1 A£1 öeïftetreerde Vandelgids vm nunsPErr t enOmsfreken. 1 met twee gekleurde Wandel kaarten. Uitgegeven door.- Harderwijk. Firma Eerste rang Familie-Hotel „NUNSPEET" :: :: OP DE VELUWE :: CAFÉ-RESTAURANT :: den geheelen dag geopend :: 10 min. v/h. station Centr. Sp., 3 min.v/d. Holl. Stoomtr. Elburg-Zwolle GROOTE ZAAL MET RUIME SERRES :: voor feestelijke gelegenheden :: Riante lommerrijke TUIN, groot een Hectare Billijke Pension-prijzen. - Het geheele jaar geopend. Bediening aan aparte tafels. :: Electr. verlichting op alle kamers. Telefoon Intercommunaal No. 7 :: Sedert 1889 geëxploiteerd door den ondergeteekende Onder beleefde aanbeveling F. SCHMIDT, Eigenaar. GEÏLLUSTREERDE WANDELGIDS NUNSPEET EN OMSTREKEN Geheel opnieuw bewerkt door W. VAN BENTUM Hoofd der school te Hulshorst en met twee WANDELKAARTEN voorzien, ontworpen door B. MULDER Secretaris der gemeente Ermelo :: VOOR HET DORP Derde veel vermeerderde druk L itgave van Firma I. WEDDING te Harderwijk INLEIDING. Onder de eigenaardig schoone streken van ons land komt zeker ook een plaats toe aan de Veluwe. Welk vreemdeling dacht vroeger bij het hooren van dien naam niet aan een woeste, onherbergzame streek, waar de beschaving nog niet was doorgedrongen, waar men geloofde aan tooverheksen, spoken en waarzeggers, waar het befaamde »bekkensnijen« aan de orde van den dag was, waar het krioelde van brutale stroopers, die alles durfden wagen en waar men nergens veilig was. Enkele streken der Veluwe ontkwamen wel een weinig aan dit veroordeelend vonnis, maar vooral de omstreken van Nunspeet stonden in een kwaden reuk. Wonder was het niet ! Wie met den trein reist van Amersfoort naar ZwTolle, of omgekeerd, en dan in deze streek gekomen, een blik naar buiten werpt op de donkere dennenbosschen of Hl»»' Tot het bekomen van pension is een advertentie in het ^ OVERVELUWSCH WEEKBLAD, Nieuws- en Advertentieblad voor NUNSPEET en omstreken, de aangewezen weg. Zie pagina 60. straks weer op de blinkende zandbergen, die, we moeten het bekennen, kan niet anders dan een ongunstig denkbeeld krijgen van de plaats onzer inwoning. En toch, hoevelen oordeelen anders ! In de laatste jaren is Nunspeet door tal van vreemdelingen, uit alle oorden des lands, bezocht. Ze hielden er langer of korter verblijf en hebben het leeren kennen als een prettig dorp met prachtige omstreken. Ja, sommigen hunner hebben Nunspeet tot vaste woonplaats gekozen. Het dorp breidt zich voortdurend uit en biedt zijn inwoners allerlei geriefelijkheden. Een flink post-, telegraaf- en telephoonkantoor is midden in 't dorp verrezen. Electrisch licht verdrijft de duisternis van de wegen en uit de huizen, en tal van winkels bieden alle artikelen, die men wenschen kan, te koop aan. Door den aanleg van een stoomtramlijn is een nieuwe verbinding tot stand gekomen met Doornspijk, Elburg, Oldenbroek, Wezep, Hattem en Zwolle, en zoo mag Nunspeet zich in een voortdurenden bloei verheugen. Met vreemdelingenverkeer neemt steeds toe en om het nu den bezoekers van ons dorp gemakkelijk te maken, ziet een opnieuw bijgewerkte herdruk van de Wandelgids voor Nunspeet en Omstreken het licht, waarin men behalve een paar kaarten en eenige afbeeldingen van het dorp en de omgeving, enkele wandelingen vindt opgeteekend, die den lezer een idee kunnen geven van de streek, die hem tot een bezoek nitnoodigt. Het dorp Nunspeet Stapt ge aan het Station Nunspeet van den Centraalspoorweg uit, dan leiden twee wegen naar het dorp ; de eene, het zoogenaamde Spoorpad, loopt Gezicht op Nunspeet. door den Nunspeeter eng en brengt U midden in 't dorp op den straatweg. W ij nemen thans den anderen, den rijweg, en komen tegenover het Stations-koffiehuis op den weg, die van Nunspeet naar Elspeet leidt. Tot voor enkele jaren stonden langs dezen weg, tusschen het Station en het dorp, slechts enkele huizen ; nu vindt men er verscheidene nieuwe woningen, waarvan sommige wel villa's genoemd kunnen worden. Aan den linkerkant van den weg zien we de school der Ned. Herv. gemeente, rechts het sierlijke kerkje met de pastorie der Gereformeerden. Spoedig zijn we aan den Zuiderzeeschen straatweg. Links omslaande zouden we al gauw aan het eind van Dorpsstraat. het dorp zijn. De school der Gereformeerde gemeente bevindt zich in dit gedeelte. Gaan we rechts dan zijn we in de dorpsstraat. Dit is het oudste gedeelte van het dorp. Vrien- delijke woningen links en rechts trekken onze aandacht ; we passeeren eenige nette winkels en weldra zijn we bij de kerk gekomen. Dit gebouw werd in 1855 gesticht. De oude kerk, die zeker eenige eeuwen telde, werd op den 6den Juni van dat jaar een prooi der vlammen. De brand was ontstaan in Ned. Hervormde Kerk. den stal van De Roskam, toen een eenvoudige herberg, nu herschapen in »Het Hotel De Roskam.« De vlammen breidden zich zoo snel uit, dat zij in een paar uren tijds de kerk en een gedeelte van den toren in de asch legden en een dertigtal gezinnen van hun dak beroofden. De kerk werd herbouwd, het muurwerk van den toren gerestaureerd en van een nieuwe spits voorzien, die evenwel niet zoo hoog werd, als de oude geweest was. Ook de groote klokken, die in den ouden toren gehangen hadden, maar als een vormlooze klomp metaal Laan in het dorp. van onder het puin te voorschijn kwamen, werden door een enkele kleine klok vervangen. Thans heeft de Spaar- en Bewaarbank te Nunspeet de gemeente een nieuwe klok en een nieuw uurwerk geschonken. Even voorbij het Hotel De Roskam, waaraan ook een stalhouderij verbonden is, neemt de straatweg een draai naar 't Noorden en we staan hier op een kruispunt. Naar 't Oosten gaat de weg naar Epe, waaraan het Pension de Valk ligt, naar 't Zuiden loopt het spoorpad, dat we boven reeds noemden ; naar 't Westen de straatweg naar Harderwijk en, ons naar 't Noorden richtende, staan we aan den ingang van de Laan. Prachtige linden beschaduwen hier den weg. Links zien we de Pastorie der Ned. Herv. gemeente, iets verder rechts de Openbare School. Tegenover de school is het nieuwe Postkantoor verrezen. Drie huizen voorbij de school, komen we aan het Familie-pension De Klokkenberg«, eigenaar de heer Belt. iMen verhaalt, dat op de plaats, waar nu het sierlijke gebouw staat, in lang vervlogen tijd de klokken gegoten zijn, die in den ouden toren hingen en waarvan een het kapitale gewicht "van 2000 K. G. had. Vandaar is dus de naam Klokkenberg afkomstig. Tegenover dit pension bevindt zich het Gemeentehuis, met het wapen der gemeente Ermelo. Dit gemeentehuis is in 1908 geheel gerestaureerd en in de kleuren der gemeente geschilderd. De gemeente Ermelo, waartoe de dorpen Ermelo, Nunspeet en Elspeet en tal van buurtschappen behooren, is een der zeven grootste gemeenten van ons land en beslaat een oppervlakte van circa ITOOO H. A. Een groot gedeelte hiervan bestaat uit bosschen en heidevelden. De bevolking bestond op 1 Jan. 1909 uit 9204 zielen, op enkele uitzondering na allen Protestant. \ ervolgen we onze wandeling door het dorp, dan vinden we rechts het Hotel Nunspeet«, eigenaar de heer Schmidt. Dit is het oudste en tot voor enkele jaren het eenige hotel; het wordt dan ook Molenweg. altijd door ieder Nunspeeter het Hotel« genoemd. Een mooie, lommerrijke tuin geeft aan het geheel iets gezelligs en aantrekkelijks en zeker is dit een der mooiste punten van het dorp. Hoewel al deze Hotels een vrij groot getal vreemdelingen kunnen herbergen is toch de trek naar deze werkelijk schoone streek en naar dit fraaie Noordeinde Dorpslaan. dorp zoo groot, dat menig particulier verleid wordt, gedurende de zomermaanden gemeubeleerde kamers, met of zonder pension, te verhuren. (Zie de achterstaande advertentie-rubriek.) Voorbij het Hotel Nunspeet vinden we een blok van vier woningen, »de Fabriek« genoemd, waarin vroeger een katoenweverij was gevestigd. Landgoed de Groote Bunte. Links van den straatweg zien we nog esn prachtige villa, bewoond door Dr. Schut. Even tuiten het dorp passeeren we de chemische fabriek van de Maatschappij De Veluwe en enkele minuten verder naar den kant van Doornspijk begaat sinds eenige jaren de boterfabriek van den Heer Schaap, waar dagelijks op de nieuwste wijze uit duizenden Liters melk heerlijke, zuivere roomboter bereid wordt. Het is wel de moeite waard in deze fabriek zoowel als in de chemische fabriek een kijkje te nemen. Links van den straatweg, even buiten het dorp zien we het landgoed »De Groote Bunte vroeger eigendom van de Familie Vitringa, thans behoorende aan den Heer Molijn, directeur der Maatschappij De Veluwe . De Groote Bunte is een der mooiste gedeelten van Nunspeet. Het heerenhuis ligt tusschen hoog opgaand geboomte van allerlei soort. Beuken, eiken, sparren, kastanjes staan er dooreen en vooral de bruine beuken maken tusschen het groen een keurig effect. Achter het huis is een fraai aangelegd bosch met tal van kronkelende laantjes. Een paar vijvers en grachten met enkele bruggetjes en een waterval helpen mede, om dit landgoed tot een uitgelezen plekje voor wandelaars te maken. Honderden vogels geven in de dichte struiken of in de toppen der boomen een welluidend concert, dat nu en dan overstemd wordt door het eentonig geluid van de kraaienfamilie, die in de hooge eikekruinen haar woningen heeft gebouwd. Later in den tijd, wanneer de adem van den herfst het groen der boomen hier en daar in geel en rood heeft veranderd, is het landschap wel wat stiller geworden ; het oor geniet niet zooveel als in het voorjaar of in den zomer, maar het oog Vischvijver op de Groote Bunte. wordt des te aangenamer gestreeld door die rijke kleurschakeeringen. Van de Bunte keeren we terug en slaan nu bij de Lakfabriek links af. We bevinden ons op den Groote weg. Grooten Weg . een sierlijk, breed aangelegden straatweg, die in een groote bocht van hier om het dorp naar het Station loopt. Langs dezen weg ligt de baan van de Stoomtram Nunspeet—Hattem. Naar den kant van Elburg loopt de lijn verder langs den Zuiderzeeschen straatweg. Prachtige villa's zijn reeds langs den Grooten Weg verrezen, zeker zullen er spoedig meerdere gebouwd worden en we kunnen ons voorstellen, dat na verloop van tijd, als de gronden aan weerszijden voor bouwterrein gebruikt zullen zijn, deze straat een prachtig aanzien zal opleveren. Zoo ver zijn we echter nog niet. Er is nog plaats voor velen, die zich hier willen vestigen. Vervolgen we onze wandeling dan trekt spoedig een net gebouw ons oog. 't Is de kunstzaal »Arti« Kunstzaal Arti. Kaart van de komvanhel: dorp NUNSPEET 31 bij^ele^en bosschen,we£en en wandelpaden Schaal 1 a 12 500 Spoor weef Straatweg met 7ramfijn Grindwegen Zandwegen Foeépaden Geelepad IVittepad Boode pad {naar de Be fvedereJ Jfilerfjes pad JSfaawepad Ifafar Bosch. HET OVERVELUWSCH WEEKBLAD Nieuws- en Advertentieblad voor NUNSPEET EN OMSTREKEN :: is het meest gelezen blad :: Prijs per kwartaal 65 ets. fr. p. p. Advertentiën: 1—4 regels 48 cent, :: elke regel meer 8 cent :: □ □ UITGAVE van de Firma I. WEDDING :: TE HARDERWIJK :: □ □ Agent voor Nunspeet W. Nijholt. Agent voor Elspeet G. Dijkgraaf. Lith.v.DE ERVEN J.J. TÏJL. ZWOLLE. Uitgave firma I.WEDDING Harderwijk waar een permanente tentoonstelling van schilderijen, etsen en photographieën gehouden wordt. Zoo hebben we nu de voornaamste gebouwen in en vlak bij het dorp in oogenschouw genomen. Ei om heen verrijzen, vooral in den tegenwoordigen tijd, tal van nieuwe woningen en zoo breidt het dorp zich voortdurend uit. Dat niet alleen de mooie omstreken, doch ook de gezonde ligging van Xunspeet hierbij van grooten invloed is, ligt voor de hand. En uit een hygiënisch oogpunt beschouwd, behooi t Xunspeet tot de gezondste dorpen van ons land. Kwaadaardige epidemieën komen hier nimmer coor. De zandige bodem, waarin het regenwater gemakkelijk wegzakt, geeft nergens aanleiding tot het ontstaan van moerassen en voorziet de bewoners tevens van uitmuntend drinkwater. De nabijheid \an dennenbosschen geeft een aangename, zuivere lucht en ook de zee, die zich op betrekkelijk geringen afstand bevindt, brengt het hare er toe bij, om de lucht frisch te houden. Zoo is dan ook uit dit oogpunt beschouwd Xunspeet een aangewezen plaats, om er den vacantietijd door te brengen en er gesterkt te worden naar lichaam en geest. De onmiddellijke omstreken. Het dorp grenst als het ware ten Oosten en ten Zuiden aan dennenbosschen, zoodat men geen groote wandeling behoeft te maken, om van den verfrisschenden en versterkenden dennengeur te kunnen genieten. I al van wandelpaden slingeren door de bosschen ; men kan dicht bij het dorp blijven of verder afdwalen naar verkiezing. Zijt ge moe, ge kunt U geen gemakkelijker rustbank denken, dan daar in 't zachte mos en als ge u op den donzigen bodem hebt neergevleid, hoort ge het gekwinkeleer van tallooze vogels rondom u. Het heuvelachtige terrein, waarop zich de bosschen van Nunspeet bevinden, doet U vermoeden, dat deze streken vroeger tot het gebied der zandverstuivingen hebben behoord. Werkelijk is dit ook het geval, en juist om de zandverstuivingen, naaide zijden van het dorp, te beteugelen, zijn de eerste bosschen hier aangelegd. Naderhand heeft men ingezien, dat de meeste minderwaardige gronden door bebossching wel rentegevend gemaakt kunnen worden en thans houden vooral de Heeren Juriaanse, van Vloten en van Petersom Ramring zich hiermede bezig en verschaffen tevens aan vele arbeiders werk. De bosschen ten Oosten van het dorp, langs den weg naar Epe, behooren aan de Maatschappij »De Veluwe«. Met de kaart in de hand kan men gemakkelijk het Vijvertje vinden. Even verder beklimme men de Belvedère, waar men een mooi gezicht heeft over de omliggende streken. Naar 't Zuiden ziet men dan over een echte wildernis van witte heuveltoppen in de verte de bosschen bij Vierhouten en Gortel. Naar 't Zuiden heeft men een prachtig gezicht over 't Oostéinde ; naar 't Oosten wordt de horizon begrensd door de Woldbergen, waarop ge de gebouwen van het Kamp bij Oldebroek gemakkelijk kunt waarnemen ; een blik naar 't Westen geeft U een aardig kijkje op 't dorp. Ook de bosschen ten zuiden van het dorp, die men langs den Elspeeter weg of langs het Spoorpad (ook Lieve-Vrouwenwegje genoemd) gemakkelijk bereikt, leenen zich bij uitstek tot het maken van groote en kleine wandelingen. Door de Vereeniging tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer te Nunspeet zijn hier en daar op de boomen pijltjes Elspeeterweg. aangebracht, om het den wandelaars gemakkelijk te maken. Slaat men b.v. van den Elspeeter weg het pad in, door een geel pijltje aangewezen, dan komt men de richting der gele pijltjes, hier en daar aangebracht, in het oog houdende, weer op den grintweg terecht en behoeft ge voor verdwalen niet bang te zijn. Evenzoo, kunt ge van het Witte of het Roode Pad gebruik maken. Men zorge steeds, de Gele, Witte of Roode pijltjes aan de rechterhand te houden. (Zie hierbij de kleine kaart.) Links van den Elspeeter weg, dicht bij het station, is thans een sanatorium, »Erika« verrezen voor lijders aan beginnende tuberculose. In de onmiddellijke nabijheid is de woning van den geneesheerdirecteur Dr. H. Schut. Deze sierlijke gebouwen doen den architect, die het plan gemaakt heeft, alle eer aan. In de omgeving zijn aardige wandelingen. Een er van voert van het station in Zuidoostelijke richting door Lagerweij's bosch, thans behoorende aan den Heer F. van Vloten, naar het Ronde Melkhuis, dat om zijn eigenaardigen bouwvorm de aandacht verdient. Hier kan men zich met een glas melk verfrisschen en dan verder den Plaggeweg opwandelen om een kijkje te nemen aan de »Vlasmeer«, een drooggemaakt moeras, de veenplassen te bezoeken, die men daar in de nabijheid vindt of langs de »Mythstee« het Eibertjespad opzoeken en naar Nunspeet terug keeren. Door „Ramring's Bosch". \\ ie op de hooge Veluwe komt, zoekt zëker in de eerste plaats de dennenbosschen. Is dit ook met U het geval, dan noodig ik U uit tot een wandeling door Ramring's Bosch. Daartoe gaan we den weg naar Epe op, langs het Pension De Valk, verder voorbij de Begraafplaats, we kiuisen den Grooten Weg met de trambaan, zien rechts het weeshuis van de Amsterdamsche Vrij- denkersvereeniging de Weezenkas« en komen spoedig aan de heide. Nu verlaten we den Eperweg en slaan rechts af. Door den Heer Van Petersom Ramring, eigenaar van vele gronden in deze streek, is hier een flinke grintweg aangelegd, aan beide zijden met plantsoen bepoot. Deze weg, die mettertijd, als het houtge- Vijvertje in het Bosch. was wat is opgeschoten, zeer schoon beloofd te worden, loopt dwars over den Centraal-Spoorweg naar een terrein, dat eenige jaren geleden geheel en al woest was. Men bevindt zich hier in het hartje der vroegere zandverstuivingen, waarvan thans niet veel meer te bespeuren valt. De hellingen der zandheuvels zijn alle met plaggen be- legd en met dennen beplant ; waar de grond meer effen was vindt men ook aanplantingen van sparren en andere soorten van houtgewas en zoo is deze woeste streek herschapen in een lieflijk oord, waar men zijn hart kan ophalen aan het genot, dat een wandeling door de met dennegeur bezwangerde lucht biedt. De weg is vrij zonnig, maar overal is gelegenheid in de schaduw van een groepje dennen uit te rusten van de vermoeienissen van den tocht. Waar de grintweg eindigt, (later zal deze waarschijnlijk nog wel verder worden doorgetrokken) wijst een bordje ons den weg naar de Hut in het Margaretha Bosch. De Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer heeft hier en daar op de boomen pijltjes laten aanbrengen, die het ons gemakkelijk maken het aardige zitje te vinden. Hier kunnen we genieten van de eenzaamheid. Het eenige geluid, dat de stilte nu en dan verbreekt, wordt veroorzaakt door een voorbijsnorrenden trein en geeft ons tevens de richting aan van het station en het dorp. Uren zouden we in dit schoone bosch kunnen doorbrengen, tal van mooie, donzige mosplekjes nooden tot rusten uit, maar — we zijn op een afstand van ongeveer een uur van het dorp, dat we langs den door pijltjes op de boomen aangegeven weg kunnen bereiken. Een ander pad voert van de Hut naar het Ronde Huis. Ook langs dit pad vinden we telkens de richting aangewezen, tot we aan de grens van Ramrings bosch komen. Hier staat nog een laatste handwijzer, maar verder is er ook geen gevaar meer voor verdwalen, want houden we het aangegeven pad, dan hooren we al spoedig het gekraai van een haan, het geschreeuw van een pauw of het luide gesnater der ganzen, die bij het Ronde Huis verblijf houden. We vinden nu spoedig den Plaggeweg en zijn weldra aan het Ronde Huis en hiermede op bekend terrein. We kunnen nu langs den Plaggeweg of langs het tramlijntje naar Nunspeet terug wandelen. Naar de Zee. 't Is morgen. Ge wilt nu eens wat anders zien, dan dennenbosschen en mos en daarom stel ik U voor een wandeling te maken naar de zee. »Naar de zee?« vraagt ge verwonderd. Ja zeker, naaide zee ! Vindt ge 't niet heerlijk, dat ge te Nunspeet van den versterkenden dennengeur kunt genieten, maar ook, als ge wilt, de frissche zeelucht kunt inademen ? De wandeling zal niet te lang duren : in een heel klein uurtje loopen we naar zee. We kunnen verschillende wegen nemen om tot ons doel te komen ; thans zullen we den grintweg kiezen, die vlak bij 't Hotel van den Zuiderzeeschen straatweg schiet en de Brinkersweg genoemd wordt. De weg voert ons tusschen welige akkers door met randen van kreupelhout omzoomd. Waar de Brinkersweg eindigt, slaan we links om en gaan langs den besintelden Kolmansweg, beter bekend onder de naam van Beekweg, verder. In vroeger tijd was de geheele weg beek, men reed met kar en wagen eenvoudig door 't water en wist niet beter, of 't hoorde zoo. We passeeren links eenige welvarende boerderijen en als we de laatste een eind voorbij zijn, staan we plotseling op een punt, waar zich onwillekeurig de vraag voordoet: Hoe nu ? De Zee. Links loopt de weg naar den Krommen Weg, gaan we dan rechts dan komen we op de Pol, drie boerderijen recht voor ons. We begrijpen dus, dat we dan een omweg maken. Rechts voert een wegje, dat alleen in den hooitijd bereden wordt, het spoedigst naar zee. Gaan we evenwel het vonder recht voor ons over, dan bereiken we door de weilanden heen in een oogenblik de Pol. Misschien zijt ge een weinig bevreesd voor de koeien, die daar in de weide loopen te grazen, doch ik kan U geruststellen, die vrees is ongegrond. Mocht ge de zaak evenwel nog niet goed vertrouwen, dan gaan we rechts en weldra zijn we aan zee. In welken tijd van den zomer men deze wandeling ook doet, ze is altijd prettig ; in Mei, als tal van bloemen den weg versieren, als het lentegroen nog niets van zijn frischheid heeft verloren en de hooilanden zich als een bloemtapeet aan ons oog vertoonen, of later, als ze gestoffeerd zijn met hooioppers en er een gezellige drukte heerscht van bontgekleede boerinnetjes en stevige boerenknapen, die het gemaaide gras moeten bewerken. Intusschen zijn we aan 't strand gekomen ; dijken heeft men hier niet; de kust is zoo hoog, dat zij in gewone omstandigheden het water tegenhoudt. Alleen als de Noordwester-storm zich verheft en het water met kracht naar dezen kant stuwt, gebeurt het, dat de zee de graslanden overstroomt en zelfs een enkele maal den bewoners der naburige hoeven de schrik om het hart slaat, als ze moeten vluchten voor den immer wassenden vloed. Ge kunt U echter thans nauwelijks voorstellen, dat die zee soms zoo vijandig kan wezen, zóó rustig en kalm ligt ze daar ; de westenwind voert de golfjes met zachte deining naar de kust, waar ze breken tusschen de halmen van biezen en riet, die welig aan den oever groeien. De vischschuit, daar vóór u, wiegt kalm op de baren ; de visscher glijdt in zijn bootje over 't water en brengt een bezoek aan zijn netten, welke bevestigd zijn aan de paaltjes, die ge boven 't water ziet uitsteken. Wat verder ziet ge nog eenige schepen en ginds aan den horizon een paar rookwolken van een voorbijstoomende boot. Rechts ontdekt ge den stompen toren van Elburg en de roode daken der huizen, waarop het zonlicht schittert, terwijl ge nog verder de torens van Kampen kunt waarnemen. Het gezicht naar de zijde, waar Nunspeet ligt, is inderdaad ook verrukkelijk : vlak voor u de hooilanden, dan eenige boerderijen, alle half tusschen de boomen verscholen, ginder het torentje ■van Nunspeet en langs den horizon de hooge heuvels en bosschen der Veluwe ! Ook de bosschen van den Essenburg en Hulshorst leveren ons een prachtig gezicht. Wandelen we nu in Zuidwestelijke richting langs het strand, dan stuiten we spoedig voor een beek. Een 100 ,M. van de zee af naar de zijde van de Pol is een vonder, dat ons er over helpt. We kunnen nu even naar de Pol wandelen, waar in een der boerderijen gelegenheid is een glas melk, bier of limonade te gebruiken en dan keeren we naar het strand terug om onze wandeling verder voort te zetten. We zijn nu aan de andere zijde der beek en van hier tot Hoophuizen, dat is de boerderij, die verderop aan zee ligt, is het strand vrij breed. We passeeren nog een beek aan het zoogenaamde Mhenewerk. Nu zijn we op Hoophuizen. Vroeger stonden hier eenige boerderijen, thans is er nog een overgebleven. Even voorbij Hoophuizen is de hooge wal, dien we langs de zee opgemerkt hebben, ver- dwenen, het terrein is gelijk gemaakt en de graslanden reiken nu tot aan het water ; met behulp van dammen en kribben tracht men hier nog meer land aan te winnen. Van Hoophuizen kunnen we den Varelschen weg opwandelen en komen dan in Zeegezicht. de nabijheid van Groeneveld, of langs een pad over dit buiten, aan den Zuiderzeeschen straatweg. Lijkt ons de boven beschreven wandeling, waarvoor ongeveer 3 uren noodig zijn, te lang, dan kunnen we deze bekorten, door van de Pol langs den Krommen Weg en vervolgens langs den Vreeweg, die verhard is, terug te keeren. Zoudt ge de wandeling nog wat verder willen uitstrekken, dan zouden we langs het strand kunnen wandelen, tot waar de Hierderbeek in zee loopt en dan links den weg nemen, die ons in 20 minuten naar den Essenburg aan den Zuiderzeeschen straatweg zou brengen. Naar het Vierhouter Bosch. Vandaag stellen we ons voor een wandeling te maken naar het Vierhouter bosch. Na een stevig ontbijt gebruikt te hebben, gaan we maar dadelijk op 't pad. We nemen eerst den grintweg naar Elspeet, tot ongeveer tien minuten over den spoorweg, waar even voorbij »Zuster hulps Moria« het Eibertjespad links afslaat. Aanvankelijk loopt het pad door jonge dennen en wordt gesneden door eenige slingerpaden, die, hoe aanlokkelijk ook, ons thans niet verleiden de Zuidoostelijke richting te verliezen. Als ge een liefhebber van oudheden zijt, noodig ik u uit even een bezoek te brengen aan de >Mythstee«. Daartoe slaan we bij den handwijzer links af. Op een paar honderd passen afstand ligt voor ons een bosch en aan den rand hiervan ligt de »Mythstee«. Het is een laagte, door hooge wallen omringd. Op deze wallen vindt men, op regelmatigen afstand van elkander, ronde gaten, die doen vermoeden, dat hier twee rijen zware boomen gestaan hebben. Het geheel draagt naar deskun- digen verzekeren, de sporen van een vergaderplaats der oude Germanen. Doordat alles met dennen begroeid is, kan men den juisten vorm niet gemakkelijk onderscheiden. Een meertje ligt (in de onmiddellijke nabijheid. Wandelen wij het pad op, dat langs dit meertje recht naar 't zuiden loopt, dan komen we wat verder weer op het Eibertjespad, dat wij straks verlieten. We passeeren nog enkele meertjes, hier veentjes genoemd, omdat uit sommige turf gebaggerd is. Ze zijn in deze streken bij menigte te vinden en hebben hun bestaan te danken aan een harde laag, die op ongeveer 1 M. diepte in den grond ligt en het water belet verder door te dringen. Het zijn dus als 't ware kommen, waarin het regenwater bewaard blijft. Tal van kikvorschen houden er hun verblijf en op schoone zomeravonden klinkt hun gekwaak ver in 't rond. Alle vogels in den omtrek kennen deze veentjes als de plaatsen, waar ze hun dorst kunnen lesschen. Ons pad loopt verder door een dennenbosch en dan over de heide, tot wij Vierhouten bereiken. De buurtschap ligt tusschen uitgestrekte heidevelden, heuvels en bosschen als een oase in de woestijn. Tegenover het schoolgebouw, dat we reeds eenigen tijd in 't oog gehad hebben, komen we op den grintweg. Slaan we nu links om en houden dezen weg ongeveer 100 M. dan loopt rechts af langs de school een grintweg, die met mooie bochten door de buurtschap slingert. Volgen we dezen weg tot aan de heide, dan vinden we gemakkelijk het punt, op de kaart met een A aangeteekend. Daarheen richten we onze schreden, om te genieten van het heerlijke vergezicht, dat men daar heeft. Zijn we er, dan blijft ge onwillekeurig staan, getroffen, als ge zijt, door hetgeen ge rondom u kunt waarnemen. Terwijl ge met uwen rug naar het eeuwenheugende Vierhouter bosch gekeerd staat, breidt zich voor u het golvend landschap uit. Aan uwen voet, daar in de laagte, ziet ge de bruinbemoste daken der woningen vriendelijk afsteken bij het groen der boomen, die de huizen beschaduwen. De blauwe rookwolkjes, welke hier en daar uit de schoorsteenen kringelen, stijgen zoo langzaam naar boven, als waren ze ongeneigd het liefelijke, rustige plekje te verlaten. Om bijna elke woning zijn boomen geplant misschien wel naar de gewoonte der ouden, die ze daar aanbrachten, om hun huizen tegen het hemelvuur te beschermen. Hoe het dan ook zij, ze geven zeker aan het landschap iets aantrekkelijks en helpen de schoonheid verhoogen. Links van u ziet ge het Elspeeter bosch, waarboven de toren van Elspeet uitsteekt. De molen laat afwisselend de uiteinden zijner wieken zien, die bij het ronddraaien regelmatig achter de toppen der boomen verdwijnen. In Westelijke richting ligt het golvend heideveld met zijn eenvoudig kleed, dat in 't najaar, als de heideplantjes bloeien, zoo verrukkelijk schoon is. Een kudde schapen weidt gezellig tegen de helling van dien heuvel, terwijl de herder zich op den top heeft neergezet om het wollige volkje in 't oog te houden. Midden door de heide ziet ge een groene streep van Noord naar Zuid. Dat is de weg van Nunspeet naar Elspeet. Aan weers- zijden van dezen weg is een strookje hakhout geplant, dat die groene kleur geeft. Verder westelijk, aan de overzijde van het heideveld ligt de buurtschap Leuvenum, waarvan alleen de boomgroepen zichtbaar zijn. De toren van Ermelo steekt aan den gezichteinder zijn spits op. In Noordwestelijke richting ligt Nunspeet en langs den horizon ontdekt ge de Zuiderzee, waarop ge eenige schepen duidelijk kunt onderscheiden. Rechts van u, daar over de witte toppen van gindsche zandheuvels heen, vertoont zich de stompe toren van Elburg en bij helder weer is ook Kampen zichtbaar. Nog meer rechts herkent ge ook het kamp bij Oldebroek. Het vergezicht dat men op den heuvel heeft, is werkelijk zoo prachtig, dat het ruimschoots de moeite der wandeling beloont. We verlaten dit punt, gedurig weer stilstaande, om nog eens en nog eens een blik te slaan over het heerlijke landschap en richten nu onze schreden naar het Vierhouter bosch, dat daar in al zijn grootheid en indrukwekkendheid voor ons ligt. Zoo ge lust hebt, kunt ge in de boschwachterswoning bij van Emst het een of ander gebruiken en dan trekken we het bosch in. Al dadelijk valt het ons op, dat we hier een woud voor ons hebben, zooals er thans maar weinige meer op de Veluwe gevonden worden. Onder de hooge stammen der eiken en beuken is het altijd een weinig donker. Boven onze hoofden breidt zich het groene gewelf uit, door de bemoste stammen als zooveel zuilen gedragen. Het geheel stemt ons verheven en ernstig en we kunnen begrijpen, dat onze eenvoudige voor- vaderen deze wouden als heilige plaatsen beschouwden, waar ze vergaderden om hunnen goden te offeren. I hans verliezen deze bosschen langzamerhand hun maagdelijk voorkomen. De bijl des houthakkers heeft hier en daar de hooge reuzen reeds doen verdwijnen, om de opengevallen plaatsen met eikenhakhout te kunnen beplanten, dat meer winst geeft. Ook zijn enkele gedeelten in dennenbosschen herschapen. Allerwegen ziet ge de struikjes, waaraan de boschbessen of blauwbessen groeien, die in het begin van Juli geplukt worden. Ge kunt in het bosch naar hartelust rondwandelen en, wanneer ge een weinig acht geeft op de richting, die ge neemt, valt het niet moeilijk den weg weer te vinden. Nog even moet ik u op iets bijzonders attent maken. Wanneer ge ongeveer twintig minuten het bosch zijt ingewandeld langs den Gortelschen weg, (een verlenging van den grintweg, die bij het bosch eindigt), ziet ge aan uw linkerhand, vlak aan den weg een langwerpig ronde diepte, de Bommelskuil genaamd. Men verhaalt, dat er vroeger Heidens in gewoond hebben en dat de laatste, die den geenszins heidenschen naam van David drceg, aan een boom, aan den rand van den kuil is opgehangen of, volgens een ander verhaal, vastgebonden en doodgeschoten. Hoe men aan den naam van Bommelskuil is gekomen, weet ik niet. Misschien is het wel een \ erbastering van Boemanskuil, de woning van den Boeman, voor wien men kleine kinderen bang maakt. Dergelijke kuilen komen ook in enkele andere oude bosschen der Veluwe voor. 3 Maakt men tegen den avond een wandeling door het bosch, dan heeft men groote kans een paar herten of reeën te zien, die hier in vrij grooten getale verblijf houden. Midden op den dag ziet men ze niet dikwijls; dan trekken zij zich doorgaans in de dichtste struiken terug. Hebt gij genoeg van het bosch gezien, dan kunnen wij naar Vierhouten terug wandelen en van daar den weg nemen naar Soerel. Op de kaart kan men ook den weg vinden, die van het Vierhouter bosch naar Soerel loopt. Om dezen weg in het bosch op te zoeken, houdt men den Gortelschen weg, tot deze, ongeveer tien minuten voorbij den Bommelskuil, door een breeden, weinig bereden weg gesneden wordt. Deze laatste dient tevens als scheiding tusschen het Vierhouter en Gortelsche bosch. Met de kaart in de hand kan men verder niet dwalen. Ons plan is dus over Soerel terug te keeren. We kunnen Oud-Soerel rechts laten liggen of deze boerderij opzoeken, om vandaar langs den weg van Epe naar Nunspeet verder te wandelen. Hebt ge lust de boomkweekerijen op Nieuw-Soerel (toebehoorende aan den Heer Juriaanse) te bezichtigen, dan zullen we daartoe aan den Rentmeester verlof vragen en deze zal het ongetwijfeld toestaan. Van Nieuw-Soerel wandelen we in het begin langs een lommerrijken weg, tot we op de heide komen. Dan zien we den toren van Nunspeet reeds boven dat gindsche dennenbosch uitsteken en als ik u nu nog vertel, dat dit hetzelfde bosch is, waarin we het vijvertje en de Belvedère reeds bezocht hebben, dan bemerkt ge, dat ge u thans weer op bekend terrein bevindt. Het hangt nu geheel van u af, of ge het pad langs de spoorlijn wilt gaan en dan door het bosch wandelen, of den breeden, zandigen weg wilt houden. In beide gevallen hebben we spoedig de plaats onzer bestemming bereikt. Naar het Oosteinde. Met een enkel woord hebben we reeds gewag gemaakt van het Oosteinde. Zoo heet de buurtschap, die ten Noorden van Nunspeet aan de Oostzijde van den Zuiderzeeschen straatweg gelegen is. 't Is een mooie streek en de wandeling er heen wel waard. Langs verschillende wegen kan men er komen. Wij wandelen den straatweg op tot aan de Groote Bunte en slaan dan rechtsaf. De weg is op de kaart aangebracht. Langs welige akkers en welvarende boerderijen, waarvan er een den eigenaardigen naam »Batavia« draagt, dwalen we verder; hier door een eikenlaantje, daar tusschen hakhout, ginds langs een kronkelend beekje. Zoo staan wie eindelijk voor een boerderij, door grachten omringd. Weliswaar zijn de laatste bijna dichtgegroeid, maar dit neemt niet weg, dat we zien kunnen, dat deze plaats lang geleden een andere bestemming had. Het is bekend, dat hier heer Herbern van Putten woonde, een edelman, die den geheelen omtrek onveilig maakte. Hij deed met zijn gewapende lieden ware strooptochten in de omliggende stre- ken. Alles was van zijn gading. Runderen werden bij de boeren uit de stallen gehaald en op het huis geslacht. Hij nam de koopwaren uit de winkels weg, roofde het geld uit de huizen en wie zich tegen hem verzette, werd mishandeld of soms gedood. Hij ontzag zich niet om kooplieden, die langs den weg trokken, te plunderen en was in alle opzichten een plaag voor de bewoners dezer streken. Het zou mij te ver voeren, als ik eenige dezer feiten zou willen meedeelen, genoeg zij het, dat ten laatste de burgers van Elburg, gesteund door die van Harderwijk en Kampen, het kasteel belegerd hebben en eindelijk overwonnen. Geen enkel spoor van deze belegering is meer te vinden, het kasteel is afgebroken, een zeer ouderwetsch boerenhuis staat op de plaats, waar vroeger het roofnest gelegen was en vlijtige landbouwers doen er thans hun best, om op eerlijke wijze in hun behoeften te voorzien. Aan de achterzijde van het erf is nog zeer goed de oude oprit waar te nemen. Loopen wij dezen oprit af, dan komen we tusschen hooge wallen door, waar vroeger een ijzeren hek stond en bevinden ons op den ouden Harderwijker weg, of Bovenweg. Dat de weg zeer oud is, kunnen we daaruit afleiden, omdat hij zoo laag ligt. Aan weerszijden is de grond zeker 1% M. hooger. Dat het Oosteinde zeer vroeg bewoond geweest is, lijdt geen twijfel en het verwondert ons niet, want we merken op, dat de grond zeer vruchtbaar is. Gaan we nu links en slaan we even voorbij den oprit van het oude kasteel rechts af, dan zien we aan orize linkerhand een boerderij liggen (op de Vertrek in een boerenwoning. kaart met een B aangeteekend) welke wij even moeten bezoeken. Voor aan den hoek van het huis staat een zeer oude lindeboom. De stam doet in dikte voor dien van den boom op 't Hul niet onder en heeft dit eigenaardige, dat hij geheel hol is. In het midden van dezen hollen stam, staat weer een lindeboom met een omtrek van wel 1 M., die door den ouden stam, als door een mantel, omgeven is. Aan den voet van den boom ligt een bandhond. Zijn hok is... . de holle stam van den ouden boom. 't Is bepaald aardig, dit door de natuur gevormde hondenhok even te zien. We kunnen nu terugkeeren naar den Bovenweg, of even aan de boerderij vragen, waar we heen moeten loopen om den straatweg te bereiken, dien we dwars oversteken. We volgen dezen weg tot we op het Hul komen, waar ge eenige majestueuze boomen kunt bewonderen, o.a. een linde, wier stam een omtrek heeft van ongeveer 5 M. Men weet nog te verhalen, dat Napoleon onder dezen zelfden boom heeft gezeten om er wat van zijn reis uit te rusten en iets te gebruiken. Daartoe bestond toen gelegenheid, want het huis, waarin thans boerderij wordt uitgeoefend, was vroeger een herberg. De reusachtige kruin der linde verheft zich hoog in de lucht, doch die der populieren zijn nog hooger en wijd in den omtrek is hun top zichtbaar. Van 't Hul af kunnen we langs den Brinkersweg terug keeren. Naar Leuvenum, Staverden en het Uddeler meer, over Elspeet terug. Voor vandaag ondernemen we een flinke wandeling. 't Is namelijk ons doel een bezoek te brengen aan Leuvenum, Staverden en het Uddelermeer. Om den tocht wat te bekorten, gaan we met den trein tot het station Hulshorst. Tegenover het Stationskoffiehuis van J. Migchelsen dat zomers vooral ook door zijn aangename ligging vele bezoekers trekt, gaan we over de spoorlijn en wandelen het Leuvenumsche bosch in. Spoedig verdeelt de weg zich in tweeën. Gaan we links dan komen we weldra vóór de Hierder beek, waar de weg zich opnieuw splitst, de linksche loopt in de richting van Elspeet, de rechtsche gaat over de beek verder langs den oever en na verloop van ongeveer 10 minuten passeeren we de beek voor de tweede maal. Hier ligt de zoogenaamde Steenen brug. Een eindje verder schiet een weg rechts af en voert naar den Zandmolen ; de hoofdweg loopt ten slotte uit op den Leuvenumschen weg, die ons vlak bij de Zwarte Boer brengt. Het spoedigst bereikt men Leuvenum langs den Poolschen weg. Daartoe gaan we bij het eerste kruispunt over den spoorweg niet links, zooals we straks veronderstelden, maar rechts. Na enkele minuten hebben we de Hierder beek bereikt en verder loopt de weg recht het groote Leuvenumsche bosch in. Hooger en slanker dennen dan hier groeien zijn op de Veluwe niet te vinden. Jammer dat een ontzettende brand op 23 April 1893, 300 H. A. van dit prachtige bosch in de asch gelegd heeft. Na een klein uur loopen brengt ons de weg langs een boerderij, de Zandmolen genaamd, waar vroeger de beek een watermolen in beweging bracht, doch waarvan thans niet meer over is dan een vrij hooge waterval. Vervolgen wij nu den Poolschen weg dan komen wij na een kwartier loopen uit op den grintweg van Harderwijk naar Staverden. Links omslaande biedt ons een groote uitspanning, de Zwarte Boer, de gelegenheid, onder haar heerlijk geboomte even uit te rusten, 't Is u geraden, den inwendigen mensch hier wat te versterken of uw dorst te lesschen, want ge hebt nog een flinke wandeling voor de borst. De grintweg van Harderwijk naar Staverden loopt door Leuvenum. In vroeger tijd is deze plaats van meer beteekenis geweest dan heden ten dage. Men vindt er twee plaatsen, waar kasteelen gestaan hebben. De grachten zijn nog aanwezig, alsmede eenige oude, hooge boomen. Een dezer kasteelen werd in 1856 afgebroken, het andere was reeds vroeger verdwenen. Het ziet er hier werkelijk fantastisch uit en als ergens ter wereld spoken verblijf houden, dan scharrelen ze hier langs de oude grachten, of verschuilen zich bij maneschijn achter de dikke boomen. We volgen den grintweg, die telkens en telkens alweer een bocht maakt en zich bevallig tusschen het geboomte doorkronkelt en bereiken zoo het landgoed Staverden, thans eigendom van en bewoond door den Heer 's Jacob, oud-burgemeester van Rotterdam. De buitenplaats is door een breede gracht van den weg gescheiden ; het huis staat Het landgoed Staverden. aan twee zijden geheel in 't water. Ontzagwekkende boomen staan aan den ingang van het buiten en we kunnen overtuigd zijn, dat eenige eeuwen noodig waren, om ze zoo groot en sterk te maken. Staverden had eens een schoone toekomst. Keizer Rudolph verleende aan Reinoud I in 1291 vergunning om bij zijn kasteel te Staverden een stad te bouwen. De onrust dier tijden heeft dit wellicht verhinderd. Het oude slot bestaat niet meer, een nieuw, meer modern huis is op dezelfde plaats opgetrokken en is bepaald een sieraad voor deze streek. Men verzekert, dat het oude middenstuk van dit huis dagteekent uit het begin der 14e eeuw. Achter het huis is de tuin met zijn parken, bosschen, vijvers en grachten. In een der grachten, ligt een eilandje, bekend onder den naam van den Norapol'. Midden op dit eilandje staat een grafsteen met het eenvoudige, nietszeggende opschrift Lenora 1353«. Het is evenwel bekend, dat men hier de rustplaats vindt van Lenora, wier echtgenoot, ridder Herman, door een booswicht, die hier in den omtrek woonde, vermoord werd. De jonge weduwe bezocht iederen dag de Bidkapel, die op deze plek stond, om er te treuren over den geliefden doode en te bidden voor zijn heil, tot ze eindelijk stierf en op het door haar zelve uitgekozen plekje begraven werd, dat haar daarom zoo dierbaar was, omdat ze ook dó&r Herman eeuwig trouw beloofd had. Deze geschiedenis vindt men uitvoerig beschreven in De Parel van het Hof van Gelre« door Catharina F. van Rees. Sommige bijgeloovige landlieden weten te ver- halen, dat nog dikwijls de zwarte vrouw, de treurende Lenora, op deze plaats gezien wordt. Staring zingt er van : Dikmaals ook, bij starrenlicht Komt haar geest, met losse haren, >In een slepend weduwkleed, Hermans grafplaats ommewaren. >Ivnielend gaart zij 't zand bijeen Steeds gedachtig aan haar lijden, 't Landvolk, spa& van 'tveld gekeerd; Zoekt de zwarte Vrouw te mijden.« Wanneer men de geschiedenis kent, maakt de sombere eenvoudigheid van den Norapol een diepen indruk op den bezoeker en zeker is het, dat de oude riddergrond van het landgoed Staverden hem aantrekt. Men zou er een dag kunnen ronddwalen. De schoonheid der streek wordt aanmerkelijk verhoogd door het geruisch eener beek, die dicht bij de buitenplaats een korenmolen in beweging brengt. Vooral bij avond geeft dat geklater van het aanhoudend neervallende water iets romantisch aan de omgeving. Eenige passen voorbij den ingang van het landgoed Staverden slaan we rechtsaf en nemen den grintweg naar het Uddelermeer. Aanvankelijk loopt de weg nog door prachtige lanen langs de bosschen van de buitenplaats en vervolgens langs groene weiden, begrensd door wat hooger gelegen boschgrond. Het vermoeden bestaat, dat we hier met een oude rivierbedding te doen hebben. De weg van Staverden naar het Uddelermeer is een mooie wandelweg met prachtige vergezichten. Voor dat we er op bedacht zijn, komen we aan de boerenhoeve, gelegen aan het meer. Groot is het meer niet, maar toch het grootste op de Veluwe. 't Is zeer schoon gelegen achter de hoeve. Dicht langs den kant groeien riet en biezen in overvloed. Aan de Oostzijde van het meer ligt de Hunenschans. Langen tijd heeft men in het onzekere verkeerd, wat deze Schans eigenlijk was. Allerlei gissingen werden gemaakt. Thans hebben de onderzoekingen, die dr. J. H. Holwerda op last van H. M. de Koningin heeft ingesteld, een en ander aan het licht gebracht. Daarbij is gebleken, dat men hier met een versterkte legerplaats te doen heeft. De gevonden scherven van aardewerk duiden aan, dat de burcht omstreeks 700 na Chr. door Saksische stammen is opgericht en ongeveer 300 è, 400 jaren heeft bestaan. Andere scherven en ook een paar muntjes uit de 13e eeuw wijzen er op, dat er naderhand nog andere bewoners geweest zijn. Ook was deze plek, voor er een schans werd gemaakt, reeds door Saksische stammen bewoond. Behalve dit alles, droeg de plaats de duidelijke kenteekenen, dat zij ook veel vroeger bewoners had. Eenige scherven van een bijzonder soort aardewerk, benevens enkele klokurnen, waaronder een gaaf exemplaar, wettigen het vermoeden, dat hier ongeveer 800 jaren vóór Chr. reeds een menschelijke nederzetting was. Ook in den omtrek van de Schans zijn vroeger veel urnen gevonden, waaruit we kunnen opmaken, dat we hier zeker met een der vroegstbewoonde streken van ons land te doen hebben. De schaapherder van Oltmans heeft er 't zijne toe bijgebracht, om de Ilunenschans bij het lezend gedeelte der Nederlanders bekend te maken en zeker zal ieder, die de schans bezoekt, in zijn verbeelding de heks nog wel eens voor zich zien, zoowel als Perrol, wiens roode hand rust op den bodem van het meer. Bij de boerderij, die tevens als herberg dienst doet, is een kruising van grintwegen, waar een flinke wegwijzer u den weg naar Elspeet aanwijst. Dit is een eenvoudig dorp, lief gelegen, met aangename wandelingen in den omtrek, 't Is als het ware een kruispunt van grintwegen. Een voert langs Staverden en Leuvenum naar Harderwijk (3 uur), een gaat naar Nunspeet (1 % uur) ; een leidt naar het Uddelermeer (1 uur) en langs den anderen bereikt men spoedig het Elspeeter bosch. Deze weg loopt verder over den Hoogen Duivel naar Apeldoorn. Elspeet is een aantrekkelijk dorp voor kunstschilders, maar ook anderen vertoeven er gaarne en 's zomers blijken de twee hotels, dat van Mouw en van Bossenbroek vaak te klein om de talrijke logé's te herbergen, 't Is een gezonde plaats en de onmiddellijke nabijheid van het Elspeeter bosch maakt de aantrekkelijkheid nog grooter. Het Elspeeter bosch maakte vroeger een deel uit van het groote Vierhouter bosch (»Quatuor Foreste«). De grintweg van Elspeet naar Nunspeet biedt ons geen andere bekoorlijkheden aan, dan de prachtige vergezichten, die men Tiier en daar heeft. De weg is heuvelachtig en bij helder weer nog al zonnig, zoodat de wandeling op een warmen dag vrij vermoeiend is. Men kan echter voor dezen tocht zeer goed van rijwiel of rijtuig gebruik maken. Dan heeft men nog dit voor, dat men op de mooiste plekjes wat langer kan vertoeven. Nog zij hier opgemerkt, dat men ook van Nunspeet naar Leuvenum kan wandelen op de volgende wijze : Men houde den Elspeeter weg tot het tolhuis. Van hier gaat in Zuidwestelijke richting de Leuvenumsche weg langs Spakenberg, gedeeltelijk over de heide, gedeeltelijk door het Leuvenumsche bosch, naar Leuvenum, waar men dicht bij de herberg »De Zwarte Boer« op den grintweg komt. Naar Hulshorst en den Essenburg. Alweer wacht ons een kleine wandeling, nu naar Hulshorst en den Essenburg. We gaan van Nunspeet langs den Zuiderzeeschen straatweg naar Hulshorst, om daar even te verwijlen bij het buiten Groeneveld, bewoond door de familie Buekers. Van den straatweg af hebben we een mooi gezicht op de sierlijk aangelegde buitenplaats. Dicht langs de straat, en van deze gescheiden door jong geboomte, loopt de vijver, die het huis gedeeltelijk omgeeft ; aan de andere zijde van het water ziet men een oploopend gazon en daarachter bevindt zich het huis. Langs den beschaduwden straatweg wandelen we verder ; bij paal 35 leidt links een zandweg, de zoogenaamde Oude Weg, dicht langs het Station Hulshorst naar Hierden. Dit. is een mooie wandelweg en vooral het gedeelte bij het landgoed Hulshorst munt uit door zijn schoonheid. Tusschen den straatweg en den Ouden Weg wordt ons oog getrokken door een complex van gebouwen, waar vroeger een eenvoudige boerderij, genaamd Trippenmaker stond. De bosschen in de omgeving zijn daar alle in vruchtbare weidevelden en hooilanden herschapen door den eigenaar, den heer A. J. C. Vitringa. Trippenmaker is thans eene modelboerderij geworden en tevens fokstation behoorende tot de exploitatie Mij. »Vinkenhoef en Trippenmaker, die zich ten doel stelt, de volle zuivere, niet gepasteuriseerde koemelk in den handel te brengen, evenals Oud-Bussem en Huize ter Aar. Voor dorstige wandelaars bestaat er gelegenheid zich tegen matigen prijs met een frisch glas van deze heerlijke melk te versterken. De bedrijfsboer zal belangstellenden op verzoek gaarne in de gelegenheid stellen hier en daar een kijkje te nemen. Houden we den straatweg, dan zien we al spoedig de bosschen van Hulshorst en van den Essenburg. Even voorbij paal 34 is de ingang van Hulshorst. De straatweg maakt hier een prachtige bocht. We komen aan de brug, waaronder de Hierderbeek doorloopt, waarmee we reeds in het Leuvenumsche bosch kennis gemaakt hebben. Aan weerszijden van den weg staan hooge boomen, welke geen zonnestraaltje doorlaten. Hier stond vroeger een kasteel, Bekenburg genoemd, dat ongeveer in het midden der vorige eeuw werd afgebroken. Nog eenige schreden en rechts van u ziet ge den vijver en daarover den Essenburg, een prachtig kasteel, dat met ztjn torentjes aan een oude ridderburcht herinnert. De burcht werd gesticht in de 13e eeuw door de graven van Essen. In het jaar 1652 (het jaartal is nog aan het huis aanwezig) is het herbouwd. Dit gebeurde ook in 1767 to^n daarvoor de afbraak van het kasteel Bekenburg werd _ aangewend. In Kasteel de Essenburg. het jaar 1818 werd het gemoderniseerd en bij de verbouwing gebruikte men aan den achterkant van het huis de afbraak van het kasteel Emaus, gelegen bij 's Heerenloo, onder Ermelo. De Familie Sandberg van Essenburg, heeft vrije wandeling op haar landgoed toegestaan en, daarvan gebruik makende, loopen wij een der slin- \'/Vf B V/ \/ . . *'.•) t\ï A !l# , , r . .,' » . . ./, Wl'. " •, V/ V w?v",'^-i v/iVe VBEEBOSCH* M»y.' ^,VUA« „» /'//v // ( V/» w V' ' • iSPEÜLDER >' ï V ï1' » . « 0 II' ^ LBOSCft Uilgave firma I.WEDDING Harderwijk Lifh.v.DE ERVEN J.J. TUL ZWOLLE. gerpaden op. Een waar genoegen is het, hier eenigen tijd rond te dwalen, door kronkelende laantjes, onder hooge hoornen, langs een ruischend beekje, terwijl honderden gevederde zangers de lucht doen weergalmen van hun gekwinkeleer. Dicht hij den Essenburg is een boerderij, waar gelegenheid bestaat uit te rusten. Zoeken we den straatweg weer op en wandelen we nog eenige passen verder, dan ligt aan de linkerhand de buitenplaats Klein Essenburg. I hans keeren we terug om straks den weg naar Hulshorst in te slaan. Dit landgoed, vroeger eigendom van den Heer van Meurs, behoort thans aan den Heer van Voorst van Beest, die er 's zomers eenigen tijd verblijf houdt. De bosschen zijn verrukkelijk mooi. Trotsche beuken, vooral ook bruine, en zeldzaam hooge sparren steken hun kruinen ten hemel. Prachtig is ook de Tempellaan (als we naast het huis komen aan onze rechterhand). Trouwens, waar men het oog ook wendt, overal worden we getroffen door het rustige, grootsche, dat deze plaats kenmerkt. Om nu wat tegenstelling te zien zullen we over De Zoom« naar Nunspeet terug keeren. \\ anneer we van het landgoed Hulshorst* den harden weg naar het station opwandelen komen we spoedig aan een koepeltje, de Vergeet-mij-niet, vanwaar men een heerlijk gezicht heeft op het buiten. Vooral de kleurschakeering van het geboomte boeit ons oog. Achter de Vergeet-mij-niet bevindt zich het Zilveren Beekje, dat gevoed wordt door sprengen aan de overzijde van de spoorlijn gelegen en dat straks op haar beurt de vijvers der buitenplaats steeds van frisch water voorziet. Achter den koepel zien we twee paden : het eene loopt langs het Zilveren Beekje, het andere in Oostelijke richting. Volgen we dit laatste, dan komen we spoedig aan een bruggetje, dat we overgaan ; dan ligt voor ons een laantje, dat wij inwandelen. Het pad loopt verder meestal op de scheiding van bouwland en boschgrond. Hier en daar gaan we eens even met een bochtje het bosch door, doch al spoedig hebben we aan onze linkerzijde weer het gezicht op de korenvelden, terwijl de boomen langs den Zuiderzeeschen straatweg onzen blik stuiten. Op de kaart is dit pad duidelijk aangeteekend. Trouwens er kan van verdwalen geen sprake zijn. Het pad loopt altijd tusschen den straatweg en den spoorweg door. We komen gooi een schilderachtige streek. Hier een berkenboschje, dan weer een armoedig hutje, waarvan het dak bijna of geheel op den grond ligt en zoo primitief ingericht, dat het nauwelijks als een woning kan worden aangemerkt. We passeeren de Belvedère een gebouw van twee verdiepingen toebehoorende aan den Heer Van Vloten. Een balkon is aangebracht en vandaar heeft men een schoon uitzicht over de landerijen. Hoe dichter wij Nunspeet naderen, des te meer neemt het aantal huisjes toe, we zien meer leven en beweging, ten minste als we niet in het laatst van Mei of het begin van Juni deze wandeling maken. Dan schijnt de Zoom uitgestorven. De meeste huisjes zijn gesloten, omdat de bewoners naar Drente en Friesland zijn vertrokken, om daar eenigen tijd bezig te zijn met het houtschillen. Zandweg met boerenwoning. Op de Zoom kan men u ook nog den Rookenden Berg wijzen (op de kaart met R.B. aangeteekend). Een heele geschiedenis is aan dezen heuvel, die ook Buntemansberg heet, verbonden. Voor ongeveer twee eeuwen geleden, zoo luidt de legende, stond er dicht bij den Brunen Enk een herberg, waar ieder jaar een kousenkramer eenige dagen logeerde, om dan in den omtrek kousen te verkoopen. Die kramer heette Bunteman. Op een keer, dat Bunteman weer in de herberg vertoefde, ontdekte de herbergier, dat hij veel geld bij zich had en besloot zich hiervan meester te maken. Daarom sloeg hij den koopman op zijn bed dood en juist, toen hij met zijn vrouw bezig was, om het lijk van den kramer weg te sleepen, wordt de deur geopend en een brouwer uit Nunspeet treedt binnen, om een vat bier af te leveren. Natuurlijk zit de herbergier nu in angst en vreezende, dat de brouwer de misdaad aan het licht brengen zal, dreigt hij hem ook te vermoorden, indien hij hem niet onder eede belooft, het geheim te zullen bewaren. Dit belooft de brouwer en het lijk van Bunteman wordt in den hof begraven. De brouwer houdt evenwel zijn woord niet, want enkele jaren later, toen hij zich met den herbergier op het beurtschip naar Amsterdam bevindt, krijgt hij met dezen twist en verwijt hij hem zijn lage daad. De schipper doet bij aankomst te Amsterdam aangifte bij den magistraat van hetgeen hij gehoord heeft. Dit brengt den herbergier voor 't gerecht, waar hij zweert, nooit de booze daad bedreven te hebben. Om nog meer kracht bij te zetten aan zijn woorden, wenscht hij, dat hij eeuwig mag branden, indien hij 't gedaan heeft. Zijn schuld wordt evenwel bewezen en op bovengenoemden heuvel werd de boosdoener opgehangen. Na dien tijd ziet men soms rook uit dien heuvel opstijgen en enkele malen op den top een vuur, waaruit de bijgeloovige landlieden afleiden, dat de snobde wensch van den booswicht vervuld is en hij nu eeuwig brandt. Dit is de legende van Buntemansberg. Onder het vertellen dezer geschiedenis, die de bijgeloovigheid van sommige bewoners dezer streken in een helder licht plaatst, zijn we te Nunspeet gearriveerd. Van Hulshorst naar Halfweg. (Afstand ongeveer 4% K.M.) Tegenover den Breedeweg, even voor dat men van Nunspeet langs den Zuiderzeeschen Straatweg de school van Hulshorst bereikt, loopt het Brandswegje naar 't Zuidoosten. Na ongeveer een kwartier geloopen te hebben, komen we aan de spoorlijn. Zijn we deze overgegaan, dan bevindt zich rechts van ons een heuvel, welke wij bestijgen en een woest terrein van zandverstuiving vertoont zich aan ons oog. Dit terrein is een gedeelte van het »i\liddenhart«, dat verscheidene H.A. oppervlakte heeft en toebehoort aan de Familie Van Hal. Het bestaat bijna geheel uit zandverstuivingen. Alleen in t midden vindt men een stukje dennen en voor liefhebbers van bosch is 't de moeite waard, deze oase in de woestijn te gaan zien. Is het ons om de stuifbergen te doen, dan kunnen we in de nabijheid der spoorlijn blijven. Het is een eigenaardig genot hier, doch liefst niet bij veel wind, een kijkje te nemen. Hooge heuvels zijn opgeworpen, afgewisseld door laagten, die u aan afgronden zouden doen denken. Het is een terrein van bergen en dalen, bergruggen en valleien en als ge eenige phantasie bezit, zoudt ge u kunnen voorstellen, in een echt bergland te zijn. Hier heeft de wind nagenoeg vrij spel. Hij verplaatst den grond naar zijn welgevallen en stuift langzamerhand het zand onder de wortels van de enkele dennenboomen, die zich hier en daar nog bevinden, weg, tot deze hun steunpunt verliezen en straks neervallen, om onder het stuivende zand te worden begraven. Vooral kinderen vinden het hier verrukkelijk en met het grootste plezier laten ze zich van dien heuvel afrollen en probeeren dan langs den steilen kant weer naar boven te komen. Wie zijn kinderen een genoegen wil doen, verzuime niet, ze op dit prachtige speelterrein te brengen. Zoeken we nu den weg weer op, dien we straks verlaten hebben en volgen dezen, dan bemerken we wel, dat de paarden, die hier dikwijls met een volgeladen kar passeeren, het oord alles behalve heerlijk zullen vinden. De boeren zeggen dan ook van dezen weg, dat »Jan Trek« er begraven is ; doch spoedig zijn we het moeilijkste door. We komen aan een nieuw aangelegd plantsoen van den Heer van Vloten en slaan den weg in, die hier dwars door loopt. Ter rechterzijde is alles dichtgeplant met larix en fijnsparren, ter linkerzijde vindt men een gemengd bestand, ter weerszijden van den weg een smalle singel van berk. Nu komen we aan den weg, die langs Belvedère door het Belvedèrebosch en verder door Vitringa's bosch naar Halfweg gaat. Het pad langs den weg is zoo vast, dat men hier wel fietsen kan. Wat verder bevinden zich ter weerszijden singels van berken. Hebt ge lust hier wat langer te vertoeven dan kunt ge langs verschillende aardige wandelpaden wat rondloopen. Een dezer wandelingen leidt langs een mooi veentje. Vervolgen we onzen weg, dan komen we weer in een dennenbosch en verder langs randen van eikenhakhout, waarachter jong plantsoen is aangelegd, tot we ons plotseling op de heide bevinden. Voor ons ligt Halfweg en verderop Vierhouten, links zien we het hooge, roode dak van het Sanatorium en den toren van Nunspeet; rechts een uitgestrekt heideveld, hier en daar heuvelachtig. Langs den hoogsten heuvel ontdekken we den toren van Elspeet. Die heuvel, dien we dwars door de heide spoedig kunnen bereiken, biedt ons een der prachtigste vergezichten uit den omtrek. Een groot gedeelte der Over-Veluwe wordt hier overzien. Naar 't Oosten reikt onze blik tot de Vierhouter en Gortelsche bosschen en dan rechts den kring rondgaande, zien we de Soerensche bosschen, de observatiepost, dicht bij den tol met den diepen Put aan den straatweg van Amersfoort naar Apeldoorn, het Elspeeter bosch, de torens van Elspeet en Garderen, de hooge boomen van Drie ; wat dichterbij Stakenberg en dan weer in de verte den toren van Ermelo, de kerk van Harderwijk, de Zuiderzee, Nunspeet, Elburg, de torens van Kampen, verder de Woldbergen met het Kamp bij Oldebroek. Gaan we nu in de richting van Halfweg, dan kunnen we in drie kwartier weer te Nunspeet zijn. Hiermede meenen wij onze taak volbracht te hebben. Wie dacht, dat wij alle mogelijke bijzonderheden van Nunspeet en Omstreken vermelden zouden, ziet zich teleurgesteld. Slechts een zeer klein gedeelte heeft in dit boekje een plaats gevonden. Tal van wandelingen, die men zou kunnen maken, zijn onvermeld gebleven, zooals trouwens een blik op de kaart zal aantoonen. We hebben alleen maar een proefje willen geven van hetgeen te genieten valt en wie lust heeft naar meer, dien roepen wij bij het neerleggen onzer pen toe : Kom en zie !« PANORAMA van de Belvedère in het Bosch van „De Veluwe". Is U bij het einde van deze lectuur en op de vele wandelingen, die U in onze mooie omstreken hebt afgelegd, niet de lust bekropen U hier metterwoon te vestigen ? Zeker is Uw antwoord bevestigend, waarom wij U aanraden U in verbinding te stellen met het Administratie-gebouw van »de Veluwe« (Zuiderzee-straatweg) of met het Bouwbureau »Arti« (Groote Weg). Beiden hebben een keur van terreinen en plans voor landhuizen en villa's te Uwer beschikking, die U worden aangeboden tegen zeer billijken prijs en gemakkelijke betalingsconditiën. Het Overveluwsch Weekblad is het meest gelezen wordend NIEUWS- en :: :: ADVERTENTIEBLAD voor NUNSPEET en Omstreken. VERSCHIJNT 2 MAAL 'S WEEKS, en kost f 0.65 per kwartaal, franco per post. Het blad is geheel neutraal, komt daardoor in handen van iederen stand en rang, en geeft dus de grootste publiciteit aan uwe adver? tiën voor Nunspeet en omgeving. UITGAVE VAN DE FIRMA # # * I. WEDDING, HARDERWIJK. Agent voor Nunspeet W. NIJHOLT. „ „ Elspeet G. DIJKGRAAF. Prijs der Advertentiën 1—4 reg. f0.48. Elke regel meer f 0.08. Handelsadvertentiën bij abonnement op zeer voordeelige voorwaarden. & DE VEREENIGING TOT BEVORDERING VAN HET V reemdelingenverkeer TE NUNSPEET verstrekt alle mogelijke inlichtingen omtrent de bestaande HOTELS en PENSIONS. Men wende zich tot HET BESTUUR. TE NUNSPEET zijn verschillende BOUWTERREINEN = TE KOOP = van af 40 cents per M2. Te bevragen ten kantore van Notaris HOFFMANN = TE NUNSPEET. = Pension „DE VALK" TE NUNSPEET. Aangenaam gelegen, met GROOTEN TUIN, in de onmiddellijke nabijheid der Dennenbosschen, dicht bij spoor en tram. PENSION VOOR ENKELE PERSONEN EN FAMILIËN Uitstekende Referentiën. Prospectus op aanvraag. Aanbevelend Wed. W. DE VALK, Nunspeet. _JL ~«ip ir W. W. N IJ HOLT, BOEK= EN PAPIERHANDEL, SIGARENHANDEL, GALANTERIEËN, ENZ. = NUNSPEET. = POSTPAPIER EN ENVELOPPEN, SCHRIJF^, TEEKEN=. BUREAU= EN SCHOOLBEHOEFTEN ENZ. ADVERTENTIEBUREAU. Levering van alle voorkomende soorten Druk- en bindwerk, Smoelwerken, Couranten en Tijdschriften. ~ GALANTERIEËN. EAU DE COLOGNE, ODEURS, TOILETARTIKELEN EN TOILETZEEPEN. Ruime sorteering in TABAK, SIGAREN EN CIGARETTEN, in diverse kwaliteiten en prijzen. Steeds voorradig een zeer groote keuze in ANUTHTFN VAN NUNSPEET • A 1\ M L tl 1 Ë IN EN OMSTREKEN SOUVENIRS VAN NUNSPEET, in glas, porselein, ivoor, enz. enz. Wandelgids voor Nunspeet en omstreken. _JL ir Sanatorium „EKIGft" TE NUNSPEET. Voor lijders aan TUBERCULOSE. (uitsluitend 1ste klas patiënten.) Geheel buiten het dorp gelegen. Afzonderlijke wandelingen. HET GEHEELE JAAR GEOPEND. MJr Prospectus op aanvrage gratis. Dr. H. SCHUT, GeneesheersDirecteur. J. H. REEKERS ■ Antiquaar DORPSLAAN ■ NUNSPEET tegenover het hotel SCHMIDT. Steeds voorhanden ANTIEKE KASTEN, OUD PORCELEIN en AARDEWERK. □ □□□□□□□□ 1 ■ □□□□□□□□□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ Pension VREQEOORQ aan den Groofen Weg NUNSPEET. cz^ nm c=3 In de onmiddellijke nabijheid der □ □ QENNENB055CHEN Ruime ZIT- en SLAAPKAMERS aangeboden v. d. zomermaanden of dooploopend. Dames VflN DE WEYDE. □ □□□□□□□□ 1 1 □□□□□□□□□ Pension VAN HEININGEN. NUNSPEET — DORPSSTRAAT. Handel in Bieren, Wijnen, Limonades & Bronwater. J. G. MULDER Stationsweg, Nunspeet. TELEPHOON INTERC. No. 26. SPECIALITEIT IN COMESTIBLES, □□ KOLONIALE WAREN, D FIJNE VLEESCHWAREN, dd WIJNEN, enz. enz. Prima kwaliteiten Billijke prijzen. VRAAGT VOLLEDIGE PRIJSCOURANT. Eerste Nunspeeter Vleeschhouwerij. DORPSLAAN L 29. Interc. TeleF. No. 15. Levert dagelijks: Eerste kwaliteit Rund-, Kalfs= en Varkensvleesch = tegen beslist concureerende prijzen. Aanbevelend, ZW. STOEL. SPECIALE JNRI0TING KOELKAMER. HOTEL EN PENSION „DE ROSKAM", Café restaurant en uitspanning. Op vijf minuten afstand van Station en bosschen gelegen. Annex Stalhouderij. Billijke prijzen. = Aanbevelend, Wed. H. ZWAKENBERO. Telef. Interc. No. 22. C. MULDER Confiseur-Patissier. Dorpsstraat 139, Nunspeet. Het adres der alom bekende NUNSPEETSCHE JUFFERTJES en HEUVELTJES, :s: in diverse verpakking. Ruime keuze FANTASIE en DESSERT CHOCOLADE. CHOCOLAAD: Bensdorp, Driessen, Van Houten, Grootes, Droste, Kwatta, Klaus, Gala Peter, Callier, Suchard, Lindt enz. FIJNSTE HONIGKOEK. KRUIDKOEK: »NUNSPEETS GLORIE«. Levering van Taarten en Gebak in de meest uitgebreide collectie. VERVERSCHINGEN. IJS. STALHOUDERIJ VAN P. VAN DE POL DORPSLAAN ■ NUNSPEET Naast het Hotel Schmidt. Alle soorten rijtuigen verkrijgbaar, ook met gummibanden, voor één en twee paarden. Telefoon Interc. No. 6. W. A. FEY - NUNSPEET, BOUWKUNDIGE EN AANNEMER. WONINGBUREAU. - TELEF. No. 21. Ontwerpen en uitvoeren = van Bouwwerken. = Levering van alle voor* komende Timmerwerken. ® r, ta. Pension Boschhuis. Eigenaar B. STOELENGA. -g Prachtig gelegen op 't mooiste gedeelte van NUNSPEET, nabij de GROOTE BUNTE aan den grooten weg, direct bij de BOSSCHEN, geheel vrij gelegen. GROOTE SCHADUWRIJKE TUIN met mooi en ruim uitzicht en mooie, uüTcerur A. GIPS, Antiquaar. NUNSPEET, bij Pension »De Valk«. ANTIQUITEITENHANDEL. Antieke kasten, tafels, stoelen, tin, koper en aardewerk, Friesche klokken, enz. enz. Ondergeteekende houdt zich beleefd aan* bevolen tot een bezoek der antieke kamer. A. GIPS, Veldweg 36A. GELDERSCH E Vleeschhouwerij en Varkensslagerij. M. BUITENHUIS. NUNSPEET — Stationsstraat. Telefoon No. 16. Telefoon No. 16. Pension HUJOTHESIA,^ aan den Soerelschen weg. Vrij gelegen tusschen bosch en heide. Ook bosch bij het hui5 behoorende, met wandelpaden en banker). Waranda'$ op het Zuideq. MATIGE PRIJZEN. Aanbevelend, i Mej. M. BACKHAU5. , v- J) G. J. VEDDER, Stationsstraat, Nunspeet. Handel in Galanterieën, Kinderspeelgoed enz. TABAK EN SIGAREN. KAPPER en BARBIER. Aanbevelend, ALS BOVEN. Levering aan alle pensions te Nunspeet en tjanco door geheel Nederland en het Buitenland van UITSLUITEND PRIMA QUALITEIT ROOMBOTER, bereid uit gepasteuriseerde room. DAGELIJKSCHE BEZORGING j Ziektëtóejrn vrije melk in Vi Hter flesschen, AAN HUIS VAN- I F>rirria Btomkarnemelk en f Gepastei) riseerde room, koffieroom en slagroom. Wij hebben gemeend aan onze afnemers den meest Strengen waarborg te moeten verschaffen voor de absolute zuiver* heid van onze producten, door zoowel de bereiding als den vl.'rkoop onder controle te stellen van het Botercontröle-Station Gelderland en Overijsel te Deventer. Uitnoodiging ter bezichtiging der fabrieken en van de bereiding onzer producten. Vraag prijsopgaaf! Aanbevelend, J. E. SCHAAP & Co. VLEESCHHOUWERIJ en $ SPEKSLAGERIJ. § 1« kwaliteit RUND#, KALFS# ? en VARKENSVLEESCH. % DIVERSE WORSTSOORTEN, j? Alles tegen concurreerende prijzen. E. H. BOS, \ Dorpstraat, Hoek Stationsweg, NUNSPEET. ^ W. van de Beek = Nunspeet. Broods, Koek^ en Banketbakkerij. * Chocolade in poeder en tabletten, SUIKERWERK, JAMS, ENZ. ENZ. Kruideniers- en Grutterswaren. Drogerijen, Chemicaliën, Verband-, Verplegings- en Toilet-artikelen. G. SLOF, DORPSLHAN, NUNSPEET. M ii NUNSPEET. ii n Familie-Pension „Veld- en Boschzicht". Direct bij bosch en spoor. Electr. licht. Slaapk. met Balcon. Zitkamers met Waranda. In de vacantie (half Juli en Augustus) ƒ2,50 p. p. Voor en na dien tijd vanaf ƒ1,50 p. p. Aanbevelend, Mej. M. GALIS. G. iillMIK • ELSPEET. Handel in antiquiteiten. BR00D=, K0EK= EN BANKETBAKKERIJ. Specialiteit in ELSPEETER MOPPEN en ZANDKOEKJES. S\ Firma M. WOLF - ELSPEET. Handel in= en herstelplaats = van Rijwielen. = Magazijn van Verlichtingsartikelen. Pension „Qe Post" Elspeet. Frissche zit- en slaapkamers. Billijke prijzen. Uitstekende referentiën. Aanbevelend, Mej. DIJKGRAAF. Verkrijgbaar bij G. Dijkgraaf te Elspeet: SCHRIJF- en TEEKENBEHOEFTEN, POSTPAPIER, ENVELOPPEN ENZ. Levering van Druk- en Bindwerk. ADVERTENTIEBUREAU. Grossier in Tabak, Sigaren en = Cigaretten. Groote sorteering in plaatselijke en fantasie Ansichten. Aanbevelend, G. DIJKGRAAF. Bondshotel van den A. N. W. B. en hulpkist voorhanden. □ □□□□□□OOG HOTEL „Het Vergulde Hert" ELSPEET. □ □ □ Pension Restaurant Stalhouderij APARTE BEDIENING tegen vaste prijzen. AANBEVELEND G. Bossenbroek. □ □ BENZINE-DEPOT. □ □ Reparatieinrichting voor MOTOREN en R IJ WIELEN. / V Café en Uitspanning „DE ZWAAN" VAN AART MOUW, □ □ ELSPEET. □ □ Pension. Stalhouderij. B i 11 ij k e p r ij z e n. Zorgzame bediening. Ten zeerste voor 1^1 familiën aanbevolen, r^l De Nunspeetsche Courant is het meest gelezen Nieuwsblad voor NUNSPEET en Omstreken en biedt daarom de meest doelmatige gelegenheid om met succes te adverteeren. Aanvragen en aanbiedingen van Pension in dit blad hebben altijd succes. Handelsadvertentiën 6 ct. p. regel; bij abonnement lager. IPl NI m 14 A. J. WUESTMAN ■ Harderwijk. Boek=, Papier= en Kunsthandel. GROOTE SORTEERING IN Ansichtkaarten, Fantasie- en Kleederdrachten, WANDTEKSTEN, TEGELS en SOUVENIRS. Levering van BIND* en DRUKWERK, Dag* en Weekbladen, en Tijdschriften. Lijstenmakerij — Advertentiebureau. Hotel KAMM HARDERWIJK. Restaurant toute la journée. J. HEMELDEN O HARDERWIJK. BLOEMWERKEN IN ALLE GENRES. AANLEG EN ONDERHOUD VAN TUINEN en VILLAPARKEN. Aanbevelend als boven. Hotel Pension ORANJE MECKLENBURG. TONSEL BIJ HARDERWIJK. Prachtige Dennebosschen. Mooie Wandelingen. Onmiddellijk aan Zee. Uitstekende Keuken. Prima consumptie. Frissche Kamers. Bondshotel A. N.W. B. Bergplaats voor RIJWIELEN en AUTOMOBIELEN. Beleefd aanbevelend S. VAN DEN BERG. H. LANGEN - Harderwijk. HEEREN en DAMES-CONFECTIE. BEDDEN en MATRASSEN. =^=^= Handel in NAAIMACHINES. Alle soorten DEKENS en verder alle MAN U FACTU R B N. Architect voor HAHDERWlJKen OJVISTSEKEN Gemeente-Architect Van Ermelo en Nunspeet : D. KOK Jz- : Adres: Harderwijk, Vijhestnaat C 159. Inrichting voor het repareeren van GOUD en ZILVER. Groote keuze in: HORLOGES, KLOKKEN, PENDULES, WEKKERS, BAROMETERS, GOUD en ZILVER, bij Reparatiën aan uurwerken worden spoedig en billijk verricht. H. SCIÜFTENAAR, Markt, HARDERWIJK. Zuiderzee Bad== en Zweminrichting. (Eigendom der Vereeniging »Zuiderzeebad«). Geopend voor mannen: van 7—10 voorm. en van 2—8 nam. ZONDAGS van 7—8V* uur. Voor vrouwen: van 10 voorm.—2 nam. Prijs per bad 15 cent. Abonnement f2,50. H|T" Kaarten voor 10 baden f 1,25. Hotel-Pension Veldwijk. Vis a vis Station Ermelo-Veldwijk. Pension van af f225. Aanbevelend, B. REITSMA. Uitspanning „De Zwarte Boer" in het midden der Leuvenumsche en Staverdensche BOSSCHEN. Zeer goede gelegenheid voor Koffie- en Theevisites. KINDERSPEELTUIN. Uitstekende consumptie. Aanbevelend, D. KAMPHUIS te Leuvenum. Prentbriefkaarten in groote verscheidenheid. Hotel-Pension Hulshorst vlak bij het station Hulshorst, gelegen aan den ingang van liet L e u v e n n m s c h e Bosch. KOFFIE- EN THEEVISITES. Aanbevolen WIJNEN van P. TH. HUBERTS Firma J. tl. Hulsink. HARDERWIJK. Zoete witte Wijn Rudesheimer Liebfraumilch Port a Port vanaf Madera Malaga (Medicinaal) »1.40» » Vermouth Don Bellardi f 1.10 per Literflesch f0 60 p.fl. »0.95 » » » 1.00 » » » 0.80 » » » 0.80 » » Medoc f0.50 p.fl. Christoly Medoc »0.60» » Cantaloup St. Estèphe » 0.70 » » DulamonBlanquefort»0.75 » » Chat. La Fresne »0.80» » St. Julien »0.90» » St. Pierre St. Julien »1.00» » Sauterne »1.00» » Bergerac » 0.80 » » Uitgebreider prijscourant en proefflesschen op aan* vrage verkrijgbaar. Voor partijen wordt geleverd met recht van teruggave van alle ongeopende flesschen. N. V. BoomkWeekerijeq voorheen JACs. JURRISSEN & Zooq, NflflRDEN, nabij stahon Naanden-Bussum. Vruchtboomen, Groofe Kweekenijen Rozen, ALLEEN op Coniferen, zandgrond. Boschplantsoen, Amerik. Eiken, Laanboomen, Sierboomen, Prijscourant Bloemheesters, graHs verkrijgbaar. enz. enz. Café-Pension Verhoef. STALHOUDERIJ. Stationsweg. K R M E L O. Geheel nieuw, naar de eischen des tijds ingericht. Gunstig gelegen circa 10 minuten van het Station aan den Stationsweg. == BILLIJKE PRIJZEN. ^ Aanbevelend, Erven VERHOEF. Rijwielhandel o. d. Kazerne. Agent der le klasse rijwielen, als: / Fongers, Simplex, F. N., Humber en Wilhelminarijwielen. — Ook goedkoopere soorten voorradig. Reparatie-inrichting. ■ Gelegenheid tot berging van rijwielen. Beleefd aanbevelend, R. ZOET, Harderwijk. Atelier D. Schooneboom, Harderwijk. Beveelt zich beleefd aan tot het nemen van foto's in alle mogelijke procédé's. Vergrootingen in alle genre's. ■ Ruime keuze in moderne lijsten. Donkere kamer disponibel voor Amateurs. Tevens verschillende chemicaliën verkrijgbaar. K •3 n n ^ [-^1 Abonnementen worden d agelijks i-^, aangenomen aan het bureau van IW uitgave, bij de agenten en bij alle lOl boekhandelaren en hulpkantoren. [O Prov. Ovepijsselsche en Zwolsche Coupanf Voor Zwolle en voop de plaalsen waap hoofdagenten zijn, nl. Almelo, Bopne, Deventep, Enschede, E F E, Genemuiden, Hasselt, HHTTEM, HEERDE, Hengelo, Kampen, Oldenzaal, Olst, Steenwijk, Wijhe en Zwartsluis, is de prijs □ a □ □ □ □ f1.30 per kwartaal, dus slechte 10 cL per week. Voor ZWOLLE ook tegen wekelijksche betaling. Overal elders hier te lande f1.50 per kwartaal. PRIJS DER ADVERTENTIEN: bij verbinding voor 12 advert. 10 ct. per regel, 6 advert. 15 ct. per regel of voor 1000 regels 10 ct. per regel, 500 regels 12Va per regel, 250 regels 15 ct. per regel, overigens 20 ct. per regel. E. M. V. E. T. Exploitatie=Maatschappij Vinkenhoef en Trippenmaker. □ C- ~l □ Dagelijks rijdt de wagen der melkerij Trippenmaker door het dorp Nunspeet ter levering van Zuivere volle Melk, niet gesteriliseerd of gepasteuri^ seerd, doch uitsluitend op eigen boerderij op de meest hygiënische grondslagen gewonnen van tuber= kelvrij vee, in flesschen, inhouw dende 3/4 Liter. Bezoekt de KUNSTZAAL „ARTI" :: aan den GROOTEN WEG te NUNSPEET :: Tentoonstelling van Schilderijen .fn) \/an X/nlihA/crho o n l\/l ^ ,—. —..— — c. a. .V,CCÖLC,Ö 9. .g :: DAHFI IIKQ fïcnPtiMn .. Bureau Voor Rrchitectuur GEVESTIGD IN „GebOUW ARTI" - NUNSPEET vnn essen & vnn zeggeren :: ARCHITECTEN Spreekuur: 10 — 12 en 2 — 4 uur Familie-Pension 1SRANG TELEFOON INTERC. N°8 ELECTRISCHE VERLICHTING