1295 A 46 ü ^ OondeE*dag 22 NovG^ibeB* 1900. Eigen Intercommunale Telefoonlijnen. 46SSl^* I jA 'y /*"■ y BUREAUX OER DIRECTIE IN ADMINISTRATIE) * jWÊf ' J' MHr lalfersiraat 44/46. Telephooenp. 2288. %«««-,fk. '^wf| WJSr jmm A Jk. lil a A ▲ Al a - JpIS* BURi AUX DER REDACTIE i ^WJg|b liË jfMliS IJl êmÊm dmSf' ^KS^.SiÉ St. Hlcolaasstraat 37/43. Telephoonar. 2284. dm* W mX$0- StIWlA Ê mïïW II éWm jpHnY plS^' M0XS sffillp &S8 PUBLIEKE TELEPHOONSTATI0N8: wMr W mW[ . fif 81 tf | 3 'dl lil M ÉI f 11 'j! iolterdam, lagerstraat 44/46. Telephoonar. 3228. IJ^m mêhé pIUM ÉM HiLf ÉjiyKLf l|.l „ Ekealiersbreeslr. 16. „ 8258. ^f|pf ^Ii|WMr ^fjpF '%W yÊW IjÉyijÉr ^0m0 §Éf TliDSNGZALEN: ƒ fA^TScff^V ^ jOP * $ ff AaateriWal wrsfraat 44/40 Haarlem. I BEBXSl. ISTTUKK. 1 4|J|0# tP Eepliïis'reêstfaaf 1B. Wjaegen, LangsBmktstr.37. V LEIDEN, :/ IITT WSETOY IfETD&DDFinr nDAATf? n AADI & ffe 'idraveakasB, hofspui 6. Groningen, Heeresfraat 58. — Ut I IfltXw I VtnOl ntlUfc UllUU I Ü ÖAuDLAIJ. ■treSi'-t, üüiiggi Cüiit 4, Dordfaoht, Voorstraat ESI. Het auteursrecht van den Inhoud van dit blad wordt versekerd avereenkemetlg de wet van 28 Juni 168. Stbf» Ka. 184. «IS£3eZï®SÖ^.1SPREi5.ïaïi^SS23SS655iCT^iS:3aeSÖSgK5$2KKe2?5^> qepwg;T,OTw.ii..ill.^«, -1 M.-I, ,.„ .,. * < . SE ; V• ^TT.ggaaauafc,fCSSgL. - - »K _ „ ^ ^ 35S? *- . , - ■%. J^.frgsaHJtf«Bfl^a^ra5gg-iSSgTgg.333B der losgelaten oorlogsbenden, En eindelijk, van eigen kracht bewust, Ik heb Albert's Memoriaal aanschouwd, 't Meer Flevo, dat in 't hart des lands zich wfong, Die dooi gewin en valsche eer verblind, Groot zijt en bloeit door onvermoeide vlijt, En beefde van ontzag bij 't zien der eer, En raakt het rijk tot aan de Stichtsche lenden, De burgers dooden, weeze maken t kind, Hoer Gij Iaat Krüger in verlatenheid, Zoo schoon gebracht aan het heroën-heer, Zal vluchten met zijn zilv'ren waterbenden, En vrouwen-weerloos doemen tot ellende. En duldt niet dat zijn hopen op u rust? Groot is het volk, dat zulke beelden bouwt. En oogsten zal uw volk, waar visch men vong. Eenvoudig man, der burg ren vriend en makker, O, keizer Wilhelm, Hohenzollern's bloem, ,,Heil Albert's schim, die zulk een bent vereende, Klein is ons land en sober is de heide, Geen joos kabaal begroet u van de wallen, Sterk stutter van 't geloof en 't ideaal, ,,Heil u, o vrouw, die zoo eert gade's deugd, Maar vlijt, vernuft, geduld'ge burgerdeugd, Het mart laat sbloed der broed ren ginds gevallen, Keer niet u af van 't smeekende Transvaal, „Heil Groot-Brittanje", riep 'k in heil'ge vreugd, Maakt dorren grond Arkadisch landgeneugt, Roept andie stemmen in uw vrienden wakker, Aan zijn behoud hangt uw regeeringsroem. ,.,'k Zag wéér het monument, maar nu, ik weende 1 En waar nu spar groeit, zal het vee eens weiden, : Dan t mak lijk juichen, t ras vergeten schreeuwen; Want met de Afrikaansche Staten sneeft, Door 't avondlijke Londen, geel bemist, De Afrikaander, als een zoon die lang, De ware smart uit zich alleen door stilte, 't Geloof uws volks in d'onafhanklijkheid Wijt wreede krijgsmuziek schald' in de straten, Het ouderhuis ontvlucht, ver was aan 't zwerven, Grijsaard, ons somber zwijgen is geen kilte, Van 't Duitsche Rijk, dat om verdragen vleit, Trok op de troep der lage loonsoldaten, Hij keer' terug op vaderlandsche erven, Doch mede-rouw om weezen en om weêuwen. Bij t volk, dat 't onrecht aan zijn zijde heeft. Die gingen bloedig slechten staatsliên-twist. En heff' weer aan d'oud-vaderlandschen zang. Wij, vader, kind ren van denzelfaen stam, t Mystieke Rusland en zijn zachte czaar, ... ^_>us denkers, gij hebt dan om niet gedacht, 't Is Wilhelnyna, die u zal begroeten, Die tachtig jaren streea uw zeLden strijd, 't Onmeetlijk rijk van een almachtig vorst, Gij dichters hebt vergeefs uw ziel geuit, En vrijheids-pelgrim, zoo uw moede oogen, Voor t ideaal der onafhank lijkheid, Die naar den wereldvrede streven dorst, O, eedle prins-gemaal, zie hoe uw bruid, Niet hopen durven meer, zóó vaak bedrogen, Toen Spanje óns landouw belagen kwam, En riep der landen raden bij elkaar, Gedoogen gaat, dat men uw Geest verkracht, In Haar kunt gij 't behoud uws volks begroeten. Wij, vader, weten wat gij lijden moet, Zult werkeloos gij beiden aanzien 't schenden, De benden trokken voort, haar voerde aan Want zij, Oranje's telg en Neerlands vorst, Wij, vrijheids-pelgrim, kennen t doel der tocht, Der raoen raad, des czaren ideaal? Jong England's adel, lang beschavings-bloem, Zal minnen al wat is van Dietschen bloed, [ En wat in oud-Euroop versagen mocht, Hier naakt een pelgrim van 'tgedoérhd Transvaal, Maar nu, verblind door staatsmans list en roem, 't Is hare driekleur, die langs zee en vloed, Wij, vader, zijn bereid met goed en bloed. En smeekt u om te doen naar't woord uws monds. Bezoedelend beschavings blanke vaan. Alléén en trouw u te beschermen dorst, Vaar binnen oorlogsboot, die in uw mast, d'Oranje-wimpel voert op rood, wit, blauw, Geheiligd doek, gij zijt uw roeping trouw, Nu gij beschut zóó hoogeerwaard'gen last, PARIJS, November 1900. v*ug Jantje, laat den valreep zingend vallen, : Wees welkom burgervader, op de rêe, Uw zwaarste reis was niet die over zee, Wees welkom — Neerland heeft een plaats voor allen! "V . fc PRESIDENT KRUGER. iet ver van de grenze Üll l&MÊ 11 li van ^en tegenwoordige ilvf# Vriistaat> ^et K"aar |f/ sche district Colesber§ een dier vooruitgeschc ven posten van Boeren, die zich trachten t onttrekken aan de zegeningen der beschc ving, die eerst de bewindslieden der O os Indische Compagnie, daarna die der En gelschen over hen wilden uitstorten, wer den ioen October 1825 Paul Kruger ge boren. Scholen ontbraken in deze wildei nis en het eenige onderwijs, dat de jong Paul genoot, bestond in 't ijverig spellei van het Boek der Boeken, 'dezen groota schat der Boeren, die hen de moderne „be schaving" deed minachten, doch hen te vens bewaarde voor verwildering. Nie lang bleef de linkeroever der Oranje-rivie in het ongestoorde bezit der voortrekken De Engelschen, sinds kort heer en mees ter der Kaapsche landen, begonnen me zorg de vraat- en veroveringszuchtsbaci te kweeken en steeds voortdringende naa het Noorden, duurde het niet lang of zi stieten op de Afrikaanders in het Coles berg-district. Hun stelselmatig negeerei van de belangen der Boeren, de bescher ming, die zij aan de inboorlingen verleen den, ook daar waar dezen de Boeren aan vielen, waren bij tal van andere grievei oorzaak, dat in 183Ó de ossen voor de wa gens gespannen werden en de uittocht ui üè Kaapkolonie begon Het huisgezin vai den ouden Caspar Kruger was een de eerste, die het sein gaven tot den grootei trek. Men trok de Drakensbergen over er vestigde zich in Natal, doch ook hier werc geen rust gevonden. Niettegenstaande d< verdragen, gesloten met de nomadisch* Kafferstammen, die in het schaars bevolk te Natal hun kudden weiddent kwam he telkens tot botsingen tusschen de Boere en de trouwelooze Kaffervors-ten, en het i: in deze bloedige school des levens, dat dc jonge Kruger het meest grondige onder richt ontving. Als 12-jarige knaap heefl hij in het laager bij Vechtkop een overmacht van Zoeloes afgeslagen en hij wa: nog geen dertig jaar, toen hij medestreec in het commando, dat bij Bloedrivier Dingaan's verraad in bloed smoorde. Tot eer rustige nederzetting in het Natalsche bergland zou het niet komen. De tegenstanc der Kaffers was wel is waa/gebroken, uil het Noorden waa dus weinig gevaar meei te duchten, doch uit het Zuiden kwam de erfvijand , Engeland, weder opzetten er nog vóórdat deze Natal tot een Kroonkolonie van het Britsche Rijk proclameerde, trokken, de „onverzoenlijken" wedei Verder en betraden Transvaal; dit was ii 1839. De Kafferstammen, die zich aan dc overzijde der Vaal bevonden, moesten mei geweld verdreven worden en de jonge Paul onderscheidde zich in dien strijd zoodanig, dat hij op 16-jarigen leeftijd benoemd werd tot assistent-veldkornet De tijd van trekken was echter spoedig voos hem uit Hij vestigde zich in het Rusten burgsche, trouwde een juffrouw Duplessis 'die 13 maanden na haar huwelijk overleed en hertrouwde, 21 jaar oud, met eer nicht zijner eerste vrouw, onze „Tantt Sanna", die hem 16 kinderen, negen zoom cn zeven dochters, schonk. Te midden vac Bteeds wassenden voorspoed, bleef hij ziel trouw met de openbare: zaak bemoeien en werden allengs zijn militaire bekwaamheden door zijn medeburgers steeds rneei naar waarde geschat. In 1848 werd de 23jariga benoemd tot commandant en ir 1852, het jaar van d'e Zandrivier-conventie, waarbij Transvaal door Engeland als onafhankelijke staat erkend werd', zien we hem aan het hoofd van een commando optrekken tegen de Kafferstammen ondej Sityeli. De nieuwe luitenant-generaal — dit was zijn titel — leidde vier jaar achte elkaar zijn Burgers ter overwinning, streec in '58 met succes in het Zoutpansbergsch* en werd in 1862, als belooning voor d ,n vele diensten, den Staat bewezen, bevoi derd tot commandant-generaal, een pos; door hem tot 1874 waargenomen. Ziji r scherpe blik in militaire zaken hebben d< bewondering van vriend en vijand gewek en Dr. Leyds overdreef niet, toen hij on L_ niet lang geleden verklaarde, dat Pau Kruger eigenlijk de beste generaal de S Boeren was. ^ „Bedachtzaam en getrouw", schrijft Dr Hendrik Muller in „Mannen en Vrouwei van beteekenis in onze dagen", gematigd s vroom en rechtvaardig, „vrij, onverveert" ^ kende hij noch vrees voor den dood, nocl i vrees voor pijn, dat erkennen zelfs zijr bitterste tegenstanders. Op een tocht ir: 1845 naar Ohrigstad werd, bij het schieten op een „renoster", het bovenste lid var r zijn duim door het barsten van het geweei , gekwetst; koud vuur willende voorkomen sneed Kruger zich toen eigenhandig mei t zijn zakmes het lid af. De voortrekkers j waren niet bang voor „seer in hulle penr sies". j De rust naar buiten, die èn door de . Zandrivier-conventie, èn door Kruger's 1 succesvol opereeren tegen de Kaffers ver- - zekerd was, werd oorzaak dat, evenals in . de geschiedenis onzer vaderen, de binnen. landsche verdeeldheden het hoofd' opsta1 ken en de politieke hartstochten ontketend . werden. En ook hier blijft Kruger niet op t den achtergrond. Onder den invloed van 1 de gesloten overeenkomst met Engeland, r werd een poging beproefd, alle Boeren in j één staten-verband te vereenigen en we 1 zien in 1853 een „Zuid-Afrikaansche Re1 publiek" ontstaan. Lang duurt de eensge; zindheid echter niet. De Lijdenburgers, i grootendeels nog, oude voortrekkers, - scheidden zich af en stichtten in 1856 de t Republiek Lijdenburg. Dit deed de „Zuidn Aïrikaanschaj "Republiek", wier blirg-er. 5 bleven gelooven aan de kracht van een i eenigen Boeren-staat, zich wenden tot den ■ Oranje-Vrijstaat, wiens onafhankelijkheid : aan de eene zijde bedreigd werd door En- - geland, aan de andere zijde door de Ba; soeto's. Pretorius, de Transvaalsche staatsi president, trok naar Bloemfontein, doch ■ van het schoone plan kwam niets. Enge1 land wist zoo listig te stoken^ dat d'e twee • vrienden naar de wapens grepen en het ^ bijna tot een treffen was gekomen. Kru: ger bevond zich reeds met een commando ' in den Vrijstaat, doch gelukkig bedach: ten de leiders zich, en in plaats van scho1 ten, werden er gedachten gewisseld en achtte men het beter zich te verzoenen. Ondanks de tegenwerking van den Engelschen gouverneur der Kaapkolonie, Sir George Grey, die sinds lang het oog geslagen had op den Vrijstaat en voor Engeland meer heil zag in twee zwakke republiekjes, dan in één stevige, gezonde republiek, werd in 1859 Pretorius, die reeds staatspresident der Zuid-Afrikaansche Republiek was, ook gekozen tot president van den Vrijstaat A'les scheen goed te • gaan, de Vrijstaters verklaarden zich als , één man voor de vereeniging, en ook over de Vaal waren de Lijdenburgers voor het plan gewonnen, toen Grey als spelbreker optrad Engeland dreigde met het vernietigen der onafhankelijkheid's-tractaten, verklaarde geen conventie met den nieuwen staat te zullen aangaan en behield zich het recht voor, de hand te houden boven het hoofd der inboorlingen in het gebied der nieuwe Republiek. Daar lag het schoone plan. Vrijstaat en Transvaal, te zeer overtuigd van hun zwakheid tegenover 't machtige Engeland, zagen van vereeniging* af, en Pretorius, gedwongen tot een keuze, legde het presidentschap der Z. A. R. neder. Dit gaf aanleiding tot eenige strubbeling in de Republiek. Verschillende pretendenten aasden op den vrijgekomen zetel, en het l liep zelfs zoo ver, dat Kruger zijn burgers ï bijeen riep, en de Noordelijke Transva- e Iers, die ;• ngevoerd werden eerst doo ■- Stephanus \choeman, daarna door jai * Viljoen, nij bloedige gevechten uiteei 1 joeg. Eerst ,e terugkeer van Pretorius h ï 1S64 bracht ook de Aist weder. Doch dit t rust sjoot go]n welvaart in zich. De jonge 3 staat stak z^'h steeds dieper in de schuilden en het fflfort was reeds gestegen tol r een zuiluoet*^*ben het bericht kwam var de ontdekki ■ M diamantvelden, bij Kim- ; berley. I ré pvaal kon aanspraken doen 1 gelden op e;-:i gedeelte der „blauwe aar- , de > hier sch en uitkomst te zijn voor der , steeds in gelclnood zittenden staat, doel l hoe bitter wis niet de teleurstelling, toen i Engeland, tiet achtende de aanspraken . van den Vrijstaat, noch die van het Grikwahoofd Klaas Waterboer, noch die van 1 Transvaal, vollen vredestijd de dia- ■ mantvelden :innexeerde. Pretorius, die te , vergeefs voo de belangen van de Repu: bliek gestreden had, trad af en werd opge1 volgd door Er. Burgers, een Kaapsch pre- ■ dikant, in tegenstelling met Pretorius, een geletterd en zeer welsprekend man. Burgers is de man van de verbinding van Pretoria met de tee. Hij zag in, dat dë Republiek vóór alles zich geheel los moest maken van Engeland, en het eenige middel daartoe was de rechtstreeksche verbinding met de Delagoa-baai, de beste en veiligste haven vaa de geheele Oost-Afrikaansche kust. De Volksraad werd voor t plan gewonnen en Burgers trok naar Europa' verkreeg van de Portugeesche regeering de belofte, dat zij voor den spoorweg ovei haar gebied zou zorgen en plaatste te Amsterdam een] klein gedeelte der leening, benoodigd vc >r den aanleg. Hij was zelfs zoo heet gc ,)akerd, dat hij alvast eenig materieel beslélde voor de lijn, die er nog niet was. De)haast, die hij maakte, deed hem ontsporrt. Kruger, die het in begin- ;) .iel met zijn JtötóÖpfetciE* was, verzette zich echter met kracht tegen den aanleg door den Staat, inziende, dat het bezit van deze spoor door den Staat voor Engeland reden kon zijn, tot annexatie der Republiek te besluiten. Hij vond steun bij de burgers, die weinig lust hadden van hun armoede nog geld te moeten opbrengen voor een ijzeren weg, die er nog niet was; er waren nog meer grieven tegen Burgers, het einde was, dat hij al zijn invloed verloor. Donkere tijden» braken aan. Secocoeni, een Kaffervorst in het Lijdënburgsche, waarschijnlijk bewerkt door Engelsche zendelingen, begon zich te roeren, en het kostte heel wat moeite, dit heerschap tot rede te brengen; met 's lands financiën ging het steeds achteruit, zelfs Volksraadsleden konden geen belasting meer opbrengen, en zoo geschiedde het, dat in Juli 1877, toen Burgers moest aftreden, Kruger, die in 1874 tot vice-president was benoemd, candidaat werd gesteld. Doch er kwam een kink in den kabel. Het goud had Engeland wakker gemaakt, de staat van uitputting, waarin de Republiek verkeerde, was een pracHtïg voorwendsel. Harer Majesteit s regeering pro* clameerd'e de Zuid-Afrikaansche Republiek tot Britsch grondgebied'. „Lofty and' magnanimous", waren Engeland's beweegredenen, zegt Dr. Muller, „want het wilde de Boeren red'den van de Zulu-legers!" ,:De..u. epubliek neemt toe in zwakte, de v ^turellen (inboorlingen), groeien in ver aetelheid, de handel is vernietigd, de Staat insolvent", verklaarde Sir Theophilas Shepstone in zijn proclamatie. „En nademaal de verwoesting van een naburigen, vriendelijken (aldus wordt het woord „friendly" door een keurige Nederlandsehe pen vertaald in de voor de Boeren bestemde kennisgeving), staat door ' wilde stammen niet door Harer Majesteits regeering zonder de ernstigste en pijnlijkste bekommering kan overdacht worden", en aangezien „hij gepetitioneerd is om inlijving door een groot deel der inwoners", zoo zag hij zich genoodzaakt r Transvaal tot Britsch grondgebied te verï klaren". i De voorspiegeling van vernieuwde 1 welvaart kon de Boeren niet bekoren, ; de onafhankelijkheid was hun liever, en : Kruger werd met Dr. Jorissen in 1877 . naar Engelaneï gezonden om bij dë Konin: gin 't goede recht der burgers te bepleiten. 1 Kruger's reis -was nutteloos. Den 2ien . Juni 1877 werd de Zuid-Afrikaansche Republiek officieel ingelijfd bij het Britsche . rijk. Thans trad de vice-president meer 1 en meer op den voorgrond. Hij riep de 1 burgers bijeen, ried hen aan geduld te oefenen, en sprak de verwachting uit, dat Gladstone, die waarschijnlijk spoedig de regeering der Tories zou omverwerpen, , dë inlijving zou herroepen, want hij. had haar in verschillende redevoeringen scherp gecritiseerd'. Voorloopig zou men de Engelschen hun gang laten gaan, en zich niet bemoeien met de regeering. Dit negeeren ging zelfs zoo ver, dat Kruger weigerde met zijn commando op te trekken tegen de Zoeloe's, toen Shepstone, de gouverneur, hem daartoe aanzocht. De komst van Gladstone aan de regeering was voor de Boeren een sein tot hernieuwd protesteeren, doch het hielp niet. „Zoolang zon en maan schijnen, zal Engeland Transvaal niet teruggeven", luidde Wolseley's trotsche antwoord. Het wachten was uit. Het geweer zou spreken." De strijd, die bij Potchefstroom begon en met Amajoeba en Laing's Nek eindigde, ligt nog versch in aller geheugen. Den 13 en December riep Kruger den Volksraad te Paardekraal bijeen, en wist zijn burgers door zijn gloedvolle woorden te bezielen en hen te overtuigen, dat alleen een krachtig volgehouden strijd succes kon hebben. Het succes kwam, doch de vredesvoor:) waaróen, die in Ma-art 1S81 werden opgesteld en bekrachtigd, werden zoowel door den Volksraad als door het „driemanschap", dat bij ontstentenis van den Staatspresident met de leiding der zaken was belast, onvoldoende geacht. Het was Kruger's invloed echter^ die den Volksraad weder met geduld en lijdzaamheid deed hopen op gunstiger condities. In 1083 werd einde','jk aan de tusschenregeering een einde gemaakt door de verkiezing van, Kruger tot Staatspresident!, 't Was niets meer dan een formaliteit, hij was reeds lang de ziel van den Staat Thans wendde hij al zijn kracht en invloed aan om aan de gehate inmenging van Engeland in de binnenlandsche aangelegenheden der Republiek een einde te maken In '84 trok hij met generaal Smit en Ds. Dutoit, den superintendent van Onderwijs, naar Europa, en zag zijn zending in alle opzichten slagen. Engeland stelde zich tevreden met een recht van veto op de traktaten met het buiten', md, waaronder de Vrijstaat niet gerekend zou worden en zag ook, wat de inboorlingen betreft, van inmenging af. Verder verzekerde de President zich op zijn reis van den steun van Duitschland en opende met verschillende invloedrijke mannen onderhandelingen over den aanleg van den spoorweg van Pretoria naar de Portugeesche grens. Vóórdat de eerste trein van het Oosten uit, Transvaal binnen stoomde, kostte het Kruger heel wat strijd en staatsmansbeleid. Naijverige Engelschen en kortzichtige Volksraadsleden drongen aan op intrekking der concessie en de Amerikaansche kolonel, Mac-Murdo, die den spoorweg bouwde van Lorenzo Marquez tot dicht bij de Transvaalsche grens, eischte voor het vervoer krankzinnige prijzen en weigerde een billijke tariefregeling met de Nederlandsehe maatschappijen te treffen. Kruger hield vol. Hij verbood de doortrekking der Kaapsche en Natalsche lijn op Transvaalsch grondgebied, zoolang de totstandkoming van den Delagoa-spoorweg niet verzekerd was, wel wetendë, dat de Boe¬ ren ten slotte een lijn naar de Oostkust verkiezen zouden boven in het geheel geen verbinding met de kust. Eindelijk waren alle moeilijkheden overwonnen, de Portugeesche regeering trok de concessie, aaii Mac-Murdo gegeven, in, dë Nederlandsehe maatschappij trad in overleg met Portugal en toog aan het bouwen vaö s naar lijn. ' Het tijdperk van rust, dat voor de Republiek volgde, werd door Kruger besteed aan het tot stand brengen van allerlei noo« dige en nuttige hervormingen. De goudnijverheid werd zooveel mogelijk bevorderd, doch steeds zorgde Kruger er voor, dat de mijnbevolking, die bij duizenden binnenstroomde, zich niet met de inrichting van den Staat kon bemoeien. Op welke wijze de Engelschen zich ten slotte) „recht" trachtten te verschaffen, weten wel allen. In plaats van in triomf Johannesburg te worden binnengeleid' door jubelende' uitlanders, werden Jameson en d'e zijnen te Pretoria in de tronk gestopt, waar Kruger ze echter behandelen liet met de groot» ste voorkomendheid. Zijn geheele houding] in deze quaestie was een en al gematigdheid Hij had er zijn goede redenen voor. De Republiek was nog niet in staat zich de diep verongelijkte te toonea Wie rech* ten wil doen gelden, moet "ook in staat zijn, ze desnoods gewapenderhand te steunen Tegen het gevoelen van den Uitvoerenden Raad en van zijn burgers in, leverde Kruger Jameson en zijn vrijbuiters dus uit. Er waren er, die meenden, dat Engeland zich thans de edelmoedige zou toonenl Kruger heeft er geen oogenblik aan geloofd. Onverpoosd werkte hij aan da verdediging van zijn landt, wel inziende, dat de bom eenmaal moest barsten. Zij ia gebarsten, met welk resultaat, wij weten 'ft Voor de derde maal betreedt Krugeï thmia E-uxopa, docli nimmer scheen do toestand voor zijn burgers hachelijker^ werd de bemiddeling van Europa vuriger begeerd Zal hij het hoofd stooten, als in '77, of slagen als in '84? Zal de thans 75-jarige grijsaard, na de wreede teleurstellingen^ na de bittere ervaringen der laatste maanden, nog in staat zijn tot het ontwikkelen van al die energie, die noodig is om het laffe, lauwe Europa voor de belangen van het vrije volk te winnen ? Zal hij slagen in zijn grootsche taak, zijn volk voor deal ondergang te bewaren? De beste wenschen van heel de bel» schaafde wereld vergezellen hem op zijn tocht en wie wat voelt voor recht en gerechtigheid, bidt hem toe, dat hij verlossing zal mogen brengen aan zijn zwaar beproefde natie. Zullen «de regeeringen desondanks aan het verlangen harer onderdanen weerstand durven bieden? Hoe 't zij, wij herhalen, wat Dr. Mullet aan het einde van zijn interessante beschouwing over Kruger's leven zegt: „Hij, die den ernst des levens kent en geen vreemdeling is in de verdiensten van de vorsten der wereld, zal erkennen, dat hij voor weinige hunner heeft gestaan, die hem zooveel ontzag inboezemden als dit eenvoudige hoofd van nog geen honderdduizend boeren. Niet de kleeren zijn het, die indruk maken. Geen ware eerbied ia het, die zich baseert op fraaie vormen, op hooge positie, op groote kennis zelfs. Neen, het is het besef van zedelijke grootheid,, dat ons het hoofd doet buigen in ontzag. Die heeft Kruger getoond Maai- be» halve tot eerbied dwingt hij tot dankbaar» heid al wat behoort tot den ederlandschen stam. En hij, die het vaandel van den grooten Zwijger heeft opgenomen en gestoken hoog in de lucht, hij heeft tevensi het recht verdiend om diens titel te voeren, den hoogsten, dien een staatsman verwerven kan-, hij ia de Vader des Va* derlands." ,3 \ esislllilii! If )iAm / ADVERTENTIE H. S^MSTTffDmË MODE-A. GADEMIE r. & e. mmtmzEK, 12 Raadhuisstraat 12, Amsterdam. EJBINIGSTJSI VA MISCH'OOU, Ib Nader! and voor opleiding tob Damew tot Coatamière, Coupeusa, Dlrectrioa of Leerares ln het Costuumvak. Bekwaralitg la onbegpijpelljk kertsa tip» j^wy Dames, vraag s. v. p. prospectus. iffliiEtaraipJiPll" AMSTERDAM. Stoomfabriek Man toiletzeep. EAU DE COLOGNE. PARFUMERIEËN. Toiletzeep. BAFÖSÖE Toiletzeep is gegarandeerd zuiver. SAPÖOÖH Toiletzeep schuimt evervloedig. IapöDOE ToMsssp maakt ds &.aid zacht ea blank:. SAPODOR Toiletzeep ls spaarzaam in het gebruik. SMOBül is fin geparfumeerd volgens MoHand- (schen smaak. SAPÖBOE EAS BE COLOGHEZËEP is eeae MJ nitstsk Ëjne (en zeer verfrisscheisda Toiletzeep, SUFOOOFi Toiletzeep is nis! minder dan de duurste Franschs zeepen, doch weel gnedfeeopep» Eau le Cologne. Cl $ QflU riQ concurreert zoowel ia prijs als in qualiteit met de meest vil Vm gerenommeerde merken. 6 k PI1H AH ■ BOUQTJET DE MA.HIA.G-33, met etiquette 0ÜmI U Ü V I& * waarop de portretten van Hare Majesteit en Prins Hendrik, is eene Eau de Cologne van onovertroffen fijne qualiteit. Groot Suoaes! PAU LKRUGER P0RTEM0NNA1E Fan PBIËA qualiteit Ssrokfeoleior. , , ,00„ Fraai, sa33sle en «Iselsssatlg. 0 p § C ï' 1 C ll t .«887. «im «u SINGEL 263-283,l/dPSeKiraat. Fabrieksmerk m t©ec.an« vsbj. » Prijs per stuk Tl.-. I. MEIJERINKjMEIJER, Makelaar. Porto 10 cent. _—— Te verkrijgen bij de meesie voorname han- , , , . _ . . ™ delaren in Lederwaren, Galanterieën enz. lil'9 helpt d# w- - * ** ■ ™ ' . , ,Ew t'.oataasïSssie ïsos' «ie HrajffH- Haefddepsê 4e Amsterdam ff4.vj,2a,rcncj, ? Er is te St. Helena drin- VERWEEGEN & KOK, Kaiversiraat 88-90 g8nd behoefte aan Kaarsen an ©mier- .Maison Chic, Kalvers traat 117, ÉmjSerdara. ifSfiriw y Specialiteit i Cosnis. Dames- en Kindermantels. VOORZIEN VAN DE GROOTSTE MATEN. U Zeer billijke Prijzen. ^ Vrije Toegang. Vrije Toegang. S. MAISONPIERRE, Nieuwendijk 229, b/d. Dam, AMSTERDAM. Wegens verboawisg worden van af heden al!e voorradige SOEBEREN, waaronder eea prachtige keuae Nouveautés, voor as- St, Nicolaas Qïilvaagca, mei 022012220 prijsvermindering uitverkocht, Siaifing 8 Becsffiber a.g. UT* WH1JE TOEQftü©. Aanbevolen door de lookscholep. B „PILSNER URQDELL", 3#E« uH Mi BDrgeiiiche Brauhaus te Pilsen. Ceneraa! Vertegesiwoordigers voor Nederland: F. FISSLTHALER & R. SCHUDT. AMSTERDAM. ROTTERDAM. Technisch Bureau. Ha E. OlliilO Jr* Dfl'B'irS'^SI jl9S3 KASTOOR: Golderschekade 31 — 33 (Plan C« Hü ■ ■ tHUHBI. WERKPLAATSEN : Binnenhaven O.Z. (Feijenoord.) ÏÏZEBDÖÏTRÜÖTIE. Fabrlekssporen. Loodsen. Centrale verwarming. Overkappingen —— — nl '->3 Brnggen. IJzeren Gebouwen. jjp^ Stalen Balken. 1P S ï111 ffü ® i® 1S © ffl in 120 qualiteiten en yerpaïilfingen. TAFELZILVER. De naam „SAPODOR" is een waarborg voor I soed, TaicbbHD^l., Ceintuurgespen, OHVERVALSCHTE PRISA QUALITEIT. Btljlbenerkinu yindt men ln de „Zaan- PREN-Ï PREN-! FREN-! PRENTENBOEKEN!! STRAAT 57, Amaterdaui,J J. B. VAM diemeh, rnmmwmwmw® Nieuwe Vijzelstraat 3, schuin o/d oude Broodfabriek. £ OOIS & ZOON, Schoorsteenvegers en Bookverdrijvers IRÜIDERSTR. 23. — Telepi«" N<" newen aan de Schoorateanen R • o k T r Ij ia Uia^en. Goed of gaen geld. Abonnement ro$r het vegen der Sohoonl«en»n»osror»oi« Stbouwe*. Te ontbieden xoowel binnen ala baiten de stad. I Heeren-en Kitiderkleeding-Magazijn 1 iieuw-Engeland, B SINGEL hoek Koningsplein 472, 474, 476, msTEnniin. Groote keuze In 1 DEÜ1SMS0HS, PARDESSUS | en PANTALONS. 1 Afdeeliag KSLEEDEBIAEEBIJ. | Bekwame Ccnpeura. p Vlugge en aecnraite bediening | Hiarmsda berslen wö hel Magazijn, DE VIER JAARGETIJDEN" tn Jnngen{teereu- act füeUieskleedinc het geachte pul/Hek ten zeerste aan. ALBERT DIJKSTRA, iiemendijk 135. W'G-30EL£. SENIOR ^HOFLEVERANCIER®1! KAMPEN 1847-1897.1 St. Nicolaascadeaux. Wij berichten de ontvangst eener uitgebreide ' collectie Hcsaasleiii Zilif ei®esi en Oiamanf:weficeni waaronder zeer fraaie RINGEN, BROCHES, ARMBANDEN, OORKNOPPEN enz., tegen uiterst billijke prijzen. S. SPUEBj 35 Koofdsteeg Kalversfraat 222 SMstralt 7 ROTTERDAM, AMSTERDAM. DEN HAAG. Heeren-; en Kinder-Kleeding, GEMAAKTll OP MAAT. Peek & Gloppenburg. HmsM is alle groê Mm m MsrM. ZEEPZIEDEttIJ ,,'T KRUIS"» SLilEDRECHT (Holland), Zachte Glycerine ze op. i Gebroeders BARENOS. I iinmananiBsiiBuiiiiiiiiiiiM" 1 FABRIEK en MAGAZIJN i 3 =« van —= | 1 Men 6i Mi Irtt | | < OPQERISHT SS55. > ij j AMSTERDAM, { | Raadhuisstraat 53. g WETEK8CHAPPBXMIIE " OPTISCHE ISBICIITIK6. #t Hl - ÜM^EL VAN BUDEia. Specialiteit in Brillen en Finoe-nez. 82 BOKIH 82 — AMSTERDAM. Telephoonn. 3553. De brochure ,Het behoud der oogen11 gratis verkrijgbaar. Phoenix-Brouwerij H. ISSUffiSIKS & JkiÊersfoort. — Holland. Specialiteit in EXPORT-BIEREN naar de Tropen, uitmuntend door fijne BF0H1 en EÜStekeMeS Rïïlflsk liliEIIES VAI HGSffOB berichten, dat z|J in perceel REIHBRARIOTPLEIN il@a lo een iodel Meubel-Inrichting gevestigd hebben, Zij noodigen beleefd tot een bezoele uit. JULIUS HUF, Kleedermakerij en Uitrustingen. H IIÜSTEitDA II. Ventte & ft, Binnen Amstel 30, AMSTEFODAM. SIOlïiraSTEli OS» Rotterdam, Schiedam, Viaariiingeii, Dordrecht, Aib!asserdamf öasterhoyt, Kampen, Zwolle, Deventer, Ziitpheei. /e0LDSCM£0/Nfi/ l K?»f8SÏ,V5''5i '43 en / I Ruim 250 l„s7u?S''aCht SOS- I I ia§r« Prijzeu voorhaaaen I Vra?'g C"taiog„8,1 m l ï. FR08ER & ZOOI Sof» en ISfJfcsleveranclers. FABRIEK en MlGilIJI VAÏT Ziifleii- en Vilten HeerenlioBfleiL SPECIALITEIT in Militairs ipipementen. 10 Vijgendam 18,--Amsterdam | „CORONA" 1 I Amsterdam. I I MODERNE I I BLOEMWERKEN. I Telefoon 383. ADVERTENTIE SS.) « ƒ Ob75 I tweemaal 's weeks. :V pee» kwartaal \ ^>>>% A :l| Onontbeerlijke Gids !)y M Geldbeleggingen I W^i^ 'OOOen *M abonné's in den lande volgen d( Ml _3^<3^ adviezen van dit blad -M ^ 8SET HET ©RööTSTE SliCISES, ff aanvrage «f^s, ^ Hoogsfe ondsrscftelding. Mg/? Medaille. ï flnwiiottoiotoki S fe%N|.|| 0! Gasmotoren-Fabrik DEÜTZ. m Filiale AffiSTEHDAM, jvj NIBUWJSNDIJK 11. 1 lEYIES & HÖWELER. fn * I G-roote Expositie || van ruim 300 verschillende Kachels. ilj Afeosderiijfce Zalen, bereikbaar per Lilt, voor bet inrichten van Keckens. $ AMSTERDAM. DAMRAK 19, jj*Ó verkrijgbaar. aa,,"',inar Op fist nummer Sotfen s.v.p. 1 LËVËNSVEBZEEEBDI6-1AATSCHAPPD I „NE W- TOHK." ■^pi Opgeri«Sat in 1845. |P Directie mr Rsderian*}: 455 Keizsrsgrachf} Amsterdam pt^ f» l»ci gebouw des» 32aat«ickappij. p<^ Deze Maatschappij biedt in haar B «£sSELD?OLI8 -B ®eêr irBarborg'eu, vrijSseden en voordeden aan dan welke andere jijg Maatschappij ook, rJ| Actieve Vertegenwoordigers vinden op zeer J| gunstige v©@rw®ag*al®Ei plaatsing» tNederlacdscbe SasgloeüicM- laa'sobappQ, voorheen J, SELTEN, Hoofdkantoor: Stee Keizersgracht 58, STORD®. Fabriek „SBe Hinde ', a/dösaval. Filialen Amsterdam: Utrsohtschoatraat 2, hoek Kambrandtslein, Foröiaand Bols-traat 106, Haarlemmerstraat 20. Ketterdem: Leuvehaven 55. Men Slaag: Lange Houtstraat 4». ITSreciit: Minrebroederetraat 18. : Kortsstrea» 2, €r®aiiagCM: Oosterstraat 4. SLeesswfcrden: Korfmakersatraat O 13. Verder fosj SJ.Sf. Agesatesi in aïle siedea. Ruime kause w»a Gas» en Eleefrïsshe Klonen voor Huiskamer, ■ Salon en Boudoir. StaanSa Lai'tap»/ Beelaen v£>0i* Sas- en £lectriclte!(| Luxe-, fei|d®M" en Papieren «Sappees ensa Pplsïfa SasgSoeiSlGht-Ss*ande8«3 en Kousjes. fiarJsQi waai Sas- en KJeotr-isehe ge!eiöïagen. CoïïspSüto Verliehtisjgs- en Veivsarmisgsinnch'iingetia Lcïsï*ïk@ van Badsssj OsajRepsi KEsheSsj Haarden en Fomuizsn e?9 aiSes raat behoort tot dit gebied. Onderhoud yan Gasgtosiliciifiiraüders op zeer aannemelijke voorwaarden. Etalage in onze Filialen. Men letfa op oevensl^gnd Falinabierk, ktwslk op ^vJS^ aile Branders en loysjei moet voarkome». 4 ËCssocsps ©iacé merk 1 HONDEN LEDER, ( ï %^^§m i I *>ep Paai* f *»*0, per 3 paai* 30 pCt. korting, U is de BESTE en SOLIEDSTE ^Slf^ IliiiölOEi in alle kleuren -verkrijgbaar Au Bon MarcBié. AMSTERDAM: ROTTERDAM: DEN HAAG: 39 Maiversiraat 61. 4 Passage 5. » Wagenstraat 3. 23 BcgHilei-sbreestraat 33. 8 Lange Pot© 8. ' " ' " 1 ' ' "'" IGeëinailleerd IJzeren Hémboriea, I UÏTHA.NGBORDEN ft fledééoreerd Dzeren PAREELEH I todt Wanöbekleeöisg. p B. i. klIiEMS, - Amsterdam, p GASGLOEILICHTFABRIEK pji ■'UHiciiiUBa . | Öp.GEÖRG GOLDBERG.&Co, Aitistei®daüBH Telefoon S4I0a Singel bij het K0B»II6SPL£IH. I SPIEGEL- en LUS fEIFABBICS I Wed. Cr. Dorens dB Zii„ 1 HOVLEVEBANCIER8. VENSTER- en SPIEGELGLAS. I DAGLICHT-REFLECTORS. ROKIN 56. . AMSTERDAM. | OELOF niTROENy Kalverstraat 1 i|l pitslultend prima kwa« b/d fiSsaa.. M ^ ll4eii ®n »>illiske prijzen. DIAMANTEN, gouden, U OBSericbt 1850- ZILVEKE WERKEN EM 7 „ , „ „T HORLOQae. Telef. No. 6B8. „ PRO VIDENTIA", Algemeene Yerzekering-Maatscliapptl t© Anister(laint Keizersgracht 455, VOLTEEKE2I O KAPITAAL ƒ1,000,003. Levenslange Verzekering tegen Spoor- en Tramwegongelukken, tegen slechts ÉÉN53&AL «erssisaidigda premia en sp d$ tnüesi voordeelige «aar«;aarden. WILLE dê Co7 tWIeuwendijk 2I0"2S0, Amsterdam. TAFELSERVIEZEN. I Profa Or. JAEGER's NORMAAL ONDERGOED» S üit d3 eenis Seconcessioneerde fabriek van W. BEKiER SoHüE, Staitgart, is de meest geschikte OnderkBeeiiiny voor üalaar en Wintarv. - . e-M en door ^HH. Doctoren ais het best:} voorlsehoedmiddel tegen Rheumatiek en Verkoudheid aanbevolen. M ^ JAEOEH^OE© ss met dpurdee» en van veel foeter quaiiteit, derhalve sterker dan Binnen- en Buiteniandsche namaaksels, ••'II 'n verschillende dikten Rn maten voor Heeren, Dames en Kinderen verkrijgbaar bij | ||f K. F. DEUSCHLE-BENGrEFt, S Üoofddepêf wan Sr, Jaegers Opig. üor>maaI Wolarflkeleiia | l£alverstraa,t| '|(! benige Specialiteit in deze Jkrtilzelen in geheel Nederland, fü rjlö i — ■ | ÏEBIEEGEN « KOE, Zadelm aRerij. — IC si, 1 vers tra. a i 88—DO. S| Groote keuze REISHimtCeLESI en LESSEilWAIIEiS met garantie, "' É ST, IJCöLMS'ÉTALAOE la liet AcMermagazp. 9 —T - — I m nffBM naaimachines g ■ffiSj! ' ! (_>''/ » • nitslniSsnd bij St-.'Sj m K a® II HF H» H. BEüsiiAMf, H i^cis S ÉlÉ ®i>«Êëér'. E19-1%1<-133,r' * | | TAPIJTEN & MEUBELSTOFFEN. § Gebr. FOFLMJl, I BtreoMsohesiraai 85, Telef, ho. 2940. AMSTEBDAtt | HEUBBLEH. - BEODESiiflWEüiJ. | iïïïl IH. Hendrik van Mecklenburg-Sehwerin. | Hoog V5 c.Mc ■f\ Ves-vaai'dlgd op de Ateliers Tan ? Jm ü. ÜAAOE M ZO0Ü, Beeldenfabrikanten, | ROTTERDAM, DiofgaarfiBlaan (2 ei AnaisM 8 u 8. «f wam Slijterij „®e Oroote Fleseli", 1 |EL1 TAH ELDIK,i*M'-c"C^S..?r"r"' 208 F | - ï-eidsclïestraaï 45, Heiiseken's Smte \ 8 et. p. heale fl. f Barsa, Baad, Wol, Saletten, enz- a^ager ( 4 , , halve, fci KOUSEN, HANOSCHOENEN Ve,,enhoTen'' Ö A iV] ES h n NDWERKEN. Goedkoopst adres voor Wijnen en Gedistilleerd, iiiiêÏM „DE TRANSVAALSCHËBÖËr! ■ SPESEMLE EJCFOSIT1E van bet nieuwe merk | „HET VORSTEHPJIAR' i 2l/g CTS. gSCi&AÜ. Aanbevelend, W. T. d. DOSIC, | GaaihuiauÊoSeststeeg 20, ö/d ïleereisgracht. — — — I Fï!ED. C. STAHLC'S 1 LUIS B AHKEBIJl* | Spuistraat 2*74: ' Amsterdam. | Telefoon S393 5 Speciaal ingericht voor verzending van vcs-scSi Mijvende CSipist* # stoISen door do geheele wereld. Poatcolli ?anaf f 9.SO. IllpH&C5 •; ' Amsterdam. || Specialiteit in Projectie-Artikelen. — VRAAGT PRIJSCOURANTEN. — DOHfflOHDER DNIOH BIEB. I Hoofdvertegenwoordiger voor Nederland: F. DULLO & C0., AMSTERDAM. 1 De SIGAREN uit „De Vorsiealaaden* (EDTJAED HUP) Zonlsteeg 9—IJ, Le!d»«he> É j straat 1, hebban een Termaardbeid gekregen onder Eeeren Rookera. Door baar genr en B i aaBgeaaineu smaak munten zl} uit, Daa* anderen, „naijverig" door den grooSea aftrek 63 lijnar Sigaren — zioh veelal van de door mjj geadopteerd» wettig gedeponeerd# Firma De Verateninaften* bedienen, en dien naam ook bnltendien gebruiken voor Sigaren voa Jnder aoort, adresseera men „BS VORSTEMjASBKS' (EDUARD HUP), Ameterdam, ea Cl dit adres op elk Kietje als bewijs van echtheid. |°j MEN LETTE S.Y.P. OP NAAM EN ADRES 1 EElSAfêtS MUF, Zoutsteeg en Leidschestraat I. rékUng Ï5 iECElBSE 1900, | iet openbaar te JLMSTIÜXIIDJ^M, |f I (sonder uitstel), M S VAN DB | NEDERLANOSCHE ZUID-AFRIKAANSCHE 1 1 PREMIE-LOTERIJ. f§ DflPi ' 1)8 opbrengst, na aftrek der prezen cn van alle koataa, komt!®! M • ten bat» der In den itrjjd verminkten sn aohttrgebl»v»ne belrek-lSSj ï| kingen van op het slagveld geblevene Burgers van da Transvaalsohe Republiek ea Sls| -ê den Oranje-Vrijstaat. 1 Prii7pn • De Nederlandsoha Znid-Afrikaansoha Pramle-Loterg bestaat X Sj«.cil . nit 50.000 Loten, genummerd van 1 tot en met 30.000, met y-f g2135 prijzen, waaronder van ƒ100.000, ƒ25.000, /10.000, ƒ5,000, ƒ1090, ƒ500,C? ii/looen/25. * 'f Raad J. GERARD LKENDERTZ, Hd der PirmaP. LEENDERTZ lioau & Co., K&j«iej3 on Oommisiionairs ln Efleotea ta XümeaeH. 1 van Top?irht * £fR?TIj DE Jonqh, GeP. k3Pi. o.-i. l„ . . „ /redi. H Sf Vdll lUCZILIIl. w. HERMAN DB GROOT 21nnairs in Effeoten te Tiet, bij Kassiers en CommlaslonDalri ln Effecten ^ i meeste Boek- en Sigarenhandelaren in den lande, £ » Op aanvraag gratis en franco toezending tm| bet uitgebreid prospectus.