EERSTE DEEL TWEEDE STUK van het ZEEMANS-HANDBOEK, behelzende benige PLANS i. over het oprigten van een VAST ZEE-CORPS uit bevaaren matroozen. IE over de VERDEELING van de BUITGELDEN, enz. DOOR DEN hoog edelen gestrengen heere JAN HENDRIK van KINSBERGEN, Ridder der Orden van sT. george, Generaal Majoor en Schout ky Nacht van Holland en Westtvriesland, Adjudant Generaal van Zyne , Doorlugtige Hoogheid den Heere prince van oranje &c. &c. &c. Te AMSTERDAM, By GERARD HULST van KEULEN, Boek- en Zeekaartverkooper, Compas- 0£tant> Graadboog- en Mathematisch Inftrumentmaaker. MDCCLXXXIII. Met privilegie vaa Hunne Hoog Mog.   PRIVILEGIE. De Staaten van Holland en West vries'and, doen groot papier gebonden en wel geconditjoneert te brengen in de Biblrotheecq van onze Univerflieir ,e Leiden, binnen den tyd van zes weeken, na dat hy Suppliant het zelve Boek zal hebben beginren tut te peeven , op een boete van Zesbondert Guldeu na exuïra «,e der voorfz. zes wecken , by de Suppliant te verbeuren ten & hoeve van de NederduiUchc Armen van de plaats alwaar dè Suppjian. woond, en voorts op poene van met'er daat verfteekeö te «yn van het effeft van dezen Oftroiie , dat ook den S, no -'int ichoon bvher ingaan van di, Octroy ecu Exen,pJaar ge,eve d hè Ce Ata de voorfc onze JHMiotheccq , by zoo verre hy gedumende en tyd van dit Oflrny het zelve Boek zoude willen herd, ukken me Cenige Obfervat, en , Noten, Vermeerderingen, Verande ringen Corrert.en of anders hoegenaamt, of ook in een ander l'ó ma"I, ge hout en zal zyn, w,„e!0m een ander Exemplaar van het zelve Soek gcconditioncert als vooren . te brengen in de voorfz. Bibliotheek bmnen denzelven tyd en op de boetenet, pcen,>l„eu als voorfz* E, de ten e,nde de Supphant dezen omen Conlente ende Gewone moge gemeten a s naar behooren. Laften wy allen ende eenen iege- den van d'zcnT^T *" » S"p»,iSl" van -STintai- den van d zen doen, laaien en gedogen ruiïe/yk/ vreèdejyk ende Tolkomentlyk gen eten ende gebruiken, centerende alle bel t "ot J. P. BLEISWYK, vt. : Ter Ordonnantie van de Staaten, C. CLOTTEREOOKE. Aan drn Suppliant ,zyn , nevens dit Odïrov ter rand gelield by Extract Auihemici) ' Hun Ed. Gr. Mog. Rcfolu.-ien van den 28 Junv I7t5. en 30. April 1728. Icn «inde om zich daar naar te regulecien.  VOORBERICHT- ^^ie het Voordeel van eene handeldryvende Natie afmeet by eene uitgebreide Scheepvaart en bloeiende Commercie , en de veiligheid van dcrzelver Rykdommen en Bezittingen, door vlyt en nyverheid verkreegen , doet afhangen van eene befchermende Zeemagt, welke geëvenredigt is aan de uitgebreidheid van haare Scheepvaart, aan de grootheid van de fchatten der op Zee vlottende Koopmanfcliappen, en aan de uitgeftrektheid haarer ryke Coloniën van Oost- en West-Indiën, zal gereedelyk moeten toeiiaan, dat zulke Natie eene Zeemagt diend te hebben, die in tyd van noodoogenbliklyk, of binnen zeer korten tyd, de verëischte befcherming kan toebrengen. * 3 In  vi VOORBERICHT. In die geval bevind zig ons gemeenebest; hetzelve heeft eene uitgebreide Scheepvaart, eene zeer bloeiende Commercie , en ryke Coloniën, zonder nogthansopeene befchermende Zeemagt te konnen roemen, welke aan die Bronnen onzer Welvaart geëvenredigt is. Dit overweegende , heb ik, als een getrouw Burger en Dienaar van myn Vaderland , het van myn pligt geacht, alles te moeten toebrengen, wat ten nutte myner Landgenooten, en tot befcherming van ons dierbaar Vaderland eenigzins zoude konnen medewerken. Deeze dryfveeren fpoorden my aan tot het ontwerpen van een Plan, om een vast Zee-Corps uit bevaar en Matroozen op te rig- ten,  VOORBERICHT, vu Uftt welken in tyd van Vrede in kleine Zeeplaatzen Garnizoen konden houden , terwyl door dezelven, by een opkomende Oorlog , een goed aantal Oorlogfchepen onmiddelyk met bevaaren en "kundige Officieren en Matroozen kunnen bemand worden. Tevens heb ik 'er eenige Regelen , otn bekwaame Troupen te formeeren^ bygevoegd, met dezelven, door eene goede Discipline, aan de ongemakken der Zee te gewennen: waar agter ik heb laa- ten volgen een Nieuw Plan, nopens de Verdeeling der buitgelden, gelyk ik oordeelde, dat ten meesten nutte van het Algemeen zoude konnen plaats hebben. Mogten het tyd en gelegenheid aan anderen meer dan aan my permitteeren,zoude  m VOORBERICHT. de het voor het algemcene welzyn te wen- , fchen wezen , dat iemand een Plan* ontwierp , om onze Zeemagt op eene vaste bepaalde hoeveelheid, zo van Schepen van Linie , als Fregatten en andere benodigde kleine Vaartuigen, te brengen. Dit is het eenigfte en veiligfte middel om , by een fchielyk opkomenden Oorlog, eene daadelyke befcherming aan-de Commercieerende Scheepvaart toe te brengen, ende VoorTechten en Vryheid des Vaderlands te verdeedigen ; want men diend zig altoos te herinneren dat, wil men eene goede Marine hebben, men dezelve in tyd van Vrede moet aanwerven en disciplineeren. EER-  EERSTE PLAN OVER HET OPRIGTEN VAN EEN VAST ZEE-CORPS UIT BE VA AREN MATROOZEN. Wie .de Wisfelvalligheden overweegt die Koningryken en Republicquen kunnen overkomen , welke eene uitgebreide Scheepvaart en bloeiende Commercie hebben , zal weldra overtuigd worden, dat eene welgedisciplineerde en geoefende Zee-Magt, tot befcherming van de Bronnen deezer Welvaart, allernoodzaakelykst is. Immers is 'er niets , dat den nayver en jaloursheid meer gaande maakt, dan wanneer eene Natie zyne Buuren in Welvaart boven haar ziet uitmunten; zy zal eerst door list, en dit niet gelukkende, dan door geweldige middelen de voordeelen van haare Buuren zoeken tot zig te trekken; terwyl eene min bloeiende Natie byna nooit aan de verderflyke laagen van winzugtige en meinëedige Buuren is blootgefteld. Men overweeA ge  co ge flegts wat ons Gemeenebest zedert veele Eeuwen om zynen bloeienden Koophandel en uitgebreide Scheepvaart, door de wangunst van andere Natiën, heeft moeten uitilaan; terwyl Venetïên, zedert die Republicq haare Scheepvaart en buitenlandfche Commercie beefc verlooren , en haare Welvaart alléén in het vervaardigen van Manufa&uuren bepaald, weinig aan de jaloursheid van andere Nitiën is blootgefteld geweest, om haar, wegens die Welvaaat, in bloedige en verderf!} ke Oorlogen te wikkelen. Ditberedeneerend bewys voor de noodzaaklykheid, om een vast Zee-Coaps uit bevaaren Matroozen opterigten , zal nog meer bevestigt worden , als wy nagaan, dat over dit onderwerp reeds voor veele iaaren is gefproken en gewerkr. De Propofitiën van Hun Ed. Gr. Mogende Gecommitteerdens tot dé Zaaken van de Zee , geeven hiervan de doorfl^anite bewyzen, volgens Refol. Holl. 1665. Pointe van Befch. 17 Novemb. 1665. Art. 5., — de VoorHagen van den Raad van S.aate, blykens Refol. Holl. 12 Maart 1659 en 6 Augustus 1661. benevens de Refol. Holl. 14 en 20 December 166$. tot het oprigten van een diergelyk Corps, na alvoorens de Confideratiën van den Admiraal De Ruiter ingenomen te hebben , kunnen altemaal de overtuigende blyken ople- ve-  ( 3 ) veren, dat dit Voorftel reeds voor meer dan 100 jaaren den aandagt van onzeHooge Overheid getrokken heeft. Doch de gebeurtenisren i van den jaare 1672,welke zo noodlottig voor I deeze Republicq zyn geweest; het verwaarloof zen door Koning willem van alles wat tot den Zeedienst betrekkelyk was (*); dezelve geest die de Succesfie Oorlog voorbereid en bellierd heeft, met de daarop gevolgde zwakke en Stadhouderlooze Regeering, fchynen aanleiding gegeeven te hebben, dat men toen van dit allergewigtigst point heeft afgezien. Deeze vooraffpraak, tot betooging van het nut en de noo'dzaaklykheid wegens dit ons Plan, zal genoeg zyn , om het gewigt van het onderwerp aantetoonen. ■— Wy zullen derhal ven overgaan, om te over weegen en te bepaalen, hoe fterk zulk een Corps wel zou dienen te wezen, ten einde aan het oogmerk , ^ waartoe het gefchifct word , te kunnen voldoen ; cn wy oordeelen, dat het onder deeze drie bepaalingen moet gebragt worden: I. » Het behoord geëvenredigt te zyn aan de » Magt der Zee - Mogendheden, waarmede de s, Republicq in Oorlog zoude kunnen komen. • (*) Macpherson Hist. Carafter of King wil* hl AM. A 2  ( 4 ) II. JV Diend het bepaald te worden naar de „ grootheid van onze Bezittingen inde Oost- , „ de Coloniën in de West - Indien en naar de „ uitgebreidheid onzer Zeevaart zeiven , wel„ ke allen niet dan door eene Vloot kunnen „ befchermd worden. III. „ Hetzelve diend ingerigt te worden , naar „ maate de Financiën van den Staat zulks kun„ nen toelaaten. Volgens Refol. Holl. 6 Augustus 1661. Hepen de gedagten van den Raad van Staate daarheen, om dit Corps op 6ooo Man te bepaalen : doch volgens Refol. Holl. 19 Augustus 1688. was het Advis der Admiraliteiten, om 9000 Man geduurig in dienst te houden. — Hier uit zal kunnen afgeleid worden,hoe men toen geoordeeld heeft, dat het onderhouden van dit getal Zee-Soldaaten, de Finantien niet te veel zoude drukken. Wanneer wy in over.weeging neemen, dat dc Zee-Magten der andere Mogendheden, ten opzigte dér Bemanning hunner Schepen, zedert zo aanmerkkelyk vermeerdert zyn , en dat het gebrek aan Matroozen hier te lande dage0 lyks  ( 5 ) Jyks toeneemt , gelyk zulks uit de Nationale Refol. Holl. in deSuccesJie Oorlog en verder 1747 bevestigd word, zal men zekerlyk met my willen toeltaan, dat een Corps van 4000 Min, voor den tegenwoordigen tyd, niet te groot genomen is. Doch men diend, ten opzigte der inrigting van dit Corps, in 't oog te houden, dat hetzelve by oorlogstyden moet kunnen vermeerderd worden , zonder nogthans daarby eene vermeerdering van Officieren nodig te hebben; een ftelregel die by alle krygskundige Natiën in acht genomen word, en die , volgens de gedagten van den Maarfchalk van Saxen, zelfs in den krygsdienst te Land naauwkeurig moet waargenomen worden , en uit dien hoofde nog veel meer in den Zeedienst. —— De inrigting van dit Corps moet dan zyn, dat, zodra 'er een Oorlog in Europa te gemoet gezien word, eene Augmeniatie tot 8000 man toe, en de Oorlog reeds gedeclareerd zynde , tot 12000 man toe plaats zal kunnen hebben. Het geheele Corps zou in 16 Viag-Divifien en 80 Compagnien, ieder van 50 man, kunnen verdeeld worden; zo dat by vyf Compagnien zig eene Vlag bevinde , en dat, by gebrek van deeze, die post door den oudften Capitein worde waargenomen. —Men beA 3 grypt  ( 6 ) grypt ligtelyk , dat dit Corps , des verëischt wordende, by alle Vyf Collegien zoude moeten dienen. In tyd van Vrede zoude ieder compagnie moeten beftaan uit i. Capitein. 1. Lieutenant. 2. Onder-dito. i. Schipper. i. Stuurman, i. Schieman, i, Bootsmans-Maat, 3. Conftapels. 50. Matroozen. En ieder vlag-divisie uit De Vlag zeiven. i. Adjudant. 5. Capiteinen. 15. Lieutenants. 5. Schippers. 5. Opper- Stuurlied^ 5. Schiemans. 5. Bootsmans - Maats. 15. Conftapels. 1. Chirurgyn Majoor. 1. Schryver. 250. Matroozen. Voorts  C 7 ) Voorts diend by ieder Compagnie één ftuk Canon te zyn, om het Volk daarmede te exërceeren. De MatrooEen moeten met een korte Snaphaan en Sabel gewapend zyn, en welke laatfte hen tevens voor een Bajonet moet dienen. Zo dra 'er een Oorlog in Europa te gemoet gezien word, zouden de Compagnien moeten beilaan uit i. Capitein. 1. Lieutenant. 2. Onder-dito. 1. Schipper. 2. Stuurlieden, i. Bootsman. j. Schieman. i. Bootsmans-Maat. i. Schiemans-Maat. 6. Conftapels. i. Zeilemaaker. i. S nit. i. Chirurgyn. ï. Quartiermeester. loo. Matroozen. Maar wanneer tusfchen Zee-Mogendheden in Europa reeds daadelyk een Oorlog gedecla» reerd is, zoude het Corps gebragt kunnen A 4 wor-  C 8 ) worden op 12000 man, en alsdan eene compleete Compagnie dienen te beftaan uit r. Capitein. 1. Lieutenant. 2. Onder-dito. I. Schipper. 4. Stuurlieden. 1. Bootsman. 1. Schieman. 2. Bootsmans -Maats. 2. Schïemans - Maats.. 8. ConflapeK 2. Zeilenmakers. 1. Smit. 3. Quartiermees-ters. j. Doftor. 3. Ondermeesters. 150. Matroozen. .Voorts dienen de Vlag-Divifien naar Proportie op dezelfde manier gefield te worden.— By ieder Compagnie diende een tweede Capitein te zyn. Onder 50 Matroozèn zyn 2 Adelborften begreepen, doch die op een gantsch anderen voet,dan tegenwoordig,zouden moeten dienen. Betreffende de Gagie der Zee • Soldaaten , heeft men reeds in den jaare 1665, op Oon-* fide*  ( 9 ) fidcratie van den Admiraal de rutter, geoordeeld , dezelven niet minder te kunnen ftellen, dan ƒ10:— ingekorte maand, en daar en boven één fluiver daags als zy aan Boord zouden zyn , blykens Refol. Holl. 10 December 1665. —— Wanneer men nu overweegt, hoe veel de waarde van het geld zedert de laatfte 100 jaaren is verminderd, zal men gereedelyk moeten toeflaan , dat derzelver Gagie , in deeze tegenwoordige tyden, vooral niet minder, dan ƒ2:10: — 's weeks zal moeten gefield worden. } De Gagie der Vlag - Officieren behoord naar hunnen Rang zo wel, als die der Generaals te Lande, gereguleerd te worden ; terwy] die van de verdere Officieren en het Volk diend te zyn; i. Capitein T ƒ2000: — 1. Lieutenant = 600: — 2. Onder-dito, ieder ƒ 450:—s 900: — 1. Schipper ; 400: — 1. Opper-Stuurman - s 400: — 1. Schieman - - ï 280: — 1. Opper-Conflapel - * 300: — 2. Onder-dito, ieder ƒ 240:—s 480: — 1. Boots mans-Maat - s 200: — 50, Matroozen, ieder ƒ 130: — ; 6500: — ƒ 12060:—• A 5 Dus  ( io ) Dus beloopen de Gagiën van ééne Compagnie ƒ 12060 : — het welk voor 80 Compagniën bedraagt - - - ƒ964800: — Hier by moet gevoegt wor- ' den de Gagie voor den tweeden Capitein by ieder Divifie a ƒ 1500 : bedraagt voor de 16 ' 24000:— Dus in't geheel - ƒ988800: — Volgens deeze Traöamenten verkrygt een ieder in zyne Charge een pint de Vue. Ook diend men altoos te zorgen , dat ieder naar zynen Rang kan Ieeven, en hy het de moeite waardig.oordeelt zig, ter verkryging van eene hoogere Charge, te appliceeren. — Nogthans moeten de Gagiën zodanig gereguleerd worden dat, de maand ten einde zynde , het traftement verteerd is; aangezien het Land nooit beter van Officieren gediend zal worden, dan wanneer dezelven volgens hunnen Rang kunnen beftaan, zonder van hunne winning over te houden. Het is van het uiterfte belang voor den Staat, dat men het trouwen van de OnderOfficieren en Matroozen zo veel mogelyk tragt te  (") te bevorderen ; terwyl het Huwelyk van een Officier voor den Staat minder voordeelig is, en uit dien hoofde vooral niet aangemoedigt moet worden: want gaat de Officier een onvoordeelig Huwelyk aan , dan lyd hy armoede , en zyne Ziel word klein; trouwt hy met geld, dan word hy door de gemakkelykheden, die de rykdom verfchaft, te veel aan het leven gehegt. In een diepe Vrede zoude men altoos tooo man verlof kunnen geeven, om zig ter Koopvaardy te mogen verhuuren , doch nergens anders dan op de Bogt van Vtankryk, op de Oost-Zee en ter Visfchery, en deezen zouden dan ƒ i: — 's weeks van hunne Gagie moeten misfen , om onder hen , die t'huis blyven, verdeeld te worden, waardoor deezen ook een ruimer beftaan voor hunne Vrouwen en Kinderen zouden krygen. Indien een Officier of Matroos inden Dienst js grys geworden, behoord de Sr,aac voor hem te zorgen. Dit Corps zoude in de kleine Zee-Steden Garnifoen kunnen houden , terwyl men de Landtroupen, die 'er thans in liggen, haar de Land-Provinciën konde laaten overgaan, welken  ken daardoor hetzelfde voordeel zouden genieten, als door eene vermeerdering van Landmagt. Om kundige Officieren, en vooral Matroozen aantekweeken, zoude men by ieder Compagnie 12 Jongens voor de kost in dienst kunnen neemen, volgens de gewoonte van Engeland. Het gantfche Corps zoude door den ErfPrinr als Generaal en Chef gecommandeerd kunnen worden, met een Appointement van ƒ20,000:— waardoor de gezamentlyke onkosten van het geheele Corps zouden be.draagen ƒ 100,8800 :-— Aangezien de zwaare belastingen geene vermeerderingen toelaaten, en het uit dien hoofde niet mogelyk is , eene groote Armee en Vloot tevens te onderhouden ; zo blyft 'er geen anier en bekwaamer middel over , om het Gemeenebest by zyne lndependcntie te houden , dan dat dezelfde Troupen, die tot befchermir.g Van de Conquesten, Colomën en Zeevaart moeten dienen, zodanig gedisciplineerd zyn, om tevens met een even goed gevolg, ter verdeediging van de Steden, te kun* nen gebruikt worden. E E-  EENIGE REGELEN O M GOEDE T R O U P E N TE FORMEER EN. I. diend eene goede Discipline plaats te JL--f hebben , omtrent de oefening van 't Lighaam, om de Matroozen of Soldaaten aan fatigues , en de ongemakken der Zee te gewennen, en hun tot alle foorten'van beweegingen enEvolutien bekwaam te maaken: nogthans diend men ten deezen opzigte akoos de meeste eenvoudigheid in 't oog te houden , hetwelk vooral plaats moet hebben omtrent datgeen, wat in den Oorlog wezentlyk te pas komt. 2. De beftiering van de Ziel moet oordeelkundig gefchieden, om de Genie, den Moed en alle prysfelyke aandoeningen van een goed Matroos of Soldaat optewekken , om, naar ver-  ( 14 ) Verëisch van zaaken de verbeeldingskragt te kunnen aanzetten of bepaalen. 3- Op alles, zo omtrent de krygstugt als den dienst zeiven, behooren eenvoudige doch tevens ftellige voorfchriften te wezen; terwyl voor de Officieren in eene kleine doch welaanëengefchakelde Verhandeling de geheele Militaire Weeienfchap , op welgeregelde Tafels, diend aangeweezen te worden. 4- Men moet ook tevens wel in opmerking houden , welke bekwaamheden ieder in zyn vak nodig heefc: uit dien hoofde moeten de onderwyziogen ingerigt worden naar den Staat pf Rang die ieder bekleed of waarfchynelyk zal kunnen bekleeden. De voorwerpen der onderwyzing moeten dan tot twee hoofdfoorten bepaald woeden, te weeten: die geenen, welken tot hooge Officieren worden gefchikt, en zy, die mindere posten moeten bekleeden. -■ 5- Niemahd moet op eenige vordering kunnen hoopen, zonder vooraf een Examen doorgedaan te hebben, en bekwaam te zyn bevonden. 6.  6. 'Er dienen groote, zekere en fpoedige belooningen te gefchieden, die, behalven verdiende Avancementen , ook in Penfioenen moeten beftaan. — Voor de buitengewoone (f Merites behooren de Officieren daar en boven nog eene militaire Orde, en de Onder-Officieren , Matroozen en Soldaaten ook byzondere Eertékens te erlangen. . 7- De ftraffen , op overtreedingen bepaald , moeten op heeter daad zonder oogluiking, en zonder eenige genade gefchieden. 8. Men diend ook een Militair Muziek te hebI ben, dat aan ieder klein Corps byzonder eigen i is; hetzelve moet leevendig en opgewekt zyn, ; om den Moed , en eene foort van Militaire \ woede aantefpooren, terwyl het tevens door de maat den tred van 't Volk in alle deszelfs beweegingen moet aanwyzen. 9' Op ieder Schip , of aan ieder Regiment, behoorden alle maanden de uitfteekende daa- den  C 16 ) den worden voorgeleezen, die zulk Schip of* Regiment heeft gedaan, by welke gelegenheid de naamen der Officieren, Matroozen en Soldaaten, die iets groots verrigt hebben , bepaaldelyk worden opgenoemd: dit alles moest met de grootffce plegtigheid onder de Vlag ot Vaandel gefchieden; zelfs diende het eerwaar* dig "Gedenkboek, door de braafften van het Volk , met alle mogelyke Ceremonie te worden ge¬ haald en geborgen. 10. Terwyl het menschlyk hart meer door uitfteekende voorbeelden, dan door voortreffelyke Lesfen getroffen word , behoorde men een Eertempel opterigten , waarin de Beelden en Schilderyen van groote Krygsbelden wierden geplaatst, en waarin men ééns 's jaars hunne groote daaden, .aan het Vaderland beweezen, moest öpleezen. By zodanige gelegenheid dienden alle Officieren, Kadets en de Zoonen der Officieren tegenwoordig te zyn,zelfs alle braaVe Matroozen en Soldaaten, die geneegen waren deeze plegtigheid te willen bywoonen * moesten van het voorrecht, om toegelaaten te worden, niet uitgeflooten zyn. TWEE-  TW EEDE' PLAN van de VERDEELING der BUITGELD E N. TTet is onbetwistbaar zeker dat, zal de moed ■ A-l en lust tot onderneemingen in Officieren en het Gemeen worden opgewekt, 'er eene .evenredige Verdeeling der Buitgelden moet plaats hebben, welk ieder, zo Officier, Onder-Officier, Matroos als Soldaat naar den Rang dien hy bekleed, zelfs moet billyken; want zodra de Balans ten nadeele der Officieren overflaat j word de lust tot moedige ondérneemingen verdooft, of ten nadeel van het Gemeen, dan begint het te murmureêreh en zoekt uitwegen om den dienst te verlakten. Wy zullen derhalven eerst nagaan, hoe men de Verdeeling der Buitgelden voormaals reguleerde , daarna överweegen hoe dezelven thans verdeeld worden, en eindelyk myne gedagten mededeelcn, zoals het my toefchynt, dat ten meesten nutte van den Lande plaats zoudö kunnen hebben. Na aftrek der Portie; van den Admiraal Generaal; benevens de Onkosten en de Provifiö B- voof  ( 18 ) voor den Vendumeester ; het deel dat daar van aan 't Land toekomt, (als het welk geduurende deezen Oorlog maar alléén ten profyte van den Neemer gecedeert is,) kan men een ieder, die daarop recht heeft, pro rato van een zeker Maandgeld, zyn deel geeven. Dit is zedert een, geruimen tyd in onzen Dienst gebruiklyk geweest: doch men heeft (althans in het Pian van A°. 1711) voor de Lieütenants en Stuurlieden een denkbeeldige Gagie gefield, alzo hun reëele niet evenredig aan hun Rang was. Dan de laatfle Refolutie van 1781 maakt een zeer nadeelige .verandering voor den Capitein en Officieren , Hellende voor de Gagie van den eerflen ƒ 200:— 's maands, en voor den Lieiitenant Admiraal, 't zy hy tegenwoordig is of niet, ƒ400: —, en voor den Fiscaal van 't Collegie ƒ 200:—. Daardoor word een \ Capitein de -helft zo veel als den Lieutenant jj Admiraal aanbedeeid , en evenveel als den \ Fiscaal. Hierin heeft geen redelykheid plaats, warlt ae L,ieutenant Acimiraai, en ae jriscaai, aeeien in alle Pryfen door verfchillende Capiteinen genomen, daar de laatflen geen deel hebben dan in hun eigen Prys. Het is ook om die reden j  C 19 )■ . deii i dat men in, andere Landen eri tyden het dus begreepen heeft, dat den Capitein, aan wiens vigiiantie"alles dependeert, het grootfle deel toegekend heeft. • In onzen Dienst is zulks vooral nodig , aart. gezien de Capiteinen in Oorlogstyden Hechter betaald zyn , dan in Vrede , en zy door de Wisfelvalligheid van de Oorlogskans, wanneer zy genomen worden , tegelyk ook geruïneerd zyn. In de Verdeeling van A°. 1711 word des 'Vlagmans- en Capiceins Gagie verfchillende gefield, naarmaate van het getal Koppen, dat de laatfle commandeert, by voorbeeld: Op een Schip van 400 Koppen is de Gagie vari De Vlagman 's maands ' - ƒ 300: —Van de Capitein - . 5 800: — Van 325 Koppen. Vlagman - ƒ 260: Capitein - - -750: » Van 250 Koppen. Vlagman - - ƒ225: — 'Capitein - - ? 650:—■ B * Vari  C 20 ) Van 200 Koppen. Vlagman - - ƒ 195: — Capitein - - ; 57 5: — Van 150 Koppen. Vlagman - - ƒ 160: — Capitein - - * 500: —• Van 100 Koppen. Vlagman • - ƒ124: —> Capitein z 400: — De Lieutenants Gagie word hier in allen gevalle op ƒ 60: — 's maands, en die der Stuurlieden op ƒ 50:— gefield, offchoon de Gagie van beiden nooit zo hoog geweest is. Men ziet uit alle deeze voorbeelden, dat men altoos het grootfle deel aan den Cnpitein toegekend heeft, en aan den Vlagman een kleinere Portie , terwyl die voorönderfleld wierd verfcheidene Portiën te krygen van de differente , onder zyne ordres zynde , Schepen. Men heeft nooit eene diflinciie van graaden in die Verdeeling van A°. 1711 waargenomen, alleen word de Lieutënant Admiraal Generaal op een permenente Gagie van ƒ 400 —'s maands gefield. Doch  C 21 ) Doch dit word in het Plan van A°. ijZi waargenomen , wordende daarin van geen Lieutenant Admiraal Generaal gefprooken, als welk Charafter zelden in onzen Dienst heeft plaats gehad, en niet zedert den dood van den Heer de ruiter. Maar de Lieutenant Admiraal word gefield op ƒ400:—• 's maands, het zy hy by het neemen van Schepen tegenwoordig geweest zy of niet, zodra de Prys maar door een van do onder zyne ordres flaande Schepen gemaakt is. De Vice-Admiraal word op ƒ 300: en de Schout by Nacht op f 250:— gefield: doch van hen word gerequireert, dat zy prefent by het veroveren van den Prys zyn: voorts deeld 'er niemand in, al word de Prys ook gemaakt door de geheele Vloot, als de Neemer alléén, ten'zy 'er twee Schepen of meer het veroveren daadelyk helpen verrichten. En voor het overige word 'er niets bepaald , dan dat de verdere Verdeeling zal gefchieden na de Gagie die ieder in 't begin van liet Gevecht genoot. Hierdoor krygen de Lieutenants maar deel: eenigen tegen - - . ƒ45: anderen , en wel de meesten, tegen s 30: overzulks de laatflen minder hebben dan de Schipper tegen - - ƒ34: B 3 De  ( 22 ) De Oppcrtimmerman tegen ƒ 42;-^ De Oppermeester - '34^ — De Secondemeester, - s 31: — De Schipper die een Officier is, en door een A6te van Hun Edel Mogende aangefteld word, en dus hooger in rang is, heelt minder als de Oppertimrherman en zo verders. Dat hunne Gagies effeótivelyk zo bepaald zyn, kan op reden {leunen, alzo de hoop op avancement hun meer waard is dan de Oppertimmerman, die, een Ambagtsman in zyn foort van de eerfte Clasfe geworden zynde, niets meer te hoopen heeft, en aan Land in dagloon zo veel wint. Doch daar een Officier, een Schip-, per, Opper-Stuurman , Opper-Chirurgyn , en Confhpel Majoor, meer met het veroveren te doen hebben , en meer verliezen als zy genomen worden, kan men hen daarom aangaande het Buitgeld in een hoogere C'asfe van deeling. brengen: want zy alle kunnen, in hun Land. terug gekomen zynde, niets ten hunne voor*deele beginnen voor zy uitgewisfeld zyn, Doch een Timmerman vind uit zyn Handwerk een beilaan. Voor de Officieren en Capitein komt 'er nog by dat zy aanilonds .op hun woord oniflagen. worden, en dus aan dezelven geen geleegen-. heid om te evadceren word overgelaaten, die aan.  (« 23 ) aan de Onder-Officieren en Gemeenen altoos overblyft. Eindelyk zyn wy tot de Deeling van het Buitgeld gekomen, dat is te zeggen, tot het geene 'er overfchiet, na aftrek van die Gelden, waarvan in 't begin deezes gefprooken is. 'Er zyn weinig Gagies die billyk zyn; en het heeft misfchien diffieukeitin, om ze zodanig te reguleeren: maar niets is gemakkelyker , dan het deelen der Buitgelden op een billyken voet. Ten dien einde breng ik alle de Officieren van de Vloot en particuliere ScheI pen op eene denkbeeldige gefixeerde Gagie, om dan pro rato van de Gulden, die men voor haar lteit, het Buitgeld te deelen. Veele Onder-Officieren en Ambagtslieden, die als zodmigen worden gereekend, zyn van even veel belang aan boord, en daarom flel ik dezelven in Clasfen van gelykeGagie: vooraf de Refolutie van November 1781. ten op. zichte van de Fiscaal - - f 200:—. en de Secretaris - - = 50: — ' als vooren laatende. , Deeze twee Heeren deelen in alle de Pryfen, hoegenaamd, door Schepen van het Collegie genomen. B 4 De  De Fiscaal van de Vloot . ƒ 100:—* De Predikant . . =50: De Lieutenant Admiraal Generaal ? 800: - De Lieutenant Admiraal ^650: De Vice-Admiraal , . 5 600: — De Schout by Nacht , 5550:—. De Capitein . . ; 500; — De ecrfte Officier . s 100: . De overige Zee - Officieren onder het Corps behoorende of ordinaire Officieren . . . ƒ 70: . De extraordinaire Zee-Officieren, die maar voor zekere tyden zyn ƒ 60: — EERSTE CLASSE. De Schipper , Lieutenant de Marine Opper-Stuurman , ^fso:—, Conftapel Majoor Oppermeester . j TWEEDE CLASSE. Bootsman , . Schieman . , Opper-Timmerman . I •: Opper-Conftapel . >J4°: —- Twede en derde Stuurman De Schryver , , DER-  C 25 ) DERDE CLASSE. Bootsmansmaat . • Schiemansmaat Quartiermeester . . 1 Conftapelsmaat Vierde Stuurman Opper-Zeil emaaker . ^3°ï — Tweede Meester Adelborften, en . { Commandeur van Soldaten . [ Tweede Schryver VIERDE CLASSE, Scheeps Corporaal' . -y Tweede Timmerman Kok . . | Bottelier . , >f-C' Corporaal Trompetter . , j Derde Meester , j B 5 VYï -  ( 26 ) VYFDE CLASSE. Koksmaat Derde Timmerman Onder - Zeiiemaaker Glazemaaker . • j>/ao' Kuiper Tambour Provoost . • J Ziekentrooster . j Matroozen . • ƒ 15 : —' Soldaaten • . s 14:— Jongens . • * 9'— Behalven dat zal de Vlagman of die geene, die een Vloot of Esquader en Chef commandeert, nog eens genieten, boven 't geene hem voor zyn Rang in de Verdeeling toekomt, een Gagie van ƒ 150': — 's maands. Een Lieutenant., of iemand die minder Chara&er heeft als Capitein ter Zee, het zy Uitlegger Capitein , Commandeur, of wie hy zy, zal op een maandelykfche Gagie van ƒ400 : — gereekend worden. Deeze Verdeeling zal plaats hebben, wanneer een Vloot zich in Zee bevind, en alle bovengemelde Qualiteiten en Rangen aan boord des Neemers zyn, indien hy denzelve vechtenderhand verovert, hetwelk als een Buitgeld op voorfchreeven voet onder dezelve zal verdeeld worden. Wanneer een Schip , tot een' particuliere Expeditie, gezonden word, zonder onder een Vlagman te behooren, zal de Vlagmans Portie onder deszelfs Equipagie verdeelt worden. Het zoude misfehien billyker wezen, dat men in zulk geval de Vlagmans Portie voor den Capitein overliet, aangezien hy, op zyn favorabclst, niet meer dan één agtfle krygt. De Fiscaal van de Vloot en de Predikant zullen maar alléén in het Buitgeld deelen , wanneer zy met de Vloot in Zee zyn: dat is, prefent by het neemen van Pryfen. In-  ( 3° ) Indien een Schip by toeval van de Vloot i-aakt, en neemt een Prys, zal de Vloot 'er 5n deelen als of zy prefent was, <ê\ dat Schip wederom op gelyke wyze ook in al hetgeen de Vloot neemt: doch zo dra het in de eene of, andere Haven binnen loopt , zal het, voor den daar liggenden tyd 'er geen pretenfie op kunnen maaken. Maar de Vloot eerder binnen zynde dan zodanig Schip, zal dezelve evenwel Techt hebben op hetgeene het mogt neemen. Indien een Schip, zonder op voorgemelde wyze in een Haven geraakt te zyn , gelast word üit de Haven na de Vloot te gaan, zal het van de Pryfen , die het in deeze route maakt, niets misfen, als het Vlagmans deel. Wanneer een Schip van eenig Esquader, in het gezicht van een ander Esquader , of de Vloot (dat in allen gevalle het zelfde is) een Prys maakt , zal de Vloot 'er in deelen, als of zy door een hunner Schepen genomen was. Doch de Vlagmans portie, die anders aan de Chef van de Vloot of Esquader toekomt, zal aan de Vlagman , waaronder de Neemer behoort, uitgekeerd worden. De Capiteins, die aan boord van de Vlagofficieren dienen , en welke als zodanig in dienst gebragt zyn, en de regaliaa's 'er voor trek-  C 31 ) trekken, zullen in het Buitgeld als Capiteins deelen: maar die Capiteins die aan boord van een ander Vlag.Officier dienen, of van een particulier Capitein, zullen als eerfte Officier aangemerkt worden. Wanneer een Kaaper en een Oorlogfchip te zamen een Prys neemen, zal de Verdeeling na het getal Koppen , dat ieder aan boord heeft, gemaakt worden: dat is, een Oorlogfchip hebbende 150 Koppen, en een Kaaper 50, krygthet Oorlogfchip 3, en de Kaaper I Portie. Het te zamen neemen moet daarin beftaan ten opzichte van Oorlogfchepen enKaapers, dat zy beide met l^un Gefchut het genomene' Schip hebben kunnen bereiken; want eenvoudig in het gezicht geweest te zyn helpt hier niet. : In het Plan van A°. 1711 worden alle de Gagies te zamen geteld, en na aftrek van de Capiteins en Vlagmans Gagie in het geheele Buitgeld gedivideert, en dan de Guldens 's maands met die Uitkomst gemultipliceert, namentlyk die der Officieren ; dk word van het geheele Buitgeld afgetrokken , welk restant dan met de overige Gagies der Gemeenen gedeeld word, en dan word de Gulden's maands voor  . ( 32 ) voor ieder daarmede gemultipliceerd. Doch het Plan van A°. 17 81 teld de Gagies te zamen , en divideert die direót in het geheele Buitgeld, om, het geene de Gulden 's maands krygt , te vinden, het welk alles tot nadeel der Officieren ftrekt, gelyk uit het hier bygo voegde Voorbeeld fub Littera A. kan gezien worden.  (33) 'Littera A. VOORBEELD aangaande de VERDEELING eener Somma van ƒ20,000: — .f^ynde het zuiver Overfchot van een geno~ menen Prys , waarvan vooraf alle Onkosten afgetrokken zyn , zo wel die van den *Sd m 1r a al generaal en het aandeel dat bet land daarvan toekomt, als ook de Onkosten en Provifie des Vendumeesters van het ' Collegie, waaronder de Admiraal reforteert. C Men  m ( 34 ) Men onderftelle het voordeeligfte Geval, als I dat de Net-uier een Schip van 24 Stukken en 156 I Koppen zy, te weeten: DeFiscaal van'tColleg. ƒ200:—ƒ 987:10:— De Secretaris . . = 5o; — • 246:»7; 8 De Vlagman . . »i50.~ » 740: i ■: 8 De Capitein . . «500:— =2468:15:— De Eerfte Officier =roo:— * 4.)$ 15:— aüeuten. a/>o:— ^40:— * 345:'» 8ieder 5Lieden a* 50: — =250:— * 246:1?: 8 7 dito a*4o:— s 80:—* 197:10: 14 dito a* 30:—=4>o:— = 148: 2: 8 8 dito a.25:— * 00:— * 13: 8.12 9 dito h*2o:— *t8o:— * 9^:15: 1 47 Officieren . ƒ ^47o:— SsMatrooz afi5:—=1320: — <• 74: 1: 4 —~~ jóSüldaat. a*i4:—=> 224: — s 6y: 0: 8 ——1 4 Jongens a« 9:—* 36:— * 44: 6: 8 —- 1 §fe te zamen. Gagie ƒ4050:—maakt/20,000: —: — Wanneer men nu de Gagie van ƒ 4°5° : ~~* met het Capitaal van ƒ20,000: — divideert,! dan toont de uitkomst, dat voor ieder Dulden; van de Gagie kan gedeeld worden ƒ4:18:12. Doei  C 35 ) Doch volgens het PLAN van A°, 171 r. word de?. Capiteins en Vlagmans - Gagie van het Montant eerst afgetrokken , waardoor van/20,000:— voor ieder Gulden gedeeld word ƒ5:17:8. i B: V: de Gagie te zamen beloopt ƒ4050:—. I af de Gagie van den Capt. ƒ500: — en van den Vlagman ==150: — » 650:— Rest dus aan Gagie t «=3400: — S20000; 3000 dus 3000 het overfchotzynde,dat door 20 gemultipliceerd , en door 3400 gedivideerd wordende , toont de uitkomst de Huivers. 3000 20 <; 60000 ? 2200 „ _ . 3400 ^ £ 17 _ 0f ruim m ftuiver. 260 23B 2200 Dat is voor ieder Gulden fs: 17:8. of ƒ5!. C 3 Vol.  C 36 ) Volgens het bovenftaande was de Gagie der Officieren . . . ƒ2470: — en voor ieder Gulden Gagie ■» 5! ƒ12350: — : — J235: —: — 617:10:— 308:15: — Dus voor de Officieren . ƒ14511: 5: — Het gantfche Montant was . ƒ20,000: — aft geen voor deOfficierenkomt* 14,511: 5 Rest voor 't Gemeen te deelen ƒ 5,488:15:—i Daar nu de Gagies van 't Gemeen bedroegen ƒ1580:— en deeze Somma divideerd in het geen voor het zuiver overfcboot te deelen was, namelyk ƒ5488: f5: — dan komt voor ieder Gulden Gagie . ƒ3:9:8 B:V: . 77488:i5-. —13 gedivideert met ? =4740 ƒ1580:-? 748 door 20 tot ftuivers . 20 755 Dat is voor ieder Gulden ƒ3:9:8. Dus  ( 37 ) Dus zou volgens dat Plan de Verdeeling wezen: De Fiscaal . ƒ200:—ƒ1175: : De Secretaris . * 50:—» 293:15: De Vlagman . „150:—ö 881:5:— De Capitein . ^500:— «2937:10:— De Eerfte Officier *ioo:— * 587:10: 2 Lieuten. a/7o: — =140:— * 411: 5:—ieder 5 Lieden a«= 50: — «250:—« 293:15: 7 dito a*4o:—«.280;— ö 235: ;__ —». 14 dito a = 3o:— «420:—- „ 176: 5: . 8 dito ^25: —>2oo:— * 146:17: 8 9 dito a*2o: — *i8o:— * 117:10: « 47 Officieren aƒ 5:17^ per Gulden 88Matr.a/i5komtperGuld.3:9;8/52: 2: 8 i6Soldaatena/i4 . . ƒ3:9:5«=48:13:— 4 Jongens a* 9 . . „j^;fo3$. 5; 8 - \ C 3 PLAN  C 38 ) P L A N VAN S O L D 1 Voor het Corps Mariniers agter de ; van den 18 April 1781 gevocgt, waarii de hoofden gefield worden te 42 || i Capitein . . . ƒ158 1 Capitein Commandant . * 83 1 Lieutenant . . . „53 2 Onder-Lieutenants 3/48:— ieder* 06 i .-'chipper . op ƒ400:— 'sjaars of» 46 iOpperftuurmanopƒ400: — 'sjaarsof* 46 iOnderiluurman op ƒ ^00:— 'sjaars of* 34 1 Bootsman op/^oo:—'sjaarsof* 34 1 Schieman op ƒ 2 80:—'sjaars of» 32 iSmit . . op ƒ lóo:—'sjaars of* 18 iQjiaitiermeest. opƒ160:— 'sjaars of- 18 i Chirurgyn - - . » 41 lüpper Conflap. opƒ400:— 'sjaarsof* 46; 30ndcr dito ieder op/^oo: —'s jaars, t of voor de drie S "IOi\ 17 Hooiden. Tranfporteere ƒ8 ij Pi  j P L A N VAN V O L D 7. ior het Corps Mariniers, zo als het nu is j «efteld, zynde de Matroozen , als het no., hierin veel vermeerderd, waarin j oofden gefield worden te 42 Dagen jitein . . . /I58:_:item Commandant . s gv-__:_ tenant . v—~- j eryLieutenants a/48 — ieder* yó— pper . opƒ400 — 'sjaarsof» 46:—: 6 :rftuurmanop/ioo: —'sjaarsof* 46: — : 6 ïrftuurman op/>o:— 'sjaarsof* 34:io: 4 sman op ƒ <00.— 's jaars of * 34:1c: 4 |!;man op ft do:— 'sjaars of* 32: 4: 4 'I • . op/i5o:—'sjaars of * 18: 8:2 ,1 tiermeest.opƒ160:—'sjaarsof» 18: 8- 2 ■ireyn . . _ r | r Conftap. op ƒ400:— 'sjaars of * 46:—:' 6 i r dito ieder op/?oo:—'sjaars,; of voor de drieS ?I03'm~— ] üfden' Tranfporteere /8ii:i7i 17 hoof-  ( 4° ) 17 HOOFDEN. per Tranfport. fZlI'. I'. 2 3 6 Canoniers of Matroozen, gedresfeert om met het Canon te manoeuvreeren , ieder a ƒ 12: te 32 dagen , of ƒ 136:17:6 in't jaar:doch daaronder zullen zyn 5 Adelborften op dubbelde Gagie, of 273 :15:— in 't jaar, komt voor dezelven te zamen ƒ5611 : 17 : 6 in't jaar, ofte 42 dagen - £645:15: — 5 Sergeanten a ƒ 24 ieder ?i2o: — : — 2 Tambours a ƒ 12 ieder s 24: —: — 12 Grenadiers , waaronder 1 Corporaal , a ƒ 12 :17 : — ieder ... ; 154: 4:—■ Voor het Avantage van een Corporaal - - s 3:12: — 52 Musquetiers, 3/12:5: — ieder, daaronder 4 Corporaals = 637 :— : — Voor het Avantage der 4 Corporaals - - s 14: 8:— 1 Solliciteur - - s 12: — : — 125 Hoofden. - . ƒ2422: — : 2 af 4 Musquetiers , die minder mogen aangehouden worden * 49 : — : -— 121 Hoofden - - ƒ2373: —2 17 HOOF-  C 41) ï 7 HOOFDEN. per irnnfport. gj % 6$, Canoniers of Matroozen, ge- dresfeertom met het Canon te manoeuvreeren , ieder a ƒ J2: te 32 dagen , of ƒ136: i7:6in'tjaar:doch daaronder zullen zyn 5 Adelborften op dubbelde Gagie, of 273:15:— in 't jaar, komt voor dezelven te za« men/9582:i6:4in'tjaar, ofte 42 dagen . ƒ1102:10: — 1 Zeilemaaker op ƒ 300's jaars of " " * 34:10: 4 1 Meester voor het Cyfferen in de Stuurmanskonst . * 48: : _ ï Schryver op - - s 26: 6 :12 2 Sergeanten a ƒ 24: ieder s 48: — : 1 Tambour a ƒ 12: - - 12; : iPypera/i2: . s 12: — : _ 24 Grenadiers, daaronder 2 Cor- poraals, a ƒ 12 : t7 : ieder * 308 : 8: — Voor het Avantage der 2 Cor- poraals - - - 7:4: 1 Solliciteur - . s ï2: : . 114 Hoofden - . ƒ2422: - : H af 4 Grenadiers, die minder mo- gen aangehouden worden s 51: 8 : ■ Ho Hoofden . . ƒ2370:12: 1 D Ik  C 42 } Ik zou van oordeel wezen, dat 'er tusfchen den Capitein en de Lieutcnanten , nog één Rang plaats diende te hebben.