es-*?
STIET GEBOD DES GELOOFS.
leerrede
OVEB
1 JOH. III : 23».
DOOR
H. J. R. G. T H E E S I N G,
PREDIKANT TE ROTTERDAM.
TE ROTTERDAM . BIJ W. WENK.
1863.
Prijs 25 Cents.
Gfcf, . Snelpersdruk — van Meurs a oiuiisons.
9VÏ
Men zie het Berigt op de achterzijde van dezen Omslag.







m
Ê c<nr (yiCoj
V.
HET GEBOD DES GELOOFS.
1 JOH. III : 23".



gezeten waren. Uitgegaan op zijnen last om liet woord der zaligheid bekend te maken, werd geen andere weg ter behoudenis en ten leven, dan het geloof in zijnen Naam, door zijne Apostelen aangeprezen. Wat een petrus in dit opzigt van den kreupelen bedelaar eischte, dat vorderde hij even dringend van de leden van denJoodschen raad. Aan den opziener der gevangenis te Filippi niet alleen en aan' de zoogenaajnde Barbaren op het eiland Milete hield paulus hetzelfde voor, maar ook aan de Epicurische en Stoïsche wijsgeeren te Athene en aan de stadhouders sergius paulus, felix, eestus en den koning agkippa. Dezelfde betuiging wordt in de Schrift aan allen zonder onderscheid gedaan, dezelfde eisch des geloofs in jezus Christus den Zoon van God als het van God verordend middel om behouden, om geregtvaardigd, om verlost, om het leven en de zaligheid der ziel deelachtig te worden. Ik zeg: den eisch. AVant het is niet maar een raad, eene aanbeveling, eene vrijheidsvergunning, maar het is een gebod Gods, het is een gebod, waarvan wij zeggen kunnen, dat er geen is, dat, meer dan dit, door beloften en bedreigingen is aangebonden. Het is ons niet vrij gelaten of wij al of niet gelooven willen: wij moeten. Het is een nadrukkelijk bevel, een hoog bevel, de duurste verpligting. De nood is ons opgelegd. Ons eeuwig wel of wee hangt er van af, of wij al of niet aan dit gebod van God gehoorzaamheid betoonen. Als zoodanig doet de Schrift op meer dan eene plaats het ons kennen, als zoodanig stelt ook johannes in den tekst het voor. Zoo wat wij bidden, dus schrijft hij in het onmiddellijk voorafgaande vers, zoo wat wij bidden, ontvangen wij van Hem, dewijl wij zijne geboden bewaren en doen hetgeen behagelijk is voor Hem: en, dus luidt het nu in onze tekstwoorden, dit is zijn gebod, dat wij gelooven in den naam van



zijnen Zoon jezus christus, Het is derhalve over het gebod des geloofs in jeztjs christus , dat ik naar aanleiding van den tekst voor u heb te behandelen. Ik wensch het in dier voege te doen, dat ik I. eerst nader ontwikkele, hoe wij dit gebod hebben te verstaan, m. a. w. wat het is, hetwelk ons, volgens dit woord, door God wordt geboden;
II. dan u voorhoude, waarom het geloof in jeztjs Christus Gods Zoon, met zooveel nadruk door God geboden is,
III. en eindelijk u toepasselijk herinnere, wat hieruit, dat dit geloof een gebod Gods is, tot waarschuwing, aanmoediging en opwekking moet en mag afgeleid worden. God geve mij dit te doen met dien zegen, dat bij
aanvang of toeneming aan dit hooge en heilige gebod alle gehoorzaamheid door ons bewezen worde.
I. Naar het meest aangenomen gevoelen heeft de Apostel johannes dezen zijnen eersten brief geschreven, toen hij reeds eenen zeer hoogen ouderdom bereikt had. Dezelve moest ten geleide verstrekken van zijn Evangelie waarin hij schriftelijk mededeelde, wat hij te Efeze mondeling had verkondigd, te weten, wat hij aangaande jezus christus als het Woord des levens gehoord, gezien en met handen getast had. Dit maakte de hoofdinhoud uit zijner prediking, hetzij die mondeling of schriftelijk geschiedde en waarvan dit het oogmerk was, dat zij, die haar vernamen, in dezen weg zouden komen tot of bevestigd worden in de gemeenschap tot God den Vader en met zijnen Zoon jezus christus. Wat nu ons teksthoofdstuk aangaat, dit bevat eene krachtige \ ermaning, om die gemeenschap met God en christus door haat tegen de zonde, door toeleg op heiligheid,



door beoefening van broederlijke liefde aan den dag te leggen. In de onmiddellijk voorafgaande verzen wekte de Apostel zijne medegeloovigen op, om die liefde met alleen met woorden te betuigen, maar door daden te betoonen. Daaruit zouden zij kunnen weten, dat zij uit de waarheid, dat is met andere woorden, dat zij opregte Christenen waren, hunne harten zouden gerustheid hebben, God niet als Regter behoeven te vreezen, vrijmoedigheid voor Hem erlangen en zij zouden op de verhooring hunner gebeden kunnen rekenen. Alles kwam slechts daarop aan, dat het grondbeginsel, waaruit alles moet worden betracht, niet bij hen gemist mogt worden. Zoo wat wij bidden, schrijft hij in het aan den tekst voorafgaande vers, ontvangen wij van Hem, dewijl wij zijne geboden bewaren en doen hetgeen behagelijk is voor Hem. En dit is zijn gebod, dit is het hoofdgebod, waaruit alle andere geboden voortvloeijen, op welks betrachting het aankomt, bij welks betrachting heiligheid en liefde en alle christelijke deugden als van zelve beoefend worden, dat wij gelooven in den naam van zijnen Zoon jeztjs chkistus. Wat de zin dezer woorden aangaat, deze zeker kan ons niet duister wezen. Alleen met betrekking tot de uitdrukking in den naam behooren wij dit op te merken: wanneer in de H. Schriften van Gods naam wordt gesproken, dan worden wij doorgaans daarmede gewezen op datgene in God, wat door den naam, dien Hij draagt, wordt uitgedrukt. Den naam des Heer en aanroepen, heette onder het O. V. God aanroepen met erkenning, dat Hij is, die Hij heette, jehova, de Eeuwige, Waarachtige. Menigvuldig vooral is in de schriften des N. V. de verbinding van het woord naam met den persoon van God en van chuistus. Wanneer er, gelijk hier, wordt gesproken van in den naam van chbistus te gelooven, dan beteekentdit maar niet eenvoudig hetzelfde als in Hem te gelooven,



maar in Hem te gelooven, als de zoodanige die is wat zijn naam aanduidt, de Zoon van God, de Christus, de van God beloofde en in de volheid der tijden geschonken Messias, Verlosser, Heilaanbrenger, Zaligmaker.
Dit is dus, naar de bedoeling van johannes, het gebod Gods, dit het voornaamste, dit het hoofdgebod van God, dat wij gelooven in jezus, als zijn Zoon, den deelgenoot zijner natuur en zijns wezens en de van Hem verordende Middelaar en Heiland. Hoe nu is het, dat wij dit gebod hebben te verstaan? Met anderewoorden: Wat is het dat, volgens dit woord, in de eerste plaats ons door God wordt geboden? Dit is de eerste vraag, die ik, naar den tekst, mij voorstelde te beantwoorden.
Gelooven in het algemeen is iets als waar aannemen op de getuigenis van een ander, en in de beteekenis ook waarin het voorkomt in de H. Schriften in het bijzonder, een zeker weten, kennen, voor waar houden van alles, wat in het Woord van God aangaande jezus den Heer en in zijne waardigheid en in zijne betrekkingen is geopenbaard geworden. Het veronderstelt kennis, eene duidelijke en ware, al is het dan ook nog eenvoudige en weinig ontwikkelde kennis van de getuigenis, dat God in het Evangelie van zijnen Zoon heeft getuigd. Zonder die kennis is er geen regt geloof in den Heiland mogelijk, want hoe, zoo mogen wij wel met den Apostel vragen, hoe zullen zij in Hem gelooven, van wien zij niet gehoord hebben, hoe op goede gronden Hem erkennen voor hetgeen Hij is, indien zij met die gronden, die in de Schrift zijn vervat, zijn onbekend gebleven? Gelooven in den Heere jezus christus is dus in de eerste plaats op de getuigenis, Hem aangaande in het Woord gegeven, Hem erkennen, voor waar houden dat Hij is, die Hij verklaard wordt te wezen, de Zoon, de eigen, de eeniggeboren Zoon van God, de deelgenoot zijner natuur en majesteit in de hoogste hemelen, het afschijnsel zijner



heerlijkheid, het uitgedrukte beeld 7,ijiier zelfstandigheid,
in de wereld gekomen en een mensch geworden, om een Heiland van zondaren te wezen, de hoogste Profeet en Lee raar ons van God gezonden, om den verborgen raad en wil van God ons volkomen bekend te maken; de eenige Hoogepriester, die met zijne zelfsofferande de vergeving der zonden, eene eeuwige verlossing heeft aangebragt en nog met zijne voorbidding voor allen, die door Hem tot God gaan, voortreedt bij den Vader; de eeuwige Koning, die als Middelaar gezeten aan Gods regterhand, alle magt bezit in hemel en op aarde, in den naam des Vaders regeert met onbeperkt gezag, het verheerlijkt Hoofd is zijner Gemeente, die de zijnen door zijn Woord en Geest bestuurt, tegen alle vijanden beschut en bewaart, na het sterven opneemt in den hemel en eenmaal, als Hij wederkomt om als Regter over allen te oordeelen, zijne hoogste eer en heerlijkheid voor eeuwig zal deelachtig maken.
Het is er echter verre van af, dat het geloof, inden zin waarin het in den tekst bedoeld en van God geboden is, alleen in een enkel weten of bloot voor waar houden zou gelegen wezen; dat het alleen zou bestaan in met het verstand aan te nemen, dat cheistus de Zoon van God is in de wereld gekomen, om zondaren zalig te maken, de geschiedenis van zijn aardsche leven van zijne geboorte tot zijne hemelvaart te kennen; eene uitwendige belijdenis daarvan te doen en aan de door Hem ingestelde sacramenten deel te nemen. In dien zin, ja! zijn er duizenden bij duizenden die gelooven, die met zulk een dood geloof zich tevreden stellen en in eenen staat van gerustheid leven, welke eenmaal ten verderve voert. Zeker, het gelooven is een kennen, maar eene bijzondere wijze van kennen. Het is hier de vraag niet alleen wat men kent, maar hoe men kent. Hoevelen zijn er, die de waarheid aangaande cheistus den Heer kennen, maar



wier keunis niet anders is dan eene wetenschap, lijdelijk en koud, terwijl noch pligtgevoel noch behoefte eenig aandeel in hunne overtuiging hebben; die de Christelijke waarheid hebben aangenomen zonder weerzin, maar ook zonder ingenomenheid en belangstelling, daar zij vreemdelingen zijn gebleven in hun eigen gemoed, geen kennis hebben aan de diepte hunner ellende, de grootheid van hun verderf zoowel als het onberekenbare van hunne schuld, en nog nooit behoefte gevoeld hebben aan verzoening met God door regtvaardiging, door schuldvergeving.
Het wezentlijk, het waarachtig, het door God tot zaligheid gevorderd geloof, is het toevlugt nemen der geheele ziel tot Christus , als van den drenkeling, die de hand aangrijpt van den Eedder en kan dus alleen plaats grijpen bij dien, die in het diepst zijns harte, met het innerlijkst smartgevoel van zijn verloren toestand, van zijne doemwaardigheid voor God, van zijne volstrekte onbekwaamheid om zichzelven te redden, is overtuigd geworden.
Het is geen daad van het redenerend, besluit trekkend verstand, maar van het ootmoedig, door schuldgevoel verslagen hart, dat gelijk het moede hert schreeuwt naar de koele waterstroomen, gelijk de vervolgde doodslager den bloedwreker in de vrijstad ontvlugt, gelijk de uitgeputte reiziger hongert naar spijs en dorst naar verkwikkend water, zoo vaardig, vurig, hartelijk vliedt naar jeztjs christüs, als den eenigen naam door God onder den hemel gegeven, om geregtvaardigd, verlost, geheiligd, gezaligd te worden. Het is een op grond der Goddelijke getuigenissen aannemen van, zich verlaten op, zich overgeven en toevertrouwen aan jezus Christus, Gods Zoon, als den eenigen, algenoegzamen, volkomen Zaligmaker. Het regte geloof is werkzaam niet alleen omtrent het Evangelie en de daarin gegevene heilbeloften, maar omtrent den persoon van den in het vleesch verschenen, gekruisten, opgewekten, verheerlijkten jezus , als den



Christus zelf, want niet alleen om en door, maar in Hem is de zaligheid. Hij is de verpersoonlijkte genade Gods, Hij de Middelaar, de Voorspraak, de Opziener, de Behouder der zielen, de van God gegevene tot wijsheid, regtvaardigheid, heiligmaking, verlossing, eeuwige zaligheid.
De ziel des opregt geloovigen hecht zich dus niet alleen aan de verklaringen van het Evangelie, maar aan den persoon des "Verlossers, aan den door lijden volmaakten en levenden Christus zelf, steunt op Hem, verlaat zich op Hem, vertrouwt zichzelve en de behoudenis der ziel aan Hem toe; de opregt geloovige neemt Hem aan, niet maar als den, maar als zijn Zaligmaker, als dien Middelaar door wien niet alleen aan anderen, maar ook hem vergeving van zonden, eeuwige geregtigheid en zaligheid voor God geschonken is, uit loutere genade, alleen om zijne verdiensten. Hij eigent zich de door Hem aangebragte zaligheid, ja eigent zich Hem zelf toe en wordt door die toeëigening, door die aanneming, door die overgave aan Hem zoo naauw en innig vereenigd met Hem, dat hij, met meerder of minder helderheid en vrijmoedigheid, naarmate het geloof, dat gedurig nog met twijfelingen te strijden heeft, helderder en vrijmoediger is, zeggen kan: ,/ik leef, doch niet meer ik, maar Christus leeft in mij; en hetgeen ik nu in het vleesch leef, dat leef ik door t geloof des Zoons Gods, die mij lief gehad heeft, en zichzelven voor mij overgegeven heeft." Zoo is dus het geloof het middel, waardoor wij het in Christus geschonken heil voor onszelven aannemen, het vermogen, waardoor wij de heilbeloften in Hem aangrijpen en vasthouden, de hand, waarmede wij de zalige, zielverkwikkende vruchten van den boom der genade plukken. Ja, wat meer is, zoo is het geloof het verband, waardoor de geloovigen als nieuwe ranken op Christus, die de ware wijnstok is, overgeënt worden,



wij ooit verwachten zóó rein en zóó heilig in de oogen van God te zullen worden, dat wij Hem geheel doen vergeten, hoe wij Hem verzaakt, vergeten, verloochend, zijne goedertierenheid met ondankbaarheid, zijne langmoedigheid en verdraagzaamheid met volharding in de zonde hebben beloond? Zoo ziet gij het, M. H. van wat zijde en op wat wijze wij het ook beproeven met God ons te verzoenen en in die verhouding ons te herstellen, dat wij met gerustheid aan Hem denken en met blijmoedigheid naar Hem opzien kunnen, het is eene afgesnedene zaak en op de vraag: hoe wordt de mensch, hoe wordt de zondaar weder regtvaardig voor God? kan noch het geweten, noch de menschelijke wijsheid ons het antwoord geven.
Maar nu, wij slaan het Evangelie op en, o diepte der wijsheid en der onuitsprekelijke zondaarsliefde! daar wordt de blijmare gelezen: ,/hetgeen der wet onmogelijk was, daar zij door het vleesch krachteloos was, dat heeft God gedaan; God was in christus de wereld met zich zeiven verzoenende, hare zonden haar niet toerekenende; dien die geen zonde gekend heeft, heeft Hij zonde voor ons gemaakt, opdat wij zouden worden regtvaardigheid Gods in Hem. God zelf heeft zich het offer voorzien, dat geboet heeft voor de zonden eener schuldige wereld. Jezus christtjs , de eeuwige Zoon des eeuwigen Vaders, heelt naar diens bepaalden raad en voorkennis, zich gesteld aan het hoofd der doodschuldigen, om ze in het goddelijk gerigt te vertegenwoordigen. Hij heeft aan de eischen der wet voldaan, hare vloeken getorscht, hare stiaften geleden, door eene volmaakte geregtigheid, door eene gehoorzaamheid, volgehouden tot den dood des kruises, het offer opgebragt, dat genoegzaam is om de zonden van duizenden, van tienduizenden, van millioenen te bedekken, voor het aangezigt van den onkreukbaar llegtvaardigen. De Vader heeft dat offer zijns Zoons met



welgevallen aangenomen. Hij heeft verklaard, dat Hij de kinderen van den eersten ad au wil aanzien als begrepen in den tweeden en al de gunst en liefde, waarmede Hij Zijn heilig kind jezus bemint , wil overbrengen op allen, die in Hem gelooven, die, verootmoedigd door de overtuiging van zonden, ontrust door het besef van gevaar en veroordeeld bij zich zeiven, van Hem gebruik maken, tot Hem de toevlugt nemen, aan Hem met volkomen vertrouwen voor altijd zich overgeven.
Is het nu niet duidelijk en klaar, waarom dit het gebod Gods is, dat wij in den naam Zijns Zoons jezus Christus gelooven zullen? Buiten christus, buiten vereeniging met en geheele overgave van ons zei ven aan Hem, staan wij op ons zeiven, staan wij tegenover den heiligen God beladen met al de schuld onzer duizende overtredingen, bezoedeld, onrein, waardig om te worden weggedaan van voor zijn aangezigt. Maar waar wij intreden in de levensgemeenschap met christus , waar wij met Hem verbonden worden door het geloof, en als leden van het ligchaam met het hoofd, met Hem vereenigd worden, daar ziet God ons niet meer aan gelijk wij zijn in ons zeiven, maar gelijk wij zijn in Hem. Hij ziet ons gewasschen in het bloed Zijns Zoons, met Hem voor de zonde gekruist en gestorven, bedekt door den mantel zijner geregtigheid en Hij neemt ons aan als zijne kinderen. O! het is de eisch zijner heiligheid, maar de eisch zijner hoogste liefde te gelijk, liefde van Hem, die geen lust heeft in der zondaren dood, maar daarin dat zij zich bekeeren en leven zullen, de eisch dat wij ons overgeven aan Hem, in wien Hij ons een vergevend God wil zijn, het gebod, dat wij in den naam van jezus christus Zijnen Zoon gelooven zullen.
Doch er is nog meer. Het is niet alleen, omdat wij in dien weg alleen voor Hem kunnen geregtvaardigd worden, dat Hij dit gebiedt, het is ook omdat wij



in dien weg alleen van de zonde vrijgemaakt en tot heiligheid des levens vernieuwd kunnen worden. Wij zijn door de zonden niet alleen diepschuldig en strafwaardig voor God, maar het zedelijk bederf heeft zich over alle onze vermogens uitgebreid en wij zijn onbekwaam om ons zeiven van de magt des Satans en van de heerschappij der zonde te verlossen, en op heiligheid des levens ons toe te leggen; wij zijn van nature vleeschelijk, bedenken dat des vleesches is en het bedenken des vleesches is vijandschap tegen God, het onderwerpt zich aan de wet Gods niet en het kan het ook niet. Geene wet, hoe voortreffelijk ook, zelfs de wet van mozes niet, heeft ooit kunnen levend maken, op het hoogst alleen de zonde kunnen beteugelen, en wat ook menschelijke kracht en mensehelijke wijsheid immer beproefd hebben, om den voortgang der boosheid te stuiten en vernieuwing ten leven daar te stellen, het heeft schipbreuk geleden op de hardnekkigheid der in ons wonende zonde, op het diep ingeworteld bederf onzer zondige natuur. De afstand is blijven bestaan tusschen weten en willen, tusschen willen en doen en het hoogste waartoe het den mensch, zoo er ook eene zucht naar vernieuwing in hem ontstond, heeft kunnen brengen, is de klagt der vertwijfeling te ontboezemen: "ik ellendig mensch! Wie zal mij van het ligchaam dezes doods verlossen?"
Maar hoort nu wat God heeft gedaan, om die kracht des verderfs in den mensch te verbreken en het beeld zijner heiligheid op nieuw in hem op te rigten. Hij heeft zijnen Zoon gegeven tot een offer voor de zonde in den ijsselijksten dood, het geloof in Hem en in zijn kruis aangewezen als het middel tot regtvaardiging voor Hem, in dat geloof het beginsel te gelijk geopenbaard, het beginsel der zuiverste liefde, waardoor de mensch, vrijwillig de gehoorzaamheid betracht, die door de wet



te vergeefs van hem was geeischt geworden. Waar dat geloof in het hart zijne plaats heeft gevonden, daar is het als een ander, neen! daar is het metterdaad een ander leven, een leven in liefde, in reinheid, in blijmoedige gehoorzaamheid aan God. Zoo iemand in Christus is, d ie is een nieuw schepsel, het oude is bij hem voorbijgegaan, ziet het is alles nieuw geworden. Voorwaar, het geloof in den Heer .teztjs chbistus, in zijne liefde en Gods genade in Hem, indien het waarachtig en opregt is, het kan niet krachteloos, niet verborgen blijven, het neemt het geheele hart in bezit, het beheerscht al de genegenheden, het laat niet anders in bet binnenste leven dan de diepste erkentelijkheid voor en de innigste liefde tot Hem, die ons eerst heeft lief gehad, zoo zelfs dat Hij zijn leven voor ons heeft overgegeven.
O! tot zich zeiven te kunnen en te mogen zeggen : de Heer der heerlijkheid heeft uit liefde zijn bloed voor u vergoten, Hij heeft u liefgehad tot den dood, Hij heeft u gered van het verderf en gij zijt nu door Hem behouden voor eeuwig en het heeft Hem zijn hartebloed gekost, — het is niet uit te drukken, hoe het in het stof ter nederbuigt, hoe het demoedig maakt en klein, hoe het 't leven in de zonde en voor de wereld tot een walg maakt, hoe het niets vurigers doet begeeren, niets ernstigers doet bejagen, dan geheel en voor altoos van de zonde vrijgemaakt en naar het beeld van dien Heer vernieuwd te worden. De mensch, die dat geloof is deelachtig geworden, hij kan niet meer denken, niet meer spreken, niet meer handelen als te voren. De geest des levens in chmstus jezus heeft hem levend gemaakt, heeft hem zich ten eigendom gemaakt, is in hem komen wonen, heeft een nieuw, een ander, een van het vorige zondige leven geheel onderscheiden leven in hem uitgestort. Vol van liefde voor zijnen Redder en Zaligmaker, wijdt hij Hem en Gode, die dien Zoon



voor hem heeft overgegeven, zijn leven toe, het is naar diens wil alleen dat hij wil handelen en de liefde, die in zijn hart is uitgestort door den H. Geest, wordt de vruchtbare moeder van allerlei gezindheden en deugden, die God en den Verlosser verheerlijken en hem zeiven tot eere en zaligheid verstrekken. Wel verheft zich vaak in hem zijns ondanks het oude kwaad, wel poogt nog gedurig het vleesch zijne verbeurde regten te doen gelden; maar toch het bezielend beginsel van zijn leven is veranderd, het bedwingt en beheerscht de bewegingen en uitgangen van het van nature zondig en bedriegelijk hart. Als de zonde op nieuw zijn hart is ingeslopen, dan ondervindt hij daarover eene diepe droefenis; zij is hem geene meesteres meer, die hij dient, veel minder eene vriendin, die hij liefheeft, maar een tegenpartijder, een doodvijand, tegen wien hij een strijd voert op leven en dood, die hem te naauwer zich doet aansluiten aan zijnen Heiland en voortdurend tot Hem de toevlugtdoet nemen om door Hem, door Hem die het alleen vermag, van alle overblijfselen der bedorvenheid verlost en tot de vrijheid der heerlijkheid der kinderen Gods geleid te worden. O, M. H.! zullen wij nog een oogenblik langer vragen, waarom God, God de heilige, de liefde zelve, God die wil dat wij verlost, wil dat wij vernieuwd, wil dat wij naar zijn beeld van heiligheid tot heiligheid zullen veranderd worden, eischt dat wij ons zullen overgeven aan Hem, in wiens gemeenschap wij alleen kunnen herschapen worden en vernieuwd, gebiedt, dat wij in den naam van jezus Christus zijnen Zoon gelooven zullen ?
Door het geloof in diens naam alleen is het, opdat wij ook dit er nog bijvoegen, dat wij het ware leven deelachtig en voor den hemel bereid kunnen worden. Zooals de mensch oorspronkelijk uit de hand van zijnen Schepper was voortgekomen, bezat hij het waarachtige leven, het eeuwige leven, het leven der ziel, het leven in de kennis, de gunst en de gemeen-



schap met God, gelijk het de Engelen in den hemel leven en zoolang hij in den staat der regtheid bleef verkeeren, genoot hij het in al zijne volheid en zaligheid. Maar helaas! hij viel, hij at van den boom der beproeving en den toegang tot den boom des levens werd hem ontzegd. De zonde veroorzaakte tweespalt met, scheiding van, opstand tegen God, verscheurde de banden, die hem met zijnen Schepper vereenigden en eischte de volvoering van het vonnis, dat hem was bedreigd geworden, ten dage als gij ongehoorzaam zult zijn aan God, zult gij den dood sterven. Van toen af verloor de mensch, omdat niets wat van God is afgescheiden, waarlijk kan leven, het geluk des levens en het leven des hemels ; van toen af werd het oorspronkelijke leven geknakt en verwelkte gelijk eene jeugdige plant, die van den wortel is afgesneden: van toen af werd hij, naar de treurige, maar waarachtige beschrijving des apostels, verduisterd in het verstand, vervreemd van het leven Gods, heeft hij den naam van te leven, maar is hij dood, dood in de zonde en misdaden. Aan zich zeiven overgelaten, kan hij slechts afzwerven van God, die de fontein is des levens en met iedere schrede gewisser te gemoet gaan den eeuwigen dood. Maar ziet! God had deernis met de gevallenen en hierin openbaarde Hij den rijkdom zijner ontfermende liefde, dat Hij jezus Christus zijnen Zoon zond in de wereld, opdat zij zouden leven in Hem. In Hem is het leven, gelijk in de zon alle licht en warmte en vruchtbaarmakende kracht voor de aarde, als in een middenpunt is zamengetrokken. Hij openbaarde dat leven, door zijne verschijning op aarde. Hij verwierf het door zijnen bloedigen dood, door het vonnis in Eden en op Sinai uitgesproken op zich te laden en zelf dit vonnis voor de plaats der doodschuldigen te ondergaan. Hij deelt dat leven aan allen die in Hem gelooven mede, door de kracht des H. Geestes. Wie door het ootmoedig, hartelijk, levendig geloof met



Hem vereenigd worden, die doordringt Hij met een nieuw , een ander leven; een leven uit God, een leven der herstelde gemeenschap met God, een leven welks wet heiligheid is, gelijk zondede wet is van het leven naar den vleesche, een leven, dat de bewustheid heeft van zijn eeuwig zalig voortbestaan, dat niet sterft, dat in den dag der opstanding ook tot het ligchaam wordt uitgebreid en bij welks bezit zij geschikt en bereid zijn, om van stonde aan na het ontslapen, in de woningen der gezaligden in den hemel opgenomen en de heerlijkheid en heiligheid van Gods gemeenschap deelachtig te worden. Yan dat leven, zeg ik, doordringt Hij allen die gelooven, allen die door geloof en hoop en liefde met Hem vereenigd worden, maar ook hen alleen. Want de zaligheid is in geen ander, er is geen anderen naam onder den hemel gegeven, dan de zijne waardoor wij behouden, waardoor wij het leven deelachtig worden. //Ik, heeft Hij gezegd, ik ben de weg, de waarheid en het leven, niemand komt tot den Vader dan door Mij" en wzoo gij het vleesch van den Zoon des menschen niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt gij geen leven in u zeiven: zoo gij niet gelooft, dat Ik die ben, zult gij in uwe zonden sterven.'1 Daar staat geschreven: //die den Zoon heeft, heeft het leven, maar die den Zoon niet heeft, heeft het leven niet.'' O! daarom, daarom, is het dat God, die geen lust heeft in onzen dood, maar in onze bekeering, in onze behoudenis, in ons leven, zoo nadrukkelijk heeft geeischt, met zoo vele beloften en bedreigingen dit gebod gegeven heeft: Dat wij in den naam zijns Zoons jezus christus gelooven zullen.
III. Zoo hebben wij dan het eerste, het hoogste gebod Gods gehoord en tevens ons voorgesteld, waarom wat het beveelt, met zooveel nadruk is geeischt geworden. Belangrijk in de hoogste mate zijn de gevolgtrekkingen , die uit de overdachte waarheid kunnen
9*



worden afgeleid en die ik tot toepasselijke waarschuwing, opwekking en besturing wensch aan te wenden. Is dit, moeten wij zeggen, is dit het gebod Gods, dit wat God boven alles eischt, dat wij in den naam zijns Zoons jezus Christus gelooven zullen, dan is ook dit bovenal duidelijk: vooreerst, hoe groot eene zonde het ongeloof is; ten tweede, hoe volkomen de vrijheid tot gelooven is; en eindelijk, hoe ten volle het gebed om kracht tot gelooven van verhooring verzekerd is.
Is dit het gebod Gods, dat wij gelooven in den naam zijns Zoons jezus Christus, dan is het voor ieder duidelijk, vooreerst, zeg ik, hoe groot eene zonde het ongeloof is. Jezus christus, den Heer der heerlijkheid, het vleesch geworden Woord, den Zoon van God, door God in de wereld gezonden opdat verloren zondaren gered, dezulken die des eeuwigen doods waardig zijn, het eeuwige leven zouden deelachtig worden; dezen, zeg ik, niet te erkennen, te eerbiedigen, aan te nemen, met den mond Hem te roemen, maar met het hart zich van Hem af te keeren en in den wandel Hem te verloochenen, dat is dus niet alleen de grootste dwaasheid, onzinnigheid, het aandoenlijk bewijs eener rampzalige verblinding en der snoodste ondankbaarheid, maar het is ook , daar God het niet aan ons heeft overgelaten of wij al of niet in Hem geloov en willen, maar het geloof heeft geëischt, de grootste oneerbiedigheid en vermetelheid, een zich vergrijpen aan het hoogst gezag, eene zonde, waarvan de gevolgen niet dan ontroerend kunnen wezen. Wat ik u daarom in het belang van u zeiven met hoogen ernst te vragen heb, M. H.! is dit: hebt gij aan dit hoogste gebod reeds gehoorzaamheid bewezen ? Gelooft gij in den Heere jezus christus? Zijn in waarheid uwe oogen geopend over uwe onmetelijke schuld, uw bederf, uwe onreinheid, uwe hulpeloosheid, uw ontzettend gevaar? Zijt gij door het besef daarvan naar Hem uitgedreven? Gevoelt gij in



uw hart, dat gij zonder Hem verloren zijt? Hebt gij Hem als uwen Zaligmaker, uwen Schuldverzoener, Verlosser, Heer en Koning aangenomen? Zijt gij gelukkig Hem toe te behooren? Gevoelt gij u met banden van dankbaarheid en wederliefde, welke niets ter wereld verbreken kan, aan Hem verbonden? Is Hij u zoo dierbaar, dat gij eer van alle schepselen zoudt willen afgaan en die varen laten, dan dat gij Hem zoudt verloochenen? Is het in Hem, dat gij al uw vertrouwen stelt? En vindt gij er uwe hoogste vreugde in, Hem door uwe werken te toonen, dat gij de zijne zijt, dat zijn Geest u aandrijft, dat zijn Woord uw gids is , dat gij bereid zijt Hem te volgen, waar Hij u roept? Kunt gij getuigen, dat gij in den weg des geloofs in Hem, een nieuw schepsel geworden zijt, dat gij een nieuw levensbeginsel zijt deelachtig geworden en, zij het ook onder veel strijd en diepbetreurde afwijking, toch niet meer naar het vleesch, maar naar den Geest wandelt?—O! wanneer gij op deze vragen een bevredigend antwoord kunt geven, dan zijt gij gelukkig. Gij zijt in Christus, gij komt Hem toe, het koningrijk der hemelen behoort u toe, het ware, het eeuwige leven is nu reeds uw deel en eene onverderfelijke, onbevlekkelijke en onverwelkelijke erfenis wordt voor u bewaard in de hemelen!
Maar ach! van hoevelen is het te duchten, dat zij op de voorgestelde vragen geen voldoend antwoord geven kunnen, dat, schoon zij zeggen in den Heere jezl's te gelooven, het waar geloof hen ontbreekt en dat zij met eene ijdele inbeelding zich zeiven bedriegen. Terwijl zij hunnen weg voortgaan, zonder zelfs te bedenken hoe zij een' Redder van noode hebben, stellen zij zich met een uitwendig Christendom, dat schijn is en geen wezen, gerust of vergenoegen zich met voorbijgaande aandoeningen en gewaarwordingen, even alsof enkele gemoedsbewegingen en opwekkingen voldoende waren om zich zeiven als een geloovige, als onderdaan van's Heeren



koningrijk aan te merken. Duizenden stichten zich aan lessen van heiligheid, zonder behoefte te gevoelen aan de woorden der zaligheid. Duizenden stellen zich te vreden met eene bedriegelijke zelfvoldoening, zonder te kennen den vrede door Christus. Duizenden rekenen op de vergeving hunner zonden, zonder te hebben aangenomen en in de ziel vereenigd te wezen met den Schuldverzoener, door wien alleen de regtvaardiging is. Zij hebben een zonderling Christendom, een Christendom waarbij men nooit bekommerd is geweest, nooit over zijne zonden werd ontroerd, nooit naar den Heere jezus leerde vragen, geene zielsvereeniging met Hem kent, de zondige vermaken der wereld gerust kan genieten en zelfs vijandschap in het hart hebben tegen hen, die wat al te luide, naar hun oordeel althans, getuigen dat zij in christus zijn.
Maar inderdaad M. H. hetzij gij tot dezulken behoort, hetzij gij aldus denkt en spreekt en handelt, alsof men een Christen kon zijn zonder christus , zalig worden zonder zielsbetrekking tot en vereeniging met den Zaligmaker en het Evangelie hooren zonder ooit het Evangelie met een van schuldbesef verslagen hart te hebben aangenomen, gij Christenen zonder ciirtstus , gij zegt te gelooven, maar aan gelooven heeft uw hart niet het minste deel, gij hebt nog in zijne beginselen zelfs het gebod van God niet beginnen te gehoorzamen. O! dat ik u kon doen beseffen het ontzettende van uw gevaar, het vreeselijke van het oordeel, dat eenmaal, naar zijne regtvaardigheid en heiligheid, aan u zal moeten voltrokken worden. Want dat adams kinderen zondig zijn en zondig wezen willen, dat zij van Gods heilige geboden geene gehouden, maar die allen overtreden hebben, dat is een gruwel in het oog van God: maar dat God medelijden gehad heeft met de ellende van hen die aan dezen gruwel schuldig staan, dat God zijn' Zoon gezonden heeft om de vloek van hen weg te nemen en het eeuwige leven hun te doen deelachtig worden, en dat zij hunne bezoedelde en daar-



enboven gewonde Harten van dien Middelaar terughouden, dat zoo groote liefde versmaad wordt bij zoo groote nood, zoo groot eene gave bij zoo schreeuwend een gebrek, zoo Goddelijk een Redder bij zoo namelooze ellende, dat is de gruwel van alle gruwelen, waardoor de mensch zijn vonnis van eeuwige veroordeeling onderschrijft met eigen hand. Aan alle de ontzettende gevolgen hunner zonde blijven zij blootgesteld. En dat niet alleen, maar dat verwerpen zelf van het grootste geschenk der Goddelijke liefde, dat ontzettend volhouden tegen God, niettegenstaande zulk eene betoonde liefde, dat is het wat in het oog van God hun gerigt en hunne verdoemenis oneindig verzwaren zal.
O! Bedenkt dit toch, gij die tot heden Christus den Heer niet leerdet kennen in zijne waarde, geen behoefte aan Hem gevoelt, met een Christendom in schijn tevreden bleeft en niet waarlijk geloovig met het hart zijt geworden. De wereld ontvliegt u met al hare begeerlijkheden , straks nadert u de dood en buiten christus verbeidt u het verderf voor eeuwig, want daar staat geschreven: die den Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, de toorn Gods blijft op h em. Zoo het geweten u mogt zeggen, dat gij niet waarlijk met een verslagen hart tot dien Heiland zijt gevlugt, dat gij ofschoon in zijn naam gebeden, toch Hem niet hebt gezocht, niet uwe ziel aan Hem hebt overgegeven, staat er ernstig bij stil, zegt het tot u zeiven, bidt van God dat zijn Geest het u op het hart drukke : ook ik behoor tot die dwazen, die het hoogste heil verwerpen, tot die blinden, die de oogen sluiten voor het goddelijk licht, tot die ondankbaren, die op het hoogst bewijs van Gods liefde geen wezenlijk acht gegeven hebben. Denkt die gedachte door, beziet ze toch van alle kanten, stelt ze u geheel voor oogen, mogt het zijn met dien zegen, dat gij u ontroerdet over uwen staat, behoefte aan den Heiland gevoeldet, niet langer versmaaddet dien van wien



God sints zoo vele jaren reeds tot u spreekt, maar bewogen wierdt en onwederstaanbaar aangedrongen, om te gehoorzamen dit gebod van God, dat wij in den naam zijns Zoons jezus christus gelooven zullen.
Ja, dit is het gebod Gods, dit het eerste, het voornaamste wat God van ons eischt, dat wij in den naam zijns Zoons gelooven zullen en zietdaar dan met dit enkel woord tot de grootste bemoediging van twijfelmoedigen onwederlegbaar aangewezen, hoe volkomen de vrijheid tot gelooven is. Wij verhengen ons hier aan een punt gekomen te zijn, waarnaar wij bij de overweging dezer waarheid reeds reikhalzend verlangd hebben. Wij mogen hier eensklaps van toon veranderen. Zoo even moesten wij waarschuwen, om, ware het mogelijk, in den onbedachtzamen eenen heilzamen kommer te verwekken, nu mogen wij opbeurend, bemoedigend spreken. Ditzelfde woord dat in zeker opzigt waarschuwend en bedreigend is, is van de andere zijde de sterkste, meest moedgevende Evangelische verklaring, die wij immer begeeren kunnen. Immers, indien dit het gebod Gods is, dat wij in den naam zijns Zoons jezus christus gelooven zullen, dan veronderstelt dit en spreekt het allerduidelijkst uit, dat wij in Hem tot zaligheid gelooven mogen. O! hoort het, gij over uwe zonden bekommerden en verslagenen, gij heilbegeerige, maar door velerlei bedenkingen geslingerde zielen, die twijfelend vraagt: mag ik in den Heer jezus gelooven, opdat ik het eeuwige leven hebbe? Mag ik, zoo zondig en bedorven als ik ben, tot Hem de toevlugt nemen? Mag ik het werk der verlossing door Hem aanmerken als ook voor mij volbragt? Mag ik inderdaad gelooven, dat Hij ook voor mij in de wereld is gekomen, ook voor mij leed, ook voor mij stierf en leeft, mag ik, gelijk ik ben, tot regtvaardiging, heiliging en zaliging voor eeuwig mij aan Hem overgeven? Mag ik? — Wij moeten. Het is de wille Gods. Het is de nadrukkelijke eisch. Het is het stellig gebod van den God



vooraf gezongen Gez. II: 3.
v oorgelezen :
Joh. III. VI.
Psalm XCV: 1, 4. Gez. LII1: 3. Psalm CXIX: 17.



1 JOH. III: 24«.
En dit is zijn gebod, dat wij gelooven in den naam van zijnen Zoon Jezus Christus.
^ten zou wel ten eenemale een vreemdeling moeten zijn in de Schriften des Nieuwen Verbonds, in de openbaring van den weg des heils, daarin begrepen, om het niet te weten, dat er tot het regte kennen, waarderen en genieten der zaligheid in en door den Heere .tezus Christus niets meer, maar ook niets minder wordt gevorderd dan het geloof in Hem. Geene bladzijde schier van die gewijde Schriften kunnen wij opslaan, of het zal ons het bewijs voor die waarheid leveren. Gelijk de Heiland zelf zijne prediking begon met dit woord: //bekeert u en gelooft het Evangelie," zoo besloot Hij die ook met de lastgeving aan zijne jongeren: //predikt het Evangelie aan alle creaturen; die geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig worden, maar die niet geloofd zal hebben, zal verdoemd worden." De hoofdinhoud zijner prediking was: //die in den Zoon gelooft, heeft het eeuwige leven, maar die den Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, de toorn Gods blijft op hem," en die verkondiging deed Hij hooren aan de bewoners van Galilea niet alleen en de scharen die Hem volgden, maar ook in den tempel te Jeruzalem en aan de hoogwijze Farizeën en Schriftgeleerden, die op den stoel van moze3
S*



waardoor zij met Hem vereenigd worden, dat Hij in hen leeft en zij door Hem leven, dat al het zijne wezentlijk, daadwerkelijk het hunne wordt.
Wat dunkt u M. H. ? Is het in dien zin reeds, dat gij het geloof hebt leeren beoefenen ? Kunt gij in dien zin zeggen, dat gij in het geloof zijt, dat jezus Christus in u is, dat gij in Hem zijt? Om 't even, of het bij u alzoo is of niet is, het wordt geeischt, het is het eerste, het hoogste gebod, het moet er bij ons allen toe komen, zoo wij niet van de zaligheid willen uitgesloten worden, zoo wij niet voor eeuwig willen verloren gaan. Vraagt gij waarom ? wensehen wij te weten, waarom, gelijk johannes betuigt en uit tallooze uitspraken des Woords van God kan bewezen worden, dit geloof in jeztjs Christus Zijnen Zoon door God wordt gevorderd ? Het antwoord op die vraag is daar. Het verband tusschen het gevorderd geloof en de behoudenis onzer zielen is duidelijk, in dien weg des geloofs in jezus Christus den Heer is het, dat wij alleen voor God kunnen geregtvaardigd worden, in dien weg des geloofs alleen, dat wij van de zonde vrijgemaakt en vernieuwd,
in dien weg des geloofs alleen, dat wij het leven deelachtig en voor den hemel bereid kunnen worden.
Zietdaar het drieledig antwoord op de vraag, waarom dit geloof met zooveel nadruk wordt geeischt, en dat ik nu verder voor u wensch te ontwikkelen.
II. De eerste reden, waarom dit het gebod Gods is, dat wij gelooven in den naam zijns Zoons jezus Christus, is deze, dat wij alleen in dien weg des geloofs voor Hem kunnen geregtvaardigd worden. Regtvaardiging voor God! kent gij grooter, dringender behoefte? Is niet onzer aller naam zondaars? Is niet de zonde, die ons tegen God in opstand heeft doen komen, die ons van God heeft verwijderd, de



eenige oorzaak van ons ongeluk? Want wij zijn niet waarlijk gelukkig, wij genieten geene eigenlijke zielevreugde, zoo lang wij geen vrede met God, geene vergeving van zonden hebben. Inwendig, in ons binnenste, is de voornaamste, de eigenlijke grond van genoegen of ongenoegen, van neerslagtiglieid of vrolijkheid. Al vereenigde zich alles rondom ons, om ons te verblijden, te vergeefs zou het zijn, zoo lang er in ons geen vrede woont en vrede kan er niet wonen in ons hart, zoo lang een, soms diep verholen en onderdrukt, soms sterk en luidsprekend gevoel ons doet gewaar worden, dat wij even diepschuldig zijn voor God, als aan Hem geheel ongelijkvormig. En hoe zal die schuld verzoend, hoe zal de schuldige mensch voor God geregtvaardigd worden? Door otters en gaven? Maar zullen wij God kannen doen vergeten wat wij Hem willekeurig onthouden hebben, door Hem toe te wijden wat Hij zelf ons gegeven heeft? Door boetetranen en berouw misschien? Maar hoe zou ooit een stortvloed zelfs van tranen in staat zijn, om eens enkele der tienduizend overtredingen uit het gedenkboek voor zijn aangezigt uit te wisschen? Welke zou de mate des berouws en der verbrijzeling des harten zijn, die voldoende zou wezen, om ons gerust te stellen en wie kan gelooven dat berouw en droefenis, hoe hartgrondig ook, genoegzaam zijn tot vernietiging der eischen die de wet aan ons heeft? Of zou misschien verandering, zou verbetering, zou toeleg op een meer deugdzaam en godvruchtig leven ons het uitzigt op vergeving openen en ten aanzien van het lot dat wij verdiend hebben, meer ons vertroosten kunnen? Maar aangenomen voor een oogenblik, dat wij uit ons zeiven ons bekeeren en in eigen kracht, deugd en ware godzaligheid beoefenen kunnen, zal dan de gehoorzaamheid van heden de ongehoorzaamheid van gisteren, van eergisteren, van geheel ons leven bedekken kunnen? Kunnen



van hemel en aarde. Doen wij het niet, wij zondigen ten sterkste. Doen wij het niet, wij verwerpen een gebod, dat het eerst moet gehoorzaamd worden. Doen wij het niet, wij zondigen zoo sterk, dat wij naar de getuigenis in dit onfeilbaar Schrift geschreven, God maken tot een leugenaar! O! blijft dan niet langer onvrijmoedig van verre staan, maar keert u terstond tot den eenigen Heiland en geeft u onbepaald aan Hem ter verlossing over, met al die vrijmoedigheid, waartoe niet alleen de vrijheidsvergunning, maar ook het uitdrukkelijk gestaafd gebod van God u grond verleent. Dit is het werk Gods, heeft de Heer gesproken, dit alleen het goede, Godverheerlijkende, Godbehagende werk, dat gij gelooft in Hem, dien Hij gezonden heeft, dit de wille Gods, dat een iegelijk, hij zij wie hij zij, die den Zoon aanschouwt en in Hem gelooft het eeuwige leven hebbe. O, het mag u naauwelijks geloofbaar voorkomen dat voor u, die zoo geheel misdadig en bedorven zijt, behoudenis zou mogelijk zijn, dat God voor zulk een als gij, zijnen Zoon zou hebben in de wereld gezonden, maar het is zoo. Het Evangelie predikt het u. Het Evangelie, het Woord Gods roept het u toe: geloof in den Heer jezus Christus en gij zult zalig worden. Dit is het gebod Gods dat tot u komt: //zondaar, zie op den Heere jezus cheistus, bedenk wie Hij is, wat Hij deed, wat Hij leed, wat God in Hem gaf; zie op zijn kruis, op zijn offer, op zijn gansch volbragt verzoeningswerk. Verblijd er u in. Yertrouw er op. Bust er in uit. Laat, starende op dat uitdrukkelijk bevel, dat de krachtigste vrijheidsvergunning is, alle bedenking, alle vooroordeel, alle wantrouwen varen. Laat het ongeloof u de sterkste zonde worden, die u het meest bezwaart, en kunt gij de kracht van dat zondig ongeloof niet te boven komen, roept over u den invloed, den over alles zegenpralenden invloed en kracht des H. Geestes in.
Laat het woord in den tekst u de volkomenste



verzekering zijn, dat het gebed om kracht tot geloof, zeker zal verhooring vinden. Is toch dit het gebod Gods, dat wij gelooven in den naam zijns Zoons jezus cheistus, het gebod van dien God, die weet hoe onmagtig tot alles goeds wij uit ons zeiven zijn, hoe wij het treurig ongeloof uit ons zeiven niet kunnen te boven komen en niemand iets kan aannemen, zoo het hem uit den hemel niet gegeven is, dan is het ook ten volle zeker, dat hij, die het gebod geeft, ook tot gehoorzaamheid aan dit gebod, elk wien het daarmede waarlijk ernst is, Goddelijke kracht en bijstand wil verleenen. Om deel te hebben aan al de zaligheid uit genade, die door Christus is, moet men in Hem gelooven en dit geloof, waardoor men één met Hem wordt, is geen lijdelijke toestand, maar eene redelijke daad der wil, een daad der wil, die tegelijk een werk van God is, waartoe wij alleen door God kunnen in staat gesteld worden. Niemand kan tot Mij komen, zeide de Heiland, ten zij de Vader, die mij gezonden heeft, hem trekke. Niemand, verklaart een Apostel, kan zeggen jezus den Heer te zijn, dan door den H. Geest. Wij kunnen het geloof ons zeiven niet geven en elkander niet opdringen; met een geloof van eigen maaksel, gaan wij verloren en een geloof, dat wij elkander opdringen, schenkt vrede noch leven aan de ziel. Maar als de H. Geest, nadat Hij eerst overtuigd heeft van de zonde en het hart heeft verslagen met eene sidderende verslagenheid, daarna nog meer licht in het hart doet verrijzen en de vrijmoedigheid inboezemt, om op grond der Goddelijke getuigenis, jezus Christus de Heer als den Schuldverzoener, Levengever en Zaligmaker met een twijfelvrij geloof aan te nemen, dan is er eene verrukking in de ziel, die alle kennis te boven gaat, een leven, een vrede, een blijdschap, die onder geen woorden te brengen is en men kan gezegd worden aan het gebod van God in waarheid te gehoorzamen.



O! zoo het u dan waarlijk om dat zielzaligend geloof te doen is, stelt u in den weg der genademiddelen, onder zoekt het Woord, stelt u onder de prediking, maakt gebruik van zulke geschriften als gegrond op het Woord, jezus Christus den Heer in zijne algenoegzaamheid en dierbaarheid en gewilligheid voor zondaren kenbaar maken; buigt uwe knieën en bidt met al dien aandrang en vrijmoedigheid , waartoe het gebod Gods u den grond verleent om de hulp, de kracht, den invloed des H. Geestes. Pleit op de toezeggingen door den mond der Waarheid gegeven: „bidten u zal gegeven worden-indien gij, die boos zijt, weet uwe kinderen goede gaven te geven, hoeveel te meer zal uw Hemelsche Vader den H. Geest geven, dengene die Hem bidden.'' Houdt aan in den gebede, verootmoedigt u over het ongeloof, belijdt het, bidt om er van verlost te worden, laat niet los voor dat gij gezegend zijt. Neen, daar is geen twijfel aan, gij zult barmhartigheid vinden,' genade verkrijgen, geholpen worden ter bekwamer tijd, want God, God wil het, het is zijn gebod, dat wij in den naam zijns Zoons gelooven zullen.
Hebt gij dat dierbaar geloof, zijt gij als goddeloozen tot den Heere jezus gekomen, steunt gij op Hem alleen, neemt gij tot Hem de toevlugt of hebt gij Hem voor u zeiven reeds aangenomen, gij dankt het eenig en alleen aan de goedertierenheid, aan de genade Gods, die udeoogen en het hart opende en u bekwaam maakte, om aan zijn gebod gehoorzaamheid te oefenen. Laat dit uwe toeleg en uw gebed zijn, dat uwe gehoorzaamheid aan dit gebod overvloediger, dat het geloof u vermeerderd worde. Men kan meer of minder gelooven, gelijk men meer of minder kan weten, gevoelen of genieten. Zooals in ieder leven, zoo zijn er ook vorderingen denkbaar in het leven des geloofs, en die vorderingen zelfs van het geloof zijn de voorwaarden en het kenteeken van zijn bestaan, de polsslagen van het leven der ziel. Het geloof kan toenemen in vastheid, in helderheid, in levendigheid en kracht.



Laat het daarom uwe dagelijksche bede wezen: Heere, vermeerder mij het geloof! Wast op in de kennis en in de genade van den Heere jeztjs christus. Ziet altijd op Hem, houdt u aan Hem, beoefent zijn Woord, steunt opzijn kruis, openbaart de kracht des geloofs in geheel uwen levenswandel, in hope der zaligheid en in beoeiening der liefde. Ja, der liefde bovenal. Want dit is zijn gebod, schrijft johannes, dat wij gelooven in den naam van zijnen Zoon jezus christus en elkander liefhebben, gelijk Hij ons een gebod gegeven heeft. Door den arbeid der liefde maken die gelooven hunne roeping en verkiezing vast. Van de liefde in christus is men nooit zekerer, dan wanneer men zich door haar laat brengen tot overvloedige betrachting der broederlijke liefde. De liefde die haar leven ontvangt uit het geloof, houdt het geloof levendig. Hieraan kennen wij dat wij uit de waarheid zijn, hieraan weten wij, dat wij uit den dood zijn overgaan in het leven, dewijl wij de broeders liefhebben. Draagt u daartoe dagelijks aan den Heiland op, blijft in de kracht der genade de innigste gemeenschap met Hem oefenen. Dit zal God het meest welbehagelijk zijn. Dit zal Hem het meest verheerlijken. Dit zal uwen vrede, uwen troost, uw leven verhoogen, vermeerderen, bevestigen. Het zal uwe harten verzekeren. Het zal in u de bewustheid verlevendigen van jezus den Heer toe te behooren en het einde uws geloofs in Hem zal zijn de eeuwige zaligheid uwer zielen, daar waar het geloof in Hem zal verwisseld worden met een zien van Hem, een zien van Hem, die u geloovende dierbaar is geworden, een verheerlijken van Hem, die zich voor u heeft overgegeven, van den Vader die Hem gezonden heeft en van den H. Geest, die u bekwaam maakte, om dit hoogste gebod Gods blijmoedig te gehoorzamen.
AMEN!