m xu m B, 02103 9 VAN HET ¥!<{ F-EK TWIXTf (^il^C DER AMSTERDAM Ê TB VAN HET PIJF-EN-TWINTIG-JARIG BESTAAN, EN VAN DÉ VEREENIGING TER VERBREIDING DER WAARHEID te Amsterdam. GEDEUKT BIJ C. A. SPIN & ZOON. SS P& Vereeniging TER VERBREIDING DER WAARHEID BIJ HAAR Den Boom, geplant in groene streken, Bestraald door hemel-zonnegloed, Bevochtigd door de waterbeken, Wier lafenis zijn wortlen voedt, Breng ik mijn hulde op dezen Dag, Die als een Spruit hem planten zag, En, blinkende in dien jubelglans, Sier ik hem met een zilvren krans. o Schoone Boom! hoe U te noemen? Linnaeus heeft voor U geen naam. En moge 't Oost zijn palmen roemen, Hun glorie haalt niet bij Uw faam. Geen menschelijke hovenier, De groote Landman plantte U hier, En, groent ge ook aan een aardschen stroom, Toch heet ik U een Levensboom. Een Levensboom uit hooger luchten, Wier paradijsgeur hem omzweeft; Een Levensboom, die gouden vruchten, Zich iedre maand vernieuwend, geeft; Die vruchten, die een medicijn Den volkren ter genezing zijn, Driehonderd maanden na elkaar Gaaft gij ze op nieuw, van jaar tot jaar! En daaróm, op dees Dag der dagen, Begroeten saam U jong en oud, Die zich door U begiftigd zagen, Of door Uw lommer overschaduwd. De kindren zingen U een psalm; Wij oudren stemmen in dien galm. En wie U op Uw feest begroet, Strooit zilvren lovers aan Uw voet. o Levensboom, wien 't licht der Waarheid Uit hooger sfeer zoo schoon omstraalt, Blink lang nog in den glans der klaarheid, Waarmeê ge als Paradijsboom praalt. Strooi telken jare, telkens meer, Uw bloesems en Uw vruchten neêr, En worde, als thans, U dank gebracht Door nageslacht bij nageslacht! J. P. Hasebboek. m GEDACHTENISVIERING van het VIJF-EN-TWINTIG JARIG BESTAAN van de VEREENIGING TER VERBREIDING DER WAARHEID TB AMSTERDAM. De gedachtenisviering van het vijf-en-twintigjarig bestaan der Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid te Amsterdam heeft dagen opgeleverd, die hoogst belangrijk zijn geweest. Hare leden hebben den wensch te kennen gegeven, nog eens in korte trekken te kunnen lezen wat er al zoo gebeurd is. Het algemeen Bestuur heeft gemeend aan dit verlangen te moeten voldoen, en daarom geeft het in de volgende bladen een kort overzicht van al het gebeurde. Mocht het tevens tot een blij vend gedenkteeken strekken van het gevierde feest. BIDSTOND, Zondag 3 November 1872, in het Gebouw. "Beter half gestreden, dan niet gebeden," zoo sprak eens de vrome gustaaf adolt, en de Kegelings-commissie 1 was het met hem eens. Daarom besloot zij de feestviering te openen met een bidstond, aan den avond van Zondag den 34en November, waartoe al de leden en begunstigers der Vereeniging werden opgeroepen. Die opkomst was dan ook talrijk, en met verlangen zag men uit naar den President, die aan de gansche zaak een begin zou geven. Hij deed dit op eene waardige wijze, door na het zingen van een vers uit den 98ste° Psalm den 23*"1 Psalm voor te lezen. In korte trekken herinnerde hij hoe dit lied van den vromen davtd ook op de Vereeniging kon toegepast worden. - Ook zij kon, bij het terugzien op de 1 Deze Commissie bestond uit de Bestuursleden j. h. den ocden j'., h. jaspers, j. muller, h. j. de wilde en j. e. groene velt. 1 verloopen vijf-en-twintig jaren zeggen, dat de Heer haar herder was, die haar trouwelijk had geleid, verzorgd, beschermd en tot hiertoe gebracht. Ook zij kon spreken van donkere dagen, gelijk de dichter spreekt van een dal der schaduwen des doods, maar tevens van 'sHeeren hulp, in die dagen ondervonden. Ook zij kon zeggen: Gij richt de tafel toe tegenover mijne wederpartijders, want trots allen tegenstand, was zij toegenomen in omvang en kracht en uitgebreidheid van werkzaamheden. Uit geringe beginselen gesproten, was zij van een takje een boom geworden. Dit had de Heer gedaan. Dit laatste gaf hem aanleiding om een kort overzicht te geven van het ontstaan der Vereeniging in het jaar 1847, terwijl hij tevens opgaf wanneer de verschillende takken ontstaan waren, die zij thans heeft. Met belangstelling werd het vernomen, wanneer Brei- en Naaischolen, Zondagscholen, Kinder- en Jorigeliedengenootschap en al het overige waren opgericht. Voor velen, die toch later als leden waren toegetreden , was dit eene geheel nieuwe zaak. Green wonder, dat onder dit spreken aller hart met dank en bewondering van Gods goedertierenheid werd vervuld, en men zich onwillekeurig gestemd voelde, om zijn hart aan te sluiten bij het zoo gepast als krachtig gebed, dat door Br. j. h. den ouden jr. op verzoek van den President werd uitgesproken; een gebed, waarin hij de Vereeniging in het algemeen, en deze Feestviering in het bijzonder aan den Heer opdroeg, die niet beschaamd maakt allen, die op Hem hopen. Hierop zong de Vergadering Psalm 133 v. 1 en 3. Nadat de President nog eene en andere aanmerking in het midden had gebracht, herinnerde hij de aanwezigen aan de bepalingen, door de Begelings-commissie gemaakt, betreffende de waarde van het diploma, alleen voor den bezitter. Ook herinnerde hij, dat men geen werkend lid kon wezen, zonder tegelijk werkelijk lid te zijn, hetgene in den laatsten tijd weieens uit het oog was verloren. De schare ging uiteen, vol verwachting van hetgene in de volgende dagen zou geschieden, terwijl velen, en niet het allerminst de Bestuursleden, de bede in het hart hadden: "Bevestig Gij het werk onzer handen over ons, ja het werk onzer handen, bevestig dat!" (Ps. 90). PLECHTIGE OPENING VAK HET VAN DE VEREENIGING TER VERBREIDING OER WAARHEID, in de nieuwe kerk der hervormde gemeente, Woensdag den 6den November 1872, des avonds te 7 ure. Reeds lang voor den tijd van opening was het ruime kerkgebouw eivol, niettegenstaande slechts toegang verleend werd door biljetten voor leden en begunstigers. Een groot middengedeelte van het ruim was uitsluitend bezet door bestuurders en werkende leden. Aan vele geachte hoorders zoo uit het burgerlijk als kerkbestuur en afgevaardigden van verschillende christelijke inrichtingen, alsmede van buiten de stad, ontbrak het niet, waardoor een half uur voor den aanvang het kerkgebouw voor het publiek geopend wordende, slechts weinigen nog een zitplaats konden bekomen, en de meesten zich met een staanplaats in het reeds zoo ruime kerkgebouw moesten vergenoegen. Inmiddels werden wij door het prachtig orgelspel recht feestelijk gestemd. Ten 7 ure beklom de President der Vereeniging, de heer t. m. looman , het preekgestoelte en opende de vergadering in den Naam des Heeren, die den hemel en de aarde gemaakt heeft. Na het zingen van Ps. 150 v. 1 en 2, door keurig orgelmuziek begeleid, ging hij voor in het gebed. 1* OPENINGSREDE VAN DEN VOORZITTER. Geachte Toehoorders! Leden en Begunstigers der Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid! Begunstigers noem ik U allen die hier aanwezig zijt, want dat zijt gij, al ware het slechts door uwe tegenwoordigheid aan deze plaats» bij het vieren van het 25jarig bestaan onzer Vereeniging. Wat ons bewoog om aan deze plaats saam te komen? Het is om groot te maken onzen grooten God en Zaligmaker jezus Christus; het is, omdat de Vereeniging behoefte heeft zich te herinneren — en anderen aan te wijzen — wat God door haar verricht heeft. Voor 25 jaren had alhier aan de eene zijde eene opwekking plaats onder de Christenen, die zich uitbreidde ook onder hen die den Heer niet kenden; maar aan de andere zijde bestonden ook miskenning en vervreemding van elkander. Toen openbaarde zich de behoefte aan vereeniging, dat wat wij verstaan onder Evangelische Alliantie, toen naauwelijks gekend, maar des te meer gewenscht. Daardoor was het dat eenige broeders en zusters trachtten zich te vereenigen met andere geloovigen, niet enkel om den Bijbel of den katechismus te bespreken, maar om daarna de genade die aan hen geschied was, en het heil dat in Christus is, ook aan anderen bekend te maken. Ja, men gevoelde, zou men vruchtbaar kunnen werken, dan moest men uitgaan om het verlorene te zoeken, volgens den wil des Heeren en de behoefte des harten. En ziet, die gedachte, door den Heer in het hart gewerkt, werd boven bidden en denken gezegend. Wie had kunnen verwachten, dat, terwijl wij op een 30tal personen rekenden, op de eerste oproeping reeds 300 personen zich zouden laten vinden in de Plantage-bewaarschool, ons daartoe welwillend afgestaan. Het was eene verrassing voor ons te mogen bespeuren dat de behoefte zóó levendig gevoeld werd, ja, dat het noodzakelijk was om te getuigen van den Heer en zijne genade, en onze medezondaren te roepen tot bekeering. Intusschen bestond alras de vrees dat er weder uiteenspatting zou komen; maar daarvoor heeft ons de Heer bewaard. De Heer heeft groote dingen aan ons gedaan, dies zijn wij verblijd. Snel ontwikkelden zich de werkzaamheden. Wij besloten alle 14 dagen samen te komen; den eersten Donderdag om elkander te stichten door de bespreking van Gods woord, en den tweeden om mededeeling te doen van hetgeen er op het gebied van Gods koningrijk voorviel. Ja, zelfs op het gebied van de politiek, daar wij meenen dat er niets gebeurt of het staat in verband met de uitbreiding van het koningrijk van jezus Christus, en wij weten dat de eindelijke zegepraal aan Koning jezus zal zijn. Daar is een groote strijd op aarde tusschen het licht en de duisternis, tusschen de leugen en de waarheid. Beiden staan naar de opperheerschappij; wel zegt de eene: mij komen alle aardsche machten en heerlijkheden toe; maar de Heer zegt: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. Van nature staan wij allen onder de eerste macht; maar wanneer wij wedergeboren zijn door den Heiligen Geest, eerbiedigen wij de macht van Hem voor wien alle knie zich moet buigen. Daarom namen wij kennis van al hetgeen in de wereld voorviel, en daar onze Vereeniging voornamelijk uit eenvoudigen bestaat, meenden wij het allernuttigst te zijn elkander daarvan op de hoogte te houden. En dat had de heerlijkste gevolgen. Juist de leden onzer Vereeniging toonden in alles wat er gebeurde belang te stellen en leerden meer en meer af te zeggen: "wat gaat ons de politiek aan, en wat er in de wereld gebeurt?", daar wij allen belang hebben bij de verbreiding der waarheid. Maar, ook naar buiten breidde onze Vereeniging zich uit; dat lag ook van den aanvang af in ons plan. Wij wenschten, den Bijbel als eenigen grondslag aannemende, ieder vrij te laten in zijne bizondere gevoelens, om aldus gesamenhjk eendrachtig op te trekken tegen den gemeenschappelijken vijand. Onze eerste blik was op de jeugd geslagen, gedachtig aan de woorden van luther: "Geef mij de jeugd en de toekomst is mijn ; wanneer ik geen leeraar was, zou ik schoolmeester willen zijn." Vandaar onze arbeid onder de jeugd. Drie takken werden al dadelijk opgericht: Evangelisatie, Bibliotheek en Breischolen. Den llaen November 1847 werd de I"" vergadering gehouden. Reeds den 10den Januarij 1848 openden wij onze eerste Breischool, niet op groote schaal, slechts in een kelder, met eene oude vrouw, die den Heere Jezus liefhad en, naar wij vertrouwen, nu in den hemel is. Den 24sten April 1848 werd onze Bibliotheek geopend. Het begin was zeer klein. Wij openden -haar ten huize van een der Broeders. Wij verzochten ieder zijn boekenkast eens na te zien, en gij kunt denken, dat de fraaiste boeken niet werden weg gegeven. Het was een armoedige verzameling. En komt nu eens: hoeveel duizenden boeken ze telt, en hoeveel duizenden er in omloop zijn van eiken aard en soort, maar die toch allen op Gods woord gegrond zijn of er heen wijzen. Ons volk leest gaarne en gaf zijn geld om in Bibliotheken slechte boeken te halen. Wij meenden, dat zij veel gretiger onze boeken zouden lezen, die hun geen geld kosten. En waarlijk wij zijn in onze verwachting niet teleurgesteld, daar sedert de oprichting meer dan een millioen boeken uit onze Bibliotheek zijn afgehaald. In 1849 openden wij onze eerste Zondagschool, wel met een klein getal kinderen; maar toch onze 3 takken waren ontstaan, en reeds in ons eerstvolgend jaarverslag konden wij wijzen op een vrucht der zondagschool, daar zij tot zegen was geweest voor een der leerlingen, en niet alleen voor het kind, maar ook voor den vader. Maar de liefde is niet afgunstig. Wij dachten ook aan den nood der heiden wereld, zoodat er in 1850, den 4den December, eene Vereeniging tot bevordering der Zendingzaak onder alle heidenen tot stand kwam, ten doel hebbende om de leden bekend te maken met des heidens nood, en tot iedereen te zeggen: ook gij kunt bidden, ook gij kunt iets geven om de Zendingzaak te helpen bevorderen. Zoo brachten wij de gulden spreuk onzer vaderen in praktijk, dat eendracht macht maakt. In 1851 wachtte ons een nieuw werk. Bij onze katechisatiën kwamen wij met vele personen in aanraking, die niet lezen konden. Ook eene andere geachte corporatie, de Vereeniging voor christelijk huisbezoek, deed door middel harer bezoekers dezelfde ervaring op. In overleg met die Vereeniging, werd onze Leesschool voor volwassenen opgericht. Den 6den Januarij 1851 wijdden twee broeders zich aan datmoeielijk werk. Toch droeg het gezegende vruchten; menschen leerden lezen, die reeds bijna 70 jaren oud waren. En toen onze geliefde Koningin ons gebouw met een bezoek vereerde en het allerlaatst dat kamertje zag, gaf zij hare verbazing en tevredenheid daarover te kennen, meer dan over alles wat zij gezien had. In 1851 waren de meisjes der breischool vier jaar ouder geworden, en gevoelden wij de behoefte aan eene naaischool. Den 5den Mei werd onze eerste Naaischool geopend; met hoevele leerlingen denkt gij ?.... met ééne. Die eerste leerling leeft nog en hare moeder is zeker in ons midden en heeft het stellig nog niet vergeten, dat zij haar dochter er heen bracht, en wij vertrouwen, dat het ook aan haar kind ten zegen is geworden. Onze kinderschaar nam inmiddels zeer toe. In 1851 werd óok ons Kinder-Zendinggenootschap opgericht, daar de kinderen gaarne iets van de heidenen hoorden. Viermaal 'sjaars kwamen zij bijeen, om voorde arme heidenen te bidden en hunne gaven bij te dragen. Bij het eerste jaarverslag konden wij mededeelen, dat dit Genootschap reeds 300 leden telde. Wij waren dat jaar voor het eerst in de HersteldLuthersche kerk, ons welwillend afgestaan, met 300 kinderen van Zondag-, Brei- en Naaischolen bijeen, en aangenaam was het, hunne antwoorden en hun lief gezang te hooren. Inderdaad, na dien tijd ondervond onze Vereeniging een bizonderen zegen. Wat gebeurde! De behoefte aan een eigen lokaal had zich reeds lang doen gevoelen. In het jaar 1853 had een onzer Broeders, die nu juicht voor Gods troon, vernomen, dat er een gebouw te koop was, dat zeer geschikt zou zijn voor onze Vereeniging. Het was een komediegebouw en paardenspel. Talloos waren de bezwaren, die wij te overwinnen hadden, maar de Heer nam ze weg en heeft onze begeerte vervuld. Hij bewerkte de harten onzer aanzienlijken. Zij gaven hun geld, zoodat wij met geleend geld een eigen gebouw mochten oprichten, waarvan de schuld reeds grootendeels is afgelost. - Den 15dlm Februari 1854 werd de l"3 steen gelegd. Het gebouw was echter nog niet zoo mooi als nu. Gedeeltelijk voor ons lokaal stond een drankwinkel, want ook hier werd het spreekwoord bevestigd: "waar God eene kerk bouwt, sticht er de duivel eene kapel naast." Maar ook dat plekje grond gaf God later aan onze Vereeniging, en zoo staat ons gebouw in de Elandstraat daar als een bewijs van Gods macht en liefde. De eerste algemeene vergadering in het nieuwe gebouw werd den 2den November gehouden, waarop wij God verheerlijken mochten voor zijne groote daden. Onze Vereeniging breidde zich ondertusschen altijd verder uit. Dikwijls was er sprake geweest van het ongelukkig lot, dat vele dienstboden treft wanneer zij tijdelijk buiten betrekking geraken. - Belangrijke bijzonderheden kwamen tot ons door twee onzer leden die zich in contact gesteld hadden met de Vereeniging voor boetvaardige gevallen vrouwen. Zoovele meisjes werden verleid of zoovele eerlijke dienstboden, die uit haren dienst kwamen zonder een tehuis, gingen verloren! Dit mocht niet langer zoo blijven. Wij beraamden de middelen om ze te helpen, en ziet den 7den April 1856 waren wij in staat hen in de Bethaniëndwarsstraat, en later (1871) in een beter gebouw op de Prinsengracht over de Elandstraat, een goedkoop en veilig tehuis te verschaffen. In datzelfde jaar kwam een Broeder uit Oost-Indië, met een warm hart voor de ongelukkige Javanen. Hij schetste ons hun treurigen toestand, en allen voelden zich gedrongen, tot leniging van hunnen nood, eene gave af te zonderen. Neen, zeide spreker, er moet voortdurende hulp worden verleend! En dat was de aanleiding tot de oprichting van ons Java-Comité. Nog was dit niet genoeg. God gaf nog meer. Aan het eind van de Elandstraat stond een gebouw, dat een broeinest van ongerechtigheid was. God gaf het een onzer aanzienlijken in het hart, het te sloopen en in geschikte woningen te doen veranderen. En bij die goede woningen werd ook eene Bewaarschool gebouwd, waar de kleinste kinderen aan de voeten van den Heere Jezus worden gebracht. Zij, die op Kerst- of Paaschfeest er getuigen van waren, als wij met die kinderen feest vierden, waren zeker met ons verrast over de antwoorden die de kleinen gaven, hetwelk van het degelijke van het gegeven onderwijs getuigde. Niet een opsomming van uit het hoofd geleerde texten, die soms boven hunne bevatting gaan, iB het hoofddoel van het onderricht; maar door de ontwikkeling der kinderen, vooral door het hun eigen maken van de gewijde geschiedenis, worden zij tot den Heere geleid. Lang reeds had de behoefte zich doen gevoelen aan een Zangschool. Eenige Broeders trokken zich deze zaak aan, zij hadden veel moeielijkheden te overwinnen, eer het hun gelukken mocht. Nu hebben wij, door hunnen ijver voornamelijk, een eigen Zangschool, van ongeveer 150 kinderen, onder de leiding van twee Zangmeesters, waarvan wij op onze overige feestavonden wel in de gelegenheid gesteld zullen worden iets te hooren. Het jaar 1871 komt. Uit Noord-Holland kwamen steeds meerdere roepstemmen om hulp. Groot was daar de behoefte aan verbreiding der waarheid. Ongeloof en bijgeloof, lauwheid en onverschilligheid zaten daar op den troon. Wel hielden reeds verscheidene Broeders aldaar bijbellezingen, maar toch werd de behoefte aan een vasten Evangelist meer en meer gevoeld. In vereeniging met de besturen van de Zustervereenigingen besloten wij dus eene Evangelisatie te openen in Noord-Holland. Thans is er een Evangelist werkzaam, die door katechisatiën, bezoek en bijbellezing de geestelijke belangen van Noord-Holland heeft te behartigen. Doch dat is niet alles. Een lieve Broeder en Zuster, echtgenooten, die het voorrecht hadden zich met Doofstommen door de vinger- en gebarentaal te kunnen onderhouden, waren reeds geruimen tijd werkzaam, door in de kerk aan eenigen dier bngelukkigen de predikatie weer te geven. Tot hun leedwezen ontdekten zij dat de meesten de eerste beginselen van het Evangelie niet kenden. Zij voelden zich gedrongen om zich geheel aan de Evangelisatie onder Doofstommen te wijden. Thans zijn zij dagelijks in dat gezegend werk bezig, niet alleen hier in Amsterdam, maar ook in Botterdam, den Haag, Alkmaar, Utrecht, Leiden en elders. Wij hebben ook eene stichting te Loenen a./d. Vecht, bestaande in eene Christelijke school en bewaarschool, terwijl ook de onderwijzer des zondags en eenmaal in de week bijbellezing houdt. Een Broeder, die dezen arbeid heeft gesticht, heeft dien bij zijn vertrek naar het buitenland aan onze Vereeniging overgedragen. Waarde Broeders en Zusters! heeft de Heer onze Vereeniging niet gezegend? En dat zij ook ten zegen was, hebben velen openlijk getuigd. Onder anderen een die verklaarde, dat, zoo de Vereeniging voor niemand ten zegen was, zij het dan toch voor hem was geweest. Velen die den Heer kenden, zijn werkzaam geworden en leerden de handen ineenslaan tot het heerlijk werk der verbreiding van de waarheid. Dag aan dag wordt onderwijs gegeven; des zondags op de Zondagscholen aan meer dan 2000 kinderen, niet slechts in deze stad, maar ook op omliggende aorpen. Op onze twee Naai- en zes Breischolen ontvangen 680 meisjes de geheele week door bij het grondig onderricht in nuttige handwerken tevens onderwijs in Gods woord. Ik zeide grondig onderricht; tot bewijs hiervan mag wel dienen dat het onze Naaischolen nog nooit aan werk ontbroken heeft. Ook op de Zangschool gaat het godsdienstig onderwijs met den zang gepaard, ingevolge het woord van luther , dat men den menschen de waarheid moet inzingen. Wie zal opsommen wat de Heer door middel van de Vereeniging gedaan heeft? Daarom gevoelen wij behoefte om God groot te maken; en indien vader jakob zeide: met mijnen staf ben ik over deze Jordaan gegaan, en nu ben ik tot 2 heiren geworden; zoo mogen wij wel zeggen: Wij zijn tot 11 heiren geworden! Wij hebben behoefte om uit te roepen: Dat heeft God gedaan, maar ook anderen tot hetzelfde werk op te wekken. Onze Vereeniging wenscht niets dan zielen te winnen voor Koning jezus. Zij staat niet op het gebied van de kerk, maar zoekt de kerkgenootschappen te steunen. Wel ver/iuren wij onze lokalen aan verschillende corporatiën, omdat wij onze schulden moeten aflossen, want er is veel behoefte. Vraagt men: van waar kwamen de stoffelijke middelen? dan antwoorden wij: ten eerste dat zeer veel arbeid uit liefde geschiedt. Vaak sta ik verbaasd bij het zien hoeveel tijd en krachten de broeders overhebben voor de zaak des Heeren; waarlijk, de" liefde van chbistus dringt hen, en God zal ze uit genade beloonen. Toch is er veel arbeid die bezoldigd moet worden. Waar kwamen de honderden daarvoor van daan ? De Leden geven elk minstens 3 cents per week, de Begunstigers ƒ1 of meer per jaar.... Mijne vrienden, mogen wij niet van centen spreken in een kerkgebouw, waar vaak velen denken dat zij al wel doen wanneer zij twee centen in den collectezak werpen?.... Die bijeengebrachte centen werden tot dubbeltjes en guldens, en hoevele duizenden heeft de Vereeniging in die jaren besteed in den dienst van Gods Koningrijk! De Vereeniging stelde zich hoofdzakelijk ten doel om onder en door de burgerij te werken, gedachtig aan hetgeen de wereld zegt: helpt u zeiven en God zal u helpen. Toch waren haar de giften der aanzienlijken Dok zeer noodig en welkom, en wij ondervonden waarlijk dat wie op den Heer vertrouwt niet beschaamd uitkomt. Dikwijls zijn wij in groote benauwdheid geweest; maar God heeft ons altijd geholpen. Doch het schijnt dat Hij ons wil bewaren voor hoogmoed; want wat nooit gebeurd is in die 25 jaren, is thans het geval. Er is een tekort in de algemeene kas. Uit deze kas worden jaarlijks de 3 hoofdtakken ondersteund, 'en nu moeten zij het tekort helpen dekken. Maar, onze God leeft. Zouden wij moedeloos worden? O neen. Als ik deze groote schare overzie, mag ik gelooven dat er velen zullen gevonden worden die ons met hunne gaven zullen ondersteunen, maar bovenal ons hunne geestelijke en zedebjke hulp niet zullen onthouden. Daarom, gij die den Heere jezus liefhebt, gij die weet dat het ongeloof voortwoekert, helpt ons met uwe gaven — met uwe gebeden! Als gij onze werkzaamheden kent, schraagt ons dan of begunstigt ons. Ik trachtte U een overzicht te geven van de werkzaam- heden der Vereeniging, wat groote dingen God aan en door ons deed. Voorzeker, zij die de Vereeniging zagen geboren worden, kunnen de groote daden Gods eerst recht waarderen en uitroepen: de Heer heeft groote dingen aan ons gedaan, dies zijn wij verblijd! God zegene ons verder samenzijn en geve dat het woord dat geachte voorgangers der Gemeente ons zullen toespreken, een beteren indruk moge maken dan het mijne. Maar wete een ieder ten slotte dat de Vereeniging alleen wenscht: groot te maken den nooit volprezen naam van God den Vader, den Zoon, en den Heiligen Geest, in wiens Naam de Vereeniging werd opgericht, in wiens kracht zij wenscht voort te gaan, en tot wiens eer zij wenscht te bloeien. Daarom willen wij samen zingen het "Haleluja!" Looft, Haleluja! looft den Heer! Prijst Zijnen naam, verheft Zijn eer, Vermeldt hier in dit Godsgebouw Zijn onverbreekbre liefde en trouw. Looft, Haleluja, looft den Heer! Verbreiders van Zijn woord en eer, Hoe vruchtloos ook uw arbeid schijn', 't Zal velen toch ten zegen zijn. Looft, Haleluja, looft den Heer! Verbreiders van Zijn woord en eer, Want kerk en school en hart en haard Heeft d'invloed van uw werk ervaard! Looft, Haleluja, looft den Heer! Verbreiders van Zijn woord en eer, Want alles, wat gij bracht tot stand, Blijkt een gewrocht van 's Heeren hand. Na deze inleiding des Voorzitters betraden achtereenvolgens de Wel-Eerw. zeer Geleerde Heeren j. p. hase- brobk, j. posthumus mbtjbs rz. en n. h. be ghaaf, Predikanten bij de Hervormde Gemeente alhier, den kansel. TOESPRAAK VAN D". J. P. HASEBROEK. We leven in een tijd van zilveren feesten. In den zomer van dit jaar vierde het Asyl Steenbeek haar jubilé. Men kwam tot mij om het met eene feestgave op te luisteren, b. v. een bijschrift bij eene plaat, die drie zusters, nevens elkander gegroept, voorstelde. Links eene jonge vrouw, "*t Geloof', vertrouwend leunende op den schouder der andere, rechts "de Hoop", en in het midden eene aanminnige vrouwengestalte, "de Liefde". Toen was ik terstond klaar en zong het lied, waarvan ik U bij deze gelegenheid een fragment wil doen hooren. Bij deze gelegenheid wilt ge een feestboekje als geschenk uitreiken. Deze plaat zou eene uitnemende titelplaat zijn. Voor deze Vereeniging toch is het Geloof haar kracht, de Hoop haar moed, de Liefde haar leven. Gezegende trits! Een kroon te schitterender, door de jubelzon omschenen. Eer ik verder ga, hen ik verzocht de collecte aan te bevelen. Wat te zeggen? Op een Zilverfeest moge het niet aan overvloedig zilver ontbreken! En nu! een enkel woord als blijk van deelneming. Reeds dikwijls bragt ik op uwe feesten zulk een groet. Met het verslag in de hand, waarin teBcens sprake is van de Takken der Vereeniging, deden mij thans die takken denken aan een boom, waarbij de Vereeniging te vergelijken is. De Vereeniging een boom, en wèl een, zooals die in den Eersten Psalm beschreven wordt. Dien boom willen we nader bezien. Eerst den grond en omtuining, waarin hij groeit, 't Is iets schoons wat ginds onze Tuinbouw-Maatschappij Linnaeus doet, maar hier wordt iets schooners gezien. De tijd is er geweest, dat daar, waar het gebouw der Vereeniging nu staat, de zonde werd gediend! De Geest Gods heeft nu dat plekje ingenomen en Sionsliederen vermelden daar Zijn lof. Het is daar een eigenaardig en merkwaardig plekje in de Elandstraat, met zijn twee groote gebouwen. Het eene gebouw stichtte de Liefde tot menschen, het andere de Liefde tot God. Die Twee zijn Een! Letten wij verder op den wortel. Het is het woord van God; het woord der waarheid, in den geest, waarin het door onzen Heer en Heiland werd uitgesproken: "Heilig de mijnen in Uwe waarheid!" Ja, de Vereeniging, wier feest we Tieren, ze staat hier voor ons met den Bijbel in de hand, met niets minder dan de Schrift, met niets meer dan de Schrift, met niets anders dan de Schrift. Vele zijn de takken van dien boom. Naar alle zijden spreiden zij zich uit. Een naar boven om het licht van boven te zoeken, de Prediking des Evangelies; een ander buigt zich zeer laag neder om van hare vruchten den kinderen te geven. Een ander groeit als over de omtuining heen, in haar werk der Evangelieverbreiding. Een tak zelfs over den grooten oceaan, het Java-Comité. Gezegend Java-Oomité! dat gij moogt groeijen en bloeijen als een plant in den Hortus, waar onze vriend groenewegen met zijn eene hand de aardsche en met zijne andere hand de geestelijke planten verzorgt. Van de vruchten dezes booms geldt het waarlijk niet: Ziet ik kome nu drie jaren, zoekende vrucht daarop. Heerlijke vruchten heeft hij afgeworpen, zoowel voor anderen, als voor de leden, die aan zijnen bloei en wasdom mogten arbeiden. Onderscheidene dier arbeiders staan mij voor den geest: een vader steyling , een vader bbink en zoovele anderen, die nu reeds de betere ruste zijn ingegaan... Op het Loofhuttenfeest was Israël gewoon met vruchtentakken om te trekken. Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid! neem uw vruchtentakken en trek om het feestaltaar, lofeingend: Juichende scheppen wij water uit de fonteinen des Heils. Die vruchten, zij strekken zich uit tot in het toekomende, want haar zaad blijft tot in de volgende geslachten. Het goede, dat de Vereeniging tot stand bragt, is een blad, dat niet afvallen kan! Zietdaar een woord van hulde. Ik sta gereed deze plaats te verlaten, doch wil eerst nog een Dichterkrans aan een dier takken hechten. De redenaardichter schonk thans de Vergadering eene hulde der poëzy aan de Vereeniging, welke de redactie vermeende eene waardige eereplaats te moeten schenken, en wel aan het hoofd van dit Gedenkboek. TOESPRAAK VAN D3. J. POSTHUMUS MEYJES. Een enkel woord, mijne vrienden, al ware het slechts om openlijk uit te spreken ook mijne sympathie voor uwe Vereeniging, om der zilveren bruid een enkel ruikertje te bieden. Hem bovenal groot te maken, die de Koning is van het feest, die deze Vereeniging in stand hield trots allen tegenstand van buiten, trots twijfelmoedigheid en vreeze en veel gebrek van binnen; Hem die sprak: ik ben de waarheid, en wiens heerlijkheid deze Vereeniging zoekt met haren arbeid — jezus chbjstus, in wiens naam reeds een wereld van waarheid ligt. Eergisteren ontving ik het Verslag van het vorige jaar. Ik weet niet of gij het gekregen en ook gelezen hebt. Ik vond daarin enkele dingen, die mij bijzonder troffen. Vergunt mij ze u in een paar schetsen weder te geven en er een derde aan toe te voegen van iets, wat wel niet in dat Verslag vermeld is, maar toch der herinnering overwaardig. Ziet gij daar dien man in die jol? De wind giert over 't IJ, maar met vaste hand houdt hij op dat mastbosch aan, die vaartuigen van allerlei grootte en bouw, waarvan het kleinste nog een zeekasteel bij dezen notedop vergeleken! Met een pak onder den arm, wipt hij, bij 't eerste 't beste den valreep op. Daar staat hij op het dek! Wat wil hij? Is hij een jood die, wind en koü trotseerend, Janmaat zijn waar aanprijst? Neen geen koopman, of het moest zijn omdat hij eenige stuivers vraagt voor een klein boekje, 'tgeen hij echter, op voorwaarde van het te lezen, zelfs present geeft. Overigens is 't bij hem: "Komt, koopt, zonder prijs, zonder geld!" En er mogen soms ruwe klanten zijn onder die zeelui, een enkele spotter zelfs, toch onder die forsche gestalten ook mannen, die hem met belangstelling aanzien als hij met een oog, waarin iets hbogers tintelt, hen spreekt van het eeuwige; hen wijst op Dien, die rijken en verrijkten in eigen schatting, maar "ellendig in zichzelf en arm, blind en "naakt, raadt te koopen van Zijn goud en kleed eren en "zalf." O dan ja, is hij een jood, maar in navolging van een groot voorganger, die óok den Joden een Jood en den Grieken een Griek werd. Zoo heeft hij 199 schepen bezocht. Twee matrozen, die een onderhoud te zijnen huize begeerden. Omtrent 3000 tractaten heeft hij verspreid, 54 bijbeltjes, waaronder 1 duitsch, uitgereikt en 6 kunnen verkoopen. Zoo gaat hij voort in zijn moeielijk werk, zelf niet van de sterksten, kracht zoekend bij Hem, die nooit begeeft degenen, die Zijn eere bedoelen. Voorzeker, deze arbeid zal niet vergeefsch zijn en het brood op het water uitgeworpen, hij zal het vinden na vele dagen. Mijn tweede schets. 't Is de dag des Heeren. Heerlijke Rustdag! Maar hoevelen zijn er in onze groote stad, voor wie het nooit recht Zondag is. Zij hebben belijdenis des geloofs gedaan, maar kwamen daarna misschien weinig of niet meer in de kerk. En zij gaan toch ook eene eeuwigheid tegemoet! Het treurig lot derzulken gevoelde mede de Vereeniging. Het was haren leden niet genoeg zelf gesticht te zijn en zich voorts aan het huisgezin te wijden; (dit toch mag nimmer onder anderen arbeid lijden en daar heeft vader steeds te zorgen dezen dag tot een feestdag te maken); zij gevoelden: ook het verlorene moet gezocht! Maar hoe? Welnu, de Vereeniging heeft 19 zondagscholen, zij verdeelen dus de stad in 19 wijken, en enkele uren van den zondag zullen besteed worden aan dat noodzakelijk werk. De kinderen zullen hen den weg bereiden. De liefde is toch vindingrijk, en deze alleen kan hierbij leiden! Daar gaan ze, die Broeders, weer of geen weer; van binnen is 't warm. Een schat dien ze dragen al is het in aarden vaten, opdat de uitnemendheid der kracht zij Godes! Ze gaan ieder op zich zelf en toch niet alleen. Eén oog volgt hen, trap op trap af, hier een kelder in, daar een nauwen gang door, of wel dat nette stoepje op, zoolang tot ze gevonden hebben wat zij zochten. En dan doen zij wel eens een heerlijke vondst, die hen veel teleurstelling vergoedt. Zóo in den trant van die bijbelvrouw te Londen in dat vertrek, waar vier gezinnen huisden, ofschoon er nauwelijks plaats was voor éen. Eerst scheen niemand van haar woord gediend. Een zelfs was er die haar de deur begon te wijzen. Maar daar richt zich een forsche gestalte op uit den hoek en roept de overigen toe: "laat haar begaan. Zij is de eerste die ons over onze ziel komt spreken." O ik kan begrijpen wat het Verslag zegt: de mededeelingen waren dikwijls van dien aard dat de wensch bij ons opkwam om er een gedenkboek van te maken. En toch beter geen gedenkboek. Wij zijn maar zwakke menschen, 't zij ons genoeg dat er een gedenkboek is voor Gods aangezicht en het eens, als "de boeken zullen geopend worden", zal blijken: de arbeid in den Heer niet ij del. "Het huisbezoek gaat stillekens voort". Dat is het ware, zóo behoort het. Juist dit stille, dit op 't gebed- verkregene, dit weinig geruisch makende, dit voegt zoo bij den heiligen gang van dat koninkrijk, dat niet is van deze wereld. "Niet voor de menschen." Dat maakt ook zoo onafhankelijk van de menschen, zalig en vrij! Dat is zoo geheel in den geest van onzen Koning, dien uitverkoren Knecht des Heeren, van wien Jesaja profeteerde: "Hij zal niet schreeuwen, noch zijn stem doen hooren op de straten. Het gekrookte riet zal Hij niet verbreken; met waarheid zal Hij het recht voortbrengen." Gaat zóo voort, 't is als een zaaien over den muur, en gij weet ook wel van "'t zaadje in eenvoud uitgestrooid!" Mijn derde schets. Ik sprak van Zondagscholen. Nu, ik wilde dat gij, ja dat ik 't zelf gezien had wat dit boekje beschrijft: "Herinneringen aan ons uitstapje naar de Duinen, den 18den Julij 1872"; en hoe ,de gezamenlijke onderwijzeressen met hare leerlingen een genotvollen zomerdag hadden. Het moet een treffend gezicht zijn geweest die vroolijke stoet van 221 meisjes, die de Elandstraat uittrekt, de Schans langs, naar den Trein. Laat mij er U iets van voorlezen. 2 "'t Is Donderdagochtend kwart voor vijven. Eenige commissieleden zijn reeds in de groote zaal der Vereeniging aanwezig, ras door meerderen versterkt. Nauw heeft de klok haar vijf ochtendslagen doen hooren, of reeds vertoonen zich enkele lachende, blozende gezichtjes aan den ingang. Het is eene beweging als in een bijenkorf. De schare groeit aan. Te 5| uren zijn nagenoeg alle feestgenooten aanwezig. Wat zien ze er lief uit, die meisjes in hare lichte, heldere zomerdracht gestoken. Maar wat wordt daar door de onderwijzeressen met naald en draad verricht? Uit een pakje, dat ieder bij zich heeft, wordt een strikje genomen van dezelfde kleur als het hare en op de borst der kleinen vastgehecht. Zóo toegerust, scharen zich de klassen in goede volgorde en, na korte toespraak, lied en gebed, yangt omstreeks 6 ure de optocht aan. Maar ziet toch eens dien dubbelen muur van menschen, die van het gebouw af tot bijna aan de gazfabriek geschaard, ons uitgeleide doet! Hoort die eigenaardige kreten van bewondering: "kijk, hoe lief! Och, wat hebben ze toch veel voor onze kinderen over. Dag kind, houdt je maar goed! veel pleizier in de Duinen, enz.!" Wat dunkt U, zou dat niet goeddoen aan het hart dier kinderen, die al zooveel missen, en van ouders, die zien, dat de liefde de wereld nog niet uit is, al is ook Hij, haar oorsprong en uitgedrukt beeld, voor ons menschen onzichtbaar geworden! Doch keeren wij tot onze kinderen terug. "In Haarlem in goede orde den Trein verlatende, zetten zij al dadeHjk koers, het Kenau-Park dóór en de Kleverlaan langs, naar Overveen. Al het merkwaardige wordt hun aangetoond, "Wien Neerlands bloed" gezongen, straks het lied "bij Overveen," en dan gaat het langs Bloemendaals lusthof naar de Duinen. Met luid gejuich wordt de pleisterplaats begroet en het noodige gebruikt. Nu een Oranjevaan ontplooid; de kinderen in twee reien geschaard, zingen een Duinzang bij beurten, en nauw sterven de laatste woorden weg of de vaandrig vliegt vooruit, het mulle duinzand op. Wat maar springen, loopen of kruipen kan, volgt achteraan." Ik zal er niet meer van lezen; genoeg, wie durft nog beweren dat de voorstanders van deze Vereeniging aan kinderen geen levensgenot gunnen? O, ik had menigeen wel getuige willen maken van dat tooneeltje in de Duinen, of aan den avond, dien smallen zoldertrap op of dien gang door, eens doen luisteren hoe het kind met verrukking van alles vertelt, van duinen en hoornen en bloemen, en straks den lieven Heer dankt voor zulk een heerlijken dag. Neen, al hadt ge niet meer dan dit drietal schetsjes, men kan niet ontkennen, dat deze Vereeniging nuttig werkt. God zij met haar en heilige haar, nog duizenden ten zegen! Zingen wij het 3d* vers van het Gebed des Heeren. TOESPRAAK VAN D". N. H. DE GRAAF. Lieve toehoorders, ik ben met U ter zilveren bruiloft genoodigd en ik behoor tot de gelukkigen die uitgenoodigd zijn om te spreken. Ja, zult gij zeggen, als gij zoo gelukkig waart om alleen dezen avond te spreken, dan was het goed, maar nu er reeds drie geachte sprekers zijn voorafgegaan, kan ik het niet als zulk een benijdenswaardig geluk beschouwen. Indien gij zoo spreekt, dan hebt gij juist uitgedrukt wat er in mijn hart omgaat. Dx bad een gevoel van zelfvoldoening, toen de vorige spreker vroeg: hebt gij het verslag gelezen ? Daar ik nu toch eens in mijn leven er volmondig ja op kon antwoorden. Welnu, zult ge zeggen, dan kunt ge er ons ook wel iets van vertellen. Maar toehoorders, als ik even als Collega meyjes het boekje voor mij had, kon ik dat doen. Ik heb het evenwel niet bij mij en ik ken het niet uit mijn hoofd, dat moet ik U eerlijk bekennen. Wij hoorden van de vorige sprekers van een boom. Wat is die boom groot geworden en wat heeft hij vele takken! Niet van deze plaats, maar toen ik daar straks in de bank zat, overzag ik eens al die bestuurders en bestuurderessen. Hoeveel hoofden zijn er niet, wat moet dat een groot gezin zijn! Wat een menschen die meewerken! Waarlijk! het is een wonderboom, doch niet als die 2* van jona, die in een nacht opkwam, om den droefgeestigen profeet — maar laat ons niets meer van jona zeggen. Ook de bestuurders dezer Vereeniging hebben druk gekend. Maar — al was het geen boom die zoo kort duurde als jona's wonderboom,, toch was het een wonderboom van jona's God! Wij hoorden de beschrijving er van. Hoe klein het begin was, hoe God hem groot deed worden, hoe hij takken kreeg grooter dan eenig andere boom. En hoeveel vruchten droegen zij niet. Als wij onze vruchtboomen aanzien, staan wij verbaasd hoe elke boom vruchten geeft naar zijnen aard. Appelboomen geven geen peren, en elke plant dien God wasdom geeft, brengt de vruchten voort waartoe hij bestemd is. Als wij den boom kennen, behoeven wij niet te vragen: wat zal hij in het vervolg voortbrengen; het zijn de vruchten van een planting Gods. Maar zulk een boom kan niet verplant worden; hij staat niet op den grond, maar zit er ingegroeid. Met als onze kerstboomen, die soms neergezet worden of ook onbarmhartig worden vastgespijkerd, en dan volgehangen, maar het zijn geen vruchten die er aan gegroeid zijn. Maar de kerstboom dient maar voor een avond. Als de Evangeliedienaar (en dat hoeft geen leeraar te zijn, iedere broeder of zuster die den Heer liefheeft, kan dat wezen) gesproken heeft, dan worden de vruchten afgeplukt en dan kan de boom opgeruimd. Hij heeft zijn doel gehad. Maar de planting onzes Gods heeft wortels. Br. looman heeft ons dien boom doen zien, wij hebben er om heen gewandeld. Collega hasebroek heeft er zijn dichterlijk licht overheen geworpen. Maar het belangrijkste is onzichtbaar, dat zijn zijne wortels. De kerstboom staat in een tobbe, maar de boom die groeit, hoe meer zijne takken zich uitbreiden; des te verder en dieper grijpen de wortelen onder den grond om zich heen. Een zilveren feest bij te wonen, een woord van opwekking te spreken, ja zelfs de grootste blijken van belangstelling te geven, dat alles is gemakkelijk. Maar om die 25 jaren door te leven, door te werken, door te strijden. Een ernstig gebedsleven gedurig voort te zetten, dat ligt tuBSchen het begin van deze Ver- eeniging en dit haar 25jarig feest. Anders kon ze zoo niet gegroeid zijn; zonder dat zon zij hare takken niet zoozeer hebben kunnen uitspreiden tot zelfs over den oceaan heen, en hare vruchten hebben gebracht tot in diepe kelders en op hooge zolders. Dat alles kon niet geschied zijn, indien er geen krachtige groei, geen krachtige woeling was geweest, die wij niet kunnen zien. Dat was het werkzame leven in gemeenschap met Christus. Alles komt aan op het oogenblik, dat er gestreden moet worden. Wij hooren hier gelukkig niet zooals in een naburig land dat roffelen van de trom, en zijn geen getuige van dat gedurig exerceren. Dat alles gebeurt om in tijd van nood strijdvaardig te zijn. Daarom al die studie, die inspanning, al dat denken over het terrein des vijands, opdat men klaar zij. Dat is het werk der wortels: zich sterken in de gemeenschap Gods, het strijden tegen de zonde, inzicht krijgen in de diepte van het Evangelie, dat gestalte krijgen door Jezus Christus, dat Jezus Christus toelaten om ons eene gestalte te doen verkrijgen. Dat alles is de verborgen werking der wortels, die de voedende sappen door den stam opwaarts voeren naar de takken en de vruchten. Die vruchten toonen aan wat er tot stand kwam. Het zijn de resultaten van de verborgen werking, die in dat donkere wortelgraf tot stand kwam. Welke wenschen hebben wij nu voor Bestuurders en medewerkers van deze Vereeniging met zilveren krans? Dat bidden wij, dat dat werk in de diepte, dat persoonlijke werk van zelfonderzoek meer en meer toeneme, dat diep en dieper graven in de mijnen des Evangelies en de schatkameren der waarheid. Wij hopen, dat het niet zij zooals vaak in het huiselijk leven, dat bij het dragen der zilveren kroon zijn hoogste toppunt heeft bereikt. Daar zijn er niet velen, die een gouden feest vieren. Dat bidden wij deze Vereeniging toe. Zij viere eens haar gouden feest, al is het dan niet met hare tegenwoordige leden. Wij hopen, dat deze boom niet staat op zijn bederf, wel nog schoon van buiten, maar inwendig krank; dan zit het in de wortels. Maar zoolang die wortels nog krachtig voortwoelen, moet de boom groeien en bloeien. Wat zal de kracht in de toekomst voor deze Vereeniging moeten zijn, dit: dat de Geest Gods ons bestuurt en met ons medearbeidt, dat er in elk der bestuurs- en werkende leden zij een persoonlijk geloofsleven in de gemeenschap Gods; dan heeft deze Vereeniging de waarborg in zich zelve, dat zij nog een ander feest zal vieren. En zegt God eens ook van dezen boom: hij heeft zijn werk volbracht, er moeten weer nieuwe krachten komen, dat dan allen, die medearbeiden, getroost zijn einde kunnen aanstaren. Al de dingen bier beneden hebben een tijd, maar de hemelsche dingen hebben een eeuwigen duur. Ik zou daarom het laatste vers van uw Haleluja-lied eenigzins willen wijzigen en aldus de laatste regels lezen: En alles wat God brengt tot stand, Blijft steeds gewrocht van 's Heeren hand. Profeteeren kunnen wij niet; maar zoo gij, die de wortels zijt dezer Vereeniging, voedsel zoekt in God en Zijnen Zoon Jezus Christus door de gemeenschap des Heiligen Geestes, dan 'zal de Vereeniging meer en meer krachtig worden en des Heeren heerlijkheid zal in hare takken en vruchten zichtbaar zijn. Zoo zal het alles uitloopen tot eer van den nooit volprezen Naam onzes Gods en van Jezus. Christus Zijnen Zoon. Amen. Zingen wij het 104e vers van Psalm 64. De Voorzitter daarna den kansel beklimmende maakte bekend dat, Dr. a. kutpbk , Predikant bij de Hervormde Gemeente alhier, welke zich voorbehouden had de laatste redenaar te zijn, door lichte, ongesteldheid verhinderd te komen, staande de vergadering een bewijs gezonden had van zijne hartelijke sympathie in eenen brief, welken hij verzocht der vergadering voor te lezen. Hij is van den volgenden inhoud: Geliefde Broeders! Op Uw zilveren feest niet in Uw midden te kunnen zijn, is mij een gemis van levensvreugde; en het stemt mij droef, dat ik mijn gegeven belofte niet gestand kan doen, om in het midden der broede ren en zusteren een woord van sympathie en dank te spreken. Ik heb uw vijfentwintigjarigen arbeid wel niet meegemaakt, maar toch heb ik van Uw lijden en strijden in de acten van onzen Kerkeraad gelezen en een deel Uwer pijnlijke en toch zoo hoopvolle geschiedenis mogen beschrijven met eigen hand. Die bekendheid met Uw worstelen had liefde voor Uw Vereeniging in mijn hart gewekt. Ik wist het nu, dat zooveel goeds, waarin we ons thans met onze broederen verheugen, door den Koning der Kerk voorzeker, maar door U als instrument verkregen is. Ik had mij daarom voorgenomen op Uw zilveren feest Uw " Vereeniging tot verbreiding der Waarheid" met de Roomsche Vereeniging tot verbreiding des Geloqfs, de propaganda fide, te vergelijken, om U voor haar mistred te waarschuwen, en tevens uit haar ervaring U den weg te wijzen, die U na verkregen resultaat wacht. Dit kan nu, om het gure weder bij de pijnlijkheid van mijn gestel, niet. Laat mij daarom, Broeders, met dit korte woord volstaan mogen. Na vijfentwintigjarige worsteling zijt ge tot tijdelijken zegepraal gekomen, en viert ge thans feest in hetzelfde kerkgebouw, in welks kosterij men weleer een folterkamer voor de leerlingen van Uw uitnemenden Voorzitter bereid had. Slape niemand op die lauweren in. "Het kan verkeeren!" Voor zegepraal kan weer nederlaag komèn. Kwam die ooit, wees dan nogmaals met Uw Vereeniging een bolwerk in den strijd voor 's Heeren zaak, en reken dan ook op mijne zwakke hulpe, die U om Christus' wil geboden wordt. Breng mijn broedergroet aan de saamgevloeide menigte en gedenk in liefde aan Uw Broeder in Christus, Amst., 6 Nov. 1872. KUYPBR. De Voorzitter, daarna het woord hervattende, sloot met de navolgende toespraak deze feestelijke zamenkomst, achtervolgd door gebed en psalmgezang: Geachte Toehoorders, Leden en Begunstigers der Vereeniging. Allen hebben wij hedenavond feest gevierd. Vele goede woorden van hartelijke sympathie hebben wij gehoord. Wij hadden verwacht ook nog wel een woord van bestraffing te hooren. We hadden het ook wel verdiend misschien; doch wij begrijpen het wel, op een feest houdt men de strafpredikatiën terug. Als er sprake is geweest van een boom, een levensboom, een wonderboom, is het alleen aan Gods genade te danken. Indien de Vereeniging niet in Jezus Christus gegrondvest was, bestond zij niet meer. De Vereeniging dankt de voorgangers der gemeente, die zooveel goede woorden voor haar overhadden. Al de blijken van belangstelling neemt zij in hartelijken dank aan; maar voor zij haar dank brengt aan menschen, moet zij dankzeggen haar grooten God en Zaligmaker, dat wij willen doen door te zingen van Psalm 33 het laatste vers. Hierop ging spreker weêr voort: De Vereeniging gevoelt behoefte in de eerste plaats haren hartelijken dank uit te spreken aan de aanzienlijken, die indertijd zoo welwillend ons van hunne schatten geleend hebben (en van wie velen ons het geleende schonken), opdat wij een eigen gebouw krijgen konden. Zij dankt in dit oogenblik allen, die, zonder Leden of Begunstigers te zijn, bij haar zilveren feest zulk een hartelijk bewijs van hunne belangstelling gaven. Is U deze proef bevallen? dan zeggen wij Abraham na: "kom en leun een weinig onder dezen boom." Want ook uw komen in ons midden zal ons zijn tot blijdschap en versterking des geloofs. Wij hebben uwe hulp noodig, wanneer het uw lust is om te zoeken de dingen, die boven zijn. En is U uitgereikt een blaadje, het verzoek inhoudende om Lid of Begunstiger te worden, zoo vragen wij U, neemt de moeite en leest het, overpeinst het een weinig, maar stelt het niet te lang uit! Wij danken het kerkbestuur dezer Gemeente, die de vriendelijkheid had dit ruime kerkgebouw ons ten dienste te stellen. Ook de Br. diakenen, den koster en zijne helpers, den voorzanger, den organist, de oppassers, ja zoo velen, die ons de behulpzame hand boden. De Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid wenscht niets anders dan de kerk te stutten; zij wil niet zijn een kerkje naast of boven of in de kerk, maar zij wenscht alleen mede te werken aan de opbouwing van het rijk van Christus! God beware haar dat er ooit zulk een worm aan hare wortels zou knagen. Dit wenscht ze: dat als zij sterven moet, het zij omdat haar bestaan niet meer noodig is. Moge ieder lid het gewicht beseffen, een levende rank te zijn van den waren Wijnstok! Wijders dankt zij de heeren de bruyn & C°., die ons al dit gazlicht voor niet schonken. Dat heeft God gedaan! Wij bidden dat Hij van Zijn licht in hunne zielen er voor in de plaats geve. Wij bidden dat wij allen vervuld mogen worden door den Heiligen Geest! Op mannen, broeders, vrouwen, zusters, jongelingen en jongedochters! voortgegaan in den strijd tegen de macht der duisternis, in den strijd voor onzen Koning Jezus Christus. Hier moeten wij strijden, daar boven zullen wij de overwinning vieren. Hier moeten wij zaaien, daar zullen wij maaien. Wij spraken in dezen avond opzettelijk niet van de vruchten van ons zaaien; het is en blijve onze leuze: Zaaier! zaai in Gods naam voort. Zaaien in het belang der Kerk, tot bloei der Gemeente, en bovenal tot roem van haar eeuwig Hoofd Jezus Christus. Amen! Bij het verlaten van het kerkgebouw werden aan de uitgangen gaven ingezameld voor het tekort, waarvan de Voorzitter bij zijn inleiding gewaagde. Deze kollekte heeft opgebragt ƒ 86.50; terwijl de kollekte door D". hasebroek aanbevolen bedroeg f 164.45, waarna nog ontvangen werd, ter navolging voor anderen, van X. C. Z., een bankbiljet groot ƒ 1000. EERSTE FEESTAVOND, IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT, Donderdag 7 Hovember, 's Avonds te 7 ure. Treffend was de indruk, dien het gebouw onwillekeurig maakte op ieder, die binnentrad. Van kolom tot kolom waren guirlandes aangebracht, terwijl het gedeelte van den wand achter den katheder in een tuin scheen te zijn herschapen. Grootsch was het gezicht van een prachtig schild met de opschriften: "o God! wij gedenken Uwer weldadigheid" (Ps. 48 v. 10) en: "Door de genade Gods zijn wij dat wij zijn" (1 Cor. 15 v. 10), waarop tevens de naam en het jaartal der stichting van de Vereeniging stonden te lezen. Was dat grootsch, treffend was het tusschen de groene bladen, als nederig daaronder verscholen, te lezen met letters, door de handen .van kinderen der bewaarschool gevlochten en als eene verrassing door hen geschonken: "Het mostaardzaadje tot een boom geworden." Dat moest een kinderhand schrijven, omdat God ook uit der kinderen mond zich lof heeft toebereid, evenals een kinderhand de rozen moest maken tusschen de guirlandes. Twee-en-dertig schilden, in arabesken vorm door kunstige hand van een der leden met zwart op witten grond vervaardigd en omlijst door goudgetinte krul- en slingerfiguren, tusschen de verschillende kolommen boven en beneden aangebracht, deden den bezoekers de verschillende werkzaamheden kennen, die de Vereeniging zich tot taak gesteld heeft. Een toepasselijk bijbelwoord drukte den aard van iedere dezer werkzaamheden nit. Te beginnen aan de linkerzijde van den President waren deze opschriften de volgende; Tusschen de benedenste kolommen: I 1. Evangelisatie. Mare. 16 vs. 15. 2. Zondagscholen. Ps 78 vs. 4. . 3. Bijbellezing voor Kinderen. 2 Tim. 3 vs. 15. 4. Catechisaties. 2 Petr. 3 vs. 18a. 5. Evangelisatie onder Zeelieden. Ps. 107 vs. 23 en 31. 6. Evangelisatie onder Doofstommen. Jes. 35 vs. 6. ' 7. Huisbezoek. Hebr. 3 vs. 13. 8. De Bond van Vereenigingenter Verbreiding der Waarheid. Ps 138 vs. 3 a. 9. Zusterkringen. Matth. 25 vs 34 en 36». 10. Christelijke Leesbibliotheek. Spreuk 4 vs. 5—7. 11. Breischolen. Pred. 9 vs. 10. 12. Naaischolen. Spreuk. 31 vs 10 a en 13. 13. Java-Comité. Jes 43 vs. 6. 14. Vereeniging ter bevordering der Zendingzaak onder alle Heidenen. Ps. 86 vs. 9. 15. Amsterdamsen Kindergenootschap ten behoeve der Zendingzaak. Ps. 8 vs. 3 o. 16. Amsterdamsen Jongelieden-genootschap ten behoeve der Zendingzaak. Ps. 148 vs. 12 en 13. Tusschen de bovenste kolommen: 1. Leerschool voor Volwassenen. Spreuk. 19 vs. 24. 2. Zangschool. Ps. 92 vs. 2. 3. Christelijke Bewaarschool. Mare. 10 vs. 14. 4. Dorcas-Vereeniging. Hand. 9 vs. 39 4. 5. Logement te Huis. Hebr. 13 vs. 2a. 6. Vereeniging te Haarlem. Job. 8 vs. 32. 7 ■ Vereeniging te Zaandijk. Spreuk. 23 vs. 13. 8. Evangelisatie te Loenen aan de Vecht. Jes. 32 vs. 20 a. 9. Evangelisatie in Noord-Holland. 1 Tim. 2 vs. 32 en 4. 10. Vereeniging te Edam. 1 Joh. 3 vs 18 eu 19 a. 11. Vereeniging te Zaandam. Joh. 18 vs. 374. 12. Vereeniging te Purmerend. 2 Cor. 13 vs. 8. 13. Zondagschool te Diêmerbrug. Mare. 10 vs. 13 a. 14. Zondagschool te Sloten. Mattb. 13 vs. 34. 13. Zondagschool te Sloterdijk. Ps. 22 v». 31. 16. Commissie voor het Gebouw. 1 Chron. 28 vs. 10 a. Is het wonder, dat velen op dit' alles een opmerkzamen blik vestigden, ja dat zelfs hier en daar in stilte de toon der bewondering werd gehoord: doet de Vereeniging zooveel! Allengs vulde zich het gebouw zóo, dat, niettegenstaande eene vergadering in de Schotsche kerk afleiding schonk, velen tè zeven ure geen toegang meer konden verkrijgen. Met een blik op het verloopen tijdperk opende de President de vergadering en verzocht om te zingen Ps. 33 v. 1. Daarna las hij voor 1 Joh. 4, hetzelfde hoofdstuk dat bij de grondlegging der Vereeniging in de bewaarschool in de Plantage 11 November 1847 was gelezen, waarna Br. scheepmaaker voorging in het gebed. Hierop zong de vergadering Ps. 105 v, 2. Br. j. h. den ouden jr. vroeg van den President den toegang voor eenige jeugdige bezoekers, en nu traden, terwijl de vergadering het le vers van het aan de deur uitgereikte Feestlied aanheft», eenige meisjes der Zondagschool van jufvrouw moen binnen en plaatsten zich voor den katheder. Vervolgens zongen zij een feestlied, waarna een der meisjes in eenige schoone dichtregelen de Vereeniging en den President geluk wenschte met dit heerlijke feest. Bij het eindigen van dit gedicht reikte een ander uit den kring der meisjes den President een fraaie banier toe, waarop, nevens het feestjaartal, met zilveren letteren geborduurd stond; "Laat de kinderkens tot Mij komen." Ook dit overgeven der banier geschiedde onder het uitspreken van eenige gepaste dichtregelen. De President gevoelde behoefte om bij zulk een blijk van liefde, de jeugdige bezoeksters een woord van dank en opwekking toe te spreken. Zijn wensch was het, dat datzelfde vaandel ook haar ter blijvende herinnering aan deze feestviering mocht strekken. Haar tot jezus te brengen, die, naar het opschrift op het vaandel, ook de kinderen roept, was steeds de bedoeling der Vereeniging, en ook thans de opwekking, waarin de President alles bevatte, wat bij haar nog te zeggen had. Komt tot Jezus! was dan ook het woord, dat haar nog, eer zij vertrokken, werd toegeroepen. Intusschen zong de vergadering het 2* vers van het Feestlied. De President begon nu zijne mededeelingen met een opwekkend woord. Vijf-en-twintig jaar had de Vereeniging bestaan, en dat zij veel had overwonnen konden de schilden getuigen, waarmede het gebouw versierd was en die hare menigvuldige werkzaamheden aanwezen. Klein was het begin geweest, en daarom kwam alleen Gode de eer toe. Dit nam niet weg, dat de Heer zich van die geringe middelen had willen bedienen ter uitvoering van groote dingen. Daarom was het de leus der Vereeniging geweest en zal het die blijven: door werken in 'sHeeren kracht, voorwaarts! Treurig was echter de gedachte, dat er nu in het vijfentwintigste jaar van het bestaan der Vereeniging een tekort was. De inkomsten bedroegen dit jaar toch ƒ 1793.96 en de uitgaven ƒ 1974.02. Het tekort is dus ƒ 180.06. De kollekte aan de deur der Nieuwe kerk, die bestemd was om het tekort te dekken, heeft opgebracht de som van ruim ƒ 80. Er blijft dus nog een nadeelig saldo van bijna ƒ 100. Met eene opwekking om mildelijk bij te dragen, ten einde die ƒ 100 bij elkander te brengen, besloot de President dit gedeelte , van zijn verslag. En nu volgde een kort Overzicht van den staat en de werkzaamheden der Vereeniging in het afgeloopen jaar (zie Verslag, blz. 68). De werkzaamheden, die er verricht waren en die zelfs in dit jaar nog uitbreiding hadden bekomen, bewezen dat de Vereeniging ook thans niet had stil gezeten, maar dat het bevel om voort te zaaien in Gods naam was gehoord en begrepen. Aan het einde van al de mededeelingen zong de vergadering Ps. 99 v. 8. Vervolgens ging het Bestuur over tot de uitloting van zeven aandeelen in de Leeniugen voor het gebouw. Br. den ouden als Penningmeester opent de gesloten bussen, en laat door een lieven, kleinen jongen de aandeelen uitloten. Uit de eerste Leening worden getrokken de nummers 82, 45, 18, 75 , 13 en uit de tweede Leening de 'nummers 1 en 7 (zie blz. 77). Daarna zong de Vergadering het 3* en 4* vers van het Feestlied. Inmiddels had Br. den ouden zich verwijderd. Teruggekomen, werd door hem een prachtig Album in blauw fluweel met zilver den Voorzitter aangeboden, namens Bestuurders, Bestuurderessen en Werkende Leden, wier photografisehe portretten daarin vervat zijn, benevens in sierlijken vorm geschreven de namen van al de Werkende Leden en de verschillende afdeelingen waarin zij werkzaam zijn. Door deze allen werd hem dit Album ter blijvende herinnering aan de Feestviering en tevens als blijk van innige hoogachting aangeboden. Br. jaspers sprak hierop de volgende dichtregelen uit: 't Zij in dit' plechtig aar, geachte President, Ons saam vergund aan U dit Album op te dragen, Die de Vereeniging met TJ eens worden zagen, Of die ge in later tijd uit hunnen arbeid kent. Het is een heiige band die ons tesatnen hecht, Veel schooner dan fluweel en 't fijnste zilver tevens; Het is de broederband des geestelijken levens, Door Gods gena bewaard, door Zijnen Geest gelegd. Dien band, bewaar hem, Heer, en bind hem nauwer saam, Zoo vraagt U het Bestuur en werkzaam-zijnde leden; Spaar onzen President, dat is ons aller bede. Nog jaren lang met ons, tot eer van Uwen Naam. En Broeder, waar de kroon der grijsheid TJ reeds siert, En Gij en wij weldra van deze aarde scheiden, Daar zal het nageslacht de waarheid Gods verbreiden, Door deez' Vereeniging, die 't Zilvren jaarfeest viert. En als in de eeuwigheid ons dan eens een ontmoet, Die tot ons zeggen zal: gij hebt op reis door 't leven Door de Vereeniging -den eersten stoot gegeven Dat ik den Heiland zocht, en 't leven door Zijn bloed; Dan vallen wij tesaam dien trouwen Heer te voet, Dien God, die wonJren doet. Br. den ouden hernam nu bet woord in proza en drukte in bezielde, krachtige taal de gevoelens van liefde en hoogachting uit, die allen den Voorzitter toedragen. Hij opende voor aller oog dat prachtig geschenk en las de dichtregelen, die er door een tweetal Bestuurders in geplaatst zijn. Met innige belangstelling werd dit alles door de talrijke vergadering aangehoord, die na het aannemen van het geschenk door den President onmiddellijk aanhefte Ps. 134 v. 3. De President beantwoordde het een en ander op de hem eigene wijze. Hij is diep getroffen. Daarvan dragen zijne woorden het bewijs. Hoewel Gode in de eerste plaats van alles de eere toekomt, is hij echter aangedaan over de blijken van liefde, die hij thans mag ondervinden. Hij ziet daarin eene waardeering van'zijn werk, en wenscht, dat al de broeders én zusters zich hoe langer hoe nauwer saam mogen verbinden tot het zoo heerlijke werk, dat de Vereeniging in 's Heeren kracht heeft verricht en verder hoopt te verrichten. Mochten eenmaal zijne kinderen geen kinderen nalaten,, zoo vermaakt hij dit geschenk ten eigendom aan de Vereeniging. Vervolgens vertoonde hij een photografie in zwarte lijst, voorstellende de graven van zijne Echtgenoot en zijnen laatstovcrleden jongsten Zoon, hem door het Jongeliedengenootschap vereerd, waarover hij zich verheugt en zijn dank uitbrengt. In dien dank deelden nog eens alle Bestuurders en Werkende Leden. Treffend en gepast was echter de toespeling, die de President op de zilveren sloten van het album maakte, betuigende hij, op het voorbeeld van Luther met den zilveren beker, dat zoo de Vereeniging het noodig mocht hebben, hij even zoo dit zilver er zou afrukken te haren dienste, liever dan het voor zich te behouden. Hij eindigde met nog eens aan het ieiort te doen denken en alle leden op te wekken hiervoor in het Vervolg te waken. Vervolgens trad eene Commissie voor uit de leden der Vereeniging, bestaande uit de Broeders a. terstall jr., j. de wilde en b. h. blankenberg jr. Broeder terstall voerde het woord en bracht ook namens de leden den President een woord van dank toe, terwijl hij hem uitnoodigde zich met de Commissie eenige oogenblikken te verwijderen om het cadeau te bezichtigen, dat hem door een groot getal leden wordt aangeboden, bestaande in eene mahoniehouten boekenkast met zilveren plaat en inscriptie. De vergadering zong inmiddels de laatste coupletten van het Feestlied. Teruggekomen, betuigde de President zijn hartelijken dank en besloot alles in deze woorden, dat hij zichzelven opnieuw ten dienste der Vereeniging stelt, en, biddende om 's Heeren hulpe, haar van nieuws zijne krachten wil wijden. Door een lid der Vereeniging werd den President nu nog een glazen beker op zilveren voet aangeboden. Ook dit gaf hem 9tof tot dank. Eindelijk werd nog een tal van nieuwe leden voorgedragen, dat zich bij deze gelegenheid heeft aangesloten. Daarna sloot de President met dankzegging, waarna de vergadering zong het 10* vers van Ps. 64, en, na de zegenbede ontvangen te hebben, uiteenging. FEESTVIERING MET DE KINDEREN DER BEWAARSCHOOL, IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT. Vrijdag- IS November, 's Avonds te 6 ure. Het was voorwaar een treffend gezicht zulk een groot getal kinderen van twee tot zeven jaren in deze oogenblikken bij elkander te zien. De vroolijke aangezichtjes toonden, dat ook zij deelden in de feestvreugde, en de ijver, waarmede de moeders die kindertjes brachten, gaf bewijs ook van hare ingenomenheid met de zaak. Te zes ure opende de President dit Kinderfeest met het zingen van een psalmvers; daarna las hij voor den 8"ten Psalm, cn verzocht Br. de wilde voor te gaan in het gebed. Nu was het eigenlijk Kinderfeest geopend, want aanstonds werd het een en ander door het eenvoudige lied der kinderen vervangen. De President sprak eenige woorden betrekkelijk de feestviering, geheel in den eenvoudigen kindertoon, en gaf toen het woord aan jufvr. grask, hoofdonderwijzers der school, die nu met de kinderen sprak over dit feest en verder over eenige bijzonderheden uit de geschiedenis des O. en N. Testaraents. Uit de eenvoudige, maar juiste antwoorden der kinderen bleek, dat ook op de Bewaarschool de Bijbel het handboek van den dag is. Die antwoorden toch waren kinderlijk maar juist, en leverden daarbij het bewijs, dat zelfs die jonge kinderen in den Bijbel al reeds te hnis waren. Bij herhaling werd dit afgewisseld door gezang, nu eens toepasselijk op den feesttijd, dan weder bestaande in gelukwensch aan den President of aan de Bestuursleden. Zelfs de allerkleinste kinderen bleven niet achter.- Konden zij nauwelijks spreken, toch drukten zij in hun liedje de gevoelens van vreugde uit, die hen bezielden. Vervolgens werd hun gelegenheid gegeven om het een en ander te verrichten, waar zij zich verder op de school mede onledig hielden: Geen wonder, dat dit aan al de aanwezigen voldeed. En nu kwam het schoonste eerst aan. Allen ontvingen juichende uit de hand van Bestuurders een St. Nicolaas-koek. Toen scheen aan de vreugd geen einde te komen. En nogtans, eerbiedige stilte heerschte toen"de President de vergadering sloot met een eenvoudig, maar hartelijk gebed voor de Vereeniging, maar ook voor die lieve kleinen, die gewis in hun volgend leven ook dit feest niet zullen vergeten. Tegen acht ure was de geheele samenkomst tot genoegen van allen, die tegenwoordig waren, afgeloopen, en gewis werd toen menige bede voor die vroolijke jeugd hemelwaarts gezonden. FEESTVIERING met kinderen der Zondag-, Brei-, Naai- en Zangscholen, IN DE HERSTELD EVANG. LUTH. KERK. Maandag' 18 Kovember, 's Avonds te 7 Vve. Door het Bestuur was reeds in de maand September bij den Kerkeraad der Hersteld Ev. Luth. Gemeente aanzoek gedaan om haar kerkgebouw bij die gelegenheid te gebruiken, wijl het zoo nituemend geschikt is om nevens een groot getal kinderen ook nog een aantal hoorders te kunnen bevatten, en dit was welwillend toegestaan. Op den dag zeiven was in het ruim dier kerk eene soort katheder opgericht, om het spreken tot de kinderen gemakkelijk te maken. Omstreeks zes ure verzamelde zich dan ook een getal van 750 kinderen in het ruime kerkgebouw. Van deze behoorden 150 tot de zangers, die op de galerij tegenover den predikstoel plaats namen. De overigen, bestaande uit de oudste leerlingen der onderscheidene Zondag- en Breischolen, de meisjes van de Naaiwinkels, benevens 18 meisjes, die van deze ontslagen moesten worden, plaatsten zich in het ruim der kerk, en dat wel onder de meest mogelijke orde. De meeste Zondagschool-onderwijzers vergezelden hunne eigene leerlingen. Groot was de toevloed toen de deuren van het gebouw eerst voor Leden en Begunstigers en daarna voor het publiek werden geopend. Het duurde niet lang of het gebouw, dat duizenden hoorders kan bevatten, was tot de bovenste gaanderij gevuld. Een kwartier uurs voor dat de feestviering een begin zou nemen, deed het schoone orgel zijne liefelijke en tevens krachtige toonen hooren als ter inleiding tot dien feestehjken avond. Te zeven ure verscheen de President, de heer t. m. looman, gevolgd door Ds. helwig, Predikant bij de Hersteld Evang. Luth. Gemeente, en den leeraar der Broedergemeente te Haarlem, den heer weiss. Een kort overzicht van hetgene dien avond gesproken werd, vinde hier eene plaats. De President der Vereeniging opende de vergadering met het zingen van Psalm 29 v. 1, riep in het gebed Gods zegen in over de samenkomst, las 1 Thess. 5 : 11 enz. en liet de zangers aanheffen Ps. 146 v. 1, 3, B en 7 (figuraal). Vervolgens wierp hij een blik op de geschiedenis der Vereeniging gedurende vijfentwintig jaar, en merkte op, dat juist twintig jaar geleden in hetzelfde kerkgebouw het vijfde jaarfeest der Vereeniging gevierd was, zooals in 1851 het vierde. Aandoenlijk was de herinnering hoe velen, misschien ook bier tegenwoordig, nu reeds vaders en moeders geworden, eenmaal dat 4e en 5e jaarfeest als leerlingen medevierden en thans ook reeds hunne kinderen die plaats zagen innemen. Daarna trad hij in eene vergelijking van den toestand der Vereeniging toen en nu. In tal van leerlingen, Zondag-, Brei- en Naaischolen was de Vereeniging toegenomen. Dit gaf reden tot blijdschap. De herinnering aan overleden broeders als krot en steyling, sielof en van wees gaf echter stof tot droefheid. Onder alles echter was rijke aanleiding tot danken. De vergadering zong Ps. 89 v. 1 (koraal) en de kinderen Ps. 150 (figuraal). ■, t*j Daarop besprak Br. müllbe met de kinderen der Breischool de geschiedenis van Sanl, David, Salomo, de scheuring des rijks, vnn Jerobeam en den profeet Elia, waarna opnieuw de kinderen zongen: "Eere zjj god!" (figuraal). Br. de wilde besprak vervolgens met de leerlingen der Zón* dagscholen de geschiedenis des N. Testament»; jezus' geboorte, doop, wonderen, gelijkenissen, lijden, sterven, opstanding en hemelvaart worden in korte trekken behandeld. Met het woord: "Houdt deze dingen in gedachtenis," werd dit besloten. De kinderen zongen het lied: "Haleluja" (figuraal). Br. c. jesse handelde daarna met de meisjes der Naaischool over den aard en het wezen des geloofs naar aanleiding van Hebr. 11. Achtereenvolgens werd het geloof van Abel, Henoch, Noach, enz. besproken. Dit alles werd besloten met het zingen der kinderen van het lied: "De zegen der Vereeniging" (figuraal). De President richtte vervolgens zijn woord tot de onderwijzers en onderwijzeressen, die hij dankte voor hunnen arbeid. Hij wees op het zegenrijke er van, op de moeielijkhéden er aan verbonden, op de hulp van boven, en op de vrucht, die aan het einde niet achter zal blijven. Met de opwekking: "zaaiers, zaait in Gods naam voort," werd dit woord besloten. Tot opwekking werd nog gewezen op het overlijden van een 3 leerling der Zondagschool te Sloten, die op den avond van den 3aen November tijdens den bidstond zalig was ontslapen. Het ontslag van 18 meisjes der Naaischool lag vervolgens aan de orde (zie blz. 72). De President wees haar op de genoten voorrechten, verheugde- zich dat meest allen op katechisatie of bij Predikanten onderwijs ontvangen ter aflegging van belijdenis, herinnerde haar de verleidingen der wereld, waarvoor zij nu bloot staan, wenschte haar 's Heeren hulpe toe, en eindigde met de verwachting te koesteren, zij zelve eens nuttige leden der Vereeniging zullen worden. Aan allen werd nu een bijbel en aan elf van haar, die het minst verzuimd hebben, katoen voor eene jurk uitgereikt. Door het meisje mjke werden in aller naam het Bestuur en de Onderwijzeressen bedankt, terwijl zij, en tot haar, die met haar de school verlieten, en tot haar, die dit nog niet deden, een opwekkend woord richtte. Daarna zongen de zangers het lied: "Dankstof (figuraal) en daarop volgden in hoofdzaak deze toespraken: Toespraak van Ds. Heiwig, Predikant der Hersteld-Evangel. Lutherschc gemeente alhier. Ik verbhjd mij, dat mijne kinderen in de waarheid wandelen, sprak Johannes, de langstlevende der apostelen, wiens laatste woorden nog waren: kinderkens! hebt elkander lief. De genade van den Heer jezus cheistüs zij met u. Op dit feest neem ik dit woord over, en verblijd mij, dat ook deze kindéren in de waarheid wandelen. In de Vereeniging wordt de waarheid geleerd. De Vereeniging toch is een bond uit het volk tot het volk, die nimmer sectegeest, noch afleiding van de kerk heeft gewild, maar wier doel het was: de waarheid te leeren, vervat in Gods woord. Christus is de weg, de waarheid en het leven. Met den histotorischen cheistüs in zijne wondervolle geboorte, leven, lijden, sterven, opstaan, tenhemelvaren, worden toch de kinderen bekend gemaakt. Ouders en kinderen! stelt dit op prijs, maakt van de gelegenheid n aangeboden een getrouw gebruik. De Vereeniging wil door de waarheid vrij maken. Vrijheid is een tooverwoord; maar de vrijheid, die de mensch wil, is eene verkeerde vrijheid. De ware vrijheid is toch gebonden aan Gods woord. Dan is men vrij van dwaling, bijgeloof, ongeloof. Dan is men een kind Gods, dat vrij is van de slavernij der zonde. Zoekt die vrijheid. De waarheid zal u vrij maken, kinderen. De Vereeniging stelt zich ten doel om u vrij te maken! Zij heeft met u (1 April) het feest der vrijheid gevierd. In waarheid vrije burgers te zijn, zal eens uw geluk worden. De Vereeniging wil u in de waarheid leeren leren. Haar doel is uw hart roor haar te openen en het u te doen toonen in uw leren door cheistüs' beeld te dragen. Cheistüs is mijn leren, zegt Panlus. Ook de kinderen wil de Heer tot zijne schapen maken, die zijne stem kennen en Hem volgen. Broeders en Zusters! toonen wij, dat wij uit de waarheid zijn, door ons leven. Geren wij een voorbeeld aan anderen, en laat ons rast, onbewegelijk, altijd orerrloedig blijven in het werk des Heeren. De zegen er ran is gebleken nu 25 jaar. De Heer zegene Terder uw werk. — Hebt elkander lief. De genade ran den Heere jezus Christus , de liefde Gods en de gemeenschap des H. Geestes zij met u. Zingen wij Ps. 108 r. 1. Toespraak van Ds. Weiss, Predikant der Broedergemeente te Haarlem. Ook hij, een vreemdeling, onverwacht geroepen om te spreken, wil zich met de Vereeniging verblijden. Werken en danken zijn de woorden, die thans uitgesproken moeten worden. Werken met het oog op hetgene te doen was en is. Danken met het oog op hetgene de Heer heeft gewerkt. De kranke te Bethesda is het beeld van den mensch in zijne ellende buiten het Paradijs, met wien de Heer medelijden heeft, tot wien de Heer komt. Velen werken in eigen kracht. Zij zijn gelijk aan het arme meisje, dat door het schrijven van een werkje, dus door eigen wijsheid en kracht, haar toestand zocht te verbeteren, maar teleur werd gesteld, omdat haar werk werd afgekeurd. Zoo blijven ook de pogingen om te werken in eigen kracht vruchteloos. Wij komen er bedrogen mede uit. De Heer zal eens tot velen zeggen, wier taal het is: hebben wij niet in uwen naam geprofeteerd? Ik heb u nooit gekend. Velen waren in Bethesda genezen. Niemand dacht er aan om dien man te helpen. Zelfzucht bezielde hen. Zoo gaat het nog met velen in de Christenheid. Nóg menigmaal: tien gereinigd en waar zijn de negen? Zij zijn er echter nog die God danken en dit toonen door hun werk. De Vereeniging bewijst dit. Maar wat baten dan onze pogingen? zoo zegt de mensch in zijn verloren toestand. Tot hem, die dit erkent, zegt de Heer: gij zijt niet verloren, en Hij verheerlijkt aan hem Zijne genade. Danken daarvoor. Maar dan ook werken — als bet geschiedt op de rechte wijze. Elkander de hand bieden, want wij kunnen. Ook het kind kan werken en vermag groote dingen. Het voorbeeld van een onbekeerd vader, die door de redenen van zijne kinderen, leerlingen eener Zondagschool, met de liefde van jezus werd bekend gemaakt, leert dit. 8* Zoo moeten allen werken. De Heer schenke daartoe zijnen zegen. Hem zij van alles de eer. De gemeente zong nu Ps. 133 v. 1 (koraal) en de zangers v. 3 (figuraal). De President herinnerde, dat Ds. ploos van amstel door ongesteldheid, en Ds. ten kate door verplichten kerkeraad verhinderd waren de vergadering naar hunnen wensch toe te spreken. De laatste wil. echter bij de eerstvolgende gelegenheid van den kansel de belangen der Vereeniging bepleiten. Eindelijk dankte de President het kerkbestuur der Hersteld. Ev. Luth. gemeente voor het gebruik van het Kerkgebouw, den koster, den organist, de zangers, de kinderen en allen, die op de eene of andere wijze de belangen der Vereeniging bevorderd hebben. Hij dankt echter bovenal God, als de bron van al dit goede. Nog een weemoedigen blik slaat hij op het vóór twintig jaren, toen een geliefd kind nog aan zijne zijde was, nu al reeds in den hemel. Hem was het echter gegund nog velen toe te brengen. Met het Ome Vader werd de Vergadering gesloten, waarna allen zingen Gez. 96. De Vergadering ging uiteen, maar aan de kinderen werden nu nog uitgereikt: Een boekje, getiteld: Myn Feestgeschenk *, en een ander (geschenk van den heer kirberger): Moeders laatste woorden, van j. j. l. ten kate. De zangers ontvangen daarenboven eene prent uit den Werkmansvriend (geschenk van den heer kirberger). 1 "llijn Feestgeschenk. Eene Feestgave: door de Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid te Amsterdam, bij gelegenheid van haar Vijf-en-Taintig-Jarig Bestaan, uit dankbaarheid aan den Heer, aan al hare kinderen ter gedachtenis aangeboden, met de hartelijke bede, dat dit boekske hun ten eeuwigen tegen zij. Amsterdam, November 1873." Van dit opzettelijk voor deze gelegenheid door den Voorzitter geschreven en keurig gedrukt met platen versierd werkje ia tan eiken leerling zoo in Amsterdam als in de andere plaatsen, waar de Vereeniging arbeidt, een exemplaar ten geschenke gegeven. FEESTELIJKE SAMENKOMST met leerlingen der onderscheidene Zondag- en Breischolen, IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT, Dinsdag- 19 en Woensdag- 20 Nov., 's Av. te 7 ure. Daar slechts een derde gedeelte der leerlingen, die van wege de Vereeniging onderwezen worden, in de Hersteld Evang. Luth. Kerk had kunnen plaats krijgen, was er door de Eegelings-Commissie besloten om de overigen op de beide volgende avonden in het gebouw in de Elandstraat te doen samenkomen. Euim 700 kinderen, behoorende tot de Zondagschool in de Elandstraat en op de Boom markt, alsmede tot de Breischolen, waren op den eersten avond tegenwoordig. Te zeven ure opende de President de vergadering met het laten zingen vaneen Psalmvers, waarna hij den 88ten Psalm las, en Br. bode voorging in het gebed. De President begon met eene korte herinnering aan het ontstaan van de Zondagscholen der Vereeniging in Mei 1849. Toenmaals hadden die scholen vele tegenstanders, en waren er ook velen, die twijfelden aan haar welslagen. De verwachting was echter ver overtroffen, waarvan deze talrijke samenkomst tot getuige verstrekte. Vervolgens verzocht de President Br. rode om eenige oogenblikken met de leerlingen der Zondagscholen te spreken. De talrijkheid der kinderen echter was hier een onoverkomelijke hinderpaal , waarom ook de President hem verving door in het algemeen eenige vragen te doen over den Bijbel, de voorzeggingen, de geschiedenis des N. Testaments, die allen goed beantwoord werden. Van tijd tot tijd zongen ook de kinderen zoowel figuraal als koraal. Het laatste was Ps. 84 v. 6. Br. jaspers was nu zoo goed om uit zijn voorraad den kinderen het een en ander te vertellen, zoo mei betrekking tot het Godsbestuur, als de Zondagschool. Met blijkbaar genoegen werd dit door de kinderen aangehoord. Nadat de President nog een enkel woord gesproken had, werd de samenkomst door hem met gebed en gezang gesloten. De samenkomst met de kinderen der, overige Zondagscholen en Breischolen op Woensdag 20 November kwam geheel met die van Dinsdag overeen, waarom wij de beschrijving achterwege laten. Bij het heengaan op de beide avonden ontvingen al de kinderen het boekje, getiteld: Mijn Feestgeschenk, en een koek. Dat zij nu vol blijdschap het gebouw verlieten, kan ieder lichtelijk begrijpen. TWEEDE FEESTAVOND, IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT, Donderdag 21 November, 's Avonds te 7 ure. Deze avond was bestemd om aan Bestuurders der hoofdtakken, en tevens aan de Afgevaardigden van de verschillende Zustervereenigingen gelegenheid te geven een woord te spreken in betrekking tot het vijfentwintigjarige bestaan der Vereeniging. Op nieuw vertoonde zich het gebouw in feestdosch. De nog altijd frissche kleur der guirlandes en planten lokte de verzamelde feestgangers uit tot eene vernieuwde feestviering. En waarlijk, het gebouw kon het getal dergenen, die opgekomen waren, niet bevatten. De een betwistte bijna aan den anderen eene enkele plaats om te staan, vooral toen omstreeks acht ure nog een tal van Kerkeraadsleden, onder welke Dr. cramer , leden en begunstigers der Vereeniging, de feestviering door hunne tegenwoordigheid kwamen opluisteren. Treffend waren de woorden van den President, hartelijk alle toespraken. Het kan niet anders of ook deze avond heeft een goeden indruk bij velen achtergelaten. Een kort overzicht van het gebeurde vindt gij in hetgene nu volgt. De President opende de vergadering, door te laten zingen Ps.77 v. 7, en las Efeze 4, hetzelfde hoofdstuk dat gelezen werd op het eerste jaarfeest. De Vice-President Br. bergman ging voor in het gebed, waarna gezongen werd Ps. 88 v. 11. Vervolgens sprak de President: — Wie had ooit kunnen denken, dat eene Vereeniging, eens zoo miskend, tot zulk een zegen zou gesteld worden? Alleen hieruit is het te verklaren, dat zij gegrond is op het woord Gods, en de verheerlijking bedoelt van den Drieèenigen God, Vader, Zoon en H. Geest. Daarna herinnert hij hoe de feestvieringen met gebed waren begonnen (Zondag 3 Nov.). Hij wijst op de samenkomst in de Nieuwe Kerk (6 Nov.), waar drie predikanten hunne sympathie voor de Vereeniging hadden uitgedrukt. Hij ziet daarin een nieuw bewijs, dat het geloof, dat steunt op Gods woord, niet beschaamd wordt, en dat de Heer is en blijft met hen die zich aan zijn woord en getuigenis houden. Hij gevoelt behoefte om dit geloof in Gods woord uit te spreken, maar tevens om er ook door deze feestviering in versterkt te worden. De indruk: de Heer zegent ons, is daartoe bij uitnemendheid geschikt. Dubbel aangenaam is het toch van alle kanten bewijzen , van deelneming te mogen ondervinden. Dit is van den Heer. Ook de President heeft dit weêr gezien, daar hem door de vroeger genoemde Commissie uit de leden der Vereeniging nog een stoel voor zijn studeerkamer is aangeboden, hetgeen hem tot nieuwen dank stemt. Op de feestviering in de Hersteld Luthersche kerk vestigde de President vervolgens het oog. De feestviering heeft geleerd wat den kinderen wordt onderwezen. Weemoedig was daarbij echter de gedachte hoe bij een vroeger jaarfeest in die kerk de broeders krot, sielof, steyling, van wees en anderen tegenwoordig waren. Dit gaf den President aanleiding om, na nog eens op de getrouwe broeders gewezen te hebben, door welke hij omringd is, een brief van deelneming in onze feestviering en gelukwensching er mede voor te lezen, gezonden door het vroeger zoo werkzaam lid, thans eerelid des Bestuurs, Br. datjbanton uit Lausanne. Dit hartelijk schrijven ging vergezeld van de volgende treffende dichtregelen: Broeders! Zusters! viert nu feest Met een blijden dankbreu geest, Zingt verhengd den Lof des Heeren; Brengt Hem met bazuingeklank Voor Zijn Liefde en Trouw uw dank; Laat uw Psalmgezang Hem eeren. Immers vijfentwintig jaar Wilde de Opperzegenaar Uwe schoone Stichting sparen; 't Mostaardzaadje, door uw band In 't geloof in de aard geplant, Werd een boom met tak en blaren. Klein was uw Vereeniging, Toen een twaalftal bij 't begin 't Godlijk Woord der jeugd verkondde; Welk een wasdom gaf de Heen 't Loflied ruischt thans tot Zijn eer Uit veel duizend kindermonden. Jeugd en ouderdom te saam Hoorden van den eengen Naam Ons ter zaligheid gegeven. Wien gehoor en stem ontbrak Was 't de vingertaai die sprak, Van den weg ten eeuwgen leven. Zieken, aan bun bed gekluisterd, Hebben naar den troost geluisterd Van bezoekers in hun leed; En waar deze stemmen zwegen, Klonk 't hun nit uw boeken tegen, Wat eens jezds voor hen deed. Wat al spruiten van haar Stam In en buiten Amsterdam Mocht zij reeds het aanzijn geven; In geheel ons Vaderland Zijn haar loten voortgeplant, Die reeds hoop op vrachten geven. Zelfs aan Java's zonnig strand, Is de Waarheidsvaan geplant, Onder blinde heidenvolken, En het Java-Comité Zendt naar de overzij der zee Zijne Evangelietolken. Voor zoo menig knaap en maagd Werd aan haar om hulp gevraagd; Nattig handwerk deed zij leeren. Hem, die op de onschuld loert, En den dood in de armen voert Tracht zij door 'l Te Huis te weeren. Drukte de armoe 't huisgezin, I Dorcas-Zustren traden in, Om het lijden te verzachten, 't Warme kleed, en 't voedzaam brood, 't Woord van God tot troost in nood, Was 't, wat zij den armen brachten. Dat hebt ge al met God gedaan. Broeders, Zusters, voortgegaan! God, de onpeilbre Liefdebron, Steune verder al uw pogen Met Zijn zegen uit den hoogen: | Wenscht uw Broeder daubanton . Daarop zong de vergadering het lied: "Haleluja". De President nam weêr het woord en wees nog eenmaal op den schoonen zang der kinderen in de Hersteld Luth. kerk, alsmede op de samenkomsten van de kinderen der Bewaarschool op Vrijdag 15 Nov. en van de leerlingen der Zondagscholen op Dinsdag en Woensdag 19 en 20 Nov. in dit gebouw. Hij herinnerde wat den leerlingen door de Vereeniging, of liever door den Heer is geschonken, en merkte ojr, hoe dergelijke samenkomsten krachtig opwekken om te werken voor den Heer! Op den eersten Feestavond moest hij klagen over een tekort van ƒ 180. Voor een deel had de kollekte in de Nieuwe kerk in dit tekort voorzien; ƒ 25 was er nog later ontvangen ; en nu overhandigde Br. a. terstall j'. den President nog / 26 tot dekking. Wat den Staat van het Gebouw betrof, / 7 00 was er op den eersten feestavond uitgeloot. Uitgegeven was er dit jaar ƒ2090.65 en ontvangen ƒ 1879.48 zoodat de rekening met een nadeelig saldo sluit van ƒ 211.17. Vervolgens las de President uit den "Standaard" van 21 Nov. de giften op, door de Regelings-Commissie ontvangen, alsmede een hartelijken brief van den beer groen van prinsterer, waarbij deze zijne twee uitgelote aandeelen der Vereeniging tot feestgave schenkt. Hetzelfde werd gehoord aangaande een uitgeloot aandeel van den heer J. v. E. De President merkte op, dat, hoewel het geloof het voornaamste is, nogtans ook de stoffelijke ondersteuning noodig is, en dat de centen, door velen bijeengebracht, in guldens, en deze, door den H. Geest gestempeld, in goud veranderen. Hij drukte zijn vertrouwen uit, dat de Heer het aan het noodige ons nooit zal laten ontbreken. Na het zingen van Ps. 81 v. 1 werd aan Br. bergman nu, als President der Evangelisatie, het woord gegeven. De Vice-President gevoelde behoefte om een woord te spreken. Hij was eens medeoprichter der Vereeniging. Aan hem was in de tweede samenkomst in 1847 de leiding der vergadering opgedragen, en hij acht het niet ongepast bij deze gelegenheid de toespraak, toen gebruikt, in haar aanvang en slot nog eens voor te lezen. Aan het einde wees hij op de toekomst, die voor ons onbekend is, en wenschte, dat eenmaal een ander geslacht in onze plaats de deugden en volmaaktheden des Heeren moge verkondigen. Dat slechts onder ons de liefde moge blijven, en een lied des geloofs aller harten moge samenbinden. God heeft zich niet onbetuigd gelaten en zal het ook verder niet doen. Onze taak is biddende te arbeiden, gelijk de Londensche straatpredikers, die eerst altijd samen zich door het gebed tot hunne taak sterken. God zal het ons doen gelukken! De President antwoordde, dat, zoo iemand, dan Br. bergman, tot die opwekking* recht heeft. Hij zag nog eens' terug ook op de ontslapen broeders, cn gaf het. woord aan Br. de wi1.de om te spreken over de scholen van de Vereeniging. Van groot belang (dus sprak deze) zijn thans de scholen, waar godsdienst-onderwijs wordt gegeven (Zondag-, Naai- en Breischolen) met het oog op de godsdienstloosheid der openbare school, dé verbastering der huisgezinnen en de lichtzinnigheid der tijden. De Vereeniging wijst onder dit alles de jeugd op den historischen Christus en wil haar tot Hem brengen. 83 onderwijzers en onderwijzeressen en 19 Zondagscholen zijn hiermede wekelijks bezig en dat om niet. Zou men dit werk niet ondersteunen, al ziét men niet dadelijk de vruchten er van? Die vruchten openbaren zich dikwijls eerst jaren daarna. Ër is echter behoefte aan jongelieden, die zich tot dat werk willen aangorden, en daarom roepen wij hun die geloof en gaven hebben: komt ons ter hulp. Wij vertrouwen, dat de Heer ons werk zal zegenen, en dat Zijn woord niet ledig zal wederkeeren (Jes. 56 v. 11). Moge nu maar 'de Vereeniging ook in dit opzicht nut stichten, en eene hoogere vereeniging der Kerk, nu zoo gescheurd, daarvan de vrucht zijn! Het woord is aan Br. jaspers. Deze spreekt over de Zendingzaak. Eerst kwam de Zendingzaak onder alle heidenen tot stand met zeer geringe bijdragen. Toen daarna de heer esser den treurigen toestand bloot lag, waarin de inboorlingen op Java verkeerden in betrekking tot hunne godsdienstige belangen, ontstond, nu 17 jaar geleden, het Java-Comité. En nu strekt zich dit zendingwerk al uit op Sumatra onder de Batakkers. Br. beukhof, thans in Nederland, is in zijn werk ook een bewijs van den zegen aan het Java-Comité geschonken. En komt eenmaal (God geve spoedig) het Seminarie tot opleiding van inlandsche Evangelisten en Onderwijzers te Batavia tot stand, onze Vereeniging mag zich dan verheugen, dat ook zij aan dit heerlijke werk een aandeel heeft gehad. Wil de Heer de Vereeniging tot dat verheven doel gebruiken, dat alle leden dan krachtig medewerken aan den bloei van een tak, die zich uitstrekt tot de einden der aarde. Na een kort antwoord van den President, waarin hij de drie sprekers zegt dat zij gesproken hebben ieder op zijn standpunt als mannen van het vak, wordt het lied gezongen, getiteld Voorwaarts. . Vervolgens deelt de President een telegram mede, bevattende een gelukwensen van Br. g. honig kzn. uit Purmerend. Nu is de beurt om te spreken aan de afgevaardigden der uitgenoodigde Zuster-Vereenigingen. Ook waren afgevaardigden tegenwoordig uit Haarlem, Edam, Purmerend, enz. TOESPRAAK VAN Dr. CRAMER, Predikant bij de Ned. Hervormde Gemeente, namens de Wijkvereeniging voor de buurten EE en FF. De Vereeniging heb ik lief gekregen om haar hoofdbeginsel. Als President der wijkvereeniging van buurten E E en F F uitgenoodigd, doet het mij genoegen, dat ik heb kunnen komen. Ik heb de Vereeniging lief: 1. Als vriend der waarheid. Heeft een Christen de waarheid lief, dan heeft hij sympathie voor eene Vereeniging, die haar wil verbreiden. De Vereeniging bevordert geene doode rechtzinnigheid, maar wil door de waarheid spreken tot hart en geweten. Als nu de waarheid in het hart eene levende kracht geworden is, kan men eerst recht voor haar ijveren, met het oog op Hem, die zelf de Waarheid is. Juist dit tracht de Vereeniging te bereiken. 2. Als lid der Hervormde kerk. Die kerk is aan de Vereeniging lief. Veel heeft zij te doen gehad om zonde, lichtzinnigheid en wereldzin te bestrijden. Ieder wordt door haar er toe geroepen, .en wie den Heer lief heeft, wil het ook doen. Heeft de Vereeniging veel gedaan, zij heeft stof om 's Heeren goedertierenheid te verbreiden. Vooral heeft zij het ongeloof bestreden, hetgene ook ik wensch te doen, en wat gedaan moet worden met allerlei wapenen, met de wetenschap, bij de stembus, maar vooral in het praktische leven. De Vereeniging, zegt men, beheerscht de toestanden. Voor een groot deel is dit zoo geweest. Aan haar dus almede het geweten, dat wij thans een kerkeraad bezitten, die de belijdenis der kerk handhaaft. 3. Als predikant. De Vereeniging werkt naar buiten, tot over de zee, haar hoofddoel is echter binnen deze stad. Vroeger waren de predikanten weieens clericaal, in dien zin, dat zij den gemeenteleden het recht ontzeiden om te werken op hetgene zij hun gebied noemen. Dit wil ik niet. Met apostel p au lus wil ik, dat het geheele lichaam der gemeente zal arbeiden. De hand en de voet zijn zoowel noodig als het oog. Allen moeten samenwerken aan den welstand van het geheel. 4. Als wijkpredikant. Vroeger heb ik bijbellezing gehouden in dit gebouw dat in mijne wijk staat; thans bezit ik een eigen gebouw, maar daardoor ben ik niet afgetrokken van de Vereeniging. Geen afbreuk wil ik haar doen. Wie zou toch niet wenschen, dat overal zulke gebouwen voor Evangelisatie verrezen? Ik heb door de Vereeniging den'stoot tot mijne Vereeniging gekregen, en wil niet alleen niet tegen, maar ook niet zonder deze Vereeniging werken. En nu wensch ik: tl Dat de Vereeniging getronw moge blijven aan haar doel: de Waarheid te verbreiden, en daarin gezegend moge worden. 2. Dat zij de Hervormde kerk meer en meer moge Herkrijgen, en haar niet verlaten. 8. Dat zij steeds blijve samenwerken met de predikanten, die in hare richting arbeiden. 4. Op den weg van liefde en vrede ook met hare Zuster-Vereenigingen moge voortgaan. Nog eens, gij hebt vele werkzaamheden, vele bestrijders, maar eens zal de kroon u niet ontgaan. En gij, geachte Voorzitter, zelden zijt gij zoo verblijd als nu. God blijve u verder sterken, en ondersteunen bij uw werk. Blijf de Vereeniging dragen, en God zelf sta er u toe bij! Dat allen weldoen en helpen waar zij kunnen. Een honderdtal kleine giften is meer waard dan ééne groote, omdat men dan ook honderd personen voor zich gewonnen heeft. Door gezamenlijke werkzaamheid wordt er iets groots tot stand gebracht. De President dankt Ds. cbameb voor zijne welgemeende woorden. Op welsprekende wijze heeft deze zijne sympathie voor de Vereeniging uitgedrukt. Hij ziet wel in Ds. cbameb een concurrent, maar zulk een, die met hem hetzelfde doel beoogt, en dit verblijdt hem. Verder merkt de President op, dat Ds. hei/wio Maandagavond nagenoeg op dezelfde wijze over het karakter der Vereeniging heeft gesproken. Dat twee leeraren van verschillende kerkgenootschappen hierover zoo eenstemmig denken, verheugt hem te meer, daar dit juist het karakter der Vereeniging uitdrukt en het hem met goede verwachting vervult voor de toekomst. Verder wenscht de President, dat ook Dr. cbameb met zijne Vereeniging eens het zilveren feest moge vieren, gelijk*thans de Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid dit doet. Br. obermeijeb, , als vertegenwoordigende de .Vereeniging tot Heil des Volks, nam nu het woord. Ik ben gekomen (sprak hij) om mij op dit feest te verblijden, en doe het ook met het oog op hetgene voor vijf-en-twintig jaar heeft plaatsgehad. Onvergetelijk zijn mij de broeders sielop en kbot. Onvergetelijk de Zondagavonden, met hen doorgebracht. Dit bleef echter niet. Gesprekken over de al of niet algemeenheid der verzoening, het geoorloofde van kunstmatig zingen enz. brachten verwijdering te weeg. Gelukkig, dat thans in Bestuursvergaderingen die dingen vreemd zijn en het eenige doel blijft: Verbreiding der Waarheid. Ook dit wil het Heil des Volks. Vandaar, dat iemand zeide: kon ik, ik wilde lid van alle Vereenigingen zijn. Daarom voorwaarts. Eene concurrentie tusschen Vereenigingen, als deze, is eene heilige. Hier ijveren wie het meeste vorderen. De tijd nadert, dat wij nog meer openlijk voor den Heer moeten uitkomen. En hoewel wij strijd mogen tegemoet zien en bange tijden, moet het onze leuze blijven, gelijk eens die der Israëliten: voor den Heer en voor Gideon! voor den Heer en voor Zijn Woord! De President antwoordde: Ook de Vereeniging tot Heil des Volks heeft in zekeren zin haar wording aan de Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid te danken. Door haar ontstaan is echter onze Vereeniging niet bezweken, en het Heil des Volks in de geboorte niet gestikt. Zielen te winnen, door wie ook, is hetzelfde ; als de duivel ze maar niet behoudt. — Zingen" wij Ps. 64 v. 10. Br. hühbino, President der Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid te Haarlem, nam nu het woord. Ook hij wil opwekken tot blijdschap bij de ondervinding van Gods liefde, trouw en zegen. De Heere spare den Voorzitter, sterke de medebestuurders en alle leden. Hij zegene ons allen. Zijn naam zij de eer! De President dankte hem voor dit woord en zag nog eens terug op het vijfentwintigjarig bestaan. Hij wees op vooruitgang bij allen tegenstand, maar merkte tevens op, dat het met den stroom medegaan wel geen ontaarding van het doel, maar toch lauwheid, getuigen de Donderdagavond-vergaderingen, ten gevolge heeft gehad. Hij kondigde over 14 dagen nog eene zanguitvoering aan van de kinderen der Zangschool en herinnerde wat er op Vrijdag en Zaterdag nog gedaan zal worden. Daarna besloot hij met dankzegging. De heer Mr. 6. h. de marez oyens vroeg nog gelegenheid voor een enkel woord. Hij drukte zijne symphatie uit voor de Vereeniging en dankte voor de gelegenheid, hem gegeven, om de feestviering te kunnen bijwonen. Zoo hij zich ergens over beklaagde, het was, dat hij de Vereeniging niet genoeg had liefgehad. Daarvoor vraagt hij vergeving. Voortdurend blijft hem de Vereeniging dierbaar. De President merkte op, dat de heer oyens, die trouwens steeds vele blijken van toegenegenheid had gegeven, ook deze schuld heeft uitgewischt door zijne tegenwoordige belangstelling en achtte de Vereeniging door dit woord hoog vereerd. Nog eenmaal sprak de heer s. l. gregory pierson. Vooral waren het de BBr. looman en bergman tot wie hij het woord richtte. Beeds jaren lang, ook door vroegere betrekking, aan ben verbonden, drukte hij als voormalig Bestuurder der Vereeniging voor Christelijk huisbezoek, zijne ingenomenheid uit met het geluk , dat thans dezen Broeders ten deel valt en bidt hun verder Gods besten zegen toe. Ten slotte zong de vergadering Ps. 66 v. 10. Tijdsgebrek verhinderde den afgevaardigde der Gereformeerde Zendingvereeniging, alsmede nog anderen het woord te voeren. Ook deze samenkomst liep dus tot aller genoegen af. SAMENKOMST met de ouders der kinderen die op de Zondag-, Naai-, Brei- en Zangscholen onderwijs ontvangen, IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT. Vrijdag 22 November, 's avonds te 8 ure. Om vele ouders in de gelegenheid te stellen, deel aan de feestelijkheid te nemen, alsmede om ook hun een gepast woord te kunnen toespreken, was door het Bestuur besloten, eene afzonderlijke samenkomst met hen te houden. Hoewel het getal dergenen die opgekomen waren, niet groot was, wellicht ten gevolge van hoogst ongunstig weder, had ook deze samenkomst hare aantrekkelijkheid, te meer, daar zij werd opgeluisterd door het uitvoeren van een drietal stukjes door de leerlingen der Zangschool, die juist in een ander gedeelte van het gebouw samen waren. De President opende haar met het laten zingen van Ps. 25 v. 6; daarna ging hij voor in het gebed en las een gedeelte van Marcus 10. Vervolgens richtte hij een bij uitnemendheid toepasselijk woord tot de ouders en wekte hen op voor hunne kinderen van de gelegenheden, die de Vereeniging geeft, een getrouw gebruik te maken. De leerlingen der zangschool kwamen nu beneden en zongen het "Haleluja". De President maakte dit al weder dienstbaar aan eene opwekking om van het zangonderwijs gebruik te maken, daar slechte liederen wel zijn te verbieden, mits men er maar iets beters voor in de plaats geve. Nadat de kinderen nog eens gezongen hadden, sprak Br. ligtvoet, hoofdonderwijzer aan de christelijke school te Loenen a/d Vecht, eenige ernstige woorden tot ouders en kinderen, en zongen de laatste nog eens het lied: Waar liefde woont, enz. Na nog eene ernstige opwekking en gebed van den President werd deze samenkomst gesloten. Aan al de ouders werd een opzettelijk daartoe vervaardigd Traktaatje ("Een woord aan Ouders enz.") uitgedeeld, alsmede een ander geschrift. Tot het laatste was de Vereeniging in staat gesteld door eene milde gift van 1100 boeken van Br. höveker. Het Bestuur wenscht, dat alles op de ouders eenen goeden indruk moge achterlaten. SAMENKOMST MET BESTUUR EN WERKENDE LEDEN IN HET GEBOUW IN DE ELANDSTRAAT, Zondag: 2* November, 's avonds te 6 ure. Zooals de groote zaal van het Gebouw zich thans voordeed, was nog niet aanschouwd. Behalve dat de versieringen van vroeger waren gebleven, was er voor den katheder eene sierlijke tafel 'aangericht, in den vorm van een hoefijzer, die door zes candelabres, waarop waskaarsen stonden te branden, werd verlicht. Tusschen twee prachtige bnuquetten prijkte een overvloed van de schoonste sinaasappelen, terwijl brood, gebak, taarten, enz. de tafel overdekten. Voor het laatste hadden eenige zusters, Bestuurderessen, voor hare eigene rekening gezorgd, terwijl zich een zestal van haar den geheelen avond met het toedienen van het een en ander bezig hield. Op den katheder stond een prachtige candelabre met een zevental lichten, ter plaatse waar gemeenlijk Gods opengeslagen Woord ligt. Was zij niet een treffend zinnebeeld van de verlichting des H. Geestes, door welke alleen dal woord spreekt tot de harten van zondaren? Achter die tafel, dus voor den katheder, stond de zitplaats van den President. Ter wederzijden van hem vormden de leden van het Algemeen Bestuur een wijden kring, terwijl de overige zitplaatsen door Bestuurders der zijtakken werden ingenomen. Zoo verlicht (in het geheel waren 82 lichten ontstoken), zoo versierd met altijd jeugdig groen, scheen het eenvoudige Evangelisatielokaal in eene oostersche feestzaal herschapen, en ieder der aanwezigen gevoelde bij dit alles de waarheid Van het lied des dichters: het licht is voor de recht- vaardigen gezaaid, en vroolijkheid voor de oprechten van harte (Ps. 97 : 11); dient den Heer met blijdschap (Ps. 100). Wat vooral de aandacht trok was een groote koek, geschenk van den heer lindeboom, waarop het gansche gebouw in karton prijkte en die in de midden-opening der tafel was geplaatst; een gebouw, zoo eenvoudig en toch zoo doelmatig ingericht, dat het den stichters eere aandoet. En nu begon, na de komst van den President het eigenlijke feest. Wat er bij plaats greep en werd gesproken vindt gij hier in korte trekken terug. Te half zeven ure werd deze samenkomst door den President geopend, met het zingen van het 1* en 2* vers van het bekende door Br. admiraal vervaardigde Feestlied: 't Is feest, zoo jublen wij te samen, Wij vieren 't blijde zilvren feest! Geloofd, gedankt zij 's Heeren namen, Hij is ons steeds tot hulp geweest. Ja, vijf en twintig jaar gedragen, Door Hem, die met ons wezen zal; Wij willen Hem voortdurend vragen; Getrouwe Heiland! blijf ons al. Wees met ons, dierbre Heer en Koning! Woon met Uw Geest in dit gebouw; Blijf in dit huis, in deze woning, Wij pleiten op Uw liefde en tronw. De Waarheid zullen wij verbreiden, Dat zij de lens van ons te saam, Vooral in deze droeve tijden, De eer van Uwen grooten naam. Na een welkomstgroet aan de Vergadering, werd gelezen Psalm 103 en ging Br. van blessen voor in het gebed. Daarna zong de vergadering Psalm 33 v. 1. Verder begon de President met te zeggen, dat men door deze plechtige bijeenkomst den werkende leden iets bijzonders wilde schenken, ook als erkenning voor hunne bewezene diensten. Hij dankte voor den goeden afloop der geheele feestviering, en herinnerde hoe de verloopen jaren bewijzen, wat men met kleine kracht vermag. Aan de Begelings-Commissie werd door hem alle lof toegebracht. Br. j. h. den olden jr., deelde mede, dat het honorair Lid des Bestuurs, Br. van middelhoven , thans* te Utrecht woonachtig, door drukke werkzaamheden verhinderd was een gelegenheidsvers te zenden. In vergoeding voor dit gemis las hij voor een vers, door dezen broeder gemaakt bij gelegenheid van het 6" jaarfeest der Vereeniging, Dec. 1852, waarop de President verklaarde, dat de Vereeniging aan de verwachtingen van Br. middelhoven beantwoord, ja die nog overtroffen had. Met een kort kernachtig versje werd de dank aan de BegelingsCommissie door Br. jaspers beantwoord. De onderwijzeressen der zondagschool op de Bibliotheekkamer vroegen vrijheid om den President een lied toe te zingen, op de wijze van het Hernhutters-Avondlied. Dit werd toegestaan en door hem met dankbetuiging beantwoord. Vervolgens sprak Br. h. j. de wilde, na een woord van sympathie met de Vereeniging, de volgende dichtregelen uit, tot slot van het feest. Met blijde jubelklanken Sluit thans dit zilvren feest; 't Is ons, door 'sHeeren goedheid, Een bron van vreugd geweest; Wij mochten 't heil berdenken, Ons door d' Alzegenaar In overvloed geschonken Ne vijfentwintig jaar. Gods Woord blijft immer waarheid! Dit was ons aller leus; Die waarheid te verbreiden, Tot heden onze keus. En God, de God der Waarheid, Zag steeds nit hooger sfeer In zeegnend welgevallen Op al ons pogen neêr. Een teeken op te richten, Waarop geschreven staat: De Heer was ons ter hulpe. Hij leidde ons naar Zijn raad; Dit mag Hij van ons vordren.... Maar neen, dit schoon gebouw Is zelf bet schoonste teeken Van 's Heeren liefde en trouw. Slaat maar den blik m 't ronde, Leest in deez' bigden stond Nog eens met üankbre harten Wat U dit schrift verkondt. Dit alles daar te stellen, En dit met kleine kracht, Werd ons door God gegeven, Die helpt, wie Hem verwacht. Nog eens dan: Hem zij de eere! Wij spreken 't vroolijk uit; De lof, de dank, de aanbidding, Eer deze feesttijd sluit. Haast zal dit lied versterven, Maar 't blij Haleluja Klinkt nog tot verre dagen In onze harten na. De feesttijd is geëindigd; Nu moedig voortgetreên, Geen vrees beklemme ons harte, De Heer gaat voor ons been. Voor Hem, den Overwinnaar, Kan geen geweld bestaan, Zijn trouw zal nooit bezwijken, Al zou ook 't al vergaan! Zijn naam is Heer der Heeren, En door geen macht gestoord, Rijdt Hij op 't Woord der waarheid Steeds overwinnend voort. Op Hem dan ons vertrouwen Gevestigd voor altijd, En onze kracht en gaven Aan Hem alleen gewijd! De taak dan aangevangen, Het werk weêr opgevat; Het licht van Gods genade Beschijnt op nieuw ons pad. En is er veel te strijden, Wacht ons ook tegenstand, Uit doet ons niet versagen; De Heer reikt ons de hand. Dan zal ons niets verschrikken; Dan valt ons niets te zwaar: Want in den Heer verbonden, Zijn we alles voor elkaar. Eén is dan ons bedoelen, En één ons aller hoop: De kroon des levens te erven Aan 't eind van onzen loop. Viert men eens hier ter plaatse Het gonden feestgetij, Dan zal men velen missen Uit deze vrienden rij. Geen scha: hun koor daarboven, Al hoort deze aard het niet, Zegt dan op hemeltoonen Een Amen op het lied. De President liet zingen de drie laatste verzen van het Feestlied. Verder deelde hij mede, dat hij der vergadering een glas wijn zal laten toedienen. Oorspronkelijk van plan, dat voor eigen rekening te doen, werd echter de wijn hem door een der leden ten geschenke gegeven. Dit verwekte algemeene vreugde, en stemde tot het zingen van Ps. 116 v. 7. Br. j. h. den ouden Jr. gaf aan de dochter van den President het portret ten geschenke van haren vader, om dat op te hangen naast dat van hare overleden moeder. Dankbaar werd dit door vader en dochter aangenomen. Br. kropholler vroeg nu het woord. Hij herinnert aan zijne jarenlange betrekking tot den President, alsmede aan zijne werkzaamheden in het belang der Vereeniging, die hij thans wegens lichamelijke ongeschiktheid voor een deel moet terzijde stellen. In een vers werd het een en ander door hem herhaald. De President beantwoordde dit door mede te wijzen op de jarenlange betrekking, waarin ook hij tot Br. kropholler stond, en wekte dezen op, vooralsnog de handen niet slap te laten hangen, maar, gesterkt in den Heer, den weg te blijven bewandelen, dien hij tot dusverre bewandeld had. Br. slicher sprak, met het oog op de lantaarn aan het gebouw vóór hem, van het geestelijk licht, dat aan deze plaats schijnt. Hij wees op de veranderde bestemming van dit gebouw, eertijds komedie en circus, en uitte den wensch, dat het licht des Heeren hier hoe langer hoe meer moge schijnen; waarna de vergadering opnieuw zong, en wel Ps. 108 v. 1. Br. c. jesse deelde mede, dat hij in 1849 het eerst in het gebouw aan de Hoogesluis met Br. looman, en dus ook met de Vereeniging, in kennis was gekomen. Dat de eerste bijbelbespreking, door hem bijgewoond, ging over 1 Cor. 7 ; dat hij verder in 1851 het eerst de toenmalige Zondagavond-vergaderingen had bijgewoond bij Br. sielof, geïntroduceerd door Br. van der bom ; dat hij nu al jaren in het Bestuur der naai- en breischolen geweest zijnde, almede aan de Vereeniging naast God zijne tegenwoordige zielstoestand te danken heeft. Hij betuigde zijne ingenomenheid met de Vereeniging, Door den President werd hij kortelijk beantwoord. Br. höveker vergeleek de Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid bij den Rijn; klein in den aanvang, breed en krachtig in zijn verderen loop. Zoo was ook het begin der Vereeniging gering, en wat zij nu geworden is, dat was gebleken bij de verschillende feestgelegenheden. Hij doorliep kortelijk de vroegere jaren, vooral die van de eerste tijden der Vereeniging en zijne betrekking tot den President. Hij wees daarna op de veranderde tijdsomstandigheden met het oog op de vroegere miskenning van Br. looman en diens tegenwoordige betrekking in de'gemeente als hulpprediker. Ook dit alles werd met belangstelling door de vergadering vernomen. 4 Er. jaspers stortte daarna zijne gevoelens uit in de navolgende treffende dichtregelen: Zon 't aan dankstof ons ontbreken, Hier in dit versierd gebouw, Hier, waar zelfs de wanden spreken Van Gods liefde en Vadertrouw? Met den Prueses in ons midden, En die hem ter zijde staan, Zouden wij niet danken, bidden: God heeft aan ons welgedaan! Hebben wij in ruimer kringen Reeds de trouw van God vermeld; Werden ons twee bedehuizen Daartoe zelfs ten dienst gesteld; Hier in deze onze eigen woning Vingen wij met Bidstond aan; Hier, hier vierden wij ons Jaarfeest, Hier heeft God ons welgedaan. Hier dan ook ons feest besloten, Mannen, broeders, zusters saam, Werkzaam zijnde feestgenooten, Voor den roem van jezus' Naam. Hier gezegd en hier beleden Wat wij onderling verstaan; Hier gejuicht, gedankt, gebeden: God heeft aan ons welgedaan! Welgedaan en ons verwaardigd, Ons, die Hij niet noodig heeft, Tot Zijn dienstwerk afgevaardigd, Wijl Hij lust en gaveu geeft. Ons zoo groot een tal van zielen Ter verzorging toegestaan. Laat ons dankend nederknielen: God heeft aan ons welgedaan! Ons, wier arbeid zoo ellendig, Vol gebrek en zonden is, Zegcndet Gij zoo bestendig, Als het dezer dagen is. Heer! dcedt Gij naar onze zonden, Wie van ons zou dan bestaan! .Onze harten, onze monden Juichen: Gij hebt welgedaan! Zegt het. Broeders, die, als 't ware Dezen boom eens hebt geplant, En voor vijfentwintig jaren 't Stekje steldet in Gods hand; Gij, die over 't teeder plantje Storm en onweer heèn zaagt gaan En het toch een boom zaagt worden, Heeft dat niet de Heer gedaan ? Zegt bet, vrienden en vriendinnen, Die nw zwakke krachten boodt Aan dien boom en zijne takken, Was des Heeren hulp niet groot? Liet de Heer bij al uw zorgen U wel ooit verlegen staan? Heeft Hij u niet eiken morgen Boven bidden welgedaan? Zegt het, gij, die onze kindren Op den lieven Heiland weest; Als de Duivel u ging bindren Waart ge niet weieens bevreesd? Maar, waar 't biddend was begonnen En ge in 's Heeren kracht mocht staan, Hebt ge daar niet overwonnen; Heeft God u niet welgedaan? O, wij buigen onze hoofden Diep eerbiedig voor TJ neèr; Gij beschaamt niet, die geloofden, Milde, rijke, trouwe Heer! Van den oudste tot den jongste Moet die dank ten hemel gaan: Boven bidden, boven denken Heer! hebt Gij ons welgedaan. Trouwe Heiland! draag ons verder, Ze^en de Vereeniging; Bijf steeds onze trouwe Herder Eu verbind ons onderling. Zegen onzen Broeder looman, En die hem ter zijde staan; U zij dan van alles de eere, Want Gij hebt ons welgedaan! Zegen die bearbeid worden, Jongen, ouden, klein en groot, Wil ook ons met kracht omgorden, Maak ons trouw tot in den dood. Geef ons minstens dat één zondaar Met- ons mag ten hemel gaan Om daar samen V te danken: Heere! dat hebt Gij gedaan. Br. den ouden berichtte nog, dat de lijst der ingekomen giften in het Handelsblad zoowel als in den Standaard (hierin zelfs tweemaal) geplaatst is. Hij deelde mede, dat ook de heer obegoky pierson twee aandeelen ten geschenke heeft gegeven, en herinnerde, dat al die ingekomen giften kunnen dienen om het ongeloof te beschamen. Alsmede hoe daardoor zij gelogenstraft worden, die meenden, dat de Vereeniging, nu de hervormde leden daarvan zich meer op kerkelijk terrein (bij den aanvang der verkiezingen) geplaatst hadden, minder zou ontvangen. Hij wekte verder tot dank, die ook uitgestort werd door het zingen van Ps. 138 v. 1. Daarop vroeg Br. van kerkhof het woord voor de school te Sloten. Hij berichtte, dat het gebouw der openbare school ten gebruike aan de Zondagschool is afgestaan tegen eene vergoeding van/25. Het een en ander werd door Br. staverman met eenige woorden in dichtmaat besloten, waarin onder meer andere ook deze woorden ten opzichte van de Vereeniging voorkomen: Zij voere haar banier de Hoop, Die vaak het donker zwerk doet blauwen; Zij houde ook 't Geloof steeds vast; Dat roove haar nooit Satans klauwen! De Liefde maak' haar kloek en sterk En leene haar heur beste krachten, Dan laat de toekomst schoon zich wachten Voor het haar aanbevolen werk. Br. van biessen begon zijn woord met te spreken over een versje, geplaatst voor een broodbakkerswinkel (spijs te koop voor ieders begeeren). Ook de Vereeniging gaf dit, wat de hemelsche spijs betrof, aan ouden en jongen. Hij wenscht, dat het hemelsche manna rijkelijk haar deel moge zijn*, opdat zij alzoo in staat moge zijn van haren voorraad mildelijk allen te kunnen mededeelen. Br. bode vroeg hulp, wat het onderwijzend personeel betreft voor de Zondagschool in het gebouw in de Elandstraat. Hij legde den toestand dier school bloot en eindigde met het dringend verzoek om onderwijzers te verkrijgen. De vergadering zong daarna Ps. 133 v. 1 en 3. De onderwijzer fbuyt" stort daarna zijne gevoelens uit in poëzy, waaraan wij slechts de volgende woorden ontleenen. Hij zingt, met het oog op de Vereeniging: Maak Gij, o Heer! Slechts TJ ter eer, Haar meer en meer Hiertoe bekwaam; Dat zij Uw Naam Zich nimmer schaam' Maar U altijd i* Zóo wijd als zijd'. Haar God belijd'. Gij waart haar kracht, Gij waart haar macht, Gij hebt volbracht, O Levenszon, O Levensbron, Wat Gg begon. En met bet oog op den President: Geef hem ziel- en geesteskracht, En sterk hem in den strijd. Tot dat zijn werk hier is volbracht r De kroon hem is bereid! Dit laatste gaf den President aanleiding om zijne hoop voor de toekomst uit te drukken. Znlke jonge menschen leveren het bewijs, dat ook, na het uitsterven van het tegenwoordige geslacht, het der Vereeniging niet aan voorstanders zal ontbreken. Br. bergman nam daarop het woord. Met het oog op de twee schilden, Evangelisatie en Jongelieden-Genootschap voor de Zendingzaak, bespreekt hij de Evangelisatie, verhaalt de geschiedenis der eerste Zondagschool in de Passeerderstraat, en hoe daardoor de Zondagscholen der Vereeniging zijn voorbereid. Verder wees hij op het groote getal Zondagscholen van heden, en drukte zijn wensch uit, dat de Evangelisatie voortdurend moge bloeien. Hij eindigde met eene opwekking tot geloof en verzoekt te zingen Ps. 145 v. 4. Br. van der bom sloot zich aan den laatsten spreker met de woorden: "Die dit alles gebouwd heeft is God." Ook hij slaat den blik terug. Van de negen oudste Bestuurders zijn er nog zes over. Ook dit verdient opmerking. Hij noemt de Vereeniging een behulp in den nood der tijden, wekt op om gemoedigd voort, te gaan, en, gelijk men biddende begonnen is, zoo ook te eindigen. De toekomst moet vertrouwend worden tegemoet gezien, en bovenal, de broederlijke liefde blijve! Br. de plan&ue verhaalde een bezoek, door hem gebracht in de kerk van St. Marie te Parijs, en beschreef de Zondagscholen, die daar gehouden worden. Hij wekte tot navolging. Ook herinnerde hij de woorden van Ds. cramer, uitgesproken in de Westerkerk (Zondag 2 Nov.): Veracht niet den dag der kleine dingen. De Vereeniging, uit kleine beginselen voortgekomen, moet dit op zich toepassen. Br. admiraal van Bhede vergeleek vervolgens de geheele Vereeniging bij een spoortrein, waarvan de President en het Bestuur de stoommachine zijn. Na dat beeld te hebben ontwikkeld, beschreef hij het werk der Vereeniging in poezy en drukte daarin tegelijk ïijne verwachting voor de toekomst uit. De President antwoordde hierop en dankte hem voor de uitgesproken wenschen. Br. obermeijee vroeg of de uitgesproken poëzy niet gedrukt sou kunnen worden, en vervolgens of het niet goed zou zijn de namen der vroegere en tegenwoordige bestuurders, in navolging der kerkbesturen, op een bord in de Vereeniging te plaatsen en ze daardoor aan de vergetelheid te ontrukken. Met den blik op het verledene wees hij ook op zijne betrekkingen tot de Vereeniging: meer dan één tak had hij zien geboren worden. Alleen de zorgelijke toestand , waarin de Vereeniging tot Heil des Volks zich bevond, bad hem doen besluiten om over te gaan, hoewel hij zich altijd aan de oude Vereeniging gehecht bleef gevoelen. Nog eens herinnerde hij, dat bij de tegenwoordige macht, die zich onder het volk vertoont (de Internationale), strijd op den duur onvermijdelijk is. Met een woord van opwekking eindigde deze spreker en werd beantwoord door den President, die herinnerde, dat beide Vereenigingen aan één doel arbeiden. Bij deze gelegenheid bedankte de President de dienende zusters voor bare liefde en zorg, in dit avonduur betoond. Br. scheepmaakee zeide met een kort woord, dat hij verzocht was om de tolk te wezen van twee zusters uit bet werkend personeel, in het brengen van hulde aan den President. Hij herinnerde aan een drietal Zondagscholen, opgericht door een vriendenkring en later tot de Vereeniging overgegaan. Met het oog op de twee hoofd opschriften in de zaal, wekte bij op tot vertrouwen, en tegelijk om ook de werkende zusters in het gebed niet te vergeten. De President bragt de groete over van den Christelijken Broederkring, namens Br. odink, en van de Vereeniging ter bevordering van Geestelijke belangen te Alkmaar, vroeger Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid. Br. müller nam nu het woord, en zeide-, nadat hij eenige prachtige woorden uit eene leerrede van een waardig Prediker had aangehaald: Ook onze Vereeniging is in de laatste dagen meer dan eens bij een boom vergeleken, en nog in dit avonduur biedt zij ons eene liefelijke rustplaats aan, zoowel als hare vruchten ons ter verkwikking zijn. Doch wie moet niet met mij, ziende op den afgelegden weg, zich beschuldigen van te weinig liefde en ijver voor de goede zaak, die de Vereeniging bedoelt; of zoo dit niet het geval is, wel eens zijn verkeerden ijver betreuren? O, hoe goed, dat wij bij dit alles elkander mogen toeroepen: het bloed van jezus Christus, Gods Zoon, reinigt ons van alle zonden. En nu, Broeders en Zusters, de rast van dit avonduur geve ons nieuwen moed. Het genot, hetwelk zij ons verschaft, vure onzen ijver aan, en het gebrek, dat wij in onszelven zien, doe ons schuilen bij Hem, uit wiens volheid wij door het geloof ontvangen genade voor genade I Op deze woorden werd door den President het amen gedrukt. Br. gboenevem vatte nu het woord op. Goedsmoeds zal bij het zesentwintigste jaar intreden, ziende op al wat geschonken is. Hij kan echter niet nalaten te vermelden dat zusters, werkende leden, bezig om een Bazar voor het Java-Comité daar te stellen, zichzelve hebben verloochend door deze samenkomst niet bij te wonen. Eindelijk werd Br. beukhof, leeraar in Depok, het woord gegeven. Mijne gedachten zijn niet uwe gedachten, zoo sprak hij. Oorspronkelijk door het Java-Comité opgenomen, bevindt .hij zich thans in dienst der regeering, maar blijft altijd aan het JavaComité gehecht. Thans ziet hij zich als in eene oostersche zaal, vol licht en groen, en gevoelt zich gelukkig. Het blijft echter zijn wensch, een Seminarie tot opleiding van inlandsehe leeraars te Batavia te zien verrijzen, waartoe het JavarComité den eersten stoot heeft gegeven en waaraan thans wordt gearbeid. Hij hoopt in het begin van het volgende jaar met goede tijding naar Java te kunnen wederkeeren. Vervolgens dankte hij den. President voor hetgene deze aan zijne opleiding gedaan heeft» alsmede Br. höveker, en drukte zijn wensch uit, om eenmaal op Java te sterven. Met het oog op de portretten, bewondert hij de zelfbeheersching van den President bij de herinnering aan diensoverleden eehtgenoot en zoons, en herinnert zich het verlies zijner eigene zes kinderen. ;Echter wijst bij op de toekomst en iet voorbijgaan der vergankelijke dingen. Daar wacht ons een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, terwijl er geene Vereeniging ter Verbreiding der Waarheid meer noodig zal zijn, omdat het volmaakte gekomen is. De President antwoordde hierop. Nederland vergeet Oost-Indië niet. Verband blijft er tusschen Nederland en Java. Dit toont ons Java-Comité; En wat verder zijne gelfbeheersching betrof; Onze lieve betrekkingen zijn niet dood , niet voor ons verloren, indien chbistus maar ons leven is. Droefheid over hun verlies» die uit eigenbelang voorkomt, is verkeerd. Ons voegt het voorwaarts te gaan; niets zal ons ontbreken met God. Niets uit ons» het al uit Hem, zoo komt men in Jeruzalem. Maar geene zegepalmen,, dan na den strijd. Oorlog dan aan den Satan; strijd voor den Heer jezus. Nooit stilgezeten! De overwinning zal eens niet uitblijven 1 Daarna besloot de President de geheele feestviering met dankzegging en werd er gezongen Ps. 72 v. 11. Ziedaar wat er gebeurd is, Broeders en Zusters, Leden en Begunstigers onzer Vereeniging. Moge het ons met nieuwen moed en lust bezielen om voort te gaan op den eens ingeslagen weg. Verbinden wij ons gedurig nauwer aan Hem, die de Waarheid en het Leven is. Uit Hem, door Hem, tot Hem zijn toch alle dingen. En hebben wij nu een teeken mogen oprichten met het opschrift: tot hiertoe heeft ons de Heer geholpen, verblijden wij dan ons in de zekere verwachting, dat de Waarheid zal overwinnen. Jezus Christus is haar Koning, en eens zullen de Koninkrijken der aarde des Heeren en zijns Gezalfden zijn. Kom, o blijde dag, ja kom spoedig. Amen ! zegt hierop ons hart. Haleluja! En nu ten slotte, na den dank aan onzen getrouwen, milden God, den dank aan allen, die op eene of andere wijze aan het welslagen dezer onvergetelijke feestviering hun aandeel hebben toegebracht. Onmogelijk ze allen bij namen te noemen! Toch mogen wij niet vergeten de BB. p. g. tresling, h. de hoogh c0., höveker 8r zoon, en b. h. blankenberg, jr., die door bet gratis drukken van fraaije diploma's, programmen, liederen en dergelijke, de Vereeniging zeer bizonder aan zich verplicht hebben. Hun genadeloon zij volkomen van den Heere Zebaoth. En worde het door geen enkele onzer vergeten: "Dat de een den ander uitnemender achte dan zichzelven." "Dat de broederlijke liefde blijve." VIJF-EN-TWINTIGSTE VEESLAG TAN DE 9trwd$tty ter ^rhwiding Atr WkaMA TE AMSTERDAM. (1871—1872.) VEREENIGING TEB VERBREIDING DER WAARHEID 1. Het hoofddoel van deze Vereeniging is door bijeenkomsten de geloovigen in deze stad te vereenigen, en door het op één punt samenbrengen van onderscheidene krachten: I. elkander op te bouwen in het allerheiligste geloof en gemeenschap der Heiligen te oefenen; en II. ieder naar gave en roeping te doen merhzaam zijn tot uitbreiding van het rijk des Heeren JEZüsGiiB.iareü&tverhondigende de rechtvaardiging des zondaars uit genade door het geloqft vrede door het zoenbloed des hruises, liefde in de gemeenschap des Heiligen Geestes, 9. Een ieder die zich met bovenstaand doel vereenigd gevoelt, wordt tot deelneming en tot het Lidmaatschap uitgenoodigd. 3. Voor niet meer dan 2 Cents per week zal door ieder persoon kunnen worden ingeschreven; die meer wil bijdragen, teekene voor vrouw en kinderen in. (*) 4. Ook worden giften aangenomen. 6. De Kontri butie wordt om de vier weken, by vooruitbetaling, voldaan, en op het KwitantieBoekje afgeschreven. 6. Dit Kwitantie-Boekje, dat tevens voor bevrij8 van Lidmaatschap geldt, wordt bij de inschrijving a 4 Cts. afgeleverd. 7. Men kan ook zijne Kontributie voor zoo veel maal 4 weken vooruitbetalen als men verkiest, doch niet meer dan voor een geheel jaar. 8. Ieder Lid kan een of meer als toehoorders medebrengen, mits telkens vooraf diens naam bij het Bestuur op te geven. 9. Elke veertien dagen zal des Donderdags avonds eene Vergadering plaats hebben. 10. Alle Leden hebben vrijen toegang tot dezelve. 11. Alle mannelijke Leden hebben recht om woord te voeren en stem uit te brengen. IS. Elke Vergadering begint met de lezing van een gedeelte van Gods Woord en Gebed, en wordt gesloten met Dankzegging. 13. Uit het hoofddoel der Vereeniging vloeien tweederlei soort van werkzaamheden voort. 14. Aan deze beide soorten worden de Vergaderingen beurtelings toegewijd. 15. a. Tot de eerste soort der werkzaamheden behooren: 1°. De onderlinge behandeling van Gods Woord. 2*. Gemeenschappelijk Gebed tot uitbreiding van *s Heeren rijk op aarde. 10. Ieder Lid is bevoegd eene stof ter behandeling uit Gods Woord voor te stellen, de leer en de praktijk des geloofs betreffende. 17. 6. Tot de tweede soort van werkzaamheden behooren: 1°. Evangelisatie en verspreiding van den Bijbel, alsmede van godsdienstige boeken en traktaatjes, door de Leden. 3°. Oprichting en besturing van eene Christelijke Leesbibliotheek voor het publiek. 3°. Bevordering van de kennis der waarheid onder de Jeugd, .vooral door middel van Brei- en Naaischolen. 18. Op de Vergadering aan deze laatste werkzaamheden gewijd, wordt aan ieder de gelegenheid gegeven zoo wel berichten en inlichtingen, die onderwerpen betreffende, als ook zijn gevoelen en inzichten daaromtrent mede te deelen. 19. Iedereen, hetzij Lid of geen Lid der Vereeniging, kan tot bevordering van een of meer dezer drie takken van werkzaamheid voor afzonderlijke bijdragen, naar eigen goedvinden te bepalen, inschrijven. 20. Ook worden giften zoo in geld als aan bijbels en boeken, voor elk der driegenoemde takken bizonder, gaarne ontvangen. 21. De drie bovengenoemde takken van werkzaamheden worden door drie afzonderlijke Besturen, leder uit drie personen, geleid. 22. Al de Leden der Besturen maken één algemeen Bestuur uit. 23. Geen Bestuur zal iets eigenmachtig kunnen ten uitvoer leggen; het beraadslaagt en doet voorstellen, die aan de Vergadering worden voorgelegd, en na bij meerderheid van stemmen te zijn goedgekeurd, door het Bestuur waarvan bet voorstel is uitgegaan, ten uitvoer worden gebragt. 24. By al de Leden der Besturen is eene Lijst ter teekening voor het Lidmaatschap der Vereeniging voorhanden; voorts tot inschrijving voor bijdragen van eenigen tak van werkzaamheid in het bizonder, bij de Leden der daarbij behoorende Besturen. 20. De Vereeniging wordt gerekend aanvang genomen te hebben den latM Nov. 1847. '.- T. M. LOOMAN, Pree. (11 Voor da nieuw aankomende Leden ia den kontrilmtïe sedert Jnlij 1854 met 1 Cent per week verhoord tot aflossing vnn de schuld die op het Gebouw rust. WIJZIGING EN AANVULLING DER ALGEMEENE BEPALINGEH. In de Leden-Vergadering, van 27 Februarij 1873, is, na daartoe gedane oproeping in de Amsterdamsche Courant van 25 Februarij, aangezien de noodzakelijkheid daartoe gebleken was en bij de Algemeene Bepalingen der Vereeniging de rechten en bevoegdheden van het Bestuur en de Leden niet voldoende waren uitgedrukt, op voorstel van den President met algemeene stemmen besloten en aangenomen, in de Algemeene Bepalingen der Vereeniging te maken de navolgende wijzigingen; te weten: Ln te trekken en te doen vervallen het Art. 23, en zulks van af heden en daarvoor in de plaats te stellen . een nieuw Artikel 23, luidende als volgt: Abt. 23. Geen afzonderlijk Bestuur zal in belangrijke zaken of wijzigingen der werkzaamheden iets eigenmachtig kunnen ten uitvoer leggen, het beraadslaagt en doet voorstellen die aan de vergadering van het Algemeen Bestuur, bestaande uit de Besturen in Artikel 21 genoemd en den President worden voorgelegd, en na aldaar bij meerderheid van stemmen te zijn aangenomen, kunnen worden ten uitvoer gebracht. Het Algemeen Bestuur heeft de bevoegdheid ten allen tijde op de gewone Leden-Vergaderingen wijzigingen in de Algemeene of Huishoudelijke Bepalingen voor te stellen, welke, aldaar Bij meerderheid van stemmen aangenomen zijnde, van verbindende kracht zullen zijn, mitszoodanige wijzigingen in de daaraan voorafgaande Leden-Vergadering zijn aangekondigd. De Vereeniging wordt tegenover derden vertegenwoordigd door den President, Vice-Prestdent, Secretaris en Penningmeester van het Algemeen Bestuur. Deze oefenen de rechtspersoonlijkheid der Vereeniging uit, en zijn gerechtigd om in alle zaken en omstandigheden in naam der Vereeniging te handelen, dezelve aan derden, en derden aan dezelve te verbinden; mitsgaders zoo eischeude als werende in rechten op te treden. Zij zijn mitsdien ook gerechtigd om de roerende en onroerende goederen der Vereeniging te vervreemden, tehypothekeren en te verbinden, om geldleeningen aan te gaan, en om alle legaten, erfenissen, of andere giften of makingen aan de Vereeniging, of derzelver hoofd- of zijtakken gedaan wordende te aanvaarden; zij zijn voor de goede trouw van al hunne handelingen jegens hunne medebestuurders en de leden verantwoordelijk. De voornoemde vier leden van het Algemeen Bestuur hebben de bevoegdheid twee leden uit hun midden als gekommitteerden tot al zoodanige zaken en handelingen te benoemen. Bestnurderen treden om de drie jaren af, volgens daarvan door het Algemeen Bestuur te maken rooster; d'och zijn steeds herkiesbaar. De benoemingen tot leden van het Algemeen Bestuur geschieden in de Leden-Vergadering: bij meerderheid van stemmen der aanwezige leden, uit tweetallen door het Algemeen Bestuur in de voorafgaande Leden-Vergadering voorgesteld. Het Algemeen Bestuur verdeelt zijne functiën en werkzaamheden bij onderlinge regeling. Bestnurderen en Leden kunnen door de Leden-Vergadering worden ontslagen, met drievierden der stemmen van de aanwezige leden, op voordracht van het Algemeen Bestuur r mits zoodanige voordracht ln de voorafgaande Leden-Vergadering is bekend gemaakt. Van deze Vergadering en het daarin verhandelde en gearresteerde is, staande dezelve, behoorlijk Procesverbaal opgemaaktdoor den Notaris P. Schextema Beduin, waarvan de minute, geregistreerd te Amsterdam, dèn^L8'611 Maart 1873, Deel 155, blad! 117 verso-, vak 1, drie bladen, geen renvooi, bij voormelden Notaris berustende is. Aan deze minntezijn geannexeerd twee afschriften, een van de Algemeene- en een van de Huishoudelijke Bepalingen der Vereeniging, door onderstaande Bestuursleden onderteekend,, het eerste geregistreerd te Amsterdam, 1 Maart 1873, Deel 94, blad 107 recto, vak 2, twee bladen, geen renvooi; het tweedete Amsterdam, 1 Maart 1873, Deel 94,. blad 107 recto, vak 3, twee bladen, geen renvooi. T. M. LOOMAN, President. Amsterdam, ■ F. C. BERGMAN, nee-President. 27 Februari 1873. W. HULTZER, secretaris. J. EL DEN OUDEN J% Penningmeester; HET BESTUUR VOOR HET JAAR 1872—1873. Algemeen Bestuur. T. M. LÓCMAN, President. F. C. BERGMAN, Vice-President. W. HULTZER, Secretaris. J. H. DEI OUDEN J"., Penningmeester. H. JASPERS, J. J. KROPHOLLER, H. HÖVEKER, L. VAR DER ROM, J. BRAND, H. J. DE WILDE. Bijbestuurders: E. SCHEEPMAAKER, C. JESSE, J. F. ). RODE, D. VAR RiESSEN, W. SLIGHER, J. MULLER, J. E. GROENE VELT. Honoraire Leden: M. W. D. MIDDELHOVEN, J. DOLMAN BZ., F. DAUBANTON J«. Bijzondere Besturen. A. Van de Hoofdtakken. I. £bangeltsatu. >. o. bergman, President.; j. e. groknevelt, Secretaris^ j. r. j. rode, Penn.; e. scheepmaaker, BMioih.; ÉL jaspers, j. müller, h. j. de wilds. II. BilliotfjrfS. j. j. kropholler, President, j. h. den oddenj»., Secretaris, w. iiultzer, Penningmeester. III. VnU ea Xaatsrfjolctt. b. höveker, Presid.; j. brand, Seeret.; l. van der bom, Penningmeest.; c. jesse, o. van riessen, w. slicher. üestuurderessen: 11BJ. V. d. bom, sielof, HÖVEKER, dxbbetz, altihk, v. riessen. ferinoa. DIEUER1KS. B. Van de Zijtakken. 1. 3aba=Comite'. uit het be3tuu31: t. m. looman, President. h. jaspers, Vice-Presidenl. h. höveker. uit de leden: j. o. groenewegen , Secretaris. o. detxl, Penningmeester. 3. h. v. d. linden, h. h. den ouden, j. o. kemp, I i. j. c van velsen, a. p. obermeijer. 2. Vroutoeiu&ogement "€t üutB." -uxr het bestuur.: uit de leden: e. scheepmaaker, President. I b. diederiks, Secretaris. 3. 3. kropholler, Vice-President. p. altink, Penningmeester. 3. h. den ouden jr. Bestuu r deressen. mej. steneker, den ouden, altink , grevers, diederiks. 3. Vereeniging tot ISeborïiering ban öe Ztnöingfaafe onöer alle &ctoenrn. uit het bestuur : t. brand, President. h. jaspers. j. h. den ouden j'. uit db leden : j. b. puttelaar, Penningmeester. a. van rijn, j. O. de planque. ttinuer» en #ongelieöen=<@enoot6c:f)ai) ten tefioebe Der Zenbtngtaafe. t. m. looman, President. j. F. j. rode, Penningmeester. h. jaspers. j. e. groene velt. uit de leden : a. r. obermeuer, Vice-President. m. van rijn , Secretaris. w. oostmeijer, g. buurt, a. van rijn, c. n. looman, l. a. v. d. abeele, j. hesta. 5. eijristelij&e ISetoaarscfiooI. uit het bestuur: t. m. looman, President. h. höveker. h. jaspers. h. j. de wilde. uit de leden: w. oostmeijer, fiee-President. c. n. looman, Secretaris. p. g. tresling, Penningmeester. 6. ©bangelisatte te Uotnen a/lr Vtcf)t t. m. looman, President, e. scheepmaaker, Secret., h. jaspers, Penninam. 7. «üJbangelisatte boor doofstommen. t. m. looman, President, h. jaspers, Secret., j. f, j. rode, Pennmgm. 8. ©bangeltsatie in jlooro^ollano. t. m. looman, President, h. j. de wilde, Secret., j. muller, Penningm. Commissie voor den Bond. t. m. looman, Pres^ j. e. groenevelt, Secret., j. h. den Ouden j'., Penningm. Commissie voor het Gebouw. uit het bestuur: uit db leden: l. van der bom, President. I F. h. gerritsz, Secretaris. 3. h. den ouden j»., Penningm. j. joh. grevers. h. jaspers. I j. 8. kreijt. BODEN TAK DE VEREENIGING: voor de Leden w. b. geel; voor de Begunstigers a. de haan. Conciërge van het Gebouw: l. de roever: VIJF-EN-TWINÏIGSTE VERSLAG VEREENIGING TER VERBREIDING DER WAARHEID (1871—1872.) Om reden de Gedachtenisviering van het Vijf-en-twintig-jarig bestaan der Vereeniging met het Vijf-en-twintigste Verslag in een Gedenkboek wordt uitgegeven, en om de kosten voor den druk zoo min mogelijk te maken, zullen wij in ons Verslag ditmaal uiterst beknopt zijn, en niet veel meer dan statistiek geven. Voor hen die bij de feestvieringen tegenwoordig waren, zal dit voldoende zijn, tot herinnering; andere belanghebbenden kunnen toch voldoende zich een denkbeeld vormen van den omvang en den gang der werkzaamheden. A. ALGEMEEN OVERZICHT VAN DEN STAAT EN DE WERKZAAMHEDEN. I. Algemeen Besttjur. — Door de herkiezing van de BB. h. jaspers, w. hultzer en j. brand, en de BB. e. scheepmaaker en g. van riessen als Bijbestuurders, die moesten aftreden, doch herkiesbaar waren, is daarin geene verandering gekomen. II. Leden. — Bij den aanvang van het 25ste jaar was het getal " 981 Afgegaan (door overlijden 14 en door vertrek 15) 55 bleef 926 Bijgekomen in den loop des jaars 36 Alzoo bij het einde van het 25ste jaar 962 Leden en derhalve is het aantal met 19 verminderd. III. Begunstigers. — Bij den aanvang van het 25"'* jaar was het getal 585 Hiervan afgegaan 30 (t.w. 19 bedankt, 9 overleden, 2 lid geworden) bleef 555 Bijgekomen in den loop des jaars 37 Alzoo bij het einde van het 25ste jaar.. .. 592Begunstigers, zijnde het aantal dus met 7 vermeerderd. IV. Bestuurs-Vergaderingen. — Deze hadden geregeld plaats. V. Gekombineerde vergaderingen van al de bestuurders en werkende leden — werden ter oorzake van vele werkzaamheden dit jaar niet in groot aantal gehouden. VI. Leden-Vergaderingen. — Deze werden geregeld gehouden, en dit jaar beter 'bezocht zoo bij de Bijbelbesprekingen als behandeling van de groote vragen van den dag. Toch laat de opkomst nog te wenschen over. Ter Bondsvergadering', den 26 Sept. 1872 met afgevaardigden der Zuster-Vereenigingen gehouden, werden belangrijke punten besproken, o. a. de inwendige verhouding der Vereenigingen en hare betrekking tot de kerkgenootschappen. In de avondvergadering wérden door de afgevaardigden belangrijke mededeelingen gedaan. Buitengewone Vergaderingen waren er weinige; doch die waarin de Waldens paolo calvino mededeeling gaf van de evangelisatie der Waldenzen in Italië, zal niet licht vergeten worden. — De bidweek-samenkomsten zijn wederom in overleg en overeenstemming met andere Vereenigingen en broeders als tak der Evangelische Alliantie, gemeenschappelijk gehouden. — De zijtakken hebben hunne gewone jaarvergaderingen ten behoorlijken tijde gevierd. B. OVERZICHT VAN DE DRIE HOOFDTAKKEN *. I. Evangelisatie. —' a. Zondagscholen: in de stad 15, te Sloten l, te Diemerbrug 1, te Sloterdijk 1, te Nieuwendam 1, te zamen 19, met pl. m. 2000 kinderen, 50 onderwijzers, 33 onderwijzeressen, te zamen 83 personen (zie Statistiek, blz. 82); meerdere wenschen wij. De behoefte aan gevormde onderwijzers wordt onmiskenbaar. Een nieuwe school dit jaar.geopend in de Brouwerstraat, een wijk, waar het modernisme bijzonder ijvert door Zondagscholen en 1 De Vereeniging bestaat uil S Hoofd* en 8 Zijtakken. De Hoofdtukken der Vereeniging ziju: i. Evangelisatie, ii. Christelijke Leesbibliotheek, iii. Brei-, Naai- en Teekenscholen hare Zijtakken: 1. Het lava-Comité, 8. Het Vrouwen-Logement "Te Huis," 5. De Vereeniging ter bevordering der Zendingzaak onder alle Heidenen, 4. Het Jongelieden- en Kiuder-Genootschap ten behoeve der Zendingzaak, 6. De Christelijke Bewaarschool, 6. Evangelisatie te Loenen a/d Vecht, 7. Evangelisatie onder Doofstommen, 8. Evangelisatie in Noord-Holland. De Zijtakken zijn hierin van de Hoofdtakken onderscheiden, dat zij niet zoo als deze in de kontributie van de Leden der Vereeniging deelen, maar finantiëel geheel op zichzelve staan, zonder ten laste van de Vereeniging te komen, weshalve zij hunne hizondere leden en begunstigers hebben, zonder dat deze juist Leden der Vereeniging zijn, en omgekeerd. Ook kunnen zij hunne jaarfeesten afzonderlijk vieren, tot wie de Leden der Vereeniging als zoodanig geen vrijen toegang hebben. Zedelijk zijn zij echter met de Vereeniging ten nauwste verhonden; hunne Besturen moeten bestaan uit Leden der Vereeniging en altijd een zeker getal leden van het Algemeen Bestuur in hun midden tellen; terwijl zij die als werkende Leden in deze Zijtakken optreden, ook Leden der Vcrceniging behooren te zijn, of dit nog niet zijnde, te worden. De drie laatst bijgekomen Zijtakken worden bestuurd, de twee laatste volgens opdracht van den Bond, door het Algemeen Bestuur, dat daartoe uit zijn midden drie Commissiën benoemd heeft. Bijbellezingen , gesteund door eene Dameskrans voor behoeftigen. De nieuwe wordt goed en trouw bezocht, meerdere wensehen wij in die wijk vooral, doch plaats en personen ontbreken. De school in de St. Jacobstraat verhuisde naar een veel beter em geschikter lokaal in de Spuistraat. -Eene Zusterkrans vormde zich ten behoeve dier school. Hoe wenschelijk voor iedere Zondagschool! Een beter lokaal is dringend noodig voor de school in de Korte Leidschedwarsstraat, en een ruimer voor die in de Weteringstraat. Dankbaar wordt iedere aanwijzing of aanbieding aangenomen. De scholen buiten de stad zijn ook zeer bloeiend; hare onderwijzers zijn tevens bezoekers. b. De Bijbellezing voor hinderen wordt vrij goed en geregeld bezocht. c. Be Zangschool neemt voortdurend toe en levert gunstige resultaten op. d. Huisbezoek. 17 Bezoekers komen maandelijks bijeen. Die kring kenmerkt zich door eene levende eenheid des geloofs en der liefde. Uitbreiding ware wenschelijk. Het toenemend getal w\jkvereenigingen verligt dezen zoo onmisbaren kring ter Verbreiding der Waarheid. e. Katechisatién. De onderwijzers z^jn de BB. heueing, w. jesse en Zuster h. moen. 131 personen hebben belijdenis afgelegd, onder welke 19 volwassenen, 3 Roomsch-Katholieken. Thans ontvangen onderwijs 174 personen, onder welke 42 volwassenen. ƒ. Leesschool voor volwassenen. De onderwijzer b. nietjwenhuys heeft onderwezen 74 personen in 2 afdeelingen, waaarvan de 1** 11 mannen en 17 vrouwen, en de 2a' 21 jongens en 2B meisjes telt. Goede vorderingen maakten zij. Velen kunnen nu den 'Bijbel zelf lezen, en eenigen ook schrijven. Met 42 leerlingen is hij het 26' jaar begonnen. g. Evangelisatie onder de Zeelieden. — Onkunde en onverschilligheid, de oude vijanden waarmede Br. appels te kampen heeft. Waar behoefte aan onderwijs ontwaakt, daar maakt hun kort verblijf de bevrediging onmogelijk; naar de kerk zijn ze niet te krijgen. Een oud schip, bijv. van de Marine, ter evangelisatie in te richten, komt hem zeer begeerlijk voor. Hij heeft bezocht 241 schepen en 11 slaapsteden, en ongeveer 1160 manschappen toegesproken en ruim 1900 traktaatjes uitgereikt. h. Dorkas- Vereeniging. — Deze Vereeniging, die nu reeds twaalf jaren bestaat, heeft dit jaar 186 kleedingstukken, B7 paar schoenen en 23 paar kousen uitgedeeld, en daarvoor uitgegeven ƒ 262.60. Zij heeft ontvangen f 326.63, waarvan ƒ 128 aan kontributie der Leden, die bovendien handenarbeid verrichten en kleedingstukken vervaardigen, en/168.55 aangiften. De kas sloot meteen saldo van f 64.18. De arbeid dezer zusters wordt op hoogen prijs gesteld en verdient ondersteuning. II. Christelijke Leesbibliotheek. — Deze bevat 4424 nummers groote Bibliotheek, door meerdere exempl. 8860 Ie zamen; 1202 nummers kleine Bibliotheek, door meerdere exempl, 2370; te zamen 11230 boeken, zoo gezond als beschadigd. In dit jaar zijn gerekommandeerd 17B personen; van het begin af 6136. In 440 huisgezinnen zijn thans 1057 boeken in omloop, behalve 1674 groote en 450 kleine op 16 plaatsen, waarvan 7 in en 6 buiten de stad en 3 op koopvaardijschepen. Het grootste getal op eens afgegeven, was in Dec., 668; het kleinste in Juni, 385. In het geheel zijn van de Hoofdbibliotheek afgehaald 12,207 boeken uit de groote, en 14,611 uit de kinder-Bibliotheek, te zamen 26,818 boeken; de elders gelezene bedragen bij benadering 12,233 uit de groote, en 5284 uit de kinder-Bibliotheek, te zamen 17,467, alzoo in het geheel in dit jaar gelezen 44,385, en van af het begin 1,023,764 boeken ter lezing afgegeven. ni. Brei- en Naaischolen. — De tak Brei- en Naaischolen die op 10 Jan. 1848 zijne eerste Breischool opende, heeft er thans 6 te bearbeiden, waarvan de meeste met een dubbeltal kinderen, zoodat behalve de zes onderwijzeressen, steeds drie helpsters mede aldaar dienst doen. Doordien in het laatste jaar al de ingeschrevenen niet konden worden geplaatst, zal weldra een zevende school geopend worden. Dit zou reeds geschied zijn, indien het Bestuur voorspoediger ware geweest in het vinden van eene geschikte persoon. 520 leerlingen ontvingen op de bestaande scholen het onderrigt uit den Bijbel, benevens de breilessen. Op de Naaischolen woonden 160 meisjes de lessen bij. Circa 700 is dus het getal dat bij afwisseling onderwijs in het ééae noodige ontving. Behalve de onderwijzeressen stond Br. c. jesse met zijn onderwijs op de Naaischolen steeds bij, en gevoelt het Bestuur hem daarvoor verplicht. 18 leerlingen hebben weder met lof haar ontslag ontvangen. Sedert de opening der 1* Naaischool, 5 Mei 1851, genoten ca. 700 meisjes het onderricht op de Naaischolen, van welke 186 na volbrachten leertijd de school verlieten. Een aantal bleef doorleeren tot het afleggen van belijdenis, en werd voorts als geschikte dienstmeisjes, naaisters of ter hulpe in de huisgezinnen werkzaam. Van het onderwijzerespersoneel bedankte Zuster moes, sedert een aantal jaren in dienst van de Vereeniging. Wijziging in hare 5 maatschappelijke betrekking noopte haar dit ontslag aan te vragen, hetwelk het Bestuar haar met erkenning voor hare trouwe dienst gaf. In hare plaats werd aangenomen na behoorlijke aflegging eener proef, Zuster beeremans, die vroeger reeds op eenigszins gelijke wijze elders was werkzaam geweest. Boekjes en traktaatjes werden mede bij gelegenheid uitgereikt. Staat der Brei-, en Naaischolen. 31 Ootober 1872. SCHOLEN. Linnen-Naaischool (Gebouw Elandstraat) Wollen idem (Geb. Elandstr., Benedenz.) Breischool N°. 1 , (Geb. Elandstr., Bovenz.). idem N°. 2 (Geb. Elandstr., Benedenz.). idem Nu. 3 (Boomstraat N°. 608). idem N°. 4 (O. Z. Voorburgwal, 1106). idem N°. 5 (Bikkerstraat N°. 343). idem N°. 6 (O. Z. Voorburgwal, 1106). Totaal 1 November 1872. 1 Nov. 1871. geplaatst tot SlOct.1872. totaal. afgeschr. tot 310ct.l872. staat op 310ct. 1872. 79 40 119 « 64 65 22 19 41 f 27 14 83 46 129 55 74 I 86 46 132 44 88 53 38 91 30 61 43 21 | 64 27 I 37 83 11 44 11 33 45 15 60 13 47 444 I 236 680 261 419 AANMERKINGEN. * Van deze 54 « aren 19 overgeplaatst op de Linnen-Naaischool. t Van deze 27 werden 18 met lof ontslagen. Namens het Bestuur, J. BRAND, Secretari Lijst van de loffelijk ontslagen leerlingen der Naaischool. * ï. * 2. * 3. 4. * 6. * 7. * 8. 9. 10. oatharina johanna hanzen.. , agneta lddenhof bregtje van becks truitje van riessen maria lucia snakenbroek hendrtka molenberg anna maria numan.. . jannetje eckhardt . . , wilhelmina bosch. . . , oatharina rijke I dient. Belijdenis afgelegd bij Ds. soheltema. » Leert bij Mr. griebltng (Ned. Herv.). Haar vader acht haar nog te jong om belijdenis af te letreen. Leert by Ds. van den oever. Leert nog niet; het Bestuar zal moeite doen haar verder te doen onderwijzen door Jufvr. moen. Leert bij Ds. kutper. Leert bij Mr. griebling. Leert nog niet; bet Bestuur zal er ziuii meue oeiasien. te huis. Leert bij Mr. kamerlino. loraatuu . Jnaaiien. r™ "« Mr- w- JES8E Jr- 1] . fmaria cornelia van den andel. I dient. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. anna geertrdida joü8tra anna eli8abeth mulder oatharina maria boogaard.. . helena margaretha meese . . . geertruida christlna elisabeth eress : maria paulina spook.. . johanna jacoba boelen (tehuis. dient. gaat dienen. i nog 1 tehuis. dient De nummers met een * geteekend ontvangen een jurk. !Woont in het weeshuis der Christ. Afgesch. gemeente, waar zij thans dient en leert hij Ds. v. d. sluis, 'Leert bij Ds. kuïper. Zal leeren by Ds. kutper. Zal leeren bij Mr. de wilde. Is Herst. Luth. en gaat aldaar Ier Catechisatie. Zal leeren bij Jufvr. hoen. Heeft voornemen te leeren bij Mr. looman. Leert bij Ds. cramer. C. OVERWICHT DER ACHT ZIJTAKKEN. I. Java-Comité. Nederlatidsche afdeeling van het Genootschap voor in- en uitwendige Zending te Batavia. — Het Java-Comité heeft in de 17 jaren van zijn bestaan zijne werkzaamheden mogen uitbreiden en met Gods zegen zien bekroond. Aanvankelijk was het als eene kleine kollekteerende vereeniging werkzaam. Reeds mag het zich verheugen over de stichting van eene gemeente te Oeta Rimbaroe en eene te Si Mapil apil in Angkola, beide op Sumatra, waar de BB. dammerboer en van dalen, geholpen door inlandsche Christenen, met zegen arbeiden. In den zendeling beukhof, thans in Nederland, geeft ons de Heer mede een verkwikkende vrucht van onzen arbeid te zien. Hoewel van wege het Gouvernement te Depok geplaatst, staat hij in de bres, niet alleen voor de belangen van zijne gemeente, maar ook om bevorderlijk te zijn aan de komst van het Godsrijk in den Indischen Archipel. Naar vermogen steunde het Java-Comité de werkzaamheden van zijn Genootschap te Batavia, door mede te werken tot onderhoud der zendelingen en inlandsche helpers aldaar, tot instandhouding van de Opleidingschool, tijdelijk overgebracht in de Christelijke Ambachtschool, en ook door de zaak van het Seminarie levendig te houden en tot de daarstelling er van mede te werken. Thans echter heeft zich tot dat doel een afzonderlijk Comité gevormd, waarin twee van zijne leden zitting hebben. Het Geïllustreerd Zendingblad, orgaan van het Java-Comité, neemt steeds toe in belangstelling en daarmee het Java-Comité in aantal van leden. Hulp-Comite's en hulp-Vereenigingen werken 5* krachtig mede om de belangstelling in Nederland te bevorderen en gelden voor de zending bijeen te brengen. De ontvangsten en uitgaven in het afgeloopen jaar hebben, buiten de giften voor het Seminarie en andere gelden, niet ter dispositie van het Comité ingekomen, ƒ 15,000 bedragen. II. logement voor Vrouwelijke Personen, onder den naam van "TE HUIS." — Sedert 1°. September 1871 gevestigd op de Prinsengracht bij de Beerenstraat, KK 528, wordt er bij toeneming gebruik van gemaakt, ook en vooral door Burgerjufvrouwen. Het boekjaar is gewijzigd van 1°. April op 1°. Januari, tot vergemakkelijking van de boeking der jaarlijksche rekening, zoodat wij nu voor het statistiek overzicht rekenen van 1°. Januari tot 1°. November. In die 10 maanden zijn er geweest 74 aanvragen om dienstboden in de stad, 12 buiten de stad. 10 Meisjes geplaatst door tusschenkomst der Directrice. 221 nieuw aangekomen logées, het vorige jaar in datzelfde tijdvak 162, dus nu 59 meer. Dooreen gerekend 17 logées per dag. Het getal logées sedert de oprichting is 3058. In dit afgeloopen tijdvak hebben wij als bijzondere logées te vermelden 1 mohamedaansche en 1 israëlitische. Ook hebben wij in de laatste dagen nog eene Zendelingszuster gelogeerd. De staat der geldmiddelen is voor de dagelijksche uitgaven voldoende. Doch aan het kapitaal, benoodigd voor den aankoop en de verbouwing van het nieuwe huis en het ameublement, ontbreekt nog circa / 4000, welke ons tijdelijk is verstrekt tot behoorlijke renten. Ultimo December 1871 was in de huishoudelijke inkomsten en uitgaven een tekort van ƒ 8.68; thans in den loop van 1872 twijfelt men niet of zullen de inkomsten met de uitgaven geen groot verschil te gemoet gaan; wij erkennen dit met dankbaarheid aan Hem, die de harten weer voor deze Inrichting zoo mild deed openen. III. Vereeniging ter Bevordering der Zendingzaak onder alle Heidenen. — Deze Vereeniging bestaat sedert 4 Dec. 1850, en dus bijna twee-en-twintig jaren. Zij zamelt de enkele penningen harer leden in door het blad, getiteld Mededeelingen (ver. krijgbaar tegen ƒ 1 in het jaar) en tracht hare leden op de hoogte te houden van wat op het gebied der zending voorvalt. Bij voorkeur worden zulke berichten gekozen, als door andere bestaande Zendingbladen niet gegeven worden. De Vereeniging heeft alzoo wederom, zij het dan ook in geringe mate, iets mogen bijdragen, om door de uitgave van haar blad de belangstelling in het zendingwerk op te wekken of te vermeerde- ren, en in de tweede plaats in dé bestaande groote geldelijke behoefte der zending te voorzien. In het jaar 1871 is in het geheel ontvangen / 548.85, en na aftrek der uitgaven is er een saldo overgebleven van ƒ285.60, dat op de volgende wijze is verdeeld: Aan de Gereformeerde Zendingvereeniging en het Java-Comité elk ƒ 50; aan de Nederlandsche Zendingvereeniging ƒ 40; aan het Genootschap te Zeist, dat te Parijs, en aan de Zending te Ermelo elk ƒ 30, en aan de Utrechtsche Zendingvereeniging ƒ 15; aan de Evangelisatie in België en in Spanje elk ƒ 20. Het Bestuur heeft gemeend met bet oog op de feestviering van 1 April, ditmaal eene uitzondering te moeten maken en eene feestgave te moeten beschikbaar stellen voor den zoo gewichtigen arbeid onder de Boomschen, en voor de Evangelisatie en die in Spanje elk / 20 af te zonderen. Gedurende haar bestaan heeft de Vereeniging, meerendeels aan enkele centen, ingezameld en aan andere genootschappen uitgekeerd circa ƒ 7000. IV. Amsterdamsen Kinder- en Jongelieden-Genootschap ten behoeve der Zendingzaak. — Het ledental van het Kindergenootschap ts thans 133 kinderen, en van bet Jongelieden-Genootschap circa 60 leden. Volgens het laatste verslag bedroegen de kontributiën en busjes van het Kindergenootschap ƒ 151.70J, de uitgaven ƒ114.79, zoodat het saldo, a. ƒ 36.911, is gestort in de kas van het Java-Comité, waaraan dit Genootschap verbonden is. De ontvangst der beide afdeelingen van het Jongelieden-Genootschap bedroegen ƒ 165.97 , het saldo, a ƒ 116.24, is aldus verdeeld: aan het Java Comité, het Rijnsche Genootschap, het Zeister Genootschap en de Vereeniging voor Israël elk ƒ 25, en de resterende ƒ 15.24 aan het Ermelo's Zendinggenootschap. V. Christelijke Bewaarschool »» het lokaal "Be Herbouwing" in de Elandstraat. — Het getal der ingeschreven kinderen is 203, ten vorigen jare bedroeg dit getal 285; dus nu minder 82. Van de ingeschreven kinderen waren 15 van R. K. ouders; ten vorigen jare bedroeg dit getal 10; dus nu 5 meer. Gedurende dit jaar is geen der kinderen overleden; ten vorigen jare één. Dit jaar zijn op andere scholen overgeplaatst of te ver gaan wonen, enz. 79; ten vorigen jare bedroeg dit getal 11. Het zooveel grootere aantal dit jaar is veroorzaakt door verplaatsing in de geopende Bewaarschool der wijk vereeniging, EE en PP. Het getal ingeschreven kinderen in het geheel, dat is sedert de oprichting, in 14$ jaar tijds, bedraagt 2581. De behoefte aan een beter lokaal hoe langer hoe dringender, ja noodzakelijk geworden, en liet Bestuur, dpor hooger hand daartoe verplicht, is het na veel moeite gelukt om dat te verkrijgen, zoodat deze school staat verplaatst te worden. De inkomsten, waaronder eene gift van ƒ 100 van X. C. Z. door T. M. L., hebben het laatste jaar beloopen ƒ 1815.79; de uitgaven hebben die echter met ƒ200 overtroffen. VI. Evangelisatie te Loenen a/d. Vecht. a. De Christelijke Bijzondere School in het jaar 1866 nevens de toen bestaande Christelijke Bewaarschool, opgericht, en met haar sedert dien tijd ééne Inrichting uitmakende, werd den 15aeo Juni van genoemd jaar geopend met 12 leerlingen. Zij mocht onder kennclijken zegen des Heeren zich uitbreiden; terwijl de ruimte gesteld is voor 40 a 50 leerlingen, telt zij op heden 44 leerlingen. Zij is in den loop dier 6 jaren door 65 leerlingen verlaten, deels door den dood, deels door vertrek naar elders of door overgang in het maatschappelijk leven. b. Aan deze school is verbonden gedurende de wintermaanden, eene Avondschool, welke in October jl. met 7 geopend, thans 17 leerlingen telt, meerendeels zulken, welke op de Openbare School op den dag onderwijs ontvangen. c. Eene Breischool voorziet in dat opzicht in de behoeften der meisjes en wordt nu door 12 meisjes bezocht, terwijl in den zomertijd door grooter getal gebruik van haar gemaakt wordt, daar de verwijdering van de woonplaats hierin voor den winter veel in den weg staat. d. De Bewaarschool telt op heden 43 leerlingen, terwijl in genoemde 6 jaren 88 kinderen haar hebben verlaten, door den dood, vertrek naar elders, of overplaatsing naar bijzondere of openbare school. e. Ook is aan de Inrichting verbonden eene Zondagschool, welke thans door ruim 100 leerlingen bezocht wordt; alsmede ƒ. eene Bijbellezing, welke minstens door 30 a 40 hoorders wordt bijgewoond uit de gemeenten Loenen, Vreeland, Nieuwersluis en omstreken. g. Verder vergadert wekelijks aan het lokaal der Inrichting eene Borcas-Vereeniging, met 13 werkende, en circa 38 contribueerende Leden. Jaarlijks werpt zij circa ƒ 100 aan kleedingstukken af, | voor de school en J voor Ae algemeene armen. De inkomsten voor deze Evangelisatie, waaronder begrepen ƒ 200 jaarlijksch subsidie van de Vergadering voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs en eenige giften, konden bij lange na de uitgaven niet dekken, zoodat dit werk door een aanzienlijk tekort gedrukt wordt. VII. Evangelisatie onder de Doofstommen. — Aan om- trent 160 doofstommen wordt door Br. en Zr. hansen het Evangelie verkondigd te Amsterdam, Botterdam, den Haag, Leiden, Alkmaar en Utrecht, zelfs in de Jodenbuurt te Amsterdam aan 17 Israëliten. Deze arbeid wordt kennelijk door den Heer gezegend. Ook wordt er onder ben huisbezoek gedaan. De uitgaven overtroffen nog zeer verre de inkomsten. Behalve eene aanzienlijke bijdrage door Br. eetemeijeb, te Botterdam verzameld en overgemaakt, en eene gift van X. C. Z. door T. M. L., van ƒ 100 , werd voor dezen arbeid nog weinig ontvangen. - Op uitgegeven circulaires worden jaarlijksche inschrijvingen verwacht. VIII. Evangelisatie in Noord-Holland. — Van uit Edam wordt dit werk in onderscheidene plaatsen, door huisbezoek, bijbellezing, Zondagschool en katechisatie verricht. Onkunde en ongeloof komen meer en meer aan den dag. Ds inkomsten hebben bedragen ƒ459.70 en de kas zoude met een tekort van ƒ 365 gesloten zijn, had niet een zusterpaar, op gedaan aanzoek, de edelmoedigheid gehad dit tekort te dekken. De rapporten van den Evangelist geven meer en meer de overtuiging dat deze arbeid met kracht behoort te worden voortgezet en de ondersteuning der vrienden behoeft en verdient. Onkunde en vijandschap klimmen er ten top; behoefte ontwaakt hier en elders; vooral dan wanneer het woord dor waarheid verkondigd wordt. Staat der Leeningen ten laste van het Gebouw. Van de Oude Leening, groot ƒ 10,000, uit honderd aandeelen a ƒ 100 bestaande, zijn thans uitgeloot tachtig nommers, t. w.: N°. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 18, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 29, 80, 31, 32, 33, 34, 35, 37, 38, 40, 42, 43, 45, 46, 47, 49, 50, 51, 53, 54, 55, 56, 57, 59, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 98, 99 en 100. Er Wijven dus nog vijftien aandeelen over, en van de f 10,000 rest alzoo eene schuld op het Gebouw van f 1,500. Van de Nieuwe Leening, groot f 3,500, uit 35 aandeelen a ƒ 100 bestaande, zijn nu uitgeloot zestien nommers, t. w.: N°. 1, 2, 3, 7, 14, 17, 18, 23, 24, 25, 26, 28, 29, 31, 32 en 33. Daarvan blijven dus negentien aandeelen over, vertegenwoordigende eene schuld op het Gebouw van f 1,900. De gezamenlijke schuld op het Gebouw bedraagt dus nog ƒ3,400. Overzicht van de Werkzaamheden der Vereeniging. LEDEH'VSRGADEItlNGElI, DONDERDAGS, om de 14 dagen, '1 avonds ten 8 ure. 2 Jan. Bijbelbespreking. 80 " idem. 26 Febr. idem. 26 Maart idem. 23 April idem. 21 Mei idem. 18 Junij idem. 16 Julij idem. 13 Aug. idem. 10 Sept. idem. 8 Oct. Brjbelb. en voorst . v.Kand. 12 Nov. 1ste Feestavond. 3 Dec. Bijbelbespreking. 31 » Sluiting van 't jaar. 16 Jan. Mededeelingen. 12 Febr. idem. 12 Maart idem. 9 April idem. 7 Mei idem. 4 Janij idem. 2 Julij idem. 80 // idem. 27 Aug. idem. • 24 Sept. Verg. met den Bond. 22 Oct. Mededeelingen en Verkiezing van Best. 26 Nov. 2de Feestavond. 17 Dec. Mededeelingen. Namen en plaatsen der inrichtingen van de Hoofd- en Zijtakken. I. EVANGELISATIE. A. Zondag-scholen. Lr. A. Elandstraat, in bet Gebouw, FF 437: lste School, in het groote Lokaal, ] 2de h in de Avondschool, j £ 3de » » * Bibliotheek, 4de ' » ' Wollen-Naaischool, /3T 5de " op de Bovenzaal, I I 6de // uk bovenste Zaal, )rH Lr, B. Boommarkt, F 84 IJ—3 ure. * C. 1». Boomstr. PP 608.. 12—li r n C. 2°. idem 2—3$ ,, * D. Tuinstraat, OO 373. \ * E. Binnen-Dommerstraat, UU 713. J » F. Spuistraat, G 230. I r 6. Weesperstraat, W 547. I ii H. Utrechtachedwarsstraat, Z 460.1 ^ * 1. Keizersgracht, JJ 335/36. I S m J. lsteWeteringdwarestr., BB320.N-» v K. O. Z. Voorburgwal, I 106. j°? « L. Korte Leidschedwarsstr. CC252.1 rn M. Buiten-Brouwerstraat. ii N. Sloterdp. 1 n O. Sloten. ] // P. Diemerbrug. / B. l^eerschool voor Lezen, in het Gebouw. Maandag voor jonge lieden, 's av. 7} ure. Maandag en Vrijdag voor volwassenen, 's avonds ten 8| ure. C. Katechisatien, in het Gebouw. Voor Meisjes: Dinsdag, 's avonds 7) ure. Voor Volwassenen: Dinsdag, 's av. 8 j ure. Voor Jongens: Woensdag, 's avonds 9 ure. D. Doi-kas-Vereenig-ing-. Vergadering om de 14 dagen, Donderdag, 's avonds ten 6 ure, ' Elandstraat, FF 437. II. BIBLIOTHEEK, Elandstraat, in het Gebouw, geopend tot uitgifte en verwisseling van Boeken: des Maandags, 'smorgens van 9 tot 2 ure, 's avonds u 4 » 9 n des Dinsdags, 's morgens // 9 u ï » '8 avonds r 4 n 7 * III. NAAI- en BREISCHOLEN. A. Linnen- en WollenMaaischolen, in het Gebouw, van 's morg. 9 tot 3J ure. Linnen-Naaischool, Bovenzaal. Wollen- u Benedenzaal. B. Breischolen. N°. 1. in 't Gebouw, Elandstr., Bovenzaal. ii 2. n idem r Benedenzaal. » 8. » de Boomstraat, PP 608. ti 4. op den O. Z. Voorburgwal, I 106. ii 5. in de Bikkerstraat, VV 343. // 6. op den O. Z. Voorburgwal, 1 106. // 7. bestemd in 't Gebouw, Elandstraat, Bovenste zaal. Alle Werkdagen, behalve Zaterdag, van 's avonds 5 tot 8 uur. 1. Ja va-Comité. Lidmaatschap ƒ2.— per jaar. Uitgave van het Geïllustreerd Zendingblad, 12 N™. per jaar. Jaarfeest in April. 2. Trouwen-Logement: „TB HUIS", Prinsengracht tusschen de Ree- en Beerenstraten , N°. 528. Logieskosten en voeding: lste klasse per 24 uren... .ƒ 0.50 lste // > week > 2.10 2de » « 24 uren * 0.90 Jaarfeest in April. 8. Vereeniging ter bevordering der zendingzaak onder alle heidenen. Lidmaatschap ƒ1.— per jaar. Uitgave der Berigten 8 N?s. per jaar. ia. Kinder-Genootschap ten behoeve der zendingzaak. Lidmaatschap tegen 1 Cent per week. Uitgave der Zendingboekjes 4 maal per jaar. Bijeenkomst den 2den Zondag van elke maand. Jaarfeest in Maart. 44. JongeIieden-<»enootschap voor beider knnne, tegen ƒ1.— per jaar. Vergadering den laatsten Zondag van elke maand, voor Meisjes en Jongens afzonderlijk. Jaarfeest in Januarij. 5. Christel. Bewaarschool, in het Lokaal „de herbouwing" in de Elandstraat, voor Kinaeren van a ioi o jaren, op alle Werkdagen. Feestonthaal in het Gebouw, op den tweeden Paaschdag. Werkzaamheden gedurende de zeven dagen der week. Zondag, 'smorgens 10 ure, Bijbellezing voor Kinderen. — 10J ure, Evangelisatie voor Doofstommen. — 's namiddags 1 ure, Zondagschool. Den eersten Zondag in de maand, 's avonds 8 ure, Vergadering en Bidstond van Onderwijzers en Onderwgzeressen der Zondagscholen; — verpligte Vergadering ra Maart, Junij, September en December. Den tweeden Zondag van elke maand Vergadering met het Kinder-Zending-GenooUchap. — Jaarfeest in Maart. Den laatsten Zondag van de maand, Vergadering van het Jongelieden-Genootschap ten behoeve der Zendingzaak. — Jaarfeest in Januarij, Maandag, 'smorg. van 9—2 ure en 's avonds van 4—9 ure, afgifte vau Boeken.— 'savonds 8 ure, Kntechisatie voor meisjes. — 'savonds 8J nre. Bijbellezing. — 'savonds ten 74 ure, Avondschool (lezen leeren), 8J ure voor volwassenen. Dinsdag, 'smorg. van 9—2 ure en 'savonds van 4—7 ure, Afgifte van Boeken.— 'savonds 7J ure, Katechisatie voor meisjes, 8J ure voor volwassenen. Woensdag, 'savonds 9 ure, Katechisatie voor jongens. Den eereten Woensdag in de maand, 'savonds ten 8i ure, Vergadering van Bezoekbroeders. Donderdag, om de 14 dagen, 's avonds ten 6 ure, Dorkas-Vereeniging. — 's avonds ten 8 ure Ledenvergadering. Vrijdag, 'savonds 8J ure, Bjjbelbespreking met Onderwflzers en Onderwijzeressen der Zondagscholen. — Zang-Onderwijs. — 's avonds 8J ure, Avondschool (lezen leeren) voor volwassenen. Den laatsten Vrijdag in Januarij, in April, in JuUj en October, 'savonds 8 ure, Inschrijving voor de Brei- en Naaischolen. Zaterdag, 's avonds 8J ure, Bybellezing. — Om de 14 dagen, 'savonds ten 8 ure, vergadering van het Algemeen Bestuur. — Om de drie k vier maanden, 's avond» ten 8 ure. Gecombineerde Vergadering met de Leden van de Besturen der Zijtakken en de werkende Leden. Elke werkdag van 9—4 uur Naaischool en 's avonds (uitgenomen des Zaterdags) van 6—8 uur Breischool, NAAMLIJST DER WERKENDE LEDEN. J. van Altena. J. G. Bantjes. P. Bolland. 6. Buurt. G. IJijs. G. P. Fruyt. I. Evangelisatie. a. bezoekbroeders. W. Huyzer. G. C. van Kerkhoff. J. Kramer. J. W. Merkelbach. F. C. Neuman. H. F. Schouten. H. Siebbeles. A. Timmerman. K. C. van Vulpen, W. F. Vogel. H. Westrik. i. onderwijzers en onderwijzeressen op de zondagscholen. A. el andstraat, Gebouw der Vereeniging "i.micui. a, v. j. noae, rsestuurslid Secretaris: L. J. F. L. Desprez. Onderwijzers J. W. Keizer. A. Brandt. C. J.van Kerkhof. J. Njjland. B. J. H aksteen. J. Visser Czn. G. P. Fruyt, Jr. P. J. Klaarenbeek. H. Camper. H. Wildeboer Jzn. J. C. Haae H. C. M. Bredie M. A. van Rijn. S. C. Kouveld. C. A. de Roever. A. M. Steneker. H. H. Steneker. J. Smit. C. Queue-. M. Keizer. J. Berends. Onderwijzeressen. J. M. van Riessen. B. M. Bakker. C. E. (toeters. S. Esveld. A. de Roever. G. W. C. Ketting. A. C. de Groot. G. J. Budke. J. Leyenaar. M. J. H. van Hemerten. B. BoosiMARET, Bijzondere School, F 84. Direkteur: L. J. Winter. Secretaris: J. M. Caviët. Onderwijzers. J. Hermans W. J. van Arkel Schooneboom. J. W. Merkelbach. J. L. Schimsheimer. M. S. Welzenbach. A. H. Neuteboom. Wed. G. J. Gaus— Ebeler. H. M. Wormser. Onderwijzeressen. J. L. Jaspers. J. B. Schotte. J. Jaspers. G. H. Engel, adsistent. L. W. Men del aar. J. W. Wormser. E. Dresselhuis. N. Schierhont. C. boomstraat, PP 608. Onderwijzer: F. C. Neuman Jr. D. tuinstraat, 00 373. Onderwijzer: G. H. Brandt. E. bikkebstraat, VV 843. Onderwijzer: E. J. Radius. F. binnen—dommerstraat, TT 718. Onderwijzers: H. W. van Malsen. Th. Last. O. spuistraat, G 230. Onderwijzer: D. Simons. H, kerkstraat,in deOpenb. Armsch. N°. 16. Onderwijzers: C. Geel. W. O Wilkens. A. A. Geestbuysen. I- utrechtschedwarsstraat, Z 360. Onderwijzer: F. Bennink Jr. J. 1» weteringdwarsstraat, BB 820 Onderwijzers: H. J. P. d'Olivat. D. Bonset. Adsistent: F. J. Userinkhnysen. K. n.-z. voorburgwal. Onderwyzer: P. E. Moes. korte letdschedwarsstraat, CC 253. Onderwyzer: A. de Haan. H. buitensingel, kerkfad. Onderwyzer: H. J. van Vulpen. H. voor den deft1gen stand. Keizersgracht, JJ 355/6. Onderwijzer: H. H. den Ouden. 0. buiten—brouwersstraat. Onderwijzers: P. H. Tiggeman. W. Elias. F. sloterdijk. Onderwijzers: G. C. van Kerkhof. | M. van Rijn. J. van Kerkhof. I H. J. Stavermau. G. C. v. Kerkhof. J. A. Koch Jr. J. B. Keindorp. Q. SLOTEN. Onderwijzers. H. J. Staverman. C. van Tent. K. H. Wallien. B. diemerbrug. Onderwijzers: J. Muller. J. Muller Jr. S. NI EU WEND AM. Onderwijzers: J. M. Caviët. J. van Oostveen. e. bijbellezing voob kinlieken, Elandstraat, FF 43". Onderwijzen: F. C. Bergman, J. M. Caviët, C. Geel, A. Tigeeman. li. Jaspers, J. Muller, A. P. Obermeger, H. Redelijk, J. F. J. Rode, P. H. de Haan. d. vrouwen-vereeniging : dorkas. Bestuurderessen: W. H. Höveker, geb. van der Linden, Presid.; S. van Soelen, Secretar.; A. H. Neuteboom, Penningm. Leden: C. F. Anstein, E. Arnoldi, S. J. Arnoldi, van den Andel, A. Kropholler, M. H. Mijnarends, C. de Planque, C. van Rijn, C. M. Steneker, Watter, Dolman, Vermeer, van Wijck, Hoeven, H. Baggelaar, T. Mens ing, G. Mensing, Kraan. e. katechetisch onderwijs. — In het Gebouw Elandstraat. Onderwijzers: G H. Heuring, W. Jesse Jr. Onderioijzeres: H. Moen. ƒ. KOLroRTAGE onder de zeelieden. Kolporteur: Appels. g. leesschool. In het Gebouw Elandstraat. Onderwijzer: B. Nieuwenhays. A. zangschool voor kinderen. Onderwijzers: A. de Haan Jr. en H. G. van Gerve. II. Christelijke Leesbibliotheek. medearbeiders. J. van Eek. | A. de Haan. | A. Staverman. Boekhouder: F. A. Sommerkamp. III. Brei- en Naaischolen. a. onderwijzeressen der breischolen: lloelofs. | Beeremans. | C. Wouters. | | Wed. Kuhn. M. J. Luyten. j C. Dolman. b. onderwijzeressen der naaischolen: Linnen-Naaischool. J. Rullman, geb. Timmer. 1 Wollen-Naaischool. A. Mulder. M. E. Eweg (l8 helpster). Ml Bolweg (helpster.) C. Dolman (2° helpster). IV. Java-Comité. Bode: W. B. Geel. V. Vrouwen-Logement "Te Huis." Direhteur en Direhtrice: H. J. Dibbetz en Echtgenoot. Huishoudster: C. Sielof. VI. Vereeniging tot bevordering der Zendingzaak onder alle Heidenen. Bode: J. H. Hennik. Vil. Kinder- en Jongelieden-Genootschap ten behoeve der Zendingzaak. Bode: J. H. Hennik. VIH. Bewaarschool. Onderwijzeres: Wed. A. M.Grasé, I Hulp-onderwijzeres: I Zeven Helpsters. geb. Bom. Bode: A. de Haan. IX. Evangelisatie te Loenen a/d Vecht. Onderwijzers: J. H. Ligt voet en Echtgenoot. X. Evangelisatie voor Doofstommen. Evangelisten: J. J. Hansen en Echtgenoot. XI. Evangelisatie in Noord-Holland. Evangelist: J. P. van der Wart. HAMEN DERGENEN DIE HET ORGEL BESPELEN, H. J. Lijsen, D. Lijsen Jr., P. Koen. STATISTIEK DER ZONDAGSCHOLEN. ' S I ■ -• P i I i I - I ± I i scholen. g | t «S g s 5 g g | 5 3l°E|gg|sSg A. Elandstraat, FF 437 1 J 12 21 4 288 351 689 B. Boommarkt, F 84 1 | 11 8 1 140 110 250 C. Boomstraat, PP 608 — , l — — 32 62 94 D. Tuinstraat, OO 873 — 1 | — — 26 Ui 40 E. Bikkerstraat, VV 343 — 1 i — — 25 87 62 F. Binnen-Dommerstraat, UU713.. — j 2 — — 3i 34 65 G. Spuistraat, G 230 — ; 1 — — 30 30 60 H. Weeaperstraat, W 543 — 3 • — — 53 77 130 I. Utrechtsche-dwarsstraat, Z360...I — 1 , — ! — 12 18 30 J. 1« Wetering-dwarsstr., BB 320... — I 2 | — I 1 25 22 47 K. N.-Z. Voorburgwal — 1 i — — 12 12 24 L. Korte Leidsche dwarsstr., CC 252. — 1 — — 30 38 68 M. Buitensingel, Kerkpad — 1 — — 45 55 100 N. * Keizersgracht, JJ 355/6 — 1 — — 26 14 40 O. Buiten-Bronwerstraat — 2 —1 — 25 25 50 P. Sloterdjjk — 4 — j — 30 34 64 Q. Sloten — 6 — 1 — 70 76 146 R. Diemerbrug — 2 — — 30 20 50 S. Nieuwendam — 2 — — 10 21 31 T. Bijbellezing voor kinderen, Elandstraat, FF 437 1 — 10 I — | — 75 75 150 j 2 65 29 6 1015 1125 2140 * Deftiere stand. BIBLIOTHEEK, hulp-depots en uitgeleende boeken. ! Groote Kleine ,„ Boeken. Boeken. Te 81^,e, Hulp-Bibliotheek, Oostenburgerstraat, door p. j. noll 314 257 571 Buitenwijken, door den heer oulcher 103 — 103 Brouwerij de Valk | 92 — 92 Politie-Bureaux, door c. jesse I 126 — 126 Binnen-GatlhnU 354 83 437 Bestuurders en werkende Leden j 414 128 542 Aan Mejonkvr. w. hooft van woudenberg , door t. m. looman 27 : 6 33 Het schip CorneHt Gips, Kapt. verhoeven .. 46 — 46 Het schip Piet Hein, Kapt. meijer , door w. jesse 6 — 6 Het schip Chama, Kapt. h. j. luneman, naar de kust van Guinea, door j. h. den ouden. .. 25 — 1 25 Te Monnickendatn, door j. g. looman 40 17 57 Te Anjum, door Ds. ploos van amstel.... 58 5 63 Te Loenen, door f. daubanton 80 .— I 80 » Naarden, door m. jesse 10 | 10 » Sloterdijk, door kerkhof 7 65 72 Hulp-Bibliotheek in de Vinkenstraat 150 — j 150 Te samen 1852 561 2413 Te samen. BEGIFTIGERS SER BIBLIOTHEEK DB hoogh & c°. Höveker en 7.n. T. M. Looman. Mr. G. Schimmelpenninck Jzn. Mr. P. j. TEDrso v. Berkhout. Mevr. Voute. en verscheidene onbekenden Mevr. Walleu-Oijens Mej. W. Z. V. ^a^&^aaa&a &&&&& VAN DE VEREENIGING TER VERBREIDING DER WAARHEID. van 1 Hovember 1S11 co* VI*. October 1SÏ*. OHTVASOST. UITOA"• . _ ,M é v .... ƒ 918 64 \ Voor de Vergaderingen en werkzaamheden van de drie HootdtaHKen: , l^^^-te^::::::::::::::: •./ 9.01 - j-^sihe 12/m- huu\rbet GeW'm vwv 300 _ m « tweede t » 11.45 het Gebouw overgemaakt VUntÜ ' „ 20 46 4. Voor verlichting ƒ478.71 Donderdag-Vergadering-Kollekten , " 34 88 Af op rekening het Gebouw ter gele- Koliekten op extra-byeenkomsten en op de Bestuursvergaderingen..» 14 4-i genheid van verhuring. .......ƒ 14». Aan Ledenboekjes en Diploma's 1 80 f der Bijbellezing voor doofstommen.» 15— ^ ^ _ Giften eu jaarlijksche Bijdragen (zie blz. 85) » 188 50 f 31g ^ Opbrengst der Inschrijvings-Biljetten door Begunstigers, a 2 Cents iqq _ , , ...» 615 72 c Voor verwarming V «V NaK saldo te veïdeel'en 'oVeV "de" "drie' Hoifdtekken,*" voor D^ ZOB *« ieaer ƒ ou.u* Verslagen en verspreide Geschriften aan de Begunstigers op de Inschnj- vings-biljetten a 2 Cts. of meer, en aan Drukwerk ten behoeve daarvoor •/ *™ • Verhoogde Inschrijving op het Gebouw .•»• 19.— Aan de 8 Hoofdtakken het saldo der Inschrijvings-biljetten, toegekend voor iederen tak i aandeel a ƒ107.98 » 323.79 Aan de Bewaarschool, de helft van 1 aandeel » 53.961 Aan het Gebouw, als boven " 58.96J ii 615 7* / Bodenloon en inkassering der gelden " 129 42 Andere diensten aan diverse personen en reparatiën .» 231 V» f 1974 02 ■/1974 08 Uitgaaf » 1974.02 Ontvangst .ƒ 1798.96 Nadeelig Saldo...ƒ 180.06 Te verdeelen over de drie Hoofdtakken, voor iederen tak ƒ60.02. Amsterdam, 31 October 1872. namehs het alobmbes besttjto, j- h- den °UDEN Jr., Penninymeeiter T. M. LOOMAN. President. — W. HULTZER, Secretarie. REKENINGEN EN VERANTWOORDINGEN. Ontvangst. Uitgaaf. Saldo van het vorige jaar ƒ 534175 Aandeel in het tekort der algem. kas. ƒ 60102 Aandeel van de kontributièn der Be- Boekverkoopers-rekeningen » 107 — gnnstigers „ 107 93 Traktaatjes en kinderboekjes // 105 70 Inschrijvingen voor deZondagscholen.» 49 50 Honorarium der godsd. onderwijzers.// 182 — Inschrijvingen voor de Evangelisatie lokaalhuur «r 388 75 onder Roomscbgezinden » 40 50 Bodenloon , 41 50 Kollekte op de Zondagscholen » 459 66ij Adsistenten, schoonhouden en repa- Kollekte bij de Doofstommen // 13 50 ratiën » 137 22 Giften (blz. 86) j 101481 Aand.in de kosten van de Zangschool.» 17 75 Adsistentie en verl. bij deDoofstomm.» 36 20 ƒ 1076 14 Saldo in kas ,, 231 19 ƒ 1307 33 f 1307 33 NAMENS HET BESTUUR DER EVANGELISATIE, Amsterdam, 31 October 1872. j. F. J. RODE Penningmeester. «Bbangeltsatte ontrer tre ïeelieöen. Ontvangst. Uitgaaf. Saldo van het vorig jaar .ƒ 30 58J Honorarium van den Evangelist.../ 223 98\ Van N. door T. M. L. met een pa- Bodenloon n 5 721 ket boeken » 2 50 Traktaatjes u 14 40 Inschrijvingen voor de zeelieden...» 114 50 Gift van den Heer J. L. G. P....» %\ f 150 581 Tekort > * 93 52} ƒ 244|11 ƒ 244 11 Amsterdam, 31 October 1872. J. p. j. RODE Penningmeester. Tekort. 98è 72* II. KEEIBIBKIOIHBEK. Ontvangst. Uitgaaf. Aan Saldo A». P° .ƒ 123 67J Voor Inbinden der Boeken ƒ 89 79} » Opbrengst van 12,199 Boeken » Schrijfboek, papier, pennen, & 1 ct » 121 99 inkt en andere diverse onkosten.;/ 28 51 » Supplementen » 1 65 » Premie van Assurantie » 6 — » Kaarten 11 5 70 » Honorarium aan den Boekhoud.» 120 ff het lezen der Christel. Stemmen.» 7 20 » Drukwerk 11 9_ » Boeten en Giften nit de Bus..» 135 34 » de Roevèr voor gedane dien- » Rente Reservefonds ;/ 83 18 sten // 17 33 ff Giften: // aangekochte Boeken » 288 94} van Mevr. Wed. J. v. E..ƒ 5.— . 1 » betaald aan den Algemeenen * Mej. G. J. M. H...» 5.— Penningmeester\in het tekort » 10— ƒ 180.06 » 60 02 v -} aandeelInschrijvings-Biljetten.» 107 93 ƒ 696 66Ï ff Saldo » 22 93} » Saldo.... .ƒ 22.93} ƒ 819 60 ƒ 619 60 NAMENS HET BESTUUR DER BIBLIOTHEEK, Amsterdam, 1 November 1872. W. HUMKER, Penningmeester. III. brei' Kar Ontvangst. Hrti= en Naaischolen. Aan A in de opbrengst van de kontributiën der Algemeene kas...ƒ — ff -\ in de opbrengst der Inschrij- vragsbiljetten // 107 98 Afaand. in hettekurt der AU», kas.» 60 02 ƒ 47191 " Afzonderlijke kontriüutiën a. (zie blz. 86) » 429 ff Giften 4. (zie blz. 86) * 121 67} » Koliekten c. (zie blz. 86) » 322 67 J » uporengst van waai- en Brei¬ werk „ 519 01 oaiuo in Kas van net vorige jaar ƒ 802.31 Rente over 12/m....» 40.— ƒ1441 842 02 31 ƒ 2283133 Amsterdam, 9 November 1871. JHVISCUOI.EV. Uitgaaf. &rci- en J&aatsrftolen. Per 12/m. salaris onderwijzeressen en helpsters Linnen-Naaischool.ƒ Wollen » » » Breiscbool: 360 267 N°.l «:=È/i*o.- f 6/m.»45.—) 2. f 12/m.» 80.—J. » 127.50 (help. » 2.50) 3 (»580°.-!'130.- 4,5en6è»80.— » 240 50 Schoonhouden, Licht, Verwarming, Belasting, Assurantie, Bodenloon en Drukwerk » Hnur voor de Scholen N°. 3—6..» kosten op den Feestavond 1871 .ƒ 71.76 en met de Breikinde- ren en ouders, 13 Dec..« 56.12 627 50 147 71 160 127 88 Saldo in Kas. ƒ 1690159 692 74 ƒ 2283133 NAMENS HET BESTDLK DER BREI- EJ." NAAISCHOLEN, L. VAN DER BOM, Penningmeester, ©I F T E S. Voor oe Vtrtmigint tn het gejeel. a. giften. Van J. H. d. O. Sr., na het verslag, f 6 » K., door het Lid H. d. H...» 2 i' A. B » i ln de kerkkollekte, Februarij..» 5 * » » , Maart....» 2 » A. Z., door TS m. looman...» 100 » J. Z., „ ,/ ,/ i » N. N. voor Kalender, door id.» 1 50 50 ƒ 1191- •ƒ i. jaarlijksche bijdragen. Van Mr. m. j. van lennep.. " Mr. g. et. de marez oyens.» » Ds. j. p. hasebroek » » den Hr. jb. dekema » » p. ehrensperger.. .ff " h. van der tak. . . v II th. gülchek ff Mej. a. dagevos , Giften . Boeten voor het afwezig zijn van Bestuursleden op de Ledenvergadering. ƒ 5 12 5 1 ! 1 I 5 10 ■ 5 20 . 65 119 4 50 ƒ 188150 ISbangrïisalie. inschrijvingen voor de zeelieden. De Heeren R. en H. ƒ 1; J. J. B. ƒ3; J. P. H ƒ 1; D. B. Jr. ƒ2.50; P. H. ƒ 2.50; J. C. G. ƒ 1; C. B. T. ƒ 3; A. G. v. E. ƒ 8; G. H. Z. ƒ 1; J. M. T. ƒ 5; H. D. A. M. ƒ 5; F. P. M. ƒ 5; H. v. V. ƒ 4; v. O. ƒ 3; A. v. ƒ10; T. S. Jr. ƒ 5; J. P. B. ƒ2; Th. G. ƒ 5; P.A. ƒ1; Mevr. Wed. S. ƒ 2; L.v.L./5; P. B. ƒ 3; Wed. F. E. W. ƒ 5; Wed. P. CL. ƒ10; v. L. v. L. ƒ 2.50; v. L. ,,1. 7 5; Jonkvr. C. M. d'Y. ƒ5; Mejufvr. L.B. ƒ1; B. v.L.ƒ2; H. B. ƒ5; E. ƒ3; C. W.E.W. ƒ 3. —Totaal ƒ114.50. lnschrijv. voor de zondagscholen. De Heeren C. J. v. dr B. ƒ1; G. S ƒ2.50; T. S. Jr. ƒ 5; H.D.A.M. ƒ 5; G. J v. ü. ƒ 3; J. M. T. ƒ2.50; P. A. ƒ8: P. G. T. ƒ1.50; F. J. P. ƒ 2; O. 8. ƒ1; H. P. Z. ƒ 2; H.A.H. ƒ 1; Jonkvr. C. M. d'Y ƒ 5; Mejufvr. W. E. Z V. ƒ 5; C. W. E. W. ƒ 5; M. C. B. ƒ 2-50j IJ-, geb. H. ƒ 2.50. — Totaal ƒ49.50. evangelisatie onder r. katholieken. De Heeren T. S. Jr. ƒ 5; G. S. ƒ 5; E C. B. ƒ 2.50; Mevr. V. W. W. ƒ 10; Jonkv. O. ƒ5; Mejulvr. li. ra. J. n.j iu; C. W. E. W. ƒ 3. — Totaal ƒ 40.50. gift voor de evangelisatie. De Heer X. C. Z. door T. M. L. ƒ 100; J. S. v. D. ƒ 1.48}. giften voor de zeelleden. N. door T. M. L. ƒ 2.50; J. L. G. P. ƒ 3. — Totaal ƒ 5.50. kollekte bussen zondagscholen. Lr. A. Elandstraat (a) ƒ 145.84J * B. Boommarkt. ' 74.98 w C. Boomstraat » 21.17 t D. Tuinstraat ■ 5.69 » E. Bikkerstraat.. * 13.54 i F. Binnen-Dommerstraat. .« 14.77} u G. Spuistraat * l»-8* i H. Weesperstraat » 28.35 » I. Utrechtschedwarsstraat..n 3.55} r J. Ie Weteringdwarsstraat.» 10.95} » K. N.-Z. Voorburgwal » 10.79 » L. Korte Leidschedwarsstr.» 17.71| » M. Buitensingel, Kerkpad..» 12.93 * N. Keizersgracht » 10.98 » O. Buiten-Brouwerstraat.. f 9.27 u P. Sloterdijk » 14.95} » Q. Sloten ,.. * 47-77 # R. Diemen » ii S. Nieuwendam » „ T. Korte Regnliersdwarsstr.» 6.05} ƒ 459.66} (a) Ouder deze kollekte is begrepen de kollekte op de onderwijzers- en bezoekersvergadering. J. F. J. RODE, Penningm. VttU en jftaaiseftolen. a. afzonderlijke kontributiën WelEd. Heeren G. v. L. S. ƒ 10; J. P. v. d. W. ƒ 3; J. d. N. ƒ 5; P. J.T.v.B. ƒ 5; T. S. ƒ 5; Mr. G. S. ƒ 2; E. J. P. ƒ7; P. S. ƒ3; J. L. G. P. ƒ 5; P. u V. f 8 • A. G. v. E. f 3: C. A. C. v. B. ƒ6; H. S. ƒ 5; L. F. ƒ 3; G. B. ƒ 2; W. V. ƒ 2; E. L. d. G./3; C. A.H ƒ1; J. B. G. ƒ1; H. O. ƒ5; WelEerw. Heeren P. v. d. G. ƒ5; J. P. H. ƒ 2; Mevr. B. P. ƒ 5; P... ƒ 2; V. E. H. ƒ 10; V.E.L ƒ10; H.P./10; B. ƒ5; v. L. V. ƒ5; K. ƒ 5; L. L. ƒ 5; W. C. ƒ 5; B. V. ƒ 5; V. W. ƒ 6; R. v. R. T. ƒ 5; v. D. L. ƒ 5; F. W. ƒ 2.50; Freules d'Y. j ƒ 10; A. M. G. H. f 10; E. B. ƒ 4; Z. V. ƒ 6; M. H. W. ƒ 5; H. S. P. ƒ 5; A (3, W. t* B: F. E. r* 5: S. T. f 7; de Heeren M. S. ƒ 2.50; D. ƒ Ij E. M. N. f 3; J. D. Bz. ƒ 8; .A. R. ƒ 5; D. L. ƒ 5; T. ƒ 3; H. G. ƒ 5; A. A. ƒ 5; H. H. d. O. ƒ 3; fcr. J. V. ƒ o; X. JN. u. v. ƒ 3; H. B. ƒ3; H. ƒ 5; v. d. O. ƒ 3; S. ƒ3; N. v. W. ƒ5; J. D. E. ƒ 6; J.C.H. ƒ 5; M.J.T. ƒ 5; A. A. M./5; J. G. H./S; G. F. A. ƒ 5; W. H. ƒ 5; J. B. ƒ5; F. L. H. ƒ 3; H. K. ƒ 1; H. J. D. ƒ 6; S.J. K. ƒ 3; J.H.P./3; O. J. ƒ 3; J. H. d. O ƒ 3; W. H. ƒ 1; J. H. ƒ 3; G. v. R. ƒ 8; H. H. ƒ 6; L.B./3; K.R. H.f 3.75; W.L./2.50; B. A. G. ƒ1.50; S. ƒ1; J.M./lj T TT n O f 1 • TT. K. f 1: d. R. f 1: H. ƒ 1; B. ƒ l; Mejufvr. K. B. ƒ 3; B. ƒ 5; de Wed. R. ƒ1; A. F. A. ƒ8; A. ƒ 3; D. ƒ Sj de Wed. S. ƒ3; F. ƒ3; E.J.N. ƒ 3; P. ƒ 3; te B. ƒ3; P. ƒ3; D. ƒ3; S. ƒ1; W. K. ƒ1; E. ƒ5; de Wed. S. ƒ1; G. ƒ 1; M. K. ƒ 1; M. v. O. ƒ 1. — Totaal ƒ 429.76. b. giften. X. C. Z. door T. M. L. ƒ100; doorA. R. vanN. N. ƒ10; de Heer V. D. ƒ 1; Mej. R geb. T. ƒ 5; kollekte op 't kinderfeest 13 Dec. ƒ5.67}. — Totaal ƒ 121.671- c. kollekten, Bussen bij het Bestuur. h. höveker ƒ 9.85 j. brand II 2.45 l. van der bom » 4.95 g. van riessen » 3.09 Jufvr. D » 1.81 , F ' 1-75 , S » 1.10 School N°. 1 .ƒ81.92 ,, „ 2 44.99} , „ 3 » 57.65 , » 4 » 31.19} » t 5 i 30.47} , , 6 h 51.94 24.50 298.17} ƒ322.67} STAAT DElt KAS Yllï HET GEBOUW VEREENIGING TER VERBREIDING DER WAARHEID van X Januarij tot 31 December 1SV1. ONTVANGST. «ITO AAP. Inkomsten van verhuring, met inbegrip van verlichting tot Personeel en grondlasten ƒ 286 67 verschillende doeleinden .ƒ 206 60 Assurantie.. » 24 85 Maandagavond-bijbellezing, stoelen en stoven » 2154 Waterleiding..., '....» 28 81 Koliekten der Zaterdagavond-bijbellezing » 59 69 Gasverbruik by verhuring, overgemaakt aan de algemeene Kas.» 140 — Bussen in het Gebouw » 18 86 Bodenloon en inkassering der gelden » 54 28 Extra-giften en ter gelegenheid der vergaderingen van enkele leden.» 11— Aankoop. Keparatiën, schoonmaken, straatvegen » 69 62 Plaats- en stovengelden » 12 02 Conciërge, 52 weken a ƒ 3.50 » 182 — Inschrijving en jaarUjksche bijdragen van Begunstigers » 139 50 Rekeningen over 1871 i » 496 61 Vrijwillige verhoogde kontribntie, tot onderhoud van het Gebouw.» 79 81 Aflossing van vijf Aandeelen der rentelooze Leening, groot Idem idem der Begunstigers op de strooibiljetten » 21 61 ƒ 10,000 en uitgeloot 9 Nov. 1871 a ƒ 100 » 500 — Aandeel uit de opbrengst der inschrijvingen op bovengenoemde Overgebracht nadeelig saldo van 1870 » 158 81 strooibiljetten » 61 40 Kontribntie van één cent per week van de Leden, ter aflossing van vijf Aandeelen a f 100 rentelooze leening, groot ƒ 10,000.» 440 05 f j^gg gg Haar van de Vereeniging en hare Hoofdtakken » 300 — Prolongatie en interest vanonafgeloste Aandeelen » 187 50 Aflossrag van 2 Aandeelen a ƒ 100 der rentelooze Leening, Van den Heer S by Wljarig huwelijksfeest » 10 - t f 850O uitgeloot 7 NoV. 1872 i f.» 200 - Van het bestuurslid H. H., bij 25jang idem » 25 — Van den Heer J. L. G. P,, bij aflossing van ZEds. uitgeloot aandeel n°. 69 v 25 — Van den Heer J. H. S., \ aandeel n°. 32 » 25 — Aandeel uit het legaat van Mej. c. e. van ijsseldijk. » 200 — Overgebracht nadeelig saldo op 1872 » 211 17 ƒ 2090 65" ƒ 2090 65 Amsterdam, 7 November 1872. J. H. DEN OUDEN Jr., O» namens de commissie voor het oeeodw, Penninomeetter. L. VAN DER BOM, President. F. H. GERR1TSZ, Secretaris. ALPHABETISCHE LIJST NAMEN DER LEDEN YERKElVIGÏIVCt TER VKRBREIDIKCr DEH W1AHHEII) (1). Aalders, (j. H.) 1 I abeele, (l. a. van de») aldekamf, (h. a.) ALDERSj (H.) alewijk, (H. b. tan) ALIK GS, (l.) alphen, (w. van) altena, (j. van) althof, (tl■ a.) * ALTINK, (E.) GEB. las. * altink, (l.) altink, (P.) ameboxgen, (j. h. van) I amous, (0. j.) andel, (a. J. van den) akdel, (j. van den) andel, (j. h. van 1>en) anstein, (c. F.) * arends, (l.) ark el van sohooneBOOM, (W. J.) arnoldi) (j. ».) ** Hacker van leubacker van leuven, (..)* ' BAGGELAAR, (j. C.) bakker, (8.) hall, (j. db) bantjes, (j. g.) santjes, (m.) GEB. van BAItGER, (j. l.) barneveld, (c.) bas, (j. de) bas, geb. wagemaker, (F. j. db) * ba8t1de, (j. la) ** BAUDITZ, (J. C.) BECHT, (j. r. g.)* BECHTOLD, (J.) ** becker, (c.) * becker, (j. c.) * becker, (j. w.) becker, (p. j.) bedding, (j. w.) beek, (w. j. van) beekman, (a. j.) bekking, (b.) geb. sou* bekking, (h.) bekking, (II. l.) bekking, (s.) geb. meu- bender, (p. k.) * benneke, (j. f.) benning, (f.) berg, (p. c. e.) * * eercum, (.t. J. van) berger, (h. j.) BERGMAN, (F. 0.) BERGMAN, (C. 8.) GEB. FR EU. * BERGMAN, (H. M.) BERKHOUT, (H.) BERKHOUT, (D.) BERKHOUT, (Mr, p. j. TE DING VAK) BERKMAN, (E) * BBRTRAM, (G. L.) BBRTRAND, (A. F.) BEUSEKOM, (D. VAN) * liICKEL, (J. D.) BICKEL, (E.) GEB. OONK* BIEREN8 DE HAAN, (j.) ** BLANKENBERG J*., ( B. H.) BLANKHART, (C.) BLOEMHOF, (G.) BLOM, (D.) BODDENDIJK, (j. H.) BOBR, (... SE) * BOLLAND, (P.) BOLLWEG, (...) BOM, (F. L. VAN DER) ** BOM, (L. VAN DER) *• BOM, (J. E. H. VAN DER) BONGENAAR, (j.) BONNERMAN, (...) BONZET, (D.) B0RN, (A. M.) * BORRIUS, ADZ. (j.) BORWIETS, (M.) BOS, (A. P.) * B08, (C.) * BOS, (C. C.) GEB. VAN BOS, (H. M.) * BOSCH, (M. E.) * BOSCH, (N.) BOUMAN, (J.) * BRAND, (JOH.)** BRAND, (W. 8.)* BBANDE8, (J. H.) BRANDT, (A.) BREDIE, (G.) BBBDIE, (II. C. M.) * BREEMEN, (H. VAN) BREEMEN, (L. VAN) GEB. WEEBER. * BREEN, (II.) BREMER, (E. C.) BREMER, (M.) * BREMER, (W. J.) BBBUKBBMAN, (A. G.) * BREUKERMAN, (li ) BRINK, (B.) BRINKERINK, (G.) BB0BKE, (E. J. VAN DEN) BROEKHOVEN, (J.) BROEKHOVEN, (P.) BROEKMAN, (M. H.) * ■ B RO KM E IJ EK, (B. H.) BRONKHORST, (p. VAN) GEB. BAKKER,1 BRONKHORST, (H.) BROUWEMSTBIN, (A.) BROUWER, (F.) * BRUGMANS, (H.) ** BRUIN, (P. DE)* BRUINS, (M.) BRUNE3SEN, (P. VAN) BRUN8, (C.) * BRUIJN, (W.) BRUIJN, (W. VAN OOSTS R WIJ K) BRIJ CE, (A.) BUCHROLST, (C ) GEB. STUURMAN. * BUCHHOLST, (F.) BUDDINGH, (C.) BUDKE, (I. H. G ) BULTMAN, (H. A.) BUUREN, (J. W.) GEB. HEINSIUS. * BUUREN, (C. 3. VAN) BUURT, (G.) BUURT, (G.) * BUIJS, (J. G.) ** BUIJ3, (W.) BIJL, (G.) * CAMPEN, (...) CAMPER, (H.) CAMPER.. (W. J.) CAMPER, (w. J. F.) CAPELLE, (H. G.) CAVALJE, (G. J. C.) CAVIËT, (J. M.) * CAVIËT, (G.) CLEBAN, (M.) CL08S, (A. D.) COLLARD, (J.) COBDES (K. F, J.) CORPUT, (J. A. VAN DEN CROEB, (J. C. DE)* CROBSB, (J. C.) CRUIJFF, (A. J,) * CRUIJFF, (H.) »AKB, (L.) DAM, (J. 8. VAN) DANCKELS, (W. F.) DANNENBROEK, (J. Bv DAPPER, (J.) DEKKER, (J.) * DEKKER, (WED.) * DEKKERS, (V.) ** DEUTELIUS V. D. MEER (H.) DIBBBTZ, (H. J.) DIBBITZ, (A.) * DIBDERIKS, (H.) DIEDERIKS. * DIERINGA, (H. 8.) DIKKEBOOM, (S. G. A ) * MMOBB, (J.) DINGEB, (W. N.) I DINGEB, (H. J.) GEB. SM ELLENKAMP. * DIPPEL, (J.) DOLMAN BZ., (j.) ** DOLMAN, (W.) DOLMAN, (C. H.) * D0NNERS, (J. F.) DOODENHEBFVER, (...)* j DOORMEIJER. DOUBLET, (WED. J.) * , I DRESSELHUIS, (...) DUIKER, (J. J.) DUIN, (D. VAN) DIJK, (G. E. VAN) * DIJK, (H. VAN) DIJK, (H. VAM) DUS, (O.) ECHTERNACH, (F. w.) ECHTBBNACH, (M.) * ECK, (J. VAM) EEGHEN, (C. P. VAN) EGGERS, (M. E) * E LANDT, (M.) ELASDT, (O.) ELDEN, (C. B. VAM) * ELDERS, (L. h.) \ ELIAS, (W.) j ELLERKAMP, (j. H.) i ELSSAKKER, (j. VAN DEN) END, (W. VAM DEN) ENDEN, (R. VAN DEM) ENDLICH, (A.) ENGEL, (G. H.) ; ENGELENBERG, (A. M.) GEB. DB MAN. * ENGELENBERG, (j.) * ENGELENBERG, (W.) ERBRINK, (J. M.) j BS, (M. VAN) I ESSEN, (B. VAM)* ES VELT, (S.) * E VERDING, (M.)* EWSG, (M. e.) * BY8TEN, (j.) ** FEBVRE, (J. LE) FeBVRE, (j. B. LB) * j FERINGA, (N. M.) FE RINGA,GEB, VERSTEEG* FEYKES, (E.) * FISSCHER, (J. D. W.) FLEUMER, (C. M.) * FLEUMER, (H. C. E.) * FRANCK,' (m.) GEB. VAN DIJK. * FREGERES, (N.) FBIKKB. (J. B.)< FRUIJT, (G. P.) FRUIJT, J*. (G. P.) FRUYT, (W. C. P. F.) GEB. (1) Deze Lijst bevat de namen dergenen, die op 31 October 1870 als Leden stonden aangeteekend. Ieder Lid wordt verzocht haar naauwkeurig na te zien, en van de fouten of uitlatingen die bij In deze mogt vinden, opgave in te zenden bij den Secretaris W. Hultzer , Bloemstraat PD 195, ten einde deze Lijst bij een volgend Verslag naauwkeuriger zou kunnen worden opgemaakt. De namen die met een * geteekend zijn, dulden aan de vrouwelijke Leden, en die met twee * de Leden welke voor twee inschrijvingen geteekend hebben. funke, (h. c.) funke, (o. l.) <ïrASTKEMPER, geb. sa nd* berg, (g. J. g.)* gebhart, (J. h.) geel, (0.) geel, (s, *.)* geel, (W. b.) gehrxng, (j.) gerdes, (wed. G. a.)* gerritsz, (F. h. gBUSTEL, (a. P.) gieseke, (ii. f.) gnerrep, (f. e.) godschalk, (j.) guller, (a.) göller, (j. C. gommehse, (f.) gods, (geb. ebbeler.) * gouwetor, (h.) govaaiis, (j.) grasuaalter, (w.) greeter, (j. j.) GHEVEN, (T. m.j* Grevers^ fT.) geb. teb- GKOEN, (j. d.) ' GROENENDIJK, (P.) groenevelt, (j. e.) groenewegen, (h.) g hoe ne wegen, (J. b.) groenewegen, (j. C.) gülcher, (th.) ** gupffert , (a.) geb. dog* termaks. * Haak, (j.) haak, (w.) haan, (a. de) haan, (31. e. de) * haan, (w. o. de)* haar, (a. w. ter) haas, (w. de) harsteen, (r. J.) halen, (J. van) halthuis, (J.)* hamel, (j.-c.) hana, (h.) * hanneman, (j. G.) hanneman , (w.) hans, (l. van dbr) ' dansen, (j. J.) haring, (d. g.) hartkamp, (M.) hasse, (s. e.) geb. noll * havinga, (J.) heerde, fG. van) HEETEREN, (g. VAN) HEIBLOM, (e. w.) HEINEMAN, (E.) * HELL , (h. VAN) helweg, '(j• h.) * hem ebt, (g. j. van) ii endriks,(g.) geb. drijfhout. * hendriks, (wed. a.) * hendriks, (e.) geb. diehendriks, (j. f.) hendriks, (e. j.) * hennbke, (w. f.) iienneke, (w.) hennik, (j. h.) hensen, (j.)* iiebmanides, (c.) I hermans, (j.) hermans, (w.) herhs, (h.) (g. e.)* hesse, (f.) iiessel , (c.)# hesta, (J.) h eu ring, (g. ii.) heuvel, (f. C. van den) heijhuizen, (J. a. c ) hillen, (g. f. ii.) hoeker, (f. a.) ** hoeven, (a. m. C.) geb. SPIERS. * hofstede, (wed.)*' hogeman, (h. f.) hoogenbirk, J-\ (g.) hoogenboom, (a.) hoogerbees, (W. g.) hoogh, geb. grastek, (a. de) * hoogh, (h. de) hoogkamer, (w. h.) horst, (b. van der) horstman, (a.) horstman, (j.) höveker, (h.) ** hovij , (W.) huijbers, (m.) * hultzbr, (a.) hultzer, (j. W.) hultzer, (w.) ** huppen, (h. ter) huppen, (p. ter) icken, (h. m.) * ide, (b.) ibik, (f. i.)* issing, (J. h.) itter, Jf. (F. a.) Jacobs, (d.) jager, (w. f. de) jan se , (...>* jansen, (W.) jansen, (p.) janzen, (j. b.) jaspers, (J. l.) jaspers, (g. h.) * jaspers, oostveen, (j. van) oostveen, ( 8. l. van) * 09, (m. van) otto, (d.) ouden, (h. den) geb. e8ser.* ouden, (ii. h. den) ouden, sent. (j. h. »en) ouden, j*\ (j. h. den') oijens. (3iï*. g. h. de mabbz) ** Palm, (a.) * palm, (w.) palmboom. (p. J.) palmboom. * parre, (j.) paeson, (h. j.) pelcrum, (n.) petermans, (j. d.) * peübsem, (g. van) pezy, (d.)* pfann, geb. schouten. * pfebsich, (w.) pi eters e, (p.) fikaar, (p.) planque, (p. a. de) planqüe, (o.) geb. van de walle * pol, (a. c.)* pol, (j. van des) pollen, (h.) poorten aar, (l.) post, (p.) post, (wed. s. r.) * posthumus, (w. h.) * pouwels, (h.) preijer, (c. j.) pbbntzlbr, (h. j.) puhringer, (j. h.) puttelaar, (j. b.) quenb, (j. p.) quené, (c.) * radius, (b. j.) baauwe, (d.) ravestetn, (m. m.) geb. foest. * rebnek, (j. van) iieenen, (j. f. van) reenen, (p. tan) renes, (h. van)* rengerse, (r.) * reus, (c. de) * reijke, (d.) beuveb jr., (o. h.) reüvekamp, (a. j.) penninck, (me vb. van)* j richard, (j. h.) ridder, (b. de) * ridder, (d. de) riessen, (g. van) bibsen, (o. m. van) bochehont,(c. p.w. de)** | BODE, (C.) * RODE, (J. F. J.) RODING, (G. J.) ROEST, (W.) ROETERS, (C. E.) ROEVER, (A. DE) ROEVER, (L. DE) XOLLMAN, (J. A.) GEB. TIMMER * BOLLMAN, (P. J.) BOOTBB, (W. J.) ROOTLIEB, (F. J.) BUXGROK, (H. E. A.) RUITER', (A. M. DE) RUIJS, (G.) RIJKHART, (A.) BUKHABT, ("J. F.) BUN, (A. VAN) RIJN, (M. VAN) RUNDERS, (P.) SCHAINK, (h. J.) 8CHAINK, (M.) SC HATEN S, (L.) SCHATENS, GEB. MARIA MULDER. * SCHEE PM A AKER, (E.) SCHEEPMAKER, (D.) SPEELMAN, (H. E.) SCHEFFER (j.) SCHERPHOF, (N.) * SCHILDE, (G. VAN DEIï) SCHIMMELPENNINCK , (HT. O.) SCHIM811EI.UEH, (A. M.) * SCHIMSIIEIMER, (G.) * 8CHIMSH-I1IÏR. (J. L.) 8CHIPPE», (Q.) SC1ILIÏT, (j.) SCHXIDT, (J. II.) SCHNEDDEB, (H. W.) BCHOLTEN, (F. P.)~* SCIIOLTEK, (M. M.) * SCUOLTEN', (T. P.) * SCHOLTZ, (J.) SCHÖNTHALER, (G. C.) SCHOONEVELD, (j. C.) SCHOPMAN, (A. M. A.) * SCIIOTTE, (H. B.) SCHRIEKE. (j.) SCHRODER, (J. J.) SCHRIJVER, (J.) SCHUIT, (J. W.) SCHULER, (L. F.) SCHULTERHABT, (W.) 8CHULTERHART. (...) SCHULTZ, (B. H.) SCHULTZ, (W ) SCHULTZ, (G.) SCHÜN, (J. H.) SIEKERMAN, (h.) SIELOF, (J. J. K.)* SIELOF, (WED. J.)* 8IMOONS. SINDORF, (W.)* 8LICHER.(A. C.) GEB. WI8LICHER, (W.) CART. * 8LIEDBBCHT, (L.) 8L1NDERH0LH, (H.) * SLUTTER , (C. F.) * SMIT, (j.) SMIT, ABZ., (j. H.) SMIT, (L.) SMIT, (P.) SMIT, (P. E.) SOBBE , (...)* SOELEN, (8. VAN) * SOEST, (G. VAN)* SOMBROEK, (A.) SOMMERKAMP, (F. A.) SONNEVELD, (B.) * SPAAN, (J. P.) I SPARENBURG, (j. J. vam) SPABBMRIJK, (G.) SPEELMAN, (H. E.) SPREE, (w. S.) j SPIJKER, (H.) STADIG, (H.) * E;sr(pJ STA VERMAN , (A.) STAVERMAN, (H, J.) STEMPEL, (H. L.) STENEKER, (C. M.) * STENEKER, (E. C.)* STETLIKG, (B.) STBTLING, (D.) STETLING, (W) * STETLING, (W.> GEB. VAN DE STOOVÉ, (J. H.) WAL. * STRONKHORST, (E.) 8TRUBE, (C.) * STUART, (J.) * STUMETJER, (...) STUVE, (F. H.) SURINGAR, (B.) * STLBEL, (jf. P.) Varels, (m.) * TERSTAL Jf., (A.) TERSTAL, (J. F.) [ THIEL, (B.) THOMAN, (A. H.) j THOMAS, (A. SIMON)* TIGGEMAN, (f. H.) TIMMER, (J.) TJEBBES, (WED. R.) * ! TOIBDOIB, (...) TOL, (W. D. H.) TON KEN BERG, (...) : TOP, (P. J.) j TRESLING, (P. G.) TRIGT, (A. M. VAN) * tJHBLTEB, (J.) UXJTDBNBOGAABD, (G.) *j Valk, (a.h. van der) j j VEDDER, (j.) VBBCKBNS, (W. E. ZEI VEEN, (H.0. J.) (GERS** VEEN, (J. VAM) VEEN, (W. H. VAN) VEER, (W. F. VAM DER) ! VELLEK AM P, (c. G.) * ! VBLSEN, (J. J. C. VAM) VBLZEN, (J. W. VAN) VELTMAN, (H. g.) VENSTER, (H.) VERBEEK, (D.) VERBEEK, (W.) VERBUBG, (L. ti.) VERKBBK, (F.) VERKOUTEREN. ** VERLEUR, (H. M.) * VERMEER, (C. S.)* VERMEER, (J.) VERMEER, (P.) VBBMEULEM, (D.) VEBWBIJ, (J.) VERWOLT, (G.) VEBWIJMBM, (G.) VETTER, (J.) VIES, (8. VAM DER) * VIËTOR, (A.) VIETOR, (A. M.)GEB.SCHOO- VIËTOR, (g.) * VIS, (A.) * VIS, (W. M.) VISCH, (A.) VISSER, (A.) VLIET,*(J. VAN DER) VOLLENHOVEN, (J. VAN)"*" VOO GELGEZANG, (. ..) | vcogel, (w. f.) voorthuizen, (th. van)* voorwerk, (ii.) vries, (e. de) * vries, (j. h. de) vries, (p. m. de) vroom, (...) * vuistman, (j.) * vullt, (m. j.) • vulpen, (h. j. vam) vulpen, (r. c. van) Wal, (c. a. van dek) wal, (j. vam der) waldeck, (a.) wateler, (j. l.) weeten ka mp, (p.) weiland, (s. h. p.) * WEL8ENBACH, (M. 8.) welvaart, (h. w.) wemkb, (c.) went, (8. m.) * werker, (M.) gbb. bedier. * WES8EL, (g.) * wbstemburg, (j. j.) westerman, (j.) * westrik, (h.) wever, (w. h,) wetzel, (h.) weuden, (a. van der) we ij den, (g. vam der) weu dem, jr. (g. vam der) weuden, (j.p. vam der) weuden, j.fzn., (h.van der) wbtsz, (g. k.) wieffbrimg, (a. j.) wiegamd, (c.) wieg amd, (m.) wiel, (g. van der) wiel, (j. m. van der) * wielsema, (g.) • wierda, wz. (s.) wieseman, (f. c.) wiggebs, (d.) wiggbbs, geb. meijst, wilde, (h. j. de) (t.) * wilde, (j. db) wildeboer, (h. ) wildeboer, (j.) wilkens, (d.) wilkens, (w. c.) willems, (d.) willems, (t. w.) willeb, (g. k.) * willink, (a. c) * willink, (l.) win derode, (c.) winkelhagen, (c. m.) wolf, (s. h. j. de) wolff, (j. w. de) wolffers, (j). wolhof, (j.) wormser, (c. j.) gbb. höveker. * wouters, (c.) * wustenhoff, (c. w.) wustenhoff, (...) gbb. jennison. * wijk, (h. van) wijk, (a. c. van) geb. kropholler. * wijngaarde,(w. V. vam) wijnkoop, (b.) Uzelkamp, (...) geb. Zier lijn, (j.) z ui d ER HOEK de lussanet ds la sabloni ÈRE,(G. e.)* zwart, (m.) * zwart, (d. de) zwarts, (c. c.)* zwieten, (w. h. van)* NAMEN DER LEDEN, DIE NA 31 OCTOBER 1872 ZIJN BIJGEKOMEN. Aa, (O. H. van der) Akker, (A. van den}* Anhuizer, (W.) Assenbroek, (D.) Assink, (J. F.)» Aue, (C.) Aue, (G. H.) Baggelaar, (Hendrlcns) Barneveld, (J.) Beckerlngh, (S. M.)* Beek, (B. van) Boeking, (A. C.) Berg, (H. van den) Binneman, geb. de Wilde, Boaman, (J.) (J.)* Bodke, (G. J.)« Buma, (B. H.)* Bunjes, (H.) Bylaert, geb. Nieuwen- hola, (s. J. van den)* Clanss, (D. J.)* Coruelisaen.* Dake, geb. Kropholler, (A. M.)* Danckels, (M.)* Devonshlre, (O. M. L.)* Dikkeboom, (E.>* Dinger, (A. H.) Dresprez, (L. F.-J.) Dresselhuis, (E.)* Dijs, (M.)* D(Jb, (Th.) Eelzak, (M. G.)* Eggenstein, (J. B.)* Elk, (P. van) Elk, geb. van Loon. (van)* Eweg, (H.)* Flscher, (E.) Fiseher, (O.) Fransen, (J.)« Fredschuh, (F.) Geerlink, (D. H.) Geesthuisen, (A. A.) Gerritsen, (W. H.)* Giebes, (J.)* Gies, (A. M. L.)* Giuibel, (G )* Gimbel, (M.)* Graal, (J. C. de) Grein, (A.) Guldemond, (E.) Haag, (J. C.) Haanstra, geb. Beukhof. (A.)* Haanstra, (J. S.) Happee, (L.) Hartjes, F.Gzn. (F. G.) Hartnack, (W.) Bartog, (Z.) Haselager, Jr. (G.) Haselen, Gzn. (A. van) Hagelen, (B. A. van) Haselen, (G. H. van) Haselen, (J. van) Heeger, (C. F.) Helling, (J. O ) Heynes, (H. J.) Hoogtij, (H. J.) Horst, (G. van der) Höweler, (C. A.) Hultzer, (J. B.) Hultzer, Jr. (W) Iepkes, (C.)* Jaspers, Jr. (J.) Keizer, geb. Baag. (E.)* Keizer, (J. W.) Keizer, (AI.) Keiler, geb. Verbeek (H.)* Klees, (AI.)* Klem, (Ai. C. de) Knap, geb. Andringa.fA.)* Knap, (G. W.) Kouveld, (A.)* Kraan, (H.)* Kreeft, (J. C.)* Kropholler, (A. J.)« Kuiper, geb. Martin. (L.)* Lietze, (W.) Lindeboom. Lindeboom, (B, J.) Loevezijn, (J. van) Lonnee, Jr. (J. J.) Looman, (AI. L.)* Looman, geb. Boesteen, (W. C.)* Luyken, (H.) Lybcrso, (B. F.) Massee, (D.) Aiassee, (J.) Aiendelaar, (L. M.)* Mettau, (P.) Metelerkamp, (Dames)** Meijer, geb. Visser, (A.)* Aieijer, (H.) Meijer, (W.) Meyling, (L. H.) Meljnhardt, (H.) Mltze, (H. P.) Mulder, (J.) Muller, (E. C.) Mnller,geb.Appels,(G.C.)* Muller, Jr. (J.) Kepveu, (C. Boosmale) Oostveen, (C. van)* Oudemolen, (G- H.) Overman, (H. F.) Oyens, (I. de Marez)* Pastor, (F. C.) Pleterse, (C. W )* Ploos van Amstel, (B. J.) Ponlte, (C. J.)* Presscher, (J. A.) Radius, (B.) Raman, (J.) Reese, (A.)* Iteisiger, (S.) Reljnbaidt, geb. Jaspers, Kiel, (F. G.) (A. C.)* Kiessen, geb. (van)* Blessen, (J. M. van)* Koest, geb. van Bonendal, (A. E.)* Roester.* Rossing, (A. IV.)* Buy ter, (S. La Pere de) Rijn, (M. A. van)* Scbaick, geb. Voordewind, . (E. van)* Schalck. (J. J. van) Schaick, (M. M. van)* Schake, (G. H. F.) Schellenberg, (J.) Scheveers, (B.) Schimsheimer, (J. C.) Schippers, (J.) Schippers, Jr., (J.) Schouman,geb.Visser ,(G.)* Schwemmer.* Smissaert, (W. J. E )** Smits, (J.)* Soest, geb.Straets,(S.vau)* Soest, (B. C. van) Sommerkamp, geb. Guptert, (A.)« Spits, (B.)* Spijker, (W.) Stadig, (E.)* Sterrenberg, geb. Krook, (A. K.)* Stoesak, geb. Brugman, (A. M. J. E.)* Stofberg, (J. M.)* Struijkenkamp, (A.)* Teekelenburg, (A.)* Tent, (C. van) Tlmmermlifter, (C. G.) Venghies, (F. B.) Venghies, geb. Nooteboom, (O.) Verloop, (J. F.)* Verloop, (K.) Versluis, (R.) Verwend, (J. F.) Visser, J. J. M.) Vlaanderen, (E.) Vlaanderen, (B.) . Vloetgraven, (P.)* Vlugt, (J. van der)* Voogd, (J. de) Voorthnizen, (C. P. van)* Voorwerk, (C.) Vos, (B. J.) Vries, (E. de)* Waarden, (J. A. van) AVallien, (K. B.) Welje, (N.)* Wellissen, geb. Brasbcrg, (A. D. J.)* Wellissen, (J. F. P.) Westrik, geb. van der Kolk, (G.)* Wilde, (H. C.)* Wilde, geb. Koeter, (J.AI.)* Wilde, geb. Vergeer, (M.)* Winter, (L. J.) , Wormser, (F. W.)* Wormser, (H. M.)* Young, (M. E.)* ATscrlnkhuijzen, (F. J.) Tsterhuijzen, (G.)* ALPHABETISCHE LIJST VAN de NAMEN DER BEGUNSTIGERS VAN Dï VEJKEENICtXNC} IEB TERKBEIDIX6 DER WAABHEI», INTEEKENAREN OP DE INSCHRMVING8BILLETTEN welke tot den l«ten jakuarij 1870 bij het bestuur zijn ingekomen. * Abbing, (H. O.) i Abels, (J. C.) Aggenbach, (H. B.) Akkerman, (R.) Alben, (J. C.) Alewijk, (B. van) Allewijk Spruit, (...) Alstein, (K. H.) Altink, (D.) Altink, (Wed. E. C.) Amons, (M. J.) Anbeek, (S.) Andel, geb. van Gooi', (E. E. van de) Andel, geb. Linden werth, (van de) Angemeer, (L.) Aris, (J.) Arnbart, (J. H.) Arnoldi. (Mejufvr.) Baarbe, (...) Babiman, (F.) Bakhui]zen, (J. A.) Bakhuijzen, (W.) Bakker, (G. G. H.) Bakker, (H. M.) Bakker, (O.) Bakker, (Wed.) Barbe, geb. Ham, (Mevr. G. F.H.) Barbe Ham, (...) Barduln, (L.) Barends, (C.) Barger, (M.) Bast, (J. de) Baumann, (N.) Bavink, (Wed.) Becker, (Mevr. G.) Bederink, (H. L.) Beek, (T. H. R.) geb. Buiterman. Beek, (R. M. van) Boeking, (J. V. W.) Beeking, (A. E.) Beels van Heemstede, (Welgeb. Heer) Beenink, (Wed. H.) Dekking, (M. N.) Bennink, (J. E.) Berkhout, (J.) Bernards, (F.) Berneburg, (H.) Beukers, (W.) Bezuur, (B.) Blankenzeer, (G ) Bleusing, (D.) Boeker, (Wed H. ü.) Boeker, (Mej. Wed.) ' Bolman, (H. M.) Boolman, (P. H. A.) Boomer, (E.) Boormeester, (A.) Borrlus, (M. H.) Borrlus, (J. B.) Borus, (A. D.) Bouhuijs, (D. B.) Bouman, (M.) Bovenkerk, (J.) Brans, (G. N.) Brederer, (M.) Bredie, (Wed. J. A.) Bredschneyder, (A.) Breukelaar, (C. W.) Breukelaar, (Wed.) Bodeker, (A.) Boer, (A. A.) Bokelman, (R, T.) Bommezijn, (J.) Boode, (J.) Born, (J ) Boudt, (M. van) Brink, (J.) Brink, (Wed. ...) Brinkdopke, (F. H.) Broekman, (L.) Broekman, (M.) Broekman, (B. L.) Broere, (W.) Brok, (A.) Brokholm, (H.) Bromet, (B.) Bronkhorst, van Arkel, (G.) Bronkhorst, (B. C.) Bronkhorst, (J. A. van) Brouwer, (F.) Brouwer, (Mevr. S. C.) Wed.D. C. du Pre. Bruggen, (W. v. d.) Bruggencate, (C. ten) Brugmans, (Mejonkvr. H.) Bruin, (Wed. J. C.) Brummelen, (H. van) Brammelen, (J. van) Buizer, (F. de) Buiterman, (C.W.) Wed. Kruyt. Buiterman, (0.) Bunjes, (M. P.) Burgerhout, (D.) Burk de Veer, (P.) Uursch, (C.) Busscher, (J.) Buytel, (P. G.) Bijl, (W. P.) Caidemeijer, (J. H.) Calvelage, (C.) Caspel, (D. van) Clemens Raay, (P. J. van) Olerk, (Wed. ...) Clermond, tj. A.) Clnwen, (J.) Cohen, (A.) Convert (J. van) Cornelje, (J. W.) Corver, (A.) Oorbram, (E.) Graats, (J. B. ran der) I Craats, (W. van der) Craats, (M. v. d.) Cramer, geb. van der Dussen, (Mej.) Cuikers, (A.) Maaien, (A. A.) Daalen, (C. C. G.) Daalen, (A. M. E. van) Daalen, (G. van) Daalen, (M. E. van) Daalmeijer, (M.) Daniels, (H.) Dapper, (B. J.) Dapper, (J.) Dapper, (J.) Dapper, (J. J.) Das, (N.) Degenhart, (J. C.) Dekker, (J.) Delft, (... van) Dibbits, (J.) Diederichs, (P.) Diemei, (A.) Dinger, (F. H.) Dingerink, (...) Dirks, (A. G.) Wed. Doodenheeffer, (P.) Doodenheeffer, (Wed. ...) Donk, (J. H.) Donker, (J. W.) Donselaar, (N*. van) Dordt, (M. van) Dorsten, (H. L. van) Doublet, (C. M.) Doublet, geb. Posthumus, (J. W.) Draisma, (L.) Draver, (Mejufvr.) Dubois, (Mejufvr.) Duikers, (P.) Duim, (Mejufvr.) Duisdeiker, (J. W.) Duisdeiker, (O. M.) Duisdeiker, geb. Steffens, (Wed. H.) Dunnewolt, (C. E.) Dijk, (J. W. van) Dijk, (W.) Dijk, (H. van) DHk, (A. van) Eeden, (Mejufvr.) Eüberts, (M. F. van) Egberts, (E. F. van) Eggeraat, (J. J.) Eillnkbnizen, (A. van) I Elsmans, (Mej.) Emmerik, geb. van Giessen, (Wed. ...) Emmerik, (H.) Erbrlnk, (H.) Erkelem, (H. van) Es, (J. C. v.) Es, (W. van) Essig, (J. G.) Estinger, (H. H.) Eusond, (N. J. van) Even, (geb. Hardenberg) Even, (J.) Evers, (J. N.) Evers, (J.) Ferrenhout, (B.) Feijkes, (W. W.) Fortuin, (...) Franken, (J.) •Sarenstroom, (J.) Gelder, (A. J. de) Gelder, (H. W. van) Gen, (L.) Gerdes, (B. J.) Gerrlts, (J.) Gerritsen, (D.) Gerth, (J. E. H.) Gerven H. G. van) Gesker, (F. van) Giesselbreht, (J. P.) Giezen, (J.) Gobel, (L.) Gorkum, (... van) Goedhart, (C.) Gooloken, (H. C.) Grasé, geb. Born, (A. M.) Giatr. (G.) Grebe, (M.) Greeving, (F. M.) Graven, (T. M.) Groen, (H.) Groeneveld, (A.) Groenveld, (A.) Groenewegen, geb. Kuiper. Groenewegen, (H.) Groenewegen, (J. C.) Groot, C A. de) Groot, (J. de) Groot, (M. de) Grijn, (H.) Gupfiert, (A. A.) Gupflert, (N.) Gijselaar, (W. H.) Kaan, geb. Mizerius, (C. J. de) Haan, (A. de, Jr.) Haan, (G. J. de) Haar», (W.) Haas, (J. de) Hafkamp, (A. C.) Hagendoorn, (H.) Hagendoorn, (P.) Hages, (J. B.) Haksteen, (Mej. ...) Halder, (J. B.) Halewijn, (Mej.) Hamburger, (J. C.) Hancock, (J.) Hanneman, (M.) Hanselman, (A.) Wed. ' * Indien inteekenaren hunne namen niet geplaatst mogten vinden, zoo is te veronderstellen, dat de Biljetten waarop zij ingeteekend hebben, of niet of eerst na het afdrukken dezer Lijst zijn Ingekomen, en wordt men alzoo beleefdelijk verzocht nieuwe opgave daarvan, alsmede aanwijzing van abusief gestelde namen te doen toekomen bij den Penningmeester J. H, den Ouden Jr. , Warmoesstraat over de Papenbrugsteeg, Harberts, (M. C.) geb. Ahlen. Harms, (Mejufvr. E.) Harinsen, (...) Hartkamp en Echtgenoot, Hartsen, (Jonkvr. ...) Hasch, (H.) Hassink, (J. H.) Hattkamp, (W.) Haus, (J. J.) Haverkamp, (G. J.) Heek, (J. C.) Heil, (A. F.) Heiligen, (A.) Heit, (W.) Heiten, (0. 8.) Hendriessen, (F.) Hengel, (C. van) Herman, (J. H.) Hermans, (Jac.) Hesseling, (Wed.) Hessels, (J. H.) Hesterman, (A. J.) Heuvel, (A. van den) Heuvelink, (D. J.) Hilker, (J.) Hilker, (W.) Hllkhulzen, (H.) en Echtgenoot. Hoeflaken, (W. van) Hoeven, (D.) Hoeven, (H. ten) Hoevelaken Jr., (J. G.) Hofstede, (H.) Hoffmeester, (J.) Hofman, (G. G.) Hoksbergen, (D.) Hollenberg, (W.) Holsbergen, (A.) Holsman, (E.) Holwedel, (A.) Homberg, (M.) Hooft, (M.) Hoogerhorat, (J. F.) Hoogerhoud, (H.) Hoorn, (E.) Hoorn, (van) geb. Hoorn (Mevr.) Hope, (J. ter) Hopman, (C. B.) Hoppe. (G.) Hora, (N. C.) Hom, (F.) Horst, (M. van der) Horst, (L. L. A.) Houtman, (Wed. A.) geb. de Wilde. Houtum, (A.) Höweler, (C. A.) Huber, (J.) Huffnagel, (H. M.) Huiberts, (J.) Hulscber, (C. B.) Humsveld, (...) Huser, (Wed. T.) Xken, (J.) Ingen (A. P. de Wed.) Isselman, (Wed. ...) Jager, (M. S.) Jansen, (C.) Jansen, (J. G.) Jaspers, (J.) Jong, Jz., (P. W. de) Jongh, (A. N. J. de) Jonker, (G.) Jonatse, Jr., (J. A.) Julius, (C. M.) JuStUB, (J. M.) Jutte, (Wed. J) Kanis, (H.) Karnebeek, (A. van) Kerkeling, (M. F.) Ketter, (J. G,) Ketting, (H. N.) Keuch, Hzn., (H.) Keuen, Hzn., (J.A.) Klaassen, (H.) Klaassenbos, (J.) Klein, (A.) Kley, (Mej.) Kieman, (...) Klerk, (M. D.) Kloot, (M.) Klukkert, (J. J.) Knolle, (J. H. W.) Kobel Meyjes, (A. A.) Koch, (A.) Koek, (A. M.) Koek, geb. Prins, (H.) Koek, (C.) Koen, (A.) Koers,(H.L.) geb. dellaan. Kogel, (A. N.) Kogge, (H.) Kok, (P.) Kolvoort, (E.) Koolbergen, (Wed. ...) Kooning, (W. J.) Koopman, (J.) Koppijn, (G.) Korlaar, (J.) Kouwenhoven, (Wed....) Krobbedam, (J.) Krans, (Mej.) Kraussen, (L.) Kraai, (A. S.) Kreulen, Jzn., (H.) Kreulen, (Wed. J.) Kroese, (F. H.) Kroezenkamp, (G.) Kroon, (J.) Kruger, (M.) Kuipen, (B. J.) Kuipen, (H.) Kuhbaudt, (T.) Kuhlman, (H.) Kummel, (W.) Kupfen, (P. E.) Kustemeijer, (Wed. ...) Kwast, (F. van der) Êageman, (J. M.) Lam , geb. Cornelissen, (Wed. E.) Landen, (A.) Langendijk, (G.) Langendijk, (M.) Last, (P. F.) Loeker, (H.) Leuring, (... Mejufvr.) Leeuw, (A. M. G. de) Leeuwen, (J. van) Leeuwen, (van) Wed. Lensing, (J. D. A.) Leverkuhn, (J. C. H.) LeUenaar, (...) Lieven, (D.) Linden, (J. v. d.) Linden, (J. van der) Linden, (C. van der) Linden, (A. E.) Lindschoten, (B. H.) Linnenkamp, (J.) LionCachet (H.)en Echtg. Lobréé, (Mej.) Lodder, (G.) Lodewijk», (P. F.) Lofhof, (A. W. O.) Loggen, (J. O.) Lonne, (D.) Lonnée, (C. J. E.) Loose, (H.) Lopeke, (P.) Lotgerink, (D.) Louwerens, (J.) Lubbrand, (J. G.) LudenhorT, (G.) Luiten, (P.) Luittng, (A.) Loiting, (K.) Lund, (C.) Luurink, (S. E.) Maare, (B. J. van) Maare, (B. van) Maarseveen, (J. W. van) Maas, (F. O.) Marik, (H.) Marjee, (Wed. J. A.) Marree, (Wed.) Martini Buis, (G. J. A. Mant, (...) Jonkvr.) Masdorp, (C.) Matthies, (J. E.) Meesier, (M. C.) Melnens, (P. G.) Mehlbaum, (J.) Mendels, (J. E.) Menklioff, (F. W.) Menkhont, (Wed. W.) Meijer, (C. L.) MeUer, (G. A.) Meijer, (G. C.) Meijer, (G. C.) Meijer, (H.) Meijer, (F. W.) Meijer, (C. L.) Meijer, (J. F. J.) Meijnink, (A. J.) Mersie Bruin, (A. J.) Metz, (N.) Michel, (A.) Milde, (B. de) Mobach, (...) Moed, (A.) Moen, (P.) Möhn, (Mejufvr.) Molen, (H. B. van der) Momber, (J. H.) Moolenberg, (P. C.) Morneau, (L.) Mulder, (A.) Mulder, (A.) Mulder, (8.) Mulder, (Mejufvr.) Muller, (H.) Mijn, (J. G. van der) Wachtegaal, (M.) Nakke, (M. H.) Netto, (J.) Nibbeling, (G.) Nieboer, (E.) Nieuwmeijer, (J. A.) Nubeunier, (E.) Odink, (D.) Oepts, (P.) Oijens, (Mevr.) voor NN. Ollefèn, (J. W. van) Oort, (J. van) Oosten, (H.) Oostmeijer, (F.) Oostveen, (C. van) Oostveen (E. van) Omtvppn /«. van'i Ouden, (Sr., (J. H. den) Out, (D ) Overbeek, (C. J.) Peetoom, (C. J.) Peetoom, (J. C.) Petrus, (E.) Pflngster, (Wed. C. O.) Pbilipte, (W.) Piet, (J.) Piethaan, (G.) Pitten (J. A.) Plank, (H.) Plas, (Gezusters) Poesiand, (Wed. H.) Poppenburg, (H. L.) Post, (Wed. J.) Posthuma, (J.) Posthumes, (S. M. M.) i'ostnumes, (U. J.) Pothuis, (H. B.) Praag, (C. van) Prins, (W.) Proosdij, (F. ran) Pruizer, (G.) PrU», (M.) Beeder, (W. L.) Beinderliofr, (G.) Heinhout, (Perron) Bendorp, (Mevr. S. C.) Reugenen, (P.) Reykaart, (J.) Reurts, (S. L. W.) Bichard, (Abr.) Bidder, (A. E. de) Binsum, (E. D. ran) Rinck, (C.) Bilburg, (H.) Roelofs, (A. F.) Roelofs, (R.) Roest, (A. van der) Roesch, (J F.) Eoeterinck, (G.) Boever, (L. de) Rollman, (P. .1.) Rondires, (G.) Roost, (M.) Roozendaal,(J.) geb.Ham. Rosmalen, (D.) Roth, (G.) Ruijs, (J.) Bulter, (Mej. de) Bijk, (M. de) Rijke, (G. B.) Sabel, (Wed. ...) Salon, (H.) Saltet, (O. A.) Saltsman, (C.) geb. Aurik. Santen, (H. M. van) Sarvunts, (B.) Scheve, (P. D ) Schlomann, (B.) Schooneveld, (N P.) Schuurman, (J. P.) Sebes, (J.) Sluis, (Wed. ...) Sluiter, (H. v. Echtgenoot) Smit, (J.) Smit, (P.) Smit, (O. P.) Stieltjes, (E.) Sonoeborn, (H. F.) Soost, (J.) Sorbrink, (J. van) Spaan, (P.) Spijkerman, (Mejufvr.) Stam, (J. M.) Stapenhorst, (D.) Steen, (M. van der) Sterbe, (A.) Stralen, (Wed ... van) Stratman, (J. H.) Streithont, (A. P. J. O.) Strippel, (O.) Stulen, (Mevr. A. C.) Schade, (H.) Schade, (E. L.) Schaling, (S.) Scheepmaker, (G.) Schefter, (B. G.) Schimmel Feijke, (J.) Schip, (P.) Schoenmak.,., (C.) Scholten, (R L) Schollen, (...) gel', v. Rijn. Schoonebeek, (P. van) Schooneveld, (J. C.) SchOhberg, (J. H.) Schoriers, (E. M.) Schouten, (J.) Schreuder, (M.) Schrander, (M.) Schröder, (J. H. H.) Schranenberg, (J. C. H.) Schrijver, (E.) Schumer, (A. R.) Schut, (H. F.) Scl.ut, (J.) Seeiemeijer, (D.) Sesbruggen, (C.) Seulijn, (N. O.) Sieselaar, (J.) 8ievert (Wed. A. L F.) Smale, (J. II. de) Smit, (F. C.) Smit, (K.) Smoes, (W.)' Snuden, (J. 8.) Soetbrink, (Wed. C.) Sollart, (K.) Somer, (Wed. J.) Somerwif, (J. van) Spanier, (M.) Spinhorr, (J. H.) Spits, (F. A.) Spits, Jager, (F.) Steenman, (J. O.) Steenman, (M. A.) Steenwinkel, (M. J.) Stemmetz, (J. H.) Stevens, (E.) Stom, (J. N. E.) Storkveld, (M.) Stracke, (O. J.) Straub, (J. H.) Stroenk, (W.) Stijnman, fA.1 -reb. Colier. Suchtelen, (F. van) Swart, (D.) Swooierink, (E. C.) Kauch, geb. Boaman, (J.) Teeker, (G.) Terstoot, (H. M.) Theurer, (W. T.) Thuman, (J. O.) Tieman, (A. M.) Tilanus, (G. L.) Tim, Jr, (J. J.) Timman, (...) Topman, (J.) Trip, (Wed. N.) Tubergen, (J.) Tuil, (J. J. v.) Ullendorp, (Mej.) T'ineijer, (J. T.) Vaart, (J. M. van der) Valk, (J. W. C. van de) Varik, (C. van) Venne, (J. O. van) Verburg, (W.) Verdoore, (Wed.) Verhoeff, (Wed.) Verkerk, (J.) Verseef, (J. B.) Verwey, (G.) Vette, (D. J ) Viehoff, (...) Viëtor, (J.) Visser, (Wed. C. H.) Visser, (C. H.) Visser, (H.) Visser, geb. Breukelaar. Vliet, (G. van) Vliet, (G. van) Vliet, (A. van der) geb. de Ruiter. Vlijmen, (A. van) Vlijmen, (J. ran) Voetel, (S.) Volgraaf, Jr, (J.) Vonkelenborg, (H. van) Voorthuizen, (H. D. van) Voorthuijsen, (D. ran) Voorthuijsen, (Th.) Voorthuijzen, (van) Vos, (M.) Vredenburg, (K.) Vrielink, (A.) Vries, (Wed. ...) Vries, (G. de) Vries, (P. E. de) Vroom, (P.) Vijgh, (G. J.) geb. Krachte. Wagtendonk, (A. M.) (Wed.) Wal, (C.) Waidman, (J. M.) Walther, (G. J.) Walther, (J. G.) Wassink, (L.) Weber, (A. E.) Weekster, (F.) Weem, (Wed. A.) Welner, (Wed. ...) Wen», (L.) Wertz van Doornen, (G.) Wetsel, (H.) Westering, (M.) Westerman, (C.) Wetenkamp, (F.) Wiegel, (H.) Wiemer, (F.) Wilkenaar, (J. J.) Willigen, (H. de) Willigen, (H.) Willink, geb.v.Wickevoort Crommclin, (Mw. A. J.) Wilmink, (S.) Winek, (H. F.) Wlnkelbagen, (P. C. M.) Winthouwer, (È ) Wining, (T. C.) Wit, (S. M. de) Witten, (N.) Witsen. fR.1 Witte. (Wed. J. B.l Wolbeer, (J. W.) wouters, {a.) wea. Wusthoff, (W.) Wijnands, (D. A.) Wijngaarden, (B. van) Wijnstok, (H.) IJTzer, (ü. D. van) Zeiler, (A.) Zelden, (Wed. W. A.) Zerbst, (J.) Zernike, (Mejufvr. A.) Zernike, (F. A.) Zitvast, (C.) Wed. Zwager, (W. F.) Zwart, (C. B. de) Zwarte, (P.) Zwier*. (B.)