ÜIT EEN JONGENSLEVEN.
EEN SCHETSJE UIT HET AMSTERDAMSCHE VOLKSLEVEN
DOOR
R. C. VERWEIJCK.
BOEKHANDEL AMSTERDAM. voorheen PRETORIA
HÖVEKER & WORMSER.



TYP. — P. A. GEURTS — NIJMEGEN.



HOOFDSTUK I.
EEN AVONDWANDELING.
Snijdend scherp blies de oostenwind door de straten van Amsterdam; de weinige menschen die nog buiten de deur waren — het was elf uur in den avond — spoedden zich
met verhaaste schreden huiswaarts, diep, zoo diep mogelijk in e kleeren gedoken; de kraag van jas of mantel zoo hoog als kon opgehaald; de handen veilig geborgen in de zakken. De enkele verlichte winkelramen schenen niet helder, want
2' „niVrkb+6Vrozen g|azen drong het schijnsel niet door; de politieagenten waren uit hun gewonen slenterpas in een
TeBi hier en daar ratelde een rijtuig over avond plave.sel; 't was een echte gure Januari-
aknfCli wfnde'de Iangs de Keizersgracht in alle bedaardheid, alsof de kou hem met deerde en het late uur geen reden was om spoed te maken, een heer kalm voort. Hij kon, naar gang en houding te rekenen, iemand van middelbaren leeftijd zijn, en had overigens niets dat de aandacht trok, dan de
ES- ™Tb°„h,J °ön lorvol|?de'n»w«~
Bij de Westermarkt gekomen sloeg hij links om, ginhet marktplein schuin over, stak in de brievenbus, die daar eenzaam tegen de Westerkerk leunt, een brief en ging toen den °P' D°ch nauwelijk8 eenige schreden van
1»" °°r ge'">lf*" t», di.
h.ÏÏ-vtem bell?or.de fan een knaaP van een jaar of tien, die tamelijk armoedig in de kleeren stak. Al wat van den jonden
en Z\lT' een.Paar 'ood-blauwgekloumde handen
en een bleek nogal morsig gelaat. De rest van zijn lichaam
kleoren bfdeÏt.6" Z°° * gi"g' met "^rblijfselen van
De wandelaar stond stil en, met een brommig trekje om
bare vranat'-an7W00rdde.hi:j-den j°ngen °P diens verstaanbare vraag: „Zeg je iets, jongen?"
„Och mijnheer, zoudt u wat sigaren van me willen koopen?"



„Sigaren; van jou!"
„Ja mijnheer," en met de verkleumde vingers van zijn rechterhand haalde het kereltje een kistje onder zijn linkerarm vandaan, opende het, en liet den verbaasden wandelaar een partijtje sigaren zien, waarvan de qualiteit niet dadelijk was te gissen.
„Verkoop je die, jongen?"
„Ja mijnheer. Mijn vader is ziek, weet u, en nu ....
„Ja, dat ken ik. Je hebt zeker nog een huis vol broertjes en zusjes ook, is 't niet? En die hebben natuurlijk in zooveel dagen niet te eten gehad. Maak dat je weg komt, en ga naar bed; zulke kinderen moesten al lang op een oor liggen. De heer maakte reeds aanstalten om zijn weg te vervolgen, toen hij door een diepen zucht van het kind werd teruggehouden. „Is 't zoo niet?" vroeg hij toen nog, als om ziehzelven te overtuigen.
„Neen mijnheer, ik heb niemand anders dan vader.
„Lieg je niet?"
„Gerust niet, mijnheer.
„Dus ik kan er op aan?"
„Zeker mijnheer." ^
Dat alles kwam er bij den jongen zóo eenvoudig uit, dat de man getroffen werd, en verder ging met vragen: „Wat scheelt je vader?"
„Ik weet het niet, mijnheer."
„Is hij al lang ziek?"
„Al twee weken, mijnheer."
„Hoe kom je aan die sigaren?" _
„Yan een buurman, mijnheer, die is sigarenmaker. En als ik nu een kistje leeg verkocht heb, krijg ik een dubbeltje.
„Kolossaal wat een verdienste, en hoeveel moeten die sigaren opbrengen?"
„Acht voor een dubbeltje, mijnheer, of vier voor een
stuiver." .
„Zeker geen echte manilla's. Heb je van avond al wat
verkocht?" _ n
„Ja mijnheer, voor vijf en veertig centen.
„Hoeveel zit er nog in 't kistje.-"'
„Nog net vijftig, mijnheer; ziet u maar, t bandje is er
nog om."
„Waar woon je?"
„In de Tuindwarsstraat, no. 18, drie hoog.
„Hoe heet je?"
„Piet Gelstaart."
„Kan ik heelemaal op je aan?" vro.eg de heer verder.
„Zeker mijnheer." ..
„Nou Piet, wacht dan even." En de man haalde zijn zak-



boekje tevoorschijn nöteerde naam en adres van den jongen,
ÏÏen Hi«P ZJ,n ueUrS Tr d6n da« ^ gaf den jongen een gulden. „Hier, kereltje, geef mij nu die sigaren."
mijnheer0"^" gaf het kistje over en zei: Is te veel geld,
je vader.™8* ik' ^ W#t " ^ is' mag houden voor „Dank u, mijnheer."
V,aifE + nu puw naar huis en dan naar bed, begrepen ? 't Is bij half twaalf, zoo n dreumes moest al een paar uur slapen."
I)e jongen liet zich dit geen tweemaal zeggen, zette het op een l°open ln de richting van de Leliegracht, en onze wanP delaar zag den knaap nog juist de brug overgaan naar de
tenminJe " Trn rl ^ !"ichting> die hÜ neemt, klopt
tenminste, bromde hij in zichzelven. „Dat is voorloopig iets "
on Hi,Z1J»f S1far6n 0nde' den arm g'ng de man de Leliegracht op. Hi stapte nu wat haastiger voort dan daar straks, en mompelde binnensmonds: „Misschien alweer te pakken genomen; tkan wezen; enfin, we zullen zien. Thuis hebben ze natuurlijk weer de grootste pret; kom, ik zal me maarniet
hS2 1 • gl"g de" Singel lanSs tot aan de Raad-
hmsstraat, sloeg die m en hield voor een net huisje op den
F«; vrnï,Urr ,8tau d,',dr?ide de deur °Pen' en trad binnen, en vroohjk gelach klonk hem uit de gang tegen. „Zoo
Piet wat ben je vroeg terug van je luchtje scheppen," riep
na deren .7°uwe°stem bera toe, wier eigenares onmiddellijk na dezen uitroep door een zijdeur verdween; weldra door hem, dien we Piet hoorden noemen, gevolgd.
Piet trad een kamer binnen, waar we een heer en twee dames aantreffen, die, zoo op 't eerste gezicht, S broeder en zusters moeten zijn. En die gissing is juist. Sn hTn 1 ' |nelJaSen' dien wij ontmoetten, woonde met
Wniemien en Te ag.nI benevens zÜn beide z™ters, Willemien en Lena, in dit niet groote, gezellige buro-er-
hmsje, waarvan de huiskamer dadelijk deed zien met welk
rirr'T men te,d0en had" Alles wa" eenvoudig en degelijk. Niets was pronkerig mooi, maar ook niets deed aan bekrompen omstandigheden denken De Snelwagens gingen dan ook door voor menschen, die
u; l\°: kf0ndC" st®"en"; ze waren, volgens de kruiersouw uit het steegje, „alleraardigste lui, die wel wat voor hun evenmensch over hadden; alleen hadden ze tegen, dat ze „erg fijn waren, ziet u, wat heel erg. Niet dat ik wat tegen de menschen heb, dat niet, ziet u; ik zeg maar: Ten
hebben."" g ^ ^ menschen moeten het van iedereen Met deze inlichting wil de lezer het voorloopig weldoen;



wat hem nu nog niet duidelijk is zal misschien later worden opgehelderd.
Deelen wij nog slechts mede, dat deze broeders en zusters ongehuwd waren, en dat ze allergezelligst met elkandei
overweg konden. ,
„Wel Piet, ben je niet erg koud?" Met deze bezorgde vraag begroette Lena den binnentredende.
„Koud, neen; maar een warm kop koffie zal me goed doen. En vertel me dan óok eens waarover jullie zoo'n schik hebt; als er wat te lachen is doe ik graag meê." , , „
„Dat is een geheim, waar je zoo gauw niet achter bent, verklaarde Karei, die van zijn courant opkeek. „Er is hier
heel wat aan de hand." „
„Dan dien ik, als de oudste, er toch in gekend te worden, zei Piet met spotachtigen ernst. .
„Blaas eerst eens op je gemak uit, mijn jongen; je zult wel warm wezen van dat gedraaf langs de straten; heb je misschien niet liever een glas ijskoud bier, mplaats van gloeiende koffie?" vroeg Willemien, die bij verkorting „Wil
werd genoemd, plagende.
Piet verzekerde, dat hij 't eerst met de koffie zou probeeren; lukte het daar niet meê, dan zou hij het verder gaarne met bier beproeven; en toen tot Karei: „Zeg Karei, ik heb een nieuw adres voor goede sigaren ontdekt.
.Zoo, zeker bij Hajenius."
Neen, dien behoefde ik niet te ontdekken. Maar probeer er eens een van, en zeg me hoe het merk je bevalt.
Karei bezag het hem aangeboden exemplaar met zeker wantrouwen. ^Het schijnt wel handwerk te zijn, de machine
is er vreemd aan gebleven." / . „
Dat kan; maar niet veroordeelen voor je gerookt nebt. ÜZeg jongens, als jullie nog aan de sigaren-studie gaa"> mogen wij zeker wel eerst naar bed. De nieuwe dag wordt al bijna ingeluid "
„Zeker meisjes," antwoordde Piet.
En de daad bij het woord voegende, nam Piet den huisbijbel van een tafeltje en sloeg dien open. Hij las een hoofdstuk voor, en daarna knielden de huisgenooten neer, om God te danken voor genoten zegeningen en Hem te vragen bewaring in den nacht. . 
De meisjes gingen toen naar haar gemeenschappelijke slaapkamer, de broeders bleven nog wat genieten van hun sigaar. „Nu, hoe vindt je het merk?'' vroeg Piet na een poosje, „'t Lijkt wel een goede Amersfoort eerste klas. „Je taxeert ze niet hoog."
„Wat betaal je er voor?"
„Raad eens."



«Twee a twee en een halve cent."
„Juist geraden. Ik heb er twee cent voor betaald, maar ze waren goedkooper."
„Waar heb je dat koopje opgeloopen."
„Op de Prinsengracht onder een lantaarn."
„x\.h zoo, philantropie dus ?"
„Dat kan het misschien worden." En Piet verhaalde zijn ontmoeting met den kleinen bleeken knaap. Hij eindigde zijn mededeeling met de verzekering: „Ik heb den indruk, dat die jongen de waarheid sprak."
„En ik heb den indruk, dat jij je weer eens te pakken hebt laten nemen. Dat is je trouwens meer overkomen."
„Ditmaal geloof ik van niet. Maar we zullen zien. Ik zal Wil vragen of zij morgen eens met me op onderzoek uitgaat."
De broeders spraken nog een poosje over verschillende dingen, en een half uur later was de gansche woning in diepe rust; alle bewoners sliepen, behalve Piet, die zich de ontmoeting van dien avond maar niet uit het hoofd kon zetten.
HOOFDSTUK II.
IN DE TUINDWARSSTRAAT.
De [firma „Gebr. Snelwagen" handelde in boter en kaas. Vioeger hadden de ouders een weibeklanten winkel gehad, maar die was, reeds jaren geleden, in andere handen overgegaan. De tegenwoordige firmanten handelden in 't groot en waren in hun zaken tamelijk gelukkig.
De beide zusters deden het huishouden, en werden daarin bijgestaan door een oude dienstbode, die een familiestuk mocht heeten, daar ze de tegenwoordige bewoners van het huis reeds als jonge kinderen had gekend. Ziehier in 't kort iets van de maatschappelijke omstandigheden van onze nieuwe vrienden.
Toen de familie den volgenden morgen in de huiskamer vereenigd was, begon Karei aan zijn jongste zuster Wil, die zoo ongeveer 25 jaar was, met een paar geestige oogen alleryroolijkst om zich heen zag, en die 't alleen maar „onuitstaanbaar' vond als men haar Mina noemde, te vertellen wat haar wachtte. „Wil, vanmiddag ga je met Piet een bezoek afleggen."
„Och kom, ik heb wel wat anders te doen."
„Ja, maar 't is net iets voor jou."
„Is 't waar Piet? Heb je iets bijzonders?"
„Ja, heb je een uurtje tijd, dan moest e eens met me meegaan."



Kan ik óok van de partij zijn?" vroeg Lena.
"Neen, daar deug jij niet voor; 't is misschien een lastige espeditie, en jij bent veel te gauw met alle mogelijke soorten van medelijden vervuld. Wil kijkt nuchterder om zich heen. „Maar wat is er dan toch aan de hand ?
O hij heeft gisteravond een heerlijke partij sigaren opgedaan, en "hij is bekocht. Nu moet Wil meê, om den winkelier eens onder handen te nemen," lachte Karei.
„Neen maar, wat is er?" vroeg Wil verder. „Kom Piet, gee volledige inlichtingen, anders ga ik niet mee.
Laat me dan maar aan het woord, verzocht de aangesprokene, en verhaalde daarna zijn ontmoeting van den vori-
^e"Die°arme stakker," zei Lena medelijdend, op den jongen
d°^Als het waar is, moeten we maar eens zien wat we doen
kunnen," opperde Piet. . ...
„Heb je al plannen gemaakt voor den jongen, jij, aartsplannenmaker?" vroeg Karei. "
„Misschien kunnen wij hem wel in t pakhuis gebruike ,
°^Wil neem een en ander voor dien zieken tobberd meê,
7) '
raa I?neema niets mee. Eerst zien, en dan handelen. Misschien
hebben we weer met zoo'n echten deugniet te doen. Goed Pipt ik era meê. Hoe laat gaan we ?
„Óm een uur of drie, is dat goed? Dan kom ik van
^Afgesproken, hede^middlg6wijden wij ons dan aan een
Op 'den * b ep^aaMen tijd kwam Piet zijn zuster halen en togen beiden naar het opgegeven adres Het huis waar j moesten binnentreden, zag er allesbehalve aaniokkelykui. Een uitgesleten houten trap leidde naar een tweetal deuren, waarvan de eene aan „het huis", de andere aan de bovenwoningen behoorde. Voor de bovenwoningen was er geen schel, zoodat men de openstaande deur binnentred^en en z o langs de trap naar boven moest werken, teneinde het doel
van de reis te bereiken.
„Hier moeten we wezen," zei Karei, „zal ik maar v0^gaan • ^ 'Vooruit rnaar," besliste Wil, „voorzichtig op de trap^ Die laatste waarschuwing was niet bepaald overbodig. De trap namelijk was niet alleen verbazend uitgesleten, maa verteerde in een toestand van zóo verregaande onreinheid, dat een eerzaam Amsterdainsch huismoedertje e'
van zou hebben gekregen. Dit een en ander ^akte het be klimmen van deze trap niet bepaald gevaarloos. Bij wijze



van leuning hing langs de trap een kabeltouw neer, dat door het veelvuldig bewerken met niet altijd reine handen als gepolitoerd was. Het schonk daarom, wanneer de hand aan zulk een gladden steun niet gewend was, in 't geheel geen steun, doch belemmerde veeleer het opklimmen naar de bovenverdiepingen, waar onze reizigers toch wezen wilden. En zij kwamen er. Want de broeder en zuster hadden dit werk meer bij de hand gehad, en wisten bij ervaring hoe moeilijk begaanbaar de weg naar de woning van den arme vaak is.
Op de eerste verdieping hielden zij een oogenblik stil, om den weg naar de tweede te zoeken.
„Waar mot uwes wesen?" vroeg een schelle stem.
„Woont op deze trap ook Gelstaart?" vroeg Piet aan de vrouw, die de bezoekers had staande gehouden.
„Gelstaart, wacht is. Laat is kijke. Wat mot ie doen meheer?"
„Ja, dat weet ik niet. De man is ziek, en heeft een kleinen jongen, die 's avonds wel met sigaren de straat op gaat."
„O, meheer, dan nog twee trappies op, en dan achter ankloppe, dan bint uwes terecht. Zeker van de liefdadigheid, as ik vrage mag?"
„Dank u wel," zei Piet, die het niet noodig vond verdere inlichtingen te verstrekken, en hij begon welgemoed de trap naar twee hoog te beklimmen, verblijd dat hij aan het goede adres was, en de knaap hem niet bedrogen had. Van de tweede verdieping ging het verder zonder oponthoud naar de derde en weldra stonden beiden voor het achterkamertje.
De broeder en zuster hadden al zóo dikwijls armoedige woningen gezien, dat deze hen niet bijzonder trof. 't Was anders erg genoeg.
De glasruiten van het dakvenster waren met papierstrooken beplakt, om niet al te veel frissche lucht door de kieren te laten; de verflooze tafel waggelde; de drie stoelen noodigden niet tot zitten uit, doch waarschuwden tegen te zware belasting; een oude handkoffer, die zijne prille jeugd reeds lang vergeten was, keek onder de tafel uit, terwijl een half versleten kachel zonder vuur, benevens een klok, die stilstond, zoo ongeveer al was, wat de opmerkzame toeschouwer ontdekken kon.
Maar dit is zoowat in alle woningen der armen hetzelfde, en Piet noch Wil vonden in dit alles iets bijzonders. Wat hun aandacht trok, was dan ook slechts de bedstede in den hoek van het vertrekje, waarin, op een erbarmelijk leger, een man lag, die zich bij het binnentreden der bezoekers een weinig oplichtte en vroeg of er iemand was.
„Ja," antwoordde Piet, „zijn we hier terecht bij Gelstaart?"
„Jawel mijnheer."



„Ben je ziek, en wat scheelt er aan?"
„Ik denk dat ik kou gevat heb, mijnheer."
„En is er een dokter bij je geweest?"
„Neen mijnheer, die komen bij ons menschen zoo gauw niet; ik moet er nog heen, ik word van de stad geholpen, weet u."
„Zoo. Ben je al lang ziek?"
„Ziek bepaald niet, ziet u, maar toch al een heele poos niet prettig. Ik lig pas een paar dagen plat te bed."
„En als je gezond bent, wat werk je dan?"
„Wat ik maar krijgen kan, mijnheer. Zoo als los man, dat begrijpt u wel, een eigenlijk vak ken ik niet, ik doe van alles.''
„Ben je weduwnaar?"
„Ja mijnheer, al drie jaar. Mijn vrouw is toen aan de tering gestorven."
„En je hebt slechts dat eene zoontje ?"
„Ja mijnheer, en daar heb ik genoeg aan. U begrijpt, een kind op dien leeftijd heeft wat noodig, en dan ben ik meestal den geheelen dag van huis; dat geeft een heele tobberij. Hij zwerft dan maar een beetje, en haalt hier en daar 't een of ander op. Hier krijgt hij wel een boterham, en daar hebben ze een kliek eten. Maar zoo'n kind verwaarloost toch."
„Waarom is hij zóo laat op straat, dat is toch wel wat al te bar met die kou. Gisteravond was 't al over kinderbedtijd."
„O, dan is u zeker die mijnheer van gisteravond, dat dacht ik al half, om u de waarheid te zeggen. Piet heeft 't verteld, dat u hem zijn sigaren heeft afgekocht."
„Behoor je tot een kerk?" vroeg Snelwagen weder.
„Tot een kerk, mijnheer? Wel neen, dat moest er nog bij komen."
„Waarbij?"
„Wel, dat ik me óok nog met de kerk moest bemoeien. Ik heb geen kleeren om er 's Zondags heen te gaan; in zulk deftig gezelschap ziet men ons toch maar voor schurftige schapen aan. Dat is goed voor menschen die 't betalen kunnen, maar niet voor ons."
„Dus je ligt daar, om zoo te zeggen, naar ziel en lichaam zonder hulp, als ik 't wel heb?"
„Zoo is 't, mijnheer. Niemand helpt mij."
„Heb je dan geen familie?"
„O, welzeker, maar die moet niets van me hebben. Ik heb hier in Amsterdam nog een broer en een zuster wonen, die er tamelijk goed in zitten. En nu zouden ze me niet dood laten hongeren, ziet u, als ik maar een voetval deed. Maar, u moet het me niet kwalijk nemen, daar kan ik niet toe komen." ,
„Maar m'n goeie man, dat gaat toch niet. Je hebt geen



hulp van een kerk; de dokter komt niet; je familie wil niets van je weten; dan zal er bij jou toch óok wel iets haperen."
„Och, ik draag mijn hart wat hoog, en dat kunnen ze niet hebben."
„Kom, kom; is dat het eenigste? Mag ik eens voor je bij je familie aankloppen; en als ik een predikant kan vinden, mag ik dien eens vragen bij je te komen? Wil ik eens een dokter over je spreken?"
„Hoor eens mijnheer, u is wèl goed, maar 't geeft niet. Mijn familie is toch doof aan dat oor; een predikant klimt geen drie hoog, en een dokter, die moet weten waar hij om zijn geld kan komen."
„Laat mij 't beproeven. Waar woont je zuster?"
„Zij heeft een kruidenierswinkel in de Marnixstraat."
„En je broer?"
„Dat weet ik niet precies. Maar 't is een melkslijter; hij moet ergens in de buurt van de Jan Steenstraat wonen."
Snelwagen noteerde een en ander. „Waar is nu je jongen?" vroeg hjj verder.
„Dat' weet ik niet, mijnheer; hij zal op straat zwerven."
„Nu, ik weet nu genoeg, en zal zien wat ik voor je doen kan. Heb je vandaag al gegeten ?"
„Ja, mijnheer, van het geld van gisteravond — u weet wel — hebben we van morgen brood en koffie gehad, en voor van middag is er nog wat over. En dan hoop ik dat Piet weer 't een en ander meebrengt."
Op dit oogenblik ging de deur open en de kleine Piet trad binnen met een beschreid gelaat. De jongen keek de beide bezoekers schuw aan, en veegde met de mouw van zijn hesje zich de tranen uit de oogen.
„Wel Piet, ken je me niet meer?" vroeg Snelwagen.
„De mijnheer van gisteravond," lichtte de vader in.
Maar Piet begon erbarmelijk te schreien, zoodat Wil innig medelijden met den jongen kreeg. Zij trok hem naar zich toe en sprak vriendelijk: „Kom vent, vertel me eens, wat scheelt er aan?"
En Piet vertelde, dat hem door een grooten jongen een kistje sigaren ontstolen was. „Het was een vol kistje, juffrouw; en ik had er nog geen een uit verkocht."
„Zou hij waarheid spreken?" mompelde Snelwagen binnensmonds; doch de vader had de vraag gehoord en antwoordde op vrij hoogen toon: „Piet liegt niet, mijnheer."
„Ken je dien jongen?" vroeg Wil.
„Neen juffrouw. Hij kwam zóo achter me, haalde het kistje onder mijn arm vandaan en ging er meê van door."
„Wel, wel; nu, troost je maar, we zullen wel eens zien," zei Snelwagen.



„Je bent zoo'n flinke jongen, dat je weer gauw naar school moet, en je best doen om goed te leeren. Kan hij straks eens bij ons aankomen?" vroeg Wil, „dan zullen we 'teen en ander meêgeven dat je noodig kebt."
Met deze toezegging verlieten broeder en zuster het kamertje en kwamen zonder ongelukken weer in de Tuindwarsstraat terecht.
„Wat denk jij er van?" vroeg Piet aan zijn zuster.
„Nu, met den man heb ik niet veel op; maar die jongen bevalt me wel."
„Precies mijn oordeel. We zullen, als je 't goedvindt, maar een paar dekens zenden en wat eten geven; misschien kunnen we wel iets voor den jongen doen."
„Ja, als hij oud genoeg was, kon je hem allicht in het pakhuis gebruiken. Misschien zit er een goede bediende in hem."
„Wel mogelijk. Ik zal dien man toch eens met Ds. Z. in aanraking brengen; dat is wel iets voor hem."
„Niet kwaad bedacht, maar moet er geen dokter zijn?"
„Misschien óok wel noodig; laat ons dat morgen zien."
De knaap kwam een uur later bij de Snelwagens aan, en ontving daar van alles wat zijn hart begeerde. Hij werd door de goede zorgen van Lena wel wat al te rijkelijk gevoed; kreeg een paar nieuwe schoenen, heel wat kleeren mee, en 's avonds werden nog andere weldaden op het dakkamertje bezorgd met de boodschap, dat de kleine Piet den volgenden morgen nog maar eens terug moest komen.
HOOFDSTUK III.
WEES GEWORDEN.
Den volgenden morgen kwam Piet, maar veel later dan ze bij de Snelwagens gedacht hadden. De beide broeders waren voor zaken de deur uit; Wil was boodschappen doen en Lena was alleen tehuis met de bejaarde dienstbode, die haar de tijding bracht, dat „het jongetje van gisteren er weer was."
„Laat het ventje maar even hier komen, Klaar."
„Best juffrouw," en de goede ziel slofte weer naar de voordeur, waar Piet nog op de vloermat stond. „Kom maar meê, kereltje;" met deze toespraak noodigde zij hem uit haar te volgen.
Doch onze maat scheen in een allerwonderlijkste stemming, hij was ongedurig, zijn oogen dwaalden rond van de eene



plek naar de andere, en voor nog Lena hem iets had kunnen vragen, brak hij plotseling uit: „Ik moet gauw weer naar huis, juffrouw."
„Zoo, en hoe komt dat?"
„Vader is zoo erg geworden, ik ben ook al naar den dokter geweest."
„En wat is er dan gebeurd?"
„Vader heeft zooveel bloed gespuwd, juffrouw."
„Maar kind!' riep Lena uit, „dat is zeer gevaarlijk. En is er nu niemand bij hem?"
„Neen juffrouw. Buurvrouw beneden zou af en toe eens kijken tot ik terug was."
„En wie heeft je vader geholpen?"
„Niemand, juffrouw. Het was van nacht en ik zag 't van morgen toen ik wakker werd."
„Maar dan moet je vader dadelijk geholpen worden; arme stumperd; ga maar gauw naar huis, als mijn broer tehuis komt, zal ik t zoggen. Hier — en zij stopte den jongen uit pure goedhartigheid een sinaasappel en een kwartje in de handen — hier, ga nu maar gauw naar huis en pas goed op."
Een half uur later kwam Karei tehuis en Lena vertelde hem onmiddellijk wat zjj van den jongen had vernomen. „Kan jij er niet wat aan doen, toe, probeer eens. Ik vind het zoo verschrikkelijk, dat die man daar zonder hulp ligt. Die stadsdokters hebben 't zoo druk, dat ze maar niet dadelijk kunnen komen; wie weet of 't geval zich niet herhaalt met dat bloed."
„Ja, t is een boos ding, maar ik heb zoo weinig begrip van zulke zaken. Was Wil maar tehuis of Piet, dan konden die zeggen wat ze denken. Daarbij moet ik straks naar Haarlem, zoodat ik weinig tijd heb ook."
„O, maar dat geldt in dit geval niet. Het gaat over een menschenleven. Als je iemand in de gracht ziet liggen, spring je er in, zonder aan een reis naar Haarlem of aan wat ook te denken. Hier moet geholpen worden, en wat gauw ook. Kun je dan niet naar een dokter toegaan?"
„De dokters zijn allen op dit uur uit, of ik moet er een vinden, die nog heelemaal niets te doen heeft."
„Maar misschien kom je er onderweg wel een tegen, vraag dien dan even naar dien armen stakker te zien. O, o, was ik maar niet zoo'n onbeholpen zenuwachtig schepsel', dan ging ik er zelf heen."
nBlijf jij maar tehuis; jij deugt voor zulke dingen in t geheel niet."
Gelukkig kwam op dit oogenblik Wil tehuis, die, toen zijvernam wat er aan de hand was, zich de moeite niet gaf hoed en mantel af te doen, maar dadelijk op reis naar de



Tuindwarsstraat ging, vastberaden en besloten te helpen waar het noodig was.
Zij stapte flink aan en stond weldra weer voor het armelijke huisje; behoedzaam ging zij de trappen op en betrad het kleine dakkamertje.
Het zag er nog precies als gister uit, alleen zat nu onze kleine man in een hoekje op een van de wankele stoelen, de schuwe blikken naar het bed gericht. Toen hij W il zag gleed er een glimlachje van verstandhouding over het bleeke gezichtje, maar hij stond niet op van zijn plaats. ^ Wil ging op hem toe, en vroeg fluisterend: „Slaapt vader t
„Ja, juffrouw," fluisterde het kind terug.
„En hoe is 't er meê?"
„Weet niet, juffrouw."
Wil vond het 't best om maar een poosje stil te wachten, misschien zou de lijder wel ontwaken. Zij zag daarom, voor zoover dat mogelijk was, door het venster naar de helder blauwe lucht en 'dacht aan de ellende, waarmeê zoovele armen in een stad als Amsterdam te worstelen hebben. „Wij menschen," zoo sprak zij in zichzelve, „zijn wel gekleed en goed gevoed, ons ontbreekt om zoo te zeggen niets; we hebben een goed huis, een goed bed, we hebben weinig of geen zorg, en ziehier nu menschen die zoowat aan alles gebrek hebben; misschien sterft die man vandaag of morgen, zonder voldoende geneeskundige behandeling, zonder hulp, zonder familie, en laat hij zijn kind alleen in die harde, gevoellooze wereld achter. In die wereld, zonder God;... maar neen, laat mij dat niet zeggen, niet zonder God, al kent men Hem niet, al wil men 't buiten Hem stellen. Hij regeert toch. Zijne oogen doorloopen de gansche aarde. Hij slaat zijn blik ook op deze hartverscheurende toestanden. Hij kent dit arme kind," en onwillekeurig legde zij de hand medelijdend op den schouder van den knaap, die nog altoos bewegingloos op den stoel zat.
De jongen schrikte als 't ware door deze aanraking wakker, en zag naar de bezoekster op, in wier oog een paar tranen
blonken. , .
Beider aandacht werd nu getrokken door een gestommel op de trap; de deur ging open en een welgekleed heer overschreed den drempel van de woning. Op een toon, die wel wat luid was voor een ziekenkamer, vroeg de man ot hier de zieke was, en zag den knaap en zijn beschermster aan met een vragenden blik, die duidelijk aantoonde, dat hij niet goed begreep hoe op deze plaats die twee bij elkaer kwamen. Van zijn verrassing bekomen, boog hij voor de dame en zei dat hij de dokter was.
„O dokter," zei Wil, „ik ben hier eens komen zien ot ik



hëlpên kon, maar de zieke slaapt geloof ik, tenminste ik denk het wel. Dit kind zei het en ik wachtte maar even om te zien wat ik doen kan."
„En wat scheelt den patiënt?" vroeg de dokter, zonder zich naar het ziekbed te begeven.
u niet inlichten, dokter. Maar ik meen dat de man bloed opgegeven heeft; is 't niet ventje?"
rJa juffrouw."
, ,.?Dan,) moet hij naar 't Gasthuis, want hier kan hij niet blijven, en dit zeggende, trad de geneesheer op de door een dun groen gordijn van de kamer afgescheiden bedstede 7, s«hoof dat gordijn een weinig terug, zag een poos nauwlettend op het marmerwitte gelaat, en kon een uitroep van verbazing niet weerhouden.
„Wat ziet u, dokter?" vroeg Wil.
De jonge man schoof het gordijn weer dicht. „Ik kan hier niet meer helpen, dame; het is reeds gedaan "
„Wat zegt u?"
„Het is afgeloopen hier, minstens een uur geleden "
„Maar dokter!" 6
„Ja, de man heeft een bloedspuwing gehad en is daarin gebleven. Dat komt meer voor."
„Als er iemand bij was geweest, als hij hulp had kunnen dokte6"»" Z°U d<?ln mlsschien n0o to helpen zijn geweest,
„Och daar is geen zeggen van, vermoedelijk zelfs niet. £ulke bloeduitstortingen veroorzaken in den regel den dood.
aar is mets aan to doen; hoogstens kan men het lijden wat verlichten." J
, . ^Tll,..yierP ,een blik vo1 deernis op den knaap, die met kinderlijke belangstelling het gesprek scheen te volgen, en nu opeens begreep wat er gebeurd was. „Is vader dood?" vroeg hij, met angstige groote oogen Wil aanziende, en onwillekeurig de magere handen als om bescherming tot haar uitstrekkende.
„Ja, mijn jongen, zoo is het. Arm schaap, zoo alleen op de wereld; wat moet er van dat kind terecht komen!"
„Ja, daar moet het weeshuis of het bestedelingenhuis aan te pas komen, meende de dokter, die intusschen eenig" papieren schikte en invulde.
„Hoe heette je vader, beste jongen?" vroeg hij.
De knaap gaf den naam op, en kreeg toen de opdracht om maar op het politiebureau te gaan vertellen, dat zijn
of tantes?" WaS' — "°f höb ^ misschien oolc nog 00ms „Ja mijnheer."
„Waar wonen die?"



„Ik weet het niet mijnheer." . .
Na jongen, dan doe je maar wat ik zei; je gaat met dit napier naar het politiebureau, hier op de Noordermarkt, en daar zullen ze je wel verder helpen. Ik moet," vervolgde hij, zich tot Wil wendend, „naar mijn verdere werk omzien. Kan ik u misschien nog ergens mede van dienst wezen.'
Dank u dokter"; en daarmee vertrok de geneesheer. Wil bleef nog. Zij overdacht hoe zij handelen zou, en meende het beste te doen, met even de buurvrouw te roepen. Toen deze kwam, vond zij het geval allernaarst. „Och juffrouw, dat gebeurt ons menschen nu zoo te zeggen alle dag; we zijn der uit zonder dat we het weten en er kraait geen haan na. Maar de man hier is er dan toch erg gauw uit geweest, ik hoorde hem van morrege nog hoeste. Hij mot nou zeker worden afgelegd; vindt u niet
Wil begreep niet hoe zij 't met dit wezen klaren zou, en vond het 't best haar te vragen, maar een oog m t zeil te houden; misschien kwam de familie wel spoedig.
De familie, juffrouw; och, die komme bij ons soort mense nie"t. Hier is niks te hale, weet u; geld bijleggen is hier de booschap, nou, in zulke gevalle blijft de familie wel achtera .
Zooveel begreep Wil er ook wel van, en zij meende met beter te kunnen doen dan aan den knaap te zeggen, dat, a s hij aan het politiebureau geweest was, hij dan maar bij haar
aan huis moest komen. .
De jongen beloofde het, en Wil ging naar huis Zij had zich tamelijk lang opgehouden^ en vond de huisgenooten gereed om aan tafel te gaan. „Wil, plaagde Karei,
heb je den ganschen middag al aan de liefdadigheid e aan de ziekenverpleging gewijd?" Maar toen hij de ernstige trekken zijner anders zoo vroolijke zuster zag, vroeg homeer belangstellend: „Hoe is het met dien armen stumper.'
„O enkel ellende," en Wil brak in snikken uit, tot groote ontsteltenis van de anderen.
„Maar wat is er dan?" vroeg Lena.
En Wil verhaalde kort en eenvoudig, hoe zij het kind gevonden had, wachtende bij het lijk van zijn vader. Allen waren geroerd en vooral Lena gaf haar deelneming in zuchten en klagen lucht.
„En waar is de jongen nu?" vroeg Piet.
„Hij zal straks wel hier komen, want dat heb ik hem,ge-
zesrd," antwoordde Wil. ,
„Waar moet zoo 'n schaap van nacht blij ven, hij kan toch niet alleen met den doode op dat kamertje zijn, meende
^iVhad gedacht, als jullie het goed vinden, hem voorloopig hier te houden."



„Bedenk je wel, voor je zoo iets begint," vermaande Karei. „Niet dat ik er wat op tegen heb, den jongen te helpen, neen hoor, des noods kan hij in mijn bed slapen en zal ik me wel ergens anders redden; maar als je begint met zoo 'n kind in huis te nemen, dan heb je 't misschien voor heel je leven."
„Maar we mogen toch zoo 'n schaap de straat niet opsturen," verzekerde Lena, „dat zou in strijd zijn met alle goddelijke en menschelijke wetten."
„Dat wil ik ook niet," hernam Karei, „maar we kunnen den jongen voor onze rekening misschien wel hier of daar onder dak brengen".... Juist ging de bel over, en even daarna werd de knaap naar binnen gebracht. De jongen zag met zijn eerlijke oogen de broeders en zusters aan, frommelde uit verlegenheid zijn pet door zijn handen en wachtte tot men hem wat vragen zou.
„Ben je op het politiebureau geweest, en wat hebben ze daar gezegd?" vroeg Wil.
„O, heel veel juffrouw. Ik moest alles vertellen, en ze schreven alles op, en zeiden dat ik van nacht wel op het bureau mocht slapen.
„Zou je niet liever van nacht hier blijven?" vroeg Karei, die, nu 't er op aan kwam, 't eerst bereid was om den jongen voorloopig te houden.
„Asjeblieft mijnheer, mag ik dan nooit weer naar huis?"
„Zeker, daar zul je nog wel eens komen, 't Is maar voor vandaag en morgen, weet je."
En zoo was, zonder verder redeneeren, beslist, dat de knaap voorloopig zijn intrek bij de Snel wagens nemen zou.
HOOFDSTUK IY.
MOEILIJKHEDEN.
Onze vrienden van den Voorburgwal waren niet, wat men in den regel sentimenteele menschen noemt. Zij waren lang niet volmaakt, gansch niet ervaren in de opvoeding van verwaarloosde kinderen, en werden in het werk, dat zij gingen ondernemen, slechts geleid door zeer gezonde begrippen over opvoeding en zeer bijbelsche denkbeelden omtrent al wat hun in het leven wedervoer.
Zij kregen met den kleinen Piet een logeergast in huis, die jaren zou blijven. Want wel was men er achter gekomen wie de familieleden van den knaap waren, doch deze wilden
uio etn jongensleven. o



niets van het kind weten en konden ook niets voor hem doen. Bleef over het Stadsbestedelingenhuis, daar ook geen enkele Kerk zich het lot van den verlatene kon aantrekken. En hoe uitstekend het in dat Bestedelingenhuis ook wezen mocht, de Snelwagens meenden nu eenmaal, dat dit kind door den Heere op hun weg was geworpen, en dat zij ten opzichte van dat kind een roeping hadden te volbrengen.
Na heel wat over en weêr praten was eindelijk het besluit genomen, dat men Piet bij zich zou houden, en waren daartoe de noodige schikkingen gemaakt. En zoo vinden wij den knaap dan in zijn nieuwe kwartier, behoorlijk gehuisvest, gevoed en gekleed, en een weelde genietend, waarvan hij voorheen nooit had gehoord.
N De jongen was er nu een paar maanden en ging geregeld ter school. Hij leerde goed, gaf in verschillende opzichten reden tot tevredenheid, doch toonde bij gelegenheid dat zijn straatjongensnatuur hem nog niet geheel verlaten had.
flHjj kan zoo erg onhebbelijk wezen," klaagde Lena op een middag aan haar broer Piet, terwijl zij samen in de huiskamer zaten onder het genot van een kop thee.
„Ja, dat zal wel," zei Piet droog, daar hij weer een opsomming van allerlei kleine klachten verwachtte.
„Daar heb je nu gisteren, toen we in het Vondelpark waren, heb ik een halve volksverzameling om me heen gehad."
„Wat was er dan?"
„Wel, we waren daar voor de muziektent, je weet wel, en daar ziet hij een paar van zijn vroegere vrienden uit de Tuinstraat. Hij er op af, en of ik hem al riep, de jongen luisterde niet en ging aan 't ravotten met die anderen. Hij zag er spoedig uit, om hem met een tang aan te vatten, maar dat was nog 't ergste niet. Er ontstond een vechtpartij, en daarbij heeft hij een jongen een klap gegeven, zoodat dezen het bloed uit den neus kwam. Dat verwekte een heel standje, zooals je begrijpt. En toen ik er bij kwam, kreeg ik er de onaangenaamheid van."
„Dat begrijp ik. En heb je den vechtersbaas over zijn wangedrag behoorlijk onderhouden?"
„Zeker; maar weet je wat hij zei: „Ik kan me toch niet op mijn kop laten slaan."
„Dat is zeker geen al te beschaafd antwoord. Maar wij moeten geduld met hem hebben; 't is een jongen; misschien wordt hij nooit een jongen zooals wij hem zouden wenschen. Doch dat is ook niet bepaald noodig."
.Maar je schrikt om hem meê te nemen. Laatst bij Jansen, en die zijn nog al op de vormen gesteld, gooit hij door zijn lompheid een glas limonade om. Nu, je begrijpt hoe hartelijk mevrouw verlangde van ons bezoek ontslagen te zijn."



„Op school leert hij anders goed. Hij is wel ijverig, en heeft een goeden wil. Maar jullie moet niet denken, dat zulk een jongen ooit geschikt wordt om als page bij een paar dames rond te drentelen, en alle mogelijke beleefdheden uit te denken. Die jongen is een straatjongen met straatjongensmanieren; hij komt uit de achterbuurt en heeft daar zijn opvoeding genoten, of wat er voor opvoeding moet doorgaan. Hij denkt anders, hij spreekt anders, hij leeft anders dan wij, en t zal me een toer wezen om hem naar onzen smaak te fatsoeneeren."
„Ja maar weet je wat ik vind: Als je zoo'n jongen in huis hebt is het toch nog wat anders, dan wanneer je hem zoo op een afstand ziet. 't Valt mjj tenminste niet meê."
„Foei, Lena; dat had ik niet van je verwacht. Zóo gauw een werk moeilijk te vinden, waarvan je de overtuiging hebt, dat je het niet uit de hand moogt leggen. Kom, zuster, dat meen je niet, is 't wèl?"
„Och neen, maar ik zei dan ook slechts dat het me niet meevalt."
„Dat wil ik gaarne gelooven. Een berg is dichtbij nooit zoo mooi als in de verte; alles wat we van nabij bezien, wordt er niet beter op. Maar van den jongen gesproken, ik zal hem eens onderhanden nemen en hem aan 't verstand brengen, dat hij op straat niet vechten mag."
„Maar je zult hem toch niet hard aanpakken, Piet?"
„Daar heb je t al. Zóo klaag je steen en been over je pleegkind en nauwelijks zeg ik een vermaning toe, of je treedt als pleitster op."
„Nu ja maar," zei Lena, en verliet de kamer, om naar de keuken te gaan, waaruit de stem van de oude Jans klonk, die de juffrouw riep.
„Wat is er Jans?"
„Och juffrouw, die jongen heeft me alles weer in de war gestuurd."
„Wat is er dan gebeurd?"
„Ja, ziet u maar eens."
at Lena zag, was wel geschikt om haar geducht boos te maken. Wat had de kleine deugniet uitgevoerd? Hij had den knop van de keukendeur vastgebonden aan een rek met waschgoed, dat de zorgzame Jans bij het fornuis had gezet, daar het buiten niet drogen wou. Gevolg van deze verbinding was, dat Jans de keukendeur niet dadelijk kon opentrekken, en| toen zij daarin na een paar fliksche rukken slaagde, trok zij het rek met waschgoed meê ondersteboven. Het rek was iii zijn val langs het fornuis gestreken, en daardoor was het gewasschen goed voor een groot deel besmet. De tranen stonden de oude dienstmaagd in de oogen en Lena had, zoo-



als zij later verklaarde, den jongen wel kunnen afrossen op dat oogenblik. De jongen zelf had gemaakt dat hij buiten schot kwam, en was den tuin ingevlucht.
Lena ging naar haar broeder, en klaagde hem haar nood. De schuldige werd nu geroepen en kreeg een ernstige vermaning, die inhield, dat hij zich voortaan van dergelijke grappen had te onthouden. „Heb je dat goed begrepen?"
„Ja mijnheer," zei Piet niet deemoedig gelaat.
„Denk eens aan, nu moet Jans al dat goed weer over wasschen; 't is toch .eigenlijk al te erg. Waarom haal je zulke dolle streken uit?"
„Ik heb er niet bij gedacht, mijnheer."
„Denk dan in 't vervolg na, voor je wat doet, begrepen ?"
„Ja, mijnheer."
„En nu voor je straf niet meer in den tuin vanavond; je gaat naar boven, je werk afmaken; en om acht uur lig je in je bed "
Met die boodschap vertrok onze vriend naar boven. Hij zag er volstrekt niet verdrietig uit, en ging welgemoed aan den arbeid.
„Je hebt op dien jongen, geloof ik, niets geen vat'' — zei Piet den volgenden avond tot Karei. „Gister heb ik hem behoorlijk de les gelezen, maar 't heeft geloof ik niets uitgewerkt "
„Toch wel wat," meende Wil.
„Wat dan?" vroeg Karei.
„Hij is vanmorgen voor dag en dauw opgestaan, en heeft al de schoenen gepoetst. Toen Jans in de keuken kwam was alles kant en klaar, en hij zat in den tuin."
„Jans zal wel vreemd hebben opgekeken," merkte Piet op.
„Dat denk ik ook wel. En weet je wat hij tot haar zei: „Jans, dat is voor gisteren met dat waschrek; ben je nu niet meer boos op me?"
„Dat is toch aardig. Er zit wat in dien jongen," meende Karei.
„Ja, maar gemakkelijk is hij niet,"' besliste Wil, en daarmede waren de huisgenooten het eens.
Een veertien dagen later — het was midden op den dag, de morgenschooltijd was afgeloopen en Piet kwam met een aantal kornuiten, half spelend, half vechtend den N.Z. Voorburgwal op, — zat Wil in de zijkamer voor het venster, toen een straatklinker het vensterglas verbrijzelde, Wil aan het voorhoofd wondde, en ten slotte een vaasje op den schoorsteenmantel van het leven beroofde. Wil was doodelijk verschrikt, en Lena kwam op den slag toeloopen: „Kind, wat is er, je bloedt."
Doch de wond was van heel weinig beteekenis, en Wil



kwam den schrik te bqven, wat goed was, daar juist de pleegzoon der familie, door een man vastgehouden, voor de deur werd gebracht. „Hier mevrouw," zei de man, „hier is het jongetje dat de ruit heeft ingegooid''; welke boodschap door den schuldige werd beantwoord met een driftig: „Laat me maar los, ik woon hier."
„Kind, wat breng je ons een ellende; heb jij die ruit ingeworpen?" vroeg Lena op klagenden toon.
„Maar ik kon het niet helpen, juffrouw. Ze gooiden mij ook met steenen, en toen ik wilde teruggooien, toen ging de steen net bij ongeluk in de glazen."
„Je bent een echte nare jongen," was al wat Lena in haar verontwaardiging zeggen kon. „Kijk je juffrouw Wil eens toegetakeld hebben; dat is jou schuld."
De knaap zag op, en bemerkte een bebloeden zakdoek, dien Wil tegen haar voorhoofd hield. Nauwelijks echter had de jongen dit gezien of hij brak in geweldig snikken uit. „O, juffrouw," jammerde hij, „dat heb ik toch niet gedaan; vergeef het mij, vergeef het mij."
Dadelijk was Lena verteederd en bereid om den jeugdigen zondaar te troosten, maar Wil vond, dat hij wel een bestraffing had verdiend.
Voor deze gelegenheid werd hem bij wijze van straf gedurende twee dagen het verblijf in de huiskamer ontzegd, wat voor den jongen geen kleinigheid was. Hij moest nu alleen in de keuken eten, want de dienstbode middagmaalde aan tafel. Maar vooral viel het hem zwaar, dat hij juffrouw Wil in dien tijd niet te zien kreeg, en slechts vernam dat zij niet ernstig gewond was. Aan het einde van zijn straftijd werd hij door den oudsten broeder geroepen, die hem ernstig onder handen nam. „Zal je nu zorgen, dat het niet weer gebeurt?"
„Ik zal mijn best doén, mijnheer!"
„Iloe kom je toch zoo wild en ondeugend? Je moet nu zachtjes aan een andere jongen worden, want waarlijk, het gaat zoo niet. Iedereen klaagt over je, en door je onnadenkendheid heb je ons al zooveel onaangenaamheid bezorgd."
„Ja mijnheer, ' bekende de zondaar volmondig.
„De zaak is, ' zei de oudste broeder des avonds in den familiekring, „dat de jongen zonder God of godsdienst tot dusver is grootgebracht. Hij heeft voor zijn doen een tamelijke opvoeding gehad, maar heeft allerzonderlingste begrippen van goed en kwaad. Hij zal met moedwil niemand leed doen; doch hij houdt er honderden guitenstreken op 11a, die anderen niet aangenaam zijn, en ten slotte heeft hij zoo zijn eigen denkbeelden van dit en dat, die hem leiden tot allerlei dwaasheid."



„Tusschenbeide lijkt hij wel een halve heiden," meende Lena, die het nu weer niet kwaad zou gevonden hebben, indien men den armen knaap op een of andere manier in een gesticht kon onderdak brengen. „'t Is net een jongen voor Van 't Lindenhout, of voor een weeshuis."
„Toch niet kwaad, dat hij hiar is, dan zien we met eigen oogen eens welk getob het in zulk een groote inrichting moet wezen," meende Karei.
„Het slimste zitten we met de catechisatie en de kerk. De jongen zit wel stil in de kerk, maar hij is er met zijn hart niet bij en vraagt allerlei dwaze dingen. En om hem zijn werk voor de catechisatie te laten maken, dat is verbazend moeilijk," verzekerde Piet, die zich meer met dit deel van de opvoeding scheen bezig te houden. „Maar het is te begrijpen, dat een betrekkelijke verwaarloozing van jaren niet zoo in eens wordt goedgemaakt. God heeft ons dit kind op ons levenspad geworpen; naar mjjn overtuiging hebben we dus dat werk te doen en dat wel goed te doen, met al onze kracht. Misschien kunnen we later nog vreugd aan hem beleven, maar al ware dit niet zoo, we hebben te gehoorzamen en ons over dezen wees te ontfermen."
„Dat meen ik ook," opperde Wil, die nog een pleistertje op het voorhoofd droeg. „De jongen is ondeugend nu en dan; hij is verbazend lastig; onze gansche rustige huishouding is in de war; maar missen zou ik hem toch niet gaarne."
„Dan maar met nieuwen moed voorwaarts," vermaande Karei, „en er ons op voorbereid, dat we morgen of overmorgen weer voor 't zelfde geval komen staan, en ons zullen hebben bezig te houden met allerlei opvoedkundige vraagstukken waaraan we dusver onze krachten nog niet hebben beproefd. Ik vind het denkbeeld wel aardig, dat we hier als ongetrouwde luidjes, het vader- en moederschap uitoefenen over een Amsterdamschen straatbengel."
Op dit oogenblik kiopte de oude Jans aan de kamerdeur. „Wel?" — vroeg Lena, terwijl de oude het goedige gelaat om den deurpost stak. „Och, juffrouw, de jongen ligt boven zoo erbarmelijk te huilen; hij kan niet tot bedaren komen."
„Slaapt dat kind nog niet?" vroeg Lena.
„Neen juffrouw, en gisteravond heeft hij ook zoo te keer gegaan."
„Dan zal ik eens naar boven gaan," zeide Piet; maar Wil was hem voor. „Laat mij maar even gaan," en de daad bij het woord voegende, wipte zij de trap op naar boven, waar zij werkelijk den jongen hoorde schreeuwen van smart.
„Wat scheelt er aan?" — vroeg Wil.
„O, is u het juffrouw. Ach, vergeef het me toch. Heb ik u heel erg pijn gedaan?"



„Neen, dat wondje aan mijn hoofd beteekent niets, mijn jongen. Doch ik zou zoo gaarne willen, dat je wat minder wild en wat meer bedachtzaam waart. En waarom schrei ie nu zoo?"
„Och juffrouw, ik kan het niet verdragen, ik kan niet."
„Wat kan je niet verdragen?"
„Dat ik zooveel kwaad doe. U is zoo goed voor me, en ik wilde zoo graag anders worden."
„Nu mijn jongen, dan moet je dat den Heere vragen. Hij kan je anders maken, en wanneer je Hem om hulpe vraagt, zal Hij het gebed verhooren."
„O, maar ik heb 't vanavond al zoo dikwerf gevraagd, maar t helpt toch niet juffrouw. Ik krijg toch geen antwoord."
„Dat stel je je gansch en al verkeerd voor; de Heere antwoordt niet op de manier van de menschen. Hij heeft geantwoord en t ons beloofd, dat als wij Hem aanroepen, Hij ons uithelpen zal."
„Dus de Heere hoort ons wezenlijk?"
„Zeer zeker, meer dan dat. Vóór er een woord op onze tong is, weet Hij dat. Hij kent zelfs onze gedachten. En als je nu in ernst anders worden wilt, vraag het dan Hem. Hij zal je helpen."
„Ja, juffrouw," zeide de knaap eenvoudig.
„En nu moet je gaan slapen, hoor vent, want het is hoog tijd; denk aan hetgeen ik je gezegd heb."
Met deze woorden verliet Wil het kleine kamertje en de knaap bleef alleen. Hij was getroost.
„Is hij wat bedaarder geworden?" vroeg Lena, toen Wil weer beneden kwam.
„Ja zeker, 't Is toch ook wel een aardig ventje," en Wil deed verslag van liet gesprek, dat zij met den pleegzoon der familie had gehouden.
„Er zit een hart in dien jongen," meende Karei, „en dat is altijd iets waarvan ik houd."
„Ja, den eersten avond den besten kreeg ik al een prettigen indruk van hem," bevestigde Piet.
„Maar hij is toch vreeselijk lastig," merkte Lena op.
„We zijn zoo weinig last gewend," antwoordde Wil. „Onze broertjes bederven ons en 't ging hier veel te mooi. Nu zien we tenminste een weinigje van de werkelijkheid van het leven. En die werkelijkheid is zoo hard. God heeft ons behalve geld ook krachten gegeven en ons nu den weg aangewezen om die te gebruiken. Hij zal ons nu ook de bekwaamheid schenken, die we noodig hebben, om met dit kind om te gaan en het op te voeden in de vreeze en de vermaning des Heeren."



„Juist zoo," meende Piet. „'t Is ook in dit opzicht voor ons: bidden en werken."
HOOFDSTUK V.
FAMILIEAANGELEGENHEDEN.
We zijn een jaar of vijf verder en met haar pleegzoon is de familie Snelwagen niet ongelukkig geweest. De wilde haren zjjn er zoo wat uit en de jongen is nu de rechterhand van den oudsten broeder in het kaaspakhuis. Hij is heel wat grooter geworden, doch in een opzicht veranderde hij niet in zijn voordeel. Zie hem aan, en ge ziet den teringlijder. Dat bleeke, vermagerde gelaat, dat hooge blosje bij de geringste lichamelijke inspanning; dat nu en dan kuchen, het doet zien, dat de gevreesde ziekte haar sloopingswerk reeds voor langen tijd begon, en meer dan half voltooid heeft. Hij moet zich in acht nemen, zegt de dokter, maar dat is al wat er aan te doen is. Misschien zou een verblijf in een gezond oord hem nog wat helpen, maar.... En Karei had er bijgevoegd, dat hij gaarne zou zien dat de jongen een poosje naar buiten ging; ze waren het er allen over eens; alle middelen moesten worden aangewend.
Zoo stond het plan vast. Karei, Wil en de pleegzoon zouden een poosje naar het buitenland gaan; Lena zou met Pieter tehuis blijven, want Lena hield niet van reizen, en iemand moest dan toch achterblijven. De patiënt was zeer ingenomen rnet het denkbeeld, dat hij geducht ver van huis ging en vreemde landen en toestanden zou zien. En groot was zijn blijdschap, toen hem op een middag in Mei werd medegedeeld, dat men in Juni vertrekken zou, en dan misschien wel drie maanden wegbljjven. Men zou den Rijn opgaan tot Honnef, en daar zijn intrek nemen.
„O, ik vind het zoo heerlijk," zei Piet; „u toch zeker ook, niet waar?" dus wendde hij zich tot Karei.
„Zeker, ik mag wel zoo'n tijdje in de bergen vertoeven."
„Is 't daar erg mooi?"
„Jawel; maar je moet je geen sneeuw en ijs voorstellen. Zoo hoog gaan we niet. De bergen zjjn daar in de buurt laag. Maar het zal je nog wel meevallen."
Het gesprek werd hier afgebroken door de dienstbode, die kwam zeggen, dat er een dame was om mjjnheer te spreken.
„Welken mijnheer?" vroeg Karei.
„Wel, natuurlijk is 't om jou te doen," plaagde Wil.
„Wie is die dame; heeft ze dat ook gezegd?"



„Hier is haar kaartje," zei Jans, die reeds het kaartje had neergelegd, zonder dat Karei er op had gelet. Hij nam het in de hand en las dat de b,ezoekster Mevrouw Yan Moor was.
„Onbekend," zei Karei, „maar laat mevrouw in de zijkamer."
Daarop ging hij zelf naar dit vertrek en bevond zich tegenover een vrouw van meer dan middelbaren leeftijd, die er wel niet deftig uitzag, maar blijkbaar in goeden doen verkeerde.
Karei noodigde haar uit plaats te nemen en vroeg naar de oorzaak van dit bezoek.
„Die wil ik u wel meedeelen, mijnheer, als mijn naain u tenminste niets zegt."
„Het spijt mij, maar ik herinner me dien naam niet."
„U hebt indertijd een jongetje tot u genomen."
„Om u te dienen; maar die knaap heet Gelstaart."
„Juist, maar zijn moeder, heette Yan Moor."
„Dus u is .. .
„Zijn tante. Mijn man is de broeder van zijn moeder."
„O, zoo."
•„U begrijpt, dat we wel een weinig nieuwsgierig zijn naar onzen neef, en. daar wij vernamen, dat hij in behoeftige omstandigheden was achtergebleven, meenden wij hem misschien van dienst te kunnen zijn. Ziet u, we zijn een paar maanden geleden uit Indië hier gekomen» en wonen nu in Hilversum. Van de andere familieleden vernamen wij de treurige geschiedenis, en ook, dat u zoo vriendelijk waart geweest den jongen tot u te nemen. Mijn man wenscht nu voor den jongen te doen wat hij kan; we hebben de middelen, weet u, en zelf geen kinderen. Hadden we maar eer geweten wat hier gebeurd is, maar als men in Indië is, dan hoort men zoo weinig van de familie in het moederland."
Karei had met verklaarbare belangstelling naar deze redevoering geluisterd; er was iets in den toon, waarop deze vrouw sprak, dat hem onaangénaam stemde en hij gevoelde dat er voor zijn pleegzoon ongewenschte moeilijkheden konden komen. Langzaam sprak hij daarom van de blijdschap, die de jongen zou smaken, nu er toch een familielid was, dat naar hem omkeek, en, zoo vervolgde hij, „dan moet ik u nog iets zeggen, mevrouw; de jongen is niet gezond."
„Niet mjjnheer; misschien de kwaal van zijn vader?"
„Dat schijnt wel, mevrouw."
„Och, wat jammer."
„Mogen we u eens, hij en ik, een bezoek in Hilversum brengen ?"
„Zeker, zeker; kunt u morgen of overmorgen? Mijn man verlangt zeer den jongen te zien."
„Dat begrijp ik, mevrouw. Vindt u overmorgen goed, dan zullen we u een bezoek komen brengen."



„Gaarne, mijn man was wel meêgekomen, maar hij reist niet gaarne, en ik had vandaag nog zooveel in Amsterdam te doen. Maar wij mogen u overmorgen verwachten, niet waar mijnheer?"
„Ongetwijfeld."
De dame nam afscheid en liet vooral haar „hartelijkste groeten" aan het neefje doen.
Karei keerde in de huiskamer weer; „jongen," zeide hjj, „we gaan overmorgen samen uit; waar denk je dat ik je heen breng?"
„Dat is moeilijk te raden, mijnheer."
„Nu, je gaat met me naar Hilversum."
„Wat hebben we daar te doen?
„We gaan daar een tante en een oom van je opzoeken/'
^Van mij? Ik heb immers geen familie in Hilversum."
„Dat dacht ik ook, maar nu weet ik't beter. Je oom, Van Moor, die in Indië gewoond heeft, is terug, en de dame die me daar straks te spreken vroeg, was je tante."
„Je spot er toch zeker meê," meende Wil.
„Heusch niet."
„Was het zijn tante, werkelijk zijn tante?"
„Precies zooals ik het je vertel.'
„Dat begrijp ik niet," verzekerde Wil. „En heeft ze dan niet eens gevraagd haar neef te zien?"
„Zij dacht er zeker niet aan, dat hij op dit oogenblik hier was."
„Maar heb jij het haar dan niet gezegd?"
„Neen, daar kon ik niet goed toe komen."
„Bijzonder hartelijk," oordeelde Lena.
„Nu, laat me nu de geschiedenis van die wondertante vertellen. 'Zij komt uit de Oost, en is schatrijk, heeft kind noch kraai; dus jongen, je begrijpt er alles van."
„Weet u ook iets van oom?" vroeg de jongen.
„Zeker. Hij komt uit de Oost, is schatrijk, heeft kind noch kraai en reist niet graag. Ziedaar mijn geheele wetenschap. Dat is niet veel, doch stel je gerust; overmorgen gaan we eens nader bezien, wat er van de zaak is. .
Als onze groote reis maar niet wordt uitgesteld.
*Dat willen we niet hopen, en ik denk ook niet, dat we om dit onverwacht familiebezoek onze reis moeten opgeven."
Toen des avonds laat de broeders en zusters met elkander over het geval spraken waren ze niet erg vroolijk gestemd. „Ik weet het niet," zei Lena, „maar het wil me maar niet
erg bevallen."
„Als ze hem maar niet opeischen," zuchtte «ïl.
„Wie weet wat een raar boeltje het is, zulke Indische menschen," giste Lena, en allen waren van oordeel, dat het



wel zoo aangenaam zou zijn geweest, als die Indische oom en tante nog een beetje waren weggebleven, of in 't geheel niet gekomen.
Op den bestemden dag gingen Karei en de pleegzoon naar Hilversum teneinde het beloofde bezoek aan oom en tante Van Moor te brengen. De villa, die zij bewoonden, scheen rijkelijk groot voor twee menschen zonder kind of kraai en er geheel op aangelegd, om een denkbeeld van rijkdom te geven. In den tuin, die de woning omringde, waren allerlei kostbare planten neergezet in een overvloed, die aan oosterschen plantengroei deed denken. Dezelfde overdaad trof men in huis aan, waar alles, zooals Karei later zei, vierdubbel te vinden was. De heer des huizes bleek iemand, die erg op zijn gemak gesteld was. Hij was kort en tamelijk gezet; zijn gelaat was bruin, zijn kortgeknipt haar grijs, en innemend kon men de uitdrukking van zjjn gelaat nu juist niet vinden. Hij lag min. of meer achterover in een gemakkelijken stoel, was gekleed in een lange gebloemde kamerjapon, en stak met een soort van genadige goedheid zijn hand uit, teneinde die door zijn nieuw gevonden neef te laten drukken. Ook voor Karei had oom een soort van medeljjdende vriendelijkheid; zoo de houding van iemand die gewend is dat ieder zich voor hem of voor zijn geld buigt.
„Geef mijnheer een stoel," gebood de man den knecht, die de beide Amsterdammers had binnengelaten. „Neem plaats jongen; en zeg me eens hoe je naam is; ik bedoel je voornaam."
De aangesprokene vertelde hem dat de gevraagde naam Piet Gelstaart was. „Ja juist;" viel oom in derede, „ik herinner 't me, zoo was de naam van je vader ook. Ik heb je vader nooit gezien, want ik ging al jong de wereld in; dat is de eenige manier om vooruit te komen. Maar nu bèn ik er dan ook, zie je. Je moeder was een meisje van een jaar of zestien, toen ik er vandoor ging; heeft ze wel eens over me gesproken?"
„Ik heb moeder verloren toen ik nog heel jong was."
„O zoo, ja, en ze wisten ook niet waar ik zat, weet je; want ik had niets van me laten hooren; dat gaat zoo. En hoe maakt mijn neef het nu bij u, mijnheer; ja hoe heet je ook weer; ik kan zoo slecht namen onthouden;" dus wendde de hooge man zich tot Piets pleegvader.
Karei had werk om zich goed te houden tegenover dit zelfzuchtige menschenkind; hij deed daarom net of hij de bedoeling van de vraag niet begreep, en antwoordde: „O, zijn gezondheid is niet van de beste "
„Ja, daar heb ik zoowat van gehoord. Is je borst niet goed jongen? Wat vertelt de dokter? Zeker meegekregen van de



oude lui. Ja, dat gaat zoo. Maar vertel me eens, wat doe je voor den kost?"
„Ik ben bij mijnheer in de zaak .... oom."
„Zoo, en wat is dat voor werk?"
„Mijnheer heeft een kaashandel."
„Een kaashandel?" vroeg oom op een toon van de hoogste verbazing en met een nadruk op 't woord kaas, of dat wel 't schrikkelijkste was, wat hij in zijn veelbewogen leven vernomen had. „Ja, zoo gaat het," vervolgde hij na een oogenblik; „zoo gaat het."
„(J schijnt niet veel met een kaashandel op te hebben," merkte Karei min of meer spottend aan.
„O, zeker, dat niet; ik heb er alle respect voor. U neemt me niet kwalijk, maar bij ons in Indië val je wel wat raar uit; dat zal ik wel niet meer afleeren, dat gaat zoo."
„Dat denk ik ook niet," meende Karei, die het noodig vond een weinig meer aan het gesprek deel te nemen. „Mag ik u vragen, hoe mevrouw vaart?"
„O, dank je wel, mijnheer; maar ik denk dat ze naar de stad of ergens anders heen is; ze heeft me van morgen zoo iets verteld. Ze reist zoo wat voortdurend heen en weer geloof ik; ze is verzot op Amsterdam ; maar ik houd het meer met buiten. Ik heb vrijheid noodig, zie je mijnheer; bij ons in Indië leef je niet zoo afgemeten als in een stad, ja, dat gaat zoo."
Karei haalde zijn spoorboekje voor den dag, om den trein op te zoeken, waarmee hij weer naar Amsterdam kon vertrekken. Doch oom bemerkte het, en verzekerde, dat hij minstens voor den geheelen dag op zijn gasten gerekend had. „Vanmiddag na den eten kan je gaan waar je wilt, maar voorloopig is er van vertrekken geen sprake. We hebben heel wat af te spreken, dat begrijp je, mijnheer. Je hebt dien jongen zoolang tot je last gehad, dat het niet meer dan billijk is, dat ik de zorgen eens up me neem. Het huis hier is groot genoeg, hij kan er best een paar kamers van krijgen, en kan een leventje hebben als een prins."
„Maar .... oom," begon Piet met een benauwd gelaat, dat in 't geheel geen blijdschap verried over het geluk, hem voorgespiegeld. Doch oom liet hem niet uitspreken. „Hoor eens jongen, je moet me niet tegenspreken, daar houd ik niet van. Alles is voor je klaar, je kunt er maar zoo intrekken, wat wil je meer? Ik heb er mijn hart op gezet om jou bij me te hebben. We vinden hier wel een baantje voor je, en anders bouwen we hier ook een kaaspakhuis, zoo mooi als je maar begeert. Ik heb altijd een bijzonder zwak' op je moeder gehad, en voor jou wil ik zorgen; dat gaat zoo.'
„Maar ik heb 't zoo goed, oom" — pruttelde Piet tegen.



„Je zult het nog beter krijgen. En nu basta. De jongelui zijn tegenwoordig wijzer dan oude menschen. Ja, zoo gaat het. Doch je tante zal 't wel verder met je in orde maken. Weet je wat je doet, ga jij den tuin maar eens in en bekijk het huis maar eens, onderwijl ik met mijnheer hier nog over 't een en ander praat."
Piet ging, maar met loome schreden. Bij het heengaan wierp hij een smeekenden blik op zijn pleegvader, die hem geruststellend toeknikte. '
Nauweljjks was de jongen de deur uit, of oom begon meer vertrouwelijk:
„'t Was zeker een arm boeltje, waar je hem hebt weggehaald, mijnheer?"
„Ja, heel veel was er niet."
„Dat gaat zoo. U begrijpt, dat ik nu den jongen tot me neem."
„Niet erg best."
„Wat, begrijp je dat niet, mijnheer; mijn zusters kind!"
„Neen, niet best. U is altijd zoo zonder kinderen geweest; het zal u en mevrouw, dunkt me, moeilijk vallen."
„Gekheid. Een kind is hij niet meer; wij krijgen wat leven en gezelligheid hier. Ik zou hem wel willen houden; vandaag nog."
„Die overgang zou te plotseling zijn, en misschien nadeelig op zijn gestel werken."
„Kom, gekheid; zoo kwaad ziet hij er niet uit."
„Maar ik kan hem toch zoo onvoorbereid niet hier laten. Daarbij, den dokter zou ik eerst willen raadplegen."»
„Gekheid, mijnheer. Maar dat gaat zoo. Hij kan immers eiken dag overkomen om afscheid te nemen; hij kan desnoods iederen dag naar dien Amsterdamschen dokter gaan, en hier zijn ook knappe dokters. Doch laat ons over wat anders praten. Hebt u de oudelui van dezen jongen nog: gekend?"
„Neen, ik niet. Maar ik wil u wel verzekeren, dat ik den jongen straks meêneem naar Amsterdam. Dan kunnen we later de zaken regelen naar uw genoegen. Zoo gauw staan wij den jongen niet af."
„Niet afstaan, mijnheer? En ik wil al de onkosten vergoeden."
„Wij hebben geen vergoeding noodig," sprak Karei hoog; zoo hoog, dat oom nu toch eindelijk een weinig respect voor zijn gast begon te krijgen.
„Zoo moet je het nu weer niet opvatten, mijnheer, dat gaat zoo in de wereld; je voelt...." Plotseling sprongen beiden overeind, want een slag, tegelijkertijd gevolgd door een luiden smartkreet, drong in de kamer door. Karei rukte de



deur open 'en nauwelijks in de gang gekomen stond hij een oogenblik als verstomd. Daar lag, op de marmeren steenen aan den voet der trap zijn pleegkind, een groote bloedplas kleurde de witte steenen en het tapijt rood, de arme jongen was van boven neergeslagen. Een paar dienstboden kwamen toeloopen, maar reeds was Karei tot bezinning gekomen, en droeg hij den knaap behoedzaam op zijn armen de kamer in, waar hjj hem voorzichtig op een sofa neerlegde.
„Gauw een dokter," beval oom.
„Ja, en breng me wat water," zei Karei min of meer zenuwachtig; „wat water en een spons of een handdoek."
De jongen lag bewegingloos uitgestrekt; zijn gelaat was doodsbleek; zijn oogen waren gesloten, en uit den half geopenden mond vloeide het levensbloed langzaam weg.
Karei maakte de kleeren van den knaap los, wiesch hem het aangezicht en wachtte met ongeduld de komst van den dokter af. Eindelijk kwam de arts en onderzocht den patiënt. Het onderzoek scheen niet zeer bevredigend. „Voor zoover ik nu kan nagaan is hij inwendig zwaar gekneusd, er schijnen edele deelen geraakt te zijn. Maar welke, dat is nog niet met zekerheid te zeggen. Zooals hij nu is kan ik aan geen degelijk onderzoek beginnen. We moeten eerst afwachten."
„Hij mag zeker niet vervoerd worden, dokter.
„Onder geen voorwaarde. Hier moet hij blijven liggen, en hij mag zelfs niet weggebracht worden naar een andere ka mer.''
„Maas dokter, daar zal mijn vrouw wel wat tegen hebben. Wij kunnen hier toch geen zieken houden."
„Het moet, mijnheer. Er is niets aan te doen."
„Maar dat is verwenscht lastig "
De dokter haalde de schouders op, en zich tot Karei wendende, gaf hij dien verschillende aanwijzingen, hoe hij in voorkomende gevallen te handelen had. „Ik kom van avond terug; tot zoolang tenminste blijft hij daar liggen.
Toen de geneesheer vertrokken was begon oom te brommen. „Het is drommels lam ; dat hem dat nu hier moest overkomen. Ge zult er van hooren; en dat net in deze kamer. Lag hij maar boven, of in de keuken desnoods, maar hier ... enfin, dat gaat zoo;" en de arme man was blijkbaar niets op zijn gemak over wat zijn vrouw zou zeggen.
Kom, kom," troostte Karei den man; „een ongeluk kan niemand voorzien. Hoe zou mevrouw dat kwalijk kunnen nemen. En in ieder geval, er is nu eenmaal niets aan te doen. Wij zijn hier en blijven hier, totdat we weg mogen. En ik hoop dat dit spoedig zal gebeuren."
Er hield nu een rijtuig voor het hek der villa stil. „De



koets, zei oom, „daar zal het beginnen» De oude vrouw komt tehuis en je zult van het lieve leven vernemen.''
HOOFDSTUK VI.
ALLERLEI OVERLEG.
De heer Van Moor had juist geraden. Uit het rijtuig, dat voor het tuinhek stilhield, trad mevrouw tevoorschijn, die driftig het kiezelzand over ging en de deur voor zich geopend zag. Onmiddellijk bemerkte zij dat er iets buitengewoons aan de hand was, en wilde dan ook dadelijk de zitkamer binnentreden, toen haar echtgenoot haar schoorvoetend in de gang tegemoet kwam.
„Is er iets, Albert.J" vroeg zij op snibbigen toon.
„Nou, en geen kleinigheid ook. Doch kom hier, dan zal ik je met een paar woorden alles vertellen." Zachtkens drong hjj haar in een andere kamer, waar mevrouw driftig haar handschoenen op tafel wierp, haar hoed denzelfden weg deed volgen, en daarna ongeduldig zich tot haar echtgenoot wendde met de woorden: „Nu vertel op, wat is er?"
„Geen kleinigheid, Suze; dat kan ik je verzekeren."
„Maar spreek op dan toch; je maakt iemand dol met je getreuzel."
„Goed, maar houd je nu bedaard, want het geval is ernstig."
„Welk geval dan toch. Zeker met dat neefje van jou?"
Dat „neefje van jou" kwam er bij mevrouw zóo minachtend uit, dat de heer Van Moor schier den moed miste om voort te gaan, doch zwijgen ging ook niet. Hij raapte daarom al zijn durf bij elkaêr en zeide: „Je moet bedaard wezen, Suze, en niet zoo n heidensch kabaal maken. Ik ben geen klein kind. Ja, dat neefje van mij, zooals je blieft te zeggen, heeft hier een ongeluk gekregen. Hoe weet ik niet, maar hij is blijkbaar van de trappen gevallen, en heeft misschien een paar ribben of iets van dien aard gebroken. De dokter is er geweest en heeft bevolen, dat hij niet mag verlegd worden; hij ligt nu op de sofa in de zitkamer; een lastige plaats, dat geef ik toe; maar er is nu niets aan te doen; dus het is maar 't beste om je te schikken."
„Maar daar kan hij niet blijven; en wij kunnen hem hier niet houden."
„Nu, hij moet daar blijven, en het huis gaat de jongen niet uit, begrijp je. Ik wil hierin mijn zin hebben."
„Jou zin," antwoordde mevrouw met diepe minachting. „Maar kom, ik wil in ieder geval dat neefje zien."



Doch de echtgenoote was nog niet bereid haar bij den zieke toe te laten. „Hoor eens," zei hij, „die mijnheer Snelwagen is er ook bij, dat begrijp je en dat lijkt me een respectabel man; en gemakkelijk is hij niet. Houd je nu
bedaard hoor." .
Het scheen dat mevrouw op deze vermaning vuur wilde vatten, want haar bol aangezicht werd nog rooder en kleurde hooger dan anders. Doch zij bedwong zich en ging naar de zitkamer, waar Karei nog altijd neergeknield lag bij den
bewusteloozen patiënt. , . ,
Karei sloeg de oogen op en, de vrouw des huizes ziende aankomen, stond hij op en ging haar een paar passen tegemoet. Hij begroette haar met een stijve buiging, en zei.
„Een treurig geval, mevrouw."
Dat hoor ik daar van mijn man, antwoordde mevrouw met een zuurzoet glimlachje, en trad nader, teneinde den jongen te zien. De arme knaap lag daar, lijkwit, met loodkleurige lippen, de oogen gesloten, bijna roerloos. Slechts de moeilijke ademhaling, die de borst op en neer bewoog toonde dat er nog leven in den jongen was Die aanblik scheen de vrouw te verteederen. Alle hardheid verdween 111 een oogenblik uit haar trekken, en, wat maar zeer zelden o-ebeurde, een traan welde op in haar oog. „Zoo n arme stumper," mompelde zij, en legfle haar hand op het bleeke
voorhoofd van den jongen. , . .. ••
Het scheen dat die zachte aanraking den knaap uit zijn verdooving deed ontwaken. Als een doodelijk vermoeide sloeg hij de oogen op, en wilde de lippen openen als om te spreken, doch Karei voorkwam hem: „Piet, zei hij, „je moogt geen woord zeggen en je moet je zoo min m0Se'j^ bewegen. Wij zullen je óok met rust laten, jongen.
er om, de bevelen van den dokter zijn stellig.
_Zou hij niets mogen gebruiken?" vroeg mevrouw.^
„Neen mevrouw, alleen wat ijs als hg dorst heelt.
"En ijs is er natuurlijk in overvloed."
„Ja mevrouw."
Heb ie dorst, mijn jongen? vroeg Karei.
De zieke smakte met de lippen, en Karei legde er een stukje ijs tusschen. Dat verkwikte hem zichtbaar.
„Heb je erge pijn ?" vroeg Karei.
De zieke knikte met het hoofd van ja.
Ondertusschen was mevrouw de kamer u'tgeSaa" e" scheen wel of zij met het verlaten van het vertrek ook afscheid van haar zachtere gevoelens genomen had, want men hoorde haar schrille stem door de gang klinken teneinde een der dienstboden te roepen. „Anna," hoorde Karei ^gen, jé moet zorgen dat er van middag met zoo'n lawaai in de











keuken is, er is een zieke zoo je weet en die moet rust hebben."
„Wij maken nooit lawaai in de keuken," antwoordde het meisje bits.
„Stil, ik wil niet tegengesproken worden; doe jij maar wat ik zeg, jullie hebt altijd wat."
Het meisje ging, in zichzelve mompelend, heen.
„Waar is mijnheer?" vroeg de dame nu aan den knecht, die juist naar den tuin ging.
„Ik weet het niet, mevrouw."
„Zoek hem dan. Je begrijpt toch wel, dat ik hem hebben moet."
De knecht begreep het, en spoedde zich naar den tuin, waar de heer des huizes inderdaad was heen gevlucht, om vooreerst niet weer in botsing met zijn wederhelft te komen. Tot zjjn schrik vernam hij de boodschap, dat zijn vrouw hem riep.
De man ging langzaam naar de kamer, waarin zijn vrouw hem wachtte, „'t Is een malle historie met den jongen," zoo ontving zij hem.
„Daar heb je gelijk aan," antwoordde hij.
„Maar hoe is 't eigenlijk gekomen ?"
„Ja, dat weet ik niet."
„Hoe kwam hij boven; wat had hij daar te doen?"
„Dat weet ik niet."
„Heb jij hem gezegd, dat hij naar boven kon gaan?"
„Naar boven juist niet. Ik heb gezegd, dat hij maar eens een kijkje in het huis moest nemen."
„Waar was dat ook voor noodig?"
„Wat drommel," viel de echtgenoot, door al dat ondervragen driftig geworden, uit, „moet ik overal tekst en uitleg van geven? Ik had met dien Amsterdammer 't een en ander te praten, waar ik den jongen niet bij gebruiken kon, en kon dus niet beter doen dan hem even wegzenden. Waar drommel, vraag je al die dingen voor?"
„Omdat ik ze weten wil; en nu weet ik genoeg."
„Wat weet je dan?"
„Dat jij natuurlijk weer de noodige domheden hebt uitgehaald."
„Ik "
„Ja zeker jij; maar dat ben ik van je gewend."
„Maar wat drommel had ik dan moeten doen?"
„O, dat is jou niet zoo in een paar minuten aan je verstand te brengen."
„Neen maar . . .
„Och, houd je nu maar niet groot; laten wij maar zien hoe wij zoo erauw mogelijk van al den last afkomen, 't Is
Uit een Jongensleven. 3



alles jou schuld. Wat een malle streken om voor een jongen te willen zorgen, die geen zorg noodig heeft, en die een leventje leidt als een prins; en nóg maller is 't, dat ik me heb laten overhalen om aan die gekheid meê te doen."
„Gelukkig dat jij ook nog eens een domheid begaat."
„Nou, ik gun je het pleizier, dat ik ook wel eens in mijn leven een domheid bega. Zorg nu maar dat die Amsterdamsche dwarskijker do deur uitkomt Dien jongen wil ik niet wegzenden, dat bogryp je, de stumper is er naar aan toe; maar die Amsterdammer moet de laan uit. En dat niet alleen. Je zorgt ook dat we niet alle uren van den dag door die kaasmenschen worden lastig gevallen. Als de jongen weer beter is, kan hij 't hun wel gaan vertellen hoe 't hem gegaan is."
„Waarom belast jij je niet met het verwijderen van die kaasmenschen ?"
„Och, omdat...
„Omdat jij bang bent voor dien Amsterdammer?"
„Ik bang?"
„Ik geloof het wel."
„Als jij dan niet durft, dan zal ik het wel klaren."
„Ik laat het met genoegen aan jou over."
„Goed; als de jongen naar boven mag, zullen wij hem de kleine kamer geven."
De echtgenoote sloeg een paar verbaasde oogen op. De kleine kamer namelijk grensde aan het slaapvertrek van de echtelieden Van Moor, en was eigenlijk speciaal voor het gebruik van mevrouw ingericht. De man kwam er nooit, hij waagde zich niet in wat hij 't „heiligdommetje" noemde, en zoo hij 't gewaagd had, ware hem vermoedelijk zonder veel complimenten de deur gewezen. Zijn oprechte verbazing over het feit, dat zijn vrouw dat kamertje aan den zieken jongen wilde afstaan, legde hij neer in de herhaling van de woorden : „De kleine kamer."
„Ja, wat zou dat?"
„O, mij is 'tgoed; ik dacht alleen maar dat je die graag voor je zelf hieldt."
„Neen, die moet aan- den jongen afgestaan worden. Dan ben ik nacht en dag bij de hand, als hij wat noodig heeft."
„Maar zal je dat niet te veel vermoeien?"
„Wat ben je bezorgd; dat overkomt je ook niet dikwijls."
„Voor een enkelen keer mag dat wel."
„Nu, de jongen komt daar. Ik hond van hem, zooals ik je zeg."
„Dan zal hij 't goed hebben."
„Daar kun je van op aan."
„Maar vrouw, die menschen uit Amsterdam zullen natuur-



lijk iederen dag komen kijken, dat kun je ze toch niet beletten."
„Ik zal dat wel regelen;" en met deze woorden verliet de dame het vertrek, om zich naar de zitkamer te begeven, waar de zieke lag. „U blijft natuurlijk van middag aan tafel?" dus vroeg ze met de grootst mogelijke vriendeljjkheid aan Karei.
Deze prevelde iets van „aangenaam" en van „lastig vallen".
„Natuurlijk; het spreekt vanzelf. Geen complimenten. Met de verpleging belast ik mij natuurlijk, dat begrijpt u."
„O, mevrouw, u is wel vriendelijk," en Karei meende dat werkelijk, want het verbaasde hem, de gevreesde vrouw zóo goedhartig te zien. „De patiënt ligt nu rustig," vervolgde hij, „misschien is 't niet kwaad, dat wij thans maatregelen voor het vervolg gaan beramen."
„Maatregelen?" vroeg de dame.
„Ja, ik bedoel hoe we het zullen regelen. U heeft waarschijnlijk op zulk een inkwartiering niet gerekend, maar in de eerste dagen, zal onze Piet toch wel niet naar Amsterdam terug kunnen."
„Maar daar is ook geen sprake van, beste mijnheer. De jongen is hier als een kind in huis. Mijn man en ik wilden hem hier houden; dat zal mijn man u wel verteld hebben. Hoor eens mijnheer, gaat u straks, als de dokter er geweest is, rustig naar huis, en laat u de rest dan verder maar aan ons over. Wij zullen u wel op de hoogte houden."
„Ja, daar twijfel ik niet aan, mevrouw. Doch noodig zal het niet zijn, want natuurlijk komen wij iederen dag eens naar den patiënt kijken. U begrijpt, dat wij in Amsterdam niet veel rust hebben zullen." «-
„Maar u kunt volkomen gerust zijn, het zal hem aan niets ontbreken."
„Zeker, mevrouw, zeker, maar dat vinden wij wel. Laat ons eerst den dokter nog eens hooren."
Intusschen was het etenstijd geworden. Aan tafel vond Karei den heer des huizes, die hem verzekerde dat zjjn vrouw haar maaltijd bij den zieke gebruikte. „Ziet u, mijnheer, ik begrijp mijn vrouw niet. Zij is dol op dien jongen, dat verzeker ik je. Nu, ik mag dat wel."
Karei wist niet wat hij op deze vertrouwelijke mededeeling zou antwoorden, en schikte zich als iemand, die verlangt met den maaltjjd te beginnen. De gastheer deed hetzelfde onder de opmerking, dat een weinig versterkends geen kwaad kon. Karei vouwde de handen en sloot de oogen, en de gastheer zag dit met eenige nieuwsgierigheid aan. Toen Karei met bidden geëindigd had, kon de heer Van Moor



niet nalaten op te merken: „U is nog van den ouden stempel, mijnheer."
„Hoe bedoelt u?"
„O, niets; ik mag dat wel."
„Maar ik begrijp u niet recht."
„Wel mijnheer, ik bedoel dat u nog bidt; maar dat gaat zoo."
„Bidt u dan niet meer?"
„Wat zal ik u zeggen. Bij ons in den Oost komt dat zoo niet meer voor."
„Hé, dat is vreemd "
„Och, waarom? U begrijpt wel; dat gaat zoo."
„Ja, waarom! Ik meende dat men in den Oost meer bad dan hier."
„Och mijnheer, dan vergis je je leelijk. Bij ons in de Oost bidt er niemand meer."
„O, ho, dat is wat sterk. Ik ken menschen, vele menschen zelfs, die in de Oost bidden."
„O, u bedoelt zendelingen of iets van dien aard. Nu ja, die zijn daar voor de inlanders. Maar, ziet u, ik had het over de blanken, en als men in Indië komt, doet men het niet ireer. Dat gaat zoo."
„Dus u meent bijvoorbeeld dat bidden voor mij overbodig is."
„Och neen, dat nu weer niet. Ik zeg, ieder in zjjn smaak en ieder zijn vrijheid. Ik heb aan 't bidden geen hekel. Vroeger, maar dat is al een heelen tijd geleden, deed ik 't ook nog; en ik mag het wel, gerust ik mag het wel; maar als men veel gezworven heeft, wordt men er niet beter op; dat gaat zoo."
„Wat hebt u dan vroeger gebeden, als ik vragen mag."
„Ja, wat? Hoor eens mjjnheer, ik ben geen dominee, daar heb ik geen verstand van."
Dat vond Karei blijkbaar ook, en hij bracht het gesprek op een ander onderwerp, waar de gastheer niet op tegen had. Het maal was vrij spoedig geëindigd, en een half uur later kwam de dokter terug. Nu volgde een nauwkeurig onderzoek van den patiënt, en toen het geëindigd was kon de geneesheer geen zeer geruststellende verklaringen geven. „De jongen is zwak, en heeft toch al een knak beet, maar door dezen val is hij inwendig zwaar gekneusd. Yoorloopig moet hij hier liggen blijven."
„Maar dokter, dat gaat niet. Op de sofa kan een zieke niet rusten."
„Neen, ik bedoel ook alleen dat hij zelfs de kamer niet uit mag. Kunt u hier niet een rustbed voor hem neerzetten, mevrouw?"
„Ik had gedacht hem naar boven te laten brengen"



„Mevrouw, het gaat heusch niet."
„Ja ziet u, dokter, ik heb boven bij onze slaapkamer een klein kamertje dat zoo heerlijk voor hem geschikt is. En dan ben ik altijd, ook s nachts, bij de hand. Er moet immers gewaakt worden, dokter?''
„Nu, gewaakt is het woord niet, maar 't is toch goed als er nu en dan op hem gelet wordt. Doch ik zal u een pleegzuster zenden, mevrouw."
„Niet noodig, dokter, tenminste als mevrouw er niet op tegen heeft, zou ik dezen nacht bij hem willen waken " kwam Karei tusschenbeide.
„Waar denkt u aan, mijnheer?"
„Och, mevrouw, ik doe toch geen oog dicht vannacht. Voor u is 't waken moeilijk; en voor den patiënt is 't misschien het beste dat ik het doe. Zou jij," dus wendde Karei zich plotseling tot den zieke, „zou jij 't niet het prettigst vinden, dat ik dezen nacht bij je bleef?"
De zieke knikte toestemmend.
„Dan zal mevrouw wel geen bezwaar hebben," meende de dokter.
„Nu, voor een nacht kan dat wel, en misschien is het morgen niet meer noodig en knapt hij op," meende mevrouw, die haar man een en al verbazing liet over haar nooit vertoonde goedhartigheid.
Later, toen de dokter weg was, ging Karei naar Amsterdam. „Ik ben met den laatsten trein weer hier, hoop ik," met deze woorden nam hij afscheid van den knaap. Hij ha'd een bang voorgevoel, dat de jongen wellicht nooit meer de woning op den Voorburgwal zou betreden.
HOOFDSTUK VII.
TUS8CHEN HOOP EN VREES.
„'t Is toch vreemd, Karei en Piet niet aan tafel," merkte, op den dag waarvan wij in het vorig hoofdstuk spraken! Lena op. „Prettig vind ik 't niet."
„En hoe zul je het dan met mij alleen wel maken?" vroeg de oudste broeder. „Over een paar weken gaan er drie tege° lijk weg."
„» raat me daar niet van. Ik vind het ook niets aangenaam."
„Ja, maar wij kunnen toch niet allen gaan."
„Neen, dat bedoel ik niet. Alleen maar wilde ik wel, dat ze goed en wel weer terug waren."
„Hoe ze het vandaag bij dien nieuwen oom en tante maken?" vroeg Wil.



„Ik denk van zoo tamelijk. Anders was Karei al terug geweest," meende de oudste broeder. 1
„Daar heb je gelijk aan. Ik vind het anders een vreemde historie en een raar mensch. Een tante die hier komt en niet eens naar haar neefje vraagt."
„Ja, ik heb 't er tenminste niet op begrepen," verzeker-
de Wil.
„Ik ook niet," bromde Piet in zijn baard.
Tegen acht uur werd de sleutel in de buitendeur gestoken. „Daar zijn ze terug," riep Wil, en ging haar broeder tegemoet. Maar toen zij diens bleek en betrokken gelaat zag en Piet miste vroeg zij: „Waar is de jongen, je hebt hem toch meegebracht?"
Karei raapte al zijn zelfbeheersching bijeen en zei op gedwongen kalmen toon tot zijn zuster: „Niet alles vragen ineens, laat me even uitblazen, want ik heb veel te vertellen.
„Er is toch geen ongeluk gebeurd?" vroeg Lena.
"ik wou dat ik neen kon zeggen," kreunde Karei.
"O, zeg het wat er is," riep Lena, terwijl Wil reeds bezig was zich een paar tranen uit de oogen te wisschen.
„Ik zal je 't kort vertellen. Wij zijn in Hilversum gekomen, en terwijl de jongen door het huis liep is hij van de trap gevallen. Hij is nog al leelijk terecht gekomen, en kon nu vanavond niet meê naar huis terug. Hij moet bij zijn oom vandaag en morgen en misschien ook overmorgen logeeren. En dan hoop ik hem weer hierheen te halen.''
Maar 't is toch niet levensgevaarlijk?" vroeg Lena.
"Dat hoop ik niet De dokter is er tweemaal geweest, maar die kan natuurlijk pas over een paar dagen oordeelen, en is in het begin voorzichtig. Nu, dat vind ik juist goed. Om nu den jongen niet alleen te laten in dat vreemde huis den eersten nacht, heb ik gezegd dat ik terug kom en van nacht bij hem blijf."
„Moet er dan gewaakt worden?" vroeg Lena.
„Dat zal onze jongen wel prettig vinden," meende Wil.
„Misschien moet nu de geheele buitenlandsche reis wel uitgesteld worden," opperde Lena. '
„Dat zou wel kunnen, maar dat is het ergste niet, gat
Wil te kennen.
Hoor eens," zei Karei, „wij moeten het aan den Heere overlaten en ook in dezen niet bezorgd zijn. Maar toch, ik wil het eerlijk zeggen, gerust ben ik niet. Je weet hoe zwak hij is, en nu dit er bij, 't is me werkelijk somber om mijn hart als ik er aan denk. Laat ons God bidden. Ik zou t zoo hard, zoo bitter hard vinden a'.s wij hem moesten verhezen, en
toch, daar vrees ik voor en de anaers zoo Kaïme c»
Karei kon niet voortgaan, want traneii verstikten zi]n siem.



„O, dan is het wèl erg," jammerde Lena.
„Bedaar nu," vermaande Piet, „misschien is God de Heere genadig en behoudt Hij den jongen voor ons. Laat ons 't ïlem vragen." En zonder een antwoord af te wachten boog hij de knieën, en door den broeder werd een innig gebed ten hemel gezonden voor den armen jongen, die nu in het huis van zijn oom lag, waar men nooit bad.
„Nu moet ik naar den trein"; zei Karei, „morgenochtend zal ik wel even telegrafeeren hoe de nacht voorbijging."
„Wij mogen toch morgen eens gaan zien?" vroeg Wil.
„Natuurlijk; daar zal ik ook wel over telegrafeeren. Maar nu moet ik weg. Het is de laatste trein, en ik zou hem niet gaarne missen."
Lena wilde bepaald nog iets voor den lijder medegeven, een versnapering, een kleine verkwikking maar; zij hield er niet van bij zieken met ledige handen te komen; doch Karei overtuigde haar, dat hij geen tjjd had om te wachten en dat de jongen niets noodig had, want dat de Hilversumsche tante inderdaad goed voor alles zorgde.
Nadat hij de zusters zoo goed mogelijk had gerustgesteld, ging hij naar het station, vergezeld van zijn broeder, die, zoodra ze op weg waren, de vraag deed: „Zeg, Karei, is het hopeloos?"
„Ik vrees van ja."
„Dat dacht ik al," zei de ander somber. „Zal ik morgen eens met onzen dokter komen?"
„Niet kwaad, maar wacht eerst mijn telegram af."
„Toch jammer; zoo'n flinke jongen toen ik hem ontmoette, en nu zóo heen te gaan. Des Ileeren wegen zijn wel wonderlijk. Verliezen moeten wij hem toch; maar nu zoo opeens; zoo verschrikkelijk."
De beide mannen gingen zonder spreken verder. Toen Karei in het spoorwegrijtuig had plaats genomen, stak Piet nog even zijn hoofd door het raampje en zei: „Karei, breng hem van ons allen de hartelijke groeten, en zeg hem, dat wij niet ophouden voor hem te bidden."
„Ik zal 't hem zeggen, hij weet dat trouwens "
JDe locomotief deed haar gefluit hooren; de trein stoomde het station uit en bracht Karei na een groot half uur in Hilversum. Toen hij aan het huis van den heer Yan Moor aanbelde, deed mevrouw zelve hem de deur open. „Geen verandering in den toestand, mijnheer," dus lichtte ze Karei in. „Op 't oogenblik schijnt hij te sluimeren."
„Heeft hij iets gevraagd, mevrouw?'
„Neen, neen; hij is rustig gebleven," en onhoorbaar opende de zonderlinge vrouw de deur der kamer waar de zieke lag. Karei nam plaats aan de tafel, buiten het licht der lamp,



en bespiedde iedere beweging die de knaap maakte. Af en toe sloop hij naar den lijder, die na een paar uur de oogen opende en zich zeer gelukkig toonde toen hij een van zijn pleegvaders bij zich had. Karei legde hem de hand op het hoofd. „Piet," zei hij bewogen, „je moet van allen tehuis de hartelijke groeten hebben." Piet dankte met de oogen.
De nacht ging rustig en kalm voorbij. Reeds den volgenden morgen vroeg was tante weer in de kamer. „Hoe heeft hij 't gemaakt, mijnheer?" vroeg zij fluisterend, terwijl zij een bezorgden blik op den zieke wierp.
„Nogal redelijk. Hoe laat komt de dokter?"
„O, heel vroeg, ik heb 't hem uitdrukkelijk gevraagd."
De geneesheer kwam inderdaad reeds vroeg in den morgen, en vond den patiënt veel beter dan hij hem 'den vorigen dag verlaten had. „Het laat zich beter aanzien dan gisteren, mevrouw. Wij zijn natuurlijk het gevaar nog lang niet te boven, maar wij zijn vooruitgegaan, en dat is iets."
„Dus u geeft hoop op herstel?" vroeg Karei, toen hij den dokter uitliet.
„Ik acht herstel nu niet uitgesloten."
Toen de geneesheer was vertrokken schreef Karei het volgende telegram, dat hij in overleg met tante Yan Moor had opgesteld:
Snelwagen. N. Z. Voorburgwal, Amsterdam.
Nacht rustig. Toestand iets beter. Zusters komen.
Karel.
Men kan zich voorstellen welk een vreugde dit telegrafisch bericht in de woning der Snelwagens bracht, maar minder aangenaam was tante Van Moor gestemd over het feit, dat Karei zonder veel omslag de komst van zijn twee zusters had aangekondigd. Zij ging naar het slaapvertrek, waar haar echtgenoot nog op een oor lag en begon haar ontevredenheid te luchten: „Zie je, dat is nu vervelend, nu krijg ik weer twee stoethaspels uit Amsterdam op visite." De stoethaspels waren Lena en Wil.
„Zeg je wat, lieve?" vroeg de heer gemaal druilerig.
„Ja, kom je bed maar uit, dan kan jij met die Amsterdamsche nuffen wat rondwandelen."
„Komen er dames hier?"
„Ja, de zusters van dien kaasman. Toe, sta nu op : die menschen overvallen je natuurlijk voor dag en voor dauw."
„Dat gaat zoo!" bromde oom, die een moeilijken dag in 't verschiet kreeg, en gaarne was blijven liggen.
„Kom er nu uit!" gebood zijn huisvrouw op stelligen toon; de man gehoorzaamde en stond weldra geeuwend op den vloer. „Iloe is 't met den jongen?" vroeg hij aan zijn
druk bezig zijnde wederhelft.



„Gelukkig niet slimmer. De dokter is er geweest en vond hem redelijk. Hij heeft een rustigen nacht gehad."
„Dat gaat zoo; misschien knapt hij weer heelemaal op."
„Als jij tenminste maar geen onvoorzichtigheden uithaalt."
„Kom, je weet wel, voor ziekenverzorger ben ik niet in de wieg gelegd, en ik houd niet van zieken, en ik zal hem niet dikwijls lastig vallen."
„Bemoei jij je maar met de honden en de kippen; daar kan je geen kwaad meê."
„En je stuurt mij vandaag nog wel met twee dames de deur uit."
„O, die; maar we moeten toch zien dat we van die schepsels afkomen."
„Bedenk jij maar wat; je bent nogal slim."
Zoo werd het gesprek tusschen de echtgenooten nog een poos voortgezet, tot eindelijk de heer des huizes zich gekleed had en de kamer verliet om den patiënt te gaan zien.
Tegen elf uur kwamen de zusters op de villa aan; ze werden door mevrouw ontvangen, die haar gelaat in de vriendelijkste plooien trok, het geval in kleuren en geuren verhaalde, van haar groote en moederlijke zorgen voor den jongen hoog opgaf en herhaalde malen plechtig verzekerde, dat hij 't zoo goed bij haar zou hebben als 't maar verlangd kon worden.
De zusters, die door Karei voldoende waren ingelicht, prevelden eenigo beleefdheden, en spraken haar verlangen uit, nu even bij den zieke te worden toegelaten.
De lijder glimlachte vergenoegd toen hij zijn twee pleegmoeders zag; en Lena liet een paar tranen den vrijen loop. Veel te praten en veel te vragen was er natuurlijk niet, en na verloop van een half uur stonden de zusters op, zij zouden met den avondtcein weer naar Amsterdam teruggaan, doch vooraf 's middags nog een uurtje bij den zieke komen.
Toen zij dit voornemen aan tante Van Moor kenbaar maakten, verzekerde deze, dat haar heer gemaal er stellig op rekende, den dames het schoone van Hilversum eens te toonen, doch Lena en Wil zeiden een bezoek aan kennissen te gaan brengen, „zoodat zij mijnheer niet lastig behoefden te vallen."
„Lastig vallen, lieve dames;" zoo barstte Van Moor uit, „geen heerlijker lastigheid dan deze. Maar ik begrijp wel, de dames zijn op het gezelschap van zoo'n ouden vogelverschrikker niet gesteld. Ja, dat gaat zoo."
„Praat toch zoo mal niet," vermaande mevrouw.
Lena en Wil gingen huns weegs. Zij hadden het druk met elkander over allerlei, en als de heer en mevrouw Van Moor het oordeel hadden kunnen vernemen, door de zusters



over hen geveld, zij zouden reden gehad hebben van eenige ergernis. De zusters waren het er tamelijk wel over eens, dat mevrouw veel van een „kat" had, en mijnheer van een „lummel".
Het bezoek dat de zusters des middags brachten was van langer duur. Karei was nog bij den zieke, en zei dat hij meê terugging naar Amsterdam; doch zij zouden wachten op Piet, die verkregen had dat hij den tweeden nacht mocht waken. „Zie je," zeide Karei vertrouwelijk tot zijn zusters, „iemand van ons moet er bij wezen. Het wil me niet van mijn hart, den jongen hier-met deze heidenen alleen te laten."
„Misschien wordt hij weer spoedig beter," hoopte Lena, „ep dan nemen we hem weer meê."
Karei antwoordde niet, wat Wil de opmerking ontlokte: „Je zegt niets; vertel eens, ben je ongerust?"
„Nu, om je de waarheid te zeggen, wel een weinig; ik weet niet hoe 't komt; maar er is iets, dat me niet bevalt, wat weet ik niet."
Hun gesprek werd hier afgebroken door de komst van den oudsten broeder, die dezen nacht zou waken. Karei en de zusters namen hartelijk afscheid van den zieke, en lieten hem aan de zorg van den oudsten broeder over. Ze keerden in zeer sombere stemming huiswaarts.
„Je hebt ons met je voorgevoel bepaald angstig gemaakt, Karei; ik ben nu ook onrustig."
„Ik kan het niet helpen. Misschien ben ik wat overspannen, in ieder geval, laat ons bedenken, dat des jongens dagen in des Heeren hand zijn.
HOOFDSTUK VIII.
DE LAATSTE NACHT.
De oudste broeder zat in de kamer waar de lijder rustig scheen te sluimeren, en overdacht den levensloop van „zijn jongen," zooals hij Piet bij voorkeur noemde. De bewoners van de villa waren reeds ter ruste. Tante Van Moor had voor alles gezorgd, en den heer Snel wagen gezegd, dat hij, in geval van nood, slechts te bellen had, om dadelijk hulp bij de hand te hebben. Doch naar zijn inzien, was er van hulpverleenen geen sprake. De zieke lag schier onbeweeglijk, en niets deed een verandering vermoeden.
„Waartoe," zoo peinsde de heer Snelwagen, „moest ik dien jongen op dien kouden avond ontmoeten. Waartoe bracht



de Heere dien jongen onder ons dak? Wat hebben we met hem gedaan? Hij kent nu des Heeren Woord; hij weet dat God alzoo lief de wereld heeft gehad, dat Hij zijn eeniggeboren Zoon heeft gezonden, opdat een iegelijk die in Hem gelooft niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe. Hij weet vele dingen, maar" .... Een lichte kuch van den zieke deed den verpleger opstaan van zijn stoel. „Is er iets?" vroeg hij.
„Ik ben zoo benauwd," zuchtte Piet.
„Benauwd, mijn jongen? En het venster staat open; me dunkt dat het eerder wat frisch is dan benauwd. Wil je wat drinken?"
Piet knikte van ja, en Snelwagen bood hem eenige lafenis, waarna de lijder het hoofd als machteloos in het kussen liet terugzinken.
Een onverklaarbaar gevoel van angst maakte zich van Snelwagen meester, hij knielde bij den zieke neer en zag hoe groote zweetdruppels op diens hoofd parelden, en zijne oogen onrustig heen en weer dwaalden. Zonder recht te weten waarom, begon Snelwagen te spreken over „degenen die in Christus Jezus zijn, voor wie er geen verdoemenis meer is", en, zijn zakbijbel, dien hij altijd bij zjch droeg, tevoorschijn halende, opende hij dien. „Zal ik je wat voorlezen, mijn jongen?"
„Ja, gaarne."
,Nu dan, luister," en de man sloeg eenigszins ontroerd zijn Bijbel open en las uit Ps. 23:
„De Heere is mijn Herder, mij zal niets ontbreken; Hij doet mij nederliggen in grazige weiden. Hij voert mij zachtkens aan zeer stille wateren. Hij verkwikt mijne ziel, Hij leidt mij in het spoor der gerechtigheid om zijns naams wille. Al ging ik ook in een dal der schaduwe des doods, ik zou geen kwaad vreezen, want Gij zijt met mij; uw stok en uw staf die vertroosten m ij."
De lezer hield een oogenblik stil en sloeg de oogen op den knaap, die naar adem snakte. Met ontroering greep Snelwagen den lijder bij de hand, en vroeg: „Piet, jongen, geloof je, wat ik je daar voorlas?"
„Ja," lispelde de zieke, maar met dat enkele woord kwam de benauwdheid zoo krachtig opzetten, dat de jongen de dekens wegwierp en de handen als om hulp uitstak.
Dadelijk greep Snelwagen het schelkoord en gaf een hevigen ruk, en onmiddellijk daarop verscheen tante Yan Moor, met angst op haar gelaat. „Wat is er!" vroeg zij gejaagd, „is er verandering?"



„Hij heeft het zoo benauwd. Zoudt u niet even om den dokter willen zenden?"
„Ja, dadelijk." En mevrouw verliet in haast de kamer, wekte den knecht en zond dien met een dringende boodschap naar den geneesheer.
Snelwagen knielde bij den lijder neer. „O, Piet, mijn jongen," dus nokte hij met door tranen verstikte stem, „nu komt het er op aan. Dat zou wel eens de doodsstrijd kunnen zijn; doch wie in den Zoon gelooft, die- heeft het eeuwige leven." — „Heere mijn God 1" — dus riep hij een oogenblik later uit, terwijl hij den stervenden knaap in de armen hield, „ontferm tJ over mijn jongen; ontferm U!''
Tante Yan Moor kwam binnen en bracht met veel talent eenige verlichting aan. Zij hielp den knaap voorbeeldig, en werkelijk begon Snelwagen er meê verzoend te worden, dat de jongen in de armen van deze vrouw in plaats van die van Lena of Wil geholpen werd.
Doch de benauwdheid van den knaap week niet, en alsof hij vreesde alleen gelaten te worden, zoo sloeg hij de klamme vingers krampachtig om de hand van zijn pleegvader, die in stilte bad.
„O!" riep tante Yan Moor eensklaps, „daar is bloed!" En werkelijk brak een lauwe bloedgolf door de lippen van den jongen heen. Heel voorzichtig legde tante het hoofd van den knaap op 't bed en wischte het bloed tusschen de lippen weg.
Juist kwam de dokter.
Hij zag den patiënt, voelde hem den pols en keek zeer bedenkelijk. '
„Wat dunkt u, dokter?" vroeg tante zacht.
„Mevrouw, hier is geen beterschap, helaas!"
„In 't geheel geen hoop?" vroeg Snelwagen met heesche stem ...
„Ik mag er u niet meê vleien. Nog een paar uur en dan kan alles afgeloopen zijn."
„Kunnen we dan niets meer doen?"
„Helaas, neen, mevrouw."
„Ook niets om te verzachten?"
„Och neen; als dit bloeden voorbij is, zal hij zich wel wat luchtiger gevoelen; maar veel aan te verlichten is er niet meer. Geeft u hem van dit drankje nog maar geregeld in, dan kom ik morgenochtend vroeg nog eens even zien."
De geneesheer vertrok en liet tante met den patiënt en den heer Snelwagen alleen. De lijder lag bewegingloos, hét bloed scheen gestelpt, en een lichte sluimering was als over den jongen gekomen.
Tante wenkte Snelwagen naar een hoek van de kamer. „Ik kan het niet aanzien," snikte zij zacht. „O, zoo'n arme jongen."



„Laat ons bedaard zijn," vermaande Snelwagen. „Hij kon onze hulp noodig hebben."
„Maar ik vind het hard om het te zien."
„Sterven is altijd schrikkelijk; maar als men ten leven ingaat en gelooft, dat de dood verslonden is tot overwinning, dan kan de Heere stervensgenade schenken, en een blik op de heerlijkheid van zijn Vaderhuis."
Tante antwoordde niet, maar hernam haar plaats bij den lijder.
Even daarna kwam de heer Yan Moor binnen, doch met een gebiedend gebaar werd hij door zijn wederhelft buiten de deur gewezen. Zij ging hem, toen hij niet aan haar wenk voldeed, tegemoet. „Wat kom jij hier doen?" vroeg zij met een nadruk op jij, alsof zij nog liever gezien had, dat de knecht binnen ware gekomen.
„Ik wou eens zien," stamelde de echtgenoot.
„Schreeuw zoo niet, de knaap mocht schrikken. Het loopt af."
„Ik zal maar even zien, laat mij," zei Van Moor en stapte zijn vrouw voorbij. Toen hij den jongen daar liggen zag, ontroerde de man zichtbaar. „Ja, dat gaat zoo," fluisterde hij» »zo° n jong leven. En ik, zoo'n oude zondaar, loop hier nog rond. Die jongen beviel me wel."
„Zou jij niet naar boven gaan," vermaande tante nu; en nu ook gehoorzaamde hij en vertrok.
„Mijn man," zoo wendde tante zich tot Snelwagen, „deugt voor zulke dingen niet."
Snelwagen gaf geen antwoord.
„ U telegrafeert zeker straks aan de familie in Amsterdam ?"
„Zeker, mevrouw!"
„Ja, zij moeten allen komen."
,,Natuurlijk, ik hoop dat ze hem nog levend zullen zien."
„Vindt u goed, dat ik hier blijf?"
„Zeker mevrouw."
„Ik kan misschien nog van dienst zjjn."
Snelwagen maakte iets dat op een buiging geleek tot antwoord.
Na een poosje sloeg Piet de oogen op. „Niet spreken," gebood Snelwagen, „zeg me, met een knikje van je hoofd, heb je 't nog zoo benauwd?"
„Neen," knikte de zieke.
„Nu, mijn jongen; je moet je er op voorbereiden heen te gaan naar het Vaderhuis, waar de vele woningen zijn. Heel lang kan t hier niet meer duren, en ge zijt immers niet bevreesd om heen te gaan?"
„Neen," knikte Piet.
„Dus ik kan aan mijn broer en zusters zeggen, dat je er volkomen, met je gansche hart op vertrouwt, dat de Heere



God al je zonde genadig heeft weggenomen, en je in Jezus Christus aanneemt als zijn kind?"
Weer knikte de zieke in allen eenvoud bevestigend.
Tante Yan Moor zat zwijgend neer en tranen druppelden op haar kleed.
Zoo nu en dan las Snelwagen een paar verzen uit den Bijbel voor, die hij meende dat den jongen zouden vertroosten; en eindelijk sloot de knaap de oogen.
De eerste zonnestralen kleurden den hemel; de vogelen zonden klapwiekend hun lied naar omhoog, en Snelwagen zat nog in stil gepeins bij het sterfbed, toen tante Van Moor hem de hand op den schouder legde.
Hij zag op, en volgde haar op haar wenk.
„Zullen wij nu telegrafeeren?"
„Ja, 't is wel vroeg, maar 'zij moeten met den eersten
trein komen." ,
„Schrijft u dan even een telegram; dan laat ik t naar
het station brengen."
Snelwagen deed het, en even daarna was de knecht op weg.
Het was of Snelwagen na het verzenden van het telegram onrustiger werd. Allerlei gedachten vervulden zijn hoofd; hoe zouden ze tehuis verschrikken; hoe ontsteld zouden zij zijn reeds bij het ontvangen van het bericht. Hij keek in zijn spoorboekje na, hoe laat de eerste trein aankomen kon. No<* drie uur moest hij wachten; zou de jongen dan nog leven? Misschien sliep hij nu reeds ongemerkt voor altijd in, en de man wierp een blik op den jongen, die nog altijd scheen te sluimeren, en snel hoorbaar ademhaalde.
Tante Van Moor had haar plaats aan het ziekbed weer ingenomen. De harde trek van haar gelaat was verdwenen, zij zag bleek en haar gansche houding teekende sn>art.Wonderlijke vrouw!" dacht Snelwagen, „nu zoo veranderd; hoe de aanblik van menschelijk leed het hart vermurwen kan.
Tante wischte van tijd tot tijd het klamme zweet zachtkens van des jongens voorhoofd. Bij een van die aanrakingen opende Piet de oogen. Snelwagen zag hem met teedere liefde aan en vroeg: „Heb je het benauwd, mijn jongen.
De zieke knikte bevestigend.
Wil je wat drinken?" vroeg tante, en bracht hem een stukje ijs tusschen de lippen, dat met een dankbaren blik werd ontvangen. Snelwagen boog zich over den jongen heen: „Piet, ge kent den weg naar het Vaderhuis, waarin vele
woningen zijn? Welke is die weg? j u j
„Jezus," lispelde de lijder, én hoewel hij 't benauwd had, scheen zijn oog te zoeken naar den blauwen hemel (.aarbuiten, waaraan de laatste sterren verbleekten voor het al
> ,. , t ~lrwonhr non
deer doorbrekend Ucüt aer zon; «u mou we».. 
m(



men hem zou hebben toegeschreven, klonk het van de stervende lippen: „Jezus is de weg, en de waarheid, en het leven."
Snelwagen liet er op volgen: „Die in mij gelooft zal leven, al ware hij ook gestorven; alzoo liefheeft God de wereld gehad, dat hij zijn eeniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk die in Hem gelooft niet verderve, maar het e"euwige leven hebbe."
„Ja," antwoordde de stervende, en drukte krampachtig de hand van zijn pleegvader. Toen liet hij vermoeid het hoofd in de kussens terugzinken, en weer lag hij als in een sluimering.
„Lang duren kan het niet meer," fluisterde tante, „maar die jongen gaat naar den hemel, mijnheer, zekerlijk, het is een vroom kind. Och. ik schaam mij dat ik zoo anders ben."
„De lleere heeft geen lust in den dood des zondaars, maar daarin, dat hij zich bekeere en leve," antwoordde Snelwagen ; maar tante Yan Moor begreep hem blijkbaar niet. Zij trachtte haar tranen te bedwingen, doch dat gelukte niet, en daarom verliet zij de kamer. „Arme vrouw," mompelde Snelwagen, „wie weet waartoe God dit onbekende neefje nog hierheen heeft geleid;" doch, zoo liet hij er zwaarmoedig op volgen, „zij hebben Mozes en de profeten, dat zij die hooren."
Het was ondertusschen volle dag geworden, en Snelwagen zag nu en dan op zjjn horloge, als om de minuten te tellen. Tante kwam weer binnen, gevolgd door haar man, die zich nu ook bij het sterfbed nederzette. Beiden spraken geen woord, en wachtten.
In de verte hoorde men een rijtuig aankomen.
„Dat zullen ze zijn," zei tante en stond op. „Ik zal ze wel ontvangen." Zij sloop de deur uit en ging den tuin in naar het hek, waar zij het rijtuig opwachtte. Het waren Karei, Lena en Wil, de twee laatsten met rood geschreide oogen.
„Leeft hij nog?" Met die vraag stapte Karei uit het rijtuig, door zijn zusters gevolgd.
„Ja, gaat.u maar meê," antwoordde tante; „hij leeft nog, maar 't zal wel spoedig gedaan zijn. Hij is van nacht zoo benauwd geworden; de dokter zegt, dat er geen hoop meer is. Maar o, mijnheer, die jongen heeft zoo heerlijk gesproken: hij sterft zoo vroom; hij gaat naar den hemel, zeker, naar den hemel," en hier kon tante haar aandoeningen niet langer bedwingen en begon zóo hartstochtelijk te schreien, dat Lena en Wil alle moeite doen moesten om haar tot bedaren te brengen.
Karei was inmiddels regelrecht naar de kamer gestapt



waar de jongen lag. Hij drukte zijn broeder en Van Moor de hand, zonder een woord te zeggen, en wierp een langen blik op den lijder.
„Zijn Lena en Wil er?" vroeg de oudste broeder.
„Ja."
„Laat ze dan komen," en juist kwamen de zusters binnen. Karei wenkte dat zij stil zouden zijn, doch Lena beefde zóo hevig, dat men haar een stoel moest geven om te zitten.
Niemand sprak een woord en allen wachtten, terwijl de zieke nu en dan onrustig de handen bewoog. ^
„Zou hij nog eenmaal de oogen openen?" vroeg Wil aan Karei. )t
„Ik weet het niet, maar mogelijk is het wel."
„Hij heeft het erg benauwd."
„Ja, maar 't is haast voorbij. Zie maar." En Wil zag hoe de doodstrek het gelaat van den jongen teekende. Maar toen ook sloeg hij nog eenmaal de oogen op. Wil knielde neer, en drukte hem een kus op het ijskoude voorhoofd. „Ken je
me nog, Piet?" .
De jongen zag ze allen aan, als met rustige kalmte in het oog. Maar het was zijn laatste blik; een hevige benauwdheid greep hem eensklaps aan. Wil, Lena en tante Van Moor staken de handen uit om te helpen, doch Karei wees ze terug. „Het is gedaan," zei hij somber, en legde des jongens hoofd, dat hij in den arm genomen had, teeder op het kussen.
De levensadem was heengevloden; de knaap, die zoolang geen ouderlijk huis had gekend, was heengegaan naar het Vaderhuis.
De omringenden waren verslagen en stonden een oogen-
blik als verstomd.
Toen uitte zich de droefheid bij de zusters en tante \ an Moor in luid snikken, de drie mannen leidden de vrouwen heen naar een hoek van het vertrek, waar zij haar tranen den vrijen loop lieten.
Toen zij een weinig tot bedaren waren gekomen, nam de oudste broeder het laken dat hij over het gelaat van den iongen gelegd had weg, en riep de anderen. De trekken waren nu ontspannen, het lijden teekende dat gelaat niet meer en er lag een vredige uitdrukking over verspreid. „Zie,
sprak Karei, „zie hem nu aan ; wat hebben wij veel genot aan dien armen verweesden jongen beleefd ; wat zullen wy hem missen, iederen dag." En de oudste broeder, neerknielende bij de sponde, dankte God voor het voorrecht, dat ze dezen jongen hadden mogen zijn tot een hulpe en gids op den weg naar het eeuwige Vaderhuis.