AANVULLINGEN EN ÏEBBETERIIGEN j
VAN
ROMEIN'S NAAMLIJST DER PREDIKANTEN IN DE HERVORMDE GEMEENTEN VAN FRIESLAND, j)
Dl-, S. D. VAN VEEN,
Ned. Herv. predikant te Groningen.
1
Uitgegeven door het Friesch Genootschap voor Geschied-, Oudheid- en Taalkunde. 1
I
Leeuwarden ,
MEIJER en SCHAAF S MA, 1892.







AANVULLINGEN EN VERBETERINGEN
van
ROMEIN'S NAAMLIJST DER PREDIKANTEN IN DE HERVORMDE GEMEENTEN VAN FRIESLAND ,
yekz.wtku» dook
Dr. S. I). VAN VKEX.
Ned. Hérr. L.
Uitgegeven door het Friesch Genootschap voor Geschied-, Oudheid- en Taalkunde.
Leeuwarden ,
MEIJER en SCHAAFSMA, 1892.



Leeuwarden — i' •prratieve Han'lêlS'lrukkerij.



. l a u den Lezer !
In mijn exemplaar van Romein's Xi ui ml ijst maakte ik. bij mijne studiën . hier en daar eene aanteekening . terwijl ik de onjuistheden , die ik ontdekte , verbeterde. Langzamerhand waren deze aanvullingen en verbeteringen zoo talrijk geworden. dat de vraag lnj mij opkwam, of het niet goed zou zijn ze ten behoeve der bezitters van de XiMinilijst te publiceeren. Het Bestuur van het Friesch Genootschap verklaarde zich bereid tot de uitgave en zoo verschijnen dan mijne Aanvullingen i'ii verbeteringen in hetzelfde formaat. waarin de Xaamlijst uitkwam, zoodat beide tesamen gebonden kunnen worden.
Het bovenstaande zegt genoeg ter verklaring van mijn werkje. Het is verre van volledig. Maar vooreerst : ik heb niet gezocht naar verbeteringen en/... ik geef slechts wat mij onwillekeurig voorkwam: en vervolgens : ik was bij de uitgave aan een bepaald aantal vellen gebonden. Om echter de Xanndijst zoo volledig mogelijk te maken, heb ik haar bijgewerkt tot den dag . waarop ik dit schrijf.
Eéne wensch wil ik hier nog uitspreken. Het Friesch Genootschap geve mettertijd eene geheel nieuwe bewerking uit van de Xaamlijst. Dit zal kunnen geschieden . wanneer de toegang tot de bronnen gemakkelijker zal zijn gemaakt. En dat zulk eene nieuwe bewerking wel noot lig is , zal 111. i. overtuigend blijken, als de Virzaim'lnig der synodale «da, die door Prof. Dr. .T. Ueitsnia en schrijver dezes wordt uitgegeven, het licht zal hebben gezien. Die acta toch bevatten zeer veel meer ophelderingen , aanvullingen en verbeteringen . dan ik in dit kort bestek heb kunnen geven . en doen over menig tot nog toe duister punt een verrassend licht opgaan.
Groningen.  Febr ]8!)2.
S. D. VAX VEEN.







CLASSIS LEEUWARDEN.
Blz. 8. Antlr. Dirksz. van Kastricum bleef te Leeuwarden tot omstreeks Februari 1569 en was in 1571 als predikant in Oost-Friesland lid van de Synode van Emden.
Blz. 8. Feito Ruardi. Adami in zijn naaml. van predikanten noemt hem „Fredericus, of Feico (ook Feito) Ruardi." Hij zelf onderteekende de acta van de eerste provinciale Synode te Groningen in 1595 als Fridericus Feito. In de Acta Synodi van 1597 wordt hij Fridericus Ruardi genoemd. In een getuigenis, door hem aan Dodo van Amsweer gegeven, teekende hij zich „Fredericus alias Feito Ruwardi" (volgens Adami.) Bij Meiners, Oostvr. Kerk. Gesch. I. 245, komt zijn naam voor als „Feito Riordts Syrum." Hij was mede-ontwerper van de Drentsche Kerkorde en woonde in 1598 de Synode te Rolde bij.
Blz. 10. Hendrik Stur kwam te Leeuwarden in het begin van 1580, denkelijk uit Oost-Friesland. Hij overleed hier tusschen 1° November 15S0 en uit0 Januari 1581. Waarschijnlijk is hij dezelfde, die Luth. predikant te Holtdorp geweest is.
Blz. 11. r. 10 v. b. De naam van dezen predikant is Ruardus Acronius.
Biz. 11. Vóór 1581 is hier nog werkzaam geweest Micliiel Andriesz. In dat jaar woonde hij te Leiden en werd genoemd voormalig predikant van Leeuwarden. Tot 1581 is hier ook werkzaam geweest Reijnardus Bérnardi. Hij is gehuisvest geweest bij de weduwe van Ds. Stur.
Blz. 11. Joh. Sprenger of Sprengerus woonde als predikant van Huizinge de eerste provinciale Synode van Groningen in 1595 bij.
Blz. 12. Joli. Arcerius was pred. te Sluis 1578—1580 (v. Alphen, N. K. Handb. 1887). Hij schijnt ook predikant te Brouwershaven geweest te zijn, ten minste in het Syn. Archief te 's Gravenhage is een



brief van Joh. Arcerius, pred. aldaar, gedateerd 8 Juni 1574 (zie catal. v. h. oud Syn. Archief, blz. 7, litt. li. In October 1578 was hij, als dienaar onder de classis van Leiden, lid van de Synode van Dordrecht. Hij was in 1568 of 1569 gehuwd met Jacqueline Lotin, eene Fransche dame. Hij liet 4 kinderen na: Sixtus, later zijn opvolger te Franeker, Jolwnnes, predikant o. a. te Anna Parochie en Pietersbierum, Paulus en Jacqueline.
Blz. 13. Sibrandus Lubberti (of Lubbertus) was in 1587 gehuwd met Truike van Oosterzee, eene Friezin, die hem slechts kort overleefde, daar zij 8 Mei 1625 stierf. Hij woonde op last van den Stadhouder en de Ged. Staten v. St. en L. met Mart. Lydius , die haar voorzitter was, de tweede prov. Syn. v. Groningen bij in 1596 en was medeopsteller , evenals Lydius , van de Groninger Kerkorde.
Blz. 13. Martiuus Lydius. Hij liet twee zonen na, nl. Johamies (geboren te Frankfort, pred. te Aarlanderveen 1601—2, te Oudewater 1602—f43) en BaUhazar (geboren 1577 te Umbstad in de Paltz, later pred. te Dordrecht, f 20 Jan. 1629. Zie over hem Schotel: Kerk. Dordrecht I. 257—288.
Blz. 15. r. 5 v. b. Feito Ruardi en Joacliimus Wermerus (Warnerus of Vernierius, maar nooit Warneri) Mr. in de vrije kunsten r waren beide predikant te Groningen.
Blz. 15. Sinapus lees: Sinapius.
Blz. 16. r. 1 v. b. Koudekerk (Zuid-Holl.)
Blz. 17. Petr. Eilslieiniiis, geboren te Emdeninl595. TeEmden predikant zijnde, bedankte hij in 1637 voor een beroep naar Franeker en in 1643 voor een beroep naar Amsterdam.
Blz. 18. Rippertus Sixtus. Hij teekende zich zoowel R. Sixtus als 11. Sixti. In 1628 gaf hij uit: „Schriftmatige Belijdenisse deioprechter Gereformeerder Ghristelycker Beligie. Gelyck die , in openbare predicatie , de Gemeente van Hoorn , voor de bedieninge des H. Avontmaels, wordt voorghedragen. Tot gemeene stichtinge der Kercken Christi, getrouwelijck uijt Gods H. Woordt, by een gestelt ende uijt gegheven Door Rippertum Sixti, Bedienaer des H. Evangelij tot Hoorn. ' Eene tweede editie verscheen in 1632. Onder de voorrede van dit werk schrijft hij: „Ghegheven uyt myn Studoor, -desen 21 Martii Anno 1628. Stylo novo." Hij was dus in 1628 nog (zie den titel) pred. te Hoorn en kan dus niet in 1626, zooals Romein meldt en v. Belkum (Predd. v. Leeuw.) waarschijnlijk acht, te Leeuwarden gekomen zijn.



Blz. 19. M. Schotanus wees niet, zooals Romein zegt, het hem gedane aanbod van 13 Jan. 1636 van de hand, maar nam het integendeel gaarne aan , daar zijne gezondheid te Leeuwarden leed onder het getrouw vervullen van zijn werk als predikant. (Zie Boeles: Friesl. Hoogescli. II. 131 v.v.) Hij was geboren 13 Oct. 1593. Hij was eerst gehuwd met Doetje of Dodonea Schotanus, uit welk huwelijk, dat slechts 4 jaar duurde, hem ééne dochter overleefde, en daarna (in 1639) met Mensje Winters.
Blz. 19. Florentius Joliannis is in 1616 met Joh. Bogerman van wege de Friesche Synode afgevaardigd geweest naar de vergadering te Amsterdam van 13 Juli 1616 (Gatal. Oud. Syn. Archief. 35, II, 51.)
Blz. 20. Petrus Cabeljauw. Het zoogenaamde „Boek van Ds. Petrus Cabeljauw", aanwezig in het Oud Syn. Archief te 's Gravenhage behelst vele zeer belangrijke oude synodale zaken.
Blz. 21. Livius Hilarius, zoon van Hilarius Sibrandi te Anjum en broeder van Joh. Hilarius te Nijkerk (Friesl.)
Blz. 21. Adrianus Hasius vertrok in Augustus 1650 naar Rotterdam, waar hij 14 Sept. 1650 overleed, zonder bevestigd te zijn.
Blz. 23. Henricus Nicolaus Daventraeus was gehuwd met Margaretha Bogerman, Regn's dochter, die 26 November 1664 overleed.
Blz. 24. r. 22 v. b. Dit vraagteeken moet vervallen.
Blz. 25. Petrus van Eyndlioven is geboren in October 1626.
Blz. 26. Lainbertus (niet Lainberti) Persijn. Hij was een boezemvriend van den bekenden Jurist Ulricus Huber, Hoogl. te Franeker.
Blz. 26. ïheod. Paludanus. Zijne afscheidsrede te Harlingen over Hebr. 15: 18 en zijne intreerede te Leeuwarden over Gal. 6: 18 verschenen in druk (in 12°) en zijn aan de gemeente te Leeuwarden opgedragen. Ook schreef hij een tractaatje over de dansschool.
Blz. 28. r. 7 v. b. 1694 moet zijn 1684. Gero moet zijn Gerco.
Blz. 28. Adriaan van Wesel is volgens anderen geboren te Etten tusschen 1648 "en 1653.
Blz. 29. r. 18 v. b. „Philippus" moet zijn „Philipsland."



Biz. 30. Lollius Posthumus vierde in Sept. 1728 gedachtenis van zijne 50-jarige evangeliebediening en had bij die gelegenheid als text 2 Petr. 1 : 12 —15. Volgens v. Belkum overleed hij 28 Nov. 1730.
Blz. 30. r. 5 v. b. 1695 moet zijn 1696.
Blz. 30. Rud. Noordbeek is van 1715 tot zijn dood Canonicus van Friesland geweest. Zijne weduwe woonde in 1745 „op een intrek, boven de Brouwer op de hoeck van de Slotmakers Straat binnen Leeuwarden." Zij overleed in 1748.
Biz. 31. Ds. Siccama heette niet Mei. maar Abelius. Zijne weduwe woonde in 1745/46 op de Eewal en overleed in 1747.
Blz. 32. r. 15 v. b. v. Belkum (t. a. p.) noemt Joh. Wesselius Med. Doet.
Blz. 32. Hier. v. Alphen is te N. Loosdrecht bevestigd door zijn
vader 30 April 1724. Hij was gehuwd met Juditli Anna Huber.
Blz. 33. Alb. Albertlioma. Zijne huisvrouw Aligunda Ilberi was dichteres van stichtelijke liederen.
Blz. 33. J. A. van Beem. Zijne weduwe vestigde zich in den Haag en leefde nog in 1798.
Blz. 33. Corn. Blom. Zie over hem en zijn conflict met den Magistraat: S. D. van Veen: Uit de vorige eeuw, blz. 101 —148. Hij was in 1751 gehuwd met Jonk vrouwe Agatha Constantia van Kuffeler, die 11 Juli 1792 overleed.
Blz. 34. Daniël Bertling is geboren 27 April 1707.
Blz. 34. Win. Winterswijk is geboren in Juni 1711. In 1750 huwde hij met Barbara Sophia Knock, die hem overleefde en in 1778 stierf.
Blz. 34. Johannes Ratelband is geboren in Februari 1715.
Blz. 34. Wesselus (niet Wesselius) Knock.
Blz. 35. Paulus Rutgers is geboren in 1721.
Blz. 35. Henr. van Hiltrop is geboren in April 1725. De vraagteekens , die bij de mededeelingen aangaande hem staan, moeten vervallen.



Blz. 35. Benj. Frieswijk was tweemaal gehuwd. Eerst met Isabella Allegonda Vegelin van Glaerbergen en daarna met Maria Adriana v. Alphen.
Blz. 36. H. Sijpkens werd Hoogleeraar in 1798.
Blz. 37. H. A. N'ieuwold (niet Nieuwwold) werd beroepen van Rijperkerk en Hardegarijp (toen nog eene combinatie, waarvan R. de hoofdplaats was.) Zijne weduwe hertrouwde 27 Juni 1784 met den Heer Kijff te Harlingen.
Blz. 37. r. 15 v. b. 24 Febr. 1780; volgens anderen 12 Maart 1780 (zie v. Belkum t. a. p.)
Blz. 37. Jan Dirk (niet Dirks) Wolterbeek is geboren in Februari 1749.
Blz. 37. Christoph Carel van Tricht heeft zijn dienst neergelegd in 1813.
Blz. 38. Martinus Eppens trouwde 2 Juni 1784 met de weduwe van Dr. H. de Wal , in leven pred. te Weidum.
Blz. 38. Albertus Brink was gehuwd met Maria Lambrechts, die hem overleefde. Hij heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt ten opzichte van het godsdienst-onderwijs.
Blz. 39. Tliom. Hoog was gehuwd met Johanna Scheltus.
Blz. 39. Bern. van Weemen geboren 13 Nov. 1761. Hij heefteen zeer werkzaam aandeel gehad in de samenstelling van den bundel Evangel. Gezangen. Van hem zijn Gez. 19 en 162.
Blz. 40. Abr. Lens bedankte in Aug. 1813 voor een beroep naar Rotterdam.
Blz. 40. A. H. ten (of ter) Hoeven bedankte in 1817 voor een beroep naar Amsterdam. Het volgend jaar nam hij een herhaald beroep derwaarts aan.
Blz. 42. r. 3 v. b. 1834 moet zijn 1835. A. L. v. <1. Boon Mesch heeft ook bedankt voor een hem aangeboden professoraat te Franeker.
Blz. 42. r. 15 v. b. Diederiks moet zijn Diederik.
Blz. 42. J. H. Gunning overleed te Utrecht 1 Maart 1889. Van zijne vier zonen zijn drie hoogleeraar. J. W. en W. M. te Amsterdam,



de eerste in de chemie , de tweede in de oogheelkunde. J. H. te Leiden in de Theologie. De vierde zoon E. B. is pred. te Oosthem c. a.
Blz. 42. L. Proes werd emeritus 1 Dec. 1888 en overleed in 1891.
Blz. 42. Jolian Pieter van Harencarspel (niet Hareneaspel) is geboren te Amsterdam 16 November 1807.
Blz. 42. r. 3 v. o. Echten moet zijn Elden.
Blz. 43. Dr. S. K. Thoden van Yelzen (niet Yelsen) werd emeritus 1 Juni 1883.
Blz. 43. Dr. Tonco Modderman heeft te Amsterdam zijn ontslag genomen in 1877.
Blz. 43. H. L. Yinke te Rotterdam werd emeritus 1 Juli 1891.
Blz. 43. J. Romenij werd emeritus te Brummen 11 Januari 1890.
Blz. 44. \V. Ph. Scheuer werd te Rotterdam emeritus 15Sept. 1889 en in 1890 weer hulpprediker te Heerlen (Limb.)
Blz. 44. E. H. Lasonder (niet Lassonder.)
Blz. 44. Gr. J. de Hoest vertrok naar Zutfen 16 Oct. 1887.
Blz. 44. Nic. Kamp vertrok naar Zutfen 24 Mei 1891.
Blz. 44. Bij Leeuwarden ontbreken nog de volgende predikanten :
Pieter Johannes Romijn, P.Azn., geb. 1844. Kandidaat te Utrecht 1867. Pred. te Meerkerk 8 Maart 1868 , Nijbroek 1871 , Ridderkerk 1878, Zierikzee 1883; kwam te Leeuwarden 5/9 Sept. 1888 in de plaats van G. J. de Hoest. — Roelof Herman Drijber, kandidaat in N. Braband 1874. Pred. te Akkenvoude 20 Sept. 1874, Diever 1877 , Brielle 1881 ; kwam te Leeuwarden 4/8 Sept. 1889 in de plaats van Dr. L. Proes.
Blz. 45. Antonius Willielmi is hoogstwaarschijnlijk weer van Huizum naar Ternaard teruggegaan. Zie Acta cl. Docc. 17 Mei 1617.
Blz. 51. David Acronius is geboren in 1685.
Blz. 51. Nicolaus Balk was gehuwd met Grietje Floris Houkema. Zij woonde in 1745/46 te Bolsward en overleed in 1750.



Blz. 51. Izniik Hemsing was, vóór hij te Hempens c. a. kwam, bijna twee jaar hulpprediker geweest te Kampen voor Ds. E. v. Diemen v. Lamzweerde.
Blz. 52. Jan Hendr. van lJssel is 1 Juli 1874 als pred. te Workum emeritus geworden en 14 Juni 1887 te Rotterdam overleden.
Blz. 54. Rinse Abbema. Zijne weduwe was in 174-5/46 „innocent" en woonde te Goutum. Burgemeester Haytsma te Franeker was een harer curatoren. Zij overleed in 1750.
Blz. 54. Dr. P. J. B. C. Simon van der Aa vertrok 5 Dec. 1886 naar Purmerend en werd opgevolgd door G. Aalbers (van Enschedé beroepen) die 6 Nov. 1887 intree deed.
Blz. 55. Petrus Sicbemius (ook Sicliemius Pauw en P. Sicherus genoemd) is in Mei 1588 vermoord. Jacob IJsbrants en Rodmer Douwes, in Mei 1588 zittende in de herberg bij de Bilpoorte te Leeuwarden, besloten daar Petrus Sicherus predikant te Deinum , als hij de poort uitgegaan zou zijn op weg naar zijn huis te vermoorden. Zij wierpen nu het lot, met kruis of munt, wie hunner dat doen zou. Het lot viel op R. Douwes. Zij volgden toen den predikant en vielen hem aan op den weg dicht bij Ritzumazijl. Rodmer gaf hem den eersten slag, Jacob den tweeden , met een stok op het hoofd , waarna Sicherus kort daarop is overleden. De moordenaars schijnen gevlucht te zijn. Althans Jacob IJsbrants is eerst den 18den Maart 1592 wegens dezen beraden en openbaren moord , op het schavot geradbraakt, waarna zijn lichaam op het rad gezet is. (Extr. uit 's Hofs Grimineele Sententieboeken.)
Blz. 55. Suffridus Suffridi van Huizum; zie bij Makkum , blz. 297.
Blz. 55. Dominicus Conielii Walsweer nam te Deinum afscheid 12 Maart 1628.
Blz. 56. Jeremias Arendaeus was gehuwd met joukje Alefs, dochter van Alef Jetzes , schoenmaker te Marsum.
Blz. 59. Gerardus Gorp is geboren in 1616.
Blz. 61. Jacobus Zwart is geboren 9 Mei 1728.
Blz. 62. Joh. Jac. Groenewouil. Zijn vader was stadsbode te Dokkum. Zijn zoon Hoogl. te Franeker en te Utrecht.
Blz. 63. Alb. Jac. Hamerster, overleden 25 Jan. 1864.



Blz. 63. J. I). C. Kocli Jr. vertrok naar Assendelft, waar hij 8 Jan. 1888 intree deed. Hij werd opgevolgd door A. Jeiitink Tzn. (beroepen van Boskoop), die 7 October 1888 hier bevestigd werd.
Blz. 6-5. Mart. Swarte is geboren 3 November 1669 , Joh. Phil. de Schiffart in September 1723, Joh. Beilanus in November 1723 en Petrus Nath. Loniars 7 November 1775.
Blz. 66. A. E. Coolhaas v. d. Woude vertrok 24 Juli 1887 naar Andijk. 9 Dec. 1888 kwam hier zijn opvolger R. Kijlstra Jzn., beroepen van Wier.
Blz. 67. r. 20 v. b. staat „Ds. Perrijn te " Dit moet
zijn : Ds. Persijn te Leeuwarden.
Blz. 68. Joh. Elias Feisser was Theol. Doclor.
Blz. 68. Engell). Ruitenschild werd te Lopik emeritus 1 Maart 1871 en overleed 14 Dec. 1883.
Blz. 69. F. 1'. Florison werd emeritus 1 Dec. 1889 en 2 Nov. 1890 opgevolgd door J. Kapteijn , beroepen van Huins.
Blz. 69. Eco (niet Ecs) Ekius.
Blz. 69. Regnerus Falco (niet Folco), geboren in 1555, wordt ook wel R. Talk en R. Emdensis genoemd.
Blz. 71. r. 4 v. b. „Nader geconfirmeerd." De approbatie van 11 Dec. 1643 was namelijk 17 Jan. 1644 door Deput. Syn. Bolsw. vernietigd en het beroep op „Yilthetus Henrici" was bij die gelegenheid tevens geapprobeerd. (Zie Acta Dep. Syn. 17 Jan. 1644.)
Blz. 73. David Adrianus Escher is geboren in October 1785.
Blz. 73. Willem Muurling is, volgens Mr. W. B. S. Boeles (Levensschetsen der Hoogl. achter Jonckbloet's Gedenkboek der Hoogesehool te Groningen) geboren 17 (niet 27) April 1805. Volgens Mr. Boeles aanvaardde hij het professoraat te Groningen (niet in 1841) maar 18 Juni 1840. Hij werd emeritus in 1872 en overleed te 's Gravenhage 9 Dec. 1882. Tweemaal was hij gehuwd, eerst met Ietske Westerbaan (f 24 Aug. 1848) en vervolgens met Mevr. de Wed. Dijkshoorn, geb. van der Loeff. Zijne dochter Maria Wibina M. is gehuwd met Prof. Dr. Jhr. J. B. H. G. K. van der Wijck, eerst te Groningen, thans te Utrecht hoogl. in de wijsbegeerte , en eene andere dochter met Prof. Dr. A. Kuenen , hoogl. in de theologie te Leiden.



Blz. 73. Jodocus Henrieus Reddingius is nog in leven en woont te Hardegarijp.
Blz. 73. Bernardus Franciscus Brugsma werd 1 Oct. 1891 emeritus.
Blz. 73. In 1586 was Gellius Schotanus hier predikant, die echter in 1589 reeds ergens onder de Classis van Bolsward stond. Zie blz. 314 en mijne aant. daarbij.
Blz. 73. Joannes Clant woonde als pred. te Beem (Bedum) de eerste prov. Synode van Groningen in 1595 bij.
Blz. 74. Meinardus Schotanus bedankte , terwijl hij hier te Britsum stond, voor meer dan 20 beroepen. (Zie Boeles: Friesl. Hoogeschool, II. 132).
Blz. 75. Justus Gerkama is geboren 10 Juli 1654.
Blz. 75. Johannes Sekoelt moet zijn Johannes Sekvelt.
Blz. 77. Sijtze Solkes Tromp overleed te Britsum 2 Juli 1852.
Blz. 77. Synco Hoitsema, geboren te Groningen in 1798 , werd 1 Januari 1856 te Britsum emeritus en overleed te Groningen 21 Januari 1800.
Blz. 77. L. D. G. Krol vertrok 26 Sept. 1886 naar Weiduin. Zijn opvolger A. Wijn, beroepen van Oldeholtwolde, deed 8 Mei 1887 zijn intree.
Blz. 77. Johannes te Kornjum heette niet Joh. Bouch, maar Joh. Rouckes.
Blz. 77. Ruardus Bernh. Acronius was hier vroeger priester.
Blz. 79. Chr. Schotanus ii Sterringa. van Troostenburg de Bruyn verhaalt van hem in z\jn werk „De Herv. Kerk in Ned. Oost-lndië enz." (blz. 227), dat hij in Dec. 1650, toen hij hoogl. te Franeker was, het voornemen had met al zijne kinderen naar Oost-lndië te gaan, om onder de heidenen in den dienst der Indische kerken te arbeiden. Maar „zijn voornemen is teruggeloopen" in 1651 en hij is niet gegaan.
Blz. 82. Henr. Lautenbach trouwde te Leeuwarden einde December 1649 (3de gebod 30 Dec.) of begin Januari 1650 met Petronella Lamberti van den Bos.
Blz. 83. Joh. Henr. Bekker is geboren te Loenen 25 Juni 1676.



Blz. 83. Joli. Corn. Wiersma was in 1747 legerpredikant. Hij is geboren te Leeuwarden 26 Augustus 1702.
Blz. 84. Jacobus Johannes Menkema overleed 21 Juli 1841.
Blz. 84. Johannes Petri Duizewout moet zijn Joliannes Petri Duirewout.
Blz. 86. r. 4 v. o. De nieuwe kerk te Beetgum is niet in 1677 (Bomein) maar in 1671 ingewijd. Ds. Munkerus predikte des voorm. uit Gen. 28: 17 en Prof. Arnoldi van Franeker des nam. uit 1 Kon. 8: 18. Het eerste paar, dat in de nieuwe kerk trouwde was Ds. Munkerus zelf met Grietje Jans 10 December 1671. Zij was in Febr. 1671 tot lidmaat aangenomen.
Blz. 88. Geril. Theod. de Cock werd 1 September 1801 emeritus bij de classis.
Blz. 88. Dr. Jacobus Meijer vertrok naar Wolvega (afscheid 13 April 1845), waar hij 21 Mei 1860 overleed.
Blz. 88. Geert 11... . Wieringa moet zijn Geert Riewerts Wier inga.
Blz. 88. Jacob Jacobs Swiers, geboren 1801. Hij werd emeritus als pred. van Havelte, 12 Nov. 1877 en overleed 19 Aug. 1884-.
Blz. 88. In de jaren 1850, 51 was hier hulpprediker Joh. <le Grient Dreux, later pred. te Ommelanderwijk en te Harich.
Blz. 88. D. C. de Haas vertrok naar Dongjum 26 April 1891.
Blz. 92. Jer. Camp. Luitraaterp (volgens 't boek der Vidualia Luitsmaterp). Zijne weduwe woonde in 1745/46 bij haar schoonzoon, den „Vroedsman en Apotheker Wassenberg, bij de meervis banken te Leeuwarden." Zij overleed in 1770.
Blz. 92. Willi. Fred. Faber werd tot den dienst als predikant voor Oost-Indie te Amsterdam bevestigd 1 Dec. 1739 (zie Acta Syn. N. H. 1740 art. 34.)
Blz. 92. Lod. Muntinghe vertrok 9 April 1848 naar Schildwolde , waar hij 5 Dec. \ 890 overleed.
Blz. 92. G[ellius] Flieringa overleed 13 Jan. 1888. Hij werd 23 Maart 1890 opgevolgd door H. W. M. Hupkes, beroepen van Garrelsweer.



Blz. 95. Gothofredus Viglius. Zijn zoon Ernestus V. was pred. te Emden van 1712 tot zijn dood, 10 Augustus 1722.
Blz. 96. Gajus Hajonides kwam in 1686 te Berlikum.
Blz. 96. Ludovicus Tyinen Pielat is geboren in 1691.
Blz. 97. Gerli. van der Tuuk overleed 29 November 1845.
Blz. 97. De beide volgende predikanten moeten nog bij Berlikum vermeld worden : Gerhard Nijliuis 9 Mei 1886 gekomen van Genemuiden , 13 April 1890 vertrokken naar Veenendaal. — J. L. Tichelaar 2 Nov. 1890, gekomen van Staphorst.
Blz. 98. Sethus (Set?) Tullenius moet zijn Setlius Fullenius.
Blz. 99. Cancrinus. Zijne voornamen waren , volgens de Acta Class. Leov., waarin herhaaldelijk over hem gehandeld wordt, Wernerus A\ ilhelnius en niet Gulielmus Warnerus, zooals Romein opgeeft. Zie over hem en hetgeen tot zijn emeritaat aanleiding gaf mijn artikel „Slappe tucht in de 17de Eeuw", voorkomende in de „Stemmen voor Waarheid en Vrede" 1887, blz. 1 — 27.
Blz. 99. Ger. van Yelsen. Zie over hem : Chr. Sepp , Joh. Stinstra en zijn tijd I. 226, 231 v. v.
Blz. 100. Albert Jans van der Yeen was een schoonzoon van Ds. Nic. van der Tuuk te Groningen.
Blz. 100. Beckliaus, namelijk J. F. Beckliaus.
Blz. 101. Reinder Wassenaar was gehuwd met A. Laurman, die hem overleefde.
Blz. 101. R. Kijlstra vertrok 2 Dec. 1888 naar Engelum. Zijn opvolger N. van Klaveren, eervol ontslagen predikant van Poerworedjo (N. O. Indie) deed 7 December 1890 intree.
Blz. 102. Tymaeus Johannis ■ studeerde sedert 1627 te Franeker ; van 1632 tot 1635 was hij in Engeland. Op zijne terugreis viel hij in handen der Spanjaarden, die hem op rantsoen stelden. In 1637 werd hij candidaat.
Blz. 102. r. 11 v. b. staat: blz. 109. Dit moet zijn blz. 169.



Blz. 103. Tiberius Reitsma is volgens anderen geboren 16 Febr. 1689.
Blz. 103. r. 18 v. b. Fokko Reitsma is predikant geweest te Middelburg 1760—1803. Hij overleed 16 Februari 1804.
Blz. 103. r. 26 v. b. Arent Braunius te Molkwerum.
Blz. 104. Domre Holwerda moet zijn Dominicus Holwerda-
Blz. 104. Johannes Petrus Auwen overleed 4 April 1849 , oud ruim 56 jaar.
Blz. 105. r. 26 v. b. 1668 moet zijn 1678.
Blz. 107. Arnoldus Wassenbergli, geboren te Leeuwarden 6 Sept. 1790.
Blz. 108. Siricus Meilei of Cyricus Hagius.
Blz. 108. Nicolaus Regneri Salverda is geboren in Juni 1583.
Blz. 109. Ulricus Heronis was een zoon van Hero Ulckes te Roodkerk. (Romein blz. 125.)
Blz. 111. Gerrit van Troijen werd emeritus 16 April 1877.
Blz. 111. T. de Boer vertrok 3 Juli 1877 naar Oldeholtvvolde. J. Kapteyn, beroepen van Oldeberkoop , volgde hem 2 Oct. 1887 op en vertrok 19 Jan. 1890 naar Huins.
Blz. 112. Johannes Biijenstein was hier vroeger pastoor geweest, tot de Hervorming overgegaan en in 1578 teruggekeerd naar zijne voormalige woonplaats Burum , waar hij tot predikant beroepen was.
Blz. 114. r. 16 v. b. Oudega Idz. moet zijn Oudega (HL O. en N.)
Blz. 114. r. 17 v. b. Ans moet zijn Aris van "Velden.
Blz. 114. Evert Jan Diest Lorgion vertrok naar Stiens 31 Juli 1842, naar Groningen 1843. Hij werd aldaar buitengewoon hoogleeraar en academie-prediker in 1860, gewoon hoogleeraar 1866. Hij overleed 11 Mei 1876.
Blz. 115. Matthias Crusius is 20 Augustus 1610 afgezet. Toen was hij wellicht predikant in de omstreken van Burum of Kollum. Zie verder bij Augsbuurt, Romein blz. 501 noot 1.



Blz. 115. Adoiphus van (a) Besten. In 1598 stond een A. a Besten te Ootmarsum. Was het dezelfde persoon ?
Blz. 115. r. 19 v. b. Weze moet zijn Wehe (prov. Groningen.)
Blz. 117. Jotlier Balthazar (le Boer werd emeritus 1 Juli 1852 (afscheid 27 Juni) en overleed te Leeuwarden 10 September 1863, oud 84 jaar en 9 maanden.
Blz! 117. H. J. ter Haar Ronienij vertrok 215 Nov. 1888 naar Haren (18 Mei 1891 naar Amersfoort) en werd te Marrum opgevolgd door P. Flieringa (zoon van Gellius F. te Menaldum) die , van Babyloniënbroek beroepen, 2 Juni 1889 intree deed.
Blz. 117. Martinus Martinides Laurman was de zoon niet van Mat. (volgens Romein), maar van Martinus L. te Sneek.
Blz. 117. Henricus Keiler overleed 6 October 1678. Bij zijne begravenis schijnt het niet al te stichtelijk toegegaan te zijn, ten minste Ds. Inia van Suawoude moest zich kort daarna voor de classis verantwoorden wegens „ de eene ende ander ergerlike begangene dronkenschap, besonderhk op de begraffenisse van D. Keiler , zal ged. tot Bergum."
Blz. 118. Yincentius Anthonides is gedimitteerd 20 April 1705 (niet 1703.)
Blz. 118. Johannes Noordbeek werd volgens Romein geboren te Lemmer 14 Sept. 1683. Volgens het Doopboek te Lemmer werd hij echter reeds den 9<len Sept. 1683 ten doop gepresenteerd door Ghrislina Stricks. Zijne moeder was Geertruida Stricks uit Noordhorn (Bentheim).
Blz. 118. Hillebrand Mentes overleed niet in 1731, maar in 1739.
Blz. 119. Horatius Nienhuur Ferf werd emeritus 1 Januari 1848 en overleed 6 September 1859, bijna 83 jaar oud. Zijne weduwe Anna Eldering overleed te Bergum 3 Juli 1862 , oud 86 jaar en 8 maanden.
Blz. 119. W. Beekhuis Hzn. vertrok 23 Oct. 1887 naar Uitgeest. Zijn opvolger F. van Leeuwen P.T.Mzn., beroepen van Koedijk, deed 14 Oct. 1888 intree.
Blz. 119. Nicolaas Johannis te Rijperkerk was gehuwd met Hiske Folkerts van Goutum.
Blz. 120. Cotfnelis Jongsma was een zoon van Ernst Jongsma,



vroedsman en apotheker te Leeuwarden. Zijne zuster Anna Klazina was gehuwd met Joh. van Assen, pred. te Harlingen.
Blz. 121. Douwe ïïolwerda moet zijn Dominicus Holwerda. Hij nam afscheid 27 Mei 1833 (niet 1838.)
Blz. 121. Henimo Wilh. Haselhofï' werd emeritus 1 Jan. 1865. Hij had Zondag 18 Dec. 1864 des voorm. reeds afscheid genomen met de woorden van Pred. 12: 13. Hij overleed in Maart 1870. Hij heeft in zijne laatste dienstjaren hulppredikers gehad, namelijk Th. H. van Dolder 1862/63 en G. Borgesius Sikkema 13 Sept. 1863—1864.
Blz. 122. Dr. Jacobus Tan Loenen (zoon van Luk. Lubb. te Goïngarijp , Beilen) overleed 25 Sept. 1889 te 's Gravenhage , waarheen hij zich in Juni begeven had om de vergaderingen der Algem. Synode bij te wonen. Hij werd 23 Nov. 1890 opgevolgd door R. Klein Kzn., beroepen van Gasselte.
Blz. 122. Bij Rijperkerk moeten nog vermeld worden : F. T. Salverda, beroepen van Lemele c. a. deed intree 29 Aug. 1886; verroepen naar Wons c. a. nam hij afscheid 10 Aug. 1890. — H. C. Lambers (voor de tweede maal) teruggekomen van Longerhouw en Schettens 19 April 1891.
Blz. 122. Florentius Joliannis stond hier reeds in 1608 (niet 1604, zooals Romein opgeeft) en was te Sneek reeds in 1603 (niet eerst in 1605) Vgl. bij Sneek. Romein blz. 332.
Blz. 123. Julius Atzonis is te Molkwerum gedimitteerd 5 September 1614. Zie aldaar. Hij is dus in 1614 te Oenkerk gekomen.
Blz. 123. Petrus Steenhovius Postlinia. Zijne weduwe hertrouwde in 1763.
Blz. 124. Anne Ypey (of Annaeus Ypey.) Hij kon te Sas van Gent niet in functie treden , wegens de heerschappij der Franschen aldaar. Hij ging toen als ambteloos burger te Middelburg wonen. In 1795 nam hij een-beroep aan naar Ethen en Drongelen (N. Brab.); in 1799 werd hij Prof. Theol. et Hist. Eccl. te Harderwijk, in 1813 Prof. Theol. te Groningen en in 1831 emeritus. Hij overleed 5 April 1837.
Blz. 124. P. moet zijn P. A. van Kleffens. Zie bij Akkerwoude.
Blz. 128. Henr. Peiloret moet zijn Henr. Peirolet.
Blz. 129. F. W. O. Rogge werd emeritus 19 Nov. 1888. Zijn



opvolger H. K. Evers Jr., beroepen van Sappemeer , deed intree 11 Aug. 1889.
Blz. 129. Bij Tietjerk moet nog opgegeven worden Cornelius Weerwolt, die hier in 1608 stond, blijkens eene inscriptie op de groote klok, volgens opgave van Ds. Veenstra en Prof. Ypey (zie het ex. van Laurman, Class. Leeuw., in de Bibl. van het Friesch Genootschap).
Blz. 129. Nicolaus Stellingwerff. In de postacta van de Prov. Syn. van Groningen, ten jare 1605, vind ik aangaande hem het volgende aangeteekend : „Dolatio geuallen, dat Classis ijm Oldenampte den olden Nicolaum Stellingwerffium togelathen hebben . vp die Pattorije vp die Meden , buten wetenschup des Magistraets van Groningen welck ijn vörigen tiden gemelten Person niet hebben willen to lathen. So kent het Synodus dat Deputati Classis praedictae praepostere gedaen hebben , ende noch reden darum tho geuen sullen behoren".
Blz. 130. Bouritius Sibema was een Alumnus Frisiae.
Blz. 130. Gellius Acronius is geboren te Hallum in 1622.
Blz. 131. r. 1 v. b. Wersel moet zijn Wessel.
Blz. 133. Tjerk (niet Tjark) Oosterbeek vertrok in 1844 naar Birdaard c. a. waar hij werkzaam bleef tot zijn dood. Hij overleed 12 Sept. 1877, oud 70 jaar. Zijne moeder was Gornelia Henderika Corstius, dochter van Ds. Melchior Corstius te Groningen.
Blz. 133. P. Jentink werd emeritus 1 Nov. 1889 en overleed 18 Maart 1890. Zijn opvolger D. Zoete, beroepen van Engwierum , deed intree 18 Mei 1890.
Blz. 138. J. Wisse afgezet in 1887 wegens doleantie.
Blz. 138. 1). L. E. Blankstein vertrok naar Blokzijl 2 Dec. 1888 en werd 5 Mei 1889 opgevolgd door J. Folpmers F.Jzn. , beroepen van Opperdoes.
Blz. 141. r. 19 v. b. Conradus Hasellioff te Kamperveen.
Blz. 142. Herni. Bouman werd emeritus-hoogleeraar in 1859 en overleed te Utrecht 14 Mei 1864.
Blz. 142. Garrelt Tiberius Harders. Zijn eerste standplaats was Ilolsel bij Cuxhaven (niet Holtrel).



Blz. 142. G. J. Antiiik vertrok naar Waddingsveen 26 April 1891.
Blz. 143. Everli. Penninga werd candidaat te Emden in 1739 en predikant te Nesserland 25 October 1741 (niet 1745.)
Blz. 144. r. 3 v. b. 1759 moet zijn 1779 (zie Bomein blz. 137.)
Blz. 144. Hennericus (of Henricus?) Groenman werd 7 Februari 1750 Cadet, maar in October 1751 te Bergen op Zoom eervol ontslagen. Daarna ging hij studeeren voor predikant.
Blz. 145. Gerrit Koorda. Zijn vader Taeke B. was boekverkooper te Heerenveen.
Blz. 145. Theodorus van Rliee, geboren in September 1746. Hij heeft niet te Oosterwolde maar te Oostwold gestaan.
Blz. 145. Johannes Jacobus Florison (niet Florizon) werd hier beroepen door den Kerkeraad.
Blz. 145. Pieter Pieters Sijtsema was hier eerst hulpprediker.
Blz. 146. r. 6 v. b. J. Domisse moet zijn J. Dommisse.
Blz. 146. M. Lotz vertrok 21 Nov. 1886 naar Ransdorp. Zijn opvolger J. Moutliaan , beroepen van Egmond aan Zee , deed 25 Maart 1888 zijn intree , en nam , verroepen naar Bergeijk , 31 Aug. 1890 afscheid.
Blz. 147c Pompejus van der Tuuk, geboren in 1740, was de jongere broeder van Nicolaus.
Blz. 148. Douwe, lees Dominicus Holwerda, werd emeritus in 1859 en overleed 4 Nov. 1870.
Blz. 148. B. W. Colenbrander kwam te Drachten niet in 1867 , maar 9 Febr. 1868.
Blz. 148. P. VV. van Doorn vertrok 2 Mei 1886 naar Hoorn.
Blz. 148. D. van Lingen moet zijn D. van Linge.
Blz. 148. Bij Drachten moeten nog vermeld worden: J. J. Bange, beroepen van Zevenhuizen (Z. H.) deed hij intree 3 Oct. 1886, en verroepen naar Purmer nam hij afscheid 24 Mei 1891. — W. A. van der



Scheer, beroepen van Groot Schermer, deed hij intree 31 Oct. 1886, en, verroepen naar Rauwerd , nam hij afscheid 29 Juni 1890.
Blz. 148. Gajus Agaei wordt ook wel G. Suecanus genoemd.
Blz. 149. r. 3 en 2 v. o. staat Zuidwolde moet zijn Zuidwoude = Suawoude.
Blz. 151. Bij Boornbergum ontbreken : F. A. Hingst 28 Nov. 1886— 23 Nov. 1890, beroepen van Lichtenvoorde, vertrokken naar Veenwouden ; en N. P. van Es, beroepen van Kiel-Windeweer, intree 5 Juli 1891.
Blz. 151. Franciscus Pontanus. Zie over hem Romein „De Herv. Predikanten van Drenthe" blz. 280, 281. Daar dit werk is uitgegeven heeft de noot bij Pontanus' naam „Zie Odoren M. S. blz. 37" geen beleekenis meer.
Blz. 152. Fred. van Houten. Volgens de lijkrede, 6 April 1711 door zijn vriend Ds. Petr. Immens te Middelburg aldaar gehouden, was hij niet te Zwammerdam (Romein) maar te Hoorn geboren 11 Jan. 1662 , en te Middelburg bevestigd niet 3 Dec. (Romein) maar in October 1702 , na den 7den Aug. d. a. v. beroepen te zijn.
Blz. 153. Derk Yries Sibinga overleed te Groningen 14 Nov. 1846.
Blz. 154. Andreas Jacobus Lieuwens. Hij was van October 1838 tot Sept. 1839 hulpprediker bij zijn vader H. A. Lieuwens te Warrega c.a.
Blz. 155. r. 21 v. b. „in Februarij" moet zijn 17 Februari (volgens v. Harderwijk's Naamlijst enz.) of 9 Januari (volgens de Acta Syn. N. H. 1737 art. 34). Herin. Bruining was driemaal gehuwd. Eerst in 1730 met Piinske Bruining , vervolgens in 1740 met Catharina Seeler en eindelijk in 1748 met Adriana Ysekoek. Hij was 20 Mei 1705 geboren te Damwoude.
Blz. 156. Wijtse van der Zwaag is geboren te Beetsterzwaag 24 Januari 1776.
Blz. 156. Garrelt Tiberius Harders overleed 5 Juni 1872, oud bijna 75 jaar.
Blz. 158. Willem Leiuke werd emeritus 8 Juni 1873 en overleed 15 Jan. 1882.
Blz. 159. H. Yrendenberg vertrok 19 Oct. 1890 naar Franeker, en
2



werd 18 October 1891 opgevolgd door J. Bruining, beroepen van Nieuwendam.
Blz. 159. Petrus Geestdorp , geboren in 1608, overleed 25 Juli 1646.
Blz. 160. Hendrik Frieswijk (niet van Frieswijk) vertrok naar Sluis in 1763 (niet in 1768.)
Blz. 160. Eppo Doornbosch kwam te Idaard in 1764 (niet in 1769). Zie bij Wijnjeterp.
Blz. 161. r. 10 v. b. 1790 moet zijn 1798.
Blz. 162. Franciscus Jacobi (niet Jacobus) Elgersma.
Blz. 163. Hendrik Rienks. Ook Henricus Renici genoemd.
Blz. 164. Hill. Andr. Lieuwens. Met Ds. H. Muntingh te Harich en Ds. L. v. Giffen te Wijkei heeft hij het bekende werk samengesteld: „Bloemlezing. Geschiedk. "minder algem. bekende bijzonderheden betr. de nationale Synode te Dordrecht in 1618 en 1619, door Gamma der Vinen." Gron. 1815 (Gamma •/ — 3. — der Vinen anagram v. Vrienden. Dus : door Drie Vrienden.
Blz. 164. Jan Doll, geboren 1788. Emeritus 1868. Overleden in Jan. 1873. Hij was gehuwd met Takke Helena Hendrika Gorstius, dochter van Ds. Melchior Gorstius te Groningen.
Blz. 164. r. 8 v. b. Dortewerd moet zijn Dorkwerd.
Blz. 164. De klachten tegen Andreas Harco waren over de geringe stichting , die hij aan de gemeente gaf.
Blz. 164. Jacobus Bernardi (niet Bernardus) Schotanus.
Blz. 165. Arnoldus Gorp was gehuwd in Juli 1671 met Sjoukje , dochter van David Acronius, in leven predikant te Huizum.
Blz. 166. Martinus Adrianus de Jongli is geboren 10 October 1774 en was reeds in 1790 student te Groningen.
Blz. 167. Anne Tjittes Reitsma vertrok in October 1845 van Roordahuizum naar Groningen en bleef daar werkzaam tot zijn clood, 1 April 1880. In 1864 werd hij Theol. Doet. honoris causa.



Blz. 167. M. Goeman overleed 11 Juni 1886. Hij werd 2 April 1888 opgevolgd door W. J. H. van der Zwaag W.Czn., beroepen van Twijzel.
Blz. 167. Joliannes Lamberti was hier reeds in December 1586.
Blz. 168. Henr. Conr. Noordbeek. Zijn zoon was „boekverkoper in 't Naeuw te Leeuwarden", bij wien zijne weduwe in 1745/46 inwoonde. Zij overleed in 1762.
Blz. 168. Henricus Wilhelmus Cautis moet zijn Jonkheer Hendrik Willem Couttis. Vgl. bij Haskerhorne.
Blz. 169. Arnoldus van Dijk overleed 11 October 1852.
Blz. 169. A. van IJzendijk werd emeritus 5 Sept. 1887. Zijn opvolger J. J. Keizer, beroepen van Tjalleberd, aanvaardde de bediening te Mantgum c. a. 13 Mei 1888.
Blz. 169. JORWERD. In 1580 was hier nog een R. C. Priester. Den 3den November 1581 werd aan de gevolmachtigden van Baarderadeel, vergaderd ten huize van Pier Sickesz te Jorwerd , eene missive voorgelezen om predikanten en schoolmeesters te verkiezen.
Blz. 169. Schotanus is te Jorwerd opgevolgd door Jöhannes Meppel, die in Romein's Naamlijst niet voorkomt. Hij is beroepen van IJtens, waar hij in 1598 reeds een opvolger had (zie bij IJtens). Hij overleed hier.
Blz. 170. Bernardus Agiula moet zijn Bernardus Aquila.
Blz. 171. Nelius Sijtsnia moet zijn Melius Sijtsma (volgens de Acta Glass. Leov. en de Acta Syn. Fris.)
Blz. 171. Dion. Domna overleed 21 Nov. 1730.
Blz. 172. Jlll. Penninga overleed 3 Juli 1848. In 1839/40 was Jelle Buys, later predikant te Hollum op Ameland, zijn hulpprediker.
Blz. 172. Jacob Reneman overleed te Leeuwarden 6 Januari 1848.
Blz. 172. T. Swaagman kwam hier niet in 1839, maar in 1849. Hij werd 5 Oct. 1868 emeritus en overleed 29 Jan. 1886.
Blz. 172. Albertus Sibrandi, door Romein niet vermeld, was te Weidum reeds in Februari 1584 en nog in April 1586. In dien tijd



namelijk bediende hij als predikant te Weidum ook Beers en Jellum. Misschien stond hij hier reeds veel vroeger en nog veel later. Was hij wellicht die predikant, die volgens Romein hier in 1589 stond, maar wiens naam niet genoemd wordt ?
Blz. 174. Egbertus Lubely of Lubeley is geboren te Neunhaus.
Blz. 174. Johannes Winkler is emeritus verklaard op Paasch-agt.
Blz. 175. Ane Drijfhout. Zijne ouders waren: Dirk Berends Drijfhout en Imkje Nannes Koopman.
Blz. 175. Henr. «Ie Wal. Zijne weduwe hertrouwde 2 Juni 1784 met Ds. M. Eppens te Leeuwarden.
Blz. 176. Henr. Stenhuis Dijken werd 1 Juli 1862 emeritus (afscheid 6 Juli), en overleed te Huizum in 1874, Maandags vóór Kerstmis, oud 72 jaar.
Blz. 176. Bij Weidum ontbreekt: L. D. Gr. Krol Lzn., die , beroepen van Britsum, 3 Oct. 1886 zijn intree deed.
Blz. 176. Albertus Sibrandi (ook Albartus, en eig. Alb. Sibes) door Romein niet vermeld , was in 1582 reeds predikant te Beers en Jellum en in 1587 nog. Misschien niet meer in December 1588 , want toen werd het tractement van den predikant niet op de rekening gebracht. Waarschijnlijk vormden deze plaatsen in dien tijd eene combinatie met Weidum. Zie mijne aant. bij blz. 172.
Blz. 176. Stephanus Yincentii Plecker. De voorwaarde, waaronder zijn beroep geapprobeerd werd , was , dat hij geen ander dorp dan Beers in combinatie mocht aannemen zonder consent van den grietman.
Blz. 177. Henricus Camper a (of van) Croddeuboscli is geboren te Buitenpost in December 1627.
Blz. 177. Christianus Brink. Zijn zoon Joliannes Brink, vroeger werkzaam te Huins, voormalig predikant te Oldeberkoop c. a., nam in de jaren 1740—43 den dienst voor hem waar.
Blz. 178. Theodorus Engelsma Mebius, geboren 1 Februari 1779, overleed hier 11 December 1844.
Blz. 178. Jacobns Bernardi Schotanus, predikant te Jorwerd, bediende ook Hij]aard, reeds in November 1584 en nog in December 1587.



Misschien wel zoolang hij te Jorwerd stond. (Romein vermeldt hem niet bij Hijlaard.) Dan is Joh. Hillebrandi zijn opvolger te Hijlaard geworden.
Blz. 179. Rinze Meilsma overleed aan de pokken. Zijne laatste vrouw overleefde hem met drie voorkinderen uit zijn vorig huwelijk. Zij hertrouwde in 1771.
Blz. 180. Hendr. Mnntingh. Zie blz. 164 bij H. A. Lieuwens. Hij
was geboren 15 October 1778 te Ede, en niet te Epe, zooals Romein opgeeft.
Blz. 180. Jacobus Marti mis Snethlage is geboren 4 Juni 1777.
Blz. 180. Sjoerd Nauta overleed te Harlingen 4 April 1850.
Blz. 180. Albertus Snethlage, geboren 8 December 1811, vertrok naar Boxum c. a. in 1852 (afscheid 29 Februari).
Blz. 181. R. K. Dijksterhuis vertrok van Huins c. a. naar Metslawier in April 1889. Zijn opvolger J. Kapteyn stond hier slechts enkele maanden, nam. 26 Jan.—26 Oct. 1890. Hij kwam van Finkum en vertrok naar Lekkum.
Blz. 181. J. C. Sikkel te Hijlaard, werd in 1887 afgezet wegens doleantie. De langdurige vacature is 11 Jan. 1891 vervuld door H. F. Hamelberg, vroeger pred. te Guracao. (Zie bij Harich.)
Blz. 183. Piërius Adama. Zijne weduwe ontving eene plaats in het gasthuis te Marssum en leefde nog in 1805.
felz. 183. Conradus Albertus Kuipers, Halbe's zoon (niet Halberts zoon) kwam hier in 1811 (niet in 1881) en bleef hier werkzaam tot zijn dood, 4 Februari 1844.
Blz. 183. Alb. Snethlage overleed 29 Maart 1889. Zijn opvolger A. C. W. ter Meulen F.Grzn., beroepen van Zuidlaren , deed 11 Mei 1890 intree.



CLASSIS FRANEKER
Blz. 186. Philippus Daniëlis Eilslieniius is geboren in April 1579.
Blz. 187. Arnoldus Tebbingius trouwde in 1598 te Beetgum of Engelum met Griet Pieters.
Blz. 187. Regnerus Bogerman is 17 Juli 1614 getrouwd te Koevorden met Janneke de Blau, dochter van den hopman Quirijn de Blau. Hunne dochter Anneke stierf ongehuwd te Leeuwarden 16 Mei 1700 en is in de groote kerk te Harlingen bij hare ouders begraven.
Blz. 189. Willem Brakel moet zijn Wilhelmus a Brakel.
Blz. 190. Nic. Schuiring kwam te Harlingen in 1690 (niet in 1691.) Zie bij Makkum.
Blz. 191. Brouerius Brouwer moet zijn Broërius Brouwer.
Blz. 193. Albertus Reen, Mentes Theod. zoon moet zijn Albertus Reen Mentes, Theod. zoon.
Blz. 193. Joh. van Assen was gehuwd met Anna Klazina Jongsma, eene zuster van Ds. Jongsma te Leeuwarden.
Blz. 194. Ambrosius Dorhout. Toen na zijn emeritaat, bij minist. besluit van 30 Juni 1809, de 4de predikants-plaats werd opgeheven, werd daarbij tevens besloten, dat de overige predikanten ieder ƒ 150. — verhooging van tractement kregen.
Blz. 195. Henr. Woerman, geboren 1798, pred. te Nederhorst den Berg 14 April 1822. Hij werd te Delft emeritus in 1866 en overleed 6 Mei 1877 , oud ruim 78 jaar.
Blz. 196. Joliannes du Saai* overleed 25 April 1860, oud ruim 63 jaar.
Blz. 196. r. 13 v. b. Nieuwekoop moet zijn Nieuwkoop.
Blz. 196. A. van der Flier, Theol. Doet. vertrok 1 Juli 1887 naar Lienden.
Blz. 196. A. H. L. de Bel vertrok 13 Nov. 1887 naar Wateringen.



Blz. 196. Bij Harlingen moeten nog vermeld worden : H. A. Leenmans Jr., beroepen van Workum, deed intree 9 Oct. 1887. — J. Barger, beroepen van Garnwerd, deed intree 22 Jan. 1888.
Blz. 199. Anth. van Blankendal of Blankendaal werd van zijn dienst ontzet wegens dronkenschap en onzedelijk leven. Men had reeds vroeger veel met hem te doen gehad. Zoo werd hij b. v. 10 Oct. 1712 door de Classis Franeker voor den tijd van zes weken gesuspendeerd wegens ergerlijk gedrag. Hij was namelijk van verschillende verkeerdheden beschuldigd, 1°. dat hij valschelijk gezworen had ter verkrijging van valsche attestatiën; 2°. dat hij, daags na het avondmaal, te Leeuwarden en op zijne terugreis van daar naar huis dronken gezien was; 3°. dat hij volhardde in een leven van vijandschap en haat tegen eenige goede leden der gemeente , die hij reeds jaar op jaar van het avondmaal afhield, en dat hij, niettegenstaande de vermaningen van den kerkeraad, ongeneigd was tot verzoening ; 4°. dat hij den naam van God en van den Heiligen Geest misbruikte in 't stoffeeren van leugentaal; 5°. dat hij ten tijde der predikatiën te lang uit de kerk bleef en in t prediken belachelijke dingen voortbracht; 6°. dat hij zich schuldig maakte aan „ongeregeld bedrijf en acties." Van het vonnis der Classis kwan Ds. v. B. den 26sten Oct. 1712 in appèl bij de Deputati Syn. Snee., die echter den 28sten October d. a. v. het vonnis bevestigden, omdat Ds. v. B., zooals het oordeel der Deput. luidt, „sig heeft schuldigh gemaekt aen verscheidene beweesene misbedrijven en ergernissen sijner dienst strijdig en onweerdigh , verdienende derhalven , tot sijn Eerw. behoudenisse en die van de Gemeente van Kimswerd, vernedert te worden" (Acta Deput. Syn. Snee. 26—28 Oct. 1712). Niemand zal beweren, dat in verband met de beschuldigingen tegen v. B. ingebracht , deze schorsing van zes weken een strenge straf moet heeten.
Blz. 199. Gerbrandus Wiltetus (moet dit ook zijn Wilteti?) Jelgersma, zoon van Wilt. Bern. te Weidum. In 1827 vertrok hij van Warmenhuizen naar Wormerveer , waar hij werkzaam bleef tot 18o7. Hij overleed 26 Juli 1866 te Baambrugge „aan de heerschende ziekte", in den ouderdom van 75 jaar.
Blz. 199. Br. F. Pijper vertrok in Juli 1886 naar Veendam en werd 13 Febr. 1887 opgevolgd door J. van Loon, beroepen van Wieringerwaard.
Blz. 201. Petrus de Mol overleed volgens F. Nagtglas („De Algem. Kerkeraad der N. H. Gemeente te Middelburg" blz. 44, 45) den 4den
April 1748. Blz. 202.
Blz. 203.
Aggacus Haitsma moet zijn Aggaeus Haitsma. Joh. Folkertsma is geboren 10 September 1801.



Blz. 203. Ad. Meinh. Knottnerus bleef te Midlum werkzaam tot zijn dood, 25 Dec. 1869.
Blz. 204. Johannes Overney (niet N. Joh. 0.) kwam te Wijnaldum in April of Mei 1602. In datzelfde jaar werd liij ook reeds te Stavoren opgevolgd. Zie bij Stavoren.
Blz. 204. Jacobus Bernardis Schotanus moet zijn Jacobus Bernardi Schotanus.
Blz. 205. Vilthetus Henrici Faber wordt ook genoemd Y. Benricides Mellecamp.
Blz. 206. J. T. Tenthoff (niet Tenthof) vertrok naar Hoorn 30 Sept. 1888 en werd opgevolgd door W. Korvezee, die beroepen is van Noordzijpe en 7 April 1889 hier intree deed.
Blz. 207. Sibrandy moet zijn Sibrandus Yomelius.
Blz. 207. r. 14 v. b. Godlinge moet zijn Godlinse (Prov. Groningen.)
Blz. 207. Sibrandus Adriani woonde als predikant van Godlinse in 1595 de eerste provinciale Synode te Groningen bij.
Blz. 207. Chr. Hiadius moet zijn Chr. Hiddius (ook Swaghius genoemd). Zie bij Holwerd.
Blz. 208. Tarquinius Poppinga. Zijne eerste vrouw was Beinuke Epeus Fenhuizen. Zij was de dochter van Epeus Joachimi en Sepck Brongersma en overleed 2 November 1680. Hij had twee kinderen bij haar, namelijk Epeus en Tieltje.
Blz. 210. Johannes Bruining werd 1 Dec. 1890 emeritus. Zijn opvolger, I). F. Tliieme, beroepen van Wolvega, deed intree 1891.
Blz. 212. r. 11 v. b. Yalerius H. Asma moet zijn Yalerius Bitsma.
Blz. 213. Roelof' Jentink werd predikant te Sexbierum 21 Februari 1841 (niet 1840) en overleed te 's Gravenhage 27 Nov. 1882.
Blz. 213. Gerli. Jan Sijpkens vertrok 30 October 1864 naar Hardenberg, waar hij 9 Jan. 1870 overleed, terwijl hij kort vóór zijn dood een beroep naar Eibergen had aangenainen.
Blz. 213. N. Warniolts vertrok 12 April 1891 naar 's Graveland en



werd 2 Augustus 1891 opgevolgd door N. C. J. de Minjer, beroepen van Leerdam.
Blz. 214. Olferd Hendriks Belida. Zijn tweede zoon Johannes is rector te Appingadam geweest.
Blz. 215. Petrus Conradi Florison overleed als predikant van Oosterbierum 27 December 1846.
Blz. 21G. J. Boorenbos vertrok in Juli 1888 naar Barneveld. Zijn opvolger H. van den Brink, beroepen van Westbroek, stond hier 4 Nov. 1888 —15 Febr. 1891. Hij vertrok naar Maarsen en werd 10 Mei 1891 opgevolgd door J. Pot, beroepen van Dalfsen.
Blz. 216. Bij Oosterbierum zijn niet vermeld: Jacob Enderlé Tzn., beroepen van Kralingen (intree 5 Juli 1868) vertrokken naar Fijnaard (afscheid 3 April 1871.) — Chr. Knap J.Jzu., beroepen van NoordwijkBinnen (intree 6 Augustus 1871) vertrokken naar Kralingen (afscheid 29 September 1872.)
Blz. 217. Olfert Belida heeft Tjummarum bediend niet vóór, maar na Suffridus Heronis.
Blz. 218. Bernardus Hèssel moet zijn Bernardus Hessels of Hesseli. Hij was een zoon van Hessel Hendriks, schoenmaker te Franeker.
Blz. 219. J. Wigerus Martini moet zijn Wigerus Martini.
Blz. 219. T)av. Mart. Miedema. De redenen van zijne ontzetting uit den dienst zijn te vinden in de Synodale Handelingen van 1835 , blz. 98—104, 159, 160.
Blz. 219. Folkert Jans Hesse vertrok in 1854 naar GasselterNijeveen, in 1857 naar Westerlee c. a., in 1861 naar Godlinse , waar hij 1 Oct. 1887 emeritus werd. Hij overleed 20 Febr. 1888.
Blz. 221. Johannes Vomelius kwam te Minnertsgain 1628 (niet in 1623.)
Blz. 223. Gerrit Outliuijs. Het ? achter zijn naam moet wegvallen.
Blz. 223. Mart. Lamb. de Boer vertrok in 1846 naar Berlikum , waar hij werkzaam bleef tot aan zijn dood, 27 Maart 1870.
Blz. 223. 0. A. van Bruten. Het jaartal 1876 achter zijn naam is onjuist. Hij overleed reeds 2 Jan. 1875.



Blz. 223. P. J. van Melle (niet Tj. J.) vertrok 14 Oct. 1888 naar Nijkerk op de Veluwe en werd opgevolgd door E. Janzen, beroepen van Heerase (vroeger te Gerkesklooster), die 13 April 1890 intree deed.
Blz. 225. Joh. Wesselius was in 1703 gehuwd met Adriana van Buitenburgh en in 1710 met Margaretha Agatha van Hogendorp.
Blz. 225. Titus Haak moet zijn Titus Staak. Vgl. Romein blz. 655.
Blz. 227. Jochem Vermeer moet hier niet genoemd worden , want hij behoorde tot de Doopsgezinden. Hij was hier leeraar en werd uitgezonderd van de amnestie, 7 Juni 1574 door den Koning van Spanje verleend.
Blz. 227. Ruardus Bernardus Acronius was 2 Juni 1578 lid der Synode te Dordrecht. Hij schijnt hier in 1580 een korten tijd ter leen te zijn geweest van Kornjum en van hier naar Leeuwarden gegaan te zijn.
Blz. 228. Sixtus Ripperti was gehuwd met. Anna Meynards, evenals hijzelf van Winsum afkomstig.
Blz. 228. Kud. Artopaeus woonde als pred. van Appingadam in 1595 de eerste provinciale Synode te Groningen bij.
Blz. 229. Henricus Beilanus was gehuwd met Geertie Versevelt.
Blz. 229. Fokko Johannis was eerst gehuwd met Magdaleen Willems. In September 1637 hertrouwde hij te Harlingen met Tyardke Garbens.
Blz. 230. De „vruchtelooze beroepen" (r. 14 v. b.) waren uitgebracht op Ripp. Sixti te Leeuwarden (die vroeger hier stond en vóór Fokko Johannis ook reeds, te Hoorn staande, beroepen was) , Joh. Martini te Deinum (later te Groningen) en P. Eylshemius te Emden (die van het Consistorie geene demissie bekomen kon.) Na het emeritaat van Fokko Johannis werd nog een vergeefsch beroep gedaan op Wilh. Schotanus te Sneek. In 1665 werd L. Nicolaï te Dokkum hier vruchteloos beroepen. In 1752 Joh. S. Stokman te Marssum. In 1785 H. Kuipers te Gorredijk.
Blz. 232. Nicolaas Lydius is geboren te Oudewater.
Blz. 233. Emmericus Hofstede was gehuwd met Henrica Abbring.
Blz. 234. r. 2 v. b. Johes moet zijn Jabes.
Blz. 234. Nicolaas Schiere, Nic. zoon werd niet slechts 53 jaar en 10 maanden oud (dit was het geval met Sicco Abbring, die op hem volgt)



maar 62 jaar en 21 dagen, daar hij 15 Januari 1708 geboren was. Zie Romein blz. 370.
Blz. 234. r. 10 v. b. Godefr. te Oosterwijtwerd.
Blz. 234. r. 2 v. o. 1779 moet zijn 1797. — Johannis moet zijn Johannes.
Blz. 235. Rutg. Rodenburgh Mentz, geboren in 1797, werd als predikant van Utrecht 1 Januari 1861 emeritus.
Blz. 235. Maur. Albr. Amshoff werd te Groningen emeritus 9 Januari 1865 en overleed in Maart 1874.
Blz. 236. Joliamies Elias Feisser werd door het Prov. Kerkbestuur van Drenthe bij uitspraak van 19 December 1843 met 1° Januari 1844 van zijn dienst ontzet, wegens verzuim en weigering van een gedeelte van zijn dienstwerk en de daaruit ontstane wanorde en ontstichting.
Blz. 236. Jod. Henr. Reddingius overleed 24 October 1857, oud ruim 48 jaar.
Blz. 236. R. J. Jungius vertrok 27 April 1887 naar Delden.
Blz. 236. Bij Franeker moeten nog vermeld worden: Dr. J. Herderschee deed, beroepen van Borkuloo, 25 Sept. 1887 intree, en nam, verroepen naar Tiel, afscheid 24 Aug. 1890. — H. Yrendenberg Czn., beroepen van Warga, deed intree 26 Oct. 1890.
Blz. 236. Henr. Ostelanus was gehuwd met Jouwer Folkerts Vogelsang en daardoor een zwager van den Leeuwarder predikant Bartholdus Schuring (vgl. Romein blz. 12, 13.)
Blz. 237. Nicolaus Sibrands. Greydanusnoemt hem Nicolaus Isbrands.
Blz. 237. Jacobns Stansius, geboren te Broek in Waterland, kan niet reeds in 1650 (Romein) predikant te Achlum geworden zijn . daar zijn voorganger eerst 13 Aug. 1655 werd afgezet. 1650 moet 1656 zijn.
Blz. 237. Dominicus Goltrius moet zijn Dominicus Goltzius. Hij is geboren in 1644. Hij werd te Achlum c. a. niet beroepen 1 Nov. 1668 (Romein) maar daar toen bevestigd. 8 Nov. deed hij intree. Het beroep was 5 Oct. reeds geapprobeerd.
Blz. 237. Gerardus Wesseling (niet Wesselius) vertrok in 1748 en



Arnoldus van Loon kwam hier eerst in 1751. Kan in dien tusschentijd hier ook gestaan hebben I.saiic Yedder (broeder van Jacobus te Haskerhorne)? v. Troostenburg de Bruyn maakt in zijn werk „DeHerv. Kerk in Ned. O. Ind." blz. 294 melding van hem en zegt, dat hij, na in Indië predikant geweest te zijn , predikant te Achlum bij Franeker werd. Hij noemt echter niet het jaar, waarin dit geschiedde. Tusschen Wesseling en van Loon is alleen plaats voor hem. In dien tijd leefde ook Jacobus, die een broeder van Isaiic genoemd wordt.
Blz. 238. Hendr. Hellema werd emeritus 3 Sept. 187S en overleed 28 October 1884.
Blz. 238. M. J. Goddefroy nam 24 April 1887 afscheid van de gemeente daar hij eene beroeping naar Pretoria in de Transvaal had aangenomen. Hij werd hier den 27 Nov. 1887 opgevolgd door W. H. Snetlilage, beroepen van Surhuizum.
Blz. 239. Henr. Nauta is 5 Mei 1720 te Herbajum bevestigd, niet beroepen (Romein). Zijn beroep was 8 April reeds geapprobeerd.
Blz. 240. Popke Hendr. Yriesema, geboren in 1805. Hij werd emeritus 1 Juni 1869 en overleed 28 Febr. 1886.
Blz. 240. Vóór H. Th. du Saar stond te Herbajum nog een predikant , die bij Romein niet vermeld is , namelijk Gerhardus Martinus Braak Jzn., die hier 13 Febr. 1870 kwam als candidaat en hier werkzaam bleef tot aan zijn dood, 13 Maart 1873.
Blz. 242. Nicolaus van der Leij is geboren 4 Maart 1668 (niet 1661.)
Blz. 243. Pieter Adama werd emeritus 1 Juli 1889. Hij is hier in 1839 beroepen door het Classicaal Bestuur, doende wat des Kerkeraads was.
Blz. 243. Bij Dongjum moeten nog vermeld worden : H. A. Benthem Reddingius G.Bzn., beroepen van Wapserveen, deed intree 27 Oct. 1889. Hij vertrok 19 Oct. 1890 naar Nieuw-Beerta. — D. C. de Haas, beroepen van Beetgum, deed intree 3 Mei 1891.
Blz. 243. r. 14 v. b. „Roomsch Priester". De laatste Roomsche priester alhier, Julius Poppius, stierf in 1581.
Blz. 245. Gerard Busseker overleed 6 October 1846, oud ruim 40 jaar.
Blz. 246. r. 20 v. b. 17 November moet zijn 17 December. Vgl. Romein blz. 665.



Blz. 247. Bened. Fred. Jongsma is geboren 20 April 1751.
Blz. 248. Carel Oct. Yoget vertrok in 1846 van Oostwold naar Hinte in Oost-Friesland, waar hij in Oct. 1878 emeritus werd.
Blz. 248. Bernardus Doorenbos (niet Doorenbosch). Theol. Doet. bleef te Peins en Zweins werkzaam tot zijn dood, 8 Jan. 1871.
Blz. 24-9. Lambertus Johannis heeft, volgens Greijdanus , gedurende eenige jaren met de meeste leden der Classis (Franeker) in zeer moeielijke onlusten geleefd.
Blz. 251. Hendr. Cannegieter J.Jzn., geboren 20 October 1816 , vertrok in 1847 naar Metzlawier c. a., in 1859 naar Wolsum c. a., in 1860 naar 't Zandt, waar hij 9 December 1860 intree deed en 15 September 1891 emeritus wordt. Zijne ouders waren Johannes Jacobus Cannegieter en Johanna Jacoba Lieben.
Blz. 253. Tjalling Domna was gehuwd met eene dochter van Ds. Regnerus Reen te Franeker.
Blz. 254. Brouerius moet zijn Broërius Brouwer.
Blz. 256. Wibr. Ger. Reddingins, geboren in 1776. Hij is niet te Burum (Romein) maar te Bierum predikant geweest. Te Woltersum werd hij 1 Juli 1852 emeritus. Hy overleed 22 Nov. 1852.
Blz. 257. Wicli. Corn. van der Zwaag vertrok 5 Nov. 1854 naar Zuidbroek, werd daar in Nov. 1878 emeritus en overleed aldaar 19 Nov. 1880, in den ouderdom van 68 jaar.
Blz. 257. Egb. Sick. Aprarius woonde als pred. te Groningen in 1595 de eerste provinciale Synode aldaar bij.
Blz. 257. Mein. Sibr. Yomelius kwam in 1604 te Schalsum. Hij was geboren te Hem in 1576.
Blz. 258. David Noordhoff werd 1 April 1859 emeritus en overleed te Franeker 5 Oct. 1860.
Blz. 258. D. W. L. Offerhaus vertrok in Mei 1887 naar Noordwolde (prov. Groningen). Hij werd 11 Sept. 1887 opgevolgd door A. Wassenbergli, beroepen als emeritus-predikant van Bergum , die hier werkzaam bleef tot zijn dood, 2 Dec. (volgens v. Alphen) of 4 Dec. (volgens de Kerk. Cour.) 1890.



Blz. 258. Welsrijp en Baijum. Zie van Alphen N. Kerk. Handb. 1887 , blz. 174.
Blz. 258. Aegidius Joliannis (volgens v. Alphen t. a. p. J. Joliannis) stierf in 1618 op 83-jarigen ouderdom.
Blz. 259. Douwe Wopkes (volgens v. Alphen t. a. p.) D. W. Oosterendanus) was hier predikant van 1618 tot 1621 , toen hij stierf in den ouderdom van 29 jaar.
Blz. 259. Joh. Gijst). Ens stierf (volgens v. Alphen t. a. p.) in 1665, oud 81 jaar.
Blz. 259. Leuc, Sylvius kwam hier (volgens v. Alphen t. a. p.) in 1665 en overleed in 1708 , oud 71 jaar.
Blz. 259. G. Jorna kwam hier (volgens v. Alphen t. a. p.) in 1708.
Blz. 259. Corn. Ludinga heette (volgens v. Alphen t. a. p.) P. Conradi Ludinga. Hij is geboren te Harlingen 27 Dec. 1685.
Blz. 259. Bern. Jorna stond hier (volgens v. Alphen t. a. p.) 1766—70.
Blz. 260. Boët. Ringnalda was een zoon van Bouwe Abrahams , schoolmeester te Friens.
Blz. 260. Lanrens van Loon overleed 7 April 1861 te Deventer in het krankzinnigen-gesticht, oud bijna 70 jaar. Hij heeft in de laatste jaren van zijn dienst alhier onderscheidene hulppredikers gehad. Mij bekend zijn: H. H. IJnzonides, (later pred. alhier) Jan. 1842—Maart 1843. J. D. Beman Brouwer (later pred. alhier) van April tot Juni 1843. Hij werd 9 Juli 184-3 pred. op het eiland Marken. E. P. J. Jongsma (later pred. te Zwaagwesteinde) van Juli 1843 tot Juli 1844.
Blz. 260. Jan Daniël Beman Brouwer, geboren in 1814, vertrok in 1852 van Waarder naar Ede. in 1864 naar Bodegraven, in 1865 naar Harderwijk, in 1869 naar Leiden, waar hij 1 November 1883 emeritus werd.
Blz. 260. J. A. de Ylieger vertrok in Sept. 1889 naar Maasland. Zijn opvolger G. H. Bleeker, beroepen van Tjamsweer , deed intree 3 Nov. 1889.
Blz. 260. Bij Tzum moeten nog vermeld worden: Egbertus Wig,



in 1567 gevlucht naar Emden en Henricus (wellicht dezelfde als Henricus Geertsz volgens Greijdanus) ook gevlucht in 1566 of 1567.
Blz. 261. Fedde van Sloten is geboren 23 Januari 1670. Zijne opvolgers Boekholt en Wiardi waren schoonzonen van hem.
Blz. 262. Theod. Schiere was nog eerst emeritus verklaard in de Glassicale Vergadering van 2 Aug. 1802.
Blz. 262. D. Cannegieter stond hier niet tot 1878 (Romein) maar tot 7 Febr. 1877 , toen hij overleed.
Blz. 262. Bij Tzum moeten nog vermeld worden: K. Fernhout, die, beroepen van Buitenpost, 20 Juni 1886 intree deed en hier werkzaam was tot 8 Mei 1887, toen hij zich vrijwillig afscheidde van de JNed. Herv. Kerk. Hij is daarna predikant geworden bij de doleerenden, eerst te Zwartsluis, daarna te Dordrecht. — L. J. van Apeldoorn , beroepen van IJlst, deed intree 4 Sept. 1877.
Blz. 266. Henricus Otto overleed aan de pest.
Blz. 267. Joli. Bilt of Biltius is ontzet van zijn dienst wegens „bijligginge van sijn dienstmeyt." De Deputati Synodi hadden hem voorloopig tot Paschen geschorst (Zie: Acta Deput. Syn. 14 1 ebr. 1633). De Synode zette hem definitief af. Hoewel in 1633 afgezet wegens onzedelijkheid, was hij toch in 1638 reeds weer Praeses van het College van Synodale Deputaten.
Blz. 268. r. 26 v. b. 25 Maart moet zijn 14 Maart.
Blz. 268. Matth. Bern. Brugbron is 7 Juni 1645 als pred. te Bolsward erkend.
Blz. 269. Henr. Nic. Daventraeus was gehuwd met Margaretha Bogerman.
Blz. 271. Gijsb. Fontein. Zijne ouders waren Reiner Gysberts Fontein en IJbeltje Nauta en woonden op Toutenburg onder Rijperkerk.
Blz. 272. Gijsbert Waller deed te Middelburg intree 6 Juni 1830, werd daar 1 October 1848 emeritus en overleed 4 Aug. 1850.
Blz. 272. Jan Bakker werd in 1860 emeritus en overleed 1 Aug. 1867.
Blz. 273. Daniël Gozen Borgstein werd 1 Oct. 1853 emeritus en overleed te Bolsward 26 Juni 1857, oud bijna 57 jaar.



Blz. 273. Jan van der Yegt werd 1 Oclober 1864 emeritus en overleed 9 Februari 1875, in den ouderdom van bijna 80 jaar.
Blz. 274. r. 5 v. b. Leesachter „zou begeven" de woorden: „bij provisie."
Blz. 274. Rudolf Uiterwijk. In 1594 was er nog moeielijkheid met hem en sedert schijnt hij Friesland te hebben moeten verlaten.
Blz. 274. r. 15 v. b. 1593 moet zijn 1598.
Blz. 274. Albertus Nijenliuis, ook genaamd Nieuwhuzius.
Blz. 274. Franc. Joh. Popina. Grevenstein noemt hem Papma.
Blz. 275. Scheverstein moet zijn Sclireverstein of Schrevenstein.
Blz. 275. Henr. Grevenstein is geboren 10 Dec. 170G.
Blz. 275. Joh. Leop. Email. Colerus (zie Bomein blz. 478). In 1687, nog geen 8 jaar oud zijnde, trok hij met zijne moeder Anna Christina Rothen (dochter van Joh. Rolhen , ritmeester in Zweedschen dienst en later krijgscommissaris van den Keurvorst van Brandenburg te Berlijn) in het gevolg van den Stadhouder van Friesland Hendrik Casimir, diens echtgenoote Amelia Henriette van Anhalt en den jongen prins Johan Willem Friso (die 4 Aug. van dat jaar te Dessauw geboren was) naar Leeuwarden. In 1703 werd hij door de Staten van Friesland aangesteld tot Bibliothecaris aan de Hoogeschool te Franeker, welke betrekking hij, met goedkeuring der Staten, in 1712 overdroeg aan Goth. Adama, S. S. M. G. en conrector der Lat. school te Franeker (later pred. te Pingjum). Middelerwijl was hij in 1706 S. S. M. Cand. bij de Classis van Franeker en Theol. Doet. geworden. Van 1713 tot 1721 was hij gouverneur bij de kinderen van Jhr. Ernst van Aylva, grietman van Westdongeradeel. Daarna werd hij predikant te Foudgum en P>.aard. In 1724 trad hij in het huwelijk met Tylje van Kleffens , dochter van Klaas Sydzes , volmacht ten landsdage en ontvanger te Foudgum en Raard, uit welk huwelijk 6 zonen en 3 dochters geboren werden.
Blz. 276. Petrus Peaux maakte, in krankzinnigheid, door ophanging een einde aan zijn leven op den dag, dat zijn opvolger bevestigd werd.
Blz. 276. Gijsb. Corn. Duval Slothouwer bleef hier werkzaam tot zyn dood, 20 Juni 1878.
Blz. 276. H. van Griethuysen Azn., (niet Grietliuijzen) vertrok 30 Maart 1891 naar Oosterwolde (Gelderland.)



Blz. 277. Thomas Stalman woonde in 1595 als predikant van Garnwerd de eerste provinciale synode te Groningen bij. — Hij bediende in de jaren 1604—11 tegelijk met Wommels en Hijdaard ook Edens. Zie blz. 290.
Blz. 277. Focco Gerardi en Franc, van Velzen behoorden weer tot de klassis van Franeker.
Blz. 278. Nic. Nicolaïdes deed zijn intree 14 Mei 1722.
Blz. 279. Sjoerd Folkert van Hasselt vertrok in 1842 van Zuidwolde naar Sneek. Daar werd hij 1 Oct. 1859 emeritus wegens zijne benoeming tot secretaris van de Algem. Synode der Ned. Herv. Kerk , welke betrekking hij bleef bekleeden tot zijn dood , 6 Maart 1881.
279' Gellius Fiïeringa vertrok 11 Oct. 1846 naar Hallnm, in 1848 naar Menaldum, waar hij 13 Januari 1888 overleed.
Blz. 281. Ritske Hoornsma Cannegieter was hier in 1860 hulpprediker (in 1859 hulpprediker te Zeerijp, in 1862 te Heusden , thans pred. ie Donkerbroek.)
Blz. 281. W. A. Becking was pred. te Oosterend tot zijn dood, 1 Aug. 1872 (zie verder de aanvulling bij blz. 341.)
Blz. 281. r. 3 v. o. Lees achter „wederkeeren" de woorden: „bii provisie.
Blz. 281. Mart. Laurman, beroepen uit Noord-Holland, vertrokken naar IJlst. ^ an hem wordt gemeld, dat hij om zijne omhelzing, van de genadeleer door den aartsdiaken van den Dom te Munster uit zijne gemeente verdreven en daarna in ons vaderland gekomen is. Volgens een ander bericht is hij door den bisschop van Munster, die zijn broeder was , verdreven.
Blz. 282. ï eico Oedsonius. Zijn broeder Gerrit was landschapscipier te Leeuwarden.
Blz. 283. Andreas Popma. Grevenstein (Classis B. en W.) en Laurman (Classis L.) noemen hem Pama.
Blz. 284. Gavinus moet zijn Gavius Nauta.
Blz 285. Sibr. Teller werd emeritus 1 Juli 1843 en overleed 4 Juni 1844, denkelijk te Bolsward.



Blz. 285. Johannes Wijtzes Hoekstra overleed 18 April 1891.
Blz. 285. Piërius Johannis (niet Johannes) Stellingwerf.
Blz. 286. Loll. Lollides was niet geboren in 1679 (drukfout bij Iiomein) maar in 1659. Hij was een zwager van Jac. Oldenburg, pred. te Witmarsum.
Blz. 287. Mart. Theod. Laurman bleef hier werkzaam tot zijn dood, 11 Juli 1868.
Blz. 288. Casp. Petr. Stokman overleed niet 9 maar 4 Mei 1599.
Blz. 289. Volgens de naamlijst van de Herv. predikanten van Winsum in v. Alphen's N. Kerk. Handb. 1889, blz. 179 was Balthasar Obie de Meter (niet: Obiae of De Meter) met Fereira medewerker aan de vertaling van den Heidelbergschen Catechismus in het Portugeesch. Sommigen beweren, dat het werk geheel van hem was; anderen, dat hij slechts voor de uitgaaf dezer vertaling gezorgd heeft (zie v. Troostenb. de Bruyn t. a. p. blz. 461). Hij heeft in Indië drie gemeenten gehad: Malakka , Columbo en Gochin.
Blz. 289. Theod. Grotius is hier bevestigd door Balthasar Bekker, toen predikant te Oosterlittens.
Blz. 289. Corn. Scheelinger moet zijn Corn. Scliellinger.
Blz. 289. Haring Oudkerk. Zijne zonen waren Adrianus te Rottevalle en Scipio te Haamstede (f 20 Maart 1760.)
Blz. 289. r. 4 v. o. Hier is niet duidelijk wanneer Huins van Winsum en Baard werd gescheiden; in 1721 of in 1741? Het geschiedde in 1721 , na den dood van Schellinger.
Blz. 290. Joh. Wilh. Meijer deed zijne intree 22 Juli 1798. In 1802 werd hij geschorst. 21 Nov. 1802 hield Ds. Metzlar van Harlingen 's voorm. eene strafpredikatie en Ds. Meijer 's nam. eene boetpredikatie.
Blz. 290. Theod. Mart. Laurman was hier predikant tot zijn dood, 5 Maart 1855. Hij was ruim 63 jaar, toen hij stierf.
Blz. 290. Zie over Spannum ook Romein blz. 258 r. 7. v. o.
Blz. 292. Gentius Hessels of Hesselius is niet in 1768 (drukfout bij Romein) maar in 1708 geboren.



yT B't fc9,2,; . ' ^driani werd 1 Jan. 1865 emeritus en overleed 7 .\laart 1869 te Makkinga op een klein buiten, Jagerswijk geheeten.
Blz. 292. Reg. Talco moet zijn Regn. Falco.
Blz. 292. Bij Gubaard c. a. moet nog vermeld worden Johannes
Sr1' ^16 YOlgens ?e NaamL v- Pred. onder de Glass. Bolsward, sedert loOb gedurende eemge jaren Spannum mede bediende.
Blz. 293. Petr. Horreus, geboren in Febr. 1691, kleinzoon van Petr. Horreus te St. Anna-parochie.
Mofkwerum. "** ^ ZWag6r Va" Sl'CC° Abbrin- Pred- te
1 oq<lZ' p' ï'ranc- Joh. Dethmers is te Groningen geboren. Van 1833 af bleef hy onafgebroken te Gubaard c. a. werkzaam tot 10 Dec. , toen hij overleed in den ouderdom van ruim 80 jaar.
1R??' f~4' ïf30!16" Dcthr"crs en Van Loenen is hierin de jaren 87- 7o predikant geweest S. Kalina (later te Sneek en te IJlst.
, K- B°snia vertrok 27 Mei 1888 naar Bennekom en werd
AnHl 18Q1 0pgcvolf\door H. Pop, beroepen van Hagestein , die 26 April 1891 weer vertrok naar Muiden.
Blz. 296. Joh. Wijtzes Hoekstra vertrok in 1846 naar IJtens c. a waar hij werkzaam bleef tot zijn dood, 18 April 1891.
Blz. 296. J. Yerwey vertrok 3 Oct. 1888 naar Ovezande c. a. Blz. 296. Suffrides Pauli moet zijn Suffridus Pauli.
_B!Z" ,2.9^ .Dirk Ge,rrits Brakel of Tlieodorus a Brakel, zooals hij op cle titels zijner werken genoemd wordt.
(zie^Roniein 553? lii.) Ek""U m0°' C»™eliuSEkama
m®Z' 2"; H1ector ^urray was wel de laatste tweede predikant, maar de tweede predikantsplaats is eerst in 1808 opgeheven bii aanschrijving van Z. Exc. den Minister van Binnenl. Zaken
Blz. 300. Jan Gerh. Kruisinga, werd in 1824 candidaat te Gro-



ningen en 5 Nov. 1826 predikant te Jukvverd. In 1872 werd hij te Makkum emeritus. Hij overleed in 1880.
Blz. 300. H. W. C. Ilcken werd emeritus in 1876.
Blz. 300. F. H. J. Grundlehner (thans te Delft) is Theol. Doet.
Blz. 300. D. C. Thijm (thans te 's Gravenhage) is Theol. Doet.
Blz. 300. P. Gemser vertrok in Maart 1887 naar Oud-Loosdrecht.
Blz. 300. Bij Makkum moeten nog vermeld worden: VY. van Sloten, beroepen van Zeerijp, deed intree 20 Nov. 1887. — K. Straatsma, beroepen van Biervliet, deed intree 28 April 1888.
Blz. 302. Sijpko Haijo Sijpkens, geboren 24 Aug. 1805, was gehuwd met Alida Beertha Hulsewé , dochter van Gerhard Jan Hulsewé, predikant te Stitswerd. — Zie zijne zonen Willem te Longerhouw c. a. Scharnegoutum en Hijlaard (thans te Groningen) en Gerhard Jan te Anjum en Sexbierum.
Blz. 302. Willem Nic. Stort vertrok 17 Maart 1850 naar Buren, waar hij werkzaam bleef tot 14 Dec. 1864, toen hij overleed in den ouderdom van 54 jaar.
Blz. 303. Bij Piaam c. a. moet als opvolger van M. H. Maas, die in 1869 eervol ontslagen werd, nog vermeld worden Henricus Meijer J.Czu., W.C.br., die, beroepen van Wieringerwaard, waar hij 6 Mei 1832 als Cand. den dienst aanvaard had, 7 Mei 1871 intree deed en 29 Sept. 1872 naar Augustinusga vertrok. Hij werd na eene lange vacature opgevolgd door H. van Druten.
Blz. 303. J. Osinga vertrok 14 Maart 1886 naar Aarlanderveen (thans pred. bij de doleerenden te Gouda). Zijn opvolger A. Jellema kwam hier als candidaat 6 Febr. 1887 en vertrok naar \riescheloo 20 Oct. 1889.
Blz. 303. Panlus Joliannis wordt ook wel genoemd Paul. Joh. Snecanus.
Blz. 304. Petrus Yomelius. Toen de Classis van Bolsward hem in 1676 ontzette, deed zij dit niet zonder gewichtige redenen. Vomelius had zich namelijk herhaaldelijk schuldig gemaakt aan „de oude ende aanstootelijcke sonde van dronckenschap." Beeds meer dan eens was hij dan ook geschorst geworden. De Classis had hem daarom ten slotte



eene acte laten teekenen , waarbij hij verklaarde zich aan deportement te onderwerpen, voor het geval , dat hij weer in deze zonde viel. Nog geen drie maanden daarna moest de Classis hem afzetten , daar hij weer dronken geweest was. — In plaats van zich te houden aan de door hem onderteekende acte, wendde Vomelius zich tot de Deputati Synodi, die wel het vonnis der Classis bevestigden, maar tevens hem, indien hij zich goed gedroeg, na verloop van een half jaar weer overal beroepbaar verklaarden, behalve te Gaast en Ferwoude. Hiermede nog niet tevreden, wendde hij zich tot de Synode. Deze reformeerde (wat in dit geval gelijk stond met vernietigde) de beslissing der Deputaten. Zij vond namelijk goed „om te vertoonen de uijtterste lanckmoedigheit aen een gevallen sondaer, off nogh de Heere int' vervolgh gelieffde te verleenen door sijn Geest beteringe des levens". Hij moest zich voor de Synode en voor zijne gemeente vernederen, aan beide vergiffenis vragen en beterschap beloven. Verder had hij aan enkele formaliteiten te voldoen, en zoo kwam hij vrij van straf. Toch verviel hij weer in zijne oude zonde en in 1683 werd hij finaal afgezet.
Blz. 305. Joh. Chr. Froelini;. In 't laatst van zijn dienst te Gaast c. a. had hij een hulpprediker. Deze betrekking werd o. a. circa 1843 vervuld door E. W. Petersen (later predikant te Augustinusga) en in 1844 en '45 door Jac. Engelsma Mebius , later pred. te Paesens. Froeling overleed te Jutrijp 2 Juni 1854.
Blz. 305. J. Eringa vertrok 13 Mei 1888 naar Engwierum.
Blz. 305. Tusschen de predikanten Gronemeijer en de Jagher in stond hier nog P. S. Bartstra, die 30 Aug. 1868 als candidaat kwam en 19 Maart 1871 vertrok naar Aarlanderveen. Daarna was de gemeente bijna drie jaar vacant.
Blz. 306. Willem Brakel moet zijn Wilhelmus a Brakel. Hij is als candidaat te Exmorra gekomen.
Blz. 307. r. 8 v. b. „eene kerkelijke commissie." Hij was namelijk in 1676 lid van de Synode van Heerenveen geweest. Dat de Classis van Bolsward , die hem afgevaardigd had , eene berisping of bestraffing ontving , is mij niet gebleken.
Blz. 308. Jan Pliil. Wassenaar was als student getrouwd met Klaaske Drijfhout.
Blz. 308. Lamb. Tiddens vertrok in 1846 naar Workum , in 1858 naar Katwijk aan Zee, in 1862 (1 Mei) naar Schoonrewoerd, waar hij 1 Juli 1867 overleed.



Blz. 308. J. G. Knotnerus moet zijn Ivo Gaukes Knottnerus.
Blz. 308. Dr. Jac. (niet S.) Schuurmans Stekhoven. Hij vertrok
30 Oct. 1887 naar Oudega c. a. (Wijmbr.) en werd eerst 1891
opgevolgd door G. Cazemier, cand. bij het Prov. Kerkbestuur van Groningen.
Blz. 309. Te Longerhouw en Schettens is in 1602 en 1603 de dienst waargenomen door Godefridus Sopingius, pred. te Schraard (Romein 312.)
Blz. 310. Corn. Fabius is emeritus geworden niet voornamelijk wegens kindsheid (Romein), maar vooral wegens blindheid. Hij leefde nog in 1665, maar was in 1670 reeds overleden.
Blz. 311. W. A. van Meurs werd, wegens voortdurende ongesteldheid, te Kampen emeritus 1 Oct. 1874 en overleed aldaar reeds kort daarna, 2 Nov. 1874, oud ruim 69 jaar.
Blz. 311. Theod. Coenr. Iiock Beilanus van Assen vertrok in 1847 naar Arum , waar hij 1 Juli 1883 emeritus werd.
Blz. 312. H. C. Lambers keerde terug naar Rijperkerk 12 April 1891 en werd 6 Sept. 1891 opgevolgd door J. Hoekstra, beroepen van Workum.
Blz. 312. Joh. Sixtini is in 1644 door Eelck Wibrandi, wonende te Bolsward, aangesproken voor 't Hof in cas van trouwbeloften. Hij ontkende bij eede die gedaan te hebben en bij Hofs-sententie van 27 Maart 1644 werd zij niet ontvankelijk verklaard.
Blz. 313. Tustchen Dommisse en Gelderman in is K. E. van Grietliuysen Hzn. pred. te Schraard geweest, 15 Jan. 1871—27 Juli 1873.
Blz. 313. G. öosterhuis heeft, wegens zijne benoeming tot leeraar aan het Gymnasium te Zetten , zijne bediening neergelegd 2 Mei 1886. Hij is 31 Oct. 1886 opgevolgd door G. van Dijk, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zeeland, die 30 Juni 1889 vertrok naar Sprang.
Blz. 314. Gellius Schotanus, een boerenzoon uit Oudeschoot (van daar zijn naam), was vroeger priester of parochiaan in de kerk van Oldehove te Leeuwarden. Wegens bespotting van de mis moest hij vluchten. In 1586 was hij predikant te Britsum en in 1589 ergens onder de classis van Bolsward. Vervolgens ging hij naar Holland, waar hij in 1590 den dienst als hervormd leeraar te Mijnsheerenland aan-



vaardde, in 1591 of 1592 te Beusichem , in 1595 te Schelluinen , van waar hij in hetzelfde jaar nog naar Wons beroepen werd.
Blz. 314. Tido Daaniëls van Dam woonde nog als predikant te Bafflo de Prov. Synode te Groningen den 26sten April 1608 en volgende dagen bij als afgevaardigde der Classis Enerumana. Wanneer is hij dan predikant te Wons geweest ? De opgave van Romein is dus onjuist. Hij onderteekende de Acta der Prov. Syn. te Groningen in 1603, die hij ook bijwoonde, als „Tido Danielis Gnipensis Pastor in Bafflo nomine Classis Enerumanae."
Blz. 318. Regn. Lantinga is geboren in 't laatst van Aug. 1729.
Blz. 318. Nicolaas Ylieg. Zie over de treurige omstandigheden , waarin hij met zijn talrijk huisgezin (26 Sept. 1813 werd zijn 14de kind geboren) 'in October 1813 verkeerde: W. Eekhoff, Friesland in 1813. Bijlage C.
Blz. 319. Jan Lamberts is geboren in de laatste helft van Juli 1767.
Blz. 319. Corn. Joli. Chr. Yenema vertrok 29 Oct. 1848 naar Gaast en Ferwoude, 30 Jan. 1853 naar Warns en Seharl, 5 April 1858 naar Hollandsche Veld , waar hij overleden is in 1863 (?).
Blz. 319. L. D. Westerloo bleef hier werkzaam tot zijn dood, 27 October 1872.
Blz. 319. In de naamlijst is niet vermeld: H. Koops, beroepen van Dedemsvaart, deed te Wons intree 2/ April 1873, vertrokken naar Varsseveld 7 Nov. 1875.
Blz. 319. Na het vertrek van Dr. L. Wagenaar naar Heeg (30 Nov. 1884) ontstond eene zeer langdurige vacature, die eindelijk 17 Aug. 1890 vervuld werd door F. T. Salvenla, beroepen van Rijperkerk.
Blz. 321. Tib. de Baar werd veroordeeld wegens het plegen van hoererij , het doen van een valschen eed en andere feiten.
Blz. 323. Izaiic Caliais werd te Witmarsum emeritus 1 Juli 1841 , nam 27 Juni 1841 afscheid en overleed te Arum 28 Sept. 1842 , oud 69 jaar.
Blz. 323. In 1848 en 1849 had P. de Grient Dreux een hulpprediker, namelijk zijn broeder Joh. de Grient Dreux, die later hulpprediker te Beetgum en te Groningen en predikant te Ommelanderwijk en te Harich werd.



Blz. 323. H. K. S. Pli. Begemann vertrok naar Paramaribo in October 1889 en werd 27 Juli 1890 opgevolgd door S. Bartstra I)zn., beroepen van Oldehove.
Blz. 324. Godefr. Adama wercl in 1712 bibliothecaris aan de hoogeschool te Franeker , als opvolger van Joh. Loop. Imm, Colerus.
Blz. 325. Pieter Boeles, geboren in 1795, werd te Noorddijk emeritus 1 Dec. 1870 en overleed 26 April 1875.
Blz. 325. Petr. Natli. Lomars, geboren te Franeker 7 Nov. 1775, bleef te Pingjum in dienst tot zijn dood, 9 Nov. 1846.
Blz. 325. Na J. J. Crebas werd te Pingjum c. a. predikant J. F. L. Muller Jr., candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland, die 22 Sept. 1867 intree deed. Hij vertrok 10 Juli 1870 naar Haringkarspel en Dirkshorn.
Blz. 325. W. Winsemius overleed 23 Juli 1886 en sedert dien tijd is de gemeente vacant.
Blz. 326. Jan Pauwels noemde zich bij de onderteekening der formulieren „Predikant van Gods Woord te Arum." Deze onderteekening heeft 28 Oct. 1616 een aanvang genomen, en daar zijn onderteekening behoort tot de eersten , die daar voorkomen , was hij toen zeker nog te Arum.
Blz. 326. Ruardus Andala. Zijne ouders waren Gerlof Ruurds en Geertje Wigles.
Blz. 328. r. 21 v. b. Hessling moet zijn Hesseling.
Blz. 328. Doniiiiicus Cannegieter vertrok naar Tzum , waar hij werkzaam bleef tot zijn dood , 7 Febr. 1877.
CLASSIS SN EEK.
Blz. 331. Joli. Roukes is hoogstwaarschijnlijk in 1580 reeds te Sneek gekomen.



Blz. 331. Gulielmus Bandartius ging met zijne ouders naar Keulen en Emden, waar hij studeerde. In 1590 werd hij, als candidaat, conrector te Sneek , in 1594 pred. te Lisse , in hetzelfde jaar te Sneek , maar kort daarna, ook in 1594, ter leen gezonden naar Kampen waar hij bleef. Hij vertrok naar Zutfen in 1596 en overleed daar in 1640. Zie ook Moonen's Naemketen.
Blz. 333. ToMas Tegneus is niet van Wons, maar van Warns beroepen.
Blz. 333. Wilh. Schotanus a Rinckema of a Rinchema.
Blz. 333. Jac. Croningburgh of Cronenburgh.
Blz. 335. Darid Flud van Giffen, geboren te Sneek.
Blz. 335. Joh. üoitsma was hier avondprediker omstreeks 1685.
Blz. 335. Joh. Handsma moet zijn Joh. Hansnia (zie Romein blz. 630.)
Blz. 335. Nic. Olthoff was ruim 81 jaar oud , toen hij stierf.
Blz. 336. r. 6 v. b. Handsma lees Hansma*
Blz 336. Ern. Wilh. Selirader was bijna 90 jaar oud, toen hij stierf.
Blz. 336. Hendr. Cannegieter is in Maart 1798 vertrokken naar Winschoten , waar hij 25 Januari 1826 overleed.
Blz. 337. Ans moet zijn Aris van Velden.
Blz. 337. Joan Fred. de Roock (niet de Rook) heeft zijne bediening neergelegd 3 Juni 1816, ten gevolge van zware beschuldigingen, die tegen hem waren ingebracht. Stukken, die daarop betrekking hebben, berusten in het Archief van het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland.
Blz. 337. Mart. Adr. de Jongh, geboren 10 Oct. 1774 te Zaltbommel, vertrok in 1810 van Nijmegen naar Rotterdam, waar hij 6 Mei intree deed. Daar werd hij 1 Juli 1843 emeritus. Hij overleed 30 December 1847.
Blz. 837. Luk. Fockens overleed 13 Juli 1850.
Blz. 337. Nanning Berkhout was te Sneek beroepen van Velzen, Hij werd te Leiden de opvolger van Nic. Schotsman (zie blz. 336.)



Blz. 337. Hugo Timmers was de eerste derde predikant. Op request van den kerkeraad was namelijk bij koninklijk besluit van 24 Dec. 1817 een derde predikantsplaats voor vast toegestaan.
Blz. 337. J. Tinga moet zijn Idzardus Tinga.
Blz. 338. F. J. P. Moquette vertrok 15 Febr. 1891 naar Rotterdam.
Blz. 338. K. E. van Griethuysen Hzn. vertrok 3 Aug. 1890 naar Monster.
Blz. 338. Bij Sneek moet nog vermeld worden: J. L. Bommezijn, beroepen van den Helder, deed intree 24 Mei 1891.
Blz. 339. Eru. Gladhair kon niet (zooals Romein vermeldt) in 1679 1688 als veldprediker dienen tengevolge eener resolutie van Ged. Staten van 21 December 1689. Volgens Reinalda (Class. Sneek) nam hij den dienst waar bij de troupes van den Staat in de Spaansche Nederlanden in den jare 1690.
Blz. 340. Steinfort heette Hessel Lieuwes Steinfort.
Blz. 341. W. W. Boekhoudt werd geboren in 1802.
Blz. 341. Willem Arn. Becking, geb. 20 Juli 1813. Hij vertrok 24 Maart 1844 van Goënga naar Hantum , in 1852 naar Scharnegoutum, in 1855 naar Genemuiden en in 1860 naar Oosterend, waar hij 1 Aug. 1872 overleed; 6 Aug. d. a. v. werd hij te Hantum begraven.
Blz. 341. M. Buiskool vertrok 28 Nov. 1886 naar Oostwold (Oldambt), en werd 5 Juni 1887 opgevolgd door J. Nierstrasz , beroepen van Hijkersmilde , die 29 Juni 1890 weer vertrok naar Leiderdorp, en 1 November 1891 opgevolgd werd door W. A. Mac-Phersou van Tjerkgaast.
Blz. 342. Gellius Suidstrand (niet Zuidstrand ) Zijne ouders waren Jan Suidstrand , chirurgijn te Leeuwarden en Elisabelh Monsma (achterkleindochter van Nic. Joh. Monsma, pred. te Grouw). Hij huwde in 1714 Geertruida Offringa, zuster van Tib. Offringa, pred. te Bozum. Hunne eenige dochter Cecilia Elisabeth is in 1741 getrouwd met haar neef P. Passamier , pred. te Stiens.
Blz. 342. Egb. Muntingh is geboren in Juli 1750.
Blz. 343. Jan Dorenbos of Doorenbos is geboren in 't begin van Augustus 1777.



Blz. 343. Jan Hingst werd 1 Januari 1866 emeritus en overleed te Sneek 21 Maart. 1869.
Blz. 343. r. 16 v. o. Belkum = Berlikum.
Blz. 343. Herm. Engelb Wobbema, zoon van Engelb. Hermanni te Menaldum , is beroepen van St. Johannesga , geapprobeerd 29 Mei (niet 2 Sept.) 1629, lid der classis geworden 7 Juli 1629 (en natuurlijk niet eerst 11 Mei 1663). Hij werd in 1662 emeritus en toen opgevolgd door zijn zoon Engelbertus Wobbema (door Bomein niet vermeld), die. hier geboren, als candidaat beroepen werd in 1662, geapprobeerd 2 Sept. 1662, lid der classis 11 Mei 1663 en overleden in 1674. — Bomein heeft blijkbaar van vader en zoon één persoon gemaakt.
Blz. 344. Lodewijk Wybes Lolcania werd emeritus in 1868. In 1867/68 was hier hulpprediker Gerhardus Martinus Braak, later hulpprediker te Hoornsterzwaag en pred. te Herbajum.
Blz. 346. r. 1 v. b. 1786 moet zijn 1736.
Blz. 346. F. Liefsting is geboren in Febr. 1747.
Blz. 346. Rinze Louis Kijlstra was als cand. hulpprediker te Uskwerd Mei 1819—Mei 1821. Hij stierf, oud 78 jaar, te Harlingen, waar hij zich, na zijn emeritaat verkregen te hebben , gevestigd had. De kerkvoogdijen van Bauwerd en Irnsum hadden hem een jaarlijksch pensioen van ƒ2000.— toegelegd.
Blz. 346. Dr. J. VV. Lieftinck vertrok in Maart 1890 naar Sliedrecht. Zijn opvolger W. A. van der Scheer, beroepen van Drachten, deed 6 Juli 1890 intree.
Blz. 347. r. 12 v. o. „Jan Piers Burger te Sneek" moet zijn „Jan Piers, een burger van Sneek."
Blz. 347. Sibr. Jac. Maneadan werd afgezet wegens 1 °. onkuischheid, vóór het huwelijk gepleegd met zijne derde vrouw Gatharina Abrahami Mederhuijs (eene predikants-dochter), 2". „een langen treijn van menigvuldige dronckenschappen", 3°. „bijna een algemeene tegenheit der Gemeynte in Oosterwijrum tegens sijn E. persoon", 4". „andere ergerlycke misvallen een Predicant niet betamende." Hij zou echter, indien hij zich wel gedroeg, na een half jaar weer beroepbaar zijn (Acta Syn. Snee. 1677 art. 41). Zie over hem mijn: „Voor twee honderd jaren, Schetsen van het leven onzer Gereformeerde Vaderen, Utr. 1886," blz. 57—68, waar vele bijzonderheden aangaande dit liederlijk sujet te vinden zijn.



Blz. 349. Jac. Joh. Menkema is volgens anderen geboren te Leer (Oost-Friesland.)
Blz. 349. Luc. Alb. Off'erhaus , geboren 4 April 1807, vertrok 17 Sept. 1843 naar IJtens, in 1845 naar Wanswerd, waar hij 1 Juni 1866 emeritus werd. Hij overleed 9 Sept. 1884.
Blz. 349. M. Wassenaar vertrok 16 October 1887 naar's Gravenmoer. Zijn opvolger R. E. Wieringa was hier predikant van 27 Nov. 1887 tot 10 Juni 1889. Hij kwam hier van Boijl en vertrok naar Hoogwoud.
Blz. 349. Joh. Petri nl. Joh. Petri Duirewout.
Blz. 352. Georgius Oevering overleed, volgens de Boekzaal (1755, II 650) 24 Sept. 1755, in 't 86ste jaar zijns ouderdoms.
Blz. 352. Sarn. Caliais overleed 15 Jan. 1794.
Blz. 352. Wouter Willem Boekhoudt bleef te Britswert c. a. werkzaam tot 29 October 1883 , toen hij emeritus werd. Hij overleed 6 October 1886.
Blz. 353. Dom. Cornelii (niet Cornelius) Walsweer.
Blz. 353. Regn. Lollii of Lollides (niet Lollius) is hier wel van Kimswerd beroepen , maar op advies van de classis van Franeker is hij daar gebleven.
Blz. 354. Joh. Fred. de Lang, geboren in 1791 , werd emeritus 1 Nov. 1866.
Blz. 354. R. Klein Iizn., vertrok 9 Dec. 1888 naar Gasselle en werd 9 Maart 1890 opgevolgd door A. E. van Eerde J.Rzn., beroepen van Olst.
Blz. 355. Sjuck van Feytsma overleed 23 Nov. 1596.
Blz. 355. Joh. Blyenstein kwam te Bozum in 1581. Hij schijnt in 1591 weer naar Burum teruggekeerd te zijn.
Blz. 356. Tib. Oftringa was de zoon van den fiscaal Galenus Offringa en Sijke Banga. Hij was een zwager van Gellius Suidstrand , pred. te Sijbrandaburen.



Blz. 357. Dav. Adr. Esclier werd in 1851 emeritus en overleed te Dokkum 4 Februari 1865 , oud 79 jaar en 4 maanden.
Blz. 357. J. R. de Boer moet zijn S(joerd) R(utger) de Boer.
Blz. 358. Abr. Overney kwam te Scharnegoutum niet in 1674 , maar in 1634.
Blz. 359. Herm. Meijer werd 1 Jan. 1852 emeritus, nam 11 Jan. afscheid , overleed te Sneek 20 Juli 1853 , oud 67 jaar , en werd hier begraven.
Blz. 359. I. Ippius Fockens stond hier niet meer in 1877 , daar hij 31 December 1876 overleed.
Blz. 359. I. Enderlé moet zijn Jacob Enderlé Tzn.
Blz. 361. Wilh. Beckeringli deed te Ysbrechtum intree 30 Juli 1780.
Blz. 362. r. 1 v. b. H. W. C. A. lieteekent Hans Willem Cornelis Anne.
Blz. 364. Andel of Andei Eppes Hoitsema overleed 22 Sept. 1775 (niet 1755.)
Blz. 364. Ans moet zijn Aris van Telden.
Blz. 365. Rutg. Rodenburg overleed 15 April 1843 plotseling aan eene beroerte.
Blz. 365. L. J. van Apeldoorn vertrok 28 Aug. 1887 naar Tzum. Zijn opvolger S. Kalina (vroeger te Sneek) beroepen van Zevenbergen , deed 2 Dec, 1888 intree.
Blz. 366. Joh. Schultetus is geboren te Eesterga, toen ter tijd de hoofdplaats der gecombineerde gemeente van de Lemmer, Eesterga en Follega.
Blz. 367. Geil. Andr. Passamier nam afscheid 16 Oct. (niet 10 Sept.) 1791.
Blz. 368. Willem Ferwerda overleed hier 8 Aug. 1849, oud 65 jaar en 5 maanden.
Blz. 369. A. van Griethuysen Hzn. (niet van Griethuijzen.)



Blz. 369. Laurentius Alberti (beter dan Alberts) werd, nadat hij zich eerst te Dwingeloo tot den predikdienst had zoeken in te dringen en hem daarna ook de schooldienst verboden was, schoolmeester te Westerlee onder de Classis van het Oldambt. In 1625 deelde die Classis aan de Synode mede, dat hij, na nu omtrent elf jaren den schooldienst waargenomen en zich wel gedragen te hebben, op recommandatie van verscheidene aanzienlijke personen tot den predikdienst bevorderd zocht te worden. De Classis vroeg hoe zij daarin te handelen had. De Synode was van oordeel, dat aan dit verzoek niet kon worden voldaan. Immers zij had vernomen , dat de zaak , waarom L. A. afgezet was , „soo leelijck ende groff zij, dat sie niet behoore voor Christelijcke ooren verhaelt te worden , ende datt hij daeromme niet sonder wichtige redenen in perpetuum van hett predig-ampt geremoviert zij." De Synode wil daarom, „dat hij sick met sijne tegenwoordige Conditie sall laten genoegen , den Heere getrouwelijcken daer inne met waere boetveerdicheijt sijnes herten dienende , ende sick gerust holden , opdatt de vuilicheijt ende leelicheijt sijner saeke niet verder bekandt moege worden, ende hij daeroover in meerder ongemack gerade" (Acta Syn. Gron. 1625 , sess. 7 art. 8.) Hij overleed als schoolmeester te Westerlee in 1636.
Blz. 370. Jacobus Frochet is overleden in 1726. Na zijn dood, en niet na het vertrek van Ds. Schiere (zooals Romein zegt) is de dienst hier drie jaren waargenomen door T. P. Couperus.
Blz. 371. Petr. Bloem. Prins werd emeritus 1 Juli 1828.
Blz. 371. r. 14 v. b. Schnittorp moet zijn Schuttorp.
Blz. 372. Joh. Offerhaus overleed te Ezinghe in 1863.
Blz. 372. Bij Jutrijp en Hommerts moet nog vermeld worden : A. Jonker, die, beroepen van Tjerkgaast, 2 Januari 1887, intree deed.
Blz. 375. J. G. H. ten Dall (niet ten Doll.)
Blz. 375. J. W. Becking vertrok naar Anjum; afscheid 29 Juni 1845.
Blz. 375. Br. L. (H.) Wagenaar werd in 1887 afgezet wegens
doleantie. Na eene langdurige vacature is hij 1891 opgevolgd
door J. Sommisse, beroepen van Ootmarssum.
Blz. 377. Baniël Canne is geboren 6 Mei 1777 (niet 1717.)
Blz. 378. Jan de Jong was vroeger bakkersknecht en oefenaar te Leeuwarden en daarna met Jelle Corvinus predikant bij de nieuwe



hervormde gemeente aldaar, door het volk de „pepernootenkerk" genoemd. Later studeerde hij voor predikant. Zie over hem: Ypey & Dermout, Gesch. d. N. H. Kerk IV 225—233 en Dr. S. D. v. Veen, De Geref. Kerk v. Friesland in de jaren 1795—1804, blz. 170.
Blz. 378. P. 11- Peters bleef hier werkzaam tot zijn dood , 13 Juni 1842.
Blz. 378. Bij Gaastmeer moet nog vermeld worden C. Verhagen , die 10 Maart 1872 hier kwam als candidaat en 3 Oct. 1875 vertrok naar Vriezen veen.
Blz. 378. H. de Jong vertrok 26 Mei 1889 naar Hantum en werd 15 Maart 1891 opgevolgd door O. Norel, candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland.
Blz. 379. Agg. Gellins moet zijn Agg. Gellii.
Blz. 380. Joh. Wybrandus (of Joh. Wynandus) Faber.
Blz. 380. Sino Joh. Attama is geboren in Maart 1719 (niet 1718.)
Blz. 380. Martinus Vas moet zijn Martinus Vos.
Blz. 380. Tibo Talma moet zijn Pibo Talma.
Blz. 381. H(endrik) van Grietliuysen stond hier 1878—1 Jan. 1886, toen hij emeritus werd, voor de tweede keer. Hij was hier ook predikant
geweest van 1868 tot 1873. Dit is echter bij Romein niet vermeld.
Blz. 381. Bij Oudega, Idzega en Sandfirden moet nog vermeld worden : Dr. Jac. Schuurmans Stekhoven, die beroepen is van Exmorra en 6 Nov. 1887 hier intree deed.
Blz. 381. Feito Rnardi, zie bij Leeuwarden.
Blz. 382. Feieo Wijlsma. Was Sibrandus Wijlsma, die in 1726 opperhoofd te Cananoor op de kust van Malabar was en gehuwd was met Lidia, dochter van Gerardus Hakoma, die als oud-predikant van Geylon 24 Juni 1722 te Sneek overleed, misschien een zoon van hem? Zie v. Troostenburg de Bruyn t. a. p. blz. 260.
Blz. 383. Cornelis Witteveen overleed als predikant te Harderwijk 20 Juni 1846. De bekende predikant van Ermeloo, Ds. Hermannus Willem Witteveen, was zijn zoon.



Blz. 383. Th. van Berkum overleed 4 Oct. 1858.
Blz. 383. Dr. E. C. Gravemeijer (niet Gravennieijer) vertrok naar Oldeboorn 16 October 1887. Zijn opvolger E. B. Gunning, zoon van J. H. te Leeuwarden, werd beroepen van Zetten en deed intree 30 Sept. 1888.
Blz. 383. Cornelis Johannes moet zijn Cornelius Joliannis.
Blz. 384. Corn. van Yelsön werd te Wolsum bevestigd 29 Oct. 1724.
Blz. 385. r. 4 v. b. Lees achter de woorden „vergadering van (5 predikanten" het volgende: „en van de Kerkelijke Commissie, beslaande uit 12 personen (één predikant en één ouderling uit elke Classis), die den 12'en September 1797 de vergadering van (5 predikanten verving."
Blz. 385. Hendrikus van Berkum vertrok in 1855 van Stiens naar Nieuw-Beerta, waar hij den 7den Nov. 1871 , na eene ongesteldheid van slechts drie dagen , overleed in den ouderdom van 57 jaar.
Blz. 385. J. J. van der Ylugt vertrok 11 Mei 1890 naar Coevorden.
Blz. 385. Taco of Taeke Sibrands. Ypey & Dermout (Geschiedenis der Ned. Herv. Kerk) vermelden, dat hij , zijnde de laatste Pastoer op het Nieuwland bij Bolsward , met geheel de gemeente in het jaar 1580 tot het Protestantisme is overgegaan. Voorts , dat genoemde Taco in 1581 predikant was in de St. Jacobi kerk te Utrecht 'en, in 1586 bedankt zijnde, tot 1589 te Alkmaar woonde en in 1589 predikant werd te Medemblik. (Zie van Alphen N. K. Handb. 1881 en 1884.)
Blz. 386. Johan Duirewout, meer bekend als Johannes Petri Duirewout.
Blz. 386. Daniël van Dam is niet tot Regent (Romein) maar tot Onderregent van het Staten-Collegie benoemd in 1639. Hij overleed in 1641, volgens Romein, Glasius (Godgel. Nederland) en Siegenbeek (Gesch. der Leidsche Hoogesch. II 287) 12 Juni, volgens Boeles (Friesl. Hoogesch. II 139) 12 Juli.
Blz. 387. Joh. Olthoff was 24 jaar , toen hij overleed.
Blz. 387. Theod. Jentink overleed 9 Maart 1888.
Blz. 388. J. H. Guldenarm (vroeger te Oosthem) werd 1 Aug. 1887 emeritus.



Blz. 388. Bij Nieuwland moeten nog vermeld worden : Dr. Pli. J. Hoedemaker had zijne betrekking als hoogleeraar aan de Vrije Universiteit op Gereformeerden grondslag te Amsterdam neergelegd en werd toen hier beroepen. Hij deed 8 Jan. 1888 intree en vertrok, beroepen naar Amsterdam , in Maart 1890. — J. G. Klomp, beroepen van 's Graveland, deed intree 3 Aug. 1890.
Blz. 389. Philippus Joacliemus Stellingwerflf moet zijn Phocaeus Joachimi Stellingwerff.
Blz. 391. In de vacature Horréus werd hier de dienst (1765 , 66) waargenomen door den cand. Joli. Corn. Ekama (later pred. te Paesens). Hij nam 28 Febr. 1766 afscheid.
Blz. 391. Herm. Adr. Bruining. Van zijne hand zijn de nos. 91, 116, 139, 142, 148, 180 uit den bundel van Evangelische Gezangen, die in de Ned. Herv. Kerk gebruikt wordt.
Blz. 392. Pibo Odolplii werd later weer pred. te Lutkewierum.
Blz. 392. Willem Koers werd wegens het ontvreemden van eenige landschaps-obligatiën , behoorende aan de diaconie , veroordeeld om in het openbaar gegeeseld te worden en tot drie jaren tuchthuisstraf. Daar kwam nog bij, dat hij in Dec. 1791 getrouwd was met zijne dienstmaagd , die 11 dagen later beviel.
Blz. 393. Lamb. Mart. de Boer. Hij was de laatste rector van de toen te Workum bestaande Latijnsche School.
Blz. 393. Paulus van Telden werd te Oldemarkt c. a. emeritus 1 Juli 1876.
Blz. 393. R. S. Sevensnia werd 1 Juli 1852 emeritus en overleed 10 ISov. 1859.
Blz. 393. r. 1 v. o. 4 Dec. moet zijn 20 Nov.
Blz. 394. H. A. Leenmans Jr. (Junior, ter onderscheiding van zijn vader H. A. L. te Gaast en Anjum) vertrok 2 Oct. 1887 naar Harlingen.
Blz. 394. J. G. Bruiuing vertrok 1 Dec. 1889 naar Schoonhoven.
Blz. 394. Bij Workum moeten nog vermeld worden : J. Hoekstra J.W.zn., beroepen van Burum , deed intree 22 April 1888, vertrokken
4



naar Longerhouw en Schettens 30 Aug. 1891. — J. van der Weide, beroepen van Aalsum c. a., deed intree 1 November 1891.
Blz. 396. Dom. Cannegieter was de zoon van Joh. Jac. C., geneesheer te Winschoten.
Blz. 398. Arn. Nieuwenhuis was een schoonbroeder van Fred. Deketh , pred. te Jutrijp c. a.
Blz. 399. Ger. Yokkingius, geboren te Crefeld in Westphalen , is hier hoogstwaarschijnlijk in 1599 gekomen, want 4 Maart 1599 bedankte Conr. Alutarius te Oldeboorn voor het beroep naar deze gemeente.
Blz. 399. M. G. Consi moet zijn M. G. Cousi.
Blz. 400. D. Nisener. Het beroep op hem werd , volgens Grevenstein , geapprobeerd 28 Febr. 1661.
Blz. 400. Dom. Goltzius trouwde in 1670 met Jancke Douvves Walta, „een bestorven vrijster", eenig kind van Douwe Jansen Walta , indertijd burgemeester te Franeker.
Blz. 402. r. 14 v. b. Het vraagteeken moet wegvallen.
Blz. 403. W. E. Chasin moet zijn W. E. Chatin.
Blz. 403. Hier moet nog medegedeeld worden , dat de tweede predikantsplaats in 1808 bij aanschrijving van den Minister van Binnenl. Zaken is opgeheven.
Blz. 404. W. J. Snoeck was Theol. Doet. Hij promoveerde te Leiden 24 April 1861.
Blz. 404. Tusschen Snoeck en Wassenbergh (niet Wassenberg) zijn te Hindeloopen predikant geweest: Elia Coldewey S.H.zii., die als candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland hier kwam 5 Juli 1868 en 9 Maart 1873 naar Nieuweschans vertrok; en Johannes Kapteijn, die, beroepen van Oosterend op Texel, 15 Juni 1873 intree deed, en, verroepen naar Harich c. a. 2 Augustus 1874 afscheid nam.
Blz. 404. Bij Hindeloopen moet nog vermeld worden: E. Sijperda, die als candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Groningen hier 9 Maart 1890 kwam.
Blz. 404. Julius Atzoiiis. Hij was in zijn tijd een der meest geachte-



Friesche predikanten. Zijn kleinzoon Julius Abrahami (pred. te Lippenhuizen , later te Boornbergum), zoon van Abrahamus Julii (pred. te Deinum) nam den geslachtsnaam Steriuga aan.
Blz. 405. r. 4 v. b. Opwier moet zijn Opmeer.
Blz. 405. Mauritius Jacobs Stansius teekende zich zelf in het kerkeboek van Molkwerum Mauricius Jacobi Stansius.
Blz. 405. Hesselius Gerards Samplonins moet volgens zijne eigene handteekening zijn Hesselus Gerardi Samplonius. Hij en de bekende H. Witsius te Leeuwarden waren de beide scriba's van de vergadering der omtrent 200 Friesche predikanten, die 12 Juli 1672 te Leeuwarden gehouden is. Praeses was Balthasar Bekker. Zie Ypey & Dermout, Gesch. der N. Herv. Kerk , dl. II, aant. 599.
Blz. 405. Mellius Aegidius. Hij was een der drie assessoren der bovengenoemde vergadering. De beide anderen waren Ph. Koeller te Akkrum (zie blz. 629) en H. de Lespierre te Sneek.
Blz. 405. Gellius Horreus. Volgens het lidmatenboek heette zijne vrouw Okjen Sipkes Korf.
Blz. 406. Sicco Abbring. Hij deed zijne intree te Molkwerum uit Hebr. 13: 17, nam daarbij zijne voorafspraak uit Jer. 1 : 6 en zijne inleiding uit Filipp. 2 : 29. Hij was gehuwd met Jonkvr. IJda Lijklama a Nijholt (uit Franeker.)
Blz. 406. Wijtze Fenema was gehuwd met Janke Jager.
Blz. 407. Tjalko Wassenaar. Volgens't lidmatenboek te Molkwerum was hij gehuwd met S. Johannes.
Blz. 407. Douwe Jans Faber werd te Obdam emeritus 1 April 1880.
Blz. 408. W. van der Spek vertrok 2 Sept. 1888 naar Tienhoven, waar hij 8 Januari 1892 overleed, oud bijna 37 jaar.
Blz. 409. J. P. Hartenberg was reeds in 1630 te Leiden.
Blz. 410. r. 10 v. b. Dirk Gerrit moet zijn : Dirk Gerrits.
Blz. 411. G. Suidstrand werd in 1706 als rector en avondprediker opgevolgd door Joh. Scheyf (door Romein niet vermeld), die 22 Mei 1721 trouwde met Piettie Meilsma van Boxum , en 1 Aug. 1723 hertrouwde met Heillie Acronius van Hempens. Hij overleed in Dec. 1730.



Blz. 412. r. 3 v. b. Lemmen moet zijn Lemmer.
Blz. 413. In 1808 werd op aanschrijving van den Minister van Binnenl. Zaken de tweede predikantsplaats te Stavoren opgeheven.
Blz. 413. Joli. Henr. Regenbogen was de laatste 2de predikant.
Blz. 414. r. 1 v. b. Arr. moet zijn Aris (zie blz. 114, 337, 364, 599.)
Blz. 414. D. G. Mackay overleed 10 Maart 1858, oud bijna 60 jaar.
Blz. 414. F. Kamps tra vertrok naar Langweer 26 Juni 1887. Zijn opvolger H. Limpers, Cand. bij het Prov. Kerkbestuur van Utrecht, deed 4 Aug. 1889 intree.
Blz. 417. F. J. Stroman de Grave vertrok van Warns, niet in 1867 (Romein), maar 17 Mei 1868. Hij werd 4 April 1869 opgevolgd door den van Hollandscheveld beroepen predikant B. M. Post van Griethuysen Hzn. (in de Naamlijst niet vermeld), die 29 Sept. 1872 naar Streefkerk vertrok. Diens opvolger was H. van Druten.
Blz. 417. Joh. Oosterhuis vertrok 14 Nov. 1886 naar Oostrum.
Blz. 420. Hendr. Gerr. Cannegieter Hzn. vertrok 30 Sept. 1849 naar Ternaard , waar hij werkzaam bleef tot zijn dood. Hij overleed 1 Aug. 1866 in den ouderdom van 62 jaar.
Blz. 420. S. H. A. Begemann P.Hzn. vertrok 2 Nov. 1890 naar Hohverd.
Blz. 420. Rud. Pauli Faber wordt door Grevenstein Rud. Fabritius genoemd.
Blz. 423. Dan. Sim. Sibersma is, volgens Nagtglas, te Middelburg beroepen 16 Nov. 1727 en deed daar intree 18 April 1728. Zijne moeder was Gatharina Ruardi.
Blz. 423. Arn. Lubb. Rosijn. Hij was 16 Juni 1739 te de Rijp beroepen. 24 Juni d. a. v. verbond hij zich schriftelijk ƒ 500.— te zullen uitkeeren aan de Regenten van de Rijp „voor hunne tegenwoordige beroepskosten zonder onderscheijd of die meer of minder sijn", indien hij , ergens elders beroepen wordende, binnen do vier jaren weer van de Rijp mocht vertrekken. — Op grond van deze verbindtenis en belofte weigerde de classis van Alkmaar het beroep te approbeeren , tenzij zij vernietigd werd. De synode van Edam vond nu een middelweg. Zij



ontsloeg Ds. Rosijn van zijne belofte en gelastte de classis om het beroep te approbeeren. Zie Acta Syn. N. H. 1739, art. 11. — Ds. Rosijn werd toen den 8sten September 1739 te de Rijp bevestigd. Zie Acta Syn. N. H. 1740, art. 34. — Zie verder Acta Syn. N. H. 1742, art. 35 ; 1743 art. 41.
Blz. 424. Joh. Folkertsnia werd emeritus 1 October 1866 en overleed 12 Juli 1882.
Blz. 424. Bij Koudum moet nog vermeld worden : C. F. S. Rutgers, beroepen van Daarle , deed intree 1 Juli 1888.
Blz. 425. Henr. Plianius was in 1621 getrouwd met Bauck van Idsinga.
Blz. 425. Joh. Janssonius was hier reeds in 1654 beroepen.
Blz. 426. Arend Braunius. Zijn broeder Ghr. Henr. (niet Chr. Herm.) was niet predikant van Molkwerum (hij stond te Deinum en Vrouwenparochie), maar Arend B. zelf was te Sloten beroepen van Molkwerum.
Blz. 427. Nic. Schotsman was te Leiden ontslagen 14 April 1796.
Blz. 427. Maurits van Selms overleed i8 December 1885.
Blz. 427. Bij Sloten moet nog vermeld worden : J. Schrijver, cand. bij het Prov. Kerkbestuur van Utrecht, deed intree 17 October 1886 en vertrok naar Anjum 25 Augustus 1889.
Blz. 427. Henr. Meinardi of Henr. Mein. Raedt. De verwijzing op blz. 428 r. 10 v. b. naar „Nijeveen bladz. 51" moet zijn: Romein, De Herv. Predd. v. Drenthe, blz. 208.
Blz. 428. Tlieodorus of Theodoricus Petri. In de Prov. Gron. Synode van 1602 werd over Theodoricus Petri, zijnde toen predikant te Oldehove , geklaagd , dat hij oproer en twist in de gemeente verwekte, en verzocht, dat hij geremoveerd mocht worden. De Synode oordeelde , dat hij daar niet met stichting kon blijven . maar dat hij toch zoo lang zou gecontinueerd worden tot hij een ander beroep kreeg. (Acta Syn. Gron. 1602 , sess. 7.) In de Synode van het volgende jaar werd de klacht hernieuwd. Ook werd hij toen beschuldigd van dronkenschap. De Synode zette hem, toen terstond af als predikant van Oldehove en besloot tevens , dat hij zoolang van den predikdienst gesuspendeerd zou blijven tot hij beterschap bewezen zou hebben en daarop



tot den dienst in eene andere gemeente weer wettig toegelaten zou zijn (Acta Syn. Gron. 1603, art. 27.) In de Synode van 1604 verzochten Eppo Heringha, Jonker eri Hoveling te Zuidwolde en eenige andere Collatoren, dat zij van „Theodorus Petri", die niet wettig beroepen maar door de overheid daar geplaatst was en „also weinig frucht konde schaffen", ontslagen mochten worden. De Synode vond het beroep wel wettig en oordeelde de opgegevene redenen niet voldoende , maar gaf aan hare gecommitteerden toch last, dat zij alle moeite zouden aanwenden om „Theodoricus" een ander beroep te verschaffen (Acta Syn. Gron. 1604, art. 63.) Toch werd hij als predikant van Zuidwolde in 1605 afgevaardigd door de Classis van Middelstum om de Synode bij te wonen, en in 1607 stond hij nog te Zuidwolde (Acta Syn. Gron. 1607, sess. 10). In de Synodale Acta van 1609 wordt melding gemaakt van eene suspensie van Theodoricus Petri. Hij was dus toen nog te Zuidwolde (Acta Syn. Gron. 1609, sess. 3, art. 1.) In de Synode van 1610 werd Andreas Stratemannus, pred. te Suetwolde tot Deputatus Synodi benoemd. (Acta Syn. Gron. 1610 , sess. 7.) Theod. Petri kan dus niet vóór het midden van 1609 te Wijkei gekomen zijn, indien wij namelijk aan denzelfden persoon te denken hebben. Kan echter deze pred. van Wijkei niet een ander zijn dan die van Zuidwolde ? Dit moet het geval zijn , indien de naamlijst van predikanten te Wijkei . die door Ds. L. van Giffen geplaatst is in van Alphen's N. K. Handb. (1885) juist is. Daar staat namelijk, dat Theodorus of Theodoretus Petri te Wijkei predikant was in de jaren 1600 —1611. — Blijkens de Synodale Acta der Prov. Groningen stond echter Th. P. van Zuidwolde vroeger wel te Kollum.
Blz- 429. Joli. Henr. Hulst ligt begraven in de kerk te Wijkei.
Blz. 429. Abraham Franc Iïavius moet zijn Abraham Francisci Bavius.
Blz. 429. David Flud van Giffen sprak bij zijn afscheid aldus: „De Heere erbarme zich in genade over den bedroefden zieletoestand dezer gemeente; maar het is nog voor haar eigen oog verborgen." (Van Alphen N. Iv. Handb. 1885.)
Blz. 429. Joh. van Leuven. Volgens v. Alphen t. a. p. en Reinalda heette hij Joh. van Leeuwen. Ook Sepp in zijn werk „Uit het predikantenleven van vroegere tijden" blz. 125 noemt hem van Leeuwen en deelt mede, dat hij sinds 3 Februari 1688 predikant te Domburg was. (Later, 16 Juli 1702, werd hij pred. te Sluis, waar hij 27 Mei 1715 overleed). Van Troostenburg de Bruyn in zijn werk: „De Herv. Kerk in Ned. O. Indië" blz. 227 deelt het volgende mede: „Johannes van Leeuwen, pred. te Wezel [moet dit niet zijn : te Wijkei ?] werd benoemd tot pred. naar O. Indië ; pas op reis derwaarts werd het schip wegens



storm gedrongen in Zeeland binnen te loopen ; bij die gelegenheid werd hij te Domburg beroepen , en na door de bewindhebbers der Compagnie ontslagen te zijn, aanvaardde hij er den dienst 10 Mei 1688. Hij was theol. doet." (Zie v. d. Aa, Biogr. woordenb. d. Ned. VIII, 83.) Hoewel de data niet overeenstemmen, schijnt toch vast te staan: 1° dat deze predikant niet van Leuven maar van Leeuwen heette ; 2° dat hij wel naar O. Indie beroepen maar daar geen predikant geweest is ; en 3° dat hij in 1688 predikant te Domburg geworden is.
Blz. 430. A.eg. Doeijenburg of Doijenberg (volgens v. Alphen t. a. p.) overleed , terwijl hij op do vloot was.
Blz. 430. Joh. Hein*. Bekker was gehuwd met Sytske Baukes Unia, dochter van Bauke Baukes Unia , bijzitter van Leeuwarderadeel. Hunne eenige dochter Anna Maria huwde met Johannes Heersma, pred. te Twijzel.
Blz. 430. Petr. Keinalda of Reinoldi (volgens v. Alphen t. a. p.) overleed volgens v. Alphen in 1756, terwijl dan P. Kutscli in datzelfde jaar hem opvolgde.
Blz. 431. Olivier Porjeere deed zijn praeperatoir examen voor de Classis van Middelstum den 20sten April 1762. Hij kan das onmogelijk in Januari 1760 predikant te Abcoude geworden zijn.
Blz. 430. r. 4 v. o. 23 Maart. v. Alphen heeft 28 Maart.
Blz. 432. r. 1 v. b. Aug. moet zijn Arius.
Blz. 432. Bij Wijkei moet nog vermeld worden: D. Osinga, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland, deed intree 10 Aug. 1890.
Blz. 432. Lainb. Lev. Semink. Op blz. 609 wordt hij als predikant van de Lemmer c. a. Lamb. Lev. Leraink genoemd, terwijl hij volgens de opgave van Ds. Schook in v. Alphen's N. Kerk. Handb. 1886, L. L. Levering heette.
Blz. 434. Joli. Stoter of Stooter (volgens v. Alphen) is , volgens de opgave van Ds. Schook , begraven in de kerk te Harich. Hij had als candidaat den dienst waargenomen te Westernieland.
Blz. 434. Pieter Douwes Cramer is begraven in de kerk te Harich (v. Alphen t. a. p.) Hij was een groot tegenstander der Ev. Gezangen.
Blz. 434. Joach. van Broekhuizen is begraven in de kerk te Wijkei (v. Alphen t. a. p )



Blz. 434. Herm. Neelen ter Haar is , volgens v. Alphen t. a. p., overleden 12 Juli 1829 en begraven te Harich.
\
Blz. 434. Hendr. Gann Dun werd in 1830 candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht. Hij vertrok in 1843 van Veenendaal naar Scheveningen , in 1846 naar Vlissingen , in 1849 naar Zwijndrecht, in 1851 naar Harderwijk, in 1854 naar Fijnaard en Heiningen , in 1857 naar Scheveningen (2de maal), in 1859 naar Renkum en Heelsum, waar hij 20 Juni 1868 overleed.
Blz. 435. Q. Palm. De misstap, waaraan hij zich schuldig gemaakt had , was afval tot Rome.
Blz. 437. E. Hulshof is geboren in Juni 1738.
Blz. 438. Jac. de Yries. Zijne vrouw was zeer ervaren in de H. S. etc., zoodat velen haar kwamen hooren , als het hare beurt was om den catechismus te beantwoorden.
Blz. 438. Jan Keizer werd te Wetsinge en Sauwerd emeritus 1 Juli 1882, en overleed 31 Maart 1886.
Blz. 438. Fred. Geril. ter Meulen vertrok in 1850 naar Vrouwenparochie, in 1870 naar Britsum, waar hij 1 October 1882 emeritus werd. Met hem preekte te Oudemirdum op beroep zijn latere opvolger aldaar Jacob Troste, die, toen hij niet beroepen werd, zich te Workum als grutter vestigde, totdat hij 5 Jan. 1851, na ter Meulen's vertrek, hier predikant werd.
Blz. 438. T. H. Woudstra vertrok 24 October 1886 naar Maassluis, waar hij thans predikant bij de Doleerenden is. Hij werd 12 April 1891 te Oude Mirdum c. a. opgevolgd door P. J. ltaap , candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland.
Blz. 4-40. Chalin moet zijn Cliatin.
Blz. 440. W. Salines is ontzet wegens aanhoudend wangedrag (dronkenschap.)
Blz. 440. r. 10 v. o. Hollum moet zijn Hallum.
Blz. 441. Folpm. Jac. Folpniers werd geboren in 1803. Te Opperdoes werd hij 1 December 1883 emeritus. Hij overleed 9 Juli 1884.
Blz. 441. T. Rinses (niet Rinsses) vertrok 28 Sept. 1890 naar Monnikendam.



Blz. 443. Aijlt Folkers Krull moet zijn Aijelt Folkerts Krull.
Blz. 443. Bij Nijega en Elahuizen moet nog vermeld worden : Hendrik Willem Adriaan van Aken, beroepen van Saaxum, deed 31 Maart 1889 intree. Hij werd 1 Oct. 1891 emeritus.
Blz. 445. H. Muntingh werd 1 Jan. 1848 emeritus en overleed reeds, ongehuwd zijnde, 19 Juli 1848. Hij is hier begraven. Hij wordt beschreven als „een man van groote geleerdheid, geestesbeschaving, aangename manieren en practischen zin."
Blz. 445. Philip Anthony de Bruine, zoon van J. R. de Bruine te Balk, 1 Juni 1860 te Harich bevestigd (beroepen van Noorden), overleed aldaar 1 Juni 1873 , in den ouderdom van 38 jaar.
Blz. 445. Johan de Grient Dreux L.Wzn. overleed te Harich 18 Juli 1887, en werd 18 November 1888 opgevolgd door Hendrik van Eijck van Heslinga, beroepen van Kollumerzwaag.
Blz. 445. Zie over de predikanten van \ Woudsend c. a. de opgave van Ds. A. H. Roose in v. Alphen's N. Kerk. Handb. jaarg. 1888, die, wat de jaartallen betreft, in menig opzicht verschilt van Romein's Naamlijst.
Blz. 446. Dooytse Hylkes. Bij v. Alphen : D. Hylconides 1609—36. Bij Reinalda wordt hij ook Dominicus Hylkonis genoemd.
Blz. 446. Paulus Joliannis wordt bij v. Alphen genoemd P. Iconius.
Blz. 447. P. Th. Couperus. Toen hij in 1762 tegelijkertijd bedankte voor de beroepen naar Huizum en naar Langweer , werd zijn tractement verhoogd en hem beloofd , dat de pastorie vergroot en verbeterd zou worden.
Blz. 448. r. 1 v. b. „beroepen" moet zijn „bevestigd."
Blz. 448. Bern. Romer moet zijn Bern. Ronner. Zie v. Alphen 1888, blz. 157 en 1891 blz. 276 r. 1 en 2 v. b. Hij werd 13 Juni 1773 niet beroepen, maar bevestigd en deed 20 Juni d. a. v. intree.
Blz. 448. T. Reneman is 2 Oct. 1785 niet beroepen, maar bevestigd. Hij deed 9 Oct. d. a. v. intree.
Blz. 449. Bij de ontbrekende namen der predikanten van Woudsend heeft men vergeten te vermelden : Jan de Jong , die hier predikant was van 1870 tot 1874. Hij kwam als cand. en vertrok naar Surhuizum.



Blz. 449. J. Montagne moet zijn I(saiic) Montagne Azn.
Blz. 449. A. H. Roose verlrok 8 Juli 1888 naar Rotterdam. Hij werd 1 Nov. 1891 opgevolgd door H. Gerbrandy, beroepen van Oosterzee.
Blz. 449. Laur. Hopping is waarschijnlijk te Garsthuizen geboren en was, volgens Reinalda, candidaat in Oost-Friesland.
CLASSIS DOKKUM.
Blz. 450. Andries (of Andreas) Stanger is 9 Mei 1586 door de Synode van Leeuwarden afgezet wegens hoererij.
Blz. 451. Festus Hommius werd hier in 1599 beroepen van Warmond (volgens Columba & Dreas). In 1602 nam hij den legerdienst in Braband waar , na afloop waarvan hij in hetzelfde jaar naar Leiden beroepen werd en vertrok. Hij was in 1618/19 lid, en met. Damman scriba der Nationale Synode te Dordrecht. In 1619 werd hij regent van het staten-collegie. Ook behoorde hij tot de vervaardigers van de staten-vertaling. Hij was geboren 10 Febr. 1576 en overleed 5 Juli 1641 (volgens Columba & Dreas 1642.)
Blz. 452. Rudolf Artopaeus kan niet reeds in 1633 te Dokkum predikant geworden zijn , daar zijn voorganger V. J. Hernpens eerst den 2,7 Maart 1634 gedimitteerd is. Columba & Dreas noemen hem Syds lïuwes A., zooals zijn naam op de kerkeglazen te Dokkum genoemd werd.
Blz. 454. Taco Sybelius moet zijn Taco Sibelius.
Blz. 455. Gerardus Elards was ook een broeder van Arnoldus E. ie Huizum.
Blz. 455. Eisso Bergsma overleed 15 Mei of 15 Juni 1766, oud 66 jaar en 3 maanden.



Blz. 456. Anne de Haan was gehuwd met eene dochter van Nicolaas van der Tuuk, predikant te Groningen (vroeger te Drachten) en Henrica Eilerts. Zijn zoon Lamb. Eilerts (niet Eillerts) de Haan was predikant te Kampereiland en te Olst.
Blz. 457. Ar(v?)ius Adriani moet zijn Arius Adriani.
Blz. 457. Adrianus Verwijs stond te Deventer tot zijn dood in 1844.
Blz. 457. Petr. Arn. Cour. Hugenholtz is niet in 1867 (Romein) maar 14 Febr. 1868 gestorven.
Blz. 457. noot 1 , r. 4 v. b. Metzelar moet zijn Metzlar. Zie bij Harlingen.
Blz. 458. J. A. Prins J.Jzn. vertrok 18 November 1888 naar Epe.
Blz. 458. Bij Dokkum moeten nog vermeld worden : J. H. Kruseman Aretz, die, beroepen van Ossendrecht, 3 October 1886 intree deed en 24 Mei 1891 , vertrekkende naar Wormer , afscheid nam; l)r. L. Knappert Jzn., die , van Kwadijk overgekomen , hier 8 December 1889 den dienst aanvaardde; en J. F. L. Muller, die, beroepen van Zierikzee , in October 1891 het beroep naar Dokkum aannam.
Blz. 458. Thomas Alberti was, toen hij in 1605 te Grootegast beroepen werd , juist te Dantumawoude wegens gegevene ergernis geschorst. De Classis besloot hem in zijnen dienst te herstellen en willigde tevens zijn verzoek tot vertrek in den 21 Mei 1605, indien hij openlijk schuld beleed. Vóór 8 Aug. 1605 was hij reeds te Grootegast bevestigd.
Blz. 458. Levinus Rolandus bediende sedert Sept. 1623 ook Veenwouden en Murmerwoude.
Blz. 459. Wessel Hofman werd later weer predikant te Beilen.
Blz. 459. Regnerus Bruining was tweemaal gehuwd, eerst met Anna Wesselius , zuster van Herin. W. te Leeuwarden , en daarna met Margaretha Rooswinkel. Uit dit laatste huwelijk zijn zijne zonen Herm. en Joh. geboren.
Blz. 460. 0. R. Rijnenberg vertrok 23 October 1887 naar Valkenburg (Z. H.) en werd 12 Januari 1890 opgevolgd door J. H. Westrik, candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Drenthe.
Blz. 461. Heinsius Herm. Drogenham overleed aan de pest.



Blz. 462. r. 7 v. b. „Kerkebeker 1659." Dit beteekent dat, op den kerkebeker van Akkerwoude de naam van Ds. Scheverstein voorkwam of nog voorkomt?) met het jaartal 1659.
Blz. 462. Joli. Popma. Columba & Dreas noemen hem Papma.
Blz. 463. Joh. Columba. Zijne vijf zonen waren Alardus te Oudega (H. O. & N.), Hermannus te Wirdum , Wilhelmus te Morra, Petrus te Oudeschoot en Sibrandus te Batavia.
Blz. 463. Joh. Becliius. Eene zuster van hem was gehuwd met Nic. Schiere te Bolsward, en eene andere zuster de moeder van Franc, van Huisen te Dronrijp.
Blz. 464. Pieter Aukes van Kleff'ens vertrok 28 Maart 1852 naar Oenkerk , waar hij 1 Dec. 1878 emeritus werd. Hij overleed 2 Juni 1886.
Blz. 464. F. (niet T.) H. Germs vertrok 19 Augustus 1888 naar Bathmen en werd 12 April 1891 opgevolgd door J. Wessels Boer, beroepen van Opvvierda.
Blz. 466. r. 5 v. b. Het vraagteeken achter Johannes moet wegvallen*
Blz. 466. Aaron Greveristein is nooit gehuwd geweest.
Blz. 466. Isailc Caliais overleed in 1819.
Blz. 467. Pieter Dirks Koopmans overleed 16 November 1869.
Blz. 470. Geert Landweer vertrok 3 Dec. 1843 naar Paesens, 13 April 1845 naar Staphorst, in 1 859 naar Giessen en Rijswijk, in 1861 naar Oudega (Wijmbr.), in 1867 naar Lollum, waar hij 1 October 1874 emeritus werd.
Blz. 470. P. Eringa heeft 11 Aug. 1889 zijne bediening neergelegd, om terstond daarna predikant bij de doleerenden te Goënga te worden.
Blz. 473. Bij Wanswerd c. a. moeten nog vermeld worden : H. Doornvel(l, beroepen van Staphorst, deed 5 September 1886 intree en vertrok 8 April 1888 naar Huizen; en T. Dalhuysen, die beroepen is van Rouveen en 17 Juni 1888 intree deed.
Blz. 476. J. J. A. Ploos van Amstel is afgezet wegens doleantie in 1886. De gemeente is sedert 11 Februari 1886 vacant.
Blz. 477. r. 15 v. o. Belkum moet zijn Berlikum.



Blz. 4 78. Nicolaus Balk was van moeders zijde een kleinzoon van Etheus Terwold, pred. te Longerhouw, die een schoonzoon was van Sixtus Hommius, den broeder van Festus Hommius.
Blz. 478. Gerardus Piekenbroek werd als Oost-Indisch predikant bevestigd te Amsterdam 3 September 1742. Zie Acta Syn. N. H. 1743 art. 35.
Blz. 479. Joachini van der Zwaag vertrok 7 Nov. 1841 naar Koekange , in 1845 naar Beetgum, in 1S47 naar Goutum c. a., waar hij werkzaam bleef tot zijn dood, 20 October 1864.
Blz. 481. Tlieodorus Bruinsveld. Zie de Acta Glass. Docc. d.d. 22 Aug. en 7 Nov. 1653 (niet 1631 zooals in de noot staat), waar hij klaagde, dat men te Wetzens, wanneer hij daar preeken moest, de kerkdeur voor hem sloot.
Blz. 483. Jan Douwes overleed niet in 1868 (Romein), maar 21 Sept. 1867.
Blz, 483. Vóór W. P. v. Zadelhoff stond te Aalsum c. a. Corn. Bosker. Hij werd candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Drenthe in 1852 en was hulpprediker te Britsum van 1853 tot 1855. Daarna werd hij predikant te Exmorra c. a. 25 Maart 1855. Vervolgens stond hij te Aalsum c. a. van 26 Jan. 1868 tot 19 Nov. 1871. Hij vertrok naar Ommen , en van daar in Mei 1878 naar Rozenburg , waar hij 2 Maart 1879 overleed, oud 58 jaar.
Blz. 483. W. P. van Zadelhoff vertrok 20 Maart 1887 naar O. en N. Asselt, en werd 4 Sept. 1887 opgevolgd door J. van der Weide, beroepen van Windesheim , die, verroepen naar Workum, 25 October 1891 afscheid nam.
Blz. 484. Henr. Bekker was de vader van den beroemden Balthasar Bekker.
Blz. 485. Tlieod. Crans. Zijn zoon Petrus was pred. te Ureterp ; zijn tweede zoon Wilhelmus was Notarius publicus te Dokkum en fiscaal van West- en Oost-Dongeradeel.
Blz. 485. Henr. Grijp. Zijn zoon en naamgenoot was pred. te Wageningen en overleed aldaar 6 Sept. 1783.
Blz. 486. r. 7 v. b. Herm. te Wijkei.



Blz. 486. Helperus Ritzema was gehuwd met eene dochter van Joh. Hofstede , pred. te Groningen.
Blz. 487. Mart. Kim was een schoonzoon van Ds. P. B. Russing te Nijkerk.
Blz. 487. Jacob Witkop, theol. doctor, geboren in 1808, was sedert 1836 hulpprediker te Anlo en Annerveen , toen hij in 1839 te Metzlawier c. a. beroepen werd. Hij vertrok in 1846 naar Stiens en in 1847 naar Zutphen , waar hij 1 Juli 1879 emeritus werd en 17 October 1879 overleed.
Blz. 487. W. de Visser vertrok 25 November 1888 naar Nieliove , en werd 5 Mei 1889 opgevolgd door R. K. Dijkstexiiuis, beroepen van Huins.
Blz. 489. I. de Jong moet zijn Jan de Jong.
Blz. 489. Bij Oostrum c. a. moet nog vermeld worden : Joli. Oosterhuis , die, beroepen van Warns, 21 Nov. 1886 intree deed, en 8 Sept. 1889 vertrok naar Vriezenveen. Zijn opvolger, de candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Utrecht Jac. Eringa deed 9 Aug. 1891 intree.
Blz. 492. Laur. Joh. Florison ontving bij zijn emeritaat een jaarlijksch pensioen ad f 500.—.
Blz. 492. Tamme Foppens de Haan is later docent geweest aan de Theologische kweekschool der Afgescheidenen te Kampen.
Blz. 492. Abraham Runing vertrok in 1857 naar Stedum , waar hij 1 November 1880 emeritus werd. Hij overleed in 1881.
Blz. 492. A. Warmolts moet zijn N. Warinolts Nzn.
Blz. 492. S. H. Ruitendijk moet zijn S. H. Ruytendijk.
Blz. 492. C. Yerliagen vertrok 21 Augustus 1887 naar Coevorden. Zijn opvolger J. C. K. Nonhebel J.A.Czn., beroepen van Woudrichem, deed 19 Februari 1888 intree.
Blz. 493. D. Zoete vertrok 11 Mei 1890 naar Suawoude c. a. en werd 19 Oct. 1890 opgevolgd door J. Eringa, beroepen van Ferwerd.
Blz. 494. r. 3 v. b. Lisum. Col. en Dreas hebben Sisum. Het moet echter zijn Rysum.



Blz. 494. Theod. Petri. In de Synode te Groningen werd in 1602 tegen hem ingebracht, dat hij „milh siner Schuldt ijn moijete ende schwaricheit hebbe gestanden enige Jahren lanck toe Collum , also, dat die sake hefft ein tidtlanck ijnt Hoff van Friesslandt gehangen, dat ock die Procuroer generael des vorgs : Houes tegen den Pastoer geprocedieret ende ock sententie thot nadeel van die Pastor geobtineret." (ActaSyn. Gron. 1602 , sess. 7.) — In de Synode van 1607 te Groningen verzocht hij de tusschenkomst der Synode, opdat hij de onkosten terug mocht ontvangen , die hij in der tijd had besteed tot restauratie van de pastorie-huizinge te Kollum. De Synode droeg aan hare Deputaten op, zulks bij request aan de Staten van Friesland te verzoeken. (Acta Syn. Gron. 1607 , sess. 10.) Zie blz. 53 en 54 dezer Aanv. en Verb.
Blz. 494. Herm. Colenius stierf te Kollum 25 Sept. 1648 , oud omtrent 90 jaar.
Blz. 495. Joh. Wiarda huwde in 1662 met Bauckien Romts.
Blz. 496. Joh. Petr. Bruinwold Riedel was tevens rector van de Latijnsche school te Kollum.
Blz. 496. Dr. J. van Dijk moet zijn I)r. I(zaiik) van Dijk (thans Hoogleeraar te Groningen.)
Blz. 4-96. €}. H. van Kasteel werd in 1886 afgezet wegens verstoring van orde en rust (thans is hij pred. bij de doleerenden te 's Gravenhage.)
Blz. 496. Bij Kollum moeten nog vermeld worden: H. Doorenbos J.Mzn., beroepen van Holwerd , deed intree 9 October 1887 en vertrok naar Scheemda 2 November 1890; en A. Nicolaï, die, beroepen van Oldeholtpade , 5 April 1891 den dienst aanvaardde.
Blz. 496. Joh. Blijenstein was oen monnik uit het door Gerke Harkema gestichte .Gerkesklooster."
Blz. 496. Joh. Heppigius wordt door Romein op Langweer Heppius genoemd en in v. Alphens N. K. Handb. Joh. Koppegius, volgens de opgave van Ds. v. Lindonk. Hoe heette de man nu toch ?
Blz. 496. Joh. de Grou. Zijne moeder heette Taatje Alberti.
Blz. 497. Jac. Scliellinga moet zijn Jac. Schellinger.
Blz. 500. Joh. Pliil. Riedel bleef te Eenrum werkzaam tot hij 11 November 1868 overleed.



Blz. 500. Thomas Adrianus Romein werd te Harkstede en Scharnier emeritus in Juli 1854 en overleed te Groningen 10 Sept. 1867.
Blz. 500. Adam Tebbens van der Tank werd te Middelbert emeritus 1 Juli 1871 en overleed 5 Februari 1882.
Blz. 500. G. Wetsels kwam te Burum niet reeds in 1867 (Romein), maar deed daar eerst 10 Mei 1868 zijn inlree.
Blz. 500. I. Hoekstra moet zijn J(etze) Hoekstra (zoon van Joh. Wijtzes te Ytens.) Hij vertrok 15 April 1888 naar Workum en werd 4 November 1888 opgevolgd door W. Hoekzema, beroepen van Wagenborgen.
Blz. 501. Georgius Titi Proost woonde in 't laatst van 1667 te Amsterdam.
Blz. 503. r. 2 v. b. de noot *) moet niet achter Wanneperveen staan, maar in den derden regel achter Midwolda.
Blz. 503. Pibo Talma is ontslagen wegens krankzinnigheid.
Blz. 504. KOLLUMERZWAAG. Deze gemeente is in 1858 zelfstandig verklaard. In de Naamlijst wordt niet opgegeven , door welke predikanten zij sedert dien tijd is bediend. Dit geschiedde door :
1. Nicolaas van der Tuuk Adriani Pzn., geboren in 1832 te Oude Pekela. Hij kwam hier 11 Juli 1858 als candidaat bij hel Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht, en vertrok 21 Augustus 1864 naar Lutkegast en in 1869 naar Oosterlittens , waar hij nog werkzaam is.
2. Hendrik Malcomesius, geboren te Utrecht 16 Mei 1839, werd als candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht hier in 1864 beroepen. Hij deed 12 Februari 1865 intree en vertrok 19 Januari 1868 naar Franeker, in 1871 naar Buitenpost, in 1872 naar Herveld , in 1878 naar Maassluis en in 1886 naar Rotterdam, waar hij nog werkzaam is.
3. Franeiscus Johannes Stroman de Grave, geboren in 1808, werd in 1834 candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur te Groningen en aanvaardde voor het eerst den dienst te Lollum 14 Juni 1846 en vertrok in 1860 naar Veenendaal en in 1866 naar Warns. Van daar werd hij te Kollumerzwaag beroepen, waar hij 24 Mei 1868 intree deed en 1 October 1879 emeritus werd. Hij leeft nog en woont te Groningen.
4. Jan Rijnenberg, beroepen als candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Drenthe, deed hij 16 April 1882 intree en vertrok ^December 1884 naar Ternaard , waar hij nog werkzaam is.
5. Hendrik van Eyck van Heslinga, geboren te Sneek, beroepen



als candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland, aanvaardde hij hier den' dienst 2 Augustus 1885 en vertrok 11 November 1888 naar Harich c. a., waar hij nog werkzaam is. Sedert dien tijd is de gemeente vacant.
Blz. 504. J. J. Dermont moet zijn J. J. Dermont.
Blz. 505. r. 17 v. b. Wijckel moet zijn Wijnaldum.
Blz. 506. Petrus (niet Peter) Izaak Knoll.
Blz. 506. Jacobus van Houten is geboren in 1779.
Blz. 507. Ento Hermannus Meeima was een schoolmeesterszoon. Zijn grootvader Ento Janssen M. was pred. te Pilsum (f 1771). Zijn oom Hendricus te Voorthuizen, Zwartsluis, Monnikendam (f 1805). Hij zelf vertrok 12 Februari 1809 naar Esklum, waar hij 21 Dec. 1857 op 81-jarigen leeftijd stierf.
Blz. 507. r. 14 v. b. 1825 moet zijn 1819.
Blz. 507. Jacob Braak werd te Eppenhuizen (vroeger Eppingehuizen genoemd) emeritus 1 November 1876. H!j is 22 December 1880 overleden.
Blz. 507. I. Teves moet zijn J(an) Teves.
Blz. 507. I. Bolkestein moet zijn J(acob) Bolkestein.
Blz. 512. Jan Bakker is geboren 17 Maart 1790.
Blz. 512. Klaas Willemsen Wijchgram, geboren in 1805, bleef te Buitenpost werkzaam tot zijn dood, 12 Februari 1870.
Blz. 512. Bij Buitenpost zijn vergeten vermeld te worden: Hendrik Malcomesius, beroepen van Franeker , deed intree 16 April 1871 en vertrok naar Herveld 9 Juni 1872 (zie bij Kollumerzwaag. — Saloinon Siewert (le Koe, geboren te Woudsend , aanvaardde , als candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht , den dienst te Lienden 6 Maart 1870. Van daar kwam hij te Buitenpost 13 October 1872. Hij vertrok 25 Januari 1874 naar Utrecht, waar hij tot Theol. Doet. promoveerde en werkzaam bleef tot zijne benoeming als Hoogleeraar in de Theologie te Groningen , welke betrekking hij 25 October 1884 aanvaardde. Hij overleed reeds den 22 Maart 1886.
Blz. 512. Verder moet bij Buitenpost nog worden vermeld: E. H.
5



Jonkers, candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland, deed intree 13 Januari 1889.
Blz. 512. r. 9 v. o. „armekamers". Deze stonden in de „Kerkesteeg". In den gevel was het volgende te lezen :
„Die door ontferming ,
Gaf deze Woning Heeft 's Hemels Zaaien Vry van quaalen ,
Tot een beloning.
Twecbe Geerdts , Weduwe van Wolterus Duedechum." (Col. & Dreas)
Blz. 515. Joliannes (of Jan) Los is geboren in 1777.
Blz. 515. Jan Willem Snethlage overleed te Dokkum 14 Mei 1846, oud 75 jaar en bijna 5 maanden. Op zijne begeerte werd hij te Augustinusga begraven.
Blz. 515. Lucas Donko Westerloo (niet Westerlo), vertrok in 1858 naar Wons, waar hij werkzaam bleef tot zijn dood, 27 October 1872.
Blz. 515. Bij Augustinusga moeten nog vermeld worden: W. Maan, beroepen van Bleskensgraaf, deed intree 4 Juli 1886. Hij bleef hier predikant tot 5 Maart 1887 , toen hij zich vrijwillig afscheidde van de Ned. Herv. Kerk. Hij is daarop van zijn dienst en lidmaatschap afgezet wegens doleantie. — W. H. Stegenga, beroepen van Ferwerd , deed intree 6 November 1887 en vertrok 4 Mei 1890 naar Oud-Loosdrecht.— P. van Binnendijk, beroepen van Garshuizen, deed intree 6 Juli 1890.
Blz. 515. W. H. Snethlage vertrok 20 November 1887 van Surhuizum naar Achlum. Sedert dien tijd is Surhuizum vacant.
Blz. 517. Luchien Willeras Slomp overleed te Diever (Dieveren) & Juni 1855, oud bijna 64 jaar.
Blz. 517. A. de Jong vertrok in December 18.87 naar Hoogebeintum. Hij werd 8 Juli 1888 opgevolgd door Dr. H. Tlioden yan Yelzen S.Kzn., emeritus-predikant van Losser, die 24 Augustus 1890 naar Gorredijk
vertrok.
Blz. 517. genoemd.
Blz. 520.
Meinh. Nic. Bronërius ook wel alleen Meinardus Nicolaï Simon van Yelzen werd , na in verschillende gemeenten



der Afgescheidenen (later Chr. Gereformeerden) werkzaam geweest te zijn, Docent aan de Theol. School der Chr. Gereformeerden te Kampen, welke betrekking hij nog bekleedt.
Blz. 520. W. J. Scherphuis vertrok 30 October 1887 naar Wittewierum en werd 22 Januari 1888 opgevolgd door J. A. Nijenhuis, beroepen van Bathmen.
Blz. 520. Johannes Wemerus werd in Mei 1Ö27 student te Franeker en vertrok in 1631 naar de illustre-school te Bremen, waar hij candidaat geworden schijnt te zijn.
Blz. 521. Antonius Knock (niet Kuoek.)
Blz. 521. Joh. Habbema was geboren in 1732. Hij werd te Botterdam emeritus 2 Februari 1789 , wegens het verlies zijner verstandelijke vermogens.
Blz. 522. Hugli Mackay overleed te Emden 15 October 1847.
Blz. 522. Wibr. Joh. Koppius werd 1 Sept. 1856 te Blijham emeritus en overleed 15 Mei 1859 te Borger, ten huize van zijn schoonzoon P. P. Mulder , pred. aldaar. Hij werd te Blijham begraven.
Blz. 522. Herm. Fred. Tlieod. Fockens was Theol. Doctor honoris causa. Hij overleed te Amersfoort 17 April 1868.
Blz. 523. W. J. H. van der Zwaag vertrok 25 Maart naar Boordahuizum en werd 21 Mei 1888 te Twijzel opgevolgd door F. Geruis, beroepen van Niehove.
Blz. 524. Wolter Tetter, geboren te Groningen 2 Mei 1801 , werd te Hoogwoude emeritus 1 Juli 1875 en overleed aldaar 4 October 1878.
Blz. 524. Klaas Klein overleed 20 December 1885.
Blz. 524. M. Reijerkerk L.Ozn., vertrok 20 April 1890 naar Haaksbergen en werd 30 Nov. 1890 opgevolgd door F. A. Hingst Jzn., beroepen van Boornbergum.
Blz. 525. J. Bornberg moet zijn Jacobus Janiculi Bornberg. Hij is waarschijnlijk geboren te Boornbergum. Als candidaat onder de classis van Franeker werd hij 5 Sept. 1608 predikant te Dwingeloo, waar hij in Sept. 1610 om zijn wangedrag werd afgezet. Hij drong zich kort daarna te Saaxum in en werd 29 April 1611 te Oudwoude c. a. beroe-



pen. Meer blijkt niet. Hij was in November 1612 echter nog te Saaxum. J oen vertrok hij naar Noorddijk , waar hij 11 Aug. 1629 overleden is.
Blz. 526. Gentius Hoogeveen overleed 15 Februari 1750. Volgens Dr. Reitsma was hij geboren 11 (en niet 4) Nov. 1722.
Blz. 527. Eppo Wiltes Luhbers, zoon van Theod. Lubbers en Elisabeth Sophia Wichers.
Blz. 527. Laur. Meyér Brouwer werd in 1858 te Uithuizen emeritus. Hij overleed te Veendam in 1868.
Blz. 527. Jan Hendrik Nanninga is geboren 18 Januari 1803 en overleed te Winsum (Gron.) 25 November 1877.
Blz. 528. Tonko Swaagman werd 5 October 1868 emeritus te Jorwerd en overleed 29 Januari 1886.
Blz. 528. E. J. P. Jongsma werd 1 Oct. 1886 emeritus en overleed 14 Nov. 1890.
Blz. 531. H. Buurma. Zie over het met hem voorgevallene te Holwerd mijn werk: De Geref. Kerk van Friesland in de iaren 1795 —1804 blz. 220, noot 1.
Blz. 532. H. Doorenfoós vertrok 2 October 1887 naar Kollum en werd opgevolgd door H. Janssonius, die, beroepen van Westerwijtwert, 13 Mei 1888 intree deed en 8 Juni 1890 naar Beilen vertrok. Diens opvolger S. H. A. lïegemann P.Hzn., beroepen van Hemelum, aanvaardde 9 November 1890 den dienst te Holwerd.
Blz. 533. Joliannes Weldenerus was gehuwd met Klaaske Reneman.
Blz. 535. Joliannes Sibinga overleed 2 November 1870.
Blz. 535. A. Nicolaï vertrok 26 Juni 1887 van Hoogebeintum naar Oldeholtpade (thans te Kollum), en werd 25 December 1887 opgevolgd door A. de Jong, beroepen van Surhuisterveen, die 22 Juni 1890 vertrok naar Sappemeer.
Blz. 537. Heerco Douma werd in de Classicale Vergadering van 7 Oct. 1811 emeritus verklaard. Hij nam in diezelfde maand nog afscheid. Hij overleed te Dronrijp. Zie De Vrije Fries IX, 231 , 232.
Blz. 538. Eggo Ulpliard Thoden van Velzen bleef te Ferwerd



werkzaam tot zijn dood. Hij overleed 21 Maart 1873 irfden ouderdom van ruim 65 jaar.
Blz. 538. W. H. Stegenga vertrok 30 October 1887 naar Augustinusga en werd 20 Mei 1888 opgevolgd door J. Eringa, beroepen van Gaast en Ferwoude, die 12 October 1890 naar Engwierum vertrok. Hem volgde 21 Juni 1891 C. R. Rijnenberg op, beroepen van Valkenburg (Z. Holl.)
Blz. 539. Aliasuerus van Yliet werd in 1815 emeritus. Hij is te Holwerd overleden 22 April 1816 en begraven te Brandgurn.
Blz. 539. Rinse Rinses Posthumus was de zoon van Rinse Posthumus , landbouwer en vrederechter te Ternaard , en Nieske Rensen. Voor hij predikant te Waaxens c. a. werd, was hij daar twee jaren hulpprediker geweest van Ds. van Vliet. Hij huwde 31 Mei 1816 met Sytske van Sloten , wier vader Med. Doet. te Veendam was. Uit dit huwelijk werden drie dochters geboren.
Blz. 539. S. P. Rruinwold Riedel moet zijn J. P. Bruinwold Riedel.
Blz. 541. r. 18 v. b. Doesburg moet zijn Duisburg.
Blz. 542. Bij Hiaure is vergeten vermeld te worden : Barend Dirk van Starckenborg van Straten. Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Utrecht 1870. Predikant te Holysloot 4 Juni 1871 , te Berkenwoude 1873—75, te Hiaure c. a. 13 Juni 1875—30 April 1876, te Welsum 1876—78, te Eenigenburg 1878—81, te Krommeniedijk 1881—82, te Bergeijk 1882—83, te Drimmelen 1883—20 Sept. 1885. Den 31 Juli 1885 benoemd tot predikant in Ned. Oost-Indië , vertrok hij derwaarts, maar overleed reeds in 1886 te Amboina.
Blz. 542. Rombertns Teyes of Feyes. Volgens de naamlijst der predikanten van O. en W. Terschelling (v. Alphen N. Kerk. Handb. 1892, blz. 144) is Rombartus daar in 1586 beroepen en in 1594 van zijn dienst ontslagen.
Blz. 544. Jan Mangel was geboren te Enkhuizen.
Blz. 545. D. T. Meinsnia vertrok 24 Juni 1888 naar Hedel , en werd 2 Juni 1889 opgevolgd door H. de Jong, beroepen van Gaastmeer.
Blz. 546. Justus Beilanus. Zijne huisvrouw Goykjen Jans overleed 25 Febr. 1677.



Blz. 549. Joh. Georg. Oelrichs. Zijn broeder Johannes was als S. M. Cand. adjunct-predikant te Middelburg, daarna pred. in 't armen werkhuis te Bremen en vervolgens, in 1756, Hoogleeraar aldaar.
Blz. 549. Gerardus van Kleftens is geboren te Rauwerd 12 Juni 1747. Hij was getrouwd met Trijntje Paulus Smodema.
Blz. 551. Daniël van der Eyben werd in de laatste jaren van zijn dienst een paar maal geschorst wegens dronkenschap. In dit geval verkeerde hij ook juist, toen hij emeritus werd verklaard.
Blz. 554. Tkeod. Coenr. Koek Beilanus is geboren 4 Augustus 1764.
Blz. 555. r. 17 v. b. staat 26 , moet zijn 20.
Blz. 555. Petr. Hofstede was gehuwd met Ignatia Maria Visch, die in 1774 overleed. Zij was eerst gehuwd geweest met Mr. Franco Daniël du Bois.
Blz. 556. J. Langhout heeft zich 7 December 1886 vrijwillig van de Ned. Herv. Kerk afgescheiden. Hij is daarna van zijn dienst en lidmaatschap ontzet. Thans is hij predikant bij de doleerenden to Haarlem. Zijn opvolger te Anjum, J. Schrijver, beroepen van Sloten (Friesl.), deed 1 September 1889 intree.
Blz. 557. Joaehim >Iobach was getrouwd met Josina Vegelin van Glaerbergen.
Blz. 561. Joach. Beutliem was „in de geneeskonst niet onbedreven" Glass. Dokk. 136.
Blz. 562. Paulus Theod. van Klefï'ens was gehuwd met Jantje Idzes van Eisinga, die hem overleefde.
Blz. 569. Gerardus Benthein Reddingius vertrok in 1847 van Muntendam naar Garmerwolde , waar hij 2 November 1881 overleed.
Blz. 570. N. E. van Laer Dinckgreve vertrok 27 Maart 1887 naar Bourtange.
Blz. 570. Henricus Braunius is geboren te Leeuwarden 13 Oct.
1743 en 17 Nov. d. a. v. te Deinum gedoopt.
Blz. 571. Daniël Moreau overleed te Delftshaven, na vroeger reeds gerehabiliteerd te zijn, als emeritus-predikant van Monnikendam 2 Juni 1869.



Blz. 571. Jan Fred. Schönfeld werd te Bellingwolde emeritus 11 Nov. 1883 en overleed 24 Maart 1884.
Blz. 572. Jan Roorda was, toen hij overleed, 71 jaar.
CLASSIS ZEVENWOLDEN.
Blz. 572. Abraham Doniinici overleed 13 Jan. 1635 en werd 20 Jan. te Heerenveen begraven.
Blz. 573. Jetzo Piërii Marssum trouwde 26 Aug. 1636 te St. AnnaParochie met Grietie Rudolphi Luinga.
Blz. 574. David Flud van Giffen overleed 2 Juni 1843 , oud bijna 83 jaar.
Blz. 575. A. F. Kamp vertrok naar Zwolle 1892.
Blz. 577. Herm. van der Swaag was de zoon van den monstercommissaris Everhardus v. d. S. en Lucretia Sybrands.
Blz. 578. Joh. Ger. Mezenbroek (niet Merenbroek.)
Blz. 580. Petrus Hemrica (niet Heinrica.)
Blz. 581. Bij Nieuw-Brongerga of Knijpe moeten nog vermeld worden: H. W. Bruins deed , beroepen van Blokzijl, 28 November 1886 intree, en vertrok 29 September 1889 naar Pesse (van daar weer naar Haulerwijk. Zie ook bij Gaast en Ferwoude.) - P. Bruining Jzn. kwam van Terwispel en deed 18 Mei 1890 intree.
Blz. 582. Herm. Pols is geboren te Vollenhove 15 Juni 1706. Zijn vader Petrus Pols was Med. Doctor en overleed, toen Herm. nog maar drie jaar was. Zijne grootouders waren Herm. Pols en Levina Vollenhove, zuster van den bekenden Haagschen predikant en dichter Joh. Vollenhove. Ds. A. Reiners te Dalen wat zijn oom. In 1761 bedankte hij voor een beroep naar Rottevalle.



Blz. 584. P. Zuidema vertrok 3 October 188G van Hoornsterzwaag naar Horsten.
Blz. 584. A. Adama Pzn. vertrok 13 Juli 1890 van Oude en Nijehorne naar Brouwershaven en werd 16 November 1890 opgevolgd door A. F. van der Scheer, beroepen van Vledder.
Blz. 584. Thomas Munckerus was een schoonzoon van Tjall. Domna, pred. te Workum. Zijn broeder Phil. stond te Oldeberkoop.
Blz. 584. Engelbertus Toll (niet Poll) vertrok naar Colijnsplaat in 1765 (niet 1763).
Blz. 586. Lamb. Eilerts van der Tuuk. Zijn broeder Pompejus stond te Drachten.
Blz. 586. Bern. Brandsma was vroeger smid te Drachten. Eerst op lateren leeftijd ging hij studeeren. Hij overleed te Drachten 10 Aug. 1854 , oud bijna 90 jaar.
Blz. 587. Tjeerd Pijttersen vertrok in 1842 naar Haskerdijke en Nijehaske, in 1846 naar Roordahuizum, waar hij 30 November 1879 emeritus werd. Hij overleed 14 Juni 1885.
Blz. 587. J. A. C. Revel moet zijn J(ean) A(lexandre) C(harles) F(rancois) Revel.
Blz. 587. L. M. van Noppen vertrok 24 Juli 1887 naar Zwartsluis, en werd 30 Aug. 1891 opgevolgd door J. M. E. Steenbeek , candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel.
Blz. 588. Joh. Jac. Munkerus werd hier beroepen van Tjerkgaast. welk beroep 29 April 1685 geapprobeerd is.
Blz. 588. Joh. Petr. Bruinewold was de zoon van Klaas Jans Bruinewold , koopman te Groningen.
Blz. 589. Joli. Dan. de Jonge was zelf ook eerst opgeleid tot smid.
Blz. 590. Menco Numidius Menkema is geboren in Juli 1764.
Blz. 590. Gijsb. van den Broek. Zijn broeder Geert Jan stond te Terkaple c. a.
Blz. 590. J. C. Fisclier J.Czn. bleef te Ureterp c. a. werkzaam tot



zijn dood, 3 October 1869. Tusschen hem en H. Damsté moet nog vermeld worden: Tlieunis van Berkum , die als candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel hier beroepen werd, 6 Augustus 1871 intree deed en, verroepen naar Oude Niedorp, 22 November 1874 afscheid nam.
Blz. 590. J. J. H. Bange Jr. vertrok 1 Januari 1888 naar Westerbroek.
Blz. 590. Jacohus. Bij Engelsma (Glass. Zevenw.) heet hij Jacobus Gelmeri; Winsemius noemt hem Galmerius.
Blz. 591. Joh. Christ. Hermanni overleed in 1678.
Blz. 591. Natlian Bollard stond niet te Lettelbert, maar te Midwolde en de Leek. Adami en Brucherus zijn beide in de war ,1 als zij hem in 1673 reeds naar Beetsterzwaag laten vertrekken. Blijkens de acta van de Classis van 't Westerkwartier, die ik hierop nazag, stond hij in 1675 nog te Midwolde en de Leek.
Blz. 591. Izaak Lydius is overleden 19 (niet 9) Oct. 1705, des voorm. om 8 uur.
Blz. 592. r. 4 v. o. 1764 moet zijn 1767.
Blz. 593. Matth. Gouverneur, geboren 27 Juni 1782, werd te Groningen emeritus 1 April 1860 en overleed aldaar 8 Februari 1862. De bekende schrijver Johan Jacob Anthoni Gouverneur was een zoon van hem. Zijne dochter Sara Maria is gehuwd met den Groninger Hoogleeraar J. J. P. Valeton (thans als emeritus te Amersfoort woonachtig).
Blz. 593. Jac. Ant. van Asperen werd 6 November 1814 predikant te Prinsenhage. Na daar in 1834 teruggekeerd te zijn, werd hij 11 Maart 1866 emeritus.
Blz. 593. Claud. Henr. van Herwerden werd 1 Juni 1869 emeritus en overleed te Amersfoort in Februari 1880, oud 78 jaar. Hij had te Poederoijen het eerst den dienst aanvaard 7 Oct. 1827.
Blz. 593. Izaak (niet L.) Sannes Spandaw Pzn. vertrok van Beets naar Zuidlaren 5 October 1890 en werd 3 Mei 1891 opgevolgd door G. A. van der Brugglien, beroepen van Vorgten.
Blz. 594. Joh. Menelay. Door „grote ongelukken en bezoekingen van God Almagtig" was het met zijn boedel bij zijn dood zoo treurig



gesteld, dat de classis moeite moest doen dien te redden uit de handen der schuldeischers.
Blz. 595. Henr. Sijpkens. Volgens anderen is hij geboren 23 September 1738.
Blz. 595. Joli. Jiic. Ie Sage ten Broek, geboren in 1742, kwam te Lippenhuizen 22 Mei 1766 (niet 1765, daar zijn voorganger eerst 1 Aug. 1765 afscheid nam). Hij werd emeritus 26 Februari 1822.
Blz. 596. Simon Hendr. Antli. Begemann, geboren in Juni 1766 te Dethmold, waar zijn vader organist was. Hij kwam hier als candidaat en werd bevestigd 30 Maart 1788, terwijl hij dienzelfden dag intree deed. Verroepen naar Vlachtwedde , nam hij 4 Mei 1794 afscheid. In Juli 1801 vertrok hij naar Norg , waar hij 9 Jan. 1841 overleed. Zijn opvolger Phil. Car. Jak. was een broeder van hem.
Blz. 596. Eilardus Meurs heeft als pred. van Lippenhuizen slechts viermaal gepreekt.
Blz. 597. Otto Adolpli yan Druten vertrok 9 Juli 1843 naar Minnertsga, waar hij werkzaam bleef tot zijn dood, 2 Januari 1875.
Blz. 597. Bij Lippenhuizen moet nog vermeld worden : H. Th. du Saar, die, beroepen van Terwolde , 31 Juli 1887 intree deed.
Blz. 597. TERMISPEL. De predikanten, die sedert hare scheiding van Lippenhuizen , de gemeente van Terwispel bediend hebben , zijn in Romein's Naamlijst niet vermeld. Zij zijn de volgenden :
Egbertus Roelinus Borgesius E.Jzn., geboren in 1834 , Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Friesland in 1857, predikant te Terwispel 10 Januari 1858 — 12 Augustus 1860, te Norgh 1860- 1 October 1874, toen hij eervol ontslagen is.
Andreas Jentink Tzn., geboren in 1835 , candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel in 1860 , predikant te Terwispel 13 Januari 1861—26 October 1873, toen hij naar Petten vertrok. Hij ging in 1876 naar Driehuizen, in 1878 naar Oostzaan, in 1885 naar Boskoop, in 1888 naar Marssum , waar hij nog staat.
Hermannus Cannegieter Dzn., geboren in 1838 , Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Friesland in 1861 , aanvaardde den dienst te Nieuwe Schans 1 November 1863, vertrok in 1872 naar Visvliet, in 1874 naar Terwispel, waar hij 26 April intree deed, 7 Juli 1878 naar Wartena, waar hij nog werkzaam is.
Jacobus Johaniies Keizer, geboren in 1846, Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Friesland in 1871, predikant te Eext 4 Augustus



1872 —1875, te Surhuisterveen 1875 —1878, te Tervvispel 1 December 1878— Mei 1883, te Lippenhuizen 1883 — 1886, te Tjalleberd 1886— 1888, te Mantgum 1888 tot heden.
Petrus Bruining Jzu., geboren in 1850 , Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Gelderland in 1874, predikant te Makkinga 6 December 1874—1878, te Aduard 1878—1881, te Ruinen 1881 - 1883 , te Terwispel21 October 1883— 11 Mei 1890, te Nieuw Brongerga 1890 tot heden.
Lucas Johannes van Hoorn, geboren in 1851, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Gelderland in 1878, werd predikant te Stitswerd 27 October 1S78, te Grolloo 20 Maart 1881 , te Metzlawier 14 Augustus 1881, te Scherpenzeel (Friesl.) 28 Maart 1886, te Terwispel 5 October 1890.
Blz. 597. Coru. Brink. Zijn zoon Henricus is predikant geweest te Zwartsluis.
Blz. 599. Aris van Yeltleu (niet Ans.)
Blz. 599. Alb. Jans van der Yeen bleef te Hoogeveen werkzaam tot 14 Augustus 1843, toen hij in den ouderdom van 58 jaar overleed. Hij was een schoonzoon van Ds. Nic. van der Tuuk te Groningen.
Blz. 599. Joh. Fred. Heideggers Houwing werd te Gorredijk emeritus 1 Juli 1855 en overleed 2 Maart 1882.
Blz. 599. D. Fries Thieme, hulpprediker te Gorredijk, werd 4 Maart 1855 predikant te Lettelbert, van waar hij in 1857 vertrok naar Zuidwolde (Dr.) Van daar vertrok hij in 1867 naar Wolvega (zie aldaar.)
Blz. 599. W. H. Luttenberg vertrok 28 Juli 1889 naar llpendam, en werd te Gorredijk opgevolgd door Dr. H. Thoden van Yelzen S.Kzn., die, beroepen van Surhuisterveen, 31 Augustus 1890 intree deed.
Blz. 601. Henricus Jongbloed overleed 30 April (niet 30 Januari) 1776.
Blz. 601. Isaac Prins werd 1 Januari 1873 te Amsterdam emeritus en overleed 5 Februari 1879 , in den ouderdom van 98 jaar.
Blz. 602. Petrus Mees werd omstreeks 1847 emeritus en overleed te Groningen in 1856.
Blz. 602. r. 9 v. b. Gamerwolde moet zijn Garmerwolde.
Blz. 602. N. Prins de Jong overleed 11 Juli 1887 en werd 7 October 1888 te Langezwaag opgevolgd door J. H. van der Palm, beroepen van llpendam.



Blz. 602. J. Alingli Prins overleed 11 Juli 1891.
Blz. 603. Domin. Nic. Ensius. Den 29 April 1671, 's nachts tusschen 11 en 12 uur, brandde zijne pastorie geheel af. Al zijne meubelen boeken en schrifturen verbrandden , gelijk ook het kerkeboek , waarin hij gedurende 42 jaren veel belangrijks had aangeteekend. Alleen het linnen , de schotel en het bekken voor het avondmaal werden gered. Zeven weken na den brand overleed zijne vrouw Elske Frederiks Rikkinga!
Blz. 603. Manso Hes werd emeritus wegens zwakheid en nagenoeg geheel verlies van zijn geheugen.
Blz. 604. r. 19 v. b. 1744 moet zijn 1774.
Blz. 605. Marcus Jan Adriani, geboren 28 Februari 1771teOterdum (niet te Otendam), bleet te Oude Pekela werkzaam tot zijn dood ,
5 December 1845. Hij heeft, als lid van de Commissie voor de Evang. Gezangen, krachtig medegewerkt aan de samenstelling van onzen eersten bundel. ^ an ±802 1804 was hij lid van de bekende Kerkelijke Commissie. Zie mijn „De Geref. Kerk v. Friesl. in de iaren 1795—1804" blz. 188—190 , 233 , 241.
Blz. 605. r. 4 v. o. Zuidwolde in Drenthe wordt bedoeld.
Blz. 605. 1. J. D. van Slooten was van 1863 tot 1865 hulpprediker te lerband en sedert 15 Januari 1865 predikant aldaar.
Blz. 605. Bij Tjalleberd moeten nog vermeld worden : J. J. Keizer, beroepen van Lippenhuizen, deed intree 7 November 1886, en vertrok
6 Mei 1888 naar Mantgum c. a. — Tj. S. van der Leij Wzn., beroepen van Haringcarspel, deed intree 7 October 1888 (zie bij Scherpenzeel.)
Blz. 607. Augustinus W ittenhuis was niet voorbeeldig van leven. Hij werd 2 Mei 1677 voor vier en 6 Juli 1681 voor zes weken geschorst. Den -3 Aug. 1681 moest hij een acte teekenen in het classicale boek, dat hij, indien hij weer in dergelijke zonden viel als waaraan hij zich schuldig gemaakt had , de facto gedeporteerd zou zijn. Den 14 April 1686 werd hij als onverbeterlijk afgezet van zijn dienst. Een verzoek, door hem ingediend bij de synode van Harlingen in 1687, om weer als candidaat dienst te mogen doen , werd afgewezen.
Llz. 607. Klaas Luitjes of Nicolaas Offringa werd 7 Januari 1685 dooi de Classis van Groningen en het Gorecht geëxamineerd en tot de Evangeliebediening toegelaten volgens Art. 8 der Dordsche Kerkorde, tegelijk met een ouderling van Leeuwarden , Tjaerd IJpes genaamd. Zij



kenden geen Latijn, wel Grieksch en Hebreeuwsch. Zie Acta Glass. Gron. 21 Oct. 1684 art. 2, en 7 Jan. 1685 éénig art.
Blz. 608. Bij Haskerdijken en Nijehaske moet nog vermeld worden : C. de Hoogh, beroepen als candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Drenthe, deed intree 3 Maart 1889.
Blz. 609. Lambertus Levini Leniink. Zie mijne aanteekening op blz. 432. In de opgave van den Heer H. E. Loen te Lemmer in v. Alphen's N. K. Handb. 1886 wordt hij genoemd L. Leving. Volgens die opgave overleed hij in 1620.
Blz. 609. Wilco Hermanni Somer wordt ook dikwijls genoemd Wilco van Someren.
Blz. 609. Henr. Daversman overleed te Eesterga, waar toen de pastorie stond. Na zijn dood werd de Lemmer de hoofdplaais der gecombineerde gemeente.
Blz. 610. Rud. Nooi'dbeek huwde in 1682 Geertruida Stricks, even als hij zelf afkomstig uit Noordhorn (in Bentheim.)
Blz. 610. Ciricus Robijnsma is in 1701 gehuwd met Teetsche Tania, van Leeuwarden, die 2 Juli 1707 overleed. Hunne dochter Cecilia is te Lemmer gedoopt 25 November 1703.
Blz. 610. Herm. Phocylides was gehuwd met Aefke Riemersma. Behalve Focco, predikant te Ureterp , had hij nog een zoon, die langen tijd schoolmeester te Lemmer geweest is.
Blz. 611. Joh. Jac. Lorgion was gehuwd met Jacoba Diest , die ook in 1821 overleed. Zij zijn beide begraven te Eesterga. Hun zoon Evert Jan Diest Lorgion, hier geboren, was hoogleeraar in de Theologie te Groningen.
Blz. 611. Wessel Middelveld vestigde zich, na verkregen emeritaat, te Groningen, waar hij 11 November 1877 overleed en op de Zuiderbegraafplaats begraven is. Gedurende de bijna 45 jaren, die hij in de Lemmer werkzaam was, heeft hij „omtrent 7000 maal den predikstoel beklommen; bijna 3200 kinderen en bejaarden gedoopt; 179 maal het avondmaal bediend; circa 1100 op belijdenis aangenomen; ruim 630 huwelijken ingezegend; meer dan 700 lidmaten met den gebruikelijken voorgang meê ten grave gebracht, en behalve daarbij , ook bij bijna alle andere begrafenissen van klein en groot toespraken gehouden, vroeger in de kerk en later in de sterfhuizen of elders." (Zie zijn afscheids-



preek, gehouden te Lemmer 25 Aug. 1867 over 1 Joh. 2: 18a, en in druk verschenen bij J. P. v. Dijk te Zwolle, blz. 6.)
Blz. 611. Bij Lemmer c. a. moeten nog vermeld worden: P. H. Wiersma stond hier maar van 2 Mei—10 October 1886. Hit was beroepen van Harmeien en vertrok naar Genemuiden (vandaar naar O.-Indië). — Otto Schrieke, na eene vierjarige vacature ten gevolge der doleantie, beroepen van Zandvoort, deed 21 December 1890 intree.
Blz. 611. Abrah. Dominici is naar Heerenveen verroepen in 1618 (niet 1610.)
Blz. 612. Regnerus Lollii of Lollides. Zijne dochter Marretje was gehuwd met Jac. Oldenburg, pred. te Witmarsum enz.
Blz. 612. Lamb. Schuiringa was geboren 10 Januari (niet 10 Juli) 1629.
Blz. 613. r. 4 v. b. Het woord ,welligt" moet geschrapt worden.
Blz. 613. Sibr. Jae. Mancadaii. Zie over hem mijne aanteekening bij blz. 34/. Hij werd te Tjerkgaast „ingehuldigd met aandringende predikatiën. Al spoedig echter werd hij weer beschuldigd van verschillende zonden , en, na eerst eenigen tijd geschorst geweest te zijn, is hij eindelijk, 4 October 1682 , wegens vele, en sware aanhoudende zonden, en zig verbeterende als de jonge Wolven, die dagelijks erger worden, met eenparige stemmen van het H. Predikampt gedeporteert."' Zie : J. Engelsma, \ olglrst van de Predd. onder de Classis Zevenwolden. blz. 106, 107.
Blz. 613. Hendrik Gerrit de Talk is 4 Aug. 1762 afgezet wegens wangedrag, onder deze bepaling echter, dat hij na twee jaren zich weder bij de classis zou mogen aanmelden om dan door haar, bij genoegzaam bewijs van beterschap en goed gedrag , weer tot den H. Dienst te worden toegelaten. Hij overleed echter nog in datzelfde jaar te Amsterdam.
Blz. '> 14. Joh. t hrist. Schönfeld is 3 Juli 1791 te Lemmer gehuwd met .Maria Sleeswijk aldaar. Hij werd te Roderwolde emeritus in 1841 (afscheid aldaar 2/ Juni) en overleed te Borger 18 Januari 1848, oud 82 jaar.
Blz. 614. r. 10 v. o. Udo moet zijn Uden.
Blz. 615. Nicolaas Bakker is geboren 4 Mei 1763. Als eandidaat aanvaardde hij te Yledder den dienst 26 Juli 1795.



Blz. 615. Jan van der Sluis werd te Schagen emeritus in 1854 en overleed 6 Maart 1870.
Blz. 616. Albert Beekhuis werd in 1871 emeritus en overleed te Groningen , waarheen hij zich juist voor een paar dagen begeven had, 30 Augustus 1876 , in den ouderdom van 70 jaar.
Blz. 616. A. Jonker vertrok 12 December 1886 naar Jutrijp en Hommerts en werd 7 Juli 1889 opgevolgd door >V. A. Mac Plierson Azn., beroepen van Westkapelle, die 25 Oct. 1891 weer naar Goënga vertrok.
Blz. 616. Joh. Heppius zal moeten zijn Joh. Heppigius. Zoo noemt Engelstna (class. Zevenw.) hem ook , terwijl hij zoo ook heet bij Burum (blz. 496.)
Blz. 617. Suffridus Cantor is in 1681 verroepen naar Urk en gedimitteert 13 April 1681. Daar heeft hij den dienst in 1711 neergelegd. Hij stierf in 1719.
Blz. 618. Albertus Been a 1 Mentes moet zijn Albertus Been Mentes.
Blz. 619. Bermannus Schlikker, de leermeester van E. A. Borger, overleed te Schuttorf 27 Juli 1857 , oud bijna 88 jaar.
Blz. 619. Bij Langweer moeten nog vermeld worden: F. Kampstra, beroepen van Stavoren, deed intree 3 Juli 1887. Hij werd in 1888 emeritus wegens zijne benoeming tot onder-directeur der Chr. Philanthr. Inrichtingen te Doetinchem , waarvan zijn schoonvader Ds. J. van Dijk Mzn. de stichter en directeur is. — J. van der Yeen, beroepen van Rossum , deed 7 October 1888 intree en vertrok 12 April 1891 naar Rotterdam. — C. J. van Paassen , cand. bij het Prov. Kerkbest. van Groningen , deed 6 Dec. 1891 intree.
Blz. 619. Jodias Eytering moet zijn Josias Eytering.
Blz. 620. Jarichus Nicolaï stond vroeger te Tjerkwerd. Zie Romein 396.
Blz. 620. Tamme Gerrits. Zijn kleinzoon en naamgenoot is.schoolmeester geweest te IJlst.
Blz. 621. Cornelius Tenninck. In het droevige jaar 1672 werden alom in den lande bedestonden gehouden. Zoo ook in de Joure. Tenninck voerde daarbij het knielen in en liet zelfs een zeker lidmaat, die dit knielen voor „een godloze superstitie en afgoderye" hield , van het avondmaal censureren. Hij was gehuwd met Aurelia Hillema, dochter



van Frederik H. en Foeckjen Sminia , en weduwe van Egbert van Baard, grietman van Haskerland. (Burm.). — Engelsma (Glass. Zevenw.) zegt van hem: „Onze Tenninck verspreide van zig een liellyke reuk van tedere en ongeveinsde Godvrugt, wiens gedagtenisse als van een uitmuntende regtveerdige en een kragtige bidder hier lang in zegeninge geweest is."
Blz. 621. noot 3, r. 1 staat: „Tochfsteen." Dit moet zijn „Toetsteen der Waarheid en der Dwalingen."
Blz. G22. r. 1 v. b. 1706 moet zijn 1707.
Blz. 622. Joh. Edema. Zijn vader was burgemeester van Sneek.
Blz. 622. Jan Jarigs Wassenaar werd 1 Januari 1861 emeritus. Tot zijn emeritaat was hij Schoolopziener en Rector van de hier bestaande Latijnsche School. Hij overleed 30 Januari 1873.
Blz. 622. Melcli. Clant stond hier in 1603, want toen was hij van hier uit lid der Synode van Harlingen.
Blz. 624. Chr. Jac. Bruining. Zie over hem de „Friesche Volksalmanak voor het jaar 1889" blz. 128.
Blz. 625. Joh. Karsten is geboren in Dec. 1775.
Blz. 625. Tjebbe Lazes Spannenburg is geboren in Oct. 1782.
Blz. 625. Herm. Fretl. Theod. Fockens is geboren 21 Dec. 1794.
Blz. 625. Luc. Lubb. van Loenen, geboren te Dalen 4 Febr. 1794, proponent te Bentheim 1818, candidaat in Drenthe 1819, werd in 1866 als predikant van Beilen emeritus en overleed aldaar 15 Januari 1875, oud bijna 81 jaar. Hij was een broeder van Winandus Isaac v. L. te Anlo. Dr. Jac. v. Loenen te Hardegarijp was zijn zoon.
Blz. 626. Petrus Holkema werd 15 November 1889 emeritus en overleed 28 Januari 1890.
Blz. 626. Mr. Douwe Rinses, ook Mr. Douwe Ter Caple en Doniinicus Rinses genoemd, was hier reeds 2 Dec. 1601 volgens eene aanteekening in het oude kerkeboek van Oldeboorn , terwijl hij hier 3 April 1606 nog was, toen hij verzocht „ontslagen te zyn van gaarlegginge met Oudeboorn , om een eigen Kerkenraad in zyn Gemeinte te stellen." (Glass. Zevenw. blz. 78.)



Blz. 626. Poppius Bootsnia of Boorsma is weer verkiesbaar gesteld in 1656 (niet 1655.)
Biz. 627. Joli. Steenliovius nam het conrectoraat te Sneek aan wegens zijne bekrompene omstandigheden. Later werd hij conrector te Leeuwarden. In 1697 werd hij als emeritus-predikant erkend. Hij overleed in 1712.
Blz. 627. Ronibertus Edema is geboren te Joure in het najaar van 1717.
Blz. 627. Henricus Breijl is te Ursem (classis Hoorn) afgezet wegens onzedelijke handelingen. De mededeelingen van Romein aangaande zijn beroep naar Terkaple zijn geheel onjuist. Dit beroep is namelijk door de Classis van Zevenwolden niet geapprobeerd , maar gedisapprobeerd , terwijl de Deput. Synodi het niet disapprobeerden, maar het approbeerden. Niet de Classis wendde zich tot den Koning om de sententie der Syn. te vernietigen , maar Breijl zelf. Hij is hier dan ook nooit wettig predikant geweest.
Blz. 628. Corn. Boersma was predikant te Zunderdorp van 8 April 1827 tot 6 September 1829, vervolgens te Barsingerhorn , waar hij in (althans niet na) 1855 emeritus werd en 2 Februari 1867 overleed , in den ouderdom van 84 jaar.
Blz. 628. Roelof Witzenborgh Yinckers, geboren in 1807 , bleef te Terkaple c. a. werkzaam tot zijn dood, 2 December 1871.
Blz. 628. H. >V. A. van Aken (niet van Ake) vertrok 20 Juni 1886 (niet in 1887) naar Saaxum (zie verder op Nijega & Elahuizen). Sedert is de gemeente vacant.
Blz. 630. Joh. (Ie Reyger. „Hy was een schynend ligt, en gaf een geur van Godvrugt van zig. Hij overleed aan het huis van zyn Vader te Franeker , met de Boeken van Vader Brakel op zyn Bed , of in zyn Armen." (Class. Zevenw. blz. 77.)
Blz. 630. Regnerus Braarda studeerde te Groningen. Hij wijdde 28 October 1759 de nieuwe kerk te Akkrum in met eene leerrede over Haggaï 2: 10 (zie Braarda's „Ackrum's tempelbouw, le predikatie .. ." Leeuw. 1761 , 4°). Zijn oudere broeder Carel (niet Cor. zooals Romein hem noemt) studeerde te Franeker, was predikant te Ter Aa (prov. Utrecht), te Amboina, te Ternate en te Batavia bij de Maleische gemeente. Hij is, vóór 1762 , krankzinnig overleden in het armenhuis te Batavia, nalatende eene weduwe. Hij was bezitter van eene keurige bibliotheek, waarvan nog ééne catalogus bestaat. Zie over hem v.
6



Troostenburg de Bruyn , t. a. p. blz. 54, 146,147,410,417,522,589.
Blz. 631. J. Heeringa vertrok 27 October 1889 naar Sebaldeburen. Sedert is Terhorne vacant. Zie verder op Dantumawoude en Tjerkgaast.
Blz. 631. Joh. Gellii Schotanus. Zijne dochters waren getrouwd met twee broeders; Maria met Bernardus Schotanus , hoogleeraar in de rechten te Franeker en Dodonea of Doetje met Meinardus Schotanus, hoogleeraar in de godgeleerdheid , eerst te Franeker en daarna te Utrecht.
Blz. 632. UIricus Pecama vond bij zijne komst te Haskerhorne daar nog geen doopboek. Zie Acta Deput. Syn. Fran. 14 may 1715, art. 8.
Blz. 632. Henr. Wilh. Couttes moet zijn Couttis. Volgens Engelsma (class. Zevenw.) was hij een Duisburger (wel te onderscheiden van Doesburger).
Blz. 632. Karei Kutsch. Zijne moeder heette Wilhelmina Buck.
Blz. 633. Jacobus Petrejus. Ook Adami en Brucherus noemen hem Jacobus. Het? achter dezen naam bij Romein zal hoogstwaarschijnlijk wel kunnen vervallen.
Blz. 633. Frederik "Witteveen. Na zijn dood vestigde zijne weduwe Kersje Nannes zich metterwoon te Lemmer.
Blz. 634. Joh. Karsten. Hij deed eerst 11 Juni 1810 intree te Westerbork , werd daar 1 Januari 1843 emeritus en overleed aldaar 5 Mei 1855, oud ruim 79 jaar.
Blz. 634. Jurjen Heeren werd 30 April 1877 emeritus en overleed 30 Maart 1884.
Blz. 634. H. D. Ouwersloot overleed te Haskerhorne 23 Januari 1888, en werd 13 Sept. 1891 opgevolgd door D. J. van Brummen, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel.
Blz. 634. Henr. Antonides van der Linden overleed in 1680 op Banda-Lonthoir. Zijne weduwe genoot uit de prov. Friesche predikantsweduwen-beurs. Bij zijn vertrek naar O.-Indië was hem namelijk toegestaan, „met voorkennis van Classis en Synode, te participeeren aan de gerechtigheid van de provinciale Friesche predikants-weduwenbeurs , mits in het toekomende jaarlijks contribueerende de tien Caroli guldens. ' Hij had door nood gedrongen een beroep naar Oost-Indië aangenomen,



daar hij in vier jaren bijna geen inkomen had genoten en zijne herhaalde verzoeken niet de minste uitwerking gehad hadden.
Blz. 635. Douwe Samplonius. Wegens zware beschuldigingen, tegen hem ingebracht, werd hij 4 November 1(385 door de Classis gedeporteerd en voor altoos onbekwaam en onwaardig geoordeeld om het predikambt te bekleeden. Hij appelleerde ad Deputatos Synodi, die 12 Febr. 1686 de sententie der classis in zoover veranderden , dat Samplonius voor altijd van Oosterhaule gedeporteerd , maar een jaar daarna elders weer beroepbaar zou zijn , indien het uit genoegzame attestatiën aan de classis zou blijken , dat hij zich gedurende dien tijd christelijk had gedragen. Daarna is hij 6 April 1687 weer door de Classis toegelaten tot den dienst des woords, maar kort daarna schijnt hij buiten vaste bediening overleden te zijn.
Blz. 635. r. 8 v. b. „stadsweeshuis" namelijk te Leeuwarden.
Blz. 635. Melcliior Hanekroot was de schoonvader van Theotardus Burenstins, pred. te IJtens.
Blz. 635. Melcliior Alma is geboren te Rauwerd. In 1694 werd hij student te Franeker.
Blz. 636. Tjebbe Lazes Spannenburg overleed 2 Maart 1869 te Harlingen , waar hij zich na verkregen emeritaat , gevestigd had.
Blz. 637. Herm. Engelb. Wobbema. Zijn beroep naar Deersum werd geapprobeerd 29 Mei 1629.
Blz. 637. Johannes Scotus. Den 9 April 1651 werd door zijn vader , Gulielmus Scotus , emeritaat voor hem aangevraagd bij de classis, doch weinige dagen daarna overleed hij reeds.
Blz. 637. Obertns Ekaina „remonstreerde den 3 Jun. 1674 aan de Classis , dat hy niet alleen niets van zyn Pastorie-landen konde genieten, maar beswaard, om het zyne daar by te moeten leggen ; verzogte hulp van de Classis, met aanbod, de dienst gratis te willen waarnemen , dog als hy van de beswaarde lasten niet konde ontslagen worden , dan zyn dienst te moeten quiteeren : de Heer Grietman Dan. de Block v. Scheltinga, door gecommitteerde Classis hier over gesproken zynde, verklaarde , een middel te zullen verschaffen tot reddinge van D. Ekarna zyn tractament, om voor de dienst zyn onderhoud te mogen genieten". Class. Zevenw. blz. 154.
Blz. 637. Henricus Pegeier moet zijn Tegeler.



Blz. 639. Hajo TJden (niet Udo) Thoden van Yelzen. Zijn broeder Ulph. Will. stond te Tjerkgaast (r. 9 v. b.)
Blz. 639. Jan Reinder (niet Reider) Staverman.
Blz. 640. Antoon Casper Vissing, geboren te Leer in 1773 , candidaat en rector te Schuttorp , predikant te Emmelenkamp sedert 12 Maart 1820, te Roswinkel 5 Mei 1822, hier bevestigd en intree Januari 1823. Hij bleef hier werkzaam tot zijn dood, 18 Mei 1842.
Blz. 640. P. de Grient Dreux was hier niet predikant, maar hulpprediker van Maart 1839 tot Juli 1840.
Blz. 640. J. C. Fischer was hier niet predikant, maar hulpprediker van Januari 1841 — Juni 1842.
Blz. 640. Bij Sint Jansga en Delfstrahuizen moet tusschen de predikanten Eerdmans en van Oostrum Soede nog vermeld worden:
J. Appel, beroepen van Makkum. Hij deed 28 Augustus 1870 intree en vertrok 12 April 1874 naar Hei- en Boekop , waar hij 15 Juli 1877 emeritus werd.
Blz. 640. H. Bruijel vertrok 31 Maart 1889 naar Steenwijkerwold en werd 8 Maart 1891 opgevolgd door Hugo Yisscher, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Noord-Holland.
Blz. 640. Volgens het oude kerkeboek zijn, vóór Roth. Joh. Al, te Oosterzee en Echten nog de volgende drie predikanten in dienst geweest, zonder dat er nader wordt opgegeven wanneer zij gekomen en hoe lang zij hier gestaan hebben :
1. Antonius Klaasz. Hij kan haast geen ander zijn dan Tlieunis Claesz van Wassenaar. Maar in het kerkeboek staat „gestorven tot Sneek" en nergens blijkt dat Th. G. v. W. ooit te Sneek werkzaam geweest is.
2. Cornelius Wicherus of Vicherus. Blijkens de aanteekening „gestorven te Hoorn in Holland" wordt hier blijkbaar de bekende Cornelis Wiggertsz bedoeld. Hij kan hier geweest zijn vóór 1582 , toen hij te Bolsward kwam, of tusschen 1588, toen men hem te Harlingen wel missen wilde, en 1590 , toen hij te Hoorn kwam.
3. Joliannes Blyenstein, waarschijnlijk dezelfde, die te Burum gestaan heeft en dan misschien in 1595 door de Classis van Dokkum van daar hierheen ter leen gezonden.
Blz. 640. Warm. Herin. Buscli overleed in het laatst van 1612.



Blz. 641. Joli. Tebbitman overleed waarschijnlijk in 1629.
Blz. 641. Paulus Broeksma Herm.zoon moet zijn Paulus Broeksmid Arn. Henr.zoon.
Blz. 641. Fred. Duconides overleed in 1707.
Blz. 641. Herm. Pliocylides werd geboren 24 Juni 1685.
Blz. 642. Sybr. Abraliami, geboren in 1691 , overleed „aan een suiertelyke kwaal van de Steen."
Blz. 642. Jacobus Kramer werd bevestigd 13 en deed intree 20 October 1748.
Blz. 643. Joh. Wittermans- werd te Oosterzee c. a. beroepen als ontslagen-predikant van Kerkwerve (Zeeland). Hij deed hier intree 3 Juli 1791 , maar werd 27 Mei 1795 wegens moedwillige verlating van zijn dienst door de Classis van Zevenwouden gedeporteerd. Op zijn verzoek heeft echter de Classis 5 Aug. 1795 dit vonnis in zooverre gewijzigd dat hij elders weder tot den predikdienst werd toegelaten.
Blz. 643. Henr. Houwing ter Vehn (niet ter Vehr) is geboren 24 Mei 1775.
Blz. 643. Petr. Chr. Koentz overleed hier 26 Jan. 1845 , terwijl hij zijn emeritaat reeds aangevraagd had.
Blz. 643. Bij Oosterzee c. a. moet nog vermeld worden: H. Gerbrandij , die, beroepen van Wanneperveen , 30 Juni 1889 intree deed en 25 Oct. 1891 vertrok naar Woudsend.
Blz. 644. Conr. Mutarius moet zijn Conr. Johannis Alutarius.
Blz. 644. Bauke Baukes , volgens het oude kerkeboek van Oldeboorn Bernardus Bernardi. Hij werd hier beroepen 21 Aug. 1603 , geapprobeerd 26 Sept., vestigde zich metterwoon te Oldeboorn 12 Oct. en deed zijne eerste predicatie 16 Oct.
Blz. 644. Joh. Wilhelm Wyngaart moet zijn Joh. Willielnii Wij li gaart.
Blz. 645. r. 20 v. b. 1654 moet zijn 1754.
Blz. 646. Petrus Hoekema is geboren 29 Januari 1747.



Blz. 646. Arjeii Bnwalda van Holkema overleed plotseling te Apeldoorn 22 Sept. 1S91, oud 80 jaar. Zijne weduwe Jezina Gertruida Arnolda Keuchenius overleed te Apeldoorn 19 Januari 1892, oud bijna 81 jaar.
Blz. 646. Bij Oldeboorn moet nog vermeld worden : Dr. E. C. Gravemeyer, die. beroepen van Oosthem , 23 October 1887 intree deed. Hij vertrok 25 Oct. 1891 naar Gorinchem.
Blz. 647. Johannes (ook wel Jodocus, zie blz. 664.) Hermani (of Hermanni) de A'os.
Blz. 647. Johannes Christiaan moet zijn Joh. Christiani. Op de classicale vergadering te Buinen 9 Febr. 1602 bracht hij het beroep van Wolvega in , maar tevens kwam een klacht van de Classis v. Zevenwolden ter tafel, dat hij dit beroep op onordentlijke wijze verkregen en te Wolvega ook reeds gepredikt en de sacramenten bediend had. Hij is te Wolvega niet gekomen als predikant.
Blz. 647. Franc. Nyenhuis was niet reeds in 1623, maar in 1625 te Giethoorn.
Blz. 648. Reddingius moet zijn Petrus Regnerus Reddingius volgens blz. 645.
Blz. 648. Herm. Wesselius was gehuwd met eene zuster van Ds. Elias van der Ley te Oude- en Nijeberkoop.
Blz. 649. Wilh. Jac. Roldanus trad 19 Sept. 1745 te Beulake in dienst; deed 26 (niet 16) Oct. 1755 intree te Wolvega; vertrok in 1761 van Bovenkarspel naar Enkhuizen, waar hij 6 Oct. 1782 overleed.
Blz. 649. Simon Nauta overleed, volgens anderen, 23 Maart 1810.
Blz. 649. Cornelis van Epen werd te Maastricht emeritus 1 Jan. 1841 met een jaarlijksch pensioen van 1400 gld. Hij overleed te Amsterdam 4 Nov. 1841 , oud ruim 67 jaar.
Blz. 649. Wessel Middelveld is geboren 10 Juli 1790.
Blz. 650. Louis Vroom, zoon van Gabriël V., laatst pred. te Bijswijk bij s Gravenhage , geboren in 1802, bleef te Zwolle werkzaam tot zijn dood, 20 Maart 1881.
Blz. 650. Jan Sikkens Boelens werd 15 September 1878 te Nijmegen emeritus en overleed in 1881.



Blz. 650. Sijo Kornelis Tlioden van Yelzen vertrok 30 Oct. 1842 naar Nijmegen. Zie verder bij Leeuwarden.
Blz. 650. D. F. Thieme vertrok naar Pietersbierum in Januari 1892,
en Werd 1892 opgevolgd door F. C. A. Pantekoek, beroepen
van 's Heerenberg.
Blz. 652. Jan de Pauw is geboren in Sept. 1750.
Blz. 652. Gerardus Schreuder is geboren 2 Dec. 1770.
Blz. 653. Joliannes Groenewoud was als student te Franeker getrouwd met Brigitta Meill.
Blz. 653. Arend Hendrik Mantingh is, terwijl hij met zijne vrouw over ijs naar Schokland zou gaan , in de Zuiderzee tusschen Vollenhove en Schokland verdronken.
Blz. 653. Joli. Wilh. Everli. Ebbinge vertrok in 1843 naar Lippenhuizen , in 1850 naar Wapsterveen , waar hij 14 November 1880 emeritus werd. Hij overleed 21 December 1889.
Blz. 653. W. A. "Bronsveld vertrok 10 Augustus 1890 naar Brandwijk en werd opgevolgd door W. Meijeringli, die, beroepen van Nieuwe Pekela , 24 Mei 1891 intree deed.
Blz. 656. Christ. Cootstra kwam hier als candidaat, bevestigd 12 Juni, intree 19 Juni 1796, vertrok reeds 22 Januari 1797 naar Oudeschoot.
Blz. 656. L. J. van Hoorn vertrok 29 September 1890 naar Terwispel en werd 25 Januari 1891 opgevolgd door F. H. Koster, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Noord-Braband met Limburg.
Blz. 658. Paulus van der Yecht was gehuwd met Margarieta Lycklama a Nyeholt.
Blz. 658. Hier. Doorenbos, geboren in 1789, candidaat in September 1810. Hij deed te Hijkersmilde en Klooster veen intree in Januari 1820 en werd daar in 1867 emeritus. Hij overleed te Wehe 23 Maart 1872.
Blz. 659. Lukas Schukking, geboren 27 Mei 1803. Hij vertrok 1 April 1839 van Zuidwolde (Dr.) naar Groningen , waar hij werkzaam bleef tot zijn dood, 17 Maart 1851.
Blz. 659. Hendrik ten Brink overleed als predikant van Peperga en Blesdijke 1 Maart 1868.



Blz. '359. U. Blankstein Hzn. vertrok 11 November 1888 naar Wervershoof.
Blz. 6fi0. Evert Gerard Frima is niet predikant te Witmarsum maar te Wittewierum geweest. Hij overleed te Hoogezand 10 Aug. 1820.
Blz. 661. Hier. Pennink werd in 1873 emeritus. Hij nam 30 Maart 1873 afscheid.
Blz. 661. J. F. A. M. Cleveringa stond hier niet alleen in 1874 , maar in 1873—1876.
Blz. 661. Franc. Averkamp. Zijne echtgenoote Dorothea Jacobs Buttenga overleed in Sept. 1643, oud 88 jaar.
Blz. 664. W. Okkeu vertrok 8 Mei 1887 van O. en N. Holtpade naar Beerta en werd 3 Juli 1887 opgevolgd door A. Nicolaï, beroepen van Hoogebeintum , die 29 Maart 1891 naar Kollum vertrok. Zijn opvolger H. Blankstein Hzn., beroepen van Wervershoof, deed 7 Juni 1891 intree. (Zie bij Peperga.)
Blz. 664. Bij Oldeholtwolde en Ter Idzard moeten nog vermeld worden : Tj. de Boer Jzu. deed, beroepen van Finkum c. a., 10 Juli 1887 intree en vertrok 24 Februari 1889 naar Haringcarspel. L. Scholte, beroepen van Heveskes, deed intree 7 Juli 1889 en vertrok 22 Nov. 1891 naar Spanbroek. — S. J. 1'iso, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Noord-Braband en Limburg, deed intree 1892.
Blz. 665. Joh. Willi. Caesar werd eerst gegeeseld en daarna voor 7 jaren gebannen.
Blz. 665. Abraham Kruger was gehuwd met eene dochter van zijn voorganger, J. Horstenius.
Blz. 666. Hendr. Kuyper is geboren 13 Maart 1763.
Blz. 666. W. de Yries vertrok 21 Mei 1890 van Noordwolde naar Rolde en werd 18 Mei 1891 opgevolgd door J. van Waning Bolt, beroepen van Emst.
Blz. 666. Bij Boyl moet nog vermeld worden : R. E. Wierenga, die, beroepen van Lellens, 27 Februari 1887 intree deed en 20 November daaraanvolgende reeds weer vertrok naar Oosterwierum. Sedert dien tijd is de gemeente vacant.



Blz. 668. Joh. Chr. Brink werd 7 Mei 1732 weer tot het avondmaal en 1 Juli 1733 tot den predikdienst toegelaten. In 1733—40 was hij hulpprediker te Huins en daarna te Beers en Jellum voor zijn ouden vader. Hij overleed te Jellum 28 Oct. 1749, oud 50 jaar, en werd 4 Nov. d. a. v. te Beers begraven.
Blz. 669. J. Kapteijn vertrok 25 September 1887 naar Finkum c. a.
Blz. 669. Joh. Jac. Munckerus overleed 1 Sept. 1652 (zie class. Zevenw. 243.)
Blz. 670. r. 4 v. b. S. S. G. moet zijn S. Min. Candidatus.
Blz. 671. Bij Makkinga moet nog vermeld worden: O. J. ten Bruinmeier Andriesse deed als candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zeeland 9 Juli 1871 intree en heeft 26 April 1874 zijne bediening neergelegd. Hij trad 15 April 1883 weer in dienst te Oudeschild op Texel.
Blz. 671. Johannes de Bruine, een burger uit Groningen, sedert 30 Sept. 1600 schoolmeester te Anlo , werd 4 Nov. 1602 geëxamineerd en toegelaten als predikant te Eelde. Hij werd in 1611 naar Oosterwolde beroepen en vertrok derwaarts tegen Mei 1612.
Blz. 671. (Vgl. noot 1 op blz. 672) Bern. Holtrup was schoolmeester te ten Post en Wittewierum 1621—24. Hij overleed, volgens Engelsma , in 1673 (niet 1678.)
Blz. 672. Corn. Nauta. Achter zijn naam staat: (Kerkinwijding). Daarvan verhaalt Engelsma (Glass. Zevenw. blz. 252) het volgende : „De Kerk van Oosterwolde bouvallig zynde , wierd 1735 afgebroken en herboud , en doe vercierd met een Torentje , die op de vorige niet was geweest, en door Do. Nauta ingewyd den 25 December 1735, uit Ezra 6: 15, 16; en op den 26 dito Hag. 2: 10."
Blz. 673. Jac. Hoekema. Zijn broeder Petrus was predikant te Workum.
Blz. 674. Bij Oosterwolde c. a. moeten nog vermeld worden: J. I). C. Koch Jr., beroepen van Kuinre , deed 22 Juni 1873 intree en vertrok naar Norg 25 April 1875. — H. de Boer, beroepen als eervol ontslagen predikant van Wervershoof, deed intree 1 Mei 1887 en vertrok 12 October 1890 naar Morrha. — R. A. üamsté, beroepen van Buinen , deed intree 8 Maart 1891.
Blz. 674. Bij Appelscha, dat sedert 25 Aug. 1878 vacant was,



moet nog vermeld worden: C. R. van Lelyveltl, beroepen van Schoonebeek , deed inlree 1892.
Blz. 675. Mart. van der Yeclit. De conditie, waarop zijn beroep werd geapprobeerd was: „mits dat'er een goed Huis en Woonplaats voor de Beroepene zoude bezorgt worden , het welke door de Beroepers wierd aangenomen."
Blz. 675. Tjall. .Adema. Zijn broeder Barro was predikant te Oudeschoot.
Blz. 675. Arn. Reiners. Zijn grootvader Lubb. was predikant te Dalen.
Blz. 675. Dirk ten Cate vertrok naar Feerwerd in Groningen (niet naar Ferwerd.)
Blz. 676. Nic. Will. Bolt. Zijn broeder Will. Nic. was predikant te Akkerwoude.
Blz. 676. Thennis Braam overleed hier 11 Mei 1863.
Blz. 677. Hinno Willem Jan Sannes bleef te Arnhem werkzaam tot 13 Februari 1880, toen hij overleed, juist 65 jaar oud.
Blz. 677. Bij Donkerbroek c. a. moet tusschen de predikanten Kapteijn en Mekking nog vermeld worden: J. J. Oudegeest, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel, deed 7 Juli 1872 intree en vertrok 25 Juli 1875 naar Wier.
Blz. 677. Jarig Wassenaar J.Jzn. was hulpprediker te Donkerbroek voor den dienst te Haule en Haulerwijk van 7 tot 23 September 1845, adjunct-predikant aldaar 24 September 1845. Hij werd 15 November 1846 predikant te Xijehaske en Haskerdijken , waar hij werkzaam bleef tot zijn dood , 14 Augustus 1886.
Blz. 677. Henrieus van Allen Jzn., candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Groningen in 1844 , was hulpprediker te Haule en Haulerwijk van Juli 1847 tot Juni 185S.
Blz. 677. Martinus Wassenaar, candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland in 1855, Predikant te Donkerbroek voor den dienst te Haulerwijk 6 Juni 1858, te Oudeschild op Texel 20 December 1868, te Peperga 4 October 1874, te Oosterwierum 18 April 1886, te 's Gravenmoer 23 October 1887 , waar hij nog werkzaam is.



Blz. 677. Justus Everhard Tatum Zubli, zoon van Dr. Nic. Hendr. te Assen, Candidaat bij het Provinciaal Kerkbestuur van Gelderland 1866, predikant te Kattendijke 10 Maart 1867 , te Haulerwijk 17 October 1869, te Hollandscheveld 15 Mei 1870, te Hoornsterzwaag 21 November 1875 , te Oldeholtwolde en Ter Idzard 26 November 1876 , te Wezepe 7 Augustus 1881 , waar hij nog werkzaam is.
Blz. 677. Hendrik Jan Cornelis Bekenkamp Azn., Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Drenthe in 1843. Hulpprediker te Emmelenkamp (Bentheim) in 1844, Predikant te Nieuw-Brongerga of de Knijpe 21 Maart 1847, waar hij in 1868 zijne bediening heeft neergelegd. In 1869 werd hij weer hulpprediker te Hoornsterzwaag en 19 Juni 1870 predikant te Donkerbroek voor den dienst te Haulerwijk, 22 Maart 1874 te Wilp (Gron.), waar hij 18 Februari 1881, nog vóór zijn vertrek naar Pesse, waarheen hij in November 1880 een beroep had aangenomen, overleed.
Blz. 677. Hermannns Cornelis Speekman Jzn., geboren in 1834, Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Friesland in 1858. Hulpprediker te Drachtstercompagnie in Mei 1863 , te Hoornsterzwaag voor de Compagnonsvaart in Mei 1865 ; predikant te Waverveen 9 Augustus 1868, te Schoonoord 29 Mei 1870, te Feerwerd 9 Augustus 1874 , te Haulerwijk 27 November 1881 , te Noordwijk (Gron.) 22 April 1883 , te IJhorst 15 April 1888, waar hij nog werkzaam is.
Blz. 677. Petrus Zaidema Pzn., geboren in 1831, Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Groningen in 1857, predikant te Horsten 27 Maart 1859, te Lutjegast 25 April 1875, te Schoonoord 4 Mei 1879, te Eext 7 November 1880, te Haulerwijk 1 Juli 1883, te Hoornsterzwaag 4 Mei 1884, te Horsten (2e keer) 10 October 1886, te Roswinkel 5 Februari 1888, te Helium 21 September 1890, waar hij nog werkzaam is.
Blz. 677. Jacobus Henricus Themmen de Lang, Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Overijsel in 1863 , predikant te Schermerhorn 12 November 1865 , te Oosterend op Texel 9 November 1873 , te Hiaure c. a. 12 Mei 1878. Daar heeft hij 1 Juli 1880 de bediening neergelegd. Hij werd 7 October 1883 weer predikant te De Wilp (Gron.) en 19 April 1885 te Haulerwijk, waar hij 1 Januari 1887 emeritus werd. Al spoedig daarna, 31 Juli 1887 aanvaardde hij weer den dienst te Koekange, en 20 April 1890 te Sleen , waar hij thans nog staat. — Na zijn vertrek van Haulerwijk is deze gemeente vacant geweest tot 25 Mei 1890.
Blz. 677. Bij Haulerwijk moet nog vermeld worden: Hillenius



Wibbinus Bruins, Candidaat bij het Prov. Kerkbestuur van Groningen in 1842. Hij werd 16 Augustus 1846 predikant te Gaast en Ferwoude, waar hij echter reeds 29 Maart 1848 de bediening heeft neergelegd. Hij werd weer predikant 12 December 1852 te Babyloniënbroek , . . . . . . . 1857 te Amstelveen, 2 Augustus 1874 te Hem, 9 Juni 1878 te St. Kruis, 8 Juni 1879 te Everdingen , 2 Mei 1880 te Ransdorp , 16 Juli 1882 te O. en N. Gastel, 3 Augustus 1884 te Marum , 4 October 1885 te Blokzijl, 28 November 1886 te Nieuw-Brongerga of de Knijpe , 6 October 1889 te Pesse en 25 Mei 1890 te Haulerwijk, waar hij op het oogenblik, dat ik dit schrijf, nog predikant is.
Blz. 687. Broeksma moet zijn Broeksmid.
Blz. 689. Achter den naam Gorstius, J. F. staat 557. Dit moet zijn 575.
Blz. 690. ten Doll moet zijn ten Dall.
Blz. 694. Achter den naam Groenewoud, Johannes Jacobus staat o. a. 167. Dit moet zijn 166.
Blz. 694. Haak. Titus Rudolfz enz. moet vervallen.
Blz. 700. Moet wegvallen: Lang. J. H. van Themmen de 542, 677.
Blz. 701. Achter den naam Leenmans. H. A. valle het cijfer 394 weg. Een nieuwe naam Leenmans Jr. H. A. worde ingevoegd en daarachter het cijfer 394 geplaatst.
Blz. 703. Melle T. J. van, moet zijn Melle P. J. van.
Blz. 704. Mutarius enz. moet wegvallen.
Blz. 706. Pegeier enz. moet wegvallen.
Blz. 706. Peiloret moet zijn Peirolet.
Blz. 706. Poll Engelb. moet wegvallen.
Blz. 706. Achter den naam Pollius Henricus staat o. a. 588. Dit moet zijn 589.
Blz. 709. Sart. G. J. Gobius moet zijn Sart. G. J. Gobius du.
Blz. 709. Sart. J. J. Gobius moet zijn Sart. J. J. Gobius du.



Blz. 710. Sekoelt moet zijn Sekvelt.
Blz. 713. Tusschen Teelink en Teglerus worde ingevoegd: Tegeler, Henricus 637.
Blz. 714. ter Vehr moet zijn ter Vehn.
Blz. 714. Velden, Ans van, moet zijn Velden, Aris van.
Blz. 714. Vel(z)sen moet zijn Velzen.
Blz. 714. Velzen, Hajo Udo Thoden van, moet zijn Velzen, Hajo Uden Thoden van.
Blz. 715. Achter den naam Wassenaar M. worde nog het cijfer 677 geplaatst, daar hij dezelfde is als Wassenaar, Martinus , die volgt.
Blz. 718. Tusschen Bergum en Birdaard worde ingevoegd: Bergumerheide 119.
Blz. 719. Lees achter Huins nog: 180 noot.
Blz. 719. Lees achter Hijlaard nog: 180 noot.
Blz. 7^0. Tusschen Witmarsum en Workum worde ingevoegd : Wolvega 647.
Onder het afdrukken van dit werkje kon ik de volgende aanvullingen en verbeteringen nog opnemen :
Blz. 42. L. Proes overleed 14 Januari 1891.
Blz. 44. Bij Leeuwarden moet nog vermeld worden G. W. Heésen, geboren in 1848 , candidaat in Gelderland 1872, predikant te Maasdam 13 Oct. 1872 , Breedevoort 1875 , Winterswijk 1878 , kwam te Leeuwarden 1892 in de plaats van A. F. Kamp.
Blz. 73. Jod. Henr. Reddiugius overleed te Hardegarijp 30 Sept. 1891 , oud 80 jaar.



Blz. 77. A. Wijn vertrok naar Beetgum 13 Sept. 1891.
Blz. 88. D. G. de Haas werd 20 Sept. 1891 te Beetgum opgevolgd door A. Wijn, beroepen van Britsum.
Blz. 119. U. W. Thoden van Yelzen te Bergumerheide overleed 9 Januari 1892.
Blz. 181. J. Kapteyn werd 22 November 1891 te Huins opgevolgd door S, Steenmeijer, beroepen van Driehuizen c. a.
Blz. 181. H. F. Hamelberg vertrok 1892 van Hijlaard
naar Gulpen.
Blz. 210. D. F. Thieme deed te Pietersbierum intree 31 Januari 1892 (niet 1891 , zooals ik hierboven op blz. 24 schreef.)
Blz. 251. Hendr. Cannegieter J.Jzn. te 't Zandt overleed, voordat zijn emeritaat inging, 19 Aug. 1891.
Blz. 260. Jan Daniël Beman Brouwer overleed te Leiden 30 Jan. 1892 , oud 77 jaar.
Blz. 294. H. Pop overleed te Muiden 14 Dec. 1891.
Blz. 308. G. Cazemier deed te Exmorra intree 22 Febr. 1891.
Blz. 338. Bij Sneek moet nog vermeld worden: J. H. Beekman, beroepen van Almkerk , deed 24 Januari 1892 intree.
Blz. 375. J. Dommisse deed te Heeg intree 7 Juni 1891.