BRIEF
A A N 'T
FRANSCHE VOLK,
VA N
THOMA S PAINE;
SCHRYVER VAN DE RECHTEN VAN DEN MENS C H.
Te AMSTERDAM, by
H. BRONGERS, Boekverkooper, op 't Rokkin, over de Beurs.






BRIEF
VAN
THOMAS PAINE
AAN *T
FRANSCHE VOLK.
„ Parys, 25 Sept.
„ V Eerfle Jaar der Republiek*
MEDE BURGERS!
„ Met de dankbaarfte verpligting ontvang ik het Eerbewys, dat de laaste Nationaals Vergadering my aanbiedt, met my als Franscü burger aantenemen; en de nog meerdere Eer van door nayne medeburgeren als Lid van ds Nationaale conventie verkoozen te zyn. Doordrongen van 't geluk, door die bewys van achting my waards, als een individu, voel ik A myn



co
myn heil vergroot, met de fcheidsmuur te zien^eêrgerukt, die Bet'fatriotismus beperkte, by plekken aarde, en 't burgerrecht bepaalde tot een eigen grond, even als dat van dieren ,. planten en gewasfen.
„ Waren dezé Èerbewyzen my aangeboden in een' ryd van kalmte, zo was 'er voor my niet anders te doen, als dezelve verplrgtend te aanvaarden en de gewenschte vruchten daar van te plukken;maar ze zyn verzeldvan omftandigheden , die my de roem. en eer- volle gelegenheid verfchaffen, om myn burgertehap in de ongeftuime oogenblikken van zwarigheden te beginnen. En ik kom niet tot u over, om 't genoegen der rust te genieten. Overtuigd by my zelv', dat de zaak van Frankryk de zaak van 't geheele menschdom is, en dat de vryheid door geen wenfchen te verkrygen is, deel ik blymoedig Zo wel in de gevaaren als in de Eer, beiden zo noodig tot een gelukkigen uitflag van zaken.
m Ik



Cs)
„ Ik weet zeer wel, dat 't oogenblik eener groote omwenteling, zoodanig als op den ioden dugustus plaats greep, zonder tegenfpraak en onvermydbaar ook 't oogenblik, van verfchrikking en verwarringen is. 't Verftand op 't zeerst beroerd door hoop, wantrouwen en vrees,, holt onophoudelykvoord, tot dat de omwenteling zich gevestigd heeft. Maar dat wy nu bedaard en vertrouwelyk ons oog verder vestigen en op 't toekomend zien,. en alles verzeekert onze zegenpraal. 't Is niet meer de weifelende zaak der vorsten, of van die of geene individu, die Frankryk en haar legermagten 't harnas aan doet gespen, 't Is de groote zaak der geheele wereld, 't is de famenftelling van een nieuw tydvak, waar in alle de despooten van den aardbodem zullen gedelgd, en de groote republiek van den mensch op de eeuwigduurende grondbeginfels van vrede en algemeene bur< gerfchap gevestigd worden.
A 2 „ Het



co
„ Het fchynt myn lot te zyn geweest, om 't myne te hebben moeten toebrengen tot het begin zo wel als tot de volkomen vestiging van eene revolutie; (ik bedoel de revolutie van Amerika). De gunftige uitflag en de gevolgen van deze revolutie zyn aanmoedigende voor ons. De welvaard en 't geluk, die federt dien tyddit land, als 't ware, zyn toegevloeid, heeft hun ten vollen vergoed alle de rampen, die zy ondergaan en alle de gevaaren, die hun ontmoet zyn.
,, De beginfels, waarop deze revolutie begon , hebben zich verfpreid over geheel Europa; en een alles-beftuurend Opperwezen fchynt de oude wereld door de beginfels der nieuwe te willen herfcheppen. De tusfehenwydte van America met alle de andere deelen van den aardkloot belette, dat ze die beginfels verder als haare ligging voortplantte en aankweekte. Die byzondere Eer fchynt voor Frankryk bewaard te zyn geweest, die nu ds
flaa-



Cs)
ftandaart der vryheid voor alle volken plant; en in hunne veldflaagen voor de rechten van 'c geheele menschdom ftrydt.
De zelfde geest van fterkte, die Ameri* ca's overwinning verzekerde, zal ook Frankryks zegepraal bevestigen; geen volk wordt overwonnen, dat het bellisfend befluit genomen heeft van Fry te zyn! De Militaire toeHand, welke zich nu opdoet in Frankryk, is van zodanigen aard, dat ze geheel vreemd voor de despooten is, en ook geheel onberekenbaar voor hun blyft. Gewent elkander te beöorloogen, weten ze door fystema en de ondervinding, hoe de waarfchynelyke uitflag van despoot tegen despooten te berekenen zy, en hier is de eindpaal hunner ondervinding.
,, Maar in de betwisting, gelyk deze, wordt een nieuwe en een onbegrypelyke verfcheidenheid van omftandigheden gebooren, welke alle die gewoone berekeningen te loor Helt. Als een geheel volk maar één leger is, A 3 , en



, CO
en zodanig te werk gaat, kent de despoot de uitgeftrektheid der magt niet, waar hy tegen ftryden moet. Nieuwe legermagten ryzen op, zo dra de nood des tyds zulks vordert; Als dan vermeerderen de zwaarigheden van een indringenden vyand, daar ze in 't geval, als eerst gefteld, verminderen, en vindt ze op zyn allergrootst als by denkt, dat die ten einde zyn.
De eenige oorlog, die overeenkomst van omftandigheden met den tegenwoordigen heelt, is de revolutie, kortelings in America voorgevallen. Van hunne zyde, even als thans in Frankryk, was het een oorlog der geheele natie. ——- Met te overwinnen lag de vyand den grond van overwonnen te worden. Zyne zegepraal bereidde tevens zyn nederlaag. Hy ging voord, tot dat hy niet meer konde terug keeren, en bevond zich eindelyk te midden van één volk, van één leger.
Stel-



Cf i
Stelde men de Oostenrykers en de Pruisfen voor, om hen tot in 't hart van Fratikryk zelfs te voeren en te geleiden, om, daar zynde, hun zaak best mooglyk ter uitvoer te brengen; zouden ze misfchien de gevaaren overwegen en van hunne ondernemingen afzien ; en dezelve gevaaren zullen 'er zyn en blyven, indien ze ook door andere middelen daar toe tot die plaatfe zelve mogten komen. Welk een militaire ftaatkunde is het dan , om door geweld tot iets te geraaken, dat men by een bedaarde overweging zoude verwerpen ? Maar met despooten reden te willen gebruiken, is reden nutteloos te verfpillen. De beste manier van redening is, het nemen van manmoedige befiuiten en ftoute maatregelen.
DenMensch is de middelen en wegen onbekend , waar door 't Opperwezen de order der dingen fchikt. 't Is mooglyk, dat de bernoejende tusfchenkomst van vreemde despooten dient, om in die gewesten der flaverny A 4 de



( 8 )
dc beginfels te doen ontluiken, tegen welke zy zich verzetten. Vryheid en gelykheid zyn te groote zegeningen , dan dat ze erflyke eigendommen alleen voor Frankryk zouden zyn. Haar komt de Eer toe, voor dezelve 't eerst in 't ftrydperk te hebben getreden; en ze kan met luider ftemme haare vyanden toeroepen ■— ,, ö, gy Oostenrykers! gy Pruis* fen! gy , die thands uwe bajonetten tegen
ons velt, 't is voor u, 't is voor Europa, „ 't is voor 't geheele Menschdom, en niet ,, voor Frankryk alleen, dat ik den ftandaard „ der vryheid en gelykheid geplant hcbbe!"
,, De algemeene zaak is tot nu toe gedrukt geweest door de tegenfïxydigheden, die in de conftitutie der eerfte conjiitueerende Vergadering te vinden zyn. Deze tegenftrydigheden hebben geftrekt om de individueelen op haar eigen grond te verdeelen, en de groote beginfels der revolutie by anderen in een duister daglicht te plaatfen. Maar zodra die tegen-
ftry-



CO
foydigheden opgeheven zyn, en de confliw tie volkomen overeenftemmcn zal met de rechten van den Mensch; zodra die beuzelingen van monarchie , koninglyke waarde, regent&hap en erflyke opvolging, met alle haare wanftaltige ongerymdheden, ten toon zullen gefield worden, zal zich een nieuw licht over den geheelen Aardbodem verfpreiden, en de revolutie zal in kragten toenemen, naar mate dat ze algemeener in haaren waaren aard verftaan zal worden.
„ Het Tooneel, dat zich nu voor Frank, ryk opent, ftrekt zich oneindig verder uit dan de grenspaalen van haar eigen grond. Ieder volk wordt haar lotgenoot, en ieder Hof haar vyand. Thands is 't de zaak der volken tegen de belangen der Hoven en der Vorsten. De verfchrikking, dat het despolismus viel, bragt die bedekte famenzweering der despooten té weeg; en hun aanval wierdt geboren uit vreeze, welke zy voor hun eigen.



C 10)
gen dreigend gevaar zo nadruklyk gevoelden.
M?t dit groote Tooneel in te treden, grooter dan ooit door eenig volk der wereld betreden, laten wy de ontftelde gemoederen thands toeroepen: „ weest bedaard, laat ons „ ftraffen met te onderwyzen, veel meer „ dan met ons te wreeken. Laat ons dit „ Tydperk beginnen met de grootschheid der
„ Vriendichap, . en de nadering der
„ vereeniging, en der heilryke uitkomst toe„ juichen.",
V MEDE BURGER,
THOMAS PAINE.