L a WOLTERS - GRONINGEN-



BIBLIOTHEEK DER RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
Uit de boekverzameling der voormalige Ned.-Ind. Bestuursacademie.
Bruikleen
van het Departement van Koloniën.
Juli 1923.











SCHOOLATLAS
VAN
NEDERLANDSCH OOST-INDIÊ,
DOOR
W. VAN GELDER,
OUD-INSPECTEUR VAN HET INLANDSCH ONDERWIJS.
Tiende, herziene en vermeerderde druk.
GRONINGEN, J. B. WOLTERS 1909.







UIT HET BERICHT VOOR DEN TWEEDEN DRUK.
Deze tweede uitgave is eene geheel nieuwe bewerking; eene vergelijking met den eersten druk zal doen zien, dat alle kaarten op nieuw zijn gegraveerd. Tevens is er naar gestreefd dat de tweede uitgave zich van de eerste zou onderscheiden door handiger formaat, lager prijs en nauwkeuriger voorstelling door juister teekening.
Wat formaat en kleurendruk betreft, stelde ik mij Harpee's School Geography, te New-York uitgegeven, tot voorbeeld; de prijs is tot minder dan de helft van dien der eerste uitgave teruggebracht.
Ofschoon alle kaarten nieuw zijn, is het plan waarnaar de eerste druk werd bewerkt, nagenoeg onveranderd gebleven. Zoo is ook nu Java, als hoofdeiland, meer in bijzonderheden behandeld; geen der kaarten is met namen overladen en ook in andere opzichten is in het oog gehouden, dat deze atlas bestemd is voor lager en meer uitgebreid lager onderwijs in N. O. Indië. Alleen dient vermeld te worden, dat in deze uitgave nieuw voorkomen eene afzonderlijke kaart van Borneo en eene van Celebes en de Molukken, waarmee, naar ik meen, aan veler verlangen is tegemoet gekomen.
Evenals de eerste uitgave verschijnt ook deze in twee afzonderlijke bewerkingen, een Hollandsche voor de Europeesche en een Maleische voor de Inlandsche scholen. Alleen door een groote oplage was het mogelijk den prijs zoo laag te stellen als nu is geschied.
Deze gelijktijdige uitgave bracht echter eigenaardige moeilijkheden met zich en zoo komt wel eens, waar het wegnemen en vervangen van letters in de bergteekening bezwaren opleverde eene Hollandsche benaming op de Maleische editie voor. De Maleische vertaling er van is echter steeds op de kaart of de legenda te vinden.
Ik eindig met een woord van dank aan hen , die mij bij dezen arbeid behulpzaam waren, in het bijzonder aan den Heer W. C. Vermaas, thans Commies aan de topographische inrichting alhier en aan Mas Abdoellah, thans onderwijzer aan de Kweekschool te Djogjakarta, terwijl ik mij aanbevolen houd voor alle mededeelingen, welke de strekking hebben de bruikbaarheid van dezen atlas te verhoogen.
's Gravenhage, Augustus 1890. VV". v. G.
BERICHT VOOR DEN DERDEN t/ra DEN TIENDEN DRUK.
Bij al deze uitgaven is er naar gestreefd dezen atlas in overeenstemming te brengen met de nieuwste gegevens.
Naar aanleiding van een door onderwijzers in Indië geuit verlangen, is het kaartje op het titelblad vervangen door een ander dat eene voorstelling geeft van de ligging van Nederland ten opzichte van Nederlandsen Oost-Indië, met aanduiding van de reisrouten tusschen beide.
Op de overzichtskaart is, ingevolge een door Dr. H. Blink in zijne beoordeeling van de negende uitgave uitgesproken wensch, de zeediepte door verschillende tinten voorgesteld.
Aan de kaart van Noord-Sumatra is een karton Medan en omstreken toegevoegd. Verder zijn alle bladen nauwkeurig herzien met inachtneming van de nieuwste administratieve wijzigingen. Vooral voor Celebes zijn die wijzigingen belangrijk, tengevolge van eene nieuwe indeeling en van eene nauwkeuriger kennis van enkele gedeelten van dit eiland. Om deze reden is aan dezen atlas een afzonderlijke kaart van dit vierde der groote Soenda-eilanden op vrij groote schaal toegevoegd.
De onafgebroken reeks veranderingen in de administratieve indeeling en de toeneming van onze aardrijkskundige kennis van den Oost-Indischen archipel, hoe gewenscht deze laatste ook zij, eiscnen groote oplettendheid van den bewerker en stellen den graveur telkens voor nieuwe moeilijkheden.
Ondergeteekende acht het een voorrecht, dezen tienden druk te hebben mogen bewerken. Zevenentwintig jaar is het geleden dat de eerste druk verscheen en indien ook van deze uitgave kon woi'den gezegd, dat hij aan de eischen van den tegenwoordigen tijd voldoet dan zou de bewerker dit voor een voornaam deel toeschrijven aan de zorg en de bekwaamheid van den lithograaf, aan de welwillend verstrekte inlichtingen vooral van de ambtenaren van het Departement van Koloniën en aan de velerlei opmerkingen van belangstellenden. Zoo is het mogelijk geweest dat deze atlas tot heden zijne plaats is kunnen blijven innemen onder de leermiddelen voor het aardrijkskundig onderwijs in Nederlandsch Indië en in Nederland.
Allen die hiertoe medewerkten zij hiervoor oprechte]ijk dank gezegd.
Tondano, Februari 1893.
Probolinggo, Januari 1895 en November 1896. W v G
's Gravenhage, Aug. 1899, Juli 1902, Juni 1905, Mei 1907 en Aug. 1909.



INHOUD.
Overzichtskaart van Nederlandsen OostIndië.
Java en Madoera.
a. Berg- en rivierkaart, met aanduiding van de grondsgesteldheid.
b. Bevolkingskaart.
c. Taalkaart.
d. Oorspronkelijk bosch.
West-Java. Batavia en omgeving. Midden-Java.
Oost-Java en de residentie Bali en Lombok.
6. Sumatra.
De Padangsche Beneden- en Bovenlanden Groot-Atjeh, Ijeupoeêng en Pedir.
7. Noord-Sumatra. Medan en omstreken.
8. Borneo.
9. Zuidwest-Celebes. De Minahasa. De Ambonsche eilanden. Bangka en Bëlitoeng.
10. Celebes.
11. Celebes, de Molukken en de residentie Timor.
De Ban da-eilanden.
VERKLARING DER TEEKENS.
Residentiegrens. Afdeeiingsgrens.
9 Standplaats van een Gouverneur of Resident.
• „ „ „ Assistent-Resident of Regent (Java). ® v H n Controleur of Districtshoofd (Java).
$ x n Civiele gezaghebbers en posthouders op de buitenbezittingen.
• Andere plaatsen.
— Plaatsen met meer dan 100000 inw.; _ met meer dan 30000 inw.
Hoofdwegen.
—. Spoorwegen. .
____= „ in aanleg. —- Stoomtramwegen.
Vuur- of lichttoren; de cirkel geeft de zichtverheid in Engelsche Mijlen aan. Tel. Tëloek, Golf of Baai. PU. Pëlaboehan, Reede. S. Sëlat, Straat. Tg. Tandjoeng, Kaap. 0. Oedjoeng, Hoek.
B. Rawa, Moeras. (De Rawa's zijn ook door teekens in zwart aangegeven).
D. Danau, Meer.
G. Goenoeng, Berg.
P. Poelau, Eiland.
PP. Poelau-poelau, Eilandengroep.
K. Kali. j
S. Soengai. (-,-,.. . > Rivier.
A. Ajër. i
B. Batang. ]
Stoomvaartlijnen. De getallen geven den afstand tusschen twee plaatsen in Engelsche
Mijlen aan. — Eene Engelsche Mijl is het 4e deel van eene Geografische Mijl of 1851,852 M. De getallen in zee geplaatst, geven de diepte der zee in Meters aan. Onderzeesche telegraafkabels.







S tei»ndr v;FVOTTiap











Ne2.
xJaoaanscfv
. Wtulowef.vch
Steendr.v.ïWatBiap







































































N- 8.







É



!



N- 10.











Kil.