ADRES,
HOUDENDE VERZOEK TOT HANDHAVING VAN DE
BELIJDENIS
DER
NEDERLANDSCHE HERVORMDE KERK,
GERIGT AAN DE
ALGEMEENE JSYNODE VAN 1855.
AMSTEEDAM, G. VAN PEUfiSEM. 1855.
5 Cents.







VOORWOORD.
De Vereenigingen ter handhaving en verdediging van de leer en de regten der Nederlandsche Hervormde Kerk, gevestigd te Amsterdam, Rotterdam, 's Gravenhage en Schiedam, gevoelen zich gedrongen bij vernieuwing eene poging aan ie wenden, ten einde, onder opzien tot den Heer, eenige verandering ten goede te bekomen in den treurigen en verwarden toestand, waarin zich de Nederlandsche Hervormde Kerk bevindt. Zij hebben, in eene gecombineerde Vergadering,gehouden te 'sGravenhage den 12 Mei 11, tot dat einde besloten: dat uit voormelde plaatsen, ieder afzonderlijk, het volgende Adres aan de Algemeene Synode van de Nederlandsche Hervormde Kerk, die geopend zal worden den eersten Woensdag in de maand Julij aanstaande, zal worden aangeboden.
Zijnoodigen alle belangstellende leden der Kerk in voornoemde gemeenten uit, door hunne mede-onderteékening van dit Adres, van die belangstelling te doen blijken; terwijl zij tevens aan. de leden der Her-



vormde Kerk in andere gemeenten van ons vaderland in ernstige en biddende overweging geven, of ook zij niet voor God en hun geweten verschuldigd zijn, het zij door overneming van dit Adres, het zij door het indienen van afzonderlijke Adressen, in de mogendheden des Heeren eene dergelijke poging aan te wenden. De Heer onze God, van Wien in dezen alleen onze verwachting is, moge deze poging doen strekken tot verheerlijking van zijnen grooten Naam en tot wederoprigting zijner diep gevallene gemeente !
Door vroegere ondervinding geleerd, wordt het de gemeenten aangeraden, hunne Adressen bij de opzending niet slechts te frankeren, maar tevens op de postkantoren behoorlijk te doen aanteekenen.



AAN DE ALGEMEENS SYNODE DER NEDERLANDSCHE HERVORMDE KERK.
HOOG-EERWAABDE HEEREN!
De ondergeteekenden, allen lidmaten van de Nederlandsche Hervormde Kerk in de Gemeente te
, achten het hnnne dure verpligtïng uwe
aandacht te vestigen op den treurigen toestand, waarin de Nederlandsche Hervormde Kerk verkeert.
Het is van algemeene en openbare bekendheid, dat de onregtmatige bemoeijingen der Eegering met de Nederlandsche Hervormde Kerk, vooral sedert den jare 1816, in verband met het Theologisch onderwijs aan 'sLands Hoogescholen, eene voor die Kerk hoogst verderfelijke strekking hebben gehad.
Het ligt daarom niet in de bedoeling van de ondergeteekenden, de bijzonderheden van de geschiedenis der laatste veertig jaren opzettelijk in herinnering te brengen, en al de maatregelen op te sommen, die, van het politiek gezag en de kerkelijke Besturen uitgegaan, geleid hebben om de leer en Belijdenis van de Nederlandsche Hervormde Kerk bij velen twijfelachtig en onzeker te maken, en daardoor voor hare leden alle kerkelijke en geestelijke betrekking tot elkander te doen verloren gaan.



De ondergeteekenden meenen veeleer, dat de verwarring omtrent alles wat Hervormden Christenen, zoowel in het belang hunner eeuwige behoudenis als in dat van hunne huisgezinnen en van het vaderland, dierbaar is, thans, ook door de kerkelijke maatregelen en uitspraken van het afgeloopen jaar, tot zoodanige hoogte geklommen is, dat eene regtstreeksche en ernstige poging tot herstel niet langer uitgesteld mag worden.
Bij het toenemen van het gewigt der omstandigheden, die aan ieder eene naderende krisis voorspellen, welke voor de Hervormde Kerk in hooge mate verderfelijk kan worden, mogt men verwachten, dat zij, in wier handen zich het bestuur Van die Kerk bevindt, zich met vastheid en ernst, in de vreeze des Heeren, er op toeleggen zouden, om door de handhaving van regt en geregtigheid, en door eene duidelijke en ondubbelzinnige erkenning van de Belijdenis der Kerk, een steun- en vereenigingspunt te verschaffen aan alle welgezinde Hervormden, waardoor het vooruitzigt geopend wierd op eene aanvankelijke herstelling der orde te midden van zoo schromelijke verwarring, en eene geleidelijke eö eerlijke reformatie der Hervormde Kerk wierd voofbereid.
Niets van dit alles, Hoog-Eerwaarde Heeren! is geschied. Kegt en geregtigheid zijn, in het afgeloopen jaar, in het aangezigt gehoond geworden door de kerkelijke uitspraken omtrent de beroepingen, op de predikanten Metboom en Zaalberg uitgebragt; en onder al de Synoden, die sedert 1816 jaarlijks vergaderd zijn geweest, en die voor de Hervormdè Kerk waarlijk geene gezegende hëria-



nering hebben achtergelaten, heeft dè -Synódft^öt Bëfc bfgeloopen jaar zïch, door hare mratregelen> zelfs riögi'Uïjzóndër ongunitig '"öfcdëfSdfleiden. e 'Thans, Höóg-Éërwfliarde Heeren ! :zult',l^ 'fi^®( feitelijk ^SësfaandW' kmgting van het Bestuur 'titër Hêrftetnlde Kerk, geroepen zijn, om op uwe beurt è& belaiigen van dé »edërlÉn3séBe^HërVormde Kérk? door de handhaving harer Belijdenis, voor te staan, en aan hare leeraars en leden, ja, aan de gansche Glfristenheid het bewijs te geven, dat de waardering van rëgt en geregtigheid bij hare Bestuurders riö{£ riet' të eenenmaie is verloren gegaan.
Immers, volgens Art. 74 van het Algemeen Reglement voor de Nederlandsche Hervormde Kerk, is de Algemeene Synodale Comtiössie verpligt, aan TJ verslag te doen van hare uitspraken in cassatie omtrent de beroepen, op de predikanten Meyboom en Zaalberg uitgebragt. ,
Ook zonder deswege gevraagd te zijn, Hoog-EerWaarde Heeren! zoudt gij, door uwe betrekking tot &ë Nederlandsche Hervormde Kerk, verpligt en gehouden zijn te overwegen, of de gronden, waarop1 de bedoelde uitspraken der Synodale ComöiissiéfIiJë' Mjfttór, waarlijk gronden zijn, en derhalve ook bij volgende uitspraken als geldige beginselen moeten erkend worden; dan wel, of bij die uitspraken, door het aanvoeren van drogredenen, eene schromeftfiéi miskenning van de kenmërkeride Bënjdenis der Hervormde Kerk, en mitsdien van de regten van hare leden heeft plaats gehad.
; Maar bovendien komen de ondergeteekenden reWUreeié met déèe vraag tot U; en verzoèléëlfc'<!Tf met



heiligen ernst, eenvoudig en duidelijk U te willen verklaren of Gij, als feitelijk de Nederlandsche Hervormde Kerk in haar hoogste Bestuur vertegenwoordigende, van oordeel zijt, dat die Kerk nog hare eigene, haar kenmerkende, en van andere gezindheden niet slechts, maar van twijfel, bij- en ongeloof haar onderscheidende Belijdenis bezit, en waarin die bestaat.
Vooral na de houding ook der Synode van het afgeloopen jaar hebben de ondergeteekenden, en met hen alle ware Hervormden, een overwegend belang om te weten, wat de Kerk, waarvan zij leden zijn, voor zooveel hare Leer en Belijdenis betreft, gebleven, of welligt, onder de aanvallen en oneerlijke maatregelen van hare tegenpartijders, geworden is.
"Wat de houding der Synode betreft, Hoog-Eerw. Heeren! mogen de ondergeteekenden de opmerking niet terughouden, dat hare oordeelvellingen, waar die betrekking hadden tot de beantwoording van adressen, welke haar in het belang van de handhaving der Goddelijke waarheid overeenkomstig de Belijdenis der Hervormde Kerk waren toegezonden, doorgaans zijn vervat geweest in een toon, die algemeene verontwaardiging verwekt heeft, en bij uitnemendheid geschikt genoemd mag worden om de laatste overblijfselen van achting voor het hoogste Kerkbestuur te vernietigen.
Die Synode toch was, even als ieder ander Kerkbestuur, reeds door haar aanwezen alléén, en zelfs zonder eenige reglementaire bepaling, tot handhaving van de Belijdenis der Hervormde Kerk verpligt; en de ondergeteekenden, Hoog-Eerwaarde Heeren 1 verlan-



gen, dat ieder Kerkbestuur duidelgk en bepaald wete, dat zij geen predikant en geen Kerkbestmw als zoodanig erkennen, wanneer dezen, hetzij openlijk, hetzij bedekt, zich aan deze hunne eerste en voornaamste verpligting onttrekken.
Maar de Synode mogt deze hare verpligting te minder vergeten, omdat nog eerst in 1852, en dus slechts twee jaren geleden, een Algemeen Reglement was ingevoerd, waarvan het Elfde artikel ten allen overvloede bepaalt: dat de handhaving van de leer der Hervormde Kerk, gelijk trouwens van zeiven spreekt, behoort tot het hoofddoel van allen, die, in onderscheidene betrekkingen, met het kerkelijk bestuur belast zijn.
Inderdaad, al ware het nu ook, dat de adressanten van het vorige jaar zich aan een ongegrond wantrouwen hadden overgegeven, en al ware het ook, (hetgeen immers niemand beweren zal) dat de Hervormde leer en belijdenis bij de Hervormde predikanten en kerkbesturen in het algemeen in achting en eere gehouden werd, dan nog zou eene Synode, die zelve van de Belijdenis der Kerk niet afkeerig was, wel middel gevonden hebben, om belangstellende adressanten op eene waardige ?en betamelijke wijze gerust te stellen.
Maar wat is er geschied? Terwijl die Synode op hoogen en beleedigenden toon te kennen gaf: „dat zij de verderfijjijke strekking van de meeste dezer adressen betreurt, en dat zij den ongepasten toon en de beschuldiging van personen en hoogere en lagere Kerkbesturen in vele van deze stukken voorkomende, afkeurt," was zij zelve bezig op de meest



berispelijke wijze de grondslagen van 'de Hervormde Kerk en van hare Leer en Belijdenis te ondermijnen en te verhiëtigen!
Niet slechts heeft de Synode zich aangesloten aan de verklaringen van -de Synoden van 1841 en 1842, (door haar zeer karakteristiek „ gedenkwaardige jaren" genoemd) waarbij het destijds bestaande verbindingsformulier voor aankomende predikanten op eene zóó onbestemde en duistere wijze Werd toegelicht, dat de predikant C. Hooyer, thans lid van de Synodale Commissie, in zijn werk, getiteld: Kerkelijke Wetten, blz. 49, er van zegt: „Wij kennen zeer kundige leden van Provinciale Kerkbesturen, die deze woorden een warboel noemen;" maar zij heeft bovendien bij de invoering van een Hieuw Reglement op het Examen ter toelating tot de Evangeliebediening, een gewijzigd verbindingsformulier Vastgesteld, waarbij, op wederregtelijke wijze, aan de leeraren der Hervormde Kerk toenemende rüimtè tot bestrijding en verwerping van de Hervormde Kerkleer wordt gegevent
De Synode deed meer. Zij verklaarde dat,- mtft betrekking tot de aanhangige beroepen in cassatie* de Synodale Commissie, „ met ! strikte regtvaardig* heid zou te werk gaan, ook als zij door geene adressen gebeden of bedreigd wierd;" terwijl de Synodale Commissie, (waarin eenige leden van diezelfde Synode), terstond na het uiteengaan der Synode, van die strikte regïvaardigheid een bewijs gaf, door twee ÖJletóbare bestrijders van dé Hervormde Belijdenis in het gelijk te stellen, op grond dat Art. 11 van het Algemeen Reglement, sléchts twee jaren oud,



wel de handhaving van de Hervormde Kerkleer gebiedt, maar van die leer geene nadere bepaling bevat; — dat is met andere woorden, dat men zelfe in wezen en hoofdzaak niet weet, waarin-.de leer van de Hervormde Kerk bestaat!
Van deze onvoegzame spotternij met het Wézen /en het regt der Nederlandsche Hervormde Kerk en de gewetens van hare leden, had de Synode reeds in hare meermalen aangehaalde Verklaring, waarin zij tot belangstellende adressanten van uit de hoogte gesproken had, eene voorproef gegeven, toen zij betuigde, dat het onmogelijk zou zijn, zelfs in de kortste geloofsbelijdenis „alle verschillende gevoelens ■en wenschen te vereenigen."
Het is moeijelijk, Hoog-Eerwaarfle Heeren! dén -smartelijken indruk terug te geven, dies Wélgezinde Hervormden ondervinden, bij het lézen van dergelijke ongerijmde uitspraken, waardoor hunne Kerk, óf door de onkunde, óf door de spottende ligtzinnigheid van hare Bestuurders, op zoo jammerlijke wijze wordt ten toon gestéld.
Niemand der adressanten van het vorige jaar heeft verlangd, en ook door de ondergeteekenden wordt niet begeerd, eene geloofsverklaring, waardoor „alle verschillende gevoelens en wenschen," de gevoelens en wenschen van Evangeliedienaars en dwaalleeraars, van de getrouwe belijders en van de bestrijders der Hervormde Kerkleer, van geloovigen en van ongeloovigen, zouden worden vereenigdl ru
Juist het tegendeel, de erkenning en de handhaving van de nog altoos bestaande, en nimmer gewijzigde of afgeschafte Belijdenis der Hervoünde



Kerk is gevraagd, — in spijt en in weerwil van hen, •die andere gevoelens en andere wenschen koesteren; en tot het doen van die vraag hebben de leden der Kerk regt, en tot de inwilliging daarvan zijn de Kerkbesturen verpligt.
Doch, Hoog-Eerwaarde Heeren! de ondergeteekenden wenschen niet uitsluitend van regt en van pligt te gewagen, hoezeer de klaarblijkelijkheid van beiden ook in het oog loopt, en gestaafd wordt door het ongerijmde van de uitspraken der Synodale Commissie en de onbesuisdheid, waarmede de vorige Synode, in hare verlegenheid, zich van de zaak heeft afgemaakt.
Zij wenschen U te doen opmerken, dat, — terwijl door een Bestuur, gelijk de Hervormde Kerk sedert bijkans veertig jaren gehad heeft, alle grondslagen van het Christendom worden ondermijnd en waggelende gemaakt, — bovendien bij uitspraken en handelingen van Kerkbesturen als die van het vorige jaar, er geen achting of eerbied voor eenig Kerkbestuur kan overblijven, en alzoo de geheele Kerkelijke band wordt losgemaakt en vernietigd.
Zij wenschen TJ in herinnering te brengen, dat de leden der Kerk, al zijn zij geene godgeleerden van beroep, daarom nog niet blind zijn voor de verkrachting, zoo van het Evangelie onzes Heeren Jezus Christus zeiven, als van alle menschelijk regt en goede trquw, en dat zij, niet zonder eenig doel, niet zonder eenige waardering van hetgeen in de Kerk geleerd en beleden wordt, leden van de Nederlandsche Hervormde Kerk zijn.
Zij wenschen U te doen inzien en erkennen, hoe



door de tegenwoordige schromelijke verwarring in alles, wat de leer en belijdenis' der Kerk betreft, degemeenschappelijke godsdienstoefening wordt verstoord ; kinderen ongedoopt blijven; het afleggen van belijdenis wordt nagelaten; scheuring en scheiding wordt veroorzaakt; persoonlijke en huiselijke godsdienst wordt belemmerd; weezen en ouden van dagen worden prijs gegeven aan allerlei wind der leer; de zielen worden verward, verleid en ten verderve gebragt; ongeloof, bijgeloof en zedeloosheid worden bevorderd; en de ondergang van Kerk en Staat wordt voorbereid.
De ondergeteekenden zijn indachtig, Hoog-Eerwaarde Heeren! dat het personeel der Algemeene Synode jaarlijks afwisselt en verandert, en koesteren de hoop, dat zij, na zich dikwijls gewend te hebben tot een Kerkbestuur, dat zijnen pligt verzaakte, eindelijk een Kerkbestuur mogen aantreffen, dat hart en gevoel heeft voor de Nederlandsche Hervormde Kerk; dat zij, na zich dikwijls gewend te hebben tot een Kerkbestuur, hetwelk zijne ontrouw en verderfelijke bedoelingen achter duistere en onbestemde, dubbelzinnige en rekbare volzinnen verborg, eindelijk een Kerkbestuur mogen aantreffen dat, zijner eerlijkheid en opregtheid voor God en menschen bewust, ook ondubbelzinnig, duidelijk, bestemd en verstaanbaar uitspreken durft en wil: wat het bedoelt.
Het is daarom, dat de ondergetéekenden, die wenschen te weten wat er van hunne Kerk geworden is, zich wenden tot U, Hoog-Eerwaarde Heeren! met het verzoek, dat gij, bij wie op dit oogenhlik



het hoogste bestuur der Kerk berust, U eenvoudig en duidelijk moogt verklaren, of g# van oordeel zijt,ydat de Belijdenis der Nederlandsche Hervormde Kerk, zijnde de Belijdenis des Geloofs, de Heidelbergsehe Catechismus en de Leerregels, vastgesteld in de $j/node, gehouden te Dordrecht in 1618 en 1619, voor deze Kerk» hare besturen, predikanten en godsdienstonderwijzers verbindend is, Ja of Neen t
A 
den Junij 1855.







Big den UITGEVER dezes is van de Pers gekomen en door hem algemeen in commissie gezonden:
DE STRIJD VOOR HET GELOOF, EENE DURE ROEPING DES dRISTENS, VOORAL IN ONZE DAGEN.
PREDIKATIE
OVEE
J U D A S vs. 3b.
DOOK
J. C. E Y K M A N,
Predikant te Ntmspeet.
15 Cents.



I