JEEMGE HEEÏ.KHFÏfDlGE WAABIÏEMIU6EIÏ DOOR (EL 0VCCOC, Med. et Chir. Doctor. Geneesheer bij het Ziekenhuis en President der plaatselijke commissie van Geneeskundig toev voorzigt te Utrecht, Lid van het Provinciaal Utrechts genootschap en van het Noord-Brabandsche van Kunsten en Wetenschappen. Corresponderend lid van het genootschap Vis ünita Fortior te Hoorn , en Eerlid van de Mineralogische Societeit te Jena , en van de Genees-Heelkundige Societeit t* Brugge , enz. BU N. VAK DHR MONDE. 1 8 4 0. EEiNIGE HEELKUNDIGE WAARNEMINGEN. DOOK G. G R E E V E, Med. et Chir. Doet. ens. te Utrecht. I. Zware kneuzing van het Scrotum, gepaar met eene doodelijke bloeding uit den penis. Op den 17 Junij 1821 viel G. H terwijl hij een zolderluik wilde toedoen, door het uitglippen van den eenen voet, schrijlings op eene op den kant staande scherpe plank, en kreeg daardoor eene zware kneuzing aan het scrotum, welke hem echter niet belette om dadelijk daarop, zich bijna een kwartuur ver van zijne woning te begeven en in eenen boom te klimmen , ten einde eene zwerm bijen te scheppen. Den volgenden morgen echter, de pijn en zwelling vermeerderd zijnde , zag hij zich genoodzaakt de hulp van eenen daar ter plaatse wonenden Heelmeester in tc roepen, welke hem niet alleen dadelijk eene ruime aderlating deed en verdere hulpmiddelen toediende, maar uit aanmerking van de aanmerkelijke pijn en zwelling hem met een schuitje naar zijne woning, welke een groot kwartieruurs van daar verwijderd lag, liet brengen. Den 19dea was de lijder buiten staat het bed te verlaten ; men was dus genoodzaakt de hulp van eenen verder afwonenden Heelmeester, (daar de eerste door ongesteldheid verhinderd werd uit te gaan) in te roepen. Deze vond nu, in den namiddag van dien dag, hot scrotum zeer gezwollen, de buik sterk gespannen en pijnlijk, de pols hard en vol. De Heelmeester wilde nu eene tweede aderlating in het werk stellen; doch daar de patiënt sedert den val geen water geloosd had en daardoor ondragelijke pijnen leed, besloot de Heelmeester eerst door middel van de catheter de urin te ontlasten. Bij het. inbrengen van «3e catheter ondervond de Heelmeester zeer veel moeijelijkheid; eindelijk echter scheen dezelve in de blaas doorgedrongen te zijn, maar nu ontlastten er zich, in plaats van urin, bij de twee è drie ponden zuiver bloed. — Hierdoor scheen de lijder eenige verligting te ondervinden , en de pols was zoo zacht geworden, dat de aderlating onnoodig scheen; er werd eene mixtura antiphlog. toegediend en met de fomentatie voortgegaan. Het was ingevolge het voorgevallene, dat ik verzocht werd tot hulp van dezen lijder te komen. Des morgens van den 20"""* bevond ik mij dus reeds zeer vroeg bij den lijder, welke den nacht zeer rusteloos had doorgebragt, vooral door de aanhoudende pijnen in den buik, die dan ook nog zeer opgezet en gespannen was; de pols was niet hard maar zeer koortsig, de lijder klaagde over hevigen dorst, het scrotum was geheel blaauw doch niet opgezet en niet zeer gevoelig: daar de hevige spanning van den buik, blijkbaar door de met urin gevulde blaas veroorzaakt werd, beproefde ik de catheter binnen te brengen, hetgeen het gelukkig gevolg had dat er eene zeer groote hoeveelheid zeer zuivere, zonder eenig bloed vermengde, urin ontlast werd, met aanmerkelijke verligting van den lijder. De blaas op eens niet geheel willende ledigen, liet ik de cathetei binnen, om dit van tijd tot tijd te kunnen bewerkstelligen, Inwendig schreef ik voor eene Emulsio amygd. c. nitr. et camphor. Een verdund sp. minder. werd tot fomentatie gebezigd, terwijl de buik met een vlugtig en krampstillend liniment ingewreven werd. De volgende nacht was vrij rustig doorgebragt en de pijn was minder; de urin was 2 of 3 maal door de catheter ontlast; de koorts bleef aanhouden, en liet scrotum was meer gezwollen; geene ontlasting gehad hebbende werd er een clysma geappliceerd, hetgeen echter zonder eenige uitwerking bleef en gevoelloos afliep; na hel gebruik echter van het elect. lenitiv. c. extr. gram. kwam er ruime, goede en verligtende ontlasting. Den 22s,en was de lijder in denzelfden toestand, de koorts bleef aanhouden, de pijn dragelijk, goede urinlozing en stoelgang; er liep aanhoudend bloedige etter langs de catheter. De behandeling bleef in alles hetzelfde. Den 23"™. zelf weder den lijder bezoekende vond ik alles in den vorigen toestand; alleen was het scrotum aanmerkelijk opgezet en wankleurig, doch niet zeer pijnlijk. Vreezende dat de zilveren catheter, welke tot nu toe binnen gehouden was, door hare drukking hinderen konde, nam ik dezelve voorzigtig uit en wilde het inbrengen van eene elastieke beproeven; zulks was mij echter, bij de, door oedemateuse zwelling van den penis veroorzaakte, misvorming, ondoenlijk en ik wenschte mij zeiven geluk dat ik de zilveren calheter zonder moeite binnen gebragt had. Inwendig gebruikte de lijder nu een decoct. cort. salie. alb. met althaea , en uitwendig werd bet scrotum met witte wijn gefomenteerd, Den 25',e" was alles nagenoeg in denzelfden toestand. Het scrotum echter was nog meer uitgezet en wankleurig, zoo dat er niets over bleef om de pijn en spanning te matigen, dan alleen de opening van het scrotum aan de regterzijde nagenoeg 5 a 6 duim , waarop aanstonds eene groote hoeveelheid ichoreuse en putride stof te voorschijn kwam, terwijl de geheele holte blijken droeg van gangraena; de opening van deze holte veroorzaakte volstrekt geene pijn, terwijl daarentegen het scarificeren van de linker zijde zeer gevoelig was; de wond werd zeer eenvoudig verbonden en inwendig werd de cort. peruv. toegediend. Den 26"'u was alles redelijk. Den 27"" begon het celweefsel zich af te scheiden, de wond werd zuiver en het scrotum door te zamenkrimping langzamerhand kleiner. Den 28,l°" had er eene grootere afscheiding van het celweefsel plaats en het scrotum was moer dan de helft verkleind. Vrijdag den 29"ca was de lijder onrustiger en klaagde veel over pijn op de hoogte van den annulus; daar ter plaatse werd men dan ook eene ontstokene zwelling gewaar.; In den loop van dezen dag begon de lijder den hik te krijgen en was zeer zwak; het gezwel op den annulus was aanmerkelijk toegenomen, brak des nachts door en ontlastte eene groote hoeveelheid etter; des avonds van dien dag den lijder bezoekende, besloot ik dadelijk de door de natuur gemaakte opening ruim te verdeelen, om eensdeels de stof beter te ontlasten , en ten anderen om naauwkeuriger den aard van het geval te kunnen ontdekken ; de catheter werd nu ook weggenomen , en inwendig behalve het decoct. corlic, ook poeders uit den calomel en opium toegediend. Tot dus verre scheen zich alles nog wel te zullen schikken, toen in den loop van den nacht eensklaps eene groote hoeveelheid bloed door den penis ontlast werd, naar gissing 4 a 5 pond. De Heelmeester welke nu gehaald werd, diende hem het liq. stipt. loff. toe, waardoor dan eindelijk de bloeding gestuit werd. De lijder was den volgenden dag Qt JulijJ zeer verzwakt, , de hik verminderd, zoo als ook de ontsteking, terwijl de wond er nog vrij goed uit zag. De ontlaste urin was bijna geheel zuiver. Den 2tn Julij den lijder wederom bezoekende vond ik hem zeer zwak en koortsig; er vertoonden zich aan de regter zijde van den buik eenige gangreneuse vlakken, de huid was geheel los van de spieren, zoodat men met het stilet zeer verre onder de huid heen en weder kon schuiven, anders was de buik noch opgezet noch pijnlijk: de wond van het scrotum had geheel het levendige verloren, maar was droog en ingevallen, de *hik was wederom vermeerderd; inwendig werd hem nu toegediend een decoct. corlic. met het Elix. acid. Halier, en uitwendig het decoct. cort. salie. alb. met het bals. locatell. Een clysma werd tevens aangewend, doch zonder veel uitwerking. Intusschen verminderde de lijder ziglbaar en bezweek dan ook den vierden des morgens ten w Bldz. I. Zware kneuzing van het Scrotum, gepaard met eene doodelijke bloeding uit den penis. ... II. Rupütra urethrae welke gelukkig hersteld is. . . 6. III. Gelukkige genezing eener hernia incarcerata. . 10. IV. Hevige versterving der ingewanden, na eene beknelling van 20 uren bij eene hernia inguinalis. 14. V. Genezing van eenen scirrhus mammae door het Jodium 16. VI. Abces aan de dije onder de fascia lata door de seton genezen 17. VII. Moxa in eene door bloedspuwing veroorzaakte phlhysis, met goed gevolg aangewend .... 18. VIII. Waarneming eener door rheumatismus veroorzaakte heup-ontwrichting door moxa genezen, en eene daarop gevolgde zenuwziekte door de stutsche methode gelukkig behandeld 19. IX. Waarneming van eene door het extr. alc. nucis. vomic. genezene paralysis artuum inferiorum. . 22. X. Geval van Carics ossis frontis 27.