pewrsimpH
JBLJP) m! t f. • ^-TTrrrd*~"TTrr •^ # s
iMüElMJÏJi
'f126
<w
m
^ z^'
€>$£€ jUiissinnapisririi
CU
iBi'ijpi'rljii!3CiK
■'- ^ • 1#^ - — — """C
OA
56







|ictn onjm stichter cn Uaber, beu tóeluhpligen ^ouis-Hlarie be jtlontfort
n
nis Wijk bmi trankbare liefbc
en innige berhnotbtbeib, bit feestnummer ban (©♦ |tl eerbiebig toegetuijb.
Bibliotheek
v llNlEH6flOEDER8
WEERT.
1\ STOKVIS EN ZOON, 'o-H EllTOO ENBOSCK.



Grafschrift van den Gelukzaligs De Montfort.
Wat ziet gij, voorbijganger?
Een uitgedoofd Licht,
Een Man, door 't liefdevuur verteerd,
Allen alles geworden,
Louis Marie Grignion de Montfort.
\ raagt gij naar zijn leven, geen was onschuldigei , Naar zijn boetvaardigheid, geen was gestrenger;
Naar zijn ijver, niemand was vuriger;
Naar zijn godsvrucht tot Maria,
Niemand was meer aan Bernardus gelijk.
Priester van Christus, beeldde hij Christus uit in zijn leven En verkondde Hem overal door zijn wooid, Onvermoeid, rustte hij slechts in het graf.
Vader der armen,
Beschermer der weezen,
Verzoener der zondaars,
Zijn glorierijke dood was aan zijn leven gelijk , Zooals hij geleefd had, zoo scheidde hij uit het leven. Rijp voor God nam hij zijne vlucht ten hemel, Den 28en der maand April,
In 'tjaar Onzes Heeren 1716, stierf hij,
In 't 4oe jaar zijns levens.



TER EERE
van den
Gelukzaligen L. M. Gngnion de Montforf.
Montfort! —- Die naam, reeds twee maal honderd jaren
Klinkt voort van land tot land in zwell'nde kracht; Geen laster kon ten grave hem doen varen:
Voor Ileil'gen Gods daalt nimmer 's levens nacht.
<m>
De dood, voor hen, heeft name „weêrgeboorte";
Een bakermat van leven wierd hun graf,
Sinds God hun zalig hoofd, vóór Sions poorte, Met stralengloed van heiligheid omgaf.
oBo-
Naast deze kroon, rond Montforts slaap gewonden
Naar 't waar getuigend woord van Christus Kerk, Wordt nog een and're gloriekrans gevonden Met bijtelslag gevlochten in zijn zerk. J)
*) Volgens grafschrift van den Gelukzalige. Cf. Vie du B. de Montfort pai Mgr. Laveille p. 542.



W -00
Hij wenkt eenieder, die voorbijsnelt, tegen:
Laat af dien liaast'gen tred; hier drukt uw voet Het stof van hem, die langs deze aardsche wegen De waarheidstoorts ontstak met heldenmoed.
f
ow&
Der ketterij was hij geducht een strijder
Wijl 't hart hem werd verzengd door hemelsch vuur. Montfort, dus luidt de naam van den Belijder,
Gehoond, versmaad tot in zijn stervensuur.
o@
Hij heette altoos de dienaar zijner broeders.
En vraagt gij mij wat of zijn leven was?
Een reine kelk, tot lof des Albehoeders
In maagdengrond gekweekt.... geknakt.... te ras.
j ' |;
Hij minde teer den luister van Gods Tempel,
Doch bovenal was hem één Godshuis lief:
Zijn lichaam. Hier droeg ieder lid den stempel Hoe gees'ling het tot woonstee Gods verhief.
Zijn godsvrucht tot de Hemelkoninginne
Werd door Bernardus slechts geëvenaard.
Wat dreef deez' liefdeslaaf tot zijn Vorstinne?
De vestiging van Jezus' Kijk op aard!
o:qo



Een and're Christus in geheel zijn leven,
Getuigde hij tot de adem hem begaf.
Niets hem weerhield in zijn apostelstreven,
Zijn zielenijver ; niets, alleen het graf.
Doch uit het graf ontlook voor dezen strijder-
Der heiligheid de onsterfelijke bloem.
Mirakelen verkonden, wijd en wijder,
Hetgeen hij nooit heeft nagejaagd: zijn roem.
<@o-
Zijn roem verbreidt zich over heel deze aarde.
God zelf heeft Montforts naam met eer omkranst, Opdat hem 't nageslacht als blijk beware,
Hoe, na hun dood. der Heil'gen deugd nog glanst.
Daarom laat blij een jubellied weergalmen Tot Montfort's lof, als need'rig eerbetoon "Voor hem die werd beloond met zegepalmen. En schenke ons God zoo rijk een gloriekroon !
JOS. M. BOXSEI G. v. M.



De Gelukzalige Louis-Marie de Montfort
Zijn inwendig leven en zijne geestelijke leer..
—-—f OWiO —
o°als ieder mensch zijn eigen uiterlijk voorkomen | heeft, waardoor hij zicli van zijn medemenschen
onderscheidt, zoo heeft ook ieder Heilige in zijn inwendig wezen zekere bijzondere trekken, die zijn bovennatuurlijke persoonlijkheid vormen. Daar is eene hoofdgedachte, die zijn geest geheel vervult en het beginsel is van al zijn beoordeelingen; daar is een hoofddoel, waarnaar hij onophoudelijk streeft en aan welks verwezenlijking hij al zijn krachten wijdt; daar is, met andere woorden, een bijzonder standpunt dat hij inneemt en dat iets eigenaardigs geeft aan zijne levensopvatting en levenswijze.
Die geestelijke karaktertrekken zijn vooral sterk geteekend bij hen wier bestemming het is als baanbrekers op te treden en anderen langs nieuwe wegen voor te gaan.
Tot dezen behoort buiten kijf onze Gelukzalige Stichter,, van wien P. Faber schreef: „Er zijn maar weinig menschen in de XVIlIe eeuw die het merk van den man der Voorzienigheid dieper in zich gegrift dragen dan deze tweede Elias, Missionaris van den H. Geest en van Maria .... Ilij heeft eenige geestelijke verhandelingen geschreven, die, sinds <le weinige jaren, dat ze gekend zijn, reeds een aanmerkt-



DE GELUKZALIGE LOUIS-MARIE DU MONTFOItT.



m
lijken invloed hebben uitgeoefend in de Kerk en bestemd zijn een nog veel grooteren invloed uit te oefenen in de toekomst.... Gelijk een tweede H. Vincentius Ferrerius treedt hij op als leefde hij in de dagen die het laatste oordeel onmiddellijk voorafgaan, en verkondigt, dat hij van Godswege de authentieke boodschap brengt, dat Maria meer geëerd, beter gekend en vuriger bemind zal worden, alsook dat Zij in nauwe betrekking zal staan tot de tweede komst van haar Zoon."
In de volgende bladzijden willen wij beproeven de kenmerkende trekken van Montfort's leven en leer beknopt en duidelijk samen te vatten.
De Gelukzalige zelf heeft zijn geheele leven saamgevat in de twee woorden die hij tot zijn leus maakte, waarmede hij al wat hij schreef onderteekende, en die als een stempel op al zijn werken gedrukt waren: „God alleen?" Hij had
r
begrepen dat er maar Eén is die is; die niet wordt, noch verandert, noch veroudert, noch ophoudt te zijn, maar die h in liet onveranderlijke, onvergankelijke heden der eeuwigheid, waaraan geen gisteren voorafging, waarop geen morgen volgt.
r
Eén is er dan ook maar, die groot is en machtig en onaf-
F
hankelijk en zichzelf toereikend; Eén maar, die, zooals onze grootste dichter het in zijne prachttaal uitdrukt:
Bij zich bestaat, geen steun van buiten Ontleent, maar op zich zeiven rust.
Die waarheid nam onze Stichter niet alleen aan, zooals ook wij doen; zij stond hem steeds levendig voor den geest, hij was er geheel van doordrongen en hij leidde er de gevolgtrekkingen uit af die zij in zich opsluit.
De eerste en voornaamste gevolgtrekking is deze, dat geen schepsel, hoe verheven ook, in de volle beteekenis des woords iets is. Waai* God zich zelf noemt: „Ik ben die



ben," daar moet liet schepsel zich noemen: „Ik hen die niet ben." Neen, wij zijn niet, wij, die vroeger niet waren, die gemaakt werden en die slechts door «de voortdurende werking van Gods almacht blijven bestaan. Ons wezen is niet in onze macht, hoegenaamd niet, het is in de hand van God, niet alleen bij ons eerste worden, maar nu nog en immer door. Van Hem hangt het af, geheel en al, zonder eenig voorbehoud; het hangt geenszins af van ons. Hij alleen beschikt er over in de volle vrijheid van zijn onafhankelijken wil. Neen, wij zijn niet, want Hij die is, moet ons onophoudelijk doen zijn, opdat wij niet terugzinken in het niet waaruit de almogende Schepper ons te voorschijn riep.
Men begrijpe dit wel: wij zijn zóóveel, wij, uit ons eigen zei ven, dat, indien God zijne hand van ons terugtrok, indien Hij alleen maar zijne gedachte van ons afwendde, wij onmiddellijk tot niet zouden vergaan, niet enkel het leven zouden verliezen, maar alle wezen van ziel en lichaam. Sommigen verbeelden zich, dat God, wilde Hij ons vernietigen, zijn sterken arm over ons diende te laten neerkomen. O, dan waren we iets, neen, dan waren we alles, en dan zou de Almacht zelve te zwak zijn om ons te niet te doen. Maai 't is zoo niet: God heeft ons slechts los te laten, zich niet meer over ons te bekommeren, en 't is gedaan met al wat wij zijn. Ook deze waarheid geeft Vondel voortreffelijk weer, wanneer hij den Schepper toezingt:
Uw wezen moet ons onderhouden.
Vanzelf volgt hieruit, dat wij ten opzichte van God in een staat verkeeren van noodzakelijke en volstrekte afhankelijkheid, in de orde der natuur zoowel als in die der genade en der glorie. „God, zegt de H. Thomas, kan aan geen schepsel verleenen, dat het blijve voortbestaan, wanneer Hij ophoudt met zijne werking."
Dien staat van algeheele afhankelijkheid noemt onze



Stichter met liet eenig juiste woord dat daarvoor te vinden is in onze gebrekkige menschentaal: een staat van natuurlijke slavernij. Geenszins is het zijn bedoeling God voor te stellen als een dwingeland, die ons met barbaarsche wreedheid onderdrukt. Alleen wil hij duidelijk verklaren, dat God volkomen Heer en Meester is over ons, dat hij alle recht over ons bezit, en dat wij, tegenover Hem, niets clan plichten hebben, geen rechten, althans in de volle beteekenis van dit woord.
Gods opperrecht en onze afhankelijkheid erkennen, niet alleen met den mond, maar met den geest, den wil en het hart, niet alleen in liet algemeen, maar in de verschillende toepassingen van ons dagelijksch leven : ziedaar de geheele zedenleer van onzen Gelukzalige; eene zedenleer, zooals wij gezien hebben, die steunt op de diepste en hechtste grondslagen van ons heilig katholiek geloof. Dat beteekent ten slotte zijn „God alleen !", namelijk, dat God, God alleen, (naar het woord des Apostels), alles zij in allen, en de mensch nietst dan door God, met God, in God en voor God.
Dat is Montfort's wijsheid, de hoogste, de eenig ware wijsheid: God te zien, God alleen, in alles en in allen.
Waar de dwaze uit het Boek der Psalmen in den overmoed zijns harten spreken durft: „Er is geen God !", daar antwoordt onze Wijze: „God alleen is!" Waar de dwaze voortgaat en zegt: „Wie is onze meester?'7, daar belijdt de Wijze met ootmoed: „O Heer, ik ben uw dienaar, uw slaaf!" Dat is ten slotte het onderscheid tusschen den dwaze en den wijze: de eerste zegt: „Niet God, doch ik alleen!"; de tweede integendeel: „Niet ik, doch God alleen!"
En dan verschijnt voor het oog van den Gelukzalige het Ideaal des menschen, Christus onze Heer, de eeuwige Wijsheid des Vaders, die ook onze wijsheid geworden is van God in de dagen der menschwording.
Christus leeren kennen: ziedaar wat Montfort zich voor-



aitaTtoóH vn ax smTasriióiia xs act



stelt, doch Christus kennen, niet met eene bloot bespiegelende kennis, maar met zulk eene die Christus' zienswijze tot de onze maakt en ons met Hem vereenzelvigt in één denken, willen, gevoelen en handelen; eene kennis van Christus, die hare bekroning vindt in de volmaakte kennis van Christus en van God, hiernamaals in den hemel.
En wat leert Jezus, door zijn voorbeeld zoowel als door zijn woord?
Luisteren wij naar Paulus: „Dat gevoelen zij in u, hetwelk ook in Christus Jezus was, die, in Gods gedaante zijnde, het geen roof geacht heeft aan God gelijk te zijn: maar Hij heeft zichzelven vernietigd, de gedaante van eenen slaaf aannemende, zijnde aan de menschen gelijk geworden en in zijn uiterlijk als een mensch bevonden. Hij heeft zichzelven vernederd, zijnde gehoorzaam geworden tot den dood, ja tot den dood des kruises."
Onthouden wij die les: door mensch te worden heeft Christus zich vernietigd; niet dat Hij opgehouden heeft te zijn wat Hij van alle eeuwigheid is en blijft: waarlijk God, in alles gelijk aan den hemelschen Vader: maar Hij heeft een geschapen natuur aangenomen en is in dit opzicht een niet geworden; Hij heeft eene natuur aangenomen in welke Hij afhankelijk is van den Vader, niet ten deele slechts, maar geheel en al, zoodat Paulus niet aarzelt te schrijven, dat Hij de gedaante heeft aangenomen van een slaaf. Die afhankelijkheid heeft Christus vrijwillig erkend, door zich voor God te vernederen, d.w.z. door gehoorzaam te worden, tot de algeheele opoffering van zichzelven in den dienst dei' Goddelijke Majesteit.



O, hoe klinkt liet ons tegen van <le kribbe en van liet kruis: „Niet ik, maar God alleen!" Wie, die Christus aanschouwt op den Calvarieberg, en die er nog aan twijfelt of God alles is en de mensch niets? Wie, die dan ook niet begrijpt, dat Christus als eerste voorwaarde moest stellen aan allen die Hem wenschen te volgen: zelfverzaking, Zelfverloochening, zelfvernietiging ?
De Apostel had dit begrepen toen hij schreef: „Ik leef7 neen, ik niet meer, ik niet meer! doch Christus leeft in mij.'7 d.w.z. niet ik denk of wil met mijn eigen denken of willen, maar Christus denkt in mij, Christus wil in mij, zijn denken, zijn willen neemt in alles de plaats in van mijn denken en willen, en door Christus leeft God in mij, God, God alleen.
Dat niet zichzelf zijn, dat afhankelijk zijn van Christus, zonder het minste voorbehoud, in het denken en het ivillen, opdat God, God alleen, alles zij in ons: ziedaar het slaaf zijn, zooals onze Stichter liet bedoelt.
Thans zou ik moeten spreken over het middel, door den Gelukzalige aanbevolen om de zelfverloochening te beoefenenen en Christus in ons te doen loven, namelijk zijn devotie van de slavernij uit liefde tot de II. Maagd. Daar echter een mijner Confraters dit onderwerp in 't bijzonder behandelt, verwijs ik naar zijn artikel, dat zich bij het mijno aansluit en het voltooit.
FI. CLEMENS. G. v. M.



TTTTTTTTTTTTTT
-5- DE LAATSTE DAGEN EN DOOD +
VAN DEN GELUKZALIGEN
Louis-Marie Grignion de Montfort.
-I- * V
ffTSjSJS011 lsttn April 1710 kwam <Ie Gelukzalige aan in 't H rÜiï (^orj)je St. Laurent-sur-Sèvre, destijds deel uit- ,l" makende van liet bisdom La Rochelle, thans van liet bisdom Lueon. Voornemens aldaar eene missie te preeken, begon Hij, als naar gewoonte, zijn reeds afgemarteld lichaam te kastijden, ten einde 's Heeren zegen over zijne werkzaamheden te doen nederdalen. Men was toen in de Passieweek, en Montfort had slechts de oogen te slaan op den goddelijken Zaligmaker, om in te zien, dat liet kruis en het lijden de aangewezen middelen zijn tot redding der zielen.
Hij nam zijn intrek in een nauw en armoedig kamertje waar eenige stroobossen Hem tot legerstede dienden, en waarvan de meubileering enkel en alleen bestond uit de verschillende werktuigen, die Hij tot zelfkastijding gebruikte.
Nog drie dagen bleven Hem over vóór de opening dei'



missie. Op een zijner wandelingen door het dorp had Hij langs den oever der Sèvre, — een riviertje, dat St. Lauient doorkronkelt, — een soort van spelonk opgemerkt, in de rots uitgegraven. Dit werd de grot van zijn doodsstiijd. Daar, verre van liet oog der menschen, in eene eenzaamheid, waar niets Hem kon storen in de liefdevolle over-
DE GELUKZALIGE OP ZIJN STERFBED.
weging van Jezus' lijden, bracht Hij zich zulke wreede sfeeselinsren toe, dat de harde steen nog langen tijd de
O O '
sporen droeg van 't uitvergoten bloed.
Zóó voorbereid, begaf Hij zich eindelijk op Palmzondag, 5 April, in den vroegen morgen naar de parochiekerk. In een der zijkapellen, aan de H. Moedermaagd toegewijd, knielde Hij neder en verzonk in vurig gebed. Met Maria



en door Maria begon en voleindigde Hij steeds zijn apostolische werken. En Maria was steeds met Hem. Zekeren avond, na afloop der preek, terwijl de geloovigen in dichte drommen huiswaarts keerden, hoorde men met diepe ontroering vertellen, hoe in de sacristie eene van licht stralende Dame gezien was, die een minzaam gesprek voerde met den missionaris, en hoe deze, ondervraagd waarom Hij zoo lang getalmd had alvorens naar den biechtstoel te komen, ten antwoord had gegeven : „Ik onderhield mij met Maria, mijnt goede Moeder."
* *
*
De missie was in vollen gang en beloofde rijke vruchten te zullen dragen. Eensklaps kwam bericht van den Bisschop. Mgr. de Champflour, meldende, dat /. I). Hoogwaardigheid voornemens was eene der godsdienstige plechtigheden te komen voorzitten. Deze tijding vervulde Montfort's hart met een zoete vreugde. Onmiddellijk nam Hij de noodige maatregelen om den geëerden Prelaat eene waardige ontvangst te bereiden. Hierin slaagde Hij volkomen, zoodat <le Bisschop, bij zijne aankomst en intrede, ten hoogste voldaan was.
Doch de ijverige missianaris had te veel van zijn afgematte krachten gevergd. Bleek en ontdaan, nauwelijks bij machte adem te halen, woonde Hij de Pontificale Mis bij. «doch zag zich aanstonds daarna door pijn genoodzaakt in zijn armzalig kamertje een weinig rust te gaan nemen. Hij had eene borstvliesontsteking opgedaan, en het was Hem duidelijk, dat de dood mer rassche schreden naderde.



STUIUTHUIS VAN DEN (ïJSLUKZAIJLOE.



Toch wilde Hij 's namiddags, onder de Vespers, nog eenmaal den kansel beklimmen. Hij sprak over Jezus' zachtmoedigheid, en deed zulks met zoo'n meesleepende welsprekendheid, dat de toehoorders in tranen uitbarstten.
Dit was zijn laatste preek. In zijn ellendig verblijf teruggekeerd, legde Hij zich krachteloos op zijn harde legerstede neder en verbeidde gelaten de ure Gods. Eenige dagen later liet Hij, op bevel van zijn biechtvader, en daar de pijn steeds heviger werd, de stroobossen door een matias veivangen. In dezen toestand vroeg Hij zelf en ontving met ongelachtige godsvrucht de H. Sacramenten der stervenden.
I)en 27 April maakte Hij zijn testament en benoemde Hij Pater Mulot tot zijn opvolger in 't bestuur der door
Hem opgerichte Congregaties.
Alles wat Hij bezat stond Hij aan zijne Broeders en medewerkers af, of liet Hij ter versiering van eenige aan Maria gewijde heiligdommen over. Voor zichzelven behield Hij de ijzeren kettinkjes, die Hij om hals, armen en beenen droeg, en waarmede Hij wilde begraven worden, daai Hij, — gelijk Hij het uitdrukte, — „verlangde te sterven zooals Hij geleefd had, als slaaf van Jezus en Maiia .
De inwoners van St, Laurent verdrongen zich voor de kamer en smeekten de gunst af nog een laatste maal bij den Gelukzalige te worden toegelaten. Volgaarne bewilligde Mij hun verlangen. Allen wierpen zich dan op de knieën neder en vroegen zijn vaderlijken zegen. Hij echter, zich onwaardig achtende, en zeggende dat Hij een te schuldig zondaar was, durfde hierin niet toestemmen. Dit ziende verzocht Pater Mulot den nederigen Priester, de schare met



liet IT. Kruisbeeld te zegenen, aan welk verzoek Ilij gewillig voldeed. Nieuw aangekomenen vervingen de eerst toegcsnelden, en tot driemaal toe had dit roerende schouwspel
plaats.
Eensklaps richt de stervende zich op. en, al zijn kiachtcn verzamelende, zich herinnerende, dat Hij missionaris is, het kruisbeeld in de hand en het oog stralend van hemelsche visioenen, heft Ilij met forsche stem het eerste stioofjc aan van een zijner geestelijke liederen :
Allons, mes chers amis,
Allons en Paradis !
Quoi qu'on gagne en ces lieux,
Le Paradis vaut mieux. *)
Op deze geestdriftsuiting volgde gedurende korten tijd een soort neerslachtigheid, waaruit Hij echter weldra ontwaakte, om uit te roepen, als sprak Hij tot een onzichtbaar wezen; „A ruchteloos valt gij mij aan) ik ben tussclien Jezus en Maria . . . Deo (jvatias et Jlciriae ... Ik Ik l> het einde mijner levensdagen bereikt . . Het is \olbiacht, ik
zal niet meer zondigen."
Zacht en gelaten, met van vreugde stralend ge'aat, gaf de Gelukzalige den geest, in den ouderdom van drie en veertig jaren, twee maanden en acht en t\\ intig dagen.
*) Komt, komt mijn beste liên,
Komt naar het Hemelrijk !
Al wat dit dal kan biên,
't Is niet daaraan gelijk



Toch wilde Hij 's namiddags, onder de Vespers, nog eenmaal den kansel beklimmen. Hij sprak over Jezus' zachtmoedigheid, en deed zulks met zoo'n meesleepende wel-
O '
sprekendheid, dat de toehoorders in tranen uitbaistten.
Dit was zijn laatste preek. In zijn ellendig verblijf teruggekeerd, legde Hij zich krachteloos op zijn harde legerstede neder en verbeidde gelaten de ure Gods. Eenige dagen later liet Hij, op bevel van zijn biechtvader, en daar de pijn steeds heviger werd, de stroobossen door een matias \eivansren. In dezen toestand vroeg Hij zeil en ontving m< t engelachtige godsvrucht de H. Sacramenten der stervenden.
Den 27 April maakte Hij zijn testament en benoemde Hij Pater Mulot tot zijn opvolger in 't bestuur der door
Hem opgerichte Congregaties.
Alles wat Hij bezat stond Hij aan zijne Broeders en medewerkers af, of liet Hij ter versiering van eenige aan Maria gewijde heiligdommen over. A oor ziclizelven behield Hij de ijzeren kettinkjes, die Hij om hals, armen en beenen droeg, en waarmede Hij wilde begraven worden, daar Hij, gelijk Hij het uitdrukte, — „verlangde te sterven zooals Hij geleefd had, als slaaf van Jezus en Maria".
De inwoners van St. Laurent verdrongen zich voor de kamer en smeekten de gunst af nog een laatste maal bij den Gelukzalige te worden toegelaten. Volgaarne bewilligde Hij hun verlangen. Allen wierpen zich dan op de knieën neder en vroegen zijn vaderlijken zegen. Hij echter, zich onwaardig achtende, en zeggende dat Hij een te schuldig zondaar was, durfde hierin niet toestemmen. Dit ziende verzocht Pater Mulot den nederigen Priester, de schare met



liet H. Kruisbeeld te zegenen, aan welk verzoek Hij gewillig voldeed. Nieuw aangekomenen vervingen de eerst toegesnelden, en tot driemaal toe had dit roerende schouwspel
plaats.
Eensklaps richt de stervende zich op, en, al zijn krachten verzamelende, zich herinnerende, dat Hij missionaris is, het kruisbeeld in de hand en het oog stralend an hemelrein visioenen, heft Hij met forsche stem het eerste stroofje aan van een zijner geestelijke liederen :
Allons, mes chers amis,
Allons en Paradis !
Quoi qu'on gagne en ces lieux,
Le Paradis vaut mieux. *)
Op deze geestdriftsuiting volgde gedurende korten tijd een soort neerslachtigheid, waaruit Hij echtei "\\eldia ontwaakte, om uit te roepen, als sprak Hij tot een onzichtbaar wezen! „\ ruchteloos valt gij mij aan, ik ben tiisscliin Jezus en Maria . . . Deo gvaticis et Jlüvicie ... Ik Ik l> liet einde mijner levensdagen bereikt. . Het is volbracht, ik
zal niet meer zondigen."
Zacht en gelaten, met van vreugde stralend ge aat, gal de Gelukzalige den geest, in den ouderdom van drie en veertiff iaren, twee maanden en acht en twintig dagen.
o J
*) Komt, komt mijn beste liên,
Komt naar het Hemelrijk !
Al wat dit dal kan biên,
't Is niet daaraan gelijk



^ ** *i* >«< >.? li'i ili i|i i£i *!******« i»r £1? £? ?i? ^
i : ; ; 
De Gelukzalige Louis-Marie de Montfort
en de Volmaakte Godsvrucht tot de H. Maagd.
eene zoo machtige en rijke persoonlijkheid als &7pd (^e Montfort is, èn op natuurlijk èn op bovenl$4@Bi natuurlijk gebied, ware het onmogelijk in een bescheiden feestnummer alle eigenschappen en deugden te belichten.
Wel dient hier de aandacht gevestigd op hetgeen liet kenmerk is van zijne heiligheid, de kern van zijn geestelijk leven en het hoofddoel zijner zending op aarde : zijne uitmuntende godsvrucht tot de II. Maagd.
Daartoe zij nog eerst met eenige volzinnen onzen lezers in herinnering gebracht, waarin, naar Montfort's oordeel,, de volmaakte vereering der H. Moeder Gods bestaat.
Ten grondslage dezer vereering ligt een algeheele toewijding van zichzelven aan de hooge 'Vorstinne van het heelal, met al wat men is, al wat men bezit, al wat men doet, zonder uitzondering of voorbehoud, voor tijd en eeuwigheid, uit zuivere belanglooze liefde.
Om het doel en het ideaal dezer godsvrucht te bereiken, dient verder het geheele leven van den geest der toewijdingsacte doortrokken te zijn. De ware Maria-vereerder dient



O. L- VROUW VAN MIRAKELEN TE REN HES.



Haar steeds te gehoorzamen en zich door Haar te laten geleiden. Ten allen tijde beroept hij zich ook op Haar in moeilijkheden en noodwendigheden door vertrouwvol en schier onophoudelijk gebed. Door de gedachte en met het hart vertoeft hij ook zooveel mogelijk bij zijne dierbare Moeder. Steeds houdt hij haar voorbeelden voor oogen om van hare volmaaktheid liet gelijkende afbeeldsel te ■\\orden. Rn wat hij ook doet, en wat hij ook verricht — lijden, bidden, arbeiden — 't is alles voor Hare eer en glorie : Zij is, na Christus, liet doel van zijn gansche leven O}) aarde.
Van de Maria-vereering, aldus verstaan en tot die hoogte opgevoerd, was ]\ lont fort de getrouwe beoefenaar, de ijverige verspreider, ook de van God verlichte ziener en profeet. Dat is het hoofdmotief van zijn leven, de grondtoon, die alles beheerscht, alles doortrilt en de eigenaardige stemming" geeft aan dit geheel bijzonder heilig leven.
lo. Beoefenaar der Ware Godsvrucht.
De opleiding die Louis-Marie op het college der Paters Jezuïeten te Hennes en in 't Groot-Seminarie van St. Sulpice ontving, was zeer geschikt om de liefde tot de H. Moeder Gods in zijn hart te ontwikkelen. Ook las hij menig boek dat min of meer in den geest der Volmaakte Godsvrucht is geschreven, o. a. het werk van Boudon : Le St. Esclavage dc la Mère de IJieu. — Langen tijd voorheen echter had de heilige jongeling deze godsvrucht beoefend : niet uit de boeken of uit den mond der menschen heeft hij ze vernomen, zooals hijzelf verklaart: 't is een geheim, hem door den Allerhoogste zeiven toevertrouwd. „De liefde tot Maria was hem aangeboren", getuigt zijn vriend en medestudent Blain, „en van kindsbeen af was dit de kenschetsende trek van zijn geheele leven.".



Van zijne prilste jeugd af werd hij ook op wonderbare wijze door zijne Moeder geleid en bestierd, en die leiding volgde hij steeds met de grootste gewilligheid. Van Haar vernam hij altoos, verhaalt verder Blain, ook in de moeilijkste omstandigheden, wat hij te doen had. Zoo mocht hij in de kerk van den Allerh. \ erlosser te Hennes uit Haren mond hooren welke zijne roeping en levenstaak was; en nadien, zoo getuigt de Gelukzalige zelf, twijfelde hij nooit of nimmer aan zijnen roep.
Ook was de II. Maagd ten allen tijde zijne toevlucht en zijn gebed vond steeds bij Haar verhooring. „Wanneer hem iets kwelde of bekommerde, dan legde bij onmiddellijk die zaak in de handen zijner Moeder. Dan dacht hij er verder zelfs niet meer aan, wel overtuigd dat Zij in zijne plaats zou zorgen."
„Door Maria zal ik Jezus zoeken en vinden", zeide hij, „den kop der slang verpletteren, mijne vijanden en mij zelf overwinnen .. . ."
Meermalen ontrukte hem de H. Maagd aan een wissen dood: wanneer hij door razende vijanden opgewacht of wanneer zijn schip door kapers achtervolgd werd, en wanneer de Calvinisten gif onder zijne spijzen mengden.
Met woesten haat door de Jansenisten overal gevolgd en vervolgd, door de wereldlingen bespot en vertrapt, door zijne vrienden verlaten, door zijne geestelijke oversten verstooten, behield hij steeds zijne zielskalmte en gelijkheid des gemoeds: Zijn°i Moeder troostte en verblijdde hem!
En als ook menigmaal de hellegeesten hem gruwelijk mishandelen, dan hoort men hem roepen: „H. Moeder Gods, help mij! Ik spot met u, ik lach met u, machtelooze vijand Gods! Ik ben tusschen Jezus en Maria!"



Zijn grootste geluk was in 't bijzijnde vertoeven zijnei zielsgeliefde Moeder. Als kind reeds kon hij urenlang voor haar beeld liggen neergeknield, schier ademloos, zijn schoon kindergelaat met een hemelschen glans overstraald. Met kinderlijke vreugde bezocht hij hare heiligdommen. Met een korte tusschenpoos voor het middagmaal, bracht hij eens een geheelen dag door in onophoudelijk gebed aan de voeten van O. L. Vrouw van Chartres.
Voor haar altaar legde hij, nog vóór het H. Subdiakonaat. de eeuwige gelofte van zuiverheid af. Zij had recht op de eerstelingen van zijn priesterschap, en 't was aan 't O. L. A rouwe-altaar der kerk van St. Sulpice, dat — „een engel aan liet altaar" — hij zijn eerste H. Misoffer opdroeg.
Zeer dikwijls wordt in zijn leven gewag gemaakt van verschijningen van O. L. Vrouw, die zich als eene „schoone. witte Dame aan hem vertoonde. Deze verschijningen zou men bijna overbodig achten : droeg hij niet Maria op geheimzinnige wijze in zijn hart? 
Eens dat hem een beeldje van de H. Maagd, dat hij steeds bij zich had, door een studiemakker ontrukt werd : „(iij kunt mij niet hare beeltenis ontnemen", luidde zijn antwoord, „nooit zult ge haar beeld kunnen uitwisschen uit mijn hart." Hij vertrouwde eens aan eene heilige ziel toe, dat hij, in God, „noch handelen, noch zich bewegen kon dan in Haar, en door Haar!" En aan zijnen vriend Blain maakte hij een groote gunst bekend, hem door den Allerhoogste geschonken, de voelbare en blijvende tegenwoordigheid van Jezus en Maria in zijne ziel: een verschijnsel der hoogere mystiek, dat ook bij andere Heiligen, doch zeer weinig in getal, wordt aangetroffen.
Voor hem, ja, was Maria de atmosfeer waarin hij leefde, de lucht die zijne ziel inademde: buiten Haar kon hij 11 iet leven !
Tot in den dood, tot na den dood, was hij zijne Moeder
S



O. L. VROUW TAN BLIJDE BOODSCHAP TE ItENNES.



en Meesteresse getrouw : hij verlangde dat, na zijn dood, zijn hart zou rusten onder de treden van het altaar van O. L. Vrouw, en dat hij de kettinkjes, uiterlijk teeken zijner liefdevolle slavernij, mocht meedragen in zijn graf!
2°. Verspreider der Ware Godsvrucht.
In zijn kinder- en jongelingsjaren reeds was Louis-Marie een vurig missionaris van O. L. Vrouw bij zijne vrienden en verwanten. Wanneer hij van Haar sprak, kwam er een vreemde, bovennatuurlijke gloed over zijn gelaat.
In het Groot Seminarie te Parijs verspreidde hij met grooten ijver de volmaakte toewijding aan de II. Moeder Gods. Weldra echter zou het hem mogelijk zijn zijnen invloed op veel grootere schaal te doen gelden. Niet alleen wist hij in zijn missionarisloopbaan overal de devotie tot den II. Rozenkrans te doen bloeien, zoodat na eeuwen in sommige parochies de gewoonte, door hem ingevoerd, om in het openbaar dagelijks het rozenhoedje te bidden, thans nog wordt aangetroffen; niet alleen gaf hij zelden een missie zonder een vervallen Maria-kapel te herstellen of eene nieuwe te harer eere te stichten ; overal trachtte hij de zielen te werpen in de liefdeboeien der H. Slavernij van Maria.
Wel zijn op dit punt zijne geschiedschrijvers zeer terughoudend, uit vrees voorzeker voor de Jansenisten.
De Gelukzalige getuigt echter zelf, dat hij deze godsvrucht gedurende lange jaren in zijne missies, in 't openbaar en 't bijzonder onderwezen had. En zijn oudste geschiedschrijver spreekt boekdeelen met dezen enkelen volzin: „In alle parochies verspreidde hij de H. Slavernij der II. Moeder Gods, hetgeen hem vele kruisen en zijnen toehoorders vele genaden bezorgde!''
Montfort was een redenaar van zoo ongemeen talent, van zoo meesleepende welsprekendheid, dat de menschen van



hem, als van Christus getuigden: „Niemand heeft gesproken als deze man."
Doch wanneer hij over Maria sprak, dan overtrof hij zichzelf, overmeesterde alle harten. Dan was het geen spreken meer, doch zingen en juichen en jubelen. En meermalen gebeurde het, terwijl hij sprak van de Welbeminde zijns harten, dat er eensklaps een schitterende stralenkrans om zijn hoofd zich vlocht, en dat zijne vermagerde, verouderde gelaatstrekken zóó verheerlijkt en veranderd werden, dat hij slechts aan zijne stem meer te herkennen was.
Trouwens niet zijne welsprekendheid alleen, doch al zijn talenten benuttigde Jnj om zijne geliefde Moeder te verheerlijken. Hij was dichter en hij zong te harer eere liederen, <lie door geen meester en in geen taal zijn overtroffen. Hij had aanleg voor schilderen en beeldhouwkunst: op menige plaats bewaart men fijne treffende Mariabeelden, die de Gelukzalige met eigen hand heeft vervaardigd.
* *
*
Vooral was en is Montfort verspreider der uitmuntendste Maria-yereering door zijne geschriften, inzonderheid: „Maria's genadegeheim" en „/Je Verhandeling over de 1 Vare Godsvrucht tot de 11. Maagd." Dit laatste, een boekje van slechts klein formaat en korten inhoud, weliswaar, doch zoo rijk en zoo kostbaar als zeer weinige boeken uit menschenhart en-hand gevloeid zijn; het schoonste boek dat sinds de Kerkvaders over de Allerheiligste Maagd is geschreven; een boekje, vol van de verhevenste gedachten en de teederste gevoelens, stralend van licht en tintelend van weldoende warmte; een boekje, waarin de hoogste theologie en de vurigste kinderliefde zich paren en in evenwicht *vorden gehouden; een boekje met eenvoudige taal en van simpele vormen,



Ctt.)
i
• I
waarin men echter bladzijden aantreft, Fénelon of Bossuet niet onwaardig; een boekje, door weinig ontwikkelden te begrijpen en door groote genieën niet te doorgronden; een boekje, waarin beginnelingen liet voedsel hunner zielen vinden en dat de teerste punten der hoogste mystiek voor ingewijden belicht; een boekje, dat men bij de eerste lectuur meent te begrijpen en waarin men bij de honderdste lezing geheimen ontdekt; een boekje, vol heiligen troost en zalving en gansch doorhuiverd van den adem Gods; een boekje, dat voor de Godsvrucht tot O. L. Vrouw is, wat „de Navolging van Christus" voor het geestelijk leven is in 't algemeen ; een boekje, laten we het luide roepen, dat in geene priesters-bibliotheek en in geen klooster mocht ontbreken, dat men met het H. Evangelie en de Navolging van Christus in ieder huisgezin diende aan te treffen. Een boekje ook met inderdaad wondere lotgevallen. Naar Montfort's duidelijke voorspelling ging het in de rumoerige revolutiedagen verloren en werd het bij toeval slechts 50 jaar later teruggevonden. Na kerkelijk onderzoek werd het in druk gegeven en op breede schaal in alle werelddeelen verspreid ; in 20 talen overgezet, bij tienduizenden exemplaren reeds gedrukt, heeft het, zooals destijds Faber reeds getuigde, reeds een merkwaardigen invloed op de H. Kerk gehad, doch is bestemd een veel wijderen en dieperen invloed op haar inwendig leven uit te oefenen.
*
Als een schetterende bazuin blijft de stem van de Montfort over de wereld weerklinken om Maria's lof te verkondigen : niet alleen door zijne geschriften, maar ook door zijne geestelijke nakomelingschap, zijne zonen en dochteren. in wier persoon hij zichzelven overleeft.
Zij wordt over de geheele aarde verspreid, de uit-



O. L. VROUW VAX SMARTEN.



niuntendste Maria-devotie, door honderden priesters-missionarissen van het Gezelschap van Maria, een Congregatie door Montfort's vlammende gebeden en verschrikkelijke verstervingen van Gods goedheid en almacht afgesmeekt en verkregen.
De volmaakte Maria-vereering wordt ook aan <le kinderen in de scholen, aan de zieken in ambulancen en hospitalen, aan de armen en bedroefden onderwezen door vijfduizend Zusters, Dochteren der Wijsheid, eene Congregatie eveneens door den Zaligen de Montfort gesticht.
30. Profeet van het rijk van (Ie H. Maagd.
Dat door den geest Gods den Zaligen de Montlort menigmaal de toekomst werd ontsluierd, daarover bestaat geen twijfel voor wie ook maar eenigszins met zijn leven 1* vertrouwd. Sommige dier voorspellingen zijn tijdens zijn leven of later op treffende wijze in vervulling gegaan. Dit is ons een onderpand dat ook de andere verwezenlijkt
zallen worden.
Welnu, hij voorziet en voorspelt — dat weldra, eerder
dan men denkt, de Allerheiligste Maagd meer gekend,, bemind, geëerd en gediend zal worden* dat zal aanbreken de eeuw en het rijk van Maria, een gezegende tijd, waai in de Goddelijke Maagd als Meesteresse en Heerscheresse zal aangesteld worden over de harten 0111 ze aan de heerschappij van haren Jezus te onderwerpen. Dan zullen wondere dingen op onze aarde gebeuren, waar de II. Geest aller-overvloedigst zal nederdalen 0111 wondeien van genade te verrichten . . . .



Deze tijd zal slechts komen wanneer men de godsvrucht die ik onderwijs, zal kennen en beoefenen (W. G.)
De duivel, wetende dat hem slechts weinig tijd rest, zal iederen dag zijne pogingen en aanvallen verdubbelen. I lij zal weldra nieuwe vervolgingen verwekken en vreeselijke hinderlagen leggen aan de getrouwe dienaren en ware kinderen van Maria. — Doch dan zal ook de Allerhoogste, in vereeniging met Maria, groote mannen doen opstaan, groote heiligen die het meerendeel der andere heiligen verre zullen overtreffen. Door hen zal Maria groote wonderen bewerken in de wereld, om er de zonde te verdelgen en er de heerschappij van haren goddelijken Zoon te vestigen in de plaats van het rijk der bedorven wereld. En dat alles zullen deze heilige personen tot stand brengen, door deze godsvracht tot de allerheiligste Maagd. Door woord en voorbeeld zullen zij alle menschen tot de ware godsvrucht tot Maria overhalen, waardoor zij zich vele vijanden op den hals zullen halen, doch vele overwinningen behalen en vele glorie brengen aan God alleen! . . . .
* *
*
Mijne taak is ten einde en ik sluit met eene bede:
O Vader, dierbare Vader!
Nu de donderende oorlogsklokken, die wij onophoudelijk in de verte hooreri bonzen, het begin van dat laatste, vreeselijke tijdperk der wereldgeschiedenis hebben ingeluid, waarvan gij ons dikwijls gesproken hebt:



nu, o}) eindelooze slagvelden geheele volkeren tegenover elkander staan, en, naar 's Pausen uitgesproken meening, daar die vrr "~1^Ten voeren die in het H. Evangelie
staan vermeld 7
nu de hellepoorten schijnen ontslotr~ Satan alle krachten inspant om met een geweldig offensiet gelederen van Christus' leger te doorbreken en den schepter der almacht in de wereld te voeren;
verhaast thans door uw almachtig gebed, in het tweede eeuwfeest van uw zalig heengaan naar het oord der overwinning, verhaast de ure dat de Vrouwe aan den hemel der kerke verschijnt om hare kinderen te troosten en te bemoedigen, om den strijd tegen de hellemachten te leiden en den duivel de verpletterende eindnederlaag toe te brengen!
O Vader! dat thans de zielen Haar beter gaan begrijpen, inniger liefhebben, Haar geheel gaan toebehooren en met onverbreekbare liefdeketenen zich aan Haar kluisteren!
Dat wij allen hare kinderen en liefdeslaven, hare strijders, en de ijveraars voor haar rijk mogen wezen, opdat Zij heersche en regeere over alle harten.
Ut veniat regnum tuum Adveniat regnum Marise!
J. M. HUITERTS.



PAROCH I EK KRK TE ST. LA.X7REXT-SUR-SKV 1!Ë.



DE WATERSNOOD.
|Sp|E8ï*||et was te Nantes in den winter van 1,10. Sneeuw jw jj^sl 3; regen hadden de rivieren doen zwellen tot onIPJBkJI weerstaanbare, wilde stroomen, en de Loire beukte met nijdigen slag tegen haar zwakke dijken.
Alle harten waren met vrees vervuld. Kinderen hingen schreiende aan de kleeren hunner moeders; vrouwen met bange oogen en bleek gelaat ondervroegen angstig de menigte, die van den oever kwam.
„Hoe ziet het er uit daar ginds? Is er gevaar voor den
nacht?"
En de jongens riepen van ja, maar de mannen gingen zwijgend voorbij en dachten: men mag niemand ongeiust maken, maar het ergste kan geschieden 
De avond viel. Men ging ter ruste. In de kleine arbeiderswoningen klopten de harten van vrees. Moedei s wilden niet naar bed, vooraleer de kinderen bij haar te zien op dezelfde kamer en allen baden hardop, totdat den kleinen de oogen dichtvielen van den slaap. \ ader ging nog even behoedzaam naar het venster, maar hoorde niets. Ginds in de verte wiegelden de lichten der dijkwachters heen en weer. Men kan slapen, meende hij, want er nas voor 't oogenblik geen onraad te duchten.
En toch, die nacht zou voor een gedeelte van Nantes een verschrikkelijke nacht worden. In de kille duisternis weerklonk eensklaps de schrikwekkende noodkreet.
..De dijken zijn doorgebroken, \ luchten! \ luchten!



Het lang weerhouden water stroomde woedend over li' f veld en viel onverwachts de huizen binnen met onweerstaanbare»} woesten drang.
„Vluchten!" Eilaas de kreet werd niet gehoord en toen de meeste menschen ontwaakten, waren ze ingesloten door de watermassa, die altijd liooger klom.
Een ontzettende wanhoopskreet voer over de ziedende zee. Schreiende vrouwen en kinderen riepen ter hulp en baden hardop om verlossing. Schorre en vermoeide mannenstemmen schreeuwden boven het gedruisch uit van instortende schuren en liet doffe geklots der golven in de straat.
„Hulp ! Hulp !" weerklonk het overal. De menschen waren gevlucht naar de bovenkamers en de zolders en reeds kwam
O
het water de trappen op met dreigenden golfslag.
Aan genen oever van de Loire drongen de menschen samen en zagen onmachtig naar het schrikaanjagend tooneeL De dag brak aan en van het lieele gehucht staken nog slechts de grijze puntgevels boven den woedenden stroom uit.
„Hulp! IIulp!" Maar zelfs de koenste schippers staken mismoedig de koppen bijeen en mompelden: Onmogelijk !.... Hij is verloren, die liet waagt.... De stroom zou hem verpletteren en zijn boot doen kantelen als een notedop.
En toch, hoort die kreten van wanhoop, ziet, ginds op die dakgoot zit een vrouw, die haar schreiend kind opheft naar den hemel en bidt om ontferming.
Maar alles zal te vergeefs zijn; niemand zal behouden bij de drenkelingen aankomen; en zwijgend staarden zij naar het steeds rijzende water.
Eensklaps echter ging een stem op uit het volk: „Het zijn onze broeders, die in nood verkeeren. \\ ie moed heelt, volge mij! Te water, wie een boot besturen kan!"
t Was een bekende stem. Ieder had ze gehoord vanat den preekstoel, allen hadden voor haar geboeid, met haar geschreid of met haar meegejubeld, naar gelang de zonde,



het Kruis of Maria het onderwerp waren geweest van de preek, 't A\ as de stem van Montfort.
De moedige priester was in een boot gesprongen en reeds van wal gestoken, heel alléén. De mannen keken elkander aan met vragenden blik. Eenigen dropen af, want zij kenden Montfort en wisten dat zijn voorbeeld zou gevolgd worden. Inderdaad, een grove schippersvuist werd zichtbaar boven de menigte, en een vastberaden stem riep tot den Missionaris: rAls Mijnheer de Montfort gaat, durf ik het gevaar met hem deelen". Andere stemmen weerklonken en weldra dansten drie bemande booten de rivier over naar het overstroomde dorp.
Als met één greep slingerden de woeste wateren de lichte vaartuigen elkander na. Beurtelings door de golven in de hoogte getild en dan weer neergesmakt in de diepte, dobberden de booten onbeholpen over het schuimend meer, en wanneer ze voorzichtig door het gat van den dijk naar het overstroomde land gleden, kregen ze eensklaps een zoo geweldige vaart dat de vrouwen, die ze gadesloegen, op de knieën vielen van schrik: „O God! Ze zijn verloren! Daar komt geen man van terug!"
Ma ar God waakte over hen. Montfort en de zijnen voeren weldra door de straten \an het ongelukkig dorp. Velen werden door hem gered of van levensmiddelen voorzien. „Hebt moed, riep hij tot de anderen, ons voorbeeld zal gevolgd worden in de stad, anderen zullen komen, God verlaat de zijnen niet". En inderdaad; de booten kwamen en het heele dorp werd gered en geholpen!
Ik herinnerde me dit feit uit het leven van onzen Stichter, toen het Noorden van ons land laatstelijk door een zelfde ramp getroffen werd, en ik besloot er een paar bladzijden over te schrijven in de Annalen....
J. EIJCKELER, G. v. M.



KLOOSTERKERK DER ZUSTERS TE ST. LA.ÜREXT-SUR-SÈVRE.



Drie Jaargetallen: 1716 - 1816 - 1916.
1716
lÜSFÏÜi'11 ziJne armoedige kluis te St. Laurent-sur-Sèvre, lagfel ^9 den 28sten April 1710 de vier en veertigjarige ILffiJlfl, Apostel van Frankrijks Westen te zieltogen. Zijn werk had hij verricht, den goeden strijd gestreden. In zijn talrijke missiën had Montfort het Rijk Gods verkondigd, de ketterij bekampt, Maria doen zegevieren over duivel en wereld. Thans gaat hij uit de handen zijns Meesters het loon ontvangen voor zijn volbrachten arbeid.
Bij zijne lijdenssponde staat een nog jeugdig priester: deZ.Eerw. Heer Mulot, Montfort's opvolger aan het hoofd van het Gezelschap van Maria. Behalve den Stichter telt deCongregatie op dit oogenblik slechts twee Paters en maar vier Broeders, die de kloostergeloften hebben afgelegd. Bij zijn sterfbed ziet de Zalige slechts twee zijner zonen: Pater Mulot en Broeder Gabriël. Van zijn geestelijke dochteren had geen enkele den troost bij zijn heengaan uit deze wereld tegenwoordig te zijn; zij bevonden zich ongeveer sinds een jaar in de stad La Koehelle.
Mensclielijkerwijze gesproken schijnt geen van beide Congregatiën levensvatbaarheid te bezitten, en 't valt niet te verwonderen, dat Pater Mulot, een man van een tenger gestel, van weinig ervaring en eene slechts geringe begaafdheid voor het predikambt, zich aarzelend betoonde om den zwaren last op zijne schouders te torsen dien de Gelukzalige hem wilde opleggen. Doch Montfort neemt de hand zijns



volgelings in de zijne en spreekt deze eenvoudige woorden: ,,IIeb vertrouwen, mijn zoon, ik zal voor u bidden." Gesterkt door deze belofte, schikt Pater Mulot zich naar den wil zijns Vaders, die, na aldus gezorgd te hebben voor zijn geestelijke kinderen, met gerustheid heengaat naar het oord der eeuwige vreugde.
1816.
Een eeuw is het geleden dat de Stichter zijne twee Congregatiën op aarde achterliet. Zwak waren ze toen en teer van wezen. En nu? Pas mogen ze weer vrij ademen na de bange dagen der Fransche Revolutie. Wel mogen wij zeggen met den Profeet: „Dezen zijn gekomen uit de groote beproeving." Te Laurent-sur-Sèvre gevestigd, in het hartje der militaire Vendée, waren het de Paters van het Gezelschap van Maria, (de Mulotijnen, zooals zij in de beschuldigingsakten der Revolutionnairen heeten) die het volk tot standvastigheid aanmoedigden in den strijd voor hun voorvaderlijk geloof. Geen enkel hunner had de zwakheid zijn plicht te verzaken. Met verontwaardiging weigerden zij den eed af te leggen waarmede de nieuwe vrijheidsverkondigers de geestelijken aan zich wilden verbinden. liet moederhuis deiPaters werd, evenals dat der Zusters, door een revolutionnaire bende geplunderd, drie Broeders stierven den marteldood, een vierde werd gevankelijk weggevoerd naar het naburige stadje Cholet en later ook om 't leven gebracht. De Paters hadden nog tijdig weten te ontsnappen, doch bij een andere gelegenheid vielen twee hunner in handen der Revolutionnairen. Zij werden te La Roebelle vermoord, nadat hun door schaamtelooze vrouwen de tong was uitgetrokken, de tong, zoo heette het, die zoovelen tot dweepzucht had doen vervallen. Het proces der Zaligverklaring van deze twee helden is te Rome ingeleid.



Ook de Congregatie der Zusters der Wijsheid werd in het bloed harer leden gedoopt, 't Is hier de plaats niet om in bijzonderheden uit te weiden over de daden van christelijken heldenmoed waardoor Montfort's dochteren zich overal onderscheidden. Genoeg zij liet te vermelden, dat ook zij, zondereen enkele uitzondering, getrouw bleven aan haar God en Bruidegom.
In den strijd tegen de scheurmakers der zoogenaamde Kleine Kerk, die het Condordaat niet wilden erkennen en zich daarom afscheidden van den Paus van Rome, toonden zich de Paters en Zusters ware kinderen van den Gelukzaligen de Montfort, in wien steeds de innigste verknochtheid uitblonk aan den Apostolischen Stoel.
In 1816 was het ledental van het Gezelschap van Maria niet veel grooter dan bij den dood des Stichters. Toch zal niemand ontkennen, dat het, evenals de Congregatie der Dochteren der Wijsheid niet hare 600 Zusters, met rechtmatigen trots mocht terugblikken op de eerste honderd jaren van zijn bestaan.
1916.
Het tweede eeuwfeest van Montfort's zalig afsterven ziet den wensch des Stichters vervuld, toen hij tot zijne kinderen sprak: „Crescite et multiplicaminigroeit aan en vermenigvuldigt u". Wel hebben beide Congregatiën weer dagen van zware beproeving gekend door de laatste kloostervervolgingen in Frankrijk. Maar wij gaan er fier op, dat de slotbladzijden onzer geschiedenis gedurende deze tweede eeuw wederom spreken van kruis en lijden. Overigens mogen de door Montfort gestichte Instituten zich op dit oogcnblik verheugen in een voortdurend toenemenden bloei. Eerstens zij vermeld, dat beide Congregati n thans definitief zijn goedgekeurd door den H. Stoel. Den 22 Januari 1888 werd de Stichter Zalig verklaard. Wij hadden de hoop gekoesterd dat de Heilig-



verklaring dit jaar bad kunnen plaats vinden, doch de oorlog lieeft die hoop verijdeld. De Maria-devotie van den Gelukzaligen de Montfort is in de laatste eeuw steeds meer en meer verspreid geworden. Meermalen werd zij door de Pausen bijzonder aanbevolen. Een der wenschen van den vurigen Mariavereerder, namelijk dat er eene Broederschap zou worden opgericht, welker leden zich als slaven uit liefde aan de H. Maagd zouden toewijden, is ten volle verwezenlijkt geworden door de instelling der Broederschap van Maria, Koningin der harten, ten jare 1899. Den 28 April 1913 werd ze door /. IT. Paus Pius X tot Aartsbroederschap verheven.
liet Gezelschap van Maria heeft in den loop dezer tweede eeuw van zijn bestaan zijn werkkring uitgebreid ver over de grenzen van Frankrijk, en missieposten gesticht in Haïti. Canada, de Vereenigde Staten, Vancouver, de Republiek Columbia (Z.-A.), Shiré (Afrika\ Denemarken en IJsland. Drie Apostolische Scholen: te Komsey, Engeland, te Schimmelt, iSederland, te Papineauville, (Canadaj twee Noviciaten: te Meerssen, Nederland, en te Cyrville, Canada; drie Scliolasticaten voor de studie der Philosophie en Theol ogie: te Rome, te Oirschot en te Eastview, Ottawa; twee Noviciaten voor leekebroeders: te Meerssen en te Montfort, Canada; al deze instellingen spreken luide van den vooruitgang der Congregatie en verzekeren hare toekomst.
Het Instituut der Dochteren der Wijsheid telt thans over de 5000 Zusters in meer dan 400 huizen. Zulke ciifers ze°"(yen meer dan lange zinnen, weshalve wij met deze korte mededeeling zullen volstaan.
Gelukzalige \ ader, op den ochtenstond van de derde eeuw onzer stichting, knielen wij, uwe zonen en dochteren. in den geest neder bij uw graf: zegen ons en waak over ons
P. ROOMER, G. v. M.



GEZICHT OP DE KERKEN TE
8T. LAURENT-üUR SEVRE.



De jeugdige Montfort en de kleerkooper.
twaalQari?en leeftijd werd de jeugdige Grignion de kfMjy Montfort door zijne ouders te Rennes op school gedaan, alwaar de Paters Jezuïeten toenmaals een externaat bestuurden. Hier vond ongeveer twee jaar na zijne aankomst het treffend voorval plaats, dat wij thans willen schetsen....
't Is een zonnige achternamiddag. Joelend stuwt eene jongensbende de klaslokalen uit, want de les is ten einde, hetgeen \ooi die krielende knapen beteekent ; vrije lucht, dartel spel en geen tucht meer tot morgen ochtend.
Aan de wijd-geopende buitenpoort lonkt de lieve vrijheid ïeeds tegen en dit gezicht doet een klaren lach in menige
r" ^ o
keel opborrelen. Maar t is dat niet alleen, het geldt ook een \ ent je in gehavende plunje. Diens armzalige lompen zijn het, die sinds verscheidene dagen de algemeene vroolijklieid wekken. Doch niet op ieders gelaat ligt spotlach. Met deernis staart een bleek uitziend jongmensch dit leeda ei maak aan. Het is Montfort. Hij treedt nader, neemt zijn makker bij de hand en gaat met hem de poort uit, de stad in, waar hun het geschater nog naklinkt en de schertsende blik der voorbijgangers het tweetal in den rug brandt.



Den volgenden morgen is Montfort het eerst op de speelplaats. Bij kleine groepjes, hun boeken onder den arm, komen de andere studenten binnenstappen, doch worden onmiddellijk door den jeugdigen Grignion aangehouden: „Ter liefde Gods, zoo klinkt het bescheiden, vraag ik een aalmoes voor den armen N. Wij zijn niet rijk, maar hij bezit niets. Wij hebben ten minste speelgeld. Laten wij dat samenleggen om hem in fatsoenlijke kleeien tc steken. In menig oog pinkt een stille traan bij deze rooiden, en veler beurs ledigt zich in Montforts hoed. Helaas, hethait dier jongens is grooter dan hun rijkdom. De collecte zou het dubbele moeten opbrengen om de onkosten te dekken.
Grignion is voor zoo weinig niet uit liet veld geslagen. Na klastijd stapt hij met zijn beschermeling naar een kleerenmagazijn, en, den stumper voor zich uit den winkel indringend, zegt hij tot den koopman : „Ziehier uwen broeder en den mijne. Om hem te kleeden heb ik ondei mijne klasgenooten zooveel geld bijeen gezameld als mogelijk was. Is de som niet toereikend, aan U dan de rest bij te passen." Die eenvoudige taal verbaast eerst den koopman. Dan, inwendig geroerd, staat hij zijn kostuum voor den
hal ven prijs af. . . .
Voortaan kon de arme scholier zonder schaamte door de
straten van Hennes loopen.
J. B.



De devotie van den Gelukzaligen De Montfort tot het Allerheiligste Sacrament des Altaars.
8^2 0011
Z. IL I >aus Pias X de Katholieken met vaderBta li-iken aandrang uitnoodigde dikwijls en liefst zelfs dagelijks te komen aanzitten aan de tafel des Heeren, toen hij de jansenistische opvattingen omtrent het veelvuldig ontvangen der H. Communie door zijn onfeilbaar woord veroordeeld had, was het ons, zonen van den Gelukzaligen de Montfort, een onuitsprekelijke voldoening, in onzen Stichter een voorganger te zien van den roemrijk regeerenden Paus.
Dit kon wel niet anders. Immers, [de Decreten in zake de Zaligverklaring vermelden het nadrukkelijk,) Montfort was door God bestemd en afgezonden „om de sluwe dwaling van de jansenische ketterij door den luister der katholieke waarheid te doen verdwijnen en om overal de godsvrucht tot de hoogwaardige geheimen van het Lijden onzes Heeren en tot de onbevlekte Maagd en Moeder Gods Maria te verbreiden.'
Wij meenen dan ook, dat een artikel over Montfort en zijne devotie tot het Allerheiligste Sacrament des Altaars niet van actueel belang ontbloot is en wel een bescheiden plaatsje mag innemen in dit feestnummer van O.M. Mogen deze weinige bladzijden niet slechts eene verheerlijking zijn van onzen Zaligen Stichter, doch ook den godvruchtigen lezers tot geestelijk nut en voordeel strekken!
Ons is maar weinig bekend over de wijze waarop de Gelukzalige in zijne kinderjaren uiting gaf aan zijn innige



gevoelens van eerbied en liefde voor de 11. Eucharistie. Het ware voorzeker gemakkelijk de schaarsclie mededeelingen der geschiedschrijvers naar believen aan te vullen met wat wij zonder vrees voor overdrijving mogen onderstellen in een zoo bevoorrechte ziel; doch wij geven liever feiten, en deze ontbreken niet in de latere jaren van Montfort's leven.
Van zijn vriend en studiegenoot M. Blain, vernemen wij, dat Louis Marie, als seminarist van St. Sulpice te Parijs, eiken Zaterdag te communie ging in de Xotre-Dame. Zoo vereenigde hij de twee groote devoties van ieder oprecht christen: de devotie tot Jezus in het Sacrament zijner liefde en die tot de Gezegendste aller Vrouwen. "\ an deze twee devoties zegt de Gelukzalige in zijn gulden werkje over de Ware Godsvrucht tot Maria: „Zooals een valsche munter gewoonlijk slechts het goud en het zilver namaakt, en niet dan zeer zelden de andere metalen, omdat deze de moeite niet waard zijn, zoo ook vervalscht de booze geest niet zoozeer de andere devoties als wel die tot Jezus en Maria, de devotie tot de II. Communie en die tot de II Maagd, want deze zijn onder de andere devoties wat liet goud en het zilver onder de andere metalen zijn.
Hier zien wij den Gelukzalige reeds beslist stelling innemen tegen de jansenistische secte, die niets onbeproefd liet om de christenen, onder schijnheilige voorwendsels, afkeeriff te maken van deze beide heilzame devoties.
O
Montfort werd priester gewijd den 5 Juni 1700. „Dien dag, schrijft weer M. Blain, was hij zoo doordrongen van gevoelens van eerbied en dankbaarheid voor Onzen Heer
o
Jezus Christus, dat hij van zijn biechtvader verlof verkreeg liet overige van den dag in tegenwoordigheid van het Allerheiligste door te brengen, om God te bedanken voor een zoo buitengewone genade; en liij gebruikte verscheidene dagen om zich voor te bereiden tot het lezen zijner eerste Mis."
Ook bij deze gelegenheid wilde hij Maria niet scheiden



KAPEL TAN DE H. MAAGl) TH ST. SULPICK, PART,IS.



van Jezus. Hij droeg zijn eerste II. Misotier op in de kapel van de H. Maagd in de parochiekerk van St. Sulpice. „Ik was er bij tegenwoordig, zegt zijn vriend; ik zag er een man als een engel aan liet altaar. Dat engelachtig voorkomen trof mij niet alleen; een zijner confraters van liet seminarie, insgelijks tegenwoordig, bemerkte het ook en sprak er mij over. Daarop zeide ik hem, om beter zijn gedachte te peilen, dat dezen en genen onder de seminaristen, wier namen ik hem noemde, en die zeer ijverig waren in het streven naar de volmaaktheid, ook blijk hadden gegeven van een groote godsvrucht in liet verrichten der heilige handeling. l)at stem ik toe, gaf hij ten antwoord, maar toch, wat een verschil! M. de Montfort is er verschenen als een engel. Zijn getuigenis is opmerkenswaardig, want hij was niet geneigd om iemand te vleien, en zeker niet M. de Montlort met wien hij maar weinig ingenomen was."
Als een engel aan het altaar: zoo zagen hem allen die het geluk hadden zijne Mis bij te wonen. In 1701 kwam Montfort, op weg naar Parijs, door Poitiers en las aldaar de H. Mis in het hospitaal. Zijne godsvrucht en ingetogenheid wekte de bewondering op van de armen die in de kapel aanwezig waren. Zij hadden op dat oogenblik geen aalmoezenier. „Ziedaar een heilige! riepen allen uit één mond; „hem moeten wij hebben, laten wij hem hier houden en hem in ons midden doen blijven!'
Eens vierde hij de II. Altaargeheimen in de kloosterkapel der Zusters van Fontevrault. „Deze Religieuzen, zegt Pauvert, een van Montfort's geschiedschrijvers, getroilen door zijn ingetogenheid, vroegen hem hare geestelijke directie te willen aanhooren; zij legden hem haar gewetenstoestand bloot en ontvingen zijn raadgevingen als die van een engel.
In 't jaar 1711, op reis zijnde naar La Koebelle, verbleef hij eenigen tijd te Lucon en deed daar een retraite bij de Paters Jesuïeten. Op een morgen bemerkte zijn misdienaar.



dat hij, na de consecratie, onbewegelijk bleef, met gevouwen handen, zonder het offer voort te zetten. In de meening dat de priester verstrooid was, ging de misdienaar post vatten aan den kant van het altaar, om aldus Montfort's aandacht te trekken en hem tot de werkelijkheid terug te roepen. Te vergeefs echter! De Gelukzalige schijnt geheel . verslonden in een hemelsch visioen. Een half uur verstrijkt. J)e misdienaar, het reglement indachtig dat hem naar elders roept, verlaat de kerk en begeeft zich naar de eetzaal, waaide anderen reeds haast klaar zijn met hun ontbijt. De Overste, die den jongeling eerder had terugverwacht, vraagt hem: „Heeft M. de Montfort nu pas zijn Mis uit?" — „Zijn Mis uit!" antwoordde de aangesprokene, „nog lang niet!'t Is al meer dan een half uur geleden dat de consecratie voorbij is, maar sindsdien weet ik niet of hij levend is dan wel dood."
Een ander seminarist werd naar de kerk gestuurd. Hij trof den Gelukzalige nog steeds in dezelfde houding aan. Eindelijk, 11a drie kwartier in geestvervoering met den verborgen God des Altaars te hebben doorgebracht, herkreeg Montfort het gewone gebruik zijner zintuigen.
Daags na zijne aankomst te La Koebelle droeg hij liet H. Misoffer op in het hospitaal. Een godvruchtige dame, Mej. Prévot genaamd, was in de kapel en woonde de Mis bij. De wijze waarop de dienaar Gods de heilige handelingen verrichtte, maakte op haar een zoo diepen indruk, dat zij niet kon nalaten er haar biechtvader over te spreken. Deze, die den Gelukzalige kende, begreep aanstonds dat niemand anders dan M. de Montfort de heilige priester was die zijne biechtelinge zoozeer gesticht had. Ook wel vermoedende, dat de Missionaris, als gewoonlijk, zonder huisvesting zou zijn, stelde hij aan Mej. Prévot voor, den Gelukzalige te herbergen en in zijn onderhoud te voorzien. Met vreugde ging de liefdadige dame op dit voorstel in en Montfort nam met dankbaarheid haar aanbod aan.



Pater Besnard zegt in zijn Levensbeschrijving van den Gelukzalige: „Soms stortte hij stroomen van tranen, soms was li ij onherkenbaar door den vurigen gloed die zijn aangezicht overdekte en liet als met licht omstraalde. In grooten getale kwamen de geloovigen samen om zijne Mis bij te wonen en zij beneden elkander het geluk ze te dienen. Kortom, de godsvrucht, vurigheid en waardigheid waarmede hij het . hoogheilig Sacrament behandelde, bevestigden de toeschouwers in hun geloof aan dit geheim en strekten hun tot een bewijs van geloofwaardigheid.77
Het zal niemand bevreemden, dat God de teedere devotie van zijn priester in het opdragen der II. Mis meermalen door wonderen deed uitschijnen. Wij zullen slechts een paar feiten aanhalen.
Eens, tijdens zijn verblijf te Poitiers, vroeg hem zijn biechtvader, een Jesuïet, P. de la Tour, waar hij voornemens was de H. Mis te lezen.
„In uwe kerk, Pater."
„Wilt gij dan zoo goed zijn ze op te dragen tot intentie van Mevrouw d'Armagnac, echtgenoote van den gouverneur van Poitiers ? Zij ligt op sterven en is door de dokters opgegeven.77 1 )e (Gelukzalige voldeed aan dit verzoek. Na de Mis kwam hij weer bij P. de la Tour en zeide hem : „Ik heb tot God gebeden voor Mevrouw d7 Armagnac; van deze ziekte zal zij niet sterven.77 De Pater, voor wien Montfort's heiligheid geen geheim was, twijfelde niet in 7t minst aan de echtheid der verkregen gunst, „(ia, sprak hij, breng spoedig die goede tijding aan Mijnheer d7 A rmagnac.77
Immer gehoorzaam, begaf Montfort zich op weg naar het huis van den gouverneur. Bij de stervende toegelaten, zeide ini op zachten, doch stelligen toon: „Mevrouw, gij zult niet sterven van deze ziekte. v Jod wil uw dagen verlengen en u uw werken van liefdadigheid ten gunste der armen laten voortzetten."



Nauwelijks heeft hij gesproken, of reeds gevoelt de zieke zicli verlicht ; weldra treedt de beterschap in, gevolgd door eene volmaakte genezing. Zij leefde nog twaalf jaren.
Enkele jaren voor zijn dood bevond de Gelukzalige zich te Parijs en las daar dagelijks de H. Mis in de kapel der Religieuzen van het Allerheiligste Sacrament. Eene arme vrouw, die hem reeds verscheidene keeren aan het altaar gezien had en vol bewondering was voor den zoo godvruchtig celebreerenden priester, hield hem eens staande, toen hij o}) een morgen uit de kerk kwam. Zij had haar jeugdig kind bij zich, dat aan een weerzinwekkenden uitslag leed op het hoofd. Met tranen in de stem deelde zij den missionaris mede, dat zij te vergeefs alle middelen had te baat genomen. Nu kwam zij tot hem, hem smeekende, dat hij door zijn gebed de genezing van haar kind van God zou verkrijgen.
„Gelooft gij, sprak toen de heilige priester, dat de bedienaren van Jezus Christus de macht hebben om, in naam van hun Meester, de zieken te genezen en hun de handen op te leggen?"
„Ja, Eerwaarde Heer, antwoordde de vrouw, dat geloof ik, en ik ben overtuigd, dat, indien gij de genezing van mijn kind aan God vraagt, zij u zal verleend worden."
Toen strekte de Gelukzalige de hand over het hoofd van het kind uit en zeide* „De Heer geneze u, mijn kind, en beloone in u het geloof uwer moeder."
Onverwijld droogde het hoofdzeer op en viel af: het kind was volkomen genezen.
Wij hebben misschien reeds te lang stilgestaan bij de feiten die de schitterendste bewijzen leveren van Montfort's devotie tot Jezus in het Hoogheilig Sacrament des Altaars. I)?t hij in zijne retraiten en missiën een vurig ij veraar was voor de verspreiding dier godsvrucht, behoeft haast geen betoog. Stippen wij slechts in het kort het een en ander aan.



J ", il i iliï |
I CI.EMENS XI. Al PONTIFEX
l , C RE AT VS 13 IE XXIlf
Jij.; ' '' ' Obf/t r/y J jq pA.«. £ ../, . J. . >. frT^ j(
^ fv\N \ > •• KK1NAS J MAXJMVS
JoVEMBRIS M.DCC
H* *\ 4 ymu R+tss. J i4 ,j *%!»-• , C4»m Pru*J ,fmm t\>«r a jUp t*erm
PAUS CL KM EN 3 XI.
X



In den tijd dat de Jansenisten, uit valschen eerbied voor den God van het Tabernakel, de geloovigen zooveel mogelijk van de communiebank weerden, zoodat sommigen, waaronder geestelijken en kloosterzusters, zelfs niet eens met Paschen tot de H. Tafel naderden, drong de Gelukzalige de Montfort steeds aan op het veelvuldig gebruik van de hemelsche Spijze onzer zielen. Hij had begrepen, dat de H. Communie op de eerste plaats een geestelijk voedsel is, dat het leven van Christus in ons binnenste moet onderhouden en bevorderen. Daarom beschouwde hij de veelvuldige en dagelijksche Communie niet als een soort van belooning voor een braaf en deugdzaam leven, doch als een noodzakelijk middel om zulk een leven te kunnen leiden.
Uit de geschiedkundige gegevens waarover wij beschikken, kunnen wij opmaken, dat hij de maandelijksche Communie als een minimum beschouwde voor alle geloovigen zonder onderscheid. Bij het sluiten eener missie moesten allen die er aan hadden deelgenomen, een z.g. „]'erbond met God" onderteekenen, waarbij zij zich o. a. verplichtten minstens elke maand te biechten en te communiceeren. Het reglement dat hij vaststelde voor de leden van eene leekenvereeniging, welke hij onder den naam van Broederschap der Witte Penitenten oprichtte, schrijft hun de verplichting vooi dikwijls tot de H. Sacramenten te naderen, vooral eiken eersten Zondag der maand en op de voornaamste feesten in 'tjaar.
Onnoodig hierbij te voegen, dat een plechtige generale Communie steeds zijne missiën bekroonde.
Doch, zooals gezegd, de maandelijksche Communie was een minimum dat de Gelukzalige van allen verlangde. Bracht zijn heilige bediening hem in aanraking met meer edelmoedige zielen, vooral met de aan God gewijde maagden, dan stelde hij zich niet met zoo weinig tevreden, maar drong aan op de dagelijksche Communie.
Toen hij te Poitiers eenige jongedochters vereenigd had,



onder wie de toekomstige eerste Zuster der Wijsheid, gaf hij haar verlof eiken dag tot de H. Tafel te naderen.' Dat was te veel voor de aanhangers der Jansenistische dwaalbegrippen. Zij klaagden den Gelukzalige aan bij den bisschop.
Deze liet den beschuldigde voor zich verschijnen en verbood
1 '°ni den leden van zijn genootschap meer dan eens per week, des Zondags, de H. Communie toe te staan.
In alles een volmaakt toonbeeld van onderwerping aan het gezag, sprak do heilige priester: „Mijn geliefde kinderen, Monseigneur verbiedt u dagelijks te communieeeren. Laten wij gehoorzamen en den H. Michael bidden dat hij zich onze zaak aantrekke."
Zoo deden zij en ze mochten het geluk smaken haar gebed weldra verhoord te zien. I)e volgende week reeds liet de bisschop den Gelukzalige geheel vrij in dit punt.
Dat Montfort de veelvuldige en dagelijksche Communie niet beschouwde als een voorrecht, eene eer, eene belooning, alleen bestemd voor een klein getal bijzonder heilige zielen, maar veeleer als een middel om heilig te worden, blijkt ten duidelijkste uit een schrijven, aan de twee eerste Zusters der
ij.sheid gericht. I )aarin lezen wij deze merkwaardige woorden: „ Communiceert ellcen dag, want gij hebt het beiden groot noodig."
1 hans zouden wij gewag moeten maken van hetgeen de < gelukzalige in verscheidene missiën tot stand bracht voor de behoorlijke inrichting der kerken. Dit zou ons echter te ver voeren. Genoeg zij het even te herinneren, dat Montfort o.a. in zijne Litanie wordt aangeroepen als Hersteller van s Ileeren tempels. Hadden de Jansenisten steeds den mond \ol met hun z.g. eerbied voor het Sacrament des Altaars, onze Gelukzalige betuigde zijn eerbied door daden. Hij zorgde dat Jezus een waardige woonplaats vond in de kerken en kapellen, doch hij vergat ook niet, dat Jezus \ ooi al "w il wonen in de welvoorbereide harten der geloovigen.
Belangwekkend ware het ook, na te gaan wat Montfort



gedaan heeft voor de communie der kinderen. Wij weten immers, dat hij in zijne missiën een bijzondere zorg besteedde aan de onderrichting der kleinen en aan hunne voorbereiding tot het ontvangen der II. Sacramenten. Dit punt ging hem zeer ter harte, zooals blijkt uit de talrijke en tot in de minste bijzonderheden omschreven wenken, welke hij dienaangaande ten behoeve zijner opvolgers in den Regel der Paters van het Gezelschap van Maria heeft opgeteekend. Weer echter moeten wij de bekoring weerstaan, om binnen de perken te blijven van de ons toegewezen plaatsruimte.
Om dezelfde reden zwijgen wij over de geestelijke liederen door onzen Zalige gedicht ter eere van het Allerheiligste. In den echten volkstoon jubelt de bezielde zanger de gevoelens van lof, liefde en dank uit, die zich in zijn hart verdringen. Tevens weet hij in kernachtige strofen, en in een voor het volk bevattelijken vorm, de ware leer der Katholieke Kerk aangaande dit verheven Geheim meesterlijk te vertolken. En waar hij zich tegen de onteerders van 's Heeren tempels keert, daar wordt zijn vers een geesel gelijk, waarmee hij striemen teekent op het gelaat zijner tegenstanders.
Wij eindigen met eene aanhaling uit het leven der eerste Dochter der Wijsheid en een feit uit de missionarisloopbaan van den eersten Pater van het Gezelschap van Maria: aan de vruchten kan de lezer den boom nog beter leeren kennen.
„Marie Louise, zegt P. Texier in zijne Levensschets van Montfort's trouwe volgelinge, had wel duizend keeren per dag willen te communie gaan. Haar hart stelde zich schadeloos voor deze ontbering door alle vrije oogenblikken te besteden aan de heilige oefening der geestelijke communie.
„In 't bijzonder zoowel als in 't openbaar kwam haar onderhoud dikwijls terug op dit groot geheim des geloofs. „Neen, mijn dierbare dochteren, zeide zij, ik smaak geen



CAT/VAItTEliKRG TH ST. LA 1' I? KNT-SUR SKY RE.
Vendée - 390 - St LAURENT-sur-SÈVRE, le Cal vaire du Bitiiheureux Pêre de Montfort



grooter geluk dan wanneer ik u allen zie communiceeren. \\ ilt gij geheel weten wat ik denk ? Wanneer ik u allen aldus vereenigd zie in de kapel rondom de H. Tafel, dan hoor ik mijn hart inwendig spreken tot Jezus Christus, met eenvoud en vrijmoedigheid : O mijn lieve Jezus, nu zult Gij ons als het U belieft niet verlaten, en al zoudt Gij het willen, wij zonden U niet laten gaan. E11 waar zoudt Gij door kunnen ? Talrijk als wij zijn, zouden wij het U wel beletten !"
De eerste opvolger van den Gelukzalige aan liet hoofd zijner Congregatie van Missionarissen, Pater Mulot, stierf gelijk de Stichter onder het geven eener missie. Het was te Questember in het bisdom Vannes. Ziehier wat wi] desaangaande lezen in het Leven van den Zaligen de Montfort door P. Dalin.
„Eens, terwijl P. Mulot met veel vuur preekte om de inwoners at te doen zien van het bestaande misbruik, zich binnen in de kerk te laten begraven, drukte hij den wensch uit, dat zijn lichaim tot plaveisel en liet bloed van zijn hart tot cement mocht dienen voor Gods huis. Die wensch werd in zekeren zin vervuld. De parochianen voegden zich naar zijn verlangen. Ilij zeil was druk in de weer om kerk en kerkhof in orde te brengen. Hiermede bezig zijnde, stiet hij zijn voet aan een nagel. Oischoon ernstig gewond, ging hij \ ooit met zijn werk. Doch weldra gevoelde hij hevige pijnen ; acht dagen later was hij niet meer."
Moge de godsvrucht tot het Allerheiligste Sacrament steeds levendig blijven in de harten der zonen en dochteren van Montfort, zooals zij het was in zijn hart en in dat zijner eerste kinderen !
Fr. SOMERS.
G. v. M.



Montfort en zijne vroegere Min.
gFf5gF3o laatste stralen der purperroode zon kampen nog zwak'□ fHo -ies *e&e11 opdringende avonddonker, en de landICl—«^3 lieden keeren blijmoedig van hunne akkers naar liuis. Op den landweg, die naar het stadje Montfort leidt, stapt langzaam een nooddruftig priester voort. Hij schijnt vermoeid en zijn toog ziet grijs-wit van het stuifzand, liet is Louis Grignion. Broeder Mathurin heeft hij vooruitgezonden om bij vrouw Andrée, ter liefde Gods een nachtverblijf te vragen voor een armen Missionaris en zijn reisgenoot.
Vrouw Andrée, Louis'vroegere Min, is afwezig, of liever, laat zeggen, dat zij niet thuis is; en haar schoonzoon durft jreen onbekenden onder dak brengen. Niet in t minst ont-
O
hutst, gaat Grignion vergeefs nog aan twee of drie andere deuren kloppen, laat zich eindelijk den armsten boer van het dorp aanwijzen en gaat hem een onderkomen vragen voor den invallenden nacht. Pierre Bélin heet hen welkom in zijn hut, verstrekt gaarne een weinig stroo als nachtleger en is bereid zijn schamele broodkorst te deelen ! Gedurende den solteren maaltijd echter kleurt eensklaps eene blijde ontroering het gelaat van den boer, hij heeft zijnen Gast herkend: „Hoe, de geringe Pierre Bélin mag den zoon



van zijn Heer herbergen; de beroemde Missionaris van Bretagne komt bij hem zijn intrek nemen ? Welk een eer! wat een geluk !"
's Anderendaags is er het geheele dorp vol van ! Geestdriftig loopen de goede lieden samen om Louis Grignion te huldigen ! Maar allen zijn niet zoo trotsch als Pierre Bélin! Zij die gisteren den armen priester hadden afgewezen, laten nu een weinig het hoofd hangen.
Vrouw Andree is wanhopig! Zij heeft lieur kind verstooten ! Geheel ontdaan werpt zij zich voor Grignions voeten en smeekt hem, door haar tranen heen, alles te vergeven. En tot herstelling verzoekt ze hem hare gastvrijheid voor den volgenden nacht te aanvaarden! Montfort, een weinig vermurwd door zooveel zielesmart, stelt de vrouw gerust, doch neemt alléén een klein souper van haar aan, na heur vooraf de volgende les te hebben toegediend: „Vrouw Andn'e, indien ik U gisteren avond een onderdak had gevraagd ter liefde van Louis Grignion, liadt ge het stellis-
^ o
met warm hart geschonken, en nu ik U vraag ter liefde van O. L. lieer hebt Ge me verwezen! Dat is een grove iout. A\ ees voortaan edelmoediger jegens den arme."



De Verheerlijking van Montfort na zijn dood
*
tfWd"1-')'1 do°(1 van Montfort tle dood eens lieill#ei1
Ml genoemd worden, zijne begrafenis was een triomf Èïiy&l gelijk. Van heinde en verre kwamen de scharen den beroemden en beminden missionaris nog eens aanschouwen in de kerk van St. Laurent, waar zijn stoffelijk overschot aan de vereering des volks werd ten toon gesteld. De eerste geschiedschrijver van den Zalige spreekt van tienduizend bezoekers, die van alle kanten waren samen gestroomd, en die rozenhoedjes en kruisbeeldjes aan zijn ontzield lichaam lieten aanstrijken. Men moest zelfs eene wacht bij zijn lijk aanstellen, om te voorkomen dat de godvruchtige menigte zijn haren en kleeding ontroofde, loen eindelijk het lichaam der aarde werd wedergegeven, ging een algemeene jammerkreet op, als hij het heengaan van
een teergeliefden vader.
De Bisschop van La Koebelle, meer dan eenig ander, gevoelde zwaar dit verlies. Bij het ontvangen der doodstijding kon hij zijne tranen niet bedwingen en met luider stemme riep hij uit, dat hij den besten priester van zijn



GRAF YAN DEIf GELUKZALIGE DE MONTFORT.



bisdom verloren had. Andere Prelaten, zelfs zij die Montfort vroeger minder gunstig gestemd waren, zooals bijvoorbeeld Mgr. de la Povpe, bisschop van Poitiers, legden alsdan, zoowel bij monde als per brief, de meest schitterende getuigenis af der buitengewone deugden van dien heiligen priester. Twee lijkreden werden er te zijner eere gehouden, eene in de parochiekerk van St. Laurent, een andere te La Rochelle, in de kapel der Paters Jezuïeten, die liet zich een plicht rekenden dit huldeblijk te wijden aan de nagedachtenis van een man, waarvan zij het eene eer noemden het vertrouwen en de vriendschap te hebben genoten.
Van af dien dag werd Montfort's begraafplaats een bedevaartsoord, waar de godvruchtige geloovigen hulp kwamen zoeken in alle hunne noodwendigheden, en die hulp ook verkregen. De voortdurende toeloop van vrome pelgrims en liet liooge denkbeeld, dat eenieder zich vormde van de heiligheid des overledenen, had ten gevolge, dat zijn lijk, achttien maanden na zijn dood, den 12 November 1717, werd opgegraven en in een praalgraf overgeplaatst. Een ooggetuige, de Eerw. Heer Friault, destijds kapelaan te St. Laurent, heeft hieromtrent de volgende bijzonderheden nagelaten:
„Toen de grafzerk zich aan onze blikken vertoonde, meenden wij door een onaangenamen geur, — en dit was aller verwachting, — aangedaan te worden; maar verre van eeiien onaangenamen, verspreidde zij integendeel, eenen zachten en welriekenden geur. Zelfs de grond rondom de grafzerk was hiervan doortrokken. De omstanders vreesden alsdan niet meer nader te komen. De grafzerk werd in het koor van de kapel der Allerheiligste Maagd op twee



banken neergeplaatst, en toen men haar opende, bemerkte men tot niet geringe bewondering, een groot aantal vliegjes met groene vleugelen, die als bijen rondom hun korf gonsden. Er was evenwel noch ontbinding noch verderf te bespeuren, en liet vleesch was blank en in gezonden toestand. De Z.E. Heer Pastoor, die in den tusschentijd de geopende grafzerk was genaderd, werd niet den minsten onaangenamen geur gewaar, en vond liet gelaat van den Dienaar Gods ongeschonden, zeer herkenbaar en geheel onverminkt. Z. I). Hoogwaardigheid de Bisschop had verboden het lichaam aan te raken, maar dit belette niet, dat vele personen, die heimelijk in de kapel waren geslopen, stukken van zijn toog, van zijn koorhemd en van de grafzerk afscheurden."
Veelvuldig zijn de mirakelen op het graf van den Gelukz. Dienaar Gods gewrocht. Deze hadden op 22 Januari 1888 zijne Zaligverklaring ten gevolge. Sindsdien heeft deze Dienaar van Maria niet opgehouden zijne machtige voorspraak te doen gevoelen. Ook in onze streken breidde de devotie tot den Gelukzalige zich meer en meer uit en werd menige gebedsverhooring, door Hem verkregen, opgetcekend.
Laten wij daarom, geachte Lezers, met het volste vertrouwen tot Hem onze toevlucht nemen, en vragen wij aan God, dat weldra de kroon der Heiligen zijn zalig hoofd moge sieren.



BIJ DE PLATEN.
Meestal geeft het onderschrift voldoende opheldering aangaande de beteekenis der platen. Volledigheidshalve vermelden wij hier nog het volgende.
De titelplaat is een reproductie van 't portret van onzen Stichter, voor deze gelegenheid geschilderd door Frans Kops.
Werk van dezen kunstenaar behoeft geen lofspraak meer • nem noemen is hem roemen.
In de St. Eligiusklais te La Kochelle (bl. 107- schreef de
Gelukzalige den Kegel zijner beide Congregatiën
In 1720 kwamen de Zusters der Wijsheid zich te St
-Laurent-sur-Sevre vestigen en betrokken het huis (bl. 113)
waarin de Stichter overleden was. In het sterfvertrek wordt
een schilderij bewaard, den Gelukzalige voorstellend op zijn doodsbed, (bl. 111.) 1 J
Als student aan het (1o]lege der Paters Jesuïeten te Keimes, trad Louis Marie dagelijks, vóór en na den schooltijd, de 'eik van den H. A erlosser binnen en knielde er godvruchtig neer voor het beeld van O. L. Vrouw van Mirakelen, (bl. 117.) Ook ging hij toen dikwijls bidden voor het beeld van L- \ rouw van Blijde Boodschap, (bl. 121.) In 1/1/ preekte de Gelukzalige eene missie te La Chèze k agnc) tn heistelde daar eene sinds twee eeuwen verwaarloosde kapel van O. L. Vrouw van Smarten, (bl. 125.)
i } \r lezer een afbeelding van de kapel
oer 11. Maagd in 't Seminarie St. Sulpice te Parijs. Als
Seminarist was de Gelukzalige belast met het in orde'houden
en versieren dezer kapel, en hij wilde er zijn eerste H. Misoffer opdragen.
Paus (lemens XI (bl. 148), die de bekende Bul Unigenitus tegen de Jansenisten uitvaardigde, verhief onzen Stichter tot Apostolisch Missionaris en wees hem Frankrijk als arbeidsveld aan.
De Superiorum licentia.
Nihil obstat. — H. J. A. v. HAPERT, Libr.-Cens. Evulgetur. — J. POMPEN, Vic.-Gen. Buscoducï, 17 Aprilis 1916.



INHOUD.
<B>
Toewijding.
Grafschrift van den Gelukzalige De Montfort.
Ter eere van den Gelukzaligen L. M. de Montfort.
De Gelukzalige L. M. de Montfort. Zijn inwendig leven
en zijne geestelijke leer.
De laatste dagen en dood van den Gelukz. L. M. de Montfort. De Gelukzalige L. M. de Montfort en de Volmaakte Godsvrucht tot de H. Maagd.
De Watersnood.
Drie Jaargetallen: 1716 — 1816 — 1916.
De jeugdige Montfort en de kleerkooper.
De devotie van den Gelukzaligen De Montfort tot het
Allerheiligste Sacrament des Altaars.
Montfort en zijne vroegere Min.
De Verheerlijking van Montfort na zijn dood.
Bij de platen.
óh



1 _
I <V
I «s?
\ /s?
r 0
ra
tl &=^g