TOT VERVELENS TOE:
„KAMERAAD" VAN OS EN ZIJN BRIEF UIT RUSLAND.
Vrijdag 13 Juli j.1. ontving ik een aangeteekend schrijven uit Hilversum, van den volgenden inhoud:
Secr. V.V.S.U. (Vrienden der Sovjet-Unie) afd. Hilversum, Loosdrechtscheweg 106.
10/7/'34.
Aan Ds. Krop te Rotterdam. Geachte Ds. Krop,
Het uitgebreid bestuur der afd. Hilversum van de Vereeniging; van Vrienden der Sovjet-Unie, verzoekt U bij deze hem het genoegen te willen doen een referaat te houden over de Sovjet-Unie en wel in het openbaar. De eenigste ' conditie die de V.V.S.U. afd. Hilversum hierbij stelt, is dat het publiek aan het eind van Uw referaat vragen mag stellen en dus met U mag van gedachten wisselen. Een bestuurslid zal naast U op het podium plaats nemen en voor de striktste orde zorgen. Indien U materiaal tot staving Uwer meeningen zoudt willen meebrengen, zoo zal de afd. V.V.S.U. dit zeer op prijs stellen.
In afwachting van een spoedig antwoord teekent het dag. bestuur beleefdelijk, De Secretaresse, A. M. ZEVERIJN.
Vlugschrift No. 104. Uitgave van de Chr. Mannenvereeniging ,, Gij zijt allen Broeders"
Eere-voorzitter Dr. F. J. Krop Ie Pijnackerstraat 102-106 - Rotterdam



Ik ben gewend direct te antwoorden, als het eenigszins kan; maar in verband met de eindexamens H.B.S. en de voorbereiding van den Zondag, liet ik de „vriendelijke uitnoodiging" tot Maandagochtend rusten.
Ik had inmiddels mjjn trouwen medewerker br. Goudzwaard geraadpleegd, en hem bereid bevonden de uitnoodiging te aanvaarden, als mijn drukke werkzaamheden voor mij een beletsel waren.
Het antwoord dat ik 's Maandags circa half elf liet posten, luidde aldus:
16 Juli '34.
Mejuffrouw A. M. Zeverijn, Loosdrechtscheweg 106, Hilversum.
Mejuffrouw,
Uw aangeteekend schrijven do. 10 Juli mocht ik in goede orde ontvangen. Gaarne wil ik daarop antwoorden.
Maar vooreerst een vraag: Waarom „aangeteekend"?
Zijt ge bang voor het verloren gaan van Uw correspondentie? Dat acht ik niet mogelijk, daar de post in ons land vooralsnog beter werkt dan in Sowjet-Rusland.
Waart ge bang dat ik zou ontkennen Uw brief te hebben ontvangen? Ook dat acht ik onwaarschijnlijk, daar ik — naar ik meen — algemeen bekend sta voor mijn accuratesse in de beantwoording van vriend en tegenstander.
Was het de bedoeling om, naar de methode van De Tribune, het bekende pro-Sowjetblad ten onzent, een event. weigering tegen mij uit te spelen en te doen als de Rotterdamsche straatjongens wanneer zij de beambten der Gemeente-Reiniging tarten met hun zangerig: „Je hebt geen water, en je durreft niet"?
Dan — U houde het mij ten goede —



staak ib onze correspondentie reeds bij den aanvang.
Kunt gij mij echter in deze geruststellen, dan het volgende. In beginsel voel ik veel voor gedachtenwisseling met andersdenkenden, wier eerlijke bedoeling om alleen tot helder inzicht in de waarheid te komen voor mij vaststaat.
Mijn tijd is echter meer dan bezet en ik moet mij beperken; maar mijn medewerker, de heer F. Goudzwaard, 17a Vlietstraat, Rotterdam, is gaarne bereid op Uw uitnoodiging in te gaan en mjj te vervangen.
U gelieve zich met hem in verbinding te stellen.
Onze conditiën zijn als volgt: vergoeding van reis- en verblijfkosten, op f 10.— gesteld.
Geen honorarium, gegeven het doel, maar een collecte voor de vervolgden om des geloofswille. Mocht de opbrengst beneden de f 25 — blijven, dan vuile het bestuur tot dat bedrag aan.
Nadere omschrijving van het onderwerp dat gij behandeld wenscht te zien, zou ons echter aangenaam zijn.
Hoogachtend, F. J. KROP.
Op mijn spreekuur werd mij echter 1 ex. van de Nieuwsbron gebracht, en dat gaf mij de noodige opheldering over het „eerlijk" bedoelen der Sowjet-Vrienden.
Thuisgekomen in den namiddag verzond ik een tweede schrijven, dat het eerste ongedaan maakte:
Verzonden: 7 uur 15.
16 Juli '34.
Mejuffrouw A. M. Zeverijn,
Secretaresse van de V.V.S.U. te Utrecht Loosdrechtscheweg 106, Hilversum.



Mejuffrouw,
bl?ej do- 10 Juli was een der eerste, die ik hedenmorgen vroeg beantwoordde
HjwerktemiJn achterstalliSe correspondentie
Op mijn spreekuur werd mij echter het eerste nummer van Nieuwsbron uit de Sowjet-Unie (uitgave van de vereeniging van vrienden van de Sowjet-Unie) overhandigd,^ met een artikel over de zaak „van Os .waarin o.a. ook Uw brief aan mijn adres in extenso werd opgenomen.
De toeleg is nu duidelijk en behoef ik U met nader uiteen te zetten. Het verband
CPH^Vvïlrt™ en de Nieuwsbron, C.P.H. en V.V.S.U. springt in het oog, ook
van met-ingewijden.
Ik verzoek U derhalve mijn eersten brief ais met-geschreven te beschouwen.
Met menschen die de methode van Moskou toepassen en de „moraal" van het bolsjewisme huldigen, wensch ik in geenerlei contact te treden.
Mijn medewerkers evenmin.
Ge kunt U de moeite besparen andere brieven te schrijven en — aangeteekend ol met aan mij te adresseeren: ik zend ze ongeopend terug.
Met verschuldigde gevoelens,
w.g. F. J. KROP.
P.S. Als ge nog eens menschen ontmoet, die zich inderdaad een onpartijdige meening wi len vormen, och, geef hun dan te lezen het ontroerende boek van Tatiana Tchernavina: Echappés du Guépéou.



DE BRIEF UIT RUSLAND. WAAR MEDE „KAMERAAD" VAN OS PROPAGANDA MAAKT.
Het nummer van Nieuwsbron uit de SovjetUnie (eerste van de serie), waarop ik elders zinspeel, bevat een foto van v. Os met een pope, die hem een brief zou hebben medegegeven. Onafhankelijk van de vertaling, die in genoemd blad verscheen, heb ik dien brief laten vertalen. Die vertaling volge hier:
„Bij ons in de U.S.S.R. en in Kazan in 't bijzonder voltrekken wij onzen orthodoxen godsdienst zonder eenige belemmering, volkomen vrij, wij genieten volle godsdienstige vrijheid en begrijpen niet, waarom in het buitenland eenigen meenen, dat wij eenigerlei belemmering op godsdienstig gebied ondergaan. In tegendeel — onze godsdienstoefeningen zijn even plechtig, even heerlijk zingen de koren in de stedelijke Godshuizen, onze biddenden ervaren evenals vroeger in de Godshuizen al dat hoogste, heerlijke, heilige, dat ze ook vroeger gehad hebben. Het is voor mij zeer verheugend een geloovigen Hollandschen werkman te zien, hem hartelijk te begroeten (of welkom te heeten) en met hem samen den eenigen Heer en God eer te bewijzen.
Van vervolgingen van ons geloof hooren wij, eerlijk gezegd, alleen uit het buitenland, en niet hier in het Russische Vaderland."
De H.H. Schabert en Steinwand gaven aldus hun meening over dit schrijven te kennen:
„De brief is in gebrekkig Russisch geschreven. Hij is in 't Russisch even onbeholpen als in de vertaling, wat op zichzelf verbazing wekt, omdat de priester op de afbeelding het teeken draagt van afgestudeerde aan de theologische Universiteit,



ol rfnï6 vorming moet bezitten. Ook de gebrekkige manier van schrijven
zmsb°uw kan ons moeilyk doen gelooven te doen te hebben met een man van academische vorming. Maar zelfs .dalraa? geen aanstoot wü
nemen, kan zoo n brief toch niets bewijzen. Het weigeren om zulk een getuigenis te schrijven kan gevangenisstraf en verbanning tot gevolg hebben. Vandaar heeft reeds
memg p^t j h v£ffl
schaffen.0"1 °°d en Vrijheid te ver"
De Communisten gaan echter zeer dikwijls tot directe vervalschingen over. In een groote vergadering, die in 1924 door de Godbozen was belegd, probeerde een der leiders der Godloozenbeweging Stepanow te
IWh-V j6Z"s nooit geleefd heeft. Daarbij beweerde hij ook, dat de priesters
aUeen om de wille van hun salaris de sprookjes van Jezus vertellen. Even later ^ra ,ee" Prlester naar voren, die een schokkende bekentenis aflegde. Hij beleed zijn gansche leven bewust het volk te hebben belogen om op gemakkelijke manier aan den kost te komen. Nu daarentegen, had hij zich van al dien zwendel vrij gemaakt, zou niet meer meewerken aan het dom houden van het volk maar wilde zich van nu aan wijden aan produktieven arbeid.
Later bleek echter, dat deze berouwvolle priester een als geestelijke verkleede communist was Ook waren op straat laveerende beschonken priesters zeer dikwijls verkleede communisten, die op die manier op goedkoope manier de kerk en den geestelijken stand m diskrediet trachtten te bren-
0-f»n "
Aan het adres van „Kameraad" van Os herhaal ik wat ik op den avond in Lommerrijk zeide: „Iemand, die willens en wetens liegt,



krijgt van mij geen hand, noch de mogelijkheid om het woord te voeren op een vergadering, waar ik de leiding heb.
Tijdens die vergadering werd mij ook nog een kattebelletje ter hand gesteld van den volgenden inhoud:
WelEd Heer Dr. Krop,
V.V.S.U. afd. Hillegersberg biedt U aan Openbare Debat-vergadering met gelijken spreektijd. Wij willen de volle kosten voor onze rekening nemen. Wilt gij de achting van een groot gedeelte van het gehoor behouden, dan vertrouwen wij, dat U tegen critiek durft in te gaan.
Alle bewijzen van hongersnood en geloofsvervolging vertrouwen wij, dat U dan wel aan zult willen toonen.
In haast! Hoogachtend,
JOH. L. DE VOS.
Pr. Mauritsstraat 20a.
Mijn antwoord daarop is heel eenvoudig. Over de leden der V.V.S.S. en der C.P.H. (ik noem deze in één adem) individueel wil ik geen oordeel uitspreken. Er kunnen verdwaalde idealisten onder schuilen.
Maar aangezien de C.P.H. de leugen als strijdmiddel wettigt, denk ik er niet aan ooit een uitnoodiging van die zijde in overweging te nemen.
Mijn opmerking aan het adres van „Kameraad" van Os blijft van kracht.
De „achting" van die zijde wordt door mij niet op prijs gesteld; het tegenovergestelde laat mij Siberisch-koud.
Overigens had men niet mij maar de H.H. Schabert en Steinwand moeten „uitnoodigen". Gelijk ik o.a. ook naar hen verwijs voor het oorspronkelijke van verscheidene brieven door mij gepubliceerd.
Zij kennen hun „Pappenheimers" beter dan alle argelooze Nederlanders te saam, en zij zullen zich wel wachten door mededeelingen



aan menschen, die zy niet vertrouwen nog GiPoe^nf tn^Z Z' -aan de verv°lgingen der Prijs te gev^ mStemng tW v™gt) Voor fatsoenlijke en eerlijke lieden staan de
oorspronkelijke brieven steeds ter inzage.
* *
nlne" n?S 6en °PmerkinS over dien
„pope , die zulk een interessant (?) schrijven aan „kameraad van Os" meegaf. J
Dezer dagen bestudeerde ik nog weer eens aandachtig de manier van werken vL de u n van de ^este studies daarover ver-
" die ^an Essad Bey: Histoire du
yj ' }S- °P pag' 145 wordt uiteengezet hoe de „religieuse sectie" van de geheime staatspolitie werkt; hoe daar mannen zijn die zoowel geestelijken als spionnen zijn; met e speciale taak om de godsdienstige vraagstukken te bestudeeren, zich als geestelijken te laten ordenen en m de kerk hun ontbindend werk yemchen; hoe zij het zelfs tot den rang van bisschop brengen, enz. enz.
Natuurlijk zijn die G.P.Oe-agenten aangewezen om de „kameraden" uit het buitenland te ontvangen, hun de noodige brieven mee te geven, enz. Heeft v. Os wel eens in zijn Btibel gelezen van Satan verkleed als engel des lichts? Ve (-'F-0e » thans officiëel opgeheven. Maar de organisatie blijft.... onder een anderen naam.
F. J. K.