had toen 49 jaren den dienst waargenomen. 580. Christelyke Godgeleerdheid, in Leerredenen verhandeld door Abraham Verduin, Leeraar der Doopsgezinden van Koog en Zaandyk. Te Haarlem, Gedrukt by Izaiik van der Vinne, Boekdrukker en Verkooper in de Warmoesstraat, 1729. 2 dln. 4o. Het eerste deel, 443 blz. met Register, bevat 23 leerredenen; het tweede 21, benevens bijvoegsel over de eed, te zamen 450 blz. Daarachter nog: Geloofsbelydenis volgens de Gronden der Doopsgezinden, zelfde uitgever, 1729, 22 blz.; Heil in de Dood, toegepast op het zalig afsterven van Dirk Simonsz. Moeriaan, bedienaar des Godlyken Woords in de Gemeente der Doopsgezinden van Koog en Zaandyk, zelfde uitgever, 20 blz.; De Pligt der Barmhertigheid, uit Koloss. III : 12, den Doopsgezinde Christenen ter gelegenheid eener Verzameling van penningen voor hunne verdreevene gelootsgenooten op den 3den van Bloeimaand 1733 aangepreezen, Haarlem, Gedrukt by Izaiik en Johannes Enschedé, 1733. 23 blz.; Verhandeling van het onderscheid tusschen de Reden en het Geloof, tegen alle, die niet meer gelooven, als zy begrypen. Amsteldam, Gedrukt voor den Autheur, by Hendrik Bruyn, 1746. 39 blz. 581. 's Vaders Jubilé door den zoon geviert: of Kerkreden, over Gods Bestel, en Voorzorg, ontrent het Werk, en den Tyd, des Dienst.es der Leviten; Beschreven in Mozes IV. Boek, VIII Hoofdst. vs 23-26. By gelegenheid van den Vyftigjaarigen Predikdienst, van Casparus van Hcimenberg, Joh. Zoon; Thans oud Leeraar in de Gereformeerde Gemeente tot Kampen ; en aldaar uitgesproken op den eersten dag in Zomermaand des jaars MDCCXXXl door Casparus Henrieus van Heinienberg', Casp. Zoon, Bedienaar des Goddelykcn Woords 8 in zyn Gemeente tot Wormerveer. Te Amsteldam, by Adriaan Wor, en de Erve G. onder de Linden, 1731. VIII en 48 blz. 4o. Het voorwerk bestaat uit oen opdracht van den auteur aan zijn vader Casparus, oud-leeraar te Kampen, en aan zijn broeders Petrus en Jan Karei, predikanten te Kamperveen en Ens, benevens een kinkdigt op de uitgave door Pieter Slooft' van Wormerveer en een Geluk-Wensching aan Casparus v. Heimenberg door den auteur over de bevordering zijner drie zonen tot predikanten. De kerkrede zelve behelst eenige mededeelingen omtrent hot geslacht van Heimenberg en van Breen. Van dit laatste zegt de auteur, wiens moeder Catharina Petrusdr. van Breen heette, dat het afkomstig is uit Antwerpen, en zich „om de vrijheid van gewisse in hot groot Volk- en Neeringryk dorp Saandain" heeft neergezet. Aldaar werd 14 Sept. 1629 de grootvader van gemelde Catharina van Breen geboren, terwijl do familie er tot in de 18de eeuw voortleefde. C. II. van Heimenberg was van 1721—1762 predikant te Wormerveer. 582. Redenvoering over de .lot-gevallen van de Hylige Schrift In Nederlant, en der zelver Nederlantsclie overzetting, Welke Den 2'Jsten July 1637 door Hoog-gezag in de Nederduytsehe Hervormde Kerken en Schooien ingevoert is: Gedaen, by gelegenheit, dat dit Hylzaem voorval vereeuwde, door Aegidius Stok mans, Bedienaar van 't H: Euangelie te Knollendam en Marken binnen. Te Amsterdam, By Hendrik Yieroot, Boekverkooper op den Dam, 1737. 60 blz. 4o. Aeg. Stokmans was predikant te Knollendam van 1728—1742. 583. Wormerveers Kerk-Jubilé, in drie Leerredenen over Jesaia I[ : 1—3 en I Kon. IX: 3 verhandeld door H. C. van Heimenberg, Casp. Zoon, Dienaar des Goddelyken YVoords in de Gereformeerde Gemeente tot Wormerveer. 't Amsteldam, by Hendrik Vieroot, Boekverkooper, 1739. XII en 159 blz. 4o. Het voorwerk bestaat uit titel, classicale approbatie, opdragt aan de naburige predikanten, regenten, kerkeraad en gemeente te Wormerveer, benevens 3 gedichten van Aeg. Stokmans, Pieter Slooff en L. van Breen. Uit de opdracht leeren wij, dat deze leerredenen ten gerieve van vele belangstellenden werden uitgegeven, temeer omdat de dienst door groote hitte en onweder nadeel had geleden. Tevens werd bij deze uitgave aan de wensch van menigeen voldaan, die bij de predikatie meer historische bijzonderheden had gewenscht. Voor de geschiedenis der Wormervcersche kerk en hare leeraren van 1638—1739 is deze kerkrede dan ook een zeer belangrijk geschrift. Het is verdeeld in drie leerredenen, nl. een Voorbcreidingspredikatie, gehouden 19 Juli, een Voormiddagspredikatie op den gedenkdag, den 26 Juli, en een Namiddagreden op denzelfden dag. 584. Kort Onderwys Voor Geloofs-leerlingen Van alle DoopsGezinde Christenen, By wyze van vraagen en antwoorde te zaamen gesteld, door Abraham Verduin, Bedienaar des Godlyken Woords onder de Doopsgezinden van Koog en Zaandyk. Te Amsteldam By Kornelis van dor Sys, Boekverkooper in de Beursstraat, in de drie Haapen, 1739. 32 blz. kl. 80. 585. Reden voering geschikt om in een sterfhuys, op den dag der Begraavinge, den Begeleyders van liet Lvk, ter bevordering van waare Godzaligheid, voorgedraagen te worden; opgesteld door Jan Willemz. Ris, Leeraar de Vriese Doopsgezinde Gemeente te VVestzaanen. Na zvn Overlyden, uitgegeeven door Age Wynalda, Leeraar der Mennoniten te Haarlem. ïe Haarlem by Izaak van der Yinne, Boek en Papicrverkooper (1744). VIII en 25 blz. 4o, niet een vignet op den titel door J. C. Philips, 1744, voorstellende een sterfhuis. De uitgever vermeldt in zijn voorreden, dat bij gunstig onthaal nog ecnige predikatiën, bijv. die in oorlogstijden zijn gedaan, door hem in het licht zullen worden gegeven. Zie N° 588. 586. Beurt-Ceduls der Doopsgezinde Gemeentens te Westzaandam voor 't jaar 1746. Langwerpig 12o. 35 blz. Bijgehouden door Gjjsbert Klamp, te West-Zaandam. 587. Vriendenraad tot Wysheid door de opperste Wysheid en derzelver dienaren, op het lievlvkste voorgesteld, en met overtuiginge van de zekerheid der waarheid kragtig aangedrongen: of Leerreden over Salom: Spreuk XXII : 17—21. Ter Gedagtenisse der vvv en twintigjarige Predikdienst in zyne Gemeente te Wormerveer, en voor dezelve uitgesproken op den 20 van Slagtin: 1746 door Cusp. Henr. van Heimenberg,Casp. Zoon, ïe Westzaandam, bv Jan Broekhuizen, Boekverkoper in de Moolenbuurt in de Atlas. VIII en 83 blz. 4o. Deze reden is opgedragen aan de Herv. gemeente te Wormerveer en voorzien van een gedicht door Lucas van Breen. Men vindt hier de autobiographie van den predikant uitgebreid medegedeeld, alsmede ecnige bijzonderheden over de gemeente te Wormerveer. 58S Verzaameling van Boet- en Bedestoffen, of Bedestonds Redenvoeringen, Uitgesproken in de Jaaren 1702 tot 1712 ingesloten, door Jan Willeinsz: Ris, Leeraar der Vriese Doopsgezinde Gemeente te Westzaanen. Met een voorberigt door Age Wynalda, Leeraar der Mennoniten te Haarlem. ïe Haarlem, Gedrukt by Jan Nieuwenhuizen, Boek en Papicrverkooper op 't Verwulft, 1747. XIV en 410 blz. 4o. Jn denzelfden Land met: Israels Blydschap over Gods Groote Daaden in het W erk hunner verlossinge uit Babel gewrocht; Overwoogen en Betoogd, in eene Predikatie over den Vrede, tusschen deezen Staat en Vrankrijk, den 11 April 1713, te Utrecht geslooten. Den 14 Juni 1713 uitgesproken door Jan Willemsz. Ris, Leeraar der Vriese Doopsgezinde Gemeente te Westzaanen. Na 8* zyn ovcrlyden uitgegeven door Age Wynalda, Leeraar der Mennonieten te Haarlem. (Zelfde uitgever.) 28 blz. 4o. Vgl.: I)e Aanteekening bij N° 585. Dit exemplaar draagt het bibliotheekmerk van P. Smiilt van Gelder, penningkundige te Zaandam. 589. Het eeuwgetyde van Nederlands Vryheid, Door de Heren, die wel eer over het zelve geheerseht hebben, ten vollen erkent in de Munstcrsche Vredehandeling; en cloor den Here onzen God tot hier toe bewaart by Vryheid en Godsdienst; Op den 13de Maart 1718, zynde een Dank- Vast-en Bededag, Uit last der lloge Overigheid, ter Gedagtenisse van des Heren Name, aan zvne Gemeente kort voortgestelt, Over Jesaia XXVI : 13. En nu breder in 't Licht gegeven, door Casp. Henr. van Heimenberg, Casp. Zoon, Predikant te VVormerveer. Te Westzaandam, By Jan Broekhuizen, Boekverkoper in de Molenbuurt in de Atlas, 1718. Met een vers op des Stadhouders 36sten verjaardag, 1 Oct. 1747. XXIV en 10S blz. lo. liet voorwerk bevat titel, opdracht, voorreden en 3 gedichten op de uitgave door Th. Vieroot, predik, te Wormer, P. Hofstede, predik, te O. Zaandam, en J. Molenbeek. 5!)0. o AT[02.! o HA 1IIIA! of Godgeleerd en redenkundig Vertoog; over den Naam en het Getal van den Naam van het Beest, uit Openbaringe XIII : 18 Waar agter gevoegt zyn : vrymoedige dog zedige aanmerkingen over de verborgentheid der laaste tv den die Aanstaande zijn: (door den Eerw. Heer J. E. Jungius, uit Zaeh. XIV, Dan. VIII en Cap. XII Geopend.) Ter nadere overdenking aan elk verstandigen onder Gods volk opgedragen door Joannes van Herwerden, Phil. Doet. en Predikant te Jisp. Te Amsteldam, By Hendrik Vieroot, 1751. Het Voorwerk telt XVIII, het Vertoog 136 blz. en de Aanmerkingen XII en 132 blz. 4o. Dit werk handelt over den Antichrist. Het voorwerk bestaat uit een voorafspraak van den auteur en uit 5 gedichten van T. Vieroot, pred. te Wormer, J. Coopman, N. Lydelof (2) en K. de Gans. 591. Leerredenen Over do Geboorte, het Lyden, Sterven en Begraaven van onzen Heere en Zaligmaker Jesus Christus, en eenige mengelstoffen Zo des Ouden, als des Nieuwen verbonds: door Abraham Verduin, Leeraar der Doopsgezinde Op de Koog en Saandyk. Te Amsterdam, By Jaeob ter Beek, Boekverkoper bezyden de Beurs, 1752. XII en 373 blz. 4o, met registers. Hierachter u gebonden de Lykreden op Moeriaan, de pligt der Barmhartigheid en de Verhandeling van het onderscheid tussen de Eed en en het Geloof. Vgl. No. 5S0. Het voorwerk bestaat uit titel, voorberigt en opdragt aan alle Christenen en een gedicht van Adr. Spinniker, met register. Het werk is voorzien van een fraai gegraveerd portret van den auteur, door J. Iloubraken naar een schilderjj van J. Wandelaar. Abraham Verduin werd als proponent te Amsterdam, in Juli 1698 als leeraar te Koog en Zaandijk beroepen en bleef deze betrekking vervullen tot zijn dood in 1756. Hij was toen 87 jaar. Reeds in 1726, nadat hem een erfenis was te beurt gevallen, bedankte hij voor zijn tractement (f 600) en nam verder den dienst uit liefde waar. 592. Een Lyk-Predikatie over het Afsterven van den Eerw: en Hoog-Geleerde Heer Thomas van Adriehem, in zjn Leeven, Getrouw en Gelieft Leeraar Jezus Christus; In de Gemeente te West-Zaandam. TJitgesprooken Zondags agter 'sMiddags, den 4. Maart, 1753. Door Johannes Ch.Albertus(sic.), Predikant op Zaandvk. Hebbende zyn Eerw: tot zyne Text-woorden, uit Psalm 144, vers 3. O! Heere wat is de Menseh, dat Gy hen kent, en het kindt des mensche, dat Gy het agtet? Te West-Zaandam, Bij Harmanus Jukkers de Eoode, Boekdrukker in den Overtoom by den Dam, 1753, met Een Lof-gedicht, ter ecre van Onzen Oude, doch noch overgebleven Harder en Leeraar Gerardus van Aalst, door Imitie Aldersz. Klamp. IV en 8 blz. 4o. Zie over deze predikatie: Honig, Zaanl. Jaarb. 1854, blz. 57, Proeve van Kanselwelsprekendheid. Thomas van Adriehem werd in de Herv. Gemeente te West-Zaandam in 1741 beroepen. Johan Christiaan Alberti kwam in 1751 als predikant te Zaandijk en is daar in 1779 overleden. Van hem stamt de familie Alberti te Zaandijk, later te Krommenie, af. 593. De gezegende Naagedagtenis des Rechtvcerdigen, Naa het smertelyk overlyden van den eerwaarden Klaas Jacobsz. Nen, Leeraar der Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Westzaandam, Zagtelyk in den Heere ontslaapen op den 8 Februarius 1755, voorgesteld, door zynen Amptgenoot Adriaan Loosjes, op den 2 Maart, 1755. Te Westzaandam, By Jan Broekhuyzen, Boekverkooper in de Molenbuurt, in de Atlas. 1755. X en 28 blz. 4o. De X eerste bladzijden bevatten Titel, voorreden en vier gedichten op de uitgave door J: v: Bentem, Klaas Klamp, Petrus Loosjes en A. Rogge. Als boven, vermeerderd met: Lykgezangen, ter Naagedagtenisse van den Eerwaarden, Klaas Jacobsz. Nen, Leeraar der Vereenigde Doopsgezinden te Westzaandam: In den Heere gerust, den 8. van Sprokkelmaand, in den jaare 1755. Te Westzaandam, by Jan Broekhuyzen Boekverkooper in de Moolenbuurt, in de Atlas, 1755. 18 blz. 4o. De gedichten zijn vervaardigd door J: v: Bentem, Klaas Klamp en Petrus Loosjes Adrz. Als boven. Uitgave op groot papier. Klaas Jacobsz. Nen werd te Zaandam 19 Nov. 1701 geboren en was van beroep houthandelaar. Hij werd in 1726 gekozen tot leeraar in de gemeente der Vereenigde doopsgezinden te West-Zaandam. Adriaan Cornelisz. Loosjes was geboren te Zaandam, 15 April 1689, en tot leeraar beroepen 21 Oct. 1714. Hij overleed 24 Maart 1767. 594. De Heerlykheid van 't laaste huys onderzogt en aangetoont in eene Leerreden, over Haggai, II, vs. 10 Ter Inwying van de Nieuwe Kerk der Mennoniten te West-Graftdijk, aldaar uitgesproken den 3. December, 1758 door G. ten Cate, Thz. Leeraar der Mennoniten te Westzaandam. Te West-Zaandam, By Jan Broekhuizen, Boekverkooper in de Molenbuurt, in de Atlas. IV en 31 blz. 4o. Vooraf gaat een gedicht „Ter Aanleiding" door J. van Bentem. Gerardus ten Cate Theunisz., geboren 25 Nov. 1732, deed 19 Oct. 1755 zijn intrede als leeraar der Ver. doopsgezinden te West-Zaandam. Hij predikte 16 Febr. 1772 zijn afscheid wegens vertrek naar Almeloo. 595. Timotheus onderwezen nopens liet Leeraar-Ampt: of Predikaatsie ter Bevestiginge van den eerwaarden Bernardus Doornbosch, als leeraar der Doopsgezinden in de Zuidervergaderplaats, te Wormerveer; gedaan, op den 16 September 1764, door (Jerrit Blaauw, Leeraar onder de Doopsgezinden, die ter gemelde plaatse hunne Vergaderingen houden. Te Amsteldam, By F. Houttuyn, 1764. 38 blz. 4o. Gerrit Cornelisz. Blaauw, geb. 27 Dec. 1704, werd 5 Mei 1726 als leeraar bij de Friesche doopsgezinde gemeente te Wormerveer beroepen. Hij werd emeritus in 1781 en overleed 2 April 1787. 596. Brief aan den Heer Behelzende een Antwoord op de Drie volgende Yraagen: I. Wat blyken en bewvzen wy hebben, dat zyn Hoogheid Prins Willem de Eerste, nevens de Staaten van Holland en Zeeland, en daar na de Staaten van de andere Provintiën, in het aanneemen der Wapenen tegen de Koning van Spanje beoogt hebben Vryheid van Godsdienst te verkrygen, en deze Vrvheid den Ingezeetenen deezcr Landen te doen genieten? II. Of de Doopsgezinden van toen af, dat deze Vryheid werd verkreegen, ook hunne Gevoelens, waar door zv zig van andere Gezintheden onderscheidden, en afzonderden, altyd vry onder de bescherming van de Staaten en van de Prins van Oranje hebben moogen beleeven, en deze Vryheid noch blyven genieten? III. Of het gevoelen van veele Doopsgezinden op redenen van Waarheid steunt, namelyk: dat zy van de llooge Over- heid dezer landen, op hunne Belydenissen, of op een van deze de Vryheid en hunne Bescherming verkreegen hebben, om hunne Conscientie onbedwongen te beleeven? door toerrit Blaauw, Leeraar der Doopsgezinden te Wormerveer. Te Amsteldam, By A. van der Kroe, in de korte Gasthuismoolensteeg, 97 blz. 80. Aan het einde staat: Wormerveer in Augustus 1765. 597. Een tegen Drie of onbewimpeld Antwoord op de Brieven van Du' Jan Beets, aan Cornelis Vethman en Commissarissen der Waterlandsche Doopsgezinde Sociëteit in Noord-Holland en West-Vriesland; Benevens een Aanhangzel, Vervattende eonige Vrymoedige Aanmerkingen op het Historisch Verhaal Sic. van D1" (i: ten Cate, Thz. en op het Tractaatje van DM M: de Bleyker, wegens den Aanleg, Aart en 't llecht der bovengemelde Sociëteits-Vergadering. Mits-gaders op deszelvs Aanmerkingen op de Aanteekeningen en 't Voorberigt van C: Vethman; alles raakende de Zaake van den WelEerwaarden Heer A: van der Os, door C: Vethman, Lidmaat der Doopsgezinde Gemeente te Barsingerhorn en VV ieringer-A^ aart. W aar ^igter is gevoegt een Kort en Egt Berigt van den Aanleg en Natuur der meergemelde Sociëteits Vergadering, door H. N. T' Alkmaar, Gedrukt by E: Verlaan, Boekverkooper in de Langestraat, in de Gekroonde Waarheid, 1767. XI, 159 blz. 80. 598. Uesolutie door den groten Kerkenraad der Luthersche Gemeente te West-Zaandam, in dato den 17. Maart 1768 genomen; En waarbij Ds. Petrus Albertus Moninx, predikant in dezelve Gemeente, bij provisie van zyncn Predikdienst is gesuspendeerd geworden. Met een voorrede en bylagen. Te Amsterdam, by C'rsar Noël Guerin. XII en 32 blz. 4o. Het voorwerk bestaat uit titel, voorrede (get. Amsteldam 29 Januari 1709 C. L. Jungius), het besluit van den grooten kerkeraad op 17 Januari 1768, waarbij Ds. Moninx van den predikdienst werd afgezet, wegens z|jn hoogst onbetamelijk en ergerlijk gedrag, en een verklaring van ledematen, die dit besluit bevestigen. Ds. Moninx was 20 April 1700 van Hoorn te Zaandam beroepen. 599. Bespiegelende en practicale onderwyzingen, uit het geheele derde hoofdstuk van het Boek van Moses, genaamd Genesis: Welke eerst ten dienste van des Heeren Gemeente in XXV Predicatiën opgesteld en uitgesprooken zyn door Sytze Benedictus Hoekstra, Leeraar op Texel by die Herfornule Christenen, die men noemd Doopsgezinden, Dog beter tot onderscheyding van andere Mennoniten; cn welke naderhand by wyze van Vraagen en Antwoorden, in even zoo veele Hoofd- stukken geschikt en met eenc Voorreeden, Rym-Register, en Nareeden, gedaan op de Vriesehe Soeiëteyt te Wormerveer, vermeerdert zyn, door zvnen Oudsten Zoon Benedictus Sytses Hoekstra, Leeraar der Christelyke Mennonitisehe Gemeente op 't Zuideynde van Westzaan. Gedrukt voor den Uitgever Bv II. J. de Roode te Westzaandam, en zyn te bekomen te Amsteldam by B. van der Klok, Boekverkooper op de Blaauw Burgwal. 1765. CVI en 378 blz. 4o. Hier achter: Eene zalige afscheyding van de aarde, volgens 2 Kon. 2 : vs. 11 en 12, Getoont in eene Leerreden, bv de Gelecgenlieyd van het smertelyk dog zalig afsterven van den weleerwaardigen Sytse Benedictus Hoekstra, leeraar der Vriesehe Mennonite Gemeente op het Eyland Texel, aldaar aan den Burg gedaan op den 4 September 1768 door deszelfs oudsten zoon, Benedictus Sytses Hoekstra, Bedienaar des Goddelyken Woords, in de Vriesehe Doopsgezinde Gemeente te Westzaanen. Te Westzaandam, by Harmanus Jukkers de Roode, boekdrukker by de Dam, 1768. 60 blz. 4o. Het uitgebreide voorwerk bestaat uit titel, opdracht van den auteur aan zijne vijf zonen, allen doopsgezinde predikanten, voorred»n, 4 gedichten der zoons op de uitgave en een register der Hoofdstukken in dichtmaat. 600. Inwydingsreden over de Tempels. By gelegenheid van Ene eerste Godsdienstige byeenkomste in de Nieuwgebouwde Vergaderplaats der Doopsgezinde Gemeente te Enscheide'. Uitgesproken op den 17den van Wintermaand des Jaars 1769. Door Haren Leeraar Cornelis de Vries. Gedrukt voor den Authenr en te bekomen Te Amsterdam Bij Yntema en Tieboel, 1769. IV en 59 blz. 4o, met een rijmgedicht op den bouw van 6 blz., door Hendrik van Langen. Zie over Cornelis de Vries blz. 80, N° 448. 601. Aanspraak, aan de eerwaarde Kerkenraaden der Doopsgezinden, En aan alle de Leden dier Gemeenten, in Holland en WestVriesland: in zich bevattende, Eene Beschryving van den Kerkenstaat hunner Gemeenten, met betrekking tot derzei ver Leeraaren; En daar uit ontleende reden tot een Concept-Project ; Om de Gemeenten van Leeraaren te voorzien; En om in staat gestelt te worden aan hen, op eene gemakkelyke wyze, Tractement te geven, door Gerrit Blannn ; Leeraar der Doopsgezinden te Wormerveer. Te Amsteldam, By Laurens van Hulst, Boek- en Papierverkooper op den Nieuwendyk en hoek van de Gravestraat. (Geteekend) G. Blaauw, Wormcrveer, 1772, 2/29. 32 blz. 8o. Achteraan komt een lijst voor van plaatsen waar vroeger doopsgezinde gemeenten waren, maar in 1771 reeds verdwenen. Als boven. Tweede druk. 602. Brief aan Philo ecclesiastes, ter nadere Ophelderinge der Aanspraake van I)o. Gerrit Blaauw, Leeraar der Doopsgezinden te Wormcrveer, aan de Eerwaarde Kerkenraaden der Doopsgezinden , enz., opgesteld door Justus Salaris# W aar agter een zaaklyk bewys, dat het een Predikant met zyne Huisvrouw alleen, niet mogelyk is, om van eene jaarwedde van zes honderd gulden eerlyk te leeven. T'Amsterdam, By J. Morterre, Boekverkoper op den Nieuwendyk, 1774. 54 blz. 80. 603. Jubeljaars Predikatie, Uitgesproken op Zondag Na de middag, den 23. Maart 1777 in de Gemeente der Doopsgezinden te Wormerveer op het Zuid: over Psalm LXXI : vs 17, 18. door Gerrit Blaauw, Leeraar in dezelve gemeente. Ter dankbaare en heuglyke gedagtenis, van zvnen vyftigjaarigen Predikdienst. Te Amsterdam, by Laurens van Hulst, Boeken Papierverkooper, op den Nieuwendyk en hoek van de Gravestraat. 36 blz. 4o, Hierachter een rijmgedicht, getiteld: „Oeiienings Nuttigheit voorgestelt in 't ontwerp van Vragen, voor de Jeugdt der Zuider Doopsgezinde Gemeente tot Wormerveer", door J. d. Wit. 4 blz. 4o. Deze predikatie bevat vele bijzonderheden over leeraar Blaauw en de Wormerveersche Gemeente. Zijn eerste opleiding ontving Blaauw bij Klaas Vas Pz., die met eenige jongelingen oefening hield. Op 18 j. leeftijd deed hij in het openbaar een verklaring over Mattli. V: 17 en 20 (23 Mei 1723). Den 20 Januari 1725 werd hij tegelijk met zijn ouders, oudsten broeder en zuster gedoopt en tot lidmaat aangenomen, en 1 April 1725 deed hij te Huizen een eerste predikatie, vervolgens 2 Juni 1726 te Wormerveer, waar hij tot leeraar beroepen was, doch welk ambt hij eerst het volgende jaar aannam, terwijl hij 23 Feb. 1731 openljjk werd bevestigd. Tevens bleef hg zich aan den handel wijden, en beoefende de wetenschappen als de philosophie, de „heilige geographie," de proefondervindelijke natuurkunde in het college van den Eerw. Jan Schenk te Wormerveer, enz. Vgl. N° 595. 604. Drie-tal van Kcrk-Lecrredencn, by bysondere Geleegenheden, als: Eene tot vriendelyk afscheid van de verëenigde Doopsgezinde Gemeente, in het nieuwe Huis vergaderende, te Westzaandam; eene ter aanvaarding van den Heiligen EuangelieDienst in de verëenigde Doopsgezinde Gemeente, vergaderende in de Kerk de Zon, te Amstcldam; en eindelyk eene ter inweying van de nieuw bereimde Psalmen, in bovengemelde Gemeente te Westzaandam, gedaan door Micliiel de Bleyker, Leeraar onder de Doopsgezinden, vergaderende in de Kerke de Zon, te Amsteldam. Te Purmerende, By Jacob Kcvzer, Boekdrukker en Verkooper. Anno 1781. 99 blz. 8o. 11e eerste reden werd gehouden 13 Mei 1781, de tweede 27 Mei 1781 en de derde 28 Mei 1775. Miehiel de Bleyker Jansz., geb. 21 Sept. 1733, werd 3 Nov. 1762 beroepen van Twisk en Abbekerk en 30 Jan. 1763 bevestigd. Een der redenen, waarom hij Zaandam wenschte te verlaten, schijnt volgens de voorreden te zijn, dat hjj niet best kon harmonieeren met den anderen predikant zijner gemeente, Jan van Gilse. 605. Redenvoering over de agting, welke men den leeraars en hunne bediening verschuldigd is. Uitgesproken door .Jan van Gilse, Leeraar der Doopsgezinden, die hunne Vergadering houden in het Nieuwe Huis te West-Zaandam, By Gelegenheid dat de Eerwaardige Heer, Hendrik van Gelder, als Leeraar in die Gemeente opentlyk erkend en verwelkomd werdt; den 8. July, 1781. Te Amsterdam, By Yntema en Tieboel, 1781. 50 blz. to. De Redevoering is opgedragen aan Hendrik van Gelder, leeraar en Pieter Drost, Pieter de Jager, Cornelis Krajer, Klaas Louwe, Klaas Sem, Pieter Corver en Cornelis Kardinaal, diakenen. Deze uitgave moet in verband gebracht worden met de kwestie van van Gilse met zijn vroegeren ambtgenoot de Bleyker. Zie voorgaande aanteekening. Jan van Gilse, geb. 21 Feb. 1746, werd 8 Dec. 1774 beroepen, zijnde proponent te Rotterdam. Hij deed zijn intrede 12 Maart 1775 en kwam over met attestatie van Hamburg en Altona. Hij overleed 13 Juni 1782. Hendrik van Gelder Arendsz., geb. te Amsterdam 8 Maart 1736, is doopsgez. leeraar geweest te Ouddorp, Enkhuizen, Enschedé en WestZnandam (beroepen 31 Maart 1781 en intrede gedaan 8 Juli 1781). Hij werd emeritus 10 April 1808 en overleed te Zaandam 3 October van dat jaar. Zijn zoon, Pieter Smidt van Gelder, was papierfabrikant te Wormerveer en liet een talrijk geslacht aan de Zaan na. 606. Korte Handleiding tot verstand der Voorbeeldige, Zinnebeeldige en 1'rofeetisehe Godgeleerdheid door Jacob Klinkhamer, Pietersz. Predikant te Wormerveer. Te Amsterdam, Bij A. J. van Toll, 1785. VIII en 212 blz. So. Jacob Klinkhamer was sedert 1762 predikant bij de Hervormde gemeente te Wormerveer (bevestigd 14 Nov., beroepen van Petten). In 1790 werd hij emeritus en bleef te Wormerveer wonen. 607. Verhandeling over de Natuur van or.zen Middelaar Jesus Christus, ter proeve voorgesteld, door Sytse Hoekstra Wytsesz, in Leven Leeraar in de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Westzaandam. Waar bv gevoegd is eene Lyk-Kede, over denzelven, gehouden door zynen Ambtgenoot Hendrik van Gelder. Te Amsterdam, By Laurens van Hulst, 1786. VI en 72 blz. 8o. Hierachter: Lykrede, over den eenvaardigen Sytse Hoekstra Wvtsesz, in Leven Leeraar..., door Hendrik van Gelder, uitgesprooken den 20 Augustus, 1786. 26 blz. 4o. De lijkrede wordt voorafgegaan van een grafschrift van J. vanWesterkappel Jr. aan zijn neef S. Hoekstra Wz., overl. 4 Aug. 1786. Hij was zoon van Wytse Hoekstra en Johanna Loos en geboren te Blokzijl, 30 Juli 175?. 5 Mei 1779 werd hij proponent en 25 Juni 1780 leeraar in den lip en Landsmeer. Den 19 Nov. van hetzelfde jaar predikte hij z|jn afscheid en deed 17 Dec. zijn intrede te Kampen, waar hy ook in het huwelijk trad met Elizabeth van Cleef (18 Aug. 1781). In Nov. 1782 werd iiij beroepen te West-Zaandam, waar hij 4 Mei 1783 z|jn intrede deed. ilij was een kundig man, liefhebber van letteroefeningen enz., van wien veel verwacht werd, doch hij leed aan een zwakke gezondheid, die hem spoedig ten grave sleepte. 608. Nodige Aanmerkingen op een voorberigt, Geplaatst voor de Groote Catechismus van Lutherus, te Zaandam, by G: Oostwoud, 1786. (Deze zijn te bekomen by Harmanus Jukkeis de Koode tot Zaandam voor drie stuivers). 19 blz. 80. De laatste bladzijde is geteekend door B. (Beekman, luth. predikant?) Zaandam, 5 Augustus 1786. Volgens den schrijver was de Catechismus uitgegeven door „drie armzalige winkeliertjes en een molenaarsknegt". 609. Het voorregt der openbaare Godsdienst-Oeffeninge. Aangetoond in eene Leerreden, ter gedagtenisse, dat de Kerk der Yereenigde Doopsgezinde Gemeente, te W estzaandam, Honderd Jaaren geleden, tot dat einde voor de eerste maale gebruikt is. Gehouden, den 4den November, 1787. Door Hendrik van Gelder, Leeraar dier Gemeente. Te Amsterdam, bij J. Yntema, 1787. 42 blz. 80. Deze leerreden is zeer belangrijk voor de geschiedenis der doopsgezinden van Zaandam. Op blz. 38 komt een naamlijst der leeraars in het Nieuwe Huis voor. 610. Afscheids-Reden aan de Gemeente te Wormerveer, over Galaten IV, vers 13 en 14, door Jaeob Klinkhamer Pietersz., Wanneer hij door Hun Edel Gr. Mog. de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, gunstig Emeritus was verklaard, op den 29stcn July 1790. Te Alkmaar, By J. A. van Harencarspel, Boekdrukker, Boek- en Papierverkooper, in de Langestraat, 1790. IV en 22 blz. 8o. 611. Leerreden, over I Samuel VII : 12, laatste gedeelte. Openlyk uitgesproken, 's Avonds, op den 6 February, 1791. in de Kerk der W aterlandsche Doopsgezinde Gemeente te Wormerveer, door Albert Vrijer, Leeraar in die Gemeente. Ter Gedagtenisse zyner vyftigjaarige Predikdienst in drie Gemeenten. Te Amsteldaro, by Laurens van Hulst, boek- en papierverkooper, op den Nieuwendyk cn hoek van de Gravestraat. IV cn 44 blz. 80. Albort Vrjjer, geb. 31 Doe. 1710, ontving het eerste onderwijs van zijn vader, die leeraar w*as te Barsingerhorn en Kolhorn, en hij werd op 21 'jarigen leeftijd in diens plaats tot leeraar aldaar aangenomen Daarna is hij te lip beroepen, 22 April 1770 werd hij te Wormerveer bevestigd. Alb. Vrijer is bekend als directeur van het Phvsisch genootschap te Wormerveer, dat wekelijks bijeenkwam tot het doen van natuurkundige proeven, enz. Zie Loosjes, Zaanl. Dorpen, blz. 283. 612. Leerrede Gehouden op den Een Honderd en vyftig Jaarigen Gedenkdag, \ an de tstiehting der Euang.-Luthei'sehe Gemeente te Zaandam. ITegtig gevierd op Zondag den 29 Juli 1792, En uitgesprooken voor een Zeer groot getal Toehoorers, door Daniël Beekman« Leeraar van boven gemelde Gemeente. Te Zaandam gedrukt bij Harmanus Jukkers de Roode, Hóekdrukker bezyden den Dam, 1792. 29 blz. 4o. Achter gedrukt de Zangstukken ter Heuchelyke viering van het Honderd en Vijftig jaarig Jubilé. 613. Redenvoering Ier Opening van eene Algcmeene Vergadering van Afgevaardigden van Doopsgezinde Gemecntons in Zuiden Noord-Holland, ter oprichting van een Fonds voor Predikants-weduwen, in die Gemecntens, Gehouden te Westzaandam, den 9den July 1793; Uitgesprooken door Hendrik >an Gelder, Leeraar in de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te \\ estzaandam, Op verzoek dier Vergadering in 't Licht gegeeven. Te Purmerende, Gedrukt by de Makelaar Jacob Keyzer; Boekverkooper; Ordinaris Drukker van de Stad, de Beemster, en 's Lands Klein Zegel. IV en 19 blz. 80. Het plan tot oprichting van een dergelijk weduwenfonds werd geopperd te Wormer, 30 Juli 1789 in een vergadering van Leeraars van a. Hol!. Waterlandsche gemeenten. Ds. R. Bos van Graft en de Riip w'erkte het plan uit en bracht het weder ter sprake in een vergadering te Orommenie (29 Juli 1790). Het volgend jaar te Westzaa"n en te Monnikendam de voorstellen nader beschouwd en overwogen zijnde, meende het meerendeel, dat de zaak onuitvoerbaar was. De leeraren L. Hartman, W. Bruin, J. van Zaanen en S. Kalverboer, respectivelijk staande te de Rijp, Westzaan, Graftdyk en Knollendam, kwamen met een nieuw plan, dat door de gemeente van West-Zaandam nader werd uitgewerkt. Alhier werd toen het Xoord- en Zuid-Hollandsche Fonds voor Weduwen van Doopsgezinde Leeraren opgericht. 614. Jan Luiken, het leerzaam Huisraad. Amst., 17 71. Gegeven als prijs aan Aagje Cornelis Peereboom, namens den Kerkeraad der Doopsgezinde Gemeente te Koog en Zaandijk, den 25 Maart 1792, get. door de leeraren P. van Dokkenburg en Jan Visser. '615. De voornaame Inhoud der Christelvke Leer. Opgesteld tot dienst der Leerlingen, door Sjoerd Pieterse van Dockenburg. (Zonder plaats en jaar.) 16 blz. kl. 80. Sjoerd van Dokkenburg, geb. in 1706, leeraar in de Friesche gemeente te Westzaan, werd in Sept. 1750 beroepen tot leeraar der doopsgezinden te Koog en Zaandijk. Zjjn zoon Pieter werd hem in 1770 tot hulpe gegeven, die na zijns vaders dood in 1775, alleen den dienst heeft waargenomen tot 17S3, toen hem Ds. Jan Visser werd ter zijde gesteld. 616. Eenvoudige Vraagen en Stellingen, Ten Grondslage van verder Onderwys voor doopelingen, door P. van Dokkenburg, Leeraar der Doopsgezinden te Koog en Zaandyk. Te Westzaandam, bv H. J. de Roode, Boekdrukker by den Dam. (Zonder jaar.) 16 blz. kl. So. I'ieter van Dokkenburg, reeds genoemd in de vorige aanteekening, leeraar te Twisk, werd in 1770 te Koog en Zaandijk beroepen en vervulde den dienst aldaar tot 1811, toen hij in den ouderdom van 71 jaren overleed. Hij is een bekend leermeester van verscheidene doopsgezinde predikanten. Men vergelijke de voorgaande aanteekening. 617. Korte Historische Vragen uit de Heilige Schriftuer. Zeer dienstig voor kleine kinderen, door Jacobus Borstius, Bedienaar des Goddelyken Woords te Rotterdam. Te Dordrecht, By Pieter van Braam, Boekverkooper, wonende over de Beurs. (Zonder jaar.) 16 blz. kl. 8o.") Jacobus Borstius, geboren te Purmerland 15 Juli 1612, was de eerste Herv. predikant te Zaandijk (1638—1644) en werd een vermaard prediker te Dordrecht. Onder de geschriften door Borstius nagelaten en in druk verschenen, is dit vragenboekje wel het meest bekende; nog in 1894 werd het een nieuwen druk waardig gekeurd. 618. Gemeenzame beschouwingen over den Godsdienst, voor ongeoefenden, ter bevordering der Godsdienstige verlichting door Willem liruin, Leeraar van een der Doopsgezinde gemeenten te Westzaan. Te Amsterdam, bij M. Schalekamp, 1795. Villen 84 blz. 8o. Door hem waren reeds meer werkjes uitgegeven, o. a. Jezus Lerensgeschiedenis, in 1794 te Haarlem verschenen. 61'J. Godsvaderlijk bestuur over Nederland. Ontvouwd en Dankbaar Gedacht in eene Kerkrede, uitgesproken by gelegenheid der plegtige Dankstonde, Op den 17. van Zomermaand, 1795. van wegens de jongste staatsomwending en het tractaat van vrede, vriendschap en alliantie, met de Fransche Republiek gesloten, door Pieter Heets Pietersz., leeraar de Doopsgezinden te Westzaandam. Te Westzaandam, Bij Hendrik van *) Aangezien het jaar van uitgave van dezen druk niet vermeld is, liet ik het volgen achter de boekjes voor godsdienstonderwijs van de leeraren Dokkenburg. Aakcn. En te bekomen: Te Amsterdam bij A. tan .laken, P. E. Brut, de Brtign, van den Hurgh, van Hulst, Keizer, van der Kroe, C. de Fries, Wart/ars, M essing en van der Heg, Wijnands, Yntema, Haarlem, Plaat en Beets, Leiden, Herding en Dumortier, 's Hage, Plaat, Rotterdam, Meger, Hoorn, Vermande en Brebaart, Purmerende, Keizer, Groningen, Oom/eens, Oostzaandam, Qmkkelstijn. Westzaandam, hg den Uitgever, 1795. IV en 50 blz. 8o. Pieter Beets Pz., geb. 18 Dcc. 1763, werd beroepen van de Lier 1 Januari 1/89 en deed zijne intrede 5 Juli. Hij stierf in 1813. Hij was afstammeling- van een geachte doopsgezinde-familie van Hoorn «'• JT Van 'u?tjr Beot9 Pz-' 'eeraar achtereenvolgens te Modenblik, Middelharnis, Aardenburg en Altona, en van Maria Ouwejans Jansdr 1884 bb '6 8111 ~~ Zl0 Vor3terman val1 °ye", Geslacht Beets, 620. Lijkrede ter Gedaehtenissc van het Godvrugtig Loeven en zalig Afsterven van Maria Houttuyn, huisvrouw van G. Valter: overleeden te West zaan, op' den 24 van Lentemaand, 177- over II. Cor. V. 1. uitgesprooken op den 30. van Grasmaand daar aan volgende; door Gerbrand Valter, Leeraar bij de Doopsgezinden te Westzaan, op 't Zuid. Te Leyden, bij Herdingh en du Mortier, 1797. VIII en 38 blz. 8o.' De reden is opgedragen aan zijne kinderen Anna Valter en haren echtgenoot Jan Ris Petronella Valter en haren echtgenoot Klaas Honig Jansz. en Maria Valter. De 6 laatsto bladzijden bevatten gedichten van V(alter), en K. Honig Jansz. Deze laatste was doopsgezind leeraar te Purmerende, en overleed aldaar 18 Maart 183" Hii was geboren te Zaandijk 6 Juli 1769 uit het huwelijk van Jan Honiï Jacobsz. en Maartje Klaas Xen. 021. Drie Leerredenen, over de Gelijkenis van den Verloren Zoon; ter voorbereiding tot, viering en nabetrachting van het H. Avondmaal, door P. Heets Pz., Leeraar der Doopsgezinden te W estzaandam. Te Amsterdam, bij Wouter Brave, En te Zaandam, bij H. v. Aken, 1802. IV en 74 blz. So. 622. Historische en Godsdienstige Beschouwing over het getroost en gelaten afsterven van Klaas Ilooft, door Leenmannen van den Lande van Blois, op eisch van den Bailluw J. van Blarikum, plegtig ter dood veroordeeld, en voor het rechthuis van de Banne VA estzaanen, op Saturdag, den 31"ten October, 1801, niet de koorde gestraft. Door S. Roorda van Ejsing'a, Predikant bij de Hervormde Gemeente te Westzaan; benevens eene Leerrede over de gedachten en gevoelens, waartoe openbare rechtsoeffeningen den Christen behoren op te leiden. Door N. Lobry, Predikant bij de Hervormde Gemeente te Zaandyk. Ten voordele van des overledens weduwe en drie klecne kinderen, uitgegeven, Bij H. van Aken, Boekverkoper te Westzaandam, 1802. 93 1)1/.. 8o. In dien tijd waren diefstallen aan de orde van den dag, zoodat in één jaar 56 crimineele vonnissen in de banne van Westzaan werden gewezen. Strenge voorbeelden werden noodzakelijk geaeht en aldus werd Klaas Hooft veroordeeld tot den dood met den koorde en Willem Korthals tot geeseling en brandmerking, (iOjarige gevangenisstraf en daarna, zoo hij nog in leven mocht zijn, verbanning. Sytse Eoorda van Eysinga werd als predikant van de Kuinre beroepen te Westzaan en vertrok van daar 23 Dec. 1813 als predikant naar Oost-Indië. 623. Het Leven van Joannes, den Dooper, door Hciulrik van Gelder, leeraar in de Vereen igde Doopsgezinde Gemeente, te Westzaandam. Te Westzaandam, bij H. van Aken, 1803. IV en 233 blz. 8o. 624. Handleiding tot onderwijs in den Christelijken Godsdienst door Pieter Beets, Pz. Leeraar der Doopsgezinden, te Westzaandam. Tc Zaandam, bij Hendrik van Aken, Boekverkoper, 1806. XI en 168 blz. 8o. 625. Leer-Bede Gehouden op den Eersten 1'aasclidag, den 17Jen April 180S, Voormiddag, door Jan Visser, leeraar van de Verëenigdc Doopsgezinde Gemeente te Koog en Zaandvk. Ter Viering, zoo wel van zijnen Vijf-en-Twintig-jarigen Dienst in die Gemeente, en ter Voordragt van een Geschiedkundig berigt, wegens de vroegere gesteldheid van dezelve, als ter gedachtenis der Opstanding van onzen Heere Jezus Christus. Ter Drukkerije van Theodorus Peereboom; Boekdrukker en Boekverkooper te Purmerende. 46 blz. 8o. Jan Visser aanvaardde 13 April 1783 den dienst als leeraar, wordende beroepen van Medenblik. Bovengemeld boekje, dat vele geschiedkundige bijzonderheden over do doopsgezinden van Koog en Zaandijk bevat, is dus in 1808 uitgegeven. Vgl: blz. 32, aant. bij N" 202. 626. Verhandeling, over de groote waarde der Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen; als mede over de zwarigheden, waar mede zij geworsteld heeft, het te boven komen van dezelve, en het gunstig uitzigt, hetwelk zij voor 't vervolg oplevert; uitgesproken bij de viering van het vijfentwintigjarig bestaan dier maatschappij, op den 16den van Slagtmaand 1809, in het departement Koog en Zaandijk door Jan Visser, Leeraar van de Doopsgezinde Gemeente te Koog en Zaandijk. Waarachter een gedicht va» S. Roorda van Eysinga, op het 25jarig feest der maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Te zanten 33 blz. 8o. 627. Aanmerkingen op zekere zoogenoemde Recensie Geplaatst in de Biblioth. van Theol: Letterk: voor het jaar 1809, No. 5. Bladz: 793—800, door Jacob Klinkhamer Pietersz:, rustend predikant van Wormerveer. Te Alkmaar bij Hendrik Coster. 14 blz. 8o. 628. Leerredenen over Nuttige en Aangename Onderwerpen door S. Roorda van Eysinga, evangelie-dienaar te Westzaan. Te Amsterdam, Bij J. H. Duisdeiker, Boekverkooper, achter de Nieuwe Kerk, tusschen den Dam en de Gravestraat, N° 10. 1810. XVI en 301 blz. So. 629. Proeve over de wijsheid van God, in het ontwerp der Evangelische Bedeeling. Door Willem liruin« Leeraar der Doopsgezinden te Westzaan. Te Amsterdam, bij l)e Wed. G. Wamars, 1810. VIII en 113 blz. 8o. 630. Godsdienstige beschouwing van den stand en de pligten van den Krijgsman, in eene leerrede over Luk. III vs. 14, tot Afscheid aan de jonge manschap voor de Land-Militie opgeroepen, door S. Roorda van Eysinga, evangelie-dienaar bij de Hervormde Gemeente te Westzaan. Te Amsterdam, bij J. H. Duisdeiker, 1814. VI en 40 blz. 8o. 631. Leerrede ter viering van het derde eeuwfeest der Hervorming, door J. C. A. Sander, predikant bij de EvangelischLuthersche gemeente te Zaandam. Te Zaandam, bij Jan J. de Roode, 1817. (Uitgegeven ten voordcele van het weeshuis der voorn, gemeente.) II en 55 blz. 8o. 632. De Hervorming der zestiende eeuw, beschouwd in eene Godsdienstige redevoering, op het derde eeuwfeest; ter gedachtenis aan dezelve, naar aanleiding van Hand. II : 42a. Gehouden den 2den van Slagtmaand 1817, Benevens een aanhangsel daarop betrekkelijk, door J. W. C. Tenckinck, Predikant te Zaandam Te Amsterdam, bij YV. van Vliet, op den Heiligen Weg, 1818. Met een portret van Bartel Jcicobsz, den eersten Ilerv. leeraar van Zaandam, A° 1578. XII en 140 blz. 8o. 633. Nagelatene Leerredenen van N. Lobry, Predikant te Leeuwarden; uitgegeven door J. O. Herm. Krom, Predikant te Gouda. Te Arnhem, bij Paulus Nijhoff, 1818. XLX en 226 blz. 8o. Tegenover den titel het silhouet portret van Lobry, met een vers door Is. An. Nyhott'. Als boven. Tweede deel, uitgegeven bij Paulus Nijhoff te Arnhem en te Leeuwarden, bij A. C. J. Lobry, 1819. XVIll en 285 blz. 8o. Nicolaas Lobry, geboren te Zutphen 16 Mei 1700, was achtereenvolgens predikant bij, de Herv. gemeenten te Brakel, Avezate, Zaandijk (1796—1803), Vollenhoven, Gorinchein en Leeuwarden, alwaar hij overleed. 634. Des Menschdoms Hoop en Nederlands dankstof, aangewezen in eene dank- en bededagsrede door J. C. A. Sander. Te Koog aan de Zaan bij A. .T. May, 1824. 36 blz. 8o. 635. Over den invloed der Geloofsformulieren of zoogenaamde Symbolische Boeken in de Protestantsehe Kerken. (Eene proeve ter beantwoording der, door Teylers godgeleerd genootschap, in 1817 over dit onderwerp uitgeschrevene, prijsvraag,) door J. C. 1. Sander. Te Koog aan de Zaan, bij A. J. May, 1825. X[I en 240 blz. 8o. 636. Troostgronden en uitzigten, om ook nu bij de zware ramp des vaderlands alles goeds van God te verwachten. Eene leerrede over Jes. XLIII : 1, 2 en 5a, gehouden bij gelegenheid der overstrooming den 20 Februarij 1825, door A. J. Berkhout, Predikant te Zaandijk. Te Amsterdam, bij Johannes van der Hey en Zoon, 1825. 32 blz. 8o. Aan het einde een naschrift met bijzonderheden over deze overstrooming. 637. Opwekking tot eene Godvruchtige beschouwing van den vreeselijken Watersnood, in Sprokkelmaand des jaars 1825. Ten voordecle der Noodlijdenden uitgegeven door S. E. Wieling, Leeraar der Doopsgezinde Gemeente te Zaandam (Oostzijde). Te Zaandam, bij Jan Groot en Coinp. 1825. 28 blz. 8o. 638. De gemoedsgesteldheid welke den Christen past, bij den Watersnood. Eene Leerrede over Job I : vs. 2 IA, uitgesproken door J. J. Hiebink, predikant te Wormerveer, den 26 Februarij 1825. Te Amsterdam, bij W. Brave en te Zwolle, bij J. L. Zechuiscn, 1825. 40 blz. 8o. Johannes Jurriaan Hiebink werd te Wormerveer beroepen in 1819, uit de gemeente Iieino en in 1827 vervangen door Ds. ü. Jelgersma. 639. Hulde aan den Wel-eerwaardigen heer T. J. de Hoop, Leeraar bij de Doopsgezinde Gemeente te Zaandam, bij gelegenheid van het vijftigjarige jubelfeest van dcszelfs predikdienst in gedachte gemeente, gevierd door zijn Wei-Eerwaarde, den 26 Augustus 1827. Tc Zaandam bij M. Stoffels, 1827. 20 blz. 8o. Aan het einde een gedicht, geteekend W, wellicht de auteur van het geheele geschrift, waarvoor wij waarschijnlijk den ambtgenoot van den jubilaris, S. E. Wieling, kunnen houden. 640. Leerrede, ter viering; van het derde Eeuwfeest der Hervorming door J. C. A. Sander, Predikant bij de EvangelisehLuthersche Gemeente te Zaandam. Te Zaandam, bij Jan J. de Roode, 1827. Uitgegeven ten voordeele van het Weeshuis der voorn. Gemeente. 35 blz. 8o. 641. Leerrede, ïer gedachtenis van zijne vijf en twintig jarige Evangeliedienst, gehouden te Zaandijk, op den 25 November 1827, door A. J. Berkhout, Predikant aldaar. Te Zaandijk, bij J. Heynis Tsz., 1828. IV en 32 1)1/,. So. I)e rede is opgedragen aan den leidsman en vriend van den jubilaris Jacob Weldijk, die hem voor het leeraarsambt had gevormd. Arend Jan Berkhout, geboren te Schermerhorn, werd in 1802 predikant te Ëtershem en Schardam, en anderhalf jaar later te Woudrichem. In 1816 werd hij te Zaandijk beroepen, alwaar hij emeritus is geworden. In alle opzichten was hij een waardig en kundig man. Behalve in zijn ambt heeft hij zich nog verdienstelijk gemaakt inzake het lager onderwijs, waarvan hij jaren lang inspecteur was en waarvoor hij begiftigd werd met de orde van den Xederlandschen Leeuw. 642. Eedevoering over de Dweeperij; door A. J. Berkhout, predikant te Zaandijk, (zonder vermelding van jaar en uitgever). 18 blz 8o. 643. Leerrede over Psalm LX 11 vers 6, gehouden den 30 November 1828, door P. A. van der Laan, predikant te Krommenie, na hel overlijden van zijn oudste klein-zoontje Joluinnes Melehior kluppell, op den 24 November 1828. Te Zaandyk, bij .1. Heynis Tsz, 182'J. 28 blz. 8o, met een lijkzang. (4 blz.) 641. Moed en kracht, werkdadig betoond, bij vertrouwen op God, het éénig, maar zeker middel tot redding des vaderlands, of Leerrede over 1 Sam. XIV : 6, gehouden op den 31 October 1830, na de oproeping des konings, door A. J. Berkhout, predikant te Zaandijk. Uitgegeven ten voordeele des Vaderlands. Te Amsterdam , bij Johannes van der lleij en Zoon. 1830. 22 blz. 8o. 645. Troost voor ouders, bij den vroegen dood hunner kinderen of Leerrede over II Sam. XII : 236, door G. ter Weeme, Predikant te Zaandam. Te Zaandam, bij Jan Groot en Comp. gedrukt te Amsterdam bij A. Zweesaardt, 1.834. VIII, 42 blz. 8o. Gerrit ter Weeme werd in 1827 te Zaandam (W.Z.) beroepen van Ei'mnes buiten, en is 1 Januari 1865 emeritus geworden.' 646. Opwekking aan de Hervormde Gemeente te Zaandam Westzijde, tot eene regte feestviering van Hare vernieuwde kerk in eene leerrede naar aanleiding van Joh. X : 227 door G. Ier Weeme, predikant te Zaandam. Zaandam J. Groot St Comp. 1835. 40 blz. 8o. Deze leerrede is niet van belang ontbloot voor de geschiedenis der Westzaandammer kerk en gemeente in deze eeuw. Wij vinden hier ook melding gemaakt van het doen verdwijnen der historische schilderij van Stier's Wreetheyt waarvoor, volgens den redenaar, Heeren Kerkmeesteren den dank der gemeente verwierven! 647. Redevoering bij het vijftig jarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen; gehouden voor het Departement Koog en Zaandijk, Op den 18e November 1S34 door A. J. Berkhout. Zaandijk, Bij .1. Heynis Tsz. 1835. IV en 30 blz. 8o. 648. Lvkrede over J. C. A. Sander, gehouden in de EvangelischLuthersehe Kerk te Zaandam, op den 22 April 1838 door C. Rieken, Leeraar hij die Gemeente. Zaandam, F. Boogaard 1838. 24 blz. 8o. J. C. A. Sander overleed 10 April 1838 en stond 18 jaren lang in nauwe betrekking tot de Luth. gemeente van Zaandam. 649. Herinneringen aan Taedse «lakles de IIoop, zijne gemeente leerlingen en vrienden gewijd door 15. van («eiuis, leeraar der Doopsgezinden te West-Zaandam (O.H) Amsterdam Ter Boekdrukkerij van C. A. Spin 1838. 47 blz. 8o. Taedse Jakles de Hoop was geb. 10 Januari 1753 te Workum, en verhuisde met zijne ouders reeds in het volgend jaar naar Harlingen, waar zijn vader den houtzaagmolen de Hoop had aangekocht, waarvan de familie den naam heeft aangenomen. Hij ontving o. a. zijn onderwijs te Franeker en aan de Doopsgez. Kweekschool te Amsterdam, werd in Mei 1777 proponent, hield te Zaandam in het Oude Huis zjjn eerste leerrede, waarna hij 18 Mei beroepen werd en 24 Augustus zjjn intrede deed. Meer dan 00 jaren bleef luj onder lief en leed den voorganger dezer gemeente; den 22 Oct. 1S;J7 hield hij zijn laatste predikatie en overleed 20 Sept. 1S38. Vgl. blz. 81, N° 449i\ 650. Leerredenen door W. A. van Kampen, Predikant bij de Doopsgezinden te Wormer en Jisp. Eerste Zestal. Amsterdam, A. Zweesaardt. 1840, IV en 140 blz. 80. 651. Het twee honderdjarig bestaan van ons Christelijk bedehuis, godsdienstig gevierd te Zaandijk op den 3 April 1842 of Leerrede over 2 Chron. VI, vs 20 en 21, gehouden door A. J. Berkhout, predikant aldaar. Te Zaandijk, hij J. Heynis Tsz. 1842. 40 blz. 80. 652. Feestrede ter viering van het Tweehonderdjarig Bestaan der Evangelisch-Luthersche Gemeente te Zaandam. Naar aanleiding van Psalm CXLIII: vs. 5a, gehouden op Zondag den Sisten Julij 1842 door (J. Rieken, Leeraar bij voornoemde Gemeente (gedrukt voor rekening van den schrijver) Amsterdam, M. Westerman en Zoon. 1842. 43 blz. 80. a* 653. Feestrede, ter gedachtenis van mijne vijfentwintigjarige Evangelie-dienst in do Hervormde Gemeente van Zaandijk, gehouden op den 27 November 1842, door A. J. Berkhout, Predikant aldaar. Te Zaandijk, bij J. Heynis Tsz. 1843. 32 blz. 8o. 654. Rede ter Gedachtenis aan het Drie honderd-jarig bestaan van ecne Doopsgezinde Gemeente te Zaandam; uitgesproken den loden November 1843 door S. Blaupot ten Cate. Zaandam K. Warburg. 1843. Vilt cn 3"J blz. 8o. Deze rede bevat vele bijzonderheden over de oude geschiedenis der Zaanlandsche doopsgezinden. Aan het einde komen naamlijsten der leeraars voor uit alle gemeenten aan de Zaan, doeh zonder bijbehoorende jaartallen alleen geplaatst in de eeuwen, waarin zij geleefd hebben. 655. De blik op het verledene, een rustpunt van vertrouwen voor het tegenwoordige; leerrede uitgesproken op den Gedenkdag van Waterloo op den 18den Junij 1848, door N. A. van Charaiite, predikant te Zaandam. Schiedam, H. A. M. Roelants, 1848. 22 blz. 8o. 656. Rede bij de opening der vergadering van afgevaardigden en leeraren van Doopsgezinde gemeenten, ter vestiging van een Algemeen Emeritaat-fbnds voor Doopsgezinde Leeraren; gehouden in de kerk der vereenigde doopsgezinde gemeente te Zaandam, op den 24sten Octobcr 1848. Tweede Druk. 15 blz. So. De voorrede is geteekend : Koog aan de Zaan, 1 Dec. 1848 J. Bl'llill Wl. Jan Bruin Willemsz., predikant te IJlst, werd 6 Februari 1827 als 1 eeraar bij de doopsgezinde gemeente te Koog en Zaandijk beroepen. Hij overleed aldaar in 1850, oud 56 jaren. 657. Leerrede over Handelingen XIII, vs. 36a, gehouden den lOden November 1850, door C. Muller, na het overlijden van zijnen ambtgenoot, den Wel Eer waarden Zeergeleerden lieer Jan Bruin Wz., in leven leeraar bij de doopsgezinde gemeente te Koog en Zaandijk, den 4den November 1850. Op verlangen van den Kerkeraad gedrukt, en verkrijgbaar gesteld voor de leden dier Gemeente. Zaandijk, 1850. 35 blz. 8o. Christiaan Muller, proponent te Amsterdam, werd 23 Dec. 1838 te Koog en Zaandijk beroepen. 658. Leerrede, bij gelegenheid der eerste godsdienstoefening in het vernieuwde kerkgebouw der Hervormde gemeente van Oost-Zaandam, uitgesproken op den 22sten Junij 1851, door ^• A. van Charaiite, predikant te Zaandam. (Uitgegeven ten voordeele van liet Diaconiefonds,) Tc Zaandam, bij K. Warburg, 1851. VI, IV en 36 blz. 80. De bladz. 22 35 bevatten aanteekeningen over de vroegere en latere geschiedenis van de Herv. Gemeente en Kerk te Oost-Zaandam. C59. Voorlezingen uitgegeven ten behoeve eener te bouwen Nieuwe Kerk voor (1e Hervormde Gemeente te Wormerveer. Te Wormerveer bij C. J. Brok, 1852. IV en 112 blz. 8o. De schrijver is Jacul) Bi üjü Ds , tc Beemster, eertijds lid en secretaris van het college van Kerkvoogden der Herv. Gem. te Wormerveer. 660. Feestrede, ter Gedachtenis van mijne vijftigjarige bediening van het Evangelie gehouden op den 21 November 1852, door A. J. Berkhout, predikant te Zaandijk. Te Zaandijk, bij J. lleynis Tsz., 1853. 32 blz. 8o. Aan het einde is afgedrukt de toespraak van Ds. ter M eeme, gericht uit naam van den ring van Zaandam tot Ds. Berkhout, die daarvan de voorzitter was. 661. Afscheid van de Evangelieprediking, mijn laatste woord aan de Gemeente van Zaandijk. Leerrede over 2 Tiinot. IV, vs 7/>, gehouden op den 22 Junij 1856, door A. J. Berkhout, predikant aldaar. Zaandijk, J. Heynis Tsz., 1856. 31 blz. 8o. 662. Leerrede over 2 Timotheus IV, vs 8, gehouden te Zaandijk, op den 2en Mei 1858 door P. van Linimik, na het overlijden van zijnen voorganger, den Weleerw. Zeer Gel. Heer Arend Jan Berkhout, in leven rustend leeraar bij de Hervormde gemeente aldaar. Op verzoek van den Kerkeraad gedrukt en verkrijgbaar gesteld. Zaandijk, J. Heynis Tsz., 1858. VI en 34 blz. 8o. Arend Jan Berkhout overleed te Zaandijk 24 April 185S, in ruim 80-jarigen ouderdom en zijn lijk werd den 29sten April zeer plechtig aldaar ter aarde besteld. De lijkrede van Ds. v. Limmik, een dichterlijke ontboezeming van Ds. Gr. ter Weeme en een uittreksel uit een brief van den Hoogleeraar F. J. Domela Nieuwenhuis zijn achter de Leerrede gevoegd. 663. Mijne laatste Predikatie als Herder en Leeraar der Hervormde Gemeente te Wormerveer, over Marcus IX : 50/'; door bijzondere omstandigheden slechts gedeeltelijk uitgesproken, en op verzoek aan den Kerkeraad afgestaan door H. de Veer. Door den Kerkeraad uitgereikt aan de Leden der Gemeente. (Niet in den handel.) Gedrukt als manuscript, te Amsterdam, bij J. & .T. Mannoury, firma Ipenbuur & van Seldam, 1859. 24 blz. 8o. Deze afscheidsrede werd den 15 Mei 1859 slechts gedeeltelijk uitgesproken, omdat een hevig onweder verwarring onder de toehoorders teweeg bracht. Hendrik de Veer volgde in 1857 Ds. G. Jelgersma als predikant te "Wormerveer op, vanwaar hij echter spoedig naar Delft werd beroepen. G64. Dood cn Rouw. Leerrede over II Cliron. XXXV : 24£, door C. van Roggen, predikant te Oost-zaan. (Niet in den handel.) Amsterdam, H. W. Mooy, 1860. 2!) blz. 80. Opgedragen als „Hulde aan de Nagedachtenis van Johannes Cornelis Smits, in leven Secretaris, Ontvanger enz. te Oostzaan op 29 April 1800 overleden. 665. Verspreido en Nagelaten geschriften van Dr. J. van Gilsc. Zie blz. 81, No. 450. 666. Leerrede over 1 Pet. 2:4,5, uitgesproken den 24steu November 1861, bij gelegenheid van de eerste Godsdienstoefening in de Nieuwe kerk der Doopsgezinde Gemeente te Zaandam O.Z., door J. Hartog. (Niet in den handel.) Zaandam 1862. Gedrukt voor rekening der Gemeente. 19 blz. 8o. Do voorrede is gedagteekend (Jtrecht, February 18f>2, in welke gemeente Da. Jan Hartog, geboren te Westzaan, was beroepen. 667. Feestrede ter viering van de Voltooying van het nieuwe weeshuis der Evangelisch-Luthersche Gemeente te Zaandam, naar aanleiding van Psalm 48 vers 10, gehouden op Dingsdag, den 17 den December 1861, door C. Rieken, Leeraar bij voornoemde Gemeente. (Ten voordeele van het fonds van opbouw). Zaandam, P. N. Sombeek Cz., 1862. 16 blz. So. 668. Uit liefde en pligt. Drie voorlezingen van K. van der Stad, onderwijzer te Uitgeest. Uitgegeven voor een liefdadig doel. Zaandijk, .1. Heynis Tsz., 1864. 82 blz. 8o. De schrijver was zoon van Cornelis van der Stad, Mr. timmerman te Zaandijk. 669. ('haritas. Eene gave der liefde, ten voordeele van het fonds voor weduwen en weezen van Hervormde Predikanten in den liing Zaandam. Schoonhooven, S. E. van Nooten, 1864. XIV en 280 blz. 8o. De voorrede is geschreven door M. J. Sehröder en bevat o. a. de geschiedenis van de stichting van het fonds. Daartoe was het initiatief genomen door Dirk Vis, burgemeester van Zaandijk, lid van de Prov. Staten en ouderling van het Klass. Bestuur van Haarlem, die 3 Januari 1850 een vergadering bijeenriep met de Heeren C. v. d. Stadt van Oost- en C. de Koning van West-Zaandam, J. Spekham Duyvis van Koog, D. Donker van Zaandijk, D. Ruyter van Wormerveer en J. Schaap van Krommenie, die zich tot eene Commissie hebben gevormd. Den 23 Dec. 1S50 kwam het fonds tot stand. De redactie van „Charitas" was opgedragen aan V A. van ('liaraiite en ,4. G. Jans. Bijdragen leverden verder Dr. W. Schetfer, J. K. Koch, D. G. M. Roldanus, l>r. J. J. van Oosterzee, C. W. van der Pot, II. de Yeer, J. Hartog, C. \V. Opzoomer, P. van Limmik, A. Ising, W.P. R. Bouman, Dr. H. C. Scharfl', J. Honig Jsz. Jr., van Andel "VVeijers, Jb. van Gilse, H. M. M. Rappard en K. F. Ternooy Apel. 670. Zestal leerredenen van Hendrik Willem Terpstra, in leven predikant te Zaandijk. Met eene voorrede van Dr. B. ter Haar, Hoogleeraar te Utrecht. Zaandijk, J. Heynis Tsz., 1865. Behalve de Naamlijst der inteekenaren XXIV en 128 blz. 8o. xr W 'Pn 1 ri \faorf 1 wnnl «1 e ilfon+ Rnf»lffln 1P op den 18den April 1857 door zjjn schoonvader, prof. B. ter Haar, ingezegend. In April 1800 werd hij te Zaandijk als predikant bevestigd alwaar hij 8 April 1864 overleed. Bladz. XV—XXIV bevat de toespraak aan Kerkeraadsleden en Gemeente in de Kerk te Zaandijk bjj de begrafenis des overledenen op 11 April gehouden door prof. ter Haar. 671. Verhandeling over den Elfden Zondag van den Ueidelbergschen Katechismus tegen de modernen onzer dagen door H. Wagenvoort te Zaandam. Voor Rekening van den Schrijver. Amsterdam, H. Jansen, 1865. 31 blz. 8o. 672. Zanienspraak tussehen een veehouder, veearts en een Godzalige, door H. Wagen voort, te Zaandam. Amsterdam, II. Jansen, 1866. 36 blz. 8o. Dit is een verhandeling over de veepest. 673. Toespraak, gehouden op het eerste Jaarfeest der Zaandammer Jongelings-Vereeniging onder de Zinspreuk: Pred. 12 : 1, op Donderdag den 7 Februarij 1867, door L. van Wijngaarden, President der Vereeniging. Uitgegeven met een liefdadig doel. Zaandam, van Spanjen Koppcnol. 16 blz. kl. 8o. De schrijver was toen hulponderwijzer in de school van den Heer W. Eshuis. 67-k Toespraak ter Herdenking van het Driehonderdjarig Bestaaft der Hervormde Gemeente van Oost-Zaandam, gehouden den 6ueii December 1885, door L. R. Oldeman, predikant aldaar. Zaandam, P. Nierop, 1886. 21 blz. 8o. Deze toespraak bevat geschiedkundige bijzonderheden. 675. Elia op Horeb, een beeld van den vrijzinnigen evangeliedienaar onzer dagen. Toespraak van W. Bax, predikant bij de Hervormde Gemeente te Oost-Zaandam, aldaar gehouden naar aanleiding zijner vijf-en-twintig-jarige evangeliebediening. Zierikzee, S. Ochtnian & Zoon. 18S6. 14 blz. 8o. 676. Een ontdekker ontdekt. Open brief aan den Heer W. L. Vogelesang, ontdekker van het oorzakelijk verband tussehen de nieuwe zedenleer en de reeds van zeer ouden tijd dagteekenende Zaandamsche brooddronkenheid, door W. Bax en L. R. Oldeman, Predikanten bij de Herv. Gem. te OostZaandam. Uitgegeven ten voordeele van het op te richten Oude Mannen- en Vrouwenhuis te Oost-Zaandam. Zaandijk, J. lleynis Tsz. (get.) 21 Juni 1889, 14 blz. 8o. 677. Eenige gedachten over vijf punten van het program deivolkspartij. Toespraak van W. Bax, gevolgd door een tweetal brieven, één aan Mr. H. J. C. van Tienen en één aan den Schrijver van hot Hoofdartikel in de Alkmaarsche Courant van 24- Mei 1891. (Uitgegeven ten bate van (le genezing van een armen spraakgebrekkigen knaap). Zaandijk, J. Heynis Tsz. 31 blz. 8o. Deze toespraak is gehouden door Ds. Bax toen hij door de zoogen. volkspartij candidaat was gesteld in het district Zaandam tegenover W. de Meyier. 678. Een zeer groot misverstand! Open brief aan de Hervormde Gemeente van Oost-Zaandam door ïï. Bax, predikant aldaar. P. Nierop, Zaandam. (Stoomdr. E. N. Smit Ez., Koog a/d Zaan.) 8 blz. 8o. De brief is gedagteekend: Z. 18, 6, '91. 679. Verdediging en terechtwijzing ten opzichte eener Synodale Motie. Onuitgesproken Toespraak van W. Bax, predikant bij de Hervormde Gemeente van Oost-Zaandam. Amsterdam, H. J. Poutsma, 1891. 16 blz. 8o. 680. De „Predikant-Socialist." Eene stem uit den boezem der Ncderduitsche Hervormde Gemeente van's Gravenhage. 'sGravenhage, C. Blommendaal. 1894. 19 blz. 8o. 681. Kerkelijke Gedachtenisviering van het Vierhonderd-jarig Bestaan van Zaandijk. Rede, uitgesproken in de godsdienstoefening op Zondag 16 September 1894, door C. G. Menzel, predikant te Zaandijk. Zaandijk, J. Heynis Tsz. 32 blz. 8o. Deze rede is uitgegeven om mede te dienen tot een blijvende gedachtenis aan de luisterrijke viering van het 400-jarig bestaan van Zaandijk, zijnde deze kerkelijke herdenking gehouden op het verzoek van d'e feestcommissie. Aan het einde vindt men eenige geschiedkundige aanteckeningen als vervolg op die gevoegd achter de leerrede van Ds. Berkhout over het 200-jarig bestaan der kerk te Zaandjjk, alsmede een naamlijst der predikanten. IX. Gelegenheidsgedichten, Feestliederen, Programma's en Nieuwjaarswenschen. 682. Een droevig Liet van den Vcrschrikkclijken B rand o n tstaan in 't dorp van Jisp den 21 April 1664 op Maandag 's avonds tusschen 8 en 9 uren, aldaar in corten tijt 106 a 107 huysen zijn afgebrant. Gerymt door Jan Abrainsz Tymes, waagmeester tot Jisp A° 1664 en afgeschreven door Lainbt Buys. Afschrift naar dezen door J. Honig Jsz. Jr. 4 blz. 8o. liet rijmgedicht bestaat uit 20 zesregelige coupletten, die voor een gedeelte afgedrukt zijn in Honig, Studiën I, blz. ISO, waar men een en ander omtrent dien brand, waardoor volgens anderen 150 huizen in asche werden gelegd, alsmede over J. A. Thymusz. kan vinden. Deze heeft ook de beschrijving, belioorende bij de fraaie plaat van den Jisper Optocht van 1G97, in het licht gegeven. Hij was waarschijnlijk ook de ontwerper en samensteller van dezen optocht. Door hem zijn meerdere verzen gemaakt, die gedrukt zijn. In een catalogus van de firma Fred. Muller & Co. vond ik vermeld: „Lyckdichten op Willempje I'loeg, huysvrouiv van Jan de Haan, bvrtjem. tot IVormer, alsmede van Mr. Jacob Ploeg, Leedesette.r en Burg ent. tot Jisp. Pitrnierent 1G93, 4o, waarin gedichten van J. Abrz Thijm, waegluneestcr tot Jisp, J. D. Doot en anderen." Het is te betreuren, dat deze Lijkdichten niet in onze verzameling voorkomen, daar zij ons ongetwijfeld nog onbekende bijzonderheden omtrent de familie Ploegh en de vermaarde Ledezetters kunnen leeren. 683. 't Lof-dicht, Ter Eeren Mr. Corne 1 is tot Jisp, over sijn seer goede Genesinge, en heerlijcke Ordonnantie onder sijn 1'atienten. Gebedt voor de kreupelen, Op dat sy van Meester Cornelis tot Jisp Genesen mogen werden. Een kluchtigh Kreupel-Liedt, van de kreupels die tot Jisp onder Meester Cornelis, Lede-Setters handen zijn, hoe datse dagelijcks moeten voort hompelen, om haer kreupele Leden, rat te treden, (get.) C. Jacobs/. .Heulen. Tot Purmerent, by Pieter Baars, Ordinaris Stadt-Drucker en Boeckverkooper in de Peper-straet 1694. Een blad plano. Zie over Mr. Cornelis Jacobsz. Ploegh en de overige Ledezetters te Jisp: Honig, Studiën I, blz. 1—69, waarin bovengenoemde drie gedichten zjjn afgedrukt Deze gedichten zijn later afzonderlijk uitgegeven, zonder vermelding van naam van dichter en uitgever en jaar van uitgave. Zie hieronder No. 084 en 685. 684. Lof-Gedicht ter eere Mr. Cornelis tot Jisp, Over zvn zeer goede Geneezinge en heerlyke Ordonnantie onder zyn Patienten. /ois: Hoe leg ik hier in dees Ellende; (benevens): Gebed voor de kreupelen, opdat zy van Meester Cornelis, tot Jisp, Geneezen mogen worden. Op de zelfde Vois. Een blad plano. 685. Een kluchtig kreupel-lied, Van de Kreupelen die tot Jisp onder handen zyn van de Ledezetter Mr. Cornelis, Hoe dat ze daaglyks moeten voorthompelen, om haar kreupele Leden rad te treeden. Men kan het zingen, voor een poos: Op de Wijs, Wispeltuurige Matroos. Een blad plano. 686. Op de Vredehandeling Tusschen de (zoogenaamde) Vlaamse en Waterlandse Doopsgesinde Gemeenten tot Saandam Vereenight: in den Jaere 1687. Als zynde mede toepasselyk op alle Christclyke vereenigingen, zo hier als elders geschied, en noch staan te geschieden. Als dienende ook verder tot wegneming van alle ergerlyke twisten, scheuringen en oneenigheden voor de Christenheid, door IJ. C. de Vries, 't Amsterdam. By Albert Visscher, achter de Noorder Kerk. 16 blz. 4o. Op blz. 12 viadt men: „Heil-gesang; of Segen-wensch. Ten deele ontleent uit den 122 psalm. En toegepast op den nieuwen Tempel der Doopsgesinde Christenen. Gebouwt tot West-Saandam; en geschikt tot den Christelyken Godsdienst"; en op blz. 15: „Gereymdo gedachtenis, toegepast op het Nieuwe Predikhuis der Doopsgesinde Christenen, gebouwd tot 'West-Saandam. 1687." Vgl. blz. 110, N" 569. 687. Zaandammer S n e e u w-w o n d e r, door de Almachtige Hand Gods uitgewrocht op Oost-Zaandum; Mitsgaders tot Oost- en Wcst-Zaanen, 't Kalf, de Koog, Zaandyk en Assendelft, den 18. 19. en 20. February, zynde Maandag, Dingsdag en Woensdag, in 't Schrikkel-Jaar 1692. Opgedraagcn aan alle Ingezeetenen der voorschreeve Plaatzen, tot grooter Opmerking en langer Geheugenis, door Georg Henrik Petri, Lutherscli Predikant tot Zaandam. Te Amsterdam, by Johan .lacob Keuier, Boekverkooper op de hoek van de Niesel. 12 blz. 4o. Zie over dit Sneeuwwonder: Honig, Studiën I, blz. 73 en Zaaiil. Jaarb. 1853, blz. 114, en over den auteur van dit rijmgedicht: Studiën I, blz. 186. Vgl. ook hieronder N° 688. 688. Onder-aard ze Storm-Klok, door de Almachtige en alleen Wonderdoende hand Gods, in een onverwachte en verschrikkelijke Aardbeeving, op Zardam, door geheel Holland en nog meer andere Provinciën, Landen en Plaatsen, geluid : den 18. September, zynde Donderdag namiddag, ontrend en voor half drie uuren, in 't Schrikkel-jaar, 1692. En tot grootmaaking van Gods H. Naam, en opwekking uit den slaap der zorgloosheid, tot een Christelyke en boetveerdige wakkerheid, van allen en een yder, bezonder van Zaandam, Beschreeven van Georg, Henrik, Petri, L. Pr. tot Zaan-dam. t' Amsterdam bv Dirk en Hendrik Bruyn, op de Nieuwe-zyds Agter-burgwal by de Lynbaan-steeg in de Drukkerv, 1602. 30 blz. 4o in rijmgedicht. Zie over dit rijmgedicht van denzelfden: Honig, Studiën I, blz. 73. Het wordt daar in zijn geheel medegedeeld. Het werkje is opgedragen aan „Jacob Gooi, Baljouw van de Landen van Bloys, enz., Josua Gekeer, Schout in de Banne van West-zanen en Crommenie, Claas Arentzen Bloem en Jan Corneliszen Noomen, Regeerende Burgermeesteren, Mitsgaders de gezamentlyke Regeeringe en Vroedschap op West-Zaandam." De opdracht is gedagteekond „Zardam, den 19. October Anno 1092". 689. Het W e s t-S a a n d a m m e r Brandwonder; Vertoont in die Vreesselvke Brand, ontstaan des nagts tussen 1. en 2. uren, agter de Luyterse kerck, tot West-zaandam, op den 31. Maart, deses .laars 1713. Door Gods zegen, en neerstige vlyt der Bevelhebbers van de Brandspuyt, de onvernioeyden yver der Burgerye en Ingesetenen der omleggende plaatsen, tydig en gelukkig geblust, Door C: A: Holm. Tot Zaandam, Gedrukt by Jan Visser aan de West-zyde in de Molen-buurt, voor op 't Kuvpers pat. Een blad plano. I)e Luthersche Kerk liep bij dezen brand groot gevaar. Het rijmgedicht zegt daarvan o. a.: „Want seker, als de wint maar wat had opgeheven; U schoone, en seer nette Tempel, die daar neven Gebouwt is, was gewis al door die brant vergaan, Als men de Lynbaan sag in ligte brande staan". N. van Pomeren heeft als datum van dezen brand 13 Maart 1713 en vermeldt, dat toen verbrandde de lynbaan de Olyphant te WestZaandam. 690. Nieuw ej aar wens aan de Heeren, Burgers, Kooplieden , Inwoondcrs en Beminnaars der druk-konst. In den Banne van Oost- on Westzaanen, Op den eersten January MDCCXXX. Een blad folio. De wensch bestaat uit 4 zesregelige coupletten en is gct. door Amll'ies Visser, die een drukkerij te West-Zaandam had. Dit is de «enige boekdrukkers Nieuwjaarswensch uit vroegeren tijd, die ons bekend is geworden. Dit gebruik schijnt in de Zaanlanden nooit inheemsch geweest te zijn. 691. Zegen-wens, Door Een Y\ ellekomst-Beden hertgrondig Uytgeboesemt Over den Eerwaarden, Godsaligen en hooggeleerden Heer, de heer, D° Matteus van Hoek. Beroepen van Benning Broek en Nibbixswout tot Koog Aan de Zaen in syn heyligen dienst Ingesegent, Aldaar den 8 van lentemaand i737 door D" Agidius Stokman, Predikant tot Knollendam en Markenbinnen, Bevestigt met de woorden Joel 2, vers 23 ; door S. W. Tot Zaandam gedrukt by Andrics Visser, Boekdrukker nan de westzyde in de Molenbuurt op 't Stikkelpat by de Gapert. NB. Alwaar de zelve ook werden verkogt. Een blad plano. Ds. van der Hoek werd in 1743 vervangen door Ds. Wynandus Winterswijk. 692. Westzaandams Zeege Zang ter Gelegentheyt van liet Beroep van Dominus J a c o b de Jonge op den vijfden Januari en deszelfs bevestiging op den sesden Maart 1740, door Pieter Jansz. Al. Handschrift. 1 blz. folio. Ds. Jacob de Jonge of de Jongh werd beroepen van Nieuwerkerk a/d IJssel en vertrok reeds het volgende jaar naar Amsterdam. 693. Op de afseheydneeminge van den eerwaarden Heer, den Heere G. Buvtenpost, leeraar der doopsgezinden o|i de Kooeh; Beroepen tot Alkmaar in 't Jaar onzes Heeren 1741. Hebbende zyn Afscheids Predikaatsie gedaan den 22 Oetober uit Eph. III : \d. Uvt Liefde door mijn J. S. Een blad plano. Rogerus Buitenpost werd als proponent te Koog beroepen 7 Oet. 1736. In verband met het volgend gedicht zullen >vij voor de letters J. S. moeten lezen Jacob Schaal'. 694. Heyl en zegenwensch aan de eerwaarde cn hooggeleerde Heer, den Heer Johannes van den B e r c h, Is van Emmerik Beroepen op de Koog en Saandyk, Als Leeraar der Doopsgesinden op de Koog en Saandyk, in t Jaar onzes Heeren 1742. Door Verduyn Bevestigt uyt de woorden I Timoth. 4. vers 16. Hebbende zyn eerste Predicatie gedaan den 6. Maart, uyt Kom. I, vers 15, 16. Uyt liefde door myn Jaeol) Schaaf. Een blad plano. Ds. Johs. van den Bergh overleed in 1749, oud 31 jaren. In 1 <44 gaf hij moeilijkheden aan den kerkeraad, wegens zijn verhouding tot zijne huishoudster. 695. Op het Bcvestige van den Hooggeleerden Leeraer J o h a nnes van den Berg, Gedaen door den Hooggeleerden Amtgenoot Abraham Verduyn, Leeraer der Doopsgesinde van Koog en Zaandyek. En zyn ïext gehadt I Thimotheus 4, vers 16. Gedaen op Sondag den 4 Maart 1742, door M: Kee. Tot Zaandam, Gedrukt en te bckoomen by Daniël Laarsen, Boekdrukker aan de Westzyde in de Moolenbuurt op 't Stikkelpadt by de Gapert. Een blad plano. 696. Wellekomstgroet, aan den eerwaarde en geagliten Sjoert Pietersz van Dokkenburg, Leeraar der doopsgezinde gemeenten van Koog en Zaandyk, ln dienst getreeden den 21 Maart 1751, door Klaas Butter, Koog den 25 Maart 1751. Te Westzaandam by Jan Broekhuysen, Boekverkooper in de Moolenbuurt, in de Atlas. Een blad plano. Zie over Sjoerd Pz. van Dokkenburg blz. 125, N" 615. 697. Digtoffer gebragt op het altaar der vrindschap bij het beroepen van Benedictus Sietsz. Hoekstra in de gemeente te Wessanen. A° 1754 En hem Na Syn bevestiging die den 4en dag in oogstmaand volbragt is, opgedragen door 1'. Dokkenburg. Handschrift. Aan het einde staat geschreven „den 25 Juli 1766." B. O. 4o. Vooraf gaat: Jornaal van 't Zaandammer Sneou Wonder, door deii Almagtigen Hand Gods uvtgewiogt op Oost en Westsaandam, Goog, Zaandijk, Assendelft en Wessanen op het schrikkeljaar onses Heeren 1692. 698. Zegen-Wensch, op de Heuchelyke In-Zegening, van de N i e u w-G ebouwde Kerk te O o s t-Z a a n e n, dooiden Godvrugtigen en Hoog-Geleerden Heer, den Ilccre Michael Johan van Campen, Plechtelyk uytgesproken voor een talryke Vergadering, op Zondag den 6 September 1761. 't Amsterdam by Hendrik Bynders, Boekdrukker en Boekverkooper in de Tweede Tuyndwarsstraat. Een vel plano. Boven zijn een paar vignets afgedrukt, o. a. een Joodsch priester in een tempel en de Luthersche kerk te Zaandam. De nieuwe kerk was in de plaats gekomen van het oude wegens bouwvalligheid afgekeurde kerkgebouw, dat in gothischen stijl opgetrokken was en van een grooten zwaren toren voorzien. De eerste steen werd gelegd door Jacob Aartszoon Speciaal, oud 10 jaar. Ds. M. J. van Campen stond reeds sedert 1740 te Oostzaan en werd in 1766 vervangen door Samuël Crombou. 699. Net Verhaal van de Vreugde-Be dryving der burgery tot Jisp, gedaan den Ssten Maart 1766, by de Installatie van Zyn Doorluchtige Hoogheid, Willem de Vyfde, prince van Oranje en Nassou, Capitein, Admiraal en Generaal der Unie. Een blad plano. Het verhaal bevat een berijmde beschrijving van den bekende optocht, met mededeeling der gezongen liederen. Vgl. Honig, Studiën I, blz. 149. Dit „Net verhaal" wordt aldaar niet aangehaald en zal dus aan den schrijver onbekend gebleven zijn. Het exemplaar werd door ons gekocht uit de verzameling van J. Schaap te Krommenie. 700. Aanspraak aan- en ter verwelkoming van raynen waarden schoonzoon, den Heere G er rit Blaauw N i c"". Toen Zijn Ed. op den llden October, 1780, na eene bijna drie en twintigjaarige Uitlandigheid, tot zijne altoos teergeliefde en hem tederlievende Huisvrouw, mijne waarde DochterC. S., in mijn bijzijn, aan de Helder, van de Texelsche Hoe, uit het O. Indische Retour-Schip de Ganges na veel Heisgevaar en vertraaging in gewenschten welstand overkwam. Ex. Tempore. 1'. Smidt. Een blad groot folio. Petrus Smidt, was Doopsgezind leeraar te Amsterdam en later professor in de theologie bij de Zonsehe Societeit te Amsterdam. Zijn dochter Cornelia was gehuwd met den Westzaner Gerrit Blaauw, die koopman van de O. I. Comp. op Ceylon is geweest. Zijn andere dochter Maria was gehuwd met Hendrik van Gelder, doopsgez. leeraar te Zaandam. Vgl. Honig, Studiën II, blz. 308. Over deze familie Blaauw zal elders nog meer worden meegedeeld. 701. De wei-gepaste Aanspraak aan de Man haf te Z o onen der V r y li e i d te Z h a n d a 111; [In Dichtmaat gebracht ; by geleegenhevd, dat het Genootschap van WapcnOefvening onder de Zinspreuk: Het doel waarvoor onz' yver brand, Is Vrijheid en het Vaderland. Opgericht onder Commandóo van Den Wel Ed: Manhafte Heere Capiteyn Cornelis Duvn: écn Extra Fraay Vaandel: (Geschilderd door den Heer H. Vierdeman, Verbeeldende De Hollandsche Maagd aan de eene- en de Hollandsche Leeuw, Mars en Mercurius aan de andere zvde; op Witte Zyde geschilderd), Vereerd wierd; van Mejufvrouw de weduwe Meyndert Noome; op den 11de Augustus 1785], Met veel Gepastheid en dierlijkheid in een vloeybaare Stijl cn verstaanbaare Stemme, met de Grootste Praesentie van Geest, Vrvinoedig in 't Openbaar uytgesprooken, Door den Wel Edele Heere Hendrik Christiaan Göbel, Secretaris van de lianne van Westzaan cn Notaris te West-Zaandam. (Door zyn Ed: nagezien, en gunstig goedgekeurd). (Get.) Oostzaandam den 17 Augustus 1785. Sinion Karman Jacobs/non. Een blad plano. Dit rijmgedicht bestaat uit 33 coupletten van zes regels en de lengte voldoet dus vrjj wel aan den langdradigen titel. Vergelijk over het bezongen feit blz. 45, N° 258. Dit is het oudste dichtstuk van den Zaanschen gelegenheidsdichter Simon Karman Jaeobsz., dat onze Verzameling bezit. Zie over hem Honig, Studiën I, blz. 136, 702. Schutters Vrylieyd op de Koogh, op denijs, van Zoutmans Glorie. Lied van 7 achtregelige coupletten. A" 1786. Handschrift. 1 blz. 4o. 703. Bly-dieht Op de Verlangde Komste, en ter Bevestiging van den Eerwaarde lieer Joiinnes Albertns Hoekstra, Beroepene Leeraar uvt de Doopsgezinde Gemeente van Edam: tot Leeraar bv de Waterlandse 1 )oops-gezinde Gemeente te West-Zaan; Plechtig Ingeweyd op den 12 February 1786. Door den Wei-Eerwaarde Heer Petrus van Dokkenburg, Zeer Geliefd Oudste Leeraar bv de verëenigde Doops-Gezinde Gemeente te Koog en Zaandyk; uvt l Tliim. III vers 14 en 15. Doende den Nieuw bevestigde Leeraar, zvn Intre-recde uyt Phil: III vers 13 en 14. (Gel.) Simon Karman Jacobszoon, West-Zaander. Oostzaandam den 13de van Sprokkelmaand 1786. Een blad plano. 704. Een Utrechts Burger ten tweeden niaale Aan alle Braave, Manhafte en Aanzienlyke Heeren Officieren, onder-officieren en Schutters, welke zich tot Adsistentie, zedert den 5den September 1786, binnen de Stad Utrecht hebben begeeven. Uit Alblasserdam, Ameiden, Groot-Ammers, Amsteldam, Arnhem, enz., hierbij ook Zaandam. Een vel plano. 705. Ter Nagedachtenissen Van 't Treurig Afsterven der Mcnschen te Zaandyk. Zalig zyn de doode, die in den Heere sterven, van nu aan; Ja zegt de Geest, op dat zy rusten mogen van haren arbeyd. (Get.) Cornelis Jluese IteJk, Anno 1786. 706. Diehtmaatige beschouwing; Van de Heevige brand, Te Worraer-vecr; Ontstaan op Vrydag 's Namiddags, den 16 Mav, 1788, Waar door de Navolgende Huysen, en Goederen, Vernield, of Beschadigd zvn, {door) Simon Karman Jacobszoon. Er worden 8 perceelen genoemd, die verbrand of beschadigd zijn, o. a. een bakkerij en een koperslagerij. N. van Pomeren geeft in de Brandkroniek als datum op J7 Mei. Karman noemt in zijn dichtstuk, dat kort vóór dien tijd 5 molens waren verbrand, nl. de Mol, de Hakker, 't Hart, de Morgenstar en 't Guytskind. 707. Naam en Tyd-vers op de W'elEerw: en zeer Geleerde Heeren de Heeren J a c o b Klinkhamer, P z. en J a c o b van Warmelo, De Eerste Rustend, en den andere Wer- kelyk Leeraaren te Wormerveer. Uyt achting van der beyden Leer, door M. Sclioorl te Wormerveer. Een blad folio. Jacob Klinkhamer werd geb. te Hoorn 3 Januari 1738, kwam 7 Juni 1761 te Petten als doopsgez. leeraar en 14 Nov. 1762 te Wormerveer, waar hij om gezondheidsredenen 29 Juli 1790 emeritus werd met behoud van traetement. Hij schreef twee werken en een afscheidsreden. Jacob van Warmelo werd geb. te Wijhe 30 Maart 1753 en den 7 Sept. 1790 te "Wormerveer beroepen, komende van Groot-Schermer en is den 21 Nov. van dat jaar bevestigd door Ds. van Lingen van Westzaan. 708. Diclitmaatige beschouwing, Van de Zwaare brand, Te Wormer-veer; Ontstaan op Zondag Avond van 1'aaschen, den 24. April 1791, Waar door de Navolgende Huysen en Goederen Vernield, of Beschadigd zijn; (door) Simon Karman Jaeobszoon. Een blad plano. Er worden 8 perceel en genoemd, als een bakkerij en een kuiperij, het huis van de Wed. van Burgem. Jan «le Vries met luchthuis aan den weg, de nieuwe zeilmakerij van W. Honcoop, enz. 709. Zaanlands, Voornaamste Byzonderheeden en Gebeurtenissen; van het Afgeloopcne Jaar 1791. Dichtmatig afgesehest en Beschouwd: als 1. Het vinden van een Dood Man op de Kadyk. 2. De verwoede Brand te Wormerveer; 3. De woede der Kinderziekte. 4. De Zwaare Brand te Oostzaandam op de Zuyddyk. 5. Het Ramspoedig Verongelukke van ses Mannen op den derde December, en meer andere zaken. Eerbiedig Aangebooden en Welmeenend Opgedraagen, aan alle Heeren, Burgers, en Liefhebbers mvner Dichtwerken, om, en aan de Zaan; Hun Ed: by den aanvang van het Schrikkeljaar 1792, ten Nieuwe-Jaars Gifte, onderdanig gepresenteerd: Opgesteld en in 't Licht gebragt; Door Simon Karman, Jacobszoon. Een vel plano. De doode man was een afstammeling van Daam Schijf, den uitvinder van het Malle Schip. Vgl. Honig, Studiën I, blz. 339. De zes mannen verdronken in het Y, toen zij in een schuit hulp wilden verleenen aan een Alkmaarder schipper, die met noodweer bij het eiland de Hoorn vast was geraakt. De kinderziekte eischte o. a. te Westzaan meer dan 35 otfers. 710. Lof der Vriendschap en Nieuw Lied (tot dank aan den Tractant). Te Zaandam ter Drukkerije van Aris Tolk op de Hoogendyk. 2 blz. 4o. (Zonder jaar.) Het eerste vers bestaat uit 10 en het tweede uit 6 coupletten. Het laatstgenoemde werd nog tot in 't midden dezer eeuw op bruiloften en vriendenmalen gezongen. 711. Dank-Zang, ter Jaarlijksche Gedagtenisse der Liefdedaad van wijlen den Heeve Jan T h y s z: Tuysing; Bij het houden van het gewoone Vriendenmaal. Tc Zaandam, ter drukkerye van Aris Tolk, op de Hoogendijk by den Dam. (Zonder jaar.-) 8 blz. 4o. Deze Dankzang, gemaakt „uit Toegeneegenheid door G.", bestaat uit 12 zevenregelige coupletten op de wijze „Hoe zoet is 'tdaar de Vrindschap woont, etc." Jan Tijsz. Tuysing vermaakte zijn vermogen aan de Ev. luth. gemeente te Zaandam, o. a. onder voorwaarde dat jaarlijks het kerkbestuur een maaltijd zou houden, waar hij en zijne erfmaking herdacht werden. 712. Zangstukken ter Heuchelyke Viering van het Honderd-enVijvtig Jaarig-Jubilé der Luthersehe Gemeente te Zaandam, op den 29ste July 1792. Te Westzaandam, by H. Jakkers de Koode, aan de Westzy by den Dam. 6 blz. 4o. 713. Choor-Zang ter Gelegendheyd van liet eerste Zaandam s Winterconcert, Onder den Sinspreuk Tot Nut en vermaak, Gehouden den 15 October A° 1792. Een half blad folio. Het Zang- en Muziekgezelschap „Tot Nut en Vermaak' te Zaandam stond zeer gunstig bekend en heeft zeer lang bestaan. 714-. Ter blvde en Godverheerlykende nagedachtenis der gelukkige herstelling uit de Kinderziekte van de YVel Edele Heeren J. A. Swaving, J. en W. Osborn, G. Jut, P. Pont, II. van der Souw, P. J. Ackermans, J. en N. F. L u z a e en D. J. Bleykersveld Dermout, In Oogstmaand 1793. (Get.) J. van Bemmelen. 14 blz. 8o. De reden waarom dit dichtstuk in de Verzameling gevonden wordt, is mij niet duidelijk. De heer v. Bemmelen hield waarschijnlijk een kostschool, en misschien was G. Jut, een der leerlingen, geboortig van Zaandam. 715. Choor-Zang; by den Aanvang van het Concert tot Zaandam door het Gezelschap ten Zinspreuk voerende Tot Nut & Vermaak. Gehouden den 4de October A° 1793. Te Zaandam, by de Wed: van H: J: de Koode en Zoon, Boekdrukkers aan de Westzy by den Dam. 4 blz. 4o. 716. Entree zang bv den aanvang van het Winter Concert, ten Zinspreuk voerende: Tot Nut en Vermaak, te Zaandam, op Vrydag den 30 Oetobcr 1794. Een blz. 4o. 717. Vriendschap-zang, Gesongen by gelegendheyd der Sleede Vaart, gehouden den 6 Januari, 1795, Zaandam. Een blad 4o. Al waren de tijden alles behalve opgewekt, zoo begon het jaar 1705 te Zaandam dus nog al vroolijk. De politieke gebeurtenissen hadden echter op dit lied reeds invloed; een der coupletten luidt: „Geen hoofsche pragt of hoovaardy, Streelde immer dceze Vrienden Rey Neen elk mind hier d' Egalityd, En leeft in zynen stand verhlyd." 10 718. Aan cle Zaandamsche Vrouwen-societcit. 6 blz. So. Een noot zegt omtrent deze vrouwen-societeit: „Derzelver voorname doel is de bezorging van windsels en pluksels voor de gekwetste Fransellen. Het gedicht is geteekend : „lis. Ilosoll. Zaandam, den 20sten van Sprokkelmaand 1795." De bekende patriottische predikant Bernardus Bosch woonde een tijd lang te Zaandam. 719. Gedenkzuyl, Opgericht, voor Vryheydlievende Burgers, aan de Zaan: weegens het zoo Gelukkig Getroffene Traktaat van V r e e d e en V r i e n d s e h a p, tussclien de Machtige Republiek der Franschen; ter eener, En de Needcrlandsche Republiek; ter andere zyde. Ontworpen op den 16 Mey, en ter weederzyde bevestigd, den 4 Juny en op dceze belangryke zaakc, zoo plechtig gehoudene Vrve Dankdag, den 17 Dito 1795. (Het eerste Jaar der Bataafsche Vrijhcijd) Beneevens een korte schets, der Blyde en Gewenschte omwenteling van zaaken, in Neederland [op een vrije en onbedwongene Dichtmaat ontworpen] (Ge/.) Siinon Karman JacobsZoon. Een vel plano. Wij geven het slot van dezen Gedenkzuyl als proeve van Karman's dichtkunst; het doet ons tevens de toen heerschende geest der voornaamste Zaanbewoners kennen : Juych Burgers aan de Zaan; de Vryhevd is geklonken, God heeft door Fransche hulp, dit voorrecht ons geschonken, Erkend Gods wondre gunst, Bewoondre aaji de Zaan, En zie des Heeren Heyl, met Dankerkent'nis aan, „Geef God, — dat dit verbond altoos bestendig zij, „Schenk Vreede aan de Aard' — en maak al 't menschdom vry." 720. Vreugde-Dicht Op het inwyde der Vr.yheydsboom; Te Zaandyk, Op Dingsdag den 14 van Hooimaand, 17H5 (Gel.) Co rn el is Muesze Reik. Te Zaandam by de Wed. II. de Roode & Zoon, boekdrukkers aan de Westzy by den Dam. Een blad plano. Uit dit Vreugde-dicht blijkt, dat Reik in het maken van gelegenheidsverzen nog verre achter stond bij Siinon Karman. 721. Volks-zangen, By Gelegenheid der Inwyding van den Vryheids-Boom. Te Zaandyk. Den 7den van Hooimaand 1795. liet Eerste Jaar der Bataafsche Vryheid. IS blz. So. Deze datum van 7 Juli is óf foutief, óf een eerst bepaalde dag tot inwijding. De zangstukjes zijn S in getal en gewijd : aan de Inwijding, aan de V>jjheid, aan de Geljjkheid, aan Vrijheid en gelijkheid, aan de Broederschap (twee), aan de Fransche hulp, benevens een Slotzang. 722. Verzameling van Vaderlaridsche Vrylieidsliedjens, alle geschikt op de gemakkelykste toonen om te zingen, ter gelegenheid omtrent het inwyden en het houden van het vrolyk v r y- lieids broeder-feest. Te Zaandyk den 14den July 1795. Het Eersle Jaar der Bataafsche Vryheid. Door een waar minnend Vaderlander. Gepagineerd blz. 18—34, in kl. 8o. Ileze verzameling bevat 6 liedjes, waarvan een op het Inwijden en versieren van den vrijheidsboom. 723. De Volkszangen (No. 721) en de Vaderlandsche Vryheidsliedjens (No. 122) in één bundeltje vereenigd. 724. Bij het Af beeldzei van den Vrijheidsboom te Zaandijk; Inge wijdt den I4den van Hooimaand 1795. Eerste Jaar der Bataafsche Vrijheid. Een blad 8o. (Gedagteekend) Den 22sten van Wintermaand. Hot is uitgegeven bij de plaat van den boom. 725. Zang-stukjes, ter gelegenheid van het inwijden van een Vryheids-boom, plechtig verrigt op den 1 September 1795 (het Eerste Jaar der Bataavsche Vrijheid.) Voor het Huis der gemeente tol Westzaandam. Te Zaandam, Gedrukt bij A. Tolk, op den Hogendijk. 8 blz. 8o. De liedjes zijn getiteld: op de Vryheid; op de hulp der Fransehen; op de Verbroken kluisters; op de Gelykheid en op de Broederschap. 726. Aria en Chorus ter In weiding van het Muzikaal Gezelschap, te Zaandam, onder de Zinspreuk : Tot Nuten Vermaak, den 2e October 1795. 2 blz. 8o. 727. N i e u w e j a a r s-w en s c li, Aan de Burger Compagnie, onder de Collonel Cornelis Schermer, tot Oostzaandam, voor het Jaar 1796. (Get.) Door U Meede Burger de Tamboer. Een blad plano. Alle rangen van de compagnie „met het groene vaandel" worden herdacht. Wij vernemen de namen der officieren, nl. Cornelis Schermer, colonel, Dirk Dekker, capitein, Jan Graskara. adjudant, Klaas Schermer, eerste, en Willem van Orden, tweede luitenant, Klaas Lam, vaandrig, Koenraat Brouwer, eerste, Willem Sommelyn, tweede, en Willem Manten, derde sergeant, Claas Stam, Jan de Draayer en Aris Stoffelsz, corporaals en Jacob Dekker Thijsz., vaandeldrager. De wensch is versierd met een vignetje uit het midden der ]8de eeuw, een jongen trommelende voor een huis, waarvoor zich een paar burgers bevinden, in den trant van die bij N° 728 genoemd. 728. Nieuwe Jaarswensch Op het Jaar onzes Heeren 1796. Een blad plano. Uit het vers, dat omlijst wordt door een 7-tal 18de eeuwsche vignetjes, kinderspelen voorstellende, blijkt dat de onderteekenaar, Klaas Groot, nachtwacht is van „'t loffelyk Zaandam". 729. Iets voor Westzaandams Gemeente toepasselyk op de Magistraat aldaar; wegens het liet goedkeuren van 10* drie 1'redicanten, door ilc Braave Kerkenraad, ter vcrvullinge van de Vacature op liet Viertal gebragt. Zynde op dit Viertal Dom. Brugman te Zeist goedgekeurd. // Fortuyn te Maassluis I « Kloot' te Purmerland ' (leze. niüt na de zin dcr « Haggenberg te Zaandyk \ ^aS'straat. Anoniem rijmgedicht l blz. 4". Hierbij behoort een berijmd antwoord op het bovengemelde voorval (een blad 4o) getiteld: Iets teegen Iets, voor Westzaandam, get. Vredegond. Ds. Jan Brugman werd in de plaats beroepen van Wijnand van Nicnwstad, die 21 Maart 1794 naar Rotterdam was vertrokken. De toenmalige staatkundige partyschappen schijnen aan de kwestie niet vreemd te zijn geweest. 730. Verzameling van eenige pasquillcn, schimpdichten, enz. uit de 18e eeuw, te zanten 10 stuks in liai.duchrift. Zjj behelzen o. a.: een predikants-kwestie te West-Zaandam bjj het vertrek van Ds. Daniël Fruytier naar Steenbergen (1739); Eon viertal betreffende leden der familie Cardinaal te West-Zaandam (omstreeks 1731); Samenspraak tusschen Jan en Tennis, Over het zenden van een dankadres te Crommenie aan de H.H. Staten over de vermeestering van Hattem en Elburg (1786). 731. Vreugde-zang; op de Bevestiging van den Eerwaarde Burger-Leeraar, Nicolaas Lobrv, Beroepene Predikant van d' Avezathen, tot Euangclie-Üienaar in de Hervormde Gemeente van / a a n d v k, Plechtig in zyn Dienst gewyd, door zyn Voorganger den Eerwaarde Burger Jan Anthonie Hachenberg, Predikant te Amsteldaiu, op den 11 Junv 1707. Uyt 2 Corinth IV. vers 5. Doende zyn Opvolger, zyn EntreeReeden Uyt Jacobi I vers 21// en 22. (Get.) Siinon Karman Jacobs-Koon. Een blad plano. Vgl. over Ds. X. Lobry op blz. 128, N" 633. Ds. Hachenberg was in 1785 te Zaandijk beroepen en deed zich daar als een ijverig patriot kennen. Zie Annutntii'n van Jan van Vleuten, blz. 10. 732. De Gewichtige, Ernstige- en Belangryke Vraage, Is er nog hoiop? ïen Opzigten van het Vaderland, en deszelfs Inwoonderen enz. enz. enz. — Dichtmaatig voorgesteld, aan Zaanlands Burgery bv den aanvang van het Vierde Jaar der Bataasche Revolutie 1798, {Get.) Simon Karman Jacobs-Zoon. Een blad plano. Onze dichter hangt hier „een Zwart Tafereel" op van de ongelukkige omstandigheden, waarin het vaderland zich bevindt, want nog is „een beter tjjd" niet verschenen, immers „Drie Vryheyds-Jaaren zyn reeds hoopende verloopen. Daar men naauw heyl van ziet." 733. Triumph-Zang; Op de Heilryke Gevolgen, van den Grootsten Dag deezer Eeuwe den XXI[ January 1798, voor de Bataafsche Republiek: Wegens de YYyze en Cordaate, Besluyten, Genomen, op, en 't zeederd dien l)ag, Door eenige Braave Leeden der Natiönaale Conventie, Doch toen zich Reformeerende in eene eonstitueerende vergadering, reprezenteerende het Bataafsche volk. ïegens het Stadhouderlyk bestuur, Aristocratie, Foederalisme, en Kegeeringlooslievd. Inzonderheidop het daar stellen, en Eenparig van Hun aangenomen Plan van Staats-regeling. Gebazeerd op de Een- en Ondeelbaarheid; op de Rechten en Plichten van den Mensch en Burger. In 't kort, op de bekende 9 Artikelen en Verklaaring der 43 Leeden der Natiönaale vergadering, in dato den 12 December 1797, het derde Jaar der Revolutie {Gei.) Oostzaandam, den 4 April 1798 Simoii Karman Jacobs-Zoon. Een blad plano. In dit gedicht, (lat aanvangt: „Triumph! ïriumpli! Triumph ! Bataven! Den grooten Dag uws Iieyls, brak eyndlyk dan eens aan!" is de dichter weer vol hoop, en ziet hij de toekomst niet meer zoo zwart in als in zijn vorig dichtstuk. 734. De Gelukkige Uitslag, van den Twee-maandschen NoordHollandse hen Oorlog. Nevens de Aftocht der Engelsche en Russen. Alsmeede op den Plechtig gevierde l'eestdag den 19 December 1799. Tot een nieuwjaars gifte, aan Zaanlands Burgers aangeboden, by 't begin des Jaars 1800. Helden-dicht, {(let.) Siinon Karman Jacobs-Zoon. Een blad plano. 735. Het derde Verjaarsfeest van het Genees- en Heelkundig Gezelschap aan de Zaan, onder de Zinspreuk „Vlyt bouwt Kunst," plechtig ge viert den 17 Maart 1801 door de WelEdele lleere P. Le Maire, Med. Doet., met eene reedevoering ten betoog dat de Geneeskonst het beslaan van een Opperwezen leert. {Ge'.) Jan Sterk, V. 1). M. Oostzaandam 21 Maart 1801. 4 blz. 4o. Handschrift. De (lichter roemt hier vooral Le Maire als een „doorluchtig arts," die zich veel voor de bevordering der geneeskunde aan de Zaan beijverde : „Geen hand des stedelings zal hier meer hulpe bien, Door kunst van Zaanlands Arts zal iedere krankheyd vlien." 736. Vrye Dichtgedachten, ter Beschouwing van het Gebeurde in het Afgeloopcne Eerste jaar der negentiende Eeuwe: En Heylwensch aan Zaanlands inwooners, bv het begin des Jaars 1802. {Get.) Siinon Karman Jacobsz. Een blad plano. De dichter stort nog eens zjjn hart uit over de slechte tijden, waarin nog geen verbetering was gekomen, „Waar blyven all' die schoone vruchten, Die men ons vleyend had beloofd ?" De vrede door Frankrijk en Engeland gesloten, geeft hem echter weer hoop, en „Held Buönnparte wordt door Europa dank gezechd." 737. Verzameling van Zangstukken, vervaardigd door Arend Fokke Simonsz. bij gelegenheid der Ka t i f i cat i e van den Definitiven Vrede, uitgevoerd door het Muziekgezelschap, onder de spreuk: „Tot Nut en Vermaak", te Zaandam, in de kerk der Hervormde Gemeente te Oostzaandam op Pingsdag, den 18. van Bloeimaand, des jaars 1802. Te Amsterdam, bij W. Wijnands, 1802. 16 blz. 8o. De namen der zangers zijn in dit exemplaar bijgeschreven, te weten: de dames de Lange, Kroon, Helman en Zwager, met de heeren van Tellingen, Assink, Zwager, van Oud, Henning, Bragthuysen, Verney, Kist, van Orden, Wijnands, enz. 738. Als boven. In hetzelfde bandje: Aanspraak aan de Leden van het Muziekoeffenend Gezelschap, onder de Zinspreuk : „Tot Nut en Vermaak", te Zaandam. Uitgesprooken in het logement de drie Zwaanen, na liet uitvoeren van een groot concert, bij gelegenheid van den Algemeenen Vrede, op den 18. van Bloeimaand, 1802, door Arend Fokke, Simonsz. Te Zaandam, bij H. van Aken, 1802. 16 blz. 8o. Uit deze Aanspraak blijkt dat door bedoeld concert het vredefeest in Holland het eerst te Zaandam gevierd is. De spreker doet o.a. uitkomen, dat de Zaanstreek, die met haar handel zooveel belang bij de vrede heeft, daarvoor een aangewezen plaats was. 739. Nieuwe Vaderlandsche Vrede-Liedjens door A. Fokke Simonsz. Te Amsterdam, bij A. van der Werve, en te Westzaandam, bij II. van Aken, en J. Bvl, 1802. 21: blz. 8o. Hierin ligt een briefje, waarop gedrukt: Entree Billet Vreede-Feest. De liedjes zijn 10 in getal. X" 5 is getiteld "het koopgewoel in Amsterdam", en X° 0 heet: „Op de fabrieken en trafieken'', en wel inzonderheid die aan de Zaan. Waarschijnlijk hield in die jaren de bekende schrijver van de Boertige reis door Europa zijn verbljjf te Zaandam. Nog in 1807 werd een zijner geschriften te Zaandam uitgegeven. 710. Feest-zang. Wijs: Allons Enfans de la patrie, enz. of Oneindige, die 't menschdom huldigt. Een blad 4o. Deze zang is vervaardigd door Klaas Adriaansz. Iluntgh en gezongen bij het Vredefeest gevierd in de herberg de Zwaan te Zaandyk 2 Juni 1802. Klaas Adr. Honigh, geb. 1 Oct. 1702 en overl. 12 Juni 1805, werd in 1795 bij de omwenteling gekozen tot Secretaris van het Comité van Algemeen Welzijn of der zoogenaamde burger-commissie en heeft sedert in meer dergelijke besturen zitting gehad. 741. Dicht-stukje, Ontworpen bv Gelegenheyd, zoo wegens het Stollicisteeren der Negentien Schoolmeesters, als op het Beroep Leezen en Zingen, der dam1 uyt, genomineerde Sestal kundige Perzoonen, tot liet gewielitig en Noodzaakelyk Ambt van School -meester en V o o r z a n g e r, by de Hervormde Gemeente te Koog aan de Zaan, op Donderdag 'snamiddags den 19 Januari 180-1. Hebbende dezelve geleezen Joa. 9 vs. 1 tot 28 Ingeslooten: en gezongen Psalm 79, (Get.) S. K. .1 bsz. Te Zaandam, by Jan Jukkers de lioode, Boekdrukker by den Dam. Een vel plano. Do keuze viel op Pieter Hartog, schoolmeester te ÏJunspeet. De dichter is natuurlijk Siniiiii karman Jarubszoun. 742. Op het plechtig Afscheid neem en van zyne Gemeente tc Wormerveer; van den Wel-Eerwaarde Heer Jacobus van Warmelo, Geril. Pil. Wilh. Lamb. Prat. Als Beroepen zynde, tot Predikant der Hervormde Gemeente in de stad Vlissingen in Zeeland, Doende zvn laatste Leerrede te Wormerveer op den 12 Augustus 1804.... [Get.) Simon Karman Jacobs-zoon. Een blad plano. Zie over Ds. Jac. van Warmelo hiervoor V 707. 743. Gezangen by de u i t d e e 1 i n g van E e r e p r ij z e n aan de Schoolkinderen te Zaandyk 1804—1825, 1827—1830 en een te Koog 1804. 26 stuks te zamen, 8o. De Gezangen uit de jaren 1827--29 zijn: „Gedrukt ter boekdrukkerij van J, Heynis Tsz. te Zaandyk". Die van 1808 zijn ook gebezigd in 1830, de vervaardigers van deze zijn Ds. Jan Visser, Ds. A. van Ileiuse en Klaas Haas. 744. Op (le gedtiane Afscheids-Leerreden, van den Wei-Eerwaarde zeer Geleerden Heer den lieer Timon Slot, Geacht Lceraar, zeedert den 2G Januarv 1794 by de Hervormde Gemeente te Koog aan de Zaan, Doch beroepen naar Meppel, Gehouden den 19 April 1807, uit Galaten Cap. 2, vers 1 en 2. (Gel.) Simon Karman Jacobsz. Te Zaandam, by Jan Jukkers de Hoode, Boekdrukker by den Dam. Een blad plano. 745. Nieuw Jaars ffensch, door uwe dienaars de brievebestelders, te Oost- en Westzaandam, de Koog, Krommenie, Wormer, te Jisp en aan 't Kalf, aan alle Heeren Kooplieden en Ingezeetenen aldaaar woonachtig by den aanvang van liet jaar 1808. Een blad folio. De wensch is geteekend Pieter Zwart en Pieter de Vries en van boven voorzien van een vignet in houtsnede, voorstellende den Dam met de kerk te Ooht-Zaandam. Uit de tekst blijkt, dat ook Westzaan, Zaandyk en Wormerveer onder dezen postdienst behoorden. 746. Op do Vervulde Vyftig-Jaarige Predikdienst van den Eerwaarde Heer Pieter van Dokkenburg, Sjoerdszoon, Waardig Leeraar by de Doopsgezinde Gemeente van Koog en Zaandyk. — Plegtig Gevierd en Opentiyk Uitgesproken den 15 Mai; 1808. (Gel.) Sinioii Karman, Jacobsz. Een bJad plano. Pieter van Dokkenburg was 22 Januari 1737 geboren te Venhuizen, waar zijn vader leeraar was. Deze heeft later gestaan te Enkhuizen en Westzaan (1710). Op 12-jarigen leeftijd ging Pieter naar WestZaandam sehool bij den „taalkundige en ervaarne Bynema" en vijf jaar later naar Amsterdam om het hooger ouderwijs van prof. Petrus Smidt te genieten. Hij werd 30 April 1758 proponent en daarop beroepen te Oude Slujs, en vervolgens (1763) te Twisk en Abbekerk. Den 20 Mei 1770 werd hij leeraar te Koog en Zaandijk. 747. Tafel-Zangen op de Ban's Westzanens Vriendelyke Beyëenkomst, gehouden op den 4 Juni 1808, wanneer de Heer ! H: C: G ö b e 1, den Post van Bans-Secretaris Vyf- en twintig-jaren vervuld hndt. 8 blz. kl. 8o. Vergelijk over H. C. Göbel, hierachter N° 756. 748. Tweede Zaamenspraak; zynde (op verzoek) een Vervolg op de Nieuwejaars Zaamenspraak, tusschen een Klaag e n d e en Roemende; Byzonder over den Zwaaren Storm en Hoogen Watervloed van den 15 January 1808, Als meede op liet Rampspoedig Ongeluk Voorgevallen tot Koog aan do Zaan. In Dichtmaat opgestelt, en Eerbiedig opgedragen aan Zaanlands Burgers en Inwooners, Door Simon Karman, Jacobs-Zoon. Te Zaandam, by .lan Jukkers de Roode, Boekdrukker by den Dam. Een vel plano. Aan het slot: „Noodig Nabericht, en Hartelijk Verzoek, aan de Leezers myner gedichten", nl. een verzoek van den GO-jarigen „dichter" om ondersteuning in zijne behoeftige omstandigheden. Zijn plan i3 om de 0, 8 of 10 weken een dichtstukje in het licht te geven. Het rampspoedig ongeluk, te Koog voorgevallen, is het verdrinken der heeren Jacobus Kluyver en Hendrik Tobbe, die met een rijtuig in de dijksloot zijn gereden. De jonge Kluyver was juist uitgestapt en ontkwam met den koetsier aan het ongeval. 749. Lof-zang, Op het statelyk Vreugde-i'eest ter Inwying der nieuw gebouwde kerk teWormer; Plechtig aan Gode en zynen Dienst opgedragen, door hunne Leeraar den Weleerwaarde Heer Stephanus Anthonius Arntzen; met de woorden uit Psalm LXXXIV. vers 5 en 6. Voor eene Aanzienlyke Schaare van Toehoorers tot veel genoege verricht, den 12 van Slachtmaand 1809 Hebbende zyn Eenv. de laatste Leerrede in de Oude Kerk gedaan, den 11 van Louwmaand 1807. Uit Matth. XXIV. vers 1 en 2. Zynde in dien titsschentyd, den Gosdienst der Hervormde Gemeente, by Vriendelyke Schikking, Verricht in de Kerk der Doopsgezinde Gemeente aldaar. — Zvndc deeze Nieuwe Kerk Gebouwd onder Architecture en Directie der Commissie, door de Heeren Hendrik Beuzeling, Mr. ïimmerman tot Koog; Als Aannemer van 't gantsehe werk. Jan Helling, Mr. Metzelaar te Wormer, en 1'ieter Loen. Mr. Schilder, Verwer en Glazemaker te V\ estzaandam. De Eerste Steen is Naamens de Commissie, geleid, door den Jongen lieer Jan Beugeling, Hend. Zoon. den 10 van Wijnmaand 1S0S (Gel.) Siinon Karman Jacobs/. Een blad plano. Zie over dit gedicht en over de kerk te Wormer, Honig, Studiën I, blz. 136. 750. Nieuw-J aars-Gedicht en z ege - w e n s c h , Aan Zaanlands-Volk, by 't begin des Jaars 1809. Een vel plano. De wenseh is versierd met vignetten, meest uit de Bijbelsche geschiedenis en draagt geen onderteekening. 751. Gezangen bij de viering van het vijf en twintigjarig bestaan der Maatschappij Tot Nut van 't A1 ge m ee n, op den ]6den van Slagtmaand 180!), voor liet. Departement Koog en Zaandijk. 15 blz. So. 752. Feestgezangen, ter gelegenheid van het 25 Jarige bestaan der Maatschappij: Tot Nut van t Algemeen; Gevierd te Worm ervoer, den lfiden van Slagtmaand, 1809. 8 blz. 8o. 753. Aan mijnen waarden vriend, den heere Jan Groen, bij de viering van zijnen vijftigjarigen schooldienst te Zaandijk. Den lSden October 1759, beroepen tot Schoolhouder te V^ ijk aan Zee en den 19den lebruarij 1701 in die betrekking alhier aangesteld en nog werkzaam zijnde. In den Echt getreden, den 12den Julij 1761, met Marijtje Pietersdr. Groen, doch welke den 6dcn September 1804 is overleden. (Get.) P. Barnouw, Zaandijk, den 19dcn Februari] 1811. 8 blz. So. Pieter Barnouw, van Schiedam, werd als hulp toegezegd (beroepen 1 Mei 1803) aan den hoogbejaarden onderwijzer Jan Groen en is dezen later als zoodanig opgevolgd. Zie over Mr. Groen, die 14 lebr. 1822 overleden is Honig, Studiën II, blz. 241 en 242. 754. Ter Gelegenheid van de Heuclielijke Verlossing onzes dierbaren Vaderlands van de gewcldadige overheersching des Fransclien dwingelands, en van de blijde Herstelling van het Doorluchtig lluis van Oranje en Nassau in onzen Souvcreinen Vorst, \\ illcm den Eersten. Boor Adam Artaini, Zaandijk. 7 blz. 8o, in oranjekleurig omslag. Zie over Adam Adamie, den oranjegezinde» broodbakker in „de Olyphant" te Zaandijk, Honig, Studiën I, blz. 372, 373 en 370, waar ook een aanhaling uit het diehtstukje voorkomt. Hij was geboren te Crommenie en aldaar gedoopt 13 Juni 1756; zijn oud''I'S waren Jan Efraïm Adami en Antje Jonas Vrugt. 755. Gezangen bij de viering van het vijfentwintig-jarig bestaan van liet Departement te Koog en Zaandijk, der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, op den 22sten van Slagtmaand 1813. 15 blz. 8o. 756. Beschuldigende Karakterschets van zekeren Xoord-Hollandschen Judas, bijgenaamd Heintje den Draayer, voorgesteld aan alle Waarheids-Vrienden. Door Mr. I). van S Gedrukt voor eigen rekening, en uitgegeven bij H. Moolenijzer, te Amsterdam, (Gedag teek end) Amsterdam 20 Januarij. IS 14. 8 blz. 8o. In één om ■■sta ff Met: De beschuldigende karakterschets van den zoogenaamden Noord-llollandschen Judas, bijgenaamd Heintje den Draayer, ter toetsing voorgesteld, aan alle vrienden van rust en waarheid. Gedrukt, voor eigen rekening en uitgegeven bij klaas van der Meulen, boek verkooper te Zaandam, (Oostzijde) 181-4. 8 blz. 8o. Hoewel in het Voorberigt door Mr. van S. gezegd wordt, dat hij in liet algemeen de politieke huiehelaars wil hekelen en geen bepaald persoon op het oog heeft, zoo laat het toeh geen twijfel over of hij bedoelt Hendrik Christiaan Göbel, notaris te West-Zaandam, Secretaris der banne van \\ estzaan, later maire der stad Zaandam. Eerst wordt gezinspeeld op zijn patriotsgezindheid en zijn aanspraak i zie hiervoor blz. 45, N" 258 en 259), waarin liij den Stadhouder verfoeide. Bij dc herstelling van diens gezag door de Pruisen riep hjj weder met het volk: „Triomf! Oranje leeft!'' in 1795 riep hij „van den preekstoel" o. a. „Eeuwig haat aan het Stadhouders-doel", in 1799 hoopte hij bevrjjd te worden van 't knellend slavenjuk der Franschen, maar 2 dagen daarna dankte hij mede voor het mislukken der Engelsch-Russisehe landing. Hij vergoodde Napoleon, aan wien hij het legioen van eer te danken had; hij wordt in dit hekeldicht betrokken bij het oranje-oproer in 1813: „Men noemde u toen, met l egt, het rad der Muiterij: Ses Burgers schoot men dood, de schele Hein liep vrij!" In 1814 roemde hij op nieuw zjjn oranjeliefde. Het Voorbericht van de verdediging is gi'teekend: De Uitgever. Zooveel mogelijk zijn hierin dezelfde rijmklank en rijmwoorden behouden. Er wordt hier vooral op gewezen, dat de beschuldigde een en ander moest doen in zijn betrekking en dat hij aldus handelde om orde en eendracht in den staat te bewaren, maar dat hij innerlijk steeds gehecht was gebleven aan het Oranjehuis. „Van 't bloed der Burgers, die men doodschoot, is hij vrij". In de Geschiedenis der Zaanlanden, 1)1. II, blz. 339, spreekt ook Honig over de geruchten, die in 1813 over den maire in betrekking tot het oproer liepen, maar een en ander was niet genoeg om zjjn houding te verklaren; bewijzen ontbreken. 757. Nieuwe Coupletten gezongen door tien Heer W m. B ing 1 ey, in het karakter vau Priem, in het Blijspel 'T Bankroet van den Sehoenlapper. Te Zaandam, bij K. van der Meulen in No. 417. 8 blz. 8o. Op blz. 7 staat: Voorafspraak van den Heer Grave, in het stukje „Niets", dienende tot afscheid van 't Zaandamsch Publiek. l)e vorige coupletten zien vooral op tien val van Napoleon in 1815. Hierin ligt nog in handschrift „Afscheidsgroet" op rijm „uitgesproken op den schouwburg te Oostzaandam (nl. op de kermis 1, den 29 van Oogstmaand 1797 door Willem van Dinsen Jr." 758. Choor-zang voor het Zanggezelschap te Zaandyk, ter gedachtenis-viering van den gedenkwaardigen Slag bij \\ aterloo en Flenrus den 18den Juny IS 15. (Gel.) P. Barnouw. 18 Juny 1819. 2 blz. So. 759. Gezangen bij Gelegenheid van het derde Eeuwfeest der Kerkhervorming, ten gebruike der Hervormde Gemeente van VY estzaandam, den 2den van Slagtmaand, 1817, door Jan van Eyk, Predikant te Loosduinen. Te Amsterdam, bij W. Brave. 12 blz. 8o. 760. Gezangen voor het derde Eeuwfeest der Hervorming; door 15(1. Klijn Itz. Vervaardigd op verzoek der EvangelicschLuthersche Gemeente te Zaandam. Bij Jan J: de lioode, te Zaandam. Gedrukt ten voordode van het Weeshuis der voorn. Gemeente. 15 blz. 8o. 761. Gezangen voor de Doopsgezinde Gemeente te Koog en Z a a n d ij k, bij de viering van het Derde Eeuwfeest der Hervorming, op den 2den November, 1817. 10 blz. So. Als boven. Velin papier. 762. Gezangen voor het derde Eeuw-feest der Hervorming, op den 2den November 1817, door S. Roorda van Eysinga, Evangelie-dienaar te W e 81 z a a n. 10 blz. 8o. 763. Ter gedachtenis der Jongstleden Hoogen Watervloed, en Dijkdoorbraak te Durgerdam en Wijde-Wormcr, op den Vierden en Vijfden Februarij 1825. (6W.) DoormySimoii Hal ff. Rijmgedicht in 10 coupletten. Een blad plano. 764. Gezangen bij de Eerste Godsdienst-Oefening in het v e r«rootE Kerkgebouw der Hervormden te Koog aan de Zaan, gehouden op den 4 April 1825. Gedrftkt bij J. Heynis Tsz. te Zaandijk. 8 blz. 8o. 765. Tafelzangen voor het Gezelschap in het logement den Otter, te Zaandam. 182S. 16 blz. 8o. Hierin komen voor : Lof van het gezelschap, de bloei van Zaandam, de Vriendschap, Ieder zijn stand (over de affaires\ de Wijn en Slotzang. Hot blijkt niet ter welker gelegenheid dit gezelschap bijeen was; het bestond uit „hot cêlste uit onzen burgerkring met puik van Zaandams handelaren". 7(16. Liederen ter Gedachtenis aan den 25jarigen dienst van don Heer B. H. van lt e e, als heelmeester in het Weeshuis deiDoopsgezinden te Oostzaandam, 13 Ootober 1828. 7 blz. So. 767. Lied bij de inwijding van het Gemeente-Huis te^ormerveer op den 11 November 1828. 4 blz. 8o. 768. Cantate bij gelegenheid der Inwijding van d e Concertzaal in het Nieuwe Gemeentehuis te Wormervee r op den llden November 1828; door den Heer A. Hoexuni van Dijk, in muzijk gebragt door den Heer C. von der Finck. 1L blz. 8o. Anthony Hoexum van Dijk, geboren te Pekel-a 9 Aug. 1802, was hoofdonderwijzer te Wormerveer, alwaar hij 10 Oetober 1833 Overleed. Hij was gehuwd met Dieuwertje van Gelder, dochter van Martinus van Gelder en Maartje Mats. C. von der Finck was musicus te Amsterdam. 769. Verzameling van liedjes, gezongen op eenstokvischp ar tij, na een wedstrijd met arresledcn te Zaandijk 1L Febr. 1829. 7 stuks 8o. De meeste dezer liedjes hebben ook in dat jaar te Zaandam gediend. 779. De Zaandammers aan hunne Medeburgers, uittrekkende met den eersten ban der Schutterij, den 28 Oetober 1830. Handschrift. 2 blz. 8o. 771. Afscheids-lied van de uittrekkende Schutters van \\ ormerveer (door A. H. van Dijk). Te bekomen a 10 cents, bij W. Briel, te Wormerveer, ten voordeele der achterblijvende vrouwen en kinderen der uittrekkende schutters. 4 blz. 8o. 772. Strijdzang door ük. Stolp, Boekhandelaar te Westzaan, met handteekening van den auteur, tevens uitgever. 3 blz. 4o 773. Gezangen bij gelegenheid der feestviering wegens het Honderd Jarig Bestaan van het B r a n d - C o n t r a c t van Molens cum annexis. Opgerigt den 24 December 1733 ; gehouden te Zaandijk, in de Herberg de Zwaan, Den 30 Januarij 1834. 14 blz. 8o. Zie omtrent dit contract blz. 101, N" 530—532. Aan dit feest werd door 66 personen, zoowel geassureerden als op hunne kantoren geëmployeerden, deelgenomen. Bij den aanvang droeg de notaris Dirk Donker een historische feestrede voor over het contract en de fondsen. Daarna ging men over tot den maaltijd. Het middenstuk van het dessert was een molen van banket, geheel verborgen in een molen van papier. De papieren molen werd in brand gestoken en de andere raoost toen te voorschijn komen als een symbool van het doel van het contract, maar, vermeldt een der aanwezigen, helaas.... de vertooning is mislukt. 774. Liedjes op de Papiermakerij. (Gezongen op een feest van fabrikanten). 8 blz. 8o. Zonder jaar. 775. Gezangen voor liet Lees-gezeischap, onder de Zinspreuk: „Tot Leering en Vermaak" te Zaandam. 16 blz. So. Zonder jaar. 776. Gezang by Gelegenheid der Eerste lïyeenkomst van het Departement Koog en Zaandyk, der Maatschappy: ,,Tot Nut van t Algemeen", met Dames. 3 blz. 8o. Zonder jaar. 777. Gezangen bij de viering van liet Vijftigjarig Eeuwgetijde der Maatschappij T o t Nut van 't Algemeen, door het Departement Zaandam. Gedrukt bij A. Zweesaardt, te Amsterdam. (1834) 8 blz. 8o. 778. Gezangen bij de Feestviering van het Vijftigjarig bestaan der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen; door het Departement Koog en Zaandijk, op den 18e November 1834 in de kerk der Hervormden te Koog aan de Zaan, 's Avonds ten 5 uur. 8 biz. 8 o. 779. Zangen bij de Feestviering van liet Vijftigjarig bestaan der Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen, op den derden Dag van dit Feest, den 14den Augustus 1834. Dienstbaar gemaakt voor die Feestviering in het Departement Koog en Zaand ij k op den 18 November 1834. 8 blz. 8o. 780. Nieuwjaars Zcgenwensch op het jaar onzes Heere 1838. (ffet.) Jacob de Wit (Koog a/d Zaan.) 1 bl. plano. Hierbij nog 3 nieuwjaarwenschen ''au Koog a/d Zaan, 1867 (2 st.) en 1873. Folio. 781. Gezangen op het Feest ter viering van het vijftigjarig bestaan van het Departement Tot Nut van 't Algemeen, te Koog en Zaandijk, gevierd 27 November 1838. 8 blz. So. 782. Tafelliederen bij de Feestviering van het Vijftigjarig Bestaan van het Departement Tot Nut van 't Algemeen, te K o o g en Zaandijk, Gevierd 27 November 1838. 1Ü blz. 8o in omslag. 783. Zangen, bij de Feestviering ter Gedachtenis aan het vijftig jarig bestaan van het Departement YY ornierveer, der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Gevierd den 2dcn Julij 1839. 8 blz. 8o. 784. Gezangen bij de viering van het vijftigjarig bestaan des Departements Zaandam, der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen op den 17 December 1839, in de Kerk der Doopsgezinden, het Nieuwe Huis. Te Zaandam bij G. Dekker Cz. en K. T. van Spanjen Koppenol, stadsdrukkers. 12 blz. 8o. Het laatste Gezang is geteekend 11. J|. Az. (d. i. II. Meri-ns). 185. lafelzangen bij gelegenheid der viering van het vijftigjarig bestaan van het Departement Zaandam, der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, op den 17 December 1839. Gedrukt als boven. 14 nummers. 20 blz. 8o en 1 los lied: „Dank der \ rouwen voor den toast haar toegebracht". I v'oT"' zaneen ZÜ" onderteekend met I). twee met F, een inet 786. Herinnering aan Czaar Peter den Grooten. ie Amsterdam en Zaandam, bij A. Zweesaardt en Jan Groot. {pet.) April 1839. B. T. L. W. 8 blz. So. Volgens het naschrift was de aanleiding tot dit dichtstuk de plaatsing van Portman's schilderij, de Czaar als Pieterbaas voorstellende, in het huisje op het Krimp te Zaandam. 781. Nieuwjaars Zegen wensch, door de Nachtwachts van het Dorp Jisp, Op het schrikkeljaar 1840. Ken bl. plano. 785. Gezangen, bij gelegenheid van het verslag van het Bijbelgenootschap (Afdeeling Zaanlandsche d o r p e n), welke door het Zanggezelschap te Westzaan zullen gezongen worden, op Dingsdag den 26 October 1841, in het kerkgebouw der Hervormden te Westzaan. Te Westzaan bij fit. Brugman Psz. 8 blz. 8o. 789. Gezangen ter viering van het tweehonderdjarig bestaan der Hervormde kerk te Zaandijk, Gezongen door het Zanggezelschap, 3 April 1842. 8 blz. *8o. (Hierin liggen ook gezangen in handschrift). 790. Liederen ter Gelegenheid van h et V ij f e n Twintigjarig Bestaan van de A.\ Loge Anna Pau1 o w na, gevestigd in het Oosten van Zaandam, en aldaar gevierd den 16 D.\ der 9 M.\ van het J.\ 1).-. L.\ 5842, door B.\ B.\ Leden en B.\ B.\ Bezoek eren. 20 blz. So. Hierin ligt in handschrift een: Feestdronk uitgebracht bij die gele- genheid door den M.\ van Eere dier □ (nl. Gerrit van Orden), get. J. v. L(ennep), Nov. 1842. Een der liederen is getiteld: „Aan den Z.\ V.'. A.\ Meester C. van de Stadt. 791. Belangrijk Overzigt oer hoogst gewigtige gebeurtenissen van den jare 184-2. Benevens een Nieuwj aarswen sch bij den aanvang des jaars 1843. Opgedragen aan de burgers en Inwoners te Zaandam, Door de rondbrengers en Rondbrengsters van den Nieuws-bode. Te Amsterdam bij de Wed. C. Kok. geboren van Kolm, Tuinstraat bij de Tweede Dwarsstraat No. 169. Een blad plano.. Idem van 1844, 1845, 1846, 1847, 1848, 1841), 1851,1S52, 1853, 1854, 1856, 1858, 1860, 1861, 1862 en 1864. 792. Overdenking na den val der Toren te West zaan, den Eersten January 1843. (Ort.) Hendrik Schouten. Een blad plano. 793. Nieuwjaars Zegenwenseh. Aan U geachte Burgerij, tot Westzaan, Op het jaar 1844, (Get.) Door H. Schouten. Een blad folio. Deze aloude zware toren werd hersteld, maar is door onachtzaamheid van den bouwmeester neergestort, o. a. op een arbeiderswoning, die geheel verpletterd werd; aeht personen kwamen daarbij om. Vgl. blz. 49, N° 280—282. Op dit vers staat aangeteekend: „dit is gemaakt door iemand uit de geringe klasse, die voor 't oog niet wel met verstand begaafd is, wonende te Koog a/d Zaan". 794. Verzameling van Dichtstukjes betrekkelijk den T o re n val, te Westzaan, op den lsten Januarij 1843. Te Westzaan, Bij Gt. Brugman Pz. 1843. 40 blz. kl. 8o. Het voorbericht is op rijm en geteekend door den uitgever. Verder behelst het bundeltje nog 13 grootere of kleinere stukjes, meest met initialen geteekend, nl. W., P., S. Kok, .1. G., P. K., H. S., Guurtje de Vries, oud 13 jaren, N., R., S., I en B. De verzen van P. K. en H. S. zijn ook afzonderlijk uitgegeven (N° 280 en X° 792). 705. Verzameling van A.dviches (programma met rolverdeeling) van Tooneel voor stelling en aan de Zaan, door Liefhebberij- en Tooneelgezelschappen, 1845—1850. 33 stuks. 796. Varia van feestuitboezemingen, bij den Maaltijd ter feestelijke Ontbinding van het Brand- Contract, voor Molens cum Annexis; (opgerigt den 24 December 1733) op den 8 April 1847. 8 blz. 8o. Dit contract werd wel ontbonden, maar dadelijk op nieuwe grondslagen weder opgebouwd, en bestaat nog. Vgl. blz. 101, N° 532. 7(.>7. Lofdicht op de Nieuw voltooide Rijweg. [Get.) H. Schoutoii. Ken blad folio. Dit is de Zaanlandschc Communicatieweg, loopende van af hetGuis- pad door Westzaan en Assendelft als verbinding van de Zaan met den heirweg van Haarlem tot Alkmaar, geopend 9 Dec. 1848. 798. Lofdicht op de nieuw voltooide Koornbeurs te Zaandam, 1850. (Get.) H. Schouten. Een blad folio. 799. 1851—1862. Programma's, Lijsten van ingeschreven vaartuigen, diploma's, toegangsbewijzen enz., voor de wedstrijden der Zaanlandsche Zeil- en Roeivereeniging. Hierbij een brief dd. 23 Juli 1851 van den secretaris H. van Voorst aan J. Honig Jsz. Jr. met inlichtingen over den eerstgohouden wedstrijd in de Voorzaan op 19 Juli 1851, welke door Honig beschreven is in het tijdschrift Europa. 800. Feestlied bij de Zestig jarige Viering van het M u z y kgezelschap: „Tot Nut en Vermaa k", te Zaandam den 25 November 1851. (door H. van Voorst, met liandteekening van den auteur). 3 blz. 80. 801. 18 3 0 — Zaandijk 27 Fob. — 185 5. Bundel van Gedichten voor een jubilé, Die de vreugd beminnen, Zingen allen meê. Keur van schoonheid vindt ge Op bekende wijs, — Elk stelt bij het zingen, Daarop hoogen prijs. — Vijf en Twintig jaren stond de Societeit; Onderling Genoegen Heeft hij steeds verspreid, Zingt op heldre toonen, Geeft van vreugde blijk. Gedrukt bij Heynis Teunisz., 't Midden van Zaandijk. 9 stuks liedjes in omslag met uitnoodigingsbrief op rijm, get. VV. Vis, C. Wildschut en J. 1'. Vis, commissarissen. 802. Weeshuis. Twee Gedichten naar aanleiding der Stichting van het Weeshuis te Wormerveer, vervaardigd door de WelEerw. Heeren J. tr. Boekenoogen en H. de Veer, predikanten bij de Doopsgezinde en de Hervormde Gemeente. Uitgegeven ten voordeele van genoemd Weeshuis. Wormerveer, W. Bruin Jz. Gedr. bij J. Heynis Tsz. te Zaandijk. VI en 31 blz. 80. De voorrede is gedateerd Maart 1859. Het gedicht van de Veer is getiteld: Hij de plechtige inwijding van het Weeshuis te Wormerveer en dat van Boekenoogen : Een avond in de woning van den olieslager. 803. Nieuwjaarwensch door de politie-naclitwachts te Zaandam Bij den aanvang van het Schrikkeljaar 1860. Idem der vulders en aanstekers der lantaarns. Idem der Ascli- en Vuilnisophaalders. 3 stuks plano. 801. Programma der Xlle openb. vergadering der vereeniging tot bevordering van uiterlijke welsprekendheid „Bogaers" te Koog en Zaandijk op 19 November 1863 ter Feestelijke Her- denking van het Halve Eeuwfeest van Neerlands onafhankelijkheid niet medewerking van het zanggezelschap „Door Eendragt bloeijende". Hierbij de liederen daarbij ten gehoore gebracht, o. a. „het Feestlied in November 18G3" door ,A- Smit (iz., uit te voeren door een lid van bovengenoemd zanggczelseliap. Verder: 1813—1863. Oranje-Lied (en wij mopperen niet) bij gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Neerlands Vrijheid, Liederen bij v. Spanjen Koppenol te Zaandam uitgegeven en door diens zoon gemaakt, enz. 805. 1813—1863. Feestprogramma voor Krommenie bevattende eene beschrijving der feestelijkheden, welke 17 Nov. 1863 gegeven zullen worden ter herinnering aan het jaar 1813. Krommenie, I. de Haan. 1863. 16 blz. 8o met de veranderingen (handschrift) en een begeleidend schrijven van G. van Leyden Dz., Secretaris der feestcommissie aan J. Honig Jsz. Jr. Een en ander heeft J. Honig Jsz. Jr. gediend voor zijne beschrijving der onafhankelijkheidsfeesten in zijn Studiën, 01. II, blz. 173. 806. Liederen bij een I.Jsfeest te Zaandijk 16 Januari 1864 , 6 st., benevens nog 6 stuks liedjes, vroeger aldaar gezongen bij Stokvischpartijen of hardrijderij op schaatsen van behoeftigen. Liederen bij het 9e congres van llederijkers in Noord-Holland, 13 Sept. 1864 gehouden dooide Vereeniging „Bogaers" te Koog en Zaandijk. 4 st. door J. Honig' Jsz. Jr., enz. 807. 1815—1865. 6 stuks feestliedjes voor de Waterloofeesten op 18 Junij, alle uitgaven van v. Spanjen Koppenol te Zaandam en gemaakt door H. R. v. S. K., den zoon van den uitgever; versierde inteekenlijst voor de ingelanden der Bloemgracht te Zaandam, enz. De beschrijving van het Waterloofeest aan de Zaan vindt men in Honig, Studiën, Dl. II, blz. 371. 808. 1844—1869. Liedjens, gezongen bij het Feest van onzen geaehten onderwijzer L. Bruins, 2 January 1869 (nl. te Koog aan de Zaan). Woorden van C. Honigli. 8 blz. 8o. S09. Programma's, liedjes, uitnoodigingen, menu, enz. bij da feesten aan de Zaan ter gelegenheid der opening van de spoo rweglij n Uitgeest—Z aa n d a m, 30/31 Oct. 1869. 8 stuks, o. a. een liedje van J. Honig Jsz. Jr. 810. 1572. 1 April. 1872. Programma's, liedjes, enz. van de feesten ter viering van den 300-jarigen gedenkdag der i n- u neming van B r i e 11 e door de Watergeuzen, te Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk en Wormerveer. Vgl. blz. 52, N° 300. 811. Programma van de Feestviering ter herdenking van het 25-jarig Koningschap van onzen geëerbiedigden Koning Willem III, te Koog aan de Zaan, 14 Mei 1874; met 3 liedjes, te zamen 8 blz. 8o. 812. 1849. 12 Mei. 1874. Programma der Feestviering te Zaandijk op 12 en 14 Mei 1874, ter herdenking van het zilveren kroningsfeest, alsmede de verklaring van den optocht der kinderen en de liederen bij deze gelegenheid door hen gezongen. 16 blz. 8o (Hierbij lijsten, rekeningen, liedjes, enz.) 813. Programma der Feestviering te Wormerveer bij gelegenheid van het 25-jarig Kroningsfeest van Z. M. den Koning te houden op Donderdag 14 Mei 1874 en Zondag 17 Mei 1874. 8 blz. 8o. 814. Feestliederen te zingen bij gelegenheid van de inwijding der Nieuwe School. W ormerveer, J. van Bamshorst Az. 1875. 8 blz. 8o. 815. Officieele opening der spoorweglijn Zaand a m—A msterdam. Feestviering te Z a a n d ij k, 11 Mei 1878. Programma, liedjes, menu, enz. 816. Programma der Feestviering te Wormerveer bij gelegenheid der in dienststelling van den Directen Spoorweg op Amsterdam, te houden op Zaterdag 11 Mei 1878. 8 blz. 8o, benevens 2 liedjes. 817. De verschrikkelijke brand te Zaandijk op Zondag 19 Mei 1878. (Gel.) G. Koeman. (Hervormde kerk, timmerwerven, boerderij, enz.) Hierbij: Lied aangeboden door de Werklieden aan de Hervormde kerk, alhier, bij gelegenheid van het leggen der laatste steen aan den toren, Juli 1879. 2 Augustus. Vreugdelied over het daarstellen van de spits met kruis en vlag op den toren te Zaandijk, 2 Augustus 1879. Tc zamen 3 stuks 8o. V(fl. blz. 52, N° 302. 818. Nieuwjaarwensch door de Dorpsnachtwachts aan de Ingezetenen van Zaandijk voor het jaar 1879. Idem door de Aanstekers der Gas-lantaarns. 2 stuks folio. De spoorwegverbinding met Amsterdam en de kerkbrand worden in deze verzen herdacht. 819. Liedjes gezongen op het eerste brandspuitfeest te Zaandijk. 26 October 1881, 8 stuks, o. a. een Geschiedkundige brandweer-potpourri. (Get.) Klaas (K. Wondt Jz.) 820. 1857—1882. Feestviering van het Vijf en Twintigjarig Bestaan der V e r e e n i g i n g „Bogaers" op den 6 en 8 November 1882 te Koog — Zaandijk. Programma en verslag der feestviering in 't Zaanl. Advertentieblad, 10 November. 821. Programma's, Liedjes, enz , gediend hebbende op de zoogenaamde baanfeesten der Y s c 1 u b „T h i a 1 f" te Zaandijk, 25 Febr. 1882, 1883, 1 Maart 1881 cn 27 Maart 1886. Het programma van 1 Maart 1884 is getiteld: Feest-rolle van alle het ghene, datter voorghevallen is op den ghesellighen en vrundtsehappelycken Byeencomste van de kloecke en manhafte Ghesellen van de wydt vermaerde en loffclyeke Saendyeker Ysclub, glienaemt Thialf, benefïens van vele andere ghenoodigde goede vrunden, soe wel van den Saenkant als van elders, ende van een groot Gheselschap van schoone, beminnelyeke en deughtryeke Vrouwen ende Maeghden, ghehouden op den 1" Martio in het jaer onses Heeren Jesu Christi MDCCCI.XXX1V in de Bant' voor het Kolfspel ten huyse van onsen goeden ende nobelen vrundt Karei Lodewijk Arentz, hospes in de Swaen tot Saendyck. Voor de tweede mael gedruckt by J. H 'VniA Tsz. tot Saendyck. 4 blz. folio Holl. papier. De tekst geschreven in de manier van den titel (door (■. J. Heilig). 822. 1833 — 22 November — 1883. Programma tot de feestelijke herdenking van het 50-jarig bestaan der Volk s-Lcesbibliotheek van het Departement Koog en Zaand ij k der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Stoomdr. E. N. Smit Ez. Koog. (Met liedjes door N. B(ronke). 8 blz. 8o. 823. 1882—1894. Programma's voor Wedstrijden, Lijsten van Ingeschreven vaartuigen, Bulletins met uitslag, Circulaires, Diploma's, enz. van de Zaanlandsche Zeilvereeniging, opgericht 30 Juli 1882. Hierbij: Nieuw Zeilerslied, wijze Dr. J. P. Heye's „Vlaggelied" (door R. Pieper te Wormerveer). Gedrukt en uitgegeven door J. van Ramshorst Az. te Wormerveer bijgelegenheid van den Zeilwedstrijd op de Binnenzaan, 30 Juli 1887 (Vijfjarig bestaan der Zaanl. Zeilvereeniging). 1 blz. folio. Benevens : Reglement voor Zeilwedstrijden in Nederland en België. 1890. 28 blz. 8o. 824. 1887 — 15 October. Programma van Werkzaamheden uit te voeren op het 3e Spuitfeest der Zaandijksche b r a n d w e e r, niet bijbehoorende liedjes, o. a. Liederen behoorende bij liet Historisch-Brand-liederbord van 1 Nov. 1884— 15 Oct. 1887 (door K. VV(oudt) Jsz.). 9 stuks. 825. Liedertafel: „Wormerveers Mannenkoor", te Wormerveer. Directeur: de Heer A. M. de Jong. Feestwijzer, tevens Tekstboekje van liet concert en den nationalen wedstrijd voor kwartetzang, op den 27 en 28 April 1889, in „de Nieuwe Societeit" te Wormerveer, bij gelegenheid van liet 12£-jarig bestaan der Liedertafel. Typ. van llamshorst Az., Wormerveer. 40 blz. kl. 8o. 826. Feestwijzer voor den Princessedag, te vieren in de gemeente Zaandijk, ter gelegenheid van de verjaring van H. K. H. Prinses Wilhelmina der Nederlanden, op 31 Augustus 1889. Stoomdruk J. Heynis Tsz. 16 blz. 8o (met liederen}. Als boven. Op Hollandsch papier. 827. Acht Nationale Feestliederen voor den „Princessedag"' door R. T. Doorn. Koog aan de Zaan, Stoomdrukkerij E. N. Smit Ez. 8 blz. 8o. 828. 1890. 25 Oetober. Programma van Werkzaamheden uit te voeren op het 4e S p u i t f e e s t der Zaandijksche brandweer, met bijbehoorende liedjes, o. a. behoorende bij het Historisch Brandliederenbord, van 15 Oct. 1887— 25 Oct. 1890 (door K. W(ondt) Jsz.). 829. 1642—1892. Gedenkdag van het 2 5 0-jarig Bestaan der Evangelisch-Luthersche Gemeente te Zaandam; (Liederen). Typ. A. Stuurman, Zaandam. 8 blz. 8o. 830. Liederen te zingen op 6 November 1892 in de kerk deiDoopsgezinde Gemeente van Koog en Z a a n d ij k ter eere van den 400-jarigen Gedenkdag van Menno Sim o n s' Geboorte, o. a. een Feestlied door G. Pekelharing) van Zaandijk. 8 blz 8o. 831. 1889—1893. Liedjes, om bij het Liederenbord te zingen, ter gelegenheid van het Spuitmaalfeest der Noorderspuit No. 2 te Koog aan de Zaan. (Get.) 1\ H(ille). 12 blz. 8o. 832. Zaanland's Mannenkoor Koog aan de Zaan, Directeur de Heer J. J. M. Sicking. Feestwijzer voor den Nationalen kwartetwedstrijd en het groot concert op Zondag 10 September 1893 ter gelegenheid van het 12J-jarig bestaan der Liedertafel. 40 blz. kl. 8o. 833. 1494 — 20 September — 1894. Feestwijzer voor de herdenking van liet 400-jarig bestaan der Gemeente Zaandijk, van 15 tot 22 September 1894. Zaandijk, J. Heynis Tsz. 98 blz. 8o. De feestwijzer is samengesteld door W. P. Donker, penningmeester en G. J. Honig, voorzitter van het hoofdbestuur der feestcommissie. Blz. 1—46 bevat een uitgebreid en volledig programma der feestelijkheden voor eiken dag afzonderlijk, met naamlijsten van de deelnemers aan den historisehen optocht, van de vertooners in het tooneelstuk „de Bloem van Zaandijk", enz., benevens mededeeling over de wording van dit historisch feest, de stichtingsbrief, een korte geschiedenis van Zaandijk, naamlijsten der commissies, enz. Blz. 47—98 bestaat uit een bundel Feestliederen, vervaardigd door de Liederencommissie, bestaande uit de heeren II. J. van Daal, JII. Woerdeman, C. Honig, ft. Pekelharing, C. Stuiters, C. Stutters Jr.. J. M. Vis, C. Wondt en K. Woudt. 834. Herdenking aan het 400-jarig bestaan van Zaandijk, 1494—1891, door G. Pekelharing. Stoomdrukkerij E. N. Smit Ez., Koog aan de Zaan, 7 blz. So. 835. Ode aan de Zaan. Muziek van X — Woorden van Y. Opgenomen in „de Zaanlander" van !5 September 1894 en daaruit afgedrukt ter gelegenheid van het 400 jarig bestaan der gemeente Zaandijk, 1494—1894. Koog aan de Zaan. Ter Zaanlandsche Stoomdrukkerij E. N. Smit Ez. 4 blz. 4o. 836. Verklaring van de Tableau x-Vivants gesteld ter gelegenheid van het 400-jarig Bestaan van Zaandijk. Donderdag 20 September 1894. Stoomdruk J. Heynis Tsz , Zaandijk. 16 blz. 8o. De drie tableaux waren: De Zaannimf en Oudt-Heyn, de Oorlog en de Vrede. De namen der vertooners worden vernield; de dichter der verklaringen is Jan JUariuus Vis te Zaandijk. 837. Feestgids, 1885—1895 Nationile K o 1 f w e d st r ij d op 8, 9 en 10 September, in het koffiehuis „de Waakzaamheid" te Koog aan de Zaan. Typ. J. Heynis Tsz., Zaandijk. 40 blz. 8o. Deze frids is versierd met 2 platen, gezichten op Koog' a/d Zaan. Blz. 1 — lfi bevat naamlijsten der commissies, programma's, menu en reglementen; blz. 17—26 bevat 5 feestliederen, gemerkt 0. U(ouig) Kz.; blz. 27—40 wordt gevuld door advertenties. Met dezen wedstrijd werd tevens het 10-jarig bestaan van don Nederl. Kolfbond gevierd. 838. Verzameling van diverse gelegenheidsverzen, liedjes, schimpdichten, enz. uit deze eeuw, zoowel in handschrift als gedrukt. Zij bevatten o. a.: Liedjes bij ,het bezeilen der nieuwe veerschuit „de Stokvis" van Zaandijk, 4 blz. 4o; op de Plaatsing der Oatheder in de vergaderzaal van het Dept. T. N. v. 't A. te Zaandijk. 21 Nov. 1829, 3 blz. 4o; op 't burgemeesterschap van J. Dekker Cz. te Wormerveer, 1.855; Hulde aan Minmik te Damnaza door B. v. d. L. in het N. Holl. Weekblad (over den architect Imniink te Zaandam en diens leelijke bouwwerken aldaar, o. a. de toren en llerv. kerk aan de Oost-zijde); liet drama te Oostzaan door C. Stuart (dood van den visscher Hotten tot). Lijsten van Harddraverijen, van Hardrijderijen op schaatsen, enz. X. Bruilofts-, Lijk- en Verjaardichten. 839. Huwelycks Segewens aen den Eersamen Bruydcgom T e e u w i s J a n s z. lt o g li met syn beminde Bruyt A a 11 i e C1 a e s D o g t e r te samen Egtelijck vergadert op Saardam den 29 Desember 1675 door J. C. Schaap. Handschrift. 2 blz. folio. De dichter Jan Claesz. Schaap is als zoodanig gunstig bekend en wordt somwijlen genoemd de „ Wormerveersehe Cats". Onder dezen titel schreef J. Honig .Tsz. Jr. in zijn Studiën een levensbericht van hem. (Dl. I, blz. 197— 246.) Op blz. 219 wordt over dit huwelijksgedicht gesproken, üithetversbljjkt, dat de bruid Aaltje Claes de zuster van den dichter was. Zij werden de ouders van Lijnst Tewisz. Rogge, op wiens werf Czaar Peter I gewerkt heeft. Jan Clacsz. Schaap is geboren te Wormerveer en overleed omstreeks 1682 te Zaandam. Dit gedicht is geteekend met de kenspreuk „Alles onvolmaect". 840. Een Rijm gemaeckt door tferrit Tulp, Schoolmeester tot Worraer en gesonden aen Kornelis Last en Alida van Broeck en begint als volglit: Bruiloft Praatie ter bruiloft van Co melis Last, Gommandeuer ter Walvisvangerije en Juflr. Alida van B roeck, Getrout int Koust van November int eindigen des .laars 1687, tussen het Ye ende Stermeer wel soo oostelyck als de Noord Zee. Koopv. Handschrift, 3 blz. folio. Dit rijm is veel minder dan de bovengenoemde Zegenwensch van Schaap. Op blz. 3 komt voor: „Hier onder schreef Jacoü kurver van Saerdam, Roem en eer op den Rijmer", mede in rijmen. 841. Lyck-dichten op 't Zaligh af sterven van de Eerbare Deught rijeke Willempje Ploeg, Huysvrouw van Jan de Haan, Burgermeester tot YVornier; Als mede van de seer vermaerde Mr. Jacob Ploeg, In sijn leven Leede-Setter en Burgermeester tot Jisp, Dochter en Soon van ivlr. C o r n e 1 i s Ploeg, Leedesetter en oudt-Burgermeester tot Jisp. Tot Purmerent, by Pieter Baars, Ordinaris Stadts-Drucker en Boeckverkooper in de Peper-straet, 1693. 44 blz. 4o. De verzameling bestaat uit niet minder dan een 27-tal Lyckdichten, Grafschriften, Naemverzen, enz. Twee zijn onderteekend door Jan Abrabamsz. Thyimis, waegh-meester tot Jisp, twee door C. J. Kuyper, een door Aalke Pleters, zes door Jacob Piet«*rsz., Schoolhouder in de Ryp, vijf door Jan Vroom, vier door Neeltje Johaiines, drie door J. I) Doot en vier door Jan de Haan. Een 12-tal heeft betrekking op het overlijden van Willempje Ploegh, 25 December 1691, een 11-tal op den dood van Mr. Jacob Ploegh, gestorven 12 Mei 1692, twee dichten zijn gewijd aan Jacob Neelen, een aan Jan de Haan en een door dezen aan zijn gestorven magen en vrienden. Zie over Jan Abr. Thymus, wiens verzen verreweg de beste zjjn en J. D. Dood, blz. 178 en 180 van Honig, Studiën, Deel I. Toevallig na het afdrukken van het hoofdstuk gelegenheidsgedichten (vgl. de aanteekening op blz. 137, N° 682) kwam onze boekerij in het bezit van dezen bundel. De inhoud stelt ons eenigszins te leur, daar aan de verzen geen aanteekeningen zijn toegevoegd. Wij worden dan ook weinig wijzer over de ledezetters en hun geslacht en vooral over hun kunst, waarvan wij betrekkelijk nog zoo weinig afweten. Toch blijkt er uit, hoe zeer de familie Ploegh te Jisp gewaardeerd werd door de ingezetenen en hoe roemvol en voordeelig men de ledezetterskunst voor het dorp beschouwde. De treurige sterfgevallen, zoo spoedig na elkander (Willempje stierf 25 Dec. 1691 en Jacob 12 Mei 1692), hebben veel indruk gemaakt; beide afgestorvenen worden ten hoogste geroemd, vooral de deelneming met den ouden vader, den beroemden ledezetter Mr. Cornelis, is bijzonder groot, daar deze niet alleen zijn eenigen zoon betreurt, maar zijn geliefde kunst d*r massage in de toekomst vernietigd ziet. Toch wordt de hoop uitgesproken, dat zijn kleinzoon Jacob Pietersz. Neelen hem daarin zal opvolgen. Jacob Neelen was de eenige zoon van Willempje Ploegh, die in eerste huwelijk met Pieter Jansz. Neelen was getrouwd geweest. De ledezetterskunst ging echter toch verloren, daar Neelen het niet veel verder dan tot een gewoon dorps-chirurgijn gebracht heeft. 842. Ter Bruyloft Van de Eersame Jongman Monsr. Jan Pieter se van der Ley, En d' Eerbare Deugtrijke Jonge Dogter Mejuffr. Mar ritje Claas Kaaskoper. In den Echt vereent tot West-Saanendijk, den laatsten van VYijnmaant, 1694. {(Jet.) A. van Dam. 't Amsterdam, by de Wed: van Gysbert de Groot, Boekverkoopster op de Nieuwendijk. Een vel plano. De bruidegom, oudste zoon van Pieter van der Ley, een der eerste witpapiermakers te Zaandijk, is de stichter van de bekende firma Jan, Claes & Aris van der Ley. De bruid was een dochter van Claes Arisz Caeskoper, koopman op de Coogh, over wien men iets kan vinden op blz. 29 van de Gids voor vde verzameling „Jacob Honig Jansz. Jr." in de Zaanl. Oudheidkamer 843. Het Goddelijk gestigte en gesegend Echte-Leven ter bruilofte van den Voortreö'elijken Jongman Cornelis Lou- r e n s z. Louwe, als bruidegom, En cle Deugdzame Jongedochter Hillegond Claas Kaaskoopcrs als Bruid: In den Echten Staat gepaart tot Westzaandam den 4 November, Anno 1696. Vertoont en hertgrondig gewenscht van Georg Henrik Petri, 23 Jaaren Luthers Predieant tot Saandam. 't Amsterdam, by de Wed: van Gijsbert de Groot, tussehen de twee Haarlemmer Sluizen, 1696. Een blad plano. Zie over den dichter G. H. Petri de Studiën van Honig, Dl. I blz. 185—196, waar op blz. 194 over dit huwelijksgedicht gesproken wordt. Petri bezingt hierin den bruidegom als een zijner scholieren. Over de familie Louwe te Zaandam kan men een en ander vinden in het artikel „Een practisynsrekening" in Studiën, Dl. II, blz. 333 en vlgg. 844. Ter Bruiloft van den Deugdryken Jongman Dirk Jansz. Schaap, En de Eerbaare jonge Dochter B i s j e G y sberts Meyn, Geviert op West Zardam den 31 van Wynmaand 1700, door J. V. O. T' Amsterdam, bij Johannes van Oosterwijk, Boekverkooper, bezyden 't Stadhuis, in Cicero. 1700. Een blad plano. De uitgever Joh. van Oosterwijk zal wel tevens de dichter van deze wensch zijn. Zie over het bruiloftspaar blz. 219 van Honig's artikel over Jan Claesz Schaap, hierboven onder N° 839 genoemd, en over Dirk Jansz Schaap, die vermaner bij de doopsgezinden te West-Zaandam is geweest, blz. 244 aldaar. Vgl. N° 847 en 849. 845. De Voorzienigheid Gods in 't Huwelyk pryzend Eclio, Ter Bruilofte van den Heer Arisvan den Broek, Als bruidegom, En de Deugdzame Juffrouw Marytje van der Lay, als bruid In den Echt Vereend tot West-Zaandam, den 20. Eebruary, zynde Zondag, in deze Nieuwe Eeuw 1701 Uitgegalmd van Georg Henrik Petri, 28 Jaren Lutherse Predieant tot Zaandam. Een blad plano. Vgl.: hierboven N° 843. Ook deze bruidegom wordt door den dichter een zijner scholieren genoemd. Bruigom's naam luidt eigenlijk van Broek en zijn geslacht heeft lange jaren in de Zaanlanden, vooral te West-Zaandam gebloeid als regeeringsgeslacht. De familie is uitgestorven met Aaltje van Broek, die als laatste van dit geslacht 19 Mei 1853 te Koog is overleden. G. H. Petri zegt in zijn huwelijksgedicht: Uit een vermaart Geslacht, gy beyde zyt gebooren, Van welkers Heugden roem men aan de Zaan kan hooren. Niet minder word' et by de Purmer hoog geacht, Als een vermaart geslacht. De familie van der Ley was nl. afkomstig uit Purmerende en leefde daar ook voort. 846. Op het Huwelyk van Abraham Ver duin, Leeraar der Doopsgezinden op de Koog en Zaandyk, en Dieuwertje Kogge: Bevestigt binnen Amsteldam den 21 van Oogst- maand des Jaars 1701. 't Amsteldam, by Barend Visscher, Boekverkooper in de Dirk van Kassei-steeg. 12 blz. 4o. Het voornaamste gedicht in dezen bundel is van des bruigom's zwager teil'. Spinilikcr. De drie andere gedichten zijn van J. F., Eli r . tiïl J. ||, Vgl. op blz. 117 de aanteekening onder N" 591. 847. -Aan de Deugtrijke jonge Dochter Trijntje Zij m ons, door Johan van Oostenrijk. Amsterdam den 3 December 170. (N.B. onleesbaar door motgaatjes). Een gedicht van 5 coupletten ter eere van deze juffer, met wie hij kennis gemaakt had ,,op vriendt Schaap zijn Bruylofts feest", waarmede bovengenoemd huwelijk van Dirk Jansz. Schaap bedoeld zal worden. Handschrift. 2 blz. 4o. Vgl. N» 844. 84S. Zwanenzang en laatste Testament van wijlen de Heer Georg Hendrik Petri, in zijn Ecrw. leven Luth: Pred: te Zaandam, kort voor zijnen dood opgesteld. Handschrift van Ds. Everts, Luth. predikant te Enkhuizen. 7 blz. 4o. "w.Han:'SC!lrift beVat cle" Zwanenzang, die uit 16 achtregelige coupletten bestaat, en een uitvoerige aanteekening over liet leven en de werken van G. H. Petri, die 28 December 1703 te Zaandam overleed. Zwanenzang is uitgegeven in Petri's bundel Geestelijke Liederen. waarvan in 1704 een druk verscheen. 849. Ier Bruilofte van den Eerzame Cornelis Corn: Calf, En de Deugdrijke Grietje Cl aas se Bloem, Getrouwt op West-Zaandam, den 22 van Bloeimaand, des jaars 1707. Huwelijksgedicht met historische en mythologische aanteekeningen door J. van Oostenrijk, boekhandelaar en poeet te Amsterdam. 11 blz. groot 4o, met een fraai gekleurde titelplaat, gegraveerd door J. Goeroe. • ZiC„ "jer d(J** huwelijkszangen en over de families Calff en Bloem G. J Honi»" Al'Je'"- Ned- Familieblad, Ie jaarg., een artikel van 850. Ier Bruylofts-feest, van den Eersame Jongman en Bruydegom, Monsr. Jan Louwe, en de Eerbare Jonge Dogter en Bruyd, Juffr. Grietje van der L e y. Door den Band des Huwelyks Verbonden, en Ingesegent, tot WestZaandam, den 16de Augustus 1711 (GW.) J; V. Te Zaandam, Gedrukt bij Jan Visser; aan de Oost-zyde voor aan in de Noort over de Peperstraat. Een blad plano. "e,.-jTkdr?k,ker Visf mnet waarschijnlijk ook als de maker van dit huwelijksgedicht worden aangemerkt. De bruigom is een zoon van Lourens Jansz. Louwe, koopman te WestZaandam en vermaner bij de Doopsgezinden aldaar, en van Aagie Claas Zie llonig, Studiën, Dl. II, blz. 333 en vlgg. Zie ook No. 853 en 854. 851. Jan van tfysens Rouw-klagt op het droevig verongelukken van den Heer Hooft, Doctor en voornaam Koopman binnen Zaanredam; verongelukt in de Maas, den 3 December 1711. t' Amsterdam, gedrukt by Jacobus van Egmont, 1711. Een blad plano. De rouwklacht Tan dezen bekenden Amsterdamschen poëet bestaat uit 6 zesregelige coupletten, benevens een „Grafschrift1 , dat luidt: Dat aller Artzen Hooft, en Zaanredammer wonder, Die aller kranken troost, Heer Hooft die rust hier onder. Dr. Jan Hoofd is geboren te Westzaan 4 Maart 1670 en promoveerde in 1698 te Leiden tot medicinae doctor. Hij vestigde zich als zoodanig te Zaandam, waar hij ook aan de handelsbeweging deelnam. Zjjn zonen Jaeob en Jan vertrokken naar Haarlem, alwaar hun geslacht heeft voortgeleefd in de familie Penninck Hoofd. Vgl.: G. J. Honig, Een vergeten tak fan het geslacht Hooft, in het Alg. Ned. familieblad, Jaarg. 1890, blz. 236, en Jacob Honig Jsz. Jr., De familie Hooft, in liet Zaanl. Jaarb. 1849, blz. 84. 852. Lvck-Klagten; Over de dood van den Eenvaardigen, en God-zaligen en de Wei-geleerde Heer D" J o h a n n i s Best, In zyn leven Trouw Herder ende Leeraar, der Gemeynte Jezu Christi, tot Oostzaandam in den Heere Ontslapen, den 12 Maart, 1715. Oud zynde 56 Jaaren 2j Maand, 't Amsterdam gedrukt by Jacob Brouwer. 8 blz. kl. 8o. Aan het einde staat: Gedaan door Mar ril je Cornelis van der Hart, Huysvrouw van 1'ieter Jacobsz. Yerbrug, Op den 23 Maart, 1715, tot Oostzaandam. Ds. Johannes Best werd in 1699 bij de Hervormde gemeente te OostZaandam beroepen. 853. Zaanvreugdt, ter bruylofte van den Heer Jan Louwen Junior en Mejuffrouw Aafje Louwen, Egtelyk vereenigt te Zaandam den Vde van Wintermaandt MDCCXVII, door J. B. W. Een blad plano. Een gedeelte van dit huwelijksvers, waarvan J. B. Wellekeiis de dichter is, vindt men afgedrukt op blz. 338 en 339 in Honig, Studiën, Dl. II, waaruit o. a. geleerd wordt het belangrijk aandeel dat de bruidegom' en zijne familie aan den Zaandamschen handel had. Jan Louwe Jr., die hier met Aafje Louwe, dochter van Lourens Lubbertsz Louwe en Maritje Jans Louwe in het huwelijk treedt, was weduwnaar van Grietje van der Ley, dochter van Jacob Cornelisz van derLeyen Maritje Dirks, van Zaandam, welke 4 Sept. 1712 was overleden. Ook van dit eerste huwelijk bestaat een Echtzang; zie N° 850. Het is voornamelijk over Jaii Louwe Junior en zijn nakomelingen, dat het meer gemelde artikel „Een practizijnsrekening" in Honig, Studiën, handelt. 854. Egtgezang, op liet Huuwelyk van den Heer Jan Louwe Junior Louwerensz. en Mejuffrouw A a fj e Louwe Louw eren s D', Getrouwt tot West-Zaandam den 5 van Wintermaand, 1717, (Gel.) Herman Willem Mellingliuyzeii. Zinspreuk: Per Aspera ad Astra. Te Zaandam, Gedrukt by Jan Visser, aan de West-zyde op het Zilverpat, by de Roobrug. Een blad plano. H. G. Mellinghuyzen gaf onderwijs in de latijnsche taal te WestT°°rbericht ™ L°09Jes' BescHHJvi»g 85d De Brooshevt, en Nietigheyt der Menschen! Vertoont in bet Onverwagt, en schielijk, edog Godzalig overlyden van den Eerwaardige, en Godvrugtige R emmert Jacobsz, Outste Leerraar, in de \ creenigde Doops-gesinde Gemeente tot WestZaandam, in het 51ste jaar van sijn Predikdienst: en in het 76ste J;iar sijns Ouderdoms, Godzalig in den Heere ontslapen den 4den van Hoopmaand 1721, (Gei.) Jan Visser. Te Zaandam, Gedrukt by Jan Visser, aan de Westzyde opbetEyland voor aan op het Vineke-pad. Een blad plano. M,dLT(W-7rt J;ïC"b? 't in friesland, 23 Oct. 1045 en werd in nr'dit ' ged00pt'1 In 1GTn' de" 20 October, deed hij zijn eerst" predikatie en werd tot leeraar gekozen. Hij kwam 8 Óet ' 1673 als tot Tudste en i,aa?""!he gemeente te Zaandam en werd 12 Au-. 1074 de Vvi • , en dlenst bevestigd. Hij werd bijgenaamd te Zaandam? '3 8tamvader v<"> het koopmansgeslacht de Vries 856. Ronklagt en Troostrym over het schielijk, edog Godzalig Afsterven, van den seer Godvrugtigen en geleerden L onre ns Jans-zoon Louwe, Leeraar der Doops-gesinde Kristenen tot Westzaandam, Overleden den 30ste Januarv 1723, out zynde 66 Jaren min 2 dagen, de Bedieninge zijnes Predikampts 40 jaren (Gei.) L. P. Louwe. Te Zaandam, Gedrukt by Jan Visser aan de Westzyde op het Eyland, voor aan op het Vineke-pad. Een blad plano. v'; ffeb"uun te Zaand»"> 2 Februari 1057, werd 11 >ov. 10(9 ,bij de Vlaamsche Gemeente gedoopt, 9 Maart 1081 tot leeraar verkozen, en deed 24 Mei 1082 zijn lerste predikat". " Lour™* Pietersz. Louwe, compassemaker bijgenaamd ari 1098 en werd l "? 8 ?°iP7nuÖ de Vlaamsche Gemeente 18 Januan 1098 en werd 1 Januari 1708 tot leeraar verzocht. Hij was buiten- ™ het "25-1728 en is overleden ^Februari mi II vr°uw JriJ"t|e Cornehs Muusz, was buitenmoeder 1728— 1731. Hunne dochter Trijntje Lourens Louwe werd de echtgenoote van Adriaan Loosjes, leeraar der doopsgezinden te West-Zaandam bekend als auteur van de Beschrijving der Zaanlandsche Dorpen. ' 8o7. Rouw-klagt, wegens het Afsterven van den lieer Piet er P i e t e r s z. Y t e n, Outste Leeraar der Doops-gesinde Gemeente tot West-zaandam. In den Heere Gerust den 29 van Ooo-stMaant, 1744, in de Ouderdom van 79 Jaaren en eenige Maanden, En in ds Predik-dienst geweest ruym 50 Jaren. {Gei.) A. J. Haan, (met kenspreuk) Godt de Êeren. Tot Zaandam Gedruckt bij Daniël Laarsen, Boekdrucker aan de Westzy op 't Molcnpadt. Een blad plano. In een geslachtsregister zegt Pieter Pietersz. Eyte van zich zelvcn, nadat hij het overlijden van zijn broeder Dirck, den 25 Oct. 1736, nedergeschreven heeft: „Nu Ben lek Pieter Pietersz. Eyt de Laeste tot nog toe Int leve overgebleve; de dag en uer mijnder geboorte staet in dit Jornael niet aengeschreve: dat wegens de overgroote droefheyt van mijn Moeder en wegens het onnoosel en ontijdig atsterreve van mijn vader is toegekome: als sijnde lek bij 't afstervo van vader nog ongeboore: maer volgens getuygenis van mijn Moeder als mede van mijn ouste susters en broeders bun lek geboore en ter weerelt gekome den 27 Desemb. A° 1664 's morgens ontrent de kloek vijf uere, en heeft mijn moeder na dien tijt nog in veel swaekheyt, tog in een sterekmoedig vertrouwe op Gots genadige hulp en vaderlicke bijstant in al liaer wederwaerdigheede geleeft 33 Jare 2 maende en een dag; en so is sy eindel: met blijtschap hares hert in een vroolycke verwagting van een salige opstanding in den Here ontslaepe; Sij heeft 34 Jare a 35 Jare lang do koorts gehat sonder dat sij hem Een dag ten volle heeft gemist." Haar naam was Aechte Gerrits Gijsen. Omtrent het treurig afsterven van haren echtgenoot teekende zij zelve op: „Anno 16G4 is mijn waerde man na de Oude Sijp getegen om te preken en op syn weerom reis den 10 november overgesaeilt en gebleven omtrent de kloek 6 uren op Maendagh eevendt en sijn leven also geëndigt." Deze Pieter Heyndricksz Eyte of Aeit was leeraar bij de doopsgezinden te Zaandam, evenals later drie zijner zonen, nl. Gerret, Direk en Pieter. 858. Lijkdigt. I)e Wisselvalligheidt der ondermaansche zaken op het overlijden van den Heer Mattheus van Hoek, in zijn E. Leven Leeraar der Gereformeerden op do Koog, Gestorven den 4. van Grasmaand 1748. Handschrift. 8 blz. 4o. 859. Lykdigt op het overlyden van den eerwaarden en geleerden Heer Joannis van den Bergh, leeraar der doopsgezinde gemeenten van Coogh en Zaandyk. In den Heere gerust in het 32 Jaar zynes Ouderdoms den 2S Oetober 1749. (GW.) Klaas Butter. Te Westzaandam, by Jan Broekhuizen, Boekverkooper in de Molenbuurt, in de Atlas 17 19. Ken blad plano. Vgl. over Ds. van den Bergh blz. 140, N° G94 en N° 095 en over Klaas Butter N° 247 op blz. 43. 860. Vreugde-Galmen, op het Huwelyk van den Heere M e y ndert Gyzen, en Jonkvrouwe Trvntje Blauw. Gesloten den 31sten van Wyn-maand 1751. (Get.) Janalis Studium. Te Amsterdam, by Kornelis de Wit, Boekverkooper. 12 blz. 4o. Als boven. Handschrift, 7 blz. 4o. Het exemplaar in handschrift heeft nog op den titel: „Gemaakt door Jan Nel, Leeraar der doopsgezinden tot West-Zaandam", zoodat het pseudoniem Janalis opgehelderd is. De dichter zegt van den bruigom en zijn familienaam in een der historische en mythologische aanteekeningen die onder aan de bladzijden in noten voorkomen: „Gysen, is een van reeds overlang vereeuwden, voornamen Geslachte, aan den Zaankant: waar van de Bruidegom de laatste spruit is". Uit dit huwelijk zijn o. a. twee zonen geboren, een Meindert, overl. 15 Juli 1805 en een Gerrit, overl. 10 Januari 1814. Ik meen dat dit de allerlaatste mannelijke spruiten zijn geweest van dit vermaarde geslacht van Zaandamsche houtkoopers, scheepsbouwers en walvischreeders. 861, Eenige Verjarings Zangen „opgezongen door liet Kunstgenootschap onder den Zinspreuk „Al Verde r"", bestaande uit de leden Willem van Orden, Meindert Arentsz. Bloem, Johannes Smit, Adriaan Rogge, Petrus Loosjes, Coriielis Loosjes en Klaas Klamp, allen te Zaandam. Handschrift. De verzameling bevat het volgende: 1. Vissers-Zang, ter verjaaringe van den Heere Jan Smit, zijnde den 24 October 1752 getreeden in het 36ste jaar zij nes ouderdoms. 10 blz. folio. Jan of Johannes Smit is geweest Sehout der banne van Oostzaanen en Oostzaandam. 2. Houtzang ter verjaaringe van den Heer Meyndert Arentsz: Bloem, wanneer hij in 't 47 Jaar zytis ouderdoms trad op den 25 van Slagtmaand 1752. 16 blz. 4o. Burgemr. Meindert Bloem was houthandelaar en scheepsbouwer. Idem. 16 blz. 4o. 3. Tabakzang, ter verjaaringe van den Heer Willem van Orden, den 28 Februarij 1753, oud zijnde 36 Jaaren. 13 blz. folio. Willem van Orden was tabakshandelaar te Zaandam; hij is de grootvader van den bekenden numismaat Gerrit van Orden. 4. Lakenzang. Gezongen op den 31ste Jaardag van Klaas Klamp, den 7 April 1753. 13 blz. folio. Klaas Klamp was koopman te Zaandam en bezat een volmolen. 5. Letterzang op den lSden .laardag van Petrus Loosjes A d z. den 25 November 1753. 14 blz. folio. Petrus Loosjes werd doopsgezind leeraar te Haarlem en een bekend auteur. Verder nog een verzameling gedichten op verschillende onderwerpen, zooals: onder de Prent van de moort 'der Chineezen) te Batavia, Eenige aanmerkingen wegens d' overeenkomst tusschen de Roomsche Inquisitie en de Oost Indische maatschappij, enz. 8 stuks. Als model dezer verjaarzangen volgt hier de „Schetze'' van den Hnutzang: „Boschman (v. Orden) maakt het gezelschap het verjaren van Houtlust bekend en noopt hun mede te gaan om hunne wenschen te doen. Houtlust (Bloem) verwelkomt. Boschman verhaalt het groeijen en omhakken van 't hout en wenscht overvloet van houtwaaren. Vlotter (Smit) vermeldt de vlotterij op de groote en kleine rivieren, wenschende een duurzaam erlangen van alle tijdelijke zegeningen. Handelaar (Rogge) gewaagt van de geschiktheyd en 't veelerleye gebruyk van 't hout, inzonderheyd in 't scheepwerk, wenschende hem daarin veel vertieringe. Schepenmaker (P. Loosjes) beschrijft de schepenmakerij en wenscht welvaren in onze wooningen. Zeegraag (Klamp) spreekt van de Reederije en wenscht toevoer van allerleij zoort van waaren, bijzonder Hout uyt Noorwegen en de Oostzee. Zede lief (C. Loosjes) wenseht geestelijk Heyl. Ho u 11 u s t besluyt met dankzegginge." 862. Eouwklagt, Op het Droevige dog Zaalig Afsterven van den Hóóg-Geleerde en zeer Beminde Harder en Leeraar, T h o- m a s van A d r i c h e m, getrouw en gelieft leeraar in de gemeente Cliristi te West-Zaandam. Godzalig in den Heere ontslaapen, op den 17 ïebruary 's Morgens omtrent half zeven Uuren, na een Ziekte van Achttien Weeken, in 't Jaar 1753, In zvn Ouderdom van Yijf-en-Veertig Jaaren, Neegen Maanden, en Vier-en-Twintig Dagen. {Oet.) Door Iinpie Aldersz. Klamp. Tot Zaandam, by Harmanus Jukkers de Roode, Boekdrukker, aan de Westzy in de Overtoom, by den Dam. Een blad plano. Vgl. blz. 117, N° 592. 863. Huwelyks Zangen, ter bruylofte van den Heer P i e t e r Corver, en Maria Ouwejan. In den Egt verbonden te Zaandam 2den van Wiedemaand 1754. 14 blz. 4o. De zangen zij» van de leden van het dichtgenootschap Verder". Adrlaan RiiftRe bezong „het Zoet der Min"; Petrus I,«lisjes Adz. „de Krast der Min" en Klaas Klamp ,'t Verstandige minnen". Alle drie noemen zij bruidegom en bruid hun neef en nicht. 861. Lykgezangen, ter Naagedagtenisse van den Eerwaarden, Klaas Jacobsz. Nen, Leeraar der Vereenigde Doopsgezinden Te Westzaandam. In den Heere gerust, den 8. van Sprokkelmaand, in den jaare 1755. Te Westzaandam, By Jan Broekhuyzen, Boekverkoopnr in de Molenbuurt, in de Atlas, 1755. 18 blz. 4o. De auteurs zijn ,1: van: Bcnlem, Klaas lilamp en Petnis Lansjes AdrzVgl. blz. 117, N° 593. 865. Brief en Verjaargroete (op rijm) aan Vader Ham ma Klinokert d.d. Haarlem 24 Maart 1765, get. Petrus Loosjes Adr., Sijtje Oudt en A. L. Handschrift 2 Blz. 4o. In den brief wordt dank gezegd voor een ontvangen teekening van een Jagtje, voor hun zoontje Adriaan, terwijl in het gedicht gezinspeeld wordt op de lust in de zeevaart van den koopman Hamma Klinkert. Klinkert overleed 8 Februari 1776. Het is mij niet zeker bekend, waarom Petrus Loosjes hem „vader" noemt, maar ik veronderstel dat hij de stiefvader van Sijtje Out is geweest. De tweede vrouw, met wie Klinkert 28 Dec. 1751 huwde, was Aagje Pieters Corver, die dan de weduwe moet geweest zijn van Symon Cornelisz. Out, gestorven 11 Aug. 1749. 866. Kupido Tuynman. Gezongen op het Trouwfeest van mijn veelgeachte Neef, De Ede Co melis van der Linde, Bruidegom en mijn HooggeEerde en Vrindelijke Nicht l)e Ed« Grietje Veen, Bruid, Echtelijk vereenight binnen Zaandam, den 5 van Hooimaand 1767. In hetzelfde cahier: BruylofsGesangen ter bruyloft van den Heere Ysbrand Vincent en Mejuffrouw Johanna Paauw, gehuwelijkt binnen Amsterdam, den 14 van Grasmaand 1726. Grietje Jans Veen, geb. 19 Mei 1744, ovcrl. 1 Sept. 1781, was doch- ter van Jan Aldertsz. Veen, van West-Zaandam, overl. 30 October 17(9, en van Aafje Uirks Kluys. 807. Iraanon, gestort op het grav van mync gelievde Nigte, Catharina Speciaal, Huisvrouwe van den Heere Johannes Lu den, Hendrikszoon, Godzalig ontslaapen binnen Amsteldara, den XXII van Oogstmaand 1776, in den Ouderdom van 38. Jaaren en 4 Maanden. (Get.) Q: van •Ier Ven. 's Haage, den 24 Augustus 1776. 4 blz. 4o. Catharina Speciaal was een telg van een aanzienlijk geslacht te Oostzaan; zij was de dochter van Hendrik Speciaal, koopman te Amsterdam en van Maria Johanna (lc Visscher en kleindochter van Jacob Aartsz. Speciaal, burgemeester en ambachtsbewaarder te Oostzaan, en van Cornelia Roelofs de Leeuw. Zij was 27 November 1763 gehuwd met Johannes Luden, commissaris te Amsterdam, wien zij vijf kinderen heeft geschonken. Waarschijnlijk is de maker van het Lijkdicbt Quintijn van der Ven zoon van Gerard van der Ven en Cornelia van Echten Jansdochter ex! Giertje Speciaal, die een zuster was van Hendrik Speciaal, bovengenoemd. ' B 868. Zaandyk in Rouw; V\ eegens het Smertelyk Overleyde van den Wel-Eerwaardigen zeer Geleerden Heer Den Heer Johan C h r i s t i a a n A 1 b e r t i, In zyn Loeven laast geliefd Euangeiie-Hienaar in de Gereformeerde Gemeente te Zaandyk, den tyd van ruym 27 Jaaren, na een langduurige zukkeling en veelvuldige Pynelyke toevallen, zagtelyk in den Heere ontslaape, op Dingsdag avond den 10 November 1778, Oud zynde 58 Jaaren, en circa 8 Maanden. (Get!) Simon Karman Jacobszoon. Een blad plano. Ds. Johan Christiaan Alberti is geboortig van Emmerich en deed tijdens de oneenigheden van kerkeraad en magistraat met Ds. Geom-e Erhart te Zaandijk een tijd lang als kapelaan bij de Hervormde Gemeente dienst. In 1751, na het ontslag van Ds. Erhart, is hij in diens plaats tot predikant beroepen. Op dit tijdstip bekleedde hij dit ambt op het eiland Marken. Den 15 Juni 1760 trad hij in het huwelijk met Stijntje Dieo, de dochter van Jacobus Dico, chirurgijn makelaar en burgemeester te Zaandijk, uit welk huwelijk 4 kinderen zijn geboren, waarvan één jong stierf. Van de anderen werd Jacobus in 1795 schout te Crommenie, terwijl Cornelis houtzager was met den molen 't Vliegend Hart. De dochter Anna Maria trouwde met Dirk Ytt' Cornelisz., notaris en dorpssecretaris te Zaandijk. 869. Lyk-digt Op het Afsterven van den Eerwaard igen en Godvrugtigen Heere Benedictus Sytses Hoekstra, Leeraar der Friesche Doopsgezinde Gemeente op 't Zuijd-eijnd van \\ estzaan: En aldaar Zalig in den Heere ontslapen op den 21 van Slagtmaant (in den ouderdom van 56 Jaaren en 6 Maanden) des .laars 1778; En tor aarde bestelt op den 28ste van dezelve. {Get.) Arend Pufflus. 43 blz. 4o. Vgl. blz. 121, N° 604. 870. Ter bruilofte van den Heer Kornelis Hooy en Juffrouwe Susanna van Dij k op den 23sten van Loumaand 1780. Te Zaandam, by Harmanus Jukkers de Roode, 1780. 8 blz. 4o. De familie Hooy was bekend te Oostzaan. De verzen zijn van Jan Roos, G. J. van Dijk en A. J. van flleurs. 871. Jubelzangen op den vyfentwintig Jaarigen trouwdag van den Heere Pieter Steen messer en Mejuffrouw G e e r t r u y Oostendorp, En ter Gedachtenisse van den vyf-en-twintig jaarigen dienst als Deurwaarder, van des Gemeene landsmiddelen, te Westzaandam &c. Gevierd op den eersten van Slagtrnaand 1784. Te Amsterdam, by Cornelis Groenewoud, boekverkoper op 't Water over de Koornbeurs, 1784. 16 blz. 8o. De eerste zang is geteekend door den zoon Joliannes Steenmesser, de tweede: „uit Vriendschap" en de derde is van den jubilaris zeiven als dankbetuiging aan de feestgenooten. 872. Ter Zilveren Bruyloft van mynen Broeder Jacob Middelhoven J a c o b s z. en mijn zuster Mejuffrouw T r ij ntje Rogge Pietersd. Gevierd te Saandam den 13den September 1784. (Oet.) Hendrik van Yoorst. Copie in Handschrift. 3 blz. folio. Op dit zilveren huwelijk is een fraaie gedenkpenning geslagen. De bruidegom was een voornaam koopman en fabrikant te Zaandam. Ook bezat hjj een verzameling .boeken, rariteiten, natuurk. instrumenten, enz., weike na zijn dood in 1800 werden verkocht. Zie blz. 107, N° 562. 873. Herders-kout tussehen Waarmond en Reinliart ter bruilofte van den Heere Jacobus Alberti, Jongman te Zaandyk; en Mejuffrouw Lijsbet Beets, Jonge dogter te Crommenie en van den Heere Dirk Yff, Jongman, met Mejuffrouw Anna Maria Alberti, Jonge dogter; Beide te Zaandyk, In den H. Echt bevestigt te Zasindyk den tweeden van Wynmaand 1785. (Get.) Willem Leek, S: en V: te Crommenie. Te Amsterdam, by Adam Meyer. 14 blz. 4o. Jacobus en Anna Maria Alberti waren kinderen van Ds. J. C. Alberti. (Zie hiervoor N° 868.) Dirk Yff was een telg van een bekend Westzaanseh geslacht, aldaar vermeld sedert de 16e eeuw. Lijsbet Beets, was dochter van Johannes Beets, notaris en schout te Crommenie, en van Eefje Speciaal. In het gedicht wordt breed uitgemeten dat alle vier van „priesterlijk geslacht" zijn, nl. geachte predikanten als J. C. Alberti, Huibert Beets, Johannes en Jacobus Nelenus onder hun voorouders geteld hebbende. W. Leek was schoolmeester en voorzanger te Crommenie. 874. Ter Bruylofte, van De heer C. Schorel, en Mejuffer G. Kuyk, vereenigd tot Zaandijk, De 10 October Anno 18 1790. (Get.) C. Best. Handschrift. Een blad folio met teekeningen in waterverf. Onder de afbeeldingen komt tweemaal de meelmolen te Zaandijk voor, die aan de familie Schoorl behoorde. Zie over deze familie in de dagen der Patriotsche partyschappen: Jan van Vleuten, Annotatie» wegens de Burgarwapenitig te Zaandijk in de jaren 1785—1787, o. a. blz. 12, noot. 875. Ter Bruilofte van den Heere Weyer Poel en Mejuffrouw Grietje Pietersd. B r i e 1, echtelyk vereenigd te Zaandyk, Den 14 July A° 1793. (Get.) H. C. Göbel. Te Zaandam, by A. Tolk, boekdrukker &c. op den Hoogendijk. 8 blz. 4o. De bruidegom is Weyer Wolphert Jaeob Poel, geb. te Zaandam in Januari 1772 en aldaar overleden 12 Maart 1819, een zoon van Jan Poel en Maria Alida Beeldsnijder. Hij heeft zijne ouders vroeg verloren, waarop in het bruiloftsgedicht wordt gezinspeeld. De dichter (vgl. N". 756) is een zijner voogden; een andere voogd, Jacob Aartsz. Speciaal, was overleden. De bruid was dochter van Pieter Briel en van Elsje Jacobs Honig, later gehuwd met Huyg Pietersz. Best te Zaandijk. 876. Een lied Ter Gedagtenis-Viering van het Vyftig-Jaarige Huwelyk Feest van Karte Janze Koning; en P i etertje Willems Kouwenhoven; Gevierd op den Eersten May in het Tweede Jaar der Bataafsche Vryheid. Een blad plano. Karte Koning komt nog in 1749 voor als olieslagersknecht, maar is in welstand toegenomen. Zijn vrouw was een dochter van Willem Adriaansz. Couwenhoven, die uit de omstreken van Maassluis te Zaandijk kwam wonen en daar verfmaalder met den molen de Valk is geworden. Een dochter, Neeltje Koning, huwde met Teunis Swart, koopman en oliefabrikant, alsmede burgemeester te Zaandjjk, terwjjl een zoon, Jan Koning, eerst oliefabrikant en daarna assuradeur te Zaandijk, aldaar maire en schout is geweest. 877. Bruylofts-liedje by Gelegenheyd der Echt-Verbintenisse van den Heer Johannis Munnikhuvse en Mejuffrouw Maria Elsabeth Ebmeyer, Den 24 Sept. 1797. 4 blz. 4o. (Te Zaandam.) 878. Bruyloftst-Liedje. By Gelegenheyd der Echt-Verëeniging van den Bruydegom Frans Dekker Met den Bruyd M a a r t j e Krok, Gevierd den 23sten van Hooijmaand 1798. Een blad folio. (Te Zaandam.) 879. Lyk-zang: Na de Gepaste Lykreeden, op het Overlydenvan den Wei-Eerwaarde Burger Albert Vryer; Leeraar der Doopsgezinde Gemeente op het Noordeijnde van Wormerveer, en Lid van het Genootschap der Mathemathische Wetenschappen te Amsterdam en Hamburg, gestorven den 18 February 1799, na eene ziekte van vier weken, en een schiclyk toe- neemend verval van kragten: In den gezegende Ouderdom van 78 Jaaren, Een Maand en Agttien daagen: Hebbende het Eüangelium des Zaligen Gods \ erkondigd, den tyd van 58 Jaaren — Zynde 's Mans Nagedacht.cnisse gevierd in eene Leerreede, Ópentlyk Uvtgesprooken door den Eerwaarde Burger Jan van Naarden; Leeraar by de Doopsgezinde te Crommenie; den 14 April 1799 — Over het Geloofs-Triumph Lied van 1'aulus den Apostel: 2 'Ihim. 1111 vs. / en 8: Ik hebbe den goede strijd gestreeden, enzv. (Get.) Simon Karman, Jacobs-Zoo». Gedaan den 21 April 1/99. Een blad plano. Onderaan staat: „Nota: Door zwaare koortsen verhinderd, hebbe ik de gedaane Lijkreede, niet konne bijwoonen". Vgl. over A. Vrijer blz. 123, N" 611. 880. Huwelyks-wensch Uit Vriendschap opgedraagen aan den Heer Pieter Korff en Mejuffrouw Trijntje Stad1 ander, In den Echt vereenigd tot Oostzaandam den 26 van Hooimaand 1801. 4 blz. 4o. 881. Aan mijne Kinderen ter nagedachtenis van hare Dierbare Moeder, Mijne Waardige Huisvrouw Aagje Honig, Geboren 5 Junij 1762, Overleden 23 Januarij 1807. (Get.) J. v. V(leuten) te Zaandvk. 7 blz. 8o. Aagje Honig was dochter van Jan Jacobs/. Honig en Maartje Klaas Nen te Zaandijk. Haar echtgenoot, Jan van Vleuten, geboren te Zaandijk 25 Januari 1765 was geïnteresseerde in de witpapiermakersfirma Jan, Claes & Aris van der Ley te Zaandijk en sedert 1800 eenig firmant. Hij bekleedde vele burgerlijke en kerkelijke (doopsgezinde) betrekkingen in de plaats en het gewest zijner inwoning, waar hij 23 Februari 1835 is overleden. Zie over hem: Annotatiën over de Bnrgencapening te Zaandijk in 1785—87 en het tooneelstuk de Bloem van Zaandijk. .. De kinderen waren Maartje, Guurtje, Adriaan, Lijsje en Trijntje van Vleuten. 882. Ter Nagedaehtenisse van mijne dierbare Moeder Aagje Honig, Overleden 23 Januarij 1807. (Get.) M(aartje) v(an) V(leuten). 18 blz. 8o. 883. Op 't Plegtig Filicitaatei-Maal, Gevierd den 28 van Weidemaand In den Jaare MDCII : VII te Crommenie, ter Heuglyke Gedagtenisse der Ondertrouw van den Heerc Jan J b.■/. oon Alberti, als Bruidegom, en Mejuffrouw Aaltje G t: dt: v a n Vliet, als bruid. En l'legtig staat voltrokken te werden op den 12 van IIooi-Maand eerstkomende door desselvs Vaader den Heere Jacobus Alberti, Schout en Seere- 18* taris &c. aldaar. (Gei.) UE. Oud-Oom D: A: Brandt, a Zaandijk. 24 blz. 80. Dirk Adriaansz. Brandt, houtzager te Zaandijk en aldaar overleden in 1812, begraven den 23 April, was gehuwd geweest met .Jannetje Dico, die een zuster was van Stijntje Dico, de echtgenoot van Ds. J. C. Alberti, bruidegoms grootvader. I)e naam van den bruidegom was gewoonlijk Johannes Alberti. Aaltje van Vliet is spoedig overleden; haar man, die zeildoekfabrikant was, hertrouwde te Assendelft 20 Sept. 1812 met Antje Waagmeester, dochter van Willem, Adjunct-maire aldaar, en van Eva Sypesteyn. 884. Gezangen by gelegenheid van het voltrokken huwelyk van de Heer Klaas van de Stadt en Mejuffrouw Hillegonda Ida Holst, vereend den 12den van Zomermaand 1808 te Zaandam. 11 blz. kl. 80. 885. Zaandam s rouw-klagten: Over het Onverwagtst Afsterven van den Wei-Eerwaarde Heeren, Hendrik van Voorst; en Hendrik van Gelder; Beide Doopsgezinde Leeraaren. — De eerste, werklyk in die Gemeente te Oostzaandam, Zedert den Jaare 1779. Zeer Subiet Overleden, in den vroegen morgen van den 2 October 1808, in den Ouderdom van 57 Jaaren en 8 Maanden, en plechtstatig begraven den 6 dito. — En de Ander, Rustend Leeraar in die Gemeente in 't Nieuwe Huis te Westzaandam, Zedert den Jaare 1781. Overleden naar eene korte ziekte, den 3 October 1808 in den Ouderdom van 72 Jaaren en 7 Maanden, en begraven den 8 dito (GeA)Simon Karman Jaeobsz. Een blad plano. Hendrik van Voorst is volgens deze rouwklagt een ijverig beoefenaar der natuurkunde geweest, zooals men toen vele personen in de Zaanlanden aantrof. Vgl. Loosjes, Zaanl. Dorpen, blz. 283—284. Hij ontving van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem eene „edle Eerprijs". Hij zal ook de maker van het huwelijksgedicht voor het echtpaar Middelhoven—Rogge zijn. Zie blz. 177, N°. 872. Zie over Hendrik van Gelder hiervoor op blz. 122, N°. 605. 886. Ter Echtverbindtenisse van myne dochter Hester de Q, u a c k, met den Heer Anthony Johannes Swaving. Voltrokken te Zaandam, den 27sten van Louwmaand, 1813. (Get.) J. de Quat-k. 8 blz. 80. J. de Quack was commissaris van politie te Zaandam en in dit ambt werd juist dat jaar veel van hem gevergd; wij vinden z|jn naam vermeld bij het Oranjeoproer te Zaandam op 21 April 1813. Swaving was geneesheer te Zaandam. Vgl. blz. 81, N° 449. 887. Ter Echtverbindtenisse van mijne dochter Adriana van Ece met den Heer Adriaan van Vleuten, voltrokken te Zaandam den 14den van Wintermaand 1814. (Get.) B. H. van Ree. 8 blz. 8o. Adriaan van Vleuten, zoon van Jan van Vleuten, was eerst gehuwd geweest (4 Aug. 1811) met Maartje Adriaans de Lange, van Westzaan, die 10 Februari 1813 overleed. Adriana van Ree was dochter van Balthus Hendrik van Ree, geneesheer te Zaandam en van Cornelia Willemina Broese. Zij was geboren te Zwolle 25 Mei 1795 en overleed te Zaandijk 30 Oet. 1824. Vgl. over B. H. van Ree N°. 766 en over de familie van Vleuten N°. 881. 888. Echtzang aan den Heere Adriaan van \ le ut en en Mejuffer Adriana van "Ree. Vereenigd te Zaandam den 14den van Wintermaand 1814. 7 blz. 4o. Handschrift onderteekend door J. de Quack. 889. Bruilofts-lied voor den Heer Klaas Cardinaal, en Mejufvrouwe Hillegonde Veen, Echtelijk vereenigd den 17den Mei 1815. (Get.) K. Honig, Jz. 1 bl. 4o. Klaas Honig Jansz., geb. te Zaandijk, was doopsgezind leeraar te Purmerende. Vgl. blz. 126, N° 620. Cardinaal en Veen zijn bekende Zaandammer familienamen uit de 17de en 18de eeuw. 890. Ter Nagedachtenis van mijne dierbare Dochter, Maartje van Vleuten, overleden 19 Mei 1817. (Get.) J(an) v(an) V(leuten). 13 blz. 8o. Zie hiervoor N° 881. Zij was gehuwd met Cornelis Dekker Jz. te Wormerveer. 891. Bij het belangrijk Familie-feest, gehouden te Beverwijk; zijnde ecne ineensmelting der viering van den 7 4sten verjaardag van onzen geliefden vader Jacob Aggesz. Kool, den 22sten December 1819, en van den Zilveren Bruiloft onzer geliefde broeder en zuster Pieter Kool en Elizabetli Schuckink, Invallende den 16den November 1819: beide plegtig gevierd den 16dcn Januarij 1820. 8 blz. 4o. Het eene gedicht is op de wijze van Tollens' Volkslied en het andere op dat van Brand Wij leven vrij. Sedert het huwelijk van Agge Roskam Kool, azijnmaker in de Beverwijk, met Trijntje Jans Honig van Zaandijk, den 4den November 1736, heeft de familie Kool steeds betrekkingen gehad met de Zaan. Hunne zoon Jan Kool werd papierfabrikant te Zaandjjk met den molen de Bonsem. Hun andere zoon, genoemde Jacob Aggesz. Kool, woonde een tijdlang te Wormerveer. Diens zoon Jan Jacobsz. Kool vestigde zich te Zaandijk en werd opvolger in de zaken van zijn oom, den papierfabrikant Jan Aggesz. Kool, die 26 Maart 1816 kinderloos is overleden. 892. Zangstukjes ter bruilofte van den Heer Klaas Smit E v e r t s z. en Mejufvrouw Grietje Br eet Jacob'Z, in den Echt vereenigd den 4den Junij 1820. 12 blz. 8o. De bruidegom was zoon van Evert Smit, oliefabrikant en magistraat te Koog aan de Zaan, en van Trijntje Claas Honig; de bruid was dochter van Jacob Cornelisz. Breet, papierfabrikant te Zaandijk, eu van Grietje de Jager. 893. Zilver-feest op den Yijf-en-twintigjarigen Trouwdag van Den Heer Jan Jacobsz: Kool en Mejufvrouw Neeltje de Jager; gevierd te Zaandijk, den 5den July 1820. 4 blz. 4o. Jan Jacobsz. Kool, papierfabrikeur te Zaandijk onder de bekende firma Jan Kool & Comp., is zoon van Jacob Aggesz. Kool en Engeltje de Jong. Vgl. N°. 891. Zijn vrouw was dochter van Jan de Jager Evertsz. te Koog. Zie over dezen en zijn familie het tooneelstuk de Bloem van Zaandijk. Een der liederen is van Pleter Barnouw, hoofdonderwijzer te Zaandijk. Vgl. hierboven N" 753. 894. Ter vijf-en-twintig jarige Echtvereeniging van den Heer J. J. Kool en Vrouwe N. de Jager, gevierd te Zaandijk, den 5den Julij 1820. 7 blz. 8o. 895. Op het Zilver Huwelijks-feest van mijn Behuwd-Broeder en Zuster, den Heer Jan Jacobsz. Kool, en Mejufvrouw Neeltje Kool, Geb. de Jager, Te Zaandijk, den 5 July 1820. (Get.) Pieter Bodisco. 4 blz. 80. P. Bodisco was gehuwd met Anna Jacobs Kool. 896. 'tafelzangen, bij Gelegenheid der Echtvereeniging van den Heer Klaas Dekker Pietersz., met Mejufvrouw L y s j e Haremaker, op Woensdag den 20e September 1820. Te Zaandam, bij Jan Jukkers de Roode Junior. 16 blz. 80. De bruidegom was pelder met den molen de Koekebakker; hij overleed te Zaandam 12 Sept. 1848. De bruid was een dochter van Cornelis Jansz. Haremaker te Koog en van Trijntje Cornelis Honig. Zij was echter met hare moeder, die met Simon Jut hertrouwd was, naar Zaandam vertrokken. 897. Op het huwelijk van den Heer Jacobus Cornelis van Pomeren en mijne lieve nicht Mejuffrouw Aagje Kool, voltrokken te Zaandijk den 12den Mei 1822. (Get) P. Bodisco. 4 blz. 8o. Aagje Kool was de dochter van Jan Jacobsz. Kool en Neeltje de Jager (vgl. N°. 893). De bruidegom was afkomstig van het eiland Wieringen, en is eenigen tijd door hulp van zjjn schoonvader gaandehouder van een pelmolen geweest. 8(J8. Tafel-lied, bij de Echtvereeniging van den Heer Dirk Vis en Mejufvrouw Engeltje Kool, Gevierd den 17 April 1825. 4 blz. 8o. Engeltje Kool was eveneens een dochter van Jan Jacobsz. Kool en Neeltje de Jager. Dirk Vis was oliefabrikant te Zaandijk, later burgemeester aldaar en lid der Provinciale Staten van Noord-Holland. Hij is te Beverwjjk overleden. Zyne ouders waren Jacob Vis en Aaltje van Bergen. 899. Zilveren Bruilofts-Zang, voor den Heer Jacob Vis, en Mejufvrouw Aaltje van Bergen. Ter viering van hunne vijf en twintigjarige eehtvereeniging den 4 April 1827 te Zaandijk. 7 blz. 8o. Jacob Vis was de laatst overgebleven telg van dit bekend Zaandijker geslacht en zijn zwakke gezondheid deed vreezen, dat de knaap niet oud zou worden. Bij zijn zilveren feest was hij echter omgeven door een achttal zonen en twee dochters, zoodat vooreerst van het uitsterven van de familie geen sprake is. Vgl. G. J. Honig en C. v. d. Zeyde, de Bloem van Zaandijk. 900. Toasten gehouden bij de Bruiloft van J. H e y n i s 1) z. en A. M. Alberti. Handschrift. 10 blz. 4o. Volledige verzameling berijmde toasten op een Zaansch huwelijksfeest, gemaakt door Sillimi Hejlils, voorspeelnoot, en Jacub Huilig Jsz. Jr., achterspeelnoot. Jan Heynis, zoon van Dirk Heynis en van Aaltje Couwenhoven, huwde te Zaandijk 9 Augustus 1835 met Anna Maria Alberti, geb. aldaar 25 Januari 1815, dochter van Cornelis Alberti, houtzager, en van Keeltje Slaartens Schoorl. Simon Heynis, makelaar te Zaandijk, werd later notaris te Westzaan en is aldaar overleden. 901. Feestliederen aan den Heer Klaas Smit en Mejufvrouw Grietje Breet, als bruidegom en bruid. 14 blz. 8o. Gezongen op hun zilveren huwelijksfeest, A° 1845. Vgl. N° 892. 902. Ter Gelegenheid der Huwelijks-Aanteekening van den Hoer J. Honig Jsz. J r. en Mejufvrouw J. W. von lle eken. Gevierd te Amsterdam, 14 Mei 1850. Gedrukt bij Gebr. Koster. 16 blz. 8o. 903. Een bundel bruiloftsliederen uit lateren tijd, betreflende Zaanlandsche families. XI. Liedeboekjes (Mopsjes, enz.) en Zangbundels*). 904. H. J. Soets, S a n e r d a m s Bloeme-Crans, met, verscheyde Zedige zangen, en stichtelijcke Rijmen, t' samen-gobonden. Gedruekt tot Amsterdam voorden Autheur, Woonende tot Sardam aen den I)am, in de Witte Pers. XIV, 235 blz. en 7 blz. bladwijzer, met houtsneden, gebonden in perkament; langw. 12o. _ De „Opdracht aen de Deucht-lievende Sanerdamsche lonckheydt" 19 geteekend: „II. Soet, Saenredam desen 4 September ]645". Er komt o. a. in voor: „Trou-wensch aan II. Soet en T. D. Kussels, geecht den tweeden van Wjjnmaent, door J. (Bergius) Naerd(en.sis), en Danckwensch daarop door II. So.-t, alsmede Trouheyts-Beloningh, met een houtsnede de vlucht van Lambert Melisz. voorstellende. Vat Honiff Studiën, I blz. 271. Iweede exemplaar als boven; in perkamenten omslag. 905. Nieu Medenblicker Liet-Boeck, met Sehriftuerlike liedekens, tot lof en eere des Almaehtigen, ende tot stiehtinghe en leeringe der Mensehen. Nu van nieus oversien, en van veele fouten verbetert. Achter aen is een Lietjen bygevoecht om die ledighe plaeis te besetten. Tot Wormerveer, bij \\ illem Symonsz. Boogaert, Boeekverkooper in den beslagen Bybel, 1646. Aan het einde staat.- „Tot Alckmaer, Gedruekt bv Symon Cornelisz. Brekengeest, Boeekverkooper ende Unieker, wonende in de Langhestraet, in de vinder van de Druckkonst, 1646 . \ I, 208 en 8 blz. register. Gebonden (ex. Bibl. J. Meulman.) 12o. *) Vgl. J. Honig Jsz. Jr., llist. Oiiclh. en Letterk. Studiën, I blz. 240 en 241 en Zaaiil, Jaarboekje, 1852, blz. 05. Op blz. 145 staat: „Dese voorghestelde Liedekens zijn ghestelt, bearbeyt en ghemaeckt, door Jan Claessoon Westeriuan", en op blz. 146: Dese navolgliende Liedekens zij 11 ghemaeckt van verscheyden personen . 90.6. Z a e n <1.? r Bloem p-Stralen, geschoten door Minnaers Lust tot verinaeck der Pelgerums, die de Rustenburghse Heys beminnen, bij W. S. Boogaert, te orniervoer. 321 blz., met 11 blz. Besluyt en register. Gebonden in perkament, langw. l2o. Het titelblad ontbreekt, doch uit de voorrede blijkt de bovenbeschreven titel. Het besluit is gedagteekend: „In Wormer-Veer desen 15 January. Anno 1649. De voorrede „aen de Zaender Jeught" zegt, dat de liedekens meest langs de schoone Rivier Zaen genaeint, uytgesprooten zijn. De meeste zijn echter met spreuken geteekend; wij vinden de namen: Dub. van der Meer, Robbert Robbertsz., Krans Karelsz. Verleene», C. C. Molenaer, li. Pietersz. Hof, P. ï. Harte-veldt, C. IlIrksZ. en II. Soete-booill. In de voorrede zegt de uitgever: „Vele weten wel, dat wij voor desen een Zaender Liedtboeckjen begonnen, en ten deele uytgliegeven hebben, maer alsoo daer veele Druckfouten in gheslopen waren hebben wy goedt gedacht, dat selve niet verder te drucken". Vgl. Honig, Studiën, I blz. 240, waar als jaar van uitgave 1633 wordt genoemd. De titel wordt daar genoemd als Zaanderbloem ter eere der Zaanlandschc Zaanders. Het exemplaar was toen (1866) nog niet in de verzameling aanwezig. 907. 't Klevn Lust-Hofje, Vol van Bruylofts-Zangen, Echt-liedekens, Houwelijcx-baken en ïeest-gedichten. Alles uyt verscheyde oorsaken der eerelijcke Bruylofts-yreughden en Zangh-lust, der bekende Bruylofts Minnaren, op gewoonelijcke en meest gesongen stemmen, bij een gesamelt door H. Zoeteboom. Den laetsten Druck vermeerdert en verbetert. In de Ryp, voor Jasper Gijsbertsz. Boeekverkooper. Aan liet einde staat: 't Alckmacr, by Jacob Ysbrantsz., Boeck-Drucker en Boeck-verkooper in de Lange straet. 439 blz. en 9 blz. bladwijzer, gebonden in perkament; langw. 12o. De eerste druk moet volgens Arrenberg's Naamregister van Nederduytsche boeken van 1649 zijn. Vgl. Honig, Studiën, I blz. 277. 908. Het R y p e r L i e d t-B o e e x k e n, inhoudende veel Schriftuerlycke Liedekens, by verscheyden Autheuren ghemaeckt, ende nu tot stichtinge van een ycghelijck t' samen gestelt. Tot Crommenie by Wouter Gavesz., Boeck-verkooper in de Staten Bijbel, 1657. Achter staat: Tot Alckmaer, gedruekt by Rem Jansz. Boerman, Boeck-verkooper inde Lange-straet, inde Boecke-druckerv, 1657. VI en 472 blz. (met register). 12o. 't Geestelijck K r u y d-Ho fk e n, Inhoudende veel Schrit'tuerlicke Liedekens, by verscheyden Autheuren gemaeckt, ende nu tot stichtinge van een yegelijck t' samen gestelt, Den sevenste Druck, verbetert, ende het Achter-Hofken met nieuwe Soet-gevoysde Gecstelijcke Liedekens vermeerdert. Tot Crommenie, Bij Wouter Gavesz., Boeck-verkooper in de Staten Bybel, 1657. VI, 516, en 6 blz. register. 12o. 't Vermeerde Ach te r-H o f k e n , Beplandt met verscheiden Glieestelijcke Liedekens, tot Stichtinge der Jeught, by verscheyde Autheuren geniaeckt ende t' samen gestelt. Tot Cronimenie, By Wouter Gavesz., Boeck-verkooper in de Staten Bybel, 1657. Aan het einde staat: Gedruckt by Item Jansz. Boerman, Boeck-drucker inde Langhestraet, Anno 1657. 96 blz. l2o. Alle drie tezamen in één bandje van robbenvel gebonden, verguld op snee. De titel draagt een vignetje , gezicht op het dorp de Rijp, met de spieuk: „Siet den oost is Kjjp, Joh. 4 : 35", benevens: „Siet ick segge u, heft uwe oogen op ende siet de Landen over, want sy nu aireede wit (ofte Rijp) zjjn totten ooghst". Volgens de voorrede, die geteekend is: „Datum desen 25 Augusti, Anno 1024 in de Rijp", heeft men de namen der dichters op hun eigen verzoek niet vermeld. 909. Het Hyper Liedt Boecxken, inhoudende Veel Schriftuerlijcke Liedekens, by verscheyden Autheuren ghemaeckt, ende nu tot stichtinge van een ycgelijck t' samen gestelt. lot Saerdam, by Willem Willemsz., Boeekverkoper bv den Dam, 1682. VI en 474 blz. (met inbegrip van register). 12o. Aan het einde staat: Tot Saerdam, by Willem Willemsz., Boeekverkooper by den Dam, 1682. In denzelfden band komt voor: 1°. 't G eestelijck K r u y d t-Hof k e n , inhoudende veel Schriftuerlijcke Liedekens, by verscheyden Autheuren gemaeckt, ende nu tot stichtinge van een yegelijck t' samengestelt. Den negenden Druek, verbetert, ende het Achterhofken met nieuwe Soetgevoysde Geestelijcke Liedekens vermeerdert. Tot Saerdam, by Willem Willemsz., Boeekverkoper by den Dam, 1683. VI en 520 blz. (met register) 12o. 2". 't Vermeerdert A c ht e r-H o f k e n , Beplandt met verscheyden, Gheestelijcke Liedekens, tot stichtinge der Jeught, by verscheyde Autheuren gemaeckt ende t' samen gestelt. Tot Saerdam, by Willem Willemsz., Boeekverkoper by de Dam, 1683. 96 blz. 12o. Gebonden in robbenvel met koperen krabben. 910. 't Geestelyk Kruyd-Hofken, Ryper Liedboekje, en Achterhofken, Inhoudende veel schriftuerlicke Liedekens, by verscheyden Autheuren gemaeckt, ende nu tot Stichtinge van een yegelijck 't samen gestelt. De tiende Druk.... Te Amsteldam, by Kornelis van der Sys, Boekverkooper in de Beurs Straat, in de drie Raapen, 1716. 764 blz. en 12 blz. register 12o. Gebonden in perkament. 911. May-gift van Verscheyde Vogelen, aan Alle Eerbare Jonge Lieden, Bestaande in drie deelen: 1. Aan de Jonkmaii9. 2. Aan de Jonge Dogters. 3. Stigtelijke Zinne-Beelden. Waaragter by-gevoegt is het Kinder-spel; En verseheyden andere Vermakelijke als ook Stigtelijke Rijmen. Alles gedaan door Hendrik Albertsz., in de Riji», Tot Amsterdam, by Joannes Kannewet, Boekverkooper in de Nes, in de Gekroonde Jughte Bybel. 143 blz. 12o. In perkament omslag. Hendrik Albertsz., uit de Rijp noemt zich ook dikwyls Hendrik Albertsz. Hoe je wilt. In vele Liederenbundels, o. a. in de Rijper Hofkens, vindt men verzen van hem. Hij was een vriend van Jan Adriaans/.. Leeghwater en overleed in de Rijp 14 Februari 1667, oud 61 jaren. 912. Bloem tuyntje, Bestaende in Inderlijcke Bedenokingen, Gelijekenissen, ofte Exempelen: midsgaders eenigeSang-rijmen, ofte Liedekens. Te samen gestelt door Jan Claesz. Schaep. Verciert met kopere Platen. Te Wormerveer, by den Autheur. Men vindtse mede te koop 't Amsterdam, by Jan Rieuwertsz., Boeckverkooper, in Dirck van Assensteegh, 1660. Aan het einde staat: 't Amsterdam, Gedruckt by Tymon Houthaak, op de Nieuwe-Zijdskolek, in de Vogel Struys, 1660. XXXII en 240 blz. kl. 8o. Gebonden in perkament. Vgl. over Jan Claesz. Schaep, geb. 12 Juni 1640, overl. omstreeks 1680), en dit zijn werk, waarvan deze uitgave de eerste druk is: Honig, Studiën, I blz. 197: „de Wormerveersche Cats". Deze uitgaaf is na de samenstelling van dit artikel in handen van J. Honig Jsz. Jr. gekomen. Immers hjj zegt over de verschillende edities op blz. 222: „In 1071 zag het voor de eerste maal bij Jan Rieuwertsz. te Amsterdam het licht, en niet in 1660, zooals Witsen Geysbeek zegt; in 1680 was een tweede, in 1686 een derde en in 1697 een vierde uitgave noodig, alle bij Jan Rieuwertsz., maar in 1724 kwam het voor de laatste maal uit bij Jacob ter Beek te Amsterdam". Als reden voor deze herhaalde uitgave geeft Honig o. a. op, dat het boekske zoo uitnemend geschikt was om als prjjs aan de kinderen in doopsgezinde gemeenten uitgereikt te worden. 913. Bloemtuyntje, Bestaande in twee deelen: Het eerste in Inneilyke Bedenkingen, en Gelykenissen. Het tweede in cenige Sang- en Lees-rymen. Te samen gestelt door Jan Claesz. Schaep. Verciert met koopere Platen. Den tweeden Druk, verandert en vermeerdert, t' Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz, Boekverkooper, in Dirk van Assen-steeg, in 't Martelaars-boek, 1671. XVIII en 304 blz. kl. 8o. Gebonden in perkament. Deze tweede druk heeft behalve de opdracht aan den lezer, die ook in de eerste druk voorkomt, een „Toe-Eygening" aan zijn kinderen Jan en Dirk Jansz. Schaep, onderteekendU L Swakke Vader J. C. Schaep. Tot Wormerveer, den 12 May 1671". 914. Bloemtuyntje, Bestaande in twee deelen: het eerste in Innerlyke Bedenkingen, en Geleikenissen. Het tweede in eenige Zang- en Lees-rymen, door Jan Claasz. Schaap. Ben vijfden Druk met meer dan de lielft Koopere Planten vermeerdert. 't Amsterdam, by Jacob ter Beek, Boekverkooper in de Beursstraat, op de hoek van de Papenbroeksteeg, in de Gekroonde Bybel, 1724. XI, 412 blz. (met inbegrip van het register). Kl. 8o. Gebonden in perkament. Deze druk heeft ook de Toe-Eigening van 1671. Op blz. 183 begint een „Aanhangsel"; de meeste daarin voorkomende gedichtjes zijn gemaakt door Claas Jansz. Schaap, den vader van den auteur; zij hebben betrekking op familieleden. Dit aanhangsel komt het eerst voor bij den derden druk, welke waarschijnlijk door den ouden Schaap, na het overlijden van zijn zoon, bezorgd zal zjjn. 915. C. Rhijueiibnrglis Vreugb de-bergh. 160 blz. en 172 blz. langwerpig 12o. 2 dln. in één omslag. Zeer onvolledig exemplaar van dit Medemblikker Liedeboekje. De titels ontbreken, alsmede blz. 1—16 van het le deel. De voorrede van het tweede deel is geteekend: „C. Rhynenburg, In Medenblik, den 28 December, 1638". 916. Gulden-Spiegel, ofte Opwekkinge tot Christelijke Deugden, afgedeeld in twee Deelen: Waar in vertoond werd de schadelijkheyd der Zonden, mitsgaders de goedigheid en weldaden Godts over den Boetveerdigen. Tot leeringe en stigtinge aller Christenen toegepast. Nog is hier by gevoegt 1 ha mars ontsc haking, of de Verdoolde Liefde van Amrnon: Als mede De Vermakelijke B r uy 1 o f t s-K r o on; Doorvlogten met vcrscheyde leerzame Gedigten, vermakelijke Bruylofts en aandagtige Liedekens, Voorgesteld op de vier Geteyden van den Dag. Gervmt door Jacob Coenraeds Maj>ogel< Vergierd met aardige konst~j)laaten. Tot Amsterdam, by Joannes Kannewet, Boekverkooper in de Nes, in de Gekloonde Jugte-Bybel, 1763. 80. Gebonden in perkament. De Gulden-Spiegel bevat 246 blz., Thamars Ontschaking 52 blz. en de Bruylofts-kroon 206 blz. Mayvogel was een Hoornsch dichter. Zyn voornaamste werken bovengenoemd, beleefden sinds 1040 vele herdrukken. 917. Groot Hoorns, Enkhuyser en Alkmaerder Liede-Boeok, versiert met veel mooyc Bruylofts-liedekens en Gesangen. t Amsterdam, Bij 1'ie ter van Kyschooten. Boeekverkoper op de hoeek van de Haerlemmerdijk, by de Vismarkt, 1702. 310 blz. en 10 blz. register. Verguld op snee. Gebonden in lederen bandje met verguld en zilveren krabbetje, gemerkt T. H. (Trijntje Honig). 918. 't Groot Hoorns, Enkhuyser, Alkmaerder en Purmerender Liede-Boeck. Verqiert met veel mooye Bruylofts-liedekens en Gesangen Uitgegeven, t' Amsteldam, by d' Erve de Wed. G. de Groot, Boeckverkoopster, 1737. 312 blz. en 8 blz. register. Verguld op snee. Gebonden in geborduurd bandje. 919. 't Groot Hoorns, Enkhuyzer, Alkmaar der, Edammer en Purmerender Liede-Boek, zijnde een vervolg op 't voorbaande. Vercierd met verscheide Nieuwe en aangename Bruylofts-Liedekens en snaakze Gezangen, 't Amsteldam, voor Abram Cornelis, Boekverkooper aan den Overtoom. (Zonder jaar.) 320 blz. (met inbegrip van 't register) 12o. In één 'perkamenten omslag met : 't Groot Hoorns, Enkhuyzer, Alk maar der en Purmerender Liede-Boek, Vercierd met veel mooye Bruilofts-Liedekens en Gezangen, 't Amsterdam, voor Abram Cornelis, Boekverkooper aan den Overtoom. (Zonder jaar.) 320 blz. (met inbegrip van 't register) 12o. Door den binder is de volgorde der twee bundels juist verkeerd genomen. Deze Hoornsche mopsjes waren de meest geliefkoosde liedeboekjes uit den „mopsiestrommel". In het uiterlijk van deze wordt ook de meeste luxe aangetroffen. 920. D. R. Kaïnpliujzens Sticht el yke Hymen, om te lezen of te zingen: Onderscheyden in IV Deelen; Geheel op Nooten, na de Voysen van Dr. R.Rooleeuw. Tot Rotterdam, voor Isaak Naeranus, boekverkooper op 't Steyger, 1698. XX en 772 blz. 12o. In één hand met: Stichtelyk Zangwerk, Behelzende De By schriften, eenige uitbreidingen der Psalmen, en het Vierde Heel der Rvmen van 1). R. Kamphuizen, Alles nu eerst op Muzyk gesteld door Jan Willemsz. Te Amsteldam, by de wed: P: Arentz, en C: van der Sys, boekverkoopers, in de Beursstraat, in de drie Raapen, 1705. IV en 212 blz. 12o. Gebonden in robbenvel met koperen krabben. Op een der schutbladen staat geschreven: „Grietje Haremaker anno 1782". Aan den bundel Stichtelyk Zangwerk gaat vooraf een „Kort Bericht aan den Zanger," dat onderteekend is: „Zaandam den 10 Februari, 1705, Jan Willemsz." Hieruit blijkt, dat de componist deze liederen, die nog niet op zangmaat gesteld waren, eerst voor zijn eigen genoegen en tot dienst van eenige liefhebbers van melodiën heeft voorzien, doch op aandrang van verscheidene vrienden tot de uitgave overging. Met de liefhebbers zijn wel de leden van het Zanggezelschap te Zaanaam bedoeld, genoemd in de aanteekenin# onder N° 921. I >e liederenbundel van Dirk Rafaelsz. Kamphuvzen (geboren te Gorkum A I086 en overleden te Dokkum A" 1627) werd ook in de Zaanlanden veel gebruikt. Vgl. o.a. de voorrede van de onder N° 921 genoemde Verzameling van Stichtelijke Gezangen. In de genealogische aanteekeningen op een der schutbladen van een familiebijbel van ons geslacht vinden wjj opgeteekend door Jacob Cornelisz. Honigh bij het overljjden van zijn dochter Grietje: „tot verwonderingh heeft sjj nogh ontrent 3 /, uer voor haer uytgangh gesonge uyt Camphuysen weersiens „hoe langh ach Heer, hoe langh nogh mist mijn siel den soeten standt van t waeren verheugen & soo voort & nogh 2 veersies van 't Lietie, O, deught, enz. Dit meisje overleed op Sljarigen leeftijd den 31 December 1692. 921. Verzaa meling van Stichtelyke Gezangen. Te Amsteldam, By de wed: P: Arentz, en C: van der Sys, Boekverkoopers, in de Beursstraat, in de Drie Raapen, 1705. VI, 100, en 36 blz. 12o. Gebonden in leer. Op het schutblad staat de naam A. Veen. Da voorrede of opdracht „aan den Zanglievenden Leezer 1 is geteekend: „N. N., Zaandam den 20 Juli 1705." Hieruit blijkt dat „voor eenigen tijd te Zaandam een „zangoefening" opgericht was, waar de jeugd zich oefende in het zingen van stichtelijke liederen, o.a. die van Dirk Kamphuyzen; maar daar de lust verminderde, meende de samensteller dat een nieuwe bundel deze weer zou vernieuwen. Onder de medewerkers komen voor A Bleeker. V. Kloris» , K. K. Muur. J. Ilii.vgeii, t. V. Eeke en ^dr. Spinniker. De composities zijn van .1 Biitterinan, Jan Willemsz. en A. Bleeker. Foeke Florisz. was Leeraar der Doopsgezinde Gemeente te Zaandam, en 18 gestorven 28 September 1703; op zjjn dood komt in den bundel een Lijkklagt en een Grafschrift voor. Albert Jansz Bleeker was leeraar bij de Waterlandsche Gemeente der doopsgezinden te Oost-Zaandam en overleed 8 November 1720 in den ouderdom van 54 jaren. 922. Belydenis- en Lof-Gezangen, door I. V(an) K(alker). l'salm 149, 1. Zingt den Heere een nieuw Lied, de Gemeinte der Heiligen zal hem looven. Zaandam, gedrukt voor den Autheur. 1737. X en 226 blz. So. In denzelfden band: Zedelyke en Stichtelyke Gezangen door I. V. K. l'salm 149, 1. Zaandam, Gedrukt voor den Autheur, alwaar dezelve te bekomen zijn, 1737. Gepagineerd van blz 229—blz. 319. 8o. Dan volgtIsraëls Verdrukking en Verlossing uit /Egypte en der Geloovigen gezeegende verlossing door onzen Heiland Jezus Christus, in Dichtmaat. Als mede eenige geestelyke Lofzangen, door I. V. K. Te Zaandam, Gedrukt voor den Autheur, 1739. Gedrukt te Amsterdam, by de Erven van H. Aaltz., op de Agterburgwal, by de Brouwery de Hooiberg. XII en 149 blz. 8o. De drie bundels, die voorzien zijn van koperen platen door Jan Luyken, zijn tezamen gebonden in één perkamenten band. Dc voorrede van den eersten bundel is geteekend: Zaandam den 26 Augusty 1737, Isaak van Kalker," en die van den derden : Izaak van Kalker, Zaandam, 5 July 1739. Isaak van Kalker is leeraar geweest bjj de doopsgezinde gemeente der Oude Vlamingen te Zaandam. 923. Zaan-vreugd, opgedragen aan de Zaanlandze jeugd, bestaande in eene Verzameling van Vroolijke, Bourtige, Vermakelijke en verkwikkende gezangen. Meest Nieuw en door bekwame Digters gesteld: voort zulke, die of niet in Druk, of zeer weinig in Handen zijn. Te Zaandam bij A. Tolk, Boekdrukker en Boekverkooper op den Hoogendijk (1790). 60 blz. kl. 8o. De uitgave is volgens het voorbericht van den uitgever louter geschied met het oogmerk „om dc Bewoonders van de Zaanstroom, op Bruiloften, of bij andere vroolijke gelegendheden, daar gulhartige Tavelvreugd heerscht, in gezelschappen te vermaken. De bundel bevat o.a. opdracht aan de Zaanlandze Jeugd. Eerzang voor Zaandam (geteekend W H.). Zaanvreugd (geteekend: Te Coog, in de Prins, 1790). Op de achterzijde van het omslag staat: „NB. Het tweede stukje van deze Zaan-vreugd is op de pers". De omslagtitel luidt: „Zaan-Vreugd of Vroolyke Gezangen" en is voorzien van het boekdrukkersmerk van A. Tolk, zjjnde een gekroond wapenschild, waarin 3 mannen, met het omschrift: „Tolk. Trans-Latuer." De prijs was 5 stuyvers. 924*). Volksliederen ter gelegenheid van het Nationale feest wegens de aftogt der Engelsehen en Kussen; Gevierd binnen de Bataafselie Republiek den 19. van Wintermaand, 1799. Te Amsteldam, by J. F. Nieman, en te West-Zaandam, by H. van Aken, 1799. 16 blz. kl. 8o. In één omslag met: Uitgezochte verzameling van Vaderlandsche Gezangen, ten gebruike van 't Bataafsche volk, op het Nationale Feest, wegens de geslotene capitulatie met de Engelsehen, Den 12den October 1799. (Zonder naam van den uitgever.) 16 blz. kl. 8o. 925. Uitgezochte Liederen voor den Openbaren en Huisselijken Godsdienst. Te Wrest-Zaandam, bij Hendrik van A.ken, 1810. VIII en 155 blz. 4o. Gebonden in kalfsleer, met op het plat: „Doopsgezinde: Gemeente te Koog en Zaandyk." Het voorbericht is geteekend door de verzamelaars Jan van Geuns, M. Siegenbeek, P. Beets Pietersz. en Jcronimo de Vries, doopsgezinde predikanten te Leiden en West-Zaandam. Dit exemplaar is voor echt erkend met de handteekening van den Wcst-Zaandamsclien leeraar P. Beets Pz. •) De bundels onder N° 924 en N° 926 behoorden eigenljjk rospectieveljjk op de jaren 1799 en 1813 in Hoofdstuk IX (Gelegenheidsgedichten). Deze uitgave is voor kerkgebruik; er bestaat ook een eerder verschenen uitgave zonder noten. Het zoeken naar eene geschikte verzameling van liederen, o.a. voor de doopsgezinde gemeenten van Leiden en West-Zaandam (Nieuwe Huis) was de aanleiding tot het ontstaan van dezen bundel. 926. Gezangen voor het volk van Nederland, op de zoo heuclielijke als onverwachte verlossing van het Fransehe juk. Eerste bundel. Te Amsterdam, bij Abraham van der Werve, en te Zaandam, bij H. van Aken, 1813. (De prijs is 2 Stuivers). 15 blz. kl. 8o. Als boven. Tweede Druk. 927. Zangstukjes voo rli et Gezelschap de 5 üves. (Zonder jaar en uitgever.) 23 blz. kl. 8o. Vooraf gaat een voorbericht aan de broeders, leden van de 5 Vs, onderteekend Wlll. Siiliiincljn en Fledk. ff'ay. Zaandam, 15 December. 1817. Dit gezelschap had ten doel een algemeene verbroedering, de vrijmetselaars op zekeren schaal navolgende. Hij aanneming als lid moest men een belofte van geheimhouding doen, men werd met cieraadorden omhangen, welke op elke vergadering gedragen moesten worden. Uit de voorrede blijkt de beteekenis van den naam, nl. Vrijheid, Vriendschap, Vrolijkheid, Vergenoegen en Vrede. Ook schijnen er vrouwen op de bijeenkomsten te zijn toegelaten, want ook zij worden verzocht geen gebruik der zangstukjes te maken buiten dezen vriendenkring. De versjes zijn geteekend ff. S. en F. ff'. Achterin is nog een vers gehecht van F. ff- 13 Dcc. 1824 gezongen bij de inwijding van eenen Heer Kroeger als lid. Willem Sommelijn was geboortig van Leiden en had een administratieve betrekking te Oost-Zaandam. Hij overleed als vrederechter te Zaandam. De naam Way was bekend in den koopmansstand te Zaandam. 928. De Zaandammer Stoomboot. Zynde beladen met de Nieuwste Liederen, die liedendaagsch Gezongen worden. Nooit te voren Gedrukt. Te Amsterdam by B. Koene, Boekdrukker, in de Boomstraat, No. 76. (Zonder jaar). 72 blz. kl. 8o. Op den titel staat een stoomboot als vignet. Het eerste lied is getiteld: „De eer der stoomboot bezongen," bestaande uit 9 coupletten ; het is niet onbelangrijk voor de geschiedenis van liet ontstaan van deze eerste stoomboot, Mercurius gelieeten, varende van Amsterdam naar Zaandam vice versa. De eerste reis werd gedaan den 18 Juli 1826. Een tijdgenoot roemde zeer de gemakken die deze boot opleverde, zoowel wat de zitplaatsen als de bediening betreft, hetwelk een groot verschil was met de Zaandamsche veerschuiten, waarin men dikwjjls over dorst en ongemakken had te klagen, llij vergelijkt de Mercurius met een drijvend koffiehuis. 929. Vrij-Metselaars Gezangen voor de A.\ Loge Anna Paulowna, werkende in het O.-, van Zaandam. Gedrukt voor B.\ B.\ Leden van Bovengenoemde Loge. (Zonder jaar en uitgever.) X en 132 blz. kl. 8o. De bundel is voorzien van een opdracht door de officieren en Leden aan den A.\ M.\ van de Loge Anna Faulowna. De inhoud bestaat uit 56 liederen, enkele zjjn getoekend met initialen, nl. J. C. H., C. v. d. V. (4), W. v. W., R. H. A., M. J. S. B., G., A. J. v. V. (2) en J. K. Het papier draagt tot watermerk de symbolen der Vrijmetselarij en de letters K. & B. 930. Bloemlezing van gezangen. Te Wormerveer bij W. Briel, 1834. 240 blz. kl. 8o. De bundel bevat 50 Gezelsehapszangen, 40 Bruiloftszangen en 16 Vaderlandsche Zangen. Onder de Gezelsehapszangen komt voor „Hulde aan de Zaan" en „Ter Ecre van de Zaan." De namen der dichters, noch die van den verzamelaar wordt genoemd; een voorbericht ontbreekt. 18 XII. Werken en geschriften door Zaanlanders geschreven, in de Zaanlanden gedrukt of met de Zaanstreek in verband staande, in zooverre deze niet in de overige hoofdstukken voorkomen. 931. Putinans Manuael, dat is: een kleyn Pest-Boecxkcn, Scer dienstelijck alle menschen, versien met veel sclioone gheprobeerde Recepten, in 't kort by een gebracht, wiens gclijek soo klevn en bondigh novt aenden dach geg&ven is. Meest door Experentie by den Autheur selfs bevonden. Ende nu van nieus wat gccorrigeert ende vermeerdert. Door Abraham Lenertsz. Vrolingh, Chirurgijn Ordinaer tot West-Zaerdam. Tot Zaerdam. Bv Heyndrick lacobsz. Soet, Boeck-vercooper aenden Dam, inde Witte Pers. V[II, 72 en Register 8 blz. 12o. 0|> den titel volgt een „Klinek-Vaers", getoekend met de zinspreuk van den uitgever, H. J. Soet(eboom), nl. Deueht maeckt Edel. Daarop volgt een opdracht: „Aende E. Wijse, voorsienige, seer diserete Heeren, mjjn Heeren Schepenen, Vroetschappen, en Regeerders tot WestZaerdam", dd. 5 Maert 1646, alsmede een: „Aende goetwillighe en discrete Leser", dd. 8 Dec. 1645. De auteur zegt tot de schepenen, enz. over den uitgever: „Onse mede Burger Hendrick lacobsz. Soet, die de ghemeynte soeckt te dienen en te gerijven met een Boecke-winckel". Over zich zeiven zegt hij, dat hij een vreemdeling is, door de regeering tot burger en inwoner gemaakt niet alleen, maar ook met otficiën voorzien, eerlijk getraeteerd en minnelijk ontvangen. Vóór deze nieuwe uitgave had volgens deze opdrachten het werkje van Eduardus Putman, geneesheer te Doesburg, nog drie malen het licht gezien. Aan het einde komt nog voor een Hvm-digt van den auteur, zijnde „een seker Traetaet, genaemt der Matroosen gesontlieyt". 932. Professie van den Christen geloove Anno 1585, tot Constantinopolen in Latyn gedaen, door eenen, die voor een groot Ketter was beklaeght, ende gaf reden sijns Geloofs, aen de Latijnen, Griecken, ooek aen sommige Joden ende Turken. Tot Wormer-veer By Willem Syinonsz. Boogaert, Anno 1646. 1 blad folio. Willem Symonsz. Boogaert is een bekenil uitgever; hij komt ook als schrijver voor. Eenige der werkjes bij hem in het licht gegeven noemen als zijn woonplaats Harlingen en Scliagen. Hij is dus waarschijnlijk geen geboren Zaankauter. Vgl. Honig, Studiën I, blz. 239. 933. l)e Roe op de Schoorsteen, ofte de Wereldt met de Billen bloots-lioofts leggende, overgehaalt, ende wellustigh ghegeesselt. Uyt het Engels vertaalt. Den tweeden druck verbetert. Een dwaas sal de tucht syns Vaders versmaden : Maar die bestraftinge waerneemt, sal kloecksinniglijck handelen. Proverb. 15 : 5. Tot Wormer-veer, by Willem Symonsz. Bóógaart,Boeekverkooper in den beslaghen Bybel, Anno 1647. X, 148 blz. met \'II blz. register en een Nareeden van den drukker, o.a. bevattende een opgave van zijn vroegere uitgaven. 12o. NB. Met andere boekjes in één band gebonden. (134. (Soeteboom,) Op en Nedergank vande Oude Koninklvcke en loffelijeke Anzee-Stadt Stavoren, outs tijds Hooft en MoederStadt der friesen, Nevens de voor naamste Geschiedenissen van Vrieslandt van 't jaar voor Christus Geboorte 313 tot na 1575. By Hendriek Soet. Aan het einde staat een hork-drukkersmerk, benevens: 't llaerlem, Gedruckt by Thomas Fontevn, Boeck-drueker in de Bartel-Ioris-Straet in de ghekroonde Druckerye. Anno 1647. XL en 328 blz. 12o met platen. Dit is de eerste, zeldzame, uitgave van dit werkje, dat het volgende jaar herdrukt werd, vgl. Honig, Studiën I, blz. 273. De hoofdtitel is gedrukt in een gegraveerd;? titelplaat. Dan volgt als titel: „Op en Neder-ganck van Stavoren in VI Boecken verdeelt", daarna een uitgebreide opdracht aan de regeering van Stavoren, dd. „Sanerdam desen 19. van May-macnt.... 1047". get. Hendriek Iacobsz. Soet.; vervolgens een viertal gedichtjes op de uitgave betrekking hebbende, twee van Soeteboom zeiven, een van D. Traudenius en een van H. Bergius. 935. Op en Neder-ganck vande oude Konincklijke, en Loffelijeke An/.ee-Stadt Stavoren; outs-tijds Hooft-, en Moeder-Stadt der Friesen. Met de voornaemstc Geschiedenissen van Vrieslandt, beginnende 313 jaren voor, en eyndiglit 1580 jaren nae de geboorte Christi. Alles in ses Boecken verdeeldt, en in descn tweeden Druck, met Jaer-tallen, en een Bladt-wijser verrijekt, door H. Soet. Verderl met Kopere Platen, 't Amstelredam, bij Theunis Jacobsz., Boeck-verkooper op 't. Water, in de Loots-man, 1648. XXXVI, 302 en Blade-W vser, 20 blz. 12o. By de verzen na de opdracht vindt men nog een 5de van Traudenius. Deze uitgave is een werkelijke herdruk en geen veranderde titeluitgave. 13* 936. H. Sneteboom, Beemsters Dank-ottcrs Blyspel. t' Z a n e rd a m bij Hendrik Jacobsz. Zoet, Boekverkooper aan den Dam, in de Witte Pers, 1649. t' Amsterdam, Gedruckt by Tymen Houtbaak, op de Nieuwezijds Kolk, naast de Boog van Weesp. 16 blz. 4o. 937. (K. van der Bijl, secr. van O. Niedorpï. Verhaal ofteVerklaringe van 't gunt Schout, Burgemeestren ende Scheepenen der Steden Nieudorp, is gerescontreert in 't Visiteren van de Paapsche Vergaderinge op de Sijdwind, in den Banne van Oude Nieudorp, den 23 Augusti 1649. Tot Z a r d a m , bv Willem Willemsz, Boeck-verkooper, woonende op den Dam, by de Oude Kerck, 1649. 8 blz. 4o. 938. Dialectica, dat is, Reden-kavelinge ofte Bewijs-konst, door een seer korte wegh toe-bereydet voor de gene weiekers vernuft een korte en lichte const vereyscht. Met Ecnige voor bereydingen der Logischer ofte Bewijs-konst. Door Bartholomeum Keckcruiaii, van Dantzick. Ghv lleden-kavelaers en minders tot de deught: Komt oeft'ent u in my, terwijle dat ghy nieught, So vindt ghy redens kracht, en 't licht in duyster werek, En brenght veel vruchten voort en steunt de ware Kerck. Nu in Nederlandtsche spraecke vertaelt. Tot VV orraerveer, by Willem Symonsz. Boogaert, Boeckverkooper in den Beslagen Bybel, 1649. 304 blz. kl. 8o. Tegenover de laatste bladzijde staat een boekdrukkersmerk met: Tot Haerlem, Ghedruckt by Thomas Fonteyn, Boeck-drucker ende Boeckverkooper aen de Marckt, in de Gekroonde Druckery, 1649. 939a,. Kort Begrip, Leerende recht IHudts spreken. Oock Waarheit van Valsheit te scheyden. Bestaande in 4 l'eelen , !1. Twééspraack van de Nederduytsehe letterkunst. 2. Ruygh-bewerp, van de Redenkaveling. 3. Kort Begrip des Redenkavelings, in slechten Rym. 4. Rederijck-kunst, in rijm op 't kortst vervat. Alles uytghegheven by de Kamer In Liefd Bloeycnde, 'tAmstclredam. 1'en Drucker tot den Leser. Ghy spelders, lesers, schrybenten en Oratueren; Siet, doorleest, verstaat, ontknoopt, dit in u humucren: llier is wvsheyts hoope, welsprckentheyt by maten, lek ziende dit nut, hebb' driicken niet kunnen laten. UE. Vriend Boogaard. Tot W o r m e r-V eer, bv Willem Symonsz. Bóógaart, Boeckverkooper, in de Beslagen Bybel. 16+9. XVI en 112 blz. kl. 8o. Achter den titel het symbool der rederijkerskamer „In Liefde Bloeyendehier door den drukker Boogaert te Wormerveer gebruikt als drukkersmerk, vermeerderd met een schildje, waarin de initialen If. S. B., en waaronder een versje met zijn naam onderteekend. h. Ruvgh-bewerp van de Redenkaveling, ofte Nederduytsehe Dialectike: Dewelcke is een Rechtsnoer, om van alle dingen bewysliek ende ondersclieydlick te spreken, óóek waarheid van valsheid te seheyden, in alle twistredening lióóghnut ende nódigh zynde; uytghegheven by de Kamer In Liefd Bloeyende, t' Amstelredam. Tot W o r m e r-V eer, By Willem Symonsz Bóógaart Boeekverkooper, in de Beslagen Bybel. 1649. 182 blz. kl. 8o. Achter den titel een versje van Boogaert met boekdrukker smerk als hoven. c. Kort Begrip, des Redenkavelings: in slechten Rym vervat, 0111 des zelfs voorneemste hóófdpuncten te beter inde ghedachten te hechten. Tot Wormer-Veer, by Willem Symonsz Boogaart, Boeekverkoper, inde Beslagen Bybel, 1649. 23 blz. kl. 8o. Achter den titel een versje van Boogaert, met hoekdrukkersmerk als hoven. d. Rederijck kunst, in Rijm op 't kortst vervat. Hier by ghevoeght de Redenkaveling ende Letter-Kunsts grondvesten. Uytghegheven by de Kamer in Liefd' Bloeyende t' Amstelredam. Tot Wormer-Veer, By Willem Symonsz Bóógaart, Boeekverkooper, inde Beslagen Bijbel, 1649. 30 blz. kl. 8o. Achter den titel een onget eekend versje, met hoekdrukkersmerk als hoven. De vier bovenstaande werkjes te zamen in één bandje. De eerste druk van de Twe-epraeck verscheen in 15H4 te Leiden, bij Christoffel Plantjjn ; die van het Ruygh-lewerp in 1585 bjj denzelfden uitgever; die van de Redenryck-Kunst in 1587 by Franchoys Rapheling te Leiden. 940. Dezelfde vier werkjes als boven, te zamen in één bandje, met dezelfde boekdrukkersinerken, doch met vermelding als uitgegeven: Tot Saander-Dam, By HendrickSoetebóóm, by den Overtoom Inde Witte Pars. 1649. 941. Samuelis Ampzingii, Taelbericht der Nederlandsche Spellinge, Door G'hristiaen vander Heulen oversien en verbeterd. Tot VY o r m er-v e e r, by Willem Symonsz Boogaert, Boek-verkooper inden beslagen Bybel, 1649. Op de laatste bladzijde staat een opgave van „Druk-fauten", als- mede : 't Alkmaer, Gedruckt by Symon Cornelisz. Breken-geest, wonende inde Lange-straet, inde Vinder vande Druck-konst, Anno 1649. 88 blz. kl. 80. 942. Hetzelfde werk. Uitgever en jaar van uitgave als boven, docli zonder vermelding van drukker op de laatste bladzijde, terwijl de aldaar vermelde drukfouten in de tekst verbeterd zijn. 943. Dialectica, dat is, Reden-Kavelinge.... Tot Worm erVeer, by Willem Symonsz. Boogaart, Boeckverkooper in den Beslagen Bybel, 1649. Buy gh-be werp Tot Sa ander-Ham, by Hendrick Soeteboom by den Overtoom, inde Witte Pars, 1649. Kort Begrip, des Redenkavelings Tot Saander-Dam, by Hendrick Soeteboom by den Overtoom, inde W itte Pars, 1649. llederijek Kunst.... Tot S a a n d e r-1) a m, by Hendrick Soeteboom, by den Overtoom inde Witte Pars, 1649. Kort Begrip, leerende reelit Duidts spreken.... Tot W 0 rm er-V eer, by Willem Syuionsz. Boogaert, Boeckverkooper, inde Beslagen Bybel. 1649. Samuelis Ainpzingii. Taelbericlit Tot Worm er-V eer, by Willem Symonsz. Boogacrt, Boek-verkooper inden beslagen Bybel, 1649. (Eerste uitgave, met de drukfouten.) Alle deze zes werkjes in bovenstaande volgorde in één band gebonden, op den rug getiteld: „Dialectica, 1649." Zie over deze werkjes, vermeld onder N" 938—942, Honi? Studiën I, blz. 236-238 en 288. 944. Tgroote Raedsel-Boeck, inhoudende dry hondert nieuwe liaedtsels met d'uytlegginge van dien, tot oeft'eninge van de eerbare ende leersanie .leueht. In Rijme vervaet ende gestelt door M. Jacob Van der Merscli, Oversien, verbetert ende vermeerdert. lek wil mijn ooren voegen om gelijekenissen te ondersoeeken, ende wil mijn Raedtselen in een Sang-dieht te kennen gheven. Psalm 49. lot Grom menie, by Wouter Gavisz,, Boeck-verkooper by 't Padt, Anno 1652. 122 blz. 12o. Dit exemplaar mist de bladz|jden 97—118. Het boekje is voorzien van eenige sonnetten en van een opdracht van den schrijver aan de regeering der stad Hoorn. 945. A Dieu seul honneur et gloire. Haerlemmer-Meer-Boeck, dienende tot een Remonstrantie, Verklaringh ende Voor-bereydinge om de llaerlemmer ende tle Leytse-Meer te bedijeken; als oock van do diepten, gronden ende nuttigheydt der selver. Mitsgaders: van meest alle de Meeren die in Noort-Hollandt teglien den Huygendijck en Saerdam bedijekt, en tot Land gemaeekt zijn, zedert het jaer 1608 geduerende tot het jaer 1641. Beschreven door Jan Adriaensz. Leech-Water, Ingenieur ende Molen-maker van de Rijp in Noort-Hollandt. Den sesten Druck, wederom niet verscheiden notalile Artyckelen, een seste part vermeerdert; ende oock mede eenige legen spraeck van Colcvelts Boecksken. t' Saerdam, Noor Willein Willemsz., Bocck-verkooper, aen den Dam, besijden den Overtoom. Anno 1660. 48 blz. 4o met portret en knarten. Hierachter: Een klevne Chronycke ende Voorbereydinge van de Afkomste ende 't vergrooten van de Dorpen van Graft en de Uyp, ende van meer verscheyden notabele Oude Stucken ende Geschiedenissen. Gedaen door Jan Adriaensz. Leegwater, in zijn leven Ingenieur ende Moolenmaker van de Rijp. Ende nu op nieuws hier by gedaen de Bescliryving van den Grooten Brandt, voorgevallen in de Ryp op den sesten January des Jaers 1654. Uitgegeven als boven. 48 blz. 4o. Deze druk is zeer zeldzaam. Bij denzelfden uitgever verseheen een 7e druk in 1669 en een dito in 1688. Zie ook blz. 28, N° 1(8 en 179. 946. Als boven, 't Saerdam, voor Willem Willemsz., Boeckverkooper, aen den Dam, bezijden den Overtoom, Anno 1669, waarbij ook: Een klcyne Chronycke. Thans zijn 13 drukken of 17 uitgaven van het Haarlemmermeerboek bekenr. A. Sasse (over schedels uit terpen in Groningen). 1882. 8 blz. 10. De Milt, beschouwd in hare structuur en hare physiologische betrekking tot het lichaam. Verhandeling, bekroond met de gouden medaille door de geneesk. faculteit aan de Groninger Hoosreschool. 1855. 155 blz. 11. Diasertatio Mediea inauguralis de epulide osteosarcomatode.... pro gradu Doctoratus, summisque in medicina honoribus ac privilegiis, in academia Lugduno-Batava, submittet Augustus Sasse, ex pago de Rijp, 3 Mei 1855. Amst. 1855. 32 blz. 12. Uittreksels uit de in Russische taal geschrevene wetenschappelijke verhandelingen, uitgegeven door de Keizerlijke Universiteit te Kazan, (Algem. Blik op de klasse der Spinachtige dieren). 20 blz. 13. Voortzetting der uittreksels, (Over gewone en stekelige Solpuga). 12 blz. 14. Voortzetting der uittreksels, (Bijdrage over den Kreits Zjadrinsk van het gouvernement Perm). 18 blz. 15. Voortzetting der uittreksels, (Anatomisch-physiologisch onderzoek der milt). 12 blz. 16. Over den aard der cholera-smetstof. 1866. 11 blz. 17. De Cholera. Opmerkingen naar aanleiding van Prof. G. J. Mulder's werk: de Natuurkundige methode en de cholera. Amst. 1867. 56 blz. 18. Over reductieverschijnselen in de urine. 1871. 3 blz. 19. Een hoofdstuk uit de geschiedenis van het volksgeloof. IJ uni 1868.) 6 blz. N" 1 is een overdruk uit Verslagen en Meded. Kon. Acad. van Wetensch. N° 2, 3, 4, 7, 9, 16 en 18 uit het Ned. Tijdschr. voor Geneesk. en N° 5, 6 en 8 uit de Revue d'Anthropologie. 1014. Als boven, bevattende: 1. Voordracht van Dr. .4. Sitsst', een der gecommitteerden voor de ethnologie van Nederland. (Overdr. uit het Ned. Tijdschr. van Geneesk. 1877.) S blz. 8o. 2. Verslag van Dr. ,4. Sasse. lid van de Commissie voor de ethnographie van Nederland, uitgebracht in de Alg. Verg. te Iioo'-n 5 Juli 1886. 8 blz. 8o. 3. Sneeker schedels. Rapport van den Heer l)r. .1. Sasse, Lid der Commissie voor de Ethnologie van Nederland. (Overgedr. uit het Ned. Tjjdschr. voor Geneesk. 1886.) 23 blz. 8o. 4. Anthropologiscli-Geographische Opmerkingen door Dr. .4, Sasse. (Overgedrukt uit het Tijdschr. van het Kon. Ned. Aardr. Genootschap. 1893.) Leiden, E. J Brill, 1893. 9 blz. 8o. 5. .Verslag van de Commissie voor de ethnologie van Nederland, uitgebracht door wjjlen het lid dier Commissie, Dr. ,4. Sasse. (Overdruk uit het Ned. Tijdschr. voor Geneesk. 1893. 2e deel.) 21 blz. 8o. Aan het slot een: „Naschrift na den dood van den schrjjver", door des schrijvers zoon Dr. J. Sasse Az. te Zaandam, waaruit blijkt, dat deze verhandeling het laatste geschrift van dezen kandigen geneesheer is geweest, „zijn zwanenzang, zijn craniologisch testament". Dr. Aug. Sasse werd den 13 Dec. 1832 geboren in de Rjjp, waar zijn vader medisch doctor was. Ook hjj wijdde zich aan de studie der geneeskunde, legde zijn academische examens met den eersten graad af en promoveerde te Leiden den 3 Mei 1855. Hjj vestigde zich als practiseerend geneesheer te Zaandam, waar een drukke practyk hem ten deel viel. Toch wist hy tyd te vinden tot velerlei studies, op het gebied der vreemde talen, oudheidkunde, land- en volkenkunde en vooral der cranologie, op welk gebied hij de sporen heeft verdiend. Hij heeft over de wetenschap der schedels vele belangrijke artikels geschreven, waarin o. a. ook van de Zaansche schedels, byv. van het merkwaardig verschil der Zaandamsohe en Oost-Zaansche, gesproken wordt. H|j was onder de geleerden van ons land, zoowel als in het buitenland, zeer gewaardeerd; ook in de plaats zyner inwoning, waar hij de algemeene achting genoot. Hy was er o a. lid der commissie van toezicht op het Middelbaar onderwijs en tot 1875 lid van den gemeenteraad. Hy overleed te Zaandam 7 October 1893. 1015. Aanteekeningen op de voorgestelde Wetsontwerpen betrekkelijk de Geneeskunde. Ter overweging aangeboden aan de Leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal door J. J. Kerbert, Doctor in de Genees-, Heel- en Verloskunde, Praktiserend geneesheer te Koog aan de Zaan. Amsterdam, J. H. Gebliard en Co. 1862. 24 blz. 80. 1016. Kepertorium voor Geneeskundige Praktijk, Reeepteerkunde en Geneesmiddelleer. (Aanteekeningen op het gebied der Therapeutische Pharmacologie.) Vade-mccum Clinicum voor Studenten in de Geneeskunde en Praktiserende Geneesheeren door J. J. Kerbert, Doctor in de Genees-, Heel- en Verloskunde, Praktiserend Geneesheer. Amsterdam, J. H. Gebhard en Co. 1863. 464 blz. 80. 1017. Aanteekeningen van een Veteraan, Dato 16 Aug. 1815, die onder den Prins van Oranje in 's Prinsen Klein Leger in de Velden van Waterloo gestreden heeft, medegedeeld door P. Wakker, Oud-soldaat, 10de Afdeeling Infanterie. Purmerende, J. Schuitemaker. 1863. 16 blz. 80. De veteraan was Jan Rem, gemeenteveldwachter te Wormer. Pieter Wakker was landman in de Enge-Wormer en secretaris der gemeente ■Wormer, en een liefhebber van het beoefenen der geschiedenis. Hjj heeft zich bekend gemaakt door een open brief aan den burgemeester Hero Stant, dien hy beschuldigt een belangrijk gedeelte van het oudarchief van Wormer te hebben laten vernietigen. Vgl. blz. 50, N° 286 en 2S8. 1018. Geschiedenis van de Predikkunde en de Evangelieprediking in de Protestantsche kerk van Nederland, door J. Hartog, Predikant bij de Doopsgezinde Gemeente te Zaandam, O. Z. (Goedkoope uitgaafj. Amsterdam, K. H. Schadd. 1865. XVI en 470 blz. 80. Dr. Jan Hartog, geboren te Westzaan 14 Augustus 1829 uit hethuwelyk van Ds. Jacob Hartog, doopsgezind leeraar aldaar, en van Cornelia Bek, werd predikant by de doopsgezinde gemeenten te Joure (1853 \ te Zaandam O. Z. (1854) en Utrecht (1861), waar hy in 1894 emeritus werd. Hy verwierf den doctorstitel honoris causa. Behalve verschillende artikelen en studiën in tijdschriften, schreef hjj eenige grootere werken op het gebied van godgeleerdheid, kerkgeschiedenis en Nederlandsch volks- en staatkundig leven uit de vorige eeuw. Het hier genoemde werk versoheen het eerst in 1861. 1019. Zaandammer Mosterd, Aangeboden door T. Keyzer Tz. N° 1, Zaandam, van Spanjen Koppenol. 1866. 51 blz. 12o. N° 2, Zaandijk, J. Heynis Tsz. 64 blz. 1867. N° 3, Zaandam, Keyzer's Boekhandel. 38 blz. 1870. De Zanndamschc dichter Teunis Keyzer laat zich in eenige zijner versjes vrij scherp uit tegen personen en toestanden te Zaandam. Vooral geeselt hij den bekenden handel op termijn in rogge, zaad en olie. Hij geraakte in financieele zorgen, deels door eigen schuld, deels door die van een zijner familieleden. Behalve verschillende dichtbundeltjes verschenen vele verfjes van hem in het Humoristisch Album. Sedert lang had hij zjjn verblijf te Amsterdam, waar men hem in Juni 1896 levenloos in den Amstei heeft gevonden. 1020. Vleeseh of Groenten? Populair antwoord op de vraag: Kan de mensch in overeenstemming met de wetten zijner gezondheid vleeseh eten, of moet hij uitsluitend zich met plantenstoffen voeden? van Dr. 11. Klencke. Naar het Hoogduitsch door Dr. J. J. Kerbert, Lid van het Genootschap ter bevordering der Genees- en Heelkunde te Amsterdam, praktiserend Geneesheer te Arnhem. Arnhem, Is. An. Nyhoft & Zoon. 1869. 64 blz. 8o. 1021. L'habitation de l'homme dans ses rapports avec la santé et la vie. Discours populaire hygiénique par J. J. Kerbert, Docteur en médicine, chirurgie et 1'art des accouchements, a Arnhem, Membre de la Société médico-chirurgicale d'Amsterdam et de 1'Union des Rédacteurs du Journal Médical Neerlandais. Paris librairie internationale 15, Boulevard Montmartre 15, A la croix, Verboeckhoven et Cie, Editeurs a Bruxelles, a Leipzig et a Livourne. 1869. 43 blz. 8o. 1022. Een paar ton. Blijspel met zang in drie tijdvakken, naar het Hoogduitsch voor het Hollandsche tooneel bewerkt door J. Dekker Cz. Amsterdam, G. Theod. Bom. 1869. 130 blz. 8o. Vgl. N° 1000. De voorrede is geteekend : J. D. Wormerveer, Dec. 1868. Er bljjkt daaruit, dat liet een vrije bewerking is van het tooneelspel „Einmal hundert thausend Thaler"; de auteur vatte daartoe de pen op, naar aanleiding van den handel in zaad, olie en graan op termijn aan de beurs te Amsterdam. 1023. Beginselen der volkenkunde, door A. Sasso, Med. Doctor te Zaandam. Te Haarlem, bij de Erven F. Bolin. 1870. IV en 114 blz. 8o. Vgl. hiervoor, N° 1012—1014. 1021. Dc heer J. D. H. V. en zijne vertaling van „Die Lehren der modernen Chemie", overgedrukt artikel uit de Vox Studiosorum, ondertcekend : Leiden, Oet. 1870. A. v. Y. 7 blz. 8o. Dc gohryver is Vdrlaan van Vleuten, geboren tc Worraerveer. Zie Hoofdstuk Acad. proefschriften. 1025. Getrouwheid of de St. Bartholomeusnacht van het jaar 1572. Dramatisch tafereel in vijf bedrijven. Voor Rederijkers bewerkt. Opgedragen aan het gezelschap „Oefening baart Wetenschap" te Krommenie, door J. de Jager Sz., lid der Rederijkerskamer „Bogaers" te Koog cn Zaandijk. Zaandijk, J. Hevnis Tsz. (1871). 90 blz. 8o. Jan'de Ja»er Sz., geboren te Zaandijk 3 October 1841, uit het huwelijk van Simon de Jager en Mijnoutje Slagter,is koopman aldaar. Hij was in den bloeitijd der Rederijkerskamers een vermaard redergk, r, die vele eereprjjzen in Noord- en Zuid-Nederland mocht verwerven. 1026. Liefde en Vriendschap, Oorspronkelijk tooncelspel in diie bedrijven, Opgedragen aan de Vereeniging ter bevordering van Uiterlijke Welsprekendheid „Bogaers", te Koog en Zaandijk door J. de Jager Sz. Zaandijk, J. Hevnis Isz. (1871). 70 blz. 8o. 1027. Het Muzikaal Figurenspel op de Piano-forte. Nieuwe Theoretiseh-Praktische Leerwijze van het Piano forte-spel, gevolgd door populaire omschrijving van de hoofdvormen der Muziek vrij bewerkt naar Ferdinand Gleieh's Hauptformen der Musik. Piano forte-Gids voor ouders en dilettanten, door G. M.van Gelder. Met eene aanbeveling van G. A. Heinze. Zaandam, P. N. Sombeek. 1870. 109 blz. 8o. Gerhardus Martinus van Gelder is geboren te Wormerveer 3 Stept. 1829, uit het huwelijk van Martinus van Gelder, papierfabrikant aldaar Alaartje Mats. Hij was gedurende eenigen tijd lid der boekhandelen uitgeversfirma L. van Bakkenes & Co. te Amsterdam, en is later naar Amerika vertrokken. 1028. „Pensees". 1'oësie van T. Keyzer Tz. Zaandam, Keyzer's Boekhandel 1871. 78 en \ blz. 8o. 1029. Mijne Lente, Liederen van C. Honigh. Arnhem, D. A. Thicme. VIII en 192 blz. 8o. De voorrede is onderteekend Koog aan de Zaan, 18 Maart 1871. C II Met dezen bundel, die zeer geroemd werd o. a. door C. Busken Huet, deed Cornelis Honigh zijn intrede in de letterkundige wereld Ziin vader was Klaas Honigh Tietersz., koopman te Zaandijk, doch sedert 1840 kantoorbediende te Koog aan de Zaan. Zijne moeder was Marjjtje l'ieters Groen. Cornelis Honigh is te Koog den -9 October 1845 geboren, hij werd onderwijzer te Zaandam, later te Amsterdam, vervolgens leeraar in Nederlandsch en Hoogduitsch aan de Riikslandbouwscliool te Wageningen (1876) en sedert 1895 directeur der Hoogere Burgerschool te Zwolle, alwaar hij door een noodlottig toeval het leven verloor op den 4 April 1896. Eenige jaren was hii mederedacteur van. den Gids; ook maakte hij zich op letterkundig gebied verdienstelijk door een vernieHwde uitgave van Jonckbloet's Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. 1030. Een jaar levens voor de dagbladpers. Keur van hoofdartikelen uit het Nieuws van den dag, Maart 1870 Juni 1871 door S. Gorter en zijne medewerkers. Amsterdam, G. L.' Funke en P. van Santen, 1872. 8o. Ie deel XII en 227 blz! met portret; 2e deel VIII en 175 blz. Simon Gorter, geboren te Warns 11 Dcc. 1838, doopsgezind leeraar te Aalsmeer (1861), werd in Mei 1863 te Wormerveer beroepen, lot herstel zijner gezondheid verbleef hij van December 1864 tot April LSbb te Areachon; hij vond geen genezing, zoodat hij in December 1869 het predikambt neerlegde en hoofdredacteur werd van het pas opgerichte Nieuws v. d. Dag. Hij overleed aan de Grebbe f iXv.. ,r, vc &enemde bundel zijn vooral zijne „Letter¬ kundige Studiën" bekend. Ainst. 1871. J031. De Analytische kenmerken der bijzondere punten van kromme lijnen en oppervlakken. Eerste Gedeelte: Bijzondere punten van vlakke kromme lijnen, door Dr. F. de Hoer, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool te Deventer. Deventer, Jac. van der Meer. 1872. VIII, 64 en 7 blz. 4o. Dit is een afzonderlijke uitgave met veranderden titel, en zonder de stellingen van het academisch proefschrift, waarmede F. de Boer geboren te Assendelft, te Leiden promoveerde tot doctor in de wis- en natuurkunde (Oct. 1871). Vgl. het Hoofdst. Acad. proefschriften. 1032. De Spectatoriale Geschriften van 1741—1800. Bijdrage tot de kennis van het huiselijk, maatschappelijk en kerkelijk leven onder ons volk, in de tweede helft der 18e eeuw, door J. Hartog, predikant bij de Doopsgezinden te Utrecht. Uitgegeven door het Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen. Utrecht, Gebr. van der Post, 1873. XII en 341 blz. Dit werk zag het licht als beantwoording eener prijsvraag door het Utr. Prov. Genootschap van K. en \V. uitgeschreven; het werd bekroond met den gouden eereprijs. In het jaar 1889 verscheen bij dezelfde uitgeversfirma een tweede vermeerderde en verbeterde druk. 1033. Humoristisch Klaverblad. Drie gedichten door Jan Courage. Uitgegeven ten voordeele van de slachtoffers van den brand te Zaandijk. Zaandijk, J. Hevnis Tsz, 1878. 80. 16 blz. Jan Courage is het pseudoniem voor W. Mets te Texel. 1034. Opmerkingen aangaande de ontwikkeling der roode bloedlichaampjes der tritonen, door H. F. A. Sasse, uit Zaandam. (Overdruk Onderz. Phys. Lab. Utrecht. Dl. V, afl. 3, IV.) 1879. 8 blz. 80. 1035. Zur Chemie dei- Descemet'schen Membran, von H. F. A. Sasse, Cand. Med. aus Zaandam. (Sonderabdruck ans den Untersucbungen der Phvs. Instituts der Universitat Heidelbcrg. Bd. II, heft 4). 0879.) 6 blz. 8o. Zie Hoofdstuk : Acad. proefschriften. 1036. Geen Zomer. Nieuwe Gedichten van C. Honigh. Haarlem, H. 1). Tjeenk Willink, 1880. VIII en 211 blz. 8o. Oe voorrede is onderteekend: Wageningen, September 1880. Titel en het grootste gedeelte vau den inhoud van dezen dichtbundel gedenken den slag, die dos dichters huis had getroffen door don dood van zijn eenig zoontje Christiaan Honigh, geb. 11 Juli 18(4, overleden 25 Maart 1878. 1037. De Patriotten en Oranje van 1717—1787 door Dr. J. Harlog, predikant bij de Doopsgezinden te Utrecht. (Premie van het Nieuws van den Dag, jaargang 1882). Amsterdam, G. L. Funke, 1882. VIII en 245 blz. 8o. 1038. Open brief van 10 Oct. 1883, behelzende het Resultaat van het lokaal onderzoek naar den toestand en de vooruitzichten der Canadian Pacific Spoorwegmaatschappij, ingesteld op verzoek van Adolph Boissevain & Co, en H. Oyens & Zonen te Amsterdam, door G. W. Vis. 22 blz. So. met kaart. Gerrit Willemsz. Vis, geboren te Zaandijk 2fi Sept. 1853, uit het huwelijk van Willem Vis en Neeltje Houttuyn, begaf zich 25 Nov. 1872 'naar de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, waar hjj plaatsing vond bij de administratie van een der Spoorwegmaatschappijen. Later werd hij aangesteld tot directeur voor de Amerikaansche afdeeling van de Nederl. Amerik. Landmaatschappij, onder directie der HH. Boissevain & van Eeghen te Amsterdam. Ook was hij viceconsul der Nederlanden te St. Paul (Minnesota), waar de dood op 25 December 1887 een einde maakte aan zijn werkzaam leven. 1039. Extension du Théorème de Holle, par F. de Boer, Extrait des Archives Neerlandaises, T. XIX. Leiden, Novembre 1883. 34 blz. 8o. 1040. Discussie der Algemeene Vierde-Machtsvergelijking door Dr. F. de Boer, overgedrukt uit de Verslagen en Mededeelingen der Kon. Akadcmie van Wetenschappen, Afdeeling Natuurkunde, 2de Reeks, Deel XX. Amsterdam, Johannes Muller, 1884. 40 blz. 8o met 2 platen. 1041. F. de Boer, Application de la Méthode de Darboux a 1'intégration de 1'équation différenticlle s = f (r, t). Extrait des Archives Neerlandaises, T. XXVIII. 58 blz. 8o. 1042. Brieven over Socialisme aan een werkman, door Jaeob Duyris (te) Utrecht. Koog aan de Zaan. P. Out, 1884. 61 blz. 8o. Jacob Duyvis, den 19 Nov. 1832 geboren uit het huweljjk van Jan Spckham Duyvis, koopman en fabrikant, alsmede burgemeester te Koog* aan de Zaan, en van Maartje Jacobs Honig. Hijzelf was ook fabrikant, eerst te Koog en later te Utrecht. In zijn eerste woonplaats bekleedde hjj nog de betrekking van burgemeester en in Utrecht was hij lid van den gemeenteraad, terwijl hij ook eenige jaren lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal is geweest. 1043. Socialistische Nevelen weggevaagd. Een welmeenencl woord aan allen, die arbeiden en denken, door J. T. Tenthoff. Assendelft, L. E. Corver, 1834. 32 blz. 8o. De schryvcr was Hervormd predikant te Assendelft. 1044. Door Noorwegen. Reisschetsen en Indrukken van C. Honigh. Haarlem, H. 1). Tjeenk Willink. Ie deel, 1S85. X en 263 blz. 2e deel, 1886. VIII en 282 blz. 8o. 1045. De strijd tegen Smetstoffen, door Dr. C. A. Pekelharing. Uitgegeven door de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Verkrijgbaar bij M. E. de Grauw te Ouderkerk bij Amsterdam. 24 blz. 8o. Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. 1046. Kindervoeding, Kinderverzorging en Kindersterfte in het eerste levensjaar, door Dr. B. Stephan. Verkrijgbaar bij M. E. de Grauw, uitgever te Ouderkerk, bij Amsterdam. Uitgegeven van wegen de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. 30 blz. 8o. Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. 1047. Iets over Celebesser en Reimerswaler Schedels, door Dr. J. Sasse Azn. (Met 3 platen,) 21 blz. 8o (voorkomende in N° 26, (26 Dec.), jg. 1891 van het Nederl. Tijdschr. voor Geneesk.) Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. 1048. a. Haemoptoë bij gezonde longen, door Dr. J. Sasse Az., te Zaandam (overgedrukt uit de Geneesk. Courant van 16 Oct. 1892). 8 blz. kl. 8o. b. Brieven van Dr. J. Sasse Az. I, 3 blz. en II, 4 blz. 8o (overgedrukt uit het Medisch Weekblad (N° 21 en 26, jg. 1894). c. Idem, over Naegeli's methode ter behandeling van neuralgiën door uitwendige handgrepen en over Burlureau's kreosoot therapie overgedrukt uit N" 27, jg. 1896). 4 blz. kl. 8o. 1049. Een kleine garve. Schetsen en Novellen door Jan Peereboom, redacteur van Haarlem's Dagblad, met 10 illustratiën van P. van Loov Jr. Amsterdam, W. Versluys. (Zonder jaar.) 143 blz. 80. Jan Cornelis Pcereboom, geboren te Wormerveer, zoon van Pieter Willem Peereboom, koopman en verffabrikant en van Guurtje Schaap, werd bij de firma W. Versluys te Amsterdam opgeleid voor den boekhandel en uitgeverszaak. Hij vestigde zich daarna als uitgever te Haarlem, waar hij o. a. het Haarlem's Dagblad oprichtte, van weik blad, dat spoedig een groote vlucht nam, hy tevens de redacteur is. Reeds vroeger begon hij aan de Zaan het weekblad de Zaanlander snoedig met E. N. Smit Ez. te Koog aan de Zaan voor gezamenlijke rekening uit te geven, welke laatste echter daarvan later de eenige eigenaar geworden is. (Vgl. blz. 75, N° 416.) In de kleine garve" komen een viertal schetsen voor, die op de Zaanstreek betrekking hebben; over den wind, de los werkman, Zaaniamon cn staddag aan de Zaan. 1050. Van Als, door G. J. Boekeuoogen Overdruk uit liet Tijdschr. voor Ned. Taal- cn Letterk. XI (1892). 23 blz. 80. Hierin wordt 0. a. gehandeld over het woord „gevel in de Zaansche beteekenis van geveltop of makelaar. Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. 1051. Onze rijmen, door G. J. Boekeuoogen. Leiden, A. YV.Sijthott' (1893). VI en 73 blz. Dit boek is de herdruk van een opstel, dat in het October- en Novembernummer van het tijdschrift de Gids verscheen; het werd geschreven oin bouwstoffen te verkrijgen voor een groot Nederlandsch Kijmenboek, dat de schrijver zich voorstelt later uit te geven. 1052. Bijdrage tot de kennis van het Analgeen — Dr. \ is, Or- tho-Aethoxy-Ana-Monobenzoylamidochinoline. Chemische l*a- briek van Dahl & Co., Barmen, 1893. Gedrukt bij de Erven Loosjes, te Haarlem. 68 blz. 80. |)r, Gerhard Nicolaas Vis, geboren te Zaandijk, promoveerde te Freiburg tot doctor in de Philosophie en werd uitvinder van het geneesmiddel Analgeen, waarvoor deze publicatie een propagandamiddel is. Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. 1053. Terpentijnolie als bloedstelpend middel, door Dr. J. Sasse Az. (voorkomende in N° 15 (14 April) Jg. 1894 van het Ned. Tijdschr. voor Geneesk.) 6 blz. 80. Dit opstel werd overgenomen in het Tijdschrift voor Tandheelkunde, 1« jg., atl. 2 (Juni 1894). 1054. De zes Jubeljaars-Predicatiën, verzameld door l)r. S. 1). van Veen. (Beoordeeld door) Dr. J. Hartog (wonende) te Doorn. Overdruk uit „Geloof en Vrijheid", 28ste Jaargang, 6 afl. 1894. 8 blz. 80. Dr. Hartog, die in eenige van zijne geschriften aangetoond heeft, dat de bekende Zaandijker predikant Ds. Jacobus Borstius dikwijls verkeerd beoordeeld was, critiseert hier (blz. 4—6), wat Ds. C. G. Menzel over dezen merkwaardigen man heeft medegedeeld in zjjne feestrede, (vgl. hiervoor blz. 136, No. 681.) 1055. Ueber Terpentinöl als Hamostaticum von l)r. J. Sasse Az. in Zaandam (Holland). Sonderabdruck aus ,,1'herap. Monatshcfte" Februar 1895. 2 bh. io. 1056. Over Eriesche schedels, voorgedragen in de vierde sectie voor geologie, phvsische geographie en ethnographie van het Vijfde Natuur- en Geneeskundig Congres, gehouden te Amsterdam, 19 en 20 April 1895 door J. Sasse Azn. (overgedrukt uit de Handelingen). 12 blz. 8o. 1057. Doktor Duquesnes. Oorspronkelijke Roman door Anton Smit. Amsterdam, N. J. Boon. (1895.) 2 dln. 8o. De plaats der handeling is voor een groot deel Zaandam, door den schrjjver als Groenhout aangeduid. Zie Hoofdstuk: Acad. proefschriften. XIII. Academische Proefschriften en Professorale Redevoeringen van personen in de Zaanlanden geboren. 1058. Disputatio juridica inauguralis, de Dominica Potestate.... Pro gradu Doctoratus, summisque in utroque jure honoribus & privilegiis rite ac logitirae consequendis, eruditorum examini submittit, Vesalius Mobachius, Wormerveria Batav. 15 Februari 1720. Lugduni Batavorum, apud Angelum Sylvium, 20 blz., benevens \ blz., bevattende een felicitatievers van Cornelius van Herk en een geteekend Philomusus. Mr. Wessel Mobach of Vesalius Mobachius, gedoopt 4 Maart 1696, was de zoon van Wilhelmus Mobachius, Hervormd predikant te Wormerveer van 1691 tot 1708, en van Elisabeth Quaat. Hjj heeft den eersten stoen gelegd van de pastorie der Herv. gemeente aldaar, op den 29 Maart 1706, zooals door het opschrift in een gedenksteen hoven de deur wordt aangewezen. De letterkundige Hendrik de Veer, van 1857—1859 Herv. leeraar te Wormerveer, gebruikte dezen naam Vesalius Mobachius als pseudoniem. 105'J. Dissertatio juridica inauguralis de PolygamiaSimultanea... Pro gradu Doctoratus, summisque in utroque jure honoribus et privilegiis submittet Petrns Klinkhamer, Jacobi Filius. Wormervera—Batavus, 25 October 1783. Lugduni Batavorum, apud Cornelium ab Hoogeveen Juniorem. 1783. VI en 15 blz. 4o. Mr. Pieter Klinkhamer, gedoopt 25 Nov. 1763, was de zoon van Jacob Klinkhamer Pietersz., sedert 1762 predikant der Hervormde gemeente te Wormerveer, en van Anna Eva Erhart. 15 1060. Specimen juridicum inaugurale de Officio Judicis Generatim Speutato.... Pro gradu Doctoratus, summisque in utroque jure honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno—Batava, rite & legitime consequendis, eruditorum examini submittit Abraham van Broek, Zaandamo—Batavus, 20 Augustus 1793. Lugduni Batavorum, apud J. Hasebroek et A. van Houte, ac Joannem a Thoir. 1793. VIII en 55 blz. 4o. Deze dissertatie is door den schrijver opgedragen aan den Stadhouder Prins Willem V, met wiens wapen en die der zeven provinciën deze opdracht versierd is. Mr. Abraham van Broek behoorde tot een voornaam koopmans- en regentengeslacht te West-Zaandam. Hjj werd aldaar geboren 23 Juli 3772, uit het huwelijk van Aris van Broek Abrahamszoon en van Grietje Brouwer. Zijn zuster Aaltje van Broek, weduwe van Pieter Klujver, overleed te Koog a/d Zaan 19 Mei 1853 als laatste van haar geslacht. 1061. Specimen juriducum inaugurale, exhibens quaestiones varii argumenti.... Pro gradu doctoratus summisque in utroque jure honoribus ac privilegiis in Universitate Regia Hollan- diae, rite & legitime consequendis submittit Jacobus Cornelis Honig, ex pago Zaandijk—Batavus, 11 Mei 1810. Lugduni Batavorum apud Fratres Murray, 1810. VI en 60 blz., benevens 11 blz. met felicitatieverzen van zijn vrienden J. P. van Geest, W. G. van Campen en D. Onderwater. 8o. Zie over Mr. J. C. Honig hiervoor blz. 208, N° 979. 1062. Dissertatio juridica inauguralis de Captatorius Institut.ionibus.... Pro gradu Doctoratus, summisque in jure romano et hodierno honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno— Batava, rite et legitime consequendis defendet Laurentius Wilhelmus Rruyiien, Zaandamo —Hollandus, 15 Maart 1823. Lugduni Batavorum, apud J. W. van Leeuwen, L823. VI en 56 blz. 8o. Mr. Laur. Wilh. Bruynen was de zoon van Pieter Bruynen, medicinae doctor te Zaandam, en aldaar lid van het gemeentebestuur. 1063. Dissertalio Anatomico—Pathologica inauguralis de Pulmonibus... Pro gradu Doctoratus summisque in medicina honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava, defendet Adrianus van der Boon, Corn Fil., ex pago kudelstaart. 22 April 1834. Lugduni—Batavorum, apud A. van Benten. 1834. XII en 208 blz. 8o. ,'*• Adriaan van der Boon Cz., geboren 31 Aug. 1811, bezocht sedert de Leidsche Academie, waar hij zich door het beantwoorden van prijsvragen een paar malen onderscheidde. In 1834 promoveerde hij tot doctor in de geneeskunde en in hetzelfde jaar nog in de verloskunde. Na nog ter verdere bekwaming Parjjs, Weenen en Berlyn te hebben bezocht, vestigde hij zich in April 1836 te Zaandam, waar hjj een bekwaam en zeer geacht geneesheer was. Ook verschenen eenige geschriften over geneesk. onderwerpen van zijn hand afzonderlijk en in tijdschriften, o. a. over de sterfte te Zaandam 1850—1859 in het Ned. Tjjdschr. voor Geneeskunde (1862). In 1843 werd hij benoemd tot lid van de prov. geneesk. commissie in Noord-Holland en na de ontbinding in 1865 tot lid van den geneesk. raad voor H. H. Hij was van 1852 tot 1882 lid en secretaris van de plaatselijke schoolcommissie te Zaandam en van 1866 tot 1883 lid der commissie van toezicht op de H. B. S. — In 1851 richtte hij met twee collega's te Zaandam een vaccinatiebureau op, dat tot 1872 in stand bleef en toen door de epidemiewet overbodig werd. Hjj onttrok zich in 1883 aan de praktijk en ging te Haarlem wonen, waar hij 19 September 1886 is overleden. Hoewel Dr. A. v. d. Boon geen geboren Zaanlander is, heeft het proefschrift van deze bekende Zaansehe persoonlijkheid toeh in deze rubriek een plaats gevonden. 1064. Dissertatio juridica inauguralis de Tutoris officiis secundum juris hodiemi principia, quam.... Progradu Doctoratus, summisque in jure roniano et hodierno honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava.... defendet Henricus Janus Sinit, Holiandus e pago Assendelft, 9 Januari 1835. Lugduni— Batavorum, apud J. W. van Leeuwen, 1835, VI, 94 blz. benevens theses en een lalijnseh gedicht aan H. J. Smit door C. H. B. Boot. Mr. Hendrik Jan Smit werd geboren 25 Februari 1814 te Assendelft, uit het huwelijk van Willem Smit en Elisabet Noome. Zijn vader was oliefabrikant en notaris aldaar, tevens maire, benoemd 20 Juli 1811, en na de omwenteling burgemeester tot aan zijn aangevraagd ontslag (17 Juni 1844); sedert 10 Mei 1839 was hij tevens secretaris. — Mr. H. J. Smit studeerde aan de Hoogeschool te Leiden, waar hij in 1835 met den eersten graad tot meester in de beide rechten promoveerde. Hij vestigde zich als koopman en oliefabrikant te Zaandam en werd aldaar den len October 1844 tot burgemeester en lid van den gemeenteraad benoemd. Hij is geweest lid van dc Tweede Kamer der Staten-Generaal tot 1852, toen hij bij herbenoeming bodankte. Ook werd hij den 9 Maart 1855 lid der Provinciale Staten van Noord-Holland, hetwelk hjj bleef tot Juli 1864. Hij nam toen zitting als lid van de Eerste Kamer tot aan zijn bedanken in 1882. Toen den 23sten Mei 1843 de Kamer van Koophandel te Zaandam werd opgericht, werd hij benoemd tot haren voorzitter, in welke betrekking hij ook optrad in ]852 bij de reorganisatie van dit lichaam tot een Zaanlandsche Kamer van Koophandel en Fabrieken. Verder was hij hoofdingeland van den Polder Westzaan, sedert het jaar 1856, en van den Polder Assendelft, 1857—1865. Kort na de kermisongeregeldlieden in 1871 vroeg hjj ontslag uit zijne betrekkingen aan de Zaan en vertrok metterwoon naar Haarlem. In December 1884 werd hjj nog benoemd tot hoogheemraad der Uitwaterende Sluizen in Kenneinerland en West-Friesland en in Dec. 1885 tot hoogheemraad van de Hondsbossche cn Duinen tot Petten wegens den kavel Waterland. Hij overleed te Haarlem in het jaar 1892. 1065. Conradi Kerbert, Jac Fil. Koogano-Zanensis, medicinae in Academia Lugduno—Batava Studiosi, Conimentatio de aeidi Corbonici nativi historia naturali et chemica; in certamine literario civium Academiarum Belgicarum, die VIII 15* mensis Februarii Anni 1836, ex Sententia Ordinis Disciplinarum Mathematicarum ct Physicarum in Academia Lugduno— Batava, praemio ornata. Liigduni-Batavorum, apud S. en J. Luchtmails, 1837. 52 blz. 4o. Zie over Dr. Coenraad Kerbert hiervoor blz. 211, No. 991. 1066. Specimen Chemieo-Phatologicum inaugurale de Urina Albuminosa et Albuminuriae dignitate diagnostica... Progradu Doctoratus summisque in medicina nonoribus ac privilegiis in Academia Lugduno-Batava, defendet Conrndus Kerbert, Jac. Fil. ex pago Koog aan de Zaan, XXI Decembris 1839. Lugduni—Batavorum, apud J. W. van Leeuwen, 1839. VI en 112 blz. 8o. 1067. Dissertatio Chirnrgico-Medica inauguralis exhibens Nonnulla de Prolapsus Uteri cura quibus accedunt observationes . .* Pro gradu Doctoratus, summisque in medicina honoribus ac privilegiis in Academia Lugduno-Batava, defendet Janus Haremaker ex pago Zaandijk, XXIV Junii 1839. LugduniBatavorum, apud J. W. van Leeuwen, 1839. VIII en 51 blz. 8o. Dr. Jan Haremaker, zoon van Klaas Haremaker, eerst harenmaker, later kastelein te Zaandijk, en van Maarlje van de Bos, is geweest geneesheer in de Helder. 1068. Specimen medicum inaugurale de Lactucaria,... Pro gradu Doctoratus, summisque in medicina honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava, defendet Janus Ledder, Zciandamo Ilollandus, 24 Juni 1839. Lugduni—Batavorum apud J. H. Gebhard et Socios. 1839. X en 76 blz 8o. Dr. Jan Ledder, zoon van Jan Ledder en Guurtje Keyser, geboren te Zaandam 5 Juni 1816, begon zijn werkkring als geneesheer te . 'n Gelderland, van welke gemeente h(j na een tweejarig verblijf zich verplaatste naar Leeuwarden, waar hij in 1854 is gestorven Hij legde zich m de vrije uren, die zijn uitgebreide werkkring hem liet, toe op de studie der microscopie en die der versteeningen. Hij gaf o. a. een verhandeling in het licht over den grafkelder in de kerk te Mieuwerd. Hij heeft zich ook als kapitein der schutterij te Leeuwarden verdienstelijk gemaakt met het in orde brengen der administratie van dit corps. 1069. Dissertatio medica inauguralis continens nonnulla de Unguibus,.... Pro gradu Doctoratus, summisque in medicina honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava, defendet Petrus van Leyden Jr. ex pago Crommenie, 15 December 1845. Lugduni-Batavorum, apud J. H. Gebhard et Socios. VI en 40 blz. 80. , [|r; .P!,eter van Leyden Junior, zoon van Pieter van Leyden, zeildoekfabrikeur te Krommenie en van Guurtje Emmer, geboren te Krommenie 17 December 1819, practiseerde sedert 1849 als gemeente- geneesheer te Krommenie, hebbende ook een belangrijke praktijk te Assendelft en te Uitgeest. Hij overleed na een werkzaam leven den 4 Juli 1867 aan typhus, welke ziekte in dien zomer epidemisch heerschte. 1070. Dissertatio medica inauguralis exhibens Historiam Valeria- natis Zinci Pharmacologicam Pro gradu docloratus summisque in medicina honoribus ac privilegiis in Academia Lugduno-Batava, defendct Jncobus Joannes Kerbert ex pago Koog a/d Zaan 12 Octobris 18*46. Lugduni-Batavorum apud C. Menzel, 1816. X en 58 blz. 8o. Vgï. hiervoor blz. 215, N° 1010. 1071. Theses juridicae inaugurales, pro grsulu Doctoratus, summisque in jure romano et hodierno honoribus ac privilegiis in Acadcmia Lugduno-Batava, defendet Meinardus Donker, ex pago Zaandijk, 24 Juni 1854?. Lugduni-Batavorum, P. Engels. 12 blz. 80. Mr. Meindert Donker, zoon van Dirk Donker, notaris, en vóór 1851 tevens burgemeester te Zaandijk, en van Grietje van Gelder, werd geboren te Zaandyk 1 Juni 1832, en is achtereenvolgens geweest burgemeester te Wormerveer, kantonrechter te Zaandam en notaris te Zaandijk, waar h|j 16 December 1895 overleed. Hij bekleedde vele eervolle betrekkingen, o a. die van lid van den gemeenteraad (wethouder) te Zaand|jk, lid van bestuur der broederschap van notarissen, adviseerend lid der Noord-Hollandsche Vereeniging „het Witte Kruis" en der Zaanl. Oudh. Vereeniging „Jacob Honig Jsz. Jr." 1072. Dissertatio medica inauguralis, continens Quaedam de Differentia inter Scarlatinam et Morbillos.... Pro gradu Doctoratus summisque in medicina honoribus ac privilegiis in Academia Lugduno-Batava... defendet Henricns Cornelius Petrus van der Lee, e pago West-zaan, 27 April 1854. Lugduni-Batavorum, ex typograpkeo T. G. La Lau, 185 1. 32 blz. 8o. Dr. Hendrik Cornelis Pieter van der Lee is geboren te Westzaan 26 December 1822. Zijne ouders waren Johannes van der Lee, predikant aldaar en Catliarina Schameier Verbrugge. Hy ontving van zjjn vader onderwys in de oude en nieuwe talen, mathesis en algebra; van Dr. F. Vos te Breukelen de eerste lessen in geneeskunde, en van den heer Louterbach te Zaandam die in chemie en pharmacie. Hy studeerde verder aan de klinische school te Alkmaar en bekwam op 23-jarigen leeftijd te Haarlem den titel van heelmeester ten platte lande. Hy vestigde zich in October 1846 te Zwaag by Hoorn en behaalde aldaar den graad van verloskundige ten platte lande; zette zyne studiën voort, liet zich inschrijven als student te Leiden, waar h|j by zijn candidaats-examen den eersten graad bekwam en promoveerde 27 April 1854 tot doctor in de geneeskunde. Hij vertrok van Zwaag naar Purmerende, promoveerde tot doctor in de verloskunde en bleef te Purmerende de practyk uitoefenen, waar hy o. a. correspondeerend lid is van den geneesk. raad voor Noord-Holland. Namens den gemeenteraad werd hem den 1 Nov. 1896 een stoffelyk blijk van waardecring overhandigd voor zyne diensten als stadsgeneesheer bewezen (1871—1896). 1073. Bijdrage tot de Leukaeniie. Akademische Proeve ter verkrijging van den graad van Doctor in de Geneeskunde aan de hoogesehool te Leyden, te verdedigen door Jan Mulder, 18 September 1S56. Leyden, P. Engels, 1850. VII en 64 blz. 8o. Dr. Jan Mulder, zoon van Gerrit Janssen Mulder, koornfactor en raadslid te Zaandijk, en van Aagje Cornelis Brandenburg, is geboren te Zaandijk 14 October 1830. Na met eenige andere jongelieden bij den privaat-docent Dr. \V. Uoorenbos zijn opleiding tot het admissieexaraen ontvangen te hebben, werd hij in September 1850 aan de Hoogesehool te Leiden als student in de geneeskunde ingeschreven, waar hij 18 Sept. 1850 bij zijne promotie den eersten graad verwierf. Vervolgens bezocht hij de klinieken en hospitalen te Parijs, Berlijn, Praag en Weenen en nam aan vele privaatcursussen in speciale vakken der geneeskunde deel. Korf na zijn terugkomst in het vaderland promoneerde hij 18 September 1857 in de verloskunde en vestigde zich toen als geneesheer te Zaandijk, alwaar Dr. Coenraad Kerbert was overleden. Den 12 Juni 1858 promoveerde hij te Leiden op stellingen in de chirurgie. Hij mocht zich steeds in een belangrijke, uitgebreide praktijk verheugen, die zich ook over de naburige gemeenten uitstrekte en waaraan hij zich in 1887 wegens gezondheidsredenen heeft onttrokken. Steeds had hjj een open oog voor hygiëne en in dit opzicht heeft de gemeente Zaandijk ook veel aan hem te danken, zooals de vergrooting van het weeshuis, het ontwerpen der eerste doelmatige bouwverordening, de oprichting der afdeeling van „het Witte Kruis" en der zwem- en badinrichting. In 1866 werd op zijne aansporing een Dames-comité opgericht ter verpleging en ondersteuning van hulpbehoevende ehuleralijders, dat daarna tot een Damescomité ter verpleging van herstellende kranken gereorganiseerd is. Dergelijke vereenigingen zijn later ook in andere gemeenten nagevolgd. Verschillende betrekkingen zijn of worden door hem bekleed, zooals lid van het hoofdbestuur van „het Witte Kruis", van den Geneeskundigen Raad van Noord-Holland, wethouder te Zaandijk, enz. 1074. Specimen cecononiico juridicum inaugurale continens Qaiacstiones quasdam de CEconomia politica et Ju re publico, ad Grotianos libros exactas, quod... Pro gradu Doctoratus, summisque in jure romano et hodierno honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava.... publico ac soleinni examini submittet Diderieus Visser, Zaandamensis, 24 Juni 1856. Arastelodami apud Frederik Muller, 1856. Villen 66 blz. So. Mr. Dirk Visser van Hazerswoude, geboren te Zaandam 1 November 1830, uit het huwelijk van Gerrit Visser, heer van Hazerswoude, eerst koopman en houtzager en landeigenaar te Zaandam, later wonende te Amsterdam, en van drietje Houttuyn, vertoefde na zjjne promotie geruimen tijd in Italië, waar hij de' kunst der klassieken en Italianen bestudeerde. Na zjjn terugkomst trad hij in 1859 in het huwelijk met Jkvr. M. A. C. van Merlen en legde zich verder toe op het polderwezen en voornamelijk op het theoretisch gedeelte van landbouw en zuivelbereiding. Hij stichtte de zuivelschool te Alphen, waaraan de meest kundige leeraren verbonden werden; aan de stichting en instandhouding legde hjj groote sommen ten koste. Ook het door hem opgerichte Landbouw-weekblad, waarin hij geregeld belangrijke hoofdartikelen schreef, werd door hem financieel zeer gesteund. Dit was ook het geval met de landbouwtentoonstellingen in Noord- en Zuid-IIolland, die onder zijn leiding een groote vlucht en uitbreiding kregen en voor wier welslagen hij de groote exposities op dit gebied in het buitenland bezocht. Van de tentoonstelling te Dordrecht in 1893 keerde hij ongesteld haiswaarts en overleed korten tijd daarna op zijn landgoed Westerhout te Heemstede. De volgende betrekkingen xijn door hem bekleed geworden: Lid van de Tweede en van de Eerste Kamer der Staten-Üeneraal, voorzitter van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw, hoogheemraad van Rhjjnland, heemraad vandeBeemster, dijkgraaf van den Wijde Wormer, heemraad van de Purmer enz. 1075. Theses argumenti cliirurgici,... Pro gradu Doctoratus, summisque in arte chirurgica honoribus ac privilegiis in Academia Lugduuo-Batava, defendet Janus Mulder, Med. et art. obst. doctor, 22 Mei 1858. Zaandijk, apud J. Heynis Antonii Film. 8 blz. 8o. Zie N° 1073. 1076. Bijdrage tot de Kennis van den Typhus. Akademische Proeve ter verkrijging van den graad van Doctor in de Geneeskunde aan de Hoogeschool te Leyden, te verdedigen door Brnining Stephan van Koog aan de Zaan, 20 Mei 1857. Leyden, J. Hazenberg Cz., 1857. VIII en-10 blz. 8o. Dr. B. Stephan, geboren te Koog aan de Zaan 26 Mei 1833, uit het huwelijk van Bernardus Stephan en Guurtje Stoffel, volgde ziju vader op als practiseerend geneesheer te Koog aan de Zaan, en was daar ook in verschillende betrekkingen, o. a. als lid van den gemeenteraad, nuttig werkzaam. Hjj overleed aldaar 21 December 1889. 1077. Aangeboren onvolkomene sluiting van den Slokdarm. Academisch proefschrift ter verkrijging van den graad van Doctor in de Geneeskunde aan de hoogeschool te Leyden, te verdedigen door lialtus van de Water, 25 September 1857. Leyden, Jacs. Hazenberg Cz., 1857- XII en til blz. 8o. Dr. B. van de Water, zoon van Pieter van de Water, plattelands-heelmeester te Wormerveer, en van Guurtje Keyser, eerder eclitgenoote van Jan Ledder, werd geboren te Wormerveer 16 Januari 1834 en is aldaar overleden in 1859. Hij is nog gepromoveerd in de Pharmacie, waartoe een Kon. Besl. noodig was, omdat dit nog nimmer was voorgekomen. Wegens zijn slechte gezondheid heeft hij geen praktijk uitgeoefend. Zie N° 1078. 1078. Theses pharmagenticae inaugurales,.... Pro gradu Doctoratus summisque in pharmacia honoribus ac privilegiis, in Academia Lugduno-Batava... . defendet Baltns van de Water, med. doctor, 6 Mei 1858. Lugduno-Batavorum, apud Jac. Hazenberg Cornelii Film Bibliopolam. 8 blz. 8o. 1079. Dissertatio medica inauguralis continens nonnula de Cura Febrium intermittentium, Pro gradu Doctoratus, summisque in medicina honoribus ac privilegiis in Academia Rheno-Trajectina submittet Everardus Honkoop, e pago Wor- meryeer, 2 Juli 1859. Trajecii ad Rlienum P. W. van de Weyer Typis mandavit, 1859. 65 blz. 8o. Pr,_ Evert Honkoop, zoon van Evert Honkoop, zeilmaker, en van Trjjntje Valk, werd den 26 Januari 1834 te Wormerveer geboren. Hjj studeerde aan Je Hoogeschool te Utrecht en vestigde zich na zijn promotie als geneesheer te Bergen bij Alkmaar en later te Berkhout bij Hoorn. Den 24 Juli 1875 overleed hij ten huize van zijne broeders te Wormerveer. 1080. Over den invloed van de verandering van de waarde van liet geld op geldschulden. Academisch proefschrift, ter verkrijging van den graad van Doctor in het Komeinsche en hedendaagsche regt, aan de Hoogeschool te Leyden te verdedigen door Jan Spekham Duyvis Jz., van Koog aan de Zaan, 22 Juny 1861. Leyden, P. Engels, 1861. XII en 93 blz. 8o. Mr. Jan Spekham Duyvis Jr., geboren 23 Mei 18:18, uit het huwelijk van Jan Spekham Duyvis, oliefabrikant en burgemeester te Koog a/d Zaan, lid der Prov. Staten, en van Maartje Jacobs Honig, is geweest oliefabrikant te Koog a/d Zaan en burgemeester aldaar, alsmede van Aug. 1872 tot Feb. 1874 redacteur der Zaanl. Ct. Hij vertrok in dat laatste jaar naar Rotterdam, waar hjj benoemd was tot mederedacteur aan de Nieuwe Rotterd. Courant. Hij overleed te Batavia in December 1877, waarheen hij vertrokken was om de betrekking van redacteur van het Bataviaasch Nieuwsblad op zich te nemen. 1081. Stellingen ter verkrijging van den graad van Doctor in het Ronieinsche en Hedendaagsche regt, aan de Hoogeschool te Leiden, te verdedigen 23 October 1862, door Baltus Hendrik Pekelharing, geboren te Krommenie. Leiden, S. C. van Doesburgh. 1862. 14 blz. 8o. Mr. B. H. Pekelharing, geboren 17 Juni 1841, zoon van Dr. C. Pekelharing, geneesheer te Krommenie (1838-1843), daarna te Zaandam, en van Johanna van Ree, ontving te Zaandam onderricht in het latjjn en grieksch van llr. J. Roos en deed in 1858 het admissieexamen voor de studie in de rechten aan de Leidsche Hoogeschool Reeds vóór zijn promotie (1 Oct. 1862) werd hij benoemd tot adjunctcommies le klasse ter prov. griffie van Noord-Holland, afd. Statistiek. Den 27 April 1866 werd hij benoemd tot leeraar in de staats- en handelswetenschap en de aardrijkskunde aan de H. B. S. te Zutphen, na het afleggen van de examens middelbaar onderwjjs in de aardrijkskunde en het boekhouden. In 1872 werd hy benoemd tot onderdirecteur dezer H. B. S. en der Burgeravondschool, en den 26 Oct. 1873 tot hooglecraar in het administratief recht en de staathuishoudkunde aan de Polytechnische school te Delft, welke betrekking hij in Januari 1874 aanvaardde. Hij schreef verscheidene opstellen over staathuishoudkunde, statistiek en sociale onderwerpen in tijdschriften en dagbladen, van welke hij de Zutphensche courant heeft geredigeerd. Hij is mederedacteur van het Sociaal Weekblad en Vrag.:n des Tijds. 1082. Stellingen ter verkrijging van den graad van Doctor in de heelkunde, aan de Hoogeschool te Leiden, 20 November 1865 door Bruining Stephan, med. et art. obst. Doctor, van Koog aan de Zaan. Leiden, firma Jac* Hazenberg Cz. 1865. 6 blz. 8o. Zie hiervoor N" 1076. 1083. De wet van 1 Maart 1815, Stbl. No 21. (De Zondagswet). Academisch proefschrift tot verkrijging van den graad van Doctor in het llomeinseh en hedendaagsch regt, aan de Hoogeschool te Leiden, 9 November 1867 door Frederik Willem Smit, geboren te Zaandam. Leiden, S. C. van Doesbnrgh. 1867. Vlil en 167 blz. 8o. Mr. F. W. Smit, geboren te Zaandam 17 Augustus 1814, zoon van Mr. Hendrik Jan Smit, burgemeester aldaar en van Neeltje Eckenliujsen, werd koopman en oliefabrikant te Zaandam. Van 1 Februari 1874 tot 11 Januari 1880, toen hij eervol ontslag verzocht, was hy burgemeester van Koog aan de Zaan. Hij vertrok metterwoon naar Heemstede en is daarna benoemd tot secretaris bij het Gemeentecrediet te Amsterdam. 1081. Geschiedenis der Regeering in dfc Nader Geünieerde Provinciën tot aan de komst van Leicester (1579—1585). Academisch Proefschrift ter verkrijging van den graad van Doctor in de letteren aan de Hoogeschool te Leiden, 18 December 1867, door Pieter Lodewijk Muller, geboren te Koog aan de Zaan. Leiden, S. C. van Doesburgh, 1867. VI en 270 blz. 8o. Dr. Pieter Lodewijk Muller is geboren te Koog aan de Zaan 9 November 1842, uit het huwelijk van Ds. Christiaan Muller, leeraar bij de Doopsgezinden van Koog en Zaandijk, en van Isabella de Clercq. Hij ontving van 1856—1861 onderwijs in de klassieke talen van Dr. J. Roos te Zaandam, en studeerde daarna in de letteren te Leiden (1861— 1867). Na zijn promotie bezocht lijj tusschen 1868 en 1871 de archieven te Brussel, Berlijn, Dresden, Weenen, Weimar en Arolsen, waar hij korter of langer tijd werkzaam was. Hij was van 1869 — 1870 leeraar in de geschiedenis en aardrijkskunde aan het gymnasium en de H. B. S. te Leiden, van 1874—1878 tijdelijk ambtenaar aan het Rijksarchief te 's Gravenhage, van 1878—1883 hoogleeraar in de aigemeene en vaderlandsche geschiedenis en staatkundige aardrijkskunde te Groningen en sedert 1883 hoogleeraar in de aigemeene geschiedenis en staatkundige aardrijkskunde te Leiden. — Hij schreef verscheidene werken en opstellen over historische onderwerpen, en is lid van de Koninklijke Academie. 1085. Homograpliie en hare toepassing op de theorie der oppervlakken van den tweeden graad. Academisch proefschrift ter verkrijging van den graad van Doctor in de Wis-en Natuurkunde aan de Hoogeschool te Leiden, 22 Juni 1870, te verdedigen door Pieter Hendrik Schoute, geboren te YYormervecr. Leiden, S. C. van Doesburgh. 1870. XII en 122 blz. 8o met platen. i)r. P. H. Schoute werd geboren te Worinerveer 21 Januari 1846, uit het huweljjk van Dirk Schoute, koopman en raadslid aldaar, en Cornelia Oosterhuis. Hij promoveerde 12 Juli 1867 te Delft tot civiel ingenieur en 22 Juni 1870 te Leiden tot Doctor in de wis- en natuurkunde. Van Januari 1871 tot September 1874 was hij werkzaam als leeraar aan de Hoogere Burgerschool te Nijmegen en van September 1874 tot September 1881 als zoodanig te 's Gravenhage. Sedert is hij hoogleeraar in de analytische, beschrijvende en hoogere meetkunde aan de Rijks-universiteit te Groningen. Hij is lid van de Koninklijke Academie. 1086. De analytische kenmerken der bijzondere punten van kromme lijnen en oppervlakken. Eerste gedeelte: Bijzondere punten van vlakke kromme lijnen. Akademisch proefschrift, ter verkrijging van den graad van Doctor in de Wis- en Natuurkunde aan de Hoogeschool te Leiden, 7 October 1871 te verdedigen door Floris (le Boer, geboren te Assendelft. Deventer, Wed. P. de Lange, 1871. X, 64 en 12 blz. Iz. en door dezen met behulp van anderen voorgedragen. Idem, 28 Oct. 1893—Oct. 1896, door N. N. Idem, Elegie aan de oude spuiten en nog wat en Nat houden (Brandweermijmering), twee voordrachten in dichtmaat door C. IVoudt, te samen 6 stuks 4o en 8o bij elkander gebonden. De meeste voordrachten zijn ingericht om voorgedragen te worden l>y liedcrenborden, waarop de verschillende branden aanschouwelijk waren voorgesteld; die van 1890—1893 is bij wijze van preek of sermoen en bestaat uit een voorlezing, de sermoen en een liederenbundel (gedrukt) De vervaardiger, Klaas Wondt JansZ., geboren te Zaandijk, den 7 Augustus 1855, is typograaph ter drukkery van de firma J. Heynis Tsz., te Zaandijk, en officier bij de plaatselijke brandweer. De twee dichtstukken zyn vervaardigd door zyn broeder Coriiells. olieslager te Zaandjjk, geboren te Koog aan de Zaan, den 18 Mei 1850. Wij vinden in deze voordrachten behalve de brandkroniek, menige bijzonderheid omtrent de plaats gehad hebbende branden vermeld en natuurlijk het meest in verband met het door de Zaandijksche spuitgasten verrichte. Ook voor de inrichting en organisatie van de brandweer te Zaandijk zjjn deze voordrachten van belang. Vgl. over de brandspuitfeesten blz. 49 N° 276 blz. 163 N° 819 824, 828 en 831. 1179. Aanteekeningen over Onweders en strenge winters, van 1731, 1739 en 1710. 12 blz. 4o, in omslag. 1180. Annotatiën gehouden door Cornelis Yeen te Zaandam over de jaren 174-0—1749. Deze schrijver, wonende op den Dam te Oost-Zaandam, geeft vrij uitgebreide aanteekeningen over de gebeurtenissen te Zaandam in het midden der voorgaande eeuw, als het malie schip van Daain Schijf!', de vreugdebedrijven over de verheffing van Prins Willem IV tot stadhouder, vrijwillige wapenoefeningen te Oost- en West-Zaandam en het feest van Aken's vrede. Vgl. o. a. Honig, Gesch. der Zaanlanden, 2e Dl., blz. 190. 1181. Aanteekeningen gehouden door Pieter Coruelisz. Dingenom te W ormetvee r, over het beroepen van predikanten en schoolmeesters aldaar, over den winter van 1740, het bezoek van Keizer Alexander van llusland te Zaandam in 1814, enz., alsmede geslachtkundige aanteekeningen over de families Dingenom, de Wilde, Tronken, Jonker, Bleeker, Es, enz. te Krommenie, Wormerveer en Zaandijk. 4o, in geïllustreerd perkament omslag. 1182. Verzameling van Memorieboekjes, gehouden door Gijsbert Klamp, koopman te West-Zaandam. KI. 8o. «. Custe-Boods-Boekje, aangaande Oost-Zaandam van den Jaaren A" 1738, 39, 40 en 41. b. Idem. A" 1742, 43, 44 en 45. c. Idem. A" 1746 en 47. d. Custe-Boods-Boekje, aangaande West-Zaandam, van den Jaaren A" 1741, 42, 43, 44 en 45. e. Idem. A° 1746 en 47. f. Idem. A° 1748, 49, 50, 51, 52 en 58. Amersfoort, Doetichem ezel, Keulen, Coblentz, Wiesbaden, Kastel, Worms, Spiers Saar- for*?' Hnnaa pUrgV?aSta?,t' Mannheym» Heidelberg, Darmstadt, Frank- Düsse dorr'we?.! ^'' Königswinter, Bonn, Keulen. Zaandam l^t «erft Arnhe)m' ViaDen' ütrecht' A™^erdam, zaandam. Het eerste gedeelte werd meestal te paard afeeleffd • de trugreis had plaats van af Frankfort langs de iMayn en den Rijn. 1208. Journaal van een Commandeur ter Walvischvaart A° 1702, den -.5 Apiil in gezelschap van 60 a 63 schepen uit Texel gezeild „om na Groenlandt te varen en soo het den Heer almachtygen Godt sijn wille is om wallevisse te haaien". 2G blz. folio in omslag. ®l"aa,V'8n den ?""n,an,'"!lu'' der directeuren of van het schip t ï ",e! genoemd; het schip bracht geen visch thuis, bij zijn terugkomst in het vaderland op i September. 1209. „Duvse reys beschreeve en gedaan door Claas Lonnsse Louwe, 1720, en eenige andere annontatsie door deselve hier genoteert in volgende tijden. 16 blz. 4o in omslag. Het vertrek van Zaandam had plaats den 18 Juni 1720 met den Joaii' vaii Drdw",t' alWa,ar "» Z"" ^el9ch»P vond, nl den Htr Main» n f e" er Kinssp''- een geestelijk heer van ;,v,r\'r'T ÜVT ;riel' NÜmeg«'i en varende langs den tlt M Keulen, Bonn, Andernaeh, Coblentz, Bingen, Gernsheim tot Mam!, Oppenheim, Worms tot Mannheim, waar zij den 27 Juni aak ?)f"te" na «111,1, T\ verschillende steden, plaatsen en bosschen, zooals Heidelberg, Karlsruhe, Kastadt, Straatsburg, Landau, Kaiser- heeren'van„Z- z« «P «et het houtvlotder veerde Hen •«>" Tl "5 " 382' 406,' 447, o22, 533, 539, 576, 682, 697, 702, 730. 735, 771 838 S3Ü, S40, 858, 860, 861, 865, 872, 874, 900 en 962. SUPPLEMENT. Algemeene Werken. 1. 82a. J. H. Hering, Bespiegeling over Neevlandsch waternood, tusschen den 14den en loden Lee. 1775. Met kunstplaaten. Te Amsterdam by de Wed. Loveringh en Allart. 1776. 3 dln. 8o. De Zaanstreek wordt behandeld 111. I, blz. 104-17", alsmede inde bijlagen IV en XXI, zijnde missives van Jacob Oostwoud, mathematicus te Oost-Zaandam. 2. 95a. Theod. Jorissen, De Omwenteling van 1813. Bijdragen tot de Geschiedenis der Revolutie met inleiding en aantcekeningen. Groningen, J. B. YYoltcrs. 1867. 2 dln. 8o. Dl. II bevat een Memorie van le Chvr Joseph de Stuers betrekkelijk de insurrectie, die in April 1813 te Zaandam plaats had. 3. 99a. J. C. Bcyer, Gedenkboek van Neerlands Watersnood, in Februarij 1825. Met platen en kaarten. Tc 's Gravenhage, bij J. Immerzeel Junior. 1826. 2 dln. BIzz. 324—363 behandelen de overstrooming in de Zaanlanden. Plaatsbeschrijving en Geschiedenis van Noord-Holland. 4. 128d. Noord-Hollandsche Oudheden beschreven en afgebeeld door ft■ van Arkel en A. \\ • W eissman. Uitgegeven van wege het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap te Amsterdam. Amsterdam, ten Brink & de Vries, 1893—1897. 4o. Er zijn thans 4 stukken verschenen, nl. Eerste stuk. West-Friesland. Tweede stuk. .Eerste gedeelte. Kennemerland. Tweede stuk. Tweede gedeelte. Kennemerland. Derde stuk. Waterland. In het deel Kennemerland, Eerste gedeelte, blz. 73—87, wordt de Zaanstreek behandeld. 5. 128//. De Volkstaal in Noord-Holland, [nhoudende eene lijst van woorden, die in deze provincie meer of minder gebruikelijk zijn, dooi- J. liouinaii, Landman in de Beemster. Met een Voorwoord van P. Leendertz Wz. Puimercndc, J. Schuitemaker. 1871. VIII en 118 blz. 8o. G. 141a. C. ff. Bruinvis, Te Alkmaar in den Geuzentijd, 1566— 1572. Alkmaar, Llerms. Coster & Zoon. 1894. 28 blz. 8o. 1414. , Het Alkniaarsche kerkgeschil op 't ergst. Verbaal van het gebeurde in liet jaar 1610. Alkmaar, Herms. Coster & Zoon. 1894. 61 blz. 8o. 8. 141c. , Verdrukking en Volharding der Remon- stranten te Alkmaar in 1619 en volgende jaren, naar offieieele en andere, deels ongedrukte bronnen. Alkmaaiv.Herms. Coster & Zoon. 1894. 46 blz. So. 9. 141 d. , Alkniaarsche Rederijkers. 4 blz. 4o. (Over¬ druk.) 10. 141«. , De Alkniaarsche Loterijpenning. 12 blz. 8o. (Overdruk.) 11. 141/. , Om en bij de Schermerpoort. 7 blz. folio. (Overdruk uit de Alkmaarsehe Courant.) Dit artikel bevat o. a. aanteekeningen over Cornelis Cornelisz. van Uitgeest, den uitvinder van de houtzaagmolens, en over de aanle"plaatsen der Zaansche schippers. 12. 159a. Catalogus van het VV e s t - F r i e s c h Museum te Hoorn. Tweede gedeelte. Hoorn, 1S98. 234 blz. So met 3 uitslaande genealog. tabellen. Geschiedenis en Plaatsbeschrijving der Zaanlanden. 13. 220«. De Jongeling van Westzanen, een voorbeeld van Kinderliefde, door 1». Best. Te Amsterdam, bij G. J. Bevclinck. Z. j. 31 blz. 12o met 6 houtsneden. 14. 235(i, Almanack tot Nut van 't Algemeen voor het jaar 1795, door G. Brender a Brand is, Mathematicus, enz. te Amstcldam. Te Amsterdam bij Matthijs Schalekamp. 32 blz. 16o met afb. Hierin komt een artikel voor over Czaar Peter te Zaandam, met een afbeelding van het voorschot van 't woonhuis van Gerrit Kist. 15. 2354. Verslagen aangaande een onderzoek in de archieven van K u s 1 a n d ten bate der Nederlandsche geschiedenis op last der regeering door Dr. C. C. Ulilenbeck. 's Gravenhage, Martinus Nijhoff. 1891. 8o. Er wordt veel vermelding gemaakt over handelsbelangen, scheepsbouwmeesters, ambachtslieden werkzaam in Rusland, Russen aanwezig in Holland om ambachten te leeren, molens iu Rusland gebouwd, enz., doch met weinig specificatie. Op blz. 187 wordt genoemd een document met bjjlage, betreffende den timmerman-boeiermaker Klaas Jansz. Tromp. Deze was een Westzaander. 16. 235c. 1697—1896. Maisonette du Czar Pier re le Grand a Zaandam (door) A. de Loviaguine. Stoomdrukkerij Roeloti'zcn Sc Hübner te Amsterdam. 36 blz. oblong. Het bevat een voorrede in het Russisch, Hollandsch, Franseh en Engelsch, en verder verschillende afbeeldingen naar schilderijen, gravures en photo's, betreffende Czaar Peter en het huisje. Aan het einde facsimile van eenige handtcekeningen van vorstelijke bezoekers. Op het omslag het wapen van de stad Zaandam en de handteekening van den auteur. De auteur was toenmaals viee-consul van Rusland te Amsterdam. 17. 235d. 1697—1897. Uitgave van het bovenstaande in de Rus¬ sische taal. Amsterdam, RoelofFzen Si Hübner. VI en 23 blz. oblong. Op het omslag een titelvignet, Czaar Peter werkend op een werf, met een havengezicht van Zaandam op den achtergrond. 18. 235e. Peter der Grosze in Zaandam (Sardam). Artikel in Rundschau, blz. 86 van het tijdschrift Universum N° 1. Jg. 1897—'98. Met 3 illustraties. Zaandam aan de Voorzaan, houtzaagmolen en het Czaar Peterhuisje van binnen. Gr. lo. 19. 235/. Piet er Michaeloff. Het verblijf van Czaar Peter den Grooten te Zaandam in Augustus 1697. Dramatische schets in vier bedrijven met een inleidend Tafereel, getiteld: Een winter-achtermiddag op de Voorzaan nabij den Hoogendam, door Gerrit Jan Honig. Koog aan de Zaan, firma 1'. Out. 1897. VIII en 112 blz. 8o. Als boven op groot Hollandsch papier. Dit stuk werd geschreven op verzoek van het bestuur der Zaanlandsche Zeilvereeniging, die hot initiatief tot het vieren van het Czaar Peter Jubileum in Augustus 1897 genomen had; het is tjjdens die feesten eenige malen door de Tooneelvereeniging „Vondel" tc Zaandam opgevoerd. 20. 235#. Pieter Michailoff. Geschiedkundig tafereel uit het Hollandsche leven der 17c eeuw, in 4 bedrijven met voorspel, door Gerrit Jan Honig'. Vertaald uit het Hollandsch 18 niet toestemming van den schrijver en voorzien van aanteekeningen door A. W. Polovtzofl'. Ter gelegenheid van het Peter-Jubileum te Zaandam, Augustus 1897. St.-Petersburg. Uitgever • Herman Hoppe. 1898*). 82 blz. kl. folio. Exemplaar op best papier. Het werk bestaat uit twee afdeelingen: 1° Het tooneelstuk Pieter Miehaoloff, blz. 5—63; 2° Beschrijving1 van liet Czaar Peterfeest te Zaandam 6 (18) en 7 (10) Augustus 1897, blz. 65—einde, hetwelk geheel beschreven is door Z.Ex. Anatole de Polovtzoff, staatsraad in w. d., directeur van het huisarchief van Z. M. den Keizer aller Russen, enz. te St. Petersburg;, die dit feest heeft bij gewoond en zich verder met onderzoek betreffende het verblijf van Czaar Peter in Holland en te Zaandam heeft beziggehouden. In het werk komen 19 illustraties voor, zoowel Czaar Peter en het Czaar Peterhuisje betreffende als het Czaar Peterfecst; ook worden er een paar gezichten in Oud-Zaandam gevonden. Aan de vertaling van het tooneelstuk zijn niet minder dan 132 historische en andere aanteekeningen en verklaringen toegevoegd. De monoloog van Czaar Peter in het eerste bedr|jf, 4e tooneel, werd door den vertaler als bijlage geplaatst en in de vertaling vervangen door een, in hoofdzaak ontleend aan brieven door den Czaar geschreven tijdens zijn verblijf in Holland en Engeland, en in de archieven te St.-Petersburg aanwezig. 21. 235^. Pieter Miehailoff. Geschiedkundig tafereel uit het Hollandsche leven der 17e eeuw, in 4 bedrijven met voorspel door Gerrit Jan Honig. Vertaald (met toestemming van den schrijver) uit het llollandsch en voorzien van aanteekeningen door A. W. PoJovtzoff. 44 blz. Kl. folio. Met illustraties. Dit is dezelfde vertaling als genoemd in het voorgaand nummer, maar eerder verschenen en wel als bijlage van het tijdschrift Wsemirnaja Illustratia (Algemeen geïllusteerd tijdschrift). Deel LIX. N° 3, 4 en 5 (1898). 22. 235i. Preobrajensky Marsch. Polonaise Peter des Groszen — Marsch Peter des Groszen ,,Es kennen uns die Ttïrken und die Schweden,\ 3 muziekstukken voor piano. 4o. De Preobrajensky Marsch dagteekent uit den tijd van Czaar Peter. Deze marsch werd o. a. gespeeld tijdens de Czaar Peterfeesten te Zaandam in 1897. De partituren waren daarvoor door den generaalmajoor baron K. K. Stakelberg aan den burgemeester van Zaandam bereidwillig afgestaan. 23. 235/. Wereldkroniek 4c Jaarg. N° 22 (28 Augustus 1897), waarin: Herinneringen aan hetverblijf van Czaar Peter t c Zaandam. 1697—Augustus—1897. Door G, J. Honig. Met 5 illustraties. 24. 262/z. De Bloem van Zaan (1 ij k. Dramatische Schets uit de jaren 1793 en 1794 in drie Bedrijven met een na- *) Bovenstaande titel is welwillend vertaald door den heer L. Westenberg te Zaandam. spel, door <ï. J. Honig, Archivaris enz. der Zaanl. Oudlicidk. Vereeniging „Jacob Honig Jansz. •Ir." te Zaandijk en C. van der Zeyde, leeraar aan de H. B. S. te Zaandam. Op te voeren ter gelegenheid van de gedachtenisviering van het 400-jarig bestaan der gemeente Zaandijk in September 1891. Firma 1'. Out, Koog aan de Zaan, 1894. VIII, 104 en IV blz. 8o. Holl. papier. Dit stuk is vijf malen door de leden der Vereeniging tot bevordering van Uiterlijke Welsprekendheid „Bogaers" te Koog en Zaandijk opgevoerd geworden. 2624. Oud-Zaansch Bruiloftsfeest, bewerkt naar liet Na-spel van de Bloem van Zaandijk, dramatische schets uit de jaren 1793 en 1794 door G. J. Honig en C. van der Zeyde, door Gerrit Jan Honig. Firma P. Out. Koog aan de Zaan. 1895. 48 blz. KI. 8o. Als boven. Ex. op Holl. papier. Ken verzoek om de Zaansche bruiloft uit de Bloem van Zaandijk op te voeren in Oudt-JIollant op de Wereldtentoonstelling te Amsterdam, gaf aanleiding tot bet ontstaan van deze uitgave. Het werd door de Vereeniging Bogaers opgevoerd op 30 Juli 1895 op het marktplein van Oudt-Hollant en op 19 December van dat jaar in de Stadsschouwburg te Amsterdam. 286o. Beschrijving van het bezoek van Z. M. Koning Willem lil te Zaandam, op den 17den Augustus 1855 door Jacob Honig Jansz. Jr. Met eerte plaat. Zaandam, II. F. van der Scheer. 1855. 45 blz. 8o. De plaat stelt voor de komst van Z. M. op de burcht te Zaandam vóór het stadhuis, met de eerepoort. 307a. Algemeen Adresboek v a n de Z a a n s t re ek. Uitgave van de Uollandsche Uitgevers- en Drukkersmaatschappij te Amsterdam. 285 blz. 8o. (1897). Dit adresboek is zeer uitgebreid in de opname van ingezetenen. Het bevat de gemeenten Zaandam, Krommenie, Wormerveer, Zaandijk, Koog aan de Zaan, Oostzaan, Landsmeer, Westzaan, Assendelft. Ten slotte een lyst van firma's aan de Zaan, en een alphabetisch register van personen, die hetzelfde beroep uitoefenen. Het dagblad De Telegraaf van 5 Maart 1898 bespreekt dit adresboek en brengt vele aanmerkingen op deze uitgave ten berde, vooral op het alphabetisch beroepsregister. 313a. 1882—1892. Zaanl andsche Zeilvereeniging, opgericht 30 Juli 1882. Typ. A. Stuurman, Zaandam. 55 blz. 24o. Feestgave bij het 10-jarig bestaan, behelzende de geschiedenis der vereeniging, naamlijsten der leden, besturen, enz. De schrijver is H. Leenhart Avis, toenmaals secretaris der zeilvereeniging, later Eerelid. 18* 29. 315flr.. Jaarlijksch Verslag van (len toestand der Vereenigin.° tot instandhouding en uitbreiding der Zaanlandsche Oudheidkundige Verzameling J. H o n i g Jz. Jr. te Zaandijk, over 1893—1894, uitgebracht in de algemeene vergadering van 30 Augustus 1894. E. N. Smit Ez., Koog aan de Zaan. 7 blz. So. Als boven, over 1894—1895, uitgebracht in de Alg. Verg. van 19 Aug. 1895. Zaanl. Stoomdrukkerij, Koog aan de Zaan. 8 blz. 8o. Als boven, over 1895-1896, uitgebracht in de Alg. Verg. van 14 Aug. 1896. Boekhandel P. Out, Koog a/d Zaan. 7 blz. 8o. Als boven, over 1896—1897, uitgebracht in de Alg. Verg. van 13 October. Stoomdrukkerij E. N. Smit Ez. 15 blz. 8o. Als boven, over 1897—1898, uitgebracht in de Alg. Verg. van 11 Augustus 1898. Stoomdrukkerij P. J. Out, Zaandijk. 14 blz. 8o. 30. 315i. Open brief dd. 24 Maart 1894 van W. de Meyier te Wormerveer (afgevaardigde voor het district Zaandam in de Tweede Kamer der Staten Generaal) als Antwoord op een schriftelijke vraag door het Bestuur der Centrale Kiesvcrce- niging in het Hoofddistrict Zaandam. Typ. van Ramshorst, Wormerveer. 20 blz. 8o. De afgevaardigde de Meyier deed door een amendement in het kiesrechtontwerp van Minister Tak van Poortvliet, deze wet vallen, welke een kamerontbinding tengevolge had. 31. 315c. \ crzamcling van uitgeknipte en opgeplakte courantenver¬ slagen, betreflende de feestviering van het vierhonderdjarig bestaan van de Gemeente Zaandijk. 16—25 September 1894. folio. Geb. in perk. band. 32. 315rf. Elsevicr's geïllustreerd Maandschrift, IVe Jg., afl. VIII (Augs. 1894), waarin „Zaanstreek", door Remmert Wekker. Gr. 8o. De schrijver, geboren te Zaandam, onderwijzer te Velsen, illustreerde ook het artikel met een 6 a 7 tal penteekeningen. 33. 315?. De Zaanstreek. Uitgave en Lichtdruk van H.Klein- man en Co. te Haarlem. 12 Lichtdrukken naar photo's, 11 gezichten van Zaandam en 1 van Wormerveer. 34. 315/. Woord en Beeld, Geïllustreerd Maandblad, October 1896, waarin „l)e Zaanstreek" door G. J. Honig. Geïllustreerd met 16 penteekeningen door R(uetcr). 4o. 35. 315^. Uitstapjes met de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. N° 3. Alkmaar en Omstreken. Zaandam en de Zaanstreek. Met G illustratiën en wandelkaartjes. Prijs 5 cents. Uitgevers Nijgli & van Ditmar, Rotterdam (1898). 10 blz. 8o. Ook van andere streken verschenen er van deze 5 cent boekjes. Het zijn overdrukken uit het Weekblad de Wereldkroniek. Als reisgidsjes hebben zij weinig of geen waarde. De Zaanlandsche oudheidkamer bevindt zich bijv. volgens den schrijver in het raadhuis te Zaandam. 3G. 315h, Wsemirnaja Illustratia (Algomeen geïllustreerd tijdschrift). 1)1. LVIIl, N0 18 (25 October 1897), waarin een artikel over de Czaar Peterfeesten te Zaandam, 18 19 Augustus 1897, door Anat. de Polo\. Gids voor de Geabonneerden aangesloten aan het Z aan¬ land sch Telefoonnet in de gemeenten Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk, Wormerveer, Westzaan, Oostzaan. Juni 1898. Uitgave v. h. Bureau de Zaanlander te Koog a/d Zaan. 16 blz. kl. 8o. 69. 516«. Bestek en Voorwaarden voor het bouwen van een kerk met toren voor de Hervormde Gemeente te Assendelft. 25 blz. 8o. 70. 516i. Concept van bestedinge tot liet bed ij eken van de Assen del ver Meer (A° 1553), uitgegeven door I)r. G. J. Boekenoogen. (Overdruk uit het Tijdschr. v. Ned. Taal en Letterk. Deel XVII.) 14 blz. 8o. Copie nnar liet origineel berustende in het archief der gemeente Assendelft, met een toelichting betreffende een aantal minder bekende uitdrukkingen, die dit stuk uit een taalkundig oogpunt van belang doet zjjn. Het advies wordt gegeven door Pieter Ruthsz. Vryese, secretaris van Ooltgensplaat op Overflakkee, op verzoek van Gheryt van Assendelft, heer van Assendelft en Heemskerk, Ridder, President van den Hove van Holland, die in 1558 te 's Gravenhage overleed, oud 70 jaren. Waarschijnlijk is het plan door dit overlijden niet doorgegaan. 71. 521a. Tentoonstelling van Landbouw en Zaansche Nijverheid. Programma en Voorwaarden voor de tentoonstelling afdeeling Landbouw, te houden 4, 5 en 6 Augustus 1896 te Zaandam. Stoomdrukkerij „Westzaan", van Dijk & Allan. 10 blz. 8o. Catalogus van de Landbouwtentoonstelling te houden 4, 5 en 6 Augustus op initiatief en met medewerking van de afdeeling Zaanlandsehe gemeenten der Hollandsche Maatschappij van Landbouw. Uitgegeven door het Comité van de tentoonstelling van Landbouw en Zaansche Nijverheid. 15 blz. 8o. 72. 541«. Brand-Con trakt van Brood-Bakker ij en en andere Gebouwen aan de Zaan, opgericht den 29 Januarv 1729, voor den Notaris Juriaan Faber, vervolgd bij de Notarissen P. Leur, S. Jongewaard Jr. en Dirk IJffCornelisz., vernieuwd den 2 Maart 1818 ten overstaan van den Notaris J. Evenblij. Te Zaandam, Bij J. .1. de Roode, Stadsdrukker bij den Dam. 1834. 15 blz. 8o. Hierbij ligt een Lijst van Deelhebbers, Julv 1834. Totaal voor een bedrag van f 231,500. 73. 544a. Staat van het Vijf-en-Zeventig-Jarig Bestaan der Onderlinge Bran d-w aarbor g-M aatscha pp ij aan de Zaan, enz., opgericht in 1819, ter firma Koning & Bocke, samenwerkende met de Brand-PremieVerzekering-Maatschappij. Directeur: M. P. Donker, opgericht in 1875. Beide gevestigd te Zaandijk. 32 blz. Met pl-\ afb. van het gebouw (gesticht A° 1895) en een uitsl. tabel. Stoomdrukkerij J. Heynis Tsz. Zaandijk. Folio. Holl. papier. 74. 549s. Johannes Vergeer tot West-Saardam, en Ds., Johannes Nelenus tot West-Saanen. Koog den 18 April lf>95. 577n. I)e Vreugde Israels, over de inwyinge van Salomo tot haren Koning, Ter gelegentheid van de Kroninge des Doorlugtigsten en Grootmagtigsten Vorsten en Heere, Heere Georg Lodewvk, door Gods Genade Koning van GrootBrittanje, Frankrijk en Ierland. Beschermer des geloofs, llcrtog van Bronswvk en Lunenborg, des H. Roomschen RijksAarts-Schatmeester en Keurvorst, &c. &c. &c. Voorgevallen den 31 October 1714. Uit de woorden I. Reg. Cap. I. V. 38. 39. vertoont, en op den volgenden 6 November voor een talrijke vergadering uitgesproken, door Jolt. Cristoph. Colerus. Leeraar der Lnthersche Gemeente tot Zardam. Tot Zaandam, Gedrukt bij Jan Visser, aan de Westzijde, in de Molen-buurt, vooraan op 't Kuypers Pad. 1714. 26 blz. 4o. 581a. Wagen Israels, en zyne Ruiteren: of de Wonderbaare Hemelvaart van Elias, met den beweeglijken uitroep en droevheid, van Elisa: in eene kerkreden over het Ilde Boek dei Kon. II. 11, 12, Kortlijk opgehelderd, en overgenomen, by gelegentheid van den dood van zynen, nu saligen, vader Casparus van Heimenberg, Joh. Zoon; in Leevcn Oud Leeraar in de Gemeente tot Kampen, door Casparus Henricus van Heimenberg Casp. Zoon, Dienaar des Goddelyken Woords tot Wormerveer; en aldaar uitgesproken op den 14 in Lentemaand des Jaars MDCCXXXIV. Te Amsteldara, bv Adriaan Wor, en de Erve G. onder de Linden, 1734. En zijn mede te bekomen te Kampen, by Dirk van Tiel. VIII en 72 blz. 4o. Het voorbericht wordt gevolgd van een gedicht van „PieterSlooff tot Wormerveer. Overgegeeven op den 38 Maart 1734", getiteld „de Hemelvaart van Elias, Toegepast op het smertlijk, dog zalig afsterven van den ouden, Eerw. Godvrugtigen en geleerden Heere, den lleere, Casparus van Heiraenberg Joh. Zoon, In zyn Eerw. leeven laatst Bedienaar des Goddelyken Woords tot Kampen, En aldaar overleeden den 22 van Sprokkelmaand 1734. 81. 583a. Levi's Leer-ampt cn Offer-werk, het slot van t O. Testament, vreemde bouwlieden in des Heeren Tempel, de priesterlijke Zegen, en des Heeren Thummim en Urim verleent aen den Man Synen Gunstgenoot: of Intréé- en Afscheidsredenen over Deut. XXXIII : 10. Malaeh l\ : 4, 5. 6. Zacli. VI : 15. Num. VI. 22- 27, en Deut. XXXIII : 8. 1ste deel. Uitgesproken voor de Gemeynlen van Ingen in de Neder-Betuwe, Broek in Waterlant, cn Oost-Saendam, door Bernhardinns de Moor, B. F. Theol Doet. en nu Bedienaer des Goddelyken Woorts te Oosl-Sacndam. Ie Amsterdam, bv Jacobus en Gcrardus Borstius, boekverkoopers op den Nieuwendijk, 't vijfde huys van den Dam. 1739. VIII cn 140 blz. Aan de leerredenen zijn gediehten toegevoegd van Lucas Conynenberg, Hillebrant Verlaan, Arn. Henr. Westerhovius cn Jacob Tulp, secretaris te Broek. »e intreereden te Oost-Zaandam werd door l>s. de Moor den 26 Oetober 1738 uitgesproken. Hij werd beroepen in de plaats van Jaeobus Bikkes, die 42 jaren predikant te Oost-Zaandam was geweest. Zijn ambtgenoot was Lucas Conynenberg. 82. 584a. Gods slaende hand, om de boosheil der Inwoonderen ovei liet Land uytgeatrekt. Blykbaer in een beklaegelyk gebrek van Weide, waerdoor de Beesten vergaen ; vertoond in drie kerk Redenen, uyt Psalm CIV : 14, Joel I : 8 en Jeremias XII : 4 door Aegidius Stokman*, Bedienaer van 't H. Euangelie te Knollendam cn Marken-Binnen. t Amsterdam, by Hendrik Vieroot, Boekverkooper. 1740. VIII en 73 blz. 4o. T)e leerredenen zijn opgedragen aan de gemeenten van Knollendam en Marken-Binnen. 83. 587a. De triumph der lcraaren door de Godlyke bvstand ver¬ toont in een intree-reden in dc gemeente van J. Christus te Westzanen, over 2 Kor. 11 : 14. Uitgesproken den 23 van July MDCCXLVII door Wilhelniins A. L. M. Phil. Doctor, en Lid van de Koninglyke Socieleit te London, cn Predikant te Westzanen. Te Rotterdam, by Nikolaas en Patilus Topyn, boekverkopers in den Houttuin. 1747. II en 50 blz. 4o. 84. 5874. Vaderlijke Vermaninge over Hand. XX : vers 28, in een Bevcstigingrcde, uitgesproken op den 23 July dezes .laats 1747, aan D° Wilhelmus Wilhelmius Jz. en W. N. A. L. M. en Phil. Dr. bedienaar des H. Euangeliums te Westzaan, door 1)° Johannes Wilholmiiis W. Z. S. S. Th. Dr. en Predikant te Rotterdam. Te Rotterdam, by Nikolaas en 1'aulus Topyn, boekverkoopers in den Houttuyn, 1747. II en 44 blz. 4o. 85. 5S9a. De volkeren der Aarde uitgencdigt ter Besehouwinge van Gods daden waar in Hv vreeslyker is van werkinge dan de kinderen van Adam in eene Leerreden over Psalm LXVI. 5. met eene bygevoegde redenvoering over de Vereeuwing van den Munstersehen vrede, door Thomas Vieroot, Predikant te Wormer. Te Amsteldam, by Hendrik Vieroot, Boekverkooper op den hoek van den Nieuwendijk en den Dam. 1748. IV en 12 blz. Redenvoering op de Vereeuwiginge van den Vrede. Tusschen de Hoogmogg. H. H. Staten der Vereenigde Nederlanden en ï'ilips IV. Koning van Spanje getekent te Munster 30 January; En met een plegtigen Dankdag in de Nederlanden geviert den 10 Juny 1648. Uitgesproken den 9 Juny 1748 door Thomas Vieroot, predikant te Wormer. 20 blz. 4o. De voorreden is gedagteekend: Wormer den 12 Juny 174S. 86. 589i. Vreede en Boetbazuin; Geblaazen op den Dank en Biddag, over den Vreede le Aken, geslooten op den XVIII van Wijnmaand des jaars 1748. En geviert op den XI van Zomermaand des Jaars 1749. In twee kerkredenen voorgedraagen, des ogtends over Psalm XXIX : II en des Namiddags over II Koning XXII : 15—20, door Casp. Hcnr. van Heimenberg Casp. Zoon. Lecraar te Wormerveer. Te Haarlem, by Jan Bosch, Boekverkoper in de groote Houtstraat. 1749. VIII en 131 blz. 4o. Het voorbericht wordt besloten met een gedicht van K. Klamp, getiteld : „Op de uitgave dezer twee Leerredenen wegens don Vreedej te Aken geslooten, door den Eerw: Heere C. H. v. Heimenbergl Lecraar te Wormerveer." 87. 589c. Godts Daden by Ondervindinge gesien, in het daarstel- len en weder wegnemen van het verwoestend Oorlogs sweerd, voorgesteld in een leerrede over Psalm 46 : 9, 10 op den Plechtigen Dank- en Bededag, uitgesproken den 11 Juny 1749 door Thomas Tan Adrichem, Predikant tot Westzaandam. Tot Westzaandam, by Jan van Brockhuisen, Boekverkoper in de Molenbuurt, in den Atlas. 1749. XVI en 79 blz. 4o. De leerrede is opgedragen aan den Erfstadhouder. 88. 589rf. De Parabel van den Zaajer, verklaart en toegepast in vier predikatien, gedaan over Mattli. XIII : vs. 3, 4, 5, 6, 7, 8. met een aanhangsel uyt Math. 3 : 10. door Gerardus van Aalst, predikant te Westsaandam. Te Amsterdam, bij Adrianus Douei, boekverkooper op de Nieuwe Zijds Voorburgwal, agter 't Stadhuys, 1748. LXXVII en 360 blz. kl. 8o. Te samen in een band met Proeve des Geloofs ofte eene korte Verhandeling over de XXI. Vrage van den Heidelbergschen Catechismus, en verder over den rechten Aert en Natuur van het waer zaligmakent Geloof. In welke wordt aangewezen, waer in het zelve niet, en waerin bet al bestaat, door Gerardns van Aalst, predikant tot Westsaendam. Derde druk. Te Amsterdam, by Hendrik Vieroot. 1755. XX en 138 blz. kl. 8o. Het uitgebreide voorwerk van het eerste boekje bestaat behalve uit titel en voorrede (dd. 31 Aug. 1747) vooral uit eenige verzen van des schrijvers Zaansche collega's, nl. C. H. van Heymenberg Cz. te Wormerveer, L. Conynenberg te Zaandam Oostzijde, T. van Adrichem te West-Zaandam, Petrus Hofstede Johz. te Zaandam Oostzijde, J. Ratelband (toen) tot Koog aan de Zaan, en nog een van Pieter van Aalst Gerardi Soon. De voorrede van het andere boekje is gedateerd Westsaendam den 21 April 1749. De verzen zijn van T. Vieroot, predikant te Wormer, L. Conynenberg en Egbertus Schrader, predikant te Landsmeer. 89. 590«. Laaste Eerbewyzinge van ganscli Juda aan Koning Jehiskia, cn ervlijke opvolging van Manasse in 's vaders plaatze; over II : Cliron. XXXII : 33. Toegepast op de plegtige Begravenisse van zyne Doorlugt: Hoogheid, Willem, Karei, Hendrik, Friso, Prins van Oranje, en Vorst van Nassau, &c. &c. &c. Ervstadhouder, Kapitain en Amiraal-Generaal der Yereenigde Nederlanden; &c. &c. en Opvolging van zyn Doorlugt: Hoogheid Willem de Yvvde, als Ervprins, en Ervstadhouder &c. &c. &c. op den Vide Febr. 1752, zynde de tweede dag na de Begravinge, aan zyne Gemeente te Wormerveer voorgesteld door Casp. Henr. van Heimenberg, Casy. Zoon. Te Amsteldam, by Dirk onder de Linden, bijbel- en boekverkoper in de Kalverstraat, onder de Karseboom, 1752. 16 blz. en 62 blz. Aan de leerrede gaan gedichten vooraf van J. V. d. V. L. d. M. te W., T. P., W. onder de Linden en Corn. van den Kommer, Haarlem. 90 590';. Hiskia's dood en begravinge, toegepast op het overlyden en begraven van Zyne Doorlugtigste Hoogheid den Heere Willem Karei Hendrik Friso, Prince vanOrangeen Nassauw. Erfstadhouder, Capitain en Admiraal Generaal der Veree- ïii nigde Nederlanden, kc. &c. &c. Overleden op deszelfs Lusthuis de Oranje-Zaal den 22 October 1751 en te Delft bijgezet den 4 February 1752 in een leerreden over 2 Chron. XXX[[ : 33. uitgesproken den 6 Febr. 1752 door Thomas Vieroot, Bedienaar des H. E. te Wormer. Te Amsterdam, Bv Hendrik Vieroot, MDCCL1I. \T en 16 blz. 4o. De leerrede wordt voorafgegaan door een gedicht getiteld : Lyktranen, gestort over den ontydigen dood van Zyne Doorl. Hoogheid Willem Karei Hendrik Friso, enz. 91. 592a. De vrymoedige betuiging van eenen gelovigen voorganger onder Gods volk, wegens zyn vertrouwen op den Heere zynen God, en daar op geboude Bede tot den zeiven, om in staat gestelt te worden ter vesmeldinge van Gods Lof, en daar toe zelf in zyne klimmende Jaren en het afnemen zyner kragt Gods genadenryke goedkeuringe, en magtige hulpe te mogen genieten. Aan zyne Gemeinte te Wormer, den 25 Augustus 1754 voorgestelt in eene Kerk-Reden over Ps. 71 : 7—9, ter Gedagtenisse van zynen Vyf- en Twintigjarigen dienst aldaar, door Thomas Vieroot. Te Amsterdam, by Hendrik Vieroot, Boekverkooper. 1754. X en 22 blz. 4o. Vooraf gaat een lijvig gedicht op den 25-jarigen predikdienst van den Eerw. T. Vieroot, door C. H. van Heimenberg Casp. Zoon en een door H. Vieroot, broeder van den predikant. De jubilaris handelt in zijn reden zeer uitvoerig over zijn geslacht, zijn opleiding en levensloop. Hjj is geboren 7 Juli 1698 te Amsterdam. 92. 594a. De invloed en de handelwyze der Goddelvke voorzienig¬ heid in en by het sterven van veele en zeer veelbelovende jonge menschen; verhandelt, verklaart en verdedigt: over de Woorden van David in den CIH. Psalm in het 15. 16 en 17 vers; in eene Lyk reden ter gedachtenisse van den Zeer eerwaardigen en zeer geleerden Heere Francois Cappelen— Graan, in zijn leeven Leeraar der Evangelisch Luthersche Gemeente te Saandam, daar ter Plaatse gedaan den 16. Maart van het Jaar 1760, door Jan Mulder, bedienaar des Goddelyken Woords, in de Gemeente derzelve belydenisse toegedaan, te Amsteldam. Te Amsteldam, by Pieter Spriet en Zoon, Boekverkopers in de Taksteeg by het Boekin. IV en 54 blz. 4o. Aan het einde een Lykdicht van Jacob Lutkeman en een van Dirk Elders. 14 blz. De overledene, geboren te Amsterdam den 21 Juli 1731, deed den 23 Januari 1759 zijn intreepredikatie te Zaandam, opvolgende ils. Kethman, die naar Leiden beroepen was. Hij overleed reeds den 19 Februari 1760. 93. 6U0«. De getrouwe Ziele-raad van den Apostel Paulus aan de gemeente van Philippii ter belioorlyke bestieringe van hun gedrag als regtaardige Burgers van de Stad Gods de Gemeinte der Heiligen, toegepast op de Gemeinte van Wormer in een Afscheids Leerreden over Philip. 1 : V. 27. Ter gedagtenis van zynen 4 L Jarigen Dienst bij dezelve. Waarachter een Brief aan den Wel Eerw: Heere Johannes van Herwerden, Rustend Predikant, door Thomas Vieroot, thans mede Rustend Predikant. Te Amsterdam, bij Hendrik Vieroot. 1770. IV, 28 en 3 blz. 4o. De predikant Vieroot was ruim 71 jaren oud, toen hij emeritus werd, en Wormer metterwoon ging verlaten. Hij vestigde zich te Ouderkerk aan den Amstel. Zijn opvolger was Dirk Donker, predikant te Warder. 94. 624a. Opwekkingsrede aan mijne Land- en Geloofsgenooten, in 't bijzonder aan mijne Gemeente; uitgesproken den 2denvan Slagtmaand dezes jaars, door J. W. C. Tenckinck, predikant te Oost-Zaandam: bij gelegenheid van de openlijke Bekendmaking, der aanstaande invoering van het Kuangelisch Gezangboek, voor de Hervormde Nederduitsche Kerken, in ons Vaderland. Te Westzaandam, bij H. van Aken, 1806. VIII en 72 blz. 8o. 95. 678b. De Kerk. Leerrede over Efez II : 20—22, gehouden bij de eerste godsdienstoefening in het nieuwe kerkgebouw der Christ. Geref. Gemeente te Zaandam, door haren Leeraar L. Lindeboom. Met Lithographie van het Kerkgebouw f 0,75. — Zaandam, van Spanjen Koppenol, 1S75. 47 blz. 8o. Dit exemplaar is gebonden in geheel leder met verguld en goud en verguld op snee. Binnenin is het kerkeljjk zegel afgedrukt, voorstellende een kerkgebouw met het randschrift: De poorten der hel zullen haar niet overweldigen. Chr. Geref. Gemeente te Zaandam. Gelegenheidsgedichten, Feestliederen, Programma's en Nieuwjaarswenschen. 96. 706a. 't Verhe uch de-K oog; By de blyde komste: en ter 1 nzeegening van den Wei-Eerwaarde en geleerde Heer, den Heer Hendrik Lastdrager, Beroepene Leeraar van 't Woud: Plechtig ten predikant bevestigd, in de Hervormde Gemeente te Koog: den 13 December 1789. door Zijn Eerwaarde schoonvader den Wei-Eerwaarde Geleerde en Godzaligen Heer, den Heer, Johannes Brill, Joh. fil. zeer gein* acht Leeraar te Rijswijk ; des voormiddags; uyt 1 Timotheum I vers 18. doende de Nieuwe Leeraar, 's Namidd: zyn Intre reede, uyt Psalm 51 Vs 14b en 15. (Get.) Simon Karman Jacobs-Zoon. Een blad plano. Omtrent het beroepen van Ds. Lastdrager te Koog komt in het Resolutieboek der dorpsregeering een uitgebreid relaas voor. Men was zeer met hem ingenomen. Hij vertrok reeds weer in het jaar 1793 naar de Willemstad, „en laat geen goede reuk na", zegt een tjjdgenoot in zjjn aanteekeningen. In diens oogen zal hij te prinsgezind zijn geweest. (Aant. J. v. Vleuten.) 97. 712a. Aanspraak; ter opening van den Schouwburg, te Oost-Zaandam; gedaan door VYm. van üinsen Jr. op den 19 van Oogstmaand 1792. Te Zaandam, ter Drukkerij van A. Tolk, op den Hoogendijk. (get.) YV. Hofdijk. 7 blz. 4o. Uit dit dichtstukje blijkt, dat een tjjd lang de schouwburgen aan de Zaan verboden zijn geweest, welk verbod echter in 1792 tc Zaandam weder werd opgeheven, nadat Wormerveer daartoe het voorbeeld had gegeven. De dichter is de grootvader van den bekenden Kennemer minstreel Willem Jacobsz. Hofdijk. Vgl. blz. 155, N" 757. 98. 743a. Gezangen bij de uitdeeling van E ere prijzen te Koog, 1826. 99. 750a. Gezang by Gelegenheid van het Yyf-en Twintig jarig Jubel-Feest der Maatschappij, Tot Nut van 't Algemeen. Gevierd den 16 van Slachtmaand 1809. Departement Z a a n cl a m. (Get.) H. J. v. R. H. (v. Ruerlo Holst). 4 blz. 8o. 100. 772a. Nieuwe-Jaars Zegen-wensch op het Jaar Onzes Heeren 1831. Met onderteckening van Jacob de Wit. Als boven. 1833. Als boven, getiteld: Nieuwe J a a r s-Z e g e n w e n s c h op het Jaar Onzes Heeren 1833. Met onderteekening Adam Klis (lantaarnopsteker). Drie stuks in plano, met verzen in 3 kolommen, versierd met houtsneden. Het derde heeft boven als vignet de lantaarnopstekers op den Dam te Zaandam.. 101. 830cr. Liederen, gezongen ter herdenking van het 10-jarig bestaan van de Zaanlandsche Bakker svereeniging, opgericht 14 Maart 1882, aangesloten bij den den 18 Januari 1882 opgerichten Nederlandschen Brood-, Koek- en Banketbakkersbond den 15 Januari 1886. Stoomdruk J. Heynis Tsz. — Zaandijk (1892). 31 blz. 8o. De meeste dezer liedjes zijn geteekend C. S. en J, G. (CornHls StulTers en Joseph Goblrljr). Vergadering van den Nederlandsehen Brood-, Koek- en Banketbakkersbond, te Zaandam, in Café „Suisse" op Dinsdag 8 Augustus 1883. (Liederenbundel.) Stoomdruk J, Hevnis Tsz. — Zaandijk. 8 blz. 8o. 102. 837a. Feestuitvoering door de Zaansc.he Gymnastiek- Vereenigingen 19 Juli 1896 op het terrein van en tijdens de Tentoonstelling van Landbouw en Zaansclie Nijverheid. Stoomdrukkerij A. Stuurman — Zaandam. 12 blz. 8o. 103. 8374. 1896. 31 October. Programma van Werkzaamheden uit te voeren op het 6e Spuitfeest der Zaandijksche brandweer met 14 bijbehoorende liedjes o. a. behoorende bij het historisch brandliederenbord van 28 Oet. 1893—31 Oct. 1896. 10k 837c. Vereeniging tot Bevordering van Uiterlijke, Welsprekendheid „Bogaers", gevestigd te Koog en Zaandijk. Feestwijzer ter Herdenking van het veertig Bestaan der Vereeniging. 1857—27 en 29 Maart 1897 in het koffiehuis „de Zwaan" te Zaandijk. Uitgave P. Out, Koog a/d Zaan. Stoomdrukkerij E. N. Smit Ez. 8 blz. So. Met bijbehoorende bijlagen. 105. 837rf. 1697—18 en 19 Augustus 1897. Feestwijzer voor de herdenking van het verblijf van Czaar Peter den Grooten te Zaandam van 18 tot 26 Augustus 1697 en van het Vijftienjarig bestaan der Zaanlandsche Zeilvereeniging, opgericht 30 Juli 1882. Stoomdrukkerij A. Stuurman — Zaandam. 16 blz. So. Hierbij : Programma der Zaanlandsche Zeilvereeniging, Wedstrijd in het Kingzeilen 19 Augustus 1897. 8 blz. So. 106. 837e. Programma der Feestelijkheden te Zaandijk ter viering van de aanvaarding der Regeering van H. M. Koningin Wi 1 he 1 m i n a op 31 Augustus 1898. (Stoomdruk J. Heynis Tsz. — Zaandijk. 8 blz. 8o. Feestliederen bij de Troonsbeklimming van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina door J. Giphart. D. Mijs, Tiel. 8 blz. Feestconcert op Dinsdag 13 September 1898 in „de Zwaan" te Zaandijk door de Zangvereeniging „Door Eendragt Bloeijende" directeur de heer J. J. M. Sicking; met medewerking van Mej. Joh. Stuifsand (sopraan), Mej. Tilly Koenen (alt), J. J. Kogmans (tenor) en Joh. M. Messchaert (bas). Zaanl. stoomdrukkerij, Koog a/d Zaan. 16 blz. So. 107. 837/. Programma voor de Kroningsfeesten te W or- merveer, op 30 en 31 Augustus 1898. D. Gorter Jr. — 1898. — Wormerveer. 28 blz. 8o. 108. 837^. 1899. 25 Februari. Programma van werkzaamheden uit te voeren op hot 7e spuitfeest van de Zaandijksche brandweer met 15 bijbehoorende liedjes, o. a. behoorende bij de buitengewoon elegante Kevue, der van af 31 October 1896 tot 25 Febr, 1899 plaats gehad hebbende branden. 109. 837^. Vereeniging „Wilhelminapark", Wormerveer, opgericht 9 Maart 1898. Kon. goedgekeurd 23 Maart 1898, N0 17. Feestwijzer voor de officiëele opening van het W i 1helmina-Park, op Zondag 14 Mei 1899, 's namiddags lj ure. Typ. D. Gorter Jr., Wormerveer. 16 blz. 8o. Bruilofts-, Lijk- en Verjaardichten. 110. 869a. Huwelykszang, Ter gelegenheid van de Echtverbintenis van den lieer Cornelis Cardinaal en Jufter Aafje G ij s z, voltrokken den 23 van Hooymaand te Westzaandam, 1780. 6 blz. 4o. — Op 't Houwelijk van den Heere Cornelis Cardinaal en Jonkvrouwe Aafje Gysz. 4 blz. folio. Ier Bruvlofte van den Heere Cornelis Cardinaal en Jonkvrouwe Aafje Gijsen. 5 blz. 4o. — Ter Bruiloft van den Heere Cornelis Cardinaal en Jonkvrouw Aaije Gijzen Echtel.vk vereenigt binnen Zaandam den 23 July 1780. 3 blz. 4o. Vier stuks in handschrift. 111. SSOfl. \ riendsehaps-Zang By gelegenheid der vyf- en twintig jaarige Echtverbintenissen van myn broeder P i e t e r C o rver Pietersz: met deszelfs Echtgenoote Grietje Jacobs Kruyt, gevierd den 8ste October 1805. (geteekend Cornelis Corver.) 8 blz. 4o. 112. 902a. Troostrijke en bemoedigde herinnering aan het ontslapen van mijnen geliefden oudsten zoon Arent Jan, in den vroegen morgen van den 28 Maart 1853, in den ouderdom van ruim twintig jaren, alsmede twee Toespraken bij zijn graf gehouden. Gedrukt bij G. Dekker Cz. 13 blz. 8o. Het gedicht ia van den vader, G. ter Weenip, predikant te Zaandam, de toespraken zijn van F. C. A. Pantekoek, Theol. Student en F. W. van Andel Weyers, predikant. Liedeboekjes en Zangbundels. 113. 921o. Eenige Geestelyke Gezangen, die in de Zaandam ze Lutliersehe Gemeente, op Zon- en Feest-Daagen na de Predieatie, als meede voor en na de Catechisatie Godt ter Eeren, ende tot stigtinge der Zangeren gesongen werden: Wel eer Gerynit, en met aprobatie van de E: Kerkeraadt uyt gegeven, door wylen Georg Henrick Petri, Predicant der voornoemde Gemeente, t' Amsterdam, by Hendrik Burgers, boekverkoper in de St. Anne-Straat. 1733. 4.8 blz. kl. 8o. In een zelfden omslag mei: Eenige Geestelijke Gezangen, uyt de Hoogduytsche in de Nederlandsche Taal overgebragt, en ten dienste van liet Gemeen uytgegeven, door wylen Joh. Christopli. Colerus, Leeraer der Gemeente der onveranderde Augsburgsclie Belydenisse toegedaen, tot Saandam. 47 blz. kl. 8o. Nog liierhij in hetzelfden omslag: Geestelyk Zielen vermaak of eenige Geestelyke Liederen.... door Petrus Martini, Luth. predicant te Leeuwarden, 't Amsterdam by Hendrik Brandt. 1753. 114. 926«. Nieuw Z a n g b o e k j e n voor den beschaafden Burger¬ stand. Te Zaandam en verders alom te bekomen 48 blz. 12o. Op blz. 36 „de Welvaart van de Zaan." 115. 928a. De Zaandammer Stoomboot. Tweede druk. Kl. 8o. Werken en Geschriften door Zaanlanders geschreven. 116. 956fl. Generaale Vertooning van de Zonsverduistering, ofte groote Zon-Eclips, die wezen zal den 22sten Mey in het jaar 1724 (door) Gerrit Spindel'. Te Haarlem gedrukt en te bekoomen bij lzaak van der Yinne, boekverkooper in de Warmoesstraat. En zyn mede te bekoomen te Amsterdam by Johannes Loots, Boekverkooper in de Nieuwenbrug-steeg. 4 blz. groot folio, waarvan 1 blz. tekst, 1 blz. kopergravure en 2 blz. blanco. 117. 1057a. Souvenir de Wormerveer. Pas redoublé. Uitgevoerd bij gelegenheid van liet 12jjarig Jubilé van liet muziekgezelschap „Excelsior", gecomponeerd door zijn directeur M. Liirseu. Drukkerij Gr. Meyer Dz. 18'.t7. Wormerveer. 4 blz. 4o. 118. 10574. Ter voorkoming van Jodoform-vergiftiging door J. Sasse Azn. Overgedrukt uit het Medisch Weekblad van 24 April 1897. 3 blz. 8o. 119. 1057c. Luim en ernst. Proza en Poczie van G. Pekelharing te Zaandijk. Uitgegeven ten voordeele van den schrijver. E. N. Smit Ez. Koog a/d Zaan (1898). 24 blz. 8o. Het bundeltje bevat 6 stukjes, waarvan 4 in gebonden stijl. De twee prozastukjes zijn gemaakt in Zaansch dialekt, het eene heet Op 't ais en komt voor in Dr. G. J. Boekenoogen, de Zaansche Volkstaal ; het andere is het bekende Een oitje met een jaehie, dat het eerst werd gepubliceerd in „Van de Schelde tot de Weichsel, Nederd. dialecten in dicht en ondicht", uitgekozen en opgehelderd door Joh. A. Leopold en L. Leopold (1876—82). Het „oitje" bevindt zich in 1)1. I, blz. 274—280 en werd opgegeven door II. J. Top, toenmaals onderwijzer te Zaandijk. Acad. Proefschriften en prof. Redevoeringen. 120. 1122a. Over het verband tusschen Gynaecologische en andere ziekten. Rode, uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt in de faculteit der geneeskunde aan de Rijks-universiteit te Utrecht, op den 20sten Januari 1899, door Dr. B. J. Kouwer. Haarlem, de Erven F. Bohn. 1899. 30 blz. 8o. Dr. Benjamin Jan Kouwer, zoon van Jan Kouwer, eerst secretaris, later burgemeester te Wormerveer en daarna directeur eener assurantiemaatschappij te Zaandijk, en van Maatje Hartog, is geboren te Wormerveer, 31 Augustus 1861; hij verliet de H. B. S. te Zaandam met den Yasikotïprijs en studeerde sedert 1878 in de geneeskunde aan de Hooge School te Leiden. Hij promoveerde 6 Dec. 1884 op een dissertatie: Verslag der verlosk. kliniek en polikliniek van het academisch ziekenhuis te Leiden over 1883—84, na in het begin van 1884 tot arts te zijn bevorderd. Hij was sedert 1883 assistent van prof. Simon Thomas en vestigde zich in Maart 1886 als chirurg en gynaecoloog te Haarlem. Boeken in Handschrift. 121. 1137(i. Stamboek (der) Vereeniging „Het Metalen Kruis", Afdeeling Zaanlandsche Gemeenten, opgericht den 17 Juni 1854. 70 blz. groot folio. geb. in linnen band met lederen rug. Het boek bevat de namen Tan 70 leden, met hunnen staat van dienst en vermelding hunner ridderorden en decoratiën. Het stamboek ging met de banier der vereeniging na liet overlijden van den bewaarder op een ander lid over, en was ten laatste in het bezit van den eenig overgeblevene der Zaansche oudstrijders, Gerrit Meyer te Zaandam. Na diens overlijden 16 Augustus 1898 ■ werd banier en stamboek door zijn kinderen aan de Vereeniging „Jb. Honig Jsz. Jr." ten geschenke gegeven. 122. 1150a. Notulenboek van het collegie „Nooit Gedacht" te Koog a/d Zaan. 2 Juni 1823—3 Juni 1862. Folio. Kasboek van dit college. 1823—1880. 4o. Introductieboek. 5 April 1873—10 Octobcr 1897. 4o. Deze Societeit werd in 1823 opgericht door 33 ingezetenen van Koog a/d Zaan; in 1898 werd zij door gebrek aan deelneming geschorst. 123. 1156a. Kasboek gehouden door C. Poel als penningmeester der loterijcommissie voor de tentoonstelling van Landbouw en Zaansche nijverheid, (afgeteekend 29 October 1896). 4o. Rekening-courant boekje van de commissie dezer tentoonstelling met de kassiersfirma Wed. J. te Veltrup & Zoon te Zaandam. 2 stuks. 124. 1158a. l)e feesten te Zaandam, op 18 en 19 Augustus 1897, ter herdenking van het 200 jaren geleden verblijf van Czaar Peter den Groote en het 15-jarig bestaan der „Zaanlandsche ZeilVereeniging". 36 blz. folio. Op de tweede bladzijde staat genoteerd: Aan de directie van de „Zaanlandsche Oudheidkamer" te Zaandijk wordt dit getrouw afschrift uitgebracht ter algemeene vergadering der Zaanlandsche Zeilvereeniging op Woensdag 18 Mei 1898, ter instandhouding der gedachtenis van de op 18 en 19 Augustus 1897 luisterrijk gevierde feesten, uit hoogachting aangeboden. Zaandam, 1898. (get.) J. W. Slijper, secretaris der Zaanl. Zeilvereeniging en algemeen secretaris van het comité der Czaar Peterfeesten. 125. 11584. Notulen en bescheiden van de Vergaderingen der Com¬ missie & Sub-commissie voor de feestelijkheden te Z a a 11d ij k ter viering van de aanvaarding der llegeering door H. M. Koningin Wilhelmina. 4o. Gehouden door I). Snuif, secretaris der hoofdcommissie. 1 Aanteekeningen van dn vergaderingen der commissie voor den optocht op 3 September 1899. Folio. Gehouden door J. Yredendnin I'z., secretaris der optochtcommissie, met bijlagen. 120. 1178». Brandweer A B C door C. Wondt Jz. 25 blz. 4o. Een Meter te kort of Artikel 7, alinea 5, der B r a n d w e er v er o r d e n i ng, door K. Woudt Jsz. 11 blz. 4o, Twee voordrachten, gehouden op het brandweerfeest te Zaandijk 25 Februari 1899. Deze zijn opgenomen in het bundeltje, genummerd 1178. Nagekomen. 127. Geschied- en Stamboek der familie Vis, van Zaandijk. Samengesteld en beschreven door G. J. Honig en J. C. Vis. Uitgegeven in het jaar 1899, gedrukt bij P. J. Out te Zaandijk. XXIV en 300 blz. 4o en 12 kwartierstaten, alsmede 12 platen en verscheidene wapenafbeeldingen tusschen den tekst. Exemplaar op Hollandsch papier, genummerd 69. In de voorrede wordt opgemerkt dat deze uitgave haar onstaan heeft te danken aan de Zaand|jksche feesten in September 1894 en de toen plaats gehad hebbende uitvoeringen van het tooneelwerk „de Bloem van Zaandijk", waarin de geschiedenis der familie Vis in de 18e eeuw wordt behandeld. Ook voor de geschiedenis van de Zaansche nijverheid en handel, van Zaandijk, en het openbaar leven aldaar, is dit boek van belang. Vóór deze uitgave en die van het stamboek der familie van Gelder, tegelijk verschenen, is nog nimmer zoo uitgebreid de familiegeschiedenis van een Zaanlandsch geslacht beschreven en in het licht gegeven. 128. Zaanlandsche Oudheidkamer, door (J. J. Honig, met ill(ustratiën) van F. Bobeldijk. (Overdruk uit Woord en Beeld, Aug. 1899). 13 blz. gr. 4o. De teekenaar, geboren te Koog a/d Zaan, leverde voor dit artikel 12 penteekeningen, nl. een vignet een gezicht op de Zaan bij Zaandjjk, 2 interieurs van de Oudheidkamer, 1 meisje in antieke kleederdracht en 8 van voorwerpen uit het museum. 129. Stamboek der familie van Gelder, bevattende het voor-en nageslacht van Pieter Smidt van Gelder. Ij. J. \ een Uitgever — Amsterdam. 1899. Gedrukt bij Joh. Enschede en Zonen te Haarlem. VI. VI. 229 en 9 blz. met 71 wapenafbeeldingen op 3 platen en 12 genealogische tabellen, gr. 4o, gebonden in perkament. NT0 119 van de oplage, bestaande uit 150 exemplaren. Het werk is uitgegeven op expres vervaardigd Hollandsch papier met het wapen der familie van Gelder en den naam der firma van Gelder Zonen tot watermerk. Na de opdracht „aan het talrijk Nageslacht van Pieter Smidt van Gelder en Dieuwertje Schouten", verklaart in een „Voorbericht de bewerker J(acob) M(artinus) van Gelder het ontstaan, de afwerking en de uitgave van dit kostbaar boek. De inhoud vermeldt de volgende indeeling: I. het voorgeslacht. II. Iieter Smidt van Gelder en zijn nageslacht (dit nageslacht is zeer talrijk, alle nakomelingen worden vermeld) en verder Bijlagen. I. Mededeelingen van Pieter Smidt van Gelder. II. Voorouders van moederszijde van Pieter Smidt van Gelder, nl. de geslachten Nieuwenhuyzen, Smidt, en de Koker. III. Voorouders van Dieuwertje Schouten (nl. de echtgenoote van P. Smidt van Gelder), zijnde de geslachten Schouten en Krayer. IV. Geslachten, die onderscheidene malen aan de van Gelders aangehuwelijkt zijn, nl. Mats, van de Stadt, Prins, Vis en Boekenoogen. V. Geslachtswapens. Vervolgens: Alphabetisch Naamregister, en ten slotte eenige geslachtstafels betreffende de nakomelingen van eenige leden der familie van Gelder, van Cornelis de Vries Jr., van Dirk Donker, van E. G. Verkade en van Cornelis Cardinaal Jr. Hierbij behoort door denzelfden schrijver bewerkt: Beknopt overzicht van de familie van Gelder. 1685—1899 , over: I. Geboorten. II. Huwelijken III. Overlijden. IV. Levensduur. V. Algem. Overzicht van alle datums. Gedrukt bij G. Mever Dz. te Wormerveer in 150 genummerde exemplaren. 77 en 2 blz. met 1 tabel. br. 16o. Boekdrukkers, uitgevers en boekverkoopers in de Zaanstreek, voorkomende in dezen catalogus*). Z A A N D A M. Hendrik Jacobsz Soet of Soeteboom. 1640. N° 199. Hendrik Jaeobsen Soet tot Zaanredam op de Zeedijck in de Witte Pars. 1645. // 904. H. J.Soet tot Sardam aen den Dam in de Witte Pers. 1646. // 931. Heyndriek Jacobsz. Soet, Boeckvercooper aen den Dam, in de Witte Pers. 1647. n 934. Hendriek Soet. 1648. '/ 458. Hendrik Jacobsz. Zoet Boekverkoper aan den Dam, in de Witte Pars. 1649. // 936. Als boven. 1649. // 940. Hendriek Soeteboom Tot Saander-Dara by den Overtoom in de Witte Pars. Willem Willeinsz. 1649. N° 937. Willem Willemsz, Boeckverkooper tot Zardam, wonende op den Dani by de Oudekerk. 1651. // S.*)76. Als boven. 1658. n 215. Willem Willemsz, Boeek-verkooper tot Saerdam aan den Dam, bezijden het Overtoom. *) Een S. vóór liet getnl beteekent, ilat liet nummer onder het supplement gezocht moet worden. 1658. N° 947. Als boven. 1660. n 945. u n 1669. // 946. // „ 1682. i, 909. n ,, 1688. // 946. ,, „ tas paris Schonau. 1658. N 224. Gasparis Schonau, Boeckbinder. Bibliopego Purussensis, tot Saenerdam in de Moolenbuurt. 1661. u 949. Casparus Schonou. Tot Saerdam. 1663. // 228. Casparus Schonouw, Boeckbinder tot West-Sardam in de Moolen-Buurt. Joris Jacobsz. 1661. N" 319. Joris Jacobsz. Boeckverkooper by den llam en bv den Overtoom in de Bijbel. Zijuien Willemsz. 1707. N° S. 42. Zymen Willemsz. Boeckvcrkoper tot Zaandam aan den Dam. Jan Visser. 170S. N" 954. Jan Visser, Zaandam aan de Oostzyde vooraan in de Noort over de Peperstraat. 1711. '/ 850. Als boven. 1713. n 689. Jan Visser aan de Westzijde in de Moolen-buurt op het Zilver Padt. 1714. h S. 79. Jan Visser aan de West-Zvde in de Molen-buurt vooraan op 't Kuvpers Pad. 1717. n 854. Jan Visser, aan de West-Zyde op liet Zilverpat bij de Roobrng. 1718. ,/ 232. Als bij N» 689. 1(21. u 855. Jan Visser, Zaandam aan de Westzijde op het eyland voor aan op het Vinckepad. 1723. h 856. Als boven. 1723. n 1169. Als boven. Andries Visser. 1730. N" 690. 1737. // 691. Andries Visser, Boekdrukker aan de Westzijde in de Molenbuurt op 't Stikkelpat bij de Gapcrt. 1739. N" 242. Wecluwe van Andries Visser, Boekdnikster aan de Westzij in de Molenbuurt, op 't Stikkelpat. Daniël Laarscn. 174.2. N" 695. Boekdrukker Westzijde in de Molenbuurt op 't Stikkelpadt bij de Gapert. 1744. ff 857. Boekdrueker aan de Westzy op 't Molenpadt. Jan Broekhuysen. 1745. N" 466. Saandam, Boeekverkooper in de Molenbuurd in de Atlas. 1746. w 587. Als boven. 1747. « 466. Als boven. 1748. « 589. Als boven. 1748. ff 961. Als boven. 1749. ff 859. Als boven. 1749. « S. 87. Als boven. 1750. h 466. Als boven. 1751. « 466. Als boven. 1751. ff 696. Als boven. 1753. » 464. Als boven. 1755. // 593. Als boven. 1755. » 864. Als boven. 1758. « 594. Als boven. Heriuaiius Jnkkers *le Itoode. 1753. N° 862. Zaandam, boekdrukker aan de Westzij in den Overtoom bij den Dam. 1753. ff 592. Westzaandam, in den Overtoom bij den Dam. 1754. " 247. Als boven. 1748. ff 545. Als boven. 1765. ff 599. H. J. de lloode te Westzaandam. 1766. » 536. Westzaandam, in den Overtoom bij den Dam. 1768. ff 599. Westzaandam bij den Dam. 1772. ff 324. Zaandam, aan de Westzij bij den Dam. 1780. " 870. Zaandam, Harmanus Jnkkers de Roodo. 1783. « 510. Zaandam, aan de Westzy by den Dam. 1786. ff 608. Zaandam. 1788. " 387. Zaandam. 1792. N° 612. Zaandam bezijden den Dam. ? '/ 616. Westzaandam by den Dam. '/ 966. Westzaandam in den Overtoom by den Dam. I'ieter Qiiakkelstein. 1778. N" 478. Zaandam — Pieter Cluakkelstein. 1795. '/ 619. Oostzaandam, Quakkelstijn. (iovert Oostwoud. 1785. N° 965. Westzaandam. Boekverkooper op den Hoogendyk. 1787. '/ 965. Westzaandam. Boekverkooper op het Rustenburg bij 't Dampad. Aris Tolk. 1790. N° 923. Zaandam. Boekdrukker en boekverkooper op den Hoogendijk. 1792. n S. 97. Als boven. 1793. n 875. Als boven. 1795. -/ 263. Als boven. 1795. // 725. Als boven. 1796. '/ 329. Westzaandam. Aris Tolk. 1797. w 330. Zaandam, ter drukkerije van Aris Tolk op den Hoogendijk. ? ff 610. Als boven. ? ff 711. Als boven. ? ff 975. A. Tolk. Hendrik van Aken. 1794. N° 969. Zaandam. II. van Aken. 1795. /' 619. Westzaandam. Hendrik van Aken. 1797. ff 972. Als boven. 1797. ff 973. Als boven. 1798. // 462. Als boven. 1799. // 270. Zaandam, van Aken. 1799. // 924. Westzaandam. H. van Aken. 1799. // 974. Als boven. 1802. // 621. Zaandam. H. van Aken. 1802. // 622 Westzaandam. H. van Aken, boekverkooper. 1802. // 738. Zaandam. H. van Aken. 1802. ff 739. Westzaandam. H. van Aken en J. Bijl. 1803. N' 623. Westzaandam, H. van Aken, boekverkooper. 1806. h 624. Zaandam, Hendrik van Aken, boekverkooper. 1806. " S. 94. Westzaandam, H. van Aken. 1807. n 978. Zaandam. H. van Aken. 1810. // 925. Westzaandam, Hendrik van Aken. 1813. '/ 926. Zaandam, H. van Aken. 1825. " 407. Zaandam, Hollandsche pad N° 955. 1825. » 408. Als boven. Wed. H. J. de Roode & Zoon. 1793. N" 327. Zaandam. Wed. Harmanus Jukkers de Roode en Zoon. 1793. " 715. Zaandam. Wed. van H. J. de Roode en Zoon, boekdrukkers aan de Westzij bij den Dam. 1795. » 360. Zaandam. Wed. van Harmanus Jukkers de Roode en Zoon, Westzijde bij den Dam. 1795. // 265. Zaandam. Wed. II. J. de Roode & Zoon, boekdrukkers aan de Westzij bij den Dam. 1795. ii 369. Als boven. 1795. ii 720. Als boven. Wed. H. de Roode & Zoon. 1796. ii 329. Westzaandam bij Aris Tolk en de Wed. de Roode & Zoon, boekdrukkers. 1796. '/ 537. Zaandam, Wed. H. J. de Roode en Zoon, boek¬ drukkers aan de Westzij bij den Dam. 1797. ii 331. Als boven. 1798. ii 269. Zaandam, Wed. H. J. de Roode en Zoon, boek¬ drukkers by den Dam. 1798. // 332. Westzaandam, de Wed. H. J. de Roode en Zoon. 1799. " 333. Westzaandam, de Wed. H. J. de Roode en Zoon, boekdrukkers by den Dam. 1800. ii 372. Zaandam, de Wed. li. J. de Roode & Zoon, boekdrukkers bv den Dam. Jan Itijl. 1800. N° 334. Zaandam, boekdrukker op den Hogendijk. 1802. ii 739. Westzaandam, II. van Aken en J. Bijl. 1803. ii 361. Westzaandam, J. Bijl. 1804. ii 335. Als boven. 1804. " 336. Zaandam, boekdrukker op den Hoek van 't Zilverpadt. 1811. N" 376. Zaandam, op den llogendijk bij den Dam. 1811. >t 377. Als boven. 1814, u 361. Als boven. Jan Jnkkers «Ie Roode. 1801. N" 373. Zaandam. Jan J. de Roode. 1802. u 374. Zaandam, Jan Jukkers de Roode, boekdr. bij den Dam. 1804. // 336a. Als N° 374. 1804. n 741. // // n 1805. n 976. ff h n 1806. h 350. Zaandam, Jan Jukkers de Roode. 1806. n 351. Als N° 350. 1806. // 352. // n // 1807. ff 337. '/ ff 374. 1S07. « 744. ff // « 1807. ii 977. " ff ii 1808. ii 748. -/ ff « 1809. ii 338. ff // ff 1809. // 339. // // // 1811. n 353. // // 350. IS 11. '/ 354. ff // // 1811. w 355. « // » 1811. n 356. // ff // 1815, // 380. // // 373. 1816. // 381. Zaandam, J. J. de Roode. 1817. // 631. Als N" 373. 1 SIS. // 382. // // 381. 1820. ii 896. Jan Jukkers de Roode Junior. 1827. '/ 640. Als N" 373. 1828. // 383. // // 381. 1834. // S. 71. Zaandam, J. J. de Roode, stads drukker by den Dam. Oerrit van Orden. 1812. N° 362. Boekverkooper aan den Dam. Klaas van der Menlen. 1814. N" 756. Boekverkooper te Zaandam (Oostzijde). 1815. N° 757. Zaandam N» 417. 1S20. // 272. v v ,/ 276. '/ in de Noord-Oostzijde. Jan Groot en Comi». 1825. N° 637. 1827. " 273. 1830. ii 425 en S. 51. 1831. n 277. 1834. // 645. 1835. i 646. Jan Groot. 1839. N° 786. 1840. // 4U'J. 51. Stoffels. LS27. N" 648. F. Bogaard. 1838. N° 648. G. Dekker Cz. en K. T. van Spanjen Kopi»enol, stadsdrukker». 1839. N° 784. 1840. n 409. 1841. " 451. 1846. n 552. 1848. // 284. K. Warburg. 1840. N" 654. 1851. " 658. H. F. Tan der Scheer. 1855. N" 553 cn S. 26. K. T. van Spanjen Koppenol. 1S57• N° 228. 1861. ii 483. 1865. ii 807. 1867. N° 673 en 801. 1873. n S. 05. G. Dekker Cz. 1851. N" 366. 1852. n 495. 1853. n 488 en S. 112. 1854. // 488. 1855. „ 488. 1857. n 289. 1859. n 521. 1S65. // 348. 1868 — 1875. // 410. 1869. // 412. 1870. n S. 61. 1872. n 299 en 301. 1877—1880. // 410. P. N. Sombeek. 1862. N" 667. 1875. // 414. 1885. rt 405. 1886. // 308 en 417. 1888. // 490. 18S9. // 490. 1891. // 311. Kejzer's Itockliandel. 1868. N" 294. Firma Gt. Dekker Cz. 1880—1889. N° 410. 1887. N" 347. P. Nlerop. 1886. 674. 1891. // 678. A, Stuurman, voorheen Gt. Dekker Cz. 1890. N" 310 en 410. A. Stuurman. 1890. N° 410. 1891. // 313 en 508. 1892. // 829 en S. 28. 1896. // S. 102. 1897 » S. 105. 1899. // S. 36bis en S. 63. KOOG AAN DE ZAAN. A. J. May. 1824. N" 634. 1825. « 635. 1'. Out. 1882. N" 307. 1885. >i 307. 1887 » 415. 1889. n 307. 1891. » 1112. 1892. » 307. 1S94. n S. 24. 1895. « S. 25. 1596. // S. 29. 1597. " S. 19 en S. 104. E. N. Smit £%. (Zaanlandsohe Stoomdrukkerij). 1882. N" 307. 18S3. " 822. 1884. •> 305. 1885. '/ 307. 1S85—1886. « 415. 1887. " 416. 1889. " 255, 307 en 827. 1891. // 225, 309—312. 1892. // 307. 1893. " 315. 1894. // 834, 835 en S. 29. 1895. » S. 29. 1897. " S. 29. 1898. " S. 68, S. 106 en S. 119. Z A A N 1) IJ K. Jan Appelaar. 1678. N° 953, Gedruckt tot Saandyck. NB. De nRam is mij nooit meer voorgekomen. Is het misschien een valsch adres ? Jan Heynis Tsz. 1825. N° 764. 1827. // 385. 1827—1829. // ?43. 1828. // 641. 1829. // 643. 1835. « 647. 1839. // 802. 1842. u 651. 1842—1852. // 205. 1843. // 653. 1848. » 555. 1849. i, 207. 1851. # 556. 1852. // 557. 1853. // 660. 1854. // 206. 1855. // S. 56. 1856. n 661. 1857. '/ 493. 1858. w 662 en 1075. 1859. h 802. 1864. // 668. 1865. // 670. 1866. » 520. 1866—1867. '/ 208. 1868—1869. // 550. 1872. // 300. 1874. // 211. 1876. ,/ 210. 1877. // 529. 1878. n 303. 1883. ,/ 532. 1884.. N° 821. 1889. » 430, 676 en 826. 1891. -/ 677. 1892. // 314 en S. 101. 1894. ff 681, 833 en 836. 1895. ff 837, S. 46 en S. 73. 1S98. ff S. 38 en S. 106. P. J. Out. 1898. N" S. 29 en S. 39. 1899. // S. 127. WORMEHVEER. Willem Syuionsz. Boogaert. 1646. N" 932. Gedruckt tot Wormerveer. 1646. '/ 905. Tot Wormerveer, boeckverkooper in den Beslagen Bybel. 1647. /' 933. Als boven. 1648. ff 459. Als boven. 1649. ff 906. 1649. // 938, 939, 941, 942, 943 als N° 905. W. Briel. 1830. N° 771. 1834. ff 930. W. Bruin Jsz. 1839. N° 802. 1867. " 296. C. J. Brok. 1852. N° 659. S. Blok. 1873—1875. N° 411. J. van Ramsliorst Az. 1875. N° 411. 1882. // S. 75. 1889. // 829. 1894. // S. 30. J. C. Peereboom. 1880. N° 416. G. Meyer I)/. 1897. N' S. 117. 1899. „ S. 129. D. Gorter Jr. 1898. N° S. 107. 1899. // S. 109. VVESTZAAN. W. Ttrniii. 1796. N" 320. Dk. Stolp. 1830. N" 772. Gt. Kriigiuan I'sz. 1841. N° 788. 1843. // 280 en 794. T. de Jong. 1874. N" 213. 1875. n 413. 1875—1877. '/ 410. J. J. Allan. 1899. N* 422. Van Dijk . 129 842, 1207 Cardinaal, Ds. C 562 Caescoper, Gernt Glaesz, .... o22 . Cardinaal, Hendiick Hendrickse, Caescoper, Hillegond Claas... 843 Caescoper, Maritje Claas 842 Cardinaal, Hendrik Jacobsz.. .1186 Caescoper Honigszoon, Gerrit, zie Cardinaal, Jacob 1182,1186 Honi°'. Cardinaal, Klaas 889 Calker \lbert van 244 I Cardinaal, Tewis .480, 1182, 1185 Calker' Isiiac van 922, 1127 Cate, Alida J. A. ten 1105 Cal tl' Familie 235, 438, 11S6 Cate Thz„ Gerardus ten.. 594, 597 Caltt' Cornelis Gornelisz 849 Cate, S. Blaupot ten .20, 482,654 Calft", Cornelis Michielsz. 211,1166 | 990 Galfl', Nicolaas .47, 121, 197, 562, Charante, N. A. van, 65o, 6a8,668 982, 1166 Claes Cornelis?, 3 Cal tl, Pieter Jansz 1166 Claas Dirksz 563 Campen, Michael Johan van . 698 Cleef, Ehsabeth van 607 Cappelen Graan, Francois... .S. 92 Clereq, Isabella de Cardinaal, Familie 730, 1182 , Colerus, Joh. Christopli .575, S. 79, Cardinaal, Cornelis Jacobsz... 561, 113 1142, 1182, 1186, 1210 Compaen, Claes Gerntsz. . 226,227 Conijnenberg Lucas. 1182, S. 81, 88 Coopman, J 590 Cop, Jacob 357 Cornelis Arentsz. van Dorregeest, 469 Cornelis Cornelisz. van Uitgeest, 950, S. 11 Cornelis Tewisz 1207 Cornelis Willemsz 1126 Corver, Aagje Pieters 865 Corver, Cornelis 1210 Corver, Cornelis S. 111 Corver, Jacob 840 Corver de Jonge, Jan 1210 Corver, Pieter 605, 863 Corver, Pieter S. 111 Couwenlioven, Familie.. .432,1203 Couwenhoven, Aaltje 900 Couwenhoven Jsz., Cornelis .. 373 Couwenhoven, Engel tjeWillems, 1244 Couwenhoven, Pieter Adriaansz., 255 1215 Couwenhoven, Pietertje Willems, 876 Couwenhoven, Simon 373 Couwenhoven, Willem Adriaansz., 876 Couwenhoven, Willem Adriaansz., 255, 1215 Craling, Jacob Pietersz 228 Crok, Familie 1202 Crok, Maartje 878 Crombou, Saniuel 698 Daal, H. J. van 833 Daalen, G. H. van 418 Dam, Maritje 263 Dam, A. van 842 Decker, Jeremias de 750 Deinse, A. van 743 Dekker, Familie 1202 Dekker, Arend 257 Dekker Jz., Cornelis 890 Dekker, Cornelis Kartensz. .. . 1193 Dekker & Zoon, Cornelis .... 544 Dekker, Dirk 356, 363, 727 Dekker, Frans 878 Dekker Cz., Gerbrand 488 Dekker, J. J 1155 Dekker, Mz. J 1158 Dekker Thijsz., Jacob 727 Dekker Az., Jan 310,312 Dekker Cz., Jan 488, 493,544, 838, 1000, 1002, S. 56 Dekker Gerbrandsz., Jan.. .1203— 1205 Dekker, Karte Cornelisz 1193 Dekker Pietersz., Klaas 896 Dekker, Neeltje Jans 1101 Dekker, Pieter Pietersz 1004 Dekker Jr., Pieter 1003, 1004 Dekker, Remmert S. 32 Dekker Jz., Simon 1203—1205 Dekker Pz., Simon 488 Deutz van Assendelft, Geslacht, 393, 441 Deutz van Assendelft, Mr. C., 393 Deutz van Assendelft, Gideon Salo- mon 431 Deutz van Assendelft, Mr. Jean, 481, 563 Dico, Jacobus . .. .868, 1146, 1148 Dico, Jannetje 883 Dico, Stijntje 868, 883 Didema, Adriaan 1145 Diepenbroek, C. van 574 Dil, Jan 560 Dingenom, Familie 1181 Dingenom, Pieter Cornelisz. .. 1181 Dinsen Jr., Willem van. 757, S. 97 Dirck Dircksz. de houtkooper, 1124 Dirck Gerritsz. van Wormerveer, 563 Dokkenburg, Pieter van 562,614— 616, 697, 703, 746, 1149, 1241 Dokkenburg, Sjoerd Pietersz. van, 615, 696, 746 Donker, Familie 432. Donker, Dirk 383, 385, 524, 531, 543, 669, 1071, S. 93, 129 Donker Hz., Dirk 277,451 Donker, Jacob 244 Donker, Mr. Meindert ... 528, 529, 532, 1071 Donker, M. P., 415, 833, 1155, S. 73 Doorn, R 499 Doorn, R. T 827 Doornbos, Ds 406 Doornbosch, Dr. Wr 1073 Dood, Familie 1234 Dood, J. 1) 682, 841, 1234 Dood, Jacob Jacobsz 1234 Dozy, Jacob 348, 1089 Dozy, Mr. P 1089 Draayer, Jan de 727 Drost, Pieter 605 Duka, J S. 47 Dutecora, Joclium Roeloft'sz. van, 1206 Duyn 1'sz., Adriaan 356 Duyn, Cornelis 85,701 Duyn, Hendrik 1137,1182 Duyvis, Familie 1202 Duvvis, Dr. Cornelis A 1111 Duyvis Tz.,E.G. 305,312,1156.S.39 Duyvis, J. J 1156 Duyvis, jTacob. 292, 293, 294t 1042 Duyvis, Jan Spekham 433, 488, 542 —544, 669, 1042, 1080, 1148 Duyvis, Mr. J. Spekham .410, 433, 1080 Duyvis, Tewis 356 Duyvis Jz., Teewis 1111 Dijk, B. van 211 Dijk, G. J. van 870 Dijk, Susanna van 870 Dyk, A. Hoexum van... .768, 711 E Ebraeyer, Joliannis 356 Ebmeyer, Maria Elisabcth.... 877 Echten, Cornelia Jans van . .. 867 Eckenhuysen, Neeltje 1083 Eeke, Cornelis van 574,921 Eist, Dirk van 545 Elsland, Jan van 545 Emmer, Gnijrtje 1069 Engel Arentsz. van Dorregeest, 469, 571, S. 55 Erhart, Anna Eva 1059 Erhart, Georgius 868 Es, Familie 1181 Es, Aam 1196 Es, Pieter Aemsz 1196 Esliuis, W 673 Evenblij, Jan 538, S. 72 Exter, Th. van 518 Eyk, Jan van 759 Eyte, Familie 1160 Eyte, Direk Pietersz 857 Eyte, Gerrit Pietersz 857 Eyte, Pieter Heyndricksz 857 Eyte, Pieter Pietersz... .857, 1223, 1240 F Fabcr, Jurriaan 537, S. 72 Fokke Sz., Arend ..737 739, 978 Feikema, Maria Clasina 1110 Fortanier, A. P 410 Finck, C. von der 768 Fortuin Pieter 562 Flora, Henrich 1159 Fronken, Familie 1181 Foeke Florisz 921 Fruytier, Daniël 730 Galenus Abrahamsz 569, 577 Gaus, K. de 590 Gauthey, A 418 Gekeer, Josua 688 Gelder, Familie van 440, 498, S. 127, 129 Gelder Zonen, Firma van, 498, S. 129 Gelder, Agatha Maria van ...1097 Gelder, Dieuwertje van 768 Gelder, Gerhardus Martinus van, 1027 Gelder, Gerrit Jacob van 493,1108 Gelder, Grietje van 1071 Gelder, Hendrik Arentsz. van, 605, 607, 609, 613, 623, 700, 885 Gelder, Dr. Hendrik van, 1108,1120 Gelder, Jacob Martinus van.S. 129 Gelder, Martinus van. .. .540, 786, 1027 Gelder, Pieter Smidt van.... 562, 588, 605, S. 129 Gelder 1'z., P. Smidt van, 499, 501, 54:4? Geuns, B. van 278, 451, 649 Gilse, J. van 669 Gilse, Jb. van 669 Gilse, Jacob van 450 Gilse, Jan van 450,604- 606 Gilse, l)r. .lan van..449, 450, 665 Göbel, Hendrik Christiaan ... 258, 259, 331, 332, 334, 336—339, 349, 350, 524, 535, 701, 747, 875, 1137 Gobielje, Joseph S. 101 Goesinnen, Maartje 1146 Gooi, Jacob 688 Goot, Mr. D. J. van der ... 410 Gorter, Cornelis Jansz 1207 Gorter, Simon 296,1330 Graef, J. de 1123 Graftdijk, Jacob 1145 Graskam, Jan 727 Greebe, Mr. A. ...213, 410, 1117 Greebe, Dr. C. A. A. J 1117 Groen, Dirk 343, S. 60 Groen, Jan 753, 968, 1199 Groen, Marytje Pieters 753 Groen, Marijtje Pieters 1029 Groenveld, Impjc 448 Groot, Aafje 1002 Groot, J 451 Groot, Jeldert Jansz 478,479 Groot, Klaas 728 Grootes & Corap , P.... 1139, 1140 Gruys, Familie 1202 Gv, Pieter Jacobsz. de 228 Gvsen, Familie 860, 1163 Gvsen, Aafje Meinderts, 1186, 1236, S. 110 Gvsen, Aechte Gerrits 857 Gvsen, Cornelis Jansze 1186 Gysen, Meyndert . 860, 1186, 1236 Gvsen, Jan van 851 H Haan, A. J 857 Haan, Jan VYillemsz 548 Haan, Jan de 841 Haantjes & Schermer 544 Haar, Dr. B. ter 670 Hachenberg, J. A...729, 721, 968 en 1149 Halff, Svmon 763 Hardloop, Pieter Aerjansz.... 567 Haremaker, Familie 1202 Haremaker, Cornelis Jansz. .. 896 Haremaker, Grietje 433, 1203 Haremaker, Guurtje 1201 Haremaker, Hendrik 545 Haremaker, Jan Klaasz 1002 Haremaker, Dr. Jan 1067 Haremaker Klaasz., Klaas. 164,1067 Haremaker, Lijsje 896 Haremaker, Pieter Jansz 1002 Haringh, Hendrik 241 Harp, Marten J 573 Hart, Maartje Cornelis van der, 852 Harteveldt, P. Z 906 Hartman, L 613 Hartman, E. 415 Hartog, Jacob 1018 Hartog, Dr. Jacob 1096 Hartog, Dr. Jan. .. .454, 666,669, 1018, 1032, 1037, 1054, 1096 Hartog, Maartje S. 120 Hartog, Pieter 741 Heekelaar, Dirk 548 Heimenberg Joliz., Casparus van 581, S. 80 lleimcpberg Caspz., Casparus Hcnricus van...581, 583, 587, 589, S 80, 85, 86, 88, 89, 91 Heimenberg, Jan Karei van.. 581 Heimenberg, Petrus van 581 Helling, Jan 749 Hendrik Albertsz 911 Herwerden, Joannes van.590, S 93 Heulen, Christiaan van der .. 941 Heyman Hs 1238 Hevn & Zoon, Claas 479 Hevnis Dz., Jan 900 Hevnis, Simon 562, 900 Hcyse, J. 11. C 412 Hiebink, .1. J 638 Hille, Marten 1135 Ilillc, 1' 831 Hille, J. J. van 1122 Hille, Dr. G. E. W. van 1122 Hoe je wilt, Hendrik Albertsz.. 911 lloek, Mattlicus van ....691, 858 Hoekstra, Benedictus Svtses .. 599, 697, 869 Hoekstra, Joiinncs Albertns .. 703 Hoekstra, Sytse Benedictus... 599 Hoekstra Wytsesz., Sytse .... 607 Hof, K. Pietersz 906 Hofdijk, VV S. 97 Hofdijk, W. J 126, 127, S. 97 Hofker, P 1093 llotlenaar, Meyndert 1182 Hofstede Johz., Petrus.. .589,8. 88 Hollenberg, Pieter 973 Holin, C. A 689 Holst, Hillegonda Ida 884 Holst, Susanna Cornelia 1101 Holst, H. J. van Ruerlo.552, 985, i S. 99 ! Iloncoop, Evert 1079 | Honcoop, l)r. Evert 1079 ] Iloncoop, VV 708 | llondius, Willem 1182 | Honig, Familie 1202 [ llonig, Aagje Jans.881, 882, 1200 j Honig, Cornelis Claasz 522 j llonig Dz., Cornelis 833 I Honig, Cornelis Jacobsz 522 j Honig Jacobsz., Cornelis 979 Honig Jansz., Cornelis 179 llonig, ('lus (icrritsz 466,588 j Honig & Zoon (en), Firma . . 522 j Honig, Elsje Jacob s .. 875 ] Honig Kz., G 837 Honig, Gerrit Jan .255,314,428— 430, 432, 434, 437—439, 442, 822, 833, 1153, 1154, 1189, S. 19—21, 23 — 25, 34, 53, 65, 127, 128 Honig, Guurtje Jans 1096 Honig, J. J..213, 1152,1202, S. 43 Honig, Mr. Jacob Cornelis... 99, 979, 890, 1061 Honig, Jacob Jansz 255, 328, 378, 382, 540, 541, 1191, 1201, 1215 Honig Jansz. Jr., Jacob .. 14, 26, 206—209, 220, 2-32, 243, 314— 316, 445, 454, 465, 487, 542, 543, 669, 799, 805, 806, 809, 912, 987—989, 993, 996—999, 1001, 1002, 1007—1009, 1188, 1200, 1202, S. 26, 29 Honig Cz.. Jan 179 Honig Cz., Jan . 550 Honig, Jan Jacobsz. ...1167, 1235 llonig Jacobsz , Jan.680,881,1191., 1200 Honig, Jan Jacobsz..202, 204, 240, 386, 433, 562, 576, 900, 902, 986, 1167, 1170, 1171, 1191, 1201, 1202, 1218 Honig & Zoonen, Firma J. .. 408, 484, 1201 Honig Cornelisz., Klaas. . .434, 522 llonig Jansz., Klaas 620,889 Honig, Maartje Jacobs .1042,1080 llonig, Marytje Jans .1235 Honig, Pieter 356 llonig, Trijntje Cornelis 896 llonig, Trijntje Claas . . .892, 1246 Honig, Trijntje Jans.... 100, 917 Honig Breet, C. en J 484 Honigh, Familie 1202 Honigh, Adriaan Cornelisz., 433, 542 llonigh, Cornelis ..211, 808,1027, 1036, 1044 Honigh, Cornelis Adriaansz... 378 Honigh, Cornelis Adriaansz.. . 543 Honigh, Cornelis Cornelisz. . . 433, 1203 Honigh, Gerrit Cornelisz 968, 1148, 1149 I Honigh, Grietje Jacobs 920 Honigh, Jacob Cornelisz-. 920,1167 ! Honigh, Klaas Adriaansz , 433, 740 Honigh, Klaas Pietersz 1029 ! llonigh, M S. 37 Honigh, 1' S. 60 llonigszoon, Gerrit Caescoper. 522 j Honigszoon & Zoon, Gerrit Caescoper 522 Hooft, Familie ... .435—437,1204 Hooft, Jan 436 Hooft, Dr. Jan 851 Hooft, Klaas 622 Hooft, Pieter Cornelisz.... 34, 198, Hooft, Willem Jansz. 34, 211, 436 Hoogeboom, Familie 1161 Hoogcboom, Pieter Jacobsz. ..1166 Hoogerduin, Dirk Cornelisz... 477 Hoogt, M. J. van der 417 Hoogvliet, Wr 553 Houttuyn, Grietje 1074 Houttuyn, Hajo 378 Houttuyn, Maria 620 Houttuyn, Neeltje 1038 Huygen, J 92L Hoop, Jacob de 449 Hoop, Taedse Jakles de .449, 639, 649 Hoorn, D. van S. 38 Hoorn, J. van 986 Hoorn, Dr. W. van 1106 Hoorn, Willem van 1106 Hooy, Kornelis 870 Hop, Gerrit 1140 Horst, Dr. C. E. van der.... S. 38 Horst, J. J. van der 295 Hotten tot, Familie 838 Houten, W. ten 258 Houttuyn, Familie 1203, 1204 Houttuvn, Aagje 1205 I en .1 Jacob Dircksz-oom .563, 570, S. 77 Jong, Familie de 1202—1204 Jacob Pietersz 841 Jong, A. M. de 825 Jacob Pietersz. van de Koogh. 563 Jong, Claas de 249, 250, 558 Jager, Familie de 1203, 1204 Jong, 11. Prins de 301 Jager, Aagje de 1202—1205 Jong, Renner Rennersz. de... 1216 Jager Sz., Evert de 1093 Jonge, Jacob de 692 Jager, Grietje de 892 Jongens, Johanna Catharina .. 1107 Jager, Jan Evertsz. de 893 Jongewaard, Cornelis 1146 Jager Sz., Jan de.418, 1025, 1026 Jongewaard, Gerrit 1146 Jager, Klaas de 378 Jongewaard, Sinion 537,1134 Jager, Neeltje de... 893—895,897 Jongewaard Junior, Simon ... 254, Jager, Pieter de 605 i 320, 324, 325, 522—524, 536, Jager, Simon de 1025 537, 1135, S. 72 Jager, Dr. Simon de 1093 Jongewaard, Willem 1146 Jagt, Gerrit van der... 332 Jonker, Familie 1181 Jagt, Jan van der 1246 Joris Jansz 232,233 Jan Oom 1126 Jut, G 714 Jan Willemsz 920, 921 Jut, Guurtje 263 Jans, A. G 669 Jut, Jan 990 Jelgersma, G 638, 663 Jut, Maritje 263 Immink 838 Jut, Simon 896 [sing, A 669 K*) Kabel, Jan 957 Keg, Pieter. 543 Knlker, Isaac van 922,1127 Kerbert, Familie 1202 Kal verboer, S 613 Kerbert, Coenraad 991 Kampen, W. A. van 650 Kerbert, Dr. Coenraad ..562,991, Kamphuyzen, Dirk Roelofsz... 920, 1065, 1066, 1073 Karman Jacobsz., Simon .260,701, Kerbert, Jacobus Johannes ... 991, 703, 706—709, 719, 731—734, 1010 736, 741, 742, 744, 746, 748, Kerbert Jr., Dr. Jacobus Johannes, 749, 868, 879, 885, 976, 977, S. 96 1010, 1011, 1020, 1021, 1070 Keckerman, Bartholomeus .... 938 Keyser, Guurtje.. 1068,1077 Kee, M 695 Keyzcr Tz., Teunis 1019,1028 *) Vergelijk ook de letter C. Kinderen, Antje der 1217 Kinderen, Cornelis der..356, 1216, 1217 Kinderen, M. der 1217 Kist Senior, Pieter 332 , Klamp, Gijsbert . .. .463, -166, 561, | 576, 586, 1182, 1183, 12-24 i Klamp, Impie Alderts.... 592, 862 Klamp, Klaas .593, 861, 863, 864, 1240, S. 86 Klein, Leendert 1150 Klinkert, lamme 1161 Klinkert, Hamma . 865, 1142,1143 Klinkert, Hendrik 1144 Klinkhamer Pietersz., Jacob .. 606, 610, 627, 707, 1059 Klinkhamer Jz., Mr. Pieter ..1059 Klis, Adam S. 100 Kluit, Guurtje Simons 562 Kluys, Aafje Dirks 866 Kluyver, Dr. Albert 1101 Kluvver Albertsz., Albert.... 1246 Kluyver Albertsz. Jr., Albert. 1101 Kluyver Jacobusz., Albert.... 562 Kluyver, Jacobus .. .260, 261, 748 Kluyver Az., Jacobus 541 Kluyver, Pr. Jan Cornelis .. .1113 Kluyver, Pieter 1060 Klvn Bz., Bd 760 Knots, Hk 360 Koch, J. K 669 Koekebakker, Hendrik 546 Koekebakker, Pieter 562 Kok, S 794 Koker, Familie de S. 129 Kolles, Jan Jacobsz 256 Koning, Carte Jansz 545, 876 Koning, Jan..380, 3S2, 540, 541, 876, 1244 Koning, Neeltje 876 Koning & Boeke S. 73 Koning, Cornelis de.488, 669, 1090 Koning, Dr. Pieter de 1090 Kool, Familie 1204 Kool, Aagje Jans 897 Kool, Agge Roskam. 100, 123, 891 Kool, Anna Jacobs 895 Kool, Engeltje Jans 898 Kool, Jacob Aggesz.. 546, 891, 893 Kool, Jan Aggesz. ..100, 378,891, 1148 Kool, Jan Jacobsz. .891, 893 — 895, 897, 1148 Kool & Comp., Jan. 100, 484, 893 Kool, Pieter 891 Koopman, Familie 1202,1220 Koopmans, J. A 428 Koppies, 13. en C 408 Korft', Pieter 880 Korteweg, Dr. P. C S. 75 Kortjanse, J 992, 994, 995 Koster, Cornelia 1090 Kouwer, Dr. Benjamin Jan .S. 120 Kouwer, Jan S. 120 Kramer, Barend 341 Krajer, Cornelis 605 Kroeger, Familie 927 Kroeger Klaasz , Cornelis .. . 356 Kroes, Willem 356 Kruyt, Familie 1203 ! Kruyt, Grietje S. 111 ! Kruvt, Jacob 558 ! Kuy'k, G 874 j Kuyl, J 264 j Kuyper, C. J 841 i Kuyper, Claas 275, 378, 433 Kuyper, bornena t atliarma . . iiu.i Kuyper, Cornelis 1148 Kuyper, Guurtje 220 Kuyper, Jan Jacobsz 548 L 1,aakeman, Melis Pietersz. ... 572 : Lams, Willem Gerritsz.. .318, S. 41 Laan, Adriaan 487 | Landsman, P. P 399, S. 37 Laan, Dirk 504 Lang, H. de. S. 75 Laan, Jan 487, 488, S. 56 ; Larige, Familie de. 737, 1186, 1203 Laan, P. A. van der 643 1 Langebaerd, Christina 1089 Lam, Claas 356, 727 i Langebaerd, Jan 356 Lammert Melisz., 219, 444,914, S. 13 ! Langendijk, P 956 21 Last, Cornelis 840 Last, 1'ieter 1182 ' Lastdrager, Hendrik S. 96 j Latenstein, Arend -272 Latenstein, 1' 1157 j Latenstein & van de Stailt... 506 j Ledder, Jan 1068, 1077 | Lee, Johannes van der 1072 Lee, Dr. H. C. P. van der ..1072 ! Leek, Willem 873 \ Leenard, J 562 Leendertz Wz., P S. 5 Leegh-water, Jan Adriaensz... 172, 178, 179, 911, 945, 946, 1102 Leegwater, Meelt je 179 : Leegwater, Trijntje 1002 Leeuw, Oornelia Roelofs de .. 867 Leguit, K S. 38 j Leguit, P 312, S. 3S I Lenne]), J. van 790 | Leur, 1'ieter ..522, 523, 531, 532, 1182, S. 72 | Ley, Aris van der 1148 Ley, Grietje van der 850,853 Ley, Jacob Cornelisz. van der. 853 Ley, Jan van der 110 j Ley, Jan Pietersz. van der... 842 : Ley, J. C. & A. van der.484, 498, j 558, 842, 881 i Ley, Marytje van der 845 Ley, J. 15. de Boer van der.. 210, 211, 838 Leydcn, Mr. A. F. van 1107 Leyden Dz , Gerrit van .805,1107 j Leyden, Pieter van 1069 I Leyden Jr., Dr. Pieter van .. 1069 I Lexius, J. H 970 Lier, J. van 410 Limmik, P. van 662,669 Linde, Cornelis van der 866 Lindeboom, L S. 95 Lobrv, N 622, 633, 731 Loen, Pieter 749 Loopwijk, C. W 290 Loos, Johanna 607 Loosjes, Familie 1161 Loosjes Cz., Adriaan. ... 110, 244, 267, 449, 593, 856, 865 Loosjes, Cornelis 861 Loosjes, Petrus 593 loosjes Az.; Petrus.. 15, 123,267, 449, 861; 863, 865 Louterbach 1072 Louwe, Familie .... 250, 843,853, 1200, 1202 Louwe, Aafje Lourens... .853, 854 Louwe, ('laas Lourensz. .358, 605, 1209 Louwe, Cornelis Lourensz. . . . 841 Louwe Jr., Jan, 850, 853, 854, 1207 Louwe, Jannetje Simons 1186 Louwe, Lourens Jansz., 571, 850, 856 Louwe, Lourens Lubbertsz. .. 853 Louwe, Lourens Pietersz 856 Louwe, Maritje Jar.s 853 Louwe, Trijntje Lourens . .449, 856 Loviaguine, A. de S. 16—17 Luden Hendriksz., Johannes.. 867 Lugt, Hendrik 973 Lürsen, M S. 117 Lydelof, N 590 Lijnslager, J 406 51 Maire, F. Ie 403, 735 Mauve, Anton ... 456 Manten, Willem 727 Mauve, Willem Carel 456 Markt, Cornelis Jansz. van der, 972 May vogel, Jacob Coenraedsz. . 916 Marle, E. H. van 562 Meer, Hubertus van der 906 Martens, Fredrik 467 Meer Gz., Jan van der 312 Martinet, J. van Loenen .... 412 Mellinghuyzcn, Herman Willem, 854 Martinus Hendriksz 34 L Mens, Hendrik 1210 Mary Cornelisdr 1232 Menzel, C. G 681,1084 Mats, Familie S. 129 Merens Az., Mr. D 784, 1245 Mats, Maartje 768, 1027 Merlen, Jkvr. M. A. C. van.. 1074 Manrik, Wilbem van 577 Merode, Johan van 200 Mersch, Jacob van der 944 ; Mes, Jan 465 Mets. YV 1033 Metelerkamp, C. P 554 Meulen, O. Jacobsz 683 Meulenbroek, Elisabetli 1002 Meurs, A. J. van 870 Meyer Dz., Gerrit S. 121 Meyier, W. cle S. 30 Mevn, Cornelis Gerritsz 244 Mevn. Giisbert Jansz. . .446, 1182, 1221 Meyn, Jan Gijsbertsz 446 Meyn, Maritje Meinderts ... .1167 Meyn, Meindert Arentsz., 274, 1186 Meyn, Risje Gijsberts 844 Middelhoven, Familie 442 Middelhoven, Cornelis 562 Middelhoven Jacobsz., Jacob . 462, 562, 872, 1144 Middelhoven, Jolian Dirksz. .. 568 Middelhoven, Willem 1144 Mobachius, Mr. Vesalius 1058 Mobachius, Wilhelmus 1058 Moere, Hester van der 954 Moeriaen, Dirk Symonsz. .579, 591 Mol. Familie 439 1 Molsz., Claas Neven 378 i Molaan, W 304 i Molenaar, l)s 982 j Molenaer, (3. C 906 ! Molenbeek, J 589 | Moninx, Petrus Albertus .... 598 1 Moor, Bernhardinus de S. 81 j Mooy, Maarten 480 j Mul, Klaas 540 | Mulder, Familie 1204 I Mulder, Ds 982 | Mulder, Gerrit Janssen 1073 j Mulder, Ur. Jan 1073, 1075 i Mulder, Jan S. 92 i Muller, Christiaan 657, 1084 Muller, Dr. P. L., 1084,1092, 1099 j Munninkhuyse, Johannis 877 Musk, Jan J 1187 I Muusz., Trijntje Cornelis .... 856 Muusze, Jan Claasz 562 ! Muyser, Grietje Dirks 1186 Naarden, Jan van 879 Nanning, Familie 1202 Naver, Pieter 1182 Neek, Jannetje van 450 Neelen, Jacob 841 Neelen, Pieter Jansz 841 Neeltje Juhannes 841 Neeltjes & Lakeman 558 Nel, Familie 1186 Nel, Aafje Cornelis 1240 Nel, Jan 860 Nel, Jan Klaasz 1186, 1212 Nelenus, Jacob 873 Nelenus, Johannes 873, S. 78 Nen, Familie 1202 Nen, Gerrit Jacobsz 1165 Nen, Guurtje Hendriks 1186 Nen, Hendrik Jacobsz 1186 Nen, Klaas Jacobsz 593, 863 Nen, Maritje Klaas .620, 881, 119, 1201 Nen, Neeltje 1200, 1213 Neven Molsz., Claas 378 Nierop, Mr. A. S. van..555—557 Niesje Klaas 954 Nieuwenhuyzen, Familie... .S. 129 Nieuwveeti, J. H 990 Noome, Elisabet 1064 Noomen, Claas 356 Noomen, Cornelis Jansi 1233 Noomen, Jan Cornelisz. . .209, 235, 688, 1233 Noomen, Wed. Meyndert .258, 701 i Noppe, Jan 957 Nugter, J. van S. 46 O Oldeman, L. R 674,676 Ongelaar, Moertje 979 Oldenburg, Klaas 341 Oostendorp, Geertruy 871 Ommekomme, Jacob Gysz 475 Oosterhoorn, Lysbet Simons.,1192 21* Oosterhoorn, Pieter 5-18 Oosterhuis, Cornelia 1085 Oostermijer, G 541 Oosterwijk, J. van . .844, 847, 849 Oosterzen, Dr. J. J. van 669 Oostindie, Gebroeders 274 Oostmeyer, Familie 1193 Oostwoud, Govert Maartensz.. 447 Oostwoud, Jacob ...110, 208,246, 447, 463, 465, 1200, S. 1 Opzoomer, C. W 669 Orden, Familie van 737 Orden, Cornelis van 548 Orden, Geertje van 990 Orden, Gerrit van ..241, 243,356, 362, 424-427, 453, 562, 790, 861, 955, 1217, S. 51 Orden, Maarten van.355, 356,453 Orden, Meindert van 542 Orden, Willem van.727, 861,1216, 1217, 1240 Orden, Willem van 543 Ormel, Harman us 447 j Os, A van der 597 ! Out, Familie . .1161 Out, P 415 1 Out, Symon Gornelisz 865 Out, Sytje 865 Outeren, Pieter van 388 Ouwejan, Jacob 1144 Ouwejan, Maria 863 Paen, Willem 1226 Pas, Jan 967 Pauw, Jan 354, 356 Pauw, Johanna 866 Pauw, P 1158 Peereboom, Aagje Cornelis ... 614 Peereboom, Adriaan 1139 Pecreboom, Cornelis 1139 Peereboom, Jan Cornelis.416, 1049 Peereboom, Pieter Willem ...1049 Peereboom, C. Copius 364 Peeters, A S. 37 Pekelharing, Mr. Adrianus ... 1094 Pekelharing, Mr. Balthus Hendrik, 1081 Pekelharing, Dr. Cornelis ... 1081, 1088 Pekelharing, Dr. Cornelis Adr., 1045, 1088 Pekelharing Cz., Dirk 1088 Pekelharing, Mr. Gerrit 1088 Pekelharing, Gerrit .830, 833,834, S. 37, S. 119 Pekelharing, Maartje 455 Pekelharing, W. J 415 Pel, Familie 1202 Pelt, A 311 Pet, Jaeob 1182 Peter de Groote, Czaar.211, 234 — 237, 408, 786, 839, 982, 993, 1157, 1158, 1166, 1186, 1212, S. 14-23, 68 Petri, George Henrik ... 208, 578, 687, 688, 843, 845, 848, 1159, S. 113 Pieper, P 823 Piet, Neeltje 263 Pieter Pietersz 568 1'igge, Gerrit Janse 1168 Pigge, Gerrit Pouwelusz 1168 j Pigge, Poulus Gerritsz 116S { Plemp, Geslacht 444 Plemp, Dr. Vopiscus Fortunatus, 444 ■ Ploegh, Familie 682 Ploegh, Mr. Cornelis... 683—685, 841 Ploegh, Mr. Jacob 841 Ploegh, Willempje 841 Ploegstert, Joh 1182 Poel, Cornelis 313, S. 123 Poel, Jan 875 Poel, Marten 99,562 Poel, Wijer Wolphert Jacob.. 356, 875 Polly, Jacob 514 Polovtzoff, A. W S. 20, 21, 36 Prins, Familie S. 129 Poineren, Jacobus Cornelis van, 897 Prins, Abraham 1148 Ponieren, Nan van 225,706 Prins, Adr 187 Pondman Az., G 550 Prins, Cornelis 541 Pont, P 714 Prins, Cornelis Jz 488 Poort, Willem Pieterse 475 Prins, Jan 348,366 Portman 786 Prins, Symon 510 Post, Klaas 356 Prins, Simon 543 Pot,' C. W. van der 669 Puffins, Arend 869 Praag, Branco van 1114 Putman, Dr 931 Prent, Jan Cornelisz 1127 tt Quaat, Elisabeth 1058 Guaek, .1. de 363, 886, S88 (luack, Hester de 886 (luien, F. C' S. 62 K Rant, Iziiak Jan 984 | Rappard, H. M. M 669 ; Ratelband, J S. 88 ; Ree, Adriana van 887,888 ; Ree, Balthus Hendrik van ... 402, 403, 766, 887, 1088 Ree, Johanna van 1081,1088 Reeken, J. W. von 902 I Reik, Cornelis Muesz 705,720 j Rem, Jan 1017 Rcthman, Ds S. 92 ! Reyne, K S. 49 \ Reyntjes, Harmen 571 I Rliijnenburgh, C 914 Rieken, G 648, 652, 667 Ries, Hans de 563 j Ris, Familie 1194 ) Ris, Alida 1147 j Ris, Anna 1147 Ris, Geertruy 1147 Ris, Jan 620 His, Jan Willemsz 585,588 Ris, Klaas 546 Ris, Pieter 1147 Ris, Willem 1147 Ris, Willem 1194 Robbert Robbertsz 906 Rodenburg, J. 15 S. 66 Rogge, Adriaan .31, 89, 481, 486, '487. 593, 861, 863, 982, 1144 Kogge, Dieuwertje 846 Rogge, Lijnst Teewisz. ..839,1212 Rogge, Teewis Jansz 839 Rogge, Teewis Lijnse 1212 Rogge, Trijntje Pieters 872 Roggen, C. van 664 Roldanus, 1). G. M 669 Rood, Gerrit 1144 Roorda van Eysinga, Dr. Philippus Pieter 452 Roorda van Eysinga, Svtse . . 452, 622, 626, 628, 630, 762 Roos, Jan 870 Roos, Dr. J 1081, 1084, 10S6 Ros, J 562 Roy, Daniël le S. 78 Rueter S. 34 Ruyter, D 669 Ruyter Dz., J 546,1225 Russels, J. D 904 Rijn, K. van 488 Saenredam, Pieter 171 ; Sanen, Cornelis van 510 Salm, Familie 1193 | Sander, J. C. A. ...631, 634,635, Salra—Cardinaal, Mevr. D.... 1186 1 648, 982 Santen, Reukei van 9,317 Santé, Gerrit van 4-64—466 Santé, J. M. van 1245 Sasse, l)r. A. .. 1012—1014, 1023, 1105, S. 52 Sasse Az., l)r. H. F. A 1034, 1035, 1105 Sasse Az., l)r. Joh. . . .1014, 1047, 1048, 1053, 1055, 1056, 1112, S. 118 Schaaf, Jacob 693, 694 Schaap, Claes Jansz 913 Schaap, Dirk Jansz 913 Schaap, Dirk Jansz. .576, 844, 847 Schaap, Giiurtje 1049 Schaap, Jan 220, 669, 699 Schaap, Jan Claesz. .208, 576,839, 912—914 Schaap, Jan Jansz 913 Schaap, Louris 220 Schagen, Marten 564 Scliaghen, Dirck Claesz 316 Schart!', Dr. H. C...291, 520, 669 Schetter, Aritonie 341 Scheffer, Dr. W 669 Scheltema, Mr. Jacobus van.. 234, 235, 271, 982 Schenk, Claas 545 Schenk, Jan 603 Schenk, Jozef.... . 562 Schermer, Cornelis 727 Schermer, Klaas 727 Schermer, L. J S. 56 Schermer, Th 487, 493, S. 56 Schermer, Haantjes & 544 Schilp, Symen Pietersz 567 Schipper, Claes Cornelisz 1233 Schoen, Cornelis 235 Schoen l'z , S 1157 Schonan, Casparis .. 224, 228, 949 Schoorel, Jacob Claasen 1226 Schoorl, Familie 874 Schoorl, C 874 Schoorl, Cr 418 Schoorl, Maarten 546, 707 Schoorl, Neeltje Maartens.... 900 Sclioute, Cornelis 1121,1156 Schoute, Dirk 1085 Schoule, Dr. G. J 1121 Schoute, Dr. P. H. ...1083, 1085, 1115, 1116 Schouten, Hendrik.792—794, 797, 798 Schouten, Dieuwertje S. 129 Schouten, Petrus 968 Schouwenburg, Familie van .. 442 Schröder, M. J 669,1086 Schuckink, Elisabeth 891 Schijf, Daam.,243, 453, 709,1180 Schijn, Dr. Harmanus 571 Sein, Familie 1161, 1162 Sem, Hendrik Jansz 1161 Sem, Jan Hendriksz 1161 Sem, Klaas 605 Sem, Walig Hendriksz. .1162, 1173 Sicking, Jolis. Fred 1098 Sicking, Dr. L. 1 1098 Sicking, J. J. M 832, S. 106 Siegenbeek, M 925 Simon Simonides 950, S. 76 Sloolt', Grietje 1239 Slooft, Klaas 959 Slooff, Pieter.. .208, 581, 583, 959, S. 80 Sloten, P. K. P. J. van .... S. 43 Slijper, J. VV. ..1157, S. 'SMü, 124 Smidt, Familie S. 129 Smidt, Cornclia 700 Smidt, Maria 700 Smidt, Petrus 244, 700, 746 Smit, Familie 1204 Smit Gz., Andries .. 284, 347, 550, 562, 804, S. 43 Smit, Dr. Anton 1057,1104 Smit, Evert 892, 1146 J Smit Ez., E. N 415 [ Smit, Mr. F. W 410,1083 j Smit, Mr. H. J 4b8, 544, 1064, 1083 | Smit, Johannes 861 ' Smit Ez., Klaas 892, 901 j Smit, Pieter 1104 | Smit, Pieter Cornelisz 545 Smit, Stijntje 1246 Smit, Willem 1064 Smit, Yde Jansz 1144 Smits, Johannes Cornelis 664 Smith, F. T 1151 Snoek, Anna Maria 979 Snuif, D S. 125 Soet, H. J. Zie Soeteboom. Soeteboom, H. J. . 9, 125, 169, 199, 200, 201, 208, 215—219, 229— 231, 319, 445, 458, 904, 906, 907, 931, 934—936, 940, 943, 947, 948, 950. Soeten, Mattheua 950 Soli, Josepli 356 Sombeek, Mr. Cornelis 1144 Sommelijn, Willem. . .355, 727, 927 j £? TI s-ip. ouumis, intimi» Spanien Koppenol, H. R. van. 801 807 Speciaal, Catharina 867 j Speciaal, Eefje 873 | Speciaal, Giertje 867 Speciaal, Hendrik 867 j Speciaal, Jacob Aarts/.. . . .698, 867 i 875 Spinder, Adriaan 957,960 Spinder, Gerrit 957, S. 116 j Spinneker, Adr 591,846,921 Stad, Cornelis van der 668 Stad, Klaas van der 668 Stadt, Familie van de S. 129 Stadt, Adriaan van de 542 Stadt, Cornelis van de .. . 366, 669, 790 Stadt, Engel van de 99 Stadt, Klaas van de . 884 Stadlander, Trijntje 880 Stam, Claas 727 Stam, Jan 465 Stant, Hero 2S6, 1017 Stcenmesser, Jobannes 871 Steen inesser, Pieter 871 Stephan, l)r. Bruining. ..290, 562, 1046, 1076, 1082, 1102 Stephan, Bernardus "... 1076 Stephan, Pr. B. H 1102 Stengh, Philip van der . .522, 528, 535 Stcrck, Jan 551, 735 Stock, Neeltje Gerrits 446 Stoffel, Guurtje 1076 Stoffels/,., Aris 727 Stoffels/.., Hendrik 1144 Stokmans, Aegidius .582,583,8.82 Stolp, Dirk 540, 541, 772 Stolp & Lugt 484 Straatman, Mr. Z. W... .415, 1091 Stroo, Albert 244 Struvck, Nicolaas 246, 957 Struys, Jan Jansz 459 Stuart, C 838 Stners, Joseph de S. 2 StuHers, Cornelis 833, S. 101 Stnffers Jr., Cornelis 833 Stuurman, Jannetje 1'ieters ... 245 Stuurman, Willeinpje Pieters . 245 Stijn, Aris van 1129 Swaving, Anthonv Johannes.. 449, 886 Swart, Jacobus 1213 Swart, Tennis 876 Sybrant Cornelis/. 3 Sybrands, Cs 1006 Sybrands, J 958 Sypesteyn, Eva 883 Sypesteyn, B. W. Kaars. .287, 543 Sypesteyn, Willem 562 Sypesteyn, Willem Kaars .542, 544 Sypesteyn, C. A. van .1137 Taan, Klaas ^.1183 Taan de Jonge, Claas.251, 253, 263 Taan & Zonen, Claas ... .251, 252 Taanman, J 211 Tasman, Jacobus 1142 Tatinghoff, Michaël Fredericksz., 951 Tayses, Dirk Jacobsz 475 Teer Jbsz., Jacob S. 38 Tenckinck, J.W. C., 632, 982, S. 94 Tenthoff, J. T 1043 Terpstra, H. VV 670 Terwey, T 562 Thopass, Klaas 1240 Thymus/.., Jan Abramsz.. .682, 811 Thijn, Pr. Adolf van 1114 Thijn, Eleasar van 1114 Tienen, Mr. 11. J. C. v.. 677, 1157 Tip, Willem Bruigom 99 Tobbe, Barbara 1102 i Tobbe, Hendrik 748 i Tolk, Aris 161 I Top, H. J S. 119 Traudcnius, Dirck.,216, 357, 458, Tulp, Gerrit 8+0 934, 935, 950 Tulp, Jacob S. 81 Traudenius, Joannes 950 Tuysing, Jan Thijsz 711 Tromp, Claas Cornelisz 235 Twisk, P. J 563 Tromp, Klaas Jansz S. 15 Tvmes, J. A. Zie Tliyuius/.. Trijntje Jacobsdr 1231 Valk, Trijntje 1079 Valter, Gerbrand G20 Vander, Jan 356 Vas, Familie 1214 Vas Pz., Klaas 603 Veen, Familie 1202 Veen, Aris Cornelisz. .....51,920 Veen, Claas Arisse 51 Veen, Cornelis 1180 Veen, Grietje Jans 866 Veen, Hillegonde 889 Veen, Jan Aldertsz 866 Veen, Klaas Janse 1186 Veer, H. de . .663, 669, 802, 1058 Veeris, Melchior 563, S. 78 Vegelin van Claerbergen, Jlir. J. K., S: 75 Veltrup & Zoon, Wed. J. te.S. 123 Ven, Gerard van der 867 Ven, CAuintijn van der 867 Verbrug, Pieter Jacobsz 852 Verbrugge, Catharina Schameier, 1072 Verdam, Antje 1109 Verdonk, Hendrik 483, 515 Verduin, Abraham 579, 580, 534, 591, 695 Vergeer, Johannes S. 78 j Verkade, E. G S. 61,129 j Verkade, Debora Geertruida .1111 Verkade & Comp 512,513 ' Verlaan, Hillebrant S. 81 Verleenen, Frans Karelsz 906 Vermeer, II. 423 Vermeulen, Familie 1202 Versteeg, Trijntje 453 Verweel, Jan 555 j Vethman, Cornelis 597 Veye, Mr. F. II. de 410 ; Vif»r