ÉEN LEERJAAR DEK ZONDAGSSCHOOL, j TEN GEBRUIKE BIJ HEÏ LAGER GODSDIENSTONDERWIJS. DOOR J. C. VAN SLEE, Predikant te Rumpt. TIEL. — ]). MUS. — 1879. EEN LEERJAAR DER ZONDAGSSCHOOL. E EEN LEERJAAR DEI ZONDAGSSCHOOL, TEN GEBRUIKE BIJ HET LAGER GODSDIENSTONDERWIJS. DOOR J. C. VAN SLEE, Predikant te Kumpt. TIEL. — D. MUS. — 1879. r VOORREDE. Er zijn reeds eenige jaren verloopen, sinds de aandacht van allen die in het godsdienstonderwijs belang stellen, werd gaande gemaakt door het uitnemend geschriftje van den Heer W. Jesse, doopsgezind predikant te Oostzaandam , getiteld : Eene leerwijze voor het godsdienstonderwijs, Leiden 1873. Die aandacht was ten volle gerechtvaardigd. Het licht, dat de door hem aangeprezene methode vallen liet op het zoo belangrijk werk der catechese , kon en mocht niet onopgemerkt blijven door hen, wier werkkring ook inzonderheid de godsdienstige ontwikkeling der jengd omvat. Brak deze leerwijze met den ouden sleur en ging zij nit van de lofwaardige bedoeling aan het veelzins uitdroogend godsdienstonderwijs nieuwe levenswarmte bij te zetten, zij verdiende daarom alleszins, dat met hare volledige of gedeeltelijke toepassing de proef werd genomen, al liet het zich niet ontveinzen dat daaraan velerlei moeielijkheden verbonden zonden zijn. De catecheet toch , die dezen nieuwen weg wenschte te betreden, zon zich genoodzaakt zien, uit den schat van liederen, spreuken, verhalen en wat hem meer van dienst zou kunnen zijn, zelf het bruikbare nit te zoeken, te ziften, te verzamelen en te ordenen. Voorzeker, geen lichte taak! Is het veellicht daaraan toe te schrijven, dat, nu een zestal jaren na de verschijning van Jesse's leerwijze verstreken zijn, vooral het zoogenaamd lager godsdienstonderwijs nog verlegen omziet naar iets wat op eene welgeordende handleiding gelijkt, dezelfde reden moge de uitgave der volgende bladzijden rechtvaardigen, al maken zij op niets meer aanspraak, dan op den bescheiden titel van: » Een leerjaar der Zondagsschool." Zij danken haar ontstaan aan eene proefneming met Jesse's VOORREDE. leermethode, die zich evenwel, uit hoofde van de gesteldheid der gemeente, waarin ik destijds werkzaam was, tot het lager godsdienstonderwijs moest bepalen. Wat zij inhouden werd gaandeweg door mij bijeengebracht of vervaardigd, ten dienste eener aldaar door mij opgerichte Zondagsschool, waarin ik mij persoonlijk kon belasten met het onderricht, en die zich, gedurende den tjjd van mgn verbljjf te dier plaatse in veler sympathie en steun mocht verheugen. Mochten deze bladzijden, al moest ik bij do samenstelling rekening houden met den zeer uiteenloopenden leeftijd van zeven tot dertien jaar en daardoor de vatbaarheid van zulke kinderen die de Zondagsschool plegen te bezoeken, misschien nu en dan hebben overschreden, — voor een leerjaar der Zondagsschool niet onbruikbaar worden bevonden, ik zou mij daarin hartelijk verheugen. Mag ik hieraan nog een en ander over den inhoud toevoegon, een enkel woord over de liederen, spreuken, platen en de leerstof vinde dan hier zijne plaats. Over de liederen en spreuken slechts weinig. Zij werden door mij voor een deel aan anderen ontleend en voor een ander deel naar anderen gewijzigd of zelf vervaardigd En voor zooveel de eorstgenoemden betreft, ben ik oprechten dank verschuldigd aan uitgevers en dichters, die mij welwillend toestonden ze hier af te drukken. Bij sommigen, die mij geschikt toeschenen om ook te worden gezongen, voegde ik eene aanwijzing van znlke melodiön, die op de volksschool meestal niet onbekend zijn. Bracht ik, wat hunnen inhoud betreft, zooveel mogelijk, zulke liederen bijeen, die slechts eene enkele, min of meer concrete hoofdgedachte bevatten, nog korter poogde ik deze idee weer te geven in de opgegeven spreuken, omdat door een enkel gezegde de totaal indruk van het behandelde onderwerp te beter in het gemoed van den leerling blijft bewaard Ik meende het bovendien bij de keuze der te bespreken onderwerpen niet aan zekere volgorde te mogen laten ontbreken. Zij behooren, naar 't mij toeschijnt,, eenigermate in onderling verband VOORREDE. met elkander te staan. Het is voor de eenheid van het onderwijs zeer wenschelijk, dat eenzelfde draad de gezamentlijke leerstof bijeenhonde. Waar deze wordt gemist, loopt men licht gevaar van het eene op het andere over te springen, waardoor orde en samenhang verloren gaan. Het is van de jeugdige hersenen der leerlingen te veel gevergd, om het in bonte verscheidenheid gehoorde, zelf te ziften en het gelijksoortige bijeen te brengen. Zonder geleidelijken gang ontstaat verwarring. Ik koos daarom een vast kader, waarbij de verschillende onderwerpen, evenals de spaken van een wiel, door een band worden omsloten en zich in een middelpunt vereenigen, en groepeerde daartoe mijn leerstof om den persoon, de prediking en het lot van Jezus. Toch blijft daartoe de leerstof niet beperkt. Al wat dienen kan tot verklaring en opheldering van het onderwerp dat behandeld moet worden, komt daarvoor in aanmerking. En overrijk is het korenveld om naar hartelust daarop de aren te lezen, die tot eene schoof moeten worden saamgebonden. Het terrein van bijbelsche, kerkelijke, vaderlandsche en algemeene geschiedenis, van fabelen en sproken, legenden en parabelen, is een onuitputtelijke goudmijn. Met de, bij de verschillende onderwerpen gevoegde opgave van de leerstof, deed ik niet meer dan aanstippen. Ik verwees slechts naar iets uit het vele.. Zijne belezenheid moot daarbij den catecheet ter hulp komen. En wie zoekt, vindt, en vindt stellig meer en beter. Het uitvoerigst sta ik stil bij de platen. Welke diensten zij tot toelichting, opheldering en veraanschouwelijking van het godsdienstonderwijs kunnen bewijzen, behoef ik niet te herinneren. Eene goede keuze gaat evenwel met eigenaardige bezwaren gepaard. Het valt niet altijd gemakkelijk naar eene bruikbare plaat te verwijzen. Vooreerst toch zijn de plaatverzamolingen ten gebruike van het godsdienstonderwijs niet talrijk. Daarbij laten vele voorstellingen öf aan uitvoering te wenschen over, öf worden ontsierd door hardheid van kleuren, terwijl zeer velen een sterk geprononceerd Catholiek of Engelsch-piëtistisch karakter dragen. voorrede. Maar bovendien zijn sommige collecties zeer kostbaar. Meende ik mjj bij de opgave, om bovengenoemde reden, vooral tot zulke verzamelingen te moeten bepalen, wier aanschaffing geene te groote geldelijke offers vordert, de keuze wordt daardoor als van zelf meer beperkt. Van daar dat, terwjjl de aanwijzing van meer dan ééne plaat voor een zelfde onderwerp soms niet de minste moeite kost, het ook gebeurt dat er dikwijls maar ééne enkele gevonden wordt, die bruikbaar blijkt, en ik mij een enkele maal tevreden moest stellen met verwijzing naar zulk eene, die maar half voldoet. Maar toch, wij zijn niet ontbloot. Het zijn inzonderheid de volgende collecties, waarvan ik mij bij het onderwijs dankbaar bediende en waarnaar ik in deze bladzijden verwijs. Vooreerst de welbekende 1°. JUustrated Wall Papers, te Londen bij S. W. Partridge & Co., 9 Paternoster fiow, uitgegeven, en waarvan thans, zoover mij bekend is, een vijftal pakketten, elk van twaalf stuks, zijn verschenen tegen den geringen prijs van 65 Ct. per pakket. Zij zijn voorzien van een nu en dan brnikbaren Engelschen tekst. De gunstige reputatie die zij reeds bezitten, maakt alle aanbeveling overbodig. Een zestal dozer platen zijn door de zorg van den Heer C. S. Adama van Scheltema van een Hollandschen tekst voorzien en afzonderlijk verkrijgbaar gesteld voor 15 Ct. per stuk. Aan de »Iteligious Tract Society", gevestigd te Londen, hebben wij verder eenige veelzins zeer bruikbare collecties te danken. De platen zijn echter soms wel wat hard van kleur. Vooreerst: 2°. Scriptwe Scènes, 30 in getal, tegen 65 Ct. per stuk. Zij zijn de volgende: 1. Good Samaritan. 2. The child Timothy. - 3. Jacob and bis sons. 4. Jacob blessing Joseph's sons. 5. David the shepherd boy. 6. The prodigal's return. 7. Mosos on the mount. 8. David slaying the lion. 9. Shepherds of Bethlehem. 10. The littlo captive maid. 11. Pharisee and Publioan. 12. Ananias and Sapphira. VOORREDE. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 3o. 1. 2. 3. 4. 5. 6. ' 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 40. 1. 2. 3. Paul at Athens. The lame man at the temple Joseph's coat of many cou- lonrs. The ten virgins. The Sower. Noah leaving the ark. Enemy sowing tares. Gathering of the manna. "Widow's oil mnltiplied. 22. Eli and Samuel. 23. Mordecai advanced. 24. Paul ad Melita. 25. Trial of Abraham's faith. 26. Bereans and the scriptures. 27. Men without wedding garment. 28. David's charge to Solomon, 29. Paul and Lydia. 30. Prodigal's resolve. Cottage Series, mede uit 30 stuks bestaande en verkrijgbaar tegen 15 Ct. per stuk. De titels zijn: Welcome home again. The queen and the highland cottager. The flower girl. The gleaner. In the hayfield with father. Don't cry, dear. The land of plenty. Long pull and strong pull. Marked for falling. Neddy and me. Good news from a far country. Cattle on the mountains. The best jug to fetch beer in. Alone in the world. »Happy as a kmg" Series, 15. Deer on the mountains. 16. The fisher girl. 17. Watchful care. 18. A merry christmas. 19. Daniël in the lions' den. 20. ELyah feed bij ravens. 21. The scapegoat. 22. Noah and the dove. 23. Haman and Mordecai. 24. Moses and tho brazeu serpent. 25. The Philippian gaoler. 26. The widow's mite. 27. The prodigals return. 28. John the Baptist preaching. 29. Loosing the ass and colt. 30. Conversion of St. Paul. welke uit een zestal gekleurde platen bestaat, en voor 35 Ct. per stuk verkrijgbaar zijn. Het zijn deze: Happy as a king. The sale of the pet lamb. The young fisherman. 4. The tired soldier. 5. Red Cap. 6. The young traveller. VOORBEDE. Goede diensten bewijst ook een jaarboekje, dat sinds 1851 bij S. W. Partridge & Co., Londen, 9 Paternoster row, nitkomt onder den titel van 5. The Band of hope review. Elke jaargang , tegen den lnttelen prijs van 65 Ct. verkrijgbaar, bevat twaalf goedgeteekende, ongekleurde platen, die losgeknipt en op karton gezot, alle aanbeveling verdienen. Inzonderheid de nummers van 1861 af. Ziehier, ter kennisneming eene opgave der in jaargang 1870 voorkomende platen: 7. Nutting. 8. The brave Hebrew boys. 9. Pergolesi's firstmusiclesson. 10. Childrens praise. 11. Givo peace in our time, o Lord. 12. Buined by the war. 1. Benevolence. 2. Cornelia tho Roman mother and her jewels. 3. Six times a halfpenny. 4. I will fight. 5. The jay. 6. The Plymouth boatman's saying. Meer bekend, maar minder verdienstelijk zijn de 6». Bijbelsche platen van H. J. van Lummel, ten getale van 40 uitgegeven bij J. C. de Buisonjé te Nieuwediep, maar thans, naar ik verneem, uitverkocht. In aanmerking, hoezeer reeds kostbaarder en voor 't meerendeel sterk Catholiek gekleurd, komen nog de 7». Bijbelsche prenten van H. Jannin, uitgegeven bij L. Hachette te Parijs, in drie seriën elk van 25 stuks, te samen voor ƒ22.50. Behalve deze collecties, waaraan ik in de volgende bladzijden mijne aanwijzingen ontleend heb , staan nog andere verzamelingen den catecheet ten dienste. Zij zijn echter meerendeels kostbaarder. Bij de vermelding van enkelen dezer, noem ik lo. The Englisch history Series, mede door de Religious Tract Society uitgegeven. Zij bevat de volgende zes gekleurde platen , tegen 35 Ct. per stuk. VOORREDE. . 1. Caractacus before the emperor Clandius. 2. Death of the venerable Bede. 3. Wickliffe and the monks. 4. The english bible presented to Henry VUL 5. Martyrdom of Ridloy and Latimer. 6. Defeat of the spanish Armada. 2°. Biblische Büder, naeh Zeichnungen von Julius Schnorr von Carolsfeld, 48 in getal, tegen den prijs van 2 frank het stuk, uitgegeven te Bern in J. Dalpsche's Buch- und Kunsthandlung. 3o. Biblische Büder des A. und N. Testaments, nach Original-Zeichnungen von Ernst Peszler in Farbendrüek ausgeführt, in 10 afleveringen, elk van 3 bladen, waarvan 6 of 7 afleveringen verschenen zijn tegen fr. 6.40 de aflev. of fr. 2.70 per blad. Zij zijn mede uitgegeven te Bern bij J. Dalpsche. 4». Bijbélsche platen, van of bij J. Neurdenburg te Botterdam voor ƒ1.50 het stuk of ƒ4.— de drie stuks. Zij zijn ongekleurd en ten deele zeer goed. Eindelijk 5°. Bijbélsche tafereelen in kleuren op linnen gedrukt, van aanzienlijke afmeting tegen ƒ2.— het stuk, naar ik moen, uitgegeven te Londen bij S. W. Partridge & Co. en verkrijgbaar bij den Heer Kirberger te Amsterdam. En hiermede zij de vrucht mijner proefneming met Jesse's leerwijze, aan allen die in het godsdienstonderwijs belang stellen, aanbevolen. J. C. v. S. Rumpt, 1879. Kinderen Gods. Ik ben een kind, Van God bemind, En tot geluk geschapen; Hij schonk mij ouders, lief en goed, Hij is het die mij kleedt en voedt, En voor gevaar en ramp behoedt Als 'k rustig lig te slapen. Die liefde, o God! Moet ieder tot De warmste liefde drijven; Een hemel toch op aarde vindt Hij, die u, als een dankbaar kind, In voor- en tegenspoed bemint En steeds getrouw wil blijven. spreuk: God heeft in menschen welbehagen. onderwerp: Jezus' geboorte. plaat : The nativity (111. Wall Papers, Packet D). leerstof : De geboorteverhalen van Jezns. — De herberg (de Vletter, Richard Whittington). — De wees (van Koetsveld, Godsd. en Zed. Novellen). Gelukkig als een koning. Wanneer 'k, in schuldelooze vreugd, Mag spelen, springen, joelen , Dan kan als ik geen koningskind Gelukkiger zich voelen. Wanneer ik vlijtig heb geleerd, En 'k krijg dan tot belooning Yan moederlief een kus, dan voel 'k Gelukkig me als een koning. Wilt ge altijd als een koningskind Gelukkig zijn en blijde? Bewaar dan steeds een schuldloos hart Bij spel en arbeid beide. spreuk : Geen geluk zonder plichtsbetrachting. onderwerp: De jeugd van Jezus. plaat : 1. Happy as a king (»Happy as a king" Series). 2. In the hayfield with father (Cottage Series). leerstof: Luc. II: 40. — De herdersknaap (Hofkamp's Viooltjes). —Vergenoegdheid is aan geen stand verbonden (Wijma, Onze Spreekw.). — Het ware geluk (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). — Het ware geluk (Winkler Prins, Open- baringsboek der natuur). Vroege godsvrucht. Zeg, beste moeder, zegt gij niet Dat God op allen nederziet En liefde heeft voor iedereen P Maar bidden menschen dan alleen ? En kunnen kindren 't ook niet pogen ? Zou ik dan ook niet bidden mogen P — Ja vast, lief kind! dat moogt ook gij; Kom, buig uw knietjes aan mijn zij, De handjes samen, de oogjes dicht, En al wat u op 't harte ligt Zeg dat aan God. Hij mint u teeder En ziet in liefde op kindren neder. C. W. van der Pot. spreuk: Wie jong een hart heeft voor God, heeft oud een God voor zijn hart onderwerp: De twaalfjarige Jezus in den tempel plaat: 1. Jésns préchant au milieu des docteurs (Uitg. Jannin). 2. Eli and Samnel (Scripture Scènes). 3. Eli and Samuel (Band of hopereview, 1873). 4. Eli en Samuel (van Lummel's Bijb. platen). 5. The chüd Timothy (Scripture Scènes). 6. Bob the cabin-boy (El. Wall Papers, PaeketA). leesstof : De twaalfjarige Jezus. — De jeugdige Samuel. — Timotheus van jongs af. — Het verhaal bij plaat VI. Der bloemen spraak. De lieve bloempjes kennen Geen zorg en geen verdriet, Al zaaien en al maaien Ze heel hun leven niet. Toch zorgt voor hen de hemel Door dauw en zonneschijn, Opdat ze daaglijks grooter En schoener mochten zijn. Ga 'k bloempjes ver te boven In 't oog van onzen Heer, En zorgt bij zelfs voor bloemen, Voor menschen nog veel meer. spreuk: Ook de bloemen zijn tolken van God. onderwerp: Uit het boek der natuur. plaat: 1. Preparing for the flower-show (Hl. Wall Pa¬ pers , Packet A). 2. My garden flowers (Band of hope review, 1878). leerstof : Matth. VII: 28—34. Het verhaal behoorende bij plaat I. Der vooglen taal. Wat pikt er tegen 't vensterglas., Alsof het vroeg: doe open! P Zoo 't eens die kleine vogel was, Dien 'k op de plaats zag loopen ! * Och ja! daar zit hij, koud en stram, Hoe sjilpt hij om wat eten, Och dat ik nu mijn boterham Maar niet had opgegeten. Och had ik nu de kruimels maar, Die moeder weg moest vegen, Dan was het arme diertje klaar En ik stond niet verlegen. Och moeder! help mij uit den nood, En 'k zal het nooit vergeten, Dat ook geen kruimeltje van brood Mag worden weggesmeten. J. P. Heije. spreuk : Geen muschje valt op aarde zönder Gods wiL onderwerp: Uit de wereld der dieren. plaat: 1. A plea for the birds (Dl. Wall Papers. Pac- ket B). 2. The Christmas sheaf (111. Wall Papers, Packet D). 3. The rohin and railway-guards (111. Wall Papers, Packet E). leerstof: Matth. VIT: 25—27; X: 29—31. De verhalen bij de platen. — De hondjes van Ida (Tiemersma, Veldbloempjes).—Het kwaad loont zijn meester (Wjjma, Onze spreekw.). 2 Van streek. Er hangt zooTn aardig klokje Bij moeder aan den muur, 'tEan zoo gezellig tikken En 't slaat ook ieder uur. Maar vader zegt, het deugt toch niet, 'tls bijna eiken dag Op nieuw een duchtig eind van streek, En 'tblijft maar slecht op slag. Zoo'n aardig klokje tikt ook In 'thart van groot en klein, Het laat zich altijd hooren: Wees goed, wees braaf, wees rein! — Zoo hhjve 'taltijd spreken, kind! Want raakt die klok van slag, De vrede en vreugd, die de onschuld schenkt, Vermindren met den dag. spreuk: Hoofd en hart mogen nooit op hol gaan. onderwerp: Jezus' verzoeking in de woestijn. plaat: The discontended pendnlnm (Hl. Wall Papers, Packet D). leerstof : De verzoeking in de woestijn. — De onverwinnelgke kracht des gewetens (Zedek. leesb. uitgeg. door de Maatschappij t. N. v. 'tA.) Eerlijk en waar. Zangwijze: No. 102 der vierstemm. koralen, uitgegeven door de Ned. Kor aalver eeniging. Ja zij uw ja en neen uw neen! Het meerdre is uit den kwade; Rein zij de oprechtheid uwer reên, Uw tong breng' smet noch schade. Is 'thart maar eerlijk, vroom en vroed, Het ga u slecht of 'tga u goed, Gij treedt op rozenpaden. Gewijzigd naar J. P. Hete. spreuk : Ga met de waarheid om als ware ze porcelein. onderwerp: Jezus, de vriend der waarheid. plaat: No swearing allowed (111. Wall Papers, Packet A). leesstof : Matth. V : 33-37; Jac. V : 12; Exod. XX: 7. Het verhaal bg de plaat. — Krachtige uitdrukkingen (no. 182 der Stichtel. Blaadjes). — M. A. de Buijter's verbod aan zgn scheepsvolk. * Onder Gods oog. Zangwijze: Vriend ik ben tevreden, 2de Zangvogeltjes No. 24 met eene kleine verandering. Daar buiten op de weide Gaan lammren, klein en groot, Zij grazen van den morgen Tot aan het avondrood. Opdat geen leed hen deeren, Geen lam verdwalen zou, Bewaakt een wakkre herder De kudde, vroom en trouw. Maar meer nog dan de herder De lammerkens bewaakt, Waakt God voor brave kindren, Dat hun geen onheil naakt. Hij ziet van uit den hoogen Behoedend op ons neer, En als we onwetend dwalen, Voert Hij ten goede ons weer. J. P. Heije. spreuk: De Heer is mijn herder, mij zal niets ontbreken. onderwerp: Jezus, de goede herder. plaat: 1. With cattle on the mountains (Cottage Series). 2. David the young sheppard (Scripture Scènes). leerstof : GeUjkenis van den goeden herder. — GeUjkenis van het verloren schaap. — David als herdersknaap, I Sam. XVII: 34 v. v. Uit bestwil. 'k Ben niet gesteld op medicijn , Een naar en bitter drankje, En kon 'k er altijd vrij van zijn, 'k Zei vast ook altijd: dankje! Maar bitter, zegt men, in den mond, Maakt zieke menschen weer gezond. "Wie kwaad doet krijgt van vader straf, Dat 's ook zoo'n bitter drankje, Maar 'tis uit bestwil dat hij 'tgaf, Al zeg je vast geen dankje. Zoo'n bitter hapje medicijn, Maakt 'tbooze hartje straks weer rein. spreuk: God kastijdt dien Hij lief heeft. onderwerp: Jezus, de medicijnmeester. plaat : ' Jozef tot slaaf verkocht (van Lummel's Bijb. platen). leerstof : Matth. XI: 4, 5; IX : 12. — Jozef tot slaaf verkocht, het middel om hem van zijn hoogmoed to genezen, Gen. XXXVII. — Manasse in den kerker, 2 Kron. XXXIEI: 1—20. — Babels ballingschap, het geneesmiddel voor Israëls afgoderij. Der kindrenvriend. Jezus, hebt gij vaak gehoord, Was een kindervrind, Die de schuldelooze jeugd Hartlijk heeft bemind; Want der kleinen kinderzin, Dacht hem, hield een hemel in. Daarom blijf, al wordt gij groot, Kinderlijk van zin, Nergens heeft de goede God Meer behagen in. Want een schuldeloos gemoed Is voor hem het kostbaarst goed. spreuk : Laat de kinderkens tot mij komen, hunner is het koningrijk der hemelen. onderwerp: Jezus, der kindren vriend. plaat: 1. Christ Messing little children (Band of hope review, 1865). 2. Jésus appelant a lui les petits enfants (Uitg. vau Jannin). 3. De kinderen, door de discipelen afgeweerd (van Lummel's Bijb. platen). leerstof: Matth. XVIII: 1-5; XIX: 13—15. - St.Nicolaas, bisschop van Myra. Onpartijdig. Zangwijze: No. 18 uit Viottd's lste Bundel Nederl. liederen. Braaf is braaf en slecht is slecht, Of het vriend of vijand doet; Daarom kindren, hou je goed Dat je trouw je meening zegt, Dat je spreken durft in 'trecht, „Dit is braaf en dat is slecht." Maar bedenk u eigen goed, Eer gij tot een ander spreekt, Of u zelf ook wat ontbreekt, Dat gij nog verhelpen moet; Zeg dan eerlijk, wat ge ook doet, „Dit was kwaad en dat was goed." J. P. Heije. spreuk: Wees waar tegenover God, de menschen en u zeiven. onderwerp: Jezus, geen oogendienaar. plaat : Canute's rebuke (UI. Wall Papers, Packet B). leerstof : Jezus tegenover de Farisaeën, Matth. XXIII. — Johannes de Dooper tegenover Herodes, Mare. VI: 17—20.— Nathan en David, 2 Sam. XII: 1 v. v. — Het verbaal bij de plaat, Koning Knut en zijn hovelingen. — Aristides de rechtvaardige (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). Rein van hart. Als gij in den spiegel kijkt, En gij wel een schoorsteenveger, Of een Afrikaansche neger, Zwart als roet of steenkool, lijkt, Denk dan, als gij knap wilt zijn; Hou gezicht en handen rein. Hebt gij soms wat kwaads gedaan, Klopt u 'thartje dan onrustig, Voelt ge u lang niet blij en lustig, Daar gij de oogjes neer moet slaan; Denk dan, als gij knap wilt zijn, Hou vooral het hartje rein. spreuk: Behoed uw hart, boven alles wat te bewaren is. onderwerp: Jezus' reine levenswandel plaat : Mike Donovan's looking-glass (Dl. Wall Papers, Packet C). leerstof : Joh. VUT: 46. — Het verhaal behoorende bij de plaat. — Piet Hein en zjjne moeder (Christelijke Volksalmanak, 1862). Inschikkelijk. Als 'tdeurslot stroef en roestig is, Weet vader altijd raad, En smeert er met een kippenveer Wat olie in; dat baat. En kibblen wij soms met elkaar, Wil elk van ons zijn zin, Dan zegt hij: kindren, hoort eens hier, Schikt voor elkaar wat in! Want als gij 't saam niet vinden kunt, Maar stroef zijt, strak en stug, Door de olie der inschiklijkheid Keert vrede in huis terug. spreuk: Verdraagt elkander in liefde. onderwerp: Jezus' zachtmoedigheid. plaat: 1. Oil and stewed eels (111. Wall Papers, Packet B). 2. The first snowdrop (BI. Wall Papers, Packet C). leesstof : Matth. XI: 29. — Gelijkenis van den onvrucht- baren vijgenboom, Luc. XHI : 6—8. — De verhalen bij de platen behoorende. — De twee bokken (Hofkamp's Viooltjes). Abraham's gedrag tegenover Lot. — Eraakporceleintje (Tante Agatha's Vertell.). Niet alledaagsch. 't Zegt weinig om liefde te toonen Aan hen die met liefde ons beloonen, Maar dit eerst is vriencllijk en goed, Om wel te doen, hen die ons plagen, En stil en geduldig te dragen, Wat één ons moedwillig misdoet. Het weldoen zal niemand berouwen; Maar dit dient ge er wel bij te onthouen, Dat 't nooit om belooning geschiedd'; Was 'top een bedankje berekend, Uw weldoen heeft nooit veel beteekend, Uit menschenmin deedt gij het niet. spreuk: Doe wel en zie niet om. onderwerp: Jezus' manier om wel te doen. plaat : Tom Carter's way of doing good (Hl. Wall Papers, Packet E). leerstof: Matth. V: 43—48. — Jozef tegenover zgnebroeders, Gen. XLV : 1, v. v.; L: 15—21. — De fabel van den wolf en den kraanvogel (Pbaedri fab. 1:8). — Twee broeders loggen hun vijandschap af (Zedek. leesboek der Maatseh. tot N. v. 'tA.). Naar omhoog. Zangwijze : Viotta, le Bundel Nederl. lied. No. 3. Rechtop van lijf, rechtop van ziel, Dat is een stand naar mijn behagen, 't Zij dat ge een statierok moogt dragen, 'tZij dat ge een buis draagt of een kiel; Rechtop van lijf, rechtop van ziel. En buigt men ooit zijn hoofd of knie, 't Zij dan alleen voor God den Heere, Voor elk dien men als braver eere, Voor ieder die men wijzer zie, Voor hem slechts buig' men hoofd en knie. J. P. Heije. spreuk: Buig u slechts voor wien 'twaard is. onderwerp: Jezus' ware grootheid van ziel. plaat: Mordechai advanced (Scripture Scènes). leerstof: Matth. XXIII : 1—12. — Mordechai tegenover Haman, Esth. Hl : 1—5. — Nebucadnezar's gouden beeld, Dan. III : 1, v. v. — Paulus en Barnabas te Lystre, Hand. XIV : 8, v. v. Welbesteed. Gij hebt twee ooren, maar één mond; Dat 's , wel bekeken, Heel goed, want hooren moet gij veel En weinig spreken. Gij hebt twee oogen, maar één mond; Dat is een zegen, Yeel moet gij zien en zeer veel dient Door u gezwegen. Gij hebt twee handen, maar één mond; "Wil 'tniet vergeten, Met beiden moet gij werken en Met één slechts eten. Gewijzigd naar P. A. de Genestet. spreuk: Wees meester over uw lichaam, als gij er de slaaf niet van worden wilt. onderwerp: Jezus' levenswijsheid. plaat: Wisdom at the forge (Band of hope review, 1871). leerstof : Jezns en de samaritaansohe vrouw. — Willem de Zwijger. — Washington (zie Smiles, Ken u zeiven, bl. 119 v. v.). Vitellius en Lucullus. — Beter gezwegen, dan van 't praten hinder gekregen (Tiemersma, Veldbloempjes). — Zelfbeheersching van Soorates (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). Het nut der matigheid (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). Tevreden. Kindren ! zegt, hoe smaakt de brij, 's Avonds aan den disch P 'kZie gij hapt er smaaklijk in Voor het bedtijd is. 'k Gis de reden. — Hoort naar mij: 't Is niet altijd lekkernij, Die ons 't smakelijkst doet eten; "Wilt gij, kindrenlief, eens weten Wat uw kostje, al zij het schraal, Maakt tot 't rijkste koningsmaal ? 't Dient gezeid: Kindren! 't is tevredenheid. -spreuk: Honger en vergenoegdheid zijn de beste saus. onderwerp : Jezus' dagelij ksch brood. plaat : 1. A merry Christmas (Cottage Series). 2.. Gattering of the manna (Scripture Scènes). leerstof : Matth. VI : 11; Luc. LX : 58. — Paulus naar Philipp. IV : 11 v. v. — Israël morrend over het manna, Num. XI. — Von dem Fischer un sijner Fru (Grimm, Kinder- und Hausmarchen). — De sparrenboom van Andersen. — De heer Kannietverstaan (Hofkamp's Viooltjes). — De ontevreden ezel (Hofkamp's Viooltjes). — Knagelijntje (Leopold's Mosroosjes). Voor God gelijk. Ziet gij dien handwerksman P Al zijn zijn handen hard, i. V' Al is hij nu en dan Van 't werken vuil en zwart, Toch is hij in zijn stand, Zoo goed als een van 'tland. Er is geen rang of stand op aard, Of God zijn ze allen lief en waard; Klein, groot, — hoog, laag,—jong, oud, — arm, rijk, Voor 'toog van God is elk gelijk, Als hij maar braaf is, stil en goed, En in zijn kring het zijne doet. J. J. A. goeverkeüb. spreuk : Niet de kleeren maken den man, maar het karakter. onderwerp: Jezus' menschenwaardeering. plaat : 1. The ambitious blacksmith (Dl. Wall Papers, Packet 0). 2. Dast, ho! (Dl. Wall Papers, Packet D). leerstof: Matthaens' roeping tot apostel, Matth.IX : 9—13. Jezus en Zacchëus, Luc. XIX: 1—10. — Het verhaal bij plaat II. — Wilberforce als bestrijder der slavenüj. — Het doodshoofd (Hofkamp's ViooHjes). — De mensch, Gods beeld (Hofkamp, Vertell. van den torenwachter, n°. 16). Overvloed schaadt. Zangwijze: Waar der bergen trotsche gevel, 5e Zangvogeltje No. 16. Blauwe bloemetjes in 't koren, Die als lieflijk sieraad bloeit, Onkruid wordt gij voor den landman, Als gij al te welig groeit, En den wasdom van het zaad, Vast meer dan hem lief is, schaadt. Eindrenlief! die korenbloemen, Prijkend tusschen 'tgoudgeel graan, Leeren, dunkt mij, hoe in 't leven Nut moet voor genoegen gaan; Want genieten zonder maat, Doet aan deugd en godsvrucht kwaad. SPREUK: ONDERWERP: PLAAT : LEERSTOF : Goed en kwaad kunnen niet op 't zelfde plekje wassen. Jezus niet vijandig aan gepast levensgenot. The land of plenty (Cottage Series). — Jezus op een bruiloft te Kana. — Jezus aan den disch van Matthaeus. Zondagskleeren. Als 't Zondag wordt steekt moederlief Je in de allerbeste kleeren, En zie je er keurig netjes uit, Den dag van God ter eere. Maar in Gods oog wordt 't schoonste kleed, Voor eiken dag van 'tleven, Uit godsvrucht, deugd, beminlijkheid En liefde saamgeweven. Ei! trekt 't niet enkel zondags aan, Maar morgen net als heden, Dan zult ge u, kindrenlief, altoos Recht op zijn zondags kleeden. spreuk: Wees met ootmoedigheid bekleed onderwerp: Ons dagelijksch kleed. plaat : Men without wedding garment (Scripture Scènes). leesstof : De gelijkenis van den gast zonder bruiloftskleed. Do kleeren maken den man (Wijma, Onze spreekw.). Liefdadig. Een' beê weerklonk door 't gansche land, Om hulp in nood, om onderstand Voor hen, die al hun have en goed Verloren, door den watervloed. Die beê werd nergens afgeslagen, De schooljeugd zelf gaf gul en blij; Een' enkle alleen stond droef daarbij, Toen meester 'took aan haar kwam vragen. Ach! sprak zij, moeder had geen cent Om meêtegeven voor de ellend', Maar neem mijn bootram; mooglijk dat Een kind daar ginds er nog geen had. Den meester welde een traan in de oogen; Want 'toffer, door dat kind geboön, Was onuitspreeklijk groot en schoon, 'j;Had, dacht hem, 'tallerzwaarst gewogen. spreuk : Wie geeft wat hij heeft, is waard dat hij leeft onderwerp : Weldadigheid plaat: 1. The widow's mite (Cottage Series). 2. Benevolence (Band of hope review, 1870). 8. The little home missionary (Band of hope review, 1871). leeestof: Het penningske der weduwe, Mare. Xn : 41 — 44. — Dorcas. — Peabody. — Sara Martin, arme vriendin der armen. — Arme Lena (Leopold's Stofgoud). 3 Het „Onze Vader". Zangwijze : Gott erhalie Franz den Kaiser (Oostenr. Volkslied). Onze Vader in den hemel! Heilig zij uw groote naam! Dat uw rijk van vrede en waarheid In en om en door ons kwaam'! Dat uw wil, als in den hemel, Ook geschiedde hier beneên! En uw trouwe zorg en liefde 'tDaaglijksch brood aan elk verleen'! Ach vergeef ons onze schulden! Zoo als wij 'took andren doen; Leid ons nimmer in verzoeking! "Wil voor 't kwade ons trouw behoên! Want u hoort het rgk, o Vader! U de heerlijkheid en kracht, TJ de lof, de dank, de aanbidding Van geslachte tot geslacht. spreuk: Goed. bidden eischt een vroom gemoed. onderwerp: Hoe Jezus leerde bidden. plaat: 1. He stands fire (Dl. Wall Papers, Packet A). 2. Not ashamed to pray (Band of hope review , 1866). leerstof: Het gebed des Heeren. — Het verhaal van plaat I. Liefde vergeeft Mijn vader is een beste man, Er kan geen beter wezen, En dat hij hartlijk ons bemint, Staat in zijn oog te lezen. Hij schenkt ons graag vergiffenis Wanneer wij wat misdeden, En met oprecht berouw en spijt Het eerlijk hem beleden. Prijst men mij soms Gods liefde en trouw, Voor armen en voor rijken, Dan denk ik vaak: de lieve God Moet vast op vader lijken. spreuk: God is liefde. onderwerp: De God van Jezus. PLAAT : The prodigal son (Hl. Wall Papers, Packet B). In the far country (BI. Wall Papers, Packet E). The prodigal's return (Scripture Scènes). Prodigal's resolve (Scripture Scènes). The prodigal's return (Cottage Series). De verloren zoon (van Lummel's Bijb. platen). leerstof : De gelijkenis van den verloren zoon. — Augustinus' bekeering. — De ketting der waarheid van Jean Macé. — Ouderlijke teederheid (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). 1. 2. 3. 4. 5. 6. Help u zelf. Hij, die vroegtijdig heeft geleerd, Zich zelf te redden, waar het voegt, Die, waar hij 't rijker deel ontbeert, Met 'tmindre zich vernoegt, Al mag het somtijds moeilijk gaan, Hij leert op eigen beenen staan , Hij schudt de kluisters van de hand, En wordt een man in eiken stand. spreuk: Die zich zelf helpt, dien helpt God. onderweef: Zelfstandigheid. plaat : What's that to me? (Dl. Wall Papers, Packet B). leerstof : Jezus' doel met de uitzending der discipelen (Matth. X). — M. A. de Euyter, Benjamin Franklin, George Stephenson, mannen door self-help groot. — Eigen brood bovenal (Tiemersma, Veldbloempjes). Woord en daad. Zeg niet: „ik zal!", zeg niet: „ik zal!", Dat weten we al, Geeft niemendal. Maar doen wat moeder van u wil, Volvaardig, ijvrig, vlug en stil, Is kinderplicht, Die, blij verricht, U wandlen doet in 's Hemels licht. spreuk: Beloof niets groots, doe iets goeds. onderwerp: Belooven en doen. plaat : Keep on the high way (Band of hope review, 1861). leerstof: De gelijkenis der twee broeders, Matth. XXI : 28, v. v. — Der Froschkönig (Grimm, Kinder- und Haus- m&rchen). Niet zorgeloos. Bij ieder begin Is het wachtwoord: bezin! En bij al wat men doe Of wel spreek, zie men toe. Want een woord al te snel en een daad ondoordacht, Heeft al heel wat verdriet in de wereld gebracht. Daarom weet, wat ge ook doet, Wat ge ook zegt, altijd goed. Zeg niet al wat gij weet Want dat stort u in 'tleed. En na iedere onachtzame en zorglooze daad , Volgt de schande en de schade en berouw komt te laat. spreuk : Een uur van onbedachtzaamheid kan maken dat men jaren schreit. onderwerp : Onbedachtzaamheid plaat : The ten virgins (Scripturo Scènes). leerstof : De gelijkenis der wijze en dwaze maagden. — De kruik gaat zoo lang te water tot ze berst (Wijma, Onze Spreekw.). — Praatzucht (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 'tA.). — Streng gestrafte onbedachtzaamheid (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A ). Kringetjes in 't water. Gooit ge een steentje, rond en glad, In het klare en frissche nat, Tal van kringetjes in 't water Wijzen lang naar 't plekje heen, Waar 't zoo even met geklater, In den diepen vloed verdween. Ei! onthoud het; immers 'tgaat Evenzoo met goed en kwaad; En vergeet niet, lieve kindren ! Dat een goede of booze daad, Op uw hartje en op uw leven Lang nog sporen achterlaat. spreuk: Goed en kwaad vergezellen ons als onze schaduw. onderwerp : De oude Adam. plaat: 1. The rustic miror (Band of hope review, 1871). 2. David Upton and how he won the victory (Band of hope review, 1875). leesstof : De rijke jongeling, Matth. XIX : 16—22. — Mozes' drift, Num. XX : 11. — Paulns' heftigheid, Hand. XXHI: 3. — Petrus' menschenvrees, Gal. II: 11 v. v. — Het vermogen van kwade gewoonten (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). Vrede in huis. Zangwijze : Vogeltje wat zingt gij vroeg, Worp le Zangbundel. Kindren van een huisgezin Mogen niet krakeelen, Als zij samen spelen, Broederliefde en zustermin Heeft op aard een hemel in. Ziet de vogels in hun kouw Zitten rustig samen; Moeten ze ons beschamen P 'k Denk, als ik het wel beschouw, Dat het schande wezen zou. J. J. L. ten kate. spreuk: Haat en onwil verwekken krakeelen. onderwerp: Eensgezindheid. plaat: 1. I will fight (Band of hope review, 1870). 2. Beneath the yew-tree shade (Band of hope review, 1863). leerstof : GeUjkenis van de eigenzinnige kinderen, Luc. VII: 31, 32. — Kaïn en Abel. — Jacob en Ezau. — Zeldzame broederUefde (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.) Zooveel hoofden, zooveel zinnen (Wijma, Onze Spreekw.). Waarheid bovenal. Bemin de waarheid steeds En waag het nooit te liegen; Men kan de menschen wel Maar nimmer God bedriegen. Al loopt met reuzentred De leugen nog zoo snel, De waarheid achterhaalt Hem toch in 't einde wel. spreuk: Ook een leugen om bestwil zondigt onderwerp : Waarheidsliefde. plaat: Ananias and Sapphira (Scripture Scènes). leesstof : Matth. V: 33—37, Jac. V: 12. — Gehazi, 2 Kon. V : 20—27. — Ananias en Saffira, Hand. V: 1—11. — Mariönkind (Grimm, Kinder- und Hausm&rchen). — Ik mag niet liegen (Goeverneur's Kinderschat). — Wellington en zijn geneesheer (Smiles, Ken u zelf, bl. 145). — De schadeKjke gevolgen van het liegen (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 'tA.). p Zaaien en maaien. Gaat ge in uw tuin iets zaaien, Kies 't beste plekje dan, Waar 't onkruid wast te maaien, Daar komt toch nooit iets van; Een dorre en schrale bodem biedt De langgewenschte vrucht u niet. Zoo'n tuin is ook uw hartje, Ei! houd het rein en goed; De plant der deugd groeit enkel In 't stil en rein gemoed. Daar bloeit en geurt zij ongestoord En brengt de schoonste vruchten voort. spreuk: Geen schooner vrucht dan godsvrucht. onderwerp: Jezus' prediking en 'tmenschelijk hart. plaat : The parable of the sower (Dl. Wall Papers, Pac¬ ket D). leesstof : Gelijkenis van den zaaier, Matth. XHT : 3—9, 18—23. — Het boompje der braven (Tiemersma, Veldbloempjes). Hïï. — ZATERDAG. Zousopg. s rnorg. 7.36, onderg. 3.56 nam. 326STE dag van het Jaar. 22 heeft nog 40 dagen. Uwe gebeden en uwe aalmoezen zijn tot gedachtenis opgekomen voor God. hand io 4. God hoort de zondaars niet! Voorzeker! die tot Hem komt met een verdeeld hart, en onheilige handen tot Hem opheft, wordt niet gehoord. De gebeden moeten uitstortingen van 't harte, de aalmoezen gaven der waarachtige liefdé zijn. Bij hoevelen ontbreekt wat bij Cornelius, den Heiden, op den voorgrond stond: behoefte aan waarheid en oprechtheid voor God. Mijn beê, met opgeheven handen, , Klimm' voor uw heilig aangezicht, Als reukwerk, voor u toegericht; Als offers, die des avonds branden. Ps. 141 : 2. Te lezen: 'a Morgen» Jer. 40 Midd. Ezech. 41. Avond Hand. 10. Wt DCH rK JONGEN, f Voor On$|v|qft 27jaren ltóp op de striljtep* vin MeH bourne op - ïdi^reh1; morgen \ een, kjejne, zwarte knaap weenend eu snikkèri?%> 320 jaar. _M_^Ji' dagen. Te leien : Worg. Exodus i. Midd. E^alm 28. Avond Lukas 2. RAADSEL. Hier, lieve lezers, krijgt gij weer Een raadsel, dat u kan vermaken; Het' is niet moeilijk deze keer, Gij zult dus niet verlegen raken. i Tien letters vormen mijnen naam, Dien we in vier lettergrepen schikken; Ik zeg u iets van allen saam, Bn 't kost u weinige oógenblikken. Mijn eerste is wis de liefste toon, Die klinken kan in moeder-ooren; Mijn tweede, als naam, klinkt minder schoon, Maar moet toch ook een vrouw behooren. Mijn derde, een zwarte damp gelijk, Geeft licht (voor burgers meer dan boeren); Mijn vierde dient voor arm en rijk, Om vele lasten te vervoeren. Neemt gij nu mijn geheel ter hand,, Dan ben ik in de zee gelegen; Ik ben een groot en vruchtbaar land, Wat thans zich baadt in rijken zegen. 'k Was eertijds doof voor 's Heeren stem, En doodde, wie Gods heil verkoren; Nu luister ik met vreugd naar Hem , ' En juich: mij is gena beschoren! A. O. Oplossingen van dit Raadsel worden bij mij te Doetinchem ingewacht tot-1 Mei e.k. Het verslag daarvan zal te vinden zijp in Het Oosten en Be Standaard van 25 Mei e. k., E. Gebdes'. Oost-Indisch doof. Doofheid is een droeve kwaal, "Wel om te beklagen, 'k Wil een doof mensch daarom graag, Driemaal 't zelfde vragen; Maar met enklen raakt bij mij Gauw 't geduld verloren, Want het doofst van allen is Die maar niet wil hooren. SPREUK: ONDERWERP: Zij eeren mij met de lippen, maar hun hart is verre van mij. De schare tegenover Jezus. plaat : 1. John the Baptist preaching (Cottage Series). 2. Prediking van Johannes den Dooper (van Lummel's Bijb. platen). leesstof: Jezus' onthaal te Nazareth, Lnc. IV: 16—30.— Jezns te Kapernatim, Joh. VI : 24 v. v. — De kruik gaat zoo lang te water tot ze berst (Wijma, Onze Spreekw.). Ken uw tijd. Wel vriendjelief wat had je Van daag toch oolijk beet! Je zat de morgenuren, Naar 't watervlak te turen, Waarop je dobber gleed. Maar 't schooluur werd vergeten En toen de vischjes beten, Wie, denk je, had toen beet P Wie of toen beet had, vriendje P De vischjes en jij niet; Niet elke vangst geeft winste, Verzuimt ge uw tijd, voor 't minste Berokkent ge u verdriet. Ze ontnamen jou je boeken, En jij, toen je aasde op snoeken, Kreeg katvisch, anders niet. spreuk: Daar is een tijd van spelen, en daar is een tijd van leeren. onderwerp ï. Arbeidzaamheid. plaat : The young fisherman (»Happy as a king" Series). leerstof: Jezus werkende zoo lang het dag is, Joh. V:17, vgl. IX : 4. — Bothkappchen (Grimm, Kinder- und HausmHrchen). — Arbeid verwarmt, luiheid verarmt (Wijma, Onze Spreekw.). — Simonides (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.) — Demosthenes' naarstigheid (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.) Gods liefde zorgt. Geen moeder is er, die haar kind, Met zooveel liefde en zooveel trouw, Als God ons menschen doet, bemint; En vraagt gij dan soms, wat wel morgen Ons brengen zal P Ei laat God zorgen ! Wat onze vader 't beste keurt, Gebeurt. En, schoon Hij 't ook verborgen liet, Wie God als liefdrijk vader kent, Die vreest de onzeekre toekomst niet. En wat er morgen dan gebeure, 'tZij 'tons doe juichen of doe treuren, Het is Gods liefde, wijs en goed, Die 't doet. spreuk: Wat God doet, dat is welgedaan. onderwerp: Jezus' geloofsvertrouwen. plaat : 1. Providence will provide (Hl. Wall Papers, Packet D). 2. Watcnfull care (Cottage Series). leesstof: Matth. X: 28—31. — Job en zijne huisvrouw, Job II : 9, 10. — Het verhaal bij plaat I. — Het brood van St. Jodocus (Bosman, Eood, Wit en Blauw no. 4). — De winter der armen (Hofkamp, Vertell. van den torenwachter, no. 10 en 11). 4 Volhouden. „Ja, als 'tniet kan, dan kan het niet!" Zoo hoor ik alle dagen Van flauwerts en van tragen, Maar ik, ik haat dat laffe lied, En zoo mij God de kracht wil gunnen, Dan zeg ik, wat er ook geschied': „'t Moet kunnen!" Wat flink en eerlijk is en goed, Hoe zwaar het ook moog lijken, Zal licht en handig blijken, Wanneer men 't pittig wil en doet. Hoe of 't dan loopen mag of runnen, Zeg steeds met ernstig, vroom gemoed: B't Moet kunnen!" J. P. Heije. spreuk: De aanhouder wint onderwerp : Jezus' volharding. plaat : My first ministerial difficulty (BI. Wall Papers, Packet C). leerstof : Matth. XXIV: 13. — Columbus. — Pestalozzi. — Herschel. — De stichting van het weesbuis te Halle door Francke. — Robert Bruce en de spin (Walter Scott, the Lord of the isles). — Vgl. Smiles, Help u zelf, bl. 77, 136, Kenu zelf, bl. 89. — Geduld overwint alles (Wijma, Onze Spreekw.). Altijd blij van harte. Zangwijze.- Zie de leliën op het veld, Lijstertje No. 5. Al wat leeft en ademt zingt, Zingen is de lust van 't leven; 'tZij de blijde landjeugd springt, 't Zij de grijsheid zit te beven, Alles stemt en kweelt zijn lied, Slechts de boozen zingen niet. Maar wie braaf is, vroom en vroed, Mag er ongehinderd zingen, 'tZij hem vreugd of tegenspoed, Licht of duister moog omringen. Klink' dan onbeschroomd uw lied, Slechts de boozen zingen niet. Gewijzigd naar H. Tollens. spreuk: Een rein hart is een welluidend lied. onderwerp: Op weg naar Gethsemané. plaat : 1. Morton's new harmonium (Hl. Wall Papers , Packet C). 2. The musical coalman (Hl. Wall Papers, Packet B). 3. Children's praise (Band of hope review, 1870). 4. The nightingale (Band of hope review, 1875). leerstof: Jezus bij het verlaten van de Paaschzaal, Mare. XIV : 26. — De legende van Sadrach, Mesach en Abednego. — Hendrik Voes en Jan van Essen, martelaars, 1523. De eerste stap. Op den breeden weg van 'tleven, Wordt zoo licht een valsche tred Onbedachtzaam neergezet, Die slechts schande en schaê kan geven, Doet zoo menig licht een pas, Die sinds onherstelbaar was. Kijkt dus helder uit uwe oogen, Waar gij veilig heen kunt gaan; Twijfelt gij, blijft liever staan. Bitter ziet ge u vast bedrogen, Geeft ge u eerst geen rekenschap; Wacht u dus voor d' eersten stap! spreuk : Geef aan het kwaad den vinger, straks neemt het uw geheeler- hand. onderwerp: Het verraad van Judas. plaat: Judas' verraad (van Lummel's Bijb. platen). leesstof: Luc. XXII : 8-6, 21-23, 47, 48. — Ggsbrecht van Amstel en Ploris V. — Balthasar Gerards. — Wees meester van uwe hartstochten (Hofkamp, Vertell. van den torenwachter, no. 9). Houw en trouw. Een trouwe vriend, beproefd als goud, Is 's hemels schoonste gaaf, Hij is een sieraad in 't geluk, Een toevlucht onder leed en druk, Maar meest een witte raaf. Gelukkig wie zoo'n vriend bezit, Die pal staat, kloek en braaf; "Wie zwak en bang als 'tonheil naakt, Zijn vriendentrouw ook laf verzaakt', Wees gij zoo'n witte raaf. spreuk: De booze geest doet zijn werk meestal in ledige oogenblikken. onderwerp: Petrus' verloochening. plaat : The faithfull dog (Band of hope review, 1871). lbïestof: Matth. XXVI : 31—35, 69—75. — De hond van Prins Willem L — Prins Willem I zijne kostbaarheden verkoopende om de Nederlanden ter hulp te komen. — David en Jonathan. — Damon en Phitias. — Een trouwe vriend (Bosman, Bood, Wit en Blauw no. 4). Door haat verblind. Een groot gebrek, een leelijk kwaad, Is blinde haat; Want wees zoo vroom, zoo braaf, zoo goed, Als 't wezen moet, De blinde haat haalt zelfs venijn Uit onvervalschten wijn. Moedwillig blind, uit feilen haat, Sticht niets dan kwaad; Voorzichtig dus en opgepast, 'tEind draagt den last. Noem wit geen zwart en vroom niet slecht, Wees billijk, waar en recht. spreuk: Wee degenen, die het kwade goed heeten en het goede kwaad. onderwerp: Jezus ter dood veroordeeld PLAAT 1. o LEERSTOF : Haman and Mordechai (Cottage Series). Davids charge to Solomon (Scripture Scènes). Matth. XXVI: 57—66. — De dood vanJoanvan Oldenbarnevelt. — Het lot der gebroeders Jan en Cornelis de Wit. — Zoo als de waard is vertrouwt hjj zijn gasten (Wijma, Onze Spreekw.). — Grootmoedigheid van David (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 'tA.). De beste keuze. Wat koost gij, als gij 't eens mocht doen, Waar zoudt gij 't meest naar haken P Wat hieldt gij voor de beste keus Uit allerhande zaken P Wat 't schoonste was en 't meeste leekp Wat 't helderst blonk of 't grootste bleek ? Of wat u 't rijkst kon maken P Wees wijzer, als 'k u raden mag, Of hebt gij nooit vernomen Dat menigeen, door schijn misleid, Er slecht is afgekomen p ?t Is 't meeste en 't grootste en 't schoonste niet, Wat 'thoogst geluk in 'tleven biedt; Het beste dus genomen! — spreuk: Schijn bedriegt. onderwerp: Jezus en Bar-abbas. plaat : The losing's bank and the savings' bank (Til. Wall Papers, Packet C). leerstof : Mare. XV: 6—15. — Josua's voorslag aan Israël, Joz. XXIV : 15. — Salomo's keuze. Leelijk en laag. Als de oudé sukkel, de arme bloed, Mismaakt van lijf en leden, Laaghartig wordt bespot, gehoond, Door hem, in wien geen meelij woont, Zeg, doet gij dan ook mede P Neen! eerbied eischt het ongeluk, Als God het geeft te dragen; Wie spotten kan met andrer smart, Verraadt een ongevoelig hart, Dat God niet kan behagen. spreuk : Voor het grijze haar zult gij opstaan en het ongeluk zult gij eerbiedigen. onderwerp: Jezus bespot. 1. A cross on your back (111. Wall Papers, Packet A). 2. Eliza bespot (van Lnmmel's Bijb. platen). Mare. XV: 16—20, 29—32. — Cham en zijn vader Noacb. — Elisa en de lichtzinnige jongelingen. — Spot nooit (Bijbélsche Almanak 1871). — De domste ezel (Tiemersma, Veldbloempjes). PLAAT LEERSTOF : Vergeeft elkander. Vergeeft elkander en vergeet Het kwaad u aangedaan, Zoo eischt mijn plicht, maar zeg mij eens, Hoe leg ik 't daarmêe aan P Hoe leer ik liefdrijk, zacht en goed Vergeven, zooals 't wezen moet P Vergeet eerst 't booze: leer om leer! Dan zijt ge een heel eind heen; Denk verder, wie u kwaad mocht doen, Hij meende 't zoo niet, neen! Zoo leert gij hoe gij andrer schuld Vergeven en vergeten zult. spreuk : De mensch is het schoonst als hij vergiffenis schenkt onderwerp: Jezus biddende voor zijn vijanden. plaat : Louis XVII in prison (Band of hope review, 1873). leerstof : Luc. XXIII : 34. — Stephanns. — Hoe men kolen vuur op een anders hoofd stapelt (Hofkamp, Vertell. van den torenwachter, no. 17). Alleen, — niet alleen. Een schaapjen, eenzaam dwalend op de dorre hei, Een bloempjen, prijkend in de barre woestenij, Een kind, beroofd van ouderzorg en liefde en trouw, Hoe droef en eenzaam zulk een lot wel wezen zou! — Maar één toch, die aan 't schaapje' als trouwe herder denkt, Eén, die als hovenier, de bloem haar wasdom schenkt, Eén, die voor 't menschenkind, in't bangst en eenzaamst lot, Als trouwe vader zorgt. "Wie dat mag wezen P God! — spreuk: Al schuilt de zon achter wolken, zij is er toch even goed. onderwerp: Jezus' verlatenheid aan het kruis. plaat: Alone in the world (Cottage Series). leesstof: Matth. XXVH: 46, 47. — Hagar en Ismaël. — De edele professor (Hofkamp, Viooltjes). — God verlaat de zijnen niet (Hofkamp, Viooltjes). Lafenis. Schreit een kindje Soms van dorst, Moeder geeft het Gauw de horst. Vraagt een arme Om een dronk, Wreed, wie hem geen Laafnis schonk! Want versmacht ge in 'tBitterst lot, Laafnis vindt gij Steeds bij God. spreuk : Zalig zijn zij die hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. onderwerp: Mij dorst ! plaat : The tired soldier (»Happy as a king" Series). leerstof : Joh. XIX : 28, 29. — De legende van het vrouwtje van Stavoren (Friesche Volksalm. 1847). — De legende van den Muizentoren. — De uitgedroogde bron (Bosman, Rood, Wit en Blauw no. 4). In Gods koningrijk. Zangwijze: Heer vink sprak tot vrouw nachtegaal, Worp, le bund. no. 24. Zoo lang er aan den kouden haard Eén vonkje schijnsel geeft,. Zoo lang er nog een greintje zin Voor godsvrucht in ons leeft, Bestaat er kans dat nieuwe gloed In haard en hart ontsta, En dat de mensch, hoe diep hij viel, Nog eens ten hemel ga. spreuk : Berouw en beterschap komen nooit te laat, mits ze van den echten stempel zijn. onderwerp: De boetvaardige medekruiseling. plaat: 1. Wül father be a goat (LU. Wall Papers, Pac¬ ket A). 2. Thomas Paine's recantation (IU. Wall Papers, Packet B). 8. Jezus' kruisiging (van Lummel's Bijb. platen). leerstof : Luc. XXIII : 39— 43. — Het verhaal bij plaat I. Oudejaarsavond (Leopold, Mosroosjes). Kinderliefde. Geef Heer! dat ik mijne ouders eere, Voor hunne zorgen dankbaar zij , Hun liefde schenkt me altijd het beste En denkt steeds 't allereerst aan mij. Ga hun geluk en vreugd in 't leven Mij dan ook 't allernaast aan 't hart, Dan zal mijn liefde als honig druppen In de alsembeker hunner smart. spreuk: Een goed kind vergeet zelfs in den dood zijne moeder niet. onderwerp: Maria bij Jezus' kruis. plaat: .1. Give pace in our time o Lord! (Band of hope review, 1870). 2. Rained by the war (Band of hope review, 1870). 3. Blue Jacket's sampler (Dl. Wall Papers, Packet B). leerstof : Joh. XIX : 25—27. — Rnth en Naomi. — De dochter van Belisarius. — Lambert Melisz van Westzaan. — De knaap in het leger (Hofkamp, ViooUjes). — De echte zoon en broeder (Leopold, Wildzang). — De ouderlievende matroos (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). — De vaderliefde van Oppius (Zedek. leesb. der Maatsch. tot N. v. 't A.). Rijk in God. God van buiten, God van binnen, God voor oogen, God in 'thart, God in voorspoed, God in smart, God ten gids van ziel en zinnen, God in licht en duisternis, 't Is van alle zegeningen Een die, hoeveel goeds we ontvingen, 't Rijkst en 't schoonst van allen is. spreuk: Wien heb ik buiten u in de wereld? Buiten u lust mij niets op de aarde! onderwerp: Het laatste woord. PLAAT : LEERSTOF : Le Christ en croix (Uitgave van Jannin). Luc. XXIII : 46. — De kracht van den ChristeÜjken godsdienst (van Sandwgk, Mengelingen). Leven en sterven. De een wordt door God gespaard Tot hooger jarental, En de ander is nog jong, En zie! dan sterft hij al. Maar weet gij, kindlief! wel Wie 't hoogste goed hier heeft? Hij die godvreezend sterft, Gelijk hij heeft geleefd. Gewijzigd naar P. Parson. spreuk : Is het leven kortstondig als een bloem, laat het ook schoon van kleur en liefelijk van reuk zijn als deze. onderwerp: Jezus' dood en begrafenis. plaat: Marked for falling (Cottage Series). leerstof: Lne. XXLTI : 47 v. v. — Polycarpus' dood. — Do engel en het kind (Andersen, Vertellingen). — De fabel van de roos en de tninmansvronw (van Sandwijk, Mengelingen). Jezus hal Zangwijze: Waar der bergen trotsche gevel, 5e Zangvogeltje No. 16. Zalig, die van de eerste jaren, 't Hart gericht naar Gods geboön, Leerde op 't heilig beeld te staren Van den grooten Menschenzoon; Die, als hij, wat goed is mint, Zalig, want die is Gods kind! Zalig, die door Jezus' leven, Wandel, voorbeeld, geest en woord Aangetrokken, voortgedreven, Naar Gods stem vóór alles hoort, In Gods wil zijn vreugde vindt, Zalig, want die is Gods kind. Gewijzigd naar P. A. de Génestet. spreuk: Leeringen wekken, voorbeelden trekken. onderwerp: Jezus onze voorganger. plaat: Thorwaldsen's Christus (Photographie). leerstof: Joh. XHI : 15, Hebr. XLT : 2, 3. — Degeschiedenis van Josna Davids. — Het voorbeeld van John Pounds (Smiles' Help u zeiven, bl. 253 v. v.). De versjes zijn ter uitreiking aan de leerlingen der Zondagsschool a f z o n d e r 1 ij k te bekomen per 1 stel van 52 stuks voor f 0,10. „ 25 , , „ „ „ - 2,25. „ 50 „ „ „ „ „ - 4,-. , 100 „ „ j „ | - 7,50. „ 500 , „_„„',, -30,—.