mm*
es
sa






D E
ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYVER > OF DE
STAATS-PEN
VAN
EUROPA;
Voorzeggende op een Vrolyke trast door middel van 6e Apologie, niet al. Jeen alle de Cabinetsgeheimen van de Voornaamfte Hoven van Europa ; maar de Staats en Oorlogszaken welke in dezen tyd, en Vetvolgeoi naderhand plaats zullen hebben: Alles verrykt door een omftandigen vermakelyk verhaal van gedenkwaardig^ Lotgevallen, betreklyk tot beroemde Mannen en Vrouwen, die zig gedurende deeze Eeuw als eerfte Flonkerftarren aan den Staatkundige Hemeltrans ftaan te vertonen. Y
( T r/H
doorben Liefhebber der ASTROLOGISCHE WETENSCHAP.
Te T.euven by Kitpet, Dordrecht de Haas, Rotterdam Viscb 'sHage Klis en Menftng , Haarlem Kampman, Amfteraam Bom, Elïïe, tn verder in alle de thllandfeke Stéden.






INLEIDING
XDe AJlrologk, bekend onder de hollandfche benaming van planeetkunde, is een Wetenfchap welke zedert onheugelyke tyden de zinnen en Gemoederen van het nieuwfchierig Mensehdom' dermate bekoort of liever betoverd "heeft gehad, dat zornmige onder haare voornaam.fte Koefterlingen zig daaraan zo fterk vergaapt hebben, van tot die uitfporige bygelovigheid te vervallen, om meer geloof te Haan aan de Voorgewende onfeilbaarheid van Astrologifche voorzeggingen, dan aan de egtheid der Gewyde en beste Gefchiedkundige fchriften;Wy hebben dit dwaas gevoelen altyd afgekeurt, om redenen eensdeels, dat zulks tegen het gezond Verfland aanloopt, en anderA s «JeeJs



r 4 )
deels vermits het tegen de ondervinding ftryd: Ondertusfchen komt het juist niet onbegrypelyk voor dat de Pianeetkennis dealgemeene Verwondering van genoegzaam de meeste Waereldlingen,met dat zwak bezield, heeft weggedragen; Geen wonder in der daad! Want verre het grootfte aantal der Menfehen beminnen dat men hun Wonderfpreuken verhaald, byzonder wanneer hunne eigenliefde daar door gevleid word, of dat het met haare belangen ftrookt, en hetis ten opzichten vanide Starrekundige PrognosticaSien doorgaans daar meede zodanig gelegen, dat men niets liever uit de mond vaneen Aftrologht fchynt te willenvernemenjdan dat men lang kan leven, een ryk Huwelyk doen, een aanzie.nelyk Ampt of een onverwagte Ervenis verkrygen zal: Het is in die zoort van Kunst dat de wydvermaarde Haarbargfclie Doctor boven alle de Aftroïogiste.n van zynen tyd heeft uitgemunt, waarvan zyne nagelaten Werken zedert meer dan 30 Jaren agtervolgens onder verfchillende Tytela ïiitgekomen;best getuigenis kunnen dragen (*;,hoewet izommige van zyne voorzeggingen van de andere kant van grote mistasting niet vry te pleiten zyn. ^tet dit alles kan men niet ontkennen, dat de As~
tro~
(*) Zie onder andeien de Spiegel der Waèreld; De Triumph Zad en c?e fléuul va^ dien, als meede dc Goud, Mynx ea kot



C 5 )
trologieeen Wetenfchap van Liefhebbery is, die ten aanzien van verfcheide waereldfche zaken zyn nut heeft, wanneer zy op een vrolykeen onverfchillige wyze behandeld word , ook heb ik ter uitfpanning van weetgierige tydgenoten, zo wel als tot myn byzon-' der vermaak eens willen beproeven hoedanige invloed der werkzaamheid der Planeeten op het Staatkundig Wezen al, af niet kunnen hebben; Men is in onze dagen zodanig opgepropt met politieque Maandwerkjes en Weekbladen, welke de Staats en Oorlogsgeval len uit het Couranten Nieuws zoo kundig weten op te warmen dat men fchier niet meer weet, of men daarin Oude dan Nieuwe Tydingen leest: Ik befloot derhalven op aanzoek van een aanzienelyk gezelfchap Geleerde, hiervan hoe eerder hoe liever de proef te nemen , door een Astrologisch Tydfchrift te ontwerpen, het welk flegts de Staatkundige Voorzeggingen voor zoo veel de nog voorhanden zynde gebeurtenisfén hetrefven) eigentlyk ten doel zal hebben, dog egter met deeze omzigtigheid dat nog de Hooge Overigheid , nog iemand daar by ftaan te worden beledigd, en het is uit die Oorzaak dat wy genoodzaakt zyn volmondig te verklaren, dat onze 'Staats - Pen van Europa eer zal dienen om te vérmaken, dan om Zwartgallige Bedillaren door tegenftrydige denkbeeh 4en van de haare verfchillende te vergrammen, ge. A 3 lyk'



C * )
lyk'wy daarom gebruik moeten maken van de Waarfchouwing, dat men onze Fianeetkundige onderzoen kingen die wy vertrouwen eenig in zyn zoort te zyn, voor geene onfeilbaare Waarheden opnemen moet,
Toen



D È
ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYVER»
OF DE
ST AATS-PEN
. VAN
EUROPA
JL oen ik in het voorleden Zomer Saizoen van een buitenland, fche reistocht na myn Vaderland wederkeerde, geviel het dat onderweege door de hitte en vermoeidheid afgemat, my de flaap beving; Ik plaatfte my op het gras onder hetgelommer der bomen ten einde onder begunlUging van de koele avondlucht aldaar een paar uuren ruft te genieten, maar in dat opzicht ondervond ik dac ik buiten den waard gerekend had, terwyl ik eerst in den ÏVIorgenftond ontwaakte wanneer men de eerice flralen van het dag» licht ziet aanbreeken: Hoe groot myne verbaasdheid over deez e langduurige flaap ook geweest mag zyn, is gemakkelykna te gaan, maar zy moest nochthars wel haast voor een tweede verwondering wyken die uit een oorzaak van meer belang fproot. Veele myn er nieuwsgierige Leezerenaan welke de Aftrologifche Geheimfcbryver ten eenemaale onbekend is, zullen waarichynelyk een verteerd denkbeeld van de oorzaak, rakende deeze laatfte verwondering opvatten, en misfchien vragen of ik by myne Ontwaaking
on"



C 8 )
onder de Boomen een verborgen fchat vond, dan wel of ik aldaar door een Bende Struikrovers aangerand wierd? Ganscb niet! Nog, het een nog het andere hadden by deeze omftandigheden pla-us myne Ontvetting bekwam zyn Oorfprong uit een geheel ander bron,welke dit alles overtrof,want ik befp^urde vlak tegen over tny één fchoone Vrouw geplaatst die nog in den fleur van haare Jaren fcheen te zyo, en die een boek in de hand had} zoo draa ik ontwaakte bemerkte ik dat zy my met veel aandacht bekeek, en vervolgens van haar zitplaats opgeftaan en tot my genaderd zynde. vroeg zy my in de franfche taal wie ik was,en waarin myn beroep beftond?Ik ben een Reiziger Dame zeide ik, en myn beroep bertaat in een Liefhebber van de Wetenichappen te zyn, dat kan waar wezen Myn Heer hernam zy,maar ik heb rede van te denken dat gy de volmaakte kennis van de beste der Wetenfchappen nog mist: Wel waarom Dame vroeg ik op myn beurt onverduldig, en wat begrypt gy onder de benaming van de beste der Wetenfchappen? Ik zal het u zeggen gaf zy beleefd ten antwoord, en na haar naast myne zyde onder de groene Boomen geplaatst
te hebben, vervolgde zy aldus te fpreeken. .
Zie daar het Boek der Menfchelyke Weisheid het welke de „ Staatkundige Aftrologie of eigenlyk de Planeetkennis van een „ onwaardeerbaare fchat van Voorzeggingen behelsd, die niet al-
leen allerhande toekoomende Staats en Oorlogszaaken ftaan te „ ontwikkelen, maar boven dien op eene wiskundige wyze ge „ lyk de ondervinding naderhand zal doen zien, de Lotgevallen van „ beroemde Mannen en Vrouwen welke doorluchtige Rollen in
de Staatkundige Waereld zullen lpeelen, klaar vertonen , en in „ alle haare uitkomlten onwederfprekelyk beflisfen".
Ik bedankte myne Perfiaanfche Minerva heel feestelyk voor het dierbaar geichenk, het welk zy my van dit boek kwam te doen, (want deeze Gedinne het wysheid had my alvoorens gezegd dat zy een Periiaanfche Vrouw en te Ispahan geboren was ) en ik befloot vervolgens van dit Boek der Staatsgeheimen een nuttig gebruik zoo ter beftiering van den Tydgenoot, als tot behulp van de Nakomeling te maken; ingevolge van zulk eene bedaarde Over» weging, ontwierp ik daar op onmiddelyk eenige (lukken van dit
Tyd-



C 9 )
Manndelyk Tydfchrift, en ik beftond by nadere Overdenking dat het niet opgefchïkt zoude wezen om aan het zelve de eigenaartige Tytel te geeven van Astrologische Gehbimschryver of de Staats-pen van Europa, als welke best aan het Oogmerk, en den inhoud van het Werk beantwoorden kon.
INa da; ik overeenkomftig het genomen befluit het voorverhaalde Geheimboek van myne Perjïaanfchz Minerva naauwkeurig doorbiaadeid had, raakte ik in den eerften opflag in een Doolhof van verwarring waar uit ik begreep hoe bezwaarelyk het zou,-!a zyn om het regte fpnor tot zodanige Aftrologifche Onderzoekingen te kunnen vinden; Maar bedenkende dat die Perïodicq Werkje flegts tot uitfpsnning en tydverdryf ingericht was, verdweenen alle de berge van Zwaarigheden welke ik beklimmen moest, wel haast voor myne oogen, te meer om dat de Planeetkundige voorzeggingen die iü aangaande de Staacsgevalhn en Ooorlogsbedryven, gelyk ook wegens vermaarde Voorwerpen die als voornaame werkhuizen tot ?1 zulke toekomende gebeurte. nisfen een byzotidere betrekking ftonden te hebben, mcesc naturelyke gevolgen waren van het geen 'er geduurende den L >op van het voorleden Jaar 1789 in Europa was omgegaan: Ik oor. deelde dierhalven best te zullen zyn, om alvooren van de Telefeoop gebruik temaken, in de vastgaande kunstregelen welke my in het Geheimboek daar toe voorgefchreven waren, my aanvank ly i ;e moeten bepalen tor de zes laatfte Maand.-n van hec tegerwoornige Jaar i?$o. dat Tydfchrift eerst met de Vtaand July van di. J ar te moeten beginnen; Alvoorens daartoe overtega'an wierd ik in deeze welberaamdefchikkingen onbedenkolyk aangemoedigd door de Vritndeyke handelwyze van een vertrouwd en Gedeerd Vrknd die ik'er over geraadpleegd had, en die myne gansch ze'd'aame onderneming in alle de voorvtrhaalde betrekkingei rre; het zegel zyner goedkeuring beftempelde; ïerwyl de Brief vielke hy my over dit onderwerp ichreef, van een V-oolyke ftyl en klugtigen inhoud is, heb ik ze waardig geoordeeld orn alhier woordelyk geplaatst te woraeii.
B AS-



( 10 )
ASTROLOGISCHE GEHEIMSCHRYVËR
van de Nieuwe Smaakt
J£« een tyd dat gy van alle kanten het vuur des Oorlogs in Ji'i opa ziet ontbranden, hebt gy een ruim veld of Haver een ryke ft af om Staatskundige Prognosticatien te kunnen doen, welke uwe Lofwaardige Ondemeeming met Luifier bekroonen kunh n, en hei voorfchrift der Les/en van uwe onbekende Godinne der lVyi>beid, ik meen de zogenoemde Perfiaanfche Minerva9 Eer zullen aandoen ; Ik wenscb u van harte gtluk met de uitv ering van een Nieuw Samenflelzel die de Allrologie v in dit Opzicht met een Volmaakt goed gevolg aan de hand kan gee° ven: Misfcbien wie weet het.' zullen zoortgelyke Planeetkundige Ontdekkingen waar van tot nog toe geen voorbeelden te vin» ~dcn zyn, eene onuitputtelyke Goudmyn van u verhoren Fortuin (laat voortaan uitmaken. Maar wat zwaarigheid als gy in uwe Astrologijcbe Onderzoekeng feild, Gy zult daarom niet geraadbraakt worden, want gy kunt by voorbeeld door middel van 'de Telescoop onbefchroomt voorzeggen, door dat Rusland en dm Roomfche Keyzer , onaangezien de nog yoortduurende woedende Oorlogsvlagen nog voor den afloop van dit Jaar de Vreede met de Ottomannen zullen maken, dat vervolgens uit twee jlerfgevallen van een geducht vorst, en eene onzacbelyke Vorjlin een Nieuwe Oorlog zal geboren worden, die denkelyk gansch Europa in Rep en Roer brengen zal; Vallen uwe waarnemingen verkeerd uit, men zal daarom uwe hieuwuhgevonden Staats Pen niet minder waardeeren, als gy den Bal maar eens treft, in tegendeel zal 'men begrypen dat het Menfchelyk is te feilen, voornaamenslyk als het gefchied door Staatskundige Astrologisten: Daar zyn immers Menfchen genoeg in de frVaerelddie zonder de Wetenfchap der Astrologie te bezitten aardi' ge Voorzeggingen kunnen doen; 'Laatst wist myn IVyf die een rare Waai ■zeg/lor in haar zoor t is, my zoo maar yoetfloots
bui-



( H )
fruiten de regelen van de humt te voorzeggen, dat onze Dogter binnen zes weken tyds een ryke Pretendent zoude kragen, en dat myn Zoon Adriaan .dat een domme Ezel van een Jongen is, die niets heeft ivilkn leer en, ras tot een aanzienelyk Apipt verheeven zoude worden; Beide deeze zaaken zyn volgens haare Prognosticatie voorleden weck gebeurt: Wel nu, ziet gy geen kans om onder behulp van de Planeetgrappen iets heteis uittewerken, waarover de Waereldlingen verbaasd zullen fiaan Gfcc.
Niemand blyder dan ik van my door zulk een vlyende raadgeeving uit de Pen van een oud en welmeenend Vt iend gevloeid aangemoedigd te zien, want ik was volkomen overtuigd dut de onkunde en mistasting in een tak van oppervlakkige Weterifchap, waarvan het meerder gedeelte van het Menshdom doorgaans niets begrypen, my weinig hefchadigen kon; dgtervolgens zoodanige rype overweging, wende ik teiflond m\ne Slftrologifcbe Onderzoekingen na de vier hoeken van de Waereld; Dan in bet midden myner Staatsbefchouwingen geraakte ik in een zoort van onzekerheid, tot welk Latu/fcbap ik my het allereerst bepalen moeste dog deeze onberadenheid duurde niet lang, en wierd fchielyk weggenomen, toen de Telescoop myner befpiegelingen my van zelfs bragt in het wyt uitgejireks JRyk van
RUSLAND,
Aldaar vond myn Staats-Pen van europa een overvloedige voorraad om gewichtige Ontdekkingen te befchryven, want behalven dat my in de eerfte plaats iu het oog fprong dat geduurende deeze Maand, en wel zoo het bliek tegen het midden derzeive, de eerfte voorflagen van Vreede, van wegen de Turken aan beide de Keizerlyke Hoven zoude gedaan worden, zoo befpiede ik zonneklaar, dat deeze aanvankelyke flap vin toegeefvelykheid aan de zyde der trotfche Muzelmannen gedaan, in 4e volgende Maand Augustus een ftilftand van wapenen ctjsfsben B a 4s



C » )
3e drie Oorlogvoerende Mogen theden ten gevolge ftond te hebben, welke naderhand door een plechtig Vredens -Trachat de Tampen d^s Oorlog?, of liever de verflindende plagen der asvernielende Krygswapenen zoude doen'eindigen; ondcrtusfchen was zi lts de voort aarnfte ontdekking niet, welke de Staatkun dige Telescoop van den Aftrolvgijche Geheimfchryvsr da-r re Lande kwam te doen, het Gehetmloek van de Ptrfiaanjche Mincrva, het geen my in alle myne Obfervatien van die natuur tot een onwankelbare wegwyzer moes: verftrekiten, deed my vervolgens voorbedachtelyk letten op een rol papieren dat door on voorzit; tightid van een zeek er Staat Minister in de tuinen van een der Keyzerlyke lusthuyzen, Peterhof genoemd, verlooren was: uit ce AstroJoghche onderfchepping van deeze aanmerkens waardige bundel Staatspapieren, ontwikkelden zig fommige belangryke geheimen, welke misfchien tot nog toe aan de «plettet dheid van doorfleepen Staatsmannen ontfnapc waren, ten minsten welke buiten het bereik van het Publicq fcheenen te zyn, dan onderfchtpt te kunnen worden, en dus overwaardig om 'lf gebruik van te kunnen maken , nademaal dezelve een aangenaam licht over de werkelyke onderhandelingen, rakende de Siaais en Oorlogzaken van Europa verfpreid , die de wollen der cuilleiheid ten opzichten van de dryfveer der voorgevallen vreedebrruken , over het algemeen genoomen , doen opkfaren cn dkj bygevolge van dat gewichtig belang zyn, om VVaereld kun ig gr maakt te worden, alleen uit die aanmerking, vermist ij ter ze.ver tyd vermaken en verwonde-reo zuilen*
NVi. Van de verloorenRol ^spieien,behelzende het volgende*
MYN HEER DE GRAAF!
„ Myne meermaals gedaane belofte om onze aanhoudende „ Britvewisfeling g dun en ie myne reistochten door Europa regelmatig te zulten a^tervolgen, wil ik thans gaan volbren-
» gen;



( n )
„ gen; Ik bevond my voorleden zomer gelyk UE. bekend isin „ Frar/kryk,vzn waar ik u des tyds niet dan over onverfchillige „ onderwerpen, welke fchier alleen myoe befchou«ringen over de „ Nat'onaale zeden en vermaaken betroffen, gefchreven heb ge„ had; althans dat ik wat toe bedaaren bengeraakt, om over za„ ken van meer aanbelang te dekken, moet ik u ter goeder „ trouw, het verhaal doen van het kluchtig geval, dat my ftaan„ de myn verblyf te Parys aldaar gebeurd is: Men weet, en „ het is bovendien overbekend, dat binnen de Ringmuuren van „ deeze groote en vermaarde Waereld Stad, verfcheiden open„ baare Koning!} k ï wandelplaatzen gevonden worden, gefchikt „ zoo wel ter vetlustiging van de reizende vreemdelingen, als „ voor de talryke Inwoonders van deeze Hoofdplaats des fhnfehen 9, Ryks. Op een namiddag dat ik uit myn Hotel kwam, be«, vingmy de lust,om in myn eenzaamheid een wandeling in de „ aangenaame en Lommerryke tuinen van het Palys van Luxen„ burg te doei;, alwaar doorgaars een zamenvloed van Scaat„ kundige Nieuws vertelders gevonden worden, die gewoon zyn ,. aldaar dagelyks hunne verzamelplaats te houden, zoo om op , eigen gezach, het lot der Vieede en des Oorlogs rusfehen de „ Hoven van Europa te beflisfen, als om door kundige vindingen, welke best met haare belangen en manier van denken , Arooken, malkanderen verdichte Kabinetgebeimen te vertellen, die meest tyds belacheJyk zyn, en in ongereimde Herfènfchim,, menbeftaan, om dat zy nog op de waarheid, nog op de waar„ fchcinelykheid berusten Na een poostyds gewandeld te heb„ ben, plaitste ik my opeen bank om wat uittertisten, een A„ vanturier die 'er zeer kaal in deplunjen uitzag vermits zyndroe„ gewaad't uithangbord van armoede verroon je en die my van trap „ tot flap , al wandelende gevolgd was, ging naast myop de zelfde „ bank zitten, verzoekende na een luttel tyds, de ftilzwygend„ heid onderhouden te hebben, om een klyne onderftand ter ver* „ zachtingvan zyne nypende en beklagelykeomftanöigheid waarin „ hy voorgaf zig toenmaal te bevinden; lk gaf hem een paar franfche kroonftukken,denkende daarmede van het gez lfchap van „ dien beleefden dog lastige Bedelaaromflagen te zuilen worden, „ maar de fnaak hiermeede niet voldaan, poogde vervolgens zig
me?



C H )
£ mee my in een gefprek te wikkelen; Is Myn 'Heer geen,
„ Staats - Minister? was zyn eerfte vraag: - Neen, zeide „ ik koelt jes. Een voornaam Krygs Officier % Vroeg hy
al verder; -~- Ook niet! beantwoorde ik met eenige ver„ ontwaardiging: — Hol nu begryp ik het, dan is Myn Heer 3, een aanzienelyk Reiziger dio de Buitenïandfche Hoven le3, zo(kt, en aan wien zoo iets van de geheime Staatscorrespow. „ dentic hekend zal zyn ! Hervatte hy ten derden maale. Myn >, geduld begon op deeze onbefcheide vragen van een Fortuin-. „ zoeker die ik uk goedwilligheid met een klein gep^henk bedeeld „ had ten einde te loopen, ïoo dat ik de laatfie ondervraging on=. „-beantwoord latende, fchiehk van de bank op rees, en daar „ op heen uildegaan, om myn voorgenomen wandeling te verai. volgen, dog de welgcfpraakre Bedelaar hield my tegen, en ver„ zogt 200 n drukkelyk, dat ik hem een woord geliefde te hoos „ ren fpreeken, dat ik my in de noodzakelykheid bevond, zyn ,, dringend verzoek toe te ftaan, wesbalven ik andermaal op de
bank ging nederzitten,om het geen hy my te zeggen had, ge„ duldig aan te hooren".
„ Hy begon vervolgens met een kort verhaal van zyn ganfche '„ Levensloop, die vry merkwaardig was,dog waarvan ik in dee„ ze brief geen melding zal maken om dat zy niets tot de zaak, a, deed., waarover ik voorgenoomen heb u te willen fchryven, 3, zeggende onder anderen , dat hy zedert verfcheide Jaren als „ Staats-Verfpieder drie Machtige Buitenïandfche Hoven gediend, 9, en dat hy kortelings geleden zig in gevaar bevonden had om: „ wegens dit halsbreekend beroep ergens opgehangen te worden ^ „ indien hy niet tydig omtrapt was, waarom hy genadelyk geoor,, deeld had voortaan onder zu.k een flegt gewaad zyn fpionfehap
te vermommen; Ik ondervroeg hem toen op myn beurt (want 9V hy had vergeett n my zulks te vernaaien ) wat landsman hy was,, „ door wie hy werkelyk als Spion gebruikt wierd, en wat gy ei„ gektlyk te Parys kwam doen? De eerfte vraag beantwoorde hy niet te zeggen , een Zwitzer van geboorte te zyn , de tweede, ï, dat hy zedert deïtien maandtn het Staatsfpionfcbap ten dienfte ,, van Pusitrnd bckiecde om de gangen van het franfche Hof'te %> befpïedcn,en daar voor een JaaBwedde van drie honderd Louis
ML $k



C % }
dor trok, en de derde, zeide hy, door de oplosfing van Zyn „ tweede antwoord geen verdere verklaring nodig te hebben: De ,, al te openhartige verrrouwelkheid van myne gewaande „ Bedelaar betoond, aangaande zaken van een zoo gevaarelyk „ utózïgt en wel ten'opzichten van een Vreemdeling die hy niet kon , moest natuurlyker wyze een gegronde argewaan by my „ verwekken ; Ik be,lGot|dien volgens ter wegneemin* van dé ,, zekerheid of onzekerheid deezer wettige verdenking die fchrandere knaap nader te ondertasten, zjnder al te onbefcheiden n te willen zyn, of u geheimen rakende het Staatsfpieonfchap „ uit den bals te willen rukken , die gy aan niemand betrou,, wen moet, en waar by ik geen het minlte belang heb, her„ nam ik verder zo ik u mooge vragen of gy ontdekkingen van groote aangelegentheid aan het Hof van Verfallles ten nadeele -s, van dat van Petersburg gedaan hebt? — Ja. zekerlyk myn „ heer, meer als gy denkt of geloven zult, voerde hy meteen 3, griu lach te gemoedsenterwylzoo wel u Perfoon die ik meer„ maaien elders gezien heb gelyk ook uwe hooge geboorte • en ,i de aanzietielyke waardigheid, diegyby een voornaam Monarch „ bekleed my volkomen bekend zyn, ftelik een onbepaald vertrou„ wen in uwe geheimhouding met opzicht tot de openhartige Ver,, klaring welke ik daarvan zal geven. Hy verhaalde my vervol„ gens met korte woorden zonder de minfte ongerustheid te hten „ blyken, al het geen hy ontdekt had, en waarvan de voornaamfte „ byzonderheden eigenüyk hierop uit kwamen, vooreerst dat it Eranbyü geheimelyk werkzaam was, om door zyne bedekte „ LVJisfio; arrsien by den groote Heer de Confïaminopolen een vree„ de breuk te werken tusfchen hem en Rusland aangezien de tot». », nemende grootheid en toenemende .oppermacht van hae laatst „ genoemde Ryk gansch Europa in het oog begon te fpringen, dac „ .ter gemakkelyker bereiking van dat Staatkundig oogmerk daartoe „ reeds aan de zyde van het hof van Verfallles door deszelfs gewoon „ gezand te Conftaminopolen te allervleienfte voortellingen vari „ onderltandaandenóü^/ner wederkryging van de Cbiimwa„ ren gedaan, ten einde de macht van Rusland zoo veel mox„ lyk te fnuyken, dat het baarblykelyk was, dat den Divantm „ deeze gnnltige voorfhgen het oor leenea zoude, te meer om
m dat



„ dat men meende gelyk ook waarfchynelyk fcheen dat den Groot„ vizier uic de Natuur,als een moedig en Oorlogzuchtige man be„ kend ftaande, bereids in dit geval ten voordeele der belangen van Frankryk gewonnen was; En dat men aan de andere kant vervolgens die zelfde Grondreegelen werkzaam zynde de Cre„ atuuren van her franfche Hof listige pogingen deeden om ter „ zeiver tyd den Roomfchen Keyzer cie tegen de zin van hst laatst gemelde Ministrie wat al te naau w nut Rusland verbonden was, de handen insgelyks vol werk te geeven, en indien ,, mogelyk is in een Oorlog tegen de Turken te wikkelen, om „ daardoor een dubbel voordeel 'te bereiken, die met deszelfs „ Staatsuitziduen besr zoude (trooken namelyk om die b.ide ver„ bonden Hoven door zoodanig een Oorlog te verz wakken en ge„ lyktydig te weeg te brengen, dat de verkiezing , aangaande „ een Keyzerlyken opvolger van het duitfcheRyk door de beroe. ,, ming van een Roomsen Koning ditmaal niet eer het Huysvm „ Oostenryk te beurt viel, zonder dat door het-zelve aan defran„ fche Kroon aanmerkelyke opofferingen gedaan wierden, of dat „ by gebreeke van dien by een algemeen opkomende Oorlog o„ ver de verkiezing van een Opperhooft van het Duit<che Ryk, „ het H' f van Verfailïes als dan gelegentheid zoude hebben om „ met beter fucces vati de algemeene veiwarring gebruik te maken „ om in troubel water te kunnen visfcben: &ie daar myn waarde ,, Graaf de gedenkwaardige ontmoeting welke ik te Parys in de „ tuin van Luxemburg met myn kluchtige Spion vooreemge Maan,, den gehad heb, (f de gevolgen a^n des^e onvoorziene ontij, dekking beantwoorden zullen, zal de tyd en de ondervinding „ «moeten leeren". &c,
No. ir. Van de verhoren rol Papieren, vervattende een vrooïyke Brief gejebreven door een Dame /e*Weenen aan haar vriendin te Beriyn, zynde van deeze inhoud,
MEVROUW!
Wie zal tegenwoordig langer durven 9ntkenr.ee , dat het
vrou>



yrouwelyk' gefiacht de Pronkzuilen van fat Menïchdom, en de aller noodzakelykfte Infirumemen van de Waereldzyn, ja dat zommige dcrzelven in uitblinkende Geestvermogens en vruchtbaat heid van Vindingen de Mannen verre te bóven gaan; wel hoe, ziet men in onze dagen geene Doorluchtige Vorflinnenmet een luifterlyke roem den Scepter voeren , en met een onbegrypalyke Kundigheid van Staatsbeleid gedenkwaardige omwentelingen veroorzaken, welke de ontroerde rust van ander zint s geluk' kige Landfchappen, die door een geest van Folksdw aaiing albereids op haai egrondvesten begonnen te wankelen, hebben berfield, gehad! Maar wat zal men nu zeggen myne waarde vrindinne, tan zulke Vrouwen als wv zyn ,welke men om byzondere redenen in een tysgewricht, dat 'erzig donkere wolke boven den Staatkundigen Hemeltrans fchynen te vertoonen , als door fleepen ft aalsverfpiederesfen aan verfcbeide voornaame Hoven gebruikt ? Ik heb u laatst gefchteven Mevrouw dat ik de Baron van * * * tot minnaar gekreegen heb en niemand kan onbekend zyn dat hy veel Crediet en invloed aan het Hof heeft, niet alleen uit hoofde van zyne geroemde kundigheden in de ftaatszaken* maar inzonderheid vermits hy ecnige zeldzaame talenten bezit , waar door hy zich lot zelfs by de gekroonde Hwfden weet aangenaam te maken, op zulk eene wyze dat hy der zeiver vertrouwelykbeid aanftonds gewonnen heeft gehad: zedert dat ik dit gelukkig Conquest op het hart van de Baron gedaan Mo , kunt gy gemakkelyk begrypen dat ik my fterk bêvlytigd heb gehad, om zommige belangryke flaatsgebeimen die tot nog toe bedekt gehouden worden uit hem te onderfcheppen, en waarlyk ik behoefde daartoe geenégroote pogingen in te [pannen want de dold, iftighetd zyner liefde voor myn perzoon befliste de zaak in myn voordeelt Om kort te gaan myn teer beminde Beilona, hy zvist • my op gumden van zekerheid te zeggen, dat 'er eerlang een bloedige Oorlog tusfeben llusland en hei Ottomaanfcbe Ryk uitbreeken zou , als het gevolg der bckuiping van een zeker Mogentheid die "er nevens dit Hof een zonderlinge belang by heeft ;Wy zullen naderhand zien wat van de zaak worden zal, en ik ver* beeld my u binnen korte tyd iets meet te kunnenfchryven m. t be, reks
C kir.g



( 10 )
Mng tofeen defenfïve Alliantien ivelken tusfcben zommige Mogeit* heden ep hei tapyt zyn en die de kn'wp van een nieuw Botidgenoodfchap tot verbazing van gansch Europa zal toehalen, ondertusfchen zal het my aangenaam zyn vrindinne, dat gy als een fcbr andere vrouw desgelyks van het vertrouwen van uwen minnaar den Hofraad G * * «* een goed gebruik zult maken, om volgens onze lust diergelyke Staatkundige onder fcbeppin gen met vrucht te doen &c.
No. III. Van de verloren Rol Papieren,houdende ineen divertb/ante ftyl zommige aanmerkeiykc byzonderheden tusfchen twee bereisde Heer en, welke voorheen tot de- zaken, van de geheime Correspondentie gebruikt wierden, en die groote ontwikkelingen bevatten»
CHEVALIERI
Sans facon ! Wy hebben de fleutel van de Minister der ge-
heime Correspondentie gekreegen; gy moet die in de ontcyf" „ fering van deezén lirief letterïyk opvolgen".
„ Twee maal drie maakt zes! Dat is een wiskunst, welke in „ diverdsfanten zaken tusfchen ons althans geen plaats kan heb» „ ben , vermits wy op het voetfponr der Astrologisten het ze^en„ tal beminnen, watmeer 'er tot een kluchtige onderneming van
een bereisd man beflooten moet worden; Maar waartoe dienen „ zoo veel omwegen? zult gy vragen, want zy doen niets tot de „ zaak, wel nu ik zal u geduld niet langer ter peinbank bren„ gen, lees, hoor, en zwygt.* ik diverteer my thans volmaakt „ wel ter plaatze alwaar ik my bevind, en die u door de letter „ C. niet onbekend is,' alle gezelfchap, alle buiten gewoona „ vreugde bedryven, en byzonder den Cirkel der bevallige Saxe
woon ik dagel^ks by, zulks geeft my gelegentheid om }) in het Oosten en Noorden behngryke ontdekkingen te doen;
mag ik u aanraaden in alle deeze opzichten myn voorbeeld M op ie volgen de letter P, daar gy u werkelyk bevind, is de
plaass
MngtofeendefenfiveAlliantienwüken tusfchen zommige Mogeit* heden ep het tapyt zyn en die de kn'wp van een nieuw Botidgenoodfchap tot verbazing van gansch Europa zal toehalen, ondertusfchen zal het my aangenaam zyn vrindinne, dat gy als een fcbr andere vrouw desgelyks van het vertrouwen van uwen minnaar den Hofraad G * * «* een goed gebruik zult maken, om volgens onze lust diergelyke Staatkundige onder fcbeppin gen met vrucht te doen &c.



( »9 )
y, plaats daar ik Juist op ftaroog, 'c is waar 5k ben een lasti„ ge Raadgeever, maar ik zal u daartoe overvloedige hulpmid>>, delen aan de hand gian geeven. —— Z<e Chevalltr wat „ ik u voor het tegenwoordige te melde heb".
„ Vlak over het paleis van den Prins van ***. in de frraat...;
wocnt een berugte franfche Kleeremaker aan wiens huys op „ de derde verdieping zedert ongevaar zes maanden op geftof"
feerde kamers gelogeert is een man van een Singulier Charac-
ter, maar nogthans van ongemeene bekwaamheid", om geheime „ Staa-shekuipingen'e ontdekken, en die, na men zegt,u lands,, man zoude zyn; ik heb van hooger hand gelast om u aan te „ bevelen een waakmd oog op alle zyne gangen te houden, en
als het zonder gevaar gefchieden kan gemeenzame kennis met „ hem te maken, want hy trekt een Perfioen van zeker Hof, waar „ van de bloemnaam ons beide bekend is, behalven dat ik voor „ zeker weet dat hy een zendeling is, geichikt om de gemeene „ zaak tusfchen de verbonde Hoven te ondermynen: Om kort te ,, gaan men behoord hem als een doortrapte Staatsfpion te be,„ fchouwen die veel kwaad brouwen kan, wanneer hy by dag
uitgaat ziet men hem gewoonlyk met een roode mantel omhan„ gen, dog als hy zyne avond bezoeken by het Ministerfchap van •,, onze tegenparty doed, bediend hy zig doorgaans van eeniive>> ry gewaad om onkei baar te blyven".
r, Om u in (laat te ftellen van over de hoedanigheden van dee„ zen doorfleepen verfpieder te kunnen oordeden, en op welkee„ ne wonderlyke manier hy door zyne bedreeventheid middel ge„ vonden heeft uit de dof der laagheid zyn fotuin in de Waereld .,, te rhaaken , zal ik u tegenwoordig vergasten met een korre „ fchets welke de vcornaamfle bedryven zyner merkwaardige le-
veneloop zullen iniluiten; hy wiert als' een vondeling op de „ ftraat nedergelegd, zynde zyn Vader en Moeder gamch onbe„ kend gebleeven, vervolgens tot den ouderdom van dettien Ja„ ren in het vondelingen huis opgevoed, van waar hy (lil weg „ liep, en na lang hier en daar gezworven te hebben zig teStraats„ burg als ftaljongen in een voornaame herberg verhuurde, al„ daar twee Jaren verbleven zynde, ging hy als knegc woonen Ca b&



( 20 )
byeenDorppanp,diehemhetfranschen latynleerde want de Ita-
liaanfche taal verftond hy in de grond: Toen hy agtie i Jaren bereikt „ had beval deeze goedhartige Paftoor hem aan de zorg van eene be-
jaardeDame,weikerLandgoederenindenabuurfchap van hetDorp „ gelegen waren, als by welke aanzienelyke vrouw hyin hoedanig9, heid van Bichtvader veel invloed had. By deeze oude Dame diende „ Jos/elet izoo ik onze ondermyner by vervolg noemen zal) de „ twee eerfte Jaren als lyf knegt en naderhand als Intendant,die „ alle de huishoudelyke zaaken van zyne Meesteresfe beiberde, „ geduurende welke directie hy niet verzuimde zyn beurs te fpek„ ken; ondertusfehen kweet hy zig ten genoegen van zyne wel* „ doenfter ;n de laats bekleede post, zoo wonderwel, dat op de
fterke aandrang van haare Bxhvader hy na haar overlyden met „ een legaat van zesduizend franfche livres befchonken wierd :ze„ dert de ze gelukkige omwenteling van zyn fortuinilaat begon ,, Josfelet pas vier en twintig jaren oud zynde, de rol van een l ieer te „ fpeeien; en na zig van zyn aangewonnen capitaal in een prachtig ge«
waad gekleed hebbende, trok hy van daar na Parys, alwaar hy „ drie maanden lang verbleef en trots de beste edelman een groot
figuur floeg, waardoor zyn Goudbeurs een merlyke breuk onder» „ ging, zoo dat hy zig genoodzaakt zag van h3t overfchot der zei-
ve eet: Luutenants plaats onder een der franfche [nfuntery Re» „ gimenten te koopen. Op het laa:st van den zevenjaarige oors., log woonde hy in die hoedanigheid de alom beruchte velJfiig ,s welke onder bevel van den Prins van Conty by Rosbach tegen 9, de Koning van PruisJchen^Xó^zx met zulk een ongelukkig ge„ volg geleverd wierd, dat zoo wel het franfche als het Ryksla-,, ger een totaale nederlaag onderging; by gelegentheid van dit
bloedig Hoofdtreffen hsAJoifelet het ongeluk van krygsgevan„ gen gemaakt te worden ; en wierd nevens meer andere Ufficie-
ren die het zelfde lot te beurt viel na Maagdenourg vervoer :hy ,, ichepte zoo veel behagen in zyne krygsgevangenlchap, dat in v plaats van op zyn ukwi.sfeling bedacht te zyn, hy onmiddeiyk 9, na die vreedefluiting zyn deraisfie als Lieutenant verzocht en „ bekwam, als verkiezende voor eerst zyn verblyf in die lfad te w Wy ven houden jUit oorzaak van een liefdehandel die by had aan-
a §e5



c li )
j, gegaan met een voornaame Koopmans dochter, met welke hy „ vervolgens kwam te trouwen en die hem een redelyke fomme gelds ten Huwelyk aanbaagt".
„ Zodanig waren de allereerfte Avanturen van Josfelet, welke „ zig alleen tot de tydperken van zynen jeugd bepalen ; dan h< t ,, gelust my Chtvalier zoo tot u byzondere uitfpanning als uit an5, dere dringende oorzaken, waarvan gy de ontknoping ligt begry-
pen zult, het tweede toneel zyner kluchtige en verwonderlyke „ levensloop te gaan afïchaduwen, die dirgen van meer aanbe-
lang of ten minnen van een verfchillende natuur bevatten zal:
na dat zyne vrouw kort na haare bevalling van een dood kind ;, overleden was, verliet hy Maagdenburg Om elders zyn fortuin
te gaan beproeven; in Braband gekomen zynde geraakte hy ,, toevalligaldaar in kennis met de zoon van een aanzienelyk Amp-
tenaar die een onbepaald Crediet aan het Hof van Prins Carel
van Lotharingen bezat, zoo dat hy door zyne ongemeene fchran„ derheid en inneemend gelaat wel haast de gunst van vader en „ zoon in zyn voerdeel wist te winnen, het was vervolgens op
de aanbeveling van deeze machtige Befcherm Ileeren, dat men ,, hem de post van Secretaris by een Refident te Brusfel bezorg» », de door die weg verkreeg hy eenige kundigheden in die behan-
deling eer Staatszaken, die hem naderhand te ftaade gekomen ,, zyn, en waarvan hy zoo als de ondervinding heeft doen zien, dan „ ook in laatertydeen nuttig gebruik heeft weten te maken. Jes<
felet na een geruime tyd van Jaren verfchillende Posten in da
S;aatskabiretten by verfcheide landaarten bekleed te hebben, ,, waarin telkens zyn vernuft doorftraalde, maar bovendien zyne „ bekwaamheden de eeiprys van goedkeuring zyner Patronen weg droegen, wierd ten laatften zoo Staatkundig, dat men hem waarj, dig oordeelde om ter gelegentheid van het vreedens Congres „, dat 'er voor weinige Jaren tusfchen Engeland\Frankryk en de s, Amerikanen aan het hof van Verfallles plaats had; een zeeker „ Ambasfadeur'm hoedanigheid van legations Secretaris te verhei ■ len,dog een fhip van verraad die hy ten aanzien van zyn mees„ ter bedreef, door zig tot het overgeeven van zommige gehein me papieren te laaten omkoopen, bewerkte wel haast'zyne on»
e 3 »&~



( 22 )
genade en als een vervolg van dien, zyn onherftelbnare Val; dit „ belette daarom niet dat Josfelet onaangezien te zwaare tuimeling „ welk zyn troewloos gedrag hem op den hals had gehaald, ter* , ftond als een verftandige man zyn party nam en zig vaardig na 5, Engeland begaf, en by zyn aankomst re Londoti een vrindelyk „ bezoek ging afleggen by Mevrouw. ** die hy voormaals aan „ verfcheid? Hoven ontmoet en dus gemeenzaam gekend hadt „ d;eze Dame heeft veel van haar doen fpreeken, als zynde die „ vermaarde verfpiederesfe die in den laatften oorlog tusfchen Frankryk en Engeland ten voordeele van de laatsrgemeldd „ kroon het uitlopen van de franfche vloot onderfchepte en daaf „ van tydig genoeg bericht gaf om dezelve te kunnen aantasren ,,, dit geheim uitgelekt zynde bevond zy haar juist op een coerdag „ dat zy zig in het apartement van de Koningin te Verzailles wei- *
nig oogenblikke voor dat het bevel tot haare gevangenneeming ,, wierd uitgevaardigd, dog zy onfprong gelukkig den dans en be„ lande in mans gewaad behouden te Douvres van waar zy haar ., na Londen begeeven hebbende voor die gevaarelyke, dog wel „ gelukte dienst, aanltonds met 5000 ponden flerling, behalven „ eene aan ^lerkelyke Jaarwedde belchonken wierd: het was tot deeze fcherpzinnige Dame dat Jos/elet allereerst zyne toevlucht „ nam en terwyl zyn perfoon by haar bekend was, ontving zy , hem zeer minzaam, zy beloofde hem goude bergen als hy zig ten diende van zeker hof in de zaken rakende de ge* , heime Correspondentie wilde inlaten; een man die door aller•„ hande wegen zyn fortuin zoekt, maakt geen zwaarigheid om , zonder bedenking de eerfte voorflag die hem daartoe gedaan „ word greetig aanteneemen, te meer als hy aan het zinken is „ en terwyl onzen gelukzoeker zig toen maal in dat geval bevond, • , liet hy ziggemakkeivk overhaalen om door bewerking van Me* „ vrouw**. hetStaatsfpionfchapopeen Jarelyks tractement, waar„ van by rykelyk beftaan kan, te bekleeden: Het is een volzeeke,', re waarheid, Cèevaliet; dar de Spion Josfelet de eerlte is geweest " „ die het oogmerk van het Rusfifche Hof, om aan de porte den oorlog re verklaarenot tdekt heeft gehad,hy brouwd nog veel kwaad aan de gemeene zaak en het zal niet gemakkelyk vallen
,, dien



C 33 )
„ dienloozen vos in ons net te lakken; zou 'er geen mogelykheid „ zyn om hem om te koopen en van batteryen te doen veranderen „ door aanbieding van eene aanmerkelyke fomme gelds?Ik weet „ dat hy dat Metaal krachtig bemind, misfchien zou het aanbod „ van een half duizend franfche louifen by hem kunnen uitwer» „ ken dat hy andermaal een fnood verraad beging, wel mj,fpand „ alle u vermogens daartoe in en bied hem zoo veel als gy denkt „ noodig te zyn om hem tot het begacn van een flap te overree. „ den die zoo zeer met de tegenwoordige belangen • a i de beide ;, op haare luim leggende Hoven zoude flrooken: als zulks niet „ gelukt moet gy u van een ander middel bedienen, dat hier in
beftaat. Josfelet heefteen gekamerde matres, waarop hy fmoor» „ lyk verheft,is zy woont in de firaat L * * * gaat haar onder voor-
wendzel van een verzonnen boodichap een bezoek geeven, en „ ziet of gy dit venusfchepzeltje door de glans van een paar ban„ den vol goude fcbyven kunt bewegen om de voorvallende Staats,, geheimen uit den mond van haar galant; men heeft my van goe„ derhand verzekert dat zy gansch niet fchuuw is, en infchikke, » lyk genoeg om voor een ryke belooning alles te wagen wat op
de kaart zit: ik zou mybyfter verghfeti Cbevalier indien debe„ rugte fpionjofekc in weerwil van al zyn verftand, en be, „ dreventheid en ondervinding door die weg niet in de ftrik viei" „ lk ben &c.
Myn Telescoop ingetrokken hebbende, na dat ik deeze drie opmerkelykeen veel beduidende brieveop eene Astrologifche wy* ze begluurt had, befloot ik voor dit maal myne verdere befpiege* lingen in Rusland teftaaken en met dat Planeetwerktuig reyelregc over te ftnppen tot de HoofJftad van Turkyen ten einde aldaar door aanwinning van zommige ftaatkundige ontdekkingen aan de Staats Pen van Europa, waar meede ik niet onledig moest blyven, geduurzaam werk te bezorgen, en ik had het vermaak van te be.inden dat ik door de vleugelen der Astrologie, als in een punt des tyds WJerd heen gevoert, na
co;n.



( -H )
CONSTANTINOPOLEN.
Alwaar ik by myne figuurlyke aanlanding alles in rep en roer bevond, door een ge weldadige oplland van het volk welk misnoegt over de inneeming van Occhakow dat kortelings te vooren Hormender hand aan de Rus/en was overgegaan, als meede over dè werkloosheid van den Grootvizier geduurende den laatsten veldtocht het geen zy voor een misdaad van hoog verraad uitkreeten, daar op uit een dolzinnige weerwraak ondernam zyn prachtig paleis te verbranden, zynde het te bejammeren dat hier door genoegzaam alle de kostbaarheden en de meeste Archieven door het vuur verflonden wierden;dit fchyntniet verwonderlyk, aangezien 'er byaüe openbare volksoproeren een flachtoffer van de weluicgevonden en algemeen gevolgd wordende Staatkunde moet zyn,die als de oorlogsbedryven kwalyk uitvallen, het gelach voor alle de andere betaald, de muiters tot bedaaren brengt, en aan een wankelende throon door inftorting bedreigd op zyne oude grondpilaaren van vastigheid herfteld: de befchouwing van alle deeze dingen ontzette my dermaten,dat ik een poos Üil ftond, en met 'het doen van myne verdere obfervatien destyds onwerkzaam bleef, dog zoo draa had ik het Geheimboek van myne Perfiaanfche Minerva daar over niet geraadpleegd, of ik ontdekte met eene on* hegrypelyke vaardigheid, dat het Astrologisch compas my ten min. iten daarin niet bedroog, dat er in deeze maand ^a/ynogvry gevarelykergistingen in degemoederen van het gepeupel te Cmftantinopolen zouden opreizen, waarvan de naflepende uitzichten even zeer voor het OctomarafcheRyk tedugten waren,in het geval (gelyk volgens myne waarneemingen ook waarfchyoelyk gebeuren zal; dat den grootenHeeren den Diva» buigzamer wordende onvry «willige opofferingen van zommige landfehappen aan de met hem in oorlog zynde Mogeotheden te willen doen, in zodanigneetelig tydsgewrichteen geest van aanflooking misfehien plaats zoude kunnen hebben, ter onthrooning van den tegenwoordig regeerenden Sultan,waarvan de listige poogingen overeenkómftig myné onderlcheppingen, nochuls vrugteloös liaanuitteloopen,hoewel hec daarom klaar bleek



C *5 )
■dat in het midden van Hooymaand van dit Jaar van wegen de Por*e aanneemelykevreedensvoorflagen aan de beide KeyzerlykeHoven zou ie gedaan worden, welke onder bemiddeling van een groot Monarch m de volgende maand Augustus het fluiten van een vreede verbond ten gevolge zoude hebben.
Onderrusfcben vertoonde myn Planeetglas my klaarblykelyk, dat men de Turkfche Landaart niet meer zoo onkundig, .dom, en ongeoefend m de Staats en Kiygszaken behoord te befchouwen, dan zy nog m het begin van deeze Eeuw waren; daar bevinden zig althans onder hen verfcbeide bedreeven ministers aan het roer, en verkrygen hoe langer hoe meer, door behulp van een meemgte franfche en du.tfche Officieren derwaards, als zendelingen gaande, een zeekere ervaaremhtid in dekrygskunde,dog byzonder met opzicht tot de behandeling van het gefchut, waardoor dit moedig en oorlogzuchtig volk beter als voorbeen in Staat gefield is, om aan hunne vyanden het hoofd te kunnen bieden: wel is waar dat hunne legerbenden tot nog toe juist te trappen van volmaaktheui in het fchool van Mars zoo met betrekking tot de wapenoefening als wel hoofdzakelyk tot de militaire discipline, welke by die van de Christen Mogentheden befpeurd worden-niet beklommen hebben gehad , maar zulks fcbynt geen hinderpaal geweest te zyn, die hunne onzachelykheid van tyd tot tyd merkelyk heeft doen aanwasfchen om derzelver algemeene kennisIe in de VVetenfchappen alverder trapsgewys zoude kunnen vergrooten ; met dit alles bederft de Baatzucht en de gierigheid eene Natie, die zeer vatbaar voor de omkooping fchynt te wezen, want zy beminnen uittermaaten de gefchenken, en Irt gezicht van het goud .verblind hen menigmaal'op zulk een verregaande manier dat zy ter verkryging van dien in vroeger dagenheel greetig zodanige onverfcboonbaaremislbgen hebben begaan, waar van zy naderhand de flagtoffers geworden zyn : den aanvang van deeze Eeuw kan daarvan een volftaande bewys opleveren! waardoor de geldgierigheid der Turken in den hoogten graad gebleeken is, wanneer zy op aanzoek van den Zweedlchen Ko-
Tll^^h 6 XH' Zeederd hec verlies van de« flaent ov taltavja na benctïr gevlucht zynde, vervolgens den oorlog re
D gen



( 26 )
gen den Rusfifchen Keyzer Peter de I, verklaarden én het leger onder zyn gebied zoo fterk in het naauw brachten dat geen middel van redding voor dien' Vorst meer overbleef, in dien >yne vyanden op hem aangevallen waren of zig van dit oogfchyrelyk voordeel in dit tydflip hadden willen bedienen, toen Catherina naderhand Gemalinne van Czaar Peter, de geldzucht van de Turken kennende,daar van een gelukkig gebruik wist te maken, vermits op haare aanrading al hec goud en kosbaarheden die in het leger te vinden waaren;, heimelyk aan den grootvizier aangeboden wierden, onder voorwaarde van een vryen aftogtvoor het Rusfifch leger, het welk dan ook plaats had.
Weinig vergenoegt met de Staatkundige waarneemingen die ik in hoedanigheid van Astrologifche Gebeimfcbryver aan het Turkfche Hof kwam te volvoeren, ondernam ik om aan myne ontevreedenheid den vollen teugel te vieren, tot zelfs in de ondoorgrondelyke geheiraeu van het Serail of vrouwen timmer vsn den grooten heer te dringen, en de ontdekkingen die ik aldaar kwam te doen, bevielen my vry beter dan de , voorgaande , tot bewys van dien zal ik zoo ter opziering van myn Staats • Pen, als om een denkbeeld te geeven van de groote invloed, welke zommige vrouwen aldaar op de beftiering van de Rykszaken hebben, de navolgende opmerkelyke anecdote, rakende de Sultanne Favorite, die thans het hart van den Tbrconlirg bezit, kortelyk gaan aanftippen.
Zulima, geboren mTortaryen, was e;n meisje van eene ongemeene fchoonheid, toen zy in haare tedere Jeucht na Conflantinopolen wierd gevoerd, en aldaar aan een Basfa van drie paardeftaarten wierd verkogt, die haar vervolgens om zyn Hof te maken aan den Sultan tot een geschenk zond,töen zy naauWelyks den ouderdom van veertien Jaren bereikte; de Keyzer die ter dier tyd pas den troon beklom, floeg in den beginne weinig acht op de uitfchitterende bevalligheden van da: vrouwelyk pronkjuweel , die als de zon boven de Harren ook onder alle de andere vrouwen van het Sarail in bekoorelykheid uit blonk en dit was waarfchynelyk de oorzaak, waarom de toenmalige Sultanne 1'avorite, die kortelyk van een zoen bevallen was, welke de opvolger van den troon moest zyn, zoo veel werk , maakte
om



( *7 )
om aan Zulima een befchaafde opvoeding te geeven, waarvan zy door de woestheid van haar geboorteland zig ftee's verfto'o. ken gezien had: in der daad de natuurlyke geestvermogens van deeze jonge fchoonheid hielpen niet weinig om die oogmei ken te doen gelukken, zoo dat men zeggen mag dat Zulima in den ouderdom van agtien Jaren bereids alle die volmaakt, heden van geest en lichaam bezat, welke haare kunne»by het mannelyke gedacht zoo aantrekkelyk maakt. De ontydUda-d van te Submi* haarbefchermfter, hierop gevolgd zynde° wier den Grooten Heer voer de eerfte maal een oog van liefde op haar ptrioon en welhaast wierd zy tot Sultanne Favorite-in plaats van de overledene met algemeene toejuiching verkooren; zederd bleef zy gefkidig het hart van den Sultan bezitten en regeerde door haar Verltand en omzichtig gedrag met een onbepaald gezach het vorffelyk vrouwentimer, waarin doorgaans verbazende kuiperyen onder de meest beguolbgde vrouwen plaatshebben, in een woord Zulima, die een doodelykehaat tegen de Wen, als vyande van baar Vaderland, had ppaevax, befchermden den Groot Vizier in alle de uidKekende voorrechten en onbeperkte gezach voering aan zyne waardigheid verknogt, ja wat meer is onderftaande opentlyk by den Sultan de heimelyke oogmerken van deezen oorlogzuchtige man om aan Rusland den oorlog te verklaren, teneinde met eens onzachejyke Legermagt de Cbrim en was het mogelyk Wallachyen te herwinuen , dog de Roomfche Keyzer gelyk bekend is tot hulp vandealleenhcerfcheresfevan dat Ryk bygefprongen zyn-. Je verydelden den eerlten veldtogt die zo veruitziende pogingen; In tusfchen bewerkte Zulima zoo wel door bedryging als door Liefkozingen by den Grcoten Heer, dat den Ru.fifchen gezand volgens gebruk in de Zeeven Toorens wierd opgefipoten, dat de vreedebreuk met Rusland onmiddelyk doorging en dat vervolgens den Groot Vizier het opperbevel over de Turkfche Legerbende bekwam.
Terwyl de Staats-Pen van, Europa reikhalsde, om van Landfchap te verwisfeleo, bevond ik my genoodzaakt mynen Tubus van Gonfiaminopolen na eldsrs te verplaatfen, mee üuicht om D s vol-



( =8 )
volgens de grondflellingen, vervat in het Geheimboek van de FerTiaanfcbe IMinerva een nieuwe verraad van Astrohgifcbe ont» dekkingen te verzamelen, welke de onuitputtelyke Bronnen der Staatkunde in onze dagen genoegzaam in alle gewesten van den Aardkloot overvloedig opleveren, en daartoe btpaale ik my voor het tegenwoordige, tot de Hoofdftad van Ooitenryk, genaamd
W E E N E N.
In deeze hoogvermaarde plaats alwaar de aloudheid den Keyzerlyken Rykszegel van Duinchlaid gevestigd heeft,befchouwde ik in het verfcbiet een geduurige verwisfèling van gebeurtenisfen , waar van verre de meesten het Staatkundig departement betrefven, de afgeloopen veldtogt hoe zeer met zommige veroveringen bewierookt, dog die echter tegen het talry k verlies van uitgelezen manfchappen, meerendeels veroorzaakt door aanfteekenJe ziektens, nog tegen de aanmerkelyke kosten des oorlogs kunnen opweegen; de wederkomst van dit waardig opperhoofd des Uuitichen Kyks in deeze zyne zetelplaats, en zonderling de ongelukkige krankheid waarin men die Monarch door de ongemakken van den kryg heeft zien fiorter, en eindelyk de onzekerheid hoedanig de verdere oorlogs operatien tegen de Turken in de aanfhande Campagnie zoude kunren ffl>open, in het geval, dat de op 't Tapyt zynde vreeder sonderhandelingen haar volle beflag niet kwamen te verkrygcn, is voor zeker een tafreel van Staatkundige merkwaardigheden, die aan de oplettentheid van een Astrologifche Geheimfcbryve-r niet ontfnappen moet: indien 'ereen tweede ontruiming vf liever affchafving van onnutte Mannen en Vrouwen'kloosters kon plaats hebben, zoude misfchienlangs die weg met meer gemak de benodigde geldmiddelen ter goedmaking van de onontbeerclyke kryg1 kosten kunnen worden gevonden, om de zaken tegen den algemecnen vyand der Christenheid met kracht d< or te zetten, dezelve uit haare fchuilhoeken te verjagen, eh grljktydig daar co jt het lang bedoelde oogmerk re bereiken.5'
Dtk.s zouden Planeefglazen te kort fcnieteo, in 'geval alle de
merk-



C *9 )
merkwaardige byzonderheden waar toe myne Astrohgifcbe ontdekkingen aanleiding hebben gegeeven, moesten nagefpeurd worden met betrekking tot het onder werp, welke tegenwoordig de ho >f\,« zakelyke taak van myn Staats-Pen zal gaan uitmaken; men kan ondertusfchen na de regelen der voorzegkunde niet aileen, maar voornamelyk na het voorfchrift van het Geheimboek van de Perfiaanfche Minerva, waaraan ik my altyd beftiptelyk gedraagen zal, voorlopig berichten, dat alhier geduurende de Maand July ongemeene omwentelingen in het (laats bewind ftaan voor te vallen verzeld van zodanige verbazende gebeurtenisfen die noodzakelyke en groote invloed op het politicq Systhema van Europa kunnen te weeg brengen en waardoor de verkiezing van een Roomsch Koning in het huys van Oostenryk denkelyk zal worden vertraagd: een zoo ontydig als overhoopt fterfgeval van een machtig Potentaat kan zomtvds daar van de beweegende oorzaak zyn, door de ondervinding zal wel haast deeze wankelbaare voorzegging nader 'ontwikkelen. Het gelust my onaangezien de negte gedachten welke zommige voorbaarige Menfchen van de Astrologie hebben opgevat, ter verdediging van die verfmaade Weten fchap in dit eerfte fluks van myn maandwerje gebruik te maken van een kluchtig Boerengefprek, dat ik aan de Starrenhemel ontdekte , onlangs over de verwarde toefhand der zaken van dit werelddeel tusfchendiij landbouwers op het veld voorgevallen te zyn, en die de narurelyke eenvoudigheid der Dorplingen onbewinpeld vertoond, waar om ik ten gevalle van zulke zoort van Leezers die de fcherts beminnen, in die niet onaartig Boerengefprek hier plaatfenzal, het begon aldus.
Jaap. Wel Kneelis bad jy wel gedacht dat die ver¬
bruide Historie met de Patronen zoo vry afgelopen zoude neb. ben?
Knelis. —— Wel neen ik maat! wie drommel kon dat droomen, en zeeker ook zoo de Pruisfifche krygersniet net van pas waren toegefchoten zoude het miferabel raar in dat LnJ hebben toegegaan.
Louw. — Gy vat de knoop daar goed maat Kneelis, het is kwaaj kersfen met de nieuwe Frerik te eeten , want hy O 3 gooyt



C so )
gooyt Jan Hagel met de fleene in jouw bakkus als men 'er een te veul neemt; weet je wel Kaerel dat de Patroien zyn goede zuster Sofy ongeraadig hadden gt. affronteert.
Jaap. — Ja Louw maat dat v» eet ik zoo wel als de beste vrouw in de buurt, maar roig mco wel zonder permisfie te vragen met een boel Soldaten zoo hol oyer bol in het land van zyn Buurman vallen?
Louw. Wat parmiidle Jaap neef, de Pruïsfifche Huzaa-
ren hebben geen parmbfie van uocn, om buit te maken by landbedervers, die het maar op haircn en fhairen zetten en zelfs graag allemaal Princen zouden willen zyn, vvaarom zy zoo veel complamenten gemaakt hebben om haar Lans Peins wiens'grootvaars dat land hebben vrygemaakt, te verjagen.
Ktuïiu Jan itramme Louw als dat waar is, dan was het
noodzaikelyk te beletten dat de meuten niet daar de vang liep.
Louw. Gansch bloed het was zoo noodzaiklyk ais datwy
onze garven moeten dorsfehen, willen wy de graaven daaruitkry£en; want by exempel maat Knelis als dit niet gebeurd was zou beur ouwe landrecht niet herfteld en de rust aldaar geontramponneert gebleven hebben, dat wil zeggen,(vat jy de kneep} dat de Potrotteu den baas zouden hebben blyven fpeulen.
Jaap. —■ Dat klinkt a!s een bd maar myn bryr kooker die aars van top tot teen van zesren klaar is kan 't niet op krygen, waarom de franfehen knapfchinkels de fnaikige vrinde der Patrotcen nies tydsgeroeg op de bouten gekomen zyn,
Louw. — zeldrement Jaap neef gy bent zoo dom als het ag-terend van etïi varken, dat fpeu'l.tje moest zoo aflopen,* weetje niet dat vaertje de Franschman, met keuning Frérik onder een d eken lag, en dat men de Patrotten by de neus heeft geleid, om degcede iuy die daar gevaar liepen te behouden, en die knaapen te dwingen om aan Princes Sofy vergiffenis te vragen : — Ji „ J i, de graaf Salnihoer heeft ook geweeten waar Bartel de moes-, urd haalde, toen hy zoo fchielyk het Haizenpad koo?,
Knelis. — Sakkerloot zoude het waarzyn Louw! men mosë in zyn broek pis'en van verwondering, als men zuike dingen boord, w»e weet hoe de gevluc.ht.en Heerfchappen van de Patroueekraam



( 3- ï
die hun gat gebrand hebben en nu op de blaaren moeten zitren thans in Frankryk pruilen, zoude zy daar ook voor foldaatje of Wasffelruitertje fpculen ?
Louw. —-— Ryd jouw debolvarm Knelis, de meeste van heur die met de handen in het hair zirten, toonen zig befchaamd over dat kinderfpel ,en zyn van Wolven in fcaapen verandert; daar is my eergisteren door een overgelopen Patrot verhaald dat een zeeker Heerfchap die een van de roervinken is geweest, en een aercige rol in die comeny geipeult heefr, tachtig duizend dikke daalders aan een Hollandfche Stad geprefalenteert heeft gehad om weer in zyn nest te moogen kruipen,als men hem ongemoeitliet, en voor geen fchuifraiaen met yzere gordynen wilde plaatfen.
Jaap, Laaten wy nu van die malle Patronen en al de
fantekraamaf flappen; wat nieuws verteld men van andere LandsIchappen, zyn daar ook marakels gebeurd.
Louw, Het ziet 'er overal zoo donker uit Jaap neef
als by nacht in een kelder daar geen licht brand; de Waereld is by myn zooien in deeze gekke tyd zoo verwilderd, dat 'er geen Ichrift van is zy grypea malkaar by de kop of het raak of mis is en plukhairen zoo beusaartig als onze Hanen doen, weet gy wat ce groote Heerfchappen zeggen, 't is niet om de knikkers maar om het recht van het fpel te doen dat wy bakkelyen.
Knelis. Dat is wel gevonden Louw! maar leeft de Key-
zer Jo/ef nog?
Louw. Ja zeper, wie zou hem kapot gemaakt habben?
hy is nog fpiing levendig, en toond dat hy kraagie heeft.
Jaap. Hoe, heeft Keyzer Jofef krakeel met iemand,
dair weet ik niets van.
Louw. — Wel de duiker Jaap gv toond een regte botmuil te zyn, die fchaars gewoon is, over Staatszaken te parlemenreeren , hy heeft voorleden zomer al een kansje tegen de Turken gewaagt, en dat kanalje van moordenaars uit zeker land, laat ik eens zien hoe hiethyook !ja Bennaat Was het, daarze waren ingedrongen heel fchielyk doen vernisteien, en alfchoon hy daar by veel volk en fchatten heefc verfpilt gehad, wi! hy by kris en kras dit Jaar andermaal met dat gefpuis den wolvendans beginnen j als zyne gezondheid hem maar geen parten fpeult. Kne-



C 3* )
Knelis. • Is hy dan ziek geweest? .
^^yy,. Ja hy heeft een borstkwaal en veul ponden bloed
<T£fpoogen zoo dat hy geen tien duim van het graft is afgewees-j, men heeft zelfs algezegt dat hy morsch dood was, maar de kranten die zelden leugens drukken, praten dat hy weer zoo goed als gezond is en dat fchuim van Malhomet wel haast agter de vodden
gal zitten. c
yaapm Akkrement dat zou 'er rpaanfch uit gezien heb-
hen als Keyzer Jofef te mars had geblazen zonder dat zyn broer de Tuskaanscb Hartstogt geroomsch te keuningt was; wel de hamaker wie zou men dan de Keyzers bonnet op de kop gezet hebben? ■, :
e- Louw. — Altoos jou w of my met Jaap nedl maar daar zyn fchrandere Banjer Heeren genoeg die zulks een officie graag willen hebben; men denkt dat de keurvorst van Beyren en oe Palts die Bonnet wel zoude pasfen als zyn hoofd daarna gefchikt was, trouwens het gaat zoo vast als dat twee maal twee vier is, dat de heer van Toskanen broer van Keyzer >/e/,wtl d» naaste daartoe zoude zyn, en dat die zaak al over lang tot zyn voordeel in het Ciment heeft gelegen, zoo dat er naderhand veel Stolhcifteurs om dat baantje op haar duim zullen moeten fluiten.
Knelis. — Maat Louw terwyl gy de krant leest weet gy niet wat'er thans in Frankryk omgaat?
%,aP Zacht zoo fchielyk niet Knehs ik moet met par-
misiie aan Louw eerst vragen; of die groote Mevrouw van Rusland het fpit tegen de Turkfche helhonde met alleen kon! af by-
Kttlouw. Wel deegelybja>#,als zy maar «ouw door
haar Corporaals, ik verfpreek my ,ik wil zeggen Generaals by dag en nacht gediend rierd maar moet ieder niet een brok van de oorloPbük hebben, en is dit in den verdeehng van Polen _ met gebleeken toen drie onzachelyke Mogenheden zig vereenigden Zat Broederlyk met den Koning van dat Ryk te deden.
Knelh 1 De drommel haal zulk een oroederlyke Vriend-
fchap! als iemand een nagc aan myn huys komt flipeni , zonder dat hy iets verteerd, en daar op drie van myne vier aarde borden
weg



t 33)
Wegneemd, is dat broederlyk gehandeld? dog om weef tot myn vraag te komen, hoe daan de zaaken tegenwoordig in Frankryk.
Louw. Heel misfelyk broer Knelis, want zedert dat de
geert van muitzucht, dat zy vryheid noemen, van Holland door foït midden van Brakand by de franfche Natie overgevlogen is en het Patrotfchap dat zy in zommige landen heimelyk, en in andere opentlyk begundigd hebben, daan de zaaken door heur eigen ichuld aldaar ousgefchapen dat die geest van ralfche vryheid ook onder heur gevonden word, zoo dat 'er een menigte franfche Patrotten zyn diegeraag als feuvereinen willen regeeren en denblooten naam daarvan aan heur keuring laten.
Jaap. ■ Gy liegt dat jy barst Louw neefl want dj franfche finjeurs zyn altyd almachtige liefhebbers van haar keuning geweest en beminnen hem zoo iterk dat zy zig tot huspot zouden laten hakken eer dat zy hem zagen ontkenningen,en daar is immers s:een Seuverein op de ganfche Waereld die zoo veul over zyn volk te Zeggen heeft als hyals hy ordonaleerd Ik wil! dan kruipt ieder in zyn fchulp en alles is gedaan.
Louw. -*- Siapperment Jaap wat kan gy miferabel zot keuvelen, het is goed re zien dat gy nooit een tovenaar in de Staatskraam worden zult * in de Brouwery van de drie Leliën gaat meer om als honderd domme boeren kunnen begrypen.
Knelis, —~< Wel hoe zoo Baas Louw ?
Louw. Om dat,zeg ik, jouw luy beide en alle Boeren van
ons Dorp geen oortje verdand genoeg bezitten , om uit de krant te kunnen leezen dat de franfche Padrotten heur keuning als gedwongen hebben om de Üaaten Generaal by malkaar te roepen, die binnen kort te Parys vergaderen zullen, om al de krakeelen by te leggen, nu de keuniglyke macht zoo te befnoeyen, dat de Patrotren het naar heur zin krygen; de Raadzaal daar die ongenaadige groote boel van Gedepuieerdens moeten parlemenreeren , zal langer en breeder dan ons ganfche Dorp zyn, terwyl daarin ten minden anderhalfduizend Gedeporteerdens van de drie ordens, die men Adelknaapen, iVlonnikken en Borgers noemd,tegen malkaer kaakelen zullen, zoo heedkeels dat de weerklank daarvan al de Paryfche hanen zal doen zwygen.
E Jaap.



C 34 )
jaap. Loop voor ftnte feiten Louw /ik geloof waarlyic dat gy ons by een vertellingje van 'trood kousje op de mouw zoekt, te fpelden.
Louw. Ik kan het niet gebeteren dat ik in zulk een
kwaad blaadje by jouw ftaa, en daarom wil ik voortaan mynfmoel houden en niets meer venellen.
Knelis en Jaap zomen. — O! myn lieve baas Lö#w,weest zoo beus niet, wy hebben ongelyk, en zullen jouw ongelloord aanhoren zonder meer kikken sf te mikken,
Louw. Het zou wel pasfen dat Grootje de oudfte was; om dat gy luy berouw gevoeld, zal ik voort gian mee ~Taare dingen van den toeftand van Poolen, Zweeden en Denemarken, uit te kraamen, en die verhaalen zullen geen fprookjes van het rood kousje zyn.
Knelis. Spreekt maar vry uit de borst Louw baas , wy zullen luisteren als vinken.
Louw. Jou luy moet penitentie hebben om te hooren want in deeze drie Landen valle wel heel veel Convertisfies af te haspe- « len; -- hoord dan!
Jaap. Maar was het niet beter Louw neef, dat jy ons eerst wat ftories van Engeland verhaalde, zy zeggen dat 'er in dat Land iets meer omgegaan is als de moolens.
Louw. Ik dogtwel dat jy jouw ftaiter niet kon houwen, maar om dat daar myne miferable groote memorie deeze zaak aan myn breynkooker ontfnapt is, en jy ditmaal dik gelyk hebt, zoo zal ik nouw eerst van Engeland gaan fpreeken , dat Knelis 'c bestig behaagen zal, die hh een braaf kaerel in de zevenjarige Oorlog een Eogelfche Leegerkar heeft gevoerr.
Knelis. Dat denk ik baas Louw!
Louw. Voor eenige maanden zag het by de Engelfche mannen donker uit,want heur Koning wierd zoo ziek, ... zoo ziek, r.og zoo ziek, dat men meende dat zyn harsfenban geraakt was, om dat het hem in de bol fehorte; alle de menieben van Londen die hem zoo lief hadden als ik myn wyf heb; huilde inot jen kwyi op de firaaten, en de droefheid van de Keuningin en keynderen was zoo verbeust groot dat 'er geen fchnfc van is,
dog



( 35 )
dog het hinkende paard kwam nog eerst agter aan, want daar moest een kloeke kop zyn, die het land in plaats van de Keuning zoolang regeerde, tot dat hy weer van zesfen klaar zoude zyn, en terwyl zyn oudfte zeun de Prins van Walles, de naiste van de parlement tarie was, wierd 'er by het Parlement na lang geparlementeert *e hebben goedgevonden, om deezen Prins tot ...tot hoe hamakker hiet bet ook tot Rezent.. .neen ik heb abuys tot Regent van Engeland aan te Hellen, dog ziedaar eerde zaak geklonken wa-, komt de Keur.'mg paf op de bouten, word zoo fris als een boen, groeid van gezondheid na men zegt als een Pntrys op den dyk , en ziet,weg was het Regentlchap, daar men kafteelen opgebouwd had.
Jaap. Dat was Jan Stomme een aardige klucht Louw neef, die veul Sinjeurs de lip zal hebben doen hangen.
Louw. Rehalven alleen Jaap het Pit der Engelfche Saatsï ïec* ren , welke deeze naam voerd, en geen kat is om zonder handfcboc: nen aan te tasten en dan nog een ongenaadige verftandige Doelet» van Medecyne die de goede Keuning van top tot teen geneezen heeft,waar voor men hem alle Jaaren een klein ftuivertje van drie endertigduizend guldens, borgerlyk te leven heeft toegelegd, ea bovendien jhem tot een der Banjer Heeren van Engeland ik wit zeggen tot Ridder Bajonet verheeven.
Knelis. Wel de droes baas /<$«-»;, dat was nogdepennewaard, ik wouw dat ik maar eens van myn leeven zulk een bok kreeg om op te fchikken, dan was ik ryk genoeg.
Jaap. Dat is gekke praat Knelis buur, wy luy Boeren be, zitten dat verfland niet, om een zieke keuning zoo op eenfprong by een te lappen, ook is de kaart voor de gelukkige; maar heb jy Louw neef nog eenige andere Staats Aflanturing van En,', geland.
Louw. Ik zei het uit myn poot niet zuigen als ik jouw zeg, dat 'er tusfchen dat Ryk, Pruisfchen, en Holland een ketting fterker als yzer aan een geklonken is, dat voortaan een driedub bel bolwerk tegens alle vyandelyke onderneemingen kan zyn en het halsbreekend zwaarde voor eerst nog wat in de fcheede za| E % fcun»



( 3<5 )
kunnen houden, want list van bedekte vyande, toost voor da
wac'^t van oprechte vrinden voyken.
Knelis Dat is recht na myn zin maetjs, dsn zullen die fnaaken; geen gietertjes meer durven maaken, om een paar ouwe •Bondgenooren die byna honden veertien Ewen —— ryd my de bolwurm! ik meen over de honderd veertien Jaren, zaam als bes-» dge vrienden leefden, om tot heur eigenbelang onder dat ouwe broeifchap krakeel tezaayen en tot bejerf van heur beider landen, volk met malkaar te doen hair ballen.
Lcuzv. Wel geraaden maat Knelis! gy vat de kneep byfter wel, want dit drie dubbel verbond is by Loo een moordpriem in bet hart van deeze vuurftookers, om dat hoe fraay ze o >k de cyfFerkunst verdaanzv altyd by 'c optellen van de fom bevinden zullen dat ze drie machten op haar huid krygen in plaats van een die zy mogten aanranden.
Jaap. Kosteiyk! —— Kosteiyk dat is Foon na werk; mag ik jouw nu beleeft vragen, ^hier nam hy zyn hoed af) wat bier 'er in de Brouwery van Poolen getapt word?
ouïv. Om de waarheid te zeggen Jaap neef, niet dan Scharbier, dan het ziet 'er in dat geplakt Ryk zeer verwilderd uit, want daar worden ook al 1J afrotten gevonden die den baas wiilen fpeulen zoo dat de eene party zig voor' Rusland en de andere voor Pruisfen verklaard. dog verre de meeste onder de welmeenende zyn Pruisaschgezind dat haar ook geraaden is, willende Poolen geen Haven worden, en heur goede, vorst geen, Keuning zonder een duim breed land zyn.
Kne lis. En wat nieuws is 'er in Zweedenl
Louw. Daar gaat het tegenwoordig ook hollebollig toe ,want den Adel die aldaar ook een vertoning maaken van Patronen te willen zyn,flaan het voordel van de Keuning plat of om een Aftie van zekerheid met heur pooten te onderteikenen, waar^y de vorst parmislie krygt om oorlog of vreede te kunnen maaken, wanneer het hen goeddunkt; maar terwyl de Edelknaapen niet willen dat de keuning op zyn eigen houtje zonder toedemiïiing van de vier orriens (want de boeren onze maats hebben daar ook wat te zeggen) zulks doen zal3 zqq zyn zommige van
dee-



C 37 )
deeze Adel knaapen over heur koppigheid in een nieuw Lofemenc geplaatst, daar zy agter de grendels koekeloeren en hoe die zaak verder afloopen zal weet ik niet.
Jaap, Tut, tut, dat is my om het even, die aap zal wel uit de mouw fpringen als hy honger heeft, maar men heeft my verteld, dat'ei in het Osfenland een verbruide pot te vuur is geweest.
Louw. Ikbegiyf het al Jaap neef, jy wild Denemarken daar: meede aanduiden j de kranten zyn opgepropt van de kromme fprongen van een vent die onlangs aldaar gevangen is gezet, en meer kwaad heeft zoeken te doen als de Franfche ftruikroover Cartoes ooit in zyn vaderland heeft bedreeven.
Knelis. Wat haegel fleene heeft deeze guit dan gedaan? want Cartoes was immers ce Prins der gauwdieven, trouwers daar is altoos meester bovenmeester zoo wel in kwaije als in goede zaaken.
Louw. Dat beken ik maat Knelis, en om jouw luy zonder parlifinkery eens netjes te verhr-alen wat fchelmeftuk deuze razende knapfchinkel die men Benzenfiie.rna noemd, op losfe fchroe. ven gelyk zyne kameraads de Patrottendotn, heeft willen uitvoeren zoo moet jy weeten verflaa je,eat dien dolleman de Rusfche Oorlogsvloot, welke op de ree van Coppenhagen voor anker lag heeft willen in brandfteeken, en als dit ongemakkelyk fpeltjegelukt was, zegt men, zoo als de kranten ons weis ivillen maaken,dat de helfc van de ftaderi het fchoone Keunings Palys met al de funtekraam zou duikers gouw in de lucht zou gevlogen hebben als een. pyl uit de boog; dog alzoo de verraaders nergens op de weereld flapen zoo wierd dat afgryslyk boeven ftuk nogregt ter fnee verklapt en dcuzen kwant na met yzere linten handen en voeten gebonden te zyn, in een donker hol gefmeeten, daar hy door de zon niet. zwarter worden zal als hy is: de Deenen zyn zoo vermoerd boos op dien brandfiichrer dat zy hem geraag aan vier kwartieren zouden willen hakken of aars voor plazier met yjer paarden van malkaar doen fcheuren, als hy wezentlyk aan datfehelmg ftuk fchuldig bevonden word, het geen de Raadsheeren bezig zyn uit te pluizen en waarvan de krant wel nader fchryvenzal.
E 3 Jaap



( 38 >
Jaap. Goeden dag Louw neef, ik dank jouw voor hatjmooy verhaal dat jy ons gedaan hebt.
Knelis. Ad.es Louw baas ik bedank jouw ook.
Louw. Ik groet u zamen mannen vaar wel. ■ Hoe zeer ik boven enbehalven dit koddig Boeren Gefpreh nog verfcheide andere wetenswaardige obfervarien in Oostenryk gedaan heb, welke ik befpaaren moet, om my daarvan te rechter tyd te. bedienen, aangezien zy tot deeze loopende maand niet betrekkqlyk zyn, zoo verlaat ik met groorer volvaardigheid de Hoofdftad W&nen uit aonmerkery dat volgens myne Aitro'.ogiiche 'ont,dekkingen aldaar korreling de open a re vreugde bedryven over aeker behaalde wingewesten op de Turkfche grenzen door Treurgalmen gevangen flaan re worden waarvan ik ais Geheimfchryver door middel van myn Staats-Pen geen verl.opige boodfchapper wil zyn ; agtervolgens die overweeging draagde ik myn Telescoop in minder dan drie minuten tyds na het volkryk en wellustig dog thans beroed Franktyk en wel ylak boven de Waereldlkd
) P A R Y s.
Wat al wonderen onderfchepte ik niet al in deeze Hoofdplaats, des Franfchen Ryks, bekend zoo wel voor het Oeffenfchool van allerhande Kunsren en Wetenfchappen, als voor den zetel der vermaken i het fcheen dat alles daar ten onderfte boven gekeerd was zederd dat de lucht van St. Omêr niet alleen Parys maar vervolgens ook alle de overige Pro vin tien van het Franfche gebied verpest had : overgelukkig voormy dat het Geheimboek van de Perfiaanfche Minerva my tot de wortel oorzaken van alle deeze on-, begrypelyke volksberoeringen deeden opklimmen en deswegen zodanige oplosfingen aan de hand geven, waarvan ik nooJzakelyk gebruik maken moest, ten einde de werkelyke Staatsaangelegentheden van dit wydukgebreid Ryk op eene Astrologifche wyze in zyn volle gewricht te vatten. Ongeacht al zulke welberaamde voorzorgen, welke buiten twyffcl in allerley onderzoekingen rakende, de ditrqlogke nooit te QPPas komen en. wy zelfs na dit ge-



C 39 )
'val van groote dienst kón zyn, zoo baat het echter niet» datmy* ne Planeetkundigè waarnemingen aangainde de Natióbaale opftanden my klaar blykeiyk deede befpeuren, dat 'er nog oprechte Franfche genoeg gevonden wierden, die de pary van hunne Koning-getrouwelyk bleven aankleeven, maar aan de andere kant ' ontdekte ik niet mimier zck.'r te zyn, dat de geest van muid'zucht welke doorgaans uit de zoogenoemdeFolks/lem geboren word, de meeste gemoederen van het Burgerfchap bekroop ;in een woord dat men de Koningen van Frankryk die zedert onheugelyke tyden willekeurig en met een onbepaald gezag gegeett hebben gehad voortaan paal en perk zoude willen fteilen, met dat gevolg dat zy niets zonder des volks toeftemming zouden kunnen doen, waardoor de groote van het Ryk die waarlyk de Steunpielaareti van den Throon zyn dan tot bloote nullen in het cyffer zouden worden gemaakt en vervolgens afhankelyk van het graauw zouden moeten blyven,het geen de omkeering van de oude Regeeringsvorm, en dé volflrekte ondergang vaa deeze bloeyende en geduchte Monarchie onwederfpreekelyk na zig zoude fleepen; ondertubfcben onderfchepte ik al verder door myn Tubas en in deeze en de volgende maand Augustus de beraadflagingen van de by een geroepen Staten Generaal het daar heenen zouden weten te wenden dat het Koninglyk gezach bewaard, des muiters op het voetfpoor van andere landen na verdiende geftraft en de openbaare rust wederom herlleld zoude worden; het wispeltuurig character van een Franschman volgens welke hy gewoon is van het eene uiterde tot het andere dikwyis zonder ryd beraad over te flaan, deed my op goede gronden denken dat het -Geheimboek van de Perfiaanjche Minerva my in alle deeze Astrologielcheontdekkingeniet misleid heeft gehad: om deeze myne gisfh gan door een bevvysbaar voorbeeld te ftiven, heeft men flegts te letten op de wisfelvallige lotgevallen van den Directeur Generaal af eerden Minister van het Departem2nt der Finantie zaken van Frankryk, den vermaarden Nekker,eea der kundigfte mannen van zyren tyd, die na eerst uit den burgerftand tot die waardigheid verheeven te zyn, naderhand gebuiteld is, andermaal die post met een hooger gezach beklommen heeft en vvaarfchyne-
lyk



C 40 )
lyk door bewerking van zyne beste vrienden, waarvan by ftü de befcheTmheer is eerlang tot den val ftaat gebracht te wordem In middels dat ik dit alles gade floeg befchouwde ik aan den Horizon nog verfcheide merkwaardige byzonderheden die de Fran<che Monarchie betrofven, onder meer andere geheime Staats /ebeurtenisfen, welke volgens myne Astrologifche onder* goekingen waarfcbynelyk niet ver af zyn en die verdienen door myn Staats-Pen befcheven te worden, kwamen de drie navol* eende voorzeggingen daartoe het allereerst in aanmerking; als voor eerst dat 'er in het beloop van de maand July of daar omtrent zonder de juiste tyd te kunnen bepalen een mislukte •samenzwering zal worden ontdekt die na het geluk de onthroonjng van een der beste Koningen van Europa ten doelwit zoude'hebben, dog gelukkig voor de uitvoer ng daar van plaats had ftond te worden gedempt en wel. op een wyze dat men de oorzaak der mislukking deezer gevaarelyke Confpiratie aan de beklapping van een der meest fchuldige vloekverwanten te dunken zal hebben: dat vervolgens byna gelyk tydig een viervoudig bond* cenootfchap tusfchen Frankryk en drie andere Mogentheden van Furopa^mx aan tot nog toe bedektelyk en vruchteloos gearbeid was op het tapyt moest komen, ja dat het niet onmogelyk fcheen dat zodanige Quadrupel Jliance in de volgende maand Augustus zyn volle beflag kreeg, terwyl die onder Pruisfchen Engeland\ en Bolland in het Jaar 1788. geflooten het Hof van Mailles een prikkelende doorn in het vleesch.was, welke jrrootendeels alle zyne Staatkundige ontwerpen te leur (lelde! dat al verder met betrekking tot de laatfte voorzegging het niet ondui* fter bleek, dat zoo draade binnenhndfche rust herfteld zoude w«* zen zeduurende deeze zomer een fransch Obfervation leger zoude komen te ftaan aan den kant van den Rhyn, en een anatrop de Grenzen van Vlaanderen om een wakendoog te houden ingeval den oorlog in Duttscblanddoor onvoorziene Staatswisselingen door brak; by onderftelling dat het drietal of maar een derzelve van deeze myne Astrologifche waarneemingen eens door de ge. voken bewaarheid worden , zoo moer men uit de voor verhaalce opnervlakkige Prognosticatien inzonderheid voorzoo veel de laat-



t 4J )
He van dezelve belangd niet verkeerdeïyk befluiten als of bet Hof van Verjailles daarmeede zoude bedoelen om ten gevalle van de gevluchte Patriotten de Republiek van Holland vyandig aan te vallen, gelyk ik zonder de gebruikmaking van de Astrologie meer malen onderfchepr heb het dwaas gevoelen of liever de in rook verdweenen hoop der antie Prinsgezinde hier te lande, zedert haare onzachelyke tuimeling geweest te zyn, als welke door harfenfchimmige beloften misleid, op den zwakken grondflag van dit reeds begraven Patriottiesch Staatsontwerp, kort na haaren val zulke fterke kafteelen in de lucht hebben gebouwd gehad, dat men naderhand een zoorr van wind negotie daarvan heeft zoeken te maken om de meest bemiddelende luiden van hunnen aanhang die nog vooruitzichten nog fcherpzinnige verdanden bezaten door deeze ydele hoop het zand in de oogen te werpen en haar het geld listig uit de beurs te kloppen.
ik zal ter verctere opluistering van myne Astrologifche Obfervatien, rakende de bedenkelyke Staatsgefteldheid van het thans op zyn beurt geteisterd Frankryk hier gaan inlasfchen, een niet •ongeestige brief gefchreven door een galant krygsofficier aan zyn matres, waarvan het affchrift my toevallig in handen geraikf «en die van den volgenden inhoud is.
BEM1NNELYKE JULIA!
- „ Ik kan u alle dagen zoo veel geld niet zenden als gy be» nodigd , en regt hebt van my te vorderen, want gy weet dat .,, ik arm uit America, daar ik den laatften oorlog fchatten dagt 5, te vergaderen, in myn Vaderland wedergekeerd ben ; gy „ kent my waarde Julia voor een geboren Franschman die in het ftuk van liefdehandel zoo als de ganfche Waereld weet, „ edelmoedig denkt i maar myn lieve kind wy zyn geenFran9, fchen meer zedert dat de vulniskar van Myne Heeren de P.i,, triotten door de ftraaten van Parys gereeden heeft , want het geld ontbreekt, het credit is vervloogen, en onze LandgeF „ no-



( 4a )
3, noten betrouwen niet gelyk voor deezen een Krygs Offie „ cier op zyn woord van eer; wel is waar dat wy zonen van „ Mars weinig tyd geleden ons aan de Hollandfche ducaten „ dachten te vergasten , toen in de Vereenigde Nederlanden de ,, geest van verwarring boven dreef, maar die drommelfche „ Pruisfifche Huzaren, die het kunsje om buit te haaien betèr „ verdaan dan wy zyn ons behendig daarin voorgekomen: wat „ zat ik meer zeggen ! Ik heb nog een zwaar hoofd over de „ bveenroeping van de algemeene Vergaadering der Staaten „ Generaal om dat ik beKommerd ben dat wegens de onmee„ celyke kosten, welke tot die ongewoone Plechtigheden beno„ digd zyn, in het vervolg onze foldy zal befnoeyen, want na „ ik begryp wil het fchuim van het volk onze goedhartige dog al te toegeevende Koning tot een blote Machine maken , onbevoegd om voortaan zonder toedemming van deeze bende oproermakers iets van aangelegentheid voor zyn Lan i en Volk „ te kunnen befluiten. Wat raad dan beminnelyke Julia ? wat „ mosten getrow gebleven Officieren tog doen als zy zig in „ het geval zullen bevinden, van haare gegronde klachten niet „ meer voor den throofi te kunnen brengen en wanneer de ' „ Heldenmoed geen aanprikkding meer hebbende,de verdier„ den der Militaire Bevelhebbers onbeloond daan te blyvea?
wat zwaarigheid als ik myne bezolding door myn Koning ge„ trouw te blyven verlies,zal 'er nog iets van myn vaders goed overfchieten óm eens 's daags te eeten en uwe bekoorelyke " perzoon een half perfioen per Maand aan te bieden: Onder" tusfchen om u te vreeden te dellen gaat hier ingedoten, de '* laatde Louisd'or die ik bezit"; Geloof dat ik ben. &c. Myn Astrologifche nafpeuringen in het praalziek 1'ranh yk volbracht hebbende gaan ik met myn Planeetglas regelregt overfcheepen na het Ryk der Britten onder de wandeling bekend met de naam van
EN-



C 43 ) ENGELAND.
In welkers volkryke en Handeldryvende Hoofdftad Londen zaken van verfchillende natuur te onderzoeken vallen , en die byuitnementheid het afgelopen Regentfchap, en de gelukkige herffelling van zyne Groot Brittannïfche Majefieit ten o-iderwerp zullen hebben onder byvoeging van zommige Starrekundige ontdekkingen aangaande de onverbeterlyke Staatsbeftiering aldaar zoo wel ten opzichten van het Nationale Bewind, als ten aanzien van de Buitenlandfcheaangelegentheden van deeze volgeestige Eylanders.
Alvoorens daartoe over te gaan, zal het niet ongepast zyn aan te merken, dat van het ogenblik af dat de Engelfche hunne oude bezittingen in America verloren door de bellokingen van zuifce landaarten welke misfchien in beeter tyd het meeste nadeel daar van gevoelen zullen, hebben zy door wel beraamde huishoudelyke fchikkingen genoegzaam die breuk weten te vergoeden zoo door eene ingevoerde fpaarzaamhèid in alle de byzondere takken van 'slands uitgaven, als door hunne onophoudelyke pogingen om derzelver Koophandel en Scheepvaart op de Oost en West-Indien verder uit te breiden waardoor zy middel gevonden hebben het Nationaal c -edic, dat anders door het varlies deezerryke Wingewesten aan het zinken zou zyn gegaan fteedsduurend te behouden; daar in tegendeel verre de meeste der weldenkende Amerikanen zig niet zonder reeden by aanhoudentheid bitter beklagen van niet onder de zagte en dragelyke Heerfchappy van Engeland gebleven te zyn, en dat door de ftroom der misleiding tot een gewaande verbetering van Regiering meede gefleept, de flachtoffers van de Volkd waalirig waren geworden: men behoord het caracter vaneen Engelsman wel te kennen om onpartydig zyn manier van denken te kunnen beoordeeld, hy is aan de eene kant oprecht, weldadig in alle zyne handelingen en getrouw aan zyne vrinden, dog aan de andere kant yverztichtig omtrent den Koophandel trots ten aanzien van andere Naden,en waakzaam voor hunne Staatsbelangen , wanneer ze beducht zyn dat men hen een trek fpeeien wil;
F s dit



C 44 )
dit bleek middag klaar by gelegentheid van de groote omwente» ling voorgevallen inde Republiek van £fo//ö«-5?,geduurende den Jare 1787. toen zy bevreesc waren dat Frankryk in troubel water zoude willen visfchea, en dus ras hun tandeir lieten zien door de wapenen aan te gorden,waar door het eene zwaard het andere in èz fcheede hield: ondertusfchen kan ik niet voorbygaan ter loops aan te flippen dat alle de bovenftaande hoedanigheden die in een Engelsman zamenloopen in den Grooten Staatsman Pit gevonden worden.
Zoo immer een vorftelyk paar de liefde van hunne onderdanen hebben weggedragen, is het voor zeker de regeerende Koning en Koninginne van Engeland, en dit was ontegenzeggelyk de oorzaak van de onvoorbeeldelyke vreugde bedry ven waarvan gansch Londen weergalmde ter gelegentheid van de herftelling deezer algemeen beminden Monarch, en niet minder van de reede waarom hec voorgedragen Regentfchap geduurende zyne krankheid niet na de fmaak van het meerder gedeelte derBricfche Natie was, vermits zommige Staatkundige bekommerd waren dat door de aanftelling van een Regent in dat Ryk zonder zyn gezach te beperken het politicq lysthema vau Europa gevaar kon loopen van zodanige veranderingen te ondergaan welke nadeelige, inbreuke aan het Tractaat van vriendfchap onlangs tusfchen die Kroon Pruisfchen en Hf.Hand ge-floten zoude kunnen te weeg brengen, hoe wel als men de zaak van den regte kant befchouwd deeze opgevatte verdenking en daarop gevolgde ongerustheid ten eene maale buiten den haak en kwalyk geplaatst waren; ik kan echter als een Astrologifche Geheim]chryver, die getrouwelyk zyne Planeetkundige waarneemingen moet berichten, zonder aan de waarheid .e kort te doen, niet verzwygen dat onaangezien 'er zig werkelyk geen de minde waarfchynelykheid opdeed, dat een diergelyk vooiflel andermaal op het Tapyt zal gebracht worden, die Gebeurtenis nochtans buiten het geval van des Koning reize na zyn keurvorftendom Hanover wel eens plaats kon hebben , en vervolgens de bettleeding van het Regentfchap met eene vel Irekte oppermacht voor zoo veel de hooge Petfoon van den Prins van Walles betreft, dan ook eerst na de regelen vau eene



( 45 )
ne gezonde Staatkunde noodzakelyk zoude zyn, wanneer den teergeliefde Monarch onverhooptelyk door wederinftorting in de voormalige bekhgelyke toedand zonder mogelykheid van beterfchap verviel: onder usfchen dat het wenfchelyk is dat zoortgelyke of andere onheilen die aanleiding daartoe zouden geeven nimmer gebeuren mogen, zal ik als een laarfte befchouwing aangaande de Britfche Eylanders door myn Tubus gedaan, als geen onzekere voorzegging ten befluit alhier gaan boekftaven, dat Engeland geduurende deeze loopende Maand July een geweldige fchok inde Oost-Indien, fcaat te ondergaan, het welk door ryke aanwinningen en ongemeene voordeden van deszelfs Retourvloot uit die ver afgelegen Gewesten grootendeels verzoet zal worden, ook zal misfchien zoo veel ik heb kunnen ontdekken de fchuld of onfchuld van de Ridder Haestings in dit najaar blyken en zyn lang geduurd Rechtsgeding als tian finaal beflist worden, en hier meede onze taak van Astrologifche onderzoekingen met opzicht tot Groot Brittannien afgehandeld hebbende, begeef ik my met de Telescoop na
HOLLAND.
Een aangenaame Landdreek, weleer onder een der voornaame Ryke,en machtige Gewesten van het Europifch Waerelddeel gereekend , zoo ten aanzien van haare Burgerlyke Vryheden als uit aanmerking van haare uitgebreide Koophandel en Scheepvaart byzonder in Afia, en Afrika, heeft niet alleen zedert den aanvang van de tegenwoordige Eeuw, onbedenkelyk veel van haare eerfte luider, macht en aanzien verloren door verfcheide opkomende S.aatsrampenen , Nootlottigheden , waarmeede zy van tyd tot tyd inzonderheid ineen Stadhouderlyke Regeering befprongen wierd, en tegen den drom van Binnenlandfche factiën die de Staatsregeering zonder Stadhouder voor verkiesbaar hielden wordelen moest, maar het geen de laatde dooddeek in het hart van de Republiek fcheen te zullen toebrengen was de ongehoorde de gevaarelyke Revolutie die aldaar zedert den Jare 1^85 tot de gelukkige omF 3 wen-



C 4S )
wenteling voorgevallen in dén Jare 17557 plaats had, hoodanige verderfvelyke beroeringen op eene verraderlyke af liever firiffchuldige vvyze ondernomen wieiden door een bedriegelyke en valfche volksftem welke zig te onrechte met de naam van Patriotten of rechtzinnige Vaderlanders beflempelden; dan een ontzachelvke Monarch van Europa die belang by het behoud van de Republiek en de eer van zyn Koninglyk geflacht had, fchoot met zyne dappere Krygsbende vaerdig tot ontzet en bevryding van de onderdrukking toe, en was om zoo te fpreeken een werktuig in Gods hand ter hérfteliing van 'sLands gezeegende oude Conliitutie, welkcs vast gefielde Fondament^ door de woelingen van deeze onnaturelyke Vaderlanders aan het waggelen gebracht waren: na dat men op die manier de moetwil en muitzucht gefnuikt,en dit gemee• ne best van haaren bedreigden onderpang gered was, wkrden er vervolgens krachtiger hulpmiddelen beraamd om de Republiek van Holland haaren oude luisteren aanzienelykheid, welke by de buitenlandss merkelyk gedaald (cheen weder te doen verkry;en ,en ter bereik van dat oogmerk kon geen gefchikter weg worden ingeflagen dan onmiddelyk na de gelukkige omwenteling van zaken hier te lande een defentïve Alliantie, met de Hoven van Londen, enBerlynte fluiten, die voor het toekomende tot een waarborg tegen alle Buiten en Binnenlandsch geweld zoude kunnen vertrekken,.en welke 'sLands thans gevestigde Conpitutie op eene cnverbrekelyke wyze voor altyd, kon guaran teeren, gelyk daft ook deeze gewichtige onderhandeling i:i het afgeloopen Jiar met eene gewenschte uitflag is bekroond geworden.
Ik heb alvoorens my tot Astrologifche onderzoekingen te begeeven, noodzakelyk gevonden deeze korte ui.ftap te moeten doen, eensdeels om dat ik in hoedanigheid als Gehümfchryver niet fchroom myne denk Wy ze aangaande de ware belangen van myn Vaderland openhartig en onbewinpeld te verklaren, en anderdeels, om de zodanige onder onze Meedebu^gers, welke onze tegenwoordige Landsgefteldbéid in een verkeerd oogount befchouwenen dus in dat opzicht met ons van gevoelen verfchillen, door kracht van redenen te overtuigen dat zy ongelyk hebben van aulk-?tedocn> wmt dat iemand met betrekking tot de Staats» I aan-



aangelegenheden weieens in een verkeerd bigrip kon vallen, Is natuurlyk ,maar in zulke fpoorloze denkbeelden opzecrelyk te volharden kan voorzeker een ongerymde koppigheid , welke de palen van het gezond verftand overfchreeden genaamd worden; ondanks deeze voorlopige gedachten, die ik juist nog voor onverbeterlyk nog voor onveilbaar wil opgeegen met dat gevolg als of ik daar meede zoude zoeken (taande te houden even of'er na de volbrachte herltelling van ziken niets meer ter bereddering van deeze beflommerde Republiek te doen vi^J: myne voorzeggingen over aanmderende lorge /allen en zonderlinge "Gebeurtenislen^ die nog voorhanden zyn, zullen best bekwaam wezen my van die verdenking re kunnen zuiveren.
De Astrologie behoeft my niet aantewyzen, dat ingeval by onder Helling gefproken Pruisfen en Engeland in de werkelyke onlusten betrokken wierden af het zy een van die Mogentheden by openvalling van den Room.sch Keyzerlyke Throon door de beide mededingers tot dezelve dat is te verftaan door het bediyf van den Keurvorst van Beyeren en den groot Hartog van Toskanen naderhand in een algemeene Oorlog voor het behoud van de rust in Duitscbland kwam gewikkeld, en vytmdelyk aangevallen te worden, de Republiek van Holland volgens hetTractaat verplicht zoude zyn het daarby bedongen Secours aan zodanig aangevallen Bondgenood,op fhande voet te moeten leveren, maar zulks belet niet dat ik het Geheimboek van de Per/ïaanfche Minetva, die de bedenkelykheid van zommige neetelyke Staatszaken wat beter oplost, nopens deeze onderfteïde Gebeurtenis nader ondertast hebbende, of de Nederlanders als dan volftrek onzydig, en bi i. 1 eene gedeclareerde Oorlog van de zyde der aggresfeerende party, tegen wien de onderftand, van hoedanige Natuur ook, geleeveri was ,^zoude Itunnen blyven; een vraag voorwaar wel degelykwaardig om door Astrologifche Kunstregelen ontwikkeld te worden! daar fchiet my over dit ontwerp toevallig te binnen een beiangryk gefprek, het welk ik onlangs in zeeker Coffyhuys by. woonde, en dat tusfchen twee Staatkundige bollen van tegeogeftelden gevoelens gehouden , onder andere uitliep om te onderzoeken of een defenzive Alliantie -Traclaat eerst met het Hof van Frank*
ryk



C 48 )
ryk en vervolgens in later tyd met de Kroon van Engeland gefloten zoo lang de beide Alliantien nog in haare volle krncht, dat is te zeggen niet uitdrukkelyk herroepen waren, in geval vaneen opkomende Oorlog tusfchen deeze beide Mogentheden met eikanderen beftaanbaar konden zyn: dit ongemakkelyk ftuk viel bezwaarelyk te beflisfen voor zoo veel het oppervlakkig voorkwam, alleen wierd het door een der disputeerende fprekeers beantwoord met voor te wenden dat men de aangevallen party zonder onder* fcheid wie die ook was en niet de aggresfeur het bedongen fecours leveren moest; dan de Starrekunst deed my by nader onderzoek wel ras onderfcheppen dat de Republiek in zodanig geval de l£ngelfche zoude byfpringen alfchoon het voormelde Traciaat met de franfche Kroon vroeger gefloten, nog fteets in wezen gebleven was, om redenen niet alleen dat de Engel fche zedert meer dan eene Eeuw een van onze oude natuurlyke Bondgeno*en waren geweest aan welke wy door Nationaale Staatsbelangen onaffcheidelyk behoorden verknocht te blyven ,* maar voornamelyk ook daarom dat 'er eenTripla Alliantie in het tegenwoordig geval te zamen met Pruisfent en Engeland plaats had, waarvan wy zonder toeftemming van de eerstgenoemde Monarch niet konden afwyken in zooverre van Frankryk re onderfteunen en onze verbintenis met Engeland te verzaaken als 'er een Oorlog tusfchen beide deeze laatstgenoemde Mogentheden oprees, om dat agtervolgens de vast gefielde Maximes van het Staats en Oorlogsrecht niemand der contracteeren Je partyen op eigeu gezach van een gefloten verbond mag afgaan, ten zy met eenparig confent en volkomen goedvinden van de gezamentlyke contraftenten, weshalven het verkiezen van een Neutraliteit, dat zomtyds de veiliglle weg is om gedekt tegen de aanranding te blyven en dus het beste middel om zoo wel de Navigatie als den Koophandel in dit gemeenebest blosyzamer te maken in zoortgelyke gevallen waarby nog twee andere Mogentheden geinteresfeert zyn van onze nog van haar kant volftrekt ongeplaatst zoude wezen.
Myn Astrologifche Staats - Pen die ten opzichten van deeze zeven vereenigde Landfchappen over onderfcheiden onderwerpen handelen moet, zal dit maal van emltige tot vroolyke enfchert-
zen-



( 49 )
zende voorzeggingen overfpringen; onder de vrolyke zoort kan men gevoeglyk begrypen dezulke,welke aanftaande vreugde bedry ven aankondigen gelyk by voorbeeld het naby zynde Huwelyk van een Nationale Princes, die niet minder door haare uitfchitterende bevalligheid,als door haare luifterlyke hoedanigheden met eene algemeene toejuiching van de ingezetenen desLands de roem wegdraagd van het Pronkjuweel der ichoone fexe van haaren tyd te zyn: de voorafgaande fchikkingen rakende den voortgang en tyd bepaling van dit Vorftelyk Huuwelyk met een Prins van gelyke verdienden zyn in een der zomermaanden van het voorleden Jaar ergens buiten'sLands geklonken en zal vervolgens in dit Jaar 1790 voltrokken worden ten genoegen van een Landaart onder welke zy geboren is en aan wie zy haar beminnenswaardig heeft gemaakt. Onder de fchertzende voorbedde welke de Planeetontdekkingen aan de hand geeven en waarvan iets vermakelyks te voorzeggen valt behoord in de eerde plaats de koddige ontvluchting van een gevangen Patriot voorheen een der opperhoofden der Ruitertjes onder de Vryheidszonen geweest zynde, een Gebeurtenis die wraafchynelyk geduurende deeze maand voorvallen zal, dog welke gevluchte Ridder even als de beruchte Boomkweeker Pieter van Erakei, do^r een wel uitgevonden list agterhaald, en helaasl andermaal voor al zyn leven daat opgeflooten te worden; dat in de tweede plaats een vrolyke Sociëteit zamengedeld van Staatkundige waaghalzen, en uitmakende een aantal van twee en cenig Perzonee onder het gewoone fouperen,en haar lustig zang vermaak onverwacht gearresteert en door gewapende Marfchappen omringden bewaard zullen worden in het zelfde vertrek alwaar zy hunne dagdykfche zamenkomden houden, zoo dat zy regens wil en dank genoodzaakt zullen wezen aldaar op doelen haar nachtverblyf te moeten nee.T.en, en ten laatden dat een reizende Dame van naam, en hooge geboorte,die zeven Landen bezocht heeft in de Maand July hier te Landen daat aan te komen om 'er heimdyk ten behoeve van de magere en behoeftige Patriotten die zich althans elders bevinden, een Collecte van Compasfie by haa* re treurende aanhangeren te doen: waarmeede onze Astrologifche Prognosticatien betrekkelyk tot Holland befluitende, gaan ik zonder vertoeven met myn Titbus een reis te land aanneemen.
G BRA



( 5o ) B R A B A N D.
Daar ik langs de itraaten van Br ut fel verfcheide Hollandfche Emigranten zag wandelen, onder welke zig zommige bevonden welke te St. Omêr, en andere die te Duinkerken t'huys hoorden, dogallegefchiktomde groote Maandelykfche Vergaderingen over de belangen van het zieltogende Patriotismus als Gedeputeerde by te wonen ; ik ontdekte met een opllag van het oog, zoo dra ik van myn Tehscoop gebruik maakte, dac zulk een nieuwigheid der Brabanders wonder wel geviel, en dat hunne manier van denken byzonder met die der gevluchte Hollanders llrookte, zoo dat zy door hun voorbeeld aangefpoord, den teugel aan een ongebonden en toomloofe Vryheid kwamen te vieren tot zoo verre van de kevelen van hunnen wettigen Land vorst te verfmaaden en vervolgens door binnenlandfche oproeren de gemeene rust verftooren ; de Gastvryheid ten opzichte van vreemdelingen is een pryswaardige zaak wanneer zy uit edelmoedige of belangloofe inzichten gefchied, maar als zy Land en Volk bedervende zeeden van het Vreemdelingfchap opvolgd, is zy volftrekt af te keuren, vermits zy als dan voorde publieque Welvaard gevarelyk word; aldus was het gelegen met de overgelopen Hollandfche Patriotten , die befmet door een zoort van galachtige Staatkunde by hunne aankomst in Braband, en geduurende hun verolyf aldaar deeze anders vreedzame volkeren met het zwadder van hunne losbandige denkbeelden ten opzichten van de gehoorzaamheid aan hunnen Souverein verfchuldigd hoe langs hoe meer verpesten, en het fchynt uit myne Astrologifche bevindingen te blyken dat de nieuwe verordeningen door den Keyzer Josephus, in da Staats en Kerkelyke Departementen onlangs daar te Lande ingevoert, zodanige geesten van onrust welke na verandering in de Regeeringsform baakten , wakker gemaakt,en dac de bedekte aanflagen van de Hollandfche Emigranten die de gunst der verleende Gascvryheid trouwloos misbruikten ongemerkt in de hand hebben gefpeeld gehad; na het aflopen van de voorver-
haal-



C 51 )
haalde Staatkundige Obfervatien aangaande het voornaame beweegrad van de tegenfporrelingen der Brabanders met betrekking tot de opvolging der bevelen van hunnen wettigen Monarch, zal ik by wyze van voorzegging daar byvoegen eene aannaeierende gebeurtenis , welke misfchien aan veele ocer tydgenoten verwonderlyk fchynen zal, namelyk dat het my volgens de regelen der Planeétkunde gans waarfchynclyk voorkomt dat 'er in het midden van deeze IVlaand eene openbare Volksoplïand zoo te Brusfel als in verfcheide andere Brabandfche oorden tegen 'sLands Hooge Regeering ftaat plaats te hebben, waarvan men de dryfveren by het uitbarften derzelve eerst recht begrypen zal, terwyl ik midlerwyl de gegrondheid, of ongegrondheid van zodanige Revolutie aan de tyd overlatende, my hier bedienen zal van een niet ongeestige Brief aan my vertoond, om daardoor te betoogen hoedanig de weldenkende Brabanders hunnen werkelyke Landsgtfteldheid bevcordeelen.
MYN HEER!
Daar de meeste Staten van Europa tbans door den kanker van verdeeldheid gefchud, en beroerdworden ,is bet niet te vertoonder en dat wy van dat onheil niet bevryd gebleven zyn; is 'er ooit een Land in ons bewoond Waereldeel daar zedert byna een Eeuw de Inboorlingen onder de lofwaardige hefiiering van eene zagte en vreedzame Regeer in g, gelukkig geleefd, en onder den Vygenboom des overvloeds hunne dagen {lil en gerust gefleeten hebben gehad, het zyn gewis de zorglooze of om my beter uit te drukken, de. oncpmerkzaame Brabanders geweest: wanhopende tog aan hunne gelukftaat in een tyd dat zy haar beroemen konden tot bunnen Landvorst te hebben een nxys en zagtmoedige Monarch, die pralende met de welverdiende lof van de Volksrampen waarmeede zyzomwylen te wcrflelen hebbenzoo veel moogelyk te verzachten en als het gefchieden kon dadelyk te doen ophouden, bovendien als een tweede Titus Vespafiar.us C a zo'



(50
zoo te zeggen geen dag laat verloren gaan' om den voorfpoed en het geluk zyner onderdanen te xergrooten P ondertusjchen blykt het aan alle kanten dat de kwalyk gezinde onder onze Landaart deeze vader lyke zorgen af liever vorflelyke goedheden van hunnen Doorluchtigen opper gelyder met een fnood en ondankbaar gedrag verfmaad en beantwoord hebben ; hadden misfcbien de Hollandfche Staatsdeferteurs in Braband ger n fcbuilplaats gevonden wy zouden denkelyk door het fenyn der tweedracht niet befmet geworden zyn, ten minflen in onze natuurelyke plaat van getrouwe en gehoorzame Burgers gebleven hebben: ik laat die bedenking aan uwe bedaarde overweging ter beflisfing. en heb de eer te zyn &c.
Nademaal ik niet ondienflig geoordeeld heb, om het hy deeze beknopte dog volzakelyke waarnemingen ,met opzicht der Politique zaken in Braband gedaan, tot nader onderzoek te laten berusten , gevoel ik my thans gedwongen o n meteen Astrologifche •wind na /ietverafgelegen Ryk der Zweeden over te zeilen,plaatzende myn Telescoop op eene horizontale wyze vlak boven
S T O K H O L M.
In welke gerucht makende Hooflflad zig voor myn Staats-Pem een ryke en vruchtbare Hof van ongewooneStaatsgevalien opd.ed waarvan ik my voorftel alle de Starrekundige bevindingen te ontknopen , en vervolgens met daartoe betrekkelyke voorzeggingen volledig op te helderen , na dat ik alvoorens tot beter begrip van dien vooraf kortelyk gehandeld zal hebben van de wortel oorzaken waaruit de thans heerfchende Gistingen tusfchen den Koning en den Zweedfchen Adeliland voortgefprotenzyn.en van welke devoornaamfte byzonderheden gelyk uit de nieuwspapieren overvloedig gebleken is. hoofdzakelyk hieroo uitlopen; in de eerde plaats, dathoezeer de Koninglyke waardigheid in Zweeden eertyds verkiesbaar en niet erfvelyk geweest zynde, zedert de veranderde Regeeringsform van denjare 177*2. in dat Ryk meer veld gewonnen en een uitgebreider macht verkreegen had, den tegenwoordigen
re*



C 53 )
geerende Monarch, volgens de bepaling van de Lands Conftuutie daar by gemaakt, echter niet bevoegd was om zonder toeftemming van de gezaamentlyke vier orders waaruit eigentlyk de wetgeevende macht aldaar beftaat, den Oorlog tegen eene Buitenlandfche Mjgencheid aanvallender wyze te mogen verklaren, en het was op dien groncfl ig dat men ter gelegentheid van cle vreedebreuk onlangs met Rusland voorgevallende vyandelyke inval van de kroon van Zweeden op de Finlandfche grenzen buiten verzochte goedkeuring der vier Staatsordens ondernomen, voor eene klaarblykelyke inbreuk van 's Lands Conltitutie hield, een voorwendztl waarom verfcheide Zweedfche Krygsofficier aangeftyft door den Adelftand, volftrekt weigerden dienften te doen en het geen ter zeiver tyd de bewegende oorzaak wierd, waarom de Koning een Acle van verzekering van de Staatsraaden des Ryks vorderde ten einde voortaan bevoegt te zyn om op eigen gezach den Oorlog te mogen verklaren ,fen een vreede na zyn goeddunken te kunnen maken, zonder verplicht te wezen, daartoe alvoorens verlof van de bovengemlede Ryksftanden te vragen ren in de laatfte plaats dat terwyl verre de meefte van den Ridderftand, of den Adel zig tegen den eysch van den Zweedfchen Monarch krachtdadig verzetten, en bygevolg ftyfhoofdig weigeren bleven zodanige Alle van verzekering te onderreikenen, verfcheide aanzienelyke Leden van dezelve daar op gearresteert waren geworden, hebbende onaangezien deeze hande behandeling nog naderhand tegen de onderteikening van hunnen Marfchalk in haaren naam en afwezentheid gedaan, uitdrukkelyk geprote(leert, zoo dat agtervolgens de grondbeginselen van een gezonde Staatkunde des onderzoek van den Staat des gefchil eigentlyk daar heenen zoude gaan, af de Acle van Verzekering waarop deti Koning van Zweeden niet zonder gegronde redenen tot behoud van het Konicglyk gezach zoo fterk aandringd door de voorverhaalde ondertekening van den Marfchalk in den naam van den Ridderftand3 en buiten haare gezamentlyke goedkeuring gedaan als wettig dan onwettig moet worden befchouwd, voornaamelyk wanneer de drie overige ordens der Ryksftanden bevoorens volG 3 vaar-



( 54 )
vaardïglyk in den eysch van den Koning te dien opzichten hebben gewilligd, gclyk men weet dat gefchied is.
Men zal gemakkelyk beprypen dat ik deeze korte vooraffpraak, die met de Astrologie niets gemeen heeft, tot verklaring van zaken gelegd hebbende, om een denkbeeld van de aandryvende oorzaak der Zweedfche onlusten te ge-even, het dienvolgens in hoedanigheid van Astrologifche Geheimfchryver, de lotgevallen waardoor dat Land gefchokt word, en nog verder door andere gebeurtenisfen onderhevig ftaat te worden, by wyze van PJaneetkundige voorzeggen, nader te ontbolfteren; zonder dat het moogelyk is de uitkomften der Oorlogsondernemingen zoo beftiptelyk te kunnen bepalen, vooral ten aanzien van de tydperken geduurende welke zy Haan voor te vallen,en nog veel minder om de rechte fleutel van de Vorftelyke Cabinetsgeheimen te vinden , kan men my echter niet van verwaandheid befchuldigen, als ik zeg, dat de Afirologifche Wetenfchap toereikende genoeg is geweest om te onderfcheppen, dat de Zweedfche Ridderftand jtenlaatften genoodzaakt zal zyn in dees bedenkelyke twistzaak voor de uitdrukkelyke begeerte des Konings te moeten buigen: dat al verder by voottzetting van den Oorlog tegen Rusland en Denemarken tezamnr, of tegen een van die Mogentheden in het byzoeder,de Zweeden in een Hoofdtreffen te kort fchicten of liever in het onderfpit geraken zullen, ja dat het meer dan waarfchynelyk is, dat derzelver kloekhartige fcbeptervocrder by die gelegentheid in een oogfchynlyk levensgevaar zal worden gebracht, waaruit hy door een wonder toeval noj; gelukkig gered ftaat te worden, en dat vervolgens zoo als het Geheimboek van de Perfiaar.fche Minerva leid, de vreede tusfchen deeze drie Oorlogvoerende Mogentheden denkkelyk der Zomermaanden van dit Jaar zal getroffen v»orden, door bemiddeling van een ontzachelyk Monarch die door kiacht van wapenen de bemiddelaar der Staatstgefchillen van gansch Europa kan zyn-
Het is zeker dat de Zweeefche Natie onder de Regeering van hunnen tegenwoordigen Koning Guflavus ten opzichien van haare Nationale zeden vry beter befchaafd,in de Letterkundige Wetenfchappen onbedenkelyk meer voortgangen gemaakt heeft,en in



( 55 )
de Oorlogskunst ook meer bedreeven geworden is dan onder die van den Heldhafcigen Koning Ka rel den XII. en de Starrekunst heeft my ontdekt dac het misleiden geen Eeuw zal aanlopen af Stokbolm zal voor het algemeenn Krygsfchool van het Europisch Waerelddeel bekend ftaan; dit aan de Nakomtlingfchap ter bevinding overlatende, befluicenwy met onzen Tubus over te fteeken na het nabuurig Denemarken, alwaar wy ons beland vinden in de Hoofdftad.
COPPENHAGEN.
Die korrelings geleden het voorwerp van een treurige dog mislukte aanflach is geweest, welke deeze ganfch' Hoofdilad in eene onbefcbryfvelyke ontfteltenis toei maal gedompeld heeft gehad;dit ftout en afgryzelyk fluk veroorzaakt door het bedryfvan een wanhopend gelukzoeker, zynde een geboren Zweed Benzenftiemagenaamd, was volgens zyn voorgeevcn door hem uit Vaderlandsliefde beraamd, en had hoofdzakelyk ten doelwit, om een Rusfisch Esquader van Oorlogfcheepen op de rhede van Coppenhagen ten anker leggende in brand te (leeken, by gelukking van hoedanige doemwaardige dogonvolvoerdeonderneeming deeze bevolkte Hofplaats grootendeeJs gevaar zoude gelopen hebben van nevens hetKoninglyk Palys in een puinhoop veranderd te worden: Benzenftierna die eertyds Colonel in dienst der Zweedfche marine was geweest en na men zegt veel kundigheid van Krygszaken bezat,poogde dit gefmeet ontwerp, rakende de verbranding van de geankerde fcheepsvloct derRusfen aldaar, te bewerkftelligen door middel van een vaartuig die hy daartoe voor bedachtelyk van zekere O.Brien en eigenaar van het zelve en een Schotsman van geboorte gekogr, vervolgens met Buskruid en meer andere brandbaare ftoffen aangevuld had; dan deeze agrerdenkende Schotsman te fchrander om bedrogen te wo"den,mistrouwen opgevat hebbende,of Benzer.ftierna hern geen valfche wisfels voor de w.iarde van zyn verkogie fchip in de hand geilopt had , was de eerfte die alfchoon hy als
mee-



( 56 )
mpcdeplichtigditgruwelllukheimelyk had helpen berokkenen aan de hoooe Regeering alles ging ontdekken en van alle de omftandieheden deezer fuoode aanflag een volleedig bericht aal: men verzekerde zig welhaast van den Perfoon van Benzenfi ler na onaangezien hy zyne fchuilplaatsonmiddelyk na de ontdekking in net hotel van den Zweedfchen gezant genomen had deinende onder het recht der Volkeren aan het Gezantfchap der Buitenlandfche Ministers verknogt voor alle vervolgingen beveiligd te zullen blyven, om kort te gaan hy wierd ter zake van deeze onmenfchelyke daad in hechtenisfe gebracht, dat is te zeggen i„ een akelige gevangenhfe opgefloten gelyk dit onaangenaam lot ook te beurt viel aan een Herbergier van de Stad die zoO men voorgaf van het Geheim wist, en terwyl de befchuldigde nopens dit affchuwelyk bedryf genoegzaam dagetyks ondervraagd, e i hun Crimineel Proces na ftrengheid van 's Lands wetten opgemaakt worden, waarvan een zeer ongunftige uuflag te verwogten is, zullen wy immiddels over andere zoort van zaken betrekkelyk tot Denemarken gaan handelen.
Ondertusfchen had dit ontydig voorval de gemoederen der Uee tien tegen de Zweedfche Natie in den eerften opOag dermaten verbitterd dat zy daardoor onbuigzamer waren geworden om met de laatstgemelde kroon in een onderhandeling tot vreede mtela,en en dus vry liever verkozen zouden hebben om andermaal een Oorlogkans tegen de Zweden te hervatten, dog de invloed vldendrftappen fan den Koning van Pruis/en om, als Bennd elaar de goede verstandhouding door voorgevallen vya«dlykheden, m het voorleeden laar afgebrooken, tusfchen die beide OorlogvoerenrMogemneden o&P den ouden voet te herftellen, doeti hoopen dat de ontflaane Vreedebreuk van geen langen duur zal zyn, want voteens mvne Astrologifche waarneemingen ftaat deeze wenlcneWkf «bS.ref.fa om ftreeks de Maand July of wel in Auguslts zyn beflag te verkrygen; de overige^voorzeggingen ra kende de Deenfche kroon, zyn voor zoo veel dit loopende Jaar betr.f , v n geen aanbelang genoeg, om de oplettentheid der ynekers te verdienen, alleen zou ik 'er tot meerder opklaring van S^Sde geval nog kunnen byvoegen gelyk my doorde



C 57 )
Srarrekunst niet onduister gebleken is, dat de meergenoemde Benzer.fiierna aangaande den toeleg om de Rusfifche Vloot te verbranden , zommige geheime zaken by de bekentenis van zyne misdaadopenbaren zal,welke overal verbazing verwekken zullen, en dat deeze overtuigde booswicht kort voor, of na het eerde fïukvm dit Maandwerk Waereldkundig zal geraaken, zyne welverdienke doodltraf zal komen te ondergaan, of misfchien het geen niec te geloven is, uit Staatkundige inzichten tot een altoosduurende gevangenis ftaat verweezen te worden: het komt my op grond van Astrologifche bevindingen niet minder zeker voor,dat de opvolgende ongenade van een zeker wel bekend Deensch Staats Minister die nog veel invloed ten Hove heeft,een merkelyke verandering in verfcheide takken van het Regeérings bewind in dat Ryk zal bewerken, waarvan ik voor als nog, zoo min het oogmerk, dan de noodzakelykheid bevroeden kan.
My lang genoeg, uitaanmerking van de beknoptheid yan froften aanzien van de weinige voorraad der Staatszaken, die zig in Denemarken op doen aldaar opgehouden hebbende.begeef ik my vervolgens met myn Astrologisch werktuig over Poolen na Pruis/en befparende myne Planeetonderzoekingen betrekkelyk tot de Italiaanfche Staaten en meer andere overgeflagen Landftreeken tot eène volgende gelegentheid, te meer vermits 'er uitgezondert de Republiek van Venetien en de meeste deezer gewesten insgelykseen oogfchynelyke fchaarsheid van Oorlogsnieuws plaats heeft, gelyk ook in Spanjen, die goede maatregelen neemt en tot nog toe op zyn luimen leid; waarom ik myne befchouwingen zonder langer vertoeven voor eerst bepale tot de Koninglyke Refidentieplaats van de onrust^beminnende Poolen, alwaar ik vervolgens myn Tu ■ bus plaatfte vlak boven ten Thoren van de St. Jans Kerk te
WARSCHOUW.
Een aloude Stad doorgaans den zetel der verkoren Koningen van het Poolfche Ryk, vermaard door Binnenlandfche onlusten H en



( 58 )
en verwarringen die haar inzonderheid zedert dertig Jaren tyds het Schouwtoneel van verbazende Staatsomwentelingen gemaakt, en te gelyk oorzaak gegeeven hebben dat de Landpalen van dit voorheen wytuitgeftrekt gebied naderhand aoo eng beperkt geworden is waardoor de Magnaten af de Vorftelyke gedachten van de Poolfche Natie in later tyd nadrukkelyke ondervindingen hebben gehad, dat zy i-oor hunne eigen bedryven zoo ten opzichten van de huyshoudelyk verdeeldheden, als van hunne onverzadelyken yver o;n boven malkanderen in grootheid en gezach te wil • len uitfteeken, de Slachtoffers van kwalyk geplaatfte Staatkunde, of om beter te zeggen van haare Hersfenfchimmige bedoelingen zyn geweest; zedert dat den Oorlog tusfchen den Rus/en en de Porte uitgebroken is, en een gedeelte van Europa ontvlamd heeft, hebben de onrustige Polakken gemeent tot hunne Narionale veiligheid geen ledige aanfchouwers daarvan te moeten blyven,dog in plaats van het by een beftipte onzydgheid overeenkomftig hunne waare Staatsbelangen te laten berusten,en niet bezwaarlyk geweest zoude zyn te volbrengen, ingeval zy met eensgezintheid een onbepaald vertrouwen op de herhaalde aanbiedingen van een Neutrale Mogentheid, vermoogend genoeg om hun te befchermen, hadden gefteld, in tegendeel zig in verfchillende Factiën hebben verdeeld gehad, waardoor het zaad van verwydering onder de Landgenoten van dat Ryk hoe langer hoe meer wortelen gefchoten hebben, welke zoo nadeelig als g^varelyk voor de algemeene welvaard der heethoofdige Poolen behoren te worden befchouwd, ondertusfche is juist deeze zichtbare misgreep van haare kant het [aandryvend beweegrad geweest, welke my , na voorgaande Astrologifche onderzoekingen hebben doen onderfcheppen,niet onmogelyk te zyn, dat door bewerking van eenige zamenfpannende Potentaten de Poolfche Kroon by gelegentheid van een Throonopvolger binnen weinige Jaren erfvelyk in plaats van verkiesbaar zal worden verklaard , ten einde de onophoudelyke en Landverderfvelyke tweedracht onder de Grooten des Ryks te doen ophouden.
Na deeze korte opmaking en bygevo=-gde voorzegging als ter loops van Poolen gedaan te hsbben, gevoel ik my geneegen om
myn



C 59 )
myne Planeetkundige waarneemingen uitmakende het eerfte fluk van dit Astrologisch Maandwerk te befluiten met bclangryke befpiegelingen aangaande de welgeregelde Staats - beftiering van het Koningryk
PRUISSEN.
Zoo myn Staats• Pen daarin te kort fchiet, zal het voorzeker myn fchuld niet zyn, maar noodzakelyk aan het misverftand van de Perftaanfche Minerva behoren toegeweezen te worden ; zie hier wat ik door middel van haar onwaardeerbaar Geheimboek zoo te Postdam als te Berlyn met de7>/wcöüpbegluurde!menzal my het recht doen van tegeloven, dat ik over de gefteldheid daar te Lande nietflegts gebruik wil maken van loutere voorzeggingen,maar hetzelve vermeen te doorvlechten, met een befchryving van vroolyke cmftandigheden in een tyd dat 'er zig te Berlyn een zamen komst van zoo veel Vorftelyke Perzonagien bevind.
Behalven de verrukkelyke blyfchap, welke aan het Hof van Berlyn by de aankomst en geduurende het verbiyfvan zyne Doorluchtige gasten,en de prachtige Festiviteiten die ter deezer gelegentheid aldaar plaats zullen hebben,zoo zal men destyds dit algemeen uitfchitterend genoegen onderanderen onbedenkelyk vergrooc zien, door de tegenwoordigheid van des Konings Zuster Mevrouwe de Pincesfe van Orange.Gemalinne van den Heere Erftladhouder der V°.reenigde Nederlanden die haare Vorftelyke Telgen roemryke gedenktekenen vertonen van een zegevierende onderdrukking,waaraan zy korteling geleeden door de zamenfpanning van eene Bende lafhartige Snodaards zyn bloetgefteld geweest, en waarvan zy vervolgens de zegenpraalende uitkomst aan het kloek befluit van den besten der Monarchen te danken hebben, zoo dat de banden van bloedverwandfchap die deeze geestryke Princes, en haare drie Vorftelyke Pronkzuilen van het Huuwelyks Bed zoo flerk aan de belangen van haare Koninglyke Broeder verbinden door een op regt gevoel van dankbaarheid over deeze Grootmoedige weldaad nog H 3 naauj



C 60 )
wer toegehaald worden; intusfchen brengt my de overweeging van deeze gedenkwaardige Gebeurtenis als in een zoort van verwondering,wegens de onverbeterlyke Staats en Krygsbeftiering die men in de Pruisfifche Monarchie ontmoet,als welke door haare toe. nemende wasdom in beide betrekkingen zoo overheerlyk en glansryk te befchouwen zyn, dat men fchrooraloos hulde aan de waarheid doonde, niet aarzelen zal van te bekennen, dat zy niets van haare verkreegen grootheid en luider zedert het affterven van Fr b de rik de Groote verloren heeft: hiervan ftrekt tot een doorftaande bewys,dat over hetjalgemeen genomen dePerzoneelen Kundigheden van den thans regeerenden Koning van Pruisfen zig niet flegts beperken om zyne onderdanen door Vaderlyke zorgen gelukkig te maken, maar bovendien zodanig zyn ingericht, dat hy zyn Koninglyk gezach in geval van tegenknibbelingen jegens de aller onzachelykste Mogentheden weet te doen gelden en als de Staatsbelangen van het Ryk zulks vorderen, hun met de wapenen het Hoofd durf bieden , op eene wyze dat door zyn veelvermogende invloed het evenwicht van Europa grootendeels ftaande gehouden word; dan om in het byzondere aan te tonen hoe gefchikt en hoe geregeld het met de beftiering van het Krygsdepartementin de Pruisfifche Staaten toegaat, zal het voKtaan met een paar woorden aan te merken dat onaangezien de uitgeftrekt. heid* deezer Landftreek en de verafgelegentheid der Guarnizosnplaatzen met Nationaal Krygsvolk bezet, zulke zwaare hinderpalen nochtans niet beletten kunnen, dat met een enkele wenk or om zoo te|('preeken als in een punt des tyds de ganfche Legermacht marschvaardig, en van al het benodigde Krygstuig ^overvloedig voorzien is, om by een onverwachte Oorlog tegen hunne Vyande met voordeel in het Strydperk te treeden. _
Om eigenaartig het Caraéter en de voortrefvelyke hoedanigheden van den thans op den Throon zittende Koning van Pruislen Frederik Willem afte fchetzenengelyktydigeen gedenkbeeld te geeven, hoedanig de Staats en Oorlogszaken m dat ivyk behandeld worden, wil ik myne Lezers niet beroven van een overwasroige Aantekenirg briefswyze gefchreven , door een voornaam Staats • Man aan een zyner vrienden in Holland om dat zy volmaakte;



telyk met myne Astrologifche bevindingen ftrooken en waarvan den zakelyke inhoud het volgende behelsd.
VERTROUWDE VRIND!
„ Onvoorbeeldelyk zyn de gadeloofe handelingen van onzen
nieuwe Throonbeklimmer, opvolger van den Grooten F rede,, rik, niet alleen met belang tot de gewoone Landlchikkingen ,, het welzyn met zyne onderdanen betrefvende, maar by uitnee„ mentheid in zyne zorgvuldige waakzaamheid en onbegrypelyk
Staatsbeleid aangaande de Buitenlandfche voorvallen; het tave,, reel dat ik my voorftel u daarvan te gaan vertonen, is waarlyk ,, fchilderachtig,dog echter niet opgepronkt nog gevleid: ik ben „ gy weet het vriend! een haater van de Pluimftrykery maar on,, geacht het zelve kan ik my niet bedwingen onbefchroomd „ ftaande te houden dat dien kundigen en weldenkendeLandvorst, „ onder eerbied gefproken,alle de andere Monarchen, welke met ,, roem de Kroon dragen, in de Regeerkunde verre overtreft om „ u hiervan op een klare wyze te overtuigen zoo zal ik voor„ eerst aanftippen dat door zyn weergaloofe verorderingen de Ge. ,, heimen van het Staats-Kabinet te Postdam voor de Vreemde„ lingen die de zelve zoeken te onderfcheppen ; geheel ondoor-
grondelyk zyn; dat vervolgens aan het hoofd van alle den ryks,, departementen Mannen van ongemeene bekwaamheden, van „ eene beproefde trouw, en van een beleidkundig gedrag ge„ plaatstzyn, die dagelyks aan den Koning een opregt verflag van „ hunne Staats of Oorlogsbevindingen doen, waar by nog komt „ dat den Throon voor alle ongelukkige het zy inboorlingen of „ Buitenlanders altyd genaakbaar is: in een woord ik weet geen
andere uitdrukkingen diehetonvergelykelykcaracter enderoem3, waardige verdienften van Frederik Willem kunnen afbeelden „ uit te denken dan hem zonder grootfpraak te noemen de Ko,, ninglyke Argus van Europa, of zoo men een nadere uit„ legging van zyne Vorftelyke Perzoon begeert, de Staats Me„ cenas van de Eeuw die wy beleven". Ik heb de eer te zyn &c.