EERSTE DEEL TWEEDE STUK
van het
ZEEMANS-HANDBOEK,
behelzende eemge
PLANS
over. het oprigten van een VAST ZEE-CORPS uit bevaar en
matroozen;
over de VERDEELING van de BUITGELDEN, enz. enz. enz.
door. den hoog edelen gesthengen heere
JAN HENDRIK van KINSBERGEN,
Ridder der Orden van St. George, Generaal Majoor en Schout by Nacht van Holland en Westvriesland, Adjudant Generaal van Zyne Doorlugiige Hoogheid den Heere prince van oranje &c. &c. &c.
Te AMSTERDAM, By GERARD HULST van KEULEN, Boek- en Zeekaartverkooper, Compas-, Sextant-, Octant- , Graadboog- en Mathematisch Inftrumentmaaker. MDCCLXXXIII. Met Privilegie.



■



PRIVILEGIE.
t\q Staaten van Holland en Westvriesland, doen
ij ,e"wee[en : Alzoo ons te kennen is swsecven by GKRARD HULST van KEULEN. Boek en Zeekaarivcrkoper, Compas ,Oc tant , Graadboog en Mathematifche Inftrumenc - LVUfaker te Ani-
fterdam: .„..,,,,
Dat de Suppliant met zeer veel korten had doen drukken zeeker Boek geintituleerd.
Z E E M A N S
I I A N D B O E K.
„ Behelzende een omrtandig bericht van verfeheide zaken die een „ Tong Zee-Officier noodwendig dient te weeten»
Benevens eene beknopte Befcliryving van de Takelagie &c. der ,, Oorlogicheepen van verfeheide Charters, bevoorens opgeftelt door , M. Lambrechts Capitein ter Zee , nu grootelyks vermeerderd en , verbeeterd door J H van Kinsbergen, Ridder der Ordre van Sr. , George, Colonel en Capitein ter Zee, ten diende deezer Landen , &c &c. in twee deelen , t'Amfterdam by Gerard Huift van Keulen.
De Suppliant beducht was dat baatzuchtige Menfchen het gemelde werk zouden nadrukken of elders nagedrukt herwaarts invoeren , verhandelen en verkoopen tot merkelyke fchade van f "pp!.a,«.
Wtshalven de Suppliant zig keerde tot ons, reverentely k verzoekende ten naame van den Suppliant en voor zyne Erven of rechtverkrygende, ons Octrooy om geduurende den tyd van vyftien eerftko„ erde en a°ter een volgende jaaren het voorfchreven Boek gemt.tuJeerd als hier vnoren (laat gemeld met uitflu.ting van alle anderen m deeze p-ovintie te mogen drukken doen drukken , u.tgecven en verknopen, in zodanige Taal, Formaat, Papier en Letter als de Sup. nlmntof zyn rechtverkrygenden zouden te rade worden met verbod aan alle en een ygelyk het zelve geheel of ten deele of ook verkort na te drukken, of elders nagedrukt in deeze ,'rovintie te verkoopen, verhandelen, op wat voorwendzel h2t zoude mogen wezen opzodanige poene als wy gewoon waren tegen Contraventeurs te (lameeren, en voorts in ordinarie Forma Zoo is't, dat wy de za.ke ende Het verzoek voorfz. overgemerkt hebbende„ende geneegen wezende ,er beedevan den Suppliant uit onze regte Weetenfchap, fouveraine Blaat en Autoriteit. dezelvcSuppliSnr geconfenteerd, geaccordee-d en Ëco<ftroi,eerd hebben , conienteeren . accordeeren en oftroijeercn hem by deezen , dat hy , geduurende den tyd van vyftien eerft a?tereenvol«endc Taaren, het voorfz Boek geirtituleerd Zecmans Hand-boek in diervoegen als zulks by den Suppliant is verzogt, en hier vooren uitgedrukt ftaat, binnen den voorfz. onzen Landen alleen zal mogen drukken, doen drukken, uitgeeven ende verknopen . verbiedende daarom alle ende een iegelyken het zelve B lek in t geheet ofte ten deele te drukken, naar te drukken , te doen naardrukken , te verhandelen ofte verkoopen , ofte elders naargedrukt, binden denzelytn onzen Lande te brengen, uit te geeven o£ te verhandelen en verknot n pen,



pen, op Verbeurte Van alle de nsa-gedrukte, ingebragre, verhandelde of'everliogteExemplaaren , ende een boete van Drieduizend Guldens daar en boven te verbeuren, te appiiceeren een derde part voorden Ofhc.cr, die de calange doen zal, een derde part voor den Armen der plaatfe daarliet Cafus voorvallen zal, ende het reftceiende derre part voor de Suppliant, ende dit telkens zo meenigmaal als dezclven zullen worden agterhaalr ; Alles in dien verllande, dat wy de Suppliiint met dezen onzen Oriroije alleen willende gratificeeren tot verhoeding van zyne fchaade door het nadrukken van bet voorfchreeven Doek, daar door in geenjgen deele veiftaan den inhouden van dien te authorifeercu ofte te advoueeren ende veel min het zelve onder onze protectie en befcherminge éenig meerder Credit, aanzien ofte reputatie regeeven, ne maar de Suppliant in cas daar inne iets onbehoorlyks zoude induceren, alle het zelve tot Zynen lade zal gehouden wezen te verantwoorden , toe dien einde wel expreflllyk beseerende , dat bv rddien hv dezen onzgu OiSroije voor liet zelve Roek zal willen dellen, daar van geene geabrevieerde ofte gecontraheerde memie zal mogen maaken , maar gehouden wezen, het zelve Octroy in 't geheel en zonder e< ige omisfie daar voor ie drukken, ofte te doen drukken, ende d" hy gehouden zal zyn een Exemplaar van het voorfz. Boek op groot papier geborden en wel geconditioncert te brengen in de Eibliotheecq van onze Univeifiteit re Leiden, binnen den tyd van zes weeken, na dat hy Suppliant het zelve Eoek zal hebben beginnen uit tegeeven,op een boete van Zeshonden Guldens, na expiratie der voorfz. zes weeken, bv de Suppliant-te verbeuren, ten behoeve van de JNederduitfche Armen van de plaats alwaar de Suppliant woond, en voorts op poene van met 'er daat verftceken te zyn van het effect van dezen Oftroije , dat ook den Suppliant Jchoon bv her ingaan van dit Oétroy een Exemplaar geleverd hebbende aan de voorfz. onze Tiibliotheecq, by zoo verre hy geduurende den tyd van dit Octroy het zelve Boek zoude willen herdrukken met eenige Obfervaiien, Koren, Vermeerderingen, Veranderingen, Corretftien of anders hocgenaamr, of ook in een ander Formaat, gehouden zal zyn, Wederom een*ander Exemplaar van het zelve Bock ge-conditioneert als vomen , re brengen in de voorfz. Bibliotheecq binnen dqnzelvcn tyd en op de boeten en poenaüteit als voorfz. Ende ten einde de Suppliant dezen onzen Confente ende Oél'oije moge genieten als naar behonren. Laden wy allen ende eenen iegegelyken dien het aaagaan mag, dat zy den Suppliant van den inhouden van dezen doen, laaien en gedogen ruftelyk, vreedclyk ende Tolkonientlyk genieten ende gebruiken , r< flèerendc alle belet ter contrarie. Gegeven in de Haage ontter onzen grooten Zegele hier aan doen hangen, op tien derden April in 't Jaar onzes Heeren ende Zaligmaakers Duyfem Zeevenhondert Een en ïagtig.
J. P. BLEISWYK, vt. ; Ter Ordonnantie van de Sraatert,
C. CLOTTËRB00KE.
Aan d<n Suppliant zyn, nevens dit Oclroy, ter rand getleld by Extract Authemicq , Hun Ed. Gr. Mog. Refolutien van den ?8 Juny 1715. en 30. April 172S, ten einde om zich daar maar te rcguioeicn.



ËÈRISTE DEEL, TWEEDE STUK,
VAN HET
ZEEMANS HANDBOEK,
ir
Of PLAN van de PRINCIPIUMS der GENERALE ZEINEN voor een Vloot of Esquader OORLOGSCHEEPEN.
Üt oogmerk der Zeinen, diend om de Orders van den Admiraal, of Commandeerenden Officier, aan de andere Scheepen te doen verftaan, en die in plaats van gezondene Orders gebruikt worden; zo is het een ontegenfprekelyke waarheid dat zodanige Zeinen de beste zyn, die hier aan in alle omftandigheeden het meefte voldoen; dat de Zeinen die op een bepaalde plaats geheezen moeten worden, aan dit goed en nodig oogmerk niet voldoen, leert ons de dagelykfche ondervinding, als by voorbeeld, by het Verliezen van Masten, Stengen of Raa's, waar aan de Zeinen, ingevolge de gewoonelyke bepaaling moeten geheezen worden, zullen zy haar geftelde beduiding hebben.
Ook wel door de pofitie van het Vlagfchip zeiven, ten opzigten der andere Scheepen van de Vloot, of wel der Repkteurs, 't welke liet veeltyds zeer moeylyk maakt, dat de Zeinen A 2 wel



co
wel kunnen gezien worden, en dus niet dan gebrekkig, of wel in 't geheel verkeerd uitgevoerd worden.
Om dan aan alle de hier voorgenoemde ongemakken niet onderheevig te zyn: zo zullen alle Zeinen in het Zeinboek vermeld, ten opzigte der Dagzeinen, geen vaste bepaalde plaats hebben, maar onverfchillig opgeheezen worden, op die plaats of plaatzen, daar den Admiraal of commandeerenden Officier oordeelt het beste door het Schip of Scheepen die de Orders, door bet Zein bepaalt, ftaan uit te voeren, gezien kan of kunnen worden.
En wel in dé manier als volgt:
i. Tot het doen der Zeinen zal men tien onderfcheidene Vlaggen hebben, met Wimpels daar aan vast.
i. Boovendien rog een Stel derzelve Vlaggen zonder Wimpels.
3. De voorfchreevene Wimpels beteekenen een nul.
4. Door deeze Vlaggen worden de Zeinen voor het Numero der Artikels in het Zeinboek vervat, gedaan, zo dat ieder Vlag een Numero toegeëigend word.
5. Hier door is het klaar, dat de eerile tien Artikels beduid worden, door de tien Vlaggen zonder Wimpels. &



(5 )
6. Om Zein te doen voor een Artikel boven de tien, by voorbeeld
20 word geheezen Vlag N°. 2. met de Wimpel.
30 VlagN0.3. idem.
en zo voort, dewyl de Wimpel een Nul beteekendt.
7. Voor alle Artikels , dat oneffen getallen Zyn, word een der tien Vlaggen zonder Wimpels 'er by, geheezen , plaatzende dezelze 'er onder, of op een andere plaats , zo als het beste geoordeeld word.
By voorbeeld voor Artikel n, de Vlag N°. 1 met de Wimpel, en Vlag N°. 1 zonder Wimpel, of Vlag 10 zonder Wimpel en Vlag 1 dito; voor Artikel 15 Vlag 1 met de Wimpel, en Vlag 5 zonder Wimpel, verder Artikel 22 de Vlag 2. met de Wimpel, en Vlag 2 zonder Wimpel.
8. Deeze Voorbeelden geven duidelyk te kennen, hoe dat de Artikels van N°. 1 tot 100 zeer gemakkelyk beteekend kunnen worden, zonder eenige bepaling van plaats , om de Zeinen op te heisfen.
9. De Zeinen van Artikel 101 tot qoo, en van 201 tot 300 , en Zo in 't oneindig voort, kunnen altoos met dezelve Vlaggen met Wimpels, en die zonder Wimpels , zo als die van de eerfte honderd gedaan worden, dat een groot gemak geeft voor die de Zeinen moet doen, zo wel als voor die ze moeten uitvoeren.
A 3 10.



( 6 )
to. Het eerfte Honderd word de naam, by voorbeeld van het eerfte Boek of ïabelle gegeeven, het tweede honderd, dat van 2de Boek of Tabelle, het derde honderd , dat van 3de Boek of Tabelle.
ir. Dus om te kennen te geeven, uit welk Boek den Admiraal of Commandeerende Officier voorneemens is, Zein te doen, werd daar toe een bepaalde Wimpel of Standart geheezen, op eene zigtbare plaats, zynde voor ieder boek een verfchillende Wimpel of Standart.
12. Het diftinélie teeken, om de Boeken te onderfcheiden, diend te gelykertyd voor een waarfcbouwing Zein, dat ieder oplettend moef Zyn, om den Admiraal zyn orders te Ëxcuteeren Dog zo den Admiraal of Commandeerenden Officier geen Standart of Zeinwimpel der Boeken voor afheist, en direft Zein doet, is het altoos zeeker, dat de Zeinen uit het Eerfte boek zyn.
13. Aangaande de Vlag met de Wimpel, is nog te obferveeren, dat het geen onderfcbeid maalct of de Wimpel (die de val verbeeld) boven of onder de Vlag waaid, gelyk ook niet van wat plaats de 2^ Vlag waaid, het zy onder of beoven, ofwel op eene geheel andere plaats, dit geeft een zeer groote fecuriteit voor een Com-. mandeerenden Officier, in het doen van Zeinen, alzo hy nooit bevreest behoeft te zyn, datze verkeerd opgeheefen worden, 14,



(?)
14. In plaats, zo als de gewoonlyke maniet is, om voor ieder Capitein een byZondere Zeinwimpel te geeven, zo als men een ieder Capitein, of voor ieder Schip een numero geeven, als N°. i, 2, 3, 4, en na mate men Scheepen heeft, geevende aan de oudfte Capitein N°. I, N°. 2, daar aan volgende enz.
15. Men neemt tien differente "Wimpels, en deeze worden van een tot tien genommerd, met deeze tien genommerde Wimpels, kan men aan honderd differente Capiteins, particuliere Zeinen geeven, het welk meede een zeer groot gemak is,
16. Deeze particuliere Zeinen door de Scheepen, hebben ook geen vaste plaats, maar kunnen geheefen worden op die plaats, waar den Commandeerenden Officier denkt best gezien te kunnen worden door die geene, die de Orders tot het Zein behoorende, moeten uitvoeren.
17. De Zeinwimpels moeten altoos onder malkander geheesfen worden, en wel in dier voegen, dat het eerfte Cyffer boven komt, en het tweede 'er onder, als by voorbeeld: de Zeinwimpel van het vierentwintigfte Schip willende heisfen, zo word Wimpel N°. 2. boven, en Wimpel N°. 4. 'er onder geheesfen- van het 34ücSchip de Zeinwimpel 3 boven 3 en 4 'er onder en zo vervolgens.
A 4 KORTE



( 8 )
KORTE SCHETS VAN NIEUWE NACHT-ZEINEN.
Dewyl het door het doen van Zeinen gefchied,. gelyk te vooren reeds gezegd is, dat den Admiraal of Chef van een Vloot of Esquader Zyne Orders aan desfefs onderhoorige Officieren bekend maakt, en een verkeerd denkbeeld, aan het een of ander Zein gehegt, dikwyls de nadeeligfte gevolgen kan na zich fleepen; kan men niet genoeg zorg en moeite aanwenden, om deZelve zo gemakkelyk en duidelyk te maken, dat Zy met een opflag van 't oog begreepen kunnen worden.
Dit moet nog zo veel te meer in de Nuchtzeimn betragt worden, om dat men in den Nacht, behalven de andere kwade gevolgen, welke het verkeerd begrypen van een of ander Zein, ook by den Dag hebben kunnen, eikanderen daar door niet zelden, gelyk elk Officier by ondervinding weet, aan Board raakt, en dikwyls zware fchade toebrengt, waar door een Esquader altyd van het gebruik van twee, of ten minften een van zyne Scheepen, beroofd, en ook nog met de verdeediging van de befchadigde belemmerd word, gelyk men nu nog laatfte'ykin de WestIndiën gezien heeft, met de Vloot van den Heere de GRASSE, wiens ongeluk oorfpronkelyk door het aanboord raaken van de ZeU met de Vïlïe de Paris 'toegefchreeven word.
Onze



(9)
Onze gewoonlyke Nachtzeinen, welken men alreeds van tyd tot tyd heeft zoeken te verbeete-. ren, hebben nog twee reële ongemakken: namelyk dat in dezelven de plaatzen voor het heisfen der vuuren bepaald zyn, en dat de Vuuren en Canonfchooten beiden in verfcheidene Zeinen zeer menigvuldig zyn, de bepaaling der Plaatzen maakt zomtyds, dat het een of ander Vuur, door de voorfte of agterfte Scheepen van een Vloot of Esquader, niet duidelyk kan gezien worden, terwyl de menigvuldigheid der Canonfchooten en verfchillende tusfchen tyden, daar in te obferveeren, niet zelden verwarring kunnen veroorzaken, en het eene Zein voor het andere doen opneemen.
Het is om deeze redenen , dat men getragt heeft de Nachtzeinen tot die zelfde duidelykheid te brengen, waar toe onze Dagzeinen, na veel moeite gekomen Zyn , en zodanige wyze voor dezelven uit te vinden, waarin
1. De Vuuren geene bepaalde plaatzen zouden hebben.
2. Dezelven , gelyk ook de Canonfchooten, niet hooger dan vier in getal zouden kunnen zyn.
3. In de Canonfchooten nooit meer dan eene tusfchenpoozing zoude weezen , waartoe men, om dezelven te beeter te doen onderfcheiden, altoos den tyd van een Minuut zouden kunnen neemen.
A 5 Deeze



( ïo )
Deeze Nagtzeinen rusten op de volgende Tabellen.
LANTARENS,
CA-



(II)
CA NON SCHOOT EN. I I.
In de voorenftaande Tabelle I, beteekenen de ftippen het getal der Lantarens of Vuren , en de manier, waarop dezelven geplaatst moeten worden , om de Zeinen van i tot 9 te kennen geeven : dus zouden, by voorbeeld, drie Vuuren in een driehoek met de punt booven, het Zein N°. 5. beteekenen enz.
De Canonfchoten, welken in Tab. 11. aangeteekend ftaan , zouden omtrent tot het zelvde gebruik dienen, als de Wimpels by Dag beteekenen ; by voorbeeld , drie Canonfchooten, zon^ der tusfchenpoozing, het getal van 30 j een Ca-
1 non-



( 13 )
nonfchoot , met een tusfchenpoozing van één minuut, en drie Canonfchoten, zonder tusfchenpoozing daar op volgende, het getal van 90 aanwyzen enz.
Dus, om volgens,deeze wyze het.Nacht-zein Art. 54. by voorbeeld, te doen, zoude men twee Vuuren onder eikanderen moeten hysfen , en daar by twee Canonfchooten op eikanderen, en, na de tusfchenpoozing van een minuut, weeder een Canonfchoot moeten doen.
Tot meerdere Explicatie van deeze Nieuwe Nachtzeinen, is hier by gedrukt:eene groote Tabelle , waarin alreeds een getal van 52 Nachtzeinen aangeteekend ftaan , het welk naar goedvinden kan vermeerderd worden j Men kan uit deeze in een oogenblik ontwaar worden , op welke wyze de Zeinen moeten worden uitgevoerd, terwyl men de getalen van 10, ao, 30, 40, oningevuld gelaaten heeft, om dat deeze Zeinen met enkelde Canonfchooten zouden moeten beteekend worde, zonder Vuuren , hetgeen mooglyk eenige onduidlykheid zoude veroorZaaken.
Men zoude ook volgens deeze Methode der Nachtzeinen, drie Tabellen of Boeken van deeze Zeinen, even gelyk men by Dag heeft, kunnen formeeren; bedienende zich in plaats van Standaarts, van een Vuur aan de Kruis-, Groote- of Voonop , het, welk beteekenen zoude, dat het
vol-



( 13 )
volgende Zein uit de eerfte, tweede of derde Tabel of Boek deezer Nacht-zeinen weezen zoude.
De getallen 8 en 9 zyn de eenigfte in deeze Nachtzeinen, welken door vier Vuuren aangeduid moeten worden, die geenen , welken den driehoek uitmaaken, moetei op eene plaats, en het vierde op eene andere plaats , opgeheesfen worden, beiden deeze plaatzen, even gelyk van alle andere Zeinen op deeze wyze gedaan wordende, zyn, gelyk reeds gezegd is, onbepaald, en dezelven kunnen op die plaatzen, waar zy het gemakkelykst te zien zyn, opgeheesfen worden.
Tot meerder gemak en zeekerheid deezer Zeinen, kan men de Lantarens aan Stokken of Latten, daartoe gefchikt, doen maken en opheisfen, waar door bet ilingeren van dezelve belet kan worden. Ook kan, indien men anders wil, de gewoonlyke manier gebruikt, en de Vuuren in een Driehoek, aan de Nokken van d| Raa's en Toppen geheesfen worden 5 doch het beste, gemakkelykfte en zekerfte, is zonder twyffel, zich van Latten te bedienen.
Voor het overige kan deeze ruuwe fchets op veele wyzen geperfectioneerd worden, en men heeft dezelve zo kort en onvolmaakt, als zy uit de Pen gevloeid is, medegedeeld, op datdeHeeren Zee-Officieren eene nieuwe geleegenheid Zouden hebben, om hunnen arbeid en kundigheeden ten nutte van het Vaderland te befteeden.
PLAN



14
PLAN
VAN GENERALE
ZEINEN,
Om alleen voor een Dag van Bataille te dienen,
/~Vude en heedendaagfche Hiftorien bewyzen V-/ ons, dat de winst of verlies van eene Bataille niet alleen een geheeie Campagne voorof nadeeüg kan doen uitvallen, maar zelfs het geluk of ongeluk van eene geheeie Staat kan veroorzaaken; dus dient een Generaal en Chef alle moogelyke voorzorgen te'gebruiken, vooral in zoo een' dag, waar van de eer en het welzyn van zyn Vaderland, zoo als van hem zeivenf en Zyne onderhoorige Vloot, afhangt. Deeze voorzorgen beftaan, wat den Generaal en Chef betreft, daar in, dat de Orders die hy geeft:
1. Gefchikt zyn voor het moment.
2. Dat dezelven klaar, duidelyk , eenvoudig, zyn, en dus gemakkelyk, door de uitvoerders verftaan kunnen worden, en 'er geen misverfland of confufie te vreezen is- alzoo nu de Orders in Vlooten door Zeinen moeten gegeeven worden, zo dienen die Zeinen by gevolg
ook



Plan van Generale Zeinen voor één Dag* 15
ook de voornoemde vereischten te hebben: het is dan om aan die oogmerken te voldoen dat ik van meening ben, dat het ten hooglten noodzakelyk is, dat men voor eerren dag van Bataille, aparte Zeinen, buiten het Zeinboek heeft. Dit is inzonderheid dienftig, om geen tyd nutteloos te verliezen, (die Zoo kostbaar in die oogenblikken is,) met het opzoeken van Zeinen , of om afgetrokken te worden van andere voorwerpen. Ik vooronderftel, dat de Vloot reeds van te vooren zodanig gemanoeuvreerd en geëxerfeerd is, dat de Admiraal en Chef alleen maar het Zein heeft te doen van uitvoering, Zonder dat hy eenigzins behoeft te twyffelen aan de volkomen en prompte uitvoering van het zelve. Een dag van Bataille moet de vrugten aan het Vaderland geven van de te voren verkregene kundigheeden van deszelfs Corps de Marine. Heeft het Vaderland daar niet in tyds zorge voor gedragen, dat haar Generaals en andere Officieren kundig en bekwaam, en haar Zeetroepen wel geëxerfeerd en gemanoeuvreerd Zyn geworden, dan is een Generaal en Chef in 't geheel niet verantwoordelyk voor de goede of kwade gevolgen, maar het is zyne zaak daar voor te zorgen dat zyn Orders gefchikt voor het moment, klaar duidelyk, kort en verftaanbaar Zyn gegeeven. Deeze Orders of Zeinen dienen dan voor eerst
in



i6 Plan van Generale Zeinen voor één Dag.
in een kort beftek by een gebragt te worden,en ten anderen zodanig gemaakt, dat men ze met veel gemak kan zien. Om tot het eerfte te komen, zal ik een korte fchets van eenige noodzakelyke Zeinen ter neerftellen; die eens hebbende, kunnen zy altoos vermeerderd, verbeeterd of verminderd worden, naar maate de Vloot meer of min in de Taétik geverfeerd, en haare Officieren meer of min Vuur gezien hebben. Om tot het tweede te komen, heb ik in het Manceuvreer-Esquader van het Jaar 1789. verfcheiden Proeven doen neemen, door de Heeren Chefs der Scheepen, met een hol vierkant Raam van Zeildoek, in de midden en aan de vier Zyden vast gemaakt, en op hetzelve Nummers gezet, om door die Nummers het Art. van een Zein aan te duiden. Deeze Nummers op het Raam van drie voelen in 't vierkant, Zwart gefchildert, heeft men zeer diftinfi £ myl verre kunne zien. Stilten, die men door het fterk Canonneeren meer of min bekoomt, en waar in Vlaggen niet wel uitwayen , en dus Zeinen ongemakkelyk gediftingueerd kunnen worden, maken dus dikwerf, dat men in verkeerde denkbeelden komt, of ten minften tyd verliest in oogenblikken daar den tyd Zoo kostbaar is: deeze ongemakken worden door het Nummer-Zein op het Raam verholpen, deeze Nummers kunnen op zodanig eene wyze vervaar-



Plan van Generale Zemen voor één Dag. 17
vaardigd worden dat men ze in het Raam kan fchuiven, wil men liever, in plaats van deezen, de gewoonlyke Vlag-Zeinen gebruiken, zo dienen dezelve zoo ingerigt te worden, dat men niet meer dan eene Vlag, of wel een Vlag met een Wimpel daar aan gebruike.
Deeze myne gedachten geeve ik als een korte fchets tot aanleiding voor anderen, om die te verbeeteren, en verder uit te breiden, ten dienfte van het algemeen welzyn.
De Admiraal en Chef, alle Zeinen relatief tot preparatie voor dien dag gemaakt, de Linie geformeerd hebbende en den Vyand naderende, heist een Zein op een onbepaalde plaats, als, by voorbeeld, een Engelfche Vlag, om te kennen te geeven dat alle volgende Zeinen, uit de Zeinen voor een Dag van Bataille gemaakt, genomen zullen worden; die zelfde Vlag Kaderhand weer geheesfen wordende, is het een teeken, dat het Generale Zeinboek weer Zal gebruikt worden.
E Zeh



ï8 Plan van Generale Zeinen voor êèn Da«.
Num- of Zeinen om alleen voor één Da" van m*°' vlas- Bataille te dienen. f
Art. i.
De Admiraal is van voorneemen. om alleen de Vyandelyke ArriereGuarde te engageeren. Hy zal i. Van te vooren bepaald hebben de manier waar op dit engageeren Zal moeten gefchieden. 2. De Zeinen geeven, wanneer hy wil dat de Avant-Guarde den Vyand tusfchen twee vuuren zal brengen, het Corps de Bataille alleen te loefwaard engageeren, de ArriereGuarde te loefwaard blyven, buiten het gevegt. 3. Zo de geheeie AvantGuarde zal verdubbelen, dan het Zein, dat bepaald, welke Scheepen zulks, zullen uitvoeren.
Art. 2.
De Admiraal is van voorneemen % alleen de vyandlyke Avant-Guarde te engageeren. Wat in Art. I. gezegd is, heeft meede hier plaats. Deeze Order is voor de eerfte maal in 't werk gefield geworden door den Kusfifchen Commandant van Kinsber-
G E N,



Plan van Generale Zemen voor êén Dag. ig
Zeinen om alleen voor één Dag van San,-] of Bataille te dienen. mero.|viag;
gen 1773. in de Bataille van SjaleSjiek, in de Zwarte Zee.
Art. 3.
Het Esquader dat niet geëngageerd is geweest, Scheepen zenden, om die welke het meest geleeden hebben te verwisfelen: de geleedene Scheepen, buiten de Linie zynde, moeten ten eerften zo fchielyk mogelyk haare fchaaden zoeken te herftellen.
Men ziet van zelf uit dit Art., dat alles van te vooren in de Vloot bier toe geprepareerd en geëxerceerd moet Zyn.
Art. 4.
De Admiraal, ziende dat hy met Zyn Vloot booven de vyandelyke Linie niet kan koomen, vind goed, om langs dezelve pararel met teegengeftelde Boegen heen te houden en te engageeren.
B 2 Art. §



ao Flan van Generale Zemen voor één Da?.
Rum-! of Zeinen om alleen voor één Dag van :mcro- vlas- Bataille te dienen.
Art. 5.
De Admiraal vind om reeden goed, Zyrr Schip te verlaaten, en zich aan Boord van een der Scheepen, het zy van de Avant-Guarde cf de ArriereGuarde te begeeven.
De fchikkingen dienen van te vooren hier toe reeds gemaakt te zyn, als, by voorbeeld, de Admiraal wil alleen maar een gedeelte van zyn Vloot engageeren, en zich zelf aan het hoofd van dat gedeelte begeeven, teevens de Vlag van zyn Schip laaiende waai jen, om den vyandelyken Admiraal te doen denken, dat hy zich nog aan Boord van zyn Schip bevind, enz.
Art. 6.
De geheeie Linie nader engageerea Art. 7.
Het Corps, dat engageert, nader engageeren; het zy Avant-Guarde, Corps de Battaille of wel Arriere Guarde,
1 ' Art.



Flan van Generale Zemen voor èèn Dag. 21
Zeinen om alleen voor één Dag van Num- of Bataille te dienen. mcr0- ^
Art. 8.
Het Corps, dat den Vyand gedubbeld heeft, zich by de Vloot voegen.
Art. 9.
'Er zal een order van Schip tot Schip met eenChaloep gebragt worden; ieder Schip moet een Chaloep gereed hebben om de order te brengen.
Art. ïo.
De geheeie Vloot te gelyk, ruitswyZe by den wind wenden.
Art. 11.
Het zelfde voor den wind.
Art. iaDe geheeie Linie door de Contra-
Marsch wenden op het voorfte Schip
van de Avant-Guarde.
Art. 13.
Het zelfde op het laatfte Schip van
de Arriere Guarde. I ,
B 3 Art. 14;



52 Vm Ge^ Zeinen voor één *j$
IZ. 4 om alleen mor één Dag ~ li. _Batadle te.dienen.
-Art. 14, DegehedeLiniet
Ull i l \ Wind heeft, «naar omgekeerd. 3
Aldus eenige idéën van dergeMe ^ken gegeVe„ te hebben, acL k ( |n« »odig, d€2elve hi£r verderu.^



PLAN
VAN
ORDERS,
VOOR DE
SCHEEPEN
IN HET
NIEUWE DIEP.
Den Ondergetekende Vice- Admiraal van Holland en IVestvriesland , cemmandeerende 'sLands Escader, heeft goedgevonden de volgende Ar~ ticulen te bepaalen, voor de Schee~ pen die deeze Winter in 't Nieuwe Diep zullen leggen.
Art. i.
Uit de Tweedeks Scheepen aioeten die Battery gelost worden , die' de Chefs A den-



C 2 )
denken nodig te zy„ , om beh Nieuwe Diep te koornen.
Art. £»
Op yder Schip moeten eeni s houden worden om daar meede «. Ex1 e r=n, (effens om daar meede na de Sehvf l kunne,, fc„iete„, hier toe kan van ydtl '
OP etorroegevoe^ffep.aa.eeuS^ op üe wal gezet worden.
Art. 3.;
Tot voorkooming van Defertie moet niu voorzorg genoomen wordqn, "ö
Art. 4.
Altoos moet 'er een Capitein aan Boord
ïiSL^1S'moct den cerften0ffi^
Art. $.
kefaffo*?™" ZU"e" * °m * 4* Weewaakt TOrUe„ den eerftea November, L
gin-



C 3 )
ginnende met de Vryheid, daar op zal volgen de Verwagting s wanneer daar een tweede Capitein geplaast word, daar na Monnikkendam, Gelderland, Princ.es Louija en Aliarm.
Art. 6.
Teegeris den Ysgang moeten alle Precautien genoomen worden die doenlyk zyn, op dat de Scheepen daar door niet befchadigd worden.
Art. 7,
Zo dra *er bsnagts een Man vermist word, zal van dat Schip ten eerften twee Lantaarns onder elkander geheesfen worden, en de andere Scheepen zullen dat met het heisfen van een Lantaarn beantwoorden en Chaloupen zenden, om den Deferteur indien mogelyk weerom te krygen.
Art. 8»
Na Zons ondergang zal 'er geen Volk aan Land mogen zyn, ten zy de Roeijers die in Comrnisiie zyn.
A s Art. 9»



C 4 ) Art. ,q.
De Heeren Chefs der Scheepen zullen alle mogelyke zorg dragen, dat haar onderhoorig Volk, hoe genaamd, de minste overlast nog aan d'Inwoonders nog aan het Volk van de Koopvaardyfcheepen doen, en zo veel mogelyk, alle difputen beletten.
Art. 10.
De Scheepen zullen altoos haar Brandfpuiten klaar hebben, om 'er ten eerften van gebruik te kunnen maaken, indien 'er ongelukkig brand mogte koomen.
Art. ii.
'Er zal alle dagen eene der Oorlogfcheepen in het Nieuwe Diep de Wagt hebben, die van 's morgens van agt uuren tot des anderen daags agt uuren zal zyn, dit Schip zal ten minften 'snagts tweemaal een Chaloup met een Officier langs alle de Scheepen zenden, de ronde met de Chaloupen moeten op geen bepaalde tydengedaan worden, om daar door des te meer, defertie te beletten, de Officier van de ronde moet ook toezien of
er'



( 5 )
'er ergens brand of andere ongemakken zich opdoen, en iets ontdekkende, aan het naaste by hem zynde Schip ten eerften kennisfe geeven, die alsdan drie Lantaarns in een driehoek
opheist, zullende dit het generaale Sein des 's nagts voor ontdekking van eenig ongemak zyn.
Art. 12.
Het word aan den Commandeerende Capitein van de Scheepen in het Nieuwe Diep overgelaaten, om alle voorzorgen , het zy tot beletten van defertie als andere ongemakken te neemen, die hy na tyds omftandigheeden, voor de 's-Lands Scheepen, dienstig zal oordeelen te zyn, en daar toe aan de Scheepen orders geven.
A 3 Art.



É ö )
Art. 13.
De Weekelykfche Raporten moeten ook gezonden worden aan die Collegien ter Ad miraliteit, waar onder de Scheepen fortee ren en.teffens daaraan, zo als aan Zyne Doorl. Hoogheid te melden het geen de Scheepen verder aangaat.
Art. 14.
De Scheepen van Linie zullen op of met den eerften November in 't Nieuwe Diep haaien, en de Fregatten met den eerften December, ten waare zy door de Ysgang genoodzaakt wierden daar vroeger in te haaien waar toe zy zig altoos moeten gereed houden.
-Art. 15,
De Chefs moeten by de komst in 't Nieuwe Diep het Kruyd uit de Scheepen doen losfen, en het zelve in de daar toe aangeweezene Plaats laten bergen.
Art.



C 7 )
Art. 16.
De Chefs moeten aan de Admiraliteiten, waar onder zy zyn forteerende, in tyds opgeeven het geen aan de Scheepen diend gedaan te worden, als meede van de Artillerie , behoeftens &c. op dat, wanneer de Scheepen in het Voorjaar geëmployeert zullen worden, daar toe in ftaat te zyn; by manquement van dien, zal het tot verantwoording der Heeren Chefs zyn.
Aan Boord van 'sLands Schip van Oorlog de Vryheid, geankerd ter Rheede van Texel, den 4de O&ober 1790.
(was get.)
J. H. vanKinseergen.






VOORBERICHT.
^j^rie het Voordcel van eene handeldryvende Natie afmeet by eene uitgebreide Scheepvaart en bloeiende Commercie , en de veiligheid van derzelver Rykdommcn en Bezittingen, door vlyt en nyverheid verkreegen , doet afhangen van eene befchermende Zjgemagt, welke geëvenredigt is aan de uitgebreidheid van haare Scheepvaart, aan de grootheid vandefchatten der op Zee vlottende Koopmanfchappen, en aan de ukgeftrektheid haarer rykc Coloniën van Oost- en West-Indiën, zal gcreedelyk moeten toefiaan, dat zulke Natie eene Zeemagt diend te hebben, die in tyd van nood oogenbliklyk, of binnen zeer -kortentyd, de verëischte bcfcherming kan toebrengen.
* 3 In



vi VOORBERICHT.
In die geval bevind zig ons gemeenebest; hetzelve heeft eene uitgebreide Scheepvaart, eene zeer bloeiende Commercie , en ryke Coloniën, zonder nogthansopeene befchermende Zeemagt te konnen roemen, welke aan die Bronnen onzer Welvaart geëvenredigt is". , Dit
ovenveegende , heb ik, als een getrouw Burger en Dienaar van myn Vaderland, het van myn pligt geacht, alles te moeten toebrengen, wat ten nutte myner Landgenooten, en tot befcherming van ons dierbaar Vaderland eenigzins zoude konnen medewerken.
Deeze dryfveeren fpoorden my aan tot het ontwerpen van een Plan, om een vast Zee-Corps uitbevaarenMatrooztn op te rig-
ten,



VOORBERICHT, vu
ten, welken in tyd van Vrede in kleine Zeeplaatzen Garnizoen konden houden » terwyl door dezelven, by een opkomende Oorlog , een goed aantal Oorlogfchepen onmiddelyk met bevaaren en kundige Officieren en Matroozen kunnen bemand worden. — Tevens heb ik 'er eenige Rege~
len , om bekwaame Troupen ie formeer en, bygevoegd, met dezelven, door eene goede Discipline,aan de ongemakken der Zee
te gewennen: waar agter ik heb laa-
ten volgen een Nieuw Plan, nopens de Verdeeling der buitgelden, gelyk ik oordeelde , dat ten meesten nutte van het Algemeen zoude konnen plaats hebben.
Mogten het tyd en gelegenheid aan anderen meer dan aan my permitteeren, zoude



vïii VOORBERICHT,
de het voor het algeraeene welzyn te wcnfcheh wezen , dat iemand een Plan ontwierp, cm onze Zcemagt op eene vaste bepaalde hoeveelheid, zo van Schepen van Linie , als Fregatten en andere benodigde kleine Vaartuigen, te brengen. Dit is het eenigfle en veiligftc middel om , by een fchielyk opkomenden Oorlog, eene daadeIyke befcherming aan de Commerciccrcnde Scheepvaart toe te brengen, en de Voorrechten en Vryheid-des Vaderlands te ver■deedigen ; want men diend zig altoos te herinneren dat, wil men eene goede Marine hebben, men dezelve in tyd van Vrede moet aanwerven en disciplineeren.
EER-



EERSTE PLAN
OVER HET OPRIGTEN
VAN EEN
Vast zee-corps
UIT B E VA AREN MATROOZEN.
Wie de Wisfelvalligheden overweegt die Koningryken en Republicquen kunnert overkomen , welke eene uitgebreide Scheepvaart en bloeiende Commercie hebben , zal weldra overtuigd worden, dat eene welgedisciplineerde en geoefende Zee-Magt, tot befcherming van de Bronnen deezer Welvaart, allernoodzaakelykst is. Immers is 'er niets ± dat den nayver en jaloursheid meer gaande maakt, dan wanneer eene Natie zyne Buuren in Welvaart boven haar ziet uitmunten; zy zal eerst door list, en dit niet gelukkende, dan door geweldige middelen de voordeden van haare Buuren zoeken tot zig te trekken; terwyl eene min bloeiende Natie byna nooit aan de verderflyke laagen van winzugtige en meinëedige Buuren is blootgefteld. Men overweeA ge



C * )
ge flegts wat ons Gemeer.ebest zedert veele Eeuwen om zynen bloeienden Koophandel en uitgebreide Scheepvaart, door de wangunst van andere Naciën, heeft moeten uitftaan; terwyl Venetiïn, zederc die Republicq haare Scheepvaart en buitenlandfche Commercie heeft verJooren , en haare Welvaart alléén in het vervaardigen van Manufacturen bepaald, weinig aan de jaloursheid van andere Natiën is bloot! gefield geweest, om haar, wegens die Welvaaat, in bloedige en verderflyke Oorlogen te wikkelen.
~ Ditberedeneerend bewys voor de noodzaakJykheid, om een vast Zee.Coaps uit bevauren Matroozen opurigten , zal nog meer bevestigt worden, als wy nagaan, dat over dit onderwerp reeds voor veele jaaren is gefprofcen en gewerkt. De Propofitiën van Hun Ed. Gr. Mogende Gecommitteerdens tot de Zaaken van de Zee , geeven hiervan de doorflaanfte bewyzen, volgens Refol. Holl. 1665. Pointe van Bcfcb. 17 Novemb. 1665. Art. 5.,— de Voorflagen van den Raad van Staate, blykens Re. Jol. Holl. 12 Maart 1659 e" 6 Augustus 1661. benevens de Refol. Holl. 14 en 20 December 1665. tot het oprigcen van een drergelyk Corps, na alvoorens de Confideratiën van den Admiraal De Ruiter ingenomen te hebben , kunnen altemaal de overtuigenfte blyken ople-
ve-



( 3 )
Veren, dat dit Voorftel reeds voor meer dan ioo jaaren den aandagt van onzeHooge Overheid getrokken heefc. Doch de gebeurtenisfen van den jaare 167 2, welke zo noodlottig voor deeze Republicq zyn geweest; het verwaarloozen door Koning willem van alles wat tot den Zeedienst betrekkelyk was (*); dezelve geest die de Snccesfie Oorlog voorbereid en beftierd heeft, met de dua:öp gevolgde zwakke en Stadhouderlooze Regeering, fchynen aanleiding gegeeven te hebben, dat men toen van dit allergewigtigst point heeft afgezien.
Deeze voorïffpraak, tot betooging van het nut en de noodzaaklykheid wegens dit ons Plan, zal genoeg zyn , om het gewigt van het onderwerp aantetoonen. — Wy zullen derhalven overgaan, om te overweegen en te bepaalen, hoe fterk zulk een Corps wel zou dienen te wezen, ten einde aan het oogmerk , waartoe het gefchikt word , te kunnen voldoen ; en wy oordeelen, dat het onder deeze drie bepaalingen moet gebragt worden :
L
„ Het behoord geëvenredigt te zyn aan de Magt der Zee -, Mogendheden , waarmede de „ Republicq in Oorlog zoude kunnen komen.
II.
(*} Macpherson Hist. Caratïer of King wil-
tl am.
A 2



( 4 ) II.
i, Diend het bepaald te worden naar de „ grootheid van onze Bezittingen in de Oost-, „ de Coloniën in de West-Indien en naar de „ uitgebreidheid onzer Zeevaart zeiven, wel„ ke allen niet dan door eene Vloot kunnen }, befchermd worden.
HL
„ Hetzelve diend ingerigt te worden, naar „ maate de Finantien van den Staat zulks kunnen toelaaten.
Volgens Refol. Holl. 6 Augustus ió^i, liepen de gedagten van den Raad van Staate daarheen , om dit Corps op 6000 Man te bepaalen : doch volgens Refol. Holl. 19 Augustus 1688. was het Advis der Admiraliteiten, om
9000 Man geduurig in dienst te houden.
Hier uit zal kunnen afgeleid worden,hoe men toen geoordeeld heeft, dat het onderhouden van dit getal Zee Soidaaten, de Finantien niet te veel zoude drukken.
Wanneer wy in overweeging neemen, dat de Zee-Magten der andere xMogendheden, ten opzigte der Bemanning hunner Schepen, zedert zo aanmerkkelyk vermeerdc-rc zyn , en dat het gebrek aan Matroozen hier te lande dage-
Jyfcs



( 5 )
Jyks toeneemt , gelyk zulks uit de Nationale Refol. Holl. in de Sitccesjie Oorlog en verder 1747 bevestigd word, zal men zekerlyk met my willen toeftaan, dat een Corps van 4000 Man, voor den tegenwoordigen tyd, niet te groot genomen is.
Doch men diend, ten opzigte der inrigting van dit Corps, in 't oog te houden, dat hetzelve by oorlogstyden moet kunnen vermeerderd worden , zonder nogthans daarby eene vermeerdering van Officieren nodig te hebben; een ftelregel die by alle krygskundige Natiën in acht genomen word, en die , volgens de gedagten van den Maarfcbalk van Saxen, zelfs in den krygsdienst te Land naauwkeurig moet waargenomen worden, en uitdien hoofde nog veel meer in den Zeedienst. —— De inrigting van dit Corps moet dan zyn, dat, zodra 'er een Oorlog in Europa te gemoet gezien word, eene Augmentatie tot 8000 man toe, en de Oorlog reeds gedeclareerd zynde , tot 12000 man toe plaats zal kunnen hebben.
Het geheeie Corps zou in 16 Vlag-Divifien -en 80 Compagnien, ieder van 50 man, kunnen verdeeld worden; zo dat by vyf Compagnien zig eene Vlag bevinde , en dat, by gebrek van deeze, die post door den oudften Capitein worde waargenomen. —— Men beA 3 grypt



c O
grypt ligtelyk, dat dit Corps , des verëischt wordende, by alle Vyf Collegien zoude moe. ten dienen.
In tyd van Vrede zoude ieder compagnie moeten beftaan uit
i. Capitein,
1. Lieutenant.
2. Onder-dito. I. Schipper.
i. Stuurman, i. Schieman, i. Bootsmans-Maat.
3. Conftapels. 50. Matroczen.
En ieder vlag-divisie uit
De Vlag zeiven. 1. Adjudant. 5. Capiteinen. 15. Lieutenants. 5. Schippers. 5. Opper - Stuurlieden, 5. Schiemans. 5. Bootsmans - Maats. 15. Conftapels. 1. Chirurgyn Majoor. 1. Schryver. 250. Matroozen.
Voorts



C 7 J
Voorts diend by ieder Compagnie één ft uk Canon te zyn, om het Volk daarmede te exërceeren. De Matroozen moeten met een korte Snaphaan en Sabel gewapend zyn, en welke laatfte hen tevens voor een Bajonet moet dienen.
Zo dra 'er een Oorlog in Europa té gemoet gezien word, zouden de Compagnien moeten beftaan uit
i. Capitein.
1. Lieutenant.
2. Onder-dito.
1. Schipper.
2. Stuurlieden, i. Bootsman, i. Schieman.
i. Bootsmans-Maat. I. Schiemans-Maat. 6. Conftapels. i. Zeilemaaker. i. Smit. i. Chirurgyn. i. Quartiermeester. ioo. Matroozen.
Maar wanneer tusfchen Zee-Mogendheden m Europa reeds daadelyk een Oorlog gedecla. reerd is, zoude het Corps gebragt kunnen A 4 wor-



( 8 )
worden op 12000 man, en alsdan eene compleete Compagnie dienen te beftaan uit
1. Capitein.
1. Lieutenant.
2. Onder-dito. 1. Schipper.
4. Stuurlieden. 1. Bootsmap.
1. Schieman.
2. Bootsmans.Maats. 2. Schïemans-Maats. 8. Conftapels.
2. Zeilemaakers. 1. Smit.
3. Quartiermeesters, 1. Do flor.
3. Ondermeesters. 150. Matroozen.
Voorts dienen de Vlag-Divifien naar Proportie op dezelfde manier gefteld te worden.— By ieder Compagnie diende een tweede Capitein te zyn. Onder 50 Matroozen zyn 2 Adelborften begreepen, doch die op een gantsch anderen voet,dan tegenwoordig,zouden moe, ten dienen.
Betreffende de Gagie der Zee-Soldaaten , *eefc men reeds in den jaare 1665, op Con-
fide.



( 9 )
fideratie van den Admiraal de rutter, geoordeeld , dezelven niet minder te kunnen lïellen, dan ƒ 10:— in de korte maand, en daar en boven één ftuiver daags als zy aan Boord zouden zyn,b!ykens Refol. Holl. 10 December 1665. Wanneer men nu overweegt, hoe veel de waarde van her geld zeden de laatfte 100 jaaren is verminderd, zal men gereedelyk moeten toeftaan , dat derzelver Gagie , in dccze tegenwoordige tyden, vooral niet minder, dan ƒ 1:1 o : — '3 weeks zal moeten gefield worden.
De Gagie der Vlag-Officieren behoord naar bunnen Rang zo wel, als die der Generaals te Lande, gereguleerd te worden'; terwyl die van de verdere Officieren en het Volk diend te zyn:
1. Capitein - - - ƒ2000: —
1. Lieutenant s 600:—
2. Onder-dito, ieder ƒ 450 :.— s 900: — 1. Schipper - - s 400: — 1. Opper-Stuurman - s 400: — 1. Schieman z 280: —
1. Opper-Conflapel - * 300: —
2. Onder-dito , ieder ƒ 240 :—c 480: — j. Bootsmans-Maat - s 200: —
50. Matroozen, ieder ƒ 130:— s 6500: —
ƒ i2o<5o: — A 5 Dus



C 10 )
Dus beloopen de Gagiën van ééne Compagnie ƒ 12060 : — het welk voor 80 Compagniën ^draagt - - - ƒ 964800: —
Hier by moet gevoegt worden de Gagie voor den tweeden Capitein by ieder Divifie a ƒ 1500 : — bedraagt voor de 16 - - . - 24000: —
Dus in 't geheel - fju^~
- Volgens deeze Tra&amenten verkrygt, een ieder in zyne Charge een pint de Vul. Ook diend men altoos te zorgen , dat ieder naar zynen Rang kan leeven, en hy het de moeite waardig oordeelt zig, ter verkryging van eene hoogere Charge, te appliceeren. — Nogthans moeten de Gagiën zodanig gereguleerd worden dat, de maand ten einde zynde , het traftement verteerd is; aangezien het Land nooit beter van Officieren gediend zal worden, dan wanneer dezelven volgens hunnen Rang kunnen beftaan, zonder van hunne winning over te houden.
Het is van het uiterfte belang voor den Staat , dat men het trouwen van de OnderOfficieren en Matroozen zo veel mogelyk tragt
te



(")
te bevorderen ; terwyl het Huwelyk van een Officier voor den Staat minder voordeelig is, en uit dien hoofde vooral niet aangemoedigt moet worden: want gaat de Officier een onvoordeelig Huwelyk aan , dan lyd hy armoede, en zyne Ziel word klein; sxouwt hy met geld, dan word hy door de gemakkelykheden, die de rykdom verfchaft, te veel aan het leven gehegt.
In een diepe Vrede zoude men altoos iccp man verlof kunnen geeven, om zig ter Koopvaardy te mogen verhuuren , doch nergens anders dan cp de Bogt -van Vrankryk, op de Oost-Zee en ter Visfchery, en deezen zouden dan ƒ i: — 's weeks van hunne Gagie moeten misfen , om onder hen , die t'huis blyven, verdeeld te worden, waardoor deezen ook een ruimer beftaan voor hunne Vrouwen en Kinderen zouden krygen.
Indien een Officier of Matroos in den Dienst js grys geworden, behoord de Staat voor hem te zorgen.
Dit Corps zoude in de kleine Zee-Steden Garnifoen kunnen houden , terwyl men de Landtroupen, die 'er thans in liggen, naar dé Land-Provincien konde laaten overgaan, welken



C. w)
ken daardoor hetzelfde voordeel zouden genieten , als door eene vermeerdering van Landmagt.
Om kundige Officieren, en vooral Matroozen aantekweeken, zoude men by ieder Compagnie 12 Jongens voor de kost in dienst kunnen neemen, volgens de gewoonte van Engeland,
Het gantfche Corps zoude door den ErfPrins als Generaal en Chef gecommandeerd kunnen worden, meteen Appointement van ƒ 20,000 : — waardoor de gezamentlyke onkosten van het geheeie Corps zouden bedraagen ƒ 100,8800 : —
Aangezien de zwaare belastingen geene vermeerderingen toelaaten, en het uit dien hoofde niet mogelyk is , eene groote Armee en Vloot tevens te onderhouden ; zo blyft 'er geen ander en bekwaamer middel over , om het Gemeenebest by zyne 1'ndependentie te houden , dan dat dezelfde Troupen, die tot befcherming van de Conquesten, Coloniën en Zeevaart moeten dienen, zodanig gedisciplineerd zyn, om tevens met een even goed gevolg, ter verdeediging van de Steden, te kunnen gebruikt worden.



EENIGE REGELEN
O M
GOEDE TROUPEN
TE FORMEEREN,
I.
diend eene goede Discipline plaats te JL_Lrf hebben , omtrent de oefening van 't Lighaam, om de Matroozen of Soldaaten aan fatigues , en de ongemakken der Zee te gewennen , en hun tot alle foorten van beweegingen enEvolutien bekwaam te maaken: nogthans diend men ten deezen opzigte altoos de meeste eenvoudigheid in 't oog te houden , hetwelk vooral plaats moet hebben omtrent datgeen, wat in den Oorlog wezentlyk te pas komt.
2.
De beftiering van de Ziel moet oordeelkundig gefchieden, om de Genie, den Moed en alle prysfelyke aandoeningen van een goed Matroos of Soldaat optewekken , om, naar
ver-



( 14 )
verèïsch van zaaken de verbeeldibgskragt te kunnen aanzetten of bepaalen.
Op alles, zo omtrent de krygstugt aïs den dienst zeiven, behooren eenvoudige doch tevens ftellige voorfchriften te wezen; terwyl voor de Officieren in eene kleine doch welaanëengefchakelde Verhandeling de geheeie Militaire Weetenfchap, op welgeregelde Tafels, diend aangeweezen te worden.
4-
Men moet ook tevens wel in opmerking houden , welke bekwaamheden ieder in zyn vak nodig heeft: uit dien hoofde móeten de onderwyzingeu ingerigt worden naar den Staat of Rang die ieder bekleed of waarfchvnelyk zal kunnen bekleeden. De voorwerpen der onderwyzing moeten dan tot twee hoofdfoorten bepaald worden, te weeten: die geenen, welken tot hooge Officieren worden gefchikt, en zy, die mindere posten moeten bekleeden.
; 5'
Niemand moet op eenige vordering kunnen hoopen, zonder vooraf een Examen doorgeftaan te hebben, en bekwaam te zyn bevonden.
6\



( 15 )
6.
'Er dienen groote, zekere en fpoedige belooningen te gefchieden, die, behalven verdiende Avancementen , ook in Pennoenen
moeten beftaan. Voor de buitengewoone
Merites behooren de Officieren daar en boven nog eene militaire Orde, en de Onder - Officieren , Matroozen en Soldaaten ook byzondere Eertékens te erlangen.
7-
De ftrrffen , op overtreedingen bepaald , moeten op heeter daad zonder oogluiking, en zonder eenige genade gefchieden.
8.
Men diend ook een Militair Muziek te hebben , dat aan ieder klein Corps byzonder eigen is; hetzelve moet leevendig en opgewekt zyn, om den Moed , en eene foort van Militaire woede aantefpooren, terwyl het tevens door de maat den tred van 't Volk in alle deszelfs -beweegingen moet aanvvyz^n.
9-
Op ieder Schip , of aan ieder Regiment, behoorden alle maanden de uitfieekende daa-
den



C 16 )
den worden voorgeleezen, die zulk Schip of Regiment heeft gedaan , by welke gelegenheid de naamen der Officieren, Matroozen en Soldaaten, die iets groots verrigt hebben , bepaaldelyk Worden opgenoemd: dit alles moest met de grootfte plegtigheid onder de Vlag of Vaandel gefchieden; zelfs diende het eerwaar, dig Gedenkboek, door: de braafften van het Volk, met alle mogelyke Ceremonie te worden gehaald en geborgen.
10.
Terwyl het menschlyk hart meër door üitfteekende voorbeelden, dan door voortreffen lyke Lesfen getroffen word , behoorde men een Eertempel opterigten , waarin de Beelden en Scbilderyen van groote Krygsbelden wierden geplaatst, en waarin men ééns 's jaars hunne groote daaden , aan het Vaderland beweezen, moest opleezen. By zodanige gelegenheid dienden alle Officieren, Kadets en de Zoonen der Officieren tegenwoordig te zyn,zelfs alle braave Matroozen en Soldaaten, die geneegen waren deeze plegtigheid te willen bywoohen , moesten van het voorrecht, om toegelaatea te worden, niet uitgeflooten zyn.
TWEE-



TWEEDE PLAN
van de VERDEELING der
BUITGELDEN.
TTet is onbetwistbaar zeker dat, zal de moed JL71 en lust tot onderneemingen in Officieren en het Gemeen worden opgewekt, 'er eene evenredige Verdeeling der Buitgelden moet plaats hebben, welk ieder, zo Officier, Onder-Officier, Matroos als Soldaat naar den Rang dien hy bekleed , zelfs moet bilïyken; want zodra de Balans ten nadeele der Officieren overflaat, word de lust tot moédige onderneemingen verdooft, of ten nadeel van het Gemeen j dan begint het te murmureeren en zoekt uitwegen om den dienst te verlaatcn. — Wy zullen derhalven eerst nagaan, hoe men de Verdeeling der Buitgelden voormaals reguleerde, daarna overWeegen hoe dezelven thans verdeeld worden, en eindelyk myne gedagten mededeelen, zo als het my toefchynt, dat ten meësten nutte van den Lande plaats zoüde kunnen hebben.
Na aftrek der Portie van den Admiraal Generaal 5 benevens de Onkosten en de Provifie 13 voor



( 18 )
voor den Vendumeester ; het deel dat daar' van aan 't Land toekomt, (als het welk geduurende deezen Oorlog maar alléén ten profyte van den Neeraer gecedeerc is,) kan men een ieder, die daarop recht heeft, pro rato van een zeker Maandgeld, zyn deel geeven.
Dit is zedert een geruimen tyd in onzen Dienst gebruiklyk geweest: doch men heeft (althans in het Plan van A°. 1711) voor de Lieutenants en Stuurlieden een denkbeeldige Gagie gefteld , alzo hun reëele niet evenredig aan hun Rang was.
Dan de laatfle Refolutie van 17 3 r maakt een zeer nadeelige verandering voor den Capitein en Officieren , Hellende voor de Gagie van den eerften ƒ 200:— 's maands, en voor den Lieutenant Admiraal, 't zy hy tegenwoordig is of niet, ƒ400: —, en voor den Fiscaal van 't Collegie ƒ 200:—. Daardoor word een Capitein de helft zo veel als den Lieutenant Admiraal aanbedeeld , en evenveel als den Fiscaal.
Hierin heeft geen redelykheid plaats, want de Lieutenant Admiraal, en de Fiscaal, deelen in alle Pryfen door verfchillende Capiteinen genomen, daar de laatften geen deel hebben dan in hun eigen Prys. Het is ook om die reden,



( ip )
den, dat men in andere Landen en tyden het dus begreepen heeft:, dat den Capitein , aan wiens vigilantie alles dependeert, het grootftè deel toegekend heeft.
In onzen Dienst is zulks vooral nodig , aangezien de Capiteinen in Oorlogstyden Hechter betaald zyn , dan in Vrede , en zy door de Wisfelvalligheid van de Oorlogskans, wanneer zy genomen worden , tegelyk ook geruïneerd zyn.
In de Verdeeling van A°. 1711 wórd des Vlagmans- en Capiceins Gagie verfchillende gefield, naarmaate van het getal Koppen, dat dë laatfte commandeert, by voorbeeld:
Op een Schip van 400 Koppen is dc Gagie van
De Vlagman 's maands - ƒ 300: — Van de Capitein - - s 800 : -—
•Van 325 Koppen;
Vlagman - - ƒ260:-— Capitein - - '75°'- —
Van 250 Koppen.
Vlagman - - ƒ 2 2 5 : -r* Capitein - - =650: —
B 2 Van



C 20 )
Van 200 Koppen.
Pïagman - - ƒ195: — Capitein - - 5 575: ■
Van 150 Koppen.
Vlagman - . ƒ160: —■ Capitein - « 2 500 : •
Van 100 Koppen.
Vlagman - - ƒ124: >
Capitein - - s 400: —
De Lieutenants Gagie word hier in allen gevalle op ƒ 60 : — 's maands, en die der Stuurlieden op ƒ 50:— gefteld, offchoon de Gagie van beiden nooit zo hoog geweest is.
Men ziet uit alle deeze voorbeelden, dat men altoos het grootftè deel aan den Capitein toegekend heeft, en aan den Vlagman een kleinere Portie, terwyl die voorönderfteld wierd verfcheidene Portiën te krygen van de differente , onder zyne ordres zynde , Schépen. Men heeft nooit eene diftin&ie van graaden in die Verdeeling van A°. 1711 waargenomen, alleen word de Lieutenant Admiraal Generaal opeen permenente Gagie van ƒ 400—• 's maands gefteld.
u & , ... Doch



( 21 )
Doch dit word in het PJan van A°. 1781 waargenomen , wordende daarin van geen Lieutenant Admiraal Generaal gefprooken, als welk Characler zelden in onzen Dienst heeft plaats gehad, en niet zedert den dood van den Heer de ruiter.
Maar de Lieutenant Admiraal word gefteld op ƒ400:— 's maands, het zy hy by het neemen van Schepen tegenwoordig geweest zy of niet, zodra de Prys maar door een van de onder zyne ordres ftaande Schepen gemaakt is.
De Vice-Admiraal word op ƒ 300: — en de Schout by Nacht op ƒ 250:—- gefteld: doch van hen word gerequireert, dat zy prefent by het veroveren van den Prys zyn: voorts deeld 'er niemand in, al word de Prys ook gemaakt door de geheeie Vloot, als de Neemer alléén, ten zy 'er twee Schepen of meer het veroveren daadelyk helpen verrichten. En voor het overige word 'er niets bepaald , dan dat de verdere Verdeeling zal gefchieden na de Gagie die ieder in 't begin van liet Gevecht genoot. Hierdoor krygen de Lieutenants maar deel: eenigen tegen - - - ƒ45: — anderen , en wel de meesten, tegen j 30: — overzulks de laatften minder hebben dan de Schipper tegen - - ƒ 34: —
B 3 De



( 22 )
De Oppertimmerman tegen ƒ42:
Dc Oppermeester . s^^.:—. De Secondemeester - £32:
De Schipper die een Officier is, en door een Acte van Hun Edel Mogende aangefteld word, en dus hooger in rang is, heeft minder als de Oppertimmerman en zo verders. Dat hunne Gagies effeéHvelyk zo bepaald zyn, kan op reden fieunen, alzo de hoop op avancement hun meer waard is dan de Oppertimmerman , die, een Ambagtsman in zyn foort van de eerfte Clasfe geworden zynde, niets meer te hoppen heeft, en aan Land in dagloon zo veel wint. Doch daar een Officier, een Schipper, Opper-Stuurrnan, Opper-Chirurgyn , en Confhpel Majoor, meer met het veroveren te doen hebben , en meer verliezen als zy geno. men worden, kan men hen daarom aangaande het Buitgeld in een hoogere Clasfe van deeling brengen; want zy alle kunnen, in hun Land terug gekomen zynde, niets ten hunne voordeele beginnen voor zy uitgewisfeld zyn. Doch een Timmerman vind uit zyn Handwerk €;n beftaan.
Voor de Officieren en Capitein komt 'er nog by dat zy aanftonds op hun woord ontflagen worden, en dus aan dezelven geen gelcegcnheid om te evadeeren vyord overgelaaten, die
aan.



t n )
aan de Onder-Officieren en Gemeenen altoos . overblyft.
Eindelyk zyn wy tot de Deeling van het Buitgeld gekomen, dat is te zeggen, toe het "■eene 'er overfchiet, na aftrek van die Gelden, waarvan in 't begin deezes gefprooken is.
'Er zyn weinig Gagies die billyk zyn; en het heeft misfehien difficulteit in, om ze zodanb te reguleeren: maar niets is gemakkelyker , dan het deelen der Buitgelden op een billyken voet. Ten dien einde breng ik alle de Officieren van de Vloot en particuliere Schepen op eene denkbeeldigé gefixeerde Gagie, om dan pro rato van de Gulden, die men voor haar Helt, het Buitgeld te deelen.
Veele Onder-Officieren en Ambagtslieden, die als zodanigen worden gereekend., zyn van even veel belang aan boord, en daarom flel ik dezelven in Clasfen van gelykeGagie: vooraf de Refolutie van November 1781. ten opzichte van de Fiscaal * - ƒ200: — en de Secretaris - - 5 5° •* — als vooren laatende.
Deeze twee Heeren deelen in alle de Pryfen, hoegenaamd, door Schepen van het Collegie genomen.
B 4 De



( 24 )
De Fiscaal van de Vloot' , ƒ 100 • _ De Predikant . . s *~~!?
De Lieutenant Admiraal Generaal * 800-Z
De Lieutenant Admiraal *6"jo"
De Vice - Admiraal . , 6oo '.
De Schout by Nacht . ~ sSQ' —v De Capitein . . ; [ De eerfte Officier . - 100' —
De overige Zee. Officieren onder bet Corps behoorende of ordinaire
Officieren . . t ƒ 70 •
De extraordinaire Zee-Officieren die maar voor zekere tyden zyn ƒ 60: —
EERSTE CLjASSE.
De Schipper . ~>
Lieutenant de Marine j
Opper-Stuurman , £f?o*
Ccnftapel Majoor . I
Oppermeester < J
TWEEDE CLASSE,
Bootsman , , ^ Schieman
Opper-Timmerman , |
Opper - Conftapel . 4°: ■*
Twede en derde Stuurman
De Schfyver . , J
DE*-



( 25 )
derde classe.
Bootsmansmaat . . Schiemansmaat , . Quartiermeester . . j Conftapelsmaat
Vierde Stuurman . Ifoo* ■
Opper-Zeilemaaker . 1 Tweede Meester Adelborften, en
Commandeur van Soldaten . I Tweede Schryver . J '
vierde classe.
Scheeps CorporaSl ,
Tweede Timmerman ,
Kok ... j
Bottelier . . >f2$:^
Corporaal . ,
Trompetter
Derde Meester . j
B S vïï.



C a* ) VYFDE CLASSE.
Koksmaat . m i Derde kTimmerman
Onder-Zeilemaaker . I
Glazemaaker . . j
Kuiper . . j>/2o: —
Tambour
Provoost . . j
Ziekentrooster . j
Matroozen . . ƒ15:
Soldaaten . . * 14:
J°ngens • . ? 9: —
Behalven dat zal de Vlagman of die geene, die een Vloot of Esquader en Chef commandeert, nog eens genieten, boven 't geene hem voor zyn Rang in de Verdeeling toekomt, een Gagie van ƒ 150: — 's maands.
Een Lieutenant, of iemand die minder Charafter heeft als Capitein ter Zee, het zy Uitlegger Capitein, Commandeur, of wie hy zy, zal op een maandelykfche Gagie van ƒ400: — gereekend worden.
Deeze Verdeeling zal plaats hebben, wanneer een Vloot zich in Zee bevind, en alle bovengemelde dualiteiten en Rangen aan boord der Schepen zyn, ten tyde 'er door de Vloot,
of



C 27 )
af eenige Jaagers van dezelve, een Prys genomen word.
Egtcr zullen maar als Vlag - Officieren gereekend worden de zodanigen, die daarvoor in dienst zyn gebragt,en de regaliaa's 'er voor trekken.
En wanneer een Vlagman op een Schip dient, zonder als zodanig in dienst te zyn gebragt, als hiervoor gezegt, zal hy maar als Capitein deelen.
Alle Commandanten en Chef van een Vloot of Esquader zullen als Vlagman deelen in het Buitgeld, door Schepen, direct onder hun ordres gefteld, gemaakt; doch wanneer een Officier als by geval, door ouderdom van dienst, Schepen onder zyne ordres krygt, zal hy 'er geen aanfpraak op kunnen maaken.
De Vlagman , het zy hy prefent by het neemen geweest is dan niet, of waar hy ook moge geweest zyn, zo dra een Schip dat onder zyn ordres gefteld is, een Prys maakt, zal daarin zyne Portie altoos hebben.
Wanneer twee of meer Schepen van verfchillcnde Esquaders een Prys maaken, zal 'er egter maar eens de Vlagmansportie afgaan, en
dee-



C 23 )
deeze zal onder de refpeftive Vlag - Officieren waaronder zy dienen, verdeeld worden. '
Wanneer een Schip eenige Prys of Pryfen maakt, en andere van onze Oorlogfchepen in het gezicht zyn, zullen dezelven 'er een gelyk recht op hebben, en mede in het Buitgeld deelen ; doch dit in het gezicht zyn moet zóó verftaan worden : dat de Capiteins van dat Schip of Schepen , of de Officieren van de Wacht op hun woord van Eer kunnen declareeren , gezien te hebben, dat zodanige Prys door een van 's Lands Oorlogfchepen genomen wierd; wel te verftaan, dat zy den Neeraer zyn Vlag hebben kunnen diftingueeren. Indien de Capiteins het zelfs nietgezien hebben, moeten zy kunnen declareeren , *er aanftonds door den Officier van de Wacht rapport van gekreegen te hebben, 't welk zy, des gevergd wordende , aan den Neemer of Fiscaal van 't Collegie fchriftlyk van dien zelfden datum zullen moeten toonen , met byvoeging van tyd en plaats daar zy het zagen.
Wanneer een Schip van de Vloot gedeta. cheerd word na de een of andere plaats , en een Prys neemt, zal hetzelve voor. den Neemer alléén zyn; doch de Vlagman, waaronder by dient, blyft 'cr ais Vlagman in deelen.
De



C 29 )
De Capitein of Commandant van den Neemer zal altoos het Handgevveer van dén Pry3 vooruit hebben, benevens de Victualie voor deszelfs Equipagie gedestineert; doch de Vlagman of eenig aan hem Superieur. Officier zal 'er tegen een redelyke ' prys, door twee Officieren te bepaalen, over kunnen disponceren.
Wanneer een jaagend Schip of Schepen in het byzyn van de Vloot , of van eenig Esquader, een Prys neemen, zal 'er , behalven het voorgemelde, nog een tiende der waarde voor de geheeie Equipagie des Neemers zyn, indien hy denzelve vechtenderhand verovert, hetwelk als een Buitgeld op voorfchrceven voet onder dezelve zal verdeeld worden.
Wanneer een Schip , tot een particuliere Expeditie, gezonden word, zonder onder een Vlagman te behooren, zal de Vlagmans Portie onder deszelfs Equipagie verdeelt worden. Het zoude misfehien billyker wezen , dat men in zulk geval de Vlagmans Portie voor den Capitein overliet, aangezien hy, op zyn favorabclst, niet meer dan één agtfte krygt.
De Fiscaal van de Vloot en de Predikant zullen maar alléén in het Buitgeld deelen , wanneer zy met de Vloot in Zee zyn: dat is, prefent by het neemen van Pryfen.
In-



( 3° )
Indien een Schip by toeval van de Vloot raakt, en neemt een Prys, zal de Vloot 'er in deelen als of zy prefent was, en dat Schip wederom op gelyke wyze ook in al hetgeen de Vloot neemt: doch zo dra het in de eene of andere Haven binnen* "loopt , zal het, voor den daar liggenden tyd 'er geen pretenfie op kunnen maaken. Maar de Vloot eerder binnen zynde dan zodanig Schip, zal dezelve evenwel recht hebben op hetgeene het moge neemen.
Indien een Schip, zonder op voorgemelde wyze in een Haven geraakt te zyn , gelast word uit de Haven na de Vloot te gaan, zal het van de Pryfen, die het in deeze route maakt, niets niisfen, als het Vlagmans deel.
Wanneer een Schip van eenig Esquader, in het gezicht van een ander Esquader , of de Vloot (dat in allen gevalle het zelfde is) een Prys maakt , zal de Vloot 'er in deelen, als of zy door een hunner Schepen genomen was. Doch de Vlagmans portie, die anders aan de Chef van de Vloot of Esquader toekomt, zal aan de Vlagman , waaronder de Neemer behoort, uitgekeerd worden.
De Capiteins, die aan boord van de Vlag. Officieren dienen , en welke als zodanig in dienst gebragt zyn, en de regaliaa's 'er voor
trefe.



C si )
trekken, zullen in het Buitgeld als Capiteins deelen: maar die Capiteins die aan boord van een ander Vlag-Officier dienen, of van een particulier Capitein, zullen als eerfte Officier aangemerkt worden.
Wanneer een Kaaper en een Oorlogfchip te zamen een Prys neemen, zal de Verdeeling na het getal Koppen , dat ieder aan boord heeft, gemaakt worden: dat is, een Oorlogfchip hebbende 150 Koppen, en een Kaaper 50, krygt het Oorlogfchip 3, en de Kaaper I Portie.
Het te zamen neemen moet daarin beftaan ten opzichte van Oorlogfchepen en Kaapers, dat zy beide met hun Gefchut het genomene Schip hebben kunnen bereiken; want eenvoudig in het gezicht geweest te zyn helpt hier niet.
In het Plan van A°. 1711 worden alle de Gagies te zamen geteld, en na aftrek van de Capiteins en Vlagmans Gagie in het geheeie Buitgeld gedivideert , en dan de Guldens 's maands met die Uitkomst gemultipliceert, namentlyk die der Officieren ; dit word van het geheeie Buitgeld afgetrokken , welk restant dan met de overige Gagies der Gemeenen gedeeld word, en dan word de Gulden 's maands
voor



C 32 )
voor ieder daarmede gemultipliceerd. Doch het Plan van A°. i78r teld de Gagies te zamen , en divideert die direét in het geheeie Buitgeld, om, het geene dè Gulden 's maands fcrygt, te vinden, het welk alles tot nadeel der Officieren ftrekt, gelyk uit het hier bygo voegde Voorbeeld lub Littera A. kan gezien worden.



( 33 )
Littera A.
■
VOORBEELD
aangaande de
VERDEELING
eener Somma van ƒ 20,000: —
r^ynde het zuiver Overfchot van een genomenen Prys, waarvan vooraf alle Onkosten afgetrokken zyn , zo wel die van den admiraal generaal en het aandeel dat 'het land daarvan toekomt, als ook de Onkosten en Provifie des Vendumeesters van het Collegie, waaronder de Admiraal reforteert.
C
Men



( 34 )
Men onderftelle het voordeeligfte Geval, als dat de Nemer een Schip van 24 Stukken en '156 Koppen zy, te weeten:
DeFiscaal van'tColleg. ƒ200:—ƒ 987:10:— De Secretaris . . „ 50:—s 246:17. 8 De Vlagman . . »i5o:— s 7*0:1 : 8 De Capitein . . -5°o:—=2468:15:—
De Eerfte Officier =ioo:— » 493:15:
2Lieuren. a/70:— ,140:—, 345:12: gieder 5Lieden k»50: — =250:— * 2,46:17: 8
7 dito k«4o:—5 80:— 0 197:10:
14 dito a«3o:—«4-20:—"* 148; 2: 3 ,
8 dito a»25:—s 00:—* 13: 8;ï2
9 dito a*2o:— S)8o'— s 0&15:
47 Officieren . ƒ 2470:
SsMatrooz ^15:—=1320:— * 74: i: 4 —1.
j6Soldaat. 3*14:—* 224: 69: <j: g ,„
4 Jongens a. 9:—„ 36:—* 44: 6: 8 —
I5f.te zamen. Gagie/4050:—maakt/20,000:-: —
ï Wanneer men nu de Gagie van T^oT^ met het Capitaal van ƒ 20,000 : — divideert, dan toont de uitkomst, dat voor ieder Culden van de Gagie kan gedeeld worden ƒ4:18:12.
Doch



C 35 )
Doch volgens het PLAN van A°. 171 t. word
de? Capiteins en Vlagmans■ Gagie van het Contant eerst afgetrokken, waardoor van ƒ 20,000:— vuor ieder Gulden gedeeld word ƒ 5:17:8.
B: V: de.Gagie te zamen beloopt ƒ4050: — af de Gagie van den Capt. ƒ500: — en van den Vlagman =150: —
» 650:—
Rest dus aan Gagie . «=340: (.20000;
3400^70 \$
3000
dus 3000 het overfchot zynde, dat door 20 gemultipliceerd , en door 3400 gedivideerd wordende , toont de uitkomst de ftuivers,
3000 20
260 2j8
2200
Dat is voor ieder Gulden ƒ5:17:8« oïfst C a Vol.



C 36 )
Volgens het bovenftaande was de Ga^ie der
Officieren . . . ƒ2470: —
en voor ieder Gulden Gagie * 5J
ƒ12350: — : —
i235: —: — 61 f:10: —
308:15: —
Dus voor de Officieren . ƒ14511:5: —
Het gantfche Montant was . ƒ20,000: — af 't geen voor deOfficierenko/nt. 14,511: 5
Rest voor 't Gemeen te deelen ƒ 5,488:15: — Daar nu de Gagies van 't Gemeen bedroegen ƒ 1580:— en deeze Somma divideerd in het geen voor het zuiver overfchoot te dee'en was namelyk ƒ 5488:15: — dan komt voor ieder Gulden Gagie . ƒ3:9:8
B: \ 7. • ■ ƒ5488:15:-^3
gedivideert met > =4740 *
ƒ1580:—£
748
door so tot ftuivers . 20 755
Dat is voor ieder Gulden ƒ3:9:8.
Dus



( 37 )
Dus zou volgens dat Plan de Verdeeling wezen:
De Fiscaal . ƒ200:— ƒ1175:—:— De Secretaris . 50:—* 203:15:— De Vlagman . ^150:—= 881:5:— De Capitein . *5oo:— * 2937:10:— De Eerfte Officier *ioo:— * 587:10:— aLieuten. hfjo:—^140:—* 411: 5:—ieder 5 Lieden k * 50: — ,.250:— * 293:15:
7 dito a*4o: — *28o:— = ?35:—: "*—
14 dito ^30:—=420:—* 176: 5: —
8 dito k= 25' — -200:— = 146:17: 8
9 dito a*2o: — *i8o:— * 117:10:— ——•
47 OiBcieren a ƒ 5:17^ per Gulden
88Matr. k/i5korntperGuld.3:9^52: 2: 8 ——
16 Soldaatenk ƒ 14 . . ƒ3:9:8-48:13:
4 Jongens k* 9 . . «3:9:8*31: 5"« 8 —
C 3 PLAN



( 38 )
PLAN
V A N
S O L D YV;
Voor het Corps Mariniers agter de Pelf van den 18 April 1781 gevoegt, waarin B
de hoofden gefteld worden te 42 üajf
i Capitein . . . ƒ158:-
3 Capitein Commandant . s 83: —
1 Lieutenant . , 53: —
2 Onder Licutenanrs 3/48:—ieder» q6i -chipper . opƒ400:— 's jaars of» 46:— iOpperlhiurmanopƒ400: — 'sjaars of» 46: iOnderftuurman op/<oo:— 's jaars of. 34:10! ffibetsman op/,oo:—'s jaars of- 34:10 1 Schieman op/*8o:— 's j tars of» 32: 4 iSmit . . op/fóo:— 's jaars of» 18: 8 ïQ iartiermeest. op/ioo:—'s jaars of* 18: 8 iChirurgyn - - . - 41: 8 lOpper Conftap. op ƒ400:—\s jaars of» 46:—: 30nder dito ieder op/.ioor—'s jaars, ?
of voor de drie XI
17 Hooiden. Tranfporteere ƒ 81j: 1
plJ



( 39 )
PLAN
VAN
| O LD Y.
or het Corps Mariniers, zo als het nu is efteld, zynde de Matroozen , als het no, hierin veel vermeerderd, waarin
tooFQEN gefteld worden te 42 Dagen
litein . . . ƒ158:—: — itein Commandant . * 8v— itenant . . . » 53:—.— jer-Lieutenants a/48 —ieder» v6:—:— :pper . op ƒ400 — 's jaars of » 4.6-—'■ 6 erftuurman op/\ oo:— 'sjaarsof» 46: — : 6 erftuurman op ƒ500:—'s jaars of» 34:10: 4 tsman op ƒ ]oo: — 's jaars of » 34:1c: 4 ieman op/irfc:—'sjaarsof"* 32: 4: 4 t . . op ƒ 160:—'s jaars of » 18: 8: 2 rtiermeest. op ƒ160:—'s jaars of» 18: 8" 2 rureyn ...» 4r: 8:— er Conftap. op ƒ400:— 's jaars of » 46:—: 6 er di co ieder op ƒ ^00:—'s jaars, ^
of voor de dricS 'lo<i11- '
.ootden. Tranfporteere ƒ 81 x: 1: 2
17 HOOF-



C 40 )
17 HOOFDEN. per Tranfport. /8ll: I: 2
3 6 Canoniers of Matroozen , gedresfeert om met het Canon te manoeuvreeren , ieder a ƒ 12: te 32 dagen , of ƒ 136:17:6 in 't jaar: doch daaronder zullen zyn 5 Adelborften op dubbelde Gagie, of 273 :15:— in 't jaar, komt voor dezelven te zamen/5<5n : 17:6iri'tjaar'j ofte 42 dagen - s 645 -.15: — 5 Sergeanten a ƒ 24 ieder ;i2o: — : —
2 Tamboursa/i2 ieder s 24; :
12 Grenadiers , waaronder 1 Corporaal ,3/12:17: — ieder - - . ^54: 4: — Voor, het Avantage van een
Corporaal - - - 3:12: ■
5 2 Musquetiers, 3/12:5: — ieder , dasrönder 4 Corporaals - - . s^?:—: — Voor het Avantage der 4 Gorporaals - - s 14: 8: —
1 Solliciteur - - s 12:— : —
125 Hoofden. - . ƒ2422:—• : 2 af 4 Musquetiers , die minder
mogen aangehouden worden s 49 : — : —
121 Hoofden - - ƒ2373: — : 2
17 HOOF-



( 4i )
17 HOOFDEN. per Tranfport. ƒ 8 11 I '>' 2
65 Canoniers of Matroozen, gedresfeert om met het Canon te manoeuvreeren , ieder a ƒ J2: te 32 dagen , of ƒ136: i7:6in'tjaar:doch daaronder zullen zyn 5 Adelborften op dubbelde Gagie ,
of 273 '.IS'— in 'c iaar>
komt voor dezelven te za-
menƒ9582: 16:4111't jaar,
ofte 42 dagen ■- ƒ1102:10: — 1 Zeilemaakerop/3oo's jaars
of * 34=1°: 4
1 Meester voor het Cyfferen
in de Stuurmanskonst . c 48: — :-—
1 Schryver op - - s 26: 6:12
2 Sergeanten a ƒ 24: ieder s 48 — : — 1 Tambour a ƒ 12: - s 12: —: — 1 Pyper a ƒ 12: - * 12:—:-—
24 Grenadiers, daaronder 2 Cor-
poraals, a ƒ 12 :17 : ieder * 308 : 8: — Voor het Avantage der 2 Cor-
poraals - - s 7 : 4 • 1 Solliciteur - ' 12: — :-—
114 Hoofden" - - ƒ2422: — : — af 4 Grenadiers, die minder mogen aangehouden worden s 51: 8 : —
110 Hoofden - ƒ2370,: 12: 2
D Ik



( 42 }
Ik zou van oordeel wezen, dat 'er tusfchen den Capitein en de Lieutenanten , nog één Rang plaats diende te hebben.



MEMORIE
OVER. DE
MIDDELEN ter UITVOERING
van het Advys den 2.8«« Maart 1783 uitgebragt, om een vaste Post op den
STAAT van OORLOG
te brengen, Tot eene Jaarlykfche EQUIPAGIE.
§ i.
j^)e uitvoering , van het roorgeftelde in dit Advys, is ten uiterften moeielyk, en wel om vier hoofdzaakelyke redenen.
t
Om het aanwezen van vyf Collegien ter Admiraliteit , welke niet op dezelfde gronden en
fchikkingen werken. Dit verfchil in hunne
werking, en hunne locaale Conftitutien en gebreken veröorzaaken , dat 'er een langen tyd verA ft loopï



(4)
loopt en verboren word, tusfchen hetbeginvan't Équipement, en het daadelyk in Zee brengen der Sehepen, waardoor veel gelds onnut vei fpild word.
II.
Om den invloed van het Frovinciaale-beftier, die zig zo zeer in 't byzonder in het Zeewezen laat zien. "Waarom de quotes, vooral van Zeeland en Vriesland, niet in het geheel, maar alleen aan hunne Collegien, en , voor zo verre die Equipecren, gefourneerd worden.
III.
Om dat 'er eene geftadige aanwervinge van Bootsvolk nodig is; zynde het niet mogelyk een vast Corps te hebben, zodanig gefchikt, dat de Detachementen daar van in tyden van Vrede, de Schepen welke uitgerust worden, geheel en al bemannen, welke fchikking ook niet voorzigtig zoude zyn,. om deeze voornaame redenen.
a. Om dat de grondflag van goede Equipagien en bekwaame lieden nergens anders in beftaat, dan in de kundige Officieren en Onder-Officieren, waar van het getal bereekend moet worden, naar het benodigde in geval van Oorlog.
Bui-



(5 >
Buiten zodanigen grondflag beftaat geen dienst,hoe genaamt, en naar maate de bekwaamheden grooter vereischt worden in de Officieren en Onder-Officieren, naar maate moet de goede Politie meer middelen in het werk ftellen, om 'er zig van te voorzien.
I. Om dat, in cas van Vrede, nooit meer dan één vierde, of op zyn hoogst, één derde van die grondflag moet werden gedetacheert, ten einde men overrompelt wordende, altyd genoeg by de hand hebbe ,om fcig in fiaat van tegenweer te kunnen ftellen. — Het gebeurde in A°. 1780, geeft hier van een fterk bewys, wanneer de Oorlog verklaard wierd, waren 'er buiten 's Lands, in de West-Indien en Middelandfche Zee 8 Schepen en 9 Fregatten, met 4180 man, waar van verfcheiden overrompelt, eenigen behouden te rug gekomen, doch verre de meesten in de Colonien gebleeven ?yn.
c. Om door die aanwerving eene geftadigeCir* culatievan Volk te hebben, en dus in tyd van Oorlog met meer gemak de nodige Supplitie te bekomen. — Dit laatfte mag wel in het oog gehouden worden. De ondervinding van den voorigen Oorlog heeft, ons geleerd, dat ons Land geen nationaal Zeevolk, ten minften in vergelyking van onze benodigtA 3 he-



( 6 >
heden, opleevert. Hierom moet men alle mogelyke werktuigen gebruiken , om een . toevloed van Zeevolk hcrwaards te trek« ken, en een gereegeld debouché uit andere Landen naar ons Gemeenebest te etablisfeeren.
IV.
Om dat door de benodigde tyd en werkzaam-, heid tot het herftellen, toetuigen en bemanning der Schepen de nodige Esquaders niet te gelyk kunnen worden in dienst gebragt, maar noodïaakelyk een vervolg van tyd verëischt word.
§■ 2.
In het voors*. Advys zyn op de gedagten der Vlag-Officieren, drie Esquaders bedoelt, één voor de Noord Zee: i°. Tot beyeiiiging der Zeegaaten. a°. Om in alle omftandigheden een Esquader
by de hand te hebben. 3°. Op dat de Jonge Officieren en Stuurlieden de gronden, de ltranden, en de dieptens en ondieptens der Zeegaaten zouden kunnen kundig worden.
4°. Om



(?)
4°. Om de Commercie op de Oost Zee te beveiligen.
Eén voor de Middelandfche Zee, om de Comi mercie aldaar te befchermen, en de Vlag van den I Staat te doen eerbiedigen.
Eén op de West-Indiën om de Vaart daarop, I en de bezittingen aldaar, te verzekeren.
Het eerfte Esquader geen geheel Jaar in actij viteit kunnende zyn, en dus daartoe niet nodig ; zynde de kosten voor een geheel Jaar; zoude | door de volgende fchikking daaromtrent eene ge: makkelykere uitvoering plaats hebben, en minder kosten benodigd zyn. Genomen, name-
I lyk, dat de vrede in dit Jaar getroffen wierd, i zoude men in dit geval in het Voorjaar 1784 1 kunnen beginnen met het Equipeeren van een i Esquader voor de Noord Zee. —— Dit Esquader zoude gereed kunnen zyn, om met Frimo Juny naar Zee te gaan, te kruisfen, en te ma1 nccuvreeren, of zig na veiclsch der omftandighe-» i 4en naar de verfchillende plaatzen in de Oost, Noord Zee, of hetCanaal tebegeeven, met pri1 mo September wederom binnen te vallen, bekomen fchaadens te herftellen , gereviótualieert te worden, en één maand daarna naar de Midde;: hndfche Zee gezonden te worden, het welk dan zou ie zyn met p1?0 Oótober. Geduurende den Zomer zoude gearbeid werden A 4 aan



( 8 )
aan het ingereedheid brengen en bemannen van een Esquader naar de West-Indiën, het welk halfof ultimo September zoude kunnen in Zee gaan.
Her eerfte Esquader zoude in tyd van algemeene Rust en Vrede, om dat 'er dus geen direcle aflosfing nodig is, t'huis komen met May i?85, en dan wel één van deeze drie fchikkingen plaats hebben.
Voor eerst, of dat het zelve zig weder in ftaat ftelde, om die Zomer in de Noord-Zee te kruisfen, en in het Najaar weder naar de Middelandfche Zee te gaan, om t'huis te zyn met May 1786, en dus twee Jaaren te dienen.
Ten tweeden, of dat by het binnenvallen andere Capiteinen en Compagnien van het Corps die geene, welke op dit Esquader één Jaar hadden gediend, aflosten; doch zoo 't mogelyk was, op dezelfde Schepen, en met hetzelfde overige gedeelte van de Equipagie die voor a of 3 Jaaren bepaaldelyk aangeworven zoude zyn.
Deeze fchikking kan egter niet wel genomen worden, ten zy de Admiraliteit zelve vicïualicert: in het andere geval moeten de Schepen ten minften één en ééa half Jaar in dienst zyn, het geen beide, en voor de Admiraliteiten fpaarzaamer, en voor de Officieren noodzaakelyk is.
Ten derden, of wel, dat het kruiste in de NoordZee, doch in het najaar voor de reis naar de
Mid-



( 9)
Middelandfche Zee, door andere Compagnien wierd afgelost, en andere Capiteinen op andere Schepen gefteld; in welk geval elk detachement omtrent een en één half Jaar zoude dienen.
De eerfte van deeze drie fchikkingen was zekerlyk de gemakkelykfte en de voordeeligfte in de uitvoering; doch in den aanvang, en wel in 1785, diende de tweede of derde genomen te worden, om daardoor te maaken, dat 'er alle Jaaren een Esquader geëquipeerd wierd ; het eene Jaar dat voor de Noord-Zee 5 het andere Jaar dat voor de West Indien.
Het Esquader in de West-Indiën, zoude omtrent <ï Jaaren kunnen dienen, dat is t'huis komen met Augustus of September 1786, terwyl dus alle 2 Jaaren een Esquader naar de WestIndiën wierd geëquipeert.
Men zoude egter aan de beide oogmerken, welke in dit alles in het oog moeten gehouden worden, kunnen voldoen, en die zyn
i°. Om zo veel mogelyk de tyden van de uitrusting, der Esquaders voor de Noord-en Middelandfche Zee uit eikanderen te houden; en, by aldien doenelyk, alle Jaaren een Esquader uit te rusten. Sfi. Om zoo veel die omftandigheden het mede brengen, wanneer het eene Esquader van huis en dus in de Middelandfche Zee is, A 5 een



( ïo )
een ander in uitrusting te hebben, ten einde zig daar van aanftonds, in geval van overrompeling, tegen den vyand te kunnen bedienen. Vry naby zoude kunnen voldoen 3Q. By aldien men de voorgeftelde derde fchikking involgde, en eene ligte verandering maakte, in de tyden van uitrusting voor het Esquader van de West-Indien. Men zoude namelyk tot het uitrusten van dit Esquader, het welk twee Jaar dienende altyd in denzelven tyd uitgerust word, ten minften tot de aanwervinge van het Bootsvolk, dienen teneemen de Winterfche Maanden, geduurende dewelke het andere Esquader in de Middelandfche Zee —— Hier door zoude men ten minften om het andere Jaar geduurende den Winter een fonds, van aanwerving gereed hebben, en men zoude ook zo veel doenelyk, alle Jaaren één Esquader biyven uitrusten.
Indien deeze fchikking wierd goedgekeurd, Zoude het Esquader,het welk deezen Zomer naar de "West-Indiën word gezonden, aldaar moeten biyven dienen tot in het begin van het Jaar 1785. Om in het Voorjaar van dat Jaar wederom binnen te vallen; want in een ontwerp, het welk men. tot grondflag van nieuwe fchikkingen wil doen vertrekken, mag men wel zorgvuldig vermyden,
om



(II)
om 'er zodanige te neemen, dat de Schepen genoodzaakt zyn in de Winter binnen te vallen.
En dan zouden de tyden van uitrusting in de, eerde Jaaren invallen, als volgt: J784 , * , Voor-Jaar Esquader na de Noord-Zeet
1784-1785. Winter ■—na de W. Indien.
1785 . . . Na-Jaar ——- nadeMiddel.Zee.
1786-1787. Winter -~—* na de W. Indiën.
1787 . . . Voor-Jaar— na de Noord-Zee,
1788 . . . Na-Jaar vandeMidd. Zee.
1788-1789. "Winter van de W.Indiën.
Wel is waar de tusfchenpoozing uit bet Najaar 1785. tot in de Winter tusfchen 1784 en 1785, gelyk ook tusfchen het Voorjaar 1787 en het Najaar 1788 is van anderhalf Jaar; doch dit ongemak kan nimmer in het geheel worden vermyd, nadien men genoodzaakt blyft de Schepen anderhalfjaar onder denzelfden Capitein te laaten dienen.
Hier by egter kan men niet ontveinzen: ,
1) Dat de mogelykheid van deeze uitvoering fteund op de onderftelling, dat de locaale toeftand der Zeehavens van de Republicq toelaat dat het Esquader, het welk om de twee Jaaren naar de West-Indien gezonden word, met het midden of het einde van April uitloope.
2) Dat de kosten eenigzins verzwaart zouden worden; want het Esquader uit de West-Indiën niet anders dan tegens het laast van Maart kunnen-



( I* )
tiende t'huis komen, zoude men in de Jaaren van de uitrusting van dit Esquader voor eenige Maanden twee Esquaders voor de West-Indien, het eene, terwyl het uittgerust word, het andere, terwyl het naar huis te rug keert, in dienst hebben.
f 3-
■ Om de verdere uitvoering van dit Projefr te kunnen doen beoordeelen, zal het nodig zyn op te haaien, en te onderzoeken den ftaat van de Marine tot welke dezelve zoude kunnen worden gebragt en gehouden.
Dit diend opgemaakt te worden i°. Uit het getal der Schepen, welk onderhouden en geftadig gefuppleert moet worden. 2°. Uit het getal der nodige Officieren en Onder-Officieren.I) Onder de Schepen van Linie zullen moeten worden geteld, Schepen van 70, 60, en ook van 50 Stukken, fchoon deeze laatften-maar doorgaans ééne battery van 18 Ponders kunnende voeren, en van deezen kant, en van wegers hunne inhouten, veel te zwak zyn, om onder de Schepen van Linie genoemd te worden, gelyk zulks ook nooit in Engeland noch in Vrankryk-gefchied.
In



( 13)
In welk laatfté Ryk men zelfs, volgens de Informatien door den Heer Eerfte Conftrudeut Groignard gegeeven, meestal Schepen van 70 Stukken en weinige van 60 voortaan zal bouwen.
By bet Collegie op de Maaze
Word gebouwd . . 1 a 70 St.
Moet gebouwd worden . 1 a 70
Zyn gebouwd . . . 6 a 60
Word gebouwd . . . 1 a 60
Is gebouwd . . 1 1 a 50
Word gebouwd . . 2 a 50
12
By bet Collegie te Amfierdam
Zyn gebouwd . . . 3 a 70 St,
Worden gebouwd . . 2 a 70
Moet nog gebouwd worden . I a 70
Zyn gebouwd . . . 7 a 60
Worden gebouwd . . 2 a 60
Moeten nog gebouwd worden 2 a 60
Zyn gebouwd . . . 8 a 50
25



( i4)
By bet Collegie in West-Vriesland Worden, of moeten gebouwd worden 3 a 70 Sr En . a 60 '
Is gebouwd . \ 1 a 50
Word gebouwd , , , 1 a 5Q
12
By bet Collegie in Zeeland
Word gebouwd . . . , a 6o Is gebouwd . . ; \ a 5Q
3
NB. By dit Collegie worden niet gebragt, de Schepen, die volgens Petitiën gebouwd moeten worden, om dat geen Calculatie op de uitvoering kan gemaakt worden.
By bet Collegie van Vriesland
Worden gebouwd . . 2 a ?0 St.
En . -
4 a 60
dus . 58 tezamen.
NB. Ook by het Collegie in Vriesland worden met gebragt de Schepen, die nog gebouwd zouden moeten worden.
By



( 15 )
De Fregatten zyn
By bet Collegie op de Mazt
3 a 40 3 a 36 3 a ao
9
By bet Collegie te Amfterdam
1 2l 40
En word gebouwd . . 1 a 40
6 a 36 6 a ao
En word gebouwd , . 1 a ao
21
By bet Collegie in West-Vriesland
1 a 40
1 a 36
2 a 20
4
By bet Collegie in Zeeland
1 a 40 ,
1 a 36"
2 a 20
4
By



( 16)
By bet Collegie in Vriesland
* a 40 2 a 36
4
en dus . . 4a Indien de tot heden gedaane Petitiën van aanbouw > en het geen by de Hollandfche Collegien exteert, gelegd wierden tot eenen grondflag der nodige Schepen , zouden die gefixeert kunnen worden op . 18 a 70 ft. '
36 a 60 12 a 50
en dus op . 66 Schepen van Linie
Op . 12 a 40. 1 laag 12 a 40. 2 laagen 18 a 36 24 a 20
en dus op 66 Fregatten.
Doch dit getal is te groot, en niet overëenkomftig met de finantieele vermogens van de Republiecq : althans zullen de quotes van Zeeland en Vriesland, in dat getal nimmer in wezen zyn.
Men



(H 1
Men zoude dus het getal kunnen bepaalen op 18 Schepen a 70 ft.
!8 a 60
en 6 a 50
dus 42 Schepen van Linie
en op 6 a 40 of ia a 40. één laag 18 a 36 of ia a 36. 18 a 24 18 a a4.
dus 4a ——* 4a Fregatten.
Men kan egter niet voorby by deeze gelegenheid aantemerken, dat, hoe zeer onze Republicq dooi de laatst gedaane Petitiën en de daarop gevolgde aanbouw, in de noodzaakelykheid gebragt is, om deeze of diergelyke bepaaling aanteneemen , het niet te min wenfchelyk en onëindig nuttiger voor ons zoude geweest zyn, indien de aanbouw had kunnen ingerigt worden op eene .verdeeling, waarby het getal der Schepen he£ zelfde blyvende, alleenlyk de Chartres ver'anderct wierden, namelyk
in 26 Schepen a 70 ftukkeri 16 a 6o
dus 42 Schepen van Linie' L Deel UI. Stuk. B f|



( 18 )
en 6 Fregatten a 50 ftukkeri
6 u a 40 in één laag 'L
12 — a 36
18 a 24
42 Fregatten.
Immers, terwyl de Zeehavens van de Repu-*'• blicq niet toelaaten om zwaarder Schepen, darrfli die van 70 ftukken in Zee te brengen : en ter- | wyl daar en tegen de andere Natiën, waarmede | de Republicq in Oorlog kan komen, hier in gee- I nen deele bepaald zyn, zo dat hunne Schepen tot I veel meerdere grootte en fterkte dan onze, ja zelfs I tot Driedekkers kunnen gebragt worden , im- i! mers daarom,zeggen wy,vordert de goede Staat- j kunde, dat wy de Schepen van Linie, die wy ] hebben kunnen, tot den allergrootften trap van volmaaktheid brengen. Waartoe men in ons land f kan geraaken, is, dat het grootfte getal uit 70"' [ moet beftaan, en de 5ceïs niet langer onder Schc- J pen van Linie gereekend worden.
Wanneer wy op eene andere wyze te werk gaan, Zo is het onvermydelyk gevolg, dat twintig vyan- j| delyke Schepen van Linie, zamengefteld uitSche-l| pen van 100 tot 60 ftukken in gevegt komende, I met een gelyk getal Schepen van de Republicq pan 70 tot 50 ftukken y bravoure en kundigheid I
van



( 19 )
van weerskanten gelyk gefield zyrde , altyd de overwinning zullen behaalen , ten minften zeer zekerlyk nimmer geflaagen worden buiten zodanige ongewoone toevallen, die zo wel tegens als; voor ons kunnen gebeuren.
§4-
Wanneer nu op de voorgeftelde grondflag vergeleeken word, de opgemaakte Staat van het geen aangebouwd in wezen is, of denkelyk zal worden, dan zal men bevinden, dat terwyl 'er zyn? by het Collegie van de Maze 2 a 70 St.
Amfterdam 6 a 70 West-Vriesland 3 a 70 Vriesland 2 a 70
13 a 7c Stukken 'er 5 Schepen ontbreeken van 70 Stukken, zynde onder deeze dertien daar en boven gereekent de Admiraal Generaal, die in 1764 gebouwd, niet meer dan in Vredenstyd, en dan nog met gefchut veel ligter, dan met zyn Charter overeenkomt ? kan gebruikt worden.
Ba Fy



C 20 )
By het Collegie op de Maze 7 a 60 St.
Amfterdam 11 a 60 West-Vriesland 7 a 60 Zeeland 2. of liever (a) 1 a 60
Vriesland 4 a 60
30 a 60
in dus teveekyn, 12 Schepen van 60 Stukken.
% het Collegie op de Maze 3 a 50 St;
Amfterdam 8 a 50
West-Vriesland 2 a 50
Zeeland 2 a 50
*5 a 50
en du? ook over ,9 Schepen van 50 Stukken By het Collegie op de Maze
3-a 40 St. 3 a 36 St 3 a 20 S<
Amfterdam 8 a 40 6 . 7
West-Vriesland I . r , i
Zeeland I - . . j _ a
Vriesland 2 —2- - ■
,.. '5 J3 ~
dus over 9 of 3, té kort 5. of of er s, te kort- 4v
GO Oaï Èffit eénrfchip.e«n fctteiry vtó ï» jPooders voert.



En dat 5er dus daadelyk in weien Zyn, of binden korte jaaren wel zyn *ullen
13 a 70 St. 30 a 60
dus 43 Schepen van Linie.
14 a 5Q
4a Fregatten
en dus 99 Vaartuigen behalven de Advysjagten. Waarby egter wel in acht moet genomen worden , dat by het eindigen van den Oorlog, verscheiden Schepen zullen moeten worden gefioopt. <*
II) Wanneer ingevolge den grondflag, by
§ 3. gelegt , bepaald wierd , dat altyd in ftaat
zoude moeten zyn, om geëquipeert te worden.
36 Schepen van Linie van 70 tot 60 ftuk:
6 Schepen van 5 c? ftukken en 4a Fregatten.
en dus 84 zo Schepen als Fregatten, zouden om deeze met ordre en fpoed te kunnen wapenen, nodig zyn 84 Compagnien de Marine, of 84 ftelB 3 len



( 22 )
Ien Officieren of Onder - Officieren , waarb ; de overige Manfchappen aangeworven zouden moeten worden. Want eene Compagnie Mariniers, heeft volftrekt niets meer aan Officieren en Onder-Officiren, dan ten uiiterften voor ieder Schip noodzaakelyk is, ja eer minder ; en men heeftin den voorigen Oorlog degroote moeijelykheid, orri bekwaame Officieren en Onder-Officieren in tyd van nood te verkrygen, ja om beter te zeggen, de onmogelykbeid daar van, niet dan te veel ondervonden.
Maar dit getal is voor de Finantieele krachten van de Republicq misfchien te uitgeftrekt, en daarom zal de bepaaling dienen te biyven op de 4 8 of eigentlyk 44 Compagnien de Marine, waaruit het Corps, door het Non-Confentvan deProvintie van Zeeland zal beftaan. In geval van Oorlog kunnen deeze Compagnien op de Schepen van Linie gebruikt, en de Fregatten met meer gemak aangeworven worden : kunnende deeze laatfte, door eenige Capiteinen, Commandanten, ofLieutenanten van het Corps, gecommandeerd worden.
Ter loops moet men egter aanmerken, dat dit al wederom doet zien, hoe weinig wy aan onze benodigtheden, in geval van Oorlog, volkomen zullen kunnen voldoen, ten zy men het Corps de Marine met een Cadette Corps, of Academie ge-
Iie-*



( 23 )
lieve op te regten. Tot dit einde is het voor-
geftelde plan van het Cadetten Corps voornamelyk ingerigt, doch tevens op zodanigen voet, dat de Finantien van den Staat daar mede niet onmaatig heiast worden.
J. 6.
Het zal niet nodig Zyn hier in het breede te betoogen de noadzaakelykheid , om in tyd van Vrede, een vast Corps de Marine in dienst te hebben, en dus, om de tegenwoordig in wezen zynde Marine, op een anderen voet te brengen. — Men zal ook niet behoeven de nuttigheid van het tweede Plan, by Misfive-van den Raad van Staate van den 3ie. Maart 1783 voorgeflaagen, op te haaien.
Alleenlyk zal men zig vergenoegen met te doen opmerken, dat in dit Plan geen een perfoon gebragt is, die niet, uit hoofde van verëischte bekwaamheid of vertrouwen, volftrekt permanent in dienst, en geëmplojeert moet zyn, en dus in ftaat om vertrouwd te worden en andere aan te kweeken,
B 4 §.7-



( ?4 )
ff. 7-
Uit al het voorgcftelde volgt dan, dat het gebruik van die Compagnien niet moet zyn zodanig, dat by detachementen uit dezelve de gant^ fche Equipagien van een Esquader gevonden worde, maar dat eene Compagnie onverdeeld op een Schip zoude behooren te worden gebragt en het overige gedeelte van dé Equipage by aaiJ!
vvervmge gefuppleert Ook zoude zodan.g
detacheeren niet kunnen gefchieden, dan uit de Canonmers of Matroozen, en uit de Grenadiers dewyl de andere alle zyn Cfficieren en OnderOfficteren die maar in het EéntaJ oP «nSchjp^q,
t
ff. 8,
In de onderftelling nu, dat dit Plan by de Bondgenooten zoude kunnen worden aangenomen, zal men nu aan de hand geeven het getal der Schepen. en Equipagien, welke in Vrede, volgens het Plan S. 2. voorgefteld, zouden kunmn werden geëmploieerr.
Het



( 25 )
Het Esquader voor de Noord Zee en Middelandfche Zee zoude kunnen worden gebragt op 3 Schepen a 60 ftukken met 1050 Man.
1 a 50 met 3C0
1 -—- — a 40 — met 270
1 a 36 met 230
2 a 20 —i met 320
en 2 Advys-Jagten . met 120
2 290 Man.
Of I Schip a 70 ftukken met 450 Man.
2 a 60 m t 700
I a 40 — met 270
1 a 36 met 230
2 a 20 met 320
en 3 Advys-Jagten . met 120
2990 Man.
Misfchien zoude men wel niet onraadzaam kunnen vinden, om de Middelandfche Zee in den Zomer niet geheel Zonder de Hollandfche Vlag te laaten, en daardoor de Mooren gelegenheid tè geeven, om de Republicq met de Pndènten den voet op de nek te zetten, dat dit Esquader met eenige Fregatten wierd vermeerderd, die geduurende den Zomer in de Middelandfche Zee bleeven, om de nodige befcherminge aandeConv £ $ mer-



( 26)
mercie te verleenen. * Indien dit getal bepaald wierd op i Fregat van 36 ftukken met 230 Man, 2 Fregatten van 20 ftukken met 320Man, en ï Advys-Jagt met 60 Man, zoude het eerfte Esquader gebragt worden 2900 en het tweede op 2700 Man.
Het Esquader voor de West-Indien zoude kunnen worden gebragt op
1 Schip van 50 ftukken met 300 Man.
2 —- 4° met 540
2 36 — met 460
9 20 met 320
s Advys-Jagten . met 120
1740 Man,
Om te dienen:
1 Voor Suriname en de Berbices,
1 Voor Guinee en Suriname,
I Voor Esfequebo en Demmerary,
1 Voor Curacao, en
3 Voor St. Euftatius met
2 Advys-Jagten.
En dan zoude voor het Esquader van de Noorden Middelandfche Zee kunnen gedetacheert worden 8 of 7 Compagnien, en voor het Esquader voor de West-Indien 7 Compagnien, terwyl uit ïêder der Compagnien, die voor een Fregat van
SQ



( »7 )
ao ftukken gefchikt waren, een Detachement zoude kunnen gefchieden.
Indien men mogt overgaan, om de 3 Fregatten met het Advys-Jagt geduurende den Zomer in de Middelandfche Zee te houden, zouden deeze Fregatten geheel kunnen aanwerven, en aan Capiteinen, Commanten, of Lieutenanten van het Corps gegeeven worden.
De aanwerving zoude dus zyn: voor het Esquader voor de Noord- 01' Middelandfche Zee 1386 , of met de Fregatten voor den Zomer in de Middelandfche Zee 1996 of wel 1299, of met de Fregatten 1909 Man; en voor het Esquader na de West-Indien 949 Man.
Waarby men gelieve op te merken:
1) Dat van het getal Schepen hier vooren by § 3. opgegeeven,. al tyd in dienst zyn:
Van de Schepen van Linie . ~%.
Van die van 50 ftukken . » 5-ofg.
Van de Fregatten van 40 ftukken $of£.
Van die van 36 ftukken . . ?of$. Of met dat voor denZomer voor deMidd Zee|- ofj.
Van die van 20 ftukken . . |. Of met die voor den Zomer voor de Midd.Zee §.
En van het Corps de Marine ée'n derde gedeelte, welk gedeelte vooral ook niet grooter moet zyn; en daarom, wilde men de Fregatten voor
den



{ s§ )
Zomer voor de Middelandfche Zee geheel toten opwerven, het welk met de Rruisfersop 4e Ooft-Indifche Retour-Schepen ook zal dienen gedaan te worden.
*) Dat op deeze wyze de Officieren en Onder, Cteren 2 Jaaren dienen en 4 Jaaren aan Land m 1 hetgeen eene zeer redelyke verdeeling uit, piaakt, de Adelborsten egter, die noodzakelykin hunne jonge Jaaren ondervinding van Zeemanfchap moeten verkrygen, zouden behooren 4Jaajren te dienen en 2 Jaaren aan Land te zyn. Men £oude hun de 2 Jaaren, welke zy niet met hunne Compagnien dienen, voor furplus in de Ko\ kunnen plaatzen.
3) Dat maar ééns in het Jaar, en vooral in den Winter, het voornoemde derde gedeelte ge^ heel afwezig is, terwyl maar 7. Compagnien naar de West-Indien, en dus ver van huis gezonden .worden. Eene fcbikking, welke in de jegen.woordige politicque omftandigheden zeer voor-
Zigtig is. , En indien het Esquader naar de
West-Indien in den Winter konde uitgerust worden, zoude deeze afwezigheid nog maar om den anderen Winter plaats hebben.
4) Dat de Schepen van Linie van de Collegièh ter Admiraliteit, in Amfterdam en in het Noorfier Quartier afgetimmert of gerepareert, in het
Veer



( 29 7
Veef' óf Nieuwe diep moeten gereed ilïggerr órfi? by de eerfie gelegenheid se kunnen worden geëq.trt" peert. Op deeze Schepen zouden mogelyk ter Bewaaring een of meer Gordpagnien Mariniers iif Guarnifoen worden gelegt: mogelyk wel alle, die? sfen de Toürbeurt zyn, órn in Eq'inpagfe gebrigt te worden, en ook vooral op die Schepen, die' tot het volgend Esquader' gedesttneert zyn. Hierdoor zouden de Officieren gelegenheid hebben/ hunne fchikkingen fot de aanftaande Equipage met gemak te maaken^ en dit Esquader zoude des noods zeer' fpoedig in dienst kunnen Worden-' gebragf.
Sn Dat de voornoemde Esquaders wel md door het getal van zes kunnen gedeelt worden / eri' dus volgens de quotes der Collegien geèquipeert j doch dat 'er evenwel of een getat Math' ièhappen deelbaar door het zestal zoude kunnen* gevonden wordeni-of een' gclxeerde Tourheüitê: gemaakt, of eene fchikking'gevOndett, waardoor aan de zwarigheid by § ï. over de Frotirfc&lfe7 quotes- gemaakt, zouden kunnen wofderf te moet gekomen.
6) Dat men zag' ook niet akyd behoeft te feepaaien aan de opgegeerene Charters der Schepen sj snaar dat-' het- opgegeevene getal M^fch"3ppè*if> ptttyk*' iïi dieïtót a#nifo- vaSïgefteld, hun ern'
£1004?



( 30 )
plooi zodanig kan worden geregeld, als de omftandigheden het zoude mogen verëifchen.
§• 9-
De kosten van de voorfch: Esquaders, zouden dus in een Jaar Zyn :
In het eerfte geval voor de Noorden Middelandfche Zee, over 2290 koppen a • . 4o'smaands ƒ 91,600
Af de Traóïementen der 8 Compagnien Mariniers en i*)f 1705. circa 'smaands ieder 13,640
ƒ 77,960 .
in 12 Maanden . ƒ935,520 —.
Of in dit eerfte geval met byvoeging der 3 Fregatten en het Advys-Jagt voorden Zomer over . . . 2goo Man
a . . 40'smaands
Tranfporteere ƒ 116,000
Af
O Het is onzeker, of deeze Somme van ƒ i7oS:_ juist gecalculeerd is, dewyl men fupponeert, dat 'er een fout is in de Calculatie van de betaaling in 4, daagen eener Compagnie, by Misfive R. v- Sr. 31 Maart 1783 gevoegt.



C St )
per Transport ƒ 116,000:— Af de Tractementen der 8 Compagnien Mariniers a ƒ 1705. circa 's maands ieder . . . 13)640
ƒ 102,360
in 12 Maanden . ƒ1,228,320
In het tweede geval voor de Noord-en Middelandfche Zee, over . . 2090 Man
a . . 4o,smaancb!
ƒ 83,600
Af de Traêïementen der 7 Compagnien Mariniers a
ƒ1705. circa's maands, ieder u>93S
ƒ 71,663
in 12 Maanden . ƒ859,980
Of in dit tweede geval, met byvoeging der 3 Fregatten en het Advys -Jagt voor den Zomer over . 2700 Maf!
a . . 4ö,smaatldl
Tranfporteere ƒ io8jOóö
Af



C 31 )
per Tranfport ƒ 108,000:-^ Af de Tractamenten der 7 Compagnien Mariniers a ƒ1705. circa'smaands ieder ƒ 11,935
ƒ 96,065
in ti Maanden ƒ 1,152,780
Voor de West - Indien over • • 1740 Man
a . . 4o'smaand3>
ƒ 69,600
Af de Traftamenten der 7 Compagnien Mariniers a
ƒ 1705. circa 'si maands ieder 11,935
ƒ 57,665
in 12 Maanden ƒ 691,98a
dus in het geheel
Het eerfte Esquader voor de Noord- en Middelandfche Zee . . ƒ 935,520
Met het Esquader voor
de West-Indien . 691,980
en 2 Tafelgelden . 36,000
ƒ 1,663,500
of



( 33 1
of , rf ? ' . , Het eerfte Esquader voor de Noord-en Middelandfche Zee, met de Fregatten voor den Zomer ƒ i ,218,310
Met het Esquader voor de West-Indien . 691,980 en 1 Tafelgelden . 36,000
ƒ 1,956,303
Het tweede Esquader voor de Noord-en Middelandfche Zee . . ƒ 859,980
Met het Esquader voor
de West-Indien . 691,980
en 2 Tafelgelden * 36,000
ƒ i,587,96°
of
Het tweede Esquader voor de Noord-en Middelandfche Zee, met de Fregatten voor den Zomer ƒ 1,15 3,7 So
Met het Esquader voor de West-Indien - 691,980 en a Tafelgelden : 36,000
ƒ 1,880,760 l Deel 1U. JftA.. C Waar



( 34 )
VTairby men mogelyk zal moeten voegen eene post voor onvoorziene toevallen, terwyl 'er zekerlyk omftandigheden kunnen en zullen plaatshebben, waardoor eenige Schepen langer, dan hunne bepaalde tyd uitblyven. Deeze post Zoude zodanig ingerigt kunnen worden, dat men daar uit ook konde vindende onkosten, om in ieder Zeegat van de Republicq 2 of 3 Advys-Jagten alfyd in gereedheid te houden, om des noods tydingen of Depêches over te brengen.
Omtrent deeze bereekening van kosten moet ook nog aangemerkt worden:
1) Dat men geen maand Gratificatie heeft bereekend.
a) Om dat de Gratificatie,welke Zeer nodig is, en beloopen zoude eene fomme van ƒ77,960:— ƒ102,360:- ƒ 71,665:-/ 96,065:- off57,665:kan gevonden worden door het eerfte begin van de betaaling, één Maand vroeger te laaten ingaan, of wel door de Esquaders één maand koiter dan
hunne bepaalde tyd te laaten dienen: ■ Welk
laatfte middel egter niet dan door noodzaakelykheid verkoozen moet worden, om den tjd waarin, en Officieren en Onder-Officieren en Gemeenen, ondervinding kunnen verkrygen , zo min mogehk te bekorten,
b) Om dat -die Gratificatie alléén by de eerfte
Equi-



( 35 )
Equipagie het noodzaakelykfte is; want de fuccesfive Equipagien eens in dienst Zynde, en de aanwerving van het fuppletoire Volk kunnende gebragt worden op 4 Jaaren, en Zylieden in algej meene bewoordingen ten dienfte van het land, : zouden de kosten van aanwerving minder groot zyn, terwyl Jaarlyks maar £ afgedankt en ingei vuld zoude dienen te worden.
2) Dat de Calculatie gemaakt is op ƒ 40:—
1 's maands, om dat het nog zeer onzeker is, of ; de maandgelden zullen kunnen worden verminI: derd, terwyl het onderfcheid tusfchen de gagien van een Oorlogs- en van een koopvaardygast niet grooter kan zyn, dan ƒ3:— of ƒ4:— in de maand, en jegenswoordig (Juny 1783) de minfte gagien van een Koopvaardy-Matroos op de Middelandfche Zee zyn van ƒ21:— Doch indien de gagies 1 wederom op den oude voet gebragt wierden, zoude de vaste Post met ƒ 4:—■ per Man vermini derd kunnen worden.
3) Dat door deeze fchikking vervallen de kos) ten by Refolutie van Hunne Hoog Mog. van den 1 24 April 1765. op het verhoogde Last en Veilgeld ; geadfigneert, voor een Equipagie van hondert en | vyftig koppen, voor den tyd van agt Maanden tot
het Jaarlyksch overbrengen der Prsefenten naar Algiers, dewyl zulks nu door het Esquader,naar de Middelandfche Zee gedestineerd, kan gefchiedcn C 2






PLAN
VOOR EEN GENERAALE
INSTRUCTIE,
Voor de Heeren Capiteinen, Commandeerende 'i Lands Scheepen van Oorloge.
Neemende hiertoe het volgende voorbeeld:






Plan voor efn Generale Instructie. 3
Den Ondergetekende Schout-by-Nagt van _ Holland en Westvriesland 3 Commandeercnde 's Lands Escaders heeft goedgevonden te Ordonneeren de Capiteinen Commandeerendz 's Lands Schepen ftiptelyk te agtervJgen, deze. navolgende Orders.
Art. 1.
T^erftelyk zullen alle Capiteinen hunne Schepen JjLLrf van Vivres en Scheepsbehoeftens hebben té voorzien, ingevolge de Or-rc by de Collegien ter Admiraliteit hun daarvan gegeven, ten einde gedurende die tyd tot zodanige ïogten, en Expeditien te kunnen worden Gcëmploijeerd, als in tyd< en wylen. geordonneert zal worden^
Art. fu
./ 'lo. tjvu': i ...... os© ioi
Ten einde zo yeel mogelyk den. dienst op al-
1: de Schepen met eenig Egaliteic gefchied , en alzo er tot nog toe niets Generaals voorde Zeedienst bepaald is , tn de Militairifche noodzakelykheid iu den dienst vereischt, dat alles op eene Generale en Egale voet behandelt word, zo zul len alle Commandeerende Officieren tot onderwerp neemen, het Boek, genaamd de AlgemeeA 2 ne



4
Plan voor. een
ne Scheepsdienst, en zig betreffende de Exercitiën , Manoeuvres met de Zeylen &c. daarna Reguleeren, en door hunne Subalterne te doen opvolgen.
Art. 3.
De Schapen en Fregatten zullen onder zig beurtelings een week de Wagt houden, volgens den rang der Capiteinen — dit Wagthebben zal beftaan in het Toonen der Vlag, voor alle binnen komende en uytzylende Schepen , als ook na de binnen komende Schepen , zo Weer en Wind zulks toe laat, en waarvan men prcefumeerd eenig nieuws te kunnen verneemen, een Chaloup met een Officier te zenden, ten einde dezelve te praaijen , zig egter te onthouden van by dezelve aan Boord te gaan, ten einde in geen rnoeijelykheden wegens de Practica te vervallen. Die van de Schepen de Wagt heeft, zal tot een teken een. blauwe Waker of Vleugel van zyn Kruystop laten waayen van
het voorgevallene moet 's avonds aan den Commandeerende Officier Raport worden gedaan, by verandering van een Rheede valt dit weder op zyn Tour in , zo het by het verlaten van de Rheede geweest is.
Art. 4.



Generale Instructie.
5
Art. 4.
Byaldien onverhoopt op eenig Schip of Fregat zig eenig aanfteekende ziekte mogt opdoen, van wat aard hoe genaamd die ook zyn mag , zal de Capitein, of Commandeerende Officier, daar van ten eerften Rapport aan den Commandant der Rheede doen, zonder daarvan in gebreken te biyven , en zullen op zodanig Schip geen Pasfagiers, ('t geen anderzints des Zondags mag gefchieden) aan Boord mogen worden gezonden, of geadmitteerd.
Art. 5.
Des Zondags zullen alle de Commandanten der Schepen of Fregatten &c. hunne weekelykfche Raporten aan Boord van den Commandeerende Officier zenden — deeze Raporten zullen beftaan.
1. In het Generale Rapport van den toeftand der Equipagie.
a. In een fchriftelyke opgave van den tyd , waarvoor het Schip van Victualie, water, en behoeftens is voorzien, met by voeging der defecten of reparatien welke het Schip zyn overkomen of gefchieden moet, en wanneer een der Schepen, of Fregatten eenige behoeftens , of ie.s anders A 3 hoe



6" Planvooreen
hoe genaamd mogte benodigd zyn, daarvan fchrifcelyk Raport aan den Commandeerende Officier der Rheede te geven', zonder daarover aan de Admiraliteiten te fchryven, dan met voorkennis van den Commandeerende Officier, ook zullen aan Zyne Doorl Hoogh. geen Raporten of andere dingen den dienst rakende vermogen gedaan te worden , dan met voorkennis van den Commandant van 't Esquader, of van de Rheede,
Art. 6.
Ook zullen alle Capiteinén of Commandeerende Officieren gehouden zyn van alle delicten, welke binnen Scheepsboord voorvallen, zodanig dat de misdadigers in afreSÉ, of in de boeijens geüoten zyn, aan den Commandeerende Officier der Rheede daarvan Raport doen.
Ait. 7.
Op alle de Schepen zal de Officier die de Wagt heeft in monteering zyn, en het zydgeweer op
zyde hebben. Een Adelborst zal altoos
mede de Wagt houden, ook zal er geen Chaloup van Boord gaan, zonder dat daar een Adelborst mede gaat.
Arr. 8.



Generale Instructie; 7 Art. 8.
Zo wanneer den Commandeerende Officier van de Rheede Zein doet voor een Chaloup met een Officier , zal daar altoos mede komen een Schryver of iemand die in ftaat is de Ordens die hem gegeven worden te kunnen affchryven.
Art. 9.
Om voortekomen de ongelukken die dikwerf gebeuren door het Paradeeren op de Raas, zo zal zulks voortaan geen plaats meer hebben, maar daarentegen in het onder, en Stengewand geparadeerd worden.
Art. 10.
Wanneer een Scheeps of Hoogen Krygsraad vergaderd is, en eenig vonnis ter uitvoer word gebracht, zullen de Heeren Commisfarisfen, daarvan in hunne Chaloup de Staaten Geus van vooren laaten waaijen, waarop voor hun de gewoo hè honneurs , met het paradeeren in 't Want, het in 't geweer komen van de Wagt, en het üaan van de Marsch zal gefchieden.
Art. 11.
Ten einde dezelve Orders op alle 's Lands A 4 Sche-



8 Plan vooreen
Schepen, zo vee] mogelyk is, in agt genomen zullen worden , zal men 4 Minuten voor Zons ondergang, het appel beginnen te flaan, geen Bramraas afgenomen worden, en 8 Minuten voor Zons ondergang als den Commandant Bramraas wil afneemen, en inmiddels het Volk tot het afneemen der Bramraas, alsmede tot het inhaalen der ftukken, tot het inneemen der Vlag, Geus, en Wimpel, en los gooijen der Noktakels klaar houden, hetwelk alles te gelyker tyd met Zonnen ondergang moet gefchieden, als wanneer ook den aftrap moet geflagen worden.
Art. 12.
Geen Chaloupen zullen na Zons ondergang aan de Wal te mogen leggen, except die voor
Capiteinen om hun aftehaalen. Alle de
Chaloupen zullen met opgezette Wagt aan Boord van hunne Schepen moeten zyn, ook zullen geene Chaloupen, of Barcasfen by harde Winden van Boord mogen gezonden worden, zonder zeer dringende redenen, ook zullen die geenen, welk aan Land gaan , geen Tabak Snuyf of Mesfen met Punten by zig vermogen te hebben, of eenige andere dingen dat Contrabande is.
Art. 13.



Generale Instructie."
9
Art. 13.
Niemand zal van Boord mogen vernagten zon. der toeftemming van den Commandeerende Officier der Rheede.
Art. 14.
Wanneer den Commandant der Rheede, Zein doet om te vuuren met het Canon, en handgeweer voor de geheele Vloot, of wel voor een Particulier Schip, of wel by het doen eener Infpe&ie, dan zullen de Canonfchoten niet zwaarder mogen zyn als:
voor een 24 ffi . . 4 f$ Kruyt.
voor een 18 • . 3 fB
en voor een 12 . .
Na het gedaane Zein zal ieder Commandeerende Officier vermogen te doen 2 Schoten met ieder ftuk , laatende de Commandant der Rheede de verdere directie daaromtrent aan hunne Officieren over, ook zullen de Schoten wanneer er in Zee gevuurd word, niet grooter dan op de Rheede mogen zyn.
Art. 15.
Aan alle Capiteinen die Schepen of Fregatten Commandeeren word op het ernstigfte aanbevolen A 5 op



io Plan voor een
op hunne Schepen de zindelykheid te betragten, en alle oplettendheid voor die van hunne Equipagie te hebben, wyl zulks tot de gezondheid van het Volk zo veel toebrengt, en tot zuivering van de Lucht tusfen deks, zal bnyten het fchoonmaaken , alle agt dagen met putfen met teer,waarin gloeiende Cogels gedaan, welke dus een fterke damp geven gerookt worden , dezelfde puffen met teer kunnen meer dan eenmaal gebruykt worden.
Art. 16.
Het Escader in een Haven van vreemde Mogendheid arriveerende , zullen geene Chaloupen aan Land worden gezonden, nog brieven gedepecheerd zonder verlof van den Ondergetekenden , en yder der Commandeerende Officieren moeten zodanige Orders ftellen, dat door hunne Chaloups Volk aan Land geene baldadigheid, of disorders worden gepleegd, maar zig ftiptelyk te gedragen naar de Ufantien , in de Havens van hun verblyf plaats hebbende.
Art. 17.
Ook gelast den Ondergetekenden aan alle de Capiteinen onder zyn Escader behoorende , dat een ieder op zyn Schip alle Maanden eens den
Arti-



Generale' Instructie.
ii
Aftïculbrief rakende den Oorlog te Water, en by 'Hunne Hoog Mog. geëmaneerd in dato 18 April 170a. aan de Equipagie zal voorgelezen worden, en dat by het lezen van dien, alle mogelyke Ceremoniën in agt zullen genomen worden, als de Soldaaren in Munteering op het Halfdek gerangeerd de Officieren insgelyks in hunne Monteering met het zydgeweer op zyde &c. Ten einde het Volk voor de Hooge Souverain agting te Infpireeren van wiende Wetten gegeven zyn, als ook voor die geenen, aan wien het de Souverain behaagd heeft de magt te geven hunne beveelen uittevoeren.
De Heeren Capiteinen zullen byzonderlyk in agt neemen het doen Leezen van den Articulbrief, wanneer zy buyten 's Lands eenige vreemde Liehebben aangenomen, en aan die Lieden, zo zy de Taal niet magtig zyn, de voornaamfte Articulen doen overzetten, op dat alle die in "s Lands dienst treden geen Ignorantie kunnen predenteeren van die Wetten, waaraan zy zig verbonden hebben,
Art. 18.
Alle Zeinen van het eerfte Boek, zullen voortaan zonder ftandaart van het eerfte Boek gedaan worden, zo lange men de Zeinen van het eerfte Boek volgt, uit het tweede of der Boek Zein
ge-



it Plan voor een
gedaan wordende, zal men meede zonder de Tabelle van dat Boek er by te hysfen Zein doen, zo lang men by de Zeinen uit dat Boek blyft, dog van Boeken veranderde, zal men altyd by het eerfte Zein de Tabelle hysfen.
Att. 19,
Den Ondergetekende goedvindende, dat er met de Zylen zal geëxerceerd worden, het zy Reeven , vast, en losmaken &c,, zal hy van de Bezaansroede laaten waaijen, een blaauwe Geus.
Art. 20.
Goedvindende, dat de Zylen zullen gedroogd worden, de Rode Geus van de Bezaansroede,
Art. 21.
Aan een dezer bovenftaande Zeinen voldaan zynde, en den Ondergetekende goedvind , dat men zal uitfcheiden met exerceeren, zal dezelve Geus weder geheesfen worden, die by het doen van 't Zein gewaaid heeft.
Art. 22.
Na het doen der gencemde Zeinen, Iaat den
Onder-



Generale Instructie. 13
Ondergetekende de Particuliere exercitiën over aan de Commandanten der Oorlogfchepen, na gelang
waarin zig ieder Schip bevind. Het But
van exerceeren is niet, wie het eerfte klaar zal zyn, maar wel om alles in order te doen leeren aan die genen, welke het niet mogten weeten.
Art. 23.
Wanneer den Ondergetekenden goedvind, dat de Stengen en Raas aullen geftreeken worden, zal hy aan de Bezaansroede laten hysfen de Witte Geus, die zelfde Geus aan de Bezaansroede zal ook dienen , om Stengen en Raas weder op te zetten.
Art. 24.
Den Onderget.goedvindende,dat de Parade zal optrekken, zal hy laten hysfen aan de Bezaansroede de Prince Wimpel.
Art. 25.
Wanneer den Onderget. goedvind, dat een der Capiteinen aan zyn Boord zuilen komen, zo zal laaten waaijen.
/oor



14 Plan y o o r een
voorde Cap*. de Wimpel N°. r
! 1 . ■ , - É
Itiff t«iW * i ft i' -' r.
■
' 4
' ' . ' ! ■§? ... , r
' ' f *, *J|
' 7
Voor een Chaloup met een Officier de Vlag in Sjouw er by, en voor een Cbtfoup zonder Officier de Viag in Sjoiuv ter halver ftok.
&ï 3ÏSS n ' :. 8 g Art, , - v . : |
s3 qo v.1. w/ Wii^'-I fls n%og$| mo r« Öj *oo Alle Maanden zullen de Heeren Chefs der Schepen een Generaal Raport aan den Ondergetekenden doen, wegens het gedrag, en Applicatie van hunne Onder-Officieren , Stuurlieden, en
Adelborften , ook verzoekt den Ondergete,
kenden aan de Heeren Chefs, om .zo veel mogelyk Stuurlieden , en Adelborften op het leeren van de Lengte te berekenen, te doen, appliceeren, en Obfervatien te neemen.
Art. 27.: , , .;
De Heeren Chefs der Schepen zullen door de Heeren Lieutenants, zig 's middags in Zee , de : ■ ' be-



Generale Instructie.
n
béftekken doen opgeven, zo als door de Stuurlieden gefchied , waartoe de Heeren Lieutenants, haare eige beftekken zullen houden, en haare Breedtens 's middags nëemèn, ook verzoekt den Ondergetekende aa" de Hoeren Lieutenants, om zig zeer toejtiaeggeji in het doen van Obfervatien , en bereekemnge d.r Lengte op Z:e, en aan de Cliefs, om de naamen van die Lieutenants in het Maandeiykfche Puport op te geven.
i . Art.. 28. ■
Ook word de Heeren Chefs zeer inftantelyk verzogt, van alle mogelyke Attentie te hebben , dar by het doen van Exercitie,of Mauceuvreeretiv, ah .oogelyke ftilte geobfervetïd word. t—'— Het Voik moet hier door gelladige gewoonte toegebracht worden, wil men in een dag van gevegt, de hieruit vloeiende groote voordeden van genieten. V " " ' Art. 29.
Den Ondergetekenden kan aan de Heeren Chefs uir ondervinding recommaadeeren, de noodzakelykheid die er is, om een Corps de referve van eenige der beste uitgezogte Manfchappen in tyd van Actie te hebben, en wyl voor alle Exercitiën en VJaoceuvres in den dienst het But moet z$n
den



i6 Plan voor een Generale Instuctie.
den dag van Acüe, zo moet hier alles na ingerigt worden.
Art. 30.
Wanneer den Ondergetekenden goedvind, dat de Commandeurs met het Gefchut zullen vuuren, zal van de Bezaansroe geheesfen worden de Engelfche Geus.
Wanneer den Ondergetekende goedvind, dat geparadeerd zal worden, zal van de Bezaansroe geheesfen worden, de Rode Wimpel.
Den Ondergetekende goedvindende, als alle Zylen los zyn, en alle de Reeven bevorens dezelve vastgemaakt in de Marszyls zullen genomen worden, zal by het Zein van Zylen vastmaaken, de blaauwe Wimpel hysfen.
'Amfterdam t
24 May 1789. (was get.) '
J- H. van KljNSBERGEN.



PLAN of ONTWERP
VOOR E E N E N
Vasten Voet van eene JAARLYKSCHE
EQUIPEERING.
jmo
"TXaar de ondervinding leert, dat de form vaii ■■—* onze Regeering , gevoegd by de locale difficulteiten, hinderlyk zyn, ingevalle de Republicq fchielyk tot hare defenfie, eenige Scheepen noodig heeft, zoo is de Ondergeteekende (onder verbeeteringe) van gedachten, dat de Republicq om gemelde reedenen, alle Jaaren een vast bepaald getal Scheepen in dienst behoort te brengen, wyl dezelve anders door gebrek aan die defenfie gevaar kan loopen van op eens door een fchielyk overval zo veel te verliezen , dat zulks in geene Proportie gefield worden kan, met de Jaarlykfche zomme , welke die Scheepen zouden kosten; Ik fpreek niet van het verlies van de PoliA ticque



C * )
ticque confederatie in Europa als Zeemogenheid, nog van de eer van den Staat, maar alleen van 't finantieele verlies.
2d.°
Om dat getal van Scheepen voor de Oeconomie tot zyn minimum te brengen, zo dienden 'er alle jaaren Zes Fregatten, één Tweedeks-Schip en twee kleine Vaartuigen, in dienst gefield te worden , en wel op de volgende wyze:
Verondcrflellende, dat dit Plan in het werk gefield zal worden, zo begint men in het Najaar te werven (zynde dat de beste tyd om goed Zeevolk te bekoomen) en ieder Fregat moet hebben zyn half complement van de Rolle, waarop het in tyd van Oorlog moet gecompleteerd zyn; Het Schip van den Commandant diende zyne volle Equipagie te hebben in vreedenstyde, zoo als ook de beide kleine Vaartuigen; Van dit Esquader zoude geduurende den tyd van drie a vier maanden, altoos één derde in Zee zyn, bencffens den Commandant en de kleine Vaartuigen, om Officieren en Volk te kunnen ocffenen; en wyl de Fregatten te zwak bemand zyn, zp zoude de Commandant
naar



( '3 >
naar goedvinden, eenige Officieren, Onderofficieren en Matroozen van de op de Rheede blyvende Fregatten op de naar Zee gaande kunnen plaatzen, op dat die genoeg bemand zouden zyn om de noodige manoeuvres te doen: dienende alzo gefchikt te worden, dat ieder Fregat een gedeelte van den Zomer in Zee waare. De tyd dat alle de Fregatten weer in de Havens behoorden te zyn, diende in het midden van September te weezen; wanneer ze de orders moeflen ontvangen om te completeeren en te Victualieeren, om naar de Colonien, de Middelandfche Zee of elders, naar goedvinden van den Souverain, gebruikt te worden tot dekking van de Commercie. Deeze Fregatten compleet zynde, moest men ten eerflen Zes andere met twee kleine Vaartuigen en één Tweedeks-Schip voor eenen Commandant in dienst brengen , en zoo in het vervolg alle Jaaren, en zal ieder zoo een klein Esquader naa eenen dienst van twee Jaaren worden afgedankt.
Dit doende, had de Republicq altoos ten minften eenige Vaartuigen tot dekking haarer Kusten A a en



C 4 )
cn Zeegaaten gereed. Ook bekwam men daar door een Voet van Volk voor 6 a 7 Scheepen van Linie, daar men thans niet zeggen kan dezelve te hebben.
De Compagnien Artilleristen eens geformeerd en hun de noodige kundigheeden gegeevenzynde, kan men zich van hun bedienen als Commandeurs der Stukken op de Fregatten. Ook zoude men meer Adelborften, als naar gewoonte uit de Compagnien kunnen plaatzen, om de Theorie en de Pra&yk zoo veel te meer in deeze jonge Lieden, ten nutte van den Staat te vereenigen.
| 3tio
Onze Scheepen van linie, Fregatten en andere kleine Vaartuigen , dienden alle, in 4 divifien verdeeld te worden: dat is: by eene divifie van Scheepen van Linie, £ van de Scheepen van 50 a 40 Stukken 3 £ van de Fregatten van 36 a 24 Stukken, £ van de kleine Vaartuigen , en zoo voorts by de andere resteerende 3 divifien.
4x°



( 5 ) 4'?
De geheele Vloot dus verdeeld zynde, diende 'er altoos £ van de Scheepen in volkoomen gereedheid te zyn, om Volk aan boord neemende,' Zee te kunnen kiezen.
Zoo draa aan één vierde order gegeeven is om te werven , moeten 'de Scheepen van het daaraan volgende vierde deel, ten eerften in eene volkoomene ftaat van gereedheid gebracht worden, om dan naderhand ook bemand en in dienst gefield • te kunnen zyn.
6?
■
In het laatfte vierde deel dienden alle de oude Scheepen gefield te worden, om dezelve tot dekking onzer Havens, Zeeuwfche Stroomen en andere benoodigde plaatzen te kunnen gebruiken," en hiertoe niet meer in ftaat zynde, floopen of verkoopen, en andere te doen aanbouwen; om dus de Marine altoos op eenen Voet te hebben, A 3 ovcr:



C 6 )
overeenkomflig eenen Staat, wiens welvaart op Commercie is gegrond.
*rtnO y
Het zoude zeer noodig en nuttig zyn, eenige Vaartuigen te hebben, die men als vlottende Batteryen op onze Stroomen gebruiken kon: jaa zelfs zoudenze zoo gemaakt kunnen worden, -dat men er in tyde van Inundatien gebruik van maaken kon.
- Op eenige dier vlottende Batteryen zoude men Ovens kunnen conftrueeren, om gloeijende Kogels te gebruiken , het nut dat men hier van by de defenfie van Gibraltar genooten heeft, zal denkIyk de in Oorlog zynde Moogendheeden aanzetten , om er by Attacques teegens Scheepen gebruik van te maaken.
J. H. VAN KlNSBERGEN.



Per MEMORIE.
De weinige uitwerkingen welke de volige Plans, die ik d'eer gehad hebbe te prefenteeren , zo tot het oprichten van een vast Corps Matroozen Cadetten School, als anderen gehad hebben, zouden my affchrikken, al weder met een nieuwe aan te koomen, indien ik niet vertrouwde, dat men deeze flap van een oud Matroos, door de liefde tot zyn Vaderland en voor het welzyn van den Dienst, daar toe gedreeven, zoude verontfchuldigen.
Deeze gevoelens van liefde, welke zeker myne kundigheden verre overtreffen, geeven my dan de vrymoedigheid, om my tot Uwe Doorluchtige Hoogheid, te wenden, om deszelfs hooge protectie by den Souverain, aftefmeeken, voor een Corps, welke A by



by alle gelegenheden, die daar toe geduurende' den laatften Oorlog met Groot-Brittannien geweest zyn, blyken gegeeven heeft van haare dapperheid, kunde en liefde tot haar Vaderland; en welk Corps, indien daar niet in tyds voor gezorgd word, wel haast of ten minften zoo dra een geruste Vreede en redenen van wel gepaste zuinigheid geduurende dien tyd, de Equipagien doen verminderen, verder geheel moet vervallen, door de onmogelykheid, waar in de Officieren Onder - Officieren, en kundig geworden Ma* troozen zulien zyn , om als dan van den Dienst te beftaan.
Den ftaat waar in wy ons in den aanvang van den bovengemelden Oorlog bevonden , bewyst al te zeer de noodzaakelykheid van een wel geëxerceerd en geciplineerd Corps, dan dat het noodig zoude zyn my daar over uit te laaten; waarom ik, kortheidshalven alleen zal aanmerken, dat, daar het onwederfpreekelyk is, om een einde te bereiken, de middelen daar toe in het werk moeten gefield worden.
L



Voorzeker geen goed Corps Officieren kan geformeerd worden , zonder dezelve ten minften haar phyficq beftaan te geeven; en dat de kundigheden en weetenfehappen, dewelke een goed Zee-Officier dient te bezitten, zeker vry meer zyn, dan die in een Land-Officier van gelyken of zelve hooger rang vereischt worden , de middelen tot aanmoediging van zodanig een Corps ten minften gelyk, zoo niet meerder en fterker inoeten zyn, dan die voor de Lané-Troupes in dezelve Dienst.
Ui
Hoe nuttig en onontbeerlyk goede Onderofficieren by alle Troupes zyn, is over bekend; en dewyl de vereischte kundigheeden in een Scheeps Onder-Officier, wederom even zeer die van een Onder-Officier te Lande overtreffen, zoo is het hier. voor gemaakte raifonnement omtrent de Officieren, weder volkoomen toepasfelyk. Tegenswoerdig nogthans is het ter Zee gantsch anders: zy hebben geen traktement, aan Land zynde; de A a mees-



meesten moeten een goed. of liever flegter heen komen zoeken; en die weinige, welken het gelukt, in vreedens tyd, van het een op het ander Schip te geraaken, hebben op haar ouden dag, niet dan armoede zonder Eer nog aanzien te verwagten. Het algemeen gebrek dat wy daar aan, geduurende den Oorlog gehad hebben, is echter te zeer bekend, dat het nodig zoude zyn hier omtrent eenige byzondere voorbeelden aan te haaien.
Stuurlieden, in het byzonder, waaren 'er volftrekt niet. Ja, zoo groot was het gebrek daar aan, dat 'er Capiteins geweest zyn, die buiten de Prjemien van het Land, 100 Ducaten uit haar eigen Zak hefteed hebben, zónder daarom een goede Stuurman te hebben kunnen krygen.
III.
Het Canon, op de tegenwoordige wyze van Oorlogen, het voornaamfte, en, ter Zee genoegzaam het eenigfte Wapentuig zynde, waar meede in een Gevegt alles beflist word, zoo dienden zekerlyk overeenkomftig met het gewigt der zaaken, middelen in het werk gefield



fteld te worden, om zig van bekwame Lieden te voorzien, die in ftaat zyn het Gefchut met vrucht te gebruiken: heeft men te Lande, al wederom daar toe een byzonder Corps, welke na evenredigheid der meerdere kundigheeden, die in een Conftapel, boven een andere Soldaat vereischt worden, bevoorrecht worden; hoe veel te meer, was dit voor een Corps Zee-Artilleristen niet nodig, dewelke een goed Conftapel en ervaaren Ma-
troofen moeten zyn, Wanneer men dit
in ons geheele Zee-Weezen, nu eens met een Militair oog befchouwd, zoo moet men zich waarlyk ten uiterften verwonderen, dat de zaaken noch gaan, zoo als zy gaan en gegaan zyn.
Men overweege al verder onze Werving, en hoe onze Equipagien zaaraen gefteld zyn, immers voor het grootfte gedeelte uit Volk dat nooit geen Zee nog Gefchut gezien heeft, welke een tyd zoude 'er niet vereischt worden, om die tot bekwaame Artilleristen en Matroozen te maaken, kan hier toe den tyd ,in den Oorlog vergund worden? zeker niet; een Schip is nog niet voltallig of het moet na Zee, zonder bekwaame Matroozen en ArtilA 3 le-



ïeristen, de gevolgen, indien zodaanig Schip in Gevegt komt, zyn ligt na te gaan, en zy zullen maar al te zeer de wyze ftelling van alle groote Generaals, van deeze en de voorgaande Eeuwen bevestigen, dat een nieuw opgeregt Corps nooit ten eerfitn in het vuur gebragt moet worden.
Had dTIeer Vice-Admiraal Hartsinck. het volk minder dagelyks doen Exerceeren, zoo wel in het Matroozen werk als met het Gefchut, zou dan de Heer Vice-Admiraal Zoutman met alle zyne verdienden wel in ftaat geweest zyn die glorieryken zeegen op de Doggersdank te behaalen, en den roem, van het Vaderland en van haare Marine zoo zeer te verheffen? ik ben zeeker, dat deeze groote Man zelve zal moeten bekennen van neen; maar behalven dat zeer zelden de tyd toelaat om het Volk zoo veel te Exerceeren, zoo worden hier toe ervaaren Officieren, Onder Officieren, en ten minften eenige kundige Canonniers vereischt, waarom ik befluite dat tot onderhouding van een goede Marine, en van het welzyn van ons Vaderland onaffcheidelyk daar aan gehegt, van de uiterfte noqdzakelykheid is, permanent in
dienst



dienst te houden, en van behoorlyke Tractementen te voorzien.
ï. Een vast Corps Zee Officieren.
2. Een dergelyk Corps Onder-Officieren, beftaande uit Schippers , Bootslui, Schielui, Opper- en Onder Stuurlieden; en ten
3. Dat by aldien men al niet, om reedenen my onbekend, een vast Corps ZeeVolk in dienst kan houden, men als dan ten minften een vast Corps Artil. kristen, diende op te regten , om het het groote gebrek, dat wy nu daar aan hebben, voor te koomen. Hetzelve moet zodanig ingericht worden, dat het voor alle Admiraliteiten diende, en uit een Regiment van 12 Compagnien, ieder Compagnie van 150 Man, de Officieren en Onder-Officieren daar onder begreepen, beftaat. By ieder Compagnie zouden een Subaltern Officier van de Artillery geplaatst moeten worden, en de overige Officieren uit die der Marine genoomen worden.
A 4 Ein-



Efndelyk moet ik hier nog byvoegen, dat de ondervinding my dagelyks meer en meer de noodzaakelykheid van een intermediaire Rang tusfchen die van Capitein,en Luitenant, het zy men die Commandeurs, of Capitein-
Luitenants noemt, bevestigt. Het is
ten uiterfte nuttig en noodzaakelyk, voor het onderhouden van de Subordinatie, dat de eerfte Officier van een Schip, die met al het detail daar.van belast is, van een hoogere Rang dan zyne meede Officiers is.
De flap is buiten dien te groot om in eens van Luitenant, Capitein te worden, en de menfchen verveelen zich door zoo lange in dezelve graad te biyven, waardoor haar activiteit en ambitie, tot groot nadeel van den dienst uitgedoofd worden.
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSBERGEN.
i. .>
ONT-



QNTWERP veor het formeeren van een Fonds, door de Heeren Zee-Officieren3 voor het bezorgen van onder ft and, aan die geenen der zeiven, welke te eeniger tyd. zulks benodigd zullen kunnen hebben.
D e Vice-Admiraal van Kinsbergen, zo als verfcheide andere zyner meede Officieren, zedert langen tyd gewenscht hebbende, dat voor het Corps Zee-Officieren, zig eene gunftige geleegenheid opdeed, voor het formeeren van een Fonds, om even zo als by verfcheide andere Militaire Corps plaats heeft, te dienen tot onderftand van die geenen van derzelver Leeden, welke te eeniger tyd zulks benoodigd zullen kunnen hebben: heeft geoordeeld, dit gelukkig tydftip, waar in den Staat, aan de Zee-Officieren, een vast Traclement heeft toegelegd , hier toe allergunftigd te zyn.
Ingevolge van dien , en op dat een ieder der Heeren Officieren, op eene gemaklyke wyze, daar aan zal kunnen voldoen, zullen dezelven van hunne Traclementen en Gagie'n daar toe jaarlyks, twee van het Honderd contribuëeren; en den geenen welke Scheepen Commandeeren, zullen, te rekenen van den dag dat hunne Victualiëering begind, tot die der afdanking, voor 4en tyd van een geheel Jaar, en verder na rato A 5 van



van den tyd, daar toe Contribuëeren: als voor een Schip in dienst gefield om te dienen met
450 Man, voor een geheel Jaar .ƒ450:-:-
4°° .... 400:-:-
35o : 350:-:-
300 ... 300:-:-
1 27° .... 270:-:25° .... 250:-:23° .... 230 :■-:'200 .... 150:-:150 . ... 75:-:. I°° r i 40:-:-
Volgens dit Ontwerp en in de veronderftelling dat jaarlyks min of meer Twaalf Scheepen van differente Charter, en op dezelven een zeker getal Officieren, zig in dienst bevinden, zal men door de navolgende bereekening, tennaastenby kunnen zien, welke inkomften dit Fonds jaarlyks zal kunnen hebben; als,
s Lieutenant-Admiraals a ƒ3600 's jaars ƒ7200: -
2 Vice-Admiraals . . e 2400 . . 0 ^00:. 4 Schout by Nachts . »1200 . . * 4800: De Adjudanten als een .'2500 . . '2500:2 Adjudanten . . * 1500 . . ,3000:-
De



De Tra&ementen van het Corps Scheeps-Artilleristen.
1 Lieutenant-Admiraal Infpeéieur ƒ1800: -
2 Vlag-Officieren by ieder Divifie
een . . . ƒ1200:- . -f2400:1 Capitein per Comp. 'sjaars * 1200:1 Commandant of
Capt.-Lieut. . . . * 720:1 Eerfte Lieutenant . . * 540:-
3 Tweede Lieutenants . . '1260:1 Lieutenant van de
Artillerie . . . * 480:Te zamen . . ƒ4200: Dus voor de zes Comp. , '25200:-
-De toegelegde Tra&ementen aan
53 Zo Vlag-Officieren als
Capiteinen a ƒ 720:- ƒ28160:56 Zo Commandant als
Capiteinen a ƒ450:- «25200:56 Zo Lieutenants van de eerfte als Capitein-Lieutenants a ƒ360: - «20160:113 Zo Lieut. van de tweede als die van de eerfte Clasfe a ƒ 300: - »33900:-
' ƒ117420--
In 't Geheel . ƒ169120:Van



Van welke Somma van/i 69120 gerekend , tegens 2 per Cento, bedraagt jaarlyks een Inkomen van . ƒ3381: 8:
1 Schip van 450 Man ƒ450: -
1 . .550 • '35°-'1 . . 300 , «300:-
1 . . 270 . '270:-
2 . . 230 a ƒ230:- «460:-
4 . . 150a * 75:- *3oo:-
3 . . 100 a '40:- #80:-
ƒ2210:-:.
Van de Gagiën der Officieren, welke veronderfteld worden, op de Scheepen geplaatst te zyn; als, 12 Capit. a ƒ360:- 'sjaars ƒ 4320:- 3 12 Command. of Capt-
Lieut. aƒ720 . • 8640:18 Lieut. van de eerfte
Clasfe a 360 . * 5880: 40 Lieut. van de tweede
Clasfe a 360 . '14400:ƒ33240:-
Van welke Somma van ƒ33240: Gerekend tegen 2 pCto, bedraagt ƒ 664: -: Te zamen het geheele Inkoomen 'sjaars . . . ƒ6256:8:-
■ Van



Van deeze. Som zou aan den eenen kant, wederom dienen afgetrokken te worden, de te vooren bepaalde Contribuëering der Traktementen aan Land, der Capiteinen welke Scheepen Commandeeren. Edog daar en tegen geen bepaaling nog bereekening gemaakt zynde, van de Traktementen der Vlag-Officieren, welke voor het Commando van Esquaders zig in dienst bevinden; nog van de inkomften der vrywillige giften, die aan dit Fonds gedaan zullen kunnen worden, zo is het dat men volgens de hier voorgemelde bereekening, op deeze wyze Jaarlyks, op een inkomen van zes duizent Guldens ftaat zal kunnen maaken.
Dit Fonds zal gefteld worden onder de Directie van een Vlagge-Officier; twee Capiteinen, twee Commandeurs of Capitein Lieutenants, en twee eerfte Lieutenants; voor welken, alle vier Jaaren, een andere Vlag-Officier, en om de twee Jaaren, een andere Capitein; een andere Commandeur of Capitein-Lieutenant; en een andere eerfte Lieutenant verkooren zal worden; op dat 'er op deeze wyze altoos Leeden overblyven, aan welke de Huishoudelyke beftiering bekend is. Ook zullen de Penningen der inkomften , door de Solliciteur-Militair van het Corps geïncasfeerd worden.
Waar voor de Heer Vice-Admiraal van
Kl ns-



Kinsbergen, mits van dit Huishoudeïyk beftier geëxcufeerd te zyn, voorfteld, dit Fonds uit zyne Privé Beurs met eene Som van ƒ 5000: -: te begiftigen,
AIzoo het inkomen van dit Fonds gegrond is] op eene vrywillige toelaag, van een gering gedeelte der bekoomen Traktementen en Gagiën, gelyk meede, die der voordeden uit de Kostpenningen der Manfchappen profiueerende, en liet op deeze wyze een gefchikt middel is, om een welgepaste onderftand te doen toekomen, aan die geenen der Officieren van het Corps, en door den tyd aan derzelver Weduwe en Weezen, welke door tegenfpoeden of wisfelvalligheeden van 't Fortuin gedrongen, zulks benoodigd zullen kunnen hebben: Zoo is het, te meer, alzoo een ieder wie hy ook zy, aan zodanige ongevallen bloot gefteld zynde, deeze toelaag in zodanig geval, fchoon onvoorzien en onverhoopt , wederkeerig kan worden, dat wy vastelyk vertrouwen, geene der Leeden van hetCorps, daar tegens in oppofitie zullen komen , maar dat het in teegendeel de algemeene Goedkeuring zal wegdraagen; en daar door deszelfs volkomen beflag zal verkrygen.
Dat te wenschen is!
PRO



PRO M E M O R I AJ
Het is met den diepfien eerbied, dat de Ondergeteekende de vryheid neemt, Uwe Doorluchtige Hoogheid voor te ftellen:
I.
Dat aangezien de Politique omftandigheden van Europa zodaanig zynde, dat 'er fchielyk een Oorlog voor deezen Staat kan uit voortfpruiten, zo vermeent de Ondergeteekênde, onder verbeetering, dat het hoogstnoodig zoude zyn, dat by de Admiraliteiten ten eerften eenige Scheepen in daadlyke gereedheid wierden gebracht, als by voorbeeld 12 Scheepen van Linie, 6 Scheepen van 50 h 40 Stukken, en agttien Fregatten, en om met meerder order, gemaklykheid en ceconomie alle noodige vertimmeringen en andere reparatien te kunnen doen,' men ten eerften onder handen nam eene Divifie van dezelve, als 6 Scheepen van Linie, 4 Scheepen van 50 b 40 Stukken, en 10 Fregatten, De Ondergeteekênde verftaat door Scheepen van Linie, zo als by alle Natiën verftaan wordt, die van 60 Stukken en daar boven, en door volkomene of daadlyke gereedheid van
een



een Schip, dat 'er niets meer aan ontbreekt, als Officieren en Volk.
Ih
De eerfte Divifie van deeze Scheepen van Linie zoude door de thans in dienst zynde Fregatten, naar maate dat dezelve binnen vallen, kunnen bemand, of anders gezegd, een voet van haare bemanning gelegd worden, om ten eerften eenig geëxerceerd Volk op die LinieScheepen te hebben, en de rest door aanwerving te completeeren, waar door de eerfte Divifie ten eerften eene kracht gegeeven wierd, om, in geval van noodzaaklykheid, ten eerften te kunnen gebruikt worden.
III.
De wervingen dienen by alle Admiraliteiten op een egaale voet bepaald te worden, en geene uitzondering voor Werfplaatzen voor Collegien te zyn, en by alle Collegien dienen Wachtfcheepen klaar gemaakt te worden, om het aangenoomen Volk daar ten eerften te kunnen bezorgen , om geëxerceerd te worden. Ook diend men, zoo veel mogelyk, veele Officieren en Onder-Officieren op de Wachtfcheepen te hebben ,



betii om liet Volk zöo veel te fpoediger te kunnen formeeren.
IV.
Het Plan voor de Fortificatie-Werken öp den hoek van het Nieuwe Diep, door de Heeren Reynst, van der Hoop, Steengrpcht, den Ingenieur van Holland de Bock, en Kinsbergen voorgefteld na hunne Infpe&ie, diende in tyds , of een beter in 't werk gefield te worden*
V.
De Scheepen of Vaartuigen, die alleen gedestineerd zyn tot dekking of defenfie van Rivieren en andere Vaarwateren, behooren alleen met haar Öndertuig te leggen, om dus minder blootgelleld te zyn van, door het affchieten van het Boventuig, Volk te dooden, te blesfeeren, en onkosten te veroorzaaken.
VI.
Die Batteryen, welke aan Land tot beletting of bedisputeering van pasfagien der Scheepen gedestineerd zyn, behooren in ftaat gefield te worden om met gloeijende Kogels te kunnen fchieten, en men diende op dezelve, naar maate B van



van haare grootte en locaal, eenige Hauwitzers te hebben. De Land-Batteryen zyn alleen maar fterk, zo lang zy de Scheepen vanvooren, of wel van achteren kunnen neemen. Een Schip dwars en naby komende, is de fterkte en fupelioriteit aan den kant der Scheepen.
VIL
Op Plaatfen daar Landingen te vreezen zyn, diende men altoos eenige Veldftukken met de daar toe noodige Train en Paarden in gereedheid te hebben, en de Artilleristen diende hier toe te vooren geëxerceerd te worden, om zo wel by nacht, als by dag daar gebruik van te kunnen maaken.
(.was geteekend)
J. H. van Kinsbergen;
PRO



PRO MEMORIA.
Het zy den Ondergeteekênde geoorloofd Uwe Doorluchtigste Hoogheid te mogen voordraagen:
I.
Daar byna geheel Europa zich tot den Oorlog bereid, en onze Zeekusten, Havens en Rivieren door Forten en Batteryen tegen eenen onverwachten aanval gedekt worden, of het niet ten uiterften noodig zoude zyn, dat men by ons gebruik maakte van de zoogenaamde KustAffuiten. Inventie, dewelke, zo de Ondergeteekênde vermeend, in het Beleg van Swendtnitz gebruikt, en naderhand door andere Mogendheden aangenoomen, en ook by ons aan de Kaap de Goede Hoop in het werk gefteld is.
B 2 II,



II.
Deeze Affuiten hebben het groot voordeel, dat men met minder Volk een Stuk regeeren kan; zo dat een Stuk van 24 pond met 5 Man bediend worden kan.
III.
De Ondergeteekênde meend ook te moeten herinneren, dat alle Batteryen, die tegen Schepen moeten ageeren , ten minften 100 Roeden ,Cindien het terrein zulks niet belet) achter uit getrokken worden, om daar door de voordeden aan de Scheepen te beneemen, dewelke zy anders hebben, van uit haare Masten het Volk van de Batteryen, door het Handgeweer, weg te kunnen veegen,
IV.
Vermeend de Ondergeteekênde, dat op alle Zee-Batteryen Ovens, voor het heet maaken van gloeijende Kogels, dienen te zyn.
V.
Ook denkt de Ondergeteekênde, dat de Batteryen tegen Schepen en Barbette moeten zyn.
Hy



Hy zal zich hier omtrent in geen detail inlaaten, als zynde zulks meer het werk van de Heeren Ingenieurs, als wel dat van eenen ZeeOfficier,
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSBERGEN,
B 3 PRO



PRO MEMORIA.
Het zy den Ondergeteekênde eerbiedigst gepermitteerd, Uwe Doorluciitigste Hoogheid tc mogen voorftellen:
I.
Dat het denkelyk is, dat de Franfchen een meenigte Vaartuigen zullen armeeren, om daar meede onze Commercie en Visfcherye, en die van onze Nabuuren in de Noord-Zee te benadeelen; en deeze Vaartuigen, die, door haar ©ndiep gaan, de Kusten kunnen aandoen, en Dorpen, op de Stranden, zoo niet vernielen, ten minften altoos zeer allarmeeren, onze Lootfen door vrees verhinderen, om uit te gaan, en dus alle foorten van nadeelen aan onze goede Ingezeetenen te veroorzaaken; dus om dit alles zoo veel mogelyk voor te komen.
II.



II.
Zoo is de Ondergeteekênde van gedachten, om, tot vermyding van alle deeze nadeelen, eenige Gaffelfcheepen te armeeren, en wel van dat foort, die men Scholders noemt, en van Mid«. delharnas en Zwartewaal ter Visfchery vaaren.
III.
Deeze Vaartuigen zyn fterk genoeg om Achtponders te kunnen voeren, die met 50 Man te bemannen, en door een aéfcief Officier te doen commandeeren.
IV.
Meenende den Ondergeteekênde, dat deeze Vaartuigen zodanig dienden geftationeerd te zyn, dat 'er altoos drie by elkander waren, om, in gevalle zy door een of ander groot Oorlogsvaartuig van de Vyanden overvallen wierden, zich te kunnen fouteneeren.
V.
By ieder drie Divifien van deeze Vaartuigen (reekene ieder Divifie van drie te zyn) een Fregat, onder wiens order dezelve flonden;
B 4 wel-



welke dan, naar tyds omftandigheden, het zy met verandering van Post, of andere voorkomende noodzaakelykheden, konde ageeren.
Zynde de Ondergeteekênde van oordeel, dat zulks eene groote zekerheid voor de Commercieerende Ingezeetenen van deeze Landen zoude zyn, als men zulks zo wel benoorden als be-zuiden Texel in het werk ftelde, en om dus ook onze Visfchery by Hitland te dekken,
(was geteekend)
J. H» VAN KlNSBERQEN,
Aan Board van 's Lands Jacht, leggende in da Mond van de Dprdtfche Kille. 16 Maart 1793.
PRO



PRO MEMORIA.
Het zy den Ondergeteekênde eerbiedigst gepermitteerd , Uwe Doorluchtig ste Hoogheiü te mogen voordellen:
i.
De Linie van Defenfie, aan deeze kant van Zuid-Holland, zich (trekkende van de Willemftad tot Geertruidenberg &c. Deeze zich natuurlyker wyze verdeelende in twee deelen, als van de Willemftad tot de Moerdyk, en van daar naar Geertruidenberg, daar de hoek van de Moerdyk het voordeeligfte of meest uitfteekende punt is maakende, en regt over de Kil is geplaatst.
II.
Zo vermeend de Ondergeteekênde, alzo het diepfte Water zig bevind langs de Strekkingen yan de Moerdyk tot de Willemftad, en dus een Vyand van dat gedeelte zig meester gemaakt hebbende, alle Vaart van groote Scheepen, die van Rotterdam en Dordt naar Zee moetende, ten vollen geflopt is; en byna meede voor kleinere Vaartuigen, de wil naar Zeeland en elders hebbende; dat deeze Strekkingen ten allernoodzaakelykfte diende geïnipeéteerd te worB 5 den,



den, hier toe middelen te beraamen, om door Verfterkingen dat Vaarwater zekerder te maaken; als meede om een Vyand te kunnen ophouden, en, zo niet onmogelyk, ten minften zeer bezwaarlyk in Holland te dringen.
ui.
De ondervinding heeft geleerd, dat Batteryen, aangelegd op de Moerdyk, met 24 ponders, de Mond van de Kill befchooten hebben; en dat de Franfchen, met haare nieuwe inventie van Mortieren van 10 duim middellyn, haare Bomben op 2000 Toifes werpen.
De fituatie van de Kil veroorzaakt dat de Batteryen , daar aangelegd, verre van de Mond van de Kille moeten geplaatst worden; daar by heeft de Vyand nog het voordeel, van zyne Batterye op de hoogte van den Dyk te kunnen plaatfen. Dat alles zamen genoomen, maakt, dat een Vyand, eens van dien hoek zig meester gemaakt hebbende, de Vaart uit de Kill ten uiterfte kan benaauwen.
IV.
Ook was het noodzaakelyk, van op de hoek der Kill een Kat tot een Battery aan te leggen, hooger dan de Dyken van de overzyde, om, dus doende, over de Batteryen, welke daar, in
ge-



gevalle van eene ongelukkige Oorlog mogten aangelegd worden, te kunnen domineeren, en teffens daar door het uitkomen van Vaartuigen uit de Roode Vaart bezwaarlyk te maaken. En dan een tweede Battery, daar de eerfte nu legt, om de Mond benevens de Vaartuigen te kunnen defendeeren. Maar alles diende men in tyd van Vreede in orde te brengen, om 'er zig in Oorlogstyd van te kunnen bedienen, en niet, zoo als nu gefchied is, daar men alles in haast heeft moeten maaken, om eenige defenfie te bekoomen, waar de dingen flecht worden gemaakt, handen vol Geld komen te kosten , en de Vyand zelfs daar toe dikwils geen tyd geeft.
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSJRERGEN,
'Aan Boord van V Lands Jacht, leggende in de Mond van de Dordtfche Kille. 19 Maart 1793.
PRO



PRO MEMORIA.
Het zy den Ondergeteekênde eerbiedigst gepermitteerd , Uwe Doorluchtigste Hoogheid te mogen voorftellen:
I.
Daar de omftandigheden waar in de Republiek zich heeft bevonden ons de noodzaakelykheid heeft aangetoond, dat zy Canonneer Chaloupen benoodigd is, en deeze zekerlyk zoo wel als andere zaaken benoodigd tot defenfie in tyden van Vreede dienen in gereedheid gebragt te worden , of wel als de noodzaakelykheid niet direct daar is om 'er ten eerften gebruik van te moeten maaken, en gelyk verfchillende eindens ook verfchillende middelen vereisfchen, zo dienen dan om ieder van dien te bereiken.
II.
De Canonneer Chaloupen in drie differente foorten verdeelt te worden.
De eerfte foort moet zodanig geconftrueerd worden, dat men met dezelve Zee kan bouwen.
De tweede moet zoo zyn dat zy op groote Binnen-, en diepe Vaarwateren gebruikt kunnen



neri worden, en dus aan een meer of min hol water kunnen refifteeren, en daar in ten anker leggen.
Het laatfte foort gefchikt voor Binnen-Wateren, en Ondieptens, als Inuhdatien, zyn voldoende als zy zeer ondiep of vlak gaan, en fterk genoeg om zwaar Gefchut te kunnen voeren , men diend vooral nog by de twee laatfte foorten te hebben eenige Canonneer Chaloupen met 6 ponders die tot een Avantgarde en om te recognorfeeren voor den Chef noodzaakelyk zyn. Ook moeten deeze beide laatfte foorten Vaartuigen by elke Divifie hebben, waar in het Volk kan logeeren, hunne proviiïe, hunne voorraad van Ammunitie Behoeftens, en verdere zaaken, welke hun benoodigd zyn kunnen geborgen worden.
III.
De ondervinding heeft ons ook in deeze tyden doen zien, het groot gebruik dat een Chef zoude hebben kunnen maaken, indien 'er Bombardeer-Hoekers by de Admiraliteiten zo als in andere Landen by der hand waren geweest. Het is daarom dat men by onze Admiraliteiten zig daar van behoorde te voorzien. Ik zoude van gedagten weezen, dat deeze de beste waren ,



ren, daar men het bovenfte Stuk of Bedding niet het Mortier kan draaijen, de rest het werk van de Heeren Conftruéteurs zynde, zal ik my daar over niet verder uitlaaten, als alleenig aan te raaden van te trachten zig goede Teekeningen te verfchaffen van zulke Landen of Plaatfen, daar dezelve in pracïyk zyn.
IV.
De dagelykfche ondervinding doet zien de noodzaakelykheid die 'er is, dat in deeze Republiek eenige Ingenieurs aan het Corps der Marine vast geattacheerd worden, om reedenen, dat onze Waterdefenfie zulks hier meer dan elders vereischt, daar dit egter buiten dien evenwel noodzaakelyk is, en plaats vindt.
V.
Deeze omftandigheid heeft ook ten allerklaarfte aangetoond het nut dat de Republiek zoude hebben kunnen trekken van een Corps Artilleristen. Was nu het Corps Zee-Artilleristen reeds geformeerd geweest, zoude men buiten twyffel 'er een groot gebruik van kunnen gemaakt hebben op onze Canonneer-Boots, ja op de Batteryen, en ook zeker getracht dit Corps te vermeerderen.



ren. Ook moet ik herinneren, dat naar maate men de Canonneer-Chaloupen bepaald men ook het getal van de Artilleristen ter Zee zal moeten fixeeren, het is zeker niet in de momenten als men den Vyand op den hals heeft, dat de Menfchen kunnen gedresfeerd, en geformeerd worden, om die met fucces van het lyf te krygen.
VL
Men zal, zo dra 'er eenigzints tyd is eene in« fpectie omtrent onze Water -Defenfie dienen te doen, die op de defenfie van de Canonneer Chaloupen diend gegrond te worden, en waarom dan tot deeze Infpeétie Zee - Officieren met Ingenieurs dienen gebruikt te worden.
VII.
Het zy den Ondergeteekend nog gepermitteerd om te herinneren, de noodzaakelykheid» die 'er is om, als een grondregul te houden, dat op alle Batteryen die tot defenfie tegens het in» koomen van Scheepen worden aangelegd, men teffens voor het gloeijend maaken van Kogels moet zorgen.
vul



V1IÏ.
Indien het Plan of Ontwerp voor eenen vasten voet van eene Jaarlykfche E q u ipeering, in dato 3 January 1793. aan Uwe Doorluchtige Hoogheid geprefenteerd, mogt doorgaan, zoo zoude men altoos uit het laatfte vierde deel der Scheepen eenige groote kunnen klaar maaken, om in geval van noodzaakelykheid die met zwaar Gefchut te voorzien, en dus te kunnen gebruiken tot defenfie der Steden of Plaatfen, waar de lö* caale fituatie het permitteerd, als by voorbeeld, zoo ik een eenig Schip met zwaar Gefchut voorzien by de hand gehad hadde, zoude dit zekerlyk het Beleg van de Willemftad, zoo niet onmoogelyk, ten minften zeer bezwaarlyk gemaakt hebben.
(was geteekend)
J. H. van Kl ns berg en.
Aan Boord van 's Lands Jacht, leggende in de Mond van de Dordtfche Kille. 26 Maart 1793.
PRO



PRO MEMORIA.
Het zy den Ondergeteekênde gepermitteerd, eerbiedigst aan Uwe Doorluchtige Hoogheid voor te {lellen :
Of, terwyl men onze Defenfie te Lande naziet, en de vereischte Werken, ter verfterking van het locaale bepaald, het niet meede noodzaakelyk zoude zyn, eene bepaaling te maaken, wat Vaartuigen ter verfterking der Linie van Defenfie te Water te gebruiken. Immers de Linie van Defenfie van Holland moet tweevoudig befchouwd worden. Wat dan aanftonds de Canonneer Chaloupen betreft, heeft de Ondergeteekênde de Eer gehad Uwe Doorluchtige Hoogheid in eene voorige Pro Memoria voor te draagen, dat dezelve van drieërlei aart zyn.
i°. Die op groote Wateren dienen, en de Zee kunnen bouwen.
C
q°. Op



2°. Op groote Rivieren, waar hol water kan ftaan.
3°. In kleine Wateren en Kreeken.
De ondervinding heeft doen zien, dat de natuur van ons Land deeze drie foorten vereischt; en wy hebben Modellen van de twee laatften by de Collegien van de Maaze en Amfterdam.
Van het eerfte zyn 'er een paar by Amfterdam en in Zeeland gebruikt, gelyk meede een Hulk.
Alle dezelve Vaartuigen hebben byzondere goede hoedanigheden, aan ieder eigen; en het zoude-, onder verbetering, de moeite waard zyn:
i*. Dat door de Militaire Commisfie onderzogt wierd, wat getal zulker Vaartuigen van ieder foort in onze Defenfie-Linie te Water, overeengebragt met de Defenfie-Linie te Lande, zoude noodig zyn.
2°. Dat een Lyst van de noodige Vaartuigen



gén aan de Scheeps -,Confiructeurs overgegeeven zynde, dezelve met de Commisfie , de Plans tot den Aanbouw opmaakten, en de meest mogelyke volmaaktheid daar in beoogden, het zy in de form der Vaartuigen, het zy met op de groote en op de Hoekers, Ovens voor gloeijende Kogels te plaatfen, waar toe een Model op de St. Lucie voor handen isj of met gebruikmaaking van de ontdekking van Wierproppen, tot meerder veiligheid voor het Volk in de behandeling van de gloeijende Kogels, en andere verbeeteringen , van wat aart ook.
Onze Hoekers, mits behoorlyk gebouwd zyn. de, zoude op onze Rheeden en in onze Zeegaten met meer voordeel, ten dien einde, kunnen gebruikt worden, dan onze Fregatten, en de Conftru&eurs zouden 'er Plans van kunnen ontwerpen.
In tyd van Vreede zoude dezelve nog met nut kunnen dienen, om Troupes naar de Colonien te tranfporteeren.
Cs De



De Commisfie zoude behooren zamen gefield te zyn, uit Zee - Officieren , Ingenieurs en Artilleristen.
Tot de eerfte zoude, onder verbeetering , de Schout by Nagt Haringman en den Capitein Bols van de Maaze, en den Schout by Nagt Spengelaar en Capitein Staring van Amfterdam ; van dewelke 'er drie in de Defenfie deeze Winter gediend hebben, en dus het locaale reeds kennen.
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSBERGEN.
Adrighem den n September .1793.
PRO



PRO MEMORIA.
Omtrent het reguleeren van de Equipagien voor het aanftaande Jaar, diend eerst bepaald te worden, of dezelve moet gefchikt weezen om alleen defenfief, dan tevens offenfief en defenfief te ageeren: In het laatfte geval is het buiten tegenfpraak, dat men zoo veel groote Scheepen mogelyk in dienst moet brengen.
En indien men gelyk in dit Jaar, wil voortgaan alleen defenfief te ageeren, zo heeft de ondervinding geleerd, dat wy veel te weinig Scheepen en Fregatten. tot het behoorlyk verkenen der Convooyen gehad hebben. Daar
zal
Eerftelyk moeten gezorgd worden, om in de Nabuurfchap deezer Landen te houden een genoegzaam Esquader, tot protectie en beveiliging van 's Lands Havenen en Kusten om
Kruisfers uit te zenden in de Noord-Zee
om Convooyen te verkenen na de Noordfche en Engelfche Havenen — en na de Oost-Zee.
2. Moet 'er voor Convooyen na de Spaanfche en-Portugeefche Kusten, tot Gibraltar toe, gezorgd worden, van waar de Scheepen dan verC 3 ders



ders de protectie van het aldaar zynde Esquader moeten genieten.
3. In de Middelandfche Zee moet een Esquader weezen tot beveiliging der Commercie niet alleen tegen Vrankryk maar ook tegen Algiers; en word de Vreede met deeze laatfte niet getroffen, dan kan het Esquader derwaards gedestineerd, altham niet verminderd worden, en om de Convooyen te menageeren , zoude aan de Chef van het zelve behooren gelast te worden, om zig met de Engelfche Officieren daar omtrent te verftaan.
4. Vereifchen de protectie van de Colonien van den Staat in de West-Indiën, en de Convooyen van daar over en weer te doen, een goed aantal Scheepen.
5. Zal 'er eindelyk voor de Convooyen na, en van de Caap in tyds gezorgd moeten worden, en deezen behooren ten minften te zyn, van een Tweedeks Veertiger of Vyftiger, met een minder Fregat ware het mogelyk van 36" Stukken.
Om nu alle deeze dienften te prasfteeren, heeft de Republiek in alles, de Wagtfcheepen uitgezonderd, in dienst:
Schee-



Scheepen Stukken
i van 74
4 64
1 -— 5°
4 4°
7 3<5
9 24
Te zaraen zes en twintig in getal, waar onder ruim een derde Fregatten a 24 Stukken, te ligt om op haar zeiven tegen een Oorlogs - Fregat, zo als tegenwoordig by andere Natiën gebouwd worden, beftaanbaar te zyn.
Nog zoude van dit getal dienen afgetrokken te worden de Amazone, als tot een ander einde gefcliikt, en ook niet volkomen geëquipeerd, als hebbende maar ligt Gefchut aan boord; mogelyk de Jafin en Enckhuifen, welke zekerlyk de naam van een Oorlogs Vaartuig met rcgt niet verdiend; van de minder Vaartuigen word met opzet niet gefprooken, om dat eigentlyk niets tot de defenfie toebrengen, maar tot de Politie van Convooyen, Recognosfementen, overbrengen van Orders, kruisfen op Kaapers &c. egter
noodig zyn.
Onnoodig is het in verdere omftandigheden te treeden, om te bewyzen dat deeze Magt niet
C 4
toe-



toereikende is, om aan alle de bovengemelde eindens te voldoen ; ook ontbreekt het den Ondergeteekenden alhier aan alle de benoodig. de gegeevene orders daar toe, maar vermeend gerust te kunnen advifeeren, dat het in dienst brengen van alle de Vyftigers en Fregatten, welke met mogelykheid klaar kunnen komen, in het aanftaande Jaar tot de defenfie van de Kusten en Colonien van de Republiek, en protectie van derzelver Commercie benoodigd zuilen zyn.
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSBERGEN.
Aan Boord van 's Lands Schip van Oorlog ' Gelderland, geankerd ter Rheede van, Texel, den 6 OSioher 1793.
Voor



Voor de Chefs der Divifien van de Linie, van Defenfie door den Onderget. Luitenant-Admiraal van Holland en Westfriesland &c. &c.
t
IVFen noemt een Linie van de Defenfie de Lyn, dewelke van een zeker punt, langs een gedeelte van Land, Stranden, of wel langs de Oever van een Rivier, tot een ander punt, getrokken wordt
Deeze Linie van Defenfie langs den Oever van eene groote Rivier of Vaarwater, kan voor zich hebben eene defenfive Linie, beftaande uit Scheepen, gewapende Vaartuigen, en Canonneer-Chaloupen, dewelke als dan aldaar geposteerd zyn, tot dekking van de Linie van Defenfie aan den Oever, en tot voorkoming dat eene Vyand, met zyne Linie van Defenfie geen overtogt kan onderneemen, dan met veel gevaar en
onzekerheid van reusfite. .
C 5 Dus



Dus heeft, in zoo een geval, de Waterlinie van Defenfie, voor zich, de Linie van Defenfie der Vyanden, en agter zich, die van haare Vriend, of Geallieerde. De gefteldheid van de Waterlinie van Defenfie, aldus zich bevindende, zoo volgt daar als van zelve uit, dat beide die Linien, aan den Chef der Waterdefenfie, behooren bekend te zyn, om van alle voorkómende omftandigheeden, gebruik te kunnen maaken, en deeze kennisfe beftaat:
4 Van alle Vaarwaters, die uit de Linie van Defenfie der Vyanden, op de zyne uitkomen , naauwkeurig na te gaan, en te onderzoeken, de Dieptens, loop der -Stroomen, of met de tyen droog of niet vallen, en welke quantiteit, en zoort van Vaartuigen , daar in geborgen kunnen worden;
B Of de Provintie, alwaar de Vyand zich bevind veele Vaartuigen, en welke zoort bezit, zoo als ook, of'er in dezelve kunnen gemaakt worden;
C Welke uitfpringende Hoeken, en Inhammen, deeze Linie formeerd;
D Tot



J) Tot hoe verre, ingeval den Vyand Vaartuigen heeft, hy dezelve door Batteryen, aan den Wal opgerigt kan dekken, indien hy eenAttacque op de Waterlienie wilde doen;
g Of 'er ook eenige Kreken, of kleine Vaarwaters in die Provintie zyn, waar door de Vyand eenige Vaartuigen kan doen komen , om met kleine Branders, of wel dc Flanken kan tourneeren, en een Chef des nagts furpreneeren. —-
II.
Die'Linie, die agter hem is, behoort hy niet minder wel te kennen, om uit dezelve alle voordeelen, van foutien mogelyk, by eene retraite te kunnen trekken, als ook, of hy, ingeval van nood, het zy zyne geheele Linie, of wel een gedeelte derzelve kan bergen. ——
III.
De Chef de beide Linien wel onderzogt, en zelve nagegaan, en behoorlyke plans daar Van geformeerd hebbende, zo moethy voor de eerLi-



Linie in tyds zorg draagen, bevorens de Vyaaden zulks hem kunnen beletten, dat i° alle Chaloupen, en zelve het hout, tot bouwing van kleine Vaartuigen , weggetransporteert werden, op dat de Vyanden, tegens hem 'er geen gebruik van kunnen maaken, en zo dooromftandigb.eeden, zulks niet mogelyk is, moet hy Vaartuigen in gereedheid hebben, om die in de Monden van Rivieren te kunnen laaten zinken en alles verder in het werk ftellen, waar door een Vyand belet word, om gebruik van die wateren te kunnen maaken, doch nooit te veel vertrouwen, dat de Vyand de gezonkene Vaartuigen, niet by donkere nagten, weder zal trachten te ligten.
IV.
Ook behoort de Chef te weeten, welke plaatzen van de Linie van Defenfie, der Vyand, bekwaam zyn, om £ kunnen Landen, op dat hy aldaar indien de omftandigheeden zulks vereisfchen, van deeze kennis gebruik kan maken, en zal dezelve bekend moeten zyn, de inwendige gefteldheid van 't Land agter die Lienie, om te kunnen oordeelen of de wegen toelaaten, om de Vyand, aan een geattaqueerde post fecours, en
in



in hoe veel tyd, te kunnen aanbrengen, en of grof Gefchut aldaar kan aange voert worden. —.
V.
De Chaloupen, dewelke 's nagts tot Brandwagren gebruikt worden, moeten, zoo na mogelyk, aan de Defenfie-Linie der Vyanden, geposteerd zyn, op dat daar in niets voor kan vallen, zonder dat zulks gemerkt word, deeze Chaloupen moeten by zich hebben, de nodige Zeinen, op dat zo zy iets fchielyk ontdekken, ten eerfte daar door aan de Chefs kunnen kennis geeven, doch buiten hooge noodzaakelykheid moet zulks, door een Rapport van den Officier gedaan worden, en zoo op eenige plaatzen, de Diftantie tusfchen de Chef en hem te groot mogte zyn, moet men op zulke plaatzen eene intermediaire Chaloup hebben, op datd'Officier van de eerfte Chaloup, daar aan zyne obfervatie kan communiceeren, en direét weder na zyn post gaan, om alles nader te obfervceren.
VI.
De Chef moet altoos in het oog houden, dat
wil



wil hy gerust zyn, moet hy den Vyand veel ontrusten, en hem moet niet in de gedagte ko-* men, dat als hy weet, dat de Vyand eenige preparatie maakt, om hem te attaqueeren, van zich dan alleen op de Defenfive te houden, maar veel eer den Vyand, alle mogelyke ongerustheid veroorzaaken, om hem daar door in de gedagte te brengen, dat men zelve van voorneemen is, om iets te onderneemen; —• gelukt dat, vertraagt men de Vyand niet alleen in zyn voorneemens, maar men doet hem zelve, op de Defenfive werken; — in deeze omftandigheeden moet men veel doen recognofeeren.
VIL
Hy moet aan de commandeerende Officier- der Land Defenfie, zyne fchikkingen in alle omftandigheeden meede deelen, en overleggen, waar, en hoe hy hem kan en moet fecondeeren, en daar toe fecreete Seinen beraamen, op dat, in gevalle hy zig moet retireeren, dezelve zyne intentie kan weeten, en hem behoorlyk fecondeeren.
VIII.



VIII.
De Chef moet zyne Linie van defenfie zodanig maaken, dat alle Schepen en Vaartuigen zig onderling kunnen fouteneeten, en dat de eene tot een Flank van de andere, indien mogelyk kan dienen, en dus beletten, dat 'er geene Vaartuigen tusfchen zyne Linie door kunnen komen, zonder geattaqueerd te kunnen worden.
IX.
Indien mogelyk, moet hy altyd een Corps de referve van eenige Canonneer•■ Chaloupen, of wel andere Roei-Vaartuigen, met Canon voorzien, hebben, om by eene generaale attacque zig daar van te bedienen, om de Vyand in de Flanken te komen, of wel een post in de Linie te hulp te kunnen komen, of -fecours te geeven aan de Scheepen of Vaartuigen, die verpligt zyn te plieeren.
X.
In het generaal zal ik obferveeren, dat alle operatien, van wat aart of natuur dezelve mogen



gen zyn, twee Gronden moeten hebben, als ïc. de Nuttigheid, en ten 20. de Mogelykheid van een goede uitflag. Eene operatie kan wel uitvoerlyk wezen, zonder nuttig te zyn; en zo alzo wel nuttig zonder uitvoerlyk te zyn. Deeze generaale Regel kan maar een Exceptie hebben, als de Chef noodig oordeeld, om het Volk aan het vuuren te gewennen.
(was geteekend)
J. H. VAN KlNSBERGEN.
'A&lim 30 0&. 1793»