D1P1RACTHGHE = TOEPASSING
GEZANGEN IN DE EREDIENST
door
A.C. Schuurman







DE ERACTISCHE TOEPASSING-
VAN DE PSALMEN EN GEZANGEN" IN DE EREDIENST
De redactie verzocht mij eens na te gaan hoe de Nieuwe Bundel kan worden gebruikt bij de verschillende delen van de eredienst. De strekking van dit onderzoek is dus uitsluitend een practische. Of de oorspronkelijke bedoeling van de dichter bijv. geheel overeenkomt met de wijze waarop de psalm is toegepast heeft geenszins de keus bepaald. Indien dus iemand aan deze nom wil vasthouden dan zal hij dit lijstje niet kunnen gebruiken In 't bijzonder bijv. bij de Psalmen, die bij de feestdagen gezocht zijn (Pasen bijv.!) of bij „de toekomst van onze Here Jezus Christus". Ik verteer echter in de mening dat het geoorloofd is een psalm in het licht van de N. Testarnentische openbaring anders te duiden, dan oorspronkelijk de bedoeling geweest zal zijn.
■Waarom draaien zoveel orgelbriefjes in een klein kringetje rond, vooral wat de psalmen betreft ?
Daar zal de sleur wel allereerst debet aan zijn!
Maar dan ook: vrees voor moeilijkheden. Moeilijkheden met een onbekende tekst, vooral een onbekende melodie, bovenal het rhythme van die melodie!
Moge dit een aanleiding zijn tot het zoeken van contact van de predikant met zijn organist, om eens samen te overleggen: hoe moet de gemeente die soms prachtige,maar totaal onbekende psalm leren? Zonder initiatief, zonder enige inspanning en toewijding zal dit zeker niet gelukken.
Hebt ge al eens aan de mogelijkheid van de Zaterdagavond ge dacht? De predikant roept de gemeenteleden bijeen om met medewerking van den cantor-organist de liederen van de komende Zondag in te studeren. Nu wordt de organist pas werkelijk cantor, chantre. Met een sobere handbeweging leidt hij de zang der gemeente en laat zich op het orgel vervangen, terwijl hij de gelegenheid heeft enkele rake opmerkingen te maken. Na afloop van het oefenen kan de predikant besluiten met een kort Avondgebed.
De één-stemmige beurtzang koor-gemeente is natuurlijk ook een machtig middel ten goede.
Wat de responsie's betreft, het komt mig voor d.at het beter, stijlvoller en liturgisch-juist zou zijn, indien de gemeente haar vaste responsie's ontving bij schuldbelijdenis,genadeverkondiging, lofprijzing, Wet, schriftlezing, geloofsbelijdenis en zegen.
De Raad voor Kerk en Eredienst zal wel te zijner tijd daar-



over voorstellen doen, al is het mg niet bekend of hij zich voor of tegen vaste responsie's zal uitspreken.
Zolang echter hierin geen beslissing genomen is, hee^t een schema van wisselende antwoorden in de voimi van psalm- of gezang verzen een zeker recht.
De predikant combinere strilvol in de liturgie, en n<=me niet na de schuldbelijdenis psalm 6 om na de genadeverkondiging een gezangmelodie van Engelse herkomst te kiezen, or bij een huwelijksbevestiging vóór de inzegening ps. ^34 : 2 en direct daarna Gez. 263-'
Het verdient aanbeveling, voor Schuldbelijdenis en Genadeverkondiging twee verzen uit *ên lied, of, indien mogelijk, twee delen uit één vers te kiezen. De liederen, die zich daartoe lenen, zijn voorzien van een +.
Bij Advent, Kerstmis etc. doop, Avondmaal enz. heb ik niet die gezangen opgegeven, die als zodanig reeds duidelijk herkenbaar zijn door de groepering in de Nieuwe Bundel.
Liederen „voor of na de Prediking" te zoeken kwam mij voor onjuist te zijn, daar het lied vooral na de prediking te zeer bepaald wordt door het onderwerp van de prediking.
„Bij de begrafenis" koos ik ook een lied, dat thuis kan worden gezongen, en dat meer betrekking heeft op hen, die de dode grafwaarts zullen dragen, dan op de dode zelf.
Ook bij de „Herdenking der overledenen" staan enkele liederen die zich a.h.w. richten tot hen die tot dat doel bijeen ziin.
Het zou te proberen zijn voor iedere Zondag één vaste psalm en (of) vast gezang te vinden in overeenstemming met de betekenis van die dag in het kerkelijk jaar. Is er iemand die daaraan behoefte heeft?
Ook voor bepaalde centrale ondemverpen van de Prediking zouden bijpassende liederen ter keuze kunnen gezocht worden, indien men dat wenst en deze eens wil opgeven.
Hier volgt nu de lijst van Psalmen en Gezangen.
Pk Schuldbelijdenis.
+6 : 1, 2. +}2 : 5 (5a). +42 : 4 70 : la, 5.
14:7- 58:1,4,(15), +J1 : 1,2,4,5,6,9. +71 : 1.
+25 : 5a ♦ 5b, 8, 10 18, 22. 55 : 6. 7* : 2.
+26 : 2. 59 : 5 +6l : L +77 : 1, 2, 5, 6a.
+51 : 15 +40 : 8. +69 : 1, 5a, 5b, h +79 : 4.
+4l : 2b.



80 • 9 11. na Genade-verkondiging. +ll6 : 3 vanaf 2e r. 175 : 1, 5, 6.
*85 : l! ~ , 118 : 5- 189 : %
*86 : 1, 2, 5, 8. I • *119 : 86. 193 : 6.
90 : 4. ♦; • q 125 : 1. 200 : 3.
*116 : 2, 3, le p. S " q *130 : 2, 2b, 4. 201.
*119 : 38, 41, 62, 73, I • J, 138 : 3. 206 : 4.
85, 88. ^ ; J2 +143 : lfl. 208 : 10.
*130 : 1, 2a. +?c 'i' 146 : 6. 213 : 2, 5-
139 : 14. ; / 19 147 : 2. 226.
* 143 : 2, 6, 8, 11. 2g ; *252 : 6.
Tien Gebden : % 30 2° 3, 8. +Geted des H": 9' 10" g :
*31 • IS 17 IQ *
Gebed des H.: 6. ^ 5 (^) Avondzang : 7° +256 : 5»
Morgenzang : 4, 5. i 6. Gez. 1 : 4. ' 4°
+. , / 34 : 2, 11. *10 - 3 5 7. :
Avondzang : 4. *40 : L 21 i l] 3 (in 295 : 5°
Gez. *10 : 2. 4l : 7» 't bijz. in Kerst- na Wet des Heren.
*34 : 9. 42 : 5= tijd).
35 : 3,4 (in lijdens- +51 : 10. 7J : 3, 4. Ps° * : ^
tijd in 't bijzon- 52 : 7» 30 : 1. 2:7°
der). *56 : 5- *34 : 6. : 2'
37. 57 : 5, 7. +39 : 4 (in 't JJ : J lrf 33)0
33. *61 : 3, 4, 7. bijz. in Lijdenstijl) • °
*39 : 1. 65 : 2. 40. 19 : 1 + 4, 6 , 7-
50 : 3. 66 : 8, 10. 42 : 4, 5, 6. 24 : 2' '•
99 : 1. *69 : 14. 45 : 2, 5» 2^ : 2' ''
144 : 4. *71 ; 11, 14, 17. 48 : 4. 27 : \°
1*9 : 3. *(77 : 6b). 49. II : f" .
152 : 1, 3. *79 : 7. 51 : 3. L ; + T'
154. 84 : 6. 52 : 4. f :
155. *85 : 3. 4. 53 : 2. % ■ ?' VI ■■ 5. *86 : 6. 59 : 2. ® : •
159 : 1, 5. 89 : 1, 8. 67 : 3. £ : 9.
160 : 3. 97 • 7. 147 - 1 51 : 6 (e.a.).
161 - 164. 100 : 4. 148 : 5: 56;6?
+174: L 105:2-6' 7° +155:4' «: L5; ^
252 : 3- 106 : 26. *159 • 6-10. 68 : 6b«
'255 : 3. 107 : 1, 4. 168. P V4-
257 : 2. 111 ; 5. 170 : 3. ; f,6"



Ps. 81 : 4, 11, 12. Gez. 216 : 5. 146 : 8. 71 : 11, 14, 17.
82 : 2. 228. r ,n , 72 : 2, 6, 11.
86 : (ï), 6. 229 : 1. t ' 75 : 1.
89:7(15). 5;,. 77:7,8.
90 : 9- Na de Geloofsbelijdenis. ' c' 79 : 7-
»=«• M' S1:1'2-
96 : 2, 6. Ps. 2:7. « * }° 84 : 1, 2, 5, 6.
97 : 1. (16 : 5,6). 2 ° 86:
99 : 1, 8. 22 : 16. 87 : %
105 : 4, 7, 9. 51 : 15. ^ ; ; 89.
105 : 24. 40:% f7 " 5\ 93.
106 : 2. 48 : 6. 07 : 1, 5. 95 . x> 2„
107 : 1. 57 : 7- . - . 96 : 1. 112:1. 64:9,10. &J de Lofprijzing. 97 ; l, ?o
119:14,8,9, 65:5. 99:1,2,8.
15,16-19,23 , 68 : 10,16,17. So ; • A 0 iOOo
24,28,29,32, 71 : 10, 17. q • }' l' J' % 105.
34,36,47,53, 72 : 11. * ■ }' ' 10* : 17, (18).
65,67,69,80, 77:7,8. 106:1.
83,87,88. 79 : 7» £' ?*, 107:1, 11.
128 : 1, 3. 89 : 1, 3, 7, 8. Z '■ ' b° 108 : 1, 2.
130 : 2, 4. 90 : 1. £ < 111:1,2.
!33 : 3. 92 : 2. ' ; b' U3 : 1, 2, 4.
(136 : 12, 33). 93 : 4. 2 ' ' ' ' 116 : 1, 2, + 3, 5,
139 : 1, 14. 96 : 1,2,8,9. I ; ' , ha) 7-10.
10:10- 97:7. 5: ■5W' »!•
147 : 10. 98. J? ' 118.
100 -4. , 126 : 1, 2 (3).
n ; '• 105 ; 1,2,5. ; ' 6- W ! 1. 2, 5. 12-
Tien Geboden geheel i. 106 : 26. S ' ° 13^ : 1-5, 23.
p.v. Wetslezing gezon- (107 : 1, 11). j ° 138 : 1, 3»
gen als beurtzang. 108 : 2. ' ' ° 140 : 7°
ni • 1 9 5 /7 • /> f° iA5e
Gebed des H. : 6. uj :2 ? : 10" 14:1,2,3.4,6.
Gez. 34 : 9. 115 : j'. 5 1 5' , 1®-
37. 117. : 1»
52:4. 118:1,2,7,14. alt
80 : 2, 4. 135 : 2, 12. ' } , , Gez. 4 :
158 : 3. 136 : 1,2,3,23,26. 1 22 : l' 2'
209 (i.p.v. Wetsle- 159 : 10. 01fl1,„ 30 : 2 (mits gane-
zing, ev.). 145 : 1* 2, 3, 4. °° : 2'10'lfa'17' deverk. : 1).



Gez. 59 : 5. Gez. l4L Voor, tussen of na de Ps. 130 : 5-
91 : 1. 145" c L^#H 4 ^7 : 10.
oo Uk Schriftlezing*
/« , , ,7a £ „ , Gez. 185 : 1, 2 e.a.
(95 : melodie 148 : 6. Ps. 12 : 6.
tamelijk vlak!) l49« 25 : 2, 4. ^
94. 150-152. (78:1,2)»
98 : % 166. 89 : 7. - , , c, ,
' \ , ' 1 Lofzang v. Simeon : 1.
105 : 1, 5. 170. 95 : 4.
150. 171. 111 : 1, 2, 5, 5- Gez. 51.
152. 265 : 1, 2. 115 : 7. 95-
155. 268. 119 : 6,8.52,55
155 - 159. 291 : 1, 6, 9. e.a.
"Bij de H. Doop.
In doopsformulier
bijv. na: „en onze reinigmaking en zaligheid buiten ons zelve te zoeken" ps. 130 : 2a.
na: „in het eeuwige leven zullen gesteld worden",ps. 130 : 2b
ps. 25 : 6, Gez. 53 : 2.
Vóór de doop: ps. 22: ié; 136 : 22, 26.
Na de doop: ps. 22 : 15b (als vervolg op: 16); ps. 45 : 8b; 81 : 12; 87 : 4, 5; 89 f 2: 93 : 4; 100 : 4; ( 102 : 16 ); 105 : 5: 111 : 2, 3; 115 : 7: 118 : 10. Gez. 21 : 2. Fa Dankzegging, ps. 25 : 6: 71 : 4; H5 : 7.
Zie verder Gez. 245-248 en onder „Lofpiiizing".
Bij het H. Avondmaal.
In het formulier, na: ... „en eenheid met onze naaste te leven" zie „Schuldbeliidenis", biV. Gez. 164.
na: ... niet waardig en deelachtig maken" zie „Genadeverkondigirig".
na: ... en gij, die tot mijn gedachtenis met uwen mond eet en drinkt". Zie „lofprïïzing" bïïv. Gez. 40.
Algemeen: ps. 16 : 3 (6); 22 : 13 (15?)> 23; 27 : 3' 36 ■ 2; 81 : 12; 111 : 1-3; 116 : 7-11; 1^8 : 10:139 : 1, 14(voorber) 144 : 7; 145 : 3, 5- ^46 : 5: Gez. 4 : 2,4,7; Gez. 1 : 1,4,5 7; 10 : 2, 3; 26 : 3,4; 27 : 3, 4, 8, 10, 11; 31; 32-52; 53 : 1, 2; 62 : 3, 4; 64; 69 (Sursum Corda); 70 : 3' 71; 73 : 1 2; 74 : 1, 2, 3; 75: 81 : 3; 83 : 3 (1, 5); 84 : 4; 87; 89 : 1, 2; 90 : 3, 5; 9i : 1, 3; 94; 98 (105 : \ 3, 4^; 109 : 7;



112; 120 : 3; 127; ^28; 132 : 4-6; 135: '47 : 1; 148 : 1,2,4, 5,6; 153; 157 : 1, 2, 5; 159; 160 : 3; 166-178; 182; 183 (184); 193: 206 : 4; 208 : 2, 10; 216 : 3; 229; 238 : 3-7; 243 : 3,6; 244 : 3, 4; 261 : 1-4; 265; 280 : 3; (282).
Bevestiging ambtsdragers. Ge2» 83 allen 1. Ps. 29 : 6. ^ : 1, Jp»
n. lidmaten : 3 45 : 1, 2. 23, 24, 26.
a* . 4 ,a^en : .. 55 : Lofzang van Maria.
122 . 9 (event. gewij- 65 : 1 % Lofzang van Zacharias.
132': 6, 10. w n9d)° 9 : Lafang van Simeon.
117. 85-4. L ij d e n s t ij do
\'5:I'11'12- 1 »:2,«. a :1,yM,.
Gez. 269 : 2. H9- 96 : % 25 : 8.
120. 98 : 4. 26 * 11 12
Bevestiging van het huwe- 244 4 5. m 7 m n 12. ' 1 *
»• 280 :5. 104: 18. I : ' "
fc. 4:;. m- 105:5- 5: ? '
20 : 1. ^ *• 1» 2, 5, 7- 31 - 1 7 1112 13.
26 . i Morgenliederen. 119 : 4l. 58 ' ' ' ' '
2? '■ (event. morgengebed). • ' !° , 39 :
Ps. 50:4. ' • 40:5,4,8.
67 : la, 3b. 3 . j. 152 : 7,11,12. ^ ; ^ ^
^ 95 : 1» Avondzang Gez. L : 4. 42.
90 : 9° 143 : 8. qo 4%
91 : 1. Gez- 9o. 44 . 5 i2t 14,
95 : 2a, 3b. Morgenzang (achter 102. .4 . ^
12l„ de Psalmen). 104. „ . /
123 : 1. Gez. 128. 107. ^ '. 3]
^2>7> ■ 1>° Avondliederen. ï?? 1° 57 ; 1°
134 : 2, 3= 2*1 = !• 6l • 1 2 3
146:3,4. (event. avondgebed). ^ ^ ^ fc^ ^ 5.
Gez. 196 : 1, 6, 7, 9. ° m * 1° s Heren". 63 : 1,- 4.
•' 64 • 1.
l4l : 2. Kerstmis. to " i
Openbare belijdenis des °7 : l°
geloofs. Avondzang achter de Ps. l8 : 15. 70 - 3°
psalmen. 98 : 2. 71 : 1-5, 7, 8,
(„Bevestiging van lidma- ujj ; 1, 11. 15, 17»
ten")* _ 105 : 1, 2, 5. 73 : 12, 13, 14.
20 : L 1} : 5* , 108 : 1, 2. 77 : 1-6.
Gez. 71 : 7. 24 : 4, 5- nj. 83 : 1.



Ps. 86:1,2. Gez. 175= ps° 81:1,2,4,12. <**• 2?7 : 5
88. 177. 84 : 6. 2te
89 : 16, lfl, 20. 178. 89 : 12. '■ l> 2> 4°
91 : 1, 7, 8. 183 : 1, 5» 97 : 1,5,7- Hemelvaart.
94 : 10. 189 : 1, 5. 98 : 1, 2, % 0„a„ Ps„ w.
101 : 1. 193 : 1, 6. 99 : 1, 2.
102 : 1, 3, 13. 206 : 4. 100 : 1, 3, 4. Pinksteren. 106 : 3. 208 : 2, 10. 102 : 11, 12. o°a° 97 : 1-5109 : 13,15,16,18, 213 : 2, 3, % 103 : 1, 2. 118 : 12
119 : 29,38,54,69, 216 : 3. 105 : 1, 2. Gez. 91 : 1-
76,77,85. (236) 107 : 1,11,6a + 3b DIVERSE 0N-
121 : 1, 2, 4. 238 : 2, 3. 115 : 6, 9- OERWERPE N.
123. 252 : 5, 6. 116.
I25 . 1, 2. 254 : 3, 6. 118 : 5, 7-H- Toekomst des Heren.
129 : (1)2. 255': \ 5- 12i PS. 72:1,2,3,
130 : 1, 3. 256 : 5, 6. 126 : 1, 5. 4 6,9,10. ■ 140 : 1, 7. 257 : 2. 136 : 1, 4, 24. . ]_ 0
141 : 1, 9. 280 : 3» 158 : l' L 98 i
142 : 1,2,3,4,5,7. 142 : 1, 2. 102 | 12.
145:1,7,8,11. tó-5 «5- 105:10,11.
Gez. 4:7. Jï ! *» = *■
52-52 18 : 1,2,9, IS i " * "?•
91-:1'5- X:^L Gel. 1- 4. ^
93 : 2. 21 : 1, 3-7- 0 ?° :
9i 22:12,13,14,16. Ai°. 12 910 1l'l' ,
119:3. 27:1. 2 9 75 : 5' 4°
120 : 3. 30 : 14,6,8. ï ; " 90:5-
153 : 1, 3, 4, % 31 : 1, 4-6. II ■ !' L 98.
154 : 3. 32 : 4, 6. f, : }* ME.
155 : 3. 33 : 5,6,10. ^ : 1° U&
!56 : 4, 5. 34 : 1,2,9,10, ]' 105 : %
157 : 1, 2, % n. 92 . 3, 4. 10? . L
158:3(2). 40:1,2. , «39:7-
159 : 5, 6, 10. 47 : 1. ;j° 111 op melodie
16Ó : 3. 50 : 1. van Gez. 158.
161 : 3, 4. 52 : 7. , 115.
168 : 1, 5,6, 7- 56 : 5, 6. 211 : 1 (»zo^n 123.
170. 66: 4,6,8,10. f* fhf?e 124.
171- 68 : 1,2,(6),9, L
173:5,6. io,i6,U. r ,,c ; 151* ,
174. 77 ; 718. fez-2^ • 5" 152:5,6.



Gez» 152 : 3- Gods Kerk. Gez. 236.
165 : 1, 3. 238 : 1,
166 : 4. Ps° 45 : 7» 240,
188 : 1, 6. 46 : 2, 3' 242 : 1-4.
211 : 1. 2. 5- J® : J- (245 : 4).
231. 68 : 8. 292 : 4.
242 : 4. 74. 297 • 3.
261. 30 : 9, 10, 11.
.4 84 : 1. de begrafenis.
Het hemlj Jsnizsls». jj , 10 ® : &•
*• £ «=>•>■ »;ct
3" 13 : 1- 118 : li
»' ; !• '• 126 : 5.
127- 135 : 2, 12.
129° Gez. 10L Gez- 171 : 4.
217 : 2. 103. 1/3 : 8.
238 : 4-7. 104 . 4o 234 : 1, 24.
244 : 4. 105. i4„ (236?)
Gods Huis. 112° S * 7
* 5:ta *
te; 1-5.' *>• *:
43 : 34. 244 : 4.
48 - 4„ Bij de herdenking der over-
6l • 3. ledenen. 290 : 3»
r-r _ ~ 292 : 4.
V'° . (Laatste Zondag van het Ker- 298 • 3 6 8,
Sifck kel,*iaar)-
84 ; 1, 2, 4, % Ps. 126 : 1, 2, 3.
87 : 1.
92 ; 1 2. Ö®2- 112 • 4.
93 : 4] !22100. 152 : 2.
116 : 11. 169 '■ 5°
122 : 1, 2, 3» 171 : 4o „
!32 : 1,2,3,5,9- 217 : 2, 8
Gez. 265 - 270. 235 : 3, 4.
AMERSFOORT.
A. C. Schuurman.